Contract
1. GENEL BİLGİLER
1.1. Milli Piyango İdaresi Mevcut Durum
Milli Piyango İdaresi 05.07.1939 tarihinde, 3670 sayılı Kanunla kurulmuştur. İdare, Maliye Bakanlığına bağlı, özel bütçeli, 320 sayılı KHK ile düzenlenen ve saklı tutulan hükümler dışında özel hukuk hükümlerine tabi ve her türlü tasarrufa ehil, tüzel kişiliği haiz bir kamu kuruluşudur. İdarenin görevi şans oyunları sistemlerini işletmek; sayısal oyunları, hemen kazan oyunlarını ve piyango çekilişlerini planlayıp; yürütülmesini sağlamaktır.
Mevcut durumda Milli Piyango İdaresi bünyesinde üç farklı oyun çeşidi bulunmaktadır: Piyango oyunları, Hemen-Kazan oyunları ve Sayısal oyunlar. Sayısal oyunların içerisinde, Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve Süper Loto oyunları bulunmaktadır. Oyun bazında bakıldığında ise İdare şu anda pazara toplam 6 adet oyun sunmaktadır: Milli Piyango, Hemen-Kazan, Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve Süper Loto.
Satış gelirlerinin oyun bazlı dağılımına bakıldığında en önemli gelir kaleminin sayısal oyunlar olduğu görülmektedir. Sayısal oyunları takiben piyango oyunları gelirleri ikinci en önemli gelir kalemini oluşturmaktadır. Hemen-kazan oyunları ise satış gelirlerinde en düşük paya sahip olan oyun türüdür. Hemen-kazan oyunlarının en düşük paya sahip olması Milli Piyango İdaresi’nin gelişime açık bir yönünü göstermektedir. Dünya genelindeki piyango şirketlerinin gelir dağılımına bakıldığında Hemen-Kazan oyunlarının genellikle en önemli satış gelir kalemi olduğu görülmektedir. Yeni oyunların portföye katılması ve yapılacak geliştirmelerle Hemen-Kazan oyunlarının payı rahatlıkla artırılabilir.
Son beş yıllık dönemde (2008-2012) ve 2012 yılında şans oyunları satış gelirlerinin oyun türlerine göre dağılımı aşağıdaki tablolarda görülebilir.
Tablo 1. Satış Gelirlerinin Oyunlar Bazında Dağılımı, milyon TL ( vergiler dahil)
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Toplam | |
Piyango | 355 | 403 | 431 | 490 | 558 | 2.236 |
Hemen Kazan | 137 | 110 | 88 | 117 | 171 | 623 |
Sayısal Oyunlar | 1.241 | 1.437 | 1.243 | 1.407 | 1.486 | 6.814 |
Toplam | 1.734 | 1.950 | 1.761 | 2.013 | 2.215 | 9.674 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi 2012 Faaliyet Raporu
Tablo 2. Satış Gelirlerinin Oyunlar Bazında Dağılımı, milyon TL (KDV hariç)
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Toplam | |
Piyango | 000 | 000 | 000 | 416 | 474 | 1.900 |
Hemen Kazan | 116 | 93 | 75 | 99 | 145 | 528 |
Sayısal Oyunlar | 1.053 | 1.219 | 1.054 | 1.193 | 1.260 | 5.780 |
Toplam | 1.471 | 1.655 | 1.495 | 1.708 | 1.879 | 8.208 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi 2012 Faaliyet Raporu
Milli Piyango İdaresi, şans oyunlarına ait biletlerin satış ve ikramiye ödemelerini şubeleri, başbayileri ve bayileri aracılığıyla gerçekleştirmektedir. 2012 yılsonu itibariyle MPİ’nin 23 şubesinin yanında, 10.485 adet Milli Piyango ve Hemen Kazan satışlarını gerçekleştiren, 4.871 adet ise sayısal oyun satışlarını gerçekleştiren toplam 15.356 adet bayisi bulunmaktadır. MPİ bayi sayısı, Türkiye nüfusuna oranlandığında diğer ülkelere göre düşük seviyede kalmaktadır. Bayi sayısının artırılması ile daha çok kişiye ulaşarak satış gelirlerini artırmak mümkündür.
Grafik 1. MPİ Bayi Sayıları
14.428
15.356
14.087
14.213
14.030
10.532
10.181
10.296
10.161
10.485
3.896
3.906
3.917
3.869
4.871
2008 2009 2010 2011 2012
Piyango-Hemen Kazan Sayısal Oyunlar Toplam
Kaynak: Milli Piyango İdaresi 2012 Faaliyet Raporu
Bayi komisyon oranlarına bakıldığında Milli Piyango İdaresi, bayilere sayısal oyunlar için %8, hemen kazan oyunları için %13, milli piyango için ise %15 oranında brüt komisyon ödemektedir. Bu oranlar satış gelirlerinden KDV ve ŞOV düşüldükten sonra kalan tutarlar üzerinden hesaplanmaktadır. Yurtdışı örneklerine bakıldığında bayi komisyon oranlarının %6 - %7 seviyesinde olduğu görülmektedir.
1.2. Özelleştirme Sonrası Milli Piyango İdaresi’nin Rolü
Özelleştirme sonrası Milli Piyango İdaresi Lisans’a konu olan şans oyunları faaliyetlerini denetleme görevini üstlenecektir. 320 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi, lisansın verilmesine ilişkin yapılacak sözleşmelerin kamu yararını ve tüketici haklarını koruyacak şekilde uygulanmasının sağlanması için gereken tedbirleri alma, şans oyunları faaliyetlerinin ilgili mevzuat ile sözleşme hükümlerine uygun yürütülmesini izleme ve denetleme yetkilerini MPİ Genel Müdürlüğüne vermiştir. Bu kapsamda Milli Piyango İdaresi:
Xxxxxx sözleşmesinin kamu yararını ve tüketici haklarını koruyacak şekilde uygulanmasının sağlanması için gereken tedbirleri almaya,
Şans oyunları faaliyetinin mevzuat ve sözleşme hükümlerine uygun yürütülmesini izlemeye ve denetlemeye,
Mevzuat ve sözleşme hükümlerine aykırılık halinde bir önceki takvim yılında elde edilen hasılatın % 5’ine kadar idari para cezası uygulamaya ve lisans sözleşmesini feshetmeye
xxxxxxxxxx.
MPİ’nin şans oyunlarını düzenleme ve pazara sunma faaliyetleri, özelleştirme sonrası Lisans sahibi tarafından sistem yatırımı tamamlanana kadar devam edecek olup, yeni sistem ihale dokümanı ile belirlenmiş sürenin sonunda hazır olup MPİ tarafından onaylanınca Lisans süresi başlayacak ve Lisans sahibi operasyona geçecektir.
1.3. Özelleştirme Sonrası Pazar Fırsatları
Şans Oyunlarının Lisans Verilerek Özelleştirilmesi, bir imtiyaz olacağı için ve lisans sahibi, Türkiye şans oyunları pazarındaki tek şans oyunları operatörü olacağından oldukça cazip bir yatırım fırsatıdır. Türkiye şans oyunları pazarı, gelişime açık ve büyüme potansiyeli olan bir pazar konumundadır. Bu nedenle, şans oyunları lisansını alacak olan Lisans sahibi getiri potansiyeli yüksek bir yatırım yapmış olacaktır. Pazarın güçlü yönleri ve fırsatlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Şans oyunları işletim Lisans’ına sahip olan şirket, Türkiye şans oyunları pazarındaki tek işletici olacaktır.
Şans oyunları pazarında sadece Milli Piyango İdaresi’nin oyunları oynanabilmektedir. Kamuoyunda Milli Piyango İdaresi’nin göz ardı edilemez bir güvenilirliği ve bilinirliği vardır.
Türkiye ekonomisi küresel alanda takdir edilen ve gelişime açık bir konumdadır.
Kişi başına düşen şans oyunları harcaması göz önüne alındığında, Türkiye şans oyunları pazarı gelişim gösterebilecek bir pazardır.
Bayi sayısı ve konum optimizasyonu ile mevcut satış gelirleri artırılabilir durumdadır. Genç nüfus ve artan şehirleşme ile daha geniş bir oyuncu tabanına ulaşılabilir.
Yeni oyunların portföye dahil edilmesiyle yıllık satış gelirleri ve satılan bilet sayısı artırılabilir.
Reklam yatırımları ve güçlü pazarlama aktiviteleriyle, kamuoyu bilinçlendirilebilir ve satış gelirleri artırılabilir.
Özellikle online satış kanalını güçlendirerek ve oyunculara online oyunlar sunarak, hem yeni oyunculara ulaşılabilir hem de satış gelirleri artırılabilir.
1.4. Özelleştirmenin Niteliği
Özelleştirme ile Lisans sahibine verilecek olan işletme hakkı, lisans dönemi boyunca Türkiye’de karşılığı nakit olmak üzere, şans oyunlarının planlanması, tertibi ve çekilişlerinin düzenlenmesine ilişkin operasyonları ve bu operasyonların üzerinden gerçekleştirileceği şans oyunları sisteminin kurulumu ve işletimi faaliyetlerini kapsamaktadır. Özelleştirmenin yasal ve idari yapısı ve şartları özetle aşağıdaki şekilde olacaktır:
Xxxxxx süresi 10 yıl olacak ve faaliyete geçiş tarihinden itibaren hesaplanacaktır. Lisans süresinin bitimine kadar başka bir Lisans verilmeyecektir.
Lisans devri, Lisansın verilmesi öncesinde yapılacak ihale ile belirlenecek Lisans bedelinin ödenmesini müteakip gerçekleştirilecektir.
Lisans sahibi lisansı başkasına devredemez. Lisans sahibi tarafından operatörlük ve destek hizmetlerinin alınması lisansın devri olarak değerlendirilemez.
Lisansa konu şans oyunları faaliyetlerinin tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere yaptırılamaz.
Lisans Sahibi, Lisans süresince her takvim yılı için elde ettiği hasılattan %25 oranında, diğer gelirlerin brüt tutarı üzerinden ise %28 oranında pay alacaktır. Xxxxxx Xxxxxx’xxx, Xxxxxx’x konu faaliyetleri gerçekleştirmek için yapacağı her türlü işletme,
yatırım ve finansman giderleri ile dağıtım kanallarına ödeyeceği satış komisyonu, ikramiye ödeme primleri ve benzerleri bu orana dâhil olacaktır.
Xxxxxx sözleşmesinin imzalanmasından sonra Milli Piyango İdaresi ve mevcut bayileri arasında devam etmekte olan anlaşmalar fesih edilecektir. Mevcut bayilik anlaşmaları yeni Lisans sahibine devredilmeyecektir. Ancak, mevcut bayilerden talep edenlere, lisans sahibince belirlenen kıstaslara haiz olmaları koşuluyla bayilik verilmesinde öncelik tanınacaktır. Bu kapsamda Lisans sahibi, yeni bir dağıtım ağı ve yeni satış kanalları oluşturacaktır.
Milli Piyango İdaresi’nin sahip olduğu yazılım, donanım ve oyun terminalleri gibi hiçbir varlık Lisansın ve özelleştirmenin konusu olmayacaktır.
Lisans sahibi, internet, TV, sabit ve cep telefonu gibi interaktif ortamları, otomatik satış terminalleri ve makineleri ile benzeri platformlar üzerinden veya posta abonmanlığı gibi yollarla iştirakçilerin şans oyunlarına katılabilmelerini sağlayan dağıtım kanallarını kullanabilecektir.
Lisans sahibi, Milli Piyango İdaresi tarafından pazara sunulmuş olan mevcut oyunları oynatmaya ve söz konusu oyunlara ait logoları ve isimleri kullanmaya devam edebileceği gibi, pazara yeni oyunlar sunabilecektir.
Özelleştirme sonrası Milli Piyango İdaresi Lisansa konu olan şans oyunlarının işletim faaliyetlerini denetleme ve düzenleme görevini üstlenecektir.
Özelleştirme sonrası hasılatın ve diğer gelirlerin paylaşımı aşağıdaki tablolarda özetlenmektedir:
Tablo 3. Hasılatın Paylaşımı (%)
Xxxxxx Xxxxxx Payı | 25% |
İdare Payı | 3% |
İkramiye Oranı | 40-59% |
Şans Oyunları Vergisi | 10% |
Kamu Payı | 3-22% |
TOPLAM HASILAT | 100% |
Tablo 4. Diğer Gelirlerin Paylaşımı (%)
Xxxxxx Xxxxxx Payı | 28% |
Kamu Payı | 72% |
DİĞER GELİRLER TOPLAMI | 100% |
2. TÜRKİYE ŞANS OYUNLARI PAZARINA BAKIŞ
2.1. Türkiye Şans Oyunları Pazarı
Karşılığı nakit olmak üzere şans oyunlarını planlama, tertip etme ve çekiliş düzenleme hakkı 4/4/1988 tarihli ve 320 sayılı “Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile MPİ Genel Müdürlüğüne,
Yurtiçinde ve yurtdışında yapılan spor müsabakaları üzerine sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarını oynatma yetkisi 29/4/1959 tarihli ve 7258 sayılı “Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun” ile Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı, tüzel kişiliği haiz Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’na (STTB),
At yarışları düzenleme, yurtiçinde ve yurtdışında düzenlenen yarışlar üzerine müşterek bahis tertip etme yetkisi 10/7/1953 tarihli ve 6132 sayılı “At Yarışları Hakkında Kanun” ile Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na verilmiştir. Bakanlık söz konusu faaliyetleri için Türkiye Jokey Kulübü’nü (TJK) yetkilendirmiştir.
Bu yetkiler dahilinde, pazarda mevcut olan oyun ve bahisler üç gruba ayrılmaktadır:
MPİ tarafından düzenlenen şans oyunları,
STTB tarafından spor müsabakaları üzerine düzenlenen bahisler, TJK tarafından at yarışları üzerine düzenlenen bahisler.
Tablo 5. Şans Oyunları Pazarının Büyüklüğü, milyon TL (vergiler dahil)
2010 | 2011 | Değişim (%) | 2012 | Değişim (%) | |
MPİ | 1.761 | 2.013 | (+) 14 | 2.215 | (+) 10 |
STTB | 3.732 | 4.895 | (+) 31 | 6.170 | (+) 26 |
TJK | 2.231 | 2.690 | (+) 21 | 2.952 | (+) 10 |
Toplam | 7.724 | 9.598 | (+) 24 | 11.337 | (+) 18 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
Grafik 2. Kurumların Pazar Payları (%)
29%
28%
26%
48%
51%
54%
23%
21%
20%
TJK STTB
MPİ
2010 2011 2012
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
3. MİLLİ PİYANGO İDARESİ - ŞANS OYUNLARI
3.1. Şans Oyunlarına Genel Bakış
Milli Piyango İdaresi’nin pazara sunduğu üç farklı oyun çeşidi kapsamında 6 adet farklı şans oyunu bulunmaktadır. Oyun çeşitleri Piyango oyunları, Hemen-Kazan oyunları ve Sayısal oyunlardır. Şans oyunları ise Milli Piyango, Hemen-Kazan, Sayısal Loto, Xxxx Xxxx, On Numara ve Süper Loto olarak adlandırılmaktadır.
Satış gelirlerinin oyun bazlı dağılımına bakıldığında en önemli gelir kaleminin sayısal oyunlar olduğu görülmektedir. Sayısal oyunları takiben piyango oyunları gelirleri ikinci en önemli gelir kalemini oluşturmaktadır. Hemen-kazan oyunları ise satış gelirlerinde en düşük paya sahip olan oyun türüdür. Aşağıdaki tablolarda son 5 yıla ait şans oyunu satış gelirleri, ikramiye ödemeleri ve gelirlerin oyun bazında dağılımı gösterilmektedir.
Tablo 6. Şans Oyunu Satış Gelirleri ve Dağılımı, milyon TL
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | |
ŞANS OYUNU ŞATIŞ GELİRLERİ | 1.734 | 1.950 | 1.761 | 2.013 | 2.215 |
DİĞER GELİRLER | 68 | 69 | 61 | 62 | 68 |
TOPLAM GELİRLER | 1.802 | 2.019 | 1.822 | 2.075 | 2.283 |
İkramiye Ödemeleri | 000 | 000 | 000 | 899 | 1.001 |
Hazine (KDV, ŞOV ve Diğer) | 416 | 467 | 422 | 483 | 533 |
Kamuya Aktarılan Kamu Payı | 398 | 486 | 391 | 390 | 433 |
Bayi komisyonları ve aracılık giderleri | 141 | 157 | 145 | 167 | 186 |
Xxxxxxxx, İşletme, Yatırım ve Diğer Giderler | 79 | 69 | 86 | 136 | 130 |
TOPLAM GİDERLER | 1.802 | 2.019 | 1.822 | 2.075 | 2.283 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
Tablo 7. Satış Gelirlerinin Oyun Türleri Bazında Dağılımı, milyon TL (vergiler dahil)
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Toplam | |
Piyango | 355 | 403 | 431 | 490 | 558 | 2.236 |
Hemen Kazan | 137 | 110 | 88 | 117 | 171 | 623 |
Sayısal Oyunlar | 1.241 | 1.437 | 1.243 | 1.407 | 1.486 | 6.814 |
Toplam | 1.734 | 1.950 | 1.761 | 2.013 | 2.215 | 9.674 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
3.2. Milli Piyango
Milli Piyango 11.11.1939 tarihinde pazara sunulan ilk şans oyunudur. 2012 yılında Milli Piyango oyunundan elde edilen toplam satış geliri vergiler dahil 558 milyon TL, KDV hariç 474 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Grafik 3. Milli Piyango Satış Gelirleri (vergiler dahil) ve İkramiye Ödemeleri, milyon TL
558
490
403
431
355
327
217
234
257
288
Satış Gelirleri İkramiye Ödemeleri
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | ||||
%61 | %58 | %60 | %59 | %59 |
İkramiye Ödeme Oranı
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
3.3. Hemen Kazan
Hemen Kazan 07.08.1989 tarihinde pazara sunulan bir kazı kazan kartı oyunudur. 2012 yılında Hemen Kazan oyunundan elde edilen toplam satış geliri vergiler dahil 171 milyon TL, KDV hariç 145 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Grafik 4. Hemen Kazan Satış Gelirleri (vergiler dahil) ve İkramiye Ödemeleri, milyon TL
Satış Gelirleri İkramiye Ödemeleri
171
137
110
117
107
78
88
62
70
49
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | ||||
%57 | %57 | %56 | %60 | %62 |
İkramiye Ödeme Oranı
3.4. Sayısal Oyunlar
2012 yılında Sayısal oyunlardan elde edilen toplam satış geliri vergiler dahil 1.486 milyon TL, KDV hariç 1.260 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Oyun satış gelirlerinin (vergiler dahil) %38’i ise ikramiye olarak ayrılmıştır.
Grafik 5. Sayısal Oyunlar Toplam Satış Gelirleri (vergiler dahil) ve İkramiye Ödemeleri, milyon TL
1437
1407
1486
1241 1243
474
544
472
541
567
Satış Gelirleri İkramiye Ödemeleri
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | ||||
%38 | %38 | %38 | %38 | %38 |
İkramiye Ödeme Oranı
Sayısal oyunlar içinde bulunan Süper Loto, Şans Topu, On Numara ve Sayısal Loto oyunlarının satış gelirlerindeki paylarına bakıldığında Sayısal Loto’nun en çok tercih edilen oyun olduğu görülmektedir. Sayısal Loto’yu takiben Süper Loto oyunu gelmektedir. Sayısal Xxxx’xxx satış gelirlerindeki payı 2008-2012 arasında düşüş yaşarken, Süper Loto’nun payının ise arttığı görülmektedir.
Tablo 8. Sayısal Oyun Türlerine Göre Satış Gelirleri, milyon TL (vergiler dahil)
Satış Gelirleri | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | Toplam |
Sayısal Loto | 563 | 486 | 479 | 518 | 560 | 2.606 |
Şans Topu | 241 | 228 | 225 | 243 | 277 | 1.214 |
On Numara | 131 | 150 | 156 | 174 | 207 | 819 |
Süper Loto | 306 | 573 | 382 | 471 | 442 | 2.175 |
Toplam | 1.241 | 1.437 | 1.243 | 1.407 | 1.486 | 6.814 |
3.4.1. Sayısal Loto
Sayısal Loto 16.11.1996 tarihinde pazara sunulan bir sayısal şans oyunudur. 2012 yılında Sayısal Loto oyunundan elde edilen toplam satış geliri vergiler dahil 560 milyon TL, KDV hariç 475 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Grafik 6. Sayısal Loto Satış Gelirleri (vergiler dahil) ve İkramiye Ödemeleri, milyon TL
563
560
486
479
518
215
185
180
201
210
Satış Gelirleri İkramiye Ödemeleri
2008 2009 2010 2011 2012
%38
%38
%39
%38
%38
İkramiye Ödeme Oranı
3.4.2. Şans Topu
Şans Topu 14.06.2001 tarihinde pazara sunulan bir sayısal şans oyunudur. 2012 yılında Şans Topu oyunundan elde edilen toplam satış geliri vergiler dahil 277 milyon TL, KDV hariç 235 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Grafik 7 1. Şans Topu Satış Gelirleri (vergiler dahil) ve İkramiye Ödemeleri, milyon TL
277
241
228
225
243
92
87
86
92
106
Satış Gelirleri İkramiye Ödemeleri
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | ||||
%38 | %38 | %38 | %38 | %38 |
İkramiye Ödeme Oranı
3.4.3. On Numara
On Numara 06.08.2002 tarihinde pazara sunulan bir sayısal şans oyunudur. 2012 yılında On Numara oyunundan elde edilen toplam satış geliri vergiler dahil 207 milyon TL, vergiler KDV hariç 175 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Grafik 8. On Numara Satış Gelirleri (vergiler dahil) ve İkramiye Ödemeleri, milyon TL
Satış Gelirleri İkramiye Ödemeleri
207
174
150
156
131
79
50
57
60
66
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | ||||
%38 | %38 | %38 | %38 | %38 |
İkramiye Ödeme Oranı
3.4.4. Süper Loto
Süper Loto 19.10.2007 tarihinde pazara sunulan bir sayısal şans oyunudur. 2012 yılında Süper Loto oyunundan elde edilen toplam satış geliri vergiler dahil 442 milyon TL, KDV hariç 374 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Grafik 9. Süper Loto Satış Gelirleri (vergiler dahil) ve İkramiye Ödemeleri
Satış Gelirleri İkramiye Ödemeleri
573
471
442
382
306
214
182
171
118
146
700
600
500
400
300
200
100
2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | ||||
%38 | %37 | %38 | %39 | %39 |
0
İkramiye Ödeme Oranı
4. MİLLİ PİYANGO İDARESİ - SATIŞ VE DAĞITIM KANALLARI
Milli Piyango İdaresi, şans oyunlarına ait biletlerin satışı, ikramiye ödemesi ve liste dağıtımını şubeleri, başbayileri ve bayileri aracılığıyla gerçekleştirmektedir. Piyango-Hemen Kazan bayiliği ve Sayısal Oyunlar bayiliği olmak üzere iki tip bayilik bulunmaktadır.
4.1. Bayi Sayısı ve Dağılımı
MPİ’nin 4 adedi Xxxxxxxx’xx, 0 xxxxx Xxxxx’xx, 0 xxxxx Xxxxxx’da ve birer adedi ise Adana, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, İskenderun, Kayseri, Muğla, Sakarya, Samsun ve Trabzon’da olmak üzere toplam 23 şubesi bulunmaktadır.
MPİ’nin başbayileri ise T.C. Ziraat Bankası, Denizbank, Şekerbank, ING Bank, Türkiye Vakıflar Bankası, PTT ( T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü) ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Spor Dairesi’dir.
Grafik 10. Bayi Tipine Göre Bayi Sayısı
Piyango-Hemen Kazan Bayi Sayısal Oyunlar Bayi Toplam
14.428
15.356
14.087
14.213
14.030
10.532
10.181
10.296
10.161
10.485
3.896
3.906
3.917
4.871
3.869
18.000
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
2008 2009 2010 2011 2012
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
Ülke genelinde bayilerin en yoğun olduğu bölge Marmara bölgesidir, toplam bayilerin %33’ü Marmara bölgesinde bulunmaktadır. Bunu sırasıyla Ege (%19), İç Anadolu (%16), ve Akdeniz bölgesi (%14) takip etmektedir.
Tablo 9. Bölgelere Göre Bayi Sayısı
Piyango & Hemen Kazan | Sayısal Oyunlar | Toplam | |
Marmara | 3.156 | 1.947 | 5.103 |
Ege | 2.112 | 835 | 2.947 |
İç Anadolu | 1.702 | 824 | 2.526 |
Akdeniz | 1.546 | 604 | 2.150 |
Karadeniz | 1.085 | 382 | 1.467 |
Güneydoğu Anadolu | 490 | 146 | 636 |
Doğu Anadolu | 394 | 125 | 519 |
K.K.T.C. | 8 | 8 | |
TOPLAM | 10.485 | 4.871 | 15.356 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
4.2. Alternatif Satış Kanalları
Alternatif satış kanallarının en önemlileri mobil ve sanal platformlardır. Türkiye’de sanal platformlarda yapılan satış oldukça kısıtlıdır. Mevcut durumda 6 adet farklı internet sitesi üzerinden Milli Piyango bileti satışı yapılabilmektedir. Bunlar Bilyoner İnteraktif Hizmetler A.Ş, D Elektronik Şans Oyunları A.Ş, Nimet Abla Talih ve Bahis Oyunları A.Ş., Misli Elektronik Şans Oyunları ve Yayıncılık A.Ş., NTV E Elektronik Bahis Oyunları A.Ş. ve S Şans Oyunları A.Ş.’ dir.
4.3. Bayi Başına Ortalama Satış Tutarı
2012 yılında bayi başına düşen vergiler dahil ortalama satış tutarı tüm bayiler için 144 bin TL olarak gerçekleşmiştir. Bu tutar sayısal bayiler için 305 bin TL, piyango ve hemen kazan bayileri için ise 209 bin TL’dir.
Son 5 yıllık rakamlara bakıldığında bayi başına düşen ortalama satış tutarı, sayısal oyunlar bayileri için en yüksektir. Piyango ve Hemen Kazan bayileri için ise ortalama satış tutarı 2008-2011 arasında sayısal oyun bayilerinin yaklaşık yarısı kadar seyretmiştir, 2012 yılında ise Piyango ve Hemen Kazan gelirlerindeki artışa paralel olarak sayısal oyun bayilerinin %70’i kadar olmuştur.
Ortalama satış tutarı hesaplanırken Piyango ve Hemen Kazan bayilerinin yaklaşık 1/3’ünün aktif olarak bayilik faaliyetinde bulunduğu varsayılmıştır.
Grafik 11. Bayi Başına Ortalama Bilet Satış Tutarı (vergiler dahil), bin TL
Piyango ve Hemen Kazan Sayısal Oyunlar Tüm Bayiler
368
364
319
317
305
209
179
140
151
151
144
120
138
124
144
2008 2009 2010 2011 2012
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
4.4. Satış Komisyonları ve İkramiye Ödeme Primi
Milli Piyango Xxxxxxx tarafından ödenen satış komisyonları, başbayilere ödenen aracılık komisyonları, bayilere ödenen satış komisyonları ve ikramiye ödeme primleridir.
Bayi satış komisyonu olarak Milli Piyango İdaresi, toplam satış gelirlerinden KDV ve ŞOV düşüldükten sonra kalan kısmın üzerinden, sayısal oyunlar için %8, mobil ve sanal platformlar için
%10, hemen kazan oyunları için %13, piyango için ise %15 komisyon oranı ödemektedir. İkramiye ödeme primi oranı ise tüm şans oyunları için %2’dir ve bayilerin yetkilerin dahilinde ödedikleri ikramiye tutarları üzerinden hesaplanır.
Tablo 10. Satış Komisyonu ve İkramiye Ödeme Primi Son 5 Yıllık Dağılımı (TL)
Satış Komisyonu | İkramiye Ödeme Primi | Başbayi Aracılık Komisyonu | Toplam | |
2008 | 131.046.174 | 7.371.402 | 2.226.346 | 140.643.922 |
2009 | 145.945.932 | 8.075.940 | 2.709.992 | 156.731.864 |
2010 | 134.854.170 | 7.835.490 | 2.614.069 | 145.303.729 |
2011 | 154.655.410 | 9.206.856 | 2.758.350 | 166.620.616 |
2012 | 172.394.900 | 10.246.324 | 3.447.722 | 186.088.946 |
5. MİLLİ PİYANGO İDARESİ – FİNANSAL DURUM
5.1. Gelirler ve Giderlerin Analizi
Son 6 yıllık (2007-2012) rakamlar incelendiğinde Milli Piyango İdaresi’nin yıllık gelirlerinin büyük bir kısmının (ortalama %66’sı) ikramiye ödemelerine ve KDV, ŞOV gibi vergiler kapsamında hazineye aktarıldığı görülmektedir. Aşağıdaki gelirlerin dağılımı grafiğinde de görüldüğü üzere, toplam gelirlerin %20’si civarında olan faaliyet karından sonra kalan kısımdaki gelirler bayi komisyon ve aracılık giderleri ve faaliyet, işletme, yatırım ve diğer giderler için kullanılmaktadır. Bayilere aktarılan kaynakların yıllar itibariyle aşağı yukarı aynı kaldığı anlaşılırken (%8), faaliyet, işletme, yatırım ve diğer giderlerin, özellikle 2009 kriz yılından sonra arttığı görülmektedir.
Tablo 11. Şans Oyunu Satış Gelirleri ve Dağılımı, milyon TL
2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | |
ŞANS OYUNU ŞATIŞ GELİRLERİ | 1.466 | 1.734 | 1.950 | 1.761 | 2.013 | 2.215 |
DİĞER GELİRLER | 66 | 68 | 69 | 61 | 62 | 68 |
TOPLAM GELİRLER | 1.531 | 1.802 | 2.019 | 1.822 | 2.075 | 2.283 |
Xxxxxxxx Xxxmeleri | 649 | 769 | 840 | 778 | 899 | 1.001 |
Hazine (KDV, ŞOV ve Diğer) | 361 | 416 | 467 | 422 | 483 | 533 |
Kamuya Aktarılan Kamu Payı (Faaliyet Karı) | 326 | 398 | 486 | 391 | 390 | 433 |
Bayi komisyonları ve aracılık giderleri | 123 | 141 | 157 | 145 | 167 | 186 |
Xxxxxxxx, İşletme, Yatırım ve Diğer Giderler | 72 | 79 | 69 | 86 | 136 | 130 |
TOPLAM GİDERLER | 1.531 | 1.802 | 2.019 | 1.822 | 2.075 | 2.283 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
Tablo 12. Kamuya Aktarılan Kaynaklar, milyon TL
2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | |
Katma Değer Vergisi | 216 | 263 | 295 | 267 | 305 | 336 |
ÖİV, EKP, ŞOV | 141 | 147 | 165 | 149 | 171 | 188 |
Hazineye Devredilen Ayget Karşılıkları | 4 | 6 | 7 | 6 | 7 | 9 |
Hazine Toplamı (KDV, ŞOV ve Diğer) | 361 | 416 | 467 | 422 | 483 | 533 |
Kamuya Doğrudan Aktarımlar Toplamı | 326 | 398 | 486 | 391 | 390 | 433 |
Genel Toplam | 687 | 814 | 953 | 813 | 872 | 965 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi
5.2. Milli Piyango İdaresi 2011 ve 2012 Yılı Bilançosu
SAYFA (1) | |||||||||
AKTİF (VARLIKLAR) | ÖNCEKİ DÖNEM | CARİ DÖNEM | PASİF (KAYNAKLAR) | ÖNCEKİ DÖNEM | CARİ DÖNEM | ||||
I-DÖNEN VARLIKLAR | 407.506.032.02 | 515.153.863,31 | I-KISA VADELİ YABANCI | 6.320.142.85 | 7.068.125,30 | ||||
A-Hazır Değerler | 407.506.032.02 | 515.185.116,08 | KAYNAKLAR | ||||||
1-Hazır Değerler | A-Mali Borçlar | ||||||||
2-Verilen Çek ve Ödeme Emirleri (-) | B-Ticari Borçlar | 6.320.142.85 | 7.068.125,30 | ||||||
B-Menkul Kıymetler | 1-Ticari Borçlar | ||||||||
1-Menkul Kıymetler | 2-Borç Senetleri Reeskontu (-) | ||||||||
2-Menkul Kıy.Değer Düş.Karşılığı.(-) | C-Diğer Borçlar | 6.839.794.04 | 6.839.794.04 | 9.121.510,06 | 9.121.510,06 | ||||
C-Ticari Alacaklar | 99.277.790.07 | 81.180.956,63 | 1-Diğer Borçlar | ||||||
1-Ticari Alacaklar | 100.726.963.76 | 82.619.877,40 | 2-Borç Senetleri Reeskontu (-) | ||||||
2-Alacak Senetleri Reeskontu (- ) | D-Alınan Avanslar | ||||||||
3-Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-) | 1.449.173.69 | 1.438.920,77 | E-Ödenecek Vergi | ||||||
D-Diğer Alacaklar | 43.640.788,65 | 38.513.942,38 | ve Yükümlülükler | 240.558.543.95 | 279.249.320,51 | ||||
1-Diğer Alacaklar | 43.642.612.15 | 38.515.765,88 | F-Borç ve Gider Karşılıkları | ||||||
2-Alacak Senetleri Reeskontu (- ) | 1-Dönem Karı Vergi ve Diğer | ||||||||
3-Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-) | 1.823.50 | 1.823,50 | Yasal Yükümlülükler Karşılığı | ||||||
E-Stoklar | 6.041.619.50 | 6.864.957,65 | 2-Dönem Karı Peşin Ödenen | ||||||
1-Stoklar | 4.070.311.48 | 3.491.113,44 | Xxxxx ve Yükümlülükler (-) | ||||||
2-Stok Karşılığı (-) | 3-Kıdem Tazminatı Karşılığı | ||||||||
3-Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) | 4-Diğer Borç ve Gider Karşılığı | ||||||||
4-Verilen Sipariş Avansı | 1.971.308.02 | 3.373.844,21 | G-Gelecek Aylara Ait Gelir ve | 16.066.682.74 | 18.772.001,98 | ||||
F-Gelecek Xxxxxx Xxx Xxxxxxxx ve | 188.350.40 | 247.880,99 | Gider Tahakkukları | 252.785.005.06 | 284.791.985,73 | ||||
Gelir Tahakkukları | 1.416.825.22 | 1.139.226,35 | H-Diğer Kısa Vadeli Yabancı | ||||||
G-Diğer Dönen Varlıklar | 161.013.32 | 897.623,50 | Kaynaklar | 43.544.78 | 5.735,37 | ||||
KISA VADELİ YABANCI | |||||||||
DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI | 558.044.068.78 | 643.781.822,59 | KAYNAKLAR TOPLAMI | 506.547.030.68 | 580.236.676,97 | ||||
II-DURAN VARLIKLAR | 188.350.40 | 247.880,99 | II-UZUN VADELİ YABANCI | 16.066.682.74 | 18.772.001,98 | ||||
KAYNAKLAR | |||||||||
A-Ticari Alacaklar | A-Mali Borçlar | ||||||||
1-Ticari Alacaklar | B-Ticari Borçlar | ||||||||
2-Alacak Senetleri Reeskontu (- ) | 1-Ticari Borçlar | ||||||||
3-Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-) | 2-Borç Senetleri Reeskontu (-) | ||||||||
B-Diğer Alacaklar | |||||||||
1-Diğer Alacaklar | |||||||||
2-Alacak Senetleri Reeskontu (- ) | |||||||||
3-Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-) | |||||||||
SAYFA (2)
AKTİF (VARLIKLAR) | ÖNCEKİ DÖNEM | CARİ DÖNEM | PASİF (KAYNAKLAR) | ÖNCEKİ DÖNEM | CARİ DÖNEM | ||||
C-Mali Duran Varlıklar | 0,00 | 0,00 | C-Diğer Borçlar | ||||||
1-Bağlı Menkul Kıymetler | 1-Diğer Borçlar | ||||||||
2-Bağlı Menkul Kıy.Değ.Düş.Karş.(-) | 2-Diğer Borç Senetleri Reesk(-) | ||||||||
3-İştirakler | X-Xxınan Avanslar | 5.916.465.23 | 15.911.593,72 | ||||||
4-İştiraklere Sermaye Taahhüt. (-) | E-Borç ve Gider Karşılıkları | 5.916.465.23 | 15.911.593,72 | ||||||
5-İştirakler Sermaye Payları | 1-Kıdem Tazminatı Karşılıkları | ||||||||
Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) | 2-Diğer Borç ve Gider Karşılık. | ||||||||
6-Bağlı Ortaklıklar | F-Gelecek Yıllara Ait Gelirler | ||||||||
7-Bağlı Ortak. Xxxxxxx Xxxxxxx.(-) | ve Gider Tahakkukları | 29.703.975.00 | 29.703.975,00 | ||||||
8-Bağlı Ortaklık Sermaye Payları | G-Diğer Uzun Vadeli Yabancı | ||||||||
Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) | Kaynaklar | ||||||||
9-Diğer Mali Duran Varlıklar | |||||||||
10-Diğer Mali Duran Varlıklar | UZUN VADELİ YABANCI | ||||||||
Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) | KAYNAKLAR TOPLAMI | 51.687.122.97 | 64.387.570,70 | ||||||
D-Maddi Duran Varlıklar | 24.376.747.92 | 33.309.601,02 | 24.376.747.92 | 33.309.601,02 | |||||
1-Maddi Duran Varlıklar | 32.879.334.01 | 43.568.207,31 | III-ÖZKAYNAKLAR | ||||||
2-Birikmiş Amortismanlar (-) | 9.443.010.81 | 13.726.017,55 | A-Ödenmiş Sermaye | ||||||
3-Yapılmakta Olan Yatırımlar | 940.424.72 | 3.467.411,26 | 1-Sermaye | ||||||
4-Verilen Sipariş Avansları | 2-Ödenmiş Sermaye (-) | ||||||||
E-Xxxxx Xxxxxxx Xxxxx | X-Xxxxxxx Xxxxxxxxx | ||||||||
Varlıklar | 1.734.47 | 594.544,09 | 1-Hisse Senedi İhraç Primleri | ||||||
1- Maddi Olmayan Duran Varlıklar | 1.323.684.14 | 2.158.636,69 | 2-Hisse Senetleri İptal Karları | ||||||
2-Birikmiş Amortismanlar (-) | 1.321.949.67 | 1.564.092,60 | 3-M.D.V.Yeniden Değerleme Artış | ||||||
3-Verilen Avanslar | 4-İştirak.Yeniden Değer.Artışı. | ||||||||
F-Özel Tükenmeye Tabi | 5- Diğer Sermaye Yedekleri | ||||||||
Varlıklar | C-Kar Yedekleri | 24.376.747.92 | 33.309.601,02 | ||||||
1-Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar | 1-Yasal Yedekler | ||||||||
2- Birikmiş Tükenme Payları (-) | 2-Statü Yedekleri | ||||||||
3-Verilen Avanslar | 3-Olağanüstü Yedekler | ||||||||
G-Gelecek Yıllara Ait Giderler ve | 4-Diğer Kar Yedekleri | ||||||||
Gelir Tahakkukları | 5-Özel Fonlar | ||||||||
H-Diğer Duran Varlıklar | D-Geçmiş Yıllar Karları | ||||||||
E-Geçmiş Yıllar Zararları (-) | |||||||||
DURAN VARLIKLAR TOPLAMI | 24.566.832.79 | 34.152.026,10 | F-Dönem Net Karı | ||||||
ÖZKAYNAKLAR TOPLAMI | 24.376.747.92 | 33.309.601,02 | |||||||
AKTİF (VARLIKLAR) TOPLAMI | 582.610.901.57 | 677.933.848,69 | PASİF(KAYNAKLAR) TOPLAMI | 582.610.901.57 | 677.933.848,69 | ||||
XXXXX XXXXXXXX TOPLAMI | 215.091.695.95 | 264.636.838,90 | NAZIM HESAPLAR TOPLAMI | 215.091.695.95 | 264.636.838,90 | ||||
GENEL TOPLAM | 797.702.597.52 | 942.570.687,59 | GENEL TOPLAM | 797.702.597.52 | 942.570.687,59 | ||||
Kaynak: Milli Piyango İdaresi 2012 Faaliyet Raporu
5.3. Milli Piyango İdaresi 2011 ve 2012 Yılı Gelir Tablosu
GELİRLER VE GİDERLER | ÖNCEKİ | DÖNEM | CARİ | DÖNEM |
A-BRÜT SATIŞLAR | 1.708.312.278.00 | 1.879.392.493,07 | ||
1-Yurtiçi Satışlar | 1.694.862.922.70 | 1.864.734.972,62 | ||
2-Yurtdışı Satışlar | 13.449.355.30 | 14.657.520,45 | ||
B-SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) | 1.069.681.255.22 | 1.188.783.430,13 | ||
1-Diğer İndirimler (-) | 170.831.227.80 | 187.939.249,33 | ||
2-Ödenen İkramiyeler (-) | 898.850.027.42 | 1.000.000.000,00 | ||
X-XXX XATIŞLAR | 43.452.880.42 | 638.631.022.78 | 36.582.757,00 | 000.000.000,94 |
D-SATIŞLARIN MALİYETİ (-) | 43.452.880.42 | 36.582.757,61 | ||
1-Satılan Mamullerin Maliyeti (-) | ||||
BRÜT SATIŞ KARI | 595.178.142.36 | 654.026.305,33 | ||
E-FAALİYET GİDERLERİ (-) | 250.224.515.27 | 274.491.514,38 | ||
1-Pazarlama,Satış ve Dağ.Gid.(-) | 213.061.543.63 | 230.618.527,68 | ||
2-Genel Yönetim Giderleri (-) | 37.162.971.64 | 43.872.986,70 | ||
FAALİYET KARI | 344.953.627.09 | 379.534.790,95 | ||
F-DİĞ.FAALİYET.OLAĞAN XXX.XX KAR. | 17.772.920.55 | 20.286.101,83 | ||
1-Faiz Gelirleri | 13.180.539.47 | 14.513.613,06 | ||
2-Konusu Kalmayan Karşılıklar | 98.406.12 | 91.407,14 | ||
3-Diğer Xxxxxx Xxxxx ve Karlar | 4.493.974.96 | 5.681.081,63 | ||
G-DİĞ.FAAL.OLAĞAN XXX.XX ZARAR(-) | 9.325.376.06 | 9.184.412,15 | ||
1-Karşılık Giderleri (-) | 9.323.831.77 | 9.017.832,32 | ||
2-Diğer.olağan Xxx.Xx Zar. | 1.544.29 | 166.579,83 | ||
H-FİNANSMAN GİDERLERİ (-) | ||||
OLAĞAN KAR | 353.401.171.58 | 390.636.480,63 | ||
I-OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR | 44.183.315.50 | 47.336.215,63 | ||
1-Önceki Dönem Gelir ve Karlar | 43.794.778.29 | 46.743.132,75 | ||
2-Diğer Olağandışı Gelir ve Karlar | 388.537.21 | 593.082,88 | ||
J-OLAĞANDIŞI GiDER VE ZARARLAR(-) | 7.962.690.24 | 5.254.156,12 | ||
1-Önceki Dönem Gider ve Zararlar (-) | 7.940.008.02 | 5.228.456,23 | ||
2-Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar(-) | 22.682.22 | 25.699,89 | ||
DÖNEM KARI | 389.621.796.84 | 389.621.796.84 | 432.718.540,00 | 000.000.000,14 |
K-DÖNEM KARI VERGİ VE DİĞER YASAL | ||||
YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI(-) | 389.621.796.84 | 432.718.540,14 | ||
10-Kamu Payı | ||||
DÖNEM NET KARI | 0,00 | 0,00 |
Kaynak: Milli Piyango İdaresi 2012 Faaliyet Raporu