KAYMAK HUKUK & DANIŞMANLIK
KAYMAK HUKUK & DANIŞMANLIK
Önsöz;
Bu bilgi notu 6502 sayılı Tüketici Kanunu ve bu kanun uyarınca çıkarılan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği dikkatte alınarak hazırlanmış olup; ‘mesafeli sözleşmeler’ konusuna önem arz eden hususlara dikkat çekmeyi amaçlamaktadır.
A. 6502 SAYILI TÜKETİCİ KANUNU KAPSAMINDA MESAFELİ SÖZLEŞMELER
Kanun özel olarak 48. maddesinde konuyu değerlendirme altına almış olup, detaylı hak ve yükümlülükler yönetmelik kapsamında düzenlenmiştir. Kanunun
48. maddesi Mesafeli sözleşme, satıcı ile tüketicinin eş zamanlı fiziksel varlığı olmaksızın, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanmasına yönelik olarak oluşturulmuş bir sistem çerçevesinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu ana kadar ve kurulduğu an da dâhil olmak üzere uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmelerdir.”şeklinde bir tanımlama yapmıştır. Yine kanuna göre satıcının tüketiciyi mesafeli sözleşmeyi ya da sözleşmeye ilişkin bir teklifi kabul etmeden önce bilgilendirmesi gerektiğini, hatta ödeme yükümlülüğü söz konusu olacak ise bilgilendirmenin açık ve anlaşılır şekilde yapılması gerektiği ifade edilmektedir. Aksi halde yönetmelik uyarınca tüketici siparişi ile bağlı olmayacaktır. Bilgilendirmenin yapıldığının ispatı satıcıya aittir.
a. Maksimum Teslim Süresi
Satıcı mal satışından 30 günden uzun olmayan bir teslim süresi beyan edebilir. Satıcının 30 günü geçemeyecek bu süre zarfında malın teslim edilmemesi halinde tüketicinin sözleşmeyi fesih etme hakkı vardır. Tüketici tarafından siparişin verilmesi ile teslim süresi başlar.
b. Cayma Hakkı
Tüketici mal teslim edilmeden her zaman, malın tesliminden sonra da 14(ondört) gün içerisinde hiçbir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Ayrıca cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde satıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Satıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür. Tüketici, cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirilmezse, cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Her hâlükârda bu süre cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer. Tüketici, cayma hakkı süresi içinde malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir.
B. 29188 SAYILI MESAFELİ SÖZLEŞMELER YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDA;
a. Satıcı Yönetmelik Bağlamında “Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü” Altındadır. Buna göre Satıcı; Tüketici, mesafeli sözleşmenin kurulmasından ya da buna karşılık gelen herhangi bir teklifi kabul etmeden önce,
• Sözleşme konusu malın temel nitelikleri,
• Satıcının adı veya unvanı, varsa MERSİS numarası,
• Tüketicinin satıcı ile hızlı bir şekilde irtibat kurmasına imkan veren, satıcının açık adresi, telefon numarası, mail, faks vb iletişim bilgileri,
• Satılan malın tüm vergiler dahil toplam fiyatı, varsa tüm nakliye, teslim ve benzeri ek masraflar ile bunların önceden hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceği bilgisi,
• Sözleşmenin kurulması aşamasında uzaktan iletişim aracının kullanım bedelinin olağan ücret tarifesi üzerinden hesaplanamadığı durumlarda, tüketicilere yüklenen ilave maliyet,
• Ödeme, teslimat, ifaya ilişkin bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler ve satıcının şikâyetlere ilişkin çözüm yöntemleri,
• Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü ve satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgiler,
• Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres, faks numarası veya elektronik posta
bilgileri,
• Cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda, tüketicinin cayma hakkından faydalanamayacağına ya da hangi koşullarda cayma hakkını kaybedeceğine ilişkin bilgi,
• Satıcının talebi üzerine, varsa tüketici tarafından ödenmesi veya sağlanması gereken depozitolar ya da diğer mali teminatlar ve bunlara ilişkin şartlar,
• Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını Tüketici Mahkemesine
veya Tüketici Hakem Heyetine yapabileceklerine dair bilgi.
Yukarıda belirtilen bilgiler, mesafeli sözleşmenin ayrılmaz bir parçasıdır ve
taraflar aksini açıkça kararlaştırmadıkça bu bilgiler değiştirilemez.
Yukarıda belirtilen tüm hususlarda, yapılacak bilgilendirmenin kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde satıcı tarafından yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile yapılması zorunludur.
Satıcı yukarıda dördüncü alt başlıkta yer alan ek masraflara ilişkin bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmezse, tüketici bunları (nakliye-teslim vb ek masraflar) karşılamakla yükümlü değildir.
Ön bilgilendirme yapıldığına ilişkin ispat yükü satıcıya aittir. Öyle ki, Satıcı bu konudaki bir uyuşmazlıkta ön bilgilendirme yapıldığını ispat edemez ise SÖZLEŞME BAŞTAN İTİBAREN KURULMAMIŞ sayılacaktır. Bunun için
sözleşmenin kurulmasını sağlayan uzaktan iletişim aracında bilgilendirmenin yapıldığına dair bir kaydın olması gerekmektedir.(tüketicinin bilgilendirmeyi aldığına dair işaretlediği bir kutucuk vb)
b. Ön Bilgilendirmede İzlenecek Yöntem: Mesafeli sözleşmenin internet yoluyla kurulması halinde, satıcı; yukarıda sayılan 11 adet bilgilendirme yükümlülüğü saklı kalmak kaydıyla,
• Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri,
• Mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam fiyatı, niteliği itibariyle önceden hesaplanamıyorsa fiyatın hesaplanma usulü, varsa tüm nakliye, teslim ve benzeri ek masraflar ile bunların önceden hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceği bilgisi,
• Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü ve satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgiler,
• cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda, tüketicinin cayma hakkından faydalanamayacağına ya da hangi koşullarda cayma hakkını kaybedeceğine ilişkin
bilgileri bir bütün olarak, tüketicinin ödeme yükümlülüğü altına girmesinden hemen önce açık bir şekilde ayrıca göstermek ve herhangi bir gönderim kısıtlamasının uygulanıp uygulanmadığını ve hangi ödeme araçlarının kabul edildiğini, en geç tüketici siparişini vermeden önce, açık ve anlaşılabilir bir şekilde belirtmek zorundadır.
c. Cayma Hakkının Kullanılamayacağı Haller
Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, (dikkat sözleşme ile aşağıdaki hususların aksi kararlaştırılabilir) tüketici aşağıdaki sözleşmelerde cayma hakkını kullanamaz:
• Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler. (özel üretim)
• Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olan mallardan; iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayanların teslimine ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayri maddi mallara ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
• Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler. (üretim konumuz ile ilgili değil)
d. Cayma Hakkı
Tüketici, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Cayma hakkı süresi, mal teslimine ilişkin sözleşmelerde tüketicinin malı teslim aldığı gün başlar. Ancak tüketici, sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan süre içinde de cayma hakkını kullanabilir.
Cayma hakkı süresinin belirlenmesinde;
• Tek sipariş konusu olup ayrı ayrı teslim edilen mallarda, tüketicinin son malı
teslim aldığı gün,
• Birden fazla parçadan oluşan mallarda, tüketicinin son parçayı teslim aldığı
gün,
• Belirli bir süre boyunca malın düzenli tesliminin yapıldığı sözleşmelerde,
tüketicinin ilk malı teslim aldığı gün esas alınır.
Malın satıcı tarafından taşıyıcıya (kargo vb) teslimi, tüketiciye yapılan teslim olarak kabul edilmez.
e. Cayma Hakkı Bakımından Eksik Bilgilendirme Yapılması Hali
Satıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle yükümlüdür. Tüketici, cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirilmezse, cayma hakkını kullanmak için on dört günlük süreyle bağlı değildir. Bu süre her halükarda cayma süresinin bittiği tarihten itibaren bir yıl sonra sona erer.
Cayma hakkı konusunda gerektiği şekilde bilgilendirmenin bir yıllık süre içinde yapılması halinde, on dört günlük cayma hakkı süresi, bu bilgilendirmenin gereği gibi yapıldığı günden itibaren işlemeye başlayacaktır.
f. Cayma Hakkının Kullanımı
Tüketici cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimini cayma hakkı süresi dolmadan, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile satıcıya yöneltmek zorundadır.
Cayma hakkının kullanılmasında tüketici, bu bilgi notunun en sonunda yer alan formu kullanabileceği gibi cayma kararını bildiren açık bir beyanda da bulunabilir. Satıcı, tüketicinin bu formu doldurabilmesi veya cayma beyanını gönderebilmesi için internet sitesi üzerinden seçenek de sunabilir. İnternet sitesi üzerinden tüketicilere cayma hakkı sunulması durumunda satıcı, tüketicilerin iletmiş olduğu cayma taleplerinin kendilerine ulaştığına ilişkin teyit bilgisini tüketiciye derhal iletmek zorundadır.
Cayma hakkının süresinde kullanıldığına ilişkin ispat yükümlülüğü tüketiciye
aittir.
g. Cayma Hakkını Kullanan Tüketiciye Karşı Satıcının Yükümlülükleri
Satıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür.
Satıcı, yukarıda belirtilen tüm geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır.
h. Cayma Hakkın Kargo Masrafları Konusu
Satıcı cayma hakkını kullanan tüketiciye iadeyi hangi taşıyıcı ile yapacağını önceden bildirmek zorundadır. Hangi kargo şirketi ile iadenin yapılacağı konusunda tüketicinin bilgilendirilmemesi halinde tüketici dilediği kargo firması ile ücret ödemeden iade etme hakkına sahip olur. Bildirilen kargonun tüketicinin ikametgahında şubesi yoksa, tüketici yine dilediği kargo ile ücret ödemeden iade imkanına sahiptir. Taşıma ücretleri kısmında tek şansımız, bizim bildirdiğimiz kargo firmasının tüketicinin adresinde olmasına rağmen, tüketicinin başka bir kargo firmasını tercih etmesi ihtimalidir. Diğer durumlarda iade de kargo ücretini biz/satıcı öder(iz).
ı. Cayma Hakkını Kullanan Tüketicinin Satıcıya Karşı Yükümlülükleri
Satıcı, malı kendisinin geri alacağına dair bir teklifte bulunmadıkça, tüketici cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimi yönelttiği tarihten itibaren on gün içinde malı satıcıya geri göndermek zorundadır.
Tüketici, cayma süresi içinde malı, işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir.
i. Sözleşmenin İfası Ve Teslimat
Satıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren taahhüt ettiği süre içinde edimini yerine getirmek zorundadır. Mal satışlarında bu süre her halükarda otuz günü geçemez.
Satıcı tarafından taahhüt edilen ve 30 günü geçmeyen teslimat süresi içerisinde malın tüketiciye teslim edilmemesi halinde, tüketici sözleşmeyi feshedebilir.
Sözleşmenin feshi durumunda, satıcı, varsa teslimat masrafları da dâhil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri fesih bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde tüketiciye 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 1 inci maddesine göre belirlenen kanuni faiziyle birlikte geri ödemek ve varsa tüketiciyi borç altına sokan tüm kıymetli evrak ve benzeri belgeleri iade etmek zorundadır.
Sipariş konusu mal ya da hizmet ediminin yerine getirilmesinin imkânsızlaştığı hallerde satıcının bu durumu öğrendiği tarihten itibaren üç gün içinde tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirmesi ve varsa teslimat masrafları da dâhil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri bildirim tarihinden itibaren en geç on dört gün içinde iade etmesi zorunludur. Malın stokta bulunmaması durumu, mal ediminin yerine getirilmesinin imkânsızlaşması olarak kabul edilmez.
j. Zarardan sorumluluk
Satıcı, malın tüketiciye teslimine kadar oluşan kayıp ve hasarlardan sorumludur.
Tüketicinin, satıcının belirlediği taşıyıcı dışında başka bir taşıyıcı ile malın gönderilmesini talep etmesi durumunda, malın ilgili taşıyıcıya tesliminden itibaren oluşabilecek kayıp ya da hasardan satıcı sorumlu değildir.
k. İlave ödemeler
Sözleşme kurulmadan önce, sözleşme yükümlülüğünden kaynaklanan ve üzerinde anlaşılmış esas bedel dışında herhangi bir ilave bedel talep edilebilmesi için(kargo- montaj vb) tüketicinin açık onayının ayrıca alınması zorunludur.
Tüketicinin açık onayı alınmadan ilave ödeme yükümlülüğü doğuran seçeneklerin kendiliğinden seçili olarak sunulmuş olmasından dolayı tüketici bir ödemede bulunmuş ise, satıcı bu ödemelerin iadesini derhal yapmak zorundadır.
l.Bilgilerin saklanması ve ispat yükümlülüğü
Satıcı, bu Yönetmelik kapsamında düzenlenen cayma hakkı, bilgilendirme, teslimat ve diğer hususlardaki yükümlülüklerine dair her bir işleme ilişkin bilgi ve belgeyi üç yıl boyunca saklamak zorundadır.
Oluşturdukları sistem çerçevesinde, uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık edenler, bu Yönetmelikte yer alan hususlardan dolayı satıcıyla yapılan işlemlere ilişkin kayıtları üç yıl boyunca tutmak ve istenilmesi halinde bu bilgileri ilgili kurum, kuruluş ve tüketicilere vermekle yükümlüdür.
ÖRNEK CAYMA FORMU
(Bu form, sadece sözleşmeden cayma hakkı kullanılmak istenildiğinde doldurup
xxxxxxilecektir.)
-Kime: (Satıcı tarafından doldurulacak olan bu kısımda satıcının ismi, unvanı, adresi varsa faks numarası ve e-posta adresi yer alacaktır.)
-Bu formla aşağıdaki malların satışına veya hizmetlerin sunulmasına ilişkin sözleşmeden cayma hakkımı kullandığımı beyan ederim.