DENİZ ULAŞIMI, KIYI VE DENİZ YAPILARI. Bu bölümde, planlama alanında denizcilik sektörünün önemli bileşenleri olan denizyolu ulaştırması ve taşımacılığı, kıyı ve deniz yapıları, tersanecilik ve seyir güvenliği, değerlendirilmekte, kıyı, liman ve deniz yapılarının, yer seçimi ve planlanması ile ilgili stratejiler ve ölçütler ortaya konulmaktadır. Kıyı ve deniz yapıları, kıyıda ve deniz üzerinde yapılan, deniz araçlarına hizmet veren ve kıyıların korunması amacıyla inşa edilen kıyı koruma yapılarıdır. Limanlar deniz araçlarına hizmet veren yapılar olup mendirek, dalgakıran ve rıhtım gibi deniz üzerindeki yapılar ile liman arkasını da kapsayan ve limana hizmet sunan kıyı üzerindeki çeşitli yapılarından oluşan, fiziki ve yönetim bütünlüğü olan tesislerdir. Deniz araçlarına hizmet veren diğer kıyı ve deniz yapıları, iskeleler, balıkçı barınakları, yat limanları, yanaşma ve çekek yerleridir. Denizin doldurulması ile elde edilen dolgu alanları, limanlarda liman arkası tesisler ve açık depolama alanları olarak kullanılmakta, kentsel alanlarda ise açık alan ve rekreatif alan olarak değerlendirilmektedir. Kıyı koruma yapıları arasında, kıyı tahkimat tesisleri, mahmuzlar, dik kıyı duvarları, eğimli kıyı koruma yapıları yer almaktadır. Tersaneler de kıyılarda yapılan, gemi yapımı, bakımı ve onarımına yönelik yapı ve tesislerdir. Petrol ve doğalgaz gibi yakıt türlerinin taşınmasında kullanılan deniz içi boru hatları da kıyı ve deniz yapıları kapsamındadır. Deniz araçlarına hizmet veren kıyı ve deniz yapıları, işlev, donanım, kapasite, yönetim ve işletme biçimleri itibariyle çeşitlenmektedir. Deniz yapıları, işlevlerine göre, endüstriyel ve ticari amaçlı, balıkçılık ve su ürünleri üretimi tesisleri, turizm amaçlı tesisler, ulaştırma amaçlı yapılar (yolcu hizmetleri ve yük elleçleme) askeri yapılar gibi kategorilere ayrılmaktadır. Kıyı ve deniz yapıları, sahip oldukları donanım ve kapasiteleri itibariyle de farklılaşmaktadır. Bu değerlendirmeleri belirleyen temel ölçütler arasında; rıhtım uzunluğu, deniz derinliği, depolama olanakları ve kapasitesi (açık ve kapalı depolama alanları, konteyner depolama, tehlikeli madde depolama, gümrüklü ve gümrüksüz depolama), yük elleçleme kapasitesi, elleçleme ekipmanlarının türleri ve kapasitesi (vinç, forklift, loader, gantry crane vb.), gemilerden atık alım olanakları (katı ve sıvı atık, sintine kabul, vb.) bulunmaktadır. Limanlar, yönetim ve işletme biçimi açısından kamuya ve özel sektöre ait limanlar olarak sınıflandırılmaktadır. Kamuya ait olan limanlar merkezi kuruml...
