บริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืนที่ความมั่นคงของผู้ป่ วยฉุกเฉิน จากข้อมูลรายงาน ITEMs 3) สถานการณ์

รายงานฉบับสมบูรณ

โครงการ รูปแบบในการจ บรxxx รการแพทย์ฉกเุ ฉนิ

แบบบูรณาการในพนื

ท่ค

xxxxxxxxx

เลขที่สัญญา/ข้อตกลง.......16/2561.................................

1. พ.อ.(พิเศษ)นพ.โชคชย

คณะผู้วิจัย

ขวญxxxxx หวหน้าโครงการ ศนย์อ˚านวยการแพทย์ จงั หวด

ชายแดนภาคใต้

2. รศ.ดร.xxxxxx สงวฒนา ผ้รู ่วมวิจย

3. พ.อ.หญิง ผศ.xxxxxxx xxxxxx ผ้รู ่วมวิจย

มหาxxxxxลยสงขลาxxxxxxxx ศนย์อ˚านวยการแพทย์ จงหวดั

ชายแดนภาคใต้

4. ผศ.xx.xxxx xxxxxx

ผ้รู ่วมวิจย

มหาxxxxxลยสงขลาxxxxxxxx

5. ผศ.ดร.ลพ

xx xxxxxxxxxxxx xxxx xxxxxxx

มหาxxxxxลยสงขลาxxxxxxxx

6. ผศ.ดร.xxxxxx ด˚าเกลียง ผ้รู ่วมวิจย

7. ผศ.ดร.xxxxxxxx xxxxxxxx xxxx xxxxxxx

มหาxxxxxลยสงขลาxxxxxxxx มหาxxxxxลยสงขลาxxxxxxxx

8. ดร.นพ.วรสิทxxx xxxxxxxxx

ผ้รู ่วมวิจย

สถาบน

การจด

การระบบสข

ภาพภาคใต้

9. น.ส.วิจย

xxxแก้ว ผ้รู ่วมวิจย

ศนย์อ˚านวยการแพทย์ จงหวด

ชายแดนภาคใต้

กิตติกรรมประกาศ

คณะผู้วิจย

ขอขอบคุณสถาบน

การแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ(สพฉ.)ที่สนบ

สนุนทุนในการ

วิจยและขอขอบคณผ้บริหาร ผ้ปฏิบติงานด้านการแพทย์ฉกเฉินในพืxxxxความมน

xxทก

ท่านที่ให

การช่วยเหลือให้ข้อมล ด้วยxx

xxxเป็นประโยชน์ในกรด˚าเนินการโครงการวิจย

ในครัง้ นีจ

นส˚าเร็จลล่วงได้

ขอขอบคุณทีมงานวิจัยทุกท่านxxxxxxสละเวลาในการด˚าเนินงานโครงการวิจัยซึ่งต้อง

ติดต่อxxxxxxงานและเดินทางลงไปในพืx

xxxเพื่อเก็บข้อมล

จนท˚าให้ได้ข้อมลอน

เป็นประโยชน์

ส˚าหรับการพฒนารูปแบบในการจดบริการการแพทย์ฉกเฉินแบบบรณาการในพืxxxxความมนxx

บทสรุปผู้บริหาร

รายงานการศึกษาเพื่อจัดท˚าข้อเสนอเกี่ยวกับรูปแบบการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินแบบ

บรู ณาการในพืx

xxxความมน

xx ประกอบด้วย 4 ส่วน คือ 1) รูปแบบการจด

บริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืx

xxx

ความมั่นคงของต่างประเทศและในประเทศไทย จากการทบทวนวรรณกรรม 2) สถานการณ์การเข้าถึง

บริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxxความมั่นคงของผู้ป่ วยฉุกเฉิน จากข้อมูลรายงาน ITEMs 3) สถานการณ์

ปัจจุบน

ในการจด

บริการการแพทย์ฉุกเฉินส˚าหรับพืx

xxxความมน

xx จากการสม

ภาษณ์ สนทนากลุ่ม และ

4) ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการจด

บริการการแพทย์ฉก

เฉินแบบบรู ณาการในพืx

xxxความมน

xx จากการ

จดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้และผลการศก

ษาในส่วนที่ 1-3 ร่วมกับความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญในระดบ

เขต

และจงหวด

เพื่อให้ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายและระดบปฏิบต

การ

ไทย

1. รูปแบบการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืx

xxxความม่ันคงของต่างประเทศและประเทศ

ผลการทบทวนวรรณกรรมในต่างประเทศตัง้ แต่ปี พศ. 2557-2561ส่วนใหญ่เป็นการศึกษาใน

ประเทศที่พฒ

นาแล้วxxxxอเมริกา ฝรั่งเศส องั กฤษ นอร์เวย์ พบว่า ผ้น

˚าหรือผู้บริหารทุกระดบ

มีรูปแบบการ

บริหารจัดการการแพทย์ฉุกเฉินอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเน้นการวางแผนและให้ความส˚าคัญในระยะ

ป้องกันและดแ

ลระยะก่อนน˚าส่งโรงพยาบาลมากที่สุด มีการปฏิบต

ิบริการฉุกเฉินแบบร่วมมือกับทุกภาค

ส่วน มีการบริการทางการแพทย์ฉุกเฉินที่หลากหลายตามบริบท ทรัพยากรและวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน

ท˚าให้มีผลตอ

การวางแผนการเตรียมความพร้อมและการปฏิบต

ิงานเพื่อตอบxxxxและฟื น

ฟูสภาพผ้ไู ด้xxx

xxกระทบได้ ซึ่งพบว่าหลักส˚าคญ

ของปฏิบัติ EMS ได้ส˚าเร็จในพืx

xxxความมั่นคง โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน

เหตการณ์การxxxxxxร้ายหรือภยพิบตห

มู่ ประกอบด้วย (1) ระยะการปอ

งกน

ได้แก่ การบริหารจด

การแบบ

ยทธวิธีและเหนือความคาดหมาย การพฒ

นาระบบข้อมูลเฝ้าระวง

โรค การพฒ

นาบุคลากรและประชาชน

การพฒ

นาและควบคมคณ

ภาพ EMS การสร้างและสะสมความรู้ (2) ระยะก่อนน˚าส่งโรงพยาบาล ได้แก่

หลก

การมีส่วนร่วมในการปฏิบต

ิxxx xxxประเมินพืx

xxxและประเมินผู้ป่ วย ด้วยการสื่อสารที่ชด

xxxและมี

การฝึกอบรมร่วมกัน เพื่อการปรับปรุงและเข้าใจถึงศกยภาพและเป้าหมายร่วมกันของหน่วยงานต่างๆ

ปรับวิธีการคด

แยกเพื่อxxxxxความรวดเร็วและมีประสิทธิภาพในการปอ

งกน

การเสียชีวิต ระบบการช่วยเหลือ

แบบคขนาน การใช้ telemedicine และระบบข้อมูลผู้ป่ วย (3) ระยะในโรงพยาบาล ได้แก่ ระบบการดแล

และจด

การอย่างตอ

เนื่อง การประเมินxxxx xxxมีผู้จด

การรายกรณี (case manager) one-stop service

and hotline counseling และ PTSD concern และ (4) ระยะระหว่างน˚าส่งโรงพยาบาล ได้แก่ ระบบข้อมล

ผ้ป ผ้ป

่ วย การใช้ telemedicine และการ GPS & data tracking management ของผ้ป

่ วย ซึ่งxxxxxxน˚ามาประยุกต์ใช้ในการก˚าหนดเป็นเชิงนโยบายและบริหารจดั

่ วยและพาหนะล˚าเลียง การ EMS ให้สอดคล้อง

กบบริบทในพืxxxxความมนxxภาคใต้ เพื่อความปลอดภยของผ้ใช้บริการและผ้ชวยเหลือ

ส่วนสาระxxxxxxจากการทบทวนวรรณกรรมในประเทศไทยเกี่ยวกับบริการการแพทย์ฉุกเฉินในทุก ระยะตงั ้ แต่ระยะป้องกัน ถึงระยะการส่งต่อระหว่างโรงพยาบาล ตงั ้ แต่ ปีพศ. 2557-2561พบว่าส่วนใหญ่

เป็นการศึกษาในสถานการณ์xxxx มีงานวิจัยจ˚านวนน้อยที่ศึกษาเฉพาะบริบทของพืxxxxความมั่นคง

ชายแดนใต้ ซึ่งxxxxxxสรุปประเด็นได้ว่าการบริการการแพทย์ฉุกเฉินของประเทศในปัจจบนมีโครงสร้าง

การปฏิบต

ิงานที่ชด

xxx มีการก˚ากบติดตามกระบวนการปฏิบต

ิงานอย่างเป็นรูปธรรมและเป็นระบบมากขึน

โดยให้ความส˚าคญ

ในการพฒ

นาสมรรถนะของผู้ให้บริการทก

ระดบ

รวมทงั ้ xxxxxปริมาณและคณ

ภาพของ

อxxxxxสื่อสาร อุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ใช้ระยะก่อนถึงโรงพยาบาล มีการประเมินคณภาพระบบบริการ

การแพทย์ฉกเฉินใน 5 มิติ คือ ความครอบคลม

ความxxx

xxxxx

ความพร้อม ความค้มครอง และคณ

ภาพ

ซึ่งทงั

5 มิตินี ้ xxxxxxน˚าไปใช้กับบริการการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xx โดยต้องxxxxxจด

เน้นในเรื่อง

ความค้ม

ครอง ความปลอดภัยของผู้ให้การช่วยเหลือเป็นส˚าคญ

นอกจากนี ้ พบว่าแนวปฏิบต

ิในการดแล

ผู้บาดเจ็บจากเหตก

ารณ์ความไม่สงบในทุกระยะช่วยxxxxxคณ

ภาพบริการ แต่มีข้อเสนอแนะบางประการ

xxx ควรพิ่มระบบเยยี วยาจิตใจผ้ไู ด้รบั บาดเจ็บ มีxxxxxxxxxxxxxxมีความxxxxxxxxx xxxxxสมรรถนะของพยาบาล

ในการคด

แยกผู้ป่ วยที่ถูกต้องในการดแ

ลที่ห้องฉุกเฉิน เพื่อลดความแออด

ในห้องฉก

เฉินและให้ผู้บาดเจ็บ

ได้รับการดแ

ลได้ทน

ท่วงทีตามความรุนแรงของการบาดเจ็บ การมีผ้จด

การรายกรณี เป็นผ้x

xxxxxงานกับ

ทกหน่วยงานกรณีเกิดเหตก

ารณ์การบาดเจ็บจ˚านวนมาก ส˚าหรับรูปแบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืx

xxx

พบว่ามีรูปแบบการร่วมมือxxxxxxงานระหว่างสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติกับหน่วยงานองค์กร

บริหารส่วนท้องถิ่น ในการก˚าหนดนโยบายให้มีการจด

บริการการแพทย์ฉก

เฉิน ครบทุกพืx

xxx มีการบริหาร

ทรัพยากรและบุคคลเป็นลายลักษณ์xxxxx และก˚าหนดกลวิธีในการให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวัง

อนตราย และดแลผ้บาดเจ็บ ณ จด

เกิดเหตุ โดยxxxxxทง้ จ˚านวนและสมรรถนะของอาสาสมค

รประจ˚าหมบ่

้าน

2. สถานการณ์การเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืน ทังจากเหตุการณ์ปกตและเหตุการณ์จากความไม่สงบ

ที่ความม่ันคงของผู้ป่ วยฉุกเฉิน

ผลการวิเคราะห์ข้อมูลจาก ITEMS ที่รายงานตงั ้ แตป สถานการณ์การใช้หรือเข้าถึงบริการการแพทย์ฉกเฉินของผ้ปู

ี พศ 2557-2561 พบประเด็นส˚าคญั

่ วยฉกเฉินในพืxxxxความมนxx ดงนี

เกี่ยวกับ

การใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินมีจ˚านวนxxxxxขนึ

ทกปีในระยะ 5 ปีที่ผา

นมา ผ้ใช้บริการส่วนใหญ่เป็น

ประเภทฉก

เฉินเร่งดว

น รองลงมา คือ ฉก

เฉินวิกฤต ซึ่งสอดคล้องกบ

เกณฑ์การคด

กรองและช่วยเหลือตาม

ความเร่งด่วน ส่วนกลุ่มอาการน˚าในการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน ที่พบมากที่สุด คือ อุบต

ิเหตx

xxยนต์

ร้ อยละ 25.3 รองลงมา คือ ป่ วย/อ่อนเพลีย/อัมพาตเรือรัง/ไม่ทราบ ร้ อยละ 16.1 และปวดท้อง/หลัง/

เชิงกรานและขาหนีบ ร้ อยละ 11.1 และเป็นวัยท˚างาน 15 – 59 ปี มากที่สุด รองลงมาคือ วัยสูงอาย

ประชาชนสวนใหญ่ใช้ช่องทางการติดตอ

เพื่อเข้าถึงบริการการแพทย์ฉกเฉินมากที่สด

คือ โทรศพ

ท์หมายเลข

1669 (First call) ร้ อยละ 50.9 และ 1669 (Second call) ร้ อยละ 24.5 เมื่อจ˚าแนกตามรายจง

หวด

พบว่า

ทกจงหวด

xxxxxxให้บริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที ได้มากกวาร้อยละ 80 ยกเว้นจงหวด

สงขลาที่

ให้บริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที ได้เพียงร้อยละ 76.3

3. สถานการณ์การจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินสาหรับพืxxxxความม่ันคง

จากการศกษาข้อมลเชิงคณ

ภาพ โดยการสม

ภาษณ์ สนทนากลม่

และจด

เวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ กบ

ผ้บ

ริหารและผ้ป

ฏิบต

ิการทก

ระดบ

พบวา

ทกจงหวด

xxxxxxจด

บริการการแพทย์ฉุกเฉินได้ครอบคลม

เกือบ

ทกพืx

xxx โดยเน้นการท˚างานร่วมกันแบบบูรณาการกบ

องค์กรเครือข่ายในพืx

xxxและหน่วยงานทุกภาคส่วน

มีการxxxxxขึนของจ˚านวนการเข้าถึงบริการของประชาชนทงั ้ ในสถานการณ์xxxxและไม่xxxx ผ่านช่องทาง

1669 มากขึน สอดคล้องกับที่รายงานITEMS นอกจากนี ้ ยังมีมาตรการความปลอดภัยในการบริการ

ส˚าหรับผู้ปฏิบต

ิ ทก

พืx

xxxมีคณะอนุกรรมการบริหารระบบการแพทย์ฉุกเฉินทงั ้ ในระดบ

จงหวด

และอ˚าเภอ

เพื่อเป็นเวทีในการเชื่อมโยงนโยบาย แผนงาน xxxxxxและบรู ณาการการท˚างานของหน่วยงานตางๆ มีผง

และแผนการด˚าเนินงานเดียวกนทง้ ในสถานการณ์ปกตและไมx

xxx xxxxxxxxxxx ผ้ศ

กษาพบวา

การปฏับัติ

งานในพืxxxxความมนxx มีความแตกตางไปจากพืxxxxอื่น ในบางประเดน ดงนี

3.1 การพฒนาระบบส่งต่อและล˚าเลียงทางบกและทางอากาศยานที่มีมาตรฐาน เน้นความปลอดภัย

และรวดเร็ว ได้คุณภาพ โดยxxxxxxxข่ายของทหารและต˚ารวจให้การสนับสนุนและร่วมมืออย่างชัดเจน รวมทัง้ xxxxxxพัฒนารูปแบบการสื่อสารแบบสองทางเพื่อการช่วยเหลือและก˚ากับติดตามอาการ

เปลี่ยนแปลงขณะน˚าสงผ้บาดเจ็บได้อยางตอเนองื่

3.2 ประยุกต์การใช้เทคโนโลยีในการวางแผนและเตรียมความพร้อมในการจด

การดแ

ลผู้บาดเจ็บจาก

สถานการณ์ได้เหมาะสมตามบริบท มีผ้น

˚าxxxxxxxxxxxและเข้าใจบริบทการท˚างานกบทก

ภาคสวนในพืx

xxxและ

เสริมศก

ยภาพของบx

xxxรอย่างตอ

เนื่อง ท˚าให้การบริหารจด

การทรัพยากรได้อย่างค้มคา

ลดผลกระทบที่

เกิดจากการ over-triage มากเกินไป

3.3 พืx

xxxxxxรับการสนบ

สนุนด้านทรัพยากรเพื่อการดูแลผู้ป่ วย xxxx รถพยาบาลของหน่วยทหาร หรือ

ของ อบจ. สงขลา เพื่อใช้ในพืx

xxxxxxขาดแคลน และมีการพัฒนาศักยภาพชุดปฏิบัติงานเบือ

งต้นและ

ประชาชนจิตอาสา หรือจด

ตง้ หนวยก้ช

ีพเพื่อจด

บริการในหลายพืx

xxx เพื่อxxxxxความครอบคลม

ในการบริการ

และให้ประชาชนเข้าถึงบริการได้ทุกเวลา มีการฝึกอบรมอย่างกว้างขวาง ทงั ้ จากหน่วยงานสาธารณสุข

จนถึงหน่วยงานของความมน

xx มีการฝึกทก

ษะการปฐมพยาบาลทางยท

xxxxx xxxx จงั xxx

xxxx ได้พฒนา

โครงการ "กู้ชีพประจ˚าบ้าน" ส่งผลให้ภาคประชาชนมีความตื่นตว

มีการพฒ

นาองค์ความรู้ ทศ

นคติ ทกษะ

ด้านการแพทย์ฉกเฉินมากขนึ

บางพืxxxxมีการสร้างระบบให้ชมชนเป็นผ้ด

แลความปลอดภยในชมชนเอง

3.4 พืx

xxxในทุกจง

หวด

ก˚าหนดมาตรการความปลอดภัยในการออกเหตุ และมีแนวปฏิบต

ิการออกเหต

ของบุคลากรในโรงพยาบาลที่ชดxxxเป็นลายลักษณ์xxxxx xxรูปแบบการxxxxxxงานและส่งต่อกับฝ่ าย

ความมน

xx และมีการระบจด

นดพบหรือพิกด

พืx

xxxเพื่อการxxxxxxผ้ป

่ วย มีการฝึกซ้อมร่วมกนของหน่วยงาน

ในหลายภาคสวนและหลายระดบ

xxxxxxxxxxxxxไ่ ด้ระบชด

xxxถึงเนือ้ หา รูปแบบ วิธีการฝึกที่เฉพาะทาง

3.5 พัฒนามาตรฐานการดูแล ณ ห้องฉุกเฉินมากขึนอย่างต่อเนื่องทัง้ ในด้านบุคลากรและอุปกรณ์

อย่างไรก็ตาม การดูแลในระยะน˚าส่งและส่งต่อผู้บาดเจ็บ ยังมีการxxxxxxส่งต่อxxxxxxเป็นมาตรฐาน

เดียวกัน เป็นการxxxxxxในระดบ

บุคคล (on staff) มากกว่าเป็นระบบ (on guideline) และยง

ขาดข้อมูล

เชิงxxxxxxxx xxxแสดงถึงความส˚าเร็จของการส่งต่อระหว่างโรงพยาบาลที่มีประสิทธิภาพ และขาดการ

ตดตามผลลพธ์หลงจ˚าหนาย

4. ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxxความม่ันคง

4.1 ข้อเสนอระดบองค์กรหรือหนวยงานxxxxxxx มีดงนี ้

4.1.1 สพฉ. ร่วมกบ

กระทรวงสาธารณสข

(สธ) กระทรวงมหาดไทย (มท) และกระทรวงกลาโหม (กห)

ควรร่วมกันวางแผนการจัดสรรทรัพยากรแบบคู่ความร่วมมือxxxxxxxxx มีการก˚าหนดบทบาทและ

ผู้บัญชาการสถานการณ์ (commander) ในพืxxxxความxxxxxxxxxมีความเหมาะสม ควรเป็นผู้น˚าที่มาจาก

หน่วยงานที่มีอ˚านาจสูงสุดในพืxxxx มีสมรรถนะหรือภาวะผู้น˚าที่มีความเข้าใจในภาพรวมของกลไกในการ

ท˚างานขององค์กรและเครือขายพืxxxxxxxเกี่ยวข้องกบระบบบริการการแพทย์ฉกเฉิน

4.1.2 สพฉ. สธ. และอปท. (องค์กรxxxxxxxxxxxxxx) ควรมีแผนพฒนาก˚าลงั คนร่วมกน

มีทีมบรณาการ

ในการอบรมหรือxxxxxศักยภาพบุคลากรในชุดปฏิบัติการฉุกเฉินเบืองต้นที่มีคุณภาพและได้มาตรฐาน

ครอบคลุมทุกพืxxxx พร้ อมทัง้ มีการก˚ากับติดตามอย่างสม˚่าเสมอ xxxxxxxxxทางในการฝึกอบรมของชุด

ปฏิบติการฉุกเฉินเบือ้ งต้น (FR) ด้วยการบริหารจัดการทรัพยากรแบบคุ้มค่า โดยให้การรับรองหลักสูตร

ฝึกอบรมเพื่อการฟื นฟทกษะเฉพาะพืนทของหนี่ วยงานตางๆที่มีประสบการณ์ร่วมปฏิบตการ

4.1.3 สพฉ. และกระทรวงสาธารณสุข ควรมีบุคคลหรือคณะกรรมการที่มีความxxxxxxxxxในการ

พฒนาระบบการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xx ในการก˚ากบ

ติดตามที่ตอ

เนื่อง ควรเสริมความเข้าใจใน

ระบบปฏิบต

ิการเฉพาะแบบบูรณาการที่เน้นการท˚างานแบบข้ามศาสตร์ (ศาสตร์ความมน

xx ศาสตร์ทาง

การxxxxx xxxxxxทางบริหารจด ยทธศาสตร์และเชิงพืxxxx

การ ศาสตร์ทางการพฒนาชมชน) และการท˚างานแบบข้ามกระทรวงในเชิง

4.1.4 สพฉ. ควรมีหลักสูตรการอบรมผู้ปฏิบต

ิในทุกระดบ

ที่บูรณาการเนือ

หาเฉพาะทางในการดูแล

ผู้บาดเจ็บจากเหตุความไม่สงบ การบริหารจัดการแบบยุทธวิธี การxxxxxทักษะการป้องกันและจัดการ

สิ่งแวดล้อม อาจจด

เป็นหลกสต

รอบรมxx

xxxxxxxxเตมและมีการทบทวนความรู้อยางสม˚่าเสมอ

4.1.5 สพฉ. สธ. มท. ควรสร้างคลง

ความรู้ในการจด

การระบบการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xxxxx

เอือ้ ต่อการเข้าถึงและการใช้ประโยชน์อย่างxxxxx

xกระดบ

มาตรฐานสx

xxx xxxx การล˚าเลียงทางอากาศ

ในพืxxxxxxxxxxxxx มาตรการการลดความเสี่ยงหรือxxxxxความปลอดภัยในการออกเหตุและการช่วยเหลือ

ณ จุดเกิดเหตุ เป็นต้น รวมทัง้ พัฒนาฐานข้อมูลที่ใช้ในการจัดการดูแลผู้บาดเจ็บในทุกระยะ เพื่อการ วางแผนและใช้ประโยชน์ในxxxxx

4.2 ข้อเสนอระดบปฏิบตการในพืxxxx

4.2.1 สสจ. ร่วมกับ อปท. และมหาxxxxxลย

ควรมีศน

ย์บูรณาการวิชาการสู่การพฒ

นาระบบบริการ

การแพทย์ฉุกเฉินของพืx

xxxความมั่นคงเพื่อประยุกต์ใช้ และถอดบทเรียนจากรูปแบบหรือตว

อย่างxxxxxของ

พืxxxx xxxx one point one contact ในการส่งต่อหรือล˚าเลียงผู้ป่ วยทางอากาศยาน หรือสนับสนุนในการ

จดตงั ้ ศน

ย์ความเป็นเลิศด้านการจด

การระบบการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xx เพื่อยกระดบคณ

ภาพ

บริการที่มีความจ˚าเพาะและเป็นแหลงเรียนรู้ของบคลากรและประชาชนทยงี่ ยืน

4.2.2 สสจ. ร่วมกับโรงพยาบาลแม่ข่ายและอปท. ในพืxxxx มีการบริหารจัดการทรัพยากรร่วมxxxxxx

เหมาะสมและxxxxxความยืดหยุ่นในการจดการเพื่อแบ่งปันบนฐานการมีส่วนร่วม และออกแบบระบบการ

สร้ างแรงxxxxxxxxมาจากภายในตว

บุคคลให้เกิดความxx

xxxและพึ่งตนเองได้ ควรอบรมเพิ่มพูนความรู้และ

ทกษะเฉพาะทางโดยxxxxxวิทยาการที่ทน

สมย

ในการปอ

งกน

รวมทงั ้ สนบ

สนุนและเชื่อมโยงการท˚างานของ

ภาคประชาชนและเครือข่ายในลักษณะความxxxxxxxxฉันท์พี่น้อง และxxxxxxxxการเรียนรู้ร่วมกันอย่าง

สม˚่าเสมอ หรือxxxxxการพฒ

นาสมรรถนะของจิตอาสาxxxxxxสาธารณภย

ให้มีความรู้ทางการแพทย์ฉก

เฉิน

เพื่อเสริมการดแ

ลซึ่งกันและกน

และเกิดความxx

xxxในพืx

xxx พร้อมทงั

ควรก˚ากับติดตามผ้ท

ี่ผ่านการอบรม

อยางเป็นระบบ เนื่องจากมีการหมนเวียนของพนกงานและอาสาสมครสง

4.2.3 ทุกหน่วยงานในพืx

xxxควรสร้างความเข้าใจกับประชาชนเกี่ยวกับพืx

xxxความมน

xxและบทบาท

การมีส่วนร่วมในระบบการจัดการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxxความมั่นคงแบบบูรณ าการ มีการ

ประชาสัมพันธ์ควบคก

ับการจัดอบรมหรือเวทีแลกเปลี่ยนในชุมชน นอกจากนี ้ ควรให้ความส˚าคญ

และมี

ระบบสวัสดิการหรือเสริมแรงจูงใจ ส˚าหรับผู้ปฏิบัติงานในพืxxxxเสี่ยง xxxx มีการประกันชีวิตให้ กับ

ชดปฏิบต

ิการทุกระดบ

มีค่าตอบแทนในการดแ

ลผู้บาดเจ็บจากสถานการณ์ความไม่สงบที่เหมาะสมเพื่อ

เป็นขวญก˚าลงใจและxxxxxความเสี่ยง

4.2.4 อปท. ในพืxxxx ควรให้การสนับสนุนอย่างจริงจังในการมีส่วนร่วมและ xxxxxการเข้าถึงระบบ

การแพทย์ฉกเฉิน ของประชาชนอย่างเทา

เทียม มีการxxxxxxความร่วมมือในเครือขาย xxx

ในพืxxxxxxxยงไม

มีชด

บริการหรือมีการขาดแคลนงบประมาณในการจด

หาอป

กรณ์ทางการแพทย์ ควรจด

ล˚าดบ

ความส˚าคญ

ในการใช้งบประมาณตามปัญหาและความต้องการของพืxxxxหรือชดเชยอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่

เสื่อมสภาพหรือไมมีประสิทธิภาพ

Executive Summary

This report aims to provide recommendations for the development an integrated model of the emergency medical services (EMS) in the security area. It consisted of four parts including 1) literature review of the EMS model in the security area both in overseas and Thailand 2) situations of access to EMS in the security area in both normal and unrest situation reported in data base of the information technology for Emergency Medical System (ITEMs) 3) current situation of EMS management in security area derived from interview and focus group 4) the recommendation of EMS management in security area derived from the seminar and data analysis from part 1-3 with expert’s opinion in the regional and provincial level.

1. EMS model in the security area both in overseas and Thailand

The results were from reviewing literature in other countries since 2014-2018. Most studies were conducted in the developed countries such as US, France, England, and Norway. The findings showed that the leader or administrator has managed the EMS system effectively. Most of studies focused on the prevention and prehospital phase with a collaboration of several sectors. The EMS services were various based on different area, resources, and culture which affected on the planning, preparation, and implementation in order to respond and recover the affected person. The key success of EMS in security area especially in unrest area or catastrophe events comprise of 1) prevention phase included tactical management and improvisional management, development of surveillance data system, health provider and people capacity development, EMS quality control and improvement, knowledge development and collection 2) prehospital phase included principles of participatory action, assessing area and patients by using clear communication and training together in order to improve and understand the capacity and goal of organization, adjusting methods for triage to increase speed, and efficiency in preventing death, using dual system, telemedicine, and patient’s data system 3) hospital phase included continuous care and management system, assessment, case manager, one-stop service and hotline counseling and PTSD concern 4) referring phase included patient’s data system, the use of telemedicine, GPS and data tracking management of patient and ambulance. the use of patient’ s GPS & data tracking management and patient’s transportation which can apply to set the policy and EMS management related with security area for both patients and health provider’s safety.

In reviewing literature about the EMS in Thailand since 2014 to 2018 from prevention to referral phase, it was found that the majority of study focused on normal area. It was limited study regarding security area in three southernmost border provinces. This study can conclude that current EMS in Thailand has clear working structure. There are more concrete and systematic operational processes monitoring by focusing on the development of service providers at all levels by increasing both quantity and quality of communication and medical equipment used in the pre-hospital phase. The quality of the EMS was assessed in 5 dimensions: coverage, fluency, readiness, coverage and quality. These 5 dimensions can be applied with EMS in the security area which increased focusing on safety’s coverage of the helper. In addition, the literature showed that the guidelines of caring for injured persons

from unrest area in all phases helped improvement of the service quality. However, there are some suggestions related to the healing system of the injured person, using experts, increasing the capacity of nurses in triage at emergency care in order to reduce the crowed in the emergency room and allow the injured to receive timely care according to the severity of the injury. Case manager is a coordinator with all departments in the event of many injuries. The emergency medical services in Thailand has a form of cooperation between the National Institute of Emergency Medicine (NIEM) and the local administrative organization (LAO) for setting policies in emergency medical services in all areas, written human resources and management, establishing strategies for engaging communities in surveillance to detect the danger signs, and caring of the injured at the scene by increasing the number and capacity of the village volunteers.

2. Situations of access to EMS in the security area in both normal and unrest situation Data analysis from ITEMS reported from 2014-2018 found significant issues

regarding situations on the use or access to EMS among emergency clients in security areas as follows: the use of emergency medical services has increased every year in the last 5 years. The top one with the highest number was urgent in emergency group, followed by critical emergency. Regarding the significant symptoms which led them to use EMS, motor vehicle accident was the too (25.3%), followed by illness / fatigue / chronic paralysis / unknown (16.1), and abdominal / back / pelvic and groin pain (11.1%). The most common age group who used EMS was working age 15 - 59 years, followed by the elderly. The majority of people use contact number of 1669 to access EMS as the first call (50.9%) and the second call (24.5 %). When classified by province, it was found that all provinces were able to provide EMS within 8 minutes of more than 80%t except in Songkhla province which provides EMS within 8 minutes, only 76.3%.

3. Current situation in emergency medical services in security area

Qualitative data obtained from interview, focus group and seminar with health providers at administrative and practical level reveal that every province provides the EMS and its coverage in almost areas. It emphasizes the integrated work with several organizations and networks in areas which increases the number of clients who have accessed to services through 1669. In addition, safety protocol of service has set up for all health providers. There are administrative committees for EMS both at provincial and district level in every area for collaboration of policy, plan and work integration. The operating plan is similar in both normal and abnormal situation. However, some differences are found in security area compared to others as follow.

3.1 The referral and transportation by both ambulance and helicopter was achieved a national standard in terms of safety, fast and quality. There was a good support from military and police unit. In addition, a model of interactive communication has developed for assistance and continuous monitoring of sign and symptoms during transfer patients.

3.2 Applying a technology in planning and preparing in casualty management as appropriate based on the context. It had a leader who understand well with team and context in every sector and able to strengthen the staff capacity continuously. It can also utilize and maximize the resource which can reduce the impact from over-triage.

3.3 The resources were available and supported in the areas such as ambulance from the soldier or provincial administration organization for scared area. The capacity of first responder and volunteer was continuously trained including tactical combat casualties care. The “first aid unit” was also set up in many areas for increasing the coverage and access to services. The wider trainings from public health and security unit alerted people’s engagement in EMS. Some areas had developed their own system to perform safety.

3.4 All provinces had safety protocol in dispatch and had a guideline for health providers. There was a model of coordination and referral with a security unit and identify the safety location for dispatcher. The training and drill had performed together by integration of all sectors and levels. However the specialized content, method and training model was unclear.

3.5 The standard of practice at emergency department was continuous increased both in personnel and equipment. However, the coordination in referral phase was not performed at the same standard. It would depend on the staff rather than a guideline. It remained lack of evidence to test its effectiveness of inter-facility phase and lack of follow up after discharge or referral back.

4. Policy Recommendations for Emergency Medical Services in Security Areas

4.1 Recommendations for Organizational Level

4.1.1 The NIEM, the Ministry of Public Health (MOPH), the Ministry of Interior (MOI), and the Ministry of Defense (MOD) should jointly plan the allocation of resources with clear role assignment and suitable commanders who has leadership qualities for providing emergency medical services in security areas.

4.1.2 The NIEM, MOXX xnd PAX xhould collaborate in human resource development by having an integrated team to train or increase the potential of first responders (FR) with constant supervision and monitoring. Training courses should be resource effective and certified for specific skills in different security area.

4.1.3 The NIEM, MOXX xhould appoint a person or committee who has expertise in the development of emergency medical services in security areas for constant supervision and monitoring. The group should also enhance the understanding of integrated operation that focuses on cross-functional cooperation (security science, medical science, management science, community development) and cross-ministry cooperation.

4.1.4 The NIEM should develop training courses for first responders in all levels that integrate specialized contents in treating emergency patients from unrest situation, tactical management, and environmental protection. These could be organized as additional training courses with periodic review.

4.1.5 The NIEM, MOPH and PAO should establish a knowledge center regarding the management of emergency medical services in security areas that provide useful information such as air transport in security areas, safety procedure in emergency situations, etc. In addition, the database should be updated on regular basis for future planning and use.

4.2 Recommendations for Operational Level

4.2.1 The provincial public health office (PPHO), PAO and the university should establish an academic integration center for the development of emergency medical services in security areas. The center should contain applicable knowledge and lesson learned from different areas such as “one point one contact” that transmit patients via air transport or the establishment of emergency excellent center in order to raise the quality of service and become a sustainable learning source for the community.

4.2.2 PPHO and hospitals and LAO should appropriately manage resources together and increase the flexibility to share resources under integrated work including offer a design to motivate people from inner strength which enable to sustain activity and self- independence. It is also required an updated training course and continue support for the active engagement of citizen and volunteer. More importantly, it should have a monitoring system of those who had completed training because of high mobilization of volunteer.

4.2.3 Every sector must create a better understanding of the context in security area and how to engage in integrated EMS system in the area. The public relations should be performed with training or community sharing experience. In addition, it requires compensation in working at a high risk area such as health insurance for all level of EMS personnel.

4.2.4 LAO and PAX xhould intensively support and active participation to increase equally access of EMS. The network collaboration should be performed by prioritizing the budget to respond to the community demands such as lack of equipment or supplement for the deteriorate use.

สารบัญ

		หน้า
กิตตกรรมประกาศ		2
บทสรุปผ้บริหาร		3
Executive Summary		9
สารบญั		13
สารบญั ตาราง		15
สารบญั แผนภมิภาพ		16
บทที่ 1	บทน˚า	17
1.1	ความส˚าคญของปัญหาที่จะท˚าการวิจยั	17
1.2	วตั ถxxxxxxxของการวิจยั	21
1.3	ประโยชน์ที่จะได้จากการวิจยั	21
1.4	ขอบเขตของการวิจยั	21
1.5	กรอบแนวคดิ	22
1.6	นิยามศพั ท์เฉพาะ	22
บทที่ 2	งานวิจยที่เกี่ยวข้อง	24
2.1	การรวบรวมรายงานที่เกี่ยวข้องกบการวิจยั ที่จะกระท˚า	24
	2.1.1 การแพทย์ฉกเฉินไทย	24
2.2	การจัดระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxx xxxพิเศษและพืxx xxxxxxต่อ ชายแดนระหวางประเทศ	26
บทที่ 3	xxxxxxxวิธีวิจยั	29
3.1	ประชากรและกลมุ่ ตวั อยาง	29
3.2	วิธีการเก็บข้อมxx โดยมีขนั ้ ตอนการด˚าเนินงาน ดงนี ้	29
3.3	เครื่องมือที่ใช้ในการศกษา	31
3.4	การวิเคราะห์ข้อมลและสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมxx	31
บทที่ 4	ผลการศกษาและอภิปรายผล	32
4.1	การจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxx xxxความมั่นคงต่างประเทศและ ในประเทศไทย: การทบทวนวรรณกรรม	32
	4.1.1 รูปแบบการจัดการบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxx xxxความมั่นคง จากตางประเทศ	33

สารบัญ

		หน้า
	4.1.2 รูแปบบการจัดการบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxx xxxความมั่นคงใน ประเทศไทย	43
4.2	ผลการศึกษาสถานการณ์การใช้หรือการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉินใน พืxxxxความมนxxของผ้ปู ่ วยฉกเฉิน	58
4.3	ผลการศึกษาสถานการณ์การจดั ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxx xxxความ มนxx	71
	4.3.1 ระยะการปอ้ งกนก่อนเกิดเหตุ (Prevention)	71
	4.3.2 ระยะการดแลก่อนถึงโรงพยาบาล (Pre-hospital care)	72
	4.3.3 ระยะการดแล ณ ห้องฉกเฉิน (In hospital care)	77
	4.3.4 ระยะการสงตอ่ ไปยงสถานพยาบาล (Interfacility transfer care)	78
5.	ข้อเสนอรูปแบบจดั บริการการแพทย์ฉกเฉิน	82
6.	บทเรียนและข้อเสนอแนะเชิงนโยบาย	85
xxxxxนกรม		87
ภาคผนวก		96

สารบัญตาราง

.

	หน้า
ตารางที่ 1 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามเพศและอายุ	58
ตารางที่ 2 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชดุ ปฏิบตั ิการฉกเฉิน	59
ตารางที่ 3 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามระยะเวลาการ ชวยเหลือ	60
ตารางที่ 4 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชอ่ งทางการติดตอ่ การบริการ	60
ตารางที่ 5 จ˚านวนและร้ อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินจ˚าแนกตามชนิดพาหนะ ในการน˚าสง่	61
ตารางที่ 6 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามกลมุ อาการน˚า	61
ตารางที่ 7 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินตามประเภทความฉุกเฉินตัง้ แต่ปี พ.ศ. 2551 - 2561	62
ตารางที่ 8 ความสอดคล้องของการสงการชดุ ปฏิบตั การฉกเฉินกบระดบความรุนแรงของผ้ปู ่ วย ฉกเฉิน	63
ตารางที่ 9 ปัจจยตางๆ ที่มีผลตอ่ ระยะเวลาการชวยเหลือด้วยปฏิบตั กิ ารการแพทย์ฉกเฉิน	64
ตารางที่ 10 ร้อยละของการชวยเหลือด้วยปฏิบตั ิการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตาม จงหวดั และตวแปรตางๆ	65

สารบัญแผนภมิภาพ

	หน้า
แผนภมิที่ 1 แนวโน้มการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉิน พ.ศ. 2557 - 2561	66
แผนภมิที่ 2 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามเพศ พ.ศ. 2557 – 2561	67
แผนภมิที่ 3 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามอายุ พ.ศ. 2557 - 2561	67
แผนภูมิที่ 4 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินจ˚าแนกตามชุดปฏิบัติการฉุกเฉิน พ.ศ. 2557 – 2561	68
แผนภูมิที่ 5 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินจ˚าแนกตามระยะเวลาการช่วยเหลือ พ.ศ. 2557 – 2561	68
แผนภมิที่ 6 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชอ่ งทางการติดตอ่ การบริการ พ.ศ. 2557 – 2561	69
แผนภมิที่ 7 ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามระดบความรุนแรง ของผ้ปู ่ วยฉกเฉิน	69
แผนภมิที่ 8 ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามชอ่ งทางการติดตอ่	70
แผนภมิที่ 9 ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามจงหวดั	70
ภาพที่ 1 แผนผงการปฏิบตั การการแพทย์ฉกเฉินในพืxxxxความมนxx	74
ภาพที่ 2 แนวทางการล˚าเลียงผ้ปู ่ วยด้วยเฮลิคอปเตอร์ในจงหวดั ชายแดนภาคใต้	79
ภาพที่ 3 รูปแบบการxxxxxxตอ่ แบบบรณาการระหวางต้นทางและปลายทางในพืxxxxความมนั่ xx (one point one contact)	80
ภาพที่ 4 รูปแบบความร่วมมือจากทหารในการล˚าเลียงผ้xx xดเจ็บทางอากาศยานในพืxxxxความ มนxx	81
ภาพที่ 5 รูปแบบการจดั การบริการการแพทย์ฉกเฉินแบบบรณาการในพืxx xxxความมนxx	84

1.1 ความสา

บทที่ 1 บทน˚า

คัญของปัญหาท่จะทาการวิจัย

ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน (Emergency Medical Service: EMS) ถือเป็ นนโยบายหลักทาง

สขภาพของประเทศไทย และเป็นบริการขนั

พืน

ฐานที่ประชาชนพงได้รับอยา

งทวถึงและเทาเทียมกน

(ไพบลย์

และคณะ, 2552) ดง

นนั

การพัฒนาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินจึงมีวิวฒ

นาการและการพัฒนาอย่าง

ต่อเนื่อง โดยเฉพาะในแผนหลก

การแพทย์ฉุกเฉิน xxx

xxx 2 (พ.ศ. 2556-2559) ที่เน้นกลไกการขบ

เคลื่อน

ของระบบการแพทย์ฉุกเฉินเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉินxxxxxมากขึน ดงจะเห็นได้จาก

จ˚านวนผู้ป่ วยฉุกเฉินที่มาด้วยระบบการแพทย์ฉุกเฉินxxxxxขึน

ทุกปีอย่างต่อเนื่อง มีการปฏิบต

ิการฉุกเฉิน

ช่วยเหลือผู้ป่ วยxxxxxขึน

นอกจากนีย

ังพบว่าความครอบคลุมของ บริการและการแจ้งเหตุเพื่อการขอรับ

ความช่วยเหลือและค˚าปรึกษาของประชาชนผ่านหมายเลขฉุกเฉิน 1669 xxxxxขึน

xxxxกน

ตอมาการพฒนา

ในช่วงแผนหลักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติฉบับที่3 (พ.ศ.2560-2564) มีทิศทาง มุ่งเน้ นการยกระดับ มาตรฐานและคุณภาพระบบการแพทย์ฉุกเฉินของประเทศเพื่อให้มีมาตรฐาน และหลักเกณฑ์เกี่ยวกับ

ระบบการแพทย์ฉุกเฉินครบถ้วนในทก

มิติ ทงั ้ ในด้านบุคลากร แหล่งงบประมาณสนบ

สนุนการจด

ระบบที่

เหมาะสมและยงั่ ยืน xxxxxxxxx ข้อบงั คบ

และกฎหมายที่จ˚าเป็นใน การพฒ

นาระบบมีการน˚าสารสนเทศมา

ใช้ในการบริหารจดการ บริการและการติดตามประเมินผล มีระบบการxxxxxxงานกับหน่วยงานภาครัฐ

และเอกชนทงั ้ ในและต่างประเทศที่มีประสิทธิภาพ มีการสื่อสารและสร้ างองค์ ความรู้เพื่อให้ประชาชนมี

ความรู้และเข้าถึงบริการการแพทย์ฉกเฉินทง้ ในภาวะปกตและสาธารณภยได้อยางทวถึง และเทาเทยี ม โดย

ภาคีภาคประชาชนมีส่วนร่วมในการผลักดนและมีการxxxxxxความร่วมมือเพื่อสร้ างการมีส่วนร่วมโดย

ค˚านึงถึงกลไกการเชื่อมโยงระบบสข

ภาพของประเทศกบ

ระบบการพฒ

นาประเทศในมิติด้านอื่นๆ ควบคก่ น

ไปด้วย เพราะปัจจุบน มีการขับเคลื่อนขององค์กร หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาระบบการแพทย์

ฉกเฉิน เป็นจ˚านวนมาก ทงั ้ ในและนอกส่วนของกระทรวงสาธารณสุข รวมทงั ้ องค์กรxxxxxxส่วนท้องถิ่น

และภาคประชาชน โดยxxxxx

หมายเดียวกน

ลดการเสียชีวิตและความพิการจากภาวะฉก

เฉิxxxxเกิดจากโรค

อบต

เหตและอบตภ

ยตางๆ

อยา

งไรก็ตาม การจด

บริการการแพทย์ฉกเฉิxxxxผ่านมา ยงั พบวาการให้บริการแพทย์ฉก

เฉินยงั xxมี

ช่องว่างที่ต้องได้รับการพฒ

xx xxxx การให้บริการอย่างทน

ท่วงทีในกลุ่มผู้ป่ วยฉก

เฉินวิกฤตภายใน 8 นาที

ที่พบว่าในปี พ.ศ.2557 xxxxxxด˚าเนินการได้เพียงร้ อยละ 47 (xxxxxxxx และคณะ, 2557) ซึ่งส่งผลต่อ ความปลอดภัยของผู้ป่ วยโดยตรง และจากรายงานระบบสารสนเทศการแพทย์ฉุกเฉิน (Information Technology for Emergency Medical System: ITEMS) พบว่าความครอบคลุมในการจัดบริการ

การแพทย์ฉก

เฉินขององค์กรxxxxxxส่วนท้องถิ่นในพืx

xxxภาคใต้มีน้อยกว่าxxxxxxxอื่น (สถาบน

การแพทย์

ฉกเฉินแห่งชาติ, 2556) โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความครอบคลุมพืxxxxในการให้บริการในเขตชนบท พบว่า พืxxxx

ชนบทที่ห่างไกล หรือพืxxxxชายแดนที่มีความเสี่ยงในเรื่องสถานการณ์ความไม่สงบของจังหวัดชายแดน

ภาคใต้ ประกอบด้วยจง

xxx

xxxx นราธิวาส ปัตตานี และ 4 อ˚าเภอ (สะบ้าย้อย เทพา จะนะ และนาทวี)

ของจงั หวด

สงขลา ซึ่งเป็นพืx

xxxความมน

xx xx

มีความxxxxxxxxxxxxxxxxน้อย (อรุ า, 2557) ดงั ข้อมูลสรุป

สถานการณ์การแพทย์ฉุกเฉินของสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ ปี 2557 ในระดบเครือข่ายบริการ

สขภาพที่ 12 พบว่า พืx

xxxxx

หวด

ชายแดนภาคใต้ แม้ว่าจะมีองค์กรxxxxxxส่วนท้องถิ่น จ˚านวน 451 แห่ง

แต่การจัดการบริการการแพทย์ฉุกเฉินยังxxมีxxxxxxxxxx มีประมาณร้ อยละ 53.9 ถึงร้ อยละ 64.06 ดงxxxx

ข้อมูลการบริการการแพทย์ฉุกเฉิน คือจังxxx

xxxx มีร้ อยละ 64.06 จังหวด

สตูล มีร้ อยละ 61.91 จงหวัด

นราธิวาส มีร้อยละ 53.93 จง

หวด

สงขลา มีร้อยละ 53.90 และจง

หวด

ปัตตานี มีร้ อยละ 32.46 ดง

นนั

จึงมี

ความจ˚าเป็นต้องวิเคราะห์ปัจจยเอือ้ และปัจจย

ที่เป็นอป

สรรคตอ

บริการการแพทย์ฉกเฉินทง้ ในเรื่องปริมาณ

การจัดบริการและคุณภาพของการบริการ นอกจากนี ้ จากการศึกษาสถานการณ์การจัดบริการระบบ

การแพทย์ฉุกเฉินขององค์กรxxxxxxxxxxxxxxในบริบทพืxxxxชายแดนใต้ พบว่า การด˚าเนินการจัดระบบ

บริการการแพทย์ฉุกเฉินในแต่ละพืxxxxยังมีความแตกต่างxxx xxxx ในด้านคุณภาพและมาตรฐานตามที่

สถาบนการแพทย์ฉกเฉินแหง

ชาติก˚าหนด และการจด

บริการยงั เป็นลกษณะการxxxxxมากกวาร่วมxxxxxxx

ท˚า ขึน

อยู่กับความพร้อมและศก

ยภาพขององค์กรxxxxxxส่วนท้องถิ่นนนั

ๆ ส่วนการบริหารจด

การระบบ

บริการการแพทย์ฉุกเฉิน พบว่าส่วนใหญ่มีการประเมินในส่วนของการด˚าเนินการในโรงพยาบาลเป็นหลก

ซึ่งยงั ไม่ครอบคลม

xxxxxxประเมินการบริหารจด

การที่ด˚าเนินงานโดยองค์กรxxxxxxส่วนท้องถิ่น (นส

รีนา,

2560) อยา

งไรก็ตาม จากการศก

ษาการบริการการแพทย์ฉก

เฉินในพืxxxxความมน

xxของประเทศแถบยโรป

พบว่ารูปแบบการบริการการแพทย์ฉุกเฉินที่มีคุณภาพต้องเป็นรูปแบบที่เกิดจากการบูรณาการ การ

xxxxxxงานร่วมกน

จากเจ้าหน้าที่หลายภาคส่วนทงั ้ เจ้าหน้าที่สาธารณสข

เจ้าหน้าที่ต˚ารวจ เจ้าหน้าที่จาก

องค์การxxxxxxส่วนท้องถิ่น นก

กฎหมาย และประชาชนในชม

xxxxx (Mier, Jabankhanji & Xxxxxxxx,

2014) ซึ่งสอดxxx xxกับทิศทาง นโยบาย และแผนหลักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติใน ระยะเวลา 5 ปี ข้างหน้าว่า ประเทศไทยต้องมีระบบการแพทย์ฉุกเฉินxxxxxxมาตรฐาน ซึ่งทุกคนเข้าถึงได้อย่างทั่วถึงและ

เท่าเทียมในภาวะxxxxและสาธารณภัย ด้วยความร่วมมือร่วมใจจากทุกภาคส่วน โดยก˚าหนดxxxxxxxxxx

5 ด้าน คือ 1) พฒ

นาคณ

ภาพการแพทย์ฉกเฉิน 2) พฒ

นาระบบบริหารจด

การก˚าลงั คน 3) พฒ

นากลไกการ

xxxxxxระบบการแพทย์ฉุกเฉิน 4) พัฒนาศักยภาพและการมี ส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทัง้ ในและ ตางประเทศ และ 5) การสื่อสารสาธารณะในระบบการแพทย์ฉกเฉินสประชาชน

ส˚าหรับประเทศไทย ส˚านกxxxxxxแพทย์ฉก

เฉินได้ท˚าการวิเคราะห์ปัจจย

xxxxx xxxมีผลตอ

ความส˚าเร็จ

และความxxxxxของบริการการแพทย์ฉกเฉินในประเทศไทยภาพรวมว่า ตอ้ งเกดิ จากการท˚างานรว่ มกนของ

ทกภาคส่วน โดยเฉพาะ 1) องค์การบริหารสว

นxxxxxxxx (อปท.) เนื่องจากเป็นเจ้าของพืx

xxxและมีทรัพยากร

สนบ

สนนเพียงพอ 2) บx

xxxรสาธารณสขที่ชว

ยสนบ

สนนความรู้และทก

ษะของผ้ใู ห้การช่วยเหลือไมว

่าจะ

เป็นเจ้าหน้าที่กู้ภัย อาสาสมครประจ˚าหมู่บ้าน (xxx.) ประชาชนในชุมชน หรือบุคลากรทางสาธารณสุขที่

เกี่ยวข้อง เพื่อxxxxxสมรรถนะของผู้ให้การช่วยเหลือ ณ. จุดเกิดเหตุและระหว่างส่งต่อไปยังโรงพยาบาล ปลายทาง 3) หน่วยงานทางทหารในการสนับสนุนการส่งต่อล˚าเลียงทางอากาศ 4) ความพร้ อมของ

โรงพยาบาลxxxxxxต่อปลายทาง โดยเฉพาะห้องฉุกเฉินซึ่งเป็นด่านหน้าในการรับผู้ป่ วย (จกรxxx, 2559)

ความส˚าเร็จและความxxxxxของบริการการแพทย์ฉุกเฉิน อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะมีนโยบายxxxxxxการ

ท˚างานของหน่วยงานที่กล่าวมาแล้วข้างต้น แต่การปฏิบต

ิในบริบทพืx

xxxxxxมีแตกต่างกันและต้องการ

รูปแบบที่มีความจ˚าเพาะ โดยเฉพาะพืx

xxxความมน

xxชายแดนใต้ เนื่องจากเป็นพืx

xxxxxxมีความไม่สงบของ

เหตก

ารณ์และเป็นพืx

xxxxxxมีความเป็นพหวฒ

นธรรม จึงจ˚าเป็นจะต้องศก

xxxxxxxxxxxปัจจย

เอือ้ และปัจจย

ที่

เป็นอปสรรคในบริบทพืxxxx

นอกจากนี ้ จากการสงั เคราะห์องค์ความรู้ในการดแ

ลผ้บ

าดเจ็บฉกเฉินจากเหตการณ์ความไมสงบ

ในภาคใต้ในจง

xxx

xxxx ปัตตานี นราธิวาส และ 5 อ˚าเภอในจง

หวด

สงขลา ในงานวิจย

ที่ผ่านมาพบว่า

คุณภาพการดูแลผู้บาดเจ็บฉุกเฉินในระยะก่อนถึงโรงพยาบาล การดูแลในห้องฉุกเฉินและการส่งต่อ

ระหว่างโรงพยาบาล ขึนอยู่กับความรู้ทักษะของผู้ช่วยเหลือ ระยะเวลาที่ผู้บาดเจ็บฉุกเฉินได้รับการ

ช่วยเหลือ ณ จด

เกิดเหตุ ระยะเวลาการน˚าส่งผู้บาดเจ็บฉก

เฉินถึงโรงพยาบาล อต

ราก˚าลง

ของxxxxxxxxxxxxxx

ชวยเหลือ ความพร้อมและความเพียงพอของอxxxxxสื่อสารและอป

กรณ์ทางการแพทย์ การxxxxสนน

และ

นโยบายของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ซึ่งพืx

xxxจังหวัดชายแดนใต้เป็นพืx

xxxความมั่นคง ท˚าให้ประเด็นการ

ชวยเหลือผ้บ

าดเจ็บฉกเฉิน แตกตางจากจงั หวด

อื่นๆ และอาจแตกตางไปจากสถานการณ์xxxxในพืx

xxxสาม

จงหวด

บางประการ xxxx การบริหารจด

การในการให้การช่วยเหลือผู้บาดเจ็บฉุกเฉิน โดยค˚านึงถึงความ

ปลอดภัยของผู้ให้การช่วยเหลือ หรือการxxxxxxxบาดเจ็บซ˚า้ ของผู้บาดเจ็บฉุกเฉิน ณ จุดเกิดเหตุ หรือ

ระหวางการเดนทางเพื่อสงตอ

ผ้ป

่ วย (Sae-sia, Xxxxxxxxxxx & Xxxxxxxxxx, 2014)

ในบริบทพืx

xxxชายแดนใต้ ถือเป็ นพืx

xxxxxxเกี่ยวข้ องกับความมั่นคง เนื่องจากเป็ นพืx

xxxxxxเกิด

เหตก

ารณ์ความไม่สงบมาเป็นระยะเวลากว่า 15 ปี และเป็นพืx

xxxxxxเป็นรอยต่อระหว่างประเทศที่มีการใช้

กฎหมายพิเศษที่เกี่ยวข้องกับความมน

xxและพืx

xxxชายแดนมีลก

ษณะxxxxxxxxxxเป็นพืx

xxxในเขตชนบทที่

หางไกล ทรุ กน

ดาร พืx

xxxบนเขาซึ่งสง

ผลตอ

ปัญหาความไม่ปลอดภย

โดยเฉพาะการเข้าถึงบริการการแพทย์

ฉุกเฉิน จากข้อมูลของระบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บจากความรุนแรงในพืxxxxจังหวัดชายใต้ ( Violence-

related Injury Surveillance: VIS) ในปี 2550 พบว่ามีผู้บาดเจ็บฉุกเฉินเพียงร้ อยละ.06 ที่ ถูกน˚าส่ง โรงพยาบาลโดยหน่วยการแพทย์ฉุกเฉิน (อัจฉิมา, 2561) และข้อมูลของศูนย์บริหารการพัฒนาสุขภาพ

จงหวด

ชายแดนภาคใต้ (ศบ.สต.) พบว่าการท˚างานของหน่วยบริการการแพทย์ฉุกเฉินครอบคลุมพืx

xxxใน

จงหวด

ชายแดนใต้เพียงร้อยละ 73.2 และมีอต

ราการเสียชีวิตในระหว่างส่งต่อร้อยละ 4.5 ต่อปีและมี การ

รายงานวาxxxxxxxxxxxxxxปฏิบต

งานในเขตรอยตอ

ระหว่างประเทศบริเวณจงั หวด

ชายแดนใต้ไม่มีแนวปฏิบต

ใิ น

การให้การช่วยเหลือชาวต่างชาติประเทศเพื่อนบ้าน xxxxชาวมาเลเซีย เมื่อเกิดอุบัติเหตุหรือเสียชีวิต

(จกรxxx, 2559) และจากข้อมลของศนย์เฝา

ระวงสถานการณ์ภาคใต้ยง

พบวา

ในรอบ 12 ปีที่ผ่านมาความ

รุนแรงและความไม่สงบในจง

หวด

ชายแดนภาคใต้ท˚าให้มีผ้เู สียชีวิตทงั ้ สิน

6,543 รายโดยเฉลี่ยมีผู้เสียชีวิต

ปีละ 545 รายและมีผู้ได้รับบาดเจ็บทัง้ สิน 11,919 ราย โดยเฉลี่ยปีละ 993 ราย จุดที่เป็นxxxxxxสังเกตใน

ข้อมูลชุดนีก้ ็คือว่านบตัง้ แตปี พ.ศ. 2556 จ˚านวนผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บมี แนวโน้มลดลง โดยในระหว่าง

ปี พ.ศ. 2556 ถึง 2558 มีผู้เสียชีวิต 456 ราย 341 ราย และ 246 รายตามล˚าดบ ส่วนผู้บาดเจ็บ ระหว่าง

ปี พ.ศ. 2556 ถึง 2558 มีจ˚านวน 978 ราย 672 รายและ 544 รายตามล˚าดับ(ศูนย์เฝ้าระวังสถานการณ์

ภาคใต้, 2562)

อยางไรก็ตาม ข้อมลจากการสม

ภาษณ์ส่วนบค

คลของผ้ป

ฏิบต

งานในพืx

xxx xxxสะท้อนวาหนวยงาน

ภาคส่วนตา

งๆ ในพืx

xxxความมน

xxหรือพืx

xxxxxxต่อระหว่างประเทศ มก

มีแนวทางการช่วยเหลือxxxxx xxxซึ่ง

กนและกน

เพื่อxxxxxxลดชอ

งวาง และ ประคบxxxxxxให้ประชาชนได้รับบริการได้อยางxxxxxสด

โดยในแต

ละพืx

xxxจะพฒ

นาเป็นระบบ ภายใต้xxxxxxxxมีความเหมือนหรือแตกตา

งกน

ออกไป แตย

งั ขาดองค์ความรู้ใน

การจด

การและวิเคราะห์รูปแบบที่ชด

xxxหรือเหมาะสม

xxxxx การวิจัยครัง้ นีจ้ ึงเน้นการศึกษาวิเคราะห์เชิงลึกเพื่อค้นหารูปแบบและกลไกการจัดบริการ

การแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xxชายแดนใต้ xxxxxxผลลพ

ธ์และมาตรฐาน เพื่อก˚าหนดเป็นแนวนโยบาย

ในการด˚าเนินงานด้านการแพทย์ฉุกเฉินที่xxxxxxน˚าไปใช้ในพืx

xxxอื่นๆ ที่มีลก

ษณะปัญหาใกล้เคียงกันได้

อย่างมีประสิทธิภาพสูงที่สุด ซึ่งต้องอาศัยองค์ความรู้ และค้นหาแนวปฏิบัติที่เป็นเลิศ การจัดการแบบ

บูรณาการเพื่อเชื่อมโยงระบบที่มี และน˚าไปสู่การพฒ

นาคณ

ภาพและระบบการบริการการแพทย์ฉุกเฉิน

ให้ได้รูปแบบที่เหมาะสมกบบริบทพืxxxxตอไป

1.2 วัตถุประสงค์ของการวิจัย

1) ทบทวนรูปแบบการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืน ในประเทศไทย

ที่ความ มั่นคงของต่างประเทศและ

2) การศึกษาสถานการณ์หรืออต

ราการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืx

xxxความมน

xxของผู้ป่ วย

ฉกเฉิน ทง้ จากเหตการณ์ปกตและเหตการณ์จากความไมสงบ

3) ศกษาสถานการณ์การจดบรxxx รการแพทยฉ์ กเฉนส˚ิ าหรบพืั xxxxความมนxx

4) สงเคราะห์ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการจดบรxxx รการแพทยฉ์ กเฉนในพืิ xxxxความมนxx

1.3 ประโยชน์ที่จะได้จากการวิจัย

1) ได้องค์ความรู้ในด้านสถานการณ์การให้และการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินในพืxxxxความมนxx

2) ได้ต้นแบบxxxxxในการพฒ ความมนxx

1.4 ขอบเขตของการวิจัย

นารูปแบบการจด

บริการการแพทย์ฉก

เฉิxxxxมีความxxxxxxxลก

ษณ์ในพืx

xxx

ศกษาสถานการณ์การให้และการใช้บริการการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xxชายแดนใต้ เป็น

การศึกษาสถานการณ์การจัดระบบเพื่อให้บริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxxxxxมีความจ˚าเป็นต้องพัฒนา

รูปแบบเฉพาะเพื่อxxxxxการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xxชายแดนใต้ โดยการทบทวน

วรรณกรรมและใช้xxxxxxxวิธีการวิจัยทงั ้ เชิงปริมาณและคุณภาพ คัดเลือกพืxxxxแบบเจาะจงในจังหวัด

ชายแดนใต้ ได้ แก่ นราธิวาส ยะลา ปั ตตานี และ 4 อ˚าเภอในจังหวัดสงขลา ได้ แก่ อ˚าเภอจะนะ อ˚าเภอนาทวี อ˚าเภอเทพา และอ˚าเภอสะบ้าย้อย

1.5 กรอบแนวคิด

ผู้วิจัยใช้ กรอบแนวคิดคุณภาพด้านการดูแลสุขภาพ (quality health care) ที่พัฒ นาโดย

โดนาบิเดียน (Donabedian , 1985) ซึ่งเป็นแนวคิดการพฒ

นารูปแบบที่ประกอบด้วย ปัจจย

น˚าเข้า (input)

กระบวนการ (process) และผลลัพธ์ (product) ที่มีความสอดxxx xxภายใต้บริบทสิ่งแวดล้ อมของ

สถานการณ์ที่ศกษาคือ การบริการการแพทย์ฉก

เฉินใน 4 ระยะ คือ ระยะปอ

งกน

ระยะก่อนถึงโรงพยาบาล

ระยะในโรงพยาบาล (ห้องฉก ศกษาดงแสดงในภาพ

เฉิน) และระยะการส่งต่อระหว่างโรงพยาบาล ซึ่งผู้วิจย

ประยุกต์แนวคิดเพื่อ

บริบท ได้แก่ สภาพพืxx xxx ความปลอดภยั ความถี่ของเหตการณ์ ความต้องการการใช้บริการฉกเฉินของประชาชน เครือข่าย ปัจจยน˚าเข้า ได้แก่ อตั ราก˚าลงั งบประมาณ สมรรถนะเจ้าหน้าที่ ความพร้อมและเพียงพอของอxxxxxการช่วยเหลือ

รถฉกเฉิน อปุ กรณ์สื่อสาร แนวปฏิบตั ิ มาตรฐาน

กระบวนการ ได้แก่ สมรรถนะของบคุ ลากร การดแู ลตามมาตรฐาน การบริหารจดั การ ความร่วมมือในการท˚างาน ความ ตอเนื่องในการดแู ล การจดั การความเสี่ยงและxxxxxความปลอดภย

ผลลพั ธ์ ได้แก่ ความพงxxxx อตั ราการเข้าถึงบริการ อตั ราการตายหรืออตั ราการรอดชีวิต ความปลอดภยของเจ้าหน้าที่

Prevention phase

Pre-hospital phase

ระยะปองกน

ั ระยะก่อนถึงโรงพยาบาล

การดแู ลก่อนเกิดเหต

ุ เป็นการดแู ลตง้ แตการรับ

ทง้ ที่เป็นการปองกนั ทง ในระดบั firat and

second prevention

้ แจ้งเหตุ สงั่ การ การออก ปฏิบตั การ และการ ล˚าเลียงและช่วยเหลือ ณ

จดุ เกิดเหตุ ถึงปลายทาง

In-hospital phase ระยะในโรงพยาบาล การดแู ลที่เกิดในแผนก

ฉกเฉิน การประเมิน

Interfacility transfer phase

ระยะสงตอระหว่าง

โรงพยาบาล

ความรุนแรงและคด

เป็นการดแู ลในระยะสง

ั

แยกผ้ปุ ่ วย การจดการ

ดแู ล

ตอระหว่างโรงพยาบาล

จากต้นทางถึงปลายทาง

ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการจดั บริการการแพทย์ฉกเฉินแบบบรณาการในพืxxxxความมนxx

1.6 xxxxxxxxxxxxxxx

การบริหารจัดการการแพทย์ฉุกเฉินแบบบูรณาการ หมายxxx xxxจัดให้มีการให้บริการแบ

บรณาการทกภาคสวนและทกระดบ

เพื่อการรักษาพยาบาลฉกเฉิxxxxมีความรวดเร็ว ปลอดภย

และมีคณภาพ

โดยน˚าเอาทรัพยากรตา

ง ๆ ที่มีอยม

าพฒ

นาเพื่อให้ xxxxxxxรักษาพยาบาลฉุกเฉิน มีความรวดเร็วทน

ท่วงที

และมีประสิทธิภาพในพืx

xxxหนึ่งๆ ซึ่งประกอบด้วยการจด

ให้มีการด˚าเนินงานครอบคลม

ใน 4 ระยะ ตงั ้ แต

ระยะก่อนxxxเหตหรือระยะปอ

งกน

ระยะก่อนถึงโรงพยาบาล ระยะในโรงพยาบาล (ห้องฉกเฉิน) และระยะ

การสงตอ

ระหวางโรงพยาบาล การจด

บริการนีค้ รอบคลมทง้ ในภาวะxxxxและไมx

xxx

พืxxxxความม่ันคง หมายถึง พืxxxxสถานการณ์ความไมส

งบที่เกิดขนึ

ตง้ แตป

ี 2547 จนถึงปัจจบ

นซึ่ง

มีลักษณะคือ การฆ่ารายวัน การลอบวางระเบิด การวางเพลิง การต่อสู้ท˚าร้ ายกันอย่างรุนแรงในพืxxxx

จงั หวด

ชายแดนภาคใต้ ได้แก่ นราธิวาส ยะลา ปัตตานี และ 4 อ˚าเภอในจงหวด

สงขลา ได้แก่ อ˚าเภอจะนะ

อ˚าเภอนาทวี อ˚าเภอเทพา และอ˚าเภอสะบ้าย้อย ซึ่งปัจจุบน

พืx

xxxพิเศษมีการบงั คบ

ใช้กฎหมายที่แตกต่าง

จากจังหวัดอื่นๆ ของประเทศไทย คือ อยู่ภายใต้ การบังคับใช้ ของกฎหมายพิเศษ 2 ฉบับ ได้ แก่

พระราชบญั พ.ศ. 2548

xxxx กฎอัยการศึก พ.ศ. 2457 และพระราชก˚าหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน

บทที่ 2 งานวจยท่ีเก่ียวข้อง

2.1 การรวบรวมรายงานท่ีเก่ียวข้องกับการวิจัยท่ีจะกระทา

2.1.1 การแพทย์ฉุกเฉินไทย

สถาบน

การแพทย์ฉก

เฉินแห่งชาติ (สพฉ.) มีหxx xxxxจด

ท˚าแผนหลก

การแพทย์ฉก

เฉินเพื่อเป็นกรอบ

และทิศทางในการพัฒนาระบบการแพทย์ฉุกเฉินของประเทศไทย โดยเป้าหมายหลักของ สพฉ. คือ

ทกxxxxxxxxและพืx

xxxมีระบบการแพทย์ฉุกเฉินxxxxxxมาตรฐานซึ่งบุคคลเข้าถึงได้อย่างทว

ถึงและเท่าเทียมกัน

โดยให้ทกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องมีสว

นร่วมในการบรู ณาการทรัพยากรทงั ้ ด้านการเงิน อป

กรณ์และบค

คล เพื่อ

ท˚าให้ระบบการแพทย์ฉุกเฉินได้มาตรฐานและxx

xxx รวมทงั ้ มีการxxxxxxความร่วมมือระดบ

ประเทศใน

ด้านการแพทย์ฉกเฉินกบประชาคมอาเซียนและนานาชาติ (ส˚านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข, 2559)

จากการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบเรื่องวิวฒ

นาการระบบการแพทย์ฉก

เฉินในประเทศไทย

พบว่าระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินของประเทศไทยสรุปได้เป็น 4 ยุค คือ ได้แก่ 1) ยุคบุกเบิก ก่อน พ.ศ. 2537 ช่วงต้นของยุคนีเ้ ป็นการบริการน˚าผู้บาดเจ็บส่งโรงพยาบาลด้วยอาสาสมัครจากมูลนิธิต่าง ๆ และ

ตอมาเข้าส่

2) ยค

ต้นแบบ Trauma Care (TC) พ.ศ.2537-2547 กระทรวงสาธารณสุขมีโครงการต้นแบบ

การรักษาพยาบาล ณ จด

เกิดเหตุ โดยจด

ตงั ้ ศน

ย์ก้ช

ีพขึx

xxxโรงพยาบาลxxxxxxxในนามศน

ย์กู้ชีพ “xxxxxx”

เป็นโครงการน˚าร่องการรักษาพยาบาล ณ จด

เกิดเหตเป็นแห่งแรกที่ใช้หลก

การของระบบบริการการแพทย์

ฉกเฉิน 3) ยค

ขยายผล Trauma Care 2548-2551 ตงั ้ แตป

ี พ.ศ.2548 เป็นต้นมา การให้บริการการแพทย์

ฉกเฉินทงั ้ ภายในและภายนอกโรงพยาบาล ได้ขยายขอบเขตบริการทงั ้ ในxxxxxxxx ส่วนภูมิภาค และส่วน

xxxxxxxxอย่างก้าวกระโดด โดยมีชด

ปฏิบต

ิการ 4 ระดบ

จากระดบ

พืน

ฐานโดยอาสาสมค

ร ไปจนถึงระดบ

สูง

โดยบุคลากรวิชาชีพ และ 4) ยุคหลง

การประกาศใช้พระราชบญ

xxxxการแพทย์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2551 มีการ

จดตง้ สถาบน

การแพทย์ฉกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.) เพื่อรองรับการพฒ

นาระบบการแพทย์ฉก

เฉิน องค์ประกอบ

ต่างๆ ของระบบบริการมีความชัดเจนขึน ดังนี ้ คือ 1. ด้านก˚าลังคนมีหลักสูตรรองรับการผลิตและขึน

ทะเบียนตามหลก

เกณฑ์ 2. ด้านครุภัณฑ์และอุปกรณ์ที่ให้บริการมีมาตรฐานก˚ากับ 3. เงินอด

หนุนบริการ

และพฒ

นาระบบสนบ

สนุนจด

สรรโดย สพฉ. ผลของการพฒ

นา 3 ประการนีป

รากฏเด่นชด

ในเชิงปริมาณ

อยางตอเนื่อง (xxxxxxxx และคณะ, 2557)

ช่วงต้นของการด˚าเนินงานจัดระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินของไทย หลังจากการประกาศใช้

พระราชบญ

xxxxการแพทย์ฉุกเฉิน พ.ศ.2551 และก่อตงั

สพฉ. ขึน

พบปัญหาหลายด้าน ทงั ้ ที่เกี่ยวข้องกับ

นโยบายระดบชาติด้านการแพทย์ฉุกเฉิน การxxxxxxงานระหว่างระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินก่อนถึง

โรงพยาบาล ในโรงพยาบาล ระหว่างโรงพยาบาลxxxxxxได้บูรณาการการท˚างานร่วมกันระหว่างหน่วยงาน

ต่างๆ แนวทางและกลไกการจ่ายค่าชดเชยบริการที่ท˚าให้ขาดแรงจูงใจในการปฏิบติงาน หน่วยบริการ

สขภาพระดบ

พืx

xxxส่วนใหญ่ยง

ประสบปัญหาด้านงบประมาณ ด้านบุคลากรทุกระดับทงั ้ ในด้านปริมาณ

และการxxxxxx และยงมีปัญหาด้านการจด

การเพื่อพฒ

นาระบบบริการxxxxxไมม

ีประสิทธิภาพ xxxเพียงพอ

ผ้ป

่ วยฉก

เฉินส่วนใหญ่ยงั เข้าไมถึงบริการ ไมรู้จกเลขหมายและวตถx

xxxxxxxxxxxxดว

นฉกเฉิน 1669 การ

คดแยกคด

กรองผู้ป่ วยยง

ขาดประสิทธิภาพ การน˚าส่งผู้ป่ วยยง

มีปัญหาที่แตกต่างกันไปในแตล

ะพืx

xxxและ

พบปัญหาความโน้มเอียงในการจดบริการกับผู้ป่ วยบาดเจ็บเป็นหลัก (xxxxxxx และคณะ, 2552) แต่เมื่อ

เวลาผา

นไปไม่ถึง 5 ปี กลบพบวาระบบบริการการแพทย์ฉกเฉินมีการพฒนามากขน้ เป็นล˚าดบ

xxxxxxxxxx

และคณะ (2557) ได้ท˚าการศึกษาการพัฒนาระบบการแพทย์ฉุกเฉินของไทย และสรุปได้ว่า จุดเด่นของ

ระบบการแพทย์ฉุกเฉิน คือ พฒ

นาอย่างไม่หยด

นิ่ง ด˚าเนินการแบบxxxxxxxxxxxxxx เข้าถึงบริการฟรีเกือบ

ทง้ หมด โดยรัฐสนบสนนด้วยกลไกนโยบายด้านกฎหมายและการเงินการคลงในระดบxxxxx

xxxxxxxxxxxx ในการด˚าเนินนโยบายที่ผา

นมายงพบปัญหาอป

สรรค xxx

หนว

xxxx

xพยงั มีปัญหาใน

ด้านคุณภาพและมาตรฐานการให้บริการ ประชาชนเกิดความสับสนกับหมายเลขเรียกบริการกู้ชีพที่มี มากกว่า 5 หมายเลข การบริการฉุกเฉินก่อนถึงโรงพยาบาลยังเป็น Multiple tires system ซึ่งต่างจาก ประเทศที่พัฒนาแล้วxxxxxxเป็ น Single tires system การจัดท˚ามาตรฐานการบริการ ทัง้ ยานพาหนะ

อxxxxx ครุภัณฑ์ ยง

ไม่พบหลก

ฐานการตรวจสอบคณ

ภาพ และที่ส˚าคญ

มีข้อจ˚ากด

ด้านข้อมล

สารสนเทศ

และงานวิจยเชิงระบบเป็นอย่างมาก ท˚าให้ขาดข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการวางแผนนโยบายเพื่อควบคม

ก˚ากับติดตามคุณภาพการให้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน (xxxxxxx,2552; xxxxxxxx และคณะ, 2557;

ส˚านกงานปลดกระทรวงสธารณสข, 2559)

เมื่อปี พ.ศ. 2556 ได้ระบุxxxxxxพัฒนาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินของประเทศไทยที่มีการ

พฒxxxx

xข้างมากในช่วง 10 ปีผ่านมา ทง้ ด้านความครอบคลม

หน่วยปฏิบต

ิการ จ˚านวนครังของการออก

ปฏิบต

ิการที่xxxxxขึน

xxxxxxxxxxxxxxพบความแตกตา

งกน

ระหว่างพืx

xxxxx

xxxxxมากในการน˚าส่ง จึงมกพบ

ประเด็นค˚าถามเรื่องการเข้าถึงบริการ ประสิทธิภาพในการจัดบริการ คณภาพ มาตรฐาน และผลลัพธ์ที่

เกิดขนึ

(สม

ฤทธ์ิ และคณะ, 2552) นอกจากนี ้ผลการศกษาของ (xxxสรรค์, 2551) ยิ่งxxxxxxระบไุ ด้อยาง

ชดxxxว่าระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินของxxxxxการพัฒนาxxxxxขึนอย่างเป็นรูปธรรมหากเปรียบเทียบ

โจทย์ปัญหาที่ Anders และคณะได้ศึกษาระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินเมื่อปี พ.ศ. 2548 ที่xxxx xxxxxxโหว

ส˚าคญ

ในระบบบริการการแพทย์ฉก

เฉินของไทย นน

คือ ความไม่พร้อมของการxxxxxxงานด้านการแพทย์

ฉุกเฉินในระดบ

ชาติ ความxxxxxxxxxxของศูนย์รับแจ้งเหตุและxxxxxxxxxxx ในระดบ

xxxxxxxxและระดบ

ชาต

ความจ˚าเป็นของการมีหมายเลขฉุกเฉินหมายเลขเดียว และการเป็นที่รู้จักของประชาชนความไม่พร้ อม

ทางด้านทก

ษะของเจ้าหน้าที่ก้ช

ีพก้ภย

การขาดมาตรการรับรองการฝึกอบรมและการขาดแคลนทรัพยากร

โดยเฉพาะด้านxxxพาหนะในการน˚าส่ง xxx และฉกเฉิน (Ander & Grytx, 0005)

ทางอากาศและทางน˚า

รวมทง้ ความพร้อมของแผนกอบ

ติเหต

2.2 การจัดระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืน

ระหว่างประเทศ

ที่พิเศษ และพืx

xxxxxxต่อชายแดน

แผนหลก

การแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ xxx

xxx 3 มุ่งเน้นความส˚าคญ

ของการขยายความครอบคลุม

ระบบปฏิบต

ิการฉก

เฉิxxxxมีมาตรฐานและคณ

ภาพทง้ ในพืxxxxxxxx พืx

xxxพิเศษ รวมไปถึงกลม

ด้อยโอกาสทงั

ผู้สูงอายุ คนพิการหรือแม้แต่ชาวต่างชาติ (xxxxxxx และคณะ, 2552) ที่ผ่านมา สพฉ.ได้มีความxxxxxx

พฒนาระบบการแพทย์ฉก

เฉินเพื่อให้เกิดความครอบคลม

ในพืx

xxxห่างไกล พืx

xxxพิเศษ xxxx บนเขา พืx

xxxสูง

พืx

xxxห่างไกลทุรกันดาร บนเกาะ การพฒ

นาระบบการช่วยเหลือผู้ป่ วยฉุกเฉินทางน˚า

ทางทะเล ได้แก่ การ

พฒนาคม

ือแนวทางปฏิบต

ิการส่งต่อผู้ป่ วยฉุกเฉินด้วยอากาศยาน พ.ศ. 2557 (สถาบน

การแพทย์ฉุกเฉิน

แห่งชาติ, 2557) คู่มือแนวทางปฏิบัติการแพทย์ฉุกเฉินทางน˚า้ และทางทะเล(สถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน

แห่งชาติ, 2557) แตอ

ยางไรก็ตาม การพฒ

นาดงกลา

วยงั ไม่มีการศก

ษาเชิงระบบการบริหารจด

การระหว่าง

เชิงนโยบาย เชิงพืx

xxxxxxมีหลายหน่วยงานเข้ามาเกี่ยวข้องกับระบบ รวมไปถึงภาคประชาชนในพืx

xxxพิเศษ

เหล่านนั

เอง xxxx พืx

xxxสามจง

หวัดชายแดนใต้ซึ่งเป็นพืx

xxxมีเหตุการณ์ความไม่สงบเกิดขึน

ยาวนานกว่า

15 ปี และเป็นพืxxxxxxxxxxxxxต่อระหว่างประเทศเพื่อนบ้ านคือประเทศมาเลเซีย ซึ่งรูปแบบการพฒนา

เพื่อxxxxxคุณภาพและxxxxxการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืx

xxxพิเศษนัน

จ˚าเป็นต้องอาศัยความ

ร่วมมือและการบรณาการจากหลายภาคสว

นด้วย และจ˚าเป็นอยา

งยิ่งที่ระบบในชม

ชนเหลานน

ต้องมีความ

xxxxxxxxและมีศก

ยภาพxx

xxxxxสูงเพื่อจด

การการแพทย์ฉก

เฉินด้วยตนเองในลก

ษณะชม

ชนจด

การตนเอง

ด้านการแพทย์ฉุกเฉิน ทงั ้ ภาคประชาชน หน่วยปฏิบติการฉุกเฉิน รพ.สต. รพช. อปท. และจะต้องมีการ

เชื่อมระบบการล˚าเลียงส่งตอ

ระหว่างรถตอ

เรือ เรือตอ

รถ เรือตอ

เครื่องบิน เป็นต้น ดงการศก

ษาที่ผ่านมาใน

ประเทศยxx รป ที่ผ้วิจยxxxxxภาษณ์ผ้xxxxxxxxx 10 ท่านที่ให้การดแ

ลผ้บาดเจ็บในพืx

xxxระหวา

งชายแดนของ

ประเทศเนเธอร์แลนด์ ลก

xxxxxxxxกฝรั่งเศสและเยอรมน

เกี่ยวกบ

ความเหมือน ความแตกตา

งและปัจจย

เสริมหรืออุปสรรคในการก˚ากับและปฏิบัติการการดูแลผู้บาดเจ็บระหว่างชายแดน รวมxxxxxxวิเคราะห์

นโยบายและการทบทวนเอกสาร ผลการศกษาพบวา ความร่วมมือสวนใหญ่เกดิ จากการขบเคลื่อนของภาค

ประชาชนมากกวาเกิดจากกฎหมายข้อบงั คบ (Mier, Jabankhanji & Ramaxxxx, 0014)

ปี 2552 สพฉ.ได้ริเริ่มโครงการเฮลิคอปเตอร์การแพทย์ฉุกเฉิน น˚าเฮลิคอปเตอร์ที่มีอยู่ มาใช้

ประโยชน์ด้านการล˚าเลียงผ้ป

่ วยจากถิ่นทุรกน

xxxxxxการคมนาคมไม่สะดวกไปยง

โรงพยาบาลที่มีศก

ยภาพ

สูงกว่า แต่เนื่องจากระบบนีxxxxxxxxใหม่และใช้งบประมาณxxxxxxxxสูงในช่วงต้นประสบปัญหาหลาย

ประการ xxxx จ˚านวนเฮลิคอปเตอร์ในระบบxxxxxxxxxx อxxxxxและทีมแพทย์ยงั ขาดความช˚านาญ รวมไป

xxxxxxติดปัญหาเรื่องกฎหมายการบินอีกด้วยปัจจบ

นมีการพฒ

นาระบบการล˚าเลียงผ้ป

่ วยทางอากาศยาน

มากขึน

มีบุคลากรทงั ้ ทีมปฏิบต

ิการ Sky doctorxxxxxมากขึน

มีการท˚าสญ

ญา MOU กบ

กระทรวงกลาโหม

xxxxxxอากาศสถาน มากขนึ

ซงท˚าให้มีความพร้อมระบบหนึ่ง นอกจากนนั

ยงพบการฝึกซ้อมการปฏิบต

การ

ฉุกเฉินและการล˚าเลียงผู้ป่ วยทางอากาศยานในหลายจังหวัดบ่อยครัง้ มากขึน แต่การพัฒนาสิ่งเหล่านี

เป็นเพียง input หนึ่งของระบบการจัดการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxxพิเศษ ยังไม่มีข้อมูลของ input และ

process เชิงการจัดการระดบ

พืx

xxx รวมไปถึงไม่มีข้อมูล outputs outcomes รวมถึง impact และปัญหา

อปสรรค เพื่อน˚ามาปรับปรุงระบบการจดการเชิงระบบมากนก

ส˚าหรับพืx

xxxความมน

xxxxxเป็นxxxxxxxxxตอ

ระหว่างประเทศ เป็นอีกพืx

xxxหนึ่งที่จ˚าเป็นต้องมี

การพฒ

นาระบบการจด

การการแพทย์ฉก

เฉิxxxxจ˚าเพาะเนื่องจากรูปแบบการดแ

ลผ้บาดเจ็บฉก

เฉินอาจต้อง

แตกต่างจากพืxxxxอื่นเนื่องจากมีความแตกต่างต่างวัฒนธรรม ปัญหาในการสื่อสารระหว่างบุคคลทัง

2 ประเทศ ดงั การศกษาที่ผ่านมาในประเทศเยอรมนพบวา

การดแ

ลชวยเหลือภาวะฉกเฉินข้ามเขตชายแดน

ของบริการการแพทย์ฉก

เฉินมีเพียงร้อยละ 1.2 ซึ่งมีปัญหาอป

สรรคสืบเนื่องจากด้านกฎหมาย คาใช้จ่ายใน

การรักษาและอุปสรรคด้านการสื่อสาร (Fries et al., 2007) นอกจากนียังพบว่าปัจจัยที่ท˚าให้ระบบการ

จดการการแพทย์ฉกเฉินมีประสิทธิภาพจะต้องประกอบด้วย การมีรูปแบบการบริหารจดการและกฎหมายที่

ก˚าหนดไว้ชัดเจน การใช้ภาษาสื่อสารที่เข้าใจได้ สมรรถนะของผู้ที่ให้การช่วยเหลือ รวมทัง้ มีระบบการ

ประเมินผลผ้มีสวนไดส้ วนเสียของชายแดนทง้ สองประเทศ (Ucinski et al., 2018)

จากเหตุการณ์ความไม่สงบในจังหวัดชายแดนใต้ ท˚าให้มีผลกระทบต่อระบบการให้และรับ บริการสุขภาพ จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่า ในอดีตเคยมีภาวะขาดแคลนเจ้าหน้าที่บุคลากรด้าน

สาธารณสข

ในพืx

xxxจงั หวด

ชายแดนใต้ ท˚าให้ต้องมีการปรับเปลี่ยนบริการจากเชิงรุกมาเป็นเชิงรับ กิจกรรม

การตรวจรักษาในเชิงรุกลดลงร้ อยละ 25 การxxxxxxxxสุขภาพป้องกันโรคลดลงร้ อยละ 70 การเยี่ยมบ้าน

ลดลงร้อยละ 60 เนื่องจากสถานการณ์ที่เกิดขึน

ท˚าให้บx

xxxรไม่มน

ใจในความปลอดภย

โดยเฉพาะในเขต

พืx

xxxสีแดง (xxxxxxx, 2550) ตอ

มามีการปรับระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินให้องค์กรxxxxxxxxxxxxxxมามี

ส่วนด˚าเนินการ ท˚าให้ประชาชนเข้าถึงบริการการช่วยเหลือได้มากขึน อย่างไรก็ตาม จากการสังเคราะห์

งานวิจย

ในระยะหลงั พบว่าคณ

ภาพการดแลและการน˚าส่งผ้บาดเจ็บจากจด

เกิดเหตจ

นถึงโรงพยาบาลมีทงั

เหมาะสมและไม่เหมาะสม ดังxxxx การใช้เวลาในการดูแลและส่งต่อผู้บาดเจ็บยังxxxxxxมาตรฐานหรือ รวดเร็ว ตามที่ สพฉ. ก˚าหนดไว้ที่ 8 นาที และไม่มีข้ อมูลระยะเวลาตัง้ แต่เกิดเหตุจนถึ งระยะเวลาที่

ผ้บ

าดเจ็บได้รับการดแ

ล ณ จด

เกิดเหตจ

ึงไม่มีระยะเวลาการเข้าถึงผู้ป่ วย ด้านคณ

ภาพการดแ

ลผู้บาดเจ็บ

ขณะน˚าส่งโรงพยาบาลอยู่ในเกณฑ์xxxxxxเหมาะสมและการดูแลในบางเรื่องยังน้อยกว่าร้ อยละ 50

โดยเฉพาะการดแ

ลผ้ป

่ วยที่ต้องใช้เครื่องปอ

งกน

การบาดเจ็บตอ

กระดกสน

หลง

(xxxxxx, 2558) ดงนนั

การ

พฒนาสมรรถนะของผู้ช่วยเหลือทงั ้ ในจุดเกิดเหตุ และระหว่างน˚าส่งโรงพยาบาล ในพืxxxxพิเศษนี ้ รวมทงั

วิเคราะห์ปัจจย

สนบสนน

และปัจจยที่เป็นอปสรรคที่สง

ผลตอคณ

ภาพการดแ

ลของการแพทย์ฉกเฉินในพืx

xxx

ความมนxxดงกลาวด้วย

บทที่ 3 xxxxxxxวิธีวจัย

การวิจัยครัง้ นี ้ เป็ นงานวิจัยผสานวิธี (Mixed method) โดยจะมีการเก็บข้ อมูลสองส่วน คือ

1) ข้อมูลทx

xxxxxx เพื่อทบทวนรูปแบบการจด

บริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืx

xxxความมน

xxของต่างประเทศ

และในประเทศไทยและ 2) ข้อมูลxxxxxxxโดยศึกษาทงั ้ เชิงปริมาณ ควบคู่ไปกับการศึกษาเชิงคุณภาพ ทง้ ผ้ให้การบริการการแพทย์ฉกเฉินและผ้ใช้บริการ รวมทง้ ขอความเห็นและข้อเสนอแนะจากผ้xxxxxxxxx

3.1 ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง

เลือกกลม

ตวอย่างที่เป็นผ้ใู ห้ข้อมล

แบบเจาะจง โดยคด

เลือกให้มีการxxxxxxที่ครอบคลม

พืx

xxxxxxมี

บริบทหลากหลายตามเกณฑ์ ได้แก่ สภาพพืx

xxxระยะทางความปลอดภัย อต

ราการใช้บริการฉุกเฉินของ

ประชาชน นโยบายของ อบต. เกี่ยวข้องกับการดูแลผู้บาดเจ็บฉุกเฉินหรือการสนับสนุนxxxxxxxxข่าย

ภาคประชาชน เป็นต้น ในการศกษานี ้ ผ้ให้ข้อมลเป็นผ้ให้บริการ จ˚าแนกเป็น 3 กลม่ ดงนี

1) ผ้บ

ริหารที่เกี่ยวข้องกบ

ระบบสข

ภาพหรือระบบการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xxชายแดนใต้

ได้แก่ ผู้อ˚านวยการโรงพยาบาล นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด นายกองค์การบริหารส่วนจง

หวด

นายก

องค์การบริหารสวนต˚าบล เลือกแบบเจาะจงเพื่อท˚าการสมภาษณ์ จ˚านวน 9 ราย

2) เจ้าหน้าที่และผ้ป

ฏิบต

ิการฉก

เฉิน ได้แก่ เจ้าหน้าที่โรงพยาบาล หวหน้าห้องอบ

ติเหตแ

ละฉกเฉิน

หวหน้าศน

ย์รับแจ้งเหตแ

ละสงั่ การ เจ้าหน้าที่ด้านสงั คม หน่วยปฏิบต

ิการฉก

เฉิxxxxxxxไปรับผ้ป

่ วยฉก

เฉิxxxx

เกิดเหตุ เลือกแบบเจาะจงเพื่อท˚าการสนทนากลม่ จ˚านวน 19 ราย

3) ประชาชนที่ผ่านการอบรมและเป็นสมาชิกเครือข่ายการช่วยเหลือฉก

เฉินในพืx

xxx ทงั ้ จากมูลนิธิ

และองค์กรxxxxxxxxxxxxxxหรือภาคีต่างๆ ในพืx

xxxความมน

xxชายแดนใต้ เลือกแบบเจาะจงเพื่อท˚าการ

สนทนากลม่

และผ้ปฏิบต

การฉกเฉินระดบพืนฐาน (FR) จ˚านวน 41 ราย

3.2 วิธีการเก็บข้อมูล โดยมีขัน

ตอนการดา

เนินงาน ดังนี

1) ยื่นโครงการวิจัยเพื่อขอรับการพิจารณาจริยธรรมการวิจัยจาก คณะอนุกรรมการพิจารณา

โครงการวิจย

กรมแพทย์ทหารบก เมื่อได้รับอนม

ติแล้ว จง

น˚าหนงสือดงั กล่าวแนบพร้อมหนงั สือขออนญาต

เก็บข้อมลในพืxxxx

ให้ข้อมล

2) ประชมเตรียมการวางแผนในทีมและขอความร่วมมือจากองค์กรและเครือขา

ยที่เกี่ยวข้องในการ

3) ศึกษาทบทวนวรรณกรรมจากเอกสารและงานวิจยที่เกี่ยวข้องทงั ้ ในและต่างประเทศ เกี่ยวกับ

ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน ตงั ้ แต่ พศ 2557-2561 พร้ อมทงั ้ การวิเคราะห์ข้อมูล ITEMS เพื่อทบทวน

รูปแบบและวิเคราะห์สถานการณ์การให้และใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินเบือ การศกษาข้อมลปฐมภมิ

งต้น และเป็นพืน

ฐานใน

4) ออกแบบเก็บข้อมูลเชิงคณ

ภาพ โดยใช้แนวค˚าถามที่พฒ

นาขึน

เพื่อการสม

ภาษณ์และสนทนา

กลุ่ม ผู้วิจัยมีการเตรียมผู้สัมภาษณ์และสนทนากลุ่มเพื่อเก็บข้อมูลในพืxxxx ซึ่งเป็นxxxxxxxxxxxxxxผ่านการ

คดเลือกในแต่ละจังหวัดในการเป็นผู้ช่วยวิจัยในพืx

xxx xxxx xx x ผู้ช่วยวิจัยดง

กล่าวได้ผ่านการอบรมวิธีการ

สมภาษณ์และสนทนากลม

จากทีมวิจย

พร้อมทง้ การวิเคราะห์ข้อมลเบือ้ งต้น

5) จด

เวทีเสวนาเพื่อแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะต่อการพฒ

นารูปแบบที่เหมาะสม

ต่อการบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืx

xxxความมน

xx ผู้เข้าร่วมเป็นผู้ทรงคณ

วุฒิ ผู้บริหารและผู้ปฏิบต

ิงาน

เกี่ยวข้องกบการแพทย์ฉกเฉินในพืxxxxความมนxx จ˚านวน 51 ราย

สรุปแผนการเก็บข้อมูลกลุ่มตัวอย่างตามสัดส่วนในตาราง

แผนการศกึ ษาและตารางกลมุ ตวั อยา่ ง
xxxxxxxxxxxxxxxxx (n= 120) สมภาษณ์/สนทนากลมุ /เวทีเสวนา
เจ้าหน้าท่ีและผู้ปฏิบตั ิการฉุกเฉิน -เจ้าหน้าที่และผ้ปฏิบติการฉกเฉินจากภาครัฐจ˚านวน 19 คน -ประชาชนที่ผา่ นการอบรมและเป็นสมาชิกเครือขา่ ย การช่วยเหลอฉกุ เฉินในพืxxxx จ˚านวน 41 คน	ผ้บริหารที่เกี่ยวข้องกบระบบ สขภาพหรือระบบการแพทย์ ฉกเฉินในพืxxxxความมนxx ชายแดนใต้ จ˚านวน 9 คน	- จดเวทีเสวนากลมุ่ ผ้มีสว่ นเกี่ยวข้อง กบการบริการ การแพทย์ฉกุ เฉิน 51 xx
xxxศึกษาเชิงปริมาณ
จากรายงาน ITEMS ในรอบ 1-5 ปี ที่ผา่ นมา (2557-2561) ของสา˚ นกการแพทย์ฉกเฉิน เพื่อได้ภาพรวม สถานการณ์ -อตราการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉกเฉินในภาพรวมและแตล่ ะจงั หวดในพืนทความมนั่ xx

3.3 เคร่ืองมือที่ใช้ในการศึกษา

แนวค˚าถามในการท˚าสม

ภาษณ์ (interview) หรือสนทนากลม

(focus group) ที่พฒ

นาขึน

จากการ

ทบทวนวรรณกรรมที่ผ่านมา และผ่านการตรวจสอบความตรงด้านเนือ ประสบการณ์การวิจยเชิงคณภาพในพืxxxx

หา จากทีมวิจัย 3 ท่าน ซึ่งมี

3.4 การวิเคราะห์ข้อมูลและสถตท่ีใช้ในการวิเคราะหข้์ อมูล

ข้อมูลจากการทบทวนวรรณกรรม และข้อมูลเชิงคุณภาพ xxxxxxจากการสัมภาษณ์ สนทนากลุ่ม

สังเกตและศึกษาดูงาน ใช้การวิเคราะห์เชิงเนือ ใช้สถิตบรรยาย

หา ส˚าหรับ ข้อมูลเชิงปริมาณxxxxxxจาก รายงาน ITEMS

บทที่ 4 ผลการศกษาและอภปรายผล

การวิจยครังนีเป็นงานวิจยผสานวิธี (Mixed method) เพื่อศกษาสถานการณ์การให้และการใช้

บริการการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xxตาม โดยจะมีการเก็บข้อมล

สองส่วน คือ 1) ข้อมลทx

xxxxxxเพื่อ

ทบทวนรูปแบบการจด

บริการการแพทย์ฉก

เฉินในพืx

xxxความมน

xxของตางประเทศและในประเทศไทยและ

2) ข้อมล

xxxxxxxโดยศก

ษาทงั ้ เชิงปริมาณ ควบคไู่ ปกบ

การศก

xxxxxxxx

ภาพ ทงั ้ ผ้ให้การบริการการแพทย์

ฉกเฉินและผ้ใู ช้บริการ รวมทง้ ขอความเห็นและข้อเสนอแนะจากผ้xxxxxxxxx โดยน˚าเสนอผลการศกษาตาม

วตถxxxxxxx ดงนี ้

1) การจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืน วรรณกรรม

ที่ความมั่นคงต่างประเทศและในประเทศไทย: การทบทวน

2) สถานการณ์การใช้หรือการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉกเฉินในพืxxxxความมนxxของผ้ป่ วยฉกเฉนิ

3) สถานการณ์การจดบรการการแพทยฉ์ิ กเฉนิ ในพืxxxxความมนxx

4) ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการจด

ผลการศึกษา

บริการการแพทย์ฉกเฉินแบบบรณาการในพืxxxxความมนxx

4.1 การจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxxความม่ันคงต่างประเทศและในประเทศไทย: การทบทวนวรรณกรรม

ตามที่ระบบการการแพทย์ฉุกเฉิน (EMS) เป็ นหนี่งในนโยบายหลักทางสุขภาพของ

ประเทศไทยและได้มีการพัฒนาคุณภาพของระบบ EMS มาอย่างต่อเนื่อง โดยอาศัยปัจจัยที่เอือต่อ

ความส˚าเร็จจากหลายภาคส่วน อย่างไรก็ตามการจด

ระบบ EMS โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพืx

xxxความมนxx

ภาคใต้ของประเทศไทยยง

มีช่องว่างของการเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับรูปแบบการบริหารจด

การระบบ

EMS ในภาวะเหตก

xxxxxxxxxxxxxxxxxxx

ที่เกิดจากxxxxxxxxหรือการxxxxxxร้ายและการเข้าถึงบริการ

ผ้ใู ช้บริการที่ส่งผลตอ

ความปลอดภยในชีวิต ทรัพย์สินและคณ

xxxxxxxx xxx xxx

การทบทวนรูปแบบการการ

จด EMS ในพืxxxxความมนxxตางประเทศและในประเทศ จงมีความจ˚าเป็น โดยน˚าเสนอเป็น 2 สวน ดงนี

สวนที่ 1 รูปแบบการจดการบรการxxx รแพทย์ฉกเฉนใิ นพืนทคี่ วามมนxxจากตางประเทศ

สวนที่ 2 รูปแบบการจด

บริการการแพทย์ฉกเฉินในพืxxxxความมน

xxในประเทศไทย

4.1.1 รูปแบบการจัดการบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxxความม่ันคงจากต่างประเทศ

การทบทวนวรรณกรรมการจด

การระบบ EMS ในพืx

xxxความมน

xxจากตา

งประเทศ ได้ด˚าเนินการ

โดยการสืบค้นจากฐานข้อมูลอิเลคทรอนิกส์ Pubmed, CINAHL, Spingerlink, Science Direct, Wiley

และ Google Scholar ซึ่งตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 2013 -2019 โดยใช้ค˚าส˚าคญ (Keywords) ได้แก่ “Emergency

Medical Service”, “Emergency Medicine”, “Prehospital”, “Prevention”, “Interfacility” “Emergency Department” แ ล ะ “Homeland Security”ห รื อ “Terrorism” ห รื อ “Terrorist” ห รื อ “Attack” ห รื อ

“Mass Casualty” ซึ่งเป็นผลงานตีพิมพ์xxx

เต็ม (Fulltext) และภาษาอง

xxx ผลพบว่ามีจ˚านวน 20 เรื่อง

ประกอบด้วย การวิจยเชิงทดลอง 2 เรื่อง การวิจยเชิงบรรยาย 4 เรื่อง การวิจยเชิงคณภาพ 1 เรื่อง บทความ

วิชาการ 3 เรื่อง และการถอดบทเรียนและข้อคิดเห็นจากผ้xx xxxยวxxx 8 เรื่อง งานวิจยทบทวนวรรณกรรม 1

เรื่องและวิทยานิพนธ์ 1 เรื่อง เผยแพร่จากกลมประเทศอเมริกา แอฟริกาใต้ ยโรป (องั กฤษ นอร์เวย์ ฝรั่งเศส

เยอรมน

กรีซ) และเอเชีย (อิสราเอล ไต้หวน

อินเดีย ปากีสถาน เนปาล และศรีลงั กา) เกี่ยวกบ

ประเด็นการ

จด EMS ในพืx

xxxความมน

xxซึ่งเกิดภาวะฉก

เฉินจากเหตก

ารณ์xxxx เหตก

ารณ์xxxxxxร้ายหรืออุบต

ิภัยหม่

โดยใช้ การวิเคราะห์เนือหาข้ อมูลอย่างง่ายและสังเคราะห์สาระรูปแบบการจัดการ EMS ดังกล่าว

ประกอบด้วย 4 ระยะ ดงนี

1. ระยะการป้องกัน (Prevention)

ในประเทศอเมริกา ฝรั่งเศส อังกฤษ นอร์เวย์ ไต้หวัน ปากีสถาน ผู้น˚าหรือผู้บริหารระดับxxxxxxxx

ระดบเขต ระดบ

ประเทศมีระบบการบริหารจด

การอยางมีคณ

ภาพ โดยการวางแผนการปอ

งกน

ภาวะฉกเฉิน

และเรียนรู้จากปัจจยความส˚าเร็จและปัญหาอปสรรคที่น˚าไปสก

ารพฒนาและปรับปรุงอยา

งตอ

เนื่อง ภายใต้

xxxxxxxxxxต้องมี คือ ความรู้ เข้าใจและการได้รับความไว้วางใจจากพืxxxx xxxxxxการวางแผนการบริหาร

จดการระบบ EMS และการจด

การแบบยท

ธวิธี (tactical management) โดยมีข้อมล

รอบxxxxxxxเชื่อถือและ

ทันต่อเหตุการณ์ การxxxxxxงานข้ามหน่วยงานด้วยการบูรณาการการมีส่วนร่วมกับเจ้าหน้าที่สุขภาพ ทหาร ต˚ารวจ ดับเพลิง ภาคีเครือข่าย หน่วยงานอื่น ๆ และชุมชน ฯลฯ ทัง้ ในระดับxx xxxxxx จังหวัด

ระดบชาติและนานาชาติโดยค˚านึงความปลอดภัยและการป้องกันหรือลดการสูญเสียชีวิตของทุกคนเป็น

หลก

พร้อมทง้ มีทกษะการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ xxxxxxสงการที่ฉบ

ไวในการตอบxxxx อยา

งเป็นระบบ

รวมถึงเป็ นผู้ที่มีแนวคิดทางนวัตกรรม (innovative thinking) ในการจัดการเหตุการณ์ที่เหนือความ

คาดหมาย (improvisional management) ได้อยางมีประสิทธิภาพ xxx การก่อวินาศกรรมในโรงพยาบาล

นอกจากนี ้ เนื่องจากการเกิดเหตการณ์ทั่วไปหรือเกิดจากการxxxxxxร้ายได้ตลอดเวลาทงั ้ ในเมือง

และนอกเมืองของพืx

xxxความมน

xx xxxครัง้ ก็ยากแก่การที่จะให้เจ้าหน้าที่ปอ

งกน

ได้อย่างทว

ถึง จึงต้องมี

การพัฒนาระบบข้อมูล การพัฒนาบุคลากรและประชาชน การพัฒนาและควบคุมคุณภาพการบริการ

รวมทัง้ การสร้ างองค์ความรู้เพื่อช่วยป้องกันเหตุxxxxxxเกิดขึน (primary prevention) หรือxxxxxxมิให้

เหตการณ์รุนแรงหรือเสียหายมากขนึ (secondary prevention) อาทิxxx

1) การพัฒนาระบบข้อมูลเฝ้าระวังโรค โดยมีระบบกลไกการวิเคราะห์และรายงานผลข้อมูล

เหตุการณ์การxxxxxxร้ ายส่งไปยงศูนย์รวมของ EMS เพื่อน˚าไปคืนกับให้กับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการ

วางแผนหรือมาตรการสร้างความปลอดภย

ตอไป นอกจากนีม

ีการวิเคราะห์และน˚าข้อมล

มาใช้เครือข่ายใน

การเฝา

ระวงั โรค (syndromic surveillance) เพื่อให้xxxxxxตรวจจบ

หรือลดการเกิดเหตก

ารณ์การxxxxxx

ร้ายหรือที่เกิดขน้ โดยxxxxxxxx

2) การพัฒนาความรู้และทักษะเฉพาะที่จ˚าเป็นและสอดคล้องกับบริบทหรือปัญหาอาจเกิดขึน

ให้กบแพทย์ เจ้าหน้าที่ EMS และประชาชน รวมทง้ ชมชน ในรูปแบบตา สญเสียชีวิตหรือความพิการ ได้แก่

ง ๆ การเพื่อปอ

งกน

เหตรุ ้าย ลดการ

- การพฒ

นาเจ้าหน้าที่ EMS และประชาชนในกระบวนการสงั เกตหรือการมีความไวตอ

สิ่งผิดปกต

xxxx ลักษณะนิสัย บุคลิกภาพ พฤติกรรมของบุคคลหรือวัตถุต้องสงสัย และแจ้งรายงานแก่xxxxxxxxxxxxxx เกี่ยวข้องทราบ

- การฝึกอบรมศลยแพทย์ วิสญญีแพทย์และแพทย์xxxxxxฉกเฉินให้มีความรู้เกี่ยวกบอาวธxxxxxx

การผ่าตัดห้ ามเลือดในพืxxxx (damage control training) การช่วยเหลือแบบเร่งด่วน การค˚านึงความ

ปลอดภย

ของตนเอง (การแต่งxxxและอป

กรณ์ป้องกน

ตว) การสร้างความค้น

เคยกบ

หน่วยงานตา

ง ๆ การ

วางตว

เป็นกลางเพื่ออยู่ในพืx

xxxxxxมีความเสี่ยงหรืออน

ตราย และการฝึกอบรมแพทย์xxxxxxxxxxxxด้านการ

รักษาผ้ใหญ่ให้xxxxxxดแลผ้บาดเจ็บเด็กขน้ พืน

ฐาน เนื่องจากขาดแคลนบx

xxxรแพทย์xxxxxxxxxด้านเด็ก

รวมxxxxxxสอนพืนฐานการชวยเหลือผ้บาดเจ็บให้นกศกษาแพทยใ์ นระยะก่อนนาสง˚ โรงพยาบาล

- การฝึกอบรมความรู้และทกษะแก่เจ้าหน้าที่โดยการใช้สถานการณ์จ˚าxxxหากมีภาวะคกคามใน

โรงพยาบาล xxxx กรณีมีการยิงตอ

ส้ ู (active shooter) ในห้องฉกเฉินด้วยการใช้แนวคด

การวิ่ง การซอ

นและ

การต่อส้ ู (Run, Hide, Fight) หรือการวางแผนป้องกันโรงพยาบาลจากการก่อวินาศกรรม การออกแบบ อาคารรองรับการxxxxxxร้าย

- การฝึกท˚าสถานการณ์จ˚าxxxแบบผสมผสานและมีความซบ

ซ้อน (เนื่องจากมีโอกาสยกระดบ

การ

จู่โจมหรือxxxxxxร้ ายxxxxxxxxxxและใช้อุปกรณ์ระเบิดxxxxxxคาดคิด) โดยเน้นการท˚างานร่วมกันของหลาย

หน่วยงานหลก

ทงั ้ ในพืx

xxx ระดบ

xxxxxxxx ภาครัฐและภาคเอกชนที่เกี่ยวข้อง ประชาชนและโรงเรียนอย่าง

สม˚่าเสมอ เกี่ยวกับการคดแยก ณ ที่เกิดเหตุและเมื่อมาถึงโรงพยาบาล การสื่อสาร การxxxxxxxและการ

ควบคมกรณีที่มีเหตการณ์ไมค

าดคิดและมีผ้บ

าดเจ็บจ˚านวนมากจากแรงระเบด

และอวยวะขาดหลายส่วน

- การฝึ กอบรมการกู้ชีพเบื องต้ นแก่ first responder, bystander ประชาชนและโรงเรียน

ศนย์การค้า สนามบิน เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภยภายในอาคารในรูปของโครงการ/กิจกรรม นอกจากนี

มีการให้ความรู้เกี่ยวกบ

ภาวะคกคาม สิ่งของต้องสงสย

และการเตรียมความพร้อมในรูปสื่อการเรียนรู้แบบ

โมดล

(Module) มีเดีย (Media) และฝึกปฏิบต

ิ ที่ทน

สมย

ซึ่งรับผิดชอบโดยต˚ารวจและหน่วยงานที่ปรึกษา

ความมน

xxการปราบปรามการxxxxxxร้ายและหน่วยงานที่ปรึกษาการเฝา

ระวงั และปราบปรามการxxxxxx

ร้ ายในประเทศอังกฤษ xxxx โครงการ xxxxxx x (Project Griffin) โครงการอากัส (Project argus) ซึ่ง กิจกรรมดงั กล่าวมีผ้xx xxxยวxxxภายนอกเข้าร่วมในการตอบค˚าถามของผ้เรียนด้วย xxxx ทีม EMS เจ้าหน้าที่

ระดบ

xxxxxxxxและผ้xx xxxยวxxxจากหลายหน่วยงาน นอกจากนีx

xxxxชนxxxxxxประสบเหตก

ารณ์xxxxxxร้าย

ในเมืองได้มีการเสนอความคิดเห็นว่าควรจด

เตรียมอป

กรณ์ช่วยเหลือเบือ

งต้นโดยจด

ไว้ใกล้กบ

เครื่อง AED

เพื่อประชาชนจะได้ชวยปฐมพยาบาลก่อนเจ้าหน้าที่ EMS มาถึงกรณีที่มีการบาดเจ็บจากอบตภยหม่

xxx

เดียวกบ

ประเทศปากีสถาน ในรัฐปัญจาบหน่วยก้ภ

ยซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของหนว

ยบริการการแพทย์ฉกเฉิน

ได้ริเริ่มโครงการในการปองกนการบาดเจ็บในชมชน จ˚านวน 4 โครงการ ได้แก่ การเตรยี มความพร้อมให้กบ

นกเรียนและครูในการรับเหตุการณ์สาธารณภัย พร้ xxxxxฝึกซ้อมในสถานการณ์เสมือนจริง (drill) การ

อบรมทก

ษะการชว

ยชีวิตขน

พืน

ฐาน การจด

ตง้ ทีมช่วยเหลือในชม

ชน และ การจด

โปรแกรมชม

ชนปลอดภย

ซึ่งการบรู ณาการการมีส่วนร่วมของชม

ชน ซึ่งมีความคล้ายคลึงกบ

ประเทศxxxxxxx xxxมีการจด

ระบบ EMS

ไม่ครอบคลุมพืxxxxทงั ้ หมด จึงท˚าให้มีโครงการการเตรียมความพร้ อมของชุมชนในการป้องกันอุบัติเหต

ซงรวมการฝึกอบรมและการสร้างความตระหนกของชมชนในการปอ

งกนอบ

ตเหต

3) การพัฒนาและควบคุมคุณภาพ EMS ประเทศนอร์เวย์ ได้จัดให้มีการฝึกอบรมการเตรียม ความพร้ อมและการตอบxxxxภาวะฉุกเฉินของโรงพยาบาลโดยใช้กระบวนการภายในเพื่อประเมิน xxxxxxxxxxกรณีที่โรงพยาบาลต้องxxxxxกับเหตุการณ์ตึงเครียดสูงเพื่อน˚าผลการฝึกอบรมมาใช้การ ปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง โดยใช้หลักคุณภาพของวงจร P-D-C-A (plan-do-check-act) xxxxxxxxxxเป็นปัจจัย

ส˚าคญ

ของความส˚าเร็จในการน˚าไปใช้บริหารจด

การเหตก

ารณ์ที่เกิดขึน

จากมีผู้ก่อการร้ าย นอกจากนีม

การศก

ษาเพื่อพฒ

นาและปรับปรุงการปฏิบต

ิงานเกี่ยวกบ

การปฏิบต

ิการช่วยชีวิตในเหตก

ารณ์การxxxxxx

ร้าย xx

xxxมีการน˚าเรื่องเหตก

ารณ์xxxxxxร้ายใน Wuerzburg ประเทศเยอรมนเมื่อปี ค.ศ 2016 มาเสนอโดย

มีผ้xxxxxxxxx 14 คนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกบ

การก้ช

ีพ ก้ภย พฒ

นาตวบงxxxx x

ภาพและให้นิยาม โดยมี

ขนั

ตอน 3 ขนั

ตอน ได้แก่ (1) การเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบ (2) การแบ่งล˚าดบ

ขนั

และประเมินข้อมูล และ

(3) การให้ความส˚าคญ

ในการก˚าหนดปัญหาหรือจด

อ่อนและการให้ความหมายสิ่งxxxxxxเรียนร้

ผลพบว่าสิ่ง

xxxxxxเรียนรู้ที่ส˚าคญ

5 ข้อ ได้แก่ (1) การเข้าใจภาพรวมของแนวคิดพน

xxxxxxxxxxxชีวิตในเหตก

ารณ์การxxx

xxxร้ าย (2) การจด

ตงั ้ โครงสร้ างพืน

ฐานการสื่อสารที่มีความส˚าคญ

ระหว่างศน

ย์สง

การต่าง ๆ เพื่อรักษา

ความปลอดภัยของข้อมล

อย่างตอ

เนื่องระหว่างบุคคลอย่างชด

xxx (3) การจด

xxxxxxxในการปฏิบต

ิหน้าที่

ณ ที่เกิดเหตุต้องอาศัยการสื่อสารและตัดสินใจระหว่างต˚ารวจ เจ้าหน้าที่แพทย์และเจ้าหน้าที่ดบ เพลิง

(4) การใช้ยุทธวิธีในการปฏิบต

ิพันธกิจให้ส˚าเร็จต้องการมีความต่อเนื่องในการรายงานไปยง

ศูนย์สง

การ

และ (5) ทกกลยทธ์ต้องมีการฝึกฝนอยางกว้างขวางก่อนเหตการณxxx เกิดขนึ

4) การสร้างและสะสมคลงั ความรู้ที่ครอบคลม

ประเด็นของพืx

xxxความมน

xxหรือเหตก

ารณ์ xxxxxx

ร้าย พร้อมมีการเผยแพร่และผลกดน

การใช้ประโยชน์ xxxx การสร้างเครือข่ายทางการแพทย์ เกี่ยวกบ

การ

ก่อวินาศกรรมเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้และสร้ างมาตรการใหม่ xxxx อังกฤษ สเปน เบลเยี่ยม เยอรมัน

เดนมาร์ก อิสราเอลอเมริกาและญี่ป่ น

การวิจย

เพื่อค้นหาปัจจย

หรือตัวบ่งxxxx xxมีความน่าเชื่อถือและมีความ

ไวในการท˚านายเหตก

ารณ์xxxxxxร้ ายหรือเหตก

ารณ์ที่เกิดขึน

xxxxxxxxxxx xxxxxxx

ที่น˚าไปสู่การลดการ

xxxxxxxxxxxxxร้ายหรือเหตก

ารณ์ที่เกิดขึน

xxxxxxxxxxx xxxxxxx

ติดตามผลลพ

ธ์ของการปฏิบต

ิหน้าที่ใน

การตอบxxxxและฟื ้นฟูสภาพของเจ้าหน้าที่ EMS รวมทัง้ การติดตามภาวะสุขภาพของเจ้าหน้าที่ EMS ทกภาคสวน

2. ระยะก่อนน˚าส่งโรงพยาบาล (Prehospital)

เมื่อมีเหตการณ์การxxxxxxร้ ายในกลุ่มประเทศอเมริกาและยุโรป และมีการxxxxxxxจากผู้น˚าหรือ

ผ้บ

งั คบบญ

ชาแล้ว เจ้าหน้าที่มีการตอบxxxxโดยxxxxxxความร่วมมือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องและเรียก

ก˚าลังทีมปฏิบัติการฉุกเฉิน xxxx ทหาร ต˚ารวจ เจ้าหน้าที่ดับเพลิง เจ้าหน้ าที่ EMS เพื่อเร่งปฏิบัติงาน

ชวยชีวิตผ้บาดเจ็บในพืxxxxเกิดเหตด้วยความปลอดภย

การประเมินพืx

xxxและการประเมินสภาพผู้บาดเจ็บจะปฏิบต

ิแยกออกจากกน

จึงจ˚าเป็นต้องมีการ

สื่อสารที่ชดxxxและมีเหตผล เนื่องจากทxxx xxนมามีปัญหาพบว่าxxxxxxxx ทฉี่ กเฉินของแตละหน่วยงานทา˚ งาน

แยกส่วนกันท˚าให้สื่อสารได้ไม่มีประสิทธิภาพ ส่งผลให้การรักษาและเคลื่อนย้ายผู้บาดเจ็บล่าช้า เพื่อ

หลีกเลี่ยงความผิดพลาดโดยเฉพาะอย่างยิ่งภายใต้สถานการณ์ตง

เครียด และซบ

ซ้อน การสื่อสารที่ชด

xxx

ควรมีการระบว

่าหน่วยงานใดมีหน้าที่ในการจด

การ ณ ที่เกิดเหตุ เพื่อให้งานบรรลไุ ด้ส˚าเร็จ xxxx การจด

การ

แบ่งพืx

xxxปลอดภัย กึ่งปลอดภัย อน

ตราย ก˚าหนดการเข้าถึงพืx

xxxเกิดเหตข

องเจ้าหน้าที่แต่ละหน่วยงาน

บางประเทศใช้หลักการสื่อสารการปฏิบัติงานของหน่วยงานต่าง ๆ เหมือนกัน xxxx ประเทศอังกฤษ

เจ้าหน้าที่ดบ

เพลิง ต˚ารวจและเจ้าหน้าที่รถบริการฉุกเฉินต้องร่วมกน

ท˚างานภายใต้หลก

การปฏิบต

ิการการ

บริการฉุกเฉินแบบร่วมมือ (Joint Emergency Services Interoperability Principles: JESIP) และมีการ ฝึกอบรมร่วมกนเพื่อน˚าไปปรับปรุงและเข้าใจถึงศกยภาพและเปาหมายร่วมกนของหน่วยงานตาง ๆ

ส˚าหรับการประเมินสภาพผ้บาดเจ็บ ณ ที่เกิดเหตแตกตางกบการประเมินผ้บาดเจ็บในโรงพยาบาล

วตถx

xxxxxxต้องการค้นหาและมุ่งเน้นการรักษาเพื่อความอยรู อด ระบบการคด

แยกผ้ป

่ วยถูกน˚ามาใช้กับ

ผู้ป่ วยจ˚านวนมากและที่xxxxใช้เป็นระบบสรีรวิทยาในการประเมินสัญญาณชีพอย่างเป็นขนั ตอน xxxx

ประเทศอังกฤษปรับวิธีการคัดแยกแบบthe National Ambulance Resilience Unit triage Approach

ท˚าให้รู้ความรุนแรงของภาวะตกเลือดและให้การรักษาแรกเริ่มได้xxxxxxxxxxxxกนการเสียชีวิตได้ นอกจากนี

มีการใช้เครื่องมือ The METHANE ในการช่วยเก็บข้อมูลแล้วส่งไปเพื่อศนย์xxxxxxxเพื่อทราบสถานที่เกิด

เหตุที่แน่นอน ประเภทของเหตุการณ์ การประเมินความรุนแรง การเข้าถึง จ˚านวนและประเภทของ

ผู้เสียชีวิตและการบริการฉุกเฉินที่ต้องการ ส˚าหรับประเทศอเมริกาได้พัฒนาแนวปฏิบัติ คือ เข้าถึง- ประเมิน-และอพยพ (3 Echo protocol “Enter, Evaluate, and Evacuate) ซึ่งใช้ ในการช่วยชีวิต ผู้บาดเจ็บจากการถูกยิงหรือท˚าร้ าย โดยมีเป้าหมายคือ การเร่งค้นหาผู้เสียชีวิตและให้การช่วยเหลือโดย

เร่งดวน xxx

การประเมินพืxxxxและท˚าให้ปลอดภยตอ

การเคลื่อนย้าย การห้ามเลือดโดยใช้ทนิเก้ เป็นต้น

นอกจากนีก้ รณีที่เกิดอุบติภัยหมู่จากระเบิดไฟไหม้ในงานกิจกรรมxxxxสีของประชาชนเมืองไทเป

ไต้หวน

พบว่ารัฐมนตรีกระทรวงสาธารณสข

และสวสดิการตอบxxxxช่วยเหลืออย่างรวดเร็วด้วยการสงการ

ให้มีการปฏิบัติงานร่วมกันของหน่วยงานต่าง ๆ ทัง้ การบริการทางการแพทย์เคลื่อนที่และการให้การ สนับสนุนการล˚าเลียงต่าง ๆ รวมxxxxxxxxxxxxขอความช่วยเหลือจากแพทย์และพยาบาลxxxxxxได้

ปฏิบต

ิงานและเป็นผู้เกษียณอาสาสมค

รไปทว

ประเทศซึ่งพบว่ามาช่วยกันจ˚านวนมาก อย่างไรก็ตามด้าน

การล˚าเลียงผู้ป่ วยไปโรงพยาบาลโดยรถฉุกเฉินพบว่าต้องมีการปรับปรุงเรื่องการสื่อสารกับโรงพยาบาล ปลายทางเพื่อลดความลาช้าในการรักษา

กรณีที่ต้องล˚าเลียงหรือส่งตอ

ผู้ป่ วยไปยง

โรงพยาบาลในประเทศเยอรมนีและบางประเทศในแถบ

ยุโรป พบว่ามีการจัดระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินแบบคู่ขนาน (dual system) คือ มีบุคลากรฉุกเฉิน การแพทย์ (paramedic) ที่ผ่านการฝึกอบรมเป็นเวลา 2 ปี จ˚านวน 2 คน ออกให้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน

ควบคก่

ับแพทย์ที่ปฏิบต

ิงานด้านการแพทย์ฉุกเฉิน 1 คน ส˚าหรับศน

ย์สงั่ การมีบx

xxxรฉก

เฉินการแพทย์xxx

xxxรับการฝึกอบรมโดยเฉพาะอยู่ประจ˚าศนย์ 1 คน โดยจะเป็นผู้xxxxxxxให้บุคลากรฉุกเฉินการแพทย์ออก

ให้บริการพร้อมรถฉก

เฉิน หรือในกรณีที่ผู้ใช้บริการมีภาวะคก

คามตอ

ชีวิตก็จะสงั่ การให้แพทย์ที่ปฏิบต

ิงาน

ด้านการแพทย์ฉุกเฉิน 1 คนออกปฏิบต

ิการช่วยชีวิตโดยใช้พาหนะอีก 1 คน

ออกให้บริการ ณ จุดเกิดเหต

ควบคู่กันไป ซึ่งเรียกการให้บริการxxxxนีว้ ่าระบบนัดพบ (rendezvous system) หรือในกรณีที่บุคลากร

ฉุกเฉินการแพทย์ออกให้บริการพร้ อมรถฉุกเฉินเพียง 1 คน เมื่อไปถึงจุดเกิดเหตุประเมินเหตุการณ์แล้ว

พบว่าผู้ใช้บริการมีภาวะคก

คามต่อชีวิต หรือต้องให้ยาระงับความปวดxxxxxxxxx หรือยาลดระดบ

ความดน

ในหลอดเลือดแดงกรณีที่มีความดน

โลหิตสง

บคลากรฉุกเฉินการแพทย์xxxxxxร้องขอแพทย์ที่ปฏิบต

ิงาน

ด้านการแพทย์ฉกเฉินมายงจดxxxเหตไิ ุ ด้อกี 1 คน

ส˚าหรับการใช้ระบบการติดตอสื่อสารทางการแพทย์เพื่อให้ค˚าปรึกษา ในประเทศเยอรมนีและบาง

ประเทศในแถบยุโรปใช้ระบบการติดต่อสื่อสารในระยะก่อนถึงโรงพยาบาลระหว่างบุคลากรฉุกเฉิน การแพทย์เพื่อขอค˚าปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญที่เรียกว่าระบบ telemedicine ซึ่งระบบดงั กล่าวมีประโยชน์ใน

การพัฒนาคุณภาพของระบบ EMS ในหลายๆ พืxxxx การใช้ ระบบการติดต่อสื่อสารในระยะก่อนถึง

โรงพยาบาลมีทงั ้ การใช้กล้องดิจิทัลที่ผู้เชี่ยวชาญxxxxxxมองเห็นผู้ใช้บริการได้ตลอดเวลา ซึ่งพบว่าให้

ความพึงxxxxสงู กวา

การใช้โทรศพ

ท์เคลื่อนที่ในการติดตอ

สื่อสารเพื่อขอค˚าปรึกษา โดยในประเทศเยอรมนี

ศนย์ติดต่อสื่อสารเพื่อให้ค˚าปรึกษาในเมืองxxxxx (Aachen) ซึ่งเป็นเมืองชายแดนของเยอรมนีอยู่ติดกับ

ประเทศเบลเยี่ยมและเนเธอแลนด์ ศน

ย์ดง

กล่าวตงั ้ อยู่ถัดไปจากศน

ย์สง

การปฏิบต

ิการการแพทย์ฉุกเฉิน

เป็นศน

ย์ที่แพทย์ที่ปฏิบต

ิงานด้านการแพทย์ฉุกเฉินxxxxxxติดตามคลื่นไฟฟ้าหว

ใจ ระดบ

ออกซิเจนและ

ระดบคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือด และระดบ

ความดนโลหิตของผ้ใู ช้บริการที่อยใู นรถฉก

เฉินในระยะก่อนถึง

โรงพยาบาลได้ตลอดเวลา บx

xxxรที่อยป

ระจ˚าศน

ย์ติดตอ

สื่อสารเพื่อให้ค˚าปรึกษา เป็นแพทย์ที่ปฏิบต

ิงาน

ด้านการแพทย์ฉกเฉิxxxxมีประสบการณ์จากแผนกวิสญ

ญีxxxxxของโรงพยาบาลมหาxxxxxลย

ในเมืองxxxxx

คณสมบต

ิของแพทย์ที่ปฏิบต

ิงานที่ศน

ย์ติดต่อสื่อสารจะต้องมีประสบการณ์ในด้านวิสญ

ญีxxxxxและการ

ดแลผ้ป

่ วยวิกฤติอย่างน้อย 4 ปี และมีแพทย์xxxxxxรับวฒิบต

รด้านการแพทย์ฉก

เฉิน 1 คน นอกจากนีแพทย์ที่

ปฏิบต

งานในศนย์ติดตอ

สื่อสารเพื่อให้ค˚าปรึกษาจะต้องผา

นการฝึกอบรมการเป็นผ้ป

ฏิบต

ิการชว

ยชีวิตและ

การช่วยชีวิตผู้บาดเจ็บในระยะก่อนถึงโรงพยาบาลอีกด้วย แพทย์ทุกคนที่ปฏิบต

ิงานในศน

ย์ติดตอ

สื่อสาร

เพื่อให้ค˚าปรึกษาจะต้องผ่านการฝึกอบรมเฉพาะเกี่ยวกบ ซงรวมถึงหลกการส˚าคญทวไปในการสื่อสารด้วย

การติดตอ

สื่อสารทางการแพทย์ (telemedicine )

ส˚าหรับแถบตะวน

ตกของประเทศนอร์เวย์ มีการจด

ตงั ้ ศน

ย์สง

การระบบ EMS 4 ศน

ย์ รองรับการ

ให้บริการภาคพืนดิน (รถฉุกเฉิน) 94 หน่วย และการให้บริการทางอากาศ (เฮลิคอปเตอร์) 3 หน่วย การ

จดระบบ EMS ดงั กล่าวมีแพทย์ทวไปประจ˚าหน่วยบริการการแพทย์ฉุกเฉินและพร้อมออกไปรับผู้ป่ วย ณ

จุดเกิดเหตุตลอดเวลา นอกจากนีใ้ นการบริการการแพทย์ฉุกเฉินส่วนภูมิภาคแถบตะวันตกของประเทศ นอร์เวย์ ยังมีโรงพยาบาลอีก 9 แห่งที่รองรับการให้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน โดยเป็นโรงพยาบาลระดับ

ภมิภาค 2 แหง

โรงพยาบาลมหาxxxxxลย

2 แหง

และโรงพยาบาลระดบxxxxxxxxอีก 5 แหง

ในประเทศแอฟริกาใต้มีระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินโดยเฮลิคอปเตอร์ส˚าหรับพลเรือนตงั ้ แต่ ปี ค.ศ. 1976 อย่างไรก็ตามพบว่าเป็นวิธีการส่งต่อผู้ป่ วยที่มีค่าใช้จ่ายxxxxxxxxสูง และในปัจจุบันยังไม่มี

แนวทางที่เป็นมาตรฐานเดียวกันทัง้ ประเทศ ดังนันเพื่อให้เกิดความเหมาะสมในการส่งต่อผู้ป่ วยหรือ

ผ้บ

าดเจ็บและเกิดความค้ม

ค่าค้ม

ทนมากที่สด

ผ้xx xxxยวxxxxxxสรุปเกณฑ์ในการให้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน

โดยเฮลิคอปเตอร์ว่าควรขึน

อยู่กับลก

ษณะของผู้ป่ วย ทรัพยากร ณ จุดเกิดเหตุ สิ่งแวดล้อมและสภาพxxxx

xxxxxx และระยะทางจากจดxxxเหิ ตถึงสถานพยาบาลที่เหมาะสม

ส˚าหรับประเทศก˚าลังพัฒนา มีความร่วมมือระหว่างหน่วยงานในชุมชน ได้แก่ สถานีต˚ารวจ

หน่วยงานดบเพลิง และหน่วยกู้ภัย ที่ออกให้บริการการแพทย์ฉุกเฉินร่วมกัน xxxx ในประเทศเนปาล รถ

ฉกเฉิxxxxใช้ในภารกิจของหน่วยบริการการแพทย์ฉุกเฉินจะจอดประจ˚าภายในสถานีต˚ารวจ ซึ่งxxxxxxให้

การดแลด้านความปลอดภย

รวมทง้ การสนบ

สนนการใช้น˚า้ และสาธารณป

โภคอื่นๆ ซงเหตผ

ลของการให้รถ

ฉกเฉินอยป

ระจ˚าภายในสถานีต˚ารวจก็เพื่อให้ระยะของการออกปฏิบต

ิการรวดเร็วขึน

นอกจากนี ้ เครือข่าย

หน่วยบริการการแพทย์ฉุกเฉินในประเทศเนปาล ยงมีอยู่ในชุมชนถึง 11 ชุมชน เพื่อให้xxxxxxตอบxxxx

ตอการเข้าถึงบริการของผ้ใู ช้บริการให้เร็วขึน ในกรณีที่ชุมชนไม่xxxxxxเข้าถึงระบบ EMS ตามหมายเลข

โทรศพทไ์ ด้ หรอผใ้ื ช้บรการอยใิ ู นพืนทxxxx งไกลออกไป

นอกจากการบูรณาการการให้บริการการแพทย์ฉุกเฉินร่วมกับชมชนในประเทศต่าง ๆ ที่กล่าวมา

ข้างต้นแล้วนนั

ในประเทศศรีลงกา ซึ่งการให้บริการการแพทย์ฉก

เฉินยงั xxxxxxมาตรฐาน การมีส่วนร่วมของ

ชุมชนจึงเป็นส่วนส˚าคญที่จะให้การช่วยเหลือผู้ป่ วยหรือผู้บาดเจ็บในระยะก่อนถึงโรงพยาบาล เนื่องจาก

การให้บริการการแพทย์ฉุกเฉินไม่ครอบคลุมพืxxxxxxxx ประเทศ รวมทัง้ ไม่มีบุคลากรทางการแพทย์ที่

ปฏิบตงานดานการแพทยฉ์้ กเฉนิ

3. ระยะในโรงพยาบาล (In hospital)

เพื่อให้xxxxxxส่งต่อผู้เคราะห์ร้ ายหรือผู้บาดเจ็บรักษาต่อในโรงพยาบาล ปลอดภัยและรวดเร็ว

จึงจ˚าเป็นต้องมีระบบบริหารจดการในการประเมินสภาพและดูแลผู้บาดเจ็บอย่างต่อเนื่องในห้องฉุกเฉิน

และโรงพยาบาล อาทิxxxx ประเทศนอร์เวย์มีเว๊ปฉุกเฉินของโรงพยาบาลและมี ID number ส˚าหรับผู้ป่ วย

แตล

ะรายพร้อมกบ

มีระบบการ flow ผ้ป

่ วย ส˚าหรับบางโรงพยาบาลในเมืองปารีส ได้มีการปรับปรุงพฒนา

ระบบการจ˚าแนกค้นหาผ้เู คราะห์ร้ ายเมื่อพบว่ามีปัญหาเกี่ยวกบการจ˚าแนกผ้เู คราะห์ร้ายหรือเสียชีวิตxxxxx

xxxxxxระบุตว

ตนxxx xxxมีการพัฒนาระบบเชื่อมโยงรายชื่อของหมายเลขป้ายคด

แยกผู้เคราะห์ร้ ายก่อน

น˚าส่งโรงพยาบาล (France SINUS system) และหมายเลขที่รับผู้บาดเจ็บไว้ เมื่อมาถึงโรงพยาบาล

(Hospital number) xxx

ก˚าหนดชื่อ 3 ลกษณะ ได้แก่ ระบวา

ผ้ป

่ วยไมx

xxxxxระบต

วตนได้ ระบเุ พศของ

ผู้ป่ วยและระบุองค์ประกอบเฉพาะที่xxxxxxxxxง่าย (intuitive xxxx ชื่อxx xxxxx ถนน เป็ นต้น) เพื่อให้ เจ้าหน้าที่ทางคลินิกจ˚าxxx xxxx Unk-M-YYY หรือ หากไม่xxxxxxระบุชื่อผู้ป่ วยจากภายนอกโรงพยาบาล xxxxxxxxxxxส่งต่อป้ายชื่อผู้ป่ วย (ด้วยการ สแกนลายมือหรือการจ˚าแนกผู้ป่ วยด้วยการถ่ายภาพผ่าน

เครื่องโทรศพ

ท์เคลื่อนที่โดยต้องเก็บข้อมูลเป็นความลบ

) ทางอิเลคทรอนิกส์ให้กับโรงพยาบาลปลายทาง

ส่วนผู้ที่เสียชีวิตใช้กระบวนการระบุตวตนที่ส˚าคัญ xxxx ลายนิว้ มือ ข้อมูลxxx และ DNA ร่วมกับการตรวจ

ภายนอกโรงพยาบาล หรือ การท˚า CT scan ศพโดยไมต้องท˚าการผาศพ

กรณีลดการxxxxxของผู้ใช้บริการในห้องฉุกเฉินหรือในโรงพยาบาล โรงพยาบาลบางแห่งมี

แผนการจด

เตรียมหน้าที่ความรับผิดชอบของหัวหน้าหน่วยห้องฉุกเฉินภายใต้โครงสร้างของภัยพิบต

ิหม่

การจด

ให้มีผู้จด

การรายกรณี (case manager) เพื่อxxxxxxจด

การบริหารการบริการในห้องฉุกเฉิน การ

กระต้น

ให้เจ้าหน้าที่ห้องฉก

เฉิน update electronic tracking board อย่างตอ

เนื่องและเป็นปัจจบน

รวมทงั

การใช้ ระบบบันทึกข้อมูลทางอิเลคทรอนิกส์ส˚าหรับกรณีที่มีอุบัติภัยหมู่ (hybrid paper-electronic

systems & video recording) บางแห่งมีการxxxxxxงานกบ

โรงพยาบาลตา

ง ๆ ในการเคลื่อนย้ายผ้ป

่ วย

ผ้ใหญ่ไปรักษาที่โรงพยาบาลเดก (กรณจ˚ี าเปน)็

ส˚าหรับประเทศไต้หวัน อุบัติภัยหมู่ในเมืองไทเป รัฐมนตรีเป็นคณะกรรมการที่ปรึกษาทางการ

แพทย์ก˚าหนดแผนการบูรณาการการดแ

ลในภาพรวมโดยให้ความส˚าคญ

เกี่ยวกับการควบคุมการติดเชือ

อย่างใกล้ชิดการxxxxxxก˚าลังสิ่งของเครื่องมือทางการแพทย์และการให้ค˚าปรึกษาแก่ผู้เคราะห์ร้ ายและ

ครอบครัว มีการใช้ระบบการรักษาพยาบาลผู้ป่ วยเป็นระบบเดียวกันทัง้ ประเทศภายใต้ระบบการดูแล

สขภาพถ้วนหน้า จงท˚าให้xxxxxxบน

ทกและรายงานความxxxxxxxxของผ้ป

่ วยได้อยางเป็นปัจจบ

นในแตละ

วนและส่งไปยง

ฐานข้อมูลกลางเพื่อน˚าไปประเมินและด˚าเนินการได้ทุก 6 ชว

โมง จ˚านวนxxxxxxxxว่างในหอ

ผ้ป

่ วยวิกฤตและหอผ้ป

่ วยไฟไหม้มีการจด

ระบบโดยxxxxxxxxxxxxxxxxxxxของประเทศเพื่อxxxxxxการส่งตอ

และการย้าย นอกจากxxxx ัฐบาลมีการก˚ากบติดตามการบริหารการใช้ยาและอาหาร และการช่วยเหลือจาก

ภาคเอกชน การบริหารยาและอาหารได้ถูกน˚ามาก˚ากับติดตามเพื่อใช้ทางการแพทย์ การจัดหาอุปกรณ์ บาดแผลไฟไหม้ และยาในโรงพยาบาลและโรงงานต่าง ๆ เพื่อให้มั่นใจว่ามีเสบียงมากพอในช่วงเวลา

ดงกล่าว การรวบรวมผลิตภัณฑ์จากบริษัทผู้ขายต่าง ๆ และxxxxxxสิ่งของต่าง ๆ xxxx อุปกรณ์ท˚าแผล

ไหม้รวมทงั ้ การสง

ซือ้ สิน

ค้าอย่างเร่งด่วนกรณีจ˚าเป็น ผ้ข

ายมีการบริจาคสิ่งของเครื่องใช้และมีการบริจาค

เงินให้กบรัฐบาลเพื่อน˚าไปใช้ชวยเหลือผ้บาดเจ็บ รัฐบาลประกาศช่วยเหลือผู้บาดเจ็บโดยการยกเว้นค่าใช้จ่ายในการรักษา ซึ่งเมืองไทเปและการ

บริหารการประกันสุขภาพแห่งชาติมีนโยบายให้เว้นค่าใช้จ่ายร่วมและค่าใช้จ่ายอื่น ๆ แก่ผู้เคราะห์ร้ าย

รวมทงั ้ ชาวต่างชาติเป็นเวลา 3 เดือนนบ

จากxxxxxxเกิดเหตุ การรักษาชีวิตxxxxxxเป็นความส˚าคญ

ที่สุดและ

เครื่องมือทางคลินิก xxxx การใช้ ECMO ถก

น˚ามาใช้โดยไม่ค˚านึงถึงคาใช้จ่าย นอกจากxxxx ัฐบาลจด

ให้มีนก

สังคมสงเคราะห์แต่ละโรงพยาบาลเพื่อให้ค˚าปรึกษาเกี่ยวกับสวสดิการแก่ผู้เคราะห์ร้ าย ครอบครัวและ

เจ้าหน้าที่แบบ one-stop onsite รวมทัง้ การมีสายด่วน hotline ส˚าหรับผู้ที่ต้องการการปรึกษาด้านจิตใจ และต้องการส่งต่อ กระทรวงสาธารณสุขและสวัสดิการและเมืองไทเปใหม่xxxxxxจัด “0627 One Person-One Case” โปรแกรมการดูแลภายหลังระยะเฉียบพลัน จัดให้ มีผู้จัดการรายกรณี ( case manager) ท˚างานร่วมกับการบริการด้านการดูแลสุขภาพและด้านสังคมเพื่อรวมกันออกแบบแผน รายบุคคลแก่ผู้เคราะห์ร้ ายและครอบครัว case manger ช่วยในการxxxxxxงานระหว่างโรงพยาบาลใน

การสงตอ

ผ้ป

่ วยที่มีอาการxxxxxไปยงโรงพยาบาลชมชนใกล้บ้านผ้เคราะห์และชว

ยเอือ้ อ˚านวยการฟื น

ฟxx xxx

xxx โปรแกรมนียังช่วยป้องกัน PTSD และxxxxxxxxความxxxxxxของผู้เคราะห์ร้ ายในการให้xxxxxxคืน

กลบ

สู่สังคมและตลาดแรงงานภายหลง

การรักษาในระยะยาวโดยไม่มีร่องรอยแผลเป็นให้xxxxx ญาต

ผู้ดแ

ลที่สูญเสียค่าใช้จ่ายและเครียดด้านร่างกายและจิตใจได้รับการช่วยเหลือด้านสวส

ดิการxxxxกัน โดย

ภาพรวม จากเหตก

ารณ์ดงั กล่าว ท˚าให้xxxxxxxเรียนรู้ว่าการสงั่ การแบบครบวงจร ภายหลงั เกิดอบ

ติภย

หม่

การมีระบบประกนสขภาพแห่งชาตxxxxxxxxxxxและทมสี ขภาพที่มีความมงุ มนอย่างเตมศกยภาพในการรักษา

อยางรวดเร็วเป็นสิ่งส˚าคญในการด˚าเนินการตามแผนการตอบxxxxอยางฉกเฉิน

xxxxเดียวกับในประเทศอเมริกากรณีเกิดเหตุการxxxxxxร้ ายในพืxxxxความมั่นคง มีการเสนอให้

เจ้าหน้าที่ EMS เข้าไปมีบทบาทร่วมกับทีมช่วยเหลือฟื ้นฟูเพื่อประเมินสภาพและช่วยเหลือผู้บาดเจ็บ

ภายหลงั ภยพิบต

ิ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในถิ่นห่างไกลหรือทรุ กนxxx xxx

การตง้ คลินิก การให้ยาxxxxxมกนโรค

เป็นต้น ส˚าหรับxxxxxxxxxในแถบxxxxอเมริกาและยxx รป ได้มีการเปิดศน

ย์วิกฤตหรือคลินิกสข

ภาพจิตเพื่อ

ดูแลผู้ป่ วยที่จ˚าหน่ายจากโรงพยาบาลและดูแลให้ค˚าปรึกษาแก่ครอบครัวที่ค้นหาผู้เคราะห์ร้ ายหรือเด็ก รวมxxxxxxดูแลผู้เคราะห์ร้ ายในระยะยาวเพื่อป้องกันภาวะป่ วยทางจิตจากเหตุการณ์รุนแรง (post

traumatic stress disorder-[PTSD]) นอกจากนีควรครอบคลุมการป้องกันภาวะ PTSD ในผู้ช่วยชีวิต

เจ้าหน้าที่และอาสาสมค

รก้ช

ีพ (First responder) ด้วย

นอกจากนีม

ีการสานกบ

เครือข่ายการช่วยเหลือผู้บาดเจ็บจากทก

ภาคส่วนระดบ

xxxxxxxx ระดบ

เขต

หรือระดบ

ประเทศและนานาชาติ อาทิ xxxx ประเทศนอร์เวย์ มีการใช้โรงแรมเป็นศน

xxxxxxxxxxxxx

คราวใน

การดแ

ลผ้ป

่ วยบาดเจ็บxxxxxxxxxxxจ˚าหนา

ยออกจากโรงพยาบาลและช่วยเหลือญาติและครอบครัวผ้เสียชีวิต

ประเทศไต้หวน

บริษัทผ้ข

ายมีการบริจาคสิ่งของเครื่องใช้และมีการบริจาคเงินให้กบรัฐบาลเพื่อน˚าไปใช้กบผ้

ประสบเหตไุ ฟไหม้ และประชาชนท˚าหน้าที่ส˚าคญในระยะฟื นฟู ใหควา้ มเห็นอกเห็นใจกบผเู้ คราะห์ร้ายและ

ครอบครัวและให้ความช่วยเหลือด้านสิ่งของและก˚าลงxx xxxอาสาช่วยด้านการส่งล˚าเลียง การช่วยเหลือ

ด้านจิตใจและจิตวิญญาณเป็นเวลานานกวา 6 เดือน

ส˚าหรับรัฐปัญจาบ ประเทศปากีสถาน ซงเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สด

ของประเทศ มีการจด

ระบบบริการ

การแพทย์ฉก

เฉิน โดยให้บริการเฉพาะผ้ป

่ วยหรือผ้บ

าดเจ็บฉก

เฉินเท่านนั

ศนย์สงั่ การปฏิบต

ิการการแพทย์

ฉุกเฉินในรัฐปัญจาบถูกควบคม

โดยหน่วยงานระดบ

จงหวด

อย่างไรก็ตามหน่วยงานระดบ

จงหวด

xxxxxxมี

กลไกในการควบคมคณ

ภาพการดแลครอบคลม

ทกองค์ประกอบของการให้บริการการแพทย์ฉก

เฉิน มีเพียง

การควบคมคณ

ภาพประเด็นตา

ง ๆ อาทิxxxx การรับฟังข้อเสนอแนะจากผู้ใช้บริการ (user feedback) โดย

ให้ข้อเสนอแนะผ่านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ จากนนั

ท˚าการรวบรวมและคด

กรองความไมพ

ึงxxxx และ

ส่งต่อไปยังศูนย์ควบคุมคุณภาพระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน การตรวจเยี่ยมหน่วยบริการการแพทย์ ฉกเฉินจากศนย์ควบคมคณภาพระบบบริการการแพทย์ฉกเฉินโดยไมแจ้งลวงหน้า (surprise visits)

4. ระยะระหว่างน˚าส่งโรงพยาบาล (Interfaculty refer)

การดแลระหว่างน˚าส่งโรงพยาบาลในตางประเทศพบว่ามีการใช้ระบบการรักษาเป็นระบบเดียวกน

ทงั ้ ประเทศ การติดตามความเร็วและต˚าแหน่งของรถฉุกเฉิน และความเชื่อมโยงการบริการ EMS ระหว่าง โรงxxxxxขนาดใหญ่และโรงพยาบาลขนาดเล็กรวมทงั ้ การใช้ telemedicine ในการสื่อสารรักษาระหว่าง การน˚าสงโรงพยาบาล อาทิxxxx

- ประเทศไต้หวนมีการใช้ระบบการรักษาพยาบาลผ้ป่ วยเปน็ ระบบเดียวกนทง้ ประเทศภายใตระบ้ บ

การดแ

ลสุขภาพถ้วนหน้า มีการจด

ระบบโดยxxxxxxxxxxxxxxxxxxxของประเทศเพื่อxxxxxxการส่งต่อและ

การย้าย

- ในรัฐปัญจาบ ประเทศปากีสถาน มีการควบคุมคุณภาพการติดตามรถฉุกเฉิน ( vehicle

tracking) โดยจด

ให้มีอป

กรณ์ติดตามที่ติดตงั ้ ในรถฉก

เฉินทกคน

เพื่อให้ทราบต˚าแหน่งและความเร็วของรถ

ฉุกเฉิน การถ่ายภาพเป็นหลักฐาน (photographic evidence) โดยพนักงานขับรถฉุกเฉินทุกคนจะได้รับ

การจัดสรรกล้องถ่ายภาพ และใช้ถ่ายภาพการดูแลแก่ผู้ใช้บริการที่อยู่ในภาวะฉุกเฉิน เพื่อศูนย์ควบคุม

คณภาพระบบบริการการแพทย์ฉก

เฉินใช้ในการประเมินความเหมาะสมของแนวทางในการให้การดแ

ลแก่

ผ้ใช้บริการในชวงเหตการณ์หรือกรณีภาวะฉกเฉินดงั กลาว

- ประเทศกรีซ มีระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินในระยะก่อนถึงโรงพยาบาล ประกอบด้วยศูนย์

สงการที่มีบุคลากรการแพทย์อยู่ประจ˚าตลอดเวลาเพื่อให้ค˚าปรึกษาหรือตดสินใจในกรณีเกิดเหตเุ ร่งด่วน

หรือฉุกเฉิน ปัจจุบันระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินถูกบริหารจัดการโดยหน่วยจัดการย่อย 12 หน่ว ย

ครอบคลม

พืx

xxxxxxxxxxxxๆ ในกรีซ หน่วยบริการการแพทย์ฉกเฉินขนาดเล็กจะถก

ควบคม

โดยระบบบริการ

การแพทย์ฉกเฉินxxxxxxxxซึ่งมีขนาดใหญ่กว่า โรงพยาบาลxxxxxxxxมีการxxxxxxความร่วมมือกับหน่วย

บริการสาธารณสข

ขนาดเล็กซึ่งให้การดแ

ลเบือ้ งต้นแก่ผ้ป

่ วยหรือผ้บ

าดเจ็บก่อนส่งตอ

ไปยงั สถานพยาบาล

เฉพาะทาง บx

xxxรประจ˚าหน่วยบริการการแพทย์ฉก

เฉินคือแพทย์และพนก

งานเทคนิคการแพทย์ฉก

เฉิน

(emergency medical technicians; EMTs) แต่ละหน่วยบริการมีรถฉุกเฉินพร้อมอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่

ใช้ในการช่วยชีวิตเบือ้ งต้น 740 คน

ในจ˚านวนนี ้ 502 คน

ปฏิบต

ิงานโดยหน่วยบริการขนาดเล็ก และ 238

คน ปฏิบต

ิงานโดยบุคลากรในโรงพยาบาลและสถานพยาบาลระดบ

xxxxxxx นอกจากนนั

ยงมีรถฉก

เฉิxxxx

ให้การดูแลผู้ป่ วยในภาวะวิกฤติ พร้ อมรถจักรยานยนต์ 25 คัน และพาหนะขนาดเล็กที่มีความเร็วและ สมาร์ท จ˚านวน 4 คัน ใช้ส˚าหรับวิ่งในถนนเส้ นเล็ก ๆ รวมทัง้ การบริการทางอากาศโดยเฮลิคอปเตอร์ อีก 3 ล˚า

สรุปผลการวิเคราะห์

การทบทวนวรรณกรรมจากตา

งประเทศพบว่า การจด

ระบบ EMS ในพืx

xxxความมน

xx กรณีที่เกิด

ภาวะฉุกเฉินจากเหตก

ารณ์xxxxxxร้ ายและเหตก

ารณ์ที่เกิดขึน

โดยxxxxxxxxในประเทศตา

งๆ จากอเมริกา

แอฟริกา ยุโรปและเอเชีย พบว่า มีการบริการทางการแพทย์ฉุกเฉินที่หลากหลายเนื่องจากมีบริบท

ทรัพยากรและวฒนธรรมที่แตกตา

งกน

ท˚าให้มีผลตอ

การวางแผน การเตรียมความพร้อมและการปฏิบต

ิงาน

เพื่อตอบxxxxและฟื นฟูสภาพผู้xxxxxxxxกระทบxxx xxxxxxxxxxxxหลายประเทศได้มีการถอดบทเรียนเพื่อ

น˚าไปใช้ในการปรับปรุงแก้ไข ซึ่งพบวา

หลกส˚าคญ

ของปฏิบต

ิ EMS ได้ส˚าเร็จในพืxxxxความมนxx โดยเฉพาะ

อย่างยิ่งในเหตก

ารณ์การxxxxxxร้ายหรือภย

พิบต

ิหมู่ ประกอบด้วย (1) ระยะการปอ

งกน

ได้แก่ การบริหาร

จดการแบบยท

ธวิธีและเหนือความคาดหมาย การพฒ

นาระบบข้อมลเฝ้าระวงโรค การพฒ

นาบx

xxxรและ

ประชาชน การพัฒนาและควบคุมคุณภาพ EMS และการสร้ างและสะสมความรู้ (2) ระยะก่อนน˚าส่ง

โรงพยาบาล ได้แก่ หลก

การมีส่วนร่วมในการปฏิบต

ิxxx xxxประเมินพืx

xxxและประเมินผู้ป่ วย ระบบการ

ช่วยเหลือแบบคข่

นาน การใช้ telemedicine และระบบข้อมล

ผู้ป่ วย (3) ระยะในโรงพยาบาล ได้แก่ ระบบ

การดแ

ลและจด

การอย่างตอ

เนื่อง การประเมินxxxx xxxมีผ้จด

xxxxxxxxxx (case manager) one-stop

service and hotline counseling และ PTSD concern และ (4) ระยะระหว่างน˚าส่งโรงพยาบาล ได้แก่

ระบบข้อมูลผู้ป่ วย การใช้ telemedicine และการ GPS & data tracking management ของผู้ป่ วยและ

พาหนะล˚าเลียงผ้ป

่ วย จากการทบทวนวรรณกรรมข้างต้นxxxxxxน˚ามาประยก

ต์ใช้ในการก˚าหนดเป็นเชิง

นโยบายและบริหารจัดการ EMS ให้สอดคล้องกับบริบทในพืxxxxความมั่นคงภาคใต้ ประเทศเพื่อความ

ปลอดภยของผ้ใช้บริการและผ้ชวยเหลือ

4.1.2 รูปแบบการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืxxxคxx xxxxxxxxในประเทศไทย

ผลการสืบค้นการศึกษาเกี่ยวกับระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินทัง้ ใน ป้องกัน ระยะก่อนถึง โรงพยาบาล ระยะในโรงพยาบาล (ห้องฉุกเฉิน) และระยะการส่งต่อระหว่างโรงพยาบาลของประเทศไทย ตงั ้ แต่ปี พ.ศ. 2557-2562 พบว่ามีการศึกษารวมทงั ้ หมด 45 เรื่อง เป็นเอกสารงานวิจัยในระยะก่อนถึง

โรงพยาบาล จ˚านวน 27 เรื่อง และเอกสารงานวิจย

การดแ

ลในห้องฉก

เฉิน จ˚านวน 19 เรื่อง โดยพบว่า การ

วิจัยเกี่ยวกับบริการการแพทย์ฉุกเฉิน ส่วนใหญ่จะเป็นการศึกษาในสถานการณ์ทวไป (n = 43 เรื่อง) พบ

เพียงงานวิจย

จ˚านวน 2 งานเท่านนั

(ประณีตและหทย

รัตน์, 2559; นุรสีนา, วรสิทธิ์, และ ประณีต, 2561)

ซึ่งศึกษาบริบทการให้บริการการแพทย์ฉุกเฉินในระยะก่อนถึงโรงพยาบาล 1 เรื่อง (นุรสีนา, วรสิทธ์ิ, และ

ประณีต, 2561) และการทบทวนวรรณกรรมเกี่ยวกบ

การดแ

ลในห้องฉก

เฉิน 1 เรื่อง (ประณีตและหทย

รัตน์,

2559) ส่วนใหญ่มีรูปแบบการวิจัยเป็นแบบพรรณนาแบบไปข้างหน้า (n = 22 เรื่อง) และการทบทวน

วรรณกรรม (n = 1 เรื่อง) การวิจย

แบบผสมผสานแบบปริมาณและคณ

ภาพ (n = 2) การวิจย

เชิงคณ

ภาพ

(n = 2 เรื่อง) บทความ (n = 4 เรื่อง) การพฒ

นาแนวปฏิบตห

รือรูปแบบการดแ

ลในห้องฉกเฉิน (n = 9 เรื่อง)

การพฒ

นาคม

ือการดแ

ลเพื่อใช้ในหน่วยงาน (n = 2 เรื่อง) การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (n = 1

เรื่อง) และ การวิจัยในชันเรียน (n = 2 เรื่อง) คุณภาพของงานวิจัยเป็นระดับ 5 จ˚านวน 2 เรื่อง ระดับ 6

จ˚านวน 40 เรื่อง และระดบ

7 จ˚านวน 3 เรื่อง ผลการวิเคราะห์หลก

ฐานทงั ้ หมดได้ประเด็นและข้อสรุป ดงั นี

1. ระยะการป้องกัน (Prevention)

จากการทบทวนวรรณกรรมพบวา

ยงคงมีงานวิจยจ˚านวนน้อยที่ศก

ษาการดแ

ลในระยะปอ

งกน

ซึ่ง

เป็นการวิจย

ในชนั

เรียนจ˚านวน 2 เรื่อง (เกรียงศก

ด์ิ, 2562; วริศรา, 2561)ที่ส่งเสริมความรู้และทก

ษะของ

นกเรียนมธยมปลายในการปฐมพยาบาลและการชว

ยฟื น

คืนชีวิตขน

พืน

ฐาน โดยผ้วิจยพฒ

นาสื่อการเรียนร้

เป็นสื่อวิดีทศ

น์ร่วมกบ

การสอนและฝึกปฏิบต

ซึ่งพบว่านก

เรียนมีความรู้และทกษะในการปฐมพยาบาลและ

ชวยฟื นคืนชีพสงกวาก่อนเข้าโปรแกรมอยางมีนบส˚าคญทางสถิติ อยางไรก็ตาม ยงไมพบงานวิจยทศกี่ ษา

การปอ

งกนการเกิดเหตอน

ตรายในพืนที่เสี่ยงภยใน 3 จงหวด

ชายแดนใต้

2. การดูแลในระยะก่อนถึงโรงพยาบาล (Prehospital care)

ในประเทศไทย มีการศก

ษาการดแลผ้บ

าดเจ็บฉก

เฉินในระยะก่อนถึงโรงพยาบาลที่ครอบคลม

การ

ดแล ณ จุดเกิดเหตุ ตงั ้ แต่ปี พ.ศ. 2557 ถึง พ.ศ. 2562 แต่ไม่พบการศึกษาที่ศึกษาในการดแลผู้บาดเจ็บ

ฉุกเฉินในระยะส่งต่อ ดังนัน

ในรายงานฉบับนีจ

ะรายงานเฉพาะผลการศึกษาที่พบในระยะก่อนถึง

โรงพยาบาล โดยพบวา

สวนใหญ่ร้อยละ 57.69 (15 ใน 26 การศกษา) ศก

ษาในระหว่างปี พ.ศ. 2560-2561

การศก

ษา 12 ฉบบ

เป็นงานวิจย

เชิงพรรณนาเชิงปริมาณ (ระดบ

6) การสงั เคราะห์งานวิจย

1 ฉบบ

(ระดบ

5) บทความวิชาการ 1 ฉบบ

(ระดบ

7) และงานวิจย

เชิงคุณภาพ (n = 1) เมื่อวิเคราะห์ผลการศึกษาตาม

กรอบ CIPP Model ได้ประเดนดงนี ้

a) การประเมินบริบทและสภาพแวดล้อม (context)

เมื่อวิเคราะห์บริบทและสภาพแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกบ

บริการการแพทย์ฉุกเฉินในเรื่องลก

ษณะทาง

ภูมิศาสตร์ ความขัดแย้งทางการเมือง การสนับสนุนของภาครัฐในระดบท้องถิ่นและการสนับสนุนของ

องค์กรเอกชน พบว่าลักษณะภูมิศาสตร์ที่มีความยากล˚าบากต่อการเดินทางมีผลต่อบริการการแพทย์

ฉุกเฉิน การศึกษาของ พัชรา, พัชรี, และณัฐภร (2561) ที่รวบรวมข้อมูลจากแบบการแจ้งเหตและสั่งการ

ของผู้ป่ วยที่เข้ารับบริการที่ห้องฉุกเฉินโดยชุดปฏิบต

ิการแพทย์ฉุกเฉิน จง

หวด

ชยนาท และเก็บข้อมูลจาก

ผู้ป่ วย จ˚านวน 133 ราย พบว่าสาเหตุที่ท˚าให้เจ้าหน้าที่บริการการแพทย์ฉุกเฉิน เข้าถึงที่จุดเกิดเหตล่าช้า

นานกว่าเวลามาตรฐาน 10 นาที คือ สภาพถนนขรุขระ เป็นทางโค้ง (n =92.4%) คนขบรถไม่ช˚านาญทาง

(n= 37.9%) รถติด (n = 30.3%) ผู้แจ้งเหจุระบุจุดเกิดเหตุไม่ชด

เจน (n = 4.5%) การบน

ทึกต˚าแหน่งจุด

เกิดเหตุไม่ชัดเจน (n = 4.5%) ระยะทางที่ใกล้กับบริการการแพทย์ฉุกเฉินก็เป็นปัจจัยที่ท˚าให้ประชาชน

เลือกใช้บริการการแพทย์ฉกเฉิน การศก

ษาของกิตตพ

งศ์, ธีระ, และพรทิพย์ (2561) พบว่าอต

ราการเลือกใช้

บริการการแพทย์ฉกเฉินมีเพิ่มมากขึนกรณีที่จด

เกิดเหตุ ห่างจากโรงพยาบาล ไม่เกิน 10 กิโลเมตร เป็นพืน

ที่

เขตเมือง (เกรียงศักดิ์, 2562; สัมฤทธ์ิ, ไพบูลย์, และพงศกร, 2561) นอกจากนียังพบว่าการขาดการ

ประชาสม

พนธ์ประโยชน์และการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉก

เฉิน เป็นปัจจย

ที่ท˚าให้ประชาชนไม่เรียกบริการ

การแพทย์ฉุกเฉิน (Tipwimol, Pudtan, Thaweesak, 2018) ขาดความรู้ความเข้าใจในการเรียกใช้บริการ

การแพทย์ฉก

เฉิน (พิมพ์ณดาและบญ

สม, 2018) การศกษาที่ผ่านมาในผ้ป

่ วยฉกเฉินหรือญาติที่ห้องฉก

เฉิน

จ˚านวน 2028 คน ที่มารับบริการในปี 2558-2559 ในโรงพยาบาลรัฐและเอกชน 45 แห่งจาก 9 จังหวัด

ครอบคลุมภาคเหนือ ตะวน

ออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ตะวน

ออก ตะวน

ตก ภาคใต้ และ กรุงเทพมหานคร

ในเรื่องเหตผ

ลที่ไม่เรียกใช้บริการการแพทย์ฉก

เฉินที่ส˚าคญ

คือไม่รู้จก

1669 และเข้าใจผิดคิดว่า 1669 รับ

เฉพาะผู้ป่ วยจากอบ

ติเหตเุ ท่านนั

(ธีระ, กิตติพงศ์, พรทิพย์, 2561) และในการศก

ษาดงั กล่าว พบว่า การมี

ทศนคติลบของผู้ป่ วยและผู้ดแล คือทนให้ถึงที่สุดก่อน จึงค่อยเรียก 1669 คิดว่ารถพยาบาลจะมาช้าและ

ไม่ได้ช่วยอะไร ไม่ทราบภาวะคุกคามของอาการฉุกเฉิน ที่จ˚าเป็นต้องเรียก 1669 การขาดความรู้ในการ ประเมินภาวะฉุกเฉินก็เป็นเหตุผลที่ไม่เรียกบริการ 1669 และจากการวิเคราะห์ระบบบริการการแพทย์ ฉุกเฉินในประเทศไทยพบว่ายังมีโครงสร้ างที่ยังไม่ชัดเจน ทัง้ ในเรื่องการพัฒนาคน การเข้าถึงบริการ การแพทย์ฉุกเฉินในเรื่องผู้รับผิดชอบค่าใช้ จ่าย (Syriyawongpaisal, Woratanaeat, Tansirisithikul,

Srithumrongsawat, 2012) ปัจจยที่สนับสนุนการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉิน คือ ระบบหลักประกัน

สขภาพทวหน้า (Tipwimol, Pudtan, Thaweesak, 2018)

ส˚าหรับการศึกษาในบริบทสถานการณ์ความไม่สงบจังหวัดชายแดนใต้ พบ 2 งานวิจัย ซึ่งผล การศึกษา พบว่า ร้ อยละ 53.5 ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) มีนโยบายด้านการให้บริการ

การแพทย์ฉกเฉินที่เขียนเป็นลายลก

ษณ์อกษร โดยระบวา

มีการจด

งบประมาณที่เพียงพอ ร้อยละ 94.5 ระบ

วามีการจดชด

ปฏิบต

ิงานเบือ้ งต้นในพืน

ที่ แตพ

บวา

การใช้ระบบน˚าทาง GPS มีการใช้งานน้อยพบเพียงร้อย

ละ 20.5 อุปกรณ์การสื่อสารมีไม่เพียงพอ ส่วนปัจจย

ที่มีความส˚าคญ

ต่อการเพิ่มโอกาสในการจด

บริการ

ระบบการแพทย์ฉุกเฉินของ อปท. พืน

ที่จง

หวด

ชายแดนภาคใต้ คือ นโยบายด้านการจด

บริการการแพทย์

ฉุกเฉินเป็นลายลักษณ์อักษร งบประมาณในการสนับสนุนการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินและการให้

ความส˚าคัญของผู้บริหาร (นุรสีนา, ประณีต, วรสิทธิ์, 2561) นอกจากนีการดูแลผู้ป่ วยที่มารับบริการ

การแพทย์ฉก

เฉินต้องครอบคลมในเรื่อง การช่วยเหลือผ้บ

าดเจ็บ ณ จด

เกิดเหตและการสงตอ

ต้องเน้นความ

รวดเร็วและค˚านึงถึงความปลอดภัย และเพิ่มระบบการเยียวยาจิตใจผู้บาดเจ็บที่ได้ รับผลกระทบจาก เหตุการณ์ความไม่สงบขณะผู้ป่ วยเข้ามารับการรักษา ณ ห้องฉุกเฉิน และการดูแลในระยะฟื ้นฟูอย่าง

ตอเนื่อง รวมทง้ การพฒ

นาเครือข่ายและการมีส่วนร่วมของชม

ชนเพื่อช่วยเหลือผ้บ

าดเจ็บฉก

เฉินในพืน

ที่ได้

ทนเวลา(ประณีตและหทยรัตน์, 2559)

b) การประเมินปัจจัยน˚าเข้า (input)

การศก

ษาที่ผ่านมาพบว่าจ˚านวนบค

ลากรในการให้บริการการแพทย์ฉกเฉินมีไม่เพียงพอ อป

กรณ์

ไม่เพียงพอ (พิมพ์ณดา และ บุญสม, 2018; Sittichanbuncha, Prachanukool, 2014) สมรรถนะของ

บคลากรในการให้บริการการแพทย์ฉุกเฉินในเรื่องความรู้ ทก

ษะยง

มีไม่เพียงพอ โดยเฉพาะความรู้ในการ

ดแลกลม

ผ้ป

่ วยฉก

เฉินวิกฤตสข

ภาพจิต พบว่าชด

ปฏิบต

ิการฉก

เฉินทก

ระดบ

มีความรู้และทกษะไม่เพียงพอ

ต่อการดูแลช่วยเหลือผู้ป่ วยกลุ่มนี ้ (พรทิพย์, ธีระ, อนุรัตน์, 2561) รวมทงั ้ ความรู้และทักษะในการดูแล

ผ้ส

งอายท

ี่มีภาวะฉก

เฉินวิกฤต (ศรวณีย์, สรุ เดช, ดนย

, ศรีเพ็ญ, ณัฐธิดา, 2560) มีการศก

ษาพบว่าความร้

และประสบการณ์ในการคด

แยกของพยาบาลมีผลต่อคณ

ภาพการคด

แยก (พรทิทย์, ธีระ, สินีนุช, อนุชา,

2559) พยาบาลที่ได้รับการอบรม ENP มีการปฏิบติการในเรื่องการให้ยา หัตถการด้านการหายใจ หัวใจ

และหลอดเลือด แตกต่างจากกลุ่มที่ไม่ได้อบรม (ศิริอร, รวมพร, กุลระวี, 2557) ผลการประเมินการรับรู้ ปัญหาอุปสรรคของการบริการการแพทย์ฉุกเฉินจากผู้เข้าร่วมประชุมประจ˚าปีของ สพฉ. ประจ˚าปี 2009 จ˚านวน 425 รายที่ประกอบด้วยแพทย์ พยาบาลและเจ้าหน้าที่หน่วยกู้ชีพ พบว่า 3 ปัจจัยหลักที่ต้ องการ แก้ไขและพัฒนาได้แก่ เจ้าหน้าที่บริการการแพทย์ฉุกเฉินไม่เพียงพอ เครื่องมือทางการแพทย์ไม่เพียงพอ และความรู้และทักษะของเจ้ าหน้ าที่มีไม่เพียงพอ (Sittichanbuncha, Prachanukool, Sarathep, & Sawanyawisuthม 2014) อย่างไรก็ตาม เมื่อประเมินความสามารถตนเองที่สูงเกินร้ อยละ 80 ของ อาสาสมัครกู้ชีพเบือ้ งต้น จ˚านวน 380 คน พบว่าอาสาสมัครกู้ชีพรับรู้ว่าตนเองมีความสามารถด้านการ ประสานงานและการเตรียมพร้ อมในการส่งต่อผู้ป่ วยอยู่ในระดับคะแนนสูงสุด (95.78% ) ส่วน ความสามารถที่ได้คะแนนต˚่าสุดคือการประเมินความเสี่ยง ณ. จุดเกิดเหตุ (75.78%) (กฤษณาและคณะ,

2560) และการใช้เทคโนโลยีสามารถเพิ่มประสิทธิผลในการดแ

ลผู้ป่ วย มีการศึกษาที่พฒ

นาระบบรองรับ

การค้นหาผู้ป่ วยหลอดเลือดสมอง และผู้ป่ วยกล้ามเนือ้ หัวใจขาดเลือดที่มีรายชื่ออยู่ในฐานข้อมูลสถาน

บริการ จงหวด

อดรธานี จ˚านวน 32 ราย ด้วยโทรศพ

ท์แบบสมาร์ทโฟนที่ใช้ระบบปฏิบต

ิการแอนดรอยด์ ผล

การศก

ษาพบว่า อป

กรณ์สามารถค้นหาผู้ป่ วยได้ถูกต้องถึงร้ อยละ 93.75 (30 คน จาก 32 คน) (พีระเดช,

2557) และการศกษาสถานการณ์ สาเหตการเกิดอบ

ติเหตรถพยาบาลในประเทศไทย พบวา

สาเหตก

ารเกิด

อบต

เหตมาจากพนกงานขบรถ ไม่เคยผานการอบรมการขบ

รถพยาบาล ไมค

าดเข็มขด

นิรภยทง้ พนก

งานขบ

รถญาติ ผ้รู ่วมโดยสารในห้องพยาบาล ขบ

ความเร็ว > 90 กม/ชม. ด้านรถพยาบาลพบว่ามีอป

กรณ์ภายใน

รถไม่ได้รับการตรวจสภาพและขึน

ทะเบียนในระบบ อป

กรณ์ไม่ได้มาตรฐาน ไม่ติดตงั

GPS ท˚าให้การไปถึง

ที่เกิดเหตล

่าช้า (อนุชา, พรทิพย์, ศิริชย

, 2558) และพบว่าพนก

งานขบ

รถร้อยละ 37.9 ไม่ช˚านาญเส้นทาง

ซงเป็นสาเหตท

˚าให้การเข้าถึงจด

เกิดเหตล

่าช้า (พชรา, พช

รี, และณฐภร, 2561) จากการศก

ษาจากเอกสาร

ในเรื่องการเคลื่อนย้ายผู้ป่ วยทางอากาศพบว่าผู้ป่ วยร้ อยละ 42.4 ไม่สามารถถูกเคลื่อนย้ายทางอากาศ เนื่องจากไม่มีเฮลิคอปเตอร์ และปัญหาทางด้านอากาศ และผู้ป่ วยร้ อยละ 15.2 ตายก่อนที่จะถูก เคลื่อนย้าย ( Atchariya, & Surasak, 2017) การมีแนวปฏิบัติในการดูแลผู้ป่ วยที่มีปัญหาเฉพาะจะเป็น

เครื่องมือที่ช่วยให้หน่วยก้ช

ีพช่วยเหลือผ้ป

่ วยได้อย่างถก

ต้อง แตพ

บว่ายง

ไม่มีแนวทางที่ชด

เจนในการดแล

ผ้ป

่ วยฉก

เฉินวิกฤตสข

ภาพจิตหรือผ้ส

งอายุ ที่สามารถใช้เป็นแนวทางให้บค

คลากรการแพทย์ฉก

เฉินให้การ

ชวยเหลือผป

่ วยได้ถก

ต้อง (พรทิพย์, ธีระ, และอนรุ ัตน์, 2561;ศรวณีย์, สรเดช, ดนย

, ศรีเพ็ญ, และณัฐธิดา,

2560 )

c) การประเมินกระบวนการ (process)

การศึกษาเรื่องประสิทธิภาพของระบบการแพทย์ฉุกเฉินในองค์รวมของหน่วยงาน หน่วยงานก้

ชีพขนั สง

(advance life support) จ˚านวน 7 แห่ง หน่วยงานก้ช

ีพขนั

พืน

ฐาน (basic life support) จ˚านวน

6 แห่ง ในจง

หวด

นครราชศรีมา โดยประเมินประสิทธิภาพของระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน 5 มิติ ได้แก่

ความครอบคลุม ความรวดเร็ว ความพร้อม ความปลอดภย

และการจด

การความเยง พบว่า ประสิทธิภาพ

ในแต่ละมิติมีดงั นี ้ คือมิติความครอบคลุมเหตฉุกเฉิน พบร้อยละ 82.80 มิติความรวดเร็วในการเข้าถึงพบ

ร้ อยละ 90.0 มิติความพร้ อมของจุดให้บริการใกล้จุดเกิดเหตุพบร้ อยละ 78.29 ความปลอดภัยของ เจ้าหน้าที่ขณะให้บริการพบร้ อยละ 77.1 และการจัดการความเสี่ยงในระบบพบร้ อยละ 85.83 (พงษ์ชัย นัทธ์ดนัย วิจัย และ สุชาดา, 2019) นอกจากนี ้ ในการประเมินกระบวนการบริการการแพทย์ฉุกเฉิน

ประกอบด้วยองค์ประกอบตอ

ไปนี ้ ระบบการแพทย์ฉก

เฉินที่มีประสิทธิภาพประกอบด้วย การเข้าถึงระบบ

บริการการแพทย์ฉุกเฉิน (จุดติดต่อประสานงาน ช่องทางการสื่อสาร ศน

ย์รับแจ้งเหตแ

ละสง

การ) การวด

มาตรฐานการปฏิบัติงาน การฝึกฝนบุคลากร การก˚าหนดแนวทางการรักษา ระบบการสั่งการที่มี

ประสิทธิภาพ (การรับแจ้งเหตุ การสงั่ การ การสร้างค˚าแนะน˚าทางโทรศพท์) และการเตรียมความพร้อมใน

ภาวะอบ

ติภัยหมู่ (การเรียนทฤษฎี การฝึกทก

ษะทงั ้ ในสถานการณ์จ˚าลอง และในพืน

ที่จริง) (กรกฎ, 2560)

สิ่งที่ส˚าคญคือกระบวนการให้บริการการแพทย์ฉุกเฉินคือผู้ให้บริการต้องปลอดภัยด้วย ไม่เพียงแต่ผู้ป่ วย

ปลอดภัย ได้มีการส˚ารวจส˚ารวจสิ่งคุกคามต่อสุขภาพและอุบัติเหตุจราจรระหว่างการปฏิบัติงานของ

คนขบ

รถของ 1669 พบว่ากลุ่มตว

อย่างสม

ผสปัจจย

เสี่ยงเลือดจากผู้ป่ วย (49.3%) ยกของหนก

(46.2%)

สาเหตก

ารเกิดอบ

ติเหตค

ือชนรถคน

อื่น (67.8%) เกิดระหว่าง 20.01-24.00 น. (33.9%) ความเร็ว 81-100

กม/ ชม (42.9%) (นภสวรรณ, วิวฒน์, รัชนี, และมาลินี, 2559)

d) ผลลัพธ์การดูแล (outcomes)

ผลลพ

ธ์การดแ

ลในระยะก่อนส่งโรงพยาบาลจากการทบทวนวรรณกรรมที่ผ่านมา พบว่ามีหลาย

ตวชีว้ ด

หากแบ่งตามผลลพ

ธ์ด้านผู้ให้บริการ ด้ านผู้ป่ วย อป

กรณ์เครื่องมือและระบบ มีดงั นี ้ โดยผลลพธ์

ด้านผ้ให้บริการงานวิจยส่วนใหญ่จะประเมินในด้านความรู้และทกษะของผ้ใู ห้บริการ ดงการศกษาเรื่องการ

รับรู้ความสามารถของอาสาสมค

รพืน

ฐานพบว่าความรู้และทก

ษะในการประเมินอาการ อาการแสดง ณ

จุดเกิดเหตุ เพื่อแยกโรค ยง

อยู่ในระดบ

ต˚่า (กฤษณาและคณะ, 2560) พยาบาลที่ได้รับการอบรมเฉพาะ

ทางจะมีความรู้และทก

ษะในการช่วยเหลือผ้บ

าดเจ็บทงั ้ ในระยะก่อนถึงโรงพยาบาลและในห้องฉก

เฉิน ได้

อย่างมีประสิทธิภาพดีกว่าพยาบาลที่ไม่ได้รับการอบรม (ศิริอร, รวมพร, กลระวี, 2557) ความสามารถใน

การขบ

รถก้ช

ีพของพนกงานขบรถซึ่งยงพบวายงมีประสิทธิภาพไมเพียงพอ (พชรา, พชรี, และณฐภรม 2561

ว อนุชา, พรทิพย์, และศิริชัย, 2558) ความรู้และทักษะในการป้องกันตนเองของพนักงานขับรถยังไม

เพียงพอในประเด็นเรื่องการป้องกันการติดเชือ การป้องกันการบาดเจ็บที่หลัง การคาดเข็มขัดนิรภัย

(นภัสวรรณ, วิวัฒน์,รัชนี, และมาลินี, 2559) ความช˚านาญในพืน และณฐภรม 2561)

ที่ของพนักงานขับรถ (พัชรา, พัชรี,

ผลลัพธ์ด้านผู้ป่ วย การศึกษาที่ผ่านมาพบการประเมินตัวชีว้ ัดในเรื่องอัตราตาย (Atchariya & Surasak, 2017) การได้รับการช่วยเหลือในระยะช๊อกก่อนถึงโรงพยาบาล (พีรญา, ไสว, กรองได, และจรุ ีพร

, 2559 )การเรียกใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉิน (ธีระ, กิตติพงศ์, พรทิพย์, 2561; ศรวณีย์, สุรเดช, ดนัย, ศรี เพ็ญ, ณัฐธิดา, 2560; Sittichanbuncha, Prachanukool, Sarathep, & Sawanyawisuth 2014) ซึ่งพบว่า

อตราการเรียกบริการ 1669 อยู่ระหว่างร้อยละ 19.1 (ธีระ, กิตติพงศ์, และพรทิพย์, 2561) ถึง ร้ อยละ 73

(ศรวณีย์, สุรเดช, ดนย, ศรีเพ็ญ, และณัฐธิดา, 2560) ระยะเวลาในการเข้าถึงจุดเกิดเหตเุ กิน 10 นาทีเป็น

อีกตว

ชีว้ ด

ในการประเมินคณ

ภาพบริการการแพทย์ฉุกเฉิน (ธีระ, กิตติพงศ์, และพรทิพย์, 2561; พีรวฒน์

และ สเพชร, 2557) และมีการใช้เทคโนโลยีสมาร์ทโฟนในการค้นหาผ้ป

่ วยได้ถก

ต้อง (พีระเดช, 2557)

ผลลพ

ธ์ด้านเครื่องมือและระบบ จะศึกษาในเรื่องประสิทธิภาพของรถก้ช

ีพและการดแ

ลซ่อมบ˚ารุง

รถก้ช

ีพ มีการศกษาพบวา

สาเหตก

ารเกิดอบ

ตเหตุเกิดจากอปกรณ์ภายในรถไมไ่ ด้รับการตรวจสภาพและขึน

ทะเบียนในระบบ อุปกรณ์ไม่ได้มาตรฐาน อป

กรณ์ทางการแพทย์ในรถก้ช

ีพไม่ได้ตรวจสอบความพร้อมใน

การใช้งาน (อนช

า, พรทิพย์, ศิริชย

, 2558) ไม่มีระบบสื่อสาร เช่น GPS ในการหาพืน

ที่ จด

เกิดเหตุ (อนชา,

พรทิพย์, ศิริชย

, 2558) ซึ่งพบการใช้ระบบ GPS ในรถกู้ชีพเพียงร้ อยละ 20.35 เท่านนั

(นุรสีนา, ประณีต,

วรสิทธ์ิ, 2561) การมีหรือไม่มีโครงสร้างบริการการแพทย์ฉก

เฉินที่ก˚าหนดในแผนพฒ

นาองค์กรบริหารส่วน

ท้องถิ่น จากการศก

ษาของ นรุ สีนา, ประณีต, และวรสิทธิ์ (2561) ที่ศึกษาโครงสร้างการการจด

การบริการ

การแพทย์ฉุกเฉินใน 3 จง

หวด

ชายแดนใต้ พบว่าองค์กรบริหารส่วนท้องถิ่นที่ไม่มีการจด

บริการการแพทย์

ฉกเฉิน มีถึง ร้อยละ 46.5 เนื่องจากงบประมาณไมเพียงพอจะเป็นปัญหาที่พบมากที่สด

3. การดูแลผู้บาดเจ็บฉุกเฉินในโรงพยาบาล (In-hospital care)

การทบทวนงานวิจย

ที่เกี่ยวข้องกบ

การดแ

ลผู้บาดเจ็บในแผนกอบ

ติเหตุ-ฉก

เฉินในการศก

ษาครัง้ นี

ได้สืบค้นงานวิจย

ที่ท˚าการศก

ษาในบริบทของประเทศไทย ตงั ้ แตป

ี พ.ศ. 2557 ถึงปี พ.ศ. 2561 ได้งานวิจย

ทังหมด 19 เรื่อง วิเคราะห์งานวิจัยตามกรอบแนวคิดการประเมินผลที่พัฒ นาโดยสตัฟเฟิ ลบีม

(Stufflebeam, 1971 อ้ างตาม ค˚ารณ และ วิทยา, 2551) เรียกโดยย่อว่า CIPP Model ประกอบด้วย การประเมินบริบทและสภาพแวดล้ อม (context) การประเมินปั จจัยน˚าเข้ า (input) การประเมิน

กระบวนการ (process) และการประเมินผลลพธ์ (product) ผลการศกษาพบวา

a) บริบท

การดูแลผู้บาดเจ็บในแผนกอุบต

ิเหตุ-ฉุกเฉิน พบงานวิจย

1 เรื่อง เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ กมล

พรรณ รามแก้ ว และ อารีย์วรรณ อ่วมตานี (2557) ใช้ แนวคิดปรากฏการณ์แบบตีความ ศึกษา

ประสบการณ์การปฏิบติงานของพยาบาลฉุกเฉิน ผู้ให้ข้อมูลเป็น พยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลตติยภูมิ

ของรัฐแห่งหนึ่งในเขตกรุงเทพมหานครที่มีประสบการณ์การปฏิบติงานในหน่วยฉุกเฉินไม่น้อยกว่า 5 ป

จ˚านวน 12 คน เก็บรวบรวมข้อมล

ด้วยการสม

ภาษณ์แบบเจาะลึกและบน

ทกเทปผลการวิเคราะห์ข้อมล

เป็น

4 ประเด็น ได้แก่ 1. ความหมายของหน่วยฉุกเฉินคือเป็นหน่วยงานด่านหน้าท˚าหน้าที่ดูแลรักษาในกรณี

ฉกเฉิน 2. ผ้ให้ข้อมล

เลือกท˚างานที่หน่วยฉุกเฉินเนื่องด้วยลก

ษณะงานที่ท้าทายความสามารถ 3. ลก

ษณะ

งานต้องจด

การปัญหาที่เกิดจากผู้รับบริการในเรื่องต่าง ๆ ดง

นี ้ 3.1) ผู้ป่ วยมากมาย อยากได้การดแ

ล แต

ต้องผ่านคด

กรองก่อนรับบริการทก

ราย 3.2) วย

รุ่นตีกน

บาดเจ็บมา ER ต้องแยกรักษาอย่ามาเจอกน

3.3)

ผู้ป่ วยจิตเวช ดแ

ลจิตใจเพิ่มพร้ อมเรียกก˚าลง

เสริม ก่อนเริ่มพฤติกรรมเสี่ยง และ 3.4) ผู้ป่ วยไม่ฉุกเฉิน แต

อยากรับการรักษาไว มาใช้บริการ 4. ท˚างานประสานหลายด้านมีเรื่องหลายประการที่ต้องแก้ไข ได้แก่ 4.1) OPD ส่งผู้ป่ วยมาฝากไว้ บอกกล่าวเร็วไวจะได้เตรียมการ 4.2) การ Refer ผู้ป่ วย ช่วยบอกล่วงหน้า จะได้

จดหาทรัพยากรได้ทน

4.3) ขด

แย้งกบ

หอผ้ป

่ วยในขด

ใจเรื่องส่งผ้ป

่ วยรักษาต่อและ 4.4) แพทย์ต่างสงั่ การ

รักษาต้องขอให้มาปรึกษากน

การศึกษาดงกล่าวแสดงให้เห็นบริบทและสภาพแวดล้อมของการให้บริการผู้รับบริการที่แผนก

อุบัติเหตุ-ฉุกเฉินที่มีความเร่งด่วน ผู้รับบริการทุกประเภทรวมทัง้ มีผู้ที่ได้ฉุกเฉินด้วย ต้องใช้ทักษะการ

จดการ การสื่อสารประสานงาน และการตด

สินใจแก้ปัญหา ผู้วิจย

ให้ข้อเสนอแนะว่า 1) ผู้บริหารทางการ

พยาบาลควรวางแผนร่วมกับแพทย์เพื่อหาแนวทางปฏิบต

ิในการคด

แยกผ้ป

่ วยเข้ารับการบริการให้ชด

เจน

โดยเน้ นผู้ป่ วยที่มีภาวะวิกฤตหรือฉุกเฉิน นอกจากนีควรมีการประชาสัมพันธ์ให้ บุคลากรภายใน

โรงพยาบาลได้รับทราบเกณฑ์ในการขอรับบริการที่หน่วยอุบต

ิเหตแ

ละฉก

เฉิน และขอความร่วมมือในการ

ปฏิบัติตามเกณฑ์ดังกล่าว หรือหน่วยงานควรพิจารณาเพิ่มค่าธรรมเนียมการตรวจในบุคลากรของ โรงพยาบาลที่เป็ นผู้ป่ วยประเภทไม่รีบด่วน (Non-urgent) ที่มารับบริการนอกเวลา เพื่อลดจ˚านวน ผู้รับบริการที่ไม่ฉุกเฉิน 2) ควรมีแผนการปฏิบัติที่เป็ นรูปแบบชัดเจนเช่นสร้ างแบบบันทึกหรือใบ ประสานงานในแต่ละหน่วยงานเพื่อให้ สื่อสารเข้ าใจตรงกัน 3) ผู้บริหารทางการพยาบาลควรให้

ความส˚าคญ

กับการสื่อสารและการให้ข้อมูลแก่ผู้รับบริการ โดยจด

อบรมเรื่องทักษะการสื่อสารและการ

เจรจาตอรองให้แก่พยาบาล เนื่องจากการให้บริการด้วยการสื่อสารที่มีประสิทธิภาพจะช่วยให้ผู้รับบริ การ

ได้รับข้อมูลที่ถูกต้องชดเจน และการใช้ศิลปะในการไกล่เกลี่ยจะช่วยลดปัญหาความไม่พึงพอใจหากการ

บริการไมเป็นไปตามความคาดหวงของผ้รู ับบริการ

b) การประเมินปัจจัยน˚าเข้า (input)

พบงานวิจัย 4 เรื่อง ซึ่งเป็นงานวิจัยเชิงบรรยาย 3 เรื่อง ศึกษาเกี่ยวกับสมรรถนะของพยาบาล

วิชาชีพซึ่งเป็น ปัจจย

น˚าเข้าส˚าคญ

ที่จะส่งผลให้ผ้บ

าดเจ็บได้รับการดแ

ลอย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี ้ มี

2 งานวิจัยที่ได้ศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับสมรรถนะของพยาบาลอีกด้วย ส่วนงานวิจัยอีก 1 เรื่องเป็น

งานวิจย

เชิงปฏิบต

ิการเพื่อพฒ

นาสมรรถนะของพยาบาลจบใหม่ของแผนกอบ

ติเหตแ

ละฉุกเฉิน ซึ่งปัจจย

น˚าเข้าจะพิจารณาในมิตค

วามรู้และทก

ษะของผ้ให้บริการ โดยเฉพาะพยาบาล ดงการศกษาของ ศริ ิอร สินธุ

, รวมพร คงก˚าเนิด, และ กุลระวี วิวัฒนชีวิน (2557) ที่ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติการ

การแพทย์ฉก

เฉินของพยาบาลวิชาชีพ ในกลม

ตวอย่างเป็นพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบต

ิงานในหน่วยฉก

เฉินใน

โรงพยาบาลมหาวิทยาลย

โรงพยาบาลศน

ย์ โรงพยาบาลทว

ไป และโรงพยาบาลชุมชนของรัฐทว

ประเทศ

จ˚านวน 1200 คน ผลการศึกษาพบว่า พยาบาลวิชาชีพมีสมรรถนะในการปฏิบติการการแพทย์ฉุกเฉินโดย

การท˚าหต

ถการด้านการให้ยา อยใู นระดบ

สงสด

ร้อยละ 95.8 รองลงมาคือด้านปฏิบต

ิการดแ

ลฉก

เฉินด้าน

หัวใจและหลอดเลือด ร้ อยละ 70.1 และด้านที่สมรรถนะต˚่าคือด้านการหายใจ ร้ อยละ 59.3 และพบว่า พยาบาลวิชาชีพกลุ่มที่ได้รับการเข้าร่วมประชุมอบรมเกี่ยวกับการปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉินมีการ

ปฏิบต

ิการการแพทย์ฉกเฉินที่แตกตา

งกนทง้ การให้ยา หต

ถการด้านการหายใจ และหต

ถการด้านหว

ใจและ

หลอดเลือดจากผู้ที่ไม่ได้รับการอบรม (p<.05) นอกจากนีร้ ะดบของโรงพยาบาลก็มีผลต่อสมรรถนะด้าน

การปฏิบติการช่วยผู้ป่ วยบาดเจ็บฉุกเฉิน โดยพบว่าพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในโรงพ ยาบาลระดับ

ตางกน

จะมีการปฏิบต

ิการการแพทย์ฉก

เฉินด้านหต

ถการหวใจหลอดเลือด และการให้ยาแตกตา

งกน

และ

พยาบาลวิชาชีพหญิงและชาย มีความแตกต่างกัน ในการท˚าหตถการด้านการหายใจ และด้านหัตถการ

หวใจและหลอดเลือด 4) พยาบาลวิชาชีพที่มีอายุต่างกันจะมีการปฏิบติการช่วยชีวิตด้านหัตถการหวใจ

และหลอดเลือดที่แตกตา

งกน

ผ้วิจย

ให้ข้อเสนอแนะว่าควรมีการฝึกอบรมการปฏิบต

ิการการแพทย์ฉุกเฉิน

ส˚าหรับพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบต

ิงานในหน่วยฉุกเฉินอย่างทว

ถึง เพื่อให้มีมาตรฐานความรู้ และทก

ษะใน

การดแลผ้ป

่ วยฉกเฉิน สามารถปฏิบต

งานการการแพทย์ฉกเฉินอยางมีคณภาพ

ปรียาวรรณ วิบูลย์วงศ์ และ ธนาภา ฤทธิวงษ์ (2557) ศึกษาการรับรู้สมรรถนะของผู้ส˚าเร็จการ

อบรมหลกสูตรการพยาบาลเฉพาะทาง สาขาการพยาบาลฉุกเฉินรุ่นที่ 3 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี

กรุงเทพ ในกลุ่มตว

อย่างเป็นผู้ส˚าเร็จการอบรม จ˚านวน 44 คน และผู้บงั คบบญ

ชาของผ้ส

˚าเร็จการอบรม

จ˚านวน 44 คน โดยใช้แบบสอบถามเพื่อประเมินสมรรถนะของผู้ส˚าเร็จการอบรมตามการรับรู้ของตนเอง

และการรับรู้ของผู้บงั คบบญ

ชา พบว่า 1) ผ้ส

˚าเร็จการอบรมฯ และผู้บงั คบบญ

ชามีความเห็นสอดคล้องกัน

วา ผ้ส

˚าเร็จการอบรม มีคะแนนเฉลี่ยสมรรถนะทางการพยาบาลฉก

เฉินจ˚าแนกรายด้านทก

ด้านอยใู นระดบ

ดี 2) การรับรู้ของผู้ส˚าเร็จการอบรม พบว่า สมรรถนะของผู้ส˚าเร็จการอบรม รายข้อที่อยใู นระดบดีมาก คือ

รับผิดชอบต่อผลการปฏิบัติงานที่เกิดขึน (X=4.68 S.D.=.471) รองลงมา คือ ตัง้ ใจและมั่นใจในการ

ปฏิบต

ิงาน (X=4.59 S.D.=.497) ส่วนการรับรู้ของผู้บงคบบญ

ชา พบว่า สมรรถนะของผู้ส˚าเร็จการอบรม

รายข้อ ที่อยู่ในระดบ

ดี ได้แก่ รับผิดชอบต่อผลการปฏิบต

ิงานที่เกิดขึน

(X=4.48 S.D.=.590) รองมา คือ

ตงั ้ ใจและมน

ใจในการปฏิบต

ิงาน (X=4.39 S.D.=.618) 3) เปรียบเทียบระหว่างความคิดเห็นของผู้ส˚าเร็จ

การอบรมฯและผู้บงั คบบญ

ชา พบว่า มีความคิดเห็นต่อสมรรถนะด้านทศ

นคติในการปฏิบต

ิงานแตกต่าง

อย่างมีนัยส˚าคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ส่วนด้านความรู้ทางวิชาการและคุณภาพการบริการ ด้านการ

ปฏิบต

ิการพยาบาลในภาวะฉุกเฉิน ด้านการคด

กรองและการประเมินอาการในภาวะฉก

เฉิน ด้านการฟื ้น

คืนชีพขนั สง

และด้านการวางแผนจ˚าหน่ายและการส่งตอ

ผ้รู ับบริการ แตกตา

งอย่างไม่มีนย

ส˚าคญ

ทางสถิต

ผ้วิจย

ให้ข้อเสนอแนะว่า การประเมินสมรรถนะพยาบาลอุบต

ิเหตแ

ละฉก

เฉินควรประเมินเป็นระยะ ๆ เพื่อ

น˚าไปพัฒนาพยาบาลให้คงรักษาสมรรถนะตามที่ต้องการ และปรับปรุงในสมรรถนะที่ยังด้อย และควรมี การศึกษาติดตามสมรรถนะของผู้ส˚าเร็จการอบรมหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทาง สาขาการพยาบาล

ฉกเฉินในเชิงคณภาพเพื่อให้ได้ข้อมลที่ละเอียดและลึกซง้ มากขนึ ทง้ นีเพื่อพฒนาคณภาพการพยาบาลและ

ปฏิบตพ

ยาบาลในการดแ

ลผ้ป

่ วยฉกเฉินได้อยา

งถก

ต้องปลอดภยและมีประสิทธิภาพลดภาวะเสี่ยงตา

ง ๆ ที่

อาจเกิดขน้ ในภาวะฉกเฉิน

ส่วนสมรรถนะด้านการจด

การความปวดในผ้บ

าดเจ็บ จากงานวิจย

ของจฬ

ารัตน์ แซ่พง

(2560) ใช้

กรอบแนวคิดสมรรถนะเฉพาะงานการดแ

ลผู้ป่ วยอุบต

ิเหตุของกรองได (2554) และสมรรถนะหลก

ในการ

จดการความปวดของฟิ ชแมนและคณะ (Fishman et al., 2013) ศึกษาในกลุ่มตวอย่างพยาบาลวิชาชีพที่

ปฏิบัติงานประจ˚าแผนกอุบัติเหตุและฉุกเฉินในโรงพยาบาลศูนย์ภาคใต้ จ˚านวน 165 คน พบว่า กลุ่ม ตัวอย่างมีสมรรถนะในการจัดการความปวดผู้บาดเจ็บโดยรวมอยู่ในระดับสูง โดยสมรรถนะด้านการ

ตดตามความปวดผ้บ

าดเจ็บอย่างตอ

เนื่อง ด้านการจด

การความปวดผ้บ

าดเจ็บ ด้านการประเมินความปวด

ของผ้บาดเจ็บ อยใู นระดบสง

สวนสมรรถนะด้านความรู้พืนฐานความปวดอยใู่ นระดบ

ปานกลาง และพบว่า

สมรรถนะของพยาบาลวิชาชีพแผนกอุบต

ิเหตุและฉุกเฉินในการจด

การความปวดผู้บาดเจ็บโดยรวมไม่มี

ความสัมพันธ์กับประสบการณ์ปฏิบัติงานและประสบการณ์การอบรมเกี่ยวกับการจัดการความปวด

อย่างไรก็ตาม ผ้วิจย

ระบว

่าการศกษานีแม้ว่ามีกลมตว

อย่างเพียงร้อยละ 17.58 ที่มีประสบการณ์การอบรม

เกี่ยวกบ

การจด

การความปวด แตร่ ้อยละ 52 มีประสบการณ์ปฏิบต

ิงานแผนกอบ

ติเหตแ

ละฉก

เฉินเฉลี่ย 11

ปี ซึ่งจด

อยในระดบ

ผ้เู ชี่ยวชาญที่สามารถตด

สินใจเลือกวิธีปฏิบต

ิที่เหมาะสมได้ ประกอบกบ

สถานที่ศกษา

เป็นโรงพยาบาลตติยภูมิที่มีการพฒ

นาคณ

ภาพการบริการอย่างตอ

เนื่องและที่เป็นแหล่งฝึกปฏิบต

ิงานของ

นกศึกษาแพทย์และพยาบาล ท˚าให้กลุ่มตว

อย่างมีโอกาสได้รับความรู้และแนวทางการดแ

ลจด

การความ

ปวดในผ้บ

าดเจ็บจากการแลกเปลี่ยนระหว่างการปฏิบต

ิงาน อย่างไรก็ตาม ผ้วิจย

ให้ข้อเสนอแนะวา

ควรให้

พยาบาลผ้ป

ฏิบต

ไิ ด้เข้ารับการอบรมเพื่อเพิ่มพน

ความรู้พืน

ฐานด้านความปวดของผ้บาดเจ็บเพื่อให้มีความ

เข้าใจและเห็นความส˚าคญในการจดการความปวดมากยิ่งขนึ

กฤตยา แดงสุวรรณ, ชฏาพร ฟองสุวรรณ, และ กฤษณี กมลมาตยกุล. (2558). ท˚าการวิจัย เชิงปฏิบัติการ (action research) โดยใช้ วงจรการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (action research spiral) ซึ่ง ประกอบด้วย การวางแผน (plan) การปฏิบัติ (action) การสังเกต (observation) และการสะท้อนกลับ

(reflection) ประชากร คือ พยาบาล 26 คน ที่ปฏิบต

ิงานที่งานอบ

ติเหตแ

ละฉุกเฉิน โรงพยาบาลนราธิวาส

ราชนครินทร์ กลุ่มตัวอย่างคือ พยาบาลใหม่จ˚านวน 11 คน เป็นผู้ชาย 3 คน ผู้หญิง 8 คน ที่ได้รับการ

มอบหมายให้ปฏิบต

ิงานที่งานอุบต

ิเหตแ

ละฉุกเฉิน กลุ่มตว

อย่างมีอายุเฉลี่ย 26.8 ปี ทุกคนสมค

รใจเลือก

ปฏิบต

ิงานที่งานอุบต

ิเหตุและฉุกเฉิน และได้รับการคด

เลือกเข้าร่วมโครงการสอนงานพยาบาลใหม่แบบ

เฉพาะเจาะจง การวิจย

มีวตถป

ระสงค์เพื่อพฒ

นาสมรรถนะหลก

พยาบาลจบใหม่ ปี 2554 งานอบ

ติเหตและ

ฉุกเฉิน โรงพยาบาลนราธิวาสราชนครินทร์ โดยการสอนงานอย่างเป็นระบบจากพยาบาลพี่เลียงในเรื่อง

องค์ความรู้และทกษะพืนฐานที่จ˚าเปน็ 24 รายการ ในช่วงเดือนแรกของการทา˚ งาน และช่วยเหลือพยาบาล

ใหม่ในการปรับตัวต่อการท˚างานที่งานอุบัติเหตุและฉุกเฉิน และสอนต่อเนื่องจนครบระยะเวลา 1 ป

ประเมินการสอนงานโดยใช้ข้อมูลสะท้อนกลับระหว่างพยาบาลพี่เลียงและพยาบาลใหม่ การบันทึก

ประสบการณ์การท˚าหัตถการจัดท˚ากรณีศึกษา และประเมินสมรรถนะพยาบาลใหม่ ผลการวิจัยพบว่า พยาบาลใหม่ 9 คน ผ่านการประเมินสมรรถนะ และพบว่า พยาบาลใหม่มีประสบการณ์ที่แตกต่างกัน

ในช่วงเดือนแรก เมื่อครบหนึ่งปี พยาบาลทุกคนพึงพอใจในการสอนงาน มีความเชื่อมน

ในการปฏิบต

ิงาน

รับรู้ว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของงานอบ

ติเหตแ

ละฉก

เฉิน และสามารถคิดได้ด้วยตนเองวา

ควรฝึกค้นคว้าหา

ความรู้และทักษะขนั สูงที่เกี่ยวข้องต่อไปผลการศึกษายืนยันได้ว่า การสอนงานอย่างเป็นระบบช่วยให้

พยาบาลใหม่มีความมน ท˚างานในหนวยงานนีต้ อ่

ใจ มีความสุขและมีความภูมิใจในงานอย่างชด ไป

เจน และช่วยให้พยาบาลต้องการ

นอกจากนี ้ พบงานวิจัยด้านปัจจย

น˚าเข้าด้านผู้ป่ วย 1 เรื่อง ได้แก่ งานวิจย

ของ ธิดา ธรรมรักษา,

บุบผา ลาภทวี, และ อมรพล กันเลิศ (2559) ศึกษาปัจจยที่เกี่ยวข้องกับความรุนแรงของการบาดเจ็บในผ้

ประสบอบ

ติเหตจ

ราจรในหอผ้ป

่ วยศล

ยกรรมอบ

ตเิ หตและฉก

เฉินโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรต

ในกลุ่มตัวอย่างจ˚านวน150 ราย พบว่า ผู้บาดเจ็บส่วนใหญ่ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ (66.0 %) ไม่ใช้อุปกรณ์ ป้องกันอันตรายส่วนบุคคล (หมวกนิรภัย/เข็มขัดนิรภัย) (58.0%) ไม่ใช้ ยาที่มีฤทธิ์ต่อระบบประสาท

(78.0%) และพบความรุนแรงของการบาดเจ็บในระดบ

เล็กน้อยมากที่สด

(38.0%) ปัจจย

ที่มีความสม

พนธ์

กับความรุนแรงของการบาดเจ็บในผู้บาดเจ็บจากอุบต

ิเหตจ

ราจร อย่างมีนัยส˚าคญ

ทางสถิติ (p < 0.05)

ได้แก่ ความเร็วของการขบขี่ยานพาหนะ การดื่มแอลกอฮอล์ การใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายส่วนบุคคล

(หมวกนิรภัย/เข็มขด

นิรภ

) และการใช้ยาที่มีฤทธิ์ต่อระบบประสาท ส่วนปัจจย

ที่มีความสมพน

ธ์กับความ

รุนแรงของการบาดเจ็บอย่างไม่มีนยส˚าคญ

ทางสถิติ (p < 0.05) ได้แก่ เพศอายุ ประเภทผ้บ

าดเจ็บ สาเหต

ของการบาดเจ็บ ประเภทยานพาหนะ ลกษณะบาดแผล และเวลาที่เกิดอบ

c) การประเมินกระบวนการ (process)

ตเหต

งานวิจัยที่ศึกษาด้านกระบวนการการดูแลผู้บาดเจ็บในแผนกอุบัติเหตุ-ฉุกเฉิน พบงานวิจัยเชิง

บรรยายที่ท˚าการศก

ษาเกี่ยวกบการคด

แยกประเภทผ้ป

่ วย 3 เรื่อง ซง

ผลการศกษาในภาพรวมสอดคล้องกน

ดังนี ้ การศึกษาของ เอือมพร พิมดี, สุภาพิมพ์ พรหมพินิจ, ฐปนวงศ์ มิตรสูงเนิน, และ ปริวัฒน์ ภู่เงิน

(2558) ท˚าการวิจย

เชิงบรรยายเพื่อประเมินความสอดคล้องในการคด

แยกประเภทผ้ป

่ วยระหว่างพยาบาล

แผนกผู้ป่ วยนอกพยาบาลแผนกฉุกเฉินและแพทย์เวชศาสตร์ฉุกเฉินโรงพยาบาลศรีนครินทร์ โดยใช้ Srinagarind Emergency Severity Index (SESI) เป็ นเครื่องมือที่น˚ามาใช้คัดแยกประเภทผู้ป่ วย กลุ่ม

ตวอย่างเป็นผ้ป

่ วยที่พยาบาลแผนกผ้ป

่ วยนอกคด

แยกเป็นผู้ป่ วยฉก

เฉินและส่งต่อแผนกฉุกเฉินจ˚านวน 94

ราย เก็บข้อมูลจากแบบบน

ทึกการคด

แยกของทงั ้ สองแผนกส่งให้แพทย์เวชศาสตร์ฉุกเฉิน 2 คนคด

แยก

ประเภท ทดสอบความสอดคล้องระหว่างกลุ่มโดยใช้สมั ประสิทธิ์แคปปา ผลการศึกษา พบว่าพยาบาล แผนกผู้ป่ วยนอกและพยาบาลแผนกฉุกเฉินคัดแยกผู้ป่ วยได้สอดคล้องกันน้อยมาก (K=0.17,p=0.006) เช่นเดียวกับพยาบาลแผนกฉุกเฉินและแพทย์เวชศาสตร์ฉุกเฉิน (K=0.17, p=0.004) แพทย์เวชศาสตร์

ฉกเฉินคนที่ 1 กบ

2 คด

แยกผ้ป

่ วยได้สอดคล้องกน

ในระดบ

มาก (K=0.65, p=0.001) ความสอดคล้องของ

ผ้ค

ดแยกภาพรวมอยู่ในระดบ

ปานกลาง (K=0.27, p=0.001) ผ้ป

่ วยที่คด

แยกได้สอดคล้องกน

มากที่สุดคือ

ประเภท resuscitation (K=0.31,p=0.001) สรุปได้ว่าการคัดแยกประเภทผู้ป่ วยระหว่างพยาบาลแผนก

ผ้ป

่ วยนอก พยาบาลแผนกฉุกเฉินและแพทย์เวชศาสตร์ฉก

เฉินมีความสอดคล้องกันน้อยโดยเฉพาะผู้ป่ วย

ประเภท urgency

การศึกษาของ พรทิพย์ วชิรดิลก, ธีระ ศิริสมุด, สินีนุช ชย

สิทธิ์, และ อนุชา เศรษฐเสถียร (2559)

เพื่ออธิบายและส˚ารวจสถานการณ์ระบบคด

แยกผู้ป่ วยของแผนกอุบต

ิเหตุ-ฉุกเฉินในประเทศไทย โดยท˚า

การส˚ารวจแบบเร่งด่วน ในกลุ่มตว

อย่างเป็นบุคลากรทางการแพทย์ จ˚านวน 178 คน ที่ปฏิบต

ิงานแผนก

อุบต

ิเหตุ-ฉุกเฉินในโรงพยาบาลทว

ไปสังกัดกระทรวงสาธารณสุข และโรงพยาบาลที่สังกัดมหาวิทยาลัย

ใน 13 เขตบริการสุขภาพ จ˚านวน 105 แห่ง โดยใช้แบบสอบถาม สนทนากลุ่ม และสัมภาษณ์รายบุคคล

ผลการวิจย

พบวา

โรงพยาบาลเกือบทก

แห่งมีจด

คดแยกเฉพาะ (ร้อยละ 87.9) โดยพยาบาลวิชาชีพเป็นผ้ท

ท˚าการคด

แยก ณ จุดคด

แยก (ร้อยละ 98.3) ส˚าหรับระดบ

และสญ

ลกษณ์สีที่ใช้ในการคด

แยกระดบ

ความ

ฉุกเฉินส่วนใหญ่ใช้ระบบคัดแยก 5 ระดับตาม ESI (ร้ อยละ 75.8) รองลงมา ระบบคัดแยกแบบอื่น ๆ

(ร้อยละ 12.4) โรงพยาบาลบางแห่ง แม้จด

ระบบคด

แยก5 ระดบเหมือนกน

แต่สญ

ลกษณ์สีแตกตา

งกน

เมื่อ

พิจารณาระบบคด

แยกผู้ป่ วยฉก

เฉินตามเขตบริการสุขภาพ พบว่า เขตบริการสุขภาพที่ 4 และ 7 มีการใช้

ระบบคด

แยก 5 ระดบ

ทง้ เขตและเขตบริการสข

ภาพที่ 13 มีการใช้ระบบคด

แยกที่หลากหลายมากที่สด

การ

เปรียบเทียบระบบคัดแยกกับเขตบริการสุขภาพ พบว่า แต่ละเขตบริการสุขภาพมีการใช้ระบบคัดแยก

แตกต่างกันอย่างมีนัยส˚าคัญทางสถิติ (p < 0.05) บุคลากรที่ท˚าการคดแยกมีความรู้และประสบการณ์

แตกต่างกันซึ่งส่งผลต่อคุณภาพการคัดแยก โดยอาจต˚่าหรือสูงกว่าเกณฑ์ มีการร้ องเรียนบ่อยครัง้ ของ

ผ้รู ับบริการที่แผนกอบ

ติเหต-ุ ฉก

เฉินเกี่ยวกบการรอคอยนาน ทังที่มีการประชาสม

พนธ์เกี่ยวกบการจด

ล˚าดบ

บริการตามอาการฉก

เฉินของผ้ป

่ วย ผ้วิจยให้ข้อเสนอแนะว่าควรมีการพฒ

นาระบบคด

แยกผ้ป

่ วยฉก

เฉินให้

เป็น 5 ระดบ

ทง้ ประเทศและยืดหยน

ตามความพร้อมของเขตบริการสขภาพ

การวิจย

ของ กัลยารัตน์ หล้าธรรม และ ชจ

คเณค์ แพรขาว (2560) ได้ศึกษาคณ

ภาพการคด

แยก

ประเภทผู้ป่ วยฉุกเฉิน โรงพยาบาลศรีนครินทร์ โดยเก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนของผู้ป่ วยฉุกเฉิน จ˚านวน 246 ฉบับ ในช่วงเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม พ.ศ. 2559 ด้ วยวิธีสุ่มตัวอย่างแบบมีระบบ (systematic sampling) เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล คือ Srinagarind Emergency Severity Index:

SESI ผลการศก

ษาพบว่า พยาบาลคด

แยกถูกต้อง ร้อยละ 67.50 คด

แยกไม่ถก

ต้อง ร้อยละ 32.50 โดยคด

แยกสงกวาเกณฑ์และต˚่า กวาเกณฑ์ ร้อยละ 28.40 และ 4.10 ตามล˚าดบ

ในกระบวนการดแ

ลผ้บ

าดเจ็บพบงานวิจย

เชิงพฒ

นา 7 เรื่อง ซง

ผลการศกษาพบว่าการพฒ

นาแนว

ปฏิบติทางการพยาบาลสามารถปรับปรุงการให้กระบวนการให้บริการการพยาบาลได้โยประเมินผลจาก

คามคิดเห็นของผู้ปฏิบัติและผลลัพธ์ทางคลินิกด้านผู้ป่ วยมีระดับที่ดีขึนหรือเป็นไปในทางบวก ได้แก่

พยาบาลวิชาชีพแผนกอบ

ติเหตุ-ฉุกเฉินมีความพึงพอใจต่อภาพรวมของแบบบน

ทึกกิจกรรมการพยาบาล

ผู้บาดเจ็บโดยมีค่าเฉลี่ยของระดบ

ความพึงพอใจอยู่ในระดบ

ความพึงพอใจมาก ( X =4.00, S.D.=0.53)

พยาบาลผู้ทดลองใช้แบบบน

ทึกมีความเห็นว่าแบบบน

ทึกใช้ง่ายร้อยละ 95.99 และแบบประเมินสามารถ

ใช้ได้จริงร้อยละ 98.76 การพฒ

นาแบบบน

ทึกทางการพยาบาลผ้บ

าดเจ็บระยะฉก

เฉิน (ธนากร สาเภาทอง

และ ชจ

คเณค์ แพรขาว, 2560) ภายหลง

การใช้แนวปฏิบต

ิในการจด

การความปวดจากแผลอุบต

ิเหตุ ณ

งานอบ

ตเหตฉ

กเฉิน พบว่า ประมาณสองในสามของพยาบาลผ้ใู ช้แนวปฏิบตฯ

เห็นวา

มีความเป็นไปได้มาก

ที่สด

ในการน˚าแนวปฏิบต

ิฯ ไปใช้ และมีความพงพอใจโดยรวมหลงใช้แนวปฏิบตฯ

สงกว่าก่อนใช้แนวปฏิบต

ฯ อย่างมีนย

ส˚าคญ

(p = 0.000) และระยะเวลารอการได้ยาแก้ปวดของผู้ป่ วยลดลงอย่างมีนย

ส˚าคญ

ทาง

สถิติ (p = 0.005) อย่างไรก็ตาม แนวปฏิบต

ิในการจด

การความปวดจากแผลอุบต

ิเหตค

วรมีการปรับปรุง

เนือหาให้ทันสมัยอยู่เสมอ (พนิตนันท์ หนูปลอด, วงจันทร์ เพชรพิเชฐเชียร, และ หทัยรัตน์ แสงจันทร์,

2557) การประเมินผลก่อนและหลังใช้ รูปแบบการดูแลผู้ป่ วยบาดเจ็บหลายระบบในภาวะวิกฤต

ซึ่งประกอบด้วย 1) ทีมสหสาขาวิชาชีพ 2) แผนยุทธศาสตร์และแผนปฏิบติงานประจ˚า ปี 3) กระบวนการ

ดแลผ้ป่ วยบาดเจ็บหลายระบบและ 4) ระบบสารสนเทศ พบว่า ระยะเวลาการออกเหตุ (ร้อยละ 55.13 และ

ร้ อยละ 91.53, p=.015) ระยะเวลาให้การช่วยเหลือ ณ จุดเกิดเหตุ (ร้ อยละ 71.79 และ ร้ อยละ 98.31,

p=.001) ระยะเวลาที่ได้รับการดูแลโดยศลยแพทย์ (ร้ อยละ 75.66 และร้ อยละ 91.53, p=.001) ช่องทาง

ด่วนเข้าห้องผ่าตัด (ร้ อยละ 48.72 และร้ อยละ 96.91, p=.001) ช่องทางด่วนเข้าหอผู้ป่ วยหนัก (ร้ อยละ

71.79 และ ร้ อยละ 93.22, p=.001) และอัตราการเสียชีวิต (ร้ อยละ 26.92 และ ร้ อยละ 15.92, p=.001)

แตกตา

งกน

อย่างมีนย

ส˚าคญ

ทางสถิติ สว

นระยะวน

นอนในหอผ้ป

่ วยหนก

(5.75 วน

และ 6.36 วน

, p=.440)

ระยะวันนอนในโรงพยาบาล (25.18 วัน และ26.81 วัน, p=.076) และค่าใช้จ่าย (108,173 บาท และ

109,587 บาท, p=.063) ไม่แตกตา

2557)

งกน

(กญ

ญารัตน์ ผึ่งบรรหาร, ฐิติภมร ศิลปะธรรม และ ลด

ดา มีจน

ทร์,

การน˚าแนวปฏิบตท

างการพยาบาลในการชว

ยชีวิตผ้บาดเจ็บรุนแรงในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภย

ภูเบศร ไปใช้ พบว่า ผู้บาดเจ็บรุนแรงมีความเข้มข้นของออกซิเจนดีขึน

อย่างมีนย

ส˚าคญ

ทางสถิติที่ระดบ

.05 ทีมฉุกเฉินมีความพึงพอใจมากกว่าร้ อยละ 90 อยู่ในระดบสูง (เพ็ญศรี ด˚ารงจิตติ, รสสุคนธ์ ศรีสนิท,

และพรเพ็ญ ดวงดี, 2557) และการน˚าแนวทางการจด

การทางการพยาบาลในผ้ป

่ วยบาดเจ็บศีรษะรุนแรง

โดยใช้ หลักฐานเชิงประจักษ์ ไปใช้ พบว่า ผลลัพธ์ทางคลินิกของผู้ป่ วยมีระดับที่ดีขึน ได้ แก่ ค่า

คาร์บอนไดออกไซด์ (end-tidal carbon dioxide) อัตราการหายใจ ชีพจร ความดันโลหิต และท่าของ

ผู้ป่ วย (patient positioning) (Damkliang et al., 2015) ผลการประเมินการน˚าแนวปฏิบติระบบทางด่วน

พิเศษในผ้ป

่ วยบาดเจ็บศีรษะไปใช้ พบว่า กลุ่มหลงั พฒ

นาระบบมีระยะเวลา Door tooperation time น้อย

กว่า 4 ชั่วโมง (เฉลี่ย 3 ชั่วโมง 28 นาที) และมีค่าเฉลี่ยคะแนน GCS หลังผ่าตด

ในวน

ที่ 1, 3, 7, 14 และ

ขณะจ˚าหน่ายกลบ

บ้านมากกว่ากลม

ก่อนการพฒ

นาระบบอย่างมีนย

ส˚าคญ

ทางสถิติ (p<0.05) และพบว่า

ในขณะจ˚าหน่ายกลบ

บ้านกลม

หลงั การพฒ

นาระบบมีคา

เฉลี่ยคะแนน GOS มากกว่ากลม

ก่อนการพฒนา

ระบบอย่างมีนย

ส˚าคญ

ทางสถิติ (p<0.05) นอกจากนีย้ ง

พบว่ากลม

หลงั การพฒ

นาระบบมีจ˚านวนวน

นอน

รักษาในโรงพยาบาลน้อยกวา โกศล, 2557)

กลม

ก่อนการพฒ

นาระบบอย่างมีนย

ส˚าคญ

ทางสถิติ (p<0.05) (วิบล

ย์ เตชะ

อาจารีย์ พรหมดี, ปฏิพร บณ

ยพฒ

น์กล

, และ พรศิริ กนกกาญจนะ (2560) พบว่า ผ้ป

่ วยส่วนใหญ่

ได้รับการปฏิบต

ิตามแนวปฏิบต

ิการคด

แยกผู้ป่ วยอุบต

ิเหตุ (81.5%) ยกเว้นผู้ป่ วยกลุ่มอายุมากกว่า 60 ป

(71.8%) ผ้ป

่ วยที่มีสาเหตก

ารบาดเจ็บจากพลด

ตกหกล้ม (79.2%) และ ท˚าร้ายตนเอง/ถูกท˚าร้าย (78.0%)

ผ้ป

่ วยได้รับการคด

กรองจากพยาบาลที่มีประสบการณ์การคด

กรองมากกวา

10 ปี (78.6%) และพยาบาลที่

สอบไม่ผ่านในการสอบความรู้และการประเมินผู้ป่ วยอุบติเหตุ (75.4%) ผู้ป่ วยที่มาใช้บริการในช่วงเวลา

16.00-23.59 น. (75.7%) และช่วงที่มีสัดส่วนจ˚านวนพยาบาล 1 คนต่อจานวนผู้ป่ วยมากกว่า 10 คน (60.5%) โดยปัจจัยที่มีผลต่อการปฏิบัติตามแนวปฏิบัติการคัดกรองผู้ป่ วยอุบัติเหตุ คือ ปัจจัยสัดส่วน

จ˚านวนพยาบาลต่อจานวนผ้ป

่ วย (p<0.001) การจด

อตรากาลง

พยาบาลให้เหมาะสมกบ

ภาระงานในห้อง

ฉกเฉิน เป็นการสนบสนนการปฏิบตต

ามแนวทางการคด

แยกผ้ป

่ วยอบ

ตเหต

d) ผลลัพธ์การดูแล (outcomes)

ตวชีว้ ัดผลลัพธ์การดูแลในแผนกอุบัติเหตุ-ฉุกเฉินจะประเมินจากสรรถนะของพยาบาลในการ

คดแยกผู้ป่ วย ระยะเวลาในการรับการรักษาในแผนกฉุกเฉินและอุบติเหตุ ความพึงพอใจของผู้รับบริการ

ดงรายละเอียดตอไปนี

การศึกษาของ กมลวรรณ เอีย

งฮง (2557) พบว่า สามปัจจย

ที่มีความสัมพันธ์กับระยะเวลาของ

ผ้ป

่ วยในห้องฉุกเฉินเกิน 4 ชว

โมง ได้แก่ ประเภทของการจ˚าหน่ายผ้ป

่ วยออกจากห้องฉุกเฉินโดยการรับไว้

เป็ นผู้ป่ วยใน คิดเป็ น OR 4.17 เท่า (95% CI 3.314, 5.251) การส่งตรวจ ทางห้ องปฏิบัติการ มี

ความสม

พนธ์คิดเป็น OR 2.44 เท่า (95% CI 2.203, 2.944) และอนดบ

สามคือประเภทการคด

แยก ผ้ป

่ วย

แบ บ urgent แ ล ะ less emergent คิ ด เป็ น OR 2.28 เท่ า (95%CI 1.919, 2.793) แ ล ะ 2.21 เท่ า

(95%CI1.567, 2.891) ซงควรได้รับการพฒนาแนวทางการแก้ไขปัญหาในแตละปัจจยตอไป

อรรถสิทธ์ิ อิ่มสุวรรณ และ อินทนนท์ อิ่มสุวรรณ (2558) พบว่าปัจจัยที่มีผลต่อระยะเวลาการรับ

บริการในห้องฉุกเฉินนานกว่า ๔ ชวโมงของโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ ได้แก่ การส่งตรวจ

ทางห้องปฏิบัติการ ประเภทของการส่งตรวจรังสีวินิจฉัย การวินิจฉัยโรคที่ห้องฉุกเฉิน และการปรึกษา

แพทย์เฉพาะทาง ผ้ป

่ วยสวนใหญ่เป็นผ้ป

่ วยที่ต้องส่งปรึกษาแพทย์เฉพาะทางและต้องได้รับการรักษาตอใน

โรงพยาบาล โดยแผนกที่ปรึกษามากที่สุด ได้แก่ อายุรกรรม หากมีการปรับปรุงระบบบริหารจดการเตียง

และสามารถท˚าให้ผู้ป่ วยที่ต้องได้รับการรักษาในโรงพยาบาลได้เข้าสู่หอผู้ป่ วยเร็วขึนน่าจะช่วยลดปัญหา

ผ้ป

่ วยที่ค้างที่ห้องฉกเฉินได้

ฐปนวงศ์ มิตรสูงเนิน, แพรว โคตรุฉิน, ปริวัฒน์ ภู่เงิน, พนอ เตชะอธิก, ทิพวรรณ์ ประสานสอน,

สมนา สม

ฤทธ์ิรินทร์, และ กัลยารัตน์ หล้าธรรม (2559) ศึกษาเชิงพรรณนาในผู้มารับบริการที่ห้องฉก

เฉิน

โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จ˚านวน 101 ราย พบว่า คะแนนความพึงพอใจโดยภาพรวมเฉลี่ย 7.72 คะแนน

เต็ม 10 คะแนน สิ่งที่ผู้รับบริการพึงพอใจที่สุด คือ ด้านความใส่ใจในการดูแลระหว่างรับบริการ และสิ่งที่

ผ้รู ับบริการไมพ

งพอใจมากที่สด

คือ ด้านระยะเวลาในการรับบริการ

สรุปผลการวิเคราะห์

ผลการทบทวนวรรณกรรมในประเทศที่เกี่ยวกบ

บริการการแพทย์ฉกเฉินในระยะปอ

งกน

ระยะก่อน

ถึงโรงพยาบาล ระยะการดแ

ลในห้องฉุกเฉิน และระยะการส่งต่อระหว่างโรงพยาบาล พบว่างานวิจย

ส่วน

ใหญ่ ศึกษาในสถานการณ์ทั่วไป ยังคงมีงานวิจย

จ˚านวนน้อยที่ศึกษาเฉพาะบริบทของพืน

ที่ความมั่นคง

ชายแดนใต้ นอกจากนี ้ เป็นการศึกษาเกี่ยวกับการบริหารจัดการในระบบการแพทย์ฉุกเฉิน ได้แก่ การ

บริหารการเงิน การบริหารทรัพยากรบคคล อย่างไรก๊ตาม จากการทบทวนวรรณกรรมสงเคราะห์ประเด็นได้

ว่าการบริการการแพทย์ฉุกเฉินมีโครงสร้ างการปฏิบัติงานที่ชัดเจน มีการก˚ากับติดตามการผลการ

ปฏิบต

ิงานอย่างเป็นรูปธรรม และให้ความส˚าคญ

ในการพฒ

นาสมรรถนะของผ้ใู ห้บริการทก

ระดบ

รวมทงั

เพิ่มปริมาณและคุณภาพของอุปกรณ์สื่อสาร อุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ใช้ระยะก่อนถึงโรงพยาบาล การ ประเมินคุณภาพระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินสามารถประเมินได้ใน 5 มิติ คือ ความครอบคลุม ความ

คล่องแคล่ว ความพร้อม ความค้ม

ครอง และคณ

ภาพ ซึ่งทงั

5 มิตินี ้ สามารถน˚าไปใช้กบ

บริการการแพทย์

ฉุกเฉินในพืนที่ความมั่นคง 3 จังหวัดชายแดนใต้ได้ โดยต้องเพิ่มจุดเน้นในเรื่องความคุ้มครอง ความ

ปลอดภัยของผู้ให้การช่วยเหลือเป็นประเด็นที่ส˚าคัญ นอกจากนี ้ แนวปฏิบัติในการดูแลผู้บาดเจ็บจาก

เหตก

ารณ์ความไมสงบในทกระยะ ควรพิ่มระบบเยียวยาจิตใจผ้ไู ด้รับบาดเจ็บด้วย ซง

จะต้องมีเจ้าหน้าที่ที่มี

ความเชี่ยวชาญ และเพิ่มสมรรถนะของพยาบาลในการคด

แยกผู้ป่ วยที่ถก

ต้องในการดแ

ล ณ ห้องฉุกเฉิน

เพื่อลดความแออด

ในห้องฉก

เฉินและเพื่อให้ผู้บาดเจ็บได้รับการดแ

ลได้ทน

ท่วงทีตามความรุนแรงของการ

บาดเจ็บ ควรมีระบบผ้จดการรายกรณี (case manager) เปนผป้็ ระสานงานกบทกหนวยงานกรณีเกิด

เหตการณ์การบาดเจ็บจ˚านวนมากจากเหตการณ์ความไม่สงบ ส˚าหรับรูปแบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินใน 3 จังหวัดชายแดนใต้ ควรมีรูปแบบการร่วมมือ

ประสานงานระหว่างสถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติกับหน่วยงานองค์กรบริหารส่วนท้องถิ่น ในการ

ก˚าหนดนโยบาย ให้มีการจด

บริการการแพทย์ฉก

เฉินให้ครบทก

องค์กรบริหารส่วนท้องถิ่นในพืน

ที่ 3 จงั หวด

ชายแดนใต้ รวมทงั ้ ก˚าหนดนโยบายในการบริหารทรัพยากร การบริหารบุคคลเป็นลายลก

ษณ์อก

ษร และ

ควรมีการก˚าหนดกลวิธีในการให้ชมชนมีสวนร่วมในการเฝาระวงอนตราย และดแ

ลผ้บาดเจ็บ ณ จด

เกิดเหต

โดยเพิ่มทงั ้ จ˚านวนและสมรรถนะของอาสาสมค

รประจ˚าหมบ

้าน ซึ่งจะท˚าให้เกิดความร่วมมือร่วมใจกน

ของ

คนในชมชนในการปอ

งกนอนตรายที่จะเกิดขนึ

และเข้าถึงผ้บ

าดเจ็บได้รวดเร็วกวา

4.2 ผลการศึกษาสถานการณ์การใช้หรือการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืน ของผู้ป่ วยฉุกเฉิน

ที่ความม่ันคง

ผลการวิเคราะห์ข้อมูลจาก ITEMS ที่รายงานตงั ้ แตปี พศ 2557-2561 ได้ข้อมลสถานการณ์การใช้

หรือการเข้าถึงบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืน

ที่ความมน

คงของผู้ป่ วยฉุกเฉินวิกฤตทงั ้ จากเหตก

ารณ์ปกต

และเหตการณ์จากความไมสงบ โดยน˚าเสนอตามหวข้อดงตอไปนี

1) จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามเพศและอาย

2) จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชด

ปฏิบต

ิการฉก

เฉิน

3) จ˚านวนและร้ อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินจ˚าแนกตามระยะเวลาการช่วยเหลือ (Response time)

4) จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชอ

งทางการติดตอ

การบริการ

5) จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชนิดพาหนะในการน˚าสง่

6) จ˚านวนและร้ อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินจ˚าแนกตามกลุ่มอาการน˚า (Criteria Based Dispatch : CBD)

7) จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินตามประเภทความฉกเฉินตง้ แตปี พ.ศ. 2557 - 2561

8) ความสอดคล้องของการสงการชด

ปฏิบต

ิการฉกเฉินกบ

ระดบ

ความรุนแรงของผ้ป

่ วยฉกเฉิน

9) ปัจจยตางๆ ที่มีผลตอ

ระยะเวลาการชวยเหลือด้วยปฏิบต

การการแพทย์ฉกเฉิน

10) ร้ อยละของการช่วยเหลือด้วยปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามจังหวัดและ ตวแปรตางๆ

การใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินของเพศชายและเพศหญิงมีสด

ส่วนที่ใกล้เคียงกน

คือ ร้อยละ 41.7

และร้อยละ 41.5 ตามล˚าดบ

ไม่ได้ระบเุ พศ ร้อยละ 16.8 นอกจากนีม

ากกว่าครึ่งหนึ่งที่ใช้บริการการแพทย์

ฉกเฉินเป็นวยท˚างาน 15 – 59 ปี แสดงดงตารางที่ 1

ตารางท่ี 1 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามเพศและอายุ

คุณลักษณะ	จานวน	ร้อยละ
เพศ
ชาย	137,663	41.7
หญิง	136,845	41.5
ไม่ระบุ	55,313	16.8
รวม	329,821	100

คุณลักษณะ	จานวน	ร้อยละ
อายุ
0 – 14 ปี	32,375	9.8
15 – 59 ปี	188,597	57.2
60 ปีขน้ ไป	79,205	24
ไมระบุ	29,644	9
รวม	329,821	100

ชุดปฏิบัติการฉุกเฉินที่พบมากที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ ชุดปฏิบัติการฉุกเฉินเบืองต้น (First

Responder Unit; FR) ร้ อยละ 64.1 รองลงมา คือ ชุดปฏิบัติการฉุกเฉินระดับต้น (Basic Life Support Unit; BLS) ร้ อยละ 27.7 ชุดปฏิบัติการฉุกเฉินระดับสูง (Advanced Life Support Unit; ALS) ร้ อยละ 7 และชุดปฏิบัติการฉุกเฉินระดับกลาง (Intermediate Life Support Unit; ALS) ร้ อยละ 1.3 ตามล˚าดับ แสดงดงตารางที่ 2

ตารางท่ี 2 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชด

ปฏิบต

การฉกเฉิน

ชุดปฏิบัตการฉุกเฉิน	จานวน	ร้อยละ
ALS	23,072	7
ILS	4,219	1.3
BLS	91,236	27.7
FR	211,268	64.1
ไมระบุ	26	0.008
รวม	329,821	100

ผ้ป

่ วยประมาณ 3 ใน 4 ได้รับการช่วยเหลือด้วยบริการการแพทย์ฉก

เฉินภายในระยะเวลา 8 นาที

เกือบร้อยละ 20 ได้รับการช่วยเหลือในระยะเวลามากกว่า 8 นาที และร้อยละ 5 ไม่ได้มีการระบรุ ะเวลาการ ชวยเหลือ แสดงดงตารางที่ 3

ตารางที่ 3 จ˚านวนและร้ อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินจ˚าแนกตามระยะเวลาการช่วยเหลือ (Response time)

ระยะเวลาการช่วยเหลือ (Response time)	จานวน	ร้อยละ
ภายใน 8 นาที	247,132	74.9
มากกวา่ 8 นาที	65,729	19.9
ไมระบุ	16,960	5.1
รวม	329,821	100

ช่องทางการติดต่อเพื่อเข้าถึงการบริการการแพทย์ฉุกเฉินที่นิยมมากที่สุด 3 อันดบแรก ได้แก่

โทรศพ

ท์หมายเลข 1669 (First call) ร้ อยละ 50.9 รองลงมา คือ โทรศพ

ท์หมายเลข 1669 (Second call)

ร้อยละ 24.5 และการติดตอ

ทางวิทยส

ื่อสาร ร้อยละ 23.1 นอกจากนีย้ งั มีชอ

งทางการติดตอ

อื่นๆ ได้แก่ การ

ใช้หมายเลขโทรศพ

ท์อื่นๆ ซงมีเพียงร้อยละ 0.7 เทานนั

แสดงดงตารางที่ 4

ตารางท่ี 4 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชอ

งทางการติดตอ

การบริการ

ช่องทางการตดต่อ	จานวน	ร้อยละ
1669 (First call)	168,023	50.9
1669 (Second call)	80,719	24.5
วิทยสุ ื่อสาร	76,133	23.1
โทรศพั ท์หมายเลข อื่นๆ	2,340	0.7
วิธีอื่นๆ	1,601	0.5
ไมระบุ	1,005	0.3
รวม	329,821	100

ชนิดพาหนะในการน˚าส่งสถานพยาบาลเกือบทงั ้ หมดเป็นการใช้รถ คิดเป็นร้ อยละ 99.99 ส่วน พาหนะอื่นๆ ได้แก่ เรือ ป.1 (ร้ อยละ 0.005) เรือ ป.2 (ร้ อยละ 0.005) เรือ ป.3 (ร้ อยละ 0.002) เครื่องบิน

(ร้อยละ 0.002) และเรืออื่นๆ (ร้อยละ 0.001) ตามล˚าดบ แสดงดงตารางที่ 5

ตารางที่ 5 จ˚านวนและร้ อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินจ˚าแนกตามชนิดพาหนะในการน˚าส่ง สถานพยาบาล

ชนิดพาหนะ	จานวน	ร้อยละ
รถ	329,770	99.985
เรือ ป.1	17	0.005
เรือ ป.2	15	0.005
เรือ ป.3	8	0.002
เรืออื่นๆ	4	0.001
เครื่องบิน	7	0.002
รวม	329,821	100

กลุ่มอาการน˚า (Criteria Based Dispatch : CBD) ในการใช้ บริการการแพทย์ฉุกเฉิน คือ

ประมาณ 1 ใน 4 เกิดจากอุบัติเหตุยานยนต์ รองลงมา คือ ป่ วย/อ่อนเพลีย/อัมพาตเรือรัง/ไม่ทราบ ไม

จ˚าเพาะ/อื่นๆ ร้อยละ 16.1 และปวดท้อง/หลง/เชิงกรานและขาหนีบ ร้อยละ 11.1 แสดงดงตารางที่ 6

ตารางท่ี 6 จ˚านวนและร้อยละของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามกลม Based Dispatch : CBD)

อาการน˚า (Criteria

กลุ่มอาการน˚า (Criteria Based Dispatch : CBD)	จานวน	ร้อยละ
01:ปวดท้อง/หลง/เชิงกรานและขาหนีบ	36,511	11.1
02:แพ้ยา/แพ้อาหาร/แพ้สตั ว์ตอ่ ย/แอนาฟิ แล็กซิส/ปฏิกิริยาภมิแพ้	1,243	0.4
03:สตั ว์กดั	3,513	1.1
04:เลือดออก(ไมม่ ีสาเหตจากการบาดเจ็บ)	2,626	0.8
05:หายใจล˚าบาก/ตดิ ขดั	30,487	9.2
06:หวใจหยดุ เต้น	423	0.1
07:เจ็บแนน่ ทรวงอก/หวใจ/มีปัญหาทางด้านหวใจ	8,934	2.7
08:ส˚าลก/อดุ กน้ ทางเดนหายใจ	369	0.1
09:เบาหวาน	2,740	0.8
10:ภาวะฉกเฉินเหตสิ่งแวดล้อม	32	0.01
12:ปวดศีรษะ/ภาวะผิดปกติทางตา/ห/คอ/จมกู	9,501	2.9
13:คล้มุ คลง/ภาวะทางจิตประสาท/อารมณ์	2,484	0.8

กลุ่มอาการน˚า (Criteria Based Dispatch : CBD)	จานวน	ร้อยละ
14:พิษ/รับยาเกินขนาด	1,223	0.4
15:มีครรภ์/คลอด/นรีเวช	21,251	6.4
16:ชก/มีสญญานบอกเหตกุ ารชกั	7,992	2.4
17:ป่ วย/อ่อนเพลีย/อมพาตเรือ้ รัง/ไมทราบ ไมจ่ ˚าเพาะ/อื่นๆ	52,991	16.1
18:อมพาต(ก˚าลงกล้ามเนือ้ อ่อนแรง/สญเสียการรับความรู้สก/ยืนหรือเดนไม่ได้) เฉียบพลนั	3,539	1.1
19:หมดรู้สต/ไมต่ อบสนอง/หมดสตชิ วั่ วบู	15,752	4.8
20:เดก็ (กมารเวชกรรม)	12,452	3.8
21:ถกท˚าร้าย	5,549	1.7
22:ไหม้/ลวกเหตคุ วามร้อน/สารเคมี/ไฟฟ้าช๊อต	890	0.3
23:ตกน˚า/จมน˚า้ /หน้าคว˚่าจมน˚า/บาดเจ็บเหตดุ ˚าน˚า้ /บาดเจ็บทางน˚า้	252	0.1
24:พลดั ตกหกล้ม/อบุ ตั เหต/เจ็บปวด	23,627	7.2
25:อบุ ตั เหตยานยนต์	83,335	25.3
ไมระบุ	2,105	0.6
รวม	329,821	100

ในปี พ.ศ. 2561 มีการใช้บริการการแพทย์ฉก

เฉินเป็นประเภทฉก

เฉินเร่งดวนจ˚านวน 57,304 ครัง

รองลงมา คือ ไม่ระบุ 9,821 ครัง

ฉุกเฉินวิกฤต 8,675 ครัง

ฉุกเฉินไม่รุนแรง 6,502 ครัง

และทว

ไป 3,010

ครัง แสดงดงตารางที่ 7

ตารางท่ี 7 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินตามประเภทความฉกเฉินตง้ แตปี พ.ศ. 2557 - 2561

ปี	ฉุกเฉินวิกฤต (แดง)	ฉุกเฉินเร่งด่วน (เหลือง)	ฉุกเฉินไม่รุนแรง (เขียว)	ทั่วไป (ขาว)	ไม่ระบุ
พ.ศ. 2557	5,237	32,380	3,429	4,531	186
พ.ศ. 2558	6,610	39,905	4,102	3,893	259
พ.ศ. 2559	8,641	46,704	5,115	4,555	1,823
พ.ศ. 2560	8,192	50,224	5,924	3,489	9,310
พ.ศ. 2561	8,675	57,304	6,502	3,010	9,821

มีความสอดคล้องของการสงชุดปฏิบต

ิการฉุกเฉินกับระดบ

ความรุนแรงของผู้ป่ วยฉก

เฉิน ดงนี ้ ชุด

ปฏิบต

ิการฉก

เฉิน ชด

ปฏิบตก

ารฉก

เฉินระดบสง

(Advanced Life Support Unit; ALS) สอดคล้องกบ

ระดบ

ความรุนแรงของผู้ป่ วยฉุกเฉินวิกฤต 14,767 ครัง ชุดปฏิบัติการฉุกเฉินระดับกลาง (Intermediate Life

Support Unit; ALS) สอดคล้องกับระดบ

ความรุนแรงของผู้ป่ วยฉุกเฉินเร่งด่วน 3,773 ครัง

ชุดปฏิบต

ิการ

ฉุกเฉินระดับต้น (Basic Life Support Unit; BLS) สอดคล้องกับระดับความรุนแรงของผู้ป่ วยฉุกเฉินไม

รุนแรง 5,514 ครัง

และชุดปฏิบัติการฉุกเฉินเบือ

งต้น (First Responder Unit; FR) สอดคล้องกับระดับ

ความรุนแรงของผ้ป

่ วยทวไป 15,380 ครัง

แสดงดงตารางที่ 8

ตารางท่ี 8 ความสอดคล้องของการสงชด

ปฏิบต

การฉกเฉินกบระดบ

ความรุนแรงของผ้ป

่ วยฉกเฉิน

ชุดปฏิบัติการ	ฉุกเฉินวิกฤต		ฉุกเฉินเร่งด่วน		ฉุกเฉินไม่รุนแรง		ทั่วไป		ไม่ระบุ		รวม
ฉุกเฉิน	(แดง)		(เหลือง)		(เขียว)		(ขาว)
ALS	14,767	(64)	7,653	(33.2)	345	(1.5)	121	(0.5)	186	(0.8)	23,072
	(41.9)		(3.1)		(1.5)		(0.6)		(8.8)
ILS	386	(9.1)	3,773	(89.4)	45	(1.1)	12	(0.3)	3	(0.1)	4,219
	(1.1)		(1.5)		(0.2)		(0.1)		(0.1)
BLS	9,210	(10.1)	72,927	(79.9)	5,514	(6)	3,122	(3.4)	463	(0.5)	91,236
	(26.1)		(29.1)		(24)		(16.8)		(22)
FR	10,888	(5.2)	166,445	(78.8)	17,103	(8.1)	15,380	(7.3)	1,452	(0.7)	211,268
	(30.9)		(66.4)		(74.3)		(82.5)		(68.9)
ไม่ระบุ	5	(19.2)	17	(65.4)	0	(0)	1	(3.8)	3	(11.5)	26
	(<0.1)		(<0.1)		(0)		(<0.1)		(0.1)
รวม	35,256		250,815		23,007		18,636		2,107		329,821

จากตารางที่ 9 พบว่า ปัจจย

ต่างๆ ที่มีผลต่อระยะเวลาการช่วยเหลือด้วยปฏิบต

ิการการแพทย์

ฉุกเฉิน ได้แก่ ชุดปฏิบต

ิการฉุกเฉิน (p-value<0.01) ระดบ

ความรุนแรงของผู้ป่ วยฉุกเฉิน (p-value<0.01)

และชอ

งทางการติดตอ

(p-value<0.01)

ตารางท่ี 9 ปัจจยตางๆ ที่มีผลตอ

ระยะเวลาการชวยเหลือด้วยปฏิบตก

ารการแพทย์ฉกเฉิน

ตัวแปร	ภายใน 8 นาที	มากกว่า 8 นาที	p-value
ชดุ ปฏิบตั การฉกเฉิน			0.001
ALS	13,558	8,858
BLS	64,371	18,473
FR	166,398	36,980
ILS	2,802	1,415
ระดบั ความรุนแรงของผ้ปู ่ วยฉกเฉิน			0.001
ฉกเฉินวิกฤต (แดง)	26,332	10,979
ฉกเฉินเร่งดวน (เหลือง)	180,685	45,344
ฉกเฉินไมร่ ุนแรง (เขียว)	20,392	4,654
ทวไป (ขาว)	16,543	2,922
ไมระบุ	3,180	1,830
ชอ่ งทางการตดิ ตอ่			0.001
1669 (First call)	112,933	39,728
1669 (Second call)	67,843	12,488
วิทยสุ ื่อสาร	62,558	12,725
โทรศพั ท์หมายเลขอื่นๆ	1,931	404
วิธีอื่นๆ	1,380	217
ไมระบุ	487	167
จงหวดั			0.001
นราธิวาส	54,467	12,758
ปัตตานี	37,515	9,011
ยะลา	56,242	13,200
สงขลา	98,908	30,760

ในส่วนของระดบ

ความรุนแรงของผู้ป่ วยฉุกเฉิน พบว่า จง

หวด

สงขลา สามารถช่วยเหลือผู้ป่ วย

ฉุกเฉินวิกฤติ (สีแดง) ภายในระยะเวลา 8 นาที ได้ร้ อยละ 14.4 รองลงมา คือ จังหวัดยะลา ร้ อยละ 7.3

จงหวด

นราธิวาส ร้อยละ 7.0 และจงหวด

ปัตตานี ร้อยละ 6.1

ช่องทางการติดต่อ พบว่า จังหวัดยะลามีการติดต่อด้วยหมายเลขโทรศัพท์ 1669 ในครัง้ แรก

ท˚าให้สามารถช่วยเหลือด้วยปฏิบต

ิการการแพทย์ฉุกเฉินภายใน 8 นาทีได้สง

ถึงร้อยละ 80.7 รองลงมา คือ

จังหวัดสงขลา ร้ อยละ 39.3 จังหวัดนราธิวาส ร้ อยละ 37.4 และจังหวัดปัตตานี ร้ อยละ 22.1 แสดง ดงตารางที่ 10

ตารางที่ 10 ร้อยละของการช่วยเหลือด้วยปฏิบต และตวแปรตางๆ

ิการการแพทย์ฉก

เฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามจง

หวด

ตัวแปร	ระยะเวลาการช่วยเหลือภายใน 8 นาที
	นราธิวาส	ปัตตานี	ยะลา	สงขลา
ระดบั ความรุนแรงของผ้ปู ่ วยฉกเฉิน
ฉกเฉินวิกฤต (แดง)	7.0	6.1	7.3	14.4
ฉกเฉินเร่งดวน (เหลือง)	77.9	66.4	81.1	75.0
ฉกเฉินไมร่ ุนแรง (เขียว)	9.7	6.3	8.2	6.4
ทวไป (ขาว)	5.4	19.7	3.2	3.8
ไมระบุ	0.0	1.6	0.2	0.4
ชอ่ งทางการตดิ ตอ่
1669 (First call)	37.4	22.1	80.7	39.3
1669 (Second call)	39.9	63.3	6.2	19.1
วิทยสุ ื่อสาร	21.7	11.5	9.6	41.5
โทรศพั ท์หมายเลขอื่นๆ	0.9	0.3	2.2	0.1
วิธีอื่นๆ	0.1	1.7	1.2	0.0
ไมระบุ	0.0	1.2	0.0	0.0

กราฟแสดง“รูปแบบในการจัดการระบบการแพทย์ฉุกเฉินแบบบูรณาการในพืน

1) แนวโน้มการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉิน พ.ศ. 2557 - 2561

2) จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามเพศ พ.ศ. 2557 – 2561

3) จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามอายุ พ.ศ. 2557 - 2561

ท่ีความม่ันคง”

4) จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชด

ปฏิบต

การฉกเฉิน พ.ศ. 2557 - 2561

5) จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามระยะเวลาการชวยเหลือ พ.ศ. 2557 – 2561

6) จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามชอ

งทางการตด

ตอการบริการ พ.ศ. 2557 – 2561

7) ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามระดบความรุนแรงของผ้ป่ วยฉกเฉนิ

8) ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามชองทางการติดตอ

9) ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามจงหวด

แนวโน้มการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉิน พ.ศ. 2557 – 2561 มีแนวโน้มเพิ่มสงขน้ ทกปี แสดงดงแผนภมิที่ 1

แผนภูมิท่ี 1 แนวโน้มการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉิน พ.ศ. 2557 - 2561

จะเห็นได้วาการบริการการแพทย์ฉกเฉินมีแนวโน้มเพิ่มสงขน้ เรื่อยๆ ตง้ แต่ ปี พ.ศ. 2557 ถึง 2561

โดยมีเพศชายและเพศหญิงใช้บริการดงกลาวในสดส่วนที่ไมแตกตางกนมากนกซงมีแนวโนมส้ งขน้ เล็กน้อย

ในปี พ.ศ. 2558 และเพิ่มสงู ขน้ อยางตอ

เนื่องตง้ แตป

ี พ.ศ. 2559 ถึง พ.ศ. 2561 แสดงดงแผนภมิที่ 2

แผนภูมิท่ี 2 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามเพศ พ.ศ. 2557 - 2561

ชวงอายุ 15-59 ปี มีสด

ส่วนการใช้บริการการแพทย์ฉก

เฉินมากที่สด

รองลงมา คือ ชว

งอายต

งั ้ แต

60 ปีขน้ ไป และชวงอายุ 0 ถึง 14 ปี ตามล˚าดบ แสดงดงแผนภมิที่ 3

แผนภูมิท่ี 3 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามอายุ พ.ศ. 2557 - 2561

จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินของชุดปฏิบติการฉุกเฉินเบือ้ งต้น (First Responder

Unit; FR) มีจ˚านวนมากที่สุด และมีแนวโน้มสูงขึนเรื่อยๆ รองลงมา คือ ชุดปฏิบัติการฉุกเฉินระดับต้น

(Basic Life Support Unit; BLS) ชุดปฏิบัติการฉุกเฉินระดับสูง (Advanced Life Support Unit; ALS)

และชด

ปฏิบต

การฉกเฉินระดบกลาง (Intermediate Life Support Unit; ALS) แสดงดงแผนภมิที่ 4

แผนภูมิท่ี 4 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉก

เฉินจ˚าแนกตามชด

ปฏิบต

การฉก

เฉิน พ.ศ. 2557 - 2561

แนวโน้มของการช่วยเหลือโดยการแพทย์ฉุกเฉินภายในระยะเวลา 8 นาที มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึน

เรื่อย ๆ และมีจ˚านวนมากกวาการชวยเหลือที่ลาช้า คือ มากกวา 8 นาทขนี ้ ไป แสดงดงแผนภมิที่ 5

แผนภูมิท่ี 5 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉก

2561

เฉินจ˚าแนกตามระยะเวลาการช่วยเหลือ พ.ศ. 2557 –

มีผู้ใช้บริการด้วยหมายเลขโทรศพ

ท์ 1669 ครัง้ แรก สูงขึน

เรื่อยๆ ตงั ้ แต่ ปี พ.ศ. 2557 ถึง พ.ศ.

2561 รองลงมา คือ การโทรด้วยหมายเลขโทรศพท์ 1669 ครัง้ ที่สอง และการใช้วิทยุสื่อสารที่มีแนวโน้ม

คอนข้างคงที่ในชวง 5 ปีที่ผานมา แสดงดงแผนภมิที่ 6

แผนภูมิท่ี 6 จ˚านวนของการใช้บริการการแพทย์ฉกเฉินจ˚าแนกตามช่องทางการติดต่อการบริการ พ.ศ. 2557

– 2561

ระดบ

ความรุนแรงของผ้ป

่ วยฉก

เฉินทว

ไป (สีขาว) มีการบริการการแพทย์ฉก

เฉินภายใน 8 นาทีสูง

ถึงร้ อยละ 85.0 รองลงมา คือ ผู้ป่ วยฉุกเฉินแต่ไม่รุนแรง (สีเขียว) ร้ อยละ 81.4 และฉุกเฉินเร่งด่วน (สีเหลือง) ร้อยละ 79.9 แสดงดงแผนภมิที่ 7

แผนภูมิท่ี 7 ร้ อยละของการบริการการแพทย์ฉุกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามระดบความรุนแรงของ

ผ้ป่ วยฉกเฉนิ

ชองทางการตดตอการบรกาิ รดวย้ วิธีการอนๆื่ ทาใหมี้˚ การบรการิ การแพทยฉ์ กเฉนภิ ายใน 8 นาที

ร้อยละ 86.4 รองลงมา คือ หมายเลขโทรศพ แสดงดงแผนภมิที่ 8

ท์ 1669 ครังที่สอง ร้อยละ 84.5 และวิทยส

ื่อสาร ร้อยละ 83.1

แผนภูมิท่ี 8 ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามชองทางการติดตอ

การบริการการแพทย์ฉุกเฉินในจง

หวด

ยะลาและนราธิวาส มีการบริการภายใน 8 นาที ร้ อยละ

81.0 รองลงมา คือ จังหวัดปัตตานี ร้ อยละ 80.6 และจังหวัดสงขลา ร้ อยละ 76.3 ตามล˚าดับ แสดง ดงแผนภมิที่ 9

แผนภูมิท่ี 9 ร้อยละของการบริการการแพทย์ฉกเฉินภายใน 8 นาที จ˚าแนกตามจงหวดั

4.3 ผลการศึกษาสถานการณ์การจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินในพืนท่ีความม่ันคง

ผลการศกษาในสวนนี ้ จ˚าแนกออกเป็น 4 ประเดนยอย ตามระยะของการบรการิ

4.3.1) ระยะการปองกนก่อนเกดเหติ ุ (Prevention)

4.3.2) ระยะการดแลก่อนถึงโรงพยาบาล (Pre-hospital care)

4.3.3) ระยะการดแล ณ ห้องฉกเฉิน (In hospital care)

4.3.4) ระยะการสงตอไปยงสถานพยาบาล (Interfacility transfer care)

4.3.1) ระยะการป้องกันก่อนเกิดเหตุ (Prevention)

ผลการศกษา พบประเดนส˚าค˚ญที่เกี่ยวข้องกบรูปแบบการบริการ สมรรถนะบค

ลากร สารสนเทศ

และการใช้เทคโนโลยี การบริหารจด

รูปแบบการบริการ

การ ในพืน

ที่ความมน

คง ดงนี

ในพืนที่ความมั่นคงจะมีการป้องกันเหตุในรูปแบบต่างๆ ดังนี ้ เช่น มีการตัง้ ด่านรักษาความ

ปลอดภยในทก

พืนที่ มีการลาดตระเวนเฝาระวงในพืน

ที่เสี่ยงโดยเจ้าหน้าที่รัฐ ต˚ารวจ ทหาร กองอาสารักษา

ดินแดน(อส.) ชด

รักษาความปลอดภัยหมบ

้าน (ชรบ.) มีการขอความร่วมมือจากชาวบ้านและคนในชมชน

ร่วมกันสอดส่องดแ

ลความปลอดภัยนหมู่บ้านหากมีเหตก

ารณ์ผิดปกติให้รีบแจ้งก˚านน

หรือผู้ใหญ่บ้านให้

ทราบ มีการขอความร่วมมือชาวบ้านให้ไม่สวมหมวกกันน็อค มีการขอให้จอดรถไว้ที่เกาะกลางถนนและ

ขอให้รถมอเตอร์ไซด์ทกคน

จอดเปิดเบาะ และชาวบ้านในชม

ชนก็มีการปรับตว

ในการใช้ชีวิตประจ˚าวน

เช่น

การไม่ออกไปไหนในเวลากลางคืน เดิมการประกอบพิธีการเวียนเทียนใช้เวลากลางคืนแตป

ัจจุบน

เปลี่ยน

มาเป็นกลางวนแทน การไมออกไปในสถานทคนพลี่ กพลาน เปนตน้็

สมรรถนะบุคลากร

ในทกพืน

ที่จะมีกองอาสารักษาดินแดน(อส.) ชด

รักษาความปลอดภยหมบ่

้าน (ชรบ.) และจิตอาสา

ในพืน

ที่เป็นผ้ด

แลความปลอดภย

คอยสอดสอ

งดแ

ลและตง้ ดานรักษาความปลอดภยโดยมีทหารเป็นพี่เลีย้ ง

ซึ่งบค

ลากรเหล่านีจ้ ะได้รับการอบรมทก

ษะความรู้เฉพาะในเรื่องเกี่ยวกับความมน

คงอย่างสม˚่าเสมอ เช่น

เทคนิคในการการปอ

งกน

ตวเอง การสอดส่องดแ

ลระวงภย

การแจ้งเหตุ การให้ความช่วยเหลือผ้บาดเจ็บใน

กรณีเป็นเหตก

ารณ์ความมน

คง ทงั ้ นีช้ าวบ้านและคนในชุมชนก็มีส่วนร่วมในการช่วยเหลือดแ

ลซึ่งกันและ

กันในกรณีมีเหตุการณ์ไม่ปกติก็จะแจ้งไปยัง อส.หรือ ชรบ.ในหมู่บ้านเพื่อท˚าการตรวจสอบ ซึ่งถือได้ว่า

บคลากรเหลานีม้ ีความส˚าคญในเรื่องการปองเหตเปน็ อย่างมาก

สารสนเทศและการใช้เทคโนโลยี

ในพืน

ที่ความมน

คง พบว่ามีเครือข่ายของคนในชุมชน ส่วนใหญ่เป็น อส หรือ ชรบ คอยท˚าหน้าที่

สอดส่องดแ

ลและหาข่าวกรองให้กบ

เจ้าหน้าที่รัฐ หากมีเหตก

ารณ์ผิดปกติ จะมีแนวทางในการด˚าเนินการ

โดยแจ้งเหตก

ารณ์ไปให้ก˚านน

หรือผ้ใหญ่บ้านทราบ เพื่อท˚าการแจ้งข่าวตอ

เจ้าหน้าที่รัฐโดยทน

ที ด้วยการ

ใช้ระบบสื่อสารผา

นทางวิทยส

ื่อสารและโทรศพ

ท์ หากเป็นพืน

ที่ในเมืองหรือเขตเทศบาล หรือสถานที่ส˚าคญ

ต่างๆ ที่มีคนพลุกพล่าน ส่วนใหญ่มีกล้องวงจรปิดค่อนข้างครอบคลุมทุกพืนที่ซึ่งสามารถน˚ามาใช้ให้เกิด

ประโยชน์ในการปองกนภยตางๆ ได้

การบริหารจัดการ

พืน

ที่ความมั่นคงมีการบริหารจด

การทรัพยากรร่วมกัน โดยการสร้างความเข้าใจร่วมกันระหว่าง

ภาครัฐและผู้น˚าชุมชน ท˚าให้ชาวบ้านในชุมชนตระหนก

ถึงความส˚าคญ

ในเรื่องการป้องกน

ความปลอดภัย

ซึ่งมีให้ความร่วมมือช่วยกันสอดส่องดูแลความปลอดภัยอย่างสม˚่าเสมอหากมีเหตุการณ์ผิดปกติก็จะรีบ แจ้งเจ้าหน้าที่รัฐทนที ท˚าให้การด˚าเนินงานในพืนที่ของเจ้าหน้าที่มีประสิทธิภาพมากขนึ ้

สรุป

ในพืน

ที่ความมน

คงทก

พืน

ที่มีรูปแบบการป้องกันก่อนเกิดเหตใุ นรูปแบบการเฝา

ระวง

และป้องกัน

เหตุ ที่คล้ายคลึงกน

แตป

รับเปลี่ยนไปตามบริบทของพืน

ที่ โดยมีคนในชม

ชนเข้ามามีส่วนร่วมกบ

หน่วยงาน

ภาครัฐทกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องในพืน

ที่ เชน

โรงพยาบาล ที่ว่าการอ˚าเภอ ทหาร ต˚ารวจ เพื่อชว

ยกน

สอดส่อง

ดแลรักษาความปลอดภย เปนการช็ วยเหลอดแื ลซงกนของชมชนโดยชมชน

4.3.2) ระยะการดูแลก่อนถงโรงพยาบาล (Pre-hospital)

การดูแลรักษาก่อนถึงโรงพยาบาล (Pre-hospital care) มีกระบวนการท˚างานประกอบด้วย การ

พบเหต(ุ Detection) การแจ้งเหตข

อความช่วยเหลือ (Reporting) การออกปฏิบต

ิการของหน่วยปฏิบต

ิการ

(Response) การรักษาพยาบาลฉก

เฉิน ณ จด

เกิดเหตุ (On Scene Care) การล˚าเลียงขนย้ายและการดูแล

ระหว่างน˚าส่ง (Care in Transit) และการน˚าส่งสถานพยาบาล (Transfer to Definitive Care) แต่ระยะการ

ดแลก่อนถึงโรงพยาบาล(Pre-hospital)ในพืน

ที่ความมั่นคงมีขนั

ตอนการปฏิบต

ิที่แตกต่างจากพืน

ที่ปกต

โดยเน้นการเข้าถึงผ้บาดเจ็บอยางปลอดภยของผ้ช

รูปแบบการบริการ

วยเหลือเป็นหลก

ดงนี

1) การแจ้งเหตในพืน

ที่ความมน

คงมีความแตกตา

งจากพืน

ที่ปกติ คือ ในพืน

ที่นอกจากจะมีการรับ

แจ้งเหตจ

ากประชาชนผ่าน 1669 แล้ว ก็จะมีการแจ้งเหตจ

ากทหาร ต˚ารวจซึ่งท˚าการโทรแจ้งโดยตรงไปยง

โรงพยาบาลในพืน

ที่เกิดเหตุ และนอกจากนนั

โรงพยาบาลในพืน

ที่ก็มีการติดตามสถานการณ์ผ่านทางวิทย

ของทหาร ต˚ารวจ เมื่อได้รับแจ้งว่าเกิดเหตก

ารณ์ฉกเฉินทางโรงพยาบาลจะโทรยืนยน

กบต˚ารวจในพืน

ที่นนั ๆ

ว่ามีเหตุการณ์เกิดขึนจริงหรือไม่ สถานการณ์ปลอดภัยหรือไม่ สามารถส่งหน่วยปฏิบัติการฉุกเฉิน

การแพทย์ออกไปรับผ้ป

่ วย ณ จด

เกิดเหตไุ ด้หรือไม

2) การออกปฏิบัติการของหน่วยปฏิบัติการ แบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือ ในกรณีที่เป็นเหตุการณ์

ฉุกเฉินปกติ ทางโรงพยาบาลจะสั่งหน่วยปฏิบต

ิการฉุกเฉินของโรงพยาบาลออกปฏิบต

ิการทันทีจนเสร็จ

ภารกิจ แต่หากเป็นกรณีเหตุการณ์ฉุกเฉินที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงโรงพยาบาลจะสั่งการให้ หน่วย

ปฏิบต

ิการฉก

เฉินเบือ้ งต้นในพืน

ที่ (หน่วยFRของ อปท. อบต. อบจ. หรือมล

นิธิ) ออกไปสงั เกตสถานการณ์

และโทรรายงานเหตก การชวยเหลือ

ารณ์ให้โรงพยาบาลทราบจ˚านวนและอาการผ้บ

าดเจ็บเพื่อเตรียมรับและขอสนบ

สนน

3) การรักษาพยาบาลฉุกเฉิน ณ จุดเกิดเหตุ (On Scene Care) ในพืนที่ความมั่นคงทีมออกเหต

ส่วนใหญ่จะเป็น FR ซึ่งจะเป็นการรีบเข้าไปยังจุดเกิดเหตุและรีบน˚าตวผู้บาดเจ็บออกมาส่งโรงพยาบาล

ใกล้เคียงโดยเร็วที่สุด เพื่อความปลอดภัยของผู้ปฏิบติงานเพราะอาจมีความเสี่ยงในเรื่องของการเกิดเหต

ซ˚าซ้อน แต่ในกรณีที่ผ้บ

าดเจ็บต้องได้รับการรักษาเร่งดว

นทีมFR จะเข้าไปน˚าตวผ้บาดเจ็บออกมาส่งตอ

ให้จ

ทีม ALS ที่มารอรับและดแ

ลผู้ป่ วย ณ จดนด

พบ ซึ่งเป็นการดแ

ลแบบร่วมด้วยช่วยกน

คล้าย Dual system

และใช้ทรัพยากรบคคลที่เหมาะสมกบสถานการณ์

4) การล˚าเลียงขนย้ายและการดแลระหวา

งน˚าส่ง ในกรณีที่พืน

ที่มีความปลอดภย

ต˚ารวจ ทหาร gx

เป็นผู้อนญ

าตให้หน่วยปฏิบต

ิการฉก

เฉินเบือ้ งต้นไปล˚าเลียงผ้บ

าดเจ็บเพื่อท˚าการส่งโรงพยาบาล ในกรณีที่

เป็นเหตฉ

ุกเฉินที่เกี่ยวข้องกับความมน

คงจะไม่มีการปฐมพยาบาล ณ จุดเกิดเหตุ แตจ

ะเป็นการรีบเข้าไป

น˚าตัวผู้บาดเจ็บออกมาจากจุดเกิดเหตุเพื่อส่งโรงพยาบาลหรือส่งไปยังจุดนัดพบเพื่อให้ชุดปฏิบัติการ ฉุกเฉินระดับสูง(ALS) ดูแลและส่งต่อ และหากหัวหน้าทีมดูแลมีการประเมินแล้วว่าผู้บาดเจ็บมีความ

จ˚าเป็นต้องถูกส่งตว

เร่งด่วนไปยง

โรงพยาบาลปลายทาง คือ โรงพยาบาลสงขลานครินทร์ ซึ่งเป็นข้อตกลง

ร่วมกนในการช่วยเหลือผ้บ

าดเจ็บจากเหตก

ารณ์ในพืน

ที่ความมน

คง ทางโรงพยาบาลต้นทางจะท˚าการโทร

ประสานศน

ย์แพทย์ทหารบก จง

หวด

ชายแดนภาคใต้ (ในพืน

ที่คือ ฝ่ ายทหารที่รับผิดชอบ) และส˚านก

งาน

สาธารณสข

จงั หวด

เพื่อท˚าการขอล˚าเลียงผ้ป

่ วยทางอากาศยาน โดยปฏิบต

ิตามแผนการล˚าเลียงผ้ป

่ วยทาง

อากาศยาน ดงภาพที่ 1

ภาพที่ 1 แผนผังการปฏิบัตการการแพทย์ฉุกเฉินในพืนท่ีความม่ันคง

ประชาชน, ตํารวจ,ทหาร

แจ้งเหตุ

แจ้งเหตุ รพ.

รพ.ติดตามสถานการณ์ผา่ น ทางวทยของทหาร,ตารวจ

โรงพยาบาล

โทรยน

ยนเหตุการณ์กบ

ทหารหรือตา˚ รวจ

กรณีเหตุการณ์ปกติ เวลากลางวันและพืน

ที่

กรณีเหตก

ารณ์ปกติ/ความไมม

นคงรพ.จะสงั่ การ

ไม่ไกลเขตรับผิดชอบ รพ.จะออกปฏิบัติการ จนเสร็จสน้ ภารกิจ

ให้ FR ออกไปตรวจสอบเหตก

ารณ์

ชุดปฏบัตการ การแพทย์ฉุกเฉิน

เมื่อFR ไปถึงจดเกิดเหตรุ ายงานเหตการณใ์ ห รพ.ทราบจ˚านวนและอาการของผ้บาดเจ็บ เพื่อเตรียมรับ หรือขอสนบสนนการช่วยเหลอื

ทีมชดปฏิบติการ ขน้ สง

ตารวจ,ทหาร

เมื่อต˚ารวจหรือทหารเคลยร์พืนที่ปลอดภยแล้วแจ้ง วา่ พืนที่ปลอดภย อนญาตใหFR้ เขา้ ไปลา˚ เลยง

ผ้บาดเจ็บออกจากพืนที่ไปสง่ โรงพยาบาล

การล˚าเลียงน˚าส่ง

FRเขาไปลาเลียงผบ

าดเจ็บ

ส่งโรงพยาบาลหรือจุดนดพบ

กรณีผ้บาดเจ็บจ˚าเป็นต้องได้รับ

และประสานแจ้งโรงพยาบาล

การปฐมพยาบาลเร่งดว

นและ

กรณีFRมาช้าหรือในพืนที่หา่ งไกล ทหารหรือต˚ารวจจะเข้าไปลา˚ เลยง ผ้บาดเจ็บสง่ โรงพยาบาลหรือจดุ

นดพบ

เกินก˚าลงของ FR จะมี ALSมารอ ยงจดนดพบท˚าการดแล

ผ้บาดเจ็บและสงตอไปยงั

บุคลากร สมรรถนะบุคลากร

ศนย์รับแจ้งเหตและสงั่ การจะโทรประสานศนย์ แพทย์ทหารบกให้ขอหนว่ ยบินของทหารหรือ ต˚ารวจในพืนที่รับผ้ปู ่ วยกรณีผ้บาดเจ็บมีความ จ˚าเป็นต้องลา˚ เลยงทางอากาศยาน

ในการดแลระยะก่อนถึงโรงพยาบาลนี ้ทก

ษะของผ้ป

ฏิบตก

ารในการชว

ยเหลือ ณ จด

เกิดเหตระยะ

น˚าส่ง และมาถึงโรงพยาบาลในพืน

ที่ความมั่นคง มีความส˚าคญ

ผลการศึกษา พบว่า บุคลากรทุกระดบ

ได้รับการพฒ

นาและมีศก

ยภาพที่ดีขึน

เมื่อเปรียบเทียบกบ

ในอดีต มี FR ของมล

นิธิที่เข้มแข็งในพืน

ที่ที่เกิด

จาการรวมตว

ของชุมชน โดยมีผู้น˚าตามธรรมชาติ ในบริบทสง

คมพหวฒ

นธรรม ได้ให้บริการประชาชนใน

พืน

ที่ครอบคลุมในทุกด้าน ทงั ้ ใน เรื่องอบ

ติเหตุ การเจ็บป่ วยฉุกเฉิน การคลอดบต

ร หรือการรับส่งผ้ส

ูงอาย

มาท˚ากายภาพบ˚าบด

ที่โรงพยาบาล และในบางพืน

ที่ที่อยู่ห่างไกลก็มีบริการรับ-ส่งผ้ป

่ วยจากโรงพยาบาล

กลบ

บ้าน โดยส่วนใหญ่ให้บริการโดยไม่คิดคา

ใช้จ่าย เนื่องจากประชาชนอยใู นชนบทห่างไกลและมีความ

ยากจน อน

เป็นจุดเด่นของการบริการ อย่างไรก้ตาม พบว่า บางพืน

ที่มีสมรรถนะบุคลากรไม่เพียงพอด้วย

ปัจจัยหลายด้าน เช่น การสับเปลี่ยนหมุนเวียนก˚าลังคนตลอดเวลา ท˚าให้ต้องมีการฟื ้นฟูความรู้อย่าง สม˚่าเสมอ อาสาสมัครส่วนใหญ่ยังไม่ผ่านการอบรมหลักสูตรตามมาตรฐาน เนื่องจากมีปัญหาเรื่อง

งบประมาณในการส่งบุคลากรไปอบรม นอกจากนี ้ พืน

ที่ยังมีแนวปฏิบต

ิหรือแนวทางในการจัดการดูแล

ผู้ป่ วยยง

ไม่ชด

เจน และพบว่า การอบรมในหลก

สูตรที่ผ่านมา ยง

ขาดองค์ ความรู้ที่เฉพาะต่อการจัดการ

ดแลผ้บ

าดเจ็บในพืน

ที่ความมน

คง โดยเฉพาะในด้านการจด

การแบบยท

ธวิธี การเพิ่มความปลอดภย

ของผ้

ชวยเหลือในการเข้าถึงผ้บาดเจ็บอยางในสถานที่ที่จ˚ากด

ในการศกษานี ้ ยงพบว่า คา

ตอบแทนของผ้ป

ฏิบต

ิงานการแพทย์ฉกเฉินในพืนที่ความมนคงมีความ

แตกต่างกันไปในแต่ละพืนที่ ในส่วนของมูลนิธิที่เป็นองค์กรอิสระ เงินที่ได้รับการสนับสนุนมีแต่ยังไม

เพียงพอ ยง

ขาดงบประมาณการสนบ

สนุนในเรื่องการส่งบุคลากรของมูลนิธิไปอบรมเบือ้ งต้น ท˚าให้กา ร

ด˚าเนินงานท˚าได้ไม่เต็มที่ และในส่วน FR ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้รับการสนบสนุนงบประมาณ

หลกจาก ต้นสงกด คือ อบต. อบจ.ท˚าใหแ้ ตละพืนทมีี่ ความพร้อมในเรื่องงบประมาณแตกตางกนไป แตสวน

ใหญ่ยงไม่เพียงพอตอ

การพฒ

นาคณ

ภาพของระบบบริการการแพทย์ฉกเฉินเนื่องจากความต้องการบริการ

เพิ่มขึน

แตไ่ ม่สมดลกบ

สภาพการใช้งานของอป

กรณ์ที่มีอยซ

งไม่ได้มาตรฐาน ผ้ให้ข้อมล

ในพืน

ที่ ได้สะท้อน

ปัญหาที่พบคือ อปกรณ์หรือรถบริการที่ใช้ อาจมีสภาพการใช้งานที่ลดลง และต้องการให้มีความสะดวก

และทน

สมย

มากขึน

นอกจากนีม

ี อปท.บางแห่งไม่สามารถจด

หน่วยบริการการแพทย์ฉุกเฉินได้เนื่องจาก

ขาดงบประมาณ ขาดบคลากร

สารสนเทศและการใช้เทคโนโลยี

ด้วยบริบทพืน

ที่บางแห่งมีความซบ

ซ้อนห่างไกล บาวแห่งเป็นภูเขา เข้าถึงบริการค่อนข้างล˚าบาก

เมื่อได้รับแจ้งเหตุ ศูนย์สั่งการซึ่งตัง้ อยู่ในโรงพยาบาล (ทุกพืน

ที่) จ˚าเป็นต้องหาพิกัดพืน

ที่ที่จะเข้าไป

ชวยเหลือทางgoogle map แต่พบปัญหาคือ บางพืน

ที่ไม่ได้มีระบไุ ว้ในgoogle map ดงั นนั

ผ้ป

ฏิบต

ิงานใน

พืน

ที่จึงแก้ปัญหาด้วยวิธีการโทรศพ

ท์ ประสานให้เครือข่ายที่กระจายอยู่ในหมู่บ้าน ส่วนใหญ่จะประสาน

ผ่านทางก˚านัน ผู้ใหญ่บ้ านเพื่อให้ ชีจุดพิกัดบ้ านผู้บาดเจ็บ ได้ อย่างถูกต้ อง รวดเร็วและปลอดภัย

ขณะเดียวกน

พบว่า ในพืน

ที่มีทรัพยากรที่เพียงพอ ทงั ้ ในเรื่องของรถ อป

กรณ์ เวชภณ

ฑ์ตา

งๆ อุปกรณ์การ

สื่อสาร ซึ่งในปัจจุบันได้มีการสื่อสารในหลายช่องทาง เช่น ทางโทรศัพท์ ทางไลน์ วีดีโอคอล ซึ่งช่วยลด

ปัญหาเรื่องการสื่อสารได้ดีมากเมื่อเปรียบเทียบกบในอดีต

การบริหารจัดการ

ด้วยสถานการณ์ในพืน

ที่ความมน

คงที่เกิดขึน

ในช่วงเวลาที่แตกตา

งกน

มีทงั ้ กลางวน

และกลางคืน

แตพ

บวา

บทบาทหน้าที่ในเรื่องการสงการหรือก˚าหนดบค

คลผ้บญ

ชาสถานการณ์ยงไม่ชด

เจน และเนื่องจาก

มีการสบ

เปลี่ยนหมน

เวียนก˚าลง

คนบอ

ย ท˚าให้เกิดปัญหาในเรื่องการประสานสงั่ การ ซึ่งเมื่อเกิดเหตก

ารณ์

แต่ละครัง

บุคคลที่เป็นผู้ประสานหรือสั่งการ ยังไม่ระบุแน่ชัดว่าเป็นใคร ขึน

กับเหตุการณ์และการได้รับ

มอบหมาย เช่น ผ้วา

ราชการจงั หวด

รองผ้ว

่าราชการจังหวด

ทหาร หรือนายอ˚าเภอ ซึ่งยงมีการเปลี่ยนแปลง

ตามสถานการณ์และบริบท ท˚าให้การประสานงานมีความล˚าบากและลาช้าในบางครัง

สรุป

การดูแลในระยะก่อนถึงโรงพยาบาลในพืน

ที่ความมั่นคง มีหน่วยกู้ชีพ (FR) ที่มาจากมูลนิธิหรือ

ภาคประชาชนที่มีความสม

พนธ์อน

ดีกบ

โรงพยาบาลและหน่วยกู้ชีพขององค์การปกครองท้องถิ่น สามารถ

ออกเหตในพืน

ที่ความมน

คงได้ทก

เวลา จึงเป็นจด

เดน

และสามารถเสนอเป็นตว

อย่างรูปแบบในการบริการ

การแพทย์ฉกเฉินแบบบรณาการในระยะนีไ้ ด้

4.3.3) ระยะการดูแล ณ ห้องฉุกเฉิน (In hospital care) รูปแบบการบริการ

การดูแลผู้บาดเจ็บในสถานพยาบาลในพืน

ที่ความมั่นคงปัจจุบน

สามารถเข้าถึงบริการได้อย่าง

รวดเร็ว การบริการภายในห้องอบุติเหตุและฉุกเฉินปัจจุบันมีเครื่องมือที่ทันสมัย มีบุคลากรที่มีความร้

ความสามารถ มีวิธีการประเมิน และระดบ

การคด

แยกเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ในกรณีของจงั หวด

ปัตตานี หากเกิดเหตุการณ์ระเบิดที่อ˚าเภอสายบุรีในอดีตโรงพยาบาลปัตตานีจะต้องปิด ER เคลื่อนย้าย

ผ้ป

่ วยออกเพื่อรองรับผ้บ

าดเจ็บ แตพ

บวา

การประเมินสถานการณ์ที่ไม่สอดคล้องหรือใกล้เคียงกบ

ความเป็น

จริง มีผลกระทบตอ

การบริหารจด

การและสิน

เปลืองทรัพยากรอย่างมาก ถือเป็นการประเมินสถานการณ์ที่

นอกเหนือหรือเกินจริงมากเกินไป ต่อมาภายหลังได้มีการจัดระบบการตงั ้ รับสถานการณ์ใหม่ ด้วยการ

ประสานเครือข่ายที่มีอยู่ในพืน

ที่ ด้วยโทรศพ

ท์ smart phone เมื่อเกิดเหตุ แพทย์ที่แผนกฉุกเฉินสามารถ

สื่อสารกับเครือข่ายผ่าน FaceTime เพื่อให้ค˚าแนะน˚า ปรึกษาและดวิธีการช่วยเหลือของผู้ปฏิบติงานที่ท˚า

การรักษาและสามารถติดตามการเปลี่ยนแปลง ระหว่างทางที่น˚าส่งผู้ป่ วย ท˚าให้โรงพยาบาลสามารถ เตรียมความพร้ อมทัง้ บุคลากรและบริหารทรัพยากรที่แผนกฉุกเฉิน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี

สถานพยาบาลสว

นใหญ่มีเงินสนับสนนบค

ลากรในการอบรมเพิ่มพน

ความรู้และทก

ษะอยา

งตอ

เนื่อง แตยง

ต้องการเพิ่มจ˚านวนการสนบสนน

สมรรถนะบุคลากร

เพื่อให้ตอบสนองตอ

ความต้องการการพฒนาความช˚านาญเฉพาะทาง

บคลากรที่ปฏิบต

งานในแผนกฉกเฉิน มีการพฒนาเพิ่มพนความรู้และทกษะอยส

ม˚่าเสมอ เพื่อให้ได้

มาตรฐานตามที่สพฉ ก˚าหนด ท˚าให้การรักษามีศก

ยภาพมากขนึ

อยางไรก็ตามบางพืนที่ยงขาดแคลน

บคลากรที่มีความรู้ความสามารถเฉพาะทางและการคด

สารสนเทศและการใช้เทคโนโลยี

แยกผ้ป

่ วยที่ถกต้อง

ข้อมล

ผ้ป

่ วยที่เสียชีวิตในประเทศไทยที่มีในรายงาน ส่วนใหญ่ครอบคลม

เฉพาะ ในโรงพยาบาล

ระดบจงหวด

แตในระดบ

โรงพยาบาลชมชนยงมีข้อมลไมค

รอบคลม

และต้องการการพฒนา สวนการน˚า

เทคโนโลยีมาใช้ในกระบวนการท˚างาน พบวา มีการนา˚ FaceTime มาใช้ เชื่อมโยงและสื่อสารระหว่าง

ระหวางโรงพยาบาลชมชนกบโรงพยาบาลจงหวดซงเปน็ แมขาย

การบริหารจัดการ

สถานพยาบาลทุกแห่งมีการก˚ากับติดตามผู้ปฏิบัติงานให้ท˚าตามมาตรฐานวิชาชีพและเกณฑ์

คณภาพการบริการ เพื่อให้การรักษาบริการมีประสิทธิภาพและครอบคลุม โดยมีเจ้าหน้าที่จากส˚านกงาน

สาธารณสขจงหวด

สรุป

ท˚าหน้าที่สนบสนนด้านวิชาการและประสานระหว่างหนวยงาน

ในพืนที่ความมนคง มีการพฒนาสมรรถนะของบค

ลากรในการคด

แยกและเตรียมความพร้อมใน

การรับผ้บาดเจ็บ จากสถานการณ์อยางเป็นระบบมากขึน

โดยอาศยเทคโนโลยีในการสื่อสารที่มีอยม

าชวย

ในการบริหารจด

การอย่างเป็นรูปธรรม และเป็นตวอย่างที่ดีในการเรียนรู้ระดบ

ประเทศได้

4.3.4) ระยะการส่งต่อไปยังสถานพยาบาล (Interfacility transfer care)

ในระยะการส่งต่อผู้บาดเจ้บจากสถานการณ์ในพืนที่ความมั่นคง พบว่ามี รูปแบบการ

บริการที่แตกตา

งจากปกติ ในประเด็นของการค˚านึงถึงความปลอดภัย (พืน

ที่ปลอดภัย) และความรวดเร็ว

ในการส่งต่อในการล˚าเลียงทางอากาศยาน โดยมีการประเมินสภาพผู้บาดเจ็บที่มีความจ˚าเป็นต้องได้รับ

การรักษาอย่างเร่งด่วนโดยแพทย์ โดยปัจจุบน ชายแดนภาคใต้ ดงภาพ 2

มีแนวทางการล˚าเลียงผู้ป่ วยด้วยเฮลิคอปเตอร์ในจังหวัด

จากการมีแนวทางการล˚าเลียงผู้ป่ วยด้วยเฮลิคอปเตอร์ในจง

หวด

ชายแดนภาคใต้ ดงั กล่าว ท˚าให้

เกิดรูปแบบการประสานส่งต่อแบบบบูรณาการระหว่างทหาร ต˚ารวจกับโรงพยาบาลสงขลานครินทร์ผ่าน

ทางไลน์กลุ่มที่เรียนว่า one point one contact เพื่อช่วยลดขัน นอกจากนี ้ พบว่า ได้เกิดรูปแบบความร่วมมือจากทหารในการชว่

ตอนในการส่งต่อแบบปกติ ดังภาพ 3 ยเหลือการล˚าเลียงทางอากาศยานส˚าหรับ

ผู้บาดเจ็บในพืน

ที่ความมั่นคง โดยปฏิบัติขัน

ตอนตามแผนผัง ดังภาพ 4 คือ ท˚าการประเมินผู้บาดเจ็บ

ประเมินสภาพสภาพอากาศ และประสานหน่วยงานทางทหารเพื่อขออนญาตนา˚ เฮลิคอปเตอร์มาใช้ในการ

ล˚าเลียงสงตอผบ้ าดเจ็บ

สมรรถนะบุคลากร

บุคลากรของโรงพยาบาลในพืน

ที่ความมน

คงส่วนใหญ่มีศก

ยภาพเพียงพอที่จะดแ

ลผู้บาดเจ็บ ยกเว้น ใน

กรณีที่มีความจ˚าเป็นต้องสงตอผบ้ าดเจ็บไปยงโรงพยาบาลสงขลานครนทร์ิ โดยการลาเ˚ ลียงทางอากาศยาน

ของทหารบก หรือต้องใช้เฮลิคอปเตอร์ โดยใช้บค

ลากรของศูนย์แพทย์ทหารบก จงั หวด

ชายแดนใต้ร่วมด้วย

ซงต้องการบุคลากรที่มีทก

ษะการดเู ฉพาะด้าน มีเกณฑ์ในการให้บริการการแพทย์ฉก

เฉินโดยเฮลิคอปเตอร์

ที่ชัดเจนพิจารณาจากลักษณะของผู้ป่ วย ทรัพยากร ณ จุดเกิดเหตุ สภาพอากาศและสภาพภูมิประเทศ และระยะทางจากจุดเกิดเหตุถึงสถานพยาบาลที่เหมาะสม ปัจจุบันพบว่ามีการอบรมซ้อมแผนการ เคลื่อนย้ายทางอากาศยานให้บุคลากรที่มีส่วนเกี่ยวข้องอย่างสม˚่าเสมอ นอกจากนี ้ สถานพยาบาลส่วน ใหญ่มีเงินสนับสนุนในการฝึกอบรมความรู้ให้ กับบุคลากร แต่มีจ˚านวนจ˚ากัด และมีข้ อจ˚ากัดของ

งบประมาณท˚าให้ขาดการอบรมฟื นฟท

ี่สม˚่าเสมอตอ

เนื่อง

ภาพที่ 2 แนวทางการลาเลียงผู้ป่ วยด้วยเฮลิคอปเตอร์ในจังหวัดชายแดนภาคใต้

เหตการณมีผป้์ ู ่ วยฉกเฉนตอง้ิ

-บนทกแบบฟอร์มการสงผ้ปู ่ วยด้วยเฮลิคอปเตอร์(ตามที่ สพฉ.ก˚าหนด)

-สง FAX ศนย์รบั แจงเหต้ ุ 1669 และศนย์แพทยทหา์ รบก(073340456)

การสง่ ตอทาง ฮ.(รพ.ชม

ชน)     

-เตรียมประสานรายละเอียดกบรพ.สงขลานครินทร์

- จดเจ้าหน้าที่ร่วมสงผ้ปู ่ วย 2 คน

-รับผิดชอบอปกรณ์การรกษั าของ รพ.ชมุ ชน

ศนย์แพทย์ทหารบก สสจ. ศนย์รับแจ้งเหตจ

งั หวด

1669

- ประสาน ฮ.

-ติดตงั ้ อปกรณ์

- จดเจ้าหน้าที่แพทย์, ผ้ช่วยจ˚านวน 2 คน

- Scan ใบบันทึกแบบขออากาศยานส่ง fax รพ.สงขลานครินทร์และe-mail ส่ง สพฉ.,สสจ,แพทย์ รพ.สงขลานครินทร์

-ประสาน สพฉ.

-ด˚าเนินด้านการขออนุมัติและก˚ากับดูแลการ

กอ.รมน.ภาค 4 สน.

หนว่ ยบิน ทบ.และฉก.ในพืนที่

-สนบสนนการบิน

-ประสานพิกดรับผ้ปู ่ วยและรักษาความปลอดภย

-เดินทางด้วย ฮ.และประสานจดรบผป้ั ู ่ วย

กบ รพ.ชมชน

-รับผิดชอบอปกรณ์การรักษาของตน

One point one contact

รพ.สงขลานครินทร

-รับการประสานการสง่ ผ้ปู ่ วยจากศนย์แพทย์ ทหารบกฯ

-ประสานรายละเอียดผ้ปู ่ วยจาก รพ.ต้นทาง

-จดสนาม ฮ.สง่ ผ้ปู ่ วย, รถพยาบาล

ภาพที่ 3 รูปแบบการประสานส่งต่อแบบบูรณาการระหว่างต้นทางและปลายทางในพืน ความม่ันคง

ท่ี

ONE point one contact

เหตุการณ์ฉุกเฉินท่ีเกิดจากความไม่สงบ

1. ทหารหรือต˚ารวจเข้าถึงพืนที่เพื่อล˚าเลียงสง่

รพ.มอ.ใช้หลัก ONE point one contact

1.แพทย์ที่ได้รับมอบหมายอ˚านาจในการสั่งการเป็น ผ้รู ับแจ้งและสงการโดยตรง

2. หลังรับทราบเวลาที่ผู้ป่ วยจะมาถึงให้เตรียมรับ

เค รื อข่ายบุคลากรใน line group ประกอบด้วย

1.แพทย์ฝ่ ายทหารบก, ทหารเรือ

2.แพทย์ฝ่ ายต˚ารวจ

3. แพทย์ รพ.มอ. 4.นกบิน

5. พยาบาล

6. เจ้าหน้าที่ประจ˚าเฮลิคอปเตอร์

ตอ่ ผ้บ

าดเจ็บ

ผู้บาดเจ็บโดยประสานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น

2.ประสานงานกบ

รพ.มอ.เพื่อขอน˚าสงตว

ER ICU OR เป็นต้น เพื่อเตรียมพร้อมรับผ้ปู ่ วย

ผ้บาดเจ็บไปรบั การรกษั าโดยสื่อสารทาง line

3.เตรียมรถออกไปรับผู้ป่ วยที่จด

สง่ ตวั ที่เฮลิคอปเตอร์

group เครือข่ายการรับสง่ ผ้บ สถานการณ์

าดเจ็บจาก

จอสงผ้บาดเจ็บตามที่ตกลงไว้

3. ข้อมลู การน˚าสงใน line group

3.1 รายละเอียดผ้ได้รับบาดเจ็บ

3.2 อาการบาดเจ็บ

3.3 เวลาที่เฮลิคอปเตอร์จะขึน้

3.4 ระยะเวลาในการเดินทางและพิกดลง จอด

3.5 เมื่อเฮลิคอปเตอร์ขึนจะต้องมีรายงาน

ทีมแพทย์และพยาบาล ณ แผนกฉกเฉินไปรอรับ ผ้บาดเจ็บ ณ จดุ สงตวั และน˚าสงใหแ้ พทย์ รพ. มอ. ด˚าเนินการรักษาตอ่ ตามขน้ ตอนแบบ Fast track

สภาพ อากาศและอาการผ้บ

าดเจ็บรวมทงั

เมื่อผ้บ

าดเจ็บอาการดีขึนทาง รพ.

คาตางๆที่ปรากฏบนจอ monitor ทกๆ 15

มอ.ประสานทางทหารหรือต˚ารวจ

นาที สงไปใน line group

ทหารหรือต˚ารวจน˚าผ้บาดเจ็บกลบส่

เพื่อให้มารับผ้บ

าดเจ็บเพื่อสงกลบ

โรงพยาบาลต้นทางหรือโรงพยาบาล ต้นสงกดั

ไปยงต้นสงกด

ภาพที่ 4 รูปแบบความร่วมมือจากทหารในการลา ความม่ันคง

สารสนเทศและการใช้เทคโนโลยี

เลียงผู้บาดเจ็บทางอากาศยานในพืนท่ี

ในกรณีปกติการส่งต่อไปยงสถานพยาบาลจะใช้วิธีการติดต่อสื่อสารปกติตามมาตรฐานที่ สพฉ.

ก˚าหนด ยกเว้นกรณีที่เป็นสถานการณ์เกี่ยวข้องกับความมนคง ในการส่งต่อผู้บาดเจ็บส่วนใหญ่เป็นกรณี

เร่งดว

นมาก หรือต้องใช้การส่งตอ

ทางอากาศยาน จึงมีการพฒ

นาวิธีการติดต่อสื่อสารผ่านทางไลน์กลุ่มที่

เรียกว่า one point one contact ดง

กล่าว ซึ่งเป็นตว

อย่างรูปแบบการสื่อสารและประสานงานที่รวดเร็วที่

สามารถเชื่อมโยงการท˚างานและลดขน้ ตอนที่จะท˚าให้เกิดความลาช้าในการดแลรักาผ้บาดเจ็บได้

การบริหารจัดการ

มีศนย์สงั่ การที่ตงั ้ ในโรงพยาบาลแม่ข่ายที่สามารถประสานงานและตอบสนองการท˚างานได้อย่าง

รวดเร็วด้วยการบริหารจัดการแบบเบ็ดเสร็จ ด้วยมีผู้น˚าเข้มแข็ง (เป็ นแพทย์เชี่ยวชาญด้านการจัดการ ผู้บาดเจ็บ) ในระบบการแพทย์ฉุกเฉิน สามารถมองภาพรวมและบริหารงานในภาพรวมของสามจังหวัด

สรุป

ทุกจังหวัดในพืน

ที่ความมั่นคง มีการจัดบริการในรูปแบบเครือข่าย โดยพัฒนาบุคลากรและ

สนบ

สนนการท˚างานในระบบบริการการแพทย์ฉกเฉิน เพื่อให้บริการเป็นไปอยา

งไร้รอยตอ

หรือให้เกิดความ

ตอเนื่องจากจุดเกิดเหตส

ู่โรงพยาบาล โดยอาศย

ความร่วมมือและการสนบ

สนุนจากหน่วยงานหลายภาค

ส่วน เช่น ทหาร ต˚ารวจ องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น มล

นิธิตา

งๆ ทงั ้ ภาครัฐและเอกชน มีความร่วมมือทงั

ในการจัดท˚าแผนต่างๆ เช่น แผนการล˚าเลียงทางอากาศยาน แผนการส่งต่อระหว่างโรงพยาบาลที่เป็น

ระบบและชด

เจนมากขึน

มีความร่วมมือจากหน่วย FR ของ อบต. อบจ.และมูลนิธิที่ร่วมกน

ออกเหตุ ท˚าให้

ระบบบริการการแพทย์ฉกเฉินในพืนที่มีประสิทธิภาพมากขนึ ้

5. ข้อเสนอรูปแบบการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินแบบบูรณาการในพืน

ท่ีความม่ันคง

จากผลการศก

ษาและจด

เวทีเสวนาแลกเปลี่ยน รวมทงั ้ ถอดบทเรียนของผ้บ

ริหารและผ้ป

ฏิบต

ิงาน

ในพืน

ที่ความมน

คง พบว่า รูปแบบการจด

บริการการแพทย์ฉุกเฉินแบบบรู ณาการในพืน

ที่ความมน

คง ที่มี

ความจ˚าเพาะและขยายตอ

จากรูปแบบบริการการแพทย์ฉกเฉินในพืน

ที่ปกติ ดงั ภาพที่ 5 ซึ่งมีองค์ประกอบ

ส˚าคญ 3 ประการ คือ

1. ศน

ย์บญ

ชาการนอกโรงพยาบาลแบบเบ็ดเสร็จและบูรณาการเชื่อมโยงเครือข่าย ซึ่งมีบทบาท

หน้าที่ในการประสาน สั่งการและเชื่อมโยงเครือข่ายการท˚างานของทุกภาคส่วนและในทุก

ระดบ

รวมทงั ้ เป็นศน

ยืประสานงานและจด

การข้อมูลเพื่อน˚าใช้ประโยชนืในการวางแผนและ

บริหารจดการทมีี่ ประสิทธิภาพ

2. การพัฒนาขีดความสามารถและสมรรถนะเฉพาะทาง ด้วยเทคโนโลยีหรือนวัตกรรมที่

เหมาะสมตามบริบทพืน บริการ

ที่ โดยเน้นการเพิ่มคณ

ภาพ ความปลอดภัย และความรวดเร็วในการ

3. สร้างและสานพลงั ในพืน

ที่ให้เป็นหนึ่งเดียว โดยเน้นการมีส่วนร่วมและยกระดบ

ศกยภาพของ

ชมชนแบบพงตนเอง เพื่อชวยให้การดแลผ้บาดเจ็บในพืนที่มีความครอบคลมและครบวงจร

อย่างไรก็ตาม การน˚ารูปแบบนีไ้ ปใช้ จ˚าเป็ นต้องได้รับการออกแบบระบบสนับสนุนและ

วิเคราะห์ปัจจย

ต่างๆที่ส˚าคญ

คือ งบประมาณ และสมรรถนะบุคคลากรในการเพิ่มประสิทธิภาพ

ของบริการการแพทย์ฉก

เฉินในทก

ระยะและทก

ระดบ

โดยเฉพาะในระยะการปอ

งกน

ระยะก่อนถึง

โรงพยาบาล ได้แก่ การขอความช่วยเหลือของทีมปฏิบต

ิการขนั

สูง ณ จุดนัดพบ (dual system)

การก˚ากับและประกันคุณภาพของยานพาหนะและอุปกรณ์เพื่อล˚าเลียงหรือส่งต่อผู้ป่ วย การ

ก˚าหนดบทบาทการท˚างานแบบบูรณาการขององค์กรจากทุกภาคส่วนที่ชด

เจน บนหลก

การความ

ปลอดภัยของผู้ให้การช่วยเหลือ รวมทงั ้ ยกระดบสมรรถนะของประชาชนในการมีบทบาทร่วมใน

พืน

ที่ความมน

คงอย่างต่อเนื่องในด้านการป้องกัน ตอบโต้หรือช่วยเหลือในสถานการณ์ และเพิ่ม

การดูแลในระยะฟื ้นฟู พร้ อมทงั ้ มีการก˚ากับติดตามผลลัพธ์อย่างเป็นระบบ มีฐานข้อมูลและใช้

ข้อมลให้เกิดประโยชน์สงสดตอประชาชนในพืนทควี่ ามมนคง

ศนย์สงั่ การใน โรงพยาบาลภายใต้ เครือขา่ ยบริการ

ปกติ

ศนยบ์ ญชาการนอก

โรงพยาบาลแบบ เบดเสรจ็ และบรณา การเชอมโยงเครอข่าย

ศนย์ประสานงาน

และจดการขอมล

สรางและสานพลงในพนื ท

เน้นการมสี วนร่วมและ ยกระดบศกยภาพของ ชุมชนแบบพงึ ตนเอง

(ร่าง) รปแบบการ

จดการบรการ การแพทยฉ์ ุกเฉิน แบบบรณาการใน พนื ทคี วามมนั ่ คง

ี พฒั นาขดความสามารถ/

Preventi

Response

Recovery

สมรรถนะเฉพาะทาง ดวย

เทคโนโลย/ี นวตกรรม (คุณภาพ/ปลอดภยและ รวดเรว็ )

1. Dual system (First responder & Specialist)

2. Quality assurance (i.e. vehicle tracking/ monitor control rooms/calls monitoring/ user feedback/surprise visits/ photographic evidence)

3. EMS response to disasters

4. EMS role in recovery

5. EMS Data and syndromic surveillance

6. Run, hide, and fight

7. ความพรอมของอุปกรณ์ (หามเลอด/ ทาแผล/ and identity card)

8. Community integration (e.g. training)

84

ภาพท่ี 5 รูปแบบการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินแบบบูรณาการในพืนทคี่ วามม่ันคง 84

6. บทเรียนและข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของรูปแบบในการจัดบริการการแพทย์ฉุกเฉินแบบ

บูรณาการในพืนทคี่ วามม่ันคง

ข้อเสนอเชิงนโยบาย ระดับองค์กรหรือหน่วยงานส่วนกลาง

1. สพฉ. ร่วมกบกระทรวงสาธารณสข (สธ) กระทรวงมหาดไทย (มท) และกระทรวงกลาโหม (กห) ควร

ร่วมกันวางแผนการจด

สรรทรัพยากรแบบคค

วามร่วมมือที่ชด

เจน มีการก˚าหนดบทบาทและผู้บญ

ชาการ

สถานการณ์ (commander) ในพืน

ที่ความมน

คงที่มีความเหมาะสม โดยควรมาจากหน่วยงานที่มีอ˚านาจ

สงสด

ในพืน

ที่ ที่มีสมรรถนะหรือภาวะผ้น

˚าและความเข้าใจในภาพรวมของกลไกในการท˚างานขององค์กร

และเครือขายพืนที่ที่เกี่ยวข้องกบระบบบริการการแพทย์ฉกเฉิน

2. สพฉ. สธ. และอปท. (องค์กรปกครองท้องถิ่น) ควรมีแผนพฒนาก˚าลงคนร่วมกน

เพิ่มบค

ลากรในชด

ปฏิบต

ิการฉุกเฉินเบือ้ งต้นที่มีคุณภาพและได้มาตรฐานครอบคลุมทุกพืน

ที่ พร้ อมทงั ้ มีการก˚ากับติดตาม

พร้อมเสริมแรงจง

ใจ เพิ่มช่องทางในการฝึกอบรมของ FR ด้วยการบริหารจด

การทรัพยากรแบบคุ้มคา

โดย

ให้การรับรองหลก

สูตรฝึกอบรมเพื่อการฟื น

ฟูทก

ษะเฉพาะพืน

ที่ของหน่วยงานทหารที่มีประสบการณ์ร่วม

ปฏิบตการ

3. สพฉ. และกระทรวงสาธารณสุขต้องมีบุคคลหรือคณะกรรมการที่มีความเชี่ยวชาญในการพฒนา

ระบบการแพทย์ฉุกเฉินในพืน

ที่ความมน

คง มารับผิดชอบและติดตามอยู่ตอ

เนื่อง ควรเสริมความเข้าใจใน

ระบบปฏิบต

ิการเฉพาะแบบบูรณาการที่เน้นการท˚างานแบบข้ามศาสตร์ (ศาสตร์ความมน

คง ศาสตร์ทาง

การแพทย์ ศาสตร์ทางบริหารจด ยทธศาสตร์และเชิงพืนที่

การ ศาสตร์ทางการพฒนาชมชน) และการท˚างานแบบข้ามกระทรวงในเชิง

4. สพฉ. ควรมีหลักสูตรการอบรมผู้ปฏิบัติในทุกระดับที่บูรณาการเนือหาเฉพาะทางในการดูแล

ผ้บ

าดเจ็บจากเหตค

วามไม่สงบ อาจจด

เป็นหลก

สูตรอบรมตอ

ยอดเพิ่มเติมและมีการทบทวนความรู้อย่าง

สม˚่าเสมอ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ด้านความมน

คง ควรเพิ่มคณ

สมบต

ิคือต้องผ่านหลกสต

รหรือฝึกปฏิบต

ิการ

ดแลผ้บาดเจ็บจากระเบด

หรือกระสน

ปืน

5. สพฉ. สธ. มท. ควรสร้างคลงความรู้ในการจด

การระบบการแพทย์ฉก

เฉินในพืน

ที่ความมน

คงที่เอือ

ตอการเข้าถึงและการใช้ประโยชน์ อย่างค้ม

ค่า ยกระดบ

มาตรฐานสู่สากล เช่น การล˚าเลียงทางอากาศใน

พืน

ที่เสี่ยงภย

มาตรการการลดความเสี่ยงหรือเพิ่มความปลอดภัยในการออกเหตแ

ละการช่วยเหลือ ณ จุด

เกิดเหตุ เป็นต้น รวมทง้ พฒ ใช้ประโยชน์ในอนาคต

นาฐานข้อมล

ที่ใช้ในการจด

การดแลผ้บ

าดเจ็บในทก

ระยะ เพื่อการวางแผนและ

ระดับปฏิบัตการในพืนท่ี

1. สสจ. ร่วมกับ อปท. และมหาวิทยาลัย ควรมีศูนย์บูรณาการวิชาการสู่การพัฒนาระบบบริการ

การแพทย์ฉุกเฉินของพืน

ที่ความมั่นคงเพื่อประยุกต์ใช้ และถอดบทเรียนจากรูปแบบหรือตว

อย่างที่ดีของ

พืนที่ และควรสนบสนนในการจด

ตง้ ศนย์ความเป็นเลิศด้านการจด

การระบบการแพทย์ฉกเฉินในพืน

ที่ความ

มั่นคง เพื่อยกระดับคุณภาพบริการที่มีความจ˚าเพาะและเป็นแหล่งเรียนรู้ของบุคลากรและประชาชนที่ ยงยืน

2. สสจ. ร่วมกับโรงพยาบาลแม่ข่ายและอปท. ในพืนที่ มีการบริหารจัดการทรัพยากรร่วมกันที่

เหมาะสมและเพิ่มความยืดหยุ่นในการจดการเพื่อแบ่งปันบนฐานการมีส่วนร่วมและออกแบบระบบการ

สร้างแรงจงใจที่มาจากภายในตวบคคลให้เกดคิ วามยงยืนและพงตนเองได้

3. ทกหนว

ยงานในพืน

ที่ควรสร้างความเข้าใจกบประชาชนเกี่ยวกบ

พืน

ที่ความมน

คงและบทบาทการมี

ส่วนร่วมในระบบการจัดการการแพทย์ฉุกเฉินในพืนที่ความมั่นคงแบบบูรณาการ มีการประชาสัมพันธ์

ควบคก่

บการจด

อบรมหรือเวทีแลกเปลี่ยนในชมชน

4. สสจ. ร่วมกบ

โรงพยาบาลแม่ข่ายและอปท. ในพืน

ที่ ควรอบรมเพิ่มพน

ความรู้และทก

ษะเฉพาะทาง

โดยเพิ่มวิทยาการที่ทน

สมยในการปอ

งกน

รวมทงั ้ สนบ

สนน

และเชื่อมโยงการท˚างานของภาคประชาชนและ

เครือขา

ยในลกษณะความสม

พนธ์ฉันท์พี่น้อง และสง

เสริมการเรียนรู้ร่วมกน

อย่างสม˚่าเสมอ ก˚าหนดให้เป็น

ส่วนหนึ่งในโครงสร้างการท˚างานของระบบการแพทย์ฉุกเฉิน พร้ อมทงั

ควรสนบ

สนุนทุกสถาบน

ฝึกอบรม

FR ตามข้อเท็จจริงในบริบทพืน

ที่ที่มีความต้องการการพฒ

นาอย่างตอ

เนื่อง เนื่องจากมีการหมุนเวียนของ

พนก

งานและอาสาสมค

รสง

หรือเพิ่มการพฒนาสมรรถนะของจิตอาสาบรรเทาสาธารณภย

ให้มีความรู้ทาง

การแพทย์ฉกเฉิน เพื่อเสริมการดแลซงกนและกนและเกิดความยงยืนในพืนที่

4. ทุกหน่วยงานในพืนที่ควรให้ ความส˚าคัญและมีระบบสวัสดิการและเสริมแรงจูงใจ ส˚าหรับ

ผู้ปฏิบต

ิงานในพืน

ที่เสี่ยง เช่น มีการประกันชีวิตให้กับชุดปฏิบต

ิการทุกระดบ

มีค่าตอบแทนในการดูแล

ผ้บาดเจ็บจากสถานการณ์ความไมสงบที่เหมาะสมเพื่อเป็นขวญก˚าลงใจและทดแทนความเสี่ยง

5. อปท. ในพืนที่ ควรให้การสนับสนุนอย่างจริงจังในการมีส่วนร่วมและ เพิ่มการเข้ าถึงระบบ

การแพทย์ฉก

เฉิน ของประชาชนอย่างเท่าเทียม มีการประสานความร่วมมือในเครือข่าย เช่นในพืน

ที่ที่ยงไม

มีชด

บริการหรือมีการขาดแคลนงบประมาณในการจด

หาอป

กรณ์ทางการแพทย์ ควรจด

ล˚าดบ

ความส˚าคญ

ในการใช้ งบประมาณตามปัญหาและความต้องการของพืนที่ หรือชดเชยอุปกรณ์ทางการแพทย์

ที่เสื่อมสภาพหรือไมมีประสิทธิภาพ

บรรณานุกรม

Adini, B., Bodas, M., Nilsson, H., Peleg, K (2018). Policies for managing emergency medical services in mass casualty incidents. Injury, International Journal Care Injured, 48, 1878- 1883.

Bobko, J.P., Sinha, M., Chen, D., Patterson, S., Baldridege, T., Eby, M.,… Starling. (2018). A tactical Medicine after-action report of the San Bernardino Terrorist Incident. West Journal of Emergency Medicine, 19(2), 287-293

Brandrud, A.S., Bretthauer, M., Brattebø, G., JB Pedersen, M., Håpnes, K., Møller,… Hjortdahl,

P. (2017). Local emergency medical response after a terrorist attack in Norway: a qualitative study. BMJ Quality Safety, 26, 806-816.

Brokmann, J. C., Rossaint, R., Bergrath, S., Valentin, B., Beckers, S. K., Hirsch, F., ... Czaplik,

M. (2015). Potential and effectiveness of a telemedical rescue assistance system. Prospective observational study on implementation in emergency medicine. Der Anaesthesist, 64(6), 438-445.

Carli, P., & Telion, C. (2018). Paris city disaster: Response to the recent terror attacks and lessons learned. Current Trauma Reports, 4, 96-102.

Chauhan, R., Conti, B.M., & Keene, D. (2018). Marauding terrorist attack (MTA): prehospital considerations. Emergency Medical Journal, 35,389-395.

Harris, L. T. (2016). An independent review of London’s preparedness respond to a major Terrorist Incident. retrieved from xxxxx://xxx.xxxxxx.xxx.xx/xxxxx/xxxxxxx/xxxxx/xxxxxxx_ preparedness_to_respond_to_a_major_terrorist_incident independent_review_oct_201 6.pdf

Kemp, M. (2013). Expanding the role of emergency medical service in homeland security. (Unpublished Master thesis). Naval Postgraduate school, Monterey, California,USA.

Kotsiou, O., Srivastava, D., Kotsios, P., Exadaktylos, A., & Gourgoulianis, K. (2018). The

emergency medical system in Greece: Opening Aeolus’ bag of winds. International journal of environmental research and public health, 15(4), 745. doi: 10.3390/ijerph15040745

Laatz, D., Welzel, T., & Stassen, W. (2019). Developing a South African Helicopter Emergency Medical Service Activation Screen (SAHAS): A Delphi study. African Journal of Emergency Medicine, 9(1), 1-7.

Landman, A., Teich, J.M., Pruitt, P., Moore, S.E., Theriault, J., Dorisca, E.,… Goralnick, E. (2015). The Boston Marathon Bombings Mass Casualty Incident: One ED information systems Challenge and Opportunities. Annuals of Emergency Medicine, 66(1), 51-59.

Østerås, Ø., Brattebø, G., & Heltne, J. K. (2016). Helicopter-based emergency medical services for a populated region: A study of 42,500 dispatches. Acta Anaesthesiologica Scandinavica, 60, 659-667.

Sanchez, L., Young, V.B., Baker, M. (2018). Active shooter training in the emergency department: A safety initiative. Journal of Emergency Nursing, 44, 6, 598-604.

Sriram, V., Gururaj, G., Razzak, J. A., Naseer, R., & Hyder, A. A. (2016). Comparative analysis of three prehospital emergency medical services organizations in India and Pakistan. Public Health, 137, 169-175.

Sriram, V. M., Naseer, R., & Hyder, A. A. (2017). Provision of prehospital emergency medical services in Punjab, Pakistan: Case study of a public sector provider. Surgery, 162(6), S12-S23.

Stevanovic, A., Beckers, S. K., Czaplik, M., Bergrath, S., Coburn, M., Brokmann, J. C., ... Rossaint, R. (2017). Telemedical support for prehospital Emergency Medical Service (TEMS trial): study protocol for a randomized controlled trial. Trials, 18(1), 43. doi: 10.1186/s13063-017-1781-2.

Walker, R., Auerbach, P. S., Kelley, B. V., Gongal, R., Amsalem, D., & Mahadevan, S. (2014). Implementing an emergency medical services system in Kathmandu, Nepal: a model for “white coat diplomacy”. Wilderness & environmental medicine, 25(3), 311-318.

Wimalaratne, K., Lee, J. I., Lee, K. H., Lee, H. Y., Lee, J. H., & Kang, I. H. (2017). Emergency medical service systems in Sri Lanka: problems of the past, challenges of the future. International Journal of emergency medicine, 10(1), 10. doi: 10.1186/s12245-017-0127- x.

Wurmb, T., Schorscher, N., Justice, P., Dietz, S., Schua, R., Jarausch, T.,…& Geknm M. (2018). Structured analysis, evaluation and report of the emergency response to a terrorist attack in Wuerzburg, Germany using a new template of standardized quality indicators. Scandinavian Journal of Trauma, Resuscitation and Emergency Medicine, 26: 87 xxxxx://xxx.xxx/00.0000/x

Yang, C.C., & Shih, C.L. (2016). A coordinated emergency response: A color dust explosion at a 2015 in Taiwan. American Journal of Public Health, 106, 1582-1585. Doi:10.2105/AJPH.2016.303261

กมลพรรณ รามแก้ว และ อารีย์วรรณ อ่วมตานี. (2557). ประสบการณ์การปฏิบติงานของพยาบาลหน่วย

ฉกเฉินโรงพยาบาลระดบตตยภมิ. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(3), 226-234.

กมลวรรณ เอียงฮง. (2557). ปัจจย

ที่มีความสม

พนธ์กบ

ระยะเวลาของผ้ป

่ วยในห้องฉกเฉินเกิน 4 ชวโมง ใน

โรงพยาบาลศรีนครินทร์. ศรีนครินทร์เวชสาร, 29(1), 7-13.

กรกฏ อภิรัตน์วรากล 294.

. (2560). การพฒ

นาระบบบริการการแพทย์ฉก

เฉิน. ศรีนครินทร์เวชสาร, 32(2), 289-

กฤตยา แดงสว

รรณ, ชฏาพร ฟองสว

รรณ, และ กฤษณี กมลมาตยกล

. (2558). การสอนงานพยาบาลใหม

งานท้าทายของงานอบ

ตเหตแ

ละฉก

เฉิน: กรณีศก

ษา โรงพยาบาลนราธิวาสราชนครินทร์. วารสาร

พยาบาลสงขลานครินทร์, 35(2), 34-44.

กฤษณา สังขมุณีจินดา, รุ่งนภา จันทรา, ภัคณัฐ วีรขจร, พงศธร จันทเตมีย์, ยินดี ชูจันทร์ และวรรณดี ศุภวงศานนท์. (2561). การพัฒนาเครื่องมือและแนวปฏิบัติในการคัดแยกผู้ป่ วย ณ จุดเกิ ด เหตุส˚าหรับอาสาสมัครฉุกเฉินการแพทย์.วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฎเพชรบุรี ,8(3) 4-6.

กัญญารัตน์ ผึ่งบรรหาร, ฐิติภมร ศิลปะธรรม และ ลัดดา มีจันทร์. (2557). การพัฒนารูปแบบการดูแล

ผ้ป

่ วยบาดเจ็บหลายระบบในภาวะวิกฤต โรงพยาบาลอต

รดิตถ์. วารสารวิทยาลยพยาบาลบรมราช

ชนนีอต

รดต

ถ์, 6(1), 24-34.

กลยารัตน์ หล้าธรรม และ ชจคเณค์ แพรขาว. (2560). การศกษาคณ

ภาพการคด

แยกประเภทผ้ป

่ วยฉกเฉิน

โรงพยาบาลศรีนครินทร์. การประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัยบัณฑิตศึกษาระดับชาติและ นานาชาติ 10 มีนาคม 2560 มหาวิทยาลยขอนแก่น.

กิตติพงศ์ พลเสน, ธีระ ศริ ิสมด, และพรทิพย์ วชิรดิลก. (2561). สถานการณ์การใช้บรกิ ารการแพทย์ฉกเฉิน

ของผู้ป่ วยฉุกเฉินที่เข้ารับบริการ แผนกอุบต 51-63.

ิเหตฉ

ุกเฉินในประเทศไทย. วารสารสข

ศึกษา, 41(2),

เกรียงศก

ดิ์ ยุทโท. (2561). การพฒ

นาชด

การเรียนรู้ด้านการแพทย์ฉุกเฉินในวิชาสุขศก

ษาส˚าหรับนก

เรียน

ในเขตพืนที่บนภเขา. วารสารการพฒนางานประจ˚าสู่งานวจิ ย, 6, 48-56.

จกรกฤช สวรรณเทพ. บทสรุปผ้บ

ริหารการประชม

วิชาการการแพทย์ฉก

เฉินภาคใต้ ครังที่ 1 ปี 2559 สืบค้น

จากxxxx://xxx.xxxxx.xx.xx/xx/Xxxxxx/Xxxx/000000000000000

จารุวรรณ ธาดาเดช, สิริมา มงคลสม

ฤทธิ์, ไพบูลย์ สุริยะวงศ์ไพศาล. วิวฒ

นาการระบบบริการการแพทย์

ฉุกเฉิน ในประเทศไทย: การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ.วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2557; 23: 513-523.

จุฬารัตน์ แซ่พั่ง. (2560). สมรรถนะพยาบาลวิชาชีพแผนกอุบต

ิเหตุและฉุกเฉินในการจด

การความปวด

ผ้บ

าดเจ็บและปัจยที่เกี่ยวข้อง. วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบณ

ฑิต สาขาการพยาบาลผ้ใู หญ่

และผ้สงอายุ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลยสงขลานครนทร์ิ , สงขลา.

ฐปนวงศ์ มิตรสูงเนิน, แพรว โคตรุฉิน, ปริวัฒน์ ภู่เงิน, พนอ เตชะอธิก, ทิพวรรณ์ ประสานสอน, สุมนา

สมฤทธิ์รินทร์, และ กล

ยารัตน์ หล้าธรรม. (2559). ระดบ

ความพึงพอใจและสาเหตตของความพึง

พอใจของผ้มารับบริการที่ห้องฉุกเฉินโรงพยาบาลศรีนครินทร์ ปี พ.ศ. 2557. ศรีนครินทร์เวชสาร,

31(4), 202-212.

ทนงสรรค์ เทียนถาวร. แนวทางการพัฒนาคุณภาพการบริการ และตัวชีว้ ัดในระบบบริการการแพทย์

ฉกเฉิน. วิทยา ชาตบ

ญชาชย

, บรรณาธิการ: ขอนแก่นการพิมพ์; 2551.

ธงชย

อามาตยบณ

ฑิต, นิพนธ์ มานะสถิตพงศ์, อินทนิล เชือ้ บญ

ชย, สาวนีย์ โสบญ

, และบดินทร์ บณ

ขนธ์.

(2560). การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ : ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการใช้บริการในระบบ การแพทย์ฉกเฉินก่อนถึงโรงพยาบาล. วารสารวิจยระบบสาธารณสข, 11(1), 37-46.

ธนากร สาเภาทอง และ ชัจคเณค์ แพรขาว. (2560). การพัฒนาแบบบันทึกกิจกรรมทางการพยาบาล ผู้บาดเจ็บระยะฉุกเฉินในห้องวิกฤตฉุกเฉิน แผนกอุบัติเหตุ-ฉุกเฉิน โรงพยาบาลขอนแก่น. การ ประชุมวิชาการเสนอผลงานวิจัยบัณฑิตศึกษาระดับชาติและนานาชาติ 10 มีนาคม 2560 มหาวิทยาลยขอนแก่น.

ธิดา ธรรมรักษา, บุบผา ลาภทวี, และ อมรพล กันเลิศ. (2559). ปัจจยที่เกี่ยวข้องกับความรุนแรงของการ

บาดเจ็บในผู้ประสบอุบัติเหตุจราจร ในหอผู้ป่ วยศัลยกรรมอุบัติเหตุและฉุกเฉิน โรงพยาบาล ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ. วารสารโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ (TUH Journal online),1(1), 13-25.

ธีระ ศิริสมุด, กิตติพงศ์ พลเสน, และพรทิพย์ วชิรดิลก. (2561). ความรู้ ทัศนคติ และเหตผลที่ไม่เรียกใช้

บริการการแพทย์ฉกเฉินของผ้ป 668-680.

่ วยฉกเฉินในประเทศไทย. วารสารวิจยระบบ สาธารณสุข, 12(4),

นภส

วรรณ พชรธนสาร, วิวฒน์ เอกบรณะวฒ

น์, รัชนี คนึงคิด, และมาลินี บณ

ยรัตพน

ธุ์. (2559). สิ่งคก

คาม

ต่อสุขภาพและอุบัติเหตุจราจรระหว่างการปฏิบติงานของคนขับรถปฏิบัติการฉุกเฉิน. วารสาร

ควบคมโรค, 42(4), 304-314นุสรีนา บินสะแหละหมัน

นสรีนา บินสะแหละหมน

, ประณีต ประณีต, วรสิทธ์ิ ศรศรีวิชย

. สถานการณ์การให้บริการการแพทย์ฉก

เฉิน

ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในจังหวัดชายแดนภาคใต้และปัจจัยที่เกี่ยวข้ อง. วารสาร มหาวิทยาลยนราธิวาสราชนครินทร์. 2560; 10: 41-50.

บุญญาภัทร ชาติพัฒนานันท์, โสพิศ เวียงโอสถ, เกรียงศักดิ์ ปนตาธรรม (2561). ประสบการณ์ของ

ผ้ป

่ วยสง

อายใุ นการใช้บริการการแพทย์ฉก

เฉิน โรงพยาบาลระดบ

ตติยภูมิ เขตภาคเหนือตอนบน

ของไทย. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์, 38(3), 102-115.

ประณีต ส่งวฒ

นา, หทย

รัตน์ แสงจน

ทร์. การบริการการแพทย์ฉก

เฉินในสถานการณ์ความไม่สงบใน สาม

จังหวัดชายแดนภาคใต้ : การทบทวนวรรณกรรม.วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ 2558;7(2): 74-87

ปรียาวรรณ วิบล

ย์วงศ์ และ ธนาภา ฤทธิวงษ์. (2557). การประเมินสมรรถนะของพยาบาลฉก

เฉินที่ส˚าเร็จ

พงษ์ช

การอบรมหลักสูตรการพยาบาลเฉพาะทางสาขาการพยาบาลฉุกเฉิน วิทยาลัยพยาบาลบรม ราชชนนี กรุงเทพ. วารสารวิทยาลยพยาบาลบรมราชชนี กรุงเทพ, 30(1), 72-85.

จิตตะมัย, นัทธ์ดนัย จันลาวงศ์, วิจัย บุญญานุสทธ์ิ, และสุชาดา มีไชยโย. (2561). การพัฒนา

ต้นแบบในการประเมินประสิทธิภาพของระบบบริการทางการแพทย์ฉุกเฉิน กรณีศึกษา: จงหวด

นครราชสีมา. วารสารการพฒนางานประจ˚าสู่งานวจิ ย, 6, xx-xx.

พนิตนน

ท์ หนป

ลอด, วงจน

ทร์ เพชรพิเชฐเชียร, และ หทยรัตน์ แสงจน

ทร์. (2557). การพฒ

นาและ

ประเมินผลแนวปฏิบต

ิในการจด

การความปวดจากแผลอบ

ติเหตุ ณ งานอบ

ตเหตฉ

กเฉิน. พยาบาล

สาร, 41(ฉบบพิเศษ พฤศจิกายน), 88-98.

พรทิพย์ วชิรดิลก, ธีระ ศิริสมุด, สินีนุช ชย

สิทธ์ิ, และ อนุชา เศรษฐเสถียร. (2559) การคด

แยกผู้ป่ วยของ

แผนกอบตเหต-ุ ฉกเฉนในประเทศไทย.ิ วารสารสภาการพยาบาล, 31(2) 96-108.

พิมพ์ณดา อภิบาลศรี, และบุญสม เกษะประดิษฐ์. (2561). วิเคราะห์ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินและ

ปัจจย

ที่สม

พันธ์ต่อพฤติกรรม การใช้บริการการแพทย์ฉุกเฉินของประชากรในโรงเรียนนายร้ อย

พระจลจอมเกล้า. วารสารพยาบาลทหารบก, 19, 291-299.

พีรญา ไสไหม, ไสว นรสาร, กรองได อุณหสูต, และจุรีพร เกษแก้ ว. (2559). คุณภาพการดูแลผู้ป่ วย

อุบต

เหตุ ที่หนวยก้ช

ีพ ในโรงพยาบาลมหาวิทยาลย. วารสารสาธารณสขศาสตร์, 46(3), 223-235.

พีระเดช ส˚ารวมรัมย์. (2558). การพัฒนาระบบติดตามพิกัดผู้ป่ วยกลุ่มเสี่ยง STROKE and STEMIที่ต้อง ได้รับบริการจากระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉินแบบเคลื่อนที่.การประชุมวิชาการระดับชาต

“วิทยาการจด 135-146).

การวิชาการ 2015 : วิจย

เพื่อสร้างสรรค์เศรษฐกิจชุมชนสู่ประชาคมอาเซียน” (หน้า

พีระวฒ

น์ แกล้ววิการณ์, และสเุ พชร จิรขจรกล

. การประยก

ต์ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์เพื่อการวิเคราะห์

พืน

ที่การให้บริการศน

ย์การแพทย์ฉก

เฉิน จง

หวด

เลย. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 3(3),

137-147.

เพ็ญศรี ดํำรงจิตติ, รสสุคนธ์ ศรีสนิท, และพรเพ็ญ ดวงดี. (2557). กำรพัฒนำแนวปฏิบัติทำงกำรพยำบำลใน

กำรช่วยชีวิตผู้บำดเจ็บรุนแรงในโรงพยำบำลเจ้ำพระยำอภัยภูเบศร. วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 28(1), 43-54.

ระพีพงศ์ สุพรรณไชยมาตย์, วีระศก

ด์ิ พุทธาศรี, สิรินาฎ นิภาพร และคณะ. การจด

ระบบและคาดการณ์

งบประมาณเพื่อชดเชยคา

บริการทางการแพทย์ฉก

เฉินและภาวะวิกฤติส˚าหรับบค

คลตา

งด้าวที่ตก

หลนจากการประกนสขภาพ. สถาบนวิจยระบบสาธารณสข นนทบรุ ี: 2560

วริศรา เบ้านู. (2562). ประสิทธิผลของโปรแกรมการแนะน˚าการชว

ยฟื น

คืนชีพขนั

พืน

ฐานทางโทรศพ

ท์กรณี

พบผู้ป่ วยหัวใจหยุดเต้นนอกโรงพยาบาลของนก

เรียนระดบ

มธยมศึกษาตอนปลาย. วารสารการ

พฒนางานประจ˚าสงู านวิจย, 6, xx-xx.

วชรพงษ์ เรือนค˚า, และณรงค์ศก

ด์ิ หนส

อน. (2562). อบ

ติเหตรุ ถจก

รยานยนต์ในประเทศไทย: มม

มองทาง

วิทยาการระบาด. วารสารมหาวิทยาลยหวเฉียวเฉลิมพระเกียรติวิชาการ, 23(1), 146-160.

วิบูลย์ เตชะโกศล. (2557). ประสิทธิภาพของการพฒ นครินทร์เวชสาร, 29(6), 524-529.

นาระบบทางด่วนพิเศษในผู้ป่ วยบาดเจ็บศีรษะ. ศรี

วิมลวรรณ พลบรุ ี, ประภาพร สวรัตน์ชย, สปราณี ชรู ัตน์, และณฐปภสร์ สงข์ทอง. (2560). การพฒนาระบบ

การพยาบาลฉุกเฉินผู้ป่ วยบาดเจ็บที่มีภาวะช็อก ตามหลักการดูแลผู้ป่ วยบาดเจ็บอาการหนัก

จงหวด

อบลราชธานี. วารสารการพยาบาลและการดูแลสข

ภาพ, 35(2), 63-70.

ศรวณีย์ ทนุชิต, สุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล, ดนย

ชินค˚า, ศรีเพ็ญ ตน

ติเวสส, และณัฐธิดา มาลาทอง. (2560).

การศึกษาเพือ่ จด ประเทศไทย.

ท˚าข้อเสนอเกี

วกบ

การจด

บริการการแพทย์ฉก

เฉินทีเ่ หมาะสมส˚าหรับผูส

ูงอายใุ น

ศิริอร สินธุ, รวมพร คงก˚าเนิด, และ กุลระวี วิวฒ

นชีวิน (2557). การศึกษาปัจจย

ที่มีความสม

พนธ์กับการ

ปฏิบัติการการแพทย์ฉุกเฉินของพยาบาลวิชาชีพ. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา, 20(2), 32-45.

สถาบน

การแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ. (ร่าง) คม

ือแนวทางปฏิบต

ิการแพทย์ฉก

เฉินทางน˚า้ และทะเล. นนทบรุ ี:

(เอกสารอดส˚าเนา); 2557

สถาบน

การแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ. การพฒ

นาคม่

ือแนวทางปฏิบต

ิการส่งต่อผู้ป่ วยฉก

เฉินด้วยอากาศยาน

พ.ศ. 2557. นนทบรุ ี: ชอระกาการพิมพ์ 2557.

สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ. รายงานประจ˚าปี 2556 สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ.สถาบัน

การแพทย์ฉกเฉินแหงชาติ นนทบรุ ี: บริษัท อลตเมท พรินตงิ

จ˚ากด

; 2560.

สมฤทธ์ิ ศรีธ˚ารงสวส

ด์ิ,ไพบูลย์ สรุ ิยะวงศ์ไพศาล, วิทยา ชาติบญ

ชาชย

, และคณะ. การประเมินการพฒนา

ระบบบริการการแพทย์ฉุกเฉิน. นนทบุรี: ส˚านักงานวิจัยเพื่อการพัฒนาหลักประกันสุขภาพไทย

เครือขายสถาบนวิจยระบบสาธารณสข; 2552.

ส˚านก

วิจย

เพื่อการพฒ

นาหลก

ประกน

สขภาพไทย (สวปก.), สถาบน

วิจย

ระบบสาธารณสข

(สวรส.). การใช้

บริการสุขภาพของผู้ป่ วยชาวลาวในประเทศไทย: กรณีศึกษาผลกระทบต่อโรงพยาบาลรัฐของ ประเทศไทย. นนทบรุ ี : 2555

ส˚านักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. การสาธารณสุขไทย 2554 – 2558. ส˚านักงานปลัดกระทรวง

สาธารณสข

นนทบรุ ี: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผานศก

; 2559.

ส˚านกงานสาธารณสขจงั หวด

นาน. การจด

บริการสข

ภาพในจงหวด

ชายแดนและพืน

ที่ชายแดนของประเทศ

เพื่อนบ้าน: การด˚าเนินงานสาธารณสข

ชายแดนไทย- สปป.ลาว จงั หวด

น่าน กองยท

ธศาสตร์และ

แผนงานส˚านักปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข: กระทรวงสาธารณสุข; 2556 [cited2017 20 sep]. Available from:xxxxx://xxx.xxxxxx

สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ. บทเรียนภาคพิสดารนิติเวชในสถานการณ์ไฟใต้. วารสารโรงพยาบาลชุมชน 2550 ; 9(1), 9-16.

อนชา เศรษฐเสถียร, ธีระ ศริ ิสมด

, พรทิพย์ วชิรดลก, สชาติ ได้รูป, และศริ ิชย

นิ่มมา. (2558). สถานการณ์

และสาเหตการเกิดอบ 279-293.

ตเหตรุ ถพยาบาลในประเทศไทย. วารสารวิจยระบบ สาธารณสุข, 9(3),

อรรถสิทธ์ิ อิ่มสุวรรณ และ อินทนนท์ อิ่มสุวรรณ. (2558). การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อระยะเวลาการรับ

บริการในห้องฉกเฉินนานกวา เวชสาร, 15(1), 39-49.

๔ ชว

โมงของโรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ. ธรรมศาสตร์

อัง สุมาลี ผลภาค, อาณัติ วรรณศรีและคณะ. รวบรวมข้อมูลองค์ความรู้และถอดบทเรียนรูปแบบการ

บริหารจัดการระบบการแพทย์ฉุกเฉินระดับพืนที่.นนทบุรี: ส˚านักงานวิจัยเพื่อการพัฒนา

หลกประกนสขภาพไทยเครือขายสถาบนวิจย

ระบบสาธารณสข

; 2552.

อจฉิมา พรรณนา. ระบบเฝ้าระวง

การบาดเจ็บจากความรุนแรง VISกบ

การพฒ

นาระบบบริการการแพทย์

ฉุกเฉินในสถานการณ์ชายแดนใต้ [อินเตอร์เน็ต]. สงขลา: ส˚านักงานสาธารณสุขจังหวดสงขลา ;

มปป [วันที่อ้ างถึง 21 สิงหาคม 2561]. ที่มา: xxxx://xxxxxx0.xxx.xx.xx/xxxx/xxxxxxxxxxxxxx:

//xxx.xxxxx.xx.xx/xx/Xxxxxx/Xxxx/000000000000000000_XxxxxxxXXXxXxXXX.xxxx/XXX

_EMS.pdf.

อาจารีย์ พรหมดี, ปฏิพร บณ

ยพฒ

น์กล

, และ พรศริ ิ กนกกาญจนะ. (2560).ปัจจย

ที่มีผลตอ

การปฏิบตตาม

แนวทางการคด

แยกผ้ป

่ วยอบ

ตเหต.

วชิรสารการพยาบาล, 19(1), 19-32.

อุรา สุวรรณรักษ์, สุนิสา สุวรรณรักษ์, นฤมล พาพพิล่า และคณะ (บรรณาธิการ). ช่องว่างการแพทย์ ฉุกเฉินไทย: รายงานสถานการณ์ระบบการแพทย์ฉุกเฉิน ปี 2557. นนทบุรี: สถาบันการแพทย์ ฉกเฉินแหงชาติ; 2557.

เอือ้ มพร พิมดี, สภ

าพิมพ์ พรหมพินิจ, ฐปนวงศ์ มิตรสง

เนิน, และ ปริวฒ

น์ ภู่เงิน. (2558). ความสอดคล้อง

ในการคด

แยกประเภทผ้ป

่ วยฉุกเฉินระหว่างพยาบาลแผนกผู้ป่ วยนอก พยาบาลแผนกอบ

ติเหต

และฉุกเฉิน และแพทย์เวชศาสตร์ฉุกเฉิน โรงพยาบาลศรีนครินทร์. ศรีนครินทร์เวชสาร, 30(6), 587-591.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

การประชมเตรียมวางแผนการด˚าเนินการท˚าวิจย

ลงพืนที่ประชมร่วมวางแผนงานวิจยกบเครือขา

ยผ้ปฏิบต

ิการฉกเฉิน

ณ โรงแรมโคโควน

อ˚าเภอเทพา จงหวด

สงขลา วนที่ 25 กมภาพนธ์ 2562

ลงพืนที่เก็บข้อมล

โรงพยาบาลจะนะ อ˚าเภอจะนะ จงหวด วนที่ 25 มีนาคม 2562

สงขลา

ลงพืนที่เก็บข้อมลผ้ปฏิบต

งานการแพทย์ฉกเฉินจงหวด

นราธิวาส

ณ โรงพยาบาลนราธิวาสราชนครินทร์ วนที่ 25 กมภาพนธ์ 2562

ลงพืนที่เก็บข้อมลผ้ปฏิบต

งานการแพทย์ฉกเฉินจงหวด

ปัตตานี

ณ มหาวิทยาลยสงขลานครินทร์วิทยาเขตปัตตานี วนที่ 26 กมภาพนธ์ 2562