Olay I
Olay I
Karayolları Genel Müdürlüğü, A bulvarının yapılması ve 29 yıllığına işletilmesi için ihaleye çıkmıştır. Bu ihale sonucunda yapılan ve özel hukuka tabi olan bu sözleşmeye göre, sadece A bulvarının yapımı amaçlı kurulan B konsorsiyumu, A bulvarının yapılmasını ve 29 yıllığına işletilmesini üstlenmekte, Karayolları Genel Müdürlüğü ise B konsorsiyumunun proje giderlerine karşılığında yıllık belirlenen miktarları ödeyerek katkıda bulunacaktır.
B konsorsiyumunun yoldan geçenlerden alacağı ücrete ilişkin sözleşmedeki hüküm uyarınca Karayolları Genel Müdürlüğü’nce yapılan ve Ulaştırma Bakanlığı’nca onaylanan tarife üzerinden uygulanacağı belirtilmiştir.
2 yıl sonra B konsorsiyumunca yürütülen projede, A bulvarı tamamlanarak faaliyete açılmıştır. Ancak bulvarın inşasında ve trafik işaretleri yerleştirilmesinde topoğrafyanın eğimi dikkate alınmamıştır. Özellikle trafiğin hızlı seyretmesi için en az 50 km/h hızla gitme zorunluluğu olan yolda bu sınıra uyulmasının imkansıza yakın olması nedeniyle çok fazla trafik ihlali olmaktadır. Bu durumdan haberdar olan yetkililer, özellikle Kasım-Aralık aylarında bütçe sıkıntılarının aşılması için trafik polislerini bu bulvarda görevlendirerek ihlallerden ceza kesilmesi istenmiştir.
Bu sırada B konsorsiyumunun ve Karayolları Genel Müdürlüğü’nce yapılan yatırımların karşılanması amacıyla paralı A bulvarının ücretsiz alternatifi olan C caddesi de trafiğe kapatılmıştır.
Sorular
Olaydaki idareleri bulunuz ve idari teşkilat içindeki yerlerini gösteriniz. Aralarındaki ilişkiyi açıklayınız.
Karayolları Genel Müdürlüğü ile B konsorsiyumu arasında yapılan sözleşme hangi faaliyete ve faaliyetin görülüş usulüne ilişkin olduğunu belirtiniz.
Yolun topoğrafik durumunun dikkate alınmadan yapılmasını ilgili faaliyete ilişkin ilkeler ışığında değerlendiriniz.
Trafik polislerinin faaliyetini, idarenin hangi faaliyetiyle ilişkili olduğunu açıklayınız. Polislerin yetkilerinin bütçe açığını kapatma amacıyla kullanılması ilgili faaliyetin hangi ilkesine aykırılık oluşturabilir?
B konsorsiyumunca yapılan yolun ücretli olmasını ve bu yolun ücretsiz alternatifi olan C caddesinin trafiğe kapatılması hangi faaliyetin hangi ilkesi ile ilgili olabilir, açıklayınız.
OLAY II
Devlet Hava Meydanları İşletmeleri ile Birleşim A.Ş. arasında 1995 yılında imzalanan Antalya Hava Limanı Yeni Dış Hatlar Terminal Tesisinin Yapımı, İşletme, Xxxxx ve Teslim İşlerine Ait İmtiyaz Sözleşmesi'nin 39. maddesine göre tesisin tümünün güvenliğinden yürürlükteki mevzuat ve sözleşme ekleri uyarınca şirket sorumludur. O tarihte yürürlükte olan 2495 Sayılı Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun’un uygulama yönetmeliğe dayanarak İçişleri Bakanlığı tarafından 1998 yılında çıkarılan Yönerge, içinde Birleşim A.Ş.’nin de bulunduğu çeşitli kişi ve kurumlara Emniyet Genel Müdürlüğü ve Valilik yazıları ile gönderilmiştir. Yönerge ile hava meydanlarının genel güvenliğinden hava meydanı mülki idare amirinin sorumlu olduğu, bu kapsamda genel ve özel güvenlik görevlilerinden yararlanılacağı ve özel güvenlik görevlilerinin yolcu ve yük taşıyan bir uçağa, tehlike arz eden maddelerin sokulmasını önlemek için belli noktalarda üst düzey donanımlı güvenlik cihazları kurmak, kapsamlı taramalar yapmak ve mülki idare amirinin vereceği diğer görevleri yapmaktan sorumlu olduğu kuralı getirilmiştir. Birleşim X.X. ise Yönergenin sözleşmede yer almayan yeni sorumluluklar getirdiğini öne sürerek ilgili hükümlerin iptaline ilişkin dava açmıştır.
MEVZUAT
233 Sayılı KHK Eki
B – KAMU İKTİSADİ KURULUŞLARI (KİK)
İlgili Bakanlık : ULAŞTIRMA BAKANLIĞI (Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı)
…Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ)
1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
Görev
MADDE 254 - İçişleri Bakanlığının görev ve yetkileri şunlardır:
a) Bakanlığa bağlı iç güvenlik kuruluşlarını idare etmek suretiyle ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünü, yurdun iç güvenliğini ve asayişini, kamu düzenini ve genel ahlakı, Anayasada yazılı hak ve hürriyetleri korumak, …
2495 Sayılı Kanun
Görev ve Yetkileri :
MADDE 9. — Özel güvenlik teşkilatının görevleri ve yetkileri şunlardır : a) Kuruluşu, sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma ve yıkma, zorla işten alıkoyma gibi her çeşit tehdit, tehlike ve tecavüze karşı korumak;…
5442 Sayılı İl İdaresi Kanunu
Madde 11- A) Vali, il sınırları içinde bulunan genel ve özel bütün kolluk kuvvet ve teşkilatının amiridir. Suç işlenmesini önlemek, kamu düzen ve güvenini korumak için gereken tedbirleri alır. Bu maksatla Devletin genel ve özel kolluk kuvvetlerini istihdam eder, bu teşkilat amir ve memurları vali tarafından verilen emirleri derhal yerine getirmekle yükümlüdür…
SORULAR
a) Devlet Hava Meydanları İşletmeleri, İçişleri Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Antalya Valiliği ve Birleşim A.Ş.’nin kamu tüzel kişilikleri var mıdır?
Yukarıda sayılanlar arasında idarenin bütünlüğü ilkesinin görünümü bulunanları belirtiniz.
Yönergenin bahsi geçen hükümlerinin hukuka uygun olup olmadığını belirleyiniz.
Söz konusu yükümlülüklerin yönerge ile değil sözleşmeye eklenmek suretiyle getirildiğini varsayınız. Bu durumda Birleşim A.Ş.’nin elinde ne gibi hukuki çareler olabilirdi? Tartışınız.
OLAY III
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2006 yılı Nisan ayında kredi kartlarında azami akdi ve gecikme faizi oranlarında artışa gitmiştir. Bunun üzerine faiz oranlarının fahiş düzeyde artırıldığı, bu sebeple kredi kartı kullanımının azaldığı ve buna bağlı olarak da ticari işletmelerin gelirlerinin azaldığı iddiası ve bu oranların indirilmesi talebi ile dava açılmıştır. TCMB avukatları ise davada faiz oranları belirlenirken her bir bankanın kredi kartı işlemlerinden olan alacaklarının krediye dönüşen tutarının, her bir işlem bazında uygulanan faiz oranı ile ilişkilendirilmesi suretiyle hesaplanan ağırlıklı ortalama aylık akdi faiz oranı ve ilgili ayın son iş günü itibarıyla geçerli olan aylık gecikme faizi göz önüne alınarak belirlendiği savunmasını yapmıştır.
MEVZUAT
1211 SAYILI TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI KANUNU
Kuruluş ve unvan:
Madde 1 – Türkiye'de banknot ihracı imtiyazına münhasıran sahip ve bu Kanunda yazılı görev ve yetkileri haiz olmak üzere “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası” unvanı altında anonim şirket olarak bir banka kurulmuştur.
Banka, bu Kanunda sarahat bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabidir.
Bu Kanunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, "Banka" olarak ifade edilmiştir.
Temel görev ve yetkiler:
Madde 4 – Bankanın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler.
Banka, fiyat istikrarını sağlama amacı ile çelişmemek kaydıyla Hükümetin büyüme ve istihdam politikalarını destekler.
5464 SAYILI BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU
Faiz hesaplaması
Madde 26 – Türkiye Xxxxxxxxxx Xxxxxx Xxxxxxx, xxxxx xxxx xx xxxxxxx faiz oranlarını tespit etmeye yetkilidir ve belirlediği bu oranları 3 ayda bir açıklar.
SORULAR
TCMB’nin kamu tüzel kişiliğinin olup olmadığını ve kamu tüzel kişiliği varsa Türk İdari Teşkilatı’ndaki yerini tartışınız.
TCMB ne türde bir faaliyet gerçekleştirmiştir? Bahsedilen faiz oranlarının artırılması hukuka uygun mudur? Açıklayınız.
Olay IV
Kanunda öngörülen usule uygun olarak yürürlüğe girmiş imar planının uygulanması kapsamında, Akhisar İlçe Belediyesince, Kamu İhale Kanununa uygun olarak gerçekleştirilen ihale sonucunda, köprülü kavşak ve yaya üst geçidi yapımı, (X) İnşaat Taahhüt AŞ’ye verilmiştir. Yaya üst geçidi yapımı dolayısıyla, (A)’nın mülkiyetinde olan arazi kamulaştırılmış ve (A)’nın maliki olduğu bina hakkında verilen yıkım kararı sonrası bina Belediyece yıkılmıştır.
Sorular
İdare tarafından yürütülmekte olan köprülü kavşak ve yaya üst geçidi idarenin hangi tür faaliyetleri arasındadır? Açıklayınız.
İdare ile (X) İnşaat Taahhüt AŞ arasındaki ilişkinin tabi olduğu hukuki rejim nedir? Söz konusu ilişkinin tarafının yabancı bir işletme olması mümkün müdür?
Yıkım kararı ve uygulaması, idarenin ne tür bir faaliyetidir? Açıklayınız.
15.05.2015 tarihinde Türk Telekom Stadyumunda oynanacak olan ve Süper Lig şampiyonunu belirleneceği maçta, Spor Güvenlik Kurulu tarafından bin 200 polis ve 825 özel güvenliğin görev yapmasına karar verilmiştir.
Maç başlamadan 1 saat önce, stada giriş esnasında yapılan aramalarda, üzerinde kesici-delici alet bulunduran iki şahıs tespit edilmiş ve bunun üzerine stada girişleri engellenmiştir. Ayrıca arama sırasında tespit edilen şahıslardan birinin hakkında yakalama kararı olması nedeniyle hakkında görevliler tarafından yakalama işlemi yapılmış ve ilgili makama sevkedilmiştir.
Maçın son dakikalarında tartışmalı bir pozisyon sebebiyle bir kısım taraftar, bir şekilde yanında bulundurdukları çakmakları sahaya atmıştır. Bu olayın ardından Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu (PFDK), derbi maçta taraftarlarının neden olduğu olaylar sebebiyle ev sahibi takıma 100 bin lira para cezası ve 1 resmi müsabakayı seyircisiz oynama cezası vermiştir.
İLGİLİ MEVZUAT
SPOR MÜSABAKALARINDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN
Madde 11- Spor alanlarında; her türlü silâh, kesici veya delici alet, sis bombası, ses bombası veya maytap gibi patlayıcı, parlayıcı, yanıcı, yakıcı maddeler ile taş, metal gibi fırlatılabilecek veya yaralayıcı nitelikte sert cisim veya tehlike arz edebilecek veya müsabaka düzenini bozabilecek diğer maddeler ile alkollü içecekler ve çevreyi kirletecek nitelikte konfeti ve benzeri cisimler bulundurulamaz ve satılamaz.
Yukarıdaki fıkrada yer alan madde ve cisimlerin, spor müsabakalarının yapıldığı alanlara ve bu alanlardaki kapalı mekânlara sokulması, saklanması ve bu alanlar içerisinde taşınması veya kullanılması yasaktır.
POLİS VAZİFE VE SALȂHİYET KANUNU
Madde 9- (Değişik: 2/6/2007-5681/3 md.)
Polis, tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usûlüne göre verilmiş sulh ceza hâkiminin kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde mülkî âmirin vereceği yazılı emirle; kişilerin üstlerini, araçlarını, özel kâğıtlarını ve eşyasını arar; alınması gereken tedbirleri alır, suç delillerini koruma altına alarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre gerekli işlemleri yapar.
..... Spor karşılaşması, miting, konser, festival, toplantı ve gösteri yürüyüşünün düzenlendiği veya aniden toplulukların oluştuğu hallerde gecikmesinde sakınca bulunan hal var sayılır.
SORULAR
Olayda yer alan idari faaliyetleri niteliklerini de göz önünde bulundurarak açıklayınız.
Adli kolluk- idari kolluk ayrımını dikkate alarak güvenliklerin sahaya giriş esnasında yaptıkları işlemleri değerlendiriniz.
Stadyuma girişlerde özel kişilerin görevlendirilmiş olması, olaydaki faaliyetin niteliğine uygun düşer mi? Tartışınız.
XXXX’xxx futbol takımına verdiği kararın niteliği nedir?
8