TÜKETİCİ KAVRAMI Örnek Maddeleri

TÜKETİCİ KAVRAMI. 6502 sayılı TKHK m.3’te tüketici, “ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişi” olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan yola çıkarak tüketici, sözleşme kurma amacı gelir elde etmek ya da mesleki faaliyetle- rini sürdürme niyeti olmayan taraftır. Örneğin, tekrar satma amacı olmadan beyaz eşya alan bir kişi tüketicidir. Önemli olan nokta, tüketici olarak adlandıracağımız tarafın, sözleşmeye ta- raf olma iradesi ve amacıdır1. Bunun belirlenmesinde ise bir defalık amaç değil; 1 Gümüş, M. Alper (2014) Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, C. I, İstanbul, Vedat Kitapçılık, s. 30; Xxxxx, Sezer (2021) Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yayınevi, s. 83; Xxxxxxx, Xxxxx (2015) Tüketici Xxxxxx Xxxxxxxx, Ankara, Adalet Yayınevi, s. 59; Xxxxxx Xxxx, Şebnem/Kara, İlhan (2021) Tüketici Hukuku Dersleri, Ankara, Yetkin Yayınevi, s. 30 vd; Bal, Xxxxx (2022) “Tacirin Tüketici Sıfatı Sorunu”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S: 50 s. 368. süreklilik arz eden bir amaç olması dikkate alınır. Ticari amacın varlığının belir- lenmesinde baskın görüş, alınan mal veya hizmetin bedelinin, daha sonra başka bir işlem vasıtasıyla tüketiciye geri dönüşü olup olmadığıdır. Örneğin, tüketici aldığı bir boyayı kullanarak resim yapıyor ve daha sonra bu resmi satıyor ise boyayı satın almak için harcadığı para, resim satışından geri döneceğinden bu kişi tüketici olarak kabul edilmemelidir. Kanun metninde hem gerçek kişilerin hem de tüzel kişilerin tüketici sıfatına sahip olabileceği düzenlenmiştir. Gerçek kişi tüketiciye, tacir olmayan gerçek kişiler girer. TTK m.19’da yer alan karine gereğince gerçek kişi tacirlerin borçla- rının ticari olması esastır ancak gerçek kişi tacirin işlemi yaptığı sırada işlemi yapma amacının ticari işletmesiyle ilgili olmadığını satıcı/sağlayıcıya açıkça bil- dirir ya da yapılan işin niteliğinin zaten işin ticari sayılmasına elverişli olmaması halinde bu iş, adi iş sayılır. Örneğin, çimento işi ile uğraşan bir gerçek kişi taci- rin bebek beşiği almasında, kişinin bunu ticari veya mesleki amaçla almadığı bellidir ve bu kişi tüketici sayılmalıdır. Tüzel kişi tacir kavramının içine ise yalnızca ticari işletme işletmeyen der- nek ve vakıflar girer.2 Gerçek kişi tacirler ve şirketlerdir. Doktrinde farklı görüş- ler olmakla birlikte, ticari işletmeler tüketici kavramına girmemektedir3.