Contract
เมอ่ื หา้ งหุน้ สว่ นด˚าเนินกจิ การมาระยะหน่ึง หากมผี ลก˚าไรขาดทุนเกดิ ขน้ึ จะตอ้ งน˚ามาแบ่งกนั ตามข้อตกลงในสญั ญาการ จดตง้ หางหน้ สวน โดยมหลกั เกณฑก์ ารแบ่งผลก˚าไรขาดทุนทใ่ี ชโ้ ดยทวั ่ ไป ไดแ้ ก่ การแบ่งเท่ากนั การแบ่งตามอตั ราสว่ นทต่ี ก ลงกนั การแบ่งตามอตั ราส่วนทุน คดิ ดอกเบ้ยี ทุน แลว้ แบ่งผลก˚าไรขาดทุนทเ่ี หลอื ตามอตั ราส่วนทต่ี กลงกัน และคดิ เงนิ เดอื น หรอื โบนัส แลว้ แบ่งผลก˚าไรขาดทุนทเี หลอื ตามอตั ราส่วนทตี กลงกนั และเม่อื มกี ารค˚านวณแบ่งตามขอ้ ตกลงแลว้ กxx xน˚าไป บนั ทกบญชตามวธิ ทุนxxxxx xxxทุนเปลยี นแปลงแลวแต่หางหนุ้ สวนนนั้ เลอกใชว้ ธิ ใดวธิ หนึ่งต่อไป
เมอ
กจการตกลงเขาเป็นหน
สวนในหางหุน
สวนแลว
กจะมก
ารน˚าเงน
สด สน
ทรพ
ยอ่น
และแรงงานมาลงทุนในหา
งxxx
xxx
xxx หา
งหุน
สวนกจ
ะด˚าเนินการไประยะหน่ึง หรอ
งวดเวลาใดเวลาหน่ึง อาจมผ
ลก˚าไรหรอ
ผลขาดทุนxxx
ขน้
ภายในหา
งหุน
สวน
โดยผลกาไรขาดทุนทเี กดขน้
น้ีตองแบ่งใหกบ
ผเ้ ป็นหนุ
สวนทุกคนตามสญญาทไดต
กลงกน
ไวใ
นการจด
ตงั หา
งหุน
สวน แต่ถาใน
xxxxxxx
หุน
สวนxxxxต
กลงกน
ไวใ
นเรอ่
งอต
ราสว
นแบ่งผลก˚าไรขาดทุน ตามกฎหมายxxxxxxแพ่งและพาณิชยใหถ
อปฏบต
โดยการแบ่งตามอตราสวนทุน
เหตุผลสาคญในการแบ่งผลกาไรขาดทุนของหางหน
สวน ไดแก
1. เป็นคาตอบแทนแกผ
เ้ ป็นหนุ
สวนทใี หบ
รการเป็นสวนตวแกห
างหนุ
สวน
2. เป็นคาตอบแทนแกเงน
หรอสน
ทรพยท
ผ่ เ้ ป็นหนุ
สวนแต่ละคนน˚ามาลงทุน
3. เป็นผลกาไรทแ
ทจรง
และด˚าเนินนโยบายรวมกน
ของผเ้ ป็นหนุ
สวน
การแบ่งผลกาไรขาดทุนใหผ
เู้ ป็นหุน
สวนนนั
ควรระบุไวใ
นสญ
ญาการจด
ตงั หา
งหุน
สวนใหช
ดxxx xxx
xxใ
หxx xx
ปัญหาใน
xxxxx โดยปกตหลกเกณฑการแบ่งผลกาไรขาดทุนทน่
1. แบ่งเทากนั
ิยมปฏบ
ตกน
มวธ
การแบ่งผลกาไรขาดทุน ดงน้
2. แบ่งตามอตราสวนทตกลงกน
3. แบ่งตามอตราสวนทุน
4. คดดอกเบย
ทุน แลวแบ่งผลกาไรขาดทุนทเี หลอตามอตราสวนทต
กลงกน
5. คดเงน
เดอน หรอโบนส
แลวแบ่งผลกาไรขาดทุนทเี หลอตามอตราสวนทต
กลงกน
เมอ
หางหุน
ส่วนทราบผลการด˚าเนินงานประจ˚าปีของกจ
การ กจ
ะน˚าผลก˚าไรขาดทุนทไ่ ดรบ
มาค˚านวณเพ่อ
แบ่งใหผ
ูเ้ ป็น
หนุ
สวนตามอตราสวนทต
1. แบ่งเท่ากนั
กลงกน
ไว้ และบน
ทกบญชตามหลกการบญชท
ยอมรบ
โดยทว่ ไป ดงต่อไปน้
ถาหนุ
สวนตกลงแบ่งผลกาไรขาดทุนเทากน
หุน
สวนแต่ละคนยอมมส
วนในผลกาไรหรอขาดทุนเทากน
โดยไมค
˚านึงถง
ทุน
ทห่ นุ
สวนแต่ละคนน˚ามาลงทุนวามจ
านวนมากหรอน้อย
ตวอย่าง ปิงปองและxxxxxxxx เป็นหุน
ส่วนกน
น˚าเงน
สดมาลงทุนคนละ 120,000 บาท และไดท
˚าสญ
ญาตกลงแบ่งผล
กาไรขาดทุนเทากน
ปรากฏวาในวน
ท่ี 31 ธน
วาคม 2557 หางหนุ
สวนมก
าไรสุทธจ
านวน 80,000 บาท การบน
ทกบญชเป็นดงน้
สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
พ.ศ. 2557 | รายการ | เลขที่ บัญชี | เดบิต | เครดิต | |||
เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | บาท | สต. | ||
ธ.ค. | 31 | กําไรขาดทุน | 80,000 | - | |||
ทุน (กระแสทุน) – ปิ งปอง | 40,000 | - | |||||
ทุน (กระแสทุน) – xxxxxxxx | 40,000 | - | |||||
แบ่งผลกําไรขาดทุนเท่ากัน | |||||||
2. แบ่งตามอตราส่วนทตก่ี ลงกน
การแบ่งผลก˚าไรขาดทุนตามวธน
้ี สว
นมากจะใชใ
นกรณีทผ่
เู้ ป็นหุน
สวนมค
วามxxxxxxxxเ่ ท่ากน
อาจจะตกลงกน
ใหแ
บ่ง
ผลกาไรขาดทุนตามอตราสวนอยางใดอยางหนึ่งกไดท
เี หน
วามความเหมาะสม xxx
อตราสวนเดยวหรอสองสว
น (ก˚าไรขาดทุน
สวนแรกเป็นอตราหน่ึง สวนทเี หลอแบ่งอกอตราหน่ึง) หรออาจแบงเป็นเปอรเซนต์ (%) เป็นตน
ตวอย่าง xxxxxและxxxxx เป็นหุน
ส่วนกน
โดยน˚าเงน
สด สน
ทรพ
ยอ่น
และแรงงานมาลงทุนร่วมกน
จ˚านวนหน่ึง ไดต
กลง
แบ่งผลกาไรขาดทุนกนในอตรา 3 : 2 ในการดาเนินงานปรากฏวาหางหน
สวนมก
าไรสทธจ
านวน 150,000 บาท การบน
ทกบญช
เป็นดงน้
สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
พ.ศ. 2557 | รายการ | เลขที่ บัญชี | เดบิต | เครดิต | |||
เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | บาท | สต. | ||
ธ.ค. | 31 | กําไรขาดทุน | 150,000 | - | |||
ทุน (กระแสทุน) – xxxxx | 90,000 | - | |||||
ทุน (กระแสทุน) – xxxxx | 60,000 | - | |||||
แบ่งผลกําไรขาดทุนในอัตรา 3 : 2 | |||||||
3. แบ่งตามอตราส่วนทนุ
สนทรพยประเภทต่าง ๆ ทผ่
เ้ ป็นหนุ
สวนทุกคนน˚ามาลงทุนนนั
ถอเป็นสวนสาคญในการหารายได้ใหแกห
างหนุ
สวน ผเ้ ป็น
หนุ
สวนอาจจะตกลงกน
ใหแบ่งผลกาไรขาดทุนตามบญชทุนของการลงทุนแต่ละคน เพอ
จะไดม
เงน
ทุนในหา
งหนุ
สวนมากขน้
ซง่
ถอเป็นการจูงใจอย่างหน่ึง และเพ่อ
ใหxx xx
ความยุตธ
รรมแก่ผเู้ ป็นหุน
ส่วนทน่
˚าเงน
มาลงทุน ถ้าผู้เป็นหุน
สวนคนใดลงทุนมาก
หนุ
สวนผนู
นั กควรจะไดส
วนแบ่งผลกาไรขาดทุนมาก แต่ถาหนุ
สวนคนใดลงทุนน้อยกจะไดรบ
ผลกา
ไรขาดทุนน้อยxxxกน
ถาผู
เป็นหน
สวนไดตกลงแบ่งผลกาไรขาดทุนตามอต
ราสว
นทุน กจ
ะตอ
งระบุไวใ
นสญ
ญาการจด
ตงั หา
งหุน
ส่วนใหช
ดxxxว่าเป็นทุน
x xx
ใด ดงนนั
คาวา
“ทุน” xxxxxxถงทุนต่าง ๆ ดงน้
3.1 xxx x xxเรมตง้ กจการ
3.2 ทุน ณ วนตนงวดบญช
3.3 xxx x xxxx
3.4 ทุนถวเฉลย่ี
งวดบญช
3.1 แบ่งตามอต
xxxxxxxxx x xx
เร่ิมตงั
กิจการ คอ
ทุนของผเ้ ป็นหนุ
สวนทน่
˚ามาลงในหา
งxxxxxx
x x xx
เรม
ตงั กจ
การ
หางหนุ สวน
ตวอย่าง เฟิร์สและโฟร์ เป็ นหุ้นส่วนกน
เรม
จดตงั
กิจการเม่อ
1 xxxxxx 2557 โดยเฟิร์สลงทุนเงน
สด 40,000 บาท
โฟร์ลงทุน 80,000 บาท ต่อมาห้างหุ้นส่วนด˚าเนินงานมาระยะหน่ึงจนส้ินงวดบัญชีวันท่ 31 ธันวาคม 2557 ปรากฏว่ามีผลก˚าไรสุทธ
จานวน 75,000 บาท และบญชทุนของหางหนุ
สวนมด
งต่อไปน้ี (หางหนุ
xxxxxxxx-xxx xxx
สวนบน
ทกบญชวธ
ทุนเปล่ยนแปลง)
เลขที่ 30X
พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้า บัญชี | เดบิต | พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้า บัญชี | เครดิต | ||||
เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | ||||
ก.ย. | 1 | xxxxxx | 20,000 | - | ม.ค. | 1 | ยอดยกมา | ร.ว.1 | 100,000 | - | |
มิ.ย. | 1 | ลงทุนxxxxx | 40,000 | - | |||||||
บัญชีทุน-เฟิ รส เลขที่ 30X
พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้า บัญชี | เดบิต | พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้า บัญชี | เครดิต | ||||
เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | ||||
เม.ย. | 1 | xxxxxx | 40,000 | - | ม.ค. | 1 | ยอดยกมา | ร.ว.1 | 160,000 | - | |
ก.ย. | 1 | ลงทุนxxxxx | 60,000 | - | |||||||
การคานวณเป็ นดงนี
xxx x xx
เรมตง้ กจการ -เฟิรส
= 40,000
-โฟร์ = 80,000
=
=
xxxxxx x xxเรมตง้ กจการ = 120,000
xxxxxxxxxx x xx
เรมตง้ กจการ-เฟิรส
40,000 1
120,000 3
xxxxxxxxxx x xx
เรมตง้ กจการ-โฟร์ =
80,000 2
=
120,000 3
ดงนนั
xxxxxxxxxx x xx
เรมกจการเฟิรสและโฟร์ = 1 : 2
การบนทึกบญชีเป็ นดงนี
สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
พ.ศ. 2557 | รายการ | เลขที่ บัญชี | เดบิต | เครดิต | |||
เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | บาท | สต. | ||
ธ.ค. | 31 | กําไรขาดทุน | 75,000 | - | |||
ทุน – เฟิ ร์ส | 25,000 | - | |||||
ทุน – โฟร์ | 50,000 | - | |||||
แบ่งผลกําไรขาดทุนตามอัตราส่วนทุน ณ วันเริ่มxxxxxxxxxx 1 : 2 | |||||||
3.2 แบ่งตามอต
xxxxxxxxx x xx
ต้นงวดบญ
ชี คอ
ทุนของผเ้ ป็นหนุ
สวนทน่
˚ามาลงในหางหนุ
สวน ณ วนตนงวดบญช
ตวอย่าง จากตวอยางทแลว การคานวณเป็นดงน้
xxx x xxxx
งวดบญชี -เฟิรส
= 100,000
-โฟร์ = 160,000
รวมทุน ณ วนตนงวดบญชี = 260,000
อตราสวนทุน ณ วนตนงวดบญชี -เฟิรส
= 100,000
260,000
= 5 13
อตราสวนทุน ณ วนตนงวดบญช-ี โฟร์ =
160,000 8
=
260,000 13
xxxxx xxxxxxxxxx x xxxx
งวดบญชเฟิรสและโฟร์ = 5 : 8
การบนทึกบญชีเป็ นดงนี
สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
พ.ศ. 2557 | รายการ | เลขที่ บัญชี | เดบิต | เครดิต | |||
เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | บาท | สต. | ||
ธ.ค. | 31 | กําไรขาดทุน | 75,000 | - | |||
ทุน – เฟิ ร์ส | 28,846 | - | |||||
ทุน – โฟร์ | 46,154 | - | |||||
แบ่งผลกําไรขาดทุนตามอัตราส่วนทุน ณ วันต้นงวดบัญชี 5 : 8 | |||||||
**ห้างหุ้นส่วนใช้บันทึกบัญชีวิธีทุนเปลยนแปลง
3.3 แบ่งตามอต
xxxxxxxxx x xx
สิ้นงวดบญ
ชี คอ
ทุนของผเู้ ป็นหุน
สวนทค่
˚านวณหาได้ โดยการน˚ารายการลงทุนเพม
ในระหวางงวดบญชมาบวก หรอการxxxxxxในระหวางงวดบญชห
กออกจากทุน ณ วนตน
งวดบญชี ดงน้
xxx x xxxxxxxxxxxxxxx x xxx x xxxต้นงวดบัญชี + ลงทุนxxxxx – การxxxxxx
ตวอย่างที่ 5 จากตวอยางท่ี 3 การคานวณเป็นดงนี้
xxx x xx
สน้
งวดบญชี -เฟิรส
= 120,000
-โฟร์ = 180,000
2
รวมทุน ณ วนสน้ งวดบญชี = 300,000
xxxxxxxxxx x xx
สน้
งวดบญช-ี เฟิรส
= 120,000 =
300,000 5
อตราสวนทุน ณ วนสน้ งวดบญช-ี โฟร์ =
180,000
3
300,000 = 5
xxxxx xxxxxxxxxx x xx
สน้
งวดบญชเฟิรสและโฟร์ = 2 : 3
การบนทึกบญชีเป็ นดงนี
สมุดรายวันทั่วไป หน้า 1
พ.ศ. 2557 | รายการ | เลขที่ บัญชี | เดบิต | เครดิต | |||
เดือน | xxxxxx | บาท | สต. | บาท | สต. | ||
ธ.ค. | 31 | กําไรขาดทุน | 75,000 | - | |||
ทุน – เฟิ ร์ส | 30,000 | - | |||||
ทุน – โฟร์ | 45,000 | - | |||||
แบ่งผลกําไรขาดทุนตามอัตราส่วนทุน ณ xxxxxxxงวดบัญชี 2 : 3 | |||||||
**ห้างหุ้นส่วนใช้บันทึกบัญชีวิธีทุนเปลยนแปลง
3.4 แบ่งตามอต
ราส่วนทุนถว
เฉxxxย ในกรณีทท
ุนของผเู้ ป็นหุน
สวนเปลย่
นแปลงในระหว่างงวดบญ
ชี การใชทุนตน
งวด
บญxx xxx
ทุนสน
งวดบญ
ชเี ป็นเกณฑ์ในการแบ่งผลก˚าไรขาดทุนนัน
ย่อมจะไม่ยุตธ
รรม เน่ืองจากจ˚านวน ทุนไม่ใช่จ˚านวนท่
แทจรงตลอดงวด ควรจะพxxxxxทุนทเี ปลย
นแปลงระหวางงวดพรอมทง้ ระยะเวลาทเี ปลย
นแปลงดว
ย ดง
นัน
ควรแบ่งผลก˚าไร
ขาดทุนกน
ในอต
ราส่วนทุนถว
เฉลย่
ซงเป็นวธท
ใ่ หค
วามเป็นธรรมมากกว่าวธอ่น
ๆ ในการค˚านวณทุนถว
xxxxx
xxxคด
เป็นวน
สปดาห์ หรอเดอนซง
ในทางปฏบ
ตสวนมากจะคดเป็นเดอนเพราะใกลเคยงกบ
ความเป็นจรงมากทส่ ด
ตวอย่าง เพชรและxxxเป็นหุ้นส่วนกน
เรม
จดตงั กจ
การเม่อ
1 xxxxxx 2557 โดยเพชรลงทุนเงน
สด 180,000 บาท
xxxลงทุน 120,000 บาท ต่อมาห้างหุ้นส่วนด˚าเนินงานมาระยะหน่ึงจนส้ินงวดบัญชีวันท่ 31 ธันวาคม 2557 ปรากฏว่า
มผลกาไรสุทธจ
านวน 120,000 บาท และบญชทุนของหางหนุ
สวนมด
งต่อไปน้ี (หางบน
ทกบญชวธ
ทุนxxท)่
พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้า บัญชี | เดบิต | พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้ า บัญ ชี | เครดิต | ||||
เดือน | xxx xxx | บาท | ส ต. | เดือน | xxx xxx | บาท | ส ต . | ||||
มิ.ย. | 1 | xxxxxx | 92,000 | - | ม.ค. | 1 | ยอดยกมา | ร.ว .1 | 360,000 | - | |
ก.ย. | 1 | xxxxxx | 52,000 | - | มี.ค. | 1 | ลงทุนxxxxx | 120,000 | - | ||
ต.ค. | 1 | ลงทุนxxxxx | 124,000 | - | |||||||
พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้า บัญชี | เดบิต | พ.ศ. 2557 | รายการ | หน้ า บัญ ชี | เครดิต | ||||
เดือ น | xxxxxx | บาท | ส ต. | เดือน | xxx xxx | บาท | ส ต . | ||||
ก.พ. | 1 | xxxxxx | 100,000 | - | ม.ค. | 1 | ยอดยกมา | ร.ว .1 | 300,000 | - | |
พ.ค. | 1 | ลงทุนxxxxx | 40,000 | - | |||||||
ก.ย. | 1 | ลงทุนxxxxx | 80,000 | - | |||||||
ธ.ค. | 1 | ลงทุนxxxxx | 220,000 | - | |||||||
การคานวณทุนถวเฉลี่ยเป็ นดงนี
วัน เดือน ปี | จํานวนทุน | ระยะเวลาทุนxxxxx | ผลคูณ |
1 ม.ค. 2557 | 360,000 | 2 | 720,000 |
1 มี.ค. 2557 | 480,000 | 3 | 1,440,000 |
1 มิ.ย. 2557 | 388,000 | 3 | 1,164,000 |
1 ก.ย. 2557 | 336,000 | 1 | 336,000 |
1 ต.ค. 2557 | 460,000 | 3 | 1,380,000 |
12 | 5,040,000 |
ทุนถวเฉลย
ทุนถวเฉลย
ของเพชร = 5,040,000/12 = 420,000
วัน เดือน ปี | จํานวนทุน | ระยะเวลาทุนxxxxx | ผลคูณ |
1 ม.ค. 2557 | 300,000 | 1 | 300,000 |
1 ก.พ. 2557 | 200,000 | 3 | 600,000 |
1 พ.ค. 2557 | 240,000 | 4 | 960,000 |
1 ก.ย. 2557 | 320,000 | 3 | 960,000 |
1 ธ.ค. 2557 | 540,000 | 1 | 540,000 |
12 | 3,360,000 |
ของxxx = 3,360,000/12 = 280,000
ดงนนั
อตราสวนทุนถวเฉลย่
ของเพชรและxxx 420,000 : 280,000 = 3 : 2
การคา
นวณส่วนแบ่งผลกา
ไรขาดทุน
- เพชร = | 120,000X | = | 72,000 บาท |
- xxx = | 120,000X | = | 48,000 บาท |
การบนทึกบญชีเป็ นดงนี้ **หางหนุ
สวนใชบ
นทกบญชวธ
ทุนxxxx
พ.ศ. 2557 | รายการ | เลขที่ บัญชี | เดบิต | เครดิต | |||
เดือน | xxx xxx | บาท | สต. | บาท | สต. | ||
ธ.ค. | 31 | กําไรขาดทุน | 120,000 | - | |||
กระแสทุน – เพชร | 72,000 | - | |||||
กระแสทุน – xxx | 48,000 | - | |||||
แบ่งผลกําไรขาดทุนตามอัตราส่วนถัวเฉลี่ย | |||||||
หมายเหตุ ▪ โดยปกตจะใชทุนถวเฉลย
ในกรณท
ม่ การคดดอกเบย้
ทุนเทา
นนั
โดยเอา 12 ไปหาร
▪ รายการทเี ปลยนแปลงทุนทเี กดขน
ในระหวางเดอนใหปฏบตดงน้
1) รายการทเี กดขน้
กอนกลางเดอน ใหถอวาxxxขนในวนตนเดอน xxx
1-15
2) รายการทเี กดขน้
หลงxxxxxxเดอน ใหถ
อวา
xxxขน
ในวนสน้
เดอน หรอตน
เดอนถดไป xxx
16-31
4. คิดดอกเบี้ยทุน แล้วแบ่งผลกา
ไรxxxxxxxxxเหลือตามอต
ราส่วนท่ีตกลงกน
การคด
ดอกเบ้ย
ทุนใหห
ุนสว
นถอ
เป็นการแบ่งผลก˚าไรขาดทุนอย่างหน่ึง โดยค˚านึงว่าทุนเป็นสว
นสา คญ
ในการหารายได
ของหา
งxxx
xxxx xx
ควรจะแบ่งส่วนของก˚าไรหรอ
ขาดทุนใหเ้ ป็นดอกเบ้ย
ทุนแก่ผูเ้ ป็นหุน
ส่วนของจ˚าน วนเงน
ทลงทุนในหาง
หนุ
สวน และสวนของกาไรหรอขาดทุนทเี หลอจงจะน˚ามาแบ่งกน
ตามอต
ราสว
นทต่
กลงกน
การคด
ดอกเบ้ียทุนxxxxxxค˚านวณ
ได้ 3 วธ
ี คอื
4.1 คดดอกเบย
xxxxxxxxx x xxxxxxx
4.2 คดดอกเบย
xxxxxxxxx x xx
สน้
งวด
4.3 คดดอกเบยทุนจากทุนถวเฉลย่
5. คิดเงินเดือน หรือโบนัส แล้วแบ่งผลกา
ไรxxxxxxxxxเหลือตามอต
ราส่วนที่ตกลงกน
การคด
เงน
เดอ
นให้แก่ผูเ้ ป็นหุน
ส่วน จะต้องระบุไว้ในสญ
ญาการจด
ตงั หา
งหุน
ส่วนใหค
ดเงน
เดอ
นใหแ
ก่ผูเ้ ป็นหุน
ส่วน
การคด
เงน
เดอ
นนัน
ถอเป็นค่าตอบแทนส˚าหรบ
ความxxxxxxในการปฏบ
ตงานของหุน
ส่วนแต่ละคน จงถอ
ว่ าเป็นส่วนหน่ึง
ของการแบ่งผลก˚าไรxxxxxx xxxมลก
ษณะเหมอ
นกบ
การคด
ดอกเบ้ย
เงน
ทุน ตามหลก
การบญ
ชทร่ บ
รองกันโดยทวั
ไปถอ
ว่า
เงน
เดอ
นของผู้เป็นหุ้นส่วนเป็นการแบ่งผลก˚าไรขาดทุนอย่างหน่ึง ไม่ว่าห้างหุ้นส่วนจะมผ
ลการด˚าเนิ นงานเป็นก˚าไรxxxx
xxxขาดทุนสทธก
ตาม กต
องคดเงน
เดอนใหผ
เ้ ป็นหนุ
สวน
นอกจากนี้หา
งหุน
ส่วนอาจจะคด
โบนัสใหผ
ูเ้ ป็นหุน
ส่วนอก
ดวยกไ
ด้ เพ่อ
เป็นการตอบแทนพเิ ศษ และจะคด
ใหเ้ ฉพาะใน
กรณีทห
างหุน
ส่วนมก
˚าไรสุทธเิ ท่านัน
การคด
โบนัสใหผ
ูเ้ ป็นหุน
ส่วนในสญ
ญาการจด
ตงั หา
งหุ้นส่วนอาจจะตกลงคด
โบนัสให
หุ้นส่วนผู้จด
การ หรอ
xxxxxxxxxxxxxxxxxxมาร่วมท˚างานในห้างหุ้นส่วนซ่ึงเป็นผลตอบแทน ตามxxxxจะคด
โบนัสให้เป็นอตรา
เปอรเ์ ซน
ต์จากยอดก˚าไรสุทธิ ในทางบญ
ชนัน
จะไม่ถอ
ว่าโบนัสเป็นค่าใชจ
่าย แต่บางครงั
ผูเ้ ป็นหุ้นส่วนอาจใหถ
อเสมอ
นหน่ึง
เป็นคาใชจ
ายกได้ ดงนนั
การทา
ขอตกลงในสญญาของหางหนุ
สวนจงควรระบุใหช
ดxxxวาโบนสจะคด
จากยอดก˚าไรสุทธิ (กาไร
สทธก
อนหกโบนส
) หรอคดจากยอดกาไรสทธห
ลงหกโบนส
การคานวณโบนัสมี 2 วิธี คอ
5.1 โบนสไมถ
อเป็นคาใชจ
าย จะคานวณจากยอดก˚าไรสุทธิ หรอกาไรสุทธก
อนหกโบนส
โบนัส =
5.2 โบนสถอเป็นคาใชจ
เปอร เซ็นต ของโบนัส ×กําไรสุทธิ 100
าย จะคานวณจากยอดก˚าไรสุทธหลงหกโบนสแลว
โบนัส =
เปอร เซ็นต ของโบนัส×กําไรสทุ ธิ
(100 + เปอร เซ็นต ของโบนส)
ข้อสงเกต
1. โบนส
= เปอร เซ็นต ของโบนัส
100
×กําไรสุทธิ
2. ตวหารจะเป็น 100 เสมอ
3. คดโบนสเป็น % จากกาไรสุทธหลงหกเงน
เดอน ดอกเบย
ทุน แต่กอนหกโบนส
4. คดโบนสเป็น % จากกาไรสทธก
อนหกเงนเดอน ดอกเบย
ทุนและโบนส
5. โบนสไมถอเป็นคาใชจาย
6. คดโบนสจากกาไรสุทธ
ข้อสงเกต 1. กาไรสทธก
อนหกโบนส
= % ของโบนส
+ 100
2. โบนส
= % ของโบนัส×กําไรสุทธิ
% ของโบนัส+ 100
3. ตวหารจะเป็น 100 + เปอรเซนตของโบนส
4. โบนสถอเป็นคาใชจาย
5. คดโบนสเป็น % จากกาไรสทธหลงหกโบนส
6. คดโบนสเป็น % จากกาไรสุทธก
อนหกเงน
เดอน ดอกเบย
ทุน แต่หลงหกโบนส
7. คดโบนสเป็น % จากกาไรสุทธหลงหกเงน
เดอน ดอกเบย
ทุน และโบนส
ถาผเ้ ป็นหน
สวนตองการจะเปลย
นแปลงอตราสวนแบ่งผลกาไรขาดทุน กต
องปรบปรุงสวนทุนของผู้เป็นหน
สวนใหถูกตอง
แต่กอนทจ
ะมการเปลย
นแปลงอตราสวนแบงกาไรขาดทุนนนั
ใหพ
xxxxxราคาสน
ทรพยและหน้ีสน
ของหางหนุ
สวน และตราคา
ใหม่ใหเ้ ท่ากบ
ราคาทจ่
ะขายได้ หรอ
ราคาxxxxx (Replacement cost) ในวน
ทม่
การเปลย่
นแปลงอต
ราส่วนแบ่งก˚าไรขาดทุน
ผลต่างของราคาสน
ทรพ
ย์ท่ีตีราคาใหม่กบ
ราคาสน
ทรพ
ย์ตามบัญชี จะน˚าไปปรบ
ปรุงกบ
บัญชทุนของผู้ เป็นหุ้นส่วนตาม
อตราสวนแบ่งกาไรขาดทุนเดม
ตวอย่าง ภูภูมแ
ละมารโ
อ้เป็นหุ้นส่วนกน
แบ่งก˚าไรขาดทุนในอต
รา 2 : 3 ตามล˚าดบ
ต่อมาในวน
ท่ี 1 xxxxxx 2557
ได้ตกลงกันแบ่งก˚าไรขาดทุนเท่ากัน สินทรัพย์ทังส้ินของห้างหุ้นส่วนมีราคาตลาดจ˚านวน 400,000 บาท ราคาบัญชี 200,000 บาท
ในวน
ท่ี 31 ธน
วาคม 2557 ห้างหุน
ส่วนได้ขายสน
ทรพ
ย์ไปทงั
หมดเงน
450,000 บาท การเปล่ย
นแปลงอต
ราส่วนแบ่งก˚าไร
ขาดทุน เป็นดงน้ี
กรณีมีการปรบ
ปรง
สินทรพ
ย์ (1 ม.ค. 2557) จะแบ่งผลกาไรขาดทุน ดงนี้
xxxxxx | xxxxxx | xxxxxxx |
กําไรจากการตีราคาสินทรัพย ใหม่ (200,000x2/5) และ (200,000x3/5) | 80,000 | 120,000 |
กําไรจากการขายสินทรัพย ภายหลัง (50,000/2) | 25,000 | 25,000 |
รวม | 105,000 | 145,000 |
xxxxxx | xxxxxx | xxxxxxx |
กําไรจากการตีราคาสินทรัพย | 125,000/2 = 62,500 | 125,000/2 = 62,500 |
กรณีไม่มีการปรบั ปรงุ xxxxxพั ย์ (1 ม.ค. 2557) จะแบ่งผลกาไรขาดทุน ดงน้
กรณีผ้เู ป็ นห้นุ ส่วนตกลงเปลีย่ นแปลงอตั ราส่วนแบ่งกา˚ ไรขาดทุนในระหว่างงวดบญั ชี
การแบ่งผลกา˚ ไรขาดทุนเป็นดงน้
ี 250,000
2
= 125,000 บาท