ÖLÇÜT DIŞI İDARÎ SÖZLEŞMELER. İdare ile özel kişiler arasında yapılan sözleşmelerin, idarî sözleşmede aranılan ölçütlere göre idarî sözleşme niteliğinde bulunmadıkları halde, idarî sözleşme sayıldıkları haller de vardır. Bazı sözleşmelerin türünü, idarî sözleşme olarak kanunlar belirler. Bu sözleşmelere "kanun gereği idarî sözleşme" denir. Örneğin 7 Mart 1954 gün ve 6326 sayılı Petrol Kanunu'nun 31 ve 32. maddesi hükümleri gereğince petrol arama ve işletme hakkı idarî bir sözleşme ile değil, şartlı bir idarî tasarrufla verildiği halde, uyuşmazlıkların çözüm yeri Danıştaydır. Aynı şekilde 5 Haziran 1317 tarihli Taşocakları Nizamnamesinin(16) 27. maddesi de uyuşmazlıkların çözüm yerini Danıştay olarak göstermiştir. Bu bakımdan her iki halde de kanun gereği idarî sözleşmeler söz konusudur. Bazı sözleşmelerin türü de, mahkeme içtihatları ile belirlenir. Bu sözleşmelere "niteliği gereği idarî sözleşme" denir. İçtihatlar; sözleşmenin bir tarafı idare ise, diğer iki ölçütten de yalnız birisi sözleşmede varsa, yani sözleşmenin konusu bir kamu hizmetinin yürütülmesi ise veya sözleşme idareye bir takım üstün yetkiler ve ayrıcalıklar tanımışsa, o sözleşmeyi idarî sözleşme olarak kabul etmektedir. Örneğin Danıştay 8. Dairesi 11 Xxxx 1966 gün ve E.1965/933, K.1966/44 sayılı kararında; sıcak-soğuk maden sularının istismarı ile kaplıca tesislerinin işletilmesi sözleşmelerini idarî sözleşme saymıştır. Uyuşmazlık mahkemesi de orman işletilmesine dair sözleşmeyi idarî bir sözleşme olarak nitelendirmiş ve uyuşmazlığın çözümünde Danıştayın görevli olduğunu kabul etmiştir. Mahkeme içtihatları, iktisadî kamu hizmetlerinden yararlanmayı sağlayan abonman sözleşmelerini, aslında idarenin üstün yetkilerine ve ayrıcalıklarına dayanılarak yapıldıkları halde bu kez idarî sözleşme saymamıştır. Bu yüzden abonman sözleşmeleri, özel hukuk sözleşmelerine tâbi olmakta ve adlî mahkemelerin yargı alanına girmektedirler. Kamu yararı açısından, kamu emlâkı sayılan taşınmaz malların işgal ve kullanılmasına ilişkin sözleşmelerle, kamu hizmeti için veya kamu ihtiyacı ve yararı için taşınır mal alımına ilişkin levazım sözleşmeleri ve devletin özel kişilerden borç almasına ilişkin kamu istikraz sözleşmeleri de yargı içtihatlarına göre idarî sözleşme sayılmaktadırlar. Mâlî hükümleri dahî idare tarafından saptanmış olan belirli hukukî durumlara uygulanan hazır basılı tek tip sözleşmeler de idarî sözleşme olarak kabul edilmektedir.
