1. สัญญาเช่าการเงิน (Financial Lease)

บทที่ 7

xxxxxxxxxระยะยาว

สัญญาเช่าระยะยาว หมายถึง สัญญาหรือข้อตกลงที่ผู้ให้เช่าให้xxxxxแก่ผู้เช่าในการใช้สินทรัพย์ส˚าหรับ ช่วงเวลาที่ตกลงกัน เพื่อแลกเปลี่ยนค่าตอบแทนซึ่งอาจได้รับช˚าระในงวดเดียวหรือหลายงวด

ลักษณะของสัญญาเช่าระยะยาว

1. เป็นการตกลงระหว่างผู้เช่าและผู้ให้เช่า

2. ผู้เช่ามีxxxxxในการใช้สินทรัพย์ของผู้ให้เช่าตามระยะเวลาที่ตกลง

3. ผู้เช่าตกลงจ่ายค่าเช่าให้แก่ผู้ให้เช่า

4. สัญญาเช่ามีทั้งxxxxxxยกเลิกได้ก่อนก˚าหนด และไม่xxxxxxยกเลิกได้ก่อนก˚าหนด

5. กรณีผู้xxxxxxxxxxช˚าระหนี้ ผู้ให้เช่าxxxxxxเรียกร้องให้ผู้เช่าช˚าระหนี้ส่วนที่ค้าง รวมถึงค่าใช้จ่าย ส่วนxxxxxด้วย และผู้ให้เช่าxxxxxxยึดสินทรัพย์คืนได้

6. เมื่อสัญญาเช่าสิ้นสุดลง xxxxxxxxอาจระบุให้ผู้เช่าxxxxxxเลือกที่จะต่อสัญญาเช่า หรือเลือกที่ จะซื้อสินทรัพย์xxxxxxxในxxxxxxยุติธรรมขณะนั้น

ขั้นตอนการให้เช่าระยะยาว

ประโยชน์ของการเช่าระยะยาว ประโยชน์ทางด้านผู้เช่า

1. การด˚าเนินธุรกิจของผู้เช่ามีสภาพxxxxxมากขึ้น

2. การเช่าช่วยลดความเสี่ยงเกี่ยวกับการxxxxxxxของเทคโนโลยี และลดความเสี่ยงเกี่ยวกับxxxxxx ของสินทรัพย์

3. การจ่ายค่าเช่าของผู้เช่ามีอัตราที่แน่นอนในแต่ละเดือน

4. สัญญาเช่ามีความยืดหยุ่นมากกว่าสัญญากู้ยืมเงิน

5. ผู้เช่าไม่มีภาระในการหาหลักค้˚าประกันเงินกู้

6. ลดภาระทางด้านภาษีอากร

7. การเช่าระยะยาวบางประเภทไม่ก่อให้เกิดหนี้สินในงบการเงิน

ประโยชน์ทางด้านผู้ให้เช่า

1. ช่วยให้ผู้ให้เช่าขายสินค้าได้มากขึ้น

2. ผู้ให้xxxxxxxรับรายได้xxxxxขึ้นในรูปของดอกเบี้ย

3. ผู้ให้xxxxxxxรับประโยชน์จากการxxxxxxxxxคงเหลือหรือxxxxxxซากของสินทรัพย์ ณ วันสิ้นสุด สัญญาเช่ามีจ˚านวนสูงกว่าราคาตามบัญชี

สัญญาเช่าระยะยาว แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ

1. xxxxxxxxxxxxxxxx (Financial Lease)

สัญญาเช่าการเงิน เป็นสัญญาเช่าระยะยาวที่ผู้ให้xxxxxxxโอนความเสี่ยงและ ผลตอบแทนทั้งหมด หรือเกือบทั้งหมดที่ผู้เป็นเจ้าของพึงได้รับจากสินทรัพย์ไปให้แก่ผู้เช่า ท˚าให้ผู้xxxxxxxxxxเป็นเสมือน เจ้าของสินทรัพย์ ไม่ว่าจะมีการโอนกรรมสิทธิ์เกิดขึ้นหรือไม่ก็ตาม

2. สัญญาเช่าด˚าเนินงาน (Operating Lease)

สัญญาเช่าด˚าเนินงาน เป็นสัญญาเช่าระยะยาวที่ผู้ให้xxxxxxxxxโอนความเสี่ยง และผลตอบแทน ทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมดที่ผู้เป็นเจ้าของพึงได้รับไปให้แก่ผู้เช่า

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

ตามมาตรฐานการบัญชีของสมาคมนักบัญชีและผู้สอบบัญชีรับอนุญาตแห่งประเทศไทย เรื่อง การ บัญชีส˚าหรับสัญญาเช่าระยะยาว ก˚าหนดหลักเกณฑ์ การพิจารณาประเภทของสัญญาxxxx xxxจะจัดเป็น สัญญาเช่าการเงิน เมื่อสัญญาเข้าหลักเกณฑ์ข้อใดข้อหนึ่งหรือมากกว่า ดังต่อไปนี้

1. สัญญาเช่าระยะยาวโอนความเป็นเจ้าของในสินทรัพย์ให้แก่ผู้xxxx x วันสิ้นสุดสัญญาเช่า

2. สัญญาเช่าระยะยาวระบุให้ผู้เช่ามีxxxxxเลือกที่จะซื้อสินทรัพย ์xxxxxxxในราคาที่เท่ากับหรือต่˚าว่าร้อย ละ 5 ของxxxxxxยุติธรรมโดยxxxxxxxxxxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxxxxxx

3. อายุของสัญญาเช่าครอบคลุมอายุส่วนใหญ่ของสัญญา กล่าวคืออายุของสัญญาเช่าครอบคลุม ระยะเวลาเท่ากับหรือมากกว่าร้อยละ 80 ของอายุการใช้งานโดยประมาณของสินทรัพย์

4. ณ วันเริ่มต้นของสัญญาxxxx xxxxxxปัจจุบันของจ˚านวนเงินขั้นต่˚า ที่ต้องจ่ายของสัญญาเช่ามีจ˚านวน เท่ากับหรือมากกว่าร้อยละ 90 ของxxxxxxยุติธรรมของxxxxxxxxx x xxxxxxxxxxxxxxx

การจ˚าแนกประเภทสัญญาxxxxxxxสรุป ได้ดังภาพต่อไปนี้

ประเภทของสัญญาเช่าการเงินทางด้านผู้ให้เช่า

1. สัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการให้กู้ยืมทางตรง (Direct Financing Lease)

2. สัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการขาย (Sales – Type Lease)

สัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการให้กู้ยืมทางตรง (Direct Financing Lease)

สัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการให้กู้ยืมทางตรง เกิดจากการที่ลูกค้าจ˚าเป็นที่จะต้องกู้ยืมเงิน เพื่อ น˚าไปซื้อxxxxxxxxx xxxมีการท˚าสัญญาเช่าในลักษณะที่ผู้ให้เช่าเป็นแหล่งเงินทุนของผู้เช่า สัญญาxxxxxxxจะ ไม่มีรายการก˚าหรือรายการขาดทุนเกิดขึ้น ณ วันเริ่มต้นสัญญา เนื่ืืืืืืองจากxxxxxxยุติธรรมของxxxxxxxxxxxx ให้xxxxxxxแตกต่างจากราคาคทุนหรือราคาตามบัญชีของสินทรัพย์ ณ ขณะนั้น

สัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการขาย (Sales – Type Lease)

สัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการขายเกิดจากการที่ผู้ขายต้องการหาทางเลือกในการกู้ยืมเงินแบบ อื่นให้แก่ลูกค้า เพื่อเป็นการxxxxxxxxการขายสินค้า สัญญาxxxxxxxจะมีรายการก˚าไรหรือขาดทุนเกิดขึ้น เนื่องจากxxxxxxยุติธรรมของxxxxxxxxxxxxให้เช่าแตกต่างจากราคาทุนหรือราคาตามบัญชีของสินทรัพย์นั้น

การบัญชีส˚าหรับสัญญาเช่าการเงิน

ทางด้านผู้เช่า

1. บันทึกบัญชีสินทรัพย์และหนี้สินส˚าหรับค่าเช่าในxxxxx

2. บันทึกค่าเสื่อมราคาประจ˚าปี

3. บันทึกบัญชีดอกเบี้ยจ่าย

4. บันทึกการใช้ (ไม่ใช้) xxxxxxxxxxxxxxxxxxx

ทางด้านผู้ให้เช่า

1. บันทึกบัญชีxxxxxxxxxxxxxxxเช่าการเงิน และโอนสินทรัพย์ให้เช่าออกจากบัญชี ผลต่างที่เกิดขึ้น “ดอกเบี้ยxxxxxxxxxxxxxxxยังไม่ถือเป็นรายได้”

2. ค่าxxxxxxxได้รับถือเป็นการช˚าระคืนเงินต้น และดอกเบี้ยรับให้ทยอยรับรู้เป็นรายได้ในแต่ละงวด ตลอดอายุสัญญาเช่า

3. ในกรณีที่ผู้เช่าค้างช˚าระค่าเช่า ผู้ให้เช่ายังxxรับรู้รายได้ดอกเบี้ยxxxxxxxxเช่าตามxxxx โดยจะ หยุดรับรู้รายได้เมื่อxxxxxxxxxxxxค้างช˚าระเกินกว่า 6 เดือน

4. เมื่อมีการช˚าระค่าxxxxxxxค้างช˚าระและเบี้ยปรับ จะบันทึกเบี้ยปรับเป็นรายได้อื่น และเริ่มรับรู้รายได้ ดอกเบี้ยต่อไป

5. เมื่อผู้เช่าเลือกให้xxxxxซื้อxxxxxxxxxxxxให้เช่าต้องเครดิตยอดxxxxxxxxxxบันทึกไว้ โดยไม่มีการรับรู้ รายได้จากการขาย

6. กรณีที่ผู้เช่าค้างช˚าระเกินกว่าระยะเวลาที่ก˚าหนด ผู้ให้เช่าจะบันทึกxxxxxxxxxxxxยึดคืน เป็น

“สินทรัพย์รอการขาย” หรือ “สินทรัพย์ให้เช่า” ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้ให้เช่า และโอนปิดบัญชี เกี่ยวกับผู้เช่า รวมถึงบันทึกหนี้สงสัยจะสูญ

8. ณ xxxxxxxงวดบัญชีให้แสดงยอดคงเหลือของสินทรัพย์รอการขายด้วย “ราคาตามบัญชี” หรือ “xxxxxxxxxxxxxxจะได้รับ” แล้วแต่ราคาใดจะต่˚ากว่า โดยบันทึกส่วนต่างเป็น “ขาดทุนจากการลดราคา สินทรัพย์รอการขาย” และบันทึก “ประมาณการลดราคาสินทรัพย์รอการขาย” เป็นบัญชีปรับxxxxxx สินทรัพย์รอการขาย

ตัวอย่างที่ 1 บริษัท บางกอก จ˚ากัด ท˚าสัญญาเช่าถ่ายเอกสารจากบริษัท xxxxxx จ˚ากัด ณ xxxxxx 1 xxxxxx 25X1 ในสัญญามีข้อตกลง ดังนี้

1. สัญญาเช่ามีระยะเวลา 3 ปี ไม่xxxxxxบอกเลิกสัญญาได้

2. เครื่องถ่ายเอกสารมีxxxxxxยุติธรรม ณ xxxxxxท˚าสัญญาเช่าเป็นจ˚านวนเงิน 200,000 บาท และ คาดว่าเครื่องถ่ายเอกสารจะมีอายุการใช้งาน 3 ปี (บริษัทxxxxxxเสื่อมราคาด้วยวิธีเส้นตรง)

3. ผู้ให้เช่าก˚าหนดให้จ่ายค่าเป็นงวดทุกสิ้นปี รวม 3 งวด เริ่มตั้งแต่ 31 ธันวาคม 25X1 งวดละ 80,000 บาท

4. อัตราดอกเบี้ยที่ผู้ให้เช่าใช้ในสัญญา 10%ต่อปี และอัตราดอกเบี้ยเงินกู้ยืมส่วนxxxxxของผู้เช่า

12%ต่อปี

5. ผู้เช่ารับประกันxxxxxxคงเหลือของเครื่องถ่ายเอกสาร ณ xxxxxx 31 ธันวาคม 25X3 จ˚านวน 10,000 บาท

6. เมื่อสิ้นสุดสัญญาเช่าเครื่องถ่ายเอกสารมีxxxxxxเหลือจ˚านวน 5,000 บาท

7. xxxxxxxxxให้สิทธิ์ไม่ให้xxxxxผู้เช่าในการเลือกซื้อสินทรัพย์เมื่อสิ้นสุดสัญญาเช่า

การจัดประเภทของสัญญาเช่าระยะยาว

สัญญาเช่าดังกล่าวเป็นสัญญาเช่าการเงิน ซึ่งมีลักษณะเป็นการให้กู้ยืมทางตรง เนื่องจากเข้า หลักเกณฑ์ ดังนี้

1. อายุของสัญญาเช่าคลอบคลุมอายุการใช้งานส่วนใหญ่ของสินทรัพย์ กล่าวคือคิดเป็นร้อยละ 100 ของอายุการใช้งาน

2. xxxxxxปัจจุบันของเงินค่าเช่าขั้นต่˚าที่ต้องจ่ายxxxxxxxxเช่ามากกว่า 90% ของxxxxxxยุติธรรมของ สินทรัพย์ ณ วันเริ่มต้นสัญญา (ค˚านวณได้ดังนี้)

3. สัญญาเช่าไม่มีก˚าไรขาดทุนเกิดขึ้น ณ วันให้เช่า

สรุป

สัญญาเช่าระยะยาวเป็นสัญญาหรือข้อตกลงที่ผู้ให้เช่าให้xxxxxในการใช้สินทรัพย์ แก่ผู้เช่าภายใน

ระยะเวลาที่ตกลงกัน สัญญาเช่าระยะยาวมี 2 ประเภทคือ สัญญาเช่าการเงิน และสัญญาเช่าด˚าเนินงาน ทางด้านผู้ให้เช่าสัญญาเช่าการเงินยังแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือ สัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการให้กู้ยืม ทางตรง และสัญญาxxxxxxxมีลักษณะเป็นการขาย