ఎ. కె. సర్కాyర్, రఘుబర్ దయాళ్ మరియు జె. ఆర్. ముధోల్కyర్, జె.జె.]

[1964] 7 ఎస్ సి ఆర్ 564

1964, ఏప్రి%ల్,1 xxxx xx @ xxxxxx xxxxxx

v.

xxxx xxxx xxx.ఆత్ర%న్న3 & ఇత్రరులు

[ఎ. కె. సర్కాyర్, xxxxxx xxxxx మరియు xx. ఆర్. xxxxxxxxxx, xx.జె.]

సoస+ భాగస్వా.మికి భాగస్వా.మ1o-ఉప లీజు మoజూరు-సoసకు కట్టు: బడే ఉదే<శంo లేదు-సoసలోని ఇత్రర

భాగస్వా.ములు బాధ్య1త్ర వహింoచవచ్చాH -భారత్ర భాగస్వా.మ1 చట్టం:o, 1932, పుట్టం 22.

57,000/- మొత్తాM ని3 రికవరీ చేయాల్కని ప్రిటిషన్నర్ ప%తివాదుల్కపైT దావా వేశారు. ప్రిటిషన్నర్ ఒక నిరి<ష: బొగ్గు[ గనుల్కపైT శాశం.త్ర లీజు హకుyల్కను కలిగి ఉన్నా3డు. 1949 జన్నవరి 31 న్న ప్రిటిషన్నర్ ప%తివాది నెంo.4 కు 5 సoవత్రeర్కాల్క కాలానికి బొగ్గు[ గనుల్క ఉప లీజును మoజూరు చేశారు. ప%తివాది నెంo.4 తో కలిసి ఈ ముగ్గు[రు వ1కుM లు సౌర్కాష:j కోల్

కన్నeర్3 అనే భాగస్వా.మ1 సoసను ఏర్కాnట్టు చేశారని, దీనిని పతి% వాది నెంo.5 గా దావాలో చేర్కాHరని పేర్కొంyoట్టంs ఆయన్న

ప%తివాదులుగా 1, 2, 5 మoదిని చేర్కాHరు. ప్రిటిషన్నర్ కేసు ఏమిట్టంoటే, భాగస్వా.మ1 సoసకు ప%తివాది నెంo.4,

అoదువల్కx. ప%తివాదుల్కoదరs ఈ దావాకు బాధ్య1త్ర వహింస్వాM రు. ప%తివాదులు 1 మరియు 2 ప్రిటిషన్నర్ వాదన్నను

పూరిగా ఖంoడింoచ్చారు. పతి% వాది నెంo.4 ఇత్రర పతి% వాదుల్క త్రరఫున్న కాకుoడా త్రన్న వ1కిMగత్ర హోదాలో సబ్ లీజు

తీసుకున్నా3రని వారు పేర్కొంyన్నా3రు. ప%తివాదులు 4 మరియు 5 వైT:హో త్రoడ్రీÉకొడుకులు, xxxxxxx.మ1 సoస+ త్రరఫున్న ప%తివాది నెంo.4 దా.ర్కా లీజు పొంoదారని ప్రిటిషన్నర్ కేసును అoగీకరిoచ్చారు. ప%తివాదుల్కoదరికీ వ1తిరేకoగా ట్టంâయల్ కోరు: డింకీ% జారీ చేసిoది. అప్పీnలుపైT హైT కోరు: 1 నుoచి 3 మoది ప%తివాదుల్కకు వ1తిరేకoగా డింకీ%ని కొటి:వేసిoది, అయితే ప%తివాదులు 4 మరియు 5 ల్కకు వ1తిరేకoగా దీనిని ధ్యêవీకరిoచిoది.

భారత్ర భాగస్వా.మ1 చట్టం:oలోని సెక్షన్ 22 ప%కారo ఒక సoసను ఒక చట్టం:o దా.ర్కా కట్టండిం: చేయడానికి లేదా సoస

త్రరఫున్న అమలు చేసిన్న స్వాధ్యన్నo భాగస్వా.మిగా ఉoడటానికి, ఈ చట్టం:o చేయాలి లేదా సoస+ పేరు మీద లేదా సoసను

బoధింoచే ఉదే<శాని3 వ1కపరిచే లేదా సsచిoచే మరేదైTన్నా విధ్యoగా అమలు చేయాలి. సoస+ పేరుతో సబ్ లీజు అమలు

చేయలేదు. ఈ కేసులో వాసMవాల్క ఆధారoగా సబ్ లీజు పొంoదడoలో ఇలా తేలాHరు. ఆ లావాదేవీ దా.ర్కా సoసను+ కట్టం:డిం చేయాల్కనే ఉదే<శంo అoదులోని పక్షాల్కకు లేదు, అoదువల్కx డింకీ% ప%తివాదులు 4 మరియు 5 ల్కకు మాత్ర%మే పరిమిత్రo చేయాలి.

కర్కాùయ్ అబ్దు< లాx అలాx ర్కాకియా వర్సెeస్ వోర్కా కరీoజీ జీవన్ జీ, ఐ.ఎల్.ఆర్ 39 బోమ్.261. గౌత్ వైTట్ వర్సెeస్ డక్ వర్M. (1810) 12 త్రsరుn 421. xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx xxxxx.కM బగేశం.xx xxxxxx, 46 సి.ఎల్.జె. పoదిరి వీరన్న3

వర్సెeస్ గoధిం వీరభదÉస్వా.మి. ఐ.ఎల్.ఆర్ 41 మా1డ్ 427. ల్కక్ష్మణశంoకర్ వర్సెeస్ మోతీర్కాణి విష్ణువరµ న్, 6

బి.ఎల్.ఆర్.1106, xxxxxxxx xxxxxxxxxx xxxx xxxxxxxx xxxxx xxxx xxxxxxxx< సి గoగార్కాoజీ. 3-ఎల్ బి.ఎల్.ఆర్.

1137, విశిష:మైన్నది.

xxxxxx xxxxxxxxxx పరిధిం: xxxxxx xxxxxxxx నెంoబరు 46 ఆఫ్ 1961. జూలైT 17 న్నాటి తీరుn, డింకీ% నుoచి అప్పీnల్. పాటా3 హైT కోరు: 1952 ఒరిజిన్నల్ డింకీ% నెంoబరు 162 నుoడిం అప్పీnల్ లో 1958.

ప్రిటిషన్నర్ త్రరఫున్న సరs¿ ప%స్వాద్, డిం.ఎన్.ముఖంరీ¿. ఆర్.సి.ప%స్వాద్, ప%తివాదుల్కకు 1-3.

ఏప్రి%ల్ 1, 1964. S£: తీ£yను 1964 లో дw6&oeo8.

£xxxx, xx.- ఇ8 ✃టాą హైT S£: ఇem2 ă&:ఫి€d వి ăoă+ £sy ఆ&:sల్ 133 (6ల్) (6) కిoద ఇem2 9ప్పీyw, మ&£ ă%తివాదుw ðe. 57,000/- ðత్తాM నిą &s6& 3యడానికి ă%తివాదుeǎT దావా £య£o దా.ర్కా ఇ8 &త్రy2ąమవుతుంo8.

ప్రిåą2ð vలో[ర్కా 9విoద్ %ð ee& 9ని ప్రిw6cడే LP[fiనిǎT శా£.త్ర లీs-హోల్‰ హకుyeను sలిA &Pąడు మ&£ Soత్రeeo ă.యo➢ LP[fiనిలో ăని3శాడు. 1949 v26& 31 2 ă%తివా8 7o.4 కు adళ్లx eలానికి

LP[fiని 〠లీs మow£ 3శా£. ఆ ăమయoలో, 2803 ơనుąe స్వాx 5 మ&£ శిeð2T LP[ LP[ LP[ LP[లో &o8, మ&£ ă%తివా8 7o.4 9మw 3సి2 ă%తే3s ఒăyoదo ă%eðo, దానిని విseoe2 త్ర£వాత్ర

9త్రను ఈ LP[కు ơనుąకు ðe.aఓ/- Lay2 3లిxoeలిe &o¤o8. ఈ LP[ను ă%తివా8 7o.4

విseoeðని, 9eతే దాని Qð ðe.28,030 3లిxo3లేదని ప్రిåą2ð â&yPą£. LP[ fiనుe నుoe дలికి

తీసి2 LP[కు ăocoధింoe ă%తివాదుe నుoe ర్కాయలీ:, sమీąS 3లిxoeలిe &oదని, 1949 ఫిcÉ6& 17 2 త్ర2

నుoe తీసుకు2ą £ao eðao➢ ðe.1.355/8/3 3లిxoeలిe &oదని తెలి✃£. ðత్రMo 3eL విw6

ðe.57,000/-➢ నిðµeoe£. ă%తివా8 7o.4 తో sలిసి ఈ £P[£ 63కుM w సౌర్కాą:_ Sల్ s2eðą 9నే

9fiస్వా.మ3 ăoăను ఏర్కాy¤ 3శాðని, ఈ దావాలో ăతి% వా8 7o.5 ➢ 3ర్కాðని, ఇayడు మా £oదు ăతి% వా8

7o.3 x &Pąðని â&yoơe ఆయ2 ă%తివాదుw➢ 1, 2, 5 మo8ని 3ర్కాm£. ă%తివా8 7o.4 9fiస్వా.మ3

ăoăకు 9Pమీ 9ని, 9oదు6ex ăతి% వాదుeoదðe 3eL కు wQ3త్ర 6హింస్వాM ðని ప్రిåą2ð €సు.

9fiస్వా.మ3 ăoă+ త్రð@2 ă%తివా8 7o.4 దా.ర్కా లీs ✃oదాð2ą ప్రిåą2ð వాద2ను త్రoడ్రీÉSడుకుw 4 మ&£

5 ă%తివాదుw 9oAs&oe£, 9eతే వా& వాద2 ఏమిơoటే, వా£ 26ocð 1, 1950 2 ప్రిåą2ð కు త్రమ లీs-హోల్‰ 6డ్రీ‰ని ăдo£ð 3శా£, &నిని 9త్రను 9oAs&oeడు, 9oదు6ex 26ocð 1 త్ర£వాత్ర eలానికి వా&

నుoడిం ర్కాయలీ: మ&£ sమీąS కు ăocoధింoe 3eL ✃oదడానికి 9త్రను 9£Õడు eదు. 1950. ఒăyoదo

v&A2 ăమయoలో LP[ fiనులోx &2ą LP[ను వాăMవానికి త్రeso £యలేదని, 2803 ơనుąe LP[ను ăe+e 9o3P➢ మాత్ర%L @కిyoeðని వా£ â&yPą£. వా£ లీs ăдo£ð 3సి2 &s2 2803 ơనుąeకు ǎT➢ స్వాx 5, శిధింలాw, 9లాfi స్వాఫ్: S5 నిe.w &Pąయని, 〠లీs మow£ 3« ăమయoలో ప్రిåą2ð 68లిдAx2

స్వా: 5 కూడా &oదని, వాåని విseo3లేమని, 26oc&x ప్రిåą2ð LP[fiనిలో &2ą ðత్రMo స్వా: కుą స్వా.Q2o

3సుకుPąðని వా£ â&yPą£. 1950, ceeeకు ă£< w¤ 3స్వాM 2ని ✃మీ ఇem2 త్ర£వాత్ర. 9oదు6ex

2803 ơనుąe LP[ Qð 3లిxoeలిe2 wQ3త్రను వా£ 6దుwకుPą£. 9త్రను ఆ&ప్రిoe2¤x ➢ ప్రిåą2ð నుoడిం £ao తీసుSలేదని వా£ ఖంoడింoe£.

ă%తివా8 7o.3 త్రð@2 ă%తే3s లిఖిత్ర%ð.s వాofieùeo దాఖంw eలేదు, eనీ ơ_యల్ S£: లో ă%తివాదుw 1 &

2, ప్రిåą2ð వాద2ను %&➢ ఖంoడింoe£. ăతి% వా8 7o.4 ఇత్రð ăతి% వాదుe త్రð@2 eకుoడా త్ర2 63కిMfiత్ర

హోదాలో 〠లీ€ తీసుకుPąðని వా£ â&yPą£. త్రమకు, ప్రిåą2ð కు మQ3 6లాoå ǎT£d eoటా_5: లేదని, 9oదు6ex 9లా v&Aoదని వా£ â&yPą£. వా&కి 63తిరేso➢ డింకీ% విధింo3 హకుy 9త్రనికి లేదు. వా& ă%eðo వాăM6 వాăMవాw ఏమిơoటే, ă%తిăyoదకుడు 7o.4 9ప్పీywదా£ నుoడిం ఆసిM £sy &ă లీsను తీసుSని, దాని నిð.హa ఏజెనీeని సౌర్కాą:_ Sల్ s2eðą కు ఇemడు, &నిలో ðదå ă%తిăyoదకుడు ఫైTPనిeoK 9fiస్వా.మి

మ&£ дo£6 ă%తిăyoదకుడు 6&yoK ✃ð2ð. ఈ ఆo&ళ్ల2 ప్రిåą2ð £sy ă€-లీsదా£➢ 6ayడూ

లేదని వా£ 9o¤Pą£. ప్రిåą2ð 4 6 ă%తివా8కి విseoe2¤x ఆ&ăaw 6దు&yo¤2ą LP[ నిe.eతో త్రమకు 6లాoå ăocoQo లేదని వా£ ఖంoడింoe£.

£ణానికి ăocoధింoe ప్రిåą2ð వాద2ను ơ_యల్ S£: తోసిaemo8, 9eతే ă%తివాదుeoద&కీ LP[ Qð

మ&£ దానిǎT sమీąS కిoద ðe.28.030/- 3eL ను తీ£yనిemo8. 〠లీs eðao➢ ప్రిåą2ð కు

3లిxoeలిe2 ర్కాయలీ:, sమీąS ఖంemత్రð2 ðత్తాM నిą నిర్కా‘ &o3డానికి ✃_Øమిs డింకీ%ని ఆమో8oeo8. ఈ ăదు

కిoద sనీă ðత్రMo ðe.26,000/-➢ &o¤oదని ơ_యల్ S£: తెలిప్రిo8. ă%తివాదుw 1 నుoe 3 మo8 హైT S£: కు 9ప్పీyw 3సుS6డానికి ðP[ 3eă➢, హైT S£: దానిని 9oAs&oeo8. 9oదు6ex, ơ_యల్ S£:

£sy డింకీ% ă%తివాదుw 4 & 5 కు 63తిరేso➢ మాత్ర%L &o¤o8, eనీ ă%తివాదుw 1 నుoడిం 3 కు 63తిరేso➢ Så:£యcడింo8.

〠లీsను ă%తివా8 7o.4 మాత్ర%L తీసుకుPąðని కిo8 дoడు P3యస్వా+ Pw ఏseeoలో నిర్కా‘ &oe2 దêத: 3,

9ప్పీywకు మద<తుం➢ శ్రీ ăðe˛ ă%స్వాద్ లే67తిM2 ఏ3s 9o£o ఏమిơoటే, ăతి% వా8 7o.4 సౌర్కాą:_ Sల్ s2eðą లో

9fiస్వా.మి e6£o 6ex, ăoă+ £sy 9fiస్వా.£eoదðe లీs కిoద wQ3త్ర 6హింస్వాM £. 1 నుoe 3 మo8 ă%తివాదుe ă%eðo కూడా 〠లీs 9మw 3సి2 дoơనే LP[ fiనుw త్రమ ఆQ2oలోకి 6emయని, లీs

✃oదs £od 9fiస్వా.మ3o &నికిలోకి 6emoదని ఈ S£: 9o3P £యాeని ఆయ2 Sర్కా£. 9eతే, కిo8 S£: లోx ప్రిåą2ð విąయoలో 6ayడూ ఇలా vðfiలేదు. ă%తివాదుeoద& త్రð@2 ă%తివా8 7o.4 లీs తీసుకుPąðని మాత్ర%L ఆయ2 £oదుకు తెem£. మ& మాơలో 3✃yeoటే, ă%తివా8 7o.4 9fiస్వా.మ3

ăoăకు 9Pమీ 9ని 9త్రని €సు. ఈ €సునే ă%తివాదుw seవాలిe 6emoదని, 1964 లో ఇem2 తీ£yలో ప్రిåą2ð

ఈ ద£లో %&➢ Sత్రM €సును తెðǎTకి తే6డానికి 9నుమతిo3£o ă&eదPą£. ఇ8 eకుoడా, 9ðత్ర

9fiస్వా.మ3 3ơ:o, 1932 లోని ǎŞS 22, ఒs ăoăను ăoă+ త్రð@2 9fiస్వా.మి 9మw 3« ఒs 3ð3 లేదా

స్వాQ2o దా.ర్కా coధింo3డానికి ఆ 3ð3 3యాలి లేదా ăoă+ ⣠మీద లేదా ăoăను coధింo3 &d<శానిą 63să&3

లేదా ăeeo3 మరే ఇత్రð ăద‘తిలో7TP 9మw 3యాలి. ăoă+ ⣠మీద 〠లీs 9మw 3యలేదని, లీs

✃oద£oలో ă%తివా8 7o.4 ăoă+ త్రð@2 636హ&o3లేదని S£: w P&Moee. &ని 9ðo ఏమిơoటే, ă€-

లీsను ✃oద£oలో, ✃&:w "ఆ లావాdవీ దా.ర్కా ăoăను coధింoeeనే &d<£o లేదు.

త్ర2 వాద2కు మద<తుం➢, శ్రీ ăðe˛ ă%స్వాద్ sర్కాùలి 9x< లాx 9ల్/9ðకియా 6дen వోర్కా s&oజీ జీ6నీ˛ మ&£ ఇత్ర£e విąయoలో ఈ నిðµయానిą ceo➢ వి£.సిoe£. హుంoడ్రీని ăoă+ ⣠మీద డా_ 3య2ăyåకీ 9fiస్వా.£లోx ఒs£ Aసి2 హుంoడ్రీకి ఇద<£ 9fiస్వా.£లోx ఒs£ wQ3త్ర 6హింస్వాM ర్కా 9నే ă%£ą ă&శీe2కు 6emo8. గౌдTd లో తీసుకు2ą నిðµయానిą 9నుă&oe ప్రి%వీ Bనిeల్ వి. £5 6ðM మ&s& 9భి✃_యo. హుంoడ్రీ ăoă+ త్రð@2 &o£దని 9విoe2ăyåకీ 9fiస్వా.మి wQ3త్ర 6హింoeలిe &o¤o8. 9eతే, ఆ నిðµయo ప్రిåą2ð కు ă✃యă£దు, 6oదుsoటే హుంoడ్రీని డా_ 3సి2 లావాdవీ, 9fiస్వా.మ3 లావాdవీ 9e2ăyåకీ, మా £oదు &2ą

€సులో, లావాdవీ, 9oటే 〠లీs తీసుS6£o, €¤: ăsye ă&సి+తుంe నుoడిం 9ధింeðo &నికిని నిర్కా‘ &o3డానికి 9నుమతిo3c£లేదని sను92cడింo8. 9oదు6ex ఈ €సు ప్రిåą2ð కు ఏ మాత్ర%o &ăయోfiă£దు. త్రర్కా.తి €సు e% £osð d6£osð 6дen మోతీర్కాL వి@µర్కాL ðద@T2 వా&ǎT ఆధాðăడింo8. 9sy£, ăoă+ ⣠మీద ఒs 9fiస్వా.మి తీసుకు2ą £xµను ăహ 9fiస్వా.£e 9ధింeðo లేకుoడా ăoă+ £sy £ణాeను 3లిxo3డానికి

6&Moăజేసి2ayడు, £aదాత్ర త్తాను 9లా 6&Moe2¤x 3eప్రిo3fie ðత్తాM నిą ăoă+ తి&A 3లిxo3డానికి ఈకి.టీలో

9ðÕత్ర sలిA &oటాడు మ&£ 9d నియమo ఏ&TP 3ơ:cద‘ð2 ă%యోvPe Săo 9ay తీసుకు2ą మ&£

6&Mo3 £xµకు 6&సుM o8. ఆ ăoă.+ . ఈ €సు ă%సుM త్ర €సును 6లా £oదుకు తీసు3✃M o& 9ðo 3సుS6£o

są:o, 6oదుsoటే ఇsy£, ăoă+ ⣠మీద 〠లీs ✃oదలేదు. e6& €సు 9ðoదాn eయోత్తాలాల్ «Q 6дen

మహoత్ ąÉ˛, ð@వీర్కా< స్జీ˛ fio➢ర్కాoజీ ăoă+ 2డుaతుం2ą sర్కాù➢ðo ă%యోvPe Săo LనేజిoK ✃ð2ð

కుదు£mకు2ą 9ayeకు ăoă+ s¤: cడిం &oదని మ&స్వా& £sдTo8. 9fiస్వా.మ3 వా3✃ð ă%యోv2o Săo

LనేజిoK ✃ð2ð దా.ర్కా లావాdవీ 2మోదు 3యcడింo8 ecå: 9fiస్వా.£eoదðe wQ3త్ర 6హింoeలిe

&o¤o8. ఈ €సు ǎT2 â&y2ą €సును పోలి &o¤o8 మ&£ 9oదు6ex, 9ప్పీywదా£కు 6¤6oå

ă✃యo &o£దు.

ర్కాL కిosð బె2&˛, ఇత్ర£w వి.ăత్ర33ðణ్ శ్రీమణి త్ర8త్ర£w, ర్కాజాశ్రీ జ్యో3తి ă%స్వాద్ సిoK dవ్ cహదeð 6дen శామe3ల్ హైనీÉ ǎడాS తీసుకు2ą మ& дoడు నిðµయాeను కూడా ăðe˛ ă%స్వాద్ ă%స్వాM విoe£. ఈ ăoదర్కా4eలో, ă%తివాదుeను wధు3eను 3యాeని S&2 వా£ లీsకు €టాeo3cడా‰ £, eనీ ఇsy£ 9లా eదు. వాăMవానికి, 1 నుoడిం 3 6ðకు ă%తివాదుeకు మ&£ 9ప్పీywదా£కు మQ3 ఆసిM £sy 9ă3త్ర &oదనే eðaoతో వా&ని wధు3eను 3యలేమని శ్రీ ăðe˛ ă%స్వాద్ eలా sд5: ➢ 9oAs&oe£. 9oదు6ex డింకీ%ని ă%తివాదుw 4, 5 eకు మాత్ర%L ă&మిత్రo 3యాe2ą హైT S£: వాద2తో ఏకీభవిసుM Pąమని, ఖం£meతో 9ప్పీywను Så:£సుM PąమPą£.

9ప్పీyల్ Så:£త్ర..