YABANCI PARA CİNSİNDEN DÜZENLENEN SÖZLEŞMELERİN DEVRİ ve SÜRESİNİN UZATILMASI HALİNDE DAMGA VERGİSİ UYGULAMASI

YABANCI PARA CİNSİNDEN DÜZENLENEN SÖZLEŞMELERİN DEVRİ ve SÜRESİNİN UZATILMASI HALİNDE DAMGA VERGİSİ UYGULAMASI

Xxxx XXXXXX (,)

1 - GİRİŞ

Bilindiği üzere 488 sayılı Damga Vergisi Ka-

xxxx'xxx' birinci maddesinde Damga Vergisinin konusu açıklanmıştır. Damga Vergisi Kanu- nu'nun birinci maddesinde " Bu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtlar Damga Vergisine ta­ bidir. Bu Kanundaki kâğıtlar terimi, yazılıp im­ zalanmak veya imza yerine geçen bir işaret kon­ mak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir husu­ su ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek 0lan belgeler ile elektronik imza kullanılmak su­

retiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şek­

linde oluşturulan belgeleri ifade eder." hükmü yer almaktadır.

Söz konusu maddeden anlaşılacağı üzere Damga Vergisinin konusu kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtlardır. Herhangi bir tereddüde yer bırakmamak amacıyla kanunda vergiye tabi kâğıtlar ismen sayılmıştır. Dolayısıyla (1) sayılı

tabloda yer alan kâğıtlar damga vergisine tabi olacak iken bu tabloda yer almayan kâğıtlar damga vergisine tabi olmayacaktır.

Damga Vergisi Kanunu'na ekli I sayılı listenin I/A-1 bölümünde ise " belli parayı ihtiva eden kâ­ ğıtlar, mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler"ın binde 7,5 oranında damga ver­ gisine tabi olduğu belirtilmiştir. Buna göre I sayı­ lı tabloda açıkça sayılan belli parayı ihtiva eden mukavelenameler (sözleşmeler) binde 7,5 ora­ nında damga vergisine tabidir.

Damga Vergisi Kanunu'na ekli I sayılı listede yer alan ve binde 7,5 oranında damga vergisine tabi olan mukavelenameler (sözleşmeler) bazen işin niteliği gereği bazen de taraflardan birisinin yabancı ülkede mukim olması nedeniyle yaban­ cı para cinsinden düzenlenebilmektedir.

Yabancı para cinsinden düzenlenen sözleşme­ lerin devri ve sözleşmede belirtilen sürenin uzatıl­ ması durumlarında ödenmesi gereken damga vergi­ sinin hangi tutar üzerinden ve hangi kur üzerinden hesaplanacağı hususlarında tereddüt yaşanmıştır.

MVergi Denetmeni

11.07.1964 Tarih Ve 11751 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanmıştır.

Bizde bu makale ile yabancı para cinsinden dü­ zenlenen sözleşmelerin devri ve sözleşmede be­ lirtilen sürenin uzatılması halinde ödenmesi ge­ reken damga vergisinin nasıl bulunacağını açık­ lamaya çalışacağız.

2- SÖZLEŞME DAMGA VERGİSİNİN MATRAHI VE MÜKELLEFİ

Açıkladığımız üzere Damga Vergisi Kanu- nu'na ekli (1) sayılı tabloda yer alan mukavelena­ meler (sözleşmeler) binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabidir. Ancak binde 7,5 oranındaki sözleşme damga vergisinin sözleşmede yazılı olan KDV hariç tutarın mı yoksa KDV dâhil tuta­ rın mı üzerinden hesaplanması gerektiği konusu­ nun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

Önceleri KDV dâhil tutar üzerinden Damga Vergisi kesilirken Danıştay'ın farklı yöndeki ka­ rarlarının istikrar kazanması üzerine Maliye Ba­

kanlığı da yayımladığı 30 seri no'lu Damga Ver-

2

gisi Genel Tebliği ve 1998/1 sıra no'lu Damga

Vergisi İç Genelgesi3* ile konuya açıklık getirerek damga vergisinin KDV hariç tutar üzerinden he­ saplanması gerektiğini belirtmiştir.

Dolayısıyla sözleşme damga vergisinin matrahı sözleşmede katma değer vergisi yönün­ den herhangi bir düzenleme olup olmadığına ba­ kılmaksızın katma değer vergisi hariç tutar ola­ caktır. Eğer sözleşmede işin bedeli KDV dâhil tu­ tar olarak belirlenmiş ise sözleşme damga vergi­ sinin matrahı katma değer vergisi tutarı düşül­ dükten sonra kalan meblağ olacaktır.

Sözleşme damga vergisinin mükellefine gelin­ ce Damga Vergisi Kanunun 3'ncü maddesinde

damga vergisinin mükellefi açıklanmıştır. Söz ko­ nusu madde de damga vergisinin mükellefinin; kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan veya bun­ ların yerine geçen kâğıtları imza edenler olduğu belirtilmiştir. Ayrıca kanun metninde resmi daire­ lerle şahıslar arasında düzenlenen kâğıtların ver­ gisini şahısların ödeyeceği belirtilmiştir. Resmi Dairelerden ne anlaşılması gerektiği ise yine ay­ nı kanunun 8' inci maddesinde resmi daireden maksadın, genel ve katma bütçeli daire ve idare­ lerle, İl Özel İdareleri, Belediyeler ve köyler ol­ duğu fakat bu dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişi­ liği bulunan iktisadi işletmeler resmi daire sayıl­ mayacağı belirtilmiştir.

Dolayısıyla damga vergisinin mükellefi Dam­

ga Vergisi Kanunu' na ekli 1 sayılı listede yer alan veya bunların yerine geçen kâğıtları imza edenlerdir. Bu nedenle gerek sermaye şirketleri­ nin kendi aralarında düzenledikleri, gerekse söz­ leşmenin diğer tarafının şahıs şirketi veya geçek kişi olduğu durumlarda sözleşmeyi imzalayan her iki taraf da sözleşme damga vergisinin mü­ kellefi olacaktır.

Son olarak Damga Vergisi Kanunu' nun 5' in­ ci maddesinde " Bir nüshadan fazla olarak dü­ zenlenen kâğıtların her nüshası ayrı ayrı ve ay­ nı miktar veya nispette Damga Vergisine tabi­ dir." hükmü yer almaktadır. Bu nedenle Damga Vergisi Kanuna ekli 1 sayılı listede yer alan kâ­ ğıtlardan biri olan mukavelenameler (sözleşme­ ler) birden fazla düzenlendiği takdirde kâğıtla­ rın her nüshası ayrı ayrı oranda damga vergisine tabi olacaktır. 4

29.01.1997 Tarih ve 22892 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. 3 05.01.1998 Tarih ve B.07.0.GEL.0.62/6204-1490/129 Sayı ile Yayımlanmıştır.

UĞURLU, Uğur. "Damga Vergisi Uygulamasında Nüsha-Suret Ayırımı" Maliye Ve Sigorta Dergisi, 15 Aralık 2007 Tarihli 500. Sayı

3- YABANCI PARA CİNSİNDEN DÜZENLENEN SÖZLEŞMELERDE DÖVİZ KURUNUN TESPİTİ

Damga Vergisi Kanunu'nun 12'nci maddesin­ de; " Damga Vergisine tabi kâğ>tlarda yaz>l> yaban- c> paralar Maliye Bakanl>ğ>'nca tayin ve ilan edile­ cek fiyat üzerinden Türk paras>na çevrilerek ona göre damga vergisi ahmr." hükmü yer almaktadır. Ayrıca 35 Seri Xx.xx Damga Vergisi Genel Teb­

liğinde5 ise ; "...Vergiye tabi kâğ>d>n yabanc> para cinsinden düzenlenmesi halinde ise kâğ>t üzerinde yer alan dövizin, kâğ>d>n düzenlendiği tarihteki

T.C Merkez Bankas>'nca tespit ve ilan olunan cari döviz satfl kuruna göre bulunacak Türk Liras> kar- ş>l>ğ> üzerinden damga vergisi hesaplanacakta. Damga Vergisi "azami tutar>" aş>p aşmad>ğ> hu­ susunun buna göre dikkate al>nacağ> da tabiidir." şeklinde açıklamalarda bulunulmuştur.

Söz konusu tebliğde; Türkiye' de ve yabancı para cinsinden düzenlenen sözleşmelerde esas alınacak kurun, kâğıdın düzenlendiği tarihteki

T.C Merkez Bankası'nca tespit ve ilan olunan ca­ ri döviz satış kuruna göre bulunacak Türk Lirası karşılığı olacağı belirtilmiştir. Peki söz konusu kâğıt (sözleşme) yurt dışında düzenlenmiş ise ve Türkiye'de damga vergisine tabi tutulması gereki­ yorsa hangi kur esas alınacaktır.

Bilindiği üzere Damga Vergisi Kanunu ulusal sınırlar içinde uygulanan ve Türkiye sınırları için­ de düzenlenen kâğıtları (bu kâğıtları düzenleyen­ lerin ikametgâhının ve uyruğunun bir önemi ol­ maksızın) vergilendirmeyi amaçlayan bir kanun­ dur. Bu nedenle esas olarak yurt dışında düzen­ lenen kâğıtlar damga vergisine tabi değildir. Fa­ kat Damga Vergisi Kanunu'nun da belirtilen bazı durumlarda yurt dışında düzenlenen kâğıtların

Türkiye'de damga vergisine tabi tutulacağı belir­ tilmiştir. Damga Vergisi Kanunu'nun 1'nci mad­ desinin son fıkrasında "Yabanc> memleketlerle Türkiye'deki yabanc> elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kâğ>tlar, Türkiye'de resmi dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümle­ rinden faydalan>ld>ğ> takdirde vergiye tabi tutu­ lur" hükmü yer almaktadır.

Söz konusu maddeden anlaşılacağı üzere yurt dışında düzenlenen bir kâğıdın Türkiye' de dam­ ga vergisine tabi tutulabilmesi için bu fıkrada yer alan üç şarttan birinin gerçekleşmesi yeterlidir. Dolayısıyla yurt dışında düzenlenen bir kâğıdın Türkiye'de damga vergisine tabi tutulabilmesi ge­ rekli olan şartlar şunlardır.

1- Yurt dışından düzenlenen kâğıdın Türki­ ye'deki resmi dairelere ibraz edilmesi

2- Yurt dışından düzenlenen kâğıdın Türki­ ye'deki kâğıtlar üzerine devir veya ciro işlemleri­ nin yürütülmesi

3- Yurt dışından düzenlenen kâğıdın Türki­ ye'de herhangi bir suretle hükmünden faydala- nılmasıdır.

Bu açıklamalardan hareketle kâğıt (sözleşme) yabancı memlekette düzenlenmiş olması duru­ munda kâğıdın Türkiye'de vergilendirilmesi ge­ reken olayın vuku bulduğu tarihteki kur esas xxxx narak değerleme işlemi yapılması gerekmektedir. Bir diğer ifadeyle söz konusu kâğıt (sözleşme) Türkiye'deki resmi dairelere ibraz edilmesi veya Türkiye'deki kâğıtlar üzerine devir veya ciro iş­ lemlerinin yürütülmesi veya kâğıttan (sözleşme­ den) Türkiye'de herhangi bir suretle hükmünden faydalanılması durumlarında bu olayların vuku bulduğu tarihteki kurun esas alınması gerekmek­ tedir.

21.12.1998 tarih ve 23560 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

Buraya kadar yaptığımız açıklamalar yabancı para cinsinden düzenlenen sözleşmeler için ödenmesi gereken binde 7,5 oranındaki damga vergisinin hangi kur üzerinden hesaplanması ge­ rektiği ile ilgiliydi. Şimdi ise yabancı para cinsin­ den düzenlenen sözleşmelerin devri ve sözleş­ mede belirtilen sürenin uzatılması durumlarında ödenmesi gereken damga vergisinin hangi tutar üzerinden ve hangi kur üzerinden hesaplanacağı durumlarını anlatacağız.

4- YABANCI PARA CİNSİNDEN DÜZENLENEN SÖZLEŞMENİN DEVRİ HALİNDE DAMGA VERGİSİ

Damga Vergisi Kanunu'nun 14'ncü maddesi­ nin ikinci fıkrasında; " belli paray> ihtiva eden mukavelenamelerin devri halinde asl>ndan al>- nan verginin dörtte biri alınacağı" hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla sözleşmeler devredildiği durumlarda sözleşme bedeli üzerinden alınan sözleşme damga vergisi tutarının (binde 7,5) dörtte biri tutarında hesaplanacak damga vergisi devralan mükellef tarafından yüklenilerek vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.

Örneğin, taahhüt suretiyle yapılan KDV hariç

500.000 TL bedelli bir inşaat onarım işini yapan bir müteahhit iş ve sözleşmeyi işverenin uygun­ luğu ile bir başka müteahhide devretmesi halin­ de daha önce sözleşme bedeli üzerinden alınan (500.000 TL x 0,0075) 3.750 TL damga vergisi­ nin dörtte biri oranındaki 937,50 TL damga ver­ gisinin sözleşmeyi devralan mükellef tarafından yüklenilmesi gerekecektir.

Peki, yabancı para cinsinden düzenlenip dev­ redilen sözleşmelere ait kâğıtların damga vergisi hesaplanırken hangi tarihteki kurun dörtte biri

hesaplanacaktır. Bir diğer ifadeyle yabancı para cinsinden düzenlenip devredilen sözleşmelere ait kâğıtların damga vergisi, söz konusu kâğıdın (sözleşmenin) düzenlenmesi sırasında geçerli kurdan mı yoksa devir tarihindeki kur üzerinden hesaplanan verginin dörtte biri olacaktır?

Konu hakkında vergi idaresi tarafından veri­

len bir muktezada6; " .......... Bu çerçevede belli bir paray> içeren sözleşmelerin devredildiği hal­ lerde, asl>ndan al>nan verginin dörtte birinin al>- nacağ> hüküm alt>na al>nmakta, dolay>s>yla daha önce ödenmiş bulunan vergi tutar> ile bağlant> kurulmaktad>r. Böylece, yabanc> para cinsinden düzenlenip devredilen sözleşmelere ait kâğ>tla- r>n damga vergisi, düzenlenmesi s>ras>nda geçer­ li kurdan hareketle ödenmiş bulunan verginin dörtte biri tutar>nda olacakt>r.

Buna göre, şirketinizin ana hissedar> olan Al­

manya'da mukim 'nin dünya çap>nda Sabit

ve Mobil Altyap> Sistem ve Servis Gruplanm,

............'n>n bu alanda faaliyet gösteren Şebeke Gruplar> ile birleştirme karar> almas> nedeniyle imzalanan sözleşmelerin Türkiye'de mukim

.......... 'ye devredilmesi halinde daha önce şirke­ tiniz ile aras>nda imzalanan ve o tarihte­

ki geçerli kur üzerinden ödenmiş bulunan vergi tutarmm dörtte birinin ödenmesi gerekmekte­ dir." şeklinde açıklamalarda bulunulmuştur.

Anlaşılacağı üzere sözleşmenin devri sırasın­ da hesaplanacak olan damga vergisinin hesabın­ da sözleşmenin devir tarihindeki kurun ne oldu­ ğunun bir önemi yoktur. Zira sözleşmenin devir tarihinde kur ne olursa olsun devir nedeniyle ödenecek dörtte biri tutarında damga vergisi söz­ leşmenin düzenlendiği tarihteki kura göre hesap­ lanmış tutar olacaktır.

Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığının 17.05.2007 tarih ve B.07.1 .GİB.04.99.1 6.01/Muk-65-8440 Sayılı Özelgesi

vergi raporu

MAKAL ELER

sayı: 119 • ağustos 2009

Örneğin; taahhüt suretiyle yapılan 2.000.000 USD + KDV bedelli bir inşaat onarım işini alan bir müteahhit, iş ve sözleşmeyi işverenin uygun­ luğu ile bir başka müteahhide devretmesi halin­ de (devir tarihinde döviz kuru 1,60 TL) daha ön­ ce sözleşme bedeli üzerinden alınan, döviz kuru­ nun sözleşmenin düzenlendiği tarihinde 1,50 TL olduğunu varsaydığımızda, [(2.000.000 USD x 1,50) x 0,0075) 22.500 TL damga vergisinin dört­ te biri oranındaki 5.625,00 TL damga vergisi söz­ leşmeyi devralan müteahhit tarafından yüklenil- mesi gerekecektir.

5- YABANCI PARA CİNSİNDEN DÜZENLENEN SÖZLEŞMENİN SÜRESİNİN UZATILMASI HALİNDE DAMGA VERGİSİ

Damga Vergisi Kanunu'nun 14'ncü maddesi­ nin üçüncü fıkrasında " mukavelenamelerin müddetinin uzat>lmas> halinde de ayn> miktar veya nispette vergiye tabi olacakt>r" hükmü yer almaktadır.

Her ne kadar bu madde ile sözleşmelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergiye tabi olacağı belirtilmiş olsa da bu kez de sözleşmenin süresinin uzaması duru­ munda acaba asıl sözleşme tutarının tamamı üzerinden mi yoksa sürenin uzamasına isabet eden artan sözleşme tutarı üzerinden mi damga vergisi alınacağı sorunu ile karşılaşılmaktadır.

Konu hakkında Sayıştay Genel Kurulu bir ka­

rarında "...Sürenin uzat>lmas> ile sözleşmenin tekerrürü veya bir iş ilavesi meydana geliyor ve bu art>ş belli ya da hesap edilebilir bir meblağa

tekabül ediyorsa, bu meblağ üzerinden ve söz­ leşmeye uygulanm>ş bulunan oranda nispi Dam­ ga Vergisi; aksi takdirde, sözleşmeden al>nm>ş

olan miktarda maktu Damga Vergisi*8 al>nmas> gerekmektedir." denilmiştir.

Yine Maliye Bakanlığı 1 Şubat 1973 tarih ve

9

2101104-1467/6483-6 sayılı genelgesinde ile

" ...Mukavelename sürelerinin, ilk mukaveledeki işten ayr> olarak, yeniden bir iş veya taahhüdü icap ettirecek şekilde uzat>lmas> halinde artan belli ya da hesap edilebilir meblağ üzerinden nis­ pi damga vergisine tabi tutulmas> gerekir "

şeklinde açıklamalarda bulunulmuştur.

Sayıştay Genel Kurulunun kararı ve Maliye Bakanlığının genelgelerinde yapılan açıklamalar doğrultusunda; özellikle sürenin sözleşmenin en önemli unsurlarından biri olduğu durumlarda, (örneğin borçlanma, kira vb.) süre uzatılması ile ilave olunan veya tekerrür eden bir meblağ orta­ ya çıkmış bulunuyorsa bu meblağ üzerinden söz­ leşmeye uygulanan orana göre damga vergisine tabi tutulması gerektiğini söyleyebiliriz.

Bir diğer ifadeyle yabancı para cinsinden dü­ zenlenen sözleşmelerin süresinin uzatılması ha­ linde damga vergisine tabi olabilmesi için ilave olunan veya tekerrür eden bir meblağın ortaya çıkmış olması gerekmektedir.

Bizce de mantıklı olan uygulamanın bu şe­ kilde olmasıdır. Aksi takdirde mukavelenamede süresinin uzatılması durumunda sözleşmenin tamamı ile ilave edilen tutar toplamı üzerinden damga vergisinin alınması, sözleşmenin uzatıl­ madan önceki tutarı üzerinden mükerrer bir

Sayıştay Genel Kurul Kararının 21.12.1972 tarih ve 3624/2 sayılı Xxxxxx-xxx.xxxxxxxx.xxx.xx/xxxxx/XXXX/Xxxx0.xxx

8 Belli Bir Parayı ihtiva Etmeyen Mukavelenamelerin Maktu Damga Vergisine Tabi Olması 01.01.2005 Tarihinden iti­ baren Kaldırılmıştır.

XXXXXXX, Xxxxxx. Damga Vergisi Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Syf 100

vergilemeye neden olacaktır. Kaldı ki, taraflar bi­ rinci sözleşme şartlarının tamamını alarak yeni bedel ve süre dikkate alınmak suretiyle ikinci bir sözleşme yapmış olsalardı, bu durumda da ikin­ ci sözleşme ile birinci sözleşme arasındaki huku­ ki bağ tamamen kesilmiş olacaktır. Dolayısıyla ikinci sözleşme tamamen ayrı ve yeni bir sözleş­ me olarak değerlendirilerek, buna göre damga

vergisi alınması gerekecekti. 10

Sonuç olarak bir satış mukavelesinde, teslim süresinin uzatılması, vergileme gerektiren bir sü­ re uzatımı sayılmayacaktır. Örneğin; 20.000 USD karşılığı 30.000 TL tutarındaki emtianın 2008/Aralık ayında teslimi öngörülmüş fakat her­ hangi bir sebeple, bu sürede teslim yapılamadığı için 3 aylık ilave bir süre verilmişse ortaya ilave bir meblağ çıkmadığı gibi, meblağın tekerrür et­ mesi de söz konusu değildir. Bir inşaat taahhüt sözleşmesinde üç ayda tamamlanacağı öngörül­ müş işin, zamanında bitirilmemesi ile iki ay da­ ha uzatılmasında da durum aynıdır. Ne meblağ­ da bir artış ne de belli meblağdan, daha fazla sü­

re ile yararlanma durumu vardır." Bu nedenle böyle durumlarda sözleşmenin süresinin uzatıl­ ması damga vergisine tabi olmayı gerektirmeye­ cektir.

Ancak sözleşmede belirtilen sürenin uzatıl­ ması durumlarında ilave olunan veya tekerrür

eden bir meblağ ortaya çıkıyorsa vergilemenin yapılması gerekmektedir. Örneğin; Yıllığı 12.000 TL'den 3 yıl süreyle yapılmış bir kira kontratının süresi bu defa yıllığı 15.000 TL'den 2 yıl uzatıl­ dığında uzatılan süreye bağlı olarak ortaya (15.000 x 2=) 30.000 TL tutarında bir ilave meb­ lağ çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda eski mebla­ ğın tekerrürü söz konusu değildir. Süre uzatımı­ nın ortaya çıkardığı ilave meblağ olan 30.000 TL

üzerinden damga vergisinin'2 hesaplanması ge­ rekmektedir.

Süre uzatımı ve meblağ artışının bir arada ol­ ması halinde ise vergileme şu şekilde olacaktır. Belli parayı ihtiva eden kâğıtlardaki meblağ artı­ şı, artan kısım üzerinden vergilemeyi gerektirir. Süre uzatımında ise önceki açıklamalarda belir­ tildiği şekilde işlem yapılır. İkisinin bir arada bu­ lunduğu haller Damga Vergisi Kanunu'nun 6'ncı

madde hükmü dâhilinde değerlenir. Bu gibi du­ rumlarda en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlemin vergisi alınmakla yetinilecektir.

Yabancı para üzerinden düzenlenmiş kâğıtla­ rın süresinin uzatıldığı hallerde ilave olunan ve­ ya tekerrür eden bir meblağ ortaya çıkmış bulu­ nuyorsa damga vergisine tabi tutulacak tutar de­ ğerleme süresinin uzatıldığı tarihteki kurla yapıl­ ması gerekmektedir. Zira süre uzatıldığı tarihte verginin doğduğu kabul edilmektedir.

XXXXX, Xxxxx. ÇAKMAK, Xxxxx. "Taraflar Arasında Yapılan Sözleşmelerin Süresinde Meydana Gelecek Değişik­ liklerin Damga Vergisine Etkileri", Vergi Dünyası Dergisi, Eylül 1998

" AKSOYOĞLU, Volkan. "Döviz Üzerinden Düzenlenen Sözleşmelerin Devri Ve Süresinin Uzatılması Halinde Dam­ ga Vergisi Uygulaması" Vergici Ve Muhasebeci ile Diyalog Dergisi, Haziran 2009

12 Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I-A/2 bölümünde "kira mukavelenamelerinin (mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) belli bir parayı ihtiva etmesi durumunda binde 1,5 oranında damga vergisine" tabi oldu­ ğu hüküm altına alınmıştır

Damga Vergisi Kanunu' nun 6' ncı maddesinde " Bir kâğıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit ve işlem üzerinden alınır." hükmü yer almaktadır

vergi raporu

MAKAL ELER

sayı: 119 • ağustos 2009

Buna nedenle yabancı para cinsinden düzen­ lenen sözleşmelere ilişkin süre uzatılması duru­ munda artan veya tekerrür eden bir bedelin söz­ leşme süresinin uzatıldığı tarih itibariyle TC. Merkez Bankası'nın Resmi Gazete'de açıkladığı günlük döviz satış kuruna göre TL'ye çevrilmesi ve damga vergisinin bu değerlenmiş tutar üzerin­ de alınması gerekmektedir

Örneğin 2009/Xxxx ayında yıllığı 12.000 do­ lardan 2 yıl süreli bir kira kontratı düzenlenmiş­ tir. Bu sözleşmenin süresi bu defa yıllığı 15.000 dolardan iki yıl daha uzatıldığında uzatılan süre­ ye bağlı olarak ortaya (15.000 x 2=) 30.000 USD karşılığı sürenin uzat>ld>ğ> tarihteki cari kur üze­ rinden hesaplanacak tutarda bir ilave meblağ çıkmaktadır. Böyle bir durumda vergileme

30.000 USD karşılığı Türk Lirası üzerinden yapıl­ ması gerekir.

6- SONUÇ

Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablo­ nun "I.Akitlerle İlgili Kâğıtlar" başlıklı bölümü­ nün A/1 inci fıkrasında, belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır. Belli parayı ihtiva eden bu tür sözleşmelerin sü­ resinin uzatılması ve sözleşmenin devri gibi du­ rumlarda ise işlemin mahiyetine göre nispi veya maktu ortaya ek bir damga vergisi çıkabilmekte­ dir.

Biz de bu yazımızda yabancı para cinsinden düzenlenen sözleşmelerin devri ve sözleşmede belirtilen sürenin uzatılması durumlarında xxxxx mesi gereken damga vergisinin hangi tutar üze­ rinden ve hangi kur üzerinden hesaplanacağı hu­ suslarını açıklamaya çalıştık.