Contract
Fortis Bank Polska SA z siedzibą w Warszawie przy ul. Suwak 3, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy, KRS pod numerem 6421, 1
NIP: 000-000-00-00, kapitał zakładowy 1 206 175 300 zł, w całości wpłacony. BNP Paribas Fortis jest marką, pod którą Fortis Bank Polska SA, należący do grupy kapitałowej BNP
Paribas, oferuje swoje produkty i usługi
Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej Fortis Bank Polska Spółka Akcyjna za pierwsze półrocze 2010 roku
Spis treści
Spis treści 2
1. Wybrane dane finansowe 3
2. Skonsolidowane sprawozdanie grupy kapitałowej Fortis Bank Polska SA 5
3. Dane informacyjne o grupie kapitałowej Fortis Bank Polska SA 9
4. Zasady rachunkowości 12
5. Porównywalność z opublikowanymi wcześniej raportami 32
6. Sprawozdawczość w ramach segmentów 33
7. Dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego rachunku zysków i strat 39
8. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 42
9. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu 43
10. Należności 44
11. Inwestycje 46
12. Zobowiązania 47
13. Zobowiązania podporządkowane 48
14. Informacja o transakcjach z podmiotami powiązanymi 49
15. Zarządzanie ryzykiem 54
16. Inne istotne informacje 68
17. Wydarzenia po dniu bilansowym 73
1. Wybrane dane finansowe
W dniu 31 lipca 2009 roku nastąpiło połączenie Fortis Bank Polska SA i Dominet Bank S.A. Zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości Fortis Bank Polska SA, po połączeniu z Dominet Bank S.A., nie prezentuje sprawozdań finansowych retrospektywnie, to jest z uwzględnieniem w danych porównawczych odpowiednich pozycji Dominet Banku S.A. W wyniku Banku za pierwsze półrocze 2009 roku nie został ujęty wynik Dominet Bank S.A.
WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE | w tys. PLN | w tys. EUR | ||
Rachunek zysków i strat | 30.06.2010 roku (narastająco) | 30.06.2009 roku (narastająco) | 30.06.2010 roku (narastająco) | 30.06.2009 roku (narastająco) |
Przychody z tytułu odsetek | 453 927 | 415 243 | 113 363 | 91 900 |
Przychody z tytułu prowizji | 106 600 | 66 398 | 26 622 | 14 695 |
Razem przychody netto | 428 594 | 165 050 | 107 036 | 36 528 |
Wynik brutto | 21 932 | -275 828 | 5 477 | -61 046 |
Wynik netto | 14 787 | -231 938 | 3 693 | -51 332 |
Wskaźniki | ||||
Liczba akcji | 24 123 506 | 16 771 180 | - | - |
Podstawowy zysk/strata przypadający na jedną akcję (PLN/EUR) | 0,61 | -13,83 | 0,15 | -3,06 |
Rozwodniony zysk/strata przypadający na jedną akcję (PLN/EUR) | 0,61 | -13,83 | 0,15 | -3,06 |
Rachunek przepływów pieniężnych | ||||
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej | -1 035 631 | 1 261 530 | -258 636 | 279 198 |
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej | 87 435 | -1 072 841 | 21 836 | -237 438 |
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej | 568 666 | 349 097 | 142 017 | 77 261 |
Przepływy pieniężne netto razem | -379 000 | 000 000 | -94 783 | 119 021 |
Bilans | Stan na 30.06.2010 | Stan na 31.12.2009 | Stan na 30.06.2010 | Stan na 31.12.2009 |
Aktywa razem | 18 660 082 | 20 294 483 | 4 500 960 | 4 939 994 |
Zobowiązania wobec banków | 1 597 582 | 2 011 154 | 385 350 | 489 546 |
Zobowiązania wobec klientów | 7 467 961 | 9 226 324 | 1 801 332 | 2 245 831 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane | 7 084 114 | 6 560 893 | 1 708 745 | 1 597 024 |
Kapitały własne | 1 391 836 | 1 368 634 | 335 722 | 333 147 |
Wskaźniki | ||||
Liczba akcji | 24 123 506 | 24 123 506 | - | - |
Wartość księgowa na 1 akcję (w PLN / EUR) | 57,70 | 56,73 | 13,92 | 13,81 |
Rozwodniona wartość księgowa na 1 akcję (w PLN / EUR) | 57,70 | 56,73 | 13,92 | 13,81 |
Adekwatność kapitałowa | ||||
Współczynnik adekwatności kapitałowej | 13,76% | 13,40% | - | - |
Podstawowe pozycje bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych sprawozdania finansowego za pierwsze półrocze 2010 roku i porównawcze dane finansowe za pierwsze półrocze 2009 roku oraz za 2009 rok przeliczone zostały na EURO według następujących zasad:
▪ pozycje aktywów i pasywów bilansu oraz wartość księgową na 1 akcję na koniec pierwszego półrocza 2010 roku przeliczono na EURO według średniego kursu obowiązującego na dzień 30 czerwca 2010 roku, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu 30 czerwca 2010 roku, tj. 1 EUR = 4,1458 PLN; dane porównawcze na koniec 2009 roku przeliczono na EURO według średniego kursu obowiązującego na dzień 31 grudnia 2009 roku, ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu 31 grudnia 2009 roku, tj. 1 EUR = 4,1082 PLN.
▪ pozycje rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych oraz zysk na akcję na koniec pierwszego półrocza 2010 roku przeliczono na EURO według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ustalonych przez Narodowy Bank Polski na ostatnie dni miesięcy od stycznia do czerwca 2010 roku, tj. 1 EUR = 4,0042 PLN; dane porównawcze na koniec pierwszego półrocza 2009 roku przeliczono na EURO według kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ustalonych przez Narodowy Bank Polski na ostatnie dni miesięcy od stycznia do czerwca 2009 roku, tj. 1 EUR = 4,5184 PLN.
2. Skonsolidowane sprawozdanie grupy kapitałowej Fortis Bank Polska SA
W dniu 31 lipca 2009 roku nastąpiło połączenie Fortis Bank Polska SA i Dominet Bank S.A. Zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości Fortis Bank Polska SA, po połączeniu z Dominet Bank S.A., nie prezentuje sprawozdań finansowych retrospektywnie, to jest z uwzględnieniem w danych porównawczych odpowiednich pozycji Dominet Banku S.A. W wyniku Banku za pierwsze półrocze 2009 roku nie został ujęty wynik Dominet Bank S.A.
Skonsolidowany rachunek zysków i strat (w tys. PLN) | Noty | 1.01.2010-30.06.2010 | 1.01.2009-30.06.2009 |
Przychody z tytułu odsetek | 7.1 | 453 927 | 415 243 |
Koszty z tytułu odsetek | 7.2 | -163 048 | -236 110 |
Wynik z tytułu odsetek | 290 879 | 179 133 | |
Przychody z tytułu prowizji | 7.3 | 106 600 | 66 398 |
Koszty z tytułu prowizji | 7.4 | -27 305 | -5 989 |
Wynik z tytułu prowizji | 79 295 | 60 409 | |
Dywidendy i inne przychody z tytułu inwestycji | 68 | - | |
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu | 7.5 | 49 129 | -88 850 |
Wynik na operacjach aktywami finansowymi dostępnymi do sprzedaży | 1 310 | 6 300 | |
Pozostałe przychody | 7 913 | 8 058 | |
Razem przychody netto | 428 594 | 165 050 | |
Koszty osobowe | -118 370 | -86 560 | |
Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych | -40 204 | -21 432 | |
Pozostałe koszty | 7.6 | -137 800 | -77 191 |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości | 7.7 | -110 288 | -255 695 |
Wynik brutto | 21 932 | -275 828 | |
Podatek dochodowy | -7 145 | 43 890 | |
Wynik netto | 14 787 | -231 938 | |
Skonsolidowany zysk przypadający na jedną akcję | 7.8 | ||
Wynik netto (w tys. PLN) | 14 787 | -231 938 | |
Średnia ważona liczba akcji zwykłych | 24 123 506 | 16 771 180 | |
Zysk na jedną akcję zwykłą (w PLN) | 0,61 | -13 ,83 | |
Średnia ważona rozwodniona liczba akcji zwykłych | 24 123 506 | 16 771 180 | |
Rozwodniony zysk na jedną akcję zwykłą (w PLN) | 0,61 | -13 ,83 |
Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów (w tys. PLN) | 1.01.2010 - 30.06.2010 | 1.01.2009 - 30.06.2009 |
Wynik roku bieżącego | 14 787 | -231 938 |
Zyski / straty nie ujęte w rachunku zysków i strat (inwestycje dostępne do sprzedaży) | 11 974 | 7 178 |
Podatek odroczony - Zyski / straty nie ujęte w rachunku zysków i strat (inwestycje dostępne do sprzedaży) | -2 275 | -1 363 |
Zyski / straty nie ujęte w rachunku zysków i strat (inwestycje dostępne do sprzedaży) - netto | 9 699 | 5 815 |
Zyski / straty netto ujęte w rachunku zysków i strat (inwestycje dostępne do sprzedaży) | -1 584 | -6 313 |
Podatek odroczony - Zyski / straty netto ujęte w rachunku zysków i strat (inwestycje dostępne do sprzedaży) | 300 | 1 199 |
Zyski / straty ujęte w rachunku zysków i strat (inwestycje dostępne do sprzedaży) - netto | -1 284 | -5 114 |
Razem całkowite dochody | 23 202 | -231 237 |
Noty zamieszczone na kolejnych stronach stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Skonsolidowany bilans (w tys. PLN) | Noty | 30 czerwca 2010 | 31 grudnia 2009 | 30 czerwca 2009 |
AKTYWA | ||||
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 8 | 454 021 | 832 724 | 2 031 736 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 9.1 | 000 000 | 000 305 | 1 171 221 |
Należności od banków | 10.1 | 602 977 | 1 573 242 | 339 294 |
Należności od klientów | 10.2 | 13 814 460 | 13 811 556 | 13 846 427 |
Inwestycje - dostępne do sprzedaży | 11.1 | 2 687 057 | 2 785 842 | 2 213 465 |
Pozostałe inwestycje | 11.2 | 12 | 12 | - |
Rzeczowy majątek trwały | 178 615 | 188 372 | 129 801 | |
Wartości niematerialne | 28 439 | 42 229 | 39 569 | |
Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego | 22 772 | 48 554 | - | |
Aktywa z tytułu podatku odroczonego | 232 629 | 227 819 | 192 407 | |
Pozostałe aktywa | 144 294 | 119 828 | 98 592 | |
Razem aktywa | 18 660 082 | 20 294 483 | 20 062 512 | |
ZOBOWIĄZANIA | ||||
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | 9.2 | 135 178 | 171 474 | 637 426 |
Zobowiązania wobec banków | 12.1 | 1 597 582 | 2 011 154 | 994 690 |
Zobowiązania wobec klientów | 12.2 | 7 467 961 | 9 226 324 | 8 169 307 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane | 12.3 | 7 084 114 | 6 560 893 | 8 294 839 |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | 30 000 | 30 000 | - | |
Zobowiązania podporządkowane | 587 496 | 582 984 | 670 440 | |
Bieżące zobowiązania podatkowe | 131 | 107 | 25 104 | |
Pozostałe zobowiązania | 304 476 | 286 140 | 270 311 | |
Rezerwy | 61 308 | 56 773 | 13 710 | |
Xxxxx zobowiązania | 17 268 246 | 18 925 849 | 19 075 827 | |
KAPITAŁY WŁASNE | ||||
Kapitał zakładowy | 1 206 175 | 1 206 175 | 503 135 | |
Kapitał zapasowy | 124 810 | 554 446 | 341 878 | |
Pozostałe kapitały | 45 685 | 45 685 | 390 029 | |
Kapitał z aktualizacji wyceny | -326 | -8 741 | -17 368 | |
Xxxxx zatrzymane | 705 | 949 | 949 | |
Wynik roku bieżącego | 14 787 | -429 880 | -231 938 | |
Razem kapitały własne | 1 391 836 | 1 368 634 | 986 685 | |
Razem pasywa | 18 660 082 | 20 294 483 | 20 062 512 |
Noty zamieszczone na kolejnych stronach stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale własnym za pierwsze półrocze 2009 roku (w tys. PLN) | |||||||
Kapitał zakładowy | Kapitał zapasowy | Zyski zatrzymane | Wynik roku bieżącego | Pozostałe kapitały | Kapitał z aktualizacji wyceny | Razem kapitały | |
Stan na 1.01.2009 | 503 135 | 308 656 | 79 201 | - | 344 983 | -18 053 | 1 217 922 |
Razem całkowite dochody za pierwsze półrocze 2009 roku | - | - | - | -231 938 | - | 701 | -231 237 |
Reklasyfikacja | - | - | - | - | 16 | -16 | - |
Podział wyniku z lat ubiegłych | - | 33 222 | -78 252 | - | 45 030 | - | - |
Xxxx na 30.06.2009 | 503 135 | 341 878 | 949 | -231 938 | 390 029 | -17 368 | 986 685 |
Skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale własnym za 2009 rok (w tys. PLN) | |||||||
Kapitał zakładowy | Kapitał zapasowy | Zyski zatrzymane | Wynik roku bieżącego | Pozostałe kapitały | Kapitał z aktualizacji wyceny | Razem kapitały | |
Stan na 1.01.2009 | 503 135 | 308 656 | 79 201 | - | 344 983 | -18 053 | 1 217 922 |
Połączenie z Dominet Bank S.A. | 157 306 | -23 982 | - | - | - | 101 | 133 425 |
Razem całkowite dochody za 2009 rok | - | - | - | -429 880 | - | 9 227 | -420 653 |
Reklasyfikacja | - | - | - | - | 16 | -16 | - |
Emisja akcji | 105 440 | 332 505 | - | - | - | - | 437 945 |
Zwiększenie wartości nominalnej akcji | 440 294 | -95 955 | - | - | -344 344 | - | -5 |
Podział wyniku z lat ubiegłych | - | 33 222 | -78 252 | - | 45 030 | - | - |
Xxxx na 31.12.2009 | 1 206 175 | 554 446 | 949 | -429 880 | 45 685 | -8 741 | 1 368 634 |
Skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale własnym za pierwsze półrocze 2010 roku (w tys. PLN) | |||||||
Kapitał zakładowy | Kapitał zapasowy | Zyski zatrzymane | Wynik roku bieżącego | Pozostałe kapitały | Kapitał z aktualizacji wyceny | Razem kapitały | |
Stan na 1.01.2010 | 1 206 175 | 554 446 | -428 931 | - | 45 685 | -8 741 | 1 368 634 |
Razem całkowite dochody za pierwsze półrocze 2010 roku | - | - | - | 14 787 | - | 8 415 | 23 202 |
Podział wyniku z lat ubiegłych | - | -429 636 | 429 636 | - | - | - | - |
Stan na 30.06.2010 | 1 206 175 | 124 810 | 705 | 14 787 | 45 685 | -326 | 1 391 836 |
Noty zamieszczone na kolejnych stronach stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych (w tys. PLN) | 1.01.2010-30.06.2010 | 1.01.2009-30.06.2009 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty brutto, stan na początek okresu | 833 802 | 1 495 348 |
Zysk/strata brutto | 21 932 | -275 828 |
Korekty z tytułu: | -1 057 563 | 1 537 358 |
Amortyzacja | 40 204 | 21 432 |
Odpisy z tytułu utraty wartości | 105 550 | 260 751 |
Zysk/strata z tytułu działalności inwestycyjnej | 14 712 | 9 744 |
Zmiana stanu aktywów i zobowiązań operacyjnych: | -1 231 881 | 1 329 188 |
- aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | 133 203 | -123 251 |
- należności od banków | 970 277 | 267 027 |
- należności od klientów | -113 373 | 717 273 |
- zmiana stanu inwestycji dostępnych do sprzedaży | -2 425 | -375 |
- zmiana stanu pozostałych inwestycji | - | - |
- zobowiązania wobec banków | -413 572 | -1 282 273 |
- zobowiązania wobec klientów | -1 758 355 | 1 800 843 |
- zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych | -45 445 | 742 |
- zobowiązania z tytułu pożyczki podporządkowanej | 4 512 | - |
- pozostałe aktywa i zobowiązania | -6 703 | -50 798 |
Podatek dochodowy (bieżący i odroczony) | 13 852 | -83 757 |
Przepływy z działalności operacyjnej netto | -1 035 631 | 1 261 530 |
Nabycie inwestycji dostępnych do sprzedaży | -19 837 753 | -7 388 950 |
Nabycie składników majątku trwałego i wartości niematerialnych | -21 464 | -61 902 |
Zbycie inwestycji dostępnych do sprzedaży | 19 947 379 | 6 377 397 |
Zbycie składników majątku trwałego | 193 | 1 289 |
Inne wydatki inwestycyjne | -920 | -675 |
Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej netto | 87 435 | -1 072 841 |
Zwiększenie stanu zobowiązań podporządkowanych | - | 253 200 |
Zmniejszenie stanu zobowiązań podporządkowanych | - | - |
Zaciągnięcie kredytów i pożyczek | 5 854 683 | 1 822 817 |
Spłata kredytów i pożyczek | -5 286 017 | -1 726 920 |
Przepływy pieniężne z działalności finansowej netto | 568 666 | 349 097 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty brutto, stan na koniec okresu | 454 272 | 2 033 134 |
Zmiana stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów netto | -379 000 | 000 000 |
Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych sporządzany jest metodą pośrednią.
Noty zamieszczone na kolejnych stronach stanowią integralną część skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Noty objaśniające do sprawozdania finansowego
3. Dane informacyjne o grupie kapitałowej Fortis Bank Polska SA
Podstawowe dane o emitencie
Fortis Bank Polska Spółka Akcyjna („Bank”) z siedzibą w Warszawie, przy ul. Suwak 3, został wpisany do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000006421.
Bankowi nadano numer statystyczny REGON 003915970 oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP) 000-000-00-00. Bank jest spółką o nieoznaczonym czasie działania, a jego działalność nie ma charakteru sezonowego ani cyklicznego.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej Fortis Bank Polska SA za pierwsze półrocze 2010 rok zawiera dane Banku oraz spółki zależnej Fortis Private Investments S.A. (razem określanych jako Grupa).
Struktura Grupy
Na dzień 30 czerwca 2010 roku grupa kapitałowa Fortis Bank Polska SA jest częścią międzynarodowej instytucji finansowej BNP Paribas SA z siedzibą w Paryżu.
Bezpośrednio, podmiotem dominującym Fortis Banku Polska SA jest Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli, do którego należy 99,87% akcji, z czego 78,13% bezpośrednio, a 21,74% za pośrednictwem Dominet SA.
Poniższy schemat przedstawia umiejscowienie Fortis Bank Polska SA w grupie BNP Paribas.
Fortis Bank Polska SA jest podmiotem dominującym w stosunku do spółki zależnej Fortis Private Investments Polska S.A., w której posiada 100% udziałów.
Fortis Private Investments Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Fredry 8, jest zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla miasta stołecznego Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000031121. Spółce nadano numer statystyczny REGON 012557199 oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP) 526-02-10- 808.
Fortis Bank Polska SA posiada również 24,75% udziałów w jednostce stowarzyszonej Dolnośląskiej Szkole Bankowej Sp. z o.o.
Dolnośląska Szkoła Bankowa Sp. z o.o. z siedzibą w Lubinie, przy ul. Xxxxxxx Xxxxxxxx Xxxxxxxxx 0X, jest zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla miasta Wrocławia - Fabrycznej, IX Wydział Gospodarczy, pod numerem KRS 0000147459. Spółce nadano numer statystyczny REGON 390555508 oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP) 000-000-00-00.
Przedmiot działalności Grupy:
Przedmiotem działania Grupy jest wykonywanie czynności bankowych, zarówno w złotych, jak i w walutach obcych, dla krajowych i zagranicznych osób fizycznych i prawnych, a także dla innych organizacji nieposiadających osobowości prawnej oraz prowadzenie działalności maklerskiej.
Do zakresu działania Banku w szczególności należy:
▪ przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
▪ prowadzenie innych rachunków bankowych,
▪ udzielanie kredytów i pożyczek pieniężnych, w tym kredytów i pożyczek konsumenckich,
▪ przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych, w tym przy użyciu kart płatniczych oraz wydawanie kart płatniczych,
▪ udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych i poręczeń oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,
▪ emitowanie papierów wartościowych, w tym obligacji zamiennych oraz bankowych papierów wartościowych, a nadto wykonywanie czynności zleconych oraz zaciąganie zobowiązań związanych z emisją papierów wartościowych,
▪ uczestnictwo w obrocie instrumentami finansowymi, w tym także prowadzenie rachunków papierów wartościowych,
▪ wykonywanie operacji na rynku pieniężnym i walutowym, w tym także terminowych i pochodnych operacji finansowych,
▪ wykonywanie operacji czekowych i wekslowych oraz operacji, których przedmiotem są warranty,
▪ nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
▪ prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,
▪ przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
▪ świadczenie następujących usług finansowych:
konsultacyjno-doradczych w sprawach finansowych, powierniczych,
leasingowych, działalności maklerskiej,
▪ prowadzenie działalności akwizycyjnej na rzecz otwartych funduszy emerytalnych i przechowywanie aktywów funduszy emerytalnych,
▪ pośrednictwo w prowadzeniu zapisów na jednostki uczestnictwa, certyfikaty inwestycyjne lub tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, pośrednictwo w ich zbywaniu i w odkupywaniu, tudzież przechowywanie aktywów funduszy inwestycyjnych,
▪ pośrednictwo w zakresie usług ubezpieczeń majątkowych,
▪ pośrednictwo w zakresie usług ubezpieczeń osobowych, w tym ubezpieczeń na życie,
▪ świadczenie usług certyfikacyjnych w rozumieniu przepisów o podpisie elektronicznym, z wyłączeniem wydawania certyfikatów kwalifikowanych wykorzystywanych przez banki w czynnościach, których są stronami,
▪ pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym,
▪ wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego.
Dodatkowo poprzez jednostkę zależną Grupa prowadzi działalność:
▪ zarządzanie cudzym pakietem papierów wartościowych na zlecenie,
▪ oferowanie papierów wartościowych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, podejmowanie czynności faktycznych i prawnych związanych z obsługą towarzystw funduszy inwestycyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw emerytalnych i funduszy emerytalnych.
4. Zasady rachunkowości
4.1 Podstawa sporządzenia
4.1.1 Oświadczenie o zgodności z MSSF
W śródrocznym sprawozdaniu finansowym przestrzegano tych samych zasad rachunkowości i metod obliczeniowych co w ostatnim rocznym sprawozdaniu finansowym.
Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie Banku zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 34 „Śródroczna sprawozdawczość finansowa” (MSR 34), który został zatwierdzony przez Unię Europejską i innymi obowiązującymi przepisami. Niniejsze sprawozdanie nie zawiera wszystkich informacji wymaganych dla rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w związku z tym winno być czytane w połączeniu ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym grupy kapitałowej Fortis Bank Polska SA za rok zakończony dnia 31 grudnia 2009 roku. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe grupy kapitałowej Fortis Bank Polska SA za rok zakończony dnia 31 grudnia 2009 jest dostępne na stronie internetowej Banku xxx.xxxxxxxxxxxxxxxx.xx.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z 19 lutego 2009 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebedącego państwem członkowskim (Dziennik Ustaw Nr 33/2009 r., poz. 259) Bank jest zobowiązany do publikowania wyniku finansowego za okres 6 miesięcy zakończony 30 czerwca 2010 roku, który jest uznany za bieżący śródroczny okres sprawozdawczy.
Niniejsze śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Banku w dniu 26 sierpnia 2010 roku.
4.1.2 Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów lub interpretacji, które nie są jeszcze obowiązujące i nie zostały wcześniej zastosowane przez Grupę.
Poniższe standardy (interpretacje) wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej) na dzień 30 czerwca 2010 roku nie weszły jeszcze w życie:
- Zmiany do MSR 24 Ujawnienie informacji na temat podmiotów powiązanych obowiązujące dla okresów rocznych rozpoczynających się po lub 1 stycznia 2011 roku, na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego zmiany do MSR 24 nie zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską;
- Zmiany do MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych obowiązujące dla okresów rocznych rozpoczynających się po lub 1 lipca 2010 roku, na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego zmiany do MSSF 3 nie zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską;
- Zmiany do MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji obowiązujące dla okresów rocznych rozpoczynających się po lub 1 stycznia 2011 roku, na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego zmiany do MSSF 7 nie zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską;
- Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych obowiązujące dla okresów rocznych rozpoczynających się po lub 1 stycznia 2011 roku, na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego zmiany do MSR 1 nie zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską;
- Zmiany do MSR 34 Śródroczna sprawozdawczość finansowa obowiązujące dla okresów rocznych rozpoczynających się po lub 1 stycznia 2011 roku, na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego zmiany do MSR 34 nie zostały zatwierdzone przez Komisję Europejską;
- MSSF 9 Instrumenty Finansowe obowiązujący dla okresów rocznych rozpoczynających się po lub 1 stycznia 2013 roku, na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego MSSF 9 nie został zatwierdzony przez Komisję Europejską.
Pozostałe standardy i interpretacje, które nie weszły w życie (nie wymienione teraz w sprawozdaniu finansowym) nie są istotne z punktu widzenia działalności Grupy. Grupa jest w trakcie szczegółowej analizy wpływu nowych standardów na sprawozdanie finansowe.
4.2 Podstawowe założenia
Śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej Grupy w dającej się przewidzieć przyszłości.
Zarządowi Banku nie są znane okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania działalności przez Grupę w dającej się przewidzieć przyszłości.
Śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy zostało sporządzone w oparciu o zasadę kosztu historycznego, za wyjątkiem pochodnych instrumentów finansowych, aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, które zostały wycenione w wartości godziwej, aktywów przeznaczonych do sprzedaży, które wycenia się w kwocie niższej z ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.
Śródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w złotych polskich, a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, zostały podane w tysiącach złotych (tys. PLN). Walutą funkcjonalną jest złoty polski.
4.3 Dane porównawcze
W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zostały zaprezentowane skonsolidowane dane Fortis Bank Polska SA i jednostki zależnej Fortis Private Investments Polska S.A. za okres od 1.01.2010 do 30.06.2010 roku i na dzień 30.06.2010 roku oraz skonsolidowane dane porównawcze za okres 1.01.2009 do 30.06.2009 roku i od 1.01.2009 do 31.12.2009 oraz na dzień 30.06.2009 roku i 31.12.2009 roku.
Zgodnie z zasadami rachunkowości przyjętymi dla połączenia Fortis Bank Polska SA z Dominet Bank S.A., Fortis Bank Polska SA, po połączeniu z Dominet Bank S.A., nie prezentuje sprawozdań finansowych retrospektywnie, to jest z uwzględnieniem w danych porównawczych odpowiednich pozycji Dominet Banku S.A. Wynik Dominet Bank S.A. za okres sprawozdawczy od 1 stycznia 2009 roku do 31 lipca 2009 roku nie jest ujęty w wyniku połączonego Banku za rok 2009.
4.4 Podstawy konsolidacji
Jednostkami zależnymi są te podmioty, które są kontrolowane przez Fortis Bank Polska SA (będący jednostką dominującą). Kontrola ta istnieje wówczas, gdy Bank ma bezpośredni lub pośredni wpływ na politykę finansową i operacyjną podmiotu, który pozwala mu na osiąganie korzyści ekonomicznych z działalności tego podmiotu. O sprawowaniu kontroli można mówić również wtedy, gdy Bank posiada połowę lub mniej praw głosu w danej jednostce gospodarczej i jeżeli:
▪ dysponuje więcej niż połową praw głosu na mocy umowy z innymi inwestorami,
▪ posiada zdolność kierowania polityką finansową i operacyjną jednostki gospodarczej na mocy statutu lub umowy,
▪ posiada zdolność mianowania lub odwoływania większości członków zarządu lub odpowiadającego mu organu, gdzie taki zarząd lub organ sprawuje kontrolę nad jednostką.
Grupa stosuje metodę nabycia przy rozliczaniu zakupu jednostek zależnych. Koszt przejęcia ustala się jako wartość godziwą przekazanych aktywów, wyemitowanych instrumentów kapitałowych oraz zobowiązań zaciągniętych lub przejętych na dzień wymiany, powiększoną o koszty bezpośrednio związane z przejęciem.
Spółka zależna objęta jest konsolidacją metodą pełną. Proces konsolidacji jednostek metodą pełną polega na sumowaniu poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego Banku i jednostek zależnych w pełnej wysokości oraz dokonaniu odpowiednich korekt i wyłączeń konsolidacyjnych. Przy konsolidacji bilansów metodą pełną sumowaniu podlegają wszystkie pozycje aktywów i pasywów jednostki zależnej i jednostki dominującej w pełnej wysokości, bez względu na to, w jakiej części jednostka dominująca jest właścicielem jednostki zależnej.
W procesie konsolidacji wyłączeniu podlega wartość bilansowa inwestycji jednostki dominującej w jednostce zależnej oraz część kapitału własnego jednostki zależnej odpowiadająca udziałowi jednostki dominującej.
Nadwyżka ceny nabycia nad wartością godziwą udziału Grupy w nabytych aktywach netto jest rozpoznawana jako wartość firmy i wykazywana w aktywach skonsolidowanego bilansu.
W sytuacji, gdy cena nabycia jest niższa od wartości godziwej udziału w przejętych aktywach netto, różnica jest rozpoznawana bezpośrednio w rachunku zysków i strat jako zysk z tytułu okazyjnego nabycia.
Przed ujęciem zysku z tytułu okazyjnego nabycia Grupa dokonuje przeglądu procedur stosowanych do poprawnego wyliczenia tego zysku zgodnie z MSSF 3.
Należności i zobowiązania oraz transakcje wewnątrzgrupowe, niezrealizowane przychody i koszty wynikające z transakcji z jednostką zależną są eliminowane przy sporządzaniu sprawozdania skonsolidowanego.
Jednostki wchodzące w skład Grupy stosują jednolite zasady rachunkowości.
Na podstawie MSR 27, w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy kapitałowej Fortis Bank Polska SA za pierwsze półrocze 2010 roku konsolidacją pełną objęta jest następująca jednostka zależna:
▪ Fortis Private Investments Polska S.A.
4.5 Wartości szacunkowe
Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia założeń, które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane kwoty aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów. Szacunki i założenia dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach.
Wyniki tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i pasywów. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych. Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie, w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa zarówno na bieżący jak i przyszłe okresy.
4.5.1 Wartość godziwa
Wartość godziwą instrumentów finansowych nienotowanych na aktywnym rynku ustala się stosując modele wyceny z wykorzystaniem rynkowej krzywej dochodowości. Część zmiennych wykorzystywanych w takich modelach wymaga zastosowania eksperckich szacunków. Zmiana zastosowanych modeli lub inne oszacowanie zmiennych mogłyby mieć wpływ na oszacowanie wartości godziwych wyznaczonych przy wykorzystaniu tych modeli. Przy szacowaniu wartości godziwych Grupa uwzględnia ryzyko kredytowe klientów stosując wypracowaną metodologię korekty wyceny do wartości godziwej z tego tytułu, opisaną w części „Wartość godziwa instrumentów finansowych”. Najistotniejszym parametrem niepochodzącym z aktywnego rynku i wykorzystywanym przez Grupę do wyceny instrumentów finansowych jest komponent ryzyka kontrahenta. W związku ze znaczącym wzrostem ryzyka kontrahenta, Grupa dokonuje oszacowania poziomu tego ryzyka występującego w zawartych z klientami transakcjach na instrumentach pochodnych, w tym opcjach walutowych.
Oszacowanie to przeprowadzane jest na dzień bilansowy przyjmując poziom wycen instrumentów pochodnych z tego dnia i z uwzględnieniem oceny ryzyka na ten dzień. Grupa regularnie monitoruje poziom ryzyka związanego z zawartymi transakcjami na instrumentach pochodnych. Głównymi czynnikami wpływającymi na zmiany szacunków w zakresie ryzyka kontrahenta są:
▪ zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych skorelowane między innymi z poziomem kursów walut oraz stóp procentowych,
▪ zmiany w zakresie ryzyka kredytowego kontrahentów.
Biorąc pod uwagę silną zmienność otoczenia gospodarczego, istnieje niepewność w zakresie dokonanych szacunków.
4.5.2 Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości aktywów finansowych
Grupa dokonuje przeglądu portfela kredytowego pod kątem utraty wartości w okresach miesięcznych. Dokonując oszacowania odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości, ocenia czy wystąpiły przesłanki utraty wartości dla składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Katalog przesłanek utraty wartości obejmuje zdarzenia określone zarówno pod względem ilościowym (np. opóźnienia lub brak spłaty wymagalnej części zobowiązań kredytobiorcy) jak i jakościowym (np. znaczące pogorszenie się sytuacji ekonomiczno – finansowej kredytobiorcy odzwierciedlone poprzez spadek ratingu wewnętrznego poniżej określonego poziomu). Katalog przesłanek zawiera gradacje ich istotności, o wystąpieniu utraty wartości może świadczyć jedna lub kombinacja kilku przesłanek.
Aktywa finansowe, w stosunku do których stwierdzono wystąpienie przesłanek utraty wartości, podlegają następnie procesowi oszacowania odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości. W ramach tego procesu szacowane są przyszłe przepływy pieniężne z tytułu takich należności.
Szacunki takie dla należności od podmiotów gospodarczych, których zaangażowanie przekracza łącznie (jeden klient) równowartość 50 tys. EUR dokonywane są w oparciu o indywidualną analizę przyszłych przepływów pieniężnych (analiza indywidualna).
Dla pozostałych należności (klienci indywidualni oraz podmioty gospodarcze o zaangażowaniu nieprzekraczającym progu 50 tys. EUR) szacunki dokonywane są na podstawie parametrów odzyskiwalności, określonych modelowo dla poszczególnych homogenicznych portfeli kredytowych oraz rodzajów zabezpieczeń kredytowych (analiza portfelowa).
Parametry odzyskiwalności modeli poszczególnych portfeli zostały wyznaczone w oparciu o historyczne doświadczenia strat kredytowych oraz w oparciu o oceny eksperckie. Metodologia i założenia, na podstawie których określa się szacunkowe kwoty przepływów pieniężnych i okresy, w których nastąpią, są poddawane okresowym przeglądom w celu zmniejszenia różnic pomiędzy szacunkową, a rzeczywistą wartością strat.
W przypadku, gdy nie wystąpiły przesłanki utraty wartości należności, jest ona włączana do portfela o podobnej charakterystyce i bierze udział w portfelowej analizie utraty wartości mającej na celu wyznaczenie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR).
Szacunek wysokości odpisu z tego tytułu, dokonywany jest w oparciu o historyczne wzory strat charakteryzujące daną część portfela. Modele statystyczne oraz wykorzystywane w nich parametry podlegają okresowym przeglądom, a uzyskane wyniki podlegają walidacji poprzez porównanie z rzeczywistymi stratami.
W przypadku stwierdzenia obiektywnych przesłanek świadczących o utracie wartości aktywów finansowych klasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży, skumulowane straty ujęte dotychczas w kapitale własnym wyksięgowuje się z kapitału własnego i ujmuje w rachunku zysków i strat, nawet jeśli składnik aktywów finansowych nie został wyłączony z bilansu. Kwota skumulowanych strat, która zostaje wyksięgowana z kapitału własnego i ujęta w rachunku zysków i strat stanowi różnicę pomiędzy kosztem nabycia (pomniejszonym o wszelkie spłaty kapitału i amortyzację) a bieżącą wartością godziwą, pomniejszoną o wszelkie straty z tytułu utraty wartości tego składnika aktywów uprzednio ujęte w rachunku zysków i strat.
Jeśli w następnym okresie wartość godziwa instrumentu dłużnego dostępnego do sprzedaży wzrośnie, a wzrost ten może być obiektywnie łączony ze zdarzeniem następującym po ujęciu straty z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat, to kwotę odwracanego odpisu ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Strat z tytułu utraty wartości inwestycji w instrument kapitałowy, kwalifikowany jako dostępny do sprzedaży, nie poddaje się odwróceniu przez rachunek zysków i strat.
4.5.3 Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych
Składnik aktywów niefinansowych traci wartość w przypadku, gdy jego wartość księgowa jest wyższa od wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalna stanowi wyższą spośród wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży oraz wartości użytkowej.
Wyznaczenie wartości użytkowej wiąże się z przeprowadzeniem przez Grupę szacunków wartości przyszłych przepływów pieniężnych, oczekiwanych z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów i ze zdyskontowaniem tych wartości.
4.5.4 Okresy użytkowania i wartości końcowe
Okres użytkowania jest przedziałem czasu, w którym, według przewidywań, składnik rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych będzie użytkowany przez Grupę.
Wartością końcową składnika rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych jest kwota, jaką Grupa zgodnie ze swoimi przewidywaniami mogłaby uzyskać obecnie uwzględniając taki wiek i stan składnika rzeczowego majątku trwałego lub wartości niematerialnych, jaki będzie na koniec jego ekonomicznego użytkowania, po pomniejszeniu o szacowane koszty zbycia.
4.5.5 Inne wartości szacunkowe
Grupa wyznaczyła wysokość rezerw związanych z długoterminowymi świadczeniami pracowniczymi na podstawie wyceny aktuarialnej.
Rezerwy na ryzyko prawne wyliczane są na podstawie szacowanej kwoty zobowiązania Grupy w przypadku niepomyślnego zakończenia sprawy sądowej i prawdopodobieństwa niepomyślnego zakończenia sprawy.
Poza wskazanymi powyżej wartościami szacunkowymi Grupa dokonuje również innych subiektywnych ocen w trakcie procesu wprowadzania polityki rachunkowości (np. w stosunku do klasyfikacji aktywów finansowych do kategorii wymaganej przez MSR 39). Oceny dokonywane przez Grupę mają wpływ na prezentację w sprawozdaniu finansowym oraz wyniki finansowe.
4.6 Waluty obce
Transakcje w walutach obcych są rozliczane przy zastosowaniu kursu wymiany obowiązującego w dniu rozliczenia transakcji. Nierozliczone salda pozycji pieniężnych w walutach obcych na koniec okresu sprawozdawczego są przeliczane według kursu wymiany obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego. Pozycje niepieniężne ewidencjonowane według kosztu historycznego są przeliczane według historycznego kursu wymiany z dnia transakcji. Różnice kursowe wynikające z rozliczeń zobowiązań związanych z nabyciem składnika aktywów są ujmowane jako przychód lub koszt w okresie, w którym powstały.
4.7 Aktywa i zobowiązania finansowe
4.7.1 Zasady ujmowania i wyłączania aktywów i zobowiązań finansowych z bilansu
Grupa ujmuje w bilansie składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w przypadku, gdy staje się stroną umowy takiego instrumentu.
Standaryzowane transakcje kupna i sprzedaży aktywów finansowych ujmuje się w dacie zawarcia transakcji stanowiącej datę zobowiązania się Grupy do nabycia lub sprzedaży danego składnika aktywów finansowych.
Standaryzowane transakcje kupna lub sprzedaży aktywów finansowych stanowią transakcje, których warunki umowy wymagają dostarczenia składnika aktywów w okresie wynikającym z obowiązujących regulacji lub konwencji przyjętych na danym rynku.
Standaryzowane transakcje kupna lub sprzedaży dotyczą w szczególności transakcji walutowych FX spot, transakcji depozytowo – lokacyjnych oraz transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych gdzie zwyczajowo pomiędzy dniem zawarcia transakcji, a dniem jej rozliczenia upływają dwa dni robocze, za wyjątkiem transakcji z przyrzeczeniem odkupu.
Grupa wyłącza składnik aktywów finansowych z bilansu w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie gdy Grupa przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych w transakcji, w której Grupa przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane ze składnikiem aktywów finansowych.
4.7.2 Klasyfikacja i wycena
Instrumenty finansowe wycenia się początkowo w wartości godziwej, skorygowanej (w przypadku składnika aktywów lub zobowiązania finansowego nie klasyfikowanych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy) o istotne koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.
W terminie późniejszym aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz dostępne do sprzedaży są wyceniane do wartości godziwej z wyjątkiem takich kapitałowych aktywów dostępnych do sprzedaży, które nie są notowane na aktywnym rynku i których wartość godziwa nie może być ustalona w sposób wiarygodny.
Dyskonto, premia, wszelkie opłaty i prowizje wchodzące w skład wewnętrznej stopy zwrotu instrumentu wraz z inkrementalnymi kosztami transakcji są rozpoznawane w wartości początkowej instrumentu finansowego i amortyzowane przez ekonomiczny okres życia instrumentu.
4.7.3 Grupa klasyfikuje instrumenty finansowe do następujących kategorii:
Pożyczki i należności
Pożyczki i należności są aktywami finansowymi niebędącymi instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami, które nie są kwotowane na aktywnym rynku, inne niż:
a) aktywa finansowe, które Grupa zamierza sprzedać natychmiast lub w bliskim terminie, i te, które przy początkowym ujęciu zostały wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat;
b) aktywa finansowe wyznaczone przez Grupę przy początkowym ujęciu jako dostępne do sprzedaży.
Pożyczki i należności w momencie początkowego ujęcia wycenia się w wartości godziwej z uwzględnieniem kosztów transakcyjnych.
Po początkowym ujęciu pożyczki i należności wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
Do kategorii pożyczek i należności Grupa klasyfikuje należności od banków i należności od klientów.
Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności
Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności stanowią aktywa finansowe z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym terminie zapadalności, które nie są instrumentami pochodnymi, wobec których jednostka ma stanowczy zamiar i możliwość utrzymania ich do terminu zapadalności.
Inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności wyceniane są w momencie początkowego ujęcia w wartości godziwej z uwzględnieniem kosztów transakcyjnych.
Po początkowym ujęciu, inwestycje utrzymywane do terminu zapadalności, wyceniane są według zamortyzowanego kosztu, z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
Grupa nie klasyfikuje aktywów finansowych jako utrzymywane do terminu zapadalności. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat stanowią aktywa:
a) zakwalifikowane przy początkowym ujęciu jako przeznaczone do obrotu jeśli zostały nabyte głównie w celu sprzedaży w bliskim terminie, tj. w okresie do 6 miesiecy od dnia nabycia;
b) będące częścią portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i w celu generowania zysków w krótkim okresie;
c) będące instrumentami pochodnymi (z wyjątkiem instrumentów pochodnych stanowiących efektywne instrumenty zabezpieczające); lub
d) wyznaczone przy początkowym ujęciu jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Do tej kategorii aktywów finansowych Grupa zalicza aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w szczególności:
a) papiery wartościowe przeznaczone do obrotu;
b) instrumenty pochodne (za wyjątkiem instrumentów pochodnych stanowiących efektywne instrumenty zabezpieczające);
Grupa nie wyznaczyła przy początkowym ujęciu aktywów jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży stanowią aktywa niebędące instrumentami pochodnymi, które zostały zakwalifikowane przy początkowym ujęciu jako dostępne do sprzedaży lub aktywa niebędące:
a) pożyczkami i należnościami;
b) inwestycjami utrzymywanymi do terminu zapadalności;
c) aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży wyceniane są w wartości godziwej. Zyski lub straty wynikające z wyceny składnika aktywów finansowych zaliczonych do tej kategorii ujmuje się bezpośrednio w kapitale z aktualizacji wyceny, którego zmiany prezentowane są w sprawozdaniu z całkowitych dochodów, za wyjątkiem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości oraz różnic kursowych dotyczących pieniężnych aktywów finansowych, do momentu wyłączenia składnika aktywów finansowych z bilansu, kiedy skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w kapitale z aktualizacji wyceny ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Przychody odsetkowe od aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży wyliczane są przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej i ujmowane w rachunku zysków i strat.
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat stanowią zobowiązania:
a) zakwalifikowane przy początkowym ujęciu jako przeznaczone do obrotu jeśli zostały zaciągnięte głównie w celu odkupienia w bliskim terminie, tj. w okresie do 6 miesiecy od dnia nabycia;
b) będące częścią portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i w celu generowania zysków w krótkim okresie; lub
c) będące instrumentami pochodnymi (z wyjątkiem instrumentów pochodnych stanowiących efektywne instrumenty zabezpieczające).
Do tej kategorii zobowiązań finansowych Grupa zalicza zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu, w szczególności:
a) instrumenty pochodne (za wyjątkiem instrumentów pochodnych stanowiących efektywne instrumenty zabezpieczające);
b) zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych.
Pozostałe zobowiązania finansowe.
Pozostałe zobowiązania finansowe stanowią zobowiązania nie przeznaczone do obrotu i nie wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane są w momencie początkowego ujęcia w wartości godziwej z uwzględnieniem kosztów transakcyjnych.
Po początkowym ujęciu pozostałe zobowiązania finansowe wykazywane są w kwotach wymagających zapłaty według zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem metody efektywnej stopy procentowej.
Do kategorii pozostałych zobowiązań finansowych Grupa klasyfikuje w szczególności:
a) zobowiązania wobec banków;
b) zobowiązania wobec klientów;
c) zobowiązania z tytułu emisji obligacji własnych;
d) zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych.
4.7.4 Wartość godziwa instrumentów finansowych
Wartość godziwa bilansowych i pozabilansowych instrumentów finansowych jest to cena, za którą można sprzedać pozycję aktywów lub zaspokoić zobowiązania na zasadzie transakcji pomiędzy świadomymi i dobrze poinformowanymi stronami na warunkach rynkowych.
Wartość godziwa instrumentów finansowych jest określona w oparciu o ceny kwotowane na aktywnych rynkach. W przypadku, gdy ceny kwotowane na aktywnych rynkach nie są dostępne, stosowane są techniki wyceny. Techniki wyceny w maksymalnym stopniu wykorzystują dane rynkowe, ale wpływ na nie mają przyjęte założenia, w tym stopy dyskontowe i szacowane przyszłe przepływy pieniężne.
Techniki wyceny obejmują:
▪ ceny rynkowe porównywalnych inwestycji,
▪ zdyskontowane przepływy pieniężne,
▪ modele wyceny opcji,
▪ metody wyceny złożonych instrumentów finansowych.
Główne metody i założenia stosowane do ustalenia wartości godziwej instrumentów finansowych:
▪ wartości godziwe papierów wartościowych ustalane są z zastosowaniem cen rynkowych na aktywnych rynkach. Jeżeli ceny kwotowane nie są dostępne z aktywnego rynku, wartość godziwa jest ustalana z zastosowaniem modeli zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Współczynniki dyskonta oparte są o krzywe rynkowych stóp procentowych,
▪ wartości godziwe pochodnych instrumentów finansowych uzyskuje się z aktywnych rynków lub ustala stosując odpowiednio modele zdyskontowanych przepływów pieniężnych i modele wyceny opcji,
▪ wartości godziwe kredytów ustalane są z zastosowaniem modeli zdyskontowanych przepływów pieniężnych oparte o bieżące stopy procentowe dla podobnego rodzaju kredytów. Dla kredytów o zmiennym oprocentowaniu, o częstym przeszacowaniu wartości godziwe są określane w przybliżeniu poprzez wartość bilansową,
▪ wartości bilansowe są przyjmowane jako przybliżone wartości godziwe dla innych aktywów i zobowiązań finansowych, takich jak krótkoterminowe zobowiązania i należności.
W wycenie instrumentów finansowych Grupa uwzględnia ryzyko kredytowe klientów stosując wypracowaną metodologię korekty wyceny do wartości godziwej z tego tytułu.
Do wyznaczenia korekty wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych Grupa stosuje podejście oparte na ocenie ekspozycji naturalnej klientów z uwzględnieniem kontraktów zawartych z innymi bankami oraz ocenie przepływów pieniężnych generowanych przez klientów, które to przepływy mogłyby pokryć wycenę transakcji pochodnych niebędących zabezpieczeniem przepływów w walutach obcych.
Podczas analizy uwzględnia się możliwość zaciągnięcia przez klientów dodatkowego finansowania na pokrycie nierozliczonych transakcji nie będących zabezpieczeniem posiadanych przez nich kontraktów rozliczanych w walutach obcych.
Szacunek korekty wyceny wyznaczany jest z wykorzystaniem przygotowanych w tym celu narzędzi analitycznych z uwzględnieniem kryterium istotności.
Wierzytelności wynikające z zakończonych a niezapłaconych przez klientów instrumentów pochodnych, w dniu zapadalności przenosi się w wartości godziwej (uwzględniającej korekty z tytułu ryzyka kredytowego) do pozycji „Należności od klientów” gdzie następnie są utrzymywane i wyceniane zgodnie z zasadami obowiązującymi dla kategorii „pożyczki i należności”.
Z uwagi na niepewność, wartości rzeczywiste mogą się różnić od szacunkowych.
4.7.5 Przekwalifikowanie instrumentów finansowych
a) Instrumenty pochodne, od momentu ich początkowego ujęcia i klasyfikacji do kategorii wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat nie podlegają przekwalifikowaniu do innej kategorii;
b) Instrumenty finansowe, które przy początkowym ujęciu zostały wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat nie podlegają przekwalifikowaniu do innej kategorii (opcja wyceny według wartości godziwej zgodnie z MSR 39);
c) Instrumenty finansowe, które przy początkowym ujęciu zostały zakwalifikowane jako kredyty i pożyczki nie podlegają przekwalifikowaniu do innej kategorii;
d) Instrumenty finansowe, które przy początkowym ujęciu zostały zakwalifikowane jako wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, inne niż wymienione w punktach a) i b):
- mogą zostać przekwalifikowane do kategorii kredyty i pożyczki jeżeli nie są już utrzymywane przez Bank w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie oraz Bank ma zamiar i jest w stanie utrzymywać je w dającej się przewidzieć przyszłości lub do terminu zapadalności;
- mogą zostać przekwalifikowane do kategorii dostępne do sprzedaży lub do kategorii utrzymywane do terminu zapadalności jeżeli nie są już utrzymywane przez Bank w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie i tylko w rzadkich przypadkach (tj. w przypadkach wynikających z pojedynczego zdarzenia, które nie ma zwyczajnego charakteru i jest wysoce nieprawdopodobne, że takie zdarzenie powtórzy się w bliskim terminie);
e) Instrumenty finansowe, które przy początkowym ujęciu zostały zakwalifikowane jako dostępne do sprzedaży:
- i które spełniałyby definicję kredytów i pożyczek (gdyby nie były zakwalifikowane jako dostępne do sprzedaży), mogą zostać przekwalifikowane do kategorii kredyty i pożyczki jeśli Bank ma zamiar i jest w stanie utrzymywać je w dającej się przewidzieć przyszłości lub do terminu zapadalności;
- z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym terminie zapadalności, wobec których Bank ma stanowczy zamiar i możliwość utrzymania ich do terminu zapadalności, mogą zostać przekwalifikowane do kategorii utrzymywanych do terminu zapadalności, chyba że w bieżącym roku obrotowym lub w dwóch ostatnich latach obrotowych Bank sprzedał lub przekwalifikował więcej niż nieznaczącą kwotę inwestycji utrzymywanych do terminu zapadalności;
f) Instrumenty finansowe, które przy początkowym ujęciu zostały zakwalifikowane jako utrzymywane do terminu zapadalności, co do których na skutek zmiany intencji lub możliwości, niewłaściwym staje się kwalifikowanie do takiej kategorii, Bank przekwalifikowuje do kategorii dostępnych do sprzedaży. W każdym przypadku, przy sprzedaży lub przekwalifikowaniu więcej niż nieznaczącej kwoty instrumentów utrzymywanych do terminu zapadalności Bank przekwalifikowuje też do kategorii dostępne do sprzedaży wszystkie pozostałe instrumenty zakwalifikowane do kategorii utrzymywanych do terminu zapadalności, chyba że sprzedaży lub przekwalifikowania dokonano:
- w terminie bliskim terminowi zapadalności,
- po odzyskaniu zasadniczej kwoty nominału instrumentu;
- na skutek zdarzenia, które nie podlega kontroli banku i nie ma charakteru powtarzającego się, którego nie można było racjonalnie przewidzieć.
4.8 Kompensowanie instrumentów finansowych
Aktywa i zobowiązania finansowe są kompensowane, a kwota netto wykazywana jest w bilansie, kiedy istnieje prawnie egzekwowalny tytuł prawny do kompensowania ujmowanych kwot i istnieje zamiar rozliczenia na podstawie netto, lub jednoczesnej realizacji aktywów i spłaty zobowiązań.
Grupa nie dokonywała kompensowania, o którym mowa powyżej.
4.9 Umowy sprzedaży i odkupu oraz pożyczek papierów wartościowych
Papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy odkupu (‘repo’, ‘sell buy back’) nie są wyłączane z bilansu. Zobowiązanie wynikające z obowiązku odkupienia składnika aktywów ujmowane jest w zobowiązaniach wobec banków lub zobowiązaniach wobec klientów w zależności od rodzaju kontrahenta. Papiery wartościowe zakupione na podstawie umów odsprzedaży (‘reverse repo’, ‘buy sell back’) nie są ujmowane w bilansie. Prawo do otrzymania środków od kontrahenta wykazywane jest w należnościach od banków lub należnościach od klientów, w zależności od rodzaju kontrahenta. Różnica pomiędzy ceną sprzedaży i ceną odkupu traktowana jest jako odsetki i naliczana w okresie trwania umowy z wykorzystaniem metody efektywnej stopy procentowej.
Jeżeli papiery wartościowe pozyskane w wyniku umowy odsprzedaży (‘reverse repo’, ’buy sell back’) zostaną sprzedane osobom trzecim Grupa ujmuje wpływy ze sprzedaży i zobowiązanie z tytułu zwrotu zabezpieczenia (zobowiązanie z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych). Obowiązek zwrotu zabezpieczenia jest wyceniany według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat i klasyfikowany jako zobowiązanie przeznaczone do obrotu.
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży ujmuje się w dacie rozliczenia transakcji stanowiącej datę dostarczenia składnika aktywów.
4.10 Instrumenty pochodne
Instrumenty pochodne stanowią instrumenty finansowe, których wartość zmienia się wraz ze zmianą określonej stopy procentowej, ceny instrumentu finansowego, kursu walutowego, indeksu ceny lub stopy czy też innej zmiennej, które nie wymagają początkowej inwestycji netto, których rozliczenie nastąpi w przyszłości, bądź wymagające inwestycji początkowej netto w kwocie niższej niż inwestycja w inne rodzaje kontraktów, a umożliwiające stworzenie analogicznej ekspozycji na ryzyko. W wycenie instrumentów pochodnych uwzględnia się korektę wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego opisaną w punkcie „Wartość godziwa instrumentów finansowych”.
Instrumenty pochodne w Grupie obejmują następujące rodzaje transakcji:
Kontrakty IRS
Kontrakty IRS polegają na wymianie płatności odsetkowych opartych na zmiennej rynkowej stopie procentowej w zamian za odsetki naliczone według stałej stopy procentowej uzgodnionej w kontrakcie. Celem ich zawarcia jest zabezpieczenie przed ryzykiem stóp procentowych oraz osiąganie zysków z krótkoterminowych zmian cen.
Kontrakty IRS wyceniane są do wartości godziwej z wykorzystaniem modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o czynniki dyskontowe oszacowane na podstawie rynkowej krzywej dochodowości z dnia wyceny. Wyniki wyceny odnoszone są do wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Kontrakty FX forward
Kontrakty FX forward polegają na terminowym kupnie (sprzedaży) waluty po kursie ustalonym w dniu zawarcia transakcji. Celem ich zawarcia jest zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym oraz utrzymywanie płynności, a także osiąganie zysków z krótkoterminowych zmian cen.
Kontrakty FX forward wyceniane są do wartości godziwej z wykorzystaniem metody zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Wartość godziwa ustalana jest poprzez porównanie bieżących przepływów pieniężnych przeliczonych na równowartość w PLN. Wyniki wyceny odnoszone są do wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Kontrakty FX swap
Kontrakty FX swap polegają na równoczesnym natychmiastowym kupnie (sprzedaży) waluty oraz jej terminowej odsprzedaży (odkupie) po kursie ustalonym w dniu zawarcia transakcji. Transakcje mogą być zawierane jako połączenie transakcji z datą waluty równą dacie transakcji i z jednoczesną transakcją odwrotną na datę waluty następnego dnia. Celem ich zawarcia jest regulowanie płynności oraz zabezpieczanie przed ryzykiem kursowym portfela kredytów walutowych Grupy, a także osiąganie zysków z krótkoterminowych zmian cen.
Kontrakty FX swap wyceniane są do wartości godziwej z wykorzystaniem metody zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Wartość godziwa ustalana jest poprzez porównanie bieżących przepływów pieniężnych przeliczonych na równowartość w PLN. Wyniki wyceny odnoszone są do wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Opcje na stopę procentową
Opcje na stopę procentową polegają na nabyciu (sprzedaży) prawa do otrzymania kwoty rozliczenia w zamian za zapłaconą (otrzymaną) premię. W zależności od rodzaju opcji (cap/floor) kontrahent otrzymuje w określonym dniu rozliczenia kwotę rozliczenia wynikającą z różnicy pomiędzy ustaloną stopą transakcji i stopą referencyjną. Celem zawarcia kontraktu jest zabezpieczanie przed ryzykiem stopy procentowej, a także osiąganie zysków z krótkoterminowych zmian cen.
Opcje na stopę procentową wyceniane są do wartości godziwej w oparciu o zmodyfikowany model Blacka-Scholesa. Parametr zmienności, który wymagany jest przy stosowaniu tego modelu przyjmowany jest w postaci tzw. implikowanego parametru zmienności, co zapewnia zgodność uzyskanej ceny z aktualną ceną rynkową. Wyniki z wyceny ujmowane są w rachunku zysków i strat w pozycji wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Opcje FX
Opcje FX polegają na nabyciu prawa do realizacji lub na zobowiązaniu się Grupy do realizacji kupna (sprzedaży) waluty po kursie terminowym ustalonym w dniu zawarcia transakcji w zamian za zapłaconą (otrzymaną) premię.
Opcje FX wyceniane są do wartości godziwej w oparciu o model Garmana-Kohlhagena. Parametr zmienności, który wymagany jest przy stosowaniu tego modelu przyjmowany jest w postaci tzw. implikowanego parametru zmienności, co zapewnia zgodność uzyskanej ceny z aktualną ceną rynkową. Wyniki z wyceny ujmowane są w rachunku zysków i strat w pozycji wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Kontrakty FRA
Kontrakty FRA polegają na uzgodnieniu między stronami transakcji (w dniu zawarcia transakcji) stałej stopy procentowej od określonej wartości depozytu. W dniu rozliczenia transakcji kupujący FRA zobowiązuje się do zapłacenia sprzedającemu, kwoty rozliczeniowej w przypadku, gdy stopa referencyjna w dniu realizacji będzie niższa niż uzgodniona stopa transakcji. Sprzedający instrument zobowiązuje się do zapłacenia kupującemu w dniu rozliczenia transakcji kwoty rozliczeniowej w przypadku, gdy stopa referencyjna będzie wyższa niż uzgodniona stopa transakcji. Kontrakty FRA wyceniane są do wartości godziwej poprzez model zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o rynkową krzywą dochodowości. Wyniki wyceny odnoszone są do wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Kontrakty CIRS
Kontrakty CIRS polegają na wymianie płatności odsetkowych opartych na zmiennej rynkowej stopie procentowej w jednej walucie w zamian za odsetki naliczone według stałej stopy procentowej w innej walucie uzgodnionej w kontrakcie, przy czym wymiana kapitałów dokonywana jest po z góry określonych kursach na początku i na końcu okresu, lub tylko na końcu okresu, na jaki zawarto transakcję lub wymiana kapitałów nie jest dokonywana. Celem ich zawarcia jest zabezpieczenie przed ryzykiem stóp procentowych oraz osiąganie zysków z krótkoterminowych zmian cen.
Kontrakty CIRS wyceniane są do wartości godziwej poprzez model zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o rynkową krzywą dochodowości. Wyniki wyceny odnoszone są do wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Kontrakty OIS
Kontrakty OIS polegają na wymianie płatności odsetkowych bazujących na stałej kontraktowej stopie procentowej w zamian za płatności odsetkowe oparte na zmiennej stopie procentowej. Zmienna stopa procentowa ustalana jest na zasadzie stopy złożonej z indeksów WIBOR Overnight lub w oparciu o stawki POLONIA ustalane każdego dnia roboczego w trakcie trwania okresu odsetkowego. Kontrakty tego rodzaju zawierane są na okres do 1 roku. Celem ich zawarcia jest zabezpieczenie przed ryzykiem stóp procentowych, a także osiąganie zysków z krótkoterminowych zmian cen.
Kontrakty OIS wyceniane są do wartości godziwej z wykorzystaniem modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o czynniki dyskontowe oszacowane na podstawie rynkowej krzywej dochodowości z dnia wyceny. Wyniki wyceny odnoszone są do wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
Kontrakty futures
Kontrakty futures polegają na zakupie (sprzedaży) walut obcych po kursie ustalonym w momencie zawierania transakcji na Warszawskiej Giełdzie Towarowej S.A. Kontrakty są wystandaryzowane co do kwot i terminów zapadalności. Celem ich zawarcia jest zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym.
Kontrakty futures wyceniane są do kursu rynkowego podawanego przez Warszawską Giełdę Towarową S.A. Jednocześnie dochodzi do codziennych przepływów z tytułu wyceny kontraktów (tzw. marking to market). Codzienna wycena zaliczana jest do wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu.
4.11 Wbudowane instrumenty pochodne
Aktywa lub zobowiązania finansowe mogą obejmować wbudowane instrumenty pochodne. Jeżeli umowa zasadnicza takiego instrumentu nie jest wyceniana w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, a cechy ekonomiczne i ryzyko instrumentu wbudowanego nie są ściśle powiązane z cechami ekonomicznymi i ryzykiem umowy zasadniczej, instrument wbudowany wyodrębnia się i prezentuje osobno, wyceniając go do wartości godziwej. Zmiany wartości godziwej wyodrębnionego instrumentu pochodnego ujmowane są w rachunku zysków i strat. Umowy zasadnicze wyceniane są zgodnie z zasadami obowiązującymi dla kategorii aktywów lub zobowiązań finansowych, do których należą.
Wyodrębnione wbudowane instrumenty pochodne są prezentowane w zależności od klasyfikacji jako instrumenty zabezpieczające lub przeznaczone do obrotu.
4.12 Utrata wartości aktywów
4.12.1 Aktywa finansowe
Składnik aktywów finansowych (lub grupa aktywów) traci wartość, jeżeli występują obiektywne przesłanki utraty wartości, tj. po pierwotnym rozpoznaniu składnika aktywów nastąpiło jedno lub więcej zdarzeń, które mają wpływ na przyszłe przepływy pieniężne danego instrumentu finansowego (lub grupy instrumentów finansowych), jeżeli te przepływy mogą zostać wiarygodnie oszacowane.
Grupa na każdy dzień bilansowy ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości składnika aktywów finansowych (lub grupy aktywów finansowych).
W przypadku stwierdzenia obiektywnych przesłanek utraty wartości w stosunku do pożyczek i należności Grupa szacuje kwotę odpisu aktualizującego jako różnicę pomiędzy wartością księgową a wartością bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych (zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową instrumentu) ujmując ją w rachunku zysków i strat i pomniejszając pożyczki i należności z wykorzystaniem rachunku rezerw.
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości wyznaczane są metodą indywidualną dla należności od podmiotów gospodarczych, których zaangażowanie przekracza łącznie (jeden klient) równowartość 50 tys. EUR (indywidualna analiza przyszłych przepływów pieniężnych). Dla pozostałych należności (klienci indywidualni oraz podmioty gospodarcze o zaangażowaniu nie przekraczającym progu 50 tys. EUR) odpisy wyznaczane są poprzez zastosowanie określonych modelowo parametrów odzyskiwalności z tytułu spłat dobrowolnych oraz realizacji zabezpieczeń (analiza portfelowa
przyszłych przepływów pieniężnych).
W przypadku, gdy w stosunku do pożyczek i należności istnieje obiektywna przesłanka, że część portfela kredytowego dotknięta jest utratą wartości mimo braku obiektywnych przesłanek na utratę wartości poszczególnych pożyczek i należności, Grupa tworzy odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR). Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty szacowany jest w oparciu o historyczne wzory strat charakteryzujące daną część portfela, z uwzględnieniem bieżącej sytuacji gospodarczej, w jakiej działają kredytobiorcy.
W przypadku pożyczek i należności uznanych za nieściągalne i w przypadku wyczerpania możliwości prawnych i proceduralnych dochodzenia ich spłaty, Grupa spisuje takie pożyczki i należności w ciężar związanego z nimi odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.
Kwoty później odzyskane uwzględniane są w pozycji Odpisy netto z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat.
W przypadku aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, dla których występują obiektywne przesłanki utraty wartości, skumulowane straty ujęte dotychczas bezpośrednio w kapitale z aktualizacji wyceny ujmuje się w rachunku zysków i strat. Kwota skumulowanych strat, która zostaje wyksięgowana z kapitału z aktualizacji wyceny i ujęta w rachunku zysków i strat stanowi różnicę pomiędzy ceną nabycia (pomniejszona o wszelkie spłaty kapitału i amortyzację) i bieżącą wartością godziwą.
4.12.2 Aktywa niefinansowe
Składnik aktywów niefinansowych traci wartość w przypadku, gdy jego wartość księgowa jest wyższa od wartości odzyskiwalnej.
Grupa na każdy dzień bilansowy ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na możliwość utraty wartości składnika aktywów niefinansowych, a w przypadku stwierdzenia istnienia tych przesłanek dokonuje oszacowania jego wartości odzyskiwalnej.
Wartość odzyskiwalna stanowi wyższą spośród:
▪ wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży, oraz
▪ wartości użytkowej.
Wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży jest to kwota możliwa do uzyskania ze sprzedaży składnika aktywów na warunkach rynkowych pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami transakcji, po potrąceniu bezpośrednich krańcowych kosztów zbycia tego składnika.
Wartość użytkowa jest bieżącą, szacunkową wartością przyszłych przepływów pieniężnych, oczekiwaną z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów oraz z jego zbycia na zakończenie okresu użytkowania.
4.13 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują gotówkę w kasie, łatwo dostępne salda w banku centralnym i innych bankach oraz pozostałe aktywa finansowe o pierwotnym terminie zapadalności krótszym niż trzy miesiące od daty nabycia.
4.14 Należności od banków i należności od klientów
Należności od banków i klientów obejmują kredyty udzielone przez Grupę poprzez przekazanie środków bezpośrednio kredytobiorcy i kredyty nabyte od stron trzecich, które są wykazywane według zamortyzowanego kosztu, z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
Jako kredyty wykazywane są także dłużne papiery wartościowe, które nie są notowane na aktywnym rynku.
Poniesione i uzyskane opłaty i prowizje za udzielenie kredytu są odroczone w czasie i amortyzowane w całym okresie kredytowania jako korekta efektywnej stopy procentowej kredytu.
Zasady dotyczące szacowania utraty wartości zostały przedstawione powyżej.
4.15 Rzeczowy majątek trwały
Rzeczowy majątek trwały stanowią aktywa o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż jeden rok, kompletne, użytkowane przez Grupę w celu świadczenia usług.
Majątek trwały wykazywany jest według ceny nabycia pomniejszonej o skumulowaną amortyzację oraz o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość końcowa oraz okres użytkowania majątku trwałego są przedmiotem corocznych przeglądów.
Straty z tytułu utraty wartości są ujmowane w rachunku zysków i strat.
Cena nabycia stanowi wartość wypłaconych środków pieniężnych bądź ich ekwiwalentów, lub wartość godziwą innych dóbr przekazanych w celu nabycia składnika aktywów w momencie jego pozyskania.
Amortyzację wylicza się metodą liniową, polegającą na rozłożeniu wartości podlegającej amortyzacji na przestrzeni okresu użytkowania składnika aktywów.
Koszty napraw i utrzymania składnika rzeczowego majątku trwałego uwzględniane są w rachunku zysków i strat w momencie poniesienia.
Wydatki, które zwiększają lub poszerzają pożytki z rzeczowego majątku trwałego poza ich pierwotny zakres użytkowania, są kapitalizowane i następnie amortyzowane.
Środki trwałe o niskiej jednostkowej wartości (przedmioty niskocenne) są jednorazowo odpisywane w koszty w miesiącu przekazania do użytkowania. W przypadku dokonania zakupu przedmiotów niskocennych o łącznej istotnej wartości, Grupa dokonuje ich kapitalizacji.
Oprogramowanie komputerowe, stanowiące integralną część powiązanego z nim sprzętu (oprogramowanie operacyjne) traktowane jest jako rzeczowy majątek trwały.
Okresy użytkowania środków trwałych są następujące*:
l.p. | Wyszczególnienie | Okres użytkowania |
1. | Budynki własne | 40 lat |
2. | Inwestycje w obcych środkach trwałych | 10 lat |
3. | Okablowanie strukturalne | 5 lat |
4. | Sprzęt IT | 3 - 5 lat |
5. | Urządzenia telefoniczne | 3 lub 5 lat |
6. | Pojazdy | 5 lat |
7. | Meble | 5 lat |
8. | Sprzęt kasowo skarbcowy | 5 lat |
9. | Bankomaty | 5 lat |
10. | Sprzęt do procesowania czeków | 5 lat |
11. | Wyposażenie sal konferencyjnych | 5 lat |
11. | Kasy i szafy pancerne oraz sejfy | 10 lat |
12. | Pozostały sprzęt i wyposażenie | 5 lat |
13. | Oprogramowanie operacyjne | 5 lat |
14. | Oprogramowanie systemowe | 3 lub 5 lat |
*dotyczy środków trwałych zakupionych po 01.01.2010 roku. Dla środków trwałych zakupionych przed tym okresem okresy użytkowania zaprezentowane zostały w sprawozdaniu finansowym Grupy za rok 2009.
4.16 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży to takie aktywa lub grupa aktywów, dla których Grupa odzyska wartość bilansową w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze użytkowanie. Aktywa te są wykazywane w wartości niższej spośród:
▪ wartości księgowej na moment przeniesienia do tej kategorii, lub
▪ wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży.
Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży nie są amortyzowane.
Wyniki z operacji, które są zaklasyfikowane jako działalność zaniechana są wykazywane oddzielenie w rachunku zysków i strat.
Grupa nie posiada aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży.
4.17 Wartości niematerialne
Wartości niematerialne stanowią możliwy do zidentyfikowania składnik aktywów, nie posiadający postaci fizycznej, ujmowany według ceny nabycia. Wartości niematerialne są rozpoznawane w bilansie, jeśli w przyszłości generować będą korzyści finansowe i istnieje możliwość wiarygodnej wyceny wartości takich aktywów. Grupa dokonuje regularnej oceny wartości niematerialnych pod kątem możliwej utraty wartości.
Wartości niematerialne obejmują wartości o określonym okresie użytkowania, jak znaki towarowe i licencje. Są one liniowo amortyzowane w całym okresie ich użytkowania.
Grupa nie posiada wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania.
Wartości niematerialne wykazywane są w bilansie według ceny nabycia pomniejszonej o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Wartość końcowa oraz okres użytkowania wartości niematerialnych są przedmiotem corocznych przeglądów.
Straty z tytułu utraty wartości są ujmowane w rachunku zysków i strat. Okres użytkowania wartości niematerialnych jest określony dla:
▪ oprogramowanie systemowe (tj. inne niż operacyjne) - 3 lata
4.18 Zobowiązania wobec klientów
Zobowiązania z tytułu depozytów klientów są równe kwocie należnej w dniu bilansowym. Zobowiązania wobec klientów wyceniane są według zamortyzowanego kosztu.
4.19 Świadczenia pracownicze
4.19.1 Długoterminowe zobowiązania pracownicze
Grupa dokonuje wyceny rezerw na zobowiązania związane z odprawami emerytalnymi, rentowymi i pośmiertnymi należnymi uprawnionym pracownikom na podstawie przepisów Kodeksu Pracy. Kwoty rezerw szacowane są w oparciu o wyliczenia aktuarialne.
Wartość rezerw oraz kosztów z tytułu zobowiązań do świadczeń pracowniczych jest szacowana z zastosowaniem metody aktuarialnej wyceny prognozowanych uprawnień jednostkowych. W ramach tej metody każdy okres aktywności zawodowej jest postrzegany jako dający początek dodatkowej jednostce uprawnienia do świadczeń, a uprawnienia każdego pracownika są wyceniane oddzielnie w celu utworzenia końcowego zobowiązania. Zgodnie z tą metodą, koszt wypłaty tych świadczeń jest uwzględniony w rachunku zysków i strat przez cały okres zatrudnienia, aby rozłożyć koszty świadczeń pracowniczych na cały okres aktywności zawodowej pracowników. Wartość zobowiązań z tytułu odpraw emerytalnych, rentowych i pośmiertnych jest wyliczana według bieżącej wartości szacunkowych przyszłych wypływów środków pieniężnych z wykorzystaniem stop procentowych określonych poprzez odniesienie do warunków rynkowych.
4.19.2 Krótkoterminowe zobowiązania pracownicze
Uprawnienia pracownicze do urlopu wypoczynkowego oraz urlopu dodatkowego są ujmowane, gdy staną się należne pracownikom. Tworzona jest rezerwa na szacunkowe zobowiązanie z tytułu urlopu wypoczynkowego oraz urlopu dodatkowego do dnia bilansowego.
4.19.3 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy
Grupa ujmuje świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy jako zobowiązanie i koszt wtedy, gdy jest zdecydowana w możliwy do udowodnienia sposób:
- rozwiązać stosunek pracy z pracownikiem lub grupą pracowników przed osiągnięciem przez nich wieku emerytalnego lub
- zapewnić świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy w następstwie złożonej przez siebie propozycji zachęcającej ich do dobrowolnego rozwiązania stosunku pracy.
4.20 Rezerwy
Rezerwy stanowią zobowiązania, których kwota lub termin zapłaty nie są pewne. Grupa ujmuje rezerwy w bilansie, gdy:
a) zaistnieje obecny obowiązek prawny lub zwyczajowo oczekiwany wynikający ze zdarzeń przeszłych;
b) prawdopodobne jest, że w celu wypełnienia obowiązku nastąpi wypływ środków pieniężnych;
c) można dokonać wiarygodnego szacunku wysokości przyszłego zobowiązania.
W przypadku, gdy wpływ zmiany wartości pieniądza w czasie jest istotny szacując kwotę rezerwy Grupa dyskontuje kwotę oszacowanego przyszłego zobowiązania.
4.21 Zobowiązania warunkowe – zobowiązania pozabilansowe
Zobowiązania warunkowe są:
a) możliwym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Grupy; lub
b) obecnym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowany w bilansie ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne w celu wypełnienia obowiązku lub kwoty zobowiązania nie można wiarygodnie oszacować.
Jako zobowiązania warunkowe Grupa prezentuje zobowiązania pozabilansowe, które nie spełniają kryteriów ujęcia w bilansie jako aktywa lub zobowiązania, w szczególności:
- zobowiązania udzielone z tytułu przyznanych przez Grupę linii kredytowych – w kwocie niewykorzystanej przez klientów;
- zobowiązania udzielone z tytułu gwarancji wystawionych przez Grupę na rzecz klienta – w wysokości wynikającej z umów;
- zobowiązania z tytułu akredytyw eksportowych i importowych;
- zobowiązania z tytułu zawartych umów ramowych o charakterze finansowym i gwarancyjnym – w kwocie niewykorzystanej przez klienta;
- zobowiązania z tytułu otrzymanych przez Grupę linii kredytowych – w kwocie dostępnej do wykorzystania przez Grupę;
- zobowiązania z tytułu otrzymanych na rzecz Grupy gwarancji – w wysokości wynikającej z umów.
4.22 Kapitał własny
4.22.1 Definicja
Kapitał własny stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, tj. statutem i właściwymi ustawami. Do kapitałów własnych zaliczane są także niepodzielone zyski i nie pokryte straty z lat ubiegłych. Kapitały wykazywane są w wartości nominalnej, z wyjątkiem kapitału z aktualizacji wyceny, który wykazywany jest z uwzględnieniem wpływu podatku odroczonego.
Pozycje kapitału własnego Kapitał zakładowy
Kapitał zakładowy wykazywany jest według wartości nominalnej, może być podwyższony przez emisję nowych akcji lub poprzez podwyższenie wartości nominalnej akcji dotychczasowych.
Kapitał zapasowy
Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku netto oraz premii emisyjnych uzyskanych z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej z przeznaczeniem na pokrycie strat, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku.
Pozostałe kapitały
Kapitał rezerwowy służy celom określonym w statucie i tworzony jest z odpisów z zysku.
Fundusz ogólnego ryzyka bankowego tworzony jest zgodnie z Ustawą Prawo Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 roku z zysku po opodatkowaniu.
Kapitał z aktualizacji wyceny
Na kapitał z aktualizacji wyceny odnosi się różnice z wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży pomniejszone o odpisy z tytułu odroczonego podatku dochodowego z tym związane. Kapitał z aktualizacji wyceny nie podlega dystrybucji.
Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane obejmują niepodzielone zyski i nie pokryte straty z lat ubiegłych
Wynik roku bieżącego
Wynik roku bieżącego to zysk lub strata wynikający z rachunku zysków i strat za okres, za który sporządzane jest sprawozdanie. Zysk netto uwzględnia podatek dochodowy.
4.22.2 Koszty transakcji związane z operacjami na kapitale własnym
Koszty transakcji związane z operacjami na kapitale własnym, zmniejszają te kapitały w kwocie równej kosztom krańcowym bezpośrednio odnoszącym się do tej operacji, to jest takim kosztom, które w innym przypadku nie byłyby poniesione.
4.22.3 Dywidendy z akcji zwykłych
Dywidendy z akcji zwykłych są ujęte w kapitałach własnych w okresie, w którym zostały zatwierdzone przez akcjonariuszy. Przychody z tytułu dywidendy ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie nabycia praw. Wypłacone dywidendy klasyfikowane są w rachunku przepływów środków pieniężnych jako przepływy z działalności finansowej. Dywidendy otrzymane klasyfikuje się w pozycji operacyjne przepływy pieniężne.
4.23 Zysk przypadający na jedną akcję
Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję jest wyliczany poprzez podzielenie zysku netto przypadającego na zwykłych akcjonariuszy przez średnią ważoną liczbę akcji zwykłych występujących w ciągu okresu.
W przypadku rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję, średnia ważona liczba akcji zwykłych oraz zysk netto są korygowane w celu uwzględnienia wpływu wszystkich rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych, takich jak dług zamienny i opcje na akcje przyznane pracownikom. Potencjalne lub warunkowe emisje akcji traktowane są jako rozwadniające, jeśli ich konwersja na akcje zmniejszyłaby zysk netto przypadający na jedną akcję.
4.24 Przychody i koszty z tytułu odsetek
Przychody i koszty z tytułu odsetek są ujmowane w rachunku zysków i strat w przypadku wszystkich instrumentów finansowych na zasadzie memoriału z wykorzystaniem metody efektywnej stopy procentowej opartej na cenie nabycia z uwzględnieniem bezpośrednich kosztów transakcji.
W przypadku aktywów finansowych, dla których dokonano odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, przychody odsetkowe ujmowane są przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości.
4.25 Prowizje oraz koszty transakcji
Prowizje związane z udzieleniem lub zmianą istotnych warunków kredytu stanowią integralną część efektywnej stopy procentowej instrumentu finansowego. Tak ujmowane są prowizje przygotowawcze, za udzielenie kredytu oraz inne początkowe z tytułu takich czynności jak ocena kondycji finansowej kredytobiorcy, ocena i ewidencja zabezpieczeń. Prowizje tego rodzaju są odraczane i jako korekta efektywnej stopy procentowej prezentowane są w przychodach z tytułu odsetek.
Prowizje nie stanowiące integralnej części efektywnej stopy instrumentu finansowego są ujmowane w wyniku, w okresie świadczenia usług lub w momencie wykonania znaczącej czynności.
Prowizje dotyczące należności, w stosunku do których w praktyce nie można zastosować rachunku efektywnej stopy procentowej (należności o nieokreślonym terminie płatności poszczególnych rat i nieustalonych zmianach oprocentowania) rozkładane są w czasie metodą liniową i zaliczane do przychodów prowizyjnych.
Prowizje z tytułu organizacji konsorcjum kredytowego ujmowane są jako przychody po zakończeniu procesu związanego z organizacją konsorcjum.
Koszty transakcji są ujmowane w początkowej wycenie aktywów i zobowiązań finansowych innych niż wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Koszty transakcji to koszty bezpośrednio związane z nabyciem lub zbyciem składnika aktywów lub zobowiązań finansowych. Obejmują one prowizje wypłacone pośrednikom, agentom, doradcom, brokerom oraz koszty z tytułu usług dealerów narzucone przez agencje regulacyjne i giełdy papierów wartościowych, jak również podatki od czynności cywilno-prawnych. Koszty takie są odraczane i ujmowane jako korekta efektywnej stopy procentowej instrumentów finansowych.
4.26 Wynik na operacjach instrumentami finansowymi
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi obejmuje:
▪ wynik na operacjach instrumentami finansowymi dostępnymi do sprzedaży, tj. zrealizowane zyski lub straty ze sprzedaży stanowiące różnicę pomiędzy przychodami otrzymanymi ze sprzedaży oraz zamortyzowanym kosztem sprzedanego aktywa pomniejszone o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości ujęte uprzednio w rachunku zysków i strat;
▪ wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, x.xx. różnicę pomiędzy wartością bilansową na koniec bieżącego i poprzedniego okresu sprawozdawczego;
4.27 Bieżący i odroczony podatek dochodowy
Podatek dochodowy w rachunku zysków i strat obejmuje podatek bieżący i podatek odroczony. Podatek bieżący stanowi zobowiązanie podatkowe Grupy obliczone w oparciu o stosowne przepisy podatkowe.
Podatek odroczony jest ujęty z wykorzystaniem metody bilansowej, opartej o identyfikację różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań, a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniach finansowych. W celu określenia wartości aktywów i zobowiązania z tytułu podatku odroczonego stosuje się stawki ustawowe podatku.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujęte są do wysokości, do której prawdopodobne jest, iż osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych.
Podatek odroczony i bieżący związany z wyceną do wartości godziwej aktywów dostępnych do sprzedaży ujmowaną bezpośrednio w kapitale z aktualizacji wyceny jest także ujmowany bezpośrednio w kapitale z aktualizacji wyceny i zostaje rozpoznany w rachunku zysków i strat równolegle z zyskiem lub stratą z takiej inwestycji.
4.28 Dotacje rządowe
Dotacje rządowe ujmowane są w systematyczny sposób jako przychód w poszczególnych okresach, aby zapewnić ich współmierność z odnośnymi kosztami, które te dotacje kompensują. Przychody z tego tytułu prezentowane są w pozycji
„Pozostałe przychody”.
4.29 Sekurytyzacja
Sekurytyzacja polega na przeniesieniu jednolitych rodzajowo wierzytelności na spółkę kapitałową (podmiot emisyjny) SPV w celu emisji przez ten podmiot papierów wartościowych, których zabezpieczenie stanowią sekurytyzowane wierzytelności. W bilansie Grupa ujmuje wierzytelności objęte sekurytyzacją w pełnej wysokości.
Kredyty objęte sekurytyzacją zostały oznaczone w sposób umożliwiający ich identyfikację i są obsługiwane jak dotychczas, tzn. zgodnie z zasadami opisanymi powyżej.
Dodatkowo w bilansie Grupy ujęte zostało zobowiązanie Grupy powstałe za pośrednictwem SPV w stosunku do podmiotów finansujących SPV w zakresie sekurytyzowanego portfela w kwocie odpowiadającej aktualnej wartości zobowiązania.
W wyniku finansowym Grupa ujmuje koszty i przychody działania SPV wpływające na wysokość odroczonego wynagrodzenia należnego Bankowi zgodnie z umową. Wymienione wyżej koszty i przychody ewidencjonowane są w pozycjach „pozostałe koszty” i „pozostałe przychody”.
W lutym 2010 transakcja sekurytyzacji została rozliczona i zamknięta.
4.30 Leasing
Leasing klasyfikuje się jako leasing finansowy, gdy w ramach zawartej umowy zasadniczo całe potencjalne korzyści oraz ryzyko wynikające z bycia właścicielem przenoszone jest na leasingobiorcę. Wszelkie pozostałe rodzaje leasingu traktowane są jako leasing operacyjny.
Aktywa użytkowane na podstawie umowy leasingu finansowego traktuje się jak aktywa Grupy i wycenia w ich wartości godziwej w momencie ich nabycia, nie wyższej jednak niż wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych. Powstające z tego tytułu zobowiązanie wobec leasingodawcy jest prezentowane w pozycji zobowiązań z tytułu leasingu finansowego.
Płatności z tytułu leasingu finansowego dzielone są na koszty finansowe i zmniejszenie zobowiązania z tytułu leasingu. Koszty finansowe odnosi się bezpośrednio do rachunku zysków i strat.
Płatności z tytułu leasingu operacyjnego odnosi się do rachunku zysków i strat metodą liniową przez okres leasingu.
4.31 Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
4.31.1 Segmenty operacyjne
Segment operacyjny jest częścią składową jednostki, która angażuje się w działalność gospodarczą, w związku z którą może uzyskiwać przychody i ponosić koszty (w tym przychody i koszty związane z transakcjami z innymi częściami składowymi tej samej jednostki), której wyniki działalności są regularnie przeglądane przez główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych w jednostce oraz wykorzystujący te wyniki przy podejmowaniu decyzji o zasobach alokowanych do segmentu i przy ocenie wyników działalności segmentu; oraz w przypadku której są dostępne oddzielne informacje finansowe.
W działalności Grupy wyodrębnia się następujące segmenty:
▪ Retail Banking (Pion Obsługi Małych Przedsiębiorstw oraz Klientów Indywidualnych)
▪ Enterprise and Transaction Banking (Przedsiębiorstwa i Bankowość Transakcyjna)
▪ Pozostała Działalność Bankowa.
4.31.2 Obszary geograficzne
Grupa prowadzi działalność w Polsce - jedynym obszarze geograficznym. Wszystkie przychody i koszty realizowane przez Grupę pochodzą z tego obszaru geograficznego, wszystkie posiadane aktywa zlokalizowane są w tym obszarze.
Informacje o zmianach w strukturze segmentów zawarte są w punkcie Sprawozdawczość w ramach segmentów.
5. Porównywalność z opublikowanymi wcześniej raportami
W celu uzyskania porównywalności danych dokonano zmian prezentacyjnych dla danych opublikowanych w raporcie za pierwsze półrocze 2009 roku wg stanu na 30 czerwca 2009 roku, oraz dla danych opublikowanych w raporcie rocznym za 2009 rok wg stanu na 31 grudnia 2009 roku.
Skonsolidowany bilans wg stanu na 30 czerwca 2009 roku | ||||
Pozycja | Raport za I półrocze 2010 roku | Raport za I półrocze 2009 roku | Różnica | Zmiana dotyczy |
Zobowiązania wobec klientów | 8 169 307 | 8 169 303 | 4 | Bieżące zobowiazania wobec klientów |
Pozostałe zobowiązania | 270 311 | 270 315 | -4 | Bieżące zobowiazania wobec klientów |
Razem zmiany | - |
Skonsolidowany bilans wg stanu na 31 grudnia 2009 roku | ||||||
Pozycja | Raport za I półorcze 2010 roku | Raport roczny za 2009 rok | Różnica | Zmiana dotyczy | ||
Inwestycje – dostępne do sprzedaży | 2 785 842 | 2 785 854 | -12 | Wyodrębnienie pozostałych inwestycji | ||
Pozostałe inwestycje | 12 | - | 12 | Wyodrębnienie pozostałych inwestycji | ||
Pozostałe zobowiązania | 286 148 | 265 910 | 20 238 | Zmiana sposobu restrukturyzacyjnej | prezentacji | rezerwy |
Rezerwy | 56 773 | 77 011 | -20 238 | Zmiana sposobu restrukturyzacyjnej | prezentacji | rezerwy |
Zobowiązania wobec klientów | 9 226 324 | 9 226 316 | 8 | Bieżące zobowiazania wobec klientów | ||
Pozostałe zobowiązania | 286 140 | 286 148 | -8 | Bieżące zobowiazania wobec klientów | ||
Razem zmiany | - |
Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych za okres 1 stycznia do 30 czerwca 2009 roku | ||||
Pozycja | Raport za I pólorcze 2010 roku | Raport za I półrocze 2009 roku | Różnica | Zmiana dotyczy |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej | ||||
Zobowiązania wobec klientów | 1 800 843 | 1 800 839 | 4 | Bieżące zobowiazania wobec klientów |
Pozostałe aktywa i zobowiązania | -50 798 | -50 794 | -4 | Bieżące zobowiazania wobec klientów |
6. Sprawozdawczość w ramach segmentów
W dniu 31 lipca 2009 roku nastąpiło połączenie Fortis Bank Polska SA i Dominet Bank S.A. Zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości Fortis Bank Polska SA, po połączeniu z Dominet Bank S.A., nie prezentuje sprawozdań finansowych retrospektywnie, to jest z uwzględnieniem w danych porównawczych odpowiednich pozycji Dominet Banku S.A. W wyniku Banku za pierwsze półrocze 2009 roku nie został ujęty wynik Dominet Banku S.A.
Informacje dotyczące segmentów
Segment operacyjny jest częścią składową jednostki, która angażuje się w działalność gospodarczą, w związku z którą może uzyskiwać przychody i ponosić koszty (w tym przychody i koszty związane z transakcjami z innymi częściami składowymi tej samej jednostki), której wyniki działalności są regularnie przeglądane przez główny organ odpowiedzialny za podejmowanie decyzji operacyjnych w jednostce oraz wykorzystujący te wyniki przy podejmowaniu decyzji o zasobach alokowanych do segmentu i przy ocenie wyników działalności segmentu; oraz w przypadku której są dostępne oddzielne informacje finansowe.
Segmentacja podstawowa
Główny profil działalności Grupy to usługi finansowe realizowane w ramach następujących segmentów:
▪ Retail Banking
▪ Enterprise and Transaction Banking
▪ Pozostała Działalność Bankowa
Do końca 2009 roku segment Merchant Banking obejmował linię Enterprise and Transaction Banking oraz Pion Rynków Finansowych (Global Markets). W pierwszym półroczu 2010 roku, w związku ze zmianami organizacyjnymi i ograniczeniem zakresu odpowiedzialności dotychczasowego Pionu Rynków Finansowych, linia Enterprise and Transaction Banking jest prezentowana jako oddzielny segment. Wyniki z działalności dawnego Pionu Rynków Finansowych są prezentowane w wynikach z Pozostałej Działalności Bankowej łącznie z wynikami ALM (które przejęło część aktywności dawnego Pionu Rynków Finansowych) i pozostałych jednostek wsparcia linii biznesowych.
Ponadto, w okresie objętym niniejszym sprawozdaniem, nie nastąpiły inne zmiany w podziale działalności Grupy na segmenty operacyjne, w stosunku do tych przedstawionych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2009 roku.
Zasady rachunkowości dla poszczególnych segmentów są takie same jak opisane w zasadach rachunkowości. W rachunku zysków i strat koszty są najpierw prezentowane jako koszty bezpośrednie we wszystkich liniach biznesowych i jednostkach wsparcia. W procesie rebillingu odbywa się przepływ kosztów z tych jednostek do linii biznesowych oraz przepływ kosztów pomiędzy liniami biznesowymi i pomiędzy jednostkami wsparcia. Rebilling jest to odrębny proces w raportowaniu prezentowany w odrębnej pozycji sprawozdania (alokacja kosztów – rebilling). Skutkiem tego procesu jest zaabsorbowanie wszystkich kosztów jednostek wsparcia przez linie biznesowe. Wynik finansowy jednostek wsparcia po zakończeniu tego procesu równa się zero.
Podstawowym celem wyznaczania cen transferowych pomiędzy segmentami jest przeniesienie ryzyka stopy procentowej do jednostek Pozostałej Działalności Bankowej, tak by dla pozostałych linii alokować stałe marże.
Ceny transferowe obliczane są dla standardowych okresów trwania produktów i składają się z dwóch elementów: składnika rynkowego oraz składnika płynnościowego. Składnik rynkowy odzwierciedla oficjalne stawki referencyjne jak WIBOR, LIBOR czy EURIBOR. Składnik płynnościowy odzwierciedla dodatkowy koszt ponad stopy referencyjne (ang. Liquidity Premium), jaki Bank ponosi na finansowanie swoich aktywów.
Segmenty działalności:
▪ Retail Banking
Linia Retail Banking specjalizuje się w obsłudze małych przedsiębiorstw i Klientów indywidualnych, świadcząc usługi finansowe dla Klientów detalicznych, przedstawicieli wolnych zawodów oraz małych przedsiębiorstw. Ponadto segment oferuje doradztwo w zakresie wszelkich form bieżącej obsługi bankowej, oszczędzania, inwestowania, kredytowania, jak również usługi bankowości detalicznej.
▪ Enterprise and Transaction Banking
Linia Enterprise and Transaction Banking (Przedsiębiorstwa i Bankowość Transakcyjna) specjalizuje się w obsłudze średnich i dużych przedsiębiorstw, koncentrując się na Klientach działających na skalę międzynarodową, oferując im rozwiązania finansowe w oparciu o standardowe produkty i usługi bankowe oraz specjalistyczne produkty finansowe.
▪ Pozostała Działalność Bankowa
Jednostki w ramach Pozostałej Działalności Bankowej odgrywają ważną rolę w zarządzaniu składnikami bilansu oraz pozabilansu banku, zarządzają ryzykiem oraz kapitałami, ustalają ceny transferowe oraz zajmują się relacjami z innymi bankami i zarządzaniem płynnością Grupy. W segmencie ujęte zostały również koszty jednostek wsparcia, funkcje skarbowe oraz finansowe, oraz pozostała działalność niezwiązana z podstawową działalnością bankową.
Segment geograficzny
Grupa prowadzi działalność w Polsce jako jedynym obszarze geograficznym, zatem wszystkie przychody uzyskane, koszty poniesione oraz aktywa dotyczą jednego obszaru geograficznego – Polski.
Skonsolidowany rachunek zysków i strat według segmentów działalności
1.01.2010-30.06.2010 (w tys. PLN) | Retail Banking | Enterprise and Transaction Banking | Pozostała Działalność Bankowa | Ogółem |
Przychody z tytułu odsetek (zewnętrzne) | 270 676 | 118 976 | 64 000 | 000 000 |
Koszty z tytułu cen transferowych (wewnętrzne) | -146 320 | -72 696 | -182 032 | -401 048 |
Koszty z tytułu odsetek (zewnętrzne) | -91 094 | -39 053 | -32 901 | -163 048 |
Przychody z tytułu cen transferowych (wewnętrzne) | 115 062 | 53 150 | 232 836 | 401 048 |
Wynik z tytułu odsetek | 148 324 | 60 377 | 82 178 | 290 879 |
Przychody z tytułu prowizji (zewnętrzne) | 79 273 | 25 929 | 1 000 | 000 000 |
Koszty z tytułu prowizji (zewnętrzne) | -26 341 | -126 | -838 | -27 305 |
Wynik z tytułu prowizji | 52 932 | 25 803 | 560 | 79 295 |
Dywidendy i inne przychody z tytułu inwestycji | 68 | - | - | 68 |
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu (zewnętrzne) | 18 646 | 38 916 | -8 433 | 49 129 |
Wynik na operacjach aktywami finansowymi dostępnymi do sprzedaży (zewnętrzne) | - | - | 1 310 | 1 310 |
Pozostałe przychody (zewnętrzne) | 5 385 | 2 413 | 115 | 7 913 |
Razem przychody netto | 225 355 | 127 509 | 75 730 | 428 594 |
Koszty osobowe (zewnętrzne) | -56 503 | -3 144 | -58 723 | -118 370 |
Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych (zewnętrzne) | -108 | - | -40 096 | -40 204 |
Pozostałe koszty (zewnętrzne) | -35 327 | -3 031 | -99 442 | -137 800 |
Odpisy z tytułu utraty wartości (zewnętrzne) | -83 101 | -28 013 | 826 | -110 288 |
Alokacja kosztów – rebilling (wewnętrzne) | -172 623 | -22 000 | 000 000 | - |
Wynik brutto | -122 307 | 70 336 | 73 903 | 21 932 |
Podatek dochodowy | 38 907 | -22 456 | -23 596 | -7 145 |
Wynik netto | -83 400 | 47 880 | 50 307 | 14 787 |
1.01.2009-30.06.2009 (w tys. PLN) | Retail Banking | Enterprise and Transaction Banking | Pozostała Działalność Bankowa | Ogółem |
Przychody z tytułu odsetek (zewnętrzne) | 195 240 | 165 991 | 54 012 | 415 243 |
Koszty z tytułu cen transferowych (wewnętrzne) | -149 087 | -117 927 | -131 581 | -398 595 |
Koszty z tytułu odsetek (zewnętrzne) | -92 891 | -58 063 | -85 156 | -236 110 |
Przychody z tytułu cen transferowych (wewnętrzne) | 121 222 | 88 385 | 188 988 | 398 595 |
Wynik z tytułu odsetek | 74 484 | 78 386 | 26 263 | 179 133 |
Przychody z tytułu prowizji (zewnętrzne) | 36 824 | 27 061 | 2 513 | 66 398 |
Koszty z tytułu prowizji (zewnętrzne) | -4 610 | -242 | -1 137 | -5 989 |
Wynik z tytułu prowizji | 32 214 | 26 819 | 1 376 | 60 409 |
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu (zewnętrzne) | -3 416 | -12 458 | -72 976 | -88 850 |
Wynik na operacjach aktywami finansowymi dostępnymi do sprzedaży (zewnętrzne) | - | - | 6 300 | 6 300 |
Pozostałe przychody (zewnętrzne) | 5 363 | 2 213 | 482 | 8 058 |
Razem przychody netto | 108 645 | 94 960 | -38 555 | 165 050 |
Koszty osobowe (zewnętrzne) | -35 968 | -6 910 | -43 682 | -86 560 |
Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych (zewnętrzne) | -125 | - | -21 307 | -21 432 |
Pozostałe koszty (zewnętrzne) | -16 942 | -3 386 | -56 863 | -77 191 |
Odpisy z tytułu utraty wartości (zewnętrzne) | -44 635 | -196 563 | -14 497 | -255 695 |
Alokacja kosztów – rebilling (wewnętrzne) | -86 621 | -22 696 | 109 317 | - |
Wynik brutto | -75 646 | -134 595 | -65 587 | -275 828 |
Podatek dochodowy | 12 002 | 21 467 | 10 421 | 43 890 |
Wynik netto | -63 644 | -113 128 | -55 166 | -231 938 |
Skonsolidowana suma bilansowa (w tys. PLN) | Stan na: | Retail Banking | Enterprise and Transaction Banking | Pozostała Działalność Bankowa | Ogółem |
Aktywa | 30.06.2010 | 8 508 602 | 4 950 438 | 5 201 042 | 18 660 082 |
31.12.2009 | 9 711 861 | 4 587 493 | 5 995 129 | 20 294 483 | |
30.06.2009 | 8 714 622 | 5 502 440 | 5 845 450 | 20 062 512 |
Pasywa | 30.06.2010 | 4 849 602 | 3 216 125 | 10 594 355 | 18 660 082 |
31.12.2009 | 6 533 384 | 3 346 938 | 10 414 161 | 20 294 483 | |
30.06.2009 | 4 744 630 | 4 056 325 | 11 261 557 | 20 062 512 |
Opis działalności segmentów
Retail Banking
Klienci
Według stanu na koniec pierwszego półrocza 2010 roku liczba aktywnych Klientów tej linii wyniosła 361 355. Największy udział w liczbie Klientów linii Retail Banking mają Klienci Indywidualni w tym Klienci Rynku Masowego (93%). Firmy stanowią pozostałe 7% Klientów linii.
Kanały dystrybucji
Klienci linii Retail Banking mają do dyspozycji zarówno sieć oddziałów jak i kanały alternatywne: systemy Pl@net, Multicash oraz Call Center. Linia rozwija wszystkie wymienione kanały dystrybucji. Statystyki Grupy wykazują, że kanały alternatywne cieszą się wśród Klientów dużym zainteresowaniem. Porównując dane za pierwsze półrocze 2010 roku i pierwsze półrocze 2009 roku Grupa odnotowała:
• wzrost liczby Klientów korzystających z systemu bankowego Pl@net o 273% (wzrost spowodowany między innymi przez klientów dawnego Dominet Banku S.A.);
• wzrost liczby przelewów z wykorzystaniem kanałów elektronicznych o 20%.
Produkty
Klienci linii Retail Banking korzystają z szerokiej gamy produktów kredytowych, depozytowych, inwestycyjnych oraz kartowych.
Wśród Klientów Indywidualnych dużą popularnością cieszą się:
• kredyty hipoteczne: saldo tych kredytów na koniec pierwszego półrocza 2010 roku wyniosło 5,0 mld PLN;
• karty kredytowe: liczba kart kredytowych dla Klientów indywidualnych i Klientów Rynku Masowego na koniec pierwszego półrocza 2010 roku wyniosła 57,1 tys.;
• produkty typu inwestycyjnego: saldo depozytów na koniec pierwszego półrocza 2010 roku wyniosło 3,3 mld PLN.
Wśród Klientów Firmowych dużą popularnością cieszą się:
• kredyty inwestycyjne: saldo tych kredytów na koniec pierwszego półrocza 2010 roku wyniosło 2,1 mld PLN;
• transakcje wymiany walutowej: liczba transakcji tabelowych i negocjowanych w pierwszej połowie 2010 roku wyniosła 28,7 tys., a średni miesięczny wolumen tych transakcji oscyluje około 0,3 mld PLN.
Wyniki
Przychody netto linii Retail Banking wzrosły do 225,4 mln PLN na koniec pierwszego półrocza 2010 roku. Główną przyczyną wzrostu jest wyższy wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu (18,6 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku w porównaniu ze stratą w wysokości 3,4 mln PLN w pierwszej połowie 2009 roku). Wynik z tytułu odsetek wzrósł do 148,3 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku i stanowił 65% przychodów netto linii Retial Banking. Wynik z tytułu prowizji wyniósł 52,9 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku, co stanowiło 23% przychodów netto linii Retail Banking.
Na koniec pierwszego półrocza 2010 roku znacznie wzrosły odpisy netto z tytułu utraty wartości - do wysokości 83,1 mln PLN. W porównaniu do pierwszej połowy 2009 roku koszt odpisów netto z tytułu utraty wartości wzrósł o 38,5 mln PLN (86%). Wzrost odpisów netto z tytułu utraty wartości należności wynika z pogorszenia jakości portfela kredytowego. Dodatkowo na wzrost ten wpłynęła pogarszająca się spłacalność kredytów konsumenckich, a także ocena portfela kredytowego byłego Dominet Banku S.A. zgodnie z zasadami MSSF.
Koszty osobowe w pierwszej połowie 2010 roku wyniosły 56,5 mln PLN i stanowiły 47% całkowitych kosztów osobowych Grupy Fortis Bank Polska SA. Pozycja "alokacja kosztów (rebilling)" stanowi wartość netto kosztów alokowanych linii biznesowej i wytransferowanych z linii Retail Banking do innych jednostek. Koszty te wyniosły 172,6 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku.
Wzrost kosztów osobowych i kosztów alokowanych do linii biznesowej Retail Banking oraz wysokie odpisy netto z tytułu utraty wartości przełożyły się na spadek wyniku brutto do 122,3 mln PLN straty za pierwszą połowę 2010 roku.
Enterprise and Transaction Banking
Klienci
Według stanu na koniec pierwszego półrocza 2010 roku liczba aktywnych Klientów tej linii wyniosła 2 343 w porównaniu do 2 319 na koniec 2009 roku (wzrost o 1%).
Kanały dystrybucji
Klienci linii Enterprise and Transaction Banking mają do dyspozycji zarówno sieć Centrów Biznesowych (8) będących częścią międzynarodowej sieci Fortis Banku, jak i kanały alternatywne: systemy Multicash, Pl@net oraz Call Center.
Produkty
Klienci linii Enterprise and Transaction Banking korzystają z szerokiej gamy produktów kredytowych, depozytowych, finansowania międzynarodowych transakcji handlowych czy prowadzenia operacji na międzynarodowych rynkach finansowych.
Produktami oferowanymi przez Grupę Klientom instytucjonalnym są w szczególności:
• depozyty: łączne saldo depozytów wyniosło 3,1 mld PLN na koniec pierwszego półrocza 2010 roku;
• kredyty inwestycyjne (w tym kredyty na zakup / budowę nieruchomości na cele komercyjne): saldo tych kredytów wynosiło na koniec pierwszego półrocza 2010 roku 2,9 mld PLN, co oznacza 5% spadek w stosunku do końca 2009 roku;
• kredyty obrotowe: saldo tych kredytów wyniosło na koniec pierwszego półrocza 2010 roku 0,9 mld PLN i było o 10% niższe w porównaniu do końca 2009 roku;
• kredyty w rachunku bieżącym: saldo tych kredytów wyniosło na koniec kwartału pierwszego półrocza 2010 roku 0,9 mld PLN, co oznacza 4% spadek w stosunku do końca 2009 roku;
• transakcje wymiany walutowej: liczba transakcji negocjowanych i tabelowych w ciągu pierwszej połowy 2010 roku wyniosła około 19,3 tys., a średni miesięczny wolumen tych transakcji oscyluje około 0,7 mld PLN.
Bank wprowadził bardziej konserwatywną politykę udzielania kredytów, co przełożyło się na spadek sald kredytowych klientów instytucjonalnych.
Wyniki
Przychody netto linii Enterprise and Transaction Banking wzrosły z 95,0 mln PLN w pierwszej połowie 2009 roku do 127,5 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku, czyli o 34%.
Główne przyczyny tego wzrostu to:
• wyższy wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu: 38,9 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku w porównaniu ze stratą w wysokości 12,5 mln PLN w pierwszej połowie 2009 roku (strata w pierwszej połowie 2009 roku była spowodowana przede wszystkim korektą wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego transakcji opcyjnych zawartych z Klientami Grupy oraz negatywną wyceną do wartości godziwej opcji zakupionych w celu ograniczenia ryzyka związanego ze wzrostem kursów walut);
• spadek wyniku z tytułu odsetek o 23% (z 78,4 mln PLN w pierwszej połowie 2009 roku do 60,4 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku).
W pierwszej połowie 2010 roku linia Enterprise and Transaction Banking odnotowała spadek odpisów netto na należności kredytowe ze 196,6 mln PLN na koniec pierwszej połowy 2009 roku do 28,0 mln PLN na koniec pierwszej połowy 2010 roku. Spadek odpisów netto z tytułu utraty wartości należności wynika z działań restrukturyzacyjnych podjętych przez Bank oraz poprawy jakości portfela kredytowego.
Koszty osobowe spadły o 55% (z 6,9 mln PLN w pierwszej połowie 2009 roku do 3,1 mln PLN w pierwszej połowie 2010 roku). Pozycja alokacja kosztów (rebilling) stanowi wartość netto kosztów alokowanych linii biznesowej i
wytransferowanych z linii Enterprise and Transaction Banking do innych jednostek. Koszty te utrzymują się na poziomie zbliżonym do porównywalnego okresu 2009 roku (wzrost o 1%).
Powyższe zdarzenia przełożyły się na wzrost wyniku brutto ze straty w wysokości 134,6 mln PLN za pierwszą połowę 2009 roku do 70,3 mln PLN zysku za pierwszą połowę 2010 roku.
Pozostała Działalność Bankowa
Wyniki
Segment Pozostała Działalność Bankowa –przedstawia wyniki zarządzania ryzykiem stopy procentowej i płynności oraz ryzykiem kursowym (przychód z tytułu tej działalności zwiększył się z 38,6 mln PLN straty za pierwszą połowę 2009 roku do 75,7 mln PLN przychodu netto za pierwszą połowę 2010 roku - wzrost ten wynika głównie z niższych kosztów finansowania w 2010 roku). Po stronie kosztowej, przedstawiane są koszty jednostek wsparcia.
7. Dodatkowe noty objaśniające do skonsolidowanego rachunku zysków i strat
W dniu 31 lipca 2009 roku nastąpiło połączenie Fortis Bank Polska SA i Dominet Bank S.A. Zgodnie z przyjętymi zasadami rachunkowości Fortis Bank Polska SA, po połączeniu z Dominet Bank S.A., nie prezentuje sprawozdań finansowych retrospektywnie, to jest z uwzględnieniem w danych porównawczych odpowiednich pozycji Dominet Banku S.A. W wyniku Banku za pierwsze półrocze 2009 roku nie został ujęty wynik Dominet Bank S.A.
Poniżej przedstawiono szczegółowe dane dotyczące skonsolidowanych przychodów oraz kosztów Grupy za pierwsze półrocze 2010 rok oraz pierwsze półrocze 2009 roku.
Nota 7.1
Przychody z tytułu odsetek (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 6 616 | 12 336 |
Należności od banków | 2 374 | 2 319 |
Inwestycje dostępne do sprzedaży | 51 184 | 34 682 |
Należności od klientów | 388 046 | 359 093 |
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu | 5 707 | 6 813 |
Razem przychody z tytułu odsetek | 453 927 | 415 243 |
Nota 7.2
Koszty z tytułu odsetek (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
Zobowiązania wobec banków | -11 228 | -16 929 |
Zobowiązania wobec klientów | -121 922 | -141 726 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane | -17 879 | -67 569 |
Emisja dłużnych papierów wartościowych | -775 | -88 |
Pożyczki podporządkowane | -10 458 | -8 849 |
Pozostałe | -786 | -949 |
Razem koszty z tytułu odsetek | -163 048 | -236 110 |
Nota 7.3
Przychody z tytułu prowizji (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
Usługi powiernicze i operacje papierami wartościowymi | 1 033 | 1 289 |
Usługi z tytułu rozliczeń pieniężnych | 31 540 | 25 510 |
Gwarancje i zobowiązania warunkowe | 8 357 | 7 846 |
Prowizje związane z udzielaniem kredytów (rozliczane liniowo) | 10 858 | 13 471 |
Prowizje związane z udzielaniem kredytów (rozliczane jednorazowo) | 2 894 | 2 261 |
Prowizje związane z transakcjami kupna, sprzedaży instrumentów pochodnych | 806 | 4 243 |
Przychody z tytułu pośrednictwa w pozyskiwaniu klientów | 864 | 780 |
Przychody związane z kartami | 10 743 | 5 219 |
Przychody ze sprzedaży produktów ubezpieczeniowych | 22 596 | - |
Przychody z tytułu zarządzania aktywami | 2 511 | 1 978 |
Pozostałe | 14 398 | 3 801 |
Razem przychody z tytułu prowizji | 106 600 | 66 398 |
Nota 7.4
Koszty z tytułu prowizji (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
Usługi powiernicze i operacje papierami wartościowymi | -97 | -197 |
Koszty związane z kartami | -7 933 | -2 731 |
Koszty operacji gotówkowych | -28 | -939 |
Rozliczenia | -724 | -754 |
Koszty prowizji związane z Partnerami | -8 854 | - |
Pozostałe | -9 669 | -1 368 |
Razem koszty z tytułu prowizji | -27 305 | -5 989 |
Nota 7.5
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 | ||||
Papiery wartościowe | 1 631 | 1 606 | ||||
Instrumenty pochodne, w tym: | -1 560 | -149 792 | ||||
- korekta wartości godziwej instrumentów pochodnych | z | tytułu | ryzyka | kredytowego | 20 079 | -98 081 |
Operacje wymiany walut | 49 058 | 59 336 | ||||
Razem wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu | 49 129 | -88 850 |
Nota 7.6
Pozostałe koszty* (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
- czynsze | -31 814 | -18 418 |
- technologie i systemy IT | -20 011 | -10 720 |
- marketing i reklama | -13 675 | -6 628 |
- wydatki związane z użytkowaniem nieruchomości | -6 987 | -3 829 |
- usługi pocztowe i telekomunikacyjne | -13 458 | -5 090 |
- doradztwo i konsulting | -291 | -1 668 |
- podróże służbowe | -4 144 | -2 355 |
- szkolenia | -3 041 | -1 942 |
- usługi komunalne | -7 109 | -5 450 |
- wydatki inwestycyjne | -1 005 | - |
- ochrona | -2 376 | -2 272 |
- materiały biurowe | -2 714 | -965 |
- koszty BFG | -3 199 | -3 620 |
- odszkodowania, kary i grzywny | -721 | -1 024 |
- inne | -27 255 | -13 210 |
Razem pozostałe koszty | -137 800 | -77 191 |
*W powyższej nocie zaprezentowane zostały koszty działania oraz koszty operacyjne.
Nota 7.7
Odpisy netto z tytułu utraty wartości (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty netto, w tym: | 827 | -938 |
- odpisy na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | 827 | -938 |
Należności od banków netto, w tym: | 12 | -51 |
- odpisy na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | 12 | -51 |
Należności od klientów netto, w tym; | -109 162 | -258 031 |
- odpisy na należności kredytowe | -124 726 | -249 337 |
- odpisy na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | 15 456 | -9 312 |
- przychody z tytułu należności odpisanych w ciężar rezerwy | 108 | 618 |
Zobowiązania pozabilansowe netto, w tym: | -5 076 | 3 153 |
- rezerwy na zobowiązania pozabilansowe | -3 525 | 3 298 |
- odpisy na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | -1 551 | -145 |
Rzeczowy majątek trwały | 1 650 | - |
Wartości niematerialne | 2 202 | - |
Pozostałe aktywa netto | -2 015 | 155 |
Pozostałe rezerwy netto | 1 274 | 17 |
Razem odpisy netto z tytułu utraty wartości | -110 288 | -255 695 |
Nota 7.8
Skonsolidowany zysk przypadający na jedną akcję | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
Ilość akcji na dzień 30 czerwca | 24 123 506 | 16 771 180 |
Średnia ważona liczba akcji zwykłych | 24 123 506 | 16 771 180 |
Zysk/strata netto okresu w tys. PLN | 14 787 | -231 938 |
Zysk/strata na jedną akcję zwykłą w PLN | 0,61 | -13,83 |
Średnia ważona rozwodniona liczba potencjalnych akcji zwykłych | 24 123 506 | 16 771 180 |
Rozwodniony skonsolidowany zysk/strata na jedną akcję (PLN za jedną akcję) | 0,61 | -13,83 |
Podstawowy zysk na akcję wyliczany jest jako iloraz zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w ciągu okresu.
Rozwodniony zysk na akcję wylicza się jako iloraz zysku przypadającego na akcjonariuszy Banku oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych skorygowanych w celu uwzględnienia wpływu wszystkich powodujących rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych.
Na dzień sprawozdawczy nie wystąpiły czynniki powodujące rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych.
8. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Nota 8
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Gotówka w kasie | 222 138 | 153 697 | 131 676 |
Należności od Banku Centralnego | 148 982 | 458 619 | 220 516 |
Krótkoterminowe należności od banków, w tym: | 83 152 | 221 486 | 1 680 942 |
- rachunki nostro | 13 653 | 3 973 | 12 855 |
- lokaty krótkoterminowe od banków | 69 499 | 217 513 | 1 668 087 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty brutto | 454 272 | 833 802 | 2 033 134 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości: | -251 | -1 078 | -1 398 |
- na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | -251 | -1 078 | -1 398 |
Razem środki pieniężne i ich ekwiwalenty netto | 454 021 | 832 724 | 2 031 736 |
Pozycja ‘Należności od Banku Centralnego’ obejmuje saldo na rachunku nostro oraz lokaty overnight w Narodowym Banku Polskim (NBP). Na rachunku nostro w NBP utrzymywane są środki stanowiące rezerwę obowiązkową, wyliczone na podstawie średniej arytmetycznej stanów dziennych na rachunkach bieżących i terminowych za dany miesiąc.
Średnie saldo rezerwy obowiązkowej zadeklarowane na koniec pierwszego półrocza 2010 roku wynosiło 262 257 tys. PLN, na koniec 2009 roku wynosiło 318 829 tys. PLN, a na koniec pierwszego półrocza 2009 roku wynosiło 284 401 tys. PLN.
9. Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Nota 9.1
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Papiery wartościowe przeznaczone do obrotu, w tym: | 281 846 | 487 149 | 486 220 |
- obligacje skarbowe | 160 626 | 418 088 | 349 886 |
- bony skarbowe | 121 220 | 69 061 | 136 334 |
Pochodne instrumenty finansowe, w tym: | 212 960 | 177 156 | 685 001 |
- kontrakty walutowe, w tym : | 149 312 | 116 402 | 619 728 |
- korekta wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego | -6 287 | -26 026 | -67 003 |
- kontrakty na stopę procentową | 63 648 | 60 754 | 65 273 |
Razem aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 000 000 | 000 305 | 1 171 221 |
Według stanu na dzień 30 czerwca 2010 roku, 31 grudnia 2009 roku oraz na 30 czerwca 2009 roku, w bilansie banku nie wystąpiły papiery wartościowe przeznaczone do obrotu z przyrzeczeniem odsprzedaży ani z przyrzeczeniem odkupu.
Nota 9.2
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Pochodne instrumenty finansowe, w tym: | 135 178 | 171 474 | 637 426 |
- kontrakty walutowe | 76 759 | 116 823 | 580 302 |
- kontrakty na stopę procentową | 58 419 | 54 651 | 57 124 |
Razem zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | 135 178 | 171 474 | 637 426 |
10. Należności
Nota 10.1
Należności od banków (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Kredyty | 75 059 | 75 000 | 75 002 |
Należności z tytułu zabezpieczeń pieniężnych | 30 745 | 33 530 | 1 700 |
Należności z tytułu rozpoznania instrumentów finansowych (transakcje typu fx spot i fx swap) w dacie zawarcia transakcji | 492 400 | 1 457 730 | 245 765 |
Inne należności | 4 878 | 7 099 | 16 953 |
Razem należności od banków brutto | 603 082 | 1 573 359 | 339 420 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości: | -105 | -117 | -126 |
- na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | -105 | -117 | -126 |
Razem należności od banków netto | 602 977 | 1 573 242 | 339 294 |
Nota 10.2
Należności od klientów (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Kredyty dla jednostek budżetowych | 1 169 | 429 | 400 |
Kredyty hipoteczne | 4 982 329 | 4 532 934 | 4 668 938 |
Kredyty i pożyczki konsumpcyjne | 2 286 435 | 2 394 363 | 533 998 |
Xxxxxxx komercyjne | 7 656 904 | 7 886 776 | 9 117 887 |
Należności z tytułu rozpoznania instrumentów finansowych (transakcje typu fx spot i fx swap) w dacie zawarcia transakcji | 2 767 | 2 054 | 41 825 |
Inne należności | 10 751 | 10 426 | 2 469 |
Razem należności od klientów brutto | 14 940 355 | 14 826 982 | 14 365 517 |
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości: | -1 125 895 | -1 015 426 | -519 090 |
- na poniesione, zidentyfikowane straty | -1 036 677 | -910 752 | -462 076 |
- na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | -89 218 | -104 674 | -57 014 |
Razem należności od klientów netto | 13 814 460 | 13 811 556 | 13 846 427 |
Nota 10.3
Zmiana stanu odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości (w tys. PLN) | Od banków | Od klientów | |
Odpisy na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | Odpis z tytułu utraty wartości | Odpisy na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (XXXX) | |
Stan na 1 .01.2009 | -74 | -211 972 | -47 701 |
Zwiększenia | -53 | -303 016 | -23 832 |
Zmniejszenia | 1 | 53 679 | 14 519 |
Należności spisane w ciężar rezerw | - | 7 932 | - |
Różnice kursowe | - | -8 699 | - |
Stan na 30.06.2009 | -126 | -462 076 | -57 014 |
Stan na 1 .01.2009 | -74 | -211 972 | -47 701 |
Połączenie z Dominet Bankiem S.A. | - | -194 057 | -66 531 |
Zwiększenia | -3 272 | -652 938 | -29 474 |
Zmniejszenia | 3 229 | 107 252 | 39 032 |
Należności spisane w ciężar rezerw | - | 22 355 | - |
Różnice kursowe | - | 18 608 | - |
Stan na 31.12.2009 | -117 | -910 752 | -104 674 |
Stan na 1 .01.2010 | -117 | -910 752 | -104 674 |
Zwiększenia | -4 | -292 560 | -7 729 |
Zmniejszenia | 16 | 167 834 | 23 185 |
Należności spisane w ciężar rezerw | - | 4 499 | - |
Różnice kursowe | - | -5 698 | - |
Stan na 30.06.2010 | -105 | -1 036 677 | -89 218 |
11. Inwestycje
Nota 11.1
Inwestycje dostępne do sprzedaży według wartości godziwej (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Obligacje skarbowe | 1 149 639 | 809 139 | 718 310 |
Obligacje emitowane przez banki | 81 184 | - | - |
Xxxx skarbowe | 281 361 | 957 408 | 494 484 |
Bony pieniężne NBP | 1 000 000 | 000 320 | 999 806 |
Udziały i akcje | 24 985 | 19 975 | 865 |
Razem inwestycje dostępne do sprzedaży | 2 687 057 | 2 785 842 | 2 213 465 |
Nota 11.2
Pozostałe inwestycje (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Inwestycje w jednostkach zależnych | - | - | - |
Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych | 12 | 12 | - |
Razem pozostałe inwestycje | 12 | 12 | - |
12. Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
Nota 12.1
Zobowiązania wobec banków (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Depozyty banków | 1 104 588 | 556 579 | 742 786 |
- Bieżące | 90 199 | 33 223 | 32 519 |
- Terminowe | 590 800 | 79 670 | 176 590 |
- Zabezpieczenia pieniężne | 423 589 | 443 686 | 533 677 |
Pozostałe | 492 994 | 1 454 575 | 251 904 |
Razem zobowiązania wobec banków | 1 597 582 | 2 011 154 | 994 690 |
W pozycji pozostałe wykazywane są zobowiązania z tytułu rozpoznania instrumentów finansowych (transakcje typu fx spot i fx swap) w dacie zawarcia transakcji.
Zobowiązania wobec klientów
Nota 12.2
Zobowiązania wobec klientów (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Depozyty bieżące | 2 061 985 | 1 917 646 | 1 204 236 |
Depozyty terminowe | 5 248 661 | 7 120 423 | 6 706 265 |
Zabezpieczenia pieniężne | 155 081 | 186 615 | 222 893 |
Pozostałe | 2 234 | 1 640 | 35 913 |
Razem zobowiązania wobec klientów | 7 467 961 | 9 226 324 | 8 169 307 |
Kredyty i pożyczki otrzymane
Nota 12.3
Kredyty i pożyczki otrzymane (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane od banków | 6 254 954 | 5 686 288 | 5 613 079 |
Kredyty i pożyczki otrzymane od pozostałych instytucji | 829 160 | 821 640 | 2 681 760 |
Zobowiązania z tytułu sekurytyzacji - obligacje | - | 46 348 | - |
Zobowiązania z tytułu sekurytyzacji - pożyczka | - | 6 617 | - |
Razem kredyty i pożyczki otrzymane | 7 084 114 | 6 560 893 | 8 294 839 |
W dniu 11 lutego 2010 roku nastąpiło zawarcie umowy, na mocy której Bank odkupił wierzytelności kredytowe od spółki celowej wynikające z sekurytyzacji portfela kredytów konsumenckich Dominet Banku S.A.
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
W wyniku transakcji połączenia Fortis Bank Polska SA i Dominet Bank S.A. Fortis Bank Polska SA przejął zobowiązania z tytułu emisji własnych obligacji. W dniu 22 lipca 2004 roku Dominet Bank S.A. zawarł umowę z BRE Bankiem S.A. w sprawie organizacji Programu Emisji Obligacji. Obligacje imienne, o wartości nominalnej 100 tys. PLN, zostały wyemitowane przez Dominet Bank S.A. za pośrednictwem BRE Banku S.A. w dniu 29 lipca 2004 roku w kwocie 30 mln PLN. Termin wykupu obligacji przypada 29 lipca 2014 roku.
13. Zobowiązania podporządkowane
Na koniec pierwszego półrocza 2010 roku zaangażowanie Banku z tytułu zobowiązań podporządkowanych było następujące:
▪ umowa z dnia 13 lipca 2004 roku zawarta z BRE Bankiem S.A. w sprawie organizacji Programu Emisji Obligacji Podporządkowanych. Obligacje podporządkowane zostały wyemitowane przez Dominet Bank S.A. za pośrednictwem BRE Banku S.A. w dniu 29 lipca 2004 roku w kwocie 30 mln PLN. W dniu 14 września 2004 roku Komisja Nadzoru Bankowego wyraziła zgodę na zaliczenie do funduszy uzupełniających Dominet Banku S.A. środków pieniężnych z tytułu emisji obligacji podporządkowanych w kwocie 30 mln PLN.
▪ umowa z dnia 23 października 2007 roku zawarta z Fortis Bank (Nederland) N.V. z siedzibą w Rotterdamie (zastępująca umowę z dnia 28 września 2007 roku zawartą z Fortis Bank (Nederland) N.V.) w sprawie zaciągnięcia pożyczki podporządkowanej w wysokości 100 mln EUR. 21 listopada 2007 roku Zarząd Fortis Banku Polska SA uzyskał zgodę Komisji Nadzoru Bankowego na zaliczenie pożyczki jako zobowiązania podporządkowanego do funduszy własnych (uzupełniających) Banku przy wyliczeniu adekwatności kapitałowej zgodnie z art. 127 Prawa Bankowego. Dnia 27 listopada 2008 roku Fortis Bank Nederland, na podstawie umowy cesji, przeniósł swoją wierzytelność wobec Fortis Bank Polska SA na Fortis Bank Luksemburg.
▪ umowa z dnia 21 kwietnia 2009 roku zawarta z Fortis Finance Belgium SCRL w sprawie zaciągnięcia pożyczki podporządkowanej w wysokości 50 mln EUR. Na podstawie aneksu do umowy (z dnia 10 czerwca 2009 roku) kwota pożyczki podporządkowanej została zmniejszona do 20 mln EUR. W dniu 30 czerwca 2009 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zgodę na zaliczenie pożyczki, w kwocie 20 mln EUR, jako zobowiązania podporządkowanego, do funduszy własnych (uzupełniających) Banku zgodnie z art. 127 Prawa Bankowego.
▪ umowa z dnia 21 kwietnia 2009 roku zawarta przez Dominet Bank S.A. oraz Fortis Bank SA/NV (wraz z aneksem z 10 czerwca 2009 roku) w sprawie zaciągnięcia pożyczki podporządkowanej w wysokości 60 mln PLN. W dniu 30 czerwca 2009 roku Komisja Nadzoru Finansowego wyraziła zgodę na zaliczenie do funduszy własnych uzupełniających Dominet Banku S.A. środków pieniężnych w kwocie 60 mln PLN jako zobowiązania podporządkowanego zgodnie z art. 127 Prawa Bankowego.
Nota 13
Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych (w tys. PLN) | 1.01.2010 – 30.06.2010 | 1.01.2009 – 31.12.2009 | 1.01.2009 – 30.06.2009 |
Stan na początek okresu | 582 984 | 417 240 | 417 240 |
Połączenie z Dominet Bankiem S.A | - | 90 000 | - |
Zwiększenia | - | 000 000 | 000 480 |
- z tytułu pożyczek | - | 82 164 | 89 392 |
- z tytułu emisji obligacji | - | 123 246 | 134 088 |
Zmniejszenia | - | -123 246 | - |
- z tytułu pożyczek | - | - | - |
- z tytułu wykupu obligacji | - | -123 246 | - |
Różnice kursowe | 4 512 | -6 420 | 29 720 |
Stan na koniec okresu | 587 496 | 582 984 | 670 440 |
14. Informacja o transakcjach z podmiotami powiązanymi
Poniżej zaprezentowano informacje o transakcjach Grupy z jednostką dominującą oraz jednostkami powiązanymi organizacyjnie. Transakcje te dotyczą operacji bankowych dokonywanych w ramach normalnej działalności biznesowej, warunki transakcji nie odbiegają od warunków rynkowych.
Nota 14.1
30.06.2010 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 75 348 | 5 420 | 80 768 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 28 039 | 61 915 | 89 954 |
Należności od banków i klientów | 256 049 | 36 863 | 292 912 |
Pozostałe aktywa | 2 299 | 2 605 | 4 904 |
Razem | 361 735 | 106 803 | 468 538 |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | 100 346 | 1 448 | 101 794 |
Zobowiązania wobec banków i klientów | 412 295 | 1 045 274 | 1 475 569 |
Kredyty i pożyczki otrzymane | 390 000 | 6 694 114 | 7 084 114 |
Zobowiązania podporządkowane | 60 000 | 497 496 | 557 496 |
Pozostałe zobowiązania | 3 818 | 3 767 | 7 585 |
Razem | 966 459 | 8 242 099 | 9 208 558 |
31.12.2009 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 221 181 | - | 221 181 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 41 838 | - | 41 838 |
Należności od banków i klientów | 982 862 | 413 713 | 1 396 575 |
Pozostałe aktywa | 10 799 | 2 978 | 13 777 |
Razem | 1 256 680 | 416 691 | 1 673 371 |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | 133 822 | 83 | 133 905 |
Zobowiązania wobec banków i klientów | 1 086 179 | 831 578 | 1 917 757 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane | 390 000 | 6 117 928 | 6 507 928 |
Zobowiązania podporządkowane | 60 000 | 492 984 | 552 984 |
Pozostałe zobowiązania | 3 573 | 2 993 | 6 566 |
Razem | 1 673 574 | 7 445 566 | 9 119 140 |
30.06.2009 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 1 623 773 | 4 334 | 1 628 107 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 187 207 | 7 138 | 194 345 |
Należności od banków i klientów | 36 972 | 78 805 | 115 777 |
Pozostałe aktywa | 4 871 | 449 | 5 320 |
Razem | 1 852 823 | 90 726 | 1 943 549 |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | 441 905 | - | 441 905 |
Zobowiązania wobec banków i klientów | 146 525 | 335 965 | 482 490 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane | - | 8 294 839 | 8 294 839 |
Zobowiązania podporządkowane | - | 670 440 | 670 440 |
Pozostałe zobowiązania | 2 171 | 6 397 | 8 568 |
Razem | 590 601 | 9 307 641 | 9 898 242 |
Nota 14.2
1.01.2010 – 30.06.2010 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Rachunek zysków i strat | |||
Przychody z tytułu odsetek | 1 471 | 209 | 1 680 |
Xxxxxx z tytułu odsetek | -12 111 | -23 396 | -35 507 |
Przychody z tytułu prowizji | 2 163 | 535 | 2 698 |
Koszty z tytuły prowizji | -594 | -16 | -610 |
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu | 24 827 | 111 956 | 136 783 |
Pozostałe przychody | 1 275 | 6 | 1 281 |
Pozostałe koszty | - | - | - |
1.01.2009 – 30.06.2009 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Rachunek zysków i strat | |||
Przychody z tytułu odsetek | 4 634 | 1 266 | 5 900 |
Koszty z tytułu odsetek | -3 351 | -78 739 | -82 090 |
Przychody z tytułu prowizji | 6 024 | 793 | 6 817 |
Koszty z tytuły prowizji | -717 | - | -717 |
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu | -315 764 | 563 | -315 201 |
Wynik na transakcjach zabezpieczających | - | - | - |
Pozostałe przychody | 3 202 | 38 | 3 240 |
Nota 14.3
30.06.2010 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Zobowiązania warunkowe oraz operacje na instrumentach pochodnych | |||
Zobowiązania warunkowe udzielone: | 24 604 | 170 752 | 195 356 |
- finansowe | - | 160 335 | 160 335 |
- gwarancyjne | 24 604 | 10 417 | 35 021 |
Zobowiązania warunkowe otrzymane: | 33 604 | 103 | 33 707 |
- finansowe | - | - | - |
- gwarancyjne | 33 604 | 103 | 33 707 |
Operacje na instrumentach pochodnych* | 7 687 824 | 2 663 906 | 10 351 730 |
31.12.2009 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Zobowiązania warunkowe oraz operacje na instrumentach pochodnych | |||
Zobowiązania warunkowe udzielone: | 46 000 | 000 000 | 172 349 |
- finansowe | - | 114 582 | 114 582 |
- gwarancyjne | 46 135 | 11 632 | 57 767 |
Zobowiązania warunkowe otrzymane: | 46 130 | 252 | 46 382 |
- finansowe | - | - | - |
- gwarancyjne | 46 130 | 252 | 46 382 |
Operacje na instrumentach pochodnych* | 8 345 515 | 823 320 | 9 168 835 |
30.06.2009 (w tys. PLN) | Jednostka dominująca | Jednostki powiązane organizacyjnie | Ogółem |
Zobowiązania warunkowe oraz operacje na instrumentach pochodnych | |||
Zobowiązania warunkowe udzielone: | 20 161 | 118 420 | 138 581 |
- finansowe | - | 90 518 | 90 518 |
- gwarancyjne | 20 161 | 27 902 | 48 063 |
Zobowiązania warunkowe otrzymane: | 21 497 | 688 146 | 709 643 |
- finansowe | - | 000 000 | 000 535 |
- gwarancyjne | 21 497 | 13 611 | 35 108 |
Operacje na instrumentach pochodnych* | 21 157 468 | 56 423 | 21 213 891 |
* w pozycji „Operacje na instrumentach pochodnych” zaprezentowane zostały operacje kupna i sprzedaży instrumentów pochodnych.
Istotne umowy dotyczące podmiotów powiązanych
Aneks do umowy pomiędzy Fortis Bank Polska SA a BGL BNP Paribas SA
W dniu 5 marca 2010 roku został sporządzony aneks do umowy kredytowej z dnia 25 lutego 2008 roku pomiędzy BGL BNP Paribas SA (poprzednio Fortis Banque Luxembourg SA) z siedzibą w Luksemburgu a Bankiem. Umowa dotyczyła udzielenia Bankowi przez BGL BNP Paribas SA linii kredytowej w wysokości 300 mln EUR (lub równowartości w USD lub CHF), z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności operacyjnej Banku. W oparciu o aneks linia kredytowa uległa odnowieniu od dnia 5 marca 2010 roku. Linia kredytowa będzie dostępna do 5 marca 2011 roku. Pozostałe warunki kredytowania nie uległy zmianie i nie odbiegają od warunków rynkowych.
W dniu 2 czerwca 2010 roku została zawarta umowa kredytowa na analogicznych warunkach między Bankiem a BNP Paribas SA z siedzibą w Paryżu, która zastąpiła powyższą umowę i aneks. Zadłużenie w BGL BNP Paribas zostało spłacone, a Bank uzyskał z BNP Paribas SA nową linię kredytową w wysokości 300 mln EUR dostępną do 7 czerwca 2012 roku. Warunki udzielonego finansowania nie odbiegają od warunków rynkowych.
Aneks do umowy linii kredytowej z Fortis Lease Polska Sp. z o.o.
W dniu 2 marca 2010 roku Bank podpisał aneks od umowy wielocelowej linii kredytowej z Fortis Lease Polska Sp. z o.o. zawartej w dniu 17 listopada 2000 roku. Linia jest dostępna jako kredyt w rachunku bieżącym, linia akredytyw lub linia gwarancji. Wysokość limitu kredytowego nie uległa zmianie i wynosi 175 mln PLN. Zmiana umowy dotyczyła wydłużenia okresu kredytowania o kolejne 6 miesięcy, tj. do końca lipca 2010 roku.
Umowa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA oraz BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce
W dniu 30 marca 2010 roku została zawarta umowa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA a BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce. Celem umowy jest nabycie przez Bank zorganizowanej części przedsiębiorstwa bankowego Oddziału po spełnieniu warunków określonych w umowie.
W skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa, stanowiącej przedmiot umowy, wchodzić będą wybrane aktywa oraz określone zobowiązania Oddziału wobec grupy jego klientów, w tym należności kredytowe, depozyty oraz wybrane składniki majątku trwałego i wybrane umowy operacyjne związane z usługami świadczonymi dla przejmowanego portfela klientów.
Transakcje z Zarządem, Radą Nadzorczą, osobami zarządzającymi
Łączną wartość wynagrodzeń oraz wartości świadczeń otrzymanych przez członków Zarządu, Rady Nadzorczej oraz Dyrektorów Zarządzających Fortis Bank Polska SA przedstawia poniższa tabela:
Nota 14.4
W tys. PLN | 1.01.2010 - 30.06.2010 | 1.01.2009 - 30.06.2009 |
Zarząd, w tym: | 4 861 | 2 178 |
- wynagrodzenia | 2 247 | 1 459 |
- korzyści* | 555 | 281 |
- inne** | 2 059 | 438 |
Rada Nadzorcza | 288 | 283 |
Dyrektorzy Zarządzający*** | 7 026 | 5 176 |
* W pozycji korzyści, Bank ujmuje koszty opieki medycznej, samochodu służbowego (ryczałt), koszty mieszkania.
** W pozycji inne, Bank ujmuje ekwiwalent za urlop, premie i wynagrodzenie za posiedzenia Zarządu Banku.
*** Wynagrodzenia brutto z funduszu płac łącznie ze składkami ZUS dla dyrektorów bezpośrednio podlegających Zarządowi.
Informacje dotyczące kredytów, pożyczek, gwarancji i poręczeń udzielonych przez Bank dla Dyrektorów Zarządzających, członków Zarządu i Rady Nadzorczej Fortis Bank Polska SA.
Zaangażowanie Banku na 30.06.2010 roku:
członkowie Rady Nadzorczej:
▪ brak zadłużenia w Banku; członkowie Zarządu:
▪ 7 limitów w karcie kredytowej w łącznej wysokości 86 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 27 tys. PLN;
▪ 5 kredytów w walucie obcej, w równowartości 1 281 tys. PLN, z pierwotnym terminem zapadalności od 5 do powyżej 30 lat;
▪ 3 limitów w rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym w łącznej wysokości 105 tys. PLN. Dyrektorzy Zarządzający:
▪ 17 kredytów na łączną kwotę 4 146 tys. PLN, w tym 7 w walucie obcej, w równowartosci 2 703 tys. PLN, z pierwotnym terminem zapadalności od 5 lat do powyżej 30 lat;
▪ 6 limitów w rachunkach oszczędnościowo – rozliczeniowych w łącznej wysokości 284 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 67 tys. PLN;
▪ 23 limity w kartach kredytowych na łączną kwotę 139 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 31 tys. PLN.
osoby powiązane z osobami zarządzającymi i nadzorującymi:
▪ 2 kredyty, w tym 1 w walucie obcej, w równowartości 109 tys. PLN, z pierwotnym terminem zapadalności od 10 do 20 lat włącznie;
▪ 3 limity w rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym w łącznej wysokości 28 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 14 tys. PLN;
▪ 2 limity w kartach kredytowych na łączną kwotę 22 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 4 tys. PLN.
Zaangażowanie Banku według stanu na 31.12.2009 roku:
członkowie Rady Nadzorczej:
▪ 1 limit w karcie kredytowej w wysokości 29 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 19 tys. PLN;
▪ 1 gwarancja w wysokości 5 tys. USD, na okres od 5 do 10 lat;
▪ 1 limit w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym w wysokości 30 tys. PLN; członkowie Zarządu:
▪ 5 limitów w karcie kredytowej w łącznej wysokości 61 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 20 tys. PLN;
▪ 1 kredyt w walucie obcej w równowartości 77 tys. PLN, z terminem pierwotnym zapadalności od 5 do 10 lat włącznie;
▪ 3 limity w rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym w łącznej wysokości 105 tys. PLN; Dyrektorzy Zarządzający:
▪ 19 kredytów na łączną kwotę 4 169 tys. PLN, w tym 9 walucie obcej, w równowartości 2 694 tys. PLN, z pierwotnym terminem zapadalności od 5 do powyżej 30 lat;
▪ 1 limit w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym na kwotę 14 tys. PLN, z czego na koniec roku 2009 wykorzystano 11 tys. PLN;
▪ 15 limitów w kartach kredytowych na łączna kwotę 115 tys. PLN, z czego na koniec roku 2009 wykorzystano 18 tys. PLN;
osoby powiązane z osobami zarządzającymi i nadzorującymi:
▪ 2 kredyty, w tym 1 w walucie obcej, w równowartości 154 tys. PLN, z pierwotnym terminem zapadalności od 10 do 30 lat włącznie;
▪ 3 limity w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym w łącznej wysokości 38 tys. PLN, z czego na koniec roku 2009 wykorzystano 24 tys. PLN;
▪ 2 limity w kartach kredytowych na łączną kwotę 22 tys. PLN, z czego na koniec roku 2009 wykorzystano 2 tys. PLN.
Zaangażowanie Banku według stanu na 30.06.2009 roku:
członkowie Rady Nadzorczej:
▪ 1 limit w karcie kredytowej w wysokości 29 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 13 tys. PLN;
▪ 1 gwarancja w wysokości 5 tys. USD, na okres od 5 do 10 lat;
▪ 2 limity w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym w wysokości 40 tys. PLN; z czego na koniec okresu wykorzystano 21 tys. PLN.
członkowie Zarządu:
▪ 5 limitów w karcie kredytowej w łącznej wysokości 65 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 12 tys. PLN;
▪ 1 kredyt w walucie obcej, w równowartości 98 tys. PLN, z pierwotnym terminem zapadalności od 5 do 10 lat włącznie;
▪ 2 limity w rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym w łącznej wysokości 100 tys. PLN. Dyrektorzy Zarządzający:
▪ 18 kredytów na łączną kwotę 4 518 tys. PLN, w tym 9 w walucie obcej, w równowartości 3 308 tys. PLN z pierwotnym terminem zapadalności od 3 do powyżej 30 lat;
▪ 6 limitów w rachunkach oszczędnościowo – rozliczeniowych w łącznej wysokości 97 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 15 tys. PLN;
▪ 14 limitów w kartach kredytowych na łączną kwotę 112 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 23 tys. PLN.
osoby powiązane z osobami zarządzającymi i nadzorującymi:
▪ 2 kredyty, w tym 1 w walucie obcej, w równowartości 166 tys. PLN, z pierwotnym terminem zapadalności od 10 do 30 lat włącznie;
▪ 4 limity w rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowym w łącznej wysokości 43 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 24 tys. PLN;
▪ 4 limity w kartach kredytowych na łączną kwotę 35 tys. PLN, z czego na koniec okresu wykorzystano 2 tys. PLN.
15. Zarządzanie ryzykiem
Bank wyróżnia następujące typy ryzyka w procesie monitoringu, kontroli i zarządzania ryzykiem:
▪ ryzyko kredytowe
▪ ryzyko płynności
▪ ryzyko walutowe
▪ ryzyko stopy procentowej
▪ ryzyko kontrahenta
▪ ryzyko operacyjne
▪ ryzyko braku zapewnienia zgodności
▪ ryzyko biznesowe (break-even risk)
▪ ryzyko strategiczne
▪ ryzyko utraty reputacji
Zarząd Banku określa strategię zarządzania ryzykiem obejmującą wszystkie typy ryzyka oraz polityki dla poszczególnych rodzajów ryzyka. Strategia jest zatwierdzana przez Radę Nadzorczą.
Proces oraz zasady zarządzania ryzykiem w Banku nie uległy zmianie w stosunku do przedstawionych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2009.
Ryzyko kredytowe
Nota 15.1.1
Informacja o jakości zaangażowania (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 231 883 | 679 027 | 1 900 060 |
- należności bez utraty wartości | 232 134 | 680 105 | 1 901 458 |
- odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | -251 | -1 078 | -1 398 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 000 000 | 000 305 | 1 171 221 |
- papiery wartościowe | 281 846 | 487 149 | 486 220 |
- pochodne instrumenty finansowe | 212 960 | 177 156 | 685 001 |
wycena do wartości godziwej | 000 000 | 000 182 | 752 004 |
korekta wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego | -6 287 | -26 026 | -67 003 |
Należności od banków | 602 977 | 1 573 242 | 339 294 |
- należności bez utraty wartości | 603 082 | 1 573 359 | 339 420 |
- odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | -105 | -117 | -126 |
Należności od klientów | 13 814 460 | 13 811 556 | 13 846 427 |
- należności bez utraty wartości | 12 606 584 | 12 754 929 | 13 264 101 |
- należności z utratą wartości: | 2 333 771 | 2 072 053 | 1 101 416 |
ustalaną metodą indywidualną | 1 402 492 | 1 353 585 | 1 049 052 |
ustalaną metodą kolektywną | 931 279 | 718 468 | 52 364 |
- odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości na poniesione, zidentyfikowane straty | -1 036 677 | -910 752 | -462 076 |
ustalane metodą indywidualną | -592 293 | -540 210 | -431 797 |
ustalane metodą kolektywną | -444 384 | -370 542 | -30 279 |
- odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) | -89 218 | -104 674 | -57 014 |
Inwestycje - dostępne do sprzedaży | 2 687 057 | 2 785 842 | 2 213 465 |
Pozostałe inwestycje | 12 | 12 | - |
Zobowiązania pozabilansowe udzielone | 3 275 887 | 3 385 400 | 3 710 593 |
- zobowiązania pozabilansowe bez utraty wartości | 3 160 080 | 3 233 822 | 3 662 745 |
- zobowiązania pozabilansowe z utratą wartości: | 170 011 | 199 973 | 57 627 |
ustalaną metodą indywidualną | 84 393 | 121 420 | 56 831 |
ustalaną metodą kolektywną | 85 618 | 78 553 | 796 |
- rezerwy na zobowiązania pozabilansowe | -46 517 | -42 258 | -4 979 |
ustalane metodą indywidualną | -44 500 | -39 225 | -4 453 |
ustalane metodą kolektywną | -2 017 | -3 033 | -526 |
- odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości na poniesione, lecz niezidentyfikowane straty (IBNR) - zobowiązania pozabilansowe | -7 687 | -6 137 | -4 800 |
Nota 15.1.2
Analiza portfela należności od klientów brutto (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Należności niezaległe bez utraty wartości | 11 716 668 | 12 018 150 | 12 949 135 |
Należności zaległe bez utraty wartości | 889 916 | 736 779 | 314 966 |
Należności z utratą wartości ustalaną metodą indywidualną z odpisem aktualizującym | 1 330 027 | 1 209 605 | 826 288 |
Należności z utratą wartości ustalaną metodą indywidualną bez odpisu aktualizującego | 72 465 | 143 980 | 222 764 |
Należności z utratą wartości ustalaną metodą kolektywną z odpisem aktualizującym | 907 404 | 707 714 | 51 091 |
Należności z utratą wartości ustalaną metodą kolektywną bez odpisu aktualizującego | 23 875 | 10 754 | 1 273 |
Razem należności od klientów brutto | 14 940 355 | 14 826 982 | 14 365 517 |
Analiza należności od klientów, które nie są ani zaległe, ani w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości w podziale na klasy ratingowe według stanu na 30.06.2010 roku wraz z danymi porównawczymi według stanu na 31.12.2009 roku oraz 30.06.2009 roku prezentuje poniższa tabela.
Nota 15.1.3
Należności niezaległe bez utraty wartości (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
1-7 | 000 000 | 000 805 | 1 231 913 |
8-10 | 2 037 311 | 2 581 074 | 2 757 498 |
11-12 | 1 842 933 | 1 814 830 | 2 259 786 |
13-17 | 1 001 430 | 784 664 | 1 110 377 |
Nie nadano ratingu | 6 209 767 | 6 104 777 | 5 589 561 |
- w tym kredyty hipoteczne | 4 678 663 | 4 381 592 | 4 531 312 |
Razem | 11 716 668 | 12 018 150 | 12 949 135 |
Tabela poniżej prezentuje należności od klientów, w przypadku których nastąpiła utrata wartości w podziale na klasy ratingowe według stanu na 30.06.2010 roku wraz z danymi porównawczymi według stanu na 31.12.2009 oraz na 30.06.2009 roku.
Nota 15.1.4
Należności z utratą wartości (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
- ustalaną metodą indywidualną | 1 402 492 | 1 353 585 | 1 049 052 |
18 | 53 148 | 132 702 | 213 695 |
19 | 985 961 | 936 460 | 604 755 |
20 | 354 344 | 278 833 | 224 243 |
Nie nadano ratingu | 9 039 | 5 590 | 6 359 |
- ustalaną metodą kolektywną | 931 279 | 718 468 | 52 364 |
18 | 16 676 | 1 839 | 512 |
19 | 101 370 | 4 001 | 1 120 |
20 | 50 839 | 48 707 | 4 933 |
Nie nadano ratingu | 762 394 | 663 921 | 45 799 |
Razem | 2 333 771 | 2 072 053 | 1 101 416 |
Kategoria „nie nadano ratingu” obejmuje klientów Banku, którzy nie posiadali nadanego ratingu kredytowego Fortis Masterscale lub posiadali rating wygasły. Zgodnie z zasadami systemu Fortis Masterscale, obowiązującymi w Banku procedurze nadania ratingu podlegają wyłącznie klienci komercyjni (podmioty gospodarcze), obsługiwani przez Pion Obsługi Przedsiębiorstw i Bankowości Transakcyjnej oraz przez Pion Obsługi Małych Przedsiębiorstw i Klientów Indywidualnych, wobec których łączne zaangażowanie kredytowe Banku przekracza równowartość 1000 EUR.
Wyjątkiem od powyższej reguły są podmioty gospodarcze obsługiwane przez Pion Obsługi Małych Przedsiębiorstw i Klientów Indywidualnych, korzystające wyłącznie z produktu „Kredyt Samochodowy” dla których bez względu na wysokość zaangażowania rating nie jest nadawany.
W tabeli poniżej została zaprezentowana analiza wiekowa aktywów finansowych, które są zaległe na dzień sprawozdawczy, lecz w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości.
Nota 15.1.5
Okres przeterminowania należności zaległych bez utraty wartości (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Od 1 do 30 dni | 000 000 | 000 850 | 248 187 |
Od 31 do 60 dni | 94 000 | 263 139 | 24 153 |
Od 61 do 90 dni | 95 640 | 51 030 | 12 626 |
Powyżej 91 dni | - | 14 760 | 30 000 |
Razem należności zaległe bez utraty wartości | 889 916 | 736 779 | 314 966 |
Koncentracja ryzyka kredytowego
W pierwszym półroczu 2010 roku oraz w 2009 roku nie został przekroczony limit maksymalnego zaangażowania w stosunku do żadnego klienta lub grupy kapitałowej określony w Ustawie Prawo Bankowe.
Ryzyko płynności
Podstawowymi źródłami finansowymi Banku są depozyty klientów niebankowych oraz pożyczki z grupy BNP Paribas. Bank ma zapewnione stałe źródło finansowania poprzez długoterminowe pożyczki.
Na dzień 30.06.2010 roku struktura uruchomionych pożyczek wyglądała następująco:
▪ CHF 297 mln - zapadalność w październiku 2010,
▪ EUR 200 mln – zapadalność w lutym 2011,
▪ CHF 440 mln - zapadalność w lipcu 2011,
▪ CHF 734 mln - zapadalność w czerwcu 2012,
▪ EUR 302,5 mln – zapadalność w czerwcu 2012,
▪ PLN 150 mln - zapadalność w marcu 2014,
▪ EUR 100 mln – zapadalność we wrześniu 2017,
▪ EUR 20 mln - zapadalność w kwietniu 2019,
▪ PLN 60 mln - zapadalność w kwietniu 2019,
▪ PLN 240 mln - zapadalność w marcu 2029.
Dodatkowo na dzień 30.06.2010 roku Bank posiadał wyemitowane obligacje o łącznej wartości 60 mln PLN i terminie wykupu w lipcu 2014 roku.
W poniższej tabeli została zaprezentowana luka płynności według stanu na 30.06.2010 roku oraz na 31.12.2009 i 30.06.2009 roku.
Nota 15.2.1
Luka płynności (w mln PLN) | Wielkość | Niewykorzystany limit | Limit | % wykorzystanego limitu | Przekroczenie limitu | |
30.06.2010 | 10D | 1 019 | 5 004 | 6 023 | 17% | NIE |
3M | 954 | 4 091 | 5 045 | 19% | NIE | |
1Y | 2 838 | 1 687 | 4 525 | 63% | NIE | |
31.12.2009 | 10D | 734 | 3 870 | 4 604 | 16% | NIE |
3M | -171 | 3 925 | 3 754 | 0% | NIE | |
1Y | -335 | 2 963 | 2 628 | 0% | NIE | |
30.06.2009 | 10D | 332 | 3 151 | 3 483 | 10% | NIE |
3M | 969 | 1 714 | 2 683 | 36% | NIE | |
1Y | -339 | 2 659 | 2 320 | 0% | NIE |
Na dzień 30.06.2010 roku nie odnotowano żadnych przekroczeń z ustalonych limitów płynności.
Poniższa tabela przedstawia analizę pozycji bilansowych i instrumentów pochodnych w podziale na rezydualne terminy zapadalności i wymagalności według stanu na 30.06.2010 roku oraz na 31.12.2009 i 30.06.2009 roku.
Nota 15.2.2
30.06.2010 (w tys. PLN) | Bez określoneg o terminu | Do 1 m-ca | 1 - 3 m - ce | 3 - 12 m - cy | 1 - 3 lat | 3 - 5 Lat | > 5 lat | Razem |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | - | - | - | - | - | - | - | 454 021 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | - | 20 454 | 16 858 | 385 735 | 23 913 | 12 432 | 35 414 | 494 806 |
Należności od banków | -105 | 567 459 | 1 824 | 3 054 | - | 30 745 | - | 602 977 |
Należności od klientów | 1 195 549 | 1 000 000 | 000 852 | 1 370 609 | 2 529 283 | 1 514 400 | 5 209 454 | 13 814 460 |
Inwestycje dostępne do sprzedaży | 25 098 | 1 222 095 | 148 665 | 102 998 | 655 927 | - | 532 274 | 2 687 057 |
Pozostałe inwestycje | 12 | - | - | - | - | - | - | 12 |
Inne aktywa | - | - | - | - | - | - | - | 606 749 |
Pozycja długa | 1 220 554 | 3 000 000 | 000 199 | 1 862 396 | 3 209 123 | 1 557 577 | 5 777 142 | 18 660 082 |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | - | 11 329 | 11 789 | 44 385 | 23 318 | 10 503 | 33 854 | 135 178 |
Zobowiązania wobec banków | - | 1 139 972 | 8 779 | 75 000 | 000 000 | 137 543 | 64 382 | 1 597 582 |
Zobowiązania wobec klientów | 575 389 | 4 721 272 | 1 018 796 | 973 468 | 173 539 | 2 671 | 2 826 | 7 467 961 |
Kredyty i pożyczki otrzymane | - | - | - | 1 760 107 | 4 934 007 | 150 000 | 240 000 | 7 084 114 |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | - | - | - | - | - | 30 000 | - | 30 000 |
Zobowiązania podporządkowane | - | - | - | - | - | 30 000 | 557 496 | 587 496 |
Pozostałe pasywa | - | - | - | - | - | - | - | 1 757 751 |
Pozycja krótka | 575 389 | 5 872 573 | 1 039 364 | 2 853 026 | 5 302 704 | 360 717 | 898 558 | 18 660 082 |
Xxxx - xxxxxx | 645 165 | -2 403 252 | -536 135 | -990 630 | -2 093 581 | 1 196 860 | 4878 558 | - |
Instrumenty pochodne | ||||||||
Kwoty kupione | - | 1 064 361 | 1 037 860 | 2 776 743 | 769 384 | 743 254 | 1 002 136 | 7 393 738 |
Kwoty sprzedane | - | 1 055 972 | 1 032 571 | 2 841 925 | 770 283 | 743 254 | 1 002 136 | 7 446 141 |
Xxxx - pozabilans | - | 8 389 | 5 289 | -65 182 | -899 | - | - | -52 403 |
31.12.2009 (w tys. PLN) | Bez określoneg o terminu | Do 1 m-ca | 1 - 3 m - ce | 3 - 12 m - cy | 1 - 3 lat | 3 - 5 Lat | > 5 lat | Razem |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | - | - | - | - | - | - | - | 832 724 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | - | 1 922 | 53 798 | 337 349 | 229 712 | 7 966 | 33 558 | 664 305 |
Należności od banków | -117 | 1 533 170 | 1 765 | 7 441 | - | 30 983 | - | 1 573 242 |
Należności od klientów | 1 058 838 | 1 815 859 | 290 609 | 1 566 636 | 2 514 615 | 1 551 359 | 5 013 640 | 13 811 556 |
Inwestycje dostępne do sprzedaży | 19 975 | 1 010 342 | 168 602 | 831 093 | 418 696 | - | 337 134 | 2 785 842 |
Pozostałe inwestycje | 12 | - | - | - | - | - | - | 12 |
Inne aktywa | - | - | - | - | - | - | - | 626 802 |
Pozycja długa | 1 078 708 | 4 361 293 | 514 774 | 2 742 519 | 3 163 023 | 1 590 308 | 5 384 332 | 20 294 483 |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | - | 22 634 | 26 547 | 53 082 | 33 253 | 6 568 | 29 390 | 171 474 |
Zobowiązania wobec banków | - | 1 531 498 | 8 700 | 52 198 | 183 866 | 139 195 | 95 697 | 2 011 154 |
Zobowiązania wobec klientów | 543 365 | 5 475 648 | 1 535 925 | 1 539 385 | 128 505 | 525 | 2 963 | 9 226 316 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane | - | 821 640 | 1 217 084 | 874 497 | 3 000 000 | 000 000 | 240 000 | 6 560 893 |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | - | - | - | - | - | 30 000 | - | 30 000 |
Zobowiązania podporządkowane | - | - | - | - | - | 30 000 | 000 000 | 582 984 |
Pozostałe pasywa | - | - | - | - | - | - | - | 1 711 662 |
Pozycja krótka | 543 365 | 7 851 420 | 2 788 256 | 2 519 162 | 3 603 296 | 356 288 | 921 034 | 20 294 483 |
Xxxx - bilans | 535 343 | -3 490 127 | -2 273 482 | 223 357 | -440 273 | 1 234 020 | 4 463 298 | - |
Instrumenty pochodne | ||||||||
Kwoty kupione | - | 1 501 665 | 1 362 546 | 2 083 165 | 1 000 000 | 000 191 | 1 355 648 | 8 166 058 |
Kwoty sprzedane | - | 1 513 340 | 1 360 052 | 2 067 256 | 1 325 383 | 537 191 | 1 355 648 | 8 158 870 |
Xxxx - xxxxxxxxxx | - | -11 675 | 2 494 | 15 909 | 460 | - | - | 7 188 |
30.06.2009 (w tys. PLN) | Bez określoneg o terminu | Do 1 m-ca | 1 - 3 m - ce | 3 - 12 m - cy | 1 - 3 lat | 3 - 5 Lat | > 5 lat | Razem |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | - | - | - | - | - | - | - | 2 031 736 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | -67 003 | 129 781 | 164 239 | 480 265 | 409 929 | 18 427 | 35 583 | 1 171 221 |
Należności od banków | -125 | 327 320 | 2 264 | 9 835 | - | - | - | 339 294 |
Należności od klientów | 577 712 | 2 469 690 | 361 502 | 1 425 616 | 2 066 640 | 1 573 085 | 5 372 182 | 13 846 427 |
Inwestycje dostępne do sprzedaży | 668 | 999 806 | 29 737 | 476 129 | 376 092 | - | 331 033 | 2 213 465 |
Pozostałe inwestycje | - | - | - | - | - | - | - | - |
Inne aktywa | - | - | - | - | - | - | - | 460 369 |
Pozycja długa | 511 252 | 3 926 597 | 557 742 | 2 391 845 | 2 852 661 | 1 591 512 | 5 738 798 | 20 062 512 |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | - | 125 200 | 142 600 | 242 677 | 79 450 | 15 721 | 31 778 | 637 426 |
Zobowiązania wobec banków | - | 416 888 | 9 465 | 69 890 | 205 031 | 151 441 | 141 975 | 994 690 |
Zobowiązania wobec klientów | - | 5 251 124 | 1 671 390 | 1 208 460 | 35 199 | - | 3 134 | 8 169 307 |
Xxxxxxx i pożyczki otrzymane | - | - | - | 3 971 576 | 4 323 263 | - | - | 8 294 839 |
Zobowiązania podporządkowane | - | - | - | - | - | - | 670 440 | 670 440 |
Pozostałe pasywa | - | - | - | - | - | - | - | 1 295 810 |
Pozycja krótka | - | 5 793 208 | 1 823 455 | 5 492 603 | 4 642 943 | 167 162 | 847 327 | 20 062 512 |
Xxxx - bilans | 511 252 | -1 866 611 | -1 265 713 | -3 100 758 | -1 790 282 | 1 424 350 | 4 891 471 | - |
Instrumenty pochodne | ||||||||
Kwoty kupione | - | 1 462 199 | 5 508 210 | 6 801 210 | 1 083 541 | 1 003 199 | 1 469 429 | 17 327 788 |
Kwoty sprzedane | - | 1 458 634 | 5 617 793 | 6 911 795 | 1 078 392 | 1 003 199 | 1 469 429 | 17 539 242 |
Luka - pozabilans |
Ryzyko walutowe
Dane na temat ryzyka walutowego (w tys. PLN) | 30.06.20101 | 31.12.2009 | 30.06.2009 | |||
Wykorzystanie limitu pozycji | 57% | 14 334 | 15% | 21 873 | 7% | 10 965 |
Wykorzystanie limitu VaR | 125% | 250 | 9% | 112 | 5% | 61 |
Dane na temat wykorzystania limitów pozycji walutoweji wartości zagrożonej są przedstawione w poniższej tabeli: Nota 15.3.1
Przekroczenie limitu VaR FX na dzień 30.06.2010 roku wynikało z tytułu zawiązania rezerwy dla kredytu walutowego. Wykorzystanie limitów dla portfela ryzyka walutowego przedstawiało się następująco:
Nota 15.3.2
1.01.2010 – 30.06.2010 | Wykorzystanie limitów | ||
minimalne | średnie | maksymalne | |
VaR | 1% | 12% | 125% |
Całkowita pozycja walutowa | 4% | 16% | 62% |
1.01.2009 – 31.12.2009 | Wykorzystanie limitów | ||
minimalne | średnie | maksymalne | |
VaR | 2% | 9% | 47% |
Całkowita pozycja walutowa | 3% | 9% | 22% |
1.01.2009 – 30.06.2009 | Wykorzystanie limitów | ||
minimalne | średnie | maksymalne | |
VaR | 2% | 10% | 35% |
Całkowita pozycja walutowa | 4% | 9% | 17% |
1 W pierwszym półroczu 2010 roku limit pozycji został zmniejszony ze 150 mln PLN według stanu na dzień 31.12.2009 roku i 30.06.2009 roku do wysokości 25 mln PLN na dzień 30.06.2010 roku, a limit VaR z 1,20 mln PLN według stanu na 31.12.2009 roku i 30.06.2009 roku do 0,20 mln PLN na 30.06.2010 roku.
Poniższa tabela przedstawia strukturę walutową aktywów i pasywów Banku w równowartości złotówkowej na dzień 30.06.2010 roku wraz z danymi porównawczymi według stanu na 31.12.2009 roku i 30.06.2009 roku.
Nota 15.3.3
Składniki pozycji walutowej (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 | |||
Aktywa | Pasywa | Aktywa | Pasywa | Aktywa | Pasywa | |
AUD | 245 | 447 | 457 | 136 | 311 | 456 |
CAD | 1 151 | 1 325 | 851 | 472 | 683 | 386 |
CHF | 4 501 948 | 4 658 554 | 5 075 978 | 5 299 449 | 5 382 226 | 5 616 827 |
CZK | 756 | 1 238 | 15 069 | 15 066 | 2 595 | 2 652 |
DKK | 1 440 | 1 943 | 849 | 892 | 1 772 | 990 |
EUR | 2 431 272 | 3 868 338 | 2 638 404 | 4 033 495 | 3 551 178 | 5 046 450 |
GBP | 10 943 | 11 729 | 9 510 | 9 997 | 10 478 | 12 189 |
HUF | 72 | 68 | 75 | 198 | 236 | 286 |
JPY | 249 | 1 109 | 2 866 | 94 | 46 | 770 |
NOK | 2 510 | 3 452 | 1 056 | 2 668 | 6 000 | 4 705 |
PLN | 11 330 260 | 9 696 085 | 12 347 264 | 10 720 335 | 10 755 753 | 9 026 392 |
SEK | 1 575 | 1 069 | 1 212 | 751 | 4 072 | 2 400 |
USD | 373 634 | 410 166 | 198 663 | 207 554 | 346 126 | 345 784 |
Inne waluty wymienialne | 4 027 | 4 559 | 2 229 | 3 376 | 1 036 | 2 225 |
Razem | 18 660 082 | 18 660 082 | 20 294 483 | 20 294 483 | 20 062 512 | 20 062 512 |
Ryzyko stopy procentowej
Informacje na temat obciążenia ryzykiem stóp procentowych
Na koniec pierwszego półrocza 2010 roku, na koniec 2009 roku oraz na koniec pierwszego półrocza 2009 roku ryzyko Banku na zmianę stóp procentowych przedstawiało się następująco:
Nota 15.4.1
VaR 2-miesieczny, na portfelu bankowym (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
19 028 | 1 347 | 8 105 |
Nota 15.4.2
30.06.2010 Bp sensitivity (+1bp) (w tys. PLN) | CHF | EUR | PLN | USD | Pozostałe | Razem |
D7 | 5,2 | -1,4 | 1,1 | -0,1 | - | 4,8 |
M1 | 8,7 | 5,6 | -3,4 | 0,9 | 0,1 | 11,9 |
M3 | -27,0 | 7,8 | -21,4 | 0,3 | - | -40,3 |
M6 | -24,5 | -2,1 | 1,2 | 0,3 | - | -25,1 |
M9 | - | - | 1,5 | 0,1 | - | 1,6 |
M12 | - | 0,1 | -9,1 | 0,7 | - | -8,3 |
Y2 | - | - | -36,9 | 1,3 | - | -35,6 |
Y3 | - | - | -3,4 | - | - | -3,4 |
Y5 | - | 0,5 | -77,1 | - | - | -76,6 |
Y10 | - | 0,1 | -100,9 | - | - | -100,8 |
Suma | -37,6 | 10,6 | -248,4 | 3,5 | 0,1 |
31.12.2009 Bp sensitivity (+1bp) (w tys. PLN) | CHF | EUR | PLN | USD | Pozostałe | Razem |
D7 | 5,2 | -0,6 | -0,4 | -0,1 | - | 4,1 |
M1 | 1,8 | 2,6 | -14,1 | 0,6 | 0,1 | -9,0 |
M3 | -28,8 | -13,5 | 23,4 | 0,3 | - | -18,6 |
M6 | -15,8 | -3,0 | -6,6 | 0,4 | - | -25,0 |
M9 | - | 0,2 | 0,9 | 0,6 | - | 1,7 |
M12 | - | 0,2 | 7,3 | 0,4 | - | 7,9 |
Y2 | - | -0,4 | -3,4 | 0,1 | - | -3,7 |
Y3 | - | -0,5 | -0,9 | - | - | -1,4 |
Y5 | - | 0,5 | 0,2 | - | - | 0,7 |
Y10 | - | 0,1 | - | - | - | 0,1 |
Suma | -37,6 | -14,4 | 6,4 | 2,3 | 0,1 |
30.06.2009 Bp sensitivity (+1bp) (w tys. PLN) | CHF | EUR | PLN | USD | Pozostałe | Razem |
D7 | 2,73 | 2,96 | -2,15 | -0,11 | -0,004 | 3,43 |
M1 | -3,03 | -1,59 | 4,57 | 0,56 | 0,1 | 0,61 |
M3 | -41,9 | -6,71 | 23,7 | 0,45 | 0,003 | -24,46 |
M6 | -32,23 | -2,56 | 5,37 | 0,44 | - | -28,98 |
M9 | 42,29 | -0,4 | -4,33 | 0,3 | - | 37,86 |
M12 | 27,36 | -0,14 | -6,95 | 0,28 | - | 20,55 |
Y2 | - | -0,72 | -19,29 | 0,04 | - | -19,97 |
Y3 | - | -1,01 | -16,18 | -0,21 | - | -17,40 |
Y5 | - | 0,63 | -52,33 | - | - | -51,7 |
Y10 | - | 0,08 | 0,45 | - | - | 0,53 |
Suma | -4,78 | -9,46 | -67,14 | 1,75 | 0,1 |
1.01.2010 – 30.06.2010 | Wykorzystanie limitów | ||
minimalne | średnie | maksymalne | |
VaR | 7% | 22% | 46% |
Całkowita pozycja stopy procentowej | 6% | 39% | 90% |
Wykorzystanie limitów stopy procentowej portfela od początku 2009 roku przedstawiało się następująco: Nota 15.4.3
1.01.2009 – 31.12.2009 | Wykorzystanie limitów | ||
minimalne | średnie | maksymalne | |
VaR | 26% | 75% | 172% |
Całkowita pozycja stopy procentowej | 30% | 63% | 105% |
1.01.2009 – 30.06.2009 | Wykorzystanie limitów | ||
minimalne | średnie | maksymalne | |
VaR | 35% | 95% | 172% |
Całkowita pozycja stopy procentowej | 30% | 61% | 105% |
Na dzień 30 czerwca 2010 roku nie odnotowano żadnych przekroczeń z ustalonych limitów stopy procentowej.
Ryzyko kontrahenta
Ekwiwalent bilansowy wynosił na 30.06.2010 roku 251 208 tys. PLN, a w okresach porównywalnych na 31.12.2009 roku 318 636 tys. PLN oraz na 30.06.2009 roku 837 942 tys. PLN.
Ryzyko operacyjne Fortis Bank Polska SA
Zarządzanie ryzykiem operacyjnym to ciągłe procesy identyfikacji, analizy, monitorowania, kontroli oraz ograniczania ryzyka operacyjnego, z uwzględnieniem wskazania zakresów odpowiedzialności za te procesy na różnych szczeblach organizacyjnych Banku. Ryzyko operacyjne jest ryzykiem podstawowym, wpisanym w działalność Banku, które rośnie wraz ze stopniem złożoności organizacji, stosowanych systemów oraz oferowanych produktów i usług.
Bank przyjął dla potrzeb zarządzania ryzykiem operacyjnym definicję zaproponowaną przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, zgodnie z którą ryzyko operacyjne należy rozumieć jako ryzyko straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i systemów technicznych lub z zagrożeń zewnętrznych. W zakres ryzyka operacyjnego wchodzi ryzyko prawne oraz ryzyko braku zgodności.
Strategia i polityka Banku w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym opisane zostały w przyjętym przez Bank dokumencie „Strategia i polityka ryzyka operacyjnego Fortis Bank Polska SA”.
Strategią Banku jest wprowadzenie i utrzymanie wysokiego poziomu standardów zarządzania ryzykiem operacyjnym, gwarantujących bezpieczeństwo depozytów klientów i kapitału oraz stabilność wyniku finansowego Banku.
Zarząd Banku dokonuje okresowej oceny realizacji założeń strategii w zakresie zasad zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku. W tym celu Zarząd Banku jest regularnie informowany o skali i rodzajach ryzyka operacyjnego, na które narażony jest Bank, jego skutków i metod zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Bieżącym badaniem ryzyka operacyjnego oraz rozwojem i doskonaleniem adekwatnych technik jego kontroli zajmuje się wyspecjalizowana komórka organizacyjna, Departament Monitoringu Kontroli Operacyjnych, wchodzący w skład Pionu Zapewnienia Zgodności oraz Monitoringu Kontroli Operacyjnych. Natomiast określanie i realizacja strategii Banku w zakresie ubezpieczeń, jako metody ograniczania ryzyk stanowi kompetencję Zespołu Transferu Ryzyka w Departamencie Administracji i Ochrony.
Bank precyzyjnie określa podział obowiązków w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym, dostosowany do istniejącej struktury organizacyjnej, z uwzględnieniem ewidencji strat operacyjnych oraz monitorowania, ograniczania i raportowania poziomu ryzyka operacyjnego.
Rejestracja strat operacyjnych pozwala na efektywne analizowanie i monitorowanie ryzyka operacyjnego. Prowadzona przez Bank polityka, dotycząca sposobu rejestracji strat operacyjnych, ma umożliwić sprawne i wolne od błędów, rejestrowane wszystkich strat operacyjnych. Proces ewidencji strat jest nadzorowany przez Departament Monitoringu Kontroli Operacyjnych, który również prowadzi dokumentację merytoryczną zawartości baz zarejestrowanych danych i odpowiada za jakość i kompletność tych danych.
Bank przywiązuje szczególną uwagę do procesów identyfikacji i oceny przyczyn bieżącej ekspozycji na ryzyko operacyjne w obrębie produktów bankowych, zmniejszania poziomu ryzyka operacyjnego poprzez poprawę procesów wewnętrznych, a także do ograniczania ryzyka operacyjnego, towarzyszącego wprowadzaniu nowych produktów i usług. W związku z tym każda strata operacyjna jest klasyfikowana z uwzględnieniem typu zagrożeń operacyjnych, przyczyny powstania ryzyka operacyjnego, istnienia ryzyka powiązanego, konsekwencji księgowych oraz ewentualnego zaistnienia roszczenia zgłoszonego przez osoby trzecie.
Polityka Banku stanowi, że straty operacyjne alokowane są na linie biznesowe. Naczelną ideą alokacji, jest zapewnienie, aby kierownictwo linii biznesowych było bezpośrednio zainteresowane jakością kontroli i efektywnością ograniczania ryzyka operacyjnego, towarzyszącego obsłudze poszczególnych produktów.
Bieżącemu monitorowaniu pod kątem ekspozycji na ryzyko operacyjne podlegają obszary ryzyka o kluczowym znaczeniu dla produktów oferowanych przez Bank. W tym celu Bank kontroluje poziom ryzyka operacyjnego przy użyciu zdefiniowanych Kluczowych Wskaźników Ryzyka, czyli mierzalnych wartości umożliwiających bieżące monitorowanie zmian profilu ryzyka operacyjnego, analizę trendu zmian ekspozycji na ryzyko oraz wczesne wykrycie wzrostu poziomu zagrożenia operacyjnego dla wskazanych obszarów działalności Banku.
Bank dokonuje okresowej weryfikacji skuteczności funkcjonowania wdrożonego systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz jego adekwatności do aktualnego profilu ryzyka Banku. Kontrola i regularne przeglądy systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym są dokonywane przez Departament Audytu, niezależny pod względem operacyjnym i zatrudniający kompetentny, odpowiednio wyszkolony personel. Rada Nadzorcza Banku sprawuje nadzór nad kontrolą systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz ocenia jej adekwatność i skuteczność.
Do wyliczenia wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyka operacyjnego Bank stosuje metodę podstawowego wskaźnika (ang. Basic Indicator Approach).
W ramach zarządzania ryzykiem prawnym Departament Prawny ds. Obsługi Klientów Korporacyjnych oraz Departament Prawny ds. Obsługi Klientów Detalicznych oraz Funkcji Wspierających monitorują i analizują w/w obszary oraz informują Departament ds. Zapewnienia Zgodności i Departament Audytu o zauważonych ryzykach i nieprawidłowościach.
Fortis Private Investments Polska S.A.
Ryzyko operacyjne to ryzyko straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i systemów technicznych lub z zagrożeń zewnętrznych.
Ryzyko operacyjne zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 listopada 2009 roku w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych dla domów maklerskich oraz maksymalnej wysokości kredytów, pożyczek i wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych w stosunku do kapitałów jest ryzykiem istotnym i Spółka obligatoryjnie wylicza ekspozycję na to ryzyko. Jako spółka zależna Banku FPIP jest zobowiązany do dostarczania danych finansowych w celu jego wyliczenia i dalszego raportowania przez Bank. W celu obliczenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego, FPIP dostarcza dane finansowe zgodnie z rekomendacjami nadzorczymi dla kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego według metody podstawowego wskaźnika.
Zgodnie z wymaganiami Nowej Umowy Kapitałowej, Bank zobowiązany jest do ewidencjonowania strat operacyjnych podmiotu zależnego Fortis Private Investments Polska (FPIP). Straty operacyjne FPIP ewidencjonowane są w prowadzonej przez Bank bazie danych na podstawie informacji przekazanych przez FPIP.
Ryzyko braku zgodności Fortis Bank Polska SA
Za jeden z kluczowych czynników warunkujących sprawne funkcjonowanie i realizację przyjętej misji i strategii działania, Bank uznaje swój wizerunek i zaufanie, które systematycznie budowane jest w relacjach z klientami, kontrahentami, akcjonariuszami oraz pracownikami. Jako jedno z podstawowych zagrożeń dla dobrej reputacji i wizerunku uznaje się niezgodność działania Banku i jego pracowników z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, jak i wewnętrznych regulacji.
Dążąc do zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności działalności, w szczególności przez wykluczenie lub ograniczenie ryzyka braku zgodności, a tym samym i sankcji prawnych, strat finansowych lub utraty dobrej reputacji, istotnych dla obecnej i przyszłej pozycji Banku wobec jego konkurentów i w odbiorze publicznym, opracowana została „Polityka zarządzania ryzykiem braku zgodności w Fortis Banku Polska S.A.”. Jednocześnie wdrożone zostały procesy monitorowania, identyfikacji i analizy zgodności regulacji wewnętrznych Banku oraz praktyki bankowej i postępowania osób zatrudnionych w Banku z obowiązującymi przepisami. Nad tymi procesami pieczę sprawuje Departament ds. Zapewnienia Zgodności.
Bank opracował wewnętrzną Politykę Akceptacji Klienta, wdrażając tym samym niezbędne oprogramowanie informatyczne, służące do weryfikacji obsługiwanych klientów, pod kątem występowania na listach podmiotów sankcjonowanych i dostosowując Bank do wymogów nowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu, co wpisuje się w zarządzanie ryzykiem braku zgodności.
Fortis Private Investments Polska S.A.
Zadania związane z zapewnieniem i kontrolą zgodności działań firmy inwestycyjnej oraz jej pracowników, zarówno z obowiązującymi regulacjami prawnymi, jak i wewnętrznymi procedurami w FPIP, wykonuje Zespół Nadzoru Wewnętrznego. Wymagane regulacjami rynku kapitałowego procedury i rozwiązania organizacyjne są odpowiednio do zmian przepisów systematycznie wdrażane. Raporty z wykonywania nadzoru wewnętrznego są regularnie przekazywane do Zarządu i Rady Nadzorczej FPIP oraz do Komisji Nadzoru Finansowego, co umożliwia regulatorowi rynku ocenę efektywności tych działań w FPIP.
Korzystając z wypracowanej w Grupie kapitałowej metodologii, FPIP co roku dokonuje analizy ryzyka braku zgodności i na jej podstawie ustala plan wskazujący priorytetowe działania w obszarach wymagających szczególnej uwagi.
Polityka Bezpieczeństwa Fortis Bank Polska SA
Koncentrując się na minimalizacji ryzyka, Bank uwzględnia potrzebę zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa aktywów oraz informacji w aspekcie prawnym i biznesowym.
Bank, mając na uwadze, iż usługi finansowe wymagają specjalistycznej wiedzy oraz stałego dostępu do rzetelnych danych, a wiarygodne informacje stanowią czynnik decydujący o pozycji rynkowej podmiotu finansowego, szczególną uwagę zwraca na rozwiązania systemowe, których celem jest ochrona informacji przed zagrożeniami i podatnościami w sposób ciągły i właściwy.
Rozwiązaniem systemowym pozwalającym na doskonalenie, monitoring i kontrolę obszaru bezpieczeństwa informacji na każdym poziomie zarządzania Banku, jest System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (SZBI). System oparty jest na podejściu procesowym w aspekcie implementowanych zabezpieczeń.
Zaprojektowane i realizowane systemowe podejście do bezpieczeństwa informacji, w aspekcie implementowanych zabezpieczeń, warunkowane jest potrzebą ciągłego doskonalenia produktów i usług realizowanych dla klienta.
Działania systemowe, polegające na analizie ryzyka, klasyfikacji informacji, zarządzaniu incydentami, scentralizowanym zarządzaniu i kontroli dostępów do systemów IT, a także zarządzaniem zmianą, usystematyzowanym procesie ciągłości działania, standardach wymiany i dostępu do informacji, standardzie zabezpieczeń mienia, realizują kompleksowe podejście do bezpieczeństwa informacji.
Bank realizuje schemat działań w ramach SZBI poprzez Politykę Bezpieczeństwa Informacji oraz polityki obszarowe wchodzące w skład Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, tj. Politykę Bezpieczeństwa Teleinformatycznego, Politykę Bezpieczeństwa Fizycznego, Politykę zarządzania przez Bank ryzykiem braku zgodności, Politykę Bezpieczeństwa Danych Osobowych, Politykę Utrzymania Ciągłości Działania Banku, Zarządzania kryzysowego.
Dla celów planowania i wdrażania działań korygujących i zapobiegawczych, w Banku funkcjonuje system gromadzenia danych o incydentach. System ten pozwala na budowanie bazy wiedzy o zagrożeniach i podatnościach, mających wpływ na poufność, dostępność i rzetelność informacji oraz danych przetwarzanych w Banku.
Powyższe działania w swoim założeniu przyczyniają się do obniżania ryzyka utraty dostępności, rzetelności i poufności informacji, poprzez przewidywanie i zapobieganie czynnikom ujemnym, mającym odzwierciedlenie w jakości oferowanych produktów i usług.
Koordynacja procesu bezpieczeństwa informacji w Banku, realizowana jest przez Departament Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania, Komitet ds. Bezpieczeństwa Informacji oraz jednostki merytoryczne realizujące zadania w poszczególnych obszarach BI: Pion Technologii i Systemów Informatycznych, Pion Nieruchomości, Zakupów i Administracji, Pion Zapewnienia Zgodności i Monitoringu Kontroli Operacyjnych oraz Pion Zarządzania Kapitałem Ludzkim.
System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji podlega corocznej ocenie wykonywanej przez zewnętrznego audytora, na zgodność systemu ze standardem ISO/IEC 27001. Wyniki audytu potwierdzają efektywność wdrożonych, utrzymywanych i rozwijanych zabezpieczeń.
Zmiany organizacyjne będące skutkiem przejęcia Fortis Bank Polska przez BNP Paribas doprowadziły do przesunięcia obszaru zarządzania ciągłością działania do Departamentu Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania. W tym zakresie Bank realizuje zadania zmierzające do utworzenia zintegrowanego systemu zarządzania ciągłością pracy, który umożliwi identyfikację potencjalnych zagrożeń dla organizacji oraz oszacowanie przewidywalnego wpływu, jaki zagrożenia te mogłyby wywrzeć na istniejące w Banku procesy, w przypadku ich wystąpienia.
Zasady zarządzania ciągłością działania Banku opisano w wewnętrznych regulacjach: „Zarządzanie kryzysowe w Fortis Bank Polska SA” oraz „Polityka utrzymania ciągłości działania Banku”.
W Banku funkcjonuje wyspecjalizowany Komitet ds. Utrzymania Ciągłości Pracy Banku, utworzony jako ciało zatwierdzające, które ma na celu wspieranie Zarządu Banku w efektywnym zarządzaniu ciągłością działania Banku.
Bank realizuje analizy dotyczące utrzymania ciągłości działania i wskazujące na konieczność zabezpieczenia danego obszaru, a następnie opracowuje plany zachowania ciągłości, które precyzują działania, jakie należy podjąć w celu przywrócenia funkcji biznesowych przed, w trakcie i po ustaniu zdarzenia kryzysowego.
Za realizację zadań w obszarze zarządzania ciągłością działania Banku odpowiada Zespół ds. Zapewnienia Ciągłości Działania w Departamencie Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania.
Mając na uwadze wzrost zewnętrznych i wewnętrznych zagrożeń noszących znamiona nadużycia lub przestępstwa, wymierzonych przeciwko aktywom Banku i jego klientów, a także stale doskonalone modus operandi takich zdarzeń, Bank utrzymuje i stale doskonali procesy przeciwdziałania, wykrywania i badania tego typu przypadków. W zakresie ww. kompetencji w Banku funkcjonuje Departament ds. Przeciwdziałania Nadużyciom, realizujący swoje zadania w oparciu o ścisłą współpracę z organami wymiaru sprawiedliwości oraz instytucjami rynku finansowego.
Fortis Private Investments Polska S.A.
Biorąc pod uwagę wielkość firmy inwestycyjnej oraz obszar jej działalności, FPIP wprowadził „Politykę bezpieczeństwa informacji Fortis Private Investments Polska S.A.” wraz z „Instrukcją zarządzania systemem informatycznym służącym do przetwarzania danych osobowych Fortis Private Investments Polska S.A.” i stosuje zabezpieczenia mające na celu zapewnienie poufności, rzetelności i dostępności informacji, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz wymaganiami stawianymi przez właściciela.
Ryzyko biznesowe Fortis Bank Polska SA
Ryzyko biznesowe to ryzyko poniesienia strat o charakterze materialnym i niematerialnym w wyniku zmian w otoczeniu konkurencyjnym, w którym działa Bank, bieżącej działalności biznesowej lub niewłaściwych decyzji biznesowych. Ryzyko biznesowe zazwyczaj wynika z czynników zewnętrznych, jednak może być ograniczane przez efektywne działania zarządcze.
W obszarze ryzyka biznesowego Bank identyfikuje także ryzyko strategiczne i ryzyko utraty reputacji.
Ryzyko strategiczne należy rozumieć jako ryzyko negatywnych konsekwencji finansowych spowodowanych podjęciem przez kadrę zarządzającą decyzji dotyczących zarówno wyboru strategii biznesowych, jak również metody ich realizacji, z uwzględnieniem umiejętności efektywnego reagowania na czynniki zewnętrzne.
Ryzyko utraty reputacji to ryzyko utraty przez Bank wizerunku solidnego partnera biznesowego skutkujące pogorszeniem się lub utratą zaufania klientów, akcjonariuszy, kontrahentów lub regulatorów, będącego na przykład wynikiem niewłaściwych działań samego Banku lub jego pracowników, zaangażowania się Banku w niejasne relacje biznesowe czy też konsekwencją przegranych spraw sądowych.
Utratę reputacji Banku należy rozumieć jako zagrożenie, które może zaszkodzić potencjałowi biznesowemu oraz negatywnie wpłynąć na skalę działalności zarówno samego Banku jak i innych jednostek grupy BNP Paribas Fortis. Ryzyko utraty reputacji może mieć istotny wpływ na obecne i przyszłe przychody i zdolność pozyskiwania kapitału, co bezpośrednio wynika z negatywnego postrzegania instytucji przez opinię publiczną. Ryzyko to wpływa także na możliwość nawiązywania nowych relacji lub kontynuowania świadczenia usług obecnym klientom.
Ocena ryzyka biznesowego wykonywana jest przez Bank w ramach regularnie (corocznie) przeprowadzanych sesji Kontroli i Samooceny Ryzyka, z uczestnictwem członków Zarządu Banku oraz zaproszonych reprezentantów wyższej kadry zarządzającej Banku. Podczas tej sesji Bank wyznacza kwotę kapitału wewnętrznego z tytułu ryzyka biznesowego zgodnie z aktualnie przyjętą przez Bank metodologią.
Bank zarządza ryzykiem biznesowym poprzez ciągłe procesy monitorowania i analizy podjętych decyzji biznesowych w odniesieniu do efektów ich realizacji oraz zmian w otoczeniu rynkowym. Strategią Banku jest wprowadzenie i utrzymanie wysokiego poziomu standardów zarządzania i oceny ryzyka biznesowego, gwarantujących bezpieczeństwo depozytów klientów i kapitału, a także stabilność wyniku finansowego Banku.
Fortis Private Investments Polska S.A.
FPIP przyjął, dla potrzeb zarządzania ryzykiem biznesowym, definicje ryzyk zgodne z definicjami obowiązującymi w Banku.
Ocena ryzyka biznesowego wykonywana jest przez FPIP w ramach regularnie (corocznie) przeprowadzanych sesji Kontroli i Xxxxxxxxx Xxxxxx, z uczestnictwem reprezentantów wyższej kadry zarządzającej FPIP. Podczas tej sesji FPIP wyznacza kwotę kapitału wewnętrznego z tytułu ryzyka biznesowego zgodnie z aktualnie przyjętą metodologią.
Zarządzanie kapitałem Adekwatność kapitału
Aktualna polityka Grupy dotycząca utrzymania funduszy własnych na adekwatnym poziomie odnosi się do kategorii adekwatności kapitałowej, współczynnika wypłacalności i struktury funduszy własnych opisanych w prawie bankowym oraz przepisach wykonawczych do tego aktu.
Zasady zarządzania kapitałem w Banku, nie uległy zmianie w stosunku do przedstawionych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Banku za rok zakończony 31 grudnia 2009 roku.
Nota 15.5
Adekwatność kapitału (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | 30.06.2009 |
Razem fundusze własne plus kapitał krótkoterminowy | 1 950 974 | 1 905 192 | 1 407 100 |
Całkowity wymóg kapitałowy | 1 134 134 | 1 137 639 | 1 184 726 |
Współczynnik adekwatności kapitałowej | 13,76% | 13,40% | 9,50% |
W pierwszym półroczu 2010 roku pozycja kapitałowa utrzymywała się na bezpiecznym poziomie.
Poziom funduszy własnych Banku pozostawał stabilny, niewielkie zmiany wartości wynikały głównie ze zmian kursu walutowego (wzrost funduszy w porównaniu do grudnia 2009 wyniósł 2,4%). Współczynnik wypłacalności wyniósł na koniec czerwca 2010 roku 13,76%. Zaangażowanie ważone ryzykiem wyniosło 14 177 mln PLN i spadło w stosunku do roku ubiegłego o 0,3%.
W tym samym czasie aktywa i zobowiązania pozabilansowe ważone ryzykiem wzrosły o 3,7% do poziomu 12 824 mln PLN.
Fundusze własne Banku były utrzymywane na poziomie znacznie wyższym od wartości wymogu kapitału wewnętrznego, niezbędnego do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności Banku.
Sytuacja płynnościowa Banku w pierwszym półroczu 2010 roku pozostawała na bezpiecznym poziomie. Wszystkie nadzorcze miary płynności zostały dochowane. Wielkość zaciągniętych linii kredytowych z Grupy, jak i pożyczek podporządkowanych, nie uległa zmianie. Linie kredytowe, których termin spłaty przypadał w pierwszej połowie 2010 roku zostały przedłużone.
Należy ocenić, że zarówno sytuacja płynnościowa, jak i kapitałowa Banku pozostaje stabilna. Źródła finansowania, które Bank wykorzystuje pozwalają na bezpieczne prowadzenie działalności i realizowanie planów Banku.
16. Inne istotne informacje
16.1. Opis czynników i zdarzeń, w szczególności o nietypowym charakterze, mających znaczący wpływ na osiągnięte wyniki finansowe
Bank nie zidentyfikował czynników, które miały znaczący wpływ na osiągnięte wyniki finansowe.
16.2. Wskazanie skutków zmian w strukturze grupy
W ramach realizacji Industrial Plan ogłoszonego w grudniu 2009 roku przez BNP Paribas SA, strategia grupy obejmuje integrację wybranych biznesowych i operacyjnych części działalności prowadzonej w Polsce, w tym realizację koncepcji ‘jednej organizacji’ i utworzenie w Banku linii biznesowej Personal Finance.
Realizacja koncepcji ‘jednej organizacji’ pozwoli na wzmocnienie współpracy i wykorzystywanie synergii pomiędzy wieloma podmiotami reprezentującymi grupę w Polsce. W szczególności Fortis Bank Polska SA i Oddział BNPP w Polsce - zachowując odrębny status prawny -proponuje przedsiębiorstwom pełne spektrum usług przy ścisłej współpracy.
W ramach integracji grupy BNP Paribas SA w Polsce w obszarze bankowości korporacyjnej, wprowadzony zostanie nowy podział zakresu działalności pomiędzy Oddziałem BNPP a Bankiem, który zapewni przejrzystość działania i brak konkurencji między jednostkami grupy.
16.3. Informacja dotycząca zmian zobowiązań warunkowych
Zobowiązania warunkowe otrzymane (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | zmiana(%) |
Otrzymane zobowiązania finansowe | 2 381 011 | 4 242 177 | -44% |
Otrzymane zobowiązania gwarancyjne | 136 178 | 259 672 | -48% |
Razem zobowiązania warunkowe otrzymane | 2 517 189 | 4 501 849 |
W poniższych tabelach zaprezentowana została zmiana zobowiązań warunkowych udzielonych i otrzymanych. Nota 16.3
Zobowiązania warunkowe udzielone (w tys. PLN) | 30.06.2010 | 31.12.2009 | zmiana(%) |
Udzielone zobowiązania finansowe | 2 446 905 | 2 628 305 | -7% |
Udzielone zobowiązania gwarancyjne | 926 822 | 805 490 | 15% |
Razem zobowiązania warunkowe udzielone | 3 373 727 | 3 433 795 |
Od końca 2009 roku istotnej zmianie uległy zobowiązania z tytułu otrzymanych linii kredytowych oraz otrzymanych gwarancji.
W pierwszym półroczu 2010 roku nie nastąpiły istotne zmiany w udzielonych zobowiązaniach warunkowych.
16.4. Informacja dotycząca zmian rezerwy na koszty restrukturyzacji
W związku z projektem optymalizacji działalności operacyjnej Bank utworzył rezerwę restrukturyzacyjną w 2009 roku w wysokości 20 238 tys. PLN. W pierwszym półroczu 2010 roku nastąpiło zmniejszenie rezerwy o kwotę 19 241 tys.PLN i na 30 czerwca 2010 roku saldo rezerwy restrukturyzacyjnej wyniosło 997 tys. PLN.
16.5. Informacja o akcjonariuszach posiadających bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zależne co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu na dzień przekazania śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego wraz ze wskazaniem liczby posiadanych przez te podmioty akcji, ich procentowego udziału w kapitale zakładowym, liczby głosów z nich wynikających i ich procentowego udziału w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu oraz wskazanie zmian w strukturze własności znacznych pakietów akcji emitenta w okresie od przekazania skonsolidowanego raportu rocznego za 2009 rok
Struktura akcjonariatu na dzień przekazania śródrocznego skróconego skonsolidowanego sprawozdania finansowego za pierwsze półrocze 2010 roku, tj. na 31 sierpnia 2010 roku przedstawiała się następująco:
liczba akcji | % udział w kapitale zakładowym | liczba głosów na WZ | % udział w ogólnej liczbie głosów | |
Fortis Bank S.A./NV* | 18 848 593 | 78,13% | 18 848 593 | 78,13% |
Dominet SA** | 5 243 532 | 21,74% | 5 243 532 | 21,74% |
Pozostali | 31 381 | 0,13% | 31 381 | 0,13% |
Razem: | 24 123 506 | 100,00% | 24 123 506 | 100,00% |
* BNP Paribas SA jest podmiotem dominującym (74,93% akcji) w stosunku do Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli.
** Fortis Bank SA/NV jest podmiotem dominującym (100% akcji) w stosunku do Dominet SA.
Struktura akcjonariatu nie uległa zmianie od dnia przekazania skonsolidowanego raportu rocznego za 2009 rok, tj. 12 marca 2010 roku.
W pierwszym półroczu 2010 roku oraz na dzień przekazania raportu, tj. na 31 sierpnia 2010 roku Xxxx nie podjął jeszcze działań zmierzających do wprowadzenia akcji serii L i M do obrotu giełdowego. Wszystkie pozostałe akcje serii A do K są dopuszczone i wprowadzone do obrotu giełdowego.
16.6. Wskazanie postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej
Od 2001 roku trwa postępowanie przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), wszczęte na wniosek Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji (POHID) w sprawie stosowania praktyk ograniczających konkurencję na rynku kart płatniczych przez VISA i MasterCard oraz 20 banków, w tym Fortis Bank Polska SA. Zarzut ograniczenia konkurencji dotyczył zawarcia porozumienia w przedmiocie pobierania opłat intercharge. UOKiK uznał, że opłaty te są pobierane nienależnie, co z kolei ma wpływ na wysokość cen produktów konsumpcyjnych. Prezes UOKiK wydał decyzję o nałożeniu kary w wysokości 2,9 mln PLN na Fortis Bank Polska SA z rygorem natychmiastowej wykonalności. Bank złożył w tym przedmiocie zażalenie na decyzję Prezesa UOKiK. W dniu 13 listopada 2008 roku Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
— XVII Wydział Sądu Okręgowego w Warszawie wydał wyrok stwierdzający, że ustalanie prowizji przy przyjmowaniu płatności kartą nie stanowi praktyki naruszającej konkurencję. Prezes XXXxX złożył apelację od wyroku, a Bank wniósł o oddalenie apelacji. Na wypadek niepomyślnego rozstrzygnięcia Bank utworzył w 2007 roku rezerwę w wysokości 2,9 mln PLN. Do dnia publikacji niniejszego raportu postępowanie nie zostało zakończone.
16.7. Informacje o udzieleniu przez emitenta lub jednostkę od niego zależną poręczeń kredytu lub pożyczki lub udzieleniu gwarancji – łącznie jednemu podmiotowi lub jednostce zależnej od tego podmiotu, jeżeli łączna wartość istniejących poręczeń lub gwarancji stanowi równowartość co najmniej 10% kapitałów własnych grupy
W pierwszym półroczu 2010 roku nie zostało udzielone poręczenie kredytu lub pożyczki ani gwarancji, których łączna wartość istniejących poręczeń lub gwarancji stanowi równowartość co najmniej 10% kapitałów własnych Grupy.
16.8. Wskazanie czynników, które w ocenie emitenta będą miały wpływ na osiągnięte wyniki w perspektywie co najmniej kolejnego kwartału
W trzecim kwartale 2010 roku planowane jest wdrożenie zmiany polegającej na oparciu identyfikacji przesłanek utraty wartości dla kredytów gotówkowych i samochodowych udzielanych klientom indywidualnym wyłącznie w oparciu o przesłanki dotyczące danej ekspozycji a nie jak dotąd wszystkich ekspozycji klienta. Działanie to ma na celu dostosowanie do standardów Grupy BNP Paribas stosowanych w odniesieniu do ekspozycji segmentu Personal Finance (wchodzącej w skład linii biznesowej RB). W momencie wdrożenia zmiana ta spowoduje rozwiązanie odpisów aktualizacyjnych na kwotę ok. 7,5 mln złotych tj. poniżej 0,7% łącznego salda odpisów na ekspozycje z utratą wartości według stanu na koniec czerwca 2010 roku.
16.9. Inne informacje, istotne dla oceny sytuacji kadrowej, majatkowej, finansowej, wyniku finansowego i ich zmian oraz informacje, które są istotne dla oceny możliwości realizacji zobowiązań grupy
Zatwierdzenie Programu postępowania naprawczego dla Fortis Banku Polska SA przez Komisję Nadzoru Finansowego
W dniu 9 marca 2010 roku Bank otrzymał informację o zatwierdzeniu przez Komisję Nadzoru Finansowego Programu postępowania naprawczego dla Fortis Banku Polska SA, złożonego przez Bank w dniu 16 grudnia 2009 roku z uzupełnieniami.
Realizacja programu ma na celu ograniczenie różnych obszarów ryzyka w dalszej działalności Banku oraz podniesienie efektywności działania, czego planowanym efektem będzie osiąganie dodatnich wyników finansowych oraz poprawa głównych wskaźników ekonomicznych Banku. Realizację programu zaplanowano do 31 grudnia 2012 roku.
KNF pozytywnie oceniła dotychczasowe działania Banku, w wyniku których uległa znacznej poprawie sytuacja kapitałowa i płynnościowa Banku. KNF zobowiązała Zarząd Banku do pełnej realizacji programu i przedstawiania kwartalnych sprawozdań z jego realizacji.
Zmiany w składzie Rady Nadzorczej
Skład Rady Nadzorczej Fortis Banku Polska SA na 31 grudnia 2009 roku był następujący:
1. Xxxxxxx Xxxx - Przewodniczacy
2. Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprzewodniczacy
3. Xxxxxx Xxxxxxx - Wiceprzewodniczacy
4. Xxxxxxxx Xxxxxxx - Członek Rady Nadzorczej
5. Xxxxxxxx Xx Xxxx - Członek Rady Nadzorczej
Pan Xxxxxxxx Xx Xxxx złożył rezygnację z członkostwa w Radzie Nadzorczej Banku od dnia 1 kwietnia 2010 roku. Przyczyną rezygnacji było odejście pana De Gols z grupy BNP Paribas Fortis w związku z przejściem na emeryturę. Pan Xxxxxxxx Xx Xxxx pełnił funkcję członka Rady Nadzorczej Banku od 26 czerwca 2009 roku.
W dniu 29 kwietnia 2010 roku Walne Zgromadzenie powołało Radę Nadzorczą na kolejną pięcioletnią kadencję, upływającą z dniem odbycia się Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe Banku za rok obrotowy 2014. Powołano trzech nowych członków Rady Nadzorczej Banku: Pana Xxxxx Xxxxxx, Pana Xxxxx Xxxxxxxx oraz Pana Xxxx-Xxxxx Xxxxxxxxxx reprezentujących grupę BNP Paribas. Jednocześnie z dniem odbycia się Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia upłynęła kadencja Pana Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxx, Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej Banku oraz Pana Xxxxxxxxx Xxxxxxxx, Członka Rady Nadzorczej Banku, od wielu lat zaangażowanych w prace Rady Nadzorczej Banku.
Na 30 czerwca 2010 roku skład Rady Nadzorczej Fortis Banku Polska SA był następujący:
1. Xxxxxxx Xxxx - Przewodniczący
2. JosClijsters - Wiceprzewodniczący
3. Xxxx Xxxxxx
4. Xxxx Xxxxxxxx
5. Xxxx-Xxxxx Xxxxxxxxxx
Zmiany w składzie Zarządu Fortis Bank Polska SA
Skład Zarządu Fortis Banku Polska SA na dzień 31 grudnia 2009 roku:
1. Xxxxxxxxx Xxxxxxx - Prezes Zarządu
2. Xxx Xxxxx - Pierwszy Wiceprezes Zarządu
3. Xxxxxxxx Xxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
4. Xxxx-Xxx Xxxxxx - Wiceprezes Zarządu
5. Xxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
6. Xxxxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
7. Xxxxxx Xxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
8. Xxxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
Rada Nadzorcza Banku na posiedzeniu w dniu 30 kwietnia 2010 roku, powołała Zarząd Banku w dotychczasowym składzie na kolejną 5-letnią kadencję kończącą się z dniem odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdania finansowe Banku za rok obrotowy 2014.
Jednocześnie Rada Nadzorcza powołała Panią Xxxxx Xxxxx na Członka Zarządu Fortis Banku Polska SA od dnia 1 czerwca 2010 roku.
W dniu 18 czerwca 2010 roku Rada Nadzorcza Banku powołała pana Xxxxxxxxx Xxxxxxx, Wiceprezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego grupy BNP Paribas na Polskę, na stanowisko Prezesa Zarządu Banku ze skutkiem od daty uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego na to powołanie, najwcześniej od dnia 1 lipca 2010 roku.
Skład Zarządu Fortis Banku Polska SA na 30 czerwca 2010 roku był następujący:
1. Xxxxxxxxx Xxxxxxx - Prezes Zarządu
2. Xxx Xxxxx - Pierwszy Wiceprezes Zarządu
3. Xxxxxxxx Xxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
4. Xxxx-Xxx Xxxxxx - Wiceprezes Zarządu
5. Xxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
6. Xxxxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
7. Xxxxxx Xxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
8. Xxxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
9. Xxxxx Xxxxx - Członek Zarządu
Od dnia 1 lipca 2010 roku do czasu uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego, Rada Nadzorcza powierzyła panu Xxxxxxxxxxx Xxxxxxx pełnienie obowiązków Prezesa Zarządu Banku.
16.10. Uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy
Dnia 29 kwietnia 2010 roku odbyło się Zwyczajne Walne Zgromadzenie Fortis Banku Polska SA. Ogłoszenie i przebieg Walnego Zgromadzenia dostosowane zostały do znowelizowanych przepisów kodeksu spółek handlowych, które weszły w życie z dniem 3 sierpnia 2009 roku. Ogłoszenie o zwołaniu Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Fortis Banku Polska SA wraz z projektami uchwał i materiałami, które były na nim prezentowane ukazały się na stronie internetowej Banku w dniu 1 kwietnia 2010 roku.
Walne Zgromadzenie zatwierdziło Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe Fortis Banku Polska SA za zakończony rok obrotowy 2009, Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe Banku za rok obrotowy 2009, Sprawozdanie Zarządu Fortis Banku Polska SA z działalności grupy kapitałowej za rok 2009 i Sprawozdanie Zarządu z działalności Banku za rok 2009, a także Sprawozdanie Rady Nadzorczej.
Akcjonariusze Banku udzielili absolutorium z wykonywania obowiązków w 2009 roku wszystkim członkom Zarządu i Rady Nadzorczej Fortis Bank Polska SA.
W związku z upływającą kadencją Rady Nadzorczej, Walne Zgromadzenie powołało nową Radę Nadzorczą w składzie: Xxxxxxx Xxxx, Xxx Xxxxxxxxx oraz trzech nowych członków Rady: Xxxx Xxxxxx, Xxxx Xxxxxxxx, Xxxx-Xxxxx Xxxxxxxxxx na kolejną pięcioletnią kadencję, upływającą z dniem odbycia się Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe Banku za rok obrotowy 2014.
Za rok obrachunkowy 2009, Bank wykazał stratę netto w wysokości 428,7 mln PLN, która decyzją Walnego Zgromadzenia została w całości pokryta z kapitału zapasowego Banku.
W związku z połączeniem prawnym Fortis Banku Polska SA i Dominet Banku S.A., które miało miejsce w dniu 31 lipca 2009 roku, Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę zatwierdzającą Sprawozdanie Finansowe Dominet Banku S.A. za okres od 1 stycznia 2009 roku do 31 lipca 2009 roku i Sprawozdanie Zarządu z Działalności Dominet Banku S.A. za okres od 1 stycznia 2009 roku do 31 lipca 2009 roku, Sprawozdanie Rady Nadzorczej Dominet Banku S.A.
Akcjonariusze zebrani na Walnym Zgromadzeniu podjęli uchwałę w sprawie pokrycia straty wynikającej z operacji połączenia obu banków wysokości 24 mln PLN z kapitału zapasowego Banku.
W związku z nowelizacją przepisów kodeksu spółek handlowych, Walne Zgromadzenie podjęło uchwały w sprawie zmian w statucie Banku i przyjęcia nowego regulaminu obrad Walnego Zgromadzenia.
16.11. Inne istotne wydarzenia
Zawarcie umowy znaczącej z klientem nie będącym podmiotem powiązanym z Bankiem
W dniu 2 kwietnia 2010 roku Bank zawarł umowę ramową na transakcje walutowe z klientem nie będącym podmiotem powiązanym z Bankiem. Łączna wartość umów zawartych w ciągu ostatnich 12 miesięcy z tym klientem wynosi 154 mln PLN.
Największa z zawartych umów z tym klientem to umowa linii gwarancji zawarta 15 stycznia 2010 roku z późniejszymi zmianami w wysokości 134 mln PLN. Limit kredytowy jest nieodnawialny z okresem kredytowania 3 lata, tj. do 14 stycznia 2013 roku.
Warunki udzielania gwarancji na podstawie tej umowy nie odbiegają od warunków rynkowych.
16.12. Oświadczenia Zarządu Banku
Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań
Zgodnie z najlepszą wiedzą Zarządu Banku, półroczne dane finansowe oraz dane porównawcze zaprezentowane w skróconym śródrocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy kapitłowej Fortis Bank Polska Spółka Akcyjna za okres kończący się 30 czerwca 2010 roku zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości i odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową oraz osiągnięty przez Grupę wynik finansowy.
Wybór podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych
Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych Mazars Audyt Sp. z o.o., dokonujący przeglądu skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej Fortis Bank Polska Spółka Akcyjna za okres kończący się 30 czerwca 2010 roku, został wybrany zgodnie z przepisami prawa. Podmiot ten oraz biegli rewidenci spełnili warunki konieczne do wydania bezstronnego i niezależnego wniosku z przeglądu zgodnie z właściwymi przepisami prawa polskiego.
17. Wydarzenia po dniu bilansowym
17.1. Transakcja nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa bankowego prowadzonego przez BNP Paribas SA Oddział w Polsce
W dniu 30 marca 2010 roku została zawarta umowa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA (Bank) a BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce (Oddział). Celem umowy jest nabycie przez Bank zorganizowanej części przedsiębiorstwa bankowego Oddziału po spełnieniu warunków określonych w umowie.
W dniu 26 maja 2010 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zezwolenie na zawarcie powyższej transakcji.
Przedmiotem transakcji są w szczególności relacje z poszczególnymi klientami wraz z ich podstawowymi produktami kredytowymi, depozytowymi, wymiany, cash management, finansowania handlu zagranicznego, w tym gwarancje i zabezpieczenia. W wykonaniu umowy Bank przejmuje obsługę około 150 grup kapitałowych, co stanowi około 350 klientów, po wyrażeniu przez nich zgody na przeniesienie.
Akty wykonawcze do umowy zostały podpisane w dniu 1 lipca 2010 roku.
Wartość płaconej przez Bank wstępnej ceny za nabyte aktywa i przejęte zobowiązania wyznaczona została w oparciu o wartość aktywów netto zorganizowanej części przedsiębiorstwa będącej przedmiotem transakcji według stanu na dzień 31 grudnia 2009 roku. Cena ostateczna zostanie wyznaczona w oparciu o odpowiednie wartości z dnia 30 czerwca 2010 roku, po zbadaniu sprawozdań finansowych Oddziału przez biegłego rewidenta.
Transakcja transferu stanowi przedsięwzięcie zgodnie z MSSF 3. Strony transakcji znajdują się pod wspólną kontrolą BNP Paribas z siedzibą w Paryżu. Połączenia dotyczące przedsięwzięć i jednostek pod wspólną kontrolą nie są objęte obowiązkowym zastosowaniem MSSF 3. Brak też odrębnego standardu odnoszącego się do transakcji dotyczących jednostek i przedsięwzięć pod wspólną kontrolą, wobec czego, zgodnie z MSR 8, jako politykę rachunkowości w stosunku do transakcji transferu Bank przyjął metodę wartości księgowej, jako metodę odzwierciedlającą przemieszczenie transferowanych aktywów i zobowiązań z jednej części grupy (Oddział) do drugiej (Bank).
Różnicę w kwocie -78,0 mln PLN pomiędzy wartością księgową netto nabywanych aktywów i przejmowanych zobowiązań, a wartością płaconej ceny w kwocie 334,9 mln PLN ujmuje się w funduszach własnych Banku. W wyliczeniu różnicy nie uwzględnia się tej części zmian aktywów netto będących przedmiotem transakcji transferu, która dotyczy rozrachunków rozpoznanych w okresie przejściowym. Podane wartości są wartościami szacunkowymi, które mogą ulec zmianie po ostatecznym rozliczeniu transakcji.
Okres przejściowy stanowi okres od 1 lipca 2010 roku, w którym część nabytych aktywów i przejętych zobowiązań operacyjnie obsługiwana będzie przez Oddział.
W okresie przejściowym Oddział i Bank będą rozpoznawać wzajemne rozrachunki, równe wartościom sald pozostających do zmigrowania z Oddziału do Banku.
Rozliczenie kasowe między Bankiem i Oddziałem wynikające z rozpoznawanych rozrachunków będzie miało miejsce w momencie przekazania przez Oddział operacyjnej obsługi pozostałych, niemigrowanych jeszcze aktywów i zobowiązań oraz ich migracji do Banku.
W sprawozdaniu finansowym Bank przyjmuje prospektywną metodę prezentacji danych porównawczych dotyczących transferu w sprawozdaniu finansowym.
17.2. Przekształcenie Fortis Private Investments Polska S.A. w Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Fortis Private Investments S.A.
W dniu 15 lipca 2010 roku nastąpiło przekształcenie Fortis Private Investments Polska S.A. (FPIP), spółki zależnej Banku, w Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Fortis Private Investments S.A. na podstawie decyzji z dnia 16 czerwca 2010 roku
Komisji Nadzoru Finansowego otrzymanej w dniu 30 czerwca 2010 roku na wykonywanie działalności polegającej na tworzeniu funduszy inwestycyjnych i zarządzaniu nimi oraz zarządzaniu portfelami instrumentów finansowych.
Komisja Nadzoru Finansowego, na wniosek FPIP, uchyliła zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej.
Jako TFI spółka będzie ona mogła tworzyć nowe fundusze inwestycyjne oraz w drugiej połowie roku 2010 przejmie fundusz parasolowy Fortis FIO od TFI Skarbiec SA.
W dniu 5 lipca 2010 roku w Krajowym Rejestrze Sądowym zarejestrowana została nowa nazwa spółki tj. TFI Fortis Private Investments S.A.
17.3. Zmiany w składzie Rady Nadzorczej i Zarządu Fortis Bank Polska SA Zmiany w składzie Rady Nadzorczej
W dniu 29 czerwca 2010 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie, powołało od dnia 1 lipca 2010 roku na nowych członków Rady Nadzorczej następujące osoby:
1. Xxxxxx Xxxxxxxx
2. Xxxxxxxx Xxxx
3. Xxxxxxx Xxxxxxx
4. Xxxx Xxxxxxx
do końca bieżącej pięcioletniej kadencji, kończącej się z dniem odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za rok obrotowy 2014.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku odwołało z funkcji członka Rady Nadzorczej Pana Xxxx-Xxxxx Xxxxxxxxxx z dniem 30 czerwca 2010 roku, którego zastąpił w składzie Rady Xxx Xxxx Xxxxxxx.
Od dnia 1 lipca 2010 roku skład Rady Nadzorczej będzie następujący:
1. Xxxxxxx Xxxx - Przewodniczący
2. Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprzewodniczący
3. Xxxxxxxx Xxxx
4. Xxxxxx Xxxxxxxx
5. Xxxx Xxxxxxx
6. Xxxx Xxxxxxxx
7. Xxxx Xxxxxx
8. Xxxxxxx Xxxxxxx
Zmiany w składzie Zarządu Fortis Bank Polska SA
Xxx Xxxxxxxxx Xxxxxxx złożył rezygnację z pełnionej funkcji Prezesa Zarządu Banku oraz z członkostwa w Zarządzie Banku od dnia 1 lipca 2010 roku. W Fortis Banku Polska SA xxx Xxxxxxxxx Xxxxxxx pełnił obowiązki od lutego 2005 roku.
Ponadto Rada Nadzorcza przyjęła rezygnację pana Xxxx-Xxx Xxxxxxx z pełnionej funkcji Wiceprezesa Zarządu oraz członka Zarządu od dnia 1 lipca 2010 roku. Pan Deguel związany był z Bankiem od 1 czerwca 1998 roku, gdy dołączył do składu Zarządu jako przedstawiciel Generale Bank (później Fortis Bank).
Jednocześnie Rada Nadzorcza powołała pana Xxxx-Xxxxxxxx Xxxxxxxx Xxxxx na członka Zarządu Fortis Banku Polska SA od dnia 1 lipca 2010 roku do końca bieżącej pięcioletniej kadencji, kończącej się z dniem odbycia się Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku zatwierdzającego rok obrachunkowy 2014.
Skład Zarządu Fortis Banku Polska SA od 1 lipca 2010 roku:
1. Xxxxxxxx Xxxxxxx - p.o. Prezesa Zarządu
2. Xxx Xxxxx - Pierwszy Wiceprezes Zarządu
3. Xxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
4. Xxxxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
5. Xxxxxx Xxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
6. Xxxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
7. Xxxxx Xxxxx - Członek Zarządu
8. Xxxxxxxx Xxxxx - Członek Zarządu
17.4. Transakcje z podmiotami powiązanymi Umowa kredytowa z BNP Paribas SA
W dniu 27 lipca 2010 roku została podpisana umowa kredytowa z BNP Paribas SA z siedzibą w Paryżu a Bankiem w sprawie udzielenia Bankowi linii kredytowej do maksymalnej wysokości 100 mln EUR. Do momentu podpisania umowy uruchomiono transzę w wysokości 50 mln EUR. Środki finansowe z kredytu przeznaczone zostaną na bieżącą działalność operacyjną oraz na ogólne cele korporacyjne Banku. Okres kredytowania wynosi do 15 lat. Warunki kredytowania nie odbiegają od warunków rynkowych.
Umowa linii kredytowej z Fortis Lease Polska Sp. z o.o.
W dniu 23 lipca 2010 roku Bank wyraził zgodę na wydłużenie okresu kredytowania do dnia 29 września 2010 roku linii kredytowej z Fortis Lease Polska Sp. z o.o. zawartej w dniu 17 listopada 2000 roku. Wysokość limitu kredytowego nieuległa zmianie i wynosi 175 mln PLN.
Podpisy wszystkich członków zarządu:
26.08.2010
roku
Xxxxxxxx Xxxxxxx
p.o. Prezesa Zarządu ........................................................
podpis
26.08.2010
roku
Xxx Xxxxx
Pierwszy Wiceprezes Zarządu dyrektor finansowy
........................................................
podpis
26.08.2010
roku
Xxxxx Xxxxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
26.08.2010
roku
Xxxxxxx Xxxxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
26.08.2010
roku
Xxxxxx Xxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
26.08.2010
roku
Xxxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
26.08.2010
roku
Xxxxx Xxxxx ........................................................
Członek Zarządu podpis
26.08.2010
roku
Xxxxxxxx Xxxxx Członek Zarządu
........................................................
podpis