UMOWA SPRZEDAŻY

Umowy związane z procesem leasingu

UMOWA SPRZEDAŻY

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ STRON:

Wydanie i odbiór

Art. 544. § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.

§ 2. Jednakże kupujący obowiązany jest zapłacić cenę dopiero po nadejściu rzeczy na miejsce przeznaczenia i po umożliwieniu mu zbadania rzeczy.

Art. 545. § 1. Sposób wydania i odebrania rzeczy sprzedanej powinien zapewnić jej całość i nienaruszalność; w szczególności sposób opakowania i przewozu powinien odpowiadać właściwościom rzeczy.

§ 2. W razie przesłania rzeczy sprzedanej na miejsce przeznaczenia za pośrednictwem przewoźnika, kupujący obowiązany jest zbadać przesyłkę w czasie i w sposób przyjęty przy przesyłkach tego rodzaju; jeżeli stwierdził, że w czasie przewozu nastąpił ubytek lub uszkodzenie rzeczy, obowiązany jest dokonać wszelkich czynności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności przewoźnika.

Art. 551. § 1. Jeżeli kupujący dopuścił się zwłoki z odebraniem rzeczy sprzedanej, sprzedawca może oddać rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego.

§ 2. Sprzedawca może również sprzedać rzecz na rachunek kupującego, powinien jednak uprzednio wyznaczyć kupującemu dodatkowy termin do odebrania, chyba że wyznaczenie terminu nie jest możliwe albo że rzecz jest narażona na zepsucie, albo że z innych względów groziłaby szkoda. O dokonaniu sprzedaży sprzedawca obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić kupującego.

Czas i miejsce spełnienia świadczenia

Art. 348. Przeniesienie posiadania następuje przez wydanie rzeczy. Wydanie dokumentów, które umożliwiają rozporządzanie rzeczą, jak również wydanie środków, które dają faktyczną władzę nad rzeczą, jest jednoznaczne z wydaniem samej rzeczy.

Art. 454. § 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.

§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.

Art. 455. Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Art. 456. (191) Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że spełnienie świadczenia następować będzie częściami w ciągu określonego czasu, ale nie ustaliły wielkości poszczególnych świadczeń częściowych albo terminów, w których ma nastąpić spełnienie każdego z tych świadczeń, wierzyciel może przez oświadczenie, złożone dłużnikowi w czasie właściwym, ustalić zarówno wielkość poszczególnych świadczeń częściowych, jak i termin spełnienia każdego z nich, jednakże powinien uwzględnić możliwości dłużnika oraz sposób spełnienia świadczenia.

Art. 457. Termin spełnienia świadczenia oznaczony przez czynność prawną poczytuje się w razie wątpliwości za zastrzeżony na korzyść dłużnika.

Art. 458. Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.

Koszt

Art. 547. § 1. Jeżeli ani z umowy, ani z zarządzeń określających cenę nie wynika, kogo obciążają koszty wydania i odebrania rzeczy, sprzedawca ponosi koszty wydania, w szczególności koszty zmierzenia lub zważenia, opakowania, ubezpieczenia za czas przewozu i koszty przesłania rzeczy, a koszty odebrania ponosi kupujący.

§ 2. Jeżeli rzecz ma być przesłana do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, koszty ubezpieczenia i przesłania ponosi kupujący.

§ 3. Xxxxxx nie wymienione w paragrafach poprzedzających ponoszą obie strony po połowie.

Art. 548. § 1. Z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.

§ 2. Jeżeli strony zastrzegły inną chwilę przejścia korzyści i ciężarów, poczytuje się w razie wątpliwości, że niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy

Upadłość

(poniższe przepisy stanowią wyciąg z prawa upadłościowego i naprawczego)

Art. 98. 1. Jeżeli w dniu ogłoszenia upadłości zobowiązania z umowy wzajemnej nie zostały wykonane w całości lub w części, syndyk może wykonać zobowiązanie upadłego i zażądać od drugiej strony spełnienia świadczenia wzajemnego lub od umowy odstąpić.

2. Na żądanie drugiej strony złożone w formie pisemnej z datą pewną, syndyk w terminie trzech miesięcy oświadczy na piśmie, czy od umowy odstępuje, czy też żąda jej wykonania. Niezłożenie w tym terminie oświadczenia przez syndyka uważa się za odstąpienie od umowy.

3. Druga strona, która ma obowiązek spełnić świadczenie wcześniej, może wstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, do czasu spełnienia lub zabezpieczenia świadczenia wzajemnego. Prawo to drugiej stronie nie przysługuje, jeżeli w czasie zawarcia umowy wiedziała lub wiedzieć powinna o istnieniu podstaw do ogłoszenia upadłości.

Art. 99. Jeżeli syndyk odstępuje od umowy, druga strona nie ma prawa do zwrotu spełnionego świadczenia, chociażby świadczenie to znajdowało się w masie upadłości. Strona może dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu wykonania zobowiązania i poniesionych strat, zgłaszając te wierzytelności sędziemu-komisarzowi.

Art. 100. 1. Sprzedawca może żądać zwrotu rzeczy ruchomej - także papierów wartościowych - wysłanej upadłemu bez otrzymania ceny, jeżeli rzecz ta nie została objęta przed ogłoszeniem upadłości przez upadłego lub przez osobę upoważnioną przez niego do rozporządzania rzeczą. Prawo żądania zwrotu służy także komisantowi, który wysłał rzecz upadłemu.

2. Sprzedawca lub komisant, któremu rzecz została zwrócona, zwraca koszty, które zostały poniesione lub mają być poniesione, oraz otrzymane zaliczki.

3. Syndyk może jednak rzecz zatrzymać, jeżeli zapłaci lub zabezpieczy należną od upadłego cenę i koszty. Prawo to przysługuje syndykowi w terminie miesiąca od dnia żądania zwrotu.

Art. 101. 1. Zastrzeżone w umowie sprzedaży na rzecz sprzedawcy prawo własności nie wygasa z powodu ogłoszenia upadłości nabywcy, jeżeli jest skuteczne wobec jego wierzycieli według przepisów Kodeksu cywilnego.

Art. 61. Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego.

Art. 62. W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z zastrzeżeniem art. 63-67.

Art. 63. 1. Nie wchodzi do masy upadłości:

1) mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego;

2) wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu.

2. Uchwała zgromadzenia wierzycieli może wyłączyć z masy upadłości inne składniki mienia upadłego.

Art. 69. 1. Ustalenie składu masy upadłości następuje przez sporządzenie spisu inwentarza.

2. Wraz ze spisem inwentarza dokonuje się oszacowania majątku wchodzącego do masy upadłości.

3. Domniemywa się, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do majątku upadłego.

UMOWA PRZEWOZU

Przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ STRON

Art. 779. Wysyłający powinien podać przewoźnikowi swój adres oraz adres odbiorcy, miejsce przeznaczenia, oznaczenie przesyłki według rodzaju, ilości oraz sposobu opakowania, jak również wartość rzeczy szczególnie cennych.

Art. 780. § 1. Na żądanie przewoźnika wysyłający powinien wystawić list przewozowy zawierający dane wymienione w artykule poprzedzającym, a ponadto wszelkie inne istotne postanowienia umowy. Wysyłający ponosi skutki niedokładnego lub nieprawdziwego oświadczenia.

§ 2. Wysyłający może żądać od przewoźnika wydania mu odpisu listu przewozowego albo innego poświadczenia przyjęcia przesyłki do przewozu.

(poniższe przepisy stanowią wyciąg z prawa przewozowego)

Art. 35. 1. Przesyłkę towarową stanowią rzeczy przyjęte do przewozu na podstawie jednego listu przewozowego lub innego dokumentu przewozowego, zwanego dalej także "listem przewozowym".

2. Rodzaje przesyłek w zależności od masy lub objętości oraz ze względu na termin przewozu określa taryfa lub cennik.

Art. 38. 1. Nadawca składa przewoźnikowi na przesyłkę towarową list przewozowy, a jeżeli przy danym rodzaju przewozu jest to powszechnie przyjęte, w inny sposób dostarcza informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania przewozu.

2. W liście przewozowym nadawca zamieszcza:

1) nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej umowę,

2) miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy,

3) określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia,

4) inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń.

Art. 39. 1. Nadawca dołącza do listu przewozowego dokumenty wymagane w przepisach szczególnych, a w razie niemożności ich dołączenia dostarcza je w odpowiednim czasie w miejscu załatwiania wymaganych czynności, zamieszczając w liście przewozowym odpowiednią wzmiankę o dołączeniu dokumentów lub miejscu ich złożenia.

2. Czynności wymagane w przepisach szczególnych jest obowiązany załatwić:

1) nadawca przesyłki - w miejscu nadania,

2) przewoźnik - w czasie przewozu,

3) odbiorca - w miejscu przeznaczenia.

Art. 54. 1. Przewoźnik jest obowiązany do wykonania poleceń nadawcy albo odbiorcy w zakresie zmiany umowy przewozu, chyba że:

1) polecenie jest niewykonalne,

2) wykonanie polecenia spowodowałoby zakłócenia w eksploatacji,

3) wykonanie polecenia naruszałoby obowiązujące przepisy,

4) nie zachowano szczególnych warunków obowiązujących w tym zakresie.

2. O niemożności wykonania polecenia przewoźnik jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić uprawnionego.

3. Należności wynikłe wskutek zmiany umowy przewozu ponosi odpowiednio nadawca lub odbiorca zależnie od tego, który z nich wprowadza zmiany.

Art. 55. 1. Nadawca może zamieścić w liście przewozowym wskazówki co do postępowania z przesyłką na wypadek:

1) przeszkody w przewozie powodującej niemożność wykonania umowy zgodnie z warunkami określonymi w liście przewozowym,

2) przeszkody w wydaniu powodującej niemożność wydania przesyłki w miejscu przeznaczenia odbiorcy określonemu w liście przewozowym.

Jeżeli w liście przewozowym brak takich wskazówek, przewoźnik zwraca się o nie do nadawcy.

2. W razie zmiany drogi przewozu przewoźnik może pobrać przewoźne za rzeczywistą drogę przewozu i obowiązuje go odpowiadający tej drodze termin przewozu, chyba że przeszkody w przewozie są zawinione przez przewoźnika.

3. W razie usunięcia przeszkody przed otrzymaniem wskazówek od nadawcy, przewoźnik kieruje przesyłkę do miejsca przeznaczenia lub wydaje ją odbiorcy, zawiadamiając o tym nadawcę.

4. Przepis art. 54 ust. 3 stosuje się odpowiednio, chyba że przeszkody w przewozie lub wydaniu przesyłki nastąpiły z winy przewoźnika.

Art. 786 kc Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca zobowiązuje się do zapłaty oznaczonych w liście przewozowym należności przewoźnika.

Art. 7 prawa przewozowego Przewoźnik jest zwolniony od obowiązku przewozu, jeżeli:

1) zachodzą uniemożliwiające przewóz okoliczności, których przewoźnik nie mógł uniknąć ani zapobiec ich skutkom,

2) klient nie zastosował się do przepisów przewozowych,

3) ze względu na przedmiot przewozu nie ma możliwości jego wykonania przy użyciu posiadanych środków i urządzeń transportowych.

Art. 789 Kc § 1. Przewoźnik może oddać przesyłkę do przewozu innemu przewoźnikowi na całą przestrzeń przewozu lub jej część, jednakże ponosi odpowiedzialność za czynności dalszych przewoźników jak za swoje własne czynności.

§ 2. Każdy przewoźnik, który przyjmuje przesyłkę na podstawie tego samego listu przewozowego, ponosi solidarną odpowiedzialność za cały przewóz według treści listu.

§ 3. Przewoźnik, który z tytułu swej solidarnej odpowiedzialności za cały przewóz zapłacił odszkodowanie, ma zwrotne roszczenie do przewoźnika ponoszącego odpowiedzialność za okoliczności, z których szkoda wynikła. Jeżeli okoliczności tych ustalić nie można, odpowiedzialność ponoszą wszyscy przewoźnicy w stosunku do przypadającego im przewoźnego. Wolny od odpowiedzialności jest przewoźnik, który udowodni, że szkoda nie powstała na przestrzeni, przez którą przewoził.

(poniższe przepisy stanowią wyciąg z prawa przewozowego)

Art. 49. 1. Przewoźnik jest obowiązany przewieźć przesyłkę w oznaczonym terminie.

2. Jeżeli nie zachodzi wina przewoźnika, termin przewozu przesyłki przedłuża się o okres jej zatrzymania z powodu:

1) sprawdzenia, w którego wyniku stwierdzono niezgodność z danymi z listu przewozowego, albo niezachowania przepisów dotyczących rzeczy dopuszczonych do przewozu na warunkach szczególnych,

2) wykonywania czynności wymaganych w przepisach szczególnych,

3) zmiany umowy przewozu albo przeszkody w przewozie lub wydaniu przesyłki,

4) przeładowania lub konieczności poprawienia załadowania,

5) wykonywania szczególnych czynności dotyczących przesyłki,

6) ograniczeń wprowadzonych na podstawie art. 8.

3. Jeżeli przewoźnik nie wykonuje przewozów w dni wolne od pracy, bieg terminu przewozu zawiesza się na te dni.

4. Przyczynę i czas przedłużenia oraz zawieszenia biegu terminu przewozu przewoźnik jest obowiązany wskazać w liście przewozowym.

5. Jeżeli termin przewozu upływa w godzinach, w których punkt odprawy przewoźnika nie jest otwarty dla czynności ekspedycyjnych, zakończenie terminu następuje po upływie dwóch godzin od najbliższego otwarcia punktu dla tych czynności.

6. Jeżeli termin przewozu upływa w dniu ustawowo wolnym od pracy, zakończenie terminu następuje o tej samej godzinie najbliższego dnia roboczego, chyba że przewoźnik dokonuje czynności ekspedycyjnych również w dniu ustawowo wolnym od pracy.

7. Termin przewozu przesyłki jest zachowany, jeżeli przed jego upływem przewoźnik:

1) zawiadomił odbiorcę o nadejściu przesyłki, która ma być wydana w punkcie odprawy, i przygotował ją do odbioru bądź tylko przygotował ją do odbioru, jeżeli nie był obowiązany do zawiadomienia

2) postawił do rozporządzenia odbiorcy przesyłkę, która ma być wydana poza punktem odprawy.

Art. 65. 1. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki.

2. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności określonej w ust. 1, jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej. Dowód, że szkoda lub przekroczenie terminu przewozu przesyłki wynikło z jednej z wymienionych okoliczności, ciąży na przewoźniku.

3. Przewoźnik jest zwolniony od odpowiedzialności określonej w ust. 1, jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstały co najmniej z jednej z następujących przyczyn:

1) nadania pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną rzeczy wyłączonych z przewozu lub przyjmowanych do przewozu na warunkach szczególnych albo niezachowania przez nadawcę tych warunków,

2) braku, niedostateczności lub wadliwości opakowania rzeczy, narażonych w tych warunkach na szkodę wskutek ich naturalnych właściwości,

3) szczególnej podatności rzeczy na szkodę wskutek wad lub naturalnych właściwości,

4) ładowania, rozmieszczenia lub wyładowywania rzeczy przez nadawcę lub odbiorcę,

5) przewozu przesyłek, które zgodnie z przepisami lub umową powinny być dozorowane, jeżeli szkoda wynikła z przyczyn, którym miał zapobiec dozorca.

4. Jeżeli przewoźnik na podstawie okoliczności danego wypadku wykaże, że utrata, ubytek lub uszkodzenie mogły powstać wskutek co najmniej jednej z przyczyn określonych w ust. 3, domniemywa się, że szkoda z nich wynikła.

Art. 68. Jeżeli szkoda powstała tylko częściowo wskutek okoliczności, za które przewoźnik odpowiada, odpowiedzialność jego ogranicza się do zakresu, w jakim okoliczności te przyczyniły się do powstania szkody.

Art. 69. 1. Na żądanie uprawnionego przewoźnik stwierdza w liście przewozowym niemożność wydania przesyłki po upływie terminu określonego w art. 52, chyba że wcześniej stwierdzono nieodwracalny charakter utraty.

2. Jeżeli przesyłka zostanie odnaleziona w ciągu roku od wypłaty odszkodowania, przewoźnik powinien niezwłocznie zawiadomić o tym uprawnionego.

3. W terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, uprawniony może żądać, aby wydano mu odnalezioną przesyłkę w jednym z punktów odprawy przesyłek za zwrotem otrzymanego od przewoźnika odszkodowania. W takim wypadku uprawniony zachowuje roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie.

4. Jeżeli odnalezienie nastąpiło po upływie roku albo uprawniony nie zgłosił się w terminie określonym w ust. 3, przesyłka ulega likwidacji.

Art. 70. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania polecenia zmiany umowy przewozu, chyba że zachodzą okoliczności wymienione w art. 54 ust. 1 i 2.

Art. 791. § 1. Kc Wskutek zapłaty należności przewoźnika i przyjęcia przesyłki bez zastrzeżeń wygasają wszelkie roszczenia przeciwko przewoźnikowi wynikające z umowy przewozu. Nie dotyczy to jednak roszczeń z tytułu niewidocznych uszkodzeń przesyłki, jeżeli odbiorca w ciągu tygodnia od chwili przyjęcia przesyłki zawiadomił o nich przewoźnika.

§ 2. Przepisu powyższego nie stosuje się, gdy szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

UMOWA LEASINGU

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa:

- nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i

- oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony,

a korzystający zobowiązuje się:

- zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ STRON

Art. 7093. Jeżeli rzecz nie zostanie wydana korzystającemu w ustalonym terminie na skutek okoliczności, za które ponosi on odpowiedzialność, umówione terminy płatności rat pozostają niezmienione.

Art. 7094. § 1. Finansujący powinien wydać korzystającemu rzecz w takim stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili wydania finansującemu przez zbywcę.

§ 2. Finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za przydatność rzeczy do umówionego użytku.

§ 3. Finansujący obowiązany jest wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy, w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzeczy, otrzymanego od zbywcy lub producenta.

Nie wydaje się by wykonywanie praw z gwarancji przez leasingobiorcę, pomimo, iż korzystać on może z odpisu dokumentu, wymagało upoważnienia finansującego. W świetle brzmienia art. 577 § 1 k.c. dokument gwarancyjny nie jest dokumentem imiennym i prawa z gwarancji wykonuje osoba mająca jednocześnie w posiadaniu ten dokument i rzecz.

Art. 7095. § 1. Jeżeli po wydaniu korzystającemu rzecz została utracona z powodu okoliczności, za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, umowa leasingu wygasa.

§ 2. Korzystający powinien niezwłocznie zawiadomić finansującego o utracie rzeczy.

§ 3. Jeżeli umowa leasingu wygasła z przyczyn określonych w § 1, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody.

Art. 709(6). Jeżeli w umowie leasingu zastrzeżono, że korzystający obowiązany jest ponosić koszty ubezpieczenia rzeczy od jej utraty w czasie trwania leasingu, w braku odmiennego postanowienia umownego, koszty te obejmują składkę z tytułu ubezpieczenia na ogólnie przyjętych warunkach.

Art. 709(7). § 1. Korzystający obowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy.

§ 2. Jeżeli w umowie leasingu nie zostało zastrzeżone, że konserwacji i napraw rzeczy dokonuje osoba mająca określone kwalifikacje, korzystający powinien

niezwłocznie zawiadomić finansującego o konieczności dokonania istotnej naprawy rzeczy.

§ 3. Korzystający obowiązany jest umożliwić finansującemu sprawdzenie rzeczy w zakresie określonym w § 1 i 2.

Art. 709(9). Korzystający powinien używać rzeczy i pobierać jej pożytki w sposób określony w umowie leasingu, a gdy umowa tego nie określa - w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

Art. 709(10). Bez zgody finansującego korzystający nie może czynić w rzeczy zmian, chyba że wynikają one z przeznaczenia rzeczy.

CZAS I MIEJSCE SPEŁNIENIA ŚWIADCZENIA

Art. 454. § 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania.

§ 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa.

Art. 455. Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Art. 456. (191) Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że spełnienie świadczenia następować będzie częściami w ciągu określonego czasu, ale nie ustaliły wielkości poszczególnych świadczeń częściowych albo terminów, w których ma nastąpić spełnienie każdego z tych świadczeń, wierzyciel może przez oświadczenie, złożone dłużnikowi w czasie właściwym, ustalić zarówno wielkość poszczególnych świadczeń częściowych, jak i termin spełnienia każdego z nich, jednakże powinien uwzględnić możliwości dłużnika oraz sposób spełnienia świadczenia.

Art. 457. Termin spełnienia świadczenia oznaczony przez czynność prawną poczytuje się w razie wątpliwości za zastrzeżony na korzyść dłużnika.

Art. 458. Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.

Upadłość

Art. 90. 1. W czasie trwania postępowania aż do jego umorzenia lub zawarcia układu albo zmiany sposobu prowadzenia postępowania upadłościowego z postępowania z możliwością zawarcia układu na postępowanie obejmujące likwidację

majątku upadłego, wynajmujący lub wydzierżawiający, bez zgody rady wierzycieli, nie może wypowiedzieć umowy najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo upadłego. Układ może ustanowić zakaz wypowiedzenia tych umów do czasu wykonania układu.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do umów leasingu, ubezpieczeń majątkowych, umów rachunku bankowego, umów poręczeń i gwarancji bankowych oraz akredytyw, jak również umów obejmujących licencje udzielone upadłemu.

Art. 114. 1. W razie ogłoszenia upadłości korzystającego z rzeczy na podstawie umowy leasingu syndyk może w terminie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości, za zgodą sędziego-komisarza, wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym.

2. W razie ogłoszenia upadłości finansującego leasing przepisów ustawy o odstąpieniu od umowy przez syndyka nie stosuje się.

REPREZENTACJA

Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą

1. Indywidualna działalność gospodarcza to przedsiębiorstwo prowadzone i reprezentowane przez jednego właściciela będącego osobą fizyczną (niezależnie od liczby pracowników, których w nim zatrudnia) bądź ustanowionego przez niego pełnomocnika. Właściciel przedsiębiorstwa jednoosobowego odpowiada w sposób wyłączny i bez ograniczeń za wszelkie zobowiązania swojej firmy zarówno majątkiem przedsiębiorstwa, jak i majątkiem osobistym. Całkowitej osobistej odpowiedzialności za działalność przedsiębiorstwa towarzyszy pełnia kompetencji decyzyjnych przedsiębiorcy.

2. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą należy pamiętać, iż w przypadku braku zawarcia pomiędzy małżonkami umowy o rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego lub braku wyroku Sądu o rozdzielności majątkowej, współmałżonków łączy, zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, wspólnota majątkowa.

3. Po zmianach przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz kodeksu postępowania cywilnego:

- do dokonania ważnej czynności dotyczącej majątku wspólnego współmałżonków nie jest wymagana zgoda drugiego współmałżonka. Wystarczającym jest aby czynności dokonała jedna osoba. Współmałżonek może jednak sprzeciwić się dokonaniu czynności (przed jej dokonaniem) za wyjątkiem czynności dotyczących majątku służącego do prowadzenia działalności gospodarczej. Powyższe (brak konieczności uzyskiwania zgody współmałżonka na dokonanie

czynności) nie dotyczy czynności związanych ze zbyciem lub obciążeniem nieruchomości i innych.

- do prowadzenia egzekucji z majątku służącego do prowadzenia działalności gospodarczej niezbędne jest nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 7871 Kodeksu postępowania cywilnego przeciwko małżonkowi dłużnika z obowiązkowym ograniczeniem w treści klauzuli odpowiedzialności małżonka dłużnika do przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Do nadania klauzuli wystarczające jest wykazanie dokumentem urzędowym lub dokumentem prywatnym pochodzącym od dłużnika, że wierzytelność powstała w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem.

- do prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego małżonków niezbędne jest nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego przeciwko małżonkowi dłużnika z obowiązkowym ograniczeniem w treści klauzuli odpowiedzialności małżonka dłużnika do wspólnych przedmiotów majątkowych pod warunkiem wykazania przez wierzyciela, że czynność dokonana przez jednego współmałżonka została dokonana za zgodą drugiego.

Spółka cywilna

1. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

2. Każdy ze wspólników spółki cywilnej prowadzi własną działalność gospodarczą i posiada oddzielny wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

3. Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.

4. Od prowadzenia spraw spółki, czyli działań „wewnątrz” spółki, odróżnić należy reprezentację, czyli działanie „na zewnątrz”.

5. W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw, a zatem do czynności zwykłego zarządu uprawniony jest każdy wspólnik, do czynności przekraczających zwykły zarząd niezbędne jest współdziałanie wszystkich wspólników.

6. Zobacz uwagi w pkt. 3 przy osobach prowadzących działalność gospodarczą.

Spółka jawna

1. Każdy wspólnik spółki jawnej ma prawo reprezentować spółkę zarówno we wszystkich czynnościach sądowych i pozasądowych spółki. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.

2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Natomiast w sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.

3. Prowadzenie spraw spółki może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom bądź na mocy umowy spółki, bądź na podstawie późniejszej uchwały wspólników. Pozostali wspólnicy są wówczas wyłączeni od prowadzenia spraw spółki. Jeżeli prowadzenie spraw spółki powierzono kilku wspólnikom, do prowadzenia przez nich spraw spółki stosuje się przepisy KSH dotyczące prowadzenia spraw przez wszystkich wspólników. Uchwałę wszystkich wspólników zastępuje wówczas uchwała tych wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki.

Spółka partnerska

1. Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

2. Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Natomiast pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały.

3. Jednakże umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi. W tym przypadku spółkę partnerską reprezentuje zarząd w sposób wskazany w wypisie z KRS.

Spółka komandytowa

1. Spółkę komandytową reprezentują komplementariusze, a komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Gdy komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.

2. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Spółka komandytowo – akcyjna

1. Spółkę reprezentują komplementariusze, a statut spółki może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierza się jednemu albo kilku komplementariuszom.

2. Natomiast akcjonariusz może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik. Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez akcjonariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

1. W spółce z o.o. prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę Zarząd.

Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.

Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.

Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

2. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

Natomiast jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.

3. Zgodnie z przepisami KSH rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W związku z tym, w przypadku o którym mowa w poprzednim zdaniu, osoby reprezentujące spółkę powinny przedstawić uchwałę wspólników, w których jest zgoda na rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego.

Spółka akcyjna

1. W spółce akcyjnej Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.

Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.

Do zarządu mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie.

2. Prawo członka zarządu do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki.

3. Natomiast jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania spółki określa jej statut. Jeżeli statut nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.

4. Ogólną zasadą jest, iż spółka akcyjna odpowiada za swoje zobowiązania tylko całym swym majątkiem, a akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki.

5. Jednakże jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane:

a) w oświadczeniu, że wymagane statutem wpłaty na akcje oraz wkłady niepieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem, lub

b) w oświadczeniu, że wniesienie wkładów do spółki jest zapewnione zgodnie z postanowieniami statutu przed upływem roku po zarejestrowaniu spółki – w przypadku gdy statut przewiduje pokrycie kapitału zakładowego wkładami niepieniężnymi po dokonaniu rejestracji, lub

c) w oświadczeniu, że wkłady na akcje zostały wniesione, a w przypadku, gdy wniesienie wkładów niepieniężnych ma nastąpić po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału, że przejście tych wkładów na spółkę jest zapewnione w terminie określonym w uchwale o podwyższeniu kapitału zakładowego,

odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.

Zabezpieczenia wykonywania umów

Zabezpieczenia rzeczowe

Zastrzeżenie własności (przewłaszczenie)

1. Umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie mogą dotyczyć rzeczy oznaczonych co do gatunku, bądź oznaczonych co do tożsamości.

2. W przypadku rzeczy oznaczonych co do tożsamości:

o Własność tych rzeczy przechodzi na wierzyciela wraz z dniem zawarcia umowy przewłaszczenia (art. 155 § 1 kc). W przypadku braku spłaty należności przez dłużnika wierzyciel ma prawo odebrać swoją własność od dłużnika oraz sprzedać ją, bądź pozostawić w swoich aktywach, zgodnie z postanowieniami umowy przewłaszczenia, a następnie rozliczyć wierzytelność, którą ta rzecz zabezpieczała.

o W związku z faktem, iż wierzyciel jest właścicielem rzeczy, nie może do niej skierować egzekucji. Komornik może jednak przewłaszczoną rzecz sprzedać na podstawie udzielonego mu przez wierzyciela pełnomocnictwa, zwłaszcza, jeżeli przewłaszczona rzecz wchodzi np. w skład zastawionej na rzecz wierzyciela linii produkcyjnej. W związku z faktem, iż taka sprzedaż dokonywana jest poza obowiązkami komornika, wynikającymi z przepisów prawa, wierzyciel powinien mieć na uwadze ewentualną konieczność zapłacenia na rzecz komornika wynagrodzenia.

o Rzeczy przewłaszczone na rzecz wierzyciela nie wchodzą w skład masy upadłości, chyba, że są przewłaszczone wyłącznie na zabezpieczenie.

3. Rzeczy oznaczone co do gatunku:

o Mogą być przedmiotem przewłaszczenia, lecz własność ich przechodzi na wierzyciela dopiero w chwili wydania ich wierzycielowi.

o Po spełnieniu się warunku opisanego w umowie przewłaszczenia wierzyciel może żądać wydania rzeczy, podobnie jak w przypadku rzeczy oznaczonych co do tożsamości, jednakże, dopóki nie obejmie rzeczy w posiadanie, nie jest ich właścicielem (chyba, że z zapisów umowy przewłaszczenia wynika, iż wierzyciel objął rzeczy w posiadanie w chwili zawarcia umowy i pozostawił rzecz dłużnikowi wyłącznie w charakterze biorącego w użyczenie).

o Jeżeli przewłaszczone na rzecz wierzyciela rzeczy nie były objęte w posiadanie przez wierzyciela, jest możliwe skierowanie do nich egzekucji, gdyż jak wskazano powyżej - do dnia objęcia rzeczy w posiadanie wierzyciel nie jest ich właścicielem, co należy zaznaczyć we wniosku o wszczęcie egzekucji.

Hipoteka

1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości, bez względu na to, czyją stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistym.

2. Takie pojęcie hipoteki wskazuje, iż podmiot na którego rzecz ustanowiono hipotekę nie może z niej korzystać jak właściciel, lecz służy mu prawo do zaspokojenia roszczeń z nieruchomości z tytułu niezapłacenia długu, który nieruchomość zabezpiecza.

3. Do ustanowienia hipoteki niezbędne jest złożenie w formie aktu notarialnego oświadczenia przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości. W akcie notarialnym notariusz winien zawrzeć wniosek do sądu o dokonanie wpisu hipoteki. Sąd po dokonanym wpisie zawiadamia uprawnionych o tym fakcie.

4. Warto wspomnieć, iż hipoteka może zostać ustanowiona nie tylko na nieruchomości gruntowej, lecz także, oprócz użytkowania wieczystego na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, użytkowego i innego.

Hipoteka – projekt zmian

1. Jedna hipoteka będzie mogła zabezpieczyć kilka wierzytelności przysługujących temu samemu wierzycielowi z tytułu różnych stosunków prawnych, a nawet kilka wierzytelności przysługującym różnym podmiotom. Drugi z powyższych przypadków ograniczony został jednak wyłącznie do wierzytelności służących sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia. Chodzi np. o wierzytelności należące do konsorcjum wierzycieli. Zakłada się przy tym konieczność powołania tzw. administratora hipoteki wykonującego prawa i obowiązki wierzyciela hipotecznego wprawdzie we własnym imieniu, lecz na rachunek wierzycieli.

2. Jedynie poprzez zmianę treści hipoteki będzie można zastąpić zabezpieczoną wierzytelność inną, ale należącą do tego samego wierzyciela, jeżeli nie łączy się to z podwyższeniem sumy hipoteki określonej we wpisie.

3. Odstąpienie przez ustawodawcę od dotychczasowego podziału hipoteki na zwykłą i kaucyjną. Chcąc wprowadzając nową definicję legalną hipoteki, ustawodawca oparł jednocześnie jej nową konstrukcję na modelu dotychczasowej hipoteki kaucyjnej, obejmując jej zakresem również roszczenia o odsetki, świadczenia uboczne oraz koszty postępowania.

4. Zabezpieczona wierzytelność będzie mogła zostać zastąpiona inną wierzytelnością. Muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

- obie wierzytelności powinny należeć do tego samego wierzyciela,

- nie zostaje podwyższona suma hipoteki określona we wpisie,

- zmienia się tylko treść hipoteki.

Możliwe więc będzie wielokrotne wykorzystanie tej samej hipoteki.

Zastaw cywilny

1. W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne.

2. Zastaw można ustanowić także w celu zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej.

3. Do ustanowienia zastawu potrzebna jest umowa między właścicielem a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły. Jeżeli rzecz znajduje się w dzierżeniu wierzyciela, do ustanowienia zastawu wystarcza sama umowa.

4. Należy pamiętać, iż przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem nie narusza uprawnienia zastawnika do uzyskania zaspokojenia z rzeczy obciążonej. Przepisu powyższego nie stosuje się do roszczenia o odsetki lub inne świadczenia uboczne.

Zastaw rejestrowy

1. Celem zabezpieczenia wierzytelności wierzyciele mogą ustanowić zastaw rejestrowy.

2. Do ustanowienia zastawu rejestrowego potrzebna jest umowa między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawcą) a wierzycielem (zastawnikiem) oraz wpis do rejestru zastawów. Umowa o ustanowienie zastawu rejestrowego (umowa zastawnicza) powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie.

3. Art. 4 ust.1 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (u.z.r.) określa możliwość ustanowienia tzw. administratora zastawu. Zgodnie z art. 4 ust.1 u.z.r. administratorem zastawu może być jeden z wierzycieli upoważniony na podstawie umowy lub układu z pozostałymi wierzycielami do zabezpieczenia zastawem rejestrowym wierzytelności pozostałych wierzycieli i do wykonywania w swoim imieniu lecz na rachunek pozostałych wierzycieli praw i obowiązków zastawnika wynikających z umowy zastawniczej i przepisów prawa. Z powyższej definicji wynika, że administrator zastawu może być ustanowiony tylko w przypadku wielości wierzycieli (wymóg istnienia co najmniej dwóch wierzycieli). Administrator może być ustanowiony, gdy dwóch lub więcej wierzycieli udzieliło kredytu lub pożyczki a przynajmniej jeden z nich jest uprawniony do zabezpieczenia swoich wierzytelności zastawem rejestrowym.

4. Zastaw rejestrowy może zabezpieczać dwie lub więcej niezależnych od siebie wierzytelności wynikających z różnych umów, które łączy ze sobą osoba wierzyciela, któremu one przysługują.

5. W umowie zastawniczej dopuszczalne jest zastrzeżenie, przez które zastawca zobowiązuje się względem zastawnika, że przed wygaśnięciem zastawu rejestrowego nie dokona zbycia lub obciążenia przedmiotu zastawu, a także zastrzeżenie, iż wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym pociąga za sobą wygaśnięcie tego zastawu. Zapis taki może mieć kapitalne znaczenie w przypadku zabezpieczania wierzytelności ciągłych (np. umów ramowych).

6. Art. 18 stanowi w ust.2 pkt.3, że kwota nowej wierzytelności zabezpieczanej zastawem rejestrowym, nie może przewyższać kwoty wierzytelności pierwotnie zabezpieczonej tym zastawem, tzw. najwyższej sumę zabezpieczenia

7. Konieczne jest też określenie w umowie zastawniczej stosunku prawnego, z którego będzie wynikać nowa wierzytelność podlegająca zabezpieczeniu. Ponadto w art. 18 ust. 2 pkt.2 wprowadzono ograniczenie czasowe na zabezpieczenie nowej wierzytelności, nakładając na strony umowy zastawniczej obowiązek określenia w umowie terminu powstania stosunku prawnego, z którego wynikać będzie nowa wierzytelność. Wynosi on maksymalnie 6 miesięcy, liczonych od wygaśnięcia wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym. Użycie w znowelizowanym art.18 ust.2 pkt 1 sformułowania „może wynikać” wskazuje, że nową wierzytelnością zabezpieczoną zastawem rejestrowym może być wierzytelność warunkowa.

8. Wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym podlega zaspokojeniu z przedmiotu tego zastawu z pierwszeństwem przed innymi wierzytelnościami, z wyjątkiem kosztów egzekucyjnych, należności alimentacyjnych, należności za pracę za okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz innych.

9. Umowa zastawnicza może przewidywać zaspokojenie zastawnika przez przejęcie przez niego na własność przedmiotu zastawu rejestrowego.

10. Umowa zastawnicza może przewidywać również, że zaspokojenie zastawnika nastąpi przez sprzedaż przedmiotu zastawu rejestrowego w drodze przetargu publicznego, który przeprowadzi notariusz lub komornik, w terminie 14 dni od dnia złożenia przez zastawnika wniosku o dokonanie sprzedaży.

11. Przedmiotem zastawu rejestrowego mogą być rzeczy ruchome i zbywalne prawa majątkowe, z wyjątkiem:

a. praw mogących być przedmiotem hipoteki,

b. wierzytelności na których ustanowiono hipotekę,

c. statków morskich oraz statków w budowie mogących być przedmiotem hipoteki morskiej.

12. Zastawem rejestrowym można w szczególności obciążyć:

a. rzeczy oznaczone co do tożsamości,

b. rzeczy oznaczone co do gatunku, jeżeli w umowie zastawniczej określona zostanie ich ilość oraz sposób wyodrębnienia od innych rzeczy tego samego gatunku,

c. zbiór rzeczy ruchomych lub praw, stanowiący całość gospodarczą, choćby jego skład był zmienny,

x. xxxxxxxxxxxxxx,

e. na dobrach niematerialnych,

f. prawa z papierów wartościowych.

g. prawa z niebędących papierami wartościowymi instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538).

13. W związku z powyższym zastawem rejestrowym nie można obciążyć:

a. nieruchomości,

b. części ułamkowej nieruchomości stanowiącej udział współwłaściciela,

c. prawa użytkowania wieczystego,

d. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i

e. wierzytelności zabezpieczonej hipoteką.

14. Zastaw rejestrowy może obejmować także rzeczy lub prawa, które zastawca nabędzie dopiero w przyszłości. W takim przypadku obciążenie tych rzeczy lub praw zastawem rejestrowym staje się skuteczne z chwilą ich nabycia przez zastawcę.

15. Rzeczy obciążone zastawem rejestrowym w przeciwieństwie do rzeczy obciążonych zastawem cywilnym – ustanawianym na mocy przepisów kodeksu cywilnego, a także papiery wartościowe lub inne dokumenty dotyczące praw obciążonych takim zastawem mogą być pozostawione w posiadaniu zastawcy lub osoby trzeciej wskazanej w umowie o ustanowienie zastawu rejestrowego, jeżeli wyraziła ona na to zgodę.

Zabezpieczenia osobiste

Weksel

1. Weksel własny in blanco jest dokumentem, zawierającym co najmniej podpis wystawcy, złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego.

2. Podpis złożony na wekslu może być zarówno parafą, czytelnym podpisem zawierającym imię i nazwisko, a nawet w szczególnych przypadkach pseudonim. Ma on być na tyle czytelny aby w sposób dostateczny identyfikował wystawcę.

3. Brak pieczątek pod podpisami za podmioty prawa handlowego nie powoduje nieważności zobowiązania, a jedynie stanowi, iż zobowiązanie zaciągnęła podpisująca się osoba fizyczna, a nie spółka.

4. Na wekslu nie powinno się dokonywać skreśleń. Jeżeli już dokonano takiego – w czasie wystawiania weksla – to nad skreśloną treścią należy wpisać prawidłową, skreślenie opisać poniżej na wekslu lub w deklaracji wekslowej.

5. Jeżeli na wekslu podpisało się kilku wystawców (np. wspólnicy s.c.) a na odwrotnej stronie poręczyły ich współmałżonki, a w toku postępowania okaże się, iż jeden z podpisów jest nieważny – to nie powoduje to nieważności całego weksla, a jedynie zwalnia z odpowiedzialności , tylko tą jedną osobę (to samo dotyczy innych podmiotów prawa)

6. Podpisanie weksla może nastąpić również przez pełnomocnika wystawcy. W tym celu wystawca musi udzielić pełnomocnikowi pełnomocnictwa –zawsze szczególnego.

7. Deklaracja wekslowa jest dokumentem (porozumieniem) w sprawie uzupełnienia poszczególnych – brakujących w dacie wystawienia weksla elementów. Deklaracja wekslowa może zawierać szczegóły dotyczące daty płatności, kwoty zobowiązania, oznaczenie płatności bez protestu, miejsca płatności i innych.

8. Praktyką jest pobieranie na wekslu in blanco wyłącznie podpisu wystawcy (jak weksle niezupełny, to niezupełny do końca ). Praktyka taka jest co prawda zgodna

z prawem, lecz wątpliwa w świetle np. późniejszego stwierdzenia legitymacji osób podpisujących w imieniu podmiotu prawa. Np. za spółkę podpisuje się prezes – jednoosobowo, bo wynika to z treści odpisu z KRS spółki, w toku późniejszych czynności dochodzi do wypełnienia weksla i w pierwszej rubryce, gdzie winna być wstawiona data wypełnienia weksla wstawiono datę faktycznego jego wystawienia. Na dzień faktycznego wystawienia spółkę reprezentuje zarząd dwuosobowo – powstaje zatem wątpliwość co do faktycznego istnienia zobowiązania spółki. Jeżeli wpisano by przy wystawianiu weksla datę, to w chwili jego wypełnienia nie byłoby problemu z identyfikacją reprezentacji spółki – na ten czas właściwą. Tak więc oprócz podpisu wystawcy należy przyjmować datę wystawienia weksla – przede wszystkim dla celów identyfikacji prawidłowej reprezentacji. (analogicznie w przypadku powstania rozdzielności majątkowej w trakcie trwania zobowiązania wekslowego)

9. Po wypełnieniu weksla i wezwaniu do jego wykupienia wystawcę, poręczycieli, a także ew. innych zobowiązanych oraz niewykupieniu weksla przez wezwanych uzyskujemy bezpośrednio dokument uprawniający do skierowania pozwu o wydanie na jego podstawie nakazu zapłaty.

Poręczenie wekslowe

1. Poręczenie wekslowe jest zobowiązaniem się do zapłacenia sumy wekslowej (lub jej części), w przypadku, gdyby osoba za którą udzielane jest poręczenie nie zapłaciła za weksel.

2. Poręczenie może wekslowe może zostać złożone na przedniej lub odwrotnej stronie weksla.

3. W przypadku umieszczenia podpisu poręczyciela na przedniej stronie niezbędne jest umieszczenie przed podpisem słowa poręczam: (tu podpis osoby poręczyciela). Zamieszczając poręczenie na odwrotnej stronie weksla nie powinniśmy również dopuścić do nieumieszczenia słowa poręczam. Brak słowa poręczam na odwrotnej stronie powoduje, iż od poręczenia można się uchylić, brak słowa poręczam na stronie przedniej może zostać odebrany jako wystąpienie w innym charakterze – wystawcy lub akceptanta weksla.

4. Poręczenie wekslowe nie może być udzielone pod warunkiem. Oznacza to, iż poręczyciel nie może zapisać: poręczam, pod warunkiem udzielenia kredytu na rzecz Takie poręczenie jest uważane za nieudzielone – nieważne.

5. Poręczyciel może natomiast zastrzec maksymalną kwotę poręczenia, co znajdzie swój wyraz w zapisie: poręczam do kwoty np. 10.000,00 zł

6. Jeżeli poręczenia udziela kilka osób, każda z nich podpisuje się oddzielnie, wpisując osobno słowo: poręczam.

Poręczenie cywilne

1. Poręczenie jest umową, na mocy której poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał.

2. Na szczególną uwagę przede wszystkim zasługuje fakt, iż poręczenie jest umową. Oznacza to, iż na dokumencie poręczenia, winny znajdować się dwa podpisy – za poręczyciela oraz za wierzyciela. Nie jest dopuszczalne (a w każdym bądź razie do podważenia przed sądem) złożenie jednostronnego oświadczenia przez poręczyciela.

3. Poręczenie może zostać udzielona za całość zobowiązania, za jego część, za zobowiązanie istniejące, ja i mogące powstać w przyszłości a także za zobowiązanie do oznaczonego terminu itp.

4. Dochodząc należności niezapłaconych przez dłużnika głównego jesteśmy uprawnieni do sięgnięcia do majątku wyłącznie poręczyciela. Jeżeli uzyskano zgodę współmałżonka, w przypadku udzielania poręczenia przez osobę pozostającą w związku małżeńskim, to egzekucja będzie dotyczyć majątku wspólnego.

5. Jeżeli poręczenia udział jeden współmałżonek, zgodę wyrażał drugi, a w czasie trwania poręczenia zawarto majątkową umowę małżeńską, to uprawnieni jesteśmy do sięgnięcia do majątku, który był wspólnym w dacie zawarcia umowy poręczenia.

Rozwiązywanie umów

Wypowiedzenie umowy z zachowaniem terminów.

Terminy

Art. 110. Jeżeli ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego organu państwowego albo czynność prawna oznacza termin nie określając sposobu jego obliczania, stosuje się przepisy poniższe.

Art. 111. § 1. Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia.

§ 2. Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło.

Art. 112. Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Jednakże przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia.

Art. 113. § 1. Jeżeli termin jest oznaczony na początek, środek lub koniec miesiąca, rozumie się przez to pierwszy, piętnasty lub ostatni dzień miesiąca.

§ 2. Termin półmiesięczny jest równy piętnastu dniom.

Art. 114. Jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć.

Art. 115. Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego.

Art. 116. § 1. Jeżeli skutki czynności prawnej mają powstać w oznaczonym terminie, stosuje się odpowiednio przepisy o warunku zawieszającym.

§ 2. Jeżeli skutki czynności prawnej mają ustać w oznaczonym terminie, stosuje się odpowiednio przepisy o warunku rozwiązującym.

Wypowiedzenie umowy leasingu

Art. 70911. Jeżeli mimo upomnienia na piśmie przez finansującego korzystający narusza obowiązki określone w art. 7097 § 1 lub w art. 7099 albo nie usunie zmian w rzeczy dokonanych z naruszeniem art. 70910, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.

Art. 70912. § 1. Bez zgody finansującego korzystający nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej.

§ 2. W razie naruszenia obowiązku określonego w § 1, finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.

Art. 70913. § 1. Korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych.

§ 2. Jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący:

- powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że

- w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia.

Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

Odstąpienie

Art. 395. § 1. Można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie.

§ 2. W razie wykonania prawa odstąpienia umowa uważana jest za nie zawartą. To, co strony już świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Za świadczone usługi oraz za korzystanie z rzeczy należy się drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Art. 396. Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne), oświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Art. 491. § 1. Jeżeli jedna ze stron dopuszcza się zwłoki w wykonaniu zobowiązania z umowy wzajemnej, druga strona może wyznaczyć jej odpowiedni dodatkowy termin do wykonania z zagrożeniem, iż w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu będzie uprawniona do odstąpienia od umowy. Może również bądź bez wyznaczenia terminu dodatkowego, bądź też po jego bezskutecznym upływie żądać wykonania zobowiązania i naprawienia szkody wynikłej ze zwłoki.

§ 2. Jeżeli świadczenia obu stron są podzielne, a jedna ze stron dopuszcza się zwłoki tylko co do części świadczenia, uprawnienie do odstąpienia od umowy przysługujące drugiej stronie ogranicza się, według jej wyboru, albo do tej części, albo do całej reszty nie spełnionego świadczenia. Strona ta może odstąpić od umowy w całości, jeżeli wykonanie częściowe nie miałoby dla niej znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce.

Art. 492. Jeżeli uprawnienie do odstąpienia od umowy wzajemnej zostało zastrzeżone na wypadek niewykonania zobowiązania w terminie ściśle określonym, strona uprawniona może w razie zwłoki drugiej strony odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego. To samo dotyczy wypadku, gdy wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron po terminie nie miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce.

Art. 494. Strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, obowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy; może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Art. 53. Prawo przewozowe 1. Nadawca może odstąpić od umowy przewozu lub wprowadzić do niej zmiany żądając, aby przewoźnik:

1) zwrócił mu przesyłkę w miejscu nadania,

2) wydał przesyłkę w innym miejscu niż miejsce wskazane w liście przewozowym,

3) wydał przesyłkę innej osobie niż odbiorca wskazany w liście przewozowym.

2. Odbiorca jest uprawniony do rozporządzania przesyłką w sposób określony w ust. 1 pkt 2 i 3, jeżeli nadawca nie zastrzegł inaczej w liście przewozowym. Zmianę określoną w ust. 1 pkt 2 odbiorca może wprowadzić tylko przed nadejściem przesyłki do miejsca przeznaczenia wskazanego w liście przewozowym.

3. Nadawca lub odbiorca rozporządzają przesyłką po przedstawieniu otrzymanego egzemplarza listu przewozowego, składając odpowiednie oświadczenie pisemne.

4. Uprawnienie nadawcy do rozporządzania przesyłką wygasa, gdy odbiorca wprowadził zmianę umowy przewozu, przyjął list przewozowy albo odebrał przesyłk

Dochodzenie należności

Tytuły wykonawcze

1. Wierzyciel prowadzi egzekucję na podstawie posiadanych tytułów wykonawczych. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

2. Tytułami egzekucyjnymi są między innymi (art. 777 kpc):

o orzeczenie sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,

o ugoda zawarta przed sądem,

o orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu,

o wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sądem;

o ugoda przed mediatorem,

o inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej,

o akty notarialne, w których dłużnik poddał się egzekucji.

3. Klauzula wykonalności powinna zawierać stwierdzenie, iż tytuł uprawnia do egzekucji, a w razie potrzeby oznaczać jej zakres.

Aspekty dochodzenia praw wynikających z umowy sprzedaży i leasingu

Art. 554. Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników z takiego tytułu oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem lat dwóch.

Rękojmia

Art. 556. § 1. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewnił kupującego, albo jeżeli rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (rękojmia za wady fizyczne).

§ 2. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej; w razie sprzedaży praw sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie praw (rękojmia za wady prawne).

Art. 558. § 1. Strony mogą odpowiedzialność z tytułu rękojmi rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć. Jednakże w umowach z udziałem konsumentów ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w wypadkach określonych w przepisach szczególnych.

§ 2. Wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest bezskuteczne, jeżeli sprzedawca zataił podstępnie wadę przed kupującym.

Art. 559. Sprzedawca nie jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które powstały po przejściu niebezpieczeństwa na kupującego, chyba że wady wynikły z przyczyny tkwiącej już poprzednio w rzeczy sprzedanej.

Art. 560. § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wady, kupujący może:

- od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny.

Jednakże kupujący nie może od umowy odstąpić, jeżeli sprzedawca niezwłocznie wymieni rzecz wadliwą na rzecz wolną od wad albo niezwłocznie wady usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona przez sprzedawcę lub naprawiana, chyba że wady są nieistotne.

§ 2. Jeżeli kupujący odstępuje od umowy z powodu wady rzeczy sprzedanej, strony powinny sobie nawzajem zwrócić otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej.

§ 3. Jeżeli kupujący żąda obniżenia ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej, obniżenie powinno nastąpić w takim stosunku, w jakim wartość rzeczy wolnej od wad pozostaje do jej wartości obliczonej z uwzględnieniem istniejących wad.

§ 4. Jeżeli sprzedawca dokonał wymiany, powinien pokryć także związane z tym koszty, jakie poniósł kupujący.

Art. 566. § 1. Jeżeli z powodu wady fizycznej rzeczy sprzedanej kupujący odstępuje od umowy albo żąda obniżenia ceny, może on żądać naprawienia szkody poniesionej wskutek istnienia wady, chyba że szkoda jest następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności.

W ostatnim wypadku kupujący może żądać tylko naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady; w szczególności może żądać:

-zwrotu kosztów zawarcia umowy,

-kosztów odebrania,

-przewozu,

-przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz

-zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł korzyści z tych nakładów.

§ 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio, gdy kupujący żąda dostarczenia rzeczy wolnych od wad zamiast rzeczy wadliwych albo usunięcia wady przez sprzedawcę.

Art. 567. § 1. Jeżeli z powodu wady fizycznej rzeczy nadesłanej z innej miejscowości kupujący odstępuje od umowy albo żąda dostarczenia rzeczy wolnej od wad zamiast rzeczy wadliwej, nie może on:

- odesłać rzeczy bez uprzedniego porozumienia się ze sprzedawcą i obowiązany jest

- postarać się o jej przechowanie na koszt sprzedawcy dopóty, dopóki w normalnym toku czynności sprzedawca nie będzie mógł postąpić z rzeczą według swego uznania. Art. 563. § 1. Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć. Minister Handlu Wewnętrznego może w drodze rozporządzenia ustalić krótsze terminy do zawiadomienia o wadach artykułów żywnościowych.

§ 2. Jednakże przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, a w wypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu.

§ 3. Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego.

Art. 564. W wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym utrata uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy nie następuje mimo niezachowania terminów do zbadania rzeczy przez kupującego i do zawiadomienia sprzedawcy o wadach, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił albo zapewnił kupującego, że wady nie istnieją.

Art. 568. § 1. Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku - po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

§ 2. Upływ powyższych terminów nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił.

§ 3. Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie powyższych terminów, jeżeli przed ich upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie.

Art. 709(8). § 1. Finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za wady rzeczy, chyba że wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

§ 2. Z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą z mocy ustawy przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą.

§ 3. Wykonanie przez korzystającego uprawnień określonych w § 2 nie wpływa na jego obowiązki wynikające z umowy leasingu, chyba że finansujący odstąpi od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy.

§ 4. Korzystający może żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, jeżeli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub umowy ze zbywcą. Bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy.

§ 5. W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, umowa leasingu wygasa. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz umowy ze zbywcą.

Art. 70917. Do odpowiedzialności finansującego za wady rzeczy powstałe na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność, uprawnień i obowiązków stron w razie dochodzenia przez osobę trzecią przeciwko korzystającemu roszczeń dotyczących rzeczy, odpowiedzialności korzystającego i osoby trzeciej wobec finansującego w razie oddania rzeczy tej osobie przez korzystającego do używania, zabezpieczenia rat leasingu i świadczeń dodatkowych korzystającego, zwrotu rzeczy przez korzystającego po zakończeniu leasingu oraz do ulepszenia rzeczy przez korzystającego stosuje się odpowiednio przepisy o najmie, a do zapłaty przez korzystającego rat przed terminem płatności stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży na raty.

Sprzedaż na raty:

Art. 584. § 1. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej na raty może być przez umowę wyłączona lub ograniczona tylko w wypadkach przewidzianych przez przepisy szczególne.

§ 2. Umowa nie może utrudnić kupującemu wykonania uprawnień z tytułu rękojmi.

Gwarancja

Art. 577. § 1. W wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji.

§ 2. Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

Art. 579. Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji.

Art. 580. § 1. Kto wykonuje uprawnienia wynikające z gwarancji, powinien dostarczyć rzecz na koszt gwaranta do miejsca wskazanego w gwarancji lub do miejsca, w którym

rzecz została wydana przy udzieleniu gwarancji, chyba że z okoliczności wynika, iż wada powinna być usunięta w miejscu, w którym rzecz znajdowała się w chwili ujawnienia wady.

§ 2. Gwarant jest obowiązany wykonać obowiązki wynikające z gwarancji w odpowiednim terminie i dostarczyć uprawnionemu z gwarancji rzecz na swój koszt do miejsca wskazanego w paragrafie poprzedzającym.

§ 3. Niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy w czasie od wydania jej gwarantowi do jej odebrania przez uprawnionego z gwarancji ponosi gwarant.

Art. 581. § 1. Jeżeli w wykonaniu swoich obowiązków gwarant dostarczył uprawnionemu z gwarancji zamiast rzeczy wadliwej rzecz wolną od wad albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy wolnej od wad lub zwrócenia rzeczy naprawionej. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, przepis powyższy stosuje się odpowiednio do części wymienionej.

§ 2. W innych wypadkach termin gwarancji ulega przedłużeniu o czas, w ciągu którego wskutek wady rzeczy objętej gwarancją uprawniony z gwarancji nie mógł z niej korzystać.

W przypadku odstąpienia od umowy sprzedaży, z której wynika rękojmia i z którą - jako zobowiązanie akcesoryjne - jest związana gwarancja - umowa upada, a wraz z nią wygasają i rękojmia, i gwarancja. Odstąpienie od umowy sprzedaży następuje ze skutkiem ex tunc, tzn. przywraca stan istniejący w momencie zawarcia umowy - gwarancja jest więc tak traktowana, jakby w ogóle nie była udzielona.

Aspekty dochodzenia roszczeń powstałych w wyniku wykonania umowy przewozu

Art. 788. § 1. Odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki w czasie od jej przyjęcia do przewozu aż do wydania odbiorcy nie może przewyższać zwykłej wartości przesyłki, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

§ 2. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nie przekraczający granic ustalonych we właściwych przepisach, a w braku takich przepisów - granic zwyczajowo przyjętych (ubytek naturalny).

§ 3. Za utratę, ubytek lub uszkodzenie pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych albo rzeczy szczególnie cennych przewoźnik ponosi odpowiedzialność jedynie wtedy, gdy właściwości przesyłki były podane przy zawarciu umowy, chyba że szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Art. 792. Roszczenia z umowy przewozu rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia dostarczenia przesyłki, a w razie całkowitej utraty przesyłki lub jej dostarczenia z opóźnieniem - od dnia, kiedy przesyłka miała być dostarczona.

Art. 793. Roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom, którzy uczestniczyli w przewozie przesyłki, przedawniają się z upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo.

(poniższe przepisy stanowią wyciąg z prawa przewozowego)

Art. 57. 1. Przewoźnikowi przysługuje prawo zastawu na przesyłce w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z umowy przewozu, z wyjątkiem przesyłek organów władzy i administracji państwowej oraz organów wymiaru sprawiedliwości i ścigania.

2. Prawo zastawu może być wykonywane, dopóki przesyłka znajduje się u przewoźnika lub u osoby, która ją dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać na podstawie dokumentów.

Art. 74. 1. Jeżeli przed wydaniem przesyłki okaże się, że doznała ona ubytku lub uszkodzenia, przewoźnik ustala niezwłocznie protokolarnie stan przesyłki oraz okoliczności powstania szkody. Przewoźnik wykonuje te czynności także na żądanie uprawnionego, jeżeli twierdzi on, że przesyłka jest naruszona.

2. Ustalenia protokolarne powinny być dokonane w obecności uprawnionego, a jeżeli wezwanie go nie jest możliwe albo nie zgłosi się on w wyznaczonym terminie, przewoźnik dokonuje ustaleń w obecności osób zaproszonych przez siebie do tej czynności.

3. Jeżeli po wydaniu przesyłki ujawniono ubytek lub uszkodzenie nie dające się z zewnątrz zauważyć przy odbiorze, przewoźnik ustala stan przesyłki na żądanie uprawnionego zgłoszone niezwłocznie po ujawnieniu szkody, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia odbioru przesyłki.

4. Protokół podpisują osoby uczestniczące w ustaleniu stanu przesyłki. Jeżeli uprawniony nie zgadza się z treścią protokołu, może zamieścić w nim zastrzeżenie z uzasadnieniem; w razie odmowy podpisania protokołu przez uprawnionego przewoźnik stwierdza w nim fakt i przyczyny odmowy. Uprawniony otrzymuje bezpłatnie egzemplarz protokołu.

5. Jeżeli ustalenia protokolarne, podjęte na żądanie uprawnionego, nie wykażą szkody w przesyłce albo wykażą jedynie szkodę stwierdzoną już uprzednio przez przewoźnika, uprawniony ponosi opłaty określone w taryfie.

6. W razie trudności w ustaleniu danych dotyczących czasu, rodzaju, rozmiarów lub przyczyny szkody, dane te określa rzeczoznawca powołany przez przewoźnika w porozumieniu z uprawnionym.

Art. 75. 1. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, przewoźnikowi zaś - po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty.

2. Reklamacje lub wezwanie do zapłaty uważa się za bezskuteczne, jeżeli dłużnik nie zapłacił dochodzonych należności w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia reklamacji lub wezwania do zapłaty.

3. Roszczenia przeciwko przewoźnikowi przysługują:

1) z tytułu umowy przewozu osób, zabieranych przez nie rzeczy oraz z tytułu umowy przewozu przesyłek bagażowych - podróżnemu, a przy przewozie grupowym - organizatorowi i uczestnikom, z tym że:

a) organizator jest uprawniony do dochodzenia roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przewozu grupowego, umowy o przewóz przesyłki bagażowej (art. 32), jak również roszczeń o różnicę należności, z wyjątkiem roszczeń przysługujących uczestnikowi (lit. b),

b) uczestnik jest uprawniony do dochodzenia roszczeń z tytułu szkód, różnicy należności w związku z przewozem zabranych przez siebie rzeczy oraz indywidualnie zawartej umowy przewozu przesyłki bagażowej,

2) z tytułu umowy przewozu przesyłek towarowych:

a) o zwrot należności lub jej części - nadawcy lub odbiorcy zależnie od tego, który z nich dokonał zapłaty,

b) o inne roszczenia z tytułu umowy przewozu - nadawcy lub odbiorcy zależnie od tego, któremu z nich przysługuje prawo rozporządzania przesyłką,

3) z tytułu innych stosunków prawnych określonych w ustawie lub przepisach wydanych w jej wykonaniu - podmiotowi takiego stosunku.

Art. 76. Przyjęcie przesyłki przez uprawnionego bez zastrzeżeń powoduje wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku lub uszkodzenia, chyba że:

1) szkodę stwierdzono protokolarnie przed przyjęciem przesyłki przez uprawnionego,

2) zaniechano takiego stwierdzenia z winy przewoźnika,

3) ubytek lub uszkodzenie wynikło z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika,

4) szkodę nie dającą się z zewnątrz zauważyć uprawniony stwierdził po przyjęciu przesyłki i w terminie 7 dni zażądał ustalenia jej stanu oraz udowodnił, że szkoda powstała w czasie między przyjęciem przesyłki do przewozu a jej wydaniem.

Art. 77. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 78 roszczenia dochodzone na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przedawniają się z upływem roku.

2. Roszczenia z tytułu zwłoki w przewozie, która nie spowodowała ubytku lub uszkodzenia przesyłki, przedawniają się z upływem 2 miesięcy od dnia wydania przesyłki.

3. Przedawnienie biegnie dla roszczeń z tytułu:

1) utraty przesyłki - od dnia, w którym uprawniony mógł uznać przesyłkę za utraconą,

2) ubytku, uszkodzenia lub zwłoki w dostarczeniu - od dnia wydania przesyłki,

3) szkód nie dających się z zewnątrz zauważyć - od dnia protokolarnego ustalenia szkody,

4) zapłaty lub zwrotu należności - od dnia zapłaty, a gdy jej nie było - od dnia, w którym powinna była nastąpić,

5) niedoboru lub nadwyżki przy likwidacji przesyłek - od dnia dokonania likwidacji,

6) innych zdarzeń prawnych - od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

4. Bieg przedawnienia zawiesza się na okres od dnia wniesienia reklamacji lub wezwania do zapłaty do dnia udzielenia odpowiedzi na reklamację lub wezwania do zapłaty i zwrócenia załączonych dokumentów, najwyżej jednak na okres przewidziany do załatwienia reklamacji lub wezwania do zapłaty.

Art. 78. 1. Roszczenia przysługujące przewoźnikowi przeciwko innym przewoźnikom (art. 5 i 6) przedawniają się z upływem 6 miesięcy od dnia, w którym przewoźnik naprawił szkodę, albo od dnia, w którym wytoczono przeciwko niemu powództwo.

2. Do roszczeń określonych w ust. 1 przepisu art. 75 ust. 1 nie stosuje się.

Art. 79. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowy tryb i sposób ustalania stanu przesyłek,

2) warunki, jakim powinny odpowiadać reklamacje i wezwania do zapłaty z tytułu przewozu osób i przesyłek oraz tryb postępowania reklamacyjnego

- mając na uwadze zapewnienie sprawnego i terminowego dochodzenia roszczeń.

Odszkodowania

Art. 80. 1. Wysokość odszkodowania za utratę lub ubytek przesyłki nie może przewyższać wartości, którą ustala się na podstawie i w następującej kolejności:

1) ceny wskazanej w rachunku dostawcy lub sprzedawcy albo

2) ceny wynikającej z cennika obowiązującego w dniu nadania przesyłki do przewozu bądź

3) wartości rzeczy tego samego rodzaju i gatunku w miejscu i czasie ich nadania.

2. W razie niemożności ustalenia wysokości odszkodowania w sposób określony w ust. 1, wysokość tę ustala rzeczoznawca.

3. W razie utraty przesyłki z deklarowaną wartością należy się odszkodowanie w wysokości deklarowanej, a w razie ubytku - w odpowiedniej części, chyba że przewoźnik udowodni, że wartość deklarowana przewyższa wartość ustaloną w sposób określony w ust. 1.

Art. 81. 1. W razie uszkodzenia przesyłki odszkodowanie ustala się w wysokości odpowiadającej procentowemu zmniejszeniu się wartości.

2. Wysokość odszkodowania, o którym mowa w ust. 1, nie może jednak przewyższać kwoty odszkodowania przysługującego za:

1) utratę całej przesyłki, jeżeli doznała ona obniżenia wartości wskutek uszkodzenia,

2) ubytek tej części przesyłki, która doznała obniżenia wartości wskutek uszkodzenia.

Art. 82. Oprócz odszkodowań określonych w art. 80 i 81 przewoźnik jest obowiązany zwrócić przewoźne i inne koszty związane z przewozem przesyłki:

1) w razie utraty - w pełnej wysokości,

2) w razie ubytku - w odpowiedniej części,

3) w razie uszkodzenia - w wysokości odpowiadającej procentowi obniżenia wartości przesyłki wskutek uszkodzenia.

Art. 83. 1. Jeżeli wskutek zwłoki w przewozie powstała szkoda inna niż w przesyłce, przewoźnik jest obowiązany do zapłacenia odszkodowania do wysokości podwójnej kwoty przewoźnego.

2. Jeżeli wskutek zwłoki w przewozie powstała również szkoda w przesyłce, odszkodowanie ustalone według przepisów art. 81 przysługuje niezależnie od odszkodowania określonego w ust. 1.

Art. 84. Odszkodowanie za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem polecenia zmiany umowy przewozu nie może przewyższać wysokości odszkodowania przysługującego w razie utraty przesyłki (art. 80).

Art. 85. Odszkodowanie za szkody spowodowane utratą, niewykorzystaniem lub nienależytym wykorzystaniem przez przewoźnika dokumentów oddanych mu przez nadawcę nie może przewyższać wysokości poniesionych strat.

Art. 86. Przewidziane w ustawie ograniczenia wysokości odszkodowania nie mają zastosowania, jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika.

Art. 87. 1. Kwoty przysługujące z tytułu nie zapłaconych należności, odszkodowań i wyrównania różnic należności - podlegają oprocentowaniu w wysokości ustawowej.

2. Odsetki oblicza się:

1) z tytułu nie zapłaconych należności - od dnia, w którym należność powinna być zapłacona,

2) z innych tytułów - od dnia wniesienia reklamacji lub doręczenia wezwania do zapłaty.

Odpowiedzialność członków zarządu oraz innych osób za zobowiązania spółek

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

1. Ogólną zasadą jest, iż spółka z o.o. odpowiada za swoje zobowiązania jedynie całym majątkiem spółki, a wspólnicy spółki z o.o. nie odpowiadają osobiście za jej zobowiązania.

2. Jednakże gdy zostaną spełnione określone przesłanki członkowie zarządu mogą być osobiście odpowiedzialni za zobowiązania spółki.

Zgodnie z KSH jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Należy jednak pamiętać, iż warunkiem dochodzenia roszczeń bezpośrednio od członków zarządu jest bezskuteczność egzekucji względem całego majątku spółki. W związku z tym w przypadku bezskuteczności egzekucji jedynie co do części majątku nie jest możliwe dochodzenie roszczeń od członków zarządu.

Jednakże członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności za zobowiązania spółki, jeżeli wykaże, że:

• we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo

• niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo

• pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

3. Należy także zauważyć, iż wyżej wskazane sposoby zaspokojenia roszczeń nie naruszają praw wspólników oraz osób trzecich do dochodzenia naprawienia szkody na zasadach ogólnych przewidzianych w Kodeksie cywilnym.

Spółka cywilna

1. Każdy ze wspólników spółki cywilnej prowadzi własną działalność gospodarczą i posiada oddzielny wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

2. Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie.

3. Majątek gromadzony przez spółkę nie jest w znaczeniu prawnym dosłownie

„majątkiem spółki”, lecz majątkiem wspólników, na zasadach wspólności łącznej.

4. Wspólnicy, tworzący w ramach spółki cywilnej majątek, stanowiący współwłasność łączną odpowiadają, mimo braku wyraźnego przepisu w kodeksie cywilnym, za zobowiązania spółki względem osób trzecich przede wszystkim majątkiem spółki.

5. Aby uzyskać możliwość egzekucji z majątku spółki należy uzyskać tytuł wykonawczy wobec wszystkich jej wspólników. Podobnie też, aby dokonać prawidłowych zabezpieczeń na majątku spółki należy dokonać ich łącznie przez wszystkich wspólników.

6. Odpowiedzialność solidarna oznacza, iż wierzyciel może wybrać czy skieruje egzekucję do jednego, kilku czy też wszystkich wspólników. Może też, lecz różne są poglądy doktryny prawniczej, pominąć egzekucję wobec spółki (czyli majątku wspólników) i skierować egzekucję wyłącznie do majątku jednego ze wspólników.

7. Wspólnik może uchylić się od odpowiedzialności za długi spółki, gdy wykaże, że zobowiązania zaciągnięte przez pozostałych wspólników nastąpiły z naruszeniem zasad reprezentacji.

8. Mając na uwadze fakt, że „udział” w spółce cywilnej jest zbiorem praw i obowiązków, może być skutecznie przeniesiony w drodze umowy o przelew praw i obowiązków oraz po wyrażeniu zgody przez wszystkich pozostałych wspólników spółki, jak również wszystkich wierzycieli spółki. W zależności od przyjętej konstrukcji umowy o przeniesienie członkostwa [cywilnej], zbywca za zobowiązania powstałe przed

przeniesieniem członkostwa ponosi odpowiedzialność albo nie. Jeśli umowa zawierała postanowienia o przejęciu długu, a wierzyciele wyrazili zgodę na przejęcie długu z zachowaniem formy pisemnej, to wówczas nie odpowiada on za powyższe zobowiązania. W razie gdy umowa oparta jest na konstrukcji kumulatywnego przystąpienia do długu, wówczas wierzyciele, których wierzytelności powstały przed przeniesieniem członkostwa, mogą domagać się zaspokojenia ich roszczeń zarówno od zbywcy, jak i nabywcy członkostwa.

9. Przystępujący do spółki wspólnik nie odpowiada za jej wcześniejsze długi, chyba, że w drodze umowy przystąpi również do nich.

10. Spółka cywilna może być przekształcona w inną spółkę osobową, utworzoną na podstawie kodeksu spółek handlowych. Wspólnicy spółki przekształcanej odpowiadają za zobowiązania spółki powstałe przed dniem przekształcenia na dotychczasowych zasadach przez okres trzech lat, licząc od tego dnia. Po upływie trzech lat od przekształcenia spółki odpowiedzialność wspólników za długi byłej spółki osobowej wygasa niezależnie od tego, kiedy wierzyciel wniósł pozew. Jeżeli wyrok jest wydawany po upływie trzech lat od przekształcenia, powództwo podlega oddaleniu.

Spółka jawna

1. Wspólnicy spółki jawnej odpowiadają za zobowiązania solidarnie i subsydiarnie.

2. Wierzyciel spółki jawnej może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika).

Jednakże nie stanowi to przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

3. W związku z tym, iż subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań powstałych przed wpisem do rejestru, wierzyciel nie musi czekać na

„efekt” postępowania egzekucyjnego, jeżeli zobowiązania spółki powstały przed jej wpisaniem do rejestru.

4. Solidarna odpowiedzialność wspólników oznacza, iż każdy wspólnik odpowiada za jej zobowiązania odpowiada bez ograniczenia solidarnie całym majątkiem, czyli wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń w całości lub w części od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich lub każdego z osobna. Zaspokojenie wierzyciela przez jednego ze wspólników zwalnia pozostałych ze spłaty zobowiązania.

5. Ważną informacją jest fakt, iż osoba przystępująca do spółki odpowiada za zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia. Oczywiście nowy wspólnik odpowiada tylko za zobowiązania powstałe w wyniku prowadzenia działalności tej spółki.

Spółka partnerska

1. Cechą charakterystyczną przy odpowiedzialności wspólników spółki partnerskiej jest fakt, iż partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki.

2. Jednakże umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej, a więc subsydiarnie ze spółką i solidarnie z pozostałymi wspólnikami.

Spółka komandytowa

1. Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.

2. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej, a jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki.

3. Wspólnicy spółki komandytowej mogą obniżać sumę komandytową poprzez wpisanie jej do rejestru jednak takie obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku prawnego wobec wierzycieli, których wierzytelności powstały przed chwilą wpisania obniżenia do rejestru.

4. Osoby przystępujące do spółki w charakterze komandytariusza, odpowiadają także za zobowiązania spółki istniejące w chwili wpisania go do rejestru.

5. Spółkę komandytową reprezentują komplementariusze, a komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Gdy komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.

6. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej

Spółka komandytowo – akcyjna

1. Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem.

2. Za zobowiązania spółki komandytowo-akcyjnej odpowiada bez ograniczeń komplementariusz, natomiast akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki.

3. Spółkę reprezentują komplementariusze, a statut spółki może przewidywać, że prowadzenie spraw spółki powierza się jednemu albo kilku komplementariuszom.

4. Natomiast akcjonariusz może reprezentować spółkę tylko jako pełnomocnik. Jeżeli akcjonariusz dokona czynności prawnej w imieniu spółki nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez akcjonariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres.

Rzekomy organ

1. W myśl art. 39 kodeksu cywilnego kto jako organ osoby prawnej zawarł umowę w jej imieniu nie będąc jej organem albo przekraczając zakres umocowania takiego organu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania.

2. Art. 103 § 1 kodeksu cywilnego stanowi, iż jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta.

§ 2 powołanego przepisu wskazuje, że druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. § 3 dodaje, że w braku potwierdzenia ten, kto zawarł umowę w cudzym imieniu, obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.

3. Uchwała Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów z dnia 14 września 2007 r. (III CZP 31/07, OSNC 2008/2/14) zmieniła panującą dotychczas w orzecznictwie Sądu Najwyższego linię orzeczniczą, wykluczającą stosowanie art. 103 § 1 i 2 kodeksu cywilnego (dotyczącego ważności umów zawieranych przez rzekomego pełnomocnika) w drodze analogii do umów zawartych w imieniu osoby prawnej przez osoby działające w charakterze organu osoby prawnej bez kompetencji do tego. W większości dotychczasowych orzeczeń omawianych dany problem Sąd Najwyższy stał na stanowisku, iż czynność prawna dokonana w imieniu osoby prawnej w charakterze jej organu przez osobę niewchodzącą w skład organu osoby prawnej należały uznać za bezwzględnie nieważną.

4. Sąd Najwyższy w omawianej Uchwale uznał za dopuszczalne stosowanie w drodze analogii art. 103 § 1 i 2 kodeksu cywilnego do umów zawartych przez osoby działające w imieniu osoby prawnej w charakterze jej organu bez kompetencji do tego. Za powyższym stwierdzeniem przemawia fakt, że choć art. 39 § 1 kodeksu cywilnego zawiera jedynie normę odpowiadającą art. 103 § 3 kodeksu cywilnego, to

brak w nim odpowiedników art. 103 § 1 i 2, nie oznacza woli ustawodawcy uznania wszystkich czynności prawnych dokonanych przez osoby działające w imieniu osoby prawnej w charakterze jej organu bez kompetencji do tego za bezwzględnie nieważne.

5. Ponadto Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż nie normując w art. 39 kodeksu cywilnego sankcji dokonania czynności prawnej w imieniu osoby prawnej w charakterze jej organu bez kompetencji do tego, ustawodawca pozostawił ustalenie tej sankcji sądom przy zastosowaniu ogólnych reguł wykładni prawa, zaś podobieństwo instytucji organu osoby prawnej i pełnomocnictwa przemawia za stosowaniem w drodze analogii przewidującego sankcję bezskuteczności zawieszonej art. 103 § 1 i 2 kodeksu cywilnego w zakresie nienormowanym przepisami szczególnymi do umów zawartych w imieniu osoby prawnej przez osoby działające w charakterze organu osoby prawnej bez kompetencji do tego.

6. Skutkiem prawnym potwierdzenia jest zatem to, że ustaje stan bezskuteczności zawieszonej. Umowa staje się ważna i skuteczna z mocą wsteczną - od chwili jej zawarcia (ex tunc).

7. Przepisy art. 103 § 1 i 2 kodeksu cywilnego nie wyznaczają osobie prawnej terminu do potwierdzenia czy odmowy potwierdzenia umowy. Termin ten zależy w zasadzie od woli drugiej strony, jednakże przepis art. 103 § 2 kodeksu cywilnego wymaga, by był on odpowiedni. Oznacza to, że powinien to być taki termin, który jest potrzebny do tego, by spółka w zwykłym toku czynności podjęła decyzję, wyraziła ją, przesłała do drugiej strony oraz by oświadczenie to dotarło do adresata.

8. Bezskuteczny upływ wyznaczonego terminu powoduje, że czynność prawna staje się nieważna. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, że przepisy art. 103 § 1 i 2 kodeksu cywilnego mają zastosowanie niezależnie od dobrej bądź złej wiary zarówno rzekomego organu jak i drugiej strony umowy.

NOWELIZACJA KODEKSU POSTĘPOWANIA CYWILNEGO (TEKST W PODPISIE U PREZYDENTA)

Cześć tekstu ustawy ustalonego ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu

USTAWA

z dnia 17 grudnia 2009 r.

o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych

Art. 1.

W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. Zm.) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 95 otrzymuje brzmienie:

„Art. 95. Przepis artykułu poprzedzającego stosuje się odpowiednio do adwokata lub radcy prawnego ustanowionego przez sąd w przypadku zwolnienia go od obowiązku zastępowania strony w procesie.”;

2) art. 117 otrzymuje brzmienie:

„Art. 117. § 1. Strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub części, może domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego.

§ 2. Osoba fizyczna, niezwolniona przez sąd od kosztów sądowych, może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

§ 3. Osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, której ustawa przyznaje zdolność sądową, niezwolniona przez sąd od kosztów sądowych, może się domagać ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

§ 4. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgłasza wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno, na piśmie lub ustnie do protokołu, w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania, który niezwłocznie przesyła ten wniosek sądowi właściwemu.

§ 5. Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny.

§ 6. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgłoszony po raz pierwszy w postępowaniu apelacyjnym, kasacyjnym lub postępowaniu ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sąd przekazuje do rozpoznania sądowi pierwszej instancji, chyba że uzna wniosek za uzasadniony.”;

3) po art. 117 dodaje się art. 1171–1173 w brzmieniu:

„Art. 1171. § 1. Osoba fizyczna dołącza do wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego składany jest łącznie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, osoba fizyczna dołącza tylko jedno oświadczenie.

§ 2. Sąd może odebrać od osoby fizycznej przyrzeczenie o treści: „Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne”. Przed odebraniem przyrzeczenia poucza się stronę ubiegającą się o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego o treści art. 120 § 4.

§ 3. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego złożony przez stronę reprezentowaną przez adwokata lub radcę prawnego bez dołączenia oświadczenia, o którym mowa w § 1, przewodniczący zwraca bez wzywania do uzupełnienia braków.

§ 4. W razie złożenia wniosku ustnie do protokołu, oświadczenie, o którym mowa w § 1, może być złożone także do protokołu.

§ 5. Przepisów § 1–4 nie stosuje się, jeżeli wniosek składa strona, o której mowa w art. 117 § 1.

§ 6. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzór oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, o którym mowa w § 1, a także sposób udostępniania osobom fizycznym wzoru druków tych oświadczeń, mając na względzie umożliwienie stronie złożenia jednego oświadczenia w razie składania wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych i komunikatywność niezbędnych pouczeń dla stron co do sposobu wypełnienia, skutków niezłożenia oraz złożenia nieprawdziwego oświadczenia.

Art. 1172. § 1. W razie oddalenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona nie może ponownie domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, powołując się na te same okoliczności, które stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku.

§ 2. Ponowny wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, oparty na tych samych okolicznościach, podlega odrzuceniu. Na postanowienie o odrzuceniu wniosku nie przysługuje zażalenie.

Art. 1173. § 1. O wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego sąd zwraca się do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych.

§ 2. Właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych, wyznacza adwokata lub radcę prawnego niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie dwóch tygodni, zawiadamiając o tym sąd. W zawiadomieniu właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych wskazuje imię i nazwisko wyznaczonego adwokata lub radcy prawnego oraz jego adres do doręczeń.

§ 3. Jeżeli strona we wniosku wskazała adwokata lub radcę prawnego, właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych, w miarę możliwości i w porozumieniu ze wskazanym adwokatem lub radcą prawnym, wyznaczy adwokata lub radcę prawnego wskazanego przez stronę.”;

4) art. 118 i 119 otrzymują brzmienie:

„Art. 118. § 1. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego przez sąd jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego.

§ 2. Adwokat lub radca prawny ustanowiony przez sąd jest obowiązany zastępować stronę do prawomocnego zakończenia postępowania, chyba że z postanowienia sądu wynika, iż obowiązek zastępowania strony ustaje wcześniej.

§ 3. Z ważnych przyczyn adwokat lub radca prawny może wnosić o zwolnienie od obowiązku zastępowania strony w procesie. Sąd, zwalniając adwokata lub radcę prawnego, zwraca się jednocześnie do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady

okręgowej izby radców prawnych o wyznaczenie innego adwokata lub radcy prawnego. Przepis art. 1173 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 4. Jeżeli adwokat lub radca prawny ustanowiony przez sąd ma podjąć czynności poza siedzibą sądu orzekającego, sąd, na uzasadniony wniosek ustanowionego adwokata lub radcy prawnego, zwróci się w razie potrzeby do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych o wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego z innej miejscowości. Przepis art. 1173 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 5. Jeżeli adwokat lub radca prawny ustanowiony w związku z postępowaniem kasacyjnym lub postępowaniem ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, nie stwierdza podstaw do wniesienia skargi, jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić na piśmie o tym stronę oraz sąd, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu. Do zawiadomienia adwokat lub radca prawny dołącza sporządzoną przez siebie opinię o braku podstaw do wniesienia skargi. Opinia nie jest załączana do akt sprawy i nie jest doręczana stronie przeciwnej.

§ 6. Jeżeli opinia, o której mowa w § 5, nie została sporządzona z zachowaniem zasad należytej staranności, sąd zawiadamia o tym właściwy organ samorządu zawodowego, do którego należy adwokat lub radca prawny. W takim przypadku właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych wyznaczy innego adwokata lub radcę prawnego. Przepis art. 1173 § 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 119. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego wygasa ze śmiercią strony, która je uzyskała. Jednakże na zasadzie tego ustanowienia adwokat lub radca prawny strony podejmuje czynności niecierpiące zwłoki.”;

5) po art. 119 dodaje się art. 1191 w brzmieniu:

„Art. 1191. Sąd może zarządzić stosowne dochodzenie, jeżeli na podstawie okoliczności sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej powziął wątpliwości co do rzeczywistego stanu majątkowego strony domagającej się ustanowienia lub zastępowanej przez ustanowionego adwokata lub radcę prawnego.”;

6) art. 122 otrzymuje brzmienie:

„Art. 122. § 1. Adwokat lub radca prawny ustanowiony zgodnie z przepisami niniejszego działu ma prawo - z wyłączeniem strony - ściągnąć sumę należną mu tytułem wynagrodzenia i zwrotu wydatków z kosztów zasądzonych na rzecz tej strony od przeciwnika. Przeciwnik nie może czynić żadnych potrąceń, z wyjątkiem kosztów nawzajem mu przyznanych od strony korzystającej z pomocy prawnej z urzędu.

§ 2. Na kosztach, przypadających od przeciwnika strony korzystającej z pomocy prawnej z urzędu, należności adwokata lub radcy prawnego ustanowionego według przepisów poprzedzających przysługuje pierwszeństwo przed roszczeniami osób trzecich.”;

7) w art. 123 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Postanowienia, o których mowa w dziale niniejszym sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym. Postanowienia doręcza się tylko stronie, która złożyła wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego.”;

8) art. 124 otrzymuje brzmienie:

„Art. 124. § 1. Zgłoszenie wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jak również wniesienie środka odwoławczego od odmowy ich ustanowienia nie wstrzymuje biegu toczącego się postępowania, chyba że chodzi o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego dla powoda na skutek wniosku zgłoszonego w pozwie lub przed wytoczeniem powództwa. Sąd może jednak wstrzymać rozpoznanie sprawy aż do prawomocnego rozstrzygnięcia wniosku i w związku z tym nie wyznaczać rozprawy, a wyznaczoną rozprawę odwołać lub odroczyć.

§ 2. W razie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego na wniosek zgłoszony przed upływem terminu do wniesienia zażalenia, dla którego sporządzenia ustawa wymaga zastępstwa prawnego przez adwokata lub radcę prawnego, sąd doręcza ustanowionemu adwokatowi lub radcy prawnemu odpis postanowienia z urzędu, a termin do wniesienia zażalenia na postanowienie biegnie od dnia jego doręczenia pełnomocnikowi. Jeżeli strona prawidłowo zażądała doręczenia postanowienia z uzasadnieniem, odpis postanowienia doręcza się pełnomocnikowi z uzasadnieniem.

§ 3. W razie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego na wniosek zgłoszony przed upływem terminu do wniesienia skargi kasacyjnej przez stronę, która prawidłowo zażądała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem, sąd doręcza ustanowionemu adwokatowi lub radcy prawnemu orzeczenie z uzasadnieniem z urzędu, a termin do wniesienia skargi kasacyjnej biegnie od dnia doręczenia pełnomocnikowi orzeczenia z uzasadnieniem.

§ 4. W razie oddalenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgłoszonego w przypadkach, o których mowa w § 2 lub § 3, termin do wniesienia środka zaskarżenia biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a jeżeli postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia. Jeżeli jednak strona wniosła zażalenie w przepisanym terminie, termin do złożenia środka zaskarżenia biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia oddalającego zażalenie, a jeżeli postanowienie sądu drugiej instancji zostało wydane na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia.

§ 5. Ponowny wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, oparty na tych samych okolicznościach, nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia.”;

9) art. 131 otrzymuje brzmienie:

„Art. 131. § 1. Sąd dokonuje doręczeń przez operatora publicznego lub innego operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97 i Nr 168, poz. 1323), osoby zatrudnione w sądzie, komornika lub sądową służbę doręczeniową.

§ 2. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb i sposób doręczania pism sądowych przez podmioty, o których mowa w § 1, mając na uwadze konieczność zapewnienia sprawnego toku postępowania, a także realizacji gwarancji procesowych

jego uczestników, ochronę praw osób, którym pisma są doręczane, oraz ochronę ich danych osobowych.

§ 3. Minister Sprawiedliwości, na uzasadniony wniosek prezesa sądu, w drodze zarządzenia, tworzy i znosi w tym sądzie sądową służbę doręczeniową.

§ 4. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, warunki organizacji oraz strukturę sądowej służby doręczeniowej, mając na względzie wielkość sądu, koszty oraz zapewnienie skuteczności doręczeń i zachowanie wymogów postępowania sądowego.”;

10) w art. 132:

a) § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. W toku sprawy adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy oraz radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa doręczają sobie nawzajem bezpośrednio odpisy pism procesowych z załącznikami. Do pisma procesowego wniesionego do sądu dołącza się dowód doręczenia drugiej stronie odpisu albo dowód jego wysłania przesyłką poleconą. Pisma, do których nie dołączono dowodu doręczenia albo dowodu wysłania przesyłką poleconą, podlegają zwrotowi bez wzywania do usunięcia tego braku.”,

b) po § 1 dodaje się § 11 w brzmieniu:

„§ 11. Przepis § 1 nie dotyczy wniesienia pozwu wzajemnego, apelacji, skargi kasacyjnej, zażalenia, sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu od nakazu zapłaty, zarzutów od nakazu zapłaty, wniosku o zabezpieczenie powództwa, skargi o wznowienie postępowania, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia i skargi na orzeczenia referendarza sądowego, które należy złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej.”;

11) w art. 133 § 3 otrzymuje brzmienie:

„§ 3. Jeżeli ustanowiono pełnomocnika procesowego lub osobę upoważnioną do odbioru pism sądowych, doręczenia należy dokonać tym osobom. Jednakże Skarbowi Państwa doręczenia dokonuje się zawsze w sposób określony w § 2.”;

12) w art. 135 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie.”;

13) art. 137 otrzymuje brzmienie:

„Art. 137. § 1. Doręczenia żołnierzom zasadniczej służby wojskowej, funkcjonariuszom Policji i Służby Więziennej dokonuje się przez ich organy bezpośrednio przełożone.

§ 2. Doręczenia osobom pozbawionym wolności dokonuje się przez zarząd odpowiedniego zakładu.”;

14) w art. 139 § 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„§ 1. W razie niemożności doręczenia w sposób przewidziany w artykułach poprzedzających, pismo przesłane za pośrednictwem operatora publicznego lub innego operatora pocztowego należy złożyć w placówce pocztowej tego operatora, a doręczane w inny sposób – w urzędzie właściwej gminy, umieszczając zawiadomienie o tym w

drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawiono, oraz z pouczeniem, że należy je odebrać w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upływu tego terminu, czynność zawiadomienia należy powtórzyć.

§ 2. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane. W takim przypadku doręczający zwraca pismo do sądu z adnotacją o odmowie jego przyjęcia.”;

25) art. 373 i 374 otrzymują brzmienie:

„Art. 373. Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym apelację, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji. Jeżeli dostrzeże braki, do których usunięcia strona nie była wezwana, zażąda ich usunięcia. W razie nieusunięcia braków w wyznaczonym terminie apelacja ulega odrzuceniu.

Art. 374. Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym w razie cofnięcia pozwu, cofnięcia apelacji albo jeżeli zachodzi nieważność postępowania.”;

26) w art. 394 w § 1 pkt 9 otrzymuje brzmienie:

„9) zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego i należności świadka;”;

27) w art. 395 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Akta sprawy wraz z zażaleniem sąd pierwszej instancji przedstawia sądowi drugiej instancji po doręczeniu zażalenia stronie przeciwnej, a w przypadkach gdy ustawa przewiduje doręczenie zaskarżonego postanowienia tylko jednej ze stron oraz w przypadkach wskazanych w art. 394 § 1 pkt 5 – niezwłocznie po złożeniu zażalenia bez doręczenia go stronie przeciwnej. Odpowiedź na zażalenie może być wniesiona wprost do sądu drugiej instancji w terminie tygodniowym od dnia doręczenia zażalenia.”;

28) w art. 397 § 2 otrzymuje brzmienie:

„§ 2. Do postępowania toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym. Rozpoznanie zażalenia na postanowienie w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcia takiego zwolnienia, odrzucenia wniosku o zwolnienie oraz nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazania na grzywnę, odmowy ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołania oraz nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego dla niej ustanowionego i skazania na grzywnę następuje w składzie jednego sędziego.”;

37) art. 603 otrzymuje brzmienie:

„Art. 603. § 1. Kuratora dla osoby prawnej ustanawia sąd rejestrowy, w którego okręgu osoba ta ma lub miała ostatnią siedzibę.

§ 2. Sąd może wszcząć postępowanie z urzędu.

§ 3. Postanowienie jest skuteczne i wykonalne z chwilą jego ogłoszenia, a gdy ogłoszenia nie było, z chwilą jego wydania.”;

Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego - postępowanie elektroniczne

1. W dniu 17 lutego 2009 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw ustawę z dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 26, poz. 156). Nowelizacja wprowadza nowy typ postępowania – elektroniczne postępowanie upominawcze.

2. Ustawa ta rewolucjonizuje postępowanie cywilne, a to za sprawą wprowadzenia elektronicznego postępowania upominawczego. Ustawa dostosowuje Kodeks postępowania cywilnego i inne ustawy do nowych rozwiązań w postępowaniu cywilnym. W części pierwszej w księdze pierwszej w tytule VII Kodeksu postępowania cywilnego dodano dział VIII Postępowania elektroniczne i rozdział 1 – elektroniczne postępowanie upominawcze.

3. Wprowadzenie nowego rodzaju postępowania upominawczego z pewnością przyczyni się do sprawniejszego i szybszego rozpoznawania spraw związanych z dochodzeniem roszczeń pieniężnych. Ma również na celu zmniejszenie kosztów prowadzenia spraw.

4. Nowelizacja jest jednym z pierwszych kroków dostosowujących nieco skostniały wymiar sprawiedliwości do wymagań rzeczywistości teleinformatycznej.

5. Do nowego typu postępowania stosować się będzie przepisy o „tradycyjnym” postępowaniu upominawczym z odrębnościami wynikającymi z nowo wprowadzonych przepisów.

6. Nowe postępowanie przeznaczono dla osób, których roszczenia są udowodnione dokumentami, np. fakturami bądź rachunkami. Ustawa nie ogranicza zakresu podmiotowego nowego postępowania. Nowe przepisy nie przewidują również ograniczenia wysokości roszczeń, których można będzie dochodzić w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W tym postępowaniu upominawczym będzie można rozpatrywać również sprawy gospodarcze, z pewnymi wyjątkami, które dotyczą postępowań odrębnych w sprawach gospodarczych.

7. Czynności w elektronicznym postępowaniu upominawczym będzie mógł wykonywać referendarz sądowy. W nowym postępowaniu wyeliminowano akta papierowe – wszelkie czynności sądu, referendarza i przewodniczącego utrwalane będą wyłącznie w systemie teleinformatycznym, a wytworzone dane elektroniczne opatrywane będą bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu ustawy o podpisie elektronicznym.

8. Powód będzie miał wybór pomiędzy dotychczasowym postępowaniem upominawczym a elektronicznym postępowaniem upominawczym. Tylko od powoda będzie zależało, jaką drogę postępowania wybierze. Pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym musi być wniesiony drogą elektroniczną. Pisma procesowe, których powód nie wniesie drogą elektroniczną w

elektronicznym postępowaniu upominawczym, nie będą wywoływać skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma do sądu. Pisma procesowe wniesione drogą elektroniczną powinny być opatrzone podpisem elektronicznym.

9. W elektronicznym postępowaniu upominawczym doręczenia będą przekazywane zarówno powodowi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego elektroniczne postępowanie upominawcze (doręczenie elektroniczne), jak i pozwanemu, o ile jednak wniesie on pismo drogą elektroniczną. Jeżeli pozwany nie wniesie pisma drogą elektroniczną, to jego komunikacja z sądem będzie odbywać się drogą tradycyjną.

10. W razie doręczenia elektronicznego pismo będzie uznane za doręczone z datą wskazaną w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji, a przy braku takiego potwierdzenia – z upływem 14 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym.

11. Szczegółowe zasady i termin wprowadzenia techniki informatycznej, warunki, jakim powinny odpowiadać nośniki danych do wnoszenia na nich pism procesowych, tryb odtwarzania tych danych oraz sposób ich przechowywania i zabezpieczania, uwzględniając stan wyposażenia sądów w odpowiednie środki techniczne i poziom rozwoju technik informatycznych – ma określić stosowne rozporządzenie ministra sprawiedliwości.

12. Nowelizacja zmienia również przepisy dotyczące egzekucji. Jeżeli tytułem egzekucyjnym będzie orzeczenie wydane w elektronicznym postępowaniu upominawczym, to klauzula wykonalności będzie pozostawała wyłącznie w systemie teleinformatycznym.

13. Wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego będzie można składać do komornika także przez system teleinformatyczny obsługujący elektroniczne postępowanie upominawcze.

14. Na podstawie tytułów wykonawczych w postaci nakazów zapłaty wydanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym, które będą opatrzone elektroniczną klauzulą wykonalności, będzie można dokonywać wpisów w księgach wieczystych.