GENELGE NO. S.H.: 1/2022
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ MALİYE BAKANLIĞI
GELİR VE VERGİ DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı : GVD.0.00-007/02-21/E.17480 9 Şubat 2022
Konu : Yediemin (Trustee) Sözleşmesi ile Hisse Devirleri Hakkında
GENELGE S.H.:01/2022
GENELGE NO. S.H.: 1/2022
Şirketler hisselerini üçüncü kişilerle kendi aralarında akdettikleri Yediemin (Trustee) sözleşmesi yaparak, emanetçi sıfatıyla yine üçüncü şahıslar üzerine kaydetmektedir. Bu sözleşme uyarınca, kendi belirledikleri zaman ve koşullarda hisseleri gerçek sahiplerine aralarındaki sözleşmeye dayandırmak suretiyle bedelsiz addedip devretmektedir. Yediemin (
Trustee) sözleşmeleri ile yapılan hisse devirleri vergi yükümlülüğü ve vergilendirme
şekillerinde sorunların yaşanmasına sebebiyet vermektedir. Bu nedenle aşağıda belirtilen hususlarda açıklık getirme gereği doğmuştur.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nın verdiği yetki ile vergiye ilişkin esas ve usuller yasalarla belirlenir. Vergilerin yasallığı ilkesinin bir sonucu olarak vergiye ilişkin düzenlemeler kişilere özel kıyasa ya da yoruma kapalıdır. Kişiler kendi aralarında yasalara aykırı olmamak kaydı ile istedikleri sözleşmeyi akdetmekte serbesttir ancak vergi yasaları ile düzenlenmediği takdirde vergi hukukunda iradeye ve sözleşme özgürlüğüne yer verilmez.
47/1992 sayılı Katma Değer Vergisi Yasası'nın 3(1)(2)'üncü maddesine göre " Teslim; bir mal üzerindeki mülkiyet ve/veya tasarruf hakkının mal sahibi veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlerin gösterdiği yere kişilere tevdii, teslim hükmündedir." yine ayni yasaya göre "Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının iki veya daha fazla kimse tarafından zincirleme akid yapılmak suretiyle, malın bu arada el değiştirmeden doğrudan sonuncu kişiye devredilmesi halinde aradaki safhaların her biri ayrı bir teslim hükmündedir."
24/1982 sayılı Gelir Vergisi Yasası vergiye bağlı gelirin unsurlarını Diğer Kazanç ve İratlar başlığı altında 4 (1) (h) (viii) maddesi ile "Her türlü ihtira beratı, patent, telif, imtiyaz, ticari ünvan, işletme, alametifarika ve sair hakların veya ortaklık haklarının veya şirket hisselerinin veya faaliyeti durdurulan işletmelerin satışından veya herhangi bir şekilde devredilmesinden elde edilen kazançlar" olarak belirlemiştir. Yediemin sözleşmesi düzenlenmesi, bilahare
gerçekleştirilecek olan hisse devirlerinde vergiyi doğuran olayın ortaya çıkmasını
sağlamaktadır. Hisse devri ve/veya tapuda devir gerçekleştiği anda Yediemin (Trustee)
sözleşmesine istinaden vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir ve aksine bir yasal düzenleme bulunmadığı sürece bu durum yasalarla sabittir.
Yediemin (Trustee) Sözleşmesinde adı geçen emanetçinin profesyonel bir kişi olması ve emanetçiliği meslek olarak icra etttiği kabul edilir. İşbu vesileyle emanetçinin meslek olarak icra ettiği işi bedelsiz yaptığı kabul edilmediğinden; emanetçi sıfatı ile Yediemin (Trustee) Sözleşmesinde adı geçen emanetçinin elde ettiği gelirin sözleşmenin yapıldığı tarih itibarıyle beyan edilmesi ve vergilendirilmesi gerekmektedir.
Yediemin (Trustee) sözleşmesinde adı geçen emanetçinin servet beyannamesi incelemesi yapılırken bu sözleşme uyarınca yapılan işlemlere ilişkin bedellerin emanete veren tarafından ödenmiş olduğunun kanıtlanması kaydıyla yapmış olduğu tüm işlemler başkasının nam ve hesabına yapılan işlemler bağlamında değerlendirilmelidir.
Yediemin (Trustee) Sözleşmesinde adı geçen emanetçinin vefatı gibi durumlarda ise mülkiyet hususu iki kişi arasındaki sözleşme uyarınca tarafları ilgilendiren bir konu olup, Kurumumuz açısından resmi kayıtlarda herhangi bir şerh düşülmediği takdirde mal sahibi olarak görülen şahıs, malın gerçek sahibi kabul edilir. Mirasçılar ve/veya Yediemin (Trustee) Sözleşmesi tarafları arasında mülkiyetin devri hususunda ihtilaf meydana gelmesi halinde konu yargıda çözümlenir.
Bilgi ve gereği saygılarımla rica olunur.
Saadet HÜDAVERDİ Gelir ve Vergi Dairesi Müdürü
Dağıtım:
Gereği: Bilgi:
Tüm Gelir Ve Vergi Dairesi Personeline Xxxxx Xxxxx Xxxxxx XXXXXXXX
Gelir ve Vergi Dairesi,Girne Şubesi
Gelir ve Vergi Dairesi,Gazimağusa Şubesi Gelir ve Vergi Dairesi, Güzelyurt Şubesi Gelir ve Vergi Dairesi, İskele Şubesi