PETROL TÜZÜČÜ
PETROL TÜZÜČÜ
BIRINCI KISIM
Genel Hükümler Kapsam
Madde 1- Petrol sicilinin ve kayitlarin tutulmasina, düzeltilmesine, degistirilmesine, terkinine ve petrol bölgeleri ve açik sahalarin belirlenmesi ve ilanina iliskin esaslarla petrol hakki edinmek için yapilacak basvuru usulü, basvuru dilekçesine eklenecek belgelerin neler oldugu, petrol sahalarinin komsulugu, biçimi, sinir noktalarinin isaretlenmesi, müsaade, arama ruhsatnamesi, belge, devir ve takyitle ilgili islemlere itirazlara, artirma yoluyla isletme ruhsatnamesi verilmesine ve petrol hakki sahibinin yükümlülüklerine, vergilendirmeye, ithal edilen iktisadi kiymetlere, petrol satisindan dogan gelir ve transferlere, ithalat ve ihracata iliskin islemlerle Petrol Kanununun uygulanmasiyla ilgili diger usul ve esaslar bu Tüzükte gösterilmistir .
Deyimler
Madde 2- Bu Tüzükte geçen;
A) Tasfiyehane, ham petrolden petrol ürünleri imaline veya bunlari islemeye yarayan tesislerle bunlarin enerji santralleri, atölyeleri, depolari ve benzeri tesisleri,
B) Boru hatti, petrol kuyulari arasinda petrolü toplamaya yarayan toplama borulariyla petrol sahasi için gerekli yakitin dagitimina yarayan yakit borulari disinda kalan ham petrol, petrol ürünü veya gaz hatlari ve bunlarla ilgili tesisleri,
C) Vergilendirme dönemi, bir takvim yilini veya yapilan basvuru üzerine Maliye ve Gümrük Bakanliginca belirlenen on iki aylik özel dönemi veya yeniden ise baslama veyahut isi birakma hallerinde bir yildan eksik olan faaliyet süresi,
D) Tükenme payi, petrol hakki sahibinin sermaye hesabina alarak aktiflestirdigi arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve ekonomik miktarda verimi olmayan kuyularin açilma giderleri toplami,
E) Bakan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakani,
F) Kanun, 6326 sayili Petrol Kanunu,
G) Müstesarlik, Hazine ve Dis Ticaret Müstesarligi,
H) Genel Müdürlük, Petrol 1sleri Genel Müdürlügü,
1) Genel Müdür, Petrol Is]eri Genel Müdürü anlaminda kullanilmistir.
Mülkiyet
Madde 3- Arama veya isletme sahasindan üretilen petrolün, Genel Müdürlügün aynen alinmasina karar verdigi Devlet hissesi disinda kalan kismi, petrol hakki sahibinin mali sayilir .
Genel Yetkiler
Madde 4- Genel Müdür , gerektiginde Bakanin uygun görüsünü de alarak;
A) Müsaade, arama ruhsatnamesi, isletme ruhsatnamesi ve belgeyle ilgili usul ve esaslari saptar .
B) Kanuna ve Tüzüge göre yapilmasi gereken teblig, ilan ve tescil islerinden sorumludur. Kanunun ve Tüzügün Resmi Gazetede yayimlanmasini zorunlu saydigi islemler disinda kalanlardan hangilerinin Resmi Gazetede ilan edilecegini, hangilerinin diger usullerle teblig edilecegini belirler. Kanunun ve Tüzügün yapilmasini diger idarelere ve makamlara biraktigi islerin süratle yürütülmesini bu makamlarla isbirligi yaparak saglar.
C) Genel Müdürlügün yetkisi disinda kalan ve petrol hakki veya ameliyesiyle ilgili olan bir konuda ilgili mercilere yapilan basvurularin sonuçlandirilmasi, çabuklastirilmasi ilgililer tarafindan istendiginde ilgili kuruluslar nezdinde girisimde bulunabilir .
D) Basvuranlarin, petrol hakki sahiplerinin verecekleri dilekçe, rapor, harita, numune, beyanname, form gibi evrak ve eklerinin biçimini ve içerigini ayrintili olarak göstermek üzere düzenlemeler yapar.
E) Kanunda ve bu Tüzükte açik hüküm bulunmayan durumlarda, basvuranlara veya petrol hakki sahiplerine ulastirmak istedigi bütün istek, uyan, duyuru ve kararlarin yazili olarak ve Tebligat Kanunu hükümlerine göre bildirir. Yapacagi bu ihbarlar için Kanun ve Tüzükte özel bir süre gösterilmemisse konunun özelligine uygun süreler belirleyerek ilgililerden bu sürelere uyulmasini isteyebilir.
Inceleme yetkisi
Madde 5 - Genel Müdür , bizzat veya görevlendirecegi teknik, idari veya Teftis Kurulu personeli araciligiyla petrol hakki sahibinin,petrol hakki ve ameliyeleriyle ilgili bütün islemlerini incelemeye veya incelettirmeye, petrol ameliyeleriyle ilgili olaylara iliskin belge ve kayitlari denetlemeye veya denetlettirmeye, ameliyelere ait kayit, hesap, rapor veya diger belgelerin suretini almaya, numuneler istemeye, muayene ve deney yapmaya veya yaptirmaya yetkilidir .Ameliyelerin,numune, belge, kayit ve raporlarin denetimi çalisma saatleri içinde gerçeklestirilir .Petrol hakki sahibi, denetim sirasinda görevlilere her türlü kolayligi göstermek zorundadir. Ilgililerin istemi halinde denetim görevlileri yetki belgelerini gösterirler.Bu yetkiler,
gerektiginde, Bakan tarafindan da kullanilabilir.
Koruyucu önlemlere iliskin yetkiler
Madde 6 - Genel Müdür ,Petrol varliginin korunmasi, savurganligin önlenmesi, petrol sahalarinin iyi niyetle isletilmesi, is yerinde bulunanlarin güvenligi ve çevre kirlenmesine iliskin önlemleri yeterli görmezse, arttirilmasini ya da yeni önlemler alinmasini, Kuyularin delme, bitirme, isletme ve gelistirme ameliyeleri sirasinda sivilarin kuyudan yer yüzüne veya yer yüzünden kuyuya akmasina ve bir tabakadan digerine geçmesine engel olacak her türlü önlemin alinmasini,Kuyulardan gerekenden çok ham petrol üretilmesi ve üretimin kabul edilebilir bir düzeye indirilmesi konusundaki önemleri yeterli görmezse bunlarin arttirilmasini ya da yeni önlemler alinmasini,Petrol hakki sahiplerinden isteyebilir .Bu yetkiler , gerektiginde, Bakan tarafindan da kullanilabilir .
Bakani temsil
Madde 7 -Bakan kararlarina karsi Danistay'da açilacak davalarda Bakani tek basina veya Bakan tarafindan görevlendirileceklerle birlikte Genel Müdürlük Hukuk Müsaviri temsil eder .
IKINCI KISIM
Petrol Sicili ve Petrol Bölgesi BIRINCI BÖLÜM
Petrol Sicili ve Tescil
Petrol sicili
Madde 8 - Petrol sicili bir esas defterle, bu deftere geçirilen kayitlara dayanak olan plan, proje, basvuru ve islem defteriyle müsaade defterinden olusur.Ayrica, petrol hakki sahipleri sicili, petrol haklan üzerine konulan takyitler sicili, düzeltmeler defteriyle günlük defter tutulur .
Esas defter
Madde 9- Esas defter , plan, proje ve evraka dayali olarak tutulur ve arama ruhsatnameleri, isletme ruhsatnameleri ve belgelere ait üç bölümden olusur .
Esas deftere;
A) Hak sahibinin kimligi,
B) Hakkin niteligi, kazanilma sekli, baslangiç tarihi,
C) Hakkin kapsadigi arazinin bulundugu bölge, il, ilçe, yüzölçümü ve sinirlari,
D) Hakkin süresi ve uzatmalari
E) Hakkin sona erme tarihi, sürenin bitmesi, terk, fesih, hukuken düsme gibi sona erme nedenleri,
F) Hak üzerinde degisiklikler ,
G) Hak üzerine konulacak diger haklarla takyitler , bunlarin çesidi, kimin lehine yapildigi ve tarihleri,
H) Hakkin devri, kime devredildigi, tarihi,
1) İsletmecinin, isletme kismina serh verilen ve ayrica belge kismina yazilan belge konusuna giren tesisleri,
J) Hakki gösteren vesikada varsa özel kosu11ar ,
K) Kullanma haklari, yazilir.
Basvuru ve islem defteri
Madde 10- Basvuru ve islem defterine; arama ruhsatnamesi, isletme ruhsatnamesi, belge ve bunlardan dogan petrol haklarinin kazanilmasi için yapilan basvurunun niteligi basvuru sahibinin kimligi, basvurunun gelen evrak defterindeki kayit tarihi ve sayisi, basvurulara iliskin islemler , bu islemlere yapilan itirazlar ,itirazlar üzerine yapilan islemler ve tarihleriyle Genel Müdürün gerekli görecegi diger hususlar yazilir . ,
Müsaade defteri
Madde 11- Müsaade defterine, müsaadenin sayisi, bölgesi, baslangiç tarihi ve süresi, uzatma ve sona erme tarihleri, müsaade sahibi tüzel kisinin kimligi, merkezi, temsilcisinin isim ve adresi, özel kayit ve kosullarla basvuru tarihi ve sayisi yazilir
Petrol hakki sahipleri sicil defteri,
Madde 12- Petrol hakki Sahipleri sicil defterine, petrol hakki sahibinin kimligi ve uyrugu, merkezinin adresi, Türkiye'deki temsilcisinin adi ve ikametgahi, Türkiye'deki tescil tarih ve sayisi yazilir.
Günlük defter
Madde 13- Günlük defter , basvuru kayit defteri ve hak sira numaralari defteri olmak üzere iki bölümden olusur .Basvuru kayit defteri bölümüne, basvuranin unvani, basvurunun konusu, gelen evrak defterindeki tarih ve sayisi, saha isareti ve yüzölçümü yazilir. Hak sira numaralari defteri bölümüne; basvuru ve islem defteri sayfa numarasi , hak sira numarasi, bölge ve saha isareti, basvurunun konusu, tarihi
ve sahanin yüzölçümü yazilir .
Takyitler sicil defteri
Madde 14- Takyitler sicil defterine, takyit edilen petrol hakkinin niteligi ve sahibi, takyidin niteligi ve süresi, kimin lehine ve hangi merciin emriyle konuldugu yazilir.
Düzeltmeler sicil defteri
Madde 15 -Düzeltmeler sicil defterine, düzeltmenin hangi sicilde ve hangi sira numarasindaki kayitta yapildigi, niteligi, nedeni ve yapildigi tarih yazilir.
Petrol siciline kayit usulü ve düzeltmeler
Madde 16- Petrol siciline yapilacak bütün kayitlar , siyah çini mürekkebiyle ve matbaa harfleriyle özen gösterilerek yapilir. Xxxxxxx, xxxxxxx, çikinti yapilamaz.Kayit, petrol sicilinin bir kismina yanlis olarak yazilmissa ve görevli müdür yanlisligi kayit yapildigi anda görürse veya yapilacak düzeltme hakkin nitelik ve kiymetini etkilemiyorsa düzeltmeleri kendiliginden yapar.Yanlislik, ilgililerin veya üçüncü kisilerin kaydin yanlis oldugunu ögrenmelerinden sonra ortaya çikmissa görevli müdür , ilgililere bilgi vererek düzeltme için yazili onaylarini ister. Bütün ilgililer onaylarsa düzelt- meyi yapar .Birinin onaylamamasi halinde görevli müdür, Genel Müdürden bu konu için komisyon olusturulmasini ister, komisyonun kararina göre islem yapilir. Düzeltmeler, yanlis kayitlarin okunacak biçimde kirmizi mürekkeple çizilmesi ve sayfanin ayni sütununa yeniden yazilmasi suretiyle yapilir. Kazinti, silinti, satir arasina veya sayfa kenarina çikintilar yapmak ve not eklemek suretiyle düzeltme yapilamaz. Düzeltme, yazili belgeye dayandigi takdirde, bu belge hakka iliskin dosyada saklanir
Kayitlarda degisiklik ve silme
Madde 17- Sicil kayitlarinin silinmesi ve degistirilmesi, Genel Müdürün onayiyla yapilir. Petrol haklari üzerine konulmus süreli kisitlamanin kaldirilmasi, sürenin bitiminde petrol sicilini tutmakla görevli müdürce yapilir. Bu silme ve degisikligin dayanagi olan belge, hakka iliskin dosyada saklanir. Bir sicil kaydinda degisiklik, kaydin üzeri okunacak biçimde kirmizi mürekkeple çizilmek ve sayfanin ayni bölümüne yeni durum yazilmak suretiyle yapilir .Degisikligin tarihi ve dayanagi olan belgenin numarasi da yazilir. Bir kaydin silinmesi, üzeri kirmizi mürekkeple okunacak biçimde çizilmek, silinme tarihi ve dayanagi olan belgenin numarasi gösterilmek, sayfanin ayni bölümüne kaydin silinme nedeni yazilmak ve petrol sicilini tutmakla görevli müdür tarafindan imza edilmek suretiyle yapilir .
Petrol sicilinin geçerliligi
Madde 18- Petrol sicilindeki kayitlar , aksi sabit oluncaya kadar geçerli sayilir.
Petrol sicilinin aleniyeti
Madde 19- Petrol sicil defterleri çalisma saatleri içinde herkesin incelemesine açiktir.
Petrol sicilini tutan müdürün görevleri
Madde 20- Petrol sicilini tutmakla görevli müdür, Genel Müdürden alacagi talimata göre asagidaki isleri görür:
A) Petrol sicilini tutar. Kayitlarin eksiksiz tutulmasindan ve dogrulugundan sorumludur .
B) Petrol hakkina iliskin dilekçelere evrak sefligince verilen kayit tarihi ve sayisiyla defter numarasinin günlük deftere islenmesini saglar .
C) Petrol hakkina iliskin dosyalara hak sira numarasi verir ve bunlari gereken yerlere yazar .
D) Kanunun 39 uncu maddesi geregince sahislarin tescilini yapar.
E) Tebligat yapilmasini, gerekiyorsa bunlarin Resmi Gazeteyle ilanini saglar.
F) Genel Müdürün belirleyecegi diger hususlarin kaydindan, tescilinden ve ilgilisine tebliginden sorumludur.
G) Petrol sicilini tutmakla görev1i müdürlüge gelen petrol hakkiyla ilgili dilekçe ve eklerinin Tüzüge uygunlugunu inceler.
H) Müsaade, arama ve isletme ruhsatnameleriyle belgeleri düzenler.
I) Tüzügün 21 inci maddesinde yazili tapu tescili islemlerinin, petrol hakki sahiplerince yerine getirilmesini saglar.
L) Petrol hakki sahibi yabanci uyruklu sirketleri, Sanayi ve Ticaret Bakanligina bildirir.
Tasfiyehane ve boru hatlariyla ilgili tapu kaydi
Madde 21 .Kanunun 37 nci maddesinin ikinci fikrasi geregince, hak sahibi tarafindan ilgili belgeler verilerek tasfiyehane ve boru hatlarinin üzerine kurulduklari arazinin tapu sicil kayitlarina, Genel Müdürlügün izni bulunmadikça bunlarin herhangi bir tasarrufa konu olmayacagi serhi verdirilerek tescil ettirilir ve bu tescilin yapildigini gösteren belge hak sahibince Genel Müdürlüge verilir .
Hazineye ve sahislara ait arazi üzerinde kullanma hakki
Madde 22 .Hazine mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altinda bulunan arazi üzerinde kullanma hakki tesisi için, petrol hakki sahibi, kullanmaya konu olacak sahanin kadastro haritasi veya yeniden yapilacak haritasiyla Genel Müdürlüge basvurur. Genel Müdürlük Maliye ve Gümrük Bakanliginin onayini aldiktan sonra kullanma hakkini, arama ve isletme ruhsatnamesine veya belgeye yazar. Sahislarin
mülkiyetinde olan arazi üzerinde kullanma hakki tesisi için, kullanmaya konu olacak sahanin kadastro haritasi veya yeniden yaptirilacak haritasi ve tasinmazin sahibiyle yapilacak anlasmanin onayli bir örnegi Genel Müdürlüge verilerek petrol siciline kaydi yapilir .
Belge ve ruhsatnamelere yazilmasi zorunlu hususlar
Madde 23 Süre uzatimlari, sahaya ekleme yapilmasi ve sahanin terk edilmesi, devri, kisitlamalar ve haklardaki degisikliklerle diger hususlar , müsaade, arama ve isletme ruhsatnameleriyle belgeye yazilir .
Hak sira numaralari
Madde 24 -Müsaade, arama ruhsatnamesi, isletme ruhsatnamesi ve belge ve bunlardan dogan herhangi bir veya daha fazla petrol hakkinin kazanilmasi için yapilan ve ilgili sicil defterine kaydolunan basvurulara bir hak sira numarasi verilir. Hak sira numarasi, hakkin çesidini, hak sahibini ve evrakin sirasini gösterir. Genel Müdürlük sira numaralarinin aynen korunmasini saglar ve kayit biçimini belirler.
Kaynak dosyasi
Madde 25 -Basvuru sahibi evrakinda bulunan bilgilere sonradan yapacagi bir baska girisim dolayisiyla atifta bulunacaksa basvuru evrakinin, arama sahasi haritalari disinda, bir nüshasini daha vermesi gerekir Ilk dilekçeyle birlikte verilen bu nüshaya kaynak dosyasi denir. Bu dosya Tüzügün 29 uncu maddesindeki bütün bilgileri içerir.Kaynak dosyalarinda olan ve sonraki basvurularda atif yapilan bütün bilgiler , basvuru sahibince yapilan degisiklikler gösterilerek sürekli isler durumda bulundurulur. Basvuru sahibi degisiklikleri, yapildiklari tarihten baslayarak 30 gün içinde Genel Müdürlüge bildirmek zorundadir . Degisiklikleri gösteren vesikalar ilk sekillerinde oldugu gibi düzenlenir .Basvuru sahibince 30 gün içinde bildirilmeyen degisikliklere atif suretiyle yapilacak basvurularda, Kanunun 15 inci maddesine göre islem yapilir. Kaynak dosyasinda olan ve sonraki basvurularda atif yapilan bilgilerle ilgili olarak, basvuru sahibince dilekçede, ''Bu basvuruyu yaptigimiz
tarihte , atifta bulundugumuz ve Tüzügün 29 uncu maddesinde yazili bütün bilgilerin tarihli kaynak dosyamizla isler durumda bulundugunu beyan ederiz'' biçiminde açiklama yapilir .
IKINCI BÖLÜM
Petrol Bölgeleri ve Açik Sahalar Bölgeler ve açik sahalar
Madde 26 -Kanunun 45 inci maddesine göre bölgelerin belirlenmesinde milli
menfaat, milli güvenlik ve olanaklar ölçüsünde jeolojik yapilarla jeolojik ortak nitelikler dikkate alinir. Kanunun 64 üncü maddesi geregince artirmaya çikarilmasi veya milli güvenlik amaciyla Bakanlar Kurulunca kapatilmalari karar altina alinan sahalar disinda, Türkiye'nin , her tarafi ameliyeye xxxx xxxx ilan edilebilir .Karasulari disinda denizlerde arama ve isletme ruhsatnameleri verilmesinde ruhsatlarin sayisi, kapsayacagi alan, süreleri ve yükümlülükler konusunda uygulanacak , kurallari Bakanlar Kurulu belirler .Bakanlar Kurulunun açikça belirlemedigi konularda, Kanunun ve Tüzügün karasularina iliskin hükümleri uygulanir Karasulari disinda verilen ruhsatlar mevcut petrol bölgelerinin disi olarak kabul edilir. Bir bölgenin olusturulmasi, degistirilmesi veya bölge ayriminin yeniden düzenlenmesi, bir bölgenin kismen veya tamamen açilmasi veya açik bir sahanin sinirlarinin degistirilmesi, kismen veya tamamen kapatilmasina iliskin kararlar Resmi Gazetede ilan edildikleri tarihte yürürlüge girer. Bu kararlar kazanilmis haklari degistirmez.
Resmi Gazeteyle ilan
Madde 27 -Kanunun 38 inci maddesinde yazilanlar disinda asagidaki hususlarda Resmi Gazeteyle ilan edilir :
A) Bakan veya Genel Müdürün alenen yapilmasina gerek gördükleri inceleme ve sorusturmanin konusu, yapilacagi yer ve tarihi,
B) Arama ve isletme ruhsatnameleriyle belge, kullanma hakki, arazinin kamulastirilmasi, arama ve isletme sahalarina ekleme ve bu sahalarin kismen terkine iliskin basvurularin nitelik ve tarihleri,
G) Arama ve isletme ruhsatnameleriyle belgelerin terki ve uzatma istekleri için yapilan basvurularin nitelik ve tarihleri
D) Artirmaya çikarilacak isletme sahalarina ve itirazlara iliskin hususlar,
E) Genel Müdürce yayimlanmasi uygun görülen diger hususlar .
ÜÇÜNCÜ KISIM
Xxxxxx Xxxxx Edinmek Için Yapilacak Basvuru Usulü BIRINCI BÖLÜM
Basvuru Dilekçeleri ve Eklenecek Belgeler Evrak
Madde 28- Genel Müdürlüge yapilan basvurulara iliskin evrak belirlenmis formlara uygun biçimde iki nüsha olarak verilir. Evrakta yabanci dilde yazilmis belgeler varsa bunlarin noterden onayli Türkçe çevirileri de eklenir .
Ilk basvuru dilekçesi
Madde 29- Kanunda öngörülen bir hakkin kazanilmasi için Genel Müdürlüge dilekçeyle basvurulur. Dilekçede, basvuru konusu isin niteligi, Kanunun hangi maddesinin hangi fikra ve bendine dayandigi belirtilir ve dilekçeler basvuru sahibince imzalanir .
Basvuru dilekçesine eklenecek kagitlar asagida gösterilmistir:
1-Yerli sirketlerin ticaret odasindan veya ilgili ticaret sicil memurlugundan alacagi onayli sicil örnegi, yabanci sirketlerin uyrugu bulundugu ülkenin yasalarina uygun olarak kuruldugunu ve halen faaliyetini sürdürdügünü gösteren mensup devletin resmi makamlarindan alinan ve bu makamin yetkili makam oldugu sirket merkezinin bulundugu yerdeki Türk konsoloslugunca onanmis vesika,
2- Sirketin merkezinin adresiyle Türkiye'deki tebligat adresini bildiren yazi,
3- Mümessili varsa basvuruyla birlikte, yoksa hakkin kazanilmasindan sonraki 30 gün içinde verilecek, yabanci sirketin Türkiye'deki mümessilinin atanmasina iliskin sirket karariyla noterce onayli vekaletnamenin eklendigi ve mümessilin adi ve soyadiyla ikametgahini bildiren yazi,
4- Istenen hakkin ilgili bulundugu arazinin, bu Tüzüge uygun biçimde düzenlenmis haritasiyla tasvir ve tarifi (Harita elde edilinceye kadar amaca uygun ayrintilari tasiyan haritadan kopya edilmis ölçekli krokiler de verilebilir .)
5- Sirketin Türkiye'de faaliyetlerini yürütmeye ve sirket adina tasarrufa ve imzaya yetkili kilinanlarin ad ve soyadlarini, unvanlarini, imza örneklerini gösteren ve sirket adina yetkili kisi tarafindan imzalanip noterce onanan sirket karari veya vekaletname,
6)- Sirketin tesis ve tesciline iliskin ana sözlesmesi veya sirketin mensup oldugu ülke hukukuna göre ana sözlesme niteliginde bulunan tesis senedi ya da tüzük (Bu vesikalarin yetkili makamca onanmasi ve onama makaminin yetkili bulundugunun, sirketin tescil edildigi veya merkezinin bulundugu ülkedeki Türk konsoloslugunca onanmasi gerekir.),
7)- Sirket müdürüyle yönetim kurulu üyelerinin adi, soyadi ve is adresleri,
8)- Sirket sermayesinin tutari ,olusumu (aksiyon, obligasyon ve bunlarin niteligi kote edildigi borsalar)
9)- Sirketin hisse senetlerinin % 25 inden çoguna ve karin önemli bir bölümüne sahip olanlarin hisse yüzdesi, sirketin idaresinde karar vermeye, kontrol etmeye ve sirket müdürlerini atamaya yetkili olanlarin yetkilerinin niteligiyle bunlarin adi, soyadi ve ikametgahlarini gösteren vesika,
10)- Sirketler Türkiye'de petrol ameliyati yapan veya bunun için basvuran baska bir sirket arasinda birbirlerinin sermayesinin % 90 veya daha çogunda pay sahibi olma biçiminde bir iliski varsa bu sirketin unvani ve adresi,
11)- Sirketin tasarruflarinda dogrudan ya da dolayli olarak etkili olabilecek biçimde mali ilgi veya yararlar bulunan yabanci devletler veya yabanci devlet adina hareket
eden sahis varsa bunlarin unvan ve ilgilerinin nitelik ve derecesini gösterir vesika, 12)- Sirketin son yil bilânçosu, yoksa nedeni açiklanarak önceki yil bilançosu veya bu sirketin Türkiye'deki faaliyetinin mali sorumlulugunu üstlendigini bildiren ve onun sermayesinin % 75 veya daha çoguna sahip bulunan diger bir sirketin bilançosu,
13)- Mali islemlerinin çogunu yürüten banka veya bir mali kurulustan alinmis sirketin mali gücünü gösteren vesika ve bu vesikayi veren kurulusun unvan ve adresi,
14)- Sirketin geçmiste yaptigi benzer isleri ve deneyimini gösteren ve basvurusu hakkinda verilecek karari etkileyebilecek nitelikte bilgileri içeren vesika,
15)- Kanunun 9 uncu maddesinde öngörülen teminatin yatirildigini gösteren yazi,
16)- Harcin ödendigine iliskin makbuz,
17) -Bu Tüzügün 30 uncu maddesi geregince verilmesi gereken bilgiler ,
18)- Sirket adina tasarruf ve imzaya yetkili bir kisinin, "Bu dilekçeyle tarafimizdan düzenlenen ekli vesikalardaki bilgilerin tam ve dogru oldugunu, bizi baglayacagini, basvurumuz kabul edildiginde Türkiye Cumhuriyeti kanun ve nizamlarina ve alacagimiz hakkin kayit ve kosullarina uyacagimizi beyan ederiz" biçiminde yazili beyani.
Ilk basvuru dilekçelerinde bulunacak bilgi ve belgeler
Madde 30- Asagida yazili haklarin kazanilmasi için verilen dilekçelere bu Tüzügün 29 uncu maddesi hükümlerine göre verilecek bilgilerden baska eklenmesi gereken bilgi ve belgeler sunlardir:
A) Müsaade için,
1. Istenen süre,
2. Ilk yilda yapilmasi tasarlanan jeolojik istiksafin neler oldugu,
B) Arama ruhsatnamesi için,
1. Basvuranin müsaade sahibi olup olmadigi,
2. Basvuran ayni bölgede baska arama ruhsatnamesi almissa veya almak için istekte bulunmussa, bunlarin Genel Müdürlükçe verilmis hak sira numaralan,
3. I1k yilda yapilmasi düsünülen aramalarin niteligi, kapsami ve en az giderlerinin yaklasik miktari,
C) Arama ruhsatnamesi sonucu olarak istenecek isletme ruhsatnamesi için,
1. Arama sahasi üzerinde veya bu sahayi degerlendirmek için arama sahasi disinda veyahut istenen isletme sahasi üzerinde yapilmis istiksaf ve inkisaf ameliyelerinin niteligi, kapsami, sonucu ve maliyeti,
2. Isletme ruhsatnamesi istenen sahada kesfedilmis her petrollü arazinin o ana kadar
belirlenen sekli, petrolün günlük yaklasik üretim miktari, üretilebilecek yaklasik rezerv , üretimi saglayan tabakanin ismi jeolojik yasi ve derinligi,
3. Ayni bölge içinde, gerek arama ruhsatnamesi sonucunda gerekse müzayede suretiyle elde edilmis veya elde edilmesi için basvurulmus bulunan diger isletme ruhsatnamelerinin sahalari ve Genel Müdürlükçe verilmis hak sira numaralari,
4. Isletme sahasinin gelistirilmesi ve üretimiyle ilgili program,
D) Boru hatti belgesi için,
1. Tasinmasi tasarlanan petrolün kaynagi, hacmi, niteligi ve tasinacagi yer ,
2. Kullanilacak borunun çapi, bir metresinin agirligi, et kalinligi, niteligi, emniyetle dayanabilecegi en yüksek basinç,
3. Kullanilmasi tasarlanan en yüksek basinç
4. Tasarlanan en yüksek basinçta günlük akis kapasitesiyle tasarlanan en yüksek günlük akim,
5. Ameliyenin ilk yilinda elde edilecegi tasarlanan en çok ve ortalama günlük akim,
6. Yapilacak pompa istasyonlariyla diger tesisatin açiklanmasi, teknik resimleri, yeri, donanimi ve bunlarin vaziyet plani,
7 .Baslica parçalarinin öngörülen maliyeti,
8. Güzergahta birbirleriyle çakisan veya tasarlanan boru hattiyla ayni hizmete yönelik mevcut, belgesi alinmis veya belge için basvurulmus diger bir boru hatti varsa bunun isim ve güzergahi,
E) Diger araçlarla yapilacak tasima belgesi için,
1.Tasinmasi tasarlanan petrolün kaynagi, hacmi, özellik ve niteligi, ne amaçla tasinacagi,
2. Petrolün nereden nereye tasinacagi,
3. Kullanilacak tasima araçlari, kullanilacak teçhizat ve bunlarin birim fiyatlari ve yaklasik maliyetleri,
F) Tasfiyehane belgesi için,
1.Tasfiye edilecek petrolün kaynagi, hacmi ve niteligi
2. Ürünlerin pazarlama biçimi,
3. Uygulanacak tasfiye asamalari (proses) ve her asamada kullanilacak ünitelerin tipleri, emniyetle dayanacaklari en yüksek isi ve basinç,
4. Uygulanacak isi ve basinç,
5. Tesisatin vaziyet plani ve açiklanmasi,
6. Tasfiyede kullanilan ünitelerin ve tesisatin günlük yaklasik kapasitesi,
7. Elektrik santrali, tanklar , yükleme araçlari ve konutlar gibi yardimci yapi ve tesislerin vaziyet plani ve açiklamasi,
8. Her ünitenin yaklasik maliyeti,
(5 ve 6 nci bentlerde yazili bilgiler , Genel Müdürlükçe belirlenecek süre içinde sonradan da verilebilir .),
G) Diger belgeler için, 1.Kullanilacak araçlar,
2. Kullanilacak donanim ve yapilacak tesislerle bunlarin yaklasik maliyeti,
3. Yapilacak ameliyenin açiklanmasi, güvenligi ve saglamligiyla ilgili diger bilgiler ,
H) Kullanma hakki için,
1. Hangi amaca yarayacagi,
2. Hangi arama, isletme ruhsatnamesiyle, belgeyle veya basvuru konusu bir ruhsatname veya belgeyle ilgili oldugu,
I) Kullanma hakkina konu olacak arazinin kamulastirilmasi için,
1. Kamulastirmanin amaci,
2. Kamulastirilmasi istenilen tasinmazlarin her birinin sinirlari, haritasi ve kimlere ait oldugu,
3. Anlasma yoluyla elde edilmesi için yapilan girisimler ve bunlarin sonuçsuz kalma nedenleri,
4. Kamulastirilacak tasinmazla ilgili arama, isletme ruhsatnamesi ve belgenin hak sira numarasi,
J) Yabanci personel çalistirilmasi için,
1. Çalistirilacak personelin sayisi ve görevlerinin niteligi,
2. Yabanci personel çalistirilmasinin nedeni
bildirilir .
Arama, isletme ruhsati ve belge almak için yapilan basvurularda, çevre kirliligiyle ilgili mevzuata uygun önlemler ayrica belirtilir .
Ilk basvurudan sonraki basvurular
Madde 31- Ayni sahsin ilk basvurusunu izleyen dilekçelerine eklenecek hususlar asagida gösterilmistir:
A) Hak sira numarasi
B) Basvurunun konusu,
C) Basvuranin unvani ve Türkiye'deki adresi,
D) Basvurunun Kanunun hangi maddesinin hangi fikra ve bendine dayandigi,
E) Basvurunun ilgili bulundugu önceki basvuru veya evrakin tarih ve sayisi,
F) Basvurunun ilgili bulundugu arazinin Tüzüge uygun biçimde tasvir ve tanimiyla haritasi,
G) Tüzügün 32 nci maddesi geregince verilecek bilgiler ,
H) Harcin ödendigine iliskin makbuz,
I) Basvuran sirket adina tasarruf ve imzaya yetkili bir kisinin ..'Bu dilekçeyle tarafimizdan düzenlenen ekli vesikalardaki bilgilerin tam ve dogru oldugunu, bizi baglayacagini basvuru kabul edildiginde Türkiye Cumhuriyeti kanun ve nizamlarina ve alacagimiz hakkin kayit ve kosullarina uyacagimizi beyan ederiz." biçiminde yazili beyani.
Ilk basvurudan sonraki basvurularda aranacak özel kosullar
Madde 32- Ilk basvurudan sonraki basvurularda, Tüzügün 31 inci maddesi geregince verilecek bilgilerden baska asagidaki bilgiler verilir :
A) Bakanin özel izniyle petrol ameliyati yapilacak yerler için,
1. Ameliyenin nedeni,
2. Yapilacak ameliyenin niteligi,
B) Kanunun 33 üncü maddesi geregince müsaade, arama ruhsatnamesi, isletme ruhsatnamesi veya belgenin yapilmasini emrettigi petrol ameliyatinin yasal süresinin uzatilmasi için,
1. Ameliyenin niteligi,
2. Ameliyenin hangi tarihte baslayacagi,
C) Kanunun 35 ve 36 nci maddeleri geregince arama veya isletme ruhsatnamesi veya belgenin veya bunlardan dogan petrol haklarinin tamamen veya kismen devri ve kisitlanmasi islemlerinin kabul ve tescili için, devredilecek ve kisitlanacak her hakka iliskin olarak devreden ve devralanin ayri, ayri verecekleri talepnamelerde,
1. Devir ve kisitlanmasi istenen petrol hakkina, Genel Müdürlükçe verilen hak sira numarasi,
2. Hakkin ve talebin niteligi,
3. Yapilacak islemle ilgili ayrintili bilgi,
4. Devreden ve devralanla ilgili bilgilerin bulundugu, Tüzügün 29 uncu maddesinde yazili dosyayla kaynak dosyasinin isim, sayi ve xxxxxxx,
5. Talebin, ameliyenin daha çabuk veya daha verimli yürütülmesi veyahut yeterli
veya ek kaynak saglanmasi amaçlarindan hangisi için yapildigi,
D) Tasfiyehane ve boru hattinin petrol ve tapu siciline yazilmasi için Genel Müdürlügün izni bulunmadikça tasfiye ve boru hatlarinin bulundugu arazinin herhangi bir tasarrufa konu olamayacagi yolundaki tapu sehrine iliskin belgeler ,
E) Müsaade süresinin uzatilmasi için,
1. Istenen uzatma süresi,
2. Uzatmayi gerektiren nedenler,
3. Verilecek sürede yapilacak jeolojik istiksafin niteligi,
F) Kesiften önce arama ruhsatnamesi süresinin uzatilmasi için,
1. Istenen uzatma süresi,
2. Uzatmayi gerektiren nedenler
3. Ayni bölgedeki arama sahalarinda petrol hakki sahibinin yaptigi arama faaliyetlerinin açiklanmasi,
G) Kesiften sonra arama ruhsatnamesi süresinin uzatilmasi için,
1 .Varsa kesifle ilgili ek bilgiler,
2. Petrollü arazinin belirlenmesi için istenen süre,
H) Arama sondajina baslama süresinin uzatilmasi için,
1. Istenen süre,
2. Uzatmayi gerektiren nedenler
3. Yapilacak ameliyenin programi,
I) Kanunun 65 inci maddesinin üçüncü fikrasi geregince isletme ruhsatname süresinin uzatilmasi için, süre bitiminden bir yil önce,
1. Istenen uzatma süresi,
2. Uzatmayi gerektiren nedenler
J) Isletme sahalarinin birlestirilmesi için,
1. Birlestirilecek isletme sahalari veya kisimlari, hak sahiplerinin isimleri ve hak sira numaralan,,
2. Birlestirilmis sahanin kimin tarafindan isletilecegini, üretilen petrolün ortak bir depoya konulup konulmayacagim, konulacaksa ne oranda konulacagini, hak sahibi sirketlerin her birinin ameliyenin maliyetine ne oranda katilacagini ve üretilen
petrolden veya bunun gelirinden ne kadar yararlanacagini gösteren ayrintili birlestirme programi,
3. Ameliyeleri birlestirmenin savurganligi nasil ve ne dereceye kadar önleyebilecegi, üretim ve verimi nasil artiracagi veya üretim maliyetini nasil düsürebilecegi,
K) Baskasinin boru hattiyla petrol tasimak için,
1 .Yararlanilacak boru hattinin kime ait oldugu,
2. Xxxxxxxx tasinmasi için teslim edilecegi yerle gönderilecegi yer ,
3. Gönderilecek petrolün günlük miktariyla toplam miktari,
4. Petrolün tahlil raporu ve spesifik gravitesi,
5. Varsa uygulanabilir tasima tarifesi,
6. Tarifenin çok yüksek bulunmasi halinde yeniden gözden geçirilmesi isteminin gerekçesi,
L) Sona eren kullanma hakkinin iliskin bulundugu arazideki sabit tesisler ve binalarin Genel Müdürlükçe satin alinabilmesi için,
1. Satilacak mallarin tanimi ve niteligi,
2. Petrol hakki sahiplerinin defterlerine göre tesisat ve mal bedellerinin amorti edilen bölümü,
3. Genel Müdürlükçe belirlenen fiyattan daha yüksek bir fiyat istenmesi halinde bunun nedeni,
M) Tasfiyehane ve boru hatlarina eklenti yapilmasi için,
1. Tasfiyehaneye eklenecek ünitenin niteligi, yaklasik kapasitesi ve saglayacagi yarar ,
2. Boru hattinin baslangiç ve bitim noktalariyla ek ünitenin kapasitesi, amaci ve saglayacagi yarar .
N) Tasima tarifesinin belirlenmesi için,
1. Tasimanin yapilacagi araç,
2. Tasima ücreti,
3. Sirketin unvani, tarifenin yürürlüge girecegi tarih, ku11anilan simge ve isaretler , petrolün niteligi, fiziki özellikleri, tasinacak en az miktar , günde tasinacak en çok miktar , teslim ve varis yerleri, ödeme kosullari, taraflarin yükümlülükleri, fire payi ve diger kosullari bildiren ve Kanunun 84 üncü maddesinin üçüncü fikrasina göre hazirlanan tarife taslagi,
O) Bakanlar Kurulunca teminat karsiliginda Kanunun 55 ve 58 inci maddelerine dayanilarak süre uzatilmasi istemlerinde, ruhsatname süresi için, sürenin bitiminden
en az alti ay , sondaj mükellefiyeti süresinin baslama tarihinden en az iki ay önce Genel Müdürlüge yapilacak yazili basvurularda sürenin uzatilmasini gerektiren nedenler (Süre uzatimi isteminin uygun görülmesi halinde gereken miktardaki teminatin, tebliginden sonraki 15 gün içerisinde yatirilmasi zorunludur .)
Arazinin tasvir ve tarifinin sekli
Madde 33- Müsaade almak için yapilacak basvurularda, müsaade istenen saha, bu sahanin kapsadigi bölgeler veya bunlarin açik bölümleri belirtilerek tarif
edilir .Kanunun 7 nci maddesi geregince Bakanin özel izniyle üzerinde petrol ameliyati yapilacak arazinin sinirlan uygun ölçekli harita üzerinde belirtilir ve yapilacak ameliyenin niteligi gösterilir .Devlet sinirlarina olan 5 kilometrelik uzaklik ve Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fikrasinda yazili yerlere olan 60 metrelik uzaklik yatay olarak ölçülür. Boru hatti dösemek için yapilacak basvurularda, hattin baslangiç, bitis ve dirsek noktalarinin koordinatlari, kuzeye göre yönleri ve yatay uzakliklari belirtilerek nirengiye baglanir .Dirsek noktalari arasindaki yatay açi belirtilerek güzergahi, ekseninden itibaren iki yanda istenen genislik ve pompa istasyonlariyla tanklarin ve yükleme istasyonlarinin yerlestirilecegi alanlar uygun ölçekli haritalar üzerinde isaretlenir , anlatilir ve tanimlanir.Yukaridaki fikralar disinda kalan, arama ve isletme ruhsatnamelerine, kullanma haklarina, Kanunun 89 ve 90 inci maddeleri geregince arama ve isletme sahalarinda yapilacak terk ve ilavelere, Kanunun 87 nci maddesi geregince yapilacak kamulastirma, müzayede yoluyla isletme hakki alinmasi önerilerine, isletme ruhsatnamelerinin birlestirilmesine iliskin basvurularda arazi, il ve ilçe bildirilmek ve kolaylikla taninmasina yarayacak ayrintili sinirlar gösterilmek, ruhsatin köse noktalarinin koordinatlari belirtilmek suretiyle anlatilir ve tanimlanir.
Xxxxx noktalarina baglanti
Madde 34-
A) Arama ve isletme sahalari veya birlestirilmis petrollü arazinin tercihen karsilikli iki veya daha çok köseleri,
B) Müsaade disindaki diger haklara konu olan arazinin en az bir kösesi,
C) Boru hatti ekseni üzerinde aralarindaki uzaklik 20 kilometreyi geçmeyen ölçü istasyonlari,
Kuzeye göre yönleri ve uzakliklari bildirilerek bir nirengiye baglanir. 20 kilometre uzaklik içinde koordinatlari bilinen nirengi yoksa sabit ve belirli bir xxxxx noktasi baglantiya esas alinir .
Yüzölçümü birimi
Madde 35- Müsaadeye iliskin olanlar disindaki bütün saha ve arazi parçalarinin yüzölçümü hektar olarak bildirilir.
Haritalarin niteligi ve ölçegi
Madde 36-
A) Müsaade istemine sahanin krokisi eklenir. Krokide saha sinirlari kuzey-güney ve dogu-bati yönlerinde belirlenir. Bakanin özel izniyle Kanunun 7 nci maddesi kapsamindaki yerlerde yapilacak istiksaflar için ülkenin kara ve deniz hudutlari saha sinirlari olarak alinabilir.
B) Müsaade talebi disinda Bakanin özel izninin alinmasi için yapilacak basvurulara, arazinin kolaylikla taninmasina yarayacak yeterlilikte ve ölçüde bir kroki eklenir.
C) 1. Arama ve isletme sahalari sinir çizgilerinden her birinin uzunlugu yazilmak ve Tüzügün 33 üncü maddesinde bildirilen köseler röperi bagli olarak gösterilmek suretiyle arama ve isletme sinirlari derece veya grad baslarindan çizilerek 1 : 25.000 ölçekli topografik haritaya islenir. Arama ve isletme sinir çizgileri bunun disinda çizilecekse en küçük bes saniyelik uzunluktan çizilir. Müsteri kenarlar oldugu gibi alinir .
2. Birden çok arama ruhsatnamesi almak amaciyla bir sahis tarafindan ayni zamanda veya sonradan yapilacak basvurularda, sahalar ayni paftalar üzerine düsüyorsa, bütün arama sahalari için bir harita verilir.
3. Arama basvurularinda, 1:25.000 ölçekli haritalar kullanilir. Basvuranin arama ruhsati istedigi kismin haritasi kendi arsivinde yoksa, bu , maddenin G bendine göre islem yapilir .
4. Denizde yapilacak arama ve isletmeler için ruhsat alinmasi basvurularinda, 1:250.000 ölçekli haritalar kullanilir. Sinir çizgilerinin uzunlugu ile karsilikli iki kösenin cografi degerleri paftalara islenir , tasvir ve tarifte bu degerler belirtilir.
D) Boru hatti tesisi istemine,
1-1:250.000 ölçekli güzergah planiyla ayni ölçekte boyuna kesit,
2- Pompa istasyonlari, tank tesisleri ve diger tesislerin yerlerini gösteren uygun ölçekli ayri planlar ,
3- Demiryollari, karayollari, nehirler ve kanallarla boru hattinin kavsak ve geçitlerine, uygun ölçekli plan ve kesitler eklenir .
E) Tasfiyehane ve diger belge sahalariyla diger haklara iliskin veya ,bunlarla ilgili basvurulara 1:2000 ile 1:10.000 arasindaki ölçeklerde yapilacak planlar ve arazinin tasvir ve tarifiyle ilgili bilgiler eklenir.
F) Arama ve isletme sahalarindan terk ve bu sahalara ilave edilecek arazi parçalariyla olusacak yeni sahalar için yapilacak basvurularda kullanilacak haritalarin niteligi ve
ölçegiyle sinir çizgilerinin gösterilmesinde, yukaridaki C fikrasi hükmüyle Tüzügün 38 ve 40 inci maddeleri uygulanir. Kismen terk ve ilavelerde en boy orani aranmaz. Ancak, ilaveden sonraki son durum ve terkten sonra belli sürede yeni ilave yapilmayacaksa, terkten sonraki son durum hakkinda Tüzügün 40 inci maddesine göre islem yapilir .
G) Petrol hakki sahibi olmayan sirketlerin yapacaklari basvurulara eklenecek 1:250.000 ölçekli haritalar yerine, Genel Müdürlügün teknik arsivindeki 1:250.000 ölçekli haritalardan yararlanilarak çizilen 1:250.000 ölçekli krokiler eklenebilir. Ancak, petrol hakki sahibi olduktan sonra ve 1:25.000 ölçekli haritalar kendisine verildikten sonra 30 gün içinde tasvir ve tarif1er 1 :25.000 ölçekli haritalara geçirilerek Genel Müdürlüge verilir .
Krokilerin ölçegi
Madde 37 -Tüzügün 36 nci maddesi geregince verilecek krokiler 1:250.000 ölçekli, diger krokiler uygun ölçekli olarak Genel Müdürlüge verilir .
IKINCI BÖLÜM
Sahalarin Komsulugu, Biçimi ve Sinir Noktalarinin Isaretlenmesi Sinirlar
Madde 38- Arama veya isletme sahalari, kuzey-güney ve dogu-bati yönlerinde dogru çizgilerle çevrilir. Ülkenin kara ve deniz sinirlariyla nehir veya göl gibi dogal sinirlar , Kanunun 7 nci maddesindeki sinirlamalar göz önünde tutularak kuzey- güney ve dogu-bati yönlerindeki sonsuz küçük dogru çizgilerden olusmus varsayilan saha sinirlariyla belirlenir. Bir arama sahasindan dogan isletme sahasi seklinin arama sahasinin sekline uygunlugu aranmaz.
Diger sahalarla komsuluk
Madde 39- Ayni petrol hakki sahibine veya baskalarina ait olan arama, isletme veya belge sahalarinin birbirine bitisik olmalari zorunlu degildir.
Sahalarin bütünlügü
Madde 40- Arama ve isletme sahalari amaca uygun büyüklükte ve toplu olacak ve boyu eninin arama sahasinda yedi, isletme sahasinda on katindan çok olmayacaktir. Sahalarin boyu, en uzak iki kösesi arasindaki dogru çizgidir; eni ruhsatname
sahasinin yüzölçümünün boyuna bölünmesinden elde edilen sayidir.
Birden çok petrollü araziyi kapsayan sahalar
Madde 41- Arayici, bir arama sahasinda birden çok petrollü arazi kesfetmisse, bunlardan birkaçini seçerek bir isletme sahasi olusturur. Bu isletme sahasi, Tüzügün 40 inci maddesi hükmüne tabi degildir . Ancak, seçilen her petrollü arazi 40 inci madde hükmüne tabi olup bunlarin toplam yüzölçümleri arama sahasinin yarisini asamaz.
Sinir noktasi isaretleri
Madde 42- Isletme sahasinin sinir isaret noktalari, kenari 10 santimetre olan kare veya yari çapi l0 santimetre olan daire kesitli dikey tas, beton veya ahsap direk ya da madeni borularla belli edilir .Bunlarin bir metrelik bö1ümü toprak üstünde kalacak biçimde saglam temeller üzerine yerlestirilir , beyaza boyanir üzerlerine veya bunlara siki sekilde baglanmis levhalara hak sira numaralari siyah renkte yazilir.
Isaret noktalari, 7.5 kilometreyi asmayan araliklarla sinir çizgileri üzerine, sinir köselerine, Devlet yollarinin sinir çizgilerini kestigi yerlere ve diger komsu saha sinirinin birlestigi nokta üzerine dikilir. Isaret noktalari, arazi yüzeyinin kullanilmasina engel olmayacak ve az yer kaplayacak biçimde yerlestirilir. Petrol hakki sahibi, sahanin isaretlenmesinden sonraki 30 gün içinde bu isaret noktalarinin yerlerini, araliklarini, nitelikleri ve civardaki dogal veya yapay xxxxx noktalarina olan durumunu belirleyen haritayi Genel Müdürlüge verir. Isletme sahasinin degismesi halinde de yukaridaki hükümler uygulanir.
Kuyularin isaretlenmesi
Madde 43- Açilmakta olan veya üretim yapilan her kuyu basina bir isaret konularak üzerine ruhsatnamenin sira numarasi, hak sahibinin adi ve kuyunun ismi ya da numarasi yazilir. Bu isaret kuyu terk edilinceye kadar korunur. Bir kuyu terk edilirken, kuyunun agzi, sinir noktalari için kullanilan bir isaret noktasiyla belli edilir. Xxxxxx noktasinin üzerine siyah boyayla birinci fikradaki bilgilere ek olarak terk tarihi yazilir .Arazi sahibi böyle bir isaret noktasinin bulunmasini istemezse, kuyu agzi tarla sürme derinliginden daha altta kalacak biçimde, 50 santimetre boyunda bir isaret kazigi çakilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Müsaade, Arama Ruhsatnamesi, Belge, Devir Takyit Islemleri ve Itirazlar
Müsaade süresinin uzatilmasi
Madde 44- Müsaade süresi, bitiminden en az 30 gün önce yazili istek üzerine, Genel Müdürlükçe uygun görülecek bir süre için uzatilabilir .
Arama basvurulari
Madde 45- Bir arama sahasinda, arama hakki kesin olarak sona ermedikçe bu sahaya veya bir bölümüne yapilan basvurular geçerli sayilmaz ve basvuru evraki geri verilir. Arama ruhsatnamesi almak için yapilan bütün basvurular dört is günü gizli tutular , dört is gününden sonra ilan edilir .Bu süre içinde ayni sahaya veya bu sahanin herhangi bir bölümüne birden çok basvuru yapilmissa, bunlar Kanunun 4 üncü ve 51 inci maddelerine göre sonuçlandirilir. .Ancak, 51 inci madde hükmünden faydalanilabilmesi için, müsaade sahibinin iyi niyetle arastirma yaptigini belgeleriyle kanitlamasi gerekir. Dört is gününden sonra ayni sahaya veya bir bölümüne yapilan arama ruhsatnamesi basvurulan degerlendirilmez ve bir yaziyla geri verilir.
Kanunun 55 inci maddesinin 4 üncü ve 5 inci fikralari disindaki süre uzatmalariyla birlikte bir arama ruhsatnamesinin süresi sekiz yili geçemez. Bir bölgede ayni yil içinde verilmis arama sahalarindan birinde kesif yapan arayici, kesfi izleyen bir yil içinde bu sahalardan birinde daha ve kesiften sonraki 3 yil içinde sahalarin geri kalanlarinda arama sondajlarina baslamak zorundadir .
Belge alma zorunlulugu
Madde 46- Tasfiye ve tasima ameliyeleri belge alinmadan yapilamaz.
Boru hatti tarifesinin verilmesi
Madde 47- A) Boru hattiyla veya diger araçlarla kendisine, baska sahislara veya hem kendisine hem baska sahislara ait petrolün tasinmasini üstlenen tasiyici, tasimaya baslamadan önce, Tüzügün 32 nci maddesinin (N) fikrasina uygun biçimde düzenlendigi tarifenin onanmasi için Genel Müdürlüge basvurur .
B) Genel Müdürlük bu tarifenin bir örnegini petrollerinin tasinmasini isteyebilecek sahislara gönderebilir ve bunlari Genel Müdürlükte is saatleri içerisinde incelemeye açik bulundurur .
C)Baslangiç ve bitis noktalarindaki islemlere iliskin tarife, tasimanin diger asamalarina iliskin tarifeden ayri olabilir.
D) Genel Müdürlük onanmak üzere verilen tarifeyi aldigi tarihten itibaren en çok 60 gün içinde kabul veya reddeder. Onamanin daha kisa sürede yapilmasi yolundaki tasiyici isteklerini de göz önünde bulundurur.
E) Bir tarifenin degistirilmesi veya belli bir dönemden baslayarak tarife ücretlerinin artirilmasi istenirse, Genel Müdürlük önerilen yeni hükümleri .ve ücret degisikliklerini dönem basini kapsayacak biçimde geriden geçerli olarak uygular.
Tasimaya baslama
Madde 48- Genel Müdürlük tarifeyi onamadan önce, tasimaya izin verxxxxxxxxx gibi, tarifede anilmayan bir baska sahsin petrolünün tasinmasina da emir
verebilir .Onamaya kadar önerilen tarife uygulanir. Tasiyici, Genel Müdürlüge tarifeyi verir vermez kendi petrolünü tasimaya baslayabilir .
Ruhsatnamelerin ve belgelerin devri
Madde 49-
A) Arama ruhsatnameleri, isletme ruhsatnameleri ve belgeler , Kanunun 36 nci maddesi geregince tasinmazlar üzerinde yapilabilecek sözlesmelere ve petrol haklarinin kullanilmasini gerektiren haklarin tesisine konu olabilir ve hisseler bölünebilir .Arama ruhsatnamesinden dogan istihsal hakki, isletme ruhsatnamesinden xxxxx xxxxx hakki, bu haklarin arama ve isletme sahasinin herhangi bir parçasiyla ilgili bulunanlar , belge konusu olabilecek ameliyelerden herhangi birini yapma hakki, bunlarla ilgili olmak kaydiyla petrol satin alma ve satma haklari da, dogrudan dogruya tüketiciye perakende olarak satma disinda, ayni tasarruflara konu olabilir ve hisselere bölünebilir .
B) (A) fikrasinda sayilan petrol haklarina birden çok tüzel kisi sahipse veyahut bu petrol haklarindan birinin kullanilmasini gerektiren bir hakkin ayri bir sahibi varsa, bunlardan birinin, Kanunun 9, 10, 56, 57 , 58, 59, 66, 67 , 68, 69, 77 , 78, 79, 85 inci maddelerine ve asagidaki (D) fikrasi hükümlerine aykiri davranisi halinde, aykiriligin Kanundan dogan sonuç ve yaptirimlari yukarida anilan haklarin sahiplerine aralarindaki anlasmalara ve uymakta kusurlu olup olmadiklarina bakilmaksizin uygulanir. Yukaridaki firka disinda, Kanundan ve Tüzükten dogan borç ve yükümlülüklerin yerine getirilmemesinden dogacak sonuç ve yaptirimlar, petrol hakki sahiplerine hisseleri ve petrol haklari üzerinde hak sahibi olanlara bu haklarinin kapsami oraninda yansir .
C) Bir bölgede bir sahsin sahip olabilecegi ruhsatnamelerin sayisi ve sahalarin hektar olarak yüzölçümü Kanunun 53/3, 61/3, 74, 75 ve 90 inci maddelerinin öngördügü tahditler, ilgili sahsin dogrudan dogruya veya dolayisiyla sahip oldugu petrol haklarindaki safi hisseleri toplanarak hesaplanir. Böylece bulunan ruhsatname sayisi ve hektar olarak yüzölçümü, Kanunda yazili sinirlar içinde kaliyorsa, herhangi bir satis, devir , hisse ve hak tesisi veya takyidin kabul ve tesciline engel olmaz. Ancak, bu durum tek basina sahip olunan ruhsatlardaki sondaj yapma yükümlülügünü ve hissedarlikla bir bölgede 8'den (Türkiye Petrolleri 12 den) çok arama sahasiyla ilgilenilmis bulunulmasi halinde her 8 saha için bir arama sondaji yapma ve arta kalan sahalar için de ayrica bir arama sondaji yapma yükümlülügünü ortadan
kaldirmaz.
D) Arama ruhsatnamesine, isletme ruhsatnamesine, belgeye ayni ruhsatname veya belgeden dogan petrol haklarindan birine, bu haklar üzerinde tesis edilen bir hakka, birden çok sahsin sahip olabilmesi için bunlarin ayni sahsi mümessil göstermeleri ve bu mümessile vermis olduklari yetkileri belirleyen vekaletnameyi tevdi etmeleri gerekir. Bu durum sonradan herhangi bir nedenden dolayi bozulursa, Genel Müdürlük, ruhsatname veya belgeden dogan petrol haklarinin sahipleri ve hissedarlari veya petrol haklari üzerindeki hakka sahip olanlar hakkinda (B)
fikrasi hükmünü uygular. Mümessil olarak atanan tek sahis, Kanun ve Tüzüge uygun olarak ve .temsil edilenlerin oybirligiyle ve Genel Müdürlüge yazili olarak bildirilmek suretiyle degistirilebilir. Mümessile, Genel Müdürlük ve idare mercileri, Türkiye'deki diger petrol hakki ve arazi sahipleri tarafindan Kanunun 40 inci maddesi ve Tüzük hükümlerine uygun olarak yapilan tebligat, petrol hakki sahiplerine ve diger temsil edilenlere yapilmis sayilir.
E) Arama ve isletme ruhsatnameleriyle belgelerin ve bunlar üzerindeki hak ve takyitlerin ve bunlarin hisselerinin devredilebilmeleri satis, ipotek ve benzerlerinin tasinmazlar üzerinde yapilabilecek sözlesmelere konu olabilmeleri için, bu hususun önceden Genel Müdürlükçe kabul ve tescil edilmesi gerekir. Haciz ve ihtiyati tedbirler bu hükmün disindadir.
F) Kanunun 70, 71 ve 73 üncü maddeleri geregince ameliyelerini birlestiren petrol hakki sahipleri, bu hükümlere göre mali ve diger yükümlülüklerden tek baslarina sorumlu olurlar .
Genel Müdürlügün takdiri
Madde 50- Genel Müdürlük, petrol hakkinin gerektirdigi sorumluluk ve yükümlülükleri yerine getirmede, Kanunun 4 üncü maddesi hükümlerini göz önünde tutarak mali ve teknik güç, yetenek ve iyi niyetine kanaat getirmedigi sahislar adina yapilmak istenilen bir hakkin devrine veya takyidine iliskin islemlerin yapilmasi istemini reddedebilir.
Itirazin usulü
Madde 51- Genel Müdürlügün Kanunun uygulanmasiyla ilgili olan ve basvuranin veya petrol hakki sahibinin istemini veyahut müsaade, arama ruhsatnamesi, isletme ruhsatnamesi ve belgeden dogan haklarini etkileyen kararlarina karsi, basvuran veya petrol hakki sahibi, kararin tebligi tarihinden baslayarak 20 gün içinde Bakana itiraz edebilir .
Bu itirazda,
A) Itiraz edenin kimligi ve olayla ilgisi,
B) Itirazin ilgili bulundugu basvuru veya hakkin niteligi ve Genel Müdürlükçe
verilmis hak sira numarasi,
C) Itiraza konu kararin özet olarak açiklanmasi,
D) Itiraz konusu kararin itiraz sahibini nasil ve ne derecede zarara sokacagi,
E) Itiraza sebep olan kararin düzeltilmesini veya bozulmasini gerektiren maddi ve hukuki nedenler bildirilir .
Yukarida yazili bilgileri içermeyen itiraz geçerli sayilmaz. Ancak, hata ve noksanlarin düzeltilmesine ve tamamlanmasina izin verilir .
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Artirma Yoluyla Isletme Ruhsatnamesi Verilmesi Ilan
Madde 52- Bir isletme sahasinin artirmaya çikarildigi, tekliflerin kabul edilecegi son günden en az 90 gün önce Genel Müdürlükçe Resmi Gazetede, Ankara ve Istanbul'da yayimlanan günlük birer gazetede ve gerekli görülmesi halinde yurt disinda bir gazetede ilan edilir .
Ilanda bulunacak bilgiler
Madde 53-Ilanda, teklif mektubunun verilebilecegi son gün, saat, yer , teminat orani, sahaya verilen isaret, sahanin tarif ve tasviri, haritasi, jeolojik ve diger bilgilerle sartnamenin Genel Müdürlükte görülebilecegi ve bunlarin kopyalarinin çikarilabilecegi, postadaki gecikme ve kayiplardan Genel Müdürlügün sorumlu olmayacagi, artirma kurulunun ihaleyi yapip yapmamakta serbest olacagina iliskin bilgiler bulunur .
Teklif mektubu
Madde 54- Artirma kapali zarf usulüyle yapilir. Tek1if mektubu zarf içine konur , zarf mühürlenir, üzerine teklif verenin adi ve adresi yazilir. Teklif mektubuna, isletme sahasina Genel Müdürlükçe verilen isaret, sartnamenin kabul edildigini bildiren bir beyan, Devlete taninabilecek yarar yazilir ve Tüzügün 29 uncu maddesinin 2, 5, 6, 7 , 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 18 inci fikralariyla, gerektiginde 31 inci maddesindeki bilgiler vererek sartnamede belirtilen teminat makbuzu eklenir. Teklif mektuplari Genel Müdürlüge elden verilebilecegi gibi ikinci bir zarfa konulduktan sonra iadeli taahhütlü olarak da gönderilebilir.
Ikinci teklif
Madde 55- Teklif sahibi, teklif mektuplarinin verilebilecegi son saate kadar önceki teklifinden daha uygun bir teklif verebilir .Ancak, önceki teminati ikinci teklife göre alinmasi gereken teminat miktarina tamamlar. Teklif verme süresinin bitiminden
sonra yapilacak islemler
Madde 56- Gelis siralarina göre numaralandirilan teklif mektuplari makbuz karsiliginda artirma kurulu baskanina verilir .Ilan edilen süreden sonra gelen teklifler bir tutanakla belirlenir .
Teklif mektuplarinin açilmasi
Madde 57- Teklif mektuplarinin açilmasi için belirlenen gün ve saatte, zarflar açilmadan önce, gelis tutanaklari okunarak artirma kurul üyelerince imza edilir ve zarflar numara sirasiyla açilarak içerigi incelenir.
Teklif mektuplari açildiktan sonra yapilacak islemler Madde 58- Artirma kurulu, teklifin mevzuata uygunlugunu, isteklinin önceki
çalismalarinda mevzuata uyup uymadigini, deneyimini, mali gücünü, basvuru
sirasini, saglanacak ekonomik yarari göz önünde tutarak, teklifleri degerlendirir. Sonuçlari tutanaga yazar, tekliflerle birlikte Genel Müdüre verir .Genel Müdür , gerekli incelemeyi yaptiktan sonra kararini Bakana bildirir. Genel Müdürün karari, Bakanca milli menfaatler yönünden uygun görülürse, teklif mektubu sahibine Tüzügün 68 inci maddesinde öngörülen teminati belirlenen süre içinde yatirmasi bildirilir. .Artirmaya girmek için yatirilan teminat, ruhsatname teminatindan mahsup edilir ve isletme ruhsatnamesi verilir .
Isletme sahalarinin toplam yüzölçümü
Madde 59- Artirma yoluyla isletme ruhsati alacak sahsin sahip olacagi sahayla daha önce sahip oldugu isletme sahalarinin yüzölçümü toplami bir bölgede 150 bin hektari asarsa, sahis, ruhsatname verileceginin teblig tarihinden sonraki 7 gün içinde,
150.000 hektari asan kismi terk ettigini Genel Müdürlüge bildirir Bildirmezse, Genel Müdür , asan kismin sinirlarini belirleyerek bu sahanin terkini kendisine bildirir. Terkine karar verilen sahaya iliskin teminat geri verilir.
Artirma kurulu
Madde 60- Artirma kurulu Genel Müdür yardimcilarindan birinin baskanliginda genel müdür yardimcilari, Hukuk Müsaviri ve Bütçe Dairesi Baskanindan olusur, Kurul kararlari çogunlukla alinir. Azinlikta kalanlar nedenlerini kararin altina yazarak imzalar.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Petrol Hakki Sahiplerinin Yükümlülükleri
BIRINCI BÖLÜM
Ihbar Yükümlülügü, Raporlar ve Örnekler Ihbari zorunlu durumlar
Madde 61- Petrol hakki sahipleri;
A) Ameliyeyi tehlikeyi sokan veya engelleyen olaylari hemen,
B) Kuyu programini ise baslamadan en az 15 gün önce, sondaj kararini en az 7 gün önce,
C) Belge veya isletme ruhsatnamesine dayali diger ameliyeleri en az 7 gün önce,
D) Bir petrollü arazi kesfini veya önceden kesfedilmis bir petrollü arazide yeni bir hazne kesfini en hizli ulasim araciyla en kisa zamanda,
E) Kanuna göre yükümlülüklerinin sona ermesine iliskin bilgileri zaman geçirmeden,
F) Hakkin gereklerinin Kanunun veya Tüzügün hükümlerinin zamaninda yerine getirilmedigi durumlarda gecikme nedenleri ve gecikmenin ne kadar daha sürecegini derhal Genel Müdürlüge bildirirler .Ihbar , özelligine göre en uygun araçla yapilir .Yazili olmayan ihbarlar , 24 saat içinde yaziyla dogrulanir.
Ameliyelerin müteahhide yaptirilmasi
Madde 62- Ameliyelerden birini müteahhide yaptirmak isteyen petrol hakki sahibi,
A) Müteahhidin kimligine ve ise baslayacagi tarihe iliskin belgeyi,
B) Müteahhitle yaptigi sözlesmenin aslini veya noterce onanmis örnegini, yabanci dilde olan sözlesmelerde aslini ve aslina uygunlugunu beyan ettigi Türkçe çevirisini,
C) Müteahhidin Kanun ve tüzük hükümlerine uymamasindan dogacak sorumlulugu kabul ettigine iliskin taahhütnameyi,
D) Müteahhidin islemleri dogrudan veya dolayli olarak etki edebilecek sekilde ve genislikte mali ilgileri veya menfaatleri bulunan devletler veya devlet için veya onun namina hareket eden kisilerin olmadigini gösteren ve noter veya yetkili mercilerce onayli belgeyi Genel Müdürlüge verir. Sözlesmenin sona erecegi ve isin bitecegi tarih 15 gün önceden Genel Müdürlüge bildirilir. Ameliyelerden birini Türk uyruklu müteahhide yaptirmak isteyen petrol hakki sahibinden (D) fikrasindaki belgeler istenmez.
Raporlar
Madde 63- Petrol hakki sahipleri asagida yazili raporlarin ikiser adedini Genel Müdürlüge verirler;
A) Arastirici veya arayici tarafindan yapilan jeolojik istiksaf ve aramalara iliskin aylik ve yillik raporlar ,
B) Bu maddenin (D) ve (E) fikralari geregince isletmecinin verecegi aylik ve yillik raporlardaki bilgileri içeren ve kesfi izleyen uzatma süresi içinde arayici tarafindan
verilecek xxxxx ve yillik raporlar ,
C) Isletme ruhsatnamesi alinmasi yoluyla olmayip da terk veya sürenin bitimi dolayisiyla sona xxxx xxxxx ruhsatnamesinin ilgili oldugu saha üzerinde veya bu sahaya faydali olmak üzere sahanin disinda yapilan istiksaflarla arama sahasi içinde yapilan bütün arama ameliyesinin niteligini, yerini , kapsamini ve aramalarin sonuçlarini gösteren, arayici tarafindan terk ve sürenin bitiminde verilecek nihai rapor,
D) Isletme sahasindan üretilen, aylik dönemin basinda ve sonunda saha içinde veya civarinda bulunan yer üstü veya yer alti depolarinda saklanan, kendi sahasi içindeki ameliyede kullanilan çabuk, verimli ve sonuçta daha çok üretim amaciyla petrol haznesine basinçli veya basinçsiz gönderilen, bu hazneden geri çekilen, birim basina satis fiyati belgelendirilerek satilan, kaybolan, muhasebe kayitlarina geçirilmeyen ham petrolle uçan gaz miktarina, üretilen bütün ham petrol, gaz ve su örneklerinin analizlerine iliskin bilgiler bulunan aylik rapor ,
E) Verimli her kuyunun yil basinda ve sonunda kapali kuyu agzi basinciyla kuyu dibi basinci, yil sonunda gaz-ham petrol ve ham petrol-su oranlari, her gaz kuyusunun yil sonunda gösterdigi veya gazla birlikte üretime karisan su miktariyla bu suyun kuyunun durumuna etkisi, yil içinde yapilan akis, geri basinç ve diger deneylerin sonuçlari, yil içinde kurulmus sürekli ve geçici tesisatin niteligine iliskin yillik rapor ,
F) Arama ve isletme sahalarinin terk edilen kismi için, terkten önce burada yapilan arama ve inkisafin niteligini, yerin kapsamini, sonuçlarini bildiren kismi terk raporu (Arayici, terk ettigi kismin Kanunun 90 inci maddesi geregince, arama ruhsatnamesine sahip bulundugu bitisik diger bir sahaya eklenmesini isterse, bu husustaki istegini terki izleyen 4 gün içinde Genel Müdürlüge bildirir ve bu istek kabul olunursa, kismi terk raporu vermeyebilir .Bu istek reddedilirse, ret kararinin kendisine teblig tarihinden baslayarak 30 gün içinde kismi terk raporunu verir.),
G) Verimli olsun olmasin, petrol arama amaciyla açilan kuyularin son derinligini ve karot alma, muhafaza borusu koyma ve çimentolama kayitlarini, benzeri sondajci kayitlarini, delme süresini, elde edilen jeolojik, elektriksel, radyoaktif ve benzeri loglarin seffaflarini ve kopyalarini, kuyu agzi ve kuyu dibi basinçlari dahil kuyu deney sonuçlarini, yapilan bütün karot analizlerini, kuyu verimliyse kuyu bitirme kayitlarini kuyu terkedilmisse tapalama ve terk etme kayitlarini, geçilen tabakalarin stratigrafik belirlemelerini, kuyudan elde edilen ham petrol, gaz veya suyun analiz sonuçlarini bildiren ve kuyu bitirildikten sonra 60 gün içinde verilmesi gereken kuyu bitirme raporu, .
H) Kuyu bitirme raporuna girmesi gerektigi halde incelenmeleri veya hazirlanmalari geciken loglari ve kuyu bitirme raporunun verildigi tarihte henüz tamamlanmamis tapalama ve bitirme ameliyelerine iliskin bilgileri içeren ve bu ameliyelerin tamamlanmasindan sonraki 15 gün içinde verilmesi gereken ek rapor ,
I) Yapilmasi düsünülen belge konusu bir ameliyeye iliskin olarak hazirlanan proje veya proje degisikliklerin onanmasi istegiyle yapilacak basvurularda yer almasi gereken Tüzügün 30 uncu maddesinin D, E, F ve G fikrasinda yazili bilgiler , proje ve
projenin yazili açiklamasiyla belge alma basvurusu sirasinda verilmesi zorunlu bütün bilgileri içeren ve yapiya baslamadan önce verilecek rapor ,
J) Belge konusuna giren herhangi bir proje uygulamasinin tamamlanmasindan sonra 30 gün içinde verilmesi gereken insaatin bittigine iliskin rapor ,
K) Belge konusu tesisatta ameliyeye tabi tutulan petrolün günlük en çok, günlük ortalama, yillik toplam miktarini, petrol için ödenen ve ürünlerin satisindan alinan paralarin ayrintilarini, fiyat ortalamasini bildiren ve 30 gün içinde verilmesi gereken yillik rapor ,
L) Her takvim yilinda Türkiye'de çalistirilan yabanci personelden o yil içinde her birinin çalistigi süreyi, hangi görevde çalistirildigini, çalisma izninin tarih ve numarasini, Kanunun 120 nci maddesi geregince egitim veya staja gönderilen Türk personelden her birinin hangi tarihte nereye ne kadar süreyle gönderildigini, devam ettigi kurumu, inceleme konusu ameliyeyi, gördügü egitim veya stajin niteligiyle yapilan harcamalari bildiren yillik rapor ,
M) Xxxxxx siciline kayitli tesislerde yapilmasi öngörülen degisiklige girisilmeden önce verilmesi gereken rapor . Aylik raporlar , iliskin bulundugu ayin bitiminden sonraki 15 gün içinde verilir. Yukarida sözü edilen raporlar , raporu veren tüzel kisi adina imzaya ve tasarrufa yetkili kisi tarafindan imzalanir .
Örnekler
Madde 64- Bütün petrol örnekleri, sondaj kirintilari, karotlar veya bunlarin boyuna ortadan kesilmis parçalari, jeofizik ve benzeri metotlara iliskin bant, diger veriler teftis ve muayeneye hazir bulundurulmak üzere Türkiye'de korunur. Ancak, Genel Müdürlük bunlarin analiz ve incelenmeleri için yurt disina geçici olarak gönderilmesine, analiz ve inceleme raporlarinin bir örneginin verilmesi kosuluyla izin verebilir. Saklanan ve korunan örnekler, kirintilar , karotlar, kuyu numaralariyla derinliklerinin ve gerekli diger bilgilerin yazili oldugu etiketler yapistirilarak isaretlenir .
IKINCI BÖLÜM
Yabanci Uyruklu Personel Çalistirilmasi ve Türk Uyruklularin Yetistirilmesi Yabanci uyruklu personel getirilmesi
Madde 65- Petrol hakki sahibinin, petrol ameliyatinda çalistirmak istedigi yabanci uyruklu personelin Türkiye'ye getirilmesinde, ilgili kuruluslarla birlikte hazirlanan protokol esaslari uygulanir .
Egitim ve staj yaptirma yükümlülügü
Madde 66- Isletmeci veya belge hakki sahibi dogrudan veya müteahhidi eliyle Türkiye'de bir önceki takvim yili içinde çalistirdigi yabanci personel sayisinin % 25'i
oraninda Türk yurttasina, harcamalarini üstlenerek egitim ve staj yaptirir. Yurt içi veya yurt disinda staj veya egitim yapilacak yerler , süreleri ve elemanlarin seçimi petrol hakki sahibi ve Genel Müdürlükçe birlikte belirlenir. Bir yil içinde çalisan yabanci personel sayisiyla bunlarin çalistiklari aylar çarpilarak 12 ye bölünür.
Bulunan sayi o yil içinde çalisan yabanci personel sayisini verir. Bu hesaplamada iki aydan az çalisan yabanci personel dikkate alinmaz. Bir yil içinde çalisan yabanci personele oranla yurt disina gönderilecek Türk vatandaslarinin sayisi azaltilarak görecekleri egitim ve staj süresi ayni oranda uzatilabilir.
Stajyer ve ögrencilerin geri çagrilmalari
Madde 67- Yabanci ülkelerdeki çalismalari Genel Müdürlük veya petrol hakki sahibince yeterli bulunmayan ögrenci ve stajyerler, petrol hakki sahibinin gerekçeli önerisi ve Genel Müdürxxxxx xxxxxxxx geri çagrilir. Petrol hakki sahibinin geri kalan yükümlülügünün yerine getirilme usul ve esaslari, Genel Müdürlükle hak sahibi arasinda ayrica kararlastirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Teminat Teminat ve miktarlari
Madde 68- Basvuru sahibi ameliye sirasinda ortaya çikabilecek zarar ve ziyani ve Kanuna göre ödemek zorunda kalabilecegi tutarlara karsilik olmak üzere Genel Müdürlükçe saptanacak teminati ödemek zorundadir. Teminat, istenilen hak ve bu hak dolayisiyla dogabilecek sorumlulukla orantili olacaktir .Bu teminat; Müsaadelerde, arastirma sahasi veya bunlarin iliskin bulundugu sahaya bakilmaksizin bir veya birden çok müsaade için dört milyon liradan, Arama ruhsatnamelerinde, hektar basina 40 liradan veya ruhsatname sayisina bakilmaksizin ruhsatname sahibinden 25 milyon liradan, Isletme ruhsatnamelerinde, hektar basina 80 liradan veya ruhsatname sayisina bakilmaksizin ruhsatname sahibinden 40 milyon liradan,çok olmamak üzere, Belgelerde, tesisatin öneri veya istekte söz konusu edilen veya Genel Müdürlükçe uygun bulunan yaklasik maliyeti üzerinden,
1. Ham petrol veya petrol ürünleri boru hatlari ve depo tesisleri için binde bes .(% 05) oraninda,
2. Gaz hatti ve depo tesisleri için yüzde bir (% 1) oraninda,
3. Tasfiyehanelerde proses üniteleri tesisati için yüzde bir (% 1) oraninda,
4. Belge konusu olan diger tesisat için binde bes (% 05) oraninda, alinir.
Müsaade, arama ve isletme ruhsatnamesi ve belge alarak çesitli ameliyeler yapan bir sahis, bu haklarin tamamini kapsamak üzere ve yukaridaki fikralarda öngörülen
hususlari saglamak amaciyla 60 milyon liralik tek bir teminat verebilir .Bu durumda petrol hakki sahibi, sonradan edinecegi haklar için ayrica bir teminat vermekle yükümlü tutulamaz. Kamu kurulusu olan petrol hakki sahiplerinden, yukaridaki bentlerde belirtilen teminatin dörtte biri (1/4) alinir. Herhangi bir ameliyenin doguracagi hasar veya bu ameliyeden dolayi Devlete karsi yerine getirilecek mali yükümlülüklerin tahmin edilenden çok oldugu anlasilirsa, Bakanin onayiyla ceza niteligi tasimamak ve asiri tutarlara ulasmamak üzere hak sahibinden daha önce vermis oldugu teminatin artirilmasi istenebilir.
Hasarin teminattan karsilanmasi
Madde 69- Kisilere veya bunlarin mallarina zarar verilmesi halinde bu zararin Genel Müdürlük emrindeki teminattan karsilanabilmesi için mahkemeden karar alinmasi gerekir.
Teminatin sekli ve verilme zamani
Madde 70-
A) Genel Müdürlükçe uygun görülen ve asagida yazili olanlardan biri teminat olarak kabul edilir :
1. Nakit,
2. Hükümetçe kabul edilen bankalar tarafindan verilecek teminat mektuplari,
3. Hazine tahvilleri veya Hazinenin kefaletiyle çikarilan diger tahviller,
4. Istendiginde kolaylikla paraya çevrilebilen diger kiymetler ,
B) Teminatin degistirilmesi veya kabul edilebilir oranda arttirilmasi yolunda yapilan tebligatin geregini Bakanin 30 günden az olmamak üzere belirleyecegi süre içinde yerine getirmeyen petrol hakki sahibine 90 günlük bir süre daha verilir. Bu ek süre içinde de istek yerine getirilmezse sahip oldugu müsaade, arama ruhsatnamesi, isletme ruhsatnamesi ve belgenin hükümsüz kalacagi da teblig edilir.
C) Petrol hakkinin düsmesi, feshi, terki, tamamen devri veya son bulmasi halinde teminatin % 10 u alikonularak arta kalani, bu durumlarin Resmi Gazetede ilanindan sonra hak sahibine derhal verilir. Ameliyenin özelligine göre alikonulacak teminatin orani Bakanin onayiyla Genel Müdürlükçe artirilip azaltilabilir. Alikonulan teminat, ilanin yapilmasindan bir yil sonra geri verilir. Petrol hakki sahibi, yaptigi çalismalara iliskin yeterli bilgi ve raporlari Genel Müdürlüge vermedikçe teminat geri verilmez. Ilan tarihine kadar veya ilani izleyen bir yil içinde petrol hakki sahibi aleyhine, ameliye dolayisiyla yargi yerlerince verilen tazminat kararlarinda yazili tutarlarla ödenmemis Devlet hakki ve hissesi karsiliklari geri verilecek teminattan indirilir .
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Devlet Hakki Tahakkuk dönemi
Madde 71- Devlet hakki, arama veya isletme sahalari toplami üzerinden vergilendirme dönemlerine göre tahakkuk ettirilir .
Devlet hakkinin dogmasi ve sona ermesi
Madde 72- Devlet hakki, arama veya isletme ruhsatnamelerinin alindigi tarihten, petrol hakkinin herhangi bir nedenle sona erdigi veya terk edildigi tarihe kadar alinir .
Kisitli Devlet hakki
Madde 73- Bir petrol hakki sahibinin herhangi bir vergilendirme dönemi tam bir yili doldurmazsa, arama veya isletme sahasi üzerinden alinacak Devlet hakki, durdurulan gün sayisina göre hesaplanir . Arama veya isletme ruhsatnamesinin alindigi tarih, petrol hakki sahibinin tabi oldugu vergilendirme döneminin basina rastlamazsa, arama veya isletme sahasinin o döneme iliskin Devlet hakki, veya isletme ruhsatnamesinin alindigi tarihle vergilendirme döneminin sonu arasindaki gün sayisi üçyüzaltmisbese bölünerek bulunacak orana göre hesaplanir. Arama veya isletme ruhsatnamesinin terk edildigi veya herhangi bir nedenle sona erdigi tarih vergilendirme döneminin sonuna rastlamazsa, arama ve isletme sahasinin o döneme ait Devlet hakki, vergilendirme döneminin basiyla, ruhsatnamenin terk edildigi veya sona erdigi tarih arasindaki gün sayisi üçyüzaltmisbese bölünerek bulunacak orana göre hesaplanir.
Devlet haklarindan yapilacak indirimler
Madde 74- Arayicinin kendi sahasi Içinde veya bu sahanin petrol olanaklarini belirlemek amaciyla saha disinda yaptigi jeolojik Istiksafin giderleri o dönemin Devlet hakki toplamindan indirilir. Indirilecek tutar Devlet hakkinin % 50 sini geçemez.
Devlet hakki beyannamesi
Madde 75- Petrol hakki sahibi, vergilendirme dönemini izleyen iki ay içinde arama veya isletme hakkina sahip bulundugu sahalari, bu sahalar üzerindeki arama veya isletme haklarinin baslama ve sona erme tarihlerini, bu sahalarin yüzölçümlerini, dönem içinde yapilan ve Tüzügün 74 üncü maddesi geregince indirilen giderler toplamini ve bunlarla ilgili diger bilgileri içeren Devlet hakki beyannamesini Genel Müdürlüge verir .Bu beyannamenin biçimi, Maliye ve Gümrük Bakanligiyla Genel Müdürlükçe birlikte belirlenir .Devlet hakkindan yapilacak indirimler için,
incelemeye esas alinacak, fiilen yapilan arama giderlerinin ayrintilarini gösteren onayli bir liste beyannameye eklenir .
Ikmalen Devlet hakki tarhi
Madde 76- Beyan üzerine yapilan Devlet hakki tahakkukundan sonra maddi delillere veya yasal ölçülere dayanilarak saptanan farklar üzerinden, Genel Müdürlükçe ikmalen Devlet hakki tarhiyati yapilir .Bu tarhiyatin tebligi üzerine ilgililer Bakana itiraz edebilirler , bu itiraz uyusmazliga konu miktarin tahsilini durdurur.
Devlet hakki tahakkuk fisi
Madde 77-
A) Devlet hakki beyannamesinin Genel Müdürlüge verilmesi üzerine, Devlet hakki tahakkuk fisi düzenlenir .Bu fisin bir nüshasi petrol hakki sahibine veya beyannameyi onun adina Genel Müdürlüge getirene verilir, böylece Devlet hakki tarh ve tahakkuk ettirilir .Devlet hakki tahakkuk fisinin petrol hakki sahibine verilen nüshasi ayni zamanda beyannamenin alindi belgesi yerine geçer.
B) Devlet hakki tahakkuk fisinde asagida yazili bilgiler bulunur:
1. Fis sira numarasi,
2. Fisin düzenlendigi tarih,
3. Beyanname tarihi,
4. Beyannamenin ilgili oldugu vergilendirme dönemi,
5. Beyannamenin numarasi,
6. Petrol hakki sahibinin unvani,
7 .Petrol hakki sahibinin adresi,
8. Tahakkuk eden Devlet hakki,
9. Indirimler toplami,
10. Ödenecek Devlet hakki,
11. Itirazla ilgili hükümler,
12. Diger bilgiler
G) Devlet hakki tahakkuk fisinin alinmamasi, beyannamede yazili Devlet hakkinin tahakkukuna engel olmaz. Devlet hakki beyannamesinin postayla gönderilmesi veya Devlet hakki tahakkuk fisinin elden alin- mamasi halinde, fisin petrol hakki sahibine verilmesi gereken nüshasi, petrol hakki sahibinin Devlet hakki beyannamesinde gösterdigi adrese gönderilir. Fisin Genel Müdürlükte kalan nüshasina posta alindi defterinin tarih ve numarasi yazilir .
Devlet hakkinin ödenme biçimi ve zamani
Madde 78- Devlet hakki iki aylik beyanname verme süresi içinde Genel Müdürlügün bulundugu yerde belirlenen veya ayni yerde petrol hakki sahibinin bagli oldugu vergi dairesine bir defada ödenir. Ödemeye iliskin makbuzun bir örnegi Genel Müdürlüge verilir .
Devlet hakkinin tahsili usulü
Madde 79- Devlet hakkinin tahsilinde, Amme Alacaklarinin Tahsili Usulü Hakkinda Kanun hükümleri uygulanir .
Itirazlar ve dava
Madde 80- Devlet haklarindan dogan uyusmazliklar nedeniyle itirazlar Bakana yapilir. Bakan itirazi hakli bulursa, yapilan islemi düzelttirir. Bakan karan aleyhine Danistay'a basvurulabilir.
BESINCI BÖLÜM
Devlet Hissesi Üzerinden Devlet hissesi ödenecek petrol
Madde 81- Petrol hakki sahibi tarafindan üretilip depolanan petrolden sekizde bir oraninda Devlet hissesi alinir. Hak sahibinin arama veya isletme sahasiyla ilgili olarak yaptigi arama, inkisaf ve üretim ameliyelerinde çok üretim amaciyla hazneye gönderilen, üretilen, ancak buharlasma ile zorunlu olarak havaya birakilan veya yakilan veyahut ekonomik anlamda satis olanagi bulunmayan petrolden Devlet hissesi alinmaz. Petrol hakki sahibi,Devletin dogal kaynaklarinin iyi niyetle ve en verimli biçimde isletilmesi için petrol sanayiinde geçerli önlemleri almak zorundadir .Bu önlemlerin alinmamasi nedeniyle olusan kayip petrolden Devlet hissesi alinir .
Madde 82- Üzerinden Devlet hissesi alinacak petrol, petrol sanayiinde kullanilan usullerle ve Kanunun 3 üncü maddesinde gösterilen petrol birimleriyle ölçülür. Üzerinden Devlet hissesi alinacak petrol, hak sahibinin kusuru disinda, Genel Müdürlükçe kabul edilen nedenlerle ölçülememis veya ölçülemeyecek durumdaysa, basinç düsümü, üretim düsümü veya petrol, gaz ve su dengesi ya da diger saglikli ve kabu1 edilebilir metotlardan biriyle veya bu metotlarin bir arada uygu1anmasiyla tahmin olunur .
Devlet hissesinin bir defa alinmasi
Madde 83- Devlet hissesi ödendikten sonra, petrol hakki sahibinin arama veya isletme sahasindaki baska bir üretim haznesine gönderip oradan yeniden ürettigi petrolden Devlet hissesi alinmaz.
Devlet hissesinin tahakkuk dônemi
Madde 84- Devlet hissesi tahakkuk dönemi bir aydir .Devlet hissesi her arama ve isletme sahasi için ayri, ayri tahakkuk ettirilir. Tahakkuk dönemi Maliye ve Gümrük Bakanligiyla Genel Müdürlükçe, bütün arayici ve isletmecileri kapsamak ve üç ayi geçmemek üzere uzatilabilir.
Devlet hissesinin hesaplanmasi
Madde 85- Tahakkuk ettirilecek Devlet hissesi miktari Devlet hissesi tahakkuk dönemi içinde her cins petrolün, arama veya isletme sahasindan üretilen birimleri toplamini, üretildikleri andaki kuyu basi fiyatlariyla çarpmak ve her cins petrole iliskin sonuçlari toplamak ve bunun sekizde birini almak suretiyle hesaplanir.
Devlet hissesi beyannamesi
Madde 86- Arayici ve isletmeciler , bir tahakkuk dönemi içinde üretip depoladiklari petrolün cins ve türüne göre miktarini, kuyu basi fiyatini, bunlar üzerinden ödenmesi gereken Devlet hissesini ve diger bilgileri içeren Devlet hissesi beyannamesini, tahakkuk dönemini izleyen ayin ilk on bes günü içinde, Genel Müdürlüge vermek zorundadirlar. Beyannamenin biçimi Maliye ve Gümrük Bakanligiyla Genel Müdürlükçe birlikte belirlenir .
Devlet hissesi tahakkuk fisi
Madde 87- Petrol hakki sahibinin Devlet hissesi beyannamesini Genel Müdürlüge vermesi Üzerine Devlet hissesi tahakkuk fisi düzenlenir. Fisin bir nüshasi petrol hakki sahibine veya beyannameyi onun adina Genel Müdürlüge teslim edene verilerek Devlet hissesi tarh ve tahakkuk ettirilir. Tüzügün Devlet hakki tahakkuk fisine iliskin hükümleriyle ikmalen Devlet hakki tarhina iliskin hükümleri Devlet hissesi tahakkuk fisi ve ikmalen Devlet hissesi tarhi içinde Devlet hissesinin özellikleri göz önünde bulundurularak uygulanir.
Devlet hissesinin ödenmesi
Madde 88- Hak sahibine, aynen alinacagi teblig edilmeyen Devlet hissesi, nakden ödenir.
Devlet hissesinin tahsil usulü
Madde 89- Devlet hissesinin tahsilinde Amme Alacaklarinin Tahsili Usulü Hakkindaki Kanun hükümleri uygulanir .
Itirazlar ve dava
Madde 90- Devlet hisselerinden dogan uyusmazliklar nedeniyle itirazlar Bakana yapilir .Bakan itirazi hakli bulursa, yapilan islemi düzelttirir .Bakan karan aleyhine Danistay'a basvurulabilir .
Devlet hissesinin aynen alinmasi
Madde 91- Genel Müdürlük, Devlet hissesinin bir kismini veya tamamini tahakkuk dönemlerinin birinde veya birkaçinda veyahut tamaminda aynen alabilecegi gibi, hissenin ait oldugu petrollerin cins ve özelligi itibariyle bir kisminda aynen diger bir kisminda nakden alabilir. Ancak, bir petrol üreticisinden herhangi bir dönem içinde bir arama veya isletme sahasindan üretip depoladigi petrolden cins ve türüne göre istenecek ayni Devlet hissesi, o cins veya türün sekizde birini geçemez.
Ücretsiz depolama süresi
Madde 92- Hükümet hesabina üreticinin tanklarinda teslim edilecek sivi petrol, bu tanklarda 30 günlük bir süre için ücret alinmaksizin depolanir. Bu süreden çok bekletilen petrol için, üretici ücret veya petrolün tasinmasini isteyebilecegi gibi kuyu basi fiyatini ödeyerek bu petrole kendisi tasarruf edebilir .30 günlük ücretsiz depolama süresi petrol hakki sahibinin petrolün teslime hazir bulundurulduguna iliskin bildirisinin Genel Müdürlüge ulastigi tarihten baslar .
Devlet hissesinin aynen ödenme zamani
Madde 93- Aynen ödenecek Devlet hissesi, tahakkuk dönemine iliskin beyanname üzerine yapilacak tahakkuk isleminden sonra ödenir. Bir aydan uzun süreli tahakkuk dönemi kabul edilmisse Genel Müdürlük kendiliginden veya isletmeciyle anlasarak ödemenin, bir dönemin tahakkuk edecek Devlet hissesine mahsuben dönem içinde de yapilmasini isteyebilir .
Devlet hissesinin nakden ödeme biçimi ve zamani Madde 94- Devlet hissesi, bir aylik beyanname verme süresi içinde Genel
Müdürlügün bulundugu yerde belirlenen veya ayni yerde petrol hakki sahibinin
bagli oldugu vergi dairesine bir defada ödenir . Ödemeye iliskin makbuzun bir örnegi Genel Müdürlüge verilir.
BESINCI KISIM
Vergilendirme
BIRINCI BÖLÜM
Genel Ilkeler Uygulanacak hükümler
Madde 95- Kanunun vergilendirmeyle ilgili hükümleri sakli kalmak kosuluyla Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlariyla vergi, resim ve harçlara iliskin diger mevzuat, Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacaklarinin Tahsil Usulü Hakkindaki Kanun hükümleri, bunlarin ek ve degisiklikleri, petrol hakki sahipleri hakkinda da uygulanir.
Ameliyelerin ayirimi
Madde 96- Tüzügün vergilendirmeye iliskin hükümleri petrol hakki sahibinin yalniz ameliyelere iliskin islemlerine ve bunlarin sonuçlarina uygulanir .Petrol hakki sahibinin ameliyeler disinda kalan faaliyetlerine genel hükümler uygulanir. Petrol hakki sahibi ameliyelerle bunlar disindaki faaliyetleri birlikte yapiyorsa, ameliyeler için, ayri sermaye tahsis etmesi, muhasebe kayitlarini ayirmasi ve ayri vergi beyannamesi vermesi gerekir .
Ameliyelerin birlestirilmesi
Madde 97- Iki veya daha çok isletmecinin Genel Müdürlügün onayiyla ameliyelerini birlestirmeleri halinde, bunlar kendi basina ve kendi adina faaliyette bulunuyorlarmis gibi ayri, ayri vergiye tabi olurlar
Madde 98- Kanunun ve Tüzügün vergilendirmeye iliskin hükümleri, vergi kanunlari ve Vergi Usul Kanunu hükümleriyle birlikte, petrol hakki sahibinin yalniz mali kazancinin belirlenmesinde ve bu kazanç üzerinden vergilerin hesaplanmasinda uygulanir .Kanuni defterlerde yapilacak kayitlara esas olmaz. Kayitlar ve muhasebe Vergi Usul Kanunu hükümlerine aykiri olmamak ve Tüzügün 96 nci maddesinin ikinci fikrasina uygun olmak kosuluyla isin özelligine göre istenilen usul ve tarzda serbestçe düzenlenir. Ancak, kanuni defterlerde kayitli kazançla vergi matrahinin hesabina ait mali kazanç arasinda fark varsa, bu fark beyannameye eklenecek listeyle vergi dairesine bildirilir .
IKINCI BÖLÜM
Kazançlar Üzerinden Alinacak Vergiler Ameliyelerden dogan kazançlarin vergilendirilmesi
Madde 99- Ameliyelerden elde edilen kazançlar kurumlar vergisine tabidir. Petrol
hakki sahibi, xxxxxx, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarina göre yapilmasi gereken vergi tevkifatini yapmak ve beyan etmek zorundadir. Ödenecek kurumlar vergisi ile tevkif edilecek gelir ve kurumlar vergilerinin belirlenmesinde bu Tüzügün 100 ila 103 üncü maddelerindeki esaslar göz önünde bulundurulur .
Safi kazancin hesaplanmasi
Madde 100- Vergiye tabi safi kazanç, Kanunun 97 nci maddesindeki indirimler ve Tüzükte belirtilen esaslar da göz önünde tutulmak suretiyle Kurumlar Vergisi Kanununa göre hesaplanir .
Vergi orani
Madde 101- 100 üncü madde geregince tespit edilen safi kazanca, Kurumlar Vergisi Kanunundaki vergi nispeti uygulanmak suretiyle kurumlar vergisi hesaplanir. 193 sayili Gelir Vergisi Kanunu ve 5422 sayili Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapilmasi gereken vergi tevkifatinda, bu kanunlarin ilgili hükümleri uygulanir .
Mükellefiyet siniri
Madde 102- Petrol hakki sahibinin ödemekle mükellef oldugu kurumlar vergisiyle Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarina göre yapilmasi gereken vergi tevkifati toplami, Tüzügün 100 üncü maddesi geregince belirlenen safi kazancin % 55 ini geçemez.
Vergi miktarlarindan yapilacak indirim
Madde 103- Tüzügün 101 inci maddesine göre hesaplanan vergiler toplaminin mükellefiyet sinirini asmasi halinde, asan miktar kadar asagidaki siraya göre indirim yapilir:
A) Mükellefiyet sinirini asan vergi miktari, önce Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarina göre yapilmasi gereken vergi tevkifatindan indirilir.
B)Tevkif edilecek gelir ve kurumlar vergileri yapilacak indirimi karsilamadigi takdirde, artan miktar , bu Tüzügün 100 üncü maddesi geregince tespit edilen safi kazanç üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden indirilir. Indirim yapilmasi halinde, Xxxxxx Xxxxxxxx göre ödenecek vergi miktarinin hesaplanma seklini gösteren bir cetvel, petrol hakki sahibinin verecegi ilgili beyannameye ayrica eklenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Indirimler ve Degerleme
Indirimler hakkinda genel esaslar
Madde 104- Petrol hakki sahibi, Xxxxxx Xxxxxx ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarinin kabul ettigi giderleri, vergilendirme dönemi ile ilgili olmak ve tahakkuk etmis bulunmak kaydiyla gayri safi gelirinden indirebilir. Aktiflestirilmis giderler üzerinden Vergi Usul Kanunu, Petrol Kanunu ve Tüzügü geregince Maliye ve Gümrük Bakanligi ve Genel Müdürlükçe müstereken bel1i edilecek oranlar üzerinden ayrilacak miktarlarla petrol hakki sahibinin kanunen sahip bulundugu seçme hakkina dayanarak gider olarak indirdigi aktiflestirilmesi seçmeli giderler , vergilendirme dönemi içinde tahakkuk etmis indirim olarak kabul edi1ir .
Gider gösterilecek Devlet hakki
Madde 105- Kanun geregince bir vergilendirme döneminde gider gösterilecek Devlet hakki, bu döneme ait olmak üzere Tüzügün 74 üncü maddesindeki mahsuplar da yapilmak suretiyle, Tüzügün 77 nci maddesine göre tahakkuk ettirilecek miktardan olusur .
Devir veya terk halinde gider gösterilecek bakiye kiymet
Madde 106- Petrol hakki sahibinin sahip oldugu arama ruhsatnamesiyle diger petrol haklarinin süresinin sona ermesi nedeniyle terk edilen iktisadi kiymetin, henüz itfa edilmemis bakiyesinin gider olarak indirilebilmesi, terkin kesin olmasi kosuluna baglidir. İktisadi kiymetin baskasina devri halinde, petrol hakki sahibi, devir bedelinin tamamini gelir göstermek kosuluyla henüz itfa edilmemis bakiye kiymeti gider yazabilir .
Tükenme payi
Madde 107- Tükenme payi, petrol hakki sahibinin sermaye hesabina alarak aktiflestirdigi arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve iktisadi verimi olmayan kuyularin açilma giderleri toplamindan ibarettir. Tükenme payi, her arama ve münferit isletme sahalari için ayri, ayri olmak üzere, Maliye ve Gümrük Bakanligiyla Genel Müdürlükçe belli edilecek oranlar üzerinden itfa edilir .Bu suretle tespit edilen miktardan, sahanin petrol üretiminden baska bir amaca ayrilmis bulunan kisminin maliyet ve kiymetiyle, ameliyenin sona erdigi tarihte sahanin petrol hakki sahibi bakimindan haiz oldugu bakiye deger indirilir .
Aktiflestirilmesi seçmeli giderler
Madde 108- Kanuna göre, petrol hakki sahibinin gider göstermek veya aktiflestirmek hususunda serbest bulundugu arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve iktisadi miktarda petrol verimi olmayan kuyularin açilma giderleri, aktiflestirilmesi seçmeli giderlerdir. Bu giderlerin dogrudan dogruya petrol hakki sahibi tarafindan veya
petrol hakki sahibi hesabina sözlesme geregince baskasi tarafindan yapilmis olmasi seçme hakkinin kullanilmasini etkilemez.
Seçme hakkinin kullanilmasi
Madde 109- Petrol hakki sahibi, arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve iktisadi miktarda verimi olmayan kuyularin açilma giderlerini sermaye hesabina alarak aktiflestirmek yahut gider göstermek hususunda Kanunun tanidigi seçme hakkini, Kanunda ve Tüzükte tarifi yapilan ve yukarida belirtilen gider gruplarinin tümü itibariyle, her ruhsat sahasi için xxxx, ayri olmak üzere bu giderlerin yapildigi ilk vergilendirme dönemine iliskin vergi beyannamesini verirken kullanir. Bu giderler, yapildigi vergilendirme dönemi içinde gider yazilmamissa aktiflestirilmis sayilir.
Arama giderleri
Madde 110- Kullanma süresi bir yildan çok olan malzeme ve tesisat giderleriyle genel idare giderleri disinda kalan ve petrollü arazi bulmak ve genisligini belirlemek amaciyla yapilan bütün giderler arama giderleridir. Baslangiç niteligindeki etüt ve ölçülerle jeolojik ve jeofizik ameliyeler dolayisiyla yapilan diger giderler arama gideri sayilir .
Sondaj fer'i giderleri
Madde 111- Kullanma süresi bir yildan çok olup tesis edilmemis veya kullanilmamis olan veya tesisinden veya kullanilmasina baslanmasindan itibaren bir yil sonunda kullanilabilecek durumda olan veya hurda kiymeti bulunan tesisat veya malzeme giderleri disinda kalan kuyu açma, temizleme, derinlestirme, bitirme veya ameliyelere hazirlik amaciyla ya da bunlarla ilgili olarak yapilan bütün isçilik, yakit, onarim, bakim, nakliye, ikmal ve malzeme giderleri, sondaj fer'i giderleridir.
Kuyularin açilmasina hazirlik niteliginde olmak üzere arazinin açilip düzeltilmesi, sularin akitilmasi, yol yapimi, arazinin ölçülmesi, jeolojik etütler , topografik ve jeolojik ölçümlerle petrol veya gaz üretecek kuyularin açilmasi, hazirlanmasi için gerekli sondaj kuleleri, tanklar , boru hatlari ve diger tesislerin yapimi amaciyla yapilan bütün isçilik, yakit, tamir , nakliye ve ikmal giderleriyle benzeri giderler sondaj fer'i giderleri sayilir. .
Iktisadi verimi olmayan kuyularin açilma giderleri
Madde 112- Sondaj aletleri ve benzeri teçhizat disinda kalan sondaj fer'i giderleriyle iktisadi miktarda petrol verimi olmayan kuyularin açilmasinda kullanilan veya gerekli herhangi bir maddi, iktisadi deger için yapilan giderler , iktisadi verimi olmayan kuyularin açilma giderleridir .
Aktiflestirilmesi seçmeli gider olarak kabul edilmeyen giderler
Madde 113- Arama veya sondaj fer'i giderleri biçiminde yapildiklari halde aktiflestirilmesi seçmeli giderler olarak kabul edilmeyecek giderler asagida gösterilmistir .
A) Kullanma süresi bir yildan çok olan malzeme ve tesisat giderleriyle genel idare giderleri,
B) Kullanma süresi bir yildan çok olup tesis edilmemis veya kullanilmamis olan yahut tesisinden ya da kullanilmasindan baslayarak bir yil sonunda kullanilabilecek durumda olan veyahut hurda kiymeti bulunan tesisat ve malzeme giderleri.
Petrol kuyularinda veya petrollü arazide yapilan insaatta kullanilan malzemeyle sondaj aletleri, toplama, üretim ve muhafaza borulari, tanklar , motorlar , kazanlar , makineler ve benzerleri, aktiflestirilmesi seçmeli gider sayilmaz. Petrol ve gazin islenmesine (treating) mahsus olan ve kuyu açilmasina yaramayan veya açma için gerekli bulunmayan teçhizat, yardimci tesisler , insaat ve tesisatla ilgili isçilik, yakit, onarim, bakim, nakliye, ikmal ve malzeme giderleri de aktiflestirilmesi seçmeli gider olarak kabul edilmez.
Amortismana tabi kiymetler
Madde 114- Petrol hakki sahibi tarafindan aktiflestirilen arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve iktisadi miktarda verimi olmayan kuyularin açilma giderleri disindaki iktisadi degerlerin maliyetiyle bu degerlerin elde edilmesi ve üzerindeki tesisatin kurulmasiyla ilgili giderler amortisman yoluyla itfa olunur . Bu giderler için amortisman ayrilmasinda, 213 sayili Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Maliye ve Gümrük Bakanliginca tespit ve ilan edilen amortisman cetvellerinde yer alan oranlar uygulanir. Amortisman yoluyla itfa edilecek iktisadi degerler asagida belirtilmistir:
A) Iktisaden verimli olarak kullanilabilecekleri süre bir yildan çok olan binalar, teçhizat ve makinelerle diger maddi degerler ,
B) Patentler , alameti farika, anlasmadan xxxxx xxxxxx , aktiflestirilmis ilk kurulus ve teskilatlanma giderleri, hizmet bedelleri gibi gayri maddi haklar ve degerler,
C) Birden fazla yillara geçen arazi kullanma haklarinin maliyeti (Arazi amortismana tabi degildir.)
Iktisadi kiymetlerin degerlendirilmesi
Madde 115- Petrol hakki sahibi kurumlarin iktisadi degerleri, Vergi Usul Kanununda yer alan degerleme hükümlerine göre degerlendirilir. Bu kurumlarin aktiflestirdikleri arama giderleri, sondaj fer'i giderleri ve iktisadi miktarda verimi olmayan kuyularin açilma giderleri, kayitli degerleri üzerinden degerlenir . Bu
degerler , bu isler için yapilan gerçek giderlerden fazla olamaz.
ALTINCI KISIM
Ithal Edilen Iktisadi Kiymetler, Petrol Satisindan Dogan Gelir ve Transferler BIRINCI BÖLÜM
Ithal Edilen Iktisadi Kiymetler
Ithal edilen iktisadi kiymetlerin degerlerinin belirlenmesi ve ithal edilen sermaye
Madde 116- Harice transfer edilecek kiymetlerin döviz cins ve kurlarinin Kanunun 116 nci maddesinin ikinci, üçüncü fikralariyla Tüzügün 124 üncü maddesi geregince belirlenmesi için, petrol hakki sahibi tarafindan ameliyelerde kullanilmak üzere Türkiye'ye ithal edilen bütün nakdi fonlar ve buna ait haklarla sermaye mevcutlari esasinin bir bölümü olan malzeme veya diger kiymetlerin degerleri, döviz cinsi, döviz miktari, döviz kuru ve Türk lirasi karsiliklarina ve ithal tarihlerine göre Müstesarlikla birlikte Genel Müdürlük tarafindan asagidaki esaslara uygun olarak belirlenir:
A) Döviz cinsinin belirlenmesi,
1. 1thal edilen nakdi fonlar ve buna ait haklarla sair kiymetlerin döviz cinsi ithal edildikleri döviz olarak tescil edilir .
2. Ithal edilen nakdi fonlar ve buna ait haklar karsiliginda Türkiye'den tahsis edilen dövizle yapilan ithalatin döviz cinsi, karsilik gösterilen nakdi fonlar ve buna ait haklarin döviz cinsine göre belirlenir Petrol hakki sahibi tarafindan ithal edilen nakdi fonlar ve buna ait haklar, Müstesarliktan önceden alinan izinle, yetkili bir bankada açtirilacak döviz hesabina yatirilir. Bu hesaba yatirilan dövizler Türkiye'ye ithal edilmis sayilmaz. Bu hesaba yatirilmis olan nakdi fonlar ve buna ait haklar karsiliginda diger bir döviz satin alinarak ithalat yapilmasina izin verilirse, gereken miktarda döviz Türk lirasina çevrilir , bu Türk liralariyla istenen dövizler satin
alinir .Bu yolla ithal edilen kiymetlerin ithal tarihi, döviz hesabina yatirilmis olan nakdi fonlar ve buna ait haklarin Türk parasina çevrildikleri tarih olarak kabul edilir .
3. Nakdi fonlar ve buna ait haklar disindaki ithalatin döviz cinsinin belirlenmesinde, ithalatin yapildigi memleket parasinin saglanmasi için o memlekete petrol hakki sahibince veya onun nam ve hesabina fiilen veya hesaben ödenen döviz cinsi esas alinir. Tüzügün 125 inci maddesine uygun olarak Türkiye'den harice transfer edilen dövizler karsiliginda, nakdi fonlar ve buna ait haklar disinda yapilan ithalatin döviz cinsi, transfer edilen dövizin cinsine göre belirlenir .
4. Yukarida 2 nci ve 3 üncü bentlerde öngörülmemis olan nakdi fonlar ve buna ait
haklar disindaki ithalatin döviz cinsi, ithalatin yapildigi memleket parasina göre belirlenir. Yukaridaki 2 nci, 3 üncü ve bu bende göre ithal edilen kiymetleri % 20 sini asmayan bölümü, Müstesarliktan önceden izin alinmak kaydiyla, petrol hakki sahibinin Tüzügün 121 inci maddesine göre belirlenen mensup oldugu memleket parasi olarak saptanabilir ve bu döviz cinsi sonradan degistirilemez. Bu bendin uygulanmasinda ithalatin toplam kiymeti ve % 20 orani petrol hakki sahibinin ameliyeye basladigi günden itibaren birikmis olarak hesaplanir .
B) Ithal edilmis nakdi fonlar ve buna ait haklarla diger kiymetlerin döviz kuru, ithalatin yapildigi dövize göre Türk parasinin ithal tarihinde cari resmi kambiyo kuru üzerinden belirlenir .Böylece belirlenen döviz kuru, Tüzügün 124 üncü maddesine dayanilarak, petrol hakki sahibinin ithal edilmis sermayesine karsilik harice yapacagi transferler için esas alinir.
C) Nakdi fonlar ve buna ait haklar disindaki ithalatin döviz miktarin itibariyle kiymeti, kabul edilebilir satici faturalarindan fiyat listelerinden, kataloglardan ve diger belgelerden herhangi birine veya birkaçina göre ve gerektiginde eksper kullanilmak suretiyle Müstesarlik ve Genel Müdürlükçe birlikte belirlenir . Ekspertiz ücreti, ithalati yapan petrol hakki sahibi sirketler tarafindan karsilanir .
D) Tüzügün 117 nci maddesi geregince düzenlenecek ithal beyannamesinin verilme tarihinden baslayarak 90 gün içinde, petrol hakki sahibinin döviz cinsi ve miktari hakkindaki beyani ve bunun asagidaki hükümler dayanilarak ithal edilmis sermayeye eklenip eklenmeyecegi hususu, Müstesarlikla Genel Müdürlük tarafindan incelenerek karara baglanir. Müstesarlik ve Genel Müdürlükçe, petrol hakki sahibinden, ithal beyannamesiyle birlikte verilen belgelerden baska belge istenmesi halinde, istek tarihleriyle bu belgelerin verilme tarihi arasindaki süre 90 günlük süreye eklenir.
a. Türkiye'ye ithal edilen ve Kanunun 116 nci maddesinin birinci fikrasiyla yukaridaki (B) fikrasi geregince döviz cinsi, döviz miktari, döviz kuru ve Türk lirasi itibariyle ithal sirasina göre Müstesarlikça kaydedilecek olan bütün nakdi fonlar ve buna ait haklarla sermaye mevcutlari esasinin bir bölümü olan malzeme ve diger kiymetler toplamindan, Tüzügün 124 üncü maddesine uygun olarak ithal edilmis kiymetlere karsilik, harice yapilan transferlerle Tüzügün 119 uncu maddesinin (B) fikrasinda öngörüldügü sekilde hariçte tutulan satis gelirinin indirimi sonucu elde edilen tutar, ithal edilmis sermayeyi olusturur.
b. Tüzügün 123 üncü maddesi geregince harice transfer edilecek kiymetler toplami yukaridaki a bendinde tanimlanan ithal edilmis sermaye toplamini geçmesi halinde, aradaki farka karsilik olan ve Tüzügün 124 üncü maddesinin (B) fikrasinin 1 inci bendi geregince petrol hakki sahibi tarafindan harice transferi mümkün bulundugu halde transfer edilmeyip Türkiye'de birakilan nakdi fonlar ve buna ait haklarla diger kiymetler petrol hakki sahibinin basvurusu halinde, basvuru tarihi itibariyle petrol hakki sahibinin mensup oldugu memleket döviz cinsi üzerinden ithal edilmis sermayeye eklenir.
c. Disariya petrol satisindan dogan ve petrol hakki sahibi tarafindan Türkiye'ye getirilen gelirin ithal edilmis sermayeyi asan kismi ithal tarihi itibariyle ve ithal edildikleri döviz cinsi üzerinden ithal edilmis sermayeye eklenir. Tüzügün 123 üncü maddesi geregince harice transfer edilebilecek kiymetler toplaminin ithal edilmis sermaye toplamini asmamasi halinde de sözü edilen satis gelirinin Türkiye'ye getirilmesi sonucu harice transfer edilebilecek kiymetler toplami ithal edilmis sermayeyi geçerse, geçen miktar , ithal tarihi itibariyle ithal edilen döviz cinsi üzerinde ithal edilmis sermayeye eklenir.
d. Kanunun 115 inci maddesinin ikinci fikrasi geregince veya Türkiye'den saglanan dövizle yapilan ithalat, ithal edilmis sermayeye eklenmez.
e. Petrol hakki sahibinin basvurusu üzerine petrol hakki sahibiyle dogrudan dogruya veya transfer için yeterli bir sermaye iliskisi bulundugu Müstesarlikça kabul edilen herhangi bir sahsin Türkiye'den alacakli oldugu dövizin harice transferi ve ayni dövizin yeniden petrol hakki sahibi tarafindan Türkiye'ye ithal edildigi kabul edilerek nakdi fonlar ve buna ait haklarin bu maddeye uygun olarak ithal edilmis olmasi Müstesarlikça saglanabilir
Ithal edilen kiymetler için verilmesi gereken beyanname
Madde 117 -Petrol hakki sahibi ithal edilmis sermayenin Tüzügün 116 nci maddesine uygun olarak belirlenmesi amaciyla ameliyelerde kullanilmak üzere Türkiye'ye ithal ettigi bütün nakdi fonlar ve buna ait haklarla sermaye mevcutlari esasinin bir bölümü olan malzeme veya diger kiymetlerin nitelik ve degerlerini gösteren ithal beyannamesiyle bir örnegini ithal tarihinden sonraki 30 gün içinde Genel Müdürlüge verir . Beyannamenin örnegi Müstesarliga gönderilir .Bu süre, muhasebe sistemlerinin veya satin alma usullerinin ithal beyannamelerini bir ay içinde vermeye uygun olmamasi, büyük çaptaki yatirimlarin kisa süreye sigdirilmasi veya ithal edilen kiymetlere iliskin belgelerin zamaninda saglanamamasi gibi kabul edilebilir nedenler varsa Genel Müdürlükçe, ayrica, 6 ayi geçmemek üzere uzatilabilir. ithal beyannamesine nakdi fonlar ve buna ait haklarla sair kiymetler hakkinda asagidaki bilgiler yazilir;
1. Ithal tarihi (Ithal olunan nakdi fonlara ait banka döviz alim bordrosu örnegi beyannameye eklenir .),
2. Niteligi ve cinsi,
3. Döviz cinsi,
4. Döviz cinsinin ne sekilde belirlendigi (Tüzügün 116 nci maddesinin (A) fikrasinin hangi bendine dayanildigi beyannamede gösterilir. Ayrica 116 nci maddenin (A) fikrasi 4 üncü bendine dayaniliyorsa mense sahadetnamesinin veya esiti bir belgenin yahut Müstesarliktan bu bende göre alinan izin belgesinin asillari veya örnekleri, izin ayni maddenin (A) fikrasinin 2 nci bendine göre verilmisse banka döviz alim ve satim bordrosunun asil veya örnegi beyannameye eklenir .),
5. Döviz olarak degeri,
6. Döviz kuru,
7 .Türk lirasi olarak degeri,
8. Nakdi fonlar ve buna ait haklar disindaki kiymetler için Tüzügün 127 nci maddesine dayanilarak Genel Müdürlüge yapilan basvurunun tarih ve sayisi (127 nci madde geregince Genel Müdürlügün üzerine not koydugu faturalarin birer kopyasi beyannameye eklenir .Bu faturalara, gümrük idarelerince, içerdigi malzemenin Türkiye'ye ithal edildigini ve gümrük giris beyannamesinin tarih ve sayisini gösteren bir not yazilarak alti gümrük idaresince mühürlenir ve yetkili memur tarafindan tarih atilarak imzalanir .)
9. Nakdi fonlar ve buna ait haklar disindaki kiymetlerin Tüzügün 129 uncu maddesine uygun olarak ilerde harice transferi halinde ayniyetini tespite yarayacak gerekli bilgiler (Yukarida öngörülen biçimde ithal beyannamesine baglanacak fatura kopyasi bu amaç için yeterli sayilabilir.),
10. Nakdi fonlar ve buna ait haklarla sair kiymetlerin, Tüzügün 116 nci maddesinin hangi bendine göre ithal edilmis oldugu, Petrol hakki sahibi, Tüzügün 116 nci maddesinin (D) fikrasinin b ve e bentleri geregince yapacagi basvurularda, dilekçesine ithal beyannamesiyle bir örnegini ekler .
IKINCI BÖLÜM
Petrol Satislarindan Dogan Gelir
Ihraç edilen petrol gelirine uygulanacak hükümler
Madde 118- Petrol hakki sahibinin ihraç ettigi petrolün satisindan dogan gelir hakkinda Kanun ile bu Kanuna göre uygulanmasi mümkün diger kanun, tüzük ve kararname hükümleri uygulanir. Ihraç edilen petrol gelirinin yurt disinda tutulmasi veya yurda getirilmesi
Madde 119-
A) Petrol hakki sahibi, Kanunun 13 üncü maddesi geregince ham veya mahsul olarak ihracina izin verilen petrolden ve dogal gazdan elde ettigi dövizi yurt disinda tutabilir. Petrol hakki sahibi ihracina izin verilen petrolden ve dogal gazdan sagladigi dövizi ihraç tarihindeki kur üzerinden Türk lirasina çevirerek tutarini kanuni defterlerine gelir olarak yazmak zorundadir .
B) Petrol hakki sahibinin, ihraç ettigi petrol veya dogal gazdan elde ederek yurt disinda tuttugu döviz,
1. Türkiye'ye ithal edilmis tescilli sermayesinin veya varsa bu sermayeyi asan transfer edilebilecek net kiymetlerin transferinde, Kanunun 116 nci maddesinin üçüncü fikrasinda belirtilen döviz kurlarina ait esaslarin uygulanmasi suretiyle mahsup edilebilir .
2. Petrol hakki sahibinin Kanun geregince Türkiye'deki ameliyeleri için gerekli
dövizli ödemelerinde kullanilabilir , ancak, bu tür ödemeleri Türkiye'ye ithal edilmis sermaye sayilmaz ve tescil edilmez. Yabanci sirketlerin, petrol hakki sahibi Türk sermaye sirketleriyle ortaklasa yapacaklari aramalarda kesfedilen sahalardan üretilecek petrol ve dogal gazdan paylarina düsen miktarlardan yapacaklari ihracat dolayisiyla, yurt disinda tutabilecekleri döviz de yukaridaki hükümlere göre yabanci ortagin transfer mahsubu veya dövizli ödemelerinde kullanilabilir .
C) Petrol hakki sahibi her yil haziran ayi sonu itibariyle yurt disinda tuttugu dövizden (B) fikrasinda öngörülen mahsup ve kullanma islemlerinden sonra kalan miktarlari Türkiye'ye getirmek transferine iliskin belgeleri ibraz etmek suretiyle uygunlugu saglamak ve bakiyesini T.C. Merkez Bankasinda açilacak özel döviz hesabina yatirmak zorundadir. Petrol hakki sahibi özel hesapta biriken tutarlarin (B) fikrasinda sayina haller için kullanilmasini isteyebilir .
Hariçte tutulan petrol gelirine iliskin beyanname
Madde 120- Petrol hakki sahibi, kambiyo mevzuatina göre, yukaridaki madde geregince bir yil içinde ihraç ettigi petrolün satisindan dogan ve hariçte tutulan gelirden gelecek yil içinde Türkiye'deki ameliyeleri ve Kanundan dogan yükümlülükleri için tahmini olarak ne kadar dövize ihtiyaci olacagini, gelecek yilin ilk ayi içerisinde Müstesarlikla Genel Müdürlüge birer beyanname ile bildirir .Petrol hakki sahibi ihraç ettigi petrol, dogal gaz ve petrol mahsullerinin miktarlarini ve saglanan hasilatin Türk lirasi ve döviz cinsinden tutarlarini üçer aylik dönemler itibariyle Müstesarliga ve Genel Müdürlüge bildirmekle yükümlüdür .
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Transferler
Petrol hakki sahibinin mensup oldugu memleket
Madde 121- Kanun ve Tüzügün uygulanmasinda petrol hakki sahibinin transfer edecegi kiymetlerin döviz cinsini belirlemek için, petrol hakki sahibinin mensup oldugu memleket, asagidaki esaslardan biri olarak kabul edilebilir:
A) Petrol hakki sahibinin tescil edilmis bulundugu yer;
B) Bir tüzel kisiyle bunun hisselerinin % 25 inden çoguna veya karinin baslica bölümüne dogrudan dogruya veya dolayli olarak sahip olan veya idaresinde karar verme, kontrol etme veya müdürlerini atama yetkisine sahip tüzel kisilerin tescil edilmis bulundugu yer veya yerler veyahut bunlarin çogunlugunun tabiiyeti. Petrol hakki sahibinin seçecegi yukaridaki ölçülerden birinin mensup , oldugu memleketin belirlenmesinde esas alinabilmesi için Tüzügün 116 nci maddesinin (A) fikrasinin 1 inci bendi geregince belirlenen nakdi fonlar ve buna ait haklar toplaminin en az % 80
inin transfer istedigi memleket dövizi cinsinden olmasi gerekir. Petrol hakki sahibinin mensup oldugu memleketin birden fazla olmasi halinde, Tüzügün 124 üncü maddesi geregince transferlerin ve 116 nci maddenin (A) fikrasinin 4 üncü bendine dayanilarak ithal edilen kiymetlerin döviz cinsinin mensup oldugu memleket esasi üzerinden belirlenmesinde petrol hakki sahibinin mensup oldugu memleketlere düsen oran esas alinir.
Transfer beyannamesi
Madde 122- Petrol hakki sahibi, kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde, bu beyannamenin verilmesinden sonra veya harice transfer için basvurdugu tarihte, örnegi Müstesarlik ve Genel Müdürlükçe birlikte hazirlanan bir transfer beyannamesini Müstesarliga ve Genel Müdürlüge verir. Transfer beyannamesinde su bilgiler bulunur:
A) Petrol hakki sahibinin, vergilendim1e dönemi sonu veya basvuru tarihi itibariyle hesap durumu ( Bu bilginin dayandigi bilanço veya hesap saglamasinin bir sureti beyannameye eklenir. ),
B) Yillar itibariyle ayrilan tükenme paylari,
C) Devlete ödenmesi gereken ancak ödenmemis bulunan her türlü vergi, resim, harç, Devlet haklari ve Devlet hisselerinin dökümü, tahakkuk tarihi ve tutari,
D) Petrol hakki sahibinin ameliyelere ayirdigi sermaye mevcutlarinin dökümü ve bunlarin belirlenen degerleri,
E) Petrol hakki sahibince Türkiye'de petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde edilmis bulunmakla beraber Müstesarligin izniyle petrol ameliyatinda kullanilan nakdi fonlar ve buna ait haklarla diger kiymetlerin dökümü ve bunlarin petrol ameliyatina ayrilabilmesi için Müstesarliktan alinan izinlerin tarih ve sayilari,
F) Ithal edilmis sermayenin toplam olarak ithal sirasina göre döviz cinsi, döviz miktari, döviz kuru ve Türk lirasi olarak dökümü (ithal edilmis sermayeden indirilmesi gereken petrol hakki sahibinin yurt disinda tuttugu satis geliri, ihracatin yapildigi memleket de belirtilerek ayrica gösterilir .),
G) Petrol hakki sahibinin harice transferlerini istedigi,
1. Nakdi fonlar ve buna ait haklarin döviz cinsinden dökümü, uygulanan kur , Türk Lirasi ve döviz olarak tutari,
2. Sair kiymetlerin niteligi ve cinsi, tutari önce ithal edilmis kiymetlerden olmasi halinde ithal beyannamesinin tarihi, Kanunun 98 inci maddesi geregince tespit edilecek Türk Lirasi degerleri, uygulanan kur , döviz olarak degerleri, ihracatin yapilacagi gümrük idaresi (Ayniyetini koruyan kiymetler bir kalem olarak ayrica gösterilir .)
H) Petrol hakki sahibinin harice transfer edecegi nakdi fonlar ve buna ait haklarla
diger kiymetlerin ithal edilmis sermayeye karsilik olup olmadigi.
Transfer edilebilecek kiymetlerin tutarinin belirlenmesi
Madde 123- Petrol hakki sahibinin harice transfer edxxxxxxxxx kiymetler asagidaki (A) fikrasi geregince hesaplananla (B) fikrasina göre elde edilen tutarin toplamindan olusur .Ancak, nakden transfer edilebilecek tutar (A) fikrasi geregince hesaplanan kismi geçemez.
A) Petrol hakki sahibinin Türkiye'de petrol ameliyatina ayirdigi veya petrol ameliyatindan elde ettigi nakdi fonlar ve buna ait haklarla petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde etmis bulunmakla beraber Müstesarlikça Türkiye'de petrol ameliyatinda ku1lanilmasina izin verilen nakdi fonlar ve buna ait haklar toplaminin basvuru tarihinde elde bulunan tutarindan sira ile asagidaki kalemler su esaslara göre indirilir .
1. Ödenmemis vergi, resim, harç, Devlet hakki ve Devlet hissesinin ödenmesi için gerekli kisim (Bu kismin nakdi fonlar ve buna ait haklar toplamindan büyük olmasi halinde, aradaki fark (B) fikrasinin 1 inci bendi geregince sermaye mevcutlari esasindan indirilir .Bu takdirde nakden transfer yapilamaz.).
2. Petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde olunan nakdi fonlar ve buna ait haklarin, sermaye mevcutlari esasindan (B) fikrasinin 2 nci bendi geregince yapilacak indirimden sonra kalan tutari asan kismi (Asan kisim yoksa, petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde olunan nakdi fonlar ve buna ait haklarin sermaye mevcutlari esasindan çikarilmasiyla yetinilir. Asan kismin nakdi fonlar ve buna ait haklar toplamindan çikarilmasindan sonra kalan tutarda geçmesi halinde transfer yapilamaz.),
3. (B) fikrasinin 2 nci bendi geregince belirlenecek kiymetler toplaminin sermaye mevcutlari esasini geçmesi halinde asan kisim (Bu kismin nakdi fonlar ve buna ait haklar toplamindan l nci ve 2 nci bentlerde yazili kalemlerin indirilmesinden sonra kalan miktari da geçmesi halinde transfer yapilamaz.).
B) Petrol hakki sahibinin Türkiye'de petrol ameliyatina ayirdigi veya bu faaliyetinden elde ettigi sermaye mevcutlariyla petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde etmis bulunmakla beraber Müstesarlikça petrol ameliyatinda ku1lanilmasina izin verilen sermaye mevcutlarinin basvuru tarihinde elinde bulunan kisminin Kanunun 98 inci maddesi geregince hesaplanan degerleri toplamindan sira ile asagida belirtilenler çikartilir:
l. Devlete ödenmesi gereken fakat ödenmemis bulunan her türlü vergi, resim, harç, Devlet haklari ve Devlet hisselerinin ödenmesi için gerekli bulunan miktarin (A) fikrasinin 1 inci bendinde gösterildigi üzere nakdi fonlar ve buna ait haklar mevcuduyla karsilanmayan kismi (Bu miktarin sermaye mevcutlari esasini geçmesi
halinde transfer yapilmaz.),
2. Türkiye'de petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde edilmis olmakla beraber Müstesarlikça petrol ameliyatinda kullanilmasina izin verilen sermaye mevcutlarinin, petrol ameliyatina ayrildigi tarihleri itibariyle Kanunun 98 inci maddesi geregince bulunan degerleri toplami (Bu miktarin sermaye mevcutlari esasini asmasi halinde aradaki fark, (A) fikrasinin 3 üncü bendi geregince nakdi fonlar ve buna ait haklar toplamindan indirilir .Bu durumda transfer edilebilecek miktar (A) fikrasi geregince belirlenecek miktardan ibarettir .Diger taraftan, bu miktarla yukaridaki 1 inci bentteki miktarin toplaminin sermaye mevcutlari esasini asmasi halinde transfer yapilamaz.),
3. Türkiye'de petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde edilmis bulunmakla beraber Müstesarlikça .petrol ameliyatinda kullanilmasina izin verilen nakdi fonlar ve buna ait haklarin petrol ameliyatina tahsis tarihleri itibariyle toplami. (Bu miktarin sermaye mevcutlari esasindan yukaridaki 2 nci bentte öngörülen indirim yapildiktan (A) fikrasi 2 nci bendi geregince indirilir. Bu takdirde transfer edilebilecek tutar (A) fikrasi geregince tespit olunacak tutardan ibarettir .Diger taraftan, bu tutarla yukarida,ki 1 inci ve 2 nci bentlerdeki tutarlar toplaminin sermaye mevcutlari esasini asmasi halinde transfer yapilamaz. Söz konusu toplamin sermaye mevcutlari esasini asmamasi halinde aradaki fark aynen transfer edilebilir.).
Transfer edilecek dövizin cins ve kurunun belirlenmesi
Madde 124- Petrol hakki sahibinin, Tüzügün 123 üncü maddesi geregince harice transfer edebilecegi kiymetlerin döviz cinsi ve kuru asagidaki esaslara göre belirlenir .
A) 1. ithal edilen kiymetlerden ayniyetini koruyanlarin Tüzügün 116 nci maddesi geregince ithali sirasinda belirlenen döviz cinsi ve kurlari transferde esas alinir .Bu kiymetler , ithal sirasi dikkate alinmaksizin ithal edildikleri döviz cinsi ve kuru üzerinden, ithal edilmis sermayeden indirilerek transfer edilir .
2. ithal edilen nakdi fonlardan henüz kullanilmayanlar ithal sirasi dikkate alinmaksizin, ithal edilmis sermayeden indirilerek transfer edilirler.
B) Bu maddenin (A) fikrasi disinda kalan nakdi fonlarla buna ait haklarin ve ayniyetini muhafaza etmeyen diger kiymetlerin transferlerine esas alinacak döviz cins ve kuru, aksi kanitlanmadigi takdirde asagidaki gibi belirlenir:
1. Tüzügün 123 üncü maddesi geregince transfer edilebilecek kiymetler toplaminin 116 nci maddenin (D) fikrasinin (a) bendinde tanimlanan sermaye toplamini asmasi halinde, aradaki farka karsilik olan kisim, petrol hakki sahibinin mensup oldugu memleketin döviz cinsi ve yürürlükteki kur üzerinden transfer edilebilecegi gibi nakdi fonlar ve buna ait haklarla diger kiymetlerden bir kismi, bu maddenin (C) fikrasi geregince tespit olunacak döviz cinsi ve kuru üzerinden transfer edilebilir .
2. Tüzügün 123 üncü maddesi geregince transfer edilebilecek kiymetler toplaminin 116 nci maddenin (D) fikrasinin (a) bendinde tanimlanan ithal edilmis sermaye toplamini asmamasina ragmen, vergilendirme dönemi içinde transfer edilebilecek kiymetlerde ortaya çikan artis miktarinin ithal edilmis sermayedeki artisi asmasi halinde, artis farki kadar kismi, bu fikranin 1 inci bendinde öngörüldügü sekilde, petrol hakki sahibinin mensup oldugu memleketin döviz ve yürürlükteki kur üzerinden transfer edilebilir .
C) Bu maddenin (B) fikrasinin 1 inci ve 2 nci bentleri disinda transferler , ancak ithal edilmis sermayeye mahsuben, (A) fikrasi hükmü sakli kalmak ve aksi kanitlanmamak kaydiyla Tüzügün 116 nci maddesinin (D) fikrasinin (a) bendi geregince ithal sirasina göre, döviz cinsi ve kuru belirlenerek yapilir .
Transfer basvurularinin incelenmesi, transfer izni verilmesi ve döviz tahsisi
Madde 125- Petrol hakki sahibinin ayrintilari transfer beyannamesinde gösterilen transfer istekleri, Müstesarlik ve Genel Müdürlükçe birlikte Tüzügün 121, 123, ve 124 üncü maddelerindeki esaslara göre incelenir .Inceleme sonucunda transferinin yapilmasi uygun görülen nakdi fonlar ve buna ait haklar için Müstesarlikça transfer izni verilir ve gerekli döviz ayrilir. Müstesarlikça tahsis edilecek dövizle yapilacak ithalat basvurularina eklenecek beyanname
Madde 126- Petrol hakki sahibinin, Türkiye'de petrol ameliyatindan baska kaynaktan elde ettigi iktisadi kiymetler , nakdi fonlar ve buna ait haklarin, harice transferi için Kanunun 115 inci maddesinin 2 nci fikrasina göre yapacagi basvurularda asagidaki hususlar bulunur:
A) Transfer isteminin dayandigi nedenler ,
B) Hariçten getirecegi iktisadi kiymetlerin niteligi, hangi islerde kullanilacagi, sayisi ve tutan,
C) Hariçten getirecegi nakit, hizmet, malzeme veya diger iktisadi kiymetlerin yaklasik ithal tarihleri.
Petrol hakki sahibi, Kanunun 115 inci maddesinin 2 nci fikrasina dayanarak ithal ettigi iktisadi kiymetlerin tahsis yerini, ilki xxxx baslangicindan mart sonunu kapsayacak biçimde her üç ayda bir düzenleyecegi ve ilgili oldugu dönem sonundan itibaren bir ay içinde Müstesarliga verecegi beyannamelerde gösterir.
YEDINCI KISIM
Ithalat, Devir, Ihracat BIRINCI BÖLÜM
Ithalat
Ithalat, ithal vergi ve resimlerinden muafiyet,
Madde 127- Petrol hakki sahibi, petrol ameliyatinda kul1anacagi malzemenin ithali için Genel Müdürlüge dilekçeyle basvurur .Bu dilekçeye ithalini istedigi malzemenin faturalarinin bir asil ve dört kopyasiyla bes nüsha tercümesini ekler .Genel Müdürlük, basvuruyu inceledikten sonra getirilecek malzemenin gümrük ve diger vergi ve resimlerinden muaf olarak ithalini uygun buldugunu petrol hakki sahibine teblig eder. Petrol ameliyati müteahhit araciligiyla yapiliyorsa ve ithalat müteahhit tarafindan yapilacaksa petrol hakki sahibi,müteahhit ile yaptigi .anlasmanin onayli suretiyle Kanun ve Tüzük hükümlerine müteahhidin uymamasindan dogabilecek sorumluluklarin petrol hakki sahibince kabul edildigini bildiren taahhütnameyi Genel Müdürlüge verir. Genel Müdürlük, yukaridaki fikrada yazili belgeleri inceledikten sonra müteahhidin getirecegi malzeme için gümrük ve diger ithal vergi ve resimlerinden muafiyetin taninacagini petrol hakki sahibine teblig eder Bu tebligden sonra müteahhit muafen getirecegi malzeme için, Genel Müdürlüge basvurur. Basvuru dilekçesinde petrol hakki sahibinin ithal konusu malzemenin petrol ameliyati için gerekli oldugunu belirten bir onayi bulunur .Müteahhit, kendi nam ve hesabina ithal ettigi malzemeye iliskin fatura kopyasini ithal tarihinden baslayarak 30 gün içerisinden Genel Müdürlüge gönderir. Genel Müdürlük petrol hakki sahibinin kendisi, mümessili veya müteahhidi araciligiyla veyahut müteahhidin petrol hakki sahibinin ameliyatinda kul1anmak üzere kendi adina ve hesabina getirecegi malzemeye ait faturalarda yazili malzemenin petrol ameliyati için gerekli oldugu kanisina varirsa, faturalarin arkasina Kanunun 112 nci maddesi geregince gümrük ve diger ithal vergi ve resimlerinden muaf olarak yurda ithali gerektigi yolundaki açiklamayi yazar .Faturalarin üç nüsha Türkçe çevirisini gümrük idaresine bir yaziyla gönderir. Bu faturalarda yazili malzeme, baska bir makamdan izin alinmasina gerek olmaksizin muafen ithal edilir. Yukaridaki fikraya uygun olarak verilen faturalardaki malzemenin petrol ameliyati için gerekli oldugu kanisina varilmakla beraber , muafen yurda ithaline imkan bulunmadigi durumlarda Genel Müdürlük bu hususu faturalarin arkasina yazarak üç nüsha Türkçe çevirisini ilgili gümrük idaresine bir yaziyla gönderir. Bu faturalar konusu malzeme gümrük ve diger ithal vergi ve resimler alinarak yurda ithal edilir. Petrol ameliyesi için gerekli görülmeyen malzemenin ithali genel hükümlere göre yapilir. Petrol hakki sahibi, kendi petrol ameliyati için gerekli olan ve yerli kaynaklardan saglanamayan ham petrolü, piyasa fiyati üzerinden muafen ithal edebilir .Bu ithalatin yapilmasi için Genel Müdürlüge bes nüsha olarak bir ihbar mektubu verilir. Ihbar mektubunda ithalatçinin adi, ithalatin yapilacagi gümrük, petrolün cinsi ve miktari, tarife numarasi, Müstesarlik ve Genel Müdürlükçe gerekli görülen diger bilgiler bulunur . Genel müdürlük ihbar mektuplarindan üç nüshasina muafen yurda ithali gerektigi yolundaki açiklamayi yazar ve imzalayip mühürledikten sonra bir yaziyla ilgili
gümrük idaresine gönderir , baskaca bir izne gerek olmaksizin ithalat yapilir .
IKINCI BÖLÜM
Ithal Edilen Malzemenin Devri ve xxxxxx Xxxxx
Madde l28-
A) Muaf olarak ithal edilen malzeme, Genel Müdürlüge bildirilerek muafiyetten yararlanan bir baska petrol hakki sahibine, mümessiline veya müteahhidine gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak devredilebilir .Devir talepleri, devreden ve devralanin, isim ve adresleri gösterilmek suretiyle Genel Müdürlüge yapilir. Genel Müdürlük, devralanin muafiyetten faydalanan petrol hakki sahibi veya mümessili veya müteahhidi oldugunu belirterek ve ilgili gümrük idaresini göstererek Müstesarliga bildirir. Bu kosullarla devredilen malzemenin muafiyeti devam eder .
B) Muaf olarak ithal edilen malzemenin muafiyetten yararlanmayan bir sahsa devri veya petrol hakki sahibi tarafindan petrol ameliyatindan sayilmayan bir faaliyette kullanilmasi istenirse, Genel Müdürlük Müstesarligin uygun görüsünü alarak Kanunun 112 nci maddesindeki kosullarla bu devre veya kullanmaya izin verir , durumu gümrük idaresine bir yazi ile-bildirir .Petrol hakki sahipleri on yil veya daha çok süreyle kullanilmasindan dolayi ekonomik ömrünü tamamlamis olan her türlü malzeme, makine ve teçhizati öncelikle kamu kuruluslarina, istek olmadigi takdirde özel kuruluslara gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak devredebilirler .Kamu ve özel kuruluslarca istenmeyen bu tür malzeme hurda olarak Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu Genel Müdürlügüne devredilir. Muaf olarak ithal edilen petrolden elde edilen petrol ürünleri, Müstesarlikça belirlenecek usullere göre Kanunun 112 nci maddesindeki kosullarla muafiyetten yararlanmayan sahislara devredilebilir veya petrol hakki sahibi tarafindan petrol ameliyatindan sayilmayan bir faaliyette kullanilabilir .
C} Petrol ürünlerinin devri disindaki, ithal edilen malzemenin diger bir petrol hakki
sahibine veya baska bir sahsa devri veyahut satisi halinde petrol hakki sahibinin bu devir veya satistan elde ettigi kar , Türkiye'de petrol ameliyatindan baska kaynaklardan elde edilmis sayilir.
D) Yabanci petrol hakki sahiplerinin, Tüzügün 116 nci maddesine göre ithal ettikleri ve kiymet tespit kararina baglanmis sermaye mevcutlarina dahil bir malzemenin devredilmesi halinde, devredilen malzemenin kiymet tespit kararina baglanmis degeri devreden sirketin ithal edilmis sermaye mevcutlarindan düsürülür .
Muafen ithal edilen malzemenin ihraci
Madde 129- Petrol hakki sahibinin muafen ithal ettigi malzeme, buna iliskin transfer beyannamesinin ve eki ayrintili listenin Genel Müdürlükçe ilgili gümrük idaresine
bildirilmesi halinde her türlü ihraç vergi ve resimlerinden muaf olarak ihraç edilir. Petrol hakki sahibinin müteahhidi tarafindan kendi nam ve hesabina ithal olunan malzemenin ihraç edilebilmesi için, müteahhit bu malzemeye iliskin gümrük giris beyannamesinin tarih ve sayisini da belirtmek suretiyle ayrintili bir listesiyle birlikte Genel Müdürlüge basvurur. Bu listenin Genel Müdürlükçe onararak ilgili gümrük idaresine gönderilmesi üzerine bu malzeme ihraç edilir. Yabanci petrol hakki sahiplerinin bu Tüzügün 116 nci maddesine göre ithal ettikleri ve kiymet tespit kararina baglanmis sermaye mevcutlarina dahil bir malzemenin ihraci halinde, ihraç edilen malzemenin kiymet tespit kararina baglanmis degeri ithal edilmis sermaye mevcutlarindan düsülür .