Contract
TÜKETİCİ KREDİLERİ YASASI İÇDÜZENİ | |
BİRİNCİ KISIM Genel Kurallar | |
Madde 1. | Kısa İsim |
Madde 2. | Tefsir |
Madde 3. | Amaç |
Madde 4. | Kapsam |
İKİNCİ KISIM Tüketici Kredi Sözleşmelerinin Esas ve Usulleri | |
Madde 5. | Tüketici Kredi Sözleşmeleri |
Madde 6. | Ön Bilgilendirme |
Madde 7 | Cayma Hakkı |
Madde 8 | Tüketicinin Ödeme Gücü |
ÜÇÜNCÜ KISIM Faiz ve Ücretler ile İlgili Esas ve Usuller | |
Madde 9. | Değişken Faiz ile İlgili Esaslar |
Madde 10. | Belirli Süreli Tüketici Kredi Sözleşmelerinde Faiz Oranı ve Ücretler |
Madde 11. | Belirsiz Süreli Tüketici Kredi Sözleşmelerinde Faiz Oranı ve Ücretler |
Madde 12. | Yıllık Maliyet Oranı |
DÖRDÜNCÜ KISIM Tüketici Kredi Sözleşmeleri ile İlgili Özel Kurallar | |
Madde 13. | Erken Ödeme |
Madde 14. | Sigorta Yaptırılması |
Madde 15. | Bağlı Kredi Sözleşmeleri |
Madde 16. | Hakların Temlik Edilmesi |
BEŞİNCİ KISIM Tüketici Kredileri ile İlgili İlan ve Reklamlar | |
Madde 17. | İlan ve Reklamlar ile İlgili Esaslar |
ALTINCI KISIM Denetim Yetkisi | |
Madde 18. | Denetim Yetkisi |
YEDİNCİ KISIM Çeşitli Kurallar | |
Madde 19. | Bankalar Birliğinin Yükümlülüğü |
Madde 20. | Kuruluşların Şikayet ile İlgili Yükümlülüğü |
Madde 21. | Belgelerin Saklanması |
Madde 22. | Tebliğ Yetkisi |
SEKİZİNCİ KISIM İdari Para Cezaları İle Suç ve Cezalar | |
Madde 23. | İdari Para Cezaları ile Cezalarda Yetki ve Yöntem |
Madde 24. | Suç ve Cezalar |
DOKUZUNCU KISIM Geçici Kurallar | |
Geçici Madde 1. | Bu Yasanın Yürürlüğe Girdiği Tarihten Önce Akdolunmuş Tüketici Kredi Sözleşmelerine İlişkin Kural |
Geçici Madde 2. | Geçici 1’inci Maddeye Aykırılık Halinde Verilecek Xxxx |
ONUNCU KISIM Son Kurallar | |
Madde 25. | Yürütme Yetkisi |
Madde 26. | Yürürlüğe Giriş |
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi'nin 29 Haziran 2020 tarihli Altmışbirinci Birleşiminde Oybirliğiyle kabul olunan "Tüketici Kredileri Yasası" Anayasanın 94'üncü maddesinin (l)'inci fıkrası gereğince Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete'de yayımlanmak suretiyle ilan olunur. | |
Sayı : 31/2020 | |
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar: | |
Kısa İsim | 1. Bu Yasa, Tüketici Kredileri Yasası olarak isimlendirilir. |
BİRİNCİ KISIM | |
Genel Kurallar | |
Tefsir | 2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe; |
“Bakanlık”, Ticaret Dairesinin bağlı olduğu Bakanlığı anlatır. | |
62/2017 | “Banka”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bankacılık Yasası altında izin alarak faaliyet gösteren bankaları anlatır. |
“Belirli Süreli Tüketici Kredileri”, tüketici kredi sözleşmesinin imzalandığı tarihte, kredi ilişkisinin sona erme tarihinin taraflarca sözleşmede açıkça kararlaştırıldığı tüketici kredilerini anlatır. | |
“Belirsiz Süreli Tüketici Kredileri”, tüketici kredi sözleşmesinin imzalandığı tarihte, kredi ilişkisinin sona erme tarihinin taraflarca sözleşmede kararlaştırılmadığı tüketici kredilerini anlatır. | |
“Birlik”, Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliğini anlatır. | |
“Dayanıklı Ortam”, tüketicinin gönderdiği veya kendisine gönderilen bilgiyi, gelecekte yeterli bir zaman içinde kolayca ulaşabilecek şekilde bilgi saklama yeteneği veren ve saklanan bilginin, değişmeden erişimine izin veren herhangi bir araç ve/veya ortamı anlatır. | |
“Değişken Faiz”, tüketici kredi sözleşmesi süresince referans faize, kuruluşlar tarafından uygulanacak marj oranı eklenerek bulunan kredi faiz oranını anlatır. | |
“Donuk Alacak”, bankalarda, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bankacılık Yasasının 74’üncü maddesinin (2)’nci fıkrası uyarınca yürürlükte bulunan Bankaların Kredileri ile Diğer Alacaklarının Nitelikleri ve Karşılıklar Tebliğindeki ifadeyi, kredi sağlayıcılarında ise anaparanın veya faizin vadesinden veya ödenmesi gereken tarihlerden itibaren tahsilinin 90 (doksan) günden fazla gecikmiş olduğu alacağı anlatır. | |
Fasıl 149 6/1959 21/1989 | “Kefil”, Sözleşmeler Yasası tahtında, tüketicinin kredisi ile ilgili vaadini veya yükümlülüğünü yerine getirme garantisini veren gerçek ve/veya tüzel kişiyi anlatır. |
“Kredi Faiz Oranı”, tüketici kredi sözleşmesinde yer alan ve ödeme planı oluşturulmasına esas teşkil eden, kredi miktarına yıllık olarak uygulanan sabit veya değişken bir yüzde olarak ifade edilen oranı anlatır. | |
“Kredi Sağlayıcısı”, banka hariç, devamlı ve mutad meslek halinde ödünç para verme işleri ile uğraşan tüzel kişileri anlatır. | |
“Kredinin Toplam Maliyeti”, tasdik ücreti hariç olmak üzere, faiz, vergi, harç, komisyon, sigorta ve benzeri yasal yükümlülükler ile varsa değişik isimler altında alınan her türlü ücretin dahil olduğu ödenmesi gereken toplam tutarı anlatır. | |
“Kuruluş”, bankaları ve kredi sağlayıcılarını anlatır. | |
“Merkez Bankası”, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankasını anlatır. | |
“Ödeme Planı”, tüketici kredi sözleşmesinde tüketicinin geri ödemesinde esas alınacak taksit ve vadeleriyle birlikte anapara, faiz, vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler ve varsa ücret tutarlarının ayrı ayrı belirtildiği ve sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olan tabloyu anlatır. | |||
“Referans Faiz”, kuruluşlar tarafından kullandırılan değişken faizli kredilerin faiz hesaplanmasında baz alınacak faizi anlatır. | |||
“Sabit Faiz”, tüketici kredi sözleşmesinde yer alan ve sözleşme süresince tüketici aleyhine değiştirilemeyen faiz oranını anlatır. | |||
“Taksit”, ödeme planında her bir vade için hesaplanan anapara, faiz, vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülükler toplamından oluşan, her bir ödeme tutarını anlatır. | |||
“Taksit Vadesi”, ödeme planında belirlenmiş olan taksitlerin ödeneceği tarihi anlatır. | |||
“Tüketici”, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek kişiyi anlatır. | |||
“Tüketici Kredisi”, gerçek kişilerin, ticari veya mesleki olmayan amaçlarla kullandığı kredileri anlatır. | |||
“Tüketici Kredi Sözleşmesi”, kuruluşun tüketiciye, faiz veya benzeri bir menfaat karşılığında ödemenin ertelenmesi, ödünç veya benzeri finansman şekilleri aracılığıyla kredi verdiği veya kredi vermeyi taahhüt ettiği sözleşmeyi anlatır. | |||
“Ücret”, faiz, vergi, fon ve benzeri yasal giderler dışında kalan, harç, komisyon, masraf ve benzeri her ne ad altında olursa olsun tüketiciden talep edilen her türlü parasal tutarı anlatır. | |||
“Yıllık Maliyet Oranı”, tasdik ücreti hariç olmak üzere, faiz, vergi, harç, komisyon, sigorta ve benzeri yasal yükümlülükler ile varsa değişik isimler altında alınan her türlü ücretlerin dahil olduğu toplam kredi tutarına olan, yıllık yüzdesel oranı anlatır. | |||
Amaç | 3. Bu Yasanın amacı, tüketici kredilerinin uygulama usul ve esaslarını düzenlemek ve tüketici kredisi veren kuruluşların yükümlülüklerini ve sorumluluklarını belirleyerek tüketici haklarının korunmasını sağlamaktır. | ||
Kapsam | 4. Bu Yasa, tüketici kredilerini ve tüketici kredi sözleşmelerine taraf olanları kapsar. | ||
İKİNCİ KISIM | |||
Tüketici Kredi Sözleşmelerinin Esas ve Usulleri | |||
Tüketici Kredi Sözleşmeleri | 5. | (1) | Tüketici kredi sözleşmeleri yazılı olarak yapılır. Tüketici kredi sözleşmesinin imzalandığı gün, imzalı bir kopyasının tüketiciye ve varsa kefil veya kefillerine verilmesi zorunludur. |
(2) | Geçerli bir tüketici kredi sözleşmesi yapmamış olan kuruluş, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez. Tüketici kredi sözleşmesinde öngörülen koşullar, tüketici aleyhine değiştirilemez. | ||
(3) | Tüketici kredi sözleşmelerinde kullanılan dil Türkçedir. Ana dili Türkçe olmayan yabancı tüketicilerin talep etmesi halinde, imzaladıkları sözleşmenin aslına uygun olarak yapılmış İngilizce çevirisi, imza karşılığı kendilerine verilir. Kuruluş tarafından, tüketiciye imzalatılmış olan çevirinin aslına uygun bir kopyası, kredi dosyasında saklanmalıdır. | ||
(4) | Tüketici kredi sözleşmelerinde bulunması gereken asgari zorunlu unsurlar şunlardır: | ||||
(A) | Tüketicinin ve varsa kefil veya kefillerinin adı-soyadı/unvanı, kimlik ve adres bilgileri ile kuruluşun unvanı, açık adresi, telefon numarası, varsa diğer iletişim bilgileri, | ||||
(B) | Adres değişikliklerinin bildirimine ilişkin esas ve usuller, | ||||
(C) | Kredinin türü ve tutarı, | ||||
(Ç) | Kredi faiz oranı türü ve yıllık maliyet oranının yanı sıra; | ||||
(a) | Sabit faizli kredilerde faiz oranı, | ||||
(b) | Değişken faizli kredilerde, faize esas teşkil edecek referans faiz ve bu faize kuruluşun uygulayacağı marj, | ||||
(D) | Tüketiciden talep edilecek her türlü ücrete ilişkin bilgiler ve bunların değiştirilmesine ilişkin kurallar, | ||||
(E) | Belirli süreli kredi sözleşmelerinde, kredi sözleşmesinin süresi, | ||||
(F) | Belirli süreli kredi sözleşmelerinde kredinin toplam maliyeti, ödeme planı ve/veya geri ödeme tutarı, | ||||
(G) | Belirsiz süreli kredilerde, kredi limitinin bildirim zamanı ve yöntemi, kredi limitinin artırılması veya azaltılması koşulları, | ||||
(H) | Alınacak teminatların türü, teminat alınmasıyla ilgili usul, maliyet ve geçerlilik süresi, | ||||
(I) | Belirli süreli tüketici kredilerinde tüketicinin erken ödemede bulunma hakkı, ödenen tutara göre kuruluşun indirim yapma yükümlülüğü ve erken ödeme tazminatı, | ||||
(İ) | Tüketicinin, ödemelerini ödeme tarihinde yapmaması ve/veya gecikme halinde, varsa gecikme faiz oranı da dahil hukuki sonuçları, ve | ||||
(J) | Kredi sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin usul ve şartlar. | ||||
(5) | Düzenlenen borç senetleri, tüketici kredi sözleşmesine paralel ve farklılık içermeyecek şekilde düzenlenir. Sadece borç senedi düzenlenmesi durumunda, borç senedinin tüketici kredi sözleşmesinde yer alması gereken tüm unsurları içermesi zorunludur. | ||||
Ön Bilgilendirme | 6. | (1) | Herhangi bir tüketici kredi sözleşmesi imzalanmadan önce, tüketiciye, gerekli ön bilgilendirme kağıt ve/veya başka bir dayanıklı ortamda sunulur. Ön bilgilendirmenin tüketiciye sunulduğuna dair ispat yükümlülüğü kuruluşa aittir. | ||
(2) | Kredi ön bilgilendirme formlarında bulunması gereken asgari zorunlu unsurlar aşağıdaki gibidir; | ||||
(A) | Kredi kullanım amacını içerecek şekilde kredinin türü ve müşteri tarafından talep edilen kredi tutarı, | ||||
(B) | Bu Yasanın 5’inci maddesinin (4)’üncü fıkrasının (Ç), (D), (E), (F), (G), (H), (I) ve (İ) bendlerindeki bilgiler, | ||||
(C) | Kredinin tahsisinde istenilecek belgelere ilişkin ayrıntılı bilgi. | ||||
(3) | Tüketiciye verilen bilgilerin, taraflar için bağlayıcı olacağı süre, ön bilgilendirme formlarının üzerine herhangi bir şüpheye yer bırakmayacak şekilde açıkça yazılır. | ||||
Cayma Hakkı | 7. | (1) | Tüketici, tüketici kredi sözleşmesini imzaladığı tarihten itibaren 14 (on dört) gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına sahiptir. Tüketicinin cayma talebini süresi içinde iadeli taahhütlü posta yolu ile yazılı ve/veya kuruluşun erişebileceği başka bir dayanıklı ortamda kuruluşa iletmesi gerekir. | ||
(2) | Paranın verilmesi ve tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda, tüketici parayı aldığı tarihten itibaren faizi ile birlikte otuz gün içerisinde kuruluşa iade eder. İadenin bu süre içerisinde yapılmaması halinde cayma hakkı kullanılmamış sayılır. Faiz, tüketici kredi sözleşmesinde kararlaştırılmış olan kredi faiz oranına göre hesaplanır. Kuruluş bu kredi için faiz yanında sadece resim, vergi, harç ve/veya üçüncü kişilere ödediği ve iade alınamayan giderleri tüketiciden alma hakkına sahiptir. | ||
Tüketicinin Ödeme Gücü | 8. Tüketicinin yazılı ve/veya dayanıklı ortamda talebi olmaksızın kuruluşlar, tüketiciye kredi kullandıramazlar. Tüketici kredisi kullandırılmadan önce kuruluşlar, tüketicinin ve varsa kefil veya kefillerinin ödeme gücünü araştırmak zorundadırlar. | ||
ÜÇÜNCÜ KISIM | |||
Faiz ve Ücretler ile İlgili Esas ve Usüller | |||
Değişken Faiz ile İlgili Esaslar | 9. | (1) | Tüketici kredilerinde değişken faizin uygulanmasında kuruluşlar tarafından baz alınacak referans faizler, piyasalarca genel kabul görmüş faizler de göz önüne alınarak Merkez Bankası tarafından belirlenir. |
(2) | Kuruluşlar, tüketicinin kolayca ulaşabilmesini sağlamak için belirlenen güncel referans faiz oranlarına varsa kendi resmi internet sayfalarında yer vermek zorundadırlar. | ||
(3) | Değişken faizli tüketici kredilerinde tüketici kredi sözleşmesinde belirlenmiş olan referans faize eklenecek olan marj, sözleşme süresince tüketici aleyhine değiştirilemez. | ||
(4) | Değişken faiz uygulanan tüketici kredilerinde, kredi faiz oranı her üç ayda bir, taksit vadesinde yeniden güncellenir ve bir sonraki taksit vadesinden itibaren uygulanır. Ancak tüketicinin lehine olan faiz değişiklikleri hariç, krediye ilişkin ilk faiz değişikliği sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden onikinci ayın sonunda yapılır. | ||
(5) | Değişken faizli tüketici kredi sözleşmelerinde, kredi faiz oranında değişiklik olması halinde, bu değişiklik yürürlüğe girmeden en az otuz gün önce, tüketiciye ve varsa kefil veya kefillerine yazılı olarak ve/veya dayanıklı ortam aracılığıyla bildirilir. Bu bildirimde, yeni kredi faiz oranının yürürlüğe girmesinden sonra yapılacak ödemelerin tutarı ve sayısına ilişkin ayrıntılara yer verilir. Kredi faiz oranının artırılması halinde, yeni kredi faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. | ||
Belirli Süreli Tüketici Kredi Sözleşmelerinde Faiz Oranı ve Ücretler | 10. | (1) | Belirli süreli tüketici kredi sözleşmelerinde kredi faiz oranı sabit veya değişken olarak belirlenebilir. Kuruluşlar, tüketicilere her iki alternatifi de sunmak zorundadırlar. |
(2) | Belirli süreli tüketici kredilerine ilişkin açılan mevduat hesabından sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, tüketiciden bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret talep edilemez. Bu hesap, kredinin ödenmesi ile kapanır. | ||
(3) | Belirli süreli tüketici kredi sözleşmelerinde gecikme faizi uygulanmayacak süre açıkça belirtilir. Ancak bu süre onbeş günden az olamaz. | ||
Belirsiz Süreli Tüketici Kredi Sözleşmelerinde Faiz Oranı ve Ücretler | 11. | (1) | Belirsiz süreli tüketici kredilerinde, faiz değişikliğinin tüketiciye bildirim tarihinden itibaren, tüketici en geç altmış gün içinde borcun tamamını ödediği ve kredi kullanmaya son verdiği takdirde, faiz artışından etkilenmez. Bu süre zarfında tüketicinin borcun tamamını ödemesi ve kredi kullanmaya son vermesi durumunda bildirimin yapıldığı tarih ile kredinin kapandığı tarih arasındaki döneme eski faiz oranı uygulanır. Fazladan tahsil edilmiş faiz tüketiciye iade edilir. |
(2) | Tüketicinin aksine bir talebi olmadığı müddetçe, belirsiz süreli tüketici kredilerinde, tüketici yazılı olarak veya başka bir dayanıklı ortam üzerinde asgari üç ayda bir bilgilendirilir. | ||
(3) | Belirsiz süreli tüketici kredi sözleşmelerinden kaynaklanan ve kuruluş tarafından limit aşımına izin verilen durumlarda, gecikme faizi veya her ne ad altında olursa olsun sözleşmede yazan orandan farklı bir oran uygulanamaz. | ||
Yıllık Maliyet Oranı Cetvel | 12. Yıllık maliyet oranı, kuruluş tarafından hesaplanan mevcut ve gelecekteki bütün taahhütleri (kredi kullanımları, geri ödemeleri ve ücretleri) içeren yıllık yüzdesel orandır. Bu oran, bu Yasaya ekli cetvelde yer alan matematiksel formüle göre hesaplanır. | ||
DÖRDÜNCÜ KISIM | |||
Tüketici Kredi Sözleşmeleri ile İlgili Özel Kurallar | |||
Erken Ödeme | 13. | (1) | Tüketici, tüketici kredi sözleşmesine istinaden kullandığı kredinin vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabilir veya kredi borcunun tamamını erken ödeyebilir. Bu hallerde kuruluş, erken ödenen miktara göre gerekli tüm faiz ve diğer maliyet unsurlarına ilişkin indirim yapmakla yükümlüdür. |
(2) | Değişken faizli belirsiz süreli tüketici kredilerinden erken ödeme tazminatı alınmaz. | ||
(3) | Kuruluş, değişken faizli belirli süreli kredilerin ilk on iki aylık dönemi ile sabit faizli kredilerde erken ödeme talebinin olması durumunda, kredinin erken geri ödenmesi ile doğrudan bağlantılı olan muhtemel maliyetler için tazminat alma hakkına sahiptir. Bu tazminat, erken geri ödeme tarihi ile kredi sözleşmesinde yazılı olan vade bitim tarihi arasındaki sürenin bir yılı aşması halinde erken geri ödenen kredi tutarının % 1'ini (yüzde bir) aşamaz. Bu sürenin bir yılı aşmaması durumunda tazminat, erken geri ödenen kredi tutarının % 0.5'ini (binde beş) aşamaz. | ||
(4) | Bu tazminat kuruluş tarafından sadece erken geri ödeme tutarının, her on iki aylık süre içinde aylık asgari ücretin yirmi (20) katını aşması halinde talep edilebilir. | ||
(5) | Tazminat tutarı, herhalükarda erken geri ödeme tarihi ve kredi sözleşmesinde yazılı olan vade bitim tarihi arasındaki dönemde ödenmesi öngörülen faiz tutarını aşamaz. | ||
Sigorta Yaptırılması | 14. Tüketici kredilerinde, kuruluşlar tarafından krediye ilişkin olarak sigorta sözleşmesi talep edilebilir. Tüketicinin başka bir sigorta şirketinden sigorta yaptırmak istemesi halinde, sigorta şirketinden sağladığı teminat, kuruluş tarafından kabul edilmek zorundadır. Bu sigortanın kredi konusuyla, kalan borç tutarıyla ve vadesiyle uyumlu olması gerekir. | ||
Bağlı Kredi Sözleşmeleri | 15. | (1) | Bağlı kredi sözleşmesi; tüketici kredisinin münhasıran belirli bir konutun, malın veya hizmetin alımına ilişkin bir sözleşmenin finansmanı için verildiği ve bu iki sözleşmenin objektif açıdan ekonomik birlik oluşturduğu sözleşmedir. | |
(2) | Aşağıdaki durumlardan en az birinin varlığı halinde ekonomik birliğin var olduğu kabul edilir: | |||
(A) | Kuruluşun, tüketici kredi sözleşmesinin imzalanması veya hazırlanması aşamasında konut, mal veya hizmet sağlayanın hizmetinden yararlanması. | |||
(B) | Belirli bir konut, mal veya hizmet sağlanmasının tüketici kredi sözleşmesinde açıkça belirtilmesi. Ancak kuruluş ile konut, mal veya hizmet sağlayan arasında belirli bir sözleşme olmaksızın, tüketicinin kendisi tarafından belirlenen konutun, malın veya hizmetin bedelinin kuruluş tarafından ödenmesi suretiyle kullandırılan krediler bağlı kredi sayılmaz. | |||
(3) | Tüketicinin, konut, mal veya hizmet alımına ilişkin sözleşmeden cayması ve buna ilişkin bildirimin bu Yasanın 7’nci maddesinde öngörülen cayma süresi içinde ayrıca kuruluşa da bildirilmesi halinde, bağlı kredi sözleşmesi de herhangi bir tazminat veya cezai şart ödeme yükümlülüğü olmaksızın sona erer. | |||
(4) | Bağlı kredilerde, konut, mal veya hizmetin, hiç teslim edilmemesi ya da gereği gibi teslim veya ifa edilmemesi durumunda; tüketici satış sözleşmesini feshetme veya bedelden indirim talep etme hakkına sahiptir. Bu hakları kullanması halinde, konut, mal veya hizmeti sağlayan ile kuruluş tüketiciye karşı münferiden ve müteselsilen sorumlu olur. | |||
(A) | Tüketicinin bedelden indirim hakkını kullanması halinde bağlı kredi de bu oranda indirilir ve ödeme planı buna göre değiştirilir. | |||
(B) | Tüketicinin sözleşmeyi fesih hakkını kullanması halinde, o güne kadar yapmış olduğu ödeme iade edilir. | |||
(5) | Bu maddenin (4)’üncü fıkrası kapsamında kuruluşun sorumluluğu; | |||
(A) | Konutun veya malın teslim veya hizmetin ifa edilmediği durumlarda satış sözleşmesinde veya bağlı kredi sözleşmesinde belirtilen konutun veya malın teslim veya hizmetin ifa edilmesi gereken tarihten itibaren, | |||
(B) | Konutun veya malın teslim veya hizmetin ifa edildiği durumlarda konutun veya malın teslim veya hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren | |||
kullanılan kredi miktarı ile sınırlı olmak üzere 1 (bir) yıldır. | ||||
Hakların Temlik Edilmesi | 16. | (1) | Kuruluşun bir kredi sözleşmesi kapsamındaki haklarının veya bu sözleşmenin bir üçüncü tarafa temlik edilmesi durumunda, tüketici ve varsa kefil veya kefilleri ilk kuruluşa karşı sahip olduğu her türlü savunmayı temlikte bulunulana karşı kullanma hakkına sahiptir. | |
(2) | Kuruluş, üçüncü tarafa temlik ettiği tüketici kredileri ile ilgili olarak tüketici ve varsa kefil veya kefillerini yazılı ve/veya dayanıklı ortam yolu ile bilgilendirmek zorundadır. | |||
BEŞİNCİ KISIM | |||
Tüketici Kredileri ile İlgili İlan ve Reklamlar | |||
İlan ve Reklamlar ile İlgili Esaslar | 17. | (1) | Kuruluşlar, gerek tüketici kredilerine gerekse ürün ve hizmetlerinin tanıtım ve pazarlamasına ilişkin duyuru, ilan ve reklamlarında; yasal düzenlemelere uygun, dürüst ve gerçekçi davranmak zorundadırlar. |
(2) | Kuruluşlar, duyuru, ilan ve reklamlarında, diğer kurum ve kuruluşları ya da diğer kurum ve kuruluşların ürün ve hizmetlerini kötüleyen, haksız rekabete sebebiyet verebilecek nitelikteki ifade ya da ibarelere yer veremezler. | ||
(3) | Herhangi bir kredi faiz oranı ve/veya ücret içeren tüketici kredilerine yönelik yazılı ilan ve reklamlar, belirlenen asgari ve standart bilgileri içermelidir. Bu standart bilgiler açık, kesin, özlü ve göze çarpan nitelikte düzenlenmeli ve örneklerle açıklanmış şekilde olmalıdır. | ||
(4) | Tüketici kredisi ile ilgili sigorta ve benzeri bir yan hizmetin zorunlu olduğu hallerde, bu yükümlülük de açık ve görülebilecek şekilde yer almalıdır. | ||
ALTINCI KISIM | |||
Denetim Yetkisi | |||
Denetim Yetkisi | 18. | (1) | Bu Yasa kuralları kapsamında, Merkez Bankası kuruluşlarda şikayet üzerine ve/veya resen her türlü denetimi yapmaya yetkilidir. |
(2) | Kuruluşlar, Merkez Bankası tarafından gerçekleştirilen denetimlerde istenilen her türlü bilgi ile belgeye, kağıt veya bilgisayar ve/veya her türlü ortamda, zamanında, eksiksiz ve doğrudan ulaşılmasını ve denetim amacıyla talep edilen her türlü desteği sağlamakla yükümlüdürler. | ||
(3) | Kuruluşlar, talep edilen her türlü bilgi, belge ve olması halinde rapor ve finansal tabloları zamanında, eksiksiz ve doğru şekilde Merkez Bankasına sunmakla yükümlüdürler. | ||
(4) | Merkez Bankası, belirlediği süre içerisinde ve yapılacak cezai kovuşturma saklı kalmak koşulu ile gerekli gördüğü tedbirlerin alınması ve uygulanması ile aykırıkların giderilmesini isteyebilir. | ||
(5) | Kuruluşlar, Merkez Bankası tarafından istenen tedbirleri almak ve aldığı tedbirleri Merkez Bankasına bildirmek zorundadırlar. | ||
YEDİNCİ KISIM | |||
Çeşitli Kurallar | |||
Bankalar Birliğinin Yükümlülüğü | 19. Bankalar Birliği, bu Yasaya Ekli Cetvelde yer alan yıllık maliyet oranının hesaplanabilmesini sağlayan sistemi ve Merkez Bankası tarafından belirlenen referans faizleri resmi internet sayfasında yayımlamakla yükümlüdür. | ||
Kuruluşların Şikayet ile İlgili Yükümlülüğü | 20. Kuruluşlar, tüketicilerden ve varsa kefil veya kefillerinden gelen şikayetleri en geç 30 (otuz) gün içerisinde değerlendirip tüketiciye yazılı ve/veya dayanıklı ortam aracılığıyla geri bildirimde bulunmak zorundadırlar. | ||
Belgelerin Saklanması | 21. Kuruluşlar, bu Yasa ile ilgili belgelerin asıllarını veya aslına uygun olduklarına dair şüpheye yer vermeyecek kopyalarını veya suretlerini istenildiğinde ibraz edilebilecek şekilde kendi nezdinde 12 (on iki) yıl süreyle saklamakla yükümlüdürler. | ||||
Tebliğ Yetkisi | 22. | (1) | (A) | Tüketici kredileri ile ilgili sözleşme, ön bilgilendirme, ilan ve reklamlar, referans faiz, kredi faizi ve ücretler, yıllık maliyet oranı, cayma hakkı, erken ödeme, hakların temliği, sigorta yaptırılması, bağlı kredi ve bilgilendirme ile ilgili esas ve usuller ile yükümlülükler de dahil uygulamalara ilişkin ayrıntılar ve istisnalar, | |
(B) | Kuruluşun tüketiciye verebileceği kredi tutarı, vadesi, teminatı ve verebileceği kredi ile ilgili yükümlülükleri ile tüketicinin ödeme gücünün belirlenmesine ilişkin esas ve usuller, | ||||
Merkez Bankası tarafından çıkarılacak bir tebliğle düzenlenir. | |||||
(2) | Merkez Bankası ayrıca tüketici kredilerinin şeffaf, kıyaslanabilir, anlaşılır ve erişilebilir olabilmesi için çeşitli kıstas, standart ve sınırlamalar getirebilir. | ||||
SEKİZİNCİ KISIM | |||||
İdari Para Cezaları İle Suç ve Cezalar | |||||
İdari Para Cezaları ile Cezalarda Yetki ve Yöntem | 23. | (1) | (A) | Merkez Bankası, bu Yasaya bir aykırılık olması halinde, ilgiliden yazılı savunma ister. Savunma, tebliğ tarihinden itibaren en geç 1 (bir) ay içerisinde Merkez Bankasına yazılı olarak verilir. | |
(B) | Yukarıdaki (A) bendinde belirtilen sürede yazılı savunma verilmemesi halinde ilgilinin savunma hakkından feragat ettiği kabul edilir. | ||||
(C) | (a) | Verilen sürenin dolmasına rağmen, savunma verilmemesi veya alınan savunmanın yeterli görülmemesi durumunda, ilgili kuruluşa, gerçek veya tüzel kişiye bu Yasa kuralları uyarınca Merkez Bankası tarafından idari para cezası verilir. | |||
(b) | Merkez Bankası tarafından verilen idari para cezası, gerekçesi ile birlikte ilgiliye yazılı olarak tebliğ edilir. | ||||
(2) | (A) | Bu Yasanın; 7’nci maddesi, 13’üncü maddesi, 14’üncü maddesi, 15’inci maddesi, 16’ncı maddenin (2)’nci fıkrası ve 20’nci maddesi kurallarına aykırı hareket eden ilgili kuruluşa, gerçek veya tüzel kişiye aylık asgari ücretin 10 (on) katı tutarında idari para cezası uygulanır. | |||
(B) | Bu Yasanın; 5’inci maddesi, 6’ncı maddesi, 8’inci maddesi, 9’uncu maddesi, 10’uncu maddesi ve 11’inci maddesi kurallarına aykırı hareket eden ilgili kuruluşa, gerçek veya tüzel kişiye aylık asgari ücretin 25 (yirmi beş) katı tutarında idari para cezası uygulanır. | ||||
(C) | Bu Yasa altında Merkez Bankası tarafından çıkarılan tebliğlere, alınan kararlara ve yapılan diğer düzenlemelere uyulmaması halinde ilgili kuruluşa, gerçek veya tüzel kişiye aylık asgari ücretin 80 (seksen) katı tutarında idari para cezası uygulanır. | ||||
48/1977
28/1985
31/1988
31/1991
23/1997
54/1999
35/2005
59/2010
13/2017
(3) Bu Yasa kapsamında bankaların ödemekle yükümlü oldukları idari para cezaları, Tasarruf Mevduatı Sigortası ve Finansal İstikrar Fonuna, kredi sağlayıcılarının ödemekle yükümlü oldukları idari para cezaları Hazineye gelir olarak kaydedilir.
(4) Bu Yasada belirtilen yönteme uygun olarak verilen idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde ödenmesi zorunludur. Süresi içerisinde ödenmeyen idari para cezaları kamu alacağı olup, Kamu Alacaklarının Tahsili Usulü Yasası kuralları uyarınca tahsil olunur.
(5) Bu madde kurallarına uygun olarak verilen idari para cezaları için kuruluşların ve ilgili diğer kişilerin yargı yoluna başvurma hakları saklıdır.
(6) Bu maddede düzenlenen kurallar uyarınca idari para cezası verilmesinin öngörülmüş olması ve/veya idari para cezası verilmiş olması, bu Yasa veya başka bir yasada suç olarak tanımlanmış bir aykırılıktan oluşan cezai sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Suç ve Cezalar 24. (1) Bu Yasanın 17’nci maddesinin (1)’inci veya (2)’nci veya (3)’üncü
veya (4)’üncü fıkralarına aykırılık olması halinde, kuruluşun hukuka aykırı işleme talimat veren yöneticileri bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde, aylık asgari ücretin 50 (elli) katına kadar para cezasına veya üç yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler. Ayrıca mahkeme kullanılan her türlü belge, ilan ve reklamların toplatılmasına ve durdurulmasına, cezai soruşturma safhası da dahil karar verebilir.
(2) Merkez Bankasının, talep ettiği bilgi ve belgeleri vermeyen veya denetim görevinin yerine getirilmesine engel olan bir kişi ve/veya kuruluşun bu kişilere talimat veren yöneticileri bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde, aylık asgari ücretin 50 (elli) katına kadar para cezasına veya üç yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.
(3) Bu Yasa gereği belgelerin saklanması yükümlülüğüne aykırı hareket eden bir kişi ve/veya kuruluşun bu kişilere talimat veren yöneticileri bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde, aylık asgari ücretin 50 (elli) katına kadar para cezasına veya üç yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.
(4) Haklarında bu Yasa gereğince idari para cezası verilmesine rağmen yükümlülüklerini yerine getirmeyen ve/veya getirmemeye devam edenler bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde aylık asgari ücretin 80 (seksen) katına kadar para cezasına veya yedi yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.
Fasıl 154
3/1962
43/1963
15/1972
20/1974
31/1975
6/1983
22/1989
64/1989
11/1997
20/2004
41/2007
20/2014
45/2014
26/2018
14/2020
(5) Bu Yasada suç teşkil eden hareket veya fiiller başka yasalara göre de cezayı gerektirdiği takdirde, ilgili yasalar altında da işlem yapılmasına engel değildir. Ceza Yasasının sorumluluğu gerektiren maddeleri saklıdır.
DOKUZUNCU KISIM
Geçici Kurallar
Geçici Madde Bu Yasanın
Yürürlüğe Girdiği Tarihten Önce Akdolunmuş Tüketici Kredi Sözleşmelerine İlişkin Kural
1. Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce akdolunmuş, donuk alacak niteliğinde olmayan ve/veya dava konusu yapılmamış tüketici kredi sözleşmeleri hakkında, tüketiciler tarafından bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 (altı) ay içerisinde ilgili kuruluştan yazılı ve/veya dayanıklı ortam yoluyla talep edilmesi halinde, bu Yasa kuralları uygulanır. Bu kuralın uygulanmasına ilişkin her ne ad altında olursa olsun yapılacak ek sözleşmeler her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
Geçici Madde Geçici 1’inci Maddeye Aykırılık Halinde Verilecek Ceza
2. Tüketicinin yazılı ve/veya dayanıklı ortam yoluyla talebi olmasına rağmen bu Yasanın Geçici 1’inci maddesine aykırı olacak şekilde, tüketici kredi sözleşmelerine bu Yasa kurallarını uygulamayan veya uygulanmasına engel olan, yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya getirilmesine engel olan bir kişi ve/veya kuruluşun bu kişilere talimat veren yöneticileri bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde, aylık asgari ücretin 50 (elli) katına kadar para cezasına veya üç yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilirler.
ONUNCU KISIM
Son Kurallar
Yürütme Yetkisi 25. Bu Yasa, ilgili Bakanlık tarafından yürütülür.
Yürürlüğe Giriş 26. Bu Yasa, Resmi Gazetede yayımlandığı tarihi takip eden 90’ıncı gün yürürlüğe girer.
CETVEL (MADDE 12)
YILLIK MALİYET ORANININ HESAPLANMASI
Yıllık maliyet oranı, kuruluşlardan tüketici tarafından talep edilen kredi için ödenen tüm ücretlerin, kredi faiz oranına dahil edilmesiyle elde edilen toplam maliyet üzerinden oluşan yüzdesel bir orandır. Kredinin yıllık maliyet oranının, bankalar gibi kredi sağlayan kuruluşlar tarafından tüketicilere kredi faiz oranının yanında ek olarak bildirilmesi yasal bir zorunluluktur.
Yıllık maliyet oranı hesaplamaları yukarıda yer alan formüle göre yapılmalıdır. Formülde kullanılan harf ve sembollerin anlamları;
X = Yıllık maliyet oranı (tüketici tarafından kabul edilmiş olan faiz, ücret, vergi harç ve benzeri yükümlülükler dahil taahhütlerin bugünkü değerlerinin yıllık olarak toplamına eşit oranı )
m = Kullandırılan kredinin son taksit sayısı
k = kuruluş tarafından yapılan herhangi bir ödemenin sayısı ( l ≤ k ≤ m )
Ck = k da belirtilen ödemenin miktarı
tk = İlk ödeme tarihi ile daha sonraki her bir ödeme tarihi arasındaki yıl ve bir yılın kesirleri olarak ifade edilen aralığın sayısı (t1=0)
m’ = Tüketici tarafından yapılan son geri ödeme veya ücret ödemesinin sayısı
l = Tüketici tarafından yapılan herhangi bir geri ödeme veya ücret ödemesinin sayısı D1 = Tüketici tarafından yapılan herhangi bir geri ödeme veya ücret ödemesinin tutarı
Sl = İlk ödeme tarihi ile daha sonraki her bir geri ödeme tarihi arasındaki yıl ve bir yılın kesirleri olarak ifade edilen aralığın sayısı