HUBUBAT VE BAKLİYAT ÜRÜNLERİ ALIMI VE SATIMI HAKKINDA KARAR*
HUBUBAT VE BAKLİYAT ÜRÜNLERİ ALIMI VE SATIMI HAKKINDA KARAR*
Karar Sayısı: 2009/15095
Alım, satım fiyat ve esaslarının belirlenmesi
MADDE 1 – (1) Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü (TMO), hububat ve bakliyat fiyatlarını ve alım-satım esaslarını Ana Statüsü ve bu Kararda yer alan hükümler ile piyasa şartları çerçevesinde belirlemeye ve uygulamaya yetkilidir.
(2) TMO; Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olan üreticilerden, tüccar ve şirketler ile üreticilerin ortağı olduğu kooperatiflerden doğrudan veya birlikler aracılığıyla alım yapar.
(3) TMO; 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa ilişkin uygulamaları geliştirmek ve yaygınlaştırmak amacıyla faaliyetlerde bulunmaya, belirleyeceği usul ve esaslarla lisanslı depoculuk şirketleri tarafından düzenlenecek ürün senetlerini satın almaya ve bu hususlara ilişkin iş ve işlemleri yapmaya yetkilidir.
(4) Bu Karar kapsamında TMO tarafından alım ve satımı yapılacak olan bakliyat ürünleri kuru fasulye, mercimek (her türlü) ve nohut ile sınırlıdır.
İhtiyaçların karşılanması
MADDE 2 – (1) TMO, Ana Statüsü ve bu Karar kapsamındaki faaliyetleri yerine getirmek ve satın aldığı ürünleri işlemek amacıyla tesis, imalathane, idari bina, lojman, depo, arazi, malzeme, demirbaş ve gerekli diğer araç ve gereçleri satın almaya ve kiralamaya yetkilidir.
(2) TMO, hububat ve diğer ürün alımlarında, alım kampanya dönemleri ile sınırlı olmak üzere geçici görevli olarak görevlendirdiği personelin görevlendirme süresince konaklama ihtiyaçlarını mevcut tesislerle veya konaklama yeri kiralayarak karşılayabilir. Bu şekilde konaklama ihtiyacı karşılanan geçici görevli personelden herhangi bir ücret alınmaz.
Umumi mağazacılık ve lisanslı depoculuk işlemleri
MADDE 3 – (1) Makbuz senedi veya ürün senedi karşılığı avans ve kredi kullanımında aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) TMO, belirleyeceği esaslar çerçevesinde makbuz senedi veya ürün senedi karşılığı avans ödemeye yetkilidir.
b) Bankaların, TMO tarafından 11/8/1982 tarihli ve 2699 sayılı Umumi Mağazalar Kanunu hükümlerine göre düzenlenen makbuz senetleri ile lisanslı depoculuk şirketleri tarafından 5300 sayılı Kanun hükümlerine göre düzenlenen ürün senetleri karşılığında gerçek veya tüzel kişilere kullandıracağı kredilerde Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisi oranı % 0'dır. Bankaların söz konusu krediler nedeniyle lehe aldıkları paralar % 1 oranında banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.
(2) Bu madde kapsamında kullanılan kredilere esas olan makbuz senetleri ile ürün senetlerinin bankalar tarafından TMO'ya devredilmesi durumunda, alım ve ödemeye ilişkin usul ve esaslar TMO tarafından belirlenir.
(3) TMO, makbuz senedi veya ürün senedi karşılığında kredi kullanan gerçek veya tüzel kişilerin, ürünlerini TMO'ya satmamaları durumunda, kullandıkları kredilere ilişkin yıllık faiz oranının azami % 25'ine kadar kısmını karşılamaya ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
İthalat-ihracat
MADDE 4 – (1) TMO, gerektiğinde peşin ve/veya kredili olarak hububat ve bakliyat ithalat ve ihracatı yapmaya yetkilidir.
Görev zararı ve Hesaplama Yöntemi
MADDE 5 – (1) 3 üncü maddenin üçüncü fıkrası, 8 inci madde ve Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlık ile Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca yapılan ithalat ve/veya ihracat görevlendirmeleri kapsamındaki ödemelerden veya faaliyetlerden doğan zararlar görev zararı sayılır ve Hazine Müsteşarlığınca karşılanır.1
* Kararın ilk çıkışından sonra gerçekleşen tüm değişiklikler bu metne işlenmiştir.
(2) Bu Karar kapsamında doğan ve TMO muhasebe kayıtlarında izlenen görev zararları, TMO tarafından yapılacak ödeme talebine istinaden, Hazine Müsteşarlığı bütçesinde yer alan ilgili harcama tertiplerinden gider kaydedilerek ödenir.
(3) Bu Karar kapsamında doğan görev zararları, TMO’nun muhasebe kayıt ve belgeleri esas alınarak 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 35 inci maddesinde öngörülen usule uygun olarak incelenir. İnceleme sonucunda hesaplanan görev zararı bedeli ile Hazine Müsteşarlığı bütçesinden yapılmış bulunan ödemeler arasında fark bulunduğunun tespit edilmesi hâlinde taraflar yükümlülüklerini faizsiz olarak yerine getirir. Ancak, TMO tarafından yapılan talebin sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge ve işlemlere ilişkin tutarları da içerdiğinin tespiti hâlinde, bu belge ve işlemlere ilişkin olup Hazine Müsteşarlığı tarafından TMO’ya ödenmiş bulunan tutar, söz konusu ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun çerçevesinde gecikme zammı oranında faiz uygulanarak tahsil edilir.
(4) Bu Kararın 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında doğan görev zararının hesaplanmasında, TMO’nun muhasebe kayıt ve belgeleri esas alınır.
(5) İthalat ve/veya ihracata ilişkin görevlendirmeler sonucunda doğan görev zararı, 4/1/1961 tarihli ve
213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenen muhasebe sistemi uygulama genel tebliğleri hükümleri dikkate alınarak aşağıdaki şekilde hesaplanır.
a) Satılan malın maliyeti belirlenir.
b) Satışı yapılan ürüne isabet eden pazarlama satış dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri ve araştırma-geliştirme giderleri belirlenir. Görev zararı uygulaması ile ilgisi olmayan gider kalemleri (lojmanlara ait bakım onarım, yangın sigorta fonu, emlak vergisi, amortisman ve kira giderleri dâhil her türlü giderler ile sosyal binalar amortismanı, spor salonu bakım onarım giderleri dâhil her türlü sosyal tesis ve bina giderleri) hesaplamalarda dikkate alınmaz.
c) (a) bendi uyarınca satılan malın maliyeti hesaplanırken, TMO tarafından ürün alımlarının finansmanı amacıyla kullanılan kredilere ilişkin finansman giderleri (kur farkları, faiz ve komisyon giderleri), incelemeye konu dönemdeki tüm ürünlerin stok ve satış maliyetlerinde dikkate alınır. Söz konusu kredilere ilişkin lehte kur farkı oluşması halinde, bu tutar dönemin toplam finansman giderlerinden mahsup edilir. Mahsup işleminden sonra dahi lehte kur farkı kalmış ise, kalan tutar incelemeye konu dönemdeki tüm ürünlerin stok ve satış maliyetlerinin hesaplanmasında dikkate alınır.
ç) (a), (b) ve (c) bentleri uyarınca belirlenen toplam tutara, bu tutarın %3’ü kadar mahrum kalınan kâr payı eklenir.
d) Görev zararına konu ürünlerin satışından elde edilen hâsılat belirlenir.
e) Ürün alımlarının finansmanı amacıyla kullanılan kredilerden, ürün alım ödemelerine kadar geçen sürede elde edilen faiz gelirleri ve kambiyo kârları, aynı dönemde görev zararı doğuran satışlardan elde edilen hâsılatın toplam satış hâsılatına oranında (d) bendi uyarınca hesaplanan hâsılata eklenir.
f) (e) bendi kapsamında hesaplanan toplam tutar ile (ç) bendi kapsamında hesaplanan tutar arasındaki olumsuz fark görev zararı olarak belirlenir.
(6) Bu Kararın 8 inci maddesi uyarınca olağanüstü hal ve savaş stoku kapsamında tutulması zorunlu ürün çeşitleri için, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile muhasebe sistemi uygulama genel tebliğleri hükümleri dikkate alınarak belirlenen toplam muhafaza ve finansman giderlerinin, bu stokların yıllık ortalama stok miktarına bölünmesiyle birim muhafaza ve finansman gideri bulunur. Birim muhafaza ve finansman gideri, tutulması zorunlu olan olağanüstü hal ve xxxxx xxxx miktarı ile çarpılmak suretiyle görev zararı hesaplanır. Tutulması gereken olağanüstü hal ve savaş stoklarında artış olması durumunda, artan miktar cari yıl ortalama alım fiyatı ile çarpılmak suretiyle görev zararı hesaplanır. Alım ortalama fiyatı oluşmadığı dönemde yıl xxxx xxxx ortalama fiyatı esas alınır. Tutulması gereken zorunlu miktarın üzerinde stok tutulması durumunda, tutulması gereken zorunlu miktar
hesaplamalarda esas alınır. Tutulması gereken zorunlu miktarın altında stok tutulması durumunda, fiilen tutulan miktar hesaplamalarda esas alınır.
Finansman temini
MADDE 6 – (1) TMO'nun bu Karar kapsamında yapacağı işlemler için gerek duyacağı finansman, bütçeye konulan ödenekten yapılacak aktarımlar ve iç veya dış kredi temini suretiyle karşılanabilir. TMO'nun bu kapsamda yurt içinden veya yurt dışından kullanacağı döviz ya da TL cinsi kredileri üzerinden, Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisi yapılmaz. Söz konusu krediler nedeniyle bankaların lehe aldıkları paralar % 1 oranında banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.
(2) TMO tarafından kredi temini için yapılacak "alım garantili satış" ve benzeri finansman tekniklerinin uygulanmasında belirlenen alım-satım şartları aranmaz. Bu işlemlerden doğan alım-satım farkları ve diğer giderler borçlanma maliyeti olarak kabul edilir.