SEZİN EZGİ SARIAKÇALI ALKAÇ
SEZİN EZGİ SARIAKÇALI ALKAÇ
AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VII
İÇİNDEKİLER XI
KISALTMALAR LİSTESİ XXI
GİRİŞ 1
Birinci Bölüm AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNİN TERMİNOLOJİSİ,
DAĞITIM SÖZLEŞMELERİ İLE İLİŞKİSİ, TARİHİ GELİŞİMİ VE TANIMI
I. Terminoloji 3
II. Konunun Sınırlandırılması 7
III. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Dağıtım
Sözleşmeleri İçindeki Yeri 12
A. Dağıtım Sözleşmeleri 12
1. Dağıtım Sözleşmelerini Doğuran Gelişmeler 12
2. Dağıtım Sözleşmesi, Dağıtıcı ve Sağlayıcı Kavramları 14
3. Dağıtım Sözleşmelerinin, Tacir Yardımcıları ve Diğer Müesseseler ile Karşılaştırılması 17
B. Akaryakıt İstasyonlarındaki Dağıtım Modelinin Tespiti 20
1. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Tek
Satıcılık Sözleşmesi Olup Olmadığı Tartışması 20
2. Değerlendirme ve Sonuç 28
IV. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Dünyadaki ve
Türkiye’deki Tarihi Gelişimi 30
V. Bayilik Sözleşmesi ve Akaryakıt İstasyonu Bayilik
Sözleşmesinin Tanımları 32
A. Bayilik Sözleşmesinin Tanımı 32
B. Mevzuat ve Doktrinde Akaryakıt İstasyonu Bayilik
Sözleşmesi Tanımı 34
C. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Sonuç 35
İkinci Bölüm
AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI, ÖZELLİKLERİ VE ŞEKLİ
I. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Unsurları 39
A. Sürekli Borç Doğuran Sözleşme Olması 39
B. Kendi Adına ve Hesabına Hareket 43
C. Sürümü Arttırma Yükümlülüğü 49
D. Tek Elden Satın Alma Yükümlülüğü 52
II. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Özellikleri 58
A. Çerçeve Nitelikli Sözleşme Olması 58
1. Çerçeve Sözleşme Tanımı ve Çerçeve Sözleşmenin
Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesi İle İlişkisi 59
2. Çerçeve Sözleşmenin Birel Sözleşme Kurma Borcu Doğurup Doğurmadığı Tartışması 62
B. Uygulamada Standart Sözleşme Olarak Kullanılması 66
C. Genel İşlem Koşulları İçeren Sözleşme Olması 69
1. Genel Olarak 69
2. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinde Yer Xxxx
Xxxxx İşlem Koşulları 71
3. Genel İşlem Koşullarının Denetlenmesi 73
III. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Şekli 77
Üçüncü Bölüm
AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRILMASI, AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULANACAK HÜKÜMLER
I. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Benzer
Sözleşmelerle Karşılaştırılması 79
A. Satış Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 79
B. Vekâlet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 83
C. Acentelik Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 89
D. Adi Ortaklık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 97
E. Satış İçin Bırakma (Konsinye) Sözleşmesi ile
Karşılaştırılması 100
F. Komisyon Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 103
G. Franchise Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 105
II. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 114
A. Genel Olarak Sözleşme Özgürlüğü ve Atipik Sözleşme
Türleri 114
B. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Atipik
Sözleşme Olması 120
C. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinin Tipi 121
1. Karma Sözleşme Olarak Kabul Edebilecek Görüş 121
2. Kendine Özgü Yapısı Olan Sözleşme Olarak Kabul Edebilecek Görüş 123
3. Bileşik Sözleşme Olarak Kabul Eden Görüş 124
4. Görüşlerin Değerlendirmesi ve Sonuç 124
III. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesine Uygulanacak
Hükümler 126
Dördüncü Bölüm
AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNİN SÜRESİ
I. Rekabet Hukukuna Genel Bakış 129
A. Genel Olarak 129
B. Rekabet Hukukundan Doğan Yasaklar 131
C. 2002/2 Sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti
Tebliğ 133
II. 2002/2 Sayılı Tebliğ’e Göre Sözleşme Süresine İlişkin Yasak
ve Tanınan İstisnalar 134
III. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinde Yer Alan
Rekabeti Sınırlayan Hüküm ve Uygulamalar 139
A. Xxxxxx Xxxxxxxxxxxx Doğan Rekabeti Sınırlayan Hükümler 139 1. Rekabet Yasağı 139
2. Müşteri ve Bölge Kısıtlamaları 142
B. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesi Süresini Uzatan Uygulamalar 146
1. Akaryakıt İstasyonlarının Mülkiyet Yapısı 146
2. İntifa ve Şerh Edilmiş Xxxx Sözleşmeleri Sorunu 148
IV. Rekabet Kurulu’nun Sözleşmenin Süresine İlişkin Verdiği
Kararlar 151
A. İlk Dönem Kararları 152
B. İkinci Dönem Kararları 153
C. Üçüncü Dönem Kararları 155
V. Bireysel Muafiyet 160
VI. Sürenin Hesaplanması 165
VII. Değerlendirme ve Sonuç 174
Beşinci Bölüm
AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
I. Akaryakıt Sağlayıcısının Yükümlülükleri 179
A. Birel Satış Sözleşmesini (Siparişleri) Kabul ve Teslim Yükümlülüğü 179
1. Genel Olarak 179
2. Kabul ve Teslim Yükümlülüğünün Sınırları 185
3. Sorumsuzluk Kayıtları 189
4. Malların Kalitesini Garanti Etme Yükümlülüğü 191
B. Menfaatleri Koruma Yükümlülüğü 194
1. Genel Olarak 194
2. Destekleme ve İşbirliği Yükümlülüğü 198
3. Belge ve Malzemelerin Verilmesi Yükümlülüğü 199
4. 4. Bilgi Verme Yükümlülüğü 204
5. Bütün Bayilere Eşit Davranma Yükümlülüğü 210
C. Kanundan Doğan Diğer Yükümlülükler 213
II. Akaryakıt Bayisinin Yükümlülükleri 215
A. Alım (Satın Alma-Sipariş Verme) Yükümlülüğü 215
1. Genel Olarak 215
2. Tek Elden Satın Alma Yükümlülüğü 218
3. Tek Elden Satın Alma Yükümlülüğünün Rekabet
Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi 219
4. Asgari Alım Yükümlülüğü 220
5. Asgari Alım Yükümlülüğünün Rekabet Hukuku
Bakımından Değerlendirilmesi 224
B. Sürümü Arttırma Yükümlülüğü 226
1. Reklâm Yapma Yükümlülüğü 231
2. Promosyon Kampanyalarına Katılma 234
C. Sadakat Yükümlülüğü 235
1. Genel Olarak 235
2. Bilgi Verme Yükümlülüğü 239
3. Sözleşme Süresince Sır Saklama Yükümlülüğü 243
4. Sözleşme Süresince Rekabet (Etmeme Yükümlülüğü) Yasağı 246
D. Talimatlara Uyma Yükümlülüğü 249
1. Genel Olarak 249
2. Akaryakıt Sağlayıcısının Talimat Verme Hakkının
Sınırları 251
3. Akaryakıt Sağlayıcısının Malların Satış Fiyatını
Belirlemesine İlişkin Talimatları 256
a. Borçlar Hukuku Bakımından 256
b. Rekabet Hukuku Bakımından 257
E. Stok Yapma Yükümlülüğü 262
F. Uygulamadaki Sözleşmelerde Yer Alan Diğer
Yükümlülükler 264
G. Kanundan Doğan Diğer Yükümlülükler 265
Altıncı Bölüm AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
I. Genel Olarak 269
II. Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermesi 271
A. Sözleşme Süresinin Sona Ermesi 272
1. Genel Olarak 272
2. Sözleşme Süresinin Sona Ermesine Rağmen İlişkiye
Devam Edilmesi 273
B. Taraflardan Birinin Ölümü, İflası, Fiil Ehliyetinin Kaybı
veya Kısıtlanması 277
1. Ölüm 277
2. İflas 281
3. Fiil Ehliyetinin Kaybı veya Kısıtlanması 282
C. Lisansın İptali 283
III. Sözleşmenin Hukuki İşlemle Sona Erdirilmesi 285
A. İkâle ile Sona Erdirilmesi 285
B. Sözleşmenin İptali 288
C. Olağan Fesih 290
1. Genel Olarak 290
2. Olağan Fesih Hakkının Sınırları 292
3. Fesih Öneli 294
a. Genel Olarak 294
b. Fesih Önelinin Sözleşmede Kararlaştırılmış Olması. 295
c. Fesih Xxxxxxxx Sözleşmede Kararlaştırılmamış Olması 296
(1) Adi Ortaklık Sözleşmesine İlişkin Fesih Önelinin
Kıyas Yoluyla Uygulanması Görüşü 297
(2) Acentelik Sözleşmesine İlişkin Fesih Önelinin Kıyas Yoluyla Uygulanması Görüşü 297
(3) Vekâlet Sözleşmesi Hükümlerinin Kıyas Yoluyla Uygulanması Görüşü 298
(4) Fesih Önelinin Somut Olayın Özelliklerine Göre Hâkim Tarafından Belirlenmesi Görüşü 299
(5) Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Sonuç 301
d. Olağan Fesih Bildiriminin Şekli 302
D. Haklı Sebeple (Olağanüstü) Fesih 306
1. Genel Olarak 306
2. Haklı Sebep 308
a. Genel Olarak 308
b. Haklı Sebep Kavramı 309
3. Fesih Hakkının Kullanılmasına İlişkin Sorunlar 316
a. Haklı Sebeple Fesihten Önce İhtarda Bulunulması 316
b. Gerçekte Haklı Sebep Teşkil Etmeyen Nedenlere Dayanarak Yapılan Feshin (Haksız Fesih) Sonuçları .319
c. Sözleşmenin Haksız Feshinden Sonra Ortaya
Çıkan Sebepler 322
d. Xxxxxx Xxxxxxx 323
4. Haklı Sebeple Fesih Bildiriminin Şekli ve Süresi 326
5. Özellikle Haklı Sebep Oluşturabilecek Haller 331
a. Temerrüt 331
b. Aciz Hali 336
c. Asgari Alım Yükümlülüğünün İhlali 337
d. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesinden Doğan Yükümlülüklere Aykırılıklar ile Ortaya
Çıkabilecek Diğer Sebepler 343
Yedinci Bölüm
AKARYAKIT İSTASYONU BAYİLİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI
I. Genel Olarak 347
II. Birel Satış Sözleşmelerine Etkisi 348
III. Stok Mallara Etkisi 350
IV. Belge ve Malzemelerin Geri Verilmesi 352
V. Sözleşme Sonrası Sır Saklama Yükümlülüğü 358
VI. Rekabet Yasağı Sözleşmesi 360
A. Genel Olarak 360
B. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Sınırları 361
1. T.T.K. Md. 123 Uyarınca Rekabet Yasağı Sözleşmesi 364
a. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Yer, Zaman ve
Konu Bakımından Sınırlandırılması 364
b. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Yazılılık Şartı 366
c. Bekleme Tazminatı (Ücreti) Ödenmesi 368
d. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Nispi Emredici
Niteliği (Geçersizlik) 371
e. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin İhlali ve
Sözleşmenin Sonlandırılması 372
f. Rekabet Yasağı Sözleşmesinden Doğan Taleplerde Zamanaşımı 375
2. Rekabet Hukuku Bakımından Sınırlandırılması 376
3. Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesi Bakımından Değerlendirme ve Sonuç 378
VII. Denkleştirme İstemi 384
A. Genel Olarak 384
B. Denkleştirme İsteminin Akaryakıt İstasyonu Bayilik Sözleşmesine Uygulanabilirliği 385
VIII. Olağan Fesihte Tazminat Talebi 388
IX. Olağanüstü Fesihte Tazminat Talebi 390
X. Cezai Şarta İlişkin Talepler 395
XI. Akaryakıt Sağlayıcısı Tarafından Verilen Kredilere, Yapılan Yardımlara ve Sabit Yatırımlara İlişkin Talepler 406
XII. Manevi Tazminat Talepleri 410
XIII. Akaryakıt Bayisi Tarafından Verilen Teminatlara İlişkin
Talepler 413
XIV. Zamanaşımı ile Yetkili ve Görevli Mahkeme 416
SONUÇ 419
KAYNAKÇA 427