BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM
Resmi Gazete Tarihi: 09.11.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28462
BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, kişilerin bireysel emeklilik sistemine girmesine, emeklilik sözleşmesinin düzenlenmesinden sona ermesine kadar geçen süreçte emeklilik sözleşmesine taraf olanların hak ve yükümlülüklerine ve bireysel emeklilik sisteminin işleyişine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik 28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakan: Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanı,
b) Bireysel emeklilik hesabı: Emeklilik sözleşmesi çerçevesinde katılımcı ad ve hesabına ödenen katkılar ve bu katkılara ilişkin her türlü getirinin sözleşme bazında izlendiği hesabı,
c) Birikim: Devlet katkısı ve buna ilişkin getiriler hariç, katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan toplam tutarı,
ç) Çalışan: Kanunun Ek 2 nci ve Geçici 2 nci maddeleri kapsamında bir emeklilik planına dâhil edilen gerçek kişiyi,
d) Devlet katkısı: Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelikte tanımlanan devlet katkısını,
e) Devlet katkısı hesabı: Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelikte tanımlanan devlet katkısı hesabını,
f) Düzensiz ödeme: Müsteşarlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre düzenli olmadığı tespit edilen katkı payı ödemelerini,
g) Emeklilik gözetim merkezi: Müsteşarlıkça emeklilik gözetim merkezi olarak görevlendirilen tüzel kişiyi,
ğ) Emeklilik planı: Emeklilik sözleşmesinin uygulama biçimini belirleyen teknik esasları,
h) Emeklilik sözleşmesi: Şirket nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılması, hesaba katkı payı ödenmesi, ödenen katkı paylarının tercih edilen fonlarda yatırıma yönlendirilmesi ve hesapta biriken paraların hak sahiplerine ödenmesine ilişkin esas ve usuller ile tarafların bu kapsamdaki diğer hak ve yükümlülüklerini düzenleyen sözleşmeyi,
ı) Fon: Emeklilik yatırım fonunu,
i) Fona ilişkin zorunlu giderler: Fonun olağan faaliyetleri çerçevesinde ödenmesi zorunlu olan ve giderin gerçekleştirilmesinden kaçınılması mümkün bulunmayan; tescil ve ilan giderleri, saklama hizmeti giderleri, bağımsız denetim giderleri, Kamuyu Aydınlatma Platformu giderleri, portföy yönetim ücretleri, fon portföyüne yapılan işlemler için katlanılan aracılık komisyonları ve endeks lisans ücretleri ile Müsteşarlıkça zorunlu olduğu belirlenen diğer giderleri,
j) Giriş bilgi formu: Bireysel emeklilik sisteminin işleyişine ilişkin önemli hususlar hakkında katılımcıya, işverene veya sponsora bilgi vermek için hazırlanan ve içeriği Müsteşarlıkça belirlenen formu,
k) Güvenli elektronik iletişim aracı: Kısa mesaj, elektronik posta, internet, telefon, faks gibi saklanabilir her türlü iletişim yöntemini,
l) İşveren: 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındaki işveren ve işveren vekillerini,
m) İşyeri: 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındaki işyerini,
n) Kalıcı veri saklayıcısı: Katılımcının kendisine gönderilen bilgiyi, bu bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,
o) Kanun: 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununu,
ö) Katılımcı: Emeklilik sözleşmesine göre ad ve hesabına şirket nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılan gerçek kişiyi,
p) Katılımcı ad ve hesabına ödeme yapan kişi: Bireysel veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi kapsamında ilgili bireysel emeklilik hesabına katılımcı ad ve hesabına katkı payı ödemesi yapan kişiyi,
r) Katkı payı: Emeklilik sözleşmesine göre şirkete ödenen, giriş aidatı hariç, tasarrufa yönelik
tutarı,
s) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulunu,
ş) Mesafeli satış: Şirketin internet sitesi, şirketin çağrı merkezi, şirketçe yetkilendirilen çağrı
merkezi, şirketçe yetkilendirilen kuruluşun internet sitesi veya Müsteşarlıkça uygun görülen diğer yöntemler aracılığıyla ilgisine göre katılımcı, sponsor veya işveren ile karşı karşıya gelinmeksizin yapılan emeklilik sözleşmesi satışlarını,
t) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
u) Sponsor: Bir gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine göre katılımcı adına katkı payı ödeyen veya katkı payının ödenmesine aracılık eden işveren harici kişiyi,
ü) Şirket: 4632 sayılı Kanuna göre kurulmuş emeklilik şirketini,
v) Teklif formu: Emeklilik planına, plan kapsamında sunulan fonlara, yapılan kesintilere, katkı payı tutarına, emeklilik sözleşmesinin taraflarına ve katılımcının yatırım tercihlerine ilişkin hususlar ile benzeri bilgileri içeren formu,
y) Ücret: 31/05/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı sayılanlara ödenen net tutarı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Emeklilik Sözleşmesi ve Bireysel Emeklilik Sistemine Giriş
Emeklilik sözleşmesi türleri ve tarafları
MADDE 4 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Emeklilik sözleşmesi bireysel veya grup emeklilik sözleşmesi olarak yapılabilir. Grup emeklilik sözleşmesi, işveren grup emeklilik sözleşmesi olarak veya bu maddenin üçüncü fıkrası dâhilinde yer alan kategorilere göre gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi olarak düzenlenir. Mümeyyiz küçükler ve kısıtlıların adına emeklilik sözleşmesi düzenlenmesi ve bu sözleşmeler kapsamında işlem yapılması 11/01/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun ve 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun fiil ehliyetine ilişkin hükümlerine tabidir.
(2) Bireysel emeklilik sözleşmesi, bireysel emeklilik planına bağlı olarak düzenlenen ve şirket ile katılımcının taraf olarak yer aldığı emeklilik sözleşmesidir.
(3) Gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi;
a) Kanunun Ek 2 nci ve Geçici 2 nci maddeleri kapsamında şirket ile işverenin düzenlediği emeklilik sözleşmesi,
b) Bir grup emeklilik planına bağlı olarak düzenlenen ve şirket ile katılımcının taraf olarak yer aldığı emeklilik sözleşmesi,
c) Katılımcılardan bizzat veya yetkili organları vasıtasıyla onay alan sponsorun katılımcılar adına katkı payı ödediği veya katkı payının ödenmesine aracılık ettiği ve katılımcılar adına sponsor ile şirketin taraf olarak yer aldığı emeklilik sözleşmesi kategorilerinde düzenlenebilir.
(4) İşveren grup emeklilik sözleşmesi, bir istihdam ilişkisine dayalı olarak bir işveren ile şirket arasında imzalanan ve katılımcı adına işveren tarafından katkı payı ödenen emeklilik sözleşmesidir.
(5) Bireysel ve gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmelerinde, işverenler bu sözleşmeler kapsamında yalnızca katkı payı ödemelerine ilişkin operasyonel işlemlerde aracılık yapabilir.
(6) Emeklilik gelir sözleşmesi, emeklilik hakkını kullanan ve bireysel emeklilik hesabındaki tutarların tamamını veya bir kısmını bireysel emeklilik sistemi dâhilinde programlı geri ödeme seçeneği ile almayı tercih eden katılımcılar için plan değişikliği yolu ile emeklilik sözleşmesinin tadil edilmiş şeklidir.
Bilgilendirme, teklif ve sözleşmenin düzenlenmesi
MADDE 5 – (1) Şirket, bireysel emeklilik sistemine girmek isteyenlere, sisteme girme kararını etkileyebilecek hususlar hakkında bilgi verir; dürüstlük ilkeleri çerçevesinde, emeklilik sözleşmesinin müzakeresi ve düzenlenmesi sırasında katılımcıya veya varsa (Değişik ibare:RG-17/12/2016- 29921)(2) sözleşmeyi düzenleyen sponsora veya işverene sistemin işleyişine ilişkin teknik konularda yardımcı olur, tarafların hak ve yükümlülüklerine ilişkin gerekli her türlü bilgiyi sağlar, yanıltıcı her türlü hâl ve davranıştan kaçınır. (Ek cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) Müsteşarlık ilgililere yapılacak bilgilendirmenin asgari içeriğini ve yöntemini belirler.
(2) Şirket, kişinin emekliliğe yönelik beklentilerine, gelir düzeyine ve yaşına uygun bir emeklilik planı teklifi sunar. (Mülga cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) (...) (Mülga cümle:RG-17/12/2016- 29921)(2) (...)
(3) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) İlgisine göre katılımcı, sponsor veya işveren Müsteşarlıkça belirlenen belgeleri doldurup imzalar veya güvenli elektronik iletişim araçları ile onaylar. Belgelerin birer örneği ilgilinin tercihi doğrultusunda matbu olarak veya güvenli elektronik iletişim araçları ile derhal iletilir. Şirket, ilgili belgeleri katılımcı bazında matbu olarak veya elektronik ortamda muhafaza eder.
(4) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) İşveren grup emeklilik sözleşmesinde, Müsteşarlıkça belirlenen belgeler işveren tarafından doldurulup imzalanır veya güvenli elektronik iletişim araçları ile onaylanır. İşveren tarafından tüm katılımcılar için ortak bir fon veya fon dağılımı belirlenebilir. Katılımcının kendi adına gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi açması için işverene yetki verdiğinin işveren tarafından şirkete belgelendirilmesi durumunda katılımcıdan herhangi bir imza veya güvenli elektronik iletişim araçları ile onay alınmadan da işveren grup emeklilik sertifikası ile aynı koşulları haiz 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamında gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi açılabilir.
(5) Şirket, mesafeli satış yoluyla düzenlediği sözleşmeler dahil tüm emeklilik sözleşmeleriyle ilgili olarak mevzuatta belirtilen bilgilendirmenin usulüne uygun olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.
(6) Emeklilik sözleşmesinin akdedilmesine aracılık edecek kişilerin, geçerli bir bireysel emeklilik aracılığı lisansının bulunması zorunludur.
(7) (Ek:RG-17/12/2016-29921)(2) Müsteşarlığın belirleyeceği usul ve esaslar dâhilinde katılımcı belirli bir süre için sözleşmede ve fonlarda devam etmeyi sözleşmede taahhüt edebilir.
Mesafeli satış yoluyla sözleşme düzenlenmesi MADDE 6 – (1) (Mülga fıkra:RG-17/12/2016-29921)(2)
(2) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Mesafeli satışta şirket, ilgisine göre katılımcı, sponsor veya işvereni 5 inci madde hükümlerine uygun şekilde bilgilendirir ve uygun bir emeklilik planı teklifi sunar. Teklif aşamasında ilgisine göre katılımcı, sponsor veya işverene standart fona ve diğer fonlara ilişkin bilgi verilir ve tercihine göre işlem yapılır. Herhangi bir tercihte bulunulmaması durumunda birikim standart fonda yatırıma yönlendirilir. İlgisine göre katılımcı, sponsor veya işveren, emeklilik sözleşmesine, emeklilik planına ve sisteme ilişkin gerekli bilgilerin kendisine verildiğini teyit ederek teklifi güvenli elektronik iletişim araçları ile onaylar ve bu şekilde emeklilik sözleşmesi akdedilmiş olur. Onay işlemi gerçekleşmemiş tekliflere dayanılarak düzenlenen sözleşmeler yürürlüğe girmez ve şirketçe bunlar için hiçbir tahsilat yapılamaz. Şirket, onay işleminden hemen sonra Müsteşarlıkça belirlenen belgeleri ilgisine göre katılımcı, sponsor veya işverenin tercihi doğrultusunda matbu veya kalıcı veri saklayıcısı olarak ilgilinin erişimine sunar ve internet sitesinde güvenli alandan erişimine imkân sağlar. Katılımcının standart fondan ayrılmayı talep etmesi halinde 10 uncu madde hükümleri çerçevesinde, sonucu bağlayıcı olmamak kaydıyla risk profil anketi sunulur.
(3) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Müsteşarlıkça uygun görülmeyen sözleşme türleri, emeklilik planları ve fonlar mesafeli satışa konu edilemez.
Sözleşmenin yürürlüğe girmesi ve cayma hakkı
MADDE 7 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Emeklilik sözleşmesi şirket tarafından reddedilmediği takdirde, varsa blokaj süresinin tamamlanmasını müteakip, katkı payı olarak yapılan ilk ödemenin şirket hesaplarına nakden intikal ettiği tarihte yürürlüğe girer. Xxxxxx tarafından katılımcının hesabına yapılan ödemeler katkı payı olarak dikkate alınmaz ve ancak sözleşme yürürlüğe girdikten sonra gerçekleştirilebilir. Teklifin şirket tarafından reddedilmesi halinde, verilen ödeme talimatları iptal ettirilir ve varsa yapılan tüm ödemeler hiçbir kesinti yapılmadan beş iş günü içinde ödeyene iade edilir. Sözleşme, yürürlüğe girmediği sürece şirketçe reddedilebilir.
(2) Emeklilik gelir sözleşmeleri, Kanunun Geçici 1 inci maddesi kapsamında yapılan aktarımlarla kurulan sözleşmeler, başka şirketten aktarımla kurulan sözleşmeler ile hak kazanılan birikimin transfer yoluyla aktarılması işlemleri hariç, ilgisine göre katılımcı, sponsor veya işveren, Müsteşarlıkça belirlenen belgelerin imzalanmasını veya onaylanmasını müteakip iki ay içinde cayma hakkına sahiptir. Cayma halinde durum, güvenli elektronik iletişim araçlarıyla yahut postayla şirkete bildirilir. Cayma bildiriminin şirkete ulaştığı tarih itibarıyla cayma hakkı kullanılmış sayılır. En geç cayma bildiriminin şirkete ulaşmasını takip eden iş günü verilen ödeme talimatları iptal ettirilir ve katılımcının bireysel emeklilik hesabında bulunan birikim bildirimin şirkete ulaşmasını müteakip on iş günü içinde ödeyene iade edilir. Bu kapsamda, şirketçe fon toplam gider kesintisi haricinde yapılan diğer tüm kesintiler de aynı süre içinde ilgiliye iade edilir. Ödemenin geciktirilmesi durumunda doğan zararlar 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesi çerçevesinde belirlenen ticari işler için uygulanacak temerrüt faizi de yürütülerek karşılanır.
(3) Katılımcının sisteme giriş tarihi, yürürlükte bulunan sözleşmeleri arasında, sisteme giriş tarihi açısından 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendine göre kurulanlar hariç en eski tarihli sözleşme dikkate alınarak belirlenir. İşveren grup emeklilik sözleşmesinde, gruba sonradan dâhil olan ve başka bir emeklilik sözleşmesi bulunmayan katılımcının sisteme giriş tarihi, ilgili grup emeklilik planına göre katılımcı ad ve hesabına katkı payı olarak yapılan ilk ödemenin şirket hesaplarına nakden intikal ettiği tarihtir. Bireysel emeklilik sistemine hayat sigortalarından yapılanlar dâhil Kanunun Geçici 1 inci maddesi kapsamında yapılan aktarımlarda katılımcının sisteme giriş tarihi, aktarım tarihinden aktarılan süre kadar geçmişe gidilerek bulunan tarih olarak düzenlenir.
(4) Şirket, emeklilik sözleşmesini, sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on iş günü içinde ilgisine göre katılımcının, sponsorun veya işverenin tercihi doğrultusunda kalıcı veri saklayıcısı ile veya matbu halde katılımcıya yahut varsa sponsora veya işverene gönderir. İşveren grup emeklilik sözleşmesinde şirket, işveren grup emeklilik sertifikasını, sertifikanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren on iş günü içinde işverenin tercihi doğrultusunda kalıcı veri saklayıcısı ile veya matbu halde ilgisine göre katılımcıya, sponsora veya işverene gönderir. İşveren grup emeklilik sertifikası, grup emeklilik planının genel esasları ile sistemin işleyişine ilişkin temel bilgileri içerir. Şirket, emeklilik sözleşmesinin ve işveren grup emeklilik sertifikasının belirtilen süre içinde ve usulüne uygun olarak gönderildiğini ispatla yükümlüdür.
Emeklilik planı
MADDE 8 – (1) Emeklilik planı, plan kapsamında katılımcıya sunulan fonlara, giriş aidatına, yönetim gider kesintilerine ve fon toplam gider kesintilerine dair bilgileri, bunlara ilişkin hesaplamaları ve emeklilik sözleşmesinin uygulanmasına dair diğer teknik esasları içerir. Emeklilik planı, bireysel emeklilik planı (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) ,grup emeklilik planı veya emeklilik hakkını kullanmak isteyen katılımcılara sunulan emeklilik gelir planı olarak düzenlenebilir. (Ek cümle:RG-17/12/2016-29921)(2)Emeklilik gelir planlarında ayrıca programlı geri ödemeye ilişkin bilgilere yer verilir.
(2) Müsteşarlık, emeklilik planında mevzuata aykırı bulunan veya katılımcının ve varsa (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2)sponsorun veya işverenin hak ve menfaatlerinin korunması açısından uygulanmasında sakınca görülen hususların değiştirilmesini isteyebilir; emeklilik planına ek olarak, harcama ve kârlılık analizleri ile benzeri diğer bilgilerin Müsteşarlığa gönderilmesini talep edebilir.
(3) Emeklilik planları emeklilik gözetim merkezi nezdinde işletilen elektronik plan tanımlama (e- plan) sisteminde kayıt altına alınır. (Ek cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) 01/07/2017 tarihinden sonra satışa konu olan bireysel ve grup emeklilik planları, toplamda 30 adedi geçemez.
Katkı payının yatırıma yönlendirilmesi
MADDE 9 – (1) Katkı payı, şirket hesaplarına nakden intikalini takip eden en geç ikinci iş gününde (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) sözleşme kapsamında tanımlı fonlar için gerekli talimatlar verilerek yatırıma yönlendirilir.
(2) Şirket hesaplarına intikal etmekle birlikte, kime ait olduğu tespit edilemeyen ödemeler, intikal tarihini müteakip iki iş günü içinde kaynağına iade edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Emeklilik Sözleşmesi Taraflarının Hakları ve Yükümlülükleri Fon dağılımı ve değişikliği
MADDE 10 – (Başlığı ile Birlikte Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Fon dağılımı ilgisine göre katılımcının, sponsorun veya işverenin tercihine göre belirlenir. Sözleşme kuruluş aşamasında herhangi bir tercihte bulunulmaması durumunda birikim öncelikle standart fonlarda yatırıma yönlendirilir. Standart fondan ayrılmayı tercih eden katılımcılara sonucu bağlayıcı olmamak kaydıyla, risk profil anketi sunulur. Müsteşarlık, geçici 3 üncü madde hükümlerine göre risk profil anketinin asgari içeriğini, sunulma sıklığını ve zamanını belirler.
(2) İlgisine göre katılımcı, sponsor veya işveren ilgili sözleşme için fon tercih ve fon dağılım değişikliği hakkını şirket aracılığıyla Kurul tarafından portföy yöneticiliği yapmak üzere yetkilendirilmiş kuruluşlara devredebilir. Müsteşarlık bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirler.
(3) Bireysel emeklilik hesabındaki birikimin ve ödenen katkı paylarının fonlar arasındaki dağılım oranları veya tutarları, bir yılda azami altı kez değiştirilebilir. Fon tercih ve fon dağılım değişikliği hakkının şirket aracılığıyla portföy yönetim şirketine devredilmesi durumu hariç olmak üzere değişiklik talebi, şirkete yazılı olarak veya şirketin çağrı merkezinden yahut şirketin internet sitesinde katılımcı, sponsor veya işveren adına oluşturulan güvenli sayfadan veya diğer güvenli elektronik iletişim araçları ile yapılır ve şirket değişiklik talebini, talebin ulaştığı tarihi müteakip iki iş günü içinde gerekli talimatları vermek suretiyle gerçekleştirir. Fon dağılım değişikliği talebi talep sahibince Müsteşarlıkça belirlenecek esaslara göre iptal edilebilir. Bu kapsamda iptal edilen talepler için katılımcının fon dağılım değişikliği hakkı kullanılmış sayılmaz. Fon dağılım değişikliği talebine ilişkin olarak fonlarla ilgili devam eden alım-satım hareketi olan kayıtlarda fon dağılım değişikliği işlemi alım- satım işlemlerinin tamamlandığı tarihten sonra başlar.
(4) Şirket, fon dağılımı değişikliği işleminin mümkün olan en kısa sürede gerçekleştirilmesini teminen, alışı yapılacak fonların alım talimatı tarihlerini, satışı yapılacak fonların nakde dönüştürülme sürelerini dikkate alarak belirler. Değişiklik işlemleri değişikliğe konu fonlardan valör süresi en uzun olana göre belirlenen tarihte tamamlanır. Şirket, katkı paylarının fonlar arasında paylaştırılması sırasında ortaya çıkan artık değeri en aza indirmek üzere gerekli tedbirleri alır.
Emeklilik planı değişikliği
MADDE 11 – (1) Emeklilik planı bir yılda azami dört kez değiştirilebilir. Bu yöndeki değişiklik talebi, şirkete yazılı olarak veya şirketin çağrı merkezinden yahut şirketin internet sitesinde katılımcı (Ek ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) , sponsor veya işveren adına oluşturulan güvenli sayfadan yapılır. (Değişik cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) Şirketin uygun görmesi halinde yeni emeklilik planına, plan değişiklik talebinin şirkete ulaşmasını müteakip on iş günü içinde geçiş yapılır ve tadil edilen emeklilik sözleşmesi on iş günü içinde katılımcıya veya varsa sponsora veya işverene, tercihleri doğrultusunda kalıcı veri saklayıcısı ile veya matbu olarak gönderilir. İşveren grup emeklilik sözleşmesinde ise gruba dahil olan katılımcılara tadil edilen işveren grup emeklilik sertifikası gönderilir.
Birikimin aktarımı
MADDE 12 – (1) Bir şirketle, başka şirketten aktarımla düzenlenenler hariç, akdedilmiş bir emeklilik sözleşmesi kapsamındaki birikimin (Ek ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) ve devlet katkısı hesabındaki tutarların başka bir şirkete aktarılabilmesi için sözleşmenin, yürürlük tarihinden itibaren en az iki yıl süreyle şirkette kalması gerekir. Başka şirketten aktarımla düzenlenmiş sözleşmenin tekrar aktarıma konu olabilmesi için ise ilgili şirkette en az bir yıl kalması gerekir. Aktarım, birikimin ve devlet katkısı hesabına ilişkin tutarın tamamını kapsayacak şekilde yapılır. 19 uncu maddeye göre yapılan transfer yoluyla aktarımlarda bu fıkra hükmü uygulanmaz.
(2) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Aktarım talebi, 13 üncü madde hükümlerine göre ilgisine göre katılımcı, sponsor veya işveren tarafından yapılır.
(3) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Şirket, aktarım talebinde bulunana beş iş günü içinde Müsteşarlıkça belirlenen belgeleri gönderir. Şirket, talep sahibinin ilgili belgeleri, şirketin internet sitesinde kendi adına oluşturulan güvenli sayfadan alabilmesi için gerekli düzenlemeyi yapar. Talep sahibi, ilgili belgeler ile birlikte aktarım yapılacak şirkete başvurur. Aktarım yapılacak şirket, talebi uygun bulması halinde bir plan önerir ve planda öngörülen kesintilere ilişkin bilgi verir. Talep sahibi, ilgili planı tercih etmesi durumunda, aktarım işlemi için düzenlenmiş belgeleri imzalar veya güvenli elektronik iletişim araçları ile onaylar.
(4) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Talep sahibi imzaladığı veya güvenli elektronik iletişim araçları ile onayladığı belgeleri aktarım yapılacak şirkete gönderir. Usulüne uygun olarak düzenlenmeyen belgeler kapsamındaki aktarım talepleri işleme alınmaz. Aktarım yapılacak şirket en geç talebin kendisine ulaştığı tarihi takip eden iş günü aktarımı yapacak şirkete başvurur. Aktarımı yapacak şirket, bu talebin şirkete ulaştığı tarihten itibaren on işgünü içinde birikimi, devlet katkısı hesabına ilişkin tutarlarla birlikte aktarım yapılacak şirkete aktarır. Ödemenin geciktirilmesi durumunda doğan zararlar 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesi çerçevesinde belirlenen ticari işler için uygulanacak temerrüt faizi de yürütülerek karşılanır. Katılımcının hesabına henüz intikal etmemiş devlet katkısı bulunması halinde, bu tutarlara ilişkin olarak bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı hakkındaki mevzuat hükümleri uygulanır. Katılımcının bireysel emeklilik hesabına ilişkin bilgi ve belgeler eş zamanlı olarak elektronik ortamda aktarım yapılacak şirkete gönderilir. Katılımcıya ait gerekli bilgilerin eksiksiz olarak ve uygun şekilde aktarılmasından aktarım yapacak şirket sorumludur. Gerekli bilgilerin şirketler arası eksiksiz ve uygun şekilde aktarılamamasından doğan katılımcı zararları aktarım yapan şirket tarafından karşılanır. Şirket, satışı yapılacak fonların nakde dönüştürülme sürelerini dikkate alarak aktarım işlemini süresi içinde tamamlamak üzere gerekli tedbirleri alır.
(5) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Aktarım yapılan şirketteki emeklilik sözleşmesi, birikimin aktarıldığı tarihte birikimlerin bulunmaması halinde ise 7 nci madde hükümlerine göre yürürlüğe girer ve yürürlüğü müteakip on iş günü içinde yeni emeklilik sözleşmesi katılımcının veya varsa sponsorun veya işverenin tercihi doğrultusunda posta adresine gönderilir veya güvenli elektronik iletişim araçları ile iletilir. Yeni emeklilik sözleşmesi için giriş aidatı alınmaz. Katılımcının bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden kaynaklanan süreye ilişkin hakları ile varsa hak kazanma sürelerine ilişkin hakları aktarım yapılan şirkette aynen korunur. Aktarım ile gelen tutarlar ilgili tutarın şirket hesaplarına intikalini takip eden iki iş günü içerisinde yatırıma yönlendirilir.
(6) (Mülga cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) (,,,) Katılımcıların aktarım sürecinde doğru bilgilendirildiğini ve katılımcıların bilinçli tercih yaptığını teyit etmek amacıyla emeklilik gözetim merkezi tarafından kontrol aramaları yapılabilir. Bu aramaların sonuçları emeklilik gözetim merkezi tarafından Müsteşarlığa raporlanır.
Hakların kullanımı
MADDE 13 – (1) Bireysel emeklilik sözleşmesinde ve gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesinde, sözleşmeden xxxxx xxxxxx kural olarak katılımcı tarafından kullanılır. Bu sözleşmelerde, sistemden ayrılma ve emeklilik hakkı hariç diğer hakların katılımcı ad ve hesabına katkı payı ödeyen kişiler (Ek ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) ,sponsor veya işveren tarafından kullanılması kararlaştırılabilir. (Ek cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) Mümeyyiz küçükler ile kısıtlıların taraf oldukları emeklilik sözleşmelerinin düzenlenmesinde ve bireysel emeklilik mevzuatında belirtilen hakların kullanılmasında 11/01/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ile 22/11/2001 tarihli 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri uygulanır.
(2) İşveren grup emeklilik sözleşmesinde, fon dağılımı değişikliği, emeklilik planı değişikliği ve birikimin aktarımı hakları, 18 inci maddeye göre belirlenen hak kazanma süresi sonuna kadar kural olarak (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) işveren tarafından kullanılır. Emeklilik sözleşmesinde belirtilmesi koşuluyla, (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) işveren, fon dağılımı değişikliği hakkının kullanımını katılımcıya devredebilir. Katılımcının kabul etmesi durumunda, bu fıkrada belirtilen haklar, hak kazanma süresi tamamlandıktan sonra da (Değişik ibare:RG-17/12/2016-
29921)(2) işveren tarafından kullanılabilir. (Ek cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) Hak kazanma süresi kararlaştırılmamış ise sözleşmeden xxxxx xxxxxx katılımcı tarafından kullanılır.
Katkı payının değiştirilmesi ve ödemeye ara verme
MADDE 14 – (1) Emeklilik sözleşmesi süresi içinde katkı payı tutarı ve ödeme dönemi değiştirilebilir.
(2) Emeklilik sözleşmesine göre ödenmesi öngörülen katkı paylarının vadesinde ödenmesi esastır. Ancak, emeklilik sözleşmesi süresi içinde katkı payı ödenmesine ara verilebilir. Vadesinde ödenmeyen katkı payının ödeme tarihini müteakip üç ay içinde, ilgili hesaba herhangi bir ödeme yapılmaması durumunda, ilgili sözleşmede ödemeye ara verildiği kabul edilir. (Mülga cümle:RG- 17/12/2016-29921)(2) (…)
Sistemden ayrılma
MADDE 15 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Emeklilik sözleşmesini emekliliğe hak kazanmadan veya emeklilik hakkını kazanmış olduğu halde bu hakkı kullanmadan sona erdirmesi halinde katılımcı, sona erdirilen sözleşme bakımından bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden kaynaklanan süreye ilişkin haklarını kaybeder.
(2) Şirket, ayrılma amacı ile yapılan başvurunun kendisine ulaştığı tarihten itibaren beş iş günü içinde, ayrılma bilgi ve talep formu ile hesap özetini güvenli elektronik iletişim araçları ile katılımcının erişimine sunar. Şirket, isteyen katılımcının ayrılma bilgi ve talep formu ile hesap özetini şirketin internet sitesinde kendi adına oluşturulan güvenli sayfadan alabilmesi için gerekli düzenlemeyi yapar. Katılımcının, ayrılma talep formunu imzalayarak faks veya posta ile şirkete göndermesi halinde, bireysel emeklilik hesabındaki birikim ve devlet katkısı hesabındaki varsa hak kazanılan tutarlar, formun şirkete ulaştığı tarihten itibaren yirmi iş günü içinde katılımcının belirttiği hesaba ödenir. Daha sonra intikal eden devlet katkısı tutarlarından katılımcının varsa hak kazandığı tutarlar da intikal tarihini takip eden beş iş günü içinde katılımcının belirttiği hesaba ödenir. Yirmi iş günü olarak belirlenen süre ise katılımcı tarafından ilgili mevzuat düzenlemelerine uygun olarak temin edilmesi gereken tüm evrakların tamamlanması ile başlar. Katılımcının sözleşmesine ait fon paylarına ilişkin son satım talimatının verildiği tarih, sözleşmenin sonlandığı tarih olarak kabul edilir. Katılımcının hesabında herhangi bir fon payı bulunmaması durumunda ayrılma talebinin şirkete ulaştığı tarihi takip eden iş günü ilgili sözleşme sonlanmış kabul edilir.
(3) Mesafeli satış yoluyla düzenlenen sözleşmelerde, ilgisine göre katılımcının, sponsorun veya işverenin, sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan yöntemle ayrılma işlemlerini gerçekleştirebilmesi esastır. Ancak, ayrılmaya ilişkin tüm işlemler ilgilinin bu Yönetmelik kapsamında tercih ettiği yöntemle de yürütülebilir.
(4) Katılımcının maluliyet hali nedeniyle sistemden ayrılma talebinde bulunabilmesi için sosyal güvenlik mevzuatına göre maluliyet gelirine hak kazandığına dair belgeyi veya sosyal güvenlik mevzuatında belirlenen koşullara göre maluliyet halinin oluştuğunu gösteren, resmi sağlık kuruluşlarından alınmış bir belgeyi şirkete vermesi gerekir. Maluliyet halinin her durumda emeklilik sözleşmesi yürürlüğe girdikten sonra oluşmuş olması şarttır.
(5) Katılımcının vefat etmesi halinde birikimleri ve varsa devlet katkısı hesabındaki tutar, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara veya kanunî mirasçılarına ödenir.
(6) Katılımcının talebi halinde, emeklilik hakkı kazanılmış olmakla birlikte bu hak kullanılmadan sözleşmenin sonlandırılması mümkündür. Bu durumda sistemden ayrılmaya ilişkin hükümler uygulanır.
(7) Bu madde kapsamında yapılacak işlemlerde, katılımcının devlet katkısı hesabındaki hak kazanılmayan tutarlara ve varsa katılımcının hesabına henüz intikal etmemiş devlet katkısına ilişkin olarak bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı hakkındaki mevzuat hükümleri uygulanır.
(8) Sistemden ayrılma işlemlerinin geciktirilmesinden kaynaklanan varsa fon birim fiyatında düşüş gerçekleşmesi sonucu oluşan katılımcı zararı, şirket tarafından fon getiri kaybı hesaplanarak karşılanır. Bununla birlikte, fon birim fiyatında düşüş gerçekleşmesine bağlı olmaksızın her türlü ödemenin geciktirilmesi durumunda doğan zararlar 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve
Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesi çerçevesinde belirlenen ticari işler için uygulanacak temerrüt faizi de yürütülerek karşılanır.
Emekliliğe hak kazanma ve birikimin ödenmesi MADDE 16 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Katılımcı, bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden itibaren en az on yıl sistemde bulunmak koşuluyla 56 yaşını tamamladıktan sonra emekliliğe hak kazanır. Emeklilik gelir sözleşmesine dönüştürülen sözleşmelerde geçirilmiş süreler ile emeklilik gelir sözleşmesinde geçirilen süreler emekliliğe esas süre hesaplamasında dikkate alınmaz.
(2) Emekliliğe hak kazanan ve bu hakkı kullanarak bireysel emeklilik hesabındaki birikimini ve devlet katkısı hesabındaki tutarları almak isteyen katılımcı, toplu para, programlı geri ödeme ya da yıllık gelir sigortası seçeneklerinden birini seçer veya hesabındaki tutarı belirtilen seçenekler arasında paylaştırabilir. Şirket, katılımcının faks veya posta aracılığıyla şirkete ilettiği emeklilik talep formundaki tercihi doğrultusunda işlem yapar.
(3) Xxxxxx, emekliliğe hak kazanan ve bu hakkı kullanarak birikimini almak için başvuran katılımcıyı emeklilik seçenekleri hakkında bilgilendirir ve emeklilik bilgi ve talep formunu ve hesap özetini, katılımcıya posta adresine veya güvenli elektronik iletişim araçları ile başvurunun şirkete ulaşmasından itibaren beş iş günü içinde gönderir. Şirket, isteyen katılımcının emeklilik bilgi ve talep formu ile hesap özetini şirketin internet sitesinde kendi adına oluşturulan güvenli sayfadan alabilmesi için gerekli altyapıyı hazırlar. Emeklilik bilgi formu, sistemde kalma ve emekli olma seçeneklerine ilişkin bilgiler ile örnek mali projeksiyonları içerir; formda katılımcının sistemden emeklilik hakkını kullanabilmesi için tüm sözleşmelerine ilişkin hesaplarını birleştirmesi gerektiği belirtilir. Kanunun Ek 2 nci ve Geçici 2 nci maddeleri kapsamında sisteme dâhil edilen sözleşmeler hesap birleştirme işlemine dâhil edilmez. Emeklilik tercihine ilişkin örnek mali projeksiyonlara Emeklilik Gözetim Merkezinin internet sitesi üzerinden erişilebilir.
(4) Katılımcının diğer şirketlerde sözleşmesi olup olmadığı bilgisi Emeklilik Gözetim Merkezinden edinilir. Diğer şirketlerde emeklilik sözleşmesi bulunmayan katılımcılar için şirket, emeklilik seçenekleri konusunda bilgilendirdiği katılımcının, birikiminin ve devlet katkısı hesabındaki tutarların tamamının kendisine ödenmesini talep etmesi halinde, bu talebi, talebin şirkete ulaşmasından itibaren on iş günü içinde yerine getirir. Katılımcının hesabına henüz intikal etmemiş devlet katkısı bulunması halinde, bu tutarlara ilişkin olarak bireysel emeklilik sisteminde devlet katkısı hakkındaki mevzuat hükümleri uygulanır.
(5) Birikimini ve devlet katkısı hesabındaki tutarları programlı geri ödeme yoluyla almak isteyen katılımcı, emeklilik gelir sözleşmesi kapsamında hazırlanacak bir program çerçevesinde hesabından kendisine aylık, üç aylık, altı aylık veya yıllık dönemlerde düzenli ödeme yapılmasını talep edebilir. Bu şekilde belirlenen ödeme dönemleri veya ödeme tutarları yılda en fazla iki kez değiştirilebilir. Katılımcının hesabında kalan tutarın tamamını istediği anda alma hakkı saklıdır. Birikimini bu şekilde almaya başlayan katılımcının, ilgili bireysel emeklilik hesabına başka bir emeklilik gelir sözleşmesinden aktarım, hesap birleştirme ve ek fayda ödemesi durumları haricinde herhangi bir para girişi yapılamaz. Ancak katılımcı, hesabında kalan tutar için fon dağılımını değiştirebilir ve başka bir şirkete aktarım hakkını kullanabilir.
(6) Katılımcının aynı veya farklı şirkette birden fazla emeklilik sözleşmesi bulunması halinde, katılımcının sisteme giriş tarihi, yürürlükte bulunan sözleşmeleri arasından sisteme giriş tarihi açısından 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendine göre kurulanlar hariç en eski tarihli sözleşme dikkate alınarak belirlenir. Bu durumda katılımcının tüm sözleşmelerinden emekliliğe hak kazanması için en az birinden bu hakkı kazanması ve hesaplarını birleştirmesi gerekir. Hesap birleştirme işlemi yalnızca emeklilik hakkını kullanma talebinde bulunan katılımcılar için gerçekleştirilir. Bu kapsamda, hesap birleştirme yapılmış sözleşmeye katkı payı ödemesi yapılmaya devam edilemez.
(7) Birden fazla emeklilik sözleşmesi bulunan katılımcı, emeklilik hakkını elde ettiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan sözleşmelerinin bulunduğu şirketlerden birine talepte bulunarak ve diğer sözleşmelerine ilişkin hesaplarını talepte bulunduğu şirketteki sözleşmesine ilişkin hesapları ile birleştirmek suretiyle emeklilik hakkını kullanır. Kendisine katılımcı tarafından başvuruda bulunulan
şirket, emeklilik seçenekleri konusunda bilgilendirdiği katılımcının birikimini ve devlet katkısı hesabındaki tutarları toplu ödeme, programlı geri ödeme ya da yıllık gelir sigortası şeklinde almayı talep etmesi halinde, talebin şirkete ulaşmasından itibaren iki iş günü içinde hesap birleştirme işlemi için katılımcının sözleşmelerinin bulunduğu diğer şirketlere Emeklilik Gözetim Merkezinden aldığı bilgi kapsamında başvurur. Kendisine bu şekilde başvurulan şirketler, başvurudan itibaren beş iş günü içinde hesap birleştirme işlemlerini gerçekleştirmek üzere başvuruda bulunan şirkete katılımcının birikimini ve devlet katkısı hesabındaki tutarlarını aktarır. Şirket, hesap birleştirme işleminin tamamlandığı tarihi müteakip, emeklilik talep formunun kendisine ulaştığı tarihten itibaren on iş gününü aşmayacak şekilde emeklilik işlemlerini tamamlar. Bu şekilde yapılan hesap birleştirme işlemlerinde 12 nci maddede belirtilen şirkette kalma süresine ilişkin kısıtlamalar uygulanmaz. Hesap birleştirme işlemlerinin geciktirilmesinden kaynaklanan varsa fon birim fiyatında düşüş gerçekleşmesi sonucu oluşan katılımcı zararı, hesap birleştirme işleminin geciktirilmesinden sorumlu şirket tarafından fon getiri kaybı hesaplanarak karşılanır. Bununla birlikte, fon birim fiyatında düşüş gerçekleşmesine bağlı olmaksızın her türlü ödemenin geciktirilmesi durumunda doğan zararlar 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesi çerçevesinde belirlenen ticari işler için uygulanacak temerrüt faizi de yürütülerek karşılanır.
(8) Emeklilik hakkını kullanan katılımcının, başka bir şirketten aktarımla düzenlenenler hariç, yeni bir emeklilik sözleşmesi akdetmesi durumunda, bu sözleşmeden emeklilik hakkını kullanabilmesi için yeni sözleşmenin en az on yıl sistemde bulunması gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Grup Emeklilik Katkı paylarının takip edileceği hesaplar
MADDE 17 – (1) (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) Xxxxxxx tarafından bir işveren grup emeklilik sözleşmesine dayanarak (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) katılımcıların ad ve hesabına ödenen katkı payları ile bunların getirileri, işveren grup emeklilik sözleşmesine bağlı olarak açılan katılımcılara ait bireysel emeklilik hesaplarında takip edilir. (Mülga cümle:RG-17/12/2016- 29921)(2) (...) Katılımcının ödediği katkı payları ile bunların getirileri, gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine göre açılan bireysel emeklilik hesabında takip edilir.
(2) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) İşveren grup emeklilik sözleşmesine yalnızca işveren sıfatıyla katkı payı ödemesi yapılabilir.
(3) (Değişik ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) Bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (b) ve (c) bentleri kapsamında açılan bir grup emeklilik planına dahil olan katılımcı tarafından ödenen katkı payları ile bunların getirileri, gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine göre açılan bireysel emeklilik hesabında takip edilir.
(4) (Ek:RG-17/12/2016-29921)(2) Bireysel ya da gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi olarak açılan ve sözleşme süresi içinde katkı payının katılımcı dışındaki bir kişi tarafından ödendiği sözleşmelerde, katılımcı ile katılımcı ad ve hesabına ödeme yapan kişiden, söz konusu iki taraf arasında istihdam ilişkisi bulunmadığına dair beyan alınması zorunludur. İstihdam ilişkisinin oluşması halinde, bu durum işveren tarafından derhal şirkete bildirilir. İstihdam ilişkisinin oluştuğu tarihten itibaren işveren tarafından katılımcı adına yapılacak ödemeler işveren grup emeklilik sözleşmesi kapsamında açılacak hesapta takip edilir.
Hak kazanma süresi ve hak kazanılan birikim MADDE 18 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Hak kazanma süresi, işveren tarafından ödenen katkı payları ile bunların getirilerinin tamamına veya bir kısmına katılımcı tarafından hak kazanılması için işveren grup emeklilik sözleşmesinde belirlenen süredir. Bu süre yedi yıldan fazla olamaz.
(2) İşveren grup emeklilik sözleşmesinde ve sponsorun katılımcı adına katkı payı ödemesi yaptığı grup emeklilik sözleşmelerinde, yıllara göre uygulanacak hak kazanma oranları Ek-1’deki tabloya uygun olarak belirlenir.
(3) İşveren tarafından bu kuruluştaki işine haklı nedenle fesih haricinde son verilmesi veya katılımcının 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre haklı nedenle işinden ayrılması veya maluliyet gibi zorunlu nedenlerle işinden ayrılması yahut işverenin aktarım durumu hariç işveren grup
emeklilik sözleşmesini feshetmesi veya iflas yahut konkordato ilan etmesi halinde katılımcı, işveren tarafından kendi ad ve hesabına ödenen katkı payları ile bunların getirilerinin tümüne, hak kazanma süresinin tamamlanmasını beklemeksizin hak kazanır. Katılımcının vefatı halinde bu şekildeki birikim, hak kazanma süresinin tamamlanmasını beklemeksizin 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara veya kanunî mirasçılarına ödenir.
(4) Hak kazanma süresi, 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendine göre katılımcılar adına ödeme yapan sponsorlar tarafından ödenen katkı payları ile bunların getirilerinin tamamına veya bir kısmına katılımcı tarafından hak kazanılması için gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmelerinde de belirlenebilir. Bu süre ve hak kazanmaya ilişkin esaslar bu madde hükümlerine tabidir. Hakların kullanımına ilişkin esaslar bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan hükümlere tabidir.
Hak kazanılan birikimin transfer yoluyla aktarılması ve ödenmesi MADDE 19 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Emeklilik sözleşmesinde belirtilen hak kazanma oranı yüzde yüze ulaştıktan sonra, işveren grup emeklilik sözleşmesi kapsamında işveren tarafından veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi kapsamında sponsor tarafından katılımcı adına katkı payı ödemesi yapılmaya devam edildiği süre zarfında, hesabında bulunan birikim katılımcının bu sözleşmeye bağlı hesabında kalır.
(2) Sözleşme yılı sonu itibarıyla asgari hak kazanma oranı yüzde yüze ulaşan sözleşmeler çerçevesinde, işveren veya sponsor tarafından katılımcı adına katkı payı ödenmesine son verilmesi halinde bireysel emeklilik hesabında bulunan tutarlar katılımcının hesabında kalmaya devam eder veya yazılı talebi doğrultusunda katılımcının aynı veya başka bir şirkette yürürlükte olan veya yeni düzenlenen bireysel veya 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendi kapsamında kurulanlar hariç gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine transfer yoluyla aktarılabilir. Transfer yoluyla aktarım işlemlerinde, bireysel emeklilik hesabında bulunan tutarlar ile birlikte sistemde geçirilen süre bilgisi de ilgili şirkete iletilir. Katılımcının sistemden ayrılmak istemesi halinde bu şekildeki birikim kendisine ödenir.
(3) Katılımcının hak kazanma süresi tamamlanmadan önce işinden veya bu Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendine göre kurulan sözleşmesinden ayrılması durumunda, ilgisine göre işveren veya sponsor tarafından katılımcı ad ve hesabına ödenen katkı payları ve bunların getirilerinden 18 inci maddeye göre katılımcının hak ettiği tutar, katılımcının aynı veya başka bir emeklilik şirketinde mevcut bulunan veya yeni düzenlenen bireysel veya 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendi kapsamında kurulanlar hariç gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesine transfer yoluyla aktarılabilir yahut doğrudan katılımcıya ödenir. Katılımcı istediği takdirde, ilgili grup emeklilik planı çerçevesinde katkı payı ödediği gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesini devam ettirebilir.
(4) 18 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen sebepler haricinde herhangi bir sebeple işten ayrılma veya grup emeklilik planından çıkarılma durumunda, katılımcı tarafından hak kazanılmayan tutarlar, ilgisine göre sponsora veya işverene ödenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Kesintiler
Giriş aidatı
MADDE 20 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Katılımcının, bireysel emeklilik sistemine ilk defa katılması sırasında veya farklı bir şirkette ilk defa emeklilik sözleşmesi akdetmesi halinde, ilgisine göre katılımcıdan, sponsordan veya işverenden, giriş aidatı alınabilir.
(2) Giriş aidatı peşin ya da aktarım veya sistemden çıkış tarihine ertelenmiş olarak tahsil edilebilir.
(3) Emeklilik sözleşmesinden ölüm veya maluliyet nedeniyle yahut emeklilik hakkını kullanarak ayrılanlardan ertelenmiş şekildeki giriş aidatı tahsil edilemez.
(4) Giriş aidatı, katkı paylarından ayrı olarak takip ve tahsil edilir. Ancak katılımcının sistemden ayrılması veya başka bir şirkete aktarım talebinde bulunması durumunda şirket, varsa ertelenmiş giriş aidatını katılımcının bireysel emeklilik hesabındaki birikiminden indirebilir.
(5) Katılımcının aynı şirkette birden fazla bireysel emeklilik sözleşmesi veya gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi bulunması halinde, bu sözleşmelerden sadece ilki için giriş aidatı alınabilir. 4 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendi kapsamında kurulan sözleşmeler bu kapsamda ilk sözleşmenin belirlenmesinde dikkate alınmaz.
(6) Katılımcının, teklifin imzalandığı veya onaylandığı tarihten sonra cayma hakkını kullanarak sözleşmeyi sonlandırması halinde varsa tahsil edilmiş giriş aidatı iade edilir.
Yönetim gider kesintisi
MADDE 21 – (1) (Değişik fıkra:RG-25/5/2015-29366) (1) Bireysel emeklilik hesabına ödenen katkı payları ile katılımcının birikimi üzerinden yönetim gider kesintisi alınabilir. Ayrıca 14 üncü maddeye göre ödemeye ara verilmesi halinde ara verme süresi boyunca katılımcının birikiminden ek yönetim gideri kesintisi alınabilir.
(2) 14 üncü madde kapsamında bir yıldan fazla ödemeye ara verme durumunda, bireysel emeklilik hesabına ilişkin olarak emeklilik gözetim merkezine şirket tarafından ödenen sabit giderler, emeklilik planında belirtilmek kaydıyla katılımcının bireysel emeklilik hesabındaki birikiminden indirilebilir.
(3) Bu maddeye göre birikimden alınacak kesintilerin hesaptaki birikimin sıfır Türk Lirasının altına düşmesine yol açacağı durumlarda, bu kesintinin, birikimin bu tutarın altına düşmesine yol açacak kısmı tahsil edilmez.
Fon toplam gider kesintisi ve performans kesintisi
MADDE 22 – (1) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Fona ilişkin giderlerin karşılanması için fondan gider kesintisi yapılabilir. Bu kapsamda yapılacak toplam kesinti, fon işletim giderine ilişkin kesinti dahil, ilgisine göre ek-2’de fon grubu bazında belirtilen veya Bakan tarafından belirlenen azami oranları aşmayacak şekilde fon içtüzüğünde belirlenir. Fon içtüzüğünde belirlenen günlük kesinti oranın aşılıp aşılmadığı şirket tarafından günlük olarak kontrol edilir. Şirket tarafından yapılan kontrolde fon içtüzüğünde günlük oranların günlük ortalama fon net varlık değerine göre birikimli bir şekilde hesaplanmış halinin aşıldığının tespiti halinde, aşan tutar fon birim pay fiyatına yansıtılacak şekilde günlük olarak fon kayıtlarına alınır. İlgili takvim yılının sonunda varsa fon içtüzüğünde belirlenen oranları aşan kısım ilgili dönemi takip eden beş iş günü içinde şirketçe fona iade edilir.
(2) Ek-2’deki tabloya göre II. ve III. grupta bulunan fon türleri için, karşılaştırma ölçütünün üzerindeki getiri üzerinden performans kesintisi yapılabilir. Bu kesintiyi uygulamak isteyen şirketlerin, gerekli operasyon alt yapısını kurmuş olmaları gerekir. Bu kesintinin uygulanmasına ilişkin esas ve usuller Müsteşarlığın uygun görüşü alınarak Kurulca belirlenir.
(3) Emeklilik sözleşmesine, performans kesintisi ve fon toplam gider kesintisi azami oranlarında değişen koşullara göre Müsteşarlıkça yapılabilecek değişikliğin, değişiklik oranını aşmamak üzere sözleşmede belirtilen kesinti oranlarına yansıtılabileceğine ilişkin hüküm konulabilir.
Kesintilere ilişkin hükümler
MADDE 22/A – (Ek:RG-25/5/2015-29366) (1)
(1) (Değişik cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) Sözleşmenin ilk beş yılında her yıl için Yönetmeliğin 20 nci ve 21 inci maddeleri kapsamında yapılabilecek toplam kesinti tutarı Ek-3’teki tabloda yer alan maktu tutarı aşamaz. Sözleşmenin altıncı yılı ve sonrası için bu fıkrada belirtilen Yönetmelik maddeleri kapsamında kesinti yapılamaz.
(2) 20, 21 ve 22 nci maddeler kapsamında sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren yapılabilecek toplam kesinti tutarı, sözleşmenin altıncı yılı ve sonrası için, (Değişik ibare:RG- 17/12/2016-29921)(2) Yönetmelik eki (Ek-3) tabloda yer alan tutarı aşamaz.
(3) 22 nci madde kapsamında yapılan fon toplam gider kesintisi şirketçe, sözleşmenin 6 ncı yılından itibaren yıllık olarak Ek-4’teki tabloda belirtilen oranlarda, ilgisine göre katılımcıya veya katılımcının bireysel emeklilik hesabına iade edilir.
(4) Müsteşarlıkça Kurulun uygun görüşü alınarak belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, 22 nci maddenin ikinci fıkrası kapsamındaki fon türleri için yapılacak performans kesintisi ve fona ilişkin zorunlu giderlerin karşılanmasına yönelik kesintiler, bu maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen iade işleminin dışındadır. Müsteşarlık, Kurulun uygun görüşünü alarak fona ilişkin zorunlu giderlerin karşılanmasına yönelik kesintilere üst sınır getirmeye yetkilidir.
(5) Bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında yer alan sınırlamaların aşılıp aşılmadığı şirket tarafından, ilgisine göre her sözleşme yılı sonunda veya sözleşmenin sonlandırılması anında kontrol edilir. (Değişik cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) Limitler dâhilinde yapılan kesintiler esas olarak belirtilen sınırları aşamaz, ancak şirket tarafından yapılan kontrolde ilgili sınırlamaların aşıldığının tespiti halinde, aşan tutar takip eden beş iş günü içinde ilgisine göre katılımcıya veya katılımcının bireysel emeklilik hesabına iade edilir. İadenin katılımcının bireysel emeklilik hesabına yapılması durumunda, iade edilen tutarın iade tarihi itibariyle katılımcının bireysel emeklilik planlarında belirtilen fon dağılım oranları dikkate alınarak ilgili fonlara aktarımı sağlanır. İadelerin gecikmesinden kaynaklanan zararlar şirketçe karşılanır.
(6) (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2) Müsteşarlık, belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde, Ek-3 ve Ek-4’teki tutarlar ve oranları, izleyen takvim yılının başından itibaren geçerli olmak üzere,
%50’sine kadar (%50 dâhil) artırmaya veya azaltmaya yetkilidir.
ALTINCI BÖLÜM (3)
Çalışanların İşverenleri Aracılığıyla Kanunun Ek 2 nci Maddesi Kapsamında Bireysel Emeklilik Sistemine Dâhil Edilmesi
İşvereni aracılığıyla sisteme dâhil edilecek çalışanlar
MADDE 22/B – (1) Çalışanlar, Kanunun Ek 2 nci maddesi hükmü çerçevesinde işverenin akdetmiş olduğu bir gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi kapsamında, ilgili emeklilik planına dâhil edilir. Birden fazla işveren ile iş akdi bulunan çalışanlar her bir işveren tarafından sunulan emeklilik planına ayrı ayrı dâhil edilir.
(2) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (c) bentleri kapsamında olmamakla beraber, 5510 sayılı Kanunun ilgili maddeleri uyarınca anılan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) veya (c) bentlerine göre sigortalı sayılanlar, bu bölüm kapsamında sisteme dâhil edilmez.
(3) İşveren, ilgili döneme ait ödeme gününe kadar bireysel emeklilik hesabı açılmasına dair yatırım tercihine ilişkin bilgiler dâhil tüm bilgileri eksiksiz iletmekle yükümlüdür. Şirket iletilen bilgilere istinaden bireysel emeklilik hesabı açar. Çalışan, 7 nci madde hükümleri kapsamında plana dâhil edilmiş olur.
(4) İşveren, çalışanlarının sisteme dâhil edilmesine, katkı payı hesaplanması ve şirkete aktarılması ile bu Yönetmelik kapsamında diğer işlemlere ilişkin yetkili birimlerini veya yöneticilerini belirler.
İşverenin emeklilik sözleşmesi yapacağı şirketin belirlenmesinde dikkate alacağı kriterler MADDE 22/C – (1) İşveren, şirket seçiminde hizmet kalitesini ve çalışana sağlanan avantajları
dikkate alır. İşveren, şirket seçimi sebebiyle şirketten komisyon dâhil hiçbir şekilde maddi menfaat sağlayamayacağı gibi, şirket de işverene bu şekilde bir teklifte bulunamaz.
(2) İşveren, işyerindeki çalışanlarını farklı emeklilik planlarına dâhil edebilir .
(3) Müsteşarlık, aynı işverene bağlı olarak tek bir hizmet akdi veya birden fazla hizmet akdi kapsamında çalışanların emeklilik planlarına dâhil edilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Katkı payının takip ve tahsili
MADDE 22/Ç – (1) Çalışanın ücretinden kesilmesine rağmen şirkete aktarılmayan veya eksik aktarılan bu bölüm hükümlerine tabi katkı payının ve varsa getirilerinin takip ve tahsilini Emeklilik Gözetim Merkezi yapar. Bu surette yapılan tahsilatlar çalışanın hesabına aktarılır ve bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesi hükümleri çerçevesinde şirket tarafından yatırıma yönlendirilir. Müsteşarlık, bu maddenin uygulanmasına ilişkin esasları belirler.
Emeklilik sözleşmesinin asgari içeriği
MADDE 22/D – (1) Bu bölüm kapsamındaki emeklilik sözleşmesinde tarafların hak ve yükümlülükleri yer alır, bu bölümün uygulanmasına esas olmak üzere ücret ödeme günü ve mutabakat süreci belirlenir, ilgililere yapılacak iade ve ödeme esasları, çalışana ait güncel verilerin tutulması ve ilgililere yapılacak bildirimlerin usulü belirlenir. Bu sözleşme ile şirket seçimi ve katkı payının işveren tarafından şirkete aktarılması hariç bu bölüm kapsamındaki yükümlülüklerin şirketlerce yerine getirilmesi kararlaştırılabilir.
(2) Bu madde kapsamında çalışana ait kişisel veriler, veri sahibinin açık rızasının alınmasına gerek olmaksızın şirketle paylaşılabilir ve veri paylaşımı, kişisel verilerin korunmasına ilişkin mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmez.
Cayma hakkı
MADDE 22/E – (1) İlgili emeklilik planına göre çalışanın ücretinden kesilmek suretiyle yapılan ilk katkı payının şirket hesaplarına nakden intikal ettiği tarihi takip eden işgünü emeklilik planına dâhil edildiği şirket tarafından çalışana posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçları ile bildirilir. Çalışan, bu bildirimi müteakip iki ay içinde cayma hakkını kullanabilir. Cayma süresinden sonra da çalışan dilediği zaman sistemden ayrılabilir. Cayma talebi, çalışan tarafından posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçlarıyla ilgili emeklilik sözleşmesi hükümlerine göre işverene veya şirkete bildirilir. Cayma bildiriminin ulaşmasını müteakip on iş günü içinde ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte çalışana iade edilir. Ödemenin geciktirilmesi durumunda doğan zararlar 4/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesi çerçevesinde belirlenen ticari işler için uygulanacak temerrüt faizi de yürütülerek karşılanır.
Çalışan katkı payı ve katkı payının işveren tarafından şirkete aktarılması
MADDE 22/F – (1) 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 5434 sayılı Kanuna tabi iştirakçi iken, bu tarih itibarıyla 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar ile 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmış olup 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar için ödenecek katkı payı tutarı, Kanunun Ek 2 nci maddesi hükmü gereğince çıkarılan yönetmelik ile belirlenen oran esas alınarak emeklilik keseneğine esas aylık üzerinden hesaplanır ve bu tutarın altında katkı payı ödemesi yapılamaz. Bu Yönetmelikte, 5510 sayılı Kanundaki prime esas kazanca yapılan atıflar, bu kapsamdaki çalışanlar için 5434 sayılı Kanunda yer alan emeklilik keseneğine esas aylık olarak uygulanır. Sosyal güvenlik mevzuatına göre tanınan süre içinde ilgisine göre prime esas kazançta veya emeklilik keseneğine esas kazançta işveren tarafından değişiklik yapılması durumunda; eksik katkı payı ödemesi yapılmışsa münhasıran bu değişime bağlı farka tekabül eden ek katkı payı ödemesi bir sonraki dönem ücretinden kesilmek suretiyle yapılır, fazla katkı payı ödemesi yapılmışsa bir sonraki dönem mahsuplaşma sağlanacak şekilde ödeme yapılır.
(2) Birinci fıkra kapsamındaki sebepler harici durumlarda fazla katkı payı ödemesi yapılmışsa fazladan kesilen tutar Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde çalışana iade edilir.
(3) Çalışan, birinci fıkrada belirlenenden daha yüksek bir oranda ödeme yapmak istediğini işverene bildirebilir. Bu şekilde katkı payı oranını artıran bir çalışan Kanunun Ek 2 nci maddesi hükmü gereğince çıkarılan yönetmelik ile belirlenen oranın altında kalmamak kaydıyla katkı payı oranını işverenden talepte bulunarak azaltabilir. Çalışanlar bu taleplerini ilgili ayın ücret hesaplaması tamamlanmadan önce bildirmekle yükümlüdürler. Ücret hesaplaması tamamlandıktan sonra gelen talepler bir sonraki ödeme döneminden itibaren gerçekleştirilir.
(4) Katkı payı ücretten kesilmek suretiyle gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi kapsamında çalışan adına açılan bireysel emeklilik hesabına aktarılır. Bu hesaplara bu şekilde ödenen katkı payları, ek faydalar, birinci fıkra kapsamındaki ek katkı payı ödemeleri, bu kapsamdaki sözleşmelerden aktarım yoluyla gelen tutarlar veya gecikmeli veya hatalı işlemler kapsamında yapılan ödemeler dışında herhangi bir para girişi yapılamaz. Çalışanın işyerinden ayrılması ile yeni bir işyerinde çalışmaya başlaması ve yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunmaması durumlarına mahsus olmak üzere katkı payı ödemeleri çalışan tarafından belirlenen yöntemle de yapılabilir.
(5) Bireysel emeklilik katkı payı kesintisinde 5510 ve 5434 sayılı Kanunun prime esas kazanç veya emeklilik keseneği ve kurum karşılığının tahsiline ilişkin hükümleri dikkate alınır. Çalışanların prime esas kazançlarını veya emeklilik keseneğini etkileyen her türlü sebep katkı payı kesintisinin hesaplanmasında dikkate alınır. 5510 ve 5434 sayılı Kanunda sayılan haller nedeniyle prime esas kazanç veya emeklilik keseneğine göre hesaplanan katkı payının oluşmaması durumunda madde 22/I hükümleri kapsamında ara verme kısıtları uygulanmaz.
(6) Katkı payı, en geç madde 22/D hükümleri kapsamında belirlenen ücret ödeme gününü takip eden işgünü, banka aracılığıyla şirketçe bildirilen tek bir hesaba aktarılır. Aylık işlemlerini Maliye Bakanlığının (Muhasebat Genel Müdürlüğü) bilişim sistemleri üzerinden yürüten harcama birimlerinin katkı payları, şirketin aynı hesabına ödenir. Katkı payının, Maliye Bakanlığı (Muhasebat Genel Müdürlüğü) bilişim sistemlerinin herhangi bir nedenle geçici olarak hizmet dışı kalması sonucu emeklilik sözleşmesinde belirlenen ödeme gününde şirkete ödenememesi halinde, Maliye Bakanlığınca da bu durumun teyit edilmesi halinde işverene veya muhasebe birimine herhangi bir sorumluluk yüklenemez.
(7) Ücret ödeme ve hesaplanmasına ilişkin diğer bilişim sistemlerinin de herhangi bir nedenle geçici olarak hizmet dışı kalması sonucu belirlenen ödeme gününde katkı payının şirkete ödenememesi halinde işverene herhangi bir sorumluluk yüklenemez.
(8) Katkı payı, şirket tarafından 9 uncu madde hükümleri çerçevesinde yatırıma yönlendirilir.
(9) Çalışma ilişkisi sona eren çalışan, Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde en az ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanacak asgari brüt ücretin yüzde üçü oranında katkı payı ödemeye devam edebilir. Çalışan katkı payı ödemeye devam etmeyi talep etmezse ilgili emeklilik sözleşmesinden ayrılma işlemi gerçekleştirilir. Çalışan katkı payı ödemeye yönelik talebini, işten ayrılma tarihini izleyen ayın sonuna kadar şirkete bildirmek zorundadır. Müsteşarlık, bu kapsamdaki sözleşmeden ayrılma işlemlerine ilişkin esasları belirler.
(10) Müsteşarlık, bu madde çerçevesindeki uygulama esaslarını belirlemeye ve tereddütleri gidermeye yetkilidir.
İşveren katkı payı
MADDE 22/G – (1) İşveren tercih etmesi durumunda 17 nci madde kapsamında çalışan ad ve hesabına katkı payı ödemesinde bulunabilir.
Kanunun Ek 2 nci maddesi kapsamında çalışanlara sunulabilecek fonlar
MADDE 22/Ğ – (1) Bu bölüm kapsamı dışındaki fonlar ilgili mevzuatta aranan şartları taşımak koşuluyla Bakanın belirleyeceği esaslar dâhilinde bu bölüm kapsamında sunulabilir.
(2) Çalışanın yatırım tercihine uygun fon sunumu başta olmak üzere şirket diğer şirketler ile iş ortaklığı kurabilir.
Çalışanın işyerinin değişmesi
MADDE 22/H – (1) Daha önce bu bölüm kapsamında bireysel emeklilik sistemine dâhil edilen ve işyerinin değiştiği tarih itibarıyla sistemde bulunan bir çalışanın bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ile varsa ödenen devlet katkısı, yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunması halinde, yeni işyerindeki plana aktarılır ve çalışanın sistemde kazandığı emekliliğe esas süresi ile devlet katkısının hak edilmesine esas süresi yeni işyerindeki planda aynen korunur. Yeni plana aktarma şirket değişikliği gerektirmesi halinde aktarım, şirket değişikliği gerektirmemesi halinde ise plan değişikliği süreçleri Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir. İşyeri değişikliği sebebiyle çalışanın birikiminin ve devlet katkısının başka bir şirkete aktarılmasının gerektiği hallerde, 12 nci maddede belirtilen şirkette kalma süresine ilişkin kısıtlamalar uygulanmaz. İşyeri değişikliği sebebiyle şirket değişikliği gerekmeyen hallerde 11 inci madde kapsamındaki bir yıl içinde yapılabilecek plan değişikliği limiti dikkate alınmaz.
(2) Daha önce bu bölüm kapsamında bireysel emeklilik sistemine dâhil edilen ve işyerinin değiştiği tarih itibarıyla sistemde bulunan bir çalışan, yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunmaması halinde, önceki işyerinde dâhil olduğu emeklilik planı kapsamında Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde en az ilgili takvim yılının ilk altı ayında uygulanacak asgari brüt ücretin yüzde üçü oranında katkı payı ödemeye devam edebilir. Yeni işyerinin kapsama alınması halinde, çalışan, işvereni tarafından 22/B maddesi hükümleri kapsamında yeni işyeri kapsamındaki emeklilik planına dâhil edilir. Çalışanın yeni işyeri kapsamındaki emeklilik planına dâhil edilmesi, şirket değişikliği gerektirmesi halinde aktarım, şirket değişikliği gerektirmemesi halinde ise plan değişikliği süreçleri Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir. İşyeri değişen çalışanın yeni işyerinde çalışanlara sunulan bir emeklilik planı bulunmaması ve çalışanın katkı payı ödemeye devam etmeyi talep etmemesi durumunda ilgili emeklilik sözleşmesinden ayrılma işlemi gerçekleştirilir. Çalışan katkı payı ödemeye yönelik talebini, işyeri değişikliğini izleyen ayın sonuna
kadar şirkete bildirmek zorundadır. Müsteşarlık, bu madde çerçevesindeki sözleşmeden ayrılma işlemlerine ilişkin esasları belirler.
(3) Bu bölüm kapsamında birden fazla sözleşmeye ödeme yapan çalışanın hizmet akdinin sonlanması sebebiyle, sonlanan akit uyarınca açılan sözleşme kapsamındaki birikim ve devlet katkısı hesabındaki tutarlar bu bölüm kapsamında yürürlükte bulunan sözleşmelerinden tercih ettiğine aktarılır veya Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde ilgili sözleşmeden ayrılma işlemi gerçekleştirilir. Bu kapsamdaki aktarım Müsteşarlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde yürütülür ve 12 nci maddede belirtilen şirkette kalma süresine ilişkin kısıtlamalar uygulanmaz.
Ara verme
MADDE 22/I – (1) Çalışan katkı payı ödemeye ara vermeyi talep edebilir. Bu talep, talep tarihinden itibaren azami 3 aylık süre için yapılabilir. Bu sürenin bitiminden önce veya bitimini müteakip tekrar ara verme talebinde bulunulması mümkündür. Çalışanın ara verme talebini iletmesi üzerine çalışana ödenen ücretten katkı payı kesintisi yapılamaz. Çalışan ara verme talebini en geç ücret ödeme gününden üç işgünü öncesine kadar iletir. Bu tarihten sonra iletilen talepler, ancak bir sonraki aya ilişkin ücret ödemesinden itibaren dikkate alınır.
(2) Çalışanın ödemeye ara vermesi halinde bu Yönetmeliğin 21 inci maddesi kapsamında ara vermeye ilişkin olarak çalışanın birikiminden ek yönetim gideri kesintisi yapılamaz.
(3) Ara verme süresinin bitimini müteakip ücret üzerinden yapılan katkı payı kesintisine işveren tarafından devam edilir.
(4) Bu madde kapsamındaki ödemeye ara verme hakkı yalnızca çalışan tarafından kullanılabilir. Söz konusu hak işverene devredilemez.
Fon dağılımı ve değişikliği
MADDE 22/İ – (1) Katkı payı iki aylık cayma süresinde, ilgisine göre çalışan veya işverence tercih edilen başlangıç fonunda yatırıma yönlendirilir. Şirket, cayma süresince ödenen katkı paylarının değer kaybetmemesini sağlayacak şekilde fon yönetiminden sorumludur.
(2) Şirket, cayma hakkını kullanmayan çalışanın birikimlerini iki aylık cayma süresinin sona erdiği tarihi müteakip Bakan tarafından belirlenen sürenin sonuna kadar ilgisine göre çalışan ya da işverence tercih edilen başlangıç fonunda yatırıma yönlendirmeye devam eder. Çalışanın birikimi Xxxxx tarafından belirlenen sürenin bitimini müteakip ilgisine göre çalışan veya işverence tercih edilen standart fonda yatırıma yönlendirilir.
(3) Çalışan cayma süresinin tamamlanmasını müteakip başlangıç fonundan veya standart fondan ayrılma talebinde bulunabilir. Bu çalışanlara 10 uncu madde hükümleri çerçevesinde sonucu bağlayıcı olmamak kaydıyla, risk profil anketi sunulur, katkı payı ve birikim çalışanın tercihi doğrultusunda yatırıma yönlendirilir. Müsteşarlık, risk profil anketinin asgari içeriğini, sunulma sıklığını ve zamanını belirler.
(4) Fon dağılım değişikliği hakkı çalışana aittir, ancak tercih etmeleri halinde bu hak portföy yönetim şirketine devredilebilir. Söz konusu talep portföy yönetim şirketine iletilmek üzere şirkete yapılır.
(5) Çalışanların fon dağılım değişikliğine ilişkin diğer işlemleri de 10 uncu madde hükümlerine tabidir.
(6) Bakan bu madde kapsamındaki fonların içeriğini ve bu maddenin uygulama esaslarını belirler.
Emeklilik planı
MADDE 22/J – (1) Çalışana sunulacak planlar 8 inci madde kapsamındaki limite dâhil değildir.
Bu kapsamdaki planlar, Müsteşarlıkça belirlenecek usul ve esaslara göre sunulur.
(2) Bu kapsamdaki plan değişiklikleri yalnızca işverenlerce yapılır. Çalışanlarca işyeri değişikliği veya faiz içeren veya faiz içermeyen yatırım aracı tercihi değişikliği harici plan değişikliği yapılamaz. İşverenlerce yapılan plan değişikliği işlemleri ile çalışanların yatırım tercihi değişikliği nedeniyle gerçekleştirdikleri plan değişiklikleri 11 inci madde hükümleri kapsamında gerçekleştirilir. Çalışanın işyeri değişikliği sebebiyle gerçekleştirilen plan değişikliklerinde 11 inci madde kapsamındaki bir yıl içinde yapılabilecek plan değişikliği limiti dikkate alınmaz.
Kesintiler
MADDE 22/K – (1) Bu bölüm kapsamında sunulan emeklilik planları çerçevesinde şirketlerce fon işletim gider kesintisi dışında başka bir kesinti yapılamaz. Söz konusu kesintiler Bakan tarafından belirlenen oranları aşmayacak şekilde fon içtüzüğünde belirlenir. Bakan, kesinti yapısını ve oranlarını yeniden belirlemeye yetkilidir.
(2) Bakan, belirleyeceği esaslar dâhilinde performans eşiklerinin aşılması durumunda ek fon işletim gider kesintisi yapılmasına karar verebilir.
(3) Xxxxx tarafından belirlenen performans eşiklerinin altında kalınması durumunda ise Müsteşarlık, Kurulun uygun görüşünü alarak ilgili fonu yöneten portföy yönetim şirketinin değiştirilmesini şirketten talep edebilir.
(4) Ek 4’te tanımlanan fon toplam gider kesintisi iadesine ilişkin işlemler bu bölüm kapsamındaki sözleşmeler için uygulanmaz.
(5) Fon içtüzüğünde belirlenen günlük kesinti oranının aşılıp aşılmadığı şirket tarafından günlük olarak kontrol edilir. Şirket tarafından yapılan kontrolde fon içtüzüğünde günlük oranların günlük ortalama fon net varlık değerine göre birikimli bir şekilde hesaplanmış halinin aşıldığının tespiti halinde, aşan tutar fon birim pay fiyatına yansıtılacak şekilde günlük olarak fon kayıtlarına alınır. İlgili takvim yılının sonunda varsa fon içtüzüğünde belirlenen oranları aşan kısım ilgili dönemi takip eden beş iş günü içinde şirketçe fona iade edilir.
Fon danışma kurulu
MADDE 22/L – (1) Kanun kapsamında sunulacak fonların sayısı ve içeriği ile portföy yönetim şirketlerinin performans kriterleri hakkında istişari nitelikte değerlendirmelerde bulunmak üzere, Müsteşarlık, Kurul, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği, Türkiye Sermaye Piyasası Birliği temsilcilerini teşkil olunan danışma kurulu Müsteşarlığın talebi ve belirlediği gündeme göre toplanır.
Birikimin aktarımı
MADDE 22/M – (1) İşyeri değişikliği durumunda, yeni işyerinde plan sunulması durumunun şirket değişikliği gerektirmesi ile bu Yönetmeliğin 22/H maddesinin üçüncü fıkrasındaki hizmet akdi sonlanması durumlarında gerçekleştirilen aktarım işlemleri hariç şirketler arası aktarım talebi yalnızca işverenlerce yapılabilir. Müsteşarlık bu madde çerçevesindeki aktarıma ilişkin esasları belirler.
Sistemden ayrılma ve emeklilik hakkının kullanılması
MADDE 22/N – (1) Çalışanın sistemden ayrılmaya ilişkin işlemleri 15 inci madde hükümleri kapsamında gerçekleştirilir.
(2) Çalışanın emeklilik hakkını kullanarak sistemden ayrılmayı talep etmesi halinde, bu bölüm kapsamında açılan tüm sözleşmeleri 16 ncı madde hükümleri kapsamında hesap birleştirme işlemine tabi tutulur. Çalışanın aynı veya farklı şirkette bu bölüm kapsamında kurulan birden fazla sözleşmesi bulunması halinde, çalışanın sisteme giriş tarihi, yürürlükte bulunan bu sözleşmeler kapsamında dâhil olunan planlar arasından en eski plan girişi tarihi dikkate alınarak belirlenir. Bu durumda çalışanın bu kapsamdaki tüm sözleşmelerinden emekliliğe hak kazanması için en az birinden bu hakkı kazanması ve hesaplarını birleştirmesi gerekir. Hesap birleştirme ve bu talebe ilişkin diğer tüm işlemler 16 ncı madde hükümleri kapsamında gerçekleştirilir.
(3) Sistemden ayrılma işlemi gerçekleştiren çalışanlar Müsteşarlığın belirleyeceği esaslar dâhilinde 2 yılda bir tekrar otomatik olarak sisteme dâhil edilebilirler. Müsteşarlık bu süreyi 1 yıla kadar azaltmaya ve 3 yıla kadar artırmaya yetkilidir.
Veri paylaşımı
MADDE 22/O – (1) Sistemde katkı paylarının ödenmesine ilişkin her türlü verinin kontrolü Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü ile Emeklilik Gözetim Merkezi arasında imzalanan bir veri paylaşım protokolü ile sağlanır. Sosyal Güvenlik Kurumu ile Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünden alınan verilerin Emeklilik Gözetim Merkezine iletilmesinden sonra şirketlerle paylaşılmasını gerektiren durumlarda paylaşılan verinin güvenliğinden ilgili şirket sorumludur.
Çalışana verilecek bilgi, belge ve formlar
MADDE 22/Ö – (1) Bu bölüm kapsamında çalışanlara sunulacak bilgi, belge, form ve bildirimlere ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Diğer Hükümler Katılımcıya verilecek bilgi, belge ve formlar
MADDE 23 – (Değişik:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Giriş aidatı, yönetim gider kesintileri, fon toplam gider kesintileri ve bunların uygulanma şekli teklif formunda ve emeklilik sözleşmesinde açıkça belirtilir.
(2) Şirket, emekliliğe hak kazanılmadan asgari iki yıl önce, birikiminin mali piyasalardaki risklerden daha az etkilenmesini sağlamak amacıyla katılımcının, düşük risk düzeyine sahip fonlara geçişi ile ilgili değerlendirme yapmasını sağlamak üzere katılımcıya öneride bulunur. Öneri katılımcının tanımlı elektronik posta adresine veya faksına, bunlar yoksa posta adresine gönderilir.
(3) Sponsorun veya işverenin ödemesi gereken bir katkı payını ödeme tarihinden itibaren otuz gün içinde ödememesi halinde, bu durum şirket tarafından, katılımcının tanımlı elektronik posta adresine, tanımlı cep telefonuna kısa mesaj yoluyla veya faksına, bunlar yoksa posta adresine beş iş günü içinde bildirilir. Sponsorun veya işverenin ödemelerin tamamının durdurulduğuna ilişkin bildirim yapması halinde şirket tarafından bir defaya mahsus olmak üzere bu bildirimin yapılması yeterli kabul edilir.
(4) Şirket her hesap dönemini müteakip on iş günü içinde hesap bildirim cetveli ile birlikte emeklilik planında yer alan parametrelerdeki ve mevzuattaki önemli değişikliklere ilişkin bilgi notunu katılımcının tanımlı elektronik posta adresine veya faksına, bunlar yoksa posta adresine gönderir.
(5) Katılımcıların fon tercihlerini bilinçli bir şekilde yapabilmesini teminen şirket, takvim yılının her üç aylık döneminde elektronik postayla ve kendi İnternet sitesi aracılığıyla katılımcılara bilgilendirme yapar. Bu bilgilendirmede asgari olarak; yatırım araçlarına ilişkin genel bilgilere, finansal piyasalardaki güncel gelişmelere, sunulan fonlara ilişkin yatırım ve performans bilgilerine, katılımcıların maruz kalabileceği yatırım riskine ve diğer finansal risklere ilişkin konulara yer verilir.
(6) Müsteşarlık, bu Yönetmelikte belirtilen bilgi, belge, formlar ile her türlü bildirimlerin şekil ve içeriğini, gönderilme süreleri ile şeklini ve hesaplama dönemlerini değiştirmeye, güvenli elektronik iletişim araçları ile yapılmasına karar vermeye ve gerekli gördüğü hallerde bunlara ek olarak yeni bilgi, belge ve formlar istemeye yetkilidir.
Emeklilik yatırım fonları
MADDE 23/A – (Ek:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Kanun kapsamında sunulan fonların sayısı, içeriği, portföy yönetim şirketinin belirlenmesine ilişkin esaslar Bakan tarafından belirlenir.
(2) Şirketler, fonların katılımcının hak ve menfaatlerini koruyacak şekilde yönetecek portföy yönetim şirketlerinin seçilmesinden sorumludur. Portföy yönetim şirketi seçilme esasları ile bu fıkranın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Kurulun uygun görüşü alınarak Müsteşarlıkça belirlenebilir.
Sözleşmelerin numaralandırılması
MADDE 24 – (1) Katılımcı, bireysel emeklilik sisteminde Müsteşarlıkça belirlenen esaslar dahilinde tanımlanır. Her bir emeklilik sözleşmesi, Müsteşarlığın belirlediği esaslara göre verilmiş olan numarayı alır. Bu numara sözleşme yürürlükte kaldığı sürece sabit kalır ve aktarım olması durumunda önceki sözleşme numarası olarak aktarım yapılan şirket tarafından saklanır.
Kayıtların saklanması
MADDE 25 – (1) Katılımcının, fon dağılımı değişikliği, emeklilik planı değişikliği, birikimin aktarımı, yatırım tercihinin yönlendirilmesi ve benzeri işlemler ile ilgili olarak şirketin çağrı merkezini veya İnternet sitesini kullanarak yaptığı tüm işlemler dahil olmak üzere verdiği talimatlar şirket tarafından en az beş yıl süreyle saklanır. (Ek cümleler:RG-17/12/2016-29921)(2) Şirket, teklif formu ile emeklilik sözleşmesini ve sözleşmede sonradan yapılan değişiklikleri en az 10 yıl süreyle ve her durumda sözleşme devam ettiği müddetçe saklamakla yükümlüdür. Şirketin bu yükümlülüğü, sözleşme sona erdikten sonra 2 yıl daha devam eder. Kayıtların saklanması matbu veya güvenli elektronik ortamda gerçekleştirilir.
Fon paylarına ilişkin tedbirler
MADDE 26 – (1) Katılımcının sistemde bulunduğu ay sayısı ile haciz, rehin veya iflas tarihinde geçerli brüt asgari ücret tutarının çarpımına karşılık gelen birikim tutarının üzerindeki tutar nafaka borcu alacaklılarının hakkı saklı kalmak kaydıyla haczedilebilir, rehnedilebilir ve iflas masasına dahil edilebilir. Emekliliğe hak kazanan katılımcının bireysel emeklilik hesabındaki birikimi ile yaptırdığı yıllık gelir sigortası çerçevesinde kendisine maaş bağlanması veya programlı geri ödeme çerçevesinde düzenli ödeme yapılması halinde, bu şekildeki ödemelerin aylık ödemeye isabet eden miktarının aylık brüt asgari ücret tutarının üzerinde kalan kısmı nafaka borcu alacaklılarının hakkı saklı kalmak kaydıyla haczedilebilir, rehnedilebilir, iflas masasına dahil edilebilir.
(2) Katılımcı olan borçlunun aynı şirkette veya farklı şirketlerde birden çok bireysel emeklilik hesabı olması halinde, haczedilemeyecek tutar, tüm hesaplardaki toplam tutar üzerinden hesaplanır.
(3) Haciz bildiriminin yapılması üzerine şirket katılımcının mevcut birikimi üzerinden ve bu maddede belirtilen hükümlere göre hesaplanan haczedilemeyecek kısım düşüldükten sonra bakiyeyi, alacağa karşılık gelen kısmına kadar olmak üzere, derhal öder.
(4) Birinci ve üçüncü fıkra uyarınca yapılan işlemler şirketçe emeklilik gözetim merkezine bildirilir. Emeklilik gözetim merkezi, bildirilen işlemleri katılımcı bazında kaydeder.
(5) İşveren grup emeklilik sözleşmesine bağlı olarak açılan bireysel emeklilik hesaplarına uygulanacak hacizlerde, emeklilik sözleşmesine hak kazanma süresi koşulunun konulmuş olması halinde, hak kazanma süresi sonunda katılımcının hak kazandığı birikim tutarı bu hesaplamaya dahil edilir.
(6) Bu maddede geçen hacze ilişkin hükümler rehin, iflas ve ihtiyati haciz durumunda da kıyasen uygulanır. Haciz uygulamasında, alacaklar ve üçüncü şahıslar elinde haczedilen mallara dair 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (Ek ibare:RG-17/12/2016-29921)(2) , 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılır.
(7) Devlet katkısı ve getirileri haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasına dâhil edilemez.
(8) (Ek:RG-17/12/2016-29921)(2) Katılımcıların bireysel emeklilik hesabındaki fon paylarına ilişkin tedbir, haciz, iflas, rehin ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasıran şirketler tarafından yerine getirilir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 27 – (1) 9/4/2008 tarihli ve 26842 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce yürürlüğe girmiş olan emeklilik sözleşmeleri ve emeklilik planları için herhangi bir değişikliğe gerek olmaksızın bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. (Mülga cümle:RG-17/12/2016-29921)(2) (…)
(2) (Değişik fıkra:RG-25/5/2015-29366) (1) 1/1/2016 tarihinden önce yürürlüğe girmiş olan ve bu tarih itibarıyla halen yürürlükte bulunan sözleşmelerde yer alan giriş aidatına ilişkin hükümler, Ek- 3’teki tabloda yer alan ertelenmiş giriş aidatına ilişkin tutar ile sınırlı olmak kaydıyla sözleşme sona erene kadar geçerliliğini korur.
(3) (Mülga:RG-17/12/2016-29921)(2)
(4) (Mülga:RG-17/12/2016-29921)(2)
(5) Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce işveren grup emeklilik sözleşmesine dahil olmuş katılımcılar için, bu tarihten önce geçerli mevzuata göre belirlenmiş olan hak kazanma süreleri ve oranları uygulanmaya devam edilir.
Kesintilere ilişkin üst sınır kontrolüne ve iade işlemine ilişkin geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-25/5/2015-29366) (1)
(1) Ek-3’teki tabloda belirtilen, Devlet katkısı ile ilişkilendirilen kesintiye ilişkin üst sınır kontrolü ile Ek-4’teki tabloda belirtilen, fon toplam gider kesintisine ilişkin iade işlemi 1/1/2021 tarihinden itibaren uygulanır.
Mevcut fonların yeni hükümlere uygulanması
GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek:RG-17/12/2016-29921)(2)
(1) Bu maddenin yayımı itibarıyla mevcut bulunan fonlar, 1/7/2017 tarihinden itibaren Bakan tarafından belirlenen kategorilere göre tasnif edilir.
Yürürlük
MADDE 28 – (1) Bu Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci fıkrası 1/1/2014 tarihinde, diğer hükümleri 1/1/2013 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 29 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.
(1) 25/5/2015 tarihli ve 29366 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği 1/1/2016 tarihinde yürürlüğe girer.
(2) Bu değişiklik 1/1/2017 tarihinde yürürlüğe girer.
(3) 17/12/2016 tarihli ve 29921 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile Yönetmeliğe 22/A maddesinden sonra gelmek üzere bölüm eklenmiş ve diğer bölüm buna göre teselsül ettirilmiştir.
Yönetmeliğin eklerini görmek için tıklayınız
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
Tarihi | Sayısı | |
9/11/2012 | 28462 | |
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
Tarihi | Sayısı | |
1 | 25/5/2015 | 29366 |
2 | 17/12/2016 | 29921 |
3 |