Termination of Intellectual Property Licensing Agreement for an Indefinite Duration

xxxxxxxxxxxxxxxxxxใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญา xxxxxมีกําหนดระยะเวลา

โดย xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx

xxxxxนิพนธนี้เปนสวนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตร นิติศาสตรมหาบณฑิต สาขากฎหมายธุรกิจ

คณะนิติศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร พ.ศ. 2554

Termination of Intellectual Property Licensing Agreement for an Indefinite Duration

By

Miss Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Law

Business Law Faculty of Law

Thammasat University 2011

บทคัดยอ

สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาซึ่งเปนสัญญาxxxxxสัญญามีการ ชําระหนี้อยางตอเนื่องหรือเปนชวง ๆ นั้น คูสัญญามีxxxxxxxxจะกําหนดระยะเวลาและการเลิก สัญญาอยางไรก็ได หากคูสัญญาไมไดกําหนดระยะเวลาของสัญญาไวเลย หรือมีการปฏิบัติxxx xxxxxกันตอไป แมระยะเวลาxxxxxxxxจะสิ้นสุดลงแลว หรือไมไดกําหนดระยะเวลาแตมีการ กําหนดเงื่อนไขบังคับหลงหรือเหตุเลิกสญญาเอาไว หรืออาจมีการระบุใหสัญญามีผลผูกพันไปโดย ไมมีกําหนดระยะเวลาหรือตลอดไป ในกรณีดังกลาว หากไมมีเหตุเลิกสัญญาเกิดขึ้นทั้งตามขอ สญญาและตามกฎหมาย คูสัญญาอาจตองผูกพันตามสญญาอนุญาตใหใชxxxxxนนไปตลอดแมวา ระยะเวลาจะผานไปนานเทาไรแลวก็ตาม เนื่องจากอายุการคุมครองของทรัพยสินทางปญญาที่มี ระยะเวลายาวนานหรือในบางกรณีก็ไมมีที่สิ้นสุด และการเลิกสัญญาตามกฎหมายไทยมาตรา 386 ถึงมาตรา 389 แหงประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย1ก็จะตองมีเหตุเลิกสัญญาตามขอ สัญญาหรือตามกฎหมายเทานั้น โดยเหตุตามกฎหมายก็มีแคเพียงกรณีxxxxxสัญญาอีกฝายหนึ่งผิด สญญาคือมีการไมชําระหนี้เกิดขึ้นเทานั้น

จากสภาพปญหาในการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxไมมีกําหนดระยะเวลา ดงกลาว xxxxxxลําดบประเด็นปญหาทเกี่ยวของได 4 ประการ ดงนี้

1. ความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาวาหมายความรวมถึงสัญญาที่มี ผลผูกพันตลอดไปดวยหรือไม

2. ความสมบูรณของขอสัญญาที่กําหนดใหสัญญาผูกพันตลอดไปวามีผลสมบูรณ หรือไมตามมาตรา 150 ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยและมาตรา 4 พระราชบัญญัติวาดวย ขอสญญาxxxxxเปนธรรม พ.ศ. 2540

3. ความเกี่ยวพันระหวางสัญญาเชาและสัญญาอนุญาตใหใชxxxxx เนื่องจากสัญญา เชามีลักษณะใกลเคียงกับสัญญาอนุญาตใหใชxxxxx หากสองสัญญานี้เปนสัญญาเดียวกัน การเลิก สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxไมมีกําหนดระยะเวลาก็xxxxxxใชมาตรา 566 เรื่องการเลิกสัญญาเชา xxxxxมีกําหนดระยะเวลาได

1นับแตนี้ตอไป เมื่อมีการอางถึงมาตราโดยไมมีการระบุชอกฎหมาย ใหหมายความ ถึงประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย

4. xxxxxxxxเลิกสัญญาและวิธีการเลิกสัญญาฝายเดียว ในกรณีของสัญญาอนุญาต ใหใชxxxxxxxxไมมีกําหนดระยะเวลา และไมมีเหตุเลิกสัญญาทั้งตามขอสัญญาและตามกฎหมาย เกิดขึ้น

กฎหมายไทยไมไดมีการนิยามความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาเอาไว แตxxxxxxสรุปเอาไดจากบทบัญญัติเรื่องเอกเทศสัญญาในบรรพ 3 แหงประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย โดยหมายความถึงสัญญาxxxxxมีการกําหนดระยะเวลาไวตั้งแตแรก และสัญญาที่มี การกําหนดระยะเวลาไวแตมีการปฏิบัติxxxxxxxxตอไปหลังจากระยะเวลาสิ้นสุดลง แตไมมีการ ใหความหมายแกสัญญาที่มีผลผูกพันตลอดไปเอาไว ในเรื่องความสมบูรณของขอสัญญาที่ กําหนดใหสัญญามีผลผูกพันตลอดไป มีเพียงคําพิพากษาxxxxxxx 2053/2535 บังคับใหเปนไปตาม ขอสัญญาดังกลาว ในเบื้องตนจึงไมตกเปนโมฆะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยมาตรา 150 แตตามพระราชบัญญัติวาดวยขอสัญญาxxxxxเปนธรรม พ.ศ. 2540 ยังไมมีตัวอยางxxxxและ ความเห็นทางวิชาการ นอกจากนี้ประเด็นความเกี่ยวพันกับสัญญาเชานั้น มีความเห็นทางวิชาการ วาxxxxxxใหเชาทรัพยสินทางปญญาได แตก็ยังไมมีตัวอยางคําพิพากษาหรือความเห็นทาง วิชาการที่นํากฎหมายเชามาใชกับสัญญาอนุญาตใหใชxxxxx อยางไรก็ตาม หากสัญญาอนุญาตให ใชxxxxxxxใชสัญญาเชา การเลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxไมมีกําหนดระยะเวลาฝายเดียวตาม กฎหมายไทย ก็จะตองเปนไปตามหลักทั่วไปเรื่องการเลิกสัญญาในมาตรา 386 ถึงมาตรา 389 ที่ หากไมมีเหตุเลิกสัญญาตามขอสัญญาหรือตามกฎหมายแลวก็จะตองผูกพันกันไปอยางไมมีที่ สิ้นสุด

จากการศึกษากฎหมายตางประเทศพบวา ในประเด็นความหมายของสัญญาxxxxxมี กําหนดระยะเวลานั้น จะมีความเห็นแบงออกเปนสองแนว กลาวคือ ในแนวแรกจะหมายถึงสัญญา xxxxxสัญญาไมไดกําหนดระยะเวลาเอาไวเลย และรวมถึงสัญญาxxxxxสัญญากําหนดใหสัญญามีxxx ตลอดไปดวย โดยถือวาขอสญญาที่กําหนดใหสญญามีผลตลอดไปหรือไมมีที่สิ้นสุดนั้นบังคับไมได ซึ่ง The Principles of European contract law (PECL) The Principles of European Law: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts (PEL CAFDC) Unidroit principles of international commercial contract ค.ศ. 2004 (UNIDROIT) และกฎหมาย ประเทศอิตาลีจะมีหลักกฎหมายสนับสนุนไปในทางนี้ สวนอีกแนวหนึ่งนั้นจะแยกระหวางสัญญาxxx xxมีกําหนดระยะเวลาและสัญญาxxxxxสัญญากําหนดใหมีผลผูกพันตลอดไปออกจากกัน ทําให สัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาหมายความถึงสัญญาxxxxxสัญญาไมไดกําหนดระยะเวลาของ สัญญาเอาไวเลย แตไมรวมถึงสัญญาxxxxxสัญญากําหนดใหมีผลผูกพันตลอดไปอยางชัดเจน ซึ่ง

หมายความวาตามแนวทางนี้ ขอสัญญาที่กําหนดใหสัญญาxxxxxxxxสัญญาไปตลอดจนกวาจะมี เหตุเลิกสัญญาตามที่กําหนดไวนั้นใชบังคับไดหากคูสัญญาแสดงxxxxxไวโดยชัดแจง ซึ่งประเทศ สหรัฐอเมริกามีหลักกฎหมายสนับสนุนไปในทางนี้ สวนกฎหมายประเทศเนเธอรแลนดแมวาจะไม ชัดเจนมากนัก แตก็มีความเห็นของนักวิชาการวาสัญญาที่มีผลผูกพันตลอดไป ไมควรไดรับการ ปฏิบัติเหมือนสญญาทไมมีกําหนดระยะเวลาทั่วไป

สวนในเรื่องความเกี่ยวพันกับสัญญาเชานั้น จากที่ศึกษากฎหมายของประเทศที่ สําคัญ ไมมีประเทศใดถือวาสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาเปนสัญญาเชา นอกจากนี้ PEL CAFDC ยังไดเสนอใหนําหลักเกณฑที่ใชกับสัญญาตัวแทนทางการคา แฟรนไชส และการจัดจําหนายไปใชกับสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxเพราะมีลักษณะที่ใกลเคียงกัน และในสวน ของ U.C.C. Article 2A ซึ่งเปนเรื่องสัญญาเชาก็ตีกรอบใหใชกบการเชาสิ่งที่มีรูปรางเทานั้น และ แนวคําพิพากษาของสหรัฐอเมริกาเกี่ยวกับการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxปรับใชหลัก กฎหมายที่ใชในการเลิกสัญญาทั่วไป ไมไดนําหลักเกณฑของสัญญาเชามาใชกับการเลิกสัญญา อนุญาตใหใชxxxxxแตอยางใด

ในสวนของการเลิกสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลานั้น แบงออกเปนสองแนวทาง เชนกัน ในแนวทางแรกนั้นกําหนดหลักเกณฑใหxxxxxxเลิกสัญญาดังกลาวไดโดยการบอกกลาว ลวงหนา โดยไมไดกําหนดวาสัญญานั้นจะตองมีxxxอยางนอยเปนระยะเวลาเทาไร แนวทางนี้จะ พบไดใน PECL PEL CAFDC UNIDROIT และกฎหมายประเทศอิตาลี สวนแนวทางที่สองนั้น จะ แยกเปนกรณีของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาซึ่งมีทั้งกรณีที่xxxxxxเลิกสัญญาไดตาม อําเภอใจ และกรณีที่จะเลิกสัญญาไดหลังจากที่สัญญามีผลบังคับเปนระยะเวลาพอxxxxxแลว โดยขึ้นxxxกับการตีความของศาล และในกรณีของสัญญาที่มีผลผูกพันตลอดไปนั้นจะเลิกสัญญา ไดเฉพาะเมื่อมีเหตุเลิกสัญญาตามกฎหมายหรือตามขอสัญญาที่กําหนดไวเกิดขึ้นเทานั้น แตใน สวนของกฎหมายเนเธอรแลนดการเลิกสญญาจะตองเปนไปตามเหตุอันxxxxxและเปนธรรม

เพื่อเปนการแกปญหา ผูเขียนจึงไดเสนอการใชการตีความกฎหมาย โดยในประเด็น ความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาและสัญญาที่มีผลผูกพันตลอดไป ผูเขียนเห็นดวย กับการแยกสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาธรรมดาออกจากสัญญาที่มีผลผูกพันตลอดไป ซึ่งทํา ใหผลบงคับของสัญญาตรงตามxxxxxของคูสัญญามากกวาการไมแยกสัญญาสองลักษณะนี้ออก จากกัน สวนความสมบูรณของขอสัญญาที่กําหนดใหสัญญาผูกพันตลอดไป ผูเขียนเห็นวาขอ สัญญาดังกลาวมีความสมบูรณ ไมเขากรณีของมาตรา 150 ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย และตามมาตรา 4 พระราชบัญญัติวาดวยขอสัญญาxxxxxเปนธรรม พ.ศ. 2540

ในประเด็นความเกี่ยวพันกับสัญญาเชานั้น ผูเขียนเห็นวาสัญญาอนุญาตใหใชxxxxx xxใชสัญญาเชา ความแตกตางในสาระสําคัญของวัตถุแหงสัญญาทั้งสองมีมากเกินกวาที่จะเอา กฎหมายของสัญญาเชามาใชกับสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxx และการเลิกสัญญาเชาxxxxxมี กําหนดระยะเวลาไมมีการรับรองระยะเวลาพอxxxxx xxxไมxxxxxxนํามาตรา 566 มาใชในการ เลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxx การเลิกสญญาอนญาตใหใชxxxxxxxxตองเปนไปตามกฎหมายเรื่อง การเลิกสัญญาทั่วไปใน มาตรา 386 ถึง มาตรา 389 ซึ่งผูเขียนเห็นวาการเลิกสัญญาอนุญาตใหใช xxxxxxxxไมมีกําหนดระยะเวลานนxxxxxxทําได โดยเปนปญหาการตีความสัญญา ที่จะตองพิจาณา xxxxxxxxแทจริงของคูสัญญา มาตรา 171 เปนอันดับแรก โดยดูจากพฤติการณทั้งหมดในการทํา สัญญาเพื่อหาวาคูสัญญาxxxxxxxที่แทจริงเกี่ยวกับระยะเวลาและการเลิกสัญญาอยางไร ในกรณี xxxxxxxxxxxหาxxxxxxxxแทจริงได จะตองตีความหาระยะเวลาและการเลิกสัญญาตามความ ประสงคในทางxxxxxxของคูสัญญาโดยพิเคราะหถึงxxxxประเพณีตามมาตรา 368 ซึ่งคือการหา ความคาดหมายของคูสัญญาในกรณีนั้น ๆ วาคูสัญญาคาดหมายไดวาระยะเวลาของสัญญาควร จะนานเทาไรและการเลิกสัญญาฝายเดียวจะxxxxxxทําxxxxxxxxx

ในสวนของสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxมีผลผูกพันตลอดไป xxxxxxxxแทจริงของ คูสัญญาตามมาตรา 171 อาจหมายถึง ใหสัญญามีxxxตราบเทาที่ทรัพยสินทางปญญาที่เปนวัตถุ แหงสัญญายังxxxxxในอายุการคุมครองหรือจนกวาเงอนไขบังคับหลังที่กําหนดในสญญาจะเกิดขนึ้ หรือมีเหตุเลิกสัญญาเกิดขนและคูสัญญาที่มีxxxxxเลิกสัญญาใชxxxxxนั้น เปนตน ในกรณีxxxxxสัญญา xxxxxxxที่แทจริงใหสัญญาผูกพันเหมือนสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาทั่วไปเทานั้น หรือกรณีxxx xxxxxxxxคนหาxxxxxxxxแทจริงของคูสัญญาได แสดงใหเห็นวาคูสัญญาอาจไมไดตxxxxxxxxxxx กันตลอดไปอยางมั่นคงกวาxxxx และไมประสงคที่จะใหสัญญานั้นเลิกยากจนถึงขั้นที่ทําใหอาจ ตองผูกพันกันไปอยางไมมีที่สิ้นสุด กรณีนี้สัญญาก็จะเปนเพียงสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา ธรรมดาและการเลิกสัญญาตองบังคับตามการเลิกสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา โดยพิจารณา มาตรา 171 และ มาตรา 368 ตามลําดับ

ทั้งนี้เพื่อใหการใชการตีความกฎหมายมีความชัดเจนและแนนอนยิ่งขึ้น ผูเขียนจึง เสนอใหมีการแกไขบทบัญญัติกฎหมายโดยxxxxxมาตรา 386/1 เรื่องxxxxxและวิธีการเลิกสัญญาxxxxx มีกําหนดระยะเวลาฝายเดียว และมาตรา 391/1 xxxxxxxxของการเลิกสัญญาที่มีการชําระหนี้ ตอเนื่องหรือเปนชวง ๆ โดยบทบัญญัติดังกลาวxxxxxxนําไปใชกับสัญญาอื่น ๆ xxxxxมีกฎหมาย กําหนดเรื่องการเลิกสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาและผลของการเลิกสัญญาไวโดยเฉพาะได อีกดวย

Abstract

Intellectual property licensing agreement is a contract which provides the parties successive or periodic performances. The parties are free to determine the duration and termination of the contract. In the case where the parties have not provided the duration of the contract or they still perform the contract after the contract has expired or they are silent on the duration but provide the subsequent conditions or termination clause or provide the contract to last indefinitely or to be perpetual, without occurrence of termination provisions specified in the contract or law, the parties would be bound by the contract eternally due to long lasting or, in some cases, unlimited duration of intellectual property protection. Moreover, for contracts to be terminated in accordance with Section 386 – 389 of The Civil and Commercial Code (CCC), the occurrence of specific circumstances specified in termination provisions of the contract or breach of the contract according to laws is strictly required.

As mentioned earlier, the issues relevant to this topic are as follows

1. The definition of a contract for an indefinite duration whether it includes a perpetual contract.

2. Validity of the provision of contract which render them perpetual contracts under Section 150 of CCC and Section 4 of Unfair Contract Terms Act B.E. 2540.

3. The relation between lease contract and licensing agreement as they have certain characteristics in common. If they were deemed to fall into the same type of contract, the termination of licensing agreement would also be under the same Section, Section 566 of CCC, which governs the termination of a lease contract for an indefinite duration.

4. The unilateral right and method to terminate a licensing agreement for indefinite duration and its process in the case where there exists no termination clause in the contract or no provision of contract law.

There is no definition of a contract for an indefinite duration stated in Thai Law. However, it can be implied from the provisions of specific contracts in Book 3 of

CCC that a contract for an indefinite duration means a contract which the parties did not provide its duration in the first place and the contract the duration of which has expired but the parties still continue performing the contract. There is, however, no exact definition for perpetual contract in Thai law. Validity of the provision that purports the contract to perpetually bond the parties only appears in the Supreme Court Decision no. 2035/2535. In the Decision, the Supreme Court enforced the provision and thus rendered it, primarily, not void under Section 150 of CCC. Still there exist no other Supreme Court decisions or academic views particularly concerning this point. Besides, with respect to the issue of its relation to the lease contract, there are academic views holding that intellectual property can be leased while there appears no example of applying lease law in cases of licensing agreement in the Supreme Court Decision or academic views. However, if a licensing agreement was not a lease contract, unilateral termination of a licensing agreement contract for an indefinite duration should be governed by the Thai general contract law under Section 386 -389 of CCC which renders the parties unable to terminate the contract without causes specified in contracts or laws and therefore bound by the contract indefinitely.

Having researched on other countries’ laws in respect of the definition of a contract for an indefinite duration issue, there are 2 views on this issue. The first one includes the contract the duration of which has not been provided by the parties in the first place and the contract purported to last perpetually, whose clause which renders the contract to be perpetual is not enforceable. The principles of European Contract Law (PECL), The Principles of European Law: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts (PEL CAFDC), Unidroit principles of international commercial contract 2004, and Italian law are in accordance with this view. The second view asserts the differentiation between the contract the duration of which has not been provided by the parties in the first place and the contract purported to last perpetually. This results in that the definition of a contract for an indefinite duration only means a contract the duration of which is not specified, while a contract expressly purported to last perpetually is not included in this meaning. According to this view, the provision

purporting the contract to be perpetual or continue until being terminated in accordance with termination clause is enforceable if the parties express their intention explicitly. The United States’ common law is in accordance with this view. However, it is unclear whether the Netherlands’ law is or not. There are academic views in the Netherlands hold that a contract purported to last perpetually should not be treated the same as an ordinary contract for an indefinite duration.

With regard to the issue of lease contract, according to the laws of other major countries, none of them explicitly states that licensing agreements are lease contracts. Besides, because of their similarities, PEL CAFDC even suggests that the rule which applies to Commercial agency, franchise, and distribution contracts be applied to licensing agreements. Furthermore, U.C.C. Article 2A on lease law restricts application of its rule to tangible things. Moreover, several case laws of the United States on termination of licensing agreements for an indefinite duration also refer to the general contract law in common law not lease law.

In respect of the termination of a contract for indefinite duration, there are

two points of view on this issue. One provides that the contract can be terminated unilaterally without requiring that it lasts for a reasonable time. PECL, PEL CAFDC, Unidroit principles of international commercial contract 2004 and Italian law are in accordance with this view. The other provides that a contract for an indefinite duration can be terminated at will or after a reasonable time is passed depending upon the court’s interpretation. In regard of the perpetual contract, it can be terminated only in accordance with termination clause or the provisions of law. Under the Netherlands’ law, however, the termination of contract is in accordance with the requirement of reasonableness and fairness.

In order to solve these issues, this study proposes law interpretation methods as follows. In respect of the definition of a contract for an indefinite duration, the present author agrees with the idea of distinguishing a contract expressly purported to last perpetually from an ordinary contract for an indefinite duration due to the fact that it would be more consistent with the parties’ intentions. As for the validity of the provision

purporting the contract to be perpetual, the present author strongly believes that the provision is not void under Section 150 of CCC or the unfair contract term under Section 4 of the Unfair Contract Terms Act B.E. 2540.

With regard to the lease contract issue, this study concludes that licensing agreements are not lease contracts. There are many substantial differences between the subject matters of the 2 contracts and Section 566 of CCC does not provide a reasonable duration of lease contracts before they are unilaterally terminated. Due to these two reasons, applying lease law to licensing agreements is unsuitable. The termination of licensing agreements, thus, shall be in accordance with the general contract law in Section 386 – 389 of CCC. According to this study, whether licensing agreements can be terminated is the interpretation problem. Initially, it is necessary to consider all the contexts in which parties enter into such contracts to find the real intention of the parties concerning duration and termination of the contracts. Secondly, in the case where no real intention is found, the duration and termination of the contacts can be implied from the parties’ expectations in good faith and ordinary usages under Section 368 of CCC which is to find the expectation of the parties in particular cases on the expected duration and unilateral termination of the contract.

As for the perpetual licensing contract under Section 171 of CCC, the

parties’ real intentions can be indicated in various ways. They could be that the purporting contract lasts as long as the intellectual property, which is the object of the contract, is still in its protection duration, or until the subsequent condition specified in the contract occurs, or the event specified in termination clause occurs and the parties that have the rights to terminate the contract use their rights. If it appears that the parties’ real intention is only to create a general contract for an indefinite duration or if the real intention cannot be found, it demonstrates that the parties may not intend that the contract to be perpetual and so difficult to terminate that make it and binds them for an indefinite time. In this case, the contract is just an ordinary contract for indefinite duration and the termination of which is in accordance with the termination rule of a contract for an indefinite duration mentioned above.

For clearer and more accurate interpretation of law, the study proposes an amendment of CCC by adding Section 386/1 concerning the right and method to unilaterally terminate a contract for an indefinite duration and adding Section 391/1 concerning the effect of termination a contract providing successive or periodic performance. These provisions are suitable to apply to other contracts which have same characteristics and have no particular legal provisions specifying the termination and the effect of the termination.

กิตติกรรมประกาศ

ผูเขียนขอขอบพระคุณทาน ผศ.xx.xxxxxxxxx xxxxx ที่รับเปนอาจารยที่ปรึกษาในการ ทําxxxxxนิพนธเลมนี้ และคอยใหคําแนะนํารวมถึงตรวจพิจารณาแกไขขอบกพรองตั้งแตขั้นตอนใน การคนควาหาขอมูล ใหคําปรึกษาในการแกปญหาจนสําเรจลุลวงเปนเลมสมบูรณขึ้นมาได รวมxxxx xxxxxxxxxทาน ศ.ดร.ไพโรจน xxxxxxxxx ที่ใหความxxxxxมาเปนประธานกรรมการสอบ xxxxxนิพนธ ทาน ศ.(พิเศษ) xxxxx xxxxxนันทกะ และทาน ร.ศ.xxxxพงษ xxxxxxxxxxx ที่xxxxxรับ เปนกรรมการสอบxxxxxนิพนธ ผูเขียนขอขอบพระคุณที่ทานทั้งสามสละเวลาในการตรวจพิจารณา และใหคําxxxxxxxxxชวยปรบปรุงใหxxxxxนิพนธเลมนี้สมบูรณยงขึ้น

ผูเขียนขอขอบพระคุณบิดา มารดา และนองชายของผูเขียนที่สนับสนุนและดูแล ผูเขียนเปนอยางดีมาโดยตลอดจนสําเร็จการศึกษา ขอขอบพระคุณอาจารยสัตยะพล สัจจเดชะ อาจารยxxxxxทร บุตรxxxxx และคุณรัศม xxxxxx xxxxxxชวยเหลือและใหคําปรึกษา รวมถึงขอบคุณ เพื่อน ๆ ในสาขากฎหมายธุรกิจ รหัส 52 ที่ใหความชวยเหลือในการทําxxxxxนิพนธ คุณxxxxx คุณเทพรักษ ที่ชวยเหลือเรื่องขxxxxxxxเปนภาษาตางประเทศ และขอบคุณเปนพิเศษสําหรับ คุณxxxภาพ สําหรบความชวยเหลือที่มีใหเปนพิเศษ

ลกษิกา ถนสนติxxx xxxxxxxxลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2554

สารบัญ

หนา บทคัดยอ ................................................................................................................. (1)

กิตติกรรมประกาศ.................................................................................................... (10)

บทท

1. บทนํา.......................................................................................................... 1

1. ความเปนมาและความสําคัญของปญหา ............................................... 1

2. วัตถุประสงคของการศึกษา................................................................... 7

3. ขอบเขตของการศึกษา ......................................................................... 7

4. วิธีการในการศึกษา.............................................................................. 8

5. ประโยชนท

คาดวาจะไดรบ

................................................................... 8

2. สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรพยสินทางปญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา ตามกฎหมายไทย......................................................................................... 10

1. ความเบองตน ..................................................................................... 10

1.1 ความหมายและลกษณะของทรพยสินทางปญญา .......................... 10 1.1.1 xxxxxบตร............................................................................ 12 1.1.2 ลิขสิทธิ์ .............................................................................. 16 1.1.3 เครื่องหมายการคา ............................................................. 21 1.1.4 ความลบทางการคา............................................................ 23

1.2 ความหมายของสัญญาอนุญาตใหใชx

xxxxในทรัพยส

ินทางปญญา .... 26

1.3 ประเภทของสัญญา ..................................................................... 26

1.3.1 สัญญาอนุญาตใหใชสิทธโดยเดดขาด็ิ (Exclusive Licensing) 26

1.3.2 สัญญาอนุญาตใหใชส

1.3.3 สัญญาอนุญาตใหใชส

ิทธิแตผูเดียว (Sole Licensing) ........... 27

ิทธิโดยไมเด็ดขาด

(Non-Exclusive Licensing) ........................................................ 27

1.4 ลักษณะและความจําเปนของการทําสญญา................................... 27

1.4.1 สิทธิบัตร............................................................................ 28

1.4.2 ลิขสิทธิ์ .............................................................................. 30

1.4.3 xxxxxหมายการคา ............................................................. 31

1.4.4 ความลบทางการคา............................................................ 33

1.5 ความแตกตางระหวางการอนุญาตใหใชxxxxxและการโอนxxxxx.......... 34 1.6 ระยะเวลาของสัญญา .................................................................. 35 1.7 การใหแฟรนไชส (Franchising) ................................................... 36 1.7.1 ความหมายและลักษณะของแฟรนไชส ................................. 36

1.7.2 ความแตกตางระหวางการอนุญาตใหใชxxxxxและแฟรนไชส..... 40 2. ความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา...................................... 41

2.1 รูปแบบการกําหนดระยะเวลาของสัญญาxxxxxxxxxกนระยะยาว ......... 41

2.1.1 คูสัญญาไมตกลงกําหนดเรื่องระยะเวลาของสญญาไวเลย...... 41

2.1.2 คูสัญญาตกลงกําหนดระยะเวลาของสญญาเอาไวตาม วันแหงปฏิทิน.............................................................................. 41

2.1.3 คูสญญากําหนดใหสญญามีผลผูกพนตลอดไป ..................... 42 3. ความสมบูรณของสญญา..................................................................... 44

3.1 ตามพระราชบัญญัติxxxxxหมายการคา พ.ศ.2534 ........................ 45

3.2 ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย ......................................... 46

3.3 ตามพระราชบัญญัติวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ.2540 ........ 49 3.3.1 ประเภทของขอตกลงทอxxในขอบเขต.................................... 49 3.3.2 ลักษณะของขอตกลง .......................................................... 50

4. ความเกี่ยวพนกบสัญญาเชา................................................................. 54

4.1 ลกษณะของสัญญาเชา................................................................ 54

4.1.1 มีวตถุแหงการเชาเปนทรพยสิน ............................................ 54

4.1.2 มีระยะเวลาจํากัด ............................................................... 56

4.1.3 การสงมอบการครอบครองxxxxxxxxxxxเชาให ผเชาไป

ใชประโยชน ................................................................................ 57

4.2 เปรียบเทียบสัญญาเชากับสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรพยสิน ทางปญญา....................................................................................... 57

4.2.1 วัตถุแหงสัญญา.................................................................. 57

4.2.2 ระยะเวลาของสัญญา ......................................................... 58

4.2.3 การใหคสัญญาหลายรายนาทรพํ ยสนเดยวxxx ันไปใชประโยชน . 58

5. การเลิกสัญญา.................................................................................... 60

5.1 เหตุในการเลิกสัญญา .................................................................. 60

5.1.1 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxจากขอสัญญา ............................... 60

5.1.2 xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxจากบทบญxxxxของกฎหมาย ........... 61 5.2 วิธีการเลิกสัญญา ........................................................................ 65 5.3 ผลของการเลิกสัญญา.................................................................. 66

3. สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา ตามกฎหมายตางประเทศ ............................................................................. 69

1. กลุมประเทศ Civil law ......................................................................... 69

1.1 หลกกฎหมายxxxxxxxxxxxxxxxxxxx (PECL).............................. 69

1.2 หลักกฎหมายแหงสหภาพยุโรป : สัญญาตัวแทนทางการคา แฟรนไชส และการจดจําหนาย (PEL CAFDC) .............................................. 73 1.2.1 การเลิกสัญญาฝายเดียว ..................................................... 74 1.2.2 คาเสียหาย......................................................................... 87

1.3 หลักทั่วไปเกี่ยวกบสัญญาทางพาณิชยระหวางประเทศ (Unidroit

principles of international commercial contract ค.ศ. 2004) ...... 95 1.3.1 หลักเกณฑในการเลิกสัญญา............................................... 95

1.3.2 ผลของการเลิกสญญา......................................................... 97

1.4 ประเทศอิตาลี.............................................................................. 99

1.4.1 ความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา..................... 99

1.4.2 ความสมบูรณของสัญญาที่กําหนดใหมีความผูกพันตลอดไป..	99
1.4.3 ความเกยวพนกับสัญญาเชา................................................	100
1.4.4 การเลิกสัญญา...................................................................	102
1.4.5 กฎหมายแฟรนไชส .............................................................	105
1.5 ประเทศเนเธอรแลนด ...................................................................	108
1.5.1 ความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา.....................	109
1.5.2 ความสมบูรณของสัญญาที่กําหนดใหมีความผูกพนตลอดไป..	110
1.5.3 ความเกยวพนกับสัญญาเชา................................................	112
1.5.4 การเลิกสัญญา...................................................................	112
1.5.5 สัญญาแฟรนไชส................................................................	118
2. ประเทศสหรัฐอเมริกา ..........................................................................	119
2.1 ประมวลกฎหมายพาณิชยเอกรูป (U.C.C.).....................................	120
2.1.1 ความหมายของสัญญาทไมมีกําหนดระยะเวลา.....................	121
2.1.2 xxxxxในการเลิกสัญญา.........................................................	122
2.1.3 วิธีในการเลิกสญญา ...........................................................	124
2.2 Common law .............................................................................	124
2.2.1 ความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา.....................	123
2.2.2 ความสมบูรณของสัญญาที่กําหนดใหมีความผูกพันตลอดไป..	134
2.2.3 ความเกยวพนกับสัญญาเชา................................................	135
2.2.4 การเลิกสัญญา...................................................................	137
4. บทวิเคราะหสญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญา
xxxxxมีกําหนดระยะเวลา ................................................................................	144
1. ผลบังคับทางกฎหมาย .........................................................................	144
1.1 ความหมายของสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา..............................	144
1.1.1 ความหมายของสัญญาทไมมีกําหนดระยะเวลา.....................	144
1.1.2 ความหมายของสัญญาxxxxxxxxxตลอดไป...............................	146
1.2 ความสมบูรณของขอสญญาที่กําหนดใหสัญญาผูกพันตลอดไป.......	148

1.2.1 ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย....................................... 148

1.2.2 พระราชบัญญัติวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 .... 150 2. ความเกี่ยวพันกบสัญญาเชา................................................................. 153 3. ความสนสุดของสัญญา........................................................................ 158 3.1 เหตุตามทกฎหมายกําหนด........................................................... 158 3.1.1 เมื่อคูสญญาถึงแกความตาย ............................................... 158

3.1.2 อายุการคุมครองสิ้นสุดลง.................................................... 159

3.2 คูสัญญาแสดงxxxxxเลิกสัญญา................................................... 160

4. วิธีการเลิกสัญญา................................................................................ 172

4.1 ความสมบูรณของการแสดงxxxxx ................................................ 174

4.1.1 แบบของการแสดงxxxxx .................................................... 174

4.1.2 การมีผลของการแสดงxxxxx............................................... 175

4.2 ระยะเวลาในการบอกกลาวลวงหนา .............................................. 175

5. การแกไขเพิ่มเติมกฎหมาย ................................................................... 179

5. บทสรุปและขอเสนอแนะ ....................................................................................... 183

1. บทสรุป............................................................................................... 183

2 ขอเสนอแนะ ........................................................................................ 190

บรรณานุกรม ........................................................................................................... 196

ภาคผนวก

ก. ตวอยางสญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา …................................................. 208

ข. ตัวอยางสญญาxxxxxxxxxตลอดไป ............................................................... 219

ค. The principles of European contract law (PECL)................................... 230

ง. The Principles of European Law: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts (PEL CAFDC) ..................................................... 232

จ. Unidroit principles of international commercial contract ค.ศ. 2004....... 234

ฉ. Italian Civil Code ................................................................................... 235

ช. Burgerlijk Wetboek (BW) ....................................................................... 240

ซ. The Uniform Commercial Code (U.C.C.) ............................................... 244

ประวัติการศึกษา...................................................................................................... 245

บทที่ 1

บทนํา

1. ความเปนมาและความสําคัญของปญหา

สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาเปนสัญญาที่กอหนี้ใหคูสัญญาตอง กระทําการชําระหนี้ที่สัญญานั้นกอขึ้นหลายครั้งตามระยะเวลาของสัญญาเปนระยะ ๆ ไปตลอด ระยะเวลาหนึ่ง ในการทําสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญา คูสัญญามีxxxxxxxxจะ กําหนดระยะเวลาของสัญญาxxxxxสัญญาจะตองชําระหนี้ตอกันอยางไรก็ไดตาม “หลักเสรีภาพของ การทําสัญญา” โดยอาจกําหนดระยะเวลาแนนอนดวยการระบุจํานวนวันหรือกําหนดเปนxxxxxx หรืออาจกําหนดจากอายุการไดรับความคุมครองของทรัพยสินทางปญญาประเภทนั้น ๆ ซึ่ง โดยทั่วไปแลว คูสัญญามักกําหนดระยะเวลาของการอนุญาตใหใชxxxxxไวในสัญญาเพื่อความ ชัดเจนและแนนอนของการอนุญาตใหใชxxxxx แตในสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxคูสัญญาตxxxxx ใหผูกพันกันเปนระยะเวลายาวนานนั้น ในบางกรณีคูสัญญาอาจไมไดกําหนดระยะเวลาของ สัญญาไว หรืออาจมีการกําหนดระยะเวลาของสัญญาไวโดยใหสัญญานั้นมีผลผูกพันตลอดไป (perpetual contract) ซึ่ง แตละกรณีสงผลใหสัญญานั้นกลายเปนสัญญาที่มีระยะเวลาผูกพันxxxxx แนนอน (indeterminable period) ในที่สุด กลาวคือไมxxxxxxระบุระยะเวลาของสัญญาไดวา คูสัญญาจะตองผูกพันกันxxxxxxxxนั้นนานเทาไรและสัญญาจะสนสุดลงเมื่อใด

ลักษณะของสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxไมxxxxxxระบุเวลาสิ้นสุดไดนั้นมีxxxหลาย รูปแบบ เชน สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxไมมีการระบุเกี่ยวกับระยะเวลาและการเลิกสัญญาของ สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxนั้นไวเลย หรืออาจเปนกรณีxxxxxมีการกําหนดระยะเวลาแตมีการกําหนด xxxxxxxxxxxxxxxxxxหรือเหตุเลิกสัญญาเอาไว หรืออาจเปนกรณีที่สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxนั้นไดมี การระบุใหสัญญามีผลผูกพันไปโดยไมมีกําหนดระยะเวลา (continue indefinitely) ก็ได หรือมีการ ปฏิบัติxxxxxxxxกันตอไปเรื่อย ๆ แมระยะเวลาxxxxxxxxจะสิ้นสุดลงแลวเหมือนมีการตอ สัญญา

ตัวอยางของสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxไมมีกําหนดระยะเวลานั้นอาจเกิดขึ้นในกรณี ที่มีการทําสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในเครื่องหมายการคาที่ทําขึ้นเนื่องจากไมตxxxxxโอนความ เปนเจาของเครื่องหมายการคาใหแกอีกฝาย โดยอาจเปนเพราะเจาของเครื่องหมายการคานั้น ยังxxตองใชเครื่องหมายการคานั้นกับสินคาบางประเภทxxx แตตxxxxxอนุญาตใหบุคคลอื่นนํา

1

เครื่องหมายการคานั้นไปใชกับสินคาประเภทอื่นได ดวยเหตุผลดังกลาวคูสัญญาจึงทําสัญญา อนุญาตใหใชxxxxxแทน ซึ่งมีผลทําใหผูไดรับอนุญาตxxxxxxใชเครื่องหมายการคานั้นไดใกลเคียง กับการเปนเจาของเครื่องหมายการคานั้นเอง ในกรณีดังกลาวในสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxx กําหนดใหผูไดรับอนุญาตxxxxxxใชเครื่องหมายการคานั้นไดโดยไมมีกําหนดระยะเวลาสิ้นสุด เพื่อใหใกลเคียงกับการโอนเครื่องหมายการคามากที่สุด หรืออาจเกิดขึ้นในกรณีที่ของการอนุญาต ใหใชxxxxxในxxxxxบตร ลิขสิทธิ์ หรือความลบทางการคาดวย ซึ่งคูสัญญาอาจยังไมxxxxxxกําหนด ระยะเวลาการอนุญาตใหใชxxxxxxxในขณะทําสัญญา หรืออาจxxxxxxxที่จะผูกพันกันโดยไมมี กําหนดระยะเวลาก็ได สัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาแนนอนนี้xxxxxxพบไดในxxxxxx กฎหมายแพงและพาณิชย เชน ในมาตรา 566 เรองสัญญาเชาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา และมาตรา 582 เรื่องสัญญาxxxแรงงานทไมมีกําหนดระยะเวลา เปนตน

การกําหนดระยะเวลาของสัญญาลักษณะหนึ่งซึ่งมีปญหาวาเปนการกําหนด ระยะเวลาของสัญญาที่ทําใหสัญญานั้นเปนสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาแนนอนหรือไม คือการ กําหนดระยะเวลาใหสัญญานั้นผูกพันตลอดไป (perpetual contract) สัญญาประเภทนี้มีลักษณะ คลายกับสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาแนนอน เพียงแตสัญญาประเภทนี้จะมีการระบุระยะเวลา ของสัญญาไววา “ตลอดไป (perpetual)” ซึ่งหากคูสัญญาทุกฝายปฏิบัติการชําระหนี้ครบถวน ตามที่กําหนดไว ความผูกพันของสัญญาก็จะมีxxxตลอดไป การกําหนดระยะเวลาของสัญญาแบบ นี้ มักพบไดในสัญญาอนุญาตใหใชซอฟตแวร หรือสัญญาอนุญาตใหใชเครื่องหมายการคาที่ให xxxxxผูรับอนุญาตใหใชxxxxx xxxxxxใชซอฟตแวรหรือเครื่องหมายการคาไดตลอดไป ตราบที่ยังไม มีเหตุใหฝายใดฝายหนึ่งมีxxxxxเลิกสัญญาและใชxxxxxเลิกสัญญานั้น เนื่องจากxxxxxxxxxxxxxx วาคูสัญญาไดกําหนดระยะเวลาของสัญญาไวแลวโดยใหผูกพันตลอดไป และในขณะเดียวกันก็ มองไดวาระยะเวลาxxxxxสัญญากําหนดนั้นไมxxxxxxระบุไดแนนอน จึงอาจทําใหสัญญานั้นเปน สัญญาที่มีกําหนดระยะเวลาไมแนนอนประเภทหนึ่งไดเชนกัน นอกจากนี้การกําหนดระยะเวลา ของสัญญาที่มีผลใหคูสัญญาตองผูกพันกันไปตลอดกาล ยังไมมีความแนนอนวากฎหมายจะ บังคับใหเปนไปตามxxxxxของคูสัญญาหรือไม เพียงใด ขอสัญญาดังกลาวจะมีผลทาง กฎหมายอยางไร

ในกรณีxxxxxสัญญาที่ทําสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาหรือสัญญาที่มีความผูกพัน ตลอดไปนั้น ตxxxxxยุติความxxxxxxxxxxxxxx เชน ในกรณีที่ผูไดรบอนุญาตใหใชซอฟตแวรไม ตxxxxxใชซอฟตแวรนั้นตอไป เนื่องจากตxxxxxใชซอฟตแวรของผูประกอบการรายอื่นแทน จึง ตxxxxxเลิกสัญญาอนุญาตใหใชซอฟทแวรเพื่อที่จะไมตองชําระคาxxxxx (royalty) ใหแก

ผูประกอบการรายเดิมอีกตอไป หรือ ผูอนุญาตใหใชเครื่องหมายการคาไมตxxxxxใหผูไดรับ อนุญาตใชเครื่องหมายการคาของตนตอไป เนื่องจากตxxxxxใชเครื่องหมายการคานั้นกับสินคาที่ ผูไดรับอนุญาตใชเครื่องหมายการคานั้นxxx หรือตxxxxxใหผูอื่นนําไปใชแทนผูไดรับอนุญาตเดิม แตติดที่ขอสัญญากําหนดใหผูไดรับอนุญาตรายเดิมxxxxxxใชไดแตเพียงผูเดียว (exclusive licensing agreement) ในกรณีดังกลาว เนื่องจากสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทาง ปญญาxxxภายใตหลักกฎหมายทั่วไปเรื่องการเลิกสัญญาเชนเดียวกับสัญญาอื่น ๆ กลาวคือ การ เลิกสัญญานั้นจะทําไดตอเมื่อมีเหตุxxxxxxxx เหตุตามกฎหมายตามมาตรา 386 ถึงมาตรา 389 หรือคูสัญญาตกลงกันเลิกสัญญา มิฉะนั้นคูสัญญาก็จะไมxxxxxxเลิกสัญญาได หากสัญญา อนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาไมกําหนดระยะเวลาของสัญญาไว หรือกําหนด ระยะเวลาของสัญญาใหผูกพันตลอดไป ทั้งสองกรณีอาจกอใหเกิดปญหาทําใหคูสัญญาไม xxxxxxเลิกสัญญาได และตองxxxxxxxxxxxxxxไปอยางไมมีที่สิ้นสุด เนื่องจากไมมีเหตุที่จะเลิก สัญญาไดทั้งตามกฎหมายและตามขอสัญญา และไมxxxxxxตกลงเลิกสัญญากับคูสัญญาอีก ฝายได นอกจากนี้ กฎหมายไทยในเรื่องการเลิกสัญญาตามบรรพ 2 แหงประมวลกฎหมายแพง และพาณิชยเองก็ไมไดกําหนดวิธีบอกเลิกสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาไว หากแตกําหนดไวใน บรรพ 3 ในสัญญาบางลักษณะ เชน มาตรา 582 มาตรา 566 เปนตน ดังนั้น เมื่อสัญญาไมได กําหนดระยะเวลาสิ้นสุดก็ทําใหคูสัญญาจะตองxxxxxxxxxxxxxxตลอดไปโดยปริยาย ซึ่งหาก สัญญานั้นมีผลผูกพันไปอยางไมมีที่สนสุด เพียงเพราะคูสัญญาไมไดกําหนดระยะเวลาของสญญา ไวใหแนนอน โดยไมไดxxxxxxxที่จะใหตนเองตองผูกพันไปอยางไมมีที่สิ้นสุดเชนนั้น เมื่อรวมกับ สภาพสังคมและเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา ความxxxxxxxxxxxxxxอาจสรางภาระแก คูสญญาฝายใดฝายหนึ่งจนมากเกินxxxxx

ปญหาที่เกี่ยวของกับการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxไมมีกําหนดระยะเวลาและ สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxกําหนดใหมีความผูกพันตลอดไปที่ผูเขียนศึกษาและรวบรวมไดนั้นมี ดงนี้

ประการที่หนึ่ง สัญญาที่มีขอสัญญากําหนดระยะเวลาของสัญญานั้นใหผูกพัน ตลอดไปเปนสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาแนนอนหรือไม ในประเด็นนี้จําเปนตองหาความหมาย ของสัญญาที่มีผลผูกพันตลอดไปวาเปนสัญญาที่มีกําหนดระยะเวลาแนนอน หรือเปนสัญญาที่มี ลักษณะแตกตางจากสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาธรรมดาหรือไม หรือเปนเพียงสัญญาxxxxxมี กําหนดระยะเวลาประเภทหนึ่ง ซึ่งหากสัญญาที่มีขอสัญญากําหนดระยะเวลาของสัญญานั้นให ผูกพันตลอดไปเปนสัญญาที่มีกําหนดระยะเวลาแลว ก็จําตองหาวาสัญญานั้นจะxxxxxxxxสัญญา

นานเพียงใด จะผูกพันตลอดชีวิตของคูสัญญาหรือนานกวา ตัวอยางของสัญญาที่มีระยะเวลา ผูกพันตลอดชีวิตxxxxxxพบไดในประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยมาตรา 541 เรื่องสัญญาเชา ที่มีกําหนดระยะเวลาตลอดอายุของผูเชาหรือผูใหเชา เปนตน ซึ่งจะตองนํามาพิจารณาวาการ กําหนดระยะเวลาของสัญญาไววา “ตลอดไป” นั้นมีความหมายเชนเดียวกับตลอดชีวิตของ คูสญญาฝายใดฝายหนึ่งหรือไม

ประการที่สอง ขอกําหนดเรื่องระยะเวลาของสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxxxxกําหนดให คูสัญญาxxxxxxxxxxxxxxนั้นตลอดไปมีผลสมบูรณตามกฎหมายหรือไม เนื่องจากขอสัญญา ดังกลาวมีผลใหคูสัญญาตองxxxxxxxxxxxxxxนั้นไปตลอดกาล ซึ่งขัดกับความเชื่อที่วาโลกมีการ เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา และการเปลี่ยนแปลงของโลกนั้นทําใหความสัมพันธทางธุรกิจที่มีมากอน หนาอาจจําเปนตองมีการปรับเปลี่ยนใหเขากบสภาพความเปนจริงที่เกิดขนใหมxxxxสญญาตองนํา สัญญานั้นไปปฏิบัติตาม1 จึงมีปญหาทางกฎหมายวาจะบังคับใหผูกพันกันตลอดไปตามหลัก เสรีภาพในการแสดงxxxxxของคูสัญญา หรือสัญญาดังกลาวจะเปนโมฆะทั้งหมดเนื่องจากขัดตอ ความสงบเรียบรอย ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา 150 หรือจะตกเปนโมฆะ บางสวน ตามมาตรา 173 โดยเปนโมฆะเฉพาะสวนของขอสัญญาที่กําหนดเรื่องระยะเวลา และมี ผลใหสัญญาดังกลาวเปนสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา แตในสวนอื่น ๆ ที่เหลือยังxxมีผล สมบูรณ นอกจากนี้สัญญาที่มีขอกําหนดเรื่องระยะเวลาในลักษณะดังกลาวที่ยังอาจเปนสัญญา ระหวางผูบริโภคกับผูประกอบธุรกิจการคาหรือวิชาชีพ หรือเปนสัญญาสําเร็จรูป ตามนัยแหง มาตรา 4 พระราชบญญัติวาดวยขอสญญาทไมเปนธรรม พ.ศ. 2540 ซึ่งศาลมีดุลยพินิจปรับลดขอ สัญญาใหมีผลไดเพียงเทาที่เปนธรรมและพอxxxxxแกกรณีอีกดวย จะเห็นไดวากฎหมายไทย ไมไดกําหนดผลทางกฎหมายของการกําหนดใหสัญญาผูกพนคูสัญญาตลอดไปไวโดยชัดแจง และ ยังไมมีแนวคําพิพากษาเกี่ยวกับการกําหนดระยะเวลาของสัญญาเชนนี้ จึงยังไมแนชัดวาหากมี การทําสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาที่กําหนดใหมีผลผูกพันตลอดไป การ กําหนดขอสัญญาในลักษณะดังกลาวของคูสัญญาจะมีผลบังคับไดหรือไมตามกฎหมายไทย ซึ่ง หากการกําหนดระยะเวลาของสัญญาดังกลาวมีผลบังคับได คูสัญญาก็จะตองผูกพันกันตลอดไป การเลิกสัญญาจะทําไดเฉพาะกรณีที่มีขอสัญญาหรือบทบัญญัติกฎหมายกําหนดไวเทานั้น แต

1 Bexxx Xxxxxx xnd Joxx X. X Xxxx, “Do Franchise Agreements Without Formal Expiration Dates Continue in Perpetuity?,” 28 Franchise Law Journal 206 p. 206 (2008-2009), xxxx://xxx.xxxxxxxxxx.xxx/XXX/Xxxx?xxxxxxxxxxxxxxxxxxx&xxxxxxxxxxx. journals/fchlj28&id=206, Jun 29, 2010.

หากสัญญาที่มีความผูกพันตลอดไปไมxxxxxxบังคับไดในประเทศไทย สัญญาที่มีความผูกพัน ตลอดไปก็อาจเปนเพียงสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาธรรมดาซึ่งจะตองพิจารณาตอไปวา xxxxxxเลิกสัญญาไดหรือไม อยางไร ตามปญหาประการที่สี่ตอไป

ในสวนของกฎหมายตางประเทศนั้นสัญญาลxxxxxxxมีเพียงบางประเทศทยอมรบให ทําไดหากคูสัญญาแสดงxxxxxไวโดยชัดแจงวาจะxxxxxxxxxxxxxxนั้นตลอดไป ในขณะที่อีก หลายประเทศไมยอมรับใหมีสัญญามีผลผูกพันตลอดไป โดยจะถือวาเปนสัญญาxxxxxมีกําหนด ระยะเวลา ซึ่งตามกฎหมายของประเทศนั้น ๆ ไดกําหนดใหxxxxxxเลิกสัญญาxxxxxxxxxxx โดยใน ประมวลกฎหมายแพงของอิตาลีไดมีบทบัญญัติใหขอสัญญาที่หามการเลิกสัญญาในสัญญาที่มี ผลxxxxxxxxจํากัดเวลานั้นเปนโมฆะ กฎหมายของประเทศฝรั่งเศสและสเปนหามการผูกพัน ตลอดไป (eternal engagements) กฎหมายของประเทศเบลเยี่ยม และโปรตุเกสนั้นกําหนดให

สัญญาดังกลาวสิ้นสุดลงได2 สวนกฎหมายของประเทศสหรฐอเมรั ิกานั้น มีแนวคาพํ ิพากษาทั้งxxxxx

ยอมรับสัญญาที่กําหนดระยะเวลาเชนนี้และที่ยอมรับและบังคับใหสัญญานั้นผูกพันตลอดไป ซึ่ง จะตองนํามาพิจารณาวาตามกฎหมายไทยควรจะบังคับตามxxxxxของคูสัญญาที่ตxxxxxให สัญญามีผลบังคับใชตลอดไปหรือจะถือวาเปนสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาแนนอนเทานั้น

ประการที่สาม สัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญานั้นเปนสัญญาเชา ประเภทหนึ่งหรือไม เนื่องจากสัญญาทั้งสองมีลกษณะคลายกัน กลาวคือ มีการใหใชประโยชนหรือ หาประโยชนจากทรัพยสินเชนเดียวกัน และมีความเห็นวาxxxxxในทรัพยสินทางปญญานั้นxxxxxx ใหเชาไดเชนเดียวกับทรัพยสินอื่น ๆ ทั่วไป3 ซึ่งหากสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทาง ปญญาเปนสัญญาเชาประเภทหนึ่งแลว การเลิกสัญญาดังกลาวยอมตกxxxในบังคับของกฎหมาย เรื่องเชาทรัพยสินตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย ซึ่งไดมีการกําหนดเรื่องการบอกเลิก

สญญาเชาทไมมีกําหนดระยะเวลาไวในมาตรา 566 แตหากสัญญาอนุญาตใหใชสิทธไมิ ใชสัญญา

เชา การบอกเลิกสัญญาดังกลาวก็จะตกxxxภายใตหลักกฎหมายเรื่องการเลิกสัญญาทั่วไปตาม มาตรา 386 ถึงมาตรา 389

2 The Commission on European Contract Law, edited by Olx Xxxxx, Huxx Xxxxx, The Principles of European Contract Law Part 1 and 2, (The Hague: Kluwer Law International, 2000), p. 317.

3 อํานคฆ คลายสังข, คําอธิบายประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยวาดวยเชาทรัพย- เชาซื้อ (กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร, 2533), น. 12; xxxxxx xxx xxxxxx, คําอธิบาย เชาทรัพย เชาซื้อ, พิมพxxxxxx 14 (กรุงเทพมหานคร: วิญูชน, 2552), น. 33-34.

ประการที่สี่ การทําสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาxxxxxมีกําหนด ระยะเวลานั้นxxxxxxทําไดตามกฎหมายไทย แตการบอกเลิกสัญญาดังกลาวฝายเดียวจะ xxxxxxทําไดหรือไม หากคูสัญญาไมมีxxxxxเลิกสัญญาทั้งตามขอสัญญาและตามบทบัญญัติ กฎหมาย ซึ่งแมวาจะมีความเห็นของนักกฎหมายไทยเกี่ยวกับการเลิกสัญญาประเภทนี้วาสัญญา ที่กอหนี้ใหคูสัญญาทั้งสองฝายปฏิบัติเปนระยะชวง ๆ ไปนั้นโดยไมไดกําหนดระยะเวลาสิ้นสุดไว แมจะไมมีบทบญxxxxเฉพาะกําหนดไวก็xxxxxxเลิกสัญญาได โดยคูสัญญาฝายใดฝายหนึ่งมีxxxxx บอกเลิกไดโดยการบอกกลาวลวงหนา4 แตหากพิจารณาหลักกฎหมายเรื่องการเลิกสัญญาทั่วไป ตามมาตรา 386 ถึงมาตรา 389 แลวจะพบวา มาตราเหลานี้ไมไดxxxxxxxxxxxxไวอยางชัดแจงให คูสัญญาในสัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาเลิกสัญญาไดฝายเดียวโดยไมมีเหตุเลิกสัญญาตาม กฎหมายหรือตามที่กําหนดไวในสัญญา ดังนั้น จึงยังไมxxxxxxสรุปไดวาในกรณีที่สัญญาไมได กําหนดระยะเวลาสิ้นสุดไว กฎหมายไทยไดใหxxxxxxxสัญญาเพียงฝายเดียวเลิกสัญญาไดโดยไมมี เหตุเลิกสัญญา จึงมีปญหาตองพิจารณาวาการเลิกสัญญาดังกลาวทําไดหรือไม และหากทําได จะตองมีเงื่อนไขอยางไรบาง เชน จะตองมีการทําสัญญาและปฏิบัติxxxxxxxxกันมาระยะหนึ่ง แลว หรือxxxxxxเลิกสัญญาไดทันทีหลังจากที่ทําสัญญา และจะตองมีขั้นตอนการบอกเลิก สัญญาอยางไรจึงจะมีผลใหการเลิกสัญญานั้นสมบูรณตามกฎหมาย เชน ตองมีการบอกกลาว คูสญญาอีกฝายหนึ่งกอนโดยตองบอกกลาวภายในระยะเวลาอันxxxxxดวยหรือไม ซึ่งก็มีตัวอยาง ของกฎหมายตางประเทศในการบอกเลิกสัญญาดังกลาว เชน กฎหมายของประเทศเบลเยี่ยม อิตาลี และโปรตุเกสนนxxxxxxบอกเลิกไดหลังจากไดมีการบอกกลาวในระยะเวลาอันxxxxxแลว สวนในกฎหมายของประเทศสเปนและสหรัฐอเมริกากําหนดใหคูสัญญาxxxxxxเลิกสัญญานั้น เมื่อใดก็ไดตามความตxxxxxของคูสัญญา (terminable at will)5 ซึ่งหากตxxxxxนําแนวทางการ เลิกสัญญานี้มาใชในประเทศไทย อาจตองมีการแกกฎหมายหรือตีความสัญญาใหxxxxxxบอก เลิกได

xxxxxนิพนธฉบับนี้จะนําเสนอแนวทางในการแกปญหาดังกลาวขางตน โดยจะ พิจารณากฎหมายไทยที่เกี่ยวของ และศึกษาหลักกฎหมายของตางประเทศ xxxxxxxเปนกฎหมายลาย

4 จี๊ด xxxxxxxxx แกไขเพิ่มเติมโดย xxxxxx xxxxวัฒน, หลักกฎหมายแพงลักษณะ นิติกรรมและ สัญญา, พิมพครั้งที่ 5 (กรุงเทพมหานคร: โครงการตําราและเอกสารประกอบการ สอน คณะนิติศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร, 2552), น. 279.

5 The Commission on European Contract Law, edited by Olx Xxxxx, Huxx Xxxxx, supra note 2, p. 317.

ลักษณxxxxxและคําพิพากษา โดยศึกษาเปรียบเทียบกับกฎหมายตางประเทศ โดยเฉพาะ The principles of European contract law (PECL) The Principles of European Law: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts (PEL CAFDC) Unidroit principles of international commercial contract ค.ศ. 2004 ประเทศอิตาลี ประเทศ เนเธอรแลนด และประเทศสหรัฐอเมริกา โดยมีการนําสัญญาแฟรนไชสซึ่งเปนสัญญาที่มีสัญญา อนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาเปนสวนประกอบมาพิจารณาเปรียบเทียบ เพื่อหาแนว ทางการปรับใชและการตีความกฎหมาย ที่จะxxxxxxนํามาใชเพื่อแกไขเพิ่มเติมหรือเปนแนวทาง ในการตีความกฎหมายไทย ในการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาxxxxxมี กําหนดระยะเวลาที่คํานึงถึงผลประโยชนของคูสญญาทั้งสองฝายมากที่สุด

2. วัตถุประสงคของการศึกษา

1. เพื่อศึกษาถึงความหมาย ลักษณะ และประเภทของสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxใน ทรัพยสินทางปญญาและความเกี่ยวพันของสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาและ สัญญาเชา

2. เพื่อศึกษาถึงลักษณะการกําหนดระยะเวลาของสัญญาที่xxxในความหมายของ สัญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา

3. เพื่อศึกษาถึงปญหาในการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxxในทรัพยส ไมมีกําหนดระยะเวลาแนนอนโดยคูสัญญาฝายเดียว

ินทางปญญาที่

4. เพื่อศึกษาถึงแนวทางในการใหxxxxxxxสัญญาฝายเดียวในการเลิกสัญญาอนุญาต ใหใชxxxxxในทรัพยสินทางปญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลา โดยมีเงื่อนไขในการบอกเลิกสัญญา และวิธีการหรือขั้นตอนที่เปนธรรมและเหมาะสมในการเลิกสัญญา โดยศึกษาจากกฎหมายและ ตําราทางวิชาการที่เกี่ยวของ และศึกษาเปรียบเทียบกับกฎหมาย คําพิพากษา ตําราทางวิชาการ หรือเอกสารอื่น ๆ ของตางประเทศ

3. ขอบเขตของการศึกษา

xxxxxนิพนธฉบับนี้มุงศึกษาและวิเคราะหปญหาในการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชxxxxx ในทรัพยสินทางปญญาxxxxxมีกําหนดระยะเวลาแนนอน โดยมงเนนศึกษากรณีของสัญญาอนุญาต ใหใชสิทธิบัตร ลิขสิทธิ์ เครื่องหมายการคา และความลับทางการคา ที่ทําขึ้นระหวางผูประกอบ

ธุรกิจการคาดวยกัน และสัญญาแฟรนไชส ในประเด็นที่เกี่ยวกับxxxxxในการที่จะบอกเลิกสัญญา ฝายเดียว โดยทไมมีเหตุใหเลิกสญญาฝายเดียวไดทั้งตามกฎหมายและตามขอสัญญา และวิธีการ หรือขั้นตอนที่เหมาะสมในการบอกเลิกสัญญาฝายเดียว โดยศึกษาเปรียบเทียบกับกฎหมาย ตางประเทศ โดยเฉพาะ The principles of European contract law (PECL) The Principles of European Law: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts (PEL CAFDC) Unidroit principles of international commercial contract ค.ศ. 2004 ประเทศอิตาลี ประเทศ เนเธอรแลนด และประเทศสหรัฐอเมริกา เพื่อใหมีมุมมองที่หลากหลายในการใชการตีความ กฎหมายในเรื่องการเลิกสัญญา และไดขอเสนอในการปรับใชกฎหมายหรือการแกไขเพิ่มเติม กฎหมายที่เปนธรรมแกคูสัญญาทุกฝายมากที่สุด

4. วิธีการในการศึกษา

รายงานนี้ศึกษาจากการคนควาและรวบรวมขอมูลที่เปนเอกสาร (Documentary Research) เปนหลัก ทั้งจากเอกสารที่เปนภาษาไทยและภาษาอังกฤษ และเนื้อหาที่มีนั้นไดมา จากการศึกษาและวิเคราะหขอมูลจากตัวบทกฎหมาย หนังสือ บทความ วิทยานิพนธ สื่อ อิเล็กทรอนิกสตาง ๆ และเอกสารอื่นที่เกี่ยวของกับการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชสิทธิในทรัพยสิน ทางปญญาและสัญญาแฟรนไชสทไมมีกําหนดระยะเวลาแนนอน ทั้งในสวนของกฎหมายไทยและ ในสวนของกฎหมายตางประเทศ

5. ประโยชนที่คาดวาจะไดรับ

1. ทําใหทราบถึงความเหมือนและความแตกตางของสัญญาอนุญาตใหใชสิทธิใน ทรัพยสินทางปญญาและสัญญาเชา เพอหาขอสรุปวาเปนสัญญาเดียวกนหรือไม

2. ทําใหทราบถึงความแตกตางระหวางสญญาที่ไมมีกําหนดระยะเวลาและสญญาที่ คูสัญญากําหนดใหมีผลผูกพันตลอดไป

3. ทําใหทราบถึงสิทธิในการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชสิทธิในทรัพยสินทางปญญาที่ ไมมีกําหนดระยะเวลาแนนอนโดยคูสัญญาฝายเดียว วาในกรณีดังกลาวสามารถเลิกสัญญาได หรือไม

4. ทําใหทราบถึงหลักกฎหมายและแนวคําพิพากษาของศาลตางประเทศ รวมถึง คําอธิบายและการตีความในเอกสารทางวิชาการของตางประเทศเกี่ยวกับหลักเกณฑในการเลิก

สัญญาโดยคูสัญญาฝายเดียวดวยการใหคําบอกกลาวที่กําหนดระยะเวลาใหพอสมควร เพื่อเปน แนวทางในการตีความกฎหมายไทยในการใหสิทธิการเลิกสัญญาอนุญาตใหใชสิทธิในทรัพยสิน ทางปญญาแกคูสัญญาฝายใดฝายหนึ่ง โดยมีเงื่อนไขในการบอกเลิกสัญญา และวิธีการหรือ ขั้นตอนที่เปนธรรมและเหมาะสมในการเลิกสัญญา

' 2

ч¤น ч น น ч9 ч ' ' ก˚ч น! " "#bач

ч กg ч

¤ ก&'ч ถ ч ч & & กษu ' b ¤ ч¤ ч! " #" $ &$

& ' ( $ ч ) ч & ч ч ¤ ч 'b ' ก˚ч +& , &ч,'-'¤ " &ч 'ч ч '

.' чก˚ч + " /&/.ก' !&¤+b , 0 ч 'b ' ก˚ч +& , &ч &-¤b ' & กч& ก˚ч + "¤ ч+ ก&'ч /& &u( b+" &-¤b '!ч กg ч b ¤чก ¤ ¤ 3 กษч

,&-'¤ ¤ กч&,&$ก ч 4 ' ,&$' +" กч& $, &ч ( ч ,ก ' ' ¤ ч¤ ч! " #" $ &$

& ' ( $ ч ) чก ч,#'ч ,'-'¤'$¤ч&uч 'ч ч¤ ч! " #" $ &$ , 0 ч,#'ч

&-¤b ' ,'-'¤ &ч 'ч¤ !"¤ #"กg ч ,&-'¤ ч,#'ч 'b ' ก˚ч +& , &ч กч&,&$ก ч

¤ ч! " #" $ &$ 'b ' ก˚ч +& , &ч &-¤b ' & ' ' ¤ ¤ 3 กษч,&-'¤ กч&,&$ก ч

!ч !$ ' b ,&-'¤ กч&,&$ก ч & &กg ч '' & 'чu$# ( 4 ' чก ч

¤ ч! " #" $ &$b ' #' ч,#'ч &" , ! & /& ¤ กч&,&$ก чก5¤ !"¤ #" !$

'

1. )bч # *+¤9 น

1.1 )bч ч ,а"а ก-u"/¤9 น ч9 ч

& ' ( $ ч ) ч , 0 ถ"¤ ˚ч ' & ч¤чกaчษч¤ ก7ษ 'ч "Intellectual Property" ч ถ $ &$,ก ' ก /& ч &"ч && ( & ,a !'ч 8 ¤ ,ก$+¤чก ч $+ ¤ ษ ( 4 ' กg ч , 5 ч ˚ч ¤ /& ч + ก&'ч 'ч, 0 ч ' " & 9 # ( ก' ¤ " ч

" &¤ ก'/& ч 9+ " $ &$ ч & กч& ก'/." &"ч && (+ ก&'ч 1 & ' ( $ ч ) ч¤ч¤

+ ¤¤ก &. ¤ $' '¤ !"¤ b+" ,#' $ "ч!'ч 8 &-¤ &. ¤ $' '¤ !"¤ b 'b+" ,#'

&$กч& $+ กч&+˚ч, $ & &ก$¤ ก&& $& กч&/&$! ч ¤ ! ч ก&& , 0 !" 2

1 &$ ч + /+ ,  .' - ¤กч& 3 กษч $ # чกg ч & ' ( $ ч ) ч , (ก& , ' ч &: ˚ч ก¤ & 3 กษчกg ч ' , !$ u<$! aч, 2546), . 1.

2 ก& & ' ( $ ч ) ч,  ч &.", - ¤ !" +"ч & ' ( $ ч ) ч, . 7.

10

, ! 'กg ч " ч " &¤ /& ч ',ก$+¤чก ч $+ &"ч && ( ¤ ษ ( ก5

, -'¤ ч¤чกกg ч & ( '¤ "/." &"ч && ( ч ,ก$+ & ¤. ¤ '¤ $+ &"ч && ( ч & ,а

!'ч 8 &-¤ ก˚ч& ¤ กч& '¤ #' ก $+ #' ก &"ч /& ч ', 0 & 9 # ( ก'/." &"ч && ( &

$' 'กg ч , "чb " ч " &¤ ' ˚ч ' + )¤¤ ก5 -¤ $ &$ ч ,3&ษDก$¤ (economic right) 4 ' " $ &$ !',' /.",+ ก'/." &"ч ч กч& #"/& ч '! $+ " 4 '

ч ч 'ч/." + ' & (¤ #"/& ч ¤ !"¤ ¤'ч 'ч!¤ ',& ก 'ч 'ч ' $ &$ &-¤

royalty 3

& ' ( $ ч ) ч, 0 $ &$ ч กg ч ,#' ,+ ก & ' ( $ 9+ ' b 9+ , 0

$ &$ ч กg ч ' ¤ .', -¤ $' ',ก$+ ¤чก ч $+ &"ч && ( ч ) ч ¤ ษ ( /." & $ &$

$ &$ '¤ ก +ก /."¤-' ¤чกกч& #"/& ч ч ) ч '! b+" &"ч && ( &-¤' E ч 4 ' $ &$

+ ก&'ч ,& กก ч $#чกч& 'ч " $ &$,+5+ ч+" (Exclusive Rights) "¤ ,ก! & กч& ' 'ч กч& $ &$,+5+ ч+ /& ч ч ) ч $b+" ч ч ถ กч& "ก&& $ &$F" (Ownership)

/& ч чก !', 0 กч& ' &/." $ &$ ч ч&ถ '¤ กч&/&$! + + & ¤˚ч 'ч

,/ '&' &-¤ #"/& ч ч ) чb+"4

$ &$,+5+ ч+!ч กg ч & ' ( $ ч ) ч, 0 $ &$ ч g$, & &-¤ $, & $ &$ (Negative Rights) 5, -'¤ ¤чกกg ч $b+" "¤˚ч ч¤ ก'/." & $ &$ ¤ '¤ #", 0 & 9 # ( กч& & +$ษD( !',' /.",+ กg ч ,' !' " $ &$ ก'/." & $ &$ ¤ '¤ ก +ก /."¤-' ¤чกกч& #"

& 9 # ( กч& & +$ษD(, 'ч "¤ & ,ก! & ,+5 'чกg ч & ' ( $ ч ) ч $b+"

"¤˚ч ч¤/." & $ &$ '¤ #"/& ч ч ) ч ¤ ! $ &$ '¤ ч & 9 # (¤чก/& ч

+ ก&'ч , 0 $ &$ '/." & $ &$ ¤ .' &" b ' 'ч/." & $ &$¤ b+"& กч& " &¤ ч กg ч &-¤b 'ก5

!ч $ &$ & ' ( $ ч ) ч,' !'¤ ˚ч "/." & $ &$ ¤˚ч ч¤ กч& '¤ ก +ก &¤-' $

" ˚чกч& #" & 9 # ( /& ч ч ) ч ¤ ! , 'ч 4 ' ก5 /&9+ &$ ч 'ч /." & $ &$¤

3 &$ ч + /+ , า :& r ' 1, . 2.

4 ¤ ก&ก7ษu( &'¤ (, กg ч $ &$ !& :   ч $+ & $, &ч ,(

' 2 (ก& , ' ч &: $!$&&& , 2544), . 2.

'$ '( &

5 Ackiron, E. (1991) "Patent for Critical Pharmaceutical: The AZT case", American Journal of Law & Medicine, Vol.XVI Nos.1 & 2 p. 148 ¤"ч ¤ ก&ก7ษu(

&'¤ ,

า :& r ' 4, . 2.

¤˚ч ч¤ !',' /.",+ กч& '¤ ˚ч,¤ч/& ч ч ) ч b ч & 9 # ( ч ' ч

+6

, -'¤ ¤чก & ' ( $ ч ) ч !ถ ' $ &$, 0 $' 'b ' &. &'ч (Intangible Property) ¤ ˚ч "กч& #" ч ч ч&ถก& ˚чb+"9+ 'ч & 9+ b '¤˚чก +¤˚ч /." #" ¤ก¤чก กч& #" & ' ( $ ч ) ч +¤ b ' /& ˚ч " & ' ( $ , -'¤ &ч b ,'&ч กч& #" & +"

, ! ' & &ч ч ч&ถ #" & ' ( $ ч ) ч u ,+ ก b+" ,#' &ч ¤ч¤@)

+ !& ,'& ,+ ก &-¤¤'ч ¤,&-'¤ ,+ ก u ,+ ก กч& " &¤ & ' ( $ ч

) ч¤ กก& ˚ч+" กч& " $ &$,+5+ ч+ ¤ '¤ ก +ก $ /."¤-' #" & 9 # (¤чก/&$!a u<(

& $' '¤ 'ач !" $ &$7

9+ ' b & , 3!'ч 8 ¤ b ' " &¤ & ' ( $ ч ) чaч !"กg ч ''

& 'чu$# ( чก !'¤ " &¤ aч !"กg ч & กษu ,J'ч (Sui Generis) 4 ' !$ ч

,'-'¤ " &¤ & ' ( $ ч ) ч, 0 กч&,J'ч , '¤ ¤чกกч& !$กg ч , 0 กч&

,J'ч ¤ ч , ч !'¤กч& " &¤ & ' ( $ ч ) ч ' ч ,ก ' "¤ 9 ก กg ч &ч & กษu & กg ч '' & 'чu$# ( กg ч ч กg ч & , $+ กg ч ч8

& ' ( $ ч ) ч ч ч&ถ ' ¤¤กb+", 0 2 & ,a b+" ก' & ,a &ก ¤

& ' ( $ ч ¤ ! ч ก&& 4 ' b+" ก' , &-'¤ ч กч& "ч $ &$ !& #-'¤ ч กч& "ч ч & ч กч&

"ч $' ' # ч a. $3ч !&( & / a. $ ¤&& ' & ,a ' ¤ b+" ก' &$ $ &$F & $ &$

"ч , ' ¤ ก&'ч ถ &ч & ,¤ +,J'ч $ &$ !& &$ $ &$F , &-'¤ ч กч& "ч & ч &

ч กч& "ч

1.1.1

$ &$ !& (Patent) ч ถ ¤ ˚ч '& D¤¤ก ",'-'¤ " &¤ กч& & +$ษD(

(Invention) &-¤กч&¤¤ก /&$!a u<( (Product Design) ' & กษu !ч 'กg ч ก˚ч +

6 ¤ ก&ก7ษu( &'¤ ,

7 r ' า , . 3.

8 r ' า , . 3.

า :& r ' 4, . 2.

, 0 $ &$'$,3ษ ' "/." & +$ษD( $+ " &-¤/."¤¤ก /&$!a u<( $ &$ '¤ /&$! $ "ч ¤˚ч 'ч

$ "ч !',' /.",+ #' & , &ч ' 9

˚ч & กч& & +$ษD( (Invention) ч ถ ч $+ &"ч && (,ก ' ก & กษu

¤ ( & ก¤ 9 & &"ч &-¤ก&bก ¤ /&$!a u<( & ก&& $& กч&/&$!กч&& กษч &-¤

& & uaч' ¤ /&$!a u<( "+ &-¤ ˚ч ",ก$+/&$!a u<( ' ' !ก!'ч b ¤чก,+$ ,#' ก&bก ¤ , &-'¤ !( ч& กษч9& $& กч& กч&,ก5 & กษч'-#/ ก/&b "b ' ", 'ч, ,&5 ,ก$ b

, 0 !" 10

กч&¤¤ก /&$!a u<( (Product Design) ч ถ ч $+ &"ч && (,ก ' ก &. &'ч & กษu aч ¤ก ¤ /&$!a u<( ' !ก!'ч b ¤чก,+$ ,#' กч&¤¤ก ก" ˚ч " &. &'ч

, -¤ &¤ , "ч , 0 !" 11

ч " &¤ & ' ( $ ч ¤ ! ч ก&& ', 0 กч& & +$ษD( ¤ b+"& ч

" &¤ &. ¤ $ &$ !& &-¤¤ $ &$ !& ' กч&¤¤ก /&$!a u<( ¤ b+"& ч

" &¤ &. ¤ $ &$ !&,' ¤ 'ч ,+

1.1.1.1 #9*'¤น / *¤а ก-u"/¤9กч )bч ) ) ¤9 12

˚ч & $ &$ !&กч& & +$ษD( , -'¤ b + 13

(1) !"¤ , 0 กч& & +$ษD( '14 -¤, 0 กч& & +$ษD( ' !ก!'ч b ¤чก,+$ b '

, #" &-¤ '&' &ч чก'¤ & , 3 &-¤b ', , K+,/ ч& ˚ч ,¤ก ч& $' '$ '( чก'¤

& ¤ก & , 3 &-¤ b ', b+"& $ &$ !& чก'¤ , 0 !"

9 ก& & ' ( $ ч ) ч, " $ &$ !&/¤ $ &$ !&," http://www.ipthailand.go.th

/ipthailand/index.php?option=com_content&task=section &id=18&Itemid=195, 1 ч

2554.

10 r ' า .

11 r ' า .

12 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 5

13 ก& & ' ( $ ч ) ч, า :& r ' 2, . 23.

14 ч!&ч 6 กч& & +$ษD( ' b+" ก' กч& & +$ษD( 'b ', 0 ч ' &чกg¤ .' &"

ч ' &чกg¤ .' &" " ч ч ถ กч& & +$ษD( + !'¤b +"

(2) !"¤ , 0 กч& & +$ษD( ' กч& & +$ษD( . 15 -¤ & กษu ', 0 กч& ก"b

) ч ч , $ &-¤b ', 0 กч& & +$ษD( '¤ч¤ ˚чb+"9+ 'ч !'¤/." ' ч &." & + &&& +ч

(3) !"¤ , 0 กч& & +$ษD( ' ч ч&ถ ˚чb #" & 9 # (b+" ч ¤ ! ч ก&& 16

,กษ!&ก&& 'чu$# ก&& &-¤ !ถก&&

˚ч & $ &$ !&กч&¤¤ก /&$!a u<( , -'¤ b -¤ !"¤ , 0 กч&¤¤ก

/&$!a u<( ' ,'-'¤¤ ! ч ก&& &-¤ !ถก&& -¤, 0 กч&¤¤ก /&$!a u<( ' b ' #"

'&' &ч & , 3 &-¤ b 'b+", K+,/ ч& ˚ч &-¤&ч & ,¤ + ,¤ก ч& &-¤ $' '$ '(ก'¤

¤& $ &$ !& &-¤b ' &"ч ก /&$!a u<( ' ¤ .' &" 17

(1) กч& & +$ษD( ' &-¤ #" '&' &ч ¤ .' &" &ч#¤чuч¤ ก&ก'¤ ¤& $ &$ !&

(2) กч& & +$ษD( 'b+" กч&, K+,/ ч& ˚ч &-¤&ч & ,¤ + ,¤ก ч& &-¤

$' '$ '( 'b+",/ '&'¤ .' &" b ' 'ч &-¤ ¤ก&ч#¤чuч¤ ก&ก'¤ ¤& $ &$ !& & b ' 'чกч&

, K+,/ ¤ ก& ˚ч9+ ,¤ก ч& $' '$ '( กч& ˚ч¤¤ก + &-¤กч&, K+,/ !'¤ ч&ч&u# +"

& กч& + 8

(3) กч& & +$ษD( 'b+"& $ &$ !& &-¤¤ $ &$ !& &" b ' 'ч &-¤ ¤ก&ч#¤чuч¤ ก& ก'¤ ¤& $ &$ !&

(4) กч& & +$ษD( ' /." ¤& $ &$ !& &-¤¤ $ &$ !&b " &" ¤ก&ч#¤чuч¤ ก&, 0

, &ч,ก$ $ +,+-¤ ก'¤ ¤& $ &$ !& !' $b+" กч&¤¤ก $ &$ !& &-¤¤ $ &$ !& "

(5) กч& & +$ษD( ' /." ¤& $ &$ !& &-¤¤ $ &$ !&b " &" b ' 'ч &-¤ ¤ก &ч#¤чuч¤ ก& & b+" & กч39&ษuч &" ก'¤ ¤& $ &$ !& &ч#¤чuч¤ ก&

กч&, K+,/ ч& ˚ч &-¤&ч & ,¤ + ',ก$+ &-¤, 0 /& ч¤чกกч& ก& ˚ч¤ $ #¤ +" กg ч &-¤กч&, K+,/ ч& ˚ч &-¤&ч & ,¤ +9+ /." & +$ษD( & กч&

+ /& ч ¤ /." & +$ษD( ч + $ "ч& 'ч & , 3 &-¤ ч + !'¤ ч&ч&u#

¤ ч &ч#กч& & กч&, K+,/ ч& ˚ч &-¤&ч & ,¤ ++ ก&'ч b+"ก& ˚чaч $ ¤

,+-¤ ก'¤ '¤ กч& ¤& $ &$ !& $ "ถ-¤ 'ч, 0 กч&, K+,/ ч& ˚ч &-¤&ч & ,¤ +!ч (2)

15 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч T

16 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 8

17 ก& & ' ( $ ч ) ч, า :& r ' 2, . 23.

1.1.1.2 /¤901 9

/." & $ &$ !&, 'ч $ &$+ !'¤b

(1) ก&u $ &$ !&/&$!a u<( $ &$ กч&/&$! #" ч b ",'-'¤ ч , ¤ ч &-¤

˚ч, "ч ч &ч#¤чuч¤ ก&4 ' /&$!a u<(!ч $ &$ !&

(2) ก&u $ &$ !&ก&& $& $ &$ กч& #"ก&& $& !ч $ &$ !& /&$! #" ч b "

,'-'¤ ч , ¤ ч &-¤ ˚ч, "ч ч &ч#¤чuч¤ ก&4 ' /&$!a u<( '/&$!9+ #"ก&& $& !ч

$ &$ !&18

1.1.1.3 ¤ч กч ) ) ¤9

¤ч กч& " &¤ ¤ $ &$ !& !'& & ,a ¤ ч !ก!'ч ก 9+ &ч & ,¤ ++

$ &$ !&กч& & +$ษD( ¤ч 20 T ¤чก ' ˚ч ¤& $ &$ !&1е

$ &$ !&กч&¤¤ก /&$!a u<( ¤ч 10 T ¤чก ' ˚ч ¤& $ &$ !&20

1.1.1.4 ¤น

¤ก¤чก ч " &¤ &. ¤ $ &$ !& &" กg ч ก˚ч +กч& " ч

" &¤ กч& & +$ษD(¤ ก&. ' -¤ ¤ $ &$ !& (Petty Patent) 4 ' ч ถ ¤ ˚ч '

& D¤¤ก ",'-'¤ " &¤ กч& & +$ษD( 9+ ¤ & กษu &"ч ก ก กч& & +$ษD( !', 0 ч $+

&"ч && ( ' & + กч&' E ч, 9 9& b ' чก &-¤, 0 กч& & +$ษD( $+ " ,' ,&5ก "¤ &

& 9 # ( #" ¤ чก 21

ч !ก!'ч & 'ч $ &$ !&กч& & +$ษD( & ¤ $ &$ !& ¤ ' ' ¤ $ &$ !&

, 0 กч& " ч " &¤ กч& & +$ษD( ' , $ b ' чก ก ¤ч¤, 0 กч& & & ,' ,&5ก "¤

' $ &$ !&กч& & +$ษD(¤ !"¤ กч& ก"b ) ч ч , $ ¤ $' ' чก'¤ &-¤ ',& ก 'ч

กч& & +$ษD( 22

18 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 36

19 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 35

20 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 62

21 ก& & ' ( $ ч ) ч, า :& r ' 9.

22 ก& & ' ( $ ч ) ч, า :& r ' 2, . 30.

9+ , -'¤ b ¤ กч& ¤& ¤ $ &$ !& + 23

(1) !"¤ , 0 กч& & +$ษD( ' ' !ก!'ч b ¤чก,+$ b ', กч& #" &-¤

'&' &ч ก'¤ -' ˚ч ¤ &-¤ b ', กч&, K+,/ ч& ˚ч ¤ กч& & +$ษD( ก'¤ '

˚ч ¤ &-¤!'ч & , 3

(2) ч ч&ถ & ก!( #" ч ¤ ! ч ก&& b+2" 4

˚ч & ¤ч กч& " &¤ ¤ ¤ $ &$ !& ¤ $ &$ !&กч& & +$ษD( ¤ч 6 T

¤чก ' ˚ч ¤& ¤ $ &$ !& ч ч&ถ!'¤¤ч b+" 2 & & & 2 T & , 0 10 T25

1.1. 2. а / 4

&$ $ &$F ч ถ $ &$ !',' /.",+ '¤ ก& ˚чกч& + 8 ,ก ' ก ч '/." &"ч && ( b+"&$,&$' 9+ กч& #" !$ ) ч ч &." ч ч ч&ถ & ч $&$ ¤ ! ч ¤ ! ,¤ กч&

&"ч && ( 9+ b '&¤ก,& ч ¤ /."¤-' 9+ ч ' &"ч && (!"¤ , 0 ч !ч & ,а 'กg ч &$ $ &$F " ч " &¤ 9+ /." &"ч && (¤ b+"& ч " &¤ ' &"ч && (9+ b '!"¤ ¤+

, 26

1.1. 2.1 ¤9) "ก¤ /¤99чน¤ น а / 4

˚ч & ¤ ( & ก¤ ¤ ч ¤ &$ $ &$F ¤ ' 4 & กч&+" ก +

(1) , 0 กч& + ¤¤ก4 ' ч $+ !ч '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 2522

ч!&ч 6 && ¤ !$ 'ч "กч& " &¤ &$ $ &$Fb ' & ถ ч $+ &-¤ !¤ ก&& $& &-¤ & &-¤ $& #" &-¤ ˚ч ч &-¤ ч $+ & กกч& กч& " ' &-¤ 7ษg ч $ ч3ч !&(

&-¤ u$!3ч !&("

23 r ' า , . 31.

24 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 65 $ กч& & +$ษD( ' ¤& ¤

$ &$ !&b+"!"¤ & ก¤ +" & กษu + !'¤b

(U) , 0 กч& & +$ษD( '

(&) , 0 กч& & +$ษD( ' ч ч&ถ & ก!( ч ¤ ! ч ก&&

25 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 65 !!

26 ก& & ' ( $ ч ) ч. "&$ $ &$F," http://www.ipthailand.go.th/ipthailand/

+ $' 'b+"& ч " &¤ !ч กg ч &$ $ &$F -¤กч& + ¤¤ก4 ' ч $+ (expression of idea) 4 ' ч ч&ถ -'¤b /."¤-' b+" b ' #',' ч $+ (idea) , 'ч 27

(2) , 0 กч& &"ч && (+" ! ,¤

$' '¤ , 0 ч ¤ &$ $ &$Fb+" ¤ !"¤ , 0 กч& &"ч && (+" ! /." &"ч && (,¤ ก&'ч -¤ ¤ !"¤ #" ч &." ч #˚ч ч ч ч ч&ถ (skill) & ч ¤ ! ч ' ч ч (labor)

!&¤+¤ $¤ч&u чu (judgement) ¤ ! ,¤ b 'b+" +&¤ก ч ч¤чก '¤-' 4 ' & ก &."¤ กก #-'¤ Originality28

& ก Originality b 'b+" ' "/." &"ч && (!"¤ , 0 ,¤"ч ¤ ч $+&$,&$' $'

'b ', чก'¤ ,#' ก&u ¤ กg ч $ &$ !& ,' !' "/." &"ч && (b+" #" ч &."

ч ч ч&ถ & & ч ¤ ! ,¤ กч& &"ч && ( ч & + ' 9+ b 'b+" +&¤ก ч ч¤чก

/." +ก5,' '¤ '¤ b+"& ч " &¤ &" 29

(3) , 0 ч # $+ 'กg ч & &¤

กg ч &$ $ &$F " ч " &¤ ก' ч &"ч && ( 9 & ,a 30!ч 'กg ч ก˚ч + b+" ก' b+" ก' ч &&uก&& чgก&& 3$& ก&& + !& ก&& 9 ! 3 + aч' !&(

27 ¤&'&&u ' ' E ч,  ˚ч¤&$ ч กg ч &$ $ &$F, '$ '( & ' 4

(ก& , ' ч &: ˚ч ก'$ '( $!$&&& , 2549) . 33.

28 r ' า , . 38.

29 r ' า , . 39.

30 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 4 '& &ч# !$

" &&uก&& " ч ч 'ч ч $' &( ' ˚ч ก# $+ ,#' ¤ ¤ & ч& $' ,

$' '$ '( чDกถч , 3 ч ˚ч &ч3& &'¤ ( & " ч ч & ถ 9 & ก& ¤ '$ ,!¤&(

+"

"9 & ก& ¤ '$ ,!¤&(" ч ч 'ч ˚ч ' # + ˚ч ' &-¤ $' ¤-' + ' ˚чb #"ก

, &-'¤ ¤ '$ ,!¤&( ,'-'¤ ", &-'¤ ¤ '$ ,!¤&( ˚ч ч &-¤,'-'¤ "b+"& /&¤ 'ч ' ¤ 'ч + b '

'ч¤ , 0 aчษч9 & ก& ¤ '$ ,!¤&( & กษu +

" чgก&& " ч ч 'ч ч ,ก ' ก กч&&˚ч กч&,!" กч& ˚ч 'ч &-¤กч& + '

& ก¤ , 0 ,&-'¤ &ч & " ч ч & ถ กч& + 9+ $& "+"

"3$& ก&& " ч ч 'ч ч ¤ & กษu ¤ 'ч ' ¤ 'ч + &-¤ &ч ¤ 'ч

(1) ч ¤$!&ก&& b+" ก' ч &"ч && (&. & ' & ก¤ +" , " &-¤ $' ¤-'

¤ 'ч +¤ 'ч ' &-¤ &ч ¤ 'ч & ก & + ¤ 'ч ,+ &-¤ &ч ¤ 'ч

(2) ч & !$ чก&& b+" ก' ч &"ч && (&. & ',ก ' ก &$ ч!& ' / & ¤

!"¤ b+"

(3) ч aч''$ '( b+" ก' ч &"ч && (aч'+" ก&& $& ч กч&'$ '( &

ч ч & ถ ''$ '( &-¤ '$ '( ' #" กч&'$ '(+"

(4) ч ถч )! ก&& b+" ก' ч ¤¤ก ¤ч ч& &-¤ $' &.ก &"ч ч ¤¤ก

!ก !' aч &-¤aч ¤ก !&¤+¤ &$, u ¤ ¤ч ч& &-¤ $' &.ก &"ч &-¤กч& &"ч && (

' ¤˚ч&¤ ¤ ¤ч ч& &-¤ $' &.ก &"ч

(5) ч aч'ถ'ч b+" ก' ч &"ч && (aч' ',ก$+¤чกกч& #", &-'¤ -¤ กaч'9+

" /'ч ,& (b @K&( &-¤ก& ¤ก & &"ч +" ˚ч ч4 ' !&,J'ч &-¤+" ก&& $& + 8

¤ ˚ч ",ก$+aч' &-¤กч& กaч'9+ , &-'¤ ¤ &-¤ $& กч&¤ 'ч ¤-'

(6) ч aч' & ก¤ / ' 9 & &"ч aч'&'ч &-¤ ч &"ч && ( &. & ч $!$

¤ ,ก ' ก a. $3ч !&( a. $ & , 3 &-¤ $ ч3ч !&(

(7) ч 3$& & ก!( b+" ก' ч ' ˚ч,¤ч ч !ч (1) ถ (6) ¤ 'ч +¤ 'ч ' &-¤

&ч ¤ 'ч & ก b #" & 9 # (¤ 'ч ¤-' ¤ก, -¤¤чกกч&#-' # u 'ч ¤ ! ч + ก&'ч

,#' ˚чb #" ¤ ˚чb !ก !' + &-¤ $' ¤ ¤ , 0 , &-'¤ #" &-¤ ˚чb #",'-'¤ & 9 # (

ч กч& "ч

b ' 'ч ч !ч (1) ถ (7) ¤ u 'ч ч 3$& &-¤b ' & " ч ч & ถ aч'ถ'ч & / / ¤ ч + ก&'ч +"

"+ !& ก&& " ч ч 'ч ч ,ก ' ก ,'& ' !' ,'-'¤ &&,& &-¤ &"¤ b ' 'ч

¤ ˚ч ¤ & ˚ч&"¤ &-¤ ˚ч ¤ ¤ 'ч ,+ & " ч ч & ถ 9 "!,'& &-¤ / a. $

,'& 'b+" ก & ,& ,& , & ч &"

"9 ! 3 + " ч ч 'ч ч ¤ & ก¤ +" &˚ч+ ¤ aч'9+ ก&

+ b ' 'ч¤ & กษu ¤ 'ч + ¤ ч ч&ถ '¤ ˚ч ч,&' 4 ˚чb+"¤ ก 9+ #", &-'¤ -¤ '¤˚ч, 0 ˚ч & กч& #" + & " ч ч & ถ , & ก¤ ч +" ถ"ч

"aч' !&" ч ч 'ч 9 ! 3 + ¤ & ก¤ +" &˚ч+ ¤ aч' 4 ' ч ч&ถ

˚ч¤¤กJч !'¤, -'¤ b+"¤ 'ч aч' !&( &-¤ ч ч&ถ ก& + ¤-' ,'-'¤ ˚ч¤¤กJч !'¤, -'¤

$' ก, ч '&', '&'ач' &-¤ ч ¤-' + / ก &&u + / ก $ ч3ч !&( &-¤

/ ก3$& b ' 'ч ч + ก&'ч ¤ + ¤¤ก9+ $& &-¤&. ¤ 'ч +31

(4) , 0 ч 'b ' +!'¤กg ч

" 'ч'& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ¤ b 'b+" !$b "# +,¤ 'ч ч ' & กษu !"¤ "ч !ч กg ч &-¤ +!'¤ ч ,& &"¤ &-¤3 &&&& ¤ + ¤ b+"& ч

" &¤ !ч กg ч &-¤b ' !' ˚ч'$'чกษчg กч ' 3T05/2530 $ $¤J 'ч ч & กษu + ก&'ч b ' #' ч &"ч && (!ч ч ч ' '& &ч# !$&$ $ &$F32

1.1.2.2 /¤9#/ ч/¤9а / 4

$ &$ !',' /.",+ ¤ ,¤"ч ¤ &$ $ &$F b+" ก'

(1) ˚ч4 ˚ч &-¤+ + &

(2) ,/ '&'!'¤ ч&ч&u#

(3) ",#'ч!" J &-¤ ˚ч, ч ч 9 & ก& ¤ '$ ,!¤&( 9 ! 3 + ач' !&(

& $' ก,

(4) " & 9 # (¤ ,ก$+¤чก&$ $ &$F ก'/."¤-'

(5) ¤ ч! "/."¤-' #" $ &$!ч (1) (2) &-¤ (3) 9+ ¤ ก˚ч +, -'¤ b ¤ 'ч +

&-¤b 'ก5b+" !', -'¤ b + ก&'ч ¤ ก˚ч + & กษu ', 0 กч&¤˚чก +กч& ' 9+ b ', 0 &&& b 'b+"33

" $' ก, " ч ч 'ч ч ¤ & ก¤ +" &˚ч+ ¤ + !& , กч& +

&-¤, ¤-' + 9+ ก& + b ' 'ч¤ & กษu + 8 ¤ ч ч&ถ '¤ ˚ч ч,&' 4 ˚чb+"¤ ก 9+ #", &-'¤ -¤ '¤˚ч, 0 ˚ч & กч& #" + !' $ " ч ч & ถ , & ก¤ ач' !&( &-¤, & ก¤ 9 ! 3 + ¤ 'ч ¤-'

" ч '&', '&'ач'" ч ч 'ч ч ' ˚ч¤¤ก .' ч&ч&u# 9+ กч& '&',

ч $ ก& ¤ч , กч& '&', & &-¤ач' ч $ 9 & 3 ( &-¤9+ $& กч&¤ 'ч ¤-' ¤

&"ч & ก

31 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 6

32 ¤&'&&u ' ' E ч, า :& r ' 27, . 50-51.

33 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч15

1.1.2.3 ¤ч กч ) ) ¤9

¤ч กч& " &¤ &$ $ &$F9+ ' b ¤ ¤ .'!&¤+¤ч ¤ /." &ч

!'¤b ¤ ก, 0 , &ч "ч $ T !'/." &"ч && (ถ ก' ч !ч 34

&& ( & ¤ .'

ก&u ' /." &"ч && (&' &$ $ &$F ч + ก&'ч " ¤ .'!&¤+¤ч ¤ /."

&"ч && (&' & ¤ .'!'¤b ¤ ก, 0 , &ч "ч $ T !'/." &"ч && (&' + "ч ถ ก' ч

!ч 35

ถ"ч/." &"ч && ( &-¤/." &"ч && (&' ก ถ ก' ч !ч ก'¤ 'b+" กч&9&ษuч ч

"&$ $ &$F+ ก&'ч ¤ч "ч $ T !'b+" กч&9&ษuч, 0 & &ก36

ก&u '/." &"ч && (, 0 $!$ & "&$ $ &$F ¤ч "ч $ T !'/." &"ч && (b+"

&"ч && ( !'ถ"чb+" กч&9&ษuч ч & 'ч & , &ч+ ก&'ч "&$ $ &$F ¤ч "ч $

T !'b+" กч&9&ษuч, 0 & &ก37

˚ч & ч ¤ &$ $ &$F 'b+" &"ч && ( 9+ /." &"ч && ( #" ч А &-¤b ' &чกg #-'¤/." &"ч && ( "&$ $ &$F ¤ч "ч $ T !'b+" &"ч ч !'ถ"чb+" กч&9&ษuч ч & 'ч & , &ч+ ก&'ч "&$ $ &$F ¤ч "ч $ T !'b+" กч&9&ษuч, 0 & &ก38

&$ $ &$F ч ач'ถ'ч 9 ! 3 + ач' !&( $' ก, &-¤ ч '&',

'&'ач' " ¤ч "ч $ T !'b+" &"ч && ( ч !'ถ"чb+" กч&9&ษuч ч & 'ч & , &ч+ ก&'ч "&$ $ &$F ¤ч "ч $ T !'b+" กч&9&ษuч, 0 & &ก39

&$ $ &$F ч 3$& & ก!( " ¤ч ' $ "ч T !'b+" &"ч && ( ч !'ถ"ч

b+" กч&9&ษuч ч & 'ч & , &ч+ ก&'ч "&$ $ &$F ¤ч ' $ "ч T !'b+" กч& 9&ษuч, 0 & &ก40

34 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 19 && 1

35 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 19 && 2

36 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 19 && 3

37 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 19 && 4

38 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 20

39 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 21

40 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 22

&$ $ &$F ч 'b+" &"ч && ( 9+ กч&¤"ч &-¤!ч ˚ч ' &-¤ ч !ч

ч!&ч 14 " ¤ч "ч $ T !'b+" &"ч && ( ч !'ถ"чb+" กч&9&ษuч ч & 'ч & , &ч+ ก&'ч "&$ $ &$F ¤ч "ч $ T !'b+" กч&9&ษuч, 0 & &ก41

1.1.3 #) *'¤9 ч กч ) ч

, &-'¤ ч กч& "ч (Trademark) ч ถ , &-'¤ ч & กษu( &-¤!&ч ' #" ก $ "ч &-¤ &$กч& 9+ !ถ & (,'-'¤ "/." &$9a ч ч&ถ ก $ "ч &-¤ &$กч& ¤

,¤"ч ¤ , &-'¤ ч ч กч& "ч ¤¤ก¤чก $ "ч &-¤ &$กч& ¤ /."¤-' b+" 9+ ˚ч 'ч ", &-'¤ ч "

ч ถ aч'ถ'ч aч' ч+ aч' & +$ษD( !&ч #-'¤ ˚ч "¤ ч ! -¤ ! ,& &ч -¤#-'¤ ก& ' ¤ &. &'ч &-¤&. & ¤ !ถ &-¤ $' , &'ч ¤ 'ч +¤ 'ч ' &-¤ &ч ¤ 'ч & ก 42

, &-'¤ ч กч& "ч ч ч&ถ ' ¤¤ก, 0 4 & ,a b+" ก'43

(1) , &-'¤ ч กч& "ч (Trade Mark) -¤, &-'¤ ч ' #", 0 ' ч ,ก ' "¤ ก

$ "ч,'-'¤ + 'ч $ "ч ' #", &-'¤ ч !ก!'ч ก $ "ч ' #", &-'¤ ч กч& "ч ¤ &

¤-' ,#' & ч 'ч ก& $ + , 0 !"

(2) , &-'¤ ч &$กч& (Service Mark) -¤ , &-'¤ ч ' #", 0 ' ч &-¤

,ก ' "¤ ก &$กч& ,'-'¤ + 'ч &$กч& ' #", &-'¤ ч !ก!'ч ก &$กч& ' #", &-'¤ ч

&$กч& ¤ &¤-' ,#' , &-'¤ ч ¤ ч กч& $ & ч ч& 9& & , 0 !"

(3) , &-'¤ ч & &¤ (Certification Mark) -¤ , &-'¤ ч ',¤"ч ¤ , &-'¤ ч & &¤ #", 0 ' ч &-¤,ก ' "¤ ก $ "ч & &$กч& ¤ &¤-' ,'-'¤, 0 กч&& &¤ uaч'

¤ $ "ч &-¤ &$กч& ,#' ,#&&(# #$ '#"¤ ч &˚ч Yч&ч& (Halal) , 0 !"

(4) , &-'¤ ч &' (Collective Mark) -¤ , &-'¤ ч กч& "ч &-¤, &-'¤ ч

&$กч& ' #"9+ &$ษ &-¤ $ ч ก$¤ ก& ' ,+ ก &-¤9+ ч#$ก ¤ ч ก& ' & &-¤

¤ (ก&¤-' + ¤ & D &-¤,¤ก# ,#' !&ч#"ч ¤ &$ษ . 4$, !(b ¤˚чก + , 0 !"

. 9, 13.

41 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 252T ч!&ч 23

42 ก& & ' ( $ ч ) ч,   ч &.", - ¤ !" +"ч & ' ( $ ч ) ч, (2546),

43 ก& & ' ( $ ч ) ч, ", &-'¤ ч กч& "ч," http://www.ipthailand.go.th/ip

thailand/index.php?option=com_content&task=section &id= 20&Itemid=19T, 1 ч

2554.

1.1.3.1 а ก-u"/¤9#) *'¤9 ч กч ) ч '¤! "# น !

กч&b+" ч4 ' ч " &¤ , &-'¤ ч กч& "ч $b+",ก$+ 9+ ¤ !9 !$ ,¤"ч ¤

, &-'¤ ч กч& "ч¤ !"¤ ˚ч, &-'¤ ч กч& "ч ' $+ b ˚чกч&¤+ , , ก'¤ ¤ ¤ b+"&

ч " &¤ 9+ &u(!ч '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 253444

& กษu ¤ , &-'¤ ч กч& "ч '¤+ , b+" ¤ !"¤ & กษu + 45

(1) , 0 , &-'¤ ч กч& "ч ' & กษu ' ,J'ч ¤ & กษu ' ˚ч " & #ч# &-¤

/."4- ¤ $ "ч &ч & , "ч ¤ 'ч $ "ч ' #", &-'¤ ч กч& "ч !ก!'ч ¤чก $ "ч¤-' ,#' , 0 &. &-¤ ˚ч ' & +$ษD( &ч ¤#-'¤ &-¤ач' ¤ /.", 0 ,¤"ч ¤

(2) , 0 , &-'¤ ч กч& "ч 'b ' & กษu !"¤ "ч !ч '& &ч# !$ ,#' & #ч!$ , &-'¤ ч &ч#กч& '& & Jч ч& กษu( , 0 !" &

(3) b ', 0 , &-'¤ ч กч& "ч ', ¤ &-¤ &"ч ก , &-'¤ ч กч& "ч ' &¤-'

b+"¤+ , b " &" , &-'¤ ч กч& "ч '¤ ¤+ , ¤ !"¤ b ', ¤ ก , &-'¤ ч '

&¤-' b+"¤+ , b " &" ¤ ¤ч¤¤ ˚ч " ч&ч&u# &-¤ & /$+ ч , 0 ,¤"ч ¤

$ "ч &-¤ &' ก˚ч, $+ $ "ч 9+ '$¤ч&uч¤чก ˚ч, ,& ก ч &. &-¤ач' & กч& & +$ษD( ¤

, &-'¤ ч , 0 !" 46

1.1.3.2 /¤9#¤ ч/¤9#) *'¤9 ч กч ) ч

ч " &¤ , &-'¤ ч กч& "ч!ч '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3.

2534 ч " &¤ ˚ч & , &-'¤ ч กч& "ч '¤+ , & b '¤+ ,

,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч '¤+ , $ &$ กч& #", &-'¤ ч กч& "ч

˚ч & $ "ч '¤+ , b " !',' /.",+ !ч ч!&ч 44 & ก&u '/."¤-' & , $+ $ &$

, &-'¤ ч กч& "ч ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч '¤+ , &" $ &$ '¤ @Z¤ &"¤ & ,& ก

44 ก& & ' ( $ ч ) ч, า :& r ' 2, . 13.

45 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 6

46 ก& & ' ( $ ч ) ч, า :& r ' 2, . 15.

'ч, ч b+"47 & ก&u ' /."¤-' ˚ч, &-'¤ ч กч& "чb ¤+ , ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч¤ч¤@Z¤ ,'$กถ¤ กч&¤+ , , &-'¤ ч กч& "ч b+"48

' ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч 'b '¤+ , ¤ $ &$,J'ч !ч ч!&ч 4649

,&-'¤ กч&& ч , 'ч

1.1.3.3 ¤ч กч ) ) ¤9

¤ч กч& " &¤ ¤ , &-'¤ ч กч& "ч '¤+ , & , &ч10 T ! !'

& ¤+ , & !'¤¤ч b+"¤ ก &ч & 10 T 9+ b '¤˚чก +¤˚ч & 50

1.1.4 )bч а ч9กч ) ч

ч & ч กч& "ч ч ถ "¤ .&กч& "ч4 ' b '&."¤ กก 9+ ' b &-¤ , "чถ b 'b+" ' &4 ' 9+ ก!$ &" !"¤ ,ก ' "¤ ก "¤ .&+ ก&'ч 9+ , 0 "¤ .& ' ˚чb #"

& 9 # ( ч กч& "ч, -'¤ ч¤чกกч&, 0 ч & & , 0 "¤ & ',¤"ч ¤ &-¤/." "ч '

ч & ч กч& "чb+" #" ч!&กч& ', ч & กษчb ", 0 ч & 51

ч & ч กч& "ч ¤ч¤, 0 ч &.",ก ' ก $& กч&/&$! $ "ч ', 0 &ч & ,¤ +

& ก '¤ (technical know-how) ,#' !&& ,ก ' ก ' / ¤ ¤ч ч& &-¤, &-'¤ +-' &-¤

$& กч& uач' , 0 !"

ч!&ч 65

47 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 46

48 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 61 ч!&ч 64 &

49 ч!&ч 46 & +¤ @Z¤ + ,'-'¤ Z¤ ก กч&& , $+ $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч '

b 'b+"¤+ , &-¤,& ก&"¤ 'ч $ b + ,'-'¤กч&& , $+ $ &$+ ก&'ч b 'b+"

!$ ч!&ч b 'ก& ก& , -¤ $ &$ ¤ ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч 'b 'b+"¤+

, ¤ '¤ @Z¤ + &¤-' 4 ' ,¤ч $ "ч ¤ ! b & ч 'ч, 0 $ "ч ¤ ,¤"ч ¤

, &-'¤ ч กч& "ч

50 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 53 ถ ч!&ч 55

51 '& &ч# !$ ч & ч กч& "ч '.3. 2545 ч!&ч 3

1.1.4.1 #9*'¤น //¤9กч # 6น)bч а ч9กч ) ч52

¤чก $ ч ¤ " ч & ч กч& "ч" + ถ , -'¤ b ¤ & กษu กч&, 0 ч &

ч กч& "ч 4 & กч& -¤

(1) $' '¤ b+"& ч " &¤ !"¤ , 0 "¤ .& ч กч& "ч

"¤ .& ч กч& "ч ч ถ $' ' -'¤ ч ч "&."ถ ,&-'¤ &ч "¤, 5¤¤&$ &-¤ $'

+ b ' 'чกч& -'¤ ч ч ¤ /'ч $& กч& + 8 &-¤¤ ¤ + ˚чb " &. +ก5!ч ¤ก¤чก

"¤ .& ч กч& "ч & b ถ !& &. ч 'b+"& & &-¤ & ก¤ 9 & ก& $& กч&

, $ &-¤ก&& $& !'ч 8 ,#' .!& ч .!&¤ч ч& .!&, &-'¤ +-' !&, &-'¤ ˚ч¤ч ก&& $& กч&

/&$! "¤ &กч& &$ ч&& &ก$¤ &ч & ,¤ +,ก ' ก &ч ч $ "ч ก& &(กч&9&ษuч $ "ч &-¤

"ก& ' # &ч #-'¤&.ก "чก5¤ч¤, 0 "¤ & ч กч& "чb+",#' ก 53

"¤ & ¤ !"¤ & กษu 'ถ.ก &"ч && ( ¤ 'ч # +,¤ 'ч¤ , 0 ' ¤ ч

กч& "ч & ¤ч¤ ˚чb +˚ч, $ กч& ", 0 ¤&$ b+"

(2) "¤ .&กч& "ч !"¤ , 0 ч & , '¤ ¤чก b ', 0 '&."¤ กก 9+ ' b &-¤

, "чถ b 'b+" ก& ' &4 ' 9+ ก!$!"¤ ,ก ' "¤ ก "¤ &+ ก&'ч

& กษu "¤ ч ч 'ч "¤ .&กч& "ч b ', 0 $' ' &ч ก ¤ ' ' b &-¤

& #ч# 9+ ' b &ч ¤ .' &" "¤ &กч& "ч+ ก&'ч b '¤˚ч, 0 !"¤ /."&.",' ,+ " 'ч

&."ก &ч !'&."ก ,J'ч & ก& ' ',ก ' "¤ b ' 'ч¤ ¤˚ч &, 'ч + ก5 ถ-¤, 0

ч & b+"

(3) "¤ .&กч& "ч & 9 # ( ,#$ 'чu$# ( , -'¤ ¤чกกч&, 0 ч &

กч& & 9 # ( ,#$ 'чu$# ( ч ч 'ч/.", 0 ,¤"ч ¤ ч & ч กч& "ч

ч ч&ถ ˚чb #" ч & 9 # ( ч กч& "чb+" 9+ $ &$ '¤ , K+,/ ,¤чb &-¤ #"4 ' ч &

ч กч& "ч &-¤¤ ч! " &¤-' , K+,/ ,¤чb &-¤ #"4 ' ч & ч กч& "ч 9+ ¤ ก˚ч +

, -'¤ b ¤ 'ч +,'-'¤& กษч ч & + ก&'ч ", 0 ч & !'¤b ก5b+"

"¤ &'$¤ч&uч 'ч "¤ .&กч& "ч '¤ b+"& ч " &¤ ¤ !"¤ " u 'ч,#$ 'чu$# (" '' ¤ b+"& ч " &¤ +" $ #' "¤ .&,&5ก "¤ 'b ' & " ч ¤

52 &'& b!&, (,  ˚ч¤&$ ч '& &ч# !$ ч & ч กч& "ч '.3. 2545, (ก& , ' ч &: $ a.# , 2546), . 41-44.

53 '& &ч# !$ ч & ч กч& "ч '.3. 2545 ч!&ч 3

, 0 ч &

(4) "¤ .& /." ч & ч กч& "чb+" #" ч!&กч& ', ч ,'-'¤& กษчb "

กч&& กษч ч & ч กч& "ч, 0 )¤¤ ˚ч ¤ กч&, 0 ч & ч กч& "ч 4 '

ถ"ч &ч3¤чก ч!&กч& ', ч กч&& กษчb ", 0 ч & &" ก5, 0 กч& 'ч '/." ' /." +¤

, K+,/ &-¤ก& ˚чกч& + 8 ,ก ' ก "¤ .& b+"

1.1.4.2 /¤9#¤ ч/¤9)bч а ч9กч ) ч

ч & ч กч& "ч 9+ & กกч& &" ¤ b ' กч& " $ &$,+5+ ч+9+ กg ч

,' !', 0 กч& Z¤ ก b ' " กч& ˚ч "¤ .& ч & b #" & 9 # (+" $& กч&¤ $#¤ 54 4 ' !ч '& &ч# !$ ч & ч กч& "ч ,¤"ч ¤ ч & ч กч& "ч $ &$ '¤ , K+,/ ,¤чb &-¤ #" 4 ' ч & ч กч& "ч &-¤¤ ч! " &¤-' , K+,/ ,¤чb &-¤ #"4 ' ч & ч กч& "ч 9+

¤ ก˚ч +, -'¤ b ¤ 'ч + ,'-'¤& กษч ч & + ก&'ч ", 0 ч & !'¤b ก5b+"55

1.1.4.3 ¤ч กч ) ) ¤9

˚ч & กч&b+"& ч " &¤ !ч ก!$ &" ч & ч กч& "ч¤ b+"& ч

" &¤ ¤ .'!&ч , 'ч ' , 0 ч & ¤ .' ,'&ч J $ &$ ¤ ,¤"ч ¤ ч & ч กч& "ч¤ ¤ .'

!&¤+b чก ч & ч กч& "ч b ' กч&, K+,/ & ч & ч กч& "ч¤ b+"& ч

" &¤ 9+ b '!"¤ กч&¤+ , !'¤ 'ч +56

$ &$ & ' ( $ ч ) ч, 0 &. ¤ & ' ( $ & ,a ' 4 ' ч ч&ถ #"

+˚ч, $ กч& + 8 ¤ , 0 กч& ч & 9 # ( ч ,3&ษDก$¤b+",#' ,+ ก & ' ( $ & ,a ¤-' 857

¤ก¤чก/." & $ &$ & ' ( $ ч ) ч¤ ч ч&ถ #" $ &$ !',' /.",+ (exclusive rights)

กч& ч & 9 # (¤чก & ' ( $ ч ) ч 8 +" ! ,¤ !ч 'กg ч b+" !$, - ¤ ч

54 ¤ ก&ก7ษu( &'¤ (, กg ч & 'ч & , 3 'ч+" &$ $ &$F $ &$ !& &

, &-'¤ ч กч& "ч (ก& , ' ч &: $!$&&& , 2541), . 25.

55 '& &ч# !$ ч & ч กч& "ч '.3. 2545 ч!&ч 5

56 ก& & ' ( $ ч ) ч, า :& r ' 2, . 50-51.

57 b# 3 , & #! , & กษu ¤ กg ч & ' ( $ ч ) ч, '$ '( & ' 8 (ก& , ' ч &: ˚ч ก'$ '( $!$&&& , 2553), . 7.

& ก,กu<( & ¤ , ! ' $ &$b " &" ,¤"ч ¤ & ' ( $ ч ) ч ¤ч¤9¤ $ &$ &-¤¤ ч!

"/."¤-' #" $ &$ & ' ( $ ч ) чb+"¤ ก+"

1.2 )bч ч /¤9 ч¤น ч น น ч9 ч

กч&¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч (license) ч ถ กч& ',¤"ч ¤ $ &$

& ' ( $ ч ) ч Dч /."¤ ч! " #" $ &$ (licensor) b+"!ก& $ ¤ " &¤-' Dч /."& ¤ ч! (licensee) ч ч&ถ #" $ &$!ч กg ч ',¤"ч ¤ $ &$ ¤ .'b+"ач !" ¤ , !

' $ &$ & , -'¤ b 'b+"!ก& b "9+ กч&¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч, 0 กч&!ก&

ч ч4 ' ' '¤ กч&!ก& ,&-'¤ 'ч!¤ (royalties) ,'-'¤!¤ ˚ч & กч&

$ ¤ " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч กч&!ก& + ก&'ч , 0 กч& + ,¤! ч,'-'¤ก'¤ ",ก$+

$ &$ ¤ , 0 $!$ก&& ч& กษu ' 4 ' !"¤ ¤ .'ач !" & ก,กu<( 'ч+" กч& ˚ч $!$ก&& !ч

& &กg ч '' & 'чu$# (,#' ,+ ก กч&9¤ $ &$58

1.3 "#а /¤9 ч

กч&¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч ч ч&ถ ' ¤¤กb+", 0 3 & ,а

b+" ก'

1.3.1 ч¤น ч 8! #!9!/ч! (Exclusive Licensing)

ч¤ ч! " #" $ &$ & ,а ¤ ¤ ч! "/."& ¤ ч! (licensee) #"

& 9 # ( & ' ( $ ч ) ч ¤ /."¤ ч! (licensor) !',' /.",+ 9+ ¤ b '¤ ч! "

/."¤-' #" $ &$ ¤ ก & /."¤ ч!¤ b ' #" $ &$ +" !&¤+& , &ч ¤ กч&¤ ч! 4 ' ถ-¤b+" 'ч

, 0 กч&¤ ч!9+ &u( &-¤,+5+ ч+ $ &$ ¤ /."& ¤ ч!¤ & กษu &"ч ก /."& 9¤

, '¤ ¤чก &¤-' & ,¤"ч ¤ & ' ( $ ч ) ч ¤ b ' ч ч&ถ #" $ &$ + 8 & ' ( $ ч

) ч b+",& !&ч , 'ч ' ч /& 59 !'กч&9¤ $ &$ !ถ & ( & ก¤ ' 'กч&

58 r ' า , . 459.

59 +. '$3 ч &' & (,  ч $+'- Dч ,ก ' ก &$ $ &$Fb , (ก& , ' ч &:

˚ч ก'$ '( $!$&&& , 2552) . 7T & ¤ ก&ก7ษu( &'¤ (, า :& r ' 54, . 301.

¤ $ &$ + ¤ ,¤"ч ¤ $ &$ " ก'/."& 9¤ + ,#' กч&9¤ ก&& $ &$F & ' ( $ " ก'/."¤-' b

˚ч "/."9¤ . , $ &$ ', ¤ .' & ' ( $ b " ก'/."¤-' u 'กч&¤ ч! " #" $ &$9+

,+5+ ч+ " 'ч¤ , 0 กч& $ ¤ "/."¤-' ч ч&ถ #" $ &$ ч ¤ 'ч !'/.",+ !'¤˚ч ч¤ ч

, 0 ,¤"ч ¤ ก5 ¤ .'ก /."¤ ч! " #" $ &$,#' ,+$ 60

1.3.2 ч¤น ч , '01 #! b (Sole Licensing)

ч¤ ч! " #" $ &$ & ,a ¤ ¤ ч! "/."& ¤ ч! #" & 9 # (

& ' ( $ ч ) ч ¤ /."¤ ч! !',' /.",+ 9+ ¤ b '¤ ч! "/."¤-' #" $ &$ ¤ ก!&¤+ & , &ч ¤ กч&¤ ч! !'/."¤ ч! ч ч&ถ #" $ &$ b+" 4 ' ถ-¤ 'ч, 0 กч&¤ ч! " #" $ &$

!',' /.",+ 61

1.3.3 ч¤น ч 8! '#!9!/ч! (Non-Exclusive Licensing)

ч¤ ч! " #" $ &$ & ,a ¤ก¤чก/." & $ &$ & ' ( $ ч ) ч¤

¤ ч! "/."& ¤ ч! #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч ¤ /."¤ ч!b+" &" $ &$ '¤ ¤ ч!

" &¤-' #" $ &$b+"¤ ก & /."¤ ч! ч ч&ถ #" $ &$ b+"+" 62

1.4 а ก-u",а")bч ¤˚ч# 6น/¤9กч ˚ч ч

กч& #" & 9 # (¤чก $ &$ & ' ( $ ч ) ч ¤ч¤ก& ˚чb+" ¤ $& -¤ +" กч& '/." & $ &$ ˚ч,¤чกч& & +$ษD( &-¤, 9 9& b /&$!/&$!a u<(¤¤ก¤˚ч 'ч +" ! ,¤

&-¤ถ"ч/." & $ &$b ' & ( '¤ ˚чกч&/&$! $ "ч¤¤ก¤˚ч 'ч ก5¤ч¤¤ ˚ч ч¤ ч! "

/."¤-' ' ¤¤ #" & 9 # (¤чก/& ч ч ) ч " ˚чกч&/&$!/&$!a u<(¤¤ก¤˚ч 'ч b+" 9+ /." & $ &$,& ก,ก5 'ч&&& , กч& #" $ &$¤чก &+ ก&'ч , 0 กч&!¤ 63

, ! ' กч&¤ ч! " #" $ &$!'ч 8 &ч & กч&+" ก ,#' ,¤"ч ¤ $ &$

& ( '¤ ч & 9 # (¤чก $ &$ ¤ ! 9+ 'ч 9+ กч&¤ ч! "/."¤-' #" $ &$ ¤ ! 9+ b+"&

60 b# 3 , & #! , า :& r ' 5T, . 459.

61 +. '$3 ч &' & (, า :& r ' 59, . 7T.

62 +. r ' า , . 7T.

63 ¤ ก&ก7ษu( &'¤ (, า :& r ' 4, . 4.

'ч $ &$, 0 กч&!¤ &-¤,¤"ч ¤ $ &$ b ' ч ч&ถ ˚ч $ &$ ¤ ! ч #" ",ก$+ & 9 # ( 9+ !& b+" ¤ч¤, 0 ,'&ч b ''&"¤ +" , ! /& ч กч&, $ &-¤, ! /&¤-' '¤ & กч&/&$!

&-¤ ч $ "ч &-¤ " &$กч& !' & ( '¤ ˚ч $ &$ ¤ ! ¤¤ก #",'-'¤ ก Z¤ & & กษч $ &$ ¤

! & ,'-'¤ ",ก$+ & 9 # ( ˚ч & ! & /."& ¤ ч! " #" $ &$!&¤+¤ & #ч# & , 3

,#' ก&u ' $ &$ ¤ ! , 0 กч& & +$ษD( 'b+"& $ &$ !& &" กч&¤ ч! "/."¤-' /&$! $ "ч

!ч $ &$ !& ¤ ! ก5#' Z¤ ก $ " $ &$ !& ¤ ! ถ.ก,'$กถ¤ b+" ¤ก¤чก กч&¤ ч! " #"

$ &$ ¤ ! ¤ч¤#' ' , &$ & &ก$¤¤-' ¤ ! ก&u '& &ก$¤¤-' ,ก ' "¤ ก $ &$ ¤ ! '

¤ ч! "/."¤-' #" &-¤¤ч¤ ' #' " กч&¤ ч! " #" $ &$, 0 กч&!¤ (cross- licensing) ¤чก/."& ¤ ч! " #" $ &$ ¤ก¤чก, ! + ก&'ч &" ¤ч¤ , ! ¤ ก ' ˚ч " กч&

¤ ч! " #" $ &$,ก$+ ,#' ч ก&u กч&¤ ч! " #" $ &$,ก$+ ,'&ч ,¤"ч ¤ $ &$

& (¤ & "¤'$'ч ก /."& , $+ $ &$ ¤ ! +" กч&! + ) ч¤ ч! "/."& , $++ ก&'ч #"

$ &$ ¤ ! 9+ , 'ч $ &$, 0 กч&!¤ , 0 !" 64

¤чก 'ก&'ч ч "ч !" ¤ , 5 b+" 'ч & 9 # ( ' 8 'b+"¤чกกч&¤ ч! " #" $ &$

!'ч 8 &ч & กч& ,#' ˚ч " กч&ถ'ч ¤+, 9 9& &-¤ & กч&u( กч&+˚ч, $ & &ก$¤

¤ ¤ч¤ /& " กч&' E ч, 9 9& & $& กч&+˚ч, $ & &ก$¤ "+ ˚ч " กч& #" & ' чก&

ษ ( & & ' чก&&&& #ч!$ 9+ !& & 9+ ¤"¤ &' ก ¤ 'ч & $ &$ач' & ˚ч " กч&' E ч,3&ษDก$¤ ¤ & , 3 "+ ' +65

1.4.1

¤ก¤чกกg ч ¤ ก˚ч + " $ &$¤ ,ก ' ก กч& & +$ษD(9+ !& ก'/." &

$ &$ !&!ч '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 36 & $ &$ กч& + ถ กч&b+"&

$ &$ !&!ч ч!&ч 3T &" /." & $ &$ !& ч ч&ถ¤ ч! " &¤-' #" $ &$ !& ¤ ! b+" 9+ ч!&ч 38 b+" !$& &¤ $ &$ กч& ч & 9 # ( ч ,3&ษDก$¤+" กч&b+"& 'ч!¤

¤чกกч&¤ ч! " &¤-' #" $ &$!ч $ &$ !&

64 ч ,!# u$#, " & ,+5 ˚ч กч&,¤&¤ч & กч& ˚ч ч¤ ч! " #"

$ &$ กч&/&$! & , &-'¤ ч กч& "ч & ч @& b4 (,"   u<$! (, ,&' ' 49, !¤ ' 1,

. 21-22. ( . . 36)

65 r ' า , . 22.

¤ ч¤ ч! " #" $ &$ !& ¤ !"¤ ˚ч, 0 ¤ & ¤+ , !'¤

' ก ч ,¤"ч "ч '!ч '& &ч# !$ $ &$ !& ' 3. 2522 ч!&ч 41

กч&ก˚ч +, ¤ ч ч¤ ч! " #" $ &$ !& /." & $ &$ !&¤ ก˚ч +

, '¤ b "¤¤˚чก + $ &$ &-¤ 'ч!¤ b " & กษu ', 0 กч&¤˚чก +กч& ' 9+ b '#¤ &&&

&-¤¤ ก˚ч + "/."& ¤ ч! " #" $ &$!ч $ &$ !& #˚ч& 'ч!¤ ˚ч & กч& #"กч& & +$ษD(

!ч $ &$ !& & ¤чก $ &$ !& +¤ч b 'b+" b ',#' &" ¤ !ก, 0 9 & 66

กч&¤ ч! " #" $ &$!ч $ &$ !&, 0 $& g$ !$ ' '&' &ч ก& ' /." & ก¤ & &ก$¤

¤ ! ч ก&& 9+ ' b ч¤ ч! " #" $ &$!ч $ &$ !& ก¤ , 0 ' ' ¤ ч

¤ ч! " #" $ &$ (licensing agreement) 4 ' , 0 กч&¤ ч! &-¤ $ ¤ " #" $ &$¤-' 8 +"

,#' , &-'¤ ч กч& "ч &-¤#-'¤ ч กч& "ч , &5+& กч&/&$! $ "ч &-¤ ч & ч กч& "ч (trade secret) , 0 !" 67

66 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 38 & +.กgก& & J ' 15 ('.3. 2535) & ,+5 /.", 5 'ч ч¤ ч! " #" $ &$ 'b ' #'กч& " #" $ &$!ч

$ &$ !& " & ก,กu<( ¤ b ' !$b "9+ !& !"¤ '$¤ч&uч,&-'¤ ч &u( ¤

"¤ก˚ч +!ч ч!&ч 150 & &กg ч '' & 'чu$# ( ,&-'¤ ч ,& &"¤ & 3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# 4 ' !ч !$+ ก&'ч , '¤ b &-¤ "¤¤˚чก + $ &$ + '¤ ก'¤ "

,ก$+ ч , ч &-¤, 0 ¤ && !'¤กч&' E ч¤ ! ч ก&& !ถก&& ,กษ!&ก&& &-¤ 'чu$# ก&& ¤ & , 3 '¤ !ก, 0 9 & ,'&ч ถ-¤ 'ч +!'¤ ч ,& &"¤ ¤ & #ч#

ч ,3&ษDก$¤ ¤ 'ч b&ก5!ч กч&'$¤ч&uч &¤ '$¤ч&uч "¤, 5¤¤&$ ¤-' 8 & ก¤ +"

˚ч & "¤ก˚ч + ' "/."& ¤ ч! " #" $ &$!"¤ #˚ч& 'ч $ &$ " ก',¤"ч ¤ $ &$ "ач &

' $ &$+ ก&'ч +¤ч & &" ก&u ' $ &$+ ก&'ч !"¤ ¤+ , !ч กg ч , 0

"¤ก˚ч +4 ' !"¤ '$¤ч&uч & ก¤ ก "¤, 5¤¤&$ ¤-' 8 , 0 ก&u 8 b 'ч¤ !ก, 0 9 & &-¤b ',

ч ,!# u$#, " & ,+5 ˚ч กч&,¤&¤ч & กч& ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$ กч&/&$!

& , &-'¤ ч กч& "ч & ч @& b4 (,"   u<$! ( ,&' ' 49, !¤ ' 1, . 30-31. ( . .

36).

67 && ' &ч#,  ˚ч¤&$ ч กg ч $ &$ !& '&"¤ +" '.&. . $ &$ !& '.3. 2522 ก"b ,'$' ,!$ 9+ '.&. . $ &$ !& (J ' 2) '.3. 2535 & '.&. . $ &$ !& (J ' 3) '.3. 2542, (ก& , ' ч &: &$ษ ˚ч ก'$ '( $ а.# ¤˚чก +, 2542), . 96.

˚ч & , ! ¤. ¤ "/." & $ &$ !& ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$ &ч & กч&

+" ก ,#' /." & $ &$ !& ', 0 /." & +$ษD( ч+ ч &." & & กч&u( +"ч กч&!&ч+ กч&

/&$! &-¤, $ '¤ #" กч&/&$!,¤ &-¤/." & $ &$ !&, 0 #ч !'ч #ч!$ !"¤ กч&/&$! $ "ч,'-'¤

¤˚ч 'ч & , 3 !'b ' ч ч&ถ/&$! & , 3 ¤ ! ,'&ч ч+ !ถ +$ &-¤!" 'ч & ч

& 'ч ' $ "ч . 68 &-¤ ,¤"ч ¤ กч& & +$ษD(&ч '¤ ¤ч¤b ' , $ &-¤ )¤¤ ¤-' ,' '¤ '¤ ' E чกч& & +$ษD( ¤ ! !'¤b ก&u ¤ ¤ч¤¤ ч! "/."¤-' 4 ' , $ &-¤ )¤¤ กч&' E ч чกก 'ч! #" $ &$ ¤ ! ,'-'¤ &ก, & ' ก , 9 9& '/."¤-' b+"' E ч " . 9+

¤ч3 $ &$ ¤ ! 'b+"¤ ч! "/."¤-' #" (grant-back)69 ' , ! /& ' ˚ч ' ˚ч "/."&

¤ ч!, "ч ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$!ч $ &$ !& ก5,'&ч !"¤ กч& #" & ,& &.", 9 9& '

¤˚ч, 0 9+ ,&5 9+ b '!"¤ , , &ч & & ˚чกч& $¤ & ' E ч+" ! ,¤ 4 ' b ' ' 'ч¤

& ч ˚ч,&5¤ &-¤b ' ¤ก¤чก /."& ¤ ч!¤ч¤!"¤ กч& &"ч ч ' &(ก ,¤"ч ¤

, 9 9& ', 0 /." ˚ч &-¤ 3 ก ач' . 4 ' ¤ч¤ " ч #' , &-¤ กч&' E ч/&$!а u<( ¤ /."&

¤ ч! ¤ ч !70

1.4.2 а / 4

$ &$ ¤ ,¤"ч ¤ &$ $ &$F กч&¤ ч! "/."¤-' #" $ &$ &-¤ licensing ч ч&ถ ˚ч b+" 3 & กษu -¤

(1) ¤ ч! "/."¤-' ˚ч4 ˚ч &-¤+ + &

(2) ¤ ч! "/."¤-' ,/ '&'!'¤ ч&&u#

(3) ¤ ч! "/."¤-' ,#'ч!" J &-¤ ˚ч, ч ч

กч&¤ ч! " #" $ &$ กg ч b 'b+"ก˚ч + b " ,'&ч J /."¤ ч! (licensor) & /."& ¤ ч! (licensee) b '¤˚ч, 0 !"¤ ˚ч, 0 -¤ &-¤ & กDч , 0 ¤

ч ч&ถ!ก& +" ч¤чb+"

กч&¤ ч! " #" $ &$ ¤ , -'¤ b &-¤b 'ก5b+" ,#' , '¤ b ,&-'¤ & , &ч

(duration) 'ч!¤ (royalty) ¤ , ! ¤ กч&¤ ч! (scope of license) , ! + ¤ กч&

¤ ч! (territory) , 0 !" ¤ 'ч b&ก5!ч , '¤ b 'ก˚ч + ¤ ก˚ч + & กษu ', 0 กч&¤˚чก +

68 r ' า , . 96-9T.

69 ч ,!# u$#, า :& r ' 64, . 22.

70 && ' &ч#, า :& r ' 6T, . 9T.

กч& ' 9+ b ', 0 &&& b 'b+" 4 ' กч&'$¤ч&uч 'ч, -'¤ b +, 0 กч&¤˚чก +กч& ' ', 0 &&&

&-¤b ' " #" & ก,กu<( $& กч& & , -'¤ b 'ก˚ч +b " กgก& &

! ¤ 'ч ¤ , -'¤ b ' & กษu , 0 กч&¤˚чก +กч& ' 9+ b ', 0 &&& ,#' กч& ก˚ч + 'ч!¤ กч&¤ ч! " #" $ &$ ч ¤ &$ $ &$F ¤ !&ч 'b ', 0 &&& กч&ก˚ч +

, -'¤ b "/."¤ ч! $ &$ '¤ ¤ก,&$กกч&¤ ч!!ч ¤˚ч,а¤ ¤ & b ' , ! /&¤ &71

¤ก¤чก ч!&ч 16 b+"ก˚ч + & ก,กu<(¤ ,ก ' ก ก&u ',¤"ч ¤ &$ $ &$Fb+"

¤ ч! "/." + #" $ &$ &" ก5!ч '¤ b '! + $ &$ ¤ ,¤"ч ¤ &$ $ &$F '¤ ¤ ч! "/."¤-' #" $ &$ b+"+" (non-exclusive license) , " !' ч¤ ч! " #" $ &$ กч&!ก& ", 0 กч& #" $ &$ !'

,' /.",+ (exclusive license) 9+ "ч $ ",¤"ч ¤ &$ $ &$F¤ ч! "/."¤-' #" $ &$¤ ก72

! 'ч ¤ ч ¤˚ч, 0 กч&¤ ч! " #" $ &$ ,#' กч&¤ ч! " #"&$ $ &$F 4¤@!( &( ¤ч¤,ก$+ , -'¤ ¤чก/." & ก¤ & &ก$¤!"¤ กч& #"9 & ก& ¤ '$ ,!¤&(,'-'¤ & 9 # (

กч& & ก¤ ก$¤กч&¤ 4- ¤ ˚ч, ч9 & ก& ¤ '$ ,!¤&( &-¤¤"ч " &¤-' , 9 & ก&

+ ก&'ч ч ˚ч & #" ก$¤กч& ¤ ! 9+ ,J'ч ก5b+" 4 ' กч&4- ¤ ˚ч, ч9 & ก& ¤ '$ ,!¤&( ч

#" ¤ b+"& ¤ ч! " #"9 & ก& ¤ '$ ,!¤&( 9+ &$ ч ' กч&¤"ч ", 9 & ก& ถ"ч!ก& ก "&$ $ &$F, 0 ¤ /." &"ч && ( -¤/.", 9 & ก& ก5¤ !"¤ กч&¤ ч! "

/." & ก¤ กч&4 ' , 0 /." 'ч¤"ч ч ч&ถ #" & 9 # (¤чก9 & ก& + ก&'ч b+"

1.4.3 #) *'¤9 ч กч ) ч

¤ก¤чก,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч $ &$ '¤ #", &-'¤ ч กч& "чก $ "ч ¤

! ,¤ &" ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч $ &$¤ ч! " &¤-' #", &-'¤ ч กч& "ч ¤ ! b+" 4 ' 9+ ก!$,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч ก¤ b+"& 'ч!¤ ¤чกกч&¤ ч! " #"

, &-'¤ ч กч& "ч ,& ก 'ч 'ч #" $ &$ (royalty)73 4 ' กч&¤ ч! " &¤-' #", &-'¤ ч กч& "ч ¤ ! ถ-¤, 0 กч& ч & 9 # ( ,#$ 'чu$# (¤чก, &-'¤ ч กч& "ч ¤ ! 4 ' กч& #" & 9 # (,#$ 'чu$# (¤чก, &-'¤ ч กч& "ч &. กч& ˚ч ч¤ ч! " #"

, &-'¤ ч กч& "ч , &-'¤ ч &$กч& & ч,ก ' ก กч& #", &-'¤ ч กч& "ч &.

71 +. กgก& & ('.3. 2540) ¤¤ก!ч ч '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 253T

72 b# 3 , & #! , า :& r ' 5T, . 90.

73 !$ $!&,  ˚ч¤&$ ч กg ч , &-'¤ ч กч& "ч (ก& , ' ч &: $!$&&& ,

2545), . 8T.

'$,3ษ!'ч 8 ,#' ч @& b# ( ถ-¤b+" 'ч, 0 & &ก&& ' '&' &ч & b+"& ч $ , 0 ¤ 'ч

чก74

& 9 # ( ¤ กч& ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$ , &-'¤ ч ч กч& "ч กч&

¤ ч! " #" $ &$¤ , K+9¤กч "/."& ¤ ч!b+"& & 9 # (¤чก#-'¤, ч , 0 ' ¤ & '

, &-'¤ ч ч กч& "ч ¤ .' & ч ч&ถ &"ч ¤˚ч ч¤!&ч+ " ˚ч " $ "ч ¤ ! , 0 ' $

¤ /." &$9a 9+ b '¤˚ч, 0 !"¤ ,&$' !" 9&ษuч & #ч ' &( $ "ч, -¤ ก&u ' b 75

9+ ' b ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч ч ч&ถ ˚ч & กษu $ ,#$ &-¤

!',' ч ' ก5b+" & ч ч&ถ¤ ч! " #"ก $ "ч ч & ,a , 'ч &-¤¤ ч! " #"

, &-'¤ ч กч& "ч,J'ч '- ' ч '- 'ก5b+"76 กч&¤ ч! " #", &-'¤ ч ч กч& "ч

, -'¤ b 'ч ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч ч กч& "ч!"¤ $ "ч '/&$!9+ /."& ¤ ч! " #" $ &$

чกb ' กч& uaч' ¤ $ "ч $ &$!ч , &-'¤ ч กч& "ч ¤ч¤ถ.ก,'$กถ¤ b+"77

, -'¤ ¤чกกч& uaч' ¤ $ "ч ч ˚ч !'¤ ч , "ч ¤ ¤ /." &$9a ,'&ч /." &$9a

¤ .' Dч ' чก¤ & &." "¤, 5¤¤&$ ,ก ' ก &ч & ,¤ + กч&/&$! $ "ч 'ч $ "ч '! 4- ¤ ч aч !", &-'¤ ч กч& "ч '! #-' #¤ b ' #' $ "ч '/&$!9+ ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч '

"¤&$ !'/&$!9+ /."& ¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч + чก,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "чb '

, "чb uaч' ¤ $ "ч '/&$!9+ /."& ¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч '¤ ˚ч "

/." &$9a &-¤ & /$+ uaч' &-¤ &' ก˚ч, $+ ¤ $ "чb+"78

กч& ˚ч ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч '¤+ , &" ¤ !"¤ ˚ч, 0

-¤ & ¤+ , !'¤ ч , , &-'¤ ч กч& "ч79 чกА'чА] ч¤ !ก, 0 9 &

!ч ч!&ч 152 & &กg ч '' & 'чu$# (80 กч&¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч

¤ !"¤ ˚ч, 0 ¤ & ¤+ , !'¤ ч ,

74 +. ¤ ก&ก7ษu( &'¤ (, า :& r ' 54, . 300-303.

75 r ' า , . 301.

76 r ' า , . 301.

77 r ' า , . 295.

78 !$ $!&, า :& r ' T3, . 88.

79 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 68 && ¤

80 !$ $!&, า :& r ' T3, . 89.

1.4.4 )bч а ч9กч ) ч

,¤"ч ¤ ч & ч กч& "ч $ &$ '¤ ч! " &¤-' , K+,/ ,¤чb &-¤ #"4 '

ч & ч กч& "ч 9+ ¤ч¤¤ ก˚ч +, -'¤ b " กч&,ก5 & กษч ч & !'¤b ก5b+"81 4 ' กч&

¤ ч! " #" $ &$ ч & ч กч& "ч กg ч $b+"ก˚ч + b " 'ч!"¤ ˚ч, 0 ¤82

$ &$ ¤ ,¤"ч ¤ ч & ч กч& "ч กч&¤ ч! " #" $ &$ 9+ чก¤ ถ.ก #" กч&& &ก$¤ @& b# ( & กч&&' +˚ч, $ ก$¤กч&!'ч 8 ก &$ษ ¤-' 8 , '¤ ¤чก,¤"ч ¤

ч & ч กч& "ч ถ-¤ $ &$ ч , 0 ,¤"ч ¤ ¤ ' !'b+" "/."¤-' &' #" ч & ч กч& "ч

+" 83

, -'¤ ¤чกกч&b+" ч4 ' ч & ч กч& "ч ¤ !"¤ ' , , $ & , &ч ч &

ч กч& "ч¤ u 'ч . ,#' ,+ ก & ' ( $ ч ) ч & ,a ¤-' 8 !' u 'ч ¤ ч &

ч กч& "ч ¤ + $ b , -'¤ ч & b+"&' &."ถ &¤-' 4 ' ч ч 'ч & 9 # ( ,#$ 'чu$# ( 'b+"& ч " &¤ 9+ aч'กч&, 0 ч & ก5¤ + $ b +" + ,'-'¤, 0 กч&

Z¤ ก ч & $ "ถ.ก, K+,/ , -'¤ กч& ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$ (license agreement) ก5¤ ก˚ч + "ч ' ¤ /."& ¤ ч! " #" $ &$ กч&b ', K+,/ ч & (non-disclosure obligation)

,'-'¤ $ " ч & &' &." ก' & ' ч ¤ก¤чก/."& ¤ ч! " #" $ &$, 'ч 84 & ถ ก˚ч + " กч&¤ +,ก5 "¤ .& ч & &. +&. ' ก˚ч + " กч&!& ¤ ¤ & & กกч&

, "чถ "¤ .&¤ 'ч , &' & + ก˚ч +ก&¤ $& กч& #" ч & ч กч& "ч ก˚ч + ",¤"ч ¤

ч & ч กч& "ч $ &$, "чb !& ¤ ¤ กч& #" ч & b+" !&¤+¤ ก˚ч + "ч $ "/."&

¤ ч! " #" ч & + ก&'ч ˚ч ч & b , K+,/ " ก' &¤-' &ч , 0 !" 85

81 '& &ч# !$ ч & ч กч& "ч '.3. 2545 ч!&ч 5

82 &'& b!&, (, า :& r ' 52, . 52.

83 & '¤ ,¤ก9 , "กg ч ч & ч กч& "ч,"  & ' ( $ ч ) ч

9&กчa$ E (, & & 9+ ¤$ (, 2 (ก& , ' ч &: ˚ч ก¤ & 3 กษчกg ч

' , !$ u $! aч, 2547), . T43.

84 &'& b!&, (, า :& r ' 52, . 15.

85 & '¤ ,¤ก9 , า :& r ' 83, . T43.

1.5 )bч , ก 'ч9 " b'ч9กч ¤น ч ,а"กч 8¤น

กч&9¤ $ &$ (assignment) , 0 กч& ',¤"ч ¤ & ' ( $ ч ) чb+" $ ¤ &

$ &$ + &-¤ ч ' '! ¤ .'!ч 'กg ч 'ч+" $ &$ & ' ( $ ч ) ч b+" ก˚ч +b " " ก' &¤-' กч&9¤ $ &$¤ ,ก$+ +" ч, ! + '¤ , 0 b !ч !ถ & (

¤ กч&9¤ $ &$¤чก .' ч ¤ А'ч ,#' กч&9¤ 9+ 'ч!¤ ¤чก/."& 9¤ $ &$ & กч&9¤ " ч ч 9+ ч &+ก86 &-¤ " !'กч&9¤ $ &$ "9+ , ' ч

กч& ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$ !ก!'ч ¤чกกч&9¤ $ &$ 4 ' , 0 กч&, & ' ! /."

, 0 ,¤"ч ¤ & ' ( $ ч ) ч กч&¤ ч! " #" $ &$ b 'b+"ก'¤ ",ก$+ $ &$ & ' ( $ ก'/."&

¤ ч! чก, 0 !',' กч& ',¤"ч ¤ & ' ( $ ч ) ч $ ¤ "/."& ¤ ч! #" & ' ( $

ч ) ч ¤ ! ,' #' & , &ч ' , 'ч ,¤"ч ¤ $ &$,+5+ ч+ & ' ( $ ч

) ч ¤ .' ч¤ ч! " #" $ &$,' !' ˚ч "/."& ¤ ч! ч ч&ถ #" & ' ( $ ч

) чb+"9+ b '& , $+!'¤ $ &$ ¤ /.", 0 ,¤"ч ¤ 87

กч&9¤ $ &$ & ' ( $ ч ) ч !'& & ,а & ก,กu<( ' !ก!'ч ก

-¤ ก&u ¤ &$ $ &$F ,¤"ч ¤ &$ $ &$F¤ч¤9¤ &$ $ &$F ¤ ! + &-¤ !' ч ' " ก'

&¤-' b+" & ¤ 9¤ "9+ ก˚ч +, &ч &-¤!&¤+¤ч ' กч& " &¤ &$ $ &$Fก5b+" !' ก&u ¤ กч&9¤ &$ $ &$F4 ' $ #' ч &+ก!"¤ ˚ч, 0 -¤& &ч -¤#-'¤/."9¤ & /."& 9¤ ถ"ч b 'b+"ก˚ч +& , &чb " ч9¤ "ถ-¤ 'ч, 0 กч&9¤ ก˚ч +& , &ч $ T88

กч&9¤ , &-'¤ ч กч& "ч $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч 'b+"¤+ , &" '¤

9¤ &-¤& &+กก b+" ¤ , 0 กч&9¤ &-¤& &+ก'&"¤ ก ก$¤กч& ',ก ' ก $ "ч 'b+"¤+

, b " &" &-¤b 'ก5b+"89 9+ กч&9¤ &-¤กч&& &+ก $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч 'b+"¤+

, &" !"¤ ¤+ , !'¤ ч , 90

86 b# 3 , & #! , า :& r ' 5T, . 45T.

87 +. ¤ ก&ก7ษu( &'¤ (, า :& r ' 54, . 301.

88 '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 2537 ч!&ч 1T

89 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 50

90 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 51

/." & $ &$ !&¤ 9¤ $ &$ !& " ก' &¤-' ก5b+"91 9+ กч&9¤ $ &$ !& ¤ !"¤

˚ч, 0 ¤ & ¤+ , !'¤' ก ч ,¤"ч "ч 92

' ч & ч กч& "ч ,¤"ч ¤ ч & ч กч& "ч ч ч&ถ9¤ ч & ч กч& "чb+",#' ก 4 ' чก, 0 กч&9¤ ч & ч กч& "ч4 ' $ #' ч &+ก &" ¤ !"¤ ˚ч, 0

-¤& &ч ¤#-'¤/."9¤ & /."& 9¤ ถ"чb 'b+"ก˚ч +& , &ч ч9¤ "ถ-¤ 'ч, 0 กч&

9¤ ก˚ч +& , &ч $ T93

1.6 " "#bач/¤9 ч

กg ч ¤ & , 3 ' '9+ ' b $b+"ก˚ч + 'ч ч¤ ч! " #" $ &$

!'ч 8 ¤ !"¤ & , &ч &-¤ ч ,' + !' &'¤ ", 0 !ч ,¤! ч ¤ ' ч ¤ ก & Dก5

b ', "ч &ก 4 กч& ˚ч ч+ ก&'ч กg ч b $b+"ก˚ч + 'ч ч " #" $ &$!'ч 8 ¤

& , &ч #"b+" &-¤ ч ,' + ' ч '¤ $ &$ก˚ч +& , &ч ¤ ч!ч

ч & ( ¤ ! b+"94 + ч ก&u ' чก5¤ч¤b 'ก˚ч +& , &ч ¤ ч

,¤чb ",& ก5b+" !' ˚ч & กч&¤ ч! " #" $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч & $ &$ !& กч&ก˚ч + & , &ч¤ !"¤ b ',ก$ b ก 'ч $ &$ '/."¤ ч! " #" $ &$ !ч กg ч 95

¤ 'ч b&ก5!ч ก&u ¤ ч¤ ч! " #" $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч "¤

$ษDч ก&u ' .' чb 'b+"ก˚ч +,&-'¤ & , &чb " 'ч /."& ¤ ч! $ &$ '¤ #"

, &-'¤ ч กч& "ч b+"!&¤+¤ч กч&¤+ , , &-'¤ ч กч& "ч & ก&u ' กч&

!'¤¤ч กч&¤+ , , &-'¤ ч กч& "ч +" 96

91 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 38

92 '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 ч!&ч 40

93 '& &ч# !$ ч & ч กч& "ч '.3. 2545 ч!&ч 5

94 ч ,!# u$#, า :& r ' 64, . 24.

95 ¤$ !( # &ч (, " "¤ ,ก! กч& ก&'ч ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч & $ &$¤-' 8,"   u<$! (, ,&' ' 49, !¤ ' 1, . 50 ( 36)

96 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '. 3. 2534 ч!&ч T8

1.7 กч ,? น (Franchising)

1.7.1 )bч ч ,а"а ก-u"/¤9,? น

กч&& &ก$¤ )¤¤ กч&¤ ч! " #" $ &$b+"ถ.ก & & ", ч ก $ "ч

&-¤ &$กч& '/.", 0 ,¤"ч ¤ $ &$ $ "ч &-¤ &$กч&b+" ˚ч ч, ¤ ก' + & &ก$¤ ',ก ' "¤ 9+ &. '$,3ษ ¤ กч&¤ ч! " #" $ &$ ' #"ก чก กч&'чu$# (& กษu ' -¤ กч& "

@& b# ( 97 4 ' b+" /." " ˚ч¤˚чก + ч ¤ @& b# ( 'чb+" ก' กч& '/.", 0 ,¤"ч ¤ ก$¤กч& +ก$¤กч&

' +˚ч, $ กч&¤ ч! " .' ч¤ กА'ч ч ч&ถ #"&. & & กษu ,J'ч ч & &ก$¤ ¤ /."

, 0 ,¤"ч ¤ ก$¤กч& ,'-'¤ ч & 9 # ( ч กч&'чu$# ( ч& ˚ч & ก ¤ กч&+ +.+

/." ч ¤, "ч&' @& b# (¤ .' ' ч ' '¤ ¤ ¤ ч&ч&u# ' !'¤aч''¤ ( & #-'¤, ¤ & &ก$¤ @& b# ( ¤ /&!'¤ ¤+¤˚ч 'ч $ "ч & &$กч& ¤ & &ก$¤+ ก&'ч 98

9+ & &" ¤ч¤ก&'ч b+" 'ч¤ ( & ก¤ ¤ & &ก$¤ @& b# ( + !'¤b 99

1. , 0 $!$ ' &( ч 'чu$# ( & 'ч /." " @& b# ( (franchisor) ก /."&

@& b# ( (franchisee) -¤ /."& @& b# (¤ ¤˚ч 'ч $ "ч & " &$กч&aч !", &-'¤ ч กч& "ч , &-'¤ ч &$กч& &-¤#-'¤ ч กч& "ч !ч $ &$ 'b+"& ¤чก/." " @& b# ( & /." "

@& b# ( !',' /.",+ '¤ " $ &$+ ก&'ч & $ &$ กч& +. &กч&+˚ч, $ ก$¤กч&

¤ /."& @& b# ( 9+ '& & &ก$¤¤ กч& ˚ч ч ', 0 ก& ' ч!&Dч ,+ ก $& กч& &$กч&

&-¤ $ "ч¤ , 0 , &-'¤ -¤ &-¤ .!&,J'ч ' $+ "

2. /." " @& b# (¤ ถ'ч ¤+, 9 9& ¤ ч & #' , &-¤ กч&+˚ч, $ ч ก'

/."& @& b# ( ก'¤ ,&$' !" ч & & 'ч , &ч!ч ч @& b# (

3. /."& @& b# (¤ !"¤ ¤'ч 'ч!¤ ¤чกกч& #" $ &$!ч ч 100 , $ '/."&

@& b# (¤'ч กч& ˚ч @& b# ( ' b+", 0 ¤ ' -¤ , $ & !" (Initial Investment)

97 b# 3 , & #! , า :& r ' 5T, . 462.

98 r ' า , . 463.

99 ¤ &ч& กษ( ¤ $ & (, " $, &ч (&'ч '& &ч# !$กч& & ก¤ & &ก$¤ @& b# ( '.3.

....," ( $ ч $' &( ч u<$! u $!$3ч !&( ч $ ч& &&& 3ч !&(, 2551), . 24-25.

100 /.", , 5 'ч 'ч!¤ b ' #'¤ ( & ก¤ ¤ ч @& b# ( , -'¤ ¤чก

ч& ˚ч ¤ ч @& b# ( ¤ .' 'กч&¤˚ч 'ч $ "ч & " &$กч&aч !", &-'¤ ч กч& "ч ¤ /." " @& b# ( & กч& '/." " @& b# ( " ч #' , &-¤ ч , $ กч& &$ ч& กч&

& , $ & !'¤, -'¤ (Continuing Investment) 4 ' , $ & !" ч ถ , $ ก¤ 'ч '

/."& @& b# (¤'ч ,'-'¤ ",ก$+&"ч @& b# ( ¤ ! , $ ก¤ ' ¤¤ก, 0 &ч ก"¤ ,#'

, $ 'ч&&& , @& b# ( (Franchise Fee) 'ч¤¤ก !ก !' (Design Fee) 'чก'¤ &"ч

!ก !' 'ч,#'ч'- ' 4 ' & ถ , $ & ก กч&,#'ч , $ 'ч $ "ч & !ถ +$ , 0 !" ˚ч & , $ & !'¤, -'¤ ч ถ 'ч!¤ '!"¤ ¤'ч ¤ 'ч !'¤, -'¤ !ч + ' ¤ /&กч&+˚ч, $ ч

& , $ ก¤ ' ¤¤ก, 0 &ч ก"¤ ,#' 'ч&&& , /&กч&+˚ч, $ กч& (Royalty Fee)

'ч&&& , กч&9&ษuч (Advertising Fee) , 0 !"

& ' ( $ ч ) ч ',ก ' "¤ ก & &ก$¤ @& b# ( ! ¤ 'ч ,#' กч&¤ ч! "

#"#-'¤ ч กч& "ч & , &-'¤ ч กч& "ч ' + !'¤ ч&ч&u# ,'-'¤+ +.+ & # ก ˚ч " & #ч# /." ' , 5 b+", "ч ч4- ¤ $ "ч &-¤ #" &$กч&¤чก&"ч "ч &-¤ก$¤กч& ' + #-'¤ & , &-'¤ ч กч& "ч

+ ก&'ч 101 ¤ก¤чก /.", "ч&' @& b# ( ч ч&ถ,& &." .!& &-¤ก&& $& กч&/&$! & &.

'ч+" กч& &$ ч&¤ +กч&ก$¤กч& ¤ ถ-¤, 0 "¤ .&& ,J'ч ¤ /." " @& b# ( &-¤, 0 ч &

ч กч& "ч4 ' , K+,/ " ก'/."& @& b# (, 'ч & กч&¤ + ' $ "ч &-¤กч& "กч&

+"ч , &-'¤ -¤, &-'¤ #" กч&+˚ч, $ ก$¤กч& @& b# ( ¤ , 0 /&$!a u<( &-¤, &¤ -¤4 ' $ &$ !&

¤ /." " @& b# ( &-¤!$+, &-'¤ ч กч& "ч ¤ /." " @& b# ( ,'-'¤ ˚ч ч ч ¤˚ч 'ч &-¤ #"

& ก¤ ก กч& &$กч&aч !"& &ก$¤ @& b# ( !ถ & ( & ก -¤กч& " ч #' , &-¤ ก'/.", "ч ч&' @& b# (aч !" ч& &ก$¤ @& b# ( ,'-'¤กч&&' ก #"&. & &ก$¤

", 0 b ,+ ก ¤ ' ч¤чก#-'¤, ч & &ก$¤ ¤ ก$¤กч&¤чกกч& ¤ & ¤

ч&ч&u# !&¤+¤ กч& '/.", 0 ,¤"ч ¤ @& b# (¤ ч ч&ถ uaч' ¤ &"ч "ч

, &-¤ 'ч ก$¤กч& @& b# ( ¤ ! b+" 4 ' , 0 )¤¤ ˚ч ¤ กч&+˚ч& ¤ .' ¤ #-'¤, ч & &ก$¤ ¤

! !'¤b ¤ ก ч ч 102

! ¤ 'ч ¤ กч&+˚ч, $ & &ก$¤ @& b# ( ,#' ก$¤กч&/&$! & ¤˚ч 'ч ) !&ч

" ก&, ,ก¤& '" 4 ' , K+&"ч ¤˚ч 'ч ¤ .' &$, uถ & ч, 0 , &чก 'ч $ T & , 0 ' $ #-'

+˚ч, $ ч чกก 'ч , -'¤ ¤чก¤ ( & ก¤ + ก&'ч -¤ $' ' ˚ч " @& b# (, -¤ , 0 ч ч ¤ ก$¤กч& & ˚ч "/." &$9a b+"& $ "ч &-¤ &$กч&!ч ч!&Dч '! ч+ + " 'ч

/."& @& b# (¤ b ', 'ч!¤ , -'¤ +" , ! /& + 8 ก5!ч чก¤ ( & ก¤ ' ', 0

ч& ˚ч ¤ .' ก5b ' ˚ч " ч , 0 ч @& b# (, b

101 b# 3 , & #! , า :& r ' 5T, . 463-464.

102 r ' า , . 464.

#¤ ¤чก&.ก "ч ' b 'ч /&$!а u<( '¤&'¤ !ก!'ч ¤чก ) ' b "¤ !&ч+ & ¤ч+ถ.ก

¤ ч ¤ ¤+¤˚ч 'ч !'& ¤ 'ч чก ч , -'¤,¤"ч ¤ ก$¤กч& & (¤ ч ก$¤กч&

, 0 , &-¤ 'ч b ' & , 39+ b '!"¤ #", $ ¤ ! ,¤ чก ก ¤ b+", K+ "/." , $ '¤ & чu, "ч&' & &ก$¤ @& b# (&"ч ¤˚ч 'ч ) !&ч " ก&, ,ก¤& '" !ч ¤ +!'ч 8 9+ "&"ч ¤˚ч 'ч !$+#-'¤ & , &-'¤ ч & กษu( ' "ч&"ч & ' '¤/&$!а u<( ) '

ч ¤˚ч 'ч ач &"ч 4 ' , 0 กч&¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч ¤ ,¤"ч ¤ ก$¤กч&4 ' , 0

/." " @& b# ( & กч&!ก !' &"ч &. ,J'ч ,+ ก &"ч ' &ก4 ' ! ¤ .'ถ & 9+ กч& "กч& , &-'¤ -¤กч&/&$!, ,ก¤& ' & ¤ + ' $ "ч/&$!а u<( ч ¤ 'ч " ч

¤˚ч 'ч &"ч & ,¤"ч ¤ @& b# (¤ ¤ +¤ & กч& &$ ч&ก$¤กч& & $' ˚ч ¤ กч& ¤ กч& ˚ч ) ч & ,а 4 ' !&กч&/&$!,J'ч ¤ 'ч '$,3ษ ',¤"ч ¤ & &ก$¤b+" $+ " ¤ ˚ч "

) ч ¤&'¤ & +ก 'ч ) ' b 4 ' , 0 กч& ¤ ч & ч กч& "ч ¤ ! " ก

/.", "ч&' @& b# ( 9+ , -'¤ b '!"¤ b ', K+,/ !&กч&/&$! ) + ก&'ч " ก'/." + !&¤+¤

/."& @& b# (!"¤ ¤'ч 'ч!¤ ¤ !&ч 30 % ¤ /&ก˚чb&¤чก ¤+¤˚ч 'ч + #' & , &ч $ T ¤ ч @& b# ( 103

¤ , 5 b+" 'ч !¤ ч¤ ч! " #" $ &$ &. @& b# ( b+" ก'

กч& '/." " @& b# (!ก& "/."& @& b# ( #"#-'¤ & กษu( &-¤, &-'¤ ч กч& "ч ¤ , 0 '

' ¤ &. ч & &ก$¤ (business format) !&¤+¤ ч ก&u ¤ч¤ กч&, K+,/ "¤ &¤

, 0 ч & ч กч& "ч ¤ /.", 0 ,¤"ч ¤ ก$¤กч& + ,#' !& &-¤ก&& $& กч&/&$! &ч #-'¤&.ก "ч

& $& กч& &$ ч&¤ +กч& ¤ ถ-¤ 'ч, 0 ч & ч กч& "ч ¤ ,¤"ч ¤ ก$¤กч&4 ' , 0 /." " @& b# (

,'-'¤, $ 'ч!¤ (royalty) , 0 กч& &ก, & ' ¤чก/."& @& b# ( $' '/." " @& b# (!"¤

˚ч ถ -¤กч&& กษч "¤ .& ч & ч กч& "ч ¤ ! & !"¤ !& ¤ ¤ ¤ ', ¤ "/."&

@& b# (' ч ч & กษч uач' ¤ กч& " &$กч& ก'&.ก "ч 4 ' , 0 )¤¤ & ก ¤ กч&

+˚ч& ¤ .' ч & &ก$¤ ¤ ก$¤กч& @& b# ( +" กч& '/."& @& b# (!"¤ g$ !$!ч , '¤ b

ч¤ ч! " #" $ &$+ ก&'ч ,#' กч&!ก !' ¤ +&"ч !ч &. & กษu ,+ ก '/." "

@& b# (b+"¤¤ก b " & กч& +. & $ "ч & กч& " &$กч& ก'&.ก "ч ' ч #" &$กч&104

˚ч & 'ч #"¤'ч '!"¤ ¤'ч " ก'/." " @& b# ( กч&, "чก& ' @& b# (¤ !"¤

¤'ч 'ч $ &$ ',& ก 'ч Franchise fee & ¤ !"¤ ¤'ч 'ч&&& , &-¤ royalty fee 4 ' ¤ч¤¤

103 r ' า , . 464-465.

104 r ' า , . 465-466.

, 0 &ч ,+-¤ &-¤&ч T ¤ .'ก "¤ ч '& b " , -'¤ ¤чกก 'ч '/." " @& b# (¤ ч ч&ถ ' E ч& , 9 9& ч &." กч&/&$! กч& &$ ч& กч&¤ +กч& b+", 0 &. &'ч !"¤ ' ,

& ' ( $ , $ &чก& чก ч 'ч $ &$ & 'ч&&& , ¤ , 0 , -¤ 'ч $#ч '/."& @& b# (

¤'ч "/." " @& b# ( 4 ' ¤ ¤˚ч чก &-¤ "¤ ¤ .'ก ч 4 4"¤ & 9¤กч กч&

& ч ˚ч,&5¤ '/." " @& b# (' E ч 9+ กч&#˚ч& 'ч&&& , ¤ч¤ $+, 0 , ¤&(,45 !(

¤чก ¤+ ч &-¤,ก5 , 0 , ¤&(,45 !(¤чก/&ก˚чb& /." " @& b# ( ч ' ¤ч¤,& ก,ก5 ,J'ч 'ч

$ &$ & ,+ !' ч ' ¤ч¤,& ก,ก5 'ч&&& , & ч !&¤+b 105

& , &ч ¤ ч @& b# (¤ ч &-¤ ,' + ¤ ' &(ก &$ чu, $ & & & , &ч กч& - กก & , &ч กч& ˚чก˚чb& ¤ /."& @& b# ( 4 ' b ', 'чก

!'& ч @& b# ( & , &ч ¤ ч @& b# (¤ & , &ч ч !ก!'ч ก b

!ч )¤¤ + ก&'ч 106

)¤¤ ч @& b# ( b ' กg ч '$,3ษ + 8 ¤¤ก ч , 0 กч&

,J'ч !',' กч&, ¤&'ч '& &ч# !$กч& & ก¤ & &ก$¤ @& b# ( '.3 ¤ ก&

' E ч& &ก$¤กч& "ч ก& & 'чu$# (, 'ч + ¤ก¤чก ч @& b# (¤ b 'b+", 0 ,¤ก, 3

ч# $+ +# $+ ' &" ч @& b# ( , 0 ч 'b ' กg ч + ' ˚чกч&

, 0 กч&,J'ч กч&'$¤ч&uч'$'чกษч ¤ 3ч&ก5¤ !"¤ ˚чกg ч ' ¤ ' ч & #"ก ч

@& b# (!ч & กษu "¤'$'ч ',ก$+ ,#' & &กg ч '' & 'чu$# ( 'ч+" $!$ก&&

ч #" ' ¤ กч&,ก$+ ¤ ч /& ¤ ч & กч&,&$ก ч '& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540 #" ' ¤ "¤ ч ' & กษu b ', 0 &&& 107 , 0 !"

105 J !&# ! & ! ' &(, ", -'¤ b & "¤/.ก' ¤ ч," Dч ,3&ษDก$¤, T ' 14, J ' T68, . 38. (6-9 3T)

106 #ч & ! #-'¤ ก &, "¤ч ч & 'ч!'¤¤ч ч @& b# (," Business Law Variety, T ' 3, J ' 34, . 22. (! &ч 2548)

107 $b& $' ( E $# ก &, " "¤ чb ', 0 &&& ч @& b# (& 'ч

& , 3 : 3 กษчกg ч & D¤, &$กч & b ," ( $ ч $' &( $!$3ч !& ч u<$! u

$!$3ч !&( ч $ ч& &&& 3ч !&(, 2550), 86.

1.7.2 )bч , ก 'ч9 " b'ч9กч ¤น ч ,а",? น

กч& " @& b# (, 0 &. ' $ ¤ กч& ч & 9 # (+" $& กч&¤ ч! "

&¤-' #" $ &$ ч & กч&¤ ,ก ' ก & ' ( $ ч ) ч 4 ' /.", 0 ,¤"ч ¤ $ &$b+" ˚ч ч #" กч& & ก¤ & &ก$¤ ¤ ! 9+ ˚ч 'ч @& b# ( , 0 ถ"¤ ˚ч ',&$' ˚ч ч #" กч&+˚ч, $ ч ч 'чu$# ( #ч!$! !ก 9+ ,J'ч ¤ 'ч $' & , 3 & D¤, &$กч ,'-'¤ ",& ก & ¤&$ ч &. ,J'ч ¤ & &ก$¤ ¤ !ถ & ( & ก กч& กч&!&ч+ 'b ก กч&

uач' ¤ $ "ч & &$กч& ' #" $' ' ¤ก& &ก$¤¤ 'ч ,+ ก 108

!'¤ 'ч b&ก5!ч Franchise agreement b ' #' ч¤ ч! " #" $ &$ &-¤ Licensing agreement , -'¤ ¤чก Franchise agreement ¤ &¤ & กч& #" $ &$¤ 'ч ก "ч 9+ Licensing agreement , 0 ¤ ( & ก¤ &-¤ ч& ˚ч & กч& ' +" 109 & " 'ч

ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч & ,а + & ,а ' ¤ , 0 ' ' ˚ч ¤

ч @& b# (, ¤ !' !ถ & ( ˚ч ¤ ч @& b# ( b 'b+"¤˚чก +¤ ' 'กч&

¤ ч! " #" & ' ( $ ч ) ч, 'ч !' ' ч @& b# ( ч ' &( ч & &ก$¤ก ¤ ก

&ч +"ч 4 ' ' /& " "ч '¤-' ', 0 ¤ ( & ก¤ ˚ч กч& " @& b# (¤ ก+" ,#' กч& '

/."& @& b# (¤ !"¤ +˚ч, $ & &ก$¤ ' &. & &ก$¤,#' ,+ ก /." " @& b# ( /." " @& b# (¤ !"¤

˚чกч&А^ก¤ & ¤ + ч $ "ч &-¤ !ถ +$ +. &,&-'¤ กч&!&ч+ 9&ษuч & & #ч ' &( , 0 !" 4 ' , 0 & กษu ,J'ч ¤ ч @& b# ( ' !ก!'ч ¤чก ч & ,а ¤-' ч¤ ч! "

#" $ &$ & ' ( $ ч ) ч¤ , 0 ',' ' ' ¤ กч& ˚ч ч @& b# (, 'ч 110

กч&'$¤ч&uчถ & ,+5 ) ч,ก ' ก ч¤ ч! " #" $ &$ " 'ч

ч @& b# (¤ b ' #' ч¤ ч! " #" $ &$, ,+ !'ก5b+"& ,¤ч ч¤ ч! " #"

$ &$b "+" + 'ก&'ч "ч !" & ¤ก¤чก & กษu ¤ ч ' &"ч ก ¤ ก ¤ , 0 ч

' ' ч ч ' &(ก & ч '!"¤ #˚ч& ก , 0 & 8 กч&'$¤ч&uч & ,+5

) ч,&-'¤ กч&,&$ก ч¤ ч! " #" $ &$ 'b ' ก˚ч +& , &ч¤ & ˚чก&u ¤ ч

@& b# ( чก&'ч ถ b ",'-'¤, 0 กч&, & , & , ¤ ч ', ч กч& ก" ) ч

!'¤b b+"

108 b# 3 , & #! , า :& r ' 5T, . 462.

109 ¤$ !( # &ч, า :& r ' 95, . 39.

110 $b& $' ( E $# , า :& r ' 10T, . 86.

2. )bч ч /¤9 ч ' ' ก˚ч น! " "#bач

2.1 1 , กч ก˚ч น! " "#bач/¤9 ч '01ก นก น " " чb

ч ' ч /.ก' & ч &-¤ ч ' .' ч '¤ !"¤ #˚ч& !'¤ก

, 0 & 8 !&ч ' ч b ' $ + b ' 'ч¤ , 0 ч ' ч /.ก' & ч , -'¤ ¤чก

ач' &-¤& กษu ¤ ч ,¤ '!"¤ /.ก' ก , 0 #' & , &ч ,#' ч,#'ч ч

¤"ч & ч &-¤,'&ч ч !ก& ¤ .' ч ' ˚ч " ч ก & ,а ч ч&ถ, 0 ч '

/.ก' ก & ч b+" 9+ กч& ' .' ч!ก& " ч '9+ ก!$ &" $ +& + กч&#˚ч&

,' & ,+ ,+ "!"¤ #˚ч& ¤ 'ч ,+$ , 0 & 8 ˚ч "ก&ч , 0 ч ' ч

/.ก' & ч ,#' ч4- ¤ ч $ "ч 'ก˚ч + ˚ч $ "ч ч ' ก 8 ч¤"ч ˚ч ¤ ' ก˚ч + "!"¤ +. &4'¤ ˚ч& , &-'¤ & ¤чกч3 ก 8 3 ,+-¤ ч+ ก&'ч ¤ &. กч& ก˚ч +& , &ч ¤ ч¤ .' 3 &. +

2.1.1 )1' ч ' กа9ก˚ч น!# *'¤9 " "#bач/¤9 ч b #а

& &กg ч '' & 'чu$# (b+" กч&ก&'ч ถ ,¤ก, 3 ч ч & ,а ' b ' กч&ก˚ч +& , &ч ¤ чb " ,#' ч¤"ч & ч ч ˚ч & ก ч #

,+$ ' + &-¤ " !' ч4- ¤ ч чก!ก& " กч&4- ¤ ч ก & ч & b 'b+" กч&ก˚ч +

,&-'¤ & , &ч ¤ чb " ก5¤ +¤ .' &. b+" ¤ก¤чก ч¤ ч! " #" $ &$

& ' ( $ ч ) чก5 ч ก&u 'b 'b+" กч&ก˚ч +& , &ч ¤ чb "+" ,#' ก

2.1.2 )1' ч กа9ก˚ч น! " "#bач/¤9 ч#¤ч b ч b น, '9 g น

b ' 'ч¤ , 0 กч&ก˚ч +9+ & ' ч $ +,' ¤ 'ч ,+ &-¤9+ ก˚ч + & , &ч ' ч ч&ถ ˚ч u& , &ч ¤ чb+"¤ 'ч ' ¤ ,#' 3 T &-¤ 5 T , 0 !"

!'¤ 'ч b&ก5!ч чกก&u &чกg 'ч & ¤чก& , &ч!ч 'ก˚ч +b " ч $ + &"

.' ч g$ !$!ч ч!'¤b ч+ ก&'ч ก5¤ч¤ก&ч , 0 ч 'b ' ก˚ч +&

, &ч &. ' 1 b+" ,#' ก&u ¤ ч¤"ч & ч !ч ч!&ч 581 ч,#'ч!ч ч!&ч 5T0 & ก&u ¤ ч @& b# (ก5 /.", 5 'ч ч @& b# ( ' $ +& !ч ก˚ч + & , &ч чก/."& @& b# ( & ก¤ & &ก$¤ @& b# ( 'b+"& $ &$¤чก/." " @& b# (¤ .' &

/." " @& b# (&." ч &" b ' ก " b4&" "ถ-¤ 'ч .' ч, 0 ¤ b+" ˚ч ч '!'¤b 9+ b '

ก˚ч +& , &ч,#' ,+ ก ч,#'ч & ч¤"ч & ч , -'¤ ¤чก ч @& b# (

, 0 ч ' /&/.ก' & ч ,#' ,+ ก ч+ ก&'ч 4 ' ¤ /& " ч @& b# (

' , 0 ч 'b ' ก˚ч +& , &ч111 !' ก&u ¤ ч¤-' 8 'b ' กg ч ก˚ч +

/&,¤чb " , 0 ) ч 'ч¤ , 0 ч 'b ' ก˚ч +& , &ч &-¤b '

2.1.3. )1' чก˚ч น! ч 0а01ก น а¤!

กч&ก˚ч +,#' ¤ч¤ กч&ก˚ч +, ! กч&u( &-¤, -'¤ b ' ˚ч " .' чА'ч +А'ч

' $ &$,&$ก чb " &-¤¤ч¤ก˚ч +, -'¤ b & b "ก5b+" ч !ก& ¤ .' ч

ч '/.ก' ก & ч ก&u b ' '# + 'ч, 0 กч&ก˚ч +& , &ч &. "¤

2.1.1 &-¤&. "¤ 2.1.2 &-¤b ' #' ¤ &. "ч !" & ¤ ч ч&ถ ˚чb+" &-¤b '!ч กg ч b

" 'ч!ч กg ч &" ¤ b 'b+" กч&ก&'ч ถ &-¤ $ ч กч&ก˚ч +& , &ч ¤

ч " /&/.ก' !&¤+b 'ч ч ถ ч /.ก' !ч ч ' & , &ч ч ч , 'чb&

, 0 กч&ก˚ч + ' ˚ч " ч, 0 ч ' & , &ч ' ¤ &-¤b ' ' ¤ !'!ч ч ч

ก!$ ¤ กч&ก˚ч + " ч /&/.ก' .' ч!&¤+b 'ч¤ ч ч ถ กч& ก˚ч + " ч /&/.ก' b ,&-'¤ 8 9+ b ' ก˚ч +& , &ч & b ' ч ч&ถ ¤ก,&$กb+" чก b ' , ! 'ก˚ч +!ч กg ч &-¤!ч ч,ก$+ & " $ &$ .' чА'ч +А'ч ' กч&

,&$ก ч &-¤¤ч¤, 0 กч&ก˚ч + " ч /&/.ก' b ,&-'¤ 8 ¤ ก 'ч¤ ,ก$+, -'¤ b

& 'ก˚ч +b " & /& ˚ч " ч $ +&

กч& ' .' чก˚ч +& , &ч ¤ чb " & กษu ¤ч¤,ก$+¤чก ч ¤˚ч, 0

'!"¤ ' ' 'ч &-¤¤ч3 & 9 # (¤чก ч, 0 & ก กч& ˚ч& &ก$¤ ¤ ก˚ч +b ",'-'¤ ч '

& ' ¤ ,'-'¤, 0 & ก & ก ,#' ч @& b# ( 4 ' ¤ч¤, 0 /." " @& b# ( &-¤/."&

@& b# (ก5b+" '!"¤ กч& "¤ ч 9+ ¤ч¤ก˚ч + 'ч " ч/.ก' !&¤+b ¤ ก 'ч ¤+ ч

¤ &+& !'˚чก 'ч¤˚ч 'ก˚ч +b ", 0 & , &ч 3 ,+-¤ !$+ก &-¤9+ ก!$ & ,'u กч& ч

$ "ч ч ¤ 'ч ¤ч¤ กч&ก˚ч + ч¤ ч! " #" $ &$ $ "ч !&¤+b ¤ .' &" ก5b+" &-¤

ก&u ' #"กч&¤ ч! " #" $ &$ กч&9¤ $ &$ กч&ก˚ч + " ч¤ ч! " #" $ &$ /&

!&¤+b ก5 '¤ !¤ & ก ,¤! ч ¤ .' чb+", ч ' + ,#' ก&u ',¤"ч ¤ , &-'¤ ч

111 ¤ &ч& กษ( ¤ $ & (, า :& r ' 99, . 160.

กч& "ч ก$¤กч& &ч & ,a & !"¤ กч&9¤ ч ก$¤กч& ч & ,a "ก &¤-' 9+

"¤!ก& " #", &-'¤ ч กч& "ч,+$ ¤ .' ¤ ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч

& ก˚ч + " ч ч&ถ #"b+"!&¤+b ,'-'¤ " ч ч&ถ #", &-'¤ ч กч& "ч ก & ,a $ "ч

!ч чb+"!&¤+b !&ч ' & ก¤ ก$¤กч&¤ .' 4 ' /& ˚ч "/."& ¤ ч! ч ч&ถ #"

, &-'¤ ч กч& "ч b+" ก&", ก กч&, 0 ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч ,¤

ч $#чกч& b+" กч&ก&'ч ถ ч 'ก˚ч + " /&/.ก' !&¤+b b " ,&¤

ч,#'ч 9+ ก $#чกч&b+" " ч , 5 b " ,&-'¤ ч,#'ч '& 'ч,#'чก !&¤+b 'ч, 0 ก&u ' .' чb 'b+"!ก& ก 'ч ก˚ч +, &ч,#'чก b " ч !' &ก,& ก&'ч -¤, 0 กч&,#'ч9+ b '

ก˚ч +, &ч ' ,¤ 112 !', -'¤ ¤чก ч,#'ч, 0 ч 'กg ч ก˚ч + "!"¤ & , &ч

¤˚чก + !ก!'ч ¤чก ч¤-' 8 ,#' ч¤"ч ˚ч ¤ & 9+ ,J'ч ч¤ ч! " #" $ &$

& ' ( $ ч ) чก5b ' กg ч ก˚ч +b "¤ 'ч # +,¤ 'ч!"¤ & , &ч¤˚чก + &-¤b '113

˚ч'$'чกษч3ч&g กч 'ก&'ч ถ "¤ ч 'ก˚ч + " ч /&/.ก' !&¤+b

! ¤ 'ч + ,#'

˚ч'$'чกษч3ч&g กч ' 281/2490 4 ' , 0 ก&u ¤ ч,#'ч '& 'ч ",#'чก

!&¤+b !' $b+" กч&¤+ , กч&,#'ч 4 ' 3ч&g กчb+"! + $ 'чกч&,#'ч $b+"¤+ , "

,#'чก ก˚ч +ก 'ч ч T กч&,#'чก5 &u(,' 3 T ! !' ˚ч ч¤ @Z¤ &"¤ , 0 , &ч 23-

24 T &" ¤ , 0 กч&,#'ч9+ b ' ก˚ч +, &ч

˚ч'$'чกษч3ч&g กч ' 1408/2497 ! + $ " ч,#'ч ' "¤ ч/.ก'

.' ч ¤ А'ч 'чกч&,#'ч¤ !"¤ ¤ '!&¤+b 9+ /." ",#'ч ч 'ч¤ b ',&$ก ч,#'ч&ч

¤ ก 'ч/.",#'ч¤ ,&$กก$¤กч& !'/.",#'ч ¤ , & ' ч " ก T ¤ А'ч + & ก!ч "¤!ก&

+ ก&'ч b " "ч !" & "ถ-¤ 'ч!&ч + '/.",#'чb+"#˚ч& 'ч,#'ч9+ b '!$+ "ч &" /." ",#'ч¤ ¤ก

112 b'¤$!& ' & (, " ч ч ¤ "# ' & , &ч¤ ¤˚чก +" ч,#'ч

& ' (",   u<$! (, ,&' ' 41 . 25. ( ก&ч -ก aч' &( 2521)

113 ก&u ', 0 ч¤ ч! " #" $ &$ $ &$ !& !ч ч!&ч 39 (2) ¤ '& &ч# !$ $ &$ !& '.3. 2522 /." & $ &$ !&b ' ч ч&ถก˚ч + "/."& ¤ ч! " #" $ &$

!ч $ &$ !&#˚ч& 'ч!¤ ˚ч & กч& #"กч& & +$ษD(!ч $ &$ !& & ¤чก $ &$ !& +¤ч & &" !',&-'¤ + ก&'ч b ' !$b " กg ч &$ $ &$F , &-'¤ ч กч& "ч & ч &

ч กч& "ч

,&$ก ч &-¤b '!'¤¤ч чb 'b+" , 0 ч ' ' & 9 # ( กч&,#'чก ,ก$ 3 T +!'¤

& &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 538 b ' /& #" b+",ก$ 3 T

˚ч'$'чกษч3ч&g กч ' 2053/2535 ! + $ 'чกч& '¤˚ч,& ' 2 4 ' , "ч ˚ч & ก กч& #˚ч& !ч ! * ч #", $ '¤˚ч,& ' 1 ¤¤กb " " ก'9¤ ก( 9+ b '& 'ч, 0 ! * ч #", $ J + & b 'b+"& & , &чb " & !ก& $ ¤ " ¤ ˚ч & ก /& #" b+"

!&¤+b ¤ ก 'ч& ч ч&¤ ¤ก,&$ก,'$กถ¤ กч&¤˚ч $ ,#-'¤ + ", 5 'ч¤˚ч,& ' 2 ,¤! ч

˚ч & ก !ч ! * ч #", $ 9+ b '¤˚чก +& , &ч!&¤+b ¤˚ч,& ' 2 ¤ !"¤ /.ก' Dч /." ˚ч & ก ¤˚ч,& ' 1 ! * ч #", $ J + "ч '9¤ ก( ˚ч ч@Z¤ +

ก&u ¤ ч 'ก˚ч + " /&/.ก' !&¤+b ¤ b ' '# + 'ч¤ , 0 ч '

&-¤b ' ก˚ч +& , &ч ' ¤ , '¤ ¤чก ч+ ก&'ч ч b ' ' ¤ ¤ & , &ч 'ч¤

$ +& , -'¤b& !' u ,+ ก ก5, 0 ч ' ,¤! ч ¤ ' чก˚ч +,¤чb " &" 'ч "

/.ก' , 0 & , &ч!&¤+b

กч&ก˚ч + ч & กษu + ก&'ч ч ก&", ก ч ' & , &ч

/.ก' !&¤+# $! & &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 541 ,&-'¤ ч,#'ч ' ก˚ч + & , &ч!&¤+¤ч ¤ /.",#'ч &-¤/." ",#'ч !'กч&¤ ! ч 'ч ч ' "¤ чก˚ч + & , &ч ¤ ч "/.ก' !&¤+b & , &ч!&¤+# $! ¤ ' чก5 ) ч 'ч¤

+# $! ¤ .' чА'ч +, 0 ! ก˚ч + & ก&u ' ' ч, 0 $!$ & " ч,#'ч

¤ b ' ч ч&ถก˚ч +& , &ч9+ #"¤ч ¤ $!$ &, 0 ! ก˚ч +b+" !' ˚ч & ч

¤ ч! " #" $ &$ &" b ' กч& "ч 9+ # +,¤ 'ч¤ ก˚ч +& , &ч ¤ ч " ¤ '!&¤+

# $! ¤ $!$ &b 'b+" ¤ก¤чก ¤чกกч&/.ก' !&¤+b ¤ч¤! ч "/.ก' b ถ ч ч b+"

+" กч&¤˚чก +,' '¤ч ¤ ' чก5¤ b '!& ก ч ч ¤ ˚ч 'ч!&¤+b

3. )bч 1 u /¤9 ч

& ,+5 !'¤ ч '!"¤ '$¤ч&uч,ก ' ก ч ' "¤ чก˚ч +& , &ч ¤

ч "/.ก' !&¤+b b+" ก' /& ч กg ч ¤ "¤ก˚ч +,&-'¤ & , &ч ¤ ч

¤ ч! " #" $ &$ 'ก˚ч + " ' ч/.ก' !ч ч !&¤+b 9+ ก, 0 กч&'$¤ч&uч

!ч '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 !ч & &กg ч '' & 'чu$# ( &

!ч '& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540

3.1 ч " ч #) *'¤9 ч กч ) ч .A. 2534

, -'¤ ¤чกกч&¤+ , ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч "+ & '$ $¤

ч , '$¤ч&uч 'ч ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч ˚ч " ч&ч&u# &-¤

& /$+ &-¤ +!'¤ ч ,& &"¤ &-¤3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# &-¤& D & 3ч 9 ч

&-¤b ' 4 ' ถ"ч & กษu +& กษu ' "ч !" &" ч , ¤ ˚ч ' b '& ¤+ ,

ч+ ก&'ч 114 + ¤ !"¤ '$¤ч&uч 'ч ч ' "¤ чก˚ч +& , &ч ¤ ч

"/.ก' !&¤+b ¤ , 0 "¤ ч ' ˚ч " ч¤ ч! " #" $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч & กษu +& กษu ' + ก&'ч &-¤b '

'& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 b 'b+"& b "¤ 'ч # +,¤ 'ч ч

¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч ' ˚ч " ч&ч&u# &-¤ & /$+ ч ถ & /$+

,&-'¤ + ก&u /.", 5 'ч!"¤ , 0 กч& &-¤ & /$+ ч , 0 ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч

&-¤ &' ก˚ч, $+ ¤ $ "ч ก&'ч -¤ ч&ч&u# &-¤/." &$9а $ "чb '¤ч¤ &ч b+" 'ч & ' '

, 0 ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч ' #"ก $ "ч &-¤ $ "ч ч¤чก ' + 9+ b+" ก! ¤ 'ч b ",#'

ก. ก&u ' ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "чก˚ч + "ч ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч #" $ &$ ¤ก,&$ก ч b ' 'ч ก&u + 8 "¤ ч,#' ˚ч ",ก$+ ˚чถч !'¤ ч 'ч

$ "ч '/&$! /&$!¤чก/." +ก &ก ', 0 ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч

. ก&u ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч& & , &ч $ + ¤ ч

ч ,ก$ ก 'ч ' &¤ , 0 ,#' ก˚ч + 'ч ч & , &ч $ + 100 T , 0 !"

. ก&u ' ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "чก˚ч +& , &ч

/."& ¤ ч!!ч &-¤!&¤+¤ч ¤ /."& ¤ ч!115

+!'¤, -'¤

¤чก ч , 5 + ก&'ч ¤ч¤ & b+" 'ч ถ"ч ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч

"¤ ч 'ก˚ч + " ч/.ก' ' ч!&¤+b ก5¤ч¤, 0 ч ' ˚ч " ч&ч&u#

&-¤ & /$+ 4 ' ч , ¤˚ч ч¤b '& ¤+ , ч+ ก&'ч b+"116

114 '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ч!&ч 69

115 '$ .& ! 3 а/&, "กч&¤+ , ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч," http://www.ipthailand.go.th/ipthailand/index2.php?option=com_docman&task=doc_ view&gid=656&Itemid=81, 4 ч 2554.

3.2 ч " bаกg ч , '9,а" чu

" 'ч ч ' "¤ чก˚ч +& , &ч ¤ ч "/.ก' !&¤+b ¤ b '

กg ч "ч &-¤ก˚ч + "!ก, 0 9 & 9+ # + ¤" !', -'¤ ¤чก "¤ ч+ ก&'ч ¤ч¤ /& "

.' ч!"¤ /.ก' !ч ч b !&¤+กч& !&ч 'b ' А'ч +/$+ ч &-¤ ¤ А'ч

!ก& ก ,&$ก ч ¤ ) ч!"¤ '$¤ч&uч 'ч ч+ ก&'ч ¤ !ก, 0 9 & !ч ч!&ч 150

& &กg ч '' & 'чu$# ( ,'&ч , 0 กч& +!'¤ ч ,& &"¤ &-¤3 &&&& ¤ + ¤

& #ч# &-¤b '

& ก ч ,& &"¤ &-¤3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# , 0 & ก 'b ' $ ч &-¤

ч ч !ч ! & ก+ ก&'ч !ถ & (,'-'¤ + ч & ก ч 3 ก+$F $ &$F กч& +

,¤! ч ¤ & $ ",ก$+/& ч กg ч ,'&ч /& & 9 # ( ¤ &-¤ ' & ¤ , -'¤ ч

¤чก ч ,& &"¤ &-¤3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# '¤ b+"& กч&'$¤ч&uч "¤ .', -¤

/& & 9 # ( ¤ ,¤ก# 117

, ! 'กg ч $b+" " ч ч ¤ ˚ч 'ч ч ,& &"¤ &-¤3 &&&& ¤ +

¤ & #ч# b " ก5,'-'¤ ч &'¤ ! ' กч& #" !$ ¤ กg ч ก' "¤, 5¤¤&$ 9+ ¤ "ч ' "3ч&, 0 /." #"+ & '$ $¤'$¤ч&uч, 0 ,&-'¤ 8 b !ч "¤, 5¤¤&$ ¤ ,&-'¤ ,'-'¤

116 ¤ 'ч b&ก5!ч /.", , 5 'чกч& ' .' ч¤ ก˚ч +& , &ч ¤ чb "

ч , 'чb& b ' ˚ч " ч&&u# &-¤ & /$+ !'¤ 'ч b& , -'¤ ¤чก/.", , 5 'ч กч&

& /$+ 'ч¤ ч ถ กч& ' & #ч# ' b b ' ч ч&ถ ก, &-'¤ ч กч& "ч ' ¤¤ก¤чก¤ ก

, &-'¤ ч ' ˚ч " & #ч# ' b b 'b+"& $ "ч &-¤ &$กч&aч !", &-'¤ ч กч& "ч '!

!"¤ กч& чกก 'ч !'กч&ก˚ч +& , &ч ¤ чb " b ' 'ч¤ ч , 'чb& b 'b+"ก'¤ ",ก$+/& '

˚ч " ч&ч&u# &-¤ & /$+ & กษu + ก&'ч , -'¤ ¤чกb ' 'ч $ "ч &-¤ &$กч& ¤

/&$!9+ ,¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч &-¤/."& ¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч ก5¤ uaч'

,+ ก !ч 'ก˚ч +b " & , 0 $ "ч &-¤ &$กч&aч !", &-'¤ ч กч& "ч '! !"¤ กч&

, -'¤ ¤чกกч&¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч ч!&ч 68 ' '& &ч# !$, &-'¤ ч กч& "ч '.3. 2534 ก˚ч + ",¤"ч ¤ , &-'¤ ч กч& "ч!"¤ กч& uaч' ¤ $ "ч &

&$กч&b+"¤ 'ч "¤&$

117 b# 3 , & #! , กg ч 'ч+" $!$ก&& , '$ '( & ' 4 (ก& , ' ч &:

˚ч ก'$ '( ' ¤ `ч& ก&u( ч $ ч& , 2548), . 162-163.

ч , ч ก'ก&u & ,'-'¤ ч , 0 &&& 4 ' '¤ &" !'กч&, 3 !&¤+¤ ч

, ч ¤ กч& & ' ˚ч ' + -¤ & 9 # ( ¤ ч ч /ч ก &

ч &." ก ก $+ ¤ & #ч# , 0 $' ' ч & ก¤ + & '$ $¤ & กч&! + $ $ $¤J

,&-'¤ 8 118

กч&'$¤ч&uч & ก ч ,& &"¤ &-¤3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# !ч ч!&ч 150 ч ч&ถ ก'$¤ч&uч¤¤ก, 0 2 ,&-'¤ b+" ก' ч ,& &"¤ ¤ & #ч# &

3 &&&& ¤ + ¤ & #ч#

ч ,& &"¤ ¤ & #ч# -¤ "¤ "ч 4 ' ก',¤ก# ,'-'¤

¤ b+"+˚ч& ¤ .'b+" ,'-'¤ " &¤ ก )ก& กษч,¤ก# 4 ' ¤ .' 119 ч ,& &"¤ ¤

& #ч# ¤ , 0 ,&-'¤ ¤ & 9 # (9+ ' b ¤ & , 3#ч!$ & & ч ¤

& #ч# 4 ' & ก ¤ .' & , 3#ч!$, 0 ' & 120

' 3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# ч ถ & ก ,ก ' ก &&& , & ,'u

&-¤ 3 9+ ' b ч ¤&$ &&& ¤ 4 ' ¤ч¤ !ก!'ч ก &" !' "¤ ถ$' & !'ч 8121 3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# ¤ , 0 ,&-'¤ ¤ ¤&$ &&& !&¤+¤ &&& , & ,'u ч &." ก ก $+

' ч +"ч ¤$! ¤ ¤ ', &'ч & #ч# , 0 ' & 122

& ก ч ,& &"¤ & 3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# , 0 & ก ' b , 0 กч& чก

'¤ " ˚ч¤˚чก + ч '# # +& b 'чก&u + "ч ' +!'¤ & ก+ ก&'ч ¤ , 0 ,&-'¤ '3ч&¤ !"¤ #"

118 r ' า , . 168.

119 ¤$a+ ,3&ษD !& ก"b ,'$' ,!$ 9+ +ч&ч'& ถ$& E (,  & กกg ч '' & กษu

$!$ก&& & ч, '$ '( & ' 5 (ก& , ' ч &: 9 & กч&!˚ч&ч & ,¤ก ч& & ก¤ กч& ¤

u $!$3ч !&( ч $ ч& &&& 3ч !&(, 2552), . 2T.

120 ¤ ก7ษ & ч $ , " ч ,& &"¤ & 3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# ",  

u<$! (, ,&' ' 32, . 14 ( ก&ч 2518) & b# 3 , & #! , า :& r ' 118, . 1T2.

121 ¤$a+ ,3&ษD !& ก"b ,'$' ,!$ 9+ +ч&ч'& ถ$& E (, า :& r ' 119, .

29 & ¤ ก7ษ & ч $ , r ' า , . 14.

122 b# 3 , & #! , า :& r ' 11T, . 1T3.

$¤ч&u чu!ч '7!$กч&u( & กч& 123 กч& +¤ +!'¤ ч ,& &"¤ & 3 &&&& ¤ +

¤ & #ч# &-¤b '!"¤ , 0 b !ч +˚ч, $ ¤ 4 ' !"¤ '$¤ч&uч¤чก !$

¤ กg ч ' ч b "!ч !&¤+¤ ˚ч'$'чกษч ¤ 3ч&4 ' , 0 /." #"กg ч ¤ ก

ч $+ ¤ ก $#чกч& 4 ' b+" กч& ч ' ч& ˚ч !&¤+¤ & ก,กu<( กч& '$¤ч&uч,&-'¤ ч ,& &"¤ ¤ & #ч# b "124 9+ & 3 +"ч b+" ก' +"ч ч

,& &"¤ ч กч&, -¤ ч ,& &"¤ ч ,3&ษDก$¤ & ч ,& &"¤ ч

ч 'ก˚ч + " /&/.ก' !&¤+b & ,+5 !"¤ '$¤ч&uч 'ч¤ , 0 ч

' +!'¤ ч ,& &"¤ ч ,3&ษDก$¤ &-¤b ' ч ,& &"¤ +"ч ,3&ษDก$¤ ,'-'¤ & กษч,3&ษDก$¤ ¤ ' & กч& ˚ч ч ' +!'¤ !$ ,&-'¤ ,ก ' ก , & ач'+"ч กч& "ч

& ¤ ! ч ก&& '¤¤ก ч,'-'¤¤˚чก +, & ач' ч +"ч ,3&ษDก$¤ ¤ & #ч# '¤ +!'¤ ч

,& &"¤ ¤ & #ч# ,#' ,&-'¤ чก." ',& ก+¤ก, ,ก$ ¤ !&ч & ,&-'¤ กч& & ก,& ' &-¤

K+ ачษ ¤чก& , 0 !" 125 & " ก&u ¤ b ' กg ч !$b "¤ 'ч # +,¤ 'чก& ˚чb 'b+"

!'ก5 !"¤ '$¤ч&uч 'чกч&ก˚ч + "¤ ч+ ก&'ч ¤ +!'¤/& & 9 # ( ' & &-¤

, 0 กч&,ก$ & ก', ! &-¤b '

ก&u b+" ˚ч'$'чกษч3ч&g กчก&'ч ถ ч ' .' ч!ก& " /&/.ก'

!&¤+b b " 2 ,&-'¤ b+" ก' ˚ч'$'чกษч3ч&g กч ' 281/2490 & ˚ч'$'чกษч3ч&g กч

' 1408/2497 ' "¤ чก˚ч + " ч,#'ч ¤ .'!&¤+b & ˚ч'$'чกษч3ч&g กч ' 2053/2535 '/." ˚ч & ก ¤ " ч ˚ч & ก /& !&¤+b ˚ч'$'чกษч+ ก&'ч

+ 3ч&g กчb 'b+"! + $ " ч,#'ч, 0 9 & +, -'¤ ¤чก +!'¤ ч ,& &"¤

& 3 &&&& ¤ + ¤ & #ч# !ч ч!&ч 150 & ˚ч'$'чกษч3ч&g กч,&-'¤ ˚ч & ก 3ч&g กч ", 0 b !ч '!ก& ก ч ¤ ก+" 4 ' ก&u ¤ ч¤-' 8 &-¤

ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) чก5 /&,#' ,+ ก ¤b '!ก, 0 9 & +

123 ¤$!!$ !$ 3а $ (,  ч , ! "ч ˚ч'$'чกษчg กч ' 29T/2501 & ˚ч'$'чกษч g กч ' 3296/2528

124 b# 3 , & #! , า :& r ' 11T, . 1T4.

125 ¤ ก7ษ & ч $ , า :& r ' 120, . 21-22.

3.3 ч " ч b'ч! b / ¤ ч ' '# 6น A. 2540

ч ' "¤ก˚ч +,&-'¤ & , &ч "/.ก' !&¤+b ¤ч¤, 0 "¤ ч 'b '

, 0 &&& , '¤ ¤чก ч+ ก&'ч ¤ч¤, 0 ч& 'ч /." &$9а ก /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч &-¤

$#ч# ' &-¤ ч ˚ч,&5¤&. !ч ч!&ч 4 ' '& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540 4 ' ˚ч "3ч& + & '$ $¤ & &+ "¤ ч " /&b+",' , 'ч ', 0 &&& & '¤ &

ก'ก&u 9+ ч ч&ถ ก'$¤ч&uчb+" +

3.3.1 "#а /¤9/ ¤ กа9 '¤ 1' น/¤ #/

(1) , 0 ч& 'ч /." &$9а ก /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч &-¤ $#ч# '

ก&u ¤ ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч чก/."¤ ч! " #"

$ &$, 0 "/." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч &-¤ $#ч# '"126 & /."& ¤ ч! " #" $ &$ , 0 "/." &$9а " 127

"¤ ч 'ก˚ч + " ч & , &ч/.ก' !&¤+b ¤ч¤ถ.ก3ч& & &+b+" чก, 0 ก&u '

˚ч "/." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч &-¤ $#ч# 'b+", & ' ч¤ กА'ч ' ,ก$ &

(2) , 0 ч ˚ч,&5¤&.

ก&u '/." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч ˚ч ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч ก /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч+" ก чก ч , 0 ч ˚ч,&5¤&. 4 ' ч ถ ч ' ˚ч, 0 &ч & กษu(¤ กษ&9+ กч&ก˚ч + "¤ ч ', 0 ч& ˚ч b "&' "ч b ' 'ч¤ ˚ч &.

+ 4 ' ' чА'ч ' А'ч + ˚ч ч #" กч& & ก¤ ก$¤กч& ¤ ! 128 "¤ ч 'ก˚ч + "

ч & , &ч/.ก' !&¤+b ¤ч¤ถ.ก ˚ч ч'$¤ч&uчb+" 'ч, 0 "¤ ч ' ˚ч "/."ก˚ч +

ч4 ' ¤ч¤¤ , 0 А'ч /."¤ ч! &-¤/."& ¤ ч! b+", & ' ч¤ กА'ч ' ,ก$ &

&-¤b ' 4 ' ถ"ч, 0 ,#' "¤ ч 'ก˚ч + " ч & , &ч/.ก' !&¤+b ¤ ก&ч , 0 "¤

126 ч ч & ถ /.", "ч ˚ч ч¤-' +,'-'¤¤ + "4 ' & ' ( $ &$กч& &-¤

& 9 # (¤-' + ,'-'¤กч& "ч & ' ( $ &$กч& &-¤ & 9 # (¤-' + , 0 ч "ч ก!$ ¤ !

ч!&ч 3 '& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540

127 ч & ถ /.", "ч ˚ч ч¤-' +,'-'¤ "b+" ч 4 ' & ' ( $ &$กч& &-¤ & 9 # (

¤-' +9+ 'ч!¤ กч&, "ч ˚ч ч !"¤ , 0 b 9+ $ #','-'¤กч& "ч & ' ( $ &$กч&

&-¤ & 9 # (¤-' + ч!&ч 3 '& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540

128 '& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540 ч!&ч 3

ч 'b ', 0 &&& & ¤ч¤ถ.ก3ч& & &+ "¤ ч " /&,' , 'ч , ' 0 &&& & '¤ &

ก'ก&u b+"

!'¤ 'ч b&ก5!ч чก, 0 ก&u '/." & ก¤ & &ก$¤กч& "чА'ч ', 0 /."ก˚ч + ч b 'b+"b+", & ' ч¤ กА'ч ' ,ก$ & "¤ ч+ ก&'ч ก5b ', "ч 'ч , 0 "¤ ч 'b '

, 0 &&& !ч & ,а

' ¤ , " ,J'ч ч ˚ч,&5¤&. ' ˚ч & 'ч /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч &-¤

$#ч# '+" ก , 'ч , '¤ ¤чก& &ก&& ',ก$+ & 'ч /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч & /." &$9а ', 0

กч&¤ ч! " #" $ &$ ¤ ,ก$+ ก&u ¤ กч&¤ ч! " #"4¤@!( &( ¤ '$ ,!¤&(, 'ч ¤ b ' ก&u ¤ กч&¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч ч & ч กч& "ч &-¤ $ &$ !& & & กษu , 0 a mass market transaction ¤, 0 & &ก&& !&ч+ "ч & ก ' ' !& ถ ч&ч&u#

' b 9+ & + 9+ &. ч!&Dч "¤ก˚ч +, -¤ ก ч& ˚ч ˚ч & "¤ .&

,+ ก & 'ч #" $ &$ ¤˚ч ,&5ก "¤ !ч ก!$ ¤ !&ч+ "ч & ก ,#' 9 & ก& Microsoft Office 4 ' #" ' "ч ,&-¤ ' b ก ' #" ˚ч ก ч ¤ /." & ก¤ & &ก$¤!'ч 8 &. & "¤ .&

,+ ก 4¤@!( &( & กч&¤ ч! " #" $ &$b 'b+" กч&+ + & ˚ч & &.ก "ч,J'ч &ч 4 ' ¤

!'ч ¤чกกч&¤ ч! #" $ &$ ˚ч & /." & ก¤ & &ก$¤9+ ,J'ч 129 & , -'¤ ¤чกกч&¤ ч!

+ ก&'ч ¤ & กษu , 0 กч&¤ ч! " #"4¤@!( &( !&¤+b 9+ กч&#˚ч& , $ ,' & ,+

&-¤¤ ч! " #"4¤@!( &( 9+ กч&#˚ч& , $ 1 & ¤ กч&ก˚ч +& , &ч " #" ч b " ,#' 1 T ˚ч "ก&u ¤ b ' ) ч "¤ ч 'ก˚ч +& , &ч ¤ чb ', 0 &&&

3.3.2 а ก-u"/¤9/ ¤ กа9

ч ¤ & ,а !ч "¤ 3.2.1 ¤ !"¤ "¤ ч ' & กษu &-¤ /& "

.' ч ', 0 /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч &-¤ $#ч# ' 4 ' , 0 /."ก˚ч + ч ˚ч,&5¤&. b+", &

.' ч¤ กА'ч ' ,ก$ &¤ ¤ /& ˚ч " "¤ ч , 0 "¤ ч 'b ', 0 &&& ˚ч &

ч กч&'$¤ч&uч 'ч "¤ ч +, 0 "¤ ч ' ˚ч "b+", & &-¤b ' กg ч b+"

129 Holly K. Towle, "Mass Market Transactions in the Uniform Computer Information Transactions Act," Duquesne Law Review, Vol. 38, Issue 2 p. 380 (Winter 2000), http://heinonline.org/HOL/Page?collection=journals&handle=hein.journals/duqu 38&id=395, Jan 17, 2011.

!$b " ч!&ч 4 && ч & !$ ч กч&'$¤ч&uч 'чb+", & ,ก$ & &-¤b 'b "

ч!&ч 4 && "ч & ก¤ ก ч!&ч 10

ч!&ч 4 && ч !$ถ & กษu ¤ "¤ ч ' ˚ч "b+", & ¤ กА'ч '

'ч ч ถ " "¤!ก& ' & กษu &-¤ /& " .' ч¤ กА'ч ' g$ !$ &-¤& aч& ,ก$ ก 'ч '

$ а.# ¤ ' ч+ ч b+"!ч ก!$ , 0 "¤!ก& '¤ч¤ถ-¤b+" 'ч ˚ч "b+", & ' ч¤ กА'ч

' "130

¤чก ч!&ч 4 && ч ¤ , 5 b+" 'чกч&'$¤ч&uч 'ч "¤ ч +¤ ˚ч " .' ч b+", & ก &-¤b ' '$¤ч&uч¤чก& กษu &-¤/& ¤ "¤!ก& 'ч ˚ч " .' ч¤ กА'ч '

!"¤ g$ !$กч& + &-¤!"¤ & aч& + ' ก,ก$ b ก 'ч ' $ а.# ¤ ' ч+ ч !ч ก!$ &-¤b '

130 9+ ч!&ч 4 && ч b+" ก! ¤ 'ч ¤ "¤ ч ' ˚ч "b+", & ' ч¤ ก

А'ч ' b " +

(1) "¤!ก& ก, " &-¤¤˚чก + ч & /$+ ',ก$+¤чกกч&/$+ ч

(2) "¤!ก& "!"¤ & /$+ &-¤& aч& чกก 'ч 'กg ч ก˚ч +

(3) "¤!ก& " ч $ +& 9+ b ' , ! /&¤ & &-¤ " $ &$ ¤ก,&$ก

чb+"9+ ¤ กА'ч ' $b+"/$+ ч "¤ ч& ˚ч

(4) "¤!ก& " $ &$ '¤ b ' g$ !$!ч ч "¤ ' "¤ + &-¤ g$ !$!ч ч & , &ч '&'ч#"чb+"9+ b ' , ! /&¤ &

(5) "¤!ก& " $ &$ ' чА'ч ' ,& ก&"¤ &-¤ก˚ч + "¤ กА'ч ' !"¤

& aч& ,'$' чกก 'чaч& ', 0 ¤ ' , &ч ˚ч ч

(6) "¤!ก& ч ч Ачก '/."4- ¤Ачกก˚ч +&ч ч $ bถ' ก 'ч&ч ч ч ก

¤ !&ч+¤ก, ,ก$ ก 'ч&"¤ & $ "ч!'¤ T

(T) "¤!ก& ч,#'ч4- ¤ 'ก˚ч +&ч ч 'ч,#'ч4- ¤ &-¤ก˚ч + "/.",#'ч4- ¤!"¤ & aч& ,ก$ ก 'ч ' &

(8) "¤!ก& ч !&, &+$! 'ก˚ч + "/." &$9a !"¤ #˚ч& +¤ก, , &

'ч #"¤'ч &-¤ & 9 # (¤-' + . ,ก$ ก 'ч ' & ก&u '/$+ + &-¤ ',ก ' , '¤ ก กч&/$+ +#˚ч&

(9) "¤!ก& 'ก˚ч + $& $++¤ก, !" ' ˚ч "/." &$9a !"¤ & aч& . ,ก$ ก 'ч '

&

4 ' กч& #",กu<( $ a.# ˚ч "กч& $ $¤J 'чb+", & ' ч¤ กА'ч &-¤b ' ,ก$+ ч , 0

aч $ b 'b+" ¤ .'ก ,¤! ч ¤ ' ч

! ¤ 'ч ¤ "¤ ч ',¤ч, & .' ч¤ กА'ч ' ,#' "¤!ก& "!"¤ & /$+

&-¤& aч& чกก 'ч 'กg ч ก˚ч + 4 ' , 0 ก&u ' กg ч ก˚ч + ч & /$+ &-¤aч& ¤

.' чА'ч ¤ .' &" & b+" "¤ чก˚ч + " ' чА'ч + ก&'ч ч & /$+ &-¤

aч& 4 ' чกก 'ч 'กg ч ก˚ч +b " ' ¤ "¤ ч 'ก˚ч + " /&/.ก' !&¤+b ¤ч¤ '$¤ч&uчb+" 2 & ,+5 b+" ก' ก&u ' กg ч ก˚ч + & , &ч ¤ ч,¤чb " &"

.' ч '¤ b ' ч ч&ถ!ก& !ก!'ч b+" !' ก&u 'b 'b+"ก˚ч +,¤чb " ' ч '¤ ¤$ & '

¤ ก˚ч +& , &ч ¤ ч!ч '!"¤ กч&b+" 9+ b ', 0 กч&,¤ч, & ' ч¤ กА'ч '

"& aч& чกก 'ч 'กg ч ก˚ч +b " , '¤ ¤чกb ' กg ч ก˚ч +,&-'¤ & , &ч ¤ ч

8 b " ' & ,+5 ' ¤ ч & /$+ &-¤aч& ¤ ч ' чกก 'ч 'กg ч ก˚ч +

ч ч ' b &" '¤ b '& ถ & , &ч ¤ ч+" !' 'ч¤ ч ч ถ กч&

& +'" &-¤b ' & +'" ¤чกกч&#˚ч& чกก 'ч u ' "¤ ч 'ก˚ч + "/.ก' !&¤+b

, 0 ก&u ¤ & , &ч ¤ ч ', 0 '¤,ก$+ ' '!"¤ #˚ч& ¤ b ' 'ч¤ & ¤ '

ч ч ¤ ч & /$+ &-¤aч& !ч ч

!'¤ 'ч b&ก5!ч "¤ ! ч 'ч "¤ ч +, 0 "¤ ч ' ˚ч " ' ч

b+", & ' ч¤ กА'ч ' ก5 b ''¤ '¤ ˚ч " ถч , 0 "¤ ч 'b ', 0 &&& "¤

ч+ ก&'ч !"¤ ˚ч ч'$¤ч&uч!ч ч!&ч 10 ¤ ก 'ч, 0 กч&b+", & ' ч¤ กА'ч '

",ก$ &" &-¤b ' 4 ' ถ"ч ' ч ) ч ถч 'b ', 'ч, ก กч& ˚ч ч b ' ก!$

& ,'u กч& ˚ч ч# $+ 8 'ч¤ !"¤ /.ก' ก !&¤+b & ถ , '¤'$¤ч&uч &" 'чกч&

& aч& ¤ .' ч ', 0 /." &$9a &-¤ .' чА'ч 'b 'b+"ก˚ч +, ¤ ч ч , 0 กч&

& aч& ' กก 'ч¤ กА'ч ' чก "¤ ч+ ก&'ч ก5¤ , 0 "¤ ч ' ˚ч "b+", &

.' ч¤ กА'ч ' ,ก$ &

' ¤ กч&'$¤ч&uч 'чกч&ก˚ч + "¤ ч ' ˚ч "b+", & ' ч¤ กА'ч

' ¤ , 0 กч&b+", & ' ч¤ กА'ч ' ",ก$ &" &-¤b ' ч!&ч 4 && "ч "

˚ч ч!&ч 10 ч #"9+ ¤ 9& 9+ ч!&ч 10 !$ 'ч " กч& $ $¤J 'ч "¤ ч¤ /&

,' +¤ ¤ , 0 &&& & '¤ & ก'ก&u "'$, &ч (ถ '7!$กч&u( &

(1) ч ¤&$! ¤˚ч ч¤!'¤&¤ Dч ч ,3&ษDก$¤ ч &." ч , "ч ¤ ч +

¤ +,¤ ч ч+ ч ч ', g$ !$ ч ,&-¤ก¤ 'ч ¤-' & ч b+", ก¤ 'ч ¤

.' ч!ч ач' ', 0 ¤&$

(2) ก!$ & ,'u ¤ ч# $+

(3) , &ч & ถч ' กч& ˚ч ч &-¤ กч& g$ !$!ч ч

(4) กч&& ач& ' กก 'ч чก ¤ .' чА'ч ' , -'¤, & , ก ' ч

¤ กА'ч ' "

˚ч & ч¤ ч! " #", &-'¤ ч กч& "ч & ч & ч กч& "ч ก, 0

ก&u ' .' ч, 0 /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч+" ก 4 ' กч& ˚ч ч& 'ч .' ч ก&u ¤

!ก¤ .'ач !"'& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540 ก5!'¤, -'¤ ч ' ˚чก

, 0 ч ˚ч,&5¤&. ,#' ч @& b# ( , 0 !" ' ч¤ ч! " #"&$ $ &$F 4¤@!( &( ¤ч¤ ' ч, 0 /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч+" ก &-¤, 0 /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч ˚ч

чก /." &$9а ก5b+" 4 ' чก "¤ ч 'ก˚ч + " ' ч!"¤ /.ก' !ч ч!&¤+b

& ! ч 'ч "¤ ч +, 0 "¤ ч ' ˚ч " .' чb+", & ' ч¤ กА'ч ' ก5¤ !"¤

'$¤ч&uч'7!$กч&u( 'ก˚ч +b " ч!&ч 10 +" 'ч "¤ ч+ ก&'ч ˚ч "b+", &

.' ч¤ กА'ч ' ¤ , 0 กч&b+", & ' ч¤ กА'ч ' ",ก$ &" &-¤b ' "¤ , 0

/." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч+" ก !' ถч & ¤˚ч ч¤!'¤&¤ กч& ˚ч ч¤ч¤¤ b ', 'ч, ก

¤ ก กч&/.ก' ก !ч ч!&¤+b u ''7!$กч&u(!'ч 8 , & ' & b ,&-'¤ 8 !ч

ач',3&ษDก$¤ & ', & ' & ¤ .'!&¤+, &ч ¤ч¤ก'¤ ",ก$+ач& ' กก 'ч ¤

.' ч 'b 'b+", 0 А'ч 'ก˚ч +, - ¤ ч ч ¤ ¤ч¤ถ-¤b+" 'чกч&,¤ч, & ' ч¤ กА'ч

' ,ก$ &b+"

чก, 0 ก&u ' ' ч, 0 /." & ก¤ & &ก$¤กч& "ч+" ก & ч¤ ч!

" #" $ &$ ' ˚чก b ' #' ч ˚ч,&5¤&. "¤ ч+ ก&'ч ก5¤ b '¤ 'ач !"'& &ч# !$ 'ч

+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540

4. )bч #ก ' b นก ч# 'ч

4.1 а ก-u"/¤9 ч# 'ч

ч,#'ч, 0 ч!'ч !¤ '/." ",#'ч!ก& "¤ กА'ч ' -¤ /.",#'ч b+" #"

&-¤b+"& & 9 # ( & ' ( $ & /.",#'ч!ก& " 'ч,#'ч, 0 กч&!¤ กч& #" & ' ( & กษu ¤ ч,#'ч+ ก&'ч ¤ ч &"ч & ก ¤ 'ч $' ก ч¤ ч! " #" $ &$4 '

, 0 ч '/."¤ ч!4 ' , 0 ,¤"ч ¤ & ' ( $ ч ) ч ¤ ч! "/."& ¤ ч! #" & ' ( $

ч ) ч ¤ ! 9+ /."& ¤ ч!!ก& ¤ ¤'ч 'ч $ &$ &-¤ royalty , 0 กч&!¤ ¤ก¤чก & กษu ¤ ч+ ก&'ч &" & ,+5 ¤-' 8 ¤ ч,#'ч '¤ !"¤ '$¤ч&uч, & , ก ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч b+" ก'

4.1.1 b а , '9กч # 'ч# 6น น

, -'¤ ¤чก ч ч ¤ & ' ( $ !ч ч!&ч 138 ' & &กg ч '' & 'чu$# ( ч ч & ถ !ถ b ' &. &'ч 4 ' ¤ч¤ &ч ч & ¤ч¤ถ-¤,¤чb+" + ч ˚ч

¤ & ' ( $ ¤ b 'b+"¤ .' '&. &'ч !'¤ .' ' "¤ч¤ &ч ч & ถ-¤,¤чb+"" ก&'ч -¤ ¤ .' & กษu '¤

+ถ-¤ -¤ b ",'-'¤! ,¤ b+"131 $ &$ & ' ( $ ч ) ч, 0 $ &$ '¤ +! !ч กg ч ¤-' ¤ก, -¤¤чก & &กg ч '' & 'чu$# ( , -'¤ $ &$+ ก&'ч &ч ч & ¤ч¤ ถ-¤,¤чb+" ก5 '¤ , 0 & ' ( $ !ч & &กg ч '' & 'чu$# (+" ,#' ก ! ¤ 'ч ,#' &$ $ &$F &-¤, &-'¤ ч ч กч& "ч ¤ ¤ 'ч , 0 ! $ &$ & !ถ ' $ &$ ! ,¤"ч ¤ /."

& $ &$ ¤˚ч ч¤ &$ .&u( '¤ ч $ &$ ¤ ! !'¤ 8 b &-¤ ˚ч ч "/."¤-' ,¤чb #" 9+ !"¤

' /& & 9 # ( " ก'! , 0 + 8 &-¤!ч & , &ч¤ 'ч +ก5b+" & ' ( $ ч ) ч¤ ¤ +, 0

& ' ( $ & ,a !ถ b ' &. &'ч 4 ' ¤ч¤ &ч ч & ¤ч¤ถ-¤,¤чb+"132 ¤ก¤чก & ' ( $ ч

) ч ¤ +, 0 ч&$ & ' (!ч ч!&ч 140 4 ' ч ถ $ &$ ',ก ' +" ч&$ & ' ( -¤

& ' ,

131 !$ # , & & 9+ b'9&¤ ( ч aч',  ˚ч¤&$ ч กg ч & กษu '$ '( & ' 12 (ก& , ' ч &: , !$ u<$! aч, 2552), . 8.

132 & .& &&u3&, ก"b ,'$' ,!$ 9+ ' E<( , ก #&, & '7กษч' ษ(,

˚ч¤&$ ч & &กg ч '' & 'чu$# ( 'ч+" & ' (, (ก& , ' ч &: $!$ &&uกч&, 2550), . 6-8.

ก&& $ &$F & $ &$ &¤ &¤ & & ถ &$ $ &$F &-¤ $ &$ , &-'¤ ч กч& "ч 4 ' , 0 & ' ( $

ч ) ч¤ ก+" 133

& ,+5 ,&-'¤ กч& ",#'ч & ' ( $ ч ) ч /." " ч , 5 'ч $' '¤ ",#'ч b+" !"¤ , 0 & ' ( $ 4 ' ч ч & !ถ ' &. &'ч ¤ ,& ก 'ч " & ' (" & !ถ ¤ b ' &. &'ч ¤ ¤ч¤ &ч ч & ถ-¤,¤чb+" ,#' &$ $ &$F , &-'¤ ч กч& "ч $ &$ !& $ &$!ч ч

!'ч 8 ก5¤ч¤,#'чก b+" , " !'¤ กg ч !$b ", 0 '$,3ษ 'ч $ &$ 8 ¤ ",#'чก b 'b+"134

!'¤ 'ч b&ก5!ч ˚ч'$'чกษчg กч 'ก&'ч ถ ч !ก!'ч & 'ч & ' ( $ ч

) ч & & ' ( $ ' b b "+" ,#' ˚ч'$'чกษчg กч ' 846/2534 ก&'ч b " 'ч &$ $ &$F "¤

, 0 & ' ( $ ¤ 'ч ' !', 0 & ' ( $ ¤ ก & ,a ' ' & กษu '$,3ษ !ก!'ч ¤чก

¤ ч&$ & ' ( & ч&$ & ' ( ¤ b '¤ч¤¤ +, 0 & ' ( $ ч ч ¤ & & กg ч '' & 'чu$# ( &&' 4 b+" ก&'ч -¤&$ $ &$F, 0 & ' ( $ ч ) ч 4 ' ч!&ч 4 ' '& &ч# !$&$ $ &$F '.3. 2521 b+" " ˚ч¤˚чก + ч ¤ ˚ч 'ч "&$ $ &$F" " ч " & "/."

&"ч && (" ก ч!&ч 13 ' '& &ч# !$,+ ก b+" " ч ч ¤ ˚ч 'ч " $ &$ !'/.",+ " b "9+ ,J'ч &" $ &$ ч ¤ &$ $ &$F!ч 'กg ч " ч " &¤ ¤ !'ч ก $ &$ ก&& $ &$F!ч ' !$b " ч!&ч 1336 ' & &กg ч '' & 'чu$# ( $ &$ &$ $ &$F

, 0 $ &$ ч &&& 4 ' , 0 กч& " ч " &¤ ก'&. ¤ กч& + ¤¤ก4 ' ч $+ ¤ /."

&"ч && ( , 0 /& ч 8 & ,a !ч ˚ч¤˚чก + ч ¤ ˚ч 'ч " ч " + ก&'ч "ч !" กч&¤ b+" ч 4 ' &$ $ &$F ¤ /." &"ч && ( ч ¤ !"¤ , 0 b !ч , -'¤ b ' !$b " ч!&ч 6 ' '& &ч# !$&$ $ &$Fc &-¤ ˚ч'$'чกษч3ч&g กч ' 9544/2542 'ก&'ч 'ч , &-'¤ ч กч& "ч, 0 & ' ( $ ч ) ч¤ 'ч ' b ' #'¤ ч&$ & ' ( &-¤ ч&$ & ' ( b ' &. &'ч b '¤ч¤ +ถ-¤ &¤ &¤ b+"¤ 'ч & ' ( $ ' b + 'b+" !$b " & &กg ч '' & 'чu$# ( &&' 4 'ч+" & ' ( $ & ч , ! "ч g กч 'ก&'ч 'ч " $ &$ & ' ( $ ч

) ч¤ , 0 $ &$ ч &&& b ' &. &'ч ก5 ч ч !ก!'ч ¤чก & ' ( $ 'b ' &. &'ч 4 '

133 r ' า , . 2T. & !$ # & & 9+ b'9&¤ ( ч aч', า :&

r ' 131, . 22-23.

134 ч '$ чa&u(,  ˚ч¤&$ ч & &กg ч '' & 'чu$# (& กษu ,#'ч

& ' , '$ '( & ' 15 (ก& , ' ч &: "ч " ' ¤˚чก + ¤$&& #กч&'$ '(, 2546), . 3.

¤ч¤ &ч ч & ¤ч¤ถ-¤,¤ч b+"!ч & &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 138 กч& ¤ .' &

+b ¤ $ &$ & ' ( $ ч ) чb 'b+" ¤ .'ก ! & ' ( + 8135

กg ч )¤¤ ก&'ч ถ กч& ˚ч & ' ( $ ч ) чb "/."¤-' #" & 9 # ( 9+ b+"& 'ч!¤ 9+ ,& ก 'ч, 0 กч&¤ ч! " #" $ &$ 4 ' " 'чกч&,#'ч & กч&¤ ч! " #"

$ &$ ¤ & กษu ' &"ч ก чก !'ก5 b '¤ч¤ & b+" '# + 'ч, 0 ч,+ ก

4.1.2 " "#bач¤˚чก !

ч,#'ч, 0 ч ' "/.",#'ч #" & ' (9+ & , &ч¤˚чก + 4 ' ¤ч¤¤˚чก +9+ กч& ก˚ч +& , &ч,#'ч ' ' ¤ b " &-¤ " !'กч&ก˚ч +& , &чb "!&¤+¤ч ¤ /." ",#'ч &-¤/."

,#'ч136 ก5ถ-¤ 'ч & , &ч¤˚чก +,#' ก -¤¤˚чก +9+ ¤ч ¤ .' чА'ч &-¤ ก&u ¤

ч 'b ' ก˚ч +& , &ч กч&,#'ч ,#' ก&u 'ก˚ч +, &ч,#'чb ' &чกg ч '!ก& ก &-¤b '' $ษDч b+" &-¤ ก&u ' ч,#'ч ก˚ч +& , &ч !', -'¤& , &ч $ + & &" /.",#'ч &¤ & ' ( $ ',#'ч!'¤ ч & /." ",#'чb ' ก " "กg ч ¤ #" ˚ч 'ч 9+ b ' ก˚ч +, &ч !'b 'b+" ч ч 'ч, 0 ч 'b ' # ' & , &ч¤ ¤˚чก +137 , -'¤ ¤чก9+

ач' &" '¤ ч ч 'ч กч&¤˚чก +& , &ч กч& #" & ' ( ,'&ч กg ч , K+#'¤ "

,&$ก ч, -'¤b&ก5b+" ¤ ถ-¤ 'ч, 0 กч&,#'ч ' & , &ч¤ ¤˚чก + ч ч&ถ,&$ก чb+"!ч

ч!&ч 566 + ถ"ч, 0 กч&,#'чก ¤ 'ч ถч & ,#' ,#'чก ¤ 9&ก !ก ч ก5b ' #',#'ч

& ' ( !'¤ч¤, 0 ч¤ 'ч ¤-' 138

˚ч & กч&,#'ч¤ ч&$ & ' ( !$ ,&-'¤ b "9+ # + ¤" ч!&ч 540139

4 ' ก˚ч + "กч&,#'ч¤ ч&$ & ' ( ก˚ч +, &чb+"b ',ก$ 30 T !' ˚ч & ч&$ & ' (b '!ก

¤ .'ач !" ч!&ч+ ก&'ч ¤ ч ч&ถ,#'чก ч ก 'ч 30 Tb+" ¤ก¤чก ч,#'ч

ч ч&ถก˚ч +, &ч!&¤+¤ч ¤ /." ",#'ч &-¤/.",#'чก5b+" !ч ч!&ч 541140

135 !$ $!&,  ч , ! ˚ч'$'чกษчg กч ' 9544/2542

136 & &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 541

137 # ¤¤ ч $#,  ˚ч¤&$ ч & &กg ч '' & 'чu$# ( &&' 3 'ч+"

,#'ч & ' ( ,#'ч4- ¤ ¤"ч & ч ¤"ч ˚ч ¤ & , ('& &: 9& '$ '(# '$ '(, 2510), . 16.

138 r ' า , . 15.

139 ч '$ ча&u(, า :& r ' 134, . 7.

140 # ¤¤ ч $#, า :& r ' 13T, . 17.

4.1.3 กч '9 ¤ กч ) ¤ ) ¤9 น '# 'ч 01 # 'ч "8 น

¤ /." ",#'ч¤ 'ч ' ก5 -¤กч& ' ¤ & ' ( $ !ч ч,#'ч " ก'/.",#'ч 4 ' чก

, 0 กч&,#'ч & ' ( $ 9+ ' b ,#' ก&u กч&,#'ч $' ' &. &'ч ¤ !"¤ b+" , -'¤b+" "/.",#'ч

&¤ &¤ & ' ( ',#'ч &" ก5¤ b ' ч ч&ถ,¤ч & ' (,+ ก b " &¤-' ,#'чb+"¤ ก чก กч& ",#'ч4 ˚ч4"¤ &ч ч ก&u ¤ ч&$ & ' ( b+" ч!&ч 542 ก˚ч +/& ¤ ก&u

' & &ч ,& ก,¤ч ч&$ & ' (,+ ก 9+ ¤ч3 & ч,#'ч!'ч &ч b " 9+ "/.",#'ч

'b+" &¤ &¤ & ' (ก'¤ $ &$+ ก 'ч ¤-' 8

4.2 # # ч# 'чก ч¤น ч น น ч9 ч

4.2.1 b а , '9 ч

, '¤, & , ч,#'ч & ' ( & ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч

) ч &" ¤ ' 'ч !ถ ' ч,#'ч ก "ч ก 'ч $' ' &. &'ч & b ' &. &'ч ч ч&ถ

, 0 !ถ ' ч,#'чb+" + u ' ч¤ ч! " #" $ &$ !ถ ' ч, 0

$' 'b '&. &'ч ,' ¤ 'ч ,+ (intangible things) ¤! $ &$ & ' ( $ ч ) ч 8 ˚ч, ч

¤ ч ¤ &$ $ &$F ' ч ч&ถ ",#'чb+" ก5, 0 ,' !ถ ' &. &'ч 4 ' &¤ & ˚ч, ч ¤ ч ¤ &$ $ &$F, 'ч ,#' /' 4 + ' ก ˚ч, ч ¤ 4¤@!( &(¤ ' ' ¤ , &-'¤ ч กч& "ч &

ч & ч กч& "ч b ' ч ч&ถ ",#'ч ˚ч, чb+"

¤ก¤чก , '¤, & , & กษu ¤ & ' ( $ ч ) чก & ' ( $ ¤-' 8 &"

¤ ' 'ч& กษu ¤ $ &$ & ' ( $ ч ) ч !ก!'ч ก $ &$ ч&$ & ' ( &-¤

¤ ч&$ & ' ( ( & ' ( ' &. &'ч ) u ',¤"ч ¤ & ' ( ' &. &'ч ч ч&ถ '¤ ก &-¤ #"

& 9 # (¤чก & ' ( 9+ กч& &¤ &¤ !' & ' ( $ ч ) ч !ถ , 0 ч &&& ¤/& ч

&"ч && (!'ч 8 4 ' b ' ч ч&ถ +ถ-¤ &¤ &¤ b+" & กษu ¤ $ &$ & ' ( $ ч ) ч '

˚ч -¤ $ &$ !',' /.",+ (exclusive rights) กч&ก& ˚ч!'ч 8 4 ' , 0 กч& ч

& 9 # (¤чก $' 'b+"& ч " &¤ ,#' $ &$ !',' /.",+ ¤ /." & $ &$ !& กч&/&$! กч&

ч & กч& ˚ч, "ч/&$!а u<(!ч $ &$ !&141 ¤ก¤чก & กษu ¤ กч& #" &-¤ ч & 9 # (¤чก

& ' ( $ ч ) чก5 !ก!'ч ¤чก & ' ( $ ¤-' 8 4 ' ,¤"ч ¤ ч ч&ถ #" & 9 # (¤ 'ч b&ก5b+" !'

˚ч & & ' ( $ ч ) ч ¤ กg ч ก˚ч + 'ч,¤"ч ¤ & ' ( $ ч ) ч !'& & ,а

141 '& &ч# !$ $ &$ !& ч!&ч 36 & ч!&ч 63

$ &$,+5+ ч+ & ' ( $ ч ) ч# $+ 8 ¤ 'ч b& "ч & ถ กч& ก & ' ( $ ч

) чb ' " & 'b 'b+"& ¤ ч! ч,¤ч & ' ( $ ч ) ч 8 b #" ก5 ˚чb 'b+"¤ 'ч

& ' ( $ ' b + " 'ч $ &$ &-¤ $' 'b ' &. &'ч ¤ ч ч&ถ, 0 !ถ ' ч,#'чb+" ก5 b 'b+" ч ч 'чกч& ˚ч & ' ( $ ч ) чb "/."¤-' #" & 9 # (9+ b+"& 'ч!¤ ¤

, 0 กч& ",#'ч, ¤b

4.2.2 " "#bач/¤9 ч

+ 'b+"ก&'ч ч &" 'ч ч,#'ч !"¤ & , &ч¤˚чก + b ' 'ч¤ ¤˚чก +9+

.' ч &-¤¤˚чก +9+ กч& 'กg ч " $ &$,&$ก ч, -'¤b&ก5b+" ˚ч & ч,#'ч 'b ' ก˚ч +& , &ч!ч ч!&ч 566 ¤ ก˚ч + ",#'ч & ' ( $ ก !&¤+กч&9+ b ' ' $ +b 'b+"142

!' ˚ч & ч¤ ч! " #"&$ $ &$F , &-'¤ ч กч& "ч & ч & ч กч& "ч b '

กg ч ก˚ч +& , &ч ¤ чb " + ' ч¤ ¤ч¤!ก& & , &ч ¤ чb "

, 'ч +ก5b+"143

4.2.3 กч )1' ч ач ч น˚ч น#! bก น "8 น

9+ ' b &" !ч ч,#'ч , '¤ กч& ' ¤ & ' ( $ "/.",#'чb #" & 9 # ( &"

¤ b ' ч ч&ถ ˚ч !ถ ' ч,#'ч,+ ก b " &¤-' ,#'ч &-¤ #" & 9 # (b+"¤ ก

, '¤ ¤чก ч,#'ч9+ ' b &" ก !ถ ' ч, 0 $' ' &. &'ч !' ˚ч & ч

¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч !ถ ' $ &$, 0 $' 'b ' &. &'ч , '¤ กч&¤ ч!

" & ' ˚чb #" & 9 # ( &" ก5 ч ч&ถ ˚чb " &¤-' 8 #"b+"¤ ก9+ b ' ¤˚ч

¤˚чก + & /."¤ ч!,¤ ก5 ч ч&ถ #" & ' ( $ ч ) ч ,¤ b+"+" ч ก&u + กч& ˚ч

& ก,กu<(!ч กg ч ,#'ч & ' ( ,#' ч!&ч 542 b #"ก & ' ( $ 9+ & ถ $' 'b ' &. &'ч 9+ ถ-¤ 'ч ч ч&ถ, 0 !ถ !ч ч,#'чb+" + ч ก&u ¤ч¤ก'¤ ",ก$+ ) чb+"

142 ¤$a+ ,3&ษD !&, ч &.", - ¤ !" ' กg ч '' & 'чu$# ( 'ч+" ,#'ч & ' (

,#'ч4- ¤ ¤"ч & ч ¤"ч ˚ч ¤ & & '&"¤ '& &ч# !$   'ч,#'ч ач   '.3. 2489 & '.3. 2490 ก ˚ч¤&$ ч , ('& &: &$ษ 9 аu'$'&&E& чก&, 2490), . 11.

143 b# 3 & (3$&$, " ) ч "¤กg ч ,ก ' ก ч¤ ч! " #" $ &$: 3 กษч

, & , & 'ч กg ч b & กg ч ' ' ," ( $ ч $' &( &$ ч ч u<$! u

$!$3ч !&( ¤ `ч& ก&u( ч $ ч& , 2529), . 41.

, -'¤ ¤чก !$ ¤ กg ч ,&-'¤ ,#'ч " ч ˚ч ก $' ' &. &'ч чกก 'ч $' 'b ' &. &'ч

9+ & &" ч,#'ч & ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч & กษu &"ч ก ก&'ч -¤ กч& " #" & 9 # ( &-¤ ч & 9 # (¤чก & ' ( $ & กч&¤'ч

'ч!¤ กч& #" & ' ( $ " ก',¤"ч ¤ & ' ( $ & b ' !ถ & ( กч&9¤ ก&& $ &$F &-¤

ч , 0 ,¤"ч ¤ & ' ( $ ', 0 !ถ ' ч,#' ,+ ก & ч , 5 +"

'ч $ &$ & ' ( $ ч ) ч ч ч&ถ ",#'чb+",#' ,+ ก & ' ( $ ¤-' 8 ' b 144 4 ' чก

ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч, 0 ч,#'ч & ,а ' &" กч&,&$ก ч

¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) чก5¤ч¤ ˚чกg ч ,&-'¤ ,#'ч & ' ( ч #" b+" 9+ กg ч ,&-'¤ ,#'ч & ' (!ч & &กg ч '' & 'чu$# (b+" กч&ก˚ч +,&-'¤ กч& ¤ก,&$ก

ч,#'ч 'b ' ก˚ч +& , &чb "!ч ч!&ч 566 !' ˚ч & ч 'ก˚ч + " /&/.ก'

.' ч!&¤+b ) ч 'ч, 0 ч 'b ' ก˚ч +& , &ч,#' ,+ ก ч,#'ч!ч

ч!&ч 566 &-¤b ' & "¤ ч+ ก&'ч & กษu ' +ก & กษu ¤ ч,#'ч '!"¤ & , &ч¤˚чก + &-¤b ' !'¤ 'ч b&ก5!ч กч&¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч & กษu '$,3ษ ' !ก!'ч ¤чก ч,#'ч ,'&ч & ' ( $ ч ) ч, 0 $' 'b ' &. &'ч ч ч&ถ

" &¤-' ˚чb #" & 9 # (b+"'&"¤ 8 ก &ч ¤ ) ч 'ч¤ ˚чกg ч ,&-'¤ ,#'ч ч #" ก ч+ ก&'ч b+"¤&$ &-¤b ' 9+ чก ч¤ ч! " #" $ &$b ' #' ч,#'ч กч& ¤ก,&$ก

ч+ ก&'ч ก5¤ !ก¤ .'ач !" & กกg ч ,&-'¤ กч&,&$ก ч ' b !ч ч!&ч 386 ถ

ч!&ч 389

144 ¤˚ч &( &"ч (,  ˚ч¤&$ ч & &กg ч '' & 'чu$# ( 'ч+" ,#'ч

& ' (-,#'ч4- ¤, (ก& , ' ч &: 9& '$ '( ч $ ч& &&& 3ч !&(, 2533), .12 & b/ #$!

,¤ก¤&$ ก&,  ˚ч¤&$ ч ,#'ч & ' ( ,#'ч4- ¤, '$ '( & ' 14 (ก& , ' ч &: $ a.# , 2552), . 33-34.

5. กч #а ก ч

, -'¤ ч,ก$+ &" .' ч '¤ !"¤ g$ !$!ч ч 145 !'กg ч b+"ก˚ч + $& กч& " .' ч &+ &'¤ ! ,¤ ¤чก !ч ч+" กч&,&$ก чb+"9+ กч&

!ก& ก ¤ .' ч ",&$ก ч &-¤9+ กч& #" $ &$,&$ก ч!ч 'ก˚ч +b " "¤ ч & กч& #" $ &$,&$ก ч¤чก, ! ,&$ก ч!ч 'กg ч ก˚ч + 4 ' ' , 0 ก&u ' กg ч ก˚ч +, ! ,&$ก ч ч & ,а b ", 0 '$,3ษ กg ч ,¤ก, 3 ч & กч&,&$ก

ч ก&u ' b !ч ч!&ч 38T ถ 389 ' ¤ ' กч&'$¤ч&uч¤¤ก, 0 2 ,&-'¤ b+" ก'

, ! กч&,&$ก ч & /& ¤ กч&,&$ก ч

5.1 # นกч #а ก ч

กч&'$¤ч&uч 'ч¤ ,&$ก чb+" &-¤b ' !ч & &กg ч '' & 'чu$# (

ч!&ч 386 !$ถ $ &$ กч&,&$ก ч ¤ .' ч 'ч¤ч¤,ก$+ b+" 2 ก&u -¤ ,ก$+¤чก

"¤ ч ' .' ч!ก& ก b " &-¤,ก$+¤чก !$ ¤ กg ч ' " $ &$ .' ч,&$ก

чb+", -'¤,ก$+, -'¤ b ' !$b " 4 ' & กกч&,&$ก ч9+ ' b ' чА'ч +А'ч

' !',' А'ч ,+ ¤ ,&$ก чb+"ก5!'¤, '¤ $ &$,&$ก ч!ч ' !$ ' กg ч

ก˚ч + " $ &$ ก' ' чb " ก&u !'ч 8 !ч ч!&ч 38T ถ ч!&ч 389 4 ' , 0 ก&u '

.' чА'ч +А'ч ' b ' g$ !$กч&#˚ч& !ч ч &-¤กч&#˚ч& !ч ч, 0 '"

$ , -'¤ ¤чก ч /$+ ¤ ' ч¤ กА'ч ' , 'ч

5.1.1. กч #а ก ч '#ก !¤чก/ ¤ ч

!ч & ก, & ач' กч&, + ,¤! ч &" ' ч ч ч&ถก˚ч + "¤ ч '

& ถ , -'¤ b &-¤, ! กч&u( ' ˚ч " .' чА'ч +А'ч ' ч ч&ถ,&$ก чb+" 4 ' , '¤,ก$+

, -'¤ b 'ก˚ч +b " &" ก5¤ ก'¤ ",ก$+ $ &$ กч&,&$ก ч ก' .' чА'ч 9+ ' чА'ч

$ &$,&-¤ก 'ч¤ ,&$ก ч &-¤b 'ก5b+" &-¤¤ч¤ก˚ч + $ &$¤$ & กч&,&$ก ч9+ b '

, ! ก5b+"

145 ˚ч,& , &,ก& bก& & ¤ + ,  ˚ч && ч กg ч $!$ก&& &   ч

, (ก& , ' ч &: u $!$3ч !&( ¤ `ч& ก&u( ч $ ч& , 2523), . 1TT.

¤ก¤чก¤ ก˚ч +ถ , ! กч&,&$ก ч &" .' ч ч ч&ถ!ก& ,&-'¤

$& กч&,&$ก чb+"¤ ก+" 4 ' .' ч¤ч¤ก˚ч + "А'ч ' $ &$,&$ก ч & !"¤ กч&,&$ก

ч !"¤ กч& ¤กก&'ч ¤ กА'ч ' ก'¤ +" $& 'ก˚ч +b " & ¤ч¤ก˚ч ++" 'ч¤ !"¤

"& , &ч ก' .' ч¤ กА'ч , 'ч +

5.1.2. กч #а ก ч '#ก !¤чก /¤9กg ч

˚ч & !$ ¤ กg ч ' " $ &$ .' ч กч&,&$ก ч ч ч&ถ ' b+", 0 !$ ' b ч!&ч 386 ถ ч!&ч 389 & !$,&-'¤ กч&,&$ก ч ' !$

,&-'¤ ,¤ก, 3 ч & ,a 8 b "9+ ,J'ч

5.1.2.1 'b

ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч 'b ' ก˚ч +& , &ч !"¤ !ก

¤ .'aч !" & ก,กu<( ' b ,&-'¤ กч&,&$ก ч,#' ,+ ก ч¤-' 8 ' b & ก,กu<( 9+ ' b กч&,&$ก ч 'กg ч ก˚ч +b " b+" ก'

(1) กч&,&$ก ч, -'¤ ¤чก¤ กА'ч ' b '#˚ч&

ч!&ч 38T b+"ก˚ч +, -'¤ b กч&,&$ก ч 'ч ก&u ' .' чА'ч ' b ' #˚ч& ' ч¤ กА'ч ' ¤ч¤ ¤กก&'ч 9+ "& , &ч'¤ & #˚ч& чก .' ч

А'ч b '#˚ч& & , &ч 'ก˚ч + ' ч¤ กА'ч ' $ &$,&$ก чb+"

(2) กч&,&$ก ч, -'¤ ¤чก ' ч¤ กА'ч ' b '#˚ч& ก&u ', &ч กч&

#˚ч& , 0 ч& ˚ч

ก&u , 0 ก&u !ч ч!&ч 388 4 ' 9+ aч' &-¤9+ ,¤! ч ¤ ' ч &"

!ถ & ( ' ч¤ , 0 /& ˚ч,&5¤b+"ก5!'¤, '¤ กч&#˚ч& !& !ч , &ч 'ก˚ч +b "

ч, 'ч 4 ' ˚ч "กч&#˚ч& & ¤чก , 0 ¤ b&" & 9 # ( ก&u чก ' чb 'b+"

#˚ч& , &ч 'ก˚ч +b " ' ч¤ กА'ч ' ก5 ч ч&ถ,&$ก чb+" 9+ b '!"¤ ¤ก

ก&'ч ก'¤

(3) กч&,&$ก ч, -'¤ ¤чกกч&#˚ч& , 0 '" $ , -'¤ ¤чก ч /$+ ¤ &.ก

ก&u 'กч&#˚ч& + &-¤ ч ' ก&ч , 0 '" $ 9+ , 0 ч /$+ ¤

.' ч ', 0 А'ч &.ก ' чА'ч ,¤"ч ч ч&ถ,&$ก чb+" 9+ b '!"¤ ¤กก&'ч

ก'¤

!$ 'ก&'ч ถ , ! กч&,&$ก ч & ก ' b + ก&'ч ¤ .' '- Dч ¤

ч /$+ ¤ .' ч¤ กА'ч ' 4 ' b ' g$ !$กч&#˚ч& !ч ч 9+ กg ч b 'b+"ก˚ч +

$ &$ กч&,&$ก ч ก&u ¤-' 8 b " ˚ч & ч 'b ' ก˚ч +& , &ч ก5!"¤ !ก¤ .' ач !" & ก,กu<( ' b ,&-'¤ กч&,&$ก ч +" ,#' ก чก .' чb 'b+" กч&ก˚ч +, ! กч&,&$ก ч ก&u ¤-' 8 b " กч&,&$ก ч 'b ' ก˚ч +& , &ч ก5¤ ч ч&ถ,&$กb+", -'¤

А'ч +А'ч ' ч /$+b '#˚ч& &-¤ ˚ч "กч&#˚ч& ก&ч , 0 '" $ !ч ч!&ч 38T ถ ч!&ч 389 , 'ч , " !'ก&u ¤ , "чกg ч ,&-'¤ กч&,&$ก ч ¤ ,¤ก, 3 ч '

!$b "!'ч чก9+ ,J'ч

¤ 'ч b&ก5!ч ¤ก¤чก, ! ,&$ก ч!ч ч!&ч 38T ถ ч!&ч 389 + ก&'ч &"

& ,+5 ¤ กч&,&$ก ч 'b ' ก˚ч +& , &ч ч , 5 ¤ ก $#чกч& กч&,&$ก

ч+ ก&'ч !ก!'ч ¤¤กb +

3ч !&ч¤ч& ( +&.¤$a+ ,3&ษD !& ก&'ч b " ,&-'¤ กч&,&$ก ч 'ч กч& $ + ¤

ч ¤ч¤, 0 ,'&ч 1. .' чb+"ก˚ч +& , &ч + $ & ก5b+" 2. чก .' чb 'b+" ก˚ч +& , &ч + $ & b " &" & กกч& 'ч .' чА'ч +А'ч ' '¤ ¤กก&'ч &' "ч

,&$ก чb+" ,#' ч,#'ч & ' ( ч!&ч 566 &-¤ ч¤"ч & ч ч!&ч 582 ˚ч &

ч# $+¤-' 8 'ч ч , 5 'ч กч&,&$ก ч# $+¤-' 8 ¤ ก'¤ " .' ч ¤ А'ч g$ !$, 0 & #' 8 b "¤ b ' !$,J'ч b "ก5!"¤ g$ !$!ч ˚ч ¤ ¤ ถ"ч

b 'b+"ก˚ч +& , &ч $ +& b " ' чА'ч +А'ч ' $ &$ ¤ก,&$ก чb+"9+ ¤ก

ก&'ч &' "ч146

, &$ $ $¤J ก & ก&'ч b " ,&-'¤ , ! & ¤ ч 'ч , ! & ¤ ч +

1. , '¤ กч& g$ !$!ч ч &"

2. , -'¤ ' чb+"!ก& ก ,&$ก ч &-¤ถ"ч чb 'b+"ก˚ч +b "¤ ,&$ก ч

, -'¤ +ก5b+"

3. , -'¤ถ , &ч 'b+"!ก& ก b "

146 ¤$a+ ,3&ษD !& ก"b ,'$' ,!$ 9+ +ч&ч'& ถ$& E (, า :& r ' 119, .

4. ч¤ч¤& b 9+ ,¤! ч ¤ .' чА'ч ' + ч & ( ,#' ,#'ч

& ' (b ' ก˚ч + &-¤¤"ч & ч ¤ b ' ก˚ч +, &ч 'ч ч , 'ч +147

3ч !&ч¤ч& ( ('$,3ษ) '¤ &ч# 3(, ( &ч9 # b+"ก&'ч b " ,&-'¤ $ &$,&$ก

ч,ก$+ ¤ 'ч b& 'ч $ &$,&$ก ч b+"9+ "¤ ч &-¤9+ !$ ' กg ч

$ &$,&$ก ч¤ ,ก$+ !' !$ ¤ กg ч & ก ' b ¤ .' ч!&ч 38T ถ 389

/& b " &&' 3 ,#' ч!&ч 466 528 548 554 556 560 568 5T4 5TT 5T8 5T9 582

583 593 596 605 82T , &'ч , 0 !" & b+" ч , ! ,#$ ¤&&ถb " "ч "¤ ч + ก&'ч

,ก ' ก ч 'b ' ก˚ч +, &ч 'ч ч 'b ' ก˚ч +, &ч !ч ก!$ .'ก&u А'ч ' ¤

,&$ก, , -'¤ +ก5b+" 9+ ¤"ч ถ ˚ч'$'чกษчg กч ' 47/2492 ', 0 ,&-'¤ ч4- ¤ก& b@@Zчb '

&чกg 'ч ก˚ч +& , &ч ¤ч¤ กч&,&$กก , -'¤ +ก5b+"148

¤ก¤чก ч , 5 ¤ ก $#чกч&+ ก&'ч &" ˚ч'$'чกษч3ч&g กч

' 4623/2545 4 ' b+"ก&'ч ถ กч&,&$ก ч 'b ' ก˚ч +& , &ч,¤чb " 'ч ч !&, &+$!

!ч @Z¤ , 0 ч 'b ' ก˚ч +& , &ч .' чА'ч +¤ ¤ก,&$ก ч, -'¤ +ก5b+"!ч

& &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 386 ¤ก¤чก ч g$ !$ ¤ ч " &$กч& 9 &3 ' ( -¤ถ-¤ /." #" &$กч&ก5 ч ч&ถ,&$ก ч, -'¤b&ก5b+",#' ก

5.1.2.2 # #а ก ч น /¤9#¤ก# A ч

,¤ก, 3 ч &ч & ,a b+" !$ " $ &$ กч&,&$ก ч & ,a

8 ' ˚ч 9+ b ' ก˚ч +& , &чb "9+ ,J'ч ! ¤ 'ч ,#'

กч& ¤ก,&$ก ч,#'ч 'b ' ก˚ч +& , &ч ч ч&ถ ˚чb+"!ч ч!&ч 566 9+

.' чА'ч +А'ч ' ч ч&ถ ¤ก,&$ก ч,#'ч u , -'¤ +& , &ч¤ , 0 ก˚ч + 'ч

,#'чb+" ก& !'!"¤ ¤กก&'ч ก'¤ กА'ч ' "&."! ก'¤ # ' ก˚ч +, &ч#˚ч& 'ч,#'ч& '

, 0 ¤ 'ч "¤ !'b '¤˚ч, 0 !"¤ ¤กก&'ч &' "чก 'ч ¤ ,+-¤

˚ч & ч¤"ч & ч 'b ' ก˚ч +& , &ч ч ¤"ч &-¤&.ก¤"ч ¤ч¤ ¤ก,&$ก

ч¤"ч 9+ ¤กก&'ч &' "ч, 0 ¤ "¤ กА'ч ' &ч , -'¤ถ &-¤ก'¤ ¤ ถ ก˚ч +

& ,

147 , &$ $ $¤J ก &,  ˚ч¤&$ ч & &กg ч '' & 'чu$# ( & กษu $!$ก&& ( & & : 9& '$ '(ก& &&' ч $!, 2515), . 413-414.

148 , ( &ч9 # .&. .,  & &กg ч '' & 'чu$# ( 'ч+" $!$ก&& & ,

¤'ч 'ч¤"ч &ч ' &ч + ,'-'¤ ", 0 /&,&$ก чก , -'¤ถ ก˚ч +¤'ч 'ч¤"ч &ч ถ +b "ч

"ч !ч ч!&ч 582 149

ч ˚ч & ก กч& ˚ч & ก ,'-'¤ก$¤กч&, -'¤ ก b &ч &ч b ' ¤˚чก +, &ч

, 0 u ก',¤"ч /." ˚ч & ก ¤ч¤ #" $ &$ ¤ก,&$กกч& ˚ч & ก ,'-'¤ &ч ¤ , 0 ¤ ч ! 9+ ¤ก ก&'ч ч & ( ก',¤"ч !ч ч!&ч 699

ч # ,+$ ' + 'b ' ก˚ч +& , &ч .' ч¤ч¤ ¤ก,&$ก ч & "

ก ¤ # ก , , &ч + 8 ก5b+"!ч & &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 859

ч¤"ч ˚ч ¤ !ч ч!&ч 605 ก˚ч + $ &$ ¤ /." 'ч¤"ч b " 'ч ถ"чกч& '¤"ч ˚ч b ' &" , &5¤¤ .'!&ч + /." 'ч¤"ч ¤ч¤ ¤ก,&$ก чb+", -'¤, 'ч $ b + " ก'/."& ¤"ч

,'-'¤ ч , ч + 8 ¤ ,ก$+ !'กч&,&$ก ч

ч - 'b 'b+"ก˚ч +, &чb " !ч ч!&ч 646 ก˚ч + " - & ' ( $ ' - , -'¤

/." - b+" #" ¤ & ' ( $ , &5¤ &" !ч กч&¤ &чกg ч !'/." " - ¤ ,& ก - ก'¤ ก5 b+" , -'¤, &ч&' b '¤ ก'กч& '/." - ¤ b+" #" ¤ & ' ( $ , &5¤ &"

чАчก & ' ( ' .' чb 'b+"ก˚ч +, &ч - & ' ( $ 'Ачกb ", -'¤ + !ч

ч!&ч 664 /."& Ачก¤ч¤ - & ' ( $ b+" ก, -'¤

, -'¤'$¤ч&uч¤чก !$,&-'¤ กч&,&$ก ч ,¤ก, 3 ч# $+!'ч 8 &"

¤ , 5 b+" 'ч " ч¤ b 'b+" กч&ก˚ч +& , &чb " & ˚ч "ก&ч , 0 ч 'b ' ก˚ч +& , &ч !'กg ч ก5b+"ก˚ч + $ &$ " .' чА'ч +А'ч ' ч ч&ถ,&$ก чb+"

' + 4 ' 9+ ' b &" .' ч¤ч¤,&$ก ч, -'¤b&ก5b+" !' ч ก&u ¤ !"¤ กч& " ˚ч

¤กก&'ч ก' .' ч¤ กА'ч ' ก'¤ + ¤ ¤ч¤ก&'ч b+" 'ч !ч & กกg ч 'b+"¤чก

,¤ก, 3 ч ก&u ¤ ч 'b ' ก˚ч +& , &ч $b+" ч ч 'ч .' ч¤ !"¤

/.ก' !ч ч b !&¤+กч& ч+ ก&'ч ¤ч¤ $ +& ' +, -'¤& , &ч/'ч b

ч /.ก' !ч ч¤ ¤ .',' # ' & , &ч ' , 'ч

149 กч&,&$ก ч¤"ч & ч &.ก¤"ч $ &$¤$ & ,&$ก чb+"!ч ч!&ч

582 & &กg ч '' & 'чu$# ( &-¤ ч!&ч 1T '& &ч# !$ " &¤ & ч '.3.

2541 !' ˚ч & ч ¤"ч ¤ ,&$ก ч9+ #" $ &$¤$ & !ч ч!&ч 582 &-¤ ч!&ч 1T b 'b+"

, -'¤ ¤чกถ.ก +" ч!&ч 49 '& &ч# !$¤ +! 3ч& & ч & $& '$¤ч&uч + & ч .

) ч ก&u ¤ ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч 'b ' ก˚ч + & , &ч чก чb 'b+"ก˚ч +, ! ,&$ก ч,'-'¤ " $ &$ .' ч กч&,&$ก ч, 0 กч&,J'ч &-¤, ! 'ก˚ч +b " ч b ',ก$+ ' чก5¤ b ' $ &$,&$ก ч!ч "¤

ч กч&,&$ก ч!"¤ #" !$ ' b ,&-'¤ กч&,&$ก ч!ч ч!&ч 38T ถ ч!&ч 389 4 ' !ч !$+ ก&'ч ¤ b ' ч ч&ถ,&$ก чb+" чก ' ч¤ กА'ч ' b '

ч /$+ 'b '#˚ч& &-¤ ˚ч "กч&#˚ч& ก&ч , 0 '" $ 4 ' !&ч + ' ¤ А'ч #˚ч&

!ч ч¤ ' $ &$ กч&,&$ก чก5b ' ч ч&ถ,ก$+ b+"!ч !$+ ก&'ч ˚ч "

.' ч!"¤ /.ก' ก ¤ ',&-'¤ 8 !&¤+b ¤ ก 'ч¤ กч&/$+ ч &-¤!ก& ,&$ก чก

¤ А'ч !' чก ч¤ ч! " #" $ &$, 0 ч,#'ч & ,a ' &" กч&,&$ก ч

+ ก&'ч ก5¤ !"¤ #" !$,&-'¤ กч&,&$ก ч,#'ч 'b ' ก˚ч +& , &ч!ч ч!&ч 566 4 '

ч ч&ถ,&$ก ч, -'¤b&ก5b+"+" $& ¤กก&'ч &' "ч 9+ b '!"¤ กч&b '#˚ч& ,ก$+ , ¤

ก&u ¤ ч!&ч 38T ถ ч!&ч 389

¤ก¤чก ก&u ¤ ч¤ ч! " #" $ &$ & ' ( $ ч ) ч 'ก˚ч + "

/&/.ก' ' ч!&¤+b ) ч 'ч¤ ,&$ก чb+" &-¤b ' & ¤ ч ч&ถ #" & กกч&

,&$ก ч,+ ก ч,#'ч 'b ' ก˚ч +& , &чb+" &-¤b '¤ ก+"

5.2 b กч #а ก ч

, -'¤,ก$+ $ &$ กч&,&$ก ч &" b ' 'ч¤ ,ก$+¤чก, ! 'ก˚ч + " ' ч $ &$

กч&,&$ก чb+"!ч "¤ ч &-¤!ч กg ч ч¤ b ',&$กb ,¤ 9+ ¤ !9 !$

.' ч¤ !"¤ กч& #" $ &$+ ก&'ч +" ¤ ¤ ก'¤ ",ก$+/&, 0 กч&,&$ก ч

กч& + ,¤! ч,&$ก ч, 0 $!$ก&& А'ч ,+ # $+ ' b ч!&ч 386 b+"ก˚ч +

$& กч&,&$ก ч 'ч " .' ч '!"¤ กч&,&$ก ч + ,¤! ч!'¤ ' ч¤ กА'ч ' กч&

+ ,¤! ч,&$ก ч ก' &¤-' 8 ¤ $ #' ' ч¤ กА'ч ' ¤ b ', 0 /& ˚ч ",&$ก ч

b+"150 4 ' ถ"ч чก ' ч $ &$,&$ก ч &" !'b ' #" $ &$+" กч& + ,¤! ч!'¤¤ กА'ч '

กч&,&$ก чก5¤ b ',ก$+

150 ¤$a+ ,3&ษD !& ก"b ,'$' ,!$ 9+ +ч&ч'& ถ$& E (, า :& r ' 119, .

/& ¤ กч& + ,¤! ч,&$ก ч , 0 b !ч ч!&ч 168 & 169 ก&'ч -¤ กч& + ,¤! ч 'ก& ˚ч!'¤ &4 ' ¤ .',J'ч "ч "ถ-¤ 'ч /& !'/."& กч& + ,¤! чb+"

&ч กч& + ,¤! ч ' กч& + ,¤! ч 'ก& ˚ч!'¤ &4 ' $b+"¤ .',J'ч "ч "ถ-¤ 'ч

/& !', &ч 'กч& + ,¤! ч b ถ /."& กч& + ,¤! ч

กч& + ,¤! ч ¤ก,&$กกg ч $b+" "กч&,&$ก!"¤ ˚ч!ч + กч&

,&$ก ч¤ b '¤˚ч, 0 ¤ !"¤ ˚ч, 0 ¤ " ч 'ถ.ก,&$ก, 0 ч '!"¤ ˚ч!ч

, 0 -¤ + ¤ч¤ ¤ก,&$ก+" ч¤ч &-¤ "9+ + ¤чก ก$&$ чก5,' '¤ &" 151

5.3 0а/¤9กч #а ก ч

!ч & ก ' b ¤ กч&,&$ก ч กч&,&$ก ч 2 & กษu !ч & กษu ¤

ч4 ' , -'¤'$¤ч&uч+"ч ¤ч &-¤& , &ч ¤ ч ¤ч¤ก&'ч b+" 'ч ч ¤ ' 2 & ,a

-¤ ч 'ก'¤ " ' ч g$ !$ & ' & ,+ 4 ' กч&#˚ч& !ч ч & ,a ¤

ก& ˚ч & ,+ b ' #'ก& ˚ч4 ˚чก &ч & !&¤+& , &ч '/'ч b ' ч¤ ก & ,a ' b+" ก' ч 'ก'¤ " ' ч ¤ А'ч g$ !$, 0 & #' 8 ก b !&¤+& , &ч ' 4 '

กч&#˚ч& !ч ч & ,a ¤ ก& ˚ч &ч & !ч & , &ч ¤ ч ˚ч " ч

ч ' &( ч & 'ч .' ч, 0 & ¤˚ч ,#' ч,#'ч & ' ( ч¤"ч & ч

ч! "ч " ' & &$ษ , 0 !" 152 ч¤ ч! " #" $ &$ , 0 ч ' ' ч

'¤ !"¤ ก& ˚чกч&!'¤, '¤ ก b !&¤+& , &ч ¤ ч ¤ , 0 ч & กษu ' ¤

กч&,&$ก ч & ,a &ก 'ก'¤ " ' ч#˚ч& ,' & ,+ ,& ก 'ч

rescission 4 ' ч ถ กч& ˚ч&ч (to rescind) ч 9+ ' чА'ч +А'ч ' ˚чกч& ¤ก

,&$ก & /& "¤ & b ¤ ถ , &ч ˚ч ч ˚ч " .' ч!"¤ ก& , "ч 'Dч ,+$ ¤ , 0 ,&-'¤

!$! !' ч!&ч 386 ถ 394 !'กч&,&$ก ч & ,a ' ¤ 4 ' ก'¤ " ' ч g$ !$

!'¤b ,&-'¤ 8 !&¤+¤ч ¤ ч ,& ก 'ч termination 4 ' , 0 กч& $ +9+ b ' /&

¤ ч !!'¤b !'¤ b ' กч& "¤ & ¤ !ก!'ч ¤чกกч&,&$ก ч!ч ч!&ч 386 ถ ч!&ч 394153

151 r ' า , . 285-286.

152 r ' า , . 2TT-2T8.

153 r ' า , . 2T8-2T9.

+ กч&,&$ก ч¤ ч! " #" $ &$4 ' & กษu ก'¤ " .' ч g$ !$

!'¤, -'¤ b ,&-'¤ 8 !&¤+& , &ч ¤ ч¤ , 0 กч&,&$ก ч ч ч ' /&, 0 กч&

$ +& 9+ b ' กч& "¤ & &-¤b ' กч&ก& - .'Dч ,+$ ก&'ч -¤ b ' ˚ч/& ¤ กч&,&$ก

ч!ч ч!&ч 391 ч #"154 กч& $ + ¤ ч¤ ч! " #" $ &$¤ ' /& " ч&

˚ч & , &ч ач ач "ч 9+ ¤ b '& "¤ & &-¤b ' ˚ч "! ч¤ ч! " #" $ &$ '

, ,ก$+ .&u( ч &" !"¤ + "¤ & b ч¤ ч! " #" $ &$¤ ¤ .','-'¤&¤ &

กч& g$ !$กч&#˚ч& ' ' ч ¤ А'ч b+" g$ !$กч&#˚ч& , &5¤ $ ก b &" , 0 & 8 155

กч&,&$ก чb ' 'ч ก&u + 8 ¤ b 'ก& ถ $ &$ กч&,& ก&"¤

'ч, ч ¤ ' ч156

¤чกกч&3 กษч ч ч ¤ ч 'b ' ก˚ч +& , &ч b '¤ч¤ & b+" 'ч

ч ' ' чก˚ч + " /&/.ก' !&¤+b , 0 ч 'b ' ก˚ч +& , &ч &-¤b '

& กч&ก˚ч + " ч /&/.ก' !&¤+b "!ч ˚ч'$'чกษч3ч&g กч¤ b 'b+"! + $ "

ч!ก, 0 9 & !ч & &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 150 !' чก ч , 0

ч '!ก¤ .'ач !" ¤ '& &ч# !$ 'ч+" "¤ ч 'b ', 0 &&& '.3. 2540 &"

ч ก&u ก5¤ч¤ถ-¤b+" 'ч, 0 กч&,¤ч, & ' ч,ก$ &b+" 9+ !"¤ '$¤ч&uч, 0 ก&u 8

b ' ,&-'¤ ч ,ก ' ' ก ч,#'ч b '¤ч¤ & b+" 'ч ч¤ ч! " #" $ &$

& ' ( $ ч ) ч, 0 ч,#'ч & ,а ' '¤ ч ч&ถ ˚ч !$,&-'¤ กч&,&$ก ч

,#'ч 'b ' ก˚ч +& , &ч ч & #"b+" & ' ¤ กч&,&$ก ч 'b ' ก˚ч +& , &ч

!ч !$ ' b & &กg ч '' & 'чu$# ( ,' ч , 5 ¤ ก $#чกч&

& ˚ч'$'чกษч3ч&g กч '! + $ 'ч ч ч&ถ,&$ก ч+ ก&'ч , '¤b&ก5b+" !'ก5b ' กg ч

!$ " $ &$+ ก&'ч 9+ ¤" # + !' ' ¤ ч 'ก˚ч + " /&/.ก' !&¤+b

, 0 ) ч 'ч¤ ч ч&ถ,&$ก чb+" &-¤b ' ¤ 'ч b& 4 ' !'¤b ¤ b+" + ", 5 ถ กч&

154 ˚ч,& , &,ก& bก& & ¤ + , า :& r ' 145, . 1T9.

155 +. 3 (ก&u( 9 !ถ$' & (,  ˚ч¤&$ ч กg ч & กษu ,#'ч & ' (-,#'ч4- ¤ '&"¤

˚ч¤&$ ч ' ¤ '& &ч#   !$ 'ч+" "¤   ч 'b ', 0 &&& 2540 & กg ч ' '

,ก ' "¤ , '$ '( & ' 3 (ก& , ' ч &: ˚ч ก'$ '( $ а.# , 2549), . 14T.

156 & &กg ч '' & 'чu$# ( ч!&ч 391

ก" ) ч, &'ч กg ч !'ч & , 3 4 ' ¤ , 0 & 9 # ( ,#$ กg ч , & , & , 0

& 9 # ( กч& $, &ч (!'¤b ' 4

บทที่ 3

สัญญาอนุญาตใหใชส

ิทธิในทรัพยสินทางปญญาทไมมีกําหนดระยะเวลา ตามกฎหมายตางประเทศ

ในบทนี้จะกลาวถึงหลักกฎหมายของกฎหมายตางประเทศในประเด็นตาง ๆ ซึ่ง ไดแกความหมายและลักษณะของสัญญาที่ไมมีกําหนดระยะเวลาและสัญญาที่มีผลผูกพัน ตลอดไป ความสมบูรณของขอสัญญาที่กําหนดใหสัญญามีผลผูกพันตลอดไป ความเกี่ยวพัน ระหวางสัญญาอนุญาตใหใชสิทธิและสัญญาเชา และการเลิกสัญญาที่ไมมีกําหนดระยะเวลา โดย ในกลุมประเทศที่ใชระบบกฎหมาย Civil law จะศึกษา The Principles of European Contract Law (PECL) The Principles of European Law: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts (PEL CAFDC) Unidroit principles of international commercial contract ค.ศ.2004 กฎหมายประเทศอิตาลี กฎหมายประเทศเนเธอรแลนด และ สวนกลุม ประเทศที่ใชระบบกฎหมาย Common law นั้น จะศึกษากฎหมายของประเทศสหรัฐอเมริกา ทั้งนี้ เพื่อเปรียบเทียบแนวทางของกฎหมายแตละประเทศซึ่งกลาวถึงประเด็นตาง ๆ ไวแตกตางกัน ออกไป

1. กลมประเทศ Civil law

1.1 หลักกฎหมายสัญญาแหงสหภาพยุโรป (PECL)

ใน Chapter 6 เรื่อง Content and Effect แหง หลักกฎหมายสัญญาแหงสหภาพ ยุโรป (The Principles of European Contract Law: PECL) ไดบัญญัติเรื่องการเลิกสัญญาที่ไมมี กําหนดระยะเวลาโดยคูสัญญาเพียงฝายเดียว ดวยการใหคําบอกกลาวที่ใหระยะเวลาพอสมควรไว

ใน Article 6:109 Contract for an Indefinite Period โดยไดบัญญัติไววา สัญญาที่มีกําหนด

ระยะเวลาไมแนนอนนั้นสามารถถูกทําใหสิ้นสุดลงไดโดยคูสัญญาฝายใดฝายหนึ่ง ดวยการใหคํา บอกกลาวทใหระยะเวลาพอสมควร1

1 PECL Article 6:109 A Contract for an Indefinite Period

69

หลกเกณฑใน Article 6:109 ไดอธิบายหลักการไวสองหลักการ ดังนี้2

1. แมวาสัญญานั้นจะถูกกําหนดใหมีอยูตลอดไป แตก็สามารถถูกทําใหสิ้นสุดลงได ตามหลักที่วา ไมมีคูสญญาใดที่จะตองผูกพันกับคูสญญาอีกฝายหนึ่งไปโดยไมมีกําหนดระยะเวลา (an indefinite period of time) หรือ ตลอดกาล (eternally)

2. การสิ้นสุดหรือเลิกสัญญาทั้งสองประเภทสามารถทําไดโดยคูสัญญาฝายใดฝาย หนึ่งใหคําบอกกลาวที่ใหระยะเวลาพอสมควร (reasonable notice)

จากบทสรุปที่วาไมมีคูสัญญาใดที่จะตองผูกพันกับคูสัญญาอีกฝายหนึ่งไปโดยไมมี กําหนดระยะเวลาดังกลาว Article 6:109 จึงไดกําหนดหลักทั่วไปใหคูสัญญาทั้งสองฝายของ สัญญาที่ไมมีกําหนดระยะเวลา โดยปรับใชกับทั้งสัญญาที่กําหนดใหมีอยูตลอดไป (contracts which purport to be everlasting) หรือสัญญาที่คูสัญญากําหนดระยะเวลาของสัญญาใหไมมีที่ สิ้นสุด (contracts the parties consider to have no end) เชน สัญญาที่กําหนดระยะเวลาของ สัญญาไววา all times hereafter และสัญญาที่มีกําหนดะระยะเวลาไมแนนอน (contracts which are for indeterminate period) เนื่องจากคูสญญาไมไดกําหนดระยะเวลาของสัญญาไว

สัญญาที่ทําขึ้นโดยมีระยะเวลาไมแนนอน (contracts which are made for an indefinite period) นั้น หมายถึงสัญญาที่ไมมีการบงบอกถึงระยะเวลาหรือวิธีการในการเลิก สญญาไว ในกรณีของสัญญาประเภทนี้ Article 6:109 จะเปนเสมือนหลักเกณฑที่อุดชองวางซึ่งจะ มีผลบังคับเมื่อใดก็ตามที่คูสัญญาไมไดกําหนดระยะเวลาของสัญญาหรือวิธีการเลิกสัญญาไว ไม วาโดยตรงหรือโดยออม โดยชัดแจงหรือโดยปริยาย3 สัญญาที่ทําขึ้นโดยมีระยะเวลาไมแนนอน เกิดขึ้นบอยในกรณีของสัญญาตัวแทน สัญญา distributorship สัญญาแฟรนไชส หุนสวน และ

A contract for an indefinite period may be ended by either party by giving notice of reasonable length.

2 The Commission on European Contract Law, edited by Ole Lando, Hugh Beale, The Principles of European Contract Law Part 1 and 2, (The Hague: Kluwer Law International, 2000), p. 316, see also A. Bonito Oliva, ”Chapter 6: Contents and Effects Art. 6:108-6:109”, In Principles of European Contract Law and Italian Law, ed. Luisa Antoniolli, Anna Veneziano (The Hague: Kluwer Law International, 2005), p. 301.

3 A. Bonito Oliva, Ibid., p. 301.

กิจการรวมคา สัญญาจัดหาบริการหรือสินคา ไฟฟา และสัญญาเชา (leasing) สัญญาเหลานี้ บอยครงทไมมีขอสญญาที่กําหนดเรื่องการเลิกสญญาไว4

หลักการดังกลาวนั้นไมครอบคลุมไปถึงสัญญาที่มีบทบัญญัติตามกฎหมายในเรื่อง คําบอกกลาวปรับใชอยแลว (contracts for which statutory provisions of notice apply)5

อยางไรก็ตาม เนื่องจากหลักเกณฑที่บัญญัติไวใน Article 6:109 นั้น มีที่มาจากหลัก ที่วา ความผูกพันทางกฎหมายนั้นไมอาจมีอยูตลอดไป (a legal tie cannot be eternal) ดังนั้น คูสัญญาจึงไมอาจตกลงใหยกเวนการปรับใช Article 6:109 ในกรณีที่คูสัญญาไมไดกําหนดวัน สิ้นสุดของสัญญาหรือขอสัญญาเกี่ยวกับวิธีในการเลิกสัญญาฝายเดียว (a provision on the way to withdraw unilaterally from the agreement) จากมุมมองที่แตกตางนี้จึงถือไดวาหลักเกณฑ ตาม Article 6:109 นนเปนบทบังคับ (a mandatory provision)6

ในกรณีที่สองซึ่งคูสัญญามีอิสระที่จะกําหนดขอสัญญาที่แสดงโดยชัดแจงใหสัญญา มีอยูโดยไมมีกําหนดระยะเวลา (for an indefinite period of time) กลาวคือ มีอยูเปนระยะเวลาไม จํากัด (for an unlimited time) หรือขอสัญญาที่เจตนาใหสัญญามีอยูตลอดไป เชน at all times hereafter ในกรณีเหลานี้ เปนกรณีที่มีขอสญญาชัดเจนเรื่องระยะเวลาของสัญญาโดยไมมีชองวาง ในเรื่องดังกลาว แตอยางไรก็ตาม ตามที่ Comment A ของ Article 6:109 ไดกําหนดไวใหความ ตกลงทางสัญญา (contractual agreement) ใด ๆ ที่เจตนาใหมีอยูตลอดไปนั้นถือวาเปนสัญญาที่ ไมมีกําหนดระยะเวลา (contract for an indefinite period of time) และสามารถถูกทําใหสิ้นสุด ลงไดดวยการใหคําบอกกลาวลวงหนาที่ใหระยะเวลาพอสมควร ในประเดนนี้ หลักเกณฑดังกลาว จึงทําหนาที่เปนบทบังคับและความตกลงใด ๆ ที่เจตนาจะยกเวนอิสระของคูสัญญาในการเลิก สัญญาดวยการบอกกลาวจะตกเปนโมฆะ (void)7

4 The Commission on European Contract Law, edited by Ole Lando, Hugh Beale, supra note 2, p. 316.

5 Ibid., p. 316.

6 A. Bonito Oliva, supra note 2, p. 301.

7 Ibid., p. 301.

นอกจากนี้ ในกรณีสุดทาย หลักดังกลาวยังปรับใชกับสัญญาที่ตอนทําสัญญา เริ่มแรกมีกําหนดระยะเวลาที่แนนอนซึ่งกําหนดระยะเวลาดังกลาวไดสิ้นสุดลงแลวแตคูสัญญา ยงคงปฏิบัติตามสัญญาแมวาจะมิไดมีการตอสัญญากันอยางชดแจงก็ตาม8

สําหรับการมีผลของคําบอกกลาวนั้น Comment D ไดกลาวถึงหลักการไปถึงของคํา บอกกลาว (Receipt Principles Governs Notice) ไววา ตาม Article 1:3039 คําบอกกลาวเพื่อ เลิกสัญญานั้นจะไมมีผล เวนแต (และจนกวา) คําบอกกลาวนั้นจะไปถึง (reaches) บุคคลที่สงไป ถึง ตาม Article 1:303 (3) และการจะสิ้นสุดสญญาไดนั้น คูสัญญาที่ตองการสิ้นสุดสัญญาจะตอง ใหคําบอกกลาวที่ใหระยะเวลาพอสมควร (notice of a reasonable length of time) ถาคําบอก

8 The Commission on European Contract Law, edited by Ole Lando, Hugh Beale, supra note 2, p. 316.

9 PECL Article 1:303: Notice

(1) Any notice may be given by any means, whether in writing or otherwise, appropriate to the circumstances.

(2) Subject to paragraphs (4) and (5), any notice becomes effective when it reaches the addressee.

(3) A notice reaches the addressee when it is delivered to it or to its place of business or mailing address, or, if it does not have a place of business or mailing address, to its habitual residence

(4) If one party gives notice to the other because of the other's non- performance or because such non-performance is reasonably anticipated by the first party, and the notice is properly dispatched or given, a delay or inaccuracy in the transmission of the notice or its failure to arrive does not prevent it from having effect. The notice shall have effect from the time at which it would have arrived in normal circumstances.

(5) A notice has no effect if a withdrawal of it reaches the addressee before or at the same time as the notice.

(6) In this Article, 'notice' includes the communication of a promise, statement, offer, acceptance, demand, request or other declaration.

กลาวนั้นใหเวลาที่นอยเกินสมควร (unreasonably short) สัญญาจะยังคงมีผลตอไปจนกวา ระยะเวลาพอสมควรจะสิ้นสุดลง10

ระยะเวลาที่พอสมควรนั้นขึ้นอยูกับปจจัยหลายประการ เชน สัญญามีผลมาเปน ระยะเวลาเทาไร การลงแรงและการลงทุนที่คูสัญญาอีกฝายไดกระทําไปในการปฏิบัติการชําระหนี้ ตามสัญญา (performance of the contract) และระยะเวลาที่คูสัญญาอีกฝายตองใชเพื่อที่จะได ทําสัญญาใหมกับบุคคลอื่น รวมถึงจารีตประเพณีทางการคาในสาขาธุรกิจของลูกหนี้ (customary in the debtor’s branch of business) ทั้งนี้ ระยะเวลาของคําบอกกลาวมักจะถูกกําหนดโดย (often be governed by) จารีตประเพณีทางการคา (usages) 11 ซึ่งแนวคิดในเรื่องความ พอสมควรนั้นจะมีรายละเอียดอยูใน Article 1:30212

1.2 หลักกฎหมายแหงสหภาพยุโรป : สัญญาตัวแทนทางการคา แฟรนไชส และการจัด จําหนาย (PEL CAFDC)

Comment G ใน Article 1:101 แหงกฎหมายแหงสหภาพยุโรป : สัญญาตัวแทนทาง การคา แฟรนไชส และการจัดจําหนาย (The Principles of European Law: Commercial Agency, Franchise and Distribution Contracts: PEL CAFDC) ไดกลาววา นอกจาก หลักเกณฑใน PEL CAFDC จะปรับใชกับสัญญาตัวแทนทางการคา แฟรนไชส และการจัด จําหนายไดโดยตรงแลว ยังสามารถปรับใชกับสัญญาที่เกี่ยวกับการซื้อขายสินคาหรือบริการ (vertical agreements หรือ marketing contracts) โดยตรงอีกดวย และอาจจะเหมาะสมกับการ ปรับใชหลักเกณฑบางสวน เชน การเลิกสัญญาฝายเดียว กับสัญญาระยะยาวอื่น ๆ ดวยวิธีการ

10 The Commission on European Contract Law, edited by Ole Lando, Hugh Beale, supra note 2, p. 316.

11 Ibid., p. 316 see also A. Bonito Oliva, supra note 2, p. 302.

12 PECL Article 1:302: Reasonableness

Under these Principles reasonableness is to be judged by what persons acting in good faith and in the same situation as the parties would consider to be reasonable. In particular, in assessing what is reasonable the nature and purpose of the contract, the circumstances of the case, and the usages and practices of the trades or professions involved should be taken into account.

เทียบเคียง (analogy) ซึ่งตัวอยางของสัญญาที่สามารถนําไปเทียบเคียงใชไดนั้น ไดรวมถึงสัญญา อนุญาตใหใชสิทธิ (licensing contracts) ดวย13

1.2.1 การเลิกสัญญาฝายเดียว

PEL CAFDC ไดบัญญัติหลักเกณฑการสิ้นสุดสัญญาที่ไมมีกําหนดระยะเวลาฝาย เดียว (unilateral ending of a contract for an indefinite period) ไวใน Article 1:30214 โดยมี เนื้อหาดังนี้

13 Martijn Willem Hesselink, Commercial agency, franchise and distribution contracts (PEL CAFDC), (Oxford: Oxford University Press, 2006), p. 99.

14 PEL CAFDC Article 1:302: Unilateral ending of a contract for an indefinite

period

(1) Either party to a contract for an indefinite period may end the contract by

giving notice of reasonable length (art. 6:109 PECL).

(2) Whether a notice is of reasonable length depends, among other factors,

on

(a) The time the contract has lasted,

(b) Reasonable investments made,

(c) The time it will take to find a reasonable alternative, and

(d) Usages

(3) A notice period of one month for each year during which the contract

has lasted, with a maximum of 36 months, is presumed to be reasonable.

(4) The notice period for the principal, the franchisor or the supplier is to be no shorter than one month for the first year, two months for the second, three months for the third, four months for the fourth, five months for the fifth, six months for the sixth and subsequent years during which the contract has lasted. Parties may not derogate from this provision.

(5) Agreements on longer notice periods than those laid down in Paragraphs 2 and 3 are valid provided that the agreed period to be observed by the

(1) คูสัญญาฝายใดฝายหนึ่งในสัญญาที่มีกําหนดระยะเวลาไมแนนอนนั้นสามารถ สิ้นสุดสัญญาไดดวยการใหคําบอกกลาวทใหระยะเวลาพอสมควร (notice of reasonable length) (ตาม Article 6:109 PECL)

(2) คําบอกกลาวจะใหระยะเวลาพอสมควรแลวหรือไมนั้น ขึ้นอยูกับปจจัยหลาย ประการ ตัวอยางเชน

a. ระยะเวลาที่สัญญานนไดดําเนินมา (The time the contract has lasted)

b. การลงทุนตามสมควรที่ไดกระทําไป (Reasonable investments made)

c. ระยะเวลาที่ตองใชในการหาทางเลือกที่เหมาะสม (The time it will take to find a reasonable alternative) และ

d. ธรรมเนียมปฏิบัติ (Usages)

(3) คําบอกกลาวที่กําหนดระยะเวลาให 1 เดือนตอระยะเวลาที่สัญญาไดมีมาเปน เวลา 1 ป โดยมีระยะเวลาสูงสุด 36 เดือน ใหสันนิษฐานวาเปนระยะเวลาที่พอสมควรแลว

(4) คําบอกกลาวสําหรับตัวการ ผูใหแฟรนไชส หรือ ผูผลิต นนจะตองไมใหระยะเวลา นอยกวา 1 เดือนสําหรับปแรก 2 เดือนสําหรับปที่สอง 3 เดือนสําหรับปที่สาม 4 เดือนสําหรับปที่สี่ 5 เดือนสําหรับปที่หา 6 เดือนสําหรับปที่หกและปตอ ๆ มาในขณะที่สัญญายังมีอยู โดยคูสัญญา ไมอาจตกลงแตกตางจากบทบัญญัตินี้

(5) ขอตกลงที่กําหนดระยะเวลาใหสั้นกวาใน วรรค 3 และ 4 มีผลบังคับได หาก ระยะเวลาที่ตกลงกันใหตัวการ ผูใหแฟรนไชส หรือ ผูผลิต ปฏิบัติตามนั้น ไมสั้นกวาที่ตัวแทน ทางการคา ผูรับแฟรนไชส หรือ ตวแทนจําหนาย ตองปฏิบัติตาม

(6) คูกรณีที่เปนฝายเสียหายไมมีสิทธิไดรับชําระหนี้โดยเฉพาะเจาะจงตามสัญญา ระหวางระยะเวลาในคําบอกกลาว แตอยางไรก็ตาม ศาลอาจสั่งใหมีการชําระหนี้โดย เฉพาะเจาะจงตามสัญญาและหนี้ที่เกิดขึ้นหลังสัญญาซึ่งไมไดขึ้นอยูกับความรวมมือของคูสัญญา (co-operation) ได

principal, franchisor or supplier is no shorter than that to be observed by the commercial agent, the franchisee or the distributor.

(6) The aggrieved party is not entitled to specific performance of the contract during the notice period. However, the court may order specific performance of contractual and post-contractual obligations which do not depend on co-operation.

1.2.1.1 แนวความคิดทวไป

แนวความคิดทั่วไปของ Article 1:302 นั้นมีอยูวา สัญญาจะกลายเปนสัญญาที่ไมมี กําหนดระยะเวลา (for an indefinite period) เมื่อสัญญานั้นไมมีระยะเวลาโดยเจาะจงใด ๆ เลย หรือเมื่อสัญญานั้นระบุอยางชัดแจงวาเปนสัญญาที่มีอยูโดยไมมีระยะเวลาจํากัด (for an indefinite period) หลักเกณฑนี้กําหนดวาในกรณีใดกรณีหนึ่งดังกลาว สัญญาสามารถถูกทําให สิ้นสุดไดฝายเดียวดวยการใหคําบอกกลาวที่เหมาะสม (due notice) กลาวคือ คูสัญญาแตละฝาย มีสิทธิที่จะเลิก (a right to end) สญญาดังกลาวได15

อยางไรก็ตาม คําบอกกลาวนั้นจะตองใหระยะเวลาพอสมควร (of reasonable length) ซึ่งในวรรคสองของหลักเกณฑดังกลาว ไดใหแนวทางแกคูสัญญาและศาลในการกําหนด ระยะเวลาที่เหมาะสมของคําบอกกลาวในพฤติการณของคดีแตละคดีโดยเฉพาะ แมวารายการ (the list) ที่ใหมาจะชี้ใหเห็นถึงปจจัยซึ่งมีความเปนไปไดมากที่สุดที่จะมีความเกี่ยวของ แตก็ไมได หมายความวาตองถือตามนั้นเปนเด็ดขาดหรือที่สุด (it is not meant to be exhaustive) ทั้งนี้ ยัง ตองขึ้นอยูกับพฤติการณตางๆ ของคดี ซึ่งปจจัยอื่น ๆ อาจมีความเกี่ยวของในการกําหนด ระยะเวลาทเหมาะสมของคําบอกกลาวก็ได Article นี้อยูบนพื้นฐานของสมมติฐานที่วา การแสดง เพียงหนึ่งหรือสองปจจัยเปนไปไมไดที่จะเปนตัวชี้วัดในทุกกรณี ความไมแนนอนที่เปนไปได เกี่ยวกับน้ําหนักโดยเปรียบเทียบของแตละปจจัยนั้นถูกทําใหนอยลง (is mitigated) โดยขอ สันนิษฐานที่แสดงอยูในวรรค 3 16 ซึ่งกําหนดขอสันนิษฐานเกี่ยวกับระยะเวลาพอสมควรของคํา

บอกกลาวไว 1 เดือนตอระยะเวลาที่สัญญาไดมีมาเปนเวลา 1 ป โดยมีระยะเวลาสูงสุด 36 เดือน แตอยางไรก็ตาม สําหรับตัวการ ผูใหแฟรนไชส หรือ ผูผลิต (supplier) ซึ่งตองการจะ

สิ้นสุดสัญญานั้น จะมีกําหนดระยะเวลาขั้นต่ําของคําบอกกลาว คือ 1 เดือน สําหรับปแรก 2 เดือน สําหรับปที่สอง 3 เดือนสําหรับปที่สาม 4 เดือนสําหรับปที่สี่ 5 เดือนสําหรับปที่หา และ 6 เดือน สําหรับปทหกและปตอ ๆ มา หลักเกณฑนเปนบทบังคับ (a mandatory rule) ที่คูสัญญาไมอาจตก ลงใหแตกตางไปจากนี้ได17

ทั้งนี้ แนนอนวาคูสัญญามีอิสระที่จะตกลงใหคําบอกกลาวมีระยะเวลาที่มากกวา ระยะเวลาที่กําหนดไวในวรรค 3 และ 4 ได แตในกรณีที่คูสัญญาตกลงกันนั้น ระยะเวลาที่ตกลง

15 Martijn Willem Hesselink, supra note 13, p. 123.

16 Ibid., p. 123.

17 Ibid., p. 123.

กันใหตัวการ ผูใหแฟรนไชส และ ผูผลิต ปฏิบัติตามนั้น จะตองไมสั้นกวาระยะเวลาที่ตกลงกันให ตวแทนทางการคา ผูรบแฟรนไชส หรือ ตวแทนจําหนาย ปฏิบัติตาม18

ในกรณีที่มีการสิ้นสุดสัญญาดวยคําบอกกลาวที่มีระยะเวลาสั้นกวาระยะเวลาที่ พอสมควร โดยหลักแลวจะมีผลทําใหสัญญาสิ้นสุดลง คูสัญญาฝายที่ไดรับความเสียหายนั้นไมมี สิทธิที่จะไดรับชําระหนี้โดยเฉพาะเจาะจงตามสัญญา (the aggrieved party is not entitled to specific performance of the contract) ระหวางระยะเวลาที่เหลืออยูของระยะเวลาตามคําบอก กลาว (during (the remainder of ) the period of notice) โดยมีขอยกเวนสําหรับหนี้ตามสัญญา และหนี้ที่เกิดขึ้นหลังสัญญา ที่ไมขึ้นอยูกับความรวมมือของทั้งสองฝายตามวรรค 6 (contractual and post-contractual obligations which do not depend on mutual co-operation ) อยางไรก็ ตาม คูสัญญาที่ใหคําบอกกลาวซึ่งมีระยะเวลาสั้นเกินกวาระยะเวลาที่พอสมควรนั้น จะตองรับผิด ในการชดใชคาเสียหาย 19

หากเปรียบเทียบ Article 1:302 กับ Article 6:109 แหง PECL แลวจะพบวา วรรค 1

ของ Article 1:302 กลาวซ้ําถึงหลักเกณฑใน Article 6:109 แหง PECL เรื่องสัญญาที่ไมมีกําหนด ระยะเวลา (contract for an indefinite period) แตอยางไรก็ตาม การอธิบายของวรรคตอมาเมื่อ เทียบกับ Article ตอ ๆ มาใน PECL แลวจะมีความแตกตางเล็กนอย โดยเฉพาะในประเด็นที่ เกี่ยวกับการเยียวยาการชําระหนโดยเฉพาะเจาะจง (the remedy of specific performance)20

ทั้งนี้ ภายใตระบบกฎหมายเกือบทั้งหมด คูสัญญาฝายใดฝายหนึ่งจะสามารถเลิก สัญญาตัวแทนทางการคา แฟรนไชส หรือ การจัดจําหนายได หากไดมีการสงคําบอกกลาว 21 โดยเฉพาะในกรณีของสัญญาตัวแทนทางการคานั้น หลักเกณฑที่กอใหเกิดผลนี้ถูกกําหนดไวใน บทบัญญัติที่มีพื้นฐานมาจาก Article 15 (1)22 แหง Directive 86/653/EEC on Self-employed Commercial Agents ซึ่งบัญญัติวา สัญญาตัวแทนที่ทําขึ้นโดยมีกําหนดระยะเวลาที่ไมแนนอน คูสญญาฝายใดฝายหนึ่งสามารถเลิกสัญญาไดดวยคําบอกกลาว ซึ่งหลักการเดียวกันนั้นก็บัญญัติ

18 Ibid., p. 123.

19 Ibid., p. 123 see also PEL CAFDC Article 1:303

20 Martijn Willem Hesselink, Ibid., p. 124.

21 Ibid., p. 129.

22 Directive 86/653/EEC on Self-employed Commercial Agents

Article 15 (1) Where an agency contract is concluded for an indefinite period either party may terminate it by notice.

ไวในประมวลกฎหมายแพงของอิตาลี Article 175023 และ Article 7:43724 แหงประมวลกฎหมาย แพงของเนเธอรแลนด แตกฎหมายเนเธอรแลนดมีจุดที่แตกตางออกไปคือในสวนของสัญญา แฟรนไชสและการจัดจําหนายนั้นไมสามารถถูกทําใหสิ้นสุดไดดวยวิธีการดังกลาว แตบนพื้นฐาน ของหลักสุจริตแลวสามารถเลิกสัญญาดังกลาวได25 นอกจากนี้ในประเด็นของระยะเวลาของคํา

23 Italian Civil Code Article 1750. Withdrawal from contract.

If the contract of agency is for an indefinite time, each party can withdraw from the contract by giving notice to the other within the time provided by corporative norms, or usage. The payment of an adequate indemnity can be substituted for the advance notice.

24 BW Article 7:437

(1) If the commercial agency contract has been entered into for an indeterminate period or for a fixed period with a right of early termination, each of the parties may terminate the contract with due observance of agreed notice period. In the absence of an agreement to this effect, the notice period will be four months, extended by one month after the contract has continued for three years, and by two months after six years.

(2) The notice period may not be shorter than one month in the first year of the contract, two months in the second year and three months in the following years. If the parties agree upon longer periods, they may not be shorter for the principal than for the commercial agent.

(3) Notice termination must be given at the end of the calendar month.

25 BW Article 6: 248

(1) A contract not only has the judicial effects agreed to by the parties, but also those which, according to the nature of the contract, apply by virtue of law, usage or the requirement of reasonableness and fairness.

(2) A rule binding upon the parties as a result of the contract does not apply to the extent that, in the given circumstances, this would be unacceptable according to standards of reasonableness and fairness.,

บอกกลาววาจะตองปฏิบัติตามหรือไม และตอใหตองปฏิบัติตามความยาวนานของระยะเวลาก็ ขนอยูกับหลกสุจริต (the requirement of good faith)26

1.2.1.2 การพิจารณาสวนไดเสียของคูสัญญา27

ในประเด็นของสวนไดเสียทเกี่ยวของและแนวทางในการพิจารณา (Interest at stake and policy consideration) นั้น ในมุมหนึ่ง มีสวนไดเสียของคูสัญญาฝายที่ตองการจะสิ้นสุด สัญญาซึ่งทําขึ้นโดยไมมีกําหนดระยะเวลาแนนอน คูสัญญาฝายนี้อาจตองการที่จะเลิกสัญญาโดย มีเหตุผลหลายประการ ตัวอยางเชน คูสัญญาอาจตองการสิ้นสุดกิจกรรมในพื้นที่ทางภูมิศาสตร บริเวณนั้น (to end its activity in this particular area) หรืออาจพบตัวแทน ผูรับแฟรนไชส หรือ ตัวแทนจําหนาย (distributor) รายอื่น ซึ่งคาดวาจะมีประสิทธิผลมากกวา (more effective) ใน กรณีเหลานี้ หากไมมีขอกําหนดนี้ คูสัญญาซึ่งไมตองการจะมีความสัมพันธทางสัญญาตอไป ไมวา ในกรณีใด ๆ ก็จะถูกผูกติดอยูกับสัญญาไปตลอดกาล เวนแตคูสัญญาอีกฝายหนึ่งจะตกลงสิ้นสุด ผลผูกพันของสญญานั้นดวย

ในอีกมุมหนึ่ง สําหรับคูสัญญาอีกฝายหนึ่ง โดยปกติแลวจะไมไดรับประโยชนจาก การเลิกสัญญา (has no interest in the ending of contract) ในทางตรงขาม โดยเฉพาะในกรณีที่ การปฏิบัติตามสัญญาดังกลาวนั้นเปนกิจกรรมหลัก (main activity) ของคูสัญญาฝายนี้ สัญญา อาจเปนรากฐานของความเปนอยูทางเศรษฐกิจ (the very basis of its economic existence) ของคูสัญญา ยงกวานั้น คูสญญาฝายนี้อาจไดมีการลงทุนที่สําคัญไป (importance investments) ซึ่งจะเห็นผลตอบแทนหลังจากผานชวงระยะเวลาเปนเวลาหลายป และการที่คูสัญญาดังกลาวจะ

หาทางเลือกทมาทดแทนไดเทาเทียมกันนั้นอาจเปนเรื่องที่ยาก ดังนั้น คูสญญาฝายนจึงอาจจะตอง

พึ่งพาความมีอยูตอเนื่องของความสัมพันธทางสัญญาอยางมากในทางเศรษฐกิจ (economically very dependent on the continuation of the contractual relationship)

See also A. S. Hartkamp, Mr. C. Asser’s handleiding tot de beoefening van het Nederlands Burgerlijk Recht. Verbintenissenrecht, deel lI, Algemene leer der overeenkomsten, 12de druk, (Kulwer, Deventer, 2005), 4-II , no. 310 ff., cited by Martijn Willem Hesselink, supra note 13, p. 129.

26 Martijn Willem Hesselink, Ibid., p. 129.

27 Ibid., pp. 123-124.

ตามหลักเกณฑใน Article 1:302 สวนไดเสียเหลานี้ ( these interests) จะถูกทําให สมดุลดวยวิธีดังตอไปนี้ กลาวคือ คูสัญญาซึ่งปรารถนาที่จะยุติความสัมพันธทางสัญญาที่มี ระยะเวลาไมจํากัด (a contractual relationship for an indefinite period) จะสามารถทําได นั่น คือการใหคําบอกกลาวเลิกสัญญานั้นจะมีผลบังคับ (the notice of ending will be effective) แต อยางไรก็ตาม สวนไดเสียของคูสัญญาอีกฝายหนึ่งในความมีอยูตอเนื่องของความสัมพันธทาง สัญญาที่มีชวงระยะเวลาที่พอสมควรก็จะไดรับการคุมครองดวย แมวาตามหลักการแลวจะเปน การชดเชยดวยตัวเงิน เนื่องจากคูสัญญาที่ตองการเลิกสัญญาจะตองใหคําบอกกลาวที่ให ระยะเวลาพอสมควร (ตามวรรค 2) ในกรณีที่ไมมีการใหคําบอกกลาวที่ใหระยะเวลาพอสมควร คูสัญญาดังกลาวจะมีความรับผิดในการชดเชยผลประโยชนที่ควรไดรับตามความคาดหมาย (to compensate the expectation interest)28

หลักเกณฑนี้ไมไดเพียงแตทําใหผลประโยชนของคูสัญญาเกิดความสมดุล แตยัง รวมถึงผลประโยชนโดยทั่วไปอีกดวย ในประการแรก การใหสิทธิคูสัญญาในการเลิกสัญญาฝาย เดียวทําใหเกิดความแนนอนทางกฎหมายซึ่งลดการฟองคดีลง ประการที่สองหลักเกณฑดังกลาวมี ประสิทธิภาพในเชิงเศรษฐกิจ เมื่อเปรียบเทียบกับทฤษฎีการผิดสัญญาเพื่อประสิทธิภาพ (theory of efficient breach29) กลาวคือ หากคูสัญญา เชน ผูใหแฟรนไชส จะไดรับผลประโยชนจากการทํา สัญญากับคูสัญญาอื่น คือ ผูรับแฟรนไชสรายใหม มากกวาสิ่งที่ตองสูญเสียไปเพื่อปฏิบัติตาม สัญญาใหม และการชดเชยคูสัญญาฝายที่เสียหาย คือ ผูรับแฟรนไชสรายแรกอยางเหมาะสม การ สิ้นสุดสัญญาดังกลาวยอมกอใหเกิดกําไรสวนเกิน (a surplus) เนื่องจากอยางนอยที่สุดก็มี คูสญญาฝายหนึ่งที่มีสถานะดีขึ้นโดยไมไดทําใหบุคคลอนมีสถานะแยลง

ระยะเวลาของคําบอกลาว (และคาเสียหายทดแทนคําบอกกลาว) มีวัตถุประสงค เพื่อที่จะปกปองผลประโยชนของคูสัญญาที่ถูกคูสัญญาอีกฝายหนึ่งเลิกสัญญาฝายเดียว ดังนั้น ปจจัยตาง ๆ ที่กลาวถึงในวรรค 2 โดยหลักแลวจะเนนไปที่สถานะ (position) ของคูสัญญา ดังกลาว อยางไรก็ตาม ในกรณีนไมไดหมายความวา ในการกําหนดวาระยะเวลาของคําบอกกลาว ที่เหมาะสมในพฤติการณนั้น ๆ ควรจะมีระยะเวลาเทาไรนั้น จะพิจารณาเฉพาะแตคูสัญญาฝายที่ ไดรับความเสียหายเทานั้น เพราะนอกเหนือจากขอเท็จจริงแหงกรณีที่เกี่ยวของกับแตละปจจัยที่ เปนตัวกําหนดใหระยะเวลาของคําบอกกลาวสั้นลง (เชน กรณีที่คูสัญญาฝายทเสียหายไมไดลงทุน

28 see also PEL CAFDC Article 1:303

29 หมายถึงการที่คูสัญญายอมผิดสัญญาและชดใชคาสินไหมทดแทนเพราะคิดวา การปฏิบัติตามสัญญาตอไปจะกอใหเกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจมากกวา