PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY
PROGRAM FUNKCJONALNO-UŻYTKOWY
NAZWA ZAMÓWIENIA:
BUDOWA BIOGAZOWNI ROLNICZEJ O MOCY 0,5MW ENERGII ELEKTRYCZNEJ I 0,7MW ENERGII CIEPLNEJ.
ADRES OBIEKTU BUDOWLANEGO:
Działki o numerze ewidencyjnym 34 i 35 obręb 0004 Xxxxxxx,00-000 Xxxxxxx, xxx. Xxxxxxx, Xxxxxx,
NAZWY I KODY ROBÓT BUDOWLANYCH OBJĘTYCH PRZEDMIOTEM ZAMÓWIENIA:
CPV 45251000-1 Roboty budowlane w zakresie budowy elektrowni i elektrociepłowni
74232000- 4 | Usługi inżynieryjne w zakresie projektowania, |
45000000- 7 | Roboty budowlane, |
45100000- 8 | Przygotowanie terenu pod budowę, |
45200000- 9 | Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów |
budowlanych lub ich części oraz w zakresie inżynierii lądowej i | |
wodnej, |
45231000-5 Roboty budowlane w zakresie budowy rurociągów, ciągów komunikacyjnych i linii energetycznych,
45255800-7 Roboty budowlane w zakresie zakładów produkcji gazu 45210000- 2 Roboty budowlane w zakresie budynków,
45310000- 3 Roboty w zakresie instalacji elektrycznych, 45232400- 6 Roboty budowlane w zakresie kanałów ściekowych,
45400000 –l Roboty wykończeniowe w zakresie obiektów budowlanych.
AUTOR OPRACOWANIA: XXX. XXXXXX XXXXXX DATA OPRACOWANIA 12.11.2010
Spis zawartości
SPIS ZAWARTOŚCI 2
A. CZĘŚĆ OPISOWA 17
I. OPIS OGÓLNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA 17
1. Przedmiot zamówienia 178
1. 1. Zakres prac do wykonania w ramach zamówienia 188
1.2 Zamówienie obejmuje w szczególności 189
2. Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia 1920
2.1 Położenie geograficzne i administracyjne 1920
2.2 Opis uwarunkowań projektu 2020
2.3 Zasada działania biogazowni 2020
2.4 Korzyści płynące z biogazowni Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
2.5 Koncepcja i ogólna strategia projektu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
3. Ogólne właściwości funkcjonalno – użytkowe 22
3.1 Ogólne uwarunkowania wykonania- zakres prac i budowy 22
3.2 Rodzaj substratu i ilości wytwarzanego biogazu Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
3.3 Podstawowe parametry biogazowni Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
3.4 Elementy biogazowni Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
3.4.1 Komory fermentacyjne 24
3.4.2 Agregat kogeneracyjny- gazogenerator 24
3.4.3 Zbiorniki magazynujące substraty 26
3.4.4 Zapotrzebowanie na media technologiczne 26
3.4.5 ZESTAWIENIE WYPOSAŻENIA TECHNOLOGICZNEGO 26
3.5 Zestawienie wielkości technologicznych 26
3.5.1 Zestawienie powierzchni 27
3.5.2 Zestawienie zapotrzebowania energii elektrycznej 27
3.5.3 Zestawienie zapotrzebowania wody 27
3.5.4 Zestawienie zapotrzebowania surowców 27
3.5.5 Zestawienie ścieków i masy pofermentacyjnej 27
3.6 Wytyczne branżowe 27
3.6.1 Wytyczne architektoniczno-branżowe 28
3.6.2 Wytyczne elektryczne 29
3.6.3 Wytyczne instalacji co i wentylacji 29
3.6.4 Wytyczne wodno-kanalizacyjne 29
3.6.5 Wytyczne mechaniczne 29
3.7 Zagadnienia p.poż 29
3.8 Zagadnienia BHP i Ergonomii 29
3.9 Wymogi prawne 30
3.10 Zagadnienia ochrony środowiska 31
3.11 Dokumenty związane 33
4. Projektowanie 353
4.1 Zakres dokumentacji projektowej 353
4.2 Format opracowań 36
4.2.1 Wydruki 36
4.2.2 Dokumentacja w formie elektronicznej 36
4.2.3 Liczba egzemplarzy 36
4.3Wymagania dotyczące Dokumentacji Wykonawcy 36
4.3.1 Wymagania podstawowe 36
4.32 Projekt budowlany 37
4.3.3 Projekt wykonawczy 38
4.3.4 Dokumentacja powykonawcza 41
4.3.5 Instrukcja obsługi i konserwacji 41
4.3.6 Dokumentacje techniczno-ruchowe (DTR) urządzeń 41
4.3.7 Instrukcja obsługi i konserwacji 42
4.3.8 Program rozruchu 43
4.3.9 Nadzory autorskie 43
4.4 Pożądane rozwiązania techniczne 43
4.4.1 Zbiornik gazu, pochodnia i instalacja gazowa
4.4.2 AKPiAi Błąd! Nie zdefiniowano zakładki.
4.5 Ustawy i rozporządzenia i 44
5. Cechy obiektu dotyczące rozwiązań technologicznych, budowlano-konstrukcyjnych i wskaźników ekonomicznych 46
5.1 Ogólne wymagania projektowe 46
5.1.1 Projektowana trwałość 46
5.1.2 Zamienność 46
5.1.3 Standaryzacja metryczna 46
5.1.4 Bezpieczeństwo 47
5.1.5 Łatwość utrzymania i konserwacji 47
5.1.6 Zabezpieczenia antykorozyjne 47
5.2. Rozruch biogazowni 47
5.2.1 Zakres stosowania 47
5.2.2 Materiały do przeprowadzenia rozruchu 48
5.2.3 Warunki rozpoczęcia prób rozruchowych 48
5.2.4 Warunki wykonania robót rozruchowych 48
5.2.5 Rozruch mechaniczny 49
5.2.6 Rozruch technologiczny 49
5.3 Kontrola i badanie w trakcie robót i odbioru 50
5.4 Szkolenie obsługi biogazowni 50
5.5 Gwarancje 51
5.6. Wymagania dotyczące rozwiązań technologicznych, kubaturowych i zagospodarowania terenu 51
5.6.1 Przygotowanie terenu budowy 51
5.6.2 Zagospodarowanie terenu 52
5.6.3 Konstrukcja 52
5.6.4 Instalacje wodno – kanalizacyjne 52
5.6.5 Instalacja c.o. , c.w.u , wentylacji i klimatyzacji 53
5.7. Obiekty technologiczne biogazowni - wymagania 53
5.7.1 Instalacje elektryczne 53
5.7.2 Drogi, place i chodniki 53
5.7.3 Ogrodzenie terenu 53
5.7.4 Wykończenia 53
5.7.5 Wymagania dotyczące urządzeń technologicznych 53
5.7.6 Stany awaryjne 53
5.7.7 Wymagania dotyczące systemu sterowania i nadzoru procesów technologicznych.
53
6. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT 53
6.1. Część ogólna 54
6.2. Przedmiot i zakres robót budowlanych 54
6.2.1 Zakres robót budowlanych 55
6.2.2 Wyszczególnienie i opis prac towarzyszących i robót tymczasowych 55
6.2.3 Informacja o terenie budowy 55
6.2.4 Organizacja robót, przekazanie placu budowy 55
6.2.5 Zabezpieczenie interesów osób trzecich 55
6.2.6 Ochrona środowiska 56
6.2.7 Warunki BHP i P- Poż na budowie 56
6.2.8 Zaplecze dla potrzeb Wykonawcy 56
6.2.9 Warunki dotyczące organizacji ruchu 56
6.2.10 Ograniczenie obciążeń osi pojazdów 57
6.2.11 Ogrodzenia 57
6.2.12 Zabezpieczenie chodników i jezdni 57
6.2.13 Znaleziska archeologiczne 57
6.3. Materiały i urządzenia 58
6.3.1 Wymagania ogólne 58
6.3.2 Pozyskanie materiałów miejscowych 58
6.3.3 Przechowywanie i składowanie materiałów 58
6.3.4 Wariantowe stosowanie materiałów 58
6.3.5 Sprzęt 58
6.3.6 Transport 59
6.4. Wykonanie robót budowlanych 59
6.4.1 Ogólne wymagania 59
6.4.2 Podstawowe zobowiązania Wykonawcy 60
6.4.3 Polecenia Nadzoru Technicznego 60
6.5 Kontrola jakości robót 60
6.5.1 Zasady kontroli jakości robót 61
6.5.2 Program zapewnienia jakości – PZJ 61
6.5.3 Pobieranie próbek 61
6.5.4 Xxxxxxx i pomiary 62
6.5.5 Raporty z badań 62
6.5.7 Badania prowadzone przez Nadzór Techniczny 62
6.5.8 Atesty jakości materiałów 63
6.5.9 Sprzęt Pomiarowy 63
6.5.10 Dokumenty budowy 63
6.6 Obmiar robót 65
6.6.1 Ogólne zasady obmiaru robót 65
6.6.2 Zasady określania ilości robót i materiałów 65
6.6.3 Urządzenia i sprzęt pomiarowy 65
6.7 Odbiór robót 66
6.7.1 Rodzaje odbiorów 66
6.7.2 Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu 66
6.7.3 Odbiór ostateczny (końcowy) 66
6.7.3.1 Zasady odbioru ostatecznego robót 66
6.7.3.2 Dokumenty do odbioru ostatecznego (końcowe) 67
6.7.4 Odbiór pogwarancyjny po upływie okresu rękojmi i gwarancji 68
6.7.5 Sposób rozliczania robót tymczasowych i towarzyszących 68
6.7.6 Przepisy związane 68
7. WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT XXXXXXXXXXX 00
7.1 Prace geodezyjno- kartograficzne 69
7.1.1 Przedmiot Specyfikacji 69
7.1.2 Zakres stosowania 69
7.1.3 Zakres prac 69
7.1.4 Wykonanie prac 70
7.1.5 Kontrola jakości 70
7.1.6 Odbiór prac 70
7.1.7 Przepisy związane 70
7.2 Roboty ziemne 71
7.2.1 Przedmiot Specyfikacji 71
7.2.2 Zakres stosowania 71
7.2.3 Zakres robót 71
7.2.4 Materiały 71
7.2.5 Materiał na zasypki 71
7.2.6 Chudy beton 71
7 2.7 Cement72
7.2.8 Sprzęt 72
7.2.9 Transport 72
7.3 Wykonanie Robót 72
7.3.1 Wymagania podstawowe 72
7.3.2 Roboty przygotowawcze i towarzyszące 72
7.3.3 Wykopy próbne 74
7.3.4 Umocnienie i ochrona wykopów 74
7.3.5 Wentylacja 75
7.3.6 Przenoszenie wykopanego materiału 75
7.3.7 Podłoże nośne 75
7.3.8 Skały i materiały twarde 75
7.3.9 Użycie materiałów wybuchowych 76
7.3.10 Wykopy wykonywane ręcznie 76
7.3.11 Odwadnianie wykopów 76
7.3.12 Geowłóknina – materiały filtracyjne 77
7.3.13 Roboty ziemne przy realizacji przewodów podziemnych 78
7.3.14 Roboty ziemne przy wykonywaniu robót drogowych 78
7.3.15 Przywrócenie stanu pierwotnego terenów nieutwardzonych 78
7.3.16 Kontrola jakości 78
7.3.17 Kontrole i badania laboratoryjne 78
7.3.18 Badania jakości robót w czasie budowy 78
7.3.19 Odbiór robót 78
7.3.20 Inspekcje robót zanikających i ulegających zakryciu 78
7.3.21 Próby Końcowe 79
7.3.22 Przepisy związane 79
Inne przepisy 79
7.4 Roboty betonowe i żelbetowe 80
7.4.1 Przedmiot Specyfikacji 80
7.4.2 Zakres stosowania 80
7.4.3 Zakres robót 80
7.4.4 Określenia podstawowe 80
7.4.5 Materiały 81
7.4.6 Woda do betonowania 81
7.4.6.1 Woda zarobowa 82
7 4.7 Cement82
7.4.7.1 Cement – wymagania, odbiór, pobieranie próbek i badanie 82
7.4.7.2 Magazynowanie cementu 83
7.4.8 Xxxxxxxx 00
7.4.8.1 Kruszywo – źródła, odbiór, pobieranie próbek i badanie 84
7.4.8.2 Ogólne wymagania dotyczące kruszywa 84
7.4.8.3 Kruszywa drobne 84
7.4.8.4 Kruszywo grube 85
7.4.8.5 Sortowanie kruszyw 85
7.4.8.6 Magazynowanie i transport kruszywa 85
7.4.9 Zbrojenie stalowe 86
7.4.9.1 Wymagania dotyczące zbrojenia stalowego 86
7.4.9.2 Przechowywanie, czyszczenie i zabezpieczenie zbrojenia stalowego 86
7.4.10 Domieszki do betonów 87
7.4.11 Rodzaje betonów, mieszanki projektowane 88
7.4.11.1 Zagadnienia ogólne 88
7.4.11.2 Beton towarowy 89
7.4.11.3 Reaktywność alkaliczno - krzemiankowa 90
7.4.11.4 Mieszanki betonowe projektowane 91
7.4.11.5 Mieszanki projektowane przedstawione przez producenta betonu 94
7.4.12 Sprzęt 94
7.4.13 Transport 95
7.4.14 Wykonanie Robót 95
7.4.15 Szalowanie i betonowanie 95
7.4.15.1 Betonowa warstwa uszczelniająca 95
7.4.15.2 Szalowanie 95
7.4.15. 3 Tolerancja i wykończenie betonowych powierzchni 96
7.4.15.4 Gięcie, montaż i układanie zbrojenia 97
7.4.15.5 Wykonywanie otworów do mocowania 98
7.4.15.6 Dzielenie na partie, transport i lanie betonu 98
7.4.15.7 Betonowanie w wysokiej temperaturze 101
7.4.15.8 Powierzchnie odsłonięte 102
7.4.15.9 Powierzchnie pokryte szalunkiem 102
7.4.16 Betonowanie w niskiej temperaturze 103
7.4.17 Czynności związane z dojrzewaniem i pielęgnacją betonu 103
7.4.18 Uszkodzony beton 105
7.4.19 Demontaż szalunku 105
7.4.20 Ponowne użycie szalowania 106
7.4.21 Wierzchnie warstwy z betonu wysokiej wytrzymałości (granolitycznego) – tarasy i kanały 106
7.4.22 Pęknięcia konstrukcji betonowych 107
7.4.23 Złącza w strukturach betonowych 107
7.4.23.1 Kwestie ogólne 107
7.4.23.2 Złącza ruchowe 107
7.4.23.3 Złącza konstrukcyjne 107
7.4.23.4 Wielkość porcji i kolejność wbudowywania betonu 108
7.4.23.5 Uszczelki dylatacyjne 108
7.4.23.6 Taśmy rozrywające 108
7.4.23.7 Wypełniacze złączy dla złączy kompensacyjnych 109
7.4.23.8 Uszczelnienie złącza 109
7.4.23.9 Rozrywanie wiązania w złączach skurczowych i przesuwnych 109
7.4.24 Elementy betonowe prefabrykowane 109
7.4.24.1 Wytwarzanie elementów betonowych prefabrykowanych 110
7.4.24.2 Układanie elementów betonowych prefabrykowanych na zaprawie 110
7.4.24.3 Pierścienie komór i płyty przykrywające 110
7.4.25 Kontrola jakości 111
7.4.26 Kontrole i badania laboratoryjne 111
7.4.27 Badania jakości robót w czasie budowy 111
7.4.28 Kontrola jakości betonu 111
7.4.28.1 Wymagania ogólne 111
7.4.28.2 Wytrzymałość charakterystyczna 111
7.4.28.3 Urabialność 112
7.4.28.4 Gęstość 112
7.4.28.5 Temperatura 112
7.4.28.6 Warunki klimatyczne 112
7.4.28.7 Zawartość cementu 112
7.4.28.8 Stosunek wody wolnej do cementu 112
7.4.28.9 Zawartość powietrza 112
7.4.28.10 Klasyfikacja ekspozycji betonu związana z oddziaływaniem środowiska. 113 7.4.28.11 Niezgodność z wymaganiami 113
7.4.29 Odbiory robót 113
7.4.30 Przepisy związane 113
7.5 Roboty murowe 114
7.5.1 Przedmiot Specyfikacji 114
7.5.2 Zakres stosowania 114
7.5.3 Zakres robót 114
7.5.4 Materiały 115
7.5.5 Sprzęt 115
7.5.6 Transport 115
7.5.7 Wykonanie Robót 115
7.5.8 Roboty Przygotowawcze 115
7.5.9 Ogólne zasady wykonywania robót murarskich 116
7.5.9.1 Mury z cegły ceramicznej 117
7.5.9.2 Przewody wentylacyjne o trzonach z pustaków wentylacyjnych 117
7.5.9.3 Zaprawy budowlane 118
7.5.10 Kontrola jakości 118
7.5.11 Kontrole i badania laboratoryjne 119
7.5.12 Badania jakości robót w czasie budowy 119
7.5.13 Dopuszczalne odchyłki wymiarów dla murów z cegły i pustaków ceramicznych oraz bloczków betonowych 119
7.5.14 Dopuszczalne odchyłki wymiarów dla kanałów wentylacyjnych z pustaków ceramicznych 119
7.5.15 Odbiory robót 120
7.5.16 Przepisy związane 120
8. Konstrukcje stalowe 121
8.1. Przedmiot Specyfikacji 121
8.2 Zakres stosowania 121
8.3 Zakres robót 121
8.4 Materiały 122
8.5 Elementy konstrukcji stalowej budynku 122
8.6 Elementy wyposażenia stałego 122
8.7 Elementy przekrycia dachu 122
8.8. Sprzęt 122
8.9 Transport 122
8.9.1 Transport i składowanie konstrukcji dłużycowych 122
8.10 Wykonanie Robót 123
8.11 Wytwarzanie konstrukcji 123
8.12 Spawanie 123
8.13 Połączenia na łączniki mechaniczne 123
8.14 Montaż konstrukcji 124
8.15 Ochrona przed korozją 124
8.16 Montaż przekrycia dachu 124
8.17 Kontrola jakości 124
8.18 Kontrole i badania laboratoryjne 124
8.19 Badania jakości robót w czasie budowy 125
8.20 Odbiory robót 126
8.21 Przepisy związane 127
9. Roboty montażowe 128
9.1 Przedmiot Specyfikacji 128
9.2 Zakres stosowania 128
9.3 Zakres robót 128
9.4 Materiały 128
9.4.1 Bramy 128
9.4.2 Drzwi 129
9.4.3 Okna 129
9.4.4 Okucia budowlane 129
9.4.5 Drobnowymiarowe prefabrykaty betonowe 130
9.5 Sprzęt 130
9.6 Transport 130
9.7 Wykonanie Robót 130
9.7.1 Montaż okien 130
9.7.2 Montaż drzwi i bram 131
9.7.3 Montaż prefabrykatów drobnowymiarowych betonowych 131
9.7.4 Pozostałe elementy wymagające montażu 131
9.8 Kontrola jakości 131
9.9 Kontrole i badania laboratoryjne 131
9.9.1 Badania jakości robót w czasie budowy 132
9.9.2 Odbiory robót 132
9.10 Przepisy związane 132
10. Roboty instalacyjne 133
10.1 Przedmiot Specyfikacji 133
10.2 Zakres stosowania 133
10.3 Zakres robót 133
10.4 Materiały 133
10.5 System kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynku 133
10.5.1 Przewody i kształtki 133
10.5.2 Wpusty podłogowe 133
10.5.3 Rynny i rury spustowe 134
10.5.4 Elementy instalacji do odprowadzania ścieków agresywnych 134
10.6 System kanalizacji grawitacyjnej na zewnątrz budynku 134
10.6.1 Przewody i kształtki 134
10.6.2 Studnie kanalizacyjne 134
10.6.3 Uliczne studzienki ściekowe 134
10.6.4 Wpusty liniowe 134
10.6.5 Materiał na podsypkę, obsypkę i zasypkę wstępną 134
10.6.7 Separator wód opadowych 135
10.7 Instalacje wodociągowe 135
10.7.1 Systemy przewodowe 135
10.7.2 Armatura wodociągowa 135
10.7.3 Umywalki i baterie umywalkowe 135
10.7.4 Miski ustępowe 135
10.7.5 Pisuary 135
10.7.6 Przepływowy podgrzewacz wody 135
10.8 Urządzenia i instalacje wodociągowe przeciwpożarowe 135
10.9 Instalacja grzewcza 136
10.9.1 Przewody 136
10.9.2 Grzejniki 136
10.9.3 Armatura i osprzęt 136
10.10 Instalacja wentylacyjna 137
10.10.1 Kanały i kształtki 137
10.10.2 Wentylatory dachowe 137
10.10.3 Aparaty grzewczo – wentylacyjne 137
10.10.4 Promienniki gazowe 138
10.10.5 Przepustnice 138
10.11 Instalacja gazowa 138
10.11.2 Rury 138
10.11.2 Armatura gazowa 138
10.11.3 Gazomierze 138
10.12 Rurociągi technologiczne i armatura sterująca procesami technologicznymi 138
10.13 Sprzęt 138
10.14 Transport i składowanie 139
10.15 Wykonanie Robót 139
10.15.1 Instalacja kanalizacyjna 140
10.15.1.1 System kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynku 140
10.15.1.2 Systemy kanalizacji grawitacyjnej na zewnątrz budynku 141
10.15.1.3 Wykonanie podłoża 141
10.15.1.4 Montaż przewodów kanalizacyjnych 141
10.15.1.5 Obsypka i zasypka wstępna przewodu 141
10.15.1.6 Montaż studzienek kanalizacyjnych 142
10.15.1.7 Zwieńczenia studzienek 142
10.15.1.8 Separator wód opadowych 142
10.15.1.9 Kolizje z istniejącym uzbrojeniem 142
10.15.2 Montaż instalacji wodociągowych 142
10.15.2.1 Montaż przewodów 143
10.15.2.2 Montaż armatury wodociągowej 143
10.15.3 Montaż urządzeń (przyborów) sanitarnych 143
10.15.4 Montaż urządzeń i instalacji wodociągowych przeciwpożarowych 144
10.15.5 Montaż instalacji grzewczej 144
10.15.5.1 Montaż rurociągów 144
10.15.5.2 Montaż grzejników 145
10.15.5.3 Montaż armatury i osprzętu 145
10.15.6 Montaż instalacji wentylacyjnej 146
10.15.6.1 Urządzenia prowadzące powietrze (kanały i kształtki wentylacyjne) 146
10.15.6.2 Urządzenia wprowadzające powietrze w ruch (wentylatory, wywietrzaki, nawietrzaki) 147
10.15.6.3 Aparaty grzewczo – wentylacyjne 147
10.15.7 Instalacja gazowa 148
10.15.8 Rurociągi technologiczne 148
10.15.9 Spawanie przewodów stalowych 148
10.16 Kontrola jakości 148
10.16.1 Kontrole i badania laboratoryjne 148
10.16.2 Badania jakości robót w czasie budowy 149
10.16.2.1 Badania instalacji kanalizacyjnych 149
10.16.2.2 Badania instalacji wodociągowych 149
10.16.2.3 Badania urządzeń i instalacji wodociągowych przeciwpożarowych 149
10.16.2.4 Badania instalacji grzewczych 149
10.16.2 5 Badania instalacji wentylacyjnych 150
10.16.2.6 Badanie przewodów gazowych 150
10.16.2.7 Badanie rurociągów technologicznych 150
10.16.2.8 Badanie połączeń spawanych 151
10.17 Odbiory robót 151
10.17.1 Instalacje kanalizacyjne 151
10.17.2 Instalacje wodociągowe 151
10.17.3 Urządzenia i instalacje wodociągowe przeciwpożarowe 151
10.17.3 Instalacje grzewcze 151
10.17.4 Instalacje wentylacyjne 151
10.17.5 Instalacje gazowe 151
10.18 Przepisy związane 151
11. Roboty wykończeniowe 156
11.1 Przedmiot Specyfikacji 156
11.2 Zakres stosowania 156
11.3 Zakres robót 156
11.3.1 Określenia podstawowe 156
11.4 Materiały 156
11.5 Sprzęt 158
11.6 Transport 158
11.7 Wykonanie Robót 158
11.7.1 Posadzki 158
11.7.2 Tynki 160
11.7.3 Okładziny ścian i posadzek z płytek ceramicznych lub gress 161
11.7.4 Powłoki malarskie 162
11.7.5 Wyprawa i izolacje elewacyjne 163
11.7.6 Izolacje powłokowe 163
11.7.7 Sprzęt i wyposażenie p.poż i bhp; oznakowanie obiektu i urządzeń 163
11.8 Kontrola jakości 164
11.8.1 Kontrole i badania laboratoryjne 164
11.8.2 Badania jakości robót w czasie budowy 164
11.9 Odbiór robót 164
11.10 Przepisy związane 164
12. Roboty elektryczne 165
12.1 Przedmiot Specyfikacji 165
12.2 Zakres zastosowania specyfikacji 165
12.3 Zakres robót 166
12.4 Materiały 166
12.4.1 Rozdzielnie 166
12.4.2 Falowniki i urządzenia łagodnego startu 167
12.4.3 Kable i przewody 167
12.4.4 Osprzęt instalacyjny 167
12.4.5 Skrzynki sterowania lokalnego 167
12.4.6 Oprawy oświetleniowe 168
12.4.7 Drabinki i korytka instalacyjne 168
12.4.8 Silniki elektryczne 168
12.5 Sprzęt 168
12.5.1 Transport 168
12.6 Wykonanie Robót 169
12.6.1 Ochrona przeciwporażeniowa 169
12.6.2 Ochrona przeciwprzepięciowa 169
12.6.3 Instalacja oświetleniowa 169
12.6.4 Instalacja odgromowa i uziemienia 170
12.6.5 Instalacja gniazd roboczych 170
12.6.6 Instalacja wciągników 170
12 6.7 Części zamienne oraz materiały eksploatacyjne na okres rozruchu i gwarancji170
12.7 Szkolenie personelu 171
12.8 Kontrola jakości 171
12.8.1 Badania i Pomiary przed przystąpieniem do robót 171
12.8.2 Badania i Pomiary w trakcie robót 171
12.8.3 Próby funkcjonalne sterowań 171
12.9 Odbiór robót 171
12.10 Przepisy związane 171
13. System sterowania 173
13.1 Przedmiot Specyfikacji 173
13.2 Zakres zastosowania specyfikacji 174
13.3 Zakres robót 174
13.4 Materiały 174
13.4.1 Ogólna struktura systemu automatyki 174
13.4.2 Obwody sterownicze 175
13.4.3 Xxxxx/szafki AKPiA 175
13.4.4 Sterownia / Dyspozytornia 175
13.4.5 Aparatura obiektowa 176
13.4.5.1 Przetworniki ciśnienia i różnicy ciśnień 176
13.4.5.2 Rezystancyjne czujniki termometryczne 176
13.4.5.3 Przetworniki sygnałowe temperatury (rezystancji Ω/mA i przetworniki termoelektryczne mV /mA) 176
13.4.5.4 Dwustanowe sygnalizatory parametrów procesowych (termostaty, manostaty,)
176
13.4.5.5 Przepływomierze ( ultradźwiękowe lub elektromagnetyczne ) 177
13.4.5.6 Przetworniki poziomu ( ultradźwiękowe lub radarowe ) 177
13.4.5.7 Zwężki i dysze pomiarowe 177
13.4.5.7 Aparatura do pomiarów fizykochemicznych 177
13.4.5.8 Zawory regulacyjne, siłowniki 177
13.4.5.9 Pomiary miejscowe 178
13.4.6 Materiały montażowe 178
13.4.6.1 Xxxxxxxx i szafki pomiarowe 178
13.4.6.2 Instalacja impulsowa 178
13.4.6.3 Kable i przewody sygnałowe 178
13.5 Sprzęt 178
13.5.1 Transport 179
13.6 Wykonanie Robót 179
13.6.1 Lista wymagań w zakresie pomiarów 179
13.6.2 Oprogramowanie sterownika PLC 179
13.6.2.1 Sterowanie sekwencyjne 179
13.6.2.2 Liczniki czasu pracy urządzeń i parametrów technologicznych 180
13.6.2.3 Wizualizacja stanu napędów i parametrów procesowych na lokalnym panelu operatorskim 180
13.6 2.4 Transfer danych do systemu komputerowego SCADA oczyszczalni ścieków180
13.6.3 Oprogramowanie systemu SCADA 180
13.6.4 Prace instalacyjne 180
13.7 Szkolenie personelu 181
13.8 Części zamienne oraz materiały eksploatacyjne na okres rozruchu i gwarancji 181
13.9 Kontrola jakości 181
13.9.1 Badania i Pomiary przed przystąpieniem do robót 181
13.9.2 Odbiór Fabryczny 181
13.9.3 Próby przedmontażowe 182
13.9.4 Badania i Pomiary w trakcie robót - Próby pomontażowe 182
13.9.5 Sprawdzenie wejść / wyjść systemu 182
13.9.6 Próby funkcjonalne sterowań 182
13.9.7 Rozruch technologiczny (próby na gorąco) 182
13.9.8 Optymalizacja (strojenie UAR) 182
13.10 Odbiory robót 182
13.10.1 Zakres inspekcji robót zanikających ulegających zakryciu 183
13.11 Przepisy związane (PN, inne przepisy, etc.) 183
B. CZĘŚĆ INFORMACYJNA 186
1. Oświadczenie Xxxxxxxxxxxxx stwierdzającego jego prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane 186
2. Przepisy prawne i normy związane z projektowaniem i wykonaniem zamierzenia budowlanego 186
2.1 Stosowanie się do prawa i innych przepisów 186
2.2 Równoważność norm i zbiorowo przepisów prawnych 186
2.3 Przepisy prawne i normy związane z projektowaniem i wykonaniem zamierzenia budowlanego 187
2.3.1 Dyrektywy Unii Europejskiej 187
2.3.2 Ustawy i Rozporządzenia 187
2.3.4 Polskie i Europejskie Normy 189
3. Inne posiadane informacje i dokumenty niezbędne do zaprojektowania robot budowlanych 190
3.1 Kopia mapy zasadniczej 190
3.2 Wyniki badań gruntowo-wodnych na terenie budowy dla potrzeb posadowienia obiektów
190
3.3 Zalecenia konserwatorskie konserwatora zabytków 190
3.5 Inwentaryzacja zieleni 190
3.6 Dane dotyczące zanieczyszczeń atmosfery do analizy ochrony powietrza oraz posiadane raporty, opinie lub ekspertyzy z zakresu ochrony środowiska 191
3.7 Pomiary ruchu drogowego, hałasu i innych uciążliwości 191
3.8 Inwentaryzacja lub dokumentacja obiektów budowlanych 191
4. Dodatkowe wytyczne inwestorskie i uwarunkowania związane z budową i jej przeprowadzeniem 191
A.CZĘŚĆ OPISOWA
I. OPIS OGÓLNY PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
1. Przedmiot zamówienia
Przedmiotem inwestycji (zamówienia) jest zaprojektowanie i wykonanie Budowy Biogazowi Rolniczej o mocy 0,5 MW energii elektrycznej i 0,7 energii cieplnej.
Planowane przedsięwzięcie to innowacyjny projekt, którego realizacja przyczyni się do ożywienia gospodarki rolnej Gminy, oraz utylizacji odpadów poubojowych K3 z odzyskiem energii, miejscowego zakładu przetwórstwa mięsnego.
W planowanym przedsięwzięciu przewiduje się nowoczesne rozwiązania techniczne i technologiczne, spełniające wymogi BAT (Najlepszych Dostępnych Technik).
Pozwala to na osiągnięcie efektu zarówno pod względem ekonomicznym, jak i ekologicznym. Realizacja przedsięwzięcia (projektu) pozwoli na uzyskanie z odpadów poubojowych K3 z miejscowej Ubojni oraz innych produktów organicznych (kiszonki zielonek):
- energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii, jakim jest biogaz,
- energii cieplnej wytwarzanej z tego samego źródła,
- nawozu organicznego w postaci płynnej i nawozu organicznego w postaci stałej.
Projektowany system jest elastyczny na wahania w dostarczaniu surowców (obornik, gnojowica, kiszonka z kukurydzy lub z trawy i inne substraty organiczne, oraz odpady poubojowe K3).
1. 1. Zakres prac do wykonania w ramach zamówienia
Przedmiotem niniejszego zamówienia jest zaprojektowanie i wykonanie budowy Biogazowi Rolniczej o mocy 0,5 MW energii elektrycznej i 0,7 energii cieplnej, wraz towarzyszącą jej infrastrukturą techniczną. Przedmiot zamówienia realizowany w systemie zaprojektuj i wykonaj obiekt w/g konfiguracji:
lub betonowe wykonywane na miejscu
Biogazownia bazuje na surowcach pochodzenia rolniczego, oraz odpadach poubojowych K3 z miejscowego zakładu. Energia cieplna i elektryczna będzie wytwarzana wyłącznie w oparciu o odnawialne, dostępnie lokalnie, źródła energii. W agregatach prądotwórczych, napędzanych biogazem, powstającym w procesie fermentacji biomasy wytwarzana będzie w skojarzeniu energia elektryczna i cieplna. Podstawowym produktem jest w tym przypadku energia elektryczna wytwarzana w oparciu o odnawialne źródło energii (biogaz). Energia cieplna jest produktem wykorzystanym do suszenia odwodnionych osadów, ogrzewania zakładu mięsnego beneficjenta Sobawiny 7e. Woda i osad pofermentacyjny stanowią płynny nawóz organiczny, oraz po odwodnieniu i wysuszeniu, nawóz mineralny.
Dla założonego systemu produkcji energii elektrycznej i cieplnej w skojarzeniu, wykorzystane będą dwa gazogeneratory o łącznej mocy minimum 500 KWe i maksimum 700 KWc. Część energii cieplnej uzyskanej z agregatów kogeneracyjnych zużywana będzie dla potrzeb własnych biogazowi, głównie do podgrzewania komór fermentacyjnych.
Pojemność dwóch komór fermentacyjnych powinna być dobrana tak żeby produkować wystarczającą ilość biogazu do produkcji 0,5 MW energii elektrycznej. Masa pofermentacyjna będzie odwadniana na prasie szczelinowej, a następnie suszona.
Woda z w/w procesów zawracana będzie do zbiornika substratów płynnych.
1.2 Zamówienie obejmuje w szczególności:
• sporządzenie projektu budowlanego dla nowobudowanych obiektów i uzyskanie dla niego wynikających z przepisów: opinii, zgód, uzgodnień i pozwoleń wraz z pozwoleniem na budowę,
• sporządzenie projektów wykonawczych,
• obsługę geodezyjną i geotechniczną,
• wykonanie robót budowlanych i montażowych na podstawie powyższych projektów,
• dostawę maszyn, urządzeń, instalacji i wyposażenia,
• wykonanie prac związanych z drogami, chodnikami, placami, parkingami oraz oświetleniem, i zabezpieczeniem terenu i zagospodarowaniem terenów zielonych,
• przeprowadzenie wymaganych prób i badań oraz przygotowanie dokumentów związanych z oddaniem biogazowni w użytkowanie i uzyskanie pozwolenia na eksploatację
• wykonanie rozruchu biogazowni,
• przeprowadzenie szkolenia obsługi biogazowni,
• dostarczenie kompletu sprzętu, oznakowań, instrukcji, środków ochrony zbiorowej z zakresu bhp i ochrony przeciwpożarowej, wymaganych przepisami szczegółowymi dla prawidłowej eksploatacji obiektu biogazowi
• wykonanie instrukcji obsługi i konserwacji urządzeń niezbędnych dla prawidłowej eksploatacji biogazowi,
• opłaty za nadzory obce, badania itp.,
• inwentaryzację powykonawczą,
• wykonanie tablic informacyjnych i pamiątkowych1
• Oznakowanie budynków i instalacji zgodnie z wymaganiami przepisów szczegółowych, a w szczególności oznakowanie:
o dróg ewakuacyjnych
o lokalizacji sprzętu ppoż.
o armatury, urządzeń, instalacji
o miejsc występowania zagrożeń i ograniczeń w zakresie przebywania i komunikacji
o informacyjne w zakresie pomieszczeń i komunikacji
• przygotowanie dokumentacji i uzyskanie odpowiednich umów, pozwoleń i koncesji w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej z odnawialnego źródła,
• nadzór autorski projektanta,
2. Aktualne uwarunkowania wykonania przedmiotu zamówienia
2.1 Położenie geograficzne i administracyjne
Gmina Opoczno położona jest we wschodniej części województwa Łódzkiego. Biogazownia Rolnicza zlokalizowana będzie w północnej części Gminy. Działka terenu przeznaczona na Biogazownię ma powierzchnię 19 336 m2, nr działek 34, 35 obręb 0004 Opoczn. Pod zabudowę przewiduje się max 30 % powierzchni.
Przedmiotowy projekt będzie realizowany w bezpośrednim sąsiedztwie Zakładu Usługowo Handlowego „Xxxxxxxxxxxxx” w miejscowości Sobawiny 7. Działki na których ma być realizowany projekt znajdują się już w obrębie geodezyjnym Opoczno, a Zakład Usługowo
1 Zgodnie z rozporządzeniem Komisji Wspólnot Europejskich nr 621/2004 z kwietnia 2004 r. dotyczącym działań informacyjnych i promujących przedsięwzięć Funduszu Spójności, a także zgodnie z Wytycznymi Ministerstwa Gospodarki i Pracy Instytucji Zarządzającej Funduszem Spójności z 10.2004 r.
„Ogólne wytyczne dla Instytucji pośredniczących oraz podmiotów odpowiedzialnych za realizację dotyczące działań informacyjnych i promujących odnoszących się do przedsięwzięć współfinansowanych z Funduszu Spójności.”.
Handlowy„Xxxxxxxxxxxxx” w obrębie Sobawiny. Między tymi nieruchomościami biegnie granica obrębów geodezyjnych.
2.2 Opis uwarunkowań projektu
Budowa Biogazowi Rolniczej o mocy 0,5 MW energii elektrycznej i 0,7 energii cieplnej, wraz towarzyszącą jej infrastrukturą techniczną planowana jest do realizacji w ramach wdrażania projektu współfinansowanego z funduszy europejskich w ramach: Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego. Os priorytetowa II: Ochrona środowiska, zapobieganie zagrożeniom i energetyka. Działanie II.9 – Odnawialne źródła energii.
2.3 Zasada działania biogazowni
Substraty organiczne zostają rozdrobnione, wymieszane i podgrzewane. W procesie fermentacji przeprowadzanej przez bakterie metanogenne, przy spełnionych określonych warunkach (temperatura, czas retencji, optymalne obciążenie ładunkiem organicznym, odczyn), powstaje biometan, który jest paliwem energetycznym spalanym w agregacie kogeneracyjnym składającym się z silnika spalinowego i generatora prądu, który wytwarza energię cieplną i elektryczną w skojarzeniu. Fermentacja metanowa wymaga utrzymania określonych parametrów:
• temperatura fermentacji mezofilnej (37 ±2 °C),
• pH optymalne (- 6 - 8),
• stężenie lotnych kwasów organicznych (50 ÷ 500 mg CH3COOH/dm³),
• potencjał oksydoredukcyjny (520 ÷ 530 mV),
• alkaliczność (2000 ÷ 3000 mg/dm³ CaCO3).
W czasie fermentacji należy kontrolować również stężenia związków toksycznych takich jak:
• kwasy organiczne (szczególnie propionowy) jako produkt fazy kwaśnej;
• siarkowodór przy zaniżonym pH jako produkt redukcji siarczanów, siarczynów i organicznych połączeń siarki;
• amoniak jako produkt mineralizacji organicznych połączeń azotu przy zawyżonym ph.
Ilość i częstotliwość doprowadzenia wsadu do komory fermentacyjnej, właściwe proporcje C:N, wynikające z rodzaju kosubstratów, oraz częstotliwość mieszania decydują o efektywności produkcji biometanu.
Gwałtowne zmiany temperatury wywołują szok termiczny bakterii metanowych, co powoduje zakłócenia w produkcji biometanu. Innym czynnikiem wpływającym na proces produkcji biometanu jest mieszanie. Niewłaściwe mieszanie prowadzi do różnic stężenia produktów metabolizmu spowodowane niejednorodną temperaturą substratu oraz tworzenia się kożucha na powierzchni osadu. Stabilność temperatury w całej objętości zapewnia właściwy proces grzania i mieszania.
2.4 Korzyści płynące z biogazowi
Podstawowe korzyści biogazowi obejmują:
• wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej,
• obniżenie kosztów utylizacji odpadów poubojowych (odzysk energii),
• przefermentowane substraty są dobrym nawozem bioorganicznym.
Oprócz efektów ekonomicznych, inwestycja ta przynosi szereg korzyści ekologicznych:
• zmniejszenie zużycia kopalnych surowców energetycznych oraz emisji związków powstających podczas ich spalania,
• poprawa warunków nawożenia pól uprawnych ,
• zdolność do utrzymania równowagi humusu w glebie,
• zniszczenie nasion chwastów, a więc zmniejszenie zużycia chemicznych środków ochrony roślin,
• eliminacja patogenów dzięki procesowi higienizacji,(opcja)
• redukcja odorów o ponad 80%,
• zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych (spadek NO3, NO2 oraz czynników chorobotwórczych zawartych w odchodach zwierzęcych, takich jak bakterie Salmonelli, Escherichia Coli, bakterie tuberkulozy, wirusy pryszczycy),
• redukcja emisji gazów cieplarnianych, podtlenku azotu oraz metanu.
Zapotrzebowanie na energię elektryczną biogazowni i potrzeby własne beneficjenta stanowi około (20-25)% jej ogólnej produkcji, pozostała część energii sprzedawana jest do sieci energetycznej. Około 60% ogólnej produkcji ciepła to potrzeby własne.
2.5 Koncepcja i ogólna strategia projektu
Strategia realizacji projektu zakłada koncentrację działań w zakresie produkcji biogazu i jego dalszego przetworzenia na energię elektryczną i cieplną. Przewiduje się budowę Biogazowi Rolniczej o mocy 0,5 MWe i 0,7 MWt, w ramach której powstaną:
▪ infrastruktura umożliwiająca przetworzenie odpadów poubojowych K3 z miejscowego Zakładu „Xxxxxxxxxxxxx” oraz kiszonek z zielonek (kukurydza, trawa, zboża itp.) w celu pozyskania biogazu,
▪ instalacja kogeneracyjna o mocy 0,5 MWe i 0,7 MWt, która po uruchomieniu, przyłączona zostanie do sieci elektroenergetycznej,
▪ instalacja do odwodnienia, wysuszenia
.
Strategia realizowana będzie poprzez:
▪ nabycie prawa do dysponowania gruntem w drodze kupna działki,
▪ zawarcie umów na dostawy substratów pochodzenia rolniczego,
▪ wykorzystanie odpadów poubojowych K3 z zakładu Inwestora,
▪ wykorzystanie ciepła z kogeneracji na potrzeby wyprodukowania peletu z mas pofermentacyjnych, oraz na potrzeby z-du Inwestora,
▪ wystąpienie z wnioskiem do Operatora Sieci Dystrybucyjnej o określenie warunków przyłączenia generatorów do sieci,
▪ uzyskanie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej z elektrowni biogazowej,
▪ wykonanie dokumentacji budowlanej i uzyskanie pozwolenia na budowę.
Atuty przedsięwzięcia:
o dostęp do substratu,
o możliwość zagospodarowania większości ciepła,
o możliwość przyłączenia do sieci elektroenergetycznej.
3. Ogólne właściwości funkcjonalno – użytkowe
3.1 Ogólne uwarunkowania wykonania- zakres prac i budowy.
• hala rozdrobnienia substratów stałych
• dwa agregaty prądotwórcze (gazogeneratory) o łącznej mocy 500kW
• Zbiornik przygotowania substratów stałych,
• Zbiornik substratów płynnych,
• higienizator odpadów poubojowych
• Zbiorniki fermentacyjne (Fermentator)– dwa zbiorniki (stropy membranowe lub stałe),
• Budynek zaplecza socjalnego, sterowni, odwadniania i suszenia mas pofermentacyjnych, oraz:
a) Instalacja odwadniania osadów pofermentacyjnych,
b) Instalacja suszenia odwodnionych osadów
• przepompownia wsadu zlokalizowana między fermentatorami
• pole odsiarczania biogazu
• pochodnia gazowa o wysokości 6,0 m, lub o innej wysokości spełniające odpowiednie przepisy
• zbiornik laguny lub zbiornik pofermentacyjny zależne od zastosowanej technologii
• silos przejazdowy na kiszonki, lub inny zależnie od zastosowanej technologii
• Instalacja do odwadniania i oczyszczania biogazu.
• Instalacja odwadniania i suszenia osadów pofermentacyjnych.
• Instalacje pozostałe : sanitarna, elektryczna, hydrauliczna, cieplna.
• Waga najazdowa 60 t. z montażem.
• Utwardzenie placu- drogi dojazdowe, niezbędna komunikacja wewnętrzna,
• Niezbędne ogrodzenie terenu,
• Układ sterowania biogazownią,
• Transformator,
• Przyłącze energetyczna do sieci energetycznej
Szybko rosnące ceny ropy oraz gazu ziemnego sprzyjają dynamicznemu rozwojowi energii opartej o odnawialne źródła energii. Te nośniki energii stanowią ogromny potencjał energetyczny możliwy, x.xx., do wykorzystania poprzez ich beztlenową fermentację. Kiszonki, oraz inne substraty organiczne stanowią doskonały surowiec do produkcji biogazu. Odpady te mogą być dodatkowo mieszane z innymi rodzajami biomasy, x.xx. takimi jak odchody zwierzęce, słoma czy trawa nie nadająca się na skarmianie zwierząt, oraz odpady poubojowe K3. W wyniku beztlenowej fermentacji odpadów organicznych powstaje biogaz, który zawiera ok. 60% metanu (CH4). Fermentacja metanowa to proces biochemiczny, który zachodni w
warunkach beztlenowych, a substancje organiczne rozkładane są przez bakterie metanowe. Proces zachodzi szybciej i efektywniej w zależności od temperatury panującej w bioreaktorze (fermentator). Najczęściej stosowanym procesem do rozkładu substancji organicznych jest tzw. fermentacja mezofilna, która zachodzi w temperaturze ok. 35 – 38 °C. Fermentacja mezofilna stosowana będzie w planowanej do realizacji biogazowni „XXXXXXXXXXXXX”.
Podstawowym urządzeniem biogazowi jest zbiornik fermentacyjny (komora fermentacyjna). Substraty będą ładowane do komór fermentacyjnych raz dziennie, zgodnie z zainstalowanym programem (sterowanie).
3.2 Rodzaj substratu i ilości wytwarzanego biogazu
Przewiduje się że funkcjonowanie biogazowni rolniczej będzie wymagało:
✓ kiszonki z zielonek - 7 500 Mg/r 35,0 % Sm,
✓ odpady poubojowe - 1 000 Mg/r 30,0 % Sm Razem - 8 500 Mg/r
Co daje zużycia dobowego – do 25 Mg substratów łącznie.
Ilość wytwarzanego gazu i zawartego w nim metanu obliczona została na podstawie wieloletnich danych uzyskanych w doświadczeniach i w praktyce: 5.500 m3/dobę biogazu przy średniej zawartości metanu ok. 60 %.
3.3 Podstawowe parametry biogazowni
Fermentacja właściwa: | |
Ilość zbiorników fermentacyjnych: 2 | |
Wysokość: do 7 m | Zgodnie z warunkami zabudowy |
Ilość Kogeneratorów - 2 | Łączna moc 0,5 MW |
Szacunkowy czas rozkładu (przebywania substratu w zbiorniku) | - 20 dni |
Szacunkowa średnia zawartość suchej masy pofermentacyjnej: | maks 3,5% |
Szacunkowe obciążenie przestrzeni rozkładu zbiornika ferment.: | 2,92kg s.m.o./m3/doba |
Szacunkowa zawartość suchej masy na dopływie do ferment.: | 12,5% |
3.4 Elementy biogazowni
• hala rozdrobnienia substratów stałych
• dwa agregaty prądotwórcze (gazogeneratory) o łącznej mocy 500kW
• Zbiornik przygotowania substratów stałych,
• Zbiornik substratów płynnych,
• higienizator odpadów poubojowych
• Zbiorniki fermentacyjne (Fermentator)– dwa zbiorniki (stropy membranowe lub stałe),
• Budynek zaplecza socjalnego, sterowni, odwadniania i suszenia mas pofermentacyjnych, oraz:
c) Instalacja odwadniania osadów pofermentacyjnych,
d) Instalacja suszenia odwodnionych osadów
• przepompownia wsadu zlokalizowana między fermentatorami
• pole odsiarczania biogazu
• pochodnia gazowa o wysokości 6,0 m, lub o innej wysokości spełniające odpowiednie przepisy
• zbiornik laguny lub zbiornik pofermentacyjny zależne od zastosowanej technologii
• silos przejazdowy na kiszonki, lub inny zależne od zastosowanej technologii
• Instalacja do odwadniania i oczyszczania biogazu.
• Instalacja odwadniania i suszenia osadów pofermentacyjnych.
• Instalacje pozostałe : sanitarna, elektryczna, hydrauliczna, cieplna.
• Waga najazdowa 60 t. z montażem.
• Utwardzenie placu- drogi dojazdowe, niezbędna komunikacja wewnętrzna,
• Niezbędne ogrodzenie terenu,
• Układ sterowania biogazownią,
• Transformator,
• Przyłącze energetyczna do sieci energetycznej
3.4.1 Komory fermentacyjne:
1) Wykonanie:
Komora fermentacyjna z segmentów betonowych, na płycie betonowej stabilizowane opaskami linowymi, lub betonowe wykonywane na miejscu
2) Elementy dodatkowe:
• Izolacja z wełny mineralnej lub polistyrenu,
• Elewacja zewnętrzna z powlekanej blachy stalowej trapezowej,
• Membranowy lub stały szczelny strop, będący jednocześnie magazynem biogazu.
• Ogrzewanie wewnętrzne z rur ze stali nierdzewnej ułożonych 20cm od ściany, lub wewnątrz ścian i podłogi
• Podesty i drabiny,( wewnątrz łączników )
• Oczujnikowanie celem kontroli i sterowania parametrami fermentacji.
3.4.2 Agregat kogeneracyjny- gazogenerator
Kogeneracja to skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej. Energetyka skojarzona jest traktowana jako swoistego rodzaju zabezpieczenie się przed problemami, związanymi z uzależnieniem się od importu paliw pierwotnych (ropa, węgiel, gaz ziemny). Spełniać też będzie istotną rolę w procesie obniżania emisji gazów cieplarnianych. W wyniku skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej dokonuje się znaczącej oszczędności paliwa pierwotnego. Ponadto kogeneracja jest najtańszym sposobem redukcji emisji dwutlenku węgla.
Powstający w procesie fermentacji metanowej biogaz jest źródłem energii dla silników kogeneracyjnych. Wykorzystana w tych silnikach zasada ubogiej mieszanki zapobiega
wydzielaniu substancji toksycznych i zanieczyszczających środowisko już u samego źródła, tzn. podczas spalania paliwa (biogazu) w cylindrze silnika.
1) Charakterystyka układu generatorów prądotwórczych
Moduł kogeneracji z generatorem synchronicznym, trójfazowym, 50 Hz, energia cieplna 90/70
°C. Skład wydzielanego gazu mieści się w zakresie norm dotyczących kontroli zanieczyszczeń powietrza.
Parametry pracy ciągłej przy trybie pracy równoległej:
Wyjście elektryczne generatorów, bez przeciążenia minimum- 500 kWe Wyjście termiczne maksimum- 700 kWc
5% tolerancja zmian na wyjściu termicznym oraz całkowitej mocy wyjściowej.
Parametry są zgodne z ISO 3046. Wszystkie poniższe dane odnoszą się do działania w trybie pracy równoległej.
2) Emisja zanieczyszczeń maximum:
Wartość emisji w stosunku do suchego wyrzutu gazu z 5% zawartością O2. Skład NHx mierzony jako NH2 <500 mg/m³ (STP)
Skład CO < 650 mg/m³ (STP)
Węglowodór (z metanem CH4) < 150 mg/m³ (STP)
3) Generator:
Generator jest zamontowany na silniku i napędzany za pomocą ruchomego sprzęgła. Agregat prądotwórczy jest połączony z ramą za pomocą elastycznych antywibracyjnych elementów. Wymiennik ciepła oraz jednostka wyrzutu gazu posiadają odpowiednie instalacje odprowadzające przymocowane do ramy. Rama jest zamontowana na podstawie zabezpieczonej przed przeniesieniem wibracji do podłoża.
Charakterystyka: samoregulujący się, bezszczotkowy, synchroniczny i samowzbudny, z wewnętrzną wentylacją. Wbudowany regulator napięcia i cosφ, , klasa izolacji H, poziom zakłóceń radiowych N, niski poziom harmonicznych.
4) Układ wymiany ciepła:
Ciepło odzyskuje się z układu chłodzenia silnika oraz wymiennika ciepła wyrzutu spalin.
5) Panel wymiennika ciepła:
Wyjcie termiczne maximum - 697kWh
Temperatura chłodzenia wody, wejście/wyjście - 94/82 °C Temperatura podgrzewacza wody, wejście/wyjście - 71,5/90 °C
6) Zasilanie gazem:
Bezpieczny zintegrowany moduł zasilania gazem odpowiada niemieckim normom DIN-DVGW, filtr gazu, podwójny zawór elektromagnetyczny, zawór monitorujący przepływ, regulacja ciśnienia i zawór ciśnieniowy gazu umożliwiający kontrolę Lambda, ruchomy ze stali nierdzewnej przewód, układ zasilania gazem dostarczany osobno.
7) Układ wyrzutu spalin:
Próbnik lambda umożliwiający pracę silnika na mieszance ubogiej z zamkniętą pętlą sprzężenia zwrotnego, w celu minimalizacji zawartości NOx. Tłumik wyrzutu gazu zainstalowany na ramie, kołnierz wyjściowy na tylniej ściance modułu.
8) Zamontowany moduł (wraz z systemem zasilania) zawiera następujące składniki:
✓ Moduł kontroli z mikroprocesorem umożliwiającym start/stop kontrolingu, w przypadku zasilania awaryjnego, jak również analogowy monitoring ciśnienia oleju, temperatury wody chłodzącej silnik, wymiennika ciepła wyrzucanego gazu, temperatury podgrzewacza wody, wyrzucanego gazu w cylindrach i w katalizatorze (jeżeli jest zainstalowany), temperatury wlotu powietrza, temperatury mieszanki, prędkości generatora, monitoring minimalnego poziomu wody chłodzącej, poziom oleju min./max, zakres bezpiecznej temperatury, min. Ciśnienie gazu, wycieki gazu,
✓ Synchronizacja i monitorowanie pracy generatora,
✓ Port szeregowy, transfer danych zgodnie z protokołem 3964R,
✓ Regulacja mocy wyjściowej w zależności od zróżnicowanych ustawień, umożliwiająca redukcję automatyczną przy przekroczonej temperaturze wlotowej powietrza,
✓ Kontrola lambda (składu mieszanki),
✓ Bezpotencjałowe styki - dla kontroli przepływów, pracy generatora, pomocniczych napędów, wentylatora, podgrzewacza,
✓ Bezpotencjałowe styki - dla kontroli działania i sygnałów zakłócających, zdalnego startu, awaryjnego startu,
✓ Sterowanie pomocniczymi napędami pomp chłodzących, urządzeniami wtryskującymi smar, regulacją prędkości, wtryskiem, instalacją gazową, ładowarką baterii, starterem,
✓ Ponad sterujący całkowicie okablowany i dołączony do modułu, z przyciskiem stopu, dotykowy panel z wyświetlaczem LCD, sygnalizacja zakłóceń, statusów sygnałów, ustawień, parametrów.
9) Dane techniczne:
Poziom hałasu:
Poziom hałasu emitowany przez moduł w odległości 1 m - 92 dB(A)
Hałas wyrzucanego gazu w odległości 1 m -74,5 dB(A)
Zakładana wielkość produkcji energii:
• Energia elektryczna minimum - 500 kW x 24 godz. x 335 dni = 4 000 000 kWe/rok,
• Energia cieplna maximum –700 kW x 24 godz. x 335 dni = 5 628 000 kWc/rok.
3.4.3 Zbiorniki magazynujące substraty:
Dwa zbiorniki na substraty z segmentów betonowych na płycie betonowej lub betonowe, plus zbiorni pofermentacyjny zależnie od zastosowanej technologii
3.4.4 Zapotrzebowanie na media technologiczne
1) Zapotrzebowanie na moc elektryczną: Pompy do przetacznia uwodnionych substratów i masy pofermentacyjnej, Mieszadła w komorach fermentacyjnych, Podajniki i inne urządzenia, Układ sterowania i oświetlenie: Razem: około 75 kW
2) Zapotrzebowanie na wodę: W planowanym przedsięwzięciu woda zużywana będzie dla cerów socjalno-bytowych i okresowego mycia placów. Przewidywane zużycie wody dobowe na cele socjalno - bytowe nie przekroczy średnio 1,6 m³.
3) Zapotrzebowanie na energię cieplną – średnio ok. 40% na obsługę biogazowni, wyprodukowanej energii cieplnej.
3.4.5 ZESTAWIENIE WYPOSAŻENIA TECHNOLOGICZNEGO
W/g szczegółowego projektu, co wynika z projektu budowlanego, oraz uzgodnień z inwestorem.
Zaplecze socjalno-bytowe
Wykorzystuje się zaplecze socjalno-bytowe zlokalizowane w budynku sterowni:
▪ szatnia odzieży domowej i roboczej, jadalnia,
▪ suszarnia i pralnia,
▪ umywalnie z natryskiem i WC,
▪ WC produkcyjne.
Wielkość zaplecza zaprojektować docelowo dla 10 pracowników na trzech zmianach.
1.4 Zestawienie wielkości technologicznych
3.5.1 Zestawienie powierzchni:
Powierzchnia działki – 19 336 m2, pod zabudowę max 30 % powierzchni.
3.5.2 Zestawienie zapotrzebowania energii elektrycznej
a) Urządzenia pomocnicze
- rozdrabniacze – 15 kW (opcja)
- pompy substratów – 3 szt. – 30 kW
- pompy pomocnicze – 5 szt – 20 kW
- prasa odwadniająca – 1 szt – 10 kW
- wyposażenie fermentatorów – 20 kW
- agregat kogeneracyjny – szt. 2 – 40 kW
- pompy wody – szt. 8 – 10 kW
b) Budynki biurowo-socjalne – 6 kW
- urządzenia
- oświetlenie
c) Rezerwa – 20 kWh
Razem: max 155 kW
Współczynnik jednoczesności – 0,25
3.5.3 Zestawienie zapotrzebowania wody
- Cele socjalno-bytowe – 1,6m³/d
- Mycie urządzeń – 5,0 m³/d Razem – 6,6m³/d
Woda o ciśnieniu do 6 bar.
3.5.4 Zestawienie zapotrzebowania surowców
- Kiszonka z zielonek 7 500 Mg/r
- Odpady poubojowe K3 1 000 Mg/r
UWAGA!!
Do uwodnienia substratów ( do 12,5 % ), używana będzie woda, odzyskana z odwadniania osadów pofermentacyjnych.
3.5.5 Zestawienie ścieków i masy pofermentacyjnej
- Ścieki sanitarne oraz po myciu urządzeń – 6,6 m³/d
- masa pofermentacyjna po odwodnieniu na 30 % sm ok. 12-m³/d
Odpady (z osadów) – brak – produkcja nawozów organicznych. Inne odpady z eksploatacji biogazowni:
- Złom – 5 kg/m-c
- Drewno – 10 kg/m-c
- PCV – 5 kg/m-c
- Szkło – 2 kg/m-c
3.6 Wytyczne branżowe
3.6.1 Wytyczne architektoniczno-branżowe
Zgodnie z rysunkiem zagospodarowania technologicznego należy zaprojektować:
• hala rozdrobnienia substratów stałych
• dwa agregaty prądotwórcze (gazogeneratory) o łącznej mocy 500kW
• Zbiornik przygotowania substratów stałych,
• Zbiornik substratów płynnych,
• higienizator odpadów poubojowych
• Zbiorniki fermentacyjne (Fermentator)– dwa zbiorniki (stropy membranowe lub stałe),
• Budynek zaplecza socjalnego, sterowni, odwadniania i suszenia mas pofermentacyjnych, oraz:
e) Instalacja odwadniania osadów pofermentacyjnych,
f) Instalacja suszenia odwodnionych osadów
• przepompownia wsadu zlokalizowana między fermentatorami
• pole odsiarczania biogazu
• pochodnia gazowa o wysokości 6,0 m
• zbiornik laguny
• silos przejazdowy na kiszonki
• Instalacja do odwadniania i oczyszczania biogazu.
• Instalacja odwadniania i suszenia osadów pofermentacyjnych.
• Instalacje pozostałe : sanitarna, elektryczna, hydrauliczna, cieplna.
• Waga najazdowa 60 t. z montażem.
• Utwardzenie placu- drogi dojazdowe, niezbędna komunikacja wewnętrzna,
• Niezbędne ogrodzenie terenu,
• Układ sterowania biogazownią,
• Transformator,
• Przyłącze energetyczna do sieci energetycznej
Wszystkie powierzchnie placów składowanych muszą być szczelne i mieć nośność pod samochód ciężarowy o ładowności 12 Mg.
Fundamenty pod węzeł biogazowni i agregat wg wytycznych dostawcy.
3.6.2 Wytyczne elektryczne
Wykonać zasilanie urządzeń zakładu zgodnie z warunkami technicznymi ZE. Uwzględnić wytyczne zawarte z DTR urządzeń. Oświetlenie sztuczne w budynku biurowo-socjalnym – 200 LX. Oświetlenie zewnętrzne do 50 LX, w obrębie produkcji biogazu, szczelne, antywybuchowe. Wykonać zgodnie z normą instalację odgromową obiektów – zbiorników, w szczególności zbiorników z gazem. Pozostałe wymogi, zgodnie z obowiązującymi normami oraz wytycznymi projektów branżowych.
3.6.3 Wytyczne instalacji co i wentylacji
Temperatury:
- biuro – 18 °C
- umywalnie - 24 °C
- pomieszczenie produkcyjne -16 °C.
Ciepło do ogrzewania z agregatów kogeneracyjnych. Rezerwa – grzejniki elektryczne nadmuchowi.
Wentylacja grawitacyjna u= 2÷3 w/h
3.6.4 Wytyczne wodno-kanalizacyjne
Wykonać doprowadzenie wody do:
- pomieszczeń socjalno-bytowych,
- pomieszczeń produkcyjnych,
Zużycie wody zgodnie z zastosowaniem.
- Wykonać instalacje przepompownie wywaru i masy pofermentacyjnej.
- Instalację z placów utwardzonych odprowadzać na teren przyległy.
- Wykonać instalacje technologiczne masy pofermentacyjnej.
- Pozostałe wymagania zgodnie z obowiązującymi normami.
3.6.5 Wytyczne mechaniczne
Wykonać projekty urządzeń mechanicznych będących wyposażeniem biogazowni.
3.7 Zagadnienia p.poż.
Budynek socjalno-bytowy
- Obciążenie ogniowe – do 500 MJ/m² drewna,
- Klasa odporności ogniowej budynku – co najmniej ,,D’’, Zachować strefy p.poż. w obrębie zbiorników z biogazem.
Pozostałe obiekty: obciążenie ogniowe do 500 MJ/m² drewna.
3.8 Zagadnienia BHP i Ergonomii
Wymagania bhp dla pracowników
Przepisy bhp i ergonomii wymagają, aby w zakresie bhp przy procesach i obsłudze biogazowi były przestrzegane i wprowadzone w użycie następujące zagadnienia:
✓ każde stanowisko pracy musi mieć odpowiednią powierzchnię, wysokość, kolorystykę, wentylację, oświetlenie, itp.,
✓ stanowisko posiada min. wyposażenia socjalnego,
✓ ochrona osobista (obuwie, odzież, rękawice, itp.),
✓ obsługa zna zasady pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, posiada apteczkę z odpowiednim wyposażeniem,
✓ obowiązuje ścisły porządek na stanowiskach pracy,
✓ używa się urządzeń i wyposażenia w dobrym stanie technicznym,
✓ przy wykonywaniu napraw należy przestrzegać obowiązujących przepisów przy używaniu urządzeń elektrycznych, pneumatycznych, itp.
Biogazownię należy zaprojektować i zrealizować w sposób gwarantujący ochronę przed hałasem zarówno pracowników eksploatacji, jak i otoczenia obiektu. Poziom ochrony przed hałasem powinien gwarantować spełnienie obowiązujących przepisów bez wymogu stosowania ochrony indywidualnej pracowników i przy czasie ekspozycji odpowiadającym czasowi trwania codziennych czynności eksploatacyjnych i serwisowych instalacji. Ochrona przed hałasem zostanie zapewniona przez zastosowanie urządzeń o niskim poziomie emisji hałasu a w koniecznych przypadkach poprzez zastosowanie izolacji, tłumików i osłon dźwiękochłonnych. Poziom hałasu emitowany przez oczyszczalnię musi być zgodny z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29.07.04 w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku ( Dz. U. Nr 178 poz.184),
3.9 Wymogi prawne
Biogazownia jest budowlą rolniczą, w związku z tym jej usytuowanie oraz szczegółowe warunki techniczne powinny odpowiadać przepisom zawartym w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. (Dz. U. Nr 13, poz. 877). Rozporządzenie ustala również parametry poszczególnych pomieszczeń, elementów wyposażenia i otoczenia biogazowi. Jednak wypełnienie niektórych, często restrykcyjnych przepisów, może nastręczać trudności inwestorom oraz podnosić koszty inwestycji. Ze względu na fakt, iż oprócz budowli i urządzeń bezpośrednio związanych z produkcją biogazu, znajduje się tu również ogólne wyposażenie techniczne inwestycji, mają zastosowanie przepisy zawarte w rozporządzeniu z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690). Spełnienie wymogów zawartych w tych rozporządzeniach zakłada zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego,
użytkowania i konstrukcji, odpowiednie warunki użytkowe i zdrowotne oraz ochronę środowiska.
Biogazownia rolnicza, produkująca biogaz w oparciu o odpady z rolnictwa, musi spełniać wymogi ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.) oraz aktów wykonawczych do tej ustawy. Moc prawną posiada również rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 września 2002 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych kryteriów związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzania raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. X. Xx 000, xxx. 1490). W myśl tego rozporządzenia instalacje do unieszkodliwiania odpadów z rolnictwa mogą wymagać sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. Decyzję o konieczności sporządzenia raportu podejmuje wójt w oparciu o ocenę SANEPID-u i RDOŚ. Przywołane tu rozporządzenie było już kilkakrotnie nowelizowane, obecnie obowiązuje wersja z dnia 10 maja 2005 r. (Dz. U. Nr 92, poz. 769), która nie wnosi istotnych zmian w zakresie sporządzania raportu przez instalacje do unieszkodliwiania odpadów z rolnictwa.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.) nakłada na inwestora obowiązek uzyskania pozwolenia na odzysk i wytwarzanie odpadów. Pozwolenie może być wydane pod warunkiem ustalenia precyzyjnych zasad gospodarowania odpadami w instalacji biogazowni rolniczej. W myśl art. 13 ustawy o odpadach „odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym", w związku z tym należy inwestycję biogazowni lokalizować zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Kolejną ustawą, regulującą oddanie do użytku biogazowni rolniczej, jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1504 z późn. zm.). Ustawa ta jest podstawą funkcjonowania sektora energetycznego, obejmującego także odnawialne źródła energii. Jednym z prawnych narzędzi regulacji, wprowadzonym wraz z tą ustawą, jest instytucja koncesji, służąca poprawie bezpieczeństwa energetycznego, zapewnieniu prawidłowej gospodarki paliwami i energią oraz ochronie interesów odbiorców. Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy - Prawo Energetyczne i ustawy - Prawo Ochrony Srodowiska (Dz. X. Xx 00, xxx. 875) koncesjonowaniu podlega każda działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych, bez względu na ich moc. Po uzyskaniu koncesji wytwórca powinien zawrzeć umowę przesyłową z operatorem danego systemu dystrybucji energii oraz umowę kupna sprzedaży energii generowanej. Należy też mieć na uwadze, że w myśl przepisów wykonawczych do ustawy, elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa powinna spełniać wymagania Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej.
W świetle ustawy Prawo Energetyczne odnawialne źródło energii „to źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątek roślinnych i zwierzęcych". Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 9 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych z odnawialnych źródeł energii (Dz. U. Nr 267, poz. 2655) definiuje biomasę jako „stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji." Z kolei biogaz to „gaz pozyskany z biomasy, w
szczególności z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów." Biorąc pod uwagę przytoczone definicje należy stwierdzić, iż instalacja biogazowni rolniczej mieści się w pojęciu „źródeł skojarzonych lub odnawialnych".
3.10 Zagadnienia ochrony środowiska
Planowane przedsięwzięcie to innowacyjny projekt, którego realizacja przyczyni się do kompleksowego uporządkowania gospodarki odpadami poubojowymi K3. Przedsięwzięcie polegać będzie na budowie biogazowni wraz z urządzeniami towarzyszącymi (agregaty wytwarzające prąd i ciepło, zbiorniki i inne).
Realizacja przedsięwzięcia inwestycyjnego, pozwoli na uzyskanie z odpadów K3 i innej masy organicznej (kiszonka z kukurydzy), użytecznych produktów, a mianowicie:
⮚ energii elektrycznej z odnawialnego źródła energii, jakim jest biogaz,
⮚ energii elektrycznej wytwarzanej z tego samego źródła,
⮚ płynnego nawozu organicznego (masa po fermentacji wywaru, obornika, kiszonek z zielonek różnego rodzaju)
Biogaz (gaz, który spalany jest w silniku agregatu prądotwórczego - prąd i ciepło) powstaje w procesie tzw. fermentacji metanowej (głównym składnikiem biogazu jest metan – CH4) w szczelnych zbiornikach (fermentatory) z substancji organicznej (wywar, obornik, kiszonka itp.). Wytwarzanie ciepła w agregacie prądotwórczym (jest to ciepło odpadowe powstające podczas spalania biogazu) będzie w pełni wykorzystane do celów technologicznych.
Na podstawie przeprowadzonej analizy oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na
środowisko przyrodnicze można stwierdzić w odniesieniu do:
⮚ Położenia planowanego przedsięwzięcia. Nieruchomość, na której planuje się realizację analizowanego przedsięwzięcia położona jest na terenach rolniczych.
⮚ Obszaru potencjalnego oddziaływania przedsięwzięcia, obszar planowanego przedsięwzięcia, to głównie teren nieruchomości przeznaczonej pod planowaną zabudowę. Bardziej intensywne oddziaływanie na środowisko będzie się koncentrować w granicach siedliska (działka przeznaczona pod zabudowę). Oddziaływanie nawozów naturalnych (nawozy organiczne) odnosić się będzie do powierzchni, na które są one nawożone (użytki rolne).
⮚ Zanieczyszczeń środowiska wodno-gruntowego; zagrożeniem dla środowiska wodno- gruntowego może być płynny substrat pofermentacyjny. Nawozy naturalne mogą mieć wpływ na środowisko podczas przechowywania (wydzielanie gazów), transportu na pola (możliwość wycieku, np. przez nieszczelne zawory) oraz podczas rozrzucania, rozlewania (nawożenia pól). Przy prawidłowym nawożeniu nawozami naturalnymi, zawarta w nich substancja organiczna ulega intensywnemu rozkładowi (mineralizacji). Intensywność rozkładu tych nawozów w glebie zależy, x.xx. od jakości gleb, na które je się stosuje. W przypadku gleb, na które planuje się wywóz (zagospodarowanie) nawozów organicznych powinien zachodzić proces odtwarzania (reprodukcji) próchnicy (głównie poprzez organiczne substancje odżywcze). W przypadku prawidłowego ich stosowania do nawożenia roślin uprawnych i wzbogacenia gleb w składniki pokarmowe, naturalne nawozy organiczne ulegają przemianom biochemicznym i wchodzą w reakcję z glebą, nie powodując negatywnych skutków dla środowiska przyrodniczego.
⮚ Ścieki deszczowe: to wody, pochodzące z opadów atmosferycznych oraz mycia terenów utwardzonych (drogi i place). Część ścieków deszczowych, np. spływających z dachów będzie kierowana na przyległe tereny albo inaczej mówiąc bezpośrednio do gruntu. Część ścieków deszczowych z placów i dróg, często zanieczyszczonych, powinna być
kierowana do gruntu, w tym na przyległe tereny lub inne miejsce (rowy melioracyjne) po oczyszczeniu w separatorze (urządzenie rozdzielające grupy zanieczyszczeń) lub powinna być gromadzona w zbiorniku. Jak wynikło z obliczeń w przypadku intensywnych opadów (tzw. maksymalny przepływ deszczu) trwających, np. 15 minut, na planowaną powierzchnię utwardzoną spadnie ok. 8,8 litrów deszczu w ciągu sekundy. W takich sytuacjach są to małe ilości deszczu. Obliczenia te odnoszą się do ewentualnych zanieczyszczeń ściekami deszczowymi i systemów, które powinny zabezpieczyć prawidłowy ich odbiór (spływ).
⮚ Gospodarka odpadami: W czasie budowy odpadami wymagającymi zagospodarowania będą:
- gruz budowlany
- grunt z wykopów
Odpady komunalne odbierane będą przez specjalistyczną firmę, zajmującą się zagospodarowaniem tego typu odpadów. Gruz powstający w fazie zabudowy z całości zostanie zużyty do podbudowy dróg i placów. Grunt z wykopów zostanie zagospodarowany do niwelacji terenu.
⮚ Emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego; emisja jest to wydzielanie się różnego rodzaju zanieczyszczeń, głównie gazów do powietrza atmosferycznego. Gazy te to przede wszystkim gazy odlotowe powstające w procesie spalania biogazu w agregacie kogeneracyjnym (skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej). Emitowane gazy odlotowe, po oczyszczaniu, spełniać będą wymagania, umożliwiające ich emisję do powietrza. Kogeneracja to także najtańszy sposób redukcji CO2.
⮚ Wpływ planowanego przedsięwzięcia na hałas: głównymi źródłami powstawania hałasu będą:
- środki transportowe
- maszyny i urządzenia (agregat kogeneracyjny, pompy, sprężaki, wentylatory, itp.)
- urządzenia będą pracowały okresowo, a emisja hałasu nie będzie przekraczała dopuszczalnych norm.
⮚ Sytuacji awaryjnych; w trakcie użytkowania różnego rodzaju obiektów produkcyjnych mogą zdarzać się sytuacje awaryjne. W przypadku wystąpienia awarii może nastąpić gwałtowne zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego. W przypadku planowanej inwestycji taką awarią mogącą spowodować znaczne zanieczyszczenie środowiska, zwłaszcza środowiska gruntowo-wodnego będzie np. rozszczelnienie zbiorników. W przypadku stwierdzenia wycieku należy zbiornik opróżnić i dokonać jego naprawy. Konieczna jest systematyczna kontrola środowiska, która polegać będzie m. in. na kontroli wody gruntowej np. poprzez okresowe badania (przeprowadzenie analiz) gruntów i wody gruntowej. Sterowanie urządzeniami odbywać się będzie poprzez systemy automatyczne, a wszystkie procesy będą monitorowane również automatycznie.
⮚ Wpływ na środowisko i sposobu korzystania z niego; planowane przedsięwzięcie będzie miało istotny wpływ na dotychczasowy charakter użytkowania terenu, na którym przewiduje się jego realizację. Teren ten jest przeznaczony na cele rolnicze.(brak planu zagospodarowania przestrzennego)
⮚ W wyniku przeprowadzonej analizy, dotyczącej planowanej inwestycji można stwierdzić, że czynniki przestrzenne, glebowe, wodne i meteorologiczne są korzystne dla planowanego przedsięwzięcia. Właściwe stosowania naturalnych nawozów organicznych będzie miało korzystny wpływ na przyrodnicze środowisko. Prawidłowe wykorzystanie
naturalnych nawozów sprzyja lepszemu wykorzystaniu zawartych w nich składników pokarmowych niż w przypadku stosowania nawozów mineralnych.
Podstawowym elementem planowanego przedsięwzięcia będzie biogazownia, a korzyści z niej wynikające to:
⮚ Wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej,
⮚ Zapewnienie lub poprawa dochodów w gospodarstwie rolnym, przefermentowane odpady poprzez jednorodność stanowić będą naturalny nawóz organiczny.
Oprócz efektów ekonomicznych, inwestycja ta przyniesie szereg korzyści ekologicznych:
⮚ Zmniejszenie zużycia kopalnych surowców energetycznych oraz emisji związków powstających podczas ich spalania,
⮚ Poprawa żyzności pól,
⮚ Eliminacja ryzyka zanieczyszczenia wód gruntowych i powierzchniowych poprzez spadek NO3, NO2, oraz czynników chorobotwórczych zawartych w odpadach, takich jak bakterie Salmonelli, Escherichia Coli,
⮚ Redukcji emisji gazów cieplarnianych, podtlenku azotu oraz metanu.
3.11 Dokumenty związane
⮚ Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska wydał swoją opinię ( załącznik Ib) w dniu 29.07.2010
⮚ Postanowienie Burmistrza Opoczna z dnia 25.05.2010 - GKMiOŚ 7632/2/PP/10 nakładające obowiązek sporządzenia oceny oddziaływania na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia, oraz sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko
⮚ Decyzja Burmistrza Opoczna z dnia 18.06.2010 - GKMiOŚ 7632/9/DP/10 ustalająca środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia polegającego na budowie biogazowni rolniczej o mocy 0,5 MW energii elektrycznej i 0,7 MW energii cieplnej na działkach o nr ew. 43 i 35 obręb 4 miasta Opoczna i jednocześnie określam warunki realizacji przedsięwzięcia.
⮚ Decyzja Burmistrza Xxxxxxx xx 000/00 z dnia 12.08.2010 – nr pisma RMiZP 7331- 140/10 O WARUNKACH ZABUDOWY dla inwestycji obejmującej: budowę biogazowni rolniczej o mocy 0,5 energii i 07 energii cieplnej na dz. o nr ewid. 34, 35 obr.4 w Opocznie
⮚ Postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 19.05.2010
- RDOŚ-10-WOOS-II/6613/92/r/1293/2010/pt stwierdzające potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko
⮚ Postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 23.07.2010
- RDOŚ-10-WOOS-II/6613/94/u/1506/2010/pt uzgadniam realizację przedsięwzięcia i określam warunki
⮚ Postanowienie Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Opocznie z dnia 19.05.2010 - PPIS-ZNS-440/25/10 pt stwierdzające potrzebę przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko
⮚ Opinia Sanitarna Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Opocznie z dnia 18.06.2010 - PPIS-ZNS-440/32/10/pt opiniuje pozytywnie realizację przedsięwzięcia, pod warunkiem zastosowania uwag i rozwiązań technicznych określonych w raporcie o oddziaływaniu na środowisko.
⮚ X. Xxxxxxxxxxxx „Bioenergia a energia jądrowa”, Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania, Warszawa 2001 r.
⮚ X. Xxxxxx, X. Xxxxxx „Gazowe wkłady kogeneracyjne” Wydawnictwo Naukowo- Techniczne, Warszawa 2005 r.
⮚ Stallkamp - Produkcja energii elektrycznej i cieplnej w biogazowi rolniczej – materiały firmy produkującej biogazownie, Niemcy 2006 r.
⮚ Stallkamp, Weltec „Emisja zanieczyszczeń i hałasu w biogazowniach”, Niemcy 2006 r.
⮚ Centrum Elektroniki Stosowanej „Skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej z biogazu” (CHP) – materiały informacyjne, Kraków 2003 r.
⮚ Raport oceny oddziaływania na środowisko dla przedmiotowej inwestycji
4. Projektowanie
4.1 Zakres dokumentacji projektowej
W ramach realizacji Kontraktu Wykonawca opracuje kompletną Dokumentację projektową niezbędną do wykonania i ukończenia Robót.
Dokumentacja projektowa będzie obejmowała w szczególności następujące opracowania:
• Aktualną mapę sytuacyjno– wysokościową do celów projektowych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 21 lutego 1995r.
„w sprawie zakresu opracowań geodezyjno– kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie” (Dz. U. nr 25, poz. 133) oraz Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3.07.2003r. z poźn. zmianami (Dz. U z 2003r. Nr 120 poz. 1133). Podkłady mają być oklauzulowane (w wersji drukowanej oraz cyfrowej).
• Opinię geotechniczną sporządzoną zgodnie z ustawą Prawo Geologiczne i Górnicze z dnia 4 lutego 1994r., oraz w oparciu o obowiązujące normy dotyczące badań właściwości gruntów z oświadczeniem, uprawnionych rzeczoznawców o przydatności opinii dla celów zamierzonej inwestycji.
• Koncepcja programowa
• Projekt budowlany,
• Projekt wykonawczy,
• Dokumentację powykonawczą
• Instrukcję (program) rozruchu,
• Instrukcję obsługi i konserwacji.
4.2 Format opracowań
4.2.1 Wydruki
Wykonawca dostarczy rysunki i pozostałe dokumenty wchodzące w zakres dokumentacji projektowej w znormalizowanym rozmiarze format A4 i jego wielokrotności. Rysunki o formacie większym niż A0 nie mogą być przedstawione, chyba, że zostało to uzgodnione z Inwestorem. W przypadku dokumentacji powykonawczej nie jest wymagane stosowanie wymiarów znormalizowanych. Obliczenia i opisy powinny być dostarczone na papierze A4.
4.2.2 Dokumentacja w formie elektronicznej
Wersja elektroniczna Dokumentów Wykonawcy wykonana zostanie z zastosowaniem następujących formatów elektronicznych:
• Rysunki, schematy, diagramy: format pdf.
• Opisy, zestawienia, specyfikacje — format obsługiwany przez aplikacje: MS Word, MS Excel
• Harmonogramy — format obsługiwany przez aplikację MS Project
Wersja elektroniczna Dokumentacji projektowej zostanie wyedytowana w formie zapisu na płytach kompaktowych lub pendrivach.
4.2.3 Liczba egzemplarzy
Dokumenty, o których mowa wyżej należy dostarczać Inwestorowi w sześciu egzemplarzach w wersji drukowanej i w dwóch egzemplarzach w wersji elektronicznej. Za zgodą Inwestora liczba egzemplarzy może zostać zmniejszona. Każdy egzemplarz zostanie odpowiednio oznakowany. Wykonawca przygotuje i uzgodni z Inwestorem tabelę przekazania dokumentacji dla wszystkich jej stadiów, która określać będzie odbiorców poszczególnych egzemplarzy dokumentacji.
4.3 Wymagania dotyczące Dokumentacji Wykonawcy
4.3.1 Wymagania podstawowe
▪ Wykonawca przy projektowaniu Robót będzie przestrzegał minimalnych wymagań wyłożonych w Kontrakcie, które są obowiązkowe, jeśli inaczej nie jest podane.
▪ Niezależnie od danych zawartych w Programie Funkcjonalno - Użytkowym, Wykonawca sporządzi odpowiednią dokumentację projektową w taki sposób, że Roboty według niej wykonane będą nadawały się do celów, dla jakich zostały przeznaczone..
▪ Wykonawca projektu ponosi odpowiedzialność za poprawność przyjętych rozwiązań. Jakiekolwiek rozwiązanie, które może w przyszłości powodować problemy z eksploatacją i utrzymaniem wynikające z oferowanego taniego wykonania nie będzie zaakceptowane.
▪ Projektując Roboty Wykonawca weźmie pod uwagę swoje metody wykonawstwa.
▪ Przed rozpoczęciem Robót Wykonawca zweryfikuje dane wyjściowe do projektowania przygotowane przez Zamawiającego, wykona na własny koszt wszystkie badania, ekspertyzy techniczne modernizowanych obiektów i analizy uzupełniające niezbędne dla prawidłowego wykonania Dokumentów Wykonawcy.
▪ Przed opracowaniem Projektu Budowlanego Wykonawca sporządzi i uzgodni z Zamawiającym koncepcje programowo-przestrzenną obejmującą obliczenia procesowe i technologiczne dla okresu letniego i zimowego.
▪ Na etapie projektu Wykonawca przygotuje schemat i metodykę współpracy z Użytkownikiem na obiekcie czynnym, będącym w ruchu.
▪ Po podpisaniu kontraktu Wykonawca musi przedstawić szczegółowy harmonogram prac projektowych i robót budowlanych oparty o wykaz pozycji cenowych.
▪ Wykonawca jest zobowiązany do uzgadniania, we wstępnej fazie realizacji dokumentacji projektowanych rozwiązań z Zamawiającym. Zwraca się uwagę Wykonawców, że jakkolwiek projekty — budowlany i wykonawczy — podlegają zatwierdzeniu przez Xxxxxxxxxxxxx. Zatwierdzenie to nie zastępuje weryfikacji projektu przez osoby uprawnione (zgodnie z Prawem Budowlanym) i sam fakt uzyskania takich zatwierdzeń nie zwalnia Wykonawcy w jakimkolwiek stopniu od pełnej odpowiedzialności za zaprojektowane rozwiązania i materiały, ani w kontekście Prawa Budowlanego ani niniejszego Kontraktu.
▪ Jeżeli prawo lub względy praktyczne wymagają aby niektóre opracowania Wykonawcy były poddane weryfikacji przez osoby uprawnione lub uzgodnieniu przez odpowiednie władze, to przeprowadzenie weryfikacji i/lub uzyskanie uzgodnień będzie przeprowadzone przez Wykonawcę na jego koszt przed przedłożeniem tej dokumentacji do zatwierdzenia przez Inwestora. Dokonanie weryfikacji i/lub uzyskanie uzgodnień nie przesądza o zatwierdzeniu przez Xxxxxxxxx, który odmówi zatwierdzenia w każdym przypadku, kiedy stwierdzi, że dokumentacja nie spełnia wymagań Kontraktu.
▪ W szczególności Wykonawca uzyska wszelkie wymagane zgodnie z prawem polskim uzgodnienia, opinie i decyzje administracyjne niezbędne dla zaprojektowania, wybudowania, uruchomienia i rozpoczęcia eksploatacji biogazowni.
▪ dokumentacja fotograficzna będąca cyfrowym zapisem (CD ROM) wszystkich istotnych czynności realizowanych w trakcie prac budowlanych i instalacyjnych – sporządzona będzie przez wykonawcę.
4.3.2 Projekt budowlany
Wykonawca wykona Projekt budowlany, zgodny z wymaganiami polskiego Prawa Budowlanego w szczególności określone w art. 34 ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, z późn. zm.) i w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (DZ. U. Nr 120 poz. 1133).
Wykonawca przygotuje wszystkie inne dokumenty, opracowania i uzyska wszelkie uzgodnienia, w szczególności w zakresie:
▪ zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej,
▪ zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony sanitarno- epidemiologicznej,
▪ zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa użytkowania, ochrony zdrowia i prawa pracy,
Przed wystąpieniem o wydanie Pozwolenia na Budowę, Wykonawca zobowiązany jest przedłożyć Inwestorowi do przeglądu 3 egzemplarze w języku polskim wszystkich elementów projektów koncepcyjnych I części Projektu Budowlanego (opisy, obliczenia, rysunki, harmonogramy i in.). Po zatwierdzeniu przez Inwestora odpowiednio oznakowany 1 egzemplarz podlega zwrotowi do Wykonawcy, dwa dla inwestorowa/Zamawiającego. Wykonawca winien
przedkładać Inwestorowi do informacji także wszelkie uzyskane opinie, pozwolenia, uzgodnienia itp. dokumenty obrazujące przebieg toczącego się procesu projektowania.
4.3.3 Projekt wykonawczy
Projekt wykonawczy, obejmuje rysunki i opisy wszystkich elementów robót. Projekt wykonawczy przedstawiał będzie szczegółowe usytuowanie wszystkich urządzeń i elementów Robót, ich parametry wymiarowe i techniczne, szczegółową specyfikację (ilościową i jakościowa) Urządzeń i Materiałów.
Projekt winien zostać wykonany przez zespół posiadający odpowiednie do zakresu prac uprawnienia, a zakres i forma musi odpowiadać wymogą przepisów prawa budowlanego, norm oraz innym obowiązującym uwarunkowaniom prawnym i zawierać co najmniej:
▪ w zakresie architektury
o Plan zagospodarowania z uwzględnieniem niezbędnych danych do tyczenia wszystkich elementów Robót
▪ w zakresie elementów konstrukcyjnych i budowlanych
o ogólne szkice sytuacyjne i rysunki elementów budowlanych wraz z wymiarami dla wszystkich budynków, zbiorników, konstrukcji wsporczych, pomostów, urządzeń i wyposażenia,
o obliczenia i rysunki konstrukcyjne wraz z niezbędnymi projektami montażowymi dla wszystkich konstrukcji,
o szczegóły dotyczące zbrojenia konstrukcji żelbetowych z wykazami stali,
o rysunki warsztatowe elementów konstrukcji stalowych wykonane wg PN-ISO 5261, PN-ISO 8991, PN-EN 22553 zgodnie z projektem budowlanym; do rysunków należy dołączyć wykazy stali, łączników, oraz schematy montażowe konstrukcji określające usytuowane elementów, a także niezbędne usytuowanie elementów montażowych,
o kategorię korozyjną środowiska dla konstrukcji stalowych wg PN-EN ISO 12944- 2,
o szczegółowe wymagania dotyczące sposobu zabezpieczenia przed korozją konstrukcji stalowych,
o wymagany sposób przygotowania powierzchni wg PN-EN ISO 12944-4 i PN-EN ISO 8504, umiejscowienie tego procesu, rodzaj zalecanego ścierniwa (typ, granulacja) oraz rodzaj gruntu czasowej ochrony (jeśli występuje),
o wymagania dotyczące powłok lakierowanych: nazwa producenta, nazwa i symbol farby, ilość warstw, grubość jednej warstwy, kolor, numer PN lub aprobaty technicznej, umiejscowienie procesu w cyklu montażu konstrukcji, dobór powłok z uwzględnieniem PN-EN ISO 12944-5,
o wymagania dotyczące powłok metalowych wg XX-XX XXX 0000, XX-XX ISO 14713 i PN-H-04684
o wymagania dotyczące odporności ogniowej: klasę odporności ogniowej, rodzaj pasywnej ochrony, grubość powłok wchodzących w skład systemu,
o ustalenia dotyczące bezpiecznej metody montażu konstrukcji,
o ustalenie klasy ekspozycji betonu związanej z oddziaływaniem środowiska (wg PN-EN 206-1)
o projektowany sposób ochrony materiałowo - strukturalnej betonu i jeżeli zachodzi taka potrzeba ochrony powierzchniowej betonu,
o rysunki obliczenia prefabrykowanych elementów betonowych, żelbetowych i stalowych,
o projekt montażu dla wszystkich konstrukcji stalowych,
o rysunki architektoniczne i budowlane, obejmujące ogólne usytuowanie i szczegóły konstrukcji murowych, betonowych, stalowych, okładzin, posadzek, pokrycia dachu, obróbek blacharskich, stolarki drzwiowej i okiennej, powłok malarskich itp. oraz wszystkie wyszczególnione elementy osprzętu i wykończenia, zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz,
o szczegóły dotyczące projektu izolacji przeciwwilgociowych, cieplnych i pokrycia ogniochronnego,
o rysunki prac drogowych, obejmujące układanie krawężników, przekroje i niwelety drogi i szczegóły dotyczące odwodnienia,
o ukształtowanie terenu, szczegóły zazielenienia i odwodnienia terenu oraz wszystkie prace pomocnicze
o rysunki przedstawiające szczegóły ogrodzenia i jego rozmieszczenie,
o specyfikacje ilościowo-jakościowe wszystkich podstawowych materiałów i konstrukcji
o opisy, charakterystyki i specyfikacje niezbędne do jednoznacznego określenia szczegółów Robót,
▪ w zakresie montażu Urządzeń
o rysunki sytuacyjne, przekroje charakterystyczne, profile widoki przedstawiające szczegółowe usytuowanie Urządzeń i wszystkich elementów towarzyszących, ich wzajemne rozmieszczenie w planie i wysokościowe
o schematy technologiczne Urządzeń, prezentujące ich parametry techniczno- technologiczne, funkcje i zależności technologiczne, w tym lokalizację i parametry wszystkich mediów doprowadzanych i odprowadzanych, lokalizację i charakterystykę punktów kontroli i pomiarów procesowych
o szczegółowe schematy, instrukcje i rysunki montażowe prezentujące sposób montażu, mocowania i kotwienia elementów konstrukcyjnych (fundamenty, konstrukcje wsporcze, zawiesia), wykazy materiałów montażowych,
o projekt organizacji montażu i koniecznego sprzętu montażowego,
o opisy, charakterystyki i specyfikacje niezbędne do jednoznacznego określenia szczegółów Robót
▪ w zakresie wyposażenia w sprzęt, oznakowania, środki ochrony indywidualnej i zbiorowej oraz instrukcje w zakresie BHP i ochrony przeciwpożarowej:
o wykaz sprzętu i środków ochrony z charakterystyką ilościową i jakościową
o szkice rozmieszczenia sprzętu w obiekcie
o wykaz oznakowań i instrukcje ich lokalizacji i montażu
o treść wymaganych instrukcji BHP i ppoż zgodnie z wymaganiami obowiązujących szczegółowych przepisów przedmiotowych.
▪ w zakresie instalacji technologicznych, sanitarnych i grzewczo — wentylacyjnych:
o plan sytuacyjny rozmieszczenia sieci zewnętrznych ze szczegółową lokalizacją
o rysunki sytuacyjne instalacji wewnętrznych, przekroje i widoki charakterystyczne ze szczegółową lokalizacją pozwalającą na jednoznaczne określenie ich położenia w stosunku do Urządzeń i pozostałych elementów Robót,
o obliczenia niezbędne dla wymiarowania, łącznie z określeniem warunków prób powykonawczych, w tym ciśnień próbnych, wydajności, itp.
o profile oraz schematy aksonometryczne rurociągów i kanałów,
o specyfikacje ilościowo-jakościowe armatury, elementów i prefabrykatów rurociągów i kanałów
o rysunki schematy szczegółów wyposażenia instalacji, komór, studni, węzłów połączeniowych, konstrukcji wsporczych i oporowych, punktów stałych,
o rysunki i schematy lokalizacji elementów przyłączeniowych aparatury sterowniczej i kontrolno- pomiarowej,
o rysunki, obliczenia i instrukcje postępowania w przypadku wszystkich przejść w rejonach istniejącej infrastruktury, w tym dróg, rurociągów, kanałów, kabli i podłączeń do istniejących systemów rurociągów,
o ukształtowanie terenu oraz wszystkie prace pomocnicze związane z przywróceniem Terenu Budowy do stanu pierwotnego.
o opisy, charakterystyki i specyfikacje niezbędne do jednoznacznego określenia szczegółów Robót
▪ w zakresie instalacji elektrycznych
o Opis techniczny
o Schematy jednobiegunowe dla poszczególnych rozdzielni
o Dokumentację prefabrykacyjną rozdzielni/skrzynek
o Schematy rozwinięte sterowań (dla wszystkich odbiorów)
o Zestawienie dostarczanych materiałów montażowych
o Dokumentację oświetlenia
o Dokumentację instalacji odgromowej
o Plany sytuacyjne rozmieszczenia urządzeń i tras kablowych
o Listę kabli
o Xxxxxx/rysunki powiązań kablowych
▪ w zakresie Technologii
o Opis techniczny
o Schematy technologiczno-pomiarowe
o Listę pomiarów
o Bazę danych systemu cyfrowego
o Schematy ideowe obwodów pomiarowych i sterowniczych
o Dokumentację prefabrykacyjną szaf / skrzynek
o Zestawienie dostarczanej aparatury i urządzeń
o Zestawienie dostarczanych materiałów montażowych
o Schemat / opis dla zabezpieczeń, blokad, układów automatycznej regulacji
o Plany sytuacyjne rozmieszczenia urządzeń i tras kablowych
o Listę kabli
o Xxxxxx/rysunki powiązań kablowych
4.3.4 Dokumentacja powykonawcza
Wykonawca sporządzi Dokumentację powykonawczą wraz z niezbędnymi opisami w zakresie i formie jak w Dokumentacji projektowej, a ich treść przedstawiać będzie Roboty tak, jak zostały przez Wykonawcę zrealizowane. Ponadto Wykonawca opracuje geodezyjną dokumentację powykonawczą zawierającą dokumentację geodezyjną sporządzoną na poszczególnych etapach budowy oraz geodezyjną inwentaryzację powykonawczą wraz z kopią aktualnej mapy zasadniczej terenu.
Dokumentację powykonawczą należy dostarczyć Inwestorowi do przeglądu przed rozpoczęciem Prób Końcowych.
Jeżeli w trakcie Prób Końcowych lub procedury uzyskania pozwolenia na użytkowanie wprowadzone zostaną zmiany w zakresie Robót Wykonawca dokona właściwej korekty rysunków powykonawczych tak, aby ich zakres, forma i treść odpowiadała wymaganiom opisanym powyżej.
Dokumentacja powykonawcza sporządzona zostanie w 5 egzemplarzach w formie wydruków oraz w 5 egzemplarzach w formie elektronicznej.
4.3.5 Instrukcja obsługi i konserwacji
Wykonawca dostarczy instrukcje obsługi i konserwacji zgodnie z wymaganiami Warunków Kontraktu i poniższymi wymaganiami szczegółowymi.
Instrukcja obsługi i konserwacji powinna być dostatecznie szczegółowa, aby Zamawiający mógł eksploatować i konserwować urządzenia.
4.3.6 Dokumentacje techniczno-ruchowe (DTR) urządzeń
Dla każdego rodzaju Urządzeń Wykonawca dostarczy DTR w języku polskim, które będą obejmować:
a) Część rysunkową obejmującą
− schematy procesu i instalacji
− kompletną specyfikację elementów
− rysunki wyposażenia z wymiarami, średnicami i lokalizacją połączeń z innymi elementami oraz z ciężarem urządzenia
− opis wszystkich komponentów/jednostek Urządzeń/systemów i ich części
− certyfikaty (certyfikaty materiałów, certyfikaty prób etc.)
− schemat połączeń elektrycznych;
− specyfikację narzędzi i materiałów dostarczanych z wyposażeniem,
b) Część instalacyjną obejmującą opis
− wymagań dotyczących instalacji
− wymagań dotyczących obchodzenia się i przechowywania
− zalecenia dotyczące magazynowania i montażu
c) Część obsługową obejmującą opis
− obsługi
− konserwacji
d) Inne dokumenty wymagane dla danego urządzenia przez niniejsze wymagania Zamawiającego.
Wykonawca musi być przygotowany na poprawienie na własny koszt ostatecznej wersji wymienionych dokumentów, gdyby zaszła tego konieczność podczas instalacji lub rozruchu urządzeń.
4.3.7 Instrukcja obsługi i konserwacji
Nie później niż sześć miesięcy przed ukończeniem robót Wykonawca powinien przekazać Inwestorowi do przeglądu tymczasową Instrukcję obsługi i konserwacji (w języku polskim, w sześciu egzemplarzach), dotyczącą całości robót. Nie później niż dwa miesiące po Przejęciu Xxxxx przez Zamawiającego, Wykonawca przekaże Inwestorowi do zatwierdzenia ostateczną formę Instrukcji odpowiednio poprawioną i uzupełnioną tam gdzie będzie to konieczne. Wykonawca ma obowiązek dostarczenia sześciu egzemplarzy ostatecznej Instrukcji obsługi i konserwacji, w języku polskim w wersji elektronicznej na CD-ROM. Wszystkie uzupełnienia, zmiany lub skreślenia, których może zażądać Osoba pełniąca nadzór techniczny po doświadczeniach uzyskanych podczas trwania robót oraz w trakcie prób, winny być ujęte w wyżej wymienionych sześciu egzemplarzach Instrukcji obsługi i konserwacji w postaci stron uzupełniających lub zastępczych, a koszt wprowadzenia tych poprawek jest w zakresie Ceny Kontraktowej.
Instrukcja obsługi i konserwacji powinna zawierać w szczególności:
a) wyczerpujący opis zakresu działania i możliwości jakie posiada instalacja i każdy z jej elementów składowych,
b) opis trybu działania wszystkich systemów,
c) schemat technologiczny instalacji
d) plan sytuacyjny przedstawiający instalację po zakończeniu Robót
e) rysunki przedstawiające rozmieszczenie Urządzeń,
f) pełną i wyczerpującą instrukcję obsługi instalacji
g) instrukcje i procedury uruchamiania, eksploatacji i wyłączania dla instalacji i wszystkich elementów składowych,
h) specyfikacje wszystkich stałych i zmiennych nastaw wyposażenia, zweryfikowanych podczas prób końcowych,
i) procedury przestawień sezonowych,
j) procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych,
k) procedury lokalizowania awarii
l) wykaz wszystkich urządzeń uwzględniający: nazwą i dane teleadresowe producenta, w tym numer telefonu serwisu, model, typ, numer katalogowy podstawowe parametry techniczne lokalizację unikalny numer umożliwiający odnalezienie na schematach
m) wykaz dostarczonych narzędzi i smarów,
n) wykaz dostarczonych części zamiennych,
o) zalecenia dotyczące częstotliwości i procedur konserwacji profilaktycznych, jakie mają zostać przyjęte dla zapewnienia najbardziej sprawnej eksploatacji instalacji,
p) harmonogramy smarowania dla wszystkich pozycji smarowanych,
q) listę zalecanych smarów i ich równoważników
r) listę normalnych pozycji zużywalnych,
s) listę zalecanych części zapasowych do utrzymywania w zapasie przez końcowego użytkownika obejmującą części ulegające zużyciu i zniszczeniu oraz te, które mogą powodować konieczność przedłużonego oczekiwania w przypadku zaistnienia w przyszłości konieczności ich wymiany,
t) ogólne schematy powykonawcze rozmieszczenia pulpitów operatora i sterowników programowalnych,
u) schematy powykonawcze wszystkich połączeń elektrycznych pomiędzy pulpitem operatora, sterownikami programowalnymi i zainstalowanymi obciążeniami, dokumentację oprogramowania komputerów; Dokumentacja powinna posiadać odpowiednią formę i wszystkie kontrolery każdego napędu lub funkcji powinny być logicznie pogrupowane. Oprogramowanie powinno posiadać tą samą strukturę dla wszystkich urządzeń. Oprogramowanie nieposiadające odpowiedniej struktury i nieuporządkowane będzie odrzucone przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
v) certyfikaty próby dla silników, pomp, naczyń i zbiorników ciśnieniowych, urządzeń podnoszących, zarówno dotyczących robót, jak i prób na placu budowy, oraz dla transformatorów, instalacji elektrycznej i innych elementów, dla których jest to wymagane,
w) wyznaczone doświadczalnie krzywe wydajności pomp,
Instrukcja zostanie dostarczona w rozmiarze A4, ponumerowane strony, w segregatorach czteropierścieniowych w twardej oprawie, każdy z indeksem, odpowiednio podzielony i odpowiednio zatytułowany na okładce. Rysunki formatu większego niż A4 będą składane i gromadzone w okładkach w taki sposób by możliwe było ich rozłożenie bez konieczności zdejmowania z pierścieni mocujących. Tymczasowe instrukcje powinny być tego samego formatu, co instrukcje ostateczne z tymczasowymi wkładkami w przypadku pozycji, których nie można sfinalizować do czasu prób końcowych i wykonania testów parametrów eksploatacyjnych.
4.3.8 Program rozruchu
Program rozruchu zawierać będzie szczegółowy zakres, przebieg i wymagania prób końcowych. Program rozruchu przygotuje Wykonawca i przedłoży Inwestorowi do przeglądu i zatwierdzenia. Wykonawca zawrze w Programie rozruchu wszystkie niezbędne czynności, stosownie do zastosowanej technologii i wymagań urządzeń i instalacji oraz planowany harmonogram prób.
4.3.9 Nadzory autorskie
Wykonawca zapewni sprawowanie Nadzoru Autorskiego przez projektantów — autorów Dokumentacji projektowej zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo Budowlane. Nadzory autorskie odbywać się będą w zakresie koniecznym oraz na żądanie osoba pełniąca nadzór techniczny - Pełnomocnika Zamawiającego.
Koszt nadzoru autorskiego uważa się za wliczony w Kwotę Kontraktową.
4.4 Pożądane rozwiązania techniczne
4.4.1 Zbiornik gazu, pochodnia i instalacja gazowa
Podstawowym zadaniem zbiornika gazu jest magazynowanie i uśrednianie składu biogazu. Pojemność niezbędna do zabezpieczenia odpowiedniej ilościgazu, ma to być zbiornik wewnącz zbiornika fermentacyjnego elastyczny dwupowłokowy lub stały
. Wyposażenie zbiornika w pomiar napełnienia oraz sygnalizację stanu pracy i awarii oraz zabezpieczenie przed zanikiem napięcia elektrycznego.
Sieć biogazu wyposażona ma być w:
- filtry żwirowe usuwające zanieczyszczenia z biogazu oraz pełniące funkcje odwadniaczy
- odsiarczalnik o maksymalnej przepustowości 50 m3/h
- pochodnia do spalania biogazu o maksymalnej wydajności 80 m3/h
- gazomierze na zasileniu zbiornika oraz na odejściu do pochodni.
4.4.2 AKPiA.
Biogazownia zostanie wyposażona w nowoczesny system automatyki, do którego będą włączone wszystkie nowe urządzenia, urządzenia istniejące i pomiary.
System sterowania automatycznego zrealizowany będzie w oparciu o sterowniki swobodnie programowalne typu PLC (Programmable Logic Controller) i układy sterownicze dostarczane wraz z danym urządzeniem technologicznym.
Sterowniki PCL wyposażone są w procesor (CPU) i moduły elektroniczne umożliwiające dokonywanie pomiarów (wejścia analogowe AI), zbieranie informacji o stanie poszczególnych obiektów (wejścia cyfrowe DI) i sterowanie urządzeniami (wyjścia analogowe AO i cyfrowe DO). Sterowniki PCL mogą pracować jako autonomiczne urządzenia i są zasilane przez UPS, co w skojarzeniu ze zdecentralizowanym układem (sieć szeregowo-promienista) zapewnia dużą niezawodność całego systemu.
Centrum operacyjne systemu automatyki mieścić się będzie w pomieszczeniu w budynku administracyjno-socjalnym.
W dyspozytorni znajdować się będzie komputer klasy PC połączony ze sterownikami PLC magistralą systemową PLC (transmisja danych). Komputer zasilany będzie przez UPS i współpracować będzie z klawiaturą, myszą, monitorem kolorowym i drukarką.
Oprogramowanie systemu dyspozytorskiego zbudowane będzie na bazie oprogramowania narzędziowego dla automatycznego sterowania i gromadzenia danych typu SCADA (Supervisiory Control and Data Acquisition) w 32-bitowym systemie operacyjnym, np. WINDOWS NT.
System automatyki pracujący w oparciu o oprogramowanie klasy SCADA (np. pakiet WinCC firmy SIEMENS) zapewnia następujące ogólne funkcje:
- sterowanie urządzeniami wg ustalonych algorytmów (sterowanie automatyczne) bądź za pośrednictwem poleceń wprowadzanych przez operatora (sterowanie ręczne zdalne),
- wizualizację procesu,
- alarmowanie,
- raportowanie określonych wielkości,
- dokonywanie obróbki wprowadzonych danych i ich prezentacji,
- archiwizowanie najistotniejszych danych dotyczących oczyszczalni,
- komunikację z innymi aplikacjami (np.Excel, Word, Access).
W centralnej dyspozytorni oprócz odwzorowania systemu na monitorach PC zainstalowana zostanie również tablica mnemotechniczna.
4.5 Ustawy i rozporządzenia.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami) w zakresie niezbędnych decyzji i pozwoleń,
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. nr 62, poz. 628) w zakresie zakazu składowania odpadów występujących w postaci ciekłej, w tym odpadów zawierających wodę w ilości powyżej 95 % masy całkowitej;
• Ustawa z dnia 26 czerwca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. nr 89, poz. 991) w zakresie wymogów posiadania certyfikatu ministra właściwego do spraw rolnictwa,
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. nr 11, poz. 84) w zakresie wymogów dotyczących rekultywacji terenów zdegradowanych,
• Ustawa z dnia 27.03.2003 r. O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zmianami);
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17.08.2006 r. sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 07.07.1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 156, poz. 1118);
• Ustawa z dnia 16.04.2004 r. O ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 09.11.2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10.05.2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 92, poz. 769);
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zmianami);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 07.09.2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21.04.2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, nie będącym przedsiębiorcami oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. Nr 75, poz. 527);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11.12.2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencje odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1735);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14.02.2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 30, poz. 213);
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20.12.2005 r. w sprawie opłat za korzystanie ze
środowiska (Dz. U. Nr 260, poz. 2176);
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26.09.2002 r. w sprawie określenia urządzeń, w których mogłyby być wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 173, poz. 1416);
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29.07.2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 178, poz. 1841);
5. Cechy obiektu dotyczące rozwiązań technologicznych, budowlano- konstrukcyjnych i wskaźników ekonomicznych
5.1 Ogólne wymagania projektowe
5.1.1 Projektowana trwałość
Projektowana trwałość stałych elementów oczyszczalni powinna być zgodna z poniższymi danymi:
− konstrukcje budowlane, rurociągi i budynki: 40 lat
− urządzenia mechaniczne i elektryczne: 15 lat
− oprzyrządowanie i systemy sterowania: 5 lat
Projekt powinien uwzględniać najbardziej skrajne warunki, jakie wystąpią podczas wykonywania robót budowlanych i w okresie eksploatacji, obejmujące między innymi najwyższe i najniższe poziomy wód, warunki klimatyczne.
Proponowane rozwiązania muszą uwzględniać następujące istotne zagadnienia:
− warunki lokalne,
− funkcjonalność rozwiązań, łatwość eksploatacji, konserwacji i remontu urządzeń i aparatury,
− Wykonawca musi wykazać osiągnięcie podanych w ofercie gwarantowanych efektów energetycznych (pozyskanie energii elektrycznej i cieplnej) przy czym zużycie własne energii elektrycznej uwzględni wszystkie urządzenia w procesie technologicznym.
− bezpieczeństwo pracy w czasie eksploatacji,
− ochronę środowiska, w tym:
o konieczność spełnienia wymagań określonych w art. 143 Ustawy z dnia 27.04.2001
r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami),
o konieczność minimalizacji wpływów na środowisko występujących w czasie realizacji robót i eksploatacji biogazowni do wielkości dopuszczalnych, określonych obowiązującymi w Polsce przepisami, a w odniesieniu do uciążliwości emisji odorów dodatkowo należy uwzględnić warunek: emisja odorów powodowana eksploatacją linii technologicznych, obiektów, urządzeń nie może powodować odczuwalnej uciążliwości poza terenem biogazowni (w obiektach kubaturowych wymagana jest zgodność z obowiązującymi przepisami dotyczącymi stanowisk pracy).
o Konieczność stosowania zaleceń wynikających z raportu oddziaływania na
środowisko i decyzji środowiskowej.
5.1.2 Zamienność
Urządzenia i podzespoły wykonujące podobne zadania winny być tego samego typu i marki, a także winny być dobrane w sposób ograniczający do minimum ilość wymaganych części zamiennych. W szczególności dotyczy to takich elementów jak: silniki, przekładnie, siłowniki, falowniki, aparatura rozdzielcza, armatura, przyrządy pomiarowe, urządzenia sterujące, taśmy, krążniki, przekaźniki i inne.
5.1.3 Standaryzacja metryczna
Wszystkie urządzenia i wyposażenie należy zaprojektować, dostarczyć w oparciu o system metryczny. Parametry techniczne urządzeń, dokumentacja projektowa, rozruchowa, instrukcje
eksploatacyjne należy wykonać jako spełniające wymogi Międzynarodowego Systemu Jednostek Miar i Jakości.
5.1.4 Bezpieczeństwo
Wszystkie zamknięcia i włazy należy zaprojektować i wykonać sposób uniemożliwiający samoczynne otwarcie (np. pod wpływem wstrząsów lub wibracji). Należy zachować wystarczająco swobodną wysokość ponad platformami i pomostami komunikacyjnymi. W przypadku zastosowania w miejscach niebezpiecznych drzwiczek kontrolnych należy je zaopatrzyć w blokady elektryczne lub wyłączniki drzwiowe, które po otwarciu powodują awaryjne wyłączenie maszyn. Nie dopuszcza się włączenia blokad drzwiczek kontrolnych w ogólny system wyłączników awaryjnych linii technologicznych.
5.1.5 Łatwość utrzymania i konserwacji
Wszystkie instalacje technologiczne i urządzenia należy wyposażyć, o ile wymagają tego prace konserwacyjne i przeglądy, w dogodne ciągi komunikacyjne i pomosty konserwacyjne, planując jednocześnie zastosowanie odpowiedniego sprzętu ratunkowego.
Rozmieszczenie instalacji i urządzeń technologicznych należy zaprojektować z uwzględnieniem zapewnienia wystarczającego miejsca dla prac montażowych, konserwacyjnych i remontowych oraz niezbędnych powierzchni do składowania części zamiennych, lub zdemontowanych osłon, ciągów komunikacyjnych dla środków transportu wewnętrznego, powierzchni postojowych i mocowania koniecznych urządzeń dźwigowych (np. wciągarek).
Wszystkie części zużywające się należy montować w sposób umożliwiający dogodny dostęp oraz łatwość wymiany.
Wszystkie wyżej położone punkty instalacji lub urządzeń, niedostępne bezpośrednio z poziomu posadzki, które wymagają regularnej obsługi winny być dostępne poprzez system przejść i podestów.
Wszystkie schody, podesty i przejścia należy wyposażyć w barierki ochronne spełniające wymogi przepisów BHP.
5.1.6 Zabezpieczenia antykorozyjne
Konstrukcje wsporcze, konstrukcje podestów, schodów, drabin, barier ochronnych i poręczy należy wykonać z elementów stalowych ocynkowanych skręcanych. Pomosty konserwacyjne i stopnie schodów wykonać z ocynkowanych krat pomostowych. Sposób ocynkowania i grubość warstwy musi trwale zabezpieczać przed korozją na okres minimum 15 lat licząc od odbioru końcowego. Dotyczy to również elementów złącznych.
Dopuszcza się zastosowanie innych pokryć ochronnych, gwarantujących nie mniejszą skuteczność zabezpieczenia antykorozyjnego, lub wykonanie konstrukcji ze stali kwasoodpornej. Wszystkie rurociągi powietrzne / pomiędzy halą dmuchaw a napowietrzakami / jak również rurociągi przesyłowe osadów i ścieków należy wykonać ze stali kwasoodpornej.
5.2. Rozruch biogazowni
5.2.1 Zakres stosowania
Przedmiotem niniejszego opisu są wymagania dotyczące wykonania rozruchu mechanicznego, hydraulicznego i technologicznego wraz z osiągnięciem założonego efektu energetycznego biogazowni oraz wyposażenie w sprzęt bhp i ppoż.
Ustalenia zawarte w niniejszym rozdziale dotyczą wykonania rozruchu instalacji biogazowni i obejmują:
⮚ wyposażenie w niezbędny sprzęt bhp i p.poż nowych lub modernizowanych obiektów oczyszczalni
⮚ rozruchu mechanicznego,
⮚ rozruchu hydraulicznego
⮚ rozruchu technologicznego wraz z osiągnięciem wymaganych gwarancji i warunków określonych w PFU oraz zatwierdzonym przez Osoba pełniąca nadzór techniczny- Pełnomocnika Zamawiającego projektem.
5.2.2 Materiały do przeprowadzenia rozruchu.
Materiały eksploatacyjne takie jak substraty (surowce), jak woda, energia elektryczna itp. w ilościach niezbędnych do przeprowadzenia rozruchu zostaną zapewnione przez Zamawiającego. Materiały eksploatacyjne w ilościach niezbędnych na czas rozruchu i próbnej eksploatacji dla nowych urządzeń zapewni Wykonawca.
Wykonawca zapewni ponadto tablice informacyjne i ostrzegawcze dotyczące procesów technologicznych oraz oznakowania rurociągów w nowych i modernizowanych obiektach.
5.2.3 Warunki rozpoczęcia prób rozruchowych
Rozpoczęcie prób rozruchowych dla etapu rozruchu (obiektu) powinno być poprzedzone:
⮚ zakończeniem robót budowlanych potwierdzonym protokolarnym pozytywnym odbiorem wraz z próbami szczelności zbiorników, kanałów przewodów,
⮚ zakończeniem prób montażowych potwierdzone protokołem z wykonania prób pomontażowych całości wyposażenia mechanicznego,
⮚ zainstalowaniem urządzeń elektrycznych i pomiarowo-kontrolnych,
⮚ zakończeniem prac regulacyjno-pomiarowych układów elektrycznych i sterowniczych potwierdzone protokołami,
⮚ opracowaniem projektu rozruchu, zawierającego opis czynności rozruchowych, wykaz grup rozruchowych, projekt szkolenia pracowników. Projekt rozruchu podlega zatwierdzeniu przez osobę pełniącą nadzór techniczny,
⮚ zabezpieczeniem stanowisk pracy pod względem BHP i p.poż.,
⮚ zabezpieczeniem materiałów eksploatacyjnych niezbędnych do rozruchu.
5.2.4 Warunki wykonania robót rozruchowych.
Celem rozruchu jest uruchomienie i włączenie do bieżącej eksploatacji nowowybudowanych obiektów biogazowni oraz urządzeń i procesów wraz z osiągnięciem zakładanych parametrów procesowych i techniczno-ekonomicznych.
Celem prób oprócz uruchomienia jest również :
⮚ sprawdzenie działania zainstalowanych urządzeń pod pełnym obciążeniem
⮚ doprowadzenie obiektów do należytego stanu technicznego oraz sprawdzenie niezawodności działania urządzeń
⮚ osiągnięcie zaprojektowanych technologicznych i ekonomicznych parametrów pracy
⮚ ustalenie optymalnych parametrów technologicznych pracy urządzeń, zapewniających ich prawidłową, ekonomiczną i niezawodną pracę.
W zakres prac wchodzi:
⮚ Uruchomienie urządzeń (rozruch mechaniczny, tj. "na sucho" - bez podania mediów roboczych każdej dostarczonej grupy towarów) w trakcie którego sprawdzane są wszystkie maszyny, urządzenia i instalacje w zakresie kompletności i czynności ruchowych.
⮚ Szkolenie stanowiskowe załogi w zakresie BHP, P.POŻ i zapoznanie użytkownika z procesem technologicznym oczyszczania ścieków i przeróbki osadów,
⮚ rozruch technologiczny z użyciem właściwego substratu, w wyniku którego osiąga się założone parametry technologiczne.
Rozruch przeprowadzony powinien być we współpracy z wyznaczonym przez przyszłego użytkownika personelem. Rozruch winien być przeprowadzony przez osobę posługującą się językiem polskim, lub przy pomocy tłumacza zapewnionego przez wykonawcę. Wady i braki w wymaganej jakości pracy urządzenia będą usuwane natychmiast.
Dokumentowanie przebiegu eksploatacji w trakcie każdej z faz rozruchu należy dokumentować w dzienniku rozruchu.
5.2.5 Rozruch mechaniczny.
Rozruch mechaniczny należy rozpocząć od wykonania prac przygotowawczych, które powinny objąć swoim zakresem:
⮚ zapoznanie się ze stanem budowy, dokumentacją techniczną i dokumentami budowy,
⮚ sprawdzenie zgodności wykonania obiektów i urządzeń z projektem technicznym,
⮚ sprawdzenie gotowości obiektów do uruchomienia (pod względem technicznym i pod względem BHP i ppoż.), ze szczególnym uwzględnieniem skuteczności zerowania korpusów urządzeń i konstrukcji,
⮚ Przeprowadzić rozruch próbny urządzeń z napędem elektrycznym, o ile jest to możliwe i konieczne przy udziale przedstawiciela serwisu producenta,
⮚ kolorystyka i oznakowanie rurociągów, urządzeń i obiektów zgodnie z normami,
⮚ sprawdzenie i ocena kwalifikacji pracowników oddelegowanych przez Zamawiającego w celu szkolenia eksploatacyjnego.
5.2.6 Rozruch technologiczny
Celem rozruchu jest uruchomienie nowowybudowanych obiektów biogazowni, sprawdzenie zainstalowanych urządzeń pod pełnym obciążeniem, a także ustalenie optymalnych parametrów technologicznych pracy obiektów i instalacji, zapewniających osiągnięcie wymagań określonych w dokumentach przetargowych.
Zadaniem rozruchu technologicznego jest przede wszystkim:
⮚ sprawdzenie działania mechanizmów w warunkach ich rzeczywistego obciążenia,
⮚ skontrolowanie prawidłowości pracy urządzeń mechanicznych i elektrycznych,
⮚ optymalizacja i prawidłowość sterowania oraz automatyki,
⮚ przeszkolenie personelu w zakresie technologii, obsługi urządzeń oraz zasad BHP i p.poż na obiektach.
Wyniki pomiarów podstawowych parametrów technologicznych i efektów pracy biogazowni oraz poszczególnych obiektów należy zapisywać w dzienniku pomiarów. Raporty te będą podstawą do kompleksowej oceny pracy biogazowni.
Dokumentami jakie powinny być sporządzone podczas prób rozruchowych są:
⮚ dziennik rozruchu
⮚ protokół zdawczo-odbiorczy,
⮚ protokół wykonanych czynności rozruchowych,
⮚ protokół zakończenia prac rozruchowych.
⮚ rejestracja parametrów technicznych i technologicznych,
⮚ wyniki badań laboratoryjnych i innych,
⮚ listy obecności.
W czasie rozruchu należy prowadzić zapis wszystkich czynności umożliwiający opracowanie Wykonawcy dokumentacji porozruchowej.
Dokumentacja porozruchowa powinna obejmować opis przebiegu i zakończenia prac rozruchowych oraz wytyczne dotyczące eksploatacji biogazowni.
W szczególności powinna ona zawierać następujące elementy:
⮚ protokoły z pomiarów i regulacji urządzeń,
⮚ sprawozdania z przebiegu rozruchu i ostateczne wyniki prac rozruchowych z oceną pracy wyposażenia mechanicznego i ciągów technologicznych, odnotowaniem wszystkich zmian w stosunku do rozwiązań projektowych, dokonanych w trakcie prowadzenia rozruchu oraz wnioski z rozruchu,
⮚ protokół stwierdzający, że biogazownia spełnia założone wymagania technologiczne oraz wszystkie wymogi w zakresie BHP i ppoż.
⮚ instrukcje obsługi i eksploatacji biogazowni.
Efektem prowadzenia rozruchu powinno być uzyskanie zakładanych w projekcie biogazowni stabilnych parametrów technologicznych.
5.3 Kontrola i badanie w trakcie robót i odbioru
Kontrola jakości wykonania robót polega na sprawdzeniu zgodności wykonania robót z Dokumentacją Projektową, Specyfikacją Techniczną i poleceniami osoby pełniącej nadzór techniczny. Kontroli jakości podlega:
a) prawidłowości wykonania rozruchu:
⮚ mechanicznego,
⮚ technologicznego,
b) wykonanie kolorystyki rurociągów oraz wyposażenia w tablice informacyjne (oznakowania obiektów i procesów technologicznych) oraz tablice informacyjno-- ostrzegawcze.
c) uzyskanie zakładanych parametrów określonych w gwarancjach oraz żądanych parametrów wydajności urządzeń, zużycia materiałów eksploatacyjnych oraz innych wymogów technicznych określonych w Programie Funkcjonalno Użytkowym.
5.4 Szkolenie obsługi biogazowni
Wykonawca uwzględni szkolenie na miejscu odpowiedniej liczby lokalnego personelu, tj. służb eksploatacyjnych Zamawiającego, aby instalacja mogła być w pełni eksploatowana bez wykorzystywania obcego personelu czy osoba pełniąca nadzór techniczny- Pełnomocnika Zamawiającego w ciągu 4 tygodni od przekazania wyposażenia.
Wszelkie szkolenia i instruktaż będą prowadzone w języku polskim.
Szkolenie będzie ogólnie obejmować zaznajomienie z aspektami eksploatacyjnymi systemów jako całości, po czym nastąpi zaznajomienie z konkretnymi elementami technicznymi i technologicznymi instalacji. Program szkolenia zostanie opracowany jako uzupełnienie Instrukcji Eksploatacji i Konserwacji i będzie przygotowywał personel końcowego użytkownika do przejęcia zakładu.
Szkolenie będzie ukierunkowane na specyficzne potrzeby uczestnika, tak więc szkolenie i zaznajamianie różnych przedstawicieli zaangażowanego personelu będzie różne w zakresie umiejętności eksploatacyjnych Kluczowy personel zostanie odpowiednio przeszkolony do poziomu, który umożliwi mu dalsze szkolenie osób mu podległych.
Personel nadzoru technicznego i personel Zamawiającego będzie obecny podczas końcowej instalacji, przeprowadzania prób i dokonywania nastaw do pracy oraz od czasu do czasu w fazie instalacji urządzeń mechanicznych elektrycznych.
Wykonawca zapewni instruktorów, którzy przeprowadzą, co najmniej 1 tygodniowe intensywne szkolenie na miejscu obejmujące właściwą eksploatację, kontrole jakości konserwację wyposażenia oraz procedury bezpieczeństwa. Ten okres 1 tygodnia rozpocznie się na 1 tydzień przed rozpoczęciem Prób Końcowych.
Personel Wykonawcy pozostanie też na miejscu w okresie pierwszych 4 tygodni funkcjonowania zakładu (po uzyskaniu Świadectwa Przejęcia) by sprawdzić procedury i pomagać personelom tak w eksploatacji jak i w dalszym szkoleniu personelu eksploatacyjnego.
Wykonawca zapewni odpowiedni materiał szkoleniowy obejmujący uwagi, diagramy, filmy i inne pomoce szkoleniowe konieczne by umożliwić personelowi realizację tak samodzielnego kursu odświeżającego wiedzę w późniejszym terminie, jak też i szkolenie personelu zastępczego. Wykonawca jest zobowiązany do ustalenia z osobą pełniącą nadzór techniczny - Pełnomocnikiem Zamawiającego i Zamawiającym zasad organizacji planu szkoleń oraz do określenia umiejętności jakie winien posiadać personel przystępujący do szkolenia.
5.5 Gwarancje
Określa się wymagane warunki gwarancji, jakiej Wykonawca udzieli Zamawiającemu.
• okres gwarancji na roboty budowlane wynosi 36 miesięcy i 24 miesiące na urządzenia licząc od dnia dokonania odbioru końcowego całego obiektu,
• gwarancją objęte są wszystkie elementy wykonanego przedmiotu zamówienia, w tym w szczególności: budynki, budowle, instalacje, urządzenia, wyposażenie i osprzęt w zakresie wad technicznych, ponadto zakres gwarancji obejmuje nominalne (gwarantowane przez Wykonawcę) koszty eksploatacyjne biogazowni.
5.6. Wymagania dotyczące rozwiązań technologicznych, kubaturowych i zagospodarowania terenu
5.6.1 Przygotowanie terenu budowy
Teren na czas budowy powinien być ogrodzony , w ramach kontraktu będzie wybudowane niezbędne ogrodzenie terenu i bramy.
Wykonawca może korzystać odpłatnie z energii elektrycznej i wody, po wykonaniu przez siebie niezbędnych podłączeń wraz z licznikami zużycia mediów. Rozliczenie następować będzie wg aktualnych w okresie budowy cen płaconych przez Zamawiającego.
Miejsce wywozu odpadów oraz ewentualnego nadmiaru ziemi z wykopów budowlanych wykonawca zapewni sobie we własnym zakresie. Całość kosztów z tym związanych będzie po stronie wykonawcy.
Drzewa i krzewy narażone na negatywny wpływ prac związanych z inwestycją należy zabezpieczyć.
Jeżeli budowle przeznaczone do usunięcia stanowią elementy użytkowanego układu komunikacyjnego (przepusty, nawierzchnie) Wykonawca może przystąpić do prac rozbiórkowych dopiero po zapewnieniu odpowiedniego objazdu.
Wykonawca jest zobowiązany do wykonania i wywieszenia tablic informacyjnych a po zakończeniu budowy ich zdemontowanie i wykonanie i zawieszenie tablicy pamiątkowej, zgodnie z rozporządzeniem Komisji Wspólnot Europejskich nr. 621 / 2004 .
5.6.2 Zagospodarowanie terenu
Po zakończeniu robót budowlano - montażowych, a przed oddaniem całego obiektu do eksploatacji Wykonawca zobowiązany jest do wykonania ukształtowania całego terenu. Parkingi winny być wykonane z kostki brukowej betonowej gładkiej z zaznaczonymi innym kolorem kostki miejscami parkingowymi. Odwodnienie parkingów należy wykonać wpustami drogowymi wg spadków i odprowadzić poprzez separator do sieci kanalizacji deszczowej. Ciągi piesze wykonać również z kostki brukowej betonowej, gładkiej, obustronnie zamkniętej obrzeżem ogrodowym. Drogi dojazdowe i główne układy komunikacyjne wykonać w nawierzchni asfaltobetonowej z uwzględnieniem ruchu samochodów o masie całkowitej do 40 Mg, z brzegami zamkniętymi krawężnikami drogowymi. Odwodnienie poprzez wpusty drogowe do kanalizacji deszczowej. Zniszczoną w trakcie budowy zieleń należy odtworzyć poprzez nowe nasadzenia. Parkingi, ciągi piesze drogi dojazdowa dotyczą tylko terenu biogazowni i w ilościach niezbędnych do prawidłowej komunikacji na tym terenie.
5.6.3 Konstrukcja
Wykonawca –projektant decyduje czy ewentualne nowe komory procesowe będą montowane z materiałów prefabrykowanych czy budowane w systemie monolitycznym.
Wykorzystanie zbiorników prefabrykowanych powinno zapewnić wytrzymałość i wodoszczelność całej konstrukcji. Zbiornik prefabrykowany powinien posiadać aprobatę techniczną. Dostawca prefabrykowanego zbiornika powinien wykazać potwierdzone referencje z obiektów eksploatowanych co najmniej 5 lat
5.6.4 Instalacje wodno – kanalizacyjne.
Woda doprowadzona będzie do obiektów na terenie biogazowni z istniejącego rurociągu. Rurociągi należy zaprojektować w taki sposób, aby dobrane średnice zapewniały maksymalne zapotrzebowanie chwilowe i przeciwpożarowe jednocześnie. Na projektowanej sieci należy rozmieścić hydranty p.poż. zgodnie z wytycznymi i przepisami ochrony przeciwpożarowej. Obok budynku techniczno - socjalnego czyszczalni należy wykonać hydrant zewnętrzny a wewnątrz budynku, na każdej kondygnacji, hydrant wewnętrzny Xx 00 umieszczony w szafce wnękowej na wys.1,35 m nad poziomem posadzki.
W celu zapobieżenia zagniwaniu wody w instalacji p.poż. należy zapewnić stały jej przepływ poprzez doprowadzenie jej do zaworów ze złączką do węża, zlokalizowanych w węzłach sanitarnych. Zgodnie z normą PN-B-01706/Az, na podejściach poza piony hydrantowe, należy zamontować zawory antyskażeniowe.
Instalacje wodno – kanalizacyjne winny być zaprojektowane zgodnie z „Warunkami technicznymi” jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie– Dz.U.2002 r. Nr.75.poz . 690 , z późniejszymi zmianami, oraz Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1977 r, w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Dz.U.197 nr 179 poz. 844, oraz PN-B-02865,1977-Ochrona przeciwpożarowa budynków - Przeciwpożarowe zaopatrzenie wodne. Instalacja wodociagowo - przeciwpożarowa. Przed wodomierzem na
dopływie do budynku oczyszczalni, należy zgodnie z normą PN-B-01706 /Az 1, zainstalować urządzenie zabezpieczające przed wtórnym zanieczyszczeniem wody. Instalację należy zaprojektować zgodnie z normą PN-92/B-01706. Odprowadzenie wód deszczowych z połaci dachowych należy zaprojektować w systemie z rur zgrzewanych. Kanalizacja deszczowa musi spełniać warunki określone w normie PN-92/B-01707.
5.6.5 Instalacja c.o. , c.w.u , wentylacji i klimatyzacji
Wykonawca-projektant zaproponuje rozwiązania związane potrzebami co i cwu.
5.7. Obiekty technologiczne biogazowni - wymagania
5.7.1 Instalacje elektryczne
Wykonawca-projektant zaproponuje rozwiązania związane potrzebami elektrycznymi.
5.7.2 Drogi, place i chodniki
Wykonawca – projektant zaproponuje rozwiązania komunikacyjne
5.7.3 Ogrodzenie terenu
Ogrodzenie, w niezbędnym zakresie, należy wykonać z siatki ocynkowanej , o wysokości 1,8 m na słupach stalowych z rur o średnicy 70 mm,
5.7.4 Wykończenia
We wszystkich pomieszczeniach technologicznych biogazowni wykonać posadzki z płytek ceramicznych antypoślizgowych o przeznaczeniu dla obiektów przemysłowych.
Ściany w w/w pomieszczeniach wyłożyć płytkami ceramicznymi do wys. 2,1 m.
5.7.5 Wymagania dotyczące urządzeń technologicznych
Wszystkie zastosowane urządzenia technologiczne nie mogą być prototypowe, muszą być dotychczas stosowane w innych biogazowniach, posiadać odpowiednie atesty krajowe i gwarancje producentów oraz zapewniony serwis gwarantujący podjęcie działań w ciągu max.48 godzin od zgłoszenia awarii. Zastosowane urządzenia muszą spełniać wszystkie wymogi określone w innych miejscach tego Programu Funkcjonalno - Użytkowego jak również zapewnić spełnienie wymogów stawianych całemu obiektowi.
5.7.6 Stany awaryjne
Kontrola procesów i stanów awaryjnych. Zastosowane urządzenia muszą posiadać system sygnalizacji stanów awaryjnych.
Wybrane stany awaryjne, muszą być w czasie pracy nocnej sygnalizowane dyżurnemu obsługi oczyszczalni w sterowni budynku techniczno-socjalnym.
5.7.7 Wymagania dotyczące systemu sterowania i nadzoru procesów technologicznych. Sterowanie procesami technologicznymi oczyszczalni będzie realizowane ze sterowni/ dyspozytorni.
6. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT
6.1. Część ogólna
Zamawiający wymaga, aby rozpoczęcie robót budowlanych było podjęte niezwłocznie po uzyskaniu przez Wykonawcę pozwolenia na budowę.
Wykonawca zapewni zawarcie umów ubezpieczeniowych i przyjmie ryzyko związane z nieprawidłowym działaniem w zakresie:
- organizacji robót budowlanych,
- zabezpieczenia interesów osób trzecich,
- ochrony środowiska,
- warunków bezpieczeństwa pracy,
- warunków bezpieczeństwa ruchu drogowego,
- zabezpieczenia robót przed dostępem osób trzecich,
- zabezpieczenia terenu robót od następstw związanych z budową.
Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia pełnej dokumentacji budowy, zgodnie z ustawą Prawo Budowlane.
Na etapie wykonawstwa Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z kontraktem, oraz za jakość zastosowanych materiałów i wykonywanych robót, za ich zgodność z dokumentacją projektową, programem zapewnienia jakości, projektem organizacji robót oraz poleceniami osoby pełniącej nadzór techniczny - pełnomocnik zamawiającego.
Wykonawca ponosi odpowiedzialność za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie wysokości wszystkich elementów robót zgodnie z wymiarami i rzędnymi określonymi w dokumentacji projektowej lub przekazanymi na piśmie przez osobę pełniącą nadzór techniczny
- pełnomocnik zamawiającego. Następstwa jakiegokolwiek błędu spowodowanego przez Wykonawcę w wytyczeniu i wyznaczaniu robót zostaną, jeśli wymagać tego będzie osoba pełniąca nadzór techniczny - pełnomocnik zamawiającego, poprawione przez Wykonawcę na własny koszt.
Sprawdzenie wytyczenia robót lub wyznaczenia wysokości przez osobę pełniącą nadzór techniczny - pełnomocnika zamawiającego, nie zwalnia Wykonawcy od odpowiedzialności za ich dokładność. Decyzje osoby pełniącej nadzór techniczny dotyczące akceptacji lub odrzucenia materiałów i elementów robót będą oparte na wymaganiach sformułowanych w kontrakcie, dokumentacji projektowej i w specyfikacjach technicznych, a także w normach i wytycznych. Przy podejmowaniu decyzji osoba pełniąca nadzór techniczny - pełnomocnik zamawiającego uwzględni wyniki badań materiałów i robót, rozrzuty normalnie występujące przy produkcji i przy badaniach materiałów, doświadczenia z przeszłości, wyniki badań naukowych oraz inne czynniki wpływające na rozważaną kwestię. Polecenia osoby pełniącej nadzór techniczny będą wykonywane nie później, niż w czasie przez niego wyznaczonym, po ich otrzymaniu przez Wykonawcę, pod groźbą zatrzymania robót. Skutki finansowe z tego tytułu ponosi Wykonawca. Wykonawca nie może wykorzystywać ewentualnych błędów lub opuszczeń w Dokumentach Przetargowych, a o ich wykryciu winien natychmiast powiadomić osobę pełniącą nadzór techniczny - pełnomocnik zamawiającego, który dokona odpowiednich poprawek, uzupełnień lub interpretacji.
6.2. Przedmiot i zakres robót budowlanych
6.2.1 Zakres robót budowlanych
Zakres robót budowlanych obejmuje wykonanie budowy obiektów i instalacji technologii biogazowi.
Wszystkie dostawy maszyn, urządzeń, instalacji, materiałów, itp., muszą być wykonane jako DDP (Delivery Duty Paid – dostawa towaru na miejsce wraz z wszelkimi kosztami dodatkowymi), włączając w to koszt rozładunku w miejscu przeznaczenia.
6.2.2 Wyszczególnienie i opis prac towarzyszących i robót tymczasowych
Jako roboty tymczasowe Zamawiający traktuje: zmiany organizacji ruchu drogowego, drogi tymczasowe, pomosty, zabezpieczenia wykopów, odwodnienie robocze, itp.
Wykonawca jest zobowiązany do wykonywania i utrzymywania w stanie nadającym się do użytku oraz do likwidacji wszystkich robót tymczasowych niezbędnych do realizacji przedmiotu zamówienia.
Do prac i czynności towarzyszących Zamawiający zalicza obsługę geodezyjną, inwentaryzację powykonawczą, nadzory obce oraz wykonanie tablic informacyjnych i pamiątkowych.
Po zakończeniu robót należy umieścić tablicę pamiątkową w miejscu wskazanym przez Zamawiającego.
Tablice informacyjne i pamiątkowe należy wykonać zgodnie z rozporządzeniem Komisji Wspólnot Europejskich nr 621/2004 z kwietnia 2004 r. dotyczącym działań informacyjnych i promocyjnych przedsięwzięć Funduszu Spójności.
Koszty robót tymczasowych i towarzyszących ponosi Wykonawca.
6.2.3 Informacja o terenie budowy
Teren inwestycji jest terenem niezabudowanym, nie ogrodzonym, nie utwardzonym, bez drzew ogrodzony, częściowo zabudowany. Na terenie nie występują urządzenia podziemne.
6.2.4 Organizacja robót, przekazanie placu budowy
Wykonawca wykona i uzgodni z Inwestorem projekt organizacji i harmonogram robót budowlanych.
Zamawiający przekaże Wykonawcy teren budowy na zasadach i w terminie określonym w umowie.
6.2.5 Zabezpieczenie interesów osób trzecich
Wykonawca jest odpowiedzialny za przestrzeganie obowiązujących przepisów oraz powinien zapewnić ochronę własności publicznej i prywatnej.
Istniejące w terenie instalacje naziemne i podziemne, np. kable, rurociągi, sieci itp. lub znaki geodezyjne powinny być szczegółowo zaznaczone na planie sytuacyjnym.
Wykonawca jest zobowiązany do szczegółowego oznaczenia instalacji i urządzeń, zabezpieczenia ich przed uszkodzeniem, a także do natychmiastowego powiadomienia inspektora nadzoru i właściciela instalacji i urządzeń, jeśli zostaną przypadkowo uszkodzone w trakcie realizacji robót. Wykonawca jest odpowiedzialny za szkody w instalacjach i urządzeniach naziemnych i podziemnych pokazanych na planie zagospodarowania terenu, spowodowane w trakcie wykonywania robót budowlanych.
Zamawiający wymaga, aby Wykonawca zgłosił pisemnie zamiar rozpoczęcia robót do wszystkich właścicieli i użytkowników uzbrojenia z wyprzedzeniem siedmiodniowym, ustalając warunki wykonywania robót w strefie tych urządzeń.
Opłaty za nadzory obce poniesie Wykonawca.
Zamawiający wymaga, aby roboty budowlane były wykonane w sposób powodujący jak najmniejsze utrudnienia w funkcjonowaniu ruchu drogowego i pieszego. Wymaga się, aby Wykonawca na ciągach jezdnych i pieszych układał pomosty robocze lub stosował metody wykonania pozwalające na przepuszczenie ruchu.
6.2.6 Ochrona środowiska
Wykonawca ma obowiązek znać i stosować w czasie prowadzenia robót wszelkie przepisy dotyczące ochrony środowiska naturalnego.
W okresie trwania budowy i wykonywania robót wykończeniowych Wykonawca będzie unikał szkodliwych działań, szczególnie w zakresie zanieczyszczeń powietrza, wód gruntowych, nadmiernego hałasu i innych szkodliwych dla środowiska i otoczenia czynników powodowanych działalnością przy wykonywaniu robót budowlanych.
6.2.7 Warunki BHP i P- Poż na budowie
Podczas realizacji robót wykonawca będzie przestrzegał przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
W szczególności wykonawca ma obowiązek zadbać, aby personel nie wykonywał pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz niespełniających odpowiednich wymagań sanitarnych.
Wykonawca zapewni i będzie utrzymywał wszelkie urządzenia zabezpieczające, socjalne oraz sprzęt i odpowiednią odzież dla ochrony życia i zdrowia osób zatrudnionych na budowie.
Uznaje się, że wszelkie koszty związane z wypełnieniem wymagań określonych powyżej nie podlegają odrębnej zapłacie i są uwzględnione w cenie umownej. Wykonawca będzie przestrzegał przepisów ochrony przeciwpożarowej.
Wykonawca będzie utrzymywał sprawny sprzęt przeciwpożarowy, wymagany odpowiednimi przepisami, na terenie baz produkcyjnych, w pomieszczeniach biurowych, mieszkalnych i magazynowych oraz w maszynach i pojazdach.
Materiały łatwopalne będą składowane w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami i zabezpieczone przed dostępem osób trzecich.
Wykonawca będzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane pożarem wywołanym jako rezultat realizacji robót albo przez personel wykonawcy.
6.2.8 Zaplecze dla potrzeb Wykonawcy
Wykonawca zbuduje zaplecze Budowy, spełniające wszelkie wymagania polskiego prawa w tym zakresie.
Wykonawca zapewni i będzie utrzymywał takie pomieszczenia biurowe i magazynowe, jakie mogą mu być potrzebne do własnego użytku. Biura będą znajdować się na, lub w sąsiedztwie Placu Budowy, zgodnie z zatwierdzonym przez Xxxxxxxxx planem.
Wykonawca poniesie wszelkie koszty budowy zaplecza, jego obsługi przez cały czas trwania budowy i rozbiórki, włączając w to koszty pozwoleń i zajęcia terenu.
Na Wykonawcy spoczywa obowiązek uzyskania pozwolenia na dokonanie podłączeń niezbędnych mediów do zaplecza budowy. Wykonawca będzie ponosił koszty korzystania z przyłączonych mediów zgodnie z obowiązującymi w okresie wykonywania Robót opłatami.
6.2.9 Warunki dotyczące organizacji ruchu
Wykonawca jest zobowiązany do opracowania i uzgodnienia z Zamawiającym projektu organizacji ruchu drogowego na czas trwania budowy.
Wszelkie zmiany organizacji ruchu na terenie oczyszczalni wymagają akceptacji Zamawiającego.
Związane ze zmianą organizacji ruchu koszty wybudowania objazdów, przejazdów, ustawienia tymczasowego oznakowania i oświetlenia itp., oraz opłaty za zajęcie pasa drogowego należą do Wykonawcy.
6.2.10 Ograniczenie obciążeń osi pojazdów
Wykonawca stosować się będzie do ustawowych ograniczeń obciążenia na oś przy transporcie materiałów i wyposażenia na i z terenu robót. Uzyska on wszelkie niezbędne zezwolenia od władz, co do przewozu nietypowych wagowo i lub gabarytowo ładunków i w sposób ciągły będzie o każdym takim przewozie powiadamiał osobę pełniącą nadzór techniczny.
6.2.11 Ogrodzenia
Przed przystąpieniem do robót Wykonawca zabezpieczy w sposób wystarczający wszystkie obiekty przed dostępem osób nieupoważnionych.
Oprócz tego Wykonawca dochowa warunku zapewnienia maksymalnej ochrony wszystkich składników majątkowych i materiałów przez cały czas trwania kontraktu.
Wykonawca dostarczy, zainstaluje i będzie utrzymywać tymczasowe środki zabezpieczające, w tym: ogrodzenia, poręcze, oświetlenie, sygnały i znaki ostrzegawcze, dozorców, wszelkie inne środki niezbędne do ochrony robót, wygody społeczności i innych.
Koszt zabezpieczenia terenu budowy nie podlega odrębnej zapłacie i przyjmuje się, że jest włączony w cenę umowną.
6.2.12 Zabezpieczenie chodników i jezdni
Wymagane jest bieżące usuwanie z jezdni i chodników zanieczyszczeń ziemnych powodowanych ruchem samochodów budowy.
6.2.13 Znaleziska archeologiczne
Jeżeli w trakcie prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych, odkryto przedmiot, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem, należy podjąć następujące kroki:
✓ wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot;
✓ zabezpieczyć, przy użyciu dostępnych środków, ten przedmiot i miejsce jego odkrycia;
✓ niezwłocznie zawiadomić o tym właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany w terminie 5 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia, dokonać oględzin odkrytego przedmiotu. Jeżeli w powyższym terminie, wojewódzki konserwator zabytków nie dokona oględzin odkrytego przedmiotu, przerwane roboty mogą być kontynuowane.
Po dokonaniu oględzin odkrytego przedmiotu wojewódzki konserwator zabytków wydaje decyzję:
o pozwalającą na kontynuację przerwanych robót, jeżeli odkryty przedmiot nie jest zabytkiem;
o pozwalającą na kontynuację przerwanych robót, jeżeli odkryty przedmiot jest zabytkiem, a kontynuacja robót nie doprowadzi do jego zniszczenia lub uszkodzenia;
o nakazującą dalsze wstrzymanie robót i przeprowadzenie, na koszt osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej finansującej te roboty, badań archeologicznych w niezbędnym zakresie.
6.3. Materiały i urządzenia
6.3.1 Wymagania ogólne
Przy wykonywaniu robót budowlanych należy stosować wyroby budowlane o właściwościach użytkowych umożliwiających prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spełnienie wymagań określonych w art.5 ust.1. Ustawy Prawo budowlane.
Wykonawca przedstawi osobie pełniącej nadzór techniczny szczegółowe informacje dotyczące, zamawiania lub wydobywania materiałów i odpowiednie aprobaty techniczne lub świadectwa badań laboratoryjnych oraz próbki do zatwierdzenia przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Wszystkie materiały i urządzenia stosowane przy wykonywaniu kontraktu muszą być:
✓ dopuszczone do obrotu i stosowania zgodnie z obowiązującym prawem i posiadać wymagane prawem deklaracje lub certyfikaty zgodności i oznakowanie,
✓ zgodne postanowieniami Kontraktu i poleceniami osoby pełniącej nadzór techniczny,
✓ nowe i nieużywane.
Należy stosować urządzenia, do których są łatwo dostępne części zamienne.
Każde urządzenie wyposażone będzie w przymocowaną na stałe do korpusu urządzenia tabliczkę znamionową wykonaną ze stali nierdzewnej.
6.3.2 Pozyskanie materiałów miejscowych
Wszystkie materiały pozyskane na placu budowy lub z innych miejsc wskazanych Kontraktem będą wykorzystane do robót lub złożone na stałe w miejscu i w sposób zaakceptowane przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Humus i nadkład oraz żwir i piasek czasowo zdjęte z terenu wykopów na placu budowy będą czasowo deponowane w miejscach zaakceptowanych przez osobę pełniącą nadzór techniczny i wykorzystane przy zasypce, przywracaniu stanu pierwotnego lub kształtowaniu terenu.
Wykonawca nie będzie prowadził żadnych wykopów w obrębie placu budowy poza wyszczególnionymi w Kontrakcie lub zatwierdzonymi przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
6.3.3 Przechowywanie i składowanie materiałów
Wykonawca zapewni właściwe składowanie i zabezpieczanie materiałów na placu budowy. Tymczasowe miejsca składowania powinny być określone w projekcie zagospodarowania placu budowy lub uzgodnione z osoba pełniąca nadzór techniczny. Składowane materiały, elementy i urządzenia powinny być dostępne dla osoby pełniącej nadzór techniczny w celu przeprowadzenia kontroli. Przed wbudowaniem dłużej składowanych materiałów, elementów budowlanych i urządzeń konieczna jest akceptacja osoby pełniącej nadzór techniczny.
6.3.4 Wariantowe stosowanie materiałów
Jeśli dokumentacja projektowa przewidują możliwość zastosowania różnych rodzajów materiałów do wykonywania poszczególnych elementów robót Wykonawca powiadomi osobę pełniącą nadzór techniczny o zamiarze zastosowania konkretnego rodzaju materiału. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie może być później zamieniany bez zgody osoby pełniącej nadzór techniczny.
6.3.5 Sprzęt
Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót zarówno w miejscu tych robót, jak też
przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów.
Sprzęt używany do robót powinien odpowiadać pod względem typów i ilości wskazaniom zawartym w programie zapewnienia jakości oraz w projekcie organizacji robót, zaakceptowanym przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Liczba i wydajność sprzętu musi gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, programie funkcjonalno - użytkowym i wskazaniach osoby pełniącej nadzór techniczny, w terminie przewidzianym umową. W przypadku realizacji robót niezgodnie z harmonogramem Wykonawca zobowiązany jest do dostarczenia na własny koszt dodatkowego sprzętu, o ile osoba pełniąca nadzór techniczny uzna to za konieczne.
Sprzęt będący własnością Wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót, ma być utrzymywany w dobrym stanie i gotowości do pracy. Będzie spełniał normy ochrony środowiska i przepisy dotyczące jego użytkowania.
Wykonawca dostarczy osobie pełniącej nadzór techniczny kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania, tam gdzie jest to wymagane przepisami.
Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia niegwarantujące zachowania warunków Kontraktu, zostanie przez osobę pełniącą nadzór techniczny zdyskwalifikowane i nie dopuszczone do Robót.
W przypadku, gdy sprzęt dostarczony przez Wykonawcę nie zostanie zaakceptowany przez osobę pełniącą nadzór techniczny, lub utraci swoje właściwości w trakcie wykonywania robót, Wykonawca zobowiązany będzie do wymiany takiego sprzętu na własny koszt.
6.3.6 Transport
Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót i właściwości przewożonych materiałów. Liczba środków transportu będzie zapewniać prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w umowie i wskazaniach osoby pełniącej nadzór techniczny w terminie przewidzianym w umowie. W przypadku realizacji robót niezgodnie z harmonogramem Wykonawca zobowiązany jest do dostarczenia na własny koszt dodatkowych środków transportu, o ile osoba pełniąca nadzór techniczny uzna to za konieczne.
Przy ruchu na drogach publicznych pojazdy będą spełniać wymagania dotyczące przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych obciążeń na osie i innych parametrów technicznych. Środki transportu nie odpowiadające warunkom dopuszczalnych obciążeń na osie mogą być dopuszczone przez właściwy zarząd drogi pod warunkiem przywrócenia stanu pierwotnego użytkowanych odcinków dróg na koszt Wykonawcy.
Wykonawca będzie usuwać na bieżąco, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy.
6.4. Wykonanie robót budowlanych
6.4.1 Ogólne wymagania
Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z umową oraz za jakość zastosowanych materiałów i wykonywanych robót, za ich zgodność z zatwierdzoną dokumentacją projektową, PZJ, projektem organizacji robót oraz poleceniami osoby pełniącej nadzór techniczny.
Wykonawca ponosi odpowiedzialność za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie wysokości wszystkich elementów robót zgodnie z wymiarami i rzędnymi określonymi w dokumentacji projektowej lub przekazanymi na piśmie przez osobę pełniącą nadzór techniczny. Następstwa jakiegokolwiek błędu spowodowanego przez Wykonawcę w wytyczeniu i wyznaczaniu robót zostaną, jeśli wymagać tego będzie osoba pełniąca nadzór techniczny, poprawione przez Wykonawcę na własny koszt. Sprawdzenie wytyczenia robót lub wyznaczenia wysokości przez osobę pełniącą nadzór techniczny nie zwalnia Wykonawcy od odpowiedzialności za ich dokładność.
Decyzje osoby pełniącej nadzór techniczny dotyczące akceptacji lub odrzucenia materiałów i elementów robót będą oparte na wymaganiach sformułowanych w umowie, dokumentacji projektowej, a także w normach i wytycznych. Przy podejmowaniu decyzji osoba pełniąca nadzór techniczny uwzględni wyniki badań materiałów i robót, rozrzuty normalnie występujące przy produkcji i przy badaniach materiałów, doświadczenia z przeszłości, wyniki badań naukowych oraz inne czynniki wpływające na rozważaną kwestię.
.
6.4.2 Podstawowe zobowiązania Wykonawcy
Zasadniczy zakres zobowiązań Wykonawcy obejmuje w szczególności niżej określone zadania. Wykonawca jest zobowiązany do zaprojektowania (w granicach określonych w umowie), zrealizowania i ukończenia robót określonych zgodnie z umowa oraz poleceniami osoby pełniącej nadzór techniczny i do usunięcia wszelkich wad.
Wykonawca dostarczy na plac budowy materiały, urządzenia i dokumenty wykonawcy wyspecyfikowane w umowie oraz niezbędny personel wykonawcy i inne rzeczy, dobra i usługi (tymczasowe lub stałe) konieczne do wykonania robót.
Wykonawca będzie odpowiedzialny za stosowność, stabilność i bezpieczeństwo wszystkich działań prowadzonych na placu budowy i wszystkich metod budowy oraz będzie odpowiedzialny za wszystkie dokumenty wykonawcy, roboty tymczasowe oraz takie projekty każdej części składowej urządzeń i materiałów, jakie będą wymagane, aby ta część była zgodna z umową.
Wykonawca ograniczy prowadzenie swoich działań do placu budowy i do wszelkich dodatkowych obszarów, jakie mogą być uzyskane przez Wykonawcę i uzgodnione z osobą pełniącą nadzór techniczny jako obszary robocze.
Podczas realizacji robót Wykonawca będzie utrzymywał plac budowy w stanie wolnym od wszelkich niepotrzebnych przeszkód oraz będzie przechowywał w magazynie lub odpowiednio rozmieści wszelki sprzęt i nadmiar materiałów. Wykonawca będzie uprzątał i usuwał z placu budowy wszelki złom, odpady i niepotrzebne dłużej roboty tymczasowe.
Wykonawca wytyczy roboty w nawiązaniu do punktów, linii i poziomów odniesienia sprecyzowanych w umowie lub podanych w powiadomieniu osobę pełniącą nadzór techniczny. Wykonawca będzie odpowiedzialny za poprawne usytuowanie wszystkich części robót i naprawi każdy błąd w usytuowaniu, poziomach, wymiarach czy wyosiowaniu robót.
6.4.3 Polecenia Nadzoru Technicznego
Polecenia osoby wykonującej nadzór techniczny, dotyczące realizacji robót będą wykonywane przez Wykonawcę nie później niż w czasie przez niego wyznaczonym, pod groźbą wstrzymania robót. Skutki finansowe z tytułu wstrzymania robót w takiej sytuacji ponosi Wykonawca.
6.5 Kontrola jakości robót
6.5.1 Zasady kontroli jakości robót
Wykonawca jest odpowiedzialny za pełną kontrolę jakości robót i stosowanych materiałów. Wykonawca zapewni odpowiedni system kontroli, włączając w to personel, laboratorium, sprzęt, zaopatrzenie i wszystkie urządzenia niezbędne do pobierania próbek i badań materiałów oraz robót.
Wykonawca będzie przeprowadzał pomiary i badania materiałów oraz robót z częstotliwością zapewniającą stwierdzenie, że roboty wykonano zgodnie z wymaganiami umowy.
Minimalne wymagania, co do zakresu badań i ich częstotliwości są określone w umowie. W przypadku, gdy nie zostały one tam określone, osoba pełniąca nadzór techniczny ustali, jaki zakres kontroli jest konieczny, aby zapewnić wykonanie robót zgodnie z umową.
Osoba pełniąca nadzór techniczny będzie miał nieograniczony dostęp do pomieszczeń laboratoryjnych Wykonawcy, w celu ich inspekcji.
Osoba pełniąca nadzór techniczny będzie przekazywał Wykonawcy pisemne informacje o jakichkolwiek niedociągnięciach dotyczących urządzeń laboratoryjnych, sprzętu, zaopatrzenia laboratorium, pracy personelu lub metod badawczych. Jeżeli niedociągnięcia te będą tak poważne, że mogą wpłynąć ujemnie na wyniki badań, osoba pełniąca nadzór techniczny natychmiast wstrzyma użycie do robót badanych materiałów i dopuści je do użytku dopiero wtedy, gdy niedociągnięcia w pracy laboratorium Wykonawcy zostaną usunięte i stwierdzona zostanie odpowiednia jakość tych materiałów.
Wszystkie koszty związane z organizowaniem i prowadzeniem badań materiałów i robót ponosi Wykonawca.
6.5.2 Program zapewnienia jakości – PZJ
Przed przystąpieniem do robót Wykonawca winien dostarczyć osobie pełniącej nadzór techniczny do zatwierdzenia szczegóły swojego systemu zapewnienia jakości, w postaci Programu Zapewnienia Jakości, w którym przedstawi on zamierzony sposób wykonywania robót, możliwości techniczne, kadrowe i organizacyjne, gwarantujące wykonanie robót zgodnie z dokumentami kontraktowymi oraz poleceniami osoby pełniącej nadzór techniczny.
Program zapewnienia jakości winien zawierać co najmniej::
• organizację wykonania robót, w tym termin i sposób prowadzenia robót,
• organizację ruchu na budowie wraz z oznakowaniem robót,
• plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
• wykaz osób odpowiedzialnych za jakość i terminowość wykonania poszczególnych elementów robót,
• system (sposób i procedurę) proponowanej kontroli i sterowania jakością wykonywanych robót,
• wyposażenie w sprzęt i urządzenia do pomiarów i kontroli;
• sposób oraz formę gromadzenia wyników badań laboratoryjnych, zapis pomiarów, a także wyciąganych wniosków i zastosowanych korekt w procesie technologicznym, proponowany sposób i formę przekazywania tych informacji Inspektorowi nadzoru,
• wykaz maszyn i urządzeń stosowanych na budowie z ich parametrami technicznymi,
• sposób i procedurę pomiarów i badań (rodzaj i częstotliwość, pobieranie próbek, legalizacja i sprawdzanie urządzeń itp.) prowadzonych podczas dostaw materiałów, wytwarzania mieszanek i wykonywania poszczególnych elementów robót.
6.5.3 Pobieranie próbek
Próbki będą pobierane losowo. Zaleca się stosowanie statystycznych metod pobierania próbek, opartych na zasadzie, że wszystkie jednostkowe elementy produkcji mogą być z jednakowym prawdopodobieństwem wytypowane do badań.
Osoba pełniąca nadzór techniczny będzie mieć zapewnioną możliwość udziału w pobieraniu próbek. Na zlecenie osoba pełniąca nadzór techniczny, Wykonawca będzie przeprowadzać dodatkowe badania tych materiałów, które budzą wątpliwości, co do jakości, o ile kwestionowane materiały nie zostaną przez Wykonawcę usunięte lub ulepszone z własnej woli. Koszty tych dodatkowych badań pokrywa Wykonawca tylko w przypadku stwierdzenia usterek; w przeciwnym przypadku koszty te pokrywa Zamawiający.
Pojemniki do pobierania próbek będą dostarczone przez Wykonawcę i zatwierdzone przez Inspektora nadzoru. Próbki dostarczone przez Wykonawcę do badań będą odpowiednio opisane i oznakowane, w sposób zaakceptowany przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
6.5.4 Xxxxxxx i pomiary
Wszystkie badania i pomiary będą przeprowadzone zgodnie z wymaganiami norm. W przypadku, gdy normy nie obejmują jakiegokolwiek wymaganego badania, stosować można wytyczne krajowe, albo inne procedury, zaakceptowane przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Przed przystąpieniem do pomiarów lub badań, Wykonawca powiadomi osobę pełniącą nadzór techniczny o rodzaju, miejscu i terminie pomiaru lub badania. Po wykonaniu pomiaru lub badania, Wykonawca przedstawi osobie pełniącej nadzór techniczny na piśmie ich wyniki do akceptacji.
Wykonawca będzie przekazywać Inspektorowi nadzoru kopie raportów z wynikami badań jak najszybciej, nie później jednak niż w terminie określonym w programie zapewnienia jakości.
Wyniki badań (kopie) będą przekazywane osobie pełniącej nadzór techniczny na formularzach według dostarczonego przez niego wzoru lub innych, przez niego zaaprobowanych.
6.5.5 Raporty z badań
Wykonawca będzie przekazywać osobie pełniącej nadzór techniczny kopie raportów z wynikami badań jak najszybciej, nie później jednak niż w terminie określonym w Program Zapewnienia Jakości.
Wyniki badań (kopie) będą przekazywane osobie pełniącej nadzór techniczny na formularzach według dostarczonego przez niego wzoru lub innych, przez niego zaaprobowanych.
6.5.7 Badania prowadzone przez Nadzór Techniczny
Dla celów kontroli jakości i zatwierdzenia, osoba pełniąca nadzór techniczny uprawniona jest do dokonywania kontroli, pobierania próbek i badania materiałów u źródła ich wytwarzania. Dla umożliwienia jemu kontroli zapewniona będzie wszelka potrzebna do tego pomoc ze strony Wykonawcy i producenta materiałów.
Osoba pełniąca nadzór techniczny, po uprzedniej weryfikacji systemu kontroli robót prowadzonego przez Wykonawcę, będzie oceniać zgodność materiałów i robót z wymaganiami i dokumentacją projektową na podstawie wyników badań dostarczonych przez Wykonawcę.
Osoba pełniąca nadzór techniczny może pobierać próbki materiałów i prowadzić badania niezależnie od Wykonawcy, na swój koszt. Jeżeli wyniki tych badań wykażą, że raporty Wykonawcy są niewiarygodne, to osoba pełniąca nadzór techniczny poleci Wykonawcy lub zleci niezależnemu laboratorium przeprowadzenie powtórnych lub dodatkowych badań, albo oprze się wyłącznie na własnych badaniach przy ocenie zgodności materiałów i robót z umową
i dokumentacją projektową. W takim przypadku, całkowite koszty powtórnych lub dodatkowych badań i pobierani próbek poniesione zostaną przez Wykonawcę.
6.5.8 Atesty jakości materiałów
Osoba pełniąca nadzór techniczny może dopuścić do użycia tylko te wyroby i materiały, które:
a) posiadają certyfikat na znak bezpieczeństwa wykazujący, że zapewniono zgodność z kryteriami technicznymi określonymi na podstawie Polskich Norm, aprobat technicznych oraz właściwych przepisów i informacji o ich istnieniu zgodnie z rozporządzeniem MSWiA z 1998 r. (Dz. U. 99/98),,
b) Posiadają deklarację zgodności lub certyfikat zgodności z Polską Normą lub Aprobatą techniczną w przypadku wyrobów, dla których nie ustanowiono Polskiej Normy, jeżeli nie są objęte certyfikacją określoną w pkt. a) i spełniają wymogi Zamawiającego
c) znajdują się w wykazie wyrobów, o którym mowa w rozporządzeniu MSWiA z 1998 r. (Dz. U. 98/99).
Jakiekolwiek materiały, które nie spełniają tych wymagań będą odrzucone.
6.5.9 Sprzęt Pomiarowy
Wykonawca na swój koszt będzie użyczał osobie pełniącej nadzór techniczny całą aparaturę pomiarową, oprzyrządowanie i siłę roboczą w związku z przeprowadzanymi na placu budowy testami i pomiarami, zawsze jak tylko osoba pełniąca nadzór techniczny tego sobie zażyczy.
Wykonawca poniesie wyłączną odpowiedzialność za cały sprzęt i przyrządy, jak również zagwarantuje, że nie nastąpi ich uszkodzenie a ustawienia pozostaną zgodne z wymogami.
6.5.10 Dokumenty budowy
1) Dziennik budowy
Dziennik budowy jest wymaganym dokumentem urzędowym obowiązującym Zamawiającego i Wykonawcę w okresie od przekazania wykonawcy terenu budowy do końca okresu gwarancyjnego. Prowadzenie dziennika budowy zgodnie z § 45 ustawy Prawo budowlane spoczywa na kierowniku budowy.
Zapisy w dzienniku budowy będą dokonywane na bieżąco i będą dotyczyć przebiegu robót, stanu bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz technicznej strony budowy.
Zapisy będą czytelne, dokonane trwałą techniką, w porządku chronologicznym, bezpośrednio jeden pod drugim, bez przerw.
Załączone do dziennika budowy protokoły i inne dokumenty będą oznaczone kolejnym numerem załącznika i opatrzone datą i podpisem Wykonawcy i osoby pełniącej nadzór techniczny.
Do dziennika budowy należy wpisywać w szczególności:
• datę przekazania Wykonawcy terenu budowy,
• datę przekazania przez Pełnomocnika Zamawiającego dokumentacji projektowej
• uzgodnienie przez Inspektora nadzoru programu zapewnienia jakości i harmonogramów robót,
• terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych elementów robót,
• przebieg robót, trudności i przeszkody w ich prowadzeniu, okresy i przyczyny przerw w robotach,
• daty zarządzenia wstrzymania robót, z podaniem powodu,
• zgłoszenia i daty odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, częściowych i ostatecznych odbiorów robót,
• wyjaśnienia, uwagi i propozycje Wykonawcy,
• stan pogody i temperaturę powietrza w okresie wykonywania robót podlegających ograniczeniom lub wymaganiom w związku z warunkami klimatycznymi,
• zgodność rzeczywistych warunków geotechnicznych z ich opisem w dokumentacji projektowej,
• dane dotyczące czynności geodezyjnych (pomiarowych) dokonywanych przed i w trakcie wykonywania robót,
• dane dotyczące sposobu wykonywania zabezpieczenia robót,
• dane dotyczące jakości materiałów, pobierania próbek oraz wyniki przeprowadzonych badań z podaniem, kto je przeprowadzał,
• wyniki prób poszczególnych elementów budowli z podaniem kto je przeprowadzał,
• inne istotne informacje o przebiegu robót.
Propozycje, uwagi i wyjaśnienia Wykonawcy, wpisane do dziennika budowy będą przedłożone osobie pełniącej nadzór techniczny do ustosunkowania się.
Decyzje osoby pełniącej nadzór techniczny wpisane do dziennika budowy Wykonawca podpisuje z zaznaczeniem ich przyjęcia lub zajęciem stanowiska.
2) Książka obmiarów
Książka obmiarów stanowi dokument pozwalający na określenie faktycznego postępu każdego z elementów robót. Obmiary wykonanych robót przeprowadza się sukcesywnie w jednostkach przyjętych w kosztorysie lub w umowie.
3) Dokumenty laboratoryjne
Dzienniki laboratoryjne, deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności materiałów, orzeczenia o jakości materiałów, recepty robocze i kontrolne wyniki badań Wykonawcy będą gromadzone w formie uzgodnionej w programie zapewnienia jakości. Dokumenty te stanowią załączniki do odbioru robót. Winny być udostępnione na każde życzenie osoby pełniącej nadzór techniczny .
4) Pozostałe dokumenty budowy
Do dokumentów budowy zalicza się, oprócz wymienionych w punktach [1]-[3], następujące dokumenty:
a. Pozwolenie na budowę
b. Dokumenty Wykonawcy, a w tym:
- Projekt Budowlany wraz z pozwoleniem na budowę
- Projekt Wykonawczy
- Wszelkie inne Dokumenty Wykonawcy dostarczane zgodnie z Kontraktem,
c. Komunikaty zgodne z Warunkami Kontraktu (Polecenia, Powiadomienia, Prośby,
d. Zgody, Zatwierdzenia, Świadectwa, itp.)
e. protokoły przekazania terenu budowy,
f. operaty geodezyjne
g. plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia
h. Harmonogram Robót
i. Raporty o postępie prac Wykonawcy wraz z wszystkimi wymaganymi przez Warunki Kontraktu załącznikami,
j. Protokóły z prób i inspekcji,
k. Dokumenty zapewnienia jakości,
l. Wszelkie uzgodnienia, zezwolenia zatwierdzenia wydane przez odpowiednie władze,
m. Wszelkie umowy prawne, uzgodnienia i umowy ze stronami trzecimi
n. Protokoły Przekazania Robót
o. Protokoły z narad technicznych i koordynacyjnych
5) Przechowywanie dokumentów budowy
Dokumenty budowy oraz wszelkie inne związane z realizacją Umowy będą przechowywane na Placu Budowy w miejscu odpowiednio zabezpieczonym. Zaginięcie któregokolwiek z dokumentów budowy musi spowodować jego natychmiastowe odtworzenie w formie przewidzianej prawem.
Wszystkie próbki i protokoły, przechowywane w uporządkowany sposób i oznaczone wg wskazań osoby pełniącej nadzór techniczny powinny być przechowywane tak długo, jak to zostanie przez niego zalecone. Wykonawca winien dokonywać w ustalonych z osoba pełniąca nadzór techniczny okresach czasu archiwizacji, również na nośnikach elektronicznych. Wszelkie dokumenty budowy będą zawsze dostępne dla osoby pełniącej nadzór techniczny, Nadzoru Budowlanego
6.6 Obmiar robót
6.6.1 Ogólne zasady obmiaru robót
Obmiar robót będzie określać faktyczny zakres wykonywanych robót a wyniki obmiaru będą wpisane do książki obmiarów.
Obmiaru robót dokonuje Wykonawca po pisemnym powiadomieniu osoby pełniącej nadzór techniczny o zakresie obmierzanych robót i terminie obmiaru, co najmniej na 3 dni przed tym terminem.
Obmiar gotowych robót będzie przeprowadzony z częstością wynikającą z odbiorów robót.
6.6.2 Zasady określania ilości robót i materiałów
Długości pomiędzy wyszczególnionymi punktami będą obmierzone poziomo, wzdłuż linii osiowej i podawane w [m]. Jeżeli szczegółowe warunki techniczne wykonania i odbioru nie wymagają inaczej, objętości będą wyliczone w [m3], powierzchnie w [m2], a sprzęt i urządzenia w [ szt. ] . przy podawaniu długości, objętości i powierzchni stosuje się dokładność do dwóch znaków po przecinku. Ilości, które mają być obmierzane wagowo, będą ważone w kilogramach lub tonach.
6.6.3 Urządzenia i sprzęt pomiarowy
Wszystkie urządzenia i sprzęt pomiarowy, stosowany w czasie obmiaru robót będą zaakceptowane przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Urządzenia i sprzęt pomiarowy zostaną dostarczone przez Wykonawcę. Jeżeli urządzenia te lub sprzęt wymagają badań atestujących, to Wykonawca będzie posiadać ważne świadectwa legalizacji.
Wszystkie urządzenia pomiarowe będą przez Wykonawcę utrzymywane w dobrym stanie, w całym okresie trwania robót.
6.7 Odbiór robót
6.7.1 Rodzaje odbiorów
W zależności od określonych w dokumentacji projektowej i umowie ustaleń, roboty podlegają następującym odbiorom:
a) odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu,
b) odbiorowi przewodów kominowych, instalacji i urządzeń technicznych,
c) odbiorowi ostatecznemu (końcowemu),
d) odbiorowi po upływie okresu rękojmi
e) odbiorowi pogwarancyjnemu po upływie okresu gwarancji.
6.7.2 Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu
Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu polega na końcowej ocenie ilości i jakości wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegną zakryciu.
Odbiór takich robót będzie dokonany w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postępu robót.
Odbioru robót dokonuje osoba pełniąca nadzór techniczny. O gotowość danej części robót do odbioru Wykonawca zgłasza wpisem do dziennika budowy i równocześnie powiadamia pisemnie osobę pełniącą nadzór techniczny. Odbiór będzie przeprowadzony niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od daty powiadomienia o tym fakcie osobę pełniącą nadzór techniczny. Jakość i ilość robót zanikających i ulegających zakryciu ocenia osoba pełniąca nadzór techniczny na podstawie:
• dostarczonych przez Wykonawcę dokumentów potwierdzających jakość, ilość i zgodność wykonanych robót z kontraktem, takich jak: raporty z prób i badań, atesty, certyfikaty, świadectwa, szkice geodezyjne z potwierdzeniem geodety o zgodności z projektem wykonanych robót, oraz wszelkie inne dokumenty niezbędne dla zaakceptowania robót,
• przeprowadzonych przez osobę pełniącą nadzór techniczny badań i prób.
Z przeprowadzonej Inspekcji należy sporządzić protokół podpisany przez osobę pełniącą nadzór techniczny, Wykonawcę i inne osoby uczestniczące w Inspekcji.
W protokóle Inspekcji robót zanikających i ulegających zakryciu, należy podać przedmiot i zakres odbioru oraz zapisać istotne dane, mające wpływ na przyszłą eksploatację, trwałość i niezawodność wykonanych robót:
• zgodność wykonanych robót z dokumentacją projektową,
• rodzaj zastosowanych materiałów, typ urządzeń, technologię wykonania robót,
• parametry techniczne wykonanych robót.
6.7.3 Odbiór ostateczny (końcowy)
6.7.3.1 Zasady odbioru ostatecznego robót
Odbiór ostateczny polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do zakresu (ilości) oraz jakości.
Całkowite zakończenie robót oraz gotowość do odbioru ostatecznego będzie stwierdzona przez Wykonawcę wpisem do dziennika budowy.
Odbiór ostateczny robót nastąpi w terminie ustalonym w dokumentach umowy, licząc od dnia potwierdzenia przez osobę pełniącą nadzór techniczny zakończenia robót i przyjęcia wymaganych dokumentów.
Odbioru ostatecznego robót dokona komisja wyznaczona przez Zamawiającego w obecności osoby pełniącej nadzór techniczny i Wykonawcy. Komisja odbierająca roboty dokona ich oceny jakościowej na podstawie przedłożonych dokumentów, wyników badań i pomiarów, w tym badań czynników oddziaływania na środowisko i dokumentacji rozruchowej, ocenie wizualnej oraz zgodność wykonania robót z dokumentacją projektową i umową.
W toku odbioru ostatecznego robót, komisja zapozna się z realizacją ustaleń przyjętych w trakcie odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu oraz odbiorów częściowych, zwłaszcza w zakresie wykonania robót uzupełniających i robót poprawkowych.
W przypadkach nie wykonania wyznaczonych robót poprawkowych lub robót uzupełniających w poszczególnych elementach konstrukcyjnych i wykończeniowych, komisja przerwie swoje czynności i ustali nowy termin odbioru ostatecznego.
W przypadku stwierdzenia przez komisję, że jakość wykonywanych robót w poszczególnych asortymentach nieznacznie odbiega od wymaganej dokumentacją projektową i umową z uwzględnieniem tolerancji i nie ma większego wpływu na cechy eksploatacyjne obiektu, komisja oceni pomniejszoną wartość wykonywanych robót w stosunku do wymagań przyjętych w dokumentach umowy.
6.7.3.2 Dokumenty do odbioru ostatecznego (końcowe)
Podstawowym dokumentem jest protokół odbioru ostatecznego robót, sporządzony wg wzoru ustalonego przez Zamawiającego.
Do odbioru ostatecznego Wykonawca jest zobowiązany przygotować następujące dokumenty:
1. dokumentację powykonawczą, tj. dokumentację budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi,
2. dokumentację rozruchową
3. protokoły odbiorów robót ulegających zakryciu i zanikających,
4. protokoły odbiorów częściowych,
5. recepty i ustalenia technologiczne,
6. dzienniki budowy i książki obmiarów (oryginały),
7. wyniki pomiarów kontrolnych oraz badań i oznaczeń laboratoryjnych, badań czynników oddziaływania na środowisko
8. deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności wbudowanych materiałów, ,
9. rysunki (dokumentacje) na wykonanie robót towarzyszących (np. na przełożenie linii telefonicznej, energetycznej, gazowej, oświetlenia itp.) oraz protokoły odbioru i przekazania tych robót właścicielom urządzeń,
10. geodezyjną inwentaryzację powykonawczą robót i sieci uzbrojenia terenu,
11. kopię mapy zasadniczej powstałej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej.
W przypadku, gdy wg komisji, roboty pod względem przygotowania dokumentacyjnego nie będą gotowe do odbioru ostatecznego, komisja w porozumieniu z Wykonawcą wyznaczy ponowny termin odbioru ostatecznego robót.
Wszystkie zarządzone przez komisję roboty poprawkowe lub uzupełniające będą zestawione wg wzoru ustalonego przez Zamawiającego.
Termin wykonania robót poprawkowych i robót uzupełniających wyznaczy komisja i stwierdzi ich wykonanie.
6.7.4 Odbiór pogwarancyjny po upływie okresu rękojmi i gwarancji
Odbiór pogwarancyjny po upływie okresu rękojmi i gwarancji polega na ocenie wykonanych robót związanych z usunięciem wad, które ujawnią się w okresie rękojmi i gwarancji, ocenie wyników badań czynników oddziaływania biogazowni na środowisko i zgodności parametrów pracy biogazowni z określonymi w Programie Funkcjonalno - Użytkowym.
Odbiór po upływie okresu rękojmi i gwarancji pogwarancyjny będzie dokonany na podstawie oceny wizualnej obiektu z uwzględnieniem zasad opisanych w punkcie „Odbiór ostateczny robót (końcowy) ".
6.7.5 Sposób rozliczania robót tymczasowych i towarzyszących
Koszty związane z placem budowy, opłaty za zajęcie pasa drogowego, opłaty za roboty tymczasowe i towarzyszące oraz opłaty za nadzory obce i badania należą w całości do Wykonawcy.
6.7.6 Przepisy związane
Wszelkie prace projektowe oraz budowlane muszą być zgodne aktualnie obowiązującymi przepisami prawa, a szczególności z:
Ustawy
• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane Jednolity tekst Dz. U. z 2003 x.Xx j207, poz. 2016 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177).
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. - o wyborach budowlanych (Dz. U. Nr 92, poz. 881).
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. - o ochronie przeciwpożarowej (jednolity tekst Xx. X. x 0000 x. Xx 000, poz. 1229).
• Ustawa z dnia 21 grudnia 20004 r. - o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z xxxx.xx.).
• Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. - o drogach publicznych (jednolity tekst Xx. X. x 0000 x. Xx 000,xxx. 2086).
Rozporządzenia
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 grudnia 2002 r. - w sprawie systemów oceny zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu ich oznaczania znakowaniem CE (Dz. U. Nr 209,poz. 1779).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 grudnia 2002 r. - w sprawie określenia polskich jednostek organizacyjnych upoważnionych do wydawania europejskich aprobat technicznych, zakresu i formy aprobat oraz trybu ich udzielania, uchylania lub zmiany (Dz. U. Nr 209, poz.1780).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997r. - w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 169, poz. 1650).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. - w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. - w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. Nr 120,poz. 1126).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. - w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. Nr 202, poz. 2072).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198, poz. 2041).
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 sierpnia 2004 r. - zmieniające rozporządzenie w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia Pełnomocnika Zamawiającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia (Dz. U. Nr 198, poz. 2042
Inne dokumenty i instrukcje
- Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych, (xxx X, II, III, IV, V) Arkady, Warszawa 1989-1990.
- Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa 2003.
- Warunki techniczne wykonania i odbioru sieci i instalacji, Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej INSTAL, Warszawa, 2001.
7. WARUNKI WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 7.1 Prace geodezyjno- kartograficzne
7.1.1 Przedmiot Specyfikacji
Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania prac geodezyjno – kartograficznych Budowa Biogazowi Rolniczej o mocy 0,5 MW energii elektrycznej i 0,7 energii cieplnej
7.1.2 Zakres stosowania
Specyfikacja techniczna stanowi integralną część Programu funkcjonalno-użytkowego i jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót budowlanych, stanowiących przedmiot zamówienia.
7.1.3 Zakres prac
Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia prac geodezyjno – kartograficznych podczas realizacji inwestycji, a w szczególności obejmują:
• Wykonanie opracowań geodezyjno – kartograficznych do celów projektowych, w tym inwentaryzację obiektów istniejących,
• Geodezyjne wyznaczenie obiektów budowlanych w terenie
• Czynności geodezyjne w toku budowy
• Czynności geodezyjne po zakończeniu budowy
• Opracowanie geodezyjnej dokumentacji powykonawczej z naniesieniem na mapę zasadniczą i zarejestrowanie jej
7.1.4 Wykonanie prac
Prace wykonać zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21 lutego 1995r w sprawie rodzaju i zakres opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjne obowiązujące w budownictwie. (Dz. U Nr 25, poz. 133).
Prace geodezyjne powinny być wykonane zgodnie z instrukcjami i wytycznymi technicznymi obowiązujące na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 marca 1999 r. w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie (Dz. U. Nr 30, poz. 297). Wykonawca powinien przeprowadzić obliczenia i pomiary geodezyjne niezbędne do szczegółowego wytyczenia robót. Prace pomiarowe powinny być wykonane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Wykonawca powinien sprawdzić czy rzędne terenu określone w dokumentacji projektowej są zgodne z rzeczywistymi rzędnymi terenu. Jeżeli Wykonawca stwierdzi, że rzeczywiste rzędne terenu istotnie różnią się od rzędnych określonych w dokumentacji projektowej, to powinien powiadomić o tym osobę pełniącą nadzór techniczny. Ukształtowanie terenu w takim rejonie nie powinno być zmieniane przed podjęciem odpowiedniej decyzji przez osobę pełniącą nadzór techniczny. Wszystkie roboty, które bazują na pomiarach Wykonawcy, nie mogą być rozpoczęte przed zaakceptowaniem wyników pomiarów przez osobę pełniącą nadzór techniczny. Punkty główne trasy i punkty pośrednie osi trasy muszą być zaopatrzone w oznaczenia określające w sposób wyraźny i jednoznaczny charakterystykę i położenie tych punktów. Forma i wzór tych oznaczeń powinny być zaakceptowane przez osobę pełniącą nadzór techniczny. Wykonawca jest odpowiedzialny za ochronę wszystkich punktów pomiarowych i ich oznaczeń w czasie trwania robót.
Wszystkie prace pomiarowe konieczne dla prawidłowej realizacji robót należą do obowiązków Wykonawcy.
7.1.5 Kontrola jakości
Kontrolę jakości prac prowadzić według ogólnych zasad określonych w instrukcjach i wytycznych GUGiK.
7.1.6 Odbiór prac
Ogólne wymagania w zakresie odbioru prac podano wyżej w zakresie Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót.
7.1.7 Przepisy związane
1. Ustawa z 17-05-1989 Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. nr 100 z 2001 r., poz. 1086 z późn. zm.)
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 21-02-1995 w sprawie rodzaju i zakresu opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjnych obowiązujących w budownictwie (Dz. U. nr 25 z 1995 r., poz. 133 z późn. zm.)
3. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 02-04-2001 w sprawie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz zespołów uzgadniania dokumentacji projektowej (Dz. U. nr 38 z 2001 r., poz. 455)
4. Instrukcja techniczna O-1. Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych.
5. Instrukcja techniczna O-3. Zasady kompletowania dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej.
6. Instrukcja techniczna G-1. Geodezyjna osnowa pozioma, GUGiK 1978.
7. Instrukcja techniczna G-2. Wysokościowa osnowa geodezyjna, GUGiK 1983.
8. Instrukcja techniczna G-3. Geodezyjna obsługa inwestycji, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 1979.
9. Wytyczne techniczne G-3.2. Pomiary realizacyjne, GUGiK 1983.
10. Wytyczne techniczne G-3.1. Osnowy realizacyjne, GUGiK 1983.
11. Instrukcja techniczna G-4. Pomiary sytuacyjne i wysokościowe, GUGiK 1979.
12. Instrukcja techniczna K-1. Mapa zasadnicza.
13. Wytyczne techniczne G-7 Geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu, GUGIK
7.2 Roboty ziemne
7.2.1 Przedmiot Specyfikacji
Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania robót ziemnych dla Budowa Biogazowi Rolniczej o mocy 0,5 MW energii elektrycznej i 0,7 energii cieplnej
7.2.2 Zakres stosowania
Specyfikacja techniczna stanowi integralną część Programu funkcjonalno-użytkowego i jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót stanowiących przedmiot zamówienia
7.2.3 Zakres robót
Zakres niniejszej specyfikacji obejmuje zasady prowadzenia wszelkiego rodzaju robót ziemnych, a w szczególności:
• wykonanie robót przygotowawczych
• wykonywanie wykopów tymczasowych i stałych,
• ukopów i odkładów gruntu,
• nasypów, zasypek i obsypek
• wykonywanie robót ziemnych związanych z realizacją podziemnych przewodów wodociągowych, kanalizacyjnych i technologicznych,
• wykonywanie robót ziemnych przy robotach drogowych.
7.2.4 Materiały
Ogólne wymagania dotyczące Materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
7.2.5 Materiał na zasypki
Grunt użyty do zasypki powinien gwarantować łatwą i dobrą zagęszczalność, (żwiry, pospółki - również gliniaste - piaski średnioziarniste). Jeżeli będzie to konieczne, wykopany materiał należy przesiać i posortować, usuwając duże kamienie, skały lub inne cząstki, które mogą utrudnić jego zagęszczenie.
7.2.6 Chudy beton
Mieszanka betonowa kruszywa z cementem o wytrzymałości na ściskanie 6 ÷ 9 MPa, po 28 dniach wiązania. Do betonu chudego powinno się stosować kruszywo o składzie naturalnym, o
maksymalnej nominalnej wielkości nieprzekraczającej 20 mm. Jakość i czystość kruszywa winna pozostawać w zgodności z wymaganiami stosownych norm.
7.2.7 Cement
Cement zgodny z PN-EN 197-1:2002.
7.2.8 Sprzęt
Ogólne wymagania dotyczące Sprzętu podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
Do wykonania robót będących przedmiotem niniejszej ST należy stosować sprawny technicznie sprzęt, którego rodzaj, wydajność oraz parametry będą adekwatne do skali planowanych prac – zgodnie z zatwierdzonym przez osobę pełniącą nadzór techniczny projektem.
7.2.9 Transport
Wymagania Ogólne dotyczące Transportu podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
Do transportu materiałów, sprzętu budowlanego, urządzeń i urobku z robót ziemnych stosować następujące, sprawne technicznie i zaakceptowane przez osobę pełniącą nadzór techniczny środki transportu: samochód dostawczy, skrzyniowy, samochód ciężarowy, samowyładowczy (minimum 10 Mg),
7.3 Wykonanie Robót
Wymagania ogólne dotyczące wykonania Robót podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
Wykonawca jest odpowiedzialny za zorganizowanie procesu budowy oraz prowadzenie robót i Dokumentacji Budowy zgodnie z wymaganiami Prawa Budowlanego, Norm i Aprobat Technicznych, Decyzji udzielającej pozwolenia na budowę, przepisów bezpieczeństwa oraz postanowień Kontraktu.
7.3.1 Wymagania podstawowe
Podstawowe Wymagania w zakresie:
• wykonania robót przygotowawczych i towarzyszących
• postępowania w okolicznościach nieprzewidzianych
• wykonania wykopów
• wykonania nasypów
• zabezpieczenia budowli robót ziemnych i robót
• robót ziemnych w okresie mrozów
są zgodne z postanowieniami PN-B-06050:1999.
7.3.2 Roboty przygotowawcze i towarzyszące
Przed przystąpieniem do robót zasadniczych Wykonawca zrealizuje niżej roboty przygotowawcze i towarzyszące, a w szczególności
1) Dokumentację terenu przed rozpoczęciem prac
Przed rozpoczęciem wykopów winno się sporządzić dokumentację stanu powierzchni terenu. Powinna ona wyszczególniać poziomy terenu, wszystkie jego szczegóły, które mogą wymagać
przywrócenia do stanu pierwotnego, oraz możliwie największą ilość informacji na temat systemu odwodnienia powierzchniowego i podziemnego. Jeżeli jest to konieczne, dokumentacja powinna obejmować zdjęcia lub nagrania wideo, przedstawiające istniejące uszkodzenia albo punkty, które mogą okazać się sporne podczas przywracania terenu do stanu pierwotnego. W razie potrzeby należy porozumieć się (na piśmie) z użytkownikami terenu, a kopię dostarczyć osobie pełniącej nadzór techniczny.
Dokumentację winno się aktualizować w zakresie szczegółów dotyczących odwodnienia podziemnego lub innych charakterystycznych instalacji podziemnych, które zostaną odsłonięte w miarę postępu Robót.
2) Roboty geodezyjne
Roboty geodezyjne należy wykonać zgodnie z wymaganiami zawartymi wyżej oraz PN-B- 06050:1999.
3) Prace geotechniczne
Prace geotechniczne, badawcze i projektowe niezbędne w celu ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia obiektów zgodnie wymaganiami Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 września 1998
4) Oczyszczenie i przygotowanie terenu
Oczyszczenie i przygotowanie terenu należy wykonać zgodnie z wymaganiami PN-B-06050:1999 oraz wymaganiami podanymi poniżej.
Oczyszczanie powinno objąć usunięcie drzew, pni, krzewów i innych rodzajów roślinności oraz karczowanie korzeni i usuwanie głazów. Granice obszarów podlegających oczyszczaniu winny być zgodne z granicami przedstawionymi na załączonych rysunkach albo określonymi przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Wierzchnia warstwa gleby winna być usunięta w miejscach wskazanych na rysunkach albo zgodnie z decyzją osoby pełniącej nadzór techniczny, do głębokości nie przekraczającej 200mm. Usunięta w ten sposób górna warstwa gleby należy do Zamawiającego i powinna być zachowana do późniejszego wykorzystania lub usunięcia, zgodnie z zaleceniem osoby pełniącej nadzór techniczny.
Zgodnie z warunkami ustalonymi w niniejszym punkcie oraz z Warunkami Kontraktu, wszystkie inne materiały pozyskane w związku z oczyszczaniem terenu stanowią własność Wykonawcy i powinny zostać przez niego usunięte poza Plac Budowy lub zlikwidowane na Placu Budowy sposobem i w miejscu zatwierdzonym przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
5) Przygotowanie dróg dojazdowych
Przygotowanie dróg dojazdowych należy wykonać zgodnie z wymaganiami PN-B-06050:1999
6) Odwodnienie terenu
Odwodnienie terenu należy wykonać zgodnie z wymaganiami PN-B-06050:1999 i przedstawionymi poniżej wytycznymi.
Przed rozpoczęciem robót ziemnych Wykonawca ustali, czy na danym terenie znajduje się powierzchniowy lub podziemny system odwadniający. W przypadku, gdy taki system istnieje, Wykonawca uzgodni z użytkownikiem terenu jego dokładną lokalizację. Konieczne jest, aby zarejestrować lokalizację i szczegóły dotyczące każdego odciętego lub naruszonego elementu
drenażu. Następnie, przez cały czas prowadzenia Robót, należy dbać o zachowanie całości powierzchniowego lub podziemnego systemu odwadniającego.
Przed trwałym przywróceniem systemu odwadniającego do stanu początkowego końcówki istniejących drenów należy oczyścić w miejscach przecięcia z wykonywanymi robotami. Należy udzielić pomocy osobie pełniącej nadzór techniczny podczas wykonywania związanej z powyższym inspekcji, w czasie, której określi on ewentualny zakres koniecznej wymiany elementów drenażu. Zamienne rury powinny mieć tę samą średnicę, co rury oryginalne, powinny być tej samej lub wyższej jakości i w miarę możliwości winny być wykonane z tego samego materiału. Przed zasypaniem wykopów winno się powiadomić o tym użytkownika terenu i osobę pełniącą nadzór techniczny, aby mógł zobaczyć stan systemu odwadniającego po zakończeniu robót.
Winno się przechowywać dokumentację wszystkich robót przeprowadzonych w związku z przywróceniem systemu odwadniającego do stanu początkowego. Kopia powinna zostać przekazana osobie pełniącej nadzór techniczny.
7) Kształtowanie terenu
Kształtowanie terenu należy wykonać zgodnie z wymaganiami PN-B-06050:1999
7.3.3 Wykopy próbne
Osoba pełniąca nadzór techniczny może zarządzić wykonanie wykopów próbnych w celu odsłonięcia istniejących podziemnych instalacji doprowadzających media lub z innych przyczyn. Jeżeli nie zostanie ustalone inaczej, wykopy próbne należy w zwykłych warunkach prowadzić ręcznie.
Raport na piśmie lub szkic sporządzony z wykorzystaniem danych uzyskanych na podstawie każdego wykopu próbnego powinien zostać przekazany do uzgodnienia przez osobę pełniącą nadzór techniczny. Pozwoli to na określenie rodzaju warstwy powierzchniowej, jej stanu i głębokości pod poziomem terenu oraz wszelkich innych związanych z tym informacji. Wykopu nie wolno zasypywać do czasu zaakceptowania wyżej wymienionego raportu lub szkicu przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
7.3.4 Umocnienie i ochrona wykopów
Tam, gdzie jest to niezbędne, wykopy powinny być umocnione zgodnie z obowiązującymi przepisami, normami (w szczególności PN-B-06050:1999, PN-B-10736:1997) i sztuką budowlaną tak, aby zapobiec ewentualnym ruchom i osunięciom ziemi, które mogłyby spowodować zmniejszenie szerokości rowu, wywołać obrażenia ciała personelu lub opóźnienia prowadzonych prac albo narazić na szwank instalacje doprowadzające media, konstrukcje czy nawierzchnie dróg.
Umocnienia należy odpowiednio utrzymywać aż do czasu, gdy stan wykonania prac będzie wystarczająco zaawansowany, by umocnienia mogły być usunięte chyba, że osoba pełniąca nadzór techniczny podejmie decyzję o ich pozostawieniu.
Wykonanie wykopów skarpowych jest dozwolone wyłącznie w przypadku, gdy ściany tych wykopów znajdą się w całości w obrębie Placu Budowy, bez szkody ani naruszenia istniejących instalacji, własności lub konstrukcji, bez niepotrzebnego kolidowania z ruchem pieszym i kołowym oraz, gdy warunki gruntowo – wodne na to pozwalają.
Wykopy należy zabezpieczyć odpowiednimi barierami ochronnymi oraz oznaczyć stosownymi znakami ostrzegawczymi, oświetleniem i chorągiewkami.
7.3.5 Wentylacja
Powinna zostać zapewniona wentylacja, pozwalająca na usunięcie z wykopów, rowów, tuneli i przekopów potencjalnie niebezpiecznych gazów pochodzących z dowolnego źródła, oraz zapewnienie obecności wystarczającej ilości tlenu. Przed wejściem pracowników należy podjąć odpowiednie kroki w celu sprawdzenia za pomocą detektorów gazu stanu bezpieczeństwa we wszystkich wyżej wymienionych miejscach prowadzenia prac.
7.3.6 Przenoszenie wykopanego materiału
Jeżeli Kontrakt nie przewiduje inaczej, wydobyty materiał, potrzebny do zasypania wykopów, winno się składować na miejscu, a nadmiar gruntu winno się usunąć na składowisko zatwierdzone przez osobę pełniącą nadzór techniczny i na koszt Wykonawcy. Wykopany materiał powinien być składowany w taki sposób, aby powodował jak najmniej niedogodności i utrudnień.
W przypadku, gdy wykopywane są różne rodzaje materiału, winno się składować je oddzielnie, a najbardziej właściwy zachować do zasypania wykopów. Tam gdzie naturalne odwodnienie podłoża jest uzależnione od względnego położenia warstw przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych gruntu, ze szczególną uwagą należy oddzielić od siebie materiał, a po zakończeniu robót przywrócić go na właściwe miejsce.
7.3.7 Podłoże nośne
Podłoże nośne nie może ulec uszkodzeniu w związku z prowadzeniem prac budowlanych. Tworzenie dna wykopu powinno być w zwykłych warunkach operacją przeprowadzaną od razu, bezpośrednio przed układaniem rur lub betonowaniem. Jeżeli podłoże zostanie uszkodzone, rów powinien być kopany głębiej, a miejsce to wypełnione betonem lub zagęszczone strukturalnym materiałem wypełniającym, zgodnie z zaleceniem osoby pełniącej nadzór techniczny.
Nie jest dozwolone rozpoczynanie Robót Stałych na podłożu nośnym bez wcześniejszego uzyskania pisemnej zgody osoby pełniącej nadzór techniczny.
Jeżeli Wykonawca uzna dane podłoże za nieodpowiednie do jego potrzeb, ma wówczas obowiązek powiadomić o tym fakcie osobę pełniącą nadzór techniczny i uzyskać od niego stosowne zalecenia przed wznowieniem prac.
7.3.8 Skały i materiały twarde
Na potrzeby niniejszego Kontraktu skałę definiuje się jako materiał naturalny, który jest tak twardy i ciężki, że w opinii osoby pełniącej nadzór techniczny nie może zostać usunięty zwykłymi metodami kopania ręcznego lub za pomocą maszyn bez szczególnej trudności lub bez wykonania pracy wstępnej polegającej na rozbiciu lub odspojeniu materiału przy użyciu materiałów wybuchowych, młotów pneumatycznych i tym podobnych metod.
Materiał twardy definiuje się jako materiał sztuczny, taki jak mur lub beton, którego twardość w opinii osoby pełniącej nadzór techniczny jest tak duża, że nie może zostać usunięty zwykłymi metodami kopania ręcznego ani za pomocą maszyn bez szczególnych trudności lub bez wykonania pracy wstępnej polegającej na rozbiciu lub odspojeniu materiału.
Wykonanie wyżej wymienionych procedur wstępnych nie uzasadnia samo w sobie zaklasyfikowania robót jako związanych z usunięciem skały lub materiału twardego. Oceny napotkanego materiału uważanego za skałę lub materiału twardego dokona osoba pełniąca nadzór techniczny.
7.3.9 Użycie materiałów wybuchowych
Wszystkie konieczne pozwolenia na użycie materiałów wybuchowych, łącznie z pisemnym zatwierdzeniem osoby pełniącej nadzór techniczny Wykonawca uzyska przed dostarczeniem tych materiałów na Plac Budowy. Materiały wybuchowe należy nabywać, transportować, składować i stosować ściśle według aktualnie obowiązujących przepisów i wytycznych postępowania, zezwolenia zaś powinny być przechowywane na miejscu, do wglądu na życzenie odpowiednich władz.
Robót obejmujących eksplozje nie należy prowadzić poza zwykłymi godzinami pracy, w święta publiczne ani w innych dniach wolnych od pracy, z wyjątkiem sytuacji, gdy udzieli na to zgody osoba pełniąca nadzór techniczny.
W przypadku wykonywania prac w pobliżu budynków i konstrukcji eksplozję należy ograniczać tak, aby szczytowa prędkość cząstek mierzona w dowolnym kierunku w bezpośrednim sąsiedztwie budynku lub konstrukcji nie przekraczała wartości 25 mm na sekundę.
W związku z powyższym Wykonawca zapewni odpowiedni dla Robót objętych Kontraktem firmowy sprzęt monitorujący, złożony z czujnika oraz instrumentu rejestrującego prędkość cząstek. W porozumieniu z dostawcą należy wykazać, że sprzęt jest dokładnie wykalibrowany. Sprzęt powinien być regularnie sprawdzany i konserwowany. Czujnik powinien być umieszczony w dowolnym miejscu budynku lub konstrukcji, w którym dokonany zostanie pomiar prędkości cząstek, odpowiednio do kierunku wybuchu. Wyniki należy rejestrować dla każdego wybuchu z wyjątkiem przypadków, gdy osoba pełniąca nadzór techniczny stwierdzi na piśmie, że taki zapis nie jest konieczny (w zwykłych warunkach decyzja taka może zapaść wyłącznie wtedy, kiedy prace odbywają się z dala od budynków lub konstrukcji, albo podczas stosowania niewielkich ładunków wybuchowych). Powinno się zachować zbiorczy rejestr w zatwierdzonej formie, zawierający zapis szczytowych prędkości cząstek dla wybuchów każdej wielkości ładunku.
W miejscach uzgodnionych z osobą pełniącą nadzór techniczny powinni zostać rozmieszczeni strażnicy, mający za zadanie ostrzeganie ludzi o przeprowadzanych eksplozjach. Należy zainstalować ogrodzenie, siatki i ekrany ochronne (zapobiegające wyrzucaniu szczątków poza teren eksplozji) oraz podjąć stosowne kroki, konieczne lub wymagane przez osobę pełniącą nadzór techniczny albo policję, mające na celu ochronę osób, pojazdów i dóbr materialnych.
Zbliżającą się eksplozję należy sygnalizować dźwiękiem buczka. Sposób ostrzeżenia powinien być wyjaśniony w zawiadomieniu. Również za pośrednictwem ustalonego sygnału buczka należy informować o zakończeniu danej eksplozji.
7.3.10 Wykopy wykonywane ręcznie
Wykopy powinny być wykonywane sprzętem ręcznym w przypadku wystąpienia takiej konieczności z uwagi na ograniczony dostęp, bliskość innych instalacji lub z innych względów. osoba pełniąca nadzór techniczny jest upoważniony do wprowadzenia zakazu użycia koparek lub innych maszyn ciężkich na dowolnym etapie wykonywania robót.
7.3.11 Odwadnianie wykopów
Należy zapobiegać gromadzeniu się wody w wykonywanych wykopach. Odwodnianie wykopów należy wykonywać zgodnie z wymaganiami norm PN-B-06050:1999, PN-B-10736:1997 i PN-S- 02205:1998 i poniższymi wytycznymi.
Metodologia Robót powinna zawierać propozycje dotyczące systemów odwadniających oraz usuwania wody.
Metodologia w zakresie odwodnienia może obejmować wykonanie tymczasowych drenów, rowów odwadniających, drenów odcinających, sączków, studzienek, studni, zastosowanie pomp, igłofiltrów lub innych urządzeń odwadniających i powinna uwzględniać wszystkie materiały i wyposażenie potrzebne do utrzymania zwierciadła wody w sposób stały poniżej poziomu dna wykopu, aż do czasu, gdy Roboty zostaną ukończone.
Szczególną uwagę zwraca się na możliwość wystąpienia zjawiska pływania w przypadku częściowo ukończonych konstrukcji, jeżeli wody gruntowe nie są odpowiednio kontrolowane lub, jeżeli dopuści się do zalania wykopów. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie uszkodzenia lub koszty do poniesienia wynikłe z zaniedbania niniejszego ostrzeżenia.
Wykonawca podejmie wszelkie środki ostrożności, aby zapobiec naruszeniu struktury gruntu w wyniku stosowanego odwodnienia. Systemy odwodnienia gruntu powinny być zaprojektowane i eksploatowane w taki sposób, aby spowodowane przez nie osunięcia gruntu nie uszkodziły pobliskich instalacji i konstrukcji.
Jeżeli zalecenia nie przewidują inaczej, wszystkie igłofiltry, sączki, studzienki i inne tego typu Roboty Tymczasowe winny znajdować się poza terenem przewidzianym na Roboty Stałe, a gdy nie będą już potrzebne, należy je zapełnić zagęszczonym strukturalnym materiałem wypełniającym, zaczynem cementowym lub betonem do poziomu dolnej części tych Robót.
Przed rozpoczęciem odprowadzania wód gruntowych winno się uzyskać pisemne zezwolenie właściwych władz i właścicieli terenu. Wykonawca będzie również przestrzegać obowiązujących lokalnie przepisów. Ponadto bez uzyskania pisemnego zezwolenia nie wolno odprowadzać wód gruntowych do istniejącej instalacji kanalizacyjnej ani do systemu odprowadzenia wód powierzchniowych. Jeżeli udzielone zostanie zezwolenie na wykorzystanie nowych lub istniejących rur, które nie stanowią części czynnej instalacji kanalizacyjnej, należy je wówczas dokładnie oczyścić z mułu i innych odkładających się materiałów oraz naprawić ewentualne uszkodzenia.
Jeżeli zostanie wydane pozwolenie na przetrzymywanie wód gruntowych w stawach, Wykonawca powinien odpowiednio zabezpieczyć stawy ogrodzeniem, a jeśli zajdzie taka konieczność, zapewnić całodobowy nadzór w celu ochrony przed wejściem osób nieupoważnionych. Stawów nie można lokalizować w pobliżu budynków. Należy zastosować zatwierdzone środki zapobiegające rozwijaniu się insektów na powierzchni stawów.
Wykonawca podejmie środki zapobiegające przedostawaniu się wód gruntowych do wnętrza tych elementów, które będą wykorzystywane do transportu wody pitnej.
7.3.12 Geowłóknina – materiały filtracyjne
Materiały filtracyjne zostaną dostarczone w belach o szerokościach właściwych dla wykonywanych robót. Po wykonaniu wykopów i ukształtowaniu podłoża nośnego zgodnie z wymaganym profilem materiał filtracyjny należy rozwinąć nad przygotowanym podłożem z zachowaniem szczególnej ostrożności w przypadku rowów, tak, aby był dokładnie ułożony wzdłuż ścian i na dnie rowu i żeby wykonywane w następnej kolejności ułożenie filtru lub materiału wypełniającego nie powodowało odkształcenia materiału ani jego rozdarcia lub wyciągnięcia przy brzegach rowu i pozostawienia pustych miejsc. Połączenia lub zakładki między sąsiednimi pasami materiału powinny być wykonane zgodnie z zaleceniami producenta. Przejazd pojazdów po materiałach filtracyjnych jest zabroniony.
Każdy uszkodzony fragment materiału należy wyciąć i usunąć, a następnie, po odtworzeniu powierzchni podłoża, zastąpić nowym materiałem nachodzącym na nienaruszone i nieuszkodzone fragmenty szerokością, co najmniej 500 mm na całej długości.
7.3.13 Roboty ziemne przy realizacji przewodów podziemnych
Roboty ziemne związane z realizacją podziemnych przewodów wodociągowych, kanalizacyjnych i technologicznych należy wykonywać w szczególności zgodnie z PN-B- 10736:1997
7.3.14 Roboty ziemne przy wykonywaniu robót drogowych
Wykonywania robót ziemnych związanych z realizacją robót drogowych powinno w szczególności spełniać wymagania podane w PN-S-02205:1998.
7.3.15 Przywrócenie stanu pierwotnego terenów nieutwardzonych
Przywrócenie do stanu pierwotnego obszarów uprzednio oczyszczonych, które nie zostały utwardzone i pokryte nawierzchnią, oznacza przywrócenie gruntu do stanu nie gorszego [równego lub lepszego] niż stan istniejący przed przejęciem terenu.
Jeżeli osoba pełniąca nadzór techniczny nie zleci inaczej, tymczasowe przywrócenie terenu do stanu pierwotnego należy ukończyć w ciągu siedmiu dni po zasypaniu wykopów.
7.3.16 Kontrola jakości
Wymagania ogólne dotyczące Kontroli jakości Robót podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
7.3.17 Kontrole i badania laboratoryjne
Badania laboratoryjne muszą obejmować sprawdzenie podstawowych cech materiałów podanych w niniejszej specyfikacji oraz wyspecyfikowanych we właściwych Normach lub Aprobatach Technicznych, a częstotliwość ich wykonania musi pozwolić na uzyskanie wiarygodnych i reprezentatywnych wyników dla całości wybudowanych lub zgromadzonych materiałów. Wyniki badań Wykonawca przekazuje osobie pełniącej nadzór techniczny do akceptacji.
Badania kontrolne obejmują cały proces budowy.
7.3.18 Badania jakości robót w czasie budowy.
Badania jakości robót w czasie ich realizacji należy wykonywać zgodnie z wytycznymi właściwych WTWiOR oraz wymaganiami zawartymi w Normach i Aprobatach Technicznych dla materiałów i systemów technologicznych.
W szczególności, kontrolę jakości robót ziemnych należy prowadzić zgodnie z wymaganiami: PN-B-06050:1999, PN-B-10736:1997 i PN-S-02205:1998.
7.3.19 Odbiór robót
Ogólne wymagania w zakresie odbioru robót podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
7.3.20 Inspekcje robót zanikających i ulegających zakryciu
W zakresie robót ziemnych inspekcji robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają w szczególności:
• przygotowanie terenu,
• podłoże gruntowe pod fundamenty konstrukcji lub nasyp,
• dno wykopu przygotowane do wykonania podłoża przewodu,
• zagęszczenie poszczególnych warstw gruntów w nasypie lub zasypki.
7.3.21 Próby Końcowe
W ramach Prób końcowych należy wykonać w szczególności:
• sprawdzenie dokumentacji powykonawczej w zakresie kompletności i uzyskanych wyników badań laboratoryjnych,
• sprawdzenie robót pomiarowych w zakresie zgodności z dokumentacją projektową,
• sprawdzenie wykonania wykopów i nasypów pod względem wymaganych parametrów wymiarowych i technicznych,
• sprawdzenie zabezpieczenia wykonanych robót ziemnych,
• przeprowadzenie ewentualnych badań dodatkowych.
7.3.22 Przepisy związane
Normy
PN-B-06050:1999 Geotechnika - Roboty ziemne - Wymagania ogólne PN-B-10736:1997 Roboty ziemne Wykopy otwarte dla przewodów
wodociągowych i kanalizacyjnych Warunki techniczne wykonania
PN-S-02205:1998 Drogi Samochodowe – Roboty ziemne – Wymagania i badania PN-EN 1610:2002 Budowa i badania przewodów kanalizacyjnych
PN-EN 197-1:2002 Cement Część 1: Skład, wymagania i kryteria zgodności
dotyczące cementów powszechnego użytku
PN-86/B-02480 Grunty budowlane – Określenia symbole podział i opis gruntów PN-B-04452:2002 Geotechnika – Badania polowe
PN-88/B-04481 Grunty budowlane - Badania próbek gruntu
PN-EN 1097-5:2001 Badanie mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw.
Część 5: Oznaczanie zawartości wody przez suszenie w suszarce z wentylacją
BN-64/8931-02 Drogi samochodowe. Oznaczanie modułu odkształcenia
nawierzchni podatnych i podłoża przez obciążenie płytą
BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równości nawierzchni planografem i łatą
BN-77/8931-12 Oznaczanie wskaźnika zagęszczenia gruntu
PN-EN-298-1:1999 Rury i kształtki kamionkowe i ich podłączenie do sieci
drenażowej i kanalizacyjnej. Wymagania.
PN-91/B-06716 Kruszywa mineralne. Piaski i żwiry filtracyjne. Wymagania
techniczne.
PN-B-11111:1996 Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Żwir i mieszanki.
PN-B-11113:1996 Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni
drogowych. Piasek.
PN-EN-932-1:1999 Badania podstawowych własności kruszyw. Metody pobierania próbek.
PN-78/B-06714 Kruszywa mineralne. Badania. Inne aktualne PN (EN-PN)
Inne przepisy
1. WTWiOR – Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót – ITB,
2. Wytyczne projektowania i wykonania przesłon przeciwfiltracyjnych i pionowych ścian w podłożu przy zastosowaniu zawiesin tiksotropowych wg ITB Warszawa, 1971r.
7.4 Roboty betonowe i żelbetowe
7.4.1 Przedmiot Specyfikacji
Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania robót betonowych i żelbetowych dla Budowa Biogazowi Rolniczej o mocy 0,5 MW energii elektrycznej i 0,7 energii cieplnej
7.4.2 Zakres stosowania
Specyfikacja techniczna stanowi integralną część Programu funkcjonalno-użytkowego i jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót stanowiących przedmiot zamówienia
7.4.3 Zakres robót
Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót betonowych i
żelbetowych związanych z budową obiektów budowlanych.
7.4.4 Określenia podstawowe
1) Stosunek kruszywa do cementu - stosunek masy całkowitego kruszywa do masy cementu w mieszance betonowej.
2) Partia - ilość betonu mieszanego w pojedynczym cyklu pracy mieszarki okresowej albo ilość betonu towarowego dowiezionego ciężarówką, albo ilość rozładowana w czasie jednej minuty z mieszarki betonu.
3) Zawartość cementu - wyrażona w kilogramach masa cementu zawartego w jednostce sześciennej świeżego, w pełni zagęszczonego betonu.
4) Materiały cementytowe:
a) CEM I - cement portlandzki zwykły,
b) CEM II/B-S - cement portlandzki żużlowy,
c) CEM III - cement żużlowy,
d) CEM I .. MSR - cement portlandzki umiarkowanie odporny na siarczany,
e) CEM I .. HSR - cement portlandzki odporny na siarczany,
f) ggbfs - granulowany żużel wielkopiecowy,
g) pfa - popiół lotny.
5) Wytrzymałość charakterystyczna - wartość wytrzymałości, poniżej której powinno się znaleźć 5% populacji wszystkich możliwych oznaczanych wytrzymałości betonu o rozważanej objętości.
6) Beton projektowany - beton, którego wymagane właściwości i dodatkowe cechy są podane producentowi odpowiedzialnemu za dostarczenie betonu zgodnego z wymaganymi właściwościami i dodatkowymi cechami.
7) Całkowita zawartość wody - woda dodana oraz woda już zawarta w kruszywie i znajdująca się na jego powierzchni oraz woda w domieszkach i dodatkach zastosowanych w postaci zawiesin jak również woda wynikająca z dodania lodu lub naparzania.
8) Klasa betonu - sposób opisu określonej własności betonu. W przypadku mieszanek projektowanych klasa betonu jest określona za pomocą liczby określającej jego charakterystyczną 28-dniową wytrzymałość kostkową wyrażoną w N/m m2 przy 20ºC ±1ºC. W przypadku mieszanek zalecanych klasa jest określona za pomocą liczby, która przedstawia
w warunkach zwykłych (ale nie kontraktowych) charakterystyczną 28-dniową wytrzymałość kostkową wyrażoną w N/m m2.
9) Margines - wielkość, o którą średnia wytrzymałość przekracza wytrzymałość charakterystyczną.
10) Wartość maksymalna współczynnika woda/cement - najwyższa wartość stosunku wody do cementu określona normą PN-EN 206-1:2003 „Beton. Cz.1: Wymagania, wykonywanie, produkcja i zgodność.”
11) Współczynnik w/c - dozwolony do zastosowania w mieszance betonowej.
12) Minimalna zawartość cementu - najniższa średnia zawartość cementu, dopuszczona do użycia w mieszance betonowej określona normą PN-EN 206-1:2003.
13) Mieszanka zalecana - mieszanka betonowa, której proporcje składników zostały określone wcześniej.
14) Beton towarowy - beton dostarczony w stanie mieszanki betonowej przez osobę lub jednostkę nie będącą użytkownikiem. W znaczeniu niniejszego opisu betonem towarowym jest również: 1) beton produkowany przez użytkownika poza miejscem budowy, 2) beton produkowany na miejscu budowy ale nie przez użytkownika.
15) inne definicje podane w PN-EN 206-1:2003 i PN-EN 197-1:2002.
7.4.5 Materiały
Ogólne wymagania dotyczące Materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
Materiały stosowane przy betonowaniu nie powinny zawierać żadnych substancji szkodliwych mogących pogarszać wytrzymałość lub trwałość betonu.
7.4.6 Woda do betonowania
Wykonawca winien zapewnić doprowadzenie wystarczającej ilości wody o jakości spełniającej warunki jakościowe określone w niniejszym punkcie, potrzebnej w związku z wykonywaniem następujących prac:
• płukanie kruszywa
• wytwarzanie betonu
• pielęgnowanie świeżo ułożonej masy betonowej.
Wodę na potrzeby związane z betonowaniem Wykonawca winien pobierać z zatwierdzonego
źródła.
Próbki wody nie mniejsze niż 5 litrów Wykonawca winien pobrać w obecności osoby pełniącej nadzór techniczny, zamknąć i wysłać do analizy do zaakceptowanego, niezależnego laboratorium, zarówno przed zatwierdzeniem danego źródła wody, jak i okresowo, w czasie korzystania z niego. Nie wolno korzystać z żadnego źródła wody do czasu, aż wymagana analiza wykaże, że pochodząca z niego woda nadaje się do celów związanych z betonowaniem.
Analiza wody obejmuje:
✓ analizę chemiczną wody, określającą jej zasadowość, odczyn pH oraz stężenia wapnia, magnezu, potasu, sodu, siarczanów i chlorków,
✓ analizę fizyczną wody, określającą jej przewodność elektryczną właściwą, zawiesinę, barwę i zapach,
✓ testy porównawcze, dotyczące początkowych czasów tężenia oraz wytrzymałości na ściskanie zaczynów cementowych przygotowywanych w połączeniu z wodą pochodzącą ze wskazanego źródła oraz z wodą destylowaną.
Poniżej wyszczególniono warunki, które decydują, że woda pochodząca z danego źródła nie nadaje się do betonowania:
• całkowita zawiesina przekraczająca 2000 mg/l
• zawartość jonów chlorkowych przekraczająca 500 mg/l
• siarczany mierzone jako trójtlenek siarki w ilości przekraczającej 1000 mg/l
• węglany alkaliczne i wodorowęglany w ilości przekraczającej 1000 mg/l
• obecność materii organicznej, wskazywana przez barwę lub zapach
• w testach porównawczych z użyciem wody destylowanej – zmiany początkowych czasów tężenia przekraczające 30 minut albo ograniczenia wytrzymałości na ściskanie przekraczające 10%.
Niezależnie od powyższego, wodę stosowaną do betonowania Wykonawca winien ująć w zakres oceny całkowitej zawartości chlorków i siarczanów w proponowanej mieszance betonowej.
7.4.6.1 Woda zarobowa.
Przydatność wody zarobowej oraz wody z recyklingu z produkcji betonu ustala się zgodnie z prPN-EN 1008.
7.4.7 Cement
7.4.7.1 Cement – wymagania, odbiór, pobieranie próbek i badanie
Wykonawca winien stosować cementy: portlandzki CEM I, portlandzki wieloskładnikowy CEM II/B-S 32,5R,42,5R lub hutniczy CEM III/A 32,5 lub 42,5, spełniający normy PN-EN 197-1 i PN EN 197-2.oraz wszelkie wymagania dodatkowe wynikające z treści Wymagań Pełnomocnika Zamawiającego.
Nie wolno używać cementów bardzo szybko wiążących, szybko wiążących, cementów siarczanowych ani cementów o wysokiej zawartości tlenku glinowego i cementów zawierających chlorek wapniowy.
Charakterystyki wydajności cementu nie mogą wymagać nadmiernej zawartości cementu ani być powodem powstawania albo nadania jakichkolwiek niepożądanych właściwości świeżemu lub stwardniałemu betonowi mimo widocznej zgodności z niniejszą specyfikacją.
Niezależnie od informacji wymienionej w ramach Wymagań Ogólnych Zamawiającego, Wykonawca winien uzupełnić w odniesieniu do każdego wskazanego źródła i rodzaju cementu. Informacje zawarte w wyżej wymienionym wykazie Wykonawca winien przekazać do każdego zakładu produkcyjnego, z którego dany producent będzie dostarczał cement.
Wykonawca winien wskazać pierwszorzędne i drugorzędne źródła wymaganych cementów. Na Plac Budowy można sprowadzać wyłącznie cement pochodzący z zatwierdzonego źródła. Zabrania się używania innego cementu podczas wykonywania Robót Tymczasowych lub Stałych.
Jeżeli zażąda tego osoba pełniąca nadzór techniczny, typową próbkę aktualnie wytwarzanego cementu pochodzącego od każdego ze wskazanych producentów i z każdego zakładu produkcyjnego Wykonawca winien poddać pełnemu badaniu (łącznie z potencjalnym składem mieszanki, opartym na analizach anionowych i kationowych), przeprowadzonemu w zaakceptowanym, niezależnym laboratorium, zgodnie z przyjętą normą, a wyniki badań Wykonawca winien dołączyć do odpowiedniego wniosku.
Na Plac Budowy nie wolno sprowadzać cementu przed zakończeniem wyżej opisanych procedur akceptacyjnych i uzyskaniem zatwierdzenia dla danego źródła.
Cement Wykonawca winien dostarczać na Plac Budowy w partiach wielkości wystarczającej, aby zapewnić ciągłość prac związanych z betonowaniem przez cały czas ich wykonywania.
Jeżeli nie zostanie wydane pisemne zezwolenie na przywóz cementu luzem, producent ma obowiązek pakowania cementu w worki zaprojektowane w taki sposób, aby uniknąć zanieczyszczenia materiału oraz zminimalizować niekorzystny wpływ wilgotności i nadmiernego zawilgocenia materiału podczas transportu i przechowywania. Wykonawca winien dostarczyć dwa nieużywane worki do zbadania i zatwierdzenia przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Worki Wykonawca winien oznaczyć napisami zawierającymi nazwę producenta, nazwę firmową (jeżeli dotyczy), nazwę zakładu produkcyjnego, rodzaj cementu, normę, zgodnie z którą został on wyprodukowany, oraz datę lub kod daty produkcji.
W sytuacji, gdy proponuje się dostawy cementu luzem, Wykonawca winien ustalić szczegóły dotyczące składowania cementu poza Placem Budowy oraz postępowanie przy przeładunku. Wykonawca winien również umożliwić osobie pełniącej nadzór techniczny przeprowadzenie kontroli koniecznej do zatwierdzenia wyżej wymienionych szczegółów.
Partie cementu powinny być zużywane w kolejności ich dostarczenia.
Niedozwolone jest mieszanie różnych typów i gatunków cementu używanych podczas wykonywania Robót.
Każda dostarczana partia cementu musi posiadać certyfikat zawierający poniższe informacje:
✓ średnie wyniki badań masy cementu danej partii, przeprowadzonych przez producenta, łącznie ze składem chemicznym oraz właściwościami fizycznymi, określonymi zgodnie z zatwierdzoną specyfikacją dotyczącą badania cementu,
✓ datę produkcji, datę wysyłki z zakładu oraz datę planowanej dostawy na Plac Budowy.
Niedozwolone jest używanie cementu po upływie sześciu miesięcy od daty produkcji albo po składowaniu go przez okres przekraczający trzy miesiące. W takim przypadku cement Wykonawca winien powtórnie zbadać i sprawdzić, czy spełnia odpowiednie normy. Świadectwo powtórnej próby zachowuje ważność wyłącznie na okres kolejnych sześciu miesięcy.
Cementu, który zostanie uznany przez osobę pełniącą nadzór techniczny za nie nadający się do wykorzystania, nie wolno w żadnym wypadku użyć i Wykonawca winien go bezzwłocznie usunąć z Placu Budowy.
Próbki cementu Wykonawca winien pobierać na życzenie w obecności osoby pełniącej nadzór techniczny, a badania wykonywać w zaakceptowanym niezależnym laboratorium. Ponadto osoba pełniąca nadzór techniczny powinien mieć zapewniony stały dostęp do magazynu cementu.
7.4.7.2 Magazynowanie cementu
Cement Wykonawca winien przekazać do magazynu bezzwłocznie po jego odbiorze na Placu Budowy.
Przed rozpoczęciem przyjmowania dostaw cementu na Placu Budowy Wykonawca winien zatwierdzić i wdrożyć instrukcję postępowania dotyczącą magazynowania cementu.
Cement pakowany w workach Wykonawca winien magazynować w zamkniętym budynku z nieprzepuszczalnymi bitumicznymi (lub betonowymi) podłogami, znajdującymi się na wysokości wystarczającej do zapobieżenia wchłaniania wilgoci. Podłogi muszą być w sposób ciągły utrzymywane w czystości.
Worki powinny być składowane blisko siebie w celu ograniczenia cyrkulacji powietrza, jednakże nie mogą stykać się ze ścianami zewnętrznymi.
Każdą partię i rodzaj cementu Wykonawca winien przechowywać osobno w celu ułatwienia dostępu, identyfikacji, dokonywania kontroli i pobierania próbek.
Jeżeli cement pakowany w workach jest przechowywany w silosie, Wykonawca winien go do niego wsypywać, przepuszczając przez sito o oku 6 mm, przyspawane lub przymocowane do silosu śrubami i zakrywające cały przekrój wlotu leja zasypowego.
Cement przechowywany w silosach Wykonawca winien odpowiednio zabezpieczyć przed deszczem, wilgocią i rosą. Wykonawca winien również uszczelnić wszystkie otwory załadowcze i rozładowcze silosów. Jeżeli narzucają to lokalne warunki klimatyczne, system napowietrzania silosu powinien być wyposażony w osuszacze.
7.4.8 Kruszywo
7.4.8.1 Kruszywo – źródła, odbiór, pobieranie próbek i badanie
Wykonawca winien wskazać pierwszorzędne i drugorzędne źródła zaopatrzenia w kruszywo grube i kruszywo drobne.
W zwykłych warunkach do oceny wniosku o zatwierdzenie wskazanego źródła kruszywa osoba pełniąca nadzór techniczny będzie wymagał by:
✓ udać się z Wykonawcą do źródła, z którego pochodzi kruszywo, w celu zbadania rodzaju złoża, metod wydobywania, składowania, przeładunku oraz kontroli jakości,
✓ nadzorować pobieranie próbek kruszywa (zgodnie z przyjętą normą), zarówno w miejscu wydobycia, jak i na hałdach składowych,
✓ kontrolować analizy fizyczne, chemiczne i petrologiczne próbek, przeprowadzane przez zaakceptowane niezależne laboratorium.
Nie wolno sprowadzać na Plac Budowy żadnego kruszywa przed zakończeniem wyżej opisanych procedur akceptacyjnych i uzyskaniem zatwierdzenia dla danego źródła kruszywa.
Po zatwierdzeniu źródła kruszywa Wykonawca winien pobrać reprezentatywne próbki każdego typu kruszywa i pozostawić na Placu Budowy jako materiał odniesienia.
Świeże próbki Wykonawca winien pobierać i analizować regularnie przez cały czas trwania Kontraktu, co pozwoli na wykazanie niezmiennej jakości i zgodności z Wymaganiami Pełnomocnika Zamawiającego. Częstotliwość pobierania próbek będzie uzależniona od ciągłej zgodności próbek z wymaganiami, wykazywanej przez wyniki przeprowadzanych analiz.
7.4.8.2 Ogólne wymagania dotyczące kruszywa
Kruszywo Wykonawca winien pozyskiwać w drodze przetwarzania materiału naturalnego pochodzącego ze źródeł zatwierdzonych przez osobę pełniącą nadzór techniczny.
Kruszywo musi być wolne od szkodliwych zanieczyszczeń, takich jak substancje organiczne, ziemia, muł, glina, ił, łupki lub rozłożona skała. Wszystkie rodzaje kruszywa muszą być twarde, wytrzymałe i trwałe i nie mogą zawierać szkodliwego materiału, mogącego negatywnie wpłynąć na wytrzymałość i trwałość betonu lub powodować korozję osadzonej w nim stali.
Kruszywo nie powinno zawierać żadnych materiałów, które mogą powodować przebarwienia lub w inny sposób wpływać na wygląd betonowych powierzchni.
W przypadku, gdy kruszywo zawiera odmiany krzemionki podatne na reakcję z alkaliami (Na2O i K2O pochodzącymi z cementu lub innych źródeł), Wykonawca winien podjąć działania w celu zapobieżenia szkodliwej reakcji alkalia – krzemionka stosując postępowanie o ustalonej skuteczności.
7.4.8.3 Kruszywa drobne
Kruszywo drobne musi spełniać wymagania zawarte w PN-EN 12620.
Kruszywo drobne może stanowić piasek pochodzenia naturalnego, piasek wytwarzany z kruszonej skały albo połączenie obu. Określenie „piasek wytwarzany z kruszonej skały” nie obejmuje miału z kruszonej skały, który jest produktem ubocznym powstającym podczas produkcji kruszywa grubego.
Łączenie piasku naturalnego i piasku kruszonego jest dozwolone wyłącznie wówczas, gdy partie obydwu rodzajów materiałów są sporządzane oddzielnie oraz gdy każdy materiał z osobna spełnia wymagania niniejszej specyfikacji. Ponadto dokumentacja pełnowymiarowych prób porównawczych na miejscu musi w sposób jasny wskazywać, że kruszywo drobne łączone pozwala na uzyskanie lepszych betonów niż w przypadku użycia tylko jednego typu kruszywa drobnego.
Zawartość materii organicznej w kruszywie drobnym Wykonawca winien określić zgodnie z przyjętą standardową procedurą testowania. Na podstawie mieszanek próbnych osoba pełniąca nadzór techniczny zdecyduje, czy niespełnienie ograniczeń nałożonych przez przyjętą normę stanowi wystarczające uzasadnienie odrzucenia danej partii.
7.4.8.4 Kruszywo grube
Kruszywo grube musi spełniać wymagania zawarte w normie PN-EN 12620.
Kruszywo grube może stanowić żwir pochodzenia naturalnego, żwir łamany albo grys łamany, które Wykonawca winien przygotować w postaci jednofrakcyjnej i wymieszać w celu stworzenia wymaganych klas nominalnych.
W przypadku gdy kruszywo składa się z mieszanki materiału naturalnego i kruszonego, proporcja cząstek pochodzenia naturalnego (nie kruszonych) nie może się różnić więcej niż o 10% od tej samej proporcji w kruszywach zastosowanych w próbach porównawczych o pełnym zakresie, wykonywanych na miejscu i zatwierdzanych później.
7.4.8.5 Sortowanie kruszyw
Kruszywo grube Wykonawca winien przygotowywać, składować i dzielić na partie jednofrakcyjne, a gdy zostanie to zatwierdzone, kruszywo grube o ciągłej krzywej przesiewu można wykorzystać do betonu stosowanego w małych elementach oczyszczalni albo do niewielkich partii betonu.
W przypadku betonu zawierającego kruszywo o nominalnej maksymalnej wielkości ziarna 32 mm, Wykonawca winien wymieszać nie mniej niż trzy rodzaje kruszywa grubego jednofrakcyjnego. Podobnie w przypadku kruszywa o nominalnej maksymalnej wielkości ziarna 16 mm – Wykonawca winien wymieszać nie mniej niż dwie klasy kruszywa jednofrakcyjnego.
7.4.8.6 Magazynowanie i transport kruszywa
Wszystkie rodzaje kruszywa Wykonawca winien przerabiać, transportować, składać na hałdach, przeładowywać i rozdzielać na partie w taki sposób, aby materiał nie uległ zanieczyszczeniu ani nie został w inny sposób uszkodzony pod względem fizycznym lub chemicznym.
Miejsca przeznaczone na składowanie kruszywa w hałdach powinny być wyłożone płytami z betonu albo posiadać nawierzchnię asfaltową. Tak wyłożony teren powinien obejmować miejsce, gdzie planowany jest przeładunek lub transport materiału. Teren ten Wykonawca winien utrzymywać w czystości, co pozwoli zapobiec zanieczyszczeniu kruszywa ziemią podczas przenoszenia go lub wykonywania innych czynności. Nawierzchnia musi być wystarczająco mocna, aby wytrzymać wszystkie czynności w czasie jej użytkowania.
W sytuacjach, gdy kruszywo może być narażone na nadmierne zanieczyszczenie materiałem unoszonym przez wiatr, Wykonawca winien przygotować zasłony od wiatru lub materiał do przykrycia hałd.
Na Placu Budowy lub w miejscu, z którego jest ono sprowadzane, Wykonawca winien przechowywać zapas sprawdzonego i zatwierdzonego kruszywa, wystarczający do zapewnienia nieprzerwanego prowadzenia prac.
Niedopuszczalne jest ogólne lub miejscowe osadzanie się miałkiego materiału ani innych zanieczyszczeń na hałdach kruszywa. Taka sytuacja może spowodować podjęcie przez osobę pełniącą nadzór techniczny decyzji o odrzuceniu danego kruszywa.
Kruszywa, które uległy segregacji lub zanieczyszczeniu albo też z innych względów nie spełniają wymagań niniejszej specyfikacji, Wykonawca winien odrzucić i usunąć z Placu Budowy. Przetworzone kruszywa można przekazać do powtórnej akceptacji.
Może zajść konieczność powtórnej obróbki i/lub płukania kruszywa na miejscu, jeżeli:
metody pracy producenta kruszywa nie dają osobie pełniącej nadzór techniczny pewności, że pochodzące od niego produkty końcowe będą niezmiennie spełniały wymagania niniejszej specyfikacji
lub
w wyniku przenoszenia, transportu, lub składowania kruszywo podlega zmianom niemożliwym do przyjęcia.
7.4.9 Zbrojenie stalowe
7.4.9.1 Wymagania dotyczące zbrojenia stalowego
Stal do zbrojenia betonu powinna spełniać wymagania określone w normach PN-89/H-84023 i PN-82/H-93215.
Jeżeli w Wymaganiach Zamawiającego nie zalecono inaczej, wykonane fabrycznie spawane stalowe zbrojenie betonu musi spełniać warunki przyjętej normy odnośnie do materiału zbrojenia i powinno być wytwarzane zgodnie z odpowiednią normą. Materiał zbrojenia Wykonawca winien dostarczyć na Plac Budowy w płaskich arkuszach chyba, że Wymagania Zamawiającego stanowią inaczej.
Do każdej wysyłanej na Plac Budowy partii prętów oraz materiału zbrojenia Wykonawca winien dołączyć standardowy certyfikat próby partii wykonanej przez producenta stali. Certyfikat powinien zawierać: analizę wytopu dostarczanej stali, wartość równoważnika węglowego, wyniki prób rozciągania i zginania oraz odkształconych prętów, a także znak toczenia walcowni. Każdy krąg lub wiązka prętów stali dostarczanej na budowę powinna być zaopatrzona, co najmniej w dwie przywieszki, na których należy podać w sposób trwały: znak wytwórczy, średnice nominalną, znak stali, numer wytopu lub partii, znak obróbki cieplnej.
Dostarczoną na budowę każdą partię stali zbrojeniowej należy poddać kontroli sprawdzając: zgodność atestu z zamówieniem oraz cechami oznaczonymi na przywieszkach załączonych do kręgów i wiązek prętów. Ponadto, należy sprawdzić wygląd powierzchni, wymiary, masę oraz prostoliniowość prętów dostarczonych w wiązkach.
Ponadto może być wymagane przeprowadzenie niezależnego pobrania próbek i testowania dostarczonego na Plac Budowy zbrojenia.
Do wiązania zbrojenia stalowego Wykonawca winien używać drutu z wyżarzonej stali o średnicy 1,6 mm.
7.4.9.2 Przechowywanie, czyszczenie i zabezpieczenie zbrojenia stalowego
Zbrojenie Wykonawca winien przechowywać na drewnianych podporach na nieprzepuszczalnym, gęstym betonie lub nawierzchni bitumicznej przygotowanej specjalnie do tego celu. Płyty muszą być wolne od pyłu, piasku, gleby lub innych materiałów, które mogą przedostać się na teren składowania niesione wiatrem, w wyniku odbywającego się ruchu kołowego lub pieszego albo w inny sposób. Wymagania te znajdują zastosowanie zarówno w odniesieniu do miejsc wyznaczonych na zginanie i oczyszczanie zbrojenia, jak i do punktów przechowywania zbrojenia prefabrykowanego. Wykonanie podłoża z betonu lub płyt bitumicznych Wykonawca winien zakończyć przed przyjęciem pierwszych partii zbrojenia na Plac Budowy.
Podczas montażu zbrojenie musi być oczyszczone z luźnej zgorzeliny walcowniczej i rdzy, nie może też być zanieczyszczone smarami, brudem, olejem, farbą, glebą, siarczanami, chlorkami ani innymi substancjami mogącymi pogorszyć właściwości spajające lub zapoczątkować albo nasilić korozję zbrojenia.
Przed rozpoczęciem betonowania Wykonawca winien poddać zbrojenie kontroli końcowej, a w przypadku stwierdzenia jakichkolwiek braków i wad naprawić je, stosując zatwierdzoną przez osobę pełniącą nadzór techniczny metodę.
W środowisku, w którym stężenie soli w atmosferze może z dużym prawdopodobieństwem prowadzić do niedopuszczalnego zanieczyszczenia zbrojenia przez wywołujący korozję pył niesiony przez wiatr oraz opad rosy, Wykonawca winien wykonać wszystkie dodatkowe kroki wyszczególnione poniżej.
Przed użyciem zbrojenia Wykonawca winien z niego usunąć całą rdzę poprzez pneumatyczne oczyszczanie strumieniowo-ścierne. Mniej więcej jeden dzień po oczyszczeniu zbrojenie powinno zostać poddane kontroli. Jeżeli pojawią się nowe ogniska rdzy, proces oczyszczania zbrojenia Wykonawca winien powtórzyć.
Po pneumatycznym oczyszczaniu strumieniowo-ściernym, przed montażem i w czasie, kiedy zbrojenie nie jest transportowane, Wykonawca winien je osłonić szczelnym, nieprzepuszczalnym zabezpieczeniem.
Po zakończeniu prac montażowych zbrojenie Wykonawca winien osłonić nieprzepuszczalnym zabezpieczeniem i, jeżeli zalecenia nie przewidują inaczej, zabetonować je w ciągu trzech dni od rozpoczęcia montażu.
Pręty zbrojeniowe wystające z wcześniej położonego betonu, np. drągi rozruchowe, Wykonawca winien osłonić szczelnym, nieprzepuszczalnym zabezpieczeniem.
Wykonawca winien zapewnić ścisłą kontrolę w celu zapobieżenia zanieczyszczeniu zbrojenia przez chodzących po nim robotników.
Przed rozpoczęciem betonowania Wykonawca winien usunąć wszelkie ogniska rdzy poprzez czyszczenie szczotką metalową lub pneumatyczne oczyszczanie strumieniowo-ścierne.
7.4.10 Domieszki do betonów
Chemiczne domieszki do betonów winny spełniać wymagania normy PN-EN 934-2:2002 Domieszki do betonów a ich stosowanie winno być zgodne z wymogami określonymi w normie PN-EN 206-1:2003.
Domieszki Wykonawca winien zastosować w celu:
- zwiększenia urabialności betonu bez zwiększania stosunku wody do cementu, uzyskania kontrolowanego i ograniczonego opóźnienia tężenia betonu,
- zwiększenia trwałości betonu,
- ograniczenia odsączania wody i związanego z tym osiadania i pękania betonu.
Bez pisemnego zalecenia lub zgody osoby pełniącej nadzór techniczny nie wolno stosować domieszek do betonów i cementów zawierających dodatki.
Jeżeli nie przewiduje tego dokumentacja projektowa, zgoda na zastosowanie domieszek nie zostanie wydana, chyba że dowiedzie się wyraźnych korzyści technicznych płynących z ich użycia, jakich nie można uzyskać, stosując zwykłe składniki mieszanki betonowej.
Do betonu można dodawać wyłącznie domieszki płynne. Muszą one spełniać przyjęte normy, nie mogą zawierać chlorków ani innych substancji mogących mieć negatywny wpływ na trwałość lub właściwą pracę betonu.
Niedozwolone jest stosowanie domieszek nadmiernie hamujących lub przyspieszających czas tężenia betonu.
Stosowanie domieszek wykorzystywanych do produkcji betonu płynnego oraz domieszek dodawanych w miejscu lania betonu będzie dozwolone wyłącznie w szczególnych okolicznościach, gdy wykazane zostaną wyraźne korzyści techniczne płynące z ich użycia.
Gęstość betonu zawierającego domieszki napowietrzające nie może być mniejsza niż o 5% w stosunku do betonu nie zawierającego domieszek napowietrzających i produkowanego na bazie tych samych kruszyw i z tą samą zawartością wody.
Domieszki Wykonawca winien przechowywać i stosować ściśle według zaleceń producenta.
Na potrzeby związane z zatwierdzeniem Wykonawca winien przekazać osobie pełniącej nadzór techniczny następujące informacje:
a) wielkość dozowania,
b) charakterystyczne szkodliwe efekty dodania zbyt małej dawki lub przedawkowania, jeżeli takie istnieją,
c) nazwę (nazwy) chemiczne głównych składników aktywnych domieszki,
d) potwierdzenie, że domieszka jest wolna od chlorków,
e) deklarowaną przez producenta zawartość alkaliów rozpuszczalnych w kwasie, wyrażoną jako równoważny tlenek sodu do masy,
f) stwierdzenie, czy domieszka powoduje napowietrzanie betonu przy zastosowaniu jej w ilości zalecanej przez producenta,
g) termin ważności i warunki, w jakich Wykonawca winien przechowywać domieszki. Ponadto właściwość i skuteczność domieszki Wykonawca winien sprawdzić, przygotowując zaroby kontrolne z cementami, kruszywami i innymi materiałami stosowanymi w pracach budowlanych.
Jeżeli zachodzi konieczność równoczesnego użycia dwóch lub większej ilości domieszek w tej samej mieszance betonowej, Wykonawca winien wówczas dostarczyć danych do oceny ich wzajemnego oddziaływania i zapewnienia ich zgodności. Przydatność tę Wykonawca winien sprawdzić w badaniach wstępnych.
Zabronione jest w produkcji betonu towarowego stosowanie równoczesne domieszek do betonu różnych producentów.
7.4.11 Rodzaje betonów, mieszanki projektowane
7.4.11.1 Zagadnienia ogólne
Dla każdego klasy i typu betonu objętego Kontraktem Wykonawca winien przygotować instrukcje postępowania obejmujące:
a) określenie metody projektowania mieszanki przez odniesienie do uznanej, udokumentowanej metody projektowej. Projektowane łączne proporcje Wykonawca winien oprzeć na zmierzonych, a nie na założonych gęstościach względnych,
b) proponowane proporcje mieszanki wraz z wszystkimi proponowanymi domieszkami oraz – w przypadku nowych instalacji do dzielenia na partie – z wynikami wstępnych badań partii,
c) wyniki badań mieszanek próbnych, mających wykazać, że proponowana mieszanka spełnia wymagania niniejszej specyfikacji dotyczące wytrzymałości i urabialności.
Instrukcje postępowania Wykonawca winien zatwierdzić przed rozpoczęciem układania betonu. Każda zmiana źródła, jakości albo proporcji któregokolwiek z materiałów zastosowanych w mieszance powoduje konieczność przygotowania nowej instrukcji postępowania.
7.4.11.2 Beton towarowy
Beton towarowy musi spełniać wymagania Wymagań Pełnomocnika Zamawiającego. Zabrania się stosowania betonu towarowego bez wcześniejszego zatwierdzenia.
Wytwórnia betonu towarowego musi mieć możliwości ciągłej produkcji betonu, zgodnie z wymaganiami niniejszej specyfikacji, oraz potencjał do zaspokojenia codziennego zapotrzebowania betonu w związku z realizacją Robót.
Praca wytwórni musi odbywać się według procedur formalnej kontroli jakości oraz gwarancji jakości. Procedury te powinny być udostępniane inspekcji na życzenie. Osoba pełniąca nadzór techniczny musi mieć upoważnienie do wejścia do wytwórni w czasie swych zwykłych godzin pracy.
Jeżeli zalecenia nie przewidują inaczej, beton towarowy Wykonawca winien transportować w betoniarkach na samochodach ciężarowych, spełniających przyjęte normy.
Zabrania się dodawania wody do mieszanki po odjeździe z zakładu produkującego beton towarowy, chyba że wyrazi na to zgodę osoba pełniąca nadzór techniczny.
Dozwolone jest przywożenie betonu towarowego wyłącznie z jednej wytwórni.
W przypadku każdej dostarczanej partii betonu przed rozładowaniem betonu w punkcie przyjęcia Wykonawca winien przedłożyć dokumenty dostawy zawierające co najmniej następujące informacje:
• nazwę lub numer składu betonu towarowego,
• numer serii dokumentu dostawy,
• datę,
• numer betonowozu,
• nazwę nabywcy,
• nazwę i lokalizację miejsca budowy,
• gatunek lub opis mieszanki betonu, łącznie z minimalną zawartością cementu, jeżeli została określona,
• określoną urabialność,
• typ cementu,
• maksymalną nominalną wielkość ziarna kruszywa,
• rodzaj lub nazwę domieszki, jeżeli została dodana,
• ilość betonu w metrach sześciennych,
• godzinę załadunku.
• W dokumencie Wykonawca przewidzi puste miejsce na dodatkowe pozycje, które mogą być wymagane, oraz na wpisanie następujących informacji po dostarczeniu betonu na Plac Budowy:
• godzina wyjazdu i przyjazdu ciężarówki,
• godzina zakończenia rozładunku,
• informacje o dodatkowej ilości wody oraz podpis osoby odpowiedzialnej na Placu Budowy.
7.4.11.3 Reaktywność alkaliczno - krzemiankowa
Beton wykorzystywany do budowy trwałych elementów zakładu Wykonawca winien zaprojektować tak, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia reakcji alkaliczno-krzemionkowej, poprzez spełnienie jednego z poniższych wymogów (w przypadkach, gdy badanie kruszywa wskazuje na potencjalną możliwość wystąpienia innych form reaktywności alkalicznej, danego materiału Wykonawca nie powinien stosować):
a) kruszywo zostało ocenione jako niereaktywne albo
b) cement portlandzki wykazuje równoważną zawartość alkaliów rozpuszczalnych w kwasie (Na20 + 0.658 K20) nieprzekraczającą 0,6%.
Na życzenie, Wykonawca winien przedstawić cotygodniowe świadectwa podające nazwę źródła cementu i potwierdzające zgodność z wymaganiami dotyczącymi zawartości alkaliów. Jeżeli udział alkaliów w betonie pochodzącym z innych źródeł niż cement (patrz klauzula (c) poniżej) przekracza wartość 0,2 kg/ m3, wówczas niniejsza opcja nie znajduje zastosowania.
lub
c) Masa całkowita alkaliów w betonie nie przekracza wartości 3,0 kg/ m3, minus alkalia zawarte w betonie i pochodzące z innych źródeł niż materiały cementytowe (cement portlandzki oraz granulowany żużel wielkopiecowy (ggbfs) czy popiół paliwa pyłowego (pfa), z którym połączony jest cement portlandzki).
Równoważną zawartość alkaliów w betonie, stanowiących pierwotnie składnik cementu portlandzkiego, Wykonawca winien obliczać, korzystając z wzoru:
A = (C + 10) × (a + 0,1)/100
gdzie
A – równoważna zawartość alkaliów pochodzących z cementu portlandzkiego (kg/ m3),
C – docelowa średnia zawartość cementu portlandzkiego w betonie, wyłączając ggbfs i pfa (kg/ m3),
a – średnia miesięczna równoważna zawartość alkaliów rozpuszczalnych w kwasie w cemencie portlandzkim (%), określona jako:
lub korzystając z wzoru: gdzie
(Na20 + 0,658 K20)
B = (C + 10) × (b – 0,15)/100
B – równoważna zawartość alkaliów pochodzących z cementu portlandzkiego (kg/ m3),
b – gwarantowana maksymalna równoważna zawartość alkaliów rozpuszczalnych w kwasie w cemencie portlandzkim, zapewniana przez producentów w przypadku określonych wykonywanych robót i wszystkich przesyłek produktu (%).
Równoważną zawartość alkaliów w betonie, stanowiących pierwotnie składnik pfa i ggbfs, Wykonawca winien obliczać w następujący sposób:
D = (E × d)/100
gdzie:
D – równoważna zawartość alkaliów pochodzących z pfa lub ggbfs (kg/ m3), E – docelowa średnia zawartość pfa lub ggbfs w betonie (kg/ m3),
d – zawartość alkaliów rozpuszczalnych w wodzie w pfa lub ggbfs (%).
W przypadkach, gdy do betonu są wprowadzane alkalia z innych źródeł niż materiały cementytowe, wartość graniczną 3,0 kg/ m3 dla alkaliów pochodzących z materiałów cementytowych Wykonawca winien pomniejszyć o daną ilość. Do wyżej wymienionych źródeł zalicza się wodę mieszaną z cementem, domieszki oraz zanieczyszczenia chlorkowe kruszywa.
Równoważna zawartość alkaliów w betonie, stanowiących pierwotnie składnik zanieczyszczeń chlorkowych kruszywa, obliczana jest w następujący sposób:
E = 0,76 × (CF × MF + CC × MC)/100
gdzie :
E – równoważna zawartość alkaliów wprowadzonych do betonu przez chlorek sodowy (kg/ m3),
CF – zawartość jonów chlorkowych w kruszywie drobnym, wyrażona jako procent masy suchego kruszywa,
CC – zawartość jonów chlorkowych w kruszywie grubym, wyrażona jako procent masy suchego kruszywa,
MF – zawartość kruszywa drobnego (kg/ m3), MC – zawartość kruszywa grubego (kg/ m3).
Zawartość jonów chlorkowych w kruszywach zawierających znaczące ilości chlorków Wykonawca winien określać zgodnie z przyjętą normą i według cotygodniowego harmonogramu.
Na żądanie Wykonawca winien przedstawić świadectwa potwierdzające zgodność z dokumentacją projektową i określające:
− docelową średnią zawartość materiału cementytowego w betonie,
− nazwy zakładów wytwarzających cement oraz pfa i ggbfs,
− stosunek pfa lub ggbfs, wyrażony jako procent masy całkowitej materiału cementytowego,
− cotygodniowy raport dotyczący oszacowań alkaliów w cemencie,
− średnią miesięczną zawartość alkaliów w cemencie portlandzkim,
− cotygodniowy raport dotyczący oszacowań alkaliów rozpuszczalnych w wodzie dla pfa i ggbfs.
7.4.11.4 Mieszanki betonowe projektowane
1) Mieszanki betonowe projektowane - wymagania
Podstawowe wymagania dotyczące projektowanych mieszanek betonowych, zostały przedstawione w normie PN-EN 206-1:2003
Wymagania dodatkowe:
✓ Skurcz początkowy spowodowany wysychaniem betonu nie może przekroczyć wartości 0,06% podczas pomiaru prowadzonego zgodnie z przyjętą normą.
✓ Jeżeli będzie to wymagane, osoba pełniąca nadzór techniczny określi docelową gęstość w pełni zagęszczonego świeżego betonu na podstawie mieszanek próbnych lub własności składników mieszanek. Jeżeli osoba pełniąca nadzór techniczny nie zaleci inaczej, kruszywa powinny mieć gęstość względną wystarczająco dużą do uzyskania gęstości w pełni zagęszczonego świeżego betonu nie mniejszej niż 2350 kg/ m3 przy projektowanej zawartości wody (lub wartości równoważnej dla betonu zawierającego domieszki napowietrzające).
✓ Projektowane mieszanki betonu Wykonawca winien wytwarzać w taki sposób, aby odchylenie standardowe od średniej 28-dniowej wartości wytrzymałości kostkowej nie przekraczało wartości 6 N/m2.
✓ Minimalna urabialność w czasie układania betonu musi być wystarczająca, aby umożliwić wylanie i zagęszczenie betonu zgodnie ze Wymaganiami Zamawiającego.
✓ Docelową urabialność w czasie układania betonu Wykonawca winien zaprojektować w taki sposób, aby zawierała się między 70 a 150 mm opadu stożka, w zależności od wymagań dotyczących układania betonu oraz dopuszczalnej tolerancji opadu. W przypadkach, gdy wibrowanie betonu jest utrudnione, osoba pełniąca nadzór techniczny nie może bez odpowiedniego uzasadnienia wycofać pozwolenia na użycie betonu towarowego zawierającego zatwierdzony superplastyfikator.
✓ Maksymalna temperatura betonu podzielonego na partie w czasie jego układania nie może przekroczyć 30ºC.
✓ Minimalna temperatura betonu podzielonego na partie w czasie jego układania nie może być mniejsza niż 10ºC.
2) Mieszanki projektowane – przygotowanie mieszanki
Xxxxxxxxx Wykonawca winien projektować w taki sposób, aby:
✓ proporcje mieszanki pozwalały na uzyskanie maksymalnej gęstości dla dostępnych materiałów,
✓ jeżeli nie postanowiono inaczej, kruszywo charakteryzowało się ciągłą krzywą przesiewu,
✓ właściwości plastyczne mieszanki były zgodne z wymaganiami Wymagań Zamawiającego, przy uwzględnieniu wydajności odsączania wody i minimalnej urabialności koniecznej do rozłożenia i zagęszczania betonu zgodnie z Wymaganiami Zamawiającego i przy użyciu Sprzętu wskazanego w danym przypadku,
✓ nie zostały przekroczone wymagania w odniesieniu do określonego maksymalnego stosunku wody do cementu oraz minimalnej zawartości cementu,
3) Mieszanki projektowane- badania laboratoryjne i próby półtechniczne.
Właściwy dobór proporcji mieszanki dla każdego gatunku betonu powinien zostać potwierdzony przez przeprowadzenie prób mieszanek. Wykonawca winien przekazać osobie pełniącej nadzór techniczny stosowne zawiadomienie, aby mógł on uczestniczyć w próbach.
Jeżeli uzgodnienia nie przewidują inaczej, próby Wykonawca winien przeprowadzić, używając kruszywa suchego.
Partie próbne Wykonawca winien przygotować w ściśle kontrolowanych warunkach, w obecności osoby pełniącej nadzór techniczny. Wykonawca winien użyć materiałów typowych dla proponowanej dostawy i ze szczególną uwagą zapisać zawartość wilgoci w kruszywie oraz określić wymaganą zawartość wody wolnej.
Początkowo próby laboratoryjne będą miały na celu eksperymentowanie z proporcjami zastosowanymi w mieszance, łącznie z proporcjami kruszywa drobnego i grubego, oraz ze skutecznością domieszek.
Potencjalny projekt mieszanki Wykonawca winien wybrać spośród dokonanych prób początkowych i najpierw poddać próbom wstępnym w jednej partii. Jeżeli ta pierwsza partia osiągnie wytrzymałość kostkową przekraczającą wartość wytrzymałości charakterystycznej, o co najmniej 10 N/m2 (można przyjąć ocenę opartą na wartości wytrzymałości siedmiodniowej) przy określonym stosunku wody wolnej do cementu i dzięki jej zastosowaniu uzyska się wymaganą urabialność i równomierną konsystencję, to mieszankę można przygotować do analizy jej próbki. Jeżeli przygotowana partia nie spełnia stosownych wymagań, wówczas Wykonawca zobowiązany jest przeprowadzić doświadczenia z proporcjami mieszanki i przedłożyć kolejny projekt.
Wykonawca winien wówczas przygotować i sprawdzić trzy oddzielne partie próbne, zgodnie z przyjętą normą, przy wykorzystaniu możliwego do przyjęcia projektu mieszanki.
Opierając się na powyższych partiach próbnych, Wykonawca winien złożyć do zatwierdzenia propozycje dotyczące każdego gatunku betonu z następującymi informacjami:
• proporcje mieszanki łącznie z docelową krzywą przesiewu połączonych kruszyw i domieszek,
• docelowa średnia wytrzymałość,
• zawartość powietrza (jeżeli dotyczy),
• stosunek wody wolnej do cementu,
• temperatura mieszanki,
• urabialność (opad),
• gęstość na mokro i na sucho,
• skurcz przy wysychaniu (jeżeli jest wymagane),
• wytrzymałość dla 28 dni. Określa się ją jako średnią z dziewięciu 28-dniowych wartości wytrzymałości kostkowej, wyznaczaną przy użyciu kostek pobranych z każdej z trzech oddzielnych partii betonu (po trzy kostki z każdej partii betonu).
Możliwe jest też żądanie określenia wartości wytrzymałości dla innych okresów trwania próby, krzywa powstała na podstawie trzech punktów ukazujących związek pomiędzy wytrzymałością 28-dniową a zawartością wody, przy stałej zawartości cementu (jeżeli jest wymagana). Istnieje możliwość wymagania przygotowania pełnych mieszanek próbnych na Placu Budowy. Wyżej wymienione mieszanki próbne mogą zastępować laboratoryjne mieszanki próbne lub stanowić dodatek do nich. Powyższe próby Wykonawca winien przeprowadzać poprzez pobieranie próbek z trzech oddzielnie przygotowanych partii betonu, zgodnie z przyjętą normą.
Do każdej partii materiału Wykonawca winien dołączyć następujące dane:
• stosunek wody wolnej do cementu, zawartość powietrza (jeżeli dotyczy),
• temperatura mieszanki,
• urabialność,
• wyniki trzech 28-dniowych wartości wytrzymałości kostkowej oraz wyniki prób przeprowadzonych dla innych okresów trwania próby.
W czasie trwania prób o pełnym zakresie reprezentatywne konfiguracje elementów zbrojenia można będzie zalać betonem i zbadać (przed utwardzeniem za pomocą narzędzi ręcznych lub po utwardzeniu przez wycięcie rdzeni) w celu uzyskania właściwych proporcji mieszanki.
W zwykłych warunkach proponowane mieszanki, podlegające również innym przyjmowanym parametrom, będą zatwierdzane pod warunkiem, że przeciętna 28-dniowa wytrzymałość każdej
mieszanki, określona przez laboratorium oraz podczas prób w terenie, wynosi nie mniej niż projektowana średnia wytrzymałość, a stosunek wody do cementu nie przekracza wyznaczonej wartości maksymalnej.
Jeżeli właściwości plastyczne betonu podczas próby w terenie różnią się w stopniu niemożliwym do przyjęcia od wyników uzyskiwanych podczas prób laboratoryjnych, to mieszankę Wykonawca winien przeprojektować, a próby powtórzyć.
Parametry wyznaczone podczas prób dla zatwierdzonych mieszanek stanowią wartości docelowe do wykorzystania przy produkcji betonu w odniesieniu do:
• proporcji mieszanek; łącznie z sortowaniem kruszywa oraz zawartością cementu i wolnej wody,
• urabialności,
• gęstości.
Składu zatwierdzonych mieszanek nie wolno zmieniać bez wcześniejszego uzyskania akceptacji osoby pełniącej nadzór techniczny.
7.4.11.5 Mieszanki projektowane przedstawione przez producenta betonu
W przypadku mieszanek projektowanych pochodzących ze stałego źródła, przykładowo od dostawcy betonu towarowego, w odniesieniu, do których dostępne są niezbędne wyniki prób, Wykonawca winien przedłożyć propozycje proporcji tych mieszanek wraz z danymi pochodzącymi z wcześniejszej produkcji, zastosowanymi materiałami i wytwórnią, w której będzie produkowany beton, potwierdzające, że proponowane proporcje mieszanki i sposób produkcji pozwolą na uzyskanie betonu o wymaganej jakości i zgodnej z zamierzeniami urabialności.
Na podstawie wyżej wymienionych danych dotyczących wcześniejszej produkcji, średnia wytrzymałość obliczona z n 28-dniowych wartości wytrzymałości kostkowej z różnych partii betonu powinna przekroczyć wyznaczoną wytrzymałość charakterystyczną o:
X.Xx (0,86 + (2/n)½)
gdzie: K – stała statystyczna, nie mniejsza niż 1,64,
Sd – standardowa wartość liczby n wyników, ale nie mniej niż 3 N/m2,
n – liczba wyników prób, nie mniejsza niż 10 i nie większa niż 100.
Jeżeli wartość n będzie przekraczała 100, wówczas średnia wytrzymałość przekroczy wyznaczoną wytrzymałość charakterystyczną o wartość X.Xx.
Dane dotyczące wcześniejszej produkcji powinny być wynikami 28-dniowej próby wytrzymałości kostkowej dla różnych partii betonu przy próbkach pobieranych losowo przez okres bezpośrednio poprzedzający próby, przekraczający jeden miesiąc, ale nie dłuższy niż jeden rok. Można dołączyć wyniki prób dla różnych mieszanek zastosowanych materiałów, pod warunkiem jednak, że istnieją dane pozwalające na korelację wyników z określoną mieszanką.
Ponadto Wykonawca winien przygotować partię próbną w celu wykazania zgodności z wymaganiami dotyczącymi wytrzymałości i urabialności zawartymi w niniejszej specyfikacji.
7.4.12 Sprzęt
Ogólne wymagania dotyczące Sprzętu podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
Do wykonania robót będących przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej należy stosować sprawny technicznie sprzęt, którego rodzaj, wydajność oraz parametry będą adekwatne do skali planowanych prac – zgodnie z zatwierdzonym przez osobę pełniącą nadzór techniczny projektem.
7.4.13 Transport
Wymagania Ogólne dotyczące Transportu podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
7.4.14 Wykonanie Robót
Wymagania ogólne dotyczące wykonania Robót podano wyżej w ramach Ogólnych Wymagań Dotyczących Robót
Wykonawca jest odpowiedzialny za zorganizowanie procesu budowy oraz prowadzenie robót i Dokumentacji Budowy zgodnie z wymaganiami Prawa Budowlanego, Norm i Aprobat Technicznych, Decyzji udzielającej pozwolenia na budowę, przepisów bezpieczeństwa oraz postanowień Kontraktu.
7.4.15 Szalowanie i betonowanie
7.4.15.1 Betonowa warstwa uszczelniająca
Bezzwłocznie po wykonaniu wykopów ręcznych do poziomu podłoża dla posadzek lub fundamentów, na powierzchni podłoża Wykonawca winien wykonać warstwę uszczelniającą o minimalnej grubości betonu 75 mm. Po położeniu warstwę Wykonawca winien dokładnie wyrównać aż do uzyskania gładkiej powierzchni. Szczególną uwagę Wykonawca winien zwrócić na to, aby w możliwie największym stopniu zachować naturalną zawartość wody w gruncie znajdującym się poniżej poziomu podłoża. W przypadku, gdy grunt będzie narażony na oddziaływanie zewnętrznych czynników pogodowych w związku z opóźnieniem położenia warstwy uszczelniającej i w efekcie stanie się bardziej wilgotny lub bardziej suchy niż w stanie naturalnym, grunt o zmienionych parametrach wilgotności Wykonawca winien wykopać i zastąpić betonem tej samej klasy, co warstwa uszczelniająca.
Posadzki i fundamenty Wykonawca winien układać na warstwie uszczelniającej możliwie jak najszybciej. Jeżeli będzie to wymagane, warstwę uszczelniającą Wykonawca winien dokładnie nawilżać poprzez nawadnianie.
Klasę betonu warstwy ochronnej określa Dokumentacja budowy. Cement stosowany w betonie winien być taki sam jak cement stosowany do bezpośrednio sąsiadującym betonem konstrukcyjnym, chyba, że osoba pełniąca nadzór techniczny określi to inaczej.
7.4.15.2 Szalowanie
Szalowanie definiuje się jako obudowę, do której wlewa się beton płynny, wraz z jej podparciem. Szalowanie Wykonawca winien zaprojektować i wykonać w taki sposób, aby beton można było sprawnie układać i zagęszczać bez przemieszczania lub deformowania zbrojenia. Wykonawca winien je mocno podeprzeć, spiąć, wzmocnić odciągami lub połączyć w taki sposób, aby zachowało stabilność pod działaniem sił pionowych i poziomych. Wykonawca winien zastosować możliwość regulowania go, powinno ono również być wystarczająco mocne, aby nie ulegało znacznemu zniekształceniu pod wpływem ciśnienia betonu lub innych obciążeń i oddziaływań. Połączenia w szalunku powinny być ściśle dopasowane, tak aby zapobiegać przeciekaniu. Jeżeli będzie to konieczne, Wykonawca winien zastosować tymczasowe otwory na
potrzeby czyszczenia i kontroli. Wykonany układ powinien umożliwiać usuwanie szalowania od boków poszczególnych elementów bez naruszania jego elementów wspierających płytę stropową.
Nieobrobione szalowanie można stosować wyłącznie w przypadku powierzchni, które w zwykłych warunkach nigdy nie są na widoku. W sytuacji, gdy powierzchnie mają być pokryte farbą lub płytami, Wykonawca winien zastosować odpowiednie dla takiego pokrycia wykończenia szalowania.
W przypadku powierzchni betonu, które będą odsłonięte lub wystawione na bezpośredni kontakt z cieczami, Wykonawca winien stosować obrobione szalowanie. Powinno ono być wykonane z materiału wystarczająco wysokiej jakości, aby uzyskać gładką powierzchnię betonu o jednolitej strukturze oraz wygląd bez widocznych odcisków ziaren, śladów lub krawędzi. W przypadku zastosowania okładziny musi ona być tego samego typu na całej konstrukcji.
Wymagania dotyczące szalowania dla specjalnych wykończeń powierzchni zostały ujęte w oddzielnych punktach Wymagań Pełnomocnika Zamawiającego.
Szalowanie lub zatwierdzone rozwiązanie alternatywne Wykonawca winien stosować przy wykonywaniu pochyłych powierzchni betonu, w przypadku, których nachylenie przekracza 30º w stosunku do poziomu.
Szalowanie Wykonawca winien zaprojektować w taki sposób, aby skosy, zaokrąglenia, fazy i występy były odlewane w miarę postępu prac. Jeżeli warunek ten nie zostanie zmieniony dla poszczególnych przypadków, wszystkie zewnętrzne kąty widocznych elementów betonu powinny mieć fazy o wymiarach 25 mm × 25mm.
Przed położeniem betonu wszystkie substancje i cząstki zanieczyszczające Wykonawca winien usunąć z wnętrza szalowania, a powierzchnie mające się stykać z betonem powinny zostać po oczyszczeniu pokryte środkiem antyadhezyjnym w celu przeciwdziałania przyleganiu betonu do powierzchni deskowania. Środki antyadhezyjne Wykonawca winien stosować w taki sposób, aby nie naruszać przyczepności pomiędzy zbrojeniem a betonem. Wolno stosować tylko takie środki antyadhezyjne, które nie pozostają na powierzchni betonu, nie plamią go i nie stanowią utrudnienia przy nakładaniu na beton ewentualnych powłokochronnych, tynku itp. materiałów. Warstwa nałożonego środka antyadhezyjnego winna być zgodna z zaleceniami producenta i ułożona w sposób przez niego zalecany ( np. natryskiem, malowaniem itp.)
Wykonawca winien dostarczyć urządzenia potrzebne do zbadania szalowania po jego wykonaniu, a jeszcze przed położeniem betonu. Konieczne również jest przekazanie osobie pełniącej nadzór techniczny z 24-godzinnym wyprzedzeniem zawiadomienia, aby umożliwić mu przeprowadzenie badania szalunku, jeżeli uzna, że jest to konieczne. Przed rozpoczęciem betonowania Wykonawca winien uzyskać zatwierdzenie szalowania.
7.4.15. 3 Tolerancja i wykończenie betonowych powierzchni
1) Tolerancja
Betonowe powierzchnie w elementach wykończonych nie mogą się różnić w sposób dostrzegalny od przedstawionych w Wymaganiach Zamawiającego i Dokumentacji budowy. Podlegając wymogom dotyczącym pokrycia zbrojenia, nie mogą przekroczyć wymienionych poniżej warunków, chyba że tolerancje dla poszczególnych powierzchni zostały w sposób szczegółowy w Wymaganiach Zamawiającego.
Tolerancje dla powierzchni odsłoniętych:
✓ Posadzki i płyty stropowe: Poziom powierzchni w każdym punkcie musi zawierać się w granicach ±5 mm od poziomu przedstawionego na rysunkach projektowych. Nie może być przeskoków ani nieregularności przekraczających 3 mm na długości 3 m.
✓ Mury: Pozycja dowolnego punktu powierzchni czołowej musi znajdować się nie dalej niż 10 mm od jej pozycji przedstawionej na rysunkach projektowych. Nie może być nieregularności przekraczających 3 mm na długości 3 m. Poziom w dowolnym punkcie górnej powierzchni muru musi zawierać się w granicach ±3 mm od poziomu przedstawionego na rysunkach projektowych.
✓ Belki i kolumny: Pozycja dowolnego punktu powierzchni czołowej musi znajdować się nie dalej niż 3 mm od jej pozycji przedstawionej na rysunkach projektowych.
Tolerancje dla powierzchni zakrytych:
✓ Odchylenia od przedstawionych na rysunkach projektowych linii poziomych i pionowych nie mogą przekroczyć 15 mm.
2) Wykończenie powierzchni
Wykończenie odsłoniętego betonu musi spełniać podane niżej warunki.
✓ Ogólnie: Nie może być żadnych wyraźnych nieregularności ani widocznych wad powierzchni.
✓ Betonowe stropy i wierzch murów: Powierzchnie powinny być zatarte packą stalową w celu uzyskania jednorodności i gładkości.
✓ Powierzchnie murów i inne odsłonięte powierzchnie wykonane w szalowaniu z masy betonowej ciekłej, które mają być odsłonięte lub wystawione na bezpośredni kontakt z cieczami, w ciągu trzech dni po usunięciu deskowania Wykonawca winien zatrzeć zatwierdzoną metodą aż do uzyskania gładkiej powierzchni. Po inspekcji dokonanej przez osobę pełniącą nadzór techniczny wszystkie dziury Wykonawca winien zapełnić odpowiednio dobraną zaprawą cementową.
7.4.15.4 Gięcie, montaż i układanie zbrojenia
Prace związane z gięciem, cięciem, montażem, układaniem, transportem i magazynowaniem zbrojenia Wykonawca winien wykonywać zgodnie z wymaganiami normy ENV 13670-1:2000
„Wykonywanie konstrukcji xxxxxxxxxx.Xx. 1: Uwagi ogólne.
1) Kształty giętych prętów zbrojeniowych muszą być zgodne z normą ENV 13670-1:2000. Pręty Wykonawca winien zginać powoli i równo, nie wolno ich odginać i ponownie giąć ani zginać, gdy ich temperatura wynosi poniżej 5°C.
2) Materiał zbrojenia Wykonawca winien dociąć tak, aby objąć nim wszystkie szczegóły konstrukcji, przewidując zapas na wykonanie zakładek.
3) Gięcie musi być wykonane przed umieszczeniem zbrojenia na jego docelowej pozycji. Niedozwolone jest jego nagrzewanie lub spawanie. Pręty i materiał zbrojenia Wykonawca winien giąć na zimno, używając albo giętarki, albo dziurownic kowalskich i haków.
4) Podczas przygotowywania prętów i materiału zbrojenia nie wolno nagrzewać ani spawać.
5) Zbrojenie Wykonawca winien montować zgodnie z tolerancją odpowiednią dla danej konstrukcji. Wykonawca winien je trwale zamocować we właściwym miejscu, wiążąc drutem oraz za pomocą bloków betonowych albo przy użyciu innych zatwierdzonych rozpórek. Umiejscowienie rozpórek i sposób ich zastosowania musi zostać
zatwierdzony. Betonu ani zbrojenia nie wolno ciąć bez uzyskania na to pisemnego zezwolenia.
6) Żadne elementy nie mogą przeszkadzać we właściwym rozmieszczeniu zbrojenia, którego części muszą być nie tylko właściwie umieszczone, ale również muszą pozostać nienaruszone podczas lania i tężenia betonu. Zbrojenie nie może być zanieczyszczone środkiem zapobiegającym przywieraniu lub inną substancją, która może przeszkodzić idealnemu połączeniu stali i betonu.
7) Po uzyskaniu aprobaty zbrojenie wykonane z miękkiej stali może zostać chwilowo odgięte w miejscach połączenia konstrukcji. Wykonawca winien to zrobić z zachowaniem ostrożności, do osiągnięcia minimalnego wewnętrznego kąta zginania równego czterem średnicom pręta i w taki sposób, aby uniknąć uszkodzenia betonu podczas zginania i ponownego prostowania. Niedozwolone jest zginanie prętów i materiału zbrojenia o wysokiej plastyczności w miejscach połączenia konstrukcji.
8) Zbrojenie wykonane ze stali o wysokiej plastyczności nie może być narażone na uszkodzenia mechaniczne ani na wstrząsy przed zalaniem go masą betonową.
9) Poniżej przedstawiono dozwolone tolerancje dotyczące rozmieszczenia całości zbrojenia w ukończonym elemencie robót:
a) rzeczywista warstwa betonu pokrywająca całość zbrojenia razem z połączeniami nie może być cieńsza niż określone pokrycie nominalne minus 5 mm,
b) w przypadkach gdy zbrojenie jest umieszczone względem tylko jednej powierzchni elementu, np. prosty pręt w płycie, rzeczywista warstwa pokrywająca betonu nie może być większa niż wymagane pokrycie nominalne plus:
• 5 mm w przypadku prętów wielkości 12 mm lub mniejszych,
•10 mm w przypadku prętów powyżej 12 mm, ale mniejszych lub równych 25 mm,
•15 mm w przypadku prętów przekraczających 25 mm.
7.4.15.5 Wykonywanie otworów do mocowania
Zakres Robót obejmuje wykonanie otworów i zagłębień służących do późniejszego wbudowywania śrub przytrzymujących oraz innych elementów służących do mocowania Urządzeń oraz strukturalnych konstrukcji stalowych. Elementy nadające kształt tym otworom Wykonawca winien odpowiednio podeprzeć, a najlepiej sztywno przytwierdzić do głównych części szalowania.
Wszystkie otwory Wykonawca winien wykonać w miejscach wyznaczonych do późniejszego mocowania maszyn i urządzeń.
Z wyjątkiem przypadków szczególnych, otwory do mocowania powinny być wykonane jako zagłębienia indywidualne, nie zaś jako jeden zbiorczy otwór przeznaczony dla całej grupy elementów mocujących.
Gdy zachodzi konieczność wykonania całej grupy otworów dla pewnej ilości śrub mocujących jedno urządzenie, elementy nadające kształt otworom Wykonawca winien połączyć ze sobą, zanim zostaną zalane betonem. Elementy te Wykonawca winien odpowiednio zabezpieczyć przed opadającymi na nie substancjami zanieczyszczającymi.
7.4.15.6 Dzielenie na partie, transport i lanie betonu
1) Kruszywa i cement Wykonawca winien dzielić na partie za pomocą dokładnych i wydajnych, ważących urządzeń dozujących. Cement Wykonawca winien ważyć osobnymi wagami.
2) Urządzenia Wykonawca winien konserwować i utrzymywać w czystości.
3) Wykonawca winien zastosować proste środki do regulacji ilości wody doprowadzanej do mieszacza. Konieczne jest zainstalowanie przepływomierza, zapewniającego ścisłą kontrolę nad ilością wody doprowadzanej do mieszalnika oraz umożliwiającego prowadzenie odpowiedniego rejestru.
4) Jeżeli producent nie zaleci inaczej, domieszki Wykonawca winien dozować wraz z wodą zarobową do mieszanki betonowej w granicach czasu wyznaczonego na tę czynność. Dozowanie domieszek do betonu może odbywać się wyłącznie przy użyciu specjalnych urządzeń dozujących (dozatorów).
5) Typ urządzeń dozujących domieszki musi być zatwierdzony. Urządzenia powinny być w stanie kontrolować pomiar zmieniających się ilości domieszek z dokładnością nie mniejszą niż ±5% wymaganej ilości. Sprzęt musi posiadać urządzenie zabezpieczające przed awarią oraz kalibrowany wziernik z szybką do wzrokowej kontroli mierzonej ilości. Wykonawca winien zagwarantować możliwość usunięcia cieczy z powierzchni wziernika. Sprzęt Wykonawca winien poddawać regularnej obsłudze i czyszczeniu oraz pomagać przy wykonywaniu tych czynności. Potrzebne jest urządzenie do płukania instalacji dozującej strumieniem cieczy. Wykonawca winien w sposób czytelny zaznaczyć zakres, w jakim Sprzęt będzie pracował z wymaganą dokładnością.
6) Wyświetlenie wagi na urządzeniach ważących musi być dobrze widoczne i powinno w sposób bezpośredni wyświetlać ciężar z dokładnością do 0,5% nominalnej pojemności dozownika wagowego.
7) W każdym momencie pracy wskazywana waga nie może różnić się od prawdziwej wagi o więcej niż 1,5% rzeczywistego odczytu ze skali, z wyjątkiem tego, że w zakresie do jednej czwartej skali zmiana nie może przekraczać 1,5% odczytu jednej czwartej skali.
8) Na Placu Budowy Wykonawca winien przechowywać odważniki kontrolne o ciężarze wystarczającym do sprawdzenia dokładności wszystkich urządzeń ważących. Kontrole urządzeń Wykonawca winien przeprowadzać bezpośrednio przed pierwszym użyciem instalacji na Placu Budowy, oraz później, co dwa tygodnie przez cały czas produkcji.
9) Wyniki przeprowadzonych kontroli Wykonawca winien zarejestrować i przekazywać osobie pełniącej nadzór techniczny.
10) Przed użyciem na Placu Budowy, a później, co sześć miesięcy, wszystkie urządzenia ważące Wykonawca winien poddawać inspekcji i próbom w pełnym zakresie działania, wykonywanym przez specjalistyczną firmę, zobowiązaną do przygotowania sprawozdania i świadectw wzorcowania, których kopie Wykonawca winien przekazać osobie pełniącej nadzór techniczny.
11) Zastosowanie mają poniższe tolerancje dotyczące materiałów dzielonych na partie przy wprowadzaniu ich do mieszacza:
• cement: ±2% ciężaru cementu w partii,
• kruszywo: ±2% ciężaru każdego rodzaju kruszywa w partii,
• woda: ±2% ciężaru wody dodanej do danej partii,
• domieszka: ±5% ilości dodanej do danej partii.
12) Cały Sprzęt używany do mieszania betonu Wykonawca winien utrzymywać w stanie gotowości do pracy. Sprzęt powinien być zawsze oczyszczony ze stwardniałego i częściowo stężałego betonu.
13) Beton Wykonawca winien mieszać w mieszarkach zatwierdzonego typu, spełniających przyjęte normy i mogących rozładowywać zawartość bez przerywania pracy.