TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU
TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU
(Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir)
I. ÖNEMLİ AÇIKLAMA
Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsi- yon Piyasası (“Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası” veya “Piyasa”) nezdinde yapaca- ğınız alım-satım işlemleri sonucunda kâr elde edebileceğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem yapmaya karar vermeden önce, piyasada karşılaşa- bileceğiniz riskleri anlamanız, mali duru- munuzu ve kısıtlarınızı dikkate alarak ka- rar vermeniz gerekmektedir.
Bu amaçla, III-39.1 sayılı Yatırım Kuruluş- larının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hak- kında Tebliğ’in (Tebliğ) 25 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörüldüğü üzere, türev araçların alım satımı kapsamında işbu Tü- rev Araçlar Risk Bildirim Formu’nda yer alan aşağıdaki hususları anlamanız gerek- mektedir.
II. UYARI
İşlem yapmaya başlamadan önce çalışma- yı düşündüğünüz yatırım kuruluşunun il- gili alım satım aracılığı yetki belgelerine ve Borsa İstanbul A.Ş. Üyelik Belgesine sahip olup olmadığını kontrol ediniz. Bu belgelere sahip yatırım kuruluşlarını xxx.xxx.xxx.xx, xxx.xxxxxxxxxxxxx.xxx ve xxx.xxxx.xxx.xx internet sitelerinden öğrenebilirsiniz.
III. GENEL BİLGİLENDİRME
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası, çeşitli dayanak varlıklar üzerine düzenlenmiş olan vadeli işlem ve opsiyon sözleşmele- rinin Borsa İstanbul A.Ş. (“Borsa İstanbul”) bünyesinde işlem gördüğü piyasadır.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası bünye- sinde farklı pazar ve alt pazarlar bulun- makta olup, bu pazarlara ilişkin bilgiye Borsa İstanbul’un internet adresinden ula- şabilirsiniz.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem gerçekleştirmeden önce ihtiyaçlarınıza uygun ürün, pazar ve alt pazarları belirle- yerek, ilişkili riskleri tespit etmenizi ve ya- tırım kararlarınızı bu çerçevede vermenizi tavsiye etmekteyiz.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem gören türev araçlara ilişkin genel bilgilere, sınırlandırıcı olmayacak şekilde aşağıda yer verilmektedir.
Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Futures)
1. Vadeli işlem sözleşmeleri, belirli bir va- dede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli ma- deni, hakkı veya yabancı parayı alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir.
2. Tezgahüstü piyasada işlem gören vadeli işlem sözleşmelerinden farklı olarak Va- deli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda işlem gören vadeli işlem sözleşmelerinin nitelik, fiyat, miktar ve vade gibi asgari unsurları, standardize edilmiştir.
Opsiyon Sözleşmesi
1. Opsiyon sözleşmeleri, opsiyonu alan ta- rafa belirli bir vadede veya belirli bir vade- ye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal gös- tergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıy- metli madeni, hakkı veya yabancı parayı
alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan sözleşmelerdir.
2. Tezgahüstü piyasada işlem gören opsi- yon sözleşmelerinden farklı olarak Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem gören opsiyon sözleşmelerinin nitelik, fiyat, mik- tar ve vade gibi asgari unsurları, standardi- ze edilmiştir.
IV. İKİNCİL PİYASAYA İLİŞKİN BİLGİLENDİRME
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası işlemleri ikincil piyasayı kapsamaktadır.
V. RİSK BİLDİRİMİ
İşlem yapacağınız yatırım kuruluşu ile ak- dedeceğiniz Sermaye Piyasası Faaliyetleri Çerçeve Sözleşmeleri Genel Hüküm ve Şart- ları (“Genel Sözleşme”) ile Genel Sözleş- me’nin ekinde yer alan Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri Genel Risk Bildirim Formu’nda belirtilen hususlara ek olarak, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında gerçekleştirilecek türev araç işlemlerinin ilişkili olduğu bazı risklere aşağıda yer verilmektedir:
1. Çalışmayı düşündüğünüz yatırım kurulu- şu nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasa- sı’nda gerçekleştirilecek türev araç işlemle- ri Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa İstanbul ile takas ve saklama merkezleri tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat, karar ve benzeri düzenleme hükümlerine tabidir.
2. Türev araçlar çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda yatırdığınız teminatın tümünü kaybedebileceğiniz gibi, kayıplarınız top- lam teminatınızı dahi aşabilecektir.
3. Türev araçların Vadeli İşlem ve Opsi- yon Piyasası nezdinde işlem görmeleri, bu araçların Sermaye Piyasası Kurulu veya Borsa İstanbul tarafından tekeffül edildiği anlamına gelmemektedir.
4. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında pozisyon almak üzere yatırım kuruluşu nezdinde açtıracağınız ve teminat yatıra- cağınız hesabınıza Piyasada alım satım işleminde bulunacağınız her vadeli işlem (futures) sözleşmesi için teminat yatırma- nız gerekeceğinin bilincinde olmalısınız.
5. Çalışmayı düşündüğünüz yatırım kuru- luşu tarafından yapılacak teminat tamam- lama çağrılarını istenen süre içinde ve şe- kilde yerine getirmeniz önemlidir. Aksi takdirde hiçbir ihbarda bulunulmaksızın pozisyonlarınızın zararına da olsa kapa- tılabileceğini ve ilgili yatırım kuruluşu ile akdettiğiniz/akdedeceğiniz sözleşme ve ilgili mevzuat çerçevesinde diğer önlem ve aksiyonlara başvurulabileceğini dikkate almalısınız.
6. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu, mev- zuatta yer alan belli koşulların varlığı ha- linde, vadeli işlem ve opsiyon sözleşme- lerinin vade bitim tarihlerini belirlemeye veya belirlenmiş olan vade bitim tarihle- rini değiştirmeye ve pozisyonları tasfiye etmeye yetkilidir.
7. Bir opsiyon sözleşmesi alırsanız, opsiyo- nu kullanmadığınız takdirde riskinizi, op- siyon primi ve buna ek olarak ödeyeceği- niz komisyon ve diğer muamele ücreti ile sınırlamanız mümkündür.
8. Bir opsiyon satarsanız, görece küçük ters bir piyasa hareketinde, opsiyon satmakla elde ettiğiniz prim ödemesini aşabilecek sınırsız potansiyel kayıp riskini üstlenirsi- niz. Opsiyonu yerine getirmeniz istendiğin- de, bunun üzerinde herhangi bir kontrol yetkiniz yoktur. Dolayısıyla, sadece yüksek malvarlığına sahip, deneyimli kişiler opsi- yon satmaya teşebbüs etmelidirler.
9. Opsiyon ve vadeli işlem sözleşmelerinin farklı çeşitleri bulunmaktadır. Herhangi bir yatırım kararı almadan ve kendinizi taahhüt altına sokmadan önce, yatırım ihtiyaçlarınızı belirlemenizi ve bu tip söz-
leşmelere taraf olmanın içerdiği riskler ile ilgili gerçekleştirmeyi düşündüğünüz işle- min ihtiva ettiği diğer riskler konusunda gerekli araştırmayı yaparak, profesyonel yardım almanızı tavsiye ederiz.
10. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında farklı dayanak varlıklar ve farklı vadeler- de sözleşmeler işlem görmektedir. Daya- nak varlığın türüne ve sözleşmenin vade sonuna kalan gün sayısına göre değişiklik gösteren likidite riski bulunmaktadır. Piya- salarda meydana gelen dalgalanmalardan dolayı yapılan yatırımınız beklediğiniz ka- dar karla sonuçlanmayabileceği gibi piyasa riski nedeni ile zararla da sonuçlanabilir.
11. Piyasanın sıkışık, likiditenin oldukça düşük olduğu, maksimum fiyat hareke- tinin gerçekleştiği bir ortamda, sistemde piyasa yapıcılığı mevcut ise; piyasa yapıcı- larının en geniş banttan kotasyon verdik- leri piyasa şartlarında, riski sınırlama im- kânı veren “şarta bağlı emirler” ile “strateji emirleri” de dahil olmak üzere Piyasaya iletilmesini istediğiniz emrin gerçekleş- meme ihtimali bulunduğunu dikkate al- malısınız.
12. Vadeli işlem sözleşmelerinde “spread” (fark veya yayılma) pozisyonu almak nor- mal şartlarda daha az riskli olmakla birlik- te, olağanüstü piyasa şartlarında bu duru- mun değişmesi mümkündür. Olağanüstü piyasa şartlarında spread pozisyonu alma- nın, doğrudan uzun veya kısa pozisyon al- maktan her zaman daha az riskli olmaya- bileceğini göz önünde bulundurmalısınız.
13. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük temi- natla işlem yapmanın Piyasada lehe çalışa- bileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yük- sek kazançlar sağlayabileceği gibi zararlara da yol açabileceği ihtimali göz önünde bu- lundurulmalıdır.
14. Borsa İstanbul tarafından, hesap ve şir- ket bazında belirlenen pozisyon limitine ulaşıldığı takdirde pozisyonunuzu kapat- mak dışında vereceğiniz emirler Piyasada gerçekleşmeyebilecektir.
15. Piyasadaki fiyat hareketleri, almış oldu- ğunuz pozisyon aleyhine geliştiğinde hesa- bınız Borsa İstanbul tarafından “riskli” hesap olarak belirlenebilir. Bu durumda borsaya pasif emir girişi yapılamayabilecektir.
16. Yabancı para cinsinden sermaye piya- sası araçlarında, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin olduğunu, kur dal- galanmaları nedeniyle Türk lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yaban- cı sermaye ve yabancı para hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım satım işlemlerinin za- manında gerçekleşmeyebileceği ve tes- limat öngörülen sözleşmelerde fiziksel varlığın teslim edilmeme riskine de maruz kalınabileceği bilinmelidir.
17. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem gören bazı sözleşmelerde piyasa ya- pıcısı bulunmakta olup, www.borsaistan- xxx.xxx internet adresinden piyasa yapı- cısı bulunan sözleşmelere ulaşabilirsiniz.
18. Çalışmayı düşündüğünüz yatırım ku- ruluşunun tarafınıza aktaracağı bilgiler ve tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır.
19. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri- nin alım satımına ilişkin olarak çalışmayı düşündüğünüz yatırım kuruluşunun yet- kili personelince yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebile- ceği ve bu analizlerde yapılan öngörülerin kesin olarak gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır
VI. DİŠER RİSKLER
İşbu Türev Araçlar Risk Bildirim Formu, genel olarak mevcut riskler hakkında bil- gilendirilmenizi amaçlamakta olup, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım sa- tımından ve uygulamadan kaynaklana- bilecek tüm riskleri kapsamayabilir. Bu nedenle tasarruflarınızı bu tip yatırımlara yönlendirmeden önce işlem gerçekleştir- mek istediğiniz sermaye piyasası aracı, pi- yasa, platform ve pazarlar ile ilgili gerekli araştırmayı yapmanızı ve profesyonel yar- dım almanızı tavsiye ederiz.
VII. KOMİSYON, ÜCRET VE VERGİLER
İşlemlerinize başlamadan önce, işlemle- rinizin borsalara, takas ve saklama kuru- luşlarına ve yatırım kuruluşlarına ödene- cek komisyon, ücret ve masraflara ve ilgili mevzuatta belirlenen oranlarda vergiye tabi tutulacağının bilincinde olmalısınız. İşlemlerinize başlamadan önce, işlemleri- nize ilişkin komisyon, ücret ve masraflar hakkında Genel Sözleşme ekindeki Ko- misyon ve Masraf tarifesini inceleyerek bil- gi edinebilirsiniz. Komisyon, ücret, masraf ve vergilerin size nasıl yansıyacağı ile ilgili herhangi bir sorunuz olması durumunda, talebiniz üzerine anlaşılır örnekler içeren yazılı bir açıklama tarafınıza sunulacaktır.
Yukarıda yer alan Türev Araçlar Risk Bil- dirim Formu’nu, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdinde işlemlere başlamadan önce okudum, anladım ve işbu Türev Araç- lar Risk Bildirim Formu’nun bir örneğini elden teslim aldım.
YATIRIMCI
Lütfen aşağıdaki kutucuğa el yazınız ile “Okudum, anladım ve teslim aldım.” ya- zarak imzalayınız.
Adı Soyadı/Ticaret Unvanı:
Tarih:
YATIRIMCI
Lütfen aşağıdaki kutucuğa el yazınız ile “Okudum, anladım ve teslim aldım.” ya- zarak imzalayınız.
Adı Soyadı/Ticaret Unvanı:
Tarih: