KISIM 6
KISIM 6
AMBALAJLAR, ORTA BOY DÖKME KONTEYNIRLAR (IBC’LER), BÜYÜK AMBALAJLAR
VE TANKLAR İÇİN YAPI VE TEST ŞARTLARI
BÖLÜM 6.1
AMBALAJLARIN YAPISI VE TESTİ İÇİN HÜKÜMLER
6.1.1 Genel
6.1.1.1 Bu Bölüm’deki hükümler aşağıda belirtilenlere uygulanmaz:
(a) Aksi belirtilmedikçe Sınıf 7 radyoaktif malzemeleri içeren ambalajlar (4.1.9’a bakın);
(b) Aksi belirtilmedikçe Sınıf 6.2 bulaşıcı maddelerini içeren ambalajlar (Bölüm 6.3, 4.1.4.1’deki Not ve ambalaj hükümleri P621’e bakın);
(c) Sınıf 2 gazları içeren basınçlı kaplar;
(d) Net kütlesi 400 kg değerini aşan ambalajlar;
(e) 450 litre kapasiteyi aşan ambalajlar.
6.1.1.2 6.1.4’deki ambalajlama hükümleri kullanılan mevcut ambalajlamaya dayanmaktadır. Bilim ve teknolojideki gelişmeleri takip edebilmek için, aynı derecede etkili olması, Yetkili Kurum tarafından kabul edilebilir olması ve 6.1.1.3 ve 6.1.5’te açıklanan testleri başarılı şekilde geçmek kaydıyla 6.1.4’te belirtilenlerden farklı özellikleri ihtiva eden ambalajların kullanımında sakınca yoktur. Bu Bölüm’de belirtilen yöntemlere eşdeğer olmak ve Yetkili Kurum tarafından kabul edilmek kaydıyla bu Bölüm’de tanımlanan test yöntemlerinden farklı yöntemler kabul edilebilir.
6.1.1.3 Sıvı içermesi planlanan tüm ambalajlar uygun sızdırmazlık testini başarılı şekilde geçmelidir ve 6.1.5.4.3’te belirtilen uygun test seviyesini karşılayacak nitelikte olmalıdır:
(a) taşımada ilk defa kullanılmadan önce;
(b) onarıldıktan veya yenilendikten sonra, taşıma için tekrar kullanılmadan önce; Bu test için, ambalajlarda kendi zarflarının/kapaklarının takılı olması gerekli değildir.
Test sonuçlarını etkilememesi kaydıyla kompozit ambalajların iç kapları dış kaplardan bağımsız olarak test edilebilir.
Bu test aşağıdakiler için gerekli değildir:
- kombine ambalajların iç ambalajları;
- 6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli kompozit ambalajların (cam, porselen veya sert çömlek) iç ambalajları;
- 6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli hafif gösterge metal ambalajı.
6.1.1.4 Her bir ambalajın bu Bölüm’deki hükümleri karşılamasını teminen ambalajlar Yetkili Kurumu tatmin eden bir kalite güvence programına göre üretilmeli, onarılmalı ve test edilmelidir.
6.1.1.5 Ambalajların üreticileri ve dağıtıcıları izlenecek prosedürler ve taşımada kullanılan ambalajların bu Bölüm’deki uygulanabilir performans testlerini geçebilmesini sağlamak için ihtiyaç duyulan zarfların/kapakların ve diğer aksamların tipleri ve boyutları (gerekli conta dahil) hakkında bilgi sağlamalıdır.
6.1.2 Ambalaj tiplerinin gösterim kodu
6.1.2.1 Kod şunları içermektedir:
(a) ambalajın türünü belirten rakam; örneğin, kap, bidon vb., sonra;
(b) malzemenin yapısını gösteren Latin harflerde iki büyük harf, örneğin çelik, ahşap vb., gerektiğinde sonra;
(c) ambalaj grubunun ait olduğu tür içerisinde ambalaj kategorisini gösteren rakam.
6.1.2.2 Kompozit ambalaj durumunda, Latin harfleri ile iki büyük harf kodun ikinci sırasında kullanılır. Birincisi iç kabın malzemesini göstermektedir, ikincisi ise dış ambalajın malzemesini göstermektedir.
6.1.2.3 Kombine ambalaj durumunda sadece dış ambalajın kod numarası kullanılır.
6.1.2.4 “T”, “V” veya “W” harfleri ambalaj kodunu takip edebilir. “T” harfi, 6.1.5.1.11 hükümlerine uygun hurda ambalajını belirtmektedir. “V” harfi, 6.1.5.1.7 hükümlerine uygun özel ambalajı belirtmektedir. “W” harfi, aynı kod ile gösterilmesine rağmen ambalajın 6.1.4’teki özelliklerden farklı üretildiğini ve 6.1.1.2 hükümlerine göre eşdeğer kabul edildiğini belirtmektedir.
6.1.2.5 Ambalaj türleri için aşağıdaki rakamlar kullanılmalıdır:
1. Kap
2. Ahşap varil
3. Teneke bidon
4. Kutu
5. Torba
6. Kompozit ambalaj
7. (rezerve edilmiştir)
0. İnce cidarlı metal ambalaj
6.1.2.6 Malzeme çeşitleri için aşağıdaki büyük harfler kullanılmalıdır:
A. Çelik (tüm çeşitleri ve tüm yüzey işlemli olanlar)
B. Alüminyum
C. Doğal ahşap
D. Kontrplak
F. İşlenmiş ahşap
G. Lif levha
H. Plastik malzeme
L. Tekstil
M. Kağıt, çok katmanlı
N. Metal (çelik veya alüminyumdan farklı)
P. Cam, porselen veya sert çömlek
6.1.2.7 Aşağıdaki tablo, ambalaj türüne, yapımında kullanılan malzemelere ve kategorilerine bağlı olarak kullanılacak kodları göstermektedir; aynı zamanda uygun hükümler için danışılacak alt bölümlere referans olmaktadır:
Tür | Malzeme | Kategori | Kod | Alt-kısım |
1. Kaplar | A. Çelik | sökülemeyen başlık | 1A1 | 6.1.4.1 |
sökülebilir başlık | 1A2 | |||
B. Alüminyum | sökülemeyen başlık | 1B1 | 6.1.4.2 | |
sökülebilir başlık | 1B2 | |||
D. Kontrplak | 1D | 6.1.4.5 | ||
G. Lif | 1G | 6.1.4.7 | ||
H. Plastik | sökülemeyen başlık | 1H1 | 6.1.4.8 | |
sökülebilir başlık | 1H2 | |||
N. Çelik veya alüminyum haricindeki metal | sökülemeyen başlık | 1N1 | 6.1.4.3 | |
sökülebilir başlık | 1N2 | |||
2. Variller | C. Ahşap | delikli tip | 2C1 | 6.1.4.6 |
sökülebilir başlık | 2C2 | |||
3. Bidonlar | A. Çelik | sökülemeyen başlık | 3A1 | 6.1.4.4 |
sökülebilir başlık | 3A2 | |||
B. Alüminyum | sökülemeyen başlık | 3B1 | 6.1.4.4 | |
sökülebilir başlık | 3B2 | |||
H. Plastik | sökülemeyen başlık | 3H1 | 6.1.4.8 | |
sökülebilir başlık | 3H2 | |||
4. Kutular | A. Çelik | 4A | 6.1.4.14 | |
B. Alüminyum | 4B | 6.1.4.14 | ||
C. Doğal ahşap | normal | 4C1 | 6.1.4.9 | |
geçirmeyen duvarlı | 4C2 | |||
D. Kontrplak | 4D | 6.1.4.10 | ||
F. İşlenmiş ahşap | 4F | 6.1.4.11 | ||
G. Kontrolit | 4G | 6.1.4.12 | ||
H. Plastik | genişleyen | 4H1 | 6.1.4.13 | |
katı | 4H2 | |||
5. Torbalar | A. Dokuma plastik | iç astarsız veya iç kaplamasız | 5H1 | 6.1.4.16 |
geçirmeyen | 5H2 | |||
su geçirmeyen | 5H3 | |||
H. Plastik ince tabaka | 5H4 | 6.1.4.17 | ||
L. Tekstil | iç astarsız veya iç kaplamasız | 5L1 | 6.1.4.15 | |
geçirmeyen | 5L2 | |||
su geçirmeyen | 5L3 | |||
M. Kağıt | çok katmanlı | 5M1 | 6.1.4.18 | |
çok katmanlı, su geçirmez | 5M2 |
Tür | Malzeme | Kategori | Kod | Alt-kısım |
6. Kompozit ambalajlar | H. Plastik kap | dış çelik kaplı | 6HA1 | 6.1.4.19 |
dış çelik sandık veya kutulu | 6HA2 | 6.1.4.19 | ||
dış alüminyum kaplı | 6HB1 | 6.1.4.19 | ||
dış alüminyum sandık veya kutulu | 6HB2 | 6.1.4.19 | ||
dış ahşap kutulu | 6HC | 6.1.4.19 | ||
dış kontrplak kaplı | 6HD1 | 6.1.4.19 | ||
dış ahşap kutulu | 6HD2 | 6.1.4.19 | ||
dış fiber kaplı | 6HG1 | 6.1.4.19 | ||
dış kontrolit kutulu | 6HG2 | 6.1.4.19 | ||
dış plastik kaplı | 6HH1 | 6.1.4.19 | ||
dış katı plastik kutulu | 6HH2 | 6.1.4.19 | ||
P. Cam, porselen veya sert çömlek kap | dış çelik kaplı | 6PA1 | 6.1.4.20 | |
dış çelik sandık veya kutulu | 6PA2 | 6.1.4.20 | ||
dış alüminyum kaplı | 6PB1 | 6.1.4.20 | ||
dış alüminyum sandık veya kutulu | 6PB2 | 6.1.4.20 | ||
dış ahşap kutulu | 6PC | 6.1.4.20 | ||
dış kontrplak kaplı | 6PD1 | 6.1.4.20 | ||
dış hasır sepetli | 6PD2 | 6.1.4.20 | ||
dış fiber kaplı | 6PG1 | 6.1.4.20 | ||
dış kontrolit kutulu | 6PG2 | 6.1.4.20 | ||
dış geniş plastik ambalajlı | 6PH1 | 6.1.4.20 | ||
dış katı plastik ambalajlı | 6PH2 | 6.1.4.20 | ||
0. İnce cidarlı metal ambalaj | A. Çelik | sökülemeyen başlık | 0A1 | 6.1.4.22 |
sökülebilir başlık | 0A2 |
6.1.3 İşaretleme
NOT 1: İşaretleme, taşınmış olduğu ambalajın başarılı şekilde test edilen tasarım tipi olduğunu ve ambalajın kullanımı hariç üretimine ilişkin bu Bölüm’deki gereksinimlere uyduğunu göstermektedir. Tek başına işaret ambalajın herhangi bir madde için kullanılabileceğini onaylamak zorunda değildir: genel olarak ambalaj türü (örneğin çelik kap), maksimum kapasitesi ve/veya kütlesi ve herhangi özel gereksinimler her bir madde için Bölüm 3.2’de bulunan Tablo A’da belirtilmektedir.
NOT 2: İşaretleme, ambalaj üreticileri, onarım yapanlar, ambalaj kullanıcıları, taşıyıcılar ve düzenleyici makamlara yardımcı olmak için planlanmıştır. Yeni ambalajın kullanımı ile ilgili olarak orijinal işaretleme üreticiler için türünü tanımak ve performans testi gereksinimlerini karşıladığını gösteren bir yöntemdir.
NOT 3: İşaretleme daima test seviyelerinin tüm ayrıntılarını sağlamamaktadır ve bunlar örneğin test sertifikasına, test raporlarına veya başarılı şekilde test edilen ambalajların tescilinde referans olarak göz önüne alınmamalıdır. Örneğin, X veya Y işaretini taşıyan bir ambalaj, uygun olduğunda 6.1.5’deki ambalaj test hükümlerinde belirtilen ilgili maksimum müsaade edilen nispi yoğunluk1 için belirlenmiş daha düşük bir tehlikeye sahip ambalaj grubu maddeleri için kullanılabilir, örneğin daha yüksek yoğunluğa sahip ürün için tüm performans kriterleri karşılanmak koşuluyla 1.2 nispi yoğunluğa sahip ürünler için test edilen ambalaj grubu I ambalajı, 1.8 nispi yoğunluğuna sahip ürünler için ambalaj grubu II ambalajı veya 2.7 nispi yoğunluğa sahip ürünler için ambalaj grubu III ambalajı olarak kullanılabilir.
6.1.3.1 ADR’ye uygun şekilde kullanmak için planlanan her bir ambalaj, dayanıklı, okunabilir ve kolayca okunacak şekilde ambalaja uygun büyüklükte ve uygun yere yerleştirilmiş işaretler taşımalıdır. 30 kg’dan daha fazla net kütleye sahip ambalajlar için işaretler ve kopyaları ambalajın üst ve yan tarafında bulunmalıdır. Harfler, rakamlar ve semboller en azından 12 mm yüksekliğinde, ancak 30 litre veya 30 kg veya daha az kapasiteli ambalajlar için en azından 6 mm yüksekliğinde, 5 litre veya 5 kg veya daha az ambalajlar için uygun büyüklükte olmalıdır.
İşaretlerde şunlar bulunmalıdır:
(a) (i) Birleşmiş Milletler ambalaj sembolü
Bu sembol, bu Bölüm’deki ilgili hükümler uygun ambalajların sertifikalanmasından başka bir amaç için kullanılmamalıdır. Kabartma metal ambalajlar için sembol yerine “UN” büyük harfleri kullanılabilir; veya
(ii) Karayolu ile taşımanın yanı sıra raylı taşıma için onaylanan ambalajlar için “RID/ADR” sembolü.
Basitleştirilen koşullara uyan kompozit ambalajlar (cam, porselen veya sert çömlek) ve ince cidarlı metal ambalaj için (6.1.1.3, 6.1.5.3.1 (e), 6.1.5.3.4 (c), 6.1.5.4, 6.1.5.4, 6.1.5.5.1 ve 6.1.5.6’ya bakın);
(b) 6.1.2’ye göre ambalaj türünü gösteren kod;
1 Nispi yoğunluk (d), Özgül ağırlık (SG) ile benzer olarak düşünülmektedir ve bu test boyunca kullanılmaktadır.
(c) Kod iki parçadan oluşmaktadır:
(i) tasarım tipinin başarı ile test edildiği ambalaj grubunu gösteren harf: ambalaj grubu I, II ve II için X;
ambalaj grubu II ve III için Y; sadece ambalaj grubu III için Z;
(ii) sıvı içermesi planlanan iç ambalajsız ambalajlar için test edilen tasarım tipi için ilk basamağa tamamlanmış, nispi yoğunluk; nispi yoğunluk 1.2 değerini aşmadığında ihmal edilebilir. Katılar veya iç ambalajlar içermesi için planlanan ambalajlar için maksimum brüt kütle kilogram olarak ifade edilir.
00xX’xx 000 xx0/x xxxxxxxxx değerini aşan sıvıları taşımak için planlanan ve
6.1.3.1 (a) (ii)’ye uygun olarak “RID/ADR” sembolü ile işaretlenen ince cidarlı metal ambalajlar için maksimum brüt kütle kilogram olarak ifade edilmiştir.
(d) Ambalajın hem katı malzemeler veya iç ambalajlar taşımak için planlandığını gösteren “S” harfi hem de sıvılar taşımak için planlanan ambalajlar (kombine ambalajlardan farklı) için, ambalajın dayanması gereken kPa olarak ifade edilen dayanması gerektiği hidrolik test basıncı en yakın 10 kPa değerine tamamlanır.
00xX’xx 000 xx0/x xxxxxxxxx değerini aşan sıvıları taşımak için planlanan ve 6.1.3.1
(a) (ii)’ye uygun olarak “RID/ADR” sembolü ile işaretlenen ince cidarlı metal ambalajlar için, “s” harfi;
NOT: Alt paragraf (d)’deki hükümler Sınıf 6.2’deki UN No. 2814 veya 2900 olarak sınıflandırılan maddelerin taşınması için planlanan ambalajlara uygulanmamaktadır.
(e) Ambalajın üretildiği yılın son iki rakamı. 1H ve 3H ambalaj türleri aynı zamanda üretilen aya uygun şekilde işaretlenmelidir; bu işaretin kalanından farklı bir yerde ambalaj üzerine işaretlenebilir. Uygun bir yöntem şu şekildedir:
(f) İşaretin tahsisini yapan devlet, uluslararası motorlu araçlar trafik kodu ile ayrılmaktadır2;
(g) Üreticinin adı veya Yetkili Kurum tarafından belirtilen diğer ambalaj tanımları.
2 Karayolu Trafiğine İlişkin Viyana Sözleşmesi (1968)’nde belirtilen ayrıt edici uluslararası motorlu araçlar trafik işaretleri.
6.1.3.2 6.1.3.1’de belirtilen dayanıklı işarete ilave olarak 100 litre kapasiteyi aşan tüm yeni kaplar alt taraflarında en azından gövdede kullanılan metalin nominal kalınlığını gösteren (mm olarak
0.1 mm’ye kadar), dayanıklı (örneğin, kazınmış) 6.1.3.1. (a)’da belirtilen işareti taşımalıdır. Metal kabın her iki başlık kısmındaki nominal kalınlık gövdesine nazaran daha ince olduğunda, üst başlık, gövde ve alt başlığın nominal kalınlığı alt kısımda dayanıklı bir şekilde (örneğin, kazınmış) işaretlenmelidir, örneğin “1.0-1.2-10” veya “0.9-1.0-1.0”. Metalin nominal kalınlığı uygun ISO standardına göre belirlenmelidir, örneğin çelik için ISO 3574:1999. 6.1.3.1 (f) ve (g)’de belirtilen işaretler 6.1.3.5’te bulunmadığı sürece dayanıklı bir şekilde uygulanmamalıdır.
6.1.3.3 Onarım sürecine girmeye yakın 6.1.3.2’de belirtilenlerden farklı tüm ambalajlar 6.1.3.1 (a) – (e)’de belirtilen şekilde dayanıklı bir işaret taşımalıdır. Onarım sürecine dayanabileceklerse işaretler dayanıklı (örneğin, kazınmış) olmalıdır. 100 litre kapasiteyi aşan metal kaplar dışındaki ambalajlar için bu dayanıklı işaretler 6.1.3.1’de belirtilen dayanıklı işaretlerle değiştirilebilir.
6.1.3.4 Onarılan metal kaplar için ambalaj tipinde bir değişiklik yoksa ve içeride bulunan herhangi bir yapısal aksam değiştirilmemiş ya da sökülmemişse, gerekli olan işaretlerin dayanıklı olmasına ihtiyaç duyulmamaktadır. Onarılan tüm metal kaplar 6.1.3.1 (a)-(e)’da belirtilen dayanıklı şekilde (örneğini kazınmış) işaretler taşımalıdır.
6.1.3.5 Tekrar tekrar kullanılmak üzere tasarlanmış malzemelerden (örneğin, paslanmaz çelik) yapılmış metal kaplar 6.1.3.1 (f) ve (g)’de belirtilen işaretleri taşımalıdır.
6.1.3.6 6.1.3.1’e uygun işaretler sadece tek bir tasarım türü veya tasarım türü serisi için geçerlidir. Farklı yüzey işlemleri aynı tasarım türü olarak değerlendirilir.
“Tasarım türü serisi”, aynı yapısal tasarıma, duvar kalınlığına, malzemeye ve kesit alanına sahip sadece kabul edilen tasarım türünden daha az tasarım yüksekliğine sahip olduğu anlamındadır.
Kapların kapakları test raporunda belirtildiği şekilde tanınabilir olmalıdır.
6.1.3.7 İşaretler 6.1.3.1’deki alt paragraflarda belirtilen sırada uygulanmalıdır; bu alt paragraflara göre gerekli olan her bir işaretin parçası ve 6.1.3.8 (h)-(j) alt paragraflarına göre uygun olduğunda kolayca tanınabilecek şekilde açık olarak ayrılmalıdır, örneğin kesme işareti veya boşluk kullanarak. Örnekler için 6.1.3.11’e bakın.
Yetkili Kurum tarafından müsaade edilen ilave işaretler 6.1.3.1’de belirtildiği şekilde işaretin parçalarının doğru olarak tanınabilmesini sağlamaya devam etmelidir.
6.1.3.8 Ambalajın onarılmasından sonra, onaran aşağıdaki sırada dayanıklı işaretleri uygulanmasını sağlamalıdır:
(h) Onarımın gerçekleştirildiği Devlet uluslararası motorlu araçlar trafik işaretleri2 ile belirtilmelidir;
(i) Onaranın adı veya Yetkili Kurum tarafından belirtilen diğer bir ambalaj tanımı;
(j) Onarım yılı; “R” harfi ve 6.1.1.3’teki sızdırmazlık testini başarıyla geçen tüm ambalajlar için ilave olarak "
2 Karayolu Trafiğine İlişkin Viyana Sözleşmesi (1968)’nde belirtilen ayrıt edici uluslararası motorlu araçlar trafik işaretleri.
6.1.3.9 Onarımdan sonra 6.1.3.1 (a)-(d)’ye göre gerekli olan işaretler metal kabın üst taraftaki baş kısmında veya yan tarafında görülmediğinde, onaran 6.1.3.8 (h), (i) ve (j)’de sıra ile bu işaretleri dayanıklı bir şekilde uygulamalıdır. Bu işaretler, test edilen ve işaretlenen orijinal tasarım türlerinden daha büyük performans yeteneği göstermemelidir.
6.1.3.10 1.2.1’de belirtildiği şekilde dönüştürülen plastik malzemelerle üretilen ambalajlar “REC” ile işaretlenmelidir. Bu işaret 6.1.3.1’de belirtilen işaretin yanında bulunmalıdır.
6.1.3.11 YENİ ambalajlar için işaret örnekleri
4G/Y145/S/83 NL/VL823
1A1/Y1.4/150/83 NL/VL824
1A2/Y150/S/83 NL/VL825
4HW/Y136/S/83 NL/VL826
1A2/Y/100/91 USA/MM5
RID/ADR/0A1/100/83 NL/VL123
RID/ADR/0A2/Y20/83 NL/VL124
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
6.1.3.1 (a) (ii), (b) (c), (d) ve (e)’de ve 6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
6.1.3.1 (a) (ii), (b) (c), (d) ve (e)’de ve 6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
Yeni fiber kutu için
Sıvı taşıyacak yeni çelik kap için
Katı veya iç ambalaj taşıyacak yeni çelik kap için
Eşdeğer özelliklere sahip yeni plastik kutu için
Sıvı taşıyacak yeniden üretilmiş çelik kap için
Sökülemeyen başlığa sahip yeni ince cidarlı metal ambalaj için
Sökülebilir başlığa sahip, sıvı taşımak veya 00xX’xx 000 xx0/x’yi aşan viskoziteye sahip sıvıları taşımak için planlanan yeni ince cidarlı metal ambalaj için
6.1.3.12 ONARILAN ambalajlar için işaret örnekleri
1A1/Y1.4/150/83 NL/RB/85 RL
1A2/Y150/S/83 USA/RB/85 R
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.8 (h), (i) ve (j)’de olduğu gibi
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.8 (h), (i) ve (j)’de olduğu gibi
6.1.3.13 HURDA ambalajları için işaret örnekleri
1A2T/Y300/S/94
USA/abc
6.1.3.1 (a) (i), (b) (c), (d) ve (e)’de ve
6.1.3.1 (f) ve (g)’de olduğu gibi
NOT: 6.1.3.11, 6.1.3.12 ve 6.1.3.13’de verilen örneklerdeki işaretler aynı sırada olmak kaydıyla tek bir satırda ya da birden fazla satırda uygulanabilir.
6.1.3.14 Sertifikasyon
6.1.3.1’e uygun işaretleri yapıştırarak çok miktarda üretilen ambalajın onaylanan tasarım türüne karşılık geldiği ve onayda bulunan hükümlerin karşılandığını sertifikalandırmaktadır.
6.1.4 Ambalajlama hükümleri
6.1.4.1 Çelik kaplar
1A1 sökülemeyen başlık 1A2 sökülebilir başlık
6.1.4.1.1 Gövde ve başlıklar uygun tipteki metal levhadan ve kabın kapasitesine ve kullanım amacına göre yeterli kalınlıkta yapılmalıdır.
6.1.4.1.2 Gövdede bulunan dikişler 40 litre sıvıdan daha fazla alması düşünülen kaplarda kaynaklı olmalıdır. Gövdede bulunan dikişler katı ya da 40 litre veya daha az sıvı içermesi düşünülen kaplarda mekanik olarak birleştirilmeli veya kaynaklanmalıdır.
6.1.4.1.3 İki uçtaki şevli kısımlar mekanik olarak birleştirilmeli veya kaynaklanmalıdır. Ayrı güçlendirici halkalar eklenebilir.
6.1.4.1.4 Kapasitesi 60 litreden fazla olan kaplarda, genellikle, en az genişletilmiş iki adet yuvarlak kasnak veya en az iki ayrı yuvarlak kasnak olmalıdır. Ayrı yuvarlak kasnaklar varsa gövdeye sıkıca oturması gerekir, böylece kaymayacak şekilde sabitlenir. Yuvarlak kasnaklar nokta kaynaklı olmamalıdır.
6.1.4.1.5 Gövde üzerindeki veya sökülemeyen başlığa sahip kabın başlıklarındaki (1A1) doldurma, boşaltma ve havalandırma deliklerinin çapı 7 cm’yi geçmemelidir. Daha büyük deliğe sahip kaplar sökülebilir başlık tipi (1A2) olarak düşünülecektir. Kabın gövde ve başlıkları üzerindeki deliklerin kapakları sıkı kapalı ve normal taşıma koşullarında sızdırmayacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kapak flanşları mekanik olarak birleştirilmiş veya kaynaklanmış olabilir. Kapağın iç taraftan sızdırmazlığı sağlanmadığında conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kapaklarla birlikte kullanılmalıdır.
6.1.4.1.6 Sökülebilir başlıklı kapların (1A2) kapak cihazları normal taşıma koşullarında sıkı ve sızdırmaz kalacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Tüm sökülebilir başlıklar için conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kullanılmalıdır.
6.1.4.1.7 Gövde, başlık, kapak ve donanımlar için kullanılan malzemeler taşınan maddelerle uyumlu değilse uygun dahili koruyucu kaplamalar veya işlemler uygulanmalıdır. Bu kaplamalar veya işlemler normal taşıma koşullarında koruyucu özelliklerini devam ettirmelidir.
6.1.4.1.8 Kabın maksimum kapasitesi: 450 litre.
6.1.4.1.9 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.2 Alüminyum kaplar
1B1 sökülemeyen başlık
1B2 sökülebilir başlık
6.1.4.2.1 Gövde ve başlıklar en azından %99 saflıkta alüminyumdan ya da alüminyum tabanlı alaşımdan yapılmalıdır. Malzemeler uygun türden ve kabın kapasitesine ve planlanan kullanımına uygun olarak yeterli kalınlıkta olmalıdır.
6.1.4.2.2 Tüm dikiş yerleri kaynaklı olmalıdır. Uç taraftaki kenarlar varsa ayrı güçlendirici halkaların eklenmesi ile güçlendirilmelidir.
6.1.4.2.3 60 litre kapasiteyi aşan kabın gövdesi genellikle en azından iki adet genişletilmiş yuvarlak kasnağa veya en azından iki adet ayrı yuvarlak kasnağa sahip olmalıdır. Ayrı yuvarlak kasnaklar varsa gövdeye sıkıca oturması gerekir, böylece kaymayacak şekilde sabitlenir. Yuvarlak kasnaklar nokta kaynaklı olmamalıdır.
6.1.4.2.4 Gövde üzerindeki veya sökülemeyen başlığa sahip kabın başlıklarındaki (1B1) doldurma, boşaltma ve havalandırma deliklerinin çapı 7 cm’yi geçmemelidir. Daha büyük deliğe sahip kaplar sökülebilir başlık tipi (1B2) olarak düşünülecektir. Kabın gövde ve başlıkları üzerindeki deliklerin kapakları sıkı kapalı ve normal taşıma koşullarında sızdırmayacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kapak flanşları kaynaklanmalıdır, böylece kaynak sızdırmaz dikişleri sağlar. Kapağın iç taraftan sızdırmazlığı sağlanmadığında conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kapaklarla birlikte kullanılmalıdır.
6.1.4.2.5 Sökülebilir başlıklı kapların (1B2) kapak cihazları normal taşıma koşullarında sıkı ve sızdırmaz kalacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Tüm sökülebilir başlıklar için conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kullanılmalıdır
6.1.4.2.6 Kabın maksimum kapasitesi: 450 litre.
6.1.4.2.7 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.3 Alüminyum veya çelikten farklı metal kaplar
1N1 sökülemeyen başlık
1N2 sökülebilir başlık
6.1.4.3.1 Gövde ve başlıklar metalden ya da çelik veya alüminyum dışındaki metal alaşımlardan yapılmalıdır. Malzemeler uygun türden ve kabın kapasitesine ve planlanan kullanımına uygun olarak yeterli kalınlıkta olmalıdır.
6.1.4.3.2 Uçlardaki dikiş yerleri, varsa, ayrı güçlendirici halkaların eklenmesi ile güçlendirilmelidir. Tüm dikiş yerleri, varsa, kullanılan metal veya metal alaşımına göre en son teknolojiye uygun şekilde birleştirilmelidir (kaynaklanarak, lehimlenerek, vb).
6.1.4.3.3 60 litre kapasiteyi aşan kabın gövdesi genellikle en azından iki adet genişletilmiş yuvarlak kasnağa veya en azından iki adet ayrı yuvarlak kasnağa sahip olmalıdır. Ayrı yuvarlak kasnaklar varsa gövdeye sıkıca oturması gerekir, böylece kaymayacak şekilde sabitlenir. Yuvarlak kasnaklar nokta kaynaklı olmamalıdır.
6.1.4.3.4 Gövde üzerindeki veya sökülemeyen başlığa sahip kabın başlıklarındaki (1N1) doldurma, boşaltma ve havalandırma deliklerinin çapı 7 cm’yi geçmemelidir. Daha büyük deliğe sahip kaplar sökülebilir başlık tipi (1N2) olarak düşünülecektir. Kabın gövde ve başlıkları üzerindeki deliklerin kapakları sıkı kapalı ve normal taşıma koşullarında sızdırmayacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kapak flanşları kullanılan metal veya metal alaşımına göre en son teknolojiye göre birleştirilmelidir (kaynaklanarak, lehimlenerek, vb.), böylece birleşme yerlerindeki dikişler sızdırmaz olacaktır. Kapağın iç taraftan sızdırmazlığı sağlanmadığında conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kapaklarla birlikte kullanılmalıdır.
6.1.4.3.5 Sökülebilir başlıklı kapların (1N2) kapak cihazları normal taşıma koşullarında sıkı ve sızdırmaz kalacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Tüm sökülebilir başlıklar için conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kullanılmalıdır.
6.1.4.3.6 Kabın maksimum kapasitesi: 450 litre.
6.1.4.3.7 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.4 Çelik veya alüminyum bidonlar
3A1 çelik, sökülemeyen başlık 3A2 çelik, sökülebilir başlık
3B1 alüminyum, sökülemeyen başlık 3B2 alüminyum, sökülebilir başlık
6.1.4.4.1 Gövde ve başlıklar, çelik levhadan, en azından %99 saflıkta alüminyumdan ya da alüminyum tabanlı alaşımdan yapılmalıdır. Malzemeler uygun türden ve bidonun kapasitesine ve planlanan kullanımına uygun olarak yeterli kalınlıkta olmalıdır.
6.1.4.4.2 Çelik bidonların kenarları mekanik olarak birleştirilmeli ya da kaynaklanmalıdır. 40 litreden daha fazla sıvı içermesi planlanan çelik bidonların gövde dikişleri kaynaklı olmalıdır. 40 litre veya daha az sıvı taşıması planlanan çelik bidonların gövde dikişleri mekanik olarak birleştirilmeli veya kaynaklanmalıdır. Alüminyum bidonlar için tüm dikiş yerleri kaynaklı olmalıdır. Uç taraftaki kenarlar varsa ayrı güçlendirici halkaların eklenmesi ile güçlendirilmelidir.
6.1.4.4.3 Sökülemeyen başlığa sahip bidonlardaki (3A1 ve 3B1) deliklerinin çapı 7 cm’yi geçmemelidir. Daha büyük deliğe sahip bidonlar sökülebilir başlık tipi (3A2 ve 3B2) olarak düşünülecektir. Kapaklar normal taşıma koşullarında sıkı kalacak ve sızdırmayacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kapak flanşları kaynaklanmalıdır, böylece kaynak sızdırmaz dikişleri sağlar. Kapağın iç taraftan sızdırmazlığı sağlanmadığında conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kapaklarla birlikte kullanılmalıdır.
6.1.4.4.4 Gövde, başlık, kapak ve donanımlar için kullanılan malzemeler taşınacak maddeler ile uyumlu değilse, uygun dahili koruma kaplaması veya işlemi uygulanmalıdır. Bu kaplamalar veya işlemler normal taşıma koşullarında koruyucu özelliklerini kaybetmemelidir.
6.1.4.4.5 Bidonun maksimum kapasitesi: 60 litre.
6.1.4.2.6 Maksimum net kütle: 120 kg.
6.1.4.5 Kontrplak kaplar
1D
6.1.4.5.1 Kullanılacak ahşap, iyice kurutulmuş, kuru ve kabın kullanılma amacında etkinliğini azaltma ihtimali olan herhangi bir kusur içermemelidir. Başlıkların üretiminde kontrplaktan farklı malzeme kullanılıyorsa, kontrplağa eşdeğer kalitede olmalıdır.
6.1.4.5.2 Gövde için en azından iki katmanlı kontrplak, başlıklar için en azında üç katmanlı kontrplak kullanılmalıdır; katmanlar taneli yapısıyla birlikte suya dayanıklı yapıştırıcı ile birbirlerine sıkıca yapıştırılmalıdır.
6.1.4.5.3 Kabın gövdesi ve başlıkları ve bağlantılar kabın kapasitesi ve kullanım amacına göre uygun tasarıma sahip olmalıdır.
6.1.4.5.4 İçindeki malzemelerin dışarı çıkmasını engellemek için kapak ambalaj kağıdı veya benzeri başka bir malzeme ile kapağa sağlam şekilde sabitlenecek ve tüm etrafını dıştan kaplayacak şekilde kaplanmalıdır.
6.1.4.5.5 Kabın maksimum kapasitesi: 250 litre.
6.1.4.5.6 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.6 Ahşap fıçılar
2C1 tıpalı tip
2C2 sökülebilir başlık
6.1.4.6.1 Kullanılacak ahşap kaliteli, dolgun, iyi kurutulmuş ve kullanılma amacına göre fıçının etkinliğini azaltma ihtimali bulunan yumru, kabuk, çürük, ağaç özü veya diğer kusurlar içermemelidir.
6.1.4.6.2 Gövde ve başlıklar fıçının kapasitesine ve kullanım amacına uygun tasarım tipinde olmalıdır.
6.1.4.6.3 Fıçının tahtaları ve başlıklar, ağaç damarı boyunca kesilmeli ya da birleştirilmelidir böylece hiçbir yıllık halka tahta veya başlık kalınlığının yarısından fazla uzanamaz.
6.1.4.6.4 Fıçı kasnakları kaliteli çelik veya demirden yapılmalıdır. Sökülebilir başlıklı (2C2) fıçıların kasnakları uygun sert ahşaptan yapılmalıdır.
6.1.4.6.5 Ahşap fıçılar 2C1: tıpalı fıçının çapı konulduğu fıçı tahtasının genişliğinin yarısını aşmamalıdır.
6.1.4.6.6 Ahşap fıçılar 2C2: başlıklar fıçı ağzındaki oluklara sıkıca takılmalıdır.
6.1.4.6.7 Maksimum fıçı kapasitesi: 250 litre.
6.1.4.6.8 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.7 Fiber kaplar
1G
6.1.4.7.1 Kabın gövdesi, çok tabakalı kartondan veya mukavvadan (oluklu olmayan) sıkıca yapıştırılarak veya birlikte ısıtılarak oluşturulmalıdır ve bir veya daha fazla bitüm, yağlı ambalaj kağıdı, metal folyo, plastik malzeme vb koruyucu katmanı içerebilir.
6.1.4.7.2 Başlıklar doğal ahşaptan, fiberden, metalden, kontrplaktan, plastikten ya da başka uygun bir malzemeden yapılmalıdır ve bir veya daha fazla bitüm, yağlı ambalaj kağıdı, metal folyo, plastik malzeme vb koruyucu katmanı içerebilir.
6.1.4.7.3 Kabın gövdesi ve başlıkları ve bağlantı yerleri kabın kapasitesine ve kullanım amacına uygun tasarım tipinden olmalıdır.
6.1.4.7.4 Birleştirilen ambalaj normal taşıma koşullarında ayrılmayacak şekilde suya yeterince dayanıklı olmalıdır.
6.1.4.7.5 Maksimum kap kapasitesi: 450 litre.
6.1.4.7.6 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.8 Plastik kaplar ve bidonlar
1H1 kaplar, sökülemeyen başlık 1H2 kaplar, sökülebilir başlık 3H1 bidonlar, sökülemeyen başlık 3H2 bidonlar, sökülebilir başlık
6.1.4.8.1 Ambalajlar uygun plastik malzemeden üretilmeli ve kapasitesi ve kullanım amacına göre yeterince dayanıklı olmalıdır. 1.2.1’de belirtilen dönüştürülmüş plastik malzemeler haricinde üretim kalıntıları ve üretim işlemi esnasındaki atıklardan farklı kullanılmış malzeme kullanılamaz. Ambalajlar taşınan malzeme veya ultraviyole radyasyon nedeniyle bozulmaya ve yıpranmaya karşı yeterince dayanıklı olmalıdır. Ambalajda bulunan maddenin nüfuzu veya yeni ambalaj yapımında kullanılan dönüştürülmüş plastik malzeme normal taşıma koşullarında tehlike yaratmamalıdır.
6.1.4.8.2 Ultraviyole radyasyona karşı koruma gerekliyse, karbon siyah tabaka veya uygun diğer renklerin veya önleyicilerin ilavesi ile bu sağlanmalıdır. Bu ilave maddeler taşınan maddeler ile uyumlu olmalıdır ve ambalajın kullanıldığı sürece etkin kalmalıdır. Test edilen tasarım tipinin üretiminde kullanılanlardan farklı olarak karbon siyah tabaka, pigmentler veya önleyiciler kullanıldığında, karbon siyah tabaka kütle olarak %2’yi veya pigmentler kütle olarak %3’ü aşmıyorsa testin tekrarlanması gerekli olmayabilir; ultraviyole radyasyon önleyicilerin içeriği hakkında sınırlama yoktur.
6.1.4.8.3 Ultraviyole radyasyona karşı koruma dışında farklı amaçlar için kullanılan katkı maddeleri ambalaj malzemesinin kimyasal ve fiziki özelliklerini ters şekilde etkilememek kaydıyla plastik malzemenin kompozisyonuna eklenebilir. Bu durumlarda testin tekrarlanması gerekmeyebilir.
6.1.4.8.4 Ambalajın her noktasındaki duvar kalınlığı, gerilime maruz kalacak her nokta göz önüne alınarak kapasite ve kullanım amacına uygun olmalıdır.
6.1.4.8.5 Gövde üzerindeki veya sökülemeyen başlığa sahip kap (1H1) ve bidon (3H1) başlıklarındaki doldurma, boşaltma ve havalandırma deliklerinin çapı 7 cm’yi geçmemelidir. Daha büyük deliğe sahip kaplar ve bidonlar sökülebilir başlık tipi (1H2 ve 3H2) olarak düşünülecektir. Kabın ve bidonların gövde ve başlıkları üzerindeki deliklerin kapakları sıkı kapalı ve normal taşıma koşullarında sızdırmayacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kapağın iç taraftan sızdırmazlığı sağlanmadığında conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kapaklarla birlikte kullanılmalıdır.
6.1.4.8.6 Sökülebilir başlıklı kapların ve bidonların (1H2 ve 3H2) kapak cihazları normal taşıma koşullarında sıkı ve sızdırmaz kalacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kap veya bidon tipi için sökülebilir başlık sıkıca kapatılmadığı ve iç taraftan sızdırmazlığı sağlanmadığında tüm sökülebilir başlıklar için conta veya diğer sızdırmazlık elemanları kullanılmalıdır.
6.1.4.8.7 Yanıcı sıvılar için müsaade edilebilir maksimum geçirgenlik 23ºC sıcaklıkta 0.008 g/l.h değerinde olmalıdır (6.1.5.8’e bakın).
6.1.4.8.8 Yeni ambalajların üretilmesinde dönüşebilir plastik malzeme kullanıldığında, Yetkili Kurum tarafından kabul edilen kalite güvence programının bir parçası olarak dönüştürülen plastik
malzemenin özellikleri düzgün temin edilmeli ve belgelendirilmelidir. Kalite güvence programı dönüştürülen tüm plastik gruplarının uygun eritme oranı, yoğunluğu ve çekme- gerilme kuvvetine sahip olduğunu ve bu tür dönüştürülen malzemelerden üretilen tasarım tipine uygun olduğunu gösteren uygun kayıtlara sahip olmalıdır. Daha önceden taşınan maddeler bu malzemenin kullanılması ile üretilen yeni ambalajın özelliğini azaltacaksa bu ambalajda taşınan önceki maddelerin yanı sıra dönüştürülen plastiklerden üretilen ambalaj malzemesi hakkında da bilgiler bulunmalıdır.
6.1.4.8.9 Kapların ve bidonların maksimum kapasitesi: 1H1, 1H2: 450 litre.
3H1, 3H2: 60 litre
6.1.4.8.10 Maksimum net kütle: 1H1, 1H2: 400 kg
3H1, 3H2: 120 kg.
6.1.4.9 Doğal ahşap kutular
4C1 normal
4C2 geçirmeyen cidarlı
6.1.4.9.1 Kullanılacak ahşap iyi kurutulmuş, kuru olmalıdır ve kutunun herhangi bir kısmının sağlamlığını malzeme açısından azaltabilecek bir kusur içermemelidir. Kullanılan malzemenin sağlamlığı ve yapım şekli kapasitesine ve kullanılma amacına uygun olmalıdır. Üst ve alt taraflar, sert kontrplak, parça plaka veya diğer bir uygun malzeme gibi suya dayanıklı birleştirilmiş ahşaptan yapılmış olabilir.
6.1.4.9.2 Bağlantı yerleri normal taşıma koşullarında titreşime dayanıklı olmalıdır. Uygulanabildiğinde son çivileme işleminden kaçınılmalıdır. Gerilmeye fazlasıyla maruz kalma ihtimali olan bağlantı yerleri çivileme kasnağı veya eşdeğer bir bağlantı parçası ile birleştirilmelidir.
6.1.4.9.3 Kutu 4C2: her bir parçada bir adet parça veya eşdeğeri olmalıdır. Yapıştırılarak bir grup haline şu metotlardan biri ile getirilen parçalar, tek bir parçaya eşdeğer olarak düşünülmektedir: Xxxxxxxxxx bağlantısı, zıvana lamba bağlantı, oturma bağlantı veya yivli bağlantı veya her bir bağlantıda en az iki oluklu metal bağlantılı değme bağlantı.
6.1.4.9.4 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.10 Kontrplak kutular
4D
6.1.4.10.1 Kullanılan kontrplak en azından üç katlı olmalıdır. Döner freze ile kesilmiş, dilimlenmiş veya kaplanmış, kuru olmalıdır ve kutunun dayanıklılığını azaltacak malzeme kusurlarını içermemelidir. Kullanılan malzemenin dayanıklılığı ve yapım metodu kapasiteye ve kutunun kullanım amacına uygun olmalıdır. Tüm katmanlar birbirlerine suya dayanıklı yapıştırıcılar ile birleştirilmelidir. Kutuların üretilmesi esnasında kontrplakla birlikte uygun diğer malzemeler kullanılabilir. Kutular, köşelerden veya uçlarından sağlam şekilde çivilenmeli ya da sabitlenmelidir veya uygun cihazlarla birleştirilmelidir.
6.1.4.10.2 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.11 Yenilenen ahşap kutular
4F
6.1.4.11.1 Kutunun duvarları, kontrplak, parça levha veya uygun diğer bir tür gibi suya dayanıklı yenilenen ahşaptan yapılmış olmalıdır. Kullanılan malzemenin dayanıklılığı ve yapım metodu kutuların kapasitesine ve kullanım amacına uygun olmalıdır.
6.1.4.11.2 Kutuların diğer parçaları uygun diğer malzemeden yapılmalıdır.
6.1.4.11.3 Kutular uygun cihazlar yardımıyla sağlam şekilde birleştirilmiştir.
6.1.4.11.4 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.12 Fiber mukavva kutular
4G
6.1.4.12.1 Kutunun kapasitesine ve kullanım amacına uygun şekilde sağlam ve kaliteli katı veya çift yönlü oluklu fiber mukavva (tek veya çok duvarlı) kullanılmalıdır. Dış yüzeyin suya direnci, su emişini belirlemede kullanılan Xxxx metoduna göre 30 dakika süreden daha fazla yapılan testte belirlendiği gibi 155 g/m2 (ISO 535:1991’e bakın) değerinden daha fala olmayacak şekilde bir kütle artışı olmalıdır. Uygun bükme özelliklerine sahip olmalıdır. Fiber mukavva bükülme, yüzey kırılması veya aşırı bükülme olmaksızın birleşmeye müsaade edecek şekilde kesilmeli, çizgisiz katlanmalı ve oluğa oturmalıdır. Oluklu fiber mukavva yivleri yüzeylere sıkıca yapışmalıdır.
6.1.4.12.2 Kutunun uçlarında ahşap çerçeve bulunabilir ya da tamamen ahşap veya uygun diğer bir malzemeden yapılabilir. Güçlendirilmiş ahşap tirizler veya uygun diğer bir malzeme kullanılabilir.
6.1.4.12.3 Kutuların gövdesindeki üretim bağlantıları bantlanmalı, oturtulmalı ve yapıştırılmalıdır ya da metal zımba ile oturtulmalı ve dikişlenmelidir. Birbirine ekleme bağlantıları uygun bindirmeye sahip olmalıdır.
6.1.4.12.4 Kapatma işlemi yapıştırma veya bantlama ile gerçekleştiğinde suya dayanıklı yapıştırıcı kullanılmalıdır.
6.1.4.12.5 Kutular taşıyacağı maddeleri tam olarak kavrayacak şekilde tasarlanmalıdır.
6.1.4.12.6 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.13 Plastik kutular
4H1 genişletilmiş plastik kutular 4H2 katı plastik kutular
6.1.4.13.1 Kutu uygun plastik malzemeden yapılmalı ve kapasitesi ve kullanım amacına uygun olarak yeterince dayanıklı olmalıdır. Kutu taşınan maddeler yıpranmaya ve ultraviyole radyasyon nedeniyle bozulmaya karşı yeterince dayanıklı olmalıdır.
6.1.4.13.2 Genişletilmiş plastik kutu iç ambalaj için boşluklar içeren alt kısım ve alt bölümün üstünü kapayan ve kilitlenen üst kısım olmak üzere kalıplı genişletilmiş plastik malzemeden iki parçadan oluşmaktadır. Üst ve alt kısımlar iç ambalaja sıkıca oturacak şekilde
tasarlanmalıdır. İç ambalajların kapama kapakları bu kutunun üst kısmının içine temas etmemelidir.
6.1.4.13.3 Gönderilirken genişleyen plastik kutunun açılmasını önleyecek şekilde yeterince dayanabilecek kendinden yapışkanlı bant ile kapatılmalıdır. Yapışkanlı bant suya dayanıklı olmalıdır ve yapışkanı kutunun genişleyen plastik malzemesi ile uyumlu olmalıdır. En azından etkisi eşit diğer kapama cihazları kullanılabilir.
6.1.4.13.4 Katı plastik kutular için ultraviyole radyasyona karşı koruması, gerekliyse siyah karbon veya uygun diğer pigmentler veya önleyicilerin ilavesi ile sağlanmalıdır. Bu katkı maddeleri taşınan maddeler ile uyumlu olmalıdır ve kutunun ömrü boyunca etkili kalmalıdır. Test edilen tasarım türünün üretiminde kullanılanlardan farklı siyah karbon, pigment veya önleyici kullanıldığında, siyah karbon kütle olarak %2’yi, pigment kütle olarak %3’ü aşmadığı sürece tekrar test edilmesi gerekli olmayabilir; ultraviyole radyasyon içeriği sınırlanmamıştır.
6.1.4.13.5 Ultraviyole radyasyona karşı korumadan farklı amaçlar için kullanılan katkı maddeleri kutu malzemesinin kimyasal veya fiziksel özelliklerini ters yönde etkilememek kaydıyla plastik malzemenin kompozisyonuna eklenebilir. Bu durumlarda testin tekrarlanması gerekli olmayabilir.
6.1.4.13.6 Katı plastik kutular istenmeden açılmasını önleyecek şekilde tasarlanmalı ve uygun malzemeden yeterince dayanıklı yapılmış kapaklara sahip olmalıdır.
6.1.4.13.7 Yeni ambalajların üretiminde dönüşebilir plastik malzeme kullanıldığında, Yetkili Kurum tarafından kabul edilen kalite güvence programının bir parçası olarak dönüştürülen malzemenin özellikleri düzgün temin edilmeli ve belgelendirilmelidir. Kalite güvence programı dönüştürülen tüm plastik gruplarının uygun eritme oranı, yoğunluğu ve çekme- gerilme kuvvetine sahip olduğunu ve bu tür dönüştürülen malzemelerden üretilen tasarım tipine uygun olduğunu gösteren uygun kayıtlara sahip olmalıdır. Daha önceden taşınan maddeler bu malzemenin kullanılması ile üretilen yeni ambalajın özelliğini azaltacaksa bu ambalajda taşınan önceki maddelerin yanı sıra dönüştürülen plastiklerden üretilen ambalaj malzemesi hakkında da bilgiler bulunmalıdır. Buna ilave olarak 6.1.1.4’deki ambalaj üreticisinin kalite güvence programı dönüştürülen plastik malzemenin her bir grubundan üretilen ambalajların 6.1.5’deki mekanik tasarım türü testi performansını içermelidir. Bu test esnasında statik yükleme testi yerine uygun dinamik sıkıştırma testi kullanılarak istifleme performansı elde edilebilir.
6.1.4.13.8 Maksimum net kütle: 4H1: 60 kg
4H2: 400 kg.
6.1.4.14 Çelik veya alüminyum kutular 4A çelik
4B alüminyum
6.1.4.14.1 Metalin dayanıklılığı ve kutunun yapısı kutunun kapasitesine ve kullanım amacına uygun olmalıdır.
6.1.4.14.2 Kutular kontrolit veya ambalaj parçaları ile hizaya getirilmeli ve gerektiğinde dahili bir astara ya da uygun bir malzeme ile kaplanmalıdır. Eğer iki dikişli metal astar kullanılmışsa özellikle patlayıcıların dikiş aralarına girmesini önleyecek önlemler alınmalıdır.
6.1.4.14.3 Kapaklar herhangi bir tipte olabilir; normal taşıma koşullarında sıkı olarak kapalı kalmalıdır.
6.1.4.14.4 Maksimum net kütle: 400 kg.
6.1.4.15 Tekstil torbalar
5L1 iç astar veya kaplama olmadan 5L2 geçirmeyen
5L3 suya dayanıklı
6.1.4.15.1 Kullanılan tekstil malzemeleri kaliteli olmalıdır. Kumaşın dayanıklılığı ve torbanın yapısı kapasitesine ve kullanım amacına uygun olmalıdır.
6.1.4.15.2 Geçirmeyen torbalar, 5L2: aşağıdaki malzemelerin kullanımı ile torbanın geçirmemesi sağlanmalıdır:
(a) bitüm gibi suya dayanıklı yapıştırıcı ile çuvalın iç yüzeyine yapıştırılan kağıt; veya
(b) çuvalın iç yüzeyine yapıştırılan plastik tabaka; veya
(c) kağıt veya plastik malzemeden yapılmış bir veya daha fazla astar.
6.1.4.15.3 Suya dayanıklı torbalar, 5L3: çuvala nemin girmesini önlemek için aşağıdaki malzemeler kullanılarak torbaların su geçirmez olması sağlanmalıdır:
(a) suya dayanıklı ayrı iç astar (örneğin mumlu ambalaj kağıdı, ziftli kağıt veya plastik kaplı ambalaj kağıdı); veya
(b) çuvalın iç yüzeyine yapıştırılan plastik tabaka;
(c) plastik malzemeden yapılmış bir veya daha fazla astar.
6.1.4.15.4 Maksimum net kütle: 50 kg.
6.1.4.16 Örme plastik torbalar
5H1 iç astar veya kaplama olmaksızın 5H2 geçirmeyen
5H3 suya dayanıklı
6.1.4.16.1 Torbalar gergin bantlardan veya uygun plastik malzemeden üretilen tek şeritli malzemeden yapılmalıdır. Kullanılan malzemenin dayanıklılığı ve torbanın yapımı kapasitesine ve kullanım amacına uygun olmalıdır.
6.1.4.16.2 Dokuma düz şekilde örüldüyse, torbalar dip kısmın ve bir tarafın kapanmasını sağlayacak şekilde dikiş ya da diğer bir metot ile yapılmalıdır. Dokuma boru şeklinde ise, torbalar dikiş, örme veya eşdeğer dayanıklı diğer bir kapama metodu ile kapatılmalıdır.
6.1.4.16.3 Geçirmeyen torbalar, 5H2: torbalar aşağıda belirtilen malzemeler kullanılarak geçirmemeleri sağlanmalıdır:
(a) torbanın iç yüzeyine yapıştırılmış kağıt veya plastik tabaka; veya
(b) kağıt veya plastik malzemeden yapılmış bir veya daha fazla ayrı iç astar.
6.1.4.16.4 Su geçirmeyen torbalar, 5H3: nemin girmesini önlemek üzere torbaların aşağıda belirtilen malzemeler ile su geçirmemesi sağlanmalıdır:
(a) su geçirmez kağıttan ayrı iç astar (örneğin, yağlı ambalaj kağıdı, çift kat ziftli ambalaj kağıdı veya plastik kaplı ambalaj kağıdı); veya
(b) torbanın iç veya dış yüzeyine yapıştırılmış plastik tabaka; veya
(c) bir veya daha fazla iç plastik astar.
6.1.4.16.5 Maksimum net kütle: 50 kg.
6.1.4.17 Plastik ince tabakalı torbala
5H4
6.1.4.17.1 Torbalar uygun plastik malzemeden yapılmalıdır. Kullanılan malzemenin dayanıklılığı ve torbanın yapısı kapasitesine ve kullanım amacına uygun olmalıdır. Bağlantı yerleri ve kapakları normal taşıma koşullarında oluşabilecek basınç ve darbelere dayanmalıdır.
6.1.4.17.2 Maksimum net kütle: 50 kg.
6.1.4.18 Kağıt torbalar
5M1 çok katmanlı
5M2 çok katmanlı, suya dayanıklı
6.1.4.18.1 Torbalar uygun ambalaj kağıdından veya en az üç katmanlı eşdeğer bir kağıttan yapılmalıdır, orta katmanı fileli olabilir ve yapıştırıcı ile dış kağıt katmanına yapışabilir. Kağıdın dayanıklılığı ve torbanın yapısı kapasitesine ve kullanım amacına uygun olmalıdır. Bağlantı yerleri ve kapaklar geçirmemelidir.
6.1.4.18.2 Torbalar 5M2: nemin girmesini önlemek için, dört veya daha fazla katmanlı torbanın en dış iki katmandan birisi su geçirmez ya da en dış iki katman arasında su geçirmez koruyucu malzeme kullanılarak su geçirmezlik sağlanır; üç katmanlı torbada en dışta su geçirmez katmanın kullanılmasıyla su geçirmezlik sağlanmalıdır. Taşınan maddenin nem ile reaksiyona girme tehlikesinin bulunduğu ya da nemli paketlendiği zaman çift tarafı ziftli ambalaj kağıdı, plastik kaplı ambalaj kağıdı, torbanın iç yüzeyine yapışmış plastik ince tabaka veya bir ya da daha fazla iç plastik astar gibi su geçirmez katman veya bariyer maddenin yanına konulmalıdır. Bağlantı yerleri ve kapama yerleri su geçirmez olmalıdır.
6.1.4.18.3 Maksimum net kütle: 50 kg.
6.1.4.19 Kompozit ambalajlar (plastik malzeme)
6HA1 harici çelik kaplı plastik kap
6HA2 harici çelik sandık veya kutulu plastik kap
6HB1 harici alüminyum kaplı plastik kap
6HB2 harici alüminyum sandık veya kutulu plastik kap 6HC harici ahşap kutulu plastik kap
6HD1 harici kontrplak kaplı plastik kap
6HD2 harici kontrplak kutulu plastik kap
6HG1 harici fiber kaplı plastik kap
6HG2 harici fiber kaplı kutulu plastik kap
6HH1 harici plastik kaplı plastik kap
6HH2 harici katı plastik kutulu plastik kap
6.1.4.19.1 İç kap
6.1.4.19.1.1 Plastik iç kaplar için 6.1.4.8.1 ve 6.1.4.8.4-6.1.4.8.7 hükümleri uygulanmaktadır.
6.1.4.19.1.2 Plastik iç kaplar plastik malzemeyi aşındırabilecek herhangi bir çıkıntı içermeksizin dış ambalajın içine sıkıca oturmalıdır.
6.1.4.19.1.3 İç kabın maksimum kapasitesi:
6HA1, 6HB1, 6HD1, 6HG1, 6HH1: 250 litre
6HA2, 6HB2, 6HC, 6HD2, 6HG2, 6HH2: 60 litre.
6.1.4.19.1.4 Maksimum net kütle:
6HA1, 6HB1, 6HD1, 6HG1, 6HH1: 400 kg
6HA2, 6HB2, 6HC, 6HD2, 6HG2, 6HH2: 75 kg.
6.1.4.19.2 Dış ambalaj
6.1.4.19.2.1 Dış çelik veya alüminyum kaplı plastik kap 6H1 veya 6HB1; uygunsa 6.1.4.1 veya 6.1.4.2’deki ilgili hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.2 Dış çelik veya alüminyum sandık veya kutulu plastik kap 6HA2 veya 6HB2; 6.1.4.14’deki ilgili hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.3 Dış ahşap kutulu plastik kap 6HC; 6.1.4.9’daki ilgili hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.4 Dış kontrplak kaplı plastik kap 6HD1; 6.1.4.5’deki ilgili hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.5 Dış kontrplak kutulu plastik kap 6HD2; 6.1.4.10’daki ilgili hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.6 Dış fiber kaplı plastik kap 6HG1; 6.1.4.7.1-6.1.4.7.4’deki ilgili hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.7 Dış kontrplak kutulu plastik kap 6HG2; 6.1.4.12’deki ilgili hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.8 Dış plastik kaplı plastik kap 6HH1; 6.1.4.8.1-6.1.4.8.6’daki hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.19.2.9 Dış katı plastik kutulu (oluklu plastik malzeme dahil) plastik kap 6HH2; 6.1.4.13.1 ve 6.1.4.13.4-6.1.4.13.6’daki hükümler dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.20 Kompozit ambalajlar (cam, porselen veya sert çömlek) 6PA1 harici çelik kaplı kap
6PA2 harici çelik sandık veya kutulu kap
6PB1 harici alüminyum kaplı kap
6PB2 harici alüminyum sandık veya kutulu kap
6PC harici ahşap kutulu kap
6PD1 harici kontrplak kaplı kap
6PD2 harici örgülü sepetli kap
6PG1 harici fiber kaplı kap
6PG2 harici fiber kaplı kutulu kap
6PH1 harici genişleyen plastik ambalajlı kap
6PH2 harici katı plastik ambalajlı kap
6.1.4.20.1 İç kap
6.1.4.20.1.1 Kaplar uygun şekilde (silindirik veya armut şeklinde) olmalıdır ve dayanıklılığını azaltacak herhangi bir kusur içermemelidir. Duvarlar her noktada yeterince kalın olmalıdır ve iç gerilmelere maruz kalmamalıdır.
6.1.4.20.1.2 Vida dişli plastik kapaklar, cam şişe tapaları veya kapakları en azından kaplarda kapak olarak kullanılmalıdır. Kap içerisinde bulunan maddelerle temas eden kapağın herhangi bir kısmı içindeki maddeler dayanıklı olmalıdır. Kapakların taşıma esnasında sızdırmaz olmasını ve gevşemesini önlemek için uygun şekilde sıkıca kapanmasını sağlamak için dikkat gösterilmelidir. Hava tahliye kapakları gerekliyse 4.1.1.8’e uygun olmalıdır.
6.1.4.20.1.3 Kaplar, destekleyici ve/veya emici malzemeler kullanılarak dış ambalajlara sıkıca oturtulmalıdır.
6.1.4.20.1.4 Kapların maksimum kapasitesi: 60 litre.
6.1.4.20.1.5 Maksimum net kütle: 75 kg.
6.1.4.20.2 Dış ambalaj
6.1.4.20.2.1 Dış çelik kaplı kap 6PA1; 6.1.4.1’in ilgili hükümleri dış ambalaj yapısına uygulanmalıdır. Bu tür ambalaj için gerekli olan sökülebilir kapakçık kapak şeklinde olabilir.
6.1.4.20.2.2 Dış çelik sandık veya kutulu kap 6PA2; 6.1.4.14’ün ilgili hükümleri dış ambalaj yapısına uygulanmalıdır. Silindirik kaplar için dış ambalaj dik durduğunda kap ve kapağın üzerinde olmalıdır. Sandık armut şeklindeki kabı sarıyorsa ve aynı şekilde ise dış ambalaja koruyucu örtü (kapak) takılmalıdır.
6.1.4.20.2.3 Dış alüminyum kaplı kap 6PB1; 6.1.4.2’nin ilgili hükümleri dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.20.2.4 Dış alüminyum sandık veya kutulu kap 6PB2; 6.1.4.14’ün ilgili hükümleri dış ambalajın yapısına uygulanır.
6.1.4.20.2.5 Dış ahşap kutulu kap 6PC; 6.1.4.9’un ilgili hükümleri dış ambalajın yapısına uygulanmalıdır. 6.1.4.20.2.6 Dış kontrplak kaplı kap 6PD1; 6.1.4.5’in ilgili hükümleri dış ambalajın yapısına
uygulanmalıdır.
6.1.4.20.2.7 Dış örgülü sepetli kap 6PD2. Örgülü sepet uygun kaliteli malzemeden yapılmalıdır. Kabın hasar görmesini önleyecek şekilde koruyucu örtü (kapak) takılmalıdır.
6.1.4.20.2.8 Dış fiber kaplı kap 6PG1; 6.1.4.1 – 6.1.4.7.4’ün ilgili hükümleri dış ambalajın yapısına uygulanmalıdır.
6.1.4.20.2.9 Dış kontrplak kutulu kap 6PG2; 6.1.4.12’nin ilgili hükümleri dış ambalajın yapısına uygulanmalıdır.
6.1.4.20.2.10 Dış genişleyen plastik veya katı plastik ambalajlı kap (6PH1 veya 6PH2); her iki ambalajın malzemesi 6.1.4.13’ün ilgili hükümlerini karşılamalıdır. Dış katı plastik ambalaj yüksek yoğunluklu polietilenden veya benzeri diğer plastik malzemelerden üretilmelidir. Bu tür ambalajların sökülebilir kapakçıkları kapak şeklinde olmalıdır.
6.1.4.21 Kombine ambalajlar
Kullanılacak dış ambalaj için Bölüm 6.14’ün ilgili hükümleri geçerlidir.
NOT: Kullanılacak dış ve ambalajlar için Bölüm 4.1’deki ilgili ambalaj talimatlarına bakın.
6.1.4.22 İnce cidarlı metal ambalaj
0A1 sökülemeyen başlık
0A2 sökülebilir başlık
6.1.4.22.1 Gövde ve kenarlar uygun bir çelik malzemeden ve kapasite ile ambalajın kullanım amacına uygun ölçülerde yapılmış olmalıdır.
6.1.4.22.2 Bağlantı yerleri en azından kaynaklı çift dikişli veya benzer derecede dayanıklılık ve sızdırmazlık sağlayacak metotla üretilmelidir.
6.1.4.22.3 Çinko, kalay, laklı vernik vb. iç kaplamalar sert olmalı ve kapaklar dahil çeliğin her noktasına yapışmalıdır.
6.1.4.22.4 Sökülemeyen başlıklı (0A1) ambalajın gövdesi veya başlığı üzerindeki doldurma, boşaltma ve havalandırma deliklerinin çapı 7 cm’yi geçmemelidir. Daha büyük deliğe sahip ambalajlar sökülemeyen başlıklı tür (0A2) olarak düşünülecektir.
6.1.4.22.5 Sökülemeyen başlıklı ambalajın (0A1) kapakları hem vida dişli olmalıdır hem de vidalanır cihazla veya eşdeğer bir cihazla sabitlenebilir olmalıdır. Sökülebilir başlıklı ambalajın (0A2) kapakları sıkı şekilde kapanacak şekilde tasarım edilmeli ve takılmalıdır ve normal taşıma koşullarında ambalaj sızdırmazlığını korumalıdır.
6.1.4.22.6 Maksimum ambalaj kapasitesi: 40 litre.
6.1.4.22.7 Maksimum net kütle: 50 kg.
6.1.5 Ambalajların test hükümleri
6.1.5.1 Testlerin performansı ve sıklığı
6.1.5.1.1 Her bir ambalajın tasarım türü Yetkili Kurum tarafından oluşturulan ve onaylanan prosedürlere uygun olarak 6.1.5’de belirtildiği şekilde test edilmelidir.
6.1.5.1.2 Ambalajlar kullanılmadan önce her bir ambalaj tasarım türünde testler başarılı ile gerçekleştirilmelidir. Ambalaj tasarım tipi tasarım, büyüklük, malzeme ve kalınlık, yapım ve ambalaj şekli olarak tanımlanmıştır ancak farklı yüzey işlemleri içerebilir. Daha düşük tasarım yüksekliğinde sadece tasarım tipinden farklı ambalajları da içermektedir.
6.1.5.1.3 Testler Yexxxxx Xxxxx xarafından belirlenen aralıklarla ürün numunelerinde tekrarlanmalıdır. Kağıt veya kontrplak üzerindeki bu tür testler için ortam koşullarının ayarlanmasında 6.1.5.2.3’deki hükümler düşünülmelidir.
6.1.5.1.4 Testler tasarım, malzeme veya ambalajın yapım şeklinde bir değişiklik yaratan her bir düzeltme için tekrarlanmalıdır.
6.1.5.1.5 Yetkili Kurum daha küçük iç ambalaj veya daha küçük net kütleli iç ambalajlar gibi test edilen tipten ufak çapta değişen ambalajlarda ve dış boyutlarda ufak değişikliklerle üretilen kap, torba ve kutu gibi ambalajlarda seçici teste izin verebilir.
6.1.5.1.6 Kombine ambalajın dış ambalajı başarılı şekilde farklı türdeki iç ambalajlarla test edildiğinde bu türden farklı ambalajlar bu dış ambalaj ile birleştirilebilir. Buna ilave olarak eşdeğer bir performans sağlandığında ambalajın daha fazla test edilmesine gerekmeden aşağıdaki iç ambalaj türlerine izin verilmektedir:
(a) Eşdeğer veya daha küçük iç ambalajlar aşağıdaki koşullarda kullanılabilir:
(i) test edilen iç ambalajlara benzer türdeki iç ambalajlar (yuvarlak şekilli, dikdörtgen, vb.);
(ii) orijinal olarak test edilen iç ambalajlara eşit veya daha fazla darbe ve yığılma kuvvetlerine dayanıklılık sunan iç ambalaj malzemeleri (cam, plastik, metal vb.);
(iii) benzer türler için aynı veya daha küçük delik ve kapaklı iç ambalajlar ( örneğin vidalı kapak, kapakçık, vb.);
(iv) boş alanları doldurmak ve iç ambalajın önemli ölçüde hareket etmesini önlemek için yeterli ilave dolgu malzemesi kullanıldığında; ve
(v) test edilen ambalajdaki gibi dış ambalaja uyum sağlamış iç ambalajlar.
(b) daha az sayıda test edilen iç ambalajlar veya yukarıda (a) maddesinde belirtilen alternatif türdeki iç ambalajlar boş alanları doldurmak için veya iç ambalajın önemli derecede hareket etmesini önlemek için dolgu maddelerin kullanılması koşuluyla kullanılabilir.
6.1.5.1.7 Katı veya sıvı tip için kullanılan malzeme veya iç ambalajlar aşağıdaki koşullar altında dış ambalajda test edilmeye gerekmeden birleştirilebilir ve PORTATİF:
(a) Dış ambalaj grubu I düşme yüksekliğini kullanan sıvıları içeren kırılabilir iç ambalajla (örneğin cam) 6.1.5.3’e uygun olarak başarılı şekilde test edilmelidir;
(b) İç ambalajın toplam brüt kombine kütlesi yukarıdaki (a) maddesindeki düşürme testinde kullanılan iç ambalajın brüt kütlesinin bir buçuk katını aşmamalıdır;
(c) İç ambalajlar arasındaki ve iç ambalaj ile ambalajın dışı arasındaki dolgu maddesinin kalınlığı orijinal olarak test edilen ambalajın kalınlığına karşılık gelen değerin altına düşürülmemelidir, ve orijinal test için sadece tek bir iç ambalaj kullanıldıysa iç ambalajlar arasındaki dolgu malzemesinin kalınlığı orijinal testteki ambalajın dışı ile iç ambalaj arasındaki dolgu malzemesinin kalınlığından az olmamalıdır. Hem daha küçük hem de daha büyük iç ambalajlar kullanılmışsa (düşürme testinde kullanılan iç
ambalajlarla karşılaştırıldığında) boşluk alanları doldurmak için ilave olarak yeterince dolgu malzemesi kullanılmalıdır;
(d) Dış ambalaj boş iken 6.1.5.6’daki yığın testini başarı ile geçmelidir. Benzer ambalajların toplam kütlesi yukarıdaki (a) maddesinde belirtilen düşürme testinde kullanılan iç ambalajların kombine kütlesine dayanmalıdır.
(e) Sıvı içeren iç ambalajlar iç ambalajın tüm sıvı içeriğini emecek yeterli miktarda emici malzeme ile çevrelenmelidir;
(f) Eğer dış ambalaj sıvılar için kullanılacak iç ambalajları taşımak için planlandıysa ve sızdırmaz değilse veya katılar için kullanılacak iç ambalajlar taşımak için planlandıysa ve geçirmez değilse sızdırma durumunda sıvı veya katı içeriklerin tutulması için sızdırmaz astar, plastik torba veya eşdeğer etkili tutucu bir madde temin edilmelidir. Sıvı içeren ambalajlar için yukarıdaki (e) maddesine göre gerekli olan emici malzemenin sıvı içerikleri tutmak üzere iç taraf yerleştirilmesi gerekir;
(g) Ambalajlar kombine ambalajlar için ambalaj grubu I’de test edildiği şekilde 6.1.3’e uygun olarak işaretlenmelidir. Kg olarak işaretlenen brüt kütle dış ambalaj kütlesine ek olarak yukarıdaki (a) maddesinde belirtilen düşürme testinde kullanılan iç ambalaj kütlesinin bir buçuk katı eklenerek bulunan toplam değer olmalıdır. Böyle bir ambalaj işareti 6.1.2.4’de belirtilen “V” harfini de içermelidir.
6.1.5.1.8 Yetkili Kurum herhangi bir anda bu bölümdeki testlere uygun olarak tasarım türü testlerinin seri üretilmiş ambalajların hükümlerini karşıladığını kanıtlamalıdır. Gerçeklenmesi amacıyla bu testlerin kayıtları temin edilmelidir.
6.1.5.1.9 Emniyet nedeniyle iç yüzey işlemi veya kaplama gerekliyse testlerden sonra bile koruyucu özelliklerin sürdürmelidir.
6.1.5.1.10 Test sonuçlarının geçerliliğinin etkilenmemesi ve Yetkili Kurumun onayı sağlanmak koşuluyla tek bir numunede bir kaç test gerçekleştirilebilir.
6.1.5.1.11 Hurda ambalajları
Hurda ambalajları (1.2.1’e bakın) aşağıda belirtilenler hariç katıların ve iç ambalajların taşınması için düşünülen ambalaj grubu II ambalajları için uygulanan hükümlere uygun şekilde test edilmeli ve işaretlenmelidir:
(a) Testleri gerçekleştirirken kullanılan test maddesi su olmalıdır ve ambalajlar maksimum kapasitesinin %98 değerinden daha az doldurulmamalıdır. Test sonuçları etkilenmeyecek şekilde gerekli toplam ambalaj kütlesine erişmek için kurşun plakalar gibi ilave parçalar kullanılabilir. Alternatif olarak düşürme testini gerçekleştirmek için düşürme yüksekliği 6.1.5.3.4 (b)’ye uygun olarak değişebilir;
(b) İlave olarak ambalajlar 6.1.5.9’a göre gerekli olan test raporunda belirtilen bu testin sonuçlarına göre 30 kPa sızdırmazlık testini başarı ile tabi tutulmalıdır; ve
(c) Ambalajlar 6.1.2.4’de belirtilen “T” harfi ile işaretlenmelidir.
6.1.5.2 Ambalajların test için hazırlanması
6.1.5.2.1 Testler, kombine ambalajlara göre kullanılan iç ambalajlar dahil taşıma için hazırlanan ambalajlarda gerçekleştirilmelidir. İç veya tekli kaplar veya ambalajlar %98’den daha az sıvı
% 95’ten daha az katı ile dolu olmamalıdır. İç ambalajların sıvı ve katıları taşımak için tasarım edildiği kombine ambalajlar için hem sıvı hem de katı içerikler için ayrı testler gereklidir. Ambalajlarda taşınacak madde ve malzemeler testlerin sonuçlarını geçersiz kılmamak kaydıyla diğer madde veya malzemelerle değiştirilebilir. Katılar için diğer bir madde kullanıldığında taşınacak madde ile aynı fiziki özellikleri (kütle, tane büyüklüğü, vb.) taşımalıdır. Test sonuçları etkilenmemek kaydıyla gerekli toplam ambalaj kütlesine ulaşmak için kurşun plakalar gibi ilave parçaların kullanılmasına müsaade edilmektedir.
6.1.5.2.2 Sıvılar için uygulanan düşürme testlerinde diğer bir madde kullanıldığında taşınan maddenin benzer nispi yoğunluğuna ve viskozitesine sahip olmalıdır. 6.1.5.3.4’deki koşullar altında sıvı düşürme testi için su kullanılabilir.
6.1.5.2.3 Kağıt veya kontrplak ambalajlar nispi nem ve sıcaklığın kontrol edildiği bir ortamda en azından 24 saat süre ile tutulmalıdır. Bulunan üç adet seçenekten biri seçilmelidir. Arzu edilen ortam 23 ± 2 ºC ve %50 ± %2 nispi nem değerlerine sahip olmalıdır. Diğer iki seçenek, 20 ± 2 ºC ve %65 ± %2 nispi nem veya 27 ± 2 ºC ve %65 ± %2 nispi nem değerleridir.
NOT: Ortalama değerler bu sınırlar içerisine düşmelidir. Kısa dönemli dalgalanmalar ve ölçüm sınırlamaları testin üretkenliğini önemli ölçüde bozmamak kaydıyla ± %5 nispi neme kadar değişebilir.
6.1.5.2.4 Doğal ahşaptan yapılmış delikli tip fıçılar testlerden önce en azından 24 saat süre ile suyla doldurulmalıdır.
6.1.5.2.5 Sıvılar ile kimyasal uyumun yeterli olduğunu test etmek için 6.1.4.8’e uygun olarak plastik kaplar ve bidonlar ve gerekirse 6.1.4.19’a göre kompozit ambalajlar (plastik malzeme) altı ay süreyle taşınması planlanan maddelerin test numunelerinin doldurulacağı ortam sıcaklığında tutulmalıdır.
Depolamanın ilk ve son 24 saatinde test numuneleri kapaklar aşağıya doğru yerleştirilmelidir. Bununla birlikte tahliye deliği takılı ambalajlar sadece beş dakika süre ile yerleştirilmelidir. Bu depolamadan sonra test numuneleri 6.1.5.3 – 6.1.5.6’da belirtilen testler tabi tutulmalıdır.
Kompozit ambalajların (plastik malzeme) iç kaplarının plastik malzemelerinin bilinen dayanıklılık özellikleri maddenin doldurulma işlemiyle önemli ölçüde değişmediğinde kimyasal uyumluluğun yeterli olduğunu kontrol etmek gerekli değildir.
Dayanıklılık açısından önemli bir değişmenin anlamı:
(a) önemli ölçüde gevreklik; veya
(b) yük altında uzamada uygun artış olması durumu hariç elastikiyette önemli ölçüde azalmadır.
Diğer yöntemlerle plastik malzemenin davranışı gerçekleştirildiğinde, yukarıdaki uyumluluk testinden vazgeçilebilir. Bu prosedürler yukarıdaki uyumluluk testine en azından eş değer olmalıdır ve Yetkili Kurum tarafından tanınmalıdır.
NOT: Plastik kap ve bidonlar ve yüksek veya ortalama moleküllü polietilenden yapılmış kompozit ambalajlar (plastik malzeme) için aşağıdaki 6.1.5.2.6’ya da bakın.
6.1.5.2.6 Yüksek molekül kütleli polietilen kap ve bidonlar için 6.1.4.8’e uygun olarak gerekirse yüksek molekül kütleli polietilen kompozit ambalajlar için 6.1.4.19’a uygun olarak aşağıdaki özelliklere uymalıdır:
- ISO Standardı 1183’e uygun olarak 23 ºC’deki ve 100 ºC’de bir saat bekledikten sonraki nispi nem ≥ 0.940 olmalıdır,
- ISO Standardı 1133’e uygun olarak 190ºC/21.6 kg yükteki erime akış değeri ≤ 12 g/10 dak olmalıdır,
ambalaj grubu II ve III’te 6.1.4.8’e uygun olarak bidonlar için, gerekirse ortalama molekül kütleli polietilenden kompozit ambalajlar için aşağıdaki şartlar karşılanmalıdır:
- ISO Standardı 1183’e uygun olarak 23 ºC’deki ve 100 ºC’de bir saat bekledikten sonraki nispi nem ≥ 0.940 olmalıdır,
- ISO Standardı 1133’e uygun olarak 190ºC/21.6 kg yükteki erime akış değeri ≤ 0.5 g/10 dak ve ≥ 0.1 g/10 dak olmalıdır,
- ISO Standardı 1133’e uygun olarak 190ºC/5 kg yükteki erime akış değeri ≤ 3 g/10 dak ve ≥ 0.5 g/10 dak olmalıdır,
6.1.6.2’de listelenen kimyasal uyumluluk, standart sıvılar için (6.1.6.1’e bakın) aşağıdaki
şekilde gerçeklenebilir.
Bu ambalajların yeterli kimyasal uyumu uygun standart sıvıyla birlikte 40 ºC’de üç hafta bekletilerek gerçeklenebilir; bu standart sıvı su olduğunda kimyasal uyumluluğun sağlanmasına gerek yoktur.
Depolamanın ilk ve son 24 saati süresince, test numuneleri kapaklar aşağı doğru konulmalıdır. Bununla birlikte, havalandırma deliği bulunan ambalajlar sadece beş dakika süre ile konulmalıdır. Bu depolamadan sonra test numuneleri 6.1.5.3 – 6.1.5.6’da belirtilen testlere tabi tutulmalıdır.
- doldurma sıvısının nispi yoğunluğu düşürme testinde yüksekliği ve yığın testinde kütleyi belirlemede kullanılanı aşmamalıdır,
- 50 ºC veya 55 ºC’de doldurma sıvısının buhar basıncı iç basınç testinde basıncı test etmede kullanılanı aşmamalıdır,
Tasarım tipi ambalaj standart sıvı ile onay testlerini karşıladığında 6.1.6.2’de listelenen doldurma maddeleri aşağıdaki koşullarda ilave teste gerek kalmadan taşıma için kabul edilebilir:
%40’tan fazla peroksit içeren tersi-Bütil hidroperoksit ve Sınıf 5.2 peroksi asetik asitlerin uyumluluk testi standart sıvılar kullanılarak yapılmamalıdır. Bu maddeler için test numunelerinin yeterli kimyasal uyumluluğun ispatı taşınması planlanan maddeler ortam sıcaklığında altı ay süreyle bekletilerek sağlanmalıdır.
Bu paragraftaki prosedür iç yüzeyleri florlanmış yüksek yoğunluk, yüksek veya ortalama molekül kütleli polietilen ambalajına uygulanır.
6.1.5.2.7 6.1.4.8’e uygun kap ve bidonlar için ve gerekli olduğunda 6.1.5.2.6’daki testi geçen ve 6.1.4.19’a uygun kompozit ambalajlar, 6.1.6.2’de listelenenlerden farklı doldurma maddeleri de kabul edilebilir. Bu onay test numunelerindeki bu tür doldurma maddelerinin etkisinin standart sıvılarınkinden daha düşük olduğunun ispat edilmesini sağlayan laboratuar testlerine dayanmalıdır. Bozulma süreçleri aşağıdaki şekilde göz önüne alınmalıdır: şişme nedeniyle yumuşama, gerilme ve moleküler bozulma nedeniyle kırılma. 6.1.5.2.6’da belirtilen aynı koşullar nispi nem ve buhar basıncına da uygulanmalıdır.
6.1.5.2.8 Kombine ambalajın plastik iç ambalajların dayanıklılık özellikleri doldurma maddesi işlemi nedeniyle önemli ölçüde değişmemişse kimyasal uyumluluğun ispat edilmesi gerekli değildir. Dayanıklılıkta önemli bir değişmenin anlamı:
(a) belirgin oranda gevrekleşme;
(b) elastik uzamadaki nispi artmadan az olmadıkça elastikiyette önemli azalmadır.
6.1.5.3 Düşürme testi 13
6.1.5.3.1 Test numunelerinin sayısı (tasarım tipi ve modeli) ve düşürme ayarı
Düz düşürmeler haricinde ağırlık merkezi çarpışma noktasının dikey olarak üzerinde olmalıdır.
Herhangi bir düşürme testi için birden fazla ayar mümkün olduğunda ambalajın bozulma ihtimalinin en yüksek olacağı ayar kullanılmalıdır.
Ambalaj | Test numunesi sayısı | Düşürme ayarı |
(a) Çelik kaplar Alüminyum kaplar Çelik veya alüminyumdan farklı metal kaplar Çelik bidonlar Alüminyum bidonlar Kontrplak kaplar Ahşap fıçılar Fiber kaplar Plastik kaplar ve bidonlar Kap şeklinde kompozit ambalajlar İnce cidarlı metal ambalajlar | Altı (her bir düşürme için üç adet) | İlk düşürme (üç numune kullanarak): ambalaj diyagonal olarak şevli kenar üzerine vurmalıdır, ambalajda şevli kenar yoksa dairesel dikiş veya kenar üzerine düşürülmelidir. İkinci düşürme (diğer üç numuneyi kullanarak): ambalaj ilk düşürme testinde test edilmeyen en zayıf yeri üzerine düşürülmelidir, örneğin kapak veya, silindirik kaplar için kap gövdesinin dikey kaynaklı dikişi üzerine. |
(b) Doğal ahşap kutular | ||
Kontrplak kutular | İlk düşürme: alt tarafına düz şekilde | |
Yenilenen ahşap kutular | İkinci düşürme: üstten düz şekilde | |
Kontrplak kutular | Beş | Üçüncü düşürme: uzun kenar üzerine düz |
Plastik kutular | (her bir düşürme | Dördüncü düşürme: kısa taraf üzerine düz |
Çelik veya alüminyum kutular | için bir adet) | Beşinci düşürme: köşe üzerine. |
Kutu şeklindeki kompozit | ||
ambalajlar |
3 ISO Standardı 2248’e bakın.
Ambalaj | Test numunesi sayısı | Düşürme ayarı |
(c) Yan dikişli tek katmanlı torba (d) Yan dikişsiz tek katmanlı torba, veya çok katmanlı (e) 6.1.3.1 (a) (ii)’e göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli ve kap veya kutu şeklindeki kompozit ambalajlar (cam, sert çömlek veya porselen), | Üç (her torba için üç adet) | İlk düşürme: geniş yüzey üzerine düz İkinci düşürme: dar yüzey üzerine düz Üçüncü düşürme: torbanın kenarında |
Üç (her torba için iki adet) | İlk düşürme: geniş yüzeyde düz İkinci düşürme: torba ucu üzerine | |
Üç (her düşürme için bir adet) | Alt şevli kenar üzerine diyagonal olarak, şevli kenar yoksa dairesel dikiş veya dip kenar üzerine |
6.1.5.3.2 Düşürme testi test numunelerinin özel hazırlığı
Test numunesinin ve içeriklerinin sıcaklığı aşağıda belirtilen ambalajlar için –18ºC veya aşağısına düşürülmelidir:
(a) plastik kaplar (6.1.4.8’e bakın);
(b) plastik bidonlar (6.1.4.8’e bakın);
(c) genişleyen plastik kutular haricindeki plastik kutular (6.1.4.13’e bakın);
(d) kompozit ambalajlar (plastik malzeme) (6.1.4.19’a bakın) ve;
(e) katı ve malzeme taşıması düşünülen plastik torbalardan farklı plastik iç ambalajlı kombine ambalajlar.
Test numuneleri bu şekilde hazırlandığında, 6.1.5.2.3’teki hazırlığa gerek olmayabilir. Test sıvıları gerekirse antifriz ilavesi ile sıvı halde tutulmalıdır.
6.1.5.3.3 Hedef
Hedef katı, esnek olmayan, düz ve yatay bir yüzey olmalıdır.
6.1.5.3.4 Düşürme yüksekliği
Katılar ve sıvılar için, test taşınacak katı veya sıvılar ile veya temel olarak aynı fiziki özellikler sahip diğer maddeler ile gerçekleştirilmişse:
Ambalaj Grubu I | Ambalaj Grubu II | Ambalaj Grubu III |
1.8 m | 1.2 m | 0.8 m |
Sıvılar için, test su ile gerçekleştirilmişse:
(a) taşınacak maddenin nispi yoğunluğu 1.2’yi aşmadığında:
Ambalaj Grubu I | Ambalaj Grubu II | Ambalaj Grubu III |
1.8 m | 1.2 m | 0.8 m |
(b) taşınacak maddenin nispi yoğunluğu 1.2’yi aştığında, düşürme yüksekliği taşınacak maddenin nispi yoğunluğu (d)’ye göre ilk basamak yuvarlanmak kaydıyla aşağıdaki gibi hesaplanır:
Ambalaj Grubu I | Ambalaj Grubu II | Ambalaj Grubu III |
d x 1.5 (m) | d x 1.0 (m) | d x 0.67 (m) |
(c) 23ºC sıcaklıkta 200 mm2/s (ISO Standardı 2431:1993’e göre 6 mm çapında jet deliğine sahip ISO akış kabının 30 saniye akış zamanına karşılık gelmektedir) viskoziteye sahip maddelerin taşınması için planlanan 6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli ince cidarlı metal ambalaj:
(i) nispi nem 1.2’yi aşmıyorsa:
Ambalaj Grubu II | Ambalaj Grubu III |
0.6 m | 0.4 m |
(ii) taşınacak maddelerin nispi nemi (d) 1.2’yi aşıyorsa düşürme yüksekliği taşınacak maddenin nispi nemi (d) ilk basamağa yuvarlanarak elde edilen değere göre hesaplanır:
Ambalaj Grubu II | Ambalaj Grubu III |
d x 0.5 (m) | d x 0.33 (m) |
6.1.5.3.5 Test geçme kriterleri
6.1.5.3.5.1 İç ve dış basınçlar arasında denge sağlandığında sıvı içeren her bir ambalaj sızdırmaz olmalıdır, bununla birlikte kombine ambalajların iç ambalajı ve 6.1.3.1 (a) (ii)’e göre “RID/ADR” sembolü ile işaretlenen kompozit ambalajların (cam, porselen veya sert çömlek) iç ambalajları haricinde basınçların dengelenmesine gerek yoktur.
6.1.5.3.5.2 Katı ambalajlar düşürme testine tabi tutulduğunda ve üst yüzeyi hedefe çarptığında, kapak geçirmez olsa dahi tüm içerikler iç ambalaj veya iç kap (örneğin plastik torba) tarafından tutuluyorsa test numunesi testi geçer.
6.1.5.3.5.3 Kompozit veya kombine ambalajın dış ambalajı veya ambalaj kısmı taşıma esnasında emniyeti etkileyecek bir hasara neden olmamalıdır. Doldurulan maddenin iç ambalaj veya iç kaptan sızmaması gerekir.
6.1.5.3.5.4 Torbanın dış katmanı veya dış ambalaj taşıma esnasında emniyeti etkileyecek bir hasara neden olmamalıdır.
6.1.5.3.5.5 Sızıntının devam etmemesi halinde darbe sonucu kapaktan ufak bir boşalmanın gerçekleşmesi ambalajın hatalı olarak düşünülmesine neden olmamaktadır.
6.1.5.3.5.6 Patlayıcı maddelerin veya dış ambalajdan malzemelerin dökülmesine neden olacak Sınıf 1 maddesi ambalajlarında delik olmamalıdır.
6.1.5.4 Sızdırmazlık testi
Sızdırmazlık testi sıvı taşıması düşünülen tüm ambalaj tasarım tipleri için gerçekleştirilmelidir; bununla birlikte bu test aşağıda belirtilenler için gerekli değildir:
- kombine ambalajların iç ambalajları;
- 6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli kompozit ambalajların (cam, porselen veya sert çömlek) iç kapları;
- 23ºC sıcaklıkta 200 mm2/s viskozite değerini aşan maddeleri taşımak için planlanan ve 6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli ince cidarlı metal ambalajlar.
6.1.5.4.1 Test numunesi sayısı: tasarım tipi ve üretici başına üç adet test numunesi.
6.1.5.4.2 Test için test numunelerinin özel hazırlanması: havalandırmaya sahip kapaklar benzer havalandırmaya sahip olmayan kapaklarla değiştirilmeli veya havalandırma kapatılmalıdır.
6.1.5.4.3 Uygulanacak test metodu ve basıncı: kapaklar dahil ambalajlar içten basınç uygulanırken 5 dakika süre ile su altında tutulur, metot test sonuçlarını etkilememelidir.
Uygulanacak hava basıncı (gösterge) aşağıdaki değerler olmalıdır:
Ambalaj Grubu I | Ambalaj Grubu II | Ambalaj Grubu III |
30 kPa (0.3 bar) değerinden az değil | 20 kPa (0.2 bar) değerinden az değil | 20 kPa (0.2 bar) değerinden az değil |
En azından eşit derecede etkili diğer metotlar kullanılabilir.
6.1.5.4.4 Test geçme kriterleri: sızıntı olmamalıdır.
6.1.5.5 İç basınç (hidrolik) testi
6.1.5.5.1 Test edilecek ambalajlar
İç basınç (hidrolik) testi sıvı içermesi düşünülen tüm metal, plastik ve kompozit ambalaj tasarım tipleri için gerçekleştirilmelidir. Bu test aşağıda belirtilenler için gereklidir.
- kombine ambalajların iç ambalajları;
- 6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli kompozit ambalajların (cam, porselen veya sert çömlek) iç kapları;
- 23ºC sıcaklıkta 200 mm2/s viskozite değerini aşan maddeleri taşımak için planlanan ve 6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli ince cidarlı metal ambalajlar.
6.1.5.5.2 Test numunesi sayısı: tasarım tipi ve üreticisi başına üç adet test numunesi.
6.1.5.5.3 Test edilecek ambalajların özel hazırlanması: havalandırmaya sahip kapaklar benzer havalandırmaya sahip olmayan kapaklarla değiştirilmeli veya havalandırma kapatılmalıdır.
6.1.5.5.4 Uygulanacak test metodu ve basıncı: kapaklar dahil metal ambalajlar ve kompozit ambalajlar (cam, porselen veya sert çömlek) 5 dakika süre ile test basıncına tabi tutulmalıdır. Kapaklar dahil plastik ambalajlar ve kompozit ambalajlar (plastik malzeme) 30 dakika süre ile test basıncına tabi tutulmalıdır. Bu basınç 6.1.3.1 (d)’ de gerekli olan işareti içermelidir. Ambalajların desteklenme biçimi testi geçersiz kılmamalıdır. Test basıncı sürekli ve her tarafta eşit olarak uygulanmalıdır; test süresi boyunca sabit tutulmalıdır. Aşağıdaki metotlardan birinde belirtildiği şekilde uygulanan hidrolik basınç (gösterge):
(a) 1.5 emniyet faktörü ile çarpılan 55ºC’deki ambalajda ölçülen toplam gösterge basıncından az olmamalıdır (örneğin, doldurulan sıvının buhar basıncı ve hava veya diğer bir asal gazın kısmi basıncı eksi 100 kPa); bu toplam gösterge basıncı 15ºC doldurma sıcaklığı ve 4.1.1.4’e uygun maksimum doldurma derecesine göre belirlenmelidir; veya
(b) taşınacak sıvının 50ºC’deki buhar basıncı, eksi 100 kPa değerinin 1.75 katından daha az olmamalıdır fakat bu değer minimum test basıncı 100 kPa’dan az olmamalıdır; veya
(c) taşınacak sıvının 55ºC’deki buhar basıncı, eksi 100 kPa değerinin 1.5 katından daha az olmamalıdır fakat bu değer minimum test basıncı 100 kPa’dan az olmamalıdır; veya
6.1.5.5.5 Buna ilave olarak ambalaj grubu I sıvılar içermesi düşünülen ambalajlar ambalajın yapıldığı malzemeye bağlı olarak 5 veya 30 dakika test süresi boyunca minimum 250 kPa (gösterge) test basıncında test edilmelidir.
6.1.5.5.6 Test geçme kriteri: ambalajın sızdırmaması gerekir.
6.1.5.6 İstifleme testi
6.1.3.1 (a) (ii)’ye göre “RID/ADR” sembolü ile işaretli olan torba ve diğer yığın olmayan kompozit ambalajlar (cam, porselen veya sert çömlek) haricindeki tüm ambalaj tasarım tipleri istifleme testine tabi tutulmalıdır.
6.1.5.6.1 Test numunesi sayısı: tasarım tipi ve üreticisi başına üç adet test numunesi.
6.1.5.6.2 Test metodu: test numunesi taşıma esnasında üzerine konulacak benzer ambalajların toplam ağırlığına eşdeğer bir kuvvetin üst yüzeyine uygulanmasına tabi tutulmalıdır; test numunesi içeriği taşınacaklardan farklı bir nispi yoğunluğa sahip olduğunda kuvvet ikincisine göre hesaplanmalıdır. Test numunesi dahil istiflemenin minimum yüksekliği 3 metre olmalıdır. Testin süresi 24 saat olmalıdır, sıvı taşıması düşünülen plastik kaplar, bidonlar ve kompozit ambalajlar 6HH1 ve 6HH2 40º’den daha az olmayan bir sıcaklıkta 28 gün süre ile istifleme testine tabi tutulmalıdır.
6.1.5.2.5’e göre test için orijinal doldurulan sıvı kullanılmalıdır. 6.1.5.2.6’ya göre test için istifleme testi standart sıvı ile gerçekleştirilmelidir.
6.1.5.6.3 Test geçme kriterleri: test numuneleri sızdırmamalıdır. Kompozit ambalajlarda ve kombine ambalajlarda, iç kap veya iç ambalajdan doldurulan maddenin sızmaması gereklidir. Test numuneleri taşıma emniyetini ters şekilde etkileyecek veya ambalaj yığınlarının dayanıklılığını azaltacak veya yapılarının bozulmasına neden olacak herhangi bir aksaklığa neden olmamalıdır. Plastik ambalajlar değerlendirmeden önce ortam sıcaklığında soğutulmalıdır.
6.1.5.7 Delikli ahşap variller için fıçı testi
6.1.5.7.1 Numune sayısı: bir adet fıçı.
6.1.5.7.2 Test metodu: en azından iki gündür boş olan bir fıçının karnı üzerindeki tüm fıçı çemberlerini sökün.
6.1.5.7.3 Test geçme kriteri: fıçının üst kısmının kesit alanı %10 değerinden fala artmamalıdır.
6.1.5.8 Plastik kap ve bidonlar için 6.1.4.8’e göre, 6HA1 hariç ≤ 61ºC’ye eşit veya düşük yanma noktasına sahip sıvıların taşınması için planlanan kompozit ambalajlar (plastik malzeme) için 6.1.4.19’a göre ilave geçirgenlik testi
Polietilen ambalajlar eğer sadece benzen, toluen, ksilen veya bu maddeleri içeren karışımlar ve preparatlar için onaylanmış ise bu teste tabi tutulmalıdır.
6.1.5.8.1 Test numunesi sayısı: tasarım tipi ve üretici başına üç adet ambalaj.
6.1.5.8.2 Test edilecek test numunesinin özel hazırlanması: test numuneleri 6.1.5.2.5’e göre orijinal doldurulan madde ile veya yüksek molekül kütleli polietilen ambalajlar için 6.1.5.2.6’ya göre standart hidrokarbon (beyaz ispirto) ile önceden doldurulmalıdır.
6.1.5.8.3 Test metodu: ambalajın onaylandığı maddelerle dolu test numuneleri 23ºC sıcaklık ve %50 nispi nem değerinde 28 gün süre ile tutulmadan önce ve sonra tartılmalıdır. Test, yüksek molekül kütleli polietilen ambalajlar için benzen, toluen veya ksilen yerine standart sıvı hidrokarbon (beyaz ispirto) karışımı ile gerçekleştirilebilir.
6.1.5.8.4 Test geçme kriteri: geçirgenlik değeri 0.008 g/l.h değerini aşmamalıdır.
6.1.5.9 Test Raporu
6.1.5.9.1 En azından aşağıdaki özellikleri içeren bir test raporu hazırlanmalı ve ambalaj kullanıcılarına verilmelidir:
1. Testin gerçekleştiği tesisin adı ve adresi;
2. Başvuranın (uygunsa) adı ve adresi;
3. Tek bir test raporu tanımı;
4. Test raporunun tarihi;
5. Ambalajın üreticisi;
6. Üretim metodu (örneğin üfleme kalıplı) dahil ambalaj tasarım tipi tanımı (örneğin boyutlar, malzemeler, kapaklar, kalınlık, vb.) ve çizimler ve/veya fotoğrafları içerebilir;
7. Maksimum kapasitesi;
8. Test içeriklerinin özellikleri, örneğin sıvılar için viskozite ve nispi yoğunluk, katılar için parça büyüklüğü;
9. Tanımlar ve sonuçları;
10. Test raporu, imzalayanın adı ve ünvanı ile birlikte imzalanmalıdır.
6.1.5.9.2 Test raporunda taşıma için hazırlanan ambalajın bu bölümdeki uygun hükümlere göre test edildiği ve diğer ambalaj metodu veya parçalarının kullanımının geçersiz olacağı ifadeleri bulunmalıdır. Test raporunun bir kopyası Yetkili Kuruma verilmelidir.
6.1.6 Yüksek veya ortalama moleküler kütleli polietilen ambalajların 6.1.5.2.6’ye göre kimyasal uyumluluğunun geçerlenmesinde kullanılan standart sıvılar ve standart sıvılara eşdeğer kabul edilen maddelerin listesi
6.1.6.1 Yüksek veya ortalama moleküler kütleli polietilen ambalajların 6.1.5.2.6’ya göre kimyasal uyumluluğunun onaylanmasında kullanılan standart sıvılar
Aşağıda belirtilen standart sıvılar bu plastik malzemeler için kullanılmalıdır.
(a) Islatma Çözeltisi; gerilme altında polietilende ciddi kırılmalara neden olan maddeler için, özellikle ıslatma ajanları içeren tüm çözeltiler ve preparatlar.
Islatma maddesinin %0 – 00’luk sulu çözeltisi kullanılmalıdır. Bu çözeltinin yüzey gerilmesi 23ºC sıcaklıkta 31 – 35 mN/m değerinde olmalıdır.
İstif testi, 1.20 değerinden daha az olmayan nispi yoğunluğa göre gerçekleştirilmelidir.
Islatma çözeltisinin yeterli kimyasal uyumluluğu olduğu ispat edildiğinde asetik asitle uyumluluk testi gerekli değildir.
Islatma çözeltisine dayanıklı gerilme altında polietilende kırılmaya neden olan doldurulan maddeler için yeterli miktarda kimyasal uyumluluk, orijinal doldurulan madde ile 6.1.5.2.6’ya göre 40ºC’de üç hafta önceden bekletilerek ispat edilebilir.
(b) Asetik asit; gerilme altında polietilende kırılmalara neden olan maddeler için; özellikle mono karboksilik asitler ve tek değerli alkoller.
% 98 – 100 yoğunluklu asetik asit kullanılmalıdır. Nispi yoğunluk = 1.05.
İstifleme testi, 1.1 değerinden daha az olmayan nispi yoğunlukta gerçekleştirilmelidir.
Doldurulan maddelerin asetik asitten daha fazla şişme nedeniyle polietilende kırılma olması ve polietilen kütlesinin %4 değerine kadar artması durumunda, yeterli miktarda kimyasal uyumluluk, orijinal doldurulan madde ile 6.1.5.2.6’ya göre 40ºC’de üç hafta önceden bekletilerek ispat edilebilir.
(c) Normal bütil asetat/normal bütil asetatta doymuş ıslatma çözeltisi; polietilen kütlesinin %4 oranına kadar polietilenin şişmesine neden olan maddeler ve preparatlar için ve aynı anda gerilme anında kırılmalara neden olan, özellikle bitkisel temizlik ürünleri, sıvı boyalar ve esterler için. %98 – 100 konsantrasyonuna sahip normal bütil asetat 6.1.5.2.6’ya göre ön depolamada kullanılmalıdır.
6.1.5.6’daki istifleme testi için, yukarıdaki (a) maddesine göre %2 normal bütil asetat ile karışmış %1 – 10 sulu ıslatma çözeltisi içeren test sıvısı kullanılmalıdır.
İstifleme testi, 1.0 değerinden daha az olmayan nispi yoğunlukta gerçekleştirilmelidir.
Doldurulan maddelerin normal bütil asetattan daha fazla polietilende şişmeye neden olması ve polietilen kütlesinin %7.5 değerine kadar artması durumunda, yeterli miktarda kimyasal uyumluluk, orijinal doldurulan madde ile 6.1.5.2.6’ya göre 40ºC’de üç hafta önceden bekletilerek ispat edilebilir.
(d) Hidrokarbon (beyaz ispirto) karışımları; polietilenin şişmesine neden olan maddeler ve preparatlar için, özellikle hidrokarbonlar, esterler ve ketonlar için.
000xX – 000xX arasında kaynama noktasına, 0.78 – 0.80 nispi neme, >50ºC altında parlama noktasına ve %16 – %21 aromatik içeriğine sahip hidrokarbon karışımları kullanılmalıdır.
İstifleme testi, 1.0 nispi nem değerinden daha az olmayan nispi nemde gerçekleştirilmelidir.
Doldurulan maddelerin polietilen kütlesinin %7.5 değerine kadar polietilende şişmeye neden olması durumunda, yeterli miktarda kimyasal uyumluluk, orijinal doldurulan madde ile 6.1.5.2.6’ya göre 40ºC’de üç hafta önceden bekletilerek ispat edilebilir.
(e) Nitrik asit; polietilende oksidasyona neden olan ve %55 nitrik aside eşit veya daha az moleküler azalmaya neden olan tüm maddeler ve preparatlar için.
%55 değerinden az olmayan yoğunlukta nitrik asit kullanılmalıdır.
İstifleme testi, 1.4 nispi nem değerinden daha az olmayan nispi nemde gerçekleştirilmelidir.
Doldurulan maddelerin %55 nitrik asitten daha güçlü oksidasyona girmesi veya moleküler kütlede azalmaya neden olması durumunda 6.1.5.2.5’e göre ilerleyin.
Kullanım süresi böyle durumlarda hasar derecesine göre belirlenmelidir (örneğin, %55 konsantrasyondan daha az olmayan nitrik asit için iki yıl).
(f) Su; (a) – (e) maddelerindeki herhangi bir durumda polietileni etkilemeyen maddeler için, özelikle inorganik asitler ve çamaşır suyu, sulu tuz çözeltileri, çok değerli alkoller ve sulu çözelti şeklinde organik maddeler.
İstifleme testi, 1.2 nispi nem değerinden daha az olmayan nispi nemde gerçekleştirilmelidir.
6.1.6.2 6.1.5.2.6’daki amaçlar için standart sıvılara eşdeğer sayılan maddelerin listesi
Sınıf 3
Madde | Standart Sıvı |
Ambalaj grubu II yanıcı sıvılar, ilave risk olmadan (sınıflandırma kodu F1, ambalaj grubu II) | |
50˚C sıcaklıkta 110 kPa (1.1 bar) değerinden fazla olmayan buhar basıncına sahip maddeler | |
- Ham petrol ve diğer ham petroller | Hidrokarbon karışımları |
- Hidrokarbonlar | Hidrokarbon karışımları |
- Halojen maddeler | Hidrokarbon karışımları |
- Alkoller | Asetik asit |
- Eterler | Hidrokarbon karışımları |
- Aldehitler | Hidrokarbon karışımları |
- Ketonlar | Hidrokarbon karışımları |
- Esterler | Şişme etkisinin %4 (kütle)’e kadar olduğu durumda normal bütil asetat: diğer durumlarda, hidrokarbon karışımı |
35˚C’yi aşan kaynama noktası veya başlangıç kaynama noktasına sahip, %12.6’yı aşmayan nitrojen içerikli %55’den az nitroselüloz içeren yukarıdaki maddelerin karışımları (UN No.2059) | Normal bütil asetat/normal bütil asetata duymuş ıslatma çözeltisi ve hidrokarbon karışımları |
2.2.3.1.4’teki sınıflandırma kriterini karşılayan viskoz maddeler | Hidrokarbon karışımları |
Ambalaj grubu II yanıcı sıvılar, zehirli (sınıflandırma kodu FT1, ambalaj grubu II) | |
Metanol (UN No. 1230) | Asetik asit |
Ambalaj grubu III yanıcı sıvılar, ilave risk olmadan (sınıflandırma kodu F1, ambalaj grubu III) | |
- Petrol, eritici nafta | Hidrokarbon karışımları |
- Beyaz ispirto (terebentin maddesi) | Hidrokarbon karışımları |
- Hidrokarbonlar | Hidrokarbon karışımları |
- Halojen maddeler | Hidrokarbon karışımları |
- Alkoller | Asetik asit |
- Eterler | Hidrokarbon karışımları |
- Aldehitler | Hidrokarbon karışımları |
- Ketonlar | Hidrokarbon karışımları |
- Esterler | Şişme etkisinin %4 (kütle)’e kadar olduğu durumda normal bütil asetat: diğer durumlarda, hidrokarbon karışımı |
- Nitrojen maddeler | Hidrokarbon karışımları |
%12.6’yı aşmayan nitrojen içerikli %55’den az nitroselüloz içeren yukarıdaki maddelerin karışımları (UN No.2059) | Normal bütil asetat/normal bütil asetata duymuş ıslatma çözeltisi ve hidrokarbon karışımları |
Sınıf 5.1
Okside olan sıvılar, aşındırıcı (sınıflandırma kodu OC1) | |
Hidrojen peroksit, %20’den az olmayan fakat %60’tan fazla olmayan hidrojen peroksitli sulu çözeltiler (UN No. 2014)24 | Su |
%50’den daha fazla fakat %72’den daha az asitli (kütle) perklorik asit (UN No. 1873) | Nitrik asit |
Okside olan sıvılar, ilave risk olmadan (sınıflandırma kodu O1) | |
Hidrojen peroksit, %8’den az olmayan fakat %20’den az hidrojen peroksitli sulu çözeltiler (UN No. 2984)4 | Su |
Kalsiyum klorat çözeltisi (UN No.2429) Potasyum klorat çözeltisi (UN No.2427) Sodyum klorat çözeltisi (UN No.2428) | Su Su Su |
Sınıf 5.2
NOT: %40’tan daha fazla peroksit içerikli tersi-bütül hidroperoksit ve peroksiasetik asitler hariç tutulmuştur. | |
Teknik olarak saf haldeki veya uyumluluğu düşünüldüğünde bu listedeki standart sıvı “hidrokarbon karışımı”nın kapsadığı çözücülerdeki çözelti şeklindeki tüm organik peroksitler (UN No. 3101, 3103, 3105, 3107, 3109, 3111, 3113, 3115, 3117, 3119) | Normal bütil asetat/normal bütil asetata duymuş ıslatma çözeltisi ve hidrokarbon karışımları |
Havalandırma ve contaların organik peroksitler uyumluluğu tasarım tipi testinde bağımsız olarak nitrik asitli laboratuar testleri ile gerçeklenebilir. |
Sınıf 6.1
Zehirli organik sıvılar, ilave risk olmadan (sınıflandırma kodu T1) | |
Anilin (UN No. 1547) | Asetik asit |
Furfuril alkol (UN No. 2874) | Asetik asit |
Fenol çözeltisi (UN No. 2821, ambalaj grubu III) | Asetik asit |
Zehirli organik sıvılar, aşındırıcı (sınıflandırma kodu TC1) | |
Krezol (UN No. 2076) veya krezolik asit (UN No. 2022) | Asetik asit |
Sınıf 6.2
Tüm bulaşıcı maddeler (UN No. 2814 ve 2900, risk grubu 2 ve UN No. 3291) 2.1.2.6’ya uygun şekilde sıvı olarak düşünülür | Su |
4 Test sadece havalandırma ile gerçekleştirilir.
Sınıf 8
Aşındırıcı asit inorganik sıvılar, ilave risk olmadan (sınıflandırma kodu C1) | |
Sülfürik asit (UN No. 1830 ve 2796) | Su |
Sülfürik asit, atık (UN No. 1832) | Su |
%55’i aşmayan asili nitrik asit (UN N0. 2031) | Nitrik asit |
Kütle olarak sulu çözelti halinde %50’den daha az perklorik asit (UN No. 1802) | Nitrik asit |
%36’dan fazla olmayan saf asitli hidroklorik asit (UN No. 1789) Hidrobromik asit (UN No. 1788) Hidrodik asit (UN No. 1787) | Su |
%60’dan fazla olmayan hidrojen florürlü35 hidroflorik asit (UN No. 1790) | Su |
%50’den fazla olmayan saf asitli floroborik asit (UN No. 1775) | Su |
Florosilisik asit (UN No. 1805) | Su |
%30’u geçmeyen saf asitli kromik asit çözeltisi (UN No. 1805) | Nitrik asit |
Fosforik asit (UN No. 1805) | Su |
Aşındırıcı asit organik sıvılar (sınıflandırma kodu C3) | |
Akrilik asit (UN No. 2218), Formik asit (UN No. 1779), Asetik asit (UN No. 2789 ve 2790), Tiyoglikolik asit (UN No. 1940) | Asetik asit |
Metakrilik asit (UN No. 2531), Propiyonik asit (UN No. 1848) | Asetik asit |
Alkilifenoller, sıvı, B.B.B. (UN No. 3145, ambalaj grubu III) | Asetik asit |
Aşındırıcı bazik inorganik sıvılar, ilave risk olmadan (sınıflandırma kodu C5) | |
Sodyum hidroksit çözeltisi (UN No. 1824), Potasyum hidroksit çözeltisi (UN No. 1814) | Su |
Amonyum çözeltisi | Su |
Diğer aşındırıcı sıvılar, (sınıflandırma kodu C9) | |
Klorit çözeltisi (UN No. 1906) ve hipoklorit çözeltisi46 (UN No. 1791, ambalaj grubu III) | Nitrik asit |
Formaldehid çözeltileri (UN No. 2209) | Su |
Aşındırıcı sıvılar, zehirli (sınıflandırma kodu CT1) | |
Xxxxxxxx, kütle olarak %37’den fazla olmayan hidrazinli sulu çözeltiler | Su |
5 Maksimum 60 litre; müsaade edilen iki sene kullanım periyodu.
6 Test sadece havalandırma cihazında gerçekleştirilecektir. Test standart sıvı olarak nitrik asit ile gerçekleştirilirse aside dirençli havalandırma conta kullanılmalıdır. Hipoklorit çözeltileri için, hipoklorite dirençli (örneğin silikon kauçuk) fakat nitrik aside dirençli olmayan aynı dizayn tipinin havalandırma araçları ve contalara müsaade edilmektedir.
BÖLÜM 6.2
BASINÇLI HAZNELERİN, AEROSOL PÜSKÜRTÜCÜ VE GAZ İÇEREN UFAK HAZNELERİN (GAZ KARTUŞLARI) YAPIMI VE TEST EDİLMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER
6.2.1 Genel hükümler
NOT: Gaz içeren (gaz kartuşları) aerosol püskürtücüler ve ufak kaplar için, 6.2.4’e bakın.
6.2.1.1 Tasarım ve yapı
6.2.1.1.1 Basınç kapları ve kapakları, normal kullanım ve normal taşıma koşullarında maruz kalacakları tüm koşullara dayanacak şekilde tasarım edilmeli, hesaplanmalı, üretilmeli, test edilmeli ve donatılmalıdır.
Basınçlı kapların tasarımında aşağıda belirtildiği şekilde ilgili tüm faktörler göz önüne alınmalıdır:
- iç basınç;
- taşıma esnasındaki dahili ortam ve çalışma sıcaklıkları;
- dinamik yükler.
Normal olarak duvar kalınlığı ihtiyaç duyulursa deneysel gerilme analizleri ile hesaplanarak tespit edilir. Duvar kalınlığı deneysel metotlarla belirlenebilir.
Basınç zarfı ve destek aksamlarının uygun tasarım hesaplamaları ilgili basınç kaplarının emniyetini sağlamada kullanılmalıdır.
Basınca dayanacak minimum duvar kalınlığı özellikle aşağıda belirtilenlere göre hesaplanır:
- test basıncından az olmaması gereken hesaplama basınçları;
- uygun emniyet marjlarını müsaade eden hesaplama sıcaklıkları;
- maksimum gerilmeler ve gerektiğinde en üst düzey yoğunlukları;
- malzemenin özelliklerinin doğasında bulunan faktörler.
Korozyon mesafesi sağlamak amacıyla kullanılan ilave kalınlık duvar kalınlıklarının hesaplanmasında göz önüne alınmamalıdır.
Kaynaklı basınç kapları için sadece –20ºC ortam sıcaklığında yeterli darbe dayanıklılığını sağlayabilecek kaynak yapılabilir kalitede metaller kullanılmalıdır.
Basınçlı kapların test basıncı silindirler, borular, basınç kapları ve silindir grupları için 4.1.4.1’de ambalaj talimatı P200’de belirtilmiştir. Kapalı soğutmalı kapların test basıncı, vakum yalıtımlı basınç kaplarında 1 bar artış ile artan maksimum çalışma basıncının 1.3 katından az olmamalıdır.
Uygulandığında göz önüne alınacak malzeme özellikleri şunlardır:
- akma gerilmesi;
- çekme dayanımı;
- zamana bağlı dayanım;
- yorulma bilgileri;
- Young modülü (elastikiyet modülü);
- uygun plastik gerilme miktarı;
- darbe dayanımı;
- kırılma direnci.
6.2.1.1.2 UN No. 1001 çözülmüş asetilen basınç kapları Yetkili Kurum tarafından onaylanmış ve aşağıda belirtilenleri sağlayan düzgün dağılan geçirgen malzeme ile doldurulmalıdır:
(a) basınçlı kapları kimyasal olarak etkilememelidir ya da asetilen veya çözelti ile zararlı veya tehlikeli bileşikleri oluşturmamalıdır;
(b) asetilenin kütlesel olarak dekompozisyon dağılımını önleyecek yetenekte olmalıdır.
Çözelti basınç kaplarını kimyasal olarak etkilememelidir.
Çözeltiler için olanlar hariç yukarıdaki hükümler çözeltisiz UN No. 3374 asetilen basınç kaplarına eşit olarak uygulanmaktadır.
6.2.1.1.3 Aşağıdaki hükümler soğutularak sıvılaştırılmış gazlar için kapalı soğutucu kapların yapımına uygulanmalıdır:
(a) Kullanılan metalin mekanik özellikleri darbe dayanımı ve bükülme katsayısı dahil başlangıç muayenesinde her bir basınç kabı için oluşturulmalıdır; darbe dayanımına ilişkin olarak 6.8.5.3’e bakın;
(b) Basınçlı kaplar termik olarak yalıtımlı olmalıdır. Termik yalıtım sürekli kaplama nedeniyle darbeye karşı korunmalıdır. Basınçlı kap ve kılıf arasındaki boşluk havadan arındırılır (vakumlu yalıtım), koruyucu kılıf en azından 100 kPa (1 bar) harici basınçta kalıcı deformasyon olmadan dayanacak şekilde tasarım edilmelidir. Gazları geçirmeyecek şekilde kılıf kapalıysa (örneğin, vakum yalıtımlı kapta), basınçlı kapta veya donanımlarında yetersiz gaz sızdırmazlığı nedeniyle yalıtım tabakasında tehlikeli şekilde basınç oluşmasını önleyecek bir cihaz temin edilmelidir. Cihaz nemin yalıtım içerisine nüfuz etmesini önlemelidir.
6.2.1.1.4 Gruplar halinde birleştirilen basınçlı kaplar yapısal olarak desteklenmeli ve tek bir ünite olarak bir arada tutulmalıdır. Basınçlı kaplar zararlı şekilde bölgesel gerilmelerin yoğunlaşmasına neden olacak yapısal birleşme ve hareketle ilgili olarak hareketi önleyecek şekilde sabitlenmelidir. Manifoldlar darbelerden korunacak şekilde tasarım edilmelidir. 2T, 2TF, 2TC, 2TO, 2TFC veya 2TOC sınıflandırma koduna sahip gazlar için, her bir basınçlı kabın ayrı olarak doldurulabilmesini ve taşıma esnasında basınçlı kapların içeriklerinde değişme olmamasını sağlayacak önlemler alınmalıdır.
6.2.1.2 Basınçlı kapların malzemeleri
İçeriklerle temas etme ihtimali olan diğer maddeler kadar basınçlı kapların ve kapaklarının yapıldığı malzemeler içeriklerle kimyasal olarak etkileşime girmemeli ya da zararlı veya tehlikeli bileşikler oluşturmamalıdır.
Aşağıda belirtilen malzemeler kullanılabilir:
(a) 4.1.4.1’de bulunan Tablo 3’deki ambalaj talimatı P200’de listelenen Sınıf 2 maddesi olmayanlar kadar sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış, soğutularak sıvılaştırılmış gazlar ve çözünmüş gazlar için karbon çelik;
(b) 4.1.4.1’de bulunan Tablo 3’deki ambalaj talimatı P200’de listelenen Sınıf 2 maddesi olmayanlar kadar sıkıştırılmış, soğutularak sıvılaştırılmış gazlar ve çözünmüş gazlar için alaşım çelik (özel çelikler), nikel, nikel alaşım (monel alaşımı);
(c) bakır için;
(i) 15ºC sıcaklıkta doldurma basıncı 2 MPa (20 bar) değerini aşmayan sınıflandırma kodu 1A, 1O, 1F ve 1TF gazları;
(ii) sınıflandırma kodu 2A ve UN No. 1033 dimetil eter; UN No. 1037 etil klorür; UN No. 1063 metil klorür; UN No. 1079 sülfür dioksit; UN No. 1085 vinil bromür; UN No. 1086 vinil klorür; ve UN No. 3300 etilen oksit ve %87 etilen oksit değerinden daha fazlasını içeren karbon dioksit karışım gazları;
(iii) sınıflandırma kodları 3A, 3O ve 3F gazları;
(d) alüminyum alaşım: 4.1.4.1’de bulunan ambalaj talimatı P200’ün özel “a” hükmüne bakın;
(e) sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış, soğutularak sıvılaştırılmış gazlar ve çözünmüş gazlar için kompozit malzeme;
(f) soğutularak sıvılaştırılmış gazlar için sentetik malzemeler;
(g) UN No. 2187 karbondioksitin soğutulmuş, sıvı veya karışımlarından farklı soğutularak sıvılaştırılmış sınıflandırma kodu 3A gazları ve sınıflandırma kodu 3O gazları için cam.
6.2.1.3 Servis cihazları
6.2.1.3.1 Delikler
Basınçlı kaplarda doldurma ve boşaltma delikleri ve seviye göstergeleri, basınç göstergeleri veya tazyik tahliye cihazları için düşünülen diğer delikler bulunmalıdır. Deliklerin sayısı emniyetli çalışmayı sağlayacak şekilde minimum düzeyde tutulmalıdır. Basınçlı kaplarda ayrıca etkin bir kapak ile kapatılması gereken muayene deliği bulunmalıdır.
6.2.1.3.2 Donanımlar
(a) Silindirlerde devrilmeyi önleyecek cihaz takılı ise, bu cihaz valf kapağı ile entegre olmamalıdır;
(b) Devrilebilen basınçlı kaplar döndürme halkaları ile donatılmalıdır veya dönme nedeniyle hasar görmesine karşı diğer bir şekilde korunmalıdır (örneğin, basınçlı kap yüzeyine püskürtülen korozyona dayanıklı metal ile);
(c) Döndürülemeyen basınçlı kaplar ve soğutucu kaplar mekanik yöntemlerle emniyetli şekilde taşınabilmesini ve basınçlı kapların duvarlarında dayanıklılığı bozacak ve düzensiz gerilmelere neden olacak şekilde cihazlarla (kayaklar, halkalar, şeritler) donatılmalıdır;
(d) Silindir grupları emniyetli bir şekilde tutulmayı ve taşınmayı sağlayacak şekilde uygun cihazlarla donatılmalıdır. Manifold en azından silindirle aynı test basıncına sahip olmalıdır. Manifold ve ana musluk zarar görmeyecek şekilde yerleştirilmelidir;
(e) Seviye göstergeleri, basınç göstergeleri veya tazyik tahliye cihazları yerleştirilmişse, 4.1.6.4’deki valflar için gerekli olan aynı şekilde korunmalıdır;
(f) Doldurmanın hacim olarak ölçüldüğü basınçlı kaplarda seviye göstergesi bulunmalıdır.
6.2.1.3.3 Emniyet valfları
Kapalı soğutucu kaplarda kabın aşırı basınca karşı korunması için bir veya daha fazla basınç tahliye cihazı ile donatılmalıdır. Aşırı basıncın anlamı, normal ısı sızmasına bağlı olarak maksimum çalışma basıncının %110’nu aşan veya vakum yalıtımlı basınçlı kaplarda vakum kaybından veya basınç birikme sistemindeki açık konumdaki hatadan dolayı test basıncını aşan basınçtır.
6.2.1.4 Basınçlı kapların onayları
6.2.1.4.1 Sınıf 2 hükümleri ile 150 MPa.litre (1500 bar.litre)’den daha fazla test basıncı kapasitesine sahip basınçlı kapların uygunluğu aşağıdaki yöntemlerden biri ile değerlendirilmelidir:
(a) Tekli basınç kapları teknik dokümanlara ve üreticinin ilgili Sınıf 2 hükümlerine uygun olduğu beyanına dayanarak onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından incelenmeli, test edilmeli ve onaylanmalıdır.
Teknik dokümanlar tüm tasarım ve yapı özelliklerini ve üretim ve testlere ilişkin tüm dokümanları içermelidir; veya
(b) Basınçlı kapların yapısı ilgili Sınıf 2 hükümlerine uygun olduğuna ilişkin teknik dokümanlara dayanarak onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından incelenmeli, test edilmeli ve onaylanmalıdır.
Basınçlı kaplar tasarım, üretim, son muayene ve test açısından kapsamlı kalite güvence programına göre tasarım edilmeli, üretilmeli ve test edilmelidir. Kalite güvence programı basınçlı kapların ilgili Sınıf 2 hükümlerine uygun olmasını temin etmeli ve onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilmeli ve gözetim altında bulundurulmalıdır; veya
(c) Basınçlı kapların tasarım tipi onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilmeli ve gözetim altında bulundurulmalıdır. Bu tip basınçlı kaplar onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilmesi ve gözetim
1 Onay ülkesi ADR’ye taraf değilse, ADR’ye taraf ülkenin yetkili makamı.
altında bulundurulması gereken üretim, son muayene ve test açısından kalite güvence programına göre üretilmeli ve test edilmelidir.
(d) Basınçlı kapların tasarım tipi onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilmeli ve gözetim altında bulundurulmalıdır. Bu tip basınçlı kaplar onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumunun gözetimi altında tasarım ve ilgili Sınıf 2 hükümlerine uygunluk konusunda üreticinin beyanına göre test edilmelidir.
6.2.1.4.2 Sınıf 2 hükümleriyle birlikte 30 MPa.litre (300 bar.litre) değerinden daha fazla ve 150 MPa.litre (1 500 bar.litre) değerinden daha az test basıncına sahip basınçlı kapların uygunluğu 6.2.1.4.1’de belirtilen metotlardan biri veya aşağıdaki metotlardan biri ile değerlendirilmelidir:
(a) Basınçlı kaplar onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilen ve gözetim altında bulundurulan üretim, son muayene ve test açısından kalite güvence programına göre üretilmeli ve test edilmelidir; veya
(b) Basınçlı kapların tasarım tipi onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilmelidir. Basınçlı kapların onaylanan tasarıma uygunluğu onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilen ve gözetim altında bulundurulan basınçlı kap son muayene ve test kalite güvence programına göre üretici tarafından yazılı olarak beyan edilmelidir; veya
(c) Basınçlı kapların tasarım tipi onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından kabul edilmelidir. Basınçlı kapların onaylanan tasarıma uygunluğu üretici tarafından yazılı olarak beyan edilmelidir ve bu tip basınç kapların tamamı onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumunun gözetimi altında test edilmelidir.
6.2.1.4.3 Sınıf 2 hükümleriyle birlikte 30 MPa.litre (300 bar.litre) değerinden daha fazla olmayan test basıncına sahip basınçlı kapların uygunluğu 6.2.1.4.1 veya 6.2.1.4.2’de belirtilen metotlardan biri veya aşağıdaki metotlardan biri ile değerlendirilmelidir:
(a) Basınçlı kapların teknik dokümanlarda tamamen belirtilen tasarıma uygunluğu üretici tarafından yazılı olarak beyan edilmelidir ve bu tip basınçlı kaplar onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumunun gözetim altında test edilmelidir; veya
(b) Basınçlı kapların tasarım tipi onay ülkesinin1 Yetkixx Xxxxxx tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından onaylanmalıdır. Tüm basınçlı kapların onaylanan tasarıma uygunluğu üretici tarafından yazılı olarak beyan edilmelidir ve bu tip basınçlı kapların tamamı teker teker test edilmelidir.
1 Onay ülkesi ADR’ye taraf değilse, ADR’ye taraf ülkenin Yetkili Kurumu.
6.2.1.4.4 6.2.1.4.1 – 6.2.1.4.3 hükümlerinin aşağıda belirtilenlere uygun olduğu kabul edilmelidir:
(a) ilgili EN ISO 9000 serisi Avrupa Standardı’na uygun 6.2.1.4.1 ve 6.2.1.4.2’de belirtilen kalite güvence sistemleri;
(b) Konsey Direktifi 99/36/EC’2nin ilgili uyum değerlendirme prosedürleri aşağıdakilerle uyumlu ise tamamının:
(i) 6.2.1.4.1’deki basınçlı kaplar için, G veya H1 veya D ile birlikte B modülleri veya F ile birlikte B;
(ii) 6.2.1.4.1’deki basınçlı kaplar için, H veya E ile birlikte B modülleri veya C1 ile birlikte B veya F ile birlikte B1 veya D ile birlikte B1;
(iii) 6.2.1.4.1’deki basınçlı kaplar için, A1 veya D1 veya E1 modülleri.
6.2.1.4.5 Üreticilere ilişkin hükümler
Üretici teknik olarak yetkili olmalıdır ve basınçlı kapların tatminkar üretimi için gerekli tüm uygun metotlara sahip olmalıdır; bu özellikle kalifiye personelin aşağıdaki işlemleri gerçekleştirmesi ile ilgilidir:
(a) tüm üretim sürecinin gözlemlemesi;
(b) malzemelerin birleştirilmesini gerçekleştirmesi;
(c) ilgili testlerin gerçekleştirilmesi.
Üreticinin profesyonellik testi tüm durumlar için onay ülkesinin Yetkili Kurumu12 tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumu tarafından gerçekleştirilmelidir. Üreticinin planladığı özel sertifikasyon süreci göz önüne alınmalıdır.
6.2.1.4.6 Test ve sertifikalandırma kurumlarına ilişkin hükümler
Test ve sertifikalandırma kurumları üretimcilerden bağımsız ve gerekli derecede teknolojik olarak yeterli olmalıdır. Kurumlar ilgili EN 45000 Avrupa standartları serisine uygun olarak akreditasyon prosedürüne göre onaylanmışsa bu hükümler karşılanmış sayılır.
6.2.1.5 Başlangıç muayenesi ve testi
6.2.1.5.1 Yeni basınçlı kaplar taşıma esnasında ve sonrasında aşağıdaki hususlara uygun olarak test ve muayeneye tabi tutulmalıdır:
Yeterli basınçlı kap numunesinde:
(a) Yapımda kullanılan malzemenin mekanik özelliklerinin test edilmesi;
(b) Minimum duvar kalınlığının gerçeklenmesi;
(c) Her bir üretim grubu için malzeme homojenliğinin gerçeklenmesi ve basınçlı kapların iç ve dış koşullarının muayenesi;
1Onay ülkesi ADR’ye taraf değilse, ADR’ye taraf ülkenin yetkili makamı.
2 96/36/EC sayılı taşınabilir basınçlı ekipmanlara ilişkin Konsey Tüzüğü (1.06.199 tarihli Avrupa Toplulukları Resmi Gazetesi No. L 138 )
(d) Boyun dişlerinin muayenesi;
(e) Tasarım standardına uygunluğun gerçeklenmesi; Tüm basınçlı kaplar için:
(f) Hidrolik basınç testi. Basınçlı kaplar kalıcı bir şekil bozukluğuna uğramdan ya da kırılma göstermeden test basıncına dayanmalıdır;
NOT: Muayene eden kurumun onayı ile hidrolik basınç testi tehlike yaratmaması koşuluyla gaz kullanan bir test ile değiştirilebilir.
(g) Üretim kusurlarının muayenesi ve değerlendirilmesi ve onarılması veya onarılamayan basınçlı kapların geri gönderilmesi;
(h) Basınçlı kaplardaki işaretlerin muayenesi;
(i) İlave olarak, UN No. 1001 çözünmüş asetilen ve UN No. 3374 çözeltisiz asetilen taşımak için kullanılması düşünülen basınçlı kaplar gözenekli malzemenin ve çözelti miktarının uygun yerleşmesini ve düzenlenmesini sağlamak için muayene edilmelidir.
6.2.1.5.2 Alüminyum alaşım basınçlı kaplara uygulanan özel hükümler
(a) 6.2.1.5.1’e göre gerekli olan başlangıç testine ilave olarak, bakır içeren alüminyum alaşımdan yapıldığında veya magnezyum ve manganez ve %3.5 değerinden büyük manganez içeriği veya %0.5 değerinden daha küçük manganez içeriğini içeren alüminyum alaşımlardan yapıldığında basınçlı kapların iç duvarlarındaki muhtemel kristalleşme korozyonunun test edilmesi gereklidir.
(b) Alüminyum/bakır alaşım durumunda yeni alaşımın Yetkili Kurum tarafından onaylanması anında üretici tarafından test gerçekleştirilmelidir; sonra üretim esnasında her bir alaşım dökülmesinde tekrar edilmelidir.
(c) Alüminyum/magnezyum alaşım durumunda yeni alaşımın ve üretim sürecinin Yetkili Kurum tarafından onaylanması anında üretici tarafından test gerçekleştirilmelidir. Alaşımın kompozisyonunun veya üretim sürecinin değişmesi durumunda test tekrar edilmelidir.
6.2.1.6 Periyodik muayene ve test
6.2.1.6.1 Doldurulabilir basınçlı kaplar onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumunun gözetimi altında 4.1.4.1’deki ilgili ambalaj talimatı P200 veya P203’te belirtilen periyotlarda ve aşağıdaki koşullara göre periyodik muayenelere tabi tutulmalıdır:
(a) Basınçlı kap, cihaz ve işaretlerin dışarıdan kontrolü;
(b) Basınçlı kabın içeriden kontrolü (örneğin, ağırlığının ölçülmesi, iç durumunun kontrolü, duvar kalınlığının kontrolü);
1 Onay ülkesi ADR’ye taraf değilse, ADR’ye taraf ülkenin Yetkili Kurumu.
(c) Donanımlar sökülmüşse boyun dişlerinin kontrolü;
(d) Hidrolik basınç testi, gerekirse uygun testlerle malzeme özelliklerinin muayenesi.
NOT 1: Onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumunun onayı ile hidrolik basınç testi herhangi bir tehlike olmaması veya ultrasona dayalı eşdeğer bir metot kullanıldığında gaz kullanılan bir test ile değiştirilebilir.
NOT 2: Onay ülkesinin1 Yetkixx Xxxxxx tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumunun onayı ile silindirlerin ve boruların hidrolik basınç testi akustik yayına dayalı eşdeğer bir metot ile değiştirilebilir.
NOT 3: Onay ülkesinin1 Yetkili Kurumu tarafından onaylanan test ve sertifikalandırma kurumunun onayı ile 6,5 litre kapasite altında UN No. 1965 sıvılaştırılmış hidrokarbon karışımı taşımak için planlanan her bir kaynaklı çelik silindirin hidrolik basınç testi eşdeğer emniyet seviyesini karşılamak kaydıyla diğer bir test ile değiştirilebilir.
6.2.1.6.2 UN No. 1001 çözünmüş asetilen ve UN No. 3374 çözeltisiz asetilen taşınması planlanan basınçlı kaplar için sadece dış koşullar (aşınma, şekil bozukluğu) ve gözenekli kütlenin durumunun (gevşetme, oturma) kontrol edilmesi gerekir.
6.2.1.6.3 6.2.1.6.1 (d)’den bozulma ile kapalı soğutucu kaplar harici durumunu, basınç tahliye cihazlarının durumunun ve çalışmasının gerçeklenmesi için muayene edilmelidir ve sızdırmazlık testine tabi tutulmalıdır. Sızdırmazlık testi basınçlı kapta bulunan gaz ile veya asal bir gaz ile gerçekleştirilmelidir. Basınç göstergesi veya vakum ölçer yardımıyla kontrol gerçekleştirilmelidir. Isı yalıtımının sökülmesine gerek yoktur.
6.2.1.7 Doldurulabilir basınçlı kapların işaretlenmesi
Doldurulabilir basınçlı kaplar sertifikasyon ve gaz veya basınçlı kap özel işaretleri ile açıkça ve okunaklı şekilde işaretlenmelidir. Bu işaretler basınçlı kap üzerine sabit bir şekilde yapıştırılmalıdır (örneğin, damgalanarak, kazınarak veya asitle yakılarak). İşaretler basınçlı kabın omuz kısmında, üst ucunda veya boyun kısmında olmalıdır ya da sabit bir şekilde basınçlı kap aksamına (örneğin, kaynaklı yaka) takılmalıdır.
İşaretlerin minimum büyüklüğü 140 mm’ye eşit veya daha büyük çaplı basınçlı kaplar için 5 mm, 140 mm’den küçük çaplı basınçlı kaplar için ise 2.5 mm olmalıdır.
6.2.1.7.1 Aşağıda belirtilen sertifikasyon işaretleri uygulanmalıdır:
(a) 6.2.2’deki tabloda listelendiği gibi tasarım, yapım ve testte kullanılan teknik standart veya onay numarası;
(b) Uluslararası motorlu araçlar trafik numarası ile gösterilen onay ülkesini belirten karakter(ler);
(c) İşarete yetki veren ülkenin Yetkili Kurumuna kayıtlı muayene kurumunun kimlik işareti veya mührü;
1 Onay ülkesi ADR’ye taraf değilse, ADR’ye taraf ülkenin Yetkili Kurumu.
(d) İlk muayene tarihi; yılı (dört basamak) kesme (örneğin, “/”) işareti ile ayrılan ay takip eder.
6.2.1.7.2 Aşağıda bulunan işletme işaretleri uygulanmalıdır:
(e) “PH” harflerinin önde bulunduğu bar olarak ifade edilen test basıncı ve arkasından “BAR” harfleri;
(f) Devamlı olarak takılı olan entegre parçalar (örneğin, boyun halkası, ayak halkası, vb.) dahil boş basınçlı kabın kütlesinin kilogram olarak ifade edilmesi ve ardından “KG” harfleri. UN No. 1965 SIVILAŞTIRILMIŞ HİDROKARBON GAZ KARIŞIMI
B.B.B. basınçlı kapları hariç bu kütle valf, valf kapağı veya valf muhafazası, herhangi bir kaplamayı ve asetilen için gözenekli kütleyi içermemelidir. Boş kütle son basamağa yuvarlanmış üç rakam ile ifade edilmelidir. 1 kg’dan daha az silindirler için kütle son basamağa yuvarlanan iki rakamda ifade edilmelidir.
(g) Basınçlı kabın minimum garanti edilen duvar kalınlığı milimetre olarak ifade edilir ve sonra “MM” harfleri gelir. UN No. 1965 sıvılaştırılmış hidrokarbon gaz karışımı için kullanılan basınçlı kaplar için ve 1 litre’ye eşit veya daha az su kapasitesine sahip basınçlı kaplar için veya kompozit silindirler için bu işaret gerekli değildir;
(h) Basınçlı kapların sıkıştırılmış gazlar, UN No. 1001 çözünmüş asetilen ve UN No. 3374 çözeltisiz asetilen taşıması düşünüldüğünde çalışma basıncı bar olarak ifade edilir ve “PW” harfleri önde bulunur;
(i) Sıvılaştırılmış gazlar olduğunda, su kapasitesi litre olarak son basamağa yuvarlanan iç rakam ile ifade edilir, “L” harfi takip eder. Minimum veya nominal su kapasitesi tam sayı ise, ondalık basamaktan sonraki basamaklar ihmal edilebilir;
(j) UN No. 1001 çözülmüş asetilen durumunda boş kabın, doldurma esnasında sökülmeyen donanım ve aksesuarlar, gözenekli malzeme, çözelti ve doyma gazının kütlesi son basamak yuvarlanarak iki rakam ile ifade edilir ve “KG” harfleri takip eder.
(k) UN No. 3374 çözeltisiz asetilen durumunda boş kabın, doldurmada sökülmeyen donanımlar ve aksesuarlar ve gözenekli malzemenin kütlesi son basamak yuvarlanarak iki rakam ile ifade edilir, “KG” harfleri takip eder;
6.2.1.7.3 Aşağıda bulunan üretim işaretleri uygulanmalıdır:
(l) Silindir dişinin tanımı (örneğin, 25E). Bu işaret UN No. 1965 SIVILAŞTIRILMIŞ, B.B.B., hidrokarbon gaz karışımının basınçlı kapları için gerekli değildir;
(m) Yetkili Kurumda tescilli üretici işareti. Üretici ülke onay ülkesi ile aynı olmadığında üreticinin işaretinin önünde üretici ülkenin uluslararası motorlu araçlar trafik işareti bulunur. Ülke işareti ve üretici işareti kesme veya boşluk ile birbirinden ayrılmalıdır;
(n) Üretici tarafında verilen seri numarası;
(o) Hidrojen parçalanması riski bulunan gazların taşınması için düşünülen çelik basınç kapları ve çelik astarlı kompozit basınç kapları durumunda, “H” harfi çeliğin uyumluluğunu göstermektedir (ISO 11114-1:1997’ye bakın).
6.2.1.7.4 Yukarıdaki işaretler üç grup halinde yerleştirilmelidir.
- Üretim işaretleri üst grupta olmalı ve 6.2.1.7.3’te verilen sırada görülmelidir.
- Orta grupta test basıncı (e) gerektiğinde önünde çalışma basıncı (h) bulunmalıdır.
- Sertifika işaretleri alt grupta bulunmalıdır ve 6.2.1.7.1’de belirtilen sırada olmalıdır.
6.2.1.7.5 Diğer işaretler gerilimin az olduğu yerlerde ve zararlı gerilme birikmelerine neden olmayacak büyüklük ve derinlikte olmak kaydıyla yan duvarlar dışındaki alanlarda kullanılabilir. Bu tür işaretler gerekli olan işaretler ile çakışmamalıdır.
6.2.1.7.6 Öndeki işaretlere ilave olarak her bir doldurulabilir basınçlı kapta en son muayene tarihini gösteren kesme (örneğin, “/”) işareti ile birbirinden ayrılan yıl (iki basamak) ve takip eden ay (iki basamak) ve kullanılan ülkenin Yetkili Kurumu tarafından yetki verilen muayene kurumunun tescilli işareti bulunmalıdır.
NOT: Periyodik muayenelerin on yıl veya daha fazla olduğu aralıklara sahip gazlar için ay işaretinin gösterilmesine gerek yoktur [4.1.4.1 ambalaj talimatı P200(8) ve P203(8)’e bakın].
6.2.1.7.7 Asetilen silindirler için Yetkili Kurumun onayı ile en son periyodik muayene tarihi ve uzmanın mührü, silindire valf takılı ise ve sadece valfın silindirden ayrılması neticesinde sökülebilirse silindire takılı halkaya kazınabilir.
6.2.1.8 Tekrar doldurulamayan basınçlı kapların işaretlenmesi
Tekrar doldurulamayan basınçlı kaplar sertifikasyon ve gaz veya basınçlı kap işaretleri ile açıkça ve okunaklı şekilde işaretlenmelidir. Bu işaretler basınçlı kap üzerine kalıcı şekilde (örneğin, delikli kalıpla, damgalayarak, kazıyarak veya asitle yakarak) işaretlenmelidir. Delikli kalıp kullanılması hariç işaretler basınçlı kabın omuz kısmında, üst ucunda veya boyun kısmında veya basınçlı kabın sürekli takılmış aksamı üzerinde (örneğin, kaynaklı yaka) olmalıdır. “DO NOT REFILL” (TEKRARDAN DOLDURMAYIN) işareti hariç işaretlerin minimum büyüklüğü 140 mm’ye eşit veya büyük çaplı basınçlı kaplar için 5 mm, 140 mm’den daha düşük çapa sahip basınçlı kaplar için ise 2.5 mm olmalıdır. “DO NOT REFILL” (TEKRARDAN DOLDURMAYIN) işaretinin minimum büyüklüğü 5 mm olmalıdır.
6.2.1.8.1 6.2.1.7.1 – 6.2.1.7.3’te listelenen işaretler (f), (g) ve (l) hariç uygulanmalıdır. Seri numarası
(n) yerine grup numarası kullanılabilir. Buna ilave olarak “DO NOT REFILL” (TEKRARDAN DOLDURMAYIN) harflerinin yüksekliği en azından 5 mm olmalıdır.
6.2.1.8.2 6.2.1.7.4’teki hükümler uygulanmalıdır.
NOT:Tekrar doldurulamayan basınçlı kaplarda büyüklüğünden dolayı bu işaret yerine etiket kullanılabilir (bkz. 5.2.2.2.1.2).
6.2.1.8.3 Diğer işaretler yan duvarlar hariç düşük gerilim bulunan alanlarda ve zararlı gerilme birikmelerine neden olmayacak büyüklük ve derinlikte olmak kaydıyla kullanılabilir. Böyle işaretler gerekli olan işaretlerle çelişmemelidir.
6.2.2 Standartlara göre tasarlanan, yapılan ve test edilen basınçlı hazneler
6.2.1 hükümlerinin aşağıda bulunan standartlardan ilgili olanların uygulanması durumunda uygun olduğu düşünülmektedir:
Referans | Dokümanın başlığı | Geçerli alt kısımlar ve paragraflar | |||||
malzemeler için | |||||||
EN 1797:2001 | Soğutma tekneleri –Gaz/malzeme uyumluluğu | 6.2.1.2 | |||||
EN ISO 11114-1:1997 | PORTATİF gaz silindirleri – Silindir ve valf malzemelerinin gaz içeriği ile uyumu – Kısım 1: Metal malzemeler. | 6.2.1.2 | |||||
EN ISO 11114-1:2000 | PORTATİF gaz silindirleri – Silindir ve valf malzemelerinin gaz içeriği ile uyumu – Kısım 2: Metal olmayan malzemeler. | 6.2.1.2 | |||||
silindirler için | |||||||
Ek I, Kısım 84/525/EEC | 1 | – | 3, | Dikişsiz gaz silindirlerine ilişkin kanunlarına yakın konsey direktifleri. | Üye | Devletlerin | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 |
Xx X, Xxxxx 00/000/XXX | 0 | – | 0, | Xxxxxxxx, alaşımsız alüminyum ve alüminyum alaşımlı gaz silindirlerine ilişkin Üye Devletlerin kanunlarına yakın konsey direktifleri. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | ||
Ek I, Kısım 84/527/EEC | 1 | – | 3, | Kaynaklı alaşımsız çelik gaz silindirlerine ilişkin Üye Devletlerin kanunlarına yakın konsey direktifleri. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | ||
EN 1442:1998 | Sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG) için kullanılan PORTATİF doldurulabilir kaynaklı çelik silindirler – Tasarım ve yapısı. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | |||||
EN 1800:1998/AC:1999 | PORTATİF gaz silindirleri – Asetilen silindirler – Temel gereksinimler ve tanımlar. | 6.2.1.2 | |||||
EN 1964-1:1999 | PORTATİF gaz silindirleri – 0.5-150 litre arasında kapasiteye sahip doldurulabilir PORTATİF dikişsiz çelik gaz silindirlerinin tasarımı ve yapısının özellikleri – Kısım 1: 1 100 MPa’dan az Rm değerine sahip dikişsiz çelikten yapılmış silindirler. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | |||||
EN 1975:1999 (Ek G hariç) | PORTATİF gaz silindirleri – 0.5-150 litre arasında kapasiteye sahip doldurulabilir PORTATİF dikişsiz alüminyum alaşım gaz silindirlerinin tasarımı ve yapısının özellikleri. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | |||||
EN ISO 11120:1999 | Gaz silindirleri – 150-3000 litre su kapasitesine sahip sıkıştırılmış gazların taşınmasında kullanılan tekrar doldurulabilir dikişsiz tüpler – Tasarım, yapısı ve test etme. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | |||||
EN 1964-3:2000 | PORTATİF gaz silindirleri – 0.5-150 litre kapasiteye sahip tekrar doldurulabilir PORTATİF dikişsiz çelik gaz silindirleri – Silindirler paslanmaz çelikten yapılmıştır. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | |||||
EN 12862:2000 | PORTATİF gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir PORTATİF kaynaklı alüminyum alaşım gaz silindirlerinin tasarımı ve yapısının özellikleri. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 | |||||
EN 1251-2:2000 | Soğutma tekneleri – PORTATİF, vakum yalıtımlı, 1000 litreden az hacme sahip – Kısım 2: Çalıştırma koşulları. | 6.2.1.1 ve 6.2.1.5 |
Referans | Dokümanın başlığı | Geçerli alt kısımlar ve paragraflar |
kapaklar için | ||
EN 849:1996/A2:2001 | PORTATİF gaz silindirleri – Silindir valfları: Özellikler ve tip testi | 6.2.1.1 |
6.2.3 Standartlara göre tasarlanmayan, yapılmayan ve test edilmeyen basınçlı haznelere ilişkin hükümler
6.2.2’de bulunan tabloda listelenen standartlara göre tasarım edilmeyen, yapılmayan ve test edilmeyen basınçlı kaplar Yetkili Kurum tarafından tanınan ve aynı düzeyde emniyet sağlayan teknik kural hükümlerine uygun olarak tasarım edilmeli, yapılmalı ve test edilmelidir. 6.2.1 hükümleri ve aşağıdaki hükümler de karşılanmalıdır:
6.2.3.1 Metal silindirler, borular, basınçlı kaplar ve silindir grupları
Test basıncında, basınçlı kapta en şiddetli gerilmenin meydana geldiği noktadaki metal üzerindeki gerilme garanti edilen minimum akma geriliminin (Re) %77’sini aşmamalıdır.
“Akma gerilimi”, binde 2 (örneğin, %0.02) değerinde kalıcı uzama veya östenit çelikler için test parçasında mastar uzunluğunun %1’inin gerçekleştiği gerilmenin ortaya çıkmasıdır.
NOT: Yassı metallerdeki test parçasının çekme gerilimi ekseni yuvarlanma doğrultusuna dik açıda olmalıdır. Kırılmadaki kalıcı uzama çapının (d) beş katı (l=5d) mastar uzunluğuna (l) sahip dairesel kesite sahip test parçası üzerinde ölçülür; dikdörtgen şeklinde kesit alanına sahip test parçası kullanıldığında mastar uzunluğu “l” şu formül ile hesaplanmalıdır:
1 = 5.65 √ F0
F0, test parçasının başlangıçtaki kesit alanını göstermektedir.
Basınçlı kaplar ve kapakları, -20 ºC ve +50ºC sıcaklıklar arasında gevreme kırılmasına ve gerilme korozyonuna dayanıklı uygun malzemelerden yapılmalıdır.
Kaynak işlemleri titizlikle yapılmalı ve tüm emniyet kurallarına uymalıdır.
6.2.3.2 Aerosol püskürtücüler ve gaz içeren ufak kaplar (gaz kartuşları) haricindeki gaz içeren malzemelerle birlikte sıkıştırılmış gazlar, sıvılaştırılmış gazlar, çözünmüş gazlar ve özel hükümlere tabi basınçsız gazlar (gaz numuneleri) için kullanılan alüminyum alaşım basınçlı kaplarla ilgili ilave hükümler
6.2.3.2.1 Kabul edilecek alüminyum alaşımlı basınçlı kapların malzemeleri aşağıdaki hükümleri karşılamalıdır:
X | X | X | X | |
Xxxxx xxxxxxxx, | ||||
Xx, XXx (Xxxx0) | 49 – 186 | 196 – 372 | 196 – 372 | 343 - 490 |
Akma dayanımı, Re, MPa | ||||
(N=mm2) (kalıcı, λg=%0.2) | 10 – 167 | 59 – 314 | 137 – 334 | 206 - 412 |
Kırılmada kalıcı uzama | ||||
(1=5d), oran olarak | 12 – 40 | 12 – 30 | 12 – 30 | 11 - 16 |
Bükme testi (d=nxe’nin | ||||
eski çapı, e test parçasının | n=5(Rm ≤ 98) | n=6(Rm ≤ 325) | n=6(Rm ≤ 325) | n=7(Rm ≤ 392) |
kalınlığıdır) | n=6(Rm >98) | n=7(Rm >98) | n=7(Rm >325) | n=8(Rm >392) |
Alüminyum Derneği Seri Numarası a | 1000 | 5000 | 6000 | 2000 |
a Aluminium Association (Alüminyum Derneği), 000 Xxxxx Xxxxxx, Xxx Xxxx tarafından Xxxx 1976 yılında yayınlanan “Aluminium Standards and Data (Alüminyum Standartları ve Bilgileri)”nin beşinci baskısına bakın.
Gerçek özellikler, ilgili alüminyumun kompozisyonuna ve basınçlı kapta yapılan nihai işleme bağlıdır, fakat hangi alaşım kullanılırsa kullanılsın basınçlı kabın kalınlığı aşağıdaki formüllerden biri ile hesaplanmalıdır:
veya
Burada e | = | basınçlı kap duvarının minimum kalınlığı, mm olarak |
PMPa | = | test basıncı, MPa olarak |
Pbar | = | test basıncı, bar olarak |
D | = | basınçlı kabın nominal harici çapı, mm olarak; ve |
Re | = | %0.2 gerilimli garanti edilen minimum gerilim, MPa (=N/mm2) |
olarak |
Buna ilave olarak, formülde bulunan garantili minimum gerilim (Re) değeri hangi çeşit alaşım kullanılırsa kullanılsın garantili minimum çekme gerilimin (Rm) 0.85 katından daha büyük olmamalıdır.
NOT 1: Yukarıdaki özellikler basınçlı kaplarda kullanılan malzemelere ilişkin önceki deneyimlere bağlıdır:
Sütun A: Alüminyum, alaşımsız, 99.5 g saf; Sütun B: Alüminyum ve magnezyum alaşımlar;
Sütun C: Alüminyum, silikon ve magnezyum alaşımları, ISO/R209-Al-Si-Mg (Alüminyum Derneği 6351).
Sütun D: Alüminyum, bakır ve magnezyum alaşımları
NOT 2: Kırılmadaki kalıcı uzama çapının (d) beş katı mastar uzunluğuna (l) sahip (l=5d) dairesel kesite sahip test parçası üzerinde ölçülür; dikdörtgen şeklinde kesit alanına sahip test parçası kullanıldığında mastar uzunluğu “l” şu formül ile hesaplanmalıdır:
1 = 5.65 √ F0
F0, test parçasının başlangıçtaki kesit alanını göstermektedir.
NOT 3: (a) Bükme testi (şekle bakın) 3e genişliğinde iki eşit parça kesilerek elde edilen numuneler üzerinde gerçekleştirilmelidir, fakat hiç bir zaman silindirin yuvarlak kısmı 25 mm’den az olmamalıdır.
(b) Bükme testi, mandrel çap (d) ile (d+3e) mesafesi ile ayrılan iki dairesel destek arasından gerçekleştirilmelidir. Test esnasında iç yüzeyler mandrelin çapından daha büyük olmayan bir mesafe ile ayrılmalıdır.
(c) Numune, iç yüzeyler mandrel çapından daha büyük olmayan bir mesafe ile ayrılana kadar mandrel ünitesi etrafında içe doğru büküldüğünde kırılma göstermemelidir.
(d) Mandrel çapı ve numune kalınlığı arasındaki oran (n) tabloda verilen değerlere uygun olmalıdır.
Bükme testi diyagramı
6.2.3.2.2 Basınçlı kapların yapıldığı ülkenin Yetkili Kurumu tarafından onaylanan ilave test, 6.2.3.2.1’deki tabloda verilen özelliklere uygun olarak yapılan basınçlı kaplardaki kadar taşıma emniyetini sağladığı ispatlandığı durumlarda en düşük minimum uzama değeri kabul edilebilmektedir (bkz. ayrıca EN 1975:1999, Ek-G).
6.2.3.2.3 Basınçlı kapların en ince noktasındaki cidar kalınlığı aşağıdaki gibi olmalıdır:
- basınçlı kabın çapı 50 mm’den az: 1.5 mm’den az olmadığında;
- basınçlı kabın çapı 50 ile 150 mm arasından: 2 mm’den az olmadığında; ve
- basınçlı kabın çapı 150 mm’den çok: 3 mm’den az olmadığında.
6.2.3.2.4 Basınçlı kapların uçları yarı dairesel, elips şeklinde veya “sepet tutamağı” bölümlerine sahip olmalıdır; basınçlı kapların gövdesiyle aynı derecede emniyet sağlamalıdır.
6.2.3.3 Kompozit malzemeli basınçlı kaplar
Kompozit malzemelerin kullanıldığı kompozit silindirler, borular, basınçlı kaplar ve silindir grupları için (örneğin, şerit halka kaplı veya güçlendirilmiş malzemeli tamamen kaplı) yapısı minimum patlama oranında (patlama basıncının test basıncına bölünmesi) olmalıdır:
- halka sarılı basınçlı kaplar için 1.67;
- tamamen kaplı basınçlı kaplar için 2.00.
6.2.3.4 Kapalı soğutucu kaplar
Aşağıda belirtilen hükümler soğutularak sıvılaştırılmış gazlar için kullanılan kapalı soğutucu kapların yapımına uygulanmaktadır:
6.2.3.4.1 Metal olmayan malzemeler kullanılmışsa basınçlı kabın en düşük çalışma sıcaklığındaki gevreme kırılmasına dayanıklı olmalıdır.
6.2.3.4.2 Basınçlı kaplara verilen çalışma basınçlarına göre açılması gereken emniyet valfları takılmalıdır. Valflar en düşük çalışma sıcaklığında bile kusursuz olarak çalışacak şekilde yapılmalıdır. O sıcaklık için çalışma güvenilirliği aynı tür valflar veya valf numunelerinin test edilmesi ile sağlanmalı ve kontrol edilmelidir.
6.2.3.4.3 Basınçlı kaplardaki hava tahliye ve emniyet valfları sıvıların dışarı çıkmasını önleyecek
şekilde yapılmalıdır;
6.2.4 Gaz içeren aerosol püskürtücüler ve ufak haznelere (gaz kartuşları) ilişkin genel hükümler
6.2.4.1 Tasarım ve yapısı
6.2.4.1.1 Gaz veya gaz karışımı içeren aerosol püskürtücüler (UN No. 1950 aerosol) ve gaz içeren ufak kaplar (gaz kartuşları) metalden yapılmalıdır. Bu hüküm maksimum 100 ml UN No. 1011 bütan kapasitesine sahip aerosollar ve ufak kaplar için geçerli değildir. Diğer aerosol püskürtücüler (UN No. 1950 aerosollar) metal, sentetik malzeme veya camdan yapılmalıdır. Metalden yapılmış ve 40 mm’den az olmayan dış çapa sahip kaplar içbükey (konkav) şeklinde alt kısma sahip olmalıdır.
6.2.4.1.2 Metalden yapılmış kapların kapasitesi 1 000 ml değerini aşmamalıdır; sentetik malzeme veya camdan yapılmış kaplarda 500 ml değerini aşmamalıdır.
6.2.4.1.3 Her model kap (aerosol püskürtücüler veya kartuşlar) servise konulmadan önce 6.2.4.2’ye uygun şekilde gerçekleştirilen hidrolik basıncı karşılamalıdır.
6.2.4.1.4 Aerosol püskürtücülerin (UN No. 1950 aerosollar) bırakma valfları ve püskürtme cihazları ve UN No. 2037 gaz içeren (gaz kartuşları) ufak kapların valfları kapların sızdırmaz olacak şekilde kapalı olmasını sağlamalıdır ve hatalı açılmaya karşı korunmalıdır. Sadece dahili basıncın hareketi ile kapanan valflar ve püskürtme cihazları kabul edilmemektedir.
6.2.4.2 Başlangıç testi
6.2.4.2.1 Uygulanacak iç basınç (test basıncı), minimum 1 MPa (10 bar) değeriyle 50ºC’deki iç basıncın 1.5 katında olmalıdır.
6.2.4.2.2 Hidrolik basınç testleri her bir modelde en az beş adet boş kap için gerçekleştirilmelidir:
(a) olması gereken test basıncına ulaşana kadar hiç bir suretle sızma veya görülür şekilde kalıcı şekil bozukluğu olmamalıdır; ve
(b) sızıntı veya patlama gerçekleşene kadar; varsa ortası delikli uç akmalı ve kap test basıncının 1.2 katına kadar ulaşana veya geçene kadar sızdırmamalı veya patlamamalıdır.
6.2.4.3 Standart referansları
Bu bölümdeki hükümler aşağıdaki standartlara uygunsa karşılanmış kabul edilir:
- aerosol püskürtücüler için (UN No. 1950 aerosollar). Konsey Direktifi 75/324/EEC3’nin Eki, değişik Komisyon Direktifi 94/1/EC4;
- sıvılaştırılmış UN No. 1965 hidrokarbon gaz karışımı B.B.B. içeren gazlı UN No. 2037 ufak alıcılar (gaz kartuşları) için: EN 417:1992, seyyar uygulamalarda valflı veya valfsız sıvılaştırılmış petrol gazları için kullanılan tekrar doldurulamayan metal gaz kartuşları – Yapı, muayene, test ve işaretleme.
6.2.5 UN sertifikalı basınçlı haznelere ilişkin hükümler
6.2.1.1, 6.2.1.2, 6.22.1.3, 6.2.1.5 ve 6.2.1.6’daki genel hükümlere ilave olarak UN sertifikalı basınçlı kaplar geçerli standartlar dahil olmak üzere bu bölümdeki hükümlere uygun olmalıdır.
NOT: Yetkili Kurumun onayı ile varsa standartların en son yayınlananı kullanılabilir.
3 Üye Devletlerin aerosol püskürtücülerine ilişkin kanunlarının birbirine yakınlaştırılması hakkında 20 Mayıs 1975 tarihli 75/324/EEC.sayılı Konsey Direktifi (9.06.1975 tarih ve No. L 147 sayılı Avrupa Topluluğu Resmi Gazetesinde yayınlanmıştır.),
4 Üye Devletlerin aerosol püskürtücülerine ilişkin kanunlarının birbirine yakınlaştırılması hakkında 75/324/EEC sayılı Konsey Direktifinde bazı teknik değişiklikler yapan Xxxx 1994 tarihli 94/1/EC sayılı Komisyon Direktifi.(28.01.1994 tarih ve No. L 23 sayılı Avrupa Topluluğu Resmi Gazetesinde yayınlanmıştır.)
6.2.5.1. Genel hükümler
6.2.5.1.1 Servis cihazları
Basınç tahliye cihazları hariç, basınca maruz kalan valflar, boru tesisatı, donanımlar ve diğer cihazlar en azından basınçlı kapların test basıncının 1.5 katına kadar dayanacak şekilde tasarım edilmeli ve yapılmalıdır.
Servis cihazları normal taşıma ve aktarma koşullarında basınçlı kap içeriklerinin tahliyesi nedeniyle hasar görmesini önleyecek şekilde düzenlenmeli ve tasarım edilmelidir. Kesme valflarını giden manifold boru tesisatı basınçlı kap içeriklerinin kesmesi ve tahliyesinden valfları ve boru tesisatını koruyacak şekilde yeterince esnek olması gereklidir. Doldurma ve boşaltma valfları ve herhangi bir koruyucu kapak istenmeyen açılmalara karşı sağlam şekilde sıkıca duracak yetenekte olmalıdır. Valflar, 4.1.6.4 (a) – (e)’de belirtildiği şekilde korunmalıdır veya taşıma için hazırlanan dış ambalajda taşınan basınçlı kaplar ambalaj grubu I performans seviyesi için 6.1.5.3’te belirtilen düşürme testini karşılamalıdır.
6.2.5.1.2 Basınç tahliye cihazları
UN No. 1013 karbon dioksit ve UN No. 1070 nitrik oksit taşımak için kullanılan her bir basınç kabı onaylı basınç tahliye cihazları veya 4.1.4.1’deki ambalaj talimatı ile yasaklananlar hariç diğer gazlar için kullanılan ülkenin Yetkili Kurumu tarafından belirtildiği şekilde donatılmalıdır. Basınç tahliye cihazının tipi, gerekirse ayarlanan boşalma basıncı ve basınç tahliye cihazının tahliye kapasitesi kullanılan ülkenin Yetkili Kurumu tarafından belirlenmelidir.
Takılı ise yanıcı gaz ile dolu manifoldlu basınçlı kaplardaki basınç tahliye cihazları normal taşıma koşullarında kaçan gazın basınçlı kaplar üzerinde etki oluşturmasını önleyecek bir tarzda açık havaya serbestçe boşalabilecek şekilde düzenlenmelidir.
6.2.5.2 Tasarım, yapım ve başlangıç muayenesi ve testi
6.2.5.2.1 Aşağıda belirtilen standartlar UN sertifikalı silindirlerin tasarımı, yapımı ve başlangıç muayenesi ve testi için geçerlidir
ISO 9809-1:1999 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik gaz silindirleri – Tasarım, yapım ve test – Kısım 1: 1100 MPa’dan az çekme gerilimine sahip söndürülmüş ve tavlanmış çelik silindirler. NOT: Bu standardın 7.3 bölümündeki F faktörü ile ilgili not UN sertifikalı silindirler için uygulanmamalıdır. |
ISO 9809-2:2000 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik gaz silindirleri – Tasarım, yapım ve test – Kısım 2: 1100 MPa’a eşit veya daha büyük çekme gerilimine sahip söndürülmüş ve tavlanmış çelik silindirler. |
ISO 9809-3:2000 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik gaz silindirleri – Tasarım, yapım ve test – Kısım 3: Normalleştirilmiş çelik silindirler. |
ISO 7866:1999 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik borular – Tasarım, yapım ve test NOT: Bu standardın 7.2 bölümündeki F faktörü ile ilgili not UN sertifikalı silindirler için uygulanmamalıdır. Alüminyum alaşımı 6351A – T6 veya eşdeğerine yetki verilmemelidir. |
ISO 11118:1999 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulamayan metal gaz silindirleri– özellikler ve test metotları |
6.2.5.2.2 Aşağıda belirtilen standartlar UN sertifikalı boruların tasarımına, yapımına ve başlangıç muayene ve testine uygulanmaktadır:
ISO 11120:1999 | Gaz silindirleri – 150 l ve 3 000 l su kapasitesine sahip sıkıştırılmış gazların taşınması için kullanılan tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik borular – Tasarım, yapım ve test NOT: Bu standardın 7.1 bölümündeki F faktörü ile ilgili not UN sertifikalı borular için uygulanmamalıdır. |
6.2.5.2.3 Aşağıda belirtilen standartlar UN sertifikalı asetilen silindirlerin tasarımına, yapımına ve başlangıç muayene ve testine uygulanmaktadır:
Silindir cidarı için:
ISO 9809-1:1999 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz gaz silindirleri – Tasarım, yapım ve test – Kısım 1: 1100 MPa’dan az çekme gerilimine sahip söndürülmüş ve tavlanmış çelik silindirler. NOT: Bu standardın 7.3 bölümündeki F faktörü ile ilgili not UN sertifikalı silindirler için uygulanmamalıdır. |
ISO 9809-3:2000 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik gaz silindirleri – Tasarım, yapım ve test – Kısım 3: Normalleştirilmiş çelik silindirler. |
ISO 7866:1999 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir dikişsiz alüminyum alaşımlı gaz silindirleri – Tasarım, yapım ve test. NOT: Bu standardın 7.2 bölümündeki F faktörü ile ilgili not UN sertifikalı silindirler için uygulanmamalıdır. Alüminyum alaşımı 6351A – T6 veya eşdeğerine yetki verilmemelidir. |
ISO 11118:1999 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulamayan metal gaz silindirleri– özellikler ve test metotları. |
Silindirdeki geçirgen kütle için:
ISO 3807-1:2000 | Asetilen silindirleri – Temel hükümler – Kısım 1: Eriyebilir tapasız silindirler. |
ISO 3807:2000 | Asetilen silindirleri – Temel hükümler – Kısım 2: Eriyebilir tapalı silindirler. |
6.2.5.3 Malzemeler
Basınçlı kapların tasarımı ve yapım standartlarında belirtilen malzeme hükümlerine ve taşınacak gaz(lar)ın geçerli ambalaj talimatında (örneğin, ambalaj talimatı P200) belirtilen kısıtlamalara ilave olarak, aşağıda belirtilen standartlar malzeme uyumluluğu için geçerlidir.
ISO 11114:1997 | PORTATİF gaz silindirleri – Silindir ve valf malzemelerinin gaz içeriklerle uyumluluğu – Kısım 1: Metal malzemeler. |
ISO 11114:2000 | PORTATİF gaz silindirleri – Silindir ve valf malzemelerinin gaz içeriklerle uyumluluğu – Kısım 2: Metal olmayan malzemeler. |
6.2.5.4 Servis cihazları
Aşağıda belirtilen standartlar kapaklara ve korumalarına uygulanmaktadır:
ISO 11117:1998 | Gaz silindirleri – Endüstriyel ve tıbbi gaz silindirleri valf koruma kapakları ve valf muhafazaları – Tasarım, yapım ve testler. |
ISO 10297:1999 | Gaz silindirleri – Tekrar doldurulabilir gaz silindiri valfları – Özellikler ve tip testi. |
6.2.5.5 Periyodik muayene ve test
Aşağıda belirtilen standartlar UN sertifikalı silindirlerin periyodik muayenesi ve testi için geçerlidir:
ISO 6406:1992 | Dikişsiz çelik gaz silindirlerinin periyodik muayenesi ve testi |
ISO 10461:1993 | Dikişsiz alüminyum-alaşım gaz silindiri – Periyodik muayene ve test. |
ISO 10462:1994 | Çözünmüş asetilen silindirleri – Periyodik muayene ve test. |
6.2.5.6 Uygunluk değerlendirme sistemi ve basınçlı kapların onaylanması
6.2.5.6.1 Tanımlar
Bu alt bölümdeki amaçlar için:
Uygunluk değerlendirme sistemi, üreticinin Yetkili Kurumu onayı sistemi, basınçlı kap tasarım tipi onayı, üreticinin kalite sistemi ve muayene kurumlarının onayı;
Tasarım tipi, özel bir basınçlı kap standardı tarafından belirtilen basınçlı kap tasarımıdır.
Gerçekleme, belirtilen hükümlerin tam olarak karşılandığının objektif bir kanıt ile incelenmesi ve onaylanmasıdır.
6.2.5.6.2 Genel hükümler
Yetkili Kurum
6.2.5.6.2.1 Basınçlı kabın uygunluğunu onaylayan Yetkili Kurum, basınçlı kapların ADR hükümlerine uygunluğunu temin etmek amacıyla uygunluk değerlendirme sistemini onaylamalıdır. Basınçlı kabı onaylayan Yetkili Kurumun üretici ülkedeki Yetkili Kurum olmaması durumunda onay ülkesinin ve üretici ülkenin işaretleri basınçlı kap işaretinde gösterilmelidir (bkz. 6.2.5.7 ve 6.2.5.8).
Onay ülkesinin Yetkili Kurumu istek üzerine bu uygunluk değerlendirme sisteminin kullanılan ülkedeki karşılık makamındakine uygunluğunu gösterecek belgeleri sağlamalıdır.
6.2.5.6.2.2 Yetkili Kurum bu uygunluk değerlendirme sistemindeki fonksiyonlarını tamamen veya kısmen devredebilir.
6.2.5.6.2.3 Yetkili Kurum, onaylanmış muayene kurumlarının mevcut listesini, kimlik işaretlerini ve onaylanan üreticileri ve mevcut kimlik işaretlerini temin etmelidir.
Muayene kurumu
6.2.5.6.2.4 Muayene kurumu basınçlı kapların muayenesi için Yetkili Kurum tarafından onaylanmalıdır ve aşağıda belirtilen hususları yerine getirmelidir:
(a) teknik fonksiyonları tatminkar şekilde gerçekleştirmek üzere, yetenekli, eğitimli, yetkili, hünerli ve organizasyon yapısında bir ekibe sahip olmalıdır;
(b) uygun ve yeterli tesislere ve cihazlara erişmelidir;
(c) tarafsız bir şekilde çalışmalı ve bunu engelleyecek herhangi bir etkiden bağımsız olmalıdır;
(d) üretici ve diğer kurumların ticari ve mülkiyet faaliyetlerinin gizliliğini sağlamalıdır;
(e) gerçek muayene kurumu fonksiyonları ile ilgili olmayan fonksiyonlar arasında açık bir ayırım sağlamalıdır;
(f) belgelendirilmiş bir kalite sistemini çalıştırmalıdır;
(g) ilgili basınçlı kap standardı ve ADR’de belirtilen test ve muayeneleri temin etmelidir;
(h) 6.2.5.6.6’ya uygun olarak etkili ve uygun bir rapor ve kayıt sistemini temin etmelidir.
6.2.5.6.2.5 Muayene kurumu, ilgili basınçlı kap standardına uygunluğu gerçeklemek üzere tasarım tipi onayını, basınçlı kap üretim testi ve muayenesini ve sertifikasını gerçekleştirmelidir. (bkz. 6.2.5.6.4 ve 6.2.5.6.5).
Üretici
6.2.5.6.2.6 Üretici
(a) 6.2.5.6.3’e uygun belgelendirilmiş kalite sistemini çalıştırmalıdır;
(b) 6.2.5.6.4’e uygun tasarım tipi onaylarını uygulamalıdır;
(c) onay ülkesindeki Yetkili Xxxxx xarafından temin edilen onaylanmış muayene kurumlarının listesinden muayene kurumunu seçmelidir;
(d) 6.2.5.6.6’ya uygun kayıtları temin etmelidir.
Test laboratuarı
6.2.5.6.2.7 Test laboratuarı aşağıda belirtilenlere sahip olmalıdır:
(a) organizasyon yapısına sahip, sayıca yeterli, yetkin ve yetenekli bir ekip.
(b) muayene kurumunun tatmini için üretim standartlarının gerektirdiği testleri gerçekleştirmek üzere uygun ve yeterli tesisler ve cihazlar.
6.2.5.6.3 Üreticinin kalite sistemi
6.2.5.6.3.1 Kalite sistemi üretici tarafından kabul edilen tüm unsurları, gereksinimleri ve hükümleri içermelidir. Yazılı politikalar, prosedürler ve talimatlar şeklinde sistemli ve düzenli olarak belgelendirilmelidir.
İçinde özellikle aşağıda belirtilen hususların yeterli tanımlamaları içermelidir:
(a) Organizasyon yapısı, sorumluluklar ve tasarım ve ürün kalitesiyle ilgili yönetimdeki güç;
(b) basınçlı kapların tasarımı esnasında kullanılacak tasarım kontrolü ve tasarım gerçekleme teknikleri, süreçler ve sistematik faaliyetler;
(c) kullanılacak ilgili basınçlı kap üretimi, kalite kontrolü, kalite güvencesi ve süreç işlemleri talimatları;
(d) muayene raporları, test bilgileri ve kalibrasyon bilgileri gibi kalite kayıtları;
(e) 6.2.5.6.3.2’ye uygun olarak denetimlerden çıkan kalite sisteminin verimli çalışmasını sağlamak üzere yönetim incelemeleri;
(f) müşteri gereksinimlerinin nasıl karşılandığını açıklayan süreç;
(g) dokümanların ve düzeltmelerinin kontrolüne ilişkin süreç;
(h) uygun olmayan basınçlı kapların, satın alınan aksamların, ara ve nihai malzemelerin kontrol yöntemleri; ve
(i) ilgili personelin eğitim programı.
6.2.5.6.3.2 Kalite sisteminin denetimi
Kalite sistemi Yetkili Kurumun tatmin olmasını sağlamak için öncelikle 6.2.5.6.3.1’deki hükümleri karşılayıp karşılamadığını belirlemek için değerlendirilmelidir.
Üretici denetim sonuçları hakkında bilgilendirilmelidir. Bilgilendirmede denetim sonuçları ve gerekli olan düzeltici eylemler bulunmalıdır.
Periyodik denetimler Yetkili Kurumun tatmin olması için, üreticinin kalite sistemini idame etmesinin ve uygulamasının sağlanması için gerçekleştirilmelidir. Periyodik denetimlerin raporları üreticiye verilmelidir.
6.2.5.6.3.3 Kalite sisteminin idamesi
Üretici yeterli ve verimli kalacak şekilde onaylanan kalite sistemini idame etmelidir.
Üretici onaylanmış kalite sisteminde planladığı herhangi bir değişikliği Yetkili Kuruma bildirmelidir. Değiştirilen kalite sisteminin 6.2.5.6.3.1’deki hükümleri karşılayıp karşılayamayacağını belirlemek üzere teklif edilen değişiklikler değerlendirilmelidir.
6.2.5.6.4 Onay süreci
Başlangıç tasarım tipi onayı
6.2.5.6.4.1 Başlangıç tasarım tipi onayı üreticinin kalite sisteminin onayını ve üretilen basınçlı kabın tasarımının onayını içermelidir. Başlangıç tasarım tipi onayı başvurusu 6.2.5.6.3, 6.2.5.6.4.2
– 6.2.5.6.4.6 ve 6.2.5.6.4.9’daki hükümleri karşılamalıdır.
6.2.5.6.4.2 Basınçlı kap standartlarına ve ADR’ye uygun olarak basınçlı kaplar üretmek isteyen bir üretici, 6.2.5.6.4.9’de belirtilen prosedüre uygun olarak en azından tek bir basınçlı kap için onay ülkesindeki Yetkili Kurum tarafından verilmiş Tasarım Tipi Onay Sertifikası için başvurmalı, elde etmeli ve bulundurmalıdır. Bu sertifika istek üzerine kullanılan ülkenin Yetkili Kuruma verilmelidir.
6.2.5.6.4.3 Başvura her üretim tesisi için yapılmalı ve aşağıda belirtilenleri içermelidir:
(a) üreticinin adı ve kayıtlı adresi ve ilave olarak uygulama yetkili temsilciye verildiyse adı ve adresi;
(b) üretimi tesisinin adresi (yukarıdakinden farklıysa);
(c) kalite sisteminden sorumlu personelin adı ve ünvanı;
(d) basınçlı kabın gösterimi ve ilgili basınçlı kap standardı;
(e) diğer bir Yetkili Kurum tarafından benzer uygulamanın onayının reddine ilişkin ayrıntılar;
(f) tasarım tipi onayı için muayene kurumunun kimliği;
(g) 6.2.5.6.3.1’de belirtilen üretim tesisi dokümanları ve
(h) basınçlı kapların ilgili basınçlı kap tasarım standardı hükümleri ile uygunluğunun gerçeklenmesini sağlaması gereken tasarım tipi onayı için gereken teknik dokümanlar. Teknik dokümanlar üretim tasarımı ve metodunu içermeli ve değerlendirme için ilgili olacak aşağıdaki hususları içermelidir:
(i) basınçlı kap tasarım standardı, varsa aksamları ve alt montaj gruplarını gösteren tasarım ve üretim çizimleri;
(ii) çizimlerin anlaşılması için gerekli olan tanımlar ve açıklamalar ve basınçlı kapların kullanım amacı;
(iii) üretim sürecini tam olarak tanımlamakta gerekli olan standartların listesi;
(iv) tasarım hesapları ve malzeme özellikleri; ve
(v) 6.2.5.6.4.9’a uygun olarak gerçekleştirilen incelemelerin ve test sonuçlarını açıklayan tasarım tipi onayı test raporları.
6.2.5.6.4.4 6.2.5.6.3.2’ye uygun başlangıç denetimi Yetkili Kurumun tatmini için gerçekleştirilmelidir.
6.2.5.6.4.5 Üretici onayı reddedilirse, Yetkili Kurum ret kararı ile ilgili nedenlerin ayrıntılarını yazılı olarak temin etmelidir.
6.2.5.6.4.6 Onaydan sonra başlangıç onayı ile ilgili 6.2.5.6.4.3’e göre verilen bilgilerdeki değişiklikler Yetkili Kuruma iletilmelidir.
Müteakip tasarım tipi onayları
6.2.5.6.4.7 Müteakip tasarım tipi onayı başvurusu 6.2.5.6.4.8 ve 6.2.5.6.4.9 hükümlerini karşılamalı ve üreticinin başlangıç tasarım tipi onayına sahip olduğunu göstermelidir. Böyle bir durumda 6.2.5.6.3’e göre üreticinin kalite sistemi başlangıç tasarım tipi onayı esnasında onaylanmalıdır ve yeni tasarım için geçerli olmalıdır.
6.2.5.6.4.8 Başvuruda aşağıda belirtilen hususlar bulunmalıdır:
(a) üreticinin adı ve adresi, ilave olarak başvuru yetkili temsilci tarafından yapıldıysa adı ve adresi;
(b) diğer Yetkili Kurumu tarafından benzer başvuru onayının reddinin ayrıntıları;
(c) başlangıç tasarım tipi onayının kabul edildiğini gösteren ispat; ve
(d) 6.2.5.6.4.3 (h)’ta belirtildiği şekilde teknik dokümanlar.
Tasarım tipi onayı prosedürü
6.2.5.6.4.9 Muxxxxx xxxxxx:
(a) teknik dokümanların aşağıda belirtilenleri gerçeklediğini incelemelidir:
(i) tasarım ilgili standart hükümlerine uygundur, ve
(ii) prototip grubu teknik dokümanlara uygun olarak üretilmemiştir ve tasarımı temsil etmektedir;
(b) üretim muayenelerinin 6.2.5.6.5’e uygun olarak gerçekleştirildiğini gerçeklemelidir;
(c) prototip ürün gruplarından basınçlı kabı seçmeli ve bu basınçlı kapların tasarım tipi onayı için gerekli testlerini gözlemlemelidir;
(d) aşağıda belirtilen hususların belirlenmesi için basınçlı kap standardında belirtilen inceleme ve testleri gerçekleştirmeli veya gerçekleştirilmiş olmasını sağlamalıdır:
(i) standart uygulanmış ve karşılanmaktadır, ve
(ii) üretici tarafından uygulanan prosedürler standart hükümlerini karşılamalıdır; ve
(e) farklı tipteki onayların ve testlerin doğru ve tam olarak gerçekleştirilmesini temin etmelidir.
Prototip testi tatmin edici sonuçlarla gerçekleştirildikten ve 6.2.5.6.4’teki geçerli tüm hükümler karşılandığında, tasarım tipi onay sertifikası, üreticinin adı ve adresi, incelemenin sonuçları ve nihai sonuçlar ve tasarım tipinin tanımı için gerekli bilgilerini içerecek şekilde hazırlanmalıdır.
Üreticinin tasarım tipi onayı reddedilirse, Yetkili Kurum ret kararına ilişkin ayrıntılı nedenleri yazılı olarak temin etmelidir.
6.2.5.6.4.10 Onaylanan tasarım tipine ilişkin değişiklikler
Üretici basınçlı kap standardında belirtildiği şekilde onaylanan tasarım tipine ilişkin değişiklikler Yetkili Kuruma bildirilmelidir. Müteakip tasarım tipi onayı ilgili basınçlı kap standardına göre yeni bir tasarım oluşturan değişiklikler olduğunda istenecektir. Bu ilave onay orijinal Tasarım Tipi Onay Sertifikası’na düzeltme şeklinde verilmelidir.
6.2.5.6.4.11 İstendiğinde Yetkili Kurum diğer Yetkili Kurum ile tasarım tipi onayı, onaylardaki değişiklikler ve onayların geri çekilmesi konusunda iletişime geçmelidir.
6.2.5.6.5 Üretim muayenesi ve sertifikası
Muayene kurumu veya yetki verdikleri her bir basınçlı kabın muayenesini ve sertifikalandırılmasını gerçekleştirmelidir. Üretici tarafından üretim esnasında muayene ve test için seçilen muayene kurumu tasarım tipi onayında kullanılandan farklı olabilir.
Üreticinin üretim işlemlerinden bağımsız olarak eğittiği muayene kurumunun tatminini gösterebildiğinde muayene bu denetimciler tarafından gerçekleştirilebilir. Böyle bir durumda üretici denetimcilerin eğitim kayıtlarını temin etmelidir.
Muayene kurumu basınçlı kaplar üzerinde üretici tarafından yapılan muayene işlemlerinin ve gerçekleştirilen testlerin standartlara ve ADR hükümlerine tamamen uygun olduğunu gerçeklemelidir. Muayene ve testlerin belirlenmesinde uyumsuzluk olursa üreticinin denetimcileri tarafından gerçekleştirilen muayene izni geri çekilebilir.
Üretici muayene kurumunun onayında sonra sertifika verilen tasarım tipine uygunluk beyanını yapmalıdır. Basınçlı kap sertifikalandırma işareti için başvuru, basınçlı kapların geçerli basınçlı kap standartlarına ve uygunluk değerlendirme sistemi ve ADR hükümlerine uyduğuna ilişkin bir beyandır. Muayene kurumu, basınçlı kap sertifika işaretini ve her bir onaylı basınçlı kap için muayene kurumunun tescil işaretini takmaları veya üreticiye devretmelidir.
Muayene kurumu ve üretici tarafından imzalanan uygunluk sertifikası basınçlı kaplar doldurulmadan önce yayınlanmalıdır.
6.2.5.6.6 Kayıtlar
Tasarım tipi onayı ve uygunluk sertifikası kayıtları en azından 20 sene süre ile üretici ve muayene kurumunda bulundurulmalıdır.
6.2.5.7 UN sertifikalı tekrar doldurulabilir basınçlı kapların işaretlenmesi
UN sertifikalı tekrar doldurulabilir basınçlı kaplar sertifika ve gaz ve basınçlı kap özel işaretleri ile açıkça ve okunaklı olarak işaretlenmelidir. Bu işaretler basınçlı kap üzerine kalıcı şekilde (örneğin, damgalanarak veya asitle yakarak) takılmalıdır. İşaretler basınçlı kabın omuz kısmında, üst ucunda veya boyun kısmında veya basınçlı kaba sürekli olarak takılan aksam üzerinde (örneğin, kaynaklanan yaka) bulunmalıdır. “UN” işareti hariç, işaretlerin minimum büyüklüğü 140 mm’ye eşit veya daha büyük çaplı basınçlı kaplar için 5 mm, 140 mm’den daha küçük çapa sahip basınçlı kaplar için ise 2.5 mm olmalıdır. “UN” işaretinin minimum büyüklüğü 140 mm’ye eşit veya daha büyük çapa sahip basınçlı kaplar için 10 mm ve 140 mm’den daha az çapa sahip basınçlı kaplar için ise 5 mm olmalıdır.
6.2.5.7.1 Aşağıda belirtilen işaretler uygulanmalıdır:
(a) UN ambalaj sembolü
Bu sembol sadece UN sertifikalı basınçlı kapların ADR hükümlerine uyan basınçlı kaplar üzerine işaretlenmelidir.
(b) Tasarım, yapım ve test için kullanılan teknik standart (ör., ISO 9809-1);
(c) Uluslararası motorlu araçlar trafik işaretleri ile belirtilen onay ülkesini gösteren karakter(ler);
(d) İşaretin kullanılmasına izin veren ülkedeki Yetkili Kuruma kayıtlı muayene kurumunun belirtici işareti veya mührü;
(e) Başlangıç muayenesi tarihi, yıl (dört basamak) takiben ay (iki basamak) kesme işareti (ör., “/”) ile ayrılmaktadır.
6.2.5.7.2 Aşağıdaki işletme işaretleri uygulanmalıdır:
(f) Test basıncı bar olarak ifade edilir, “PH” harfleri önde bulunur ve “BAR” ifadesi takip eder;
(g) Tüm sürekli takılı bulunan entegre parçalar (örneğin, boyun halkası, dip halkası vb.) dahil basınçlı kapların boş kütlesi kilogram olarak ifade edilir, “KG” harfleri takip eder. Bu kütlede valfın, valf kapağının veya valf muhafazasının, herhangi bir kapağın veya asetilen geçirgen malzemenin kütlesini içermemelidir. Boş kütle son basamağı yuvarlanmış üç rakam ile ifade edilmelidir. 1 kg’dan az silindirler için kütle son basamağı yuvarlanmış iki rakam ile ifade edilmelidir;
(h) basınçlı kabın minimum garanti edilen duvar kalınlığı milimetre olarak ifade edilir ve “MM” harfleri takip eder. 1 l’ye eşit veya daha az su kapasitesine sahip basınçlı kaplar veya kompozit silindirler için bu işaret gerekli değildir;
(i) Sıkıştırılmış gazlar, UN No. 1001 çözünmüş asetilen ve UN No. 3374 çözeltisiz asetilen taşınması planlanan basınçlı kaplarda çalışma basıncı bar olarak ifade edilir ve “PW” harfleri takip eder;
(j) Sıvılaştırılmış gaz durumunda su kapasitesi litre olarak iki basamağa yuvarlanan üç rakam ile ifade edilir, “L” harfi takip eder. Minimum veya nominal su kapasitesi tam sayı ise onda bir basamağından sonraki basamaklar ihmal edilebilir;
(k) UN No. 1001 çözünmüş asetilende boş basınçlı kap, doldurma esnasında sökülmeyen donanımlar ve aksesuarlar, geçirgen malzeme, çözelti ve doymuş gazların toplam kütlesi son basamağı yuvarlanarak iki rakam ile ifade edilir, “KG” harfleri takip eder;
(l) UN No. 3374 çözeltisiz asetilende boş basınçlı kap, doldurma esnasında sökülmeyen donanımlar ve aksesuarları ve geçirgen malzemenin toplam kütlesi son basamağa yuvarlanan iki rakam ile ifade edilir, “KG” harfleri takip eder.
6.2.5.7.3 Aşağıda belirtilen üretim işaretleri uygulanmalıdır:
(m) Silindir dişlerinin tanımı (örneğin, 25E);
(n) Yetkili Kurumda tescilli üretici işareti. Üretim ülkesi onay ülkesinden farklıysa, üreticinin işaretinden önce uluslararası motorlu araçlar trafik işaretlerinde belirtildiği şekilde üretici ülkenin karakterleri belirtilir. Ülke işareti ve üretici işareti boşluk veya kesme işareti ile birbirinden ayrılmalıdır;
(o) Üretici tarafından verilen seri numarası;
(p) Hidrojen gevrekleşmesi riski içeren gazların taşınması için düşünülen çelik şeritli kompozit basınçlı kaplar ve çelik basınçlı kaplarda çeliğin uygunluğunu gösteren “H” harfi kullanılmalıdır (bkz. ISO 11114-1:1997).
6.2.5.7.4 Yukarıda bulunan işaretler aşağıdaki örnekte olduğu gibi üç ayrı grupta yerleştirilmelidir.
- Üretim işaretleri üst grupta bulunmalıdır ve 6.2.5.7.3’te verilen sırada görünmelidir.
- Orta grupta test basıncı (f) ve gerekli olduğunda hemen önünde çalışma grubu (i) bulunmalıdır.
- Sertifika işaretleri alt grupta bulunmalıdır ve 6.2.5.7.1’de verilen sırada görünmelidir.
6.2.5.7.5 Diğer işaretlerin düşük gerilimli alanlarda ve zararlı gerilme birikimleri oluşturmayacak büyüklük ve derinlikte olmak kaydıyla yan duvarlar dışındaki bölgelerde bulunmasına müsaade edilmiştir. Böyle işaretler gerekli işaretlerle çelişmemelidir.
6.2.5.7.6 Önde gelen işaretlere ilave olarak her bir tekrar doldurulabilen basınçlı kap, en son periyodik muayene tarihi (yıl ve ay) ve kullanılacak ülkenin Yetkili Kurumu tarafından yetki verilen muayene kurumunun tescilli işareti ile işaretlenmelidir.
6.2.5.8 UN sertifikalı tekrar doldurulamayan basınçlı kapların işaretlenmesi
UN sertifikalı tekrar doldurulamayan basınçlı kaplar sertifikasyon ve gaz veya basınçlı kaplar özel işaretleri ile açık ve okunaklı olarak işaretlenmelidir. Bu işaretler basınçlı kap üzerinde kalıcı olarak takılmalıdır (örneğin, delikli kalıpla, damgalanmış, kazınmış veya asitle yakılmış). Delikli kalıp hariç işaretler basınçlı kabın omuz kısmında, üst ucunda veya boyun kısmında veya basınçlı kaplara sürekli olarak takılmış aksamlarda (örneğin, kaynaklı yaka) bulunmalıdır. “UN” işareti ve “DO NOT REFILL” (TEKRAR DOLDURMAYIN) işareti hariç işaretlerin minimum büyüklüğü 140 mm’ye eşit veya daha büyük çapa sahip basınçlı kaplar için 5 mm, 140 mm’den daha az çapa sahip basınçlı kaplar için 2.5 mm olmalıdır.
“UN” işaretinin minimum ölçüsü, çapları 140 mm veya daha büyük basınç kapları için 10 mm; çapları 140 mm’den küçük basınç kapları için 5 mm olmalıdır.
“DO NOT REFILL” işaretinin minimum boyutu 5 mm olmalıdır.
6.2.5.8.1 6.2.5.7.1 – 6.2.5.7.3’te listelenen işaretler (g), (h) ve (m) hariç uygulanmalıdır. Seri numarası
(o) yerine grup numarası kullanılabilir. İlave olarak, 5 mm yüksekliğe sahip harflerden “DO NOT REFILL” (TEKRAR DOLDURMAYIN) kelimeleri bulunmalıdır.
6.2.5.8.2 6.2.5.7.4 hükümleri uygulanmalıdır.
NOT: Tekrar doldurulamayan basınçlı kaplarda büyüklük açısından bu işaret yerine etiket kullanılabilir (bkz. 5.2.2.2.1.2).
6.2.5.8.3 Diğer işaretlerin düşük gerilimli alanlarda ve zararlı gerilme birikimleri oluşturmayacak büyüklük ve derinlikte olmak kaydıyla yan duvarlar dışındaki bölgelerde bulunmasına müsaade edilmiştir. Böyle işaretler gerekli işaretlerle çelişmemelidir.
BÖLÜM 6.3
SINIF 6.2 MADDELERİ İÇİN KULLANILAN AMBALAJLAMALARIN YAPIMI VE TESTİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER
Not: Bu bölümdeki hükümler 4.1.4.1’deki ambalaj talimatı P621’e göre Sınıf 6.2 maddelerinin taşınması için kullanılan ambalajlar için geçerli değildir.
6.3.1 Genel
6.3.1.1 Bu bölümdeki ve 6.3.2’deki hükümleri karşılayan ambalaj aşağıda belirtilenlerle işaretlenmelidir:
(a) Birleşmiş Milletler ambalaj sembolü;
(b) 6.1.2 hükümlerine göre ambalaj tipini gösteren kod;
(c) “CLASS 6.2” (SINIF 6.2) metni;
(d) ambalajın üretim yılının en son iki basamağı;
(e) uluslararası motorlu araçlar trafik işaretleri1 ile gösterilen işaretin tahsis edildiği devlet;
(f) üreticinin adı veya Yetkili Kurum tarafından belirtilen diğer ambalaj tanımı;
(g) 6.3.2.9 hükümlerini karşılayan ambalajlar için, yukarıdaki (b) maddesine göre gerekli olan işaretten sonra “U” harfi gelir.
(a) – (g) maddelerine göre uygulanan işaretin her bir elemanı kolayca tanınabilecek şekilde boşluk veya kesme ile açıkça ayrılmalıdır.
6.3.1.2 İşaretleme örneği
4G/CLASS 6.2/92 S/SP-9989-XXXXXXXX
6.3.1.1 (a), (b), (c) ve (d)’de olduğu gibi
6.3.1.1 (e), (f)’de olduğu gibi
6.3.1.3 Ambalajların üreticileri ve sonraki dağıtımcıları takip edilen prosedürler, tiplerin tanımları ve kapakların boyutları (gerekli olan contalar dahil) ve taşıma için sunulan ambalajların bu bölümdeki geçerli performans testlerini geçme yeteneğine sahip olmasını temin etmek için ihtiyaç duyulan diğer aksamlar hakkında bilgileri temin etmelidir.
6.3.2 Ambalajlamalara ilişkin test hükümleri
6.3.2.1 Canlı hayvan ve organizma için kullanılan ambalajlardan farklı olarak her bir ambalaj numunesi 6.3.2.2’de belirtilen testler için hazırlanmalıdır ve daha sonra 6.3.2.4 – 6.3.2.6’daki testlere tabi tutulmalıdır. Ambalajın yapısı gerekli kılarsa, en azından aynı etkinliği göstermek kaydıyla eşdeğer hazırlık ve testlere müsaade edilmiştir.
1 Viyana Karayolu Trafiği Sözleşmesi (1968)’nde belirtilen uluslararası motorlu araçlar trafik işareti.
6.3.2.2 Her bir ambalaj numunesi, sıvı veya katı bulaşıcı maddeler yerine su veya –18ºC’de hazırlandığında su/antifriz ile değiştirilmesi hariç taşıma için hazırlanmalıdır. Her bir birincil kap %98 kapasitesine kadar doldurulmalıdır.
6.3.2.3 Gerekli olan testler
Malzemeler | Gerekli testler | ||||||||
dış ambalaj | iç ambalaj | 6.3.2.5’e bakın | 6.3.2.6’ya bakın | ||||||
Kontrolit | Plastik | Diğer | Plastik | Diğer | (a) | (b) | (c) | (d) | |
x x | x x | x x | x x x | x x x | x | x x | x x x x | Kuru buz kullanıldığında | x x x x x x |
6.3.2.4 Taşıma için hazırlanan ambalajlar 6.3.2.3’te bulunan ambalajları malzeme özelliklerine göre sınıflandıran testlere tabi tutulmalıdır. Dış ambalajla ilgili tabloda bulunan sütunlarda; performansı nemden kolayca etkilenebilen fiber mukavva veya benzeri malzemelerle; düşük sıcaklıkta kolayca kırılabilen plastikler; performansı nem veya sıcaklıktan etkilenmeyen metaller gibi diğer malzemeler bulunmaktadır. Birincil ambalaj ve ikincil ambalaj farklı malzemelerden yapılmışsa, birincil kabın malzemesi uygun testi belirler. Birincil kap iki farklı malzemeden yapılmışsa zarar görme ihtimali yüksek olan malzeme uygun testleri belirlemelidir.
6.3.2.5 (a) Numuneler katı, esnemez, düz, yatay yüzeye 9 m yükseklikten serbest olarak bırakılmalıdır. Numuneler kutu şeklinde ise beş adet kutu aşağıdaki sıra ile bırakılmalıdır:
(i) bir defa düz olarak alt kısım üzerine,
(ii) bir defa düz olarak üst kısım üzerine,
(iii) bir defa düz olarak uzun kenar üzerine,
(iv) bir defa düz olarak kısa taraf üzerine;
(v) bir defa köşe üzerine.
Numuneler kap şeklinde ise, verilen sırada üç adet kap düşürülmelidir:
(vi) bir adet diyagonel olarak üst şevli kenar üzerine, ağırlık merkezi doğrudan çarpma noktası üzerinde,
(vii) bir adet diyagonel olarak alt şevli kenar üzerine,
(viii) bir adet düz olarak kenar üzerine.
Uygun düşürme sırasını takiben ikincil ambalajdaki emici malzeme ile korunmuş kalması gereken birincil kaptan sızıntı olmamalıdır.
NOT: Numune gerekli düzenleme ile salınması gerekirken aerodinamik nedenlerden dolayı düzenlemede etki gerçekleşmeyebilir.
(b) Numuneler en az bir saat süre ile saatte yaklaşık 5 cm yağmur düşüşünü simüle eden bir su püskürtmesine tutulmalıdır. Daha sonra (a) maddesinde belirtilen teste tabi tutulmalıdır.
(c) Numuneler, en azından 24 saat süreyle -18ºC veya daha bir sıcaklığa sahip ortamda bulundurulmalıdır ve ortamdan alındıktan 15 dakika sonra (a) maddesinde belirtilen teste tabi tutulmalıdır. Numunelerde kuru buz bulunduğunda ortamda bulundurma süresi 4 saate kadar indirilebilir.
(d) Ambalaj kuru buz içerecek şekilde planlandığında, (a) veya (b) veya (c)’de belirtilenlere ilave bir test gerçekleştirilmelidir. Bir adet numune kuru buz kaybolana kadar saklanmalıdır ve daha sonra (a) maddesinde belirtilen teste tabi tutulmalıdır.
6.3.2.6 7 kg veya daha az brüt kütleye sahip ambalajlar aşağıdaki (a) maddesinde belirtilen teste tabi tutulmalıdır ve 7 kg’ı aşan bürüt kütleli ambalajlar ise aşağıdaki (b) maddesinde belirtilen teste tabi tutulmalıdır.
(a) Numuneler sert düz bir yüzeye yerleştirilmelidir. En azından 7 kg kütleye, 38 mm’yi aşmayan çapa ve 6 mm’yi aşmayan darbeye maruz kalan kenarlarına sahip silindir şeklindeki çelik çubuk çarpma kenarından numunenin çarpma yüzeyine kadar ölçülen
1 m yükseklikten dikey olarak bırakılmalıdır. Bir adet numune tabanına yerleştirilmelidir. İkinci numune ilkinde kullanılana göre dikey olacak şekilde yerleştirilmelidir. Her durumda çelik çubuk birincil kaba çarpacak şekilde yönlendirilmelidir. Her çarpışmadan sonra ikincil ambalaja nüfuz etmesi birincil kaptan sızıntı olmaması koşuluyla kabul edilebilir.
(b) Numuneler silindir şeklindeki çelik çubuğun ucu üzerine düşürülmelidir. Çubuk sert düz bir yüzeye dikey olarak yerleştirilmelidir.38 mm çapa sahip olmalıdır ve 6 mm’yi aşmayan çapta üst uç kenarına sahip olmalıdır. Çubuk, birincil kap(lar) ve dış ambalajın dış yüzeyi arasında en azından minimum 200 mm’lik mesafe ile yüzeyden uzanmalıdır. Bir adet numune çelik çubuğun üst kısmından ölçülen 1 m yükseklikten dikey olarak serbest düşmeye bırakılmalıdır. İkinci numune ilkinde kullanılana göre dikey olacak şekilde serbest bırakılmalıdır. Her durumda ambalaj çelik çubuk birincil kaba nüfuz edecek şekilde yönlendirilmelidir. Her çarpışmadan sonra ikincil ambalaja nüfuz etmesi birincil kaptan sızıntı olmaması koşuluyla kabul edilebilir.
6.3.2.7 Yetkili Kurum test edilen tipten ufak değişikliklere sahip ambalajların seçici testine müsaade edebilir, örneğin iç ambalajı daha küçük olanlar veya daha düşük net kütleli iç ambalajlar; ve harici boyutlarında ufak azalmalarla üretilen kap, torba ve kutular gibi ambalajlar.
6.3.2.8 Eşdeğer performans seviyesi sağlanmak koşuluyla ikincil ambalaj içine yerleştirilen birincil kaplara aşağıda belirtilen değişiklikler yapılması durumunda tamamlanan ambalajın daha fazla test edilmesine ihtiyaç duymaksızın müsaade edilmiştir:
(a) Test edilen birincil kaplarla karşılaştırıldığında eşdeğer veya daha ufak birincil kaplar aşağıda belirtilenler sağlanmak koşuluyla kullanılabilir:
(i) birincil kaplar test edilen birincil kaplarla benzer tasarıma sahiptir (örneğin,
şekil: yuvarlak, dikdörtgen, vb.).
(ii) birincil kapların yapısındaki malzemeler (örneğin, cam, plastik, metal) darbeye ve test edilen orijinal birincil kaplarınkine eşdeğer veya daha iyi istifleme kuvvetlerine karşı dayanıklıdır;
(iii) birincil kaplar aynı veya daha küçük deliklere sahiptir ve kapaklar eşdeğer tasarıma sahiptir (örneğin, vida kapağı, sürtünmeli kapakçık, vb.);
(iv) boşlukları doldurmak ve birincil kapların önemli ölçüde hareket etmesini önlemek için yeterli miktarda ilave dolgu malzemesi kullanılmalıdır;
(v) birincil kaplar test edilen ambalajdaki gibi ikincil kapların içine yerleştirilmelidir.
(b) Daha sayıda test edilen birincil kaplar ve yukarıdaki (a) maddesinde tanımlanan alternatif tipte birincil kaplar boşlukların doldurulmasını ve birincil kapların önemli ölçüde ilerlemesini önleyecek şekilde yeterli dolgu maddesi ile kullanılabilir.
6.3.2.9 Herhangi bir tipteki iç kaplar, orta (ikincil) ambalaj içinde birleştirilebilir ve aşağıda belirtilen koşullar altında dış ambalajda teste gerek kalmadan PORTATİF:
(a) Orta/dış ambalaj kombinasyonu, kırılabilir (örneğin, cam) iç kaplar ile 6.3.2.3’e uygun olarak başarılı bir şekilde test edilmelidir;
(b) İç kapların toplam kombine brüt kütlesi yukarıdaki (a) maddesindeki düşürme testinde kullanılan iç kapların brüt kütlesinin bir buçuk katını aşmamalıdır;
(c) İç kaplar arasındaki ve iç kaplar ile orta ambalajın dış kısmı arasındaki dolgunun kalınlığı orijinal olarak test edilen ambalajın kalınlığına karşılık geleninden daha aşağıya azaltılmamalıdır; ve orijinal testte tekli iç kap kullanıldıysa iç kaplar arasındaki dolgunun kalınlığı orijinal testteki orta ambalajın dış kısmı ile iç kap arasındaki dolgunun kalınlığından az olmamalıdır. Daha az veya daha küçük iç kaplar kullanıldığında (düşürme testinde kullanılan iç kaplarla karşılaştırıldığında) boşluğu doldurmak için yeterli ilave dolgu malzemesi kullanılmalıdır;
(d) Dış ambalaj boş iken 6.1.5.6’daki istifleme testini başarı ile geçmelidir. Aynı ambalajların toplam kütlesi yukarıdaki (a) maddesinde belirtilen düşürme testinde kullanılan iç kapların kombine kütlesine bağlı olmalıdır;
(e) Sıvı içeren iç kaplar için iç kapların tüm sıvı içeriğini emecek şekilde yeterli miktarda emici malzeme bulunmalıdır;
(f) Eğer dış ambalaj sıvılar için kullanılan iç kapları içermek için ya da katılar ve için kullanılan iç kapları içermek için planlandıysa ve geçirmez değilse, sızıntı esnasında sıvı ya da katı içeriklerin tutulmasını sağlayacak bir yöntem olarak sızdırmaz astar, plastik torba veya eşdeğer etkinlikte çevreleme yöntemi kullanılmalıdır;
(g) 6.3.1.1 (a) – (f)’de belirtilen işaretlere ilave olarak ambalajlar 6.3.1.1 (g)’ye uygun olarak işaretlenmelidir.
6.3.3 Test raporu
6.3.3.1 En azından aşağıda belirtilen özelliklere sahip test raporu hazırlanmalıdır ve ambalaj kullanıcılarına verilmelidir:
1. Test tesisinin adı ve adresi;
2. Başvuranın adı ve adresi (uygun olduğunda);
3. Özel test raporu tanımı;
4. Test raporunun tarihi;
5. Ambalaj üreticisi;
6. Üretim metodu (örneğin, üfleme kalıplı) ve çizimleri ve/veya fotoğrafları içerebilen ambalaj tasarım tipinin tanımları (örneğin, boyutlar, malzemeler, kapaklar, kalınlık, vb.).
7. Maksimum kapasite;
8. Sıvılar için viskozite ve nispi nem, katılar için ise parça büyüklüğü gibi test içeriklerinin özellikleri;
9. Test tanımları ve sonuçları;
10. test raporu imzacının adı ve ünvanı ile birlikte imzalanmalıdır.
6.3.3.2 Test raporu taşıma için hazırlanan ambalajın bu Bölüm’deki uygun hükümlere göre test edildiği ve kullanılan diğer ambalaj metotlarının veya aksamların geçersiz olabileceği ifadelerini içermelidir. Test raporunun bir kopyası Yetkili Kuruma verilmelidir.
BÖLÜM 6.4
SINIF 7 MALZEME VE AMBALAJLARININ YAPIMI, TESTİ VE ONAYINA İLİŞKİN HÜKÜMLER
6.4.1 (Rezerve edilmiştir)
6.4.2 Genel hükümler
6.4.2.1 Ambalaj, kolay ve emniyetle taşınabilecek şekilde kütle, hacim ve şekline uygun olarak tasarım edilmelidir. İlave olarak ambalaj taşıma esnasında araç içerisine ve üzerine uygun olarak sıkıca sabitlenecek şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.2.2 Planlanan şekilde kullanıldığında ambalajdaki kaldırma araçlarının bozulmayacağı şekilde tasarım gerçekleştirilmelidir, kaldırma araçlarında herhangi bir bozulma olursa ambalajın bu Ek’teki diğer hükümleri karşılama yeteneği azalmamalıdır. Tasarım düzensiz kaldırmayı kapsayacak uygun emniyet faktörlerini göz önüne almalıdır.
6.4.2.3 Kaldırma için kullanılabilecek ambalajın dış yüzeyindeki araçlar ve diğer özellikler, 6.4.2.2’deki hükümleri uygun olarak kütleyi destekleyecek şekilde tasarım edilmelidir ve taşıma esnasında kullanılamayacaksa sökülebilir veya değiştirilebilir olmalıdır.
6.4.2.4 Uygulanabildiği kadarıyla ambalaj dış yüzeyinde çıkıntı oluşturan özelliklere sahip olmamalı ve kolayca temizlenebilmelidir.
6.4.2.5 Uygulanabildiği kadarıyla ambalajın dış katı su toplamayacak ve tutmayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.2.6 Ambalajın parçası olmayan özellikler taşıma esnasında ambalaja eklendiğinde emniyetini azaltmamalıdır.
6.4.2.7 Ambalaj, farklı kaplardaki kapama cihazlarının etkinliğinde veya bütün olarak ambalajın bütünlüğünde azalma olmadan normal taşıma koşullarında oluşabilecek ivmelenme, titreşim veya titreşim rezonansına dayanabilecek yetenekte olmalıdır. Özellikle somunlar, cıvatalar ve diğer sabitleme araçları tekrarlı kullanımdan sonra bile gevşemeyi veya istenmeden çıkmayı önleyecek şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.2.8 Ambalaj ve aksamlarının malzemeleri veya yapısı fiziksel ve kimyasal olarak birbirleriyle ve radyoaktif içeriklerle uyumlu olmalıdır. Işıma altında davranışına dikkat edilmelidir.
6.4.2.9 Radyoaktif içeriklerin başak bir şekilde kaçabileceği tüm valfler yetkisiz kişilerin çalıştırmasına karşı korunmalıdır.
6.4.2.10 Ambalajın tasarımında normal taşıma koşulları altında karşılaşılması muhtemel ortam sıcaklıklarını ve basınçlarını dikkate almalıdır.
6.4.2.11 Diğer tehlikeli özellikleri bulunan radyoaktif malzemeler için ambalaj tasarımı bu özellikler dikkate alınarak yapılmalıdır; bkz. 2.1.3.5.3 ve 4.1.9.1.5.
6.4.2.12 Ambalaj üreticileri ve müteakip dağıtımcıları, taşımada kullanılan ambalajların bu Bölüm’deki geçerli performans testlerini geçme yeteneğine sahip olduğunu göstermede ihtiyaç duyulan takip edilen prosedürlere ve kapakların (gerekli olan contalar dahil) ve diğer aksamların tip açıklamalarına ve boyutlarına ilişkin bilgileri temin etmelidir.
6.4.3 (Rezerve edilmiştir)
6.4.4 İstisnai ambalajlara ilişkin hükümler
İstisnai ambalajlar 6.4.2’de belirtilen hükümleri karşılayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.5 Endüstriyel ambalajlara ilişkin hükümler
6.4.5.1 Endüstriyel ambalajlar Tip 1, 2 ve 3 (Tip IP-1, IP-2 ve IP-3) 6.4.2 ve 6.4.7.2’de belirtilen hükümleri karşılamalıdır.
6.4.5.2 Endüstriyel ambalaj Tip 2 (Tip IP-2), 6.4.15.4 ve 6.4.15.5’te belirtilen testlere tabi tutulmuşsa, aşağıda belirtilen hususları engellemelidir:
(a) Radyoaktif içeriklerin kaybı veya dağılması; ve
(b) Ambalajın harici yüzeyinde radyasyon seviyesinde %20’den daha fazla artışa neden olabilecek koruyucu bütünlüğün kaybı.
6.4.5.3 Endüstriyel ambalaj Tip 3 (Tip IP-3), 6.4.7.2 – 6.4.7.15’te belirtilen hükümleri karşılamalıdır.
6.4.5.4 Endüstriyel ambalaj Tip 2 ve 3 (Tip IP-2 ve IP-3)’e ilişkin alternatif hükümler
6.4.5.4.1 Aşağıda belirtilenleri sağlayan ambalajlar Endüstriyel ambalaj Tip 2 (IP-2) olarak kullanılabilir:
(a) 6.4.5.1 hükümlerini karşılamalıdır;
(b) Bölüm 6.1’de belirtilen standartlara veya o standartlara en azından eşdeğer diğer hükümlere uyacak şekilde tasarım edilmelidir; ve
(c) Bölüm 6.1’deki ambalaj grubu I veya II’ye göre gerekli olan testlere tabi tutulduğunda aşağıda belirtilen hususları önlemelidir:
(i) Radyoaktif içeriklerin kaybı veya dağılması; ve
(ii) Ambalajın harici yüzeyinde radyasyon seviyesinde %20’den daha fazla artışa neden olabilecek koruyucu bütünlüğün kaybı.
6.4.5.4.2 Aşağıda belirtilenleri sağlayan tank-konteynırlar ve portatif tanklar Endüstriyel ambalaj Tip 2 veya 3 (Tip IP-2 veya IP-3) olarak kullanılabilir:
(a) 6.4.5.1 hükümlerini karşılamalıdır;
(b) Bölüm 6.7 veya Bölüm 6.8’de belirtilen standartlara veya o standartlara en azından eşdeğer diğer hükümlere uyacak şekilde tasarım edilmelidir ve 265 kPa test basıncına dayanabilecek yetenekte olmalıdır; ve
(c) Yapılan ilave korumanın aktarma ve normal taşıma koşullarından kaynaklanan statik ve dinamik gerilmelere dayanacak şekilde ve portatif tankların veya tank-konteynırların harici yüzeylerindeki radyasyon seviyesinde %20’den daha fazla artışa neden olabilecek koruyucu bütünlüğün kaybını önleyecek şekilde tasarım edilmelidirler.
6.4.5.4.3 Portatif tank ve tank-konteynırlardan farklı olan tanklar, en azından 6.4.5.4.2’de belirtilen standartlara eşdeğer olmak kaydıyla LSA-I ve LSA-II sıvılarını ve gazlarını Tablo 4.1.9.2.4’te belirtildiği şekilde taşımak için Endüstriyel ambalaj Tipi 2 veya 3 (Tip IP-2 veya IP-3).
6.4.5.4.4 Konteynırlar aşağıda belirtilen hususları karşılamak şartıyla Endüstriyel ambalaj Tip 2 veya 3 (Tip IP-2 veya IP-3) olarak kullanılabilir:
(a) Radyoaktif içerikler katı malzemelerle sınırlanmalıdır;
(b) 6.4.5.1 hükümlerini karşılamalıdır; ve
(c) Boyutlar ve nominal değerler hariç ISO 1496-1:1990: “Seri 1 Konteynırlar – Özellikler ve Test – Kısım 1:Genel Kargo Konteynırları’na uygun şekilde tasarım edilmelidir. O dokümanda belirtilen testlere tabi tutulursa ve normal taşıma koşullarında ivmelenme gerçekleşirse aşağıda belirtilen hususları önleyecek şekilde tasarım edilmelidirler:
(i) Radyoaktif içeriklerin kaybı veya dağılması; ve
(ii) Konteynırın herhangi bir harici yüzeyindeki radyasyon seviyesinde %20’den daha fazla artışa neden olabilecek koruyucu bütünlüğün kaybı.
6.4.5.4.5 Metal orta büyüklükteki konteynırlar aşağıda belirtilen hususları karşılamak şartıyla Endüstriyel ambalaj Tip 2 veya 3 (Tip IP-2 veya IP-3) olarak kullanılabilir:
(a) 6.4.5.1 hükümlerini karşılamalıdır; ve
(b) Ambalaj grubu I veya II için Bölüm 6.5’te belirtilen standartlara ve testlere uygun şekilde tasarım edilmelidir ancak en fazla hasar verebilecek düzenlemede gerçekleştirilen düşürme testinde aşağıda belirtilen hususları önlemelidir:
(i) Radyoaktif içeriklerin kaybı veya dağılması; ve
(ii) Orta büyüklükteki konteynırların harici yüzeyindeki radyasyon seviyesinde
%20’den daha fazla artışa neden olabilecek koruyucu bütünlüğün kaybı.
6.4.6 Uranyum hekzaflorür içeren ambalajlara ilişkin hükümler
6.4.6.1 6.4.6.4’te belirtilenin dışında uranyum hekzaflüorür, ISO 7195:1993 “Uranyum hekzaflüorürün (UF6) taşıma için ambalajlanması” hükümleri ve 6.4.6.2 ve 6.4.6.3 hükümlerine uygun olarak ambalajlanmalı ve taşınmalıdır. Ambalaj aynı zamanda malzemenin radyoaktif ve bölünebilen özelliklerini içeren ADR’de herhangi bir yerde belirtilen hükümleri de karşılamalıdır.
6.4.6.2 0.1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflüorür içermek üzere tasarım edilen her bir ambalaj aşağıda belirtilen gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarım edilmelidir:
(a) ISO 7195:1993’te belirtildiği şekilde ve 6.4.21.5’te belirtilen yapısal testlerde olduğu gibi sızıntıya neden olmadan ve kabul edilemeyecek gerilmelere maruz kalmadan dayanacak şekilde olmalıdır;
(b) Uranyum hekzaflüorürde kayıp veya dağılma olmaksızın 6.4.15.4’te belirtilen teste dayanmalıdır; ve
(c) Kapsama sisteminde kırılma olmaksızın 6.4.17.3’te belirtilen teste dayanmalıdır.
6.4.6.3 0.1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflüorür içermek üzere tasarım edilen ambalajlarda basınç tahliye cihazları bulunmamalıdır.
6.4.6.4 Yetkili Kurumun onayına bağlı olarak ambalajlar 0.1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflüorür içermek üzere tasarım edilen ambalajlar aşağıdaki hususlar karşılanırsa PORTATİF:
(a) Ambalajlar, ISO 7195:1993 ve 6.4.6.2 ve 6.4.6.3’te verilenlerden farklı diğer hükümlere göre tasarım edilmelidir, bununla birlikte 6.4.6.2 ve 6.4.6.3 hükümleri uygulanabilirse karşılanır;
(b) Ambalajlar, sızdırmaksızın ve kabul edilemeyecek gerilim olmaksızın 6.4.21.5’te belirtildiği gibi 2.76 MPa’dan daha az test basıncına dayanacak şekilde tasarım edilmelidir;
(c) 9 000 kg veya daha fazla uranyum hekzaflüorür içerecek şekilde tasarım edilen ambalajlar için 6.4.6.2 (c) hükümlerinin karşılanmasına gerek yoktur.
6.4.7 Tip A ambalajlarına ilişkin hükümler
6.4.7.1 Tip A ambalajları 6.4.2 ve 6.4.7.2 – 6.4.7.17’deki genel hükümleri karşılayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.7.2 Ambalajın en küçük toplam harici boyutu 10 cm’den az olmamalıdır.
6.4.7.3 Ambalajın dış tarafında kolay kırılmayan ve dokunulmadığında ambalajın açılmadığını gösteren mühür gibi bir özellik bulunmalıdır.
6.4.7.4 Ambalajlardaki ayar aksesuarları normal taşıma ve kaza durumlarında aksesuarlar üzerindeki kuvvetlerin ambalajın ADR hükümlerini karşılama yeteneğini bozmamasını sağlayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.7.5 Ambalajın tasarımında, ambalaj aksamlar için -40ºC ile +70ºC arasında sıcaklığın değişebileceği göz önüne alınmalıdır. Sıvılar için dondurma sıcaklıklarına ve verilen sıcaklık değerleri aralığında ambalaj malzemelerinin muhtemel bozulmalarına dikkat edilmelidir.
6.4.7.6 Tasarım ve üretim teknikleri ulusal ve uluslararası standartlara veya Yetkili Kurum tarafından kabul edilebilecek diğer hükümlere uygun olmalıdır.
6.4.7.7 Tasarımda istenmeden ya da ambalajda oluşacak bir basınç ile açılmayacak şekilde bağlama cihazı ile sıkıca kapanmış bir muhafaza sistemi bulunmalıdır.
6.4.7.8 Özel şekildeki radyoaktif malzeme, muhafaza sisteminin bir aksamı olarak düşünülebilir.
6.4.7.9 Muhafaza sistemi ambalajda ayrı bir ünite oluşturursa, ambalajın diğer parçalarından bağımsız bağlama cihazı ile sıkıca kapanabilir yetenekte olmalıdır.
6.4.7.10 Muhafaza sistemindeki aksamların tasarımı uygulanabilirse sıvıların ve diğer hassas malzemelerin radyolitik dekompozisyonunu ve kimyasal reaksiyon veya radyoliz nedeniyle üretilen xxxx xxx önüne alınarak yapılmalıdır.
6.4.7.11 Muhafaza sistemi, 60 kPa ortam basıncına inme durumunda radyoaktif içeriklerini tutmalıdır.
6.4.7.12 Basınç tahliye valfleri hariç tüm valfler valften sızıntıyı tutacak şekilde bir koruyucu zarfa sahip olmalıdır.
6.4.7.13 Muhafaza sisteminin bir parçası olarak belirtilen ambalaj aksamını kaplayan radyasyon koruyucu plakası, o aksamın koruyucu plakadan istenmeden çıkışını önleyecek şekilde tasarım edilmelidir. Radyasyon koruyucu plakası ve içindeki böyle bir aksam ayrı bir ünite oluşturduğunda radyasyon koruyucu plakası diğer ambalaj yapısından bağımsız olarak bağlama cihazı ile sıkıca kapanacak yetenekte olmalıdır.
6.4.7.14 Xxxxxxx, 6.4.15’te belirtilen testlere tabi tutulmuşsa aşağıda belirtilen hususları önleyecek
şekilde tasarım edilmelidir:
(a) Radyoaktif içeriklerin kaybı veya dağılması; ve
(b) Ambalajın harici yüzeyindeki radyasyon seviyesinde %20’den daha fazla artışa neden olabilecek koruyucu plaka bütünlüğün kaybı.
6.4.7.15 Sıvı radyoaktif malzeme için planlanan ambalaj tasarımı içeriklerin sıcaklıkları, dinamik etkiler ve doldurma dinamiklerindeki değişikliklere uyabilecek şekilde fireyi öngörmelidir.
Sıvılar içerecek Tip A ambalajları
6.4.7.16 Sıvı içermek için tasarım edilen Tip A ambalajı ilave olarak:
(a) Ambalaj, 6.4.16’da belirtilen testlere tabi tutulmuşsa 6.4.7.14’te belirtilen koşulları yeterince karşılamalıdır;
(b) Aşağıdakilerin her ikisini de karşılamalıdır
(i) sıvı içeriklerin iki katına kadar emebilecek yeterli emici malzeme bulundurulmalıdır. Bu tür emici malzemeler sızıntı halinde sıvılara temas edebilecek uygun bir konuma yerleştirilmelidir; veya
(ii) birincil iç ve ikincil dış muhafaza parçalarından oluşan muhafaza sistemi, birincil iç muhafazada sızıntı olsa dahi sıvı içeriklerin ikincil dış muhafazada tutulmasını sağlayacak şekilde tasarım edilmelidir.
Gaz içerecek Tip A ambalajları
6.4.7.17 Gazlar için tasarım edilen ambalaj, 6.4.16’da belirtilen testlere tabi tutulduğunda ambalajdaki radyoaktif içeriklerin kaybolmasını veya dağılmasını önlemelidir. Trityum gazı veya soy gazlar için tasarım edilen Tip A ambalaj bu hükümden hariç tutulmuştur.
6.4.8 Tip B (U) ambalajlarına ilişkin hükümler
6.4.8.1 Tip B(U) ambalajlar, 6.4.7.14 (a) hariç 6.4.2 ve 6.4.7.2-6.4.7.15’te belirtilen hükümleri ve ilave olarak 6.4.8.2-6.4.8.15’te belirtilen hükümleri karşılayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.8.2 Ambalajlar, 6.4.8.4 ve 6.4.8.5’te belirtilen ortam koşulları altında, radyoaktif içerikler tarafından ambalaj içerisinde üretilen ısının, normal taşıma koşullarında, 6.4.15’teki testlerde gösterildiği gibi bir hafta süreyle ilgilenilmediğinde uygulanabilir muhafaza ve koruyucu plaka hükümlerini karşılayamamasına neden olabilecek bir yönde ambalajı kötü olarak etkilememesini sağlayacak şekilde tasarım edilmelidir. Aşağıda belirtilen ısı etkilerine karşı özel önem gösterilmelidir:
(a) Radyoaktif içeriklerin düzenini, geometrik formunu veya fiziksel durumunu değiştirebilir veya radyoaktif malzeme teneke veya kap (örneğin, kaplanmış yakıt elemanları) içerisinde ise tenekenin, kabın veya radyoaktif malzemenin şeklinin bozulmasına veya erimesine neden olabilir; veya
(b) Radyasyon koruyucu plaka malzemesinin farklı ısı genişlemesi veya kırılma veya erimesinden dolayı ambalajın etkinliğini azaltabilir; veya
(c) Nemle birlikte korozyonu hızlandırabilir.
6.4.8.3 Ambalajlar, 6.4.8.4’te belirtilen ortam koşulları altında, özel bir şekilde taşınmıyorsa, ambalajın erişilebilir yüzeylerindeki sıcaklığın 50ºC’yi aşmamasını sağlayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.8.4 Ortam sıcaklığının 38ºC olduğu varsayılmalıdır.
6.4.8.5 Güneşe maruz kalma durumlarında Tablo 6.4.8.5’te belirtildiği şekilde varsayılmalıdır.
Tablo 0.0.0.0: Güneşe maruz kalmaya ilişkin bilgiler
Yüzeyin şekli ve yeri | Günlük 12 saat güneşe maruz kalma (W/m2) |
Yatay taşınan düz yüzeyler: | |
- taban - diğer yüzeyler Yatay taşınan düz yüzeyler: | yok 800 |
- tüm yüzeyler Eğimli yüzeyler | 200a 400a |
a Alternatif olarak, soğurma katsayısı ile etrafta bulunan cisimlerin muhtemel yansımalarının etkileri ihmal edilerek sinüs fonksiyonu kullanılabilir.
6.4.8.6 6.4.17.3’te belirtilen ısı testleri hükümlerini karşılamak amacıyla ısı korumasına sahip ambalaj,
6.4.15 ve 6.4.17.2 (a) ve (b) veya uygunsa 6.4.17.2 (b) ve (c)’de belirtilen testlere tabi tutulduğunda bu korumanın etkin kalmasını sağlayacak şekilde tasarım edilmelidir. Ambalajın dış yüzeyindeki bu tür bir koruma yarılma, kesilme, kayma, aşınma veya kötü kullanım nedeniyle etkisiz kalmamalıdır.
6.4.8.7 Ambalajlar aşağıdaki testlere tabi tutulacak şekilde tasarım edilmelidir:
(a) 6.4.15’te belirtilen testler, saatte 10-6 A2’den daha fazla radyoaktif içerik kaybını önleyebilecektir;
(b) 6.4.17.1, 6.4.17.2 (b), 6.4.17.3 ve 6.4.17.4’te belirtilen testler ve aşağıda belirtilen testler
(i) ambalaj 500 kg’dan büyük olmayan kütleye, dış boyutlara göre 1 000 kg/m3’den büyük olmayan toplam yoğunluğa sahipse ve 1 000 A2’den büyük radyoaktif içerikler özel bir radyoaktif malzeme formunda değilse, 6.4.17.2 (c)’de belirtilen testler; veya
(ii) diğer tüm ambalajlar için 6.4.17.2 (a)’da belirtilen testler, aşağıdaki hükümleri karşılamalıdır:
- ambalajın içermesi için tasarım edildiği maksimum radyoaktif içeriği ile birlikte ambalaj yüzeyinden 1 metre mesafede radyasyon seviyesini 10 mSv/h’de tutmak için yeterli koruyucu plaka yerleştirin; ve
- bir hafta süre ile radyoaktif içeriklerin birikimli kaybının kripton-85 için 10 A2 ve diğer tüm radyonüklidler için ise A2 değerini aşmayacak şekilde sınırlayın.
Farklı radyonüklid karışımları bulunduğunda, 2.2.7.7.2.4-2.2.7.7.2.6 hükümleri, kripton-85 için
10 A2 değerine eşit efektif A2(i) değeri kullanılması hariç uygulanmalıdır. Yukarıdaki (a) maddesinin gerçekleştiği durumda değerlendirmede 4.1.9.1.2’deki harici kirlilik sınırları göz önüne alınmalıdır.
6.4.8.8 105 A2’den daha büyük aktiviteye sahip radyoaktif içerik ambalajı, 6.4.18’de belirtilen suya daldırma testine tabi tutulduğunda muhafaza sisteminde kırılma olmayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.8.9 Müsaade edilen aktivite salıverme sınırlarına uygunluk filtrelere veya mekanik soğutma sistemine dayanmamalıdır.
6.4.8.10 Ambalaj, 6.4.15 ve 6.14.17’de belirtilen test koşulları altında çevreye radyoaktif malzemelerin bırakılmasına müsaade edebilecek muhafaza sisteminde basınç tahliye sistemine sahip olmamalıdır.
6.4.8.11 Ambalaj, maksimum normal çalıştırma basıncında ve 6.4.15 ve 6.4.17’de belirtilen testlere tabi tutulmuşsa, muhafaza sistemindeki akma seviyesinin ambalajın geçerli hükümleri karşılamada başarısız kalmasına neden olarak kötü etkilenmesine neden olabilecek değerlere ulaşmayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.8.12 Ambalaj, 700 kPa gösterge basıncı değerini aşan maksimum normal çalıştırma basıncına sahip olmamalıdır.
6.4.8.13 Ambalajın taşınması esnasında kolayca ulaşılabilecek yüzeylerin maksimum sıcaklığı, 6.4.8.4’te belirtilen ortam koşulları altında güneşte bulunmamak kaydıyla 85ºC’yi aşmamalıdır. Bu maksimum sıcaklık 50ºC’yi aşıyorsa, ambalaj 6.4.8.3’te belirtilen özel şekilde taşınmalıdır. Şahısların korunmasını sağlamak için, bariyer veya filtrelerin herhangi bir teste tabi tutulmasına gerek kalmadan bariyer ve filtrelerin kullanılması ile önlem alınabilir.
6.4.8.14 (Rezerve edilmiştir)
6.4.8.15 Ambalaj, -40ºC ile +38ºC arasındaki ortam sıcaklığı için tasarım edilmelidir.
6.4.9 Tip B(M) ambalajlarına ilişkin hükümler
6.4.9.1 Tip B(M) ambalajları, sadece belirlenen ülkede veya sadece belirlenen ülkeler arasında taşınacak ambalajlar hariç 6.4.8.1’de belirtilen Tip B(U) ambalajları hükümlerini karşılamalıdır, yukarıdaki 6.4.7.5, 64.8.4, 6.4.8.5 ve 6.4.8.8-6.4.8.15’te verilenlerden farklı koşullar bu ülkelerin Yetkili Kurumlarının onayı ile varsayılabilir. Bununla birlikte 6.4.8.8-6.4.8.15’te belirtilen Tip B(U) ambalajları hükümleri uygulanabildiği ölçüde karşılanmalıdır.
6.4.9.2 İlgili Yetkili Kurum tarafından kabul edilebilir havalandırılma çalıştırma kontrolleri sağlanmak kaydıyla Tip B(M) ambalajların arada havalandırılmasına müsaade edilmektedir.
6.4.10 Tip C ambalajlarına ilişkin hükümler
6.4.10.1 Tip C ambalajlar, 6.4.7.14 (a)’de belirtilenler hariç 6.4.2 ve 6.4.7.2-6.4.7.15’te belirtilen hükümleri ve 6.4.8.2-6.4.8.5, 6.4.8.9-6.4.8.15 ve ilave olarak 6.4.10.2-6.4.10.4’te belirtilen hükümleri karşılayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.10.2 Xxxxxxx, sabit halde 0.33 W.m-1.K-1 değerinde ısı iletimine ve 38ºC sıcaklığa sahip bir ortama gömüldükten sonra 6.4.8.7 (b) ve 6.4.8.11’deki testlerde belirtilen değerlendirme kriterlerini karşılayabilmelidir. Değerlendirmenin başlangıç koşullarında ambalajın ısı yalıtımına dokunulmadığı, ambalajın maksimum normal çalışma basıncında olduğu ve ortam sıcaklığının 38ºC olduğu varsayılmaktadır.
6.4.10.3 Ambalajlar maksimum normal çalışma basıncında olacak ve aşağıda belirtilen testlere tabi tutulacak şekilde tasarım edilmelidir:
(a) 6.4.15’te belirtilen testler, saatte 10-6 A2’den daha fazla radyoaktif içerik kaybını önleyebilecektir;
(b) 6.4.20.1’de belirtilen sıradaki testler aşağıda belirtilen hükümleri karşılamalıdır:
(i) ambalajın içermesi için tasarım edildiği maksimum radyoaktif içeriği ile birlikte ambalaj yüzeyinden 1 metre mesafede radyasyon seviyesini 10 mSv/h’de tutmak için yeterli koruyucu plaka yerleştirin; ve
(ii) bir hafta süre ile radyoaktif içeriklerin birikimli kaybının kripton-85 için 10 A2 ve diğer tüm radyonüklidler için ise A2 değerini aşmayacak şekilde sınırlayın.
Farklı radyonüklid karışımları bulunduğunda, 2.2.7.7.2.4-2.2.7.7.2.6 hükümleri, kripton-85 için
10 A2 değerine eşit efektif A2(i) değeri kullanılması hariç uygulanmalıdır. Yukarıdaki (a) maddesinin gerçekleştiği durumda değerlendirmede 4.1.9.1.2’deki harici kirlilik sınırları göz önüne alınmalıdır.
6.4.10.4 Xxxxxxx, 6.4.18’de belirtilen suya batırma testinin gerçekleştirilmesinden sonra muhafaza sisteminde kırılma olmayacak şekilde tasarım edilmelidir.
6.4.11 Bölünebilen malzeme içeren ambalajlara ilişkin hükümler
6.4.11.1 Bölünebilen malzeme aşağıda belirtilenleri gerçekleştirmelidir:
(a) Normal taşıma ve kaza koşullarında kritik altı bir durum temin etmelidir; özellikle aşağıda belirtilen acil durumlar göz önüne alınmalıdır:
(i) ambalaj içerisine ve ambalajdan dışarıya su akışı;
(ii) içeride bulunan nötron emici veya düzelticilerin etkinliğinin kaybolması;
(iii) ambalaj içerisindeki veya ambalajdan kaynaklanan kayıpların sonucu olarak içeriklerin yeniden düzenlenmesi;
(iv) ambalajlar içerisindeki veya arasındaki boşlukların azalması;
(v) suya daldırılmış veya kara gömülmüş ambalajlar; ve
(vi) sıcaklık değişiklikleri; ve
(b) Aşağıdaki hükümleri karşılamalıdır:
(i) ambalajlarda bulunan bölünebilen malzeme için 6.4.7.2 hükümleri;
(ii) malzemenin radyoaktif özelliklerine ait ADR’nin herhangi bir yerinde belirtilen hükümler;
(iii) 6.4.11.2’de hariç tutulmamışsa 6.4.11.3-6.4.11.12’de belirtilen hükümler.
6.4.11.2 Bu paragraftaki (a)-(d) hükümlerinden birisini karşılayan bölünebilen malzeme, bölünebilen malzemeye ilişkin diğer ADR hükümleri ile birlikte 6.4.11.3-6.4.11.12’ye uyan ambalajlarda taşıma hükümlerinden hariç tutulmuştur. Sevkıyat başına sadece bir tip istisnaya müsaade edilmiştir.
(a) Sevkıyat başına kütle sınırı şöyledir:
uranyum-235’in kütlesi (g) + diğer bölünebilen malzemenin kütlesi (g) X Y
X ve Y, aşağıdaki koşullar sağlanmak kaydıyla Tablo 6.4.11.2’de tanımlanan kütle sınırlarıdır:
(i) 15 g’dan fazla olmayan bölünebilen malzeme içeren her bir ambalaj; ambalajlanmamış malzemeler için, bu sınır miktarı araç içerisinde veya üzerinde taşınan sevkıyat için uygulanmalıdır; veya
(ii) bölünebilen malzeme, bölünebilen nüklidin hidrojene oranının kütle olarak %5 değerinde olduğu homojen hidrojen çözeltisi veya karışımıdır; veya
(iii) 10 litre hacme sahip malzemedeki bölünebilen malzeme 5 g’dan fazla değildir.
Ne berilyum ne de döteryum bölünebilen malzeme kütlesinin %0.1 değerini aşan miktarlarda bulunmamalıdır.
(b) Uranyum-235 olarak kütlesinin maksimum %1’ine zenginleştirilen uranyum ve uranyum- 235’in kütlesinin %1’ini aşmayan toplam plütonyum ve uranyum-235 içeriği bölünebilen malzemenin önemli ölçüde malzeme içerisinde homojen olarak dağılması sağlanmalıdır. İlave olarak, uranyum-235 metal, oksit veya karbür formlarında bulunursa kafes düzeninde bulunmamalıdır;
(c) Uranyum-235 olarak kütlesinin maksimum %2 değerine zenginleştirilen üranil nitratın sıvı çözeltileri, uranyum kütlesinin %0.002 değerini aşmayan toplam plütonyum ve uranyum-235, ve nitrojenin uranyum atomuna olan minimum oranı (N/U) 2’dir.
(d) Kütle olarak %20 değerinden fazla olmayan, tek başına 1 kg’dan daha az toplam plütonyum kütlesi içeren ambalajlarda plütonyum-239, plütonyum-241 veya bu radyonüklidlerin herhangi bir kombinasyonu bulunabilir.
Tablo 0.0.00.0: Bölünebilen malzemeler içeren ambalajlara ilişkin hükümlerden istisnalar için sevkıyat kütle sınırları
Bölünebilen malzeme | Ortalama hidrojen yoğunluğu suya eşit veya daha az maddelerle karıştırılan bölünebilen malzemenin kütlesi (g) | Ortalama hidrojen yoğunluğu sudan daha fazla maddelerle karıştırılan bölünebilen malzemenin kütlesi (g) |
Uranyum-235(X) | 400 | 290 |
Diğer bölünebilen | 250 | 180 |
malzeme(Y) |
6.4.11.3 Kimyasal veya fiziki form, izotopik kompozisyon, kütle veya yoğunluk, tavlama oranı veya yoğunluğu veya geometrik konfigürasyon bilinmiyorsa, 6.4.11.7-6.4.11.12 değerlendirmeleri bilinmeyen her bir parametre bu değerlendirmeler üzerine bilinen şartlar ve parametrelerle uyumlu maksimum nötron çoğaltmasını veren değere sahip olduğu varsayılarak gerçekleştirilir.
6.4.11.4 Işıyan nükleer yakıt için 6.4.11.7-6.4.11.12 değerlendirmeleri aşağıdaki hususlar karşılanmak kaydıyla izotopik kompozisyona dayanmalıdır:
(a) Işıma tarihçesi boyunca maksimum nötron çoğaltmasını; veya
(b) Ambalaj değerlendirmeleri için nötron çoğaltmasına ilişkin ılımlı bir tahmin. Xxxxxdan sonra ama sevkıyattan önce ölçme, izotopik kompozisyonun korunmasını onaylamak için gerçekleştirilmelidir.
6.4.11.5 6.4.15’te belirtilen testlere tabi tutulduktan sonra ambalajlar 10 cm küp girişi önlemelidir.
6.4.11.6 Ambalaj tasarımı onay sertifikasında Yetkili Kurum tarafından aksi belirtilmedikçe ambalaj, - 40ºC ile +38ºC arasında ortam sıcaklığı için tasarım edilmelidir.
6.4.11.7 İzolasyonlu ambalaj için muhafaza sistemi içerisindekiler dahil ambalajdaki tüm boş alanların içerisinde veya dışarıya doğru suyun sızabileceği varsayılmalıdır. Bununla birlikte tasarımda suyun belirli boş alanların içerisine girmesini veya dışarıya çıkmasını önleyen özel özellikler bulunuyorsa bir hata nedeniyle de olsa sızıntının olmaması boş alanlardan kaynaklandığı varsayılabilir. Özel özellikler aşağıda belirtilen hususları içermelidir:
(a) Ambalaj 6.4.11.12 (b)’de belirtilen testlere tabi tutulduğunda, ambalajların üretim, bakım ve onarımında ve her bir sevkıyattan önce her bir ambalajın kapandığını gösteren testlerdeki yüksek kalite kontrol her biri su geçirmez olarak kalabilen çoklu yüksek standart su bariyerleri,
(b) Sadece uranyum hekzaflüorür içeren ambalajlar için:
(i) 6.4.11.12 (b)’de belirtilen testlerden sonra valf ve orijinal parçası hariç ambalajın diğer bir parçası arasında fiziki temasın olmadığı ve ilave olarak 6.4.17.3’te belirtilen test sonrasında valfler sızdırmaz kaldığı ambalajlar; ve
(ii) her sevkıyattan önce her bir ambalajın kapandığını göstermek için testlerle birlikte birleştirilen ambalajların üretimi, bakımı ve onarımında yüksek derecede kalite kontrol.
6.4.11.8 Muhafaza sisteminin en azından 20 cm su veya ilave olarak ambalajı çevreleyen malzemenin daha büyüğü ile temsil edildiği varsayılmalıdır. Bununla birlikte, 6.4.11.12 (b)’de belirtilen testler sonrasında muhafaza sisteminin ambalaj içerisinde bulunduğu gösterilebildiğinde, en azından 20 cm su ile ambalajın benzeri 6.4.11.9 (c)’de varsayılabilir.
6.4.11.9 Maksimum nötron çoğaltımına neden olan ambalaj koşulları aşağıdaki hususlar ile uyumlu olduğunda 6.4.11.7 ve 6.4.11.8’deki koşullar altında ambalajlar kızışma değeri altında bulunmalıdır:
(a) Normal taşıma koşulları (kazasız);
(b) 6.4.11.11 (b)’de belirtilen testler;
(c) 6.4.11.12 (b)’de belirtilen testler.
6.4.11.10 (Rezerve edilmiştir)
6.4.11.11 Normal taşıma koşulları için “N” rakamı şu şekilde türetilmelidir, “N”nin beş katı değeri aşağıda belirtilenlerle uyumlu olarak maksimum nötron çoğaltıcıyı sağlayan ambalaj koşulları ve düzeni için kızışma altı değeri olmalıdır:
(a) Ambalajlar arasında herhangi bir şey olmamalıdır ve ambalaj düzeninde her kenarda en azından 20 cm su olmalıdır; ve
(b) 6.4.15’te belirtilen testlere tabi tutulduğunda ambalajların durumu değerlendirilmelidir veya gösterilmelidir.
6.4.11.12 Kaza koşulları için “N” rakamı şu şekilde türetilmelidir, “N”nin beş katı değeri aşağıda belirtilenlerle uyumlu olarak maksimum nötron çoğaltıcıyı sağlayan ambalaj koşulları ve düzeni için kızışma altı değeri olmalıdır:
(a) Ambalajlar arasında hidrojen düzenleme ve ambalaj düzeninde her kenarda en azından 20 cm su olmalıdır; ve
(b) Aşağıdakilerden herhangi birini takip eden 6.4.15’te belirtilen testler daha fazla sınırlayıcıdır:
(i) 6.4.17.2 (b)’de belirtilen testler, hem 500 kg’dan fazla olmayan kütleye ve harici boyutlara göre 1 000 kg/m3 değerinden büyük olmayan toplam yoğunluğa sahip ambalajlar için 6.4.17.2 (c) hem de diğer tüm ambalajlar için 6.4.17.2 (a); sonra 6.4.17.3’te belirtilen test ve 6.4.19.1-6.4.19.3’te belirtilen testler ile tamamlanır; veya
(ii) 6.4.17.4’te belirtilen test; ve
(c) 6.4.11.12 (b)’de belirtilen testlerden sonra muhafaza sisteminden herhangi bir bölünebilen malzeme parçası kaçtığında, bölünebilen malzemenin dizi halindeki her bir ambalajdan kaçtığı varsayılmalıdır ve tüm bölünebilen malzeme en azından 20 cm su ile yakın yansıma ile maksimum nötron çoğaltmasına neden olan konfigürasyon ve ortalamada düzenlenmelidir.
6.4.12 Test prosedürleri ve uygunluk gösterimi
6.4.12.1 2.2.7.3.3, 2.2.7.3.4, 2.2.7.4.1 ve 6.4.2-6.4.11’e göre gerekli olan performans standartlarına uygunluğu gösterilmesi aşağıda belirtilen yöntemlerden biri veya birkaçı ile birlikte gerçekleştirilmelidir:
(a) LSA-III malzemelerini temsil eden numunelerle gerçekleştirilen performans testleri veya özel forma sahip radyoaktif malzemeler veya ambalaj prototipleri veya numuneleri test örnekleri veya ambalajlarının içeriği radyoaktif içeriklerin uygulanabilir tahmini aralığına mümkün olduğunca yakın benzerliğe sahip olması gerektiğinde ve test edilecek örnek veya ambalaj taşımada kullanılacağı gibi hazırlanmalıdır;
(b) Yeterince benzer tabiata sahip önceki tatmin edici gösterimlere referans yapılması;
(c) Mühendislik deneyimi böyle testlerin sonuçlarının tasarım amaçlarına uygun olduğunu gösterdiğinde araştırılan maddeye göre önemli olan bu özellikleri içeren uygun ölçek modelinin performans testleri. Ölçek modeli kullanıldığında, nüfuz edicinin çapı veya sıkıştırma yükü gibi belirli test parametrelerinin ayarlanması ihtiyacı göz önüne alınmalıdır;
(d) Hesaplama prosedürleri ve parametrelerinin genel olarak güvenilebilir ve ılımlı olduğu durumlarda hesaplama veya akli iddialar.
6.4.12.2 Örnek, prototip veya numune testlere tabi tutulduktan sonra test prosedürleri hükümlerinin 2.2.7.3.3, 2.2.7.3.4, 2.2.7.4.2 ve 6.4.2-6.4.11’de belirtilen performans ve kabul standartlarına uygun olarak gerçekleştirildiğini sağlamak için uygun değerlendirme metotları kullanılmalıdır.
6.4.12.3 Aşağıdaki hususlar dahil olmak üzere hatları veya hasarı tespit etmek ve kaydetmek üzere testten önce tüm örnekler muayene edilmelidir:
(a) Tasarımdan sapma;
(b) Üretimde kusurlar;
(c) Korozyon ya da diğer bir bozulma; ve
(d) Özelliklerin bozulması.
Ambalajın muhafaza sistemi açıkça belirlenmelidir. Örneklerin herhangi bir parçasını basitçe ve açıkça referans verebilecek şekilde örneklerin harici özellikleri açıkça tanımlanmalıdır.
6.4.13 Muhafaza sistemi ve koruyucu plaka bütünlüğünün testi ve kritiklik emniyetinin değerlendirilmesi
6.4.15-6.4.21’de belirtilen uygulanabilir her bir testten sonra:
(a) Arızalar ve hasarlar tanımlanmalı ve kaydedilmelidir;
(b) Test edilen ambalaj için 6.4.2-6.4.11’e göre gerekli olan ölçüde muhafaza sistemi ve koruyucu plaka bütünlüğünün sağlanıp sağlanmadığı belirlenmelidir.
(c) Bölünebilen malzeme içeren ambalajlar için, varsayımların ve koşulların 6.4.11.1- 6.4.11.12’ye göre gerekli olan değerlendirmelerde kullanılıp kullanılmadığı belirlenmelidir.
6.4.14 Düşürme testlerinde hedef
2.2.7.4.5 (a), 6.4.15.4, 6.4.15.4, 6.4.16 (a), 6.4.17.2’de belirtilen düşürme testlerindeki hedef, örneğin çarpması üzerine yer değiştirme veya şekil değiştirmedeki herhangi bir artışın örnekteki hasarı önemli ölçüde artırmayacağı düz, yatay bir yüzey olmalıdır.
6.4.15 Normal taşıma koşullarına dayanma özelliğini gösterme testleri
6.4.15.1 Testler: su püskürtme testi, serbest düşürme testi, istifleme testi ve batma testi. Ambalaj örnekleri her test öncesinde su püskürtme testi yapılmak üzere serbest düşürme testine, istifleme testine ve batma testine tabi tutulmuştur. 6.4.15.2’deki hükümler karşılanmak kaydıyla tüm testler için bir örnek kullanılabilir.
6.4.15.2 Su püskürtme testinin tamamlanması ve sonraki test arasındaki zaman aralığı, örneğin dış tarafının anlaşılabilir ölçüde kurumadan maksimum ölçüde suyun emilmesini sağlayacak oranda olmalıdır. Bunun aksine bir olayın yokluğunda, su püskürtme eş zamanlı olarak dört doğrultudan uygulanmışsa bu aralık iki saat olarak alınmalıdır. Bununla birlikte su püskürtme dört doğrultunun her birinden sırasıyla uygulanmışsa zaman aralığı geçmemelidir.
6.4.15.3 Su püskürtme testi: örnek, en az bir saat süreyle yaklaşık saatte 5 cm değerinde yağışa maruz kalmaya benzer şekilde su püskürtme testine tabi tutulmalıdır.
6.4.15.4 Serbest düşürme testi: Örnek, test edilecek emniyet özellikleri açısından maksimum hasara uğrayacak şekilde hedef üzerine düşürülmelidir.
(a) Örneğin alt noktasından hedefin üst yüzeyine kadar olan ölçülen düşürme yüksekliği Tablo 6.4.15.4’deki geçerli kütle için belirtilen mesafeden daha az olmamalıdır.
(b) 50 kg değerini aşmayan dik dörtgen şeklindeki fiber mukavva ve ahşap ambalajlar için
0.3 m yükseklikten her bir köşe üzerine serbest düşecek şekilde ayrı örnekler kullanılmalıdır;
(c) 100 kg değerini aşmayan silindirik ambalajlar için 0.3 m yükseklikten her bir kenarın dörtte birlik kısmı üzerine serbest düşecek şekilde ayrı örnekler kullanılmalıdır.
Tablo 0.0.00.0: Normal taşıma koşullarında test edilecek ambalajlar için serbest düşürme mesafesi
Ambalaj kütlesi (kg) | Serbest düşürme mesafesi (m) | |
Ambalaj kütlesi < 5 000 | 1.2 | |
5 000 ≤ | Ambalaj kütlesi < 10 000 | 0.9 |
10 000 ≤ | Ambalaj kütlesi < 15 000 | 0.6 |
15 000 ≤ | Ambalaj kütlesi | 0.3 |
6.4.15.5 İstifleme testi: Ambalajın şekli etkin bir şekilde istiflemeyi önlemiyorsa örnek 24 saat süre ile aşağıda belirtilenlere eşit veya daha büyük sıkıştırma yüküne tabi tutulmalıdır:
(a) Gerçek ambalaj kütlesinin 5 kat fazlasına eşit değer; ve
(b) Ambalajın dikey olarak uzanan alanının 13 kPa ile çarpılması sonucu elde edilen değer.
Yük, normal olarak ambalajın dayanacağı tabanlardan olan örneğin her iki karşıt yüzeyine düzgün olarak uygulanmalıdır.
6.4.15.6 Batma deneyi: Numune, test gerçekleştirilirken önemli ölçüde hareket etmeyecek sert, düz, yatay yüzeye yerleştirilmelidir.
(a) 3.2 cm çapında yarımküre uca sahip 6 kg ağırlığında bir çubuk, uzunluğuna ekseni dikey olarak örneğin en zayıf kısmının merkezine doğru düşecek, böylece yeterince battığında muhafaza sistemine çarpacak şekilde düşürülmeli ve yönlendirilmelidir. Çubuk test performansında önemli ölçüde şekil bozukluğuna uğramamalıdır;
(b) Numunenin üst yüzeyindeki planlanan çarpma noktası ile çubuğun alt ucu arasında ölçülen düşürme yüksekliği 1 m olmalıdır.
6.4.16 Sıvılar ve gazlar için tasarlanan Tip A ambalajları için ilave testler
Numunelerden birinin daha şiddetli bir teste tabi tutulacağı bir durumda testlerden birinin uygulandığı numune için diğer teste göre daha şiddetli olduğu gösterilemiyorsa numune veya ayrı numuneler aşağıda belirtilen testlerin her birine tabi tutulmalıdır.
(a) Serbest düşürme testi: Xxxxxx, muhafazaya en fazla hasar verecek şekilde hedef üzerine düşürülmelidir. Numunenin en alt kısmından hedefin üst yüzeyine kadar ölçülen düşürme yüksekliği 9 m olmalıdır. Hedef, 6.4.14’te belirtildiği şekilde olmalıdır;
(b) Batma testi: Düşürme yüksekliğinin 6.4.15.6 (b)’de belirtildiği gibi 1 m’den 1.7 m’ye artırılması hariç numune 16.4.15.6’da belirtilen teste tabi tutulmalıdır.
6.4.17 Taşıma esnasındaki kaza koşullarına dayanma özelliğini gösterme testleri
6.4.17.1 Numune, 6.4.17.2 ve 6.4.17.3’te belirtilen sıralı testlerin kümülatif etkilerine tabi tutulmalıdır. Bu testlerden sonra hem numune hem de ayrı numuneler 6.4.17.4 ve uygulanabilirse 6.4.18’te belirtilen suya batırma testlerinin etkilerine tabi tutulmalıdır.
6.4.17.2 Mekanik test: Mekanik test üç farklı düşürme testi içermektedir. Her bir numune 6.4.8.7 veya 6.4.11.12’de belirtildiği şekilde uygulanabilir düşürmelere tabi tutulmalıdır. Numunenin düşürmelere tabi tutulduğu sıra, mekanik testin tamamlanması üzerine numunenin takip eden ısı testinde maksimum hasara neden olacağı böyle bir hasara maruz kalacağı şekilde olmalıdır.
(a) I nci düşürme için, numune maksimum hasara uğrayacak şekilde hedef üzerine düşürülmelidir ve numunenin en alt noktasından hedefin üst yüzeyine kadar ölçülen mesafe 9 m olmalıdır. Hedef 6.4.14’te belirtildiği şekilde olmalıdır;
(b) II nci düşürme için, numune hedef üzerinde dikey olarak sağlam yerleştirilmiş çubuk üzerinde maksimum hasarı oluşturacak şekilde düşürülmelidir. Numunenin çarpması planlanan noktadan çubuğun üst yüzeyine kadar ölçülen mesafenin yüksekliği 1 m olmalıdır. Çubuk daha uzun bir çubuk daha fazla hasar vermeyecekse, maksimum hasara neden olacak yeterli uzunluğa sahip çubuğun kullanılması gerektiği durumda çubuk (15.0 cm ± 0.5 cm) çapında dairesel kesitli ve 20 cm uzunluğunda katı yumuşak çelikten olmalıdır. Çubuğun üst uç kenarı 6 mm’den daha fazla olmayan bir yarıçapa sahip düz ve yatay olmalıdır. Çubuğun üzerine yerleştirildiği hedef 6.4.14’te belirtildiği şekilde olmalıdır;
(c) III ncü düşürme için, 500 kg kütlenin 9 metre yükseklikten numune üzerine düşerek maksimum hasara neden olacak şekilde numuneyi hedef üzerine yerleştirerek dinamik ezme testine tabi tutulmalıdır. Kütle 1 m’ye 1 m ebadında katı yumuşak çelik levha olmalı ve yatay şekilde düşmelidir. Düşürme yüksekliği, levhanın alt tarafından numunenin en üst seviyesine kadar ölçülmelidir. Numunenin üzerinde durduğu hedef 6.4.14’te belirtildiği şekilde olmalıdır.
6.4.17.3 Isıl test: Numune, 38ºC ortam sıcaklığı koşulları altında ısı dengesine sahip olarak, Tablo 6.4.8.5’te belirtilen güneşte bırakılma koşullarına tabi tutulmalıdır ve radyoaktif içeriklerden ambalaj içerisinde maksimum dahili ısı üretimi sağlayacak tasarıma tabi olmalıdır. Alternatif olarak müteakip ambalaj cevabının değerlendirmesi göz önüne alınmak kaydıyla bu parametrelerin herhangi birinin test öncesi ve esnasında farklı değerlere sahip olmasına müsaade edilmektedir.
Isı testleri aşağıda belirtilenleri içermelidir:
(a) Numune 30 dakika süre ile 0.9 değerinde minimum ortalama alev ışıma katsayısı ve en azından 800ºC ortalama sıcaklığı vermek üzere yeterince hareketsiz ortam koşullarında en azından hidrokarbon yakıt/hava yanmasına eşit ısı akışı sağlayan, 0.8 değerinde yüzey emiş katsayısına sahip veya belirtilen ateşe maruz kalmışsa ambalajın sahip olduğunu gösterilebilecek bir değer ile numuneyi tamamen kapsayan ısı ortamına tabi tutulmalıdır, ve müteakiben,
(b) Numune 38ºC ortam sıcaklığına maruz kalmalı, Tablo 6.4.8.5’te belirtilen güneşe maruz kalma koşullarına tabi olmalı ve numunedeki sıcaklıkların her yerde azalmasını ve/veya başlangıç kararlı durum koşullarını sağlamak üzere yeterli bir süre radyoaktif içeriklerinden kaynaklanan ambalaj içerisindeki dahili ısı üretiminin maksimum tasarım değerine tabi olmalıdır. Alternatif olarak, müteakip ambalaj cevabının değerlendirmesi göz önüne alınmak kaydıyla bu parametrelerin herhangi birinin ısıtmanın kesilmesini takiben farklı değerlere sahip olmasına müsaade edilmektedir.
Test esnasında ve sonrasında numune suni olarak soğutulmamalıdır ve numune malzemelerinin yanmasına doğal olarak ilerlerken müsaade edilmelidir.
6.4.17.4 Suya batırma testi: Numune, maksimum hasara neden olacak şekilde sekiz saatten daha az olmayan bir süre ile en azından 15 m yüksekliğe sahip su içerisine batırılmalıdır. Gösterim
amacıyla en azından 150 kPa değerinde bir harici basıncın bu koşulları karşıladığı düşünülmelidir.
6.4.18 105 A2’den daha fazlasını içeren Tip B(U) ve Tip B(M) ambalajları ve Tip C ambalajları için genişletilmiş suya batırma testi
Genişletilmiş suya batırma testi: Numune, bir saatten az olmayacak bir süre ile en azından 200 m yüksekliğe sahip su içerisine batırılmalıdır. Gösterim amacıyla en azından 2 MPa değerinde bir harici basıncın bu koşulları karşıladığı düşünülmelidir.
6.4.19 Bölünebilen malzeme içeren ambalajlar için su sızdırma testi
6.4.19.1 6.4.11.7-6.4.11.12’e göre değerlendirme yaparken su içerisinde veya dışarısında sızdırma açısından en büyük reaktiviteyi neden olduğu varsayılan ambalajlar bu testten hariç tutulmalıdır.
6.4.19.2 Numune aşağıda belirtilen su sızdırma testine tabi tutulmadan önce 6.4.17.2 (b)’deki testlere, 6.4.11.12’ye göre gerekli olan 6.4.17.2 (a) ve (c)’ye ve 6.4.17.3’te belirtilen teste tabi tutulmalıdır.
6.4.19.3 Numune, 8 saatten az olmayan bir süre ile maksimum sızıntını olmasını sağlayacak şekilde en azından 0.9 m yüksekliğe sahip su içerisine batırılmalıdır.
6.4.20 Tip C ambalajlarına ilişkin testler
6.4.20.1 Numuneler aşağıda belirtilen sıra ile her bir teste tabi tutulmalıdır:
(a) 6.4.17.2 (a), 6.4.17.2 (c), 6.4.20.2 ve 6.4.20.3’te belirtilen testler; ve
(b) 6.4.20.4’te belirtilen test.
(a) ve (b)’deki her bir sıra için ayrı numunelerin kullanılmasına müsaade edilmiştir.
6.4.20.2 Delinme/yırtılma testi: Xxxxxx, yumuşak çelikten yapılmış katı bir sondanın hasar veren etkilerine tabi tutulmalıdır. Sondanın numune yüzeyine yerleştirilmesi 6.4.20.1 (a) ‘da belirtilen test sırasının sonucunda maksimum hasar verecek şekilde olmalıdır.
(a) 250 kg’dan daha az bir ambalajı temsil eden numune hedef üzerine yerleştirilmelidir ve planlanan çarpma noktasının üzerinde 3 m yükseklikten 250 kg’a sahip sondanın düşüşüne tabi tutulmalıdır. Bu test için sonda, çarpan ucu aşağıda belirtilen boyutlara sahip sağa dönüşlü kesik konili 20 cm çaplı silindirik çubuk olmalıdır: 30 cm yükseklik ve üst tarafta 2.5 cm çap. Numunenin yerleştirildiği hedef 6.4.14’te belirtildiği gibi olmalıdır;
(b) 250 kg veya daha fazla kütleye sahip ambalajlar için sondanın tabanı hedef üzerine yerleştirilmeli ve numune sonda üzerine düşürülmelidir. Numuneye çarpma noktasından sondanın üst yüzeyine kadar ölçülen düşürme yüksekliği 3 m olmalıdır. Bu test için sonda, sondanın kütle ve uzunluğunun numuneye maksimum hasarı vermesi durumu hariç yukarıdaki (a) maddesinde belirtilen aynı özelliklere ve boyutlara sahip olmalıdır. Sondanın tabanının yerleştirildiği hedef 6.4.14’te belirtildiği şekilde olmalıdır.
6.4.20.3 Genişletilmiş ısı testi: Bu testin koşulları, 60 dakika süre ile ısı ortamına maruz kalmak haricinde 6.4.17.3’te belirtildiği şekilde olmalıdır.
6.4.20.4 Darbe testi: Numune, maksimum hasara maruz kalacak şekilde hedef üzerinde 90 m/s’den az olmayan bir hızda darbeye tabi tutulmalıdır. Hedef 6.4.14’te belirtildiği şekilde olmalıdır.
6.4.21 0.1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflorür içermek üzere tasarlanmış ambalajlamaların muayenesi
6.4.21.1 Tüm üretilen ambalajlar ve servisi ve yapısal cihazlar hem birleşik hem de ayrı olarak servise koyulmaya başlamadan önce ve daha sonra periyodik olarak muayeneye tabi tutulmalıdır. Bu muayeneler Yetkili Kurumun onayı ile gerçekleştirilmeli ve sertifikalandırılmalıdır.
6.4.21.2 Başlangıç muayenesinde tasarım karakteristiklerinin kontrolü, yapısal test, sızdırmazlık testi, su kapasite testi ve servis cihazlarının tatminkar çalışmasının kontrolü bulunmalıdır.
6.4.21.3 Periyodik muayenelerde gözle muayene, yapısal test, sızdırmazlık testi ve servis cihazlarının tatminkar çalışmasının kontrolü bulunmalıdır. Periyodik muayeneler arasındaki maksimum zaman aralığı beş sene olmalıdır. Beş senelik süre içerisinde muayene edilmeyen ambalajlar Yetkili Kurum tarafından onaylanan programa uygun olarak taşımdan önce incelenmelidir. Periyodik muayenenin tüm programının tamamlanmasından önce tekrar doldurulmamalıdır.
6.4.21.4 Tasarım karakteristiklerinin kontrolü tasarım tipi özellikleri ve üretim programı ile uyum göstermelidir.
6.4.21.5 Başlangıç yapısal testi için, 0.1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflüorür içermek üzere tasarım edilen ambalajlar en azından1.38 MPa dahili basınçta hidrolik olarak test edilmelidir ancak test basıncı 2.76 MPa’dan daha az olduğunda tasarım için çok taraflı onay gereklidir. Ambalajların tekrar test edilmesi için imha edici olmayan eşdeğer diğer bir test çok taraflı onaya tabi tutulabilir.
6.4.21.6 Sızdırmazlık testi, 0.1 Pa.l/s (10-6 bar.l/s) değerinde hassasiyete sahip muhafaza sistemindeki sızdırmaları gösterebilen bir prosedüre uygun olarak gerçekleştirilmelidir.
6.4.21.7 Ambalajların su kapasitesi, 15ºC referans sıcaklıkta ve ± %0.25 doğrulukta kurulmalıdır. Hacim değeri 6.4.21.8’te tanımlanan plaka üzerinde belirtilmelidir.
6.4.21.8 Paslanmaz metalden yapılmış plaka ambalaj üzerinde kolay erişilebilecek bir yere sağlam bir şekilde takılmalıdır. Plakanın takılma metodu ambalajın dayanıklılığını bozmamalıdır. En azından aşağıda belirtilen özellikler damgalama veya eşdeğer başka bir metot ile plaka üzerine işaretlenmelidir:
- Onay numarası;
- Üreticinin seri numarası;
- Maksimum çalışma basıncı (gösterge basıncı);
- Test basıncı (gösterge basıncı);
- İçerikleri: uranyum hekzaflüorür;
- Litre olarak ifade edilen kapasite;
- Maksimum müsaade edilen uranyum hekzaflüorür doldurma kütlesi;
- Boş kütle;
- Başlangıç testi ve en son periyodik testin tarihi (ay, yıl);
- Testleri gerçekleştiren uzmanın mührü.
6.4.22 Ambalaj tasarımlarının ve malzemelerinin onayı
6.4.22.1 0.1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflorür içeren ambalajlarının tasarım onayı aşağıda belirtilenleri gerektirmektedir:
(a) 6.4.6.4’deki hükümleri karşılayan her bir tasarım çok taraflı onayı gerektirmektedir; ve
(b) 31 Aralık 2003 tarihinden itibaren 6.4.6.1-6.4.63 hükümlerini karşılayan her bir tasarım, tasarım edilen ülkenin Yetkixx Xxxxxx tarafından tek taraflı onayı gerektirmektedir.
6.4.22.2 Her bir Tip B(U) ve Tip C ambalaj tasarımı aşağıda belirtilenler hariç tek taraflı onay gerektirmektedir:
(a) Aynı zamanda 6.4.22.4, 6.4.23.7 ve 5.1.5.3.1’e de tabi olan bölünebilen malzeme ambalaj tasarımı çok taraflı onayı gerektirir; ve
(b) Düşük dağılan radyoaktif malzeme için Tip B(U) ambalaj tasarımı çok taraflı onayı gerektirmektedir.
6.4.22.3 Aynı zamanda 6.4.22.4, 6.4.23.7 ve 5.1.5.3.1 hükümlerine tabi olan bölünebilen malzemeler ve düşük dağılan radyoaktif malzemeler dahil her bir Tip B(M) ambalaj tasarımı çok taraflı onayı gerektirmektedir.
6.4.22.4 Özellikle bölünebilen malzeme içeren ambalajlara uygulanan hükümlerden 6.4.11.2’ye göre kabul edilmeyen bölünebilen malzemelerin her bir ambalaj tasarımı çok taraflı onayı gerektirmektedir.
6.4.22.5 Özel forma sahip radyoaktif malzemelerin tasarımı tek taraflı onayı gerektirmektedir. Düşük dağılan radyoaktif malzeme tasarımı çok taraflı tasarımı gerektirmektedir (ayrıca bkz. 6.4.23.8).
6.4.22.6 ADR’ye İmzacı Taraf olan bir ülkedeki tek taraflı onayı gerektiren herhangi bir tasarım o ülkenin Yetkili Kurumu tarafından onaylanmalıdır; ambalajın tasarım edildiği ülke ADR’in İmzacı Tarafı değilse taşıma işlemi aşağıda belirtilen koşullar sağlandığında mümkündür:
(a) ambalajın ADR hükümlerini karşıladığını kanıtlayan sertifika bu ülke tarafından temin edilmelidir ve bu sertifika sevkıyatın ulaştığı ADR’ye İmzacı taraf olan ilk ülkenin Yetkili Kurumu tarafından ikinci defa imzalanır; ve
(b) ADR’ye İmzacı Taraf olan ülke tarafından sertifika ve ambalaj tasarım onayı temin edilmemişse, ambalaj tasarımı sevkıyatın ulaştığı ADR’ye İmzacı Taraf olan ilk ülkenin Yetkixx Xxxxxx tarafından onaylanır.
6.4.22.7 Uluslararası tedbirlere göre onaylanan tasarımlar için, 1.6.6’ya bakın.
6.4.23 Radyoaktif malzeme taşımak için başvurular ve onaylar
6.4.23.1 (Rezerve edilmiştir)
6.4.23.2 Sevkıyat onayı için başvuruda aşağıda belirtilenler bulunmalıdır:
(a) Onayı arandığı sevkıyata ilişkin zaman periyodu; ve
(b) Gerçek radyoaktif içerikler, tahmin edilen taşıma şekli, araç tipi ve muhtemel veya önerilen rota; ve
(c) 5.1.5.3.1’e göre yayınlanan ambalaj tasarım onay sertifikalarında referans gösterilen önlemlerin ve idari veya işletme kontrollerinin nasıl gerçekleştirildiğinin ayrıntıları.
6.4.23.3 Özel düzenlemelere göre sevkıyat onayına başvuruda, taşıma esnasında en azından uygulanabilir tüm ADR hükümlerinin karşılanması ile elde edilebilecek olan emniyet seviyesine eşdeğer bir seviye ulaşıldığı hakkında Yetkili Kurumu tatmin edecek gerekli tüm bilgiler bulunmalıdır.
Başvuruda aşağıda belirtilen hususlar bulunmalıdır:
(a) Sevkıyatın geçerli ADR hükümlerine tam olarak uygun yapılamaması ve nedenlerine ilişkin beyan; ve
(b) Geçerli ADR hükümlerini karşılamada başarısızlığı tazmin etmek üzere taşıma esnasında kullanılacak özel önlemlere veya özel idari veya işletme kontrollerinin beyanı.
6.4.23.4 Tip B(U) veya Tip C ambalaj tasarımı onay başvurusunda aşağıda belirtilenler bulunmalıdır:
(a) Fiziki ve kimyasal hali ve yayılan radyasyonun tabiatına ilişkin önerilen radyoaktif içeriklerin ayrıntılı tanımı;
(b) Tüm mühendislik çizimleri ve malzeme planları ve üretim metotları dahil tasarımın ayrıntılı beyanı;
(c) Yapılan test ve sonuçların beyanı veya tasarımın geçerli hükümleri yeterince karşıladığına ilişkin hesaplama metotlarına dayanan bilgiler ya da diğer bilgiler;
(d) Ambalajın kullanımına ilişkin önerilen işletme ve bakım talimatları;
(e) Eğer ambalaj, 100 kPa gösterge değerini aşan maksimum normal çalışma basıncına sahip olmak için tasarım edilmişse, muhafaza sisteminin üretiminde kullanılan malzemelerin özellikleri, alınacak numuneler ve yapılacak testler;
(f) Önerilen radyoaktif içerikler ışıyan yakıtlar olduğunda, yakıtın özellikleri ile ilgili emniyet analizlerindeki varsayımların beyanı ve nedeni ve 6.4.11.4 (b)’ye göre gerekli olan sevkıyat öncesi önlemlerin açıklanması;
(g) Kullanılacak farklı taşıma şekilleri ve araç veya konteynır tipleri göz önüne alındığında ambalajdan ısının emniyetli şekilde azalmasını temin etmek için gerekli özel depolama hükümleri;
(h) Ambalajın yapılışını gösteren 21 cm x 30 cm boyutlarını aşmayacak resim şeklinde gösterim; ve
(i) 1.7.3’e göre gerekli olan geçerli kalite güvence programının özellikleri.
6.4.23.5 Tip B(M) ambalaj tasarımı onayına başvuruda Tip B(U) ambalajlarının 6.4.23.4’deki ambalaj onayına göre gerekli olan genel bilgilere ilave olarak aşağıda belirtilen hususlar bulunmalıdır:
(a) Ambalajın uymadığı 6.4.7.5, 6.4.8.4, 6.4.8.5 ve 6.4.8.8-6.4.8.15’te belirtilen hükümlerin listesi;
(b) Düzenli olarak bu Ek’te bulunmayan fakat ambalajın emniyetini sağlamak ve yukarıdaki
(a) maddesinde belirtilen eksiklikleri tazmin etmek için gerekli olan taşıma esnasında uygulanacak önerilen ilave işletme kontrolleri;
(c) Taşıma şekli üzerindeki kısıtlamalara ve yükleme, taşıma, boşaltma veya teslim hükümlerine ilişkin beyan; ve
(d) Taşıma esnasında karşılaşılması beklenen ve tasarım esnasında göz önüne alınan ortam koşullarının (sıcaklık, güneş ışıması) değişim aralığı.
6.4.23.6 0.1 kg veya daha fazla uranyum hekzaflüorür içeren ambalajların onay başvurusunda, tasarımın 6.4.6.1’deki geçerli hükümleri karşıladığı konusunda Yetkili Kurumu tatmin etmek için gerekli olan tüm bilgiler ve 1.7.3’e göre gerekli olan geçerli kalite güvence programının açıklaması bulunmalıdır.
6.4.23.7 Bölünebilen ambalaj onayına başvuruda, tasarımın 6.4.11.1’deki geçerli hükümleri karşıladığı konusunda Yetkili Kurumu tatmin etmek için gerekli olan tüm bilgiler ve 1.7.3’e göre gerekli olan geçerli kalite güvence programının özellikleri bulunmalıdır.
6.4.23.8 Özel forma sahip radyoaktif malzeme tasarımı ve düşük dağılabilen radyoaktif malzeme tasarımı onayına başvuruda aşağıda belirtilen hususlar bulunmalıdır:
(a) Radyoaktif malzemenin veya kapsülse içeriklerin ayrıntılı açıklaması; hem fiziki hem de kimyasal haller için özel referans verilmelidir;
(b) Kullanılacak kapsülün tasarımının ayrıntılı beyanı;
(c) Yapılan testlerin ve sonuçlarının beyanı, veya radyoaktif malzemenin performans standartlarını karşıladığını gösteren hesaplama metotlarına dayanan bilgiler veya özel forma sahip radyoaktif malzeme veya düşük dağılabilen radyoaktif malzemenin ADR’deki geçerli hükümleri karşıladığına ilişkin diğer bilgiler;
(d) 1.7.3’e göre gerekli olan geçerli kalite güvence programının özellikleri; ve
(e) Özel forma sahip radyoaktif malzemelerin veya düşük dağılabilen radyoaktif malzemelerin sevkıyatında kullanılmak üzere önerilen sevkıyat öncesi önlemler.
6.4.23.9 Yetkixx Xxxxx tarafından yayınlanan her bir onay sertifikasına tanımlama işareti verilmelidir. Tanımlama işareti aşağıda belirtilen genel tiplerde olmalıdır;
VRI/Numara/Tip Kodu
(a) 6.4.23.10 (b)’de belirtilmesi haricinde VRI, sertifikayı yayınlayan ülkenin uluslararası motorlu araç tescil tanımlama kodunu temsil etmektedir12;
(b) Numara Yetkili Kurum tarafından verilmelidir ve tasarım veya sevkıyata özel ve tek olmalıdır. Sevkıyat onay tanımlama işareti, tasarım onay tanımlama işareti ile açıkça bağlantılı olmalıdır;
(c) Yayınlanan onay sertifikaları çeşitlerini göstermek için aşağıda belirtilen tip kodları listelenen sırada kullanılır:
AF Bölünebilen malzeme için Tip A ambalaj tasarımı
B(U) Tip B(U) ambalaj tasarımı [bölünebilen malzeme için B(U)F] B(M) Tip B(M) ambalaj tasarımı [bölünebilen malzeme için B(M)] C Tip C ambalaj tasarımı (bölünebilen malzeme için CF)
IF Bölünebilen malzeme için endüstriyel ambalaj tasarımı
12 Bkz. Viyana Karayolu Trafiği Sözleşmesi (1968).
S Özel forma sahip radyoaktif malzeme LD Düşük dağılabilen radyoaktif malzeme T Sevkıyat
X Özel düzenleme
Çatlamayan veya çatlaması beklenen uranyum hekzaflüorür ambalaj tasarımları durumunda yukarıdaki kodlar uygulanmıyorsa aşağıda belirtilen tip kodları kullanılmalıdır:
H(U) Tek taraflı onay
H(M) Çok taraflı onay;
(d) 1.6.5.2-1.6.5.4 uluslararası ambalajlama hükümlerine göre yayınlananlardan farklı olarak ambalaj tasarımı ve özel forma sahip radyoaktif malzeme onay sertifikaları için ve düşük dağılan radyoaktif malzeme onay sertifikaları için “-96” sembolü tip koduna ilave edilmelidir.
6.4.23.10 Tip kodları aşağıda belirtilen şekilde uygulanmalıdır:
(a) Her sertifika ve her ambalaj yukarıdaki 6.4.23.9 (a), (b), (c) ve (d)’de belirtilen sembolleri içeren uygun tanım işaretini taşımalıdır, bunun istisnası ambalajlar için sadece geçerli tasarım tipi kodları uygulanıyorsa “-96” sembolü dahil ikinci basamaktan sonra görülmesidir, yani “T” veya “X” ambalajdaki tanım işaretinde görülmemelidir. Tasarım onayı ve sevkıyat onay birleştirildiğinde geçerli tip kodlarının tekrar edilmesine gerek yoktur. Örneğin:
A/132/B(M)F-96: Avusturya Yetkixx Xxxxxx tarafından tasarım numarası 132’nin verildiği çok taraflı onay gerektiren bölünebilen malzeme için onaylanan Tip B(M) ambalaj tasarımı (hem ambalaj üzerine hem de ambalaj tasarım onay sertifikasına işaretlenecektir);
A/132/B(M)F-96T: Yukarıda belirtilen tanım işaretini taşıyan ambalaj için yayınlanan sevkıyat onayı (sadece sertifikaya işaretlenecektir);
A/137/X: 137 numarasının verildiği Avusturya Yetkili Kurumu tarafından yayınlanan özel düzenleme onayı (sadece sertifikaya işaretlenecektir);
A/139/IF-96: 139 ambalaj tasarım numarasının verildiği Avusturya Yetkixx Xxxxxx tarafından onaylanan bölünebilen malzeme için endüstriyel ambalaj tasarımı (hem ambalaj hem de ambalaj tasarım onay sertifikası işaretlenecektir); ve
A/145/H(U)-96: 145 ambalaj tasarım numarasının verildiği Avusturya Yetkixx Xxxxxx tarafından onaylanan bölünebilen tahmini uranyum hekzaflüorür ambalaj tasarımı (hem ambalaj hem de ambalaj tasarım onay sertifikası işaretlenecektir);
(b) 6.4.23.16’ya göre çok taraflı onay doğrulandığında, tasarım veya sevkıyatın menşei ülkesi tarafından yayınlanan tanımlama işareti kullanılmalıdır. Çok taraflı onay müteakip ülkelerde sertifikaların yayınlanması ile gerçekleştiğinde, her bir sertifika uygun tanımlama işaretini taşımalıdır ve tasarımı kabul edilen ambalajda uygun tanımlama işaretleri bulunmalıdır.
Örneğin:
A/132/B(M)F-96 CH/28/B(M)F-96
orijinal olarak Avusturya’da onaylanan ve müteakiben ayrı bir sertifika ile İsviçre tarafından onaylanan ambalajın tanımlama işareti olacaktır. İlave tanımlama işaretleri ambalaj üzerine benzer şekilde tablo olarak yazılmalıdır;
(c) Sertifikanın gözden geçirilmesi sertifika üzerindeki tanımlama işaretinden sonra parantez içerisinde ifade edilerek gösterilmelidir. Örneğin, A/132/B(M)F-96 (Rev. 2), 2 nci defa gözden geçirilen Avusturya ambalaj tasarım onay sertifikasını göstermektedir; veya A/132/B(M)F-96 (Rev.0), Avusturya ambalaj tasarım sertifikasının orijinal baskısını göstermektedir. Orijinal baskılar için, parantez içerisinde göstermek zorunlu değildir ve “orijinal baskı” gibi diğer kelimeler “Rev.0” yerine de kullanılabilir. Sertifika gözden geçirme numaraları sadece orijinal onay sertifikasını yayınlayan ülke tarafından yayınlanabilir;
(d) İlave semboller (ulusal düzenlemeler nedeniyle gerekli olabilir) tanımlama işaretinin sonuna parantez içerisinde eklenebilir; örneğin, A/132/B(M)F-96(SP503);
(e) Tasarım sertifikasına yapılan her gözden geçirme sonunda ambalajdaki tanımlama işaretini değiştirmek gerekli değildir. Bu yeniden işaretleme işlemi sadece ambalaj tasarım sertifikasının gözden geçirilmesinde ikinci bölme işaretinden sonra ambalaj tasarımının tip kodu harflerinde bir değişiklik olduğunda gereklidir.
6.4.23.11 Özel forma sahip radyoaktif malzeme veya düşük dağılan radyoaktif malzeme için Yetkili Kurum tarafından yayınlanan her onay sertifikasında aşağıda belirtilen hususlar bulunmalıdır:
(a) Sertifikanın tipi;
(b) Yetkili Kurum tanıma işareti;
(c) Yayın tarihi ve bitiş tarihi;
(d) Özel forma sahip radyoaktif malzeme veya düşük dağılan radyoaktif malzemelerin onaylandığı Radyoaktif Malzemelerin Emniyetli Taşınmasına İlişkin IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) Düzenlemesi’nin baskısı dahil geçerli ulusal ve uluslararası düzenlemelerin listesi;
(e) Özel forma sahip radyoaktif malzeme veya düşük dağılan radyoaktif malzemelerin tanımı;
(f) Özel forma sahip radyoaktif malzeme veya düşük dağılabilen radyoaktif malzeme;
(g) Çizimlere referans olabilecek şekilde özel forma sahip radyoaktif malzeme veya düşük dağılan radyoaktif malzeme için tasarım özellikleri;
(h) İlgili aktiviteleri içeren ve fiziksel ve kimyasal formu içeren radyoaktif içeriklerin özellikleri;
(i) 1.7.3’e göre gerekli olan geçerli kalite güvence programının özellikleri;
(j) Sevkıyat öncesinde yapılacak özel işlemlerle ilgili olarak başvuran tarafından temin edilen bilgilerin referansları;
(k) Yetkili Kurum tarafından uygun görüldüğünde başvuranın kimliğinin referansı;
(l) Sertifika veren resmi görevlinin imzası ve kimliği.
6.4.23.12 Özel bir düzenleme için Yetkili Kurum tarafından yayınlanan her bir onay sertifikasında aşağıda belirtilen bilgiler bulunmalıdır:
(a) Sertifikanın tipi;
(b) Yetkili Kurum tanıma işareti;
(c) Yayın tarihi ve bitiş tarihi;
(d) Taşıma şekli;
(e) Taşıma şekli, araç tipi, konteynır kısıtlamaları ve gerekli rota talimatları;
(f) Özel düzenlemenin onaylandığı Radyoaktif Malzemelerin Emniyetli Taşınmasına İlişkin IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) Düzenlemesi’nin baskısı dahil geçerli ulusal ve uluslararası düzenlemelerin listesi;
(g) Aşağıda belirtilen ifade:
“Bu sertifika malı gönderenin ambalajın taşınacağı veya taşındığı ülke hükümeti tarafından getirilen hükümlere uyma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.”;
(h) Yetkili Kurum tarafından uygun görülen alternatif radyoaktif içerik sertifikaları, diğer Yetkili Kurum onayı veya ilave teknik veriler veya bilgilerin referansları;
(i) Çizimlere veya tasarım özelliklerine referans gösteren ambalaj tanımı. Yetkili Kurum tarafından uygun görülüyorsa, 21 cm x 30 cm boyutlarını aşmayan ve ambalajın yapısını gösteren bir gösterim temin edilmeli ve üretim malzemeleri, brüt ağırlık, genel harici boyutlar ve görünüş dahil ambalajın kısa bir tanımı da eklenmelidir;
(j) Ambalajın yapısından dolayı açık olmayabilecek radyoaktif içeriklerdeki sınırlamaları içeren yetki verilmiş radyoaktif içeriklerin özellikleri. Bu özelliklerde fiziki ve kimyasal şekiller, aktiviteler (uygunsa farklı izotoplar dahil), gram olarak ifade edilen miktarlar (bölünebilen malzemeler için) ve geçerli ise özel forma sahip radyoaktif malzeme ya da düşük dağılan radyoaktif malzemenin bulunup bulunmadığı olmalıdır;
(k) İlave olarak, bölünebilen malzeme içeren ambalajlar için:
(i) yetki verilen radyoaktif içeriklerinin ayrıntılı tanımı;
(ii) kritik emniyet endeksinin değeri;
(iii) içeriklerin kritik emniyetini gösteren dokümanların referansı;
(iv) bazı boş alanlarda su eksikliğinin kritik değerlendirme varsayılması açısından özel hususlar;
(v) nötron çoğaltmadaki değişikliğe müsaade edilmesi (6.4.11.4 (b)) gerçek ışıma deneyimi nedeniyle kritik değerlendirme olarak varsayılmaktadır; ve
(vi) özel düzenlemenin onaylandığı ortam sıcaklığı değişim aralığı;
(l) Isının emniyetli şekilde uzaklaşması için özel depolama hükümleri dahil hazırlama, yükleme, taşıma, indirme ve sevkıyatın tesliminde gerekli ilave işletme kontrollerinin ayrıntılı listesi;
(m) Yetkili Kurum tarafından uygun görüldüğünde özel düzenlemenin nedenleri;
(n) Özel düzenlemeye göre sevkıyatının sonucu olarak uygulanan tazmin edici önlemlerin açıklaması;
(o) Sevkıyat öncesinde alınması gereken özel önlemler veya ambalajın kullanımına ilişkin başvuran tarafından temin edilen bilgilerin referansları;
(p) 6.4.8.4, 6.4.8.5 ve geçerliyse 6.4.8.15’te belirtilenlere uygun değilse tasarım amaçları için varsayılan ortam koşullarına ilişkin bir ifade;
(q) Yetkili Kurum tarafından gerekli görülen acil durum düzenlemeleri;
(r) 1.7.3’te gerekli görülen geçerli kalite güvence programının özellikleri;
(s) Yetkili Kurum tarafından onaylandığında başvuranın kimliği ve taşıyıcının kimliğine referans;
(t) Sertifika veren resmi görevlinin imzası ve kimliği.
6.4.23.13 Yetkili Kurum tarafından yayınlanan her bir sevkıyat onay sertifikasında aşağıda belirtilen hususlar bulunmalıdır:
(a) Sertifikanın tipi;
(b) Yetkili Kurum tanıma işareti;
(c) Yayın tarihi ve bitiş tarihi;
(d) Sevkıyatın onaylandığı Radyoaktif Malzemelerin Emniyetli Taşınmasına İlişkin IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) Düzenlemesi’nin baskısı dahil geçerli ulusal ve uluslararası düzenlemelerin listesi;
(e) Taşıma şekli, araç tipi, konteynır kısıtlamaları ve gerekli rota talimatları;
(f) Aşağıda belirtilen ifade:
“Bu sertifika malı gönderenin ambalajın taşınacağı veya taşındığı ülke hükümeti tarafından getirilen hükümlere uyma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.”;
(g) Emniyet açısından kritik önemdeki ısının emniyetli şekilde uzaklaşması için özel depolama hükümleri dahil hazırlama, yükleme, taşıma, indirme ve sevkıyatın tesliminde gerekli ilave işletme kontrollerinin ayrıntılı listesi;
(h) Sevkıyat öncesinde alınması gereken özel önlemlere ilişkin başvuran tarafından temin edilen bilgilerin referansları;
(i) Geçerli tasarım onay sertifikalarının referansları;
(j) Ambalajın yapısından dolayı açık olmayabilecek radyoaktif içeriklerdeki sınırlamaları içeren gerçek radyoaktif içeriklerin özellikleri. Bu özelliklerde fiziki ve kimyasal şekiller, tüm aktiviteler (uygunsa farklı izotoplar dahil), gram olarak ifade edilen miktarlar (bölünebilen malzemeler için) ve geçerli ise özel forma sahip radyoaktif malzeme ya da düşük dağılan radyoaktif malzemenin bulunup bulunmadığı içermelidir;
(k) Yetkili Kurum tarafından gerekli görülen acil durum düzenlemeleri;
(l) 1.7.3’te gerekli görülen geçerli kalite güvence programının özellikleri;
(m) Yetkili Kurum tarafından uygun görüldüğünde başvuranın kimliğinin referansı;
(n) Sertifika veren resmi görevlinin imzası ve kimliği.
6.4.23.14 Yetkili Kurum tarafından yayınlanan her bir ambalaj tasarımı onay sertifikasında aşağıda belirtilen bilgiler bulunmalıdır:
(a) Sertifikanın tipi;
(b) Yetkili Kurum tanıma işareti;
(c) Yayın tarihi ve bitiş tarihi;
(d) Uygun olduğu takdirde taşıma şekli kısıtlamaları;
(e) Tasarımın onaylandığı Radyoaktif Malzemelerin Emniyetli Taşınmasına İlişkin IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) Düzenlemesi’nin baskısı dahil geçerli ulusal ve uluslararası düzenlemelerin listesi; Taşıma şekli, araç tipi, konteynır kısıtlamaları ve gerekli rota talimatları;
(f) Aşağıda belirtilen ifade:
“Bu sertifika malı gönderenin ambalajın taşınacağı veya taşındığı ülke hükümeti tarafından getirilen hükümlere uyma zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.”;
(g) Yetkili Kurum tarafından uygun görülen alternatif radyoaktif içerik sertifikaları, diğer Yetkili Kurum onayı veya ilave teknik veriler veya bilgilerin referansları;
(h) Uygun görülürse sevkıyat onayın 5.1.5.2.2’ye göre gerekli olduğu durumda sevkıyatı onay veren ifade;
(i) Ambalajın tanımı;
(j) Çizimlere veya tasarım özelliklerine referans gösteren ambalaj tanımı. Yetkili Kurum tarafından uygun görülüyorsa, 21 cm x 30 cm boyutlarını aşmayan ve ambalajın yapısını gösteren bir gösterim temin edilmeli ve üretim malzemeleri, brüt ağırlık, genel harici boyutlar ve görünüş dahil ambalajın kısa bir tanımı da eklenmelidir;
(k) Çizimlerin referanslarıyla tasarım özellikleri;
(l) Ambalajın yapısından dolayı açık olmayabilecek radyoaktif içeriklerdeki sınırlamaları içeren yetki verilmiş radyoaktif içeriklerin özellikleri. Bu özelliklerde fiziki ve kimyasal şekiller, aktiviteler (uygunsa farklı izotoplar dahil), gram olarak ifade edilen miktarlar
(bölünebilen malzemeler için) ve geçerli ise özel forma sahip radyoaktif malzeme ya da düşük dağılan radyoaktif malzemenin bulunup bulunmadığı içermelidir;
(m) İlave olarak, bölünebilen malzeme içeren ambalajlar için:
(i) yetki verilen radyoaktif içeriklerinin ayrıntılı tanımı;
(ii) kritik emniyet endeksinin değeri;
(iii) içeriklerin kritik emniyetini gösteren dokümanların referansı;
(iv) bazı boş alanlarda su eksikliğinin kritik değerlendirme varsayılması açısından özel hususlar;
(v) nötron çoğaltmadaki değişikliğe müsaade edilmesi (6.4.11.4 (b)) gerçek ışıma deneyimi nedeniyle kritik değerlendirme olarak varsayılmaktadır; ve
(vi) özel düzenlemenin onaylandığı ortam sıcaklığı değişim aralığı;
(n) Tip B(M) ambalajlar için, ambalajın 6.4.7.5, 6.4.8.4, 6.4.8.5 ve 6.4.8.8-6.4.8.15 hükümlerine uymadığını ve diğer Yetkili Kurumlar için yararlı olabilecek daha fazla bilgiyi gösteren ifade;
(o) Isının emniyetli şekilde uzaklaşması için özel depolama hükümleri dahil hazırlama, yükleme, taşıma, indirme ve sevkıyatın tesliminde gerekli ilave işletme kontrollerinin ayrıntılı listesi;
(p) Sevkıyat öncesinde alınması gereken özel önlemler veya ambalajın kullanımına ilişkin başvuran tarafından temin edilen bilgilerin referansları;
(q) 6.4.8.4, 6.4.8.5 ve geçerliyse 6.4.8.15’te belirtilenlere uygun değilse tasarım amaçları için varsayılan ortam koşullarına ilişkin bir ifade;
(r) 1.7.3’te gerekli görülen geçerli kalite güvence programının özellikleri;
(s) Yetkili Kurum tarafından gerekli görülen acil durum düzenlemeleri;
(t) Yetkili Kurum tarafından uygun görüldüğünde başvuranın kimliği;
(u) Sertifika veren resmi görevlinin imzası ve kimliği.
6.4.23.15 Yetkili Kurum, onayladıkları tasarıma göre üretilen her bir ambalajın seri numarası hakkında bilgilendirilmelidir. Yetkili Kurum bu seri numaralarının kayıtlarını temin etmelidir.
6.4.23.16 Çok taraflı onay, tasarım veya sevkıyatın menşei ülkesinin Yetkili Kurumu tarafından yayınlanan orijinal sertifikanın onaylanması ile gerçekleştirilebilir. Bu tür onaylama, sevkıyatın yapıldığı veya taşındığı ülkenin Yetkili Kurumu tarafından orijinal sertifikanın tasdik edilmesi veya ayrı bir tasdik, ek, ilave vb yayınlanması ile yapılabilir.
BÖLÜM 6.5
ORTA BOY HACİMLİ KONTEYNIRLARIN (IBC’ ler), YAPIMINA VE TEST EDİLMESİ İÇİN HÜKÜMLER
6.5.1 Bütün IBC tiplerine uygulanabilen genel hükümler
6.5.1.1 Kapsam
6.5.1.1.1 Bu bölümdeki hükümler Bölüm 3.2’de yer alan Tablo A’daki Sütun (8)’de gösterilen ambalajlama talimatlarına göre özellikle tehlikeli malların taşınması için yetkilendirilen orta boy hacimli konteynırlarına (IBCler) uygulanmaktadır. Sırasıyla Bölüm 6.7 veya 6.8’indeki hükümleri karşılamakta olan portatif tank ve tank-konteynırları IBC olarak kabul edilmemektedir. Bu bölümdeki hükümlere uyan IBC’ler ADR amaçlarına uygun konteynırlar olarak göz önüne alınmayacaklardır. IBC harfleri bu metnin izleyen bölümlerinde orta boy hacimli konteynırlarını temsil etmek üzere kullanılacaktır.
6.5.1.1.2 Bir istisna olarak, burada sözü edilen hükümlere tam olarak uymayan ancak kabul edilebilir alternatifleri olan IBC’ler ve onların servis donanımları Yetkili Kurum tarafından onay sırasında dikkate alınabilirler. Buna ek olarak, bilim ve teknolojideki gelişmeleri dikkate almak amacıyla, taşınan maddelerin ve eşdeğerlerinin özellikleriyle uyum bakımından en az kullanımdakine eşdeğer güvenlik düzeyini sunan veya darbe, yükleme ve yangına karşı daha üstün olan alternatif düzenlemeler Yetkili Kurum tarafından dikkate alınabilir.
6.5.1.1.3 IBC’lerin yapımı, donanımı, test edilmesi, işaretlenmesi ve işletilmesi, IBC’lerin onaylandığı ülkenin Yetkili Kurumunun onayına tabi olacaktır.
6.5.1.1.4 IBC’lerin üreticileri ve bunların dağıtımcıları, izlenecek prosedürler ile taşıma amacıyla sundukları ve bu Bölümün uygulanabilecek performans testlerini geçme yeteneğine sahip olan kapakların (gerekli contalar dahil) ve gerekli diğer tüm bileşenlerin tiplerinin ve boyutlarının tanımına ilişkin bilgi sağlayacaklardır.
6.5.1.2 (rezerve edilmiştir)
6.5.1.3 (rezerve edilmiştir)
6.5.1.4 IBC’ler için gösterim kodlama sistemi
6.5.1.4.1 Kod, (a)’da belirtilen iki rakamdan oluşacak, bunu (b)’de belirtilen harf(ler) izleyecek ve arkasından da, bireysel bir bölümde belirtildiğinde, IBC kategorisini gösteren bir rakam gelecektir.
(a)
Tip | Doldurulmuş veya boşaltılmış katılar için | Sıvılar için | |
yoğunluk olarak | 10 kPa (0,1 bar)’ın yukarısındaki basınç altında | ||
Katı Esnek | 11 13 | 21 - | 31 - |