Realizacja Programu priorytetowego NFOŚiGW pn.: SYSTEM – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez WFOŚiGW. Część 1) Usuwanie wyrobów zawierających azbest
Usuwanie wyrobów zawierających azbest
WFOŚiGW w Zielonej Górze czerwiec, 2016 r.
Usuwanie azbestu
Realizacja Programu priorytetowego NFOŚiGW pn.: SYSTEM – Wsparcie działań ochrony środowiska i gospodarki wodnej realizowanych przez WFOŚiGW. Część 1) Usuwanie wyrobów zawierających azbest
1. W celu realizacji postanowień „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 – 2032” Wojewódzki Fundusz w porozumieniu z NFOŚiGW od sześciu lat realizuje na terenie województwa lubuskiego Program „Usuwania wyrobów zawierających azbest”.
2. Celem Programu jest unieszkodliwienie oraz zabezpieczenie jak największej ilości odpadów zawierających azbest.
3. Zgodnie z aktualnymi danymi pochodzącymi z Bazy azbestowej na terenie województwa zinwentaryzowanych zostało 67,9 tys. Mg wyrobów zawierających azbest, z czego unieszkodliwionych zostało 8,8 tys. Mg, a do unieszkodliwienia pozostało 59,2 tys. Mg, tj. 87 %.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 2
Usuwanie azbestu – szkodliwość azbestu
Włókna i wyroby zawierające azbest odznaczają się dużą odpornością na działanie czynników chemicznych, ścieranie i wysoką temperaturę. Ze względu na słabe przewodnictwo ciepła i prądu azbest był stosowany jako materiał izolacyjny. Dzięki ogniotrwałości i izolacyjności termicznej stosowano go do wyrobu tkanin i farb ogniotrwałych. Produkowano z niego również niepalne materiały budowlane, takie jak pokrycia dachowe i rury oraz utwardzano drogi i place.
Obecnie azbest zaliczany jest do 10-ciu najgroźniejszych zanieczyszczeń na Ziemi. Ich szkodliwe działanie może się ujawnić nawet po wielu latach, np. nowotwory mogą rozwijać się 20–30, a nawet 50 lat od momentu narażenia organizmu na wdychanie włókien azbestu. Z powodu występowania azbestu każdego roku na świecie umiera ok. 100 tysięcy osób.
Wielkość zagrożenia zdrowia zależna jest od rodzaju azbestu, wielkości włókien i ich stężenia w powietrzu oraz czasu narażenia. Największe zagrożenie stanowią włókna występujące w trwałej postaci. Wdychane do płuc włókna są pochłaniane przez komórki układu odpornościowego, jednak ze względu na swoją długość nie mieszczą się w komórce, wystając z niej, powodują wyciek jej zawartości, wnikanie ewentualnych toksyn, a ostatecznie obumarcie komórki. Efektem jest powstawanie zbliznowaceń lub indukcja procesu nowotworowego.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 3
Usuwanie azbestu – szkodliwość azbestu
Narażenie na pył azbestowy może być przyczyną następujących chorób układu oddechowego (choroby zawodowe):
⮚ pylica azbestowa (azbestoza) – zwłóknienie tkanki płucnej, będące nieuleczalną chorobą zawodową występującą u osób narażonych długotrwale na wysokie stężenia pyłu azbestowego prowadzącą do niewydolności oddechowej,
⮚ łagodne zmiany opłucnowe – występują pod postacią zgrubień, blaszek lub blizn będących skutkiem zwłóknienia tkanki płucnej,
⮚ rak płuca – najczęściej występujący nowotwór złośliwy powodowany przez azbest,
⮚ rak oskrzela, międzybłoniak opłucnej – rzadko występujący nowotwór złośliwy spowodowany długotrwałym narażeniem nawet na nieduże stężenia włókien azbestu,
⮚ przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli.
Podejrzewa się, że azbest może być również przyczyną takich schorzeń jak
nowotwory krtani, żołądka i jelit, trzustki, jajnika, czy chłoniaki.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 4
Usuwanie azbestu – szkodliwość azbestu
WFOŚiGW w Zielonej Górze 5
Usuwanie azbestu – akty prawne
1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2011 nr 8 poz. 31 ze zm.)
2. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jedn. Dz.U. 2004 nr 3 poz. 20 ze zm.)
3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz.U. 2004 nr 71 poz. 649 ze zm.)
4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz.U. 2005 nr 216 poz. 1824 ze zm.)
5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz.U. 2011 nr 8 poz. 31)
WFOŚiGW w Zielonej Górze 6
Usuwanie azbestu – dokumenty podstawowe
1. Program NFOŚiGW pn.: Gospodarowanie odpadami innymi niż
komunalne - Usuwanie wyrobów zawierających azbest
2. Zasady dofinansowania przez WFOŚiGW w Zielonej Górze przedsięwzięć związanych z realizacją gminnych programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest przy udziale środków NFOŚiGW udostępnionych w ramach Programu pn.: Gospodarowanie odpadami innymi niż komunalne - Usuwanie wyrobów zawierających azbest
3. Uszczegółowienie - Warunki dofinansowania przez WFOŚiGW w Zielonej Górze przedsięwzięć związanych z realizacją gminnych programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest przy udziale środków NFOŚiGW
WFOŚiGW w Zielonej Górze
7
WFOŚiGW w Zielonej Górze 8
WFOŚiGW w Zielonej Górze 9
Usuwanie azbestu - zasady
1. Wnioskodawcy – wyłącznie jednostki samorządu terytorialnego
2. Obszar – teren całej gminy/miasta
3. Rodzaj nieruchomości - wszystkie nieruchomości bez względu na ich formę własności (mieszkańcy, jak również spółki, stowarzyszenia, wspólnoty mieszkaniowe, podmioty użyteczności publicznej)
4. Forma: dotacja do 100 % kosztów kwalifikowanych
5. Koszty kwalifikowane - koszty demontażu, zbierania, transportu i unieszkodliwienia lub zabezpieczenia odpadów zawierających azbest
WFOŚiGW w Zielonej Górze
6. Kwota dofinansowania nie może przekroczyć kosztu jednostkowego w wysokości 800 zł/Mg unieszkodliwionych odpadów zawierających azbest
10
Usuwanie azbestu - zasady
7. Udzielenie dofinansowania przez Fundusz następuje na zasadzie refundacji kosztów kwalifikowanych poniesionych w ramach realizacji przedsięwzięcia (po podpisaniu umowy z Funduszem i złożeniu wniosku o wypłatę środków).
8. W przypadku powstania konieczności pozyskania dodatkowych środków na zbilansowanie kosztów kwalifikowanych realizacji przedsięwzięcia w ramach Programu istnieje możliwość uzyskania na ten cel pożyczki ze środków Funduszu.
9. W przypadku pojawienia się wolnych środków finansowych na realizację Programu, Fundusz może zorganizować dodatkowy nabór wniosków, o którym poinformuje na swojej stronie internetowej.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 11
Usuwanie azbestu - procedura
1. Do 31 stycznia - wstępny wniosek o dofinansowanie.
2. Realizacja zadania przez Gminę – wybór wykonawcy, podpisanie umowy z wykonawcą, odbiór zadania – termin do 31 sierpnia 2016 r.
3. Xx 00 xxxxxxxx 2016 r. ostateczny wniosek wraz z załącznikami (Lista załączników do wniosku na stronie Funduszu!) w oparciu o rzeczywiste koszty realizacji zadania wynikające z umowy z wykonawcą (bądź aneksu do umowy) i faktury za wykonane prace.
4. Weryfikacja wniosku przez Fundusz, przyznanie dofinansowania i podpisanie umowy dotacji (umowa przesłana do Gminy).
5. Wypłata środków (wniosek o wypłatę środków – formularz Funduszu należy złożyć do 16 listopada 2016 r.) na podstawie zawartej umowy dotacji realizowana jest w terminie do 30 listopada 2016 r.
6. Rozliczenie zadania – data określona w umowie o dofinansowanie, formularz
Funduszu dostępny na stronie internetowej.
12
WFOŚiGW w Zielonej Górze
Usuwanie azbestu – procedura 2016 r.
Lp. | Etap | Termin |
1. | Wniosek wstępny z załącznikami: gminny program usuwania azbestu i inwentaryzacja | 31 stycznia |
2. | Informacja o przyznanym dofinansowaniu | luty |
3. | Realizacja zadania (umowa z wykonawcą) | 31 sierpnia |
4. | Wniosek ostateczny z załącznikami * UWAGA! Zmiana dokumentów! | 10 września |
5. | Umowa o dofinansowanie | wrzesień-październik |
6. | Wniosek o wypłatę środków UWAGA! Zmiana dokumentów! | 00 xxxxxxxxx |
0. | Wypłata środków przez Fundusz | 30 listopada |
8. | Rozliczenie zadania UWAGA! Zmiana dokumentów! | umowa |
13
WFOŚiGW w Zielonej Górze
* Załączniki do wniosku ostatecznego – 10 WRZEŚNIA
A. DOKUMENTY DOTYCZĄCE WNIOSKODAWCY
1. Oświadczenie Skarbnika Gminy ze wskazaniem, w którym miejscu uchwały budżetowej zostało ujęte zadanie.
2. Oświadczenie Skarbnika Gminy ze wskazaniem nazwy banku oraz numeru rachunku bankowego, na który należy przekazać kwotę dotacji w drodze refundacji (oryginał).
3. Opinia Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (korzystanie ze środowiska)
4. Opinia Zarządu Województwa Lubuskiego (korzystanie ze środowiska)
5. W przypadku ubiegania się o pożyczkę ze środków Funduszu - Uchwała Rady Gminy w sprawie zaciągnięcia pożyczki ze środków finansowych pozostających w dyspozycji Wojewódzkiego Funduszu; uchwała winna jasno określać zadanie, które będzie realizowane ze środków w ten sposób uzyskanych przez Gminę (kopia poświadczona za zgodność z oryginałem).
WFOŚiGW w Zielonej Górze 14
* Załączniki do wniosku ostatecznego – 10 WRZEŚNIA
B. DOKUMENTY DOTYCZĄCE REALIZACJI ZADANIA
1. Oświadczenie o realizacji zadania zgodnie z przepisami prawa budowlanego (wzór nr 9)
2. Umowa z wykonawcą z załącznikami (kopia)
3. Kosztorys ofertowy lub oferta (kopia)
4. Karta efektu rzeczowego i ekologicznego zadania (wzór)
5. Protokoły odbioru prac pomiędzy właścicielami nieruchomości i wykonawcą (kopie)
6. Protokół odbioru końcowego zadania pomiędzy Gminą i wykonawcą (kopia)
7. Karty przekazania odpadów na składowisko odpadów niebezpiecznych (kopie)
8. Zbiorcze zestawienie kart przekazania odpadów (w wersji drukowanej i elektronicznej),
(wzór nr 11)
9. Sprawozdanie z wykazem nieruchomości, z których usunięto azbest (wzór nr 10)
10. Faktury i rachunki (kopie)
15
Wniosek o dofinansowanie
Najczęściej popełniane błędy
1. Brak formularza wniosku
2. Brak daty sporządzenia wniosku
3. Niezaktualizowane dane (dane z wniosku wstępnego składanego w styczniu)
4. Błędnie określony koszt jednostkowy (określamy dla sumarycznej masy odpadów i kosztu całkowitego bez podziału na demontaż i bez demontażu)
5. Brak spójności z załącznikami do wniosku – wszystkie dane muszą
być tożsame
6. Termin złożenia kompletnego wniosku – 10 września
7. Brak potwierdzenia kopii za zgodność z oryginałem (osoba upoważniona lub posiadająca pisemne upoważnienie)
Uwaga dodatkowa
Prosimy o nieumieszczanie dokumentów w koszulkach, dodatkowych teczkach itp.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 16
Usuwanie azbestu – obszary problemowe
wyciąg z wniosku:
Sposób określenia planowanego efektu ekologicznego (podać wartość przelicznika masowego w kg /m2)
Lp. | Wyszczególnienie | J.m. | Oznaczenie | Wartość |
1. | Ilość usuniętego azbestu | m2 | A | 1000 |
2. | Mg | B | 12 | |
3. | Przelicznik masowy | kg/m2 | C = B/A*1000 | 12 |
Przelicznik masowy zależy od rodzaju odpadów i kształtuje się zazwyczaj na poziomie min. 8,9 kg/m2, max. 20,5 kg/m2, średnio 13,5 kg/m2.
Jednostkowy koszt unieszkodliwienia 1 Mg odpadów zawierających azbest (zł/Mg) wyznaczony dla całego zadania (łącznej ilości usuniętych odpadów)
Lp. | Wyszczególnienie | J.m. | Oznaczenie | Wartość |
1. | Koszt kwalifikowany | zł | A | 10.000 |
2. | Ilość usuniętego azbestu | Mg | B | 20 |
3. | Koszt jednostkowy | zł/Mg | C = A / B | 500 |
np. usunięto 20 Mg z demontażem (koszt 12 tys. zł) oraz 5 Mg bez demontażu (koszt 2,75 tys. zł)
koszt jedn. = (12000+2750)/(20+5) = 590 zł/Mg
WFOŚiGW w Zielonej Górze 17
Usuwanie azbestu – obszary problemowe
wyciąg z wniosku:
C. CHARAKTERYSTYKA FINANSOWA ZADANIA
I. Źródła finansowania wydatków całkowitych (w złotych)
Źródło finansowania | Forma pomocy finansowej | Kwota wydatków całkowitych brutto | Kwota wydatków kwalifikowanych brutto |
1. Krajowe środki publiczne | |||
1.1. budżet jednostek samorządu terytorialnego: | |||
1.1.1 gmina | 0,01 | 0,01 | |
1.1.2 inne | |||
1.2. inne krajowe środki publiczne | |||
1.2.1 WFOŚiGW | dotacja | 5.000 | 5.000 |
pożyczka | |||
1.2.2 NFOŚiGW | dotacja | 5.000 | 5.000 |
2. Środki prywatne | |||
3. SUMA | 10.000,01 | 10.000,01 |
10.000,01 zł (?)
WFOŚiGW (do 50%) – 5.000,00 zł
NFOŚiGW (do 50%) – 5.000,00 zł 18
0,01 zł - Gmina
Usuwanie azbestu – obszary problemowe
Efekt edukacyjny:
Zgodnie z obowiązującymi „Ogólnymi zasadami udzielania pomocy finansowej ze środków
WFOŚiGW w Zielonej Górze” (§.6 p.3):
„Wnioskodawca jest zobowiązany do prowadzenia działań informacyjno-promocyjnych kierowanych do społeczeństwa, celem rozwijania właściwych postaw pro środowiskowych, w tym informowania o korzyściach ze stosowania rozwiązań proekologicznych, na które pozyskał środki pomocowe Funduszu”.
- obowiązek prowadzenia takich działań w trakcie realizacji każdego zadania, które uzyskało dofinansowanie z Funduszu
- rozliczenie zadania obejmować będzie również przekazanie informacji do Funduszu o prowadzonych przez Państwa działaniach informacyjno-promocyjnych, dotyczących zakresu zadania.
- przykłady: prezentacje na stronach internetowych Dotowanego, tematyczne publikacje w biuletynach samorządowych lub spotkania z mieszkańcami, informacje wywieszane na tablicach w gminie, wywiady i informacje w mediach lokalnych, informacje na temat usuwania azbestu na sesjach Rady Gminy, prowadzenie zajęć edukacyjnych o tematyce azbestowej w szkołach i placówkach gminnych, wśród dzieci i młodzieży oraz dorosłych.
19
Usuwanie azbestu – obszary problemowe
Wytyczne NFOŚiGW z dnia 14.04.2016 r.
"Wytyczne w zakresie realizacji przedsięwzięć polegających na usuwaniu
wyrobów zawierających azbest - ze środków NFOŚiGW – WFOŚiGW”
1. Jeśli wybór Wykonawcy – zapytanie o cenę – obowiązek ogłoszenia w BIP
2. Weryfikacja przez Zamawiającego zgłoszenia przez Wykonawcę właściwym organom przystąpienia do prac – co najmniej 7 dni przed
3. Weryfikacja przez Zamawiającego uprawnień Wykonawcy do usuwania
odpadów
4. Rozliczenie zadania – protokół zgodnie ze wzorem do wytycznych, karty przekazania odpadów
5. Rozliczenie zadania – przedłożenie w WFOŚiGW:
⮚ Zgłoszenie Wykonawcy przystąpienie do prac
⮚ Szczegółowy harmonogram prac Wykonawcy
⮚ Oryginał Protokołu odbioru
(UWAGA! Dokument ten nie jest wymagany – informacja z NFOŚiGW z dnia 17.06.2016 r.)
⮚ Oryginał Kart przekazania odpadów
UWAGA! 20
Obowiązek stosowania wytycznych od roku 2017
Usuwanie azbestu – obszary problemowe
1. Inwentaryzacja azbestu - dokumentacja
2. Podstawy realizacji (zasady Funduszu, obowiązujące przepisy,
regulaminy Gminy)
3. Ilość azbestu zinwentaryzowana a rzeczywista
4. Okres realizacji (warunki pogodowe)
5. Informowanie Funduszu o rzeczywistych kosztach zadania
6. Współpraca Fundusz – Gmina – właściciele nieruchomości
Przede wszystkim efekt ekologiczny!
21
Realizacja Programu (lata 2011-2015)
1. W Programie dotychczas wzięło udział 60 gmin z terenu województwa, z którymi podpisane zostały 160 umowy o dofinansowanie na łączną kwotę ok. 6,0 mln zł.
Realizacja zadań w latach 2011-2015 pozwoliła na usunięcie odpadów azbestowych o łącznej masie blisko 11,2 tys. Mg. Najwięcej odpadów zostało usuniętych z terenu Gminy Sulęcin – ok. 760 Mg.
Gminy, które od roku 2011 corocznie realizują Program: Xxxxx, Xxxxx
Xxxxxxxxx, Xxxxx, Xxxxxxx, Xx. Xxxx Xxx, Xxxxxxxxx.
0. W roku 2015 w Programie udział wzięło 58 gmin. Dofinansowanie wyniosło 2,03 mln zł. Realizacja Programu w roku 2015 umożliwiła usunięcie ok. 4,2 tys. Mg azbestu.
a) przelicznik masowy:
min. 8,9 kg/m2, max. 20,5 kg/m2, średnio 13,5 kg/m2
b) koszt jednostkowy:
min. 320 zł/Mg, max. 800 zł/Mg, średnio 542 zł/Mg
WFOŚiGW w Zielonej Górze 22
Realizacja Programu (lata 2011-2015)
4 500
Efekt ekologiczny (Mg)
4 206
4 000
Ilość azbestu [MG]
3 500
3 000
2 500
2 456
3 029
2 000
1 500
1 139
1 000
500
320
0
2011 2012 2013 2014 2015
Lata
Średni koszt unieszkodliwienia 1 Mg odpadów zawierających azbest [PLN]
800
700
Koszt [PLN/Mg]
600
500
400
300
200
100
0
633
700
617
504 482
WFOŚiGW w Zielonej Górze
2011 2012 2013 2014 220135
Lata
Realizacja Programu (lata 2011-2015)
Łączne wykorzystanie środków (NFOŚiGW i WFOŚiGW)
2 500 000
Wysokość środków [PLN]
2 000 000
1 500 000
1 516 035 1 526 298
2 028 595
1 000 000
797 521
500 000
172 275
0
2011 2012 2013 2014 2015
Lata
Liczba Gmin biorących udział w Programie
70
Ilość podpisanych umów z Gminami
58
60
47
50
40 31
30
20 16
8
10
0
WFOŚiGW w Zielonej Górze
2011 2012 2013 2014 220415
Lata
Realizacja Programu – lata kolejne
1. Program obowiązywał będzie w latach 2015-2022.
2. Fundusz zawarł umowę z NFOŚiGW na realizację Programu w
latach 2016 – 2017.
3. Na realizację Programu przeznaczone zostaną środki finansowe w wysokości do 4,04 mln zł (2,68 mln zł w roku 2016 i 1,36 mln zł w roku 2017).
4. Planowany do uzyskania efekt ekologiczny wynosi 4,2 tys. Mg
odpadów zawierających azbest.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 25
Realizacja Programu – rok 2016
1. Łączne zapotrzebowanie zgłoszone we wnioskach wstępnych wynosi 4,065 mln zł (66 % dostępnych środków) – 69 Gmin
2. Planowany efekt ekologiczny – 5,5 tys. Mg azbestu
3. Oszczędności zostaną przekazane dla Gmin, którym zabrakło środków
4. Planowany do uzyskania efekt ekologiczny wynosi 4,2 tys. Mg
odpadów zawierających azbest.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 26
Realizacja Programu – informacje dodatkowe
Ministerstwo Rozwoju wspiera realizację zadań wynikających z
„Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”. Co roku ogłasza konkurs na dofinansowanie działań związanych z usuwaniem azbestu. W tegorocznym, wnioski przyjmowane były do 1 kwietnia 2016 r.
Konkurs skierowany jest do jednostek samorządu terytorialnego. Oferty można składać na zadania w bloku:
⮚ 2 – działania edukacyjno-informacyjne
⮚ 3 – w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest, na
opracowywanie programów usuwania azbestu, wykonanie lub
aktualizację ich inwentaryzacji.
Koniecznym warunkiem uzyskania dotacji jest udział własny w wysokości 20% wartości zadania oraz wybranie podwykonawcy zadania na etapie składania oferty.
W bieżącym roku dofinansowanie w naszym województwie uzyskały
Gminy Ośno Lubuskie i Nowogród Bobrzański – aktualizacja inwentaryzacji.
WFOŚiGW w Zielonej Górze 27
Dziękuję za uwagę!
Xxxxxx Xxxxxxxx
tel. 00 000 0000
e-mail: xxxxxxxxx@xxxxxxx.xxxxx.xx
WFOŚiGW w Zielonej Górze 28