Contract
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO STRATEGICZNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA FRAGMENTU OBRĘBU OSINY KOLONIA | ||
Zamawiający: | Urząd Gminy Szczerców ul. Xxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxxxxx | |
Opracowanie: | PRACOWNIA URBANISTYCZNO-ARCHITEKTONICZNA MONDRA® design Xxxxxx Xxxxxxx ul. Xxxxx 00, 00-000 Xxxxx xx. Prez. Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxx 00 lok. 4D, 90-125 Łódź x00 (00) 000 00 00 x00 000 000 000 x00 000 000 000 NIP: 000 000 00 00 REGON: 100540236 xxxx@xxxxxxxxxxxx.xx xxxxxx.xxxxxxx@xxxxxxxxxxxx.xx xxx.xxxxxxxxxxxx.xx | |
Etap planistyczny: | PONOWNE WYŁOŻENIE DO PUBLICZNEGO WGLĄDU | |
Miejsce i data opracowania: | Łódź, 15.09.2023 r. Aktualizacja – 18.12.2023 r. | |
Autor opracowania: | mgr inż. arch. Xxxxxx Xxxxxxx xxx Xxxxxx Xxxxxxx |
SPIS TREŚCI
1.1. Postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko 6
1.2. Cel i zakres opracowania prognozy 7
1.3. Metody zastosowane przy sporządzeniu prognozy 8
2. ANALIZA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 10
2.1. Zawartość i główne cele projektowanego dokumentu 10
2.2. USTALENIA ODNOSZĄCE SIĘ BEZPOŚREDNIO DO OBSZARÓW NATURA 2000 12
2.3. Określenie celów ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposób ich uwzględnienia 12
2.3.1. Ochrona bioróżnorodności 12
2.3.3. Przeciwdziałanie i łagodzenie zmian klimatu 14
2.3.4. Ochrona wód i przeciwdziałanie skutkom suszy 15
2.5. Powiązania z innymi dokumentami 16
2.5.1. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju KPZK 2030 16
2.5.2. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego 17
2.5.3. Polityka przestrzenna i planistyczna gminy 17
2.5.4. Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach i inne decyzje określające warunki korzystania ze
środowiska, istotne z punktu widzenia analizowanego dokumentu 19
3.1. Położenie geograficzne oraz użytkowanie i zagospodarowanie terenów 19
3.2. Budowa geologiczna i xxxxxx 00
3.3. Geomorfologia i ukształtowanie terenu 22
3.4. Klimat i powietrze atmosferyczne 23
3.5.2. Jednolite części wód powierzchniowych 24
3.5.3. Zasoby wód podziemnych 25
3.5.4. Jednolite części wód podziemnych 27
3.6. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary zagrożenia suszą 28
3.7. Różnorodność biologiczna i powiązania ekologiczne 28
3.7.1. System przyrodniczy, fauna i flora 28
3.7.2. Formy ochrony przyrody i powiązania ekologiczne 29
3.8. Dziedzictwo kulturowe i zabytki 30
3.9. Odporność środowiska na degradację oraz zdolność do regeneracji 30
5. ANALIZA I OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU
REALIZACJI USTALEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 32
ELEMENTAMI ŚRODOWISKA I MIĘDZY ODZIAŁYWANIAMI NA TE ELEMENTY 33
6.1. Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko 33
6.3. Ochrona powietrza i klimatu 37
6.3.1. Stan powietrza atmosferycznego i adaptacja do zmian klimatycznych 37
6.3.3. Pola elektromagnetyczne 37
6.4. Ochrona różnorodności biologicznej 38
6.5. Gospodarka środowiskiem gruntowo-wodnym 38
6.6. Gospodarka zasobami wodnymi 39
6.7. Ochrona zabytków i dziedzictwa kulturowego 39
6.8. Ochrona i kształtowanie krajobrazu 39
6.9. Warunki zdrowotne, stan bezpieczeństwa publicznego oraz ochrona dóbr materialnych 39
7. MOŻLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO 40
8. REKOMENDACJE DLA PROJEKTU 40
8.1. Rozwiązania zapobiegawcze, ograniczające i kompensacyjne zawarte w projekcie 40
8.2. Propozycje rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie 40
8.3. Wskazanie napotkanych trudności lub luk we współczesnej wiedzy 41
8.4. Propozycje metod analizy skutków realizacji projektu oraz częstotliwość jej przeprowadzania 41
9. STRESZCZENIE SPORZĄDZONE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM 42
11. OŚWIADCZENIE AUTORA PROGNOZY 45
SPIS RYCIN
Ryc. 1. Wyrys ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Szczerców dla obszaru objętego projektem planu miejscowego 18
Ryc. 2. Położenie geograficzne ogólne obszaru objętego projektem planu miejscowego 20
Ryc. 4. Zasięg jednolitych części wód powierzchniowych w odniesieniu do granic administracyjnych gminy i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego Źródło: opracowanie własne na podstawie
PAŃSTWOWYCH BAZ DANYCH PRZESTRZENNYCH 25
Ryc. 4. Zasięg głównych zbiorników wód podziemnych w odniesieniu do granic administracyjnych gminy i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego 26
Ryc. 6. Zasięg jednolitych części wód podziemnych w odniesieniu do granic administracyjnych gminy i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego Źródło: opracowanie własne na podstawie
PAŃSTWOWYCH BAZ DANYCH PRZESTRZENNYCH 27
Ryc. 6. System obszarów objętych formami ochrony przyrody w odniesieniu do granic administracyjnych gminy
Szczerców i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego 29
SPIS TABEL
Tab. 1.Odporność na degradację i zdolność do regeneracji wybranych komponentów środowiska 30
Tab. 2. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu 32
Tab. 3. Macierz skutków środowiskowychustaleń projektowanego dokumentu 33
Tab. 4. Prognozowane oddziaływania ustaleń projektu dokumentu, z uwzględnieniem oddziaływań skumulowanych 34
1. WPROWADZENIE
1.1. Postępowanie w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
Potrzeba kompleksowego podejścia do oceniania skutków środowiskowych jest jednoznacznie zapisa- na w przepisach prawnych. Bezpośrednią delegacją dla postępowania w sprawie przeprowadzenia strate- gicznej oceny oddziaływania na środowisko w prawodawstwie polskim stanowi art. 46 ustawy z dnia 3 paź- dziernika 2008 r. o udostępnianiu informacji i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1094, ze zm.), dalej ustawa ooś, dokonu- jącej w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektyw Wspólnot Europejskich1. Zgodnie z ww. ustawą prze- prowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty:
1) koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowa- nia przestrzennego gminy, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz strategii rozwo- ju regionalnego,
2) polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunika- cji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzysty- wania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszych realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
3) polityk, strategii, planów lub programów innych niż wymienione w pkt. 1 i 2, których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000 lub nie wynikających z tej ochrony.
Przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko jest wymagane rów- nież w przypadku wprowadzenia zmian do przyjętych dokumentów.
Strategiczna ocena oddziaływania zdefiniowana została w art. 3 ust. 1 pkt. 14 ustawy ooś jako postę- powanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub pro- gramu, obejmująca w szczególności: uzgodnienie stopnia szczegółowości informacji zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko (tzw. dokumentacja oceny), uzyskanie wymaganych ustawą opinii oraz zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postę- powaniu. Jest instrumentem służącym realizacji zasady integracji ochrony środowiska z politykami sektoro- wymi, przyczyniając się do jednoczesnej realizacji zasady zrównoważonego rozwoju oraz zasady komplekso- wości. Zasada integracji ochrony środowiska z politykami sektorowymi zakłada, że wymagania ochrony śro- dowiska będą uwzględniane we wszystkich działaniach i sferach aktywności władz publicznych przez zasto- sowanie właściwych procedur przy tworzeniu strategicznych dokumentów sektorowych.
Zgodnie z wymogami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko - zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko projekt miejscowego pla- nu zagospodarowania przestrzennego został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Łodzi oraz z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Bełchatowie. W toku strategicznej oceny
1 W prawie Unii Europejskiej podstawę stanowi przede wszystkim dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. Urz. WE 2001 L 197/30)
oddziaływania na środowisko niniejsza Prognoza oddziaływania na środowisko została zaopiniowana przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi pismem znak: WOOŚ.411.278.2023.AJa z dnia 17 sierpnia 2023 r., Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Bełchatowie pismem znak: PPIS.ZNS.9022.1.8.2023 z dnia 31 sierpnia 2023 r.
Udział społeczeństwa to kluczowy etap procedury oceny oddziaływania na środowisko, który jest zgodny z międzynarodowymi zobowiązaniami UE wynikającymi z konwencji z Aarhus2. Ogłoszeniem i ob- wieszczeniem Wójt Gminy Szczerców z dnia 4 sierpnia 2023 r. o przystąpieniu do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, poinformowano również o wszczęciu postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko oraz o możliwości składnia wniosków, w tym do dokumen- tu Prognozy oddziaływania na środowisko ustaleń przedmiotowego projektu. W dalszym toku strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dokument Prognozy dołączono do wyłożonego do publicznego wglądu wraz z projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz poinformowano o możliwości składania uwag do dokumentów.
1.2. Cel i zakres opracowania prognozy
Głównym celem opracowania prognozy oddziaływania na środowisko jest ustalenie znaczącego oddzia- ływania realizacji ustaleń ocenianego dokumentu na środowisko, w tym znaczącego oddziaływania na obsza- ry Natura 2000, z uwzględnieniem możliwych wariantów opracowania dokumentu. Ponadto pełni ona funk- cję materiału pomocniczego w publicznej dyskusji w kontekście mogących się pojawić uciążliwości dla miesz- kańców Gminy Szczerców i innych użytkowników jej przestrzeni oraz zawiera informacje, które mogą być podstawą do podjęcia przez Radę Gminy Szczerców ostatecznej decyzji o przyjęciu analizowanego dokumen- tu.
Niniejsza prognoza uwzględnia wymagania określone w art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko, zgodnie z którymi dokumentacja oceny:
1. zawiera:
- informację o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi dokumentami,
- informację o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
- propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
- informację o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
- streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
2. określa, analizuje i ocenia:
2Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, podpisana 25.06.1998 r. w Aarhus, podczas IV Paneuropejskiej Konferencji Mini- strów Ochrony Środowiska. Konwencja weszła w życie 30.10.2001 r., zapewnia członkom społeczeństwa (osobom fi- zycznym i reprezentującym je stowarzyszeniom) prawo dostępu do informacji o środowisku i udziału w podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczących środowiska.
- istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowa- nego dokumentu,
- stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
- istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumen- tu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
- cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy ochrony środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
- przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumu- lowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe, chwilowe oraz pozytywne i ne- gatywne, na cele i przedmiot ochrony Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowi- sko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, po- wierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem za- leżności między tymi elementami środowiska i między odziaływaniami na te elementy;
3. przedstawia:
- rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szcze- gólności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru.
1.3. Metody zastosowane przy sporządzeniu prognozy
Obecnie metodyka sporządzania prognoz w toku strategicznej oceny oddziaływania na środowisko nie jest ściśle określona przepisami prawnymi, które regulują zakres dokumentu oraz procedury formalno- prawne opracowania. Niezależnie od powyższego, metodyka prognozy oddziaływania na środowisko w toku strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, jest znacząco ograniczona rodzajem ocenianego dokumen- tu planistycznego – zależy od jego charakteru oraz zakresu regulacji planistycznej.
Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy miejscowego planu zagospodarowania prze- strzennego stanowiącego akt prawa miejscowego, regulującego przeznaczenie terenów oraz zasady zago- spodarowania przestrzennego, w tym zabudowy terenów. Zakres ocenianego dokumentu warunkuje przyję- te metody oceny oddziaływania na środowisko realizacji jego ustaleń. Prognoza oddziaływania na środowi- sko wykorzystuje metody prognozowania przyczynowo – skutkowego oraz metodę scenariuszy. W niniejszej prognozie przyjęto model prognozowania polegający na wyznaczeniu skutków i ich ocenie, nie zaś model prognozowania bezpośredniego oddziaływania poszczególnych inwestycji na środowisko, który jest wykorzy- stywany w trakcie postępowania administracyjnego prowadzącego do wydania zgody na realizację przedsię- wzięcia. Strategiczna ocena na środowisko kładzie większy nacisk na związek oceny z procesem decyzyjnym, którego sama ocena jest nieodłącznym elementem. Model ten jest stosowany najczęściej w ocenie polityk i strategii rozwoju oraz innych dokumentów, które nie wskazują konkretnych przedsięwzięć tylko ramy i kie- runki przekształceń w poszczególnych sferach rozwoju społeczno-gospodarczego. Ze względu na rolę doku- mentu w procesie planistycznym metody scenariuszy odnoszące się do projektów miejscowych planów zago- spodarowania przestrzennego to scenariusze skutków projektowanych zmian – sprawdzające (służące ich ocenianiu). Możliwość wystąpienia znaczących negatywnych oddziaływań warunkuje konieczność dodatko-
wej analizy – zasadności przedstawienia rozwiązań alternatywnych do tych przyjętych w ocenianym doku- mencie (alternatywnej wersji scenariusza rozwoju w wybranych aspektach planistycznych).
W ocenie stanu środowiska powszechnie są wykorzystywane metody indykacyjne, polegające na wyko- rzystywaniu istniejących wzajemnych powiązań komponentów środowiska – cech środowiska, które wskazu- ją na możliwości zmian innych, ściśle z nimi związanych cech. Jako wskaźnikowe są wykorzystywane zazwy- czaj cechy biotyczne (fizyczno-chemiczny stan komponentów środowiska), a także procesy rzeźbotwórcze (erozje, procesy osuwiskowe wywołane czynnikami przyrodniczymi i antropogenicznymi) oraz wskaźniki gle- bowe. Metody te są powszechnie wykorzystywane również do analizy warunków społeczno-gospodarczych i są uzupełniane metodami statystycznymi, które pozwalają na określenie tendencji i cykliczności procesów oraz na określenie związków pomiędzy zjawiskami zachodzącymi w środowisku. Badanie zmian środowiska jest realizowane przez zestawienie graficzne obramowujące różne stany warunków środowiskowych, dlatego uzupełnieniem w prognozowaniu są metody kartograficzne, obramowujące zarówno przestrzenne skutki realizacji dokumentu jak i stan środowiska (jego poszczególnych komponentów). Zadaniem prognozy jest wyróżnienie powierzchni (stref, obszarów, terenów), które w przyszłości będą się charakteryzowały określo- nymi cechami, w odniesieniu do specyfiki ocenianego dokumentu. Tekst prognozy zawiera część graficzną – ryciny przedstawiające stan wybranych komponentów środowiska, w skali dostosowanej do treści przedsta- wianych danych.
Kluczowym elementem prognozy jest ocena potencjalnego znaczącego oddziaływania na środowisko3 realizacji ustaleń projektowanego dokumentu. W tym celu odniesiono się do poszczególnych cech kompo- nentów środowiska uwzględniając elementy środowiska przyrodniczego, jak i kulturowego (w tym wpływ na ludzi i ich zdrowie oraz na dobra materialne i zabytki). W ocenie zostały uwzględnione rodzaje oddziaływa- nia, w podziale na charakter (pozytywne, negatywne), relacje oddziaływania z elementem podlegającym oddziaływaniu (bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane) oraz horyzont czasowy oddziaływania (krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe) oraz odwracalność zmian wynikających z oddziały- wania (stałe, chwilowe). Prognozowane oddziaływania wg przyjętych metod przedstawiono w ujęciu macie- rzowym w tzw. macierzy skutków środowiskowych. Wyniki analizy zawarte w macierzy skutków środowi- skowych zostały opatrzone komentarzem dotyczącym ich wpływu na poszczególne komponenty środowiska. Przyjęto, że oddziaływanie pozytywne stanowi oddziaływanie powodujące poprawę w odniesieniu do zdia- gnozowanego stanu środowiska; oddziaływanie negatywne stanowi oddziaływanie powodujące niekorzystną (z punktu widzenia celów ochrony środowiska) zmianę w odniesieniu do zdiagnozowanego stanu środowiska.
W celu określenia, czy prognozowane oddziaływanie będzie znaczące dla wybranego komponentu śro- dowiska jest konieczne określenie skali i wielkości mogących wystąpić oddziaływań. Skala prognozowanych oddziaływań świadczy o zasięgu występowania określonych skutków środowiskowych. Przewidziane oddzia- ływanie może dotyczyć zasobów ważnych i wzajemnie powiązanych w skali lokalnej, regionalnej lub w skali całego kraju, a więc charakteryzować się wystąpieniem skutków środowiskowych w skali lokalnej, regional- nej lub krajowej. W celu oceny wielkości oddziaływań mogących wystąpić w skutek realizacji projektu posłu- żono się metodą punktową. Ocena ta pozwoliła na sformułowanie wniosków dotyczących skali oddziaływań
– od pomijalnej i niskiej, nie wpływającej na stan równowagi przyrodniczej lub warunki życia i bezpieczeń-
3 znaczące oddziaływanie definiowane wg przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz ustawy zdnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie wraz z aktami wykonawczymi
stwa ludzi do wysokiej – powodującej całkowitą zmianę warunków równowagi przyrodniczej lub warunków życia i bezpieczeństwa ludzi, w tym wymagającej działań naprawczych lub rekompensacyjnych.
2. ANALIZA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
2.1. Zawartość i główne cele projektowanego dokumentu
Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu miejscowego planu zagospodarowa- nia przestrzennego tj. projektu aktu prawa miejscowego określającego przeznaczenie terenów oraz zasady zagospodarowania przestrzennego, w tym możliwości zabudowy terenów. Zakres dokumentu ściśle określają przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - projekt planu miejscowego obejmuje ustalenia zawarte w uchwale oraz w części graficznej – na rysunku planu miejscowe- go, który stanowi jego integralną część.
Projekt planu miejscowego dotyczy obszaru, którego granice zostały wskazane na załączniku graficznym do uchwały nr LI/529/23 Rady Gminy Szczerców z dnia 30 czerwca 2023 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu obrębu Osiny Kolonia.
Celem sporządzenia analizowanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest określe- nie zasad zagospodarowania uwzględniających ochronę rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w odniesieniu do struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy wynikająca z wniosków mieszkańców miejscowości Osiny Kolo- nia oraz właścicieli nieruchomości.
W zakresie ustaleń szczegółowych określono następujące zasady kształtowania zabudowy oraz wskaź- niki zagospodarowania terenów:
Teren zabudowy związanej z rolnictwem oznaczony symbolem RZ
§ 11.1. Dla terenu oznaczonego symbolem 1RZ ustala się przeznaczenie jako teren zabudowy związanej z
rolnictwem.
2. W granicach terenu ustala się możliwość lokalizacji związanych z prowadzonym gospodarstwem rolnym budynków gospodarczych, wiat, szklarni, budowli rolniczych oraz dróg wewnętrznych.
3. Zasady kształtowana zabudowy oraz wskaźniki zagospodarowania terenu:
1) minimalna powierzchnia biologicznie czynna – 70%;
2) maksymalna powierzchnia zabudowy – 10%;
3) minimalna intensywność zabudowy – 0,001;
4) maksymalna intensywność zabudowy – 0,1;
5) maksymalna wysokość zabudowy – 9 m;
6) dachy o kącie nachylenia głównych połaci do 450;
7) dopuszcza się stosowanie dachu łukowego lub kolebkowego dla obiektów budowlanych niebędących budynkami.
Teren rolnictwa z zakazem zabudowy oznaczony symbolem RN
§ 12.1. Dla terenu oznaczonego symbolem 1RN ustala się przeznaczenie jako teren rolnictwa z zakazem za-
budowy.
2. W granicach terenu obowiązuje zakaz lokalizacji nowych obiektów budowlanych.
W zakresie obowiązujących przepisów odrębnych oraz wymogów wynikających z przepisów odrębnych projekt planu miejscowego:
- ustala zakaz:
▪ lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, okre- ślonych na podstawie przepisów odrębnych;
▪ lokalizacji obiektów i urządzeń oraz prowadzenia działalności powodującej przekroczenie dopuszczalnych wielkości oddziaływania na środowisko poprzez emisję substancji i energii w szczególności dotyczące wy- twarzania hałasu, wibracji, promieniowania, zanieczyszczenia powietrza, gleby, wód powierzchniowych i podziemnych;
▪ wprowadzania ścieków niespełniających wartości określonych w przepisach odrębnych do wód po- wierzchniowych lub do ziemi.
- Zmiany stosunków gruntowo-wodnych nie mogą negatywnie oddziaływać na tereny sąsiednie, a spo- sób odprowadzenia wód opadowych powinien uwzględniać uwarunkowania terenów sąsiednich i nie może powodować na nich szkód zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu prawa wodnego.
Ustalenia projektu w zakresie odnawialnych źródeł energii
Projekt planu miejscowego dopuszcza możliwość lokalizacji urządzeń wytwarzających energię z odna- wialnych źródeł energii o mocy nie przekraczającej 100 kW z zastrzeżeniem lokalizacji urządzeń które wyko- rzystują energię wiatru.
Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzen- nym: Plan miejscowy przewidujący możliwość lokalizacji budynków umożliwia również lokalizację mikroinsta- lacji w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii4 również w przypadku innego przeznaczenia niż produkcyjne, chyba że ustalenia planu miejscowego zakazują lokaliza- cji takich urządzeń.
Analizowany projekt planu miejscowego nie zawiera zakazów w zakresie realizacji mikroinstalacji,
- w związku z powyższym stanowi dokument stwarzający ramy do realizacji mikroinstalacji w rozumieniu przepisów odrębnych. Rozwój energetyki opartej o mikroinstalacje wytwarzające energię elektryczną i ciepl- ną na własny użytek stanowi proces nieszkodliwy dla środowiska, pośrednio wpływający pozytywnie na reali- zację wybranych celów środowiskowych x.xx. w zakresie ochrony powietrza, przeciwdziałania negatywnym zmianom klimatycznych, ochrony powierzchni ziemi, w związku z powyższym nie wymaga prognozowania działań minimalizujących negatywne oddziaływania.
4mikroinstalacja– instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW.
2.2. Ustalenia odnoszące się bezpośrednio do obszarów Natura 2000
Ustalenia przedmiotowego projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie dotyczą obszarów objętych ochroną w ramach sieci obszarów Natura 2000 – obszar objęty projektem nie znajduje się w zasięgu tych obszarów oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie. Planowany charakter zagospodarowania terenów nie stwarza ram do realizacji inwestycji, których skala i wielkość oddziaływania mogłaby mieć wpływ na stan oraz integralność obszarów Natura 2000. W związku z powyższym, prognoza oddziaływania na śro- dowisko nie wymaga uwzględnienia analizy i oceny oddziaływań analizowanego projektu na cele, przedmiot oraz integralność obszarów Natura 2000.
2.3. Określenie celów ochrony środowiska ustanowionych na szczeblu międzynarodowym,
wspólnotowym i krajowym istotnych z punktu widzenia projektowanego dokumentu oraz sposób ich uwzględnienia
Cele ochrony środowiska, w tym cele ochrony przyrody, ustanowione na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym znajdują swoje odzwierciedlenie w prawie krajowym i dokumentach powstałych na jego podstawie, określających politykę w zakresie ochrony środowiska. Poniżej określono główne cele obowiązu- jącej polityki ekologicznej Unii Europejskiej oraz krajowe cele szczegółowe wg podstawowych sektorów ochrony środowiska w Polsce wraz ze sposobem ich uwzględnienia w analizowanym dokumencie.
2.3.1. Ochrona bioróżnorodności
Ochrona różnorodności biologicznej jest warunkiem stabilnego funkcjonowania ekosystemów, decyduje o większej ich odporności na niekorzystne czynniki zewnętrzne5. Głównym dokumentem w zakresie ochrony bioróżnorodności biologicznej jest „Strategia zrównoważonego rozwoju UE6”. Obecnie Unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r., została opracowana w 2011 r. i wyznacza następują- ce cele:
1. Pełne wdrożenie dyrektywy ptasiej i siedliskowej.
2. Utrzymanie i odbudowa ekosystemów i ich usług.
3. Zwiększenie wkładu rolnictwa i leśnictwa w utrzymanie i wzmocnienie różnorodności biol.
4. Zapewnienie zrównoważonego wykorzystania zasobów rybnych.
5. Zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych.
6. Pomoc na rzecz zapobiegania utracie światowej różnorodności biologicznej.
Głównym dokumentem określającym cele polityki środowiskowej państwa w zakresie ochrony bioróż- norodności Polski jest „Program ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z
5 Założenie to było podstawą uznania ochrony bioróżnorodności biologicznej za jeden z celów unijnej polityki ochrony środowiska. Jest obecnie jednym z priorytetów głównego nurtu polityki unijnej.
6 przyjęta w 2001 r. na szczycie przywódców państw Unii w Göteborgu, stanowiąca dokument uzupełniający zaakcep- towanej rok wcześniej strategii lizbońskiej. Różnorodność biologiczna jest integralnym elementem wielu dziedzin obję- tych prawodawstwem unijnym. Cele z nią związane realizują nie tylko uregulowania z zakresu ochrony środowiska, ale także regulacje prawne dotyczące unijnych polityk sektorowych.
Planem działań na lata 2014-2020”. Cel nadrzędny stanowi poprawa stanu różnorodności biologicznej i po- wiązanie jej ochrony z rozwojem społeczno-gospodarczym kraju. Cele strategiczne sformułowano w następu- jący sposób:
A. Podniesienie poziomu wiedzy oraz kształtowanie postaw społeczeństwa związanych z włączeniem się do działań na rzecz różnorodności biologicznej.
B. Włączenie wybranych sektorów gospodarki w działania na rzecz różnorodności biologicznej.
C. Zachowanie i przywrócenie populacji zagrożonych gatunków i siedlisk.
D. Efektywne zarządzanie zasobami przyrodniczymi.
E. Utrzymanie i odbudowa ekosystemów oraz ich usług.
F. Ograniczenie presji gatunków inwazyjnych i konfliktowych.
G. Ograniczenie i łagodzenie skutków zmian klimatycznych.
H. Ochrona różnorodności biologicznej poprzez rozwój współpracy międzynarodowej.
Podstawą unijnej polityki ochrony przyrody są dwa akty prawne: dyrektywa 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków (tzw. dyrektywa ptasia) oraz dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przy- rodniczych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. dyrektywa siedliskowa), na podstawie których funkcjonuje sieć ob- szarów Natura 2000.
Sposób uwzględnienia w projekcie: Projekt planu miejscowego nie dotyczy obszarów charakteryzujących się wysokimi walorami przyrodni-
czymi (w skali regionalnej czy krajowej), w tym obszarów objętych formami ochrony przyrody na podstawie
przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz nie graniczy z takimi terenami. Ustale- nia planistyczne nie naruszają przyjętych kierunków ochrony przyrody oraz środowiska, w tym systemu ob- szarów Natura 2000.
2.3.2. Ochrona powietrza
Europejskie przepisy są nakierowane na eliminację różnych typów zanieczyszczeń pochodzących z wielu źródeł, zarówno stacjonarnych jak i mobilnych, regulują w szczególności:
1. minimalne normy jakości powietrza oraz zobowiązuje do podejmowania działań zaradczych w przypad- ku, gdy dochodzi do przekroczenia tych norm,
2. obowiązek monitoringu wybranych substancji zanieczyszczających u źródeł emisji,
3. normy dopuszczalnej emisji dla źródeł mobilnych oraz standardy jakości paliw,
4. wymogi harmonizacji metod pomiaru stężenia zanieczyszczeń i strategii monitoringu jakości powietrza krajów członkowskich,
5. zasady dostępu do informacji o jakości powietrza opinii publicznej i wszystkim zainteresowanym stro- nom.
„Strategia tematyczna dotycząca zanieczyszczenia powietrza” wskazała na potrzebę uproszczenia pra- wodawstwa w sprawie jakości powietrza. Takim zabiegiem było scalenie w jeden akt prawny kilku wcześniej- szych dyrektyw: Dyrektywę 2008/50/WE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (tzw. dyrektywa CAFE). Dyrektywa CAFE nie zmienia dotychczasowych dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń, uzupełnia ich wykaz o nową substancję – pył zawieszony PM2,5. Normy w zakresie pyłu zawieszonego PM2,5 mają być wprowadzane w życie w okresie 2010-2020. Celem dyrektywy jest również wzmocnienie przepisów
dotyczących wdrażania planów i programów, mających na celu osiągnięcie założonych parametrów jakości powietrza. Wytyczne strategii tematycznej są uwzględniane w krajowych programach ochrony powietrza.
Sposób uwzględnienia w projekcie:
Projekt planu miejscowego nie zawiera zasad zagospodarowania przestrzennego, które stanowiłby za- grożenie dla jakości powietrza atmosferycznego (nie przewiduje się możliwości realizacji obiektów stanowią- cych znaczące emitory zanieczyszczeń). Ustalenia szczegółowe uwzględniają konieczność stosowania rozwią- zań technicznych, technologicznych i organizacyjnych zapewniających zachowanie standardów jakości śro- dowiska określonych w przepisach odrębnych.
2.3.3. Przeciwdziałanie i łagodzenie zmian klimatu
Przeciwdziałanie zmianom klimatu stało się jednym z najważniejszych celów europejskiej polityki eko- logicznej. Zgodnie z zasadą przezorności – fundamentem europejskiej polityki ekologicznej – za celowe uzna- no ograniczenie emisji gazów szklarniowych, tak by potencjalny wzrost temperatury w skali globalnej nie przekroczył 2°C. Program działań zakłada ustabilizowanie koncentracji gazów szklarniowych w atmosferze, co wymagać będzie redukcji emisji CO2 o 70% w perspektywie długoterminowej. Najważniejszym instrumen- tem realizacji celów unijnej polityki klimatycznej jest przyjęty w 2008 r. tzw. pakiet klimatyczno-energetyczny określany potocznie jako „3 razy 20”, który zakłada, że do 2020 r. Unia Europejska powinna:
− racjonalnie wykorzystywać energię, tak aby zmniejszyć łączne zużycie energii pierwotnej o 20% w po- równaniu z prognozami na 2020 r.,
− zwiększyć udział energii ze źródeł odnawialnych do 20% całkowitego zużycia energii finalnej,
− zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o co najmniej 20% z porównaniem z 1990 r.
Główne dokumenty unijne tj. Biała Księga – Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania (COM Biała Księga 2009), Strategia UE w zakresie przystosowania się do zmian klimatu (COM 0216 final, 2016), Porozumienie paryskie (Porozumienie paryskie – Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, 2016) mają swoje odzwierciedlenie w polityce krajowej tj. strategiach i działaniach wdrażających, z czego do głównych należą: Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do 2020 r. z perspektywą do 2030 r. (SPA, 2013), w której wskazano cele i kierunki działań adaptacyjnych dla najbardziej wrażliwych sektorów: gospodarka wodna, rolnictwo, leśnictwo, różnorodność biologiczna i obszary chronione, zdrowie, energetyka, budownictwo oraz transport. Wskazano w nim zna- czenie miast w procesach adaptacyjnych ze względu na ich wrażliwość na zamiany klimatyczne. Krajowa Poli- tyka Miejska do 2023 r. (2015) obliguje samorządy gminne do uwzględniania w swoich działaniach na rzecz ochrony środowiska naturalnego długofalowych korelacji przyrodniczych oraz idei błękitno-zielonej infra- struktury.
Sposób uwzględnienia w projekcie:
Projekt planu miejscowego nie ustala zasad zagospodarowania przestrzennego, umożliwiających loka- lizację obiektów, których działalność w sposób stały i długoterminowy mogłaby wpłynąć negatywnie zmiany klimatu.
2.3.4. Ochrona wód i przeciwdziałanie skutkom suszy
Ochrona wód to jeden z najlepiej rozwiniętych działów unijnej polityki ochrony środowiska. Obecnie głównym instrumentem unijnej polityki w tej dziedzinie jest przyjęta w 2000 r. tzw. „Ramowa dyrektywa wodna (RDW7)”. Główne cele europejskiej polityki wodnej:
1. ochrona i poprawa warunków, a gdy to niemożliwe, utrzymanie obecnego stanu ekosystemów wod- nych, a także lądowych i podmokłych bezpośrednio uzależnionych od ekosystemów wodnych,
2. propagowanie zrównoważonego korzystania z wody opartego na długoterminowej ochronie zasobów wodnych,
3. podejmowane przedsięwzięć mających na celu poprawę stanu czystości środowiska wodnego; przed- sięwzięcia te powinny prowadzić do ograniczenia emisji i zrzutów substancji szczególnie niebezpiecz- nych, a w dalszej perspektywie do eliminowania tego typu działalności,
4. stopniowe ograniczenie zanieczyszczenia wód podziemnych i zapobieganie ich degradacji,
5. dążenie do zmniejszenia skutków powodzi i suszy.
Cele środowiskowe dla wód powierzchniowych oraz obszarów chronionych ustalono na mocy art. 4 Ra- mowej dyrektywy wodnej (RDW). Za cele środowiskowe przyjęto wartości graniczne odpowiadające dobre- mu stanu wód, podane w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 11 paź- dziernika 2019 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego oraz sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, a także środowiskowych norm ja- kości dla substancji priorytetowych.
Sposób uwzględnienia w projekcie: Projekt planu miejscowego nie dotyczy obszarów, których sposób zagospodarowania stanowiłby za-
grożenie dla stanu i jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Zdecydowana większość obszaru pozo-
stanie w rolniczym użytkowaniu.
Gmina Szczerców jest uboga w wody powierzchniowe, dlatego retencjonowanie wód i poprawa sto- sunków wodnych w glebie poprzez melioracje szczegółowe ma istotne znaczenie dla zapobiegania skutkom suszy i poprawy produktywności gleb. Inicjatywa w tym zakresie należy do samorządów gminnych, które powinny zabiegać o to, by w dokumentach planistycznych województwa znalazły się zadania związane z bu- dową zbiorników retencyjnych i wykonaniem melioracji.
2.3.5. Gospodarka odpadami
Gospodarka odpadami ma dziś bardzo rozbudowany dział prawa unijnego. Oprócz ogólnych zasad po- stępowania z odpadami obejmuje on wymogi dotyczące metod i urządzeń usuwania odpadów (np. spalania, składowania) oraz uregulowania związane z zagospodarowaniem różnych rodzajów odpadów. Pierwsza dy- rektywa ramowa w sprawie odpadów to dyrektywa 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. Przez ponad 30 lat był to najważniejszy akt prawny w tej dziedzinie. Ostatecznie został zastąpiony dyrektywą ramową z 2008 r. Ogólne wymagania w stosunku do gospodarki odpadami nie uległy jednak istotnym zmianom. Dyrektywa
7 Kieruje się ona ekologicznympodejściem do oceny stanu wód i planowania gospodarki wodnej. Traktuje wody w szcze- gólności jako czynnik tworzący siedliska, których stan zależy od działań podejmowanych na obszarze całej zlewni.
wprowadziła jednolite definicje pojęć oraz zobowiązała państwa członkowskie do opracowywania progra- mów gospodarki odpadami. Przede wszystkim ustanowiła hierarchię zasad postępowania z odpadami, wska- zując na pierwszym miejscu konieczność zapobiegania powstawaniu odpadów, następnie ich powtórne wy- korzystanie, dalej recykling materiałowy, wykorzystanie odpadów jako źródła energii (w procesie spalania), dopiero w ostateczności dopuszczone powinno być ich unieszkodliwianie przez spalanie bez odzysku energii lub deponowanie na składowiskach odpadów. Na poziomie krajowym wytyczne dla gospodarki odpadami są określane w planach wojewódzkich. W wojewódzkie łódzkim obowiązuje Wojewódzki Plan Gospodarki Od- padami dla województwa łódzkiego na lata 2016 - 2022 z uwzględnieniem lat 2023 - 2028.
Sposób uwzględnienia w projekcie:
Obszar objęty projektem nie obejmuje obszarów i obiektów systemu gospodarki odpadami natomiast jego ustalenia nie naruszą przyjętych kierunków rozwoju systemów infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki odpadami, w tym wytycznych regionalnych. Realizacja ustaleń projektu nie przyczyni się do ko- nieczności rozbudowy systemu gospodarki odpadami.
2.4. Powiązania z innymi dokumentami
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, stanowiący akt prawa miejscowego w zakresie za- gospodarowania przestrzennego, jest dokumentem powiązanym z dokumentami planistycznymi wyższych szczebli samorządu terytorialnego. Wytyczne do planowania miejscowego stanowią:
▪ na poziomie krajowym – Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju (KPZK 2030),
▪ na poziomie regionalnym (województwa) – Plan zagospodarowania przestrzennego województwa,
▪ na poziomie lokalnym - obowiązujący dokument Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowa- nia przestrzennego gminy oraz wydane decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach i inne decyzje określające warunki korzystania ze środowiska, jeżeli zostały wydajane w obszarze podlegającym oce- nie.
2.4.1. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju KPZK 2030
Celem strategicznym KPZK 2030 jest efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zróż- nicowanych potencjałów rozwojowych dla osiągnięcia ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia, sprawności funkcjonowania państwa oraz spójności w wymiarze społecznym, go- spodarczym i terytorialnym w długim okresie.
Cele polityki przestrzennego zagospodarowania kraju:
1. Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającej spójności.
2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialne równoważenie rozwoju kraju poprzez promowanie inte- gracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystywanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów.
3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infra- struktury transportowej i telekomunikacyjnej.
4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowi- ska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski.
5. Zwiększenie odporności struktury przestrzennej na zagrożenia naturalne i utratę bezpieczeństwa ener- getycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa.
6. Przywrócenie i utrwalenia ładu przestrzennego.
Analizowany projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wpisuje się w ogólne cele polityki przestrzennej kraju, jego realizacja nie będzie ograniczać wytycznych kierunkowych zagospodarowa- nia przestrzennego, określonych na poziomie krajowym.
2.4.2. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego został przyjęty wraz z planem zago- spodarowania przestrzennego miejskiego obszaru funkcjonalnego Łodzi uchwałą nr LV/679/18 Sejmiku Wo- jewództwa Łódzkiego z dnia 28 sierpnia 2018 r. Plan określa 9 stref działań, dla których wyznacza cele szcze- gółowe oraz kierunki rozwoju przestrzennego. Wizja rozwoju województwa 2030+ została sformułowana w następujący sposób: region spójny terytorialnie i wizerunkowo, kreatywny i konkurencyjny w skali kraju i Europy, wyróżniający się atrakcyjnością inwestycyjną i wysoka jakością życia.
W zakresie regionalnych powiązań przyrodniczych, kształtowania ładu przestrzennego i krajobrazu – obszar objęty projektem jest położony poza strefą terenów charakteryzujących się wysokimi walorami przy- rodniczo-krajobrazowymi województwa.
Inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
Obszar objęty oceną nie dotyczy terenów, na których zostały wyznaczone do realizacji inwestycje celu publicznego o znaczeniu krajowym oraz inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, ustalone w dokumentach przyjętych przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Radę Ministrów, właściwego ministra lub sejmik województwa, zgodnie z ich właściwością - uwzględnione w obowiązującym Planie zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego, przyjętym uchwałą nr LV/679/18 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 28 sierpnia 2018 r.
2.4.3. Polityka przestrzenna i planistyczna gminy
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
W granicach gminy Szczerców obowiązuje Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- strzennego, przyjęte uchwałą nr XLV/405/14 Rady Gminy Szczerców z dnia 4 listopada 2014 r. Obszar objęty pro- jektem planu miejscowego jest położony w obszarze: tereny o dominującej funkcji terenów rolnych oznaczonych symbolem R dla którego ustala się:
1) funkcja podstawowa: uprawy polowe;
2) funkcja uzupełniająca: zabudowa zagrodowa, lokalizowana na podstawie warunków określonych w roz- dziale 1.5. Funkcja rolnicza części II „Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Szczerców” studium, obiekty i urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii, lokalizowane na podstawie warunków określonych w rozdziale 1.5. Funkcja rolnicza części II „Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Szczer- ców” studium, obiekty małej architektury, w tym służące obsłudze ruchu turystycznego, punkty widokowe, drogi transportu rolnego, istniejące kompleksy terenów leśnych, zadrzewienia śródpolne, trasy turystyczne, ciągi piesze, ścieżki i trasy rowerowe, wody powierzchniowe, w tym stawy rybackie, obiekty i urządzenia infrastruktury tech- nicznej, w tym obiekty hydrotechniczne i sieci elektroenergetyczne;
3) dopuszcza się wyznaczanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zwartych tere- nów przeznaczonych pod tereny obsługi produkcji w gospodarstwa rolnych;
4) dopuszcza się zalesianie gruntów rolnych klas bonitacyjnych IV-VI;
5) dopuszcza się lokalizację inwestycji infrastrukturalnych i drogowych, w tym magistrali infrastruktury technicznej o znaczeniu ponadlokalnym.
Ryc. 1. Wyrys ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Szczerców dla obszaru objętego projektem planu miejscowego Źródło: projekt analizowanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Wskaźniki dotyczące powierzchni zabudowy i powierzchni biologicznie czynnej:
Dla terenów oznaczonych na rysunku studium symbolem: MN, ML, MN, U, ZP, R, M;
a) Maksymalna powierzchnia zabudowy: 50%;
b) Minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej: 30%;.
W związku z powyższym można stwierdzić, że analizowany projekt miejscowego planu zagospodarowania prze- strzennego, nie narusza ustaleń Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Szczerców.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego
W obszarze objętym projektem nie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania prze- strzennego.
2.4.4. Decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach i inne decyzje określające warunki korzystania ze środowiska, istotne z punktu widzenia analizowanego dokumentu
Obszar objęty ocenianym projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie doty- czy terenów, dla których wydano decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach lub inną decyzję określającą warunki korzystania ze środowiska, istotną z punktu widzenia analizowanego dokumentu.
3. ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA OBSZARU OBJĘTEGOUSTALENIAMI PROJEKTU DOKUMENTU PLANISTYCZNEGO
3.1. Położenie geograficzneoraz użytkowanie i zagospodarowanie terenów
Gmina Szczerców jest jedną ze 135 gmin województwa łódzkiego i jedną z 9 gmin powiatu bełchatow- skiego. Powierzchnia gminy liczy 12895 km2, co stanowi 13,3 % powierzchni powiatu (967,5 km2) i 0,71% powierzchni województwa (18219 km2). Gminę tworzą 22 sołectwa. Północna granica gminy Szczerców od- dziela ją od gminy Zelów, wschodnia od gmin Kluki i Kleszczów, południowa i południowo-zachodnia od gmin Sulmierzyce i Rząśnia w powiecie pajęczańskim, a zachodnia od gminy Rusiec oraz od gminy Widawa w po- wiecie łaskim. Oznacza to, że gmina Szczerców jest graniczną gminą swego powiatu wobec powiatów paję- czańskiego (od strony południowej) i łaskiego (od strony zachodniej).
Miejscowość Szczerców – centrum administracyjne gminy - oddalona jest o 19 km na zachód od stolicy powiatu – Bełchatowa i o 65 km na południowy zachód od stolicy województwa – Łodzi.
Najprężniej rozwijającą się gałęzią przemysłu gminy Szczerców jest przemysł wydobywczy oparty na miejscowych zasobach węgla brunatnego.
Teren objęty projektem miejscowego planu zagospodarowania jest położony w południowo - wschod- niej części gminy. Zachodnia granica obszaru objętego projektem jest granicą administracyjną gminy Szczer- ców.
Gmina Szczerców położona jest nad Widawką – prawobrzeżnym dopływem Warty (tj. w dorzeczu środkowej Warty). Gmina położona jest nieomal w całości w granicach Kotliny Szczercowskiej (318.23) – mezoregionu, stanowiącego południowy, graniczny fragment makroregionu – Niziny Południowowielkopol- skiej (318.2), sąsiadującego od strony południowej z mezoregionem Wyżyny Wieluńskiej (341.21), wchodzą- cym w skład makroregionu Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej (341.2). Od strony północnej Kotlina Szczercowska sąsiaduje z mezoregionem Kotliny Sieradzkiej (318.18), natomiast od strony zachodniej z mezoregionem Wysoczyzny Złoczewskiej (318.22).
Kotlina Szczercowska ma powierzchnię 1,2 tys. km2 i stanowi równinę o charakterze misy końcowej lodowca zlodowacenia Warty. Wysokości kształtują się na poziomie od 160 m w części centralnej do ok. 200 m na krańcach wschodnich; przykryta piaskami i warstwami iłów warwowych oraz materiałem morenowym;
liczne zespoły wydm parabolicznych. Kotlina odwadniana jest przez Wartę i jej dopływ Widawkę. We wschodnim skraju znajdują się złoża węgla brunatnego.
Ryc. 2. Położenie geograficzneogólne obszaru objętego projektem planu miejscowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie państwowych baz danych przestrzennych.
3.2. Budowa geologiczna i grunty
Kotlina Szczercowska ma powierzchnię 1,2 tys. km2 i stanowi równinę o charakterze misy końcowej lodowca zlodowacenia Warty. Wysokości kształtują się na poziomie od 160 m w części centralnej do ok. 200 m na krańcach wschodnich; przykryta piaskami i warstwami iłów warwowych oraz materiałem morenowym; liczne zespoły wydm parabolicznych. Kotlina odwadniana jest przez Wartę i jej dopływ Widawkę. We wschodnim skraju znajdują się złoża węgla brunatnego.
Początek rozwoju pokrywy polskiej platformy paleozoicznej sięga górnego permu – cechsztynu (era paleozoiczna). W podłożu młodszych osadów geologicznych gminy Szczerców (i obszaru opracowania) zale- gają utwory tej pokrywy: mezozoiczne - jurajskie i kredowe, tworzące na tym obszarze południową część Niecki Łódzkiej, a zarazem Niecki Mogileńsko-Łódzkiej. Obie te jednostki geologiczne wchodzą w skład wiel- kiej, strukturalnej, mezozoicznej, laramijskiej jednostki geologicznej Polski – synklinorium szczecińsko-łódzko
– miechowskiego.
Niecka łódzka oraz jej macierzyste jednostki to struktury zbudowane w wyniku wielopromiennych fał- dowań wszystkich faz orogenezy alpejskiej (od laramijskiej do walachijskiej). Ich wynikiem jest występowa-
nie, w obrębie niecki, licznych obniżeń i wypiętrzeń o przebiegu NW - SE. Kulminacje stropu utworów mezo- zoicznych niecki występują w jej osi.
Gmina Szczerców znajduje się w obrębie południowej części niecki łódzkiej. W spągu wypełniających nieckę osadów górnej kredy, zalegają piaskowce wapniste cenomanu. Powyżej leżą wapienie inoceramowe i otwornicowe turonu, margle, wapienie i opoki kampanu, koniaku, mastrychtu i santonu, uformowane w postaci fałdowych, wąskich jednostek antyklinalnych jak i szerszych - synklinalnych. Wewnętrzna struktura niecki łódzkiej jest skomplikowana, co wiąże się przede wszystkim z procesami halokinetycznymi tj. z ruchem soli permskich, tzn. tektoniką solną i jej licznymi, rozległymi dyslokacjami. Występujące tu struktury solne przebijają lub wypiętrzają sfałdowane osady kredy, tworząc diapiry (wysady solne) x.xx. Rogóźna i Dębiny. Najważniejszą dyslokacją w rejonie gminy Szczerców jest trzeciorzędowy rów tektoniczny Kleszczowa, prze- biegający równoleżnikowo x.xx. przez południowe obrzeża gminy Szczerców, Żłobnicę, Kleszczów i Piaski, a zarazem przez północną część elewacji Radomska – Przedborza, oddzielającą nieckę łódzką od niecki mie- chowskiej. Rów ten – tj. depresja - wypełniony został w miocenie i pliocenie osadami serii podwęglowej, węglowej i nadwęglonej (na seriach tych zalegają sięgające powierzchni osady czwartorzędowe). Jego dłu- gość sięga 78 km (od rejonu Przedborza na wschodzie do rejonu Pajęczna na zachodzie), szerokość od 1,5 do 2,0 km, a głębokość do ponad 200 m.
Serię podwęglową tworzą piaski, iły mułki i mułowce z wkładkami węgla brunatnego o miąższości do- chodzącej do kilkudziesięciu metrów. Zalegające powyżej pokłady węgla brunatnego serii węglowej, o miąż- szości od kilku do 120 m. (maksymalnie do 160 m), przewarstwione są iłami zastoiskowymi, mułowcami, piaskami oraz kredą jeziorną i gytią. Ze względu na różnice w budowie geologicznej w złożu węgla wyodręb- niono trzy pola: „Bełchatów”, Szczerców” i „Kamieńsk”. W podłożu zachodniej granicy miejscowości Fausty- nów (i miejscowości Żłobnica) występuje uformowany w trzeciorzędzie wysad solny „Dębina”, w którym strop wysadu występuje na głębokości 160 – 220 m pod powierzchnią terenu. Rejon tego wysadu dzieli poło- żoną od niego na wschód - eksploatowaną od 1977 r. odkrywkę pola Bełchatów KWB Bełchatów - od położo- nej od niego na zachód, eksploatowanej od 2002 r. odkrywki pola Szczerców.
Pokrywające serię węglową młodsze osady mioceńskie i plioceńskie składają się z iłów, iłowców, muł- ków i mułowców z niewielkimi wkładkami węgla brunatnego. Miąższość tej – nadwęglowej serii, osiąga mak- symalnie kilkadziesiąt metrów. Miąższość osadów trzeciorzędowych w obrębie rowu Kleszczowa przekracza ogółem 430 m.
Utwory trzeciorzędowe gminy występujące poza obrębem depresji Kleszczowa to wyłącznie nikłej miąższości paleoceńskie, zwietrzelinowe mułowce i gliny oraz eoceńskie piaski i iły, występujące bezpośred- nio pod osadami czwartorzędowymi.
Natomiast miąższość zalegających utworów czwartorzędowych, osiąga w obrębie rynny erozyjnej znajdującej się po północnej stronie Rowu Kleszczowa, ponad 300 m, występującej głównie na terenie gminy Kleszczów, wahając się poza jego zasięgiem do 60 m.
Udokumentowane złoża kopalin
W obszarze objętym planem miejscowym nie znajdują się udokumentowane złoża kopalin. W obszarze opracowania nie stwierdzono występowania zagrożeń geologicznych - ruchów masowych, zgodnie z bazą SOPO Państwowego Instytutu Geologicznego.
3.3. Geomorfologia i ukształtowanie terenu
Współczesna rzeźba terenu gminy Szczerców jest wynikiem zachodzących tu niegdyś procesów tekto- nicznych i neotektonicznych, glacjalnych, fluwioglacjalnych, peryglacjalnych, eolicznych i erozji oraz akumu- lacji rzecznej, a także działalności człowieka (antropogenicznych). Niewielkie natężenie procesów rzeźbo- twórczych doprowadziło do powstania mało zróżnicowanego rysu geomorfologicznego obszaru gminy.
Rejon gminy obejmuje Kotlina Szczercowska. W granicach gminy cechuje ją rzeźba lekko falista, wzno- sząca się od 156 do blisko 200 m n.p.m. Generalnie jest to obszar równinny o charakterze misy końcowej lodowca warciańskiego, wysłany iłami wstęgowymi i piaskami, w licznych miejscach, a zwłaszcza w jego pół- nocnej i północno – wschodniej części, uformowanymi w wydmy, które są urozmaiceniem dość monotonnej rzeźby terenu. Cechą charakterystyczną są także rozległe równiny torfowe zlokalizowane wzdłuż dolin rzecz- nych.
W północnej części gminy, powyżej drogi krajowej nr 8, dość powszechnie występują wydmy, przede wszystkim wzdłuż północnej granicy gminy (powyżej kompleksów stawów na północ od wsi Marcelów i Lu- biec), a także wzdłuż północno – wschodniej granicy gminy (na wschód od miejscowości: Zbyszek, Firlej, Kuź- nica Lubiecka i Magdalenów). Wysokość względna wydm wynosi od 10 do 25 m. Wydmy porośnięte są głów- nie borami sosnowymi i generalnie ta część gminy charakteryzuje się największym zalesieniem. Są to najwy- żej położone rejony w północnej części gminy. Zwarte i dość rozległe obszary leśne rozdziela dolina rzeki Pilsi, wzdłuż której rozciągają się, rozszerzając ku południu, użytkowane rolniczo, miejscami podmokłe równiny zastoiskowe. Jest to najniżej położony rejon tej części gminy. Dno doliny Pilsi wznosi się od 173 m n.p.m. przy granicy z gminami Kluki i Zelów do 158,7 m n.p.m. przy ujściu do Widawki poniżej Kolonii Szczercowskiej. Należy nadmienić, że w północnej części gminy zlokalizowane są zarówno najniżej jak i najwyżej położone rejony całej gminy. Najniższym punktem Kotliny Szczercowskiej w gminie Szczerców jest nurt rzeki Widawki w miejscowości Dzbanki (155,8 m n.p.m.), zaś najwyższym ciąg wydm na wschód od wsi Magdalenów (199,5 m n.p.m.). Tym samym w odległości około 10 km w linii prostej wysokość względna osiąga blisko 44 m.
Ukształtowanie powierzchni centralnej i południowej części gminy Szczerców związane jest z brzeżną strefą stadiału mazowiecko – podlaskiego zlodowacenia Warty z główną formą geomorfologiczną w postaci równiny gliny zwałowej. Równina gliny zwałowej o powierzchni płaskiej w centralnej części gminy (rejon Szczercowa i okolicznych wsi) położona jest na wysokości poniżej 170 m n.p.m. (lokalnie do 175 – 180 m n.p.m.), zaś w części południowej (mniej więcej poniżej umownej linii łączącej: Bednarze, Brzezie, Niwy i Pod- żar) od 170 do 190 m n.p.m., przeciętnie 175 m n.p.m. Głównymi osiami rysu geomofrologicznego są tu doli- ny rzek Widawki i Krasówki. Obie rzeki przepływają z południowego – wschodu na północny – zachód i są to najniżej położone rejony tej części gminy. Dno doliny Krasówki, przepływającej wzdłuż południowo – za- chodniej granicy gminy, wznosi się od 171,5 m n.p.m. w rejonie Chabielic do 162,5 m n.p.m. poniżej wsi Krzy- żówki przy granicy z gminą Rusiec. Natomiast dno doliny Widawki, przepływającej przez centralną część gmi- ny, wznosi się od 168,5 m n.p.m. poniżej wsi Podżar przy granicy z gminą Kluki do 158,7 m n.p.m. poniżej Kolonii Szczercowskiej, gdzie przyjmuje wody rzeki Pilsi. Dolina Widawki jest bardziej urozmaicona, rzeka meandruje, a dolina jest dość wąska, przy czym różnice wysokości względnej pomiędzy dnem doliny, a naj- bliższymi większymi wzniesieniami wynoszą zaledwie kilka metrów. Xxxxxx Xxxxxxxx jest mniej wyraźna i otaczają ją rozległe, miejscami podmokłe równiny. W zachodniej części gminy, pomiędzy miejscowościami Kozłówki i Krzyżówki, występują także wydmy porośnięte borem sosnowym i częściowo lasem mieszanym. Są to tak zwane Dzbankowskie Góry. Jest to największy, zwarty kompleks leśny w tej części gminy. Wysokość względna wydm jest tu znacznie niższa niż w północnej części gminy i wynosi od 5 do 15 m, a wysokości bez-
względne dochodzą do 180 m n.p.m. Większe kompleksy leśne i bardziej urozmaicona rzeźba terenu wystę- puje także na północ od wsi Stanisławów Pierwszy oraz na południe od wsi Stanisławów Drugi. Południowa część Kotliny Szczercowskiej (poniżej umownej linii łączącej: Chabielice, Janówkę i Kolonię Osiny) jest zale- siona i wznosi się przeciętnie na wysokości od 180 do 190 m n.p.m., miejscami nieznacznie powyżej. Obecnie jest to granica pomiędzy naturalnymi formami geomorfologicznymi a północnym progiem odkrywkowej ko- palni węgla brunatnego eksploatującej złoże „Bełchatów – pole Szczerców”.
3.4. Klimat i powietrze atmosferyczne
Warunki klimatyczne
Według regionalizacji klimatycznej Polski opracowanej przez A. Wosia obszar gminy został zaliczony do Regionu Środkowopolskiego, należącego do największych regionów klimatycznych Polski, obejmującego Wy- żynę Łódzką, sięgającego na południu po północno-zachodnią część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, a na północy obejmującego swym zasięgiem Równinę Kutnowską. Region ten charakteryzuje się dużą w sto- sunku do innych regionów ilością dni z pogodą bardzo ciepłą i pochmurną, lecz bez opadów (średnio prawie 38 dni w roku), a także dni dość mroźnych z dużym zachmurzeniem i opadem (7 dni w roku).
Klimat gminy cechuje się średnią temperaturą roczną ok. 7-80C przy średniej temperaturze stycznia wynoszącej ok. od -30C do -40C i lipca wynoszącej ok. 17-180C. Wartości rocznej sumy usłonecznienia na terenie gminy są wysokie. Największe z nich obserwowane są w okresie letnim i wiosennym. Xxxxxx sumy opadów wynoszą ok. 550mm (przy prawdopodobieństwie 50%) a największe opady występują na ogół w okresie letnim. Pierwsze jesienne przymrozki na terenie gminy są najczęściej w październiku, natomiast ostatnie wiosenne w końcu kwietnia. Pokrywa śnieżna w gminie Szczerców zaległa przez około 60-70 dni. Silne wiatry na terenie gminy wieją przez ok. 30 dni. Klimat lokalny na zdecydowanej większości terenu gmi- ny Szczerców jest korzystny zarówno dla rolnictwa, jak i osadnictwa. Na tę ocenę główny wpływ mają warun- ki solarne, wyróżniające się stosunkowo małym zachmurzeniem, dużą ilością dni pogodnych, wysokimi su- mami promieniowania słonecznego i znaczną liczbą godzin słońca. Obszar gminy należy do cieplejszych w tej części kraju.
Jakość powietrza
Gmina Szczerców (a z nią obszar opracowania) położona jest, wg W. Xxxxxxxxxx i X. Xxxxxx, na grani- cy 3 krajowych regionów klimatycznych: śląsko-wielkopolskiego, łódzkiego i małopolskiego. Z kolei wg R.Gumińskiego, znajduje się ona w granicach łódzkiej dzielnicy klimatycznej. Jej warunki klimatyczne, podob- nie jak całej Polski środkowej, kształtowane są w wyniku ścierania się w ciągu roku głównie mas powietrza polarno-morskiego (atlantyckiego) - 65% dni w roku, oraz mas powietrza kontynentalnego (azjatyckiego) - 29% dni w roku. Stąd też wynika typowa dla klimatu niżu polskiego przejściowość, wyrażająca się częstą zmianą stanów pogodowych i występowaniem sześciu pór roku.
Sporadycznie, głównie w kwietniu (7% dni) i maju (13,5% dni), występują masy powietrza arktycznego.
Najrzadziej notowaną masą powietrza jest powietrze zwrotnikowe (4 %).
Sezonowe wzmożenie częstotliwości napływu powietrza arktycznego lub zwrotnikowego wyraża się występowaniem okresów skrajnie ciepłych lub chłodnych. W efekcie głównie wiosną występują znaczne kon- trasty termiczno - wilgotnościowe, wynikające ze wzmożonych częstotliwości występowania mas arktycznych i zwrotnikowych.
Toteż pod względem naturalnych warunków klimatycznych obszar gminy wykazuje charakterystyczne cechy pośrednie między strefą oddziaływania wpływów oceanicznych od zachodu i kontynentalnych od wschodu. Położenie Kotliny Szczercowskiej w granicach niżu środkowopolskiego wywiera istotny wpływ na poszczególne składniki klimatu, który ma więcej cech oceanicznych, co wyraża się łagodniejszymi temperatu- rami zimy oraz niższymi wartościami rocznych amplitud temperatury powietrza.
Średnia roczna temperatura powietrza oscyluje wokół wartości 8,0°C. Średnia liczba dni z przymroz- kami wynosi 75 dni w roku. Średnia temperatura stycznia wynosi: -2,2°C, a lipca 18,0°C. Najniższe tempera- tury miesięczne notowane są w grudniu, styczniu i lutym. Najwyższe – w lipcu i sierpniu. Okres wegetacyjny trwa średnio 210 dni.
Układ poszczególnych elementów klimatycznych ulega zróżnicowaniu w zależności od wyniesienia, ukształtowania, pokrycia terenu czy też zalegania wód gruntowych. Najwyraźniejsze różnice pojawiają się między terenami dolinnymi, a otwartymi terenami wysoczyznowymi.
Pola elektromagnetyczne
W środowisku występują powszechnie naturalne i sztuczne pola elektromagnetyczne, z czego źródeł sztucznych należą układy wytwarzania, przesyłania i rozdziału energii elektrycznej (stacje transformatorowe, linie energetyczne), stacje radiokomunikacyjne, a także różne odbiorniki energii elektrycznej. W odniesieniu zagadnień zagospodarowania przestrzennego, w tym ochrony środowiska i zdrowia ludzi duże znaczenie mają linie energetyczne wysokich napięć. Ich oddziaływanie na środowisko powoduje określone skutki go- spodarczo-przestrzenne w zakresie lokalizacji obiektów i urządzeń, zwłaszcza mieszkalnych, a także przeby- wania ludzi i zwierząt. Przez obszar projektu planu miejscowego przechodzą linie elektromagnetyczne śred- niego napięcia.
3.5. Stosunki wodne
3.5.1. Wody powierzchniowe
W granicach obszaru objętego planem nie ma powierzchniowych elementów hydrograficznych. W są- siedztwie zachodniej granicy obszaru opracowania przepływa Struga Aleksandrowska lewobrzeżny antropo- genicznie przekształcony dopływ Widawki. Zasilana jest przede wszystkim zrzutem wody z systemów od- wodnienia kopalni „Bełchatów – pole Bełchatów”. Na terenie gminy Szczerców Aleksandrowska Struga wpływa na południowym – wschodzie, poniżej wsi Osiny Kolonia, na wysokości około 180 m n.p.m. Przez większą część swojego krótkiego biegu płynie sztucznym korytem.
3.5.2. Jednolite części wód powierzchniowych
Ze względów funkcjonalnych, dla potrzeb planistycznych, zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną, na te- renie kraju zostały wydzielone obszary jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP). Obszar objęty opracowaniem położony jest w zasięgu jednostki RW600010182329 – Struga Aleksandrowska. Jest to obszar dorzecza Odry, region wodny Warty. JCWP posiada umiarkowany potencjał ekologiczny, stan chemiczny poniżej dobrego oraz ogólny stan oceniony jako zły.
Ryc. 3. Zasięg jednolitych części wód powierzchniowych w odniesieniu do granic administracyjnych gminy i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie państwowych baz danych przestrzennych.
3.5.3. Zasoby wód podziemnych
Nieomal cała gmina Szczerców położona jest - wg podziału Polski na jednostki hydrogeologiczne B.Paczyńskiego - w makroregionie centralnym, regionie VII – łódzkim i subregionie VII2 – bełchatowskim. Zachodnie obrzeża gminy wchodzą w skład regionu XII – śląsko-krakowskiego oraz objęte są granicami górno jurajskiego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 326 – „Częstochowa Wschód”, gromadzącego wody szczelinowo-krasowe i szczelinowo-krasowo-porowe.
Wody podziemne występują w gminie Szczerców głównie w utworach:
- czwartorzędowych – piaszczysto-żwirowych, występujących na powierzchni oraz w obrębie depresji Kleszczowa, w kilku warstwach przedzielonych glinami zwałowymi lub iłami zastoiskowymi, na głębokości ponad 100 m, jako wody porowe, pozostające pod ciśnieniem, zasilane głównie przez infiltrację opadów at- mosferycznych; tworzą główny poziom użytkowy w centralnej i południowej części gminy; warunki ich wy- stępowania zostały radykalnie zmienione, w wyniku wieloletniego odwadniania KWB Bełchatów;
- górnokredowych w wapieniach, marglach i opokach; w wapieniach, jako wody szczelinowe, zasilane głównie przez infiltrację poprzez utwory czwartorzędowe; miąższość wodonośnych utworów sięga 130 m; zalegają na głębokości od kilkunastu do 300 m – w obrębie depresji Kleszczowa; są one drenowane licznymi studniami zarówno użytkowymi jak i odwodnieniowymi;
- dolnokredowych w piaskach i piaskowcach kredy dolnej, jako wody szczelinowo –porowe- ciśnieniowe (subartezyjskie);
- górnojurajskich w spękanych, uszczelinionych i częściowo skrasowiałych wapieniach i marglach; wo- dy te są napięte w rejonach, gdzie utwory czwartorzędu pokrywają wapienie jurajskie (w północnej części gminy i w obrębie rowu Kleszczowa) lub swobodne w południowych partiach gminy; wapienie jurajskie są zasilane w wodę głównie przez infiltrację nadległych utworów czwartorzędowych lub poprzez opady atmos- feryczne; drenowane są głównie przez otwory (studnie) barier odwadniających kopalnie.
Większość wód podziemnych regionu nie posiada szczelnej, naturalnej izolacji przed infiltracją zanie- czyszczeń powierzchniowych. Toteż wody te wymagają szczególnej ochrony.
Ryc. 4. Zasięg głównych zbiorników wód podziemnych w odniesieniu do granic administracyjnych gminy i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie państwowych baz danych przestrzennych.
Rozpoczęcie w latach 70-tych XX w. robót odwodnieniowych KWB Bełchatów na wielką skalę spowo- dowało powstanie i rozwój leja depresji, którego zasięg (powierzchnia) zmieniał się w czasie w zależności od intensywności prowadzonych robót górniczych. Jako zasięg przyjęto taką odległość, w której zwierciadło wód podziemnych uległo obniżeniu o 1 m w stosunku do pierwotnego, wieloletniego stanu – czyli stanu z przed 1975 r. Depresja rozwijała się początkowo na kierunkach W – E oraz S – E, a zasięg zwiększał się z 34,8 km2 w 1975 r. do 273 km2 w 1981 r. Po uruchomieniu odwadniania pola Szczerców kierunki rozwoju leja uległy zmianie na N-W oraz W i S-W, zaś jego zasięg wzrastał z 470 km2 w 2000 r. do 711 km2 w 2003 r., zmniejsza- jąc się po stronie wschodniej, a intensyfikując się po stronie zachodniej. Zgodnie z prognozowanymi parame-
trami eksploatacji systemu odwodnienia w latach 2016-2025 ilość wód pompowanych maleje i powierzchnia leja depresji również będzie mniejsza od dotychczasowej, która wynosi 482 km2 wg stanu na 03.2018.
Konsekwencjami zdepresjonowania regionu było generalne obniżenie poziomu wód podziemnych i zanik wody w studniach kopanych i płytkich wierconych regionu.
Na terenie opracowania brak jest ujęć wody lub ich stref ochronnych. Obszar znajduje się poza zasię- giem występowania głównych zbiorników wód podziemnych.
3.5.4. Jednolite części wód podziemnych
Badany obszar znajduje się w obrębie jednolitej części wód podziemnych nr 83 o kodzie PLGW600083. Należą one do regionu wodnego Warty. Stan ilościowy tych wód oceniony jest jako słaby, natomiast che- miczny jako dobry. Wody te są zagrożone nieosiągnięciem celów środowiskowych. Zgodnie z ustawą Prawo Wodne, dla wód podziemnych ustalono następujące cele środowiskowe:
- zapobieganie lub ograniczanie wprowadzania do nich zanieczyszczeń;
- zapobieganie pogorszeniu oraz poprawa ich stanu;
- ochrona i podejmowanie działań naprawczych, a także zapewnianie równowagi między poborem a zasilaniem tych wód, tak aby osiągnąć ich dobry stan.
Ryc. 5. Zasięg jednolitych części wód podziemnych w odniesieniu do granic administracyjnych gminy i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie państwowych baz danych przestrzennych.
Celem środowiskowym dla JCWPd jest dobry stan ilościowy i chemiczny, charakteryzowany warto- ściami wskaźników zgodnie z rozporządzeniem o ocenie wód podziemnych. Stan ilościowy obrazuje wpływ poboru wody na części wód podziemnych. Natomiast stan chemiczny odnosi się do parametrów fizykoche- micznych wód podziemnych (zarówno traktowanych jako zanieczyszczenia, jak i skażenie).
3.6. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary zagrożenia suszą
Ochronę przed powodzią prowadzi się z uwzględnieniem map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego oraz planów zarządzania ryzykiem powodziowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne. Mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego stanowią pod- stawę dla racjonalnego planowania przestrzennego na obszarach zagrożonych powodzią, a tym samym dla ograniczania negatywnych skutków powodzi.
Obszary szczególnego zagrożenia powodzią są to obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpie- nia powodzi jest średnie i wynosi 1% oraz obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi 10%, obszary między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wyso- kim brzegiem, w którym wbudowano wał przeciwpowodziowy, a także wyspy i przymuliska, stanowiące działki ewidencyjne oraz pas techniczny, zgodnie z przepisami odrębnymi.
Obszar objęty projektem planu miejscowego jest położony poza obszarami szczególnego zagrożenia powodzią, obszarami zagrożonymi podtopieniami oraz nie znajduje się w bezpośrednim lub bliskim sąsiedz- twie cieków i innych wód powierzchniowych.
Susza jest zjawiskiem ciągłym o zasięgu regionalnym i oznacza dostępność wody poniżej średniej w określonych warunkach naturalnych. Suszą nazywa się nie tylko zjawiska ekstremalne, ale wszystkie, które występują w warunkach mniejszej dostępności wody dla danego regionu. Susza jest również naturalnym zagrożeniem o charakterze regionalnym, wywołanym głównie niedoborem opadu w połączeniu z innymi sprzyjającymi czynnikami (Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB). Obszar gminy Szczerców nie sta- nowi obszaru zagrożonego suszą w skali krajowej, jednak ze względu na zmiany klimatyczne, wszelkie działa- nia w zakresie zagospodarowania przestrzennego powinny uwzględniać (w zakresie swojej właściwości) ko- nieczność retencjonowania wód oraz racjonalne zagospodarowanie zasobów wodnych.
3.7. Różnorodność biologiczna i powiązania ekologiczne
3.7.1. System przyrodniczy, fauna i flora
Na terenie gminy przeważają antropogeniczne siedliska rolnicze, zajęte przez połacie pól uprawnych (40% powierzchni gminy).
Obszary trwale wylesione są głównie zajęte przez pola uprawne, ale częściowo także przez zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe. Większe kompleksy łąk i pastwisk ciągną się przede wszystkim wzdłuż dolin rzecznych. Miejscami są to łąki podtopione. Charakterystyczne dla doliny Widawki i jej dopływów (Struga Aleksandrow- ska sąsiadująca z obszarem opracowania) są wilgotne fitocenozy łąkowo-pastwiskowe, spośród których większe powierzchnie zajmują: żyzna, wilgotna łąka rdestowoostrożeniowa, zbiorowiska łąkowo – pastwiskowe oraz zespół życicy trwałej i grzebienicy pospolitej.
Obszar gminy Szczerców charakteryzuje się znacznym przekształceniem pierwotnych ekosystemów, w szczególności w południowej części gminy, gdzie prowadzona jest działalność górnicza odkrywkowej kopalni
węgla brunatnego oraz gospodarka rolna i przekształcenia terenu związane z rozwojem zabudowy mieszka- niowej oraz produkcyjno-usługowej wraz z infrastrukturą techniczną. Różnorodność fauny jest ograniczona. W przypadku dominacji gruntu ornego występują głównie gatunki pospolite związane z ekosystemami rolni- czymi . Okres wzrostu zbóż sprzyja występowaniu organizmów preferujących tego typu siedliska, w szczegól- ności: pająków, motyli, dwuskrzydłowych błonkówek. Często spotykane na obszarze całej gminy są biegacze ogrodowe, wręgate i granulowane. Wśród ssaków na terenach polnych i łąkowych można spotkać zające i kuropatwy, mysz polną, badylarkę, ryjówkę aksamitną.
Podsumowując zarówno szata roślinna jak i fauna omawianego obszaru niczym nie wyróżnia się na tle okolicy czy regionu. Ze względu na wielkość powierzchni obszar ten można uznać za bardzo ubogi pod względem fauny jak i flory.
3.7.2. Formy ochrony przyrody i powiązania ekologiczne
Obszar objęty planem jest położony poza obszarowymi formami ochrony przyrody, ustanowionymi na mocy przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Najbliższe obszarowe formy ochrony przyrody znajdują się na północ od granic opracowania: Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Widawki który obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem, a także pełnioną funkcję korytarzy ekologicznych.
Ryc. 6. System obszarów objętych formami ochrony przyrody w odniesieniu do granic administracyjnych gminy Szczerców i lokalizacji obszaru objętego projektem planu miejscowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie państwowych baz danych przestrzennych.
Ochronę gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów regulują przepisy odrębne tj. ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz rozporządzenia Ministra Środowiska: z dnia 6 października 2014 r. w spra- wie ochrony gatunkowej zwierząt, z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin oraz z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.
W obszarze opracowania nie są zlokalizowane obszary objęte ww. ochroną prawną (niezinwentaryzo- wane), jednak nie można wykluczyć ich występowania.
3.8. Dziedzictwo kulturowe i zabytki
W obszarze objętym planem nie występują obszary lub obiekty objęte ochroną na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ani obiekty wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków.
3.9. Odporność środowiska na degradację oraz zdolność do regeneracji
Termin odporność środowiska został wprowadzony do badań nad środowiskiem przyrodniczym wraz z teorią systemów, dlatego też definicje odporności środowiska przedstawiane są w ujęciu systemowym i w pierwotnym rozumieniu odnoszą się do ekosystemu. Na poziomie ogólnym środowisko charakteryzuje jego stabilność, która definiowane jest przez „trwałość systemu w warunkach niezmiennego otoczenia oraz zdolność do powrotu do stanu oryginalnego po zakończeniu oddziaływania zakłócających czynników ze- wnętrznych”. Odporność środowiska na degradację to progowa wartość parametrów otoczenia systemu przyrodniczego, przy której system się nie zmienia lub zmiany są odwracalne po ustaniu zakłócenia. Poniżej w formie tabelarycznej przedstawiono ocenę odporności na degradację i zdolności do regeneracji poszcze- gólnych komponentów środowiska w zakresie możliwych oddziaływań w obszarze objętym projektem miej- scowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Tab. 1. Odporność na degradację i zdolność do regeneracji wybranych komponentów środowiska
Komponent środowiska | Rodzaj oddziaływania | Odporność na degradację | Zdolność do regeneracji |
Powietrze atmosferyczne | - zmiana parametrów jakościowych | umiarkowana - łatwość absorpcji zanieczyszczeń, | wysoka - niewielka ilość skupisk zanieczyszczeń, - dogodne położenie mikroklimatyczne |
Klimat akustyczny | - natężenie pola | wysoka - bliskie sąsiedztwo roślinności (tereny rolnicze), elementów terenowych ograniczających oddziaływanie części tere- nów w sąsiedztwie emitorów hałasu | wysoka - niewielka ilość emitorów zakłóceń - presja kończy się wraz z ustaniem źródła zanieczyszczenia |
Wody podziemne | - zanieczyszczenie zwier- ciadła wód podziem- nych, - zanieczyszczenie użyt- kowego poziomu wo- donośnego w obszarze GZWP | umiarkowana - brak izolacji warstw pozio- mów wodonośnych, zasilanie poziomu wodonośnego wo- dami opadowymi poprzez in- filtrację powierzchniową | wysoka - wysoka możliwość zasila- nia i wymiany wody - dobry stan zasobów wód podziemnych nie wyma- gający nadzwyczajnych działań ochronnych |
Komponent środowiska | Rodzaj oddziaływania | Odporność na degradację | Zdolność do regeneracji |
Powierzchnia ziemi | - zanieczyszczenie substancjami obcymi - degradacja mechanicz- na i chemiczna profilu glebowego | umiarkowana - podłoże przepuszczalne - położenie w terenach przekształconych i w trakcie przekształceń budowlanych | umiarkowana - brak znaczących emito- rów zanieczyszczeń - długi czas rozkładu mikrobiologicznego niektórych substancji |
Bioróżnorodność | - ilościowa i jakościowa degradacja siedlisk | wysoka - siedliska odporne na czynniki antropopresji, w tym zbioro- wiska synantropijne towarzy- szące zabudowie | wysoka - dalsza ekspansja gatun- ków o niskich poziomach tolerancji środowiskowej (zieleni urządzonej towa- rzyszącej obiektom budowlanym) |
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy stanu środowiska.
Ocena zdolności środowiska do regeneracji, czyli jego powrotu do stanu zbliżonego do tego, jaki wy- stępował przed wystąpieniem presji na środowisko, umożliwia określenie komponentów odpornych oraz mało odpornych, wymagających działań ochronnych lub naprawczych. Tereny objęte projektem są położone w obszarze charakteryzującym się umiarkowaną i wysoką odpornością i zdolnością do regeneracji poszcze- gólnych elementów środowiska, nie wymagają one nadzwyczajnych działań ochronnych lub naprawczych:
▪ powietrze atmosferyczne, nie będące pod wpływem znaczących lokalnych emitorów zanieczyszczeń,
▪ klimat akustyczny, niebędący pod wpływem znaczących zakłóceń, ograniczonych do hałasu komunikacyj- nego.
▪ powierzchnia ziemistanowiąca w większości tereny rolnicze.
Niską odpornością na degradację odznacza się w powietrze atmosferyczne, łatwo absorbujące zanie- czyszczenia jednak ze względu na położenie terenów w obszarze o niewielkim zanieczyszczeniu, ilości poten- cjalnych źródeł zanieczyszczeń oraz ze względu na położenie w obszarze o dogodnych warunkach topoklima- tycznych, ocenia się odporność komponentu jako umiarkowaną a jego zdolność do regeneracji na poziomie wysokim. Powierzchnia ziemi, która teoretycznie stanowi komponent o niskiej odporności na degradację (przepuszczalne podłoże), ze względu na położenie stanowi ona komponent podlegający ciągłym przeobra- żeniom, co warunkuje jej umiarkowaną odporność oraz zdolność do regeneracji. Wody podziemne charakte- ryzują się umiarkowaną odpornością na degradację, ze względu na ich związek z powierzchnią ziemi (zasila- nie poprzez infiltrację powierzchniową), co jednocześnie warunkuje ich wysoką zdolność do regeneracji, ponieważ charakteryzują się wysoką możliwością zasilania i wymiany wody.
4. IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA, ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCYCH OBSZARÓW OBJĘTYCH FORMAMI OCHRONY PRZYRODY
Obszar objęty projektem nie należy do wymagających konkretnych interwencji na rzecz poprawy jako- ści środowiska, nie dotyczy terenów zdegradowanych lub zagrożonych oddziaływaniem pochodzenia natu- ralnego, nie znajduje się pod wpływem znaczących emitorów zanieczyszczeń. Obszar objęty projektem doty- czy terenów rolniczych gminy Szczerców a więc środowiska podlegającego przekształceniom przez człowieka. W obszarach zainwestowania jednostek osadniczych głównymi problemami ochrony środowiska są gospo-
darka wodno-kanalizacyjna i gospodarka odpadami, jakość powietrza atmosferycznego. Niezależnie od po- wyższego, uwzględniając analizę stanu zagospodarowania obszaru oraz wytyczne opracowania ekofizjogra- ficznego obszaru objętego projektem oraz innych dokumentów powiązanych z ocenianym dokumentem, można wskazać poniższe problemy ochrony środowiska, istotne z punktu widzenia projektowanego doku- mentu:
▪ przebudowa oraz użytkowanie ciągów komunikacyjnych w sposób najbardziej zrównoważony, z uwzględnieniem współczesnych wymogów środowiskowych,
▪ modernizacja i rozbudowa gospodarki wodno-ściekowej w sposób najbardziej efektywny, zarówno go- spodarczo, jak i środowiskowo.
5. ANALIZA I OCENA POTENCJALNYCH ZMIAN STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI USTALEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku zaniechania realizacji ustaleń projektu dotyczą ana- lizy tzw. „opcji zerowej” – określenia zmian środowiska w przypadku braku realizacji planowanych działań. Ocena potencjalnych zmian stanu środowiska, w tym dobór metod prognozowania tych zmian, jest uwarun- kowana podstawowymi funkcjami, jakie są przypisane danemu dokumentowi w obowiązującym systemie prawnym. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ustala przeznaczenie terenów oraz zasady ich zagospodarowania, w tym zabudowy.
W obszarze oceny nie obowiązują ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
W przypadku nie przyjęcia analizowanego dokumentu zagospodarowanie i użytkowanie terenów i związane z tym przekształcenia środowiska, będą realizowane w oparciu o obowiązujące ustalenia plani- styczne.Środowisko przyrodnicze obszaru będzie dalej przekształcać się w kierunku rolniczym, roślinność zostanie przekształcona w pola uprawne.
Tab. 2. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu
Lp. | Komponent środowi- ska | Potencjalne zmiany stanu środowiska |
1 | Bioróżnorodność, miejscowa fauna i flora | Brak większych zmian stanu środowiska. |
2 | Powietrze i klimat | Brak większych zmian stanu środowiska. |
3 | Powierzchnia ziemi | Brak większych zmian stanu środowiska. |
4 | Wody powierzchniowe i podziemne | - |
5 | Zasoby naturalne | - |
6 | Ludzie i ich mienie | Brak większych zmian stanu środowiska. |
7 | Zabytki | - |
8 | Krajobraz | Brak większych zmian stanu środowiska. |
Źródło: opracowanie własne.
6. ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANEGO ZNACZĄCEGO ODDZIAŁYWANIA NA POSZCZEGÓLNE KOMPONENTY ŚRODOWISKA, W TYM NA CELE I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARÓW
NATURA 2000 ORAZ INTEGRALNOŚĆ TYCH OBSZARÓW Z UWZGLĘDNIENIEM ZALEŻNOŚCI MIĘDZY TYMI ELEMENTAMI ŚRODOWISKA I MIĘDZY ODZIAŁYWANIAMI NA TE ELEMENTY
6.1. Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko
Przeprowadzając analizę możliwych znaczących oddziaływań projektu na środowisko odniesiono się do poszczególnych komponentów środowiska, uwzględniając elementy i zasoby środowiska przyrodniczego, jak i warunki życia i bezpieczeństwa ludzi oraz wpływ na zabytki. W ocenie został określony charakter oddziały- wania (pozytywne i negatywne), następnie rodzaj oddziaływania, wynikający z prognozowanych relacji usta- leń projektu ze środowiskiem, siła oddziaływania, określająca stopień odwracalności zmian w środowisku oraz horyzont czasowy oddziaływania. Wyniki prognozy zostały zamieszczone w macierzy skutków środowi- skowych, opatrzonej komentarzem w odniesieniu do poszczególnych zasobów i elementów środowiska. Na końcowym etapie została określona skala oraz wielkość odziaływań.
Tab. 3. Macierz skutków środowiskowychustaleń projektowanego dokumentu
Lp. | Przestrzenne skutki ustaleń projektowanego dokumentu (w tym oddziaływania skumulowane) | Charakter oddziaływania | Występowanie oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska | |||||||
Różnorodność biologiczna | Powietrze i klimat | Powierzchnia ziemi | Wody powierzchniowe i podziemne | Zasoby naturalne | Ludzie i ich mienie | Zabytki | Krajobraz | |||
1 | Zachowanie terenów rolniczych | P | X | X | X | - | X | X | - | X |
N | - | - | - | - | - | - | - | - | ||
Z | - | - | - | - | - | - | - | - |
Oznaczenia użyte w tabeli:
X | potencjalne występowanie oddziaływań |
- | brak prognozowanych oddziaływań |
P | oddziaływanie pozytywne |
N | oddziaływanie negatywne |
Z | oddziaływanie zmienne (pozytywne i negatywne) lub trudne do określenia na danym etapie |
Źródło: opracowanie własne na podstawie przyjętej metodyki opracowania.
Analizowany projekt dotyczy terenów objętych ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Większość prognozowanych oddziaływań na środowisko jest konsekwencją zarówno stanu użytkowania terenów, jak i podjętych rozstrzygnięć planistycznych. Analiza potencjalnych oddziaływań na środowisko stanowi podsumowanie oddziaływań realizacji ustaleń planistycznych, które zostały już przewi-
dziane na wcześniejszych etapach planowania przestrzennego oraz nowych oddziaływań, które mogą się pojawić w związku ze zmianami obowiązujących wytycznych zagospodarowania przestrzennego. Realizacja ustaleń projektowanego dokumentu nie będzie skutkować wzrostem terenów budowlanych kosztem tere- nów biologicznie czynnych.
Tab. 4. Prognozowane oddziaływania ustaleń projektu dokumentu, z uwzględnieniem oddziaływań skumulowanych
Lp. | Przewidywane oddziaływania na środowisko wg komponentów | Rodzaj, typ oddziaływań | Wielkość oddziaływań | |
1 | Bioróżnorodność | |||
- ochrona flory i fauny siedlisk rolniczych, pełniących funkcje ekologiczne w skali lokalnej | B, P, SK ŚT, DT, S | +2 | ||
2 | Klimat i powietrze | |||
- brak zanieczyszczeń i zakłóceń powietrza | B, P, S KT, ŚT, DT, C, S | +1 | ||
3 | Powierzchnia ziemi (ukształtowanie terenów, gleby, stosunki gruntowo-wodne) | |||
- ochrona właściwości fizyczno-chemicznych środowiska gruntowo- wodnego poprzez ograniczenie negatywnych czynników antropogenicz- nych | B, P DT, S | +2 | ||
4 | Wody powierzchniowe i podziemne | |||
- - | - | - | ||
5 | Zasoby naturalne | |||
- zachowanie zasobów rolniczych w wyniku jej ochrony przed zmianą sposobu użytkowania na cele nie rolnicze | B DT, S | +1 | ||
6 | Ludzie i ich mienie | |||
- zapewnienie standardów bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i życia ludzi | P, SK DT, ŚT, S | +1 | ||
7 | Dziedzictwo kulturowe i zabytki | |||
- | - | - | ||
8 | Krajobraz | |||
- - | - | - | ||
Oznaczenia użyte w tabeli: | ||||
Charakter oddziaływania: | P – pozytywne, N – negatywne, Z – zmienne | |||
Rodzaj oddziaływania: | B – bezpośrednie, P – pośrednie, W – wtórne, SK – skumulowane | |||
Siła oddziaływania: | C – chwilowe, S – stałe | |||
Horyzont czasowy: | KT – krótkoterminowe, ŚT - średnioterminowe DT – długoterminowe | |||
Ocena wielkości oddziaływań o różnych charakterze w jednostce odniesienia | ||||
pozytywne | negatywne | zmienne | Ocena | |
- | - | 0 | pomijalnie słaba, trudna do określenia | |
+1 | -1 | - | słaba, średnia | |
+2 | -2 | - | średnia, wysoka | |
+3 | -3 | - | wysoka |
Źródło: opracowanie własne na podstawie przyjętej metodyki opracowania.
Informacje zawarte w macierzy skutków środowiskowych wynikają ze zmian funkcjonalno- przestrzennych przewidzianych w projekcie planu miejscowego. Zmiany te stanowią potencjalne źródło czynników antropopresji, generujących skutki środowiskowe. W odniesieniu do analizowanego dokumentu nie stwierdzono wystąpienia znaczących negatywnych oddziaływań charakteryzujących się wielkością i skalą
wymagającą wprowadzenia rozwiązań alternatywnych do tych wskazanych w analizowanym dokumencie i/lub dodatkowych działań minimalizującym negatywne oddziaływania: ochronnych czy rekompensacyjnych strat w środowisku.
Skala i wielkość prognozowanych oddziaływań
Analiza prognozowanych skutków środowiskowych – oddziaływań na poszczególne elementy środowi- ska i ich wzajemnych powiązań wykazała, że projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego charakteryzuje się niewielkim negatywnym oddziaływaniem na środowisku, przy występowaniu oddziaływań pozytywnych, w tym ochronnych. Niezależnie od powyższego, wszelka działalność ludzka w środowisku cha- rakteryzuje się wystąpieniem negatywnych oddziaływań czynników antropopresji. Przewidziane w planie miejscowym przeznaczenie terenów oraz zasady ich zagospodarowania i zabudowy są związane z określoną grupą możliwych do wystąpienia czynnikówantropopresji. Analiza projektowanego dokumentu oraz zmian stanu środowiska w przypadku jego nieprzyjęcia wykazała, że przyjęcie analizowanego dokumentu nie zmieni skutków środowiskowych. Jednocześnie nie wskazuje się konieczności zmian przyjętych rozwiązań plani- stycznych, ze względu na ich wpływ na środowisko.
Skala prognozowanych oddziaływań zależy wielkości oddziaływań, rozumianej jako zasięg występowania określonych skutków środowiskowych. Przewidziane oddziaływanie może dotyczyć zasobów ważnych w skali lokalnej, regionalnej lub ważnych w skali całego kraju, a więc charakteryzować się wystąpieniem skutków środowiskowych w skali lokalnej, regionalnej lub krajowej. Ponadto ustalenia danego projektu mogą charak- teryzować się oddziaływaniem transgranicznym. Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego gminy i nie obejmuje elementów ważnych ze względu na konieczność zachowania równowagi systemu przyrodniczego gminy, elementów środowiska oraz powiązań między tymi elementami o znaczeniu regionalnym czy krajowym. Wskazane oddziaływania dotyczą kompo- nentów środowiska w obszarze objętym projektem, o miejscowej skali powiązań.Wszystkie ustalenia projek- tu charakteryzują się ograniczonym terytorialnie oddziaływaniem na środowisko – skala lokalna. Jednostkę odniesienia tych powiązań stanowi gmina oraz jednostki planistyczne gospodarowania zasobami znajdujące się w jej granicach. Skutki prognozowanych oddziaływańbędą dotyczyć obszaru opracowania a powiązania tych oddziaływań będą mieć wymiar lokalny.
Analiza wykazała, że realizacja ustaleń projektu planu miejscowego nie przyczyni się do powstania no- wych zagrożeń dla środowiska – znaczących negatywnych oddziaływań.Wielkość mogących wystąpić nega- tywnych oddziaływań jest pomijalnie niska. Prawidłowa realizacja ustaleń planistycznych będzie mieć charak- ter pozytywny, ponieważ działania pro środowiskowe są bezpośrednio zawarte w analizowanych dokumen- cie, zarówno w odniesieniu do ochrony środowiska przyrodniczego, jak i kształtowania warunków życia i bezpieczeństwa ludzi.
Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko – podsumowanie
Reasumując, realizacja ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie spowoduje znaczącego negatywnego oddziaływania na środowisko - realizacja ustaleń projektu nie spowo- duje:
- ryzyka negatywnego oddziaływania na obszary, tereny lub obiekty prawnie chronione, w tym na przedmiot i integralność obszarów Natura 2000 oraz gatunki i siedliska o znaczeniu priorytetowym;
- naruszenia standardów jakości środowiska;
- uszczuplenia zasobów naturalnych, w tym wód powierzchniowych i podziemnych;
- szkód w środowisku, wymagających działań naprawczych lub rekompensacyjnych.
Skala oddziaływań zmian funkcjonalno-przestrzennych będzie mieć wyłącznie lokalny charakter a wiel- kość oddziaływań będzie pomijalnie niska, niska.
Zgodnie z wymaganiami określonymi w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska:
W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapewnia się warunki utrzymania równo- wagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, w szczególności przez:
1) ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi, w tym na terenach eksploata- cji złóż kopalin, i racjonalnego gospodarowania gruntami;
2) uwzględnianie obszarów występowania złóż kopalin oraz obecnych i przyszłych potrzeb eksploatacji tych złóż;
3) zapewnianie kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy miast i wsi, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów transporto- wych i komunikacji publicznej oraz urządzania i kształtowania terenów zieleni;
4) uwzględnianie konieczności ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w związku z prowa- dzeniem gospodarki rolnej;
5) zapewnianie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych; 5a) uwzględnianie potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom;
6) uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hała- sem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi.
W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, przy przeznaczaniu terenów na poszczególne cele oraz przy określaniu zadań związanych z ich zagospodarowaniem w strukturze wykorzystania terenu, ustala się pro- porcje pozwalające na zachowanie lub przywrócenie na nich równowagi przyrodniczej i prawidłowych wa- runków życia.
W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego określa się także sposób zagospodarowa- nia obszarów zdegradowanych w wyniku działalności człowieka, klęsk żywiołowych oraz ruchów masowych ziemi.
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przewiduje program racjonalnego wy- korzystania powierzchni ziemi, zapewnia kompleksowe rozwiązania zabudowy, uwzględnia konieczność ochrony elementów środowiska, pozwala na zachowanie równowagi przyrodniczej i prawidłowych warun- ków życia. Ustalenia planistyczne, z punktu widzenia środowiskowego, są poprawne i nie wymagają ustalenia rozwiązań alternatywnych do tych przyjętych w analizowanym dokumencie oraz uzupełnienia o dodatkowe działania ochronne, naprawcze lub rekompensacyjne.
6.2. Gospodarka zasobami
Projektowany plan miejscowy dotyczy terenów rolniczych, w związku z powyższym realizacja jego ustaleń nie będzie skutkować wzrostem terenów budowlanych w ogólnej strukturze zabudowy. Realizacja wskazanego przeznaczenia terenów nie będzie wiązać się ze wzrostem eksploatacji zasobów wód podziem- nych na cele komunalne.
6.3. Ochrona powietrza i klimatu
6.3.1. Stan powietrza atmosferycznego i adaptacja do zmian klimatycznych
Na klimatoraz jakość jego powietrza w gminie wpływają zarówno czynniki geograficzno-przyrodnicze (w szczególności położenie w odniesieniu do głównych from ukształtowania terenu), jak i antropogeniczne. Ważniejsze czynniki antropogeniczne stanowią przekształcenia powierzchni naturalnych, rodzaje, intensyw- ność i wysokość zabudowy, emisje zanieczyszczeń (pyłowych i gazowych), ciepła i pary wodnej. Większy wpływ ma zabudowa zwarta i wysoka, a mniejszy niska i rozproszona, w zależności od panujących stosunków hydrologicznych oraz glebowych. Na modyfikację lokalnego klimatu może mieć wpływ wysokość planowanej zabudowy, jej zagęszczenie, sposoby rozmieszczenia brył budynków oraz ich charakter. Realizacja przezna- czenia przewidzianego w projekcienie będzie generować zmian, które w sposób znaczący mogły by wpłynąć na lokalne warunki klimatyczne.
Jednym z podstawowych czynników decydującym o jakości środowiska, a tym samym w znacznym stopniu oddziałowującym na jakość życia, jest stan czystości powietrza. We wszelkiego rodzaju procesach technologicznych oraz działalności usługowej są stosowane surowce i materiały, które zawierają x.xx. sub- stancje niebezpieczne dla ludzi i środowiska przyrodniczego. Zanieczyszczenia wprowadzane do powietrza mogą oddziaływać negatywnie na zdrowie człowieka i innych organizmów żywych. Pyły emitowane do śro- dowiska powodują negatywne skutki środowiskowe, a stopień ich szkodliwości zależy od składu chemicznego i mineralogicznego oraz ich rozmiaru – od neutralnego po toksyczny.
Do głównych emitorów zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego w gminie, należy emisja niska z lo- kalnych paleniskoraz emisja z ciągów komunikacyjnych o różnym natężeniu ruchu. Wzrost terenów budow- lanych wiąże się zatem ze wzrostem antropopresji na stan powietrza oraz możliwości realizacji jego celów ochronnych. Powyższe stanowi oddziaływanie skumulowane z innymi decyzjami w zakresie gospodarki lokal- nej a jego charakter, skala i wielkość jest niemożliwa do określenia na niniejszym etapie planistycznym. Samo oddziaływanie stanowi poza planistyczny skutek środowiskowy, a jego skala i zakres jest uzależniona od rea- lizowanych sposobów ogrzewania budownictwa oraz sposobów pozyskiwania energii, które są uwarunkowa- ne x.xx. możliwościami realizacji „pro-środowiskowych” instalacji źródeł ciepła i energii.
Oceniany dokument stanowi ramy dla realizacji mikroinstalacji w rozumieniu przepisów odrębnych, co stanowi pozytywne oddziaływanie na środowisko, w sposób skumulowany z innymi działaniami na poziomie realizacji inwestycji i użytkowania obiektów, w sposób pośredni i wtórny może oddziaływać na stan powie- trza atmosferycznego oraz mikroklimat obszaru, efektywnie przyczyniając się do łagodzenia zmian klimatycz- nych i adaptacji do tych zmian.
6.3.2. Klimat akustyczny
Obszar opracowanianie znajduje się w zasięgu oddziaływania ponadnormatywnego hałasu przenikają- cego do środowiska. W obszarze objętym projektem znajdują się tereny rolnicze, które nie stanowi źródła hałasu.
6.3.3. Pola elektromagnetyczne
Przez obszar planu przechodzi linia elektroenergetyczna średniego napięcia dla której ustalono strefę ochronną od linii elektroenergetycznej w której obowiązują ograniczenia w zagospodarowaniu terenu. Ustala
się zakaz lokalizacji pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi w strefie ochronnej od linii elektroenerge- tycznych wynoszącej 11m od osi linii.
6.4. Ochrona różnorodności biologicznej
Ochronę gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów regulują przepisy odrębne (ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów). W obszarze opracowania nie są zlokalizowane obszary objęte ww. ochroną prawną (niezinwentaryzowane), jednak nie można wykluczyć ich występowania.
Nie ustala się negatywnego oddziaływania ustaleń projektu planu miejscowego, ponieważ w projekcie nie wprowadzono zmian ustaleń planistycznych, których realizacja mogłaby mieć negatywny wpływ na florę i faunę, a w konsekwencji na bioróżnorodność gminy Szczerców.
Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody w Polsce obowiązuje ochrona gatun- kowa roślin, zwierząt i grzybów. Ochronę gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów regulują przepisy odrębne tj. ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz rozporządzenia Ministra Środowiska:z dnia 6 paź- dziernika 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt, z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin oraz z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.
W obszarze objętym projektem nie wskazano stanowisk roślin, grzybów, zwierząt prawnie chronionych, ze względu na stopień przekształcenia terenów oraz położenie w strefie rolniczejwsi - prawdopodobieństwo ich wystąpienia jest niewielkie.
6.5. Gospodarka środowiskiem gruntowo-wodnym
Realizacja zabudowy wiąże się z ogólnym zmniejszaniem się powierzchni biologicznie czynnej na rzecz terenów utwardzonych w ogólnej strukturze gminy, co pośrednio wpływa na warunki infiltracji powierzch- niowej i może częściowo skutkować zwiększeniem się spływu powierzchniowego. Jednocześnie na ostatecz- ne warunki gruntowo-wodne terenów zabudowy będzie mieć wpływ przyjęta forma zagospodarowania dzia- łek, w tym rozwiązania odprowadzania wód opadowych oraz lokalnej retencji wody.
Źródłem zanieczyszczenia wód substancjami biogennymi tzn. azotanami i fosforanami są również spływy obszarowe z nawożonych pól uprawnych oraz łąk i pastwisk. Nadmierne zakwaszenie gleb oraz ich zubożenie w składniki pokarmowe jest przyczyną wypłukiwania z nich do wód pozostałych składników, co powoduje eutrofizację wód i ich zanieczyszczenie. Rośliny rosnące na kwaśnych glebach łatwo przyswajają większość metali ciężkich. Jedyną metodą na zneutralizowanie kwaśnego odczynu gleb jest ich wapnowanie.
Prace budowlane są również związane z przekształcaniem profilu glebowego, zmianami fizyczno- chemicznymi gruntów prowadzącymi do kształtowania się gleb typowo antropogenicznych terenów zabu- dowanych. Rozwój zainwestowania wpływa na zwiększenie zapotrzebowania na systemy infrastruktury technicznej, w tym gospodarki odpadami. Wraz ze wzrostem zainwestowania terenów będzie wzrastać ilość produkowanych w obszarze odpadów, wymagających odbioru i utylizacji. Wydolność systemu gospodarki odpadami gwarantuje zmniejszenie zagrożenia wynikającego z zanieczyszczenia środowiska, w tym terenów sąsiednich, odpadami komunalnymi. Ze względu na znaczne przeznaczenie rolnicze wielkość tych oddziały-
wań będzie pomijalnie niska w skali gminy, w związku z powyższym, charakter tych oddziaływań jest też trudny do określenia na etapie niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko.
W obszarze analizy występują grunty rolnicze. Ustalenia planistyczne nie zmienią sposobu użytkowa- nia gleb, których charakter pozostanie antropogeniczny.
Obszar objęty planem znajduje się poza obszarami wpisanymi do wykazu potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi oraz poza obszarami wpisanymi do rejestru historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi.
6.6. Gospodarka zasobami wodnymi
Przez obszar planu przebiega niewielki rów melioracyjny.
6.7. Ochrona zabytków i dziedzictwa kulturowego
Projekt planu miejscowego nie dotyczy obiektów i obszarów zabytkowych objętych formami ochrony zabytków oraz innych obiektów zabytkowych, a także krajobrazów kulturowych wymagających działań w zakresie ochrony konserwatorskiej.
6.8. Ochrona i kształtowanie krajobrazu
Oddziaływanie na krajobraz może być rozpatrywane jako wpływ na poszczególne komponenty krajo- brazu, skutkujący całościowymi przeobrażeniami przestrzeni lub jako wpływ na wartości estetyczno- widokowe danej jego części. Ze względu na niewielkie zmiany funkcjonalno-przestrzenne, brak ustaleń plani- stycznych stwarzających ramy do realizacji obiektów znacząco odbiegających (funkcją lub gabarytami) od dotychczasowych realizacji architektoniczno-budowlanych w gminie, nie wskazuje się na znaczące zmiany krajobrazowe wynikające z realizacji założeń analizowanego dokumentu.
6.9. Warunki zdrowotne, stan bezpieczeństwa publicznego oraz ochrona dóbr materialnych
Realizacja ustaleń projektu planu miejscowego będzie oddziaływać pozytywnie na ludzi i ich zdrowie, nie przewiduje się oddziaływań negatywnych w horyzoncie długoterminowym, wynikających z realizacji usta- leń planu.
Na dobra materialne występujące w obszarze objętym planem składają się tereny dotychczas zainwe- stowane i potencjalne tereny zainwestowania oraz tereny infrastruktury technicznej (istniejącej i przewidzia- nej ustaleniami planu). Ustalenia analizowanego planu miejscowego będą pozytywnie oddziaływać na ww. dobra materialne – ustalenia zachowują wskazane dotychczasowym planem zagospodarowanie. Kształtowa- nie przejrzystej struktury funkcjonalno-przestrzennej terenów zawsze stanowi pozytywne oddziaływanie ustaleń planistycznych, w tym na dobra materialne obszaru objętego jego ustaleniami.
Podsumowując, można stwierdzić, że ustalenia planu miejscowego będą oddziaływać pozytywnie na dobra materialne, w sposób bezpośredni, pośredni i skumulowany z innymi działaniami samorządu w hory- zoncie długoterminowym w sposób stały.
Przeciwdziałanie zagrożeniom naturalnym
Tereny objęte projektem są zlokalizowane poza obszarami szczególnego zagrożenia powodzią, o któ- rych mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne oraz poza obszarami narażonymi na zalania i pod- topienia. Ponadto w obszarze objętym zmianą nie zidentyfikowano innych zagrożeń naturalnych x.xx. obsza- rów osuwania się mas ziemnych.
Przyjęta struktura funkcjonalno-przestrzenna oraz ustalenia szczegółowe dla terenów zabudowy za- pewniają możliwość zagospodarowania terenów, przy uwzględnieniu przepisów odrębnych i wykonawczych.
Lokalizacja zakładów o dużym lub zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnych awarii
Projekt planu miejscowego nie dotyczy zakładów zaliczanych do zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii ani zaliczanych do zakładów o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnych awarii, o któ- rych mowa w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
7. MOŻLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO
Obowiązek rozważania możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć wynika z Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, sporządzonej w Espoo dnia 25 lutego 1991 r. Specjalnej analizie powinny podlegać inwestycje zlokalizowane blisko granic oraz te realizowane dalej i charakteryzujące się znaczącym zasięgiem oddziaływania. Obszar objęty projektem nie jest położony w obszarze przygranicznym a jego ustalenia nie tworząram dla skutków środowiskowych, których charakter mógłby posiadać znaczenie transgraniczne. Na etapie niniejszej prognozy nie wskazuje się na możliwość transgranicznego oddziaływania na środowisko realizacji ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
8. REKOMENDACJE DLA PROJEKTU
8.1. Rozwiązania zapobiegawcze, ograniczające i kompensacyjne zawarte w projekcie
W projekcie planu miejscowego uwzględniono ustalenia eliminujące i ograniczające potencjalne negatyw- ne oddziaływanie na środowisko:
▪ w zakresie ochrony wód podziemnych: ustalenia dotyczące gospodarki wodno-ściekowej;
▪ w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego oraz klimatu akustycznego: ustalenia dotyczące zaopatrzenia w ciepło.
W niniejszej prognozie nie wskazuje się konieczności zawarcia innych ustaleń dotyczących ochrony przyro- dy i środowiska, niż zawarte w analizowanym dokumencie. Analiza nie wykazała konieczności ustalenia działań kompensacyjnych w środowisku.
8.2. Propozycje rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projekcie
Przedstawienie rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie do- tyczy tylko terenów, na których w efekcie realizacji zapisów ustaleń dokumentu planistycznego wystąpi zna- czące negatywne oddziaływanie, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz in-
tegralność tego obszaru. Prognoza nie wykazała możliwości wystąpienia znacząco negatywnych oddziaływań. Projekt nie wymaga określenia rozwiązań alternatywnych, zarówno w zakresie zmiany proponowanej funkcji zagospodarowania terenu, lokalizacji przebiegu urządzeń infrastruktury czy ustaleń zaproponowanych ogól- nych i szczegółowych zawartych w projekcie, ze względu na fakt, iż zaproponowany podział wynika bezpo- średnio z ukształtowanej już struktury funkcjonalno-przestrzennej.W związku z powyższym nie jest wymaga- ne przedstawienie rozwiązań mających na celu zapobieganie, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem projektowanego dokumentu.Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uwzględniają konieczność ochrony zasobów środowi- ska. Dla analizowanego dokumentu proponowanie rozwiązań alternatywnych nie jest konieczne i uzasadnio- ne.
8.3. Wskazanie napotkanych trudności lub luk we współczesnej wiedzy
Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzenne- go, ze względu na planistyczny charakter ocenianego dokumentu, którego zadaniem jest określenie przezna- czenie terenów oraz zasad ich zagospodarowania, w tym zabudowy (określenie ram dla możliwych przedsię- wzięć, bez precyzowania jednoznacznych zamierzeń inwestycyjnych), ma z założenia charakter subiektywny. Ustalenia planu miejscowego mogą generować korzystne skutki środowiskowe, jak i oddziaływania nieko- rzystne, co jest możliwe do określenia dopiero na etapie sprecyzowania konkretnych zamierzeń (etap reali- zacji i użytkowania). Trudności stawia poziom ogólności określonej intensywności i wielkości zamierzeń in- westycyjnych. Dobrane metody, jak i stopień szczegółowości informacji zawartych w prognozie jest uzależ- niony od stanu współczesnych badań środowiska geograficznego. Luki we współczesnej wiedzy stanowią zazwyczaj braki szczegółowych analiz stanu i prognoz przekształceń poszczególnych komponentów środowi- ska, x.xx. rozwoju rzeźby, zmian warunków cieplnych i wodnych, dynamiki zmian roślinności i świata zwie- rzęcego czy rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń tj. hałasu czy związków chemicznych. Ze względu na nie- wielki obszar objęty planem miejscowym, ustalone przeznaczenie terenów (niezwiązane ze znaczącymi czyn- nikami antropopresji na środowisko) oraz współczynniki urbanistyczne i gabaryty projektowanej zabudowy nie wskazuje się napotkanych trudności w przeprowadzeniu oceny oddziaływania na środowisko ustaleń projektu, luki we współczesnej wiedzy dotyczące stanu obszaru opracowania nie ograniczyły możliwości oce- ny charakteru oraz skali i wielkości możliwych do wystąpienia oddziaływań.
8.4. Propozycje metod analizy skutków realizacji projektu oraz częstotliwość jej przeprowadzania
Po dokonaniu oceny projektowanego dokumentu, jego powiązań z innymi dokumentami oraz możli- wych do wystąpienia oddziaływań realizacji jego ustaleń, nie proponuje się odrębnej analizy skutków realiza- cji przedmiotowego projektu. Realizacja ustaleń projektu nie będzie generować negatywnych oddziaływań na środowisko w skali i wielkości wymagającej specjalistycznegomonitoringu. Warunki monitoringu mogą zostać ustalone na etapie przygotowania dokumentacji realizacyjnych poszczególnych przedsięwzięć i będą zawierać zestaw odpowiednich wskaźników umożliwiających kontrolę realizacji zadań. Natomiast profesjo- nalne monitoringi środowiska, prowadzone są przez odpowiednie jednostki:
− Państwowy Monitoring Środowiska, będący jednolitym system pomiarów, ocen i prognoz stanu środowi- ska, wspomaga działania na rzecz ochrony środowiska, poprzez systematyczne informowanie organów administracji i społeczeństwa o jakości elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości środowiska określonych przepisami oraz obszarach występowania przekroczeń tych standardów.
− W zakresie monitoringu poszczególnych elementów środowiska odpowiedzialne są jednostki administra- cyjne i instytucje związane z gospodarką wodną, zarządy dróg, a w zakresie ochrony przyrody Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, Lasy Państwowe oraz jed- nostki wspomagające, zatrudniające ekspertów w dziedzinie ochrony środowiska (IMGW, RZGW). Moni- toring środowiska prezentowany jest też corocznie w raportach WIOŚ.
9. STRESZCZENIE SPORZĄDZONE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt 1 lit. e ustawy o udostępnianiu informacji i jego ochronie, udziale społe- czeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, prognoza oddziaływania na środowisko zawiera streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. Celem streszczenia sporządzo- nego w języku niespecjalistycznym „jest zapewnienie ogółowi społeczeństwa oraz osobom odpowiedzialnym za podejmowanie decyzji dostępu do kluczowych kwestii i wniosków zawartych w sprawozdaniu dotyczącym środowiska (prognozie oddziaływania na środowisko) oraz łatwego ich zrozumienia”. Streszczenie powinno zwierać najistotniejsze informacje zawarte w poszczególnych rozdziałach / częściach prognozy.
Projekt planu miejscowego dotyczy obszaru, którego granice zostały wskazane na załączniku graficznym do uchwały nr LI/529/23 Rady Gminy Szczerców z dnia 30 czerwca 2023 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu obrębu Osiny Kolonia.
Celem sporządzenia analizowanego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest określe- nie zasad zagospodarowania uwzględniających ochronę rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w odniesieniu do struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy wynikająca z wniosków mieszkańców miejscowości Osiny Kolo- nia oraz właścicieli nieruchomości.
Przeprowadzając analizę potencjalnie znaczących oddziaływań projektu na środowisko odniesiono się do poszczególnych komponentów środowiska (oraz jego właściwości), uwzględniając elementy środowiska przyrodniczego, jak i kulturowego (w tym na ludzi i ich zdrowie oraz na dobra materialne i zabytki). W ocenie zostały uwzględnione rodzaje oddziaływania, w podziale na charakter (pozytywne, negatywne), relacje od- działywania z elementem podlegającym oddziaływaniu (bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane) oraz horyzont czasowy oddziaływania (krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe, chwi- lowe). Prognozowane oddziaływania wg przyjętych metod przedstawiono w ujęciu macierzowym w tzw. macierzy skudów środowiskowych, do wypełnienia której zastosowano znaki i kolorystykę.
Po analizie projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zidentyfikowano rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Wszystkie przedsięwzięcia charakteryzują się ograniczonym terytorialnie oddziaływaniem na środowisko – oddziaływanie mieści się w obszarze objętym ustaleniami, nie będzie wpływać na zagospodarowanie terenów sąsiednich.
Analizowany projekt nie dotyczy terenów objętych ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Większość prognozowanych oddziaływań na środowisko jest konsekwencją zarówno stanu użytkowania terenów, jak i podjętych rozstrzygnięć planistycznych. Analiza potencjalnych oddziaływań na środowisko stanowi podsumowanie oddziaływań realizacji ustaleń planistycznych, które zostały już przewi- dziane na wcześniejszych etapach planowania przestrzennego oraz nowych oddziaływań, które mogą się pojawić w związku ze zmianami obowiązujących wytycznych zagospodarowania przestrzennego. Realizacja
ustaleń projektowanego dokumentu nie będzie skutkować wzrostem terenów budowlanych kosztem tere- nów biologicznie czynnych.
Analiza wykazała, że realizacja ustaleń planu miejscowego nie przyczyni się do powstania nowych za- grożeń dla środowiska – znaczących negatywnych oddziaływań. Realizacja ustaleń nie spowoduje znaczących ingerencji i przekształceń w środowisku naturalnym, nie wpłynie negatywnie na obszary chronione oraz na obiekty i obszary zabytkowe.
Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przewiduje program racjonalnego wy- korzystania powierzchni ziemi, zapewnia kompleksowe rozwiązania zabudowy, uwzględnia konieczność ochrony elementów środowiska, pozwala na zachowanie równowagi przyrodniczej i prawidłowych warun- ków życia. Ustalenia planistyczne, z punktu widzenia środowiskowego, są poprawne i nie wymagają ustalenia rozwiązań alternatywnych do tych przyjętych w analizowanym dokumencie oraz uzupełnienia o dodatkowe działania ochronne, naprawcze lub rekompensacyjne.
10. MATERIAŁY WEJŚCIOWE
▪ Łagodzenie zmian klimatu i adaptacja do zmian klimatu w ocenie oddziaływania na środowisko, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska;
▪ NATURA 2000 w planowaniu przestrzennym - rola korytarzy ekologicznych,X. Xxxxxxxxx, X. Pchatek, Ge- neralna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2009;
▪ Ochrona środowiska przed polami elektromagnetycznymi. Informator dla administracji samorządowej, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2011;
▪ Plan zagospodarowania przestrzennego województwa Łódzkiego, uchwała nr LV/679/18 Sejmiku Woje- wództwa Łódzkiego z dnia 28 sierpnia 2018 r.;
▪ Postępowanie administracyjne w sprawach określonych ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostęp- nianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o oce- nach oddziaływania na środowisko, Zeszyty metodyczne Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, nr 1, Warszawa 2009;
▪ Program ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Planem działań na lata 2014-2020, zatwierdzony uchwała nr 213 Rady Ministrów z dnia 6 listopada 2015 r. w sprawie zatwierdzenia
„Programu ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Planem działań na lata 2015-2020;
▪ Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 2014-2020), Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 12 grudnia 2014 r., Warszawa;
▪ Różnorodność biologiczna w ocenie oddziaływania na środowisko, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska;
▪ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Szczerców;
▪ Informator PSH - Główne Zbiorniki Wód Podziemnych w Polsce, Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2017;
▪ Zagadnienia proceduralne w ocenach oddziaływania na środowisko, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowi- ska, pod. red. T. Wilżaka, Warszawa 2013;
▪ Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, uchwała nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030;
▪ Roczna ocena jakości powietrza w województwie łódzkim – raport wojewódzki za 2019 r., Główny In- spektorat Ochrony Środowiska, Departament Monitoringu Środowiska, Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Łodzi, Łódź 2020;
▪ Regionalizacja fizyczno-geograficzna Polski [w] Geografia regionalna Polski, Xxxxx Xxxxxxxxx, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2011;
▪ Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla województwa łódzkiego na lata 2016 - 2022 z uwzględ- nieniem lat 2023 - 2028.
▪ Zagadnienia przyrodnicze w ocenach oddziaływania na środowisko,Generalna Dyrekcja Ochrony Środowi- ska, pod. red. T. Wilżaka, Warszawa 2014.
▪ Uchwała nr LI/529/23 Rady Gminy Szczerców z dnia 30 czerwca 2023 r. w sprawie przystąpienia do sporzą- dzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu obrębu Osiny Kolonia;
11. OŚWIADCZENIE AUTORA PROGNOZY
PRACOWNIA URBANISTYCZNO-ARCHITEKTONICZNA
MONDRA® design Xxxxxx Xxxxxxx
OŚWIADCZENIE
DOTYCZY: PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODA- ROWANIA PRZESTRZENNEGO DLA FRAGMENTU OBRĘBU OSINY KOLONIA
Oświadczam, że jako autor niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko, posiadam odpowiednie wykształcenie i doświadczenie w sporządzaniu prognoz oddziaływania na środowisko, zgodnie z wymogami art. 74a ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2023 r. poz. 1094, ze zm.).
Jestem świadomy odpowiedzialności karnej, za złożenie fałszywego oświadczenia.
Łódź, 08.09.2023 r.
mgr inż. arch. Xxxxxx Xxxxxxx
xxx Xxxxxx Xxxxxxx