image(รูปภาพประกอบด้วย ข้อความ, ตัวอักษร, เครื่องหมาย, กราฟิก คำอธิบายที่สร้างโดยอัตโนมัติ) removed ..> <.. image(รูปภาพประกอบด้วย วงกลม, เครื่องหมาย, สัญลักษณ์, ข้อความ คำอธิบายที่สร้างโดยอัตโนมัติ) removed ..> <.. image(รูปภาพประกอบด้วย ตัวอักษร,...
<.. image(รูปภาพประกอบด้วย ข้อความ, ตัวxxxxx, เครื่องหมาย, กราฟิก คำอธิบายที่สร้างโดยอัตโนมัติ) removed ..>
<.. image(รูปภาพประกอบด้วย xxxxx, เครื่องหมาย, สัญลักษณ์, ข้อความ คำอธิบายที่สร้างโดยอัตโนมัติ) removed ..>
<.. image(รูปภาพประกอบด้วย ตัวxxxxx, เครื่องหมาย, ปลูก, กราฟิก คำอธิบายที่สร้างโดยอัตโนมัติ) removed ..>
การxxxxxxภาระภาษีเงิ นได้บุคคลธรรมดาและ
ภาษีxxxxxxxxxxxของครัวเรือนไทย จาแนกตามกลุ่ม
เศรษฐฐานะ ในปี พ.ศ. 2556 และ 2564
ทxxx จรฐต
กุลชย
ปรx
xx xxxxxxxxx xxx พรทตา ทพ
เจรญ
00 xxxxx 0000
Discussion Paper
No.87
การxxxxxxภาระภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาและภาษีมลค่าเพม่ิ ของครวเรือนไทย
จาแนกตามกลมเศรษฐฐานะ ในปี พ.ศ. 2556 และ 2564
ปรx
xx แสงทวว
รรณ 1
พรทตา ทพเจรญ 2
ทxxx จริ ฐตกุลชย 3
Version: March 28, 2024
บทคดย่อ
งานวิจัยนี้ศึกษาภาระภาษีหรือค่าใช้จ่ายของครัวเรือนส˚าหรับภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาและ
ภาษม
ลค่าเพม
จาแนกตามระดบเศรษฐฐานะ โดยพx
xxxxการxxxxxxภาระภาษเี ป็นสด
สวนภาษต
่อรายได
และค่าใชจ
่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภคของครว
เรอ
น ซง
วเิ คราะห์โดยใชข
อมูลส˚ารวจภาวะเศรษฐกจ
และสงคม
ของครว
เรอ
น พ.ศ. 2556 และ 2564
ผลการศกษาแสดงลกษณะการxxxxxxของภาระภาษท
สอดxxx
xกบ
งานวจย
ก่อนหน้า คอ
ภาษเี งน
ได้บุคคลธรรมดามโี xxxสร้างแบบxxxxxxxx ท˚าให้ภาระภาษีเพมขน
ตามครว
เรอ
นทม
ฐานะสูงขน
ในขณะท่
ภาษีมูลค่าเพิ่มมลก
ษณะโครงสร้างภาษีแบบถดถอยเม่อวด
เป็นสด
ส่วนต่อรายได้ ท˚าให้สด
ส่วนภาษีต่อ
รายได้ของครว
เรอ
นจนสูงกว่าครว
เรอ
นรวย ในทางกลบกน
ภาษีxxxxxxเพม
มีโครงสร้างภาษีแบบxxxxxxxx
เมอ
วดเป็นสดสว
นเปรยบเทยบกบ
ค่าใชจ
่ายของครว
เรอน
3 อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ Email: xxxxxxxxxx@xxxx.xx.xx.xx
หมายเหตุ: ปรีxxx xxxxxxxxxx และ พรทิตา xxxxxxxx เป็นผู้แต่งหลักร่วม (lead co-authors) โดยเรียงชื่อตามลำดับตัวxxxxx
เม่อ
พxxxxxเปรย
บเทย
บการxxxxxxของภาระภาษีเงน
ไดบุคคลธรรมดาระหว่างปี พ.ศ. 2556 และ
2564 โดยก˚าหนดลักษณะอัตราภาษีและการลดหย่อนภาษีxxท่ (counterfactual simulation) และ
เปรยบเทยบโดยตรง พบว่า ภาษเงนไดบุคคลธรรมดามีการxxxxxxภาระภาษทxx xxxxxxxนอ้ ยลง
ในทส
ุดแลว
งานวจย
นี้แสดงใหเ้ หน
ว่า แมในกลุ่มครว
เรอ
นทจ
นทส
ุดมก
ารร่วมจ่ายภาษเี ช่นเดย
วกัน
เพยงแต่แตกต่างกน
ตามสด
สวนภาระภาษท
แบกรบ
เมอ
เปรยบเทยบกบ
มาตรฐานการด˚ารงชวต
จงึ ไม่เป็นดงั
ค˚ากล่าวว่าคนจนไม่เสย
ภาษี ในขณะท่ีสอดคล้องกบ
หลก
ความเป็นธรรมในแนวดง
(vertical equity) คอ ผู
ไดรบ
ประโยชน์ทางเศรษฐกจ
หรอ
มโี อกาสมากกว่า ควรจะต้องจ่ายภาษีมากกว่าตามสด
ส่วน ดงั นนั
ทุกxx
xxxจะมส
ทธท
จ่ ะไดร้ บประโยชน์จากการจดสรรโอกาสและทรพ
ยากรทางเศรษฐกจ
ค˚าส˚าคญ
(ภาษาไทย): xxxx
xxxxxเพม
, ภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดา, การxxxxxxภาระภาษี, ความเหล่อ
มล˚้า,
การพฒ
นาทย่
ง่ ยน
คาสาคญ (ภาษาองxxx): Value-added Tax (VAT), Personal Income Tax (PIT), tax incidence,
inequality, sustainable development
1. บทน˚า
“…คนจนไม่เสย
ภาษีแต่อยากไดรฐ
สวสดก
าร, xxxxxจ
่ายภาษี ไม่ควรไดรบ
, จ่ายภาษแ
ค่ 4 ลา
นคน
เป็นภาระงบประมาณ, ฯลฯ” วาทกรรมและมายาคตเหล่านี้เกยวกบ
การเสย
ภาษข
องคนจน และ การจด
สรร
ทรพ
ยากรใหเ้ ป็นธรรมเพอ
xxxxxxxxx
เป็นสงิ่ ทเ่ี รามก
จะไดยน
บ่อยครงั้ ในสงั คมไทย ซง
น˚าไปสู่ทศ
นคตท่
คบแคบเก่ย
วกบ
การลดทอนคุณค่าศก
ดxx xค
วามเป็นมนุษย์ของผู้ด้อยโอกาสทางเศรษฐกิจสง
คมและเป็น
ประชากรสวนใหญ่ในสงคมไทย
วาทกรรมเหล่านี้ส่วนหนึ่งอาจจะxxx
จากการไดรบ
การยกเวน
ภาษข
องผูม
รี ายไดน
้อย เนื่องจากการ
จดเกบ
ภาษเี งน
ได้บุคคลธรรมดาในประเทศไทยมโี xxxสรา
งxxxx
xบอต
ราxxxxxxxx (progressive tax) โดย
อตราภาษจ
ะเพมขน
ตามรายไดสุทธของผเู้ สย
ภาษี แต่ผทู
ม่ รายได้ 0-150,000 บาท จะไดร้ บการยกเว้นภาษ
โดยวต
ถุประสงคข
xxxxxเกบภาษแบบอต
ราxxxxxxxxเป็นไปตามหลก
เศรษฐศาสตรส
าxxxxx คอ
ความเป็น
ธรรมในแนวดง
(vertical equity) หมายถง
กลุ่มทม่
โี อกาสเขา
ถงทรพ
ยากรและมก˚าลงั มากกว่า ควรจะเป็นผู
เสยภาษม
ากกว่ากลุ่มทม่
โอกาสและทรพยากรน้อยกว่า ซงึ จะช่วยลดความเหลอ
มล˚้าของการxxxxxxรายได
ขณะเดย
วกน
เรากม
การเกบ
ภาษจ
ากการบรโิ ภค xxxx xxxx
xxxxxเพม
ซงทุกคนในสงั คมไดร่วมกน
จ่าย โดยมีลักษณะเป็นภาษีทางอ้อม (indirect tax) ซ่ึงผู้มีหน้าท่ีเสียภาษี คือ ผู้ขาย xxxxxxผลักภาระ
ภาษีxxxxxxเพม
ไปยงั ผู้บรโิ ภคโดยบวกเขา
ไปในราคาสน
ค้า จง
หมายความว่า ทุกคนในสงั คมได้ร่วมกน
จ่าย
ภาษทจ่ ดเกบจากฐานการบรโิ ภค
ยงไปกว่านนั
การจดเกบภาษเปรยบเสมอ
นการทร่ี ฐ
จดเกบสว
นแบ่งรายไดของภาคเอกชนจากการท่
เอกชนไดใ้ ชประโยชน์จากสน
คาและบรก
ารสาธารณะของประเทศ อก
ทงั้ ผูผลต
ซงมรี ายไดจ
ากการประกอบ
กจการต่าง ๆ มจ
˚านวนไม่น้อยทx
xxแรงงานดว
ยอต
ราค่าxx
xทต่
่˚าxxx
ไป โดยค่าxx
xขนั
ต่˚าและค่าxxxxทวั ่ ไป
เพมขน
ช้ากว่าการขยายตว
ของผลต
ภาพแรงงานและการเตบ
โตทางเศรษฐกจ
(xxxx xxxxxxxxx และพร
เกียรติ ยงั ่ ยืน, 2556) ซ่ึงแสดงxxxxxxxxxxxข้ึนของรายได้ในคนกลุ่มหนึ่งท่ีxxxxxxเข้าถึงทรพยากรได
มากกว่า มความเกย
วขอ
งกบต้นทุนของคนกลุ่มล่าง ซงึ เป็นคนสว
นใหญ่ของประเทศทต่
องเสย
โอกาสในการ
xxxxxxxxxx
ทเี ตบโตทนสภาพเศรษฐกจ
และค่าครองชพ
ในส่วนของการเก็บภาษเี งน
ได้บุคคลธรรมดาในประเทศไทยมลก
ษณะเป็นโครงสร้างภาษีxxxxxxxx
จากงานศก
ษาการxxxxxxภาระภาษจ
˚าแนกตามขนั
รายได้โดย xxxxxx xxxดว
ยวท
ย์ และ xxxxxx xxxx
xx (2557) พบว่า ภาระภาษม
การเปลย่
นแปลงในลกษณะทเ่ี ป็นอต
ราxxxxxxxxมากขน้
ระหว่างปี พ.ศ. 2543
และ 2550 โดยจะเหน
ได้จากอต
ราภาษีทย
งxxระดบ
ต่˚า และปรบ
เพม
สูงขน
อยางรวดเรว
ส˚าหรบ
ผู้มร
ายได
20% บนสุด โดยกลุ่มคนทม่
รี ายไดส
ูงสุด 10% เสย
ภาษใี นอต
รา 5.6% ในปี พ.ศ. 2543 และเพม
สูงขน้
อย่าง
ต่อเนื่องเป็น 7.2% ในปี พ.ศ. 2550 แสดงถงอต
ราภาษท
เี กบตามชนั
รายxxxxxxxx
xเป็นอต
ราทxx
xxxxxxx แต
ในบางช่วงของชนั
รายไดกม
อตราทถ่
ดถอย เนื่องจากการเสย
ภาษท
อ่ นุญาตใหม
การหก
ค่าลดหย่อน ซง
เป็น
ผลการศึกษาท่ีพบในลก
ษณะเดียวกนกบ
การศึกษาโดย ชยรต
น์ xxxxxxxxxวฒ
น์ (2555) ในการศึกษาการ
xxxxxxภาระภาษีและความเหล่ือมล˚้าในประเทศไทย พ.ศ. 2531 และ 2552 พบว่า ภาษีเงินได้บุคคล
ธรรมดามลx
xxxxxxxxxxx และกลุ่มครว
เรอ
นรายไดน
xxxxx
xละ 0-50 เป็นกลุ่มครว
เรอ
นทไ่ี ม่ถง
เกณฑ์เสย
ภาษี ยงตอ
งรบภาระภาษี ซงึ อาจเนื่องมาจากกลุ่มอาชพรบxx
xเป็นกลุ่มอาชพสว
นใหญ่ของแรงงานทxx
xxxนอก
ระบบ จะถูกหก
ภาษี ณ ทจ่
่าย เนื่องจากไม่มค
วามรูแ
ละความสนใจ ท˚าใหxx xxxxท
˚าการขอคน
ภาษี (ลกษxx
xxxxxxxxxxx, 2552) นอกจากนี้ การศึกษาของ xxxพ
ร xxxxxxx (2561) เก่ียวกบ
ผลของภาษีเงน
ได้บุคคล
ธรรมดาต่อการxxxxxxรายได้ พบว่า การจดเกบ
ภาษช่วยใหก
ารxxxxxxรายไดดขน
อย่างมาก แตกต่างจาก
ค่าลดหย่อนทางภาษีทท
˚าให้การxxxxxxรายได้แย่ลง โดยกลุ่มผู้มร
ายได้น้อยได้ประโยชน์จากการใช้สทธ
ลดหย่อนเพยงเลกน้อย หรอ
xxxxxใชส
ทธทางภาษีเลย
ถงแม้ภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาในประเทศไทยจะมลก
ษณะโครงสร้างภาษีทก
้าวหน้ามากข้น
(ชย
รตน์ เอย
มกุลวฒ
น์, 2555) ซ่ึงท˚าให้การxxxxxxรายได้มค
xxxxxxxxxxxxเพม
มากข้น
แต่การเปลย
นแปลง
ดงกล่าวนี้ก็ยง
xxxxxxเป็นการเปล่ียนแปลงเพียงเล็กน้อย ซ่ึงยง
ไม่เพย
งพอท่ีจะช่วยลดความxxxxxxxxxxxx
(ลกษx
x xxxxจต
xxxx, 2552) โดยมส
าเหตุหลก
จากจ˚านวนผูเ้ สย
ภาษน
้อยและมีการลดหย่อนทางภาษี ซง
รฐควรขยายจ˚านวนผูเ้ สย
ภาษี โดยเฉพาะแรงงานนอกระบบ ยงิ่ ไปกว่านนั
ระบบภาษเี งน
ได้บุคคลธรรมดา
ควรมก
ารลดหย่อนภาษใี ห้น้อยทส
ุด เนื่องจากผูม
รายไดส
ูงจะได้ประโยชน์ทางภาษีมากกว่าผู้มร
ายได้น้อย
(ชยรต
น์ เอย่
มกุลวฒ
น์, 2555) xxxxเดย
วกบ
งานศก
ษาโดย xxxxx พงษ์ไพจต
ร และคณะ (2560) พบว่า การ
จดเกบภาษเงนไดบุคคลธรรมดาในประเทศไทยยงไม่ครอบคลุมฐานภาษท
ง้ หมด xxxxxไดลดความเหล่อ
มล˚้า
มากนัก และคนทม่
รี ายไดส
ูงสุด 1% ของประเทศมก
ารเสย
ภาษเี ฉลย่
น้อยกว่า 35% ของรายxxx xx
xxx
จาก
การหกค่าลดหย่อนทางภาษ
ในสว
นของการจดเกบ
ภาษทางออ
ม xxxx ภาษม
ลค่าเพม
(value-added tax หรอ
VAT) เป็นการเกบ
ภาษีจากการบรโิ ภค โดย VAT จด
เก็บในอต
ราเดียวคอ
7% ท˚าให้คนรวยและคนจนท่ีบรโิ ภคสินค้าหรือ
บรการประเภทเดยวกนในมลค่าของการบรโิ ภคเท่ากนจะตอ
งเสย
ภาษในอต
ราทเี ท่ากน
โดยวรรณกรรมก่อน
หน้าเกย
วกบ
การxxxxxxภาระภาษท
างออ
มพบว่า การxxxxxxของภาษม
โี xxxสรา
งแตกต่างกน
ไปตามฐาน
การจด
กลุ่มเศรษฐฐานะของครว
เรอ
น กล่าวคอ
ภาระภาษีxxxxxxเพม
เปรย
บเทียบกบ
ฐานรายได้และฐาน
ค่าใช้จ่าย จะให้ผลแตกต่างกน
xxxx งานศึกษาภาระภาษีมูลค่าเพิ่มระดบ
xxxxxxxx (Xxxxxxxx Xxxxxx,
2020) พบว่า ภาษีxxxxxxเพม
ใน 27 ประเทศ OECD มีลก
ษณะการxxxxxxแบบถดถอย (regressive) หาก
วดเป็นสดสว
นต่อรายได้ แต่ในทางตรงกนขา้ มการxxxxxxของภาษม
ลค่าเพม
เป็นลกษณะ proportional และ
xxxxxxx xxx
xxxxx (progressive) หากวดเป็นสดสว
นต่อค่าใชจ
่ายของการบรโิ ภครว
เรอ
น ในขณะทก
ารศกษา
การxxxxxxของภาระภาษม
ลค่าเพม
ในประเทศเกาหลใต้ (OECD/KIPF, 2014) พบว่า หากเรยงล˚าดบ
เศรษฐ
ฐานะของครว
เรอ
นโดยใชร
ายได้ สด
ส่วนของภาระxxxx
xxxxxเพม
ต่อรายไดใ้ นประเทศเกาหลใี ต้มค่าสูงทสุด
เท่ากบ
9.6% ในครว
เรอ
นเดไซล์ (decile) แรก และเท่ากบ
5.5% ในครว
เรอ
นเดไซลสุดทา
ย แต่จะมผ
ลลพธ
ตรงกันข้ามในสัดส่วนของภาระภาษีมูลค่าเพิ่มต่อค่าใช้จ่ายรวมของครัวเรือน โดยสัดส่วนของภาระ
ภาษม
ลค่าเพม
ต่อค่าใชจ
่ายในประเทศเกาหลใต้มค่าสูงทส
ุดเท่ากบ
5.8% ในครว
เรอ
นเดไซลแรก และเท่ากบ
8.6% ในครว
เรอ
นเดไซลสุดทาย
ในการศกษาการxxxxxxภาระภาษทางออ
มในประเทศไทย โดย ชยสทธิ ์ xxxxต
xxxxxx ปี พ.ศ. 2557
พบว่า สดสว
นภาระภาษม
ลค่าเพม
ต่อรายไดในปี พ.ศ. 2547 และ 2550 จา
แนกตามชนั
เศรษฐฐานะครว
เรอน
โดยเรย
งตามค่าใช้จ่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภค จะมโี xxxสรา
งภาษีxxxxxxเพมทม
ลxxxxxxxxxxxx เนื่องจาก
ครว
เรอ
นทจด
อยู่ในกลุ่มท่ีมร
ะดบ
การใช้จ่ายสูงทสุดจะมภ
าระภาษีxxxxxxเพม
เป็นสด
ส่วนต่อรายได้สูงกว่า
ครว
เรอ
xxxxระดบ
การใช้จ่ายต่˚า ซ่ึงเป็นผลมาจากแบบแผนการใช้จ่ายท่ีต่างกน
โดยกลุ่มครว
เรอ
นจนสุดม
ค่าใชจ
่ายเก่ย
วกบ
สนค้าประเภทอาหารซ่ึงได้รบ
การยกเว้นภาษส
ูง และกลุ่มครว
เรอ
นรวยสุดมค่าใช้จ่ายใน
สนคา
ฟุ่มเฟือยสงทา
ใหต
องเสยภาษม
ลค่าเพมสง
แต่การxxxxxxภาระภาษม
ลค่าเพม
ทเ่ี ป็นสดสว
นต่อรายได
เมอ
จดกลุ่มครว
เรอ
นตามรายได้ กลบมโครงสรา
งลxxxxxxxxx ซงึ มส
ดสว
นภาระภาษม
ลค่าเพม
ต่อรายได
ลดลงในกลุ่มครว
เรอ
นทม่
รี ายไดส
ูงขน้
หมายความว่า กลุ่มครว
เรอ
นทม่
รี ายได้น้อยมภ
าระภาษม
ากกว่าเม่อ
คดเป็นสดสวนต่อรายได
ขอคนพบเกย
วกบการxxxxxxของอต
ราภาษม
ลค่าเพม
ดงกล่าวเป็นไปในทางเดยวกบการศกษาของ
พรน
ดา xxx
xศ์ (2549) ซง
พบว่า สด
ส่วนการร่วมจ่ายภาษีxxxxxxเพม
ทแ่
ท้จรงิ เม่อ
เปรย
บเทย
บกบ
ค่าใช้จ่าย
ครว
เรอ
นมลก
ษณะxxxxxxxxเล็กน้อย และเม่อ
เปรย
บเทย
บภาระภาษีxxxxxxเพมกบ
รายได้ครว
เรอ
น จะเป็น
อตราxxxxxxxx กล่าวxx
xรว
เรอ
นรายไดน
้อยมภาระภาษม
ลค่าเพม
ต่อรายไดส
งกว่า
งานวจย
นี้มวต
ถุxxxxxxxเพ่อ
ปรบ
ขอมูลประมาณการให้มค
วามทน
สมย
โดยใช้ขอ
xxxxxxxxxxxxx
เศรษฐกจ
และสงคมของครว
เรอ
น (SES) พ.ศ. 2556 และ 2564 ของสา
นกงานสถต
แห่งชาติ เพอ่
คานวณการ
กระจายของภาระภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาและภาษีมูลค่าเพม
ตามชนั
เศรษฐฐานะครว
เรอ
น โดยค˚านวณ
การกระจายภาระภาษีจากเส้นการกระจุกตว
ของภาษี (concentration curve) แสดงความสมพน
ธ์ในการ
กระจายของรอ
ยละสะสมของภาระภาษและรอ
ยละสะสมของครว
เรอ
นในประเทศ
อนึ่ง เนื่องจากมก
ารเปลย่
นแปลงโครงสรา
งภาษีเงน
ไดบุคคลธรรมดาในปี พ.ศ. 2559 ซงมก
ารเพม
ค่าลดหย่อนและค่าใช้จ่ายเพ่อวต
ถุประสงค์ในการบรรเทาภาระภาษีให้กบ
ผู้เสย
ภาษี โดยเฉพาะกบ
ผู้ทม
รายได้ประเภทเงน
เดอ
น ท˚าให้คณะผู้วจยมค
วามสนใจในการเปรย
บเทย
บภาระภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดา
เพ่อศก
ษาถง
ผลของการเปลย
นแปลงของภาระภาษีท่ีเกด
ข้น
ในระหว่างปี พ.ศ. 2556 และ 2564 ซ่ึงเป็น
ช่วงเวลาทม่
การเปลย
นแปลงของโครงสรา
งภาษเงนไดบุคคลธรรมดา
ดงั นนั
งานวจย
นี้จง
ไดค
˚านวณฉากทศ
น์แบบ counterfactual ส˚าหรบ
ค˚านวณภาระภาษเี งน
ไดบุคคล
ธรรมดา โดยใชข
อมูลครว
เรอ
น พ.ศ. 2556 และ โครงสรา
งอต
ราภาษี พ.ศ. 2564 เพอ
ค˚านวณเปรย
บเทยบ
การเปล่ียนแปลงของการกระจายภาระภาษีเงน ระหว่าง ปี พ.ศ. 2556 และ 2564
ได้บุคคลธรรมดา จ˚าแนกตามชนั
เศรษฐฐานะครว
เรอน
2. ระเบียบวิธีวิจย
งานวจย
นี้แบ่งการศก
ษาภาระภาษเี ป็น 2 ส่วน คอ
1) ภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดา เป็นการวเิ คราะห
ภาระภาษีทางด้านรายได้เป็นระดบ
รายบุคคลแล้วจากนัน
จงค˚านวณรวมเป็นระดบ
ครว
เรอ
น และ 2) ภาษ
ทางอ้อม คอ
ภาษีมูลค่าเพม
เป็นการวเิ คราะห์ทางด้านค่าใช้จ่ายในการบรโิ ภคของครว
เรอ
น โดยเป็นการ
วเิ คราะห์ด้วยขอ
มูลส˚ารวจภาวะเศรษฐกจ
และสง
คมของครว
เรอ
น (SES) ของส˚านักงานสถต
แห่งชาตใิ นปี
พ.ศ. 2556 และ 2564 ซง่ึ สามารถน˚าเสนอผลทางสถต
ในระดบ
ประชากรส˚าหรบ
ครว
เรอ
นไทย
งานวจย
นี้จ˚าแนกครว
เรอ
นตามชนั
เศรษฐฐานะครว
เรอ
น ไดแก่ รายไดสุทธเฉลย่
ต่อคนต่อเดอ
น และ
ค่าใชจ
่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภคเฉลย่
ต่อคนต่อเดอ
น โดยการวเิ คราะหภ
าระภาษีทงั
2 ส่วนจะประเมน
เป็น
สดสว
นภาระภาษต
่อรายไดและค่าใชจ
่ายของครว
เรอ
น ทง้ นี้ งานวจ
ยน้ีมข
อจ˚ากด
ของขอมล
บางประการดงั ท่
จะอธบ
ายในส่วนถด
ไป เฉกเช่นเดย
วกบ
งานวจย
ก่อนหน้าทใ่ี ช้ขอ
มูลชุดเดย
วกน
แต่คุณค่าของงานวจย
นี้ก็
อาจจะกล่าวได้ว่า เป็ นการช่วยปรับผลค˚านวณการกระจายภาระภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาและ
ภาษม
ูลค่าเพม
ให้มค
วามทน
สมย
มากขน
ส˚าหรบ
ประเทศไทย อนึ่ง งานวจย
นี้มุ่งเน้นทก
ารวเิ คราะหสด
ส่วน
ภาระภาษี จงไม่ไดม
การคา
นวณเป็นมูลค่าทแ
ทจรงิ ทม่
การปรบตามอต
ราเงนเฟ้อ
2.1 การกระจายภาระภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
ขอมลทใ่ ชและการคานวณภาระภาษเงนไดบุคคลธรรมดา
ในการวิเคราะห์ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาจากข้อมูลการส˚ารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของ
ครว
เรอ
น (SES) ทางดา
นรายได้ ควรจะต้องมก
ารคด
กรองขอ
มูลบุคคลตามหลก
เกณฑก
ารย่น
เสย
ภาษีเงน
ไดบุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด. 90 และ ภ.ง.ด. 91) ของกรมสรรพากร และคดกรองบุคคลทไ่ี ม่เป็นไปตามเงอนไข
ของการย่น
เสย
ภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาออกจากขอ
มูลทน
˚ามาวเิ คราะห์ แต่เนื่องจากขอ
จ˚ากด
การค˚านวณ
รายไดและภาษจ
ากขอ
มลการส˚ารวจภาวะเศรษฐกจ
และสงคมของครว
เรอ
น (SES) ทา
ใหข
อมลรายไดท
ใ่ี ชไ้ ด
ในการวเิ คราะหม
เี พย
งรายไดท
เ่ี ป็นค่าจา
งและเงน
เดอ
น ซง
เป็นประเภทเงน
ไดเ้ นื่องจากการจา
งแรงงาน อน
ประกอบด้วยเงน
เดอ
นและเงน
โบนัส เนื่องจากการรายงานรายได้ประเภทอ่น
ในขอ
มูล SES มก
ารรายงาน
รายไดท
ไ่ี ม่ใช่ในระดบ
บุคคล ไดแ
ก่ รายไดจ
ากการประกอบการเกษตรเป็นรายครว
เรอ
น และรายไดจ
ากการ
ประกอบธุรกจ
นอกภาคการเกษตรซ่ึงส่วนใหญ่มก
ารประกอบธุรกจ
ในระดบ
ครว
เรอ
น ตลอดจนรายได้จาก
แหล่งอ่น
ๆ เช่น บ˚านาญขา
ราชการ รายรบ
จากการให้เช่าห้อง/เช่าทดน
และสน
ทรพ
ย์อ่น
เป็นต้น ดง
นัน
รายได้ท่ีรายงานในข้อมูลจึงมีเพียงรายได้ท่ีเป็นค่าจ้างและเงินเดือนท่ีสามารถน˚ามา ค˚านวณเงินได้เป็น รายบุคคลได้
การค˚านวณภาระภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาเป็นการค˚านวณมาจากรายไดพ
งึ ประเมน
ซงกค
อเงนได
ท่ีเข้าลักษณะพึงเสียภาษีเงินได้ตามประมวลรษฎากร อันเกิดจากการท˚างาน การประกอบธุรกิจ หรือ
เนื่องจากทรพ
ยสน
แลว
น˚ามาหก
ดวยค่าใชจ
่ายส่วนตว
การหก
ค่าใชจ
่ายตามประเภทของเงน
ไดพ
งประเมน
ตามหลกเกณฑของกรมสรรพากรปี พ.ศ. 2564 เมอ
ผเ้ สยมภาษเงนไดพ
งประเมนประเภทท่ี 1-2 สามารถหก
ค่าใชจ
่ายไดรอ
ยละ 50 ของรายไดพ
งึ ประเมน
ทแ่
ทจรง
แต่ไม่เกน
100,000 บาท และหากมเี งน
ไดป
ระเภทท่
3-8 จะหก
ค่าใช้จ่ายได้ตามท่ีจ่ายจรง
หรอ
แบบเหมาจ่าย ซ่ึงจะแตกต่างกน
ออกไปตามประเภทเงินได้พึง
ประเมนนัน
ๆ แต่เนื่องจากขอ
จากด
ทางขอมล
ท˚าใหร
ายไดพ
งึ ประเมน
ทใ่ี ชใ้ นการค˚านวณมเพย
งประเภทท่ี 1
และ 2 เท่านัน (ตารางท่ี 1)
ตารางที่ 1. ประเภทของเงนรายไดทต่ องเสยภาษ
ประเภทของเงนไดพ้ งประเมนิ | ลกษณะ |
ประเภทท่ี 1 40 (1) | เงินได้เนื่องจากการจ้างแรงงาน ได้แก่ เงินเดือน ค่าจ้าง เบ้ียเล้ียง โบนัส เบ้ียหวดั บ˚าเหน็จ บ˚านาญ เงนค่าเช่าบานทไี ดร้ บจากนายจาง เป็นตน้ |
ประเภทท่ี 2 40 (2) | เงินได้เนื่องจากหน้าท่ีหรือต˚าแหน่งงานท่ีด˚ารงอยู่ หรือจากการรับท˚างานให้ เช่น ค่าธรรมเนียม ค่านายหน้า ค่าส่วนลด เป็นตน้ |
ประเภทท่ี 3 40 (3) | เงนไดใ้ นรปของค่าลขิ สทธหิ ์ รอสทธอย่างอนื ค่าแห่งกู๊ดวลิ ล์ เงนปี หรอเงนไดท้ ม่ี ลี กษณะ เป็นเงนรายปีอนไดม้ าจากพนัยกรรม นิตกรรมอย่างอนื หรอคาพพากษาของศาล |
ประเภทท่ี 4 40 (4) | เงินได้ในรูปของดอกเบ้ีย เงินปันผล เงินส่วนแบ่งก˚าไร เงินลดทุน เงินเพิ่มทุน ผลประโยชน์ทไี ดจ้ ากการโอนหุน้ เป็นตน้ |
ประเภทท่ี 5 40 (5) | เงินได้จากการให้เช่าทรพั ย์สิน เงินหรือประโยชน์อย่างอ่ืน ท่ีได้เนื่องจากการให้เช่า ทรพั ย์สนิ , การผดิ สญั ญาเช่าซ้ือทรพั ย์สิน และการผดิ สญั ญาซ้ือขายเงินผ่อนซ่ึงผู้ขาย ไดร้ บคนทรพยส์ นทซ่ี อขายนันโดยไม่ตองคนเงนหรอประโยชน์ทไี ดร้ บไวแ้ ลว้ |
ประเภทท่ี 6 40 (6) | เงินได้จากวิชาชีพอิสระ คือวิชากฎหมาย การประกอบโรคศิลปะ วิศวกรรม สถาปัตยกรรม การบญั ชี ประณีตศลิ ปกรรม หรอื วชิ าชพี อ่นื ซงึ จะไดม้ พี ระราชกฤษฎกา ก˚าหนดชนิดไว้ |
ประเภทท่ี 7 40 (7) | เงินได้จากการรับเหมาท่ีผู้รับเหมาต้องลงทุนด้วยการจดั หาสัมภาระ ในส่วนส˚าคัญ นอกจากเครองมอื |
ประเภทท่ี 8 40 (8) | เงินได้จากการธุรกิจ การพาณิชย์ การเกษตร การอุตสาหกรรม การขนส่ง การขาย อสงหารมิ ทรพย์ หรอการอนนอกจากทรี ะบุไวใ้ นประเภทท่ี 1 ถงึ 7 |
ทมี า: กรมสรรพากร
เม่อหก
ค่าใช้จ่ายตามประเภทของเงน
ได้ จากนัน
จะน˚ารายได้ส่วนนี้มาใช้สทธห
กค่าลดหย่อนทาง
ภาษต
ามโครงสรา
งอต
ราภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาและใชอต
ราภาษต
ามเกณฑข
องกรมสรรพากรในปี 2564
เพ่อ
ให้ไดเ้ งน
ไดสุทธร
ายบุคคล ซ่ึงจะน˚ามาใช้ในการค˚านวณภาระภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดา อย่างไรก็ตาม
เนื่องจากขอ
จ˚ากด
ทางขอ
มูล SES ทไ
ม่เพย
งพอต่อการค˚านวณค่าลดหย่อนทางภาษี ท˚าให้เราไม่สามารถ
ทราบได้ว่าบุคคลใดใช้ค่าลดหย่อนประเภทใดบ้าง เช่น ค่าลดหย่อนคู่สมรส ค่าลดหย่อนภาษีบุตร ค่า
ลดหย่อนเลย
งดบ
ดามารดา ค่าลดหย่อนกลุ่มประกนสงคม เงนออม เป็นตน
จงมการหกค่าลดหย่อนทางภาษ
เพยงค่าลดหย่อนสว
นตว
60,000 บาท เท่านัน
ขนสุดทา
ยในการค˚านวณภาษเี งนได้ คอ
การน˚าเงนไดสุทธร
ายบุคคลมาคา
นวณภาษต
ามอต
ราภาษ
เงนไดแบบขน
บนไดในแต่ละขน
เงนไดพ
งประเมน
(ในตารางท่ี 2) ตามขอ
ก˚าหนดของกรมสรรพากร
ตารางที่ 2. อตราภาษเงนไดแ
บบขน้ บนไดตามระดบเงนไดพ
งประเมน
(หน่วย: บาท)
ขน้ เงนไดส้ ุทธิ | เงนไดส้ ุทธจิ านวน สงสุดของขนั้ | อตราภาษี (%) | ภาษสี งสุดในแต่ละขน้ เงนิ ได้ | ภาษสี ะสม สงสุดของขนั้ |
0 - 150,000 | 150,000 | 5 | ยกเวน* | 0 |
เกนิ 150,000 – 300,000 | 150,000 | 5 | 7,500 | 7,500 |
เกนิ 300,000 – 500,000 | 200,000 | 10 | 20,000 | 27,500 |
เกนิ 500,000 – 750,000 | 250,000 | 15 | 37,500 | 65,000 |
เกนิ 750,000 – 1,000,000 | 250,000 | 20 | 50,000 | 115,000 |
เกนิ 1,000,000 – 2,000,000 | 1,000,000 | 25 | 250,000 | 365,000 |
เกนิ 2,000,000 – 5,000,000 | 3,000,000 | 30 | 900,000 | 1,265,000 |
เกนิ 5,000,000 บาท ขนึ ไป | 35 | |||
ทมี า: กรรมสรรพากร (2560)
จากนัน
จงจ˚าแนกกลุ่มรายได้ 10 กลุ่มเศรษฐฐานะ (decile) ตามค่าใช้จ่ายครว
เรอ
นในการอุปโภค
บรโิ ภคและรายได้รวมสุทธข
องครว
เรอ
นตามขอ
มูลการส˚ารวจภาวะเศรษฐกจ
และสงั คมของครว
เรอ
น (SES)
โดยเรย
งล˚าดบ
จากกลุ่มจนทส
ุด 10% จนถง
กลุ่มรวยทส
ุด 10% เพอ
พจารณาการกระจายภาระภาษเี งน
โดย
เฉลย่
ไดในแต่ละชนั
เศรษฐฐานะ
2.2 การกระจายภาระภาษีด้านการบริโภค
ขอมลทใ่ ชและการคา
นวณภาระภาษม
ลค่าเพมิ
การวเิ คราะหภ
าษม
ูลค่าเพม
จะใชข
อมูลทางดา
นค่าใชจ
่ายต่าง ๆ ของครว
เรอ
นตามการส˚ารวจภาวะ
เศรษฐกิจและสง
คมของครว
เรอ
น (SES) โดยค่าใช้จ่ายท่ีน˚ามาค˚านวณภาษีมูลค่าเพิ่มมีเพียงค่าใช้จ่าย
อุปโภคบรโภคของครว
เรอ
นเท่านนั
สวนค่าใชจ
่ายทไ่ี ม่เกยวกบ
การอุปโภคบรโิ ภค เช่น ภาษี, ค่าธรรมเนียม,
ค่าบรการทางการเงน
, การบรจ
าคเงน
, ค่าเบย
ประกนภย
, เงนสมทบประกนสงคม ตลอดจนสนคา
และบรการ
ทไี ดร้ บการยกเวนภาษม
ลค่าเพม
เช่น ค่ารกษาพยาบาล ค่าเล่าเรยน ค่าอาหารสต
วเลย
ง เป็นตน
จะไม่น˚ามา
คานวณภาระภาษม
ลค่าเพม
ของครว
เรอน
วธก
ารค˚านวณภาระภาษม
ูลค่าเพม
จะน˚าขอ
มูลค่าใชจ
่ายของครว
เรอ
นตามรายงานการส˚ารวจภาวะ
เศรษฐกิจและสง
คมของครว
เรือน ในปี พ.ศ. 2556 และ 2564 ซ่ึงจ˚าแนกประเภทสินค้าและบริการเป็น
หมวดหมส
นคา
อุปโภคบรโภค 11 ประเภท ดงนี้ ประเภทท่ี 1 อาหารและเคร่อ
งดม
ทไี ม่มแอลกอฮอล
ประเภทท่ี 2 เครอ
งด่ม
ทม่
แอลกอฮอล
ประเภทท่ี 3 ยาสบ
หมาก ยานต
ถุ์ และผลต
ภณฑป
ระเภทเดยวกน
ประเภทท่ี 4 เครองนงหุ่่ มและรองเทา
ประเภทท่ี 5 ทอ่ ยอ
าศยและเครอ
งใชในบาน
ประเภทท่ี 6 ค่าตรวจรกษาพยาบาลและค่ายา
ประเภทท่ี 7 ค่าใชจ
่ายสว
นบุคคล
ประเภทท่ี 8 ค่าใชจ
่ายเกยวกบยานพาหนะแลค่าบรก
ารสอ่
สาร
ประเภทท่ี 9 การบนเทงและการอ่าน ประเภทท่ี 10 การศกษา
ประเภทท่ี 11 เบดเตลด็
โดยกรณีท่ีสินค้าบางรายการท่ีไม่สามารถจด
เข้าประเภทสินค้าอุปโภคบริโภคทงั
11 ประเภท
ขางต้นได้ จะถอ
ว่าเป็น “ค่าใชจ
่ายทไ่ี ม่เกย
วกบ
อุปโภคบรโิ ภค” จากนนั
จะน˚าค่าใช้จ่ายรวมของสน
ค้าแต่ละ
ประเภทตามหมวดหมู่ขา
งต้นมาค˚านวณภาระภาษีมูลค่าเพม
โดยการคูณ 7/107 แต่เนื่องดว
ยขอ
จ˚ากด
ทาง
ขอมูล สน
ค้าบางประเภทมก
ารจด
เก็บภาษีหลายรูปแบบ ท˚าให้เราไม่สามารถทราบและระบุได้แน่ชด
จงม
การตงั้ ขอ
สมมตใิ หสน
คาทุกประเภทเสย
รอยละ 7 จากราคาสน
คาเท่ากน
ยกเวน
สนคา
ประเภทยาสูบ หมาก
ยานัตถุ์ ฯลฯ ทจ
ะเสย
ภาษีมูลค่าเพม
คดเป็นร้อยละ 6.55 (ตามขอ
มูลเชง
วเิ คราะห์โดย Thaipublica, 2561)
ซงึ ในการคา
นวณภาระภาษม
ลค่าเพม
ของสนคา
ประเภทน้ีจะน˚ามาคณ
6.55/106.55 และในขน
สุดทา
ยจะรวม
ภาระภาษีมูลค่าเพิ่มแต่ละประเภทของครัวเรือน เพ่ือน˚ามาใช้ในการวิเคราะห์การกระจายภาระ
ภาษมลค่าเพม
2.3 วิธีคานวณการกระจายของภาระภาษี
งานวิจัยนี้ค˚านวณการกระจายภาระภาษีตามระเบียบวิธีวิจัยของ Kakwani (1977) โดยใช้วิธ
วเคราะหเสนการกระจุกตว
ของภาษี (concentration curve) ซงึ แสดงความสม
พนธในการกระจายของรอ
ยละ
สะสมของภาระภาษีและร้อยละสะสมของจ˚านวนครว
เรอ
นไทยทงั้ หมด โดยงานวจย
นี้จ˚าแนกครว
เรอ
นเป็น
10 กลุ่มจา
นวนครว
เรอ
นเท่า ๆ กน
ตามระดบ
ค่าใชจ
่ายในการอุปโภคบรโิ ภคและรายได้ แลว
เรยงล˚าดบ
ตาม
เศรษฐฐานะตง้ แต่ครว
เรอ
นจนสุด 10% แรกไปจนถงครว
เรอ
นรวยทส
ุด 10%
ดงั นนั
เสน
การกระจุกตว
ของภาษี (concentration curve) จง
ค˚านวณจากสด
ส่วนภาษสะสมในแต่ละ
ชนั
เศรษฐฐานะ โดยเป็นสด
ส่วนภาษีสะสมเปรียบเทียบกบ
มูลค่าภาระภาษีรวมทงั้ หมด เปรย
บเทียบกบ
สดสว
นครว
เรอ
นสะสมทุก 10% จนครบ 100%
ทงั้ นี้ ภาระภาษีคด
เป็นมูลค่าเงน
บาทในแต่ละขนั ทค
˚านวณจากขอ
มูล SES จะมก
ารปรบ
มูลค่าตาม
สดส่วน โดยอ้างอิงมูลค่าการจด
เก็บภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาและภาษีมูลค่าเพม
ท่ีเกิดข้น
จรง
ในปี พ.ศ.
2556 และ 2564 ตามรายงานผลการจดเกบภาษของกรมสรรพากร เม่ือเปรียบเทียบเส้นการกระจุกตัวของภาษี (concentration curve) กับเส้นการกระจายรายได้
(Lorenz curve) ท่ีสร้างจากรายได้ค่าจ้างและเงินเดือนก่อนหักภาษี ตามการศึกษาของ Yithaki and
Slemrod (1991) จะสามารถแสดงถึงโครงสร้างภาษีว่ามีลักษณะก้าวหน้า (progressive) หรือถดถอย
(regressive) เช่น การท่ี Lorenz curve อยู่เหนือ concentration curve แสดงถง
โครงสร้างภาษีทม
ลกษณะ
กาวหน้า (progressive) ดงภาพท่ี 1 หรอ
ในทางตรงกน
ขาม การท่ี Lorenz curve อยต
่˚ากว่า concentration
curve กจ
ะแสดงถงโครงสรา
งภาษท
ม่ ล
กษณะถดถอย (regressive)
ภาพที่ 1. ตวอย่างเสนการกระจายรายได้ (Lorenz curve) และเสนการกระจุกตวของภาษี (concentration curve)
ทม่
า: ขอมล
สมมตท
ส่ รางขน้
โดยคณะผวู้ จิ ย
แสดงใหเหน
ว่า Lorenz curve อยเหนือ concentration curve อธบาย
โครงสรางภาษท
ม่ ล
กษณะกา้ วหน้า (progressive)
2.4 วิธีการเปรียบเทียบอตราภาษีระหว่างปี พ.ศ. 2556 และ 2564
การเปรยบเทย
บอต
ราภาษร
ะหว่างทงั
2 ปี จะเป็นการเปรย
บเทย
บโดยสมมตใหก
ารจดเกบ
ภาษใี นปี
พ.ศ. 2556 เป็นคู่เทย
บในลก
ษณะ counterfactual โดยใช้อต
ราภาษค
งท่ี ณ ปี พ.ศ. 2564 ซง
ท˚าใหส
ามารถ
เปรยบเทย
บลกษณะการกระจายภาระภาษใี นปี พ.ศ. 2556 และ 2564 โดยการคา
นวณภาษด
วยวธ
เดย
วกน
ภายใต้ข้อสมมติเพ่อ
ค˚านวณเปรย
บเทย
บทงั้ ภาระภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาและภาษีมูลค่าเพม
กล่าวคอ
ก˚าหนดให้อต
ราภาษีในการค˚านวณคงท่ี ซ่ึงอ้างอง
ตามหลก
เกณฑ์การจด
เก็บภาษีของกรมสรรพากรในปี
พ.ศ. 2564 เพอ่
ใหสามารถทราบความแตกต่างของภาระภาษร
ะหว่างกลุ่มครว
เรอ
นเศรษฐฐานะ โดยใชว
ธวด
เป็นมาตรฐานแบบเดยวกนั
3. ผลการศึกษา
3.1 ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
อตราภาษท
แ่ ทจรง
(effective tax rate)
ในตาราง ผลการศึกษาภาระภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาของครว
เรอ
นจ˚าแนกตามเศรษฐฐานะ 10
กลุ่ม จากขอ
มูลส˚ารวจภาวะเศรษฐกจ
และสง
คมของครว
เรอ
น (SES) พบว่า ในภาพรวมภาษีเงน
ได้บุคคล
ธรรมดามีโครงสร้างอัตราภาษีท่ีก้าวหน้า ในตารางผนวกท่ี ก1 แสดงถึงค่าเฉล่ียของภาษีเงินได้บุคคล
ธรรมดา เงน
ได้สุทธห
รอเงน
ได้หลงหก
ค่าใช้จ่ายและค่าลดหย่อน และอต
ราภาษีทแ
ท้จรง
โดยเรย
งตามชนั
เศรษฐฐานะทว่
ดจากค่าใชจ
่ายเพอ่
การอุปโภคบรโิ ภค ซงึ อต
ราภาษท
แทจรง
(effective tax rate) เป็นรอ
ยละ
ของสด
ส่วนมูลค่าภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาต่อมูลค่าของเงน
ไดสุทธิ จะเหน
ว่าอต
ราภาษท
แ่ ทจ
รงิ เพม
ข้นใน
ครว
เรอ
นทฐ่
านะสูงขน้
หรอ
รายไดท
ส่ ูงขน้
ชนั
เศรษฐฐานะต่˚าทส
ุดมสด
ส่วนภาษต
่อเงน
ไดสุทธต
่˚าทส
ุดเท่ากบ
รอยละ 0.32 และสด
ส่วนจะเพมขน
ตามชนั
เศรษฐฐานะ โดยในชนั
เศรษฐฐานะสูงทส
ุดมสด
ส่วนของภาษีต่อ
เงนไดสุทธส
งทส
ุดเท่ากบรอ
ยละ 6.68
สดส่วนภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาต่อรายได้ของครว
เรอ
นจ˚าแนกออกเป็น 10 ชนั
เศรษฐฐานะ หาก
จดเรย
งตามรายไดสุทธเิ ฉลย่
ต่อคน ในตารางผนวกท่ี ก2 พบว่า ภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดามโี ครงสรา
งอตรา
ภาษีท่ีก้าวหน้าเช่นเดียวกบ
ลกษณะของอต
ราภาษีในตารางผนวกท่ี ก1 (จด
เรย
งตามค่าใช้จ่ายเพ่ือการ
อุปโภคบรโิ ภค) ซ่ึงชนั
เศรษฐฐานะต่˚าท่ีสุดมสด
ส่วนภาษีต่อเงินได้สุทธิต่˚าท่ีสุดเท่ากับร้อยละ 0.68 และ
สดส่วนจะเพม
ขน้
ตามชนั
เศรษฐฐานะ โดยในชนั
เศรษฐฐานะสูงทส
ุดมสด
ส่วนของภาษต
่อเงน
ไดสุทธส
งทสุด
เท่ากบรอยละ 6.92
สดสว
นภาษเงนไดต
่อรายไดท
ง้ หมดของครว
เรอน
รายไดของครว
เรอ
นทใี ชในการศกษาเป็นรายไดท
เี ป็นตว
เงนทง้ หมดของครว
เรอ
นต่อปี ซงึ รวมตง้ แต
รายไดท
เี ป็นค่าจา
งและเงนเดอ
น รายไดจ
ากการประกอบธุรกจ
การประกอบการเกษตร และรายไดจ
ากแหล่ง
อ่น
ๆ ซง
รายไดท
เ่ี ป็นส่วนประกอบหลก
คอ รายไดท
เ่ี ป็นค่าจ้างและเงน
เดอ
น มีมูลค่าเป็นสด
ส่วนประมาณ
ครงึ หนึ่งในรายไดครว
เรอ
น โดยคดเป็นสดสว
นเพมขน
ตามระดบเศรษฐฐานะของครว
เรอน
ภาพที่ 2. รายไดข
องครวเรอนจาแนกตามแหล่งทม่
าของรายได้ ปี พ.ศ. 2564
700,000
รายได้เฉลี่ยของครวเรอน (บาท)
600,000
500,000
400,000
300,000
200,000
100,000
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ชนั เศรษฐฐานะ
total household income wage and salary income from business income from agriculture other
ในการศึกษามก
ารค˚านวณภาษีเงน
ได้จากแหล่งเงน
ได้ประเภทเดียว คอ
รายได้ท่ีเป็นค่าจ้างและ
เงน
เดือน โดยคด
การจ่ายภาษีตามเกณฑ์การเสย
ภาษีและวธคด
ภาษีของกรรมสรรพากร ดง
นัน
ในแต่ละ
ครว
เรอ
นทต่
้องมภ
าระภาษีเงน
ไดจ
ะต้องมผ
ู้ทม
เี งน
ไดพ
งประเมน
อนมแ
หล่งของเงน
ไดจ
ากการจ้างแรงงาน
จงจะเป็นผู้ทม
เี งน
ค่าจ้างและเงน
เดอ
นเกน
150,000 บาทต่อปี ซ่ึงเม่อ
พจารณาสด
ส่วนครว
เรอ
นทต
้องเสย
ภาษต
่อจา
นวนครว
เรอ
นทง้ หมดในแต่ละชนั
เศรษฐฐานะ ตามตารางผนวกท่ี ก3 พบว่า ครว
เรอ
นในชนั
เศรษฐ
ฐานะแรก ๆ คอ
ครว
เรอ
นระดบล่างของสงคม มส
ดสว
นของครว
เรอ
นทจ่
่ายภาษน
้อยมาก สาเหตุหนึ่งมาจาก
เป็นชนั
เศรษฐฐานะทม่
รี ายไดเฉลย
ของครว
เรอ
นน้อยกว่าเกณฑก
ารเสย
ภาษี และจ˚านวนครว
เรอ
นทเี สย
ภาษ
เงน
ไดจ
ะเพม
ขน้
ในชนั
เศรษฐฐานะทส่
ูงขน้
ในขณะขนั
ทเ่ี ป็นครว
เรอ
นรวยทส
ุดมสด
ส่วนครว
เรอ
นทจ่
่ายภาษ
ต่อครว
เรอ
นทงั้ หมดถึงร้อยละ 41 ของครว
เรอ
นทงั้ หมด ซ่ึงเป็นสด
ส่วนท่ีสูงกว่าชนั
เศรษฐฐานะอ่ืนอย่าง
ชดเจน ในอก
ด้านหนึ่งอาจมองได้ว่า ในความจรง
แล้วครว
เรอ
นทร
วยทสุดควรมก
ารจ่ายภาษีเงน
ได้ท่ีเป็น
สดส่วนทส่
ูงกว่ารอ
ยละ 41 ของครว
เรอ
นทงั้ หมด แต่เนื่องจากในการศก
ษาเป็นการคด
ภาษจ
ากเงน
ได้เพยง
แหล่งเดย
วคอ
รายได้ค่าจ้างและเงน
เดอ
น ซ่ึงมก
ารรายงานเป็นรายบุคคลชนิดเดย
วในขอ
มูล SES และไม่
สามารถค˚านวณภาษจ
ากการประกอบธุรกจ
ได้ ซง
หากน˚ารายไดจ
ากการประกอบธุรกจ
มาค˚านวณภาษีเพม
ไดจ
ะทา
ใหเป็นไปไดอ
ย่างมากทจ่
ะพบสดสว
นทส่
งขน
ของครว
เรอ
นทเี สย
ภาษในทุกชนั
เศรษฐฐานะ
ในตารางผนวกท่ี ก4 สด
ส่วนภาษีเงน
ได้ต่อรายได้ทงั้ หมดของครว
เรอ
นคด
เป็นสด
ส่วนทค่อนข้าง
น้อย โดยเฉพาะในชนั
เศรษฐฐานะแรก ๆ ท่ีรายได้เฉล่ียของครว
เรือนยง
ไม่ถึงเกณฑ์การเสย
ภาษี และ
สดส่วนภาษีเงน
ได้ต่อรายได้ทงั้ หมดของครว
เรอ
นเพม
ข้น
ในครว
เรอ
นทต
้องมก
ารจ่ายภาษีเงน
ได้สูงอย่าง
ครว
เรอ
นในชนั
เศรษฐฐานะสุดทา
ย ซงึ มภาษเงนไดเฉลย
ต่อรายไดครว
เรอ
นประมาณรอ
ยละ 3
การกระจายของภาระภาษเงนไดบุคคลธรรมดา
จากการศก
ษาการกระจายภาระภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาบนขอ
สมมติ คอ
ผูท
ม่ เี งน
ไดถ
งเกณฑเ์ สย
ภาษีหรอ
เงน
ได้เกน
150,000 บาท ทุกคนต้องเสย
ภาษีท˚าให้ได้ผลการกระจายภาระภาษีท่ีสะสมตามชนั
เศรษฐฐานะของครว
เรอ
นดงนี้
ในตารางผนวกท่ี ก5 และ ก6 แสดงการกระจายของภาระภาษีตามการแบ่งกลุ่มครว
เรอ
นตามชนั
เศรษฐฐานะทงั้ การจด
เรย
งตามค่าใช้จ่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภคเฉลย
ต่อคน และตามรายได้ทงั้ สน
เฉล่ียต่อ
คน ใน ปี พ.ศ. 2564 จะเหน
ว่าในชนั
เศรษฐฐานะแรก ๆ เป็นกลุ่มทร่
ะดบ
รายไดเ้ ฉลย่
ของครว
เรอ
นน้อยกว่า
150,000 บาท แต่จากการค˚านวณภาษบ
นขอ
สมมตแ
ละภายใต้ขอ
จ˚ากด
ของขอ
มูล พบว่ามค
รวเรอ
นจ˚านวน
หนึ่งต้องเสย
ภาษเี งน
ไดถ
งแมร
ายได้ของครว
เรอ
นจะต่˚า ในภาพรวมพบว่า ปรม
าณภาษเี งน
ไดเ้ พม
สูงข้นใน
ครว
เรอ
นทม่
ฐานะสูงขน้
ท˚าใหภ
าษเี งน
ไดสะสมมค่าเพม
ขน้
ตามชนั
เศรษฐฐานะ แสดงถง
ครว
เรอ
นทม่
รี ายได
มากก็จะมีภาระภาษีเงน
ได้มากกว่าครว
เรอ
นทม
รายไดน
้อย โดยครว
เรอ
นในชนั
เศรษฐฐานะท่ีรวยสุดเป็นผู
ร่วมจ่ายภาษเงนไดเป็นสดสว
นเกอ
บทง้ หมดของการกระจายภาระภาษ
เม่อ
น˚าภาระภาษส
ะสมมาแสดงเป็นเสน
การกระจุกของภาษท
˚าใหเหน
ลกษณะการกระจายของภาระ
ภาษี ในครว
เรอ
นทม่
รี ายไดส
งขน้
จะมก
ารแบกรบ
ภาระภาษเี งนไดใ้ นสดส่วนทม่
ากกว่า และเมอ
เปรย
บเทยบ
เสน
การกระจุกตว
ของภาษกบ
เสน
การกระจายรายได้หรอ
Lorenz curve พบว่าเสน
การกระจุกตว
ของภาษ
อยู่ต่˚ากว่าเสน
การกระจายรายได้ จง
แสดงถง
การเก็บภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาทม
ลกษณะโครงสร้างภาษ
กาวหน้า (progressive) ซงึ อต
ราภาษจ
ะเพมขน
เมอ
รายไดของผเ้ สยภาษเพม
ขน้
ภาพที่ 3. ผลการกระจายไดแ
สดงผ่านเสน
ลอเรนซ์และเส้นการกระจุกตว
ของภาษีจด
เรย
งครว
เรอ
นตามค่าใชจ
่ายเพ่อ
การ
อุปโภคบรโิ ภคเฉลย่ ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
รอยละสะสมของรายได้/ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
100%
80%
60%
40%
20%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
รอยละสะสมของประชากร
PIT Concentration curve Equality line Lorenz curve
ภาพที่ 4. ผลการกระจายไดแ คน ปี พ.ศ. 2564
สดงผ่านเสนลอเรนซ์และเสนการกระจุกตวั ของภาษจ
ดเรย
งครวเรอนตามรายไดท
ง้ สน
เฉลย่
ต่อ
รอยละสะสมของรายได้/ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
100%
80%
60%
40%
20%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
รอยละสะสมของประชากร
PIT Concentration curve Equality line Lorenz curve
3.2 ภาษีมูลค่าเพ่ิม
ผลการวเคราะหข
อมลภาษม
ลค่าเพมิ
ผลการคา
นวณภาษม
ูลค่าเพม
โดยแบ่งตามประเภทสนคา
จากรายงานการส˚ารวจภาวะเศรษฐกจ
และ
สงั คมของครว
เรอ
น (SES) ซง
เม่อ
น˚าไปปรบ
เป็นสด
ส่วนของรายได้รฐ
บาลจากการเก็บภาษีมูลค่าเพม
ตาม
ตารางผนวกท่ี ข2 พบว่าเม่อ
พจารณาจ˚านวนภาษม
ูลค่าเพม
ทจ่ ด
เกบ
ไดโ้ ดยรวมทงั้ ประเทศในปี พ.ศ. 2564
ประเภทค่าใช้จ่ายทส
ามารถจด
เก็บภาษีมูลค่าเพม
ได้มากทสุด คอ
ประเภทค่าใช้จ่ายเก่ย
วกบ
ยานพาหนะ
และค่าบรก
ารส่อ
สารเป็นมูลค่า 318,522,475,795 บาท ล˚าดบ
รองลงมา คอ
ประเภทอาหารและเคร่อ
งด่ืม
(ไม่มแ
อลกอฮอล์) เป็นมูลค่า 282,710,835,004 บาท ในขณะทป
ระเภททจด
เก็บภาษีได้น้อยทสุด คอ
การ
บนเทงและการอ่านมม
ลค่าเท่ากบ
6,340,851,321 บาท
การกระจายภาระภาษม
ลค่าเพมิ
จ˚าแนกตามชนั
เศรษฐฐานะของครว
เรอน
การพจ
ารณาภาระภาษีมูลค่าเพม
ตามประเภทสน
ค้า 11 ประเภททวั ่ ราชอาณาจก
รปี พ.ศ. 2564
จากผลการศกษาในตารางภาคผนวกท่ี ข4 พบว่าครว
เรอ
นทุกชนั
เศรษฐฐานะมภาระภาษม
ลค่าเพม
มากทสุด
คอ ประเภทอาหารและเคร่อ
งด่ืม (ไม่มแ
อลกอฮอล์) ประเภทค่าใช้จ่ายเก่ียวกบ
ยานพาหนะและค่าบรการ
ส่อ
สาร และประเภททอ
ยู่อาศย
และเคร่อ
งใช้ภายในบ้าน ตามล˚าดบ
ยกเว้นแต่ในชนั
เศรษฐฐานะท่ี 7-10 มี
ภาระภาษีมูลค่าเพม
ประเภทค่าใช้จ่ายเกย
วกบ
ยานพาหนะและค่าบรก
ารสอ
สารมากกว่าประเภทค่าอาหาร
และเคร่อ
งด่ม
(ไม่มแ
อลกอฮอล์) ส˚าหรบ
ภาระภาษม
ูลค่าเพม
ทค่
รวเรอ
นทุกชนั
เศรษฐฐานะมีภาระภาษีน้อย
ทสุด คอ
ค่าใชจ
่ายประเภทการบนเทงและการอ่าน
นอกจากนี้ในการพิจารณาอต
ราการเสย
ภาษีโดยเฉล่ียยง
สามารถอธิบายออกมาได้เป็น 2 ด้าน
ได้แก่ การเทียบสัดส่วนภาระภาษีมูลค่าเพิ่มต่อรายได้ของครัวเรือน และการเทียบสัดส่วนภาระ
ภาษม
ลค่าเพม
ต่อค่าใชจ
่ายของครว
เรอน
1. การเปรยบเทยบสดสว
นภาระภาษม
ลค่าเพมิ
ต่อรายไดของครว
เรอ
น 10 กลุ่มเศรษฐฐานะ
1.1) จดเรยงชนั
เศรษฐฐานะตามค่าใชจ
่ายเพอ่
การอุปโภคบรโภคเฉลย่
ต่อคน
จากผลการศก
ษาเม่อ
พจารณาอต
ราการเสย
ภาษีจากการจด
เรย
งชนั
เศรษฐฐานะตามค่าใช้จ่ายเพ่อ
การอุปโภคบรโิ ภคเฉลย่
ต่อคน ซง
สามารถสงั เกตไดจ
ากลก
ษณะกราฟ (ดูภาพท่ี 5) พบว่าสด
ส่วนภาระภาษ
ต่อรายได้ของครว
เรอ
นจะมท
ศทางขน
ลงสลบกน
แต่ในช่วงแรกกราฟจะมค
วามชน
เพมขน
จากซ้ายไปขวา
แสดงถง
การก้าวหน้าของอต
ราการเสย
ภาษี (progressive) กล่าวคอ
เม่ออต
ราการเสย
ภาษโี ดยเฉลย
จะเพม
สูงขน้
ตามรายได้ของครว
เรอ
นทเ่ี พมขน
เร่อ
ย ๆ ในทางตรงกน
ขามช่วงสุดท้ายของกราฟกลบ
ลาดลง แสดง
ถงการถดถอยของอต
ราการเสย
ภาษี (regressive) แต่สุดทา
ยแลว
ครว
เรอ
นกลุ่มท่ีจนทส
ุด (ชนั
เศรษฐฐานะท่
1) รบ
ภาระภาษเี ป็นสด
ส่วนทน
้อยทสุด คอ
รอยละ 2.21 และกลุ่มครว
เรอ
นชนั
เศรษฐฐานะท่ี 7 และ 8 เป็น
ขนทร่ี บสดสว
นภาระภาษเี ป็นจา
นวนมากทส
ุดคดเป็นรอ
ยละ 2.82 แมว
่าจะไม่ใช่กลุ่มครว
เรอ
นทม่
รี ายไดมาก
ทสุด แต่ทง้ นี้ดว
ยสดสว
นภาษม
ลค่าเพม
ต่อรายไดเฉลย่
ของครว
เรอ
นกม
ไิ ดแตกต่างกน
มากนักจนเกอ
บจะท˚า
ใหกราฟมล
กษณะเป็นสดสว
นกน
จนคลา
ยกบ
เสนตรงแลว
เรยกว่า “proportional” จงไม่สามารถสรุปได้อย่าง
ชดเจนว่าอต
ราการเสยภาษน
นเป็นแบบกา
วหน้าหรอ
ถดถอย
ภาพที่ 5. สดส่วนภาษม
ลค่าเพม
ต่อรายไดเฉลย
ของครวเรอนจาแนกออกเป็น 10 ชนั
เศรษฐฐานะ จดเรยงตามค่าใชจ
่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภคเฉลย่
สดั ส่วนภาษีมูลค่าเพ่ิมต่อรายได้เฉล่ียของครวเรอน
(%)
5.0%
4.5%
4.0%
2.21%
2.41%
2.58%
2.64%
2.69%
2.81% 2.82%
2.82%
2.76%
2.56%
3.5%
3.0%
2.5%
2.0%
1.5%
1.0%
0.5%
0.0%
ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ชนั เศรษฐฐานะ
1.2.) จดเรยงชน
เศรษฐฐานะตามรายไดท
ง้ สน
เฉลย่
ต่อคน
จากผลการศก
ษากลบ
พบว่าเม่อ
เทียบสด
ส่วนภาระภาษีต่อรายได้ของครว
เรอ
นจด
เรย
งชนั
เศรษฐ
ฐานะตามรายไดท
ง้ สน
เฉลย่
ต่อคนใหผลในทศ
ทางตรงกนขา
มกบการจด
เรยงตามค่าใชจ
่ายขา
งต้น สงเกตได
จากลักษณะของกราฟท่ีลาดลงจากซ้ายไปขวา (ดูภาพท่ี 6) แสดงถึงโครงสร้างภาษีแบบถดถอย
(regressive) หมายความว่าอต
ราการเสย
ภาษีจะยงิ่ ลดต่˚าลง หากรายไดข
องครว
เรอ
นเพม
ขน้
เม่อ
พจารณา
ในแต่ละชนั
เศรษฐฐานะ พบว่ากลุ่มครว
เรือนท่ีมีรายได้สูงสุด (ชนั
เศรษฐฐานะท่ี 10) มีสด
ส่วนการเสีย
ภาษม
ลค่าเพม
น้อยทส
ุดเป็นรอ
ยละ 1.97 ในขณะทก
ลุ่มครว
เรอ
นทจ่
นสุด (ชนั
เศรษฐฐานะท่ี 1) มส
ดสว
นการ
เสย
ภาษม
ูลค่าเพม
มากทส
ุดเป็นรอ
ยละ 4.13 ซง
ผลการศก
ษานี้คลา
ยกบ
ผลการศก
ษาก่อนหน้าโดยชยสทธิ
อนุชต
วรวงศ์ (2557) ทพ
บว่า เมอ
เทยบสดสว
นการเสยภาษต
่อรายไดแลว
ครว
เรอ
นทม่
รายไดต
่˚าจะมสด
ส่วน
ค่าใชจ
่ายเพอ่
การอุปโภคบรโภคสงกว่าครว
เรอ
นทม่
รายไดสง
ภาพที่ 6. สดส่วนภาษม
ลค่าเพม
ต่อรายไดเฉลย
ของครวเรอนจาแนกออกเป็น 10 ชนั
เศรษฐฐานะ จดเรยงตามรายไดท
ง้ สน้
เฉลย่ ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
สดั ส่วนภาษีมูลค่าเพ่ิมต่อรายได้เฉลี่ยของครวเรอน
(%)
5.0%
4.5%
4.0%
3.5%
3.0%
2.5%
2.0%
1.5%
1.0%
0.5%
0.0%
4.13%
3.07% 2.99%
2.97%
2.91% 2.91% 2.88%
2.82%
2.69%
1.97%
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ชนั เศรษฐฐานะ
2. การเปรยบเทยบสดสว
นภาระภาษม
ลค่าเพมิ
ต่อค่าใชจ
่ายของครว
เรอ
น 10 กลุ่มเศรษฐฐานะ
2.1) จดเรยงชน
เศรษฐฐานะตามค่าใชจ
่ายเพอ่
การอุปโภคบรโภคเฉลย่
ต่อคน
จากผลการศึกษาเม่อ
พิจารณาอต
ราภาษีจากการจด
เรียงชนั
เศรษฐฐานะตามค่าใช้จ่ายเพ่ือการ
อุปโภคบรโิ ภค พบว่าสด
ส่วนภาระภาษีต่อค่าใช้จ่ายของครว
เรอ
นจะสูงข้น
ตามค่าใช้จ่ายเพ่อ
การอุปโภค
บรโิ ภค แสดงถง
ความก้าวหน้าของอต
ราการเสย
ภาษี (progressive) เนื่องดว
ยโดยทวั ่ ไปครว
เรอ
นทรี ่˚ารวย
มกมฐ
านการบรโิ ภคสน
ค้าและบรก
ารมากกว่า จง
ส่งผลให้แบกรบ
ภาระภาษีมูลค่าเพม
มากข้น
ตามไปด้วย
โดยกลุ่มครว
เรอ
นจนทสุด (ชนั
เศรษฐฐานะ 1) จะรบ
ภาระภาษีต่˚าทสุดเป็นร้อยละ 2.88 ในทางตรงกน
ข้าม
กลุ่มครว
เรอ
นในชนั
เศรษฐฐานะท่ี 8 และ 9 ซง่ึ เป็นชน
ทม่
รี ายไดม
ากและรบ
ภาระภาษส
งทส
ุด คดเป็นรอ
ยละ
3.54 เท่ากน
แต่กลุ่มครว
เรอ
นทรี วยทส
ุด (ชนั
เศรษฐฐานะท่ี 10) รบภาระภาษเี พย
งรอ
ยละ 3.37 ซงึ น้อยกว่า
ชนั
เศรษฐฐานะท่ี 8 และ 9 เนื่องจากในกลุ่มครว
เรอ
นท่ี 10 มก
ารเพม
ขน้
ของภาระภาษีน้อยกว่าการเพม
ข้น
ของค่าใชจ่าย (ดภาพท่ี 7)
ภาพที่ 7. สดส่วนภาษม
ลค่าเพม
ต่อค่าใชจ้ ่ายเฉลย่
ของครวเรอนจาแนกออกเป็น 10 ชนั
เศรษฐฐานะ จดเรยงตามค่าใชจ
่าย
เพอการอุปโภคบรโิ ภคเฉลย่
4.00%
3.34%
3.46%
3.50% 3.54% 3.54%
2.88%
2.99%
3.15%
3.25%
3.37%
สดั ส่วนภาษีมูลค่าเพ่ิมต่อค่าใช้จ่ายเฉล่ียของ
ครวเรอน (%)
3.50%
3.00%
2.50%
2.00%
1.50%
1.00%
0.50%
0.00%
ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ชนเศรษฐฐานะ
2.2.) จดเรยงชน
เศรษฐฐานะตามรายไดสุทธเฉลย่
ต่อคน
จากผลการศกษาพบว่า เมอ
พจารณาสดสว
นภาระภาษต่อค่าใชจ
่ายของครว
เรอ
นจากการจดเรย
งชนั
เศรษฐฐานะตามรายได้สุทธิเฉล่ียต่อคน พบว่ามีลักษณะเป็นไปในทิศทางเดียวกับผลการจดเรียงตาม
ค่าใช้จ่ายเพ่อ
การอุปโภคบรโิ ภคข้างต้น กล่าวคอ
โดยภาพรวมมลก
ษณะก้าวหน้า (progressive) ซ่ึงกลุ่ม
ครว
เรอ
นทจ่
นสุด ชนั
เศรษฐฐานะท่ี 1) รบ
ภาระภาษน
้อยทส
ุดเท่ากบ
รอยละ 3.09 แต่ทว่าในกลุ่มทร่ี ่˚ารวยสุด
กลบไม่ไดร้ บภาระภาษม
ากทส
ุด ซงึ มสาเหตุเช่นเดยวกบผลขา
งต้น คอ
การเพมขน
ของค่าใชจ
่ายนนั
มากกว่า
การเพม
ขน้
ของภาระภาษีมูลค่าเพม
จงท˚าใหรบ
ภาระภาษเี พย
งรอ
ยละ 3.33 เท่านนั
ซงน้อยกว่าภาระภาษ
ของกลุ่มครว
เรอ
นชนั
เศรษฐฐานะท่ี 5-9 ดงแสดงในภาพท่ี 8
ภาพที่ 8. สดส่วนภาษม
ลค่าเพม
ต่อค่าใชจ
่ายเฉลย
ของครวเรอนจาแนกออกเป็น 10 ชนั
เศรษฐฐานะ จดเรยงตามรายไดส
ุทธ
เฉลย่
ต่อคน ปี พ.ศ. 2564 4.00%
3.44%
3.48%
3.51% 3.50%
3.09%
3.09%
3.19%
3.29%
3.36%
3.33%
สดั ส่วนภาษีมูลค่าเพ่ิมต่อค่าใช้จ่ายเฉล่ียของครวั เรอื น
(%)
3.50%
3.00%
2.50%
2.00%
1.50%
1.00%
0.50%
0.00%
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ชนั เศรษฐฐานะ
ผลของภาษม
ลค่าเพมิ
ต่อการกระจายรายไดใ้ นประเทศไทยปี พ.ศ. 2564
ในการวเิ คราะหก
ารกระจายรายได้จะแสดงโดยใชเ้ สน
Lorenz curve ท่แ
สดงความสมพน
ธ์ระหว่าง
ร้อยละสะสมของจ˚านวนประชากรกบ
ร้อยละสะสมของรายได้ ซ่ึงเป็นตว
ช้วด
การกระจายรายได้ครว
เรอ
นท่
สามารถแบ่งออกเป็น 10 กลุ่ม โดยเรย
งชนั
เศรษฐฐานะตามรายไดต
่อหว
(per capita income) โดยเม่อ
น˚า
ภาระภาษีมูลค่าเพิ่มสะสมมาแสดงเป็นเส้นการกระจุกตัวของภาระภาษี (Concentration curve) แล้ว เปรียบเทียบกับเส้น Lorenz curve พบว่า เส้นการกระจุกตัวของภาษีอยู่ต่˚ากว่าเส้น Lorenz curve
หมายความว่าโครงสรา
งภาษม
ลค่าเพม
มลกษณะกา
วหน้า (progressive) (ดภาพท่ี 9)
ภาพที่ 9. ผลการกระจายรายไดแ
สดงผ่านเสนลอเรนซ์และเสนการกระจุกตวั ของภาษม
ลค่าเพม
ปี พ.ศ. 2564
3.3 การเปรียบเทียบการกระจายภาระภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาและภาษีมูลค่าเพ่ิม จาแนกตามชนั
เศรษฐฐานะครวเรือนไทยในปี พ.ศ. 2556 กบปี พ.ศ. 2564
การเปรยบเทยบกระจายภาระภาษเงนไดบุคคลธรรมดา
ผลการเปรย
บเทย
บการกระจายของภาระภาษีในปี พ.ศ. 2556 และ 2564 พบว่า ทงั้ การจด
เรียง
ครว
เรอ
นทงั้ จากรายได้สุทธิเฉลย
ต่อคนและค่าใช้จ่ายเพ่อ
การอุปโภคบรโิ ภคเฉลย
ต่อคน เม่อ
เปรย
บเทยบ
อัตราภาษีทงั
2 ปี ประเทศไทยมีภาระภาษีท่ีมอต
ราก้าวหน้าแบบลดน้อยถอยลง โดยเฉพาะในชนั
เศรษฐ
ฐานะสุดทา
ย กล่าวคอ
ในปี พ.ศ. 2564 กลุ่มครว
เรอ
นทม่
รายไดส
งสุด 10% เสยภาษในอต
รารอ
ยละ 6.68 ใน
การจด
เรย
งครว
เรอ
นตามค่าใช้จ่ายเพ่อ
การอุปโภคบรโิ ภคเฉล่ียต่อคน และร้อยละ 6.92 ในการจด
เรียง
ครว
เรอ
นตามรายได้สุทธเิ ฉลย่
ต่อคน ซง
ลดลงจากการเสย
ภาษข
องกลุ่มครว
เรอ
นทม่
รี ายไดส
งสุด 10% ในปี
พ.ศ 2556 ทม่
การเสยภาษในอต
รารอ
ยละ 7.51 ในการจดเรยงครว
เรอ
นตามค่าใชจ
่ายเพอ่
การอุปโภคบรโิ ภค
และร้อยละ 7.56 ในการจด
เรย
งครัวเรอ
นตามรายได้สุทธิเฉลย
ต่อคน ในขณะท่ีครว
เรอ
นท่ีมร
ะดบ
เศรษฐ
ฐานะต่˚ากว่า มอต
ราภาษต
่อรายไดครว
เรอ
นสุทธท
เี พม
สงขน้
ดงแสดงในภาพท่ี 10-11 และตารางท่ี 3-4
ภาพที่ 10. การเปรย
บเทยบสด
ส่วนภาษเงนไดบุคคลธรรมดาต่อเงนไดส
ุทธข
องครวเรอน จาแนกออกเป็น 10 ชนั
เศรษฐ
ฐานะ จดเรยงตามค่าใชจ
รอ้ ยละอตั ราภาษีเงินได้เฉลี่ยต่อรายได้สุทธิเฉล่ีย
9.00%
8.00%
7.00%
6.00%
5.00%
4.00%
3.00%
2.00%
1.00%
0.00%
่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภค
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ชนั เศรษฐฐานะ
อตั ราภาษี 2564 อตั ราภาษี 2556 อตั ราภาษเี ปรยบเทยบปี พ.ศ. 2556
ภาพที่ 11. การเปรย
บเทยบสด
ส่วนภาษเงนไดบุคคลธรรมดาต่อเงนไดส
ุทธข
องครวเรอน จาแนกออกเป็น 10 ชนั
เศรษฐ
ฐานะ จดเรยงตามรายไดส
รอ้ ยละอตั ราภาษีเงินได้เฉล่ียต่อรายได้สุทธิเฉลี่ย
9.00%
8.00%
7.00%
6.00%
5.00%
4.00%
3.00%
2.00%
1.00%
0.00%
ุทธ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ชนั เศรษฐฐานะ
อตั ราภาษปี ี 2564 อตั ราภาษปี ี 2556 อตั ราภาษเี ปรยบเทยบปี พ.ศ. 2556
ตารางที่ 3. อต
ราภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดา จ˚าแนกตามเศรษฐฐานะครวเรอ
นจด
เรยงตามค่าใชจ
่าย (หน่วย: สด
ส่วนมูลค่า
ภาษต่อเงนไดส
ุทธข
องครวเรอน)
ขั้นเศรษฐฐานะ | พ.ศ. 2556 | ปีพ.ศ. 2556 (โดยใช้ โครงสร้างภาษีปี พ.ศ. 2564) | พ.ศ. 2564 |
1 | 0.09% | 0.16% | 0.32% |
2 | 0.11% | 0.41% | 0.10% |
3 | 0.14% | 0.31% | 1.16% |
4 | 0.65% | 1.62% | 0.70% |
5 | 1.24% | 2.82% | 1.75% |
6 | 1.11% | 1.82% | 1.93% |
7 | 2.05% | 3.28% | 1.76% |
8 | 1.96% | 2.42% | 2.29% |
ขั้นเศรษฐฐานะ | พ.ศ. 2556 | ปีพ.ศ. 2556 (โดยใช้ โครงสร้างภาษีปี พ.ศ. 2564) | พ.ศ. 2564 |
9 | 2.86% | 3.05% | 3.40% |
10 | 7.51% | 7.82% | 6.68% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ย
ตารางที่ 4. อตราภาษเงนไดบุคคลธรรมดา จาแนกตามเศรษฐฐานะครวเรอนจดเรยงตามรายไดส
ุทธิ (หน่วย: สดส่วนมล
ค่า
ภาษต่อเงนไดส
ุทธข
องครวเรอน)
ขั้นเศรษฐฐานะ | พ.ศ. 2556 | ปีพ.ศ. 2556 (โดยใช้ โครงสร้างภาษีปี พ.ศ. 2564) | พ.ศ. 2564 |
1 | 0.92% | 2.47% | 0.68% |
2 | 0.01% | 0.00% | 0.49% |
3 | 0.00% | 0.00% | 0.02% |
4 | 0.04% | 0.02% | 0.07% |
5 | 0.12% | 0.18% | 0.33% |
6 | 0.28% | 0.29% | 0.42% |
7 | 0.56% | 0.65% | 0.76% |
8 | 0.88% | 0.91% | 1.17% |
9 | 1.83% | 1.78% | 2.03% |
10 | 7.56% | 7.68% | 6.92% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
4. สรุปข้อค้นพบและอภิปราย
งานวจย
นี้ศก
ษาความแตกต่างของการกระจายภาระภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาและภาษีมูลค่าเพม
ของครว
เรอ
นในแต่ละชนั
เศรษฐฐานะ 10 กลุ่ม (decile) ตลอดจนศก
ษาสด
ส่วนภาระภาษีเปรย
บเทียบกบ
ค่าใชจ
่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภคและรายได้สุทธข
องครว
เรอ
น โดยใชข
อมูลส˚ารวจภาวะเศรษฐกจ
และสงคม
ของครัวเรือน (SES) ปี พ.ศ. 2556 และ 2564 ซ่ึงสามารถน˚าเสนอผลการวิเคราะห์ทางสถิติได้ใน ระดบประเทศ (nationally representative)
เม่อ
พจารณาภาระภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาพบว่า โครงสรา
งภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดามอต
ราภาษ
ก้าวหน้า (progressive tax) ท˚าให้สามารถจด
เก็บภาษจ
ากผู้มร
ายได้สูงในสด
ส่วนทม
ากกว่าผู้มร
ายไดน
้อย
อกทงั้ เนื่องจากครว
เรอ
นในชนั
เศรษฐฐานะแรก ๆ มร
ายได้เฉลย
ของครว
เรอ
นไม่ถง
เกณฑ์ขนั
ต่˚าทต
้องเสย
ภาษีเงินได้ ขณะท่ีกลุ่มครัวเรือนรวยท่ีสุดต้องมีการเสียภาษีเงินได้เป็ นสัดส่วนมากถึงร้อยละ 41
ของครว
เรอ
นทงั้ หมด ในปี พ.ศ. 2564 แสดงใหเหนว่าสด
สวนครว
เรอ
นทเ่ี สย
ภาษีเงนไดจ
ะมก
ารเพมขน
ตาม
ระดบรายไดท
ส่ ง
ขน้
อย่างไรกต
ามเมอ
เปรย
บเทยบอต
ราภาษทงั
2 ปี ทง้ จากรายไดสุทธต
่อคนและค่าใช้จ่าย
เพอ
การอุปโภคบรโิ ภคต่อคน พบว่าภาระภาษีมลก
ษณะเป็นอต
ราก้าวหน้าน้อยลง โดยเฉพาะในชนั
เศรษฐ
ฐานะสุดทา
ย คอ
กลุ่มครว
เรอ
นรวยสุดทอ่ ต
ราการเสยภาษม
แนวโน้มลดลง นอกจากนี้เนื่องดว
ยผลการศกษา
ทม่
ขอจากด
จงึ สามารถน˚ารายไดจ
ากเพย
งสว
นของค่าจา
งและเงนเดอ
นมาใชในการค˚านวณไดเ้ ท่านนั
สงผล
ใหก
ารค˚านวณมก
ารละเลย (omitted) ขอ
มูลบางส่วนและไม่ครอบคลุมฐานภาษท
งั้ หมด หากน˚าแหล่งรายได
ประเภทอ่ืน เช่น รายได้จากการประกอบธุรกิจ มาค˚านวณภาษีเพิ่มด้วย มีความเป็นไปได้ท่ีอาจจะพบ
สดสว
นทส่
งขน
ของครว
เรอ
นทเี สยภาษในแต่ละชนั
เศรษฐฐานะ
ผลการศก
ษาภาระภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาสอดคลอ
งกบ
การศก
ษาของของ ชยรต
น์ เอย่
มกุลวฒน์
(2555) ในการศก
ษาการกระจายภาระภาษแ
ละความเหล่อ
มล˚้าในประเทศไทย พ.ศ. 2531-2552 ซ่ึงพบว่า
กลุ่มครว
เรอ
นรวยทส
ุดมภาระภาษม
ากกว่า จากการสา
รวจทงั
3 ปี (พ.ศ.2531, 2541 และ 2552)
ส˚าหรบ
การกระจายภาระภาษีทางออ
มอย่างภาษีมูลค่าเพม
ในภาพรวมจะแตกต่างกน
ไป ขน้
อยู่กบ
ว่าเปรย
บเทย
บกบ
ฐานรายได้หรอ
ฐานค่าใช้จ่าย รวมไปถง
การวธก
ารจด
เรย
งทต
่างกน
ทงั้ จากตามเดไซล
(decile) รายได้หรอ
ตามเดไซล์ค่าใช้จ่าย โดยจากการศึกษา พบว่าเม่อ
เทียบสด
ส่วนกับฐานรายได้มีข้อ
ค้นพบทส
อดคล้องกบ
งานวจย
ของพรน
ดา ศรส
งค์ (2549) และ Thomas (2020) ระบุว่าการกระจายภาระ
ภาษม
ลกษณะถดถอยและเพม
ความเหลอ
มล˚้าในสงคม หากวดสดสว
นโดยแบ่งตามเดไซล์รายได้ นอกจากนี้
ยงขอ
คนพบยงตรงกบ
ผลการศกษาของสุมาลี สถต
ชยเจรญ
และคณะ (2554) ซงึ ใชการคา
นวณจากแผนการ
บรโิ ภคของครว
เรอ
นในแต่ละชนั
เศรษฐฐานะ แบ่งออกเป็น 10 กลุ่มจด
เรย
งตามรายได้สุทธิเฉลย
ต่อคน ปี
พ.ศ. 2552 พบว่ามล
กษณะถดถอย โดยในกลุ่มครว
เรอ
นทม่
รี ายไดต
่˚าสุด (ชนั
เศรษฐฐานะท่ี 1) รบภาระภาษ
มากกว่ากลุ่มครัวเรือนท่ี 9 และกลุ่มท่ีรวยท่ีสุด (ชนั เศรษฐฐานะท่ี 10) แต่หากวัดเป็นเปอร์เซ็นต์ต่อ
ค่าใชจ
่ายจะใหผลตรงกน
ขามกน
คอ มล
กษณะกา
วหน้าเลกน้อย ไม่ว่าจะวดตามเดไซล์รายไดห
รอค่าใช้จ่าย
เป็นผลมาจากการเพม
ข้น
ของค่าใช้จ่ายมากกว่าการเพม
ข้น
ของภาระภาษีอย่างมากในกลุ่มครว
เรอ
นรวย
ทสุด (ชน
เศรษฐฐานะท่ี 10) จงทา
ใหม
ลกษณะถดถอยในช่วงทาย
นอกจากนี้ หากเปรยบเทยบการกระจายภาระภาษม
ลค่าเพม
ในปี พ.ศ. 2556 กบ
2564 ของงานวจย
นี้พบว่า โครงสรา
งการเกบ
ภาษม
ูลค่าเพม
ควรจะส่งผลใหม
การกระจายรายได้ดขน้
ซงสะทอ
นไดจ
ากผลการ
จดเกบภาษม
ลค่าเพม
ทแทจ
รงิ ในปี พ.ศ. 2556 เท่ากบ
698,045 ลา
นบาท ซงึ เพมขน
เป็น 831,787 ลา
นบาท
ในปี พ.ศ. 2564 ประกอบกับการวิเคราะห์โดยเปรียบเทียบการกระจายภาระภาษีมูลค่าเพิ่มท่ีมีอัตรา
กาวหน้า (progressive) เพม
มากขน้
ในปี พ.ศ. 2564 ดงนนั
จงสะทอ
นใหเหน
ว่า การเกบภาษม
ลค่าเพม
ควร
จะสามารถช่วยลดปัญหาความเหล่ือมล˚้าหรือการกระจายรายได้ท่ีไม่เป็ นธรรมในสังคมให้ลดลงได
โดยเฉพาะอย่างยง
หากน˚ารายได้รฐ
จากการเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มไปใช้จ่ายเพ่อ
ส่งเสริมสวส
ดิการส˚าหรบ
ผดู
อยโอกาส
ในด้านข้อเสนอแนะเชิงนโยบายสามารถสรุปได้จากรายงาน Thailand Economic Monitor ของ
World Bank (2022) พบว่าการจดเกบรายไดจ
ากภาษและการใชจ
่ายของรฐเพอ่
สงคมน้อยเกนไป รายไดจาก
การจด
เกบ
ภาษีของประเทศไทยก่อนการแพร่ระบาดของโควด
-19 คด
เป็นรอ
ยละ 16 ของ GDP ซง
ต่˚ากว่า
กลุ่มประเทศรายได้ปานกลางระดบ
สูง (Upper Middle Income Country-UMIC) และค่าเฉลย
กลุ่มประเทศ
รายไดส
ูงทไ่ี ม่ใช่สมาชก
OECD จง
เป็นผลใหก
ารใชจ
่ายเพอ่
สงั คมลดลงไปดว
ย ดงั นนั
ตามขอ
เสนอแนะของ
World Bank จงมก
ารเสนอให้มก
ารปฏร
ูประบบการเกบ
ภาษีเงน
ไดบุคคลธรรมดาและภาษม
ูลค่าเพม
ใหเ้ พม
มากขน้
โดยเฉพาะในการเก็บภาษีมูลค่าเพม
เพมขน
จะสามารถท˚าไดโ้ ดยการเพม
อตราภาษีมูลค่าเพม
จาก
รอยละ 7 เป็นรอ
ยละ 10 พรอ
มกบ
การยกเลกอต
ราพเิ ศษและการยกเว้นภาษีมูลค่าเพม
ซงจะสามารถเพม
รายได้จากภาษีได้มากถง
2.45 แสนล้านบาท แต่จะมผ
ลกระทบทางลบทจ
ะท˚าให้ความยากจนในประเทศ
เพม
ขน้
อย่างไรกต
ามผลกระทบทางลบสามารถชดเชยไดด
วยการเพม
ความช่วยเหลอ
ทางสงั คม เช่น การ
เพม
เบย
ยงั ชพผูส
งอายุ และการเพม
เงนช่วยเหลอ
ผ่านบต
รสวสดก
ารแห่งรฐ
ซงึ การดา
เนินนโยบายทงั้ ปฏรูป
ภาษีและปฏร
ูปความช่วยเหลอ
ทางสง
คมนัน
มความจ˚าเป็น เนื่องจากจะท˚าให้รฐ
บาลมร
ายได้จากการเก็บ
ภาษเพม
ขน้
ช่วยลดความยากจน และช่วยลดความเหลอ
มล˚้าของประเทศ
อกทงั้ ขอ
ค้นพบจากหลก
ฐานเชิงประจก
ษ์ในงานวจย
นี้แสดงให้เห็นว่า กลุ่มครว
เรอ
นยากจนท่ีสุด
10% มก
ารแบกรบ
ภาระภาษเี ช่นเดย
วกบ
ครว
เรอ
นมฐ
านะในสงั คม เพย
งแต่แตกต่างกน
ไปในปรม
าณทแ่ บก
รบ และไม่เป็นดงั ่ ค˚ากล่าวว่าคนจนไม่เสียภาษี ดง
นัน
โดยประเทศไทยสามารถน˚ารายได้จากภาษีท่ีม
ศกยภาพจด
เกบ
ไดเ้ พม
ขน้
มาใชใ้ หเ้ กด
ประโยชน์ต่อการพฒ
นานโยบายทางดา
นสวสดก
ารสงั คม เพอพฒนา
คุณภาพชวต
ของคนไทยใหด
ขน้
ช่วยลดความเหลอ
มล˚้า และช่วยสงเสรม
การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ
อย่าง
ทวั ่ ถงและเป็นธรรม
บรรณานุกรม
Enami, A. , Lustig, N. , & Aranda, R. ( 2017) . Analytic Foundations: Measuring the Redistributive Impact of Taxes and Transfers. Center for Global Development Working Paper 446, 4-72.
Kakwani, N. C. (1977). Applications of Lorenz Curves in Economic Analysis. Econometrica, 45(3), 719–727. https://doi.org/10.2307/1911684
OECD. (2014). Korean VAT burdens and household characteristics, in The Distributional Effects of Consumption Taxes in OECD Countries. No.22. OECD Publishing. Paris. 4-72. doi:10.1787/9789264224520-10-en.
Slemrod, Joel & Yitzhaki, Shlomo. (1 9 9 1 ) . Welfare Dominance: An Application to Commodity Taxation. American Economic Review. 81. 480-96.
Thaipublica. (2561). แกะซองราคาบุหรตี
ลาดบน ตลาดล่าง หลง
ปรบ
โครงสร้างภาษี ทงั้ ระบบรายได้หาย
ก˚าไรหด – บุหรี่ 1 ซอง เงินภาษีไปไหนบ้าง? https://thaipublica.org/2018/09/tobacco-tax- restructuring-24-9-2561/
Thomas, A. (2020). Reassessing the regressivity of the VAT. OECD Taxation Working Papers, No.
49. OECD Publishing. Paris. 5-51. doi:10.1787/b76ced82-en.
World Bank. (2022). Thailand Economic Monitor - Fiscal Policy for a Resilient and Equitable Future : Executive Summary (English). Thailand Economic Monitor Washington, D.C. : World BankGroup. http://documents.worldbank.org/curated/en/099245012132218420/P179738016 a1b40930a4ee0c7be4f97afb8
ชยรต
น์ เอย
มกุลวฒ
น์. (2555). การกระจายภาระภาษและความเหลอื่ มล˚้าในประเทศไทย : 2531-2552. ศูนย
วจยเศรษฐศาสตร์ คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวทยาลย.
ชยสทธิ ์ บุณยเนตร และคณะ. (2560). การศกษาแนวทางการจ˚ากดการใหส
ทธห
กค่าลดหย่อนในภาษเี งนได
บุคคลธรรมดา. สา
นกงานเศรษฐกจ
การคลง. กระทรวงการคลง.
ชยสท
ธิ ์ อนุชต
วรวงศ์. (2554). การปฏร
ูปเศรษฐกจ
เพอื
ความเป็นธรรมในสงั คม. บทที่ 11 การกระจายของ
ภาระภาษทางออ
ม. สถาบนวจ
ยเพอ่
การพฒ
นาประเทศไทย.
นพดล บูรณะธนัง และ พรเกย
รติ ยงั ่ ยน
. (2556). พฤตก
รรมการก˚าหนดค่าจ้างของไทย ในตลาดแรงงาน
ไทยและบทบาทในการสรา
แห่งประเทศไทย.
งความแขงแกร่งใหเศรษฐกจ
ไทย โดย สมศจี ศกษมต
และคณะ. ธนาคาร
นิพนธ์ พัวพงศกร และคณะ. (2554). โครงการ “การปฏิรูปเศรษฐกิจเพือความเป็นธรรมในสังคม”.
สถาบนวจ
ยเพอ่
การพฒ
นาประเทศไทย.
ผาสุก พงษ์ไพจตร และคณะ. (2560). แนวทางการปฏริ ปภาษเงนไดบุคคลธรรมดาและวเคราะหการกระจาย
รายไดของผมู
เงนไดพ
งประเมน
. สา
นกงานกองทุนสนบสนุนการวจย
(สกว.)
พริดา ศรีสงค์. (2549). ผลของภาษีมูลค่าเพิม
ทีม
ีต่อการกระจายรายได้ในประเทศไทย. ปริญญา
เศรษฐศาสตรบ
ณฑต
บณฑต
วทยาลย
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร์.
ลักษิกา วรรณจิตจรูญ. ภาระภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาและผลกระทบของรายได้ครว
เรอ
น. การประชุม
วชาการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตก˚าแพงแสน ครง้ ท่ี 6
วรวรรณ ชาญดว
ยวทย์ และ อมรเทพ จาวะลา. (2554). โครงการ “การปฏริ ปเศรษฐกจ
เพอื่ ความเป็นธรรมใน
สงคม” บทที่ 10 การศึกษาความไม่เท่าเทียมกน
ในการจ่ายภาษีทางตรงกบ
ภาระของภาษีเงินได
บุคคลธรรมดา และนิตบุคคล. สถาบนวจ
ยเพอ่
การพฒ
นาประเทศไทย.
วิจัยกรุงศรี. (2565). เศรษฐกิจไทยไปต่ออย่างไร ท่ามกลางแรงกดดันด้านเงินเฟ้อและการฟื้นตัวที่ไม่เท่าเทียม.
https://www.krungsri.com/th/research/research-intelligence/inflation-unevenrecovery
ศรพ
ร แซ่อ้ง
. (2561). ผลของภาษีเงน
ได้บุคคลธรรมดาต่อการกระจายรายได้, วท
ยานิพนธ์เศรษฐศาสตร
มหาบณฑต
(เศรษฐศาสตรธุรกจ
) คณะพฒ
นาการเศรษฐกจ
สถาบนบณฑตพฒ
นาบรหารศาสตร.
ศรพ
ร แซ่อง
และ อมรรต
น์ อภน
ันท์มหกุล. (2562). ผลของภาษเงน
ไดบุคคลธรรมดาต่อการกระจายรายได้,
พฒนาการเศรษฐกจปรทรรศน์ ปที ่ี 14 ฉบบท่ี 1.
ส˚ า นั ก ง า น ป ลั ด ก ร ะ ท ร ว ง ก า ร ค ลั ง . ผลการจัดเก็บรายได้ของรัฐบาล . MOF Open Data. https://dataservices.mof.go.th/menu3?id=2.
ส˚านักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). การส˚ารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ. 2564 ทัว่
ราชอาณาจกร. กระทรวงดจท
ลเพอ่
เศรษฐกจ
และสงคม.
สุปรยา ชลวระวงศ. (2544). ผลกระทบของการจดเกบภาษเงนไดบุคคลธรรมดาของไทย, วทยานิพนธ
เศรษฐศาสตรม
หาบณฑต
มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
สุมาลี สถต
ชยเจรญ
และคณะ. (2555). การศก
ษาผลของภาษม
ูลค่าเพมิ
ต่อการสรา
งความเป็น ธรรมในการ
กระจายรายไดและเศรษฐกจ
ของประเทศไทย. สา
นกงานเศรษฐกจ
การคลง. กระทรวงการคลง.
ภาคผนวก ก ผลการคำนวณของการกระจายภาระภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
ตารางผนวกที่ ก1. สดั ส่วนภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาต่อรายไดส
ุทธเิ ฉลย่ี ของครวั เรอื นจา˚ แนกออกเป็น 10 ชนั้ เศรษฐฐานะจด
เรยง
ตามค่าใชจ
่ายเพอการอุปโภคบรโิ ภคเฉลย่
ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
ชนั้ เศรษฐานะ | ภาษเงนได้ | เงนไดส้ ุทธิ | อตราภาษี |
1 | 4 | 1,156 | 0.32% |
2 | 3 | 2,482 | 0.10% |
3 | 54 | 4,678 | 1.16% |
4 | 64 | 9,031 | 0.70% |
5 | 266 | 15,224 | 1.75% |
6 | 486 | 25,230 | 1.93% |
7 | 702 | 39,884 | 1.76% |
8 | 1,359 | 59,365 | 2.29% |
9 | 3,357 | 98,782 | 3.40% |
10 | 16,693 | 250,013 | 6.68% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ก2. สด
ส่วนภาษเี งน
ไดบุคคลธรรมดาต่อรายไดส
ุทธเิ ฉลย่
ของครวั เรอื นจา˚ แนกออกเป็น 10 ชนั้ เศรษฐฐานะจดเรยง
ตามรายไดท
ง้ สน
เฉลย่
ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
ชนั้ เศรษฐานะ | ภาษเงนได้ | เงนไดส้ ุทธิ | อตราภาษี |
1 | 2 | 226 | 0.68% |
2 | 6 | 1,136 | 0.49% |
3 | 0 | 2,477 | 0.02% |
4 | 4 | 5,260 | 0.07% |
5 | 34 | 10,413 | 0.33% |
6 | 77 | 18,273 | 0.42% |
7 | 232 | 30,712 | 0.76% |
8 | 579 | 49,360 | 1.17% |
9 | 1,993 | 98,095 | 2.03% |
10 | 20,067 | 289,979 | 6.92% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ก3. สดส่วนครวเรอนทม่
การเสยภาษเงนไดบุคคลธรรมดาต่อจานวนครวเรอนทง้ หมด ปี พ.ศ. 2564
ชนั้ เศรษฐานะ | จานวนครวเรอนจ่ายภาษี | จานวนครวเรอนทง้ หมด | สดส่วนครวเรอนจ่ายภาษต่อ ครวเรอนทง้ หมด |
1 | 2,823 | 2,263,867 | 0.12% |
2 | 5,653 | 2,262,727 | 0.25% |
3 | 11,618 | 2,262,951 | 0.51% |
4 | 29,319 | 2,264,530 | 1.29% |
5 | 44,766 | 2,259,831 | 1.98% |
6 | 93,836 | 2,261,037 | 4.15% |
7 | 166,185 | 2,262,204 | 7.35% |
8 | 246,115 | 2,262,821 | 10.88% |
9 | 394,962 | 2,262,413 | 17.46% |
10 | 930,569 | 2,261,970 | 41.14% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ก4. สดส่วนภาษเงนไดบุคคลธรรมดาต่อรายไดครวเรอนเฉลย่ ปี พ.ศ. 2564
ชน้ เศรษฐฐานะ | รายไดครวเรอนเฉลย่ี (บาท) | ภาษเงนไดเฉลย่ี (บาท) | สดส่วนภาษต่อรายได้ (%) |
1 | 119,925 | 4 | 0.003% |
2 | 138,459 | 3 | 0.002% |
3 | 155,320 | 54 | 0.035% |
4 | 182,215 | 64 | 0.035% |
5 | 213,209 | 266 | 0.125% |
6 | 244,427 | 486 | 0.199% |
7 | 284,886 | 702 | 0.246% |
8 | 321,310 | 1,359 | 0.423% |
9 | 406,160 | 3,357 | 0.826% |
10 | 618,372 | 16,693 | 2.699% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ก5. การกระจายของภาระภาษีสะสมตามชนั
เศรษฐฐานะของครว
เรือน จด
เรียงตามค่าใช้จ่ายเพ่อ
การ
อุปโภคบรโิ ภคเฉลย่ ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
ชน้ เศรษฐฐานะ | ภาษเงนได้ (บาท) | ภาษเงนไดส้ ะสม |
1 | 53,821,362 | 0.02% |
2 | 37,049,006 | 0.03% |
3 | 796,563,626 | 0.26% |
4 | 936,072,817 | 0.54% |
5 | 3,905,872,210 | 1.70% |
6 | 7,142,614,705 | 3.81% |
7 | 10,313,985,686 | 6.86% |
8 | 19,983,571,239 | 12.78% |
9 | 49,333,012,486 | 27.39% |
10 | 245,278,436,864 | 100% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ก6. การกระจายของภาระภาษส ปี พ.ศ. 2564
ะสมตามชน
เศรษฐฐานะของครวเรอน จดเรยงตามรายไดท
ง้ สน
เฉลย่
ต่อคน
ชน้ เศรษฐฐานะ | ภาษเงนได้ (บาท) | ภาษเงนไดส้ ะสม |
1 | 22,612,869 | 0.01% |
2 | 82,098,814 | 0.03% |
3 | 6,124,282 | 0.03% |
4 | 52,945,666 | 0.05% |
5 | 501,536,209 | 0.20% |
6 | 1,125,813,392 | 0.53% |
7 | 3,416,931,649 | 1.54% |
8 | 8,499,287,029 | 4.06% |
9 | 29,302,509,892 | 12.73% |
10 | 294,771,140,198 | 100.00% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ภาคผนวก ข ผลการคำนวณของการกระจายภาระภาษีมูลค่าเพิ่ม
ตารางผนวกที่ ข1. ภาษีมูลค่าเพม
11 ประเภท ปี พ.ศ. 2556
จากกรมสรรพากรทจ่ี ด
เกบ
ไดจรง
จ˚าแนกตามประเภทค่าใชจ
่ายเพ่อ
การอุปโภคบรโิ ภค
(หน่วย: บาท)
ประเภทค่าใชจ้ ่ายเพอการอุปโภคบรโิ ภคทว่ ราชอาณาจกร ปี พ.ศ. 2556 | |
1. อาหารและเครองดมื (ทไ่ี ม่มแี อลกอฮอล)์ | 237,057,379,715 |
2. เครองดมื ทม่ี แี อลกอฮอล์ | 12,664,507,989 |
3. ยาสบู หมาก และยานัตถุ์ ฯลฯ | 6,623,763,402 |
4. เครองนุ่งหม่ และรองเทา้ | 28,987,405,522 |
5. ทอี ยอาศยและเครองใชภายในบาน | 80,671,091,119 |
6. ค่าตรวจรกษาพยาบาลและค่ายา | 6,088,400,375 |
7. ค่าใชจ้ ่ายส่วนบุคคล | 29,125,451,537 |
8. ค่าใชจ้ ่ายเกยี วกบยานพาหนะและบรการสอสาร | 267,435,224,871 |
9. การบนเทงิ และการอ่าน | 5,311,376,023 |
10. การศกี ษา | 5,778,386,933 |
11. เบดเตลด็ | 18,302,012,514 |
รวม | 698,045,000,000 |
ทมี า: คา˚ นวณภาษมลค่าเพมิ่ โดยคณะผวู้ จิ ยจากขอ้ มลู ของรายงานสา˚ รวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวั เรอื น ปี พ.ศ. 2556 ปรบเปน็ สดส่วน
ของรายไดร้ ฐั บาลในส่วนของภาษมลู ค่าเพมทกี รมสรรพากรจดเกบในปี พ.ศ. 2556
ตารางผนวกที่ ข2. ภาษีมูลค่าเพม 11 ประเภท ปี พ.ศ. 2564
จากกรมสรรพากรทจ่ี ด
เกบ
ไดจรง
จ˚าแนกตามประเภทค่าใชจ
่ายเพ่อ
การอุปโภคบรโิ ภค
(หน่วย: บาท)
ประเภทค่าใชจ้ ่ายเพอการอุปโภคบรโิ ภคทว่ ราชอาณาจกร ปี พ.ศ. 2564 | |
1. อาหารและเครองดมื (ทไ่ี ม่มแี อลกอฮอล)์ | 282,710,835,004 |
2. เครองดมื ทม่ี แี อลกอฮอล์ | 15,082,439,691 |
3. ยาสบู หมาก และยานัตถุ์ ฯลฯ | 7,889,889,198 |
4. เครองนุ่งหม่ และรองเทา้ | 34,546,740,266 |
5. ทอี ยอาศยและเครองใชภายในบาน | 96,126,325,651 |
6. ค่าตรวจรกษาพยาบาลและค่ายา | 7,264,713,029 |
7. ค่าใชจ้ ่ายส่วนบุคคล | 34,693,656,532 |
8. ค่าใชจ้ ่ายเกยี วกบยานพาหนะและบรการสอสาร | 318,522,475,795 |
9. การบนเทงิ และการอ่าน | 6,340,851,321 |
10. การศกี ษา | 6,902,910,844 |
11. เบดเตลด็ | 21,706,162,669 |
รวม | 831,787,000,000 |
ทมี า: คา˚ นวณภาษมลค่าเพมโดยคณะผวู้ จิ ยจากขอ้ มลู ของรายงานสา˚ รวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวั เรอื น ปี พ.ศ. 2564 ปรบเปน็ สดส่วน
ของรายไดร้ ฐั บาลในส่วนของภาษมลู ค่าเพมทกี รมสรรพากรจดเกบในปี พ.ศ. 2564
ตารางผนวกที่ ข3. ภาระภาษเฉลย ปี พ.ศ. 2556
ต่อปีของครวเรอ
น จาแนกครวเรอนเป็น 10 ชน
เศรษฐฐานะ จดเรยงตามล˚าดบ
ค่าใชจ
่ายเพอการอุปโภคบรโิ ภคต่อคนทวั ่ ราชอาณาจกร
(หน่วย : บาท)
ชนั้ เศรษฐ ฐานะ | อาหารและ เครอื งดมื (ไม่มแี อลกอฮอล์) | เครอื งดมื ทม่ี ี แอลกอฮอล์ | ยาสูบ หมาก และยานัตถุ์ ฯลฯ | เครอื งนุ่งห่ม และเทา้ รอง | ทอ่ี ยู่อาศยั และ เครอื งใชท้ บ่ี าน | ค่าตรวจ รกั ษาพยาบาล และค่ายา | ค่าใชจ่ายส่วน บุคคล | ค่าใชจ่ายเกยี่ วกบั ยานพาหนะและ บรกิ ารสอื สาร | การบนั เทงิ และการอ่าน | การศึกษา | เบด็ เตลด็ | ภาระภาษมี ูลค่าเพมิ่ |
1 | 2,922,483,024 | 117,980,199 | 91,898,064 | 220,204,209 | 907,597,654 | 45,139,131 | 398,826,069 | 1,490,224,714 | 25,051,840 | 56,511,317 | 87,318,201 | 6,363,234,423 |
2 | 3,685,242,700 | 161,497,198 | 101,342,448 | 340,103,827 | 1,132,010,754 | 66,019,026 | 451,809,086 | 2,088,592,237 | 36,776,387 | 70,679,128 | 119,212,948 | 8,253,285,739 |
3 | 4,163,534,948 | 200,727,239 | 130,877,280 | 418,530,109 | 1,297,257,561 | 73,828,133 | 495,522,074 | 2,581,205,480 | 50,773,265 | 76,323,184 | 160,103,747 | 9,648,683,021 |
4 | 4,689,468,418 | 234,818,785 | 143,040,884 | 472,705,320 | 1,463,320,353 | 86,392,078 | 551,416,261 | 3,371,738,839 | 64,288,100 | 105,805,819 | 210,649,587 | 11,393,644,444 |
5 | 5,234,152,370 | 303,507,974 | 188,597,695 | 567,715,506 | 1,673,809,168 | 120,861,878 | 618,618,741 | 4,424,844,739 | 85,520,830 | 116,096,226 | 365,434,239 | 13,699,159,365 |
6 | 6,008,115,090 | 337,501,121 | 201,194,772 | 638,725,480 | 1,952,685,639 | 129,541,237 | 693,551,336 | 5,717,940,439 | 109,635,517 | 130,978,843 | 330,665,450 | 16,250,534,924 |
7 | 6,913,831,872 | 372,501,473 | 194,213,552 | 697,035,836 | 2,163,222,963 | 151,406,995 | 769,513,505 | 7,012,293,579 | 128,521,490 | 152,344,336 | 539,860,411 | 19,094,746,011 |
8 | 7,820,878,397 | 431,799,167 | 228,149,183 | 902,998,930 | 2,459,551,705 | 191,233,698 | 878,080,480 | 8,660,337,065 | 172,553,736 | 190,577,854 | 743,381,250 | 22,679,541,466 |
9 | 8,791,158,438 | 440,118,893 | 225,900,061 | 1,139,218,213 | 2,771,360,728 | 261,765,415 | 1,096,744,376 | 11,599,926,575 | 239,959,249 | 250,322,690 | 806,906,780 | 27,623,381,417 |
10 | 10,994,685,743 | 670,343,197 | 205,470,272 | 2,089,185,909 | 5,013,677,922 | 446,231,251 | 1,567,993,824 | 22,121,972,135 | 458,660,475 | 342,713,922 | 1,363,230,999 | 45,274,165,651 |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยจากขอ้ มลของรายงานสา˚ รวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวั เรอื น ปี พ.ศ. 2556
ตารางผนวกที่ ข4. ภาระภาษเฉลย ปี พ.ศ. 2564
ต่อปีของครวเรอ
น จาแนกครวเรอนเป็น 10 ชน
เศรษฐฐานะ จดเรยงตามล˚าดบ
ค่าใชจ
่ายเพอการอุปโภคบรโิ ภคต่อคนทวั ่ ราชอาณาจกร
(หน่วย : บาท)
ชนั้ เศรษฐ ฐานะ | อาหารและเครอื งดมื (ไม่มแี อลกอฮอล์) | เครอื งดมื ทม่ี ี แอลกอฮอล์ | ยาสูบ หมาก และยานัตถุ์ ฯลฯ | เครอื งนุ่งห่ม และเทา้ รอง | ทอ่ี ยู่อาศยั และ เครอื งใชท้ บ่ี าน | ค่าตรวจ รกั ษาพยาบาล และค่ายา | ค่าใชจ่ายส่วน บุคคล | ค่าใชจ่ายเกยี่ วกบั ยานพาหนะและ บรกิ ารสอื สาร | การบนั เทงิ และการอ่าน | การศึกษา | เบด็ เตลด็ | ภาระภาษมี ูลค่าเพมิ่ |
1 | 2,735,752,567 | 110,093,614 | 85,798,476 | 206,854,118 | 854,155,844 | 41,908,434 | 374,912,752 | 1,389,219,178 | 23,755,614 | 53,363,917 | 80,779,092 | 5,956,593,605 |
2 | 3,447,607,270 | 158,195,718 | 95,945,115 | 320,194,566 | 1,056,613,486 | 61,277,960 | 427,246,788 | 1,969,138,518 | 35,305,307 | 66,109,455 | 113,409,621 | 7,751,043,804 |
3 | 3,880,682,651 | 186,025,595 | 118,515,420 | 396,116,537 | 1,213,790,971 | 70,316,841 | 460,638,864 | 2,413,106,423 | 45,136,286 | 73,834,351 | 149,992,600 | 9,008,156,540 |
4 | 4,482,919,471 | 217,279,844 | 140,605,856 | 438,839,774 | 1,393,735,444 | 86,806,738 | 524,610,603 | 3,189,098,943 | 60,443,618 | 99,615,266 | 222,726,992 | 10,856,682,547 |
5 | 4,938,557,340 | 295,442,190 | 177,482,291 | 539,300,207 | 1,594,997,468 | 107,864,096 | 580,462,019 | 4,231,417,039 | 82,296,502 | 108,975,577 | 316,997,522 | 12,973,792,251 |
6 | 5,726,479,626 | 318,062,347 | 188,761,750 | 602,344,094 | 1,836,894,332 | 126,261,724 | 658,387,361 | 5,454,422,843 | 104,769,857 | 120,958,532 | 320,572,356 | 15,457,914,821 |
7 | 6,618,120,389 | 353,473,468 | 191,444,750 | 684,077,583 | 2,072,783,283 | 140,662,578 | 740,745,009 | 6,705,029,966 | 124,198,796 | 146,935,960 | 522,952,790 | 18,300,424,571 |
8 | 7,451,777,939 | 410,220,685 | 215,676,409 | 842,807,594 | 2,343,249,590 | 183,396,222 | 834,312,813 | 8,219,656,503 | 171,057,265 | 182,263,519 | 733,046,026 | 21,587,464,566 |
9 | 8,420,558,312 | 417,903,119 | 214,663,190 | 1,081,814,998 | 2,645,550,937 | 253,080,425 | 1,046,144,926 | 10,964,405,084 | 220,435,918 | 242,038,668 | 713,411,561 | 26,220,007,136 |
10 | 10,569,858,294 | 642,093,570 | 197,369,491 | 2,008,419,323 | 4,801,772,113 | 425,826,514 | 1,503,590,016 | 21,118,309,257 | 439,576,137 | 328,731,679 | 1,300,182,353 | 43,335,728,749 |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยจากขอ้ มลของรายงานสา˚ รวจภาวะเศรษฐกจและสงคมของครวั เรอื น ปี พ.ศ. 2564
ตารางผนวกที่ ข5. สดส่วนภาระภาษีมล
ค่าเพม
ต่อรายไดข
องครวเรอน 10 ชน
เศรษฐฐานะ ซงึ เรยงตามค่าใชจ
่ายเพอการ
อุปโภคบรโิ ภคเฉลย่ ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
ชน้ เศรษฐฐานะ | รายไดเฉลยี ของครวเรอน (บาท) | ภาระภาษมี ูลค่าเพมิ่ (บาท) | สดส่วนของภาระภาษมี ลู ค่า เพมิ่ ต่อรายไดเ้ ฉลยี ของ ครวเรอน (%) |
1 | 161,810.6899 | 3,571.2703 | 2.21% |
2 | 184,612.4084 | 4,447.2197 | 2.41% |
3 | 203,540.6441 | 5,244.3682 | 2.58% |
4 | 233,114.5878 | 6,160.6006 | 2.64% |
5 | 267,573.0462 | 7,185.2349 | 2.69% |
6 | 301,008.8576 | 8,462.8086 | 2.81% |
7 | 343,885.2225 | 9,693.9033 | 2.82% |
8 | 384,409.3001 | 10,824.8564 | 2.82% |
9 | 475,616.2582 | 13,105.2217 | 2.76% |
10 | 726,861.6103 | 18,591.2734 | 2.56% |
ทมี า: คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ข6. สดส่วนภาระภาษีมล ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
ค่าเพม
ต่อรายไดข
องครวเรอน 10 ชน
เศรษฐฐานะ ซงึ เรยงตามรายไดท
ง้ สน
เฉลย่
ชน้ เศรษฐฐานะ | รายไดเฉลยี ของครวเรอน (บาท) | ภาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ (บาท) | สดส่วนของภาระภาษมี ลู ค่า เพมื ต่อรายไดเ้ ฉลยี ของ ครวเรอน (%) |
1 | 106,487.4118 | 4,393.3257 | 4.13% |
2 | 156,134.8239 | 4,795.3179 | 3.07% |
3 | 186,755.2956 | 5,580.3384 | 2.99% |
4 | 216,457.6263 | 6,419.8589 | 2.97% |
5 | 247,118.2946 | 7,193.0405 | 2.91% |
6 | 282,874.5533 | 8,236.7119 | 2.91% |
7 | 327,021.8316 | 9,427.6426 | 2.88% |
8 | 374,925.4227 | 10,579.5293 | 2.82% |
9 | 473,305.7686 | 12,719.0811 | 2.69% |
10 | 911,603.2761 | 17,944.2012 | 1.97% |
ทมี า : คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ข7. สดส่วนภาระภาษีมล
ค่าเพม
ต่อค่าใชจ้ ่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภคของครวเรอ
น 10 ชน
เศรษฐฐานะ ซง่
เรยงตามค่าใชจ
่ายเพอการอุปโภคบรโิ ภคเฉลย่
ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
ชน้ เศรษฐฐานะ | ค่าใชจ้ ่ายโดยเฉลย่ี ของ ครวเรอน (บาท) | ภาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ (บาท) | สดส่วนภาระ ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ ต่อ ค่าใชจ้ ่ายเฉลยี ของ ครวเรอน (%) |
1 | 124,099 | 3,571 | 2.88% |
2 | 148,712 | 4,447 | 2.99% |
3 | 166,678 | 5,244 | 3.15% |
4 | 189,805 | 6,161 | 3.25% |
5 | 214,956 | 7,185 | 3.34% |
6 | 244,576 | 8,463 | 3.46% |
7 | 276,984 | 9,694 | 3.50% |
8 | 306,162 | 10,825 | 3.54% |
9 | 369,792 | 13,105 | 3.54% |
10 | 552,383 | 18,591 | 3.37% |
ทมี า : คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั
ตารางผนวกที่ ข8. สดส่วนภาระภาษีมล
ค่าเพม
ต่อค่าใชจ้ ่ายเพอ
การอุปโภคบรโิ ภคของครวเรอ
น 10 ชน
เศรษฐฐานะ ซง่
เรยงตามรายไดท
ง้ สน
เฉลย่
ต่อคน ปี พ.ศ. 2564
ชน้ เศรษฐฐานะ | ค่าใชจ้ ่ายโดยเฉลย่ี ของครวเรอน (บาท) | ภาระภาษมี ลู ค่าเพมิ่ (บาท) | สดส่วนของภาระภาษี มลู ค่าเพมิ่ ต่อค่าใชจ้ ่ายโดย เฉลยี ของครวเรอน (%) |
1 | 142,060 | 4,393 | 3.09% |
2 | 155,118 | 4,795 | 3.09% |
3 | 174,960 | 5,580 | 3.19% |
4 | 195,396 | 6,420 | 3.29% |
5 | 214,087 | 7,193 | 3.36% |
6 | 239,329 | 8,237 | 3.44% |
7 | 271,043 | 9,428 | 3.48% |
8 | 301,051 | 10,580 | 3.51% |
9 | 363,108 | 12,719 | 3.50% |
10 | 538,069 | 17,944 | 3.33% |
ทมี า : คา˚ นวณโดยคณะผวู้ จิ ยั