TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİ KANUNU KAPSAMINDA
Xxxxx XXXXXXX
TİCARİ İŞLEMLERDE TAŞINIR REHNİ KANUNU KAPSAMINDA
REHİN SÖZLEŞMESİ VE HÜKÜMLERİ
İçindekiler
Önsöz VII
İçindekiler IX
Kisaltmalar Listesi I
Giriş 1
Birinci Bölüm
6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Kapsamında Rehin Hakkı
I. Rehin Hakki 7
A. Genel Olarak Rehin Hakkı 7
B. Rehin Hakkının Temel Özellikleri 9
1. Sınırlı Aynî Bir Haktır 9
2. Sınırlı Sayı İlkesine Tabidir 11
3. Güvence Oluşturur 12
4. Fer’i Bir Haktır 13
C. Rehin Hakkının Konusu 15
D. Paraya Çevirme Yetkisi 15
II. Taşinir Rehni 17
A. Genel Olarak Taşınır Rehni 17
B. Taşınır Rehninin Konusu 20
C. Taşınır Rehin Çeşitleri 23
III. 6750 Sayili Ticari İşlemlerde Taşinir Rehni KanUnU 24
A. Tarihi Gelişim 24
1. Genel Olarak 24
2. 1971 Öncesi 25
3. 1447 Sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu 27
4. 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu 28
B. 6750 Sayılı TRK’nın Genel Amacı 30
C. Taşınır Varlık Rehninin Ekonomik Önemi 32
D. TRK’nın TİRK’ten Ayrılan Başlıca Yönleri 36
1. Rehin Hakkının Kapsamı 37
2. Rehin Sözleşmesinin Tarafları 38
3. Aleniyet Sağlanması 39
4. Lex Commissoria Yasağının Düzenlenmemiş Olması 39
5. Rehnin Paraya Çevrilmesine Alternatif Yolların Sunulması 40 E. Ticari İşlemler 40
1. Genel Olarak 40
2. Ticari İş 41
3. Değerlendirme 43
F. Taşınır Eşya ve Taşınır Varlık 44
IV. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehnine Hâkim Olan İlkeler 45
A. Genel Olarak 45
B. Taşınır Varlık Rehnine Hâkim Olan İlkeler 46
1. Fer’ilik İlkesi 46
2. Kamuya Açıklık Xxxxxx (Xxxxxxxx Xxxxxx) 48
3. Belirlilik İlkesi 53
a. Rehin Konusunun Belirli Olması 53
b. Rehinli Alacağın Belli Olması 59
4. Güvenin Korunması İlkesi (Kamu Güvenliği İlkesi) 64
5. Teminatın Bölünmezliği İlkesi 68
a. Taşınır Varlıklarda Rehnin Kapsamı 68
(1) Teminat Yükünün Kapsamı 68
(2) Üretim Sürecinde Kullanılan Taşınırların Rehin Hakkının Kapsamına Girmesi 72
(3) Hukuki Getiriler ve Doğal Ürünler 76
(4) Aynî İkame 79
(5) Kaim Değerler (Surrogatlar) 80
b. Alacak ve Hak Rehninin Kapsamı 81
c. Teminat Altına Alınmak İstenen Alacak Açısından
Rehnin Kapsamı 82
(1) Ana Para 83
(2) Takip Giderleri 85
(3) Gecikme Faizi 86
(4) Sözleşme Faizi 86
(5) Zorunlu Masrafların Güvencesi 87
6. Öncelik İlkesi 88
7. Lex Commissoria Yasağı 95
8. Talîlik İlkesi 97
V. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehni KanUnUnUn Kapsami 97
A. Genel Olarak 97
B. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununun Kapsamı
Dışında Bırakılan Rehin Sözleşmeleri 98
1. Genel Olarak 98
2. Diğer Kanunlar Uyarınca Bir Sicile Tescili Zorunlu
Olan Taşınır Rehinleri 102
3. Özellik Arz Eden Bir Durum: Motorlu Taşıt Rehni 108
a. Genel Olarak Motorlu Taşıt Rehni 108
b. TRK ve Motorlu Taşıt Rehni 115
VI. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehni KanUnUnUn Zaman Bakimindan UygUlanmasi 117
İkinci Bölüm
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununa Göre Rehin Sözleşmesi, Rehin Hakkının Tesis Edilmesi ve Rehin Hakkının Sırası
I. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehin Sözleşmesinin
Xxxxxx ve HUkUki Niteliči 121
A. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehin Sözleşmesinin Tanımı 121
B. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehin Sözleşmesinin Hukuki
Niteliği 123
1. İsimsiz (Atipik) Sözleşme Olması 123
2. Teminat Sözleşmesi Olması 124
3. Borçlandırıcı Sözleşme Olması 124
4. Xxx Xxxxli Sözleşme Olması 126
C. Rehin Hakkının Kurulması 126
1. Medeni Kanuna Göre Taşınır Rehninin Kurulmasına
Yönelik Borçlandırıcı ve Tasarruf İşlemleri 127
a. Borçlandırıcı İşlem 127
b. Tasarruf İşlemi 128
2. TRK’ya Göre Borçlandırıcı İşlem ve Tasarruf işlemi 132
II. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehin Sözleşmesinin
Taraflari 138
A. Genel Olarak Sözleşmenin Tarafları 138
1. Rehin Veren (Rehin Borçlusu) 140
a. Genel Olarak 140
(1) Borçlu Yerine/Lehine Rehin Veren Üçüncü Kişi 143
(2) Rehin Hakkının Kurulmasından Sonra Üçüncü Kişinin Rehin Veren Olarak Sözleşmeye Taraf
Olması 146
b. Rehin Veren Tacir 148
(1) Genel Olarak 148
(2) Gerçek Kişi Tacir 149
(a) Genel Olarak Tacir 149
(b) Gerçek Kişi Tacirlerde Özel Durumlar 153
(3) Tüzel Kişi Tacir 159
(a) Ticaret Şirketleri 159
(b) Vakıf ve Dernekler 161
(c) Devlet ve Diğer Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Kurum ve Kuruluşlar 165
(4) Şubeler 171
(5) Hâkim Teşebbüs 177
(6) Donatma İştiraki 178
c. Rehin Veren Esnaf 179
d. Rehin Veren Çiftçi 183
e. Rehin Veren Üretici Örgütü 186
f. Rehin Veren Serbest Meslek Erbabı 191
2. Rehin Alacaklısı 193
a. Rehin Alacaklısı Kredi Kuruluşu 196
(1) 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu Uyarınca Faaliyet Gösteren Bankalar ve Finans Kuruluşlar 198
(2) 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu Uyarınca Faaliyet Gösteren Finansal Kuruluşlar 200
(3) Kredi ve Kefalet Sağlayan Kamu veya Özel Kurum ve Kuruluşları 201
b. Rehin Alacaklısı Tacir ve/veya Esnaf 204
c. Rehin Alacaklısının Halefleri 204
III. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehin Sözleşmesinin Şekli, Tescili ve İçeriči 206
A. Taşınır Rehin Sözleşmesinin Şekli 206
1. Yazılı Olarak Düzenlenen Rehin Sözleşmesi 207
a. Genel Olarak 207
b. Yazılı Şeklin Unsurları 210
c. Sözleşme Metni ve İmza 213
2. Elektronik Ortamda Düzenlenen Rehin Sözleşmesi 216
B. Taşınır Rehin Sözleşmesinin Tescili 218
1. Xxxxxxxx Xxxxxx Sicillere Bildirilmesi 219
2. Yetkili Noter ve Yetkili Sicil Birimi 221
3. Tescil İçin Süre 222
C. Taşınır Rehin Sözleşmesinde Taraf İradelerine Yer Verilmesi 223
D. Taşınır Rehin Sözleşmesinin İçeriği 224
1. Genel Olarak 224
2. Taşınır Rehin Sözleşmesinin Taraflarına İlişkin Yer
Verilmesi Gereken Hususlar 225
3. Borcun Konusu ve Miktarına İlişkin 229
a. Genel Olarak 229
b. Borcun Konusu (Rehnin Dayandığı Sözleşme
Konusu) 230
c. Borcun Miktarı 234
(1) Borcun Miktarının Belli Olması 235
(2) Borcun Miktarının Belli Olmaması 236
(3) Güvence Miktarı 236
d. Ödenecek Para Cinsi 240
4. Rehin Konusu Taşınır Varlıklara İlişkin Yer Verilmesi Gereken Hususlar 242
5. Rehin Sıra Sistemi 246
6. Taşınır Varlığının Tespit Edilen Değeri 246
7. Mülkiyeti Devralma Hakkının Kullanılacağı Kaydı 247
8. Rehin Hakkının Sicile Tescili İçin Yapılan Masraflar 247
9. Rehin Sözleşmesinde Yer Verilmesi Yasaklanmış Kayıtlar .248
10. Rehin Sözleşmesinde Yer Verilecek Diğer Hususlar 248
E. Taşınır Rehin Sözleşmesinin Rehinli Taşınır Siciline Tescili 250
1. Tescil Talebi 250
2. Tescilin Olumlu Hükmü 255
3. Tescilin Olumsuz Hükmü 257
4. Rehinli Taşınır Sicili ve Üçüncü Kişilerin İyiniyeti 257
IV. Xxxxxx Xxxxxx Edilen Rehin Hakkinin Sirasi 261
A. Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununda Sıra Sistemi 261
1. İlerleme Sistemi 261
a. Mülga TİRK’te İlerleme Sistemi 265
b. Medeni Kanunda İlerleme Sistemi 266
c. TRK’da İlerleme Sistemi 267
d. TRK Hükümleri Gereği İlerleme Sisteminde
Boşalan Dereceye İlerleme Hakkı 271
2. Sabit Dereceler Sistemi 276
a. Medeni Kanunda Sabit Derece Sistemi 282
b. TRK’da Sabit Dereceler Sistemi 282
c. TRK Gereği Sabit Dereceler Sisteminde Boş
Dereceye İlerleme Hakkı 286
d. TRK m. 10/1 Gereği TMK m. 871-876’ya Yapılan Yollama 287
3. TRK Gereği Kanuni Rehinler 288
Üçüncü Bölüm
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununa Göre Rehin Sözleşmesi Konusu Taşınır Varlıklar
I. Rehin KonUsU Taşinir Varliklar 291
A. 1447 Sayılı TİRK Gereği Rehin Konusu Unsurlar 291
B. 6750 Sayılı TRK Gereği Rehin Konusu Taşınır Varlıklar 292
1. Genel Olarak 292
2. Taşınır Varlık 294
3. Üçüncü Kişiye Ait Taşınır Varlıklar 299
4. Rehin Konusu Taşınır Varlık Türleri 301
a. Münferit Taşınır Varlıklar 302
(1) Alacaklar 302
(a) Rehnedilebilir Alacaklar 302
(b) Müstakbel Alacaklar 306
(c) Rehin Konusu Yapılamayacak Alacaklar 309
(d) Rehnin İhbarı 310
(2) Çok Yıllık Ürün Veren Ağaçlar 312
(3) Fikri ve Sınai Mülkiyete Konu Haklar 315
(a) Genel Olarak 315
(b) Fikri Mülkiyet Hakları 316
(c) Sınai Mülkiyet Hakları 319
(d) İnternet Alan Adı 323
(e) Know-How ve Müşteri Çevresi 324
(4) Hammadde, Sarf Malzemesi ve Stoklar 328
(5) Hayvan 334
(a) TMK m. 940/1’e Göre Kurulan Hayvan Rehni 335
(b) TRK Kapsamında Hayvan Rehni 339
(6) Her Türlü Kazanç ve İratlar 343
(7) Xxxxxx ve Ruhsatlar 344
(8) Xxxx Xxxxxxxxx 347
(9) Kiracılık Hakkı 349
(10) Menkul İşletme Tesisatı 353
(11) Tarımsal Ürün 357
(12) Ticaret Unvanı ve İşletme Adı 359
(13) Ticari Plaka ve Ticari Hat 363
(14) Ticari Proje 369
(15) Vagon 370
(16) TRK m. 5/1’de Sayılanlardan Üçüncü kişiler Zilyetliğindeki Taşınır Varlık, Hak ve Paylı Mülkiyet Hakları 374
(17) Benzeri Taşınır Varlık ve Hak 375
(18) Müstakbel Taşınır Varlıklar 376
(19) Mevcut veya Müstakbel Taşınır Varlıkların
Getirileri 383
b. Ticari İşletme ve Esnaf İşletmesi Üzerinde Kurulan
Rehin 384
(1) Sicile Kayıtlı Olan/Olmayan Ticari İşletme ve Esnaf İşletmesi 385
(2) Ticari İşletme ve Esnaf İşletmesinin Tamamı Üzerinde Kurulan Rehin 389
(3) Ticari İşletme ve Esnaf işletmesinin Tamamı Üzerinde Rehnin Kurulamayacağı Hal 410
(4) Ticari İşletme veya Esnaf İşletmesinin
Kiralanması 414
(5) Sanayi İşletmesi 414
C. Rehin Konusu Taşınır Varlığın Devri 417
1. Rehinli Taşınır Varlığın Devri 417
2. Rehinli Taşınır Varlık Devrinin Tescil Edilmesi 422
3. Rehinli Taşınır Varlığın Devrinin Tescili İçin Sicile
Teslimi Zorunlu Bilgi ve Belgeler 423
D. Rehin Hakkının Devri Mi? Rehin İle Güvenceye Alınmış
Olan Alacak Hakkının Devri Mi? 423
1. Rehin Hakkının Devri 423
2. Rehin Hakkı ile Güvenceye Alınmış Alacak Hakkının
Devri 425
3. Alacak Devrinin Xxxxxx Xxxxxxx 427
4. Alacak Devrinin Tescili İçin Xxxxxx Xxxxxxx Xxxxxxx
Bilgi ve Belgeler 429
Dördüncü Bölüm
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununa Göre Rehin Sözleşmesinin Hükümleri ve Sona Ermesi
I. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehin Sözleşmesinin
Hükümleri 431
A. Rehin Verenin Yükümlülükleri 432
1. Rehin Hakkı Kurmak 432
2. Rehinli Taşınırın Değerini Koruyacak Gerekli
Tedbirleri Almak 433
3. Rehinli Taşınırın Değerini Koruyacak Gerekli
Tedbirleri Alınması İçin Yapılan Giderleri Tazmin Etmek . 433
4. Rehin Konusu Taşınır Varlıkların Değerini Rehin
Alacaklısı Xxxxxxxx Xxxxtan Tasarruflarından Doğan
Zararları Tazmin Etmek 434
5. Rehinli Taşınır Varlığın Devri ile Alacağın Devrini
Sicile Tescil Ettirmek 434
6. Rehin Alacaklısının Temerrüt Sonrası Haklarını Kullanmasına Katlanmak 435
B. Rehin Verenin Hakları 435
1. Rehinli Taşınır Varlığa Zilyed Olmak 435
2. Rehinli Taşınır Varlığı Kullanmak ve Ondan Yararlanmak 436
3. Rehinli Taşınır Varlık Üzerinde Tasarruf Yetkisi 438
4. Rehinli Taşınır Varlık Üzerinde Art Rehin Kurma Yetkisi. 438
5. Rehin Hakkının Sicilden Terkinini Talep Hakkı 440
C. Rehin Alacaklısının Yükümlülükleri 443
1. Rehin Hakkının Tescili Talebine Katılma 443
2. Rehin Kaydının Terkinini Talep Etmek 443
D. Rehin Alacaklısının Hakları 445
1. Borçlunun Temerrüdü Öncesi Sahip Olduğu Haklar 445
a. Rehin Sözleşmesinin Tescilini Talep Etmek 445
b. Rehinli Taşınırın Değerini Koruyacak Gerekli
Tedbirlerin Alınmasını Talep Etme 445
c. Tazminat Talep Etme Hakkı 449
d. Rehinli Taşınır Varlığı Denetleme Hakkı 453
e. Alt Rehin Kurma Hakkı 455
f. Zilyetliği ve Aynî Hakkı Koruyan Hukuksal
Çarelerden Yararlanma 457
2. Borçlunun Temerrüdü Sonrası Sahip Olduğu Haklar 458
a. Genel olarak 458
b. Mülkiyetin Devrini Talep Hakkı 462
c. Alacağını Varlık Yönetim Şirketlerine Devir Hakkı 482
d. Zilyetliğin Devrine Konu Olmayan Varlıklarda
Xxxxlama ve Lisans Hakkı 488
e. Genel Hükümler Çerçevesinde Takip Yapma Hakkı 490
f. Rehinli Taşınır Varlığın Paraya Çevrilmesini İsteme 495
g. Rehinli Taşınır Varlığın Özel Yoldan Paraya
Çevrilmesini İsteme 499
II. Ticari İşlemlerde Taşinir Rehin Sözleşmesinin Sona
Ermesi 505
A. Rehin Hakkının Alacağa Bağlı Olarak Sona Ermesi 506
1. Rehin Hakkı İle Güvenceye Bağlanmış Alacağın Sona Ermesi 506
2. Rehin Hakkı ile Güvenceye Bağlanmış Alacağın Zamanaşımına Uğraması 508
B. Rehin Hakkının Doğrudan Doğruya Sona Ermesi 510
1. Taraflarca Rehin Hakkının Sona Erdirilmesi 510
2. Rehin Alacaklısının Hakkından Feragati 511
3. Rehin Konusunun Yok Olması veya Değerini Kaybetmesi 514
4. Rehin Hakkının Geçerlilik Sürenin Dolması ile Sona Ermesi 516
5. Bozucu Şartın Gerçekleşmesi 519
6. Borcun Üstlenilmesi 519
7. Mülkiyeti İyiniyetli Üçüncü Kişinin Kazanması ile
Rehin Hakkının Sona Ermesi 520
8. Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının veya Mülkiyet Hakkı ve
Rehin Hakkının Aynı Kişide Birleşmesi 521
9. Rehinli Varlığın İstimvali 524
10. Hukuki Sebebin (Causa’nın) Hükümsüzlüğü 527
11. Alacaklıya Ulaşılmaması 527
12. Alacaklının Rehnin Terkinini Talep Etmesi 529
13. Borçlunun Rehnin Terkinini Talep Etmesi 530
14. Mahkeme Kararı Üzerine Rehnin Terkini 533
15. Ticari İşletme ve Esnaf İşletme Kayıtlarının Terkini 535
C. Borçlunun İfada Temerrütte Düşmesi Üzerine Rehin
Alacaklısının TRK m. 14/1’deki Haklarını Kullanılması
Üzerine Sona Erme 538
1. Mülkiyetin Devri 538
2. Alacağın Varlık Yönetim Şirketine Devri 539
3. Zilyetliğin Devrine Konu Olmayan Varlıklarda
Xxxxlama ve Lisans Hakkı 540
4. Rehin Hakkının Paraya Çevirme İşlemi ile Sona Ermesi 541
D. Görevli Ve Yetkili Mahkeme 542
E. Taşınır Varlık Rehnine Uygulanacak Diğer Hükümler 546
F. Yaptırımlar 549
SonUç 553
Kaynakça 565