Contract
Fortis Bank Polska SA z siedzibą w Warszawie przy ul. Suwak 3, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy, KRS pod numerem 6421, NIP: 000-000-00-00, kapitał zakładowy 1 206 175 300 zł, w całości wpłacony. BNP Paribas Fortis jest marką, pod którą Fortis Bank Polska SA, naleŜący do grupy kapitałowej BNP Paribas, oferuje swoje produkty i usługi
Sprawozdanie Zarządu z działalności Fortis Banku Polska SA w 2010 roku
Spis treści
1. PODSUMOWANIE DZIAŁALNOŚCI FORTIS BANK POLSKA SA W 2010 ROKU 3
1 1. Czynniki i zdarzenia, które miały największy wpływ na wyniki finansowe Banku osiągnięte w 2010
roku 3
1.2. Inne czynniki – współpraca z BNP Paribas SA Oddział w Polsce 4
1.3. Projekt optymalizacji działalności operacyjnej Fortis Banku Polska XX 0
1.4. Czynniki zewnętrzne mające wpływ na działalność i rozwój Banku w roku 2010 5
2. AKCJONARIAT I NOTOWANIA AKCJI NA GPW 8
2.1. Struktura akcjonariatu 8
2.2. Zmiany w strukturze akcjonariatu Fortis Banku Polska XX 0
2.3. Notowania akcji na GPW 8
3. OFERTA PRODUKTÓW I USŁUG ORAZ ROZWÓJ DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ W 2010 ROKU 10
3.1. Retail Banking 10
3.2. Enterprise and Transaction Banking 19
3.3. Pozostała działalność bankowa 22
3.4. Średnie oprocentowanie depozytów i kredytów 23
3.5. Usługi powiernicze 23
3.6. Działalność rozliczeniowa 24
4. SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ 25
5. ANALIZA WYNIKÓW FINANSOWYCH FORTIS BANK POLSKA SA W 2010 ROKU 30
5.1. Rachunek zysków i strat 30
5.2. Bilans 34
5.3. Zobowiązania warunkowe – zobowiązania pozabilansowe 39
5.4. Zarządzanie zasobami finansowymi 40
6. PERSPEKTYWY ROZWOJU DZIAŁALNOŚCI FORTIS BANK POLSKA XX 00
7. OPIS PODSTAWOWYCH RODZAJÓW RYZYKA I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM 45
7.1. Ryzyko kredytowe 46
7.2. Ryzyko kontrahenta 47
7.3. Ryzyko płynności i ryzyko rynkowe (stopy procentowej, walutowe) 47
7.4. Ryzyko operacyjne 48
7.5. Ryzyko braku zgodności 49
7.6. Polityka Bezpieczeństwa 50
7.7. Ryzyko biznesowe 51
7.8. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitraŜowego lub organem administracji publicznej 51
8. UMOWY ZNACZĄCE DLA DZIAŁALNOŚCI BANKU 52
8.1. Umowy zawarte z BNP Paribas XX 00
8.2. Umowa o współpracy z Fortis Lease Polska Sp. z o.o 53
8.3. Zamknięcie transakcji sekurytyzacyjnej Dominet Banku S.A 53
8.4. Aneks do Umowy o współpracy z Fortis Private Investments Polska XX 00
8.5. Znaczące umowy z podmiotami niepowiązanymi z grupą kapitałową Fortis Bank Polska XX 00
8.6. Umowy ubezpieczeniowe 55
8.7. Umowy z bankiem centralnym i organami nadzoru 56
8.8. Umowy z audytorem 56
9. POWIĄZANIA ORGANIZACYJNE I KAPITAŁOWE Z INNYMI PODMIOTAMI 57
9.1. Charakterystyka Akcjonariuszy posiadających powyŜej 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu 57
9.2. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Fortis Private Investments XX 00
9.3. Udziały mniejszościowe 59
10. CORPORATE GOVERNANCE 60
11. STRUKTURA ORGANIZACYJNA 61
11.1. Struktura organów Banku 61
11.2. Piony biznesowe i placówki operacyjne 62
12. DANE DOTYCZĄCE WŁADZ I PRACOWNIKÓW BANKU 63
12.1. Zmiany w składzie Rady Nadzorczej 63
12.2. Zmiany w składzie Zarządu 63
12.3. Zasady dotyczące powoływania i odwoływania członków Zarządu oraz ich uprawnienia 64
12.4. Informacja o akcjach Banku będących w posiadaniu członków Zarządu i Rady Nadzorczej 65
12.5. Pracownicy 65
13. OŚWIADCZENIA ZARZĄDU 67
1. PODSUMOWANIE DZIAŁALNOŚCI FORTIS BANK POLSKA SA W 2010 ROKU
1.1. Czynniki i zdarzenia, które miały największy wpływ na wyniki finansowe Banku osiągnięte w 2010 roku
Fortis Bank Polska SA (dalej: „Bank”), po połączeniu z Dominet Bankiem S.A., nie prezentuje sprawozdań finansowych retrospektywnie, to jest z uwzględnieniem w danych porównawczych odpowiednich pozycji Dominet Banku S.A.
Wynik Dominet Banku S.A. za okres sprawozdawczy od 1 stycznia 2009 roku do 31 lipca 2009 roku nie jest ujęty w wyniku połączonego Banku za rok 2009. Dane połączonego Banku prezentowane są od sierpnia 2009 roku. Brak retrospektywnej prezentacji danych połączonych banków ma wpływ na wysokość dokonanych porównań i wyliczonych wskaźników.
Suma bilansowa Banku na dzień 31 grudnia 2010 roku wyniosła 18 556 235 tys. PLN i była niŜsza od stanu na koniec grudnia 2009 roku o 1 755 614 tys. PLN, tj. o 9%.
Przychody netto Banku w 2010 roku wyniosły 845 940 tys. PLN, co oznacza wzrost o 49% w stosunku do 2009 roku.
Bank odnotował 39% wzrost wyniku z tytułu odsetek, oraz 7% wzrost wyniku z tytułu prowizji
w porównaniu do 2009 roku. W rezultacie poprawy wyniku na instrumentach pochodnych w 2010 roku Bank osiągnął takŜe dodatni wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu
w porównaniu do straty w roku ubiegłym. Jednocześnie odnotowano spadek o 67% w pozycji odpisy netto z tytułu utraty wartości.
Poprawa wyniku z tytułu odsetek wynikała przede wszystkim z niŜszego kosztu depozytów klientów oraz kredytów otrzymanych od Grupy BNP Paribas Fortis. Koszty odsetkowe spadły w 2010 roku do kwoty
314 018 tys. PLN w porównaniu do 490 171 tys. PLN w 2009 roku, tj. o 36%. Przychody odsetkowe w 2010 roku wyniosły natomiast 898 044 tys. PLN, co oznacza spadek w porównaniu do 911 091 tys. PLN w 2009 roku o 1%.
Wskaźnik zwrotu z kapitału (ROE) wzrósł do 3,12% (w porównaniu do -34,1% w 2009 roku). Zwrot na aktywach (ROA) wyniósł 0,23% (w porównaniu do -2,1% w 2009 roku). Zysk na 1 akcję wyniósł 1,77 PLN.
NaleŜności od klientów netto na koniec grudnia 2010 roku wynosiły 13 151 131 tys. PLN i były o 5% niŜsze w porównaniu do końca grudnia 2009 roku w rezultacie niŜszej akcji kredytowej, na którą wpłynęły zarówno obserwowany niŜszy popyt na kredyty inwestycyjne ze strony firm, jak i bardziej ostroŜna polityka kredytowa. Ich udział w strukturze aktywów ogółem kształtował się na poziomie 71%.
Spadki wartości wolumenu kredytów dotyczyły przede wszystkim klientów instytucjonalnych. Saldo kredytów komercyjnych spadło w porównaniu ze stanem na koniec 2009 roku o 856 398 tys. PLN, tj. o 11%. Rezultatem spadku wartości był ich niŜszy udział w naleŜnościach od klientów brutto ogółem (49% wobec 53% na koniec grudnia 2009 roku), nadal jednak stanowiły największą pozycję w strukturze naleŜności od klientów. Saldo kredytów obrotowych spadło o 18% w porównaniu z końcem grudnia 2009 roku, natomiast kredyty inwestycyjne (w tym kredyty na zakup/budowę nieruchomości na cele komercyjne) zmniejszyły się o 11%.
Wartość kredytów hipotecznych brutto na koniec grudnia 2010 roku wyniosła 5 051 494 tys. PLN i wzrosła o 11% w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 2009 roku.
Zobowiązania wobec klientów obniŜyły się do kwoty 8 211 775 tys. PLN na koniec grudnia 2010 roku w porównaniu do 9 244 093 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku. Decydujący wpływ na ten spadek miała przyjęta polityka nie konkurowania wysokim oprocentowaniem depozytów wobec dobrej sytuacji płynnościowej i braku wzrostu salda kredytowego, co skutkowało odpływem środków klientów, dla których cena stanowi podstawowe kryterium wyboru Banku. W strukturze zobowiązań wobec klientów nadal przewaŜają depozyty terminowe: 5 457 500 tys. PLN, co stanowi 67% salda wszystkich zobowiązań wobec klientów, mimo 24% spadku ich wartości w porównaniu do końca grudnia 2009 roku. Depozyty bieŜące osiągnęły na koniec grudnia 2010 roku poziom 2 579 374 tys. PLN co oznacza wzrost w porównaniu do grudnia 2009 roku o 35%. Zobowiązania wobec banków uległy zmniejszeniu o 63%.
Koszty osobowe Banku w 2010 roku wyniosły 231 229 tys. PLN i były wyŜsze o 3% od poniesionych w 2009 roku, gdy wyniosły 224 119 tys. PLN. Wzrost poziomu kosztów wynikał głównie ze wzrostu zatrudnienia związanego z integracją z Dominet Bankiem S.A. Koszty amortyzacji wzrosły o 30%, równieŜ w wyniku połączenia z Dominet Bankiem S.A.
Pozostałe koszty Banku wyniosły 287 674 tys. PLN i były wyŜsze o 26% od poniesionych w 2009 roku, gdy wynosiły 228 563 tys. PLN. Główne pozycje pozostałych kosztów to czynsze (63 846 tys. PLN), technologie i systemy IT (41 648 tys. PLN), marketing i reklama (26 792 tys. PLN) oraz usługi pocztowe i
telekomunikacyjne (25 851 tys. PLN). Wzrost pozostałych kosztów jest rezultatem połączenia z Dominet Bankiem S.A.
W 2010 roku koszty odpisów netto z tytułu utraty wartości wyniosły 192 663 tys. PLN, co stanowiło spadek o 383 631 tys. PLN w porównaniu do 2009 roku. Spadek odpisów netto z tytułu utraty wartości naleŜności wynika z działań restrukturyzacyjnych podjętych przez Bank oraz konsekwentnie realizowanej bardziej ostroŜnej polityki udzielania nowych kredytów. 88% odpisów netto z tytułu utraty wartości naleŜności kredytowych w 2010 roku dotyczyło klientów linii biznesowej Retail Banking.
Zysk Banku wypracowany w 2010 roku jest efektem zarówno poprawy wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu, jak równieŜ istotnie niŜszych niŜ w 2009 roku odpisów netto
z tytułu utraty wartości naleŜności kredytowych. W 2010 roku Xxxx odnotował zysk brutto w wysokości 58 545 tys. PLN w porównaniu do straty brutto w wysokości -519 928 tys. PLN poniesionej w 2009 roku. Zysk netto Banku wyniósł 42 656 tys. PLN w porównaniu do straty netto w wysokości -428 670 tys. PLN poniesionej w 2009 roku.
1.2. Inne czynniki – współpraca z BNP Paribas SA Oddział w Polsce
W dniu 30 marca 2010 roku została zawarta umowa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA a BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce. Celem umowy było nabycie przez Bank zorganizowanej części przedsiębiorstwa bankowego Oddziału po spełnieniu warunków określonych w umowie. W dniu 26 maja 2010 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zezwolenie na zawarcie tej transakcji.
W wykonaniu powyŜszej umowy, w dniu 1 lipca 2010 roku została zawarta umowa sprzedaŜy zorganizowanej części przedsiębiorstwa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA jako nabywcą a BNP Paribas SA
Oddziałem w Polsce jako zbywcą. Bank w dwóch etapach w lipcu 2010 oraz w październiku 2010 roku przejął od Oddziału zorganizowaną część przedsiębiorstwa bankowego prowadzonego przez Oddział, w tym
wybrane aktywa oraz określone zobowiązania wobec części klientów Oddziału – w sumie około 150 grup kapitałowych czyli łącznie około 350 klientów z linii biznesowej Przedsiębiorstwa i Bankowość Transakcyjna. Zorganizowana część przedsiębiorstwa obejmowała takie segmenty działalności bankowej jak: działalność kredytowa, wydawanie gwarancji bankowych oraz świadczenie innych typowych usług bankowych.
Zawarcie transakcji zmierzało do wprowadzenia przejrzystego podziału przedmiotu działalności w zakresie obsługi przedsiębiorstw pomiędzy Oddziałem a Bankiem w ramach integracji grupy BNP Paribas SA
w Polsce. W Banku skoncentrowane zostały usługi w zakresie bieŜącej obsługi przedsiębiorstw, w tym pełna obsługa kredytowa, usługi zarządzania gotówką (cash management), finansowanie handlu zagranicznego (trade finance) oraz wybrane terminowe operacje finansowe. Oddział skupia swoją działalność na obsłudze największych klientów korporacyjnych i instytucjonalnych grupy BNP Paribas oraz na oferowaniu zaawansowanych produktów bankowości inwestycyjnej.
Ostateczna cena nabycia w wysokości 334,9 mln PLN została ustalona w grudniu 2010 roku. Cena została ustalona w oparciu o wartość księgową netto nabywanych aktywów i przejmowanych zobowiązań według stanu na 30 czerwca 2010 roku. Na ten dzień wartość przejmowanych naleŜności z tytułu kredytów wynosiła 257 mln PLN, a zobowiązań z tytułu depozytów ponad 1 mln PLN. RóŜnicę w wysokości 78 mln PLN pomiędzy wartością księgową aktywów netto a ceną nabycia ujmuje się w funduszach własnych Banku.
W sprawozdaniu finansowym Bank przyjmuje prospektywną metodę prezentacji danych porównawczych dotyczących transferu.
1.3. Projekt optymalizacji działalności operacyjnej Fortis Banku Polska SA
W 2010 roku Bank prowadził działania zmierzające do zwiększenia efektywności i optymalizacji działania w kontekście zakończonej w 2009 roku integracji z Dominet Bankiem S.A. oraz nowych zadań
integracyjnych i korzyści związanych z integracją w ramach grupy BNP Paribas SA. Podejmowane działania miały słuŜyć poprawie wyników finansowych Banku i stanowiły część programu postępowania naprawczego.
W dniu 9 marca 2010 roku Bank otrzymał informację o zaakceptowaniu przez Komisję Nadzoru Finansowego (dalej KNF) „Programu postępowania naprawczego dla Fortis Banku Polska SA”. NajwaŜniejsze załoŜenia programu to ograniczenie i właściwa kontrola ryzyka w róŜnych obszarach działalności Banku oraz podniesienie efektywności działania. Realizacja programu zaplanowana jest do końca 2012 roku.
Kluczowy cel programu został osiągnięty, gdyŜ nastąpiło ograniczenie ryzyka dalszej działalności Banku. Pozytywne efekty realizacji programu widoczne są zwłaszcza w obszarze wzmocnienia zarządzania ryzykiem kredytowym. Znacznej poprawie uległa sytuacja kapitałowa i płynnościowa Banku. Dzięki temu Bank notuje pozytywne wyniki finansowe. JednakŜe ostroŜne podejście do ryzyka przekłada się równieŜ na niŜszy od planowanego poziom przychodów.
NajwaŜniejsze zrealizowane, bądź będące w trakcie realizacji, załoŜenia programu obejmują:
▪ poprawę zarządzania ryzykiem, w tym wzmocnienie zarządzania płynnością oraz przygotowanie się Banku do jej utrzymania w sytuacji kryzysowej;
▪ stabilny i zrównowaŜony rozwój działalności Banku jako banku uniwersalnego, w tym wypracowanie docelowej struktury działalności po połączeniu Fortis Banku Polska SA i Dominet Banku S.A. oraz przeprowadzenie efektywnej integracji w ramach grupy BNP Paribas w Polsce;
▪ zwiększanie efektywności działania poprzez realizację programu ograniczania kosztów oraz wzrost efektywności procesów sprzedaŜowych;
▪ wzmocnienie pozycji kapitałowej Banku;
▪ zapewnienie źródeł utrzymania płynności, zarówno w postaci wsparcia z grupy kapitałowej jak i zapewnienia finansowania z polskiego rynku międzybankowego oraz z Europejskiego Banku Inwestycyjnego;
▪ ograniczanie ryzyka w obszarze portfela kredytowego poprzez wzmocnienie i rozbudowanie analizy kredytowej, monitoringu i windykacji;
▪ zabezpieczenie ryzyka kredytowego i ryzyka kontrahenta wynikającego z operacji zakupu i sprzedaŜy instrumentów pochodnych ze swoimi klientami.
Zgodnie z nałoŜonym na Zarząd Banku obowiązkiem przedstawiania KNF kwartalnych sprawozdań
z realizacji Programu Postępowania Naprawczego, w 2010 roku Bank przekazywał kolejne sprawozdania. W dniu 20 stycznia 2011 roku (po dacie bilansu) Bank złoŜył do KNF „Kwartalne sprawozdanie z realizacji Programu Postępowania Naprawczego za czwarty kwartał 2010 roku”.
1.4. Czynniki zewnętrzne mające wpływ na działalność i rozwój Banku w roku 2010 Gospodarka w roku 2010
PKB – dynamika i komponenty
Od początku 2010 roku następowała stopniowa poprawa sytuacji gospodarczej. Dynamika PKB przyspieszyła z 3% w pierwszym kwartale do 4,2% w trzecim kwartale roku. W efekcie, w całym roku dynamika wzrostu gospodarczego wyniosła 3,8%. Głównymi motorami wzrostu była stabilna dynamika konsumpcji (wzrost o 3,2%) oraz proces odbudowy zapasów w gospodarce. Najsłabsze wyniki odnotowano w inwestycjach, choć równieŜ w przypadku tego wskaźnika moŜna było zaobserwować poprawę – dynamika roczna inwestycji wzrosła w trzecim kwartale o 0,4% RDR, co oznaczało znaczną poprawę w porównaniu do spadku o -12,8% RDR zanotowanego w pierwszym kwartale 2010 roku. Niemniej jednak w całym 2010 roku inwestycje odnotowały spadek o 2%.
W 2010 roku wśród głównych sektorów gospodarki najlepsze wyniki pokazał przemysł (+9,2% RDR) oraz budownictwo (+3,8% RDR). Najsłabsze wyniki osiągnął sektor usług rynkowych, gdzie dynamika wzrostu wartości dodanej brutto wyniosła 1,5% RDR.
Rynek pracy
W 2010 roku miała miejsce wyraźna poprawa sytuacji na rynku pracy. W całym roku zanotowano wzrost zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw o 0,8%, co wskazuje na stopniowe oŜywienie popytu na pracę po spadku zanotowanym rok wcześniej(-1,2%). Poprawa popytu na pracę nie przełoŜyła się jednak na większy wzrost presji płacowej. W 2010 roku wzrost nominalnych wynagrodzeń wyniósł 3,3% RDR i był tym samym wyraźnie niŜszy niŜ 4,4% i 10,1% osiągnięte odpowiednio rok i dwa lata wcześniej.
Kurs walutowy i inflacja
W pierwszej połowie 2010 roku inflacja znajdowała się w trendzie spadkowym. W lipcu główny wskaźnik inflacji wyniósł 2% RDR, czyli był znacznie niŜszy niŜ 3,5% zanotowane w styczniu 2010 r. Druga połowa roku przyniosła jednak wzrost presji inflacyjnej a główny wskaźnik inflacji wyniósł w grudniu 3,1% RDR, ponownie przekraczając poziom celu inflacyjnego wyznaczonego przez Radę Polityki PienięŜnej (2,5%). NajwaŜniejszymi czynnikami inflacyjnymi były ceny paliw, nośników energii i Ŝywności.
W 2010 roku rynek złotego wciąŜ charakteryzował się podwyŜszoną zmiennością wynikającą ze znacznego uzaleŜnienia krajowych rynków finansowych od globalnych tendencji rynkowych. Niemniej jednak w całym 2010 roku średnioroczny kurs złotego był mocniejszy niŜ rok wcześniej zarówno w relacji do dolara jak i do euro (o odpowiednio 3,2% i 7,7%).
USD/PLN
EUR/PLN
4,30
4,10
3,90
3,70
3,50
3,30
3,10
2,90
2,70
2,50
sty-10 lut-10 mar-10 kwi-10 maj-10 cze-10 lip-10 sie-10 wrz-10 paź-10 lis-10 gru-10
Handel zagraniczny i bilans płatniczy
W 2010 roku miało miejsce stopniowe narastanie deficytu na rachunku obrotów bieŜących. W omawianym okresie skumulowany, 12-miesięczny deficyt na rachunku obrotów bieŜących wyniósł -11,6 mld EUR i był tym samym znacznie wyŜszy niŜ w roku poprzednim (-6,8 mld EUR). Główną przyczyną narastania deficytu na rachunku obrotów bieŜących była rosnąca nierównowaga salda obrotów towarowych (która w 2010 roku wyniosła -6,4 mld EUR i była dwukrotnie większa niŜ w 2009 roku). Jednocześnie jednak utrzymywał się znaczny napływ kapitału zagranicznego (głównie po stronie inwestycji portfelowych), co sprawiło, Ŝe w 2010 roku bilans płatniczy pokazał nadwyŜkę w wysokości 11,5 mld EUR.
Na koniec 2010 roku rezerwy walutowe NBP wynosiły 69,9 mld EUR i były o 26,7% wyŜsze niŜ rok wcześniej.
Finanse publiczne
Po jedenastu miesiącach 2010 roku deficyt budŜetu państwa wyniósł 42,5 mld PLN, co stanowiło równowartość 81,4% planu załoŜonego w ustawie budŜetowej. W tym samym okresie dochody budŜetu stanowiły 91,1% a wydatki 89,5% planu załoŜonego w ustawie budŜetowej na 2010 rok.
Wyniki finansowe przedsiębiorstw
W 2010 roku wyniki finansowe sektora przedsiębiorstw uległy poprawie. W pierwszych trzech kwartałach 2010 roku wynik finansowy netto sektora przedsiębiorstw niefinansowych wyniósł 67,5 mld zł i był wyŜszy o 12,5% niŜ w analogicznym okresie roku poprzedniego. W tym samym okresie zysk netto osiągnęło 72,6% ogółu przedsiębiorstw, co było wynikiem zbliŜonym do roku poprzedniego (72,5%).
Sektor bankowy w roku 2010
Polityka pienięŜna NBP i stopy procentowe banków komercyjnych
W 2010 roku stopy procentowe banku centralnego pozostawały bez zmian. Stopa referencyjna w tym okresie pozostawała na rekordowo niskim poziomie 3,50%. W październiku 2010 roku, Rada Polityki PienięŜnej podjęła decyzję o podwyŜszeniu stopy rezerwy obowiązkowej o pół punktu procentowego (z 3% do 3,50%). Decyzja ta ma zastosowanie do rezerwy obowiązkowej podlegającej utrzymaniu od 31 grudnia 2010 roku.
Utrzymuje się znacząca nadwyŜka płynnościowa sektora bankowego. Na koniec 2010 roku saldo wyemitowanych bonów pienięŜnych NBP wynosiło 74,6 mld PLN i było tym samym wyŜsze o 82%
w porównaniu do stanu z grudnia 2009 roku. W 2010 roku średnioroczna dynamika depozytów gospodarstw domowych wyniosła 10,1% RDR i była dwukrotnie niŜsza niŜ rok wcześniej (20,1%). Poprawie uległa natomiast dynamika depozytów sektora przedsiębiorstw – w 2010 roku depozyty sektora przedsiębiorstw wzrosły o 11,7% RDR w porównaniu do 4,6% rok wcześniej. ZróŜnicowanie wyników miało miejsce równieŜ w przypadku kredytów. Kredyty dla gospodarstw domowych wzrastały średnio o 10,9% RDR, zaś wartość kredytów dla przedsiębiorstw zmniejszyła się o 4,2%.
Saldo bonów pieniężnych NBP (mld złotych)
100,00
90,00
80,00
70,00
60,00
50,00
40,00
30,00
20,00
10,00
0,00
sty-10 lut-10 mar-10 kwi-10 maj-10 cze-10 lip-10 sie-10 wrz-10 paź-10 lis-10 gru-10
Wyniki finansowe banków
Zgodnie z danymi KNF w 2010 roku wynik sektora bankowego był pozytywny i wynosił 11,7 mld PLN. Był to wynik znacznie lepszy niŜ w 2009 roku, kiedy to wynosił on 8,3 mld PLN (wzrost o 41%). Wynik działalności bankowej wyniósł w 2010 roku 53 mld PLN i był o 7% wyŜszy niŜ rok wcześniej. Wyraźną poprawę zanotował wynik z tytułu odsetek – wzrost o 16,9% RDR.
2. AKCJONARIAT I NOTOWANIA AKCJI NA GPW
Na 31 grudnia 2010 roku oraz na dzień przekazania raportu rocznego za 2010 rok, tj. na 18 marca 2011 roku, kapitał zakładowy Fortis Banku Polska SA wynosił 1 206 175 300 PLN i był podzielony na 24 123 506 akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 50 złotych kaŜda, co nie uległo zmianie w porównaniu do 31 grudnia 2009 roku.
Wszystkie akcje Fortis Banku Polska SA są akcjami na okaziciela i nie wynikają z nich ograniczenia
w zakresie przenoszenia własności oraz wykonywania prawa głosu. Wszystkie charakteryzuje teŜ ten sam zakres uprawnień. Ograniczenia mogą mieć jedynie miejsce na gruncie przepisów szczególnych, np. ustawy prawo bankowe lub ustawy o ofercie publicznej.
W 2010 roku oraz do dnia przekazania raportu, tj. na 18 marca 2011 roku Bank nie podjął jeszcze działań zmierzających do wprowadzenia akcji serii L i M do obrotu giełdowego. Wszystkie pozostałe akcje serii A do K są dopuszczone i wprowadzone do obrotu giełdowego.
2.1. Struktura akcjonariatu
Na 31 grudnia 2010 roku oraz na dzień przekazania raportu rocznego za 2010 rok, tj. na 18 marca 2011 roku struktura akcjonariatu z wyszczególnieniem akcjonariuszy posiadających co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu przedstawiała się następująco:
akcjonariusz | liczba akcji | % udział w kapitale zakładowym | liczba głosów na WZ | % udział w ogólnej liczbie głosów |
Fortis Bank SA/NV* | 18 848 593 | 78,13% | 18 848 593 | 78,13% |
Dominet SA** | 5 243 532 | 21,74% | 5 243 532 | 21,74% |
Pozostali | 31 381 | 0,13% | 31 381 | 0,13% |
Razem: | 24 123 506 | 100,00% | 24 123 506 | 100,00% |
* BNP Paribas SA jest podmiotem dominującym (74,93% akcji) w stosunku do Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli.
** Fortis Bank SA/NV jest podmiotem dominującym (100% akcji) w stosunku do Dominet SA.
BNP Paribas SA posiada za pośrednictwem Fortis Bank SA/NV 24 092 125 akcji, stanowiących 99,87% kapitału zakładowego Fortis Banku Polska SA, uprawniających do wykonywania 24 092 125 głosów, stanowiących 99,87% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu Fortis Banku Polska SA.
Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli posiada bezpośrednio 18 848 593 akcji Banku reprezentujących 78,13% udział w kapitale zakładowym i uprawniających do wykonywania 18 848 593 ogólnej liczby praw głosów na walnym zgromadzeniu. Dominet SA (spółka zaleŜna Fortis Banku SA/NV) posiada 5 243 532 akcje, czyli 21,74% kapitału zakładowego.
2.2. Zmiany w strukturze akcjonariatu Fortis Banku Polska SA
W roku 2010 nie nastąpiły Ŝadne zmiany w strukturze akcjonariatu lub w kapitale zakładowym Banku. Bankowi nie są znane inne umowy w wyniku, których mogłyby w przyszłości nastąpić zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy.
2.3. Notowania akcji na GPW
Akcje Banku notowane są na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie SA od 7 listopada 1994 roku. Od 2004 roku akcje Banku notowane są w systemie notowań ciągłych.
Od 1999 roku, tj. po objęciu przez Fortis Bank z siedzibą w Brukseli ponad 98% akcji Banku, płynność akcji kształtowała się na niskim poziomie. Na 31 grudnia 2010 roku, w wolnym obrocie, w posiadaniu pozostałych akcjonariuszy, znajdowało się 31 381 sztuk akcji, tj. 0,13% wszystkich akcji Banku. Od października 2008 roku Bank jest uczestnikiem Programu Wspierania Płynności wprowadzonego przez GPW SA w celu zwiększenia płynności obrotu akcjami notowanymi na giełdzie.
Na pierwszej styczniowej sesji w 2010 roku, kurs akcji Banku wynosił 164,50 PLN. Kurs akcji Banku spadł do poziomu 129,90 PLN na 31 grudnia 2010 roku, czyli o 21,03%.
NajwyŜszy kurs akcji Banku w roku 2010 zanotowano w dniu 16 marca 2010 roku, kiedy osiągnął poziom 175,90 PLN. NajniŜej walory Banku były wyceniane w dniu 28 grudnia 2010 roku, gdy kurs akcji wynosił 122,20 PLN. Średni kurs akcji Banku w roku 2010 wynosił 152,29 PLN w porównaniu do kursu średniego 196,60 PLN w roku 2009.
Średni wolumen obrotu akcjami Banku wyniósł jedynie ponad 7 akcji na sesję w roku 2010 i był niŜszy od średniego wolumenu obrotu akcjami w roku 2009 (ponad 32 akcje na sesję). Natomiast średnia wartość obrotu akcjami Banku na sesję wynosiła 1 077 PLN w roku 2010 i była niŜsza od średniej wartości obrotu akcjami w roku 2009 w wysokości 13 325 PLN na sesję.
Notowania akcji Banku w okresie 4.01.2010 do 31.12.2010 roku
Indeks giełdowy WIG wzrósł z poziomu 40 775,24 pkt w dniu 4 stycznia 2010 roku do 47 489,91 pkt na 31 grudnia 2010 roku (wzrost o 16,5%). NajniŜszy poziom indeks WIG osiągnął 11 lutego 2010 roku na poziomie 37 322,52 pkt. Był to jednak poziom o 75% wyŜszy niŜ minimum odnotowane w lutym ubiegłego roku. RównieŜ subindeks sektorowy WIG-banki odnotował wzrost w roku 2010 z poziomu 6 003,13 pkt na 4 stycznia 2010 roku do 6 921,28 pkt na 31 grudnia 2010 roku (wzrost o 15,3%).
Ze względu na znikomą płynność akcje Banku nie są klasyfikowane do Ŝadnego z indeksów. PoniŜej przedstawiono wskaźniki rynkowe dla akcji Banku w odniesieniu do danych jednostkowych.
wskaźnik | 31.12.2010 | 31.12.2009 | 31.12.2008 |
Zwrot na aktywach (ROA)* | 0,2 | -2,1 | 0,4 |
Zwrot z kapitału (ROE)* | 3,1 | -34,0 | 6,2 |
Zysk (strata) na jedną akcję | 1,77 | -21,86 | 4,66 |
Wartość księgowa na jedną akcję | 55,34 | 56,74 | 72,56 |
Wartość księgowa netto na jedną akcję wynosi 55,34. W celu dokonania tego wyliczenia do funduszy własnych Banku zostały zaliczone: kapitał zakładowy, kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny, pozostałe kapitały rezerwowe, niepodzielony zysk z lat ubiegłych i zysk (strata) netto roku obrotowego w ujęciu jednostkowym.
*PowyŜsze wskaźniki zostały wyliczone w ujęciu rocznym w następujący sposób:
Zwrot na aktywach (ROA) Zysk (strata) netto / średnia wartość aktywów na koniec czterech
kolejnych kwartałów
Zwrot z kapitału (ROE) Zysk (strata) netto / średnia wartość funduszy własnych na koniec
czterech kolejnych kwartałów
3. OFERTA PRODUKTÓW I USŁUG ORAZ ROZWÓJ DZIAŁALNOŚCI BANKOWEJ W 2010 ROKU
3.1. Retail Banking
Retail Banking, czyli obszar obsługi małych przedsiębiorstw, klientów indywidualnych oraz bankowości prywatnej, specjalizuje się w kompleksowej obsłudze klientów indywidualnych, w tym segmentu klientów zamoŜnych oraz przedsiębiorstw spełniających kryterium rocznego obrotu nieprzekraczającego 30 milionów złotych. W szczególności Bank kieruje swoją ofertę do następujących segmentów docelowych:
▪ Segment Klientów Indywidualnych Masowych (Mass Retail) – Klienci o miesięcznych dochodach netto niŜszych niŜ 7 500 PLN, gdzie dodatkowo został wydzielony subsegment Klientów Indywidualnych Masowych Aspirujących z dochodami powyŜej 2 500 PLN.
▪ Segment Klientów Indywidualnych (Mass Affluent) – Klienci o miesięcznych dochodach netto minimum 7 500 PLN i/lub lokujący za pośrednictwem Fortis Bank Polska SA aktywa w wysokości min. 100 tys. PLN, nie więcej niŜ 1 mln PLN.
▪ Segment Klientów ZamoŜnych (Affluent Banking) (High-Net-Worth Individuals, HNWI) – Klienci lokujący za pośrednictwem Fortis Bank Polska SA aktywa w wysokości minimum 1 mln PLN, w tym grupa Ultra-HNWI – klientów o aktywach powyŜej 5 mln PLN.
▪ Segment Mikroprzedsiębiorstw (MICRO) – podmioty gospodarcze o przychodach rocznych poniŜej 500 tys. PLN.
▪ Segment Małych i Średnich Przedsiębiorstw (SME) - podmioty gospodarcze o obrotach rocznych minimum 500 tys. PLN i nie większych niŜ 30 mln PLN.
W 2010 roku kontynuowano prace nad rozwojem Obszaru Personal Finance, który zajmuje się przygotowywaniem oferty produktowej i zarządzaniem kredytami konsumpcyjnymi dystrybuowanymi za pośrednictwem oddziałów banku oraz zewnętrznych kanałów dystrybucji.
I. Oferta produktów i usług dla klientów indywidualnych
Segment Klientów Indywidualnych Masowych (Mass Retail) i Segment Klientów Indywidualnych (Mass Affluent)
Oferta produktowa dla klientów indywidualnych w 2010 roku była rozwijana zgodnie z przyjętą strategią na ten rok. Bank konsekwentnie rozwijał ofertę we wszystkich obszarach tak, by pozwalała ona tworzyć bezpieczne relacje klienta z Bankiem oraz by była ona kompleksowa i dopasowana do potrzeb klientów, głównie w segmentach docelowych: Segmencie Klientów Indywidualnych Masowych (Mass Retail) oraz Segmencie Klientów Indywidualnych Mass Affluent.
Podstawą relacji z klientami były cztery podstawowe konta osobiste z pakietami wdroŜone do oferty z końcem 2009 roku:
▪ Konto z Pakietem S – dedykowane klientom do pierwszego kontaktu z Bankiem np.: małoletnim, rozpoczynającym aktywność zawodową i seniorom.
▪ Konto z Pakietem M – którego podstawą jest standardowy rachunek bankowy posiadający pełną funkcjonalność transakcyjną,
▪ Konto z Pakietem L- dla bardziej świadomych i wymagających klientów,
▪ Konto z Pakietem XL – dedykowane głównie klientom Mass Affluent.
Wszystkie pakiety umoŜliwiają sprawne i bezpieczne zarządzanie finansami w oparciu o rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy. Dodatkowo Pakiety M, L, XL oraz rachunki dla klientów Affluent Banking posiadają szeroki wachlarz usług assistance pomocnych w codziennym Ŝyciu klientów. W ramach pakietów Bank oferuje produkty oszczędnościowo–inwestycyjne, produkty kredytowe, karty płatnicze oraz bankowość internetową.
W ramach Pakietów dostępne są następujące produkty i usługi:
▪ kredyt w rachunku ROR i dopuszczalne saldo debetowe;
▪ konto oszczędnościowe z kapitalizacją odsetek w kaŜdy dzień roboczy;
▪ usługi rozliczeniowe: zlecenia stałe, polecenia zapłaty, przelewy krajowe i zagraniczne;
▪ karty debetowe: Visa i MasterCard;
▪ system bankowości internetowej Pl@net;
▪ centrum telefoniczne;
▪ ubezpieczenia assistance (za wyjątkiem Pakietu S). Ponadto do dyspozycji posiadaczy Pakietów są:
▪ rachunki walutowe: w EUR oraz w USD;
▪ rachunki inwestora giełdowego, które słuŜą do obsługi portfeli inwestycyjnych (usługa typu asset management). Bank prowadzi te rachunki dla klientów korzystających z usług TFI Fortis Private Investments SA;
▪ depozyty o zróŜnicowanych terminach umownych, zmiennej lub stałej stopie procentowej, standardowe i negocjowane w PLN, EUR i USD;
▪ lokata overnight (nadwyŜka środków automatycznie deponowana na lokacie nocnej);
▪ polisy ubezpieczeniowe „Czysty Zysk” oraz „Czysty Zysk Plus” o charakterze oszczędnościowym. Są one ubezpieczeniem, których celem jest zabezpieczenie finansowe: ubezpieczonego – w przypadku doŜycia do końca okresu ubezpieczenia lub uposaŜonego – na wypadek śmierci osoby ubezpieczonej.
Modyfikacjom podlegała oferta kont oszczędnościowych. Do oferty wprowadzono nowe rachunki standardowe „Bardzo” oraz rachunki promocyjne „Więcej" z gwarancją utrzymania oprocentowania promocyjnego na niezmienionym poziomie przez okres 12 miesięcy od otwarcia rachunku.
W 2010 roku posiadaczom kont osobistych Bank zaoferował ubezpieczenie medyczne AXA MED. Ubezpieczenie to zapewnia prywatną opiekę lekarską w ponad 1 200 placówkach medycznych na terenie kraju w czterech wariantach: indywidualnym podstawowym i rozszerzonym oraz rodzinnym podstawowym i rozszerzonym.
Ponadto w obszarze ubezpieczeń do oferty Banku wprowadzone zostały ubezpieczenia OC i Auto-Casco pojazdów mechanicznych.
Zmiany dotyczyły równieŜ oferty kredytów hipotecznych dla klientów indywidualnych. Wprowadzono dwa nowe produkty:
▪ Kredyt hipoteczny „Rodzina na Swoim” w ramach rządowego programu wprowadzonego ustawą z dnia 8 września 2006 roku o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania, wzbogacony ofertą ubezpieczenia nieruchomości na 96 miesięcy za 0 PLN;
▪ Dwuwalutowy Kredyt Mieszkaniowy, gdzie 50% kwoty kredytu udzielane jest w złotych polskich i 50% w euro, uzupełniony ofertą ubezpieczenia na Ŝycie.
Oferta produktów inwestycyjnych została wzbogacona o:
▪ „Fortis K2” - 3,5 letni fundusz luksemburski oparty o indeks WIG 20. Jego celem jest wygenerowanie zysku w oparciu o wzrost indeksu, przy jednoczesnej ochronie kapitału na koniec okresu inwestycyjnego,
▪ Dwie emisje produktu „Planet Profit”. Jest to 3 – letni produkt strukturyzowany w formie ubezpieczenia grupowego na Ŝycie i doŜycie AXA śycie TU S.A., opartego o indeks BNP Paribas Millenium Long Short Commodities 6% PLN ER, zaprojektowany tak, by w jego skład wchodziły surowce o najwyŜszym przewidywanym poziomie zwrotu (np. złoto, ropa naftowa, cukier) z gwarancją ochrony kapitału na koniec okresu inwestycyjnego.
Oferta Banku dostosowywana była w 2010 roku do zmieniającego się otoczenia rynkowego, tak by spełniała oczekiwania klientów z zachowaniem przejrzystości zasad współpracy z klientami. Zmiany mają prowadzić do budowania trwałych relacji z klientami, opartych na przejrzystej ofercie i przyjaznych procesach obsługi.
Bank w 2010 roku podejmował szereg działań lokalnych mających na celu budowanie relacji z klientami oraz podnoszenie świadomości marki BNP Paribas Fortis, pod którą prowadzona jest działalność Banku
w Polsce. Zorganizowano akcje promocyjne pod nazwą WydłuŜamy weekendy oraz Dzień sąsiada, w trakcie których klienci mogli nabyć produkty z oferty banku po atrakcyjnych cenach.
Segment Klientów ZamoŜnych (Affluent Banking)
W ramach Bankowości Prywatnej Fortis Bank Polska SA świadczy zintegrowane usługi i rozwiązania w zakresie zarządzania aktywami dla zamoŜnych klientów indywidualnych, jak równieŜ wszystkie produkty i usługi oferowane klientom indywidualnym Banku. Wśród nich moŜna wyróŜnić:
▪ produkty depozytowe i inwestycyjne;
▪ produkty kredytowe;
▪ produkty związane z bieŜącą obsługą;
▪ specjalne struktury prawno-podatkowe.
Klienci Bankowości Prywatnej mają równieŜ dostęp do usług i produktów oferowanych w ramach międzynarodowej sieci BNP Paribas.
1. Produkty depozytowe i inwestycyjne
Bank oferuje następujące produkty inwestycyjne i depozytowe:
▪ depozyty (złotowe i w walutach obcych, na róŜne okresy, lokaty overnight z negocjowanym oprocentowaniem);
▪ konta oszczędnościowe z kapitalizacją odsetek w kaŜdy dzień roboczy;
▪ depozyty strukturyzowane;
▪ szeroki wybór krajowych i zagranicznych zewnętrznych funduszy inwestycyjnych (207 funduszy);
▪ zagraniczne fundusze BNP Paribas L1;
▪ okresowe subskrypcje na zagraniczne fundusze inwestycyjne BNP Paribas L Fix, czyli fundusze terminowe, głównie z ochroną kapitału, których zyski powiązane są z rynkami akcji lub innych instrumentów.
▪ ofertę zarządzania aktywami TFI Fortis Private Investments SA obejmującą:
o portfele modelowe i strategie inwestycyjne dostosowane do indywidualnych potrzeb klienta w zakresie akceptowalnego ryzyka, oczekiwanej stopy zwrotu z inwestycji oraz horyzontu inwestycyjnego;
o portfele funduszy inwestycyjnych aktywnie zarządzane przez doradców inwestycyjnych, dostosowujących strukturę portfela poprzez selekcję najlepszych w ich ocenie funduszy.
W ramach portfeli funduszy podjęto współpracę między innymi z następującymi firmami inwestycyjnymi: Xxxxxxxx Xxxxxxxxx International Services S.A., HSBC Xxxxxxxx & Xxxxxxxxx AG, BlackRock Xxxxxx Xxxxx Investment Managers, AIG Towarzystwo Funudszy Inwestycyjnych S.A., ING Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA, Union Investment TFI SA;
o Indywidualne Konto Emerytalne,
o fundusz parasolowy Fortis FIO;
o lokatę Fortis FIO czyli połączenie 6-miesięcznej lokaty z wybranym subfunduszem Fortis FIO Akcji lub Stabilnego Wzrostu;
o IKE Fortis FIO.
▪ produkty strukturyzowane przygotowywane wewnątrz i na zewnątrz Banku, w tym konstruowane indywidualnie dla klientów.
Oprócz oferty produktów inwestycyjnych dostępne są równieŜ produkty ubezpieczeniowo-inwestycyjne (aktywnie zarządzane portfele wyselekcjonowanych funduszy inwestycyjnych sprzedawanych na polskim rynku, połączone z ubezpieczeniem).
2. Produkty kredytowe
Wśród produktów kredytowych Bank oferuje następujące kredyty:
▪ hipoteczne – kredyty długoterminowe na zakup mieszkania lub domu zarówno na rynku pierwotnym, jak i wtórnym, na budowę lub remont nieruchomości oraz na zakup działki;
▪ gotówkowe – krótko lub średnioterminowe kredyty na dowolny cel;
▪ linię kredytową w rachunku– maksymalny okres trwania linii to 1 rok z moŜliwością odnowienia;
▪ inne rodzaje kredytów dostosowane do indywidualnych potrzeb klienta.
3. Produkty związane z bieŜącą obsługą
Klienci Bankowości Prywatnej mają dostęp, między innymi, do:
▪ rachunków złotowych i w głównych walutach wymienialnych;
▪ transakcji wymiany walut na negocjowanych kursach;
▪ systemu bankowości internetowej Pl@net;
▪ ubezpieczenia assistance;
▪ ubezpieczenia medycznego AXA MED;
▪ centrum telefonicznego;
▪ kart płatniczych Visa i MasterCard;
▪ kart kredytowych (Visa, MasterCard), w szczególności kart Złotych i Platynowych– w ramach tych kart oferowane są usługi ubezpieczeniowe, assistance, concierge oraz Pakiet PodróŜnika;
▪ kart typu „charge” (American Express) – najlepsi klienci mogą ubiegać się o kartę tytanową Centurion. Posiadacze tej karty mogą korzystać z takich usług jak: concierge, ubezpieczenie, przywileje podczas pobytu w hotelach róŜnych sieci oraz wielu innych usług dodatkowych.
Personal Finance
Personal Finance zajmuje się przygotowywaniem oferty produktowej i zarządzaniem kredytami konsumpcyjnymi dystrybuowanymi w oddziałach Banku oraz za pośrednictwem zewnętrznych kanałów dystrybucji.
Głównymi produktami oferowanymi przez Personal Finance są:
▪ kredyty gotówkowe;
▪ kredyty samochodowe (zarówno na zakup samochodów nowych, jak i uŜywanych);
▪ karty kredytowe niepowiązane z rachunkiem bieŜącym.
SprzedaŜ produktów Personal Finance odbywa się przede wszystkim poprzez oddziały Banku. Pozostałe kanały dystrybucji to: internet, call center, instytucje ubezpieczeniowe, brokerzy finansowi. Personal Finance korzysta z zewnętrznych kanałów dystrybucji, takich jak: komisy samochodowe, dealerzy samochodowi oraz niezaleŜni partnerzy finansowi.
1. Kredyty gotówkowe
▪ kredyt Classic;
▪ kredyt Extra;
Kredyty są oferowane klientom segmentu Mass Retail (z moŜliwością skorzystania takŜe przez klientów Mass Affluent). Ponadto produkt Extra jest proponowany wybranym grupom klientów: VIP, Profesjonalista. SprzedaŜ powyŜszych produktów prowadzona jest w oddziałach Banku.
Wprowadzenie nowych produktów gotówkowych miało na celu zarówno nowe pozycjonowanie oferty na rynku, jak i udoskonalenie procesów, a takŜe wprowadzenie nowego systemu obsługującego sprzedaŜ produktów Rat@tu.
W ostatnim kwartale 2010 wprowadzono promocję kredytu gotówkowego pod hasłem Zrealizuj swój plan.
2. Kredyty samochodowe
W kwietniu 2010 roku wprowadzono do oferty kredyt na zakup pojazdu u autoryzowanego dealera samochodowego oraz nową aplikację kredytową Rat@tu. Produkt sprzedawany jest przez pracowników dealera samochodowego.
W maju 2010 roku wprowadzono nową ofertę Kredytu Elastycznego. Istotnie zmieniono warunki kredytowe:
▪ nieobowiązkowe ubezpieczenia na Ŝycie i od utraty pracy;
▪ niŜsze oprocentowanie;
▪ umowa kredytowa na zasadzie bikontraktu (karta kredytowa).
Produkt sprzedawany jest w oddziałach Banku oraz przez doradców sieci (doradcy mobilni) i brokerów finansowych.
W drugim półroczu 2010 roku wprowadzono kilka akcji motywujących sprzedawców oraz promocję kredytową 8,9% na samochody w wieku do 7 lat.
II. Oferta produktów i usług dla przedsiębiorstw
Segment Mikroprzedsiębiorstw (MICRO) i Segment Małych i Średnich Przedsiębiorstw (SME)
Udział mikrofirm oraz małych i średnich przedsiębiorstw w tworzeniu PKB Polski sięga około 50% i wykazuje tendencję rosnącą. Są to więc bardzo waŜne segmenty rynku przedsiębiorstw w Polsce. W odniesieniu do Banku segment SME ma charakter strategiczny, co oznacza, iŜ Bank szczególnie wnikliwie analizuje potrzeby klientów naleŜących do tego segmentu rynku. W konsekwencji oferta Banku kierowana do klientów SME jest sukcesywnie rozwijana i modyfikowana.
Retail Banking adresuje swoją ofertę do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw o rocznych obrotach poniŜej 30 milionów PLN. Wachlarz produktów Banku dla tego rodzaju podmiotów obejmuje:
1. rachunki i pakiety;
2. lokaty;
3. karty płatnicze;
4. produkty kredytowe;
5. bankowość internetową;
6. finansowanie handlu;
7. zarządzanie ryzykiem;
8. inne usługi finansowe (AIP, leasing, inkaso gotówki, umowa o finansowanie, skup/sprzedaŜ walut);
9. ofertę unijną.
1. Rachunki i pakiety
W drugiej połowie 2009 roku i na początku 2010 roku Bank zmodyfikował ofertę pakietową dla klientów Micro i SME, wprowadzając cztery pakiety noszące wspólną nazwę Biznes Profit: Biznes Profit Moja Firma, Biznes Profit Class, Biznes Profit Premium, Biznes Profit Organizacja. Ponadto oferta pakietowa została poszerzona o usługi assistance oraz konto lokacyjne dla firm.
Biznes Profit Moja Firma
Pakiet Biznes Profit Moja Firma przeznaczony jest dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz spółek cywilnych. W szczególności przeznaczony jest on dla podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą z obrotami rocznymi do 500 tys. PLN, które stosują uproszczoną księgowość.
W skład pakietu wchodzi rachunek bieŜący prowadzony w złotych, rachunek lokat terminowych oraz lokat typu overnight, rachunek lokacyjny, karta debetowa wraz z ubezpieczeniem, dostęp do systemu bankowości internetowej BiznesPl@net w wersji podstawowej, dostęp do Centrum Telefonicznego oraz pakiet usług assistance.
Biznes Profit Class
Pakiet Biznes Profit Class przeznaczony jest dla firm z obrotami rocznymi od 500 tys. do 3 mln PLN, prowadzących uproszczoną lub pełną księgowość, profesjonalistów, rolników prowadzących działalność gospodarczą.
W skład pakietu wchodzi rachunek bieŜący w złotych, rachunek lokacyjny , rachunek lokat terminowych oraz lokat typu overnight, karta debetowa wraz z ubezpieczeniem, dostęp do systemu bankowości internetowej BiznesPl@net w wersji podstawowej, dostęp do Centrum Telefonicznego oraz pakiet usług assistance w wariancie adekwatnym do potrzeb tego rodzaju firm.
Biznes Profit Premium
Pakiet Biznes Profit Premium przeznaczony jest dla firm z obrotami w skali roku od 3 mln do 30 mln PLN, prowadzących pełną księgowość, korzystających aktywnie z kanałów elektronicznych, realizujących transakcje walutowe.
W pakiecie klient otrzymuje rachunek bieŜący w złotych, rachunek lokacyjny , rachunek lokat terminowych oraz lokat typu overnight, kartę debetową wraz z ubezpieczeniem, dostęp do systemu bankowości internetowej BiznesPl@net w wersji rozszerzonej, dostęp do Centrum Telefonicznego, rachunek walutowy, limit FX, bogaty pakiet usług assistance (office assistance, car assistance, travel assistance) oraz doradztwo finansowe świadczone przez dedykowanego doradcę.
Biznes Profit Organizacja
Pakiet Biznes Profit Organizacja przeznaczony jest dla organizacji non-profit, fundacji, jednostek samorządów terytorialnych, wspólnot mieszkaniowych, uczelni, szkół.
W skład pakietu wchodzi rachunek bieŜący w złotych, rachunek lokacyjny , rachunek lokat terminowych oraz lokat typu overnight, karta debetowa wraz z ubezpieczeniem, dostęp do systemu bankowości internetowej BiznesPl@net w wersji podstawowej, dostęp do Centrum Telefonicznego oraz doradztwo finansowe świadczone przez dedykowanego doradcę.
W 2010 roku do wymienionych pakietów dołączono ubezpieczenie informacji prawnej obejmujące dwa warianty: usługi assistance informacji prawnej we wszystkich pakietach oraz dodatkowo ubezpieczenie ochrony prawnej. Przedmiotem ubezpieczenia jest zwrot kosztów pomocy prawnej związanej
z prowadzeniem przez klienta Banku działalności gospodarczej.
W 2010 roku wprowadzono takŜe konto lokacyjne, początkowo dla klientów korzystających z Pakietu Moja Firma (mikrofirm). Konto lokacyjne umoŜliwia efektywne zarządzanie nadwyŜkami finansowymi firmy.
MoŜna lokować na nim środki w PLN w dowolnej wysokości, dokonywać wpłat i wypłat w dowolnym momencie bez utraty naliczonych odsetek.
2. Lokaty
W ofercie Banku znajduje się szeroki wachlarz lokat pozwalający na efektywne gospodarowanie nadwyŜkami finansowymi. Bank oferuje róŜnorodne rodzaje lokat zarówno złotowych jak i walutowych o atrakcyjnym oprocentowaniu i terminach dopasowanych do potrzeb firmy.
Wśród lokat dla mikrofirm oraz dla małych i średnich firm, Bank oferuje:
▪ lokatę 21-dniową;
▪ e-Lokaty;
▪ lokaty w PLN zakładane przez Internet lub Centrum Telefoniczne;
▪ lokaty w PLN o zmiennej i stałej stopie procentowej;
▪ lokaty walutowe w USD i EUR o stałej i zmiennej stopie procentowej;
▪ lokatę overnight - automatyczne deponowanie nadwyŜek środków przy jednoczesnym stałym dostępie do nich;
▪ lokaty negocjowane o parametrach indywidualnie ustalanych z klientem.
3. Karty płatnicze
Karty dla mikrofirm oraz małych i średnich firm
Bank oferuje mikrofirmom oraz małym i średnim przedsiębiorstwom karty debetowe (VISA Business, MasterCard Business) oraz karty obciąŜeniowe (VISA Business, VISA Business Gold).
UŜytkownicy karty debetowej mogą za jej pomocą dokonywać płatności za towary i usługi w punktach handlowo-usługowych oraz pobierać gotówkę w placówkach banków i bankomatach w kraju i za granicą.
Karty obciąŜeniowe umoŜliwiają płatności za towary i usługi w punktach handlowo-usługowych w Polsce i poza jej granicami, płatności na odległość przez Internet i telefon.
4. Produkty kredytowe
Produkty kredytowe oferowane przez Fortis Bank Polska SA umoŜliwiają klientom wybór najlepszego sposobu finansowania dostosowanego zarówno do potrzeb bieŜącej działalności operacyjnej, jak równieŜ działalności inwestycyjnej.
4.1. Finansowanie bieŜącej działalności:
W ramach finansowania bieŜącej działalności Fortis Bank Polska SA oferuje:
▪ limit debetowy;
▪ kredyt w rachunku bieŜącym;
▪ kredyt odnawialny (obrotowy);
▪ kredyt nieodnawialny (obrotowy);
▪ wielocelową linię kredytową;
▪ linię płacową – kredyt na wynagrodzenia (wdroŜony od 1 czerwca 2010 roku);
▪ kredyt dla dealerów samochodowych zgłaszających zwiększone zapotrzebowanie na kapitał obrotowy – Stock Financing.
4.2. Finansowanie inwestycji:
Istotnym elementem oferty Fortis Bank Polska SA dla małych przedsiębiorstw są produkty kredytowe słuŜące finansowaniu inwestycji, umoŜliwiające firmom dynamiczny rozwój poprzez zakup oraz modernizację środków produkcji czy teŜ nieruchomości. Firmom poszukującym finansowania inwestycji Bank oferuje:
▪ kredyt inwestycyjny;
▪ kredyt inwestycyjny EBI (Europejskiego Banku Inwestycyjnego) – produkt ten charakteryzuje się z załoŜenia niŜszym oprocentowaniem oraz relatywnie dłuŜszym okresem finansowania (do 10 lat) w porównaniu do standardowej oferty. NiŜsze oprocentowanie dla klienta jest wynikiem zastosowania tzw. premii EBI stanowiącej upust procentowy zagwarantowany w umowie między Bankiem a EBI;
▪ kredyt pod dotację z Unii Europejskiej;
▪ kredyt hipoteczny - kredyt inwestycyjny przeznaczony na zakup lub budowę nieruchomości na cele komercyjne;
▪ poŜyczkę hipoteczną - przeznaczoną na finansowanie dowolnych celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;
▪ leasing;
▪ kredyt samochodowy dla firm.
W styczniu 2010 roku Bank wprowadził kredyt inwestycyjny oparty o linię kredytową z Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
W ramach współpracy z Fortis Lease Polska Sp. z o.o. Bank oferuje usługę leasingu: leasing finansowy, leasing operacyjny, w tym leasing zwrotny. Leasingiem mogą zostać objęte środki transportu, maszyny i urządzenia, jak równieŜ nieruchomości.
5. Bankowość internetowa
Bank oferuje funkcjonalny i bezpieczny system bankowości internetowej - BiznesPl@net. Funkcjonalność systemu jest dostosowana do potrzeb klienta firmowego. UmoŜliwia między innymi róŜnicowanie praw uŜytkowników pracujących w systemie i integrację z systemem finansowo-księgowym firmy (import/eksport plików).
BiznesPl@net to system:
▪ umoŜliwiający efektywne zarządzanie wszystkimi produktami bankowymi: rachunkami, kartami, kredytami, lokatami, akredytywami, transakcjami zabezpieczającymi ryzyko walutowe i stóp procentowych;
▪ cechujący się duŜą przejrzystością prezentacji danych i intuicyjnością uŜytkowania, dzięki czemu korzystanie z niego nie stwarza problemów nawet tym osobom, które wcześniej nie korzystały
z bankowości internetowej;
▪ bezpieczny - dzięki zastosowaniu wielu uzupełniających się mechanizmów bezpieczeństwa;
▪ zapewniający zintegrowany dostęp do wszystkich rachunków i produktów bankowych;
▪ gwarantujący dostęp do zawsze aktualnych danych i usług bankowych.
6. Finansowanie handlu
Nieodłączną częścią działalności przedsiębiorstw są zakupy surowców, materiałów i towarów, a następnie sprzedaŜ produktów lub usług w kraju bądź na rynkach zagranicznych. Kluczową rolę w tym procesie odgrywa zapewnienie odpowiednich źródeł finansowania, jak równieŜ potrzeba rozliczenia transakcji zakupu i sprzedaŜy w bezpieczny sposób.
6.1. Ograniczanie ryzyka transakcji handlowych
Bank oferuje pełen zakres instrumentów minimalizujących ryzyko współpracy handlowej z dostawcami i odbiorcami, w tym:
▪ inkaso dokumentowe;
▪ akredytywy importowe;
▪ obsługę akredytyw eksportowych;
▪ gwarancje.
Są to tradycyjne produkty bankowe, jednak przewaga oferty Banku nad ofertą rynkową polega na szybkości działania, sprawnej obsłudze operacyjnej, indywidualnym doradztwie i pomocy w wyborze właściwego rozwiązania - zarówno z punktu widzenia kosztów, jak i minimalizacji ryzyka transakcji handlowych.
6.2. Finansowanie handlu – mikrofirmy
Mikrofirmy potrzebujące wsparcia w zakresie finansowania handlu mogą skorzystać z następujących produktów:
▪ inkaso dokumentowe - warunkowa forma płatności, polegająca na pobraniu przez Bank od kupującego na rzecz sprzedającego określonej naleŜności, w zamian za wydanie powierzonych przez sprzedającego dokumentów, zgodnie z ustalonymi warunkami;
▪ gwarancje bankowe - pozwalające zabezpieczyć firmę przed sytuacjami, w których partnerzy transakcji nie dotrzymują zobowiązań wynikających z kontraktu.
6.3. Finansowanie handlu – małe i średnie przedsiębiorstwa
Produkty z zakresu finansowania handlu, z jakich mogą skorzystać małe i średnie firmy to:
▪ inkaso dokumentowe;
▪ akredytywa dokumentowa - uwarunkowane, pisemne zobowiązanie Banku, do przekazania sprzedającemu określonej naleŜności, w zamian za prezentację dokumentów, przy czym rodzaj dokumentów oraz termin ich prezentacji są dokładnie określone w akredytywie;
▪ gwarancje bankowe;
▪ zagraniczne gwarancje bankowe – najskuteczniejsza forma zabezpieczenia płatności wynikających ze zobowiązań w kontraktach międzynarodowych;
▪ prefinansowanie eksportu - rozwiązanie słuŜące przede wszystkim finansowaniu kontraktów eksportowych w fazie ich realizacji, czyli przed wyprodukowaniem lub wysłaniem przedmiotu kontraktu za granicę.
7. Zarządzanie ryzykiem finansowym
Oferta Fortis Bank Polska SA to idealne rozwiązanie dla firm poszukujących moŜliwości ograniczenia ryzyk finansowych w prowadzonej działalności. W swojej ofercie Bank posiada produkty umoŜliwiające zarządzanie zarówno ryzykiem walutowym eksporterom/importerom, jak równieŜ ryzykiem stopy procentowej.
7.1. Zarządzanie ryzykiem walutowym – eksporterzy / importerzy
▪ transakcja spot / outright
Transakcja spot jest umową pomiędzy Bankiem a klientem, w której strony transakcji zobowiązują się do kupna bądź sprzedaŜy waluty w drugim dniu roboczym po dniu zawarcia transakcji.
▪ transakcja terminowa forward
Transakcja terminowa forward jest umową pomiędzy Bankiem a klientem, w której strony transakcji zobowiązują się do kupna bądź sprzedaŜy określonej waluty w przyszłości po uprzednio ustalonym kursie.
▪ swap walutowy
Transakcja typu swap składa się z dwóch operacji, z których pierwsza zazwyczaj jest transakcją typu spot, natomiast druga jest transakcją terminową typu forward.
7.2. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej
Interest Rate Swap (IRS) – swap odsetkowy. IRS to umowa pomiędzy Bankiem a klientem na zamianę w przyszłości stopy procentowej kredytu lub inwestycji ze stopy zmiennej na stałą (bądź odwrotnie).
8. Inne usługi finansowe
Inne usługi skierowane przez Bank do segmentu mikro lub małych i średnich firm to:
▪ inkaso gotówki - usługa polegająca na wpłacaniu opisanej gotówki do Banku bez jej przeliczania w chwili wpłaty;
▪ automatyczna identyfikacja płatności (AIP) - produkt dla firm, które otrzymują duŜo transakcji uznaniowych oraz chcą zautomatyzować procesy księgowe i zredukować koszty jednostkowe związane z obsługą płatności masowych;
▪ umowa o finansowanie;
▪ skup / sprzedaŜ walut;
▪ system poręczeń i gwarancji kredytowych dla firm (tryb indywidualny) we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego – systemem mogą być objęte: kredyt w rachunku bieŜącym, kredyt odnawialny (obrotowy), kredyt nieodnawialny (obrotowy), kredyt inwestycyjny, kredyt pod dotacje, kredyt hipoteczny.
3.2. Enterprise and Transaction Banking
Obszar obsługi przedsiębiorstw i bankowości transakcyjnej (Enterprise and Transaction Banking, ETB) specjalizuje się w kompleksowej obsłudze średnich i duŜych przedsiębiorstw poprzez sieć Centrów Obsługi Średnich i DuŜych Przedsiębiorstw (ang. business centers). Adresuje swoją ofertę do przedsiębiorstw
o rocznych obrotach powyŜej 30 mln PLN. Koncentruje takŜe swoje działania na przedsiębiorstwach wchodzących w skład międzynarodowych grup kapitałowych niezaleŜnie od wysokości obrotu. Dzięki współpracy w ramach międzynarodowej grupy BNP Paribas oferuje dostęp do bogatej oferty produktów i usług.
Bank oferuje szerokie spektrum rozwiązań finansowych dla tego segmentu rynku. Stanowią je:
▪ finansowanie kapitału obrotowego;
▪ finansowanie inwestycji;
▪ zarządzanie ryzykiem kursowym i stopy procentowej;
▪ zarządzanie płynnością;
▪ finansowanie handlu;
▪ fundusze Unii Europejskiej.
1. Finansowanie kapitału obrotowego
Działalność Banku charakteryzuje gotowość świadczenia usług dostosowanych do indywidualnych potrzeb klienta w oparciu o dogłębną analizę jego oczekiwań przy wykorzystaniu międzynarodowej sieci partnerów. MoŜliwe formy finansowania to: wielocelowa linia kredytowa, kredyt w rachunku bieŜącym, kredyt odnawialny, linia gwarancji lub akredytyw.
2. Finansowanie inwestycji
Firmom poszukującym finansowania inwestycji Bank oferuje:
▪ kredyty inwestycyjne;
▪ leasing, w tym leasing nieruchomości oraz szerokiej gamy środków trwałych, w tym środków transportu, sprzętu budowlanego, maszyn poligraficznych oraz innych urządzeń;
▪ gwarancje dobrego wykonania;
▪ gwarancje zwrotu zaliczki;
▪ gwarancje przetargowe.
3. Zarządzanie ryzykiem kursowym i stopy procentowej
Rozwiązania w zakresie zarządzania ryzykiem kursowym i stopy procentowej oferuje średnim i duŜym przedsiębiorstwom Pion Gospodarki PienięŜnej i Fixed Income.
Średnie i duŜe przedsiębiorstwa mają bezpośredni, telefoniczny dostęp do dealerów Zespołu Walutowego w celu zawarcia transakcji, uzyskania informacji na temat sytuacji na rynku walutowym lub wstępnej wyceny strategii zabezpieczającej.
W ramach zarządzania ryzykiem walutowym Bank oferuje:
▪ transakcje terminowe forward;
▪ swap walutowy;
▪ opcje walutowe.
Oprócz oferty w ramach zarządzania ryzykiem walutowym Bank oferuje takŜe zarządzanie ryzykiem stopy procentowej, w tym:
▪ kontrakty FRA - transakcje terminowe na stopę procentową;
▪ kontrakty IRS – transakcje zamiany oprocentowania pasywów lub aktywów ze zmiennego na stałe lub odwrotnie;
▪ kontrakty CAP / FLOOR - opcje na stopę procentową;
▪ kontrakty CCS – transakcje zamiany waluty aktywów lub pasywów wraz ze zamianą oprocentowania zmiennego na stale lub odwrotnie.
W ramach lokowania nadwyŜek dla klientów Banku dostępne są następujące produkty:
▪ depozyty terminowe w PLN i walutach obcych (np. USD, EUR); wolne środki mogą być lokowane na lokatach jednodniowych (overnight) lub dłuŜszych (do jednego roku);
▪ bony skarbowe na rynku pierwotnym i wtórnym; transakcje typu "buy sell back" i "sell buy back";
▪ obligacje Skarbu Państwa.
4. Zarządzanie płynnością
Zarządzanie płynnością, czyli cash management, to grupa produktów pozwalających usprawnić zarządzanie środkami finansowymi firmy na jej rachunkach bankowych.
Wykorzystując pełną gamę produktów cash management Klienci Banku mogą efektywnie przyspieszyć proces przepływu środków oraz zmniejszyć swoje koszty administracyjno-finansowe poprzez:
▪ bieŜącą kontrolę spływu naleŜności;
▪ bieŜącą kontrolę stanu zobowiązań;
▪ sprawne zarządzanie informacją i płynnością.
Dzięki rozwiązaniom funkcjonującym w Banku, Klienci mają moŜliwość efektywnego i bieŜącego kontrolowania spływu swoich naleŜności od duŜej liczby kontrahentów w danym okresie. W ramach usługi Automatycznej Identyfikacji Płatności (AIP) rozliczenie pomiędzy kontrahentem a klientem następuje za pośrednictwem przydzielonego indywidualnego numeru rachunku. Kontrahent moŜe dokonać zapłaty
w dowolnym miejscu (poczta, oddziały Banku lub oddziały innych banków). Nowa usługa PIR (Payment Identification and Reconciliation) daje klientom duŜo większe moŜliwości kontroli spływu naleŜności:
▪ raporty generowane w dowolnej formie tekstowej;
▪ dostarczanie raportów nawet kilka razy dziennie.
Bank oferuje takŜe niezbędne narzędzia pozwalające na łatwy, szybki i bezpieczny sposób efektywnego zarządzania swoimi zobowiązaniami.
Fortis Bank Polska SA oferuje przedsiębiorstwom funkcjonalne i bezpieczne systemy bankowości internetowej: BiznesPl@net i Connexis.
System bankowości internetowej BiznesPl@net jest jednym z podstawowych narzędzi dostępu do rachunku. Klient korporacyjny nie musi odwiedzać oddziału, Ŝeby uzyskać informację na temat obrotów na rachunkach firmy, moŜe inicjować przelewy z uwzględnieniem podziału uprawnień do dysponowania nimi. Dodatkowo istnieje moŜliwość współpracy programów Banku z systemami finansowo-księgowymi klienta. Oprócz podstawowej funkcjonalności transakcyjnej system daje takŜe moŜliwość dostępu do innych usług typu:
▪ zarządzanie kartami;
▪ obsługa akredytyw;
▪ platforma wymiany walut;
▪ bieŜące informacje o wykorzystaniu overdraftu i kredytu celowego.
W ramach sprawnego zarządzania informacją i płynnością Bank oferuje produkty pozwalające nie tylko na przekazywanie klientowi informacji, ale równieŜ na zdalne zarządzanie rachunkami w innych bankach, jak równieŜ na zarządzanie płynnością na poszczególnych rachunkach w grupie kapitałowej klienta:
▪ Multi Bank Reporting (MBR);
▪ Zdalne inicjowanie płatności (RPI);
▪ Notional Cash Pooling;
▪ Cash Collection.
Usługa Cash Collection polega na odbiorze wartości pienięŜnych z punktów wyznaczonych przez klienta, a następnie ich posortowaniu, przeliczeniu i zaksięgowaniu na rachunku klienta w Fortis Bank Polska SA.
Wpłaty księgowane są następnego dnia roboczego. Oprócz odbioru wartości Bank oferuje równieŜ moŜliwość zasileń gotówkowych do punktów wskazanych przez klienta. Usługa oferowana jest na terenie całego kraju
i dotyczy wpłat w złotych.
Usługa jest świadczona przy współpracy z firmą Asekuracja Cash Handling Sp. z o.o., która od wielu lat specjalizuje się w usługach cash processingu i transportu wartości i świadczy podobne usługi na rzecz renomowanych instytucji finansowych w Polsce.
Bank w ramach zarządzania płynnością oferuje równieŜ rachunek zbiorczy dla nierezydenta (non-resident collecting account), który prowadzony jest dla podmiotu posiadającego siedzibę zagranicą. Rachunek ten moŜe być otwarty w: PLN, USD, EUR, CHF, GBP, JPY. Rachunek przeznaczony jest do dokonywania rozliczeń
w formie przelewów jak i czeków. Dyspozycje wykonywane są na podstawie zleceń SWIFT przesyłanych przez zagraniczny bank klienta, a takŜe w ramach stałych zleceń płatniczych i rozliczeń czekowych. Środki zdeponowane na rachunku zbiorczym w walutach obcych nie są oprocentowane.
5. Finansowanie handlu
5.1. Ograniczanie ryzyka transakcji handlowych
Bank oferuje pełen zakres instrumentów finansowania handlu minimalizujących ryzyko współpracy handlowej z dostawcami i odbiorcami, jak równieŜ ułatwiających rozliczenia w transakcjach transgranicznych. W portfelu produktów znajdują się: inkaso dokumentowe, akredytywy dokumentowe (importowe i eksportowe), akredytywy stand-by oraz gwarancje zagraniczne.
5.2. Finansowanie w oparciu o wierzytelności
Pozyskanie środków finansowych poprzez sprzedaŜ wierzytelności wynikających z transakcji handlowych stanowi elastyczne źródło zapewnienia płynności finansowej. W przypadkach wykorzystania rozwiązań forfaitingowych Bank proponuje równieŜ finansowanie bez prawa regresu w stosunku do zbywcy. Bank finansuje wierzytelności w oparciu o faktury lub naleŜności wynikające z akredytyw dokumentowych eksportowych zarówno krótko- jak i długoterminowe (np. finansowanie długoterminowych kontraktów eksportowych). Atrakcyjność oferty Banku podnosi współpraca z Korporacją Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych SA (KUKE SA), jak równieŜ z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK).
5.3. Gwarancje bankowe
Bank ma w ofercie zarówno gwarancje krajowe, jak i zagraniczne; obsługuje róŜne typy gwarancji , w tym gwarancje przetargowe, gwarancje zwrotu zaliczki, gwarancje dobrego wykonania kontraktu, gwarancje płatności. W przypadku handlu trans granicznego - wystawia gwarancje własne zarówno na zlecenie swoich klientów, jak i w ramach re-gwarancji innych banków zagranicznych oraz obsługuje gwarancje otrzymane na rzecz swoich klientów.
5.4. Pre-finansowanie eksportu
Usługa ta jest dogodna w sytuacji, kiedy eksporter poszukuje środków finansowych na zakup surowców niezbędnych do produkcji eksportowanego towaru lub na sfinansowanie zapasów magazynowych, przed ukończeniem produkcji czy realizacją dostawy.
Zabezpieczeniem oraz źródłem spłaty tego typu kredytów mogą być przyszłe naleŜności eksportowe wynikające z zawartego kontraktu, a płatności kontraktowe moŜe zabezpieczyć akredytywa dokumentowa, bankowa gwarancja zapłaty, polisa ubezpieczeniowa lub teŜ wpływy naleŜne eksporterowi z tytułu podpisanego kontraktu eksportowego.
5.5. Finansowanie eksportu: kredyt dla nabywcy
Dzięki współpracy Banku z wyspecjalizowanymi instytucjami powołanymi dla wspierania polskiego eksportu, takimi jak KUKE S.A. oraz BGK, Bank oferuje swoim klientom kompleksowe rozwiązania dotyczące finansowania kontraktów eksportowych o średnio i długo-terminowym horyzoncie spłaty, związanych ze sprzedaŜą dóbr i usług inwestycyjnych.
Wśród nich dostępny jest kredyt dla nabywcy, przyznawany zagranicznemu importerowi lub jego bankowi.
6. Fundusze Unii Europejskiej
Od roku 2004 Bank prowadzi projekt informacyjny dla klientów pod hasłem „W Unii Europejskiej z Fortis Bankiem”, który ma na celu doradzanie polskim przedsiębiorcom jak pozyskiwać środki unijne. Pieniądze dla przedsiębiorstw dostępne są przede wszystkim w ramach programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. W ramach projektu Bank finansuje projekty inwestycyjne dotowane z funduszy Unii Europejskiej, jak równieŜ prowadzi działania szkoleniowo-doradcze dla przedsiębiorców.
Bank we współpracy z Dziennikiem Gazetą Prawną prowadzi projekt edukacyjny o nazwie „Fundusze Unijne 2007-2013”. Projekt ma na celu dostarczenie praktycznej wiedzy o moŜliwościach, wymaganiach
i przeszkodach, jakie wiąŜą się z korzystaniem z funduszy unijnych. Przedsięwzięcie zostało podzielone na 19 regionalnych seminariów, które umoŜliwią uczestnictwo zainteresowanych przedsiębiorców z całej Polski.
3.3. Pozostała działalność bankowa
W roku 2010 nastąpiły zmiany organizacyjne polegające na wyodrębnieniu trzech rodzajów działalności – bieŜącej gospodarki pienięŜnej (Treasury), produktów rynków finansowych (Fixed Income) oraz zarządzania aktywami i pasywami (ALM).
Oferta produktów i usług Pionu Gospodarki PienięŜnej i Fixed Income
Pion Gospodarki PienięŜnej i Fixed Income to linia biznesowa działająca na rynkach finansowych, specjalizująca się w obsłudze banków i innych instytucji finansowych a takŜe wybranych grup klientów. Przeprowadza on operacje na rynku pienięŜnym i walutowym oraz uczestniczy w obrocie papierami wartościowymi. Pion Gospodarki PienięŜnej i Fixed Income wspiera linie biznesowe, oferując wybranej grupie klientów produkty rynków finansowych poprzez zawieranie transakcji standardowych
i pozabilansowych.
Bank oferuje swoim klientom transakcje wymiany walut, a takŜe transakcje zmierzające do zabezpieczenia ryzyka walutowego oraz ryzyka stopy procentowej.
Transakcje walutowe obejmują w szczególności:
▪ transakcje spot;
▪ transakcje terminowe forward;
▪ opcje walutowe;
▪ struktury zerokosztowe.
Wśród transakcji związanych z ryzykiem stopy procentowej wyróŜnia się:
▪ transakcje Forward Rate Agreement (FRA) - transakcje terminowe na stopę procentową;
▪ transakcje Interest Rate Swap (IRS) – transakcje zamiany oprocentowania pasywów lub aktywów ze zmiennego na stałe lub odwrotnie;
▪ opcje na stopę procentową - Interest Rate Options (IRO) - CAP/FLOOR;
▪ Currency Interest Rate Swap (CIRS) – transakcje zamiany waluty aktywów lub pasywów wraz z zamianą oprocentowania zmiennego na stałe lub odwrotnie.
W ramach lokowania nadwyŜek dla klientów Banku dostępne są następujące produkty:
▪ bony skarbowe na rynku pierwotnym i wtórnym; transakcje typu "buy sell back" i "sell buy back";
▪ obligacje Skarbu Państwa.
Działalność dotycząca oferowania instrumentów finansowych w Banku została dostosowana do wymogów znowelizowanej ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, która wdroŜyła wymogi unijnej dyrektywy MiFID (dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych). Wprowadzono odpowiednie działania
w tym zakresie obejmujące, x.xx.
▪ modyfikację oferty produktowej instrumentów pochodnych i procesu akceptacji nowych produktów w Banku;
▪ modyfikację procedur, wzorów dokumentów i działania systemów informatycznych wspierających proces sprzedaŜy i obsługi klientów;
▪ modyfikację prawnych aspektów umów ramowych na sprzedaŜ instrumentów finansowych w kierunku polepszenia stosowanych zabezpieczeń;
▪ szeroką kampanię informacyjną dla klientów oraz szkolenia dla pracowników Banku.
Operacje na rynku pienięŜnym i rynku papierów dłuŜnych
Aktywność Banku na rynku pienięŜnym i rynku papierów dłuŜnych podzielić moŜna na trzy kategorie:
▪ aktywność wynikająca z zarządzania płynnością;
▪ aktywność wynikająca z zarządzania ryzykiem stopy procentowej;
▪ aktywność wynikająca z polityki inwestycyjnej Banku, dotyczącej środków pochodzących z kapitału.
Zespół Płynności odpowiada za zarządzanie płynnością Banku i ryzykiem stopy procentowej na poziomie operacyjnym. Dotyczy to zarówno zapewniania środków na finansowanie aktywów Banku, jak równieŜ inwestowania nadwyŜek finansowych. Zespół Płynności wykorzystuje w tym celu lokaty i depozyty na rynku międzybankowym, transakcje wymiany walut (swapy) jak równieŜ inwestycje w bony skarbowe, obligacje Skarbu Państwa i bony pienięŜne NBP.
Zespół Walutowy poprzez zawierane transakcje wymiany jest aktywnym uczestnikiem rynku walutowego. Jest jednostką odpowiedzialną za zarządzanie ryzykiem walutowym Banku wynikającym z pozycji własnych jak i transakcji wymiany walut zawieranych przez klientów.
Polityka inwestycyjna Banku jest ustalana przez Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami. Kapitał jest inwestowany przede wszystkim w papiery dłuŜne, emitowane przez Skarb Państwa lub NBP.
3.4. Średnie oprocentowanie depozytów i kredytów
Podstawowe zmienne stopy procentowe stosowane w Banku dla kredytów oparte są na stopie procentowej LIBOR lub EURIBOR dla kredytów walutowych oraz WIBOR dla kredytów złotówkowych.
W roku 2010 Rada Polityki PienięŜnej pozostawiła oficjalne stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie.
Średnie nominalne oprocentowanie depozytów bieŜących i terminowych w Banku za rok 2010 roku wynosiło dla:
▪ depozytów w PLN – 3,21%;
▪ depozytów walutowych – 1,24%.
Średnie nominalne oprocentowanie dla kredytów łącznie w sytuacji normalnej i nieregularnej w podziale na waluty wynosiło:
▪ kredytów w PLN – 8,94%;
▪ kredytów w EUR – 3,64%;
▪ kredytów w USD – 3,04%;
▪ kredytów w CHF – 1,39%.
Dla porównania w roku 2009 średnie nominalne oprocentowanie depozytów bieŜących i terminowych wynosiło dla:
▪ depozytów w złotówkach – 4,68%;
▪ depozytów walutowych – 1,77%.
Średnie nominalne oprocentowanie dla kredytów łącznie w sytuacji normalnej i nieregularnej w podziale na waluty wynosiło:
▪ kredytów w PLN – 7,32%;
▪ kredytów w EUR – 3,63%;
▪ kredytów w USD – 2,81%;
▪ kredytów w CHF – 2,02%.
3.5. Usługi powiernicze
Bank świadczy usługi powiernicze polegające na prowadzeniu rachunków papierów wartościowych, przechowywaniu aktywów klientów, rozliczaniu transakcji zawieranych na rynkach krajowych
i zagranicznych. Działalność powiernicza prowadzona jest na mocy decyzji Komisji Papierów Wartościowych i Giełd z dnia 14 lipca 2000 roku (KPWiG-4042-2/2000), w ramach wydzielonego ze struktur Banku Zespołu Usług Powierniczych.
Do 30 marca 2010 roku Zespół Usług Powierniczych wykonywał obowiązki Depozytariusza dla dwóch subfunduszy otwartego funduszu inwestycyjnego Fortis FIO utworzonego przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Skarbiec. Przekształcenie Fortis Private Investments Polska SA w Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych i przejęcie przez niego funduszu Fortis FIO spowodowało koniczność przekazania funkcji Depozytariusza do innego banku.
W związku z pełnieniem przez Bank obowiązków Agenta Serwisowego i Agenta Płatności na rzecz zagranicznych funduszy inwestycyjnych: BNP Paribas L Fix, BNP Paribas L1 (poprzednio Fortis L Fix, Fortis L Fund) zarządzanych przez BNP Paribas Investment Partners Luxembourg, Zespół Usług Powierniczych koordynuje proces dystrybucji tytułów uczestnictwa w Polsce. Na koniec grudnia 2010 roku oferowano
32 subfundusze w róŜnych klasach uczestnictwa wchodzące w skład funduszu BNP Paribas L1.
3.6. Działalność rozliczeniowa
W ramach rozliczeń krajowych i zagranicznych, firmy obsługiwane przez Bank korzystają z następujących usług:
▪ płatności zagraniczne: obsługa zleceń wysłanych i otrzymanych w walutach wymienialnych i w złotych;
▪ przelewy krajowe;
▪ polecenie zapłaty;
▪ bieŜąca wymiana walut;
▪ transakcje terminowe typu forward;
▪ prowadzenie rachunków papierów wartościowych;
▪ obsługa akredytyw dokumentowych importowych i eksportowych;
▪ dyskonta akredytyw eksportowych;
▪ inkaso czeków innych banków;
▪ inkaso czeków ciągnionych na banki zagraniczne;
▪ inkaso dokumentowe.
Obecnie rozliczenia płatności krajowych w złotych wysyłanych do banków krajowych realizowane są wyłącznie w formie elektronicznej poprzez systemy ELIXIR oraz SORBNET.
Bank od marca 2005 roku jest uczestnikiem systemu EuroELIXIR dla zleceń krajowych oraz obsługuje zlecenia otrzymane za pośrednictwem systemu SORBNET-Euro, natomiast dla transakcji transgranicznych jest uczestnikiem systemu STEP2 (od sierpnia 2004 roku). Od lutego 2008 roku Fortis Bank Polska SA udostępnia swoim klientom usługę polecenia przelewu SEPA (w zakresie przelewów przychodzących i wychodzących).
Od lipca 2005 roku w Banku funkcjonowało centrum rozliczeniowe będące zapleczem operacyjnym dla zagranicznych placówek Fortis Bank SA/NV w Europie Środkowej i Wschodniej. W drugiej połowie roku 2010 centrum zostało przeniesione do Warszawy.
W drugiej połowie 2010 roku nastąpiła równieŜ integracja Centrów ds. Obsługi Średnich i DuŜych Przedsiębiorstw (Business Centers) w Szwajcarii, na Węgrzech i we Francji z Oddziałami BNP Paribas
i w związku z tym obsługa tych placówek została przekazana do Oddziałów BNP Paribas w poszczególnych krajach.
W 2010 roku Bank podpisał umowę o prowadzenie rachunku nostro w złotych polskich w Oddziale BNP Paribas w Warszawie. Bank otworzył nowe nostra w euro w BNP Paribas w ParyŜu, oraz w dolarach w BNP Paribas w Nowym Yorku oraz w funtach angielskich w Barclays.
4. SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Fortis Bank Polska SA w swoich przedsięwzięciach kieruje się zasadą odpowiedzialności społecznej.
W swoich działaniach koncentruje się na dwóch wymiarach korporacyjnej odpowiedzialności społecznej: zrównowaŜonym rozwoju oraz społecznym zaangaŜowaniu.
1. ZrównowaŜony rozwój rozumiemy, jako osiąganie trwałego wzrostu ekonomicznego z jednoczesnym uwzględnieniem oczekiwań interesariuszy, a takŜe odpowiedzialne podejście do wyzwań społecznych oraz ekologicznych.
Łańcuchy dostaw
Staramy się poznać i zidentyfikować elementy łańcuchów dostaw, w których działamy my, nasi klienci
i partnerzy biznesowi. To pomaga nam promować zrównowaŜony rozwój na kaŜdym ich etapie. Jednym
z podstawowych narzędzi zarządzania zrównowaŜonym łańcuchem dostaw jest przystosowanie wszystkich produktów, usług i procedur zachodzących w naszym banku do standardów ISO/IEC 27001/2005.
Dbamy równieŜ, aby nasza działalność oparta była na wytycznych takich, jak „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie”. W odniesieniu do poszczególnych łańcuchów dostaw staramy się formułować takie polityki i wewnętrzne regulacje, dotyczące prawidłowego funkcjonowania, które są zgodne z zasadami CSR.
EkosprzedaŜ
Stały rozwój alternatywnych sieci obsługi klientów: Pl@net i BiznesPl@net, oraz centrum obsługi telefonicznej.
Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym
W codziennym funkcjonowaniu banku dąŜymy do minimalizacji ekologicznych skutków naszej działalności. W związku z powyŜszym sukcesywnie realizowane są projekty mające na celu wdraŜanie ekologicznych standardów w banku.
2. ZaangaŜowanie społeczne oznacza dla nas wspieranie społeczności lokalnych poprzez działalność społeczną w środowiskach lokalnych. Program zaangaŜowania społecznego realizowany jest w poprzez trzy główne filary działań prowadzonych przez bank, oraz przez dedykowaną do podejmowania działań społecznych Fundację BNP Paribas Fortis.
Działania podejmowane przez Bank:
Akademia Trzeciego Sektora
Bank objął swoim mecenatem drugą edycję projektu „Akademia Trzeciego Sektora” (ATS), projekt Fundacji dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, mający na celu podniesienie kwalifikacji osób pracujących lub zamierzających działać na rzecz trzeciego sektora. Projekt został zainaugurowany z końcem 2009 roku, trwał do lipca 2010 roku.
Celem projektu było podniesienie i uzupełnienie kompetencji pracowników i wolontariuszy organizacji pozarządowych. Program zajęć II edycji uwzględniał x.xx. kursy z zakresu:
▪ budowania wizerunku organizacji ze szczególnym uwzględnieniem współpracy z mediami,
▪ zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji pozarządowej z uwzględnieniem współpracy z wolontariuszami,
▪ zarządzania czasem,
▪ rozwoju osobistego w zakresie wystąpień publicznych,
▪ asertywności i doskonalenia zdolności przywódczych,
▪ doskonalenia umiejętności interpersonalnych.
Odpis 1% podatku –promocja idei wśród klientów Banku
W okresie od stycznia do kwietnia 2010 roku klienci banku odwiedzający oddziały banku w Polsce mieli moŜliwość zapoznania się z profilem dwóch instytucji OPP – Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i Fundacji Wspólna Droga (ulotki, plakaty i listy informacyjne) i mogli zdecydować się na przekazanie 1% podatku dochodowego za rok 2009 na rzecz organizacji poŜytku publicznego. Informacja o tych organizacjach trafiła do klientów banku, równieŜ za pośrednictwem periodyku BankNotes.
Program Pay-roll
We współpracy z Fundacją Wspólna Droga realizowany jest program dobrowolnych odpisów od pensji pracowników. KaŜdy chętny moŜe zadeklarować pomoc na wybrany przez siebie cel realizowany przez Fundację Wspólna Droga. a jednocześnie, skorzystać z moŜliwości odpisania od dochodu przekazanej kwoty darowizn.
Działania podejmowane przez Fundację BNP Paribas Fortis Podstawowe informacje i cele działania Fundacji
Celem działania Fundacji jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, w szczególności wśród dzieci
i młodzieŜy. Cele te są realizowane poprzez inicjowanie, wspieranie i realizowanie programów społecznych, udzielanie wsparcia finansowego i rzeczowego dla instytucji o zbieŜnych celach, wspieranie aktywności społecznej pracowników banku i angaŜowanie ich w działania Fundacji na zasadzie wolontariatu oraz promowanie idei dobroczynności.
Główne filary działania Fundacji
Koalicje z partnerami społecznymi
W 2010 roku w ramach współpracy z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci (TPD), fundacja zrealizowała projekty wspierające Środowiskowe Ogniska Wychowawcze i Świetlice TPD w zakresie poprawy infrastruktury placówek oraz prowadzenia działań edukacyjnych na rzecz podopiecznych TPD:
▪ Program grantowy „Uwolnij potęgę swojej pasji!” – zakończenie realizacji 5 projektów wspierających rozwój zainteresowań i pasji podopiecznych TPD w 5 świetlicach środowiskowych w róŜnych regionach kraju (projekt ogólnopolski, styczeń – czerwiec 2010 roku).
▪ Program grantowy „Wakacyjne Biuro Turystyczne” – projekt mający na celu wyłonienie i sfinansowanie najciekawszych pomysłów na nadchodzące wakacje. W konkursie wzięło udział blisko 60 placówek z całej Polski, spośród których wybrano 7 najciekawszych projektów. Zostały one nagrodzone przyznaniem równorzędnych grantów z przeznaczeniem na realizację zajęć (projekt ogólnopolski, maj – sierpień 2010 roku);
▪ Przekazanie darowizny „Dzień Dziecka” – blisko 5 tys. zestawów artystycznych trafiło do podopiecznych TPD w całej Polsce. Przekazała je firma Euro – Trade we współpracy z Fundacją (projekt ogólnopolski, czerwiec 2010 roku).
▪ Konkurs „Wiem, Ŝe mogę…” – konkurs literacki dla podopiecznych ośrodka TPD „Helenów” – dzieci i młodzieŜy z niepełnosprawnością. W wyniku konkursu wyłonionych zostało 8 zwycięzców, którzy w nagrodę wyjechali na kilkudniową wycieczkę do Wrocławia, gdzie x.xx. uczestniczyli
w sponsorowanym przez grupę BNP Paribas turnieju tenisa na wózkach „Wrocław Cup 2010”. W czasie turnieju dzieci i młodzieŜ mieli zorganizowane spotkanie z zawodnikami obserwowali mecze finałowe (projekt lokalny, maj – lipiec 2010 roku).
▪ Akcja „PomóŜ przez klik” na Facebook`u. Poprzez aplikację „PomóŜ przez klik”, w ramach serwisu BNP Paribas w serwisie Facebook, uŜytkownicy mogli wskazać placówkę, której chcą przyznać xxxxx. Wybierając jedno z czterech miast i klikając „Pomagam” przybliŜali tym samym daną świetlicę TPD do zdobycia środków na wnioskowane działania. Najszybciej komplet głosów, uzyskał Kraków, dzięki czemu krakowska świetlica otrzymała podwójny grant, w wysokości 6 tys. PLN. Pozostałe świetlice, we Wrocławiu, Szczecinie i Łodzi otrzymały granty w wysokości 3 tys. PLN. Środki przekazane przez Fundację świetlice przeznacza na doposaŜenie i remonty w świetlicach.
▪ Konkurs plastyczny „Gwiazdkowe Święta” dla podopiecznych TPD w regionie podlaskim. Zadanie konkursowe polegało na zaprojektowaniu kartki świątecznej, nawiązującej do logotypu Fundacji. Na konkurs spłynęło 50 prac dzieci. Wzięły w nim udział wszystkie placówki TPD w regionie. Nagrodzone projekty zostały wykorzystane do produkcji kartek wysyłanych przez bank do klientów i kontrahentów oraz jako visuale do komunikacji banku (e-mailing, www, Facebook). Dodatkowe nagrody dla dzieci – plecaki i piórniki, zostały ufundowane przez firmę Euro – Trade z Krakowa.
Dodatkowo, wsparcia dla TPD udzielił równieŜ Fortis Bank Polska SA przekazując pomoc w postaci sprzętu komputerowego oraz mebli. Pomoc ta przekazana została do placówek TPD w Warszawie, Gdańsku, Złotowie, Łodzi, Bydgoszczy, Nowym Dworze Mazowieckim i Krakowie.
Partnerstwa z lokalnymi organizacjami
W 2010 roku w ramach podejmowanej współpracy z organizacjami pomocowymi, w oparciu o partnerstwa z lokalnymi organizacjami biznesowymi Fundacja zrealizowała trzy projekty w regionie kujawsko- pomorskim, małopolskim i pomorskim. Projekty te miały na celu niesienie pomocy dzieciom i młodzieŜy zagroŜonym wykluczeniem społecznym oraz promowanie idei społecznej odpowiedzialności biznesu:
▪ Przeprowadzone zostały dwa programy grantowe w ramach których nagrodzono 7 placówek grantami pienięŜnymi oraz przyznano dofinansowanie do jednego projektu,
▪ Nawiązano relacje z trzema regionalnymi organizacjami biznesowymi, ich załoŜeniem było propagowanie idei społecznej odpowiedzialności wśród zrzeszonych w nich przedsiębiorców, oraz współpraca na rzecz pomocy dzieciom i młodzieŜy zagroŜonej wykluczeniem społecznym.
Wolontariat pracowniczy
Z myślą o pracownikach został stworzony program wspierający idee wolontariatu i dobroczynności wśród pracowników banku. Dzięki niemu fundacja uwraŜliwia pracowników banku na problemy społeczne i zachęca do podejmowania działań mających na celu udzielanie wsparcia i pomocy osobom zagroŜonym wykluczeniem społecznym. AngaŜuje pracowników do udziału w projektach edukacyjno – integracyjnych,
a takŜe proponuje konkursy grantowe na najlepsze projekty społeczne, których zwycięzcy samodzielnie realizują projekty ze środków fundacji.
W ramach programu w 2010 roku zostały przeprowadzone następujące działania:
▪ Program grantowy „Na skrzydłach wiosny”. Na program zostało zgłoszonych 19 wniosków projektowych opracowanych przez pracowników banku. Siedem z nich, ocenionych jako najlepsze,
zostało nagrodzonych grantem, z przeznaczeniem na realizację projektu (marzec – sierpień 2010 roku).
▪ Zbiórka darów dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi. Zebrane dary – Ŝywność i środki czystości przekazano stowarzyszeniu Bank śywności, który rozdystrybuował je na rzecz potrzebujących w regionie małopolskim i mazowieckim. Pomoc przekazana przez pracowników banku została wyceniona na około 20 tys. PLN (projekt ogólnopolski, maj 2010 roku).
▪ Program grantowy „Gwiezdny Patrol”. Na program zostało zgłoszonych 20 wniosków projektowych opracowanych przez pracowników banku. Siedem z nich, ocenionych jako najlepsze, zostało nagrodzonych grantem, z przeznaczeniem na realizację projektu (grudzień 2010 – luty 2011 roku).
▪ Projekt „Mikołajki”. Organizacja zabawy mikołajkowej dla dzieci z ubogich rodzin z podkrakowskich gmin: Czernichów, Wielka Wieś i Zabierzów. Wolontariusze zaangaŜowani byli w przygotowanie wystroju sali na imprezę, pakowanie prezentów, organizację warsztatów plastycznych i ruchowych oraz konkursów i zabaw dla dzieci. W projekt zaangaŜowało się 16 pracowników banku. Nagrody dla dzieci biorących udział w konkursach zostały ufundowane przez firmę Euro – -Trade z Krakowa.
Nagrody dla Fundacji
Fundacja została uhonorowana tytułem „Filantropa Krakowa”. Kapituła przyznająca to wyróŜnienie doceniła wsparcie, jakiego fundacja udzieliła na rzecz swojego partnera strategicznego – Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
Udział w konferencjach
Fundacja wzięła udział w konferencji „The Belgian – -Polish Forum on CSR”. Podczas Forum fundacja przedstawiła swoje doświadczenia w zakresie działań społecznej odpowiedzialności, na przykładzie programu partnerskiego z Towarzystwem Przyjaciół Dzieci – szczególniei w oparciu o akcję „ PomóŜ przez klik”.
Podsumowanie wydatków fundacji
Ogółem w 2010 roku fundacja przeznaczyła ponad 230 tys. PLN na realizację swoich zadań statutowych. Na działania operacyjne i bieŜącą działalność wydatkowano kwotę blisko 90 tys. PLN.
5. ANALIZA WYNIKÓW FINANSOWYCH FORTIS BANK POLSKA SA W 2010 ROKU
Fortis Bank Polska SA, po połączeniu z Dominet Bankiem S.A., nie prezentuje sprawozdań finansowych retrospektywnie, to jest z uwzględnieniem w danych porównawczych odpowiednich pozycji Dominet Banku S.A. Wynik Dominet Bank S.A. za okres sprawozdawczy od 1 stycznia 2009 roku do 31 lipca 2009
roku nie jest ujęty w wyniku połączonego Banku za rok 2009. Dane połączonego Banku prezentowane są od sierpnia 2009 roku. Brak retrospektywnej prezentacji danych połączonych banków ma wpływ na wysokość dokonanych porównań i wyliczonych wskaźników.
5.1. Rachunek zysków i strat
Dynamika wybranych wielkości rachunku zysków i strat (w tys. PLN)
Jednostkowy rachunek zysków i strat | 01.01.2010 - 31.12.2010 | 01.01.2009 - 31.12.2009 | Dynamika (w %) |
w tys. PLN | 31.12.2010- 31.12.2009 | ||
Wynik z tytułu odsetek | 000 000 | 000 000 | 39% |
Wynik z tytułu prowizji | 156 819 | 147 227 | 7% |
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu | 74 844 | -34 412 | n/d |
Wynik na operacjach aktywami finansowymi dostępnymi do sprzedaŜy | 1 376 | 6300 | - |
Wynik na transakcjach zabezpieczających | - | - | - |
Pozostałe przychody | 28 875 | 26 905 | 7% |
Razem przychody netto | 845 940 | 567 184 | 49% |
Koszty osobowe | -231 229 | -224 119 | 3% |
Amortyzacja środków trwałych i wartości niematerialnych | -75 829 | -58 136 | 30% |
Pozostałe koszty | -287 674 | -228 563 | 26% |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości | -192 663 | -576 294 | -67% |
Wynik brutto | 58 545 | -519 928 | n/d |
Podatek dochodowy | -15 889 | 91 258 | n/d |
Wynik netto | 42 656 | -428 670 | n/d |
W strukturze rachunku zysków i strat dominującą pozycją jest wynik z tytułu odsetek, który za 2010 rok osiągnął poziom 584 026 tys. PLN i był wyŜszy od wyniku osiągniętego w 2009 roku o 39%, tj. o wartość 163 106 tys. PLN. Średnie wolumeny kredytów obniŜyły się w analizowanym okresie o 5%, co jest skutkiem ograniczenia akcji kredytowej spowodowanego niŜszym popytem, zwłaszcza na kredyty inwestycyjne ze strony firm i bardziej restrykcyjną polityka kredytową. W tym samym czasie średnie wolumeny depozytów spadły o 6%. Było to rezultatem przyjętej przez Bank polityki nie konkurowania wysokim oprocentowaniem depozytów wobec dobrej sytuacji płynnościowej i braku wzrostu salda kredytowego. Obserwowany od listopada 2009 roku spadek średnich wolumenów depozytów został zatrzymany w IV kwartale (a
w listopadzie i grudniu odnotowano ich 3% wzrost miesiąc do miesiąca) częściowo w związku z przejęciem klientów od BNP Paribas Oddział w Polsce, częściowo zaś dzięki wprowadzeniu korzystnej oferty kont oszczędnościowych. 39% wzrost wyniku z tytułu odsetek przy równoczesnym spadku średnich wolumenów kredytów wynikał z niŜszego kosztu depozytów i kredytów otrzymanych od Grupy BNP Paribas. Dzięki obniŜeniu kosztów finansowania z Grupy oraz niŜszemu oprocentowaniu depozytów istotnej poprawie uległa marŜa odsetkowa netto, która w ujęciu procentowym wzrosła z 1,9% w 2009 roku do 3,1%.
Znaczącą pozycją dochodów był wynik z tytułu prowizji. W 2010 roku Bank uzyskał wynik z tytułu prowizji w kwocie 156 819 tys. PLN, co oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 7%. Poprawa wyniku jest spowodowana głównie wzrostem przychodów ze sprzedaŜy produktów ubezpieczeniowych wprowadzonych do oferty po połączeniu z Dominet Bankiem S.A. oraz wyŜszymi przychodami prowizyjnymi z tytułu rozliczeń pienięŜnych i wystawionych gwarancji. Jednocześnie niŜsza akcja kredytowa zaowocowała mniejszymi przychodami z prowizji kredytowych rozliczanych liniowo.
Liczba aktywnych klientów linii biznesowych na koniec grudnia 2010 roku wynosiła 365 615, co oznacza spadek w porównaniu do grudnia 2009 roku o ponad 21 tysięcy. Spadek liczby klientów był spowodowany w duŜej mierze odpływem wraŜliwych na cenę depozytowych klientów indywidualnych, których charakteryzował jednocześnie niski poziom relacji z Bankiem (niekorzystających z oferty innych produktów).
W 2010 roku Xxxx odnotował zysk na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu w wysokości 74 844 tys. PLN (co w porównaniu do straty za 2009 rok w wysokości -34 412 tys. PLN oznacza poprawę wyniku o 109 256 tys. PLN). Poprawa wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu jest związana z poprawą wyniku na instrumentach pochodnych. Całkowity wynik na instrumentach pochodnych w 2010 roku wyniósł -2 244 tys. PLN, w porównaniu do straty w wysokości -138 544 tys. PLN w 2009 roku, spowodowanej wysoką negatywną korektą wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego transakcji opcyjnych zawartych z klientami Banku oraz negatywną wyceną do
wartości godziwej opcji zakupionych w celu ograniczenia ryzyka związanego ze wzrostem kursów EUR i CHF. Dodatni wpływ na wynik 2010 roku miało natomiast rozwiązanie korekty wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego instrumentów pochodnych w wysokości 25 936 tys. PLN. Wynik z operacji wymiany walut
w kwocie 75 347 tys. PLN zmniejszył się w stosunku do 2009 roku o 26% (o 26 618 tys. PLN). Jego spadek jest rezultatem ograniczenia wolumenu transakcji walutowych klientów Banku (w 2010 roku średni wolumen spadł o 42% w porównaniu do 2009 roku) oraz niŜszej nowej produkcji kredytów walutowych.
Wynik z tytułu wyceny papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu wyniósł w 2010 roku 1 741 tys. PLN co oznacza spadek w porównaniu do 2009 roku o 426 tys. PLN (rezultat ujemnej wyceny papierów).
Przychody netto
Przychody netto Banku wzrosły z 567 184 tys. PLN w 2009 roku do 845 940 tys. PLN w 2010 roku (wzrost o 49%). NaleŜy jednak wziąć pod uwagę, Ŝe wyniki te są obciąŜone zmianami wynikającymi z połączenia Fortis Banku Polska SA i Dominet Banku S.A. w 2009 roku.
Przychody z tytułu odsetek spadły o 1% (13 047 tys. PLN). Pozycja ta wyniosła 898 044 tys. PLN w 2010 roku w porównaniu do 911 091 tys. PLN w 2009 roku. Głównym źródłem przychodów odsetkowych były kredyty i poŜyczki oraz inwestycje. Na przychody odsetkowe składają się odsetki z tytułu:
▪ NaleŜności od klientów: 761 284 tys. PLN w porównaniu do 766 125 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 1%);
▪ Inwestycji dostępnych do sprzedaŜy: 108 393 tys. PLN w porównaniu do 100 070 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 8%),
▪ Papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu: 12 043 tys. PLN w porównaniu do 19 358 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 38%),
▪ Środków pienięŜnych i ich ekwiwalentów: 11 866 tys. PLN w porównaniu do 20 306 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 42%):
▪ NaleŜności od banków: 4 458 tys. PLN w porównaniu do5 176 tys. PLN w 2009 roku.
Przychody z tytułu odsetek w 2010 roku
Przychody z tytułu odsetek 2009 roku
Środki pienięŜne i ich ekwiwalenty
Papiery 1%
wartościowe 1%
NaleŜności od banków
1%
Inwestycje 12%
Papiery wartościowe 2%
Środki pienięŜne i ich ekwiwalenty 2%
NaleŜności od banków
1%
Inwestycje 11%
NaleŜności od klientów
85%
NaleŜności od klientów
84%
Koszty z tytułu odsetek spadły o 36% z 490 171 tys. PLN w 2009 roku do kwoty 314 018 tys. PLN w 2010 roku. Na koszty odsetkowe składają się w szczególności odsetki z tytułu:
▪ Zobowiązań wobec klientów: -220 393 tys. PLN w porównaniu do -344 466 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 36%),
▪ Kredytów i poŜyczek otrzymanych: -43 752 tys. PLN w porównaniu do -86 098 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 49%),
▪ Zobowiązań wobec banków: -24 797 tys. PLN w porównaniu do -30 138 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 18%),
▪ Zobowiązań podporządkowanych: -21 568 tys. PLN w porównaniu do -17 827 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 21%).
Przychody z tytułu prowizji wzrosły o 21%. Pozycja ta w 2010 roku wyniosła 212 168 tys. PLN w porównaniu do 175 178 tys. PLN w 2009 roku.
Głównym źródłem przychodów z tytułu prowizji były prowizje dotyczące usług z tytułu rozliczeń pienięŜnych, prowizje związane ze sprzedaŜą produktów ubezpieczeniowych, udzielaniem kredytów i gwarancji oraz prowizje związane z kartami.
Na przychody z tytułu prowizji składają się głównie:
▪ prowizje i opłaty z tytułu usług związanych z rozliczeniami pienięŜnymi: 62 418 tys. PLN w porównaniu do 59 482 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 5%),
▪ prowizje z tytułu sprzedaŜy produktów ubezpieczeniowych: 47 209 tys. PLN w porównaniu do 27 062 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 74%),
▪ prowizje związane z udzielaniem kredytów: 26 520 tys. PLN w porównaniu do 32 814 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 19%),
▪ przychody z tytułu transakcji kartami: 21 485 tys. PLN w porównaniu do 17 906 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 20%),
▪ prowizje związane z wystawieniem gwarancji i innymi zobowiązaniami warunkowymi: 17 567 tys. PLN w porównaniu do 15 895 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 11%).
Przychody z tytułu prowizji w 2010 roku
Przychody z tytułu prowizji w 2009 roku
Przychody z tytułu zarządzania
Przychody z tytułu zarządzania aktywami 0%
Pozostałe 13%
Usługi powiernicze i operacje papierami wartościowymi
1%
Usługi z tytułu rozliczeń pienięŜnych 30%
Przychody ze sprzedaŜy produktów ubezpieczeniowych 16%
Przychody związane z kartami
10%
aktywami 0%
Usługi powiernicze i operacje papierami wartościowymi
2%
Pozostałe 6%
Usługi z tytułu rozliczeń pienięŜnych 34%
Przychody ze sprzedaŜy produktów ubezpieczeniowych 22%
Przychody związane z kartami
10%
Przychody z tytułu pośrednictwa w pozyskiwaniu klientów 2%
Prowizje związane z transakcjami kupna, sprzedaŜy instrumentów pochodnych
2%
Prowizje związane z udzielaniem kredytów (rozliczane jednorazowo)
3%
Gwarancje i zobowiązania warunkowe 8%
Prowizje związanie z udzielaniem kredytów (rozliczane liniowo) 9%
Prowizje związane z transakcjami kupna, sprzedaŜy instrumentów pochodnych
3%
Przychody z tytułu pośrednictwa w pozyskiwaniu klientów
2%
Prowizje związane z udzielaniem kredytów (rozliczane jednorazowo)
3%
Prowizje związanie z udzielaniem kredytów (rozliczane liniowo)
15%
Gwarancje i zobowiązania warunkowe 9%
Koszty z tytułu prowizji wyniosły w 2010 roku 55 349 tys. PLN i były o 98% wyŜsze w porównaniu do 2009 roku, gdy wynosiły 27 951 tys. PLN.
Na koszty z tytułu prowizji składają się w szczególności:
▪ koszty prowizji związane z siecią placówek partnerskich: -18 780 tys. PLN w porównaniu do -9 441 tys. PLN w 2009 roku, kiedy koszty te były ponoszone tylko od sierpnia 2009 roku(dotyczą one w całości kosztów związanych z siecią partnerską byłego Dominet Banku S.A. i obciąŜają wynik Banku od momentu połączenia);
▪ koszty związane z kartami: -13 191 tys. PLN w porównaniu do -9 871 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 34%);
▪ koszty związane ze sprzedaŜą produktów ubezpieczeniowych: -2 123 tys. PLN w porównaniu do - 1 168 tys. PLN w 2009 roku (wzrost o 82%);
▪ koszty prowizji z tytułu rozliczeń: -1 508 tys. PLN w porównaniu do -1 537 tys. PLN w 2009 roku (spadek o 2%).
Koszty osobowe i pozostałe koszty administracyjne
Koszty osobowe Banku w 2010 roku wyniosły 231 229 tys. PLN i były wyŜsze o 3% od poniesionych w 2009 roku, gdy wynosiły 224 119 tys. PLN. WyŜszy poziom kosztów wynikał głównie ze zwiększenia zatrudnienia związanego z integracją z Dominet Bankiem S.A. Jednocześnie poniesione w 2010 roku koszty odpraw w związku z przeprowadzoną restrukturyzacją zatrudnienia okazały się niŜsze niŜ oczekiwano.
Koszty amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych wyniosły 75 829 tys. PLN i były o 30% wyŜsze niŜ w 2009 roku w rezultacie zwiększenia majątku trwałego Banku po połączeniu z Dominet Bankiem.
Pozostałe koszty Banku wyniosły 287 674 tys. PLN i były wyŜsze o 26% od poniesionych w 2009 roku, gdy wynosiły 228 563 tys. PLN. Główne pozycje pozostałych kosztów to czynsze (63 846 tys. PLN), technologie i systemy IT (41 648 tys. PLN), marketing i reklama (26 792 tys. PLN) oraz usługi pocztowe i telekomunikacyjne (25 851 tys. PLN).
Koszty pozostałe w latach 2010 i 2009
2010 rok 2009 rok
70 000
60 000
50 000
40 000
30 000
20 000
10 000
0
Odpisy netto z tytułu utraty wartości
W 2010 roku odpisy netto z tytułu utraty wartości wyniosły -192 663 tys. PLN, co oznacza spadek o 383 631 tys. PLN w porównaniu do 2009 roku. Spadek odpisów netto z tytułu utraty wartości naleŜności wynika z działań restrukturyzacyjnych podjętych przez Bank oraz konsekwentnie realizowanej bardziej ostroŜnej polityki udzielania nowych kredytów. 88% odpisów netto z tytułu utraty wartości naleŜności
kredytowych w 2010 roku dotyczyło klientów linii biznesowej Retail Banking, w tym ponad 70% - klientów indywidualnych segmentu Mass Retail (kredyty konsumpcyjne dla osób fizycznych). Na kwotę odpisów w tym segmencie klientów miał wpływ przeprowadzony w IV kwartale 2010 roku przegląd zasad polityki identyfikacji utraty wartości i ustalania wysokości odpisów zgodnie z wymaganiami Rekomendacji R Komisji Nadzoru Finansowego i wprowadzone w jego rezultacie obniŜenie przewidywanej stopy odzysku dla kredytów konsumpcyjnych (co skutkowało utworzeniem dodatkowych odpisów w kwocie 43,7 mln PLN).
Pozostałe 12% dotyczy klientów korporacyjnych linii biznesowej Enterprise and Transaction Banking, w której odnotowano największy spadek odpisów rok do roku.
Wynik
Zysk Banku wypracowany w 2010 roku jest efektem zarówno poprawy wyniku na operacjach instrumentami finansowymi przeznaczonymi do obrotu, jak równieŜ istotnie niŜszych niŜ w 2009 roku odpisów netto
z tytułu utraty wartości naleŜności kredytowych.
W 2010 roku Xxxx odnotował zysk brutto w wysokości 58 545 tys. PLN w porównaniu do straty brutto w wysokości -519 928 tys. PLN poniesionej w 2009 roku. Zysk netto Banku wyniósł 42 656 tys. PLN w porównaniu do straty netto w wysokości -428 670 tys. PLN poniesionej w 2009 roku.
5.2. Bilans
Suma bilansowa Banku na dzień 31 grudnia 2010 roku wyniosła 18 556 235 tys. PLN i była niŜsza od stanu na koniec grudnia 2009 roku o 1 755 614 tys. PLN, tj. o 9%.
Podstawową pozycję w strukturze aktywów stanowią naleŜności od klientów, które wykazały spadek o 660 425 tys. PLN w porównaniu do końca grudnia 2009 roku, będący rezultatem niŜszej niŜ planowana akcji kredytowej. Udział naleŜności od klientów w strukturze aktywów ogółem wynosił 71% na koniec grudnia 2010 roku i odpowiednio 68% na koniec grudnia 2009 roku.
Głównym źródłem finansowania aktywów pozostają depozyty klientów oraz otrzymane kredyty i poŜyczki. Depozyty klientów spadły o 11% co było konsekwencją przyjętej przez Bank polityki niekonkurowania wysokim oprocentowaniem depozytów terminowych w sytuacji zmniejszających się sald kredytowych i moŜliwości pozyskiwania finansowania z Grupy BNP Paribas. Jednocześnie kredyty i poŜyczki otrzymane wzrosły o 9% w porównaniu do grudnia 2009 roku w efekcie zaciągnięcia nowej linii kredytowej z Grupy BNP Paribas w III kwartale 2010 roku (uruchomiono transzę w wysokości 50 mln EUR) oraz pociągnięcia środków z linii kredytowej Europejskiego Banku Inwestycyjnego (na kwotę 80 mln PLN).
Struktura i dynamika wybranych wielkości bilansowych (w tys. PLN)
Wielkości bilansowe | 31.12.2010 | Struktura | 31.12.2009 | Struktura | Dynamika |
31.12.2010- 31.12.2009 (w %) | |||||
AKTYWA | |||||
Środki pienięŜne i ich ekwiwalenty | 1 172 860 | 6% | 832 724 | 4% | 41% |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu | 194 290 | 1% | 664 305 | 3% | -71% |
NaleŜności od banków | 159 013 | 1% | 1 573 242 | 8% | -90% |
NaleŜności od klientów | 13 151 131 | 71% | 13 811 556 | 68% | -5% |
Inwestycje – dostępne do sprzedaŜy | 3 247 825 | 18% | 2 785 800 | 14% | 17% |
Pozostałe inwestycje | 18 208 | 0% | 18 208 | 0% | 0% |
Rzeczowy majątek trwały | 157 348 | 1% | 188 071 | 1% | -16% |
Wartości niematerialne | 23 659 | 0% | 42 182 | 0% | -44% |
Aktywa przeznaczone do sprzedaŜy | 4 785 | 0% | - | 0% | - |
Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego | 84 015 | 0% | 48 554 | 0% | 73% |
Aktywa z tytułu podatku odroczonego | 215 222 | 1% | 227 699 | 1% | -5% |
Pozostałe aktywa | 127 879 | 1% | 119 508 | 1% | 7% |
RAZEM AKTYWA | 18 556 235 | 100% | 20 311 849 | 100% | -9% |
PASYWA | |||||
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu | 97 699 | 1% | 171 474 | 1% | -43% |
Zobowiązania wobec banków | 745 774 | 4% | 2 011 154 | 10% | -63% |
Zobowiązania wobec klientów | 8 211 775 | 44% | 9 244 093 | 46% | -11% |
Kredyty i poŜyczki otrzymane | 7 163 459 | 39% | 6 560 893 | 32% | 9% |
Zobowiązania z tytułu emisji dłuŜnych papierów wartościowych | 30 000 | 0% | 30 000 | ||
Zobowiązania podporządkowane | 565 236 | 3% | 582 984 | 3% | -3% |
BieŜące zobowiązania podatkowe | 0 | 0% | 0 | 0% | - |
Pozostałe zobowiązania | 385 772 | 2% | 285 644 | 1% | 35% |
Rezerwy | 21 419 | 0% | 56 773 | 0% | -62% |
Razem kapitały własne | 1 335 101 | 7% | 1 368 834 | 7% | -2% |
RAZEM PASYWA | 18 556 235 | 100% | 20 311 849 | 100% | 2% |
Na koniec grudnia 2010 roku naleŜności od banków spadły o 1 414 229 tys. PLN tj. 90% w stosunku do końca 2009 roku (tj. z 1 573 242 tys. PLN do 159 013 tys. PLN). W rezultacie ich udział w strukturze aktywów ogółem spadł z 8% na koniec grudnia 2009 do 1% na koniec grudnia 2010 roku.
Wartość aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu spadła o 71% tj. o 470 015 tys. PLN
w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 2009 roku, co skutkowało obniŜeniem ich udziału w aktywach ogółem z 3% na koniec grudnia 2009 roku do 1% na koniec grudnia 2010 roku. Spadek dotyczył przede wszystkim redukcji portfela obligacji i bonów skarbowych przeznaczonych do obrotu (o 395 450 tys. PLN, tj. 81%). Pozostałą część portfela aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu (53% na koniec grudnia 2010 roku) stanowią pochodne instrumenty finansowe.
Środki pienięŜne i ich ekwiwalenty wzrosły w porównaniu z grudniem 2009 roku o 41%, a ich udział w strukturze aktywów ogółem wzrósł z 4% w grudniu 2009 roku do 6% w grudniu 2010 roku.
Pozostałe aktywa kształtowały się na poziomie zbliŜonym do końca grudnia 2009 roku stanowiąc 1% w strukturze aktywów ogółem.
W stosunku do stanu na koniec grudnia 2009 roku wartość rzeczowego majątku trwałego spadła o 16% (tj. o 30 723 tys. PLN).
Inwestycje dostępne do sprzedaŜy odnotowały 17% wzrost w porównaniu do końca grudnia 2009 roku (tj. o 462 025 tys. PLN), a ich udział w strukturze aktywów ogółem wzrósł z 14% do 18%.
Na koniec grudnia 2010 roku Bank posiadał dłuŜne papiery wartościowe wyemitowane przez budŜet państwa oraz Narodowy Bank Polski oraz inne podmioty.
Na inwestycje dostępne do sprzedaŜy składały się:
▪ Obligacje skarbowe: 1 887 461 tys. PLN;
▪ Bony pienięŜne NBP: 899 475 tys. PLN;
▪ Bony skarbowe: 349 699 tys. PLN;
▪ Obligacje emitowane przez banki: 80 768 tys. PLN;
▪ Obligacje emitowane przez podmioty niefinansowe: 6 474 tys. PLN;
▪ Udziały i akcje: 23 948 tys. PLN.
Wartości niematerialne na koniec grudnia 2010 roku wynosiły 23 659 tys. PLN, tj. o 44% mniej niŜ na koniec 2009 roku.
Charakterystyka portfela kredytowego Klientów
NaleŜności od klientów netto na koniec grudnia 2010 roku spadły w porównaniu do końca grudnia 2009 roku o 660 425 tys. PLN tj. 5%.
Największą pozycję w strukturze naleŜności od klientów stanowiły kredyty komercyjne dla podmiotów gospodarczych. Ich udział w całości naleŜności od klientów brutto na koniec grudnia 2010 roku stanowił 49% i obniŜył się w porównaniu z 53% na koniec grudnia 2009 roku. W ujęciu wartościowym kredyty dla podmiotów gospodarczych spadły w porównaniu ze stanem na koniec 2009 roku o 856 398 tys. PLN, tj. o 11%. Było to wynikiem obserwowanego przez większą część roku niŜszego popytu na kredyty inwestycyjne ze strony firm, jak równieŜ kontynuowania bardziej restrykcyjnej polityki kredytowej. Na przestrzeni 2010 roku Bank uruchomił znaczące środki w postaci kredytów na finansowanie przedsiębiorstw, jednak nowa produkcja nie przekroczyła wartości spłat istniejących kredytów.
Spadki wartości wolumenu kredytów dotyczyły przede wszystkim klientów instytucjonalnych: saldo kredytów obrotowych spadło o 18% w porównaniu z końcem grudnia 2009 roku, natomiast kredyty inwestycyjne (w tym kredyty na zakup/budowę nieruchomości na cele komercyjne) zmniejszyły się o 11%. 7% spadek salda zaobserwowano równieŜ w odniesieniu do kredytów w rachunku bieŜącym, zaś w kredytach gotówkowych dla klientów indywidualnych odnotowano 5% spadek wartości. Jednocześnie saldo kredytów hipotecznych dla klientów indywidualnych wzrosło o 11% w stosunku do 31 grudnia 2009 roku.
Saldo kredytów hipotecznych na koniec grudnia 2010 roku kształtowało się na poziomie 5 051 494 tys. PLN, co w porównaniu do 4 532 934 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku oznacza wzrost o 11%. Wzrost ich wolumenu był jednak przede wszystkim wynikiem wzrostu kursów walut (zwłaszcza CHF). Wykluczając wpływ zmian kursów (słabnący złoty spowodował wzrost wartości kredytów hipotecznych o 529 837 tys.
PLN), walutowe kredyty hipoteczne spadły o 4% w porównaniu do grudnia 2009 roku. Odnotowano przyrost salda kredytów złotówkowych (o 143 800 tys. PLN tj. 24%), które stanowią 15% w całości kredytów hipotecznych. Udział kredytów hipotecznych ogółem w strukturze naleŜności od klientów brutto wzrósł z 31% na koniec grudnia 2009 roku do 35% na koniec grudnia 2010 roku.
Wartość odpisów z tytułu utraty wartości i IBNR wynosiła na koniec grudnia 2010 roku 1 235 537 tys. PLN w porównaniu z 1 015 426 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku. Wzrost wartości odpisów z tytułu utraty wartości i IBNR spowodowany jest głównie opóźnionymi skutkami obserwowanego w 2009 roku pogorszenia się sytuacji na rynkach finansowych i spowolnienia gospodarczego, które sprawiły, Ŝe część klientów Banku nie jest w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań.
Struktura naleŜności od klientów - 31.12.2010
NaleŜności z tytułu nierozliczonych transakcji typu
Kredyty dla jednostek budŜetowych 0%
Struktura naleŜności od klientów - 31.12.2009
Kredyty dla
Inne naleŜności 0%
NaleŜności z tytułu
jednostek budŜetowych 0%
Inne naleŜności 0%
fx spot i fx swap
0%
Kredyty hipoteczne 35%
nierozliczonych transakcji typu fx spot i fx swap 0%
Kredyty hipoteczne 31%
Kredyty komercyjne 49%
Kredyty komercyjne 53%
Kredyty i po Ŝyczki konsumpcyjne 16%
Kredyty i poŜyczki konsumpcyjne 16%
Wartość kredytów brutto na dzień 31 grudnia 2010 roku wynosiła 14 386 668 tys. PLN i spadła w porównaniu do końca grudnia 2009 roku o 440 314 tys. PLN (tj. 3%). 46% naleŜności brutto od klientów stanowiły naleŜności w walutach obcych. Wykluczając wpływ zmian kursów walut wartość kredytów brutto spadła o 6% w porównaniu do grudnia 2009.
NajwyŜszy udział w wolumenie kredytów brutto posiadają kredyty złotówkowe, stanowiąc 54% ogółu. Ich wartość na koniec grudnia 2010 roku wynosiła 7 829 834 tys. PLN i spadła w stosunku do 31 grudnia 2009 roku o 316 477 tys. PLN (spadek o 4%).
Kredyty brutto udzielone w CHF (w równowartości w PLN) na koniec grudnia 2010 roku wynosiły 4 446 892 tys. PLN i wzrosły o 9% w porównaniu do 4 088 948 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku (skutek osłabienia złotówki). Udział tych kredytów w ogólnej kwocie kredytów brutto na koniec grudnia 2010 roku wynosił 31% (wobec 28% na koniec grudnia 2009 roku).
Saldo kredytów udzielonych w EUR (w równowartości w PLN) spadło z 2 525 328 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku do wysokości 2 033 667 tys. PLN (spadek o 19%). Ich udział w całości wolumenu kredytów brutto spadł z 17% na koniec grudnia 2009 roku do 14% na koniec grudnia 2010 roku.
Struktura i dynamika naleŜności od klientów (w tys. PLN)
NaleŜności od klientów | 31.12.2010 | Struktura | 31.12.2009 | Struktura | Dynamika |
31.12.2010- 31.12.2009 (w %) | |||||
Kredyty dla jednostek budŜetowych | 44 | 0% | 429 | 0% | -90% |
Kredyty hipoteczne | 5 051 494 | 35% | 4 532 934 | 31% | 11% |
Kredyty i poŜyczki konsumpcyjne | 2 294 406 | 16% | 2 394 363 | 16% | -4% |
Kredyty komercyjne | 7 030 378 | 49% | 7 886 776 | 53% | -11% |
NaleŜności z tytułu rozpoznania instrumentów finansowych (transakcje typu fx spot i fx swap) w dacie zawarcia transakcji | - | - | 2 054 | 0% | -100% |
Inne naleŜności | 10 346 | 0% | 10 426 | 0% | -1% |
Razem naleŜności od klientów brutto | 14 386 668 | 100% | 14 826 982 | 100% | -3% |
Odpisy z tyt. utraty wartości i XXXX | -0 000 000 | -0 000 000 | 22% | ||
Razem naleŜności od klientów netto | 13 151 131 | 13 811 556 | -5% |
ZaangaŜowanie Banku na koniec 2010 roku koncentrowało się głównie w osobach fizycznych oraz następujących branŜach: handel hurtowy, budownictwo gospodarcze i inŜynieria, oświata i opieka medyczna oraz maszyny.
Portfel kredytowy według branŜ | 31.12.2010 | 31.12.2009 | ||
w tys. PLN | w % | w tys. PLN | w % | |
Osoby fizyczne | 7 494 280 | 40,35 | 7 118 971 | 39,1 |
Handel hurtowy | 1 766 678 | 9,51 | 1 876 822 | 10,31 |
Budownictwo gospodarcze i inŜynieria | 1 263 175 | 6,8 | 1 243 866 | 6,83 |
Oświata, opieka medyczna | 1 233 412 | 6,64 | 1 503 933 | 8,26 |
Maszyny | 979 405 | 5,27 | 832 588 | 4,57 |
Inne usługi | 851 462 | 4,58 | 751 197 | 4,13 |
Handel detaliczny | 791 500 | 4,26 | 701 459 | 3,85 |
śywność, tytoń, napoje | 599 771 | 3,23 | 548 547 | 3,01 |
Chemikalia i tworzywa sztuczne | 412 477 | 2,22 | 516 503 | 2,84 |
Przemysł meblowy i elektryczny | 366 599 | 1,97 | 180 572 | 0,99 |
Statki | 361 062 | 1,94 | 448 446 | 2,46 |
Sport, turystyka, kultura i sztuka | 329 730 | 1,78 | 342 590 | 1,88 |
Xxxxxx, wyroby z drewna | 292 157 | 1,57 | 377 601 | 2,07 |
Pojazdy mechaniczne | 291 205 | 1,57 | 273 060 | 1,5 |
Łączność | 260 496 | 1,4 | 16 087 | 0,09 |
Instytucje finansowe | 213 146 | 1,15 | 143 724 | 0,79 |
Ceramika i szkło | 177 767 | 0,96 | 194 773 | 1,07 |
Transport | 172 515 | 0,93 | 171 628 | 0,94 |
Tekstylia, wyroby skórzane | 95 170 | 0,51 | 120 223 | 0,66 |
Papier, wyroby papiernicze | 93 242 | 0,5 | 101 218 | 0,56 |
Usługi administracyjne | 91 766 | 0,49 | 133 237 | 0,73 |
Drukarnie i wydawnictwa | 74 128 | 0,4 | 59 925 | 0,33 |
Inne środki transportu | 43 094 | 0,23 | 105 185 | 0,58 |
Produkcja metali i niemetali | 22 231 | 0,12 | 101 106 | 0,56 |
Budownictwo mieszkaniowe | 9 235 | 0,05 | 30 135 | 0,17 |
Pozostała produkcja | 81 273 | 0,44 | 63 335 | 0,35 |
Pozostałe | 204 988 | 1,13 | 248 106 | 1,37 |
Razem portfel kredytowy według branŜ | 18 571 964 | 100,00 | 18 204 837 | 100 |
Udział portfela kredytowego dla osób fizycznych w całości portfela kredytowego na koniec grudnia 2010 roku wynosił 40% i wzrósł w porównaniu do grudnia 2009 roku o 5%.
ZaangaŜowanie w branŜy handel hurtowy według stanu na dzień 31 grudnia 2010 roku sięgało 10% całości portfela kredytowego i obniŜyło się w porównaniu do 31 grudnia 2009 roku o 6%. ObniŜył się takŜe udział i wolumen zaangaŜowania w oświacie i opiece medycznej (spadek o 18% w porównaniu do 2009 roku).
Udziały pozostałych głównych branŜ pozostają na zbliŜonym poziomie do końca grudnia 2009 roku. Wzrasta udział i poziom zaangaŜowania w branŜach: maszyny, handel detaliczny, przemysł meblowy i elektryczny oraz inne usługi.
Zobowiązania
Dominującą pozycję w strukturze pasywów stanowią zobowiązania wobec klientów z tytułu środków zdeponowanych na rachunkach bieŜących i depozytach terminowych. Na koniec grudnia 2010 roku zobowiązania wobec klientów wynosiły 8 211 775 tys. PLN i spadły w porównaniu do końca grudnia 2009 roku o 1 032 318 tys. PLN (tj. o 11%). Udział zobowiązań wobec klientów stanowił na koniec grudnia 2010 roku 44% ogółu pasywów i zmniejszył się w porównaniu z końcem grudnia 2009 roku o 1 punkt procentowy. Zmniejszenie salda depozytów było związane z przyjętą polityką Banku nie konkurowania wysokim oprocentowaniem depozytów, co skutkowało odpływem środków klientów, dla których cena stanowi podstawowe kryterium wyboru banku. Wpływ zmian kursów walut na poziom depozytów był marginalny (-0,1%). Obserwowany przez większą część 2010 roku trend spadkowy wolumenu depozytów klientowskich został zahamowany w IV kwartale, kiedy przejęcie grupy klientów od BNP Paribas Oddział
w Polsce oraz wprowadzenie korzystnej oferty kont oszczędnościowych zaowocowało wzrostem salda zobowiązań wobec klientów ogółem o 863 168 tys. PLN (tj. 12%) w porównaniu do końca września 2010 roku.
W strukturze zobowiązań wobec klientów nadal dominują depozyty terminowe, które na koniec grudnia 2010 roku wyniosły 5 457 500 tys. PLN, co stanowi 66% wartości wszystkich zobowiązań wobec klientów (w porównaniu z 77% na koniec grudnia 2009 roku). Spadek ich salda (o 1 680 692 tys. PLN tj. 24% w porównaniu do końca grudnia 2009 roku) miał jednak decydujący wpływ na spadek zobowiązań wobec klientów ogółem w 2010 roku. Depozyty bieŜące osiągnęły na koniec grudnia 2010 roku poziom 2 579 374 tys. PLN (31% zobowiązań wobec klientów). Obserwowany jest wzrost ich udziału w strukturze zobowiązań wobec klientów (o 10 punktów procentowych w porównaniu z grudniem 2009 roku) i wartości (o 661 728 tys. PLN tj. 35%). 87% wszystkich depozytów klientowskich stanowią depozyty złotówkowe.
Xxxxxxx i poŜyczki otrzymane wyniosły na koniec grudnia 2010 roku 7 163 459 tys. PLN i stanowią 39% ogółu pasywów w porównaniu z 6 560 893 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku (32% ogółu pasywów).
91% kredytów i poŜyczek otrzymanych stanowią kredyty i poŜyczki otrzymane z Grupy BNP Paribas Fortis, które wzrosły o 9% (575 532 tys. PLN) w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 2009 roku w rezultacie uruchomienia nowej linii kredytowej (50 mln EUR w III kwartale 2010 roku). Saldo tych poŜyczek na koniec grudnia 2010 roku wynosiło 7 083 459 tys. PLN.
Udział zobowiązań podporządkowanych kształtował się na poziomie 3%, analogicznym do poziomu z końca grudnia 2009 roku. Wartość tych zobowiązań spadła o 3% do kwoty 565 236 tys. PLN jedynie za sprawą zmian kursów walut.
Udział zobowiązań wobec banków w ogólnej sumie pasywów spadł z 10% w grudniu 2009 roku do poziomu 4% na koniec grudnia 2010 roku. Wartościowo odnotowano spadek salda zobowiązań wobec banków w porównaniu z końcem grudnia 2009 roku o 1 265 380 tys. PLN (63%), za sprawą spadku zobowiązań z tytułu rozpoznawania instrumentów finansowych (transakcje typu FX spot i FX swap) w dacie zawarcia transakcji (ich udział w całości zobowiązań wobec banków spadł z 72% na koniec grudnia 2009 do 7% - spadek wartościowo o 1 403 725 tys. PLN tj. 97%). Wzrósł natomiast udział i saldo depozytów innych banków lokowanych w Banku (o 138 345 tys. PLN tj. 25%), w zakresie zabezpieczeń pienięŜnych
i depozytów bieŜących. Saldo depozytów innych banków na koniec grudnia 2010 roku wyniosło 694 924 tys. PLN, w tym zabezpieczeń pienięŜnych 552 706 tys. PLN.
Wg stanu na 31 grudnia 2010 roku udział w sumie bilansowej pozostałych zobowiązań stanowił 2%. Udział zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu w strukturze pasywów ogółem na koniec grudnia 2010 roku wynosił 1% i utrzymał się na poziomie z końca grudnia 2009. Ich wartość spadła w porównaniu do końca grudnia 2009 roku o 43%. Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu w całości stanowiły pochodne instrumenty finansowe. Wartość bilansowa instrumentów pochodnych przeznaczonych do obrotu spadła z 171 474 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku do 97 699 tys. PLN na dzień 31 grudnia 2010 roku.
Rezerwy
Widoczna w bilansie kwota rezerw, która spadła z poziomu 56 773 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku do poziomu 21 419 tys. PLN na koniec grudnia 2010 roku, dotyczy: rezerwy na poniesione lecz nie zidentyfikowane straty (IBNR) z tytułu zobowiązań pozabilansowych w wysokości 8 224 tys. PLN, rezerwy na zobowiązania pozabilansowe w wysokości 5 948 tys. PLN, rezerwy na ryzyko prawne w wysokości 4 562 tys. PLN oraz rezerwy na podnajem lokali w wysokości 2 685 tys. PLN. Wartość rezerw spadła o 62% w porównaniu ze stanem na dzień 31 grudnia 2009 roku, przy czym spadek dotyczył głównie rezerwy na zobowiązania pozabilansowe.
Kapitały własne
Na dzień 31 grudnia 2010 roku kapitały własne Banku wynosiły 1 335 101 tys. PLN, co oznacza spadek o 2% w porównaniu do 1 368 834 tys. PLN na koniec grudnia 2009 roku. Spadek kapitałów jest rezultatem księgowego rozliczenia transakcji nabycia przez Bank zorganizowanej części przedsiębiorstwa od BNP Paribas Oddział w Polsce (róŜnica w wysokości 78 010 tys. PLN pomiędzy wartością księgową aktywów netto a ceną nabycia pomniejszyła kapitał zapasowy). Udział kapitałów w pasywach ogółem pozostał bez zmian na poziomie 7%.
Walne Zgromadzenie Fortis Bank Polska SA w dniu 29 kwietnia 2010 roku zadecydowało o pokryciu straty Banku po opodatkowaniu w wysokości 428,7 mln PLN (wynik finansowy netto) za zakończony rok obrotowy 2009 z kapitału zapasowego. Jednocześnie z kapitału zapasowego została pokryta strata powstała w wyniku operacji połączenia Dominet Banku S.A. z Fortis Bankiem Polska SA w kwocie 23 982 tys. PLN.
Współczynnik wypłacalności
Na dzień 31 grudnia 2010 roku współczynnik wypłacalności Banku wynosił 13,52% w porównaniu do 13,26% na koniec grudnia 2009 roku. Aby ograniczyć negatywny wpływ strat poniesionych przez Bank w 2009 roku na poziom współczynnika wypłacalności Bank podjął szereg działań w celu poprawienia sytuacji kapitałowej.
W dniu 31 lipca 2009 roku kapitał zakładowy Banku wzrósł o 157,3 mln PLN w wyniku emisji akcji serii L skierowanych do dotychczasowego akcjonariusza Dominet Banku S.A. w zamian za przejęty w wyniku połączenia majątek Dominet Banku S.A.
We wrześniu 2009 roku Bank uzyskał bezpośrednie dokapitalizowanie w drodze emisji akcji. Całość nowej emisji akcji serii M w kwocie 440,7 mln PLN została objęta przez głównego akcjonariusza Banku (Fortis Bank Belgium). Bank zaliczył do kapitału środki pozyskane w ramach nowej emisji z chwilą rejestracji jego podwyŜszenia przez Krajowy Rejestr Sądowy w dniu 14 września 2009 roku.
Ponadto we wrześniu 2009 roku w wyniku podwyŜszenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji z 30 do 50 PLN kapitał zakładowy Banku został podwyŜszony o 440,3 mln PLN.
Na koniec grudnia 2010 roku wartość zobowiązań podporządkowanych zaliczanych do funduszy uzupełniających zmniejszyła się w porównaniu do końca 2009 roku o 23 748 tys. PLN, tj. z 582 984 tys. PLN do 559 236 tys. PLN. W lipcu 2010 roku, zgodnie z zapisami ustawy Prawo Bankowe, kwota obligacji podporządkowanych zaliczanych do funduszy własnych została pomniejszona o 6 mln PLN tj. 20%.
Dodatkowo na ich spadek miało wpływ umocnienie się PLN wobec EUR.
Sytuacja kapitałowa Banku w 2010 roku pozostawała stabilna, pozwalając na bezpieczne prowadzenie działalności i realizowanie planów Banku.
5.3. Zobowiązania warunkowe – zobowiązania pozabilansowe
Na koniec grudnia 2010 roku wartość zobowiązań warunkowych udzielonych wynosiła 4 394 897 tys. PLN i spadła o 28% w stosunku do 31 grudnia 2009 roku.
Zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane | 31.12.2010 | 31.12.2009 |
(w tys. PLN) | ||
Zobowiązania warunkowe udzielone | ||
- finansowe | 3 117 692 | 2 628 355 |
- gwarancyjne | 1 277 205 | 805 490 |
Razem zobowiązania warunkowe udzielone | 4 394 897 | 3 433 845 |
Zobowiązania warunkowe otrzymane | ||
- finansowe | 2 861 841 | 4 242 177 |
- gwarancyjne | 275 223 | 259 672 |
Razem zobowiązania warunkowe otrzymane | 3 137 064 | 4 501 849 |
Razem zobowiązania warunkowe | 7 531 961 | 7 935 694 |
Najbardziej znaczącą pozycję udzielonych zobowiązań pozabilansowych stanowią zobowiązania z tytułu udzielenia kredytów, które na 31.12.2010 roku wynosiły 2 970 649 tys. PLN, co stanowi 95% udzielonych finansowych zobowiązań pozabilansowych Banku oraz odpowiednio 2 518 271 tys. PLN według stanu na 31.12.2009 roku - 96%. Do zobowiązań z tytułu udzielenia kredytów zaliczane są przyznane linie kredytowe, limity na kartach kredytowych, niewykorzystane kredyty w rachunku bieŜącym oraz umowy ramowe o charakterze finansowym.
W pozycji udzielonych zobowiązań pozabilansowych o charakterze finansowym prezentowane są takŜe udzielone akredytywy importowe.
Udzielone zobowiązania pozabilansowe o charakterze gwarancyjnym wynikają z wystawionych na rzecz klientów gwarancji i dotyczą głównie gwarancji dobrego wykonania kontraktów oraz gwarancji spłaty naleŜności. Bank oferuje swoim klientom udzielanie gwarancji w ramach standardowej oferty kredytowej skierowanej głównie do klientów korporacyjnych. Przychody prowizyjne z wystawionych gwarancji rozliczane są liniowo przez okres trwania gwarancji i zaliczane są do przychodów z tytułu prowizji
w rachunku zysków i strat Banku.
Do udzielonych zobowiązań pozabilansowych o charakterze gwarancyjnym zaliczane są równieŜ udzielone akredytywy eksportowe oraz umowy ramowe o charakterze gwarancyjnym.
Stan zobowiązań warunkowych otrzymanych na koniec grudnia 2010 roku kształtował się na poziomie
3 137 064 tys. PLN i był niŜszy o 1 364 785 tys. PLN (tj. 30%) w porównaniu do stanu na dzień 31 grudnia
2009 roku.
Najbardziej znaczącą pozycję wśród zobowiązań otrzymanych przez Bank stanowiły przyznane przez NBP i jednostki powiązane organizacyjnie, niewykorzystane linie kredytowe w kwocie 2 628 355 tys. PLN
według stanu na 31.12.2010 roku, oraz odpowiednio 4 242 177 tys. PLN według stanu na 31.12.2009 roku.
Do otrzymanych zobowiązań pozabilansowych o charakterze gwarancyjnym zaliczane są gwarancje
i poręczenia stanowiące zabezpieczenia udzielonych kredytów w kwocie 275 223 tys. PLN według stanu na 31.12.2010 roku, oraz 259 672 tys. PLN według stanu na 31.12.2009 roku.
Tytuły egzekucyjne
Łączna liczba bankowych tytułów egzekucyjnych wystawionych w segmentach przedsiębiorstw i zamoŜnych klientów indywidualnych w 2010 roku wynosiła 188 tytułów egzekucyjnych o wartości 149 654 tys. PLN na 31 grudnia 2010 roku i była znacząco niŜsza niŜ 315 tytułów egzekucyjnych o wartości 97 551 tys. PLN wystawionych w tych segmentach w 2009 roku.
Ponadto w segmencie klientów indywidualnych Mass Retail, który został utworzony w Banku w wyniku fuzji z Dominet Bankiem S.A., w roku 2010 wystawiono 61 567 tytułów egzekucyjnych o łącznej wartości
369 840 tys. PLN.
5.4. Zarządzanie zasobami finansowymi
Podstawowe źródła finansowania działalności kredytowej Fortis Banku Polska SA to depozyty klientów, które Bank przyjmuje zarówno od przedsiębiorstw jak i osób fizycznych oraz długoterminowe poŜyczki od instytucji finansowych, w tym linie kredytowe i poŜyczki podporządkowane od podmiotów grupy BNP Paribas.
W ocenie Banku poziom stabilności źródeł finansowania jest zadowalający.
Struktura źródeł finansowania (w tys. PLN) | 31.12.2010 | 31.12.2009 | zmiana |
Depozyty klientów | 8 211 775 | 9 244 093 | -11% |
Długoterminowe linie i poŜyczki podporządkowane | 7 728 695 | 7 143 877 | 8% |
Kapitał własny | 1 335 101 | 1 368 834 | -2% |
W 2010 roku Bank zanotował spadek bazy depozytowej (o 1,03 mld PLN, tj. o 11% w porównaniu do końca 2009 roku). W duŜej mierze było to skutkiem zapadalności w pierwszym półroczu 2010 wysokooprocentowanych lokat złotówkowych i związanym z tym odejściem klientów, charakteryzujących się niskim poziomem relacji z Bankiem (x.xx. nie korzystających z oferty innych produktów). Bank utrzymuje atrakcyjną ofertę produktową, jednakŜe nie planuje pozyskiwać depozytowych charakteryzujących się największą wraŜliwością cenową.
Na koniec grudnia 2010 roku Bank miał otwarte i wykorzystane następujące linie kredytowe w grupie BNP Paribas SA:
Data umowy | Strona umowy | Kwota | Data spłaty |
2004-01-30 | BGL BNP Paribas Luxembourg | 200 mln EUR | 2012-06-30 |
2006-07-03 | BGL BNP Paribas Luxembourg | 300 mln EUR | 2011-07-03 |
2007-01-16 | BGL BNP Paribas Luxembourg | 1 300 mln PLN | 2012-06-01 |
2008-04-18 | Fortis Bank SA/NV | 150 mln PLN | 2014-03-31 |
2008-04-18 | Fortis Bank SA/NV | 240 mln PLN | 2029-03-30 |
2010-01-04 | Fortis Finance Belgium SCRL/CVBA | 200 mln EUR | 2011-02-04 |
2010-06-07 | BNP Paribas | 300 mln EUR | 2012-06-07 |
2010-07-01 | BNP Paribas | 50 mln EUR | 2015-07-02 |
2010-10-27 | BNP Paribas | 250 mln CHF | 2013-10-29 |
Zgodnie z przyjętą strategią finansowania, w przypadku zaistnienia zwiększonych potrzeb płynnościowych, Bank moŜe skorzystać ze wsparcia grupy BNP Paribas.
W 2010 roku wielkość zaciągniętych linii kredytowych z grupy BNP Paribas uległa niewielkim zmianom, natomiast wielkość poŜyczek podporządkowanych, nie uległa zmianie.
Linie kredytowe, których termin spłaty przypadał w 2010 roku zostały odnowione. Łącznie w 2010 roku uruchomione zostały następujące linie:
▪ -4 stycznia 2010 – 200 mln EUR
▪ 5 marca 2010 – 300 mln EUR (spłacona 7.06.2010)
▪ 7 czerwca 2010 - 300 mln EUR
▪ 1 lipca 2010 - 50 mln EUR.
▪ 29 października 2010 - 250 mln CHF.
Zaciągnięte poŜyczki podporządkowane na koniec grudnia 2010 roku przedstawiały się następująco:
Data umowy | Strona umowy | Kwota | Data spłaty |
2004-07-13 | Zewnętrzni inwestorzy | 30 mln PLN | 2014-07-29 |
2007-10-23 | BGL BNP Paribas Luxembourg | 100 mln EUR | 2017-09-28 |
2009-04-21 | Fortis Finance Belgium SCRL/CVBA | 20 mln EUR | 2019-04-22 |
2009-04-21 | Fortis Bank SA/NV | 60 mln PLN | 2019-04-22 |
Bank zapewnia sobie płynność równieŜ poprzez dostępne linie zarówno na krajowym, jak i zagranicznym rynku międzybankowym.
Przyjęta w Banku polityka związana ze wsparciem finansowym z podmiotów grupy kapitałowej, zaakceptowana przez właściciela, zakłada aktywne finansowanie części portfela kredytowego,
w szczególności aktywów w walucie obcej, ze środków pochodzących bezpośrednio z grupy kapitałowej.
6. PERSPEKTYWY ROZWOJU DZIAŁALNOŚCI FORTIS BANK POLSKA SA
Na perspektywy rozwoju działalności Fortis Bank Polska SA istotny wpływ będzie miała poprawiająca się sytuacja makroekonomiczna i kondycja branŜy finansowej oraz realizacja strategii rozwoju grupy BNP Paribas na rynku polskim.
Grupa BNP Paribas to wiodąca europejska instytucja finansowa o międzynarodowym zasięgu, która prowadzi działalność w zakresie x.xx. bankowości detalicznej, korporacyjnej, inwestycyjnej oraz zarządzania aktywami i majątkiem oraz ubezpieczeń. Grupa BNP Paribas obecna jest w 85 krajach na świecie. Kluczowe rynki grupy w Europie to Belgia, Francja, Włochy i Luksemburg. W Polsce grupa prowadzi działalność poprzez szereg spółek, w szczególności Fortis Bank Polska SA oraz BNP Paribas Oddział
w Polsce.
Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli, pozostaje podmiotem bezpośrednio dominującym wobec Fortis Bank Polska SA.
Strategia BNP Paribas w odniesieniu do działalności w Polsce opiera się na następujących głównych załoŜeniach:
▪ BNP Paribas będzie rozwijał zintegrowany „Uniwersalny Model Działalności Bankowej” w celu dotarcia do wszystkich rodzajów klientów (indywidualnych, średnich i małych przedsiębiorstw, klientów korporacyjnych), wzbogacając swoją ofertę produktów w oparciu o połączoną specjalistyczną wiedzę BNP Paribas i BNP Paribas Fortis.
▪ BNP Paribas wykorzysta obecną bazę klientów Fortis Bank Polska SA oraz rozwinie promowanie produktów oferowanych w ramach grupy (sprzedaŜ wiązana).
▪ BNP Paribas będzie realizować wcześniejsze plany Fortis dotyczące zwiększenia udziału w rynku oraz rozwoju sieci oddziałów, dodając specjalistyczną wiedzę BNP Paribas w obszarach:
o Consumer finance (w tym w zakresie bancassurance);
o Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna.
Po przeprowadzonym w roku 2009 połączeniu Fortis Bank Polska SA z Dominet Bank S.A., kolejnym etapem realizacji strategii było określenie nowego zintegrowanego planu strategicznego opartego na wspólnych umiejętnościach po dokonaniu szczegółowej analizy rentowności i ryzyka. Plany BNP Paribas wobec Banku ujęte zostały w tzw. „Industrial Plan-ie” obejmującym zakres integracji wybranych biznesowych i operacyjnych części działalności prowadzonej w Polsce w ramach grupy BNP Paribas. Wprowadzona została koncepcja jednej organizacji polegająca na wzmocnieniu współpracy i wykorzystywaniu synergii pomiędzy wieloma podmiotami reprezentującymi grupę w Polsce. W szczególności Fortis Bank Polska SA i BNP Paribas Oddział w Polsce - zachowując odrębny status prawny - blisko ze sobą współpracują proponując przedsiębiorstwom w Polsce pełne spektrum usług.
W 2010 roku Zarząd i Rada Nadzorcza Banku przyjęły nową Misję, Wizję i Strategię na lata 2011-2015.
Ambicją Fortis Banku Polska jest stworzenie na polskim rynku silnego banku uniwersalnego jako kluczowego filaru działalności grupy BNP Paribas w Polsce. Bank zamierza rozwijać swoją pozycję na rynku finansowym jako bank uniwersalny, oferujący bogaty pakiet usług finansowych w następujących segmentach: klientów indywidualnych (w tym private banking), mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz krajowych i międzynarodowych klientów korporacyjnych.
Zarząd Banku wypracował listę kluczowych elementów dla budowy planu wzrostu organicznego - strategii pod hasłem „Kierunek 2015” – nie wykluczającego jednocześnie rozwoju poprzez przejęcia na polskim rynku. Zidentyfikowano i opracowano kluczowe filary tej strategii dla poszczególnych segmentów klienta. Jednymi z głównych załoŜeń strategii są:
▪ Koncentracja na klientach indywidualnych segmentu Mass Aspiring i Mass Affluent (zamoŜni i średnio zamoŜni);
▪ Umocnienie pozycji w obszarze przedsiębiorstw;
▪ Intensyfikacja działań w obszarze komunikacji dla wzmocnienia marki BNP Paribas;
▪ Aktywne tworzenie nowoczesnych produktów we wszystkich obszarach;
▪ Reorganizacja sieci sprzedaŜy i jej rozwój poprzez otwieranie nowych oddziałów, w tym dostosowanie struktury sieci oddziałów koncentrując się na aglomeracjach i miastach
o największym potencjale biznesowym;
▪ Implementacja modelu zintegrowanej bankowości wielokanałowej (oddziały, Internet Banking, Mobile Banking, Call Center – ang. Multichannel Banking) dla zwiększenia efektywności sprzedaŜy;
▪ Dalszy rozwój działalności w obszarze Personal Finance, tj. w szczególności w zakresie kredytów indywidualnych i samochodowych;
▪ Rozwój działalności Wealth Management i Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych. Bank będzie dąŜył do zdobycia silnej pozycji opartej na współpracy z obszarem detalicznym i dostępie do portfela segmentów ETB i SME;
▪ Factoring – uruchomienie nowego obszaru działalności BNP Paribas w Polsce;
▪ Wzmocnienie obszarów: leasing, cash management, finansowania handlu;
▪ Zapewnienie wysokiej jakości zarządzania ryzykiem w Banku, przede wszystkim w obszarze ryzyka kredytowego i rynkowego w celu efektywnego monitoringu istniejących zaangaŜowań oraz skutecznych procesów windykacyjnych.
Implementacja tej strategii ma zapewnić Bankowi dynamiczny i trwały wzrost oraz pozycję jednego z kluczowych banków uniwersalnych na polskim rynku.
W ramach integracji grupy BNP Paribas w Polsce w obszarze bankowości korporacyjnej wprowadzony został nowy podział kompetencji pomiędzy Oddziałem BNP a Bankiem, który zapewnić ma przejrzystość działania i brak konkurencji między jednostkami grupy BNP Paribas w Polsce. W roku 2010, na podstawie umowy sprzedaŜy zorganizowanej części przedsiębiorstwa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA jako nabywcą a BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce jako zbywcą, Bank przejął od Oddziału zorganizowaną część przedsiębiorstwa bankowego prowadzonego przez Oddział, w tym wybrane aktywa oraz określone zobowiązania wobec części klientów Oddziału – w sumie około 150 grup kapitałowych czyli łącznie około 350 klientów z linii biznesowej Przedsiębiorstwa i Bankowość Transakcyjna. Zorganizowana część przedsiębiorstwa obejmowała takie segmenty działalności bankowej jak: działalność kredytowa, wydawanie
gwarancji bankowych oraz świadczenie innych typowych usług bankowych. Zawarcie transakcji zmierzało do wprowadzenia przejrzystego podziału przedmiotu działalności w zakresie obsługi przedsiębiorstw pomiędzy Oddziałem a Bankiem w ramach integracji grupy BNP Paribas SA w Polsce. W Banku skoncentrowane zostały usługi w zakresie bieŜącej obsługi przedsiębiorstw, w tym pełna obsługa kredytowa, usługi zarządzania gotówką (cash management), finansowanie handlu zagranicznego (trade finance) oraz wybrane terminowe operacje finansowe. Oddział skupia swoją działalność na obsłudze największych klientów korporacyjnych i instytucjonalnych grupy BNP Paribas oraz na oferowaniu zaawansowanych produktów bankowości inwestycyjnej.
Strategia rozwoju dla segmentu ETB bazuje na wprowadzeniu rozwiązań produktowych dla kluczowych produktów dostosowanych do potrzeb klienta i konkurencyjnej ofercie cenowej oraz tzw. relacji „jeden-na- jeden” z doradcą klienta wspieranym przez specjalistę ds. produktów z Centrali/Business Centers. Rozwój pełnego zakresu produktów bankowości korporacyjnej zakłada:
▪ koncentrację na produktach: cash management, factoring, FI/FX/Depozyty, finansowanie handlu;
▪ rozwój kompetencji w obszarach: finansowania strukturyzowanego oraz finansowania projektów i nieruchomości.
Finansowanie oparte na leasingu oraz kredytach, z rosnącym udziałem produktów leasingowych. Produkty te będą traktowane jako kluczowe do nawiązania i utrzymywania relacji, jednak obudowane bardzo aktywnym cross-sellingiem takich usług jak cash management, factoring, FI/FX/Depozyty, finansowanie handlu.
Bank dąŜy do wzmocnienia swojej pozycji na rynku bankowości detalicznej. Bank pozycjonuje się jako bank przyjazny i uniwersalny, wspierający aspirujących klientów w budowaniu ich przyszłości, oferując im usługi i doradztwo finansowe w przyjaznym i nowoczesnym otoczeniu.
Linia Personal Finance, utworzona w Banku jako wyspecjalizowane centrum kompetencyjne odpowiedzialne za rozwój produktów, zarządzanie (przyznawanie i windykację) portfelem kredytów gotówkowych, kredytów samochodowych oraz kart kredytowych dla klienta indywidualnego, będzie rozwijać współpracę z linią biznesową Retail Banking poprzez sprzedaŜ swoich produktów w sieci oddziałów własnych i partnerskich.
W obszarze małych i średnich firm (SME) Bank planuje rozwijać ofertę produktową wspierającą bieŜącą działalność oraz rozwój naszych klientów, w tym atrakcyjne pakiety transakcyjne, atrakcyjne cenowo produktu kredytowe (włączając kredyt obrotowy i inwestycyjny) oraz dostęp do produktów cash management, factoring, FX, finansowania handlu i leasingu. Atutem Banku jest wiedza ekspercka
w zakresie pozyskiwania finansowania z UE oraz dostęp do kredytów finansowanych przez EBI i EBOiR.
W konsekwencji formalno – prawnej fuzji z Dominet Bankiem S.A. przeprowadzonej w roku 2009 i jednoczesnego połączenia systemów operacyjnych obu banków, Bank przeprowadził projekt optymalizacji funkcjonowania. W celu zwiększenia efektywności operacyjnej Banku nastąpiła integracja dotychczasowych
funkcji i operacji realizowanych przez centralę Dominet Banku S.A. w Lubinie ze strukturami operacyjnymi Fortis Banku Polska SA. W wyniku projektu nastąpiła redukcja zatrudnienia, która w okresie od czwartego kwartału 2009 roku do końca czerwca 2010 roku objęła w całym Banku 263 osoby.
Działania prowadzące do zwiększenia efektywności pracy Banku mają słuŜyć poprawie wyników finansowych Fortis Banku Polska SA. Stanowią one jednocześnie część programu postępowania naprawczego przygotowywanego zgodnie z art. 142 Prawa bankowego, który jest realizowany za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego. NajwaŜniejszymi załoŜeniami programu jest podjęcie działań zapewniających właściwą kontrolę ryzyka w róŜnych obszarach działalności Banku, zapewnienie źródeł pokrycia strat, stabilny wzrost jego portfela kredytowego i podniesienie efektywności w obszarze zarządzania kosztami.
Podjęte w latach 2009 i 2010 działania zmierzające do ograniczenia ryzyka kredytowego związanego
z posiadanymi przez Bank kontraktami terminowymi w szczególności opcjami walutowymi oraz transakcjami wymiany walut forward, przyniosły istotne zmniejszenie ekspozycji Banku na to ryzyko.
ZałoŜenia programu naprawczego przewidują osiągnięcie dodatniego wyniku finansowego oraz, zgodnie z zapisami art. 142 ust. 4 ustawy Prawo bankowe, stopniowy wzrost kapitałów własnych z tytułu przeniesienia wyniku finansowego na kapitały zapasowe. Bank nie planuje w horyzoncie do roku 2012
wypłaty dywidendy. Współczynnik adekwatności kapitałowej Banku, który wyniósł na koniec roku 2009 roku 13,40%, a 13,64% na 31 grudnia 2010 roku, znacznie przekracza minimalny poziom 8% wymagany przez Prawo bankowe.
Bank nie opublikował prognozy wyników finansowych na rok 2010. Rada Nadzorcza i Zarząd realizują politykę niepodawania do publicznej wiadomości prognozy wyników na rok 2011.
7. OPIS PODSTAWOWYCH RODZAJÓW RYZYKA I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM
Mając na względzie cele nadrzędne Grupy, jakimi są ochrona depozytów klientów i zabezpieczenie płynności, Fortis Bank Polska SA przywiązuje duŜą wagę do monitorowania i ograniczania ryzyk występujących w działalności Banku i podmiotu zaleŜnego.
W roku 2010, Bank zakończył w wielu obszarach prace nad zmianą systemu zarządzania ryzykiem mając na celu poprawę jakości tego systemu, jak równieŜ uwzględniając zmiany związane z integracją z grupą BNP Paribas. Na profil systemu zarządzania ryzykiem miały równieŜ wpływ zmiany w polityce oferowania poŜyczek i kredytów, jak równieŜ instrumentów finansowych.
Organizacja systemu zarządzania ryzykiem obejmuje Radę Nadzorczą, Zarząd, dedykowane komitety, Departamenty Obszaru Ryzyka, Pion Zapewnienia Zgodności oraz Monitoringu Kontroli Operacyjnych oraz Departament Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania.
Rada Nadzorcza Banku sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze strategią i planem finansowym Banku, w szczególności sprawuje nadzór nad funkcjonowaniem systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, ocenia ich adekwatność i skuteczność oraz zatwierdza polityki i procedury w tym zakresie.
Na szczeblu Rady Nadzorczej funkcjonuje Komitet Audytu, którego główne zadania to monitorowanie jakości systemu kontroli wewnętrznej oraz ocena rzetelności informacji finansowych. W szczególności Komitet Audytu ocenia procesy związane z ryzykiem działalności Banku i środowiskiem kontroli, nadzoruje proces sprawozdawczości finansowej oraz ocenia procesy kontroli wewnętrznej i zewnętrznej.
Zarząd Banku odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, systemu kontroli wewnętrznej, procesu szacowania kapitału wewnętrznego i dokonywanie przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz za nadzór nad efektywnością tych procesów. Działalność Zarządu Banku
w zakresie zarządzania ryzykiem jest wspomagana przez komitety.
Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO) nadzoruje oraz podejmuje decyzje w zakresie zarządzania aktywami i pasywami Banku. Komitet odpowiada za wdraŜanie i zatwierdzanie nowych metodologii zarządzania ryzykiem płynności, walutowym i stopy procentowej oraz ich późniejsze stosowanie. Komitet akceptuje równieŜ załoŜenia w obszarze finansowania Banku, ustala ceny transferowe oraz sprawuje nadzór nad przestrzeganiem wewnętrznych i regulacyjnych miar ryzyka rynkowego
i płynności.
Komitet Zarządzania Ryzykiem podejmuje decyzje w zakresie ryzyka operacyjnego, ryzyka kontrahenta, strategicznych aspektów ryzyka kredytowego. WaŜną funkcją Komitetu Zarządzania Ryzykiem jest konsolidacja informacji dotyczących róŜnych rodzajów ryzyk powstających w Banku oraz końcowe zapewnienie, Ŝe model zarządzania ryzykiem jest adekwatny do skali prowadzonej działalności oraz posiadanych zasobów. Komitet Zarządzania Ryzykiem blisko współpracuje z innymi komitetami działającymi w Banku, a w szczególności z Komitetem Zarządzania Aktywami i Pasywami.
Komitet Kredytowy jest organem uprawnionym do podejmowania decyzji kredytowych w Fortis Banku Polska SA do poziomu wyznaczonego przez maksymalny limit kredytowy ustalony przez Radę Nadzorczą Banku. Do głównych zadań komitetu naleŜy podejmowanie decyzji dotyczących:
▪ udzielenia, zwiększenia, zmniejszenia, odnowienia kredytu i innych produktów obciąŜonych ryzykiem kredytowym, ustanowienia zabezpieczeń prawnych kredytów, zasadnicze zmiany warunków (w tym zmiany prawnych zabezpieczeń) kredytów, nadania/zmiany klasyfikacji ryzyka/ratingu;
▪ restrukturyzacji, zawarcia ugody, przeniesienia z ewidencji bilansowej do pozabilansowej.
▪ zmian warunków decyzji lub umowy kredytowej, nie wpływających w zasadniczy sposób na zmianę relacji kredytowych między klientem a Bankiem.
Innymi komitetami mającymi bezpośredni wpływ na profil ryzyka Banku są: Komitet Nowych Produktów, Działalności i Transakcji Niestandardowych oraz Komitet Zarządzania Ryzykiem Kredytowym i Tworzenia Rezerw.
Kluczową rolę w systemie monitorowania i zarządzania ryzykiem pełni wyodrębniony organizacyjnie Obszar Ryzyka, a takŜe Pion Zapewnienia Zgodności oraz Monitoringu Kontroli Operacyjnych, w którym umiejscowiono x.xx. Departament Monitoringu Kontroli Operacyjnych, sprawujący nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Na czele skonsolidowanego Obszaru Ryzyka stoi Wiceprezes Zarządu Banku pełniący funkcję Country Chief Risk Officer.
Bank wyróŜnia następujące typy ryzyka w procesie monitoringu, kontroli i zarządzania ryzykiem:
▪ ryzyko kredytowe;
▪ ryzyko płynności;
▪ xxxxxx xxxxxxx;
▪ ryzyko ALM;
▪ ryzyko kontrahenta;
▪ ryzyko operacyjne;
▪ ryzyko braku zapewnienia zgodności;
▪ ryzyko biznesowe (break-even risk);
▪ ryzyko strategiczne;
▪ ryzyko utraty reputacji.
Zarząd Banku określa strategię zarządzania ryzykiem obejmującą wszystkie typy ryzyka oraz polityki dla poszczególnych rodzajów ryzyka. Strategia jest zatwierdzana przez Radę Nadzorczą.
7.1. Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe to ryzyko poniesienia przez Bank straty z tytułu udzielonych kredytów, wynikające
z braku zdolności klienta do wywiązywania się z zobowiązań i warunków określonych w umowie kredytowej.
Finansowanie klientów z wykorzystaniem róŜnego typu kredytów, poŜyczek, limitów stanowi główne źródło ryzyka w działalności Banku, gdyŜ dotyczy ono zysków i kapitałów Banku.
System zarządzania ryzykiem kredytowym przez Bank określony został w przyjętej przez Zarząd Polityce zarządzania ryzykiem kredytowym Fortis Bank Polska SA, rozszerzonej w 2010 roku o zasady zarządzania ryzykiem portfela ekspozycji detalicznych, stanowiące realizację Rekomendacji T wydanej przez KNF w lutym 2010 roku.
Fortis Bank Polska jest bankiem uniwersalnym, świadczącym usługi dla klientów detalicznych
i korporacyjnych. Klienci detaliczni Banku nie stanowią homogenicznej grupy – są to klienci masowi linii Mass Retail oraz klienci zamoŜni linii biznesowych: Mass Affluent i Affluent Banking. Do segmentu klientów detalicznych zaliczani są takŜe klienci z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. W ramach obszaru Przedsiębiorstwa i Bankowość Transakcyjna (ETB) obsługiwani są klienci z sektora średnich i duŜych przedsiębiorstw. Pion Gospodarki PienięŜnej i Fixed Income, jak równieŜ usytuowany w ramach obszaru Enterprise Transaction Banking Departament Transakcji Walutowych i Depozytowych zapewniają obsługę klientów linii biznesowej ETB oraz RB w zakresie produktów wymiany walut (spot, forward, FX swap) oraz produktów rynku pienięŜnego (depozyty, obligacje skarbowe, bony skarbowe).
Proces zarządzania ryzykiem kredytowym dostosowany jest organizacyjnie do przyjętej w Banku struktury linii biznesowych. Funkcje pozyskiwania i sprzedaŜy produktów kredytowych oraz oceny ryzyka kredytowego są rozdzielone, co gwarantuje przejrzysty podział odpowiedzialności w ramach procesu.
KaŜda z linii biznesowych posiada regulacje (polityki kredytowe), zgodne z Polityką zarządzania ryzykiem kredytowym, w których definiowane są zasady i kryteria finansowania w ramach oferty produktowej danej linii biznesowej, wyłączenia klientów z finansowania, rodzaje dostępnych kredytów, cele, warunki i limity finansowania. Intencją Banku, zgodnie z kryteriami polityki kredytowej, jest współpraca z klientami, których cechuje dobra reputacja oraz dobra sytuacja ekonomiczno-finansowa (stanowią oni rynek docelowy Banku).
Polityki kredytowe ustalają szczegółowe zasady identyfikacji, pomiaru i akceptacji ryzyka, zabezpieczenia zwrotu kredytu oraz monitorowania klientów w okresie trwania umowy kredytowej.
W odniesieniu do klientów detalicznych przyjęte polityki kredytowe definiują równieŜ:
▪ produkty kredytowe przeznaczone dla poszczególnych podmiotów;
▪ maksymalną kwotę kredytu;
▪ walutę kredytu;
▪ maksymalny okres kredytowania;
▪ maksymalny okres karencji;
▪ maksymalną wartość wskaźnika LTV;
▪ wskaźniki DTI i DSCR.
KaŜdemu kredytobiorcy nadawana jest ocena (rating/scoring) oraz kategoria ryzyka według klasyfikacji IFRS, zgodnie z zasadami obowiązującymi w Banku. Oceny ratingowe/scoringowe mogą być korygowane w
oparciu o zasady tzw. „overrides” i „overrulling”, pozwalające na ekspercką korektę do ilościowego systemu ratingowego/scoringowego.
Rating/scoring oraz klasyfikacja ryzyka IFRS są syntetycznymi miernikami oceny profilu ryzyka klienta, w tym jego sytuacji ekonomiczno-finansowej, wspomagającymi proces podjęcia decyzji kredytowej. W celu ograniczenia ryzyka kredytowego Bank wymaga od wnioskodawców przedstawienia propozycji zabezpieczenia prawnego spłaty kredytu.
W 2010 roku w ramach linii biznesowej Przedsiębiorstwa i Bankowość Transakcyjna utworzono Departament Analiz Kredytowych ETB, który przejął odpowiedzialność od doradców klienta za przygotowanie wniosków kredytowych, ocenę ryzyka klienta, opracowanie rekomendacji kredytowej do komitetu kredytowego oraz monitoring ryzyka portfela klientów.
Decyzje kredytowe podejmowane są zgodnie z modelem decyzyjnym zatwierdzanym przez Zarząd i Radę Nadzorczą. W 2010 roku model decyzyjny Banku dostosowany został do standardów obowiązujących
w grupie BNP Paribas. Model decyzyjny uwzględnia strukturę linii biznesowych, określa strukturę szczebli decyzyjnych, zakres ich kompetencji oraz zasady, kryteria i warunki podejmowania decyzji kredytowych. Pułapy kwotowe uprawnień decyzyjnych uzaleŜnione są od dwóch podstawowych kryteriów: ratingu klienta oraz okresu kredytowania. W ramach modelu przewidziana jest moŜliwość delegowania uprawnień komitetów kredytowych w trybie „4-eyes” (dwuosobowo) lub w trybie „2-eyes” (jednoosobowo) dla zapewnienia efektywności procesu decyzyjnego.
W procesie kredytowym wykorzystywane są aplikacje IT o charakterze „workflow” dla portfela klientów detalicznych oraz aplikacje IT dla oceny i monitorowania standingu klientów, będących podmiotami gospodarczymi: Rating Tool, Karta Monitoringowa, Credit Risk Assessment (monitoring zabezpieczeń).
W 2010 roku wprowadzono w ramach budowanego systemu MARS – pierwszy z procesów monitoringowych obsługiwanych przez tę aplikację: automatyczne monitorowanie zaległości w spłacie ekspozycji kredytowych oraz podjęto prace nad budową aplikacji „workflow” (system WENUS) dla obsługi procesu kredytowego podmiotów gospodarczych SME i ETB.
7.2. Ryzyko kontrahenta
Ryzyko (kredytowe) kontrahenta jest to ryzyko braku wypełnienia przez strony zobowiązań wynikających z transakcji zaliczanych do portfela handlowego Banku. Ryzyko kontrahenta jest związane z ekspozycjami,
które są naraŜone na działanie czynników rynkowych takich, jak poziom stóp procentowych i kursy wymiany walut. W wyniku oddziaływania czynników rynkowych na te transakcje, skala ekspozycji moŜe się zmieniać w czasie, wpływając na ryzyko niewypłacalności klienta. Wysokość ekspozycji zaleŜy bezpośrednio od aktualnej wyceny zawartych transakcji. Dla oceny ryzyka kontrahenta poza aktualną wyceną transakcji uwzględnia się jednak takŜe dodatkowy narzut uzaleŜniony od typu transakcji, daty rozliczenia, waluty oraz aktualnej zmienności parametrów rynkowych.
Na koniec 2010 roku kalkulacja ryzyka kontrahenta obejmowała następujące typy transakcji zaliczanych do portfela handlowego Banku:
▪ transakcje wymiany walut;
▪ transakcje wymiany stopy procentowej;
▪ opcje walutowe;
▪ opcje stopy procentowej.
Ocena ryzyka kredytowego kontrahenta dla transakcji generujących ryzyko kontrahenta jest analogiczna, jak przy udzielaniu kredytów. Zasady dotyczące zawierania transakcji wymiany walut, transakcji pochodnych oraz przyznawania, wykorzystania i monitorowania limitów kredytowych dla tych transakcji zawieranych z klientami w Banku reguluje dedykowana do tego instrukcja. Zgodnie z przyjętą polityką, Bank zawiera wszystkie transakcje na podstawie indywidualnie przyznanych limitów oraz kierując się znajomością klienta. Bank nie świadczył jednak usług wypełniających znamiona doradztwa inwestycyjnego w zakresie instrumentów finansowych, w rozumieniu dyrektywy MIFID.
Bank zdefiniował grupy produktów, które są oferowane klientom w zaleŜności od posiadanych przez nich doświadczenia i wiedzy.
7.3. Ryzyko płynności i ryzyko rynkowe (stopy procentowej, walutowe)
Bank definiuje ryzyko płynności jako ryzyko utraty zdolności do terminowego regulowania zobowiązań płatniczych, pozyskiwania alternatywnych do aktualnie posiadanych funduszy, generowania dodatniego salda przepływów gotówkowych w określonym horyzoncie czasowym.
Rynkowe ryzyko stopy procentowej to ryzyko niekorzystnych zmian wyniku finansowego Banku lub kapitałów Banku, na skutek jednej z następujących przyczyn:
▪ odmiennego sposobu uzaleŜnienia oprocentowania aktywów Banku i finansujących ich zobowiązań od stawek rynkowych (ryzyko niedopasowania);
▪ zmian rynkowych stóp procentowych, które mają wpływ na wartość godziwą otwartych pozycji Banku (ryzyko zmienności stóp procentowych);
▪ realizacji przez klientów opcji wbudowanych w produkty bankowe, które mogą być realizowane w następstwie zmian rynkowych stóp procentowych (ryzyko opcji klienta).
Rynkowe ryzyko walutowe to ryzyko niekorzystnych zmian wyniku finansowego Banku, na skutek zmiany rynkowych kursów wymiany walut.
Bank monitoruje ryzyko płynności, ryzyko walutowe i ryzyko stóp procentowych za pomocą wielowymiarowego systemu limitów i raportów.
System limitów jest nałoŜony na większość analizowanych parametrów ryzyka płynności, walutowego i stopy procentowej. Limity są ustalane w taki sposób, aby:
▪ został zachowany poŜądany profil rynkowego ryzyka, ustanowiony w strategiach Banku;
▪ ustalone przez Bank limity nie przekraczały limitów, o ile istnieją, ustanowionych dla tych samych portfeli i rodzaju ryzyk w Grupie BNP Paribas.
W przypadku przekroczenia limitu, jednostka odpowiedzialna za utrzymanie raportowanych wartości poniŜej danego limitu jest zobowiązana do podjęcia działań umoŜliwiających zmniejszenie wartości danego ryzyka zgodnie z istniejącymi w Banku procedurami.
System informacyjny Banku, rozwijany jest w taki sposób, aby Bank mógł codziennie, w pełni automatycznie monitorować, analizować i raportować poziom ryzyka płynności, walutowego i rynkowego ryzyka stopy procentowej. Ponadto, system informacyjny, zapewnia gromadzenie (historyzację) danych, o operacjach i transakcjach na stopę procentową, wartościach indykatorów róŜnego rodzajów ryzyk oraz stawek rynkowych.
Bank przyjmuje zasadę niezaleŜności funkcji kontrolnych wchodzących w skład procesu zarządzania ryzykiem walutowym, stopy procentowej i płynności. Jednostki kontrolne są oddzielone organizacyjnie od innych jednostek i podlegają pod innego członka Zarządu. Dodatkowo w procesie zarządzania ryzykami Bank wprowadza kilkustopniowe mechanizmy kontrolne.
Bank posiada polityki w zakresie kontroli ryzyka i zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz postępowania w przypadku zaistnienia zdarzeń kryzysowych. Polityki te, w naturalny sposób, odnoszą się równieŜ do procesów dotyczących zarządzania ryzykiem walutowym i stopy procentowej.
7.4. Ryzyko operacyjne
Zarządzanie ryzykiem operacyjnym to ciągłe procesy identyfikacji, analizy, monitorowania, kontroli oraz ograniczania ryzyka operacyjnego, z uwzględnieniem wskazania zakresów odpowiedzialności za te procesy na róŜnych szczeblach organizacyjnych Banku. Ryzyko operacyjne jest ryzykiem podstawowym, wpisanym w działalność Banku, które rośnie wraz ze stopniem złoŜoności organizacji, stosowanych systemów oraz oferowanych produktów i usług.
Bank przyjął dla potrzeb zarządzania ryzykiem operacyjnym definicję zaproponowaną przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, zgodnie z którą ryzyko operacyjne naleŜy rozumieć jako ryzyko straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i systemów technicznych lub z zagroŜeń zewnętrznych. W zakres ryzyka operacyjnego wchodzi ryzyko prawne oraz ryzyko braku zgodności.
Strategia i polityka Banku w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym opisane zostały w przyjętym przez Bank dokumencie „Strategia i polityka ryzyka operacyjnego Fortis Bank Polska SA”.
Strategią Banku jest wprowadzenie i utrzymanie wysokiego poziomu standardów zarządzania ryzykiem operacyjnym, gwarantujących bezpieczeństwo depozytów klientów i kapitału oraz stabilność wyniku finansowego Banku.
Zarząd Banku dokonuje okresowej oceny realizacji załoŜeń strategii w zakresie zasad zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku. W tym celu Zarząd Banku jest regularnie informowany o skali i rodzajach ryzyka operacyjnego, na które naraŜony jest Bank, jego skutków i metod zarządzania ryzykiem operacyjnym.
BieŜącym badaniem ryzyka operacyjnego oraz rozwojem i doskonaleniem adekwatnych technik jego kontroli zajmuje się wyspecjalizowana komórka organizacyjna, Departament Monitoringu Kontroli Operacyjnych, wchodząca w skład Pionu Zapewnienia Zgodności oraz Monitoringu Kontroli Operacyjnych. Dodatkowo, za koordynację procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym w jednostkach organizacyjnych skupionych w Pionie Operacji i Wsparcia Biznesu, odpowiedzialny jest Departament Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania. Natomiast określanie i realizacja strategii Banku w zakresie
ubezpieczeń, jako metody ograniczania ryzyk stanowi kompetencję Zespołu Transferu Ryzyka w Departamencie Administracji i Ochrony.
Bank precyzyjnie określa podział obowiązków w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym, dostosowany do istniejącej struktury organizacyjnej, z uwzględnieniem ewidencji strat operacyjnych oraz monitorowania, ograniczania i raportowania poziomu ryzyka operacyjnego.
Rejestracja strat operacyjnych pozwala na efektywne analizowanie i monitorowanie ryzyka operacyjnego. Prowadzona przez Bank polityka, dotycząca sposobu rejestracji strat operacyjnych, ma umoŜliwić sprawne i wolne od błędów, rejestrowane wszystkich strat operacyjnych. Proces ewidencji strat jest nadzorowany przez Departament Monitoringu Kontroli Operacyjnych, który równieŜ prowadzi dokumentację merytoryczną zawartości baz zarejestrowanych danych i odpowiada za jakość i kompletność tych danych.
Bank przywiązuje szczególną uwagę do procesów identyfikacji i oceny przyczyn bieŜącej ekspozycji na ryzyko operacyjne w obrębie produktów bankowych, zmniejszania poziomu ryzyka operacyjnego poprzez poprawę procesów wewnętrznych, a takŜe do ograniczania ryzyka operacyjnego, towarzyszącego wprowadzaniu nowych produktów i usług. W związku z tym kaŜda strata operacyjna jest klasyfikowana z uwzględnieniem typu zagroŜeń operacyjnych, przyczyny powstania ryzyka operacyjnego, istnienia ryzyka powiązanego, konsekwencji księgowych oraz ewentualnego zaistnienia roszczenia zgłoszonego przez osoby trzecie.
Polityka Banku stanowi, Ŝe straty operacyjne alokowane są na linie biznesowe. Naczelną ideą alokacji, jest zapewnienie, aby kierownictwo linii biznesowych było bezpośrednio zainteresowane jakością kontroli i efektywnością ograniczania ryzyka operacyjnego, towarzyszącego obsłudze poszczególnych produktów.
BieŜącemu monitorowaniu pod kątem ekspozycji na ryzyko operacyjne podlegają obszary ryzyka
o kluczowym znaczeniu dla produktów oferowanych przez Bank. W tym celu Bank kontroluje poziom ryzyka operacyjnego na podstawie wyników regularnie przeprowadzanych stałych kontroli operacyjnych, zdefiniowanych dla najistotniejszych obszarów działalności Banku. System stałych kontroli operacyjnych jest obecnie wdraŜany.
Bank dokonuje okresowej weryfikacji skuteczności funkcjonowania wdroŜonego systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz jego adekwatności do aktualnego profilu ryzyka Banku. Kontrola i regularne przeglądy systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym są dokonywane przez Departament Audytu, niezaleŜny pod względem operacyjnym i zatrudniający kompetentny, odpowiednio wyszkolony personel. Rada Nadzorcza Banku sprawuje nadzór nad kontrolą systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz ocenia jej adekwatność i skuteczność.
Do wyliczenia wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyka operacyjnego Bank stosuje metodę podstawowego wskaźnika (ang. Basic Indicator Approach).
W ramach zarządzania ryzykiem prawnym Departament Prawny ds. Obsługi Klientów Korporacyjnych oraz Departament Prawny ds. Obsługi Klientów Detalicznych oraz Funkcji Wspierających monitorują i analizują w/w obszary oraz informują Departament ds. Zapewnienia Zgodności i Departament Audytu o zauwaŜonych ryzykach i nieprawidłowościach.
Mając na uwadze wzrost zewnętrznych i wewnętrznych zagroŜeń noszących znamiona naduŜycia lub przestępstwa, wymierzonych przeciwko aktywom Banku i jego klientów, a takŜe stale doskonalone modus operandi takich zdarzeń, Bank rozszerzył i udoskonalił procesy przeciwdziałania, wykrywania i badania tego typu przypadków. Realizacją tych celów zajmuje się wyspecjalizowana jednostka, Departament Przeciwdziałania NaduŜyciom.
7.5. Ryzyko braku zgodności
Za jeden z kluczowych czynników warunkujących sprawne funkcjonowanie i realizację przyjętej misji i strategii działania, Bank uznaje swój wizerunek i zaufanie, które systematycznie budowane jest w
relacjach z klientami, kontrahentami, akcjonariuszami oraz pracownikami. Jako jedno z podstawowych zagroŜeń dla dobrej reputacji i wizerunku uznaje się niezgodność działania Banku i jego pracowników z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, jak i wewnętrznych regulacji.
DąŜąc do zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności działalności, w szczególności przez wykluczenie lub ograniczenie ryzyka braku zgodności, a tym samym i sankcji prawnych, strat finansowych lub utraty dobrej reputacji, istotnych dla obecnej i przyszłej pozycji Banku wobec jego konkurentów i w odbiorze publicznym, opracowana została „Polityka zarządzania przez Fortis Bank Polska SA ryzykiem braku zgodności”.
Jednocześnie wdroŜone zostały procesy monitorowania, identyfikacji i analizy zgodności regulacji wewnętrznych Banku oraz praktyki bankowej i postępowania osób zatrudnionych w Banku z obowiązującymi przepisami. Nad tymi procesami pieczę sprawuje Departament ds. Zapewnienia Zgodności.
Bank opracował wewnętrzną Politykę Akceptacji Klienta, wdraŜając tym samym niezbędne oprogramowanie informatyczne, słuŜące do weryfikacji obsługiwanych klientów, pod kątem występowania na listach podmiotów sankcjonowanych i dostosowując Bank do wymogów nowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu
wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu, co wpisuje się w zarządzanie ryzykiem braku zgodności.
Dodatkowo, w Banku wdroŜone zostały i funkcjonują regulacje wewnętrzne natury etycznej, jak Kodeks postępowania pracowników, Regulamin transakcji własnych czy Zasady zarządzania konfliktami interesów. Z zakresu zapewnienia zgodności waŜną rolę odgrywają teŜ regulacje związane z działaniem w interesie klientów, w szczególności wynikające z przepisów prawa, jak ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, stanowiąca transpozycję unijnej dyrektywy MiFID.
7.6. Polityka Bezpieczeństwa
Koncentrując się na minimalizacji ryzyka, Bank uwzględnia potrzebę zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa aktywów oraz informacji w aspekcie prawnym i biznesowym.
Bank, mając na uwadze, iŜ usługi finansowe wymagają specjalistycznej wiedzy oraz stałego dostępu do rzetelnych danych, a wiarygodne informacje stanowią czynnik decydujący o pozycji rynkowej podmiotu finansowego, szczególną uwagę zwraca na rozwiązania systemowe, których celem jest ochrona informacji przed zagroŜeniami w sposób ciągły i właściwy.
Rozwiązaniem systemowym pozwalającym na doskonalenie, monitoring i kontrolę obszaru bezpieczeństwa informacji na kaŜdym poziomie zarządzania Banku, jest System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (SZBI). System oparty jest na podejściu procesowym w aspekcie implementowanych zabezpieczeń, które uwarunkowane są potrzebą ciągłego doskonalenia produktów i usług realizowanych dla klienta.
Działania systemowe, polegające na analizie ryzyka, klasyfikacji informacji, zarządzaniu incydentami, zcentralizowanym zarządzaniu i kontroli dostępów do systemów IT, a takŜe zarządzaniem zmianą, usystematyzowanym procesie ciągłości działania, standardach wymiany i dostępu do informacji, standardzie zabezpieczeń mienia, prowadzą do kompleksowego podejścia do problemu bezpieczeństwa informacji.
Dla celów planowania i wdraŜania działań korygujących i zapobiegawczych, w Banku funkcjonuje system gromadzenia danych o incydentach.
System ten pozwala na budowanie bazy wiedzy o zagroŜeniach i podatnościach, mających wpływ na poufność, dostępność i rzetelność informacji oraz danych przetwarzanych w Banku.
PowyŜsze działania w swoim załoŜeniu przyczyniają się do obniŜania ryzyka utraty dostępności, rzetelności i poufności informacji, poprzez przewidywanie i zapobieganie czynnikom ujemnym, mającym odzwierciedlenie w jakości oferowanych produktów i usług.
Fortis Bank Polska realizuje schemat działań w ramach SZBI poprzez Politykę Bezpieczeństwa Informacji oraz polityki obszarowe wchodzące w skład Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji, tj. Politykę bezpieczeństwa teleinformatycznego, Politykę bezpieczeństwa fizycznego, Politykę zarządzania ryzykiem braku zgodności, Politykę ochrony danych osobowych, Politykę zarządzania ciągłością działania banku, Zarządzanie kryzysowe.
Jednym z nadrzędnych priorytetów Banku jest zapewnienie ciągłego działania usług finansowych, jak równieŜ zapewnienie bezpieczeństwa pracowników i klientów oraz materialnych i niematerialnych aktywów banku w sytuacjach kryzysowych.
Polityka zarządzania ciągłością działania jest zgodna z wytycznymi BNP Paribas oraz z międzynarodowymi standardami i dobrymi praktykami dotyczącymi zarządzania ciągłością działania.
Bank realizuje analizy dotyczące utrzymania ciągłości, opracowuje plany zachowania ciągłości, które precyzują działania, jakie naleŜy podjąć w celu przywrócenia funkcji biznesowych przed, w trakcie i po ustaniu zdarzenia kryzysowego.
Bank przeprowadza testy rozwiązań awaryjnych dla krytycznych procesów w celu zapewnienia odpowiedniej jakości rozwiązań awaryjnych.
Zarządzanie Kryzysowe umoŜliwia sprawne działanie organizacji w warunkach sytuacji kryzysowej i przywrócenie normalnej działalności biznesu.
W 2010 roku w procesie nadzoru Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji wykonanego przez audytora zewnętrznego Fortis Bank Polska SA, został poddany ponownej ocenie zgodności Systemu z wymaganiami międzynarodowego standardu ISO/IEC 27001.
Audyt przebiegł pomyślnie, a jego efektem jest podtrzymanie Certyfikacji Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji Fortis Bank Polska SA w pełnym zakresie normy ISO /IEC 27001 na kolejny 2011 rok.
Koordynacja procesu bezpieczeństwa informacji i zarządzanie ciągłością działania Banku, realizowane są przez Departament Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania, Komitet ds.
Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania oraz jednostki merytoryczne realizujące
zadania w poszczególnych obszarach bezpieczeństwa informacji: Pion Technologii i Systemów Informatycznych, Pion Zakupów, Nieruchomości, i Administracji, Pion Zapewnienia Zgodności i Monitoringu Kontroli Operacyjnych oraz Obszar Kapitał Ludzki.
7.7. Ryzyko biznesowe
Ryzyko biznesowe to ryzyko poniesienia strat o charakterze materialnym i niematerialnym w wyniku zmian w otoczeniu konkurencyjnym, w którym działa Bank, bieŜącej działalności biznesowej lub niewłaściwych decyzji biznesowych. Ryzyko biznesowe zazwyczaj wynika z czynników zewnętrznych, jednak moŜe być ograniczane przez efektywne działania zarządcze.
W obszarze ryzyka biznesowego Bank identyfikuje ryzyko strategiczne i ryzyko utraty reputacji.
Ryzyko strategiczne naleŜy rozumieć jako ryzyko negatywnych konsekwencji finansowych spowodowanych podjęciem przez kadrę zarządzającą decyzji dotyczących zarówno wyboru strategii biznesowych, jak równieŜ metody ich realizacji, z uwzględnieniem umiejętności efektywnego reagowania na czynniki zewnętrzne.
Utratę reputacji Banku naleŜy rozumieć jako zagroŜenie, które moŜe zaszkodzić potencjałowi biznesowemu oraz negatywnie wpłynąć na skalę działalności zarówno samego Banku jak i innych jednostek Grupy BNP Paribas Fortis. Ryzyko utraty reputacji moŜe mieć istotny wpływ na obecne i przyszłe przychody i zdolność pozyskiwania kapitału, co bezpośrednio wynika z negatywnego postrzegania instytucji przez opinię publiczną. Ryzyko to wpływa takŜe na moŜliwość nawiązywania nowych relacji lub kontynuowania świadczenia usług obecnym klientom.
Ryzyko utraty reputacji to ryzyko utraty przez Bank wizerunku solidnego partnera biznesowego skutkujące pogorszeniem się lub utratą zaufania klientów, akcjonariuszy, kontrahentów lub regulatorów, będącego na przykład wynikiem niewłaściwych działań samego Banku lub jego pracowników, zaangaŜowania się Banku w niejasne relacje biznesowe czy teŜ konsekwencją przegranych spraw sądowych.
Ocena ryzyka biznesowego wykonywana jest przez Bank w ramach regularnie (corocznie) przeprowadzanych sesji Kontroli i Samooceny Ryzyka, z uczestnictwem członków Zarządu Banku oraz zaproszonych reprezentantów wyŜszej kadry zarządzającej Banku. Podczas tej sesji Bank wyznacza kwotę kapitału wewnętrznego z tytułu ryzyka biznesowego zgodnie z aktualnie przyjętą przez Bank metodologią.
Bank zarządza ryzykiem biznesowym poprzez ciągłe procesy monitorowania i analizy podjętych decyzji biznesowych w odniesieniu do efektów ich realizacji oraz zmian w otoczeniu rynkowym. Strategią Banku jest wprowadzenie i utrzymanie wysokiego poziomu standardów zarządzania i oceny ryzyka operacyjnego oraz biznesowego, gwarantujących bezpieczeństwo depozytów klientów i kapitału a takŜe stabilność wyniku finansowego Banku.
7.8. Postępowania toczące się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitraŜowego lub organem administracji publicznej
Od 2001 roku trwa postępowanie przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), wszczęte na wniosek Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji (POHID) w sprawie stosowania praktyk ograniczających konkurencję na rynku kart płatniczych przez VISA i MasterCard oraz 20 banków, w tym Fortis Bank Polska SA. Zarzut ograniczenia konkurencji dotyczył zawarcia porozumienia w przedmiocie pobierania opłat intercharge. UOKiK uznał, Ŝe opłaty te są pobierane nienaleŜnie, co z kolei ma wpływ na wysokość cen produktów konsumpcyjnych. Prezes UOKiK wydał decyzję o nałoŜeniu kary w wysokości 2,9 mln PLN na Fortis Bank Polska SA z rygorem natychmiastowej wykonalności. Bank złoŜył w tym
przedmiocie zaŜalenie na decyzję Prezesa UOKiK. W dniu 13 listopada 2008 roku Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów — XVII Wydział Sądu Okręgowego w Warszawie wydał wyrok stwierdzający, Ŝe ustalanie prowizji przy przyjmowaniu płatności kartą nie stanowi praktyki naruszającej konkurencję. Prezes UOKiK złoŜył apelację od wyroku, a Bank wniósł o oddalenie apelacji. W dniu 22 kwietnia 2010 roku Sąd Apelacyjny uchylił decyzję sądu pierwszej instancji, kierując ją do ponownego rozpatrzenia. Na wypadek niepomyślnego rozstrzygnięcia Bank utworzył w 2007 roku rezerwę w wysokości 2,9 mln PLN.
Na 31 grudnia 2010 roku, łączna wartość 12 roszczeń klientów wobec Banku z tytułu walutowych instrumentów pochodnych wynosiła 40,5 mln PLN. NajwyŜsze roszczenie w tej grupie dotyczy kwoty 27,6 mln PLN. Klient wystąpił z Ŝądaniem zapłaty 7 mln EUR z tytułu kwestionowanych transakcji opcyjnych.
8. UMOWY ZNACZĄCE DLA DZIAŁALNOŚCI BANKU
8.1. Umowy zawarte z BNP Paribas SA
Umowy kredytowe z BNP Paribas SA zawarte w 2010 roku:
W dniu 5 marca 2010 roku został sporządzony aneks do umowy kredytowej z dnia 25 lutego 2008 roku pomiędzy BGL BNP Paribas SA (poprzednio Fortis Banque Luxembourg SA) z siedzibą w Luksemburgu a Bankiem. Umowa dotyczyła udzielenia Bankowi przez BGL BNP Paribas SA linii kredytowej z limitem
w wysokości 300 mln EUR (lub równowartości w USD lub CHF) z przeznaczeniem na finansowanie bieŜącej działalności operacyjnej Banku. W oparciu o aneks, linia kredytowa uległa odnowieniu od dnia 5 marca 2010 roku i miała być dostępna do 5 marca 2011 roku . Pozostałe warunki kredytowania nie uległy zmianie i nie odbiegały od warunków rynkowych.
W dniu 2 czerwca 2010 roku została zawarta umowa kredytowa między Bankiem a BNP Paribas SA
z siedzibą w ParyŜu, która zastąpiła powyŜszą umowę i aneks. ZadłuŜenie w BGL BNP Paribas zostało spłacone, a Bank uzyskał z BNP Paribas SA nową linię kredytową w tej samej wysokości 300 mln EUR dostępną do 7 czerwca 2012 roku. Oprocentowanie kredytu zostało ustalone w oparciu o stawkę EURIBOR powiększoną o marŜę. Warunki udzielonego finansowania nie odbiegają od warunków rynkowych.
W dniu 27 lipca 2010 roku została podpisana umowa kredytowa między BNP Paribas SA z siedzibą w ParyŜu a Bankiem w sprawie udzielenia Bankowi linii kredytowej do maksymalnej wysokości 100 mln EUR. Do momentu podpisania umowy uruchomiono transzę w wysokości 50 mln EUR. Środki finansowe z kredytu przeznaczone zostaną na bieŜącą działalność operacyjną oraz na ogólne cele korporacyjne Banku. Okres kredytowania wynosi do piętnastu lat. Oprocentowanie kredytu zostało ustalone w oparciu o stawkę EURIBOR powiększoną o marŜę. Warunki kredytowania nie odbiegają od warunków rynkowych.
W dniu 29 października 2010 roku Bank otrzymał środki finansowe w wysokości 250 mln CHF w oparciu o kolejną umowę kredytową zawartą z BNP Paribas SA z siedzibą w ParyŜu. Środki finansowe zostaną przeznaczone na bieŜącą działalność operacyjną Banku oraz na ogólne cele korporacyjne. Okres kredytowania wynosi trzy lata od momentu uruchomienia, tj. do 29 października 2013 roku. Warunki kredytowania nie odbiegają od warunków rynkowych. Linia kredytowa z BNP Paribas SA zastąpiła linię kredytową, która wygasła w dniu 31 października 2010 roku.
Umowa o finansowanie z BNP Paribas SA zawarte w 2011 roku (po dacie bilansu):
W dniu 9 lutego 2011 roku została podpisana umowa o finansowanie z dnia 31 stycznia 2011 roku pomiędzy BNP Paribas SA z siedzibą w ParyŜu a Bankiem. Na podstawie niniejszej umowy, BNP Paribas SA moŜe udzielić Bankowi finansowania do maksymalnej wysokości równowartości 1,800 milionów euro.
W ramach niezagwarantowanego finansowania (uncommitted funding facility), Bank moŜe uzyskać transze denominowane w EUR, CHF lub w PLN.
Umowa obejmuje środki finansowe w wysokości 250 mln CHF uruchomione w dniu 29 października 2010 roku oraz zastępuje linię kredytową z Fortis Finance Belgium SCRL/CVBA z siedzibą w Brukseli, która wygasła 4 lutego 2011 roku.
Transza w wysokości PLN 800 mln PLN została uruchomiona w dniu 4 lutego 2011 roku. Okres kredytowania dla tej transzy wynosi trzy lata od momentu uruchomienia, tj. do 4 lutego 2014 roku. Oprocentowanie transzy zostało ustalone w oparciu o stawkę 3M WIBOR.
Umowy pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA a BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce
W dniu 30 marca 2010 roku została zawarta umowa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA a BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce. Celem umowy było nabycie przez Bank zorganizowanej części przedsiębiorstwa bankowego Oddziału po spełnieniu warunków określonych w umowie. W dniu 26 maja 2010 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zezwolenie na tę transakcję.
W dniu 1 lipca 2010 roku została zawarta umowa sprzedaŜy zorganizowanej części przedsiębiorstwa pomiędzy Fortis Bankiem Polska SA jako nabywcą a BNP Paribas SA Oddziałem w Polsce jako zbywcą.
Zorganizowana część przedsiębiorstwa bankowego nabywana przez Bank obejmuje takie segmenty działalności bankowej jak: działalność kredytowa, usługi zarządzania gotówką (cash management), usługi finansowania handlu (trade finance), wydawanie gwarancji bankowych oraz świadczenie innych typowych usług bankowych.
Transakcja zwiększa przejrzystość działalności prowadzonej w Polsce przez podmioty z grupy BNP Paribas SA oraz eliminuje potencjalną konkurencję pomiędzy Bankiem a Oddziałem. Oddział skupi swoją
działalność na obsłudze największych klientów korporacyjnych i instytucjonalnych grupy BNP Paribas oraz na oferowaniu zaawansowanych produktów bankowości inwestycyjnej. W Banku skoncentrowane zostaną usługi w zakresie bieŜącej obsługi przedsiębiorstw, w tym cash management, pełna obsługa kredytowa,
finansowanie handlu zagranicznego oraz wybrane terminowe operacje finansowe. Działalność obu podmiotów nie jest wzajemnie konkurencyjna.
W listopadzie 2010 roku zakończona została transakcja sprzedaŜy zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W wyniku tej transakcji Bank przejął od Oddziału kompleksową obsługę około 150 grup kapitałowych klientów z linii biznesowej Przedsiębiorstwa i Bankowość Transakcyjna.
W dniu 9 grudnia 2010 roku została ustalona ostateczna cena nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa w wysokości 334,9 mln PLN, czyli powyŜej 10% wartości kapitałów własnych Banku. Cena ta została ustalona w oparciu o wartość księgową netto nabywanych aktywów i przejmowanych zobowiązań według stanu na 30 czerwca 2010 roku. Na ten dzień wartość przejmowanych naleŜności z tytułu kredytów wynosiła 257 mln PLN, a zobowiązań z tytułu depozytów ponad 1 mld PLN. RóŜnicę w wysokości 78 mln PLN pomiędzy wartością księgową aktywów netto a ceną nabycia ujmuje się w funduszach własnych Banku.
8.2. Umowa o współpracy z Fortis Lease Polska Sp. z o.o.
W dniu 18 marca 2010 roku Fortis Bank Polska SA zawarł z Fortis Lease Polska Sp. z o.o. umowę
o współpracy, zgodnie z którą Xxxx informował swoich klientów o moŜliwości finansowania w drodze leasingu w Fortis Lease Polska (FLP). W dniu 27 maja 2010 roku zawarto aneks do tej umowy, na mocy którego rozwiązano umowy o współpracy z dnia 2 stycznia 2002 roku oraz z dnia 1 sierpnia 2009 roku.
Umowa linii kredytowej z Fortis Lease Polska Sp. z o.o.
W dniu 2 marca 2010 roku Bank podpisał aneks od umowy wielocelowej linii kredytowej z Fortis Lease Polska Sp. z o.o. zawartej w dniu 17 listopada 2000 roku. Linia jest dostępna jako kredyt w rachunku bieŜącym, linia akredytyw lub linia gwarancji. Wysokość limitu kredytowego wynosi 175 mln PLN. Zmiana umowy dotyczyła wydłuŜenia okresu udostępnienia kredytu na kolejny bieŜący okres, tj. do 29 lipca 2010 roku.
W dniu 23 lipca 2010 roku Bank wyraził zgodę na udostępnienie kredytu na kolejny bieŜący okres, tj. do dnia 29 września 2010 roku.
W dniu 4 października 2010 roku Bank wyraził zgodę na udostępnienie kredytu na kolejny bieŜący okres, tj. do dnia 28 października 2010 roku.
W dniu 18 października 2010 roku Bank zawarł kolejny aneks do umowy wielocelowej linii kredytowej z dnia 17 listopada 2000 roku. Okres kredytowania został wydłuŜony do 18 stycznia 2016 roku, a okres udostępnienia kredytu do 30 grudnia 2010 roku. Wysokość limitu kredytowego nie uległa zmianie.
W dniu 30 grudnia 2010 roku Bank wyraził zgodę na udostępnienie kredytu na kolejny bieŜący okres, tj. do dnia 31 marca 2011 roku.
8.3. Zamknięcie transakcji sekurytyzacyjnej Dominet Banku S.A.
W wyniku połączenia Fortis Banku Polska SA i Dominet Banku S.A., w księgach połączonego Banku uwzględniony został portfel kredytów będących przedmiotem umowy sekurytyzacji zawartej w dniu 30 stycznia 2006 roku. Dominet Bank S.A. zawarł umowę sekurytyzacji wierzytelności wynikających
z udzielonych kredytów detalicznych (samochodowych i gotówkowych) z Polish Assets SPV Limited (SPV), spółką celową utworzoną na potrzeby transakcji oraz spółką Xxxxxxx Xxxxx International pełniącą funkcję podmiotu finansującego. Transakcja sekurytyzacji stanowiła jeden z elementów strategii zarządzania funduszami własnymi Dominet Banku S.A. Dominet Bank S.A. sprzedał wydzieloną część portfela kredytowego spółce specjalnego przeznaczenia (SPV), co w efekcie zmniejszało wartość ekspozycji kredytowych uwzględnianych w wyliczeniu wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego.
Finansowanie zakupu portfela kredytowego przez SPV odbyło się w drodze emisji papierów wartościowych skierowanej do Xxxxxx Xxxxx Int. zabezpieczonych sprzedawanymi wierzytelnościami. Na dzień 31.12.2009 roku wartość kredytów sekurytyzowanych, prezentowanych w aktywach Fortis Banku Polska SA wynosiła 87 546 tys. PLN. Bank zachował całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, w związku z tym nie wyłączał z bilansu wierzytelności sprzedanych w ramach transakcji sekurytyzacji. Jednocześnie Bank ujawniał w pasywach bilansu zobowiązanie finansowe
w wysokości zapłaty otrzymanej za sprzedane wierzytelności.
W dniu 11 lutego 2010 roku nastąpiło zawarcie umowy pomiędzy stronami umowy sekurytyzacyjnej, na mocy której Bank odkupił wierzytelności kredytowe od spółki celowej wynikające z sekurytyzacji portfela kredytów konsumenckich Dominet Banku S.A.
8.4. Aneks do Umowy o współpracy z Fortis Private Investments Polska SA
W dniu 5 listopada 2007 roku Fortis Bank Polska SA podpisał umowę dystrybucyjną z Fortis Private Investments Polska SA dotyczącą pozyskiwania przez Fortis Bank Polska SA klientów zainteresowanych korzystaniem z usług Fortis Private Investments Polska SA w zakresie zarządzania portfelem instrumentów finansowych na zlecenie. W dniu 27 kwietnia 2010 roku podpisano aneks do porozumienia w sprawie
wynagrodzenia. Zmiana wynikała z zamiaru zwiększenia wolumenu sprzedaŜy jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.
Szczegółowe dane dotyczące umów i transakcji z podmiotami powiązanymi w 2010 roku oraz dane porównawcze za rok 2009 zostały zamieszczone w Rozdziale 14 w Jednostkowym Sprawozdaniu finansowym.
8.5. Znaczące umowy z podmiotami niepowiązanymi z grupą kapitałową Fortis Bank Polska SA Umowa kredytowa z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym
W dniu 30 listopada 2009 roku Fortis Bank Polska SA zawarł z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym ("EBI") z siedzibą w Luksemburgu, umowę kredytową, na mocy której EBI udzielił Bankowi kredytu w wysokości
50 mln EUR. Bank otrzymał środki przeznaczone na finansowanie projektów inwestycyjnych małych i średnich przedsiębiorstw.
Szczegółowe warunki kredytowania określone zostaną odrębnie dla kaŜdej uruchamianej transzy kredytu. Maksymalny okres spłaty transzy kredytu to 12 lat. Oprocentowanie stałe lub zmienne uzaleŜnione będzie od waluty uruchamianej transzy (EUR, PLN, GBP, USD): odpowiednia stawka referencyjna (EURIBOR, WIBOR, LIBOR) plus marŜa. Pierwsza transza w wysokości 80 mln PLN została uruchomiona we wrześniu 2010 roku.
Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli udzielił gwarancji realizacji zobowiązań Banku wynikających z tej umowy kredytowej
Umowa kredytowa z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju
W dniu 26 stycznia 2011 roku Bank zawarł umowę kredytową z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju ("EBOiR"), na mocy której EBOiR udzieli Bankowi poŜyczki terminowej do maksymalnej wysokości 30 mln EUR. Bank otrzyma środki przeznaczone na finansowanie projektów inwestycyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw w ramach Programu Finansowania Rozwoju Energii ZrównowaŜonej w Polsce.
Okres kredytowania wynosi pięć lat od momentu podpisania umowy, tj. do roku 2016. Oprocentowanie kredytu zostało ustalone w oparciu o stawkę 3M EURIBOR powiększoną o marŜę. Realizacja umowy uzaleŜniona jest od uzyskania gwarancji Fortis Banku SA/NV.
Zawarcie umowy znaczącej z klientem nie będącym podmiotem powiązanym z Bankiem
W dniu 2 kwietnia 2010 roku Bank zawarł umowę ramową na transakcje walutowe z klientem nie będącym podmiotem powiązanym z Bankiem, w wyniku czego łączna wartość umów zawartych z tym klientem
w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosiła w sumie 154 mln PLN.
Największa z zawartych umów z tym klientem to umowa linii gwarancji zawarta 15 stycznia 2010 roku
z późniejszymi zmianami z limitem kredytowym w wysokości 134 mln PLN. Limit kredytowy jest limitem nieodnawialnym, a okres kredytowania wynosi 3 lata, tj. do 14 stycznia 2013 roku.
Warunki udzielania gwarancji na podstawie tej umowy nie odbiegają od warunków rynkowych.
Suma umów zawartych z tym klientem w ciągu 12 miesięcy spełniała kryterium znaczącej umowy, gdyŜ łączna wartość przedmiotu umów przekraczała 10% kapitałów własnych Banku.
Zawarcie umowy znaczącej z klientem nie będącym podmiotem powiązanym z Bankiem
W dniu 26 stycznia 2011 roku (po dacie bilansu) Bank zawarł umowę konsorcjalną z klientem nie będącym podmiotem powiązanym z Bankiem, w wyniku czego wartość umów zawartych z tym klientem w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosi w sumie 200 mln PLN.
W ramach konsorcjum, Bank udzieli klientowi kredytu odnawialnego do maksymalnej wysokości 100 mln PLN. Środki z kredytu zostaną przeznaczone na finansowanie działalności bieŜącej klienta oraz refinansowanie poprzednich zobowiązań. Ostateczny termin spłaty kredytu to 6 lipca 2016 roku.
Oprocentowanie kredytu zostało ustalone w oparciu o stawkę WIBOR powiększoną o marŜę. Warunki kredytowania nie odbiegają od warunków rynkowych.
Umowa nie przewiduje kar umownych o charakterze pienięŜnym. Umowa nie została zawarta z zastrzeŜeniem warunku lub terminu.
Suma umów zawartych z tym klientem w ciągu ostatnich 12 miesięcy spełnia kryterium znaczącej umowy, gdyŜ łączna wartość przedmiotu umów przekracza 10% kapitałów własnych Banku.
Gwarancje i poręczenia
W dniu 17 lipca 2009 roku Fortis Bank Polska SA podpisał porozumienie z klientem, nie będącym podmiotem powiązanym z Fortis Bank Polska SA, zmieniające warunki umowy kredytowej zawartej w dniu 25 kwietnia 2008 roku. Zmiana dotyczyła zwiększenia limitu kredytowego z 200 mln PLN do 205,8 mln PLN oraz zmiany charakteru linii z umowy wielocelowej linii kredytowej na umowę linii gwarancji. W 2010 roku
podpisano aneksy do tej umowy, które nie zmieniają zasadniczych warunków umowy. Suma udzielonych w ramach tej linii gwarancji przekracza 10% kapitałów własnych Banku.
W roku 2010 oraz w 2009 roku nie został przekroczony limit maksymalnego zaangaŜowania w stosunku do Ŝadnego klienta lub grupy kapitałowej określony w ustawie Prawo Bankowe.
Wykup obligacji podporządkowanych
W dniu 31 lipca 2009 roku w wyniku transakcji połączenia Fortis Banku Polska SA i Dominet Banku S.A., Fortis Bank Polska SA przejął zobowiązania z tytułu emisji obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 30 mln PLN. Obligacje zostały wyemitowane w dniu 29 lipca 2004 roku przez Dominet Bank S.A. za pośrednictwem BRE Bank S.A. Zaliczane były do funduszy uzupełniających Dominet Banku S.A., a następnie Fortis Banku Polska SA
W dniu 20 października 2010 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zgodę na wcześniejszy zwrot środków poprzez wykup obligacji podporządkowanych. Wykup obligacji w kwocie 31 662 tys. PLN (nominał
+ odsetki) nastąpił w dniu 29 stycznia 2011 roku.
Wykup obligacji zabezpieczonych
W dniu 31 lipca 2009 roku w wyniku transakcji połączenia Fortis Banku Polska SA i Dominet Banku S.A., Fortis Bank Polska SA przejął zobowiązania z tytułu emisji własnej obligacji zabezpieczonych o wartości nominalnej 30 mln PLN. Obligacje zabezpieczone zostały wyemitowane w dniu 29 lipca 2004 roku przez Dominet Bank S.A. za pośrednictwem BRE Bank S.A.
Wykup obligacji w kwocie 30 709 tys. PLN (nominał + odsetki) nastąpił w dniu 29 stycznia 2011 roku. Jednocześnie Bank otrzymał zwrot kaucji zabezpieczającej.
8.6. Umowy ubezpieczeniowe
Ubezpieczenie ryzyk bankowych, przestępstw elektronicznych i komputerowych oraz odpowiedzialności zawodowej dla instytucji finansowej
Fortis Bank Polska SA jest włączony do korporacyjnego programu ubezpieczeniowego dedykowanego grupie BNP Paribas i jego podmiotom zaleŜnym na całym świecie. Program korporacyjny (Combined Crime and Professional Liability) zapewnia ubezpieczenie działalności bankowej od strat wynikłych z przestępstwa, przestępstw elektronicznych i komputerowych oraz odpowiedzialności cywilnej związanej z działalnością zawodową instytucji finansowej. Polisa korporacyjna obowiązuje do 01.07.2011 roku.
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej dyrektorów i członków zarządu z tytułu pełnienia funkcji zarządczych (Directors and Officers Liability)
Fortis Bank Polska SA, jako podmiot grupy BNP Paribas, jest objęty programem ubezpieczeniowym
w zakresie odpowiedzialności cywilnej członków Zarządu oraz Rad Nadzorczych (Directors and Officers Insurance Program). Aktualna polisa D&O obowiązuje do 01.04.2011 roku.
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych
Polisa została zawarta zgodnie z obowiązkiem wynikającym z Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23.06.2005 roku w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania czynności agencyjnych (Dz. U. nr 122, poz. 1027 z 2005 roku).
Ubezpieczenie mienia, sprzętu elektronicznego, odpowiedzialności cywilnej. Polisa ubezpieczeniowa zawarta w TU AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych SA (dawniej Commercial Union Polska – Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych SA) na okres od 26.04.2010 - 25.04.2011 roku.
Ochrona obejmuje ubezpieczenie od wszystkich ryzyk utraty lub uszkodzenia mienia (w tym wartości pienięŜnych) oraz sprzętu elektronicznego. Ponadto, program ubezpieczeniowy, obejmuje ryzyko odpowiedzialności cywilnej Banku z tytułu posiadanego mienia oraz prowadzonej działalności jak równieŜ ubezpieczenie CARGO krajowego dla sprzętu IT. Suma ubezpieczenia dla nakładów inwestycyjnych jest równa wartości księgowej nakładów inwestycyjnych Banku. W pozostałym zakresie suma ubezpieczenia określona jest na podstawie wartości nowoodtworzeniowej.
Ubezpieczenie ryzyka strat finansowych Fortis Bank Polska SA w związku z operacjami dokonywanymi przy pomocy wydawanych przez Fortis Bank Polska SA waŜnych kart płatniczych z tytułu których Bank ponosi odpowiedzialność wobec ich posiadaczy na podstawie i w zakresie określonym w ustawie z dnia 12 września 2003 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych ( Xx. X. Xx 000, xxx. 1385). Polisa została zawarta w TU PZU SA na okres od 01.11.2011 roku do 30.10.2012 roku, - w celu zabezpieczenia procesu wdraŜania standardu EMV dla kart płatniczych, finalizowanego w Fortis Bank Polska SA w 2010 roku.
Zakres ubezpieczenia obejmuje straty finansowe obciąŜające Fortis Bank Polska SA w związku
z nieuprawnionym uŜyciem kart w skutek: kradzieŜy, rabunku, zagubienia lub skopiowania karty (tzw. skimming).
8.7. Umowy z bankiem centralnym i organami nadzoru Umowy zawarte z Narodowym Bankiem Polskim
Umowa o udzielanie kredytu lombardowego i o zastaw zabezpieczający ten kredyt
W dniu 15 marca 2010 roku zawarto nową umowę, na mocy której NBP będzie udzielać Bankowi kredytu lombardowego pod zastaw papierów wartościowych nominowanych w złotych zdeponowanych w Rejestrze Papierów Wartościowych prowadzonym w Departamencie Operacji Krajowych NBP lub w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (KDPW).
Umowa o udzielanie kredytu technicznego i przenoszenie praw z papierów wartościowych
W dniu 15 marca 2010 roku zawarto nową umowę, na mocy której NBP będzie udzielać Bankowi kredytu technicznego zabezpieczonego w drodze przeniesienia praw z papierów wartościowych nominowanych
w złotych zdeponowanych w Rejestrze Papierów Wartościowych prowadzonym w Departamencie Operacji Krajowych NBP lub w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (KDPW).
8.8. Umowy z audytorem
W dniu 1 września 2009 roku Rada Nadzorcza Banku dokonała wyboru spółki Mazars Audyt Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Pięknej 18, 00-549 Warszawa, nr ewidencyjny KIBR: 186 jako podmiotu
przeprowadzającego badanie skonsolidowanego i jednostkowego sprawozdania finansowego Fortis Bank Polska SA za rok 2009 oraz przegląd sprawozdań finansowych za pierwsze półrocze 2010 roku.
Umowa ze spółką Mazars Audyt Sp z o.o. została zawarta w dniu 9 października 2009 roku, a aneks do tej umowy w dniu 8 kwietnia 2010 roku. Łączne wynagrodzenie bez VAT z tytułu tej umowy wynosiło 162 tys. EUR plus uzasadnione koszty dodatkowe, a z tytułu aneksu 147 tys. EUR.
W dniu 18 czerwca 2010 roku Rada Nadzorcza Banku dokonała ponownego wyboru spółki Mazars Audyt Sp. z o.o. do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych za rok 2010 i rok 2011 oraz przeglądu sprawozdań finansowych za pierwsze półrocze 2011 roku.
Umowa ze spółką Mazars Audyt Sp. z o.o. została zawarta w dniu 30 czerwca 2010 roku. Łączne wynagrodzenie bez VAT z tytułu tej umowy wynosi 263 tys. EUR oraz uzasadnione koszty dodatkowe.
PoniŜsza tabela przedstawia podział wypłaconego wynagrodzenia netto audytora ze względu na rodzaj usługi (w tys. PLN):
Tytuł wynagrodzenia (w tys. PLN): | 2010 | 2009 |
Badanie rocznych sprawozdań finansowych za 2009 rok | 233 | - |
Przegląd śródrocznego sprawozdania finansowego za I półrocze 2010 roku | 177 | - |
Inne usługi (przeglądy grupowe) | 250 | 73 |
Łącznie (netto, bez VAT) | 660 | 73 |
9. POWIĄZANIA ORGANIZACYJNE I KAPITAŁOWE Z INNYMI PODMIOTAMI
9.1. Charakterystyka Akcjonariuszy posiadających powyŜej 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu
BNP Paribas SA z siedzibą w ParyŜu jest jednostką dominującą wyŜszego szczebla dla Fortis Banku Polska SA. BNP Paribas SA jest spółką dominującą Grupy BNP Paribas.
BNP Paribas jest francuską spółką akcyjną (société anonyme) uprawnioną do prowadzenia czynności bankowych zgodnie z francuskim kodeksem monetarnym i finansowym, Księga V, Część 1 (Code Monétaire et Financier, Livre V, Titre 1er). Została utworzona na podstawie dekretu z dnia 26 maja 1966 roku. Czas trwania spółki został przedłuŜony do 99 lat, licząc od dnia 17 września 1993 roku. Poza szczegółowymi zasadami dotyczącymi statusu spółki jako podmiotu działającego w sektorze bankowym, BNP Paribas SA podlega przepisom francuskiego kodeksu handlowego (Code de Commerce) dotyczącego spółek handlowych oraz postanowieniom Statutu.
BNP Paribas SA został zarejestrowany w paryskim rejestrze handlu i spółek pod numerem RCS Paris 662 042 449.
Na 31 grudnia 2010 roku kapitał zakładowy BNP Paribas SA wynosi 2 396 mln EUR i dzielił się na
1 198 153 534 akcje w pełni opłacone, o wartości nominalnej 2 EUR kaŜda. Akcje są akcjami imiennymi lub na okaziciela, według uznania ich właścicieli, z zastrzeŜeniem stosownych przepisów prawa.
BNP Paribas SA jest spółką publiczną. Akcje BNP Paribas SA są notowane na giełdzie NYSE Euronext Paris (Dział Notowań A, kod ISIN: FR0000131104). Akcje BNP Paribas SA wchodzą w skład indeksu: CAC 40 (40 najsilniejszych spółek spośród 100 o najwyŜszej kapitalizacji), SBF120/SBF250, EURONEXT100 i innych.
Grupa BNP Paribas to wiodąca europejska instytucja finansowa o międzynarodowym zasięgu oraz jeden z sześciu najsilniejszych banków na świecie według Standard&Poor’s (posiada rating AA). Grupa obecna jest w Europie we wszystkich obszarach działalności, a posiada cztery kluczowe rynki bankowości detalicznej: we Francji, Włoszech, Belgii i Luksemburgu. Grupa BNP Paribas SA prowadzi działalność w 83 krajach na świecie i zatrudnia 205 300 pracowników, z tego 162 200 w Europie, 15 100 w Ameryce Północnej oraz
11 000 w Azji (wg danych na 31 grudnia 2010 roku). Grupa utrzymuje wiodącą pozycję w trzech głównych segmentach działalności:
▪ Bankowość detaliczna (Retail Banking), która obejmuje, między innymi, następujące segmenty działalności operacyjnej: French Retail Banking (FRB), BNL banca commerciale (BNL bc) – włoski bank detaliczny, BeLux Retail Banking, Europe-Mediterranean, BancWest, Personal Finance, Equipment Solutions;
▪ Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna (Corporate and Investment Banking, CIB);
▪ Rozwiązania inwestycyjne (Investment Solutions).
W Polsce Grupa prowadzi działalność poprzez szereg spółek, w szczególności Fortis Bank Polska SA oraz BNP Paribas SA Oddział w Polsce.
Wyniki finansowe za 2010 rok w oparciu o nieaudytowane dane:
W 2010 roku Grupa BNP Paribas wypracowała zysk netto (przypisany akcjonariuszom) w kwocie 7 843 mln EUR, co stanowi wzrost o 34,5% w porównaniu z 2009 rokiem. Osiągnęła przychody w wysokości 43 880 mln EUR, przewyŜszając o 9,2% rezultat wypracowany w 2009 roku. Wynik z działalności operacyjnej brutto wyniósł 17 363 mln EUR, tj. o 3% więcej niŜ w 2009 roku. Dzięki znacznemu spadkowi kosztów ryzyka
w związku z poprawiającą się sytuacją gospodarczą, zysk przed opodatkowaniem wzrósł do 13 200 mln EUR (o 44,7%).
Zakończona sukcesem integracja podmiotów BNP Paribas Fortis oraz BGL BNP Paribas z grupą BNP Paribas, przyczyniła się do wzrostu z 900 mln EUR do 1 200 mln EUR (czyli o 33%) oczekiwanych efektów synergii do roku 2012.
Współczynnik wypłacalności kapitałów podstawowych (Tier 1) na koniec grudnia 2010 roku osiągnął poziom 11,4% w porównaniu do 10,1% na koniec grudnia 2009 roku.
Zysk na akcję (zwykłą) w wysokości 6,33 EUR był o 21,7% wyŜszy niŜ w 2009 roku. Zwrot kapitale kapitału (ROE) wyniósł 12,3% w porównaniu do 10,8% w 2009 roku. Wartość księgowa netto na jedną akcję osiągnęła poziom 55,5 EUR (wzrost o 9% w porównaniu z rokiem 2009).
BNP Paribas SA jest podmiotem dominującym w stosunku do Fortis Bank SA/NV z siedzibą Brukseli. BNP Paribas SA posiada za pośrednictwem Fortis Bank SA/NV 24 092 125 akcji Banku, stanowiących
99,87% kapitału zakładowego Fortis Banku Polska SA, uprawniających do wykonywania 24 092 125 głosów, stanowiących 99,87% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu Fortis Banku Polska SA.
BNP Paribas Fortis SA
Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli działa obecnie pod marką BNP Paribas Fortis. Od maja 2009 roku Fortis Bank SA/NV jest częścią grupy BNP Paribas SA.
Fortis Bank SA/NV jest spółką akcyjną utworzoną na mocy prawa belgijskiego w dniu 5 grudnia 1934 roku. W Belgii zarejestrowana jest w rejestrze osób prawnych (Register of Legal Persons) pod numerem 0403.199.702
Opłacony kapitał zakładowy Fortis Banku SA/NV wynosi 9 374 878 367,40 EUR. Fortis Bank wyemitował 483 241 153 akcje, z czego 74,93% znajduje się w posiadaniu BNP Paribas SA, a właścicielem 25% jest państwo belgijskie poprzez podmiot inwestycyjny SFPI (Société Fédérale de Participations et d’Investissement, SFPI), zaś pozostałe 0,07% akcji znajduje się w posiadaniu rozproszonego akcjonariatu.
Fortis Bank SA/NV z siedzibą w Brukseli posiada bezpośrednio 18 848 593 akcji Banku reprezentujących 78,13% udział w kapitale zakładowym i uprawniających do wykonywania 18 848 593 ogólnej liczby praw głosów na walnym zgromadzeniu.
Dominet SA
Dominet SA z siedzibą w Warszawie posiada kapitał zakładowy w wysokości 2 971 349 PLN. Dominet SA posiada 5 243 532 akcje, czyli 21,74% kapitału zakładowego Banku.
Jedynym akcjonariuszem Dominet SA jest Fortis Bank SA/NV, posiadający bezpośrednio 100% akcji i głosów na walnym zgromadzeniu spółki.
9.2. Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Fortis Private Investments SA
Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Fortis Private Investments SA, TFI FPI SA – jednostka będąca w 100% własnością Fortis Bank Polska SA działała do 15 lipca 2010 roku jako Fortis Private Investments Polska SA, firma inwestycyjna i prowadziła działalność maklerską w zakresie:
▪ zarządzania portfelami instrumentów finansowych klientów indywidualnych oraz portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych;
▪ przyjmowania zleceń nabywania lub zbywania tytułów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania.
W dniu 16 czerwca 2010 roku Komisja Nadzoru Finansowego udzieliła Fortis Private Investments Polska SA zezwolenia na wykonywanie działalności towarzystwa funduszy inwestycyjnych, czyli działalności polegającej na tworzeniu funduszy inwestycyjnych i zarządzaniu nimi, pośrednictwie w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa oraz w ramach działalności dodatkowej zarządzaniu portfelami instrumentów finansowych. Jednocześnie na wniosek FPIP SA, Komisja Nadzoru Finansowego uchyliła zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej. W dniu 5 lipca 2010 roku zmiana nazwy i rodzaju działalności została zarejestrowana w KRS. Po uprawomocnieniu decyzji KNF, od 15 lipca 2010 roku spółka rozpoczęła działalność jako Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Fortis Private Investments SA. Z dniem 1 października 2010 roku nastąpiło przejęcie zarządzania funduszem Fortis Fundusz Inwestycyjny Otwarty (Fortis FIO) od TFI Skarbiec S.A.
TFI FPI zarządza portfelem Fortis FIO wprowadzonego na polski rynek w roku 2005 we współpracy ze SKARBIEC TFI S.A. Fortis FIO to pierwszy w Polsce fundusz inwestycyjny typu parasolowego z wydzielonymi subfunduszami. W jego skład wchodzą subfundusze: Fortis Akcji, Fortis Stabilnego Wzrostu oraz uruchomiony w grudniu 2010 Fortis Papierów DłuŜnych. W ramach Fortis FIO dostępne jest równieŜ Indywidualne Konto Emerytalne – IKE Fortis FIO.
Przekształcenie w towarzystwo funduszy inwestycyjnych oraz przejęcie zarządzania Fortis FIO umoŜliwiło zawarcie z dniem 1 października 2010 roku umowy dystrybucyjnej pomiędzy TFI FPI a Bankiem oraz rozszerzenie sieci dystrybucji jednostek funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez TFI FPI na podmioty spoza grupy BNP Paribas – kanały elektroniczne jak Progress Framework Spółka z o.o. Netfiled S.A.
W ramach działalności zarządzania portfelami instrumentów finansowych, którą spółka prowadzi od 1996 roku oferowane są kompleksowe rozwiązania w zakresie inwestycji na rynku kapitałowym, zarówno polskim jak i za granicą. Dostępne są portfele akcyjne, portfele zrównowaŜone, portfele dłuŜne, w tym takŜe portfele funduszy polskich i zagranicznych oraz portfele aktywnej alokacji ze zdefiniowanym udziałem akcji. W ramach portfeli indywidualnych dostępne są portfele obligacji strukturyzowanych, a dla Klientów zainteresowanych udziałem w ofertach na rynku pierwotnym portfel IPO. Bank na podstawie umowy z dnia 5 listopada 2007 roku współpracuje z TFI FPI jako pośrednik w zakresie sprzedaŜy usługi zarządzania portfelami instrumentów finansowych. We współpracy z Departamentem Bankowości Klientów ZamoŜnych, usługi inwestycyjne TFI FPI SA oferowane są zamoŜnym klientom indywidualnym Banku.
TFI FPI SA posiada kapitał zakładowy w wysokości 9 048 tys. PLN podzielony na 377 000 akcji o wartości nominalnej 24 złote kaŜda. Poziom funduszy własnych jest wystarczający dla bezpiecznego prowadzenia bieŜącej działalności oraz rozwoju spółki. Fortis Bank Polska SA będzie wspierać dalszy rozwój tej spółki.
9.3. Udziały mniejszościowe
Na 31 grudnia 2010 roku grupa kapitałowa Fortis Bank Polska SA posiadała udziały przekraczające 5% kapitału zakładowego w następujących podmiotach:
Vistula Group SA
W dniu 21 grudnia 2009 roku Fortis Bank Polska SA powziął informację o zarejestrowaniu podwyŜszenia kapitału zakładowego spółki Vistula Group SA w dniu 17 grudnia 2009.
Akcje spółki zostały objęte przez Bank w wyniku wykonania umowy objęcia akcji zawartej w dniu 24 listopada 2009 roku. Łączna wartość emisji obejmowanych akcji wynosiła 40 000 001,55 zł i została opłacona w drodze wzajemnego potrącenia wierzytelności.
W wyniku objęcia akcji w zamian za zobowiązania spółki, Fortis Bank Polska SA posiada 8 247 423 akcje na okaziciela serii I spółki Vistula Group SA, co stanowi 7,39% udziału w kapitale zakładowym spółki.
Posiadane akcje uprawniają do wykonywania 8 247 423 głosów na walnym zgromadzeniu spółki, czyli 7,39% udział w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu spółki. Akcjonariusze spółki zawarli z Bankiem w dniu 28 lipca 2009 roku porozumienie obejmujące, między innymi, zobowiązanie do wspólnego głosowania na walnych zgromadzeniach spółki w sprawie kandydatur do rady nadzorczej spółki. Po objęciu akcji przez Bank strony porozumienia posiadały łącznie 28 907 159 akcji dających 25,91% udział w ogólnej liczbie głosów.
Odlewnie Polskie SA
W dniu 27 maja 2010 roku Fortis Bank Polska SA otrzymał informację potwierdzającą uprawomocnienie się postanowienia Sądu w sprawie zatwierdzenia układu zawartego w dniu 4 maja 2010 roku przez spółkę Odlewnie Polskie SA z siedzibą w Starachowicach z wierzycielami.
Na mocy przedmiotowego układu, w drodze konwersji wierzytelności w kwocie 5 858 688 PLN na akcje w trybie określonym w Art. 294 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze,
Bank objął 1 952 896 akcji nieuprzywilejowanych na okaziciela serii G spółki, stanowiących 9,45% kapitału zakładowego spółki po konwersji wierzytelności. Objęte akcje uprawniają do wykonywania 1 952 896 głosów na walnym zgromadzeniu spółki, co stanowi około 9,45% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu spółki.
W dniu 29 kwietnia 2010 roku zostało zawarte porozumienie pomiędzy spółką, bankami obejmującymi akcje na mocy układu oraz głównym akcjonariuszem spółki dotyczące, między innymi, zgodnego głosowania akcjonariuszy na walnym zgromadzeniu spółki. Po zawarciu układu i objęciu akcji przez banki strony porozumienia posiadały łącznie 13 574 128 akcji dających 65,69% udział w ogólnej liczbie głosów.
Dolnośląska Szkoła Bankowa Sp. z o.o.
Fortis Bank Polska SA posiada równieŜ 24,75% udziałów w jednostce stowarzyszonej Dolnośląskiej Szkole Bankowej Sp. z o.o. z siedzibą w Lubinie.
10. CORPORATE GOVERNANCE
Fortis Bank Polska SA, jako spółka giełdowa, przestrzega zasad corporate governance, wewnętrznie propaguje i monitoruje ich funkcjonowanie.
Od 1 stycznia 2008 roku obowiązują Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW, przyjęte w dniu 4 lipca 2007 r. przez Radę Nadzorczą GPW, na wniosek Zarządu Giełdy. W dniu 1 lipca 2010 roku weszły w Ŝycie zmiany w Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW (załącznik do Uchwały Nr 17/1249/2010 Rady Giełdy z dnia 19 maja 2010 r.)
Zgodnie z Regulaminem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. oraz Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 roku w sprawie informacji bieŜących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równowaŜne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim w dniu 12 marca 2010 roku Fortis Bank Polska SA opublikował Raport dotyczący stosowania zasad ładu korporacyjnego Fortis Bank Polska SA
w 2009 roku, łącznie z raportem rocznym za 2009 rok.
Raport dotyczący stosowania zasad ładu korporacyjnego Fortis Banku Polska SA w 2010 roku stanowi integralną część niniejszego Komentarza Zarządu i zostanie opublikowany w dniu 18 marca 2011 roku, łącznie z raportem rocznym za rok 2010.
Od początku 2010 roku Bank informuje o trwałym lub incydentalnym naruszeniu zasad ładu korporacyjnego za pośrednictwem systemu Elektronicznej Bazy Informacji, udostępnionego przez GPW SA.
W pierwszej połowie 2010 roku Bank podjął szereg działań zmierzających do pełnego dostosowania się do wymogów zasad ładu korporacyjnego. Zwyczajne Walne Zgromadzenie, które odbyło się w dniu 29 kwietnia 2010 roku, zatwierdziło zmiany w Statucie Banku oraz nowy Regulamin Obrad Walnego Zgromadzenia, które odzwierciedlały zmiany w kodeksie spółek handlowych, przede wszystkim w zakresie organizacji walnych zgromadzeń.
W okresie od 29 kwietnia 2010 roku do 30 czerwca 2010 roku w Banku nie było członków Rady Nadzorczej spełniających kryteria niezaleŜności, a co za tym idzie Ŝaden niezaleŜny członek Rady Nadzorczej nie wchodził w skład Komitetu Audytu.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku w dniu 29 czerwca 2010 roku powołało trzech niezaleŜnych członków Rady Nadzorczej, w związku z czym Bank od dnia 1 lipca 2010 roku w całości stosuje
zasadę III. 6 Dobrych praktyk spółek notowanych na GPW.
W czerwcu 2010 roku Bank przeprowadził aktualizację serwisu Relacji Inwestorskich na stronie WWW w oparciu o Modelowy Serwis Relacji Inwestorskich oraz angielskiej wersji tej strony.
Od 1 lipca 2010 rok Bank stosuje zmienione zasady Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW
w zakresie opisanym w Raporcie dotyczącym stosowania zasad ładu korporacyjnego, który stanowi Załącznik Nr 1 do niniejszego Sprawozdania.
11. STRUKTURA ORGANIZACYJNA
11.1. Struktura organów Banku
Zgodnie ze Statutem organami Fortis Banku Polska SA są:
▪ walne zgromadzenie;
▪ rada nadzorcza;
▪ zarząd.
W Banku powoływane są stałe i doraźne komitety o charakterze opiniodawczo - doradczym oraz decyzyjnym. W 2010 roku nastąpiła reorganizacja pracy komitetów stałych Banku.
Stałymi komitetami są:
▪ Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (Komitet ALCO);
▪ Komitet Zarządzania Ryzykiem;
▪ Komitet Zarządzania Ryzykiem Kredytowym i Tworzenia Rezerw;
▪ Komitet Kredytowy;
▪ Komitet ds. Koordynacji Kontroli Wewnętrznej wraz z podkomitetem:
o Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego
▪ Komitet Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania;
▪ Komitet Nowych Produktów, Działalności i Transakcji Niestandardowych;
▪ Komitet Inwestycyjny.
Kompetencje, skład i zakres działania Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami (Komitet ALCO) określa Regulamin Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami przyjęty uchwałą Zarządu Banku. Komitet nadzoruje zarządzanie ryzykiem płynności, stopy procentowej i ryzykiem walutowym.
Kompetencje, skład i zakres działania Komitetu Zarządzania Ryzykiem określa Regulamin Komitetu Zarządzania Ryzykiem przyjęty przez Zarząd Banku. Komitet Zarządzania Ryzykiem jest uprawniony do powoływania komitetów wspierających jego prace, określania ich składu, regulaminów, zakresów działania oraz delegowania uprawnień na te komitety. Komitet monitoruje i zarządza głównymi rodzajami ryzyka wynikającymi z prowadzonej działalności Banku.
Kompetencje, skład i zakres działania Komitetu Zarządzania Ryzykiem Kredytowym i Tworzenia Rezerw określa Regulamin przyjęty przez Komitet Ryzyka i ALM i zatwierdzony przez Radę Nadzorczą. Komitet wspiera, jako organ doradczy, Komitet ALCO w efektywnym zarządzaniu ryzykiem kredytowym Banku.
Kompetencje i zakres działania Komitetu Kredytowego określa Regulamin przyjęty przez Zarząd Banku i zatwierdzony przez Radę Nadzorczą. W Banku istnieją równieŜ podkomitety kredytowe ETB, RB SME
i Klientów Indywidualnych działające na mocy Regulaminu podejmowania decyzji kredytowych w Fortis Bank Polska SA zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą Banku.
Kompetencje, skład i zakres działania Komitetu ds. Koordynacji Kontroli Wewnętrznej określa Regulamin przyjęty przez Zarząd Banku. Komitet odpowiedzialny jest za efektywne zarządzanie systemem kontroli wewnętrznej Banku. Kompetencje, skład i zakres działania podkomitetu określa odrębny Regulamin Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego.
Kompetencje, skład i zakres działania Komitetu Nowych Produktów, Działalności i Transakcji Niestandardowych określa Regulamin przyjęty uchwałą Zarządu Banku. Do podstawowej działalności tego Komitetu naleŜy zatwierdzenie nowych inicjatyw dotyczących róŜnego rodzaju działalności, nowych produktów, usług i transakcji niestandardowych.
Kompetencje, skład i zakres działania Komitetu Inwestycyjnego określa Regulamin Komitetu Inwestycyjnego przyjęty uchwałą Zarządu Banku. Przedmiotem działalności tego Komitetu jest zatwierdzanie wszystkich inicjatyw związanych z implementacją nowych produktów, zmian funkcjonalności systemów, procesów, produktów, rozwoju infrastruktury i innych niestandardowych transakcji.
Kompetencje, skład i zakres działania Komitetu Bezpieczeństwa Informacji i Zapewnienia Ciągłości Działania określa Regulamin przyjęty uchwałą Zarządu Banku. Głównym zadaniem Komitetu jest nadzór nad zarządzaniem systemem bezpieczeństwa informacji i ciągłości działania.
W ramach Rady Nadzorczej Fortis Banku Polska SA funkcjonują:
▪ Komitet Audytu;
▪ Komitet ds. Wynagrodzeń członków Zarządu Banku,
powoływane zgodnie ze Statutem Banku oraz Regulaminem Rady Nadzorczej oraz działające w oparciu o odrębne Regulaminy.
11.2. Piony biznesowe i placówki operacyjne
Podstawową strukturę banku tworzą:
▪ Centrala,
▪ Obszary,
▪ Linie biznesowe/ piony obsługi klientów,
▪ Regiony,
▪ Oddziały i placówki partnerskie,
▪ Centra biznesowe.
Działalność biznesowa i organizacja Banku oparta jest o tzw. piony obsługi klienta (linie biznesowe), czyli struktury pionowe odpowiedzialne za kompleksową obsługę określonego segmentu klientów i/lub rynku usług, w szczególności: Retail Banking, Personal Finance, Enterprise and Transaction Banking oraz Pion Gospodarki PienięŜnej i Fixed Income (Pozostała Działalność Bankowa).
Na dzień 31 grudnia 2010 roku Fortis Bank Polska SA posiadał następujące jednostki operacyjne powołane do obsługi Klientów:
▪ 156 oddziały operacyjne, w tym 29 oddziałów wiodących – cztery w Warszawie, trzy w Krakowie, po dwa w Poznaniu, we Wrocławiu, w Lublinie oraz po jednym w Bielsku-Białej, Bydgoszczy, Częstochowie, Łodzi, Gdyni, Gdańsku, Gliwicach, Katowicach, Kielcach, Lubinie, Olsztynie, Opolu, Rzeszowie, Szczecinie, Zakopanem i Ząbkach;
▪ 73 oddziałów partnerskich;
▪ 10 Centrów Obsługi Średnich i DuŜych Przedsiębiorstw – dwa w Warszawie, jeden w Krakowie, Gdańsku, Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu, Wrocławiu, Rzeszowie i Łodzi.
Oddziały wiodące podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Są odpowiedzialne za realizację zadań własnych oraz przyporządkowanych im jednostek operacyjnych na danym terenie (oddziałów podporządkowanych własnych i partnerskich oraz filii oddziałów). Aktualna struktura sieci dystrybucji uwzględnia podział kraju na 8 geograficznych obszarów działania:
▪ Region Centrum – 31 oddziałów,
▪ Region Południe – 16 oddziałów,
▪ Region Śląsk – 23 oddziałów,
▪ Region Zachód – 19 oddziałów,
▪ Region Północ – 25 oddziałów,
▪ Region Wschód – 15 oddziałów,
▪ Region Łódź – 11 oddziałów,
▪ Region Dolny Śląsk – 16 oddziałów.
Dodatkowo sieć dystrybucji jest wspierana przez 73 oddziałów partnerskich, które obsługują klientów Banku na podstawie umów o współpracy podpisanych z Bankiem.
Struktura organizacyjna Banku na 31 grudnia 2010 roku stanowi Załącznik Nr 2 do niniejszego Sprawozdania.
12. DANE DOTYCZĄCE WŁADZ I PRACOWNIKÓW BANKU
12.1. Zmiany w składzie Rady Nadzorczej
Skład Rady Nadzorczej Fortis Banku Polska SA na 1 stycznia 2010 roku:
1. Xxxxxxx Xxxx - Przewodniczący
2. Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprzewodniczący
3. Xxxxxx Xxxxxxx - Wiceprzewodniczący
4. Xxxxxxxx Xxxxxxx - Członek Rady Nadzorczej
5. Xxxxxxxx Xx Xxxx - Członek Rady Nadzorczej
W 2010 roku w składzie Rady Nadzorczej miały miejsce następujące zmiany:
Pan Xxxxxxxx Xx Xxxx złoŜył rezygnację z członkostwa w Radzie Nadzorczej Banku od dnia 1 kwietnia 2010 roku. Przyczyną rezygnacji było odejście pana De Gols z grupy BNP Paribas Fortis w związku z przejściem na emeryturę.
W dniu 29 kwietnia 2010 roku Walne Zgromadzenie powołało Radę Nadzorczą na kolejną pięcioletnią kadencję, upływającą z dniem odbycia się Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe Banku za rok obrotowy 2014. Powołano trzech nowych członków Rady Nadzorczej Banku: Pana Xxxx Xxxxxx, Pana Xxxx Xxxxxxxx, Pana Xxxx-Xxxxx Xxxxxxxxxx, reprezentujących grupę BNP Paribas.
Jednocześnie z dniem odbycia się Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia upłynęła kadencja Pana Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxx, Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej Banku oraz Pana Xxxxxxxxx Xxxxxxxx, Członka Rady Nadzorczej Banku.
Od dnia 1 lipca 2010 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku, które odbyło się 29 czerwca 2010 roku, powołało nowych członków Rady Nadzorczej do końca bieŜącej kadencji: trzech członków niezaleŜnych
– Panią Xxxxxx Xxxxxxxx, Pana Xxxxxxxxx Xxxxx i Pana Xxxxxxxx Xxxxxxx oraz Pana Xxxx Xxxxxxx reprezentującego BNP Paribas Personal Finance. Jednocześnie Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku odwołało z dniem 30 czerwca 2010 roku z funkcji członka Rady Nadzorczej Pana Xxxx-Xxxxx Xxxxxxxxxx, którego w składzie Rady zastąpił Xxx Xxxx Xxxxxxx.
W dniu 30 sierpnia 2010 Rada Nadzorcza wybrała Pana Xxxxxxxxx Xxxxx na Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej Fortis Bank Polska SA.
Z dniem 30 września 2010 Xxx Xxx Xxxxxxxxx złoŜył rezygnację z funkcji Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej i z członkostwa w Radzie Nadzorczej Banku, w której zasiadał od 1 lipca 2005 roku.
W dniu 5 listopada 2010 Rada Nadzorcza wybrała Pana Xxxx Xxxxxxxx na Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej.
Na 31 grudnia 2010 roku Xxx Xxxx Xxxxxx był jednocześnie Przewodniczącym Rady Nadzorczej spółki Dominet SA (podmiotu nadrzędnego w stosunku do Banku).
Skład Rady Nadzorczej Fortis Banku Polska SA na 31 grudnia 2010 roku:
1. Xxxxxxx Xxxx - Przewodniczący
2. Xxxxxxxx Xxxx - Wiceprzewodniczący
3. Xxxx Xxxxxxxx - Wiceprzewodniczący
4. Xxxxxx Xxxxxxxx - Członek Rady Nadzorczej
5. Xxxx Xxxxxxx - Członek Rady Nadzorczej
6. Xxxx Xxxxxx - Członek Rady Nadzorczej
7. Xxxxxxx Xxxxxxx - Członek Rady Nadzorczej
12.2. Zmiany w składzie Zarządu
Skład Zarządu Fortis Banku Polska SA na 1 stycznia 2010 roku:
1. Xxxxxxxxx Xxxxxxx - Prezes Zarządu
2. Xxx Xxxxx - Pierwszy Wiceprezes Zarządu
3. Xxxxxxxx Xxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
4. Xxxx-Xxx Xxxxxx - Wiceprezes Zarządu
5. Xxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
6. Xxxxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
7. Xxxxxx Xxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
8. Xxxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
W 2010 roku w składzie Zarządu miały miejsce następujące zmiany:
Rada Nadzorcza Banku na posiedzeniu w dniu 30 kwietnia 2010 roku, powołała Zarząd Banku
w dotychczasowym składzie na kolejną 5-letnią kadencję kończącą się z dniem odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdania finansowe Banku za rok obrotowy 2014.
Jednocześnie Rada Nadzorcza powołała Panią Xxxxx Xxxxx na Członka Zarządu Fortis Banku Polska SA od dnia 1 czerwca 2010 roku.
W dniu 18 czerwca 2010 roku Rada Nadzorcza Banku powołała pana Xxxxxxxxx Xxxxxxx, Wiceprezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego grupy BNP Paribas na Polskę, na stanowisko Prezesa Zarządu Banku ze skutkiem od daty uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego na to powołanie, najwcześniej od dnia 1 lipca 2010 roku.
Od dnia 1 lipca 2010 roku do czasu uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego, Rada Nadzorcza powierzyła panu Xxxxxxxxxxx Xxxxxxx pełnienie obowiązków Prezesa Zarządu Banku.
Xxx Xxxxxxxxx Xxxxxxx złoŜył rezygnację z pełnionej funkcji Prezesa Zarządu Banku oraz z członkostwa
w Zarządzie Banku z dniem 30 czerwca 2010 roku. W Fortis Banku Polska SA Xxx Xxxxxxx pełnił obowiązki od lutego 2005 roku.
Ponadto Rada Nadzorcza przyjęła rezygnację Pana Xxxx-Xxx Xxxxxxx z pełnionej funkcji Wiceprezesa Zarządu oraz członka Zarządu z dniem 30 czerwca 2010 roku. Xxx Xxxxxx związany był z Bankiem od 1 czerwca 1998 roku, gdy dołączył do składu Zarządu jako przedstawiciel Generale Bank (później Fortis Bank).
Rada Nadzorcza powołała pana Xxxx-Xxxxxxxx Xxxxxxxx Xxxxx na Członka Zarządu Fortis Banku Polska SA od dnia 1 lipca 2010 roku do końca bieŜącej kadencji.
W dniu 14 września 2010 roku pan Xxxxxxxx Xxxxxxx uzyskał wymaganą zgodę Komisji Nadzoru Finansowego i tym samym jego powołanie na Prezesa Zarządu Banku stało się skuteczne.
Skład Zarządu Fortis Banku Polska SA na 31 grudnia 2010 roku:
1. Xxxxxxxx Xxxxxxx - Prezes Zarządu
2. Xxx Xxxxx - Pierwszy Wiceprezes Zarządu
3. Xxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
4. Xxxxxxx Xxxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
5. Xxxxxx Xxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
6. Xxxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx - Wiceprezes Zarządu
7. Xxxxx Xxxxx - Członek Zarządu
8. Xxxxxxxx Xxxxx - Członek Zarządu Udział członków Zarządu we władzach podmiotów powiązanych
Na 31 grudnia 2010 roku dwóch członków Zarządu Fortis Banku Polska SA (Xxx Xxxxx i Xxxxx Xxxxxxxxxx) a takŜe Xxxxxxxxx Xxxxxxx (członek Zarządu Banku do 30 czerwca 2010 roku) wchodziło w skład Rady Nadzorczej spółki zaleŜnej TFI Fortis Private Investments SA.
Na 31 grudnia 2010 roku prezes Zarządu Fortis Banku Polska SA (Xxxxxxxx Xxxxxxx) pełnił jednocześnie funkcję Prezesa Zarządu spółki Dominet SA (podmiotu nadrzędnego w stosunku do Banku), natomiast dwóch innych członków Zarządu Fortis Banku Polska SA (Xxx Xxxxx i Xxxxx Xxxxxxxxxx) wchodziło w skład Rady Nadzorczej tego podmiotu.
W dniu 30 września 2010 roku pan Xxxxxxxx Xxxxxxx został powołany w skład zarządu spółki PBW Polska Sp. z o.o., której jedynym udziałowcem jest BNP Paribas Real Estate Property Management International SAS.
12.3. Zasady dotyczące powoływania i odwoływania członków Zarządu oraz ich uprawnienia
Członkowie Zarządu Fortis Banku Polska SA są powoływani i odwoływani zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych i ustawy prawo bankowe oraz postanowieniami Statutu Fortis Banku Polska SA.
Zarząd Banku składa się z trzech do dziesięciu członków, w tym Prezesa Zarządu, jednego lub kilku Wiceprezesów Zarządu i pozostałych Członków Zarządu w liczbie określonej przez Radę Nadzorczą. Członkowie Zarządu są powoływani na okres wspólnej pięcioletniej kadencji przez Radę Nadzorczą. Powołanie dwóch członków Zarządu, w tym Prezesa Zarządu, następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego, wyraŜoną na wniosek Rady Nadzorczej.
Zarząd Banku kieruje działalnością operacyjną Banku i reprezentuje Bank na zewnątrz. Do zakresu działania Zarządu naleŜą wszystkie sprawy niezastrzeŜone do kompetencji innych organów Banku. Zarząd podejmuje decyzje w formie uchwały dotyczące działalności operacyjnej Banku, w tym decyzje o zaciągnięciu
zobowiązań lub rozporządzeniu aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5% funduszy własnych Banku.
Zarząd moŜe przekazać prowadzenie oznaczonych spraw naleŜących do jego kompetencji poszczególnym członkom Zarządu lub pracownikom Banku. Decyzje o zaciągnięciu zobowiązań lub rozporządzeniu aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5% funduszy własnych Banku, mogą być podejmowane przez komitety Banku lub określone osoby, działające na podstawie uchwały Zarządu, określającej zakres upowaŜnienia i tryb podejmowania decyzji.
Poszczególni członkowie Zarządu nie posiadają szczególnych uprawnień do podejmowania decyzji w sprawie emisji lub wykupu akcji.
Pomiędzy Bankiem a osobami zarządzającymi nie zostały zawarte umowy przewidujące rekompensatę w przypadku ich rezygnacji lub zwolnienia z zajmowanego stanowiska bez waŜnej przyczyny lub gdy ich odwołanie lub zwolnienie następuje z powodu połączenia Banku przez przejęcie. W przypadku jednej osoby ewentualna odprawa wynikająca z ustawy z dnia 13 marca 2003r o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90 poz. 8447 z późn. zm.) jest niezaleŜna od staŜu pracy u pracodawcy.”
Łączną wartość wynagrodzeń oraz wartości świadczeń otrzymanych przez członków Zarządu, Rady Nadzorczej oraz Dyrektorów Zarządzających Fortis Bank Polska SA przedstawia poniŜsza tabela:
W tys. zł | 01.01.2010 - 31.12.2010 | 01.01.2009 - 31.12.2009 |
Zarząd, w tym: | 8 532 | 5 155 |
- wynagrodzenia | 4 805 | 3 070 |
- korzyści* | 987 | 613 |
- inne** | 2 740 | 1 472 |
Rada Nadzorcza | 661 | 598 |
Dyrektorzy Zarządzający*** | 14 855 | 13 189 |
* W pozycji korzyści, Bank ujmuje koszty opieki medycznej, samochodu słuŜbowego (ryczałt), koszty mieszkania.
** W pozycji inne, Bank ujmuje ekwiwalent za urlop, premie i wynagrodzenie za posiedzenia Zarządu Banku.
*** Wynagrodzenia brutto z funduszu płac łącznie ze składkami ZUS dla dyrektorów bezpośrednio podlegających Zarządowi.
Dwóch członków Zarządu Fortis Banku Polska SA, którzy na 31 grudnia 2010 roku wchodzili w skład Rady Nadzorczej spółki zaleŜnej TFI Fortis Private Investments SA nie otrzymywali z tego tytułu Ŝadnego wynagrodzenia.
Szczegółowe dane dotyczące wartości wynagrodzeń i innych korzyści członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku za rok 2010 oraz dane porównawcze za rok 2009 zostały zamieszczone w Notach 30.2 i 30.3 w Jednostkowym Sprawozdaniu finansowym.
12.4. Informacja o akcjach Banku będących w posiadaniu członków Zarządu i Rady Nadzorczej
Na 31 grudnia 2010 roku oraz na dzień przekazania raportu, tj. 00 xxxxx 0000 xxxx Xxxxx z Członków Zarządu Banku ani teŜ Ŝaden z członków Rady Nadzorczej nie posiadał akcji wyemitowanych przez Fortis Bank Polska SA lub innych instrumentów finansowych z nimi związanych.
12.5. Pracownicy
Na 31 grudnia 2010 roku wielkość zatrudnienia w Fortis Banku Polska SA wyraŜona w liczbie pełnych etatów (z uwzględnieniem pracowników na urlopach macierzyńskich, wychowawczych i dłuŜszych zwolnieniach lekarskich) wynosiła 2 816 w porównaniu do 2 664 na 31 grudnia 2009 roku. Spośród ogółu zatrudnionych na koniec grudnia 2010, 62,6% zatrudnionych miało wykształcenie wyŜsze.
W trosce o zapewnienie wysokiego poziomu kwalifikacji pracowników, Bank realizuje opracowaną przez zarząd spójną strategię zarządzania kapitałem ludzkim, ze szczególnym uwzględnieniem programów szkoleniowych, wspomagania adaptacji nowych pracowników i zarządzania personelem.
Aby zwiększyć szanse rozwoju osobistego i lepiej uwzględniać potrzeby pracowników, podjęto szereg działań zmierzających do poprawy dostępności i skuteczność szkoleń, x.xx. dbano o aktualizację dopasowywania do potrzeb wewnętrznych programów szkoleniowych oraz wdroŜono kolejne e-learningowe. Zrealizowano kolejne działania w obszarze rozwoju umiejętności przywódczych i zarządczych.
Fortis Bank Polska SA otrzymał dofinansowanie do projektu szkoleniowego „Akademia Rozwoju Kompetencji
- ARKa”, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki: „Rozwój Kapitału Ludzkiego Przedsiębiorstw”. Wysokość dofinansowania wyniosła 3 200 tys. PLN. Projekt obejmował 26 tematów szkoleń x.xx. z zakresu zarządzania zmianą, zarządzania projektami i procesami, analizy finansowej przedsiębiorstw, technik
negocjacji, zarządzania personelem, zarządzania czasem oraz stresem. Szkolenia w ramach Projektu skierowane były do wszystkich pracowników Banku. Projekt trwał 22 miesiące, od marca 2009 roku do grudnia 2010 roku.
13. OŚWIADCZENIA ZARZĄDU
Prawdziwość i rzetelność prezentowanych sprawozdań
Zarząd Fortis Banku Polska SA oświadcza, Ŝe wedle jego najlepszej wiedzy:
Jednostkowe sprawozdanie finansowe Fortis Banku Polska SA za rok 2010 roku i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości i odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Banku oraz jej wynik finansowy we wszystkich istotnych aspektach.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Fortis Banku Polska SA w roku 2010 zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Banku, w tym opis podstawowych ryzyk i zagroŜeń.
Wybór podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań
Zarząd Fortis Banku Polska SA oświadcza, Ŝe spółka Mazars Audyt Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych, została wybrana na podstawie §15, ust. 3 pkt 8) Statutu Fortis Banku Polska SA przez Radę Nadzorczą Banku w oparciu o rekomendację Zarządu i Komitetu Audytu (Uchwała Nr 30/2010 z dnia 18 czerwca 2010 roku) zgodnie z przepisami prawa, jako podmiot przeprowadzający badanie jednostkowego sprawozdania finansowego Fortis Banku Polska SA za rok 2010 oraz Ŝe podmiot ten i biegli rewidenci, dokonujący badania spełniają warunki do wydania bezstronnego i niezaleŜnego raportu z badania, zgodnie z właściwymi przepisami prawa krajowego.
Podpisy wszystkich członków Zarządu:
14.03.2011
roku
Xxxxxxxx Xxxxxxx Prezes Zarządu
........................................................
podpis
14.03.2011
roku
Xxx Xxxxx Pierwszy Wiceprezes
Zarządu dyrektor finansowy
........................................................
podpis
14.03.2011
roku
Xxxxx Xxxxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
14.03.2011
roku
Xxxxxxx Xxxxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
14.03.2011
roku
Xxxxxx Xxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
14.03.2011
roku
Xxxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx Wiceprezes Zarządu
........................................................
podpis
14.03.2011
roku
Xxxxx Xxxxx Członek Zarządu
........................................................
podpis
14.03.2011
roku
Xxxxxxxx Xxxxx Członek Zarządu
........................................................
podpis