OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA MIENIA OSÓB FIZYCZNYCH

OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA MIENIA OSÓB FIZYCZNYCH

„BEZPIECZNY DOM I RODZINA”

Część I. Postanowienia ogólne

Strony umowy ubezpieczenia

§ 1.

Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia stosuje się do umów ubezpieczenia zawieranych przez Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajem- nych, zwane dalej Towarzystwem, z osobami fizycznymi będącymi członkami Towarzystwa, zwanymi dalej Ubezpieczającymi.

§ 2.

1. W ramach ogólnych warunków ubezpie- czenia Ubezpieczający może ubezpieczyć w jednym z wariantów, o których mowa w § 6:

1) gospodarstwo domowe od ognia i in- nych zdarzeń losowych,

2) gospodarstwo domowe od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji,

3) odpowiedzialność cywilną deliktową w życiu prywatnym,

4) następstwa nieszczęśliwych wypadków,

5) koszty pobytu w szpitalu w związku z nieszczęśliwym wypadkiem.

2. Ubezpieczający może również ubezpie- czyć dom jednorodzinny lub mieszkanie, ogrodzenie oraz garaż wolnostojący od ognia i innych zdarzeń losowych.

3. Warunkiem zawarcia umowy ubezpiecze- nia na podstawie niniejszych ogólnych wa- runków ubezpieczenia jest zawarcie co najmniej:

1) ubezpieczenia mieszkania lub domu jednorodzinnego od ognia i innych zdarzeń losowych, lub

2) ubezpieczeń w wariancie podstawowym.

§ 3.

Umowa ubezpieczenia może odbiegać od postanowień zawartych w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia, z tym, że postano-

wienia dodatkowe lub odmienne nie mogą być sprzeczne z obowiązującymi przepisami pra- wa, a ich wprowadzenie do umowy ubezpie- czenia wymaga formy pisemnej, pod rygorem nieważności.

Zawarcie umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek

§ 4.

1. Umowę ubezpieczenia można zawrzeć na cudzy rachunek (na rachunek Ubezpie- czonego).

2. Towarzystwo może podnieść również prze- ciwko Ubezpieczonemu zarzuty, które mają wpływ na jego odpowiedzialność z tytułu umowy ubezpieczenia.

3. W przypadku, gdy Ubezpieczający jest współwłaścicielem domu jednorodzinnego lub mieszkania albo jest jedną z osób, któ- rym przysługuje spółdzielcze własnościo- we prawo do lokalu mieszkalnego, umowa ubezpieczenia jest zawierana na rachunek wszystkich współwłaścicieli lub osób, któ- rym przysługuje spółdzielcze własnościo- we prawo do lokalu.

Definicje

§ 5.

W rozumieniu niniejszych ogólnych warunków ubezpieczenia należy rozumieć:

1) awaria urządzeń i instalacji wodno- kanalizacyjnych oraz centralnego ogrze- wania – samoistne pęknięcia przewodów i urządzeń wodociągowych, kanalizacyj- nych lub centralnego ogrzewania, znajdu- jących się w ubezpieczonym mieszkaniu lub domu jednorodzinnym;

2) dewastacja – umyślne zniszczenie lub uszkodzenie przedmiotu ubezpieczenia przez osobę trzecią. Przez dewastację ro- zumie się również zniszczenie/uszkodzenie przedmiotu ubezpieczenia mające bezpo- średni związek z usiłowaniem lub dokona- niem rabunku lub kradzieży z włamaniem;

3) dokument ubezpieczenia – dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpie- czenia, wydany w formie polisy lub innego dokumentu;

4) dom jednorodzinny – budynek w układzie wolnostojącym, lub samodzielna część bu- dynku szeregowego albo bliźniaczego łącznie z wbudowanym garażem, usytu- owany na działce nie wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego i służący zaspoka- janiu potrzeb mieszkaniowych. Ubezpie- czeniem objęte są mury, stropy, dach, fun- damenty, podłogi, tynki zewnętrzne oraz urządzenia techniczne stanowiące infra- strukturę techniczną;

5) deszcz nawalny – opad deszczu o współ- czynniku wydajności co najmniej 4, którego wystąpienie w miejscu szkody ustala Insty- tut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMiGW); w przypadku braku stacji pomia- rowej IMiGW na terenie obejmującym miejsce powstania szkody, fakt wystąpie- nia deszczu nawalnego ustala się na pod- stawie stanu faktycznego i rozmiaru szkód w miejscu ich powstania;

6) dym – nagle i niespodziewanie wydobywa- jący się dym ze znajdujących się w miejscu ubezpieczenia urządzeń, instalacji eksplo- atowanych zgodnie z przeznaczeniem i przepisami technicznymi oraz powstały w wyniku działania ognia;

7) fala naddźwiękowa – fala naddźwiękowa wywołana przez samolot przekraczający barierę dźwięku;

8) franszyza integralna – wyłączenie odpo- wiedzialności Towarzystwa za szkody nie przekraczające określonej kwoty;

9) garaż wolnostojący – budynek wolnosto- jący lub w zabudowie bliźniaczej, szere- gowej lub grupowej, stanowiący konstruk- cyjnie samodzielną całość przeznaczony do parkowania pojazdów mechanicznych;

10) gospodarstwo domowe – przedmioty zaliczane do stałych elementów mieszka- nia, domu jednorodzinnego oraz do rucho- mości domowych zgromadzonych w miesz- kaniu, domu jednorodzinnym, garażu w do- mu jednorodzinnym, garażu wolnostojącym oraz w piwnicy położonej w tym samym bu- dynku, w którym znajduje się mieszkanie, dom jednorodzinny;

11) grad – opad atmosferyczny składający się z bryłek lodu;

12) huragan – wiatr o prędkości nie mniejszej niż 17,5 m/s, którego działanie wyrządza masowe szkody; pojedyncze szkody uwa- ża się za spowodowane huraganem wów- czas, gdy w najbliższym sąsiedztwie stwier- dzono działalność huraganu;

13) kłódka wielozastawkowa – kłódka, której klucz posiada minimum dwa żłobienia pro- stopadłe do trzonu;

14) kradzież z włamaniem – dokonanie lub usiłowanie dokonania zaboru ubezpieczo- nego mienia z mieszkania lub domu jedno- rodzinnego bądź piwnicy po usunięciu siłą zabezpieczenia lub po otwarciu wejścia kluczem oryginalnym, który sprawca zdo- był przez kradzież z włamaniem z innego pomieszczenia lub w wyniku rabunku;

15) lawina – gwałtowne zsuwanie się lub staczanie ze zboczy górskich mas śniegu, lodu, skał lub kamieni;

16) mieszkanie – wyodrębniona część budyn- ku wielorodzinnego służąca do zaspokaja- nia potrzeb mieszkaniowych. Ubezpiecze- niem objęte są ściany, tynki, podłogi i ele- menty konstrukcyjne oraz urządzenia techniczne stanowiące infrastrukturę tech- niczną nie należącą do części wspólnych;

17) nieszczęśliwy wypadek – nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, w następ- stwie którego Ubezpieczający, niezależnie i wbrew swej woli doznał stałego uszko- dzenia ciała, rozstroju zdrowia lub zmarł;

18) obiekt małej architektury - niewielkie obiekty, a w szczególności:

a) kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,

b) posągi, wodotryski i inne obiekty archi- tektury ogrodowej,

c) użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskowni- ce, huśtawki, drabinki, śmietniki;

19) odszkodowanie – należne od Towarzy- stwa odszkodowanie lub świadczenie przysługujące Ubezpieczonemu lub po- szkodowanemu w razie zajścia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową;

20) ogień – działanie ognia, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleni- ska i rozszerzył się o własnej sile;

21) ogrodzenie – ogrodzenie posesji, na której znajduje się ubezpieczony budynek jednorodzinny, wraz z bramą, furtkami,

skrzynką na listy, elementami instalacji domofonowej, wiedeofonowej, siłownikami i napędami bram oraz innymi przedmiotami tego typu trwale związanymi z ogrodzeniem;

22) osoby bliskie – osoby stale zamieszkałe i wspólnie utrzymujące się z Ubezpiecza- jącym x.xx.: małżonek Ubezpieczającego lub osoba pozostająca w faktycznym poży- ciu z Ubezpieczającym, jego dzieci, ro- dzeństwo, rodzice, teściowie, macocha, oj- czym, dziadkowie, wnuki, zięciowie, syno- we, pasierbowie, przysposobieni i przy- sposabiający Ubezpieczającego;

23) osuwanie się ziemi – naturalne ruchy ziemi na stokach, nie spowodowane dzia- łalnością ludzką;

24) pierwsze ryzyko – system ubezpieczenia, w którym Ubezpieczający we własnym za- kresie określa sumy ubezpieczenia kieru- jąc się wysokością przypuszczalnej mak- symalnej straty, jaka może zaistnieć wsku- tek jednego zdarzenia losowego;

25) piorun – bezpośrednie wyładowanie atmosferyczne na ubezpieczonym obiekcie lub wyładowania na obiekt, w którym znaj- duje się ubezpieczone mienie;

26) pomieszczenia przynależne – pomiesz- czenia gospodarcze budynku wielorodzin- nego przynależne do mieszkania oraz po- mieszczenia gospodarcze znajdujące się w domu jednorodzinnym, służące do wy- łącznego użytku i będące własnością Ubezpieczającego lub osób bliskich, takie jak piwnica, strych, komórka, garaż, su- szarnia, strych;

27) pomoc domowa – osoba wykonująca prace w zakresie czynności życia codzien- nego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilno-prawnej zawartej z Ubez- pieczającym;

28) poszkodowany – każda osoba pozosta- jąca poza stosunkiem ubezpieczeniowym, względem której odpowiedzialność za szko- dę ponosi Ubezpieczający;

29) powódź – zalanie terenu w następstwie:

a) podniesienia wody w korytach wód płynących i stojących,

b) nadmiernych opadów atmosferycznych;

30) przepięcie – nagły i krótkotrwały wzrost napięcia w liniach energetycznych do po- ziomu wyższego od znamionowego dla danego urządzenia;

31) rabunek – zabór mienia dokonany:

a) z zastosowaniem przemocy fizycznej lub groźby natychmiastowego jej uży- cia wobec Ubezpieczającego lub osób bliskich albo z doprowadzeniem tych osób do nieprzytomności lub bezbron- ności,

b) przez sprawcę, który z zastosowaniem siły fizycznej lub groźby natychmiasto- wego jej użycia doprowadził osobę po- siadającą klucze do mieszkania lub pomieszczenia i zmusił tę osobę do ich otworzenia,

c) poprzez przywłaszczenie lub wyłudze- nie mienia z użyciem podstępu wobec osób małoletnich, niedołężnych, będą- cych w podeszłym wieku lub nie w peł- ni sprawnych, jeżeli sprawca został za- trzymany i skazany prawomocnym wy- rokiem sądu, a fakt podstępu lub wyłu- dzenia jest bezsporny w świetle przed- stawionych dowodów;

32) ruchomości domowe – mienie stanowią- ce własność Ubezpieczającego lub osób bliskich, będące wyposażeniem pomiesz- czeń, takie jak:

a) meble, dywany, żyrandole i kinkiety, sprzęt zmechanizowany, urządzenia domowe, zapasy, odzież i inne przed- mioty wspólnego lub osobistego użytku,

b) sprzęt audiowizualny, elektroniczny i komputerowy, fotograficzny, instru- menty muzyczne, aparaty telefoniczne, przenośne urządzenia do nawigacji sa- telitarnej,

c) wyroby ze srebra, złota i platyny, ka- mieni szlachetnych, półszlachetnych, syntetycznych, pereł, monety srebrne i złote, zbiory filatelistyczne,

d) gotówka i inne środki płatnicze krajowe i zagraniczne, papiery wartościowe,

e) rzeczy ruchome czasowo znajdujące się w posiadaniu Ubezpieczającego, jeżeli zostały wypożyczone przez orga- nizację sportową, społeczną, klub lub inną jednostkę organizacyjną, a wypo- życzenie zostało udokumentowane,

f) sprzęt turystyczny i sportowy, broń myśliwska i sportowa,

g) wózki inwalidzkie bez napędu mecha- nicznego;

33) stałe elementy domu jednorodzinnego lub mieszkania – elementy wyposażenia domu jednorodzinnego lub mieszkania

zamontowane lub wbudowane na stałe, które przy demontażu wymagają użycia narzędzi, w szczególności:

a) meble i szafy wbudowane, meblościan- ki, antresole,

b) drzwi i okna łącznie ze szkleniem i za- mknięciami,

c) zabezpieczenia przeciwwłamaniowe okien i drzwi,

d) piece i kominki, obudowy instalacji i grzejników,

e) powłoki malarskie, tynki wewnętrzne, wykładziny sufitów, ścian, podłóg i schodów trwale związane z podło- żem, podłogi, podwieszane sufity wraz z zamontowanymi w nich elementami,

f) stałe wyposażenie kuchni, łazienki oraz wc,

g) natynkowe urządzenia i elementy sta- nowiące integralną część instalacji in- frastruktury technicznej (wodno - kana- lizacyjnej, centralnego ogrzewania, elektrycznej, gazowej, wentylacyjnej i klimatyzacyjnej) i teletechnicznej (te- lefonicznej, alarmowej, domofonowej, telewizyjnej, informatycznej),

h) przegrody i ściany działowe;

34) suma gwarancyjna – określona w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej kwota w granicach, której Towarzystwo jest zobowiązane wypłacić odszkodowanie;

35) suma ubezpieczenia – określona w umowie ubezpieczenia kwota, w granicach, której Towarzystwo jest zobowiązane wypłacić odszkodowanie;

36) szkoda osobowa – śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia;

37) szkoda na mieniu – utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia;

38) szpital – zakład, który spełnia poniższe wymogi:

a) posiada uprawnienia szpitala i jest pro- wadzony zgodnie z przepisami prawa w celu leczenia osób, oraz

b) prowadzi przyjęcia, opiekę i leczenie chorych lub rannych osób jako pacjen- tów objętych całodobową opieką lekar- ską, oraz

c) posiada zorganizowane urządzenia do diagnozowania oraz leczenia i wyko- nywania zabiegów chirurgicznych, oraz

d) nie jest głównie zakładem dziennego pobytu, przychodnią, domem wypo- czynkowym czy rekonwalescencyjnym, domem opieki dla przewlekle chorych, sanatorium, domem starców ani po- dobną instytucją, zakładem lub oddzia- łem rehabilitacyjnym;

39) tereny zalewowe – obszar bezpośrednie- go i potencjalnego zagrożenia powodzią zgodnie z ustawą z dn. 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. nr 239 poz. 2019);

40) trwały uszczerbek na zdrowiu – naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu niero- kujące poprawy, określone na podstawie dokumentacji medycznej i w oparciu o „Ta- belę trwałego uszczerbku na zdrowiu” sta- nowiącą Załącznik nr 1 do ogólnych wa- runków ubezpieczenia;

41) trzęsienie ziemi – gwałtowne i nie spowo- dowane działalnością człowieka zaburze- nie systemu równowagi we wnętrzu ziemi, któremu towarzyszą wstrząsy i drgania gruntu o magnitudzie równej co najmniej 6 stopni w skali Richtera;

42) Ubezpieczający – osoba fizyczna zawie- rająca umowę ubezpieczenia i zobowiąza- na do opłacenia składki ubezpieczeniowej;

43) Ubezpieczony – osoba fizyczna, posiada- jąca odpowiedni tytuł prawny do ubezpie- czonego mienia, na rzecz której zawarto umowę ubezpieczenia;

44) uderzenie pojazdu – uderzenie w budy- nek pojazdu mechanicznego, nie będące- go w prawnym posiadaniu Ubezpieczają- cego i osób bliskich oraz kierowany przez osobę inną niż Ubezpieczający lub osoba bliska Ubezpieczającemu;

45) upadek statku powietrznego – katastrofa bądź przymusowe lądowanie załogowego lub bezzałogowego statku powietrznego, upadek jego części lub przewożonego ła- dunku;

46) uprawniony – osoba upoważniona w formie pisemnej przez Ubezpieczonego jako upraw- niona do otrzymania odszkodowania lub świadczenia;

47) wartość rzeczywista – wartość odpowia- dająca kosztom przywrócenia mienia do stanu nowego lecz nie ulepszonego po- mniejszona o stopień zużycia eksploata- cyjnego,

48) wybuch – gwałtowna zmiana stanu równo- wagi układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pyłów lub pary, wywołanym ich właściwością rozprzestrzeniania się, a tak- że implozją polegającą na uszkodzeniu zbiornika lub aparatu próżniowego wskutek ciśnienia zewnętrznego;

49) wyczynowe uprawianie sportu – nieza- wodowe uprawianie sportu w ramach sek- cji lub klubów sportowych z jednoczesnym uczestniczeniem w zawodach lub trenin- gach przygotowujących do zawodów;

50) zamki atestowane, drzwi przeciwwła- maniowe, system zabezpieczenia prze- ciwwłamaniowego – zamki, drzwi, system zabezpieczenia przeciwwłamaniowego po- siadające atest Instytutu Mechaniki Precy- zyjnej;

51) zamek elektroniczny – zamek, którego uruchamianie następuje przy zastosowaniu systemu elektronicznego;

52) zamek wielopunktowy – zamek powodu- jący ryglowanie skrzydła drzwi w ościeżni- cy w kilku odległych od siebie miejscach;

53) zamek wielozastawkowy – zamek, którego klucz posiada co najmniej dwa żłobienia prostopadłe do trzonu;

54) zalanie:

a) wydobywanie się wody lub pary z prze- wodów lub urządzeń wodno - kanaliza- cyjnych, centralnego ogrzewania,

b) cofnięcie się ścieków z publicznej sieci kanalizacyjnej,

c) nieumyślne pozostawienie otwartych kranów w urządzeniach wodno - kana- lizacyjnych na skutek przerwy w do- pływie wody,

d) zalanie wodą z urządzeń typu pralki, wirówki, zmywarki na skutek ich awarii,

e) zalanie wodą pochodzącą z opadów atmosferycznych,

f) zalanie wodą pochodzącą z akwarium,

g) zalanie wodą lub innym płynem przez osoby trzecie;

55) zapadanie się ziemi – gwałtowne obniże- nie się terenu spowodowane zawaleniem się warstwy ziemi do naturalnych, pustych przestrzeni w gruncie;

56) zdarzenie losowe – niezależne od woli Ubezpieczającego zdarzenie przyszłe i niepewne, którego nastąpienie powoduje

uszczerbek w dobrach osobistych lub w dobrach majątkowych albo zwiększenie potrzeb majątkowych po stronie Ubezpie- czającego lub innej osoby objętej ochroną ubezpieczeniową.

§ 6.

1. Umowę ubezpieczenia można zawrzeć w następujących wariantach:

1) wariant podstawowy obejmuje nastę- pujące rodzaje ubezpieczeń:

a) ubezpieczenie gospodarstwa do- mowego od ognia i innych zdarzeń losowych określonych w § 9 ust.1,

b) ubezpieczenie gospodarstwa do- mowego od kradzieży z włama- niem, rabunku i dewastacji,

c) ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z czynnościami życia prywatnego, w następstwie czynu niedozwolonego (odpowiedzialność deliktowa);

2) wariant standardowy obejmuje na- stępujące rodzaje ubezpieczeń:

a) ubezpieczenie gospodarstwa do- mowego od ognia i innych zdarzeń losowych określonych w § 9 ust. 1,

b) ubezpieczenie gospodarstwa do- mowego od kradzieży z włama- niem, rabunku i dewastacji,

c) ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z czynnościami życia prywatnego, w następstwie czynu niedozwolonego (odpowiedzialność deliktowa),

d) ubezpieczenie następstw nieszczę- śliwych wypadków Ubezpieczają- cego i osób bliskich wspólnie za- mieszkujących z Ubezpieczającym;

3) wariant pełny obejmuje następujące rodzaje ubezpieczeń:

a) ubezpieczenie gospodarstwa do- mowego od ognia i innych zdarzeń losowych określonych w § 9 ust. 1,

b) ubezpieczenie gospodarstwa do- mowego od kradzieży z włama- niem, rabunku i dewastacji,

c) ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z czynnościami życia

prywatnego, w następstwie czynu niedozwolonego (odpowiedzialność deliktowa),

d) ubezpieczenie następstw nieszczę- śliwych wypadków Ubezpieczają- cego i osób bliskich wspólnie za- mieszkujących z Ubezpieczającym,

e) ubezpieczenie kosztów pobytu w szpitalu w związku z nieszczę- śliwym wypadkiem Ubezpieczają- cego lub osób bliskich wspólnie z nim zamieszkujących.

2. Ponadto umową ubezpieczenia może być objęte:

1) mieszkanie,

2) dom jednorodzinny,

3) ogrodzenie,

4) garaż wolnostojący,

przy czym ogrodzenie i/lub garaż wolnosto- jący może zostać objęty ubezpieczeniem pod warunkiem jednoczesnego ubezpie- czenia mieszkania lub domu jednorodzin- nego.

Część II.

Ubezpieczenie gospodarstwa domowego, mieszkania lub domu jednorodzinnego, ogrodzenia oraz garażu wolnostojącego

Przedmiot ubezpieczenia

§ 7.

1. Przedmiotem ubezpieczenia jest:

1) gospodarstwo domowe, z uwzględnie- niem § 8, w skład którego zalicza się następujące kategorie mienia:

a) ruchomości domowe zgromadzone w mieszkaniu, domu jednorodzin- nym, garażu w domu jednorodzin- nym lub garażu wolnostojącym oraz w piwnicy położonej w tym samym budynku, co zajmowane mieszkanie, dom jednorodzinny,

b) stałe elementy mieszkania lub do- mu jednorodzinnego,

2) mieszkanie,

3) dom jednorodzinny,

4) ogrodzenie,

5) garaż.

2. Ubezpieczeniem objęte jest wyłącznie mienie znajdujące się w posiadaniu Ubez- pieczającego, do którego posiada on od- powiedni tytuł prawny.

§ 8.

1. Przedmiotem ubezpieczenia są ruchomo- ści domowe i stałe elementy będące wła- snością Ubezpieczającego, znajdujące się w budynku jednorodzinnym lub mieszkaniu wskazanym w dokumencie ubezpieczenia, albo w budynku jednorodzinnym lub miesz- kaniu wskazanym w dokumencie ubezpie- czenia nie będącym własnością Ubezpie- czającego, a znajdującym się w jego po- siadaniu na podstawie umowy najmu lub innej umowy cywilno-prawnej albo decyzji administracyjnej.

2. Ponadto przedmiotem ubezpieczenia są ruchomości domowe znajdujące się w ga- rażu w domu jednorodzinnym lub garażu wolnostojącym oraz w piwnicy położonej w tym samym budynku, co zajmowane mieszkanie, dom jednorodzinny.

Zakres ochrony ubezpieczeniowej

§ 9.

1. W odniesieniu do mieszkania, domu jedno- rodzinnego, ogrodzenia i garażu wolnosto- jącego Towarzystwo obejmuje ochroną ubezpieczeniową szkody powstałe w na- stępstwie zdarzeń losowych:

1) awarii urządzeń i instalacji wodno - ka- nalizacyjnych oraz centralnego ogrze- wania,

2) deszczu nawalnego,

3) dymu,

4) fali naddźwiękowej,

5) gradu,

6) huraganu,

7) lawiny,

8) ognia,

9) osuwania się ziemi,

10) pioruna,

11) powodzi,

12) uderzenia pojazdu,

13) upadku statku powietrznego,

14) wybuchu,

15) zalania,

16) zapadania się ziemi.

2. W odniesieniu do gospodarstwa domowe- go Towarzystwo odpowiada za szkody po- wstałe w następstwie:

1) zdarzeń losowych wymienionych w ust. 1,

2) kradzieży z włamaniem,

3) rabunku,

4) dewastacji.

3. Za opłatą dodatkowej składki zakres ubez- pieczenia dla całego mienia obejmowane- go ochroną ubezpieczeniową może zostać rozszerzony o ryzyko trzęsienia ziemi i przepięcia.

4. Ponadto, niezależnie od zakresu ubezpie- czenia, ochroną ubezpieczeniową objęte jest prowadzenie akcji ratowniczych w związku z zaistnieniem zdarzeń loso- wych objętych zakresem ubezpieczenia.

§ 10.

Ubezpieczenie obejmuje szkody w mieniu powstałe w miejscu określonym w dokumencie ubezpieczenia w następstwie zdarzeń wcho- dzących w zakres ochrony ubezpieczeniowej i zaistniałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 11.

Umowa ubezpieczenia obejmuje wyłącznie szkody będące bezpośrednim następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia.

Zabezpieczenie mieszkania lub domu jednorodzinnego

§ 12.

1. Ubezpieczający jest zobowiązany do wła- ściwego zabezpieczenia mieszkania lub domu jednorodzinnego oraz zapewnienia należytego nadzoru nad ubezpieczonym mieniem, a w szczególności do spełnienia następujących warunków:

1) dostęp do ubezpieczonych ruchomości domowych jest utrudniony dla osób obcych tak, że wejście w posiadanie tych ruchomości wymagać będzie uży- cia siły fizycznej lub narzędzi,

2) wszystkie drzwi zewnętrzne są pełne, w należytym stanie technicznym oraz tak skonstruowane, osadzone i za- mknięte, aby ich wyłamanie lub wywa- żenie nie było możliwe bez udziału na-

rzędzi, a otwarcie bez użycia podro- bionych lub dopasowanych kluczy,

3) drzwi zewnętrzne muszą być zamknię- te, na co najmniej dwa zamki wieloza- stawkowe. Dopuszcza się również za- mknięcie na jeden atestowany zamek wielopunktowy lub elektroniczny za- montowany w atestowanych drzwiach przeciwwłamaniowych,

4) drzwi zewnętrzne oszklone, są zaopa- trzone w zamki, których nie można otworzyć bez klucza przez otwór wybi- ty w szybie, a przeszklenia nie stwa- rzają możliwości wejścia do wnętrza mieszkania lub domu jednorodzinnego. Drzwi oszklone uważa się za wystar- czająco zabezpieczone, pod warun- kiem, że maksymalny wymiar oszklo- nego otworu nie przekracza 20 cm lub, jeżeli przeszklenia oszklone są szkłem antywłamaniowym o klasie odporności co najmniej P3,

5) drzwi balkonowe i tarasowe oraz okna znajdują się w należytym stanie tech- nicznym, są tak umocowane, osadzo- ne i zamknięte, że otwarcie ich przy użyciu siły fizycznej lub narzędzi przez osoby obce nie będzie możliwe bez pozostawienia śladów,

6) wszystkie drzwi zewnętrze do piwnic lub garaży, są zamykane na minimum jeden zamek wielozastawkowy lub kłódkę wielozastawkową lub inny ate- stowany system zabezpieczenia prze- ciwwłamaniowego,

7) okna i inne otwory zewnętrzne po- mieszczeń muszą być zamknięte w czasie nieobecności Ubezpieczają- cego w mieszkaniu lub domu jednoro- dzinnym,

8) w przypadku zadeklarowania sumy ubezpieczenia gospodarstwa domo- wego powyżej 50.000,-zł od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji, oprócz zabezpieczeń wymienionych w pkt 1)-7), wymagany jest zainstalo- wany czynny i sprawny alarm sygnali- zujący włamanie w firmie ochrony mie- nia z jej interwencją w ciągu 15 minut, przy czym w czujki alarmu muszą być wyposażone wszystkie otwory drzwio- we i okienne. Za równorzędne ww. za- bezpieczeniom uznaje się zamonto- wane na całej powierzchni otworów okiennych i balkonowych stałe lub ru-

chome kraty, atestowane: rolety prze- ciwwłamaniowe, lub żaluzje przeciw- włamaniowe, lub szyby przeciwwłama- niowe co najmniej klasy P3 oraz drzwi zewnętrzne posiadające zwiększoną odporność na włamanie zgodnie ze świadectwem kwalifikacji Instytutu Me- chaniki Precyzyjnej.

2. Klucze do zamków muszą być w wyłącz- nym posiadaniu Ubezpieczającego i osób bliskich wspólnie zamieszkujących lub oso- by uprawnionej przez Ubezpieczającego do przechowywania kluczy.

Wyłączenia odpowiedzialności Towarzystwa

§ 13.

1. Ubezpieczenie nie obejmuje:

1) mieszkań lub domów jednorodzinnych będących w budowie, przebudowie, rozbudowie, dla których wymagana jest zgoda właściwego urzędu lub prze- znaczonych do rozbiórki,

2) budowli i obiektów małej architektury, z wyłączeniem garaży wolnostojących i ogrodzeń, o ile zostały objęte ochroną ubezpieczeniową,

3) ruchomości domowych zgromadzonych w pomieszczeniach przynależnych z wyłączeniem ruchomości domowych w garażu w domu jednorodzinnym, ga- rażu wolnostojącym, w piwnicy położo- nej w tym samym budynku, co zajmo- wane mieszkanie, dom jednorodzinny,

4) ruchomości domowych zgromadzonych na balkonach, tarasach i loggiach,

5) domów jednorodzinnych lub mieszkań przeznaczonych na prowadzenie dzia- łalności gospodarczej,

6) domów jednorodzinnych lub mieszkań wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

7) mienia osób trzecich zamieszkujących w mieszkaniu, domu jednorodzinnym należącym do Ubezpieczającego i użyt- kowanym na podstawie odrębnego ty- tułu prawnego,

8) akt, dokumentów, rękopisów, metali szlachetnych w złomie i w sztabach, dzieł sztuki, antyków, zbiorów kolek- cjonerskich, kart płatniczych i kredyto- wych, programów komputerowych, no-

śników danych, danych przechowywa- nych w jednostkach centralnych kom- puterów i wymiennych nośnikach da- nych, sieci komputerowych i ich oka- blowania,

9) pojazdów mechanicznych, paliw napę- dowych.

2. Ponadto w pomieszczeniach piwnicy, gara- żu w domu jednorodzinnym oraz garażu wolnostojącego ochroną ubezpieczeniową nie są objęte następujące ruchomości do- mowe:

1) sprzęt audiowizualny, komputerowy, fo- tograficzny, instrumenty muzyczne,

2) wyroby ze srebra, złota i platyny, mo- nety, biżuteria,

3) pieniądze i środki płatnicze, papiery wartościowe.

§ 14.

Towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności za szkody:

1) wyrządzone umyślnie lub w wyniku rażą- cego niedbalstwa przez Ubezpieczającego,

2) wyrządzone przez Ubezpieczającego lub osoby jemu bliskie, będące pod wpływem alkoholu, narkotyków bądź innych środków odurzających,

3) wyrządzone umyślnie przez osobę bliską,

4) powstałe w wyniku działań wojennych, stanu wojennego i wyjątkowego, zamieszek, rozruchów społecznych lub politycznych, strajków, akcji protestacyjnych, rewolucji, zamieszek cywilnych i wojskowych, buntu, oraz eksplozji materiałów wybuchowych lub łatwopalnych, jeżeli materiały te zostały pod- łożone pod ubezpieczone mienie, aktów terroryzmu lub sabotażu, oraz za szkody powstałe w mieniu skonfiskowanym lub za- rekwirowanym przez legalne władze,

5) wynikające z zanieczyszczenia środowiska naturalnego bądź działania energii jądro- wej lub skażenia radioaktywnego, oraz w wyniku skażenia lub zanieczyszczenia środkami chemicznymi lub przemysłowymi,

6) spowodowane zapadaniem się ziemi, gdy chodzi o:

a) szkody górnicze - w rozumieniu prawa górniczego,

b) szkody powstałe w związku z prowa- dzonymi robotami ziemnymi,

7) spowodowane wybuchem:

a) wywołanym przez Ubezpieczającego w celach produkcyjnych, eksploatacyj- nych lub doświadczalnych,

b) w silnikach spalinowych lub wybucho- wych, gdy wybuch związany jest z ich naturalną funkcją,

8) powstałe w wyniku przepięcia w ubezpie- czonym mieniu, chyba że działanie prądu spowodowało jednocześnie pożar bądź zakres ubezpieczenia został rozszerzony o ryzyko przepięć,

9) powstałe w mieszkaniach, domach jedno- rodzinnych, garażach wolnostojących wy- budowanych lub przebudowanych bez wy- maganych zezwoleń lub nie spełniających warunków prawa budowlanego, przepisów przeciwpożarowych, a także w gospodar- stwie domowym w nim zgromadzonym,

10) powstałe w mieszkaniach lub domach jednorodzinnych niezamieszkanych na sta- łe, a także w gospodarstwie domowym w nich zgromadzonym,

11) powstałe w ubezpieczonym mieniu wsku- tek zalania lub zawilgocenia wywołanego niewłaściwym stanem dachu, rynien lub stolarki okiennej i drzwiowej albo innych elementów obiektu, bądź nienależytym ich zabezpieczeniem lub niewłaściwym za- mknięciem, w razie gdy na Ubezpieczają- cym, osobach bliskich lub osobach, za które ponosi odpowiedzialność spoczywa obo- wiązek utrzymania należytego stanu tech- nicznego lub zabezpieczenia tych elemen- tów,

12) powstałe wskutek nasiąkania lub zalania wodą ruchomości domowych złożonych lub składowanych w suterenach, jeżeli mienie to nie było złożone na wysokości co najmniej 20 cm ponad poziom podłogi

/posadzki/,

13) powstałe wskutek nieszczelności urządzeń wodno-kanalizacyjnych lub innych instala- cji i urządzeń doprowadzających wodę, pa- rę lub płyny, lub odprowadzających wodę z dachów (rynny) w przypadku, gdy na Ubezpieczającym, osobach bliskich lub osobach, za które ponosi odpowiedzial- ność spoczywa obowiązek utrzymania na- leżytego stanu technicznego lub zabezpie- czenia tych urządzeń, instalacji,

14) powstałe wskutek zalania lub powodzi mieszkań, domów jednorodzinnych poło- żonych na terenach zalewowych,

15) zaistniałe na skutek długotrwałego zalega- nia pokrywy śnieżnej, w przypadku, gdy na Ubezpieczającym, osobach bliskich lub osobach, za które ponosi odpowiedzial- ność spoczywa obowiązek utrzymania na- leżytego stanu technicznego budynku,

16) powstałe wskutek przenikania wód grun- towych lub przemarzania stałych elemen- tów budynku, oraz wskutek wydostania się wody z urządzeń wodno - kanalizacyjnych i ogrzewczych w wyniku uszkodzenia rur spowodowanego zamarznięciem wody i rozsadzeniem rur,

17) powstałe w mieniu z powodu pleśni i za- grzybienia, o ile te szkody nie były następ- stwem zdarzenia objętego ochroną ubez- pieczeniową,

18) w biżuterii, dziełach sztuki, wyrobach z metali szlachetnych, monetach złotych, srebrnych, znaczkach filatelistycznych, zbiorach nu- mizmatycznych, gotówce i innych środkach płatniczych, które zaginęły podczas pro- wadzenia akcji ratowniczej,

19) powstałe wskutek kradzieży z włamaniem, gdy stwierdzono, że do domu jednorodzin- nego, mieszkania włamano się przy użyciu klucza dopasowanego lub podrobionego albo nie stwierdzono śladów włamania,

20) jeżeli pomieszczenia, w których znajdowa- ło się ubezpieczone mienie, nie posiadały zabezpieczeń przeciwkradzieżowych wy- maganych przez Towarzystwo, lub syste- my zabezpieczające były wyłączone, bądź były niesprawne,

21) w postaci utraconych zysków oraz ponie- sionych strat wynikających ze zobowiązań i umów Ubezpieczającego,

22) powstałe w przedmiotach zgromadzonych w ilościach wskazujących na ich przezna- czenie handlowe, lub produkcyjno – usłu- gowe,

23) powstałe przed datą rozpoczęcia okresu ubezpieczenia, a zgłoszone w trakcie trwa- nia okresu ubezpieczenia,

24) powstałe wskutek pokrycia elewacji bu- dynku graffiti;

25) których wysokość nie przekracza 100,- zł.

Suma ubezpieczenia

§ 15.

1. Sumy ubezpieczenia ustalane są przez Ubezpieczającego odrębnie dla:

1) gospodarstwa domowego od ognia i in- nych zdarzeń losowych, o których mo- wa w § 9 ust. 1,

2) gospodarstwa domowego od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji,

3) mieszkania lub domu jednorodzinnego od ognia i innych zdarzeń losowych, o których mowa w § 9 ust. 1,

4) ogrodzenia od ognia i innych zdarzeń losowych, o których mowa w § 9 ust. 1,

5) garażu wolnostojącego od ognia i in- nych zdarzeń losowych, o których mo- wa w § 9 ust. 1.

2. Podstawami ustalenia sumy ubezpieczenia jest wartość rzeczywista przedmiotu ubez- pieczenia, z wyłączeniem:

a) wyrobów ze złota, srebra, kamieni szla- chetnych, pereł oraz monet złotych i srebrnych, dla których ustala się war- tość rynkową z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia,

b) dla gotówki i innych środków płatni- czych dla których ustala się wartość nominalną z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia.

3. Sumy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1, Ubezpieczający ustala na pierwsze ryzyko kierując się wysokością przypusz- czalnej maksymalnej straty, jaka może po- wstać wskutek jednego zdarzenia losowego.

4. Sumy ubezpieczenia ulegają zmniejszeniu o wypłacone odszkodowanie.

§ 16.

1. Suma ubezpieczenia wskazana w umowie ubezpieczenia stanowi górną granicę od- powiedzialności Towarzystwa w odniesie- niu do kategorii mienia, dla której została ustalona.

2. W granicach sumy ubezpieczenia podanej w umowie ubezpieczenia Towarzystwo wy- płaca odszkodowanie za:

1) sprzęt audiowizualny, fotograficzny, komputerowy, elektroniczny oraz in- strumenty muzyczne – do kwoty sta- nowiącej 50% sumy ubezpieczenia gospodarstwa domowego od ognia i innych zdarzeń losowych lub sumy ubezpieczenia gospodarstwa domo- wego od kradzieży z włamaniem, ra- bunku i dewastacji,

2) stałe elementy mieszkania, domu jed- norodzinnego – do kwoty stanowiącej 75% sumy ubezpieczenia gospodar- stwa domowego od ognia i innych zda- rzeń losowych lub sumy ubezpieczenia gospodarstwa domowego od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji,

3) wyroby ze srebra, złota i platyny, ka- mieni szlachetnych, półszlachetnych i pereł, monety srebrne i złote, zbiory filatelistyczne – do kwoty stanowiącej 20% sumy ubezpieczenia gospodar- stwa domowego od ognia i innych zda- rzeń losowych lub sumy ubezpieczenia gospodarstwa domowego od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji,

4) gotówkę i inne środki płatnicze – do kwoty stanowiącej 5% sumy ubezpie- czenia gospodarstwa domowego od ognia i innych zdarzeń losowych lub sumy ubezpieczenia gospodarstwa do- mowego od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji,

5) płyt audio CD i DVD – do wysokości udokumentowanych strat, z tym, że nie więcej niż 1.600,-zł,

6) ruchomości domowe zgromadzone w piwnicach – do kwoty stanowiącej 10% sumy ubezpieczenia gospodar- stwa domowego od ognia i innych zda- rzeń losowych lub sumy ubezpieczenia gospodarstwa domowego od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji,

7) ruchomości domowe zgromadzone w garażu w domu jednorodzinnym lub garażu wolnostojącym – do kwoty sta- nowiącej 10% sumy ubezpieczenia go- spodarstwa domowego od ognia i in- nych zdarzeń losowych lub sumy ubez- pieczenia gospodarstwa domowego od kradzieży z włamaniem, rabunku i de- wastacji,

8) pozostałe mienie objęte ochroną – 100% sumy ubezpieczenia gospodar- stwa domowego od ognia i innych zda- rzeń losowych lub sumy ubezpieczenia gospodarstwa domowego od kradzieży z włamaniem, rabunku i dewastacji.

Ustalenie wartości szkody i wysokości odszkodowania

§ 17.

Odszkodowanie ustala się w granicach sumy ubezpieczenia poszczególnych rodzajów mienia

i w kwocie odpowiadającej rozmiarowi szkody, z zastrzeżeniem postanowień § 16.

§ 18.

1. Wysokość szkody ustala się dla:

1) ruchomości domowych mieszkania lub domu jednorodzinnego - jako koszt naprawy lub cenę nabycia nowego przedmiotu tego samego lub podobne- go rodzaju, pomniejszoną o jego zuży- cie eksploatacyjne,

2) gotówki - według jej wartości nominal- nej. W przypadku gotówki w walutach obcych - według ich wartości nominal- nej, przeliczonej na złote polskie we- dług średniego kursu walut obcych ustalonego przez Prezesa NBP, obo- wiązującego w dniu ustalenia odszko- dowania,

3) wyrobów ze złota, srebra, platyny, ka- mieni szlachetnych, półszlachetnych i pereł – według cen zakupu lub kosz- tów wytworzenia lub ceny rynkowej materiałów, z których zostały zrobione,

4) monet złotych i srebrnych – według wartości złomu,

5) papierów wartościowych będących przedmiotem obrotu giełdowego – we- dług ceny giełdowej w dniu powstania szkody, pomniejszonej o prowizję ma- klerską,

6) stałych elementów mieszkania lub do- mu jednorodzinnego jako koszt napra- wy lub cenę nabycia nowego przed- miotu tego samego lub podobnego ro- dzaju, pomniejszonego o jego zużycie eksploatacyjne,

7) mieszkania lub domu jednorodzinnego

- jako koszt naprawy lub koszt odbu- dowy uszkodzonego lub zniszczonego obiektu z zachowaniem dotychczaso- wych wymiarów, konstrukcji, rodzaju zastosowanych materiałów wraz z na- kładami na roboty wykończeniowe, przy czym koszty materiałów pomniejsza się o stopień zużycia eksploatacyjnego.

2. W odniesieniu do kosztów naprawy powłok malarskich wewnątrz budynku jednoro- dzinnego lub mieszkania nie odlicza się stopnia zużycia eksploatacyjnego.

3. Koszt naprawy winien być udokumentowa- ny kosztorysem wraz z rachunkiem, wy- stawionym przez jednostkę dokonującą

odbudowy lub remontu i przedłożony To- warzystwu w terminie 3 miesięcy od dnia szkody. Kosztorys wraz z rachunkiem na- praw winien obejmować zakres uszko- dzeń, przyjętych w protokole szkody i pod- lega weryfikacji przez Towarzystwo.

4. W wyniku ustaleń dokonanych z Towarzy- stwem koszt naprawy może być określony na podstawie kosztorysu sporządzonego przez Towarzystwo, odzwierciedlającego koszty związane z odbudową lub remon- tem, określone zgodnie z obowiązującymi w budownictwie zasadami kalkulacji i usta- lania cen robót budowlanych – przy uwzględnieniu dotychczasowych wymia- rów, konstrukcji, materiałów i wyposażenia.

5. Wysokość szkody, w przypadku niemożno- ści naprawy uszkodzonego przedmiotu ubezpieczenia, ustala się procentowo, w stosunku do stopnia uszkodzenia, tzn. wartość przedmiotu ubezpieczenia pomniej- szona o wartość pozostałości po szkodzie.

6. Wysokość szkody nie może przekroczyć wartości przedmiotu ubezpieczenia.

7. Wysokość szkody ustala się według cen obowiązujących w dniu powstania szkody.

§ 19.

Przy ustalaniu wysokości szkody nie uwzględ- nia się:

1) kosztów wynikających z braku części za- miennych lub materiałów potrzebnych do przywrócenia stanu istniejącego przed szkodą,

2) kosztów poniesionych na odkażenie pozo- stałości po szkodzie, usunięcie zanie- czyszczeń gleby, wody lub powietrza oraz rekultywację gruntów,

3) wartości naukowej, kolekcjonerskiej, zabyt- kowej, artystycznej lub wynikającej z oso- bistych upodobań.

§ 20.

Wartość szkody zwiększa się, ponad granicę sumy ubezpieczenia poszczególnych rodzajów mienia, o udokumentowane koszty uprzątnię- cia pozostałości po szkodzie, nie więcej niż 5% sumy ubezpieczenia poszczególnych rodzajów mienia.

Część III.

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej Przedmiot i zakres ubezpieczenia

§ 21.

1. Przedmiotem ubezpieczenia jest ustawowa odpowiedzialność cywilna deliktowa Ubez- pieczającego oraz osób bliskich za szkody na osobie lub w mieniu wyrządzone po- szkodowanemu czynem niedozwolonym w związku z czynnościami życia prywatnego.

2. Przez czynności życia prywatnego należy rozumieć w szczególności:

1) opiekę nad dziećmi oraz innymi człon- kami rodziny, za których czyny Ubez- pieczający ponosi odpowiedzialność z mocy prawa,

2) posiadanie i użytkowanie domu jedno- rodzinnego, mieszkania i mienia okre- ślonego w umowie ubezpieczenia,

3) czynności wykonywane przez pomoc domową mieszczące się w zakresie obowiązków wynikających z umowy o pracę lub innej umowy cywilno prawnej,

4) użytkowanie roweru lub wózka inwa- lidzkiego oraz uprawianie sportu re- kreacyjnego przez Ubezpieczającego i osoby bliskie,

5) posiadanie zwierząt domowych z wy- łączeniem zwierząt egzotycznych.

3. Odpowiedzialnością Towarzystwa objęte są roszczenia osób poszkodowanych, do- tyczące szkód powstałych ze zdarzeń za- istniałych w okresie trwania umowy ubez- pieczenia.

4. Wszystkie szkody, które są następstwem tego samego wypadku albo wynikające z tej samej przyczyny, niezależnie od licz- by poszkodowanych, uważa się za powsta- łe w tej samej dacie.

§ 22.

Ubezpieczeniem objęta jest odpowiedzialność cywilna Ubezpieczającego lub osób bliskich za szkody wyrządzone na terytorium Rzeczypo- spolitej Polskiej.

Wyłączenia odpowiedzialności

§ 23.

1. Towarzystwo nie odpowiada za szkody:

1) wyrządzone umyślnie lub w wyniku ra- żącego niedbalstwa przez Ubezpiecza- jącego,

2) wyrządzone umyślnie przez osobę bli- ską,

3) wyrządzone przez Ubezpieczającego osobie bliskiej lub pomocy domowej podczas wykonywania przez nią po- wierzonych czynności albo wyrządzo- ne przez te osoby Ubezpieczonemu,

4) wyrządzone przez Ubezpieczającego lub osoby jemu bliskie, będące pod wpływem alkoholu, narkotyków bądź innych środków odurzających,

5) związane z prowadzeniem działalności gospodarczej lub wykonywaniem pracy zawodowej,

6) wynikłe z przyjęcia zobowiązań umow- nych,

7) związane z naruszeniem praw autor- skich, patentów, znaków towarowych, nazw fabrycznych,

8) wyrządzone treścią reklamy lub ogło- szenia,

9) majątkowe nie będące następstwem szkody osobowej lub rzeczowej,

10) moralne,

11) wyrządzone przez pomoc domową czynnościami nie mieszczącymi się w zakresie obowiązków wynikających z umowy o pracę lub innej umowy cy- wilno prawnej,

12) wynikłych z przeniesienia chorób za- kaźnych przez Ubezpieczającego, oso- by bliskie i znajdujące się pod ich opie- ką zwierzęta, o których istnieniu osoba objęta ubezpieczeniem wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć,

13) wyrządzone w związku z posiadaniem, używaniem lub kierowaniem pojazdem mechanicznym,

14) wyrządzone wskutek wyczynowego uprawiania sportu lub sportu o charak- terze konkursowym oraz sportów mo- torowych i polowania,

15) powstałe w związku z posiadaniem lub użytkowaniem jednostek pływających, statków powietrznych (w tym lotni i mo- tolotni), broni, amunicji lub materiałów wybuchowych w rozumieniu przepisów prawa,

16) wyrządzone w skutek posiadania zwie- rząt w celach hodowlanych,

17) za które przysługuje odszkodowanie z innych ubezpieczeń odpowiedzialno- ści cywilnej w tym obowiązkowych, któ- re Ubezpieczający miał obowiązek za- wrzeć,

18) powstałe wskutek uszkodzenia, znisz- czenia lub zaginięcia przedmiotów przy- jętych przez Ubezpieczonego do uży- wania, przechowywania, naprawy,

19) powstałe w nieruchomościach i przed- miotach, z których Ubezpieczający ko- rzystał na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia, użytkowania lub innej o podobnym charakterze,

20) na mieniu, wyrządzone przez powolne działanie temperatury, gazów, wód od- pływowych, pary lub wilgoci, dymu, sadzy i pyłu, wyciekanie, wstrząsy oraz tworzenie się pleśni i grzyba, samoze- psucia, osiadania gruntu i budynków,

21) polegające na uszkodzeniu lub utracie pieniędzy i innych środków płatni- czych, biżuterii, papierów wartościo- wych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów kolekcjonerskich należą- cych do osób trzecich,

22) w ruchomościach domowych należą- cych do osoby najmującej od Ubezpie- czającego mieszkanie, dom jednoro- dzinny lub jego część,

23) wynikające z zanieczyszczenia środo- wiska naturalnego bądź działania energii jądrowej lub skażenia radioak- tywnego, oraz w wyniku skażenia lub zanieczyszczenia środkami chemicz- nymi lub przemysłowymi,

24) powstałe w wyniku działań wojennych, stanu wojennego i wyjątkowego, za- mieszek, rozruchów społecznych lub politycznych, strajków, akcji protesta- cyjnych, rewolucji, zamieszek cywilnych i wojskowych, buntu, oraz eksplozji materiałów wybuchowych lub łatwo- palnych, aktów terroryzmu lub sabota- żu, oraz za szkody powstałe w mieniu skonfiskowanym lub zarekwirowanym przez legalne władze,

25) zaistniałe przed datą rozpoczęcia okre- su ubezpieczenia, a zgłoszone w trak- cie trwania okresu ubezpieczenia,

26) nie przekraczające równowartości 50,-zł.

2. Towarzystwo nie odpowiada również za kary umowne, grzywny sądowe i admini- stracyjne oraz inne o charakterze pienięż- nym.

Suma gwarancyjna

§ 24.

1. Sumę gwarancyjną, ustala Ubezpieczający, z tym, że maksymalna suma gwarancyjna wynosi 100.000,-zł.

2. Suma gwarancyjna, o której mowa w ust. 1, ulega zmniejszeniu o wypłacone odszko- dowanie.

3. Suma gwarancyjna określona w umowie ubezpieczenia stanowi górną granicę od- powiedzialności Towarzystwa za szkody będące następstwem jednego i wszystkich zdarzeń zaistniałych w okresie ubezpie- czenia.

Ustalenie i wypłata odszkodowania

§ 25.

1. Odszkodowanie lub świadczenie może być wypłacone na podstawie uznania roszcze- nia uprawnionego z umowy ubezpieczenia, zawartej ugody lub prawomocnego orze- czenia sądu.

2. Niezależnie od wypłaconego odszkodowa- nia Towarzystwo jest obowiązane do:

1) pokrycia kosztów wynagrodzenia rze- czoznawców powołanych za zgodą Towarzystwa w celu ustalenia okolicz- ności lub rozmiaru szkody,

2) zwrotu, uzasadnionych okolicznościami danego zdarzenia, niezbędnych kosz- tów, mających na celu zapobieżenie zwiększaniu się szkody,

3) pokrycia niezbędnych kosztów obrony sądowej przed roszczeniem osoby trze- ciej w sporze prowadzonym na pole- cenie Towarzystwa lub za jego zgodą,

4) pokrycia kosztów postępowania pojed- nawczego, prowadzonego w związku ze zgłoszonymi roszczeniami odszko- dowawczymi, o ile Towarzystwo wyrazi na to zgodę.

3. Koszty, o których mowa w pkt 3 nie są zali- czane w poczet sumy gwarancyjnej z tym jednak, że ich wysokość łącznie nie może przekroczyć 10 % sumy gwarancyjnej.

Część IV.

Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków

§ 26.

Następstwa nieszczęśliwych wypadków objęte są ochroną ubezpieczeniową w umowach ubezpieczenia zawartych w wariancie standar- dowym lub pełnym, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 2 i 3.

Przedmiot i zakres ubezpieczenia

§ 27.

Przedmiotem ubezpieczenia są następstwa nieszczęśliwych wypadków polegające na uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia, powo- dujące trwały uszczerbek na zdrowiu lub śmierć.

§ 28.

1. Ochroną ubezpieczeniową objęty jest Ubez- pieczający oraz osoby bliskie wspólnie za- mieszkujące z Ubezpieczającym, wymie- nione w dokumencie ubezpieczenia.

2. Ochroną ubezpieczeniową objęte są osoby, które nie ukończyły 70 roku życia w chwili zawierania umowy ubezpieczenia.

3. Ubezpieczenie obejmuje pełny zakres ochro- ny ubezpieczeniowej tj. odpowiedzialność za nieszczęśliwe wypadki jakie mogą się wydarzyć na terenie RP w ciągu całej doby.

§ 29.

1. Ubezpieczającemu przysługuje świadcze- nie z tytułu trwałego uszczerbku na zdro- wiu za wymienione w „Tabeli trwałego uszczerbku na zdrowiu”, stanowiącej za- łącznik nr 1 do ogólnych warunków ubez- pieczenia, rodzaje trwałego uszczerbku i w określonej w niej wysokości procentu sumy ubezpieczenia.

2. Uprawnionemu przysługuje świadczenie z tytułu:

1) śmierci Ubezpieczającego zaistniałej w wyniku nieszczęśliwego wypadku w wysokości 50% sumy ubezpieczenia. Jest ono wypłacane pod warunkiem, że śmierć nastąpiła w ciągu 6 miesięcy licząc od daty zaistnienia nieszczęśli- wego wypadku.

2) trwałego uszczerbku na zdrowiu - świad- czenie jednorazowe za wymienione

w „Tabeli trwałego uszczerbku na zdro- wiu” rodzaje trwałego uszczerbku i w określonej w niej wysokości procentu sumy ubezpieczenia.

Ograniczenia i wyłączenia odpowiedzialności

§ 30.

1. Z odpowiedzialności Towarzystwa wyłączo- ne są następstwa nieszczęśliwych wypad- ków powstałe wskutek:

1) wszelkich chorób lub stanów chorobo- wych nawet takich, które występują nagle,

2) udziału Ubezpieczającego w bójkach, zamieszkach, strajkach, rozruchach społecznych i politycznych, akcjach protestacyjnych,

3) popełnienia lub usiłowania popełnienia przestępstwa lub samobójstwa przez Ubezpieczającego,

4) wyrządzone przez Ubezpieczającego, będącego pod wpływem alkoholu, nar- kotyków bądź innych środków odurza- jących,

5) prowadzenia przez Ubezpieczającego pojazdu mechanicznego lub innego pojazdu bez wymaganych uprawnień do prowadzenia tego pojazdu,

6) uszkodzenia ciała spowodowanego le- czeniem lub zabiegami leczniczymi bez względu na to, przez kogo były wykonywane, chyba, że chodziło o le- czenie bezpośrednich następstw nie- szczęśliwych wypadków,

7) wyczynowego uprawiania przez Ubez- pieczającego, zarejestrowanego w związku sportowym lub klubie spor- towym, wszystkich dyscyplin sportu, a w szczególności udziału w zawo- dach, wyścigach, występach i trenin- gach sportowych,

8) amatorskiego lub rekreacyjnego upra- wiania sportów zaliczanych do sportów ekstremalnych lub niebezpiecznych,

9) zaburzeń psychicznych Ubezpieczają- cego,

10) okoliczności zaistniałych przed datą rozpoczęcia okresu ubezpieczenia, a zgłoszonych w trakcie trwania okresu ubezpieczenia,

11) będących skutkiem zawału serca, uda- ru mózgu bądź paraliżu.

2. Towarzystwo jest wolne od odpowiedzialno- ści, jeżeli Ubezpieczający wyrządzi szkodę umyślnie lub w wyniku rażącego niedbal- stwa.

3. Towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną umyślnie przez oso- bę bliską.

Suma ubezpieczenia

§ 31.

1. Suma ubezpieczenia wynosi 10.000,-zł.

2. Suma ubezpieczenia, o której mowa w ust. 1, ulega zmniejszeniu o wypłacone świadcze- nie.

3. Suma ubezpieczenia określona w umowie ubezpieczenia stanowi górną granicę od- powiedzialności Towarzystwa:

1) na wszystkie osoby wymienione w do- kumencie ubezpieczenia, oraz

2) za szkody będące następstwem wszyst- kich zdarzeń zaistniałych w okresie ubezpieczenia.

Ustalenie wysokości świadczenia

§ 32.

1. Rodzaj i wysokość świadczeń ustala się po stwierdzeniu, że istnieje związek przyczy- nowo-skutkowy pomiędzy nieszczęśliwym wypadkiem a śmiercią lub trwałym uszczerb- kiem na zdrowiu.

2. Przy ustalaniu trwałego uszczerbku na zdrowiu nie uwzględnia się wpływu oraz konsekwencji nieszczęśliwego wypadku na wykonywanie zawodu.

3. W przypadku kumulowania się stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu, jego maksymalna wysokość nie może przekro- czyć 100% uszczerbku na zdrowiu.

4. Stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powinien być ustalony niezwłocznie po za- kończeniu leczenia z uwzględnieniem le- czenia usprawniającego, nie później jed- nak niż w 24 miesiącu od dnia wypadku.

5. Przy ustaleniu trwałego uszczerbku na zdro- wiu nie zalicza się do następstw wypadku wcześniejszej utraty bądź uszkodzenia or-

ganu, narządu lub układu, których funkcje były upośledzone przed wypadkiem. Stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu określa się w wysokości różnicy pomiędzy stopniem właściwym dla danego organu po wypadku a stopniem trwałego uszczerbku istnieją- cym bezpośrednio przed wypadkiem.

6. Jeżeli Ubezpieczający otrzymał świadcze- nie z tytułu trwałego uszczerbku na zdro- wiu, a następnie zmarł na skutek tego wy- padku, świadczenie z tytułu śmierci wypła- ca się wówczas, jeżeli jest ono wyższe od świadczenia wypłaconego Ubezpieczają- cemu z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu, przy czym potrąca się uprzednio wypłaconą kwotę.

7. Świadczenie z tytułu śmierci Ubezpieczają- cego wypłacane jest uprawnionym w części, w jakiej nabyli prawo do spadku.

8. Jeżeli osoba, która uległa wypadkowi zmarła przed ustaleniem stopnia trwałego uszczerb- ku na zdrowiu, a zgon nie był następstwem wypadku, świadczenie ustala się wg przy- puszczalnego, określonego przez lekarzy stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu. Świadczenie w takim przypadku otrzymuje osoba uprawniona zgodnie z prawem.

9. Towarzystwo zastrzega sobie prawo wery- fikacji dostarczonych dokumentów oraz zasięgania opinii lekarzy specjalistów.

Część V.

Ubezpieczenie kosztów pobytu w szpitalu w wyniku następstw nieszczęśliwych wypadków

§ 33.

Ubezpieczenie kosztów pobytu w szpitalu objęte jest ochroną ubezpieczeniową w umowie ubez- pieczenia zawartej w wariancie pełnym, o któ- rym mowa w § 6 ust. 1 pkt 3.

§ 34.

1. Ochroną ubezpieczeniową objęty jest Ubez- pieczający oraz osoby bliskie wspólnie za- mieszkujące z Ubezpieczającym, wymie- nione w dokumencie ubezpieczenia.

2. Ochroną ubezpieczeniową objęte są osoby, które nie ukończyły 70 roku życia w chwili zawierania umowy ubezpieczenia.

Przedmiot i zakres ubezpieczenia

§ 35.

Przedmiotem ubezpieczenia są świadczenia przysługujące w związku z pobytem Ubezpie- czającego lub osób bliskich w szpitalu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w następ- stwie nieszczęśliwego wypadku, który zaistniał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 36.

1. Jeżeli Ubezpieczający wskutek nieszczę- śliwego wypadku przebywał w szpitalu dłu- żej niż 3 dni, Towarzystwo wypłaci świad- czenie za każdy dzień pobytu w szpitalu.

2. Dzienne świadczenie szpitalne przysługuje od pierwszego dnia pobytu w szpitalu przez okres 2 lat od daty nieszczęśliwego wypad- ku, nie dłużej jednak niż za okres 60 dni.

Suma ubezpieczenia

§ 37.

1. Suma ubezpieczenia wynosi 3.000 zł.

2. Suma ubezpieczenia, o której mowa w ust. 1, ulega zmniejszeniu o wypłacone świad- czenie.

3. Suma ubezpieczenia określona w umowie ubezpieczenia stanowi górną granicę od- powiedzialności Towarzystwa:

1) na wszystkie osoby wymienione w do- kumencie ubezpieczenia, oraz

2) za koszty leczenia będące następ- stwem wszystkich zdarzeń powstałych w wyniku nieszczęśliwych wypadków zaistniałych w okresie ubezpieczenia.

Ograniczenia odpowiedzialności

§ 38.

1. Świadczenie z tytułu pobytu w szpitalu nie przysługuje w przypadkach związanych z:

1) leczeniem chorób, stanów chorobowych oraz ich następstw istniejących w chwili zawierania umowy ubezpieczenia oraz będących wynikiem nagłego zachoro- wania,

2) leczeniem chorób spowodowanych sta- nem nietrzeźwości, używaniem narko- tyków lub podobnie działających środ- ków, jak i zachorowań zaistniałych po ich spożyciu,

3) leczeniem chorób przewlekłych i chro- nicznych istniejących w chwili zawiera- nia umowy ubezpieczenia oraz zabu- rzeń psychicznych oraz wad wrodzo- nych, jak i pobytów szpitalnych zwią- zanych z operacjami plastycznymi,

4) pobytem w sanatoriach i uzdrowiskach,

5) ciążą, porodem i połogiem, z wyjątkiem przypadków związanych z nieszczę- śliwym wypadkiem i związanym z nim ratowaniem życia osoby ubezpieczonej,

6) leczeniem i zabiegami dentystycznymi, chyba, że wynikają z obrażeń odnie- sionych w wypadku,

7) okolicznościami zaistniałymi przed da- tą rozpoczęcia okresu ubezpieczenia, a zgłoszonymi w trakcie trwania okresu ubezpieczenia.

2. Towarzystwo jest wolne od odpowiedzial- ności, jeżeli Ubezpieczający wyrządził szkodę umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa.

3. Towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną umyślnie przez oso- bę bliską.

Ustalenie wysokości świadczenia

§ 39.

1. Ubezpieczonemu przysługuje dzienne świadczenie w kwocie 50 zł za każdy dzień pobytu w szpitalu.

2. Wysokość przysługującego świadczenia stanowi iloczyn dziennego świadczenia i liczby dni, które Ubezpieczony spędził w szpitalu. Jeżeli kolejne pobyty Ubezpie- czonego w szpitalu oddziela okres co naj- mniej 12 miesięcy, uważa się, że pobyt w szpitalu, który nastąpił po upływie 12 mie- sięcy od poprzedniego pobytu w szpitalu, nie był spowodowany tym samym nieszczę- śliwym wypadkiem.

§ 40.

1. Ustalenie zasadności wypłaty świadczenia z tytułu pobytu w szpitalu odbywa się na podstawie dokumentów medycznych po- twierdzających pobyt w szpitalu.

2. Towarzystwo zastrzega sobie prawo wery- fikacji przedłożonych dokumentów oraz zasięgnięcia opinii specjalistów.

3. Świadczenie wypłacane jest po zakończe- niu leczenia szpitalnego.

Część VI. Postanowienia wspólne

Zawarcie umowy ubezpieczenia

§ 41.

1. Umowę ubezpieczenia zawiera się na pod- stawie pisemnego wniosku Ubezpieczają- cego zawierającego informacje niezbędne do zawarcia umowy ubezpieczenia i okre- ślenia należnej składki.

2. Wniosek zawiera, co najmniej następujące informacje:

1) imię i nazwisko Ubezpieczającego,

2) adres Ubezpieczającego,

3) określenie przedmiotu i zakresu ochro- ny ubezpieczeniowej,

4) dane osób bliskich podlegających wspól- nemu ubezpieczeniu,

5) proponowaną wysokość sumy ubez- pieczenia,

6) czas trwania umowy ubezpieczenia.

3. Towarzystwo może uzależnić zawarcie umowy ubezpieczenia od uzyskania do- datkowych informacji związanych z umową.

4. Ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości Towarzystwa wszelkie znane mu okoliczności dotyczące przedmiotu ubezpieczenia, o które Towarzystwo zapy- tywało we wniosku albo w innych pismach skierowanych do Ubezpieczającego.

5. Ubezpieczający zobowiązany jest w czasie trwania umowy ubezpieczenia zgłaszać wszelkie zmiany okoliczności, o które za- pytywało Towarzystwo we wniosku o ubez- pieczenie lub innych pismach.

6. Jeżeli Ubezpieczający podał niezgodne z prawdą okoliczności, o jakich mowa w ust. 4 lub nie dopełnił obowiązku, o jakim mowa w ust. 5, Towarzystwo jest wolne od odpowiedzialności chyba, że okoliczności te nie miały wpływu na zwiększenie praw- dopodobieństwa zajścia wypadku objętego umową ubezpieczenia.

7. W razie ujawnienia okoliczności, która pociąga za sobą zmianę prawdopodobień-

stwa wypadku, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany wysokości składki poczynając od chwili, gdy zaszła ta oko- liczność, nie wcześniej jednak niż od po- czątku bieżącego okresu ubezpieczenia.

8. W wypadku zgłoszenia takiego żądania druga strona może w ciągu czternastu dni wypowiedzieć umowę ze skutkiem natych- miastowym.

§ 42.

1. Umowa ubezpieczenia zawierana jest na okres dwunastu miesięcy.

2. Zawarcie umowy ubezpieczenia Towarzy- stwo potwierdza dokumentem ubezpiecze- nia.

3. Umowę ubezpieczenia uważa się za zawar- tą z chwilą doręczenia dokumentu ubez- pieczenia Ubezpieczającemu.

Składka za ubezpieczenie

§ 43.

1. Towarzystwo ustala wysokość składki ubez- pieczeniowej za cały okres ubezpieczenia w oparciu o taryfę składek obowiązującą w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia lub jej przedłużenia.

2. Ubezpieczający opłaca składkę jednora- zowo przy zawieraniu umowy ubezpiecze- nia za cały okres ubezpieczenia, chyba, że w umowie ubezpieczenia ustalono ratalną formę płatności składki.

3. Wysokość składki ubezpieczeniowej, spo- sób i termin jej zapłaty są określane w do- kumencie ubezpieczenia.

4. Składkę uznaje się za opłaconą w dniu jej zapłaty do rąk upoważnionego przez Towa- rzystwo przedstawiciela (agenta, pracowni- ka) lub w dniu uznania rachunku banko- wego Towarzystwa.

5. W przypadku rozwiązania umowy ubezpie- czenia przed upływem okresu, na jaki zo- stała zawarta, Ubezpieczającemu przysłu- guje zwrot składki za okres niewykorzysta- nia ochrony ubezpieczeniowej.

6. Wysokość należnej do zwrotu składki wyno- si 1/365 składki rocznej za każdy niewyko- rzystany dzień trwania ubezpieczenia.

Odpowiedzialność Towarzystwa

§ 44.

1. Odpowiedzialność Towarzystwa rozpoczyna się od dnia następującego po dniu zawar- cia umowy ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż po zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty, chyba, że umówiono się in- aczej.

2. Odpowiedzialność Towarzystwa wygasa:

1) z upływem terminu określonego w umo- wie ubezpieczenia,

2) w przypadku wyczerpania sumy ubez- pieczenia i/lub sumy gwarancyjnej,

3) z datą rozwiązania umowy wskutek odstąpienia lub wypowiedzenia,

4) z dniem przejścia prawa własności ubezpieczonego mienia na inną osobę.

3. W razie opłacania składki w ratach nieza- płacenie w terminie kolejnej raty składki może powodować ustanie odpowiedzial- ności Towarzystwa. Ustanie odpowiedzial- ności następuje tylko wtedy, gdy Towarzy- stwo po upływie terminu wezwało Ubez- pieczającego do zapłaty z zagrożeniem, że brak zapłaty w terminie 7 dni od dnia otrzy- mania wezwania spowoduje ustanie odpo- wiedzialności.

4. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z dniem ustania odpowiedzialności Towa- rzystwa.

Odstąpienie od umowy ubezpieczenia

§ 45.

1. Ubezpieczający może odstąpić od umowy w ciągu 30 dni od daty jej zawarcia.

2. Odstąpienie od umowy wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

3. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia Ubezpieczającego od obowiązku opłacenia składki ubezpieczeniowej za okres, w którym Towarzystwo ponosiło odpowie- dzialność z tytułu umowy ubezpieczenia.

Prawa i obowiązki stron umowy

§ 46.

1. Niezależnie od przestrzegania obowiązków wynikających z umowy ubezpieczenia, Ubezpieczający obowiązany jest przestrze- gać ogólnie obowiązujących przepisów, ma-

jących na celu zapobieganie powstaniu szkody, w szczególności przepisów o ochro- nie przeciwpożarowej, o budowie i eksplo- atacji urządzeń technicznych oraz wyko- nywaniu dozoru technicznego nad tymi urządzeniami.

2. Jeżeli Ubezpieczający z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa nie dopełnił obo- wiązków określonych w ust. 1, a ich niedo- pełnienie miało wpływ na powstanie szko- dy lub jej rozmiar, Towarzystwo może od- mówić wypłaty odszkodowania w całości lub w części.

Obowiązki w razie zajścia szkody

§ 47.

1. W razie zajścia wypadku ubezpieczenio- wego Ubezpieczający obowiązany jest:

1) użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniej- szenia jej rozmiarów,

2) zabezpieczyć możność dochodzenia roszczeń odszkodowawczych wobec osób odpowiedzialnych za szkodę,

3) niezwłocznie zawiadomić policję o każ- dym przypadku, którego okoliczności mogą wskazywać na popełnienie prze- stępstwa,

4) niezwłocznie powiadomić straż pożar- ną, pogotowie gazowe, energetyczne lub wodno-kanalizacyjne w zależności od rodzaju powstałych szkód,

5) nie później niż w terminie: przy szko- dach w wyniku kradzieży z włamaniem lub rabunku 2 dni robocze, a w pozo- stałych szkodach 5 dni roboczych za- wiadomić Towarzystwo, podając rodzaj i przedmiot szkody oraz okoliczności jej powstania,

6) powiadomić administrację budynku o fakcie zalania ubezpieczonych po- mieszczeń,

7) nie dokonywać zmian stanu faktyczne- go spowodowanego zdarzeniem loso- wym przed rozpoczęciem przez Towa- rzystwo czynności likwidacyjnych, chy- ba, że zmiany były niezbędne dla za- bezpieczenia mienia pozostałego po szkodzie i dla zmniejszenia szkody lub ratowania życia lub zdrowia ludzkiego,

8) umożliwić Towarzystwu dokonanie czyn- ności niezbędnych do ustalenia oko-

liczności powstania szkody i wysokości odszkodowania,

9) udzielić Towarzystwu wszelkich żąda- nych wyjaśnień oraz przedstawić wy- magane dokumenty i inne dowody,

10) złożyć w Towarzystwie, najpóźniej w cią- gu 7 dni od daty uzyskania informacji o powstaniu szkody, spis utraconych, zniszczonych lub uszkodzonych przed- miotów z określeniem ich wartości i ro- ku nabycia,

11) dostarczyć Towarzystwu niezbędne do- kumenty i informacje konieczne dla dochodzenia roszczeń regresowych w stosunku do sprawcy szkody.

2. Jeżeli Ubezpieczający umyślnie lub wsku- tek rażącego niedbalstwa nie dopełnił obowiązku określonego w ust. 1 pkt 5, To- warzystwo może odpowiednio zmniejszyć odszkodowanie, jeżeli niedopełnienie obo- wiązku przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło ustalenie przy- czyny i okoliczności wypadku. W razie nie- dopełnienia przez Ubezpieczającego któ- regokolwiek z pozostałych obowiązków wymienionych w ust. 1 pkt 2 - 11, Towarzy- stwo może odmówić wypłaty odszkodowa- nia w części lub w całości, jeżeli niedopeł- nienie obowiązków miało wpływ na ustale- nie przyczyny lub okoliczności powstania szkody, bądź wartości szkody lub wysoko- ści odszkodowania.

3. Jeżeli Ubezpieczający umyślnie lub wsku- tek rażącego niedbalstwa nie zastosował środków określonych w ust. 1 pkt 1, Towa- rzystwo jest wolne od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

4. Towarzystwo obowiązane jest, w granicach sumy ubezpieczenia, zwrócić koszty wynikłe z zastosowania środków, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli środki te były celowe, chociażby okazały się bezskuteczne.

5. Towarzystwo nie może zastosować konse- kwencji, o jakich mowa w ust. 2 z tytułu na- ruszenia przez Ubezpieczającego obowiąz- ków określonych w ust. 1 pkt 7, jeżeli w ter- minie 7 dni od daty zawiadomienia o szko- dzie nie zostały podjęte czynności likwida- cyjne.

§ 48.

1. Po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego objętego ochroną

ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, Towarzy- stwo informuje o tym Ubezpieczającego i Ubezpieczonego, jeżeli nie są oni oso- bami występującymi z tym zawiadomie- niem, podejmuje postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, za- sadności zgłoszonych roszczeń i wysoko- ści świadczenia, a także informuje osobę występującą z roszczeniem pisemnie lub w inny sposób, na który osoba ta wyraziła zgodę, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności Towarzystwa lub wysokości odszkodowania, świadcze- nia, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania.

2. Ubezpieczający, Ubezpieczony lub upraw- niony z umowy ubezpieczenia ma prawo wglądu do akt szkodowych i sporządzenia na własny koszt kserokopii lub odpisów akt szkodowych.

Wypłata odszkodowania

§ 49.

1. Towarzystwo wypłaca odszkodowanie, świadczenie w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie.

2. Jeżeli w terminie określonym w ust. 1 wyja- śnienie okoliczności koniecznych do usta- lenia odpowiedzialności Towarzystwa albo wysokości odszkodowania, świadczenia oka- zało się niemożliwe, odszkodowanie, świad- czenie wypłaca się w terminie 14 dni od wyjaśnienia tych okoliczności. Jednakże bezsporną część odszkodowania Towarzy- stwo wypłaca w terminie określonym w ust. 1.

3. Jeżeli odszkodowanie, świadczenie nie przysługuje lub przysługuje w innej wyso- kości, niż określona w zgłoszonym roszcze- niu, Towarzystwo informuje o tym pisemnie osobę występującą z roszczeniem, w ter- minie określonym w ust. 1 wskazując na okoliczności i podstawę prawną uzasad- niającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania, świadczenia.

Postępowanie odwoławcze

§ 50.

1. Jeżeli Ubezpieczający lub osoba uprawnio- na do odszkodowania, świadczenia nie zgadza się z ustaleniami Towarzystwa co do wysokości przyznanego odszkodowania,

świadczenia albo, co do odmowy zaspoko- jenia roszczeń, może w terminie 30 dni od daty otrzymania zawiadomienia w tej spra- wie zgłosić na piśmie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Zarząd Towa- rzystwa.

2. Zarząd Towarzystwa jest zobowiązany rozpatrzyć sprawę i zawiadomić Ubezpie- czającego lub inną osobę uprawnioną o wyniku w terminie 30 dni od daty otrzy- mania wniosku.

3. Ubezpieczający może dochodzić roszczeń na drodze sądowej, z pominięciem postę- powania odwoławczego. Do rozstrzygania sporów wynikłych z tytułu umów zawartych na podstawie niniejszych ogólnych warun- ków ubezpieczeń, będzie sąd powszechny właściwy dla siedziby Towarzystwa, lub miejsca zamieszkania Ubezpieczającego, Ubezpieczonego, Uposażonego, lub Upraw- nionego z umowy ubezpieczenia.

Skargi i zażalenia

§ 51.

1. Ubezpieczającemu lub uprawnionemu z umowy ubezpieczenia przysługuje prawo do złożenia skargi lub zażalenia do Zarzą- du Towarzystwa.

2. Zarząd Towarzystwa jest zobowiązany rozpatrzyć skargę lub zażalenie i zawia- domić Ubezpieczającego lub inną osobę uprawnioną o wyniku w terminie 30 dni od daty otrzymania skargi lub zażalenia.

Roszczenia regresowe

§ 52.

1. Z dniem wypłaty odszkodowania, roszcze- nia Ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę prze- chodzą z mocy prawa na Towarzystwo do wysokości wypłaconego odszkodowania. Jeżeli Towarzystwo pokryło tylko część szkody, Ubezpieczającemu przysługuje, co do pozostałej części, pierwszeństwo za-

spokojenia przed roszczeniami Towarzy- stwa.

2. Nie przechodzą na Towarzystwo roszcze- nia Ubezpieczającego przeciwko osobom, z którymi Ubezpieczający pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, chy- ba, że sprawca wyrządził szkodę umyślnie.

3. Ubezpieczający obowiązany jest udzielić Towarzystwu wszelkiej pomocy przy docho- dzeniu roszczeń, o których mowa w ust. 1, dostarczając informacji oraz innych doku- mentów niezbędnych do skutecznego ich dochodzenia.

4. Jeżeli Ubezpieczający, bez zgody Towa- rzystwa, zrzekł się roszczenia przeciwko osobie odpowiedzialnej za szkodę lub je ograniczył, Towarzystwo może odmówić wypłaty odszkodowania lub je ograniczyć. Jeżeli zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia zostanie ujawnione po wypłacie odszkodowania, Towarzystwo może żądać od Ubezpieczającego zwrotu całości lub części wypłaconego odszkodowania.

Postanowienia końcowe

§ 53.

1. Zawiadomienia i oświadczenia stron, w związku z umową ubezpieczenia, wy- magają formy pisemnej pod rygorem nie- ważności.

2. Jeżeli Ubezpieczający zmieni adres za- mieszkania i nie zawiadomi o tym Towa- rzystwa, pisma kierowane do Ubezpiecza- jącego pod jego adresem wymienionym w umowie ubezpieczenia wywierają skutki prawne od chwili, w której zostałyby mu doręczone, gdyby nie zmienił adresu.

§ 54.

W sprawach nieuregulowanych w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz inne odpowiednie przepisy prawa.

Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia zostały zatwierdzone Uchwałą Nr 02 Rady Nadzorczej TUW Pocztowe z dn. 13.02.2009r. i mają zastosowanie do umów ubezpieczenia zawieranych od dnia 1 maja 2009r.

Załącznik nr 1 do ogólnych warunków ubezpieczenia mienia osób fizycznych

„Bezpieczny Dom i Rodzina”.

1) Tabela trwałego uszczerbku na zdrowiu:

RODZAJ TRWAŁEGO USZCZERBKU	PROCENT SUMY UBEZP.
CAŁKOWITY TRWAŁY USZCZERBEK NA ZDROWIU
całkowita, obuoczna utrata wzroku	100%
amputacja obu kończyn górnych, dolnych	100%
całkowita, obustronna utrata słuchu	100%
całkowita utrata mowy	100%
porażenie połowiczne utrwalone lub porażenie kończyn dolnych	100%
porażenie czterech kończyn utrwalone	100%
poparzenie III stopnia powyżej 20% powierzchni ciała	100%
utrwalony zespół pozapiramidowy znacznie utrudniający sprawność ustroju i wymagający opieki osób trzecich	100%
zaburzenia równowagi pochodzenia móżdżkowego uniemożliwiające chodzenie	100%
padaczka z zaburzeniami psychicznymi, charakteropatią i otępieniem	100%
CZĘŚCIOWY TRWAŁY USZCZERBEK NA ZDROWIU
Głowa
utrata pełnej grubości kości czaszki na powierzchni ponad 6 cm2	40%
częściowe usunięcie żuchwy lub połowy szczęki dotyczące pełnej grubości kości	40%
całkowita utrata wzroku w jednym oku	40%
całkowita utrata słuchu w jednym uchu	30%
amputacja nosa	30%
amputacja małżowiny usznej	15%
Układ nerwowy
niedowład połowiczny utrwalony lub niedowład kończyn dolnych	70%
niedowład jednej kończyny	40%
zespół pozapiramidowy utrudniający sprawność ustroju z zaburzeniami mowy, napadami ocznymi	80%
zaburzenia równowagi utrudniające w dużym stopniu chodzenie	70%
padaczka ze zmianami otępiennymi i rzadkimi napadami	70%
padaczka bez zmian psychicznych z częstymi napadami	60%
enfacelopatia pourazowa wymagająca stałej opieki osób trzecich	90%
enfacelopatia ze zmianami charakterologicznymi	60%
Klatka piersiowa, jama brzuszna
utrata płuca	40%
utrata jednej nerki	35%
utrata prącia	40%
utrata pochwy i macicy	30%
uszkodzenie pęcherza	20%
utrata segmentu wątroby	20%
utrata płata wątroby	50%
utrata śledziony	20%
utrata trzustki	50%
Kręgosłup
porażenie utrwalone dwóch kończyn górnych lub dolnych	90%
utrwalony niedowład czterokończynowy lub dwóch kończyn górnych lub dwóch kończyn dolnych	80%

RODZAJ TRWAŁEGO USZCZERBKU	PROCENT SUMY UBEZP.
zespół stożka końcowego rdzenia	40%
Kończyny górne	prawa	lewa
amputacja kończyny w barku	75%	70%
amputacja kończyny wraz z łopatką	80%	70%
amputacja jednej kończyny górnej powyżej łokcia	70%	65%
amputacja przedramienia (poniżej łokcia)	60%	55%
całkowita amputacja jednej ręki (dłoni)	55%	50%
całkowita pourazowa utrata funkcji kończyny górnej	50%	45%
utrata kciuka	35%	30%
utrata palca wskazującego	18%	16%
utrata palców III-V u ręki , za każdy palec	8%	6%
Kończyny dolne
amputacja w obrębie biodra	85%
amputacja kończyny dolnej powyżej stawu kolana	70%
amputacja kończyny na poziomie stawu kolanowego	65%
amputacja podudzia (poniżej kolana)	50%
całkowita amputacja stopy	40%
całkowita pourazowa utrata funkcji kończyny dolnej	40%
skrócenie kończyny dolnej o co najmniej 5 cm (wskutek urazu)	30%
utrata palucha wraz z kością śródstopia	15%
utrata palców II-V u stopy, za każdy palec	3%
Złamania
złamanie kości sklepienia i/lub podstawy czaszki	10%
złamanie kości twarzoczaszki, za każdą kość	5%
złamanie kompresyjne trzonu lub złamanie wyrostków – poprzecznych, kolczystych, łuków	20%
złamanie kości krzyżowej lub ogonowej	10%
złamanie kości z przerwaniem obręczy miednicy	45%
złamanie żeber	3%
złamanie mostka	5%
złamanie kości bez przerwania obręczy miednicy	20%
złamanie i zwichnięcie w obrębie stawu biodrowego	50%
złamanie kości udowej	40%
złamanie nasad tworzących staw kolanowy	40%
złamanie kości strzałkowej lub piszczelowej	20%
złamanie kości skokowej lub piętowej	20%
złamanie kości stępu	15%
złamanie kości śródstopia	15%
złamanie palucha	2%
złamanie palców II-V stopy, za każdy palec	1%
Kończyny górne	prawa	lewa
złamanie łopatki	30%	25%
Złamanie obojczyka	10%	5%
złamanie kości ramieniowej	30%	25%
złamanie kości promieniowej, łokciowej	15%	25%
złamanie kości przedramienia	20%	15%
złamanie kości nadgarstka	20%	15%
złamanie w obrębie śródręcza	10%	8%
złamanie kciuka	15%	12%
złamanie palca wskazującego	10%	8%
złamanie palca III, IV, V	5%	4%