USTAWA

USTAWA

z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych1)

Rozdział 1 Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa określa warunki świadczenia przez przedsiębiorców usług turystycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także za granicą, jeżeli umowy z klientami o świadczenie tych usług są zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 1a. (uchylony).

Art. 2.

Zawieranie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu przedsiębiorcy za- granicznego umów z klientami o świadczenie usług turystycznych jest dopuszczalne, jeżeli przedsiębiorca ten prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działal- ność gospodarczą na warunkach określonych w ustawie, o której mowa w art. 1.

Art. 2a.

Zadania marszałka województwa, o których mowa w ustawie, są zadaniami z zakre- su administracji rządowej.

Art. 2b.

Minister właściwy do spraw turystyki jest organem wyższego stopnia w stosunku do marszałka województwa w sprawach, o których mowa w art. 9 ust. 3, w art. 24 ust. 1, w art. 28 ust. 1, w art. 39a ust. 3, w art. 42 ust. 1, oraz od decyzji marszałka woje- wództwa o odmowie wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 4 ust. 1.

Art. 3.

Przez użyte w ustawie określenia należy rozumieć:

Opracowano na pod- stawie: tj. Xx. X. x 0000 x. Xx 000, poz.

2268, Nr 273, poz.

2703, z 2005 r. Nr

175, poz. 1462, z 2006

r. Nr 220, poz. 1600,

z 2008 r. Nr 180, poz.

1112.

art. 2 utraci moc w stosunku do państw członkowskich UE z dniem przyjęcia RP do UE (Dz.U. z 2000 r. Nr 122, poz. 1314)

1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy 90/314/EWG z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek (Dz. Urz. WE L 158 z 23.06.1990).

Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie – z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej – dotyczą ogłosze- nia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej – wydanie specjalne.

1) usługi turystyczne – usługi przewodnickie, usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi świadczone turystom lub odwiedzającym;

2) impreza turystyczna – co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednoli- ty program i objęte wspólną ceną, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwa- ją ponad 24 godziny albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu;

3) wycieczka – rodzaj imprezy turystycznej, której program obejmuje zmianę miejsca pobytu jej uczestników;

4) organizowanie imprez turystycznych – przygotowywanie lub oferowanie, a także realizacja imprez turystycznych;

5) organizator turystyki – przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną;

6) pośrednik turystyczny – przedsiębiorca, którego działalność polega na wy- konywaniu, na zlecenie klienta, czynności faktycznych i prawnych związa- nych z zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych;

7) agent turystyczny – przedsiębiorca, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadających zezwolenia w kraju lub na rzecz innych usługodawców posiadających siedzibę w kraju;

7a) przewodnik turystyczny – osobę zawodowo oprowadzającą turystów lub odwiedzających po wybranych obszarach, miejscowościach i obiektach oraz udzielającą o nich informacji;

7b) pilot wycieczek – osobę towarzyszącą, w imieniu organizatora turystyki, uczestnikom imprezy turystycznej, sprawującą opiekę nad nimi i czuwającą nad sposobem wykonania na ich rzecz usług;

8) usługi hotelarskie – krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namio- tów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych;

9) turysta – osobę, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu na okres nieprzekraczający 12 miesięcy, dla której celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedną noc;

10) odwiedzający – osobę, która podróżuje do innej miejscowości poza swoim stałym miejscem pobytu, dla której celem podróży nie jest podjęcie stałej pracy w odwiedzanej miejscowości oraz niekorzystającą z noclegu;

11) klient – osobę, która zamierza zawrzeć lub zawarła umowę o świadczenie usług turystycznych na swoją rzecz lub na rzecz innej osoby, a zawarcie tej umowy nie stanowi przedmiotu jej działalności gospodarczej, jak i osobę, na rzecz której umowa została zawarta, a także osobę, której przekazano prawo do korzystania z usług turystycznych objętych uprzednio zawartą umową;

12) (uchylony);

13) (uchylony);

14) przedsiębiorca – przedsiębiorcę i przedsiębiorcę zagranicznego w rozumie- niu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807).

Rozdział 2

Organizatorzy turystyki, pośrednicy i agenci turystyczni

Art. 4.

1. Działalność gospodarcza w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu w rejestrze organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, zwane- go dalej „rejestrem”.

2. Działalnością regulowaną, o której mowa w ust. 1, nie jest działalność gospo- darcza agentów turystycznych, polegająca na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadających wpis do rejestru, lub na rzecz innych usługodawców po- siadających siedzibę w kraju.

Art. 5.

1. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych jest obowiązany spełniać następujące warunki:

1) zapewniać kierowanie działalnością przedsiębiorstwa oraz działalnością je- go jednostek organizacyjnych samodzielnie dokonujących czynności praw- nych przez osoby:

a) posiadające odpowiednie wykształcenie i praktykę, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2,

b) niekarane za przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu, wiarygodności dokumentów, mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu;

2) xxxxxxx:

a) umowę gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo

b) umowę ubezpieczenia na rzecz klientów

– w zakresie pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju, w wypadku gdy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego powrotu, a także na pokrycie zwrotu wpłat wniesionych przez klientów w razie niewykonania zobowiązań umownych;

3) składać marszałkowi województwa oryginały dokumentów potwierdzają- cych zawarcie kolejnych umów gwarancji lub ubezpieczenia, o których mowa w pkt 2, przed upływem terminu obowiązywania umowy poprzed- niej.

2. Przedsiębiorca będący organizatorem turystyki lub pośrednikiem turystycznym, który w ramach wykonywanej działalności jednocześnie działa jako agent tury- styczny, jest obowiązany:

1) wykonywać działalność tylko na rzecz organizatorów turystyki wpisanych do rejestru;

2) w umowie zawieranej z klientem wskazywać jednoznacznie właściwego or- ganizatora turystyki, którego reprezentuje;

3) działać na podstawie ważnej umowy agencyjnej.

3. Obowiązek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, dotyczy całego okresu wykonywania działalności.

4. Treść gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje upoważnienie dla marszałka województwa lub wskazanej przez niego jednostki do wydawania dyspozycji wypłaty zaliczki na pokrycie kosztów po- wrotu klienta do kraju.

5. Marszałek województwa jest uprawniony do występowania na rzecz klientów w sprawach wypłaty środków z tytułu umowy gwarancji bankowej, umowy gwa- rancji ubezpieczeniowej lub umowy ubezpieczenia, na zasadach określonych w treści tych umów.

6. Z sumy określonej w umowie gwarancji bankowej, umowie gwarancji ubezpie- czeniowej lub umowie ubezpieczenia pokrywa się w pierwszej kolejności koszty sprowadzenia do kraju klientów, o których mowa w ust. 1 pkt 2. Jeżeli pozostała suma gwarancji jest niewystarczająca na zwrot wszystkich wpłat wniesionych przez klientów, wypłaty obniża się proporcjonalnie do wysokości pozostałej sumy.

Art. 6.

1. Działalnością w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz działalnością w zakresie pośrednictwa w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycz- nych, o której mowa w art. 4 ust. 1, mogą kierować osoby posiadające:

1) rok praktyki w obsłudze turystów i ukończone studia wyższe z zakresu tury- styki i rekreacji, prawa, ekonomii lub zarządzania i marketingu;

2) 2 lata praktyki w obsłudze turystów i ukończoną szkołę średnią z zakresu obsługi turystów lub ukończone studia wyższe inne niż wymienione w pkt 1;

3) 4 lata praktyki w obsłudze turystów i ukończoną szkołę średnią inną niż wymieniona w pkt 2;

4) 6 lat praktyki w obsłudze turystów, w pozostałych przypadkach.

2. Za praktykę w obsłudze turystów, o której mowa w ust. 1, uważa się samodziel- ne wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie organizowania imprez tu- rystycznych lub pośrednictwa w zawieraniu umów o świadczenie usług tury- stycznych, kierowanie jednostkami organizującymi imprezy turystyczne, pracę na stanowiskach związanych z przygotowywaniem i zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych, samodzielne przygotowywanie programów imprez turystycznych, a także wykonywanie zadań przewodnika turystycznego i pilota wycieczek.

3. Potwierdzeniem praktyki, o której mowa w ust. 2, jest zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej albo zaświadczenie wydane przez jed- nostkę organizacyjną powierzającą zainteresowanemu czynności przy obsłudze turystów.

Art. 7.

1. Organem właściwym do prowadzenia rejestru jest marszałek województwa wła-

ściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy, a w przypadku przedsiębiorcy za-

granicznego – wybrany przez niego marszałek województwa, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W przypadku przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył oddział na teryto- rium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004

r. o swobodzie działalności gospodarczej, organem właściwym do prowadzenia rejestru jest marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę oddziału.

3. Wpisu do rejestru dokonuje się na wniosek przedsiębiorcy, zawierający następu- jące dane:

1) firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres, a w przypadku gdy przedsiębior- ca jest osobą fizyczną – adres zamieszkania;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile przedsiębiorca taki numer po- siada;

3) określenie przedmiotu działalności;

4) określenie zasięgu terytorialnego wykonywanej działalności (obszar kraju, kraje europejskie lub kraje pozaeuropejskie);

5) wskazanie głównego miejsca wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru oraz oddziałów;

6) imiona i nazwiska osób upoważnionych do kierowania działalnością przed- siębiorcy oraz działalnością jego oddziałów.

4. Do wniosku przedsiębiorca dołącza oryginał umowy, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, oraz oświadczenie następującej treści:

„Oświadczam, że:

1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych są kompletne i zgodne z prawdą;

2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych, okre- ślone w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych.”.

5. Oświadczenie powinno również zawierać:

1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres;

2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;

3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wskaza- niem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

6. Wpis do rejestru obejmuje dane, określone w ust. 3, z wyjątkiem adresu za- mieszkania, jeżeli jest on inny niż adres siedziby.

7. Rejestr jest jawny.

8. Rejestr może być prowadzony w systemie informatycznym.

Art. 8.

1. Marszałek województwa przesyła kopię zaświadczenia o wpisie do rejestru oraz kopie dokumentów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, ministrowi właściwe- mu do spraw turystyki.

2. Minister właściwy do spraw turystyki, na podstawie kopii dokumentów, o któ- rych mowa w ust. 1, prowadzi Centralną Ewidencję Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych, zwaną dalej „Ewidencją”.

3. Wpisu do Ewidencji, o której mowa w ust. 2, dokonuje się z urzędu, na podsta- wie kopii dokumentów, o których mowa w ust. 1.

4. W ramach Ewidencji prowadzi się także wykazy:

1) przedsiębiorców, których wykreślono z rejestru;

2) przedsiębiorców, którzy wykonywali działalność bez wymaganego wpisu do rejestru.

5. Podstawą umieszczenia w wykazach, o których mowa w ust. 4, jest ostateczna decyzja marszałka województwa o zakazie wykonywania działalności gospodar- czej, o której mowa w art. 71 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, lub o stwierdzeniu wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru.

6. W wykazach, o których mowa w ust. 4, wskazuje się termin, w którym upływają 3 lata od dnia wykreślenia wpisu do rejestru lub od dnia uprawomocnienia się decyzji właściwego marszałka województwa o stwierdzeniu wykonywania dzia- łalności bez wpisu do rejestru.

7. Z wykazów, o których mowa w ust. 4, wykreśla się przedsiębiorcę po upływie 3 lat od dnia wydania ostatecznej decyzji o zakazie wykonywania lub o stwierdze- niu wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru.

8. Minister właściwy do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, określa organi- zację, szczegółowy sposób prowadzenia Ewidencji oraz tryb udzielania infor- macji o danych objętych wpisem, uwzględniając w szczególności dokumenty i dane, na podstawie których dokonuje się wpisu do Ewidencji.

9. Marszałek województwa udziela informacji o danych zawartych w rejestrze na zasadach ustalonych dla Ewidencji.

Art. 9.

1. Minister właściwy do spraw turystyki oraz marszałek województwa są upoważ- nieni do kontroli prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, w zakresie:

1) zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych w oświadczeniu, o któ- rym mowa w art. 7 ust. 4;

2) zgodności wykonywanej działalności z uzyskanym wpisem do rejestru;

3) przestrzegania warunków wykonywania działalności gospodarczej określo- nych ustawą;

4) zgodności wykonywanej działalności gospodarczej z zawartymi umowami agencyjnymi;

5) przestrzegania przez przedsiębiorców, dających zlecenie agentom, warun- ków wykonywania działalności gospodarczej określonych ustawą.

2. W razie stwierdzenia przez ministra właściwego do spraw turystyki w wyniku kontroli, o której mowa w ust. 1, uchybień w sposobie wykonywania działalno- ści gospodarczej, występuje on do właściwego marszałka województwa o podjęcie stosownych działań.

3. Marszałek województwa wydaje decyzję administracyjną o stwierdzeniu wyko- nywania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 4 ust. 1, bez wymaga- nego wpisu do rejestru oraz o zakazie wykonywania działalności gospodarczej objętej wpisem do rejestru przez okres 3 lat.

4. Decyzja, o której mowa w ust. 3, zawiera w szczególności:

1) firmę przedsiębiorcy;

2) imię i nazwisko oraz datę urodzenia osoby lub osób upoważnionych do kie- rowania działalnością przedsiębiorcy;

3) datę stwierdzenia wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do re- jestru.

Art. 10.

1. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporzą- dzenia, minimalną wysokość sumy gwarancji, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a, uwzględniając zakres i rodzaj działalności wykonywanej przez organiza- torów turystyki i pośredników turystycznych.

2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw turystyki, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpie- czeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szcze- gólności pod uwagę specyfikę wykonywanej działalności oraz jej zakres.

Art. 10a.

Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności jest:

1) zawieranie umów z klientami bez uprzedniego zawarcia umowy, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2;

2) nieprzedłożenie marszałkowi województwa oryginału dokumentu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2;

3) niedopełnienie obowiązków przedsiębiorcy określonych w rozdziale 3 usta- wy;

4) powierzenie przez organizatora turystyki wykonywania zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek osobie nieuprawnionej lub nieposiada- jącej znajomości języka, o którym mowa w art. 31, albo nieposiadającej ak- tualnego zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykony- wania zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgodnie z przepisami wymienionymi w art. 23 ust. 1;

5) używanie oraz powoływanie się na posiadany wpis do rejestru, w celu wprowadzenia w błąd klientów co do rzeczywistego charakteru wykonywa- nej przez siebie działalności, przy prowadzeniu sprzedaży prawa do korzy- stania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku;

6) wykonywanie działalności poza zakresem terytorialnym określonym we wniosku.

Art. 10b.

Przedsiębiorcę występującego wobec klientów jako agent turystyczny, który:

1) w umowach zawieranych z klientami nie wskazuje jednoznacznie właściwe- go organizatora turystyki, którego reprezentuje, lub

2) działa jako agent organizatora turystyki, który nie jest uprawniony do zawie- rania umów z klientami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

3) działa bez ważnej umowy agencyjnej lub przekracza jej zakres

– uznaje się za organizatora turystyki wykonującego działalność bez wymaga- nego wpisu do rejestru działalności organizatorów turystyki i pośredników tury- stycznych.

Rozdział 3 Ochrona klienta

Art. 11.

W zakresie nieuregulowanym ustawą do umów z klientami zawieranych przez orga- nizatorów turystyki i pośredników turystycznych stosuje się przepisy Kodeksu cy- wilnego oraz inne przepisy dotyczące ochrony konsumenta.

Art. 11a.

1. Organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o świadczenie usług turystycznych, chyba że niewykonanie lub nienale- żyte wykonanie jest spowodowane wyłącznie:

1) działaniem lub zaniechaniem klienta;

2) działaniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestniczących w wykony- waniu usług przewidzianych w umowie, jeżeli tych działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć, albo

3) siłą wyższą.

2. Wyłączenie odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, w przypadkach wymienionych w ust. 1, nie zwalnia organizatora tury- styki od obowiązku udzielenia w czasie trwania imprezy turystycznej pomocy poszkodowanemu klientowi.

Art. 11b.

1. Nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć odpowiedzialności okre-

ślonej w art. 11a, także w razie wyboru prawa obcego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

2. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną klientowi wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy o świadczenie usług turystycznych może być ograniczona tylko wówczas, gdy określa to umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska.

3. Organizatorzy turystyki w umowach z klientami mogą ograniczyć odpowie- dzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usług w czasie imprezy turystycznej do dwukrotności ceny imprezy turystycznej względem każdego klienta.

4. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 3, nie może dotyczyć szkód na osobie.

Art. 12.

1. Organizator turystyki lub pośrednik turystyczny, który proponuje klientom im- prezy turystyczne lub usługi turystyczne, udostępniając im odpowiednie infor- macje pisemne, a w szczególności broszury, foldery, katalogi, jest obowiązany wskazać w tych materiałach w sposób dokładny i zrozumiały:

1) cenę imprezy turystycznej lub usługi turystycznej albo sposób jej ustalenia;

2) miejsce pobytu lub trasę imprezy;

3) rodzaj, klasę, kategorię lub charakterystykę środka transportu;

4) położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu;

5) ilość i rodzaj posiłków;

6) program zwiedzania i atrakcji turystycznych;

7) kwotę lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub usługi turystycznej oraz termin zapłaty całej ceny;

8) termin powiadomienia klienta na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej lub usługi turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług jest uzależniona od liczby zgłoszeń;

9) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy;

10) ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w im- prezie turystycznej.

1a. Informacje, o których mowa w ust. l, nie mogą wprowadzać klienta w błąd.

2. Jeżeli umowa zawarta z klientem nie zawiera odmiennych postanowień, to od- powiednie wskazania zawarte w informacjach pisemnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1–8, stają się elementem umowy.

Art. 13.

1. Organizator turystyki lub pośrednik turystyczny jest obowiązany podać kliento- wi, przed zawarciem umowy:

1) ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych, w szczególności o terminach oczekiwania na wydanie paszpor- tu i wizy oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej;

2) informację o możliwości zawarcia umowy ubezpieczenia od kosztów rezy- gnacji z udziału w imprezie turystycznej oraz o zakresie ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

2. Organizator turystyki jest obowiązany poinformować klienta o szczególnych za- grożeniach życia i zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o możliwości ubezpieczenia z tym związanego. Dotyczy to także zagrożeń powstałych po za- warciu umowy.

3. Organizator turystyki jest obowiązany we właściwym czasie, przed rozpoczę- ciem imprezy turystycznej, podać klientom:

1) nazwisko lub nazwę lokalnego przedstawiciela organizatora turystyki (lub innej instytucji), do którego klient może zwracać się w razie trudności, a także jego adres i numer telefonu;

2) w odniesieniu do imprez turystycznych dla dzieci – informację o możliwości bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną w miejscu pobytu dziecka;

3) planowany czas przejazdu, miejsca i czas trwania postojów;

4) szczegółowe informacje dotyczące połączeń komunikacyjnych oraz miejsca, jakie klient będzie zajmował w środku transportu, w szczególności kabiny na statku lub przedziału sypialnego w pociągu.

3a. Informacje, o których mowa w ust. l–3, powinny być podane klientowi na pi-

śmie.

4. Udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1–3, nie zwalnia organizatora tu- rystyki od obowiązku opieki nad turystami.

Art. 14.

1. Umowa o świadczenie usług turystycznych polegających na organizowaniu im- prez turystycznych wymaga formy pisemnej.

2. Umowa powinna określać:

1) organizatora turystyki i numer jego wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 4 ust. 1, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP), a także imię i nazwisko oraz pełnioną funkcję osoby, która w jego imieniu umowę podpisała;

2) miejsce pobytu lub trasę wycieczki;

3) czas trwania imprezy turystycznej;

4) program imprezy turystycznej obejmujący rodzaj, jakość i terminy oferowa- nych usług, w tym:

a) rodzaj, charakter i kategorię środka transportu oraz datę, godzinę, miej- sce wyjazdu i planowanego powrotu,

b) położenie, rodzaj i kategorię obiektu hotelarskiego zgodnie z przepisa- mi kraju pobytu lub opis wyposażenia obiektów niezaliczanych do ro- dzajów i kategorii,

c) ilość i rodzaj posiłków,

d) program zwiedzania i inne usługi wliczone w cenę imprezy turystycz- nej;

5) cenę imprezy turystycznej, wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecz- nych należności, podatków i opłat, jeżeli nie są one zawarte w cenie, oraz wyraźne sformułowanie okoliczności, które mogą spowodować podwyższe- nie ceny zgodnie z art. 17;

6) sposób zapłaty;

7) rodzaj i zakres ubezpieczenia turystów oraz nazwę i adres ubezpieczyciela; 7a) termin powiadomienia klienta na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy

turystycznej lub usługi turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług jest uzależniona od liczby zgłoszeń;

7b) termin zawiadomienia o przeniesieniu uprawnień i przejęciu obowiązków, o którym mowa w art. 16 ust. 2;

8) sposób zgłaszania reklamacji związanych z wykonywaniem usług przez or- ganizatora turystyki lub osobę z nim współpracującą wraz z podaniem ter- minu zgłaszania takich reklamacji;

9) wymagania specjalne, o których klient powiadomił organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego i na które strony umowy wyraziły zgodę;

10) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy.

2a. Osoba, która zawarła z klientem umowę o świadczenie usług turystycznych, jest obowiązana niezwłocznie dostarczyć klientowi jeden egzemplarz tej umowy.

3. Organizatorzy turystyki, organizujący imprezy turystyczne za granicą, mają obowiązek zawarcia na rzecz osób uczestniczących w tych imprezach umów ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

4. Organizator turystyki jest obowiązany wydać klientowi wpłacającemu należność za imprezę turystyczną lub zaliczkę przekraczającą 10 % tej sumy:

1) pisemne potwierdzenie posiadania gwarancji, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a, wraz ze wskazaniem sposobu ubiegania się o wypłatę środków z tej gwarancji w wypadkach określonych ustawą, lub

2) pisemne potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b, wraz ze wskazaniem sposobu ubiegania się o wypła- tę środków z umowy ubezpieczenia.

5. Organizator, który przed rozpoczęciem imprezy turystycznej jest zmuszony, z przyczyn od niego niezależnych, zmienić istotne warunki umowy z klientem, z zastrzeżeniem art. 17, powinien niezwłocznie o tym powiadomić klienta. W ta- kiej sytuacji klient powinien niezwłocznie poinformować organizatora, czy:

1) przyjmuje proponowaną zmianę umowy albo

2) odstępuje od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich wniesionych

świadczeń i bez obowiązku zapłaty kary umownej.

6. Jeżeli klient, zgodnie z ust. 5, odstępuje od umowy lub jeżeli organizator odwo- łuje imprezę turystyczną z przyczyn niezależnych od klienta, klient ma prawo, według swojego wyboru:

1) uczestniczyć w imprezie zastępczej o tym samym lub wyższym standardzie, chyba że zgodzi się na imprezę o niższym standardzie za zwrotem różnicy w cenie;

2) żądać natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych świadczeń.

7. W wypadkach określonych w ust. 6 klient może dochodzić odszkodowania za niewykonanie umowy, chyba że odwołanie imprezy turystycznej nastąpiło z powodu:

1) zgłoszenia się mniejszej liczby uczestników niż liczba minimalna określona w umowie, a organizator powiadomił o tym klienta na piśmie w uzgodnio- nym terminie;

2) siły wyższej.

Art. 15. (uchylony).

Art. 16.

1. Klient może bez zgody organizatora turystyki przenieść na osobę spełniającą warunki udziału w imprezie turystycznej wszystkie przysługujące mu z tytułu umowy o świadczenie usług turystycznych uprawnienia, jeżeli jednocześnie osoba ta przejmuje wszystkie wynikające z tej umowy obowiązki.

2. Przeniesienie uprawnień i przejęcie obowiązków, o którym mowa w ust. 1, jest skuteczne wobec organizatora turystyki, jeżeli klient zawiadomi go o tym przed rozpoczęciem imprezy turystycznej w terminie określonym w umowie.

3. Za nieuiszczoną część ceny imprezy turystycznej oraz koszty poniesione przez organizatora turystyki w wyniku zmiany uczestnika imprezy turystycznej klient i osoba przejmująca jego uprawnienia odpowiadają solidarnie.

Art. 16a.

1. Organizator turystyki, który w czasie trwania danej imprezy turystycznej nie wykonuje przewidzianych w umowie usług, stanowiących istotną część progra- mu tej imprezy, jest obowiązany, bez obciążania klienta dodatkowymi kosztami, wykonać w ramach tej imprezy odpowiednie świadczenia zastępcze. Jeżeli ja- kość świadczenia zastępczego jest niższa od jakości usługi określonej w pro- gramie imprezy turystycznej, klient może żądać odpowiedniego obniżenia ceny imprezy.

2. Jeżeli wykonanie świadczeń zastępczych, o których mowa w ust. l, jest niemoż- liwe albo klient z uzasadnionych powodów nie wyraził na nie zgody i odstąpił od umowy, organizator turystyki jest obowiązany, bez obciążania klienta dodat- kowymi kosztami z tego tytułu, zapewnić mu powrót do miejsca rozpoczęcia imprezy turystycznej lub do innego uzgodnionego miejsca w warunkach nie gorszych niż określone w umowie.

3. W razie odstąpienia od umowy, o którym mowa w ust. 2, organizator turystyki nie może żądać od klienta żadnych dodatkowych świadczeń z tego tytułu, w szczególności zapłaty kary umownej. Klient może żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania umowy.

4. W razie niemożności wykonania świadczenia zastępczego, o której mowa w ust. 2, klient może żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania umowy, chy- ba że niemożność wykonania świadczenia zastępczego jest spowodowana wy- łącznie:

1) działaniami lub zaniechaniami osób trzecich, nieuczestniczących w wyko- nywaniu świadczenia zastępczego, jeżeli tych działań lub zaniechań nie można było przewidzieć ani uniknąć, albo

2) siłą wyższą.

Art. 16b.

1. Jeżeli w trakcie imprezy turystycznej klient stwierdza wadliwe wykonywanie umowy, powinien niezwłocznie zawiadomić o tym wykonawcę usługi oraz or- ganizatora turystyki, w sposób odpowiedni dla rodzaju usługi.

2. Umowa powinna jednoznacznie określać obowiązek klienta w zakresie, o któ- rym mowa w ust. 1.

Art. 17.

1. Cena ustalona w umowie nie może być podwyższona, chyba że umowa wyraźnie przewiduje możliwość podwyższenia ceny, a organizator turystyki udokumentu- je wpływ na podwyższenie ceny jednej z następujących okoliczności:

1) wzrostu kosztów transportu;

2) wzrostu opłat urzędowych, podatków lub opłat należnych za takie usługi, jak lotniskowe, załadunkowe lub przeładunkowe w portach morskich i lot- niczych;

3) wzrostu kursów walut.

2. W okresie 20 dni przed datą wyjazdu cena ustalona w umowie nie może być podwyższona.

Art. 18. (uchylony).

Art. 19.

1. Postanowienia umów zawieranych przez organizatorów turystyki z klientami mniej korzystne dla klientów niż postanowienia niniejszej ustawy są nieważne.

2. W miejsce postanowień umowy mniej korzystnych dla klienta obowiązują prze- pisy ustawy.

Art. 19a.

Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy działają- cego w okolicznościach określonych w art. 10b ust. 1.

Rozdział 4

Przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek

Art. 20.

1. Przewodnikiem turystycznym lub pilotem wycieczek może być osoba, która po- siada uprawnienia określone ustawą.

2. Do zadań przewodnika turystycznego należy oprowadzanie wycieczek oraz fa- chowe udzielanie ich uczestnikom informacji o kraju, odwiedzanych miejsco- wościach, obszarach i obiektach.

3. Do zadań pilota wycieczek należy sprawowanie, w imieniu organizatora tury- styki, opieki nad uczestnikami imprezy turystycznej w niezbędnym zakresie, wynikającym z charakteru imprezy, czuwanie nad sposobem wykonywania usług świadczonych na rzecz uczestników podczas imprezy oraz przyjmowanie od nich reklamacji dotyczących świadczonych im usług, a także reprezentowa- nie organizatora turystyki wobec kontrahentów świadczących usługi w trakcie trwania imprezy.

4. Pilot wycieczek ma obowiązek potwierdzić klientowi przyjęcie reklamacji, a w wypadku jej niezałatwienia, przekazania jej niezwłocznie organizatorowi tury- styki.

5. W wypadku odmowy uwzględnienia reklamacji organizator turystyki jest obo- wiązany szczegółowo uzasadnić na piśmie przyczyny odmowy.

6. Jeżeli organizator turystyki nie ustosunkuje się do reklamacji na piśmie, w ter- minie 30 dni od dnia zakończenia imprezy turystycznej, a w wypadku zgłosze- nia tej reklamacji po zakończeniu imprezy turystycznej w terminie 30 dni od jej złożenia, uważa się, że uznał reklamację za uzasadnioną.

Art. 21.

1. Przewodnicy turystyczni otrzymują uprawnienia następujących rodzajów:

ad. art. 19a: art. 10b nie zawiera ustępów: ustawa z dn.

2.07.2004 r. - Przepi- sy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospo- darczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1808)

1) przewodników górskich dla określonych obszarów górskich;

2) przewodników miejskich dla poszczególnych miast;

3) przewodników terenowych dla poszczególnych województw, regionów oraz tras turystycznych.

2. Uprawnienia przewodników górskich dzielą się na trzy klasy w zależności od stopnia trudności tras i wycieczek.

3. Uprawnienia przewodnika terenowego obejmują również miasta położone w ob- rębie województwa lub regionu.

4. Minister właściwy do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, może określić wykaz miast, w których wykonywanie zadań przewodnika turystycznego wy- maga posiadania uprawnień przewodnika miejskiego, uwzględniając szczególne walory turystyczne tych miast.

Art. 22.

Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek otrzymuje osoba, któ- ra:

1) ukończyła 18 lat;

2) ukończyła szkołę średnią;

3) posiada stan zdrowia umożliwiający wykonywanie zadań przewodnika tury- stycznego lub pilota wycieczek;

4) nie była karana za przestępstwa umyślne lub inne popełnione w związku z wykonywaniem zadań przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek;

5) odbyła szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz zdała egzamin na przewod- nika turystycznego lub na pilota wycieczek, z zastrzeżeniem art. 22a.

Art. 22a.

1. Osoby wymienione w art. 49 ust. 1, które nie potwierdziły posiadanych upraw- nień w terminie określonym w art. 49 ust. 2, dopuszcza się odpowiednio do eg- zaminu na przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek bez konieczności odbycia szkolenia teoretycznego i praktycznego.

2. Osoby posiadające uprawnienia przewodnika turystycznego dopuszcza się do egzaminu umożliwiającego uzyskanie uprawnień obejmujących dodatkowy za- kres terytorialny bez konieczności odbycia szkolenia teoretycznego i praktycz- nego.

Art. 23.

1. Osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek podlega badaniom lekarskim wstępnym, a osoba posiadająca takie uprawnienia – badaniom okresowym, w trybie i zakresie określonych w przepi- sach o badaniach lekarskich pracowników.

2. Przewodnik turystyczny lub pilot wycieczek, który nie przedstawi właściwemu marszałkowi województwa aktualnego zaświadczenia lekarskiego o braku prze- ciwwskazań do wykonywania zadań przewodnika turystycznego lub pilota wy- cieczek, wydanego zgodnie z przepisami, o których mowa w ust. 1, nie może wykonywać zadań wymagających posiadania odpowiednio uprawnień przewod- nika turystycznego lub pilota wycieczek.

Art. 24.

1. Szkolenie, o którym mowa w art. 22 pkt 5, mogą prowadzić jednostki organiza- cyjne lub osoby upoważnione na podstawie decyzji administracyjnej marszałka województwa właściwego ze względu na ich siedzibę lub miejsce zamieszkania, a w wypadku jednostek organizacyjnych lub osób mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfe- deracji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospo- darczym – wybranego przez nich marszałka województwa, zwane dalej „orga- nizatorami szkolenia”, które:

1) do prowadzenia zajęć teoretycznych dysponują kadrą wykładowców posia- dających wykształcenie wyższe;

2) do prowadzenia zajęć praktycznych dysponują kadrą instruktorów posiada- jących udokumentowaną praktykę w zakresie wykonywania zadań odpo- wiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek w wymiarze co najmniej 50 dni w okresie 5 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o udzielenie upoważnienia;

3) zapewnią warunki umożliwiające realizację zajęć, w tym także praktycz- nych, oraz odpowiednią obsługę biurową wraz z przechowywaniem i udo- stępnianiem dokumentacji szkolenia.

2. Potwierdzeniem posiadania praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest zaświad- czenie wydane przez organizatora turystyki lub jednostkę organizacyjną powie- rzającą zadania odpowiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.

3. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na przeprowadzenie jednego szkolenia lub na stałe.

4. Decyzja, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać w szczególności:

1) numer upoważnienia;

2) oznaczenie organu udzielającego upoważnienia;

3) datę wydania upoważnienia;

4) oznaczenie organizatora szkolenia;

5) wskazanie siedziby i adresu zakładu głównego organizatora szkolenia oraz oddziałów;

6) imię i nazwisko osoby (osób) kierujących szkoleniem;

7) określenie przedmiotu i zakresu szkolenia;

8) okres, na który udziela się upoważnienia stosownie do ust. 3;

9) pouczenie o obowiązkach organizatora szkolenia w związku z prowadze- niem działalności objętej upoważnieniem oraz o skutkach związanych z niewywiązaniem się z tych obowiązków.

5. Organizator szkolenia jest obowiązany zgłaszać organowi, który udzielił upo- ważnienia, zmiany danych, o których mowa w ust. 4 pkt 5 i 6.

6. W wypadku zgłoszenia zmian danych, o których mowa w ust. 4 pkt 5 i 6, organ, który udzielił upoważnienia, wydaje decyzję administracyjną o zmianie upo- ważnienia.

7. Upoważnienie może zostać cofnięte, jeżeli organizator szkolenia przestał speł- niać warunki określone w ust. 1 lub gdy szkolenie jest prowadzone niezgodnie z wydanym upoważnieniem.

Art. 24a.

1. Marszałek województwa jest upoważniony do kontroli organizatorów szkoleń w zakresie:

1) spełniania wymagań niezbędnych do uzyskania upoważnienia;

2) zgodności prowadzonej działalności z wydanym upoważnieniem.

2. Kontroli, o której mowa w ust. 1, dokonują osoby imiennie upoważnione przez marszałków województwa.

3. Marszałek województwa może wezwać organizatora szkolenia do usunięcia stwierdzonych uchybień w wyznaczonym terminie, pod rygorem cofnięcia upo- ważnienia.

4. Cofnięcie upoważnienia do szkolenia oraz stwierdzenie jego prowadzenia bez wymaganego upoważnienia następuje w formie decyzji administracyjnej.

5. Organizator szkolenia, któremu cofnięto upoważnienie do szkolenia, a także or- ganizator szkolenia, który prowadził szkolenie bez wymaganego upoważnienia, nie może uzyskać żadnego z upoważnień, o których mowa w art. 24 ust. 3, w okresie 3 lat od daty wydania decyzji o cofnięciu upoważnienia lub o stwierdze- niu prowadzenia szkolenia bez wymaganego upoważnienia.

Art. 24b.

Minister właściwy do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, określi:

1) warunki, jakie powinien spełniać organizator szkolenia ubiegający się o upoważnienie do szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycie- czek, z uwzględnieniem w szczególności warunków materialnych umożli- wiających realizację zajęć, kwalifikacji kadry wykładowców i instruktorów, oraz warunki przechowywania i udostępniania dokumentacji szkolenia;

2) warunki, jakim powinien odpowiadać wniosek o upoważnienie do szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz tryb i szczegółowe zasady kontroli szkoleń, z uwzględnieniem w szczególności dokumentów, jakie powinny być załączane do wniosku oraz ze szczególnym uwzględnie- niem zakresu, procedury i częstotliwości dokonywania kontroli szkoleń.

Art. 25.

1. Egzamin przeprowadza komisja egzaminacyjna powoływana przez marszałka województwa właściwego ze względu na:

1) obszar uprawnień – dla przewodników turystycznych;

2) miejsce organizacji kursu – dla pilotów wycieczek.

2. W wypadku gdy obszar uprawnień, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje te- rytorium wykraczające poza jedno województwo, egzamin przeprowadza komi- sja egzaminacyjna powoływana przez marszałka województwa właściwego ze względu na zakres terytorialny jednej z części obszaru, którego dotyczą upraw- nienia przewodnika turystycznego.

3. Wyboru komisji egzaminacyjnej w wypadku, o którym mowa w ust. 2, dokonuje osoba ubiegająca się o nadanie uprawnień przewodnika turystycznego.

4. Do komisji egzaminacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2, powołuje się przed- stawicieli stowarzyszeń zrzeszających przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz organizacji zrzeszających organizatorów turystyki, a także przedstawiciela wojewódzkiego konserwatora zabytków, jeżeli na obszarze ob- jętym uprawnieniami, o które ubiega się kandydat na przewodnika turystyczne- go, znajdują się obiekty zabytkowe i muzea.

5. Do komisji egzaminacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2, można powołać tak-

że nauczycieli akademickich specjalizujących się w dziedzinie turystyki.

6. Za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegających się o uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek oraz za sprawdzenie znajomości języka ob- cego przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek pobiera się opłaty.

Art. 26.

1. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek mogą być zawie- szone za powtarzające się uchybienia w wykonywaniu zadań lub postępowaniu przewodnika turystycznego albo pilota wycieczek:

1) jeżeli uchybienie stwierdzą osoby uprawnione do kontroli;

2) w wypadku skarg potwierdzonych co do ich słuszności.

2. Zawieszenie uprawnień przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek może nastąpić na okres do 12 miesięcy. Przywrócenie zawieszonych uprawnień mar- szałek województwa może uzależnić od zdania egzaminu sprawdzającego, obejmującego część lub całość zakresu umiejętności wymaganych od przewod- nika turystycznego lub pilota wycieczek.

3. Egzamin sprawdzający przeprowadza komisja egzaminacyjna, o której mowa w art. 25 ust. 1.

Art. 27.

Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek cofa się, jeżeli prze- wodnik turystyczny lub pilot wycieczek:

1) zostanie skazany prawomocnym wyrokiem za popełnienie przestępstwa, o którym mowa w art. 22 pkt 4;

2) nie zda egzaminu sprawdzającego, o którym mowa w art. 26 ust. 2;

3) wykonuje zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, nie przedstawiając uprzednio właściwemu marszałkowi województwa aktual- nego orzeczenia o braku przeciwwskazań do wykonywania zadań odpo- wiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgod- nie z art. 23.

Art. 28.

1. Uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek osobom będącym obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej nadaje, odmawia nadania, zawiesza i przywraca oraz cofa marszałek województwa właściwy dla miejsca ich za- mieszkania, a w wypadku nieposiadania miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – marszałek województwa wybrany przez te osoby

ubiegające się o te uprawnienia, w formie decyzji administracyjnej, z zastrzeże- niem ust. 2 i 3.

2. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek osobom niebędą- cym obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej, nieposiadającym miejsca zamiesz- kania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, spełniającym warunki określone w art. 22, nadaje, odmawia ich nadania, zawiesza, przywraca oraz cofa marsza- łek województwa wybrany przez osobę ubiegającą się o te uprawnienia.

3. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)

– stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, nieposiadającym miej- sca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy nabyli kwali- fikacje do wykonywania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycie- czek w tych państwach, nadaje, zawiesza, przywraca oraz cofa marszałek woje- wództwa wybrany przez osobę ubiegającą się o te uprawnienia. Podstawę do nadania uprawnień stanowi decyzja ministra właściwego do spraw turystyki o uznaniu kwalifikacji do wykonywania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wydana na podstawie odrębnych przepisów.

4. Ewidencję nadanych uprawnień przewodnika turystycznego i pilota wycieczek prowadzą marszałkowie województwa, o których mowa w ust. 1–3.

5. Nadanie uprawnień przewodnika turystycznego i pilota wycieczek dokumentuje się poprzez wydanie odpowiedniej legitymacji i identyfikatora.

Art. 29.

1. Osoby wykonujące zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek podlegają kontroli. Kontrola obejmuje:

1) posiadanie uprawnień co do ich obszaru i ważności;

2) poprawność wykonywania zadań przewodnika turystycznego i pilota wycie- czek.

2. Kontroli podlega także zapewnienie przez organizatorów turystyki opieki prze- wodnika turystycznego lub pilota wycieczek nad uczestnikami imprezy tury- stycznej, przewidzianej w art. 30 i art. 31.

3. Kontroli, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonują osoby imiennie upoważnione przez marszałków województwa .

4. Osoby dokonujące kontroli powiadamiają o stwierdzonych uchybieniach mar- szałka województwa właściwego ze względu na miejsce dokonanej kontroli.

5. Marszałek województwa, o którym mowa w ust. 4, przekazuje xxxxxxxxx xxxx- ki kontroli marszałkowi województwa, który nadał uprawnienia przewodnikowi turystycznemu lub pilotowi wycieczek.

Art. 30.

1. Organizatorzy turystyki, podlegający obowiązkowi uzyskania wpisu w rejestrze, organizujący wycieczki w kraju i za granicą, w których uczestniczy co najmniej 10 osób realizujących wspólny program, są obowiązani, jeżeli umowa nie sta- nowi inaczej, zapewnić uczestnikom:

1) wycieczek w kraju – usługi przewodnika turystycznego oraz opiekę pilota wycieczek,

2) wycieczek za granicą – opiekę pilota wycieczek

– posiadających odpowiednie uprawnienia.

2. Przedsiębiorcy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani wystawić przewodni- kowi turystycznemu i pilotowi wycieczek pisemne zlecenie, określając w nim miejsce (obszar) i czas usługi przewodnickiej lub pilotarskiej, oraz upoważnie- nie do działania w imieniu organizatora w zakresie niezbędnym do prowadzenia imprezy turystycznej.

Art. 31.

1. Organizator turystyki organizujący wycieczki za granicą jest obowiązany za- pewnić opiekę pilota wycieczek posiadającego znajomość języka powszechnie znanego w kraju odwiedzanym lub języka uzgodnionego z kontrahentem zagra- nicznym.

2. Organizator turystyki organizujący wycieczki dla turystów z zagranicy jest obowiązany zapewnić usługi przewodnika turystycznego i opiekę pilota wycie- czek posiadających znajomość języka obcego umożliwiającą swobodny kontakt z uczestnikami lub języka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym.

Art. 32.

1. Znajomość języka obcego dokumentuje się dyplomem ukończenia studiów filo- logicznych, nauczycielskiego kolegium języków obcych lub świadectwem ukończenia szkoły z obcym językiem wykładowym za granicą.

2. Osoby, które nie legitymują się dokumentami wymienionymi w ust. 1, mogą złożyć egzamin ze znajomości języka obcego przed komisją egzaminacyjną ję- zyków obcych, o której mowa w ust. 3.

3. Komisje egzaminacyjne języków obcych powołują marszałkowie województwa spośród osób znajdujących się na liście ministra właściwego do spraw turystyki, ogłoszonej w formie obwieszczenia w dzienniku urzędowym urzędu obsługują- cego ministra właściwego do spraw turystyki.

4. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w drodze rozporządzenia, może uznać za udokumentowaną znajomość języka obcego potwierdzoną świa- dectwem wystawionym przez inne instytucje niż wymienione w ust. 1.

Art. 33.

1. Przewodnicy turystyczni mogą oprowadzać obsługiwane wycieczki po muzeach, wystawach i zabytkach znajdujących się na obszarze ich uprawnień, jeżeli zada- nia tego nie wykonuje uprawniony etatowy pracownik.

2. Oprowadzanie wycieczek, o których mowa w ust. 1, odbywa się w sposób okre- ślony przez dyrektora muzeum, organizatora wystawy albo właściciela zabytku w regulaminie dla zwiedzających.

Art. 33a. (uchylony).

Art. 34.

1. Minister właściwy do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, określi:

1) właściwość terytorialną marszałków województwa powołujących komisje egzaminacyjne dla przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z uwzględnieniem w szczególności podziału administracyjnego kraju;

2) kwalifikacje, skład, sposób powoływania i odwoływania członków komisji egzaminacyjnych, o których mowa w art. 25, zasady egzaminowania kan- dydatów na przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz wzór świadectwa wydawanego przez te komisje, ze szczególnym uwzględnie- niem sposobu powoływania zespołów egzaminacyjnych;

3) warunki, jakim powinien odpowiadać wniosek o nadanie uprawnień prze- wodnika turystycznego i pilota wycieczek, z uwzględnieniem w szczegól- ności dokumentów, jakie powinny być załączane do wniosku;

4) programy szkolenia kandydatów na przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z uwzględnieniem w szczególności minimalnego wymiaru go- dzin zajęć dla poszczególnych przedmiotów stanowiących program szkole- nia;

5) warunki uzyskiwania poszczególnych klas przewodników górskich, zakres terytorialny uprawnień przewodników górskich i stopień trudności tras oraz wycieczek prowadzonych przez przewodników górskich posiadających uprawnienia określonej klasy, ze szczególnym uwzględnieniem programów podstawowego szkolenia specjalistycznego oraz programów uzupełniające- go szkolenia dla przewodników górskich poszczególnych klas;

6) miasta i obszary, na których organizatorzy turystyki, zgodnie z art. 30 ust. 1, mają obowiązek zapewnienia opieki przewodnika turystycznego, ze szcze- gólnym uwzględnieniem największych miast o znaczeniu historycznym i kulturowym oraz obszarów posiadających szczególne walory turystyczne;

7) skład i zasady działania komisji egzaminacyjnych języków obcych, o któ- rych mowa w art. 32 ust. 3, wzór świadectwa wydawanego przez te komisje oraz tryb wyłaniania kandydatów do umieszczenia na liście ministra wła- ściwego do spraw turystyki, o której mowa w art. 32 ust. 3, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań, które kandydaci do umieszczenia na tej liście powinni spełniać, oraz sposobu dokumentowania tych wymagań;

8) wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegających się o upraw- nienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, sprawdzenie zna- jomości języka obcego przez komisję egzaminacyjną języków obcych, o której mowa w art. 32 ust. 3, oraz wysokość wynagrodzenia egzaminatorów, z uwzględnieniem w szczególności wysokości opłat za poszczególne części egzaminów, zasad ich zwrotu w wypadku nieprzystąpienia do egzaminu oraz zasad wynagradzania egzaminatorów za przygotowywanie pytań do egzaminu;

9) wzory dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień przewodnika turystycznego i pilota wycieczek, a także tryb okazywania legitymacji przewodnika turystycznego i pilota wycieczek upoważnionym organom oraz sposób noszenia identyfikatorów podczas wykonywania zadań prze- wodnika turystycznego lub pilota wycieczek, ze szczególnym uwzględnie-

niem danych dotyczących rodzaju potwierdzanych uprawnień i terminów ważności tych uprawnień.

2. Minister właściwy do spraw turystyki ogłasza, w drodze obwieszczenia, na wniosek marszałka województwa lub marszałków województwa, zakres teryto- rialny regionów oraz przebieg tras turystycznych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać:

1) określenie regionu, ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu jego granic lub określenie przebiegu trasy turystycznej;

2) uzasadnienie zawierające w szczególności opis miejscowości i obiektów o znaczeniu historycznym, kulturowym i krajobrazowym lub posiadających szczególne znaczenie turystyczne, znajdujących się na trasach turystycz- nych.

Rozdział 5 Usługi hotelarskie

Art. 35.

1. Usługi hotelarskie mogą być świadczone w obiektach hotelarskich, które speł- niają:

1) wymagania co do wielkości obiektu, jego wyposażenia oraz zakresu świad- czonych usług, ustalone dla rodzaju i kategorii, do których obiekt został za- szeregowany;

2) wymagania sanitarne, przeciwpożarowe oraz inne określone odrębnymi przepisami.

2. Usługi hotelarskie mogą być świadczone również w innych obiektach, jeżeli obiekty te spełniają minimalne wymagania co do wyposażenia, o których mowa w art. 45 pkt 4, oraz wymagania określone w ust. 1 pkt 2.

3. Za inne obiekty, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie, uważa się także wynajmowane przez rolników pokoje i miejsca na ustawianie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych, jeżeli obiekty te spełniają minimalne wymagania co do wyposażenia, o których mowa w art. 45 pkt 4, oraz wymagania określone w ust. 1 pkt 2.

Art. 36.

Ustala się następujące rodzaje obiektów hotelarskich:

1) hotele – obiekty posiadające co najmniej 10 pokoi, w tym większość miejsc w pokojach jedno- i dwuosobowych, świadczące szeroki zakres usług zwią- zanych z pobytem klientów;

2) motele – hotele położone przy drogach, zapewniające możliwość korzysta- nia z usług motoryzacyjnych i dysponujące parkingiem;

3) pensjonaty – obiekty posiadające co najmniej 7 pokoi, świadczące dla swo- ich klientów całodzienne wyżywienie;

4) kempingi (campingi) – obiekty strzeżone, umożliwiające nocleg w namio- tach, samochodach mieszkalnych (campobusach) i przyczepach samocho-

dowych, przyrządzanie posiłków, parkowanie samochodów, a także świad- czące usługi związane z pobytem klientów; obiekty te mogą dodatkowo umożliwiać nocleg w domkach turystycznych lub innych obiektach stałych;

5) domy wycieczkowe – obiekty posiadające co najmniej 30 miejsc noclego- wych, dostosowane do samoobsługi klientów oraz świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów;

6) schroniska młodzieżowe – obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupo- wej turystyki młodzieżowej, dostosowane do samoobsługi klientów;

7) schroniska – obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych, świadczące minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów;

8) pola biwakowe – obiekty niestrzeżone, umożliwiające nocleg w namiotach.

Art. 37.

Ustala się dla:

1) hoteli, moteli i pensjonatów – pięć kategorii oznaczonych gwiazdkami;

2) kempingów (campingów) – cztery kategorie oznaczone gwiazdkami;

3) domów wycieczkowych i schronisk młodzieżowych – trzy kategorie ozna- czone cyframi rzymskimi.

Art. 38.

1. Zaszeregowania obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów dokonuje, kategorię nadaje oraz prowadzi ich ewidencję marszałek województwa właści- wy ze względu na miejsce położenia obiektu hotelarskiego, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Zaszeregowania pól biwakowych dokonuje i prowadzi ich ewidencję wójt (bur- mistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce ich położenia.

3. Ewidencję obiektów, o których mowa w art. 35 ust. 2 i 3, prowadzi wójt (bur- mistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce ich położenia.

4. Przed wydaniem decyzji w zakresie rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich organy wymienione w ust. 1 mogą zwracać się o opinię do wyspecjalizowanych stowarzyszeń.

5. Zadania określone w ust. 2 i 3 są zadaniami własnymi gminy.

Art. 39.

1. Przed rozpoczęciem świadczenia usług hotelarskich w obiekcie hotelarskim, o którym mowa w art. 35 ust. 1, przedsiębiorca jest obowiązany uzyskać zaszere- gowanie tego obiektu do odpowiedniego rodzaju i kategorii.

2. W razie rozpoczęcia świadczenia usług w obiekcie hotelarskim, który posiada zaszeregowanie, o którym mowa w ust. 1, przedsiębiorca jest obowiązany wy- stąpić do właściwego marszałka województwa o potwierdzenie lub zmianę do- tychczasowego zaszeregowania.

3. Przed rozpoczęciem świadczenia usług hotelarskich w obiekcie, o którym mowa w art. 35 ust. 2, przedsiębiorca lub rolnik zamierzający świadczyć usługi hote-

larskie w gospodarstwie rolnym jest obowiązany zgłosić ten obiekt do ewidencji wymienionej w art. 38 ust. 3.

4. Przedsiębiorcy świadczący usługi hotelarskie w obiektach, o których mowa w art. 35, mają obowiązek informowania właściwego organu o okolicznościach powodujących zmianę rodzaju lub kategorii obiektu hotelarskiego oraz o zakoń- czeniu świadczenia usług hotelarskich.

5. Rolnicy świadczący usługi hotelarskie w gospodarstwie rolnym mają obowiązek informowania właściwego organu o zakończeniu świadczenia usług hotelar- skich.

Art. 39a.

1. Przedsiębiorca, który zamierza rozpocząć świadczenie usług hotelarskich w obiekcie hotelarskim, może ubiegać się o przyrzeczenie zaszeregowania obiektu hotelarskiego do odpowiedniego rodzaju i kategorii, zwane dalej “promesą”.

2. Promesę wydaje, na wniosek przedsiębiorcy, marszałek województwa właściwy ze względu na miejsce położenia obiektu hotelarskiego.

3. Promesa jest wydawana w formie decyzji administracyjnej na czas określony nie dłuższy niż dwa lata.

4. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać w szczególności:

1) oznaczenie przedsiębiorcy wraz z podaniem jego siedziby i adresu, a w wy- padku gdy przedsiębiorcą jest osoba fizyczna – miejsca zamieszkania i ad- resu;

2) nazwę obiektu, jeżeli usługi będą świadczone z użyciem nazwy własnej obiektu;

3) określenie położenia obiektu, wraz z podaniem jego adresu;

4) wskazanie rodzaju obiektu hotelarskiego i kategorii, o które ubiega się przedsiębiorca.

5. Do wniosku dołącza się ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę lub zmianę sposobu użytkowania obiektu.

6. W okresie ważności promesy przedsiębiorca nie może świadczyć usług hotelar- skich w obiekcie, z zastrzeżeniem ust. 7. Przedsiębiorca może używać nazwy rodzajowej i oznaczenia kategorii do celów informacyjnych i promocyjnych obiektu hotelarskiego.

7. Marszałek województwa może, w drodze postanowienia, zezwolić na rozpoczę- cie świadczenia usług hotelarskich przez przedsiębiorcę, który otrzymał prome- sę, po złożeniu przez niego kompletnego wniosku o zaszeregowanie obiektu ho- telarskiego do odpowiedniego rodzaju i kategorii.

Art. 40.

1. (uchylony).

2. (uchylony).

3. Organy wymienione w art. 38 mają prawo kontrolować, w zakresie swojej wła- ściwości miejscowej, przestrzeganie wymagań, określonych w art. 35, w stosun- ku do wszystkich obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świad- czone usługi hotelarskie. Jeżeli obiekt, pozostający poza ewidencją organu do- konującego kontroli, nie spełnia wymagań przewidzianych dla rodzaju i katego-

rii, do których został zaszeregowany, lub minimalnych wymagań dla innych obiektów świadczących usługi hotelarskie, organ kontrolujący zawiadamia or- gan prowadzący ewidencję obiektu.

4. Organy, o których mowa w art. 38, mogą wykonywać następujące czynności kontrolne:

1) dokonywać kontroli wszystkich pomieszczeń i urządzeń wchodzących w skład kontrolowanych obiektów;

2) żądać od kierownika obiektu oraz od wszystkich osób, które są w tym obiekcie zatrudnione, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą;

3) żądać okazania dokumentów potwierdzających spełnienie przez obiekt wy- magań, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 2.

5. Minister właściwy do spraw turystyki może dokonywać kontroli w zakresie spełniania przez obiekt hotelarski wymagań przewidzianych dla rodzaju i kate- gorii, do których został zaszeregowany. Do kontroli wykonywanej przez mini- stra właściwego do spraw turystyki stosuje się odpowiednio ust. 3 i 4.

6. W razie stwierdzenia, że obiekt hotelarski nie spełnia wymagań przewidzianych dla rodzaju i kategorii, do których został zaszeregowany, minister właściwy do spraw turystyki występuje do właściwego organu o dokonanie zmiany rodzaju lub kategorii obiektu.

Art. 41.

1. Jeżeli obiekt hotelarski przestał spełniać wymagania określone dla rodzaju i ka- tegorii, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, właściwy organ dokonuje z urzę- du zmiany rodzaju lub kategorii obiektu bądź uchyla decyzję o zaszeregowaniu obiektu do określonego rodzaju.

2. Jeżeli obiekt, w którym są świadczone usługi hotelarskie, nie spełnia wymagań określonych w art. 35 ust. 1 pkt 2 lub w art. 35 ust. 2, organ prowadzący ewi- dencję obiektu może nakazać wstrzymanie świadczenia usług hotelarskich do czasu usunięcia stwierdzonych uchybień.

3. Przepis ust. 2 nie narusza uprawnień innych organów, wynikających z odręb- nych przepisów.

Art. 42.

1. Zaszeregowanie, odmowa zaszeregowania, potwierdzenie zaszeregowania bądź zmiana zaszeregowania obiektu hotelarskiego do określonego rodzaju, nadanie, odmowa nadania lub zmiana kategorii, odmowa wpisu do ewidencji obiektów hotelarskich i wykreślenie z ewidencji obiektów hotelarskich, a także nakazanie wstrzymania świadczenia usług hotelarskich następuje w formie decyzji admini- stracyjnej.

2. Podstawą odmowy wpisu do ewidencji obiektów hotelarskich jest decyzja o od- mowie zaszeregowania lub o odmowie potwierdzenia zaszeregowania obiektu hotelarskiego do określonego rodzaju i kategorii.

Art. 43.

1. Nazwy rodzajów i oznaczenia kategorii obiektów hotelarskich, o których mowa w art. 36 i art. 37, podlegają ochronie prawnej i mogą być stosowane wyłącznie w odniesieniu do obiektów hotelarskich w rozumieniu niniejszej ustawy.

2. Przepis ust. 1 nie dotyczy nazw rodzajów używanych w kontekście, z którego jednoznacznie wynika, że obiekty te nie są obiektami hotelarskimi w rozumieniu niniejszej ustawy.

3. Przedsiębiorcy świadczący usługi hotelarskie mogą do oznaczenia obiektów ho- telarskich, obok nazw rodzajów określonych w ustawie, stosować inne nazwy.

Art. 44.

1. W obiektach hotelarskich należy umieścić na widocznym miejscu:

1) nazwę oraz siedzibę lub imię i nazwisko, a także adres przedsiębiorcy

świadczącego usługi hotelarskie w tym obiekcie;

2) tablicę określającą rodzaj i kategorię obiektu;

3) informację o zakresie świadczonych usług wraz z podstawowymi cenami;

4) informację o przystosowaniu obiektu do obsługi osób niepełnosprawnych.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 4, należy umieścić również na ze- wnątrz obiektu hotelarskiego.

3. Przedsiębiorcy świadczący usługi hotelarskie w obiektach hotelarskich mogą, w celu zapewnienia porządku oraz bezpieczeństwa klientów i ich mienia, wydawać regulaminy porządkowe wiążące wszystkie osoby przebywające na terenie obiektu.

4. Wykaz wymagań dla obiektów hotelarskich, odpowiadający rodzajowi i katego- rii obiektu, a także pełny cennik usług powinny być udostępnione na żądanie klienta.

Art. 44a.

1. Za dokonanie oceny spełniania przez obiekt hotelarski wymagań niezbędnych do zaszeregowania obiektu do określonego rodzaju i kategorii pobiera się opłaty.

2. Minister właściwy do spraw turystyki określa, w drodze rozporządzenia, wyso- kość opłat związanych z dokonywaniem ocen określonych w ust. 1 oraz tryb po- bierania tych opłat.

Art. 45.

Minister właściwy do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, określa:

1) wymagania dla poszczególnych rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich co do wyposażenia oraz zakresu świadczonych usług, w tym usług gastro- nomicznych, oraz warunki dopuszczenia odstępstw od tych wymagań, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań w zakresie:

a) zewnętrznych elementów zagospodarowania i urządzenia,

b) instalacji i urządzeń technicznych,

c) podstawowych elementów dotyczących funkcji, programu obsługowego i użyteczności obiektu,

d) części mieszkalnej,

e) oferty usług podstawowych i uzupełniających;

2) szczegółowe zasady i tryb zaliczania obiektów hotelarskich do poszczegól- nych rodzajów i kategorii, z uwzględnieniem w szczególności sposobu oce- ny obiektu hotelarskiego;

3) sposób dokumentowania spełnienia wymagań, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 2, z uwzględnieniem w szczególności rodzajów dokumentów, ja- kie powinny być dołączone do wniosku o zaszeregowanie;

4) minimalne wymagania co do wyposażenia obiektów świadczących usługi hotelarskie, o których mowa w art. 35 ust. 2 i 3;

5) tryb sprawowania kontroli nad przestrzeganiem w poszczególnych obiek- tach wymagań co do wyposażenia i świadczenia usług, odpowiadających rodzajowi i kategorii obiektu, o których mowa w art. 40, z uwzględnieniem w szczególności częstotliwości dokonywania kontroli i warunków kontroli;

6) sposób prowadzenia ewidencji obiektów hotelarskich oraz innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie, ze szczególnym uwzględnie- niem danych, jakie powinna zawierać karta ewidencyjna obiektów hotelar- skich, a także innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie.

Rozdział 6

Zmiany w przepisach obowiązujących oraz przepisy przejściowe i końcowe Art. 46-48. (pominięte).

Art. 49.

1. Osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) posiadały uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek kra- jowych, nadane im przez terenowe organy administracji rządowej,

2) zdały egzamin na przewodnika turystycznego w Polskim Towarzystwie Tu- rystyczno-Krajoznawczym albo u innego organizatora szkolenia w zakresie obowiązującym w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym,

3) posiadały uprawnienia pilota wycieczek zagranicznych, nadane im przez centralny organ administracji rządowej do spraw turystyki lub przez insty- tucję uprawnioną przez ten organ,

– stają się odpowiednio przewodnikami turystycznymi lub pilotami wycieczek w rozumieniu ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane, pod rygorem utraty dotychcza- sowych uprawnień, do wystąpienia, w terminie dwóch lat od dnia wejścia w ży- cie ustawy, z wnioskiem o potwierdzenie posiadanych uprawnień oraz ich udo- kumentowanie.

3. Minister właściwy do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, określa sposób i tryb zaliczania uprawnień, o których mowa w ust. 1, do zakresu uprawnień przewodników turystycznych i pilotów wycieczek ustalonego ustawą.

4. W sprawach, o których mowa w ust. 2, wydaje się decyzję administracyjną.

Art. 50.

1. Zaszeregowanie obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów i kategorii na podstawie dotychczasowych przepisów zachowuje ważność, o ile rodzaj i ka- tegoria obiektu odpowiada wymaganiom ustalonym w ustawie.

2. Jeżeli do dnia wejścia w życie ustawy obiekt hotelarski nie został zaszeregowa- ny do określonego rodzaju i kategorii lub dotychczasowy rodzaj i kategoria obiektu nie odpowiada wymaganiom ustalonym w ustawie, przedsiębiorca świadczący usługi hotelarskie w tym obiekcie jest obowiązany wystąpić, w ter- minie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie aktów wykonawczych do ustawy, o których mowa w art. 45, do właściwego organu o zaszeregowanie obiektu we- dług nowych przepisów.

Art. 51. (pominięty).

Art. 51a. (uchylony).

Art. 51b.

W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do wykonywania działalności gospodarczej, o której mowa w art. 4 ust. 1, stosuje się przepisy ustawy z dnia 2 lip- ca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 52.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1998 r.