MINISTERSTWO ROZWOJU

MINISTERSTWO ROZWOJU

DEPARTAMENT KOORDYNACJI WDRAŻANIA FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ

POTENCJAŁ ADMINISTRACYJNY SYSTEMU INSTYTUCJONALNEGO SŁUŻĄCEGO REALIZACJI UMOWY PARTNERSTWA W ZAKRESIE POLITYKI SPÓJNOŚCI

(stan na 31 marca 2016 r.)

- 1 -

XXXXXXXX, 00 PAŹDZIERNIKA 2016

Raport przygotowano w Departamencie Koordynacji Wdrażania Funduszy Unii Europejskiej w Ministerstwie Rozwoju

Akceptacja:

– Xxxxx Xxxxxxx, Podsekretarz Stanu, Ministerstwo Rozwoju

SPIS TREŚCI

WYKAZ SKRÓTÓW 4

WSTĘP 6

1. INSTYTUCJE SYSTEMU REALIZACJI UMOWY PARTNERSTWA NA LATA 2014-2020 7

2. ZATRUDNIENIE 11

2.1. Zatrudnienie według jednostek 11

2.2. Zatrudnienie w instytucjach systemu UP 17

2.3. Zatrudnienie według programów operacyjnych 18

2.4. Potrzeby kadrowe 20

3. STRUKTURA ZADAŃ 21

4. KADRY I WYNAGRODZENIA 29

4.1 Kadry 29

4.1.1 Status pracowników 29

4.1.2 Podstawy zatrudnienia 30

4.1.3 Wiek, wykształcenie i doświadczenie pracowników 32

4.1.4 Kadry w kontekście zasady równości szans kobiet i mężczyzn 35

4.2 Wynagrodzenia 38

5. XXXXXXXXX 00

PODSUMOWANIE 46

SPIS TABEL 47

SPIS WYKRESÓW 48

WYKAZ SKRÓTÓW

BGK – Bank Gospodarstwa Krajowego

CKPŚ – Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych CPE – Centrum Projektów Europejskich

CPPC – Centrum Projektów Polska Cyfrowa

CUPT – Centrum Unijnych Projektów Transportowych EFS – Europejski Fundusz Społeczny

EWT – Europejska Współpraca Terytorialna IA – Instytucja Audytowa

IK UP – Instytucja do spraw koordynacji wdrożeniowej Umowy Partnerstwa

IK RPO – Instytucja ds. koordynacji wdrożeniowej Umowy Partnerstwa w zakresie 16 Regionalnych Programów Operacyjnych

INiG – PIB – Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy IP – Instytucja pośrednicząca

IW – Instytucja wdrażająca IZ – Instytucja zarządzająca KE – Komisja Europejska KIS – Kontrolerzy I stopnia

KJE – Krajowa Jednostka Ewaluacji KPK – Krajowy Punkt Kontaktowy KPO – Krajowe programy operacyjne

KPRM – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów KZGW – Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej MC – Ministerstwo Cyfryzacji

MEN – Ministerstwo Edukacji Narodowej MF – Ministerstwo Finansów

MKiDN – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego MRPiPS – Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

MR – Ministerstwo Rozwoju MŚ – Ministerstwo Środowiska MZ – Ministerstwo Zdrowia

NCBiR – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

NFOŚiGW – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej XXXX 0000-0000 – Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 OPI – Ośrodek Przetwarzania Informacji

PARP – Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości

PO IR – Program Operacyjny Innowacyjny Rozwój na lata 2014-2020

PO IiŚ – Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 PO PC – Program Operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014-2020

PO PT – Program Operacyjny Pomoc Techniczna na lata 2014-2020 PO PW – Program Operacyjny Polska Wschodnia na lata 2014-2020

PO WER – Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020 RPO – Regionalny program operacyjny/ regionalne programy operacyjne

RZGW – Regionalny zarząd gospodarki wodnej UM – Urząd Marszałkowski

UM/UG – Urząd miasta lub urząd gminyUP – Umowa Partnerstwa UW – Urząd Województwa

WFOŚiGW – Wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej WST – Wspólny sekretariat techniczny

WUP – Wojewódzki urząd pracy

WSTĘP

Niniejszy raport zawiera informacje uzyskane na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród wszystkich instytucji systemu instytucjonalnego służącego realizacji Umowy Partnerstwa w zakresie polityki spójności. Jest to pierwszy raport na ten temat dla perspektywy 2014-2020. Prezentuje on dane wg stanu na 31 marca 2016 r. lub w przypadku wynagrodzeń oraz szkoleń za pierwszy kwartał 2016 r. Przyjęty termin wynika z tego, że w tym okresie system instytucjonalny przyjął stabilne ramy organizacyjne, co umożliwiło uzyskanie stosownych informacji od wszystkich podmiotów zaangażowanych w system realizacji Umowy Partnerstwa w zakresie polityki spójności.

Prezentowany raport składa się z kilku części, w których zostały opisane podstawowe elementy decydujące o zdolności administracyjnej:

− Instytucje – w tej części opracowania opisano rodzaje instytucji zaangażowanych w wykorzystanie Funduszy Europejskich;

− Zatrudnienie – w rozdziale znajdują się informacje na temat liczby osób zatrudnionych w instytucjach systemu UP 2014-2020;

− Struktura zadań – w tej części zamieszczono dane na temat liczby pracowników realizujących różnego typu zadania w poszczególnych instytucjach;

− Kadry i wynagrodzenia – rozdział zawiera informacje kadrowe na temat pracowników zaangażowanych we wdrażanie funduszy oraz dane dotyczące wynagrodzeń;

− Szkolenia – w tej części zamieszczono dane na temat ilości i typów szkoleń, w których uczestniczyli pracownicy instytucji.

Kluczowe informacje, dotyczące wybranych elementów potencjału administracyjnego systemu instytucjonalnego polityki spójności, zostały ujęte w podsumowaniu raportu.

1. INSTYTUCJE SYSTEMU REALIZACJI UMOWY PARTNERSTWA NA LATA 2014-2020

System instytucjonalny UP 2014-2020 został zorganizowany zgodnie ze wszystkimi obowiązującymi w tym zakresie wymogami określonymi zarówno przez regulacje unijne1 jak i krajowe2.

Na tej podstawie wybranym podmiotom powierzono funkcje:

• instytucji zarządzających, pośredniczących i wdrażających odpowiedzialnych za realizację (zarządzanie i wdrażanie) programów operacyjnych,

• instytucji zarządzających i wspólnych sekretariatów technicznych do obsługi każdego programu EWT zarządzanego przez Polskę,

• kontrolerów pierwszego stopnia odpowiedzialnych za weryfikację legalności i prawidłowości wydatków zadeklarowanych przez każdego beneficjenta w programach EWT,

• instytucji audytowej odpowiedzialnej za prowadzenie kontroli systemów realizacji programów i realizowanych projektów oraz weryfikację i ocenę spełniania kryteriów desygnacji,

• instytucji odpowiedzialnej za otrzymywanie płatności z KE.

Dodatkowo MR powierzono funkcje koordynacyjne. W tym celu wybranym komórkom powierzono funkcje IK UP w odniesieniu do różnych obszarów i zagadnień. Wśród nich należy wskazać np. kontrolę, desygnację, wykrywanie nieprawidłowości, kwalifikowalność wydatków, kwestie związane z poszczególnymi funduszami, wybór projektów, kwestie związane z realizacją i rozliczaniem projektów, politykę informacyjną oraz koordynację zagadnień związanych z programowaniem. Dodatkowo w odniesieniu do koordynacji procesu certyfikacji w świetle Wytycznych w zakresie warunków certyfikacji oraz przygotowania prognoz wniosków o płatność do Komisji Europejskiej w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020 działa Instytucja Koordynująca Proces Certyfikacji (IK PC). Ponadto jedna z komórek MR

1 Rodzaje instytucji i ich funkcje określa na poziomie wspólnotowym Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006. Dla programów operacyjnych realizowanych w ramach Celu Europejska Współpraca Terytorialna pewne odrębne reguły, w zakresie kształtowania systemu instytucjonalnego, określa Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006.

2 Na poziomie krajowym dokumentami określającymi rodzaje instytucji w systemie wdrażania programów operacyjnych w latach 2014-2020 oraz jednostki, którym powierzono funkcje instytucji uczestniczących w realizacji UP 2014-2020 jest ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz.U. 2014 poz. 1649), ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020 (Dz.U. 2016 poz. 217) wraz z Umową Partnerstwa oraz poszczególne programy operacyjne oraz zawierane w zgodzie z nimi porozumienia lub umowy międzyinstytucjonalne.

pełni funkcje instytucji ds. koordynacji wdrożeniowej Umowy Partnerstwa w zakresie 16 Regionalnych Programów Operacyjnych (IK RPO).

Natomiast za wypracowanie standardów oraz koordynację działań w zakresie ewaluacji prowadzonych w ramach poszczególnych programów operacyjnych oraz przeprowadzanie ewaluacji na poziomie UP odpowiedzialna jest Krajowa Jednostka Ewaluacji (KJE3), także umiejscowiona w strukturze MR.

Ponadto system realizacji UP 2014-2020 obejmuje instytucje kluczowe w następujących obszarach:

1. Instytucja kluczowa w obszarze wydawania ocen oddziaływania na środowisko – Generalna Dyrkecja Ochrony Środowiska oraz 16 Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska;

2. Instytucja kluczowa w obszarze monitorowania polityki spójności – Główny Urząd Statystyczny;

3. Instytucja kluczowa w obszarze gospodarki wodnej i zarządzania ryzykiem przeciwpowodziowym – Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej oraz 6 Regionalnych Zarzadów Gospdarki Wodnej;

4. Instytucja kluczowa w obszarze pomocy publicznej – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów;

5. Instytucja kluczowa w obszarze transportu kolejowego – Urząd Transportu Kolejowego;

6. Instytucja kluczowa w obszarze kontroli zamówień publicznych – Urząd Zamówień Publicznych;

7. Instytucja kluczowa w obszarze cyfryzacji – Ministerstwo Cyfryzacji;

8. Instytucja kluczowa w obszarze transportu –Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa;

9. Instytucją koordynującą interwencję EFSI w sektorze zdrowia – Ministerstwo Zdrowia.

Na potrzeby raportu przyjęto, że dany podmiot będzie traktowany jako odrębna instytucja za każdym razem, gdy jego funkcje odnosić się będą do określonego programu operacyjnego lub będzie stroną odrębnego porozumienia międzyinstytucjonalnego. Wyjątek stanowią instytucje horyzontalne (IK UP, IK RPO, IA, Instytucja odpowiedzialna za otrzymywanie płatności z KE), których właściwość odnosi się do wszystkich lub danej kategorii programów operacyjnych. W konsekwencji pojęcie instytucji, wbrew najbardziej rozpowszechnionemu podejściu, nie jest tożsame z danym urzędem.

Ogólna liczba instytucji dla realizacji KPO i RPO wyniosła łącznie 114 instytucji, w tym 22 IZ, 87 IP oraz 5 IW. W ramach EWT Polska pełni funkcje IZ dla trzech programów transgranicznych: INTERREG Polska-Saksonia 2014-2020, Program INTERREG Południowy Bałtyk 2014-2020, INTERREG Polska-Słowacja 2014-2020. W ramach tych programów powołano także WST (funkcjonujące w ramach CPE). Ponadto we wszystkich programach, w których Polska jest stroną powołano Koordynatora Krajowego (programy: Brandenburgia-

3 Ustawową podstawę funkcjonowania KJE stanowi ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz. U z 2009 r., Nr 84, poz. 712), która w art. 3a pkt 4a wskazuje, że minister właściwy ds. rozwoju regionalnego koordynuje realizację strategii rozwoju współfinansowanych ze środków budżetu państwa lub środków rozwojowych pochodzących z Unii Europejskiej lub z innych źródeł zagranicznych przez koordynowanie i realizację procesu ewaluacji polityki rozwoju. Natomiast art. 6b pkt 3 wspominanej ustawy wskazuje, że te zadania są realizowane przez krajową jednostkę ewaluacyjną w przypadku jej powołania przez ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego.

Polska, Meklemburgia-Pomorze Przednie-Brandenburgia – Polska, Czechy-Polska, Litwa-Polska) albo utworzono Krajowy Punkt Kontaktowy (programy: Region Morza Bałtyckiego, Europa Środkowa, Interreg Europa, URBACT III), które działają w strukturach MR4. Ponadto UW, których właściwość obejmuje teren realizacji programu powołują w swoich strukturach KIS. Łącznie dla EWT utworzono 15 instytucji w tym 3 IZ, 3 WST, 9 KIS5.

Łącznie wybranym podmiotom powierzono w systemie realizacji UP rolę 144 różnych instytucji. Wykres 1 Liczba instytucji wdrażających programy operacyjne i programy współpracy terytorialnej

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Natomiast liczba wszystkich podmiotów tworzących system instytucjonalny Umowy Partnerstwa w ramach polityki spójności (z wyłączeniem instytucji kluczowych) wynosi 114 i uwzględnia 11 ministerstw (w tym KPRM), 16 urzędów marszałkowskich, 16 wojewódzkich urzędów pracy, 8 urzędów wojewódzkich, 16 urzędów kontroli skarbowej, 14 urzędów miast lub gminy, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska Gospodarki Wodnej wraz z 4 wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz 28 innych podmiotów. Wśród instytucji kluczowych znajdują się natomiast 33 podmioty w tym: 3 ministerstwa, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska oraz 16 regionalnych dyrekcji ochrony środowiska,

4 Funkcjonują jeszcze dwa programy EWT, które obejmują swoim wsparciem Polskę. Jest to ESPON oraz INTERACT 2014- 2020. IZ dla tych programów ulokowane są odpowiednio w Ministerstwie Zrównoważonego Rozwoju i Infrastruktury w Luksemburgu oraz w Bratysławie. Ze strony Polski udział w nich nie pociąga za sobą konieczności zaangażowania instytucjonalnego.

5 Ze względu na charakter i zakres pozostałych funkcji związanych z obsługą programów EWT – tj. funkcji Krajowego Koordynatora oraz Krajowego Punktu Kontaktowego – podmioty, które je wykonują nie są uwzględniane w raporcie jako oddzielne instytucje.

Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej wraz z 7 regionalnymi zarządami gospodarki wodnej, a także 5 innych podmiotów.

Pod względem przynależności do sektora finansów publicznych najwięcej jednostek to państwowe jednostki budżetowe (69 podmiotów – m. in. ministerstwa, urzędy wojewódzkie, UKS, RDOŚ). Niewiele mniej stanowią samorządowe jednostki budżetowe (57 podmiotów – x.xx. UM, WUP). WFOŚiGW oraz stowarzyszenia powołane w ramach IP ZIT mają status samorządowej osoby prawnej, a BGK, GUS, INiG – PIB, NFOŚiGW, OPI i PARP państwowej osoby prawnej. Natomiast NCBiR jest agencją wykonawczą. Dwa podmioty stanowią jednostki spoza sektora finansów publicznych – Agencja Rozwoju Pomorza S.A. oraz Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie.

Wykres 2 Jednostki zaangażowane we wdrażanie Funduszy Europejskich pod względem przynależności do sektora finansów publicznych

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

2. ZATRUDNIENIE

Według stanu na 31 marca 2016 r. zatrudnienie w systemie realizacji UP 2014-2020 wyniosło 13 228 osób6 zatrudnionych na 10 165 etatach. W tym samym okresie poprzedniej perspektywy, po dwóch latach od jej rozpoczęcia (31 grudnia 2008 r.) w instytucjach zaangażowanych we wdrażanie funduszy UE zatrudnione były 7 426 osoby, czyli zdecydowanie mniej niż obecnie.

Kluczową rolę w finansowaniu zatrudnienia w systemie realizacji UP 2014-2020 odgrywają środki pomocy technicznej. Niemniej nie każdy etat, czy osoba przypisana do realizacji zadań związanych z obsługą programów operacyjnych jest objęta tym rodzajem wsparcia. Na koniec pierwszego kwartału 2016 r. w ramach pomocy technicznej kwalifikowalnych było 9 547 etatów oraz wynagrodzenie 12 745 osób.

W Instytucjach systemu realizacji UP 2014-2020 wciąż znaczący jest udział kadr w zamykaniu poprzedniej perspektywy finansowej. W większości przypadków pracownicy instytucji wdrażających UP 2014-2020 dzielą swoje obowiązki pomiędzy dwie perspektywy. Szacuje się, że wg stanu na 31 marca 2016 r. w zadania związane z poprzednią perspektywą finansową zaangażowanych było 6 005 osób, zatrudnionych na 3 554 etatach.

2.1. Zatrudnienie według jednostek

W systemie realizacji Umowy Partnerstwa instytucje umiejscowione są w różnych urzędach. Najwięcej pracowników do obsługi zadań związanych z realizacją PO zatrudniają Urzędy Marszałkowskie pełniące role IZ w ramach RPO.

6 Należy zastrzec, że ze względu na udział poszczególnych pracowników danego urzędu w realizacji więcej niż jednego programu operacyjnego (np. pracownicy PARP lub NCBiR), mogli oni zostać uwzględnieni w obliczeniach liczby osób więcej niż jeden raz.

Tabela 1 Zatrudnienie według rodzajów jednostek uczestniczących w systemie instytucjonalnym służącym realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności

RODZAJ JEDNOSTKI	LICZBA OSÓB	LICZBA ETATÓW
UM	4480	4307
WUP	2712	1490
Ministerstwa	1678	1435
XXXX0	000	000
UKS	509	355
NFOŚIGW I WFOŚIGW	300	141
UM/UG8	120	142
KZGW I XXXX	00	00
XX	00	00
Xxxx	0000	0000
Xxxxx	13 228	10 165

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Ministerstwa

Ministerstwo Rozwoju pełniące rolę IZ dla wszystkich KPO dysponowało 359 etatami, w ramach których zatrudniono 447 osób. Ponadto Ministerstwo Rozwoju, a dokładnie Departament Współpracy Terytorialnej pełni funkcję IZ dla EWT, w co zaangażowanych jest 61 pracowników zatrudnionych na 42 etatach. Oprócz pełnienia roli IZ Ministerstwo Rozwoju sprawuje funkcję koordynującą i strategiczną. Zadania z tym związane wykonywało 557 pracowników zatrudnionych na 495 etatach. W sumie w Ministerstwie Rozwoju wg stanu na 31 marca 2016 r. zatrudnionych na stanowiskach związanych z realizacja polityki spójności w ramach UP było 1 065 osób (896 etatów).

W pozostałych ministerstwach pełniących funkcje IP w KPO zatrudnionych jest w sumie 424 pracowników na 377 etatach. Poniżej przedstawiono zestawienie obrazujące liczbę etatów przeznaczonych do obsługi realizacji programów operacyjnych w poszczególnych ministerstwach.

7 Ze względu na różny stopień realizacji zadań związanych z realizacją programów operacyjnych RDOŚ dysponują limitem etatów, które nie są finansowane z góry. Wykorzystanie tego limitu rozliczane jest każdorazowo faktycznym zaangażowaniem pracowników RDOŚ w realizację zadań dotyczących PO. Stąd ze względu na możliwość powierzenia tych zadań za każdym razem innemu kompetentnemu pracownikowi RDOŚ ich liczba tak zdecydowanie przewyższa określony limit etatów.

8 W przypadku UM/UG mniejsza liczba osób od liczby etatów może być spowodowana nieobsadzeniem stanowisk z powodu trwających lub bezskutecznych postępowań rekrutacyjnych.

Wykres 3 Liczba etatów w ministerstwach pełniących rolę IP według programów operacyjnych

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Ponadto Ministerstwo Finansów pełni rolę Instytucji Audytowej i Instytucji odpowiedzialnej za przyjmowanie płatności z KE angażując w te zadania 122 pracowników i 114 etatów. W systemie realizacji UP w ramach polityki spójności uczestniczą również MIiB (Instytucja kluczowa w obszarze transportu) – 37 pracowników (21 etatów), MC (Instytucja kluczowa w obszarze cyfryzacji) – 23 pracowników (22 etaty) oraz MZ (Instytucja koordynująca interwencję EFSI w sektorze zdrowia) – 7 pracowników (5 etatów).

Urzędy Marszałkowskie

Poziom zatrudnienia w Urzędach Marszałkowskich dla wdrażania środków strukturalnych w ramach RPO na lata 2014-2020 wynosił na koniec marca 2016 r. 4 480 osób (4 307 etatów). Urzędy Marszałkowskie pełnią funkcję IZ w ramach RPO.

Wykres 4 Liczba etatów w Urzędach Marszałkowskich zaangażowanych w realizację RPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Wojewódzkie Urzędy Pracy

Liczną grupę urzędników odpowiadających za środki EFS stanowią kadry WUP. Każdy z WUP bierze udział we wdrażaniu PO WER oraz RPO. W WUP 31 marca 2016 r. stan zatrudnienia wynosił 2 567 osób (1 363 etaty), z których większość była zaangażowana w realizację RPO – 1 390 osób (849 etatów).

Wykres 5 Liczba etatów w Wojewódzkich Urzędach Pracy

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

WUP pełnią funkcję IP zarówno w ramach PO WER jak i RPO. Jedynym wyjątkiem jest WUP w Poznaniu, któremu w ramach RPO Województwa Wielkopolskiego powierzono wraz z UM województwa Wielkopolskiego pełnienie roli IZ.

Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

W przeciwieństwie do poprzedniej perspektywy finansowej, kiedy to wszystkie WFOŚiGW pełniły rolę IP II w PO IiŚ, a 3 z nich dodatkowo miały status IP w RPO9, obecnie w realizację PO zaangażowane są jedynie 4 WFOŚiGW: WFOŚiGW w Olsztynie, Szczecinie i Zielonej Górze, pełniące rolę IP w ramach RPO oraz WFOŚiGW w Katowicach pełniący rolę IW w POIiŚ. Natomiast NFOŚiGW, podobnie jak w poprzedniej perspektywie finansowej, pełni rolę IW w ramach POIiŚ. Zatrudnionych dla realizacji funkcji IP i IW w wymienionych wyżej jednostkach było 300 pracowników na 141 etatach.

9 WFOŚiGW w Olsztynie, Poznaniu i Zielonej Górze

Wykres 6 Liczba etatów zaangażowanych w realizację PO IiŚ oraz RPO w NFOŚiGW oraz WFOŚiGW

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Inne instytucje

Instytucje zajmujące się KPO inne niż ministerstwa, WUP oraz UW dysponowały 742 etatami, na których zatrudniono 1 358 osób. Liczba etatów w porównaniu do mniej więcej tego samego okresu w poprzedniej perspektywie jest mniejsza (wg stanu na 31.12.2008 r. wynosiła 818 etatów). Natomiast etaty te obsługuje zdecydowanie więcej osób (wg stanu na 31.12.2008 r. zadaniami tymi zajmowało się 990 osób).

Wykres 7 Liczba etatów w innych jednostkach uczestniczących w realizacji KPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

W ramach RPO instytucje inne niż UM oraz WUP dysponowały 1 052 etatami, na których zatrudnionych było 1 085 osób.

Wykres 8 Liczba etatów w innych jednostkach uczestniczących w realizacji RPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

2.2. Zatrudnienie w instytucjach systemu UP

Informacje o zatrudnieniu w systemie instytucjonalnym służącym realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności, przedstawiane według rodzajów instytucji, obrazują skalę zaangażowania kadrowego dla obsługi powierzonych im funkcji.

Zadania związane bezpośrednio z zarządzaniem i wdrażaniem programów realizuje:

• w IZ KPO 447 osób (359 etatów), w IZ RPO 4 559 osób (4 360 etatów) oraz w ramach IZ EWT

61 osób (42 etaty),

• w IP KPO 2 931 osób (1 607 etatów) oraz w IP RPO 2 684 osoby (2 166 etatów),

• w IW KPO 353 osoby (140 etatów),

• we WST 18 osób (21 etatów),

• w KIS 83 osoby (64 etaty).

Według stanu na 31 marca 2016 r. suma etatów we wszystkich IZ, IP i IW (z wyłączeniem EWT) w ramach perspektywy 2014-2020 wynosiła 8 631. Zatrudniono na nich 10 974 osoby10. Na koniec I kwartału 2016 r.

10 Dysproporcja między liczbą osób a liczbą etatów wynika częściowo z wysokiego stopnia zaangażowania części etatowych pracowników wszystkich instytucji w czynności związane z perspektywą finansową 2007-2013.

największą liczbą etatów dysponowały IZ (5 719 etatów), chociaż zatrudniały one mniej pracowników (5 006 osób) niż wszystkie IP, które dysponowały 3 773 etatami i zatrudniały 5 615 osób.

Role strategiczną i koordynacyjną pełni MR, które wg stanu na 31 marca 2016 r., zatrudniało w tym celu

557 osób (dysponując 495 etatami).

Dla realizacji zadań o charakterze horyzontalnym związanych z audytem systemów realizacji programów oraz kontrolą projektów w IA zaangażowano 574 osoby (w ramach 409 etatów).

W Instytucji odpowiedzialnej za otrzymywanie płatności z KE zatrudnionych było natomiast 57 osób (60 etatów).

Pozostałe instytucje zaangażowane w działania związane z realizacją programów operacyjnych w różnych obszarach (wymienione wcześniej instytucje kluczowe) dysponują w sumie 442 etatami11, na których zatrudnionych jest 904 pracowników.

2.3. Zatrudnienie według programów operacyjnych

Największe zaangażowanie kadrowe generuje realizacja RPO, a wśród KPO realizacja PO WER. We wszystkich programach operacyjnych liczba etatów przeznaczonych na ich realizację jest mniejsza niż liczba zaangażowanych w ich wdrażanie osób. Wynika to najczęściej z faktu, że osoby zatrudnione w tych instytucjach wykonują jeszcze zadania związane z poprzednią perspektywą finansową albo zakres przypisanych im kompetencji dotyczy więcej niż jednego programu operacyjnego. Nie wyklucza to jednak sytuacji, w której w poszczególnych instytucjach część etatów jest nieobsadzona.

11 Ze względu na różny stopień realizacji zadań związanych z realizacją programów operacyjnych RDOŚ dysponują limitem etatów, które nie są finansowane z góry. Wykorzystanie tego limitu rozliczane jest każdorazowo faktycznym zaangażowaniem pracowników RDOŚ w realizację zadań dotyczących PO. Stąd ze względu na możliwość powierzenia tych zadań za każdym razem innemu kompetentnemu pracownikowi RDOŚ ich liczba tak zdecydowanie przewyższa określony limit etatów.

Wykres 9 Liczba osób i etatów zaangażowanych w realizację programów operacyjnych

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Największe zasoby kadrowe w ramach obsługi wdrażania poszczególnych RPO angażuje realizacja RPO dla województwa śląskiego – 734 osoby (766 etatów). Najmniejszej liczby pracowników wymaga wdrażanie RPO w województwie lubuskim – 261 osób. Natomiast, gdy bierzemy pod uwagę najmniejsze zaangażowanie etatów we wdrażanie RPO – należy wskazać województwo opolskie (153 etaty) oraz kujawsko-pomorskie (160 etatów).

Wykres 10 Liczba osób i etatów uczestniczących we wdrażaniu RPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

2.4. Potrzeby kadrowe

Zapotrzebowanie kadrowe wśród wszystkich instytucji zaangażowanych w realizację UP w zakresie polityki spójności wynosi 679 etatów. Zaspokojenie zgłaszanego przez wszystkie instytucje zapotrzebowania oznaczałoby wzrost liczby wszystkich etatów o 7%. Największe zapotrzebowanie spośród poszczególnych instytucji zgłaszają IZ – 265 etatów (6% posiadanych etatów).

Wykres 11 Zapotrzebowanie kadrowe zgłaszane w poszczególnych rodzajach instytucji (etaty)

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

3. STRUKTURA ZADAŃ

Dane dotyczące struktury obowiązków zestawiono w podziale na typy instytucji i kategorie programów, tzn. KPO i RPO. Takie podejście pozwala grupować podmioty o podobnym zakresie zadań z jednoczesnym uwzględnieniem zróżnicowania występującego między KPO a RPO. Analizując udział zatrudnionych w realizacji zadań przypisanych poszczególnym typom instytucji należy zauważyć, że jest on do siebie zbliżony pomimo niejednolitego podejścia co do zakresu delegowanych zadań.

Przyporządkowanie wszystkich zatrudnionych w ramach instytucji zaangażowanych w realizację PO według zadań, którymi się zajmują, wskazuje, że największa liczba pracowników odpowiada za nabór, ocenę i wybór projektów – 1 672 osoby (15% wszystkich pracowników) oraz weryfikację wydatków w ramach wniosków o płatność 1 094 osoby (10%), a także obsługę projektów z wyłączeniem projektów pomocy technicznej – 1 049 osób (9%).

Wykres 12 Zadania pracowników instytucji systemu służącego realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Analizując podział zadań w instytucjach realizujących KPO widzimy, że podobnie jak we wszystkich instytucjach najwięcej pracowników zaangażowanych jest w nabór, ocenę i wybór projektów – 543 osoby, co stanowi 15% pracowników oraz zadania związane z obsługą projektów – 369 osób (10%). Trzecią grupą zadań co do ilości obsługujących je osób jest weryfikacja wniosków o płatność – 312 pracowników (8%).

Wykres 13 Zadania pracowników Instytucji zaangażowanych w realizację KPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Podział zadań w IZ KPO wygląda podobnie jak we wszystkich instytucjach KPO – najwięcej pracowników zaangażowanych jest w zadania związane z obsługą projektów – 51 osób, co stanowi 12% pracowników oraz nabór, ocenę i wybór projektów – 47 osób (10%). Znaczne zaangażowanie personelu IZ KPO w obsługę projektów, a więc czynności typowo wdrożeniowe, które są charakterystyczne dla IP potwierdza, że podział obowiązków między poszczególnym rodzajami instytucji niekoniecznie musi odpowiadać przyjętym wyobrażeniom o układzie zadań w systemie realizacji UP. Znaczna liczba pracowników IZ KPO jest również zaangażowana w zadania związane z pomocą techniczną (w tym naborem, oceną, rozliczaniem, a także realizacją projektów) – 36 pracowników (8%). 27 pracowników zajmuje się natomiast programowaniem (opracowywaniem programu, zmian programu, szczegółowego opisu osi priorytetowych oraz jego kolejnych wersji) co stanowi 7% pracowników IZ KPO, podczas gdy we wszystkich instytucjach KPO udział pracowników realizujących zadania związane z programowaniem wynosi jedynie 2%. Dość znaczącym zadaniem w IZ KPO jest również raportowanie nieprawidłowości, zwalczanie nadużyć finansowych oraz zadania w zakresie odzyskiwania kwot, którymi zajmuje się 25 pracowników IZ.

Wykres 14 Zadania pracowników IZ KPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Podobna jest również struktura zadań obowiązująca w instytucjach zaangażowanych w realizację RPO. W ramach wszystkich instytucji realizujących RPO najwięcej zatrudnionych realizuje zadania związane z naborem, oceną i wyborem projektów – 1 110 osób (15%). W porównaniu do KPO większe zasoby kadrowe pochłania zadanie związane z weryfikacją finansową w ramach wniosków o płatność – realizuje je ponad 10% pracowników (743 osoby). Niewiele mniej bo 677 pracowników zaangażowanych jest w obsługę projektów.

Wykres 15 Zadania pracowników Instytucji zaangażowanych w realizację RPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Podobnie w odniesieniu do podziału zadań pomiędzy pracowników w ramach IZ RPO pierwsze miejsce zajmuje nabór, ocena i wybór projektów, w które zaangażowanych jest 13% pracowników RPO (592 osoby) oraz weryfikacja wydatków w ramach wniosków o płatność 11% – 481 osób.

Wykres 16 Zadania pracowników IZ RPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Przeglądu podziału zadań warto dokonać również w podziale na rodzaje instytucji IZ, IP oraz IW. Jednak również w tym zakresie można zauważyć jedynie niewielkie zróżnicowanie pomiędzy instytucjami.

Poniższa tabela prezentuje podział zadań w podziale na IZ, IP i IW.

Tabela 2 Liczba pracowników IZ, IP, IW oraz Instytucji zaangażowanych w EWT w podziale na zadania

Zadania	Liczba pracowników IZ		Liczba pracowników IP		Liczba pracowników IW		Liczba pracowników Instytucji w EWT
NABÓR, OCENA I WYBÓR PROJEKTÓW	639	12,8%	927	16,5%	96	27,2%	12	7,4%
WERYFIKACJA WNP	511	10,2%	524	9,3%	20	5,7%	40	24,8%
OBSŁUGA PROJEKTÓW	445	8,9%	557	9,9%	45	12,7%	4	2,5%
KONTROLE NA MIEJSCU	391	7,8%	405	7,2%	18	5,1%	8	4,9%
OBSŁUGA FINANSOWO- KSIĘGOWA	346	6,9%	434	7,7%	12	3,4%	1	0,6%
STANOWISKA OBSŁUGOWE	230	4,6%	434	7,7%	33	9,3%	6	3,7%
KIEROWANIE INSTYTUCJĄ	246	4,9%	378	6,7%	32	9,1%	12	7,4%
MONITOROWANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ	231	4,6%	206	3,7%	17	4,8%	2	1,2%
INFORMACJA I PROMOCJA	170	3,4%	260	4,6%	9	2,5%	7	4,3%
POMOC TECHNICZNA	236	4,7%	174	3,1%	12	3,4%	10	6,2%
PROGRAMOWANIE	272	5,4%	113	2,0%	3	0,9%	22	13,6%
TWORZENIE PROCEDUR	228	4,6%	125	2,2%	4	1,1%	23	14,2%
INNE	203	4,1%	144	2,6%	0	0%	5	3,1%
OBSŁUGA INFORMATYCZNA	106	2,1%	178	3,2%	16	4,5%	2	1,2%
CERTYFIKACJA	164	3,3%	93	1,6%	1	0,3%	1	0,6%
RAPORTOWANIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI	113	2,3%	129	2,3%	6	1,7%	3	1,9%
OBSŁUGA PRAWNA	56	1,1%	151	2,7%	8	2,3%	0	0%
PROCEDURA ODWOŁAWCZA	103	2,1%	78	1,4%	2	0,6%	0	0%
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE	43	0,9%	110	2,0%	11	3,1%	0	0%
INNE DZIAŁANIA Z ZAKRESU KONTROLI	64	1,3%	71	1,3%	5	1,4%	0	0%
EWALUACJA	77	1,5%	33	0,6%	0	0%	2	1,2%
KONTROLE SYSTEMOWE	55	1,1%	36	0,6%	0	0%	1	0,6%

AUDYT WEWNĘTRZNY	13	0,3%	29	0,5%	1	0,3%	0	0%
OBSŁUGA KM I JEGO GRUP ROBOCZYCH	31	0,6%	7	0,1%	0	0%	1	0,6%
OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO	13	0,3%	13	0,2%	0	0%	0	0%
KONTROLE KRZYŻOWE	15	0,3%	2	0,1%	0	0%	0	0%
KONTROLE SPEŁNIANIA WARUNKÓW DESYGNACJI	6	0,1%	2	0,1%	0	0%	0	0%
AUDYT	1	0%	2	0,1%	2	0,6%	0	0%
Suma	5 008	100%	5 615	100%	353	100%	162	100%

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Jak wynika z powyższej tabeli najwięcej pracowników wszystkich instytucji zaangażowanych jest w nabór, ocenę i wybór projektów, ale jak widać ich udział w ogólnej liczbie pracowników jest dwukrotnie większy w IW niż w IZ. Natomiast analizując zadania związane z programowaniem, czy tworzeniem procedur zauważalne jest, że zdecydowanie większy jest ich udział w ogólnej liczbie pracowników IZ niż IP, czy IW.

Instytucje kluczowe

Jeśli chodzi o zadania realizowane przez instytucje kluczowe skupiają się one na obszarach tematycznych, do których dana instytcuja została przypisana. Poniższy wykres prezentuje udział pracowników instytucji kluczowych oraz IA i IP w poszczególnych rodzajach zadań.

Tabela 3 Zadania pracowników instytucji kluczowych oraz IA i Instytucji odpowiedzialnej za otrzymywanie płatności z KE

Zadania	Liczba pracowników	Odsetek pracowników
AUDYT	470	30%
OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO	457	30%
KIEROWANIE INSTYTUCJĄ	110	7%
INNE PROCESY	87	6%
OBSŁUGA FINANSOWO-KSIĘGOWA	61	4%
ZAMÓWIENIA PUBLICZNE	58	4%
POMOC TECHNICZNA	38	2%
STANOWISKA OBSŁUGOWE	33	2%
KONTROLE SYSTEMOWE	32	2%
ZADANIA ZWIĄZANE Z OBSZAREM TRANSPORTU KOLEJOWEGO	29	2%
POMOC PUBLICZNA	26	2%
ZADANIA ZWIĄZANE Z OBSZAREM TRANSPORTU	19	1%
NABÓR, OCENA I WYBÓR PROJEKTÓW	18	1%
ZADANIA ZWIĄZANE Z GOSPODARKĄ WODNĄ I ZARZĄDZANIEM RYZYKIEM PRZECIWPOWODZIOWYM	18	1%
MONITOROWANIE I SPRAWOZDAWCZOŚĆ	16	1%
OBSŁUGA PRAWNA	12	1%
RAPORTOWANIE NIEPRAWIDŁOWOŚCI	10	1%
OBSŁUGA PROJEKTÓW	8	0,50%
WERYFIKACJA WNP	8	0,50%
OBSŁUGA INFORMATYCZNA	8	0,50%
ZADANIA ZWIĄZANE Z INTERWENCJĄ EFSI W SEKTORZE ZDROWIA	7	0,50%
INFORMACJA I PROMOCJA	6	0,50%
ZADANIA ZWIĄZANE Z OBSZAREM CYFRYZACJI	4	0,50%
SUMA	1535	100%

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

4. KADRY I WYNAGRODZENIA

4.1 Kadry

4.1.1 Status pracowników

Status pracowników zaangażowanych we wdrażanie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności związany jest z zatrudnieniem w konkretnej jednostce. W ministerstwach największą grupę zatrudnionych stanowią pracownicy służby cywilnej. W instytucjach, których właściwość ogranicza się do poszczególnych województw, są to przede wszystkim pracownicy samorządowi.

Spośród wszystkich zatrudnionych przy realizacji UP w zakresie polityki spójności największy odsetek stanowią pracownicy samorządowi – 61% (8 010 osób). Udział pracowników służby cywilnej w ogólnej liczbie zatrudnionych wynosi 17% (2 249 osób). Natomiast 15% (1 995 osób) zatrudnionych przy wdrażaniu UP pracuje w instytucjach, których pracownicy nie tworzą korpusu służby cywilnej oraz nie są pracownikami samorządowymi. W realizację UP 2014-2020 zaangażowanych jest 883 urzędników służby cywilnej, co stanowi 6% wszystkich zatrudnionych w systemie wdrażania UP 2014-2020. Porównując opisany rozkład procentowy pracowników według ich statusu z danymi z poprzedniej perspektywy (stan na koniec 2008 r.), należy stwierdzić, że są one niemal identyczne.

Wykres 17 Status pracowników zatrudnionych w systemie instytucjonalnym służącym realizacji UP 2014- 2020 w zakresie polityki spójności

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

W ministerstwach zatrudnionych jest 411 urzędników służby cywilnej. Najwięcej urzędników zatrudnionych jest w MR – 274, co stanowi 26% wszystkich zatrudnionych zajmujących się wdrażaniem perspektywy 2014- 2020. Największy udział liczby urzędników służby cywilnej w ogólnej liczbie zatrudnionych przy wdrażaniu Funduszy Europejskich w ministerstwach występuje natomiast w KPRM (75%). Stosunkowo wysoki odsetek pracowników MIiB zajmujących się realizacją PO posiada status urzędników służby cywilnej (47%) i MSWiA (również 47%). Najmniejszy odsetek urzędników służby cywilnej wśród kadr systemu instytucjonalnego służącego realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności odnotowano w ME (3%).

Wykres 18 Podział członków korpusu służby cywilnej w poszczególnych ministerstwach zaangażowanych w realizację UP (bez MR12)

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

4.1.2 Podstawy zatrudnienia

Bardzo ważnym elementem, zarówno z punktu widzenia pracodawcy jak i pracownika, jest rodzaj zawieranej umowy. Typ umowy będzie decydował o stopniu ochrony trwałości stosunku pracy, ewentualnym czasie zatrudnienia pracownika, okresie i warunkach wypowiedzenia danej umowy. Zróżnicowanie rodzajów umów pozwala również prowadzić politykę kadrową dostosowaną do zmieniających się okoliczności. Różne formy umów w zależności od sytuacji mogą oddziaływać na pracowników motywująco, podczas gdy w innych warunkach ich wpływ na zaangażowanie danego pracownika może być negatywny.

12 W celu zachowania czytelności wykresu nie uwzględniono pracowników MR.

Na potrzeby zbadania skali, w jakiej pracownicy instytucji objęci są danym rodzajem umowy, przyjęto wynikający z prawa i praktyki podział wyróżniając: umowę na czas nieokreślony, umowę na czas określony, umowę na czas próbny, umowę na zastępstwo pracownika podczas jego usprawiedliwionej nieobecności oraz kategorię „inne”, w ramach której ujęte zostały osoby wykonujące określone zadania w ramach umowy zlecenia. Przeprowadzona analiza wykazała, że spośród wszystkich 13 146 osób zaangażowanych w realizację UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności, najwięcej zatrudnionych jest na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony – 11 584 osoby (88%), umowę na czas określony posiada 788 osób (8%), natomiast na zastępstwo 593 osoby (4,5%). Z kolei umowę na czas próbny podpisało 67 osób, co stanowi mniej niż pół procenta wszystkich zaangażowanych w realizację UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności. Zaś na mocy innych umów, zadania związane z obsługą Funduszy Europejskich realizują 132 osoby (1%). W porównaniu z poprzednią perspektywą sytuacja nie uległa zmianom.

Wykres 19 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności wg rodzaju umowy

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Analizując rodzaje umów zawieranych w pierwszym kwartale 2016 r. w podziale na poszczególne typy jednostek, należy zauważyć, że wszyscy pracownicy zaangażowani we wdrażanie funduszy UE zatrudnieni w UW byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę. Ponadto duży odsetek osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę mają WFOŚiGW – 94% oraz ministerstwa – 89%, zaś najmniejszy instytucje ustanowione w urzędach miasta lub gminy – 8o%. W przypadku tych instytucji odnotowano największy spośród wszystkich typów jednostek odsetek pracowników zatrudnionych na czas określony – 17%.

Powyżej przedstawione informacje pozwalają stwierdzić, że stosunek pracy zasadniczej części pracowników instytucji systemu służącego realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności ma charakter stały.

4.1.3 Wiek, wykształcenie i doświadczenie pracowników

Przeprowadzona ankieta pozwala również dokonać charakterystyki pracowników ze względu na wiek, wykształcenie i doświadczenie.

W systemie instytucjonalnym służącym realizacji Umowy Partnerstwa w zakresie polityki spójności zdecydowanie przeważają pracownicy w wieku od 30 do 40 lat, którzy stanowią 62% wszystkich osób zaangażowanych we wdrażanie funduszy UE. Natomiast pracownicy powyżej 40 roku życia stanowią mniej niż 30% ogólnej liczby osób zaangażowanych w realizację funduszy UE.

Wykres 20 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności wg wieku

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Struktura ta przedstawia się podobnie bez względu na rodzaj analizowanej jednostki. Jedynym wyjątkiem są UKS, gdzie dominującym wśród pracowników przedziałem wiekowym jest 41-50 lat.

Wykres 21 Odsetek pracowników wg wieku w poszczególnych jednostkach

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Wśród pracowników objętych badaniem potencjału administracyjnego zdecydowanie dominuje wykształcenie wyższe magisterskie – 89% (11 736 osób) wszystkich pracowników posiada tytuł magistra. Rozpatrując pracowników w podziale na poszczególne jednostki zaangażowane we wdrażania funduszy UE nie uwidoczniają się żadne wyraźne różnice. Warto jednak zauważy, że w RDOŚ zatrudnionych jest największy odsetek pracowników posiadających tytuł doktora (5%, podczas gdy w innych instytucjach pracownicy posiadający tytuł doktora stanowią około 1%-2%).

Wykres 22 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności wg wykształcenia

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Z informacji przekazanych na temat doświadczenia pracowników w obszarze Funduszy Europejskich wynika, że największą grupę stanowią pracownicy, którzy zajmują się zadaniami związanymi z funduszami UE powyżej 10 lat. Oznacza to, że duża grupa pracowników instytucji zaangażowana była we wdrażanie funduszy już w perspektywie 2004-2006.

Wykres 23 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności wg doświadczenia w obszarze funduszy UE

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

4.1.4 Kadry w kontekście zasady równości szans kobiet i mężczyzn

Przeprowadzona analiza kadr pokazała, że administrację zajmującą się Funduszami Europejskimi charakteryzuje dość znaczny udział kobiet. W ujęciu globalnym w ramach wszystkich instytucji zaangażowanych w realizację UP 2014-2020 kobiety stanowią 71% kadr, obsadzając 65% stanowisk kierowniczych. W porównaniu z poprzednim badaniem, w którym przeprowadzono analogiczną analizę dotyczącą płci pracowników obsługujących fundusze UE (stan na 30 czerwca 2015 r.) odsetek kobiet zaangażowanych w realizację XXXX 0000-0000 był na tym samym poziomie. Nieznacznie wzrósł natomiast odsetek stanowisk kierowniczych obsadzanych przez kobiety (o 2 punkty procentowe).

Na 10 974 osoby zatrudnione w IZ, IP oraz IW (z wyłączeniem IZ EWT) 7 934 pracowników to kobiety, co oznacza, że stanowią one 72% wszystkich zatrudnionych. Największy odsetek kobiet pracuje w instytucjach zlokalizowanych w urzędach miast i urzędach gmin – 76% zatrudnionych oraz w WUP i UM, w których odpowiednio 75% i 73% pracowników zajmujących się funduszami UE to kobiety.

Wykres 24 Odsetek kobiet i mężczyzn w podziale na rodzaj jednostki

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Porównując zatrudnienie pod względem płci na stanowiskach kierowniczych w poszczególnych rodzajach jednostek, we wszystkich jednostkach udział kobiet w kadrze kierowniczej przekracza 50%. Wyjątkiem są RZGW, gdzie odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych wynosi jedynie 32%.

Porównując odsetek kobiet z odsetkiem zajmowanych przez nie stanowisk kierowniczych warto zauważyć, że w urzędach miast i gmin zaangażowanych w system realizacji UP odsetek zajmowanych przez kobiety stanowisk kierowniczych jest większy i wynosi 83% w stosunku do 76% ogólnego udziału kobiet w liczbie pracowników. Największe różnice występują w RZGW – 18 punktów procentowych. Natomiast instytucje z kategorii „inne” charakteryzuje najmniejsza różnica w tym zakresie, która wynosi 3 punkty procentowe.

Wykres 25 Odsetek kobiet oraz odsetek stanowisk kierowniczych obsadzanych przez kobiety w instytucjach wg rodzajów jednostek

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Analizując zatrudnienie pod względem płci w poszczególnych ministerstwach, należy zauważyć, że największy odsetek mężczyzn wśród zatrudnionych występuje w MSWiA – 63%, MC – 56% oraz MIiB -49%. Najmniejszy odsetek mężczyzn wg stanu na 31 marca 2016 r. pracuje w MRPiPS – 20%. Największy odsetek stanowisk kierowniczych obsadzanych przez mężczyzn odnotowano w MSWiA i ME – odpowiednio 75% i 71%. W KPRM w ankiecie uwzględniono jedynie jedno stanowisko kierownicze, które zajmuje mężczyzna.

Wykres 26 Odsetek mężczyzn oraz odsetek stanowisk kierowniczych obsadzanych przez mężczyzn w instytucjach zlokalizowanych w ministerstwach (bez KPRM)

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

4.2 Wynagrodzenia

Wysokość średniego wynagrodzenia13 w systemie realizacji UP 2014-2020 w pierwszym kwartale 2016 roku wyniosła 5 059 zł brutto. Natomiast w przypadku wyłączenia zarobków kadry kierowniczej, średnie wynagrodzenie osób zatrudnionych przy wdrażaniu funduszy Unii Europejskiej według stanu na 31 marca 2016 r. wynosiło 4 379 zł brutto.

Poniższy wykres prezentuje średnie wynagrodzenie brutto dla poszczególnych rodzajów jednostek uczestniczących w realizacji UP.

13 Średnie wynagrodzenie w niniejszym podrozdziale obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia oprócz nagród i premii motywacyjnych.

Wykres 27 Średnie wynagrodzenie brutto wg rodzajów jednostek uczestniczących w systemie służącym realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Najniższe średnie wynagrodzenie brutto, w pierwszym kwartale 2016 roku, otrzymywali pracownicy WUP – 4 096 zł oraz UM – 4 205 zł. Pracownicy UW zarabiali średnio 4 493 zł. Stosunkowo najlepiej opłacani są urzędnicy zatrudnieni w instytucjach umiejscowionych w ministerstwach – średnio 6 223 zł, w KZGW i RZGW – 7 577 zł oraz w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Wojewódzkich Funduszach Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – 7 980 zł. W instytucjach oznaczonych jako „inne” wysokość średniej pensji to 5 314 zł. Analizując natomiast średnie wynagrodzenie brutto z wyłączeniem kadry kierowniczej najwyższe zarobki otrzymują pracownicy KZGW i RZGW – 6 581zł, a najmniejsze pracownicy Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska – 3 518 zł.

Wykres 28 Średnie wynagrodzenie brutto wraz z kadrą kierowniczą i bez kadry w instytucjach służącego realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Zestawienie średnich wynagrodzeń dla poszczególnych instytucji wskazuje, że największe wynagrodzenia otrzymują pracownicy IW KPO, a najmniejsze pracownicy IZ RPO.

Analizując wynagrodzenia w podziale na typy programów należy stwierdzić, że najlepiej wynagradzani są pracownicy zaangażowani w realizację KPO. Średnia wysokość wynagrodzenia wynosi 5 507 zł dla wszystkich pracowników wraz z kadrą kierowniczą i 4 786 zł dla pracowników z wyłączeniem kadry kierowniczej. Natomiast najmniejsze średnie wynagrodzenia charakteryzuje RPO. Jest to 4 263 w przypadku zarobków wszystkich osób zaangażowanych w realizację RPO i 3 833 zł, gdy nie uwzględnia się zarobków na stanowiskach kierowniczych.

Wykres 29 Średnie wynagrodzenie brutto według programów

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Jeśli jednak przyjrzeć się bliżej wynagrodzeniom w poszczególnych regionach można zauważyć duże zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi województwami, co przedstawiono na poniższym wykresie.

Wykres 30 Średnie wynagrodzenie brutto w instytucjach realizujących poszczególne RPO

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Wśród RPO najwyższe średnie wynagrodzenie zarówno z kadrą kierowniczą jak i bez kadry kierowniczej zanotowano w instytucjach w realizujących RPO województwa mazowieckiego odpowiednio 5 114 zł i 4 776 zł. Natomiast najniższe wynagrodzenie otrzymują pracownicy zaangażowani w realizację RPO województwa warmińsko-mazurskiego – 3 768 zł uwzględniając kadrę kierowniczą i 3 414 zł bez kadry kierowniczej.

5. SZKOLENIA

Pierwszy kwartał 2016 r. charakteryzował się niewielkimi działaniami szkoleniowymi. Taki stan rzeczy może wynikać z dostępności szkoleń w danym okresie, przyjętego harmonogramu szkoleń lub pozostających w dyspozycji instytucji środków finansowych. Instytucje wdrażające KPO, RPO i EWT w okresie od stycznia do końca marca 2016 r. zapewniły szkolenia dla 4,5 tys.14 pracowników zajmujących się wdrażaniem UP 2014-2020.

Analiza szkoleń pracowników uwzględniająca udział pracowników, którzy odbyli minimum jedno szkolenie w poszczególnych programach operacyjnych pokazuje, że szkolenia objęły największy odsetek pracowników instytucji zaangażowanych w realizację PO WER. W szkoleniach uczestniczyło 38% pracowników tych instytucji. W odwrotnej sytuacji znaleźli się pracownicy instytucji realizujących PO PC oraz PO PW, których szkolenia objęły w stosunkowo najmniejszym stopniu. Natomiast jeśli chodzi o bezwzględną liczbę uczestników szkoleń najwięcej pochodziło z instytucji realizujących RPO.

Tabela 4 Liczba pracowników objętych i nie objętych szkoleniami wg programów

	Pracownicy, którzy odbyli przynajmniej jedno szkolenie		Pracownicy nie uczestniczący w żadnym szkoleniu
RPO	1793	25%	5450	75%
PO WER	628	38%	1014	62%
PO IiŚ	301	31%	669	69%
PO IR	195	31%	486	69%
EWT	53	33%	109	67%
PO PW	52	16%	268	84%
PO PC	14	16%	73	84%
PO PT	10	32%	21	68%

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Pozyskane dane wskazują, że w pierwszym kwartale 2016 roku najwięcej pracowników odbyło szkolenia w zakresie funduszy UE – 1 627. Zdecydowanie mniej szkoleń dotyczyło organizacji i zarządzania – 846, najmniej pracowników odbyło szkolenia z zakresu finansów i księgowości.

14 Ze względu na zastosowaną metodę prezentacji danych należy mieć na uwadze fakt, iż jedna osoba mogła brać udział w kilku szkoleniach i za każdym razem zostać uwzględniona w ogólnej liczbie przeszkolonych, stąd prezentowane informacje mogą przewyższać ogólną liczbę zatrudnionych.

Wykres 31 Udział pracowników w szkoleniach wg poszczególnych obszarów tematycznych w pierwszym kwartale 2016 r.

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Analiza informacji na temat uczestnictwa osób w szkoleniach wskazuje na niewielkie zróżnicowanie między KPO i RPO w odsetku osób biorących udział w poszczególnych blokach tematycznych. W obu tych grupach najwięcej pracowników korzystało ze szkoleń w obszarze Funduszy Europejskich. W przypadku KPO na drugim miejscu znalazły się szkolenia z organizacji i zarządzania, które stanowiły 26% wszystkich szkoleń w tym okresie, podczas gdy w ramach RPO jedynie 14%. W obu przypadkach najmniej szkoleń zrealizowano w obszarze finansów i księgowości KPO – 4%, RPO – 5%.

Wykres 32 Udział pracowników wdrażających KPO w szkoleniach w poszczególnych obszarach tematycznych w pierwszym kwartale 2016 r.

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Wykres 33 Udział pracowników wdrażających RPO w szkoleniach w poszczególnych obszarach tematycznych w pierwszym kwartale 2016 r.

Źródło: Opracowanie własne (Departament Koordynacji Wdrażania Funduszy UE, MR)

Zdecydowana większość szkoleń, z których korzystali pracownicy w pierwszym kwartale 2016 r. została przeprowadzona na terytorium kraju. Jedynie 16 osób skorzystało ze szkoleń za granicą. Dotyczyły one głównie tematyki funduszy UE oraz kwestii horyzontalnych.

Wśród typów podmiotów największą liczbą szkoleń w porównaniu do liczby pracowników objęci zostali pracownicy WFOŚiGW wraz z NFOŚiGW oraz Ministerstw. W urzędach tych na jednego pracownika przypada 0,6 szkolenia. Również jeśli chodzi o WUP ich liczba jest duża (0,5). Dużo słabiej wypadają UM gdzie zdecydowana większość pracowników nie korzystała w pierwszym kwartale 2016 roku z żadnego szkolenia – na 1 pracownika przypada tam 0,2 szkolenia.

PODSUMOWANIE

Instytucje

Łącznie wybranym podmiotom powierzono w systemie realizacji UP rolę 144 różnych instytucji. Są one rozmieszczone w ramach 147 podmiotów (ministerstwa, urzędy marszałkowskie, wojewódzkie urzędy pracy, urzędy wojewódzkie, urzędy miast i gmin i inne).

Zatrudnienie

Zatrudnienie w systemie realizacji UP 2014-2020 na dzień 31 marca 2016 x. xxxxxxxx 13 228 osób

zatrudnionych na 10 165 etatach.

Struktura zadań

Podział zadań wygląda podobnie we wszystkich instytucjach systemu realizacji UP (IZ, IP, IW). Największa liczba pracowników odpowiada za nabór, ocenę i wybór projektów – 1 672 osoby (15% wszystkich pracowników) oraz weryfikacją wydatków w ramach wniosków o płatność 1 094 osoby (10%), a także obsługą projektów z wyłączeniem projektów pomocy technicznej – 1 049 osób (9%).

Kadry i wynagrodzenia

Przeprowadzona analiza kadr pokazała, że administrację zajmującą się Funduszami Europejskimi charakteryzuje dość znaczny udział kobiet. W ramach wszystkich instytucji zaangażowanych w realizację UP 2014-2020 kobiety stanowią 71% kadr, obsadzając 65% stanowisk kierowniczych.

Wysokość średniego wynagrodzenia w systemie realizacji UP 2014-2020 w pierwszym kwartale 2016 r. wyniosła 5 059 zł brutto wraz z kadrą kierowniczą. Natomiast wyłączając zarobki kadry kierowniczej, średnie wynagrodzenie wynosiło 4 379 zł brutto.

Szkolenia

Instytucje wdrażające KPO, RPO i EWT w okresie od stycznia do końca marca 2016 r. zapewniły szkolenia dla 4,5 tys. pracowników zajmujących się wdrażaniem UP 2014-2020. Większość szkoleń obejmowała swoją tematyka zagadnienia ściśle związane z obsługą funduszy UE.

SPIS TABEL

Tabela 1 Zatrudnienie według rodzajów jednostek uczestniczących w systemie instytucjonalnym służącym realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności 12

Tabela 2 Liczba pracowników IZ, IP, IW oraz Instytucji zaangażowanych w EWT w

podziale na zadania 26

Tabela 3 Zadania pracowników Instytucji kluczowych oraz IA i Instytucji odpowiedzialnej

za otrzymywanie płatności z KE 28

Tabela 4 Liczba pracowników objętych i nie objętych szkoleniami wg programów 42

SPIS WYKRESÓW

Wykres 1 Liczba instytucji wdrażających programy operacyjne i programy współpracy terytorialnej 9

Wykres 2 Jednostki zaangażowane we wdrażanie funduszy europejskich pod względem przynależności do sektora finansów publicznych 10

Wykres 3 Liczba etatów w ministerstwach pełniących rolę IP według programów operacyjnych 13

Wykres 4 Liczba etatów w Urzędach Marszałkowskich zaangażowanych w realizację RPO 14

Wykres 5 Liczba etatów w Wojewódzkich Urzędach Pracy 15

Wykres 6 Liczba etatów zaangażowanych w realizację PO IiŚ oraz RPO w NFOŚiGW oraz WFOŚiGW 16

Wykres 7 Liczba etatów w innych jednostkach uczestniczących w realizacji KPO 16

Wykres 8 Liczba etatów w innych jednostkach uczestniczących w realizacji RPO 17

Wykres 9 Liczba osób i etatów zaangażowanych w realizację programów operacyjnych 19

Wykres 10 Liczba osób i etatów uczestniczących we wdrażaniu RPO 19

Wykres 11 Zapotrzebowanie kadrowe zgłaszane w poszczególnych rodzajach instytucji

(etaty) 20

Wykres 12 Zadania pracowników instytucji systemu służącego realizacji UP 2014-2020 w

zakresie polityki spójności 21

Wykres 13 Zadania pracowników Instytucji zaangażowanych w realizację KPO 22

Wykres 14 Zadania pracowników IZ KPO 23

Wykres 15 Zadania pracowników Instytucji zaangażowanych w realizację RPO 24

Wykres 16 Zadania pracowników IZ RPO 25

Wykres 17 Status pracowników zatrudnionych w systemie instytucjonalnym służącym

realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności 29

Wykres 18 Podział członków korpusu służby cywilnej w poszczególnych ministerstwach zaangażowanych w realizację UP (bez MR) 30

Wykres 19 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP

2014-2020 w zakresie polityki spójności wg rodzaju umowy 31

Wykres 20 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP

2014-2020 w zakresie polityki spójności wg wieku 32

Wykres 21 Odsetek pracowników wg wieku w poszczególnych jednostkach 33

Wykres 22 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP

2014-2020 w zakresie polityki spójności wg wykształcenia 34

Wykres 23 Odsetek osób zaangażowanych w system instytucjonalny służący realizacji UP

2014-2020 w zakresie polityki spójności wg doświadczenia w obszarze funduszy UE 35

Wykres 24 Odsetek kobiet i mężczyzn w podziale na rodzaj jednostki 36

Wykres 25 Odsetek kobiet oraz odsetek stanowisk kierowniczych obsadzanych przez

kobiety w instytucjach wg rodzajów jednostek 37

Wykres 26 Odsetek mężczyzn oraz odsetek stanowisk kierowniczych obsadzanych przez

mężczyzn w instytucjach zlokalizowanych w ministerstwach (bez KPRM) 38

Wykres 27 Średnie wynagrodzenie brutto wg rodzajów jednostek uczestniczących w

systemie służącym realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności 39

Wykres 28 Średnie wynagrodzenie brutto wraz z kadrą kierowniczą i bez kadry w

instytucjach służącego realizacji UP 2014-2020 w zakresie polityki spójności 40

Wykres 29 Średnie wynagrodzenie brutto według programów 40

Wykres 30 Średnie wynagrodzenie brutto w instytucjach realizujących poszczególne RPO 41

Wykres 31 Udział pracowników w szkoleniach wg poszczególnych obszarów tematycznych w pierwszym kwartale 2016 r 42

Wykres 32 Udział pracowników wdrażających KPO w szkoleniach w poszczególnych

obszarach tematycznych w pierwszym kwartale 2016 r 44

Wykres 33 Udział pracowników wdrażających RPO w szkoleniach w poszczególnych

obszarach tematycznych w pierwszym kwartale 2016 r 44