TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE BOSNA HERSEK

ARASINDA

SERBEST TİCARET ANLAŞMASI

TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE BOSNA-HERSEK ARASINDA SERBEST TİCARET ANLAŞMASI

İçindekiler Dibace

Fasıl I : Genel Tanımlar ve Başlangıç Hükümleri

Fasıl II : Mal Ticareti

Fasıl III : Hizmet Ticareti

Fasıl IV : Kamu Alımları

Fasıl V : Genel ve Ortak Hükümler

Fasıl VI : Kurumsal ve Nihai Hükümler

Ek I : II. Fasıl (Mal Ticareti) Madde 2.1.’de (Kapsam) atıfta bulunulan ürünlerin listesi

Ek II : II. Faslın (Mal Ticareti) 2.3. Maddesi’nin (İthalattaki gümrük

vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri) 2. paragrafında atıfta bulunulan

Ek III : II. Faslın (Mal Ticareti) 2.3. Maddesi’nin (İthalattaki gümrük

vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri) 3. paragrafında atıfta bulunulan)

Ek IV : Menşe kuralları ve idari işbirliği yöntemleri

(II. Faslın (Mal Ticareti) 2.10. Maddesi’nde (Menşe kuralları ve gümrük idareleri arasında işbirliği) atıfta bulunulan)

Ek V : Hizmetler Taahhüt Listesi

(III. Faslın (Hizmet Ticareti) 3.7. Maddesi’nde (Taahhüt Listeleri) atıfta bulunulan)

Ek V, Lahika I

: Taahhüt Listesi (Bosna-Hersek)

Ek V, Lahika II : Taahhüt Listesi (Türkiye)

Ek VI : Anlaşmazlıkların halli (VI. Faslın (Kurumsal ve Nihai

Hükümler) 6.5. Maddesi’nde (Anlaşmazlıkların halli) atıfta bulunulan

Ek VI, Lahika I : Tahkim için usül kuralları

Ek VI, Xxxxxx XX : Hakemler için davranış kuralları

DİBACE

Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek ile (bundan böyle münferiden sırasıyla “Türkiye” ve “Bosna-Hersek” veya “Taraf” olarak ve birlikte “Taraflar” olarak adlandırılacaktır);

Hukukun üstünlüğü, insan hakları ve temel özgürlüklere dayalı çoğulcu demokrasiye olan sıkı bağlılıklarını teyit ederek;

Avrupa kıtasındaki istikrarın önemli bir boyutu olarak, Avrupa’daki iktisadi bütünleşme sürecine etkin olarak katılmak hususundaki niyetlerini teyit ederek ve bu süreci güçlendirmenin yollarını ve araçlarını araştırmak hususunda işbirliğinde bulunmaya hazır olduklarını ifade ederek;

Taraflar arasındaki ilişkilerin temelini oluşturan serbest piyasa ekonomisine olan bağlılıklarını teyit ederek;

Taraflar arasındaki mevcut ilişkilerin önemini, bu ilişkilerin güçlendirilmesi ve geçmişte kurulan ilişkilerin daha fazla genişletilmesi arzularını göz önünde bulundurarak;

Türkiye ve Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında Ortaklık Kuran Anlaşma ile Bosna-Hersek ve Avrupa Toplulukları ile Üye Devletleri arasındaki Bosna-Hersek için Avrupa oluşumlarına bütünleşme imkânı sunan İstikrar ve Ortaklık Anlaşmasını dikkate alarak;

İşbu anlaşmanın Taraflar arasındaki ekonomik ilişkilerin ve bilhassa ticaret ve yatırımın gelişmesi yönünde yeni bir ortam yaratacağına inanarak;

Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması 1994 (bundan böyle “GATT 1994” olarak adlandırılacaktır), Hizmet Ticareti Genel Anlaşması (bundan böyle “GATS” olarak adlandırılacaktır) ile Bosna-Hersek’in üye olma hedefi bulunan Dünya Ticaret Örgütü’nü (bundan böyle “DTÖ” olarak adlandırılacaktır)kuran Anlaşmanın hükümlerine uygun olarak, karşılıklı ticaretlerinin önemli kısmındaki engelleri tedricen kaldırmaya kararlı olarak;

İşbu Anlaşmanın hiçbir hükmünün tarafların diğer uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülüklerinden muafiyet sağlayacağı şeklinde yorumlanamayacağını göz önünde tutarak;

İşbu Anlaşmanın taraflar arasında karşılıklı yarar sağlayan ticari ilişkilerin yoğunlaştırılmasını teşvik edeceğine ve Avrupa’daki bütünleşme sürecine katkıda bulunacağına kararlı şekilde inanarak;

Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek arasında 3 Temmuz 2002’de imzalanan ve 1 Temmuz 2003 yılında yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması’nın (bundan sonra “3 Temmuz 2002’de imzalanan STA” olarak adlandırılacaktır) 31. Maddesinin 1’inci paragrafının, Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek’in “işbirliklerini, özellikle Avrupa bütünleşmesi kapsamında, tedricen geliştirme ve genişletme çabalarında, Hizmet Ticareti Genel Anlaşması’nın (GATS) ilgili hükümlerini de dikkate alarak, giderek artan bir serbetleşme ve karşılıklı olarak pazarlarını hizmet ticareti ve yatırımlara açmayı başarma gayesiyle işbirliği yapacağına” hükmettiğini dikkate alarak;

Bosna-Hersek ve Avrupa Toplulukları ile Üye Devletleri arasındaki İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’nın 17’nci Maddesinin, 2’inci paragrafında

“Bosna-Hersek, Madde 18 (1)’de atıfta bulunulan geçiş dönemi sona ermeden, Topluluk ile bir gümrük birliği tesis etmiş olan Türkiye ile GATT 1994’ün XXIV. Maddesi uyarınca serbest ticaret alanı kuracak ve aynı zamanda bu Anlaşmaya denk düşecek bir seviyede ve GATS’ın

V. Maddesi uyumlu olarak aralarında kurulum ve hizmet sunumunu serbestleştirecek karşılıklı yarar temelinde bir anlaşma akdetmelidir.” hükmünün yer aldığını dikkate alarak;

3 Temmuz 2002 tarihinde imzalanan STA ile tesis edilen Ortak Komite’nin 13 Kasım 2014 tarihinde Ankara’da kabul edilen ve GATS’ın ilgili hükümlerini göz önüne alarak hizmet ticaretinde giderek artan bir serbestleşme temin edilmesi ile karşılıklı pazar açılımının sağlanmasını başarma gayesiyle müzakerelere başlanması için gerekli iç hukuki prosedürleri başlatmaya” yönelik 1/2014 sayılı Tavsiye Kararı’nı dikkate alarak;

Mal ticareti ve hizmet ticareti metinlerinin tek bir dokümanda birleştirilmesi ile 3 Temmuz 2002’de imzalanan STA”nın bazı hükümlerinin modernleştirilmesi gereği ve uygunluğunu dikkat alarak;

Aşağıdaki gibi karar vermişlerdir:

FASIL I

GENEL TANIMLAR VE BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ

Bölüm I – Genel tanımlar Madde 1.1

Genel uygulamaya ilişkin tanımlar

Bu Anlaşmanın amaçları doğrultusunda, aksi belirtilmedikçe:

(a) “günler” takvim günleri anlamındadır;

(b) “GATS” Hizmet Ticareti Genel Anlaşması anlamındadır;

(d) “Armonize Sistem” veya “AS” Genel Yorum Kuralları, Bölüm Notları ve Fasıl Notları ve bunların değişiklikleri dâhil olmak üzere, Taraflarca kendi tarife mevzuatlarında kabul edildiği ve uygulandığı haliyle, 14 Haziran 1983 tarihinde Brüksel’de yapılan Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sistemi Uluslararası Konvansiyonu ile düzenlenen Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sistemi anlamındadır;

(e) “IMF” Uluslararası Para Fonu anlamındadır;

(f) “önlem” Taraflardan birince yasa, yönetmelik, kural, usul, uygulama, karar, idari eylem ya da bir başka şekilde alınan her türlü önlem anlamındadır;

(g) “MFN” en çok kayrılan ülke anlamındadır;

(h) “DTÖ” Dünya Ticaret Örgütü anlamındadır;

(i) “DTÖ Anlaşması” DTÖ’yü tesis eden Marakeş Anlaşması anlamındadır;

(j) “DTÖ Anti-Damping Anlaşması” GATT 1994’ün VI. Maddesi’nin Uygulanmasına İlişkin DTÖ Anlaşması anlamındadır;

(k) “DTÖ Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması” DTÖ Anlaşması Ek- 1A’da bulunan DTÖ Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması anlamındadır;

(l) “DTÖ Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemlerinin Uygulanmasına Dair Anlaşma” DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemlerinin Uygulanmasına Dair Anlaşma anlamındadır;

(m) “DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşması” DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan Korunma Önlemleri Anlaşması anlamındadır;

(n) “DTÖ Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS)” DTÖ Anlaşması Ek-1C’de bulunan Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması anlamındadır; ve

(o) “DTÖ Ticarette Teknik Engeller Anlaşması” DTÖ Anlaşması Ek-1A’da bulunan

Ticarette Teknik Engeller Anlaşması anlamındadır.

Bölüm II – Başlangıç hükümleri Madde 1.2

Serbest ticaret alanı tesis edilmesi

Taraflar işbu Anlaşmanın hükümleri ve GATT 1994’ün XXIV. Maddesi ile GATS’ın V. Maddesine uygun olarak, bir serbest ticaret alanı tesis ederler.

Madde 1.3 Amaçlar

İşbu Anlaşma’nın amaçları şunlardır:

(a) Taraflar arasındaki mal ve hizmet ticaretini işbu Anlaşmanın hükümlerine uygun olarak serbestleştirmek ve kolaylaştırmak;

(b) karşılıklı ticaretin genişletilmesi yoluyla Taraflar arasındaki iktisadi ilişkilerin ahenkli şekilde gelişimini desteklemek ve böylece Tarafların iktisadi faaliyetlerini ilerletmesini, yaşam ve istihdam koşullarını ve mali istikrarını geliştirmesini teşvik etmek;

(d) ticaretteki engellerin kaldırılması suretiyle dünya ticaretinin ahenkli gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmak ve

(e) Tarafların ekonomik bütünleşmesini, sürdürülebilir kalkınmalarını ve küresel ekonomiyle devamlı olarak bütünleşmelerini kolaylaştırmak.

Madde 1.4

Çok taraflı anlaşmalarla ilişki

Taraflar GATT 1994, GATS ve diğer halefi anlaşmalar dâhil olmak üzere DTÖ Anlaşması ile her iki Tarafın da taraf olduğu diğer çok taraflı anlaşmalar uyarınca, birbirlerine karşı hak ve yükümlülüklerini teyit ederler.

Madde 1.5

Gümrük birlikleri, serbest ticaret alanları ve sınır ticareti

1. İşbu Anlaşma, Tarafların ticaret rejimini ve özellikle işbu Anlaşmanın getirdiği menşe kurallarıyla ilgili hükümlerini olumsuz olarak etkilemedikçe, gümrük birliklerinin, serbest ticaret alanlarının muhafazasını veya bunların kurulmasını yahut sınır ticaretine yönelik düzenlemeler yapılmasını engellemeyecektir.

2. Taraflardan birinin talebi üzerine, bu tarz gümrük birlikleri veya serbest ticaret alanları kuran anlaşmalar hakkında Ortak Komite’de bilgi alışverişinde bulunulacaktır.

FASIL II MAL TİCARETİ

Madde 2.1 Kapsam

Bu Faslın hükümleri, Taraflar menşeli olmak üzere, Armonize Sistemin 1 ila 24’üncü fasılları arasında yer alan ürünler ile işbu Anlaşmanın Ek I’inde sayılan ürünlere (bundan böyle “tarım ürünleri” olarak adlandırılacaktır) ve işbu Anlaşmanın Ek I’inde listelenen ürünler hariç tutulmak üzere, Armonize Sistemin 25 ila 97’nci fasılları arasında yer alan ürünlere (bundan böyle “sanayi ürünleri” olarak adlandırılacaktır) uygulanacaktır.

Madde 2.2 Malların sınıflandırılması

İşbu Anlaşma’nın amaçları doğrultusunda, Taraflar arasındaki ticarette malların sınıflandırılması Armonize Sistem (AS) ile uyumlu olacaktır.

Madde 2.3

İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri

1. İşbu anlaşmanın 2.1’nci Maddesinde (Kapsam) tanımlanan sanayi ürünlerinde, Bosna- Hersek menşeli ürünlerin Türkiye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

2. İşbu anlaşmanın 2.1’nci Maddesinde (Kapsam) tanımlanan tarım ürünlerinde, Bosna- Hersek menşeli ürünlerin Türkiye’ye ithalatında uygulanan gümrük vergileri, işbu Anlaşmanın EK II’sinde sayılan ve orada konulan şartların uygulanacağı ürünler için hariç olmak üzere, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

3. İşbu Anlaşmanın EK III’ünde sayılan Bosna-Hersek menşeli tarım ürünleri için, gümrük vergilerine ilave olarak, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri EK III’te konulan şartlar uyarınca kaldırılacaktır.

4. Türkiye Cumhuriyeti menşeli ürünlerin Bosna-Hersek’e ithalatında uygulanan gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

5. Taraflar, aralarındaki ticarette, ithalata yeni gümrük vergileri eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri koymayacak veya mevcut bu türdeki vergileri artırmayacaktır.

Madde 2.4

İhracattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ihracat vergileri

1. Xxxxxxxx, ihracattaki bütün gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ihracat vergilerini işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldıracaktır.

2. Taraflar, aralarındaki ticarette, ihracatta yeni gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ihracat vergileri koymayacaktır.

Madde 2.5

Miktar kısıtlamaları ve eş etkili önlemler

1. İhracat ve ithalattaki bütün miktar kısıtlamaları ve eş etkili önlemler işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte kaldırılacaktır.

2. Taraflar aralarındaki ticarette, ihracat ve ithalata yeni miktar kısıtlamaları veya eş etkili önlemler koymayacaktır.

Madde 2.6

Ticarette teknik engellerin kaldırılması

1. Tarafların standartlara, teknik mevzuata ve ilgili önlemlere ilişkin hakları ve yükümlülükleri, DTÖ Ticarette Teknik Engeller Anlaşması çerçevesinde yürütülecektir.

2. Taraflar, ticarette teknik engellerin azaltılması ve/veya kaldırılması amacına yönelik olarak uygunluk değerlendirmesi, standardizasyon, metroloji ve akreditasyon alanında işbirliği ve bilgi teatisinde bulunacaktır.

3. Taraflardan biri, diğer Tarafın talebi üzerine, münferit standartlara, teknik normlara ve ilgili önlemlere ilişkin bilgi sağlayacaktır.

4. Tarafların akreditasyon kurumları ve Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) arasında çok taraflı (MLA) veya ikili (BLA) karşılıklı tanıma anlaşmalarının imzalandığı ve yürürlükte bulunduğu alanlarda, Taraflar:

a) akredite oldukları alanda akredite laboratuvarları tarafından düzenlenen laboratuvar raporları karşılıklı ve otomatik olarak tanıyacak; ve

b) akredite edilmiş uygunluk değerlendirmesi kuruluşlarınca düzenlenen uygunluk değerlendirmesi belgelerini şartlar karşılandığı zaman tanıyacaktır. Ortak Komite tüm mevcut ve gelecekteki durumlar için gerekli şartların yerine getirilip getirilmediğini inceleyecek ve bu paragrafın uygulanabilmesi için karar alacak veya yeni eylemler önerecektir.

5. Taraflar, teknik engelleri kaldırmak ve işbu Maddenin 4’üncü paragrafında kapsanmayan diğer alanları etkinlikle uygulamak için, aralarındaki ticarete konu olan ürünlerin uygunluk değerlendirmesiyle doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili bulunan test raporları, uygunluk sertifikaları ve diğer belgelerin karşılıklı tanınmasına yönelik bir anlaşma akdetmeyi değerlendirecektir. Ortak Komite, Taraflarca sunulan bu türde herhangi bir öneriyi inceler ve Avrupa Birliği ve Bosna-Hersek arasındaki bu tür anlaşmaları göz önüne alarak müzakerelere başlanmasını tavsiye edebilir.

Madde 2.7 Tarım politikası

1. İşbu Anlaşmanın 2.3’üncü Maddesinde (İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri) tanınan tavizlere halel gelmeksizin, bu Fasıl hükümleri, tarafların kendi tarım politikalarını uygulamalarını ya da DTÖ anlaşmalarının uygulanması da sonuçlarının yerine getirilmesi de dâhil olmak üzere bu politikalar çerçevesinde alacakları önlemleri herhangi bir şekilde kısıtlamayacaktır.

2. Taraflar, aralarındaki tarım ürünleri ticaretine ilişkin koşulları etkileyebilecek nitelikte uygulanan önlemleri ya da izledikleri tarım politikalarındaki değişiklikleri Ortak Komiteye bildireceklerdir. Taraflardan birinin talebi üzerine, durumu incelemek amacıyla acil danışmalarda bulunulacaktır.

Madde 2.8

Özel korunma önlemleri

İşbu Anlaşmanın diğer hükümleri ve özellikle Madde 2.16’ya (İkili korunma önlemleri) bakılmaksızın tarım piyasasının özel hassasiyeti göz önünde bulundurularak, işbu Anlaşma ile tanınan tavizlere konu olan Taraflardan biri menşeli tarım ürünlerinin ithalatının diğer Tarafın pazarında veya iç düzenleme mekanizmalarında ciddi zarara yol açması halinde, Taraflar uygun bir çözüm bulunması amacıyla derhal istişarelerde bulunacaklardır. Bu tür bir çözüm bulununcaya kadar, ilgili Taraf, GATT 1994 ve diğer ilgili DTÖ anlaşmaları hükümlerine uyumlu olarak uygun önlemleri alabilir.

Madde 2.9

Sağlık ve bitki sağlığı önlemleri

1. Taraflar, veterinerlik, bitki sağlığı ve sağlık konularındaki mevzuatını, özellikle bulaşıcı hayvan hastalıkları, karantinaya alınan hastalıklar, bitki böcek ve zararlıları alanında bilgi alışverişi bakımından, DTÖ Bitki ve Hayvan Sağlığı Önlemleri Uygulama Anlaşması’nı dikkate alarak uygulayacaklardır.

2. Taraflar, veterinerlik, bitki sağlığı ve sağlık konularındaki mevzuatlarını, ayrımcılık

yapmayacak şekilde uygulayacaklar ve haksız yere ticareti engelleyecek nitelikte hiçbir yeni önlem öne sürmeyeceklerdir.

3. Tarafların hayvan sağlığı önlemleri ve veterinerlik hizmetleri Uluslararası Salgın Hayvan Hastalıkları Ofisi ve Gıda Kodeksi ile uyumlu olacaktır.

4. Tarafların bitki sağlığı önlemleri ve bitki sağlığı hizmetleri Uluslararası Bitki Koruma Sözleşmesi ile uyumlu olacaktır.

5. Taraflar, hayvanların, bitkilerin ve ürünlerin korunmasına ilişkin sağlık ve bitki sağlığı konularında bilgi teatisinde bulunacaklardır.

Madde 2.10

Menşe kuralları ve gümrük idareleri arasında işbirliği

1. İşbu Anlaşmanın EK IV’ü (Menşe kuralları ve idari işbirliği yöntemleri) Taraflar arasındaki ticarette uygulanacak menşe kurallarını ve buna ilişkin idari işbirliği yöntemlerini belirlemektedir.

2. Taraflar, işbu Anlaşmanın EK IV (Menşe kuralları ve idari işbirliği yöntemleri) hükümlerinin etkin ve uyumlu bir şekilde uygulanmasını temin etmek, ticarete getirilen formaliteleri mümkün olduğu ölçüde azaltmak ve bu hükümlerin işleyişinden doğan güçlüklere karşılıklı tatmin edici çözümler bulmak için, Ortak Komitenin düzenli incelemeleri ve idari işbirliğini ilgilendiren düzenlemeler dâhil olmak üzere, uygun önlemleri alacaklardır.

Madde 2.11 İç vergilendirme

1. Her bir Taraf, diğer tarafın ürünlerine, yorumlayıcı notları da dâhil olmak üzere GATT 1994’ün III. Maddesi uyarınca, ulusal muamele uygulayacaktır. Bu amaçla, GATT 1994’ün III. Maddesi ve yorumlayıcı notları, mutatis mutandis, işbu Anlaşmaya eklenir ve parçası yapılır.

2. İhracatçılar, Taraflardan birinin ülkesine ihraç edilen ürünlerin üzerlerine konulmuş olan dolaylı vergilerin tutarını aşan iç vergi iadesinden yararlanamaz.

Madde 2.12 Kamu ticari teşebbüsleri

1. Tarafların kamu ticari teşebbüslerine ilişkin karşılıklı hak ve yükümlülükleri, mutatis mutandis işbu Anlaşmaya derç edilen ve Anlaşmanın parçası haline getirilen GATT 1994’ün

XVII. Maddesi, notları ve tamamlayıcı hükümlerine ve GATT 1994’ün XVII. Maddesine ilişkin Mutabakata göre yönetilecektir.

2. Taraflardan biri diğer Taraftan GATT 1994’ün XVII. Maddesi’nin 4(c) ve 4(d) bentlerinde öngörüldüğü üzere karşılıklı olarak bilgi talebinde bulunabilir.

Madde 2.13 Sübvansiyonlar ve telafi edici tedbirler

1. Tarafların birbirlerine karşı sübvansiyon ve telafi edici önlemlere ilişkin hak ve yükümlülükleri Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirlere İlişkin DTÖ Anlaşması’na göre yönetilecektir.

2. İşbu Anlaşma, Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirlere İlişkin DTÖ Anlaşması kapsamında alınacak tedbirler ile ilgili olarak, Taraflara ilave hak vermeyecek veya ek yükümlülük getirmeyecektir.

Madde 2.14 Damping

1. Tarafların birbirlerine karşı anti-damping ile ilgili hak ve yükümlülükleri GATT 1994’ün VI’ncı Maddesi ve DTÖ Anti-Damping Anlaşması’na göre yönetilecektir.

2. İşbu Anlaşma, GATT 1994’ün VI’ncı Maddesi ve DTÖ Anti-Damping Anlaşması kapsamında alınacak tedbirler ile ilgili olarak, Taraflara ilave hak vermeyecek veya ek yükümlülük getirmeyecektir.

Madde 2.15

Genel korunma önlemleri

1. Tarafların birbirlerine karşı korunma önlemlerine ilişkin hak ve yükümlülükleri GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi ve DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşması’na göre yönetilecektir.

2. İşbu Anlaşma, GATT 1994’ün XIX’uncu Maddesi ve DTÖ Korunma Önlemleri Anlaşması kapsamında alınacak tedbirler ile ilgili olarak, Taraflara ilave hak vermeyecek veya ek yükümlülük getirmeyecektir.

Madde 2.16

İkili korunma önlemleri

Madde 2.15’e (Genel korunma önlemleri) halel gelmeksizin, herhangi bir ürünün:

a) ithalatçı Tarafın ülkesinde benzer veya doğrudan rakip ürünlerin yerli üreticileri için ciddi zarara, veya

b) ekonominin ilgili herhangi bir sektöründe ciddi bozulmalara veya bir bölgenin iktisadi durumunda ciddi kötüleşmeye yol açacak güçlüklere

sebebiyet verecek veya bunların gerçekleşmesine yönelik tehdit oluşturacak düzeyde yüksek miktarlarda ve koşullarda ithal edilmesi durumunda, ilgili Taraf, Madde 2.18’de (İkili korunma, re-eksport ve ciddi kıtlık önlemlerinin uygulama usulü) öngörülen usul ve şartlar çerçevesinde uygun önlemleri alabilir.

Madde 2.17

Re-eksport ve ciddi kıtlık

İşbu Anlaşmanın 2.4. (İhracattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ihracat vergileri) ve 2.5.’inci (Miktar kısıtlamaları ve eş etkili önlemler) Maddeleri hükümlerine uyulmasının:

a) İhracatçı Tarafın, ilgili üründe, ihracat miktar kısıtlamaları, ihracat vergileri veya önlemleri yahut eş etkili vergiler uyguladığı bir üçüncü ülkeye re-eksporta yol açması veya,

b) İhracatçı Taraf için gerekli bir üründe ciddi kıtlığa veya kıtlık tehdidine yol açması;

ve yukarıda atıfta bulunulan durumların, ihracatçı Taraf için büyük güçlükler doğurması veya bunları doğurması ihtimalini ortaya çıkarması halinde, söz konusu Taraf, işbu Anlaşmanın 2.18’inci (İkili Korunma, re-eksport ve ciddi kıtlık önlemlerinin uygulanma usulü) Maddesinde öngörülen usul ve şartlar çerçevesinde uygun önlemleri alabilir. Bu önlemler, ayrım gözetilmeyecek şekilde uygulanacak ve devam etmelerini haklı kılan koşullar sona erdiğinde kaldırılacaklardır.

Madde 2.18

İkili Korunma, re-eksport ve ciddi kıtlık önlemlerinin uygulanma usulü

1. Taraflar, Madde 2.16 (İkili korunma önlemleri) ve Madde 2.17’de (Re-eksport ve ciddi kıtlık) belirlenen korunma önlemlerinin uygulanmasına yönelik işlemleri başlatmadan önce, aralarındaki görüş farklılıklarını doğrudan istişarelerde bulunmak suretiyle çözmek için çaba sarf edeceklerdir.

2. Taraflardan biri, Madde 2.16’da (İkili korunma önlemleri) atıfta bulunulan duruma yol açması muhtemel ürünlerin ithalatını, ticaretin akışına ilişkin hızlı bilgi değişimini sağlamak amacıyla, idari prosedüre tabi tutması halinde diğer Tarafı bilgilendirecektir.

3. Bu Maddenin 7’nci paragrafı saklı kalmak koşuluyla, korunma önlemlerine başvurmayı öngören Taraf, diğer Tarafa acilen bildirimde bulunacak ve tüm ilgili bilgileri sağlayacaktır. Taraflar için kabul edilebilir bir çözümün bulunabilmesini teminen, gecikmeksizin Taraflar arasında Ortak Komite kapsamında danışmalarda bulunulacaktır.

4. Madde 2.16 (İkili korunma önlemleri) ve Madde 2.17 (Re-eksport ve ciddi kıtlık) bakımından, Ortak Komite olayı veya durumu inceleyecek ve ilgili Tarafça bildirilen güçlüklerin sona erdirilmesi için gerekli her tür kararı alabilecektir. Meselenin Ortak Komiteye intikalini izleyen otuz gün içerisinde böyle bir kararın alınamaması halinde, ilgili Taraf, durumun düzelmesi için gerekli gördüğü önlemleri alabilecek ve aldığı önlemlerden diğer Tarafı haberdar edecektir.

5. Alınan korunma önlemleri derhal diğer Tarafa bildirilecektir. Önlemler, kapsam ve süreleri bakımından, uygulanmalarına sebebiyet veren durumun düzeltilmesi için kesinlikle gerekli olanlarla sınırlı tutulacak ve bahse konu güçlük ve uygulamalardan doğan zararı aşmayacaklardır. İşbu Anlaşmanın işleyişine en az zarar verecek bu tür önlemlere öncelik tanınacaktır.

6. Alınan korunma önlemleri, mümkün olan en kısa sürede hafifletilmelerini veya koşulların bu önlemlerin devam ettirilmesini haklı çıkarmadığı zaman sona erdirilmelerini teminen Ortak Komite bünyesinde düzenli olarak istişarelere konu kılınacaktır.

7. Ani eylemi gerektiren olağanüstü koşulların önceden incelemeyi imkânsız kılması halinde, ilgili Taraf, Madde 2.16 (İkili korunma önlemleri) ve Madde 2.17 (Re-eksport ve ciddi kıtlık)’de belirtilen hallerde, durumu düzeltmek için kesin olarak gereken geçici önlemleri hemen uygulayabilir. Alınan önlemler, gecikmeksizin bildirilecek ve Taraflar arasında, Ortak Komite bünyesinde, mümkün olan en kısa sürede istişarelerde bulunulacaktır.

III. FASIL

HİZMET TİCARETİ

Bölüm I - Genel Kurallar

Madde 3.1 Kapsam

1. Bu Fasıl Taraflarca benimsenen ve sürdürülen hizmet ticaretini etkileyen tedbirlere uygulanacaktır.

2. Bu Fasıl deniz taşımacılığı hizmetlerindeki kabotaja uygulanmayacaktır.

3. Bu Fasıldaki hiçbir hüküm, Tarafların kamu işletmelerini özelleştirmelerini gerektirecek ya da kamu alımlarına ilişkin herhangi bir yükümlülük oluşturacak şekilde yorumlanmayacaktır.

4. Bu Fasılın hükümleri devlet yetkisinin kullanılması yoluyla sunulan hizmetlere uygulanmaz.

5. Bu Fasılın hükümlerine uygun olarak, Taraflar meşru kamu politikası hedeflerine ulaşmak adına güçlerini kullanma ve yeni düzenlemeler ortaya koyma ve oluşturma haklarını korumaktadır1.

6. Bu Fasıl, sübvansiyon ve devlet destekli borçlar, garantiler ve sigorta da dahil olmak üzere bir Taraf tarafından sağlanan hibelere uygulanmayacaktır.

7. Bu Fasıl tarifeli veya tarifesiz iç ve uluslararası hava taşımacılığı hizmetleri ve trafik haklarının uygulanması ile doğrudan bağlantılı hizmetlere aşağıda listelenenler dışında uygulanmayacaktır:

(i) uçak tamir ve bakımı hizmetleri;

(ii) hava taşıma hizmetlerinin satışı ve pazarlaması;

(iii) bilgisayar rezervasyon sistemi (CRS) hizmetleri;

(iv) yer hizmetleri; ve

(v) havaalanı operasyon ve yönetim hizmetleri.

1Bu paragrafın amaçları bakımından “meşru kamu politikası hedefleri” terimi güvenlik, kamu sağlığı, çevre, kişisel verilerin korunması, tüketicinin korunması, rekabet karşıtı uygulamaların önlenmesi, sürdürülebilir kalkınma vb.’yi içermektedir fakat bunlar ile sınırlı değildir.

Madde 3.2 Tanımlar

Bu Faslın amaçları bakımından:

(a) “taraflarca benimsenen ve sürdürülen tedbirler”

(i) merkezi, bölgesel veya yerel yönetim ve otoriteler; ve

(ii) merkezi, bölgesel veya yerel yönetim ve makamların görevlendirmesi çerçevesinde yetki kullanan, devlet idaresinin dışındaki organlar tarafından alınmış tedbirleri ifade eder;

(b) “hizmet ticareti” aşağıdaki şekillerde gerçekleşen hizmet arzı olarak tanımlanmaktadır:

(i) bir Tarafın sınırlarından diğer Tarafın sınırları içine;

(ii) bir Tarafın sınırlarında o Tarafın hizmet sağlayıcısı tarafından diğer Tarafın hizmet tüketicisine;

(iii) bir Tarafın hizmet sunucusu tarafından diğer Tarafın sınırları içinde ticari varlık oluşturularak; ve

(iv) bir Tarafın hizmet sunucusunun, gerçek kişilerin varlığı yoluyla diğer Tarafın sınırları içinde faaliyette bulunması;

(i) sermaye ortaklığının yüzde 50’den fazlası bir Tarafın fertlerine ait ise o Tarafın fertlerince “sahip” olunmuş olur;

(ii) yöneticilerinin büyük bir çoğunluğunun atama veya faaliyetlerini kanunen yönetme gücü bir Tarafın fertlerine ait ise o Tarafın fertlerince “kontrol” edilmiş olur;

(iii) bir diğer kişiyi kontrol eder ya da onun tarafından kontrol edilirse; veya hem kendisi hem de o kişi, başka bir şahıs tarafından kontrol ediliyorsa; bir diğer kişiye “bağlı”dır;

(d) “işletme/tüzel kişilik” uygulanabilir kanunlar gereğince kar veya bir başka amaçla kurulan ya da düzenlenen, özel ya da kamu kesimine ait her çeşit şirket, tröst, ortaklık, ortak girişim, şahıs şirketi veya birliği de içeren her çeşit yasal kuruluş anlamındadır;

(e) “bir Tarafın tüzel kişisi”:

(i) söz konusu Tarafın kanunlarına göre kurulan ya da düzenlenen ve o Tarafın sınırları içinde asli mesleki uygulamalarda bulunan; ya da

(ii) hizmetin, ticari varlık yoluyla sunulması durumunda;

1. söz konusu Tarafın gerçek kişileri; veya

2. söz konusu Tarafın alt-paragraf (i)’de tanımlanan tüzel kişileri; tarafından sahip olunan veya kontrol edilen tüzel kişi anlamındadır;

(f) “bir Tarafın gerçek kişisi” Tarafların kendi iç mevzuatlarına uygun olarak Türkiye ya da Bosna-Hersek vatandaşlığına sahip olan gerçek kişiler anlamındadır;

(g) “devlet yetkisinin kullanılması yoluyla sunulan hizmet”, ne bir ticari temele dayanan ne de bir ya da daha fazla hizmet sunucusuyla rekabet ederek sunulan hizmet anlamına gelmektedir;

(h) “bir Tarafın hizmet sunucusu” hizmeti sunan ya da sunmayı amaçlayan gerçek veya tüzel kişi anlamındadır;

(i) “hizmet sunumu” hizmetin üretimi, dağıtımı, pazarlaması, satışı ve teslimini içerir;

(j) “ticari varlık” aşağıdaki yollarla, bir Tarafın sınırları içerisinde bir hizmetin verilmesi amacıyla:

(i) bir tüzel kişiliğin oluşturulması, elde edilmesi veya sürdürülmesi, veya

(ii) bir şube veya temsilcilik bürosu oluşturulması veya sürdürülmesi yoluyla oluşturduğu her çeşit ticari veya mesleki varlık anlamındadır;

(k) “taraflarca benimsenen veya sürdürülen hizmet ticaretini etkileyen tedbirler”, aşağıdaki hususlarla ilgili tedbirleri içerir:

(i) bir hizmetin satın alınması, ödenmesi veya kullanımı;

(ii) bir hizmet arzıyla bağlantılı olarak, Taraflarca genel olarak kamuya sunulması gerekli olan hizmetlere erişim ve bu hizmetlerin kullanımı;

(iii) bir Tarafın sınırları içinde hizmet arzında bulunması için, diğer Tarafın fertlerinin ticari varlığı da içeren varlığı;

(l) bir hizmete ait “sektör”:

(i) özel bir taahhütle ilgili olarak, o hizmetin, bir Tarafın listesinde belirtildiği şekliyle bir veya daha fazla veya bütün alt sektörleri,

(ii) aksi takdirde, alt sektörleri de dahil olmak üzere, o hizmet sektörünün tamamı anlamındadır;

(m) “hizmet tüketicisi” bir hizmeti alan veya kullanan herhangi bir kişi anlamındadır;

(n) “dolaysız vergiler” sermayedeki değer artışından alınan vergiye ilaveten; mülkün devrinden doğan kazanç, gayrimenkul, miras ve hibe, ve girişimler tarafından ödenen maaş ve ücretlerin tamamı üzerinden alınan vergiler de dahil olmak üzere; toplam gelir, toplam sermaye veya gelir ya da sermayenin unsurları üzerinden alınan vergileri içermektedir;

(o) “tekel" bir Tarafın sınırları içerisinde o Taraf tarafından, resmi olarak veya fiilen, o hizmetin tek sunucusu olarak yetkilendirilmiş veya kurulmuş, kamuya ait ya da özel herhangi bir kişi anlamındadır;

(p) "uçak onarımı ve bakımı hizmetleri" uçak hizmet dışıyken uçağın tamamında veya bir bölümünde üstlenilen faaliyetler olup uçuş hattı üzerindeki bakımları kapsamamaktadır;

(q) "hava taşıma hizmetlerinin satışı ve pazarlaması" hava taşıma hizmetleri üreticisi için, piyasa araştırması, reklamcılık ve dağıtım gibi pazarlamacılığın tüm yönleri dahil olmak üzere ürettiği hava taşımacılık hizmetlerini serbestçe satması ve pazarlaması ile ilgili olan imkanlar anlamındadır. Bu faaliyetler hava taşımacılığı hizmetlerinin fiyatlandırılmasını ve uygulanabilir koşulları kapsamamaktadır;

(r) "bilgisayar rezervasyon sistemi (CRS) hizmetleri" rezervasyon yapabilmek veya biletleri satışa çıkarabilmek için hava taşıma hizmetleri üreticilerinin tarifeleri, uçak biletinin mevcut olup olmadığı, yol parası ve uzaklık kuralları hakkında bilgi içeren bilgisayar sistemleri tarafından sağlanan hizmetler anlamındadır;

(s) “yer hizmetleri” , aşağıdaki hizmetlerin ücret ya da sözleşme bazında bir havalimanında sunulmasıdır: havayolu şirketi temsili, yönetim ve gözetim, yolcu hizmetleri, yük kontrolü, ramp hizmetleri, ikram servis (yiyeceğin hazırlanması hariç), hava kargo ve posta, hava taşıtının yakıt dolumu, uçak içi hizmet ve temizliği, yer ulaşımı, ve uçuş operasyonu, uçuş mürettebatı ve uçuş planlaması anlamındadır. Yer hizmetleri, hava taşıyıcılarının yer hizmetlerini kendileri için yapmalarını (self-handling), güvenlik, hat bakımı, uçak onarımı ve bakımı veya buz çözme tesisatı, yakıt dağıtım sistemleri yahut bagaj taşıma sistemleri ve sabit havalimanı içi taşıma sistemleri gibi temel merkezi havalimanı altyapısının yönetim ve işletimini içermez;

(t) “havalimanı işletim hizmetleri”, hava terminali, uçak pisti ve diğer havalimanı altyapı işletim hizmetlerinin ücret ya da sözleşme bazında sunulması anlamındadır. Havalimanı işletim hizmetleri, hava trafiği hizmetlerini içermez.

Madde 3.3

En çok kayrılan ülke muamelesi

1. EK V (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) altındaki bir Tarafın En Çok Kayrılan Ülke İstisna listesi kapsamında belirtilenler haricinde, o Taraf diğer Tarafın hizmetlerine ve hizmet sunucularına, Anlaşmaya Taraf olmayan bir ülkenin benzer hizmetleri ve hizmet sunucularına uygulanandan daha az kayırıcı olmayan bir muameleyi, derhal ve şartsız olarak uygulayacaktır.

2. Bu Maddenin 1. paragrafından doğan yükümlülükler aşağıdaki koşullar altında uygulanmayacaktır:

(a) IV. Bölüm (Mali hizmetler)’e uygun olarak düzenlenen niteliklerin tanınması, lisans ya da ihtiyati tedbirlere yönelik hükümler;

(b) tamamı ya da ana kısmı vergilendirmeye yönelik herhangi bir uluslararası anlaşma ya da düzenleme.

3. Bu Madde bir tarafın imzacı olduğu, hizmetlerde bir iç pazar yaratan ekonomik bütünleşme anlaşmalarına uygulanmaz.

Madde 3.4 Pazara giriş

1. 3.2. Maddesi’nde (Tanımlar) belirtilen hizmet sunuş biçimleri vasıtasıyla pazara girişle ilgili olarak, Taraflardan her biri, diğer Tarafın hizmetlerine ve hizmet sunucularına listesinde belirlenen koşul ve sınırlamalar kapsamında uzlaşıya varılan ve sağlanandan daha kötü şartları haiz bir uygulamada bulunmayacaktır.

2. Pazara girişle ilgili taahhütlerin üstlenildiği sektörlerde, bir Tarafın belirli alt bölgelerde veya bütün ülkede sürdürmeyeceği veya benimsemeyeceği tedbirler, listesinde aksi belirtilmedikçe, aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:

(a) hizmet sunucularının sayısı üzerinde sayısal kotalar, tekeller, münhasır hizmet sunucuları ya da ekonomik gereklilik testi koşulları şeklindeki kısıtlamalar;

(b) hizmetle ilgili işlemlerin veya varlıkların toplam değeri üzerinde sayısal kotalar veya ekonomik gereklilik testi koşulları şeklindeki kısıtlamalar;

(c) hizmet faaliyetlerinin toplam sayısı üzerinde veya önceden belirlenmiş sayısal birimler cinsinden ifade edilen hizmet çıktısının toplam miktarı üzerinde kotalar veya ekonomik gereklilik testi koşulları şeklinde uygulanan kısıtlamalar;

(d) belirli bir hizmet sektöründe istihdam edilebilen veya bir hizmet sunucusunun istihdam edebileceği ve belirli bir hizmetin arzı için gerekli olan ve bu hizmet arzıyla doğrudan bağlantılı olan gerçek kişilerin toplam sayısı üzerinde sayısal kotalar veya ekonomik gereklilik testinin koşulları şeklinde uygulanan kısıtlamalar;

(e) bir hizmet sunucusunun hizmet arzını gerçekleştirebildiği özel tüzel kişilik veya ortak girişim türlerini kısıtlayan veya gerektiren tedbirler; ve

(f) yabancı sermaye katılımıyla ilgili olarak, yabancıların ortaklığı ya da bireysel veya toplu yabancı yatırımların toplam değeri üzerinde maksimum yüzde limiti şeklinde uygulanan kısıtlamalar.

Madde 3.5 Ulusal Muamele

1. Listesinde kayıtlı olan ve belirtilen şart ve niteliklerden herhangi birisine konu olan sektörlerde, Taraflardan her biri diğer Tarafın hizmetlerine ve hizmet sunucularına, hizmet arzını etkileyen bütün tedbirlerle ilgili olarak, kendi hizmet sektörü ve sunucularına uyguladığından daha az kayırıcı bir muamele uygulamayacaktır.

2. Bir Taraf, kendi hizmetlerine ve hizmet sunucularına uyguladığı muamelenin şeklen aynısını veya farklısını diğer Tarafın hizmetlerine ve hizmet sunucularına uygulayarak bu Maddenin 1. paragrafına ait koşulları yerine getirebilir.

3. Resmi olarak birebir aynı veya farklı muamele; diğer Tarafın hizmet sektörü veya hizmet sunucularına kıyasla, rekabet şartlarını o Tarafın benzer hizmet sektörü veya sunucularının lehine değiştirdiği takdirde daha az kayırıcı sayılacaktır.

Madde 3.6 Ek taahhütler

Taraflar, nitelikler, standartlar veya lisanslama konularına ilişkin taahhütler de dahil olmak üzere, 3.4 (Pazara giriş) veya 3.5 (Ulusal Muamele) Maddeleri kapsamındaki listelemeye konu olmayan hizmet ticaretini etkileyen tedbirlerle ilgili taahhütleri müzakere edebilir. Bahse konu taahhütler Tarafların taahhüt listelerine kaydedilecektir.

Madde 3.7

Özel taahhüt listeleri

1. Taraflardan her biri, 3.4 (Pazara giriş), 3.5 (Ulusal muamele) ve 3.6 (Ek taahhütler) Maddeleri kapsamında üstlendiği özel taahhütleri bir listede düzenleyecektir. Bu taahhütlerin üstlenildiği sektörlerle ilgili olarak, her liste aşağıdaki hususları açıkça belirtecektir:

(a) pazara giriş vade, kısıtlama ve koşulları;

(b) ulusal muameleyle ilgili koşul ve nitelikler;

(d) uygun olan yerlerde taahhütlerin yerine getirilmesindeki zaman çerçevesi; ve

(e) bu taahhütlerin yürürlüğe giriş tarihi;

2. Hem 3.4 (Pazara giriş) hem de 3.5 (Ulusal muamele) Maddelerine aykırı olan tedbirler GATS Madde XX’in 2. Paragrafında belirtildiği şekilde ele alınacaktır.

3. Tarafların Özel Taahhüt Listeleri Ek V’te (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) yer almaktadır.

4. Taraflardan hiçbiri bu Maddenin 1. paragrafına uygun olarak alınan özel taahhütlere dayanan muamele ile karşılaştırıldığında hizmetlere ve hizmet sağlayıcılarına yönelik olarak yeni ve daha ayrımcı tedbirler benimseyemez.

Madde 3.8

Listelerde Değişiklik Yapılması

Taraflar, bir tarafın yazılı talebi ile herhangi bir değişikliği ya da talep eden Tarafın taahhüt listesindeki bir özel taahhüdün geri çekilmesini ele almak üzere istişarelerde bulunacaklardır. İstişareler talep eden Taraf talebini gerçekleştirdikten sonra üç ay içerisinde gerçekleştirilecektir. Taraflar istişarelerde ticareti her iki taraf için de avantajlı seviyede ve istişareler öncesinde varolan özel taahhütler listesinde yer alandan daha az faydalı olmayacak şekilde korumayı sağlayacaktır. Listelerde değişiklik VI. Fasıl’ın (Kurumsal ve nihai hükümler)

6.2 (Ortak Komite) ve 6.8 (Düzeltmeler) Maddelerindeki usullere tabi olacaktır.

Madde 3.9 Karşılıklı tanıma

1. Hizmet sunucularına izin, ruhsat veya belge verilmesi için gerekli olan standart ya da kriterlerin yerine getirilmesi amacıyla, Taraflardan her biri diğer Tarafın bahse konu Tarafta edinilen eğitim veya deneyimi, karşılanan koşulları ya da verilen ruhsat veya belgelerin tanınmasına yönelik taleplerini gerekli şekilde değerlendirecektir. Bu tanıma, ilgili ülkeyle yapılan bir anlaşmaya veya düzenlemeye dayandırılabilir ya da, bağımsız olarak gerçekleştirilebilir.

2. Bir Tarafın bir Anlaşma veya düzenleme ile Anlaşmaya Taraf olamayan bir ülkede verilen eğitim ya da elde edilen deneyim, karşılanan koşullar, ya da ruhsat veya belgeler tanıması halinde bahse konu Taraf diğer Tarafa mevcut ya da gelecekteki anlaşma ya da

düzenlemeyi müzakere edecek yeterli fırsatı tanımalı ya da o Taraf ile kıyaslanabilir bir anlaşma ya da düzenleme yapmalıdır. Bir Taraf tek taraflı olarak tanıma sağladığında ise diğer Tarafa, diğer Tarafta edinilen eğitim, deneyim, lisans veya ruhsatların ya da karşılanan koşulların tanınabileceğini göstermek üzere yeterli imkanı sağlayacaktır.

3. Bahse konu herhangi bir Anlaşma veya düzenleme ya da tek taraflı tanıma DTÖ Anlaşmasının ilgili hükümleri, özellikle GATS Madde VII’nin 3. paragrafı ile uyumlu olmalıdır.

Madde 3.10

Xxxxxxxxx ve gizli bilgilerin ifşası

1. Taraflardan her biri, ilgili kişilerin bu Faslın konusu ile ilgili kanun ve düzenlemelere ilişkin sorularına cevap vermek üzere uygun mekanizmalar kuracak ya da sürdürecektir.

2. Bu Fasıldaki hiçbir husus, herhangi bir Tarafın açığa çıkarılması kanuni uygulamayı engelleyecek, kamu menfaatine ters düşecek veya kamu ya da özel, bir takım girişimlerin ticari menfaatlerine zarar verecek gizli bilgileri açıklamaya zorlamayacaktır.

3. Taraflardan her birinin düzenleyici makamları hizmetin sunumu ile ilgili başvuruların tamamlanması için gerekli olan belgeler de dahil olmak üzere gerekenleri kamuya açık hale getirecektir.

4. Başvuranın talebi üzerine, bir Tarafın düzenleyici makamı başvurana başvurunun durumu hakkında bilgi verecektir. Otoritenin başvurandan ek bilgiye ihtiyaç duyması durumunda, başvurana gereksiz zaman kaybı olmaksızın bilgi verilecektir.

5. Başvurusu kabul olmayan bir başvuranın talebi üzerine, başvuruyu reddeden düzenleyici otorite, mümkün olduğu ölçüde, başvurana başvurunun reddedilme nedenleri hakkında bilgi verecektir.

Madde 3.11 İç düzenlemeler

1. Taraflardan her biri bu Fasılda kapsanan hizmet ticaretini etkileyen genel uygulamaya ilişkin bütün tedbirlerin, makul, objektif ve tarafsız bir şekilde uygulanmasını temin edecektir

2. Taraflardan her biri, nitelik koşulları ve usulleri, teknik standartlar ve ruhsat verme koşullarıyla ilgili tedbirlerin hizmet ticareti için gereksiz engeller oluşturmamasını sağlamak amacıyla, her bir sektöre uygun şekilde, bahse konu tedbirler:

(a) Yeterlilik ve hizmet arz edebilme kabiliyeti gibi nesnel ve şeffaf kriterlere dayanmalıdır;

(b) Ruhsat verme işlemleriyle ilgili olarak, hizmet arzına kendi içinde bir kısıtlama oluşturmamalıdır.

3. Bir Tarafta hizmetin sunumu için yetkilendirmenin gerekmesi halinde, bahse konu Tarafın yetkili makamları aşağıdaki koşulları sağlamalıdır:

(a) ulusal kanunlar ve düzenlemeler çerçevesinde tamamlanmış olduğu değerlendirilen bir başvuruya ilişkin, başvuru sahibini aldığı karar hakkında bilgilendirecektir;

(b) uygulanabilir olduğu ölçüde, gösterge niteliğinde bir zaman tablosu oluşturacaktır;

(c) bir başvurunun reddedilmesi halinde, uygulanabilir olduğu ölçüde, başvurana reddedilmenin nedenleri hakkında, uygun olan şekilde doğrudan veya talep edilmesi halinde bilgi verilecektir;

(d) başvuru sahibinin talebi üzerine, bir Xxxxx’xx yetkili makamları gereksiz bir gecikme olmaksızın, başvurunun hangi aşamada olduğuna dair bilgi verecektir;

(e) uygulanabilir olduğu müddetçe, başvuranlara başvurulardaki küçük hataları ve ihmalleri düzeltmek üzere fırsat verilecek ve gerekli ek bilgiye ilişkin danışmanlık verilmeye çabalanacaktır ve

(f) Tarafların uygun gördüğü şekilde, belgelerin iç hukuka uygun şekilde onaylı kopyaları belge asılları yerine kabul edilecektir.

4. Taraflardan her biri yetkili makamlar tarafından alınan yetkilendirme ücretlerinin makul olduğundan ve kendi içinde ilgili hizmetin sunumunu kısıtlayıcı olmadığından emin olmalıdır.

5. Her bir Tarafın yetkili makamı talep edilen belgeler de dâhil, hizmetin sunumu için yapılan başvuruların tamamlanması için talep edilenleri kamuya açık hale getirecektir.

Madde 3.12 Faydaların reddi

Taraflardan biri, diğer Tarafın tüzel kişisi olan hizmet sunucusunun bu Fasıldan kaynaklanan faydalarını, bu tüzel kişiliğin Anlaşmaya taraf olmayan bir ülkenin vatandaşları mülkiyetinde bulunduğunu ya da kontrolünde olduğunu tespit etmesi ve reddeden Tarafın;

(a) Anlaşmaya taraf olmayan ülke ile diplomatik ilişkilerinin bulunmaması; ya da

(b) Anlaşmaya taraf olmayan ülke veya söz konusu ülke kişisine yönelik söz konusu tüzel kişi ile ticaret faaliyetini yasaklayan tedbirler alması ya da sürdürmesi veya

bu Faslın hükümlerinin söz konusu tüzel kişiye uygulanmasının bahse konu tedbirlerin ihlal edilmesi ya da atlatılmasına yol açması;

halinde reddedebilir.

Madde 3.13 Taahhütlerin gözden geçirilmesi

Anlaşma’nın yürürlüğe girmesi sonrasında, bir Taraf herhangi bir özel taahhüdünü tek taraflı olarak serbestleştirirse, söz konusu Taraf diğer Tarafın bahse konu tek taraflı serbestleştirmeyi işbu Anlaşma’ya eklenmesi talebini olumlu bir değerlendirmeye tabi tutacaktır. Bahse konu enlenme bu Anlaşma altında her bir Taraf tarafından verilen taahhütlerin tam dengesini sürdürmelidir.

Madde 3.14 Görsel işitsel ortak yapım

1. Film, animasyon ve yayın programları dâhil görsel-işitsel ortak yapımların görsel- işitsel endüstrinin gelişimine önemli ölçüde katkıda bulunduğunu ve karşılıklı kültürel anlayış ile ekonomik paylaşımı arttırdığını kabul ederek Taraflar, görsel-işitsel sektöründe ortak yapım anlaşmasını müzakere etme olasılığını değerlendirmeyi kabul ederler.

2. 1’inci fıkra uyarınca ortak yapım anlaşması yürürlüğe girdikten sonra, işbu Anlaşma’nın ayrılmaz bir parçası haline gelecektir. Ayrıntılı ortak yapım anlaşması Tarafların yetkili makamları arasında müzakere edilecektir.

Bölüm II – Gerçek kişilerin geçici dolaşımı

Madde 3.15 Kapsam

1. Bu Bölüm, bir hizmetin sunumu hususunda, bir Tarafın hizmet sunan gerçek kişilerini ve bir Tarafın hizmet sunucularınca çalıştırılan bir Tarafın gerçek kişilerini etkileyen tedbirlere uygulanır.

2. Bu Anlaşma, bir Tarafın istihdam piyasasına girmek isteyen gerçek kişileri etkileyen tedbirlere veya vatandaşlık, ikamet ve sürekli istihdamla ilgili tedbirlere uygulanmayacaktır.

3. Bu Anlaşmadaki hiçbir husus, bir Tarafın, gerçek kişilerin sınırları dâhiline girişini veya sınırları içinde geçici olarak kalmasını, sınırlarının bütünlüğünü korumak için geçerli olanlar ve gerçek kişilerin sınırlarından düzenli olarak transit hareketlerini sağlamak için olanlar da dâhil olmak üzere, düzenlemek üzere uygulayacağı tedbirleri engellemeyecektir; ancak, bu gibi tedbirlerin, Bu Anlaşma ile diğer Tarafa verilen menfaatlere zarar vermek ve bunları hükümsüz kılmak üzere uygulanmaması sağlanmalıdır.2

Madde 3.16 Genel ilke

Taraflardan her biri, bu Anlaşma kapsamındaki mal ve hizmet ticaretinin zarar görmesini ya da gecikmesini önlemek üzere, bu Bölümün hükümlerine ilişkin tedbirlerini mümkün olduğunca hızlı uygulayacaktır.

Madde 3.17 Özel taahhütler

1. 3.4 (Pazara giriş) ve 3.5 (Ulusal muamele) Maddelerine uygun olarak taahhütlerin listelenmesinde, Taraflardan her biri diğer Tarafın gerçek kişilerinin kendi sınırlarına girişi ve geçici kalışına dair üstlenilen taahhütleri listesinde gösterecektir. Bahse konu listeler her bir hizmet sunucusu kategorisi için bahse konu taahhütleri düzenleyen kalış süresi ve kalışın uzatılması ihtimali, kotalar gibi sayısal kısıtlamalar ve ekonomik gereklilik testi de dâhil olmak üzere şartları, sınırlamaları ve koşulları belirtecektir.

2. Taraflardan her biri, gerçek kişilerin kamu sağlığı, güvenlik ve milli güvenlik gibi giriş ve geçici kalışa ilişkin ilgili (göç) kanun ve düzenlemelere uygun davranması koşuluyla, diğer Tarafın gerçek kişilerine Ek V’te (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) her bir kategori için

2Gerçek kişilerden vize talep edilebileceği gerçeği, Ek V’teki (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) özel taahhütler kapsamındaki menfaatleri hükümsüz kılmak veya zarar vermek olarak addedilmez.

ortaya konan şart ve koşullar da dâhil olmak üzere, bu Fasla uygun şekilde giriş ve geçici kalış sağlayacaktır.

3. Bir Tarafın diğer Tarafın gerçek kişisine giriş ve geçici kalış sağlamış olması gerçeği bahse konu kişinin bir mesleğin icrası ya da iş ilişkilerinde bulunmak için zorunlu davranış kodlarıda dahil olmak üzere, uygulanan ruhsat veya diğer koşullardan muaf tutulacağı şekilde yorumlanmayacaktır.

4. Taraflar ekonomik gereklilik testi ve sayısal kısıtlamalar ya da benzer etkiye sahip diğer usulleri, Taraflardan her birinin özel taahhüt listelerinde tanımlandığı biçimde şirket içi transfer şeklindeki idareciler-yöneticiler ve uzmanların giriş ve geçici kalışı için bir koşul olarak uygulamaktan imtina edecektir.

Madde 3.18 Bilgi sağlanması

1. Bu Faslın amaçları bakımından, Taraflar’dan her biri, yetkili makamlarının, ülkeye giriş ve geçici kalışa ilişkin izinlerin verilmesine yönelik etkili bir uygulama için gerekli bilgileri kamuya açık hale getirmesini temin edecektir.

2. Bu Maddenin birinci paragrafında atıfta bulunulan bilgiler özellikle aşağıdaki hususlarda açıklamaları içerecektir:

(i) Ek V’te (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) kapsanan gerçek kişilerin giriş ve geçici ikametine ilişkin tüm yetki belgesi ve izin kategorileri;

(ii) dosyalama yöntemi ve karşılanması gereken koşullar dâhil, ilk kez giriş ve geçici kalış izni verilmesi ve bunun için yapılan başvuru ve ilgili onay süreçlerine yönelik gereklilik ve usuller; ve

(iii) giriş ve geçici kalış yetki belgeleri ve izinlerinin yenilenmesine yönelik başvuru ve ilgili onay süreçlerine ilişkin gereklilik ve usuller.

3. Taraflardan her biri bu Maddenin 2. Paragrafında atıfta bulunulan bilginin mevcut olduğu ilgili yayın ve web sitelerinin detaylarını diğer Taraf’a sağlayacaktır.

Madde 3.19

Giriş, geçici kalış ve ilgili gereklilik ve usuller

1. Taraflar, iç kanun ve düzenlemelerine uygun bir şekilde, vize, çalışma izni ya da hizmet sunan gerçek kişilerin giriş ve geçici kalışına ilişkin benzer türdeki izin almalarda şeffaflık, verimlilik, uygun ve adil bir süreç sağlayacaklardır.

2. Vize, çalışma izni ve benzer türdeki belgeler verilirken istenen belgeler ilgili olmalı ve toplandıkları amaca göre haddinden fazla olamamalıdır.

3. Hizmet sunucuların giriş ve geçici kalış ve çalışma başvurularının işleme konulması için ücretler makul olacaktır ve ilgili idari maliyetlere göre belirlenecektir.

4. Eksiksiz başvurular derhal ve hızlıca işleme konulacaktır. Taraflardan her birinin yetkili makamları giriş, geçici kalış ya da çalışma izni için başvurana, kararın alınması sonrasında hızlıca başvurusunun sonucuna ilişkin bildirim yapacaktır. Söz konusu bildirim, uygun olduğu hallerde, kalış süresini ve varsa diğer şart ve koşulları içerecektir.

5. Çalışma izni başvuruları mümkün olduğunca çabuk bir şekilde işleme tabi tutulacak ve her durumda işlem süresi 60 günü geçmeyecektir.

6. Başvuranın talebi üzerine, ilgili Tarafın yetkili makamları, yersiz bir gecikme olmadan ve mümkün olduğu ölçüde, başvuranın başvurusunun durumuna ilişkin bilgi vereceklerdir.

7. Başvurunun eksik olması durumunda, başvuran, başvurusunun tamamlanması için gerekli bilgiye ilişkin derhal bilgilendirilecektir ve makul bir zaman aralığı içerisinde herhangi bir eksikliğin düzeltilmesi için başvurana fırsat verilecektir.

8. Başvurunun reddedilmesi halinde, başvuran, red cevabına ilişkin bilgilendirilecektir ve mevcut yeniden inceleme usullerine dair bilgi verilecektir.

Bölüm III – Telekomünikasyon hizmetleri Madde 3.20

Tanımlar

İşbu Bölüm’ün amaçları bakımından:

“planlama ve niteliklerin belirlenmesi” frekanslar ve numaralar dâhil olmak üzere, kıt telekomünikasyon kaynaklarının önerilen tanımlama, nitelendirme, bölüştürülme, tahsis ve kullanım yöntemi anlamındadır;

“yetkilendirme” bir Tarafın kamu telekomünikasyon hizmetlerinin sunumu için talep edebileceği lisans, imtiyaz, izin, kayıt veya diğer ruhsatlar anlamındadır;

“ortak yerleşim” bir diğer etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucusu tarafından kamu telekomünikasyon hizmetleri sunmak amacıyla sahip olunan veya kontrol edilen ve kullanılan tesisler üzerindeki teçhizatı yüklemek, korumak veya onarmak için fiziksel alana erişim ve kullanım anlamındadır;

“maliyet odaklı” maliyet esasına dayalı anlamındadır ve makul bir kâr içerebileceği gibi farklı

tesisler veya hizmetler için farklı maliyet yöntembilimlerini de içinde barındırabilir;

“işletme” Bölüm III (Hizmet Ticareti) Madde 3.2’de tanımlandığı gibidir;

“asli öğeler”:

(a) kamu telekomünikasyon hizmeti sunumu için gerekli olan;

(b) münhasıran veya ağırlıklı olarak tek veya sınırlı sayıda hizmet sunucusu tarafından sağlanan; ve

şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmet öğeleri anlamına gelir;

“nihai kullanıcı” bir kamu telekomünikasyon hizmetinin, söz konusu hizmeti sunanlar dışındaki hizmet sunucuları dâhil nihai tüketicisi veya abonesi anlamındadır;

“tasdik” yetkili denetim kuruluşunun, her bir ayrı durum için, teknik teçhizatın güvenlik, insan sağlığına zararsızlık, uygunluk ve benzeri tüm yasal gerekliliklere uyumlu olduğunu tasdik ettiği belgelerin edinilmesidir;

“arabağlantı” bir kamu telekomünikasyon hizmet veya şebeke sunucusunun kullanıcılarının diğer bir sunucunun kullanıcıları ile iletişim kurmasına ve diğer sunucunun sağladığı hizmetlere erişimine imkân vermek amacıyla bir Tarafın ülkesindeki iki veya daha fazla kamu telekomünikasyon şebekesi arasında bağlantı kurulması anlamındadır;

“arayüz” şebekenin bir parçasını oluşturan ve şebekeye erişim ve şebeke aracılığıyla iletişim kurulması için gerekli olan erişim teknik özelliklerini haiz tüm fiziksel bağlantıları da içerecek şekilde şebeke bağlantı noktası anlamındadır;

“kiralık devreler” belirli bir istemcinin veya o istemci tarafımdan seçilen diğer kullanıcıların özel kullanımı için tahsis edilmiş olan iki veya daha çok tasarlanmış nokta arasındaki telekomünikasyon tesisleri anlamındadır;

“etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucusu” şebekeler veya kamu telekomünikasyon hizmetleri ile ilgili piyasaya katılım şartlarını:

a) asli öğeler üzerindeki kontrolü; veya

b) piyasadaki konumu;

nedeniyle fiyat ve arz bakımından önemli ölçüde etkileme kabiliyetine sahip bir kamu telekomünikasyon hizmeti sunucusu anlamındadır;

“şebeke öğesi” telekomünikasyon hizmeti sunumunda kullanılan tesis veya teçhizat ve anlamına gelir, bunun tanımı bu tesis veya teçhizat tarafından sağlanan özellik, işlev ve yetenekleri içermelidir;

“ayrımcı olmayan” benzer durumlarda, herhangi bir diğer şebeke veya benzer kamu telekomünikasyon hizmet kullanıcısına uygulanandan daha az elverişli olmayan muameleyi ifade eder;

“numara taşınabilirliği” kamu telekomünikasyon hizmetlerinin nihai kullanıcılarının benzer bir kamu telekomünikasyon hizmetleri kurucusuna geçiş yaparken, sabit telefon numaraları için aynı yerde, mobil numaralar için herhangi bir yerde, telefon numaralarını yitirmeme hakkı anlamına gelir;

“kamu telekomünikasyon şebekesi” kamu telekomünikasyon hizmetleri sunmak amacıyla kullanılan altyapı anlamındadır;

“kamu telekomünikasyon hizmeti” genel kamuya sunulan herhangi bir telekomünikasyon hizmeti anlamındadır. Bu tür hizmetler, diğerler hususların yanı sıra, müşteri bilgisinin biçimi ve içeriğinde herhangi bir uç uca değişim olmaksızın, telefon ve veri aktarımını içerebilir, fakat bilişim hizmetlerini kapsamaz;

“refereans arabağlantı teklifi” bir etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucusu tarafından önerilen ve arabağlantı kurulumunu bu esaslar dahilinde kabul etmeye istekli kamu telekomünikasyon hizmetleri sunucularının, bu hizmet sunucusu ile müzakerelere girişmek zorunda kalmaksızın arabağlantı elde etmesini sağlamasına olanak sağlayacak şekilde, arabağlantı fiyat, şart ve koşullarını yeterince ayrıntılı olarak açıklayan ve telekomünikasyon düzenleyici kurumu tarafından dosyalanan veya onaylanan bir arabağlantı teklifi anlamına gelir;

“telekomünikasyon” sinyallerin herhangi bir fiziksel, elektromanyetik ya da optik yöntem ile yayımı, iletimi ve alımı anlamındadır;

“telekomünikasyon düzenleyici kurumu” telekomünikasyon hizmetleri sektöründe, her bir Tarafın ulusal mevzuatında belirtilen her türlü düzenleme görevinden sorumlu kurum veya kurumları ifade eder;

“şebeke bitiş noktası” bir kamu telekomünikasyon şebekesinin nihai kullanıcıların tesis ve teçhizatı ile bağlandığı nokta veya, uygun olduğu hallerde, diğer telekomünikasyon şebekelerinin buna bağlandığı nokta anlamındadır; ve

“kullanıcı” abone olsun ya da olmasın, telekomünikasyon hizmetlerini kullanan bir gerçek ya da tüzel kişi anlamındadır, bir kamu telekomünikasyon hizmetleri sunucusu olması mümkündür.

Madde 3.21 Kapsam

1. İşbu Bölüm:

(a) bir Tarafça benimsenen veya sürdürülen şebekeler ile kamu telekomünikasyon hizmetlerinin erişim ve kullanımına ilişkin önlemlere;

(b) bir Tarafça benimsenen veya sürdürülen şebekeler ve kamu telekomünikasyon hizmetleri sağlayıcılarının yükümlülüklerine ilişkin önlemlere; ve

uygulanır.

2. İşbu Bölüm, bir Tarafça benimsenen veya sürdürülen kamuya yönelik radyo veya televizyon programcılığının yayıncılık3 ve kablo dağıtımına ilişkin önlemlere, Madde 3.22’de (Şebeke ve kamu telekomünikasyon hizmetleri erişim ve kullanımı) belirtildiği üzere bu hizmetleri sunan işletmelerin şebeke ve kamu telekomünikasyon hizmetlerine erişim ve sürekli kullanımını temin etmek amacı haricinde, uygulanmaz.

3. İşbu Bölümdeki hiçbir husus, bir Tarafın kendisini ya da bir işletmesini zorlayarak kamunun geneline arz edilmeyen şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmetlerini kurması, inşası, satın alması, kiralaması, işletmesi veya sunmasını gerektirecek şekilde yorumlanmayacaktır.

4. Buna ilaveten bu Bölüm, bir Tarafın, özel şebeke işleten kişilerin şebekelerinin, üçüncü kişilere şebeke veya kamu telekomünikasyonu sunmak amacıyla kullanılmasının yasaklanmasını engellediği yönünde yorumlanamaz.

Madde 3.22

Şebeke ve kamu telekomünikasyon hizmetleri erişim ve kullanımı

1. Ek V’te (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) belirtilen şartlar kapsamında Bir Tarafın bir hizmetin sunumunu kısıtlama hakkına tabi olmak üzere, her bir Taraf, diğer bir Taraf’ın telekomünikasyon hizmetleri sunan işletmelerinin, kendi ülkesinde veya kendi sınırları içine arz edilen şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmetine erişimlerini ve bunları kullanmalarını, başka biçimlerin yanı sıra, işbu Maddenin 2 ve 6’ncı paragraflarında yer alan hükümler de dahil olmak üzere makul ve ayrımcı olmayan koşullarda, sağlamayı temin edecektir.

2. Her bir Taraf, bu işletmelerin:

3 Yayıncılık, her bir Tarafın ilgili mevzuatında düzenlendiği şekilde tanımlanacaktır.

(a) kamu telekomünikasyon şebekeleri ile arayüz oluşturan uçbirim veya diğer teçhizatları satın alması veya kiralaması ve bağlamasına;

(b) sahip olunan veya kiralanan devreler üzerinde nihai, bireysel veya çoklu kullanıcılara hizmet sunmasına;

(c) bireysel kiralanan veya sahip olunan devreleri, o Tarafın şebeke ve kamu telekomünikasyon hizmetlerine veya başka bir işletme tarafından kiralanan veya sahip olunan devrelere bağlamasına; ve

(d) anahtarlama, sinyalleşme, işleme ve dönüştürme işlevlerini gerçekleştirmesine ve kendi seçtikleri işletme protokollerini kullanmasına;

izin verilmesini temin edecektir.

3. Her bir Taraf, diğer Taraf’ın işletmelerinin, şebeke ve kamu telekomünikasyon hizmetlerini kendi ülkesinde veya sınırları üzerinden bilginin iletilmesi için ve herhangi bir Tarafın ülkesindeki veritabanlarında veya makinece okunabilir başka bir biçimde saklanan bilgiye erişimi için kullanabilmesini temin edecektir.

4. Bu Maddenin 3’üncü paragrafına bağlı kalınmaksızın, bir Taraf gerektiğinde,

(a) iletilerin güvenliğini ve gizliliğini temin etmek, ve/veya

(b) telekomünikasyon son kullanıcılarının kişisel verilerinin mahremiyetini korumak

için, keyfi ya da haksız bir ayrımcılığa ya da hizmet ticareti üzerinde örtülü kısıtlamaya neden olacak biçimde uygulanmaması koşuluyla, gerekli tedbirleri alabilir.

5. Her bir Taraf:

(a) özellikle kendi şebeke veya hizmetlerini kamunun geneline açık hale getirebilmeleri amacıyla, şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmet sağlayıcılarının kamu hizmeti yükümlülüklerini korumak;

(b) şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmetlerinin teknik bütünlüğünü muhafaza etmek; veya

(c) diğer Tarafın hizmet sağlayıcılarının, Ek V’te (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) Taraflarca listelenen kısıtlamalarla sınırlandırılmış hizmetleri sunmamalarını sağlamak

gerektiği durumlar dışında, şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmetlerine erişim ve bunların kullanımı için hiçbir şartın uygulamaya koyulmadığını temin edecektir.

6. İşbu Maddenin 5’inci fıkrası ile belirlenen ölçütleri karşılaması koşuluyla, şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmetlerine erişim ve bunların kullanımı için getirilen şartlar aşağıdakileri içerebilir:

(a) bu tür şebeke veya hizmetlerle arabağlantı için, arayüz protokolleri dâhil, belirlenen teknik arayüzlerin kullanılması koşulu;

(b) lüzum duyulduğu durumlarda, bu tür hizmetlerin birlikte işlerliğine ilişkin koşullar;

(c) şebeke ile arayüz oluşturan terminal ekipmanları veya diğer ekipmanın tasdik veya onayı ve bu tür ekipmanın söz konusu şebekelere bağlanmasına ilişkin teknik koşullar; ve

(d) bireysel kiralanan veya sahip olunan devrelerin bu tür şebeke veya hizmetlere, veya başka işletmelerce sahip olunan ya da kiralanan devreler ile bağlantısına ilişkin kısıtlamalar.

7. Bu Maddedeki hiçbir husus, bir Tarafın, ülkesinde bir tür kamu telekomünikasyon hizmeti sunabilmesi için bir işletmeden, bildirimde bulunmasını veya lisans, imtiyaz, izin, kayıt veya diğer ruhsatları almasını talep etmesine engel teşkil etmez.

Madde 3.23

Xxxxxxlama ölçütlerinin kamuya açıklığı

1. Bir lisans talep edildiğinde, aşağıdakiler kamuya açık hale getirilecektir:

(a) tüm lisanslama ölçütleri ile bir lisans başvurusu hakkında bir karara varmak için normal olarak gerekli olan zaman aralığı, ve

(b) bireysel lisansların hüküm ve şartları.

2. Bir lisansın red sebepleri, talep üzerine başvuru sahibine açıklanacaktır.

Madde 3.24

Etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının edimleri

Etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularına yapılacak muamele

1. Her bir Taraf, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının, diğer Tarafın kamu telekomünikasyon hizmetleri sunucularına:

(a) şebeke veya benzer kamu telekomünikasyon hizmetlerinin elverişliliği, arzı, tarifeleri veya kalitesi; ve

(b) arabağlantı için gerekli teknik arayüzlerin elverişliliği

konularında, bu hizmet sunucuları tarafından, benzer koşullarda, iştirakleri, bağlı ortaklıkları veya bağımlı olmayan hizmet sunucularına uygulanandan daha az kayırıcı bir muamele uygulamamasını temin edecektir.

Rekabetçi koruma önlemleri

1. Her bir Taraf, ülkesindeki, tek başına ya da birlikte, etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucusu olan hizmet sunucularının, rekabeti engelleyici uygulamaları gerçekleştirmesi veya bunları devam ettirmesini önlemek amacıyla gerekli önlemleri muhafaza edecektir.

2. Bu Maddenin 1’inci paragrafında sözü edilen rekabeti engelleyici uygulamalar arasında:

(a) rekabeti engelleyici çapraz sübvansiyon faaliyetlerinde bulunmak;

(b) rakiplerden rekabeti engelleyici sonuçlarla elde edilen bilgileri kullanmak; ve

(c) diğer kamu telekomünikasyon hizmet sunucularının kamu telekomünikasyon hizmeti sunmak için gerek duydukları asli öğelere ve ticarete ilişkin temel teknik bilgileri zamanında erişilebilir hale getirmemek

de yer alır.

Etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucuları ile arabağlantı

A. Genel hüküm ve şartlar

1. Her bir Taraf, etkin piyasa gücüne sahip bir hizmet sunucusunun:

a) şebekenin teknik olarak elverişli olan her noktasında;

b) diğer hizmet sunucularına nazaran ayrımcı olmayan (teknik standartlar ve özellikler dâhil) hükümler, koşullar ve tarifeler altında;

c) kendi benzer hizmetlerine, bağlı olmayan hizmet sunucularına veya iştirakleri veya diğer bağlı kuruluşlarına sağlanandan daha az kayırıcı olmayacak nitelikte;

d) bir pazar araştırması sonucunda düzenleyici kurumun etkin rekabetin sağlanması için bunun gerekli olmadığına karar vermesi durumu hariç; şeffaf, makul, ekonomik uygulanabilirliği göz önünde bulunduran ve sunucunun hizmetin sunulması için ihtiyaç duymadığı şebeke bileşenleri veya tesisleri için ödeme yapmasına gerek kalmaması amacıyla yeterince ayrıştırılmış olan (teknik standartlar ve özellikler dâhil) hükümler,

koşullar ve maliyet odaklı tarifelere göre, zamanlıca; ve

e) ön talep üzerine, kullanıcıların çoğunluğuna önerilen şebeke sonlandırma noktalarına ilave noktalarda, gerekli ilave tesislerin inşaat maliyetini yansıtan ücretlere tabi olarak;

arabağlantı sunmasını temin edecektir.

B. Arabağlantı seçenekleri

2. Her bir Taraf, diğer Taraf kamu telekomünikasyon hizmetleri sunucularının tesis ve teçhizatları ile kendi ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularınınkiler arasında aşağıdaki seçeneklerden en az biri uyarınca, arabağlantı kurabilmesini temin edecektir:

(a) etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının kamu telekomünikasyon hizmet sunucularına teklif ettiği tarife, hüküm ve koşulları içeren referans bir arabağlantı teklifi veya başka bir standart arabağlantı teklifi;

(b) yürürlükteki bir arabağlantı anlaşmasının hüküm ve koşulları; veya

C. Arabağlantı usulünün kamuya açıklığı

3. Her bir Taraf, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucuları ile arabağlantı kurulması için geçerli usulleri kamuya açık hale getirecektir.

4. Her bir Taraf, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucuları ile arabağlantı müzakereleri yapılması için geçerli usulleri kamuya açık hale getirecektir.

5. Her bir Taraf diğer Tarafın sunucularının etkin piyasa gücüne sahip bir hizmet sunucusu tarafından teklif edilen arabağlantı için gerekli olan tarife, hüküm ve koşullarını edinmesi için araçlar sunacaktır. Bu tür araçlar en azından:

(a) ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip bir hizmet sunucusu ile ülkesindeki diğer kamu telekomünikasyon hizmet sunucuları arasında yürürlükte olan arabağlantı anlaşmalarının kamuya açıklığını;

(b) etkin piyasa gücüne sahip bir hizmet sunucusu ile arabağlantı için telekomünikasyon düzenleyici kurumu veya diğer yetkili kurum tarafından belirlenen tarife, hüküm ve koşulların kamuya açıklığını; veya

sağlamayı içerecektir. Her bir Tarafın mevzuatında belirlendiği çerçevede; bu tarife, hüküm ve koşulların kamuya açık hale getirildiği hizmetlerin tamamının etkin piyasa gücüne sahip bir hizmet sunucusu tarafından sunulan arabağlantı ile ilişkili hizmetleri içermesi zorunlu değildir.

Madde 3.25

Kiralık devrelerin arzı ve fiyatlandırılması

1. Her bir Taraf, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının, diğer Tarafın işletmelerine, kamu telekomünikasyon hizmetleri olan kiralık devreleri makul ve ayrımcılık teşkil etmeyen hüküm, şart ve tarifeler ile sunmasını temin edecektir.

2. Bu Maddenin 1’inci paragrafının amaçları bakımından, her bir Taraf, kendi telekomünikasyon düzenleyici kurumuna, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularından, diğer Taraf işletmelerine, sabit bir tarife veya kapasiteye dayalı fiyatlarla ve maliyet odaklı olarak kiralık devreler sunmasını talep etme yetkisini verecektir.

Madde 3.26 Ortak yerleşim

1. Her bir Taraf, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının diğer Taraf kamu telekomünikasyon hizmet sunucularına, arabağlantı kurulması ya da ayrıştırılmış şebeke unsurlarına erişimi için gerekli teçhizatın fiziki ortak yerleşimini; makul, ayrımcılık teşkil etmeyen ve şeffaf olan hüküm, koşul ve maliyet odaklı tarifelerle sunmasını temin edecektir.

2. Her bir Taraf, yerel mevzuatı uyarınca, bu Maddenin 1’inci paragrafına tabi olan unsurları belirleyebilir.

Madde 3.27

Direk, göz, kanallar ve geçiş haklarına erişim

Her bir Taraf, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının diğer Taraf kamu telekomünikasyon hizmet sunucularına, makul, ayrımcılık teşkil etmeyen ve maliyet odaklı tarifelerle; direk, göz, kanal ve geçiş haklarına erişim sunmasını sağlayacaktır.

Madde 3.28 Yeniden satış

Her bir Taraf, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının:

(a) diğer Taraf kamu telekomünikasyon hizmet sunucularına, etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının perakende olarak nihai kullanıcılara sundukları kamu telekomünikasyon hizmetlerini, makul4 tarifelerle, yeniden satış için sunmalarını, ve

4 Bir Taraf makul tarifeleri, uygun gördüğü herhangi bir metodoloji ile belirleyebilir.

(b) bu hizmetlerin5 yeniden satışında ayrımcı ya da haksız koşul ve sınırlamalar koymamalarını

temin edecektir.

Madde 3.29

Şebeke unsurlarının ayrıştırılması

1. Her bir Taraf, telekomünikasyon düzenleyici kurumuna, ülkesindeki etkin piyasa gücüne sahip hizmet sunucularının, diğer Tarafın kamu telekomüniksayon hizmet sunucularına kamu telekomünikasyon hizmetlerini sunabilmesi için, makul, ayrımcılık teşkil etmeyen ve şeffaf olan hüküm, koşul ve maliyet odaklı tarifelerle şebeke unsurlarına ayrıştırılmış bir şekilde erişim sağlamasını talep etme yetkisini verecektir.

2. Her bir Taraf ülkesinde hangi şebeke öğelerinin mevcut olacağını ve bu öğeleri hangi sunucuların alabileceğini yerel mevzuatı uyarınca belirleyebilir.

Madde 3.30 Arabağlantı

1. Her bir Taraf, yerel mevzuatı uyarınca, ülkesindeki kamu telekomünikasyon hizmetleri sunucularının, diğer Tarafın kamu telekomünikasyon hizmet sunucularına, doğrudan ya da dolaylı olarak arabağlantı sunmasını sağlayacaktır.

2. Bu Maddenin 1’inci paragrafının amaçları bakımından, her bir Taraf, ülkesindeki kamu telekomünikasyon hizmeti sunucularının, kamu telekomünikasyon hizmeti sunucuları ve nihai kullanıcılarına ait veya onlarla ilgili ticari olarak hassas bilgilerin gizliliğini koruması ve bu tür bilgileri yalnızca bu hizmetleri sunmak amacıyla kullanması için makul önlemler almasını sağlayacaktır.

Madde 3.31 Numara taşınabilirliği

Her bir Taraf, elverişli bir şekilde ve makul ve ayrımcılık teşkil etmeyen koşul ve şartlarda, kendi ülkesindeki kamu telekomünikasyon hizmetleri sunucularının numara taşınabilirliğini sunmasını sağlayacaktır.

Madde 3.32

5 Yerel mevzuatı gerektirdiği hallerde bir Taraf, yeniden satıcının, yalnızca sınırlı bir kullanıcı kesimine perakende olarak sunulan bir kamu telekomünikasyon hizmetini, başka bir kullanıcı kesimine sunmak için toptan tarifelerden satın almasını yasaklayabilir.

Teknoloji seçiminde esneklik

1. Her bir Tarafın meşru teknik mevzuatına bağlı olmak üzere, hiçbir Taraf, kamu telekomünikasyon hizmet sunucularının hizmetlerini sunmak için kullanacakları teknolojileri seçmekte, mobil kablosuz hizmetler dahil olmak üzere, esnekliğe sahip olmalarını engellemeyecektir.

2. Bu Maddedeki hiçbir husus, izin verilmiş olan bir hizmete farklı bir açıdan yaklaşmak niyetinde olduğu durumda, düzenleyici kurumun bu kamu telekomünikasyon hizmetini sunabilmek için ilave lisans veya diğer münasip ruhsatları talep etmesini engellediği şeklinde yorumlanamaz.

Madde 3.33 Evrensel hizmet

1. Her bir Taraf, benimsemek ya da sürdürmek istediği evrensel hizmet yükümlülüğü türünü tanımlama hakkına sahiptir.

2. Her bir Taraf benimsediği ya da sürdürdüğü evrensel hizmet yükümlülüğünü şeffaf, ayrımcılık teşkil etmeyen ve rekabet bakımından tarafsız bir şekilde uygulayacak ve o Taraf’ın evrensel hizmet tanımına göre gerektiğinden fazla külfetli olmamasını sağlayacaktır.

Madde 3.34

Kıt kaynakların planlanması ve niteliklerinin belirlenmesi ile tahsisi ve kullanımı

1. Her bir Taraf, devlet ile ilişkili olanlar hariç, frekanslar ve numaralar dahil kıt telekomünikasyon kaynaklarının kullanımının planlanması ve niteliklerinin belirlenmesi ile tahsisi ve kullanımı için usullerini, tarafsız, elverişli, şeffaf ve ayrımcılık teşkil etmeyen bir şekilde uygulayacaktır.

2. Bir Tarafın spektrum ve frekans planlanması ve niteliklerinin belirlenmesi ile tahsisine ilişkin önlemleri, Madde 3.4’e (Pazara giriş) ayırılık teşkil etmez.

3. Buna göre, her bir Taraf, işbu Anlaşmanın diğer hükümleri ile uyumlu bir şekilde olması koşuluyla, kamu telekomünikasyon hizmet sunucularının sayısını kısıtlama etkisi doğurabilecek spektrum ve frekans yönetimi politikalarını tesis etme, uygulama ve sürdürme hakkını elinde bulunduracaktır. İlaveten, her bir Taraf, mevcut ve gelecekteki ihtiyaçları ve spektrum müsaitliğini göz önünde bulundurarak frekans bantlarını planlanma ve niteliklerinin belirlenmesi ile tahsis hakkını elinde bulunduracaktır.

4. Her bir Taraf paylaştırılan frekans bantlarının mevcut durumunu kamuya açık hale getirecektir; ancak devletin belirli kullanımı için ayrılan frekansların ayrıntılı olarak tanımlanmasına gerek yoktur.

5. Devlet kullanımı haricindeki telekomünikasyon hizmetlerinin spektrumunun

planlanması ve niteliklerinin belirlenmesinde, her bir Taraf’ın usulleri, kamu yararını gözeten açık ve şeffaf bir kamu görüşü sürecini esas alacaktır. Bu usuller, devlet kullanımı haricindeki karasal telekomünikasyon hizmetlerinin tahsisinde, genel olarak, piyasaya dayalı yaklaşımlara dayanacaktır.

Madde 3.35 Düzenleyici kurum

1. Her bir Taraf, telekomünikasyon düzenleyici kurumunun bağımsız olmasını ve herhangi bir kamu telekomünikasyon hizmet sunucusundan ayrı olmasını ve onlara karşı sorumlu olmamasını sağlayacaktır.

2. Bu amaçla, her bir Taraf, telekomünikasyon düzenleyici kurumunun herhangi bir kamu telekomünikasyon hizmeti sunucusu nezdinde mali çıkarı ya da icrai işlevi bulunmamasını temin edecektir.

3. Her bir Taraf, düzenleyici kurumunun karar ve usullerinin, tüm piyasa katılımcıları bakımından tarafsız olmasını temin edecektir. Bu amaçla, her bir Taraf, o Tarafın bir kamu telekomünikasyon hizmet sunucusunda mali çıkarı olmasının, Telekomünikasyon düzenleyici kurumunun karar ve usullerini etkilememesini sağlayacaktır.

4. Hiçbir Taraf, bir kamu telekomünikasyon hizmet sunucusuna, o sunucunun tamamen veya kısmen devlet mülkiyetinde olduğunu gerekçe göstererek, diğer Tarafın benzer bir sunucusuna uyguladığından daha kayırıcı muamele uygulamayacaktır.

Madde 3.36

Telekomünikasyon anlaşmazlıklarının çözümü

Her bir Taraf, meşru ulusal mevzuatı uyarınca, anlaşmazlıkların halli için ulusal mekanizmaların mevcut olmasını temin edecektir.

Madde 3.37 Xxxxxxxxx

Her bir Taraf, ulusal mevzuatı uyarınca:

(a) telekomünikasyon düzenleyici kurumunu kuran mevzuatı, gerekçesi ile birlikte, derhal yayımlayacak veya kamuya açık hale getirecek;

(b) kamuya yeteri kadar önceden bildirerek, ilgili kişilere, mümkün olduğunca, telekomünikasyon düzenleyici kurumunun önerdiği mevzuat üzerinde yorum yapma olanağı tanıyacak; ve

(c)

(i) tarifeler ve hizmetin diğer hüküm ve koşulları;

(ii) teknik arayüzlerin özellikleri;

(iii) terminal veya diğer teçhizatın kamu telekomünikasyon şebekesine bağlanması için gerekli koşullar;

(iv) varsa, bildirim, izin, kayıt veya lisanslama şartları;

(v) erişim ve kullanımı etkileyen standartlarla ilgili önlemlerin detaylandırma, değiştirme ve benimsenmesinden sorumlu kurumlara ilişkin bilgileri; ve

(vi) telekomünikasyon anlaşmazlıklarının halline ilişkin Madde 6.5’te ve Ek VI’da (Anlaşmazlıkların halli) belirlenen usuller

ile ilgili önlemler dahil olmak üzere, şebeke veya kamu telekomünikasyon hizmetlerine ilişkin önlemleri kamuya açık hale getirecektir.

Madde 3.38 Diğer fasıllarla ilişki

İşbu Anlaşmanın bu Bölümü ile diğer bir Fasılı arasında tutarsızlık olması halinde, tutarsızlık ölçüsünde işbu Bölüm geçerli olacaktır.

Madde 3.39

Standartlar ve uluslararası kuruluşlar

Taraflar, küresel uyumluluğun ve şebeke veya telekomünikasyon hizmetlerinin karşılıklı çalışabilirliğinin uluslararası standartlarının önemini kabul eder ve bu standartları, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ve Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı dahil olmak üzere yetkili uluslararası kuruluşların çalışmaları aracılığı ile teşvik etmeyi taahhüt ederler.

Bölüm IV – Mali Hizmetler Madde 3.40

Kapsam ve tanımlar

1. Bu Bölüm, Ek V (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) altında taahhüt üstlenilen bütün mali hizmetlere yönelik düzenleyici çerçeveye ilişkin ilkeleri ortaya koyar.

2. Bu Bölüm’ün uygulanmasında:

“mali hizmetler” bir taraf mali hizmet sunucusunca sunulan, mali nitelikteki herhangi

bir hizmet anlamına gelir. Mali hizmetler tüm sigortacılık ve sigortacılık ile ilgili hizmetler ile tüm bankacılık ve diğer mali hizmetleri (sigortacılık hariç) kapsar. Mali hizmetler aşağıdaki faaliyetleri kapsar:

(a) Sigortacılık ve sigortacılık ile ilgili hizmetler:

(i) sigorta (müşterek sigorta dahil): hayat; hayat dışı;

(ii) reasürans ve retrosesyon;

(iii) brokerlik ve acentalık gibi sigorta aracılığı; ve

(iv) danışmanlık, aktüerya, risk analizi ve alacakların tazmini hizmetleri gibi sigortacılık yan hizmetleri; ve

(b) Bankacılık ve diğer mali hizmetler (sigortacılık hariç):

(i) halktan mevduat ve benzer fonların kabul edilmesi;

(ii) tüketici kredisi, ipotek (mortgage) kredisi, faktöring ve ticari işlemlerin finansmanı dâhil borç vermenin bütün şekilleri;

(iii) finansal kiralama;

(iv) kredi, ödeme ve bankamatik kartları ile seyahat çekleri ve banka poliçeleri dâhil bütün ödeme ve para aktarma hizmetleri;

(v) garantiler ve taahhütler;

(vi) kendi ya da tüketicinin hesabına borsada veya tezgâh üstü piyasada ticaret yapmak, diğer hususlarda ise aşağıdakileri yapmak:

A. para piyasası araçları (çekler, senetler ve mevduat sertifikaları dahil);

B. döviz;

C. vadeli işlemler ve opsiyonlar dâhil (ancak bunlarla sınırlı değil) türev ürünler;

D. döviz kuru ve faiz araçları (swap, vadeli kur anlaşmaları dâhil);

E. devredilebilir menkul kıymetler; ve

F. (külçe halindeki değerli madenler dâhil) diğer devredilebilir araçlar;

(vii) Aracılık yüklenimi ve (kamu ya da özel tarafından) acenta olarak plasman ve buna ilişkin hükümler dâhil her türlü menkul kıymet alımı;

(viii) Bankerlik;

(ix) nakit veya portföy işletmeciliği, her tür yatırım ortaklığı işletmeciliği, emeklilik (sosyal güvenlik kurumları) fon idaresi, emanet ve saklama hizmetleri gibi varlık yönetimi;

(x) merkezi saklama ve takas hizmetleri ve kliring hizmetleri (menkul kıymetler, diğer yeni araçlar ve diğer devredilebilir belgeler dâhil);

(xi) mali bilgilerin, veri işleme yöntemlerinin ve ilgili yazılımların tedarik ve transferi; ve

(xii) danışmanlık, aracılık ve (i) ve (xi) arasındaki fıkralarda listelenen faaliyetlerdeki teminat mektupları ve analizleri, yatırım ve portföy araştırmacılığı ve danışmanlığı, satın alma ve tüzlel kişilik olarak yeniden yapılanma ve strateji danışmanlığı dahil diğer yan mali hizmetler

”mali hizmet sunucusu” bir Tarafın mali hizmet sunmayı amaçlayan ya da sunan herhangi bir gerçek veya tüzel kişisi anlamına gelir ve kamu kuruluşları bu tanım ile kapsanmaz;

”yeni mali hizmet” mevcut ve yeni ürünler veya herhangi bir mali hizmet sunucusu tarafından o Taraf ülkesinde sunulmayan fakat diğer Taraf ülkesinde sunulan bir ürünün dağıtım şekliyle ilgili hizmetler dâhil, mali nitelikteki bir hizmet anlamına gelir;

”kamu tüzel kişiliği”:

(a) asıl faaliyeti ticari koşullarda mali hizmet sunumu olan tüzel bir kişilik hariç başlıca işi resmi amaçlara ulaşmak adına resmi işlevler veya faaliyetleri yürütmek olan Taraf bir devlet, bir Tarafın merkez bankası veya para otoritesi veya bu Tarafın sahip olduğu ya da kontrol ettiği resmi hedefler için hükümet işlevleri veya faaliyetleri ile meşgul olan bir tüzel kişilik; ya da

(b) merkez bankası ya da para otoritesi tarafından sergilenen faaliyetleri yürütmesi durumunda özel bir kuruluş anlamına gelir.

Madde 3.41 İhtiyati tedbir alma hakkı

1. Her bir Taraf, aşağıdakiler de dahil olmak üzere ihtiyati nedenlerle tedbirler

benimseyebilir ya da bu tedbirleri sürdürebilir6:

(a) yatırımcılar, mevduat ve poliçe sahipleri veya mali hizmet sunucu tarafından yediemin görevi verilen kişilerin korunması; ve

(b) ilgili Tarafın mali sisteminin bütünlüğü ve istikrarının temin edilmesi.

2. Bu tedbirler amacına ulaşmak için gerektiğinden fazla külfetli olmayacak, ve işbu Anlaşma’nın diğer hükümleriyle uyumlu olmadıkları yerlerde her bir Tarafın ilgili hükümler altındaki taahhüt ve yükümlülüklerini iptal edecek şekilde kullanılmayacaklardır.

3. İşbu Anlaşma’daki hiçbir husus bir Tarafın bireysel tüketicilerinin ilişkileri ve hesapları ile ilgili bilgilerinin veya kamu tüzel kişilerinin sahip olduğu her türlü gizli veya kişiye özel bilginin ifşasının gerektiği şeklinde yorumlanmayacaktır.

4. Mali hizmetlerin sınır ötesi ticaretindeki ihtiyati düzenleme şekilleri saklı tutulmakla birlikte, bir Taraf, diğer bir Tarafın sınır ötesi mali hizmet sunucuları ve mali araçlarının tescil edilmesini talep edebilir.

Madde 3.42 Xxxxxxxxx

1. Taraflar mali hizmet sunucularının faaliyetlerini yöneten şeffaf düzenlemeler ve politikaların yabancı mali hizmetlerin diğer Taraf ülkesine girişini ve diğer Taraf ülkesindeki faaliyetlerini tesis etmesi için önemini kabul eder. Her bir Taraf, mali hizmetlerin düzenlenmesi hususunda şeffaflığın tesis edilmesini taahhüt eder.

2. Her bir Tarafın yetkili kurumları, yerel gereklilikler ile mali hizmetlerin sunumuna ilişkin başvuruların tamamlanmasında uygulanan usulleri ilgili şahısların erişimine sunar.

3. Bir mali hizmetin sunulabilmesi için ruhsat veya izin gerekmesi halinde, her bir Tarafın yetkili otoritesi mezkur ruhsat veya iznin alınabilmesi için gerekliliklerin bilgisini kamunun erişimine sunar.

4. Her bir Taraf bu Bölüm’ün ilgili olduğu genel uygulamadaki bütün tedbirlerin makul, nesnel ve tarafsız bir şekilde yönetilmesini sağlayacaktır.

5. Mümkün olduğu ölçüde, her bir Taraf genel uygulamaya ilişkin nihai düzenlemenin yayımlanması ile yürürlüğe giriş tarihi arasında makul bir sürenin bulunmasına izin vermelidir.

6. Her bir Taraf kendini düzenleyen kuruluşları tarafından benimsenen veya sürdürülen genel uygulama kurallarının derhal yayımlanmasını veya bunun dışında ilgili kişilerin haberdar olmasını sağlayacaktır.

6 “İhtiyati nedenler” teriminin, bireysel mali hizmet sunucularının güvenlik, esenlik, bütünlük veya mali sorumluluğunun korunmasını içerdiği anlaşılabilir.

7. Her bir Taraf bu Bölüm ile kapsanan genel uygulama tedbirlerine ilişkin olarak ilgili kişilerin soruşturmalarını yanıtlayacak uygun mekanizmaları tesis etmeyi ve korumayı kabul ederler.

Madde 3.43

Kendini düzenleyen kuruluşlar

Bir Taraf, kendi ülkesinde mali hizmet sunan diğer Taraf ülkesinin mali hizmet sunucusuna kendi mali hizmet sunucusuyla eşit şartlar uygulamak amacıyla kendini düzenleyen kuruluşlara, menkul kıymetler veya vadeli işlemler veya borsalarına, takas merkezine veya herhangi bir diğer kuruluş veya birliğe üye olmasını veya katılmasını (veya girmesini) şart koştuğu zaman veya söz konusu Taraf mali hizmet sunumunda bu gibi kuruluşlara, ayncalıklan veya avantajları doğrudan veya dolaylı olarak sağladığı zaman söz konusu Taraf, bu tür kuruluşların diğer Tarafın hizmet sunucularına ulusal muamele ve en çok kayrılan ülke (MFN) muamelesinde bulunmasını taahhüt eder.

Madde 3.44

Ödeme ve takas sistemleri

Ulusal muamele koşulları altında her bir Taraf kendi ülkesinde kurulan diğer Taraf mali hizmet sunucularının kamu kurumları tarafından işletilen ödeme ve takas sistemleri ile resmi finansmanı ve sıradan iş akışı içinde mevcut olan yeniden finansman tesislerine erişimini temin edeceklerdir. İşbu Madde, bir Taraf ülkesindeki nihai kredi mercii olanaklarına erişim sunmayı amaçlamaz.

Madde 3.45 Yeni mali hizmetler

1. Her bir Taraf, kendi mali hizmet sunucularının sunmasına izin verdiği herhangi bir yeni mali hizmeti sunmak amacıyla kendi ülkesinde kurulan diğer Taraf mali hizmet sunucusuna, benzer koşullarda ve kendi iç hukuku kapsamında, yeni mali hizmetin getirilmesinin yeni hukuk veya yasalarda değişikliğe gerek duymaması koşuluyla izin verir.

2. Bir Taraf hizmetin sunulma yöntemi ve hizmetin sunumu için yetki istenmesi bakımından kurumsal ve yasal biçim belirleyebilir. Böyle bir yetkilendirmenin gerektiği yerlerde karar makul bir süre içerisinde verilir; ve yetkilendirme sadece ihtiyati nedenlerle reddedilebilir.

Madde 3.46

Bilgi aktarımı ve bilginin işlenmesi

Ulusal mevzuatına tabi olarak, hiçbir Taraf, ülkesine veya ülkesinden bilgi transferini veya

elektronik yollarla verinin transferi dahil olmak üzere mali bilginin işlenmesini; veya uluslararası anlaşmalarla uyumlu ithalat kurallarına tabi olarak ekipman transferini, böyle bir bilgi transferinin, mali bilginin işlenmesinin veya ekipman transferinin diğer Taraf mali hizmet sunucusunun olağan iş akışı için gerekli olduğu durumlarda, engelleyici tedbir almayacaktır. İşbu maddedeki hiçbir hüküm, bir Tarafın kişisel verileri, kişisel mahremiyeti ve bireysel kayıt ve hesapların gizliliğini koruma hakkını, söz konusu hak işbu Bölüm hükümlerini etkisiz hale getirmek amacıyla kullanılmadıkça, kısıtlamaz.

Madde 3.47 Özel İstisnalar

1. İşbu Bölüm’deki hiçbir hüküm, kamu kurumları ile birlikte bir Tarafı, ülke mevzuatında öngörüldüğü üzere, mali hizmet sunucuları tarafından kamu kurumları veya özel kuruluşlar ile rekabet içinde sunulabilen faaliyetler hariç, kendi ülkesindeki kamu emeklilik planının bir parçasını oluşturan faaliyetleri veya hizmetleri ya da anayasal sosyal güvenlik sistemini münhasıran yürütmek veya sunmaktan alıkoyacak şekilde yorumlanmayacaktır.

2. İşbu Anlaşma’daki hiçbir husus merkez bankası veya para otoritesi ya da para veya kambiyo politikaları yürüten herhangi bir kamu kurumu tarafından yürütülen faaliyetlere uygulanmayacaktır.

3. İşbu Bölüm’deki hiçbir husus, kendi ülke mevzuatında öngörüldüğü üzere, mali hizmet sunucuları tarafından kamu kurumları veya özel kuruluşlar ile rekabet içinde sunulabilen faaliyetler hariç, kamu kurumları ile birlikte bir Tarafın hesabına veya garantisiyle veya mali kaynaklarını münhasıran kullanarak, yürütmek veya sunmaktan alıkoyacak şekilde yorumlanmayacaktır.

Madde 3.48 Tanıma

1. Bir Taraf, mali hizmetlere ilişkin önlemlerin nasıl uygulanacağını belirlerken diğer Xxxxx’xx ihtiyati tedbirlerini tanıyabilir. Böyle bir tanıma, Taraflar arasındaki bir uyumun sağlanması ile kurulabileceği gibi bir anlaşma veya düzenlemeye bağlı ya da tek taraflı olarak da gerçekleşebilir.

2. Üçüncü bir taraf ile işbu Anlaşma’nın yürürlüğe giriş tarihinde ya da daha sonra, (1) fıkrasında değinilen türde bir anlaşmaya veya düzenlemeye Taraf olan bir devlet, denk düzenleme, gözetim ve uygulamaların olduğu koşullarda, diğer bir Tarafın bu tür veya bununla karşılaştırılabilir olan anlaşma ve düzenlemelere katılmasını ve uygunsa, Taraflar arasında anlaşma ve düzenlemelerde bilgi paylaşımına ilişkin usulleri müzakere etmesi için elverişli ortamı yaratmaya çabalayacaktır. Bir Taraf kendiliğinden tanımada bulunduğunda, diğer Tarafın bu tür koşulların mevcut olduğunu göstermesi için elverişli ortamı yaratmaya çabalayacaktır.

Bölüm V – Karayolu Taşımacılığı ve Yardımcı Hizmetler

Madde 3.49 Kapsam

1. Bu Bölüm Tarafların uluslararası karayolu yük taşımacılığı ve yardımcı hizmetler ticaretini etkileyen önlemlerine uygulanır.

2. İşbu Bölüm, uygulanabilir olduğunda ve GATT 1994 Anlaşması’nın V. Maddesi disiplinleri ile DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması’nın ilgili hükümlerine tabi olmak şartıyla, transit trafiği de kapsar.

Madde 3.50 Tanımlar

İşbu Bölüm’ün amaçları doğrultusunda;

“taşıt” Taraflardan birinde tescil edilmiş olup münhasıran eşya taşımak amacıyla kullanılan motorlu bir taşıtı veya bir taşıt kombinasyonunu;

“uluslararası karayolu yük taşımacılığı”;

(a) bir taşıtın, çıkış ya da varış noktası Taraflardan birinin toprakları olan, yüklü ya da yüksüz seferini; veya

(b) yüklü veya yüksüz bir taşıtın transitini;

“yardımcı hizmetler” CPC 741, 742, 748 ve 749 altında sınıflandırılmış ve uluslararası karayolu yük taşımacılığını desteklemek için sunulan hizmetleri;

“taşımacılık ekipmanı” yükün taşınması amacıyla imal edilmiş, kendi destek elemanları olan ve bir mekanizma yoluyla araçtan ayrılabilen ve tekrar bağlanabilen, taşıtın bir parçasını;

“transit” bir Tarafın hudutları dışında başlayıp biten tam bir seferin sadece bir parçasının söz konusu Tarafın toprakları üzerinden geçişine ilişkin taşımacılık faaliyetini

“bozulabilir eşya” özellikle uygun saklama koşulları sağlanmadığı takdirde, doğal özellikleri sebebiyle süratle bozulan eşyayı

ifade eder.

Madde 3.51 Transit Serbestisi

Taraflar transit halindeki araçlara veya hizmet sunuculara yönelik sayısal kısıtlama veya benzer etki yaratan herhangi bir önlem almayacak veya sürdürmeyecektir.

Madde 3.52

İdari ve Teknik Şartlar

Taraflar, yetkinlik ve hizmet sunabilme kabiliyeti gibi nesnel ve şeffaf ölçütlere dayanmayan idari ve teknik şartlar7 benimsemeyecek veya sürdürmeyecek; ve mezkur şartların bu Bölüm’de kapsanan hizmet ticareti üzerinde keyfi veya haksız ayrımcılık veya örtülü bir kısıtlama teşkil etmemesini temin edeceklerdir.

Madde 3.53

Taşımacılık Ekipmanının Nakli

Taraflar, işbu Bölüm’de kapsanan hizmetlerin sunumu için gerekli taşımacılık ekipmanlarının8 makul ve ayrımcı olmayan hüküm ve koşullar altında sınır-ötesi nakline ve transit geçişine izin vereceklerdir.

Madde 3.54

Zorunlu Taşıma Güzergâhları

Taraflar kendi benzer hizmet sunucularına uygulanmayan zorunlu güzergâhların diğer Tarafın hizmet sunucularına uygulanmasını öngören herhangi bir önlem almayacak veya sürdürmeyeceklerdir.

Madde 3.55

Zorunlu Taşımacılık Modları

Taraflardan hiçbiri diğer Tarafın hizmet sunucularının tercih ettikleri taşımacılık modunu kullanmalarını önleyecek ayrımcı önlemler almayacak veya sürdürmeyeceklerdir.

7 İşbu Madde uluslararası karayolu yük taşımacılığı kotalarının dağıtımı ve ulaştırma izinlerinin verilmesine ilişkin şartlara uygulanmayacaktır.

8 Daha kesin bir ifadeyle, römorklar ve yarı römorklar taşıt tanımı kapsamına girmekteve taşımacılık ekipmanı olarak değerlendirilmemektedir.

Madde 3.56 Bozulabilir Eşya

Taraflar bozulabilir eşyanın zamanlıca sevkiyatı kapsamında karayolu taşımacılığının temel rolünü kabul ederler ve eşyanın engellenebilir kayıp ve bozulmalarının önlenmesi amacıyla:

a) sınırları aşmak için gerekli görülebilecek incelemelerin zamanları planlanırken bozulabilir eşya taşıyan hizmet sunuculara ve taşıtlarına uygun bir öncelik verecek; ve

b) bozulabilir eşyanın zamanlıca sevkiyatını önleyecek kısıtlayıcı önlemler almaktan imtina etmeye çaba göstereceklerdir.

Madde 3.57 Cezalar

1. Taraflar, yetkili makamlar tarafından uygulanan cezaların; makul ve ayrımcı olmayan ve hizmet sunucuların her bir ihlal sonucunda ne kadar ceza kesileceğini önceden tahmin edebilecekleri detayda önceden kanunla tespit edilmiş olmasını temin edeceklerdir.

2. Her bir Taraf, Taraflardan birinin hizmet sunucusuna veya bir taşıtına bir ihlal sonucu ceza kesilmesi durumunda, kendi topraklarındaki aynı sefer sırasında aynı ihlal sebebiyle tekrar ceza kesilmemesini sağlayacaktır.

Madde 3.58

Alt Yapıya Erişim ve Alt Yapının Kullanımı

Taraflar, diğer Tarafın hizmet sunucularının makul ve ayrım gözetmeyen hüküm ve şartlar altında ilgili taşımacılık alt yapısına9 erişim ve kullanımını engelleyen önlemler almayacaklar ve sürdürmeyeceklerdir.

Madde 3.59 Mali Teminatlar

Taraflardan birinin yetkili makamlarınca, işbu Bölüm’de kapsanan hizmetlerin kendi ülkesinde sunumu için mali teminat yatırılması koşulu getirilmesi halinde, söz konusu mali teminat makul bir miktar olarak ve içerilen risk dikkate alınarak tespit edilecek ve teminat zamanlıca çözülecektir.

9 Bu madde kapsamında, “ilgili taşımacılık alt yapısı”; hizmetlerin sunumu için gerekli olan ve genellikle tüm hizmet sunucuların kullanımına açık otoyol üzeri tesisler dahil herhangi bir alt yapıyı ifade eder.

Madde 3.60 Şeffaflık

1. Taraflar, işbu Bölüm’de kapsanan hizmetlerin sunumunu etkileyen ilgili önlemleri, uygulanabildiği ölçüde aşağıdaki bilgiler de dâhil olacak şekilde internet üzerinden kamuya açık olarak yayımlayacaktır:

(a) ağırlık ve gabari,

(b) harçlar ve ücretler,

(d) çalışma ve sosyal güvenliğe ilişkin düzenlemeler ile çevrenin korunmasına ilişkin düzenlemeler, ve

(e) cezalar.

2. Taraflar, işbu Bölüm’de kapsanan hizmetlerin sunumunu etkileyen yasal değişiklikler, yeni düzenlemeler ve uluslararası anlaşmalara ilişkin bilgiyi ivedilikle internette yayımlayacaklardır.

Madde 3.61 Profesyonel Sürücüler

Taraflardan birinin hizmet sunucusu tarafından istihdam edilen profesyonel sürücüler diğer Tarafın ülke topraklarında herhangi bir 180 günlük sürede azami 90 gün boyunca vizesiz kalabilecektir.

Madde 3.62

Diğer Anlaşmalarla İlişki

1. Xxxxxxxx, her iki Tarafın da Taraf oldukları diğer Anlaşmalardaki mevcut hak ve yükümlülüklerini teyit ederler.

2. Bu Anlaşma ile başka anlaşmaların, işbu Bölüm’de kapsanan hizmetleri etkileyen hükümlerinin çelişmesi durumunda hizmet sunucusunun menfaatine en uygun olan hüküm uygulanacaktır.

Madde 3.63

Fasıl III (Hizmet Ticareti) ile İlişki

Bu Bölüm’de yer alan hükümlerle Fasıl III (Hizmet Ticareti) hükümlerinin çelişmesi durumunda bu Bölüm’ün hükümleri çelişki ölçüsünde geçerli olacaktır.

Bölüm VI – Elektronik ticaret

Madde 3.64 Tanımlar

İşbu Bölümün amaçları bakımından:

“dijital ürünler” ticari satış veya dağıtım için dijital olarak şifrelenen ve üretilen, ayrıca elektronik olarak aktarılan bilgisayar programları, metin, video, resimler, ses kayıtları ve diğer ürünler anlamındadır. Daha kesin bir ifadeyle, dijital ürünler, para dâhil, sayısallaştırılmış mali araçların sunumlarını kapsamaz;

“elektronik imza doğrulama” elektronik haberleşme veya işlem gerçekleştiren bir tarafın kimlik bilgilerinin doğrulanması amacıyla ve/veya bir elektronik haberleşmenin doğruluğunu temin etmek üzere gerçekleştirilen süreç veya eylem anlamındadır;

“elektronik ticaret” elektronik araçlarla ve herhangi bir fiziksel etkileşim olmadan gerçekleştirilen herhangi bir ekonomik veya ticari faaliyeti ifade eder;

“elektronik teknolojiler” bir elektronik belge kullanarak Tarafların kişileri arasında etkileşim sağlayan bir yazılım ve donanım bileşimini ifade eder.

“elektronik aktarım veya elektronik olarak aktarılmış” fotonik yollar dâhil, bütün elektromanyetik araçlar ile yapılan aktarımlar anlamındadır;

“kişisel veri” kimliği belirli veya saptanabilen bir gerçek kişiye ilişkin, bilgi dâhil, herhangi bir veri anlamındadır;

“ticarete ilişkin idari belgeler” mal ithalatı veya ihracatı ile bağlantılı olarak ithalatçı veya ihracatçı tarafından doldurulması gereken, bir Taraf’ın yayınladığı veya kontrol ettiği formlar anlamına gelir; ve

“istenmeyen ticari elektronik ileti” alıcının rızası dışında veya açıkça reddine karşın, internet erişim hizmet sunucusu ve, her bir Tarafın ulusal mevzuatında düzenlendiği ölçüde, diğer telekomünikasyon hizmeti kullanılarak ticari veya pazarlamaya ilişkin amaçlarla bir elektronik adrese yollanan elektronik ileti anlamına gelir.

Madde 3.65 Kapsam

İşbu Bölüm, elektronik araçlarla ticareti etkileyen ve bir Tarafça yürürlüğe konulan ve sürdürülen önlemlere uygulanacaktır.

Madde 3.66 Genel hükümler

1. Taraflar, elektronik ticaret kullanımındaki artışın özellikle işletmeler ve tüketiciler için sağladığı ekonomik büyüme ve fırsatlar ile elektronik ticaretin kullanımında bir güven ve itimat ortamı yaratma ihtiyacının önemini kabul ederler.

2. Taraflar, elektronik ticaretin ticaret fırsatlarını artırabileceğini ve ekonomik büyümeye katkıda bulunabileceğini kabul eder ve ticaret maliyetlerini en aza indirmek ve ticareti kolaylaştırmak için elektronik teknolojilerin kullanımının teşvik edilmesinin önemine dikkat çekerler.

Madde 3.67 Gümrük vergileri

1. Taraflar, aralarındaki elektronik aktarımlara gümrük vergisi uygulamamak hususunda anlaşmışlardır.

2. İşbu Maddenin 1’inci fıkrası bir Tarafı, elektronik aktarımlara yönelik dâhili vergiler veya diğer dâhili ücretler uygulamaktan alıkoymayacaktır.

Madde 3.68

Dijital ürünlere ayrımcı olmayan muamele

1. Hiçbir Taraf, diğer Tarafın ülkesinde oluşturulan, üretilen, yayımlanan, sözleşmesi yapılan, ısmarlanan veya ticari koşullarda ilk defa mevcut hale getirilen veya diğer Tarafın bir kişisinin eser sahibi, icracı sanatçısı, yapımcısı, geliştiricisi veya sahibi olduğu dijital ürünlerine, diğer benzer dijital ürünlere10 kıyasla daha az kayırıcı olacak şekilde muamele edemez.

2. Taraflar işbu Maddenin, devlet destekli krediler, garantiler ve sigortalar dâhil, bir Tarafça sağlanan teşviklere veya hibelere uygulanmayacağını kabul eder.

3. İşbu Madde yayıncılığı etkileyen herhangi bir önleme uygulanmaz.

10 Daha kesin bil ifadeyle, işbu paragrafın amaçları doğrultusunda Taraf olmayan bir ülkenin dijital bir ürünü “benzer dijital ürün” olduğu ölçüde, “diğer benzer dijital ürün” şeklinde tanımlanacaktır.

Madde 3.69

Yurtiçi elektronik işlemlerin çerçevesi

Taraflar elektronik işlemler üzerine bütün gereksiz düzenleyici yüklerden kaçınmaya çabalayacaklardır.

Madde 3.70

Elektronik imza doğrulama ve belgelendirme hizmetleri

1. Hiçbir Taraf elektronik imza doğrulamak için:

(a) bir elektronik işlemin taraflarının, söz konusu elektronik işlem için uygun kimlik doğrulama yöntemlerini müştereken belirlemelerini yasaklayan; veya

(b) tarafları, elektronik işlemlerinin imza doğrulama bakımından bütün hukuki gereklilikler ile uyumlu olduğunu adli veya idari makamlar önünde tespit etmekten alıkoyan

önlemler yürürlüğe koyamaz veya muhafaza edemez.

2. Bu Maddenin 2’nci paragrafından bağımsız olarak, bir Taraf, meşru bir politika amacına hizmet etmesi koşuluyla, belirli bir elektronik işlem ya da bu işlemler ile önemli ölçüde bağlantılı olan elektronik iletişim kategorisi için, doğrulama yönteminin belirlenmiş performans standartlarını karşılamasını veya o Taraf’ın ulusal mevzuatı uyarınca akredite edilmiş veya onaylanmış bir sertifikalandırma hizmeti sunucusu tarafından düzenlenen özel bir elektronik sertifikaya bağlanmasını talep edebilir.

Madde 3.71

Kişisel verilerin korunması

1. Taraflar, elektronik ticaret kullanıcılarının kişisel verilerinin korunmasının ekonomik ve sosyal faydalarını ve bunun elektronik ticarete ilişkin tüketici güvenini artıracağını kabul eder.

2. Her bir Taraf, uygun gördüğü bir biçimde, elektronik ticaret kullanıcılarının kişisel verilerini koruyacaktır. Elektronik ticaret kullanıcılarının kişisel verileri, kullanıcıların izni olmadan diğer Taraf ile paylaşılamaz.

3. Her bir Taraf:

(a) elektronik ticaret kullanıcılarının kişisel verilerinin korunmasını sağlayan bir iç hukuki çerçeveyi benimsemeye veya bunu sürdürmeye; ve

(b) kişisel verilerin korunmasına ilişkin deneyimleri hakkında bilgi paylaşımınında bulunmaya

çaba gösterecektir.

Madde 3.72 Kağıtsız ticaret

Taraflar:

(a) ticarete ilişkin idari belgeleri elektronik biçimde kamuya açık hale getirmeye; ve

(b) elektronik olarak ibraz edilen ticarete ilişkin idari belgeleri, söz konusu belgelerin kâğıt hali ile eşdeğer kabul etmeye;

çaba göstereceklerdir.

Madde 3.73

Elektronik ticarette işbirliği

1. Taraflar, özellikle kişisel verilerin korunması ve tüketici güveninin geliştirilmesi olmak üzere, elektronik ticaret alanında mevzuata ilişkin bilgi ve deneyim teatisinde bulunacaklardır.

2. Taraflar elektronik ticaret kapsamında ortaya çıkabilecek, diğer benzer hususların yanı sıra, aşağıda sıralanan düzenleyici konularda diyalog içinde olacaktır:

(a) kamuya arz edilen elektronik kimlik doğrulama sertifikalarının tanınması ve sınır ötesi sertifikasyon hizmetlerinin kolaylaştırılması;

(b) aracı hizmet sunucularının bilginin aktarımı ve depolanmasına ilişkin yükümlülükleri;

(d) elektronik ticaretin gelişimine ilişkin diğer her türlü husus.

3. Taraflar arasında gerçekleştirilecek diyalog, Tarafların bu konulardaki ilgili mevzuatı ile söz konusu mevzuatın uygulanmasına ilişkin bilgi alışverişini de içererir.

Madde 3.74

Çevrimiçi ortamda tüketicinin korunması

1. Taraflar, tüketicilerin elektronik ticaret ile meşgul olduklarında hileli ve aldatıcı ticari uygulamalardan korunması ve tüketici güveninin geliştirilmesi için şeffaf ve etkili tedbirler almanın ve sürdürmenin önemini kabul ederler.

2. Bu amaçla, her bir Taraf, elektronik ticaret ile meşgul olan tüketicilere zarar veren hileli ve aldatıcı ticari uygulamaları yasaklamak için ulusal mevzuatlarında tüketicinin korunmasına ilişkin hükümler benimseyecek veya sürdürürecektir.

3. Taraflar, tüketici refahı ve güvenini geliştirmek amacıyla, ulusal tüketicinin korunması kurumları ya da sınır ötesi elektronik ticarete ilişkin faaliyetlerde yetkili diğer kurumları arasındaki işbirliğini teşvik etmek için çaba göstereceklerdir.

4. Her bir Tarafın tüketici koruma kurumu, müşterek kaygıların bulunduğu durumlarda, elektronik ticaretteki hileli ve aldatıcı ticari uygulamaların önlenmesi veya durdurulması amacıyla tüketici koruma kanunlarının uygulanması konusunda diğer Taraf’ın ilgili kurumu ile işbirliği yapmaya çaba gösterecektir.

5. Bu amaçla Taraflar, elektronik ticaret ile meşgul olan tüketicilerin korunması ve elektronik ticarete ilikin diğer sorunlar hakkındaki ulusal yaklaşımlarına ilişkin bilgi ve deneyim teatisinde bulunmalıdır.

Madde 3.75 İstenmeyen ticari elektronik iletiler

1. Her bir Taraf, istenmeyen ticari elektronik iletilere ilişkin:

(a) istenmeyen ticari elektronik ileti sunucularının, alıcıların bu tür iletileri durdurma olanaklarını kolaylaştırmalarını şart koşan;

(b) ticari elektronik ileti almak için alıcıların, her bir Tarafın mevzuatında belirtildiği şekilde, onaylarını şart koşan; veya

önlemler benimseyecek veya sürdürecektir.

2. Her bir Taraf, bu Maddenin 1’inci paragrafı kapsamında uygulanan önlemlere aykırı olan istenmeyen ticari elektronik iletilerin sunucularına karşı başvuru olanağı tanıyacaktır.

Madde 3.76 Hizmetlerin elektronik sunumu

Taraflar, elektronik olarak ifa edilen veya teslim edilen bir hizmetin sunumunu etkileyen önlemlerin, Ek V’de (Hizmetlerde özel taahhütler listeleri) yer verilen herhangi bir istisna veya koşul ve kısıtlamaya tabi olmak kaydıyla, Fasıl III (Hizmet Ticareti) hükümleri kapsamındaki yükümlülüklere tabi olduğunu teyit eder.

FASIL IV KAMU ALIMLARI

Madde 4.1 Amaç

Taraflar kamu ihalelerinde eşit muamele ve karşılıklılık temelinde pazar açılımını arzu edilen bir hedef olarak mütalaa ederler.

Madde 4.2 Kapsam

İhalelere katılım, her bir Tarafın kendi mevzuatında belirlenen kapsam, kurallar, usuller ve eşik değerlerin üzerindeki sözleşmeler ile sınırlandırılacaktır. Tarafların kamu alımlarına ilişkin kanunlarının kapsamından hariç tutulan alımlar işbu Anlaşma tarafından kapsanmaz. Bu amaçla, her bir Taraf kamu alımlarına uygulanan mevzuatın şeffaflık ve adil rekabeti garanti etmesini temin etmeyi hedefler.

Madde 4.3 Ulusal muamele

İhalelere katılım açısından, her bir Taraf, derhal ve koşulsuz olarak, diğer Tarafın mal ve hizmetlerine11 ve tedarikçilerine, yerli mal, hizmet ve tedarikçilerine gösterdiği muameleden daha az kayırıcı muamelede bulunmayacaktır.

Madde 4.4 Endüstrinin gelişmesi

1. İşbu Maddenin 2. , 3. ve 4. paragraflarına tabi olarak, Tarafların kalkınma ihtiyaçları ve koşulları göz önüne alınarak ve Madde 4.3 (Ulusal muamele)’e bağlı olmaksızın, Taraflar:

(a) yerli malı tedarik edenler ile yerli hizmet sağlayıcılarına bir fiyat avantajı sağlayabilir ve

(b) offset koyabilir veya uygulayabilir.

2. Bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sekiz yıl sonra geçerli olmak üzere, her bir Taraf Madde 4.3’ü (Ulusal muamele):

11 Daha kesin bir ifadeyle, hizmetler inşaat işlerini kapsar

(a) Fasıl II (Mal ticareti), Madde 2.10’da (Menşe kuralları ve gümrük idareleri arasında işbirliği) tanımlanan şekliyle, diğer Taraf menşeli malların tedarikçileri ve

(b) diğer tarafın topraklarında kurulu ve esaslı iş faaliyetleri olan diğer taraf hizmet sağlayıcıları ile ilişkili olarak uygulayacaktır.

3. Fiyat avantajı ile ilgili olarak, Taraflar işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte geçerli olan fiyat avantajının azami üst sınırını artırmayacaktır.

4. Tarafların açık veya örtülü olarak, herhangi bir uluslararası anlaşmada fiyat avantajı veya offset uygulamalarına ilişkin olarak üçüncü taraf veya taraflara daha ayrıcalıklı muamele sağlaması veya kendi iç mevzuatı çerçevesinde fiyat avantajı ya da offset uygulamalarını sonlandırması halinde, her bir Taraf aynı ayrıcalıkları otomatik olarak diğer Tarafa da sağlayacaktır.

Madde 4.5

Güvenlik ve genel istisnalar

1. Bu Faslın hiçbir hükmü, herhangi bir Tarafın silah, mühimmat veya savaş malzemeleri alımlarına veya milli güvenlik veya milli savunma için vazgeçilmez olan alımlara ilişkin temel güvenlik çıkarlarını korumak için gerekli gördüğü tedbirleri almasını veya herhangi bir bilgi açıklamamasını engellemek için yorumlanamaz.

2. Bu tür tedbirlerin, aynı koşulların hüküm sürdüğü Taraflar arasında keyfi ya da haksız ayrımcılığa bir imkân sağlayacak veya uluslararası ticarette üstü kapalı bir kısıtlama oluşturacak şekilde uygulanmaması koşuluna bağlı olarak, işbu Faslın hiçbir hükmü herhangi bir Tarafın,

(a) kamu ahlakı, düzeni veya güvenliğinin korunması için gerekli tedbirler;

(b) insan, hayvan veya bitki yaşamının veya sağlığının korunması için gerekli tedbirler;

(d) engelliler, hayır kuruluşları veya cezaevi çalışmalarıyla ilgili mal veya hizmetlere ilişkin tedbirler

almasını veya uygulamasını önlemek maksadıyla yorumlanamaz.

Madde 4.6

Fasıl III (Hizmet ticareti) ile bağlantısı

Tarafların işbu Fasıl altındaki taahhütleri Fasıl III’te (Hizmet ticareti) belirtilen şartlara, çekincelere veya yeterliliklere tabi olacaktır.

FASIL V

GENEL VE ORTAK HÜKÜMLER

Madde 5.1 Genel istisnalar

1. İşbu Anlaşmadaki hiçbir hüküm Tarafların GATT 1994 Madde XX ve GATS Madde XIV’e uygun eylemlerde bulunmasını ve önlemler almasını mutatis mutandis engellemeyecektir.

2. Ortak Komite, işbu Maddenin 1’inci paragrafı uyarınca alınan önlemler ve bunların sonlandırılması hakkında mümkün olan en kapsamlı şekilde bilgilendirilecektir.

3. Taraflar, GATT 1994 Madde XX (b) ve GATS Madde XIV (b)’de belirtilen tedbirlerin insan, hayvan veya bitki yaşam veya sağlığını korumak için gerekli çevresel önlemleri içerdiğini ve GATT 1994 Madde XX (g)’nin canlı ve cansız tükenebilir doğal kaynakların korunmasına ilişkin tedbirler için geçerli olduğunu anlamaktadır.

Madde 5.2 Güvenlik istisnaları

İşbu Anlaşmadaki hiçbir hüküm:

(a) Taraflardan birini, açıklanmasını temel güvenlik çıkarlarına aykırı gördüğü herhangi bir bilgiyi sağlamaya mecbur bırakacak;

(b) Taraflardan birinin temel güvenlik çıkarlarının korunması için gerekli gördüğü herhangi bir önlemi almasını engelleyecek:

(i) Silah, mühimmat veya harp malzemesi üretimi veya ticareti ile bağlantılı veya doğrudan veya dolaylı olarak silahlı kuvvetlerin ikmaline yönelik ekonomik faaliyetlerle ilgili;

(ii) parçalanabilir ve birleştirilebilir maddeler veya bunların elde edildiği maddelerle ilgili; veya

(iii) savaş zamanında veya uluslararası ilişkilerde diğer olağanüstü hallerde alınan;

veya

(c) Taraflardan birinin uluslararası barış ve güvenliğin muhafaza edilmesi için uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmek üzere

önlem almasına engel olacak şekilde yorumlanamaz.

Madde 5.3

İşletmelere ilişkin rekabet kuralları

1. Aşağıdaki hususlar, Taraflar arasındaki ticareti etkileyebildikleri ölçüde işbu Anlaşmanın düzgün şekilde işlemesi ile bağdaşmamaktadır:

a) Rekabetin önlenmesi, kısıtlanması veya bozulması amacına veya etkisine sahip işletmeler arası anlaşmaların, işletme birlikleri tarafından alınan kararların ve işletmeler arası uyumlu eylemlerin tümü;

b) Bir veya daha fazla teşebbüsün Tarafların topraklarının tamamında veya önemli bir kısmında bir hâkim durumu kötüye kullanması.

2. İşbu Maddenin 1’inci paragrafı hükümleri, kamu işletmeleri ve Tarafların özel veya münhasır haklar verdiği işletmeler de dâhil olmak üzere tüm işletmelerin faaliyetlerine uygulanacaktır. Genel iktisadi çıkarlarla ilgili olan hizmetleri yürütmekle görevlendirilmiş veya gelir getiren tekel niteliğini haiz işletmeler, işbu Maddenin 1’nci paragrafındaki hükümlere, söz konusu hükümlerin uygulanmasının bu işletmelere verilen belirli kamu görevlerinin hukuken veya fiilen ifasını engellemeyeceği ölçüde, tabi olacaktır.

3. Tarım ürünleri bakımından, işbu Maddenin 1(a) paragrafındaki hükümler, ulusal piyasa düzeninin ayrılmaz bir parçasını teşkil eden anlaşmalara, kararlara ve uygulamalara tatbik edilmeyecektir.

4. İşbu Maddenin 1’inci paragrafında sayılan uygulamalara karşı mücadele etmek amacıyla, Taraflar, ilgili tarafların usule ilişkin adalet ve savunma hakları ilkelerini gözeterek, kendi rekabet hukuklarını şeffaf, yerinde ve ayrımcı olmayan bir şekilde uygulamayı taahhüt ederler.

Madde 5.4 Ödemeler

1. Madde 5.5’te (Ödemeler dengesi güçlükleri) öngörülen durumlar haricinde, bir Taraf özel taahhütlerine ilişkin uluslararası transferlere ve cari işlemler ödemelerine kısıtlama uygulamayacaktır.

2. İşbu Anlaşmadaki hiçbir hüküm, bir Tarafın Madde 5.5 (Ödemeler dengesi güçlükleri) veya IMF’nin talebi haricinde sermaye işlemlerine kısıtlamalar getirmemesi koşuluyla, IMF Anlaşmasının maddeleri ile uyumlu kambiyo hareketlerinin kullanımı da dâhil olmak üzere Tarafların IMF Anlaşmasının Maddelerindeki hak ve yükümlülüklerini etkilemeyecektir.

Madde 5.5

Ödemeler dengesi güçlükleri

1. Taraflar ödemeler dengesi güçlükleri için mal ve hizmet ticaretine ilişkin önlemler de dâhil olmak üzere kısıtlayıcı önlemlerin uygulanmasından kaçınmak için çaba sarf edeceklerdir.

2. Taraflardan birinin, ciddi ödemeler dengesi zorlukları içinde ya da bunların yakın tehdidi altında olması halinde, ilgili Taraf, DTÖ Anlaşmasında belirlenen koşullara uygun olarak ve geçerli IMF Anlaşmasının Maddeleriyle uyumlu olarak, ithalata ilişkin önlemler de dâhil olmak üzere kısıtlayıcı önlemler alabilir.

3. Taraflar işbu Maddenin 1’inci paragrafında belirtilen kısıtlamaların ayrımcı olmayacağını, sınırlı süreli olacağını ve ödemeler dengesi durumunu düzeltmek için gerekli olanın ötesine geçmeyeceğini anlarlar. Ödemeler dengesi şartları iyileştikçe önlemler aşamalı olarak gevşetilecek ve şartlar sürdürülmelerini daha fazla haklı göstermediğinde ortadan kaldırılacaklardır.

4. İlgili Taraf, diğer Tarafa önlemlerin başlatıldığını ve uygulanabilir olduğu zamanlarda kaldırılmalarına dair zaman çizelgesini derhal bildirecektir.

Madde 5.6

Fikri, sınai ve ticari mülkiyet

1. Taraflar, DTÖ Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS) ve fikri mülkiyet alanında her iki Tarafın da taraf olduğu diğer uluslararası anlaşmalarla uyumlu olarak, fikri, sınai ve ticari mülkiyet haklarının uygun ve etkin bir şekilde korunmasını sağlayacaklardır. Bu, söz konusu hakların uygulanmasına yönelik etkin araçları da kapsayacaktır.

2. İşbu Maddenin uygulaması Taraflarca düzenli olarak değerlendirilecektir. Fikri, sınai ve ticari mülkiyet haklarıyla ilişkili olarak ticareti etkileyen güçlüklerin ortaya çıkması halinde, Taraflardan herhangi biri, karşılıklı tatmin edici çözümler bulmak için acil istişarelerde bulunmayı talep edebilir.

FASIL VI

KURUMSAL VE NİHAİ HÜKÜMLER

Article 6.1 Geliştirici hüküm

1. Taraflardan birinin, işbu Anlaşma ile kurulan ilişkileri, işbu Anlaşmada kapsanmayan alanlara yaymak suretiyle geliştirmenin ve derinleştirmenin Tarafların ekonomilerinin çıkarları bakımından yararlı olacağını değerlendirdiği durumda, diğer Tarafa gerekçeli bir talep sunacaktır. Ortak Komite, bu talebi inceleyecek ve uygun olduğu durumlarda, özellikle müzakerelerin başlatılmasına yönelik tavsiyelerde bulunabilecektir.

2. Bu Maddenin 1’inci paragrafında atıfta bulunulan usül sonucunda varılan Anlaşmalar, Tarafların iç mevzuatlarına uygun olarak onaya tabi olacaktır.

Madde 6.2 Ortak Komite

1. Taraflar burada işbu Anlaşma ile Türkiye ve Bosna-Hersek’in temsilcilerinden oluşan bir Ortak Komite kurarlar.

2. Ortak Komitenin ilk toplantısı işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra bir yıl içerisinde yapılacaktır. Sonrasında, Ortak Komite, Taraflar başka şekilde anlaşmadığı müddetçe, her iki yılda bir defa dönüşümlü olarak Türkiye veya Bosna-Hersek’te toplanacaktır. Ortak Komite Türkiye Bosna-Hersek ve tarafından atanan temsilciler tarafından birlikte yönetilecektir. Ortak Komite kendi toplantı takvimi hakkında mutabık kalacak ve gündemini belirleyecektir.

3. Ortak Komite;

(a) İşbu Anlaşmanın düzgün bir şekilde işleyişini temin edecek;

(b) İşbu Anlaşmanın uygulanmasını ve yürütülmesini kolaylaştıracak ve denetleyecek;

(d) Taraflar arasındaki ticari ilişkilerin daha fazla geliştirilmesi için yolları değerlendirecek;

(e) Ek VI’nın 5’inci Maddesine (Anlaşmazlıkların halli) halel gelmeksizin, işbu Anlaşma tarafından kapsanan alanlarda ortaya çıkabilecek sorunların çözümlerini araştıracak; ve

(f) İşbu Anlaşma tarafından kapsanan bir alana ilişkin her türlü konuyu dikkate alacaktır.

4. Ortak Komite:

(a) Alt komiteler kurabilir veya feshedebilir veya onlara sorumluluklar verebilir;

(b) İşbu Anlaşmada değişiklik yapılmasına ilişkin tavsiyeler de dâhil olmak üzere işbu Anlaşmaya ilişkin konularda tavsiyede bulunabilir;

(d) İşbu Anlaşmanın hükümlerinin yorumlamalarını yapabilir;

(e) Kendi işleyiş kurallarını belirleyebilir; ve

(f) Görevlerinin yerine getirilmesinde Tarafların mutabık kalabileceği herhangi başka bir eylemi yapabilir.

Madde 6.3 Karar alma

1. Tarafların kendi yürürlükteki yasal gereklilikleri ve usullerine halel getirmeksizin, Ortak Komite, bu Anlaşmanın hedeflerine ulaşmak amacıyla, işbu Anlaşma ile öngörülen hallerde tüm konulara ilişkin karar alma yetkisine sahip olacaktır.

2. Alınan kararlar Taraflar üzerinde bağlayıcı olacaktır. Taraflar alınan kararları uygulamak için kendi yürürlükteki yasal gereklilikleri ve usullerine uygun olarak gerekli tedbirleri alacaktır.

3. Ortak Komite, kararlarını ve önerilerini Taraflar arasında mutabakat yoluyla alacaktır.

Madde 6.4 Anlaşma koordinatörleri

1. Taraflar aşağıdakileri Anlaşma koordinatörleri olarak atarlar:

(a) Bosna-Hersek için: Dış Ticaret ve Ekonomik İlişkiler Bakanlığı, Uluslararası Ticaret İlişkileri Bölümü veya onun halefi; ve

(b) Türkiye için: Ekonomi Bakanlığı, Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, veya onun halefi.

2. Anlaşma koordinatörleri:

(a) Ortak Komite toplantılarının gündemini hazırlayacak ve Ortak Komite toplantılarının hazırlıklarını koordine edecek;

(b) Ortak Komite tarafından alınan kararları, uygun olduğu şekilde, takip edecek;

(c) İşbu Anlaşmada aksi belirtilmedikçe, işbu Anlaşmanın kapsadığı herhangi bir hususta Taraflar arasındaki iletişimi tesis etmek amacıyla temas noktaları olarak hareket edecek; ve

(d) Ortak Komite tarafınca talep edildiği şekilde, işbu Anlaşmanın işleyişini etkileyen herhangi diğer bir konuyu değerlendirecektir.

Madde 6.5 Anlaşmazlıkların halli

1. Taraflar, işbu Anlaşmadan doğan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi için gerekli tüm önlemleri alacaklardır. Taraflar, işbu Anlaşma ile belirlenen amaçlara ulaşılmasını sağlayacaklardır.

2. İşbu Anlaşmanın hükümlerinin yorumlanması, icrası veya uygulanmasına ilişkin her türlü anlaşmazlık Ek VI’da (Anlaşmazlıkların Halli) belirlenen usuller ve mekanizmalar aracılığıyla çözülecektir.

Madde 6.6

Protokoller, ekler, lahikalar, notlar ve dipnotlar

İşbu Anlaşmanın mevcut ve gelecekteki tüm protokolleri, ekleri, lahikaları, notları ve dipnotları bu Anlaşmanın ayrılmaz parçasını oluşturacaktır.

Madde 6.7 Gizlilik

Taraflardan birinin Anlaşma hükümlerine uygun olarak diğer Tarafa bilgi temin ettiği ve bu bilgiyi gizli olarak tanımladığı hallerde, diğer Taraf bilginin gizliliğini koruyacaktır. Bu türde bir bilgi sadece belirtilen amaçlar doğrultusunda kullanılacak ve adli kovuşturma kapsamında ifşa edilmesinin talep edilmesi dışındaki hallerde, bilgiyi temin eden Tarafın özel izni olmaksızın ifşa edilmeyecektir.

Madde 6.8 Tadilatlar

1. İşbu Anlaşma Taraflar arasında yazılı mutabakatla tadil edilebilir.

2. İşbu Anlaşmaya yönelik tadilatlar, Tarafların kendi yasal gerekliliklerine uygun olarak onay, kabul veya uygun bulma prosedürlerine tabi olacaktır.

3. Taraflar, işbu Maddenin 2’nci paragrafında atıfta bulunulan iç hukuk süreçlerinin tamamlanması üzerine diplomatik kanallar aracılığıyla birbirlerine bildirimde bulunacaklardır.

4. İşbu Anlaşmaya yönelik tadilatlar, yasal süreçlerin tamamlandığına dair son bildirimin alınması tarihini takip eden ikinci ayın ilk günü veya Tarafların üzerinde anlaşacağı daha geç bir tarihte yürürlüğe girecektir.

Madde 6.9 Yürürlüğe giriş

1. İşbu Anlaşma, Tarafların kendi iç hukuk süreçlerine uygun olarak, onay, kabul veya uygun bulma prosedürlerine tabi olacaktır.

2. Taraflar, işbu Maddenin 1’inci paragrafında atıfta bulunulan iç hukuk süreçlerinin tamamlanması üzerine diplomatik kanallar aracılığıyla birbirlerine bildirimde bulunacaklardır.

3. İşbu Anlaşma, Tarafların kendi yasal süreçlerini tamamladığına dair son bildirimin alınması tarihini takip eden eden ikinci ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

4. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi üzerine, aşağıdakiler yürürlükten kalkar:

− 0 Xxxxxx 0000’xx xxxxxxxxx Xxxxxxx Cumhuriyeti ve Bosna ve Hersek Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması;

− 00 Xxxxx 0000’xx xxxxxxxxx Xxxxxxx Cumhuriyeti ve Bosna ve Hersek Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması’nın Tadiline İlişkin Protokol;

− 14 Xxxx 0000’xx xxxxxxxxx Xxxxxxx Cumhuriyeti ile Bosna ve Hersek Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması ile Kurulan Ortak Komite'nin 1/2011 Sayılı Kararı.

Madde 6.10 Geçerlilik ve sona erme

1. İşbu Anlaşma sınırsız bir süre için akdedilmiştir.

2. Taraflardan her biri, işbu Anlaşmanın feshini, diğer Tarafa yazılı ihbarda bulunmak suretiyle diplomatik kanallardan bildirebilir. Böyle bir durumda, işbu Anlaşma, fesih bildiriminin diğer Tarafa ulaştığı tarihten sonraki yedinci ayın birinci günü sona erecektir.

3. Taraflar, işbu Anlaşmanın, Taraflardan birinin AB’ye katılması durumunda, diğer Taraf için herhangi bir telafi gerektirmeksizin, AB’ye katılım tarihinden önceki gün sona ermesi üzerinde mutabık kalmışlardır. Bu durumda, AB’ye katılan Taraf, katılım konusunda diğer tarafı makul bir süre içerisinde haberdar edecektir.

Madde 6.11 Muteber metinler

İşbu Anlaşma, iki asıl nüsha olarak, İngilizce dilinde düzenlenmiştir.

BUNUN KANITI OLARAK, aşağıda imzaları bulunan ve bunun için tam olarak yetkilendirilmiş temsilciler işbu Anlaşmayı imzalamışlardır.

İşbu Anlaşma, Xxxxxx’xx, 0 Xxxxx 0000 tarihinde yapılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti adına

Bosna-Hersek adına

Xxxxx Xxxxxx Xxxxxxx Cumhurbaşkanı

Xxxxxxx Xxxxx

Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı

EK I

(Fasıl II (Mal Ticareti) Madde 2.1’de (Kapsam) Atıfta Bulunulan Ürünlerin Listesi)

AS Kodu	Ürün Tanımı
2905.43	Mannitol
2905.44	D-glusitol (sorbitol)
3302.10.29	Koku verici maddelerin ve karışımların müstahzarları
3501	- Kazeinler:
3501.10.10	-- Suni tekstil liflerinin imalatına mahsus olanlar
3501.10.50	-- Gıda ve yem ürünleri imalatı dışında diğer sanayilerde kullanılmaya mahsus olanlar
3501.10.90	-- Diğerleri
	- Diğerleri
3501.90.90	-- Diğerleri
3502	Albuminler (kuru madde üzerinden hesaplandığında ağırlık itibariyle %80’den fazla peyniraltı suyu proteini içeren iki veya daha fazla peyniraltı suyu proteini konsantreleri dahil), albuminatlar ve diğer albumin türevleri:
	- Yumurta albumini:
	-- Kurutulmuş:
3502.11.10	--- İnsan gıdası olarak kullanılmaya elverişli olmayan veya elverişsiz hale getirilenler
3502.11.90	--- Diğerleri
	-- Diğerleri:
3502.19.10	--- İnsan gıdası olarak kullanılmaya elverişli olmayan veya elverişsiz hale getirilenler
3502.19.90	--- Diğerleri
	- Süt albumini, iki veya daha fazla peyniraltı suyu proteini konsantreleri dahil:
3502.20.10	-- İnsan gıdası olarak kullanılmaya elverişli olmayan veya elverişsiz hale getirilenler
	-- Diğerleri:
3502.20.91	--- Kurutulmuş (örneğin yaprak, pul, flokon, toz halinde)
3502.20.99	-- Diğerleri
	- Diğerleri:
	-- Albuminler, yumurta albumini ve süt albumini (lactalbumin) hariç:
3502.90.20	--- İnsan gıdası olarak kullanılmaya elverişli olmayan veya elverişsiz hale getirilenler
3502.90.70	--- Diğerleri
3502.90.90	-- Albuminatlar ve diğer albumin türevleri
2852.90.00	-- Diğerleri
3505.10	Dekstrinler ve tadil edilmiş diğer nişastalar
3505.10.10	Dekstrinler
3505.10.90	Diğerleri ve kavrulmuş veya çözülebilen nişastalar

AS Kodu	Ürün Tanımı
3505.20	Tutkallar
3809	Tarifenin başka yerinde yer almayan veya belirtilmeyen mensucat, kağıt, deri ve benzeri sanayilerde kullanılan türde apre veya finisaj müstahzarları, boyayıcı maddelerin sabitleştirilmesini veya boya işlemini hızlandırmayı sağlayıcılar ve diğer ürünler ve müstahzarlar (örneğin müstahzar haşıl ve apreler, müstahzar mordanlar)
3809.10	- Esası nişastalı madde olanlar
	- Diğerleri
3809.91	-- Mensucat sanayiinde veya benzer sanayilerde kullanılan türde olanlar (0000.00.00.00 dışındakiler)
3809.92	-- Kağıt sanayiinde veya benzeri sanayilerde kullanılan türde olanlar (0000.00.00.00 dışındakiler)
3809.93	-- Deri sanayiinde veya benzeri sanayilerde kullanılan türde olanlar (0000.00.00.00 dışındakiler)
3824.60	Sorbitol, 2905.44 alt pozisyonunda belirtilen sorbitol hariç
4501	Tabii mantar, işlenmemiş veya basit bir şekilde hazırlanmış; döküntü mantar; kırılmış, granül veya toz haline getirilmiş mantar:
4501.10.00	- Tabii mantar, işlenmemiş veya basit bir şekilde hazırlanmış
4501.90.00	- Diğerleri
5201.00	Pamuk, karde edilmemiş veya penyelenmemiş
5301	Keten, ham veya işlenmiş fakat iplik halinde getirilmemiş; keten kıtık döküntüleri (iplik döküntüleri ve ditme suretiyle elde edilen döküntü dahil)
5302	Kendir (Cannabis sativa L.), ham veya işlenmiş fakat iplik haline getirilmemiş: kendir kıtık ve döküntüleri (iplik ve ditme suretiyle elde edilen döküntüler dahil)

EK II

(Fasıl II (Mal Ticareti) Madde 2.3’ün 2. paragrafında (İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve mali nitelikli ithalat vergileri) atıfta bulunulan)

1. Tablo 1’de sıralanan Bosna-Hersek menşeli tarım ürünleri Türkiye’ye ithalatlarında tavizli rejim kapsamı dışında tutulur.

Tablo 1

AS Kodu	Ürün Tanımı
0102	Canlı sığırlar
0104	Canlı koyun ve keçiler
y. 0105	Canlı kümes hayvanları; Gallus domesticus türü olanlar
0201	Sığır eti, taze veya soğutulmuş
0202	Sığır eti, dondurulmuş
0204	Koyun ve keçi etleri, taze, soğutulmuş veya dondurulmuş
0206	Sığır, domuz, xxxxx, keçi, at, eşek, katır veya bardoların yenilen sakatatı, taze, soğutulmuş veya dondurulmuş
y. 0207	Gallus domesticus cinsi olan türlerin etleri ve yenilen sakatatı, taze, soğutulmuş veya dondurulmuş

2. İşbu Ekin 1. paragrafına halel getirmeksizin, Türkiye, Tablo 1’de sıralanan Bosna- Hersek menşeli et ve et ürünlerinin Türkiye’ye ithalatında uygulanacak gümrük vergisinden muaf tek taraflı yıllık tarife kontenjanlarının miktarlarını her yıl 1 Xxxx’tan itibaren başlayarak geçerli olmak üzere yayınlayacaktır.

3. Fasıl II (Mal Ticareti) Madde 2.10 (Menşe kuralları ve gümrük idareleri arasında işbirliği)’a bakılmaksızın

(a) işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip 24 ay boyunca, 0201 ve 0202 gümrük tarife pozisyonu altında yer alan ürünler, tamamen Bosna-Hersek’te yetiştirilmiş hayvanlardan üretilmeleri veya en az 3 ay boyunca Bosna-Hersek’te beslenmiş olmaları şartıyla menşe kazanacaktır;

(b) bunu müteakiben, yukarıda sayılan ürünler sadece tamamen Bosna-Hersek’te yetiştirilmiş hayvanlardan üretilmeleri veya ikili kümülasyon uygulanması şartıyla menşe kazanacaktır

4. Tablo 1’de sıralanan ve işbu Ekin 2. paragrafında atıfta bulunulan gümrük vergisinden muaf yıllık tarife kontenjanlarının tahsis edilebileceği diğer ürünler sadece tamamen Bosna- Hersek’te yetiştirilmiş hayvanlardan üretilmeleri veya ikili kümülasyon uygulanması şartıyla menşe kazanacaktır.

EK III

(Fasıl II (Mal Ticareti) Madde 2.3’’ün 3. paragrafında (İthalattaki gümrük vergileri, eş etkili vergiler ve

mali nitelikli ithalat vergileri) atıfta bulunulan))

AS Kodu	Ürün Tanımı	Tarife Kotası Kapsamında Uygulanacak Tarım Payı/Toplu Konut Fonu	Yıllık Tarife Kotası
0303.14	Alabalıklar (Salmo trutta, Oncorhynchus mykiss, Oncorhynchus clarki, Oncorhynchus aguabonita, Oncorhynchus gilae, Oncorhynchus apache and Oncorhynchus chrysogaster)	0	100 ton
0303.25	Sazan Balığı (Cyprinus spp., Carassius spp., Ctenopharyngodon idellus, Hypophthalmichthys spp., Cirrhinus spp., Mylopharyngodon piceus, Catla catla, Labeo spp., Osteochilus hasselti, Leptobarbus hoeveni, Megalobrama spp.)	0	100 ton
0711.90.30	Tatlı mısır	0	300 ton
18.06	Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları	0	500 ton
19.04	Hububat veya hububat ürünlerinin kabartılması veya kavrulması suretiyle elde edilen gıda mamulleri (corn flakes gibi); tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan ön pişirme yapılmış veya başka surette hazırlanmış dane (mısır hariç) veya flokon halindeki hububat veya diğer şekilde işlenmiş daneler (un, hububatın kabaca öğütülmesinden elde edilen küçük parçalar ve kaba un hariç)	0	500 ton
19.05	Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçilik mamulleri (kakao içersin içermesin); hosti, eczacılıkta kullanılan boş ilaç	0	2.500 ton

	kapsülleri, mühür güllacı, pirinç kağıdı ve benzeri ürünler
y. 22.02	Sular (mineral sular ve gazlı sular dahil) (ilave şeker veya diğer tatlandırıcı maddeler katılmış veya aromalandırılmış)) ve alkolsüz içecekler (20.09 pozisyonundaki meyve ve sebze suları hariç)	0	5.000 hl
2202.99.91	---- 04.01 ila 04.04 pozisyonlarındaki ürünlerden elde edilen katı yağ oranı ağırlık itibariyle % 0,2 'den az olanlar
2202.99.95	---- 04.01 ila 04.04 pozisyonlarındaki ürünlerden elde edilen katı yağ oranı ağırlık itibariyle % 0,2 veya daha fazla fakat % 2 'den az olanlar
2202.99.99	--- 04.01 iIa 04.04 pozisyonlarındaki ürünlerden elde edilen katı yağ oranı ağırlık itibariyle % 2 veya daha fazla olanlar

EK IV

Menşe kuralları ve idari işbirliği yöntemleri

(Fasıl II’nin (Mal Ticareti) 2.10’uncu maddesinde (Menşe kuralları ve gümrük idareleri arasında işbirliği) atıfta bulunulan)

Madde 1

Pan-Avrupa Akdeniz tercihli menşe kurallarına dair Bölgesel Konvansiyona atıfta bulunan hükümler

1. Bu Ek’in I xx.xx Protokolünde yer alan menşe kuralları, Pan-Avrupa Akdeniz tercihli menşe kurallarına dair Bölgesel Konvansiyon1 (bundan sonra “Konvansiyon” olarak anılacaktır) yürürlüğe girene kadar, en azından, Türkiye, Bosna-Hersek, veya Avrupa Birliği’nin İstikrar ve Ortaklık Sürecine2 katılan tüm ülke veya alanlar ile Avrupa Birliği arasında uygulanır.

2. Birinci fıkra uyarınca, Türkiye ile Bosna-Hersek arasında Konvansiyon’un uygulanmasına başlamak üzere yükümlülüklerini zamanında yerine getirilmesi amacıyla, mevcut Protokolleri Konvansiyon ile değiştirdikleri konusunda, Taraflar birbirlerini gecikmeksizin bilgilendirmek üzere anlaşmıştır.

Madde 2

Konvansiyon uyarınca uygulanabilir menşe kuralları

1. Avrupa Birliği Resmî Gazetesinde yayınlanacak olan, Türkiye ile Bosna-Hersek arasında kümülasyonun uygulanması için gerekli koşulların tamamlandığına dair (Konvansiyonun Lahika I’inin 3’üncü maddesi uyarınca yapılan) bildirim tarihinden itibaren, bu EK’te yer alan I xx.xx Protokol uygulanmayacaktır.

2. Birinci fıkrada belirtilen tarihten itibaren işbu Anlaşmanın uygulanması amacıyla, Bölgesel Konvansiyonun Lahika I’i ve uygun olması durumunda Lahika II’sinin ilgili hükümleri, aşağıda yer alan hükümlerle birlikte uygulanır.

3. Konvansiyonun Lahika I’i ve uygun olması durumunda Lahika II’sinin ilgili hükümlerinde “ilgili Anlaşma”ya yapılan atıflar işbu Anlaşma’ya yapılmış sayılır.

4. İşbu Anlaşmanın uygulanması amacıyla, Konvansiyon’un Lahika I’inin 3’üncü maddesi;

1 Avrupa Birliği Resmî Gazetesinin 26.2.2013 tarihli ve L54 sayılı nüshası, sayfa 4.

2 Batı Balkan ülkeleri ile İstikrar ve Ortaklık Süreci Kurulmasına ilişkin Nisan 1997 tarihli Genel İşler Konseyi Kararları ve Mayıs 1999 tarihli Komisyon Bildiriminde tanımlandığı haliyle.

(i) AT-Türkiye Ortaklık Konseyinin 22 Aralık 1995 tarihli ve 1/95 sayılı Kararı3 ile “Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu Kuran Antlaşma kapsamında yer alan ürünlerin ticaretine ilişkin Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki Anlaşmada” tanımlanan ürünlere,

(ii) Sadece, Türkiye, Bosna-Hersek, veya Avrupa Birliği’nin İstikrar ve Ortaklık Sürecine katılan ülke veya alanlar menşeli olmak kaydıyla (i) paragrafında belirtilenler dışında kalan ürünlere,

uygulanır.

Madde 3 Anlaşmazlıkların çözümü

1. Konvansiyonun Lahika I’inin 32’nci maddesinde belirtilen kontrol usulleriyle ilgili olarak, kontrol talebinde bulunan gümrük idaresi ile bu kontrolün yapılmasından sorumlu gümrük idaresi arasında çözümlenemeyen bir anlaşmazlığın hâsıl olması halinde gümrük idareleri durumu, işbu Anlaşmanın Madde 6.2’sinde (Ortak Komite) belirtilen Ortak Komiteye arz eder.

2. İthalatçı ile ithalatçı Taraf ülke gümrük idaresi arasında çıkabilecek her türlü anlaşmazlık, o ülkenin mevzuatı çerçevesinde çözülür.

Madde 4

Geçerli menşe kurallarında değişiklikler

Ortak Komite, geçerli menşe kurallarında değişiklik yapmaya karar verebilir.

Madde 5 Konvansiyondan çekilme

1. Türkiye veya Bosna-Hersek’nin, Konvansiyonun depozitörüne Konvansiyonun 9’uncu maddesine uygun olarak Konvansiyondan çekilmek amacıyla yazılı bildirimde bulunması halinde, Türkiye ve Bosna-Hersek işbu Anlaşmanın uygulanması amacıyla menşe kuralları üzerinde gecikmeksizin müzakerelere başlar.

2. Yeni müzakere edilen menşe kuralları yürürlüğe girene kadar, Konvansiyonun Lahika I’i ve uygun olması durumunda Lahika II’sinin, ilgili, çekilme anında geçerli hükümleri işbu

3 AT-Türkiye Ortaklık Konseyi’nin 22 Aralık 1995 tarihli ve 1/95 sayılı Kararı, Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Türkiye arasında Ortaklık kuran Anlaşma’da tanımlanan tarım ürünleri ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğunu kuran Antlaşma kapsamında yer alan ürünlerin ticaretine ilişkin Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki Anlaşma’da tanımlanan kömür ve çelik ürünleri dışında kalan ürünleri kapsar.

Anlaşma kapsamında uygulanmaya devam eder. Bununla birlikte, çekilme anı itibariyle Konvansiyonun Lahika I’i ve uygun olması durumunda Lahika II’sinde yer alan menşe kurallarının, sadece Türkiye ile Bosna-Hersek arasında ikili kümülasyona imkân verdiği şekilde yorumlanır.

Madde 6

Geçiş hükümleri – kümülasyon

Konvansiyon Lahika I’inin 16’ncı maddesinin beşinci fıkrası ve 21’inci maddesinin üçüncü fıkrasına rağmen, menşe kümülasyonunun sadece EFTA ülkeleri, Faroe Adaları, Avrupa Birliği, Türkiye, Avrupa Birliği’nin İstikrar ve Ortaklık Süreci’ne katılanlar ülke veya alanlar, Moldova Cumhuriyeti ve Gürcistan Cumhuriyeti arasında yapıldığı durumlarda, menşe ispat belgesi, EUR.1 Dolaşım Belgesi veya menşe beyanı olabilir.

“Menşeli Ürünler” Kavramının Tanımı Ve İdari İşbirliği Yöntemlerine İlişkin

PROTOKOL 1 İÇİNDEKİLER

BAŞLIK I GENEL HÜKÜMLER

Madde 1 Tanımlar

BAŞLIK II MENŞELİ ÜRÜNLER KAVRAMININ TANIMI

Madde 2 Genel Koşullar

Madde 3 Türkiye Xxxxxxxxxxx’xxx xxxxxxxxxx Xxxxx 0 Xxxxx-Xxxxxx’te kümülasyon

Madde 5 Tamamen elde edilmiş ürünler

Madde 6 Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler Madde 7 Yetersiz işçilik veya işlemler

Madde 8 Nitelendirme birimi

Madde 9 Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam Madde 10 Setler

Madde 11 Nötr elemanlar

BAŞLIK III ÜLKESEL GEREKLİLİKLER

Madde 12 Ülkesellik ilkesi

Madde 13 Doğrudan nakliyat

Madde 14 Sergiler

BAŞLIK IV GERİ ÖDEME VEYA MUAFİYET

Madde 15 Gümrük vergilerinde geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması

BAŞLIK V MENŞE İSPAT BELGESİ

Madde 16 Genel Koşullar

Madde 17 EUR.1 Dolaşım Belgesinin düzenlenme işlemleri Madde 18 Sonradan düzenlenen EUR.1 Dolaşım Belgesi Madde 19 İkinci nüsha EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi

Madde 20 Önceden düzenlenmiş veya hazırlanmış bir menşe ispat belgesine istinaden EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi

Madde 21 Muhasebesel Ayırım

Madde 22 Fatura beyanında bulunma koşulları Madde 23 Onaylanmış ihracatçı

Madde 24 Menşe ispat belgesinin geçerliliği Madde 25 Menşe ispat belgesinin ibrazı Madde 26 Parçalar halinde ithalat

Madde 27 Menşe ispat belgesinden muafiyet Madde 28 Destekleyici belgeler

Madde 29 Menşe ispat belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafazası Madde 30 Farklılıklar ve şekli hatalar

Madde 31 Avro cinsinden ifade edilen tutarlar

BAŞLIK VI İDARİ İŞBİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ

Madde 32 Karşılıklı yardım

Madde 33 Menşe ispat belgelerinin kontrolü Madde 34 Anlaşmazlıkların çözümü

Madde 35 Cezalar

Madde 36 Serbest bölgeler

BAŞLIK VII SON HÜKÜMLER

Madde 37 Transit haldeki veya antrepodaki eşya Madde 38 Gümrük ve menşe konuları alt komitesi Madde 39 Ekler

Madde 40 Protokolde yapılacak değişiklikler

Ekler Listesi

EK I: Ek II’de yer alan liste için giriş notları

Ek II: İmal edilen ürünün menşe statüsü kazanabilmesi için menşeli olmayan maddelere uygulanması gerekli işçilik ve işlemler listesi

Ek III: EUR.1 Dolaşım Belgesi ve EUR.1 Dolaşım Belgesi için başvuru formu örnekleri

Ek IV: Fatura beyanı metni

Ek V: Madde 3 ve Madde 4’te belirtilen kümülasyonun dışında bırakılan ürünler

BAŞLIK I GENEL HÜKÜMLER

Madde 1

Tanımlar

Bu Protokol’ün amaçlarına uygun olarak:

(a) "imalat", montaj veya özel işlemler de dahil olmak üzere her türlü işçilik veya işleme tabi tutma anlamına gelir;

(b) "madde", ürünün imalatında kullanılan herhangi bir girdi, hammadde, parça veya aksam

v.b. anlamına gelir;

(d) "eşya", hem madde hem de ürün anlamına gelir;

(e) "gümrük kıymeti", Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nın VII. Maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak 1994'te yapılan Anlaşma'ya (Gümrük Kıymeti Hakkında DTÖ Anlaşması) göre tespit edilen kıymet anlamına gelir;

(f) "fabrika çıkış fiyatı", ürün için Türkiye veya Bosna-Hersek’te, nihai işçilik veya işlemin gerçekleştirilmesini üstlenen imalatçıya fabrika çıkışı itibariyle ödenen, kullanılan bütün madde fiyatlarının dahil edilmiş olduğu, elde edilmiş ürünün ihracında geri ödenen veya ödenecek yurtiçi vergilerin tenziliyle bulunan fiyat anlamına gelir;

(g) "maddelerin kıymeti", kullanılan menşeli olmayan maddelerin ithalatı esnasındaki gümrük kıymeti, veya bunun bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde Türkiye veya Bosna-Hersek’te maddeler için ödendiği tespit edilebilen ilk fiyat anlamına gelir;

(h) "menşeli madde kıymeti", (g)’de tanımlandığı şekilde, gerekli değişiklikler yapılarak uygulanan, bu tür maddenin kıymeti anlamına gelir;

(i) "katma değer", fabrika çıkış fiyatından, eşyaya dahil edilen Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler menşeli her bir maddenin gümrük kıymetinin, veya bu kıymetin bilinmemesi veya tespit edilememesi halinde Türkiye veya Bosna-Hersek’te madde için ödendiği doğrulanabilir ilk fiyatın çıkarılması ile bulunan değer anlamına gelir;

(j) "fasıllar" ve "pozisyonlar", işbu Protokol’de "Armonize Sistem" veya "AS" olarak geçen Armonize Mal Tanım ve Kodlama Sistemi'ni oluşturan nomenklatürde kullanılan fasıllar ve pozisyonlar (dört haneli kodlar) anlamına gelir;

(k) "sınıflandırılmış" tabiri, ürün veya maddelerin belirli bir pozisyon altında sınıflandırılması anlamına gelir;

(l) "sevkiyat", ya bir ihracatçıdan bir alıcıya aynı anda gönderilen, ya da ihracatçıdan alıcıya sevkinde tek bir sevk evrakı kapsamında yer alan, veya böyle bir evrakın olmaması halinde tek bir fatura kapsamına giren ürünler anlamına gelir;

(m) "topraklar" kara sularını da kapsar.

BAŞLIK II

“MENŞELİ ÜRÜNLER” KAVRAMININ TANIMI

Madde 2

Genel koşullar

1. Bu Anlaşma’nın uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler Türkiye Cumhuriyeti menşeli kabul edilirler:

(a) Madde 5'te belirtildiği şekilde, tamamen Türkiye Cumhuriyeti’nde elde edilen ürünler;

(b) Madde 6'da belirtildiği şekilde Türkiye Cumhuriyeti dahilinde yeterli işçilik veya işlemden geçirilmiş olmaları kaydıyla, tamamen Türkiye’de elde edilmemiş maddeler ihtiva ederek Türkiye Cumhuriyeti’nde elde edilen ürünler;

2. Bu Anlaşma’nın uygulanmasında, aşağıda belirtilen ürünler Bosna-Hersek menşeli kabul edilirler:

(a) Madde 5'te belirtildiği şekilde, tamamen Bosna-Hersek’te elde edilen ürünler;

(b) Madde 6'da belirtildiği şekilde yeterli işçilik veya işlemden geçirilmiş olmaları kaydıyla, tamamen Bosna-Hersek’te elde edilmemiş maddeler ihtiva ederek Xxxxx-Xxxxxx’xx xxxx xxxxxx xxxxxxx.

Xxxxx 0

Xxxxxxx Cumhuriyeti’nde kümülasyon

1. Madde 2(1) hükümlerine tabi olarak, Bosna-Hersek, Türkiye Cumhuriyeti veya Avrupa Birliği’nin İstikrar ve Ortaklık Süreci1’ne katılan ülke veya alan veya AT-Türkiye Ortaklık

1 Batı Balkan ülkeleri ile İstikrar ve Ortaklık Süreci Kurulmasına ilişkin Nisan 1997 tarihli Genel İşler Konseyi Kararları ve Mayıs 1999 tarihli Komisyon Bildirimi.

Konseyi’nin 22 Aralık 1995 tarihli ve 1/95 sayılı Kararı2’nın kapsadığı Topluluk menşeli maddeler, Türkiye Cumhuriyeti’nde Madde 7’de belirtilen işlemlerin ötesinde bir işlemden geçmiş olmaları şartıyla, Türkiye Cumhuriyeti’nde elde edilmiş bir ürün içine dahil edildikleri takdirde Türkiye Cumhuriyeti menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu maddelerin yeterli işçilik ve işlemden geçmiş olmaları gerekmez.

2. Türkiye’de gerçekleştirilen işçilik veya işlem, Madde 7’de belirtilen işlemlerin ötesine geçmez ise, yalnızca Türkiye Cumhuriyeti’nde eklenen katma değerin, imalatta kullanılan paragraf 1’de belirtilen diğer ülkeler veya alanlardan biri menşeli maddelerin kıymetini geçmesi halinde, elde edilen ürün Türkiye Cumhuriyeti menşeli olarak kabul edilir. Eğer bu gerçekleşmez ise, Türkiye Cumhuriyeti’ndeki imalat işlemlerinde kullanılan en yüksek kıymete sahip olan ürün dikkate alınarak elde edilen ürün, o ülke menşeli olarak kabul edilir.

3. Paragraf 1’de belirtilen ülkelerden biri menşeli ve Türkiye Cumhuriyeti’nde hiçbir işçilik veya işleme uğramamış ürünler, bu ülkelerden birine ihraç edilmeleri halinde menşe statülerini korurlar.

4. Bu maddede düzenlenen kümülasyon sadece;

a) söz konusu ülkeler arasında, menşe statüsünün ve varış ülkesinin belirlenmesine ilişkin olarak, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nın (GATT)

XXIV. Maddesi çerçevesinde bir tercihli ticaret anlaşmasının mevcut olması,

b) ürünler veya kullanılan maddelerin, işbu Protokol’deki kurallarla aynı menşe kurallarının uygulanması ile menşe statüsü elde etmesi, ve

c) kümülasyon uygulamasına dair gerekli düzenlemelerin tamamlandığına ilişkin bildirimlerin, Türkiye Cumhuriyeti’nin veya Bosna-Hersek’in Resmi Gazete’sinde kendi iç prosedürlerine uygun olarak yayımlanması

halinde uygulanabilir.

5. Türkiye Cumhuriyeti paragraf 1’de belirtilen diğer ülkelerle uygulanan anlaşmaların ayrıntılarını ve karşılık gelen menşe kurallarını Xxxxx-Xxxxxx’x xxxxxxxx.

0. XX X’teki ürünler bu maddede belirtilen kümülasyonun dışında bırakılacaktır.

Madde 4

Bosna-Hersek’te kümülasyon

1. Madde 2(2) hükümlerine tabi olarak, Türkiye Cumhuriyeti, Bosna-Hersek veya Avrupa Birliği’nin İstikrar ve Ortaklık Süreci3’ne katılan ülke veya alan veya AT-Türkiye Ortaklık Konseyi’nin 22 Aralık 1995 tarihli ve 1/95 sayılı Kararı4’nın kapsadığı Topluluk menşeli maddeler, Bosna-Hersek’te Madde 7’de belirtilen işlemlerin ötesinde bir işlemden geçmiş olmaları şartıyla, Bosna-Hersek’te elde edilmiş bir ürün içine dahil edildikleri takdirde Bosna- Hersek menşeli olarak kabul edilirler. Söz konusu maddelerin yeterli işçilik ve işlemden geçmiş olmaları gerekmez.

2. Bosna-Hersek’te gerçekleştirilen işçilik veya işlem, Madde 7’de belirtilen işlemlerin ötesine geçmez ise, yalnızca Bosna-Hersek’te eklenen katma değerin, imalatta kullanılan paragraf 1’de belirtilen diğer ülkeler veya alanlardan biri menşeli maddelerin kıymetini geçmesi halinde, elde edilen ürün Bosna-Hersek menşeli olarak kabul edilir. Eğer bu gerçekleşmez ise, Bosna- Hersek’teki imalat işlemlerinde kullanılan en yüksek kıymete sahip olan ürün dikkate alınarak elde edilen ürün, o ülke menşeli olarak kabul edilir.

3. Paragraf 1’de belirtilen ülkelerden biri menşeli ve Bosna-Hersek’te hiçbir işçilik veya işleme uğramamış ürünler, bu ülkelerden birine ihraç edilmeleri halinde menşe statülerini korurlar.

4. Bu maddede düzenlenen kümülasyon sadece;

a) söz konusu ülkeler arasında, menşe statüsünün ve varış ülkesinin belirlenmesine ilişkin olarak, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nın (GATT)

XXIV. Maddesi çerçevesinde bir tercihli ticaret anlaşmasının mevcut olması,

b) ürünler veya kullanılan maddelerin, işbu Protokol’deki kurallarla aynı menşe kurallarının uygulanması ile menşe statüsü elde etmesi,

c) kümülasyon uygulamasına dair gerekli düzenlemelerin tamamlandığına ilişkin bildirimlerin, Bosna-Hersek’in veya Türkiye Cumhuriyeti’nin Resmi Gazete’sinde kendi iç prosedürlerine uygun olarak yayımlanması

halinde uygulanabilir.

5. Bosna-Hersek, yürürlüğe giriş tarihleri ve karşılık gelen menşe kuralları dahil olmak üzere paragraf 1’de belirtilen diğer ülkelerle uygulanan anlaşmaların ayrıntılarını Türkiye Cumhuriyeti’ne bildirir.

3 Batı Balkan ülkeleri ile İstikrar ve Ortaklık Süreci Kurulmasına ilişkin Nisan 1997 tarihli Genel İşler Konseyi Kararları ve Mayıs 1999 tarihli Komisyon Bildirimi.

6. EK V’teki ürünler bu maddede belirtilen kümülasyonun dışında bırakılacaktır.

Madde 5

Tamamen elde edilmiş ürünler

1. Aşağıdaki ürünler tamamen Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te elde edilmiş kabul edilirler:

(a) kendi topraklarından veya deniz yataklarından çıkartılan mineral ürünler;

(b) o ülkede hasat edilen bitkisel ürünler;

(d) o ülkede yetiştirilmiş canlı hayvanlardan elde edilen ürünler;

(e) o ülkede avcılık veya balıkçılıkla elde edilen ürünler;

(f) Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek karasuları dışında kendi gemileri ile denizden elde edilen balıkçılık ürünleri ve diğer ürünler;

(g) münhasıran altparagraf (f)’de belirtilen ürünlerden kendi fabrika gemilerinin bordasında üretilen ürünler;

(h) yalnızca hammaddelerin geri kazanılmasına müsait, sadece sırt geçirmeye ve atık olarak kullanmaya elverişli kullanılmış lastikler dahil olmak üzere, toplanmış kullanılmış maddeler;

(i) o ülkede yapılan imalat işlemleri sonucu ortaya çıkan atık ve hurdalar;

(j) kendi karasuları dışında, münhasır işletme hakkına sahip olmaları kaydıyla deniz toprağı veya deniz toprağı altından çıkarılan ürünler;

(k) münhasıran altparagraf (a) ila (j)’de tanımlanan ürünlerden üretilen eşya.

2. 1(f) ve (g) paragraflarındaki "kendi gemileri" ve "kendi fabrika gemileri" terimleri sadece aşağıda belirtilen gemi ve fabrika gemileri için uygulanır:

(a) Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te kayıtlı veya tescilli olanlar;

(b) Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek bayrağı altında seyredenler;

(c) en az yüzde 50'si Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek vatandaşlarına veya yönetim merkezi bu Devletlerden birinde bulunan, müdür veya müdürleri, Yönetim Kurulu veya Denetleme Kurulu Başkanı ve bu kurullar üyelerinin çoğunluğu Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek vatandaşı olan ve ilave olarak, ortaklık veya limited şirket durumunda, sermayesinin en az yarısı bu Devletlere veya anılan Devletlerin kamu kuruluşları ya da vatandaşlarına ait olanlar;

(d) yönetici ve yetkilileri Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek vatandaşı olanlar,

(e) mürettebatının en az yüzde 75'i Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek vatandaşı olanlar.

Madde 6

Yeterli işçilik veya işlem görmüş ürünler

1. Madde 2'ye göre, tamamen elde edilmemiş ürünler, Ek II'de yer alan listede belirtilen şartlar yerine getirildiği takdirde yeterli derecede işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilirler.

Yukarıda belirtilen şartlar, Anlaşma kapsamındaki tüm ürünler için, imalatta kullanılan menşeli olmayan maddeler üzerinde yapılması gerekli işçilik ve işlemleri gösterir ve sadece bu maddelerle ilgili olarak uygulanır. Bu nedenle, listedeki şartları yerine getirerek menşe statüsü kazanmış bir ürün başka bir ürünün imalatında kullanılırsa, onun bileşiminde yeraldığı ürüne tatbiki mümkün şartlar, kendisine uygulanmaz ve bunların imalatında kullanılmış olabilecek menşeli olmayan maddeler dikkate alınmaz.

2. Paragraf 1'e bakılmaksızın, listede belirtilen şartlar uyarınca bir ürünün imalatında kullanılmaması gereken menşeli olmayan maddeler aşağıdaki şartların yerine getirilmesine bağlı olarak kullanılabilir:

(a) toplam kıymetleri, ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 10'unu geçmiyorsa;

(b) menşeli olmayan maddelerin azami değeri olarak listede verilmiş olan yüzdeler, bu paragrafın uygulanmasıyla aşılmamışsa.

Bu paragraf, Armonize Sistem'in 50 ila 63. Fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.

3. Paragraf 1 ve 2, Madde 7 hükümlerine tabi olarak uygulanır.

Madde 7

Yetersiz işçilik veya işlem

1. Paragraf 2'ye halel gelmeksizin, Madde 6'da belirtilen koşullar yerine getirilmiş olsun veya olmasın, aşağıdaki işlemler menşe statüsü vermek için yetersiz işçilik veya işlem olarak kabul edilir:

(a) nakliyat ve depolama süresince ürünlerin iyi şartlarda muhafazasını sağlamaya yönelik koruyucu işlemler;

(b) ambalaj ayırma ve birleştirme;

(d) dokuma kumaşları ütüleme veya presleme;

(e) basit boyama ve cilalama işlemleri;

(f) tahıl ve pirinci kabuklarından ayırma, kısmi veya tam ağartma, parlatma ve perdahlama;

(g) şeker renklendirme veya şeker topaklarını biçimlendirme işlemleri;

(h) meyvelerin, kuruyemişlerin ve sebzelerin kabuklarını soyma, zarlarını ayıklama, çekirdeklerini çıkarma;

(i) keskinleştirme, basit bileme veya basit kesme;

(j) eleme, kalburdan geçirme, ayırma, tasnifleme, kalibrasyon, eşleştirme (maddelerden setler oluşturma dahil);

(k) basit şişeleme, tenekeye veya beherlere koyma, torbalama, sandıklama, kutulama, karton veya tahta üzerine yerleştirme ve tüm diğer basit paketleme işlemleri;

(l) ürün veya paketler üzerine marka, etiket, logo ve diğer benzeri ayırt edici işaretleri yapıştırma veya basma işlemleri;

(m) farklı türde olmalarına bakılmaksızın ürünlerin basit karıştırılma işlemleri; şekerin diğer herhangi bir madde ile karıştırılması;

(n) tamamlanmış bir ürün oluşturmak üzere parçaların basit montajı veya ürünlerin parçalarına ayrılması;

(o) (a) ila (n)’de belirtilen işlemlerin iki veya daha fazlasının bir arada yapılması;

(p) hayvan kesimi.

2. Belirli bir ürüne uygulanan işçilik veya işlemin paragraf 1 hükümleri çerçevesinde yetersiz kabul edilip edilmeyeceğine karar verilirken, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna- Hersek’te gerçekleştirilen işlemlerin tümü bir arada mütalaa edilir.

Madde 8

Nitelendirme birimi

1. Bu Protokol hükümlerinin uygulanması amacıyla, nitelendirme birimi, Armonize Sistem nomenklatürünü kullanarak sınıflandırma yapılırken temel birim olarak kabul edilen belirli bir üründür.

Buna göre,

(a) muhtelif maddelerin montajı veya gruplandırılmasından oluşan bir ürün, Armonize Sistem'de tek bir pozisyonda sınıflandırıldığında, bu ürünün tümü, nitelendirme birimini oluşturur.

(b) bir sevkiyat, Armonize Sistem'de aynı pozisyon içinde sınıflandırılan belli sayıda aynı üründen oluşuyorsa, her bir ürün bu Protokol hükümlerinin uygulanışı sırasında münferiden değerlendirilmelidir.

2. Armonize Sistem’in 5. Genel Kuralı çerçevesinde ambalaj, sınıflandırma açısından ürüne dahil ediliyorsa, menşe tespiti açısından da dahil edilir.

Madde 9

Aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam

Bir teçhizat, makine, alet veya araç parçası beraberinde teslim edilen normal bir teçhizatın bölümü durumundaki ve fiyata dahil edilmiş bulunan veya ayrıca fatura edilmemiş olan aksesuarlar, yedek parçalar ve aksam; söz konusu teçhizat, makine, alet veya araç içinde mütalaa edilir.

Madde 10

Setler

Armonize Sistem’in 3. Genel Kuralı’nda tanımlanan setler, tüm bileşenleri menşeli olduğunda menşeli olarak kabul edilir. Ancak, bir set menşeli ve menşeli olmayan ürünlerden oluştuğunda, menşeli olmayan ürünlerin kıymeti, setin fabrika çıkış fiyatının yüzde 15'ini aşmıyorsa, set bir bütün olarak menşeli olarak kabul edilir.

Madde 11

Nötr elemanlar

Bir ürünün menşeli olup olmadığını belirlemek için, imalatında kullanılabilecek;

a) enerji ve yakıt;

b) tesis ve teçhizat;

c) makine ve aletler;

d) ürünün nihai bileşimine girmeyen ve girmesi amaçlanmayan eşyanın, menşeini belirlemek gerekmez.

BAŞLIK III ÜLKESEL GEREKLİLİKLER

Madde 12

Ülkesellik ilkesi

1. Madde 3 ve 4 ile bu maddenin 3. paragrafında belirtilen durumlar hariç olmak üzere Başlık II'de yer alan menşe statüsü kazanılmasına ilişkin koşullar, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te kesintisiz olarak yerine getirilmelidir.

2. Madde 3 ve 4’te belirtilen durumlar dışında Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna- Hersek’ten başka bir ülkeye ihraç edilmiş olan menşeli eşyanın, geri gelmesi halinde, aşağıdaki hususlar gümrük idarelerini tatmin edecek şekilde ispat edilmediği takdirde, menşeli olmadığı kabul edilir:

a) geri gelen eşyanın, ihraç edilmiş eşya ile aynı olduğu, ve

b) söz konusu ülkede bulunma veya ihraç edilme süresi içerisinde, iyi koşullarda muhafaza edilmeleri için gerekli olanların ötesinde herhangi bir işleme tabi tutulmadığı.

3. Başlık II’de belirlenen kurallar uyarınca kazanılan menşe statüsü, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’ten ihraç edilen ve daha sonra yeniden ithal edilen maddeler üzerinde, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek dışında yapılan işçilik veya işlemden, aşağıdaki koşulların sağlanması halinde etkilenmeyecektir:

(a) Söz konusu maddeler tamamen Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te elde edilmişler veya ihraç edilmelerinden önce Madde 7’de belirtilen işlemlerin ötesinde

bir işçilik veya işlemden geçmişlerdir,

(b) Bu durum, gümrük idarelerinin aşağıdaki hususlar konusunda tatmin edilmesi ile kanıtlanır:

(i) geri gelen eşya ihraç edilen maddelerin işçilik veya işlemden geçirilmesi ile elde edilmiştir, ve

(ii) bu madde hükümlerinin uygulanması ile Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna- Hersek dışında kazanılan toplam katma değer, menşe statüsü talebine konu nihai ürünün fabrika çıkış fiyatının yüzde 10’unu aşmamaktadır.

4. Paragraf 3’ün amaçları açısından, Başlık II’de düzenlenen menşe statüsünün kazanılması için gerekli koşullar, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek dışında yapılan işçilik ve işlemlere uygulanamaz. Fakat, nihai ürünün menşe statüsünün belirlenmesinde, ürüne dahil edilen menşeli olmayan her madde için Ek II’deki listede belirlenen bir azami kıymet bulunduğu durumda, bu madde hükümlerinin uygulanmasıyla, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek dışında kazanılmış katma değerle birlikte dikkate alındığında, ilgili taraf ülkede ürüne dahil edilen menşeli olmayan maddelerin toplam kıymeti belirlenen yüzdeyi aşmayacaktır.

5. Paragraf 3 ve 4’ün hükümlerinin uygulanması amacıyla, “toplam katma değer”, orada dahil edilen maddelerin kıymetlerini de içerecek şekilde, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna- Hersek dışında oluşan tüm maliyetler anlamında kullanılır.

6. Paragraf 3 ve 4’ün hükümleri, Ek II’deki listede düzenlenen koşulları yerine getirmeyen veya sadece Madde 6(2)’de yer xxxx xxxxx tolerans kuralının uygulanması ile yeterli işçilik veya işlemden geçmiş olduğu kabul edilen ürünler için uygulanmaz.

7. Paragraf 3 ve 4’ün hükümleri Armonize Sistem'in 50 ila 63. Fasıllarındaki ürünlere uygulanmaz.

8. Bu Maddenin hükümleri tarafından kapsanan türde ve Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek dışında yapılan herhangi bir işçilik veya işlem, hariçte işleme veya benzeri düzenlemeler vasıtasıyla yürütülür.

Madde 13

Doğrudan nakliyat

1. Anlaşma hükümlerinde sağlanan tercihli muamele sadece işbu Protokol'ün gerekliliklerini yerine getirmiş, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek arasında doğrudan veya diğer ülkelerin toprakları veya Madde 3 ve 4’te belirtilen topraklar üzerinden nakledilen ürünler için uygulanır. Bununla beraber tek bir sevkiyatı oluşturan ürünler, aktarma veya geçici depolama yoluyla, ancak transit geçtiği veya depolandığı ülkenin gümrük idarelerinin gözetimi altında olmaları ve boşaltma, tekrar yükleme veya iyi koşullarda muhafaza etmeye yönelik

işlemler dışında bir işlemden geçmemiş olmaları koşullarıyla, gerektiğinde başka ülkeler üzerinden nakledilebilirler.

Menşeli ürünler, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek dışındaki ülkeler üzerinden boru hattı ile nakledilebilirler.

2. Paragraf 1'de yer alan şartların sağlandığı, ithalatçı ülke gümrük idaresine aşağıdaki belgelerin ibrazıyla ispatlanır:

a) ihracatçı ülkeden, transit ülkesi yoluyla geçişi kapsayan tek bir sevk evrakı, veya

b) transit ülkesi gümrük idaresince düzenlenen,

(i) ürünlerin tam bir tanımını veren;

(ii) ürünlerin boşaltma ve tekrar yükleme tarihlerini ve uygulanabildiği hallerde kullanılan gemi veya diğer nakil araçlarının adlarını gösteren, ve

(iii) ürünlerin transit ülkesi içinde hangi koşullarda kalmış olduğunu kanıtlayan bir belge, veya

c) bunların temin edilememesi halinde, diğer kanıtlayıcı belgeler.

Madde 14

Sergiler

1. Madde 3 ve 4’te belirtilenler dışında başka bir ülkeye sergilenmek üzere gönderilen ve sergiden sonra Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’e ithal edilmek üzere satılan menşeli ürünler, aşağıdaki durumlar hakkında gümrük idarelerinin tatmin edilmesi kaydıyla, ithalatta Anlaşma hükümlerinden yararlanırlar:

(a) bir ihracatçının bu ürünleri Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’ten serginin yapıldığı ülkeye nakletmesi ve orada sergilemesi;

(b) ürünlerin bu ihracatçı tarafından Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’teki bir kişiye satılması veya tasarrufuna verilmesi;

(d) ürünlerin sergilenmek üzere gönderildikleri andan itibaren, bu sergide teşhir edilmek dışında başka bir amaçla kullanılmaması.

2. Başlık V hükümleri uyarınca bir menşe ispat belgesi hazırlanmalı veya düzenlenmeli ve ithalatçı ülkenin gümrük idaresine normal şartlarda ibraz edilmelidir. Serginin adı ve adresi bu belgede gösterilmelidir. Gerektiğinde, ürünlerin sergilendikleri koşullara dair ek kanıtlayıcı belgeler istenebilir.

3. Paragraf 1, özel amaçla yabancı ürün satmak üzere kurulmuş işyeri veya mağazalarda düzenlenmemiş olan, süresi zarfında eşyanın gümrük denetimi altında kaldığı her türlü ticaret, sanayi, tarım ve el sanatları sergi, fuar veya benzeri umumi gösterilere uygulanır.

BAŞLIK IV

GERİ ÖDEME VEYA MUAFİYET

Madde 15

Gümrük vergilerinde geri ödemenin veya muafiyetin yasaklanması

1. Başlık V hükümleri çerçevesinde menşe ispat belgesi düzenlenen veya hazırlanan; Türkiye Cumhuriyeti, Bosna-Hersek veya Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler veya topraklardan biri menşeli ürünlerin imalatında kullanılan menşeli olmayan maddeler, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te her ne türde olursa olsun gümrük vergilerinin geri ödenmesine veya bunlardan muafiyete tabi değildirler.

2. Paragraf 1’deki yasak, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te imalatta kullanılan maddelere uygulanabilen gümrük vergisi veya eş etkili vergilerin, ürünlerin söz konusu maddelerden elde edilip ihraç edildiği ve dahilde kullanım için alıkonmadığı hallerde, kısmen veya tamamen iadesi veya muaf tutulması veya ödenmemesi yönündeki her türlü düzenlemeye, bu tür iade veya ödemelerin fiilen veya açıkça geçerli olduğu durumlarda uygulanır.

3. Bir menşe ispat belgesi kapsamındaki ürünlerin ihracatçısı, menşeli olmayan maddeler kullanılarak üretilen söz konusu ürünlere geri ödeme sağlanmadığını ve bu maddelere uygulanabilen tüm gümrük vergileri veya eş etkili vergilerin fiilen ödendiğini ispat eden tüm uygun belgeleri gümrük yetkililerinin talebi üzerine herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazır olmalıdır.

4. Paragraf 1 ila 3 hükümleri, Madde 8(2)’de belirtilen ambalajlara, Madde 9’da belirtilen aksesuar, yedek parça ve aksama ve Madde 10’da belirtilen set halindeki ürünler açısından da, menşeli olmamaları halinde uygulanır.

5. Paragraf 1 ila 4 hükümleri, yalnızca Anlaşma’nın uygulandığı türden maddelere uygulanır. Ayrıca bu hükümler, Anlaşma hükümleri uyarınca ihracatta uygulanabilen tarım ürünleri için ihracat iadesi sisteminin işlemesine engel teşkil etmezler.

BAŞLIK V MENŞE İSPAT BELGESİ

Madde 16

Genel koşullar

1. Türkiye Cumhuriyeti menşeli ürünler Xxxxx-Xxxxxx’x xx Xxxxx-Xxxxxx xxxxxxx xxxxxxx Xxxxxxx Xxxxxxxxxxx’ne ithal edilirken, aşağıdaki belgelerden birinin ibrazı üzerine işbu Anlaşma'dan yararlanabilirler:

(a) Bir örneği Ek III'te yer alan EUR.1 Dolaşım Belgesi, veya

(b) Madde 22(1)'de belirtilen durumlarda, ihracatçı tarafından verilen, söz konusu ürünleri teşhislerini mümkün kılmaya yeterli ayrıntıda tanımlayan fatura, teslimat notu veya başka herhangi bir ticari belge üzerinde belirtilen, bundan sonra "fatura beyanı" olarak atıfta bulunulacak olan bir beyan; fatura beyanı metni Ek IV’te yer almaktadır.

2. Paragraf 1'e rağmen, işbu Protokol anlamındaki menşeli ürünler Madde 27'de tanımlanan durumlarda, yukarıda bahsedilen belgelerden birinin ibrazına gerek olmaksızın Anlaşma'dan yararlanırlar.

Madde 17

EUR.1 Dolaşım Belgesinin düzenlenme işlemleri

1. EUR.1 Dolaşım Belgesi, ihracatçının veya ihracatçının sorumluluğunda yetkili temsilcisinin yazılı müracaatına binaen, ihracatçı ülkenin gümrük idaresi tarafından düzenlenir.

2. Bu amaçla, ihracatçı veya yetkili temsilcisi, örnekleri Ek III'te yer alan EUR.1 Dolaşım Belgesi ve müracaat formunu doldurur. Bu formlar, Anlaşma’nın düzenlendiği dillerden birinde ve ihracatçı ülkenin iç mevzuat hükümleri çerçevesinde doldurulur. Eğer el yazısı kullanılırsa matbaa harfleriyle ve mürekkeple doldurulur. Eşyanın tanımı, bu amaçla ayrılmış kutu içine boş satır bırakılmaksızın yapılmalıdır. Eğer kutunun tamamı dolmaz ise, tanımın son satırının altına bir yatay çizgi çekilerek, boş alan çapraz bir çizgi ile kapatılır.

3. EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi için müracaatta bulunan ihracatçı, EUR.1 Dolaşım Sertifikası’nı verecek ihracatçı ülkenin gümrük idaresinin talep edebileceği, söz konusu eşyanın menşe statüsü ile işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili vesaiki herhangi bir zamanda ibraz etmeye hazırlıklı olur.

4. Söz konusu ürünlerin, işbu Protokolün diğer gerekliliklerini karşılması ve Türkiye Cumhuriyeti, Bosna-Hersek veya Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler veya topraklardan biri menşeli olduğunun kabul edilmesi durumunda, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek gümrük idareleri tarafından bir EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenir.

5. EUR.1 Dolaşım Belgelerini düzenleyen gümrük idareleri, ürünlerin menşe statüsünün ve işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirildiğinin kontrolü için gereken her tedbiri alırlar. Bu amaçla, her türlü delil talebinde bulunma ve ihracatçının hesaplarında denetleme yapma veya gerekli görülen başka herhangi bir kontrol hakkına sahiptirler. EUR.1 Dolaşım Belgelerini düzenleyen gümrük idareleri, Paragraf 2'de atıfta bulunulan formların usulünce doldurulmasını da sağlarlar. Özellikle, ürünün tanımı için ayrılmış bulunan boşluğun, her türlü sahte ilaveler yapılması imkanını ortadan kaldıracak şekilde doldurulmuş olduğunu kontrol ederler.

6. EUR.1 Dolaşım Belgesinin düzenlendiği tarih, sertifika üzerindeki 11 numaralı kutuda gösterilir.

7. EUR.1 Dolaşım Belgesi, gümrük idaresince düzenlenerek fiili ihracatın gerçekleştiği veya kesinleştiği anda, ihracatçının kullanımına verilir.

Madde 18

Sonradan düzenlenen EUR.1 Dolaşım Sertifikası

1. Madde 17(7)'ye rağmen, aşağıdaki durumlarda, EUR.1 Dolaşım Belgesi istisnai olarak, ait olduğu eşyanın ihracatından sonra düzenlenebilir:

(a) hatalar, istenmeyerek yapılan ihmaller veya özel durumlar nedeniyle, ihracat esnasında düzenlenmemiş ise veya

(b) Gümrük idareleri, bir EUR.1 Dolaşım Belgesinin düzenlenmiş, ancak teknik nedenlerle ithalatta kabul edilmemiş olduğu hususunda, tatmin edilirlerse.

2. Paragraf 1'in uygulanması açısından, ihracatçı, müracaatında EUR.1 Dolaşım Belgesinin ait olduğu ürünlerin ihracat yer ve tarihini ve talebinin gerekçelerini belirtmek zorundadır.

3. Gümrük idareleri, ancak ihracatçının müracaatındaki bilgilerin mütekabil dosya ile uyumlu olduğunu doğruladıktan sonra, sonradan EUR.l Dolaşım Belgesi düzenleyebilirler.

4. Sonradan verilen EUR.1 Dolaşım Belgeleri, aşağıdaki İngilizce ibareyi taşımalıdır: "ISSUED RETROSPECTIVELY"

5. Paragraf 4'te belirtilen ibare, EUR.l Dolaşım Belgesinin "Gözlemler" kutusuna konulur.

Madde 19

İkinci Nüsha EUR. 1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi

1. EUR.1 Dolaşım Belgesinin çalınması, kaybolması veya hasar görmesi halinde ihracatçı, belgeyi düzenleyen gümrük idaresine, elindeki ihracat belgelerine dayanarak ikinci bir nüsha tanzim etmesi için müracaat edebilir.

2. Bu şekilde düzenlenen ikinci nüsha, aşağıdaki İngilizce ibareyi taşımalıdır: "DUPLICATE"

3. Paragraf 2'de belirtilen ibare, EUR.l Dolaşım Belgesinin "Gözlemler" kutusuna konulur.

4. Asıl EUR.1 Dolaşım Belgesinin veriliş tarihini taşıması gereken ikinci nüsha bu tarihten itibaren hüküm ifade eder.

Madde 20

Önceden düzenlenmiş veya hazırlanmış bir menşe ispat belgesine istinaden EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi

Menşeli ürünler Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te bir gümrük idaresinin kontrolü altında iken, söz konusu ürünlerin tamamı veya bir bölümünü Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek içinde başka bir yere göndermek amacıyla, orijinal menşe ispat belgesinin bir veya daha fazla EUR.1 Dolaşım Belgesiyle değiştirilmesi mümkündür. Değiştirilen EUR.l Dolaşım Belgesi/Belgeleri, ürünleri kontrolü altında bulunduran gümrük idaresi tarafından düzenlenir.

Madde 21

Muhasebesel ayırım

1. Aynı ve birbirleri yerine geçebilen menşeli ve menşeli olmayan madde stoklarının ayrı tutulmasının önemli maliyetler ve somut güçlükler doğurduğu hallerde, ilgililerin yazılı talebi üzerine gümrük idaresi, bu stokların yönetiminde “muhasebesel ayırım” yöntemi (bundan sonra “yöntem” olarak adlandırılacaktır) adı verilen yöntemin kullanılmasına izin verebilir.

2. Bu yöntem, belirli bir referans dönemi için, elde edilen “menşeli” kabul edilebilecek ürün sayısının, stoklar fiziksel ayırıma tabi tutulduğunda elde edilecek olanla aynı olmasını sağlayabilmelidir.

3. Gümrük idaresi paragraf 1’de belirtilen bu izni, gerekli görebileceği her türlü koşula bağlı olarak verebilir.

4. Bu yöntem ve bu amaca yönelik başvuru, ürünlerin imal edildiği ülkede uygulanan genel muhasebe ilkelerine göre uygulanır ve kaydı tutulur.

5. Bu yöntemden yararlanan, menşeli kabul edilebilecek ürün miktarı için, yerine göre menşe ispat belgesi düzenleyebilir veya bunun için başvuruda bulunabilir. Gümrük idaresinin talebi üzerine, yararlanan, stoklarının nasıl işletildiğine dair bir bildirge sunar.

6. Gümrük idaresi, iznin kullanımını izler ve her ne suretle olursa olsun, yararlananın, izni uygunsuz kullandığı veya bu Protokolde belirlenen diğer herhangi bir koşulu yerine getiremediği her durumda bu izni geri alabilir.

Madde 22

Fatura beyanında bulunma koşulları

1. Madde 16(1)(b)'de atıfta bulunulan fatura beyanı;

(a) Madde 23 anlamında bir onaylanmış ihracatçı tarafından, veya

(b) toplam kıymeti 6000 Avro’yu geçmeyen menşeli ürünler ihtiva eden ve bir veya daha fazla paketten oluşan bir sevkiyat için, herhangi bir ihracatçı tarafından hazırlanabilir.

2. Fatura beyanı, söz konusu ürünlerin Türkiye Cumhuriyeti, Bosna-Hersek veya Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler veya topraklardan biri menşeli olduğunun kabulü ve işbu Protokol’ün diğer koşullarının sağlanması halinde hazırlanabilir.

3. Fatura beyanında bulunan ihracatçı, ihracatçı ülkenin gümrük idaresinin talebi üzerine, söz konusu eşyanın menşe statüsü ile işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirilmiş olduğunu tevsik eden tüm ilgili vesaiki her an ibraz etmeye hazırlıklı olur.

4. Fatura beyanı, ihracatçı tarafından, metni Ek IV'te verilen ve aynı ekteki dillerden birinde ihracatçı ülkenin iç mevzuat hükümleriyle uyumlu olarak fatura, teslimat notu veya başka bir ticari belge üzerine daktilo edilmesi, damgalanması veya basılmasıyla hazırlanır. Eğer beyan el yazısı ile yapılırsa, matbaa harfleriyle ve mürekkeple yazılır.

5. Fatura beyanı, ihracatçının kendi el yazısı ile atacağı orijinal imzasını ihtiva etmelidir. Ancak, Madde 23 anlamında onaylanmış ihracatçıdan, kendi adıyla hazırlanmış herhangi bir fatura beyanının kendi el yazısıyla imzalanmış addedilerek tüm sorumluluğunu üzerine aldığına dair yazılı bir taahhütnameyi ihracatçı ülkenin gümrük idaresine vermiş olması koşuluyla, bu beyanı imzalama şartı aranmaz.

6. Bir fatura beyanı, ihracatçı tarafından ait olduğu ürünlerin ihracatı sırasında veya ait olduğu ürünlerin ithalatından itibaren iki yıl içinde ithalatçı ülkede ibrazı koşuluyla, ihracattan sonra hazırlanabilir.

Madde 23

Onaylanmış ihracatçı

1. İhracatçı ülkenin gümrük idaresi, bu Anlaşma kapsamındaki ürünlerin sık aralıklarla sevkiyatını yapmakta olan herhangi bir ihracatçıyı, (Bundan sonra “onaylanmış ihracatçı” olarak adlandırılacaktır.) söz konusu ürünlerin kıymetine bakılmaksızın fatura beyanında bulunabilmesi konusunda yetkili kılabilir. Böyle bir yetki talebinde bulunan ihracatçı, ürünlerin menşe statüsü ile işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirildiğini doğrulamak üzere gümrük idarelerine tatmin edici her türlü gerekli garantiyi vermek mecburiyetindedir.

2. Gümrük idaresi, onaylanmış ihracatçı statüsünü, kendisinin uygun gördüğü herhangi bir şarta bağlı olarak verebilir.

3. Gümrük idaresi, onaylanmış ihracatçıya, fatura beyanında yer almak üzere, bir gümrük onay numarası verir.

4. Gümrük idaresi, onaylanmış ihracatçının bu yetki kullanımını takip eder.

5. Gümrük idaresi, vermiş olduğu yetkiyi herhangi bir anda geri alabilir. Onaylanmış ihracatçı paragraf 1'de belirtilen garantiyi artık vermez, paragraf 2'de belirtilen şartları artık yerine getirmez veya yetkiyi doğru olmayan bir şekilde kullanırsa, gümrük idaresi bu tasarrufta bulunur.

Madde 24

Menşe ispat belgesinin geçerliliği

1. Bir menşe ispat belgesi, ihracatçı ülkede düzenleniş tarihinden itibaren dört ay süreyle geçerli olur ve bu süre zarfında ithalatçı ülkenin gümrük idarelerine ibraz edilmek zorundadır.

2. Paragraf 1'de belirtilen son ibraz tarihinden sonra ithalatçı ülkenin gümrük idaresine ibraz edilen menşe ispat belgeleri, bu belgelerin belirlenmiş son tarihe kadar ibraz edilememesinin istisnai durumlardan kaynaklanması halinde tercihli muamele uygulanmak üzere kabul edilebilir.

3. Diğer geç ibraz hallerinde ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, ürünlerin belirtilen son tarihten önce sunulmuş olması kaydıyla menşe ispat belgelerini kabul edebilir.

Madde 25

Menşe ispat belgesinin ibrazı

Menşe ispat belgeleri, ithalatçı ülkedeki usullere uygun olarak bu ülkenin gümrük idaresine ibraz edilir. Anılan idare, menşe ispat belgesinin çevirisini, ve ayrıca, ürünlerin Anlaşma'nın

uygulanmasının gerektirdiği koşulları sağladığına ilişkin ithalatçının beyanı ile birlikte ithalat beyannamesini de talep edebilir.

Madde 26

Parçalar halinde ithalat

İthalatçının talebi üzerine ve ithalatçı ülkenin gümrük idaresince belirlenen şartlara binaen, Armonize Sistem'in 2(a) Genel Kuralı anlamındaki birleştirilmemiş veya monte edilmemiş halde olan ve Armonize Sistem'in XVI ve XVII. bölümlerinde veya 7308 ve 9406 pozisyonlarında yer alan ürünlerin, parçalar halinde ithal edilmesi halinde, bu tür ürünler için tek bir menşe ispat belgesi, ilk parçanın ithalatı sırasında gümrük idaresine ibraz edilir.

Madde 27

Menşe ispat belgesinden muafiyet

1. Gerçek kişilerden gerçek kişilere küçük paketler halinde gönderilen veya yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler, ticari amaçlarla ithal edilmemişlerse ve işbu Protokol’ün şartlarına uydukları beyan edilirse ve böyle bir beyanın doğruluğundan şüphe edilmiyorsa, menşe ispat belgesinin ibrazına gerek olmaksızın menşeli olarak kabul edilirler. Posta ile gönderilen ürünler için bu beyan, CN22/CN23 gümrük beyannamesi üzerinde veya bu belgeye eklenen bir kağıt üzerinde yapılabilir.

2. Arızî olarak yapılan ve yalnızca alıcıların veya yolcuların veya bunların ailesinin kişisel kullanımına yönelik ürünlerin ithalatı, ürünlerin cinsinden ve miktarından ticari amaç güdülmediği aşikarsa, ticari amaçlı ithalat olarak kabul edilmez.

3. Ayrıca, ürünlerin toplam kıymeti küçük paketler için 500 Avro’yu veya yolcunun zati eşyasını oluşturan ürünler için 1200 Avro’yu aşamaz.

Madde 28

Destekleyici belgeler

Madde 17(3) ve 22(3)'te belirtilen, bir EUR.l Dolaşım Belgesi veya fatura beyanı kapsamındaki ürünlerin Türkiye Cumhuriyeti, Bosna-Hersek veya Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler veya topraklardan biri menşeli olduğunu ve işbu Protokol'ün diğer koşullarını yerine getirdiğini tevsik etmek amacıyla kullanılan belgeler, bunların yanında aşağıda belirtilenleri de içerebilir:

(a) ihracatçı veya tedarikçi tarafından, söz konusu eşyanın elde edilmesi için gerçekleştirilen işlemleri belgeleyici nitelikte, örneğin hesaplarında veya iç muhasebesinde yer alan doğrudan deliller;

(b) Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te düzenlenmiş veya hazırlanmış, imalatta kullanılan maddelerin menşe statüsünü tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler;

(c) Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te düzenlenmiş veya hazırlanmış, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te maddeler üzerinde yapılan işçilik veya işlemi tevsik eden, iç mevzuat uyarınca kullanılan belgeler;

(d) Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te işbu Protokol uyarınca veya Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler veya topraklarda ise bu Protokol hükümleriyle aynı menşe kurallarına göre olarak düzenlenmiş veya hazırlanmış olan, kullanılmış maddelerin menşe statüsünü tevsik eden EUR.l Dolaşım Sertifikaları veya fatura beyanları;

(e) Madde 12’nin uygulanması açısından, söz konusu maddenin gerekliliklerinin karşılandığını ispat eden ve Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek dışında gerçekleştirilen işçilik veya işlemlere ilişkin uygun kanıtlar.

Madde 29

Menşe ispat belgeleri ile destekleyici belgelerin muhafazası

1. EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesi için müracaatta bulunan ihracatçı, Madde 17(3)'te belirtilen vesaiki en az üç yıl muhafaza eder.

2. Fatura beyanında bulunan ihracatçı, işbu beyanın bir nüshasını ve Madde 22(3)'te belirtilen vesaiki en az üç yıl muhafaza eder.

3. İhracatçı ülkenin EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenleyen gümrük idaresi, Madde 17(2)'de belirtilen müracaat formunu en az üç yıl muhafaza eder.

4. İthalatçı ülkenin gümrük idaresi, kendisine ibraz edilen EUR.l Dolaşım Belgeleri ve fatura beyanlarını en az üç yıl muhafaza eder.

Madde 30

Farklılıklar ve şekli hatalar

1. Menşe ispat belgesi üzerindeki ibareler ile ürünlerin ithalat işlemlerini yerine getirmek amacıyla gümrük idarelerine ibraz edilen belgeler üzerindeki ibareler arasında bulunabilecek küçük tutarsızlıklar, sunulan ürünlere karşılık geldiğinin usulünce tespit edilmesi kaydıyla, menşe ispat belgesini kendiliğinden geçersiz kılmaz.

2. Menşe ispat belgesi üzerindeki ifadelerin doğruluğu üzerinde şüphe yaratması söz konusu olmayan, daktilo hatası gibi bariz şekli hatalar, menşe ispat belgesinin reddedilmesini gerektirmez.

Madde 31

Avro cinsinden ifade edilen tutarlar

1. Madde 22(1)(b) ve 27(3) hükümlerinin uygulanması için, eşyanın Avro dışında bir para birimi üzerinden faturalandırıldığı durumlarda, Türkiye Cumhuriyeti, Bosna-Hersek veya Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler veya toprakların ulusal para birimleri cinsinden ifade edilen ve Avro tutarına eşit tutarlar, ilgili ülkelerin her biri tarafından yıllık olarak sabitlenir.

2. Bir sevkiyat, ilgili ülke tarafından sabitlenen tutara göre, faturanın düzenlendiği para birimine atıfta bulunulmak suretiyle, Madde 22(1)(b) ve 27(3) hükümlerinden yararlanır.

3. Belirli bir ulusal para biriminde kullanılacak tutarlar, Ekim ayının ilk iş günü kurundan ifade edilen Avro cinsinden tutarlara eşit olur. Tutarlar, 15 Ekim’e kadar Türkiye Cumhuriyeti’ne ve Bosna-Hersek’e bildirilir ve bir sonraki yılın 1 Xxxx gününden itibaren uygulanır.

4. Bir ülke, Avro cinsinden ifade edilen bir tutarın kendi ulusal para birimine çevrilmesinin sonucunda ortaya çıkan tutarda, aşağı veya yukarı doğru yuvarlama yapabilir. Yuvarlanan tutarlar, çevirme işlemi sonucunda ortaya çıkan tutarın yüzde 5’inden farklı olamaz. Bir ülke, paragraf 3’te öngörülen yıllık ayarlama zamanında yapılan çevirme işlemi, ulusal birim cinsinden eşdeğerinin yuvarlama yapılmaksızın yüzde 15’inden daha düşük bir artışla sonuçlanıyorsa, Avro cinsinden ifade edilen tutarın eşdeğeri ulusal para karşılığını, değiştirmeden koruyabilir. Çevirme işlemi ulusal para eşdeğerinde bir düşüşle sonuçlanıyorsa, bu eşdeğer değiştirilmeden korunabilir.

5. Avro cinsinden ifade edilen tutarlar, Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’in talebi üzerine Ortak Komite tarafından gözden geçirilir. Gözden geçirme sırasında Ortak Komite, belirtilen limitlerin gerçekteki etkilerinin korunmasının istenilip istenilmediğini değerlendirir. Bu amaçla, Avro cinsinden ifade edilen tutarları değiştirmeye karar verebilir.

BAŞLIK VI

İDARİ İŞBİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ

Madde 32

Karşılıklı yardım

1. Türkiye Cumhuriyeti ile Bosna-Hersek gümrük idareleri birbirlerine, yetkili gümrük

idareleri vasıtasıyla kendi gümrük idarelerinde EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenlenmesinde kullanılan mühürlerin örnek baskılarını ve EUR.1 Dolaşım Belgeleri ve fatura beyanlarının sonradan kontrolünden sorumlu gümrük idarelerinin adreslerini sağlarlar.

2. Bu Protokol’ün düzgün uygulanmasını teminen, Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna- Hersek, yetkili gümrük idareleri vasıtasıyla, birbirlerine EUR.l Dolaşım Belgeleri veya fatura beyanlarının geçerliliklerinin ve bu vesaikte yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrolünde yardımcı olurlar.

Madde 33

Menşe ispat belgelerinin kontrolü

1. Menşe ispat belgelerinin sonradan kontrolü, sondaj usulü ile veya ithalatçı ülke gümrük idaresinin bu belgelerin geçerliliğine, söz konusu ürünlerin menşe statüsüne veya işbu Protokol’ün diğer koşullarının yerine getirilişine ilişkin makul şüphesi olduğu her an yapılır.

2. Paragraf 1 hükümlerini yerine getirmek amacıyla, ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, EUR.1 Dolaşım Belgesi ve fatura ile, eğer ibraz edilmiş ise fatura beyanını, yahut bu vesaikin birer kopyasını, gerektiğinde araştırmanın gerekçelerini de belirterek ihracatçı ülkenin gümrük idaresine geri gönderir. Menşe ispat belgesinde yer alan bilgilerin doğru olmadığı kanaatini uyandıran elde edilmiş tüm belge ve bilgi, kontrol talebini desteklemek üzere gönderilir.

3. Kontrol, ihracatçı ülkenin gümrük idaresi tarafından yapılır. Bu amaçla, ihracatçı ülkenin gümrük idaresi, her türlü delil talep etme ve ihracatçının hesaplarını denetleme veya gerekli gördüğü diğer kontrolleri yapabilme yetkisine sahip olur.

4. Eğer ithalatçı ülkenin gümrük idaresi, kontrol sonucunun beklenmesi süresinde söz konusu ürünlere tercihli muamele tanınmasını askıya almaya karar verirse, ürünlerin takdir edilen ihtiyati tedbirlere bağlı olarak serbest bırakılmasını ithalatçıya önerir.

5. Kontrol talebinde bulunan gümrük idaresi, bu kontrolün sonuçlarından mümkün olan en kısa zamanda haberdar edilir. Bu sonuçlar, belgelerin gerçek olup olmadığını, söz konusu ürünlerin Türkiye Cumhuriyeti, Bosna-Hersek veya Madde 3 ve 4’te belirtilen diğer ülkeler veya topraklardan biri menşeli olarak kabul edilip edilemeyeceğini ve işbu Protokol’ün diğer koşullarına uyup uymadıklarını açıkça belirtmelidir.

6. Makul şüphe olması halinde, kontrol talebine on ay içinde cevap alınamaz veya cevap söz konusu belgenin gerçekliğinin veya ürünlerin gerçek menşeinin tespitine imkan verecek ölçüde yeterli bilgi içermiyorsa, talepte bulunan gümrük idaresi, istisnai durumlar haricinde, tercih tanınmasını reddeder.

Madde 34

Anlaşmazlıkların çözümü

Madde 33'deki kontrol usulleriyle ilgili olarak, kontrol talebinde bulunan gümrük idaresi ile bu kontrolün yapılmasından sorumlu gümrük idaresi arasında çözümlenemeyen bir anlaşmazlığın veya işbu Protokol’ün yorumlanmasına ilişkin bir soru hasıl olması halinde, gümrük idareleri durumu Ortak Komite'ye arz eder.

İthalatçı ile, ithalatçı ülkenin gümrük idaresi arasında çıkabilecek her türlü anlaşmazlık, adı geçen ülkenin mevzuatı çerçevesinde çözülür.

Madde 35

Cezalar

Ürünler için tercihli muamele hakkı elde etmek amacıyla, yanlış bilgi içeren bir belgeyi hazırlayan veya hazırlattıran şahıslara ceza uygulanır.

Madde 36

Serbest Bölgeler

1. Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek, nakliye esnasında, kendi ülkelerinde bulunan bir serbest bölgeyi kullanan, bir menşe ispat belgesi kapsamında ticarete konu ürünlerin başka ürünlerle değiştirilmelerini veya bozulmalarını önleyici normal işlemler dışındaki herhangi bir işleme tabi tutulmamalarının temini konusundaki bütün tedbirleri alırlar.

2. Paragraf 1 hükümlerine istisna olarak, Türkiye Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek menşeli ürünler bir menşe ispat belgesi kapsamında bir serbest bölgeye ithal olunur ve bir işlem veya muameleden geçirilirse, ilgili idare, uygulanan işlem veya muamelenin işbu Protokol hükümlerine uygun olması koşuluyla, ihracatçının talebi üzerine yeni bir EUR.1 Dolaşım Belgesi düzenler.

BAŞLIK VII SON HÜKÜMLER

Madde 37

Transit haldeki veya antrepodaki eşya

Başlık II hükümlerine uygun olan ve Protokol’ün yürürlüğe girdiği tarihte transit halinde olan ya da Türkiye Cumhuriyeti veya Bosna-Hersek’te antrepolarda veya serbest bölgelerde geçici depolanan eşyaya, ithalatçı ülkenin gümrük idaresine söz konusu tarihten itibaren dört ay içinde, eşyanın ihracatçı ülkenin gümrük idaresi tarafından sonradan verilmiş menşe ispat belgesi veya taşıma koşullarına ilişkin kontrol niteliğinde herhangi bir belgenin sunulması kaydıyla, Anlaşma hükümleri tatbik edilebilir.

Madde 38

Gümrük ve Menşe Konuları Alt Komitesi

Ortak Komite’ye bağlı, görevlerinin ifasında yardımcı olmak ve uzmanlar arasında işleyen sürekli bir iletişim ve danışma sağlamak için gümrük ve menşe konularında bir Alt Komite oluşturulur.

Bu Alt Komite, her iki tarafın gümrük ve menşe konularıyla ilgili gümrük hususlarından sorumlu uzmanlarından oluşur.

Madde 39

Ekler

İşbu Protokolün Ekleri onun ayrılmaz bir parçasını oluşturur.

Madde 40

Protokol’de Yapılacak Değişiklikler

Ortak Komite, işbu Protokol hükümlerinde değişiklik yapmaya karar verebilir.

Not 1:

EK I

EK II’DE YER ALAN LİSTE İÇİN GİRİŞ NOTLARI

Liste, tüm ürünlerin bu Protokol’ün 6. Maddesi çerçevesinde yeterli düzeyde işçilik veya işlem görmüş olarak kabul edilmeleri için gerekli şartları düzenler.

Not 2:

2.1 Listenin ilk iki sütunu elde edilen ürünü tanımlamaktadır. 1. sütun Armonize Sistem'de kullanılan tarife pozisyon numarası ya da fasıl numarasını, 2. sütun ise bu sistemde kullanılan tarife pozisyonu ya da fasıl kapsamındaki eşyanın tanımını vermektedir. İlk iki sütuna yapılan her bir giriş için 3. veya 4. sütunda bir kural belirtilmiştir. Bazı hallerde 1. sütundaki girişin önüne 'y' ibaresi konulması, 3. veya 4. sütundaki kuralın sadece, pozisyonun 2. sütunda tanımlanan o kısmına uygulanacağı anlamına gelmektedir.

2.2 1. sütunda bir çok pozisyon numarasının bir arada gruplandırılmış olduğu veya bir fasıl numarasının verildiği ve dolayısıyla 2. sütundaki ürün tanımlarının genel ifadelerle verilmiş olduğu hallerde, 3. veya 4. sütundaki bitişik kurallar, Armonize Sistem'de bir faslın tarife pozisyonlarında, veya 1. sütunda gruplandırılmış pozisyonlardan herhangi birisinde sınıflandırılan ürünlerin hepsine uygulanır.

2.3 Listede bir tarife pozisyonunda yer alan farklı ürünlerin farklı kurallara tabi olması halinde, her bir bent, 3. veya 4. sütundaki bitişik kurallara tabi tarife pozisyonunun ilgili kısmının tanımını içerir.

2.4 İlk iki sütundaki herhangi bir kalem için, 3. ve 4. sütunların her ikisinde de bir kural belirlenmiş ise, ihracatçı, sütun 3 veya sütun 4'te yer alan kurallardan herhangi birisini uygulamayı, bir alternatif olarak tercih edebilir. 4. sütunda hiçbir menşe kuralı verilmemiş ise, 3. sütunda yer alan kuralın uygulanması gerekir.

Not 3:

3.1 Başka bir ürünün imalatında kullanılan menşe statüsü kazanmış ürünlere ilişkin bu Protokol’ün 6. Maddesinde yer alan şartlar, menşe statüsünün bu ürünlerin kullanıldığı fabrikada veya bir Tarafta başka bir fabrikada kazanılıp kazanılmadığına bakılmaksızın uygulanır.

Örneğin;

8407 pozisyonundaki bir motor, ki kural kullanılacak menşeli olmayan maddelerin kıymetinin fabrika-çıkış fiyatının yüzde 40'ını aşamayacağını belirtir, y.7224 pozisyonundaki "dövme suretiyle kabaca şekillendirilmiş diğer çelik alaşımları" ile yapılır.

Document Metadata

Table of Contents

TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE BOSNA HERSEK

Document Metadata