w sprawie przyjęcia "Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Jeleniej Góry oraz Gmin, z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienia Międzygminne w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego"

UCHWAŁA NR 379.XL.2021 RADY MIEJSKIEJ JELENIEJ GÓRY

z dnia 29 września 2021 r.

w sprawie przyjęcia "Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Jeleniej Góry oraz Gmin, z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienia Międzygminne

w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego"

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4, art. 18 ust. 2 pkt 15, art. 40 ust. 1, art. 41 ust. 1 i art. 42 ustawy z dnia

8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372), art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 12, art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1371) uchwala się, co następuje:

§ 1. Przyjmuje się "Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Jeleniej Góry oraz Gmin, z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienia Międzygminne w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego" zwany "Planem Transportowym", stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi Miasta Jeleniej Góry.

§ 3. Traci moc uchwała nr 460.LI.2014 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 28 stycznia 2014 r. w sprawie przyjęcia "Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Jeleniej Góry oraz Gmin, z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienie Międzygminne w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego".

§ 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym

Województwa Dolnośląskiego.

Przewodniczący Rady Miejskiej

Xxxxxxxx Xxxxxx

Załącznik do uchwały Nr 379.XL.2021 Rady Miejskiej Jeleniej Góry

z dnia 29 września 2021 r.

Spis treści

1. Przedmiot opracowania 5

1.1. Cel opracowania 5

1.2. Zakres Planu 6

1.3. Definicje i określenia 7

2. Metodologia tworzenia Planu 11

3. Charakterystyka społeczno-gospodarcza obszaru objętego Planem 13

3.1. Informacje ogólne o mieście Xxxxxxx Xxxx 00

3.2. Demografia 14

3.3. Gospodarka 16

3.4. Sfera społeczna 17

3.5. Informacje ogólne o gminach objętych Planem transportowym 19

4. Istniejący system transportowy 21

4.1. Komunikacja miejska w Jeleniej Górze 21

4.2. Analiza zasięgu sieci komunikacji miejskiej 34

4.3. Niedobory jakościowe i ilościowe systemu transportu i infrastruktury 37

4.4. Powiatowa Komunikacja Xxxxxxxxxx 00

4.5. Regionalny osobowy transport kolejowy 41

4.6. Regionalny i dalekobieżny osobowy transport drogowy 44

4.7. Układ drogowy 48

4.8. Średniodobowy ruch na sieci dróg wojewódzkich i krajowych na obszarze powiatu karkonoskiego 54

4.9. Transport indywidualny 55

4.10. Transport towarowy 56

4.11. Transport lotniczy 56

4.12. Płatne miejsca postojowe 58

4.13. Inwestycje komunikacyjne realizowane i planowane 59

5. Determinanty rozwoju publicznego transportu zbiorowego na obszarze objętym Planem 65

5.1. Zagospodarowanie przestrzenne 65

5.1.1. Układ zagospodarowania Jeleniej Góry 65

5.1.2. Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmin 66

5.2. Powiązania z innymi dokumentami strategicznymi 67

5.2.1. Ustalenia krajowego planu transportowego 67

5.2.2. Ustalenia wojewódzkiego planu transportowego 68

5.2.3. Ustalenia Planu zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego 70

5.3. Wpływ transportu na środowisko 71

5.3.1. Korzystanie ze środowiska naturalnego 71

5.3.2. Emisja spalin 71

5.3.3. Emisja hałasu 73

5.4. Wnioski 75

6. Ocena i prognozy społecznych potrzeb przewozowych w transporcie publicznym 76

6.1. Ocena potrzeb przewozowych 76

6.1.1. Wielkość popytu efektywnego w roku bazowym (2018) 78

6.1.2. Prognoza popytu potencjalnego opracowana na podstawie wielkości popytu w roku bazowym i czynników mających na nią wpływ 81

6.2. Najważniejsze generatory ruchu 82

7. Preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu 84

7.1. Obecny podział zadań przewozowych 84

7.2. Preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu wynikające ze strategii zrównoważonego rozwoju

transportu publicznego i uwzględniające infrastrukturę transportową 85

7.3. Preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu wynikające z potrzeb osób niepełnosprawnych95 8. Przewidywane finansowanie usług przewozowych 97

8.1. Formy finansowania usług przewozowych 97

8.2. Źródła finansowania usług przewozowych 97

9. Planowana oferta transportowa oraz pożądany standard usług transportowych w przewozach o charakterze użyteczności publicznej 102

9.1. Założenia ogólne 102

9.2. Gwarantowana dostępność czasowa komunikacji miejskiej 103

9.3. Gwarantowana punktualność kursowania 107

9.4. Gwarantowany komfort podróży rozumiany jako maksymalne napełnienie pojazdu 107

9.5. Gwarantowany komfort podróży rozumiany jako wymagane wyposażenie pojazdów 108

9.6. Dostępność transportu publicznego dla osób niepełnosprawnych 109

9.7. Dostosowanie taboru dla osób niepełnosprawnych 111

9.8. Dostosowanie infrastruktury dla osób niepełnosprawnych i ograniczonej mobilności 112

9.9. Standard w zakresie ochrony środowiska 114

9.9.1. Polityka zrównoważonego rozwoju i zwiększanie udziału transportu publicznego w ruchu miejskim

jako najważniejsze działanie poprawy stanu środowiska naturalnego miast 115

9.9.2. Wymogi stosowania ekologicznych napędów w pojazdach komunikacji miejskiej 116

9.9.3. Ruch rowerowy i pieszy 117

9.10. Zestawienie obowiązujących standardów jakościowych usług transportowych 118

10. Zasady organizacji rynku przewozów w transporcie publicznym 119

10.1. Struktury zarządzania transportem publicznym na obszarze objętym Planem 119

10.2. Wybór operatora 122

10.3. Przygotowywanie oferty przewozowej 123

10.4. Wyznaczanie tras linii 124

10.5. Projektowanie rozkładów jazdy 126

10.6. Projektowanie systemu taryfowo-biletowego 129

10.7. Dystrybucja biletów przejazdowych 133

10.8. Zarządzanie infrastrukturą transportu publicznego 135

10.8.1. Zarządzanie drogami 136

10.8.2. Zarządzanie infrastrukturą przystankową 136

10.8.3. Zarządzanie dworcami kolejowymi, dworcami autobusowymi, węzłami przesiadkowymi, punktami obsługi pasażera 138

10.8.4. Zarządzanie taborem komunikacji miejskiej 139

11. Przewidywany sposób organizacji systemu informacji dla pasażera 140

11.1. Informacja pasażerska w węzłach przesiadkowych, na dworcach i przystankach 141

11.2. Informacja pasażerska w pojazdach 144

11.3. Informacja pasażerska w miejscach niezwiązanych bezpośrednio z transportem 145

12. Kierunki rozwoju publicznego transportu zbiorowego 147

12.1. Zadania wyznaczające kierunki rozwoju transportu publicznego 147

12.2. Zwiększenie dostępności przestrzennej komunikacji miejskiej 148

12.3. Infrastruktura drogowa, priorytety w ruchu i sterowanie ruchem 150

12.4. Elektryfikacja komunikacji miejskiej 151

12.5. Zwiększanie poziomu wykorzystania kolei w realizacji podróży w regionie 152

12.6. Kształtowanie węzłów przesiadkowych kolej/autobus regionalny/komunikacja miejska 153

12.7. Integracja transportu publicznego 157

12.8. Dostosowanie infrastruktury przystankowej do potrzeb osób niepełnosprawnych 158

12.9. Przyspieszenie linii komunikacji miejskiej 158

12.10. Ryzyka rozwoju transportu publicznego 162

13. Monitoring i ewaluacja Planu 164

14. Akty prawne przytoczone w opracowaniu 167

15. Dokumenty źródłowe 169

16. Spis tabel 170

17. Spis rysunków 172

1. Przedmiot opracowania

Pierwszy plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Jeleniej Góry i okolicznych gmin, przyjęty uchwałą Rady Miejskiej w Jeleniej Górze w dn. 28.01.2014 r., został opracowany w 2013 r. Od momentu jego sporządzenia jeleniogórska komunikacja miejska została gruntownie przeobrażona. Do eksploatacji wprowadzono 47 autobusów, w tym 32 fabrycznie nowe, dzięki czemu wycofano ostatnie pojazdy wysokopodłogowe, a średnia wieku taboru MZK spadła z 12,5 do 9,4 lat. Na podstawie kompleksowych badań marketingowych przeprowadzonych w 2015 r. wprowadzono atrakcyjny rozkład jazdy, zwiększający odczuwalną częstotliwość kursowania w mieście. Rozszerzono kanały dystrybucji biletów, wprowadzając x.xx. stacjonarne i mobilne automaty biletowe, a na kolejnych przystankach zamontowano elektroniczne tablice Systemu Informacji Pasażerskiej. Pomimo iż populacja Jeleniej Góry od 2013 r. zmniejszyła się o 3,6%, a ościennych gmin o 0,4%, liczba pasażerów podróżujących jeleniogórską komunikacją miejską utrzymywała się na stabilnym poziomie do 2020 r., kiedy rozpoczęła się epidemia COVID-19. W wyniku wprowadzanych ograniczeń w życiu codziennym, przekładających się na mniejszą mobilność mieszkańców, liczba pasażerów korzystających z transportu publicznego dramatycznie spadła. Konieczność zachowania dystansu społecznego oraz odgórne limity w zakresie dopuszczalnej liczby osób w pojeździe transportu publicznego, wymusiły utrzymanie niemal tej samej liczby połączeń, pomimo znaczącego odpływu pasażerów. Zaistniała sytuacja wymusza efektywne gospodarowanie środkami finansowymi Miasta i ościennych gmin, które przeznaczane są na lokalny transport zbiorowy. Horyzont czasowy niniejszego Planu obejmuje okres od 2021 do 2030 r., a jego postanowienia ukierunkowane są na dalszy rozwój i doskonalenie funkcjonowania transportu publicznego w Jeleniej Górze, zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców, przy równoczesnej poprawie efektywności komunikacji miejskiej. Wdrażanie postulatów Planu zachęcać będzie do powrotu do korzystania z transportu miejskiego, a obecnych jej użytkowników do częstszego podróżowania autobusami MZK.

1.1. Cel opracowania

Głównym celem Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Jeleniej Góry oraz Gmin, z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienia Międzygminne w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego jest zapewnienie efektywnych przewozów o charakterze użyteczności publicznej przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju transportu. Opierają się one na podniesieniu znaczenia mobilności komunikacyjnej dla rozwoju społeczno-gospodarczego, przy uniknięciu negatywnych skutków niekontrolowanego rozwoju transportu indywidualnego. Kolejnymi celami planu, które powinny zostać zrealizowane, aby zapewnić odpowiedni standard usług transportowych, są x.xx.:

◼ dostosowanie usług przewozowych do rzeczywistych potrzeb pasażerów,

◼ zapewnienie odpowiedniej dostępności dla osób niepełnosprawnych,

◼ integracja systemów taryfowo-biletowych,

◼ jednolity system informacji pasażerskiej,

◼ redukcja negatywnego oddziaływania na środowisko,

◼ redukcja zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców,

◼ zwiększenie efektywności ekonomicznej transportu osób.

Wychodząc z analiz zapotrzebowania na usługi transportu publicznego, jak również uwzględniając możliwości finansowe samorządów, plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego przedstawia gwarantowane standardy usług transportu publicznego, sposoby zarządzania nim oraz możliwości rozwoju.

Dokument został poddany pod konsultacje społeczne, które przeprowadzono w dniach 14.06.2021 r. – 05.07.2021 r. Wyłożenie planu do publicznego wglądu służyło przekazaniu informacji o planowanych działaniach w sferze publicznego transportu zbiorowego, ale przede wszystkim – wpływaniu mieszkańców na kształt dokumentu poprzez umożliwienie zgłaszania uwag i propozycji oraz kreowania własnego, oczekiwanego wizerunku tego transportu. Uzasadnione uwagi otrzymane w ramach konsultacji zostały wprowadzone do treści dokumentu. Plan, po uchwaleniu przez Radę Miejską Jeleniej Góry, będzie stanowić akt prawa miejscowego.

1.2. Zakres Planu

Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego opracowuje gmina, licząca co najmniej 50 000 mieszkańców — w zakresie linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, a także gmina, której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami, których obszar liczy łącznie co najmniej 80 000 mieszkańców — w zakresie linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej na danym obszarze1.

Jelenia Góra jest miastem na prawach powiatu, któremu gminy sąsiednie – Janowice Wielkie, Jeżów Sudecki, Mysłakowice, Piechowice i Podgórzyn – Porozumieniami Międzygminnymi powierzyły zadania z zakresu lokalnego transportu zbiorowego, uwzględniającego potrzeby przewozowe mieszkańców tych gmin. Jelenia Góra zapewnia warunki organizacyjne i techniczne realizacji zadania publicznego transportu zbiorowego, które wykonuje poprzez swój podmiot wewnętrzny – Miejski Zakład Komunikacyjny sp. z o.o. w Jeleniej Górze.

Rys. 1.1Obszar objęty Planem transportowym: Miasto Jelenia Góra oraz Gminy aglomeracji jeleniogórskiej, z którymi Jelenia Góra podpisała Porozumienia Międzygminne na tle Polski i Województwa Dolnośląskiego

Źródło: opracowanie własne

Zakres rzeczowy planu obszarowo obejmuje tereny gmin – uczestników porozumienia przedmiotowo2:

◼ sieć komunikacyjną, na której jest planowane wykonywanie przewozów w publicznym

transporcie zbiorowym,

1Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym, art. 9.

2Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2021 r., poz. 1371 z późn. zm.), art. 12.

◼ ocenę i prognozy potrzeb przewozowych z uwzględnieniem lokalizacji obiektów użyteczności publicznej, gęstości zaludnienia oraz zapewnienia dostępu do transportu zbiorowego osobom niepełnosprawnym oraz osobom o ograniczonej zdolności ruchowej,

◼ preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu,

◼ planowaną ofertę przewozową oraz pożądany standard usług przewozowych, uwzględniający poziom jakościowy i wymagania środowiskowe usług przewozowych,

◼ zasady organizacji rynku przewozów,

◼ organizację systemu informacji dla pasażera,

◼ przewidywane finansowanie usług przewozowych,

◼ planowane kierunki rozwoju transportu publicznego,

◼ linie komunikacyjne, na których przewidywane jest wykorzystanie pojazdów elektrycznych lub

napędzanych gazem ziemnym, oraz planowany termin rozpoczęcia ich użytkowania.

Przy opracowywaniu planu uwzględniono:

◼ stan zagospodarowania przestrzennego (na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego) obszaru objętego planem,

◼ jego sytuację społeczno-gospodarczą,

◼ stan systemu transportowego i jego wpływ na środowisko,

◼ potrzeby zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego, w tym potrzeby przewozowe osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej,

◼ rentowność linii komunikacyjnych.

Zagadnienia przedstawione w Planie przedstawiają aktualną sytuację Jeleniej Góry i sąsiadujących z nią gmin, charakterystykę funkcjonującego tam systemu transportowego i jego infrastruktury oraz zapotrzebowanie na usługi przewozowe wraz z preferencjami pasażerów.

Na podstawie powyższych danych określono standard komunikacyjnej obsługi pasażerów, który powinien być gwarantowany przez organizatora, zasady organizacji rynku przewozów i systemu informacji pasażerskiej oraz finansowanie transportu publicznego. Przedstawiono propozycje kierunków rozwoju publicznego transportu zbiorowego w Jeleniej Górze i Gminach związanych z nią Porozumieniami Międzygminnymi, mających na celu poprawę jakości usług przewozowych.

1.3. Definicje i określenia

Używane w opracowaniu wyrażenia zostały zdefiniowane w Ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym w art. 4 ust. 1 (oraz uzupełnione w oparciu o inne akty prawne) i oznaczają:

◼ plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego – zwany w opracowaniu „planem”, dokument, o którym mowa w rozdziale 2 (art. 9 – 14) Ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym oraz w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego,

◼ gminne przewozy pasażerskie – przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego wykonywany w granicach administracyjnych jednej gminy lub gmin sąsiadujących, które zawarły

stosowne porozumienie lub które utworzyły związek międzygminny; inne niż przewozy

powiatowe, powiatowo – gminne, wojewódzkie i międzywojewódzkie,

◼ przewóz o charakterze użyteczności publicznej – powszechnie dostępna usługa w zakresie publicznego transportu zbiorowego wykonywana przez operatora publicznego transportu zbiorowego w celu bieżącego i nieprzerwanego zaspokajania potrzeb przewozowych społeczności na danym obszarze,

◼ publiczny transport zbiorowy – powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej,

◼ zintegrowany system taryfowo-biletowy – rozwiązanie polegające na umożliwieniu wykorzystywania przez pasażera biletu, uprawniającego do korzystania z różnych środków transportu na obszarze właściwości organizatora publicznego transportu zbiorowego.

◼ powiatowe przewozy pasażerskie – przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego wykonywany w granicach administracyjnych co najmniej dwóch gmin i niewykraczający poza granice jednego powiatu albo w granicach administracyjnych powiatów sąsiadujących, które zawarły stosowne porozumienie lub które utworzyły związek powiatów; inne niż przewozy gminne, powiatowo – gminne, metropolitalne, wojewódzkie i międzywojewódzkie,

◼ powiatowo-gminne przewozy pasażerskie – przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego wykonywany w granicach administracyjnych gmin i powiatów, które utworzyły związek powiatowo-gminny; inne niż przewozy gminne, powiatowe, metropolitalne, wojewódzkie i międzywojewódzkie,

◼ wojewódzkie przewozy pasażerskie – przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego wykonywany w granicach administracyjnych co najmniej dwóch powiatów i niewykraczający poza granice jednego województwa, a w przypadku linii komunikacyjnych w transporcie kolejowym także przewóz do najbliższej stacji w województwie sąsiednim, umożliwiający przesiadki w celu odbycia dalszej podróży lub techniczne odwrócenie biegu pociągu, oraz przewóz powrotny; inne niż przewozy gminne, powiatowe, powiatowo – gminne, metropolitalne i międzywojewódzkie,

◼ komunikacja miejska – gminne przewozy pasażerskie wykonywane w granicach administracyjnych miasta albo:

🞏 miasta i gminy,

🞏 miast,

🞏 miast i gmin sąsiadujących,

🞏 jeżeli zostało zawarte porozumienie lub został utworzony związek międzygminny w celu wspólnej realizacji publicznego transportu zbiorowego, a także metropolitalne przewozy pasażerskie,

◼ operator publicznego transportu zbiorowego – samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie,

◼ organizator publicznego transportu zbiorowego – właściwa jednostka samorządu terytorialnego albo minister właściwy do spraw transportu, zapewniający funkcjonowanie

publicznego transportu zbiorowego na danym obszarze; organizator publicznego transportu zbiorowego jest „właściwym organizatorem”, o którym mowa w przepisach rozporządzenia (WE) nr 1370/2007,,

◼ podmiot wewnętrzny – odrębna prawnie jednostka, podlegającą kontroli właściwego organu lokalnego, a w przypadku grupy organów przynajmniej jednego właściwego organu lokalnego, analogicznej do kontroli, jaką sprawują one nad własnymi służbami3,

◼ pomoc publiczna – wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów4, jest ona uznana za niezgodną z rynkiem wewnętrznym w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi (wyjątki zostały opisane w art. 107 ust. 2 i 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej),

◼ praca eksploatacyjna – liczba wykonywanych wozokilometrów przez środki transportu,

◼ prędkość eksploatacyjna – przeciętna prędkość z uwzględnieniem czasu postoju na przystankach pośrednich i długości przerw między kursowych,

◼ prędkość komunikacyjna – przeciętna prędkość z uwzględnieniem czasu postoju na

przystankach pośrednich,

◼ przewoźnik – przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób na podstawie potwierdzenia zgłoszenia przewozu, a w transporcie kolejowym – na podstawie decyzji o przyznaniu otwartego dostępu,

◼ standard transportowy – minimalny, ustalony przez samorząd terytorialny, poziom zorganizowania publicznego transportu zbiorowego, zapewniający funkcjonowanie jednostki terytorialnej obsługiwanej przez ten transport na określonym (oczekiwanym społecznie i gospodarczo) poziomie; standard transportowy, pozostając w ścisłej zależności od możliwości finansowych jednostki terytorialnej, jak również możliwości taborowych operatorów i przewoźników, obowiązuje w określonym horyzoncie czasowym,

◼ umowa o świadczenie usług przewozowych w zakresie publicznego transportu zbiorowego – umowa między organizatorem publicznego transportu zbiorowego, a operatorem publicznego transportu zbiorowego, która przyznaje temu operatorowi prawo i zobowiązuje go do wykonywania określonych usług związanych z wykonywaniem przewozu o charakterze użyteczności publicznej,

Wykaz akronimów i skrótów

◼ B&R (ang. Bike and Ride) – parkuj (rowerem) i jedź (dalej transportem publicznym) – parkingi dla użytkowników rowerów, którzy po zaparkowaniu pojazdu mogą kontynuować podróż transportem publicznym,

◼ BDL – Bank Danych Lokalnych GUS,

◼ BRD – bezpieczeństwo ruchu drogowego,

◼ DK – droga krajowa,

◼ DW – droga wojewódzka

◼ DP – droga powiatowa,

◼ DG – droga gminna,

3 Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego (Dz. Urz. L-55/1 z 28.02.2011), art. 2 lit. j)

4 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE 2012 C 326), art. 107 ust. 1.

◼ DSDiK – Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu,

◼ EE – pojazd elektryczny,

◼ GDDKiA – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad,

◼ GUS – Główny Urząd Statystyczny,

◼ GPR - Generalny Xxxxxx Xxxxx,

◼ K&R (ang. Kiss and Ride) – pocałuj i jedź – miejsca parkingowe o ograniczonym czasie postoju

do kilku minut, które mają zachęcać do dowiezienia pasażera do węzła transportu zbiorowego,

◼ LE – (ang. Low Entry) – autobus niskowejściowy z niską podłogą w I i II drzwiach (wraz z całą długością podłogi pojazdu pomiędzy nimi) lub tylko w I lub w II lub w III drzwiach (wraz z przestrzenią na wózek),

◼ LF – (ang. Low Floor) – autobus niskopodłogowy z niską podłogą bez progów poprzecznych na całej długości pojazdu,

◼ MINI – autobus jednoczłonowy o długości ok. 6 – 8 metrów,

◼ MIDI – autobus jednoczłonowy o długości ok. 9 – 10 metrów,

◼ MAXI – autobus jednoczłonowy o długości ok. 11-13 metrów,

◼ MEGA15 – autobus jednoczłonowy o długości ok. 15 metrów,

◼ MEGA18 - autobus dwuczłonowy o długości ok. 17-19 metrów,

◼ MSWiA – Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji,

◼ MZK – Miejski Zakład Komunikacyjny sp. z o.o. w Jeleniej Górze,

◼ P&R (ang. Park and Ride) – parkuj i jedź (transportem publicznym) – parkingi dla użytkowników

samochodów osobowych, kontynuujących podróż środkami transportu publicznego

◼ SeB@ - system biletu elektronicznego wprowadzony w jeleniogórskiej komunikacji miejskiej,

◼ SDRR - Średni Dobowy Ruch Roczny,

◼ SPP – strefa płatnego parkowania,

◼ wzkm – wozokilometr,

◼ WITD - Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego,

◼ ZVON (niem. Zweckverband Verkehrsverbund Oberlausitz-Niederschlesien) – Celowy Związek Przedsiębiorstw Komunikacyjnych Górnych Łużyc i Dolnego Śląska.

2. Metodologia tworzenia Planu

Plan jest dokumentem, który składa się z:

◼ części diagnostycznej, obejmującej charakterystykę społeczno-gospodarczą obszaru objętego planem, sieć komunikacyjną tego obszaru oraz ocenę społecznych potrzeb przewozowych wraz z preferencjami wyboru środków transportu,

◼ części planistycznej, obejmującej przewidywane finansowanie rozwoju transportu, planowaną ofertę przewozową oraz pożądany standard usług przewozowych, zasady organizacji rynku przewozów oraz kierunki rozwoju publicznego transportu zbiorowego.

Tab. 2.1 Elementy Planu zostały przedstawione według poniższej kolejności.

Element Planu	Nr rozdziału
Charakterystyka społeczno-gospodarcza obszaru, objętego Planem, w tym: ◼ informacje ogólne o Jeleniej Górze, jej demografia, gospodarka i sfera społeczna; ◼ informacje ogólne o gminach objętych Porozumieniami Międzygminnymi.	3
Opis istniejącej sieci komunikacyjnej na obszarze objętym Planem, w tym: ◼ komunikacja miejska w Jeleniej Górze; ◼ niedobory jakościowe i ilościowe; ◼ osobowy transport regionalny kolejowy i drogowy; ◼ układ drogowy; ◼ ruch na drogach wojewódzkich i krajowych; ◼ transport indywidualny; ◼ transport towarowy; ◼ transport lotniczy; ◼ płatne miejsca postojowe; ◼ inwestycje komunikacyjne.	4
Determinanty rozwoju publicznego transportu zbiorowego na obszarze objętym Planem, w tym: ◼ zagospodarowanie przestrzenne Jeleniej Góry; ◼ powiązanie z innymi dokumentami strategicznymi ◼ wpływ transportu na środowisko.	5
Ocena i prognozy społecznych potrzeb przewozowych, w tym: ◼ wielkość popytu efektywnego w roku bazowym; ◼ prognoza popytu potencjalnego; ◼ lokalizacja obiektów o charakterze użyteczności publicznej.	6
Preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu, w tym preferencje wynikające ze strategii zrównoważonego rozwoju transportu publicznego uwzględniające potrzeby osób niepełnosprawnych.	7
Przewidywane finansowanie usług przewozowych, w tym: ◼ formy finansowania usług przewozowych; ◼ źródła finansowania usług przewozowych.	8
Sieć komunikacyjna, na której planowane jest wykonywanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej oraz pożądany standard usług przewozowych, w tym:	9

Element Planu	Nr rozdziału
◼ kategoryzacja sieci komunikacyjnej; ◼ uwzględnienie potrzeb osób niepełnosprawnych; ◼ ustalenie standardu jakościowego uwzględniającego potrzeby środowiskowe.
Zasady organizacji rynku przewozów, w tym: ◼ aspekty prawne; ◼ struktury zarządzania transportem publicznym w aglomeracji jeleniogórskiej; ◼ wybór operatora; ◼ zasady przygotowywania oferty przewozowej; ◼ zarządzanie infrastrukturą transportu publicznego.	10
Organizacja systemu informacji pasażerskiej w węzłach przesiadkowych, na dworcach i przystankach, w pojazdach oraz w miejscach niezwiązanych bezpośrednio z transportem.	11
Kierunki rozwoju publicznego transportu zbiorowego.	12
Monitoring i ewaluacja Planu.	13

Źródło: opracowanie własne

3. Charakterystyka społeczno-gospodarcza obszaru objętego

Planem

3.1. Informacje ogólne o mieście Jelenia Góra

Jelenia Góra jest miastem na prawach powiatu zlokalizowanym w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim, odgrodzona od zachodu Górami Izerskimi, od północy Górami Kaczawskimi, od wschodu Rudawami Janowickimi, a od południa Karkonoszami. Jej sąsiednie gminy to: Jeżów Sudecki, Mysłakowice, Podgórzyn, Stara Kamienica, Piechowice i Janowice Wielkie, a ponadto część południowej granicy dzieli z Czechami.

Jelenia Góra spełnia funkcję subregionalnego ośrodka usługowego (m. in. w dziedzinie szkolnictwa, również wyższego, kultury, lecznictwa i in.). Wiodące funkcje miasta to turystyka, uzdrowisko (Cieplice w oparciu o występowanie wód mineralnych i termalnych) oraz wielobranżowy przemysł.

Powierzchnia Jeleniej Góry charakteryzuje się jako jedna z największych w grupie ośrodków subregionalnych Dolnego Śląska i wynosi 109,2 km2. Zabudowa mieszkalna położona jest na wysokości od 330 do 620 m n.p.m. Przez jej teren przepływa kilkanaście rzek i potoków, z których największe to: Bóbr, Kamienna i Wrzosówka. Z centrum Jeleniej Góry do drogowych przejść granicznych:

◼ z Republiką Czeską: na Przełęczy Okraj jest około 30 km, w Lubawce – około 44 km, w Jakuszycach – około 30 km i w Czerniawie-Zdroju – około 40 km;

◼ z Republiką Federalną Niemiec: w Jędrzychowicach jest około 70 km, w Radomierzycach – około

68 km i Sieniawce (Zittau-Nord) – około 75 km (przez Republikę Czeską).

Miasto odległe jest od Wrocławia, w którym znajduje się międzynarodowy port lotniczy, o 114 km, od Warszawy o 465 km, od Pragi o 168 km, od Bratysławy o 398 km, a od Berlina o 289 km.

W Jeleniej Górze znajdują się lokalne siedziby urzędów administracji samorządowej (Urząd Miasta, Starostwo Powiatowe, przedstawicielstwo Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego), a także zarządy Karkonoskiego Parku Narodowego oraz Parku Krajobrazowego Doliny Bobru, znajdujących się częściowo w granicach administracyjnych miasta.

Miasto prowadzi zintensyfikowaną współpracę z zagranicą. Jest siedzibą polskiej części Euroregionu Nysa, skupiającego przygraniczne tereny Saksonii (powiaty Bautzen i Görlitz), północnych Czech (Kraj Liberecki) i powiaty Dolnego Śląska (bolesławiecki, jaworski, kamiennogórski, karkonoski, lubański, lwówecki, zgorzelecki, złotoryjski)5. Jelenia Góra utrzymuje kontakty partnerskie6 z saksońską gminą Boxberg oraz z niemieckimi miastami Bautzen, Erftstadt i Heidelberg, Cervia we Włoszech, Jablonec nad Nisou w Czechach, Randers w Danii, Siewierodonieck na Ukrainie, Tequila w Meksyku, Tyler w USA (Teksas), Valkeakoski w Finlandii, Xxxxxxxx w Rosji i Changzhou w Chinach. Miasto Jelenia Góra współpracuje także z miastem Xxxxxxxxxxxx.

0 Źródło: xxxx://xxx.xxxxxxxxxx-xxxx.xx/xxxx; dostęp: 28.04.2021r.

6 Źródło: xxxxx://xxxxxx.xxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxx/xxxxxxxxxx-xxxxxxxxxxx; dostęp: 28.04.2021r.

3.2. Demografia

Jelenią Górę zamieszkuje 78 tys. mieszkańców (stan w dniu 31 grudnia 2020 r.), w tym 36,3 tys. mężczyzn

i 41,9 tys. kobiet. Gęstość zaludnienia wynosi 717 osoby na 1 km2.

Tab. 3.1 Wskaźniki demograficzne Jeleniej Góry na tle województwa dolnośląskiego7

Lp.	Wskaźnik	2010	2013	2016	2019	2020
1.	Ludność [tys. os.]	84,0	82,0	80,5	79,0	78,3
	-w województwie dolnośląskim	2 917,2	2 910,0	2 903,7	2 900,2	2 891,3
2.	Osoby pracujące [tys. os.]	24,7	23,6	22,6	23,0	22,2
	-w województwie dolnośląskim	700,6	710,2	761,4	800,6	800,4
3.	Osoby w wieku przedprodukcyjnym [tys. os.]	12,4	11,7	11,5	9,7	9,6
	-w województwie dolnośląskim	507,3	490,6	487,6	423,2	423,5
4.	Osoby w wieku produkcyjnym [tys. os.]	54,4	51,3	47,9	46,7	45,6
	-w województwie dolnośląskim	1 916,3	1 867,3	1 800,3	1 806,0	1785,6
5.	Osoby w wieku poprodukcyjnym [tys. os.]	17,2	19,0	21,2	22,7	23,0
	-w województwie dolnośląskim	493,7	552,1	615,8	670,9	682,2
6.	Stopa bezrobocia [%]	10,9	9,3	4,6	3,2	4,5
	-w województwie dolnośląskim	13,1	13,1	7,2	4,6	5,6
7.	Przyrost naturalny [na 1000 ludności]	-3,8	-4,5	-5,2	-6,0	-8,6
	-w województwie dolnośląskim	-0,1	-1,6	-1,1	-2,0	-4,7
8.	Saldo migracji [na 1000 ludności]	-2,6	-4,3	-0,4	-0,2	-1,1
	-w województwie dolnośląskim	0,5	0,0	1,0	1,7	1,3

Źródło: Bank Danych Lokalnych

W latach 2010-2020 w Jeleniej Górze następował proces depopulacji. Liczba ludności zmniejszyła się o ok. 6000.

W opisywanym okresie nastąpił spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym o ok. 10 000. Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym kształtowała się na zbliżonym poziomie, natomiast liczba ludności w wieku poprodukcyjnym wzrosła o ok. 6000.

7 Źródło: xxxx://xxx.xxxx.xxx.xx/xxx/; dostęp: 28.04.2021r.

Zmiany liczby ludności w Jeleniej Górze według grup wiekowych

90000,0

80000,0

70000,0

60000,0

50000,0

40000,0

30000,0

20000,0

10000,0

,0

2010 2011 2012 2013 2014

2015

lata

2016 0000 0000 0000 0000

wiek przedprodukcyjny

wiek produkcyjny

wiek poprodukcyjny

ogółem

osoby

Rys. 3.1 Zmiany liczby ludności w Jeleniej Górze według grup wiekowych w latach 2010-2020

Źródło: Opracowanie własne

Ujemny przyrost naturalny utrzymuje się już od 1995 (najstarsze dane publikowane w ramach Banku Danych Lokalnych GUS) i nic nie wskazuje na zmianę tej tendencji, dodatkowo saldo migracji od 1999 r. utrzymuje się na poziomie ujemnym (z przerwami w 2015 r. – brak danych oraz w 2017 r. – wartość dodatnia neutralizowana wynikiem 2016), aczkolwiek z roku na rok maleje liczba osób wyprowadzających się poza Jelenią Górę.

Tab. 3.2 Zmiany demograficzne Jeleniej Góry8

Lp.	Wskaźnik	2010	2013	2016	2019	2020
1.	Urodzenia	729	641	583	626	553
2.	Zgony	1052	1012	1004	1099	1231
3.	Napływ ludności	870	801	728	959	709
4.	Odpływ ludności	1088	1153	761	975	792
5.	Saldo migracji	-218	-352	-33	-16	-83

Źródło: Bank Danych Lokalnych

Tab. 3.3 Prognoza liczby ludności Jeleniej Góry w wybranych latach na podstawie opracowania z 2014 r.

„Prognoza ludności na lata 2014-2050”9

Rok	2020	2025	2030	2035
Liczba ludności [os.], w tym:	77 251	73 649	69 854	65 818
-w wieku przedprodukcyjnym (0 do 17 lat)	10 848	10 119	8 940	8 063
-w wieku produkcyjnym (od 18 lat do wieku emerytalnego)	45 881	41 933	39 764	37 855
-w wieku poprodukcyjnym (powyżej wieku emerytalnego)	20 522	21 597	21 150	19 900

Źródło: Bank Danych Lokalnych

8 ibidem.

9 ibidem.

3.3. Gospodarka

W mieście działa ponad 12 tys. podmiotów gospodarczych. Osoby pracujące stanowią 29,2% ogółu mieszkańców (jest to 51,4% osób w wieku produkcyjnym). Stopa bezrobocia kształtuje się na niskim poziomie 4,5%10.

Tab. 3.4 Struktura zatrudnienia w Jeleniej Górze*

Wyszczególnienie	Ogółem	w tym:
		Przemysł, budownictwo	Rolnictwo, leśnictwo	Usługi i pozostałe
Osoby pracujące	23 169	8 049	374	14 746
Udział [%]	100,00	34,74	1,61	63,65

*dane na dzień 31.12.2018 r.

Źródło: xxx.xxxxxxxxxxxxxxx.xx/Xxxxxxx_Xxxx#xxxxxxx-xxxxx na podstawie danych z Banku Danych Lokalnych

Największy odsetek przedsiębiorstw zarejestrowanych w Jeleniej Górze na rok 2019 stanowią mikro- przedsiębiorstwa, zatrudniające do 9 pracowników. Stanowią one aż 97% wszystkich zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej. W samym 2019 roku zarejestrowano 900 nowych podmiotów.

Najczęściej obieranym kierunkiem prowadzenia działalności wśród osób fizycznych w Jeleniej Górze jest handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych i motocykli (22,0%) oraz budownictwo (15,8%).11

W 2020 r. dochody budżetu miasta wyniosły 543,1 mln zł (co w przeliczeniu na 1 mieszkańca daje

6 932,42zł), a wydatki – 534,4 mln zł (w przeliczeniu na 1 mieszkańca –6 822,02 zł).

Tab. 3.5 Podstawowe dane budżetowe Jeleniej Góry dotyczące transportu publicznego

	Wyszczególnienie	0000	0000	0000	0000
1.	Dochody Miasta ogółem [mln zł]	411,0	449,5	474,5	543,1
2.	Wydatki Miasta ogółem [mln zł], w tym:	390,8	479,7	498,5	534,4
3.	w Dziale Transport i Łączność [mln zł], w tym:	44,4	80,8	62,4	82,6
a)	drogi publiczne powiatowe [mln zł]	17,2	51,4	17,6	20,1
b)	drogi publiczne gminne [mln zł]	7,4	6,4	9,7	4,9

Źródło: xxxx://xxx.xxxx.xxx.xx/xxx/

Według danych na koniec 2019 roku, w ramach perspektywy budżetu UE na lata 2014 – 2020 miasto pozyskało środki unijne w wysokości 319,7 mln zł na projekty realizowane w ramach programów operacyjnych. Dzięki dofinansowaniom z Unii Europejskiej liczącym łącznie 41,9 mln złotych w ostatnich 10 latach:

10 Bank Danych lokalnych – Stopa bezrobocia rejestrowanego za rok 2020

11 xxx.xxxxxxxxxxxxxxx.xx/Xxxxxxx_Xxxx#xxxxxxx-xxxxx na podstawie danych z Banku Danych Lokalnych; dostęp:

28.04.2021r.

◼ utworzono węzeł przesiadkowy na xx. 0 Xxxx xxxx xxxxxx xxxxxxxxx Xxxxxxx Xxxx, zbudowano 2

nowe pętle autobusowe na xx. Xxxxxxxxxx x Xxxxxxxxxxxxxx x Xxxxxxxx Xxxxx00,

◼ przebudowano pętle Wita Stwosza i Sobieszów w Jeleniej Górze,

◼ zakupiono 37 ekologicznych autobusów, w tym 4 pojazdy hybrydowe,

◼ Zainstalowano 19 stacjonarnych automatów biletowych na najważniejszych przystankach w Jeleniej Górze, Jeżowie Sudeckim i Piechowicach,

◼ We wszystkich autobusach zainstalowano mobilne automaty biletowe,

◼ Na 10 przystankach zamontowano tablice Systemu Informacji Pasażerskiej prezentujące x.xx.

rzeczywiste godziny odjazdów autobusów,

◼ Wprowadzono Systemu Biletu Elektronicznego SeB@,

◼ Zbudowano myjnię autobusową, wykonano termodernizację siedziby MZK13.

Tab. 3.6 Wartość całkowita oraz dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej projektów realizowanych w ramach umowy partnerstwa 2014-2020 na terenie Jeleniej Góry do końca 2019 r.

Lp.	Program operacyjny	Wartość ogółem	w tym: dofinansowanie ze środków UE	Udział środków UE	Wartość ogółem w przeliczeniu na 1 mieszkańca
		[mln zł]	[mln zł]	[%]	[zł]
1.	Programy operacyjne ogółem	466,2	319,7	68,6	5887
2.	Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko	89,9	54,2	60,3	1135
3.	Program Operacyjny Inteligentny Rozwój	8,3	3,3	39,8	105
4.	Program Operacyjny Polska Cyfrowa	10,4	6,7	64,4	132
5.	Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój	3,9	3,6	92,3	49
6.	Regionalne Programy Operacyjne	353,7	251,9	71,2	4466

Źródło: xxxx://xxx.xxxx.xxx.xx/xxxxxxxxx/xxxxxxxxx_xxxxxxxxxxxx/xxxxxxxx_xxxxx/xxxxxx_Xxxxxxx_Xxxx.xxx

3.4. Sfera społeczna

W Jeleniej Górze znajdują się szkoły podstawowe, licea ogólnokształcące, szkoły techniczne oraz szkoły policealne. W roku szkolnym 2019/20 w szkołach podstawowych uczyło się ponad 5 tys. uczniów, na co wpływ miała zmiana w szkolnictwie związana z likwidacją gimnazjów. W szkołach ponadpodstawowych liczba uczniów była wyższa i wynosiła ponad 6,1 tys.14.

12 Źródło: xxxxx://xxxxxx.xxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxx/xxx-xxx-xx-xx-xxxx-0000-0000; dostęp: 28.04.2021r.

13 Źródło: xxxxx://xxx.xxxxx.xx/xx/xxxxxxxx-xxxxxx; dostęp: 28.04.2021r.

14 Źródło: xxxx://xxx.xxxx.xxx.xx/xxx/; dostęp: 28.04.2021r.

Tab. 3.7 Edukacja w Jeleniej Górze w roku szkolnym 2019/2015

Rodzaj placówek szkolnych	Liczba placówek [szt.]	Liczba uczniów [tys. os.]
Przedszkola	23	2,591
Szkoły podstawowe	15	5,811
Xxxxx ogólnokształcące	9	2,446
Technika	8	2,425
Branżowe szkoły I stopnia	2	0,365
Szkoły artystyczne	2	0,181
Szkoły policealne	5	0,728
Łącznie:	64	14,547

Źródło: Bank Danych Lokalnych

Miasto jest też ośrodkiem szkolnictwa wyższego. Swoje placówki mają tam:

◼ Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa;

◼ Filia Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu;

◼ Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Politechniki Wrocławskiej.

Miasto jest silnym ośrodkiem kultury. Znajdują się w nim:

◼ Teatr im. Xxxxxxxx Xxxxxx Xxxxxxx;

◼ Filharmonia Dolnośląska;

◼ Jeleniogórskie Centrum Kultury;

◼ muzea: Przyrodnicze, Karkonoskie, Xxx Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx;

◼ Biuro Wystaw Artystycznych;

◼ kina, galeria, domy kultury,

◼ Książnica Karkonoska.

W Jeleniej Górze funkcjonują Wojewódzkie Centrum Szpitalne Kotliny Jeleniogórskiej oraz Szpital Specjalistyczny MSWiA, a także kilkanaście przychodni z kilkudziesięcioma gabinetami praktyk lekarskich i pielęgniarskich.

Miasto stanowi centrum przyrodniczo-turystyczne dla otaczających je parków krajobrazowych i gór.

Na obszarze Jeleniej Góry znajdują się podlegające ochronie:

◼ Karkonoski Park Narodowy, obejmujący część Karkonoszy;

◼ Park Krajobrazowy Doliny Bobru;

◼ Rudawski Park Krajobrazowy;

◼ trzy Obszary Natura 2000.

Przez miasto przebiegają szlaki turystyczne (również rowerowe) z obiektami kultury materialnej: Stare Miasto w obrębie murów obronnych oraz zabudowa śródmiejska, Zamek Chojnik, pałace i ogrody, kilkusetletnie kościoły, obiekty obronne i mieszkalne, zespół uzdrowiskowy Cieplice oraz inne zabytki (w łącznej ilości ponad 200 szt. wpisanych do rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa).

15 ibidem.

3.5. Informacje ogólne o gminach objętych Planem transportowym

Plan, oprócz Jeleniej Góry, dotyczy także obszarów gmin objętych Porozumieniami Międzygminnymi:

◼ Janowice Wielkie (gmina wiejska);

◼ Jeżów Sudecki (gmina wiejska);

◼ Mysłakowice (gmina wiejska);

◼ Piechowice (gmina miejska);

◼ Podgórzyn (gmina wiejska).

Wchodzą one w skład Powiatu Karkonoskiego16. Podstawowe funkcje tych gmin to rolnictwo (mimo, że ich obszar posiada słabe gleby oraz notuje się prawie 50% udział gruntów leśnych w ogólnej powierzchni gminnych – czynniki ograniczające działalność rolniczą) i turystyka (której sprzyja sąsiedztwo gór o zróżnicowanych stopniu trudności turystycznej, a także duże nasycenie zabytków, np. w gminie Mysłakowice znajdują się cenne historycznie, zespoły pałacowo-parkowe). Bliskie sąsiedztwo Jeleniej Góry sprzyja inwestowaniu w budownictwo mieszkaniowe, wpływając na osiedlanie się mieszkańców, dzięki czemu w ostatniej dekadzie na obszarze tworzonym przez gminy ościenne liczba mieszkańców nieznacznie wzrosła. Gminy są powiązane z Jelenią Górą, która pełni dla nich rolę centralnego ośrodka o charakterze dydaktycznym, naukowym, gospodarczym, kulturalnym, leczniczym, usługowym. Informacje o gminach, które powierzyły Jeleniej Górze organizację publicznego transportu zbiorowego, zestawiono w poniższych tabelach:

Tab. 3.8 Podstawowe dane demograficzne za 2019 r. Gmin objętych Planem transportowym

Lp.	Wyszczególnienie	Janowice Wielkie	Jeżów Sudecki	Mysłakowice	Podgórzyn	Piechowice
		1.	Powierzchnia [km2]	58	94	88	83	43
2.	Ludność [tys. os.], w tym:	4,3	7,5	10,2	8,3	6,2
3.	- mężczyźni [tys. os.]	2,2	3,6	5,0	4,1	2,9
4.	- kobiety [tys. os.]	2,1	3,9	5,2	4,2	3,3
5.	Gęstość zaludnienia [os./1 km2]	74	79	115	100	142
6.	Osoby w wieku przedprodukcyjnym [tys. os.]	0,7	1,4	1,7	1,3	0,9
7.	Osoby w wieku produkcyjnym [tys. os.]	2,6	4,6	6,3	5,0	3,7
8.	Osoby w wieku poprodukcyjnym [tys. os.]	0,9	1,5	2,1	2,0	1,6
9.	Osoby pracujące [tys. os.], w tym:	b.d.	b.d.	1,1	0,9	1,2
10.	Przyrost naturalny [na 1000 ludności]	-3,0	-0,4	-6,3	-6,8	-6,0
11.	Saldo migracji [na 1000 ludności]	0,7	8,6	1,9	7,0	-4,0
12.	Poziom bezrobocia [w %]	5,3	3,1	4,9	4,4	3,4

Źródło: Bank Danych Lokalnych, Statystyczne Vademecum Samorządowca 2020 (poszczególnych gmin)

16 Oprócz wymienionych gmin w skład Powiatu wchodzą także miasta: Karpacz, Kowary i Szklarska Poręba

Ludność Jeleniej Góry i gmin ościennych

w 2019 r.

Piechowice

6156,0

10160,0

4302,0

7456,0

8249,0

79061,0

Janowice Wielkie Jeżów Sudecki Mysłakowice

Podgórzyn

,0

20000,0

40000,0

60000,0

80000,0

100000,0

120000,0

Jelenia Góra

Rys. 3.2 Ludność Jeleniej Góry oraz gmin ościennych objętych niniejszym opracowaniem.

12000,0

10000,0

Ludność gmin objętych Porozumieniami Międzygminnymi

36600,0

36500,0

8000,0

6000,0

4000,0

2000,0

,0

6764,0

7088,0

7245,0

7456,0

36400,0

36300,0

36200,0

36100,0

36000,0

35900,0

35800,0

35700,0

35600,0

Łącznie w gminach ościennych

Piechowice Janowice Wielkie Jeżów Sudecki Mysłakowice

Podgórzyn

Źródło: Bank Danych Lokalnych

10210,0	10279,0	10293,0	10160,0
8119,0	8272,0	8297,0	8249,0

6589,0	6494,0	6363,0	6156,0
4288,0	4341,0	4324,0	4302,0
35970,0	36474,0	36522,0	36323,0
2010	2013	2016	2019

Rys. 3.3 Zmiana liczby ludności gmin objętych Porozumieniami Międzygminnymi.

Źródło: Bank Danych Lokalnych

Tab. 3.9 Podstawowe dane budżetowe dotyczące transportu publicznego za 2019 r. Gmin objętych Planem

transportowym

Lp.	Wyszczególnienie	Janowice Wielkie	Jeżów Sudecki	Mysłakowice	Podgórzyn	Piechowice
1.	Dochody [mln zł]	19,5	35,8	53,1	42,3	28,3
2.	Wydatki [mln zł]	18,4	30,9	55,3	47,9	29,7
3.	Transport i łączność [mln zł], w tym:	1,8	6,2	6,1	4,7	4,1
a)	-lokalny transport zbiorowy	0,170	0,878	1,127	1,174	0,944
b)	-drogi publiczne wojewódzkie	-	-	-	0,126	-
c)	-drogi publiczne powiatowe	0,617	1,587	0,273	0,010	0,065
d)	-drogi publiczne gminne	0,942	5,265	0,823	0,396	1,896
4.	Dowóz uczniów do szkół [zł]	101 000,00	128 774,01	132 958,55	266 955,96	-

Źródło: Bank Danych Lokalnych, Biuletyny Informacji Publicznej Gmin

4. Istniejący system transportowy

4.1. Komunikacja miejska w Jeleniej Górze

Zasady organizacji i funkcjonowania regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym realizowanym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej określa ustawa o publicznym transporcie zbiorowym. Komunikacja miejska w Jeleniej Górze oraz w Gminach, z którymi zawarto Porozumienia Międzygminne, oparta jest na Umowie Wykonawczej, zawartej na czas oznaczony od dnia 01.10.2019 r. z przewidywanym okresem obowiązywania umowy - 120 miesięcy w sprawie świadczenia zadań w zakresie komunikacji miejskiej.17

Przedmiotem Umowy Wykonawczej są dokładnie określone warunki organizacyjne, proceduralne, finansowe oraz prawne wykonywanie przez Spółkę zadań przewozowych w lokalnym transporcie zbiorowym powierzonych do wykonywania Aktem Założycielskim Spółki. Jeleniogórska komunikacja miejska funkcjonuje nie tylko na terenie Miasta Jelenia Góra, ale także na obszarze 5 gmin, z którymi 27.09.2019 r. zawarte zostały bilateralne Porozumienia Międzygminne między Miastem Jelenia Góra a:

◼ Gminą Janowice Wielkie,

◼ Gminą Jeżów Sudecki,

◼ Gminą Mysłakowice,

◼ Gminą Podgórzyn,

◼ Gminą Miejską Piechowice.

Integralną częścią Umowy Wykonawczej są następujące załączniki:

◼ wykaz linii oraz liczby i klasy autobusów obsługujących linię;

◼ planowana wysokość rekompensaty;

◼ plan eksploatacyjno-finansowy;

◼ standardy jakości;

◼ wymogi techniczne;

◼ zasady kontroli wykonywania umowy;

◼ metodyka wyliczania rekompensaty;

◼ wzór sprawozdania z wykonywania usług przewozu;

◼ zasady dystrybucji; sprzedaży i kontroli biletów;

◼ zasady wyliczania wskaźnika udziału działalności ubocznej (komercyjnej);

◼ wykaz taboru;

◼ dane kontaktowe stron umowy;

◼ rozkład jazdy.

Na liniach komunikacji miejskiej Jeleniej Góry funkcjonuje operator – Miejski Zakład Komunikacyjny

sp. z o.o. w Jeleniej Górze.

Aktualność poniższych danych według stanu na dzień 15.03.2021 r.

17Umowa wykonawcza Nr 1/2019 o świadczenie usług przewozu w ramach publicznego transportu zbiorowego z 30 września 2019 r., str. 2.

MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze świadczy usługi przewozowe na 28 liniach komunikacji miejskiej, w tym 13 liniach, które obsługują również tereny poza granicami Jeleniej Góry – Miasto Piechowice, wszystkie miejscowości w gminie Jeżów Sudecki i wybrane miejscowości na terenie gmin Mysłakowice, Podgórzyn oraz Janowice Wielkie.

Według załącznika nr 1 do uchwały Rady Miejskiej Jeleniej Góry w sprawie określenia przystanków komunikacyjnych oraz warunków i zasad korzystania z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Miasto Jelenia Góra, komunikacja miejska korzysta z 242 przystanków, w tym z 23 pętli zlokalizowanych w granicach miasta. Poza jego granicami komunikacja miejska korzysta z 230 przystanków:

◼ w Gminie Miejskiej Piechowice – 53 przystanki,

◼ w Gminie Podgórzyn – 56 przystanków,

◼ w Gminie Mysłakowice – 78 przystanków,

◼ w Gminie Janowice Wielkie – 8 przystanków,

◼ w Gminie Jeżów Sudecki – 35 przystanków.

Tab. 4.1 Aktualny (stan na 15.03.2021 r.) przebieg linii komunikacji miejskiej obsługiwanych przez MZK sp. z o. o. w Jeleniej Górze

Numer linii	Trasa podstawowa i trasy dodatkowe	Aspekt przestrzen ny	Charakter linii
1	Jeżów Sudecki: JEŻÓW SUDECKI – GÓRNA – Długa – Jelenia Góra: Podchorążych – Grunwaldzka – Mostowa – Podwale – J. Sobieskiego – pl. Kard. S. Wyszyńskiego – pl. Niepodległości -Bankowa – J. Xxxxxxx (powrót Sudecka) – al. Wojska Polskiego – Wolności – L. Wyczółkowskiego – G. Morcinka – B. Xxxxxxxxxxx – A. Xxxxxxxxxxx – E. Orzeszkowej – Strumykowa – Czarnoleska – WRZOSOWA Wybrane kursy wydłużone do Chrośnicy lub Siędlecina, skrócone do Podchorążych, G. Morcinka lub Dworu Czarne	miejsko - podmiejska	uzupełniają ca I rzędu
2	W. STWOSZA – Cieplicka – Cervi – Wolności – pl. Niepodległości (powrót J. Korczaka) – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – Xxxx Xxxxxxxxxxx – Podwale – Mostowa – al. Xxxx Xxxxx XX – L. Xxxxxxxxxx – Złotnicza – W. Pola – Łączna – Wrocławska – TRZCIŃSKA Wybrane kursy wydłużone do Komarna	miejsko - podmiejska	podstawow a II rzędu
3	Jelenia Góra: K. MIARKI – K. Miarki – X. Sobieskiego – al. Xxxx Xxxxx XX – L. Xxxxxxxxxx – Złotnicza – W. Pola – Kozia – Łomnicka – Łomnica: Karkonoska – Mysłakowice: Jeleniogórska – I. Daszyńskiego – MYSŁAKOWICE „ORZEŁ” Wybrane kursy przez 1 Maja i Wojska Polskiego w Mysłakowicach, wydłużone do Bukowca lub skrócone do przystanków Łomnica Szkoła, Łomnicka, w okresie 01.05-31.10 wybrane kursy z dodatkowym zajazdem przez J. Sobieskiego.	podmiejska	uzupełniają ca I rzędu (z linią 33)

Numer linii	Trasa podstawowa i trasy dodatkowe	Aspekt przestrzen ny	Charakter linii
4	Jelenia Góra: PODGÓRZYŃSKA - Podgórzyńska – Podgórzyn: Szkolna – Żołnierska – Xxxx Xxxxx XX – Żołnierska – Przesieka: Karkonoska – PRZESIEKA Wybrane kursy do Dworca Kolejowego (trasą linii 6), przez Urząd Gminy Podgórzyn, do Borowic lub Zachełmia	podmiejska	uzupełniają ca II rzędu
5	Jelenia Góra: WRZOSOWA – Czarnoleska – Strumykowa – E. Orzeszkowej – A. Xxxxxxxxxxx (powrót X. Xxxxxxxxxxx) – al. Wojska Polskiego – Sudecka (powrót X. Matejki) – Bankowa – pl. Niepodległości – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Sobieskiego – Siedlęcin: Górna (powrót Topolowa – Lwówecka – Jeżów Sudecki: Leśna – Długa – Jelenia Góra: Podchorążych – Grunwaldzka – Mostowa – Podwale – J. Sobieskiego) – Długa – Lwówecka - Wrzeszczyn: WRZESZCZYN ELEKTROWNIA Wybrane kursy skrócone do G. Morcinka lub Siedlęcina, wybrane kursy do przystanku Jeżów Sudecki - Górna	podmiejska	dodatkowa
6	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – al. Xxxx Xxxxx XX – L. Xxxxxxxxxx – Złotnicza – W. Pola – 1 Maja – DWORZEC KOLEJOWY – 1 Maja - al. Wojska Polskiego – Wolności – Podgórzyńska – PODGÓRZYŃSKA	miejska	podstawow a I rzędu (z linią 26)
7	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Flisaków – M. Drzymały – J. Xxxxxxxxxxx – Osiedle Robotnicze – Mostowa – Podwale – X. Sobieskiego – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Korczaka (powrót pl. Niepodległości) – Wolności – K. Xxxxxxxxxxxxxxx – Dworcowa – Sobieszowska – M. Rataja – Cieplicka – SOBIESZÓW	miejska	podstawow a I rzędu
8	Jeżów Sudecki: JEŻÓW SUDECKI - OSIEDLE JEŻÓWKA – Polna – Jelenia Góra: J. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Flisaków – M. Drzymały – J. Xxxxxxxxxxx – Osiedle Robotnicze – Mostowa – Podwale – X. Sobieskiego – pl. kard. S. Wyszyńskiego – pl. Niepodległości – Bankowa – J. Xxxxxxx (powrót Sudecka) – al. Wojska Polskiego – 1 Maja – DWORZEC KOLEJOWY Wybrane kursy skrócone z J. Kiepury lub z zajazdem na W. Kilara	miejsko - podmiejska	uzupełniają ca I rzędu (z linią 10)
9	Jelenia Góra: DWORZEC KOLEJOWY – 1 Maja – al. Wojska Polskiego – Sudecka (powrót X. Matejki) – Bankowa – pl. Niepodległości – J. Korczaka – Wolności (powrót bezpośrednio Wolności – Bankowa) – Cervi – Cieplicka – Piechowice: Przemysłowa – Kryształowa – PIECHOWICE GÓRNE Wybrane kursy różnymi trasami przez Piechowice: wydłużone do przystanków Górzyniec, przez dworzec kolejowy lub Kromnów, przez ul. Jeleniogórską i Cmentarną, przez xx. Xxxxxxxxxxx. Wybrane kursy do Piechowic od Cieplickiej przez Karkonoską i Michałowicką (jak linia 15)	miejska (2 miasta)	uzupełniają ca II rzędu

Numer linii	Trasa podstawowa i trasy dodatkowe	Aspekt przestrzen ny	Charakter linii
10	Dziwiszów: DZIWISZÓW GÓRNY – Jelenia Góra: Legnicka – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Flisaków – M. Drzymały – J. Xxxxxxxxxxx – Osiedle Robotnicze – Mostowa – Podwale – X. Sobieskiego – pl. Kard. S. Wyszyńskiego – pl. Niepodległości – Bankowa – J. Xxxxxxx (powrót Sudecka) – al. Wojska Polskiego – 1 Maja – DWORZEC KOLEJOWY Wybrane kursy do przystanków Jeżów Sudecki – Górna	podmiejska	uzupełniają ca I rzędu (z linią 8)
11	Jelenia Góra: GODUSZYŃSKA – Goduszyńska – Trasa Czeska – Spółdzielcza – Lipowa (powrót Powstańców Wielkopolskich) – Wolności – pl. Niepodległości (powrót J. Korczaka) – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Sobieskiego – Podwale – Mostowa – al. Xxxx Xxxxx XX – L. Xxxxxxxxxx – Złotnicza – W. Pola – Kozia – Łomnicka – Łomnica: Karkonoska – Karpnicka – Wojanów: - Bobrów: WOJANÓW BOBRÓW Wybrane kursy do Gruszkowa (jak linia 33), skrócone do przystanków Łomnicka lub Łomnica Szkoła, wybrane kursy trasą przez Dąbrowicę lub z dodatkowym zajazdem na pętlę K. Miarki	podmiejska	uzupełniają ca I rzędu
12	KALINOWA – Sudecka – al. Wojska Polskiego – W. Pola – Złotnicza – L. Xxxxxxxxxx – M. Ogińskiego – X. Xxxxxxxx – X. Sygietyńskiego – X. Kiepury – al. Xxxx Xxxxx XX – Grunwaldzka – Podchorążych – PODCHORĄŻYCH Wybrane kursy skrócone do J. Kiepury lub z zajazdem do przystanku Nowowiejska	miejska	podstawow a II rzędu
13	DWORZEC KOLEJOWY – 1 Maja – Krakowska – al. Solidarności – W. Pola – KOZIA - W. Pola – L. Waryńskiego – Powstańców Śląskich – Złotnicza – L. Xxxxxxxxxx – M. Ogińskiego – Wiejska – WIEJSKA	miejska	dodatkowa
15	Jelenia Góra: DWORZEC KOLEJOWY – 1 Maja – al. Wojska Polskiego – Sudecka (powrót X. Matejki) – Bankowa – pl. Niepodległości – J. Korczaka – Wolności (powrót bezpośrednio Wolności – Bankowa) – K. Xxxxxxxxxxxxxxx – Dworcowa – Sobieszowska – M. Rataja – Cieplicka – Karkonoska – Michałowicka – Piechowice: Sudecka – Kryształowa – A. Mickiewicza – PIECHOWICE DW. PKP Wybrane kursy wydłużone do przystanku Piechowice Orzeszkowej, wybrane kursy z zajazdem na pętlę Górzyniec, wybrane kursy skrócone do przystanków Dom Gerharta Hauptmanna lub Michałowice	miejska (2 miasta)	uzupełniają ca II rzędu
16	WRZOSOWA – Czarnoleska – Strumykowa – E. Orzeszkowej – A. Mickiewicza – B. Xxxxxxxxxxx – G. Morcinka – L. Wyczółkowskiego – Wolności – al. Wojska Polskiego – Sudecka (powrót X. Matejki) – Bankowa – pl. Niepodległości – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Sobieskiego – Podwale – Mostowa – Osiedle Robotnicze – J. Kilińskiego – M. Drzymały – Flisaków – L. Xxxxxxxxxx – M. Ogińskiego – Wiejska – WIEJSKA Wybrane kursy skrócone do G. Morcinka	miejska	uzupełniają ca II rzędu

Numer linii	Trasa podstawowa i trasy dodatkowe	Aspekt przestrzen ny	Charakter linii
17	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Złotnicza – W. Pola – al. Wojska Polskiego – Sudecka (powrót X. Matejki) – Bankowa – pl. Niepodległości – J. Korczaka – Wolności (powrót bezpośrednio Wolności – Bankowa) – Cervi – S. Staszica – K. Pułaskiego – Cieplicka – W. STWOSZA	miejska	podstawow a II rzędu
18	PODGÓRZYŃSKA – Podgórzyńska – Wolności – Krośnieńska – XXXXXXXXXXX - XXXXXXXX	xxxxxxx	xxxxxxxxx
00	Xxxxxxx Xxxx: TEATR – al. Wojska Polskiego – Sudecka (powrót X. Matejki) – Bankowa – pl. Niepodległości – J. Korczaka – Wolności – J. Xxxxxxxxxxx – A. Xxxxxxxxxxx (powrót bezpośrednio A. Mickiewicza - Wolności – Bankowa) – Staniszów: Witosza – Sosnówka: Jeleniogórska – Karkonoska – Liczyrzepy – SOSNÓWKA GÓRNA Wybrane kursy skrócone do przystanku Staniszów Górny lub wydłużone do Dworca Kolejowego	podmiejska	dodatkowa
20	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – al. Xxxx Xxxxx XX – Mostowa – Podwale – J. Sobieskiego – K. Miarki – Spółdzielcza – Lubańska – Sobieszowska – ŚW. J. ŚLĄSKIEJ	miejska	dodatkowa
21	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Flisaków – M. Drzymały – J. Xxxxxxxxxxx – Osiedle Robotnicze – Mostowa – Podwale – X. Sobieskiego – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Korczaka (powrót pl. Niepodległości) – Wolności – Powstańców Wielkopolskich (powrót Lipowa) – Spółdzielcza – Lubańska – Sobieszowska – M. Rataja – Cieplicka – SOBIESZÓW Wybrane kursy skrócone do pętli W. Stwosza	miejska	dodatkowa
22	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Flisaków – M. Drzymały – J. Xxxxxxxxxxx – Osiedle Robotnicze – Mostowa – Podwale – X. Sobieskiego – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Korczaka (powrót pl. Niepodległości) – Wolności – Powstańców Wielkopolskich (powrót Lipowa) – Spółdzielcza – Lubańska – Dworcowa – K. Marcinkowskiego – Wolności – Cervi – Cieplicka – SOBIESZÓW Wybrane kursy skrócone z Dworca Kolejowego lub przez Wojska Polskiego	miejska	dodatkowa
23	PODCHORĄŻYCH – Podchorążych – Grunwaldzka – Mostowa – Podwale – J. Sobieskiego – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Korczaka (powrót pl. Niepodległości) – Wolności – Podgórzyńska – PODGÓRZYŃSKA Wybrane kursy do W. Stwosza	miejska	uzupełniają ca II rzędu

Numer linii	Trasa podstawowa i trasy dodatkowe	Aspekt przestrzen ny	Charakter linii
24	W. STWOSZA – Cieplicka – M. Rataja – Sobieszowska – Lubańska – Trasa Czeska – Spółdzielcza – K. Miarki – X. Sobieskiego – Podwale – Mostowa – al. Xxxx Xxxxx XX – X. Xxxxxxxx – X. Sygietyńskiego – X. Kiepury – J. KIEPURY	miejska	dodatkowa
26	PODGÓRZYŃSKA – Podgórzyńska – Wolności – al. Wojska Polskiego – W. Pola – Złotnicza – L. Xxxxxxxxxx – M. Ogińskiego – X. Xxxxxxxx – X. Sygietyńskiego – X. Kiepury – J. KIEPURY	miejska	podstawow a I rzędu (z linią 6)
29	Piechowice: PIECHOWICE ORZESZKOWEJ – E. Orzeszkowej – Tysiąclecia – Szkolna – Kryształowa – Szkolna – Cmentarna (powrót bezpośrednio Cmentarna – Tysiąclecia) – Jeleniogórska – Piastów - Piechowice Orzeszkowej – Kromnów: KROMNÓW	miejska18	dodatkowa
33	Jelenia Góra: K. MIARKI – K. Miarki – X. Sobieskiego – al. Xxxx Xxxxx XX – L. Xxxxxxxxxx – Złotnicza – W. Pola – Kozia – Łomnicka – Łomnica: Karkonoska – Karpnicka – al. Lipowa – Krogulec: al. Lipowa – Karpniki: al. Lipowa – Krogulec: - Karpniki: al. Lipowa – Rudawska – Strużnica: - Gruszków: GRUSZKÓW Wybrane kursy skrócone do przystanków Łomnica Szkoła, wybrane kursy skierowane od Łomnicy do Dąbrowicy lub Wojanowa.	podmiejska	uzupełniają ca I rzędu (z linią 3)
N1	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Flisaków – M. Drzymały – J. Xxxxxxxxxxx – Osiedle Robotnicze – Mostowa – Podwale – X. Sobieskiego – pl. Kard. S. Xxxxxxxxxxxx – X. Korczaka (powrót pl. Niepodległości) – Wolności – Cervi – Cieplicka – Cieplicka – SOBIESZÓW	miejska	dodatkowa
N2	J. KIEPURY – X. Kiepury – T. Sygietyńskiego – X. Xxxxxxxx – M. Ogińskiego – L. Xxxxxxxxxx – Złotnicza – W. Pola – 1 Maja – DWORZEC KOLEJOWY – 1 Maja – al. Wojska Polskiego – Wolności – Cervi – Cieplicka – Cieplicka – SOBIESZÓW	miejska	dodatkowa

Źródło: Opracowanie własne

Podstawowy układ komunikacji miejskiej tworzą linie nr 7 oraz 6+26 łączące największe osiedla Jeleniej Góry z centrum miasta. Linie te charakteryzują się największą częstotliwością kursowania – około 15 minut w godzinach szczytu przewozowego w dni robocze. Ważną rolę w siatce połączeń komunikacyjnych odgrywają również linie nr 9 i 15, które łączą Jelenią Górę z miastem Piechowice.

W sieci komunikacyjnej wyróżnić można następujące grupy linii:

◼ według kryterium przestrzennego:

🞏 15 linii miejskich wewnątrz Jeleniej Góry: 6, 7, 12, 13, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 23, 24, 26, N1,

N2,

🞏 1 linię miejską wewnątrz Piechowic: 29,

18 Przystanek końcowy znajduje się tuż za granicą miasta Piechowice na terenie gminy Stara Kamienica, ze względu na możliwość bezpiecznego zawrócenia z jednoczesną obsługą obszaru Piastowa.

🞏 2 linie międzymiastowe łączące Miasta Jelenia Góra i Piechowice: 9, 15,

🞏 7 linii podmiejskich: 3, 4, 5, 10, 11, 19, 33,

🞏 3 linie miejsko – podmiejskie: 1, 2, 8.

◼ według kryterium charakteru trasy:

🞏 6 linii o charakterze promienistym: 8, 9, 10, 13, 15, 19,

🞏 19 linie o charakterze średnicowym: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 11, 12, 16, 17, 20, 21, 22, 23, 24, 26, 33, N1, N2,

🞏 3 linie lokalne: 4, 18, 29,

◼ według kryterium zakresu funkcjonowania w przekroju roku:

🞏 27 linii całorocznych: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24,

26, 33, N1, N2,

🞏 1 linię kursującą tylko w dni nauki szkolnej: 29,

◼ według kryterium zakresu funkcjonowania w przekroju tygodnia:

🞏 23 linie kursujące codziennie: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 19, 20, 21, 22, 24,

33, N1, N2,

🞏 1 linię kursującą od poniedziałku do soboty: 16,

🞏 3 linie kursujące od poniedziałku do piątku: 2319, 26, 29,

🞏 1 linię kursującą tylko w środy i soboty: 18,

◼ według kryterium czasu funkcjonowania w przekroju doby:

🞏 18 linii kursujących przez cały dzień lub większą część dnia: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12,

15, 16, 17, 19, 23, 26,

🞏 8 linii okresowych: 13, 18, 20, 21, 22, 24, 29, 33,

🞏 2 linie nocne N1, N2,

◼ według kryterium znaczenia linii w sieci komunikacyjnej:

🞏 linie podstawowe I rzędu: 6+26, 7,

🞏 linie podstawowe II rzędu: 2, 12, 17,

🞏 linie uzupełniające I rzędu (co ok. 60 min, w godzinach szczytu co ok. 30 min.): 1, 3+33, 8+10,

9, 11,

🞏 linie uzupełniające II rzędu (co ok. 60 min.): 4, 15, 16, 23,

🞏 linie dodatkowe: 5, 13, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 29, N1, N2.

Na ogólną liczbę 28 linii komunikacji dziennej, 23 linie kursują we wszystkie dni tygodnia, 3 linie od poniedziałku do piątku (23, 26 i 29), 1 linia w dni robocze od poniedziałku do soboty (linia 16) oraz wyjątkowa linia 18 wyruszająca w trasę wyłącznie w środy i soboty. Linie nocne tworzą wspólną wiązkę zapewniającą połączenie Sobieszów – Cieplice – centrum – Kiepury, która na terenie centrum rozdziela się na 2 trasy, N1 jedzie przez okolice rynku i Dworca Autobusowego, linia N2 obsługuje zaś Dworzec Kolejowy Jelenia Góra (wraz z koordynacją wybranych kursów z rozkładem kolejowym). Siedemnaście linii to linie miejskie obsługujące obszar Jeleniej Góry. Dwie linie zapewniają połączenia pomiędzy miastami

19W soboty i niedziele wykonywany jest wyłączenie kurs zjazdowy Podchorążych - Zajezdnia

Piechowice i Jelenia Góra, a ponadto warto podkreślić, że funkcjonuje także jedna linia miejska kursująca głównie na terenie Piechowic.

Rys. 4.1 Schemat linii komunikacyjnych organizowanych przez Miasto Jelenia Góra (układ stały, stan na 01.02.2021 r.)

Miasto Jelenia Góra jest organizatorem transportu miejskiego i ma decydujący wpływ na trasy linii w obszarze administracyjnym miasta, natomiast trasy przebiegu oraz liczba kursów na liniach obsługujących obszary Gmin objętych Porozumieniami Międzygminnymi ustalane są z samorządami tych gmin. Partycypują one w kosztach komunikacji miejskiej realizowanej na swoim terenie.

Liczba wozokilometrów wykonywanych w sieci jeleniogórskiej komunikacji miejskiej w minionych latach systematycznie rosła. Istotny wzrost wielkości pracy eksploatacyjnej nastąpił w 2017 r., gdyż w dn. 01.06.2016 x. xxxxxxxxxxx ofertę przewozową dzięki wprowadzonej optymalizacji układu tras i rozkładów jazdy, obejmującej wprowadzenie taktów w rozkładach jazdy oraz systemowej koordynacji i synchronizacji godzin odjazdów z równoczesnym wzrostem podaży usług w godzinach międzyszczytowych. Na przestrzeni lat 2013 – 2019 wielkość pracy eksploatacyjnej jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wzrosła o 11%.

Tab. 4.2 Wielkość wykonanej liniowej pracy eksploatacyjnej przez MZK Jelenia Góra w wozokilometrach na lata 2013 - 2020

Rok	Wielkość pracy eksploatacyjnej [wzkm]	Dynamika r/
2013	3 815 251,00
2014	3 701 662,00	-3,0%
2015	3 812 020,10	+ 3,0%
2016	4 038 381,10	+ 5,9%
2017	4 220 319,20	+ 4,5%
2018	4 228 890,10	+ 0,2%
2019	4 246 497,10	+ 0,4%
2020	4 201 678,75	- 1,1%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów od MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze

Poniżej zestawiono pracę eksploatacyjną wykonaną przez operatora komunikacji miejskiej na

obszarze Jeleniej Góry oraz gmin objętych Porozumieniami Międzygminnymi:

Tab. 4.3 Praca eksploatacyjna (w tys. km liniowych) jeleniogórskiej komunikacji miejskiej – wartości

planowane

Rok	Łącznie	Jelenia Góra	Janowice Wielkie	Jeżów Sudecki	Mysłakowice	Podgórzyn	Piechowice	Udział Jeleniej Góry [%]
2015	3812,0	3052,5	31,6	141,4	199,9	227,0	159,6	80,1
2016	4038,4	3288,7	31,6	138,7	202,5	218,1	158,8	81,4
2017	4209,4	3468,9	31,6	137,0	201,3	211,4	159,2	82,4
2018	4220,8	3480,9	31,6	136,9	200,3	210,9	160,2	82,5
2019	4239,1	3468,6	31,6	165,0	199,8	213,3	160,8	81,9
2020	4271,5	3494,3	26,9	148,0	217,9	208,0	176,4	81,8

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów od MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze

Konstrukcja rozkładu jazdy zakłada funkcjonowanie różnych godzin odjazdów w dni robocze, soboty i niedziele, co przekłada się na zależność wielkości pracy eksploatacyjnej od danego dnia. W rozkładzie jazdy wyodrębnione są dwie podstawowe grupy rozkładów jazdy – „z działkami G”, tj. obowiązujący w okresie maj – październik oraz „bez działek”, który jest stosowany w okresie od listopada do kwietnia. W rozkładzie „letnim” względem rozkładu „zimowego” stosowana jest

rozszerzona podaż połączeń do jeleniogórskich ogrodów działkowych (np. linia 3). Dodatkowe kursy uruchamiane są także w okresie dnia Wszystkich Świętych dla zapewnienia należytej obsługi komunikacyjnej cmentarzy. W Tab. 4.4 zaprezentowano rozkład wozokilometrów poszczególnych linii z podziałem na rodzaj dnia.

Tab. 4.4. Liczba wozokilometrów liniowych zaplanowanych w komunikacji miejskiej organizowanej przez Miasto Jelenia Góra w 2021 r. z podziałem na gminy.

Typ dnia rozkładoweg o	Jelenia Góra	Jeżów Sudeck i	Mysłakowic e	Janowic e Wielkie	Podgórzy n	Piechowic e	Suma
Dzień roboczy Szkolny z działkami G (linia 3)	892 152,80	40 347,50	61 745,10	7 132,50	49 968,10	44 706,50	1 096 052,4 0
Dzień roboczy Szkolny bez działek	1 177 789,2 0	53 298,50	81 564,50	9 421,90	66 007,20	59 056,70	1 447 138,10
Dzień roboczy Ferie z działkami G (linia 3)	517 004,70	22 925,40	32 369,00	4 138,60	28 993,80	23 260,50	628 692,10
Dzień roboczy Ferie bez działek	208 871,70	9 267,70	13 085,40	1 673,00	11 720,90	9 403,20	254 021,90
Sobota z działkami G (linia 3)	177 231,90	9 537,70	6 094,00	1 040,70	6 220,90	6 636,40	206 761,50
Sobota bez działek	163 434,20	8 804,00	5 625,20	960,6	5 742,40	6 125,90	190 692,3 0
Niedziela z działkami G (linia 3)	174 192,70	9 023,40	4 693,90	1 200,80	6 668,10	7 830,40	203 609,2 0
Niedziela bez działek	179 786,60	9 324,10	4 850,40	1 240,80	6 890,40	8 091,40	210 183,70
Suma	3 490 463,80	162 528,30	210 027,40	26 808,70	182 211,90	165 111,00	4 237 151,10

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów od MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze.

Tab. 4.5. Liczba wozokilometrów liniowych według stanu na dzień 08.03.2021 w komunikacji miejskiej w Jeleniej Górze z podziałem na typy dni.

Typ dnia rozkładowego	Liczba wozokilometrów dziennie [wzkm]
Dzień roboczy szkolny	11 014,23

Sobota	6 816,61
Niedziela	5 806,42

Źródło: Opracowanie własne na podstawie materiałów od MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze

MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze dysponuje 80 autobusami, z czego do obsługi linii komunikacji

miejskiej eksploatowanych jest: 20

◼ w dni robocze 71 autobusów – 88,8% taboru, w tym:

◼ w soboty 37 autobusów – 46,3% taboru, w tym:

◼ w niedziele i święta 33 autobusy – 41,3 % taboru, w tym:

Struktura taboru według klas autobusów wygląda następująco:

◼ klasa mini – 1 szt. (1,3%);

◼ klasa midi – 6 szt. (7,5%);

◼ klasa maxi – 61 szt. (76,3%);

◼ klasa mega – 12 szt. (15,0%), w tym 6 autobusów przegubowych.

Wszystkie pojazdy posiadają niską podłogę, w tym 88% taboru (tj. 70 sztuk autobusów) stanowią autobusy niskopodłogowe na całej długości pojazdu (LF), przy każdym wejściu. Ponad połowa floty

- 46 autobusów, posiada zamontowaną klimatyzację całopojazdową, dostępną również dla pasażerów, co stanowi 57,5% taboru.

Najstarsze autobusy (6 sztuk) zostały wyprodukowane w 1997 roku i liczą obecnie 23 lata,

najmłodsze autobusy pochodzą z 2018 roku. Średni wiek taboru wynosi 9,4 lat.

Łącznie 28% taboru (22 szt.) nie spełnia wymogu czystości spalin według normy co najmniej

Euro 4. Autobusy spełniające normę Euro 4 stanowią 7,5% (6 szt.), normę Euro 5 EEV spełnia 11,3%

autobusów (9 szt.), a normę Euro 6 – 53,8% taboru (43 szt.).

Struktura taboru pod względem klasy pojazdu

0.8%

0.1%

0.8%

0.8%

7.6%

MINI MIDI MAXI MEGA15 MEGA18

Rys. 4.2 Klasy pojazdów obsługujących komunikację miejską organizowaną przez Jelenią Górę

20 Wykaz taboru autobusów MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze otrzymany od Zamawiającego. Dane na dzień 15 marca

2021 r.

Źródło: Opracowanie własne

Rys. 4.3 Parametry wyposażenia pojazdów obsługujących komunikację miejską organizowaną przez Jelenią Górę

23

20

19

18

16

15

14

9

8

7

6

4

2

Struktura taboru pod względem wieku pojazdu

,0.0

5,0.0

10,0.0

15,0.0

20,0.0

25,0.0

Udział [%]

Wiek [lata]

Źródło: Opracowanie własne

Rys. 4.4 Wiek pojazdów obsługujących komunikację miejską organizowaną przez Jelenią Górę

Źródło: Opracowanie własne

Struktura taboru pod względem norm emisji spalania EURO

2.0%

1.1%

0.4%

5.0%

0.8%

0.8%

EURO 2

EURO 3

EURO 4

EURO 5 EEV

EURO 6

EURO 6 HYBRYDOWY

Rys. 4.5 Normy emisji spalania pojazdów obsługujących komunikację miejską organizowaną przez Jelenią Górę

Źródło: Opracowanie własne

Wśród firm wykonujących regularne przewozy na terenie obszaru opracowania do najważniejszych należy zaliczyć:

◼ „Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Tour” spółka z o.o. – posiadająca pojazdy typu MINI oraz autobusy MAXI, tabor niskopodłogowy stanowi ok. 25% floty,

◼ "VIP TRAVEL" Xxxxxx Xxxxxxx – posiadający pojazdy typu MINI oraz autobusy MAXI,

◼ Przewóz Osób L&D – posiadający pojazdy typu MINI oraz autobus MAXI,

◼ Taxi Osobowe Przewóz Osób Xxxxx Xxxxx – posiadający pojazdy typu MINI,

◼ Eljan-trans Xxx Xxxxxxxx – posiadający pojazdy typu MINI oraz autobusy MAXI,

◼ SZELUX TRAVEL Usługi Transportowe Xxxxxxxx Xxxxxx – posiadający pojazdy typu MINI oraz autobusy MAXI,

◼ Slaw Trans Transport lądowy Pasażerski Xxxxxxxx Xxxxxxxxx – posiadający pojazdy typu

MINI oraz autobus MAXI,

◼ Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Bolesławcu Spółka z o.o. – posiadająca pojazdy typu MINI oraz autobusy MAXI.

4.2. Analiza zasięgu sieci komunikacji miejskiej

Znacząca większość mieszkańców Jeleniej Góry, tj. 91,58% znajduje się w strefie dojścia 500 metrów do najbliższego przystanku komunikacji miejskiej. Należy zaznaczyć, że 80,09% mieszkańców mieszka w strefie 400 metrów, a tylko 60,16% w strefie 300 metrów, granicznej dla atrakcyjności autobusowej komunikacji miejskiej. W ramach rozszerzania zasięgu komunikacji miejskiej, jako wskaźniki zaproponowano uzyskanie zapewnienie dostępności do transportu na terenie Miasta Jelenia Góra w zasięgu 500 metrów minimum 95% mieszkańców oraz w zasięgu 300 metrów minimum 65% mieszkańców.

Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Jeleniej Góry oraz Gmin,

z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienie Międzygminne w zakresie organizacji

publicznego transportu zbiorowego

Poniżej wymieniono obszary, na których niezbędny jest rozwój dostępności przestrzennej komunikacji

miejskiej w Jeleniej Górze:

◼ wschodnia część Jagniątkowa (brak mostu nad Wrzosówką w okolicy skrzyżowania ul.

Wczasowej i ul. Agnieszkowskiej),

◼ Sobieszów:

🞏 wybrane obszary zabudowy wzdłuż ul. Karkonoskiej i Cieplickiej,

🞏 brak obsługi osiedla Żeromskiego,

◼ Dzielnica Uzdrowiskowa Cieplice:

🞏 brak wygodnego połączenia zabudowy w okolicy ul. Miłosza z przystankami przy ul.

Cieplickiej,

🞏 brak obsługi zabudowy na południe od ul. Wolności – zabudowa w okolicy ul. Xxxxxxxxxxxxx, ul. Widok i ul. Granicznej,

◼ rozwijająca się zabudowa Os. Europejskiego,

◼ okolice pl. Energetyka.

W przewozach wykonywanych w ramach publicznego transportu zbiorowego obsługiwane będą wszystkie przystanki leżące na trasach zaplanowanych linii komunikacyjnych. Odległości pomiędzy przystankami powinny być dostosowane do lokalizacji źródeł i celów podróży i znajdować się jak najbliżej generatorów ruchu. Wskazane jest uzupełnienie sieci przystankami, gdy droga dojścia pieszego przekracza 300 m w strefie centrum oraz 500 m w przypadku pozostałego obszaru.

Zalecane jest, aby inwestycje w Jeleniej Górze polegające na tworzeniu nowych obiektów o charakterze użyteczności publicznej oraz zabudowy mieszkaniowej uwzględniały spełnienie warunku odległości od przystanku komunikacji miejskiej nie większej niż 500 metrów.

35

Rys. 4.6 Lokalizacja i zasięg obsługi przystanków komunikacji miejskiej na obszarze Miasta Jelenia Góra - stan na 15.03.2021r.

Źródło: opracowanie własne

4.3. Niedobory jakościowe i ilościowe systemu transportu

i infrastruktury

Obecnie Jelenia Góra legitymuje się różnym stanem istniejących rozwiązań mobilnościowych, infrastruktury i pojazdów w transporcie publicznym. Wartości danej cechy wyraźnie pokazują, że Jelenia Góra rozpoczęła działania, a w niektórych aspektach przygotowuje się do zafunkcjonowania wszystkich nowoczesnych elementów składowych w systemie i infrastrukturze transportu publicznego.

Tab. 4.6. Wartości cech określających stan istniejących rozwiązań w systemie i infrastrukturze transportu.

Cecha	Wartość cechy
Udział autobusów zeroemisyjnych w komunikacji miejskiej	0%
Udział autobusów niskoemisyjnych21 w komunikacji miejskiej	54%
Średni wiek autobusów komunikacji miejskiej	9,4 lat
Udział całkowicie niskopodłogowych autobusów LF w komunikacji miejskiej	88%
Udział niskopodłogowych autobusów w komunikacji miejskiej	100%
Udział autobusów komunikacji miejskiej z klimatyzacją w części pasażerskiej	57,5%
długość wydzielonych pasów dla autobusów	0 km
udział mieszkańców w zasięgu przystanków 300m	60,16%
udział mieszkańców w zasięgu przystanków 400m	80,09%
udział mieszkańców w zasięgu przystanków 500m	91,58%
prędkość komunikacyjna komunikacji miejskiej	24,2
prędkość eksploatacyjna komunikacji miejskiej	16,7
Iloraz prędkości eksploatacyjnej i prędkości komunikacyjnej dla dnia roboczego szkolnego	0,69
liczba wozokilometrów na 100 mieszkańców (wyłącznie na terenie Jeleniej Góry)	34 904,64
liczba wozokilometrów na 100 mieszkańców (na terenie gmin ościennych)	7 539,64
Informacja real-time na przystankach	16 tablic na przystankach
Informacja real-time na smartfony	istnieje
Stacjonarne automaty biletowe	funkcjonują na 19 przystankach
Mobilne automaty biletowe	funkcjonują w 100% pojazdów
Możliwość zakupu biletu w kasowniku	funkcjonuje w 100% pojazdów w formie e- portmonetki
Możliwość zakupu biletu przez aplikację mobilną	istnieje

21 Hybrydowych i spalinowych spełniających normę EURO 6

Cecha	Wartość cechy
Spójna sieć tras rowerowych	nie istnieje
Liczba ogólnodostępnych punktów ładowania EE	9 szt.
System ITS	nie istnieje
Strefa Płatnego Parkowania	funkcjonuje
Współczynnik motoryzacji22	635,8 poj./1 000 mieszkańców

Źródło: Materiały MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze, Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny,

http:xxx.xxx.xxxx.xxx.xx,

Mając na uwadze zarówno stan obecny elementów związanych ze zrównoważonym, proekologicznym, mobilnościowym oraz elektromobilnościowym rozwojem Jeleniej Góry, jak i wymogami dalszego ich rozwoju, należałoby przyjąć następujący kierunek planów inwestycyjnych do zniwelowania jakościowych i ilościowych niedoborów do 2031 r., wskazanych w powyższej tabeli:

◼ systematyczna wymiana najstarszych pojazdów komunikacji miejskiej na nowe zero- i niskoemisyjne oraz używane niskoemisyjne, w celu utrzymania średniego wieku pojazdów co najmniej na poziomie z momentu sporządzania Planu Transportowego,

◼ osiągnięcie 100% taboru z niską podłogą na całej długości pojazdu,

◼ zwiększanie liczby przystanków z Systemem Informacji Pasażerskiej,

◼ stworzenie spójnej sieci tras rowerowych,

◼ równomiernie rozwijanie sieci ogólnodostępnych punktów ładowania EE,

◼ wprowadzanie priorytetów w ruchu dla transportu publicznego.

4.4. Powiatowa Komunikacja Karkonoska

Komunikacja powiatowa w Kotlinie Jeleniogórskiej jako nowy lokalny system publicznego transportu zbiorowego istnieje od 01.02.2021 r. Ogólnodostępne i regularne połączenia obejmują swoim zasięgiem wszystkie gminy wchodzące w skład powiatu karkonoskiego. Sieć połączeń funkcjonujących pod marką Powiatowej Komunikacji Karkonoskiej tworzy 11 linii komunikacyjnych:

◼ linia 100 łączy Karpacz Górny z Jelenią Górą przez Kowary i Mysłakowice,

◼ linia 101 kursuje na trasie z Chrośnicy przez Czernicę, Płoszczynę, Jeżów Sudecki do Jeleniej

Góry,

◼ okólne, jednokierunkowe linie 102 i 112 obsługują trasę z Jeleniej Góry przez Janowice Wielkie, Gruszków, Kowary, Mysłakowice do Jeleniej Góry (w obu kierunkach),

◼ linia 103 łączy Kowary Górne z Jelenią Górą przez Mysłakowice,

◼ linia 104 zapewnia połączenie Karpacza Górnego z Jelenią Górą przez Miłków, Sosnówkę,

Podgórzyn i Cieplice,

◼ linia 105 łączy Kowary Górne z Jelenią Górą przez Ścięgny, Miłków, Sosnówkę, Podgórzyn i

osiedle Cieplice,

◼ linia 106 jako połączenie sezonowe funkcjonuje ze Szklarskiej Poręby Górnej do Karpacza

Górnego przez Piechowice, Sobieszów, Podgórzyn, Sosnówkę, Xxxxxx,

00 Według danych za 2019 r.

◼ okólne jednokierunkowe linie 108 i 118 obsługują miejscowości w gminie Stara Kamienica na trasie z Jeleniej Góry przez Wojcieszyce, Starą Kamienicę, Chromiec, Kopaniec, Piastów i następnie do Jeleniej Góry przez osiedla Sobieszów i Cieplice,

◼ linia 109 kursuje na trasie ze Szklarskiej Poręby Górnej do Jeleniej Góry przez Piechowice oraz

osiedla Sobieszów i Cieplice w Jeleniej Górze.

Rys. 4.7 Schemat linii komunikacyjnych Powiatowej Komunikacji Karkonoskiej

Źródło:xxx.xxx.xxxxx.xx

Powiat Karkonoski pełni funkcję organizatora powiatowych przewozów pasażerskich na terenie Powiatu Karkonoskiego. Wyjątek stanowi linia 106, która łącząc Karpacz ze Szklarską Porębą, tranzytowo przebiega przez Sobieszów. Dla potrzeby jej organizacji z planowanym uruchomieniem od dnia 01.05.2021 r., Jelenia Góra posiadająca status miasta na prawach powiatu, w dniu 01.04.2021 r. zawarła porozumienie powiatowe z Powiatem Karkonoskim23, w myśl którego powierzyła Powiatowi Karkonoskiemu organizację powiatowych przewozów pasażerskich.

23 Porozumienie Nr 3 Powiatu Karkonoskiego i Miasta Jelenia Góra dotyczące powierzenia zadań organizatora publicznego transportu zbiorowego w powiatowych przewozach pasażerskich

Tab. 4.7 Przebieg tras linii Powiatowej Komunikacji Karkonoskiej

Linia	Przebieg trasy	Okres kursowania
100	KARPACZ GÓRNY – Karpacz – Ścięgny – Kowary – Kostrzyca – Mysłakowice – XXXXXXX XXXX	Xxxxxxxxxx*
000	XXXXXXXXX – Chrośnica – Janówek – Czernica – Czernica Dolna – Czernica – Płoszczyna – Płoszczyna Górna – Płoszczyna – Jeżów Sudecki – (wybrane kursy z Dziwiszowa Dolnego) JELENIA GÓRA	Poniedziałek – sobota oprócz świąt
102	Linia jednokierunkowa, w przeciwnym kierunku kursuje linia 112 JELENIA GÓRA – Radomierz – Janowice Wielkie – Trzcińsko – Karpniki – Strużnica – Gruszków – Kowary – Kostrzyca – Mysłakowice – JELENIA GÓRA	Poniedziałek – sobota oprócz świąt
112	Linia jednokierunkowa, w przeciwnym kierunku kursuje linia 102 JELENIA GÓRA – Mysłakowice - Kostrzyca – Kowary – Gruszków – Strużnica – Karpniki – Trzcińsko – Janowice Wielkie – Radomierz – JELENIA GÓRA	Poniedziałek – sobota oprócz świąt
103	KOWARY GÓRNE– Kowary (wybrane kursy z lub przez Kowary Wojków) – Kostrzyca – Mysłakowice – JELENIA GÓRA	Poniedziałek – sobota oprócz świąt
104	KARPACZ GÓRNY – Karpacz – Miłków – Głębock – Marczyce – Sosnówka – Podgórzyn – XXXXXXX XXXX	Xxxxxxxxxx*
000	XXXXXX XXXXX – Kowary (wybrane kursy przez Kowary Wojków) – Ścięgny – Miłków – Głębock – Sosnówka – Marczyce – Podgórzyn – JELENIA GÓRA	Poniedziałek – piątek oprócz świąt
106	SZKLARSKA PORĘBA GÓRNA – Szklarska Poręba – Piechowice – JELENIA GÓRA: Sobieszów – Podgórzyn - Marczyce – Sosnówka – Głębock – Miłków – Karpacz – KARPACZ GÓRNY	Soboty, niedziele i święta w okresie 1.IX – 15.X, 1.V – 00.XX, a w okresie ferii letnich i zimowych dla wszystkich województw codziennie
108	Linia jednokierunkowa, w przeciwnym kierunku kursuje linia 118 JELENIA GÓRA – Wojcieszyce – Kromnów – Stara Kamienica – Mała Kamienica – Chromiec – Kopaniec – Kopanina – Piechowice – JELENIA GÓRA	Poniedziałek – sobota oprócz świąt
118	Linia jednokierunkowa, w przeciwnym kierunku kursuje linia 108 JELENIA GÓRA – Piechowice – Kopanina – Kopaniec – Chromiec – Mała Kamienica – Stara Kamienica – Kromnów – Wojcieszyce – JELENIA GÓRA	Poniedziałek – sobota oprócz świąt
109	SZKLARSKA PORĘBA GÓRNA – Szklarska Poręba – Piechowice – JELENIA GÓRA	Codziennie*

*z wyjątkiem wybranych świąt, tj. 25.XII, 1.I, 1. dzień Wielkanocy

Źródło: Opracowanie własne na podstawie xxx.xxxxx.xx

4.5. Regionalny osobowy transport kolejowy

Kolejowy układ transportowy Jeleniej Góry tworzą następujące linie kolejowe24:

◼ nr 274 Wrocław – Wałbrzych – Jelenia Góra – Lubań – Zgorzelec, czynna linia o znaczeniu państwowym, pierwszorzędna, na odcinku Wrocław – Jelenia Góra dwutorowa, na odcinku Wrocław – Jelenia Góra – Lubań zelektryfikowana, na pozostałych odcinkach jednotorowa i niezelektryfikowana;

◼ nr 283 Jelenia Góra – Lwówek Śląski – Ławszowa, linia lokalna, znaczenia miejscowego, jednotorowa, niezelektryfikowana, nieczynna w ruchu pasażerskim na odcinku Jelenia Góra – Lwówek Śląski od 2016 roku;

◼ nr 308 Jelenia Góra – Mysłakowice – Kowary – Ogorzelec, nieczynna linia lokalna, znaczenia miejscowego, jednotorowa, niezelektryfikowana, o całkowicie zawieszonym ruchu kolejowym;

◼ nr 311 Jelenia Góra - Szklarska Poręba – Jakuszyce – Granica Państwa, czynna linia państwowa, znaczenia miejscowego, jednotorowa, zelektryfikowana na odcinku Jelenia Góra – Szklarska Poręba Górna i zarządzana jak pozostałe linie kolejowe w regionie jeleniogórskim przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., natomiast na odcinku Szklarska Poręba Górna – Jakuszyce

– Granica Państwa, czynna, niezelektryfikowana, w zarządzie Dolnośląskiej Służby Dróg i Kolei;

◼ nr 340 Mysłakowice – Karpacz, nieczynna linia lokalna, znaczenia miejscowego, jednotorowa,

niezelektryfikowana, o zawieszonym całkowicie ruchu kolejowym.

24 Mapa interaktywna linii kolejowych, xxxx://xxxx.xxx-xx.xx; dostęp: 28.04.2021r.

Rys. 4.8 Układ linii kolejowych w okolicach Jeleniej Góry

Źródło: Opracowanie własne

Jelenia Góra posiada bezpośredni dostęp do połączeń kolejowych obsługiwanych przez pociągi:

◼ Regionalne POLREGIO: operator POLREGIO Sp. z o.o., obsługuje trasę Poznań – Wrocław –

Jelenia Góra - Szklarska Poręba,

◼ Regionalne: operator Koleje Dolnośląskie S.A., obsługuje trasy Jelenia Góra – Wałbrzych -

Wrocław, Jelenia Góra – Szklarska Poręba, Jelenia Góra – Lubań - Zgorzelec, Jelenia Góra – Lubań

– Legnica – Wrocław,

◼ Krajowe: operator PKP Intercity S.A. – obsługuje trasy Szklarska Poręba – Jelenia Góra – Wrocław

– Opole - Częstochowa – Warszawa, Jelenia Góra - Wałbrzych - Wrocław - Opole - Częstochowa - Kraków - Tarnów - Rzeszów - Przemyśl, Jelenia Góra – Wrocław – Opole - Częstochowa – Warszawa - Tłuszcz - Białystok oraz Xxxxxxx Xxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxxxx - Nysa - Prudnik - Kędzierzyn-Koźle - Gliwice - Xxxxxxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxx.

Tab. 4.8 Liczba par połączeń kolejowych kursujących przez Jelenią Górę (stan na 14.03.2021 r.)

Kierunek	Liczba kursów pociągów:			operator lub przewoźnik
	w dzień roboczy	w soboty	w niedziele
	13+13	13+14	12+13	Koleje Dolnośląskie /
Wałbrzych	1+1	1+1	1+1	POLREGIO/
	3+3+	4+4	4+4	PKP InterCity

Kierunek	Liczba kursów pociągów:			operator lub przewoźnik
	w dzień roboczy	w soboty	w niedziele
Xxxxx Xxxxxx / Węgliniec	8+8	8+8	8+8	Koleje Dolnośląskie /
	1+1	1+1	1+1	PKP InterCity
	7+7	9+9	9+9	Koleje Dolnośląskie /
Szklarska Poręba	1+1	1+1	1+1	POLREGIO /
	0+0	1+1	1+1	PKP InterCity

Źródło: Opracowanie własne

Na terenie Jeleniej Góry znajduje się 7 stacji i przystanków kolejowych, spośród których wszystkie

położone są na linii nr 311:

◼ stacja Jelenia Góra (dworzec wraz z kasami biletowymi),

◼ przystanek Jelenia Góra Zabobrze,

◼ stacja Jelenia Góra Zachodnia,

◼ przystanek Jelenia Góra Przemysłowa,

◼ przystanek Jelenia Góra Cieplice,

◼ przystanek Jelenia Góra Orle,

◼ stacja Jelenia Góra Sobieszów.

Eksploatacja 2 przystanków, tj. Zabobrze i Przemysłowa rozpoczęła się w grudniu 2019 r., dzięki projektowi zrealizowanemu przez PKP PLK S.A. w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Aglomeracji Jeleniogórskiej. Dzięki przystankowi Jelenia Góra Zabobrze, pasażerowie mogą docierać komunikacją kolejową bezpośrednio do północnych osiedli Jeleniej Góry, bez konieczności przesiadania się na inne środki transportu.

Warto podkreślić, że większość pociągów regionalnych organizowanych przez Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxx xx xxxxx xx 000 w relacjach z/do Wrocławia kończy bieg w Szklarskiej Porębie, Węglińcu lub Jeleniej Górze Zachodniej, silnie wykorzystując potencjał płynący z wybudowanych w 2019 r. nowych przystanków kolejowych.

Na terenie pozostałych gmin objętych niniejszym Planem znajduje się 6 stacji i przystanków kolejowych obecnie wykorzystywanych w ruchu pasażerskim:

◼ przystanek Piechowice Dolne (miasto Piechowice – linia nr 311);

◼ stacja Piechowice (miasto Piechowice – linia nr 311);

◼ przystanek Górzyniec (miasto Piechowice – linia nr 311);

◼ stacja Wojanów (gmina Mysłakowice – linia nr 274);

◼ przystanek Trzcińsko (gmina Janowice Wielkie – linia nr 274);

◼ stacja Janowice Wielkie (gmina Janowice Wielkie – linia nr 274);

Infrastruktura kolejowa na dwóch jeleniogórskich liniach kolejowych jest częściowo zdekapitalizowana. W ostatnich latach ze względu na bardzo zły stan techniczny zawieszono połączenia pasażerskie na linii nr 283 do Lwówka Śląskiego. Linia nr 308 do Kowar i Kamiennej Góry wraz z odnogą w postaci linii nr 340 z Mysłakowic do Karpacza są obecnie nieprzejezdne. Brak przewozów na obu liniach sprawia, że 9 przystanków i stacji kolejowych na obszarze objętym niniejszym Planem jest nieczynnych:

◼ przystanek Jeżów Sudecki (gmina Jeżów Sudecki – linia nr 283);

◼ przystanek Siedlęcin (gmina Jeżów Sudecki – linia nr 283);

◼ przystanek Łomnica (gmina Mysłakowice – linia nr 308);

◼ przystanek Łomnica Dolna (gmina Mysłakowice – linia nr 308);

◼ przystanek Łomnica Średnia (gmina Mysłakowice – linia nr 308);

◼ stacja Mysłakowice (gmina Mysłakowice – linia nr 308);

◼ przystanek Kostrzyca (gmina Mysłakowice – linia nr 308);

◼ przystanek Mysłakowice Orzeł (gmina Mysłakowice – linia nr 340);

◼ przystanek Miłków (gmina Podgórzyn – linia nr 340).

W ostatnich latach zarządca infrastruktury PKP PLK S.A. przeprowadził kompleksowe działania w kierunku poprawy stanu technicznego linii kolejowej nr 274 na odcinku Wrocław – Jelenia Góra. Na modernizację linii przeznaczono ok. 730 mln zł x.xx. z Funduszu Kolejowego25. Pozwoliło to skrócić czas przejazdu z 3h 30 min. do nawet 1h 40 min. dla pociągów dalekobieżnych, a dla regionalnych do ok. 2 godzin.

Pasażerski transport kolejowy ma podstawowe znaczenie dla Jeleniej Góry jako możliwość szybkiego i bezpiecznego połączenia z Wrocławiem, Wałbrzychem, Zgorzelcem i Szklarską Porębą. Dobrej jakości, często kursujące pociągi regionalne mogą zostać atrakcyjnym uzupełnieniem systemu komunikacji miejskiej w Jeleniej Górze i Piechowicach. W tym celu rekomenduje się koordynację rozkładów jazdy pociągów i autobusów. W komunikacji wewnętrznej Jeleniej Góry transport kolejowy może odgrywać jedynie rolę pomocniczą z uwagi na znacząco wyższą dostępność czasową i przestrzenną komunikacji miejskiej, głównie w aspekcie dowozów do centrum, w szczególności od strony osiedli Sobieszów i Cieplice. W raporcie Urzędu Transportu Kolejowego za rok 2019, na tle województwa dolnośląskiego Jelenia Góra obsłużyła w ciągu roku milion pasażerów (2% w skali województwa), dla porównania Wrocław miał wynik 30,1 mln pasażerów (52% w skali województwa). Natomiast w skali jednego dnia wymiana pasażerska wyniosła 2 600 osób, a średnia liczba pasażerów na 1 zatrzymanie pociągu wynosi 50, co warunkuje konieczność organizacji regularnych połączeń komunikacyjnych z odpowiednio wysoką częstotliwością kursowania do przystanku Dworzec Kolejowy.26

4.6. Regionalny i dalekobieżny osobowy transport drogowy

Linie komunikacji miejskiej w Jeleniej Górze oraz w Gminach objętych Porozumieniami Międzygminnymi obsługuje wyłącznie Miejski Zakład Komunikacyjny sp. z o.o. w Jeleniej Górze. Pozostali przewoźnicy, tj. PKS Tour Jelenia Góra sp. z o.o. oraz inne liczne przedsiębiorstwa przewozowe, obsługują linie lokalne, regionalne i międzyregionalne.

Atrakcyjnymi kierunkami o dużej liczbie oferowanych kursów, szczególnie w aspekcie turystyczno- rekreacyjnym są Xxxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxxxx i Kowary. Są one wzmacniane przez Powiatową Komunikację Karkonoską organizowaną przez Powiat Karkonoski na podobnych trasach.

W Tab. 4.9 przedstawiono przebiegi tras kursujących na terenie Miasta Jelenia Góra.

Tab. 4.9. Wykaz istniejących linii komunikacyjnych w transporcie drogowym na terenie Jeleniej Góry według stanu na dzień 01.03.2020 r..

25 Informacja prasowa PKP Polskich linii kolejowych z dnia 27 września 2019 r.

26 Raport o wymianie pasażerskiej – dane o stacjach 2019, xxx.xxx.xxx.xx, (dostęp: 04.05.2021 r.)

Lp.	Xxxxxxxxxx	Xxxxx
0	"POLBUS - PKS" SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ	Wrocław - Jaroszów - Strzegom - Xxxx Xxxxx - Xxxxxx - Xxxx Xxxxxxxxx - Xxxxxx - Kaczorów - Jelenia Góra - Mysłakowice - Kowary - Ścięgny - Karpacz - Xxxxxxx Xxxxx
0	"INTERTRANS" PKS SA GŁOGÓW	Głogów - Polkowice - Lubin - Legnica - Złotoryja - Nowy Kościół - Świerzawa - Jelenia Góra - Miłków - Karpacz
3	"INTERTRANS" PKS SA GŁOGÓW	Głogów - Polkowice - Lubin - Xxxxxxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx - Piechowice - Xxxxxxxxx Xxxxxx - Xxxxxxxxx Xxxxx
4	Usługi Przewozowe Xxxxxxxx Xxxxxxxx	Wojcieszów - Kaczorów - Radomierz - Jelenia Góra
5	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Świerzawa - Złotoryja - Legnica - Lubin - Polkowice - Głogów - Zielona Góra - Gorzów Wielkopolski - Świnoujście - Międzyzdroje - Wisełka - Międzywodzie - Dziwnów - Dziwnówek - Łukęcin - Pobierowo - Pustkowo - Trzęsacz - Rewal - Niechorze - Pogorzelica - Trzebiatów - Xxxxxxxx - Xxxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxxxxx
6	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Kaczorów - Mysłów - Bolków - Strzegom - Jaroszów - Xxxxxxx
0	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Bolków - Stare Rochowice - Jeżów - Nowe Rochowice - Mysłów - Kaczorów - Radomierz - Jelenia Góra
8	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Wleń - Lwówek Śląski - Bolesławiec - Trzebień - Szprotawa - Kożuchów - Nowa Sól - Xxxxxxx Xxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxxxxxx - Jordanowo - Międzyrzecz - Skwierzyna - Xxxxxx Xxxx. - Xxxxxxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxxxx
9	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Jeżów Sudecki - Siedlęcin Dolny - Strzyżowiec - Pilchowice - Nielestno - Wleń - Łupki - Marczów - Pławna Górna - Pławna Dolna - Mojesz Górny - Mojesz - Xxxxxx Xxxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Świerzawa - Sędziszowa - Sokołowiec - Rząśnik - Janówek - Czernica - Płoszczyna – Jeżów Sudecki - Jelenia Góra
11	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Siedlęcin - Rybnica - Barcinek - Pasiecznik - Zalesie - Wojciechów - Lubomierz - Radoniów - Xxxxxxx Xxxxxxx - Xxxxxx Xxxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Siedlęcin - Rybnica - Pasiecznik - Popielówek - Chmieleń - Radoniów - Xxxxxxx Xxxxxxx - Xxxxxx Xxxxxx - Xxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxxxxx - Mirsk - Mroczkowice - Orłowice - Świeradów-Zdrój
13	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra – Jeżów Sudecki - Xxxxxxxxx Xxxxx - Xxxxxxxxxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxxxxxx - Xxxxxxxxxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Świerzawa Rynek - Złotoryja - Legnica - Lubin - Polkowice - Głogów - Wschowa - Leszno - Poznań - Ujście - Piła - Jastrowie - Okonek - Szczecinek - Biały Bór - Trzebielino - Słupsk - Ustka
15	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Wleń - Lwówek Śląski - Bolesławiec - Trzebień - Szprotawa - Kożuchów - Nowa Sól - Xxxxxxx Xxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxxxxxx - Xxxxxx Xxxxxxxxxxx - Barlinek - Choszczno - Recz - Kalisz Pomorsk - Drawsko Pomorskie - Złocieniec - Połczyn-Zdrój - Białogard - Koszalin - Mielno - Unieście

Lp.	Xxxxxxxxxx	Xxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Świerzawa - Złotoryja - Legnica - Lubin - Polkowice - Głogów - Wschowa - Leszno - Poznań - Ujście - Piła - Jastrowie - Okonek - Szczecinek - Biały Bór - Miastko - Trzebielino - Słupsk - Ustka
17	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Tour" Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Świerzawa - Złotoryja - Legnica - Lubin - Polkowice - Głogów - Wschowa - Leszno - Poznań
18	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Spółka z o.o. (z siedzibą w Kamiennej Górze)	Jelenia Góra - Mysłakowice - Kostrzyca - Kowary - Przełęcz Kowarska - Ogorzelec - Leszczyniec - Szarocin - Pisarzowice skrz. - Xxxxxxxx Xxxx - Xxxxxxx - Xxxxxx Xxx - Xxxxxxxx-Xxxxx - Xxxxxxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Spółka z o.o. (z siedzibą w Kamiennej Górze)	Kamienna Góra - Ptaszków - Dębrznik - Marciszów - Ciechanowice - Świdnik - Kaczorów - Radomierz - Jelenia Góra - Pasiecznik - Chmieleń - Krzewie Wielkie - Gryfów Śląski - Biedrzychowice - Olszyna - Jałowiec - Lubań - Pisarzowice - Nowa Karczma - Białogórze - Trójca - Łagów - Xxxxxxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej Spółka z o.o. (z siedzibą w Kamiennej Górze)	Kamienna Góra - Ptaszków - Dębrznik - Marciszów - Ciechanowice - Świdnik - Kaczorów - Radomierz - Jelenia Góra
21	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Bolesławcu Sp. z o. o.	Bolesławiec - Nowe Jaroszowice - Suszki - Włodzice Wielkie - Żerkowice - Brunów - Lwówek Śląski - Mojesz - Mojesz Górny - Pławna Dolna - Pławna Górna - Golejów - Wojciechów - Zalesie - Pasiecznik - Rybnica - Siedlęcin - Jelenia Góra
22	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Bolesławcu Sp. z o. o.	Bolesławiec - Nowe Jaroszowice - Suszki - Włodzice Wielkie - Żerkowice - Brunów - Lwówek Śląski - Mojesz - Mojesz Górny - Pławna Dolna - Pławna Górna - Marczów - Łupki - Wleń - Nielestno - Pilchowice - Strzyżowiec - Siedlęcin - Jeżów Sudecki- Jelenia Góra
23	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Bolesławcu Sp. z o. o.	Lubomierz - Wojciechów - Maciejowiec - Pilchowice - Strzyżowiec - Siedlęcin - Jeżów Sudecki - Jelenia Góra
24	REGIOBUS Sp. z o.o. (d. 'Firma "KRY-CHA" Xxxxxxxx Xxxxxx)	Jelenia Góra - Wleń - Lwówek Śląski - Bolesławiec - Trzebień - Szprotawa - Kożuchów - Świnoujście - Międzyzdroje - Międzywodzie - Dziwnów - Dziwnówek - Pobierowo - Rewal - Niechorze - Pogorzelica - Mrzeżyno - Dźwirzyno - Grzybowo - Kołobrzeg - Ustronie Morskie - Sarbinowo - Xxxxxx
00	REGIOBUS Sp. z o.o. (d. 'Firma "KRY-CHA" Xxxxxxxx Xxxxxx)	Jelenia Góra - Gryfów Śląski - Lwówek Śląski - Bolesławiec - Trzebień - Szprotawa - Kożuchów - Świnoujście - Międzyzdroje - Międzywodzie - Dziwnów - Dziwnówek - Pobierowo - Rewal - Niechorze - Pogorzelica - Mrzeżyno - Dźwirzyno - Grzybowo - Kołobrzeg - Xxxxxxxx Xxxxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxx
00	Usługi Transportowe Grzegorz Xxxxxx	Wojcieszów Dolny - Wojcieszów - Xxxxxxxxxx Xxxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx
27	"FAM - XXXXXXXX" Xxxxx Xxxxxxxx	Dobków - Stara Kraśnica - Świerzawa - Lubiechowa - Janochów - Podgórki - Dziwiszów Górny - Dziwiszów - Xxxxxxxxx Xxxxx - Xxxxxxx Xxxx
00	Transport Lądowy Pasażerski - Xxxxxxxx Xxxxxxxxx	Świeradów-Zdrój - Orłowice - Krobica - Kotlina - Gierczyn - Przecznica - Rębiszów - Proszowa - Kwieciszowice - Mała Kamienica - Xxxxx Xxxxxxxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx
29	Transport Lądowy Pasażerski - Xxxxxxxx Xxxxxxxxx	Świeradów-Zdrój - Orłowice - Mroczkowice - Mirsk - Rębiszów - Proszowa - Kwieciszowice - Mała Kamienica - Xxxxx Xxxxxxxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx

Lp.	Xxxxxxxxxx	Xxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej VOYAGER Sp. z o.o.	Jelenia Góra - Siedlęcin - Rybnica - Pasiecznik - Popielówek - Chmieleń - Krzewie Wielkie - Gryfów Śląski - Biedrzychowice - Olszyna - Jałowiec - Lubań - Pisarzowice - Nowa Karczma - Wyręba - Białogórze - Trójca - Łagów - Xxxxxxxxx
00	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej VOYAGER Sp. z o.o.	Świeradów-Zdrój - Orłowice-Krobica - Mroczkowice - Mirsk - Karłowiec - Gryfów Śląski - Krzewie Wielkie - Radoniów - Chmieleń - Popielówek - Pasiecznik - Rybnica - Siedlęcin - Jelenia Góra
32	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej VOYAGER Sp. z o.o.	Zawidów - Stary Zawidów - Wielichów - Miedziana - Bierna - Radzimów - Platerówka - Włosień Górny - Włosień Dolny - Włosień - Siekierczyn - Xxxxxx Xxxxx - Xxxxxx - Zaręba Dolna - Lubań - Jałowiec - Olszyna - Biedrzychowice - Gryfów Śląski - Krzewie Wielkie - Radoniów - Chmieleń - Popielówek - Pasiecznik - Rybnica - Siedlęcin - Jelenia Góra
33	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej VOYAGER Sp. z o.o.	Lubań - Jałowiec - Olszyna - Biedrzychowice - Gryfów Śląski - Krzewie Wielkie - Radoniów - Lubomierz - Milęcice - Wojciechów - Wojciechów - Pasiecznik - Rybnica - Siedlęcin - Jelenia Góra
34	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej VOYAGER Sp. z o.o.	Lubań - Kościelnik - Xxxxxxxxxxx Xxxxx - Xxxxxxxxxxx Xxxxxxx - Xxxxxxxxxxx Xxxxx - Leśna - Xxxxx- Xxxxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxxx Xxxxxxxxx - Złoty Potok - Giebułtów-Augustów - Giebułtów - Mirsk - Karłowiec - Wieża - Gryfów Śląski - Krzewie Wielkie - Radoniów - Chmieleń - Popielówek - Pasiecznik - Rybnica - Siedlęcin - Jelenia Góra
35	Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej VOYAGER Sp. z o.o.	Lubań - Kościelnik - Xxxxxxxxxxx Xxxxx - Xxxxxxxxxxx Xxxxxxx - Xxxxxxxxxxx Xxxxx - Leśna - Xxxxx- Xxxxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxxx Xxxxxxxxx - Złoty Potok – Giebułtów - Augustów - Giebułtów - Mirsk - Karłowiec - Wieża - Gryfów Śląski - Krzewie Wielkie - Radoniów - Lubomierz - Milęcice - Wojciechów - Pasiecznik - Rybnica - Siedlęcin - Jelenia Góra
36	Firma Przewozowa "ATENA" Xxxxxx Xxxxxxx	Sokołowiec Górny - Sokołowiec - Rząśnik - Janówek - Czernica - Płoszczyna - Płoszczynka - Jeżów Sudecki - Jelenia Góra
37	Przewóz Osób "XXXXXXXXX" Xxxxxxxxx Xxxxxxxx	Wrocław - Jelenia Góra - Karpacz
38	FLIXBUS POLSKA Sp. z o. o.	Wrocław - Jelenia Góra - Xxxxxxxxx Xxxxxx
00	FLIXBUS POLSKA Sp. z o. o.	Jelenia Góra - Gryfów Śląski - Lwówek Śląski - Bolesławiec - Trzebień - Szprotawa - Kożuchów - Świnoujście - Międzyzdroje - Wisełka - Międzywodzie - Dziwnów - Dziwnówek - Łukęcin - Pobierowo - Trzęsacz - Rewal - Niechorze - Pogorzelica - Mrzeżyno - Dźwirzyno - Grzybowo - Xxxxxxxxx
00	REGIOBUS Sp. z o.o.	Wleń - Nielestno - Pilchowice - Strzyżowiec - Xxxxxxxxxxx Xxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxx Xxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx
41	Serwis Samochodowy sp. z o.o.	Karpacz - Ścięgny - Krzaczyna - Kowary - Kostrzyca - Mysłakowice - Xxxxxxx Xxxx
00	"VIP TRAVEL" KARPACZ- BUS	Karpacz - Ścięgny - Krzaczyna - Kowary - Xxxxxx Xxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxxxxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx
43	"PRZEWÓZ OSÓB L&D"	Świeradów-Zdrój - Xxxxxxxxx Xxxxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx
44	Transport Lądowy Pasażerski - Xxxxxxxx Xxxxxxxxx	Jelenia Góra - Wojcieszyce - Piastów - Piechowice - Xxxxxxxxx Xxxxxx
00	Serwis Samochodowy sp. z o.o.	Jelenia Góra - Wojcieszyce - Kromnów - Stara Kamienica - Kromnów - Kopaniec - Chromiec
46	Serwis Samochodowy sp. z o.o.	Jelenia Góra - Siedlęcin - Rybnica - Barcinek - Stara Kamienica - Kromnów - Kopaniec - Chromiec - Xxxxxxxx
00	Serwis Samochodowy sp. z o.o.	Jelenia Góra - Radomierz - Janowice Wielkie

Lp.	Xxxxxxxxxx	Xxxxx
00	Xxxxx Xxxxx Taxi Osobowe - Przewóz Osób	Jelenia Góra - Mysłakowice - Kostrzyca - Kowary - Wojków - Kowary - Xxxxxx Xxxxx
00	Xxxxx Xxxxx Taxi Osobowe - Przewóz Osób	Jelenia Góra - Mysłakowice - Kostrzyca - Kowary - Krzaczyna - Ścięgny - Karpacz - Xxxxxxx Xxxxx
00	Xxxxx Xxxxx Taxi Osobowe - Przewóz Osób	Jelenia Góra - Podgórzyn Dolny - Marczyce - Xxxxxxxx Xxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxxx Xxxxx
00	PPTHU L&D Justyna Ochtoń-Kozina	Karpacz - Ścięgny - Krzaczyna - Kowary - Kostrzyca - Mysłakowice - Xxxxxxx Xxxx
00	Amor Xxx Xxxxxxxx	Jelenia Góra - Mysłakowice - Kostrzyca - Kowary - Krzaczyna - Ścięgny - Karpacz - Xxxxxxx Xxxxx
00	Amor Xxx Xxxxxxxx	Jelenia Góra - Mysłakowice - Kostrzyca - Kowary - Kowary Górne

Źródło: Opracowanie własne na podstawie zezwoleń na wykonywanie przewozów regularnych wydanych przez Prezydenta Miasta Jelenia Góra oraz ewidencji zezwoleń na wykonywanie przewozów regularnych wydanych przez Marszałka Województwa Dolnośląskiego

Oprócz przewozów krajowych, w Jeleniej Górze funkcjonują także przewozy regularne w komunikacji międzynarodowej, wykonywane na trasach z Jeleniej Góry do Winnicy przez Lwów i Chmielnicki oraz z Pragi tranzytowo przez Jelenią Górę do Zaporoża przez Lwów, Równe, Kijów, Charków i Dniepr.

4.7. Układ drogowy

Podstawowy drogowy układ transportowy Jeleniej Góry stanowią drogi krajowe, wojewódzkie oraz powiatowe. Długość dróg publicznych w granicach miasta wynosi według kategorii dróg łącznie27:

◼ (20,3) km dróg kategorii dróg krajowych,

◼ (17,8) km dróg kategorii dróg wojewódzkich,

◼ (77,5) km dróg kategorii dróg powiatowych,

◼ (123,7) km dróg kategorii dróg gminnych, w tym 11,4 km o nawierzchni gruntowej.

Drogi krajowe:

◼ droga krajowa nr 3 (E-65), relacji: Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra

– Nowa Sól – Polkowice – Lubin – Legnica – Jawor – Bolków – Jelenia Góra – Szklarska Poręba – Jakuszyce, przejście graniczne z Republiką Czeską, poza odcinkami: Świnoujście – Parłówko, Polkowice – Lubin oraz Bolków – granica państwa, DK3 funkcjonuje już jako droga ekspresowa S3;

W powiecie karkonoskim DK3 ma klasę GP 1/2, jednak bez utwardzonych poboczy, odcinkowo, przy istotnym wzniesieniu w Radomierzu posiada dodatkowy trzeci pas ruchu powolnego;

W Jeleniej Górze DK3 posiada przekrój GP 1/2 oraz GP 2/2, przebiega ulicami: Xxxxxxxxxx,

Xxxxxxxxxxx 0 Maja, al. Xxxx Xxxxx XX, Xxxx XXX Xxxxxxxxxxx, Zgorzelecką, Spółdzielczą, Trasą Czeską;

27 Dane od MZDiM Jelenia Góra

◼ droga krajowa nr 30, relacji: Zgorzelec (węzeł A4 Zgorzelec) – Lubań – Gryfów Śląski – Jelenia Góra; DK30 w Jeleniej Górze biegnie ul. Xxxx XXX Xxxxxxxxxxx do skrzyżowania z ul. Zgorzelecką (DK3);

Droga posiada klasę GP 1/2, odcinkowo z utwardzonymi poboczami, przy dużych

spadkach/wzniesieniach posiada dodatkowy trzeci pas ruchu powolnego;

Drogi wojewódzkie:

◼ nr 337: przebiegająca tylko w granicach miasta od DK3 (ul. Wrocławska) do DK3 (rondo Żołnierzy

Radiotechników) – trasa obwodnicy os. Maciejowa;

◼ nr 365: Jelenia Góra (DK3) – Dziwiszów – Stara Kraśnica – Piotrowice (DW382), w mieście

przebiega ul. Legnicką;

◼ nr 366: Piechowice (DK3) – Jelenia Góra Sobieszów – Podgórzyn – Miłków –Kowary (DW367), w

mieście przebiega ulicami: Cieplicką, Karkonoską i Xxxxxxxxxx Xxxxxx;

◼ nr 367: Jelenia Góra (DK3) – Mysłakowice – Kowary – Przełęcz Kowarska – Kamienna Góra-Czarny Bór – Boguszów-Gorce – Wałbrzych (DK35), w mieście przebiega ulicami: Łączną, Wincentego Pola, al. Solidarności, Sudecką.

Drogi powiatowe w zarządzie Zarządu Powiatu Karkonoskiego (zarząd drogi – Wydział Dróg

Powiatowych Starostwa Powiatowego w Jeleniej Górze):

◼ nr 2491D: gr. Miasta Jelenia Góra - Jeżów Sudecki - Siedlęcin - gr. powiatu lwóweckiego;

◼ nr 2492D: gr. powiatu lwóweckiego - Mała Kamienica - Stara Kamienica –DP 2774D;

◼ nr 2508D: gr. powiatu lwóweckiego - Czernica - Janówek - gr. Powiatu złotoryjskiego;

◼ nr 2513D: gr. powiatu lwóweckiego - Antoniów - Chromiec - Kopaniec - DP 2763D;

◼ nr 2521D: gr. powiatu lwóweckiego - Czernica - DP 2508D;

◼ nr 2646D: gr. Miasta Jelenia Góra– Siedlęcin– Płoszczynka (DP 2744D);

◼ nr 2647D: DP 2763D – Kromnów – Xxxxxxxxxxx – XX0 (xx. Xxxxxx Xxxxxxx Xxxx);

◼ nr 2648D: DW365 – Dziwiszów – gr. Miasta Jelenia Góra;

◼ nr 2649D: Piechowice ul. Sudecka (DW366 – gr. Miasta Jelenia Góra przez osiedle Michałowice);

◼ nr 2650D: gr. Miasta Jelenia Góra– DW366 w Podgórzynie;

◼ nr 2651D: gr. Miasta Jelenia Góra – Marczyce (DW366);

◼ nr 2652D: gr. Miasta Jelenia Góra – Staniszów (DP 2758D);

◼ nr 2653D: gr. Miasta Jelenia Góra– Staniszów – Sosnówka –Karpacz – Ścięgny – DW366;

◼ nr 2654D: gr. Miasta Jelenia Góra – Łomnica – Wojanów – Karpniki – DP 2735D;

◼ nr 2718D: DW367 - Mysłakowice - Łomnica - Wojanów - DP 2654D;

◼ nr 2720D: DP 2721D - Podgórzyn - Borowice - Sosnówka - DP 2653D;

◼ nr 2721D: DW366 - Podgórzyn – Przesieka;

◼ nr 2723D: gr. Miasta Jelenia Góra – Rybnica (DK30);

◼ nr 2727D: DP 2744D - Xxxxx Xxxxxxx - xxxxxxx Xxxxxxxxxx Xxxx;

◼ nr 2729D: DP 2744D - Xxxxxxxxxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxxxx - XX 000;

◼ nr 2731D: Xxxxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxx (xx XX0 do drogi gminnej);

◼ nr 2733D: Szklarska Poręba (od DK3 do drogi gminnej);

◼ nr 2735D: DK3 - Radomierz - Janowice Wielkie - Karpnik – Xxxxxxxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxx - XX000;

◼ nr 2741D: DW367 - Mysłakowice - Miłków - Karpacz - DP 2653D;

◼ nr 2742D: DW367 - DP 2741D - Xxxxxxxxxxx - Xxxxxx - XX000;

◼ nr 2744D: DP 2491D - Jeżów Sudecki - Płoszczynka - Czernica - DP 2508D;

◼ nr 2745D: DP 2735D - Janowice Wielkie - Miedzianka - gr. powiatu kamiennogórskiego;

◼ nr 2749D: gr. powiatu złotoryjskiego - Komarno -(Jelenia Góra) - Wojanów - DP 2778D;

◼ nr 2750D: DP 2749D - Komarno - Radomierz -DK3;

◼ nr 2751D: DP 2508D - Janówek - Chrośnica - gr. powiatu złotoryjskiego;

◼ nr 2752D: DP 2654D - Karpniki - Xxxxxxxx - Xxxxxxxx - Xxxxxxxxx - XX000;

◼ nr 2753D: XX000 - Xxxxxxx - Xxxxxxxxx - XX000;

◼ nr 2754D: DP 2653D - Głębock - Xxxxxx - XX000;

◼ nr 2755D: DW366 – Miłków (ul. Wiejska);

◼ nr 2758D: DP 2721D - Podgórzyn - Marczyce - Staniszów - DP 2652D;

◼ nr 2760D: DW366 - Podzamcze - Zachełmie - Przesiekę - DP 2721D;

◼ nr 2762D: DP 2513D - Kopaniec –-DP 2763D;

◼ nr 2763D: DP 2491D – Siedlęcin- Wrzeszczyn - Barcinek - Xxxxx Xxxxxxxxx - Xxxxxxx - Xxxxxxxxxx

- xx. Xxxxxx Xxxxxxx Xxxx;

◼ nr 2768D: DP 2745D - Miedzianka - gr. powiatu kamiennogórskiego;

◼ nr 2770D: DP 2445D - Miedzianka - Mniszków - Miedzianka - DP 2768D;

◼ nr 2773D: DP 0000X - Xxxxxxxx - Xxxx Xxxxxxxxx - XX 0000X;

◼ nr 2774D: gr. powiatu lwóweckiego - Nowa Kamienica - Xxxxx Xxxxxxxxx - Xxxxxxx - XX00;

◼ nr 2775D: DK3 - Radomierz - DP2735D;

◼ nr 2776D: stacja kolejowa Trzcińsko - Trzcińsko - DP 2778D;

◼ nr 2778D: DP 2654D - Łomnica - Wojanów - Trzcińsko - DP 2735D.

Drogi powiatowe w zarządzie Prezydenta Miasta Jelenia Góra (zarząd drogi – Miejski Zarząd Dróg i

Mostów w Jeleniej Górze):

◼ nr 2491D: ul. Podchorążych, ul. Grunwaldzka, ul. Mostowa, ul. Podwale, ul. Xxxx Xxxxxxxxxxx;

◼ nr 2646D: ulica bez nazwy od ul. Goduszyńskiej do granicy miasta;

◼ nr 2647D: ul. Dolnośląska;

◼ nr 2648D: ul. Dziwiszowska;

◼ nr 2649D: ul. Karkonoska, ul. Xxxxxxxxxxx;

◼ nr 2650D: xx. Xxxxxxx Xxxxxxxx, xx. Xxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxx;

◼ nr 2651D: ul. Gen. Walerego Xxxxxxxxxxxxx;

◼ nr 2652D: ul. Krośnieńska;

◼ nr 2653D: ul. Xxxxx Xxxxxxxxxxx, ul. Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxx;

◼ nr 2654D: ul. Łomnicka;

◼ nr 2655D: ul. Cieplicka, ul. Cervi;

◼ nr 2656D: xx. Xxx. Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxx Xxxxxxxx;

◼ nr 2657D: xx. Xxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxx, xx. Xxxxxxx Xxxxxx;

◼ nr 2658D: ul. Wojewódzka, ul. Xxxxxx Xxxxxx;

◼ nr 2659D: ul. Ceglana;

◼ nr 2660D: ul. Wojska Polskiego;

◼ nr 2661D: xx. Xxxxxxx, xx. Xxxx Xxxxxxx, xx. Xxxxxxx, xx. Niepodległości, pl. Ks. Kard. Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxx;

◼ nr 2662D: ul. Osiedle Robotnicze, ul. Xxxxxxx Xxxxxxxx, ul. Flisaków, ul. Świętojańska;

◼ nr 2663D: ul. Xxxxxxx Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx;

◼ nr 2664D: ul. Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx, ul. Traktorowa, ul. Złotnicza;

◼ nr 2665D: ul. Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxx, ul. Xxxxxxx Xxxxxxxx, ul. Powstańców Wielkopolskich,

ul. Lipowa, ul. Spółdzielcza;

◼ nr 2666D: xx. 0 Xxxx, xx. Xxxxxxxx Xxxxxx, xx. Xxxx Xxxxxxxxxxx;

◼ nr 2667D: ul. Nowowiejska;

◼ nr 2668D: ul. Trzcińska;

◼ nr 2669D: ul. Xxxxxxxx Xxxxxx;

◼ nr 2670D: ul. Xxxxxx Xxxxxxxxxxxxxxx;

◼ nr 2723D: ul. Lubańska, ul. Goduszyńska;

◼ nr 2749D: ul. Xxxx Xxxxxxxxxx, ul. Xxxxxxxxx;

◼ nr 2763D: ul. Xxxxxxxxxx Xxxxxx, ulica bez nazwy do granicy miasta.

Droga krajowa nr 3 jest częścią międzynarodowej trasy E-65, która przebiega od Malmö (Szwecja) do Chanii (Grecja) na kierunku północ-południe, przez Polskę, Czechy, Słowację, Węgry, Chorwację, Bośnię i Hercegowinę, Czarnogórę, Kosowo, Macedonię oraz Grecję. Ponadto trasa E-65 tworzy, na mocy podpisanego w dniu 6 kwietnia 2004 r. porozumienia pomiędzy Regionem Skanii (południowa Szwecja), Województwami Zachodniopomorskim, Lubuskim i Dolnośląskim oraz region Hradec Králové (Czechy) i Bratysławą (Słowacja), tzw. Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy CETC (Central European Transport Corridor).

Uzupełniający drogowy układ transportowy Jeleniej Góry tworzą ważne drogi krajowe i wojewódzkie,

przebiegające niedaleko miasta:

◼ około 30 km na wschód od miasta, w Bolkowie (DK3) przebiega droga krajowa nr 5, łącząca autostradę A1 w węźle Nowe Marzy k. Świecia, przez Bydgoszcz – Poznań – Wrocław – Bolków z Kamienną Górą i dalej z przejściem granicznym z Czechami w Lubawce;

◼ około 15 km na zachód od miasta, w Pasieczniku (DK30) przebiega droga wojewódzka nr 297, łącząca DK30 przez Lwówek Śląski, Bolesławiec (A4, DK94), Golnice (A18, DK18), Szprotawę (DK12) z Nową Solą (S3, DW315, DW292);

◼ około 18 km na wschód od miasta, w Kaczorowie (DK3) przebiega droga wojewódzka nr 328, łącząca Marciszów (DK5) przez Kaczorów, Złotoryję, Chojnów (A4), Przemków z DW333 w Nowym Miasteczku, a poprzez nią z drogą ekspresową S3;

◼ około 20 km na południowy zachód od miasta, w Szklarskiej Porębie (DK3), przebiega droga wojewódzka nr 358, łącząca Szklarską Porębę, przez Świeradów Zdrój, Leśną, Platerówkę z DW357 w m. Włosień i dalej przez DW357 i DW352 Bogatynią i Zgorzelcem.

Rys. 4.9 Podstawowy układ transportowy w Kotlinie Jeleniogórskiej

Źródło: Opracowanie własne

Rys. 4.10 Jelenia Góra na tle układu komunikacyjnego południowo-zachodniej części Województwa Dolnośląskiego

Źródło: Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu

Jelenia Góra posiada dość dobrze rozbudowaną sieć ulic z głównym trzonem transportowym tworzonym

przez drogi krajowe nr 3 i 30 oraz wojewódzkie nr 337, 365, 366 i 367. Są to ciągi drogowe:

◼ ulice: Wrocławska – Konstytucji 3 Maja (alternatywnie obwodnica os. Xxxxxxxxx) – al. Xxxx Xxxxx XX – Xxxx XXX Xxxxxxxxxxx – Zgorzelecka – Spółdzielcza – Trasa Czeska (DK3) z odnogą (ul. Xxxx XXX Xxxxxxxxxxx) w kierunku Zgorzelca (DK30);

◼ ulice: Cieplicka – Macieja Rataja – Sobieszowska – Dworcowa – Xxxxxx Xxxxxxxxxxxxxxx – Wolności – Xxxxxxx Xxxxxxxx/pl. Niepodległości – Bankowa – pl. kard. Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx – Podwale – Mostowa – Grunwaldzka – Podchorążych;

◼ ulice: Xxxxxxxxxx Xxxx – Wojska Polskiego – Powstańców Wielkopolskich/Lipowa – Spółdzielcza;

◼ ulice: Wolności – Podgórzyńska (do Osiedla Dwudziestolecia);

◼ ulice: Bankowa – Xxxx Xxxxxxx/Sudecka;

◼ ulice: Osiedle Robotnicze – Xxxxxxx Xxxxxxxx – Flisaków – Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx (do Zabobrza);

◼ ulice: Złotnicza – Xxxxxxx Xxxxxxxxxx – Xxxxxxx Xxxxxxxx (do Zabobrza);

◼ ulice: Cervi – Xxxxxxxxxx Xxxxxxxx – Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxxx – Cieplicka.

Powyższe ulice to głównie drogi jednojezdniowe, dwupasmowe, odcinkowo o przekroju czteropasowym (ulice: Konstytucji 3 Maja, al. Xxxx Xxxxx XX, Xxxx XXX Xxxxxxxxxxx, al. Solidarności, o przekroju 2/2 oraz Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx i Wolności o przekroju 1/4), często ze skanalizowanymi skrzyżowaniami i ruchem sterowanym sygnalizacją świetlną. Ciągi drogowe miasta charakteryzują się przebiegiem przeważnie równoległym do siebie, co wynika z wzdłużnego charakteru zagospodarowania miasta. Brakuje alternatywnych połączeń, co jest szczególnie widoczne na odcinku pomiędzy centrum miasta, Cieplicami i Sobieszowem.

W 2012 roku oddano do użytku I etap tzw. Obwodnicy Południowej Jeleniej Góry, która docelowo ma przejąć ruch tranzytowy z DK3 oraz usprawnić połączenia ze Strefami Aktywności Gospodarczej (SAG II – ulice: Karola Miarki, Spółdzielcza). Zrealizowana dwujezdniowa al. Solidarności łączy ulice Wincentego Pola i Sudecką z ominięciem centrum miasta, co pozwoliło przełożyć także przebieg DW367 z centrum miasta. Dodając do tego realizowane i planowane nowe odcinki tras drogowych (x.xx. połączenie al. Solidarności z ul. Xxxx Xxxxxxxxxxx, obwodnica os. Maciejowa), na głównych kierunkach Jelenia Góra dysponować będzie jezdniami wielopasmowymi, co przyczynić się może do usprawnienia przejazdu przez miasto oraz do przeniesienia części ruchu, w tym międzydzielnicowego, poza obecne główne ciągi transportowe, co z kolei może przyczynić się do usprawnienia funkcjonowania transportu publicznego.

4.8. Średniodobowy ruch na sieci dróg wojewódzkich i krajowych na obszarze powiatu karkonoskiego

Na drogach krajowych i wojewódzkich, z wyłączeniem miast na prawach powiatu, regularnie co pięć lat przeprowadzany jest Generalny Pomiar Ruchu (GPR), który obrazuje aktualny poziom natężenia ruchu na poszczególnych odcinkach sieci drogowej oraz wskazuje prognozy ruchu w perspektywie 5, 10 i 15 lat. Obecnie obowiązuje przeprowadzony w 2015 r. GPR201528.

Najbardziej obciążonym ciągiem drogowym w rejonie Jeleniej Góry była droga krajowa nr 3, której średni

dobowy ruch roczny (SDRR) wynosił:

◼ 11 119 poj./dobę na odcinku Jelenia Góra – Kaczorów;

◼ 7 480 poj./dobę na odcinku Jelenia Góra – Piechowice.

Na drogach wojewódzkich SDRR wynosił:

◼ 3 156 poj./dobę na DW365 na odcinku Jelenia Góra – Stara Kraśnica;

◼ 3 092 poj./dobę na DW366 na odcinku Piechowice – Jelenia Góra;

◼ 5 559 poj./dobę na DW366 na odcinku Jelenia Góra – Podgórzyn;

◼ 3 988 poj./dobę na DW366 na odcinku Podgórzyn – Miłków;

◼ 2 544 poj./dobę na DW366 na odcinku Miłków – Kowary;

◼ 4 696 poj./dobę na DW366 w Kowarach;

◼ 6 495 poj./dobę na DW367 na odcinku Jelenia Góra – Kowary;

◼ 5 438 poj./dobę na DW367 w Kowarach.

DW337 nie była objęta GPR2015, ponieważ została ona oddana do użytkowania w 2019 r.

Średni SDRR na drogach krajowych wynosił 9 888 poj./dobę, w tym na drogach krajowych nie będących ciągami dróg międzynarodowych – 7 097 poj./dobę. SDRR na DK3 – głównej trasie Jeleniej Góry, był o około 40% większy niż średnie natężenie na drogach krajowych w Województwie Dolnośląskim29.

Średni SDRR na drogach wojewódzkich wynosił 3 520 poj./dobę (dla Dolnego Śląska – 3 410 poj./dobę), a

wskaźnik wzrostu ruchu 2010/2015 – 1,04 (dla Dolnego Śląska 1,02).

28Z powodu trwającej epidemii COVID-19, dane z prowadzonego nadal GPR2020, dostępne będą do końca 2021 r.

29Na drogach krajowych w Województwie Dolnośląskim SDR wyniósł 7 029 poj./dobę. Wskaźnik wzrostu natężenia ruchu 2010/2015 wyniósł 0,99.

Odcinki DW366 (Jelenia Góra – Podgórzyn) oraz DW367 (Jelenia Góra – Kowary) miały większy SDRR niż średnia dla województwa.

GPR2015 wykazał dość wysokie wartości natężenia ruchu (SDRR) na obszarze Powiatu Karkonoskiego, obrazując potrzebę udrożnienia przepustowości istniejącego układu komunikacyjnego miasta poprzez pilne dokończenie budowy Obwodnicy Południowej Jeleniej Góry, przedłużenie ul. Spółdzielczej, realizacji nowego połączenia w ciągu DW366 Miłków – Kostrzyca, które pozwolą na odciążenie obecnych ciągów komunikacyjnych, szczególnie tych przebiegających przez Jelenią Górę.

Najbardziej obciążone odcinki dróg w Jeleniej Górze, to:

◼ ul. Wolności (najbardziej dogodne połączenie Sobieszowa i Cieplic z centrum Jeleniej Góry);

◼ ul. Podwale (najszybsze połączenie centrum z obwodnicą północną);

◼ ul. Grunwaldzka, w tym skrzyżowanie z al. Xxxx Xxxxx XX (obwodnica północna) – wylot na Jeżów

Sudecki;

◼ al. Wojska Polskiego – połączenie xx. Xxxxxxxx x xx. Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx x xx. Xxxxxxxxxx Xxxx;

◼ ul. Wincentego Pola – ul. Złotnicza;

◼ ul. Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx, w tym skrzyżowanie z al. Xxxx Xxxxx XX.

Największy ruch miejski odbywa się pomiędzy Zabobrzem i centrum miasta oraz Sobieszowem, Cieplicami i centrum. Najczęściej wybieranym przez użytkowników komunikacji indywidualnej ciągiem komunikacyjnym łączącym centrum z Cieplicami i Sobieszowem jest ul. Wolności. W efekcie przenosi ona praktycznie całość ruchu w tej relacji.

4.9. Transport indywidualny

Najwygodniejszą dla mieszkańca Jeleniej Góry formę transportu stanowi samochód osobowy. Jednak ze względu na ograniczoną przepustowość układu drogowego, szczególnie w centrum miasta oraz pomiędzy głównymi dzielnicami a centrum, jak również ze względu na ograniczone możliwości wyznaczenia odpowiedniej liczby miejsc parkingowych w centrum, realizacja wszystkich podróży w oparciu o transport indywidualny nie jest możliwa. Zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju należy nadal kreować przywileje dla transportu publicznego w celu zachowania równowagi ruchu w mieście poprzez utrzymanie wysokiego udziału transportu publicznego (na zakładanym docelowym poziomie około 30%), dzięki czemu można osiągnąć zmniejszenie zatłoczenia podstawowego układu drogowego. W dwóch ostatnich dekadach wyraźnie wzrosła liczba samochodów jeżdżących po Polsce i Województwie Dolnośląskim. W Polsce w 2019 r. było zarejestrowanych 24 360,2 tys. samochodów osobowych, 3 436,2 tys. samochodów ciężarowych, 122,6 tys. autobusów. W Województwie Dolnośląskim było zarejestrowanych 1 899,5 tys. samochodów osobowych, 252 004 samochodów ciężarowych oraz 10 416 autobusów30. W powiecie karkonoskim w 2019 r. było zarejestrowanych 40 234 samochodów osobowych, 4 526 samochodów ciężarowych i 145 autobusów.

W miastach uwidacznia się zjawisko „spirali” zachowań społecznych: narastanie liczby samochodów w mieście wpływa na większe zatory drogowe, co z kolei wymusza rozbudowę układu drogowego oraz przeznaczanie coraz większej powierzchni, nierzadko dotąd terenów zielonych, na miejsca postojowe i parkingi. Wygoda (nawet względna) w poruszaniu się i parkowaniu przyczynia się do przyrostu liczby pojazdów.

30Główny Urząd Statystyczny, Transport- wyniki działalności w 2019 r., Warszawa 2019, rozdział III Transport Drogowy

Do transportu indywidualnego należy zaliczyć także ruch rowerowy, popularny wśród mieszkańców małych miejscowości, natomiast w dużych wykorzystywany głównie w aspekcie rekreacyjnym. Rower, nie zapewniając bezpieczeństwa w ruchu drogowym, wymaga stosowania odpowiednich regulacji prawnych (prawo o ruchu drogowym itp.), a także tworzenia systemu tras rowerowych oraz odpowiednio zabezpieczonych miejsc do parkowania.

4.10. Transport towarowy

Transport towarowy (gospodarczy), realizujący funkcje zaopatrzeniowe względem systemów gospodarczych i handlowych, jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu miejskiego. W ramach zintegrowanego systemu transportowego powinien on mieć wyznaczony przedział czasowy, w którym może swobodnie wjeżdżać do centrum miasta tak, aby nie utrudniać przemieszczania się innych środków transportu, szczególnie w godzinach szczytów. Tranzytowy transport ciężki powinien docelowo omijać miasto i być kierowany jego obwodnicami – północną w ciągu obecnej DK3 i planowaną południową oraz trasami pozamiejskimi.

4.11. Transport lotniczy

W Jeleniej Górze, pomiędzy ulicami Łomnicką i Wincentego Pola, przy DW367, zlokalizowane jest lotnisko publiczne31 niepodlegające certyfikacji, którego zarządcą jest Aeroklub Jeleniogórski. Posiada dwa pasy o nawierzchni trawiastej długości 610 i 420 metrów, a także pas awaryjny o długości 260 metrów i pełni funkcję lotniska sportowo-usługowego.

Rys. 4.11 Lotnisko w Jeleniej Górze

Źródło: xxx.xxxxxxxx.xxxxx.xx

31 Nr rejestracyjny 10 w Rejestrze Lotnisk Cywilnych (źródło: xxx.xxx.xxx.xx/xx/xxxxxxxx/xxxxxxx-xxxxxxx-x-xxxxxxxxx-xxxxxxxx, stan na 17.06.2021 r.); dostęp: 06.07.2021r.

Wielkość potrzeb komunikacyjnych związanych z lotniskiem szacuje się na podstawie tzw. obszaru ciążenia. Potencjalni pasażerowie to mieszkańcy południowej części Województwa Dolnośląskiego, północnej części Republiki Czeskiej i przygraniczne rejony Saksonii: w obszarze ciążenia znajdują się miasta czeskie Liberec i Jablonec nad Nisou oraz niemieckie Görlitz, Löbau i Zittau.

Lotnisko posiada możliwość odprawiania lotów międzynarodowych. W obecnych warunkach techniczno- lokalowych uzyskano prawo do prowadzenia odpraw małych samolotów, z których korzystają turyści i przedsiębiorcy. Lotnisko uzyskało także prawo przyjmowania samolotów z zagranicy wraz z towarzyszącą temu odprawą paszportową i celną wykonywaną przez wzywane w tym celu służby graniczne. Stwarza to możliwość rozwijania lotów biznesowo-turystycznych w kraju i Europie oraz organizacji imprez lotniczych o charakterze sportowo-rekreacyjnym.

Funkcja Jeleniej Góry, jako centrum sportów lotniczych i komunikacji lotniczej na bazie lotniska, wpisana została do Strategii Rozwoju Jeleniej Góry i innych dokumentów o podobnym charakterze. Zaliczają one lotnisko do atutów Jeleniej Góry, a perspektywę jego modernizacji w celu przyjmowania małych samolotów pasażerskich (do 24 osób) – jako szansę rozwojową. Realizacja tych zamierzeń przyczyni się do osiągnięcia jednego z głównych celów Strategii, tj. sprawnego układu komunikacyjnego w mieście, przyjaznego dla środowiska, połączonego z systemem komunikacji zewnętrznej.

Współcześnie użytkowane samoloty wymagają utwardzonych pasów startowych. Propozycje modernizacji lotniska 32 oparte są o wybór wariantów dokonany przez Urząd Miasta w 2001 roku i określają długość pasa na około 800 m na kierunku 130.

W zależności od klasy lotniska, określa się możliwe funkcje i parametry przyjmowania samolotów. Według przepisów krajowych, przyjmowanie samolotów klasy ATR (24 miejscowe) i mniejszych wymaga pasa utwardzonego o długości min. 800 m i szerokości 30 m. Współcześnie budowane w Polsce samoloty mają krótką drogę startu i lądowania, co stwarza możliwość ich wykorzystania przy powyższych parametrach lotniska.

Aktualnie lotnisko wykorzystywane jest okazjonalnie dla lotów czarterowych oraz prywatnych.

Kolejnym lotniskiem publicznym niepodlegającym certyfikacji na obszarze objętym niniejszym opracowaniem jest lotnisko w Jeżowie Sudeckim33 o nawierzchni trawiastej, obecnie wyłączone z ruchu. Lotniskiem zarządza Aeroklub Jeleniogórski.

W Wojewódzkim Centrum Szpitalnym Kotliny Jeleniogórskiej funkcjonuje lądowisko śmigłowcowe dla

helikopterów (Kotlina Jeleniogórska WCS)34. Wykorzystywane jest w ratownictwie medycznym.

Obsługę pasażerską, krajową oraz międzynarodową, w tym czartery, zapewniają: położony około 124 km od miasta Międzynarodowy Port Lotniczy im. Xxxxxxxx Xxxxxxxxx we Wrocławiu, oddalone o około 178 km lotnisko w Dreźnie (Flughafen Dresden GmbH w Saksonii) oraz lotnisko Praga-Ruzyně, oddalone o około 177 km. Wrocławskie lotnisko ma stosunkowo atrakcyjną ofertę połączeń stałych oraz

32 Na podstawie informacji Urzędu Miasta Jeleniej Góry, dokumentów strategicznych Jeleniej Góry, w tym Koncepcji rozwoju transportu miejskiego obszaru Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Aglomeracji Jeleniogórskiej, zał. 2 do Strategii Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Aglomeracji Jeleniogórskiej (2015).

33 Ibidem Nr rejestracyjny 19 w Rejestrze Lotnisk Cywilnych

34 Ibidem. Nr ewidencyjny 361 w Wykazie lądowisk, (źródło: xxx.xxx.xxx.xx/xx/xxxxxxxx/xxxxxxx-xxxxxxx-x-xxxxxxxxx-xxxxxxxx, stan na 10.08.2021 r.); dostęp: 12.08.2021r.

czarterowych, zarówno krajowych, jak zagranicznych. Wyjątkowo atrakcyjną ofertą połączeń międzynarodowych dysponuje także lotnisko praskie.

4.12. Płatne miejsca postojowe

Wprowadzenie płatnych miejsc postojowych reguluje Uchwała Nr 36.V.2019 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 13 lutego 2019 r. w sprawie ustalenia Strefy Płatnego Parkowania, ustalenia wysokości stawek opłaty za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych w Strefie Płatnego Parkowania, sposobu pobierania opłat i określenia wysokości opłaty dodatkowej.

W Strefie Płatnego Parkowania – SPP, zlokalizowanych jest 645 oznaczonych płatnych miejsc parkingowych oraz 42 parkomaty. Opłaty w SPP obowiązują od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:30 do 18:00. W soboty, niedziele i święta parkowanie w SPP jest bezpłatne.

Wprowadzony został system abonamentowy, tj.:

◼ A – dla osoby fizycznej zamieszkałej na terenie Jeleniej Góry,

◼ B – dla podmiotu będącego użytkownikiem pojazdu samochodowego, którego miejsce pracy

lub miejsce wykonywania działalności gospodarczej zlokalizowane jest na obszarze SPP,

◼ C – dla użytkownika pojazdu o napędzie hybrydowym (spalinowo-elektrycznym),

◼ D – dla pozostałych podmiotów, będących właścicielem lub posiadaczem pojazdu samochodowego.

Rys. 4.12 Obszar Strefy Płatnego Parkowania w Jeleniej Górze

Źródło: xxx.xxxxxx.xxxxxxxxxxx.xx

4.13. Inwestycje komunikacyjne realizowane i planowane

W aspekcie komunikacyjnym, dla właściwego funkcjonowania układu transportowego Jeleniej Góry, oprócz inwestycji w mieście, ważne są także te inwestycje, które realizowane są poza granicami obszaru objętego Planem. Do ostatnio zrealizowanych najważniejszych zewnętrznych inwestycji komunikacyjnych, które wpłynęły na poprawę systemu transportowego Jeleniej Góry, należą:

◼ zakończona przez GDDKiA przebudowa drogi krajowej nr 5 na odcinku Jaroszów/Strzegom – węzeł A4 Kostomłoty, która w efekcie poprawiła komfort i bezpieczeństwo dojazdu z Jeleniej Góry do autostrady A4,

◼ budowa nowego odcinka autostrady A4 od węzła Krzyżowa do węzła Zgorzelec,

◼ realizacja autostrady A8 (Autostradowa Obwodnica Wrocławia) i drogi ekspresowej S8 z

Wrocławia (od AOW) do Warszawy (i dalej odcinkowo do Białegostoku),

◼ realizacja drogi ekspresowej S3 (poza odcinkiem Polkowice – Lubin oraz Bolków – granica

państwa).

Te inwestycje usprawniły połączenia z Jeleniej Góry w kierunku Warszawy, Poznania oraz granicy niemieckiej.

W samym mieście zrealizowane zostały dwa ważne odcinki głównych tras drogowych:

◼ al. Solidarności – obecny przebieg drogi wojewódzkiej nr 367, który pozwolił na wyprowadzenie całego ruchu (szczególnie turystycznego i ciężarowego z centrum miasta (ul. Wincentego Pola, al. Wojska Polskiego, ul. Sudecka) – etap I Południowej Obwodnicy Jeleniej Góry,

◼ obwodnica os. Maciejowa – obecna droga wojewódzka nr 337 (docelowo nowy przebieg DK3) – etap II Południowej Obwodnicy Jeleniej Góry.

Ponadto wykonana została przebudowa ulicy Krakowskiej od stacji kolejowej Jelenia Góra do al.

Solidarności (docelowo planowana jest przebudowa do ul. Łomnickiej).

Do najważniejszych realizowanych obecnie i planowanych inwestycji komunikacyjnych w aspekcie transportu publicznego, które usprawnią ruch w mieście oraz będą miały bezpośredni lub pośredni wpływ na dostępność Jeleniej Góry należą:

◼ przebudowa Alei Xxxx Xxxxx XX i Konstytucji 3 Maja (2021-2022);

◼ przebudowa Alei Wojska Polskiego w Jeleniej Górze -Etap II (2021);

◼ inteligentne urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego (2021);

◼ wykonanie pasów dla rowerów przy ulicy Wincentego Pola na odcinku od ulicy Złotniczej do Aleja Solidarności - Etap I (2021);

◼ przebudowa mostu drogowego nad kanałem Młynówka w ciągu ulicy Podwale w Jeleniej Górze

(2021);

◼ budowa Południowej Obwodnicy Jeleniej Góry – etap III, od xx. Xxxxxxxxx xx xx. Xxxxx Xxxxxxxxxxx;

◼ budowa Południowej Obwodnicy Jeleniej Góry – etap IV, od ul. Xxxxx Xxxxxxxxxxx do ul.

Krośnieńskiej;

◼ budowa Południowej Obwodnicy Jeleniej Góry – etap V, od ul. Krośnieńskiej (przez ul. Wolności, ul. Wojewódzką, ul. Spółdzielczą, ul. Ceglaną, ul. Lubańską) do Trasy Czeskiej (DK3);

◼ przebudowa mostu w ciągu ulicy Cieplickiej nad potokiem Wrzosówka (Sobieszów) (2020-2021);

◼ przebudowa ulicy Wolności (2023-2025);

◼ przebudowa ulicy Kasprowicza (2016-2021);

◼ przystosowanie ulic do ruchu rowerowego (2021);

◼ przebudowa ulicy Zjednoczenia Narodowego (2022);

◼ przebudowa ulicy Dębowej (2022);

◼ montaż urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego w obrębie Placu Ratuszowego, xx.

Xxxxxxxxxxxx, xx. 0-xx Xxxx (0000);

◼ budowa chodnika przy ulicy Podgórzyńskiej od ogródków działkowych do nowej pętli

autobusowej (2024);

◼ budowa i przebudowa oświetlenia wraz z opracowaniem dokumentacji projektowej ulic:

Cieplickiej, Bema, Tetmajera i Gniatczyka (2020-2021);

◼ doświetlenie przejść dla pieszych (2021);

◼ budowa oświetlenia ulicznego na ulicy Lotnictwa (2021);

◼ budowa oświetlenia Kładka "ZUZIA" - Łącznik ulica Karkonoska – Kamiennogórska (2024);

◼ budowa oświetlenia ulicy Karkonoskiej 69-82 (2024);

◼ budowa oświetlenia na terenie miasta (2022);

◼ budowa oświetlenia przy ulicy Cieplickiej (na odcinku od ulicy Fałata do ulicy Bema) (2021);

◼ budowa oświetlenia ulicy Jasnej i ulicy Grodzkiej (2024).

Planowane w ramach Wieloletniej Prognozy Finansowej dla Miasta Jeleniej Góry na lata 2021- 203435inwestycje związane z transportem publicznym i komunikacją drogową:

◼ 1.3.1.5 utrzymanie i konserwacja wiat przystankowych komunikacji miejskiej w latach 2021-2022

- Utrzymanie wiat w stanie technicznym niepowodującym zagrożenia dla osób z nich korzystających – w latach 2021-2022,

◼ 1.3.2.1 Budowa łącznika drogowego ulic Jelenia-Forteczna-Kopernika, przebudowa drogi dojazdowej wzdłuż budynków Kopernika 2 i 4 i przebudowa nawierzchni ciągu pieszo - jezdnego w zabytkowym centrum - Poprawa warunków jakości ciągów pieszych – w latach 2021-2022,

◼ 1.3.2.2 Przygotowanie zadań - Przygotowanie dokumentacji celem pozyskania środków zewnętrznych – w latach 2021-2028,

◼ 1.3.2.3 Przebudowa ulicy Pod Chojnikiem wraz z przebudową mostu drogowego - Poprawa

płynności ruchu w mieście – w latach 2021-2022.

W ramach zadania 1.3.2.2 mogą być ujęte wszelkie projekty, zadania i inwestycje związane pośrednio lub dedykowane bezpośrednio infrastrukturze transportu publicznego.

Dodatkowe planowane inwestycje w granicach miasta, o nieokreślonym czasie realizacji i

niezapewnionym finasowaniu:

◼ przedłużenie ul. Spółdzielczej od ul. Lubańskiej do ul. Dolnośląskiej, jako alternatywne

połączenie centrum miasta z Cieplicami i Sobieszowem,

◼ połączenie ul. Karola Miarki z ul. Wojewódzką z jednoczesną budową odcinka ul. Karola Miarki na terenie Jelchemu oraz przebudową xx. Xxxxxxxxxxxx (Xxxxxx Xxxxxxx Xxxx),

◼ połączenie od ul. Eugeniusza Romera do ul. Cieplickiej, pozwalające na całkowite

wyprowadzenie ruchu z centrum Sobieszowa (Miasto Jelenia Góra),

35Zarządzenie Nr 0050.697.2020.VIII Prezydenta Miasta Jeleniej Góry z dnia 12 listopada 2020 r.

◼ połączenie xx. Xxxxxxx Xxxxxxxxxx x xx. Xxxxxxx Xxxxxxxxxx wraz z budową nowego mostu na

rzece Bóbr (Miasto Jelenia Góra).

Najważniejsze inwestycje drogowe w rejonie Jeleniej Góry, które mają istotny wpływ na usprawnienie dojazdu do miasta z obszaru województwa oraz dogodne połączenia z międzyregionalnym, krajowym i międzynarodowym układem drogowym:

◼ dokończenie dolnośląskich odcinków drogi ekspresowej S3 od Polkowic do Lubina oraz od Bolkowa do Lubawki (granica z Republiką Czeską), co docelowo pozwoli na całkowite przełożenie tranzytowego ruchu ciężarowego z przejścia granicznego w Jakuszycach na nowe przejście graniczne w Lubawce, a przez to na znaczne zmniejszenie natężenia ruchu pojazdów, szczególnie ciężarowych na DK3 w Jeleniej Górze;

Rys. 4.13 Przebieg całej drogi ekspresowej S3 i jej odcinka w województwie dolnośląskim

Źródło: GDDKiA

◼ planowany nowy odcinek drogi ekspresowej S5 od nowej trasy drogi ekspresowej S8 w rejonie Sobótki, przez Świdnicę, Świebodzice, Dobromierz do węzła S3 Bolków, postulowane przez samorządy: wojewódzki, powiatowe i gminne jest dalsze przedłużenie drogi ekspresowej S5 od węzła Bolków do rejonu skrzyżowania DK3 i DW337 (tzw. obwodnica xx. Xxxxxxxxx) xx xxxxxxx Xxxxxx Xxxxxxx Xxxx;

◼ planowana rozbudowa DK3 na odcinku od obwodnicy Bolkowa do obwodnicy os. Maciejowa w Jeleniej Górze (DW337), wraz z budową obwodnicy Kaczorowa w ramach Programu budowy 100 obwodnic na lata 2020-2030;

◼ planowany nowy odcinek drogi ekspresowej S8 od węzła Magnice przez Łagiewniki, Ząbkowice Śląskie do obwodnicy Kłodzka (DK33);

◼ planowana budowa obwodnicy Piechowic w ciągu DW366 (DSDiK we Wrocławiu);

◼ planowana budowa obejścia miejscowości Mysłakowice i Kostrzyca w ciągu DW366 na odcinku Głębock – Kowary (DSDiK we Wrocławiu);

Drogi układu podstawowego – drogi krajowe istniejące i planowane opisane powyżej przedstawia poniższa mapka obrazujaca postępujące ułatwianie dostępu komunikacyjnego (drogowego) zarówno z obszaru województwa, jak i reszty kraju, czy też z zagranicy.

Rys. 4.14 Planowane drogi krajowe w województwie dolnośląskim – Program budowy dróg krajowych na lata 2014-2023 (2025). Stan realizacyjny i planowany. (stan na 24.04.2021 r.)

Źródło: GDDKiA

W zakresie inwestycji kolejowych w obszarze jeleniogórskim należy wymienić planowane zadania przez Województwo Dolnośląskie (DSDiK we Wrocławiu) oraz przez PKP PLK S.A..

Dolnośląska Służba Dróg i Kolei we Wrocławiu wykonuje zadania Zarządu Województwa Dolnośląskiego w zakresie praw i obowiązków należących do zarządcy infrastruktury kolejowej określonych w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. 2020 poz. 1043 ze zm.). W obszarze jeleniogórskim na własność Samorządu Województwa Dolnośląskiego zostały już przejęte linie kolejowe:

◼ nr 308 odcinek Mysłakowice – Mysłakowice od km 28,607 do km 30,585;

◼ nr 311 odcinek Szklarska Poręba Górna – Granica Państwa od km 29,844 do km 43,138;

◼ nr 340 odcinek Mysłakowice – Karpacz od km –0,197 do km 7,055.

Do przejęcia na własność przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego planowane są także linie

kolejowe:

◼ nr 283 na odcinku Jelenia Góra – Lwówek Śląski od km 2,140 do 33,316;

◼ nr 308 na odcinku Pisarzowice Ogorzelec od km 5,710 do km 12,800;

◼ nr 308 na odcinku Ogorzelec – Kowary – Mysłakowice od km 12,800 do km 30,380;

◼ nr 308 na odcinku Mysłakowice – Jelenia Góra od km 30,585 do km 38,570;

Obecnie DSDiK przystępuje do planowania zadań inwestycyjnych w zakresie remontów i modernizacji odcinków linii kolejowych przejętych i planowanych do przejęcia.

PKP PLK S.A. planuje w ramach projektu36 – „PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. – zamierzenia inwestycyjne na lata 2021-2030 z perspektywą do 2040 roku” następujące zadania na sieci kolejowej:

◼ projekty ponadregionalne:

🞏 Prace na linii kolejowej nr 274 na odcinku Jelenia Góra – Lubań (przebudowa),

◼ projekty regionalne:

🞏 Rewitalizacja linii kolejowej nr 274 na odcinku Jelenia Góra – Zgorzelec, Etap II Jelenia Góra

– Lubań Śl. (przebudowa),

🞏 Rewitalizacja linii kolejowej nr 311 na odcinku Jelenia Góra – Piechowice (przebudowa),

🞏 Utworzenie ciągu Lwówek Śląski – Legnica (budowa),

🞏 Prace na liniach turystycznych – odtworzenie linii kolejowych do Kowar i Karpacza (przebudowa),

🞏 Budowa nowych i modernizacja istniejących przystanków kolejowych na obszarze

Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxxxx (xxxxxx).

00 Źródło: xxx.xxx-xx.xx; dostęp: 04.05.2021r.

Rys. 4.15 Planowane inwestycje drogowe w Jeleniej Górze

Źródło: Opracowanie własne

5. Determinanty

rozwoju

publicznego

transportu

zbiorowego na obszarze objętym Planem

5.1. Zagospodarowanie przestrzenne

5.1.1. Układ zagospodarowania Jeleniej Góry

Układ zagospodarowania przestrzennego Jeleniej Góry odzwierciedla struktura użytkowania gruntów:

◼ grunty rolne - 40,1%,

◼ grunty leśne - 34,2%,

◼ grunty zabudowane i zurbanizowane (w tym tereny: mieszkaniowe, przemysłowe,

komunikacyjne) - 23,7%,

◼ grunty pod wodami - 1,1%,

◼ pozostałe - 0,9%.

Jelenią Górę charakteryzuje układ miasta ciągnącego się na osi północny wschód – południowy zachód. Rozmieszczenie ludności w Jeleniej Górze jest nierównomierne, co przekłada się na niejednolitą architektonicznie zabudowę miasta. Pozostałe części miasta, to zabudowa niska, jednorodzinna, złożona zarówno ze starych, przedwojennych willi, jak i nowych budynków.

W mieście można wyodrębnić następujące obszary z zabudową mieszkaniową:

◼ obszary z wysoką zabudową wielorodzinną – np. Os. Zabobrze,

◼ obszary ze staromiejską zabudową wielorodzinną – np. Os. Cieplice, Os. Orle,

◼ obszary z zabudową jednorodzinną – np. Os. Sobieszów, Os. Pomorskie, Os. Skowronków.

Na dobrą sprawę nie można wyróżnić specjalnych osiedli przemysłowych, ponieważ są zlokalizowane na terenie całego miasta. Jednym z największych obszarów przemysłowych są okolice ulic Karola Miarki oraz Spółdzielczej w południowej części miasta.

W Jeleniej Górze szybko rozwija się handel wielkopowierzchniowy, centra handlowe znajdują się w północnej części miasta (Galeria Sudecka, Xxxxx Xxxxxx, Pasaż Handlowy Zabobrze), w południowej (Giełda Towarowa, Targowisko), jak też w centrum (centra handlowe: Galeria Nowy Rynek, Galeria Karkonoska).

W Jeleniej Górze znajduje się Dolnośląski Ośrodek Ruchu Drogowego we Wrocławiu Oddział Regionalny w Jeleniej Górze, który położony jest przy ulicy Macieja Rataja.

Na terenie miasta zlokalizowano cztery Strefy Aktywności Gospodarczej (SAG), w których przewidziano miejsce dla inwestycji przemysłowych, obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz funkcje mieszkaniowo- gospodarcze:

◼ SAG I o powierzchni 12,99 ha położony na Zabobrzu przy ul. Grunwaldzkiej – teren przeznaczony dla drobnych inwestycji produkcyjnych oraz usługowych;

◼ SAG II o powierzchni 268,12 ha przy ul. Xxxxxx Xxxxxx i Spółdzielczej – teren przeznaczony dla

inwestycji przemysłowych;

◼ SAG III o powierzchni 44,67 ha przy ul. Sobieszowskiej i Jagiellońskiej w Cieplicach – dwa tereny przeznaczone pod budowę obiektów sportowo-rekreacyjnych – basenów z wykorzystaniem wód termalnych;

◼ SAG IV o powierzchni 14,54 ha w Sobieszowie w sąsiedztwie Karkonoskiego Parku Narodowego

– teren przeznaczony pod budowę obiektów mieszkalno-gospodarczych.

Gminy Janowice Wielkie, Jeżów Sudecki oraz Mysłakowice mają charakter zdecydowanie rolniczy. Udział gruntów zabudowanych i zurbanizowanych mieści się w przedziale 5-9% za wyjątkiem Podgórzyna (23,3%). Dominuje zabudowa jednorodzinna oraz wielorodzinna niska. Miasto Jelenia Góra posiada największy odsetek gruntów zadrzewionych (około 67%).

Tab. 5.1 Powierzchnia gmin objętych planem wraz z udziałem poszczególnych typów gruntów.

Gmina	powierzchnia ogółem [km2]	użytki rolne razem	grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione razem	grunty zabudowane i zurbanizowane razem	pozostałe *
m. Jelenia Góra	109,2	22,3%	66,8%	9,0%	2,0%
Xxxxxxxx Xxxxxxx	00,0	52,1%	41,5%	5,0%	0,8%
Jeżów Sudecki	94,3	62,4%	30,0%	5,2%	1,8%
Mysłakowice	88,0	50,1%	41,8%	6,1%	1,5%
Piechowice	43,2	37,3%	52,7%	6,5%	0,6%
Podgórzyn	82,5	39,7%	34,6%	23,3%	2,9%
* grunty pod wodami, użytki ekologiczne, nieużytki, tereny różne

Źródło: Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny, http:xxx.xxx.xxxx.xxx.xx, Gminne Zbiorcze Zestawienie

Danych Dot. Gruntów

5.1.2. Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gmin

Wszystkie gminy na obszarze objętym niniejszym Planem posiadają uchwalone i obowiązujące studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, których ustalenia są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego:

◼ Miasto Jelenia Góra: Uchwała nr 245.XXXIV.2016 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 8 listopada 2016 r. w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Jelenia Góra,

◼ Gmina Miejska Piechowice: Uchwała nr 8/III/2014 Rady Miasta Piechowice z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie uchwalenia zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Piechowice,

◼ Gmina Janowice Wielkie: Uchwała nr VI/22/2015 Rady Gminy w Janowicach Wielkich z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia „Zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Janowice Wielkie,

◼ Gmina Jeżów Sudecki: Uchwała nr XXIII/159/2021 Rady Gminy Jeżów Sudecki z dnia 24 marca 2021 r. w sprawie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jeżów Sudecki,

◼ Gmina Mysłakowice: Uchwała Nr 91/XIV/07 Rady Gminy Mysłakowice z dnia 15 grudnia 2007 r. o zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Mysłakowice,

◼ Gmina Podgórzyn: Uchwała Nr VII/29/11 Rady Gminy Podgórzyn z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie uchwalenia zmiany w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Podgórzyn.

5.2. Powiązania z innymi dokumentami strategicznymi

5.2.1. Ustalenia krajowego planu transportowego

Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w zakresie sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym37, to nadrzędny dokument w systemie Planów organizatorów publicznego transportu zbiorowego. Uwzględniany jest w planach transportowych marszałków poszczególnych województw, wykonujących zadania organizatora w zakresie wojewódzkich przewozów pasażerskich. Następnie plany marszałków uwzględniają w swoich planach transportowych pozostali organizatorzy publicznego transportu zbiorowego wskazani w Ustawie PTZ38.

W części pierwszej krajowego planu transportowego omówiona została charakterystyka sieci komunikacyjnej wykorzystywanej do zapewnienia kolejowych połączeń międzywojewódzkich i międzynarodowych objętych Planem.

Podkreślono wagę zapewnienia odpowiedniej dostępności komunikacyjnej do przystanków i stacji kolejowych, na których zatrzymują się pociągi międzywojewódzkie uruchamiane w ramach Planu. Rozpatrywane parametry wpływające na zainteresowanie ludności ofertą transportu kolejowego to x.xx. gęstość rozmieszczenia punktów postojów handlowych, liczba połączeń przypadająca na 10 tyś mieszkańców.

W dokumencie wskazano, że jednym z trzech powiatów o największej gęstości rozmieszczenia punktów postojów handlowych na 100 km2 jest powiat karkonoski. Jednocześnie jednak w powiecie tym poziom oferty przewozowej (liczba połączeń) w odniesieniu do wielkości populacji kształtuje się niżej w porównaniu do średniej krajowej.

W katalogu pożądanych punktów obsługiwanych przez pociągi międzywojewódzkie Jelenia Góra wymieniana jest jako punkt postoju codziennego i sezonowego. Punktem sezonowym powinny być także stacje Jelenia Góra Cieplice oraz Piechowice. Wskazane punkty postoju mogą pełnić funkcję zintegrowanych węzłów przesiadkowych, realizujących skomunikowania wewnątrzgałęziowe w transporcie kolejowym (w przypadku stacji Jelenia Góra), jak i z komunikacją autobusową (wojewódzką/ powiatową/ gminną) dojeżdżającą do miejsc, do których nie dociera transport kolejowy. Integracja ma obejmować zapewnienie wygody w przesiadaniu się w ramach odpowiednich ciągów pieszych do przystanków autobusowych położonych w bezpośrednim sąsiedztwie stacji kolejowej oraz właściwą

37Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 grudnia 2020 r. w sprawie planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich oraz w wojewódzkich przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym (Dz. U. z 2020 r., poz. 2328)

38Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2021 r., poz. 1371 z późn. zm.)

koordynację rozkładu jazdy linii autobusowych. Warunki skomunikowań, np. maksymalny czas oczekiwania na opóźniony pociąg, ma określać właściwy organizator przewozów.

W załączniku do Planu wskazano także proponowane linie komunikacyjne w transporcie kolejowym w wojewódzkich przewozach pasażerskich w podziale na województwa – organizatorów. Dla województwa dolnośląskiego rekomendowana jest organizacja x.xx. linii komunikacyjnej Jelenia Góra – Lubań – Węgliniec – Żary.

Tab. 5.2 Planowana liczba połączeń międzywojewódzkich w transporcie kolejowym docierających do Kotliny Jeleniogórskiej.

Odcinek sieci	Lokalizacja punktów postoju	Liczba par pociągów na dobę w scenariuszu
		na lata 2021 - 27	w rjp 2026/27	od rjp 2028/29
Jelenia Góra - Szklarska Poręba Górna	Jelenia Góra, Jelenia Góra Cieplice, Piechowice	Tylko sezonowo	Tylko sezonowo	Tylko sezonowo
Jaworzyna Śląska - Świebodzice - Wałbrzych - Jelenia Góra	Jelenia Góra	8-11	8-11	12-15
Jelenia Góra - Gryfów Śląski - Xxxxx Xxxxxx - Węgliniec	Jelenia Góra	2-3	2-3	2-3

Źródło: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 4 grudnia 2020 r. w sprawie planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich oraz w wojewódzkich przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym (Dz. U. z 2020 r., poz. 2328)

W krajowym planie transportowym wskazano, że funkcję zintegrowanych węzłów przesiadkowych mogą pełnić wszystkie przystanki i stacje przewidziane do obsługi przez pociągi międzywojewódzkie.

5.2.2. Ustalenia wojewódzkiego planu transportowego

Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Województwa Dolnośląskiego wyznacza zasady organizacji sieci komunikacyjnej województwa w wojewódzkich przewozach kolejowych oraz autobusowych, wraz z kierunkami rozwoju transportu publicznego.

Plan ten określa wizję regionalnego transportu publicznego województwa dolnośląskiego, który zapewnia dostępność komunikacyjną wszystkich głównych obszarów województwa oraz wzajemną dostępność sąsiadujących ośrodków powiatowych i jest atrakcyjną alternatywą (w aspekcie przestrzennym, czasowym i organizacyjnym) prywatnych samochodów.

Cel ten powinien być realizowany przy zapewnieniu prędkości podróży konkurencyjnej w stosunku do indywidualnych środków transportu (w tym samochodu osobowego), zapewniając co najmniej 80% populacji województwa dostęp do środka transportu publicznego bezpośrednio w miejscowości zamieszkania, a pozostałym mieszkańcom w odległości nie większej niż 10 km od miejsca zamieszkania.

Scenariusze rozwoju podaży w publicznym transporcie zbiorowym Plan dzieli na:

◼ scenariusz I: stagnacja – utrzymanie sieci połączeń i ich standardów na poziomie zbliżonym do

obecnego;

◼ scenariusz II: umiarkowany rozwój – utrzymanie sieci połączeń transportowych określonych w scenariuszu I, przy ujednoliceniu standardów minimalnych - gwarantowanych na liniach komunikacyjnych o podobnym charakterze przewozowym (kategorii linii);

◼ scenariusz III: pełen rozwój – utrzymanie sieci połączeń określonych w poprzednich scenariuszach oraz jej dalszy rozwój o nowe połączenia kolejowe i autobusowe, z dążeniem do zastępowania, tam gdzie jest to możliwe ze względów infrastrukturalnych, połączeń autobusowych bardziej wydajnym transportem kolejowym.

W planie transportowym województwa dolnośląskiego przewidziano organizację następujących linii komunikacyjnych na obszarze miasta oraz gmin z którymi Miasto Jelenia Góra zawarło Porozumienia Międzygminne:

Tab. 5.3. Planowane linie komunikacyjne o charakterze użyteczności publicznej w wojewódzkich przewozach pasażerskich

transport	linia komunikacyjna	wariant realizacji
kolejowy	Wrocław – Jaworzyna Śląska – Wałbrzych – Boguszów-Gorce – Marciszów – Jelenia Góra	stagnacja, umiarkowany rozwój, dynamiczny rozwój
kolejowy	Wrocław – Jaworzyna Śląska – Wałbrzych – Boguszów-Gorce – Marciszów – Jelenia Góra – Gryfów Śląski - Xxxxx Xxxxxx – Zgorzelec	stagnacja, umiarkowany rozwój, dynamiczny rozwój
kolejowy	Jelenia Góra - Piechowice - Szklarska Poręba – (Harrachov)	stagnacja
kolejowy	Xxxxxxx Xxxx - Xxxxxxxxxx - Xxxxxxxxx Xxxxxx	umiarkowany rozwój, dynamiczny rozwój
drogowy	Jawor - Xxxxx Xxxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx	umiarkowany rozwój, dynamiczny rozwój
drogowy	Xxxxxx Xxxxxx - Xxxxxxxxx - Xxxx - Xxxxxxx Xxxx	umiarkowany rozwój
kolejowy	Lwówek Śląski - Siedlęcin - Wleń - Jelenia Góra	dynamiczny rozwój
drogowy	Jelenia Góra - Świerzawa - Złotoryja - Legnica	umiarkowany rozwój, dynamiczny rozwój
kolejowy	Jelenia Góra - Piechowice - Szklarska Poręba	umiarkowany rozwój, dynamiczny rozwój
drogowy	Jelenia Góra - Mysłakowice - Karpacz	umiarkowany rozwój
kolejowy	Jelenia Góra - Mysłakowice - Karpacz	dynamiczny rozwój
drogowy	Jelenia Góra - Mysłakowice - Kowary	umiarkowany rozwój
kolejowy	Jelenia Góra - Mysłakowice - Kowary	dynamiczny rozwój

Źródło: Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Województwa Dolnośląskiego.

Zaplanowano węzeł przesiadkowy – w Jeleniej Górze z integracją krajową oraz zapewniający integrację regionalnej komunikacji wewnątrz – i międzygałęziowej, a także powiatowej komunikacji zbiorowej.

5.2.3. Ustalenia Planu zagospodarowania przestrzennego

województwa dolnośląskiego

Plan Zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego39 to dokument określający politykę zagospodarowania przestrzennego samorządu województwa, której głównym celem jest wykorzystanie zróżnicowanych obszarów i potencjałów do osiągnięcia spójnego rozwoju regionu x.xx. poprzez planowanie zintegrowanego ponadlokalnego systemu transportowego, budowanie sieci powiązań transportowych, które pozwolą na włączenie w procesy rozwojowe miast i obszarów zagrożonych marginalizacją, a także spójne i zintegrowane planowanie rozwoju w obrębie obszarów funkcjonalnych. Kierunki polityki przestrzennego zagospodarowania województwa zostały ustalone dla całego województwa (w tym Jeleniogórskiego Obszaru Funkcjonalnego) oraz dla Wrocławskiego Obszaru Funkcjonalnego.

Działania służące realizacji kierunku 1.1. Wzmocnienie potencjału ośrodka wojewódzkiego i ośrodków regionalnych poprzez integrację z ich obszarami funkcjonalnymi to x.xx. redukcja uciążliwości związanych z wielkością ruchu samochodowego płynącego do Jeleniej Góry poprzez budowę obwodnicy Piechowic w ciągu drogi wojewódzkiej nr 366 oraz włączenie transportu rowerowego w zintegrowany system transportu. Postulat kierowany do Miasta Jelenia Góra, miasta Piechowice i gminy Mysłakowice dotyczy także zaplanowania i utworzenia parkingów P&R oraz B&R w sąsiedztwie stacji i przystanków kolejowych poza obszarem centralnym Jeleniej Góry.

Pośród działań objętych w realizacji kierunku 4.1. Zwiększenie dostępności zewnętrznej w ramach sieci TEN-T zapisano budowę łącznika aglomeracyjnego S3 - Jelenia Góra, rewitalizacje linii kolejowych 308, na odcinku Jelenia Góra - Mysłakowice - Xxxxxx (Xxxxxxxxx), 000 Xxxxxxxxxxx - Xxxxxxx oraz 283 na odcinku Jelenia Góra - Lwówek Śląski. Ponadto wobec m. Jelenia Góra, gmin Janowice Wielkie i Mysłakowice oczekuje się uwzględnienia w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego możliwości realizacji inwestycji - budowy kolei dużych prędkości (KDP), tzn. „Y” relacji Warszawa – Łódź – Poznań/Wrocław oraz jego wydłużenie w kierunku Pragi.

W kierunku 4.2. Integracja działań w ramach głównych korytarzy drogowych o kluczowym i strategicznym znaczeniu z punktu widzenia rozwoju województwa wskazane zostały ciągi drogowe, które powinny być dostosowane do optymalnych parametrów użytkowych oraz obowiązujących parametrów technicznych w celu zapewnienia sprawnych połączeń w danym korytarzu drogowym. Przez obszar Jeleniej Góry oraz gmin posiadających Porozumienia Międzygminne przechodzi:

◼ Korytarz „sudecki północny” – przebieg: DK30 Zgorzelec – Lubań – Jelenia Góra – dalej jako DK3 Bolków – dalej jako DK5 Dobromierz – dalej jako DK34 Świebodzice – dalej jako XX00 Xxxxxxxx

– dalej jako DW382 Dzierżoniów – Ząbkowice Śląskie – Kamieniec Ząbkowicki – Paczków (dotyczy

m. Jeleniej Góry oraz gm. Janowice Wielkie i Jeżów Sudecki);

◼ Korytarz „sudecki południowy” – przebieg: DK30 Zgorzelec – Lubań – Jelenia Góra – dalej jako DW367 Kowary – Kamienna Góra – Wałbrzych - dalej jako XX000 Xxxx Xxxx - Xxxxxxx – dalej jako DK46 Paczków;

39Uchwała Nr XIX/482/20 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 16 czerwca 2020 r. w sprawie uchwalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Dolnośląskiego

◼ Korytarz (starotrzeci) – przebieg:DK3 Xxxxxxxxx Xxxxxx - Xxxxxxxxx xxxxxxx xxxxxxx - Xxxxxxx Xxxx

– dalej DK30 Pasiecznik – dalej DW297 Lwówek Śląski – Bolesławiec – Nowa Sól.

5.3. Wpływ transportu na środowisko

5.3.1. Korzystanie ze środowiska naturalnego

Polska jest zobowiązana jako członek Unii Europejskiej, do wypełniania jej wymogów prawnych, również w aspekcie ochrony środowiska naturalnego40. Aspekt ten podnoszą strategiczne dokumenty krajowe oraz regionalne. Ochrona ta ma szczególne znaczenie w dużych miastach, w których stan środowiska naturalnego przekłada się istotnie na warunki życia mieszkańców.

Transport oddziałuje na środowisko w dwóch zasadniczych kierunkach: poprzez emisję zanieczyszczeń do powietrza oraz emisję hałasu.

Pojazdy w trakcie użytkowania stanowią źródło zanieczyszczenia powietrza. W 2019 r. w Polsce silniki spalinowe zasilane benzyną stanowiły najpowszechniejszy sposób napędzania samochodów osobowych, w przypadku pozostałych typów (samochody ciężarowe, autobusy oraz ciągniki siodłowe) największy udział miały pojazdy wykorzystujące olej napędowy41. Niemniej jednak stały postęp technologiczny w zakresie produkcji tych silników umożliwia zmniejszanie ilości zużywanego przez nie paliwa, jak i spełnianie coraz bardziej rygorystycznych norm ekologicznych. Również pojazdy zasilane paliwami alternatywnymi - gazem ciekłym LPG, sprężonym gazem ziemnym CNG, biopaliwami, czy samochody o napędach hybrydowych i elektrycznych - przyczyniają się do zmniejszenia emisji do powietrza szkodliwych dla środowiska składników spalin. W ostatnich latach coraz większej uwadze poświęca się pojazdy zeroemisyjne, do których należą pojazdy elektryczne (likwidacja liniowej emisji spalin) oraz pojazdy wykorzystujące ogniwa paliwowe (emitują spaliny w postaci wody – nie zaliczaną do związków szkodliwych).

Źródłem hałasu są pojazdy poruszające się przebiegającymi przez teren opracowania drogami krajowymi, powiatowymi, gminnymi i lokalnymi oraz trasami kolejowymi.

5.3.2. Emisja spalin

W poniższej tabeli zestawiono określone europejskim standardem emisji spalin dopuszczalne wartości emisji do atmosfery: tlenków azotu (NOx), węglowodorów (HC), tlenków węgla (CO) oraz cząstek stałych (PM). Standardy te dotyczą nowych pojazdów sprzedawanych na terenie Unii Europejskiej, w szczególności: samochodów osobowych i ciężarowych, autobusów, ciągników i maszyn rolniczych, kolejowych pojazdów trakcyjnych oraz statków śródlądowych.

40 Art. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej: „Rzeczpospolita Polska (…) zapewnia ochronę środowiska kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”.

41 Bank Danych Lokalnych, dane za 2019 r.

Tab. 5.4 Dopuszczalne wartości emisji spalin w poszczególnych normach EURO

[g/km]	Pojazdy z silnikiem benzynowym						Pojazdy z silnikiem wysokoprężnym
	EURO 1	EURO 2	EURO 3	EURO 4	EURO 5	EURO 6	EURO 1	EURO 2	EURO 3	EURO 4	EURO 5	EURO 6
CO	2,72	2,2	2,3	1	1	1	3,16	1	0,64	0,5	0,5	0,5
HC	-	-	0,2	0,1	0,1	0,1	-	0,15	0,06	0,05	0,05	0,09
NOx	-	-	0,15	0,08	0,06	0,06	-	0,55	0,5	0,25	0,18	0,08
HC+NOx	0,97	0,5	-	-	-	-	1,13	0,7	0,56	0,3	0,23	0,17
PM	-	-	-	-	0,005	0,005	0,14	0,08	0,05	0,009	0,005	0,005

Źródło: xxxxx://xxxxxxxxxxxxxxxx.xxx/xxxxxxxxxx-xxxxxxxx-xxxxxx-xxxxxx/

Niskie wielkości emisji zanieczyszczeń przekładają się na niższe koszty korzystania ze środowiska, których wysokość uzależniona jest od ilości zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza. Jednostkowe stawki opłat określane są w corocznie wydawanych obwieszczeniach Ministra Klimatu i Środowiska (w ostatnich latach następowała zmiana nazwy urzędu).

Na wysokość opłat wpływ ma: rodzaj pojazdu, paliwo oraz silnik, w jakim to paliwo jest spalane, data rejestracji pojazdu oraz norma EURO, jaką spełnia dany silnik. Najniższe stawki opłat wymienione w dokumencie dotyczą pojazdów z silnikami zasilanymi biodieslem i CNG.

Tab. 5.5 Wielkości stawek opłat za korzystanie ze środowiska przez autobusy za jednostkę paliwową (Mg)42

Poz. tabeli	Rodzaj silnika	CNGf	CNGp	ON	BD
14	Silniki w autobusach o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 Mg zarejestrowanych po raz pierwszy do dnia 30.09.1993	-	-	61,51	55,66
15	Silniki w pojazdach samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 Mg zarejestrowanych po raz pierwszy w okresie 1.10.1993 - 30.09.1996 lub z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań EURO 1	-	16,27	22,22	16,77
16	Silniki w pojazdach samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 Mg zarejestrowanych po raz pierwszy w okresie 1.10.1996 - 30.09.2001 lub z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań EURO 2	-	13,15	17,37	13,00
17	Silniki w pojazdach samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 Mg zarejestrowanych po raz pierwszy w okresie 1.10.2001 - 30.09.2006 lub z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań EURO 3	7,62	10,83	12,72	9,09
18	Silniki w pojazdach samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 Mg zarejestrowanych po raz pierwszy w okresie 1.10.2006 - 30.09.2009 lub z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań EURO 4	6,36	8,28	9,22	6,28

42 Obwieszczenie Ministra Klimatu z dnia 9 września 2020 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2021 (M.P. 2020 poz. 961). Tabela D, Jednostkowe stawki opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych.

19 Silniki w pojazdach samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej pow. 3,5 Mg z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań EURO 5
4,66
5,44
6,40
4,29

CNGf - sprężony gaz ziemny (silniki fabrycznie przystosowane do zasilania gazem)

CNGp - sprężony gaz ziemny (silniki przebudowane)

ON - olej napędowy

BD - biodiesel

W przypadku użytkowania paliwa nie wymienionego w tabeli opłata obliczana jest na podstawie stawek ogólnych dla

każdego emitowanego składnika lub zastosowanie niższej normy (EURO 6 można rozliczyć jako EURO 5) Źródło: Opracowanie własne

Według danych Izby Gospodarczej Komunikacji Miejskiej43 w 2019 r.:

◼ 17 operatorów autobusowego transportu publicznego posiadało łącznie 510 pojazdów na CNG,

◼ 3 operator – 39 pojazdów na gaz płynny,

◼ 2 operatorów – 20 pojazdów na biopaliwo,

◼ 31 operatorów – 333 pojazdów hybrydowych,

◼ 17 operatorów – 189 pojazdów elektrycznych.

Zasilanie autobusów za pomocą gazu płynnego i biopaliwa, nie jest w Polsce zbyt powszechne. Względem 2018 r. można zaobserwować przyrost pojazdów hybrydowych oraz elektrycznych, które są przyjazne środowisku. Zaletą tych ostatnich jest brak emisji spalin, znacznie mniejszy hałas (w porównaniu do pojazdów spalinowych), a także wyższy komfort użytkowania. Technologia ta staje się coraz powszechniejsza ze względu na spadające koszty produkcji – w szczególności baterii elektrycznych – i coraz większy zasięg takich pojazdów. Miasto Jelenia Góra sporządziło już dwukrotnie wymaganą Ustawą o elektromobilności i paliwach alternatywnych w 2018 i 2021 r. analizę kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej autobusów zeroemisyjnych.

Na przestrzeni ostatnich 4 lat (2017-2020) zakupiono 33 autobusy przeznaczone do eksploatacji w komunikacji miejskiej w Jeleniej Górze. W 2017 r. wprowadzono do ruchu 2 używane pojazdy klasy MAXI z normą emisji spalin EEV. W 2018 r. łącznie wprowadzono 20 fabrycznie nowych pojazdów spełniających normę spalin EURO 6 – w tym 3 hybrydowe klasy MAXI, 15 spalinowych klasy MAXI oraz 2 spalinowe klasy MEGA18. W kolejnych latach kontynuowano wymianę floty i w 2019 r. wprowadzono do eksploatacji 2 autobusy używane z normą spalin EURO 6 – po 1 klasy MAXI i MEGA15. W 2020 r. rozpoczęto eksploatację 9 używanych pojazdów klasy MAXI z normą spalin EURO 6.

5.3.3. Emisja hałasu

Program Ochrony Środowiska dla Miasta Jelenia Góra na lata 2017-2020 jest dokumentem, na podstawie którego zidentyfikowano źródła hałasu oraz wskazano obszary zagrożone jego ponadnormatywnym poziomem. Dodatkowo pod koniec 2017 r. stworzona została mapa akustyczna dla dróg głównych na terenie Jeleniej Góry, będąca ważnym elementem w ramach lokalizacji emisji, których szczegółowe plany eliminacji zostały uwzględnione w „Programie ochrony środowiska przed hałasem dla województwa dolnośląskiego dla dróg wojewódzkich i dróg głównych na terenie miasta Jelenia Góra, po których przejeżdża ponad 3 mln pojazdów rocznie oraz linii kolejowych, po których przejeżdża ponad 30 tys. pociągów rocznie” w części II odnoszącej się do dróg na terenie Miasta Jelenia Góra.

43 Komunikacja miejska w liczbach - dane za 12 miesięcy 2019 roku, Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej 2020.

Głównym generatorem hałasu w Mieście Jelenia Góra jest transport, a emisja związana z zakładami przemysłowymi ma głównie charakter lokalny. Na terenie gmin objętych niniejszym planem przebiegają dwie drogi krajowe – DK3 i DK30. Obie trasy w większości zostały przeniesione na obszary oddalone od zwartej zabudowy mieszkaniowej lub wykonano obniżenie ich znaczenia dla tranzytu (od czasu wykonania przytaczanej analizy otwarto obwodnicę os. Maciejowa – DW337, pozwalającą ominąć zabudowę ul. Wrocławskiej – DK3, w celu zmniejszenia oddziaływania ruchu tranzytowego). W ostatnich latach zrealizowano część planowanej Obwodnicy Południowej Jeleniej Góry w ramach budowy al. Solidarności – etap I oraz obwodnicy os. Maciejowa – etap II. Termin realizacji pozostałych fragmentów - tj. przebudowy ul. Wincentego Pola pomiędzy zrealizowanymi odcinkami oraz budowy nowego odcinka nie są doprecyzowane (m.in. w związku z postulowaną realizacją odcinka drogi ekspresowej S5 od węzła Bolków do obwodnicy os. Maciejowa oraz zmianą przebiegu obecnej DK3 z ewentualnym całkowitym ominięciem Jeleniej Góry). Pełna realizacja inwestycji pozwoli przenieść obecny ruch tranzytowy z obszaru Zabobrza, charakteryzującego się wysoką zabudową mieszkaniową na tereny niezagospodarowane lub z zabudową przemysłową.

Dopuszczalne poziomy hałasu określone są w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku z dnia 14 czerwca 2007 r. i prezentują się następująco:

Tab. 5.6 Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku

L.p.	Przeznaczenie terenu	Dopuszczalny poziom hałasu [dB]
		Drogi oraz linie kolejowe		Starty, lądowania i przeloty statków powietrznych
		LAeq D dzień T=16 h	LAeq N noc T=8 h	LAeq D dzień T=16 h	LAeq N noc T=8 h
1.	a) Strefa ochronna "A" uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem	50	45	55	45
2.	a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży * c) Tereny domów opieki d) Tereny szpitali w miastach	61	56	60	50
3.	a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno – wypoczynkowe * d) Tereny mieszkaniowo – usługowe	65	56	-	-
4.	Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców **.	68	60	-	-

* W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy.

* Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.

Źródło: opracowanie własne na podstawie aktu jednolitego Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112).

Tab. 5.7 Dane charakteryzujące klimat akustyczny Jeleniej Góry – drogi powyżej 3 mln pojazdów rocznie

Źródło hałasu	Obszar, na którym występuje przekroczenie [km2]	Zakres naruszeń dopuszczalnych wartości poziomu hałasu wyrażonego wskaźnikiem LDWN*	Liczba lokali mieszkalnych	Liczba mieszkańców	Liczba budynków infrastruktury publicznej
Drogowy	0,025	5-10dB	15	62	0
	0,191	Do 5 dB	431	990	14

*Wskaźnik LDWN obejmuje okres doby

Źródło: Program ochrony środowiska przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż dróg wojewódzkich i dróg

głównych na terenie Miasta Jelenia Góra oraz linii kolejowych na terenie województwa dolnośląskiego

Ochrona przed hałasem związana jest ze stawianiem ekranów akustycznych, tworzeniem pasów zieleni izolacyjnych oraz poprawą jakości dróg. W wielu przypadkach ze względów architektonicznych (zbyt bliskiej zabudowy wzdłuż ciągów komunikacyjnych), bezpieczeństwa (ograniczenie widoczności przy skrzyżowaniach, kręty przebieg części dróg wynikający z górzystego ukształtowania terenu) nie ma jednak możliwości zastosowania ekranów akustycznych. Jedyną dostępną metodą redukcji hałasu pozostaje wtedy wymiana okien na dźwiękoizolacyjne, które zapewnią warunki komfortu akustycznego wewnątrz pomieszczeń zamkniętych lub utworzenie pasów zieleni izolacyjnych i przebudowa nawierzchni dróg.

W związku z liczbą pociągów mniejszą niż wymagana prawnie 30 000 rocznie (na terenie województwa dolnośląskiego wymóg ten spełnia wyłącznie trasa Wrocław-Oława-…-Opole) nie została wykonana analiza emisji hałasu wywoływanego ruchem kolejowym.

5.4. Wnioski

Lokalna gospodarka rozwija się głównie w ramach usług związanych z turystyką (uzdrowisko Cieplice, Karkonoski Park Narodowy). Przemysł zaś skupia się przede wszystkim na terenie podstrefy Jelenia Góra Kamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Małej Przedsiębiorczości oraz okolicach dworca kolejowego Jelenia Góra (obie lokalizacje znajdują się w pobliżu linii kolejowej oraz dróg krajowych i wojewódzkich łączących z resztą Polski oraz sąsiadującymi z Jelenią Górą Czechami). Z jeleniogórskiej komunikacji miejskiej korzystają nie tylko mieszkańcy Jeleniej Góry i ościennych gmin, ale także osoby przyjezdne, w tym turyści. Usprawnianie funkcjonowania komunikacji zbiorowej przyczyni się do zmniejszenia negatywnego oddziaływania transportu na środowisko. Niniejszy cel może być realizowany m.in. poprzez:

◼ wprowadzenie specjalnych faz w sygnalizacji świetlnej dla komunikacji zbiorowej, umożliwiającej skrócenie czasu oczekiwania na przejazd przez skrzyżowanie (także z opcją skrócenia czasu postoju do 0, umożliwiającego przejazd bez zatrzymania),

◼ poprawienie stanu technicznego dróg oraz należyte utrzymywanie infrastruktury towarzyszącej,

◼ przeprowadzanie na bieżąco audytów BRD wraz z eliminowaniem miejsc newralgicznych dla układu komunikacyjnego,

◼ poprawianie stanu technicznego sieci transportowej:

🞏 regularna wymiana taboru (z uwzględnieniem spełniania dyrektyw unijnych dotyczących emisji zanieczyszczeń do atmosfery),

🞏 modernizacja, rozbudowa i budowa infrastruktury drogowej służącej transportowi

publicznemu,

🞏 modernizacja, rozbudowa i budowa infrastruktury przystankowej.

6. Ocena i prognozy społecznych potrzeb przewozowych w

transporcie publicznym

6.1. Ocena potrzeb przewozowych

Potrzeby przewozowe na terenie objętym niniejszym planem formują się w podobny sposób jak w miastach o porównywalnej wielkości. Wyjątkowymi cechami jeleniogórskiego systemu komunikacji miejskiej są m.in.:

◼ Jelenia Góra jest jednym z najdłuższych miast w Polsce – od północnej części miasta os. Maciejowej do Jagniątkowa jest około 30 km – przez to na znacznym obszarze przebiega jeden główny ciąg komunikacyjny mający priorytetowy status w kreowaniu potrzeb przewozowych mieszkańców (m.in. znacznie wyższa wartość wskaźnika odbywanej średniej długości podróży jednego pasażera w porównaniu do miast o porównywalnej liczbie mieszkańców ok. 100 tys.),44

◼ w Jeleniej Górze występują tereny typowo przemysłowe – zakłady pracy zlokalizowane są na

terenie całego miasta, w szczególności przy ul. Spółdzielczej, K. Miarki i W. Pola.

◼ transport publiczny obsługuje nie tylko mieszkańców Jeleniej Góry, ale także przyjezdnych turystów odwiedzających miasto bądź uzdrowisko Cieplice, jak również osoby wyruszające na wyprawy górskie w Karkonosze, Góry Izerskie czy Rudawy Janowickie,

◼ znaczące zróżnicowanie wielkości eksploatowanego taboru z tytułu dużej ilości linii komunikacyjnych podmiejskich.

Odpowiednia analiza potrzeb przewozowych stosowana na bieżąco w formie badań napełnień poszczególnych kursów linii komunikacyjnych, powinna dać odpowiedź na zastosowanie odpowiedniej wielkości taboru autobusowego na poszczególne linie komunikacyjne.

Wielkość potrzeb przewozowych jest powiązana z mobilnością mieszkańców wraz z ich preferencjami wyboru środków transportu. „Badania marketingowe wielkości popytu na usługi jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej”, przeprowadzone w kwietniu 2018 r. udokumentowały, iż komunikacja miejska MZK przewozi średnio 2,7 pasażerów na 1 wozokilometr w dzień roboczy.

Stale rosnąca liczba samochodów osobowych nie wpłynęła na zmniejszoną liczbę podróżnych w komunikacji miejskiej w ostatnich latach. W 2018 r. popyt w dzień roboczy kształtował się na poziomie 36 150 pasażerów, czyli o 1 149 osób więcej (3,3%) niż w 2014 r. przy jednoczesnym wzroście podaży mierzonej realizowanymi wozokilometrami (10,9%). W przypadku braku zachowania rosnącej tendencji podróżowania pasażerów komunikacją publiczną może wystąpić wzrost kongestii, jak również spowolnienie ruchu pojazdów w godzinach szczytu.

Pojazdy komunikacji miejskiej nie posiadając specjalnie wydzielonych pasów ruchu na najbardziej przeładowanych odcinkach dróg i pozostałej infrastruktury poprawiającej czas przejazdu w określonych godzinach szczytów komunikacyjnych wpłyną na wydłużenie podróży i przesiadki na inną, szybszą gałęź transportu. W rezultacie powyższa sytuacja może przyczynić się do spadku zaufania do transportu

44 „Badania marketingowe wielkości popytu na usługi jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej”, PTC Public Transport Consulting Marcin Gromadzki, 2018, s.24.

publicznego, spadek odczucia zapotrzebowania na usługi przewozowe komunikacji miejskiej jak również zwiększenie roli i wykorzystania pojazdów indywidualnych (efekt „błędnego koła”). Powyższa sytuacja jest powszechnym problemem transportu publicznego sporej liczby polskich miast, w których utrzymuje się malejąca tendencja liczby przewożonych pasażerów oraz wielkości przychodów z tytułu świadczenia usług przewozowych, za czym idzie konieczność zwiększania poziomu dopłat budżetowych do transportu zbiorowego.

Rozwijający się przemysł i handel na terenie Jeleniej Góry może mieć odbicie na zwiększenie popytu na komunikację miejską. Natomiast z roku na rok zmniejsza się liczebność głównej grupy klientów, którą stanowią osoby w wieku przedprodukcyjnym. Ponadto przewiduje się spadek populacji w wieku produktywnym wraz ze stale rosnącą liczbą osób w wieku poprodukcyjnym, spośród których znaczący odsetek stanowią uprawnieni do przejazdów bezpłatnych.

Rys. 6.1. Gęstość zaludnienia obszaru objętego planem transportowym

Zapotrzebowanie na przewóz osób w publicznym transporcie zbiorowym w obszarze funkcjonowania komunikacji miejskiej Jeleniej Góry i sąsiednich gmin z którymi zawarto Porozumienia Międzygminne wynika m.in. z:

◼ liczby mieszkańców – szczegółowe dane zestawiono w Tab. 3.2,

◼ gęstości zaludnienia (najwyższa w granicach Miasta Jelenia Góra) – wartości tego wskaźnika

zaprezentowano w postaci kartogramu na Rys. 6.1,

◼ generatorów ruchu, do których zaliczane są również obiekty o charakterze użyteczności publicznej – ich silna koncentracja cechuje miejscowości będące siedzibami gmin; generatory ruchu w Jeleniej Górze i sąsiednich gminach zostały przedstawione na mapie w rozdziale 6.2.

Głównymi czynnikami, kształtującymi potrzeby przewozowe mieszkańców terenu objętego planem, są funkcje pełnione przez Jelenią Górę. Na jej obszarze znajdują się liczne ośrodki edukacji, administracji, zakłady pracy oraz węzeł przesiadkowy, determinujące codzienne, obligatoryjne podróże.

Prognozuje się, iż skala oraz rodzaje potrzeb przewozowych mieszkańców obszaru objętego planem w przyszłości mogą ulec drobnym zmianom w złym kierunku, ze względu na prognozowane przez Główny Urząd Statystyczny na okres 2015 – 2035 dane odnoszące się do malejącego poziomu liczby ludności (szerzej w rozdziale 3.2). Niewielkie zmiany mogą wynikać z efektu suburbanizacji Jeleniej Góry i osiedlania się dotychczasowych mieszkańców na obszarze sąsiednich gmin. Będzie to zależało od czynników takich jak liczba miejsc pracy, jakość połączeń transportowych, ceny nieruchomości i wielu innych.

6.1.1. Wielkość popytu efektywnego w roku bazowym (2018)

Na podstawie opracowania pn. „Badania marketingowe wielkości popytu na usługi jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej” określono popyt, wyrażany liczbą pasażerów korzystających z komunikacji miejskiej organizowanej przez Miasto Jelenia Góra. W poniższych tabelach przedstawiono popyt dla jednego dnia, z podziałem na dzień roboczy, sobotę oraz niedzielę z podziałem na poszczególne gminy, objęte niniejszym planem.

Tab. 6.1 Popyt w segmencie linii MZK Jelenia Góra w przekroju poszczególnych obsługiwanych gmin w ramach Porozumień Międzygminnych

Jednostka administracyjna	Dzień roboczy	Sobota	Niedziela
Jelenia Góra	31 800	17 126	10 861
Janowice Wielkie	137	75	36
Jeżów Sudecki	1 064	466	292
Mysłakowice	1 071	386	318
Piechowice	1 304	588	429
Podgórzyn	774	353	230
Łącznie w gminach ościennych	4 350	1 868	1 305
Łącznie w całej sieci komunikacyjnej	36 150	18 994	12 166

Źródło: Opracowanie własne na podstawie opracowania „Badania marketingowe wielkości popytu na usługi

jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej”, PTC Public Transport Consulting Marcin Gromadzki, 2018.

Dobowa l iczba pasażerów w jeleniogórskiej

komunikacji miejskiej

37 1064

774

17126

75 466

353

10861

36 292

230

429

318

588

386

1304

1071

1

31800

D z i e ń r o b o c z y

S o b o t a

N i e d z i e l a

Jelenia Góra Janowice Wielkie Jeżów Sudecki Mysłakowice Piechowice Podgórzyn

Rys. 6.2 Zestawienie dobowej liczby pasażerów komunikacji miejskiej (dotyczy roku 2018)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie opracowania „Badania marketingowe wielkości popytu na usługi

jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej”, PTC Public Transport Consulting Marcin Gromadzki, 2018.

Tab. 6.2 Liczba pasażerów korzystających z poszczególynch linii MZK Jelenia Góra z rozbiciem na linie

komunikacyjne

Linia	Liczba pasażerów w poszczególne typy dni						Miesięczna liczba pasażerów	Udział w przewozach pasażerów [%]
	dzień roboczy		sobota		niedziela
	ogółem	na 1 wzkm	ogółem	na 1 wzkm	ogółem	na 1 wzkm
1	2 162	3,5	1 138	2,6	743	1,9	53 669	5,99
2	3 731	2,8	1 973	2,5	1 314	1,7	92 813	10,36
3	1 636	1,8	881	1,6	737	1,6	41 565	4,64
4	447	0,9	275	0,9	182	0,7	11 397	1,27
5	646	1,9	197	1	140	0,9	15 054	1,68
6	3 320	3,3	3 065	3,2	2 302	2,4	93 490	10,44
7	7 483	3,9	3 275	3,7	1 646	2,9	178 473	19,93
8	889	3	1 053	3,1	344	2,1	24 601	2,75
9	2 770	2,4	1 646	2,3	1 154	1,6	70 524	7,88
10	615	2	280	1,6	127	1	14 670	1,64
11	1 375	1,6	647	1,3	291	0,9	32 918	3,68
12	1 563	2,9	901	3,8	675	3,2	39 802	4,44
15	1 230	1,7	1 200	1,9	1 078	1,7	36 020	4,02
16	633	2,9	214	2,8	nie funkcjonuje		14 149	1,58
17	2 760	3,2	1 262	2,9	809	2,3	67 053	7,49
18	25	2	30	4,8	nie funkcjonuje		225	0,03
19	389	1,4	101	0,8	58	0,5	8 863	0,99
20	218	3,5	140	2,2	49	0,8	5 383	0,60
21	673	4,3	240	2,6	193	2,1	16 058	1,79

Linia	Liczba pasażerów w poszczególne typy dni						Miesięczna liczba pasażerów	Udział w przewozach pasażerów [%]
	dzień roboczy		sobota		niedziela
	ogółem	na 1 wzkm	ogółem	na 1 wzkm	ogółem	na 1 wzkm
22	525	2,6	228	2,2	142	1,4	12 647	1,41
23	490	2,6	4	0,9	3	0,7	10 321	1,15
26	2 068	4,1	nie funkcjonuje		nie funkcjonuje		43 428	4,85
29	38	0,8	nie funkcjonuje		nie funkcjonuje		798	0,09
33	349	1	97	0,9	87	0,9	8 152	0,91
N1	55	0,5	79	0,7	40	0,3	1 671	0,19
N2	60	0,6	68	0,7	52	0,5	1 792	0,20
Razem	36 150	2,7	18 994	2,4	12 166	1,8	895 536	100,00

Źródło: Opracowanie własne na podstawie opracowania„Badania marketingowe wielkości popytu na usługi

jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej”, PTC Public Transport Consulting Marcin Gromadzki, 2018.

Największą liczbą przewiezionych pasażerów charakteryzują się linie 1, 2, 6, 7, 9, 17 oraz 26, z których to oferty w dzień roboczy skorzystało aż 24 294 osób (tj. 67,2%). Tym samym średnia liczba pasażerów na 1 wozokilometr w całej sieci komunikacyjnej w dzień roboczy wyniosła 2,7, przy czym:

◼ wskaźnik ten powyżej wartości średniej cechował linie 1, 2, 6, 7, 8, 12, 16, 17, 20, 21 i 26,

◼ wskaźnik ten poniżej wartości średniej reprezentował linie 3, 4, 5, 9, 10, 11, 15, 18, 19, 22, 23, 29, 33, N1 i N2.

Najwyższe wartości wystąpiły na linii 21 (4,3 pasażera), 26 (4,1 pasażera) oraz 7 (3,9 pasażera), która jest linią o charakterze podstawowym I rzędu. Natomiast najniższe wartości zanotowano na liniach 4, 29 oraz 33 (poniżej 1,0 pasażera).

Rozkład popytu na komunikację miejską w przekroju doby [w %]

17,9

19

22,2

24,9

9,8 4,9 1,3

8,9

23,2

23,6

19,7

14,5

8,7 1,4

6,2

20,6

22,7

22,8

18,3

8,2 1,2

dzień roboczy

sobota

niedziela

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

5:00-8:00 8:00-11:00 11:00-14:00 14:00-17:00 17:00-20:00 20:00-23:00 23:00-5:00

Rys. 6.3 Udział pasażerów w komunikacji miejskiej w danym rodzaju dnia w trzygodzinnych

przedziałach czasowych (dotyczy roku 2018)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie opracowania „Badania marketingowe wielkości popytu na usługi jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej”, PTC Public Transport Consulting Marcin Gromadzki, 2018.

Tab. 6.3 Struktura pasażerów jeleniogórskiej komunikacji miejskiej w przekroju poszczególnych jednostek

administracyjnych (średniomiesięcznie).

Jednostka administracyjna	Bilety normalne	Bilety ulgowe	Przejazdy bezpłatne
			Uprawnieni	gapowicze
Miasto Jelenia Góra
- linie miejskie	27,2	40,2	22,7	9,9
Gmina Janowice Wielkie	23,1	51,4	12,5	12,9
Gmina Jeżów Sudecki	25,2	46,7	14,5	13,6
Gmina Mysłakowice	19,2	47,4	18,5	14,8
Gmina Piechowice	23,0	46,6	16,2	14,2
Gmina Podgórzyn	34,0	43,2	15,6	7,2

Źródło: Opracowanie własne na podstawie opracowania „Badania marketingowe wielkości popytu na usługi

jeleniogórskiej komunikacji miejskiej wraz z koncepcją zmian oferty przewozowej”, PTC Public Transport Consulting Marcin Gromadzki, 2018.

W 2018 r. jeleniogórska komunikacja miejska (utożsamiana tylko z przewozami realizowanymi przez MZK sp. z o.o. w Jeleniej Górze) przewiozła około 9,85 mln pasażerów.

6.1.2. Prognoza popytu potencjalnego opracowana na podstawie wielkości popytu w roku bazowym i czynników mających na nią wpływ

Prognozę popytu przygotowano w oparciu o historyczne dane o popycie, a także o wieloczynnikowy model uwzględniający przebieg zmian różnych czynników występujących w ciągu ostatnich lat a mających potencjalny wpływ na wielkość popytu w komunikacji miejskiej. Wybrano następujące czynniki: liczba mieszkańców oraz liczba sprzedanych biletów jednorazowych i okresowych.

Na wielkości prognozy popytu znaczący wpływ mają również m.in. zmiany w ofercie przewozowej, organizacja komunikacji miejskiej, jakość i standard oferowanych warunków przewozowych. Linia trendu oparta wyłącznie o dane historyczne popytu efektywnego wskazuje na spadek liczby pasażerów korzystających z komunikacji miejskiej. Jest to związane ze spadkiem liczby mieszkańców miasta. W prognozie założono brak istotnych zmian wielkości aktualnych generatorów ruchu w ciągu najbliższych lat.

W obu modelach największy wpływ na wyniki ma liczba mieszkańców Jeleniej Góry. Wszystkie prognozy demograficzne zakładają, że w ciągu każdego roku liczba mieszkańców będzie zmniejszała się na poziomie około 0,9 – 1,1% licząc w skali rok do roku.

Poniżej przedstawiono dwa, znacznie różniące się od siebie, warianty prognozy popytu potencjalnego do

2035 r. włącznie.

◼ I wariant – maksymalny – w którym założono, że w 2022 r. liczba pasażerów wróci do poziomu sprzed wybuchu epidemii COVID-19, z uwzględnieniem spadku liczby mieszkańców, który wystąpił na przestrzeni ostatnich 3 lat. Prognoza została zbudowana na podstawie założenia, że

trend spadku liczby mieszkańców Jeleniej Góry będzie postępował zgodnie z prognozami, ale będzie w mniejszym stopniu wpływał na spadek liczby pasażerów w jeleniogórskiej komunikacji miejskiej. Ten wariant również zakłada spadek liczby pasażerów, gdyż przyjęto, że znaczna poprawa stanu jakości usług świadczonych przez operatora komunikacji miejskiej nigdy całkowicie nie odwróci skutków ubytku liczby mieszkańców, lecz jedynie będzie je hamowała. W tym wariancie założono spadek liczby pasażerów w przeciągu najbliższych 14 lat o 16,0% (w stosunku do popytu bazowego z roku 2018).

◼ II wariant – minimalny – prognoza została zbudowana na podstawie założenia, że po ustaniu epidemii COVID-19, wielkość popytu na komunikację miejską będzie stopniowo rosnąć do 2031 r., ale nie przekroczy poziomu 80% względem 2018 r. (uwzględniając spadek liczby mieszkańców w ostatnich 3 latach). Spadek liczby mieszkańców Jeleniej Góry, mający największy bezpośredni wpływ na zmianę wielkości potoków pasażerskich w jeleniogórskiej komunikacji miejskiej, będzie zgodny z prognozami (czyli coroczny odpływ około 700 – 800 mieszkańców). Dodatkowo założono, że inwestycje w rozwój i poprawę jakości jeleniogórskiej komunikacji miejskiej będą miały znikomy wpływ na ograniczenie powyższego trendu. Ten wariant zakłada spadek liczby pasażerów w przeciągu najbliższych 14 lat o 33,5% (w stosunku do popytu bazowego z roku 2018).

Zakłada się, że popyt rzeczywisty będzie się kształtował pomiędzy wartościami brzegowymi obu wariantów. Intencją ich stworzenia było określenie funkcji popytu przybierających wartości maksymalne

Prognoza popytu potencjalnego na lata 2022-2035

10

9

8

7

6

5

4

3

2

1

-

2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035

Wariant I - maksymalny

Wariant II - minimalny

Miliony

– wariant II i minimalne – wariant I, poza które nie wykroczy funkcja popytu rzeczywistego.

Rys. 6.4 Prognoza popytu potencjalnego na najbliższe 10 lat – złożenie obu wariantów prognozy

Źródło: Opracowanie własne

6.2. Najważniejsze generatory ruchu

Na poniższym rysunku przedstawiono lokalizację najważniejszych obiektów, będących generatorami podróży w publicznym transporcie zbiorowym na terenie miast: Jelenia Góra, Piechowice oraz gmin: Mysłakowice, Podgórzyn, Jeżów Sudecki i Janowice Wielkie.

Rys. 6.5Lokalizacja najważniejszych generatorów ruchu na obszarze objętym niniejszym Planem

Źródło: opracowanie własne

7. Preferencje

transportu

dotyczące

wyboru

rodzaju

środków

7.1. Obecny podział zadań przewozowych

Na podstawie danych z badań marketingowych wielkości popytu oraz badań ankietowych stworzono model, który został zdefiniowany, jako stosunek liczby podróży niepieszych realizowanych poprzez dany rodzaj transportu, do liczby podróży niepieszych ogółem.

Tab. 7.1. Podział zadań przewozowych dla podróży niepieszych – stan na 2019 r.

Rodzaj i środek transportu	Udział w podróżach niepieszych wewnątrz Jeleniej Góry	Udział w podróżach niepieszych na obszarze objętym Planem
Kolej	0,1%	2,1%
Komunikacja autobusowa inna niż miejska	0,1%	2,3%
Komunikacja miejska	26,1%	20,5%
Komunikacja indywidualna (rower)	1,8%	2,0%
Komunikacja indywidualna (samochód)	71,9%	73,1%

Źródło: Opracowanie własne

Podział zadań przewozowych niepieszych wskazuje na 20,5% udziału komunikacji miejskiej we wszystkich

podróżach na obszarze Planu, w tym 26,1% w podróżach wewnątrz Jeleniej Góry.

%0	.2% 2.1% 0.2
%0.0% 2.6% 0.

Podział zadań przewozowych w 2019 r.

- wszystkie podróże niepiesze

na obszarze objętym Planem 2

wewnątrz Jeleniej Góry 0

2%

7.2%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Kolej

Komunikacja miejska

Komunikacja indywidualna (samochód)

Komunikacja autobusowa inna niż miejska

Komunikacja indywidualna (rower)

7.3%

%

Rys. 7.1. Podział zadań przewozowych dla podróży niepieszych

Źródło: Opracowanie własne

7.2. Preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu wynikające ze strategii zrównoważonego rozwoju transportu publicznego i uwzględniające infrastrukturę transportową

W marcu i kwietniu 2021 r. przeprowadzono 550 ankiet internetowych wśród mieszkańców Jeleniej Góry i ościennych gmin, dzięki którym poznano preferencje dotyczące wyboru rodzaju środka transportu, opinię mieszkańców o jakości obecnie funkcjonującego transportu zbiorowego, ocenę postulatów przewozowych oraz o oczekiwanych zmianach w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej.

Na poniższych wykresach przedstawiono uzyskane wyniki. W przypadku pytań wymagających oceny, zastosowano skalę ocen znaną wszystkim, tj. szkolną – gdzie najniższą oceną jest 1, a najwyższą – 5. Oceną objęto tylko komunikację miejską.

Rozkład miejscowości zamieszkania ankietowanych pokrywa się z rzeczywistą strukturą przestrzenną w podziale na Jelenią Górę (63% ankietowanych przy 61% mieszkańców obszaru objętego zakresem Planu) i ościenne gminy, które powierzyły Miastu Jelenia Góra organizację komunikacji miejskiej.

Miejscowość zamieszkania

4% 4%

6%

11%

63%

12%

Gmina Janowice Wielkie Gmina Podgórzyn

Gmina Miejska Piechowice Gmina Mysłakowice

Gmina Jeżów Sudecki

Miasto Jelenia Góra

Rys. 7.2. Miejscowość zamieszkania respondentów

Źródło: Opracowanie własne

Ankietowani ocenili funkcjonowanie komunikacji miejskiej przeciętnie. Średnia ocen wyniosła 3,45 co należy rozumieć jako ocenę dostateczną. Powyżej średniej oceny komunikacji miejskiej uzyskały wynik grupy mieszkańców Miasta Jeleniej Góry, Gminy Janowic Wielkich, ankietowani w wieku 30-39, 50-59, 60- 69, powyżej 70 lat, podróżujący komunikacją miejską 1-3 razy w tygodniu i 1-3 razy w miesiącu.

Najniżej oceniono częstotliwość kursowania ze średnią ocen na poziomie 2,83, co wynika z udziału w badaniach ankietowych mieszkańców wszystkich gmin objętych Porozumieniami Międzygminnymi (do których przewozy realizowane są z niskimi częstotliwościami kursowania). Niskie noty uzyskały oceny z dostępnością miejsc siedzących oraz czystością pojazdów.

Najwyższe oceny otrzymała łatwość zakupu biletów (3,93), co najprawdopodobniej jest efektem szerokich działań organizacyjnych i inwestycyjnych zrealizowanych w ostatnich latach, dzięki którym znacząco rozszerzono kanały dystrybucji.

Jak ocenia Pani / Pan komunikację MZK w następujących aspektach w skali od 1 do 5? (najniższa ocena - 1, najwyższa - 5)

0.04

0.04

0.04

0.03

0.03

0.03

0.04

0.04

0.03

0.03

0.02

0.02

0.01

0.01

0.00

0.03

0.03

0.03

Rys. 7.3 Ocena najważniejszych czynników komunikacji miejskiej według respondentów Źródło: Opracowanie własne

Jak ocenia Pani / Pan komunikację MZK w następujących aspektach w skali od 1 do 5? (najniższa ocena - 1, najwyższa - 5)

0.4 0.4

0.4

0.4

0.3

0.3

0.2

0.2

0.1

0.1

0.0

0.3

0.3

0.30.3

0.40.3

0.3

0.3

0.4

0.4

0.30.3

0.30.3

0.40.4

Miasto Jelenia Góra

Pozostałe Gminy

Rys. 7.4 Ocena najważniejszych czynników komunikacji miejskiej według respondentów z podziałem na mieszkańców Jeleniej Góry i pozostałych gmin

Źródło: Opracowanie własne

0.3	0.4	0.3	0.4	0.3	0.4	0.3	0.4
0.4	0.4	0.4	0.4	0.3	0.4	0.4	0.4
0.3	0.4	0.3	0.4	0.3	0.4	0.3	0.4

Jak ocenia Pani / Pan komunikację MZK w następujących aspektach w skali od 1 do 5? (najniższa ocena - 1, najwyższa - 5)

0.2

0.2

0.2

0.3

0.4

0.3

0.3

0.4

0.4

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

0.4

0.3

0.3

Miasto Jelenia Góra

Gmina Janowice Wielkie

Gmina Miejska Piechowice Gmina Mysłakowice

Gmina Jeżów Sudecki

Gmina Podgórzyn

0.4	0.3	0.4	0.3	0.3
0.4	0.3	0.4	0.3	0.4

Rys. 7.5 Ocena najważniejszych czynników komunikacji miejskiej MZK według respondentów z podziałem na mieszkańców Jeleniej Góry i każdej gminy

Jak ocenia Pani / Pan komunikację MZK w następujących aspektach w skali od 1 do 5? (najniższa ocena - 1, najwyższa - 5)

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.3

0.3

0.3

0.3

0.4

0.4

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.4

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

0.4

0.4

0.3

0.4

0.4

0.3

0.4

15 - 19 lat 20 - 29 lat 30 - 39 lat 40 - 49 lat 50 - 59 lat 60 - 69 lat powyżej 70 lat

Źródło: Opracowanie własne

0.3	0.4	0.4	0.4	0.4
0.3	0.4	0.4	0.4	0.4
0.3	0.4	0.3	0.3	0.4
0.3	0.4	0.3	0.3	0.4
0.3	0.3	0.3	0.3	0.4

Rys. 7.6 Ocena najważniejszych czynników komunikacji miejskiej według respondentów według wieku ankietowanych

Źródło: Opracowanie własne

0.2	0.3	0.2	0.3	0.4	0.3	0.3	0.3	0.4
0.3	0.3	0.4	0.3	0.4	0.3	0.4	0.3	0.3
0.2	0.3	0.3	0.3	0.3	0.3	0.4	0.3	0.3
0.3	0.4	0.4	0.4	0.4	0.3	0.4	0.3	0.4
0.3	0.4	0.3	0.3	0.4	0.4	0.4	0.4	0.4

Jak ocenia Pani / Pan komunikację MZK w następujących aspektach w skali od 1 do 5? (najniższa ocena - 1, najwyższa - 5)

1-3 razy w miesiącu

1-3 razy w tygodniu

brak

codziennie

nigdy

Rys. 7.7 Ocena najważniejszych czynników komunikacji miejskiej według respondentów według częstotliwości podróżowania komunikacją miejską

Źródło: Opracowanie własne

ŚREDNIA OCENA KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ

0.4

0.3

0.4

0.4

0.3 0.3 0.3

0.3

0.3 0.3

0.4

0.3

0.4 0.4

0.3

0.4

0.4

0.3

0.3

Rys. 7.8 Średnia ocena funkcjonowania jeleniogórskiej komunikacji miejskiej

Źródło: Opracowanie własne

Następnym istotnym aspektem będącym obszarem badania było określenie najważniejszych cech komunikacji miejskiej. Pierwsze wybory respondentów wykazują, że dla ponad 50% grupy badanych najważniejsza jest bezpośredniość połączeń bez konieczności przesiadania się na inne linie

Najważniejsze cechy komunikacji autobusowej MZK

- pierwszy wybór ankietowanych

52%

30%

10%

3%

4%

komunikacyjne (aż 52% wskazań jako najważniejszy postulat). Z badań ankietowych wynika również, że dla co trzeciego ankietowanego najważniejsza jest częstotliwość kursowania, zaś dla co dziesiątego dostępność przestrzenna komunikacji miejskiej.

60%
50%
40%
30%
20%
10%	0%	0%	0%	0%	0%
0%

Rys. 7.9 Zestawienie pierwszego wyboru ankietowanych w zakresie postulatów przewozowych

Źródło: Opracowanie własne

Odmiennie przedstawia się rozkład wszystkich otrzymanych odpowiedzi dotyczących postulatów przewozowych. Najczęściej wskazywano częstotliwość kursowania (21%), drugim wyborem respondentów był koszt podróży oraz bezpośredniość (ex aequo 18%).

Najważniejsze cechy komunikacji autobusowej MZK - wszystkie odpowiedzi

25%

20%

21%

18%

18%

15%

9%

11%

10%

9%

4%

5%

6%

5%

0%

1%

Rys. 7.10 Postulaty przewozowe w komunikacji miejskiej – wszystkie otrzymane odpowiedzi.

Źródło: Opracowanie własne

W ankiecie zapytano użytkowników komunikacji miejskiej, co wpływa na decyzję o wyborze usług MZK. Wyniki nie przyniosły żadnej niespodzianki, gdyż najwyżej punktowanie czynniki to:

◼ brak prawa jazdy (18%),

◼ warunki atmosferyczne (11%),

◼ dostępność miejsc siedzących (10%),

◼ wygoda – zamiast przemieszczania się pieszo można skorzystać z autobusu (10%).

Wśród postulatów, które zostały zgłoszone przez samych ankietowanych, warto wymienić następujące:

◼ konieczność podróżowania komunikacją miejską ze względu na popsuty samochód osobowy,

◼ trudności z parkowaniem samochodem osobowym,

◼ dojazd linii komunikacyjnych do punktów startów wycieczek turystycznych.

Dlaczego Pani / Pan podróżuje autobusami MZK?

25%

20%

20%

18%

15%

10%

11%

10%

8%

9%

9%

10%

5%

3%

3%

0%

Rys. 7.11 Oceny uzyskane przez poszczególne czynniki przy pytaniu „Dlaczego Pani / pan podróżuje autobusami MZK?”

Źródło: Opracowanie własne

Istotnym zagadnieniem poruszanym w ankiecie internetowej były kierunki poprawy funkcjonowania jeleniogórskiej komunikacji miejskiej. Każdy z respondentów mógł wybrać 3 najważniejsze odpowiedzi lub dodać własne. Z tej ostatniej opcji skorzystało około 6% ankietowanych.

Najczęściej zgłaszanymi postulatami były:

◼ zwiększenie częstotliwości kursowania (20,8% ankietowanych) – najwyższy wynik spośród wszystkich odpowiedzi nie jest zaskakujący, gdyż w ocenie statystycznego użytkownika komunikacji miejskiej oferta przewozowa zawsze może być lepsza, co obliguje do ciągłego doskonalenia rozkładów jazdy oraz bezwarunkowego stosowania taktów w rozkładach jazdy, jak i systemowej koordynacji i synchronizacji godzin odjazdów,

◼ nowe bezpośrednie połączenie (13,7% ankietowanych) – wykreowanie nowych bezpośrednich połączeń, uruchomienie nowych odcinków sieci komunikacyjnej na obszarach pozbawionych odpowiedniej obsługi komunikacyjnej, modyfikacja przebiegu tras może podnieść atrakcyjność oferty przewozowej systemu z niskimi częstotliwościami kursowania,

◼ wprowadzenie wspólnego biletu na autobusy MZK, busy i pociągi (12,4% ankietowanych) – popularność tego postulatu również nie powinna dziwić, gdyż zdecydowana większość pasażerów chciałaby podróżować na jednym bilecie. Natomiast obecnie pasażerowie podróżujący w relacjach międzygminnych są zmuszeni do zakupu kilku biletów w zupełnie różnych cenach, co znacząco podnosi koszty podróży i skłania do podróżowania samochodem osobowym.

co może zniechęcać grupę potencjalnych nowych pasażerów przez zbyt dużą ilością kolejnych biletów.

Wśród postulatów, które zostały zgłoszone przez samych ankietowanych, warto wymienić następujące:

◼ lepsza koordynacja i synchronizacja godzin odjazdów,

◼ zwiększenie pojemności autobusów,

◼ zwiększenie częstotliwości kursowania w soboty i niedziele.

Warto zauważyć, że tylko 0,7% ankietowanych nie zgłosiło żadnych postulatów – stwierdzając, że są

Jakie zmiany wpłynęłyby na poprawę funkcjonowania komunikacji

autobusowej?

25%

2.1%

20%

15%

1.2%

1.4%

1.0%

1.1%

10%

0.7%

0.8%

0.6%

5%

0.3% 0.3%

0.4%

0.0%

0.0%

0%

w pełni zadowoleni z usług jeleniogórskiej komunikacji miejskiej.

inne

zwiększenie pojemności autobusów

nic, jestem zadowolona (y)

bardziej czytelne rozkłady jazdy na przyst. i w WWW

zmniejszenie odległości do przystanku

zawsze wolne miejsce siedzące

skrócenie czasu podróży

więcej klimatyzowanych autobusów

wprowadzenie tablic elektronicz. na przyst.

mniejsze zatłoczenie w autobusach

wspólny bilet na autobusy MZK, busy i pociągi

nowe bezpośrednie połączenie

zwiększenie częstotliwości kursowania

Rys. 7.12 Czynniki, które według respondentów wpłynęłyby na poprawę funkcjonowania komunikacji

miejskiej

Źródło: Opracowanie własne

Jakie zmiany wpłynęłyby na poprawę funkcjonowania komunikacji

autobusowej?

30%

25%

25%

20%

17%

18%

15%

13%

12%

10%

13%

8%

12%

10%

6%

12%

9%

11%

9%  

5%

3%4%

4% 3% 3% 3%

1%0%

5%

1%

0%

0% 0%

Miasto Jelenia Góra

pozostałe gminy

Rys. 7.13 Czynniki, które według respondentów wpłynęłyby na poprawę funkcjonowania komunikacji miejskiej MZK z podziałem na mieszkańców Jeleniej Góry i pozostałych gmin

Źródło: Opracowanie własne

Respondenci zostali zapytani także o motywacje podróży w ostatnim dniu roboczym. Wśród najczęściej

wybieranych odpowiedzi ankietowani wybierali jako cel:

◼ zakupy (22%),

◼ praca (22%),

◼ sprawy osobiste (15%).

Rozkład odpowiedzi wynikał z ograniczeń w życiu codziennym w związku z epidemią COVID-19, w trakcie której przeprowadzono badania ankietowe.

W poniższej tabeli zestawiono rekomendowane rozwiązania, których realizacja wpisywać się będzie w oczekiwania artykułowane przez mieszkańców Jeleniej Góry i gmin ościennych.

Tab. 7.2. Postulaty respondentów związane z pożądanym standardem komunikacji miejskiej

Postulat	Proponowany sposób rozwiązania
Częstotliwość kursowania	◼ W przypadku linii podstawowych zaleca się stosowanie modułowych częstotliwości kursowania zgodnie z modelem synchronizacji ◼ Rozkłady linii tworzących wspólne odcinki powinny być ze sobą synchronizowane, dzięki czemu osiągana będzie właściwa rytmiczność podnosząca odczuwalną częstotliwość kursowania
Dostępność	◼ Uruchomienie nowych przystanków na istniejących trasach

Postulat	Proponowany sposób rozwiązania
	◼ Uruchomienie nowych odcinków sieci komunikacyjnej na obszarach pozbawionych odpowiedniej obsługi komunikacyjnej
Bezpośredniość połączeń	◼ Maksymalizacja połączeń bezpośrednich, m.in. poprzez przekształcenie obecnie funkcjonujących linii promienistych w linie średnicowe ◼ Zapewnienie bezpośredniego połączenia z każdego osiedla mieszkaniowego do centrum i osiedla Zabobrze, w których zlokalizowanych jest najwięcej głównych generatorów ruchu
Koszt podróży	◼ Utrzymanie przejrzystej i nieskomplikowanej taryfy przewozowej ◼ Minimalizowanie wartości wskaźników związanych z opłacalnością korzystania z komunikacji miejskiej: 𝒄𝒆𝒏𝒂 𝟐 𝒃𝒊𝒍𝒆𝒕ó𝒘 𝒋𝒆𝒅𝒏𝒐𝒓𝒂𝒛𝒐𝒘𝒚𝒄𝒉 𝟖,𝟎𝟎 🞏 = ≈ 𝟑, 𝟑 (dążenie do minimum) 𝒌𝒐𝒔𝒛𝒕 𝒈𝒐𝒅𝒛𝒊𝒏𝒚 𝒑𝒂𝒓𝒌𝒐𝒘𝒂𝒏𝒊𝒂 𝟐,𝟒𝟎
Niezawodność dojazdu, prędkość podróży	◼ Usprawnianie przejazdu autobusów komunikacji miejskiej z wykorzystaniem rozwiązań inżynieryjnych i z zakresu smart city wspomagających transport zbiorowy – np. wydzielone pasy ruchu, priorytet przejazdu
Punktualność	◼ Dostosowanie rozkładów jazdy do rzeczywistych warunków przewozowych – np. stosowanie zróżnicowanych zestawów międzyprzystankowych czasów przejazdów w zależności od pory i typu dnia

Źródło: opracowanie własne

W przypadku braku podjęcia działań w celu usprawnienia funkcjonowania komunikacji miejskiej m.in. na podstawie powyższych odpowiedzi ankietowanych, postawi jeleniogórską komunikację miejską na mniej atrakcyjnej pozycji. Jej znaczenie w przewozach będzie coraz bardziej spadać, a z tym również potoki pasażerskie będą maleć (mniej pasażerów to mniejsze przychody i gorsza rentowność całego systemu komunikacyjnego). Wówczas preferencje mieszkańców będą jeszcze bardziej korzystne dla transportu indywidualnego niż to ma miejsce obecnie.

7.3. Preferencje dotyczące wyboru rodzaju środków transportu wynikające z potrzeb osób niepełnosprawnych

Na terenie gmin obsługiwanych przez jeleniogórską komunikację miejską około 17,2% ogółu mieszkańców posiada orzeczenie o niepełnosprawności45. Jednym z celów aktywizacji i pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym oraz zawodowym jest zapewnienie im dostępu do transportu publicznego. Jest to wspólne zadanie wszystkich gmin. Mogą to realizować na dwóch płaszczyznach:

◼ przewozy ogólnodostępne – obsługa autobusami z niską podłogą na części długości pojazdu (LE) lub z niską podłogą na całej długości pojazdu bez progów poprzecznych wewnątrz (LF), obydwa rodzaje pojazdów ze sprawną zdolnością przyklęku oraz platformą ułatwiającą wprowadzenie wózka i miejscem przeznaczonym dla niego, posiadającymi sprawny system informacji wizualnej (ułatwia podróż osobom niedosłyszącym) i system informacji dźwiękowej (pozwala na korzystanie z transportu publicznego osobom ociemniałym, niedowidzącym i niewidomym). Im większa liczba autobusów tego typu obsługujących komunikację miejską, tym jego większa dostępność dla osób niepełnosprawnych,

45 Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 (xxx.xxxx.xxx.xx; dostęp: 04.05.2021r.)

◼ przewozy specjalne – zorganizowane i dostępne tylko dla osób niepełnosprawnych przewozy mające na celu zapewnienia im dowozu do miejsc nauki, rehabilitacji, itp.

Podstawowe preferencje osób niepełnosprawnych wobec komunikacji miejskiej dotyczą zwiększenia liczby pojazdów posiadających ułatwienia dla nich. Ostatecznym efektem działań organizatora i operatora wychodzących naprzeciw preferencjom tej grupy pasażerów powinno być osiągnięcie i następnie utrzymywanie 100% udziału pojazdów z niską podłogą w skali całego miejskiego taboru autobusowego. Warto zaznaczyć, że nie tylko osoby niepełnosprawne oczekują zwiększenia liczby pojazdów z niską podłogą z poprawnie działającą wizualno-dźwiękową informacją pasażerską. Mając to wszystko na uwadze, organizator publicznego transportu zbiorowego może realizować następujące zadania w ramach utrzymywania i polepszania dostępności osób niepełnosprawnych do transportu publicznego:

◼ organizacja przewozów specjalnych mikrobusami przystosowanymi do przewozu dzieci niepełnosprawnych (m.in. posiadających windę dla wózków niepełnosprawnych i miejsce na kilka wózków inwalidzkich) do wyznaczonych placówek oświatowych;

◼ organizacja komunikacji miejskiej, w taki sposób, aby stosowano zalecenia w zakresie dysponowania taborem niskopodłogowym (będące jednocześnie wiążącymi zapisami w umowie z operatorem komunikacji miejskiej); celem tych zaleceń powinno być operowanie w taki sposób niskopodłogowym (LF) lub niskowejściowym (LE) taborem autobusowym, aby kursował on przede wszystkim na tych liniach i kursach, które docierają w pobliże obiektów użyteczności publicznej będących celami podróży dla osób niepełnosprawnych i innych grup społecznych o ograniczonej sprawności ruchowej (osoby chore lub starsze);

◼ zwiększenie udziału pojazdów niskopodłogowych (wyposażonych w kompleksową wizualno- dźwiękową informacją pasażerską) w całości parku taborowego operatora jeleniogórskiej komunikacji miejskiej. Docelowo całość taboru autobusowego należącego do operatora powinna spełniać kryteria pełnej dostępności dla osób niepełnosprawnych.

8. Przewidywane finansowanie usług przewozowych

8.1. Formy finansowania usług przewozowych

Podstawowym aktem prawnym określającym formy i źródła finansowania usług (w ramach użyteczności publicznej) w obrębie regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym, realizowanym na terenie Rzeczpospolitej Polskiej jest ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (art. 1, ust. 2)46. Zgodnie z art. 12 tej ustawy organizator publicznego transportu zbiorowego powinien określić w Planie transportowym przewidywane finansowanie usług przewozowych.

Formami finansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej mogą być w szczególności:

◼ przychody ze sprzedaży biletów i wpływy z opłat dodatkowych (pobierane przez operatora lub

organizatora),

◼ rekompensaty z tytułu:

🞏 poniesionych przez operatora kosztów w związku ze świadczeniem usług w zakresie

publicznego transportu zbiorowego,

🞏 utraconych przez operatora przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym (z wyłączeniem komunikacji miejskiej),

🞏 utraconych przez operatora przychodów w związku ze stosowaniem komunalnych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym, o ile zostały ustanowione;

◼ udostępnianie operatorowi przez organizatora środków transportu na realizację przewozów

w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Przyjmuje się, iż w komunikacji miejskiej organizowanej przez Jelenią Górę, formami finansowania usług przewozowych mogą być przychody ze sprzedaży biletów i wpływy z opłat dodatkowych, rekompensata z tytułu poniesionych kosztów przez operatora w związku z wykonywaniem powierzonych usług przewozowych (pochodząca ze środków budżetowych właściwych gmin) oraz udostępnianie operatorowi środków transportu (np. nabytych z krajowym lub zewnętrznym dofinansowaniem).

8.2. Źródła finansowania usług przewozowych

Źródłami finansowania transportu publicznego mogą być w szczególności:

◼ środki z budżetów jednostek samorządu terytorialnego będących organizatorem transportu publicznego,

◼ środki z budżetu państwa, z przeznaczeniem m. in. na pokrywanie utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów oraz na finansowanie Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej (nie dotyczy komunikacji miejskiej),

46 Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2021 r., poz. 1371 z późn. zm.), art. 1 ust.

2

◼ wpływy ze sprzedaży biletów przejazdowych oraz wpływy z opłat dodatkowych pobieranych od

pasażerów zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe.

Koszty funkcjonowania przewozów w jeleniogórskiej komunikacji miejskiej w latach 2017 – 2019 oscylowały na poziomie ok. 28,1 mln zł – 35,0 mln zł. Wyróżnić można 2 główne źródła finansowania przewozów, do których zaliczają się:

◼ wpływy ze sprzedaży biletów i opłat dodatkowych – w latach 2017 – 2019 obniżyły się z ok. 9,7 mln zł do ok. 7,2 mln zł, na co wpływ miało przede wszystkim rozszerzenie uprawnień do przejazdów bezpłatnych i ulgowych,

◼ rekompensata na pokrycie straty w związku kosztami świadczenia usług publicznych – przekazywana operatorowi w latach 2017 – 2019 wzrosła o 33% z poziomu ok. 18,1 mln zł do ok. 24,0 mln zł.

Źródła finansowania KM w latach 2013 - 2020

zł30000000,0 zł25000000,0 zł20000000,0 zł15000000,0 zł10000000,0 zł5000000,0

zł-

4400000,0

4200000,0

4000000,0

3800000,0

3600000,0

3400000,0

2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

Liczba wzkm w sieci

Przychody z biletów

Rekompensata

[wzkm]

Od momentu sporządzenia pierwszego planu transportowego w 2013 r., widoczny jest trend rosnący wysokości przekazywanej rekompensaty, wynikający m.in. z malejących przychodów ze sprzedaży biletów oraz istotnego wzrostu wielkości pracy eksploatacyjnej, który nastąpił w latach 2016 i 2017.

Rys. 8.1. Źródła finansowania komunikacji miejskiej MZK w latach 2013 - 2020

Źródło: opracowanie własne

Tab. 8.1 Wydatki na transport i łączność w latach 2018-2021:

Wyszczególnienie	2018	2019	2020	2021 plan
Lokalny transport zbiorowy	20 526 875,06	22 104 401,84	29 514 494,61	29 228 924,00
W tym dofinansowanie z gmin objętych Porozumieniami Międzygminnymi	3 362 622,90	4 254 313,54	5 013 193,20	5 359 024
Drogi publiczne w miastach na prawach powiatu (w rozdziale nie ujmuje się wydatków na drogi gminne)	51 418 146,15	17 576 285,25	20 171 563,32	23 443 889,00
Drogi publiczne gminne	6 401 696,82	9 722 224,91	4 896 104,96	12 543 900,00
Drogi wewnętrzne	699 816,37	484 009,42	1 633 339,16	100 000,00
Pozostała działalność	1 778 402,20	12 548 770,20	26 411 103,74	10 933 615,00

Źródło: opracowanie własne na podstawie Uchwały Nr 285.XXVIII.2021 Rady Miejskiej Jeleniej Góry z dnia 20 stycznia 2021 r. Uchwała Budżetowa Miasta Jelenia Góra na rok 2021 oraz Sprawozdań budżetowych za lata 2018-2020.