Ekstraksiyon, Damıtma ve. Presleme Bitkilerden ya da bazı hayvan dokularından ekstraksiyon yöntemi ile çeşitli ilaç hammaddesi üretilmektedir. Örneğin; insülin, morfin hayvan dokularından üretilirken, pekçok alerji ilacı bitkilerden elde edilmektedir. Ekstraksiyon, istenen aktif maddeyi içeren büyük miktarda bitki veya hayvan dokularının işlenmesi ile başlayan bir dizi aşamadan oluşmaktadır. Uygulanan her adımdan sonra, işlenen materyal hacmi önemli ölçüde azalmakta ve en sonunda aktif madde elde edilmektedir. Ekstraksiyon işlemi için, klasik sürekli reaktörler ya da kesikli reaktörler uygun değildir. Bu nedenle yarı kesikli olarak tanımlanabilecek bir sistem uygulanır. Materyal, bir üretim hattı boyunca, bir dizi işlemden geçer ve her bir işlemde ayrı bir proses uygulanır. Hat boyunca işlem gören madde hacmi azaldığı için, reaktörler küçülür, çoğu durumda laboratuvar boyutunda reaktöre dönüşür [12]. Ekstraksiyon yöntemi kullanılarak üretilen ilaçlara, antinoplastik ajanlar (Vinblastine, Vincristine), enzimler ve sindirim destekleri (Pancreatin USP, Papain), merkezi yatıştırıcılar (Codeine, Morphine Sulphate, Noscapine, Thebaine), hematolojik ajanlar (Heparin), insülün ve aşılar (Strepvax II) örnek verilebilir [12]. Ekstraksiyon işlemlerinde; metilen klorür, toluen, kloroform, 1,2-dikloroetan ve fenol gibi öncelikli kirleticiler solvent olarak kullanılabilmektedir. Kurşun ve çinko bileşikleri de çökeltici kimyasallar olarak kullanılmaktadır. Ekstraksiyon işlemleri sırasında kullanılan diğer solventler Tablo 1’de verilmiştir. İlaç aktif maddelerinin ektraksiyonunda uygulanan başlıca ekstraksiyon prosesleri aşağıda tanımlanmaktadır. Çeşitli bitkilerden yağların ya da morfin gibi pekçok aktif maddelerin eldesi için uygulanır. Bitki ya da hayvan dokusu doğrudan bir solvent ile muamele edilerek, aktif madde ayrılır. İşlemde sürekli ya da kesikli reaktörler (perkolatör) kullanılabilir. Perkolatörlere toz halde bitki dokuları yüklenir, ardından n-hegzan ya da alkoller gibi bir solvent eklenir ve belirli bir süre iki fazın teması sağlanır. Süreç sonunda; sızı faz katı fazdan ayrılır ve aktif maddenin ayrılmasına yönelik olarak işlemler uygulanır. Katı faz atık olarak çıkar. Şekil 4. Perkolatör ekstraksiyon [4]
