Contract
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi’nce 15 - 16 Temmuz , 1996 tarihli birleşiminde kabul olunan “Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Referandum Yasası”, Anayasa’nın 94 (1) maddesi gereğince Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete’de yayımlanmak suretiyle ilan olunur.
Sayı : 42/1996
TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ, GREV VE REFERANDUM YASASI
( Düzeltme RG.Sayı:19 Tarih: 18 Şubat 1997)
MADDE DİZİNİ:
Madde 1. Kısa isim.
Madde 2. Tefsir.
Madde 3. Amaç.
BİRİNCİ KISIM
Genel Kurallar
İKİNCİ KISIM
Toplu İş Sözleşmesi, Grev, Uyuşmazlık, Uzlaştırma ve Hakeme Başvurma BİRİNCİ BÖLÜM
Toplu İş Sözleşmesi ile ilgili Kurallar.
Madde 4. Toplu İş Sözleşmesi.
Madde 5. Toplu İş Sözleşmesinin Yazılı Olması.
Madde 6. Toplu İş Sözleşmesinin Hükmü ve Bağlayıcılığı. Madde 7. Toplu İş Sözleşmesinin Süresi ve Sona Ermesi. Madde 8. Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma Koşulları.
Madde 9. Toplu İş Sözleşmesinin Feshini veya Geçersizliğini Gerektirmeyen Haller.
İKİNCİ BÖLÜM
Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi, Toplu Görüşmeye Çağrı, Toplu Görüşmede Yöntem.
Madde 10. Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi. Madde 11. Toplu Görüşmeye Çağrı ve Yetki Belgesi.
Madde 12. Yetki Uyuşmazlığı, Referandum ve Yetki Saptama Komitesi. Madde 13. Toplu İş Sözleşmesinin İmzalanması ve İlanı.
Madde 14. Yasal ve Geçerli Olmayan Toplu İş Sözleşmesi.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Grevle İlgili Kurallar.
Madde 15. Grev Tanımı, Toplu Sözleşme ve Grev Hakkı. Madde 16. Grevin Başlaması, Sona Ermesi ve Ertelenmesi. Madde 17. Greve Katılmayanların Bakanlığa Bildirimi.
Madde 18. Çalışanın Sendikal Hakları.
Madde 19. Grev Halinde Grevcilerin Propaganda Hakkı ve Grev Gözcüleri.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Uyuşmazlık, Uzlaştırma ve Hakeme Başvurma.
Madde 20. Toplu Görüşmeler. Madde 21. Uzlaştırma Kurulu. Madde 22. Tutanaklar ve Sicil.
Madde 23. Hakem Kurulunun Oluşumu ve Görevleri.
Madde 24. Suç ve Cezalar.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Ceza Kuralları
DÖRDÜNCÜ KISIM
Son Kurallar.
Madde 25. Tüzük Yapma Yetkisi. Madde 26. Yürürlükten Kaldırma. Madde 27. Yürütme Yetkisi.
Madde 28. Yürürlüğe Giriş.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar :
Kısa İsim 1. Bu Yasa, Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Referandum Yasası olarak isimlendirilir.
BİRİNCİ KISIM
Genel Kurallar
Tefsir
3/1971
17/1971
22/1974
2 Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe: "Bakan”, Çalışma işleri ile Görevli Bakanı anlatır. "Bakanlık", Çalışma işleri ile Görevli Bakanlığı anlatır.
"Bakanlar Kurulu", Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulunu anlatır "Çalışan ", Sendikalar Yasasında işçiye verilen anlamı anlatır ve bu Yasa amaçları bakımından öğretmenleri ve kamu görevlilerini de kapsar.
" Grev", bu Yasanın 7' inci maddesinin (1)'inci fıkrasındaki tanımı anlatır. "Hakem Kurulu", bu Yasanın 23'üncü maddesinin (1)'inci fıkrası uyarınca oluşturulan Hakem Kurulunu anlatır.
"Hizmet Akdi", çalışanın belirli veya belirsiz bir süre için işverene bağlı olarak iş görmeyi ve işverenin de ona bir ücret ödemeyi üstlendiği sözleşmeyi anlatır .
"İşveren", Sendikalar Yasasında kendisine verilen anlamı anlatır.
"İşveren Vekili", işveren sayılan gerçek veya tüzel kişiler adına, işletmenin veya işyerinin bütününü sevk ve idare etmeye yetkili olan kişileri anlatır . "İş Uyuşmazlığı ", herhangi bir kişinin istihdam edilip edilmemesinden veya
istihdam koşullarından veya çalışma durumundan doğan işveren ile çalışanlar arasındaki herhangi bir uyuşmazlık veya anlaşmazlığı anlatır.
"İşyeri", işin yapıldığı yeri anlatır ve işin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunan yerlerde dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku , yıkanma, bakım, beden veya mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.
"Sendika", Sendikalar Yasasında kendisine verilen anlamı anlatır.
"Toplu İş Sözleşmesi ", bu Yasanın 4'ncü maddesinde yapılan tanımı anlatır. "Uzlaştırma Kurulu", bu Yasanın 21'inci maddesinin (1)'inci fıkrası uyarınca oluşturulan kurulu anlatır.
"Yetkili Mahkeme", İş Mahkemesini , yoksa işin bulunduğu yerin yetkili Kaza Mahkemesini anlatır.
Amaç 3 Bu Yasanın amacı , çalışanların ve işverenlerin karşılıklı olarak çalışma ilişkilerinde , ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak, geliştirmek ve çalışma koşullarını düzenlemek üzere toplu iş sözleşmesi yapmalarını , uyuşmazlıkları barışçı yollarla çözümlemelerini, bunların uygulama esaslarını ve usullerini saptamaktır.
İKİNCİ KISIM
Toplu İş Sözleşmesi , Uyuşmazlık ,Uzlaştırma ve Hakeme Başvurma
BİRİNCİ BÖLÜM
Toplu İş Sözleşmesi ve Grev
Toplu İş Sözleşmesi
4. (1) Toplu İş Sözleşmesi, çalışanların işverenle olan ilişkilerinde , ekonomik ve sosyal durumlarını korumak, geliştirmek, çalışma esaslarını düzenlemek ve düzeltmek amacıyla , seçtikleri sendikaları , federasyonları veya konfederasyonları kanalı ile işveren veya işverenin yetkili kılması halinde işveren sendikası arasında yapılan bir sözleşmedir.
(2) Toplu İş Sözleşmeleri , tarafların karşılıklı hak ve yükümlülüklerini, sözleşmenin uygulanmasını ve denetimini, uyuşmazlıkların çözümü için başvurulacak yolları düzenleyen kuralları da içerebilir.
(3) Toplu İş Sözleşmeleri uygulamaları bakımından öğretmenler ve kamu görevlileri bu Yasa kapsamında sayılmaz.
Ancak bu kural , kamu görevlilerinin ve öğretmenlerin Toplu Pazarlık ve Toplu görüşme yapmalarına engel teşkil etmez.
Toplu İş Sözleşme- sinin Yazılı Olması
5. Toplu İş Sözleşmesi, yazılı olarak yapılmadıkça geçerli sayılmaz.
Toplu İş Sözleşme- sinin hükmü ve bağlayıcı- lığı
6. (1) Hizmet akitleri, Toplu İş Sözleşmesine aykırı olamaz. Hizmet akitlerinin Toplu iş Sözleşmesine aykırı kurallarının yerini, Toplu iş Sözleşmesin- deki kurallar alır. Hizmet Akitlerinde düzenlenmeyen hususlarda, Toplu İş Sözleşmesindeki kurallar uygulanır. Toplu İş Sözleşmesinde hizmet akitlerine aykırı kuralların bulunması halinde, hizmet akdinin çalışan lehindeki kuralları geçerlidir. Gerekçesi ne olursa olsun süresi sona eren Toplu İş Sözleşmesinde yer alan çalışanların özlük hakları, yenisi
yürürlüğe girinceye kadar yürürlükte kalır.
(2) Toplu İş Sözleşmelerinde yer alan hak ve yükümlülükler, ilgili işveren ile sendika ve bu sendikanın üyesi olanlarla Toplu İş Sözleşmesinden yararlananlar bakımından bağlayıcıdır.
Sendikalar ve çalışanların, Toplu İş Sözleşmesinden veya hizmet akitlerinden doğan her türlü para ve para ile ifade edilebilen her türlü alacağının bir ay içerisinde ödenmesi zorunludur. Ödenmemesi halinde, yasal faizi ile birlikte ödenir.
(3) Toplu İş Sözleşmesinin uygulanmaması, eksik uygulanması, yetki saptanması veya uyuşmazlık sonucu sendikanın ve/veya çalışanların greve gitme kararı alması halinde, greve gidilecek veya gidilen birim veya iş yerinde her ne ad altında olursa olsun personel istihdam edilemez. Greve giden çalışanın işlerini başka çalışanların yapması istenemez.
Ancak greve katılanların işlerinin, hizmet akdinde ve Toplu İş Sözleşmesinde,öğretmenler ve kamu görevlileri bakımından ise kadro hizmet şemalarında ayni işleri yapacağı belirtilen ve greve katılmayan çalışanlara yaptırılması, bu Yasa kurallarına aykırı sayılmaz.
(4) Grev halinde, üretim ve/veya hizmet vermeye yönelik olmayıp münhasıran işyerinin güvenliği için yerinde kalması gerekenler greve katılamazlar. Bu statüdeki personel, taraflarca Toplu İş Sözleşmesinde saptanır.
(5) Yetkili Mahkeme, işveren, sendika veya methalder olan çalışanların başvurusu üzerine Toplu İş Sözleşmesini ihlal eden tarafa, ihlal edilen kurala uygun hareket etmesini emredebilir.
Toplu İş Sözleşme- sinin Süresi ve Sona Ermesi
7. (1) Toplu İş Sözleşmesi bir yıldan az ve iki yıldan uzun süreli olamaz.
Ancak faaliyetleri bir yıldan az süren mevsimlik işlerde uygulanmak üzere yapılacak toplu iş sözleşmelerinin yürürlülük süresi , Bakanlığın görüşü alınmak koşuluyla bir yıldan az olabilir. İşin bitmemesi halinde, bu sözleşmeler işin bitimine kadar, ancak her halükarda bir yılı aşmayan bir süre için uygulanır.
(2) Sürenin sona ermesinden en az otuz gün önce, bu Yasanın 12'nci maddesi kuralları uyarınca belirlenen yetkili sendika ile işveren veya temsilcisi sözleşmede değişiklik istendiğini ve bu gibi değişiklikleri yazılı olarak diğer tarafa bildirmediği takdirde, eski sözleşme kendiliğinden bir yıl süreyle yenilenmiş sayılır.
Ancak yeni sendikanın saptanmasında sorun olması halinde, bu fıkra kuraları uygulanmaz .
(3) Bir işyerinde ve /veya iş hakkında ayni dönem için birden fazla Toplu İş Sözleşmesi yapılamaz.
Toplu İş Sözleşme- sinden Yararlanma
8. (1) Toplu İş Sözleşmesinden, taraf sendikanın üyeleri yararlanır. Toplu İş Sözleşmesinin imzalanması tarihinde taraf sendikaya üye olanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar ise, üyeliklerinin taraf sendikaca işverene bildirildiği tarihten başlayarak yararlanırlar.
Koşulları.
(2) Toplu İş Sözleşmesinin imzalandığı tarihte taraf sendikaya üye bulunmayanlar, sonradan iş yerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf sendikaya üye bulunup da ayrılanlar veya çıkarılanların Toplu İş Sözleşmesinden yararlanabilmeleri , Toplu İş Sözleşmesinde taraf olan sendikaya yazılı başvuruda bulunarak dayanışma aidatı ödemelerine bağlıdır. Bu hususta sendikanın onayı aranmaz.
(3) Dayanışma aidatı ödemek suretiyle Toplu İş Sözleşmesinden yararlanma talep tarihinden geçerlidir.
(4) Dayanışma aidatı miktarı, üyelik aidatından fazla olamaz.
(5) Grev sonucunda imzalanan Toplu İş Sözleşmesinden bu Yasanın 6'ncı maddesinde belirtilen çalışanlar dışında işyerindeki greve katılmayanlar yapılan Toplu İş Sözleşmesinden imza tarihinden itibaren dayanışma aidatı ödemek suretiyle yararlanırlar.
(6) Yukarıdaki fıkralarda öngörülen koşulları yerine getirmeyen çalışanlar, Toplu İş Sözleşmesi ile elde edilen hak ve menfaatlerden yararlanamazlar .
Toplu İş Sözleşme- sinin Feshini veya geçersizli- ğini gerektirme- yen haller
9. Toplu İş Sözleşmesinde, taraf olan sendikanın feshedilmesi , faaliyetlerini durdurması, faaliyetten men edilmiş olması veya yetkiyi kaybetmiş olması veya Toplu İş Sözleşmesinin uygulandığı işyerlerinde işverenin değişmesi, Toplu İş Sözleşmesinin çalışanların istihdam ve özlük haklarına ilişkin kurallarını sona erdirmez.
İKİNCİ BÖLÜM
Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisi ,Toplu Görüşmeye Çağrı , Toplu Görüşmede Yöntem
Toplu İş Sözleşmesi yapma
10. (1) Aynı işverene bağlı bir veya birden fazla işyerinde çalışanlardan en çok üyesi bulunan sendika, o işyeri veya işyerleri için Toplu İş Sözleşmesi yapmaya yetkilidir.
yetkisi (2) Bir işveren kendisine ait işyerlerinde veya işverenin yetkili kılacağı işveren sendikası, kendi üyesi olan işverenlere ait farklı işyerlerinde, her işyeri için ayrı ayrı veya topluca bütün çalışanları kapsayan Toplu İş Sözleşmesi yapmaya yetkilidir.
(3) Toplu İş Sözleşmesi yapma yetkisi, yetki talep edilen işyeri veya yetki talep edilen işyerlerinde, talep esas alınarak, bu madde ve 12'nci madde kuralları çerçevesinde Bakanlık tarafından saptanır.
Toplu Görüşmeye çağrı ve yetki belgesi
11. (1) (A) Bir işyerinde Toplu İş Sözleşmesi yapılması söz konusu ise, bu sözleşmeyi yapmaya yetkili sendika ile işveren veya yetkili işveren sendikası, ayrı ayrı birbirlerini yazlı olarak toplu görüşmeye çağırmak zorundadır.
Taraflardan birinin süreci başlatmak için böyle bir çağrıyı
yapması yeterlidir.
(B) Taraflar bu çağrıyı yerel günlük iki gazetede de bir gün süre ile ilân ederler.
(C) Çağrılan taraf bu çağrıya uymak zorundadır.
(2) Toplu görüşme için bir araya gelen taraflar, toplu görüşmeye başlamadan önce görüşmecilerinin yetki belgelerini teati etmekle yükümlüdürler.
(3) Toplu Sözleşmeyi görüşmek için taraflardan birinin çağrısı üzerine, toplu görüşme tarihini taraflar anlaşarak altı işgünü içinde saptarlar.
(4) Toplantı yer, gün ve saati bakımından taraflar arasında bir anlaşmaya varılamazsa, taraflardan herhangi birinin bakanlığa başvurması üzerine , Bakanlık başvurma tarihinden başlayarak beş işgünü içinde toplantı gün, saat ve yerini saptayıp taraflara yazılı olarak bildirir.
(5) Taraflar bu çağrıya uymak zorundadırlar.
(6) Toplantıya her halükârda Bakanlığa başvurma tarihinden başlayarak en çok yedi işgünü içinde başlanır.
Yetki uyuşmaz- lığı , referandum ve yetki saptama komitesi
5/1976
29/1977
1/1980
4/1980
12/1981
17/1985
19/1985
15/1986
16/1986
60/1988
17/1990
33/1990
52/1991
78/1991
46/1993
12. (1) Bir işyeri için yapılacak Toplu İş Sözleşmesi ile ilgili toplu görüşmelerde çalışanları temsil bakımından sendikalar arasında yetki uyuşmaz-lığı çıkması durumunda, 11'inci maddede yapılan çağrıyı izleyen on işgünü içinde Bakanlığa itiraz yapılabilir. Bakanlık, itirazları, itiraz tarihinden başlayarak on işgünü içinde üyelik belgesinin asıllarını dikkate alarak karara bağlar.
Ancak yetki talep eden sendika ve / veya sendikalardan birinin veya birkaçının Bakanlığın bu kararına gerekçeli olarak en geç, on işgünü içinde yazılı itirazı olması halinde, yazılı itirazı izleyen on işgünü içinde ilgili işyerinde gizli oy ve xxxx xxxxx (Referandum) ilkesine göre oylamaya başvurulur.
(2) Yetkili sendikanın belirlenmesinde, geçerli oyların salt çoğunluğu aranır. Yetki talep eden sendikanın sayısının ikiden fazla olması ve birinci oylamada hiçbir sendikanın geçerli oyların salt çoğunluğunu almaması halinde, beş iş günü içerisinde oylama en çok oyu alan ilk iki sendika arasında tekrarlanır. İkinci tur oylama olması halinde, en çok oyu alan sendika yetkili sendika olarak kabul edilir.
Oyların eşitliği halinde oylama tekrarlanır. Geçerli veya geçersiz oy pusulaları hakkında Seçim ve Halkoylaması Yasası kuralları uygulanır.
59/1993
2/1994
12/1994
12/1998
48/1998
(3) Oylama, Bakanlık, sendikalar ve işverenin birer temsilcisinden oluşacak Yetki Saptama Komitesinin denetiminde gizli oy ve xxxx xxxxx, (Referandum) ilkesine göre yapılır. Bakanlık temsilcisi, Xxxxx Xxxxxma Komitesinin başkanıdır.
(4) Yetkili Sendikanın saptanmasında, yetki talebinde bulunulduğu
tarihte ilgili işyerinde Toplu İş Sözleşmesi varsa, Toplu İş Sözleşmesi kapsamında olanlar esas alınır. Toplu İş Sözleşmesi yoksa, işveren ve işveren vekilleri dışında çalışanlar esas alınır.
(5) Yetkili Sendikanın saptanmasına ilişkin oy verme yöntemleri Bakanlar Kurulunca çıkarılacak Tüzükle saptanır.
(6) Aynı Toplu İş Sözleşmesi döneminde bir defadan fazla Yetkili Sendika saptaması yapılamaz.
(7) Bu madde kuralları çerçevesinde yetkili sendikanın saptanmasından sonra, Referanduma katılıp da bu saptama sonucuna itiraz eden sendikanın altı işgünü içerisinde yetkili mahkemeye başvurma hakkı saklıdır.
Yetkili mahkeme, yetkisi saptanan sendikanın herhangi bir işlem yapmasını dava sonuna kadar durdurabilir.
Toplu İş Sözleşme- sinin Hazırlanma sı ve İlanı
13. (1) Toplu görüşmenin sonunda bir anlaşmaya varılırsa, en az üç nüsha olarak düzenlenecek olan Toplu İş Sözleşmesi, tarafların temsilcilerince imzalanır ve birer nüshasının taraflar alırlar. Bir nüsha da toplu görüşme için çağrıyı yapmış olan tarafça imza gününden başlayarak beş işgünü içinde Bakanlığa gönderilir ve ayni gün işyerinde ilan edilerek çalışanların görebileceği bir yere asılır.
(2) Tarafların anlaşarak, Toplu İş Sözleşmesi değiştirmeleri veya feshetmeleri hallerinde de bu durum beş iş günü içinde Bakanlığa bildirilir.
(3) Toplu iş sözleşmesi, imzalanmasını veya bu Yasanın 23’üncü maddesinin (7)’inci fıkrasına göre hazırlanmasını müteakip, başka bir Yasada aksine kural bulunup bulunmadığına bakılmaksızın yürürlüğe girer.
Yasal ve Geçerli Olmayan Toplu İş Sözleşmesi
14. Taraflar, Bakanlığın bu Yasa kuralları çerçevesinde yetkilendirmesi olmadan, Toplu İş Sözleşmesi imzalarlarsa, böyle bir Toplu İş Sözleşmesi yasal ve geçerli bir Toplu İş Sözleşmesi olarak kabul edilemez. Çoğunlukta olduğunu iddia eden sendika, Toplu İş Sözleşmesinin geçersiz olduğunu ileri sürerek imza tarihini izleyen altmış iş gün içerisinde sözleşmenin iptal .edilmesi için yetkili mahkemeye başvurabilir: Yetkili mahkeme, Toplu İş Sözleşmesinin uygulanmasını dava sonuna kadar durdurabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Grevle İlgili Kurallar
Grev Tanımı, Toplu Sözleşme ve Grev Hakkı
15. (1) Bir İşyerinde çalışanların tamamen veya kısmen topluca çalışmak suretiyle işyerinde faaliyeti durdurmak veya işin niteliğine göre işi önemli ölçüde aksatmak amacıyla işi bırakmalarına grev denir.
(2) Çalışanlar, işverenle olan ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal durumlarını korumak ve düzeltmek amacıyla toplu sözleşme ve her türlü grev hakkına sahiptirler.
Grevin başlaması, sona ermesi ve ertelenmesi
(*)
16. (1) Grev kararı veren çalışanlar veya sendika , federasyon veya konfederasyon greve başlamadan en az dört işgünü önceden Bakanlığa ve ilgili işverene yazılı olarak bildirimde bulunmak zorundadır.
Ancak yirmi dört saati aşmayan grevler için bildirim zorunluluğu yoktur. İşveren , bildirim yapılan tarihten itibaren hiçbir şekilde yeni istihdama gidemez.
(2) Grev, grev kararını alanlar tarafından sona erdirilir. Grevi sona erdiren bu kararını en geç yirmi dört saat içerisinde Bakanlığa ve ilgili işverene yazılı olarak bildirmek zorundadır.
(3) Karar verilmiş veya başlamış olan bir grev, genel sağlığı, ulusal ve kamu güvenliği, anayasal düzeni bozucu nitelikte olması halinde veya elzem hizmetlerde, Bakanlar Kurulunca, altmışar günü aşmamak koşuluyla, bir yılda iki kez ertelenebilir. Bu süre içerisinde tarafların veya Çalışma İşleriyle Görevli Bakanın Uzlaşma Kuruluna başvurma hakları saklıdır.
Greve katılmayan- ların Bakanlığa Bildirimi
17. İşveren, greve katılmayan çalışanların listesini ve değişiklikleri iki işgünü içinde Bakanlığa bildirmek zorundadır. Kamuda bu görevi daire müdürleri yapar.
Çalışanın 18. Başka bir Yasada aksine kural bulunup bulunmadığına bakılmaksızın:
Sendikal Hakları
(1) İşveren , çalışanların bu Yasa kuralları çerçevesinde Toplu İş Sözleşmesi ve grev haklarını engellemeye çalışamaz.
(2) İşveren, çalışanların çalıştırılmasını, bir sendikaya girmesi veya sendikadan çıkması, grev eylemine katılması veya katılmaması koşuluna bağlayamaz.
(3) Bir çalışan , sendikaya üye olması veya kendisi veya bir sendika yetkilisi fiili çalışma saatleri dışında veya işverenin onayı ile fiili çalışma saatleri içinde sendika faaliyetlerine katılmasından dolayı cezalandırılamaz.
Grev halinde grevcilerin propaganda hakkı ve grev
19. (1) Başka bir Yasada aksine kural bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, grev kararı verenler, şiddet kullanmaksızın ve tehditte bulunmaksızın propaganda yapmak ve grev kararına uyulup uyulmadığını denetlemek amacıyla, işyerinin giriş ve çıkış yerine grev gözcüsü koyabilir. İlgili İşyerine pankart, afiş ve benzeri şeyler asabilir.
gözcüleri (2) Greve katılmayanların çalışma hakkı saklıdır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Uyuşmazlık, Uzlaştırma ve Hakeme Başvurma
Toplu görüşmeler
20. (1) Toplu görüşme için saptanan yer, gün ve saatte taraflardan biri toplantıya gelmezse veya toplu görüşmeye başladıktan sonra taraflardan biri toplantıya devam etmezse, diğer taraf durumu yazı ile Bakanlığa bildirir.
(2) Taraflar toplantıya katıldıkları halde toplu görüşmenin başlamasından itibaren en geç otuz işgünü içinde anlaşmaya varmazlarsa, taraflardan biri durumu, karşılıklı öneri ve itirazları kapsayan bir tutanakla Bakanlığa bildirir.
Uzlaştırma Kurulu
21. (1) Bakanlık, bu Yasanın 20' inci maddesinde belirtilen yazı veya tutanağın alındığı tarihten başlayarak, beş işgünü içinde tarafları toplantıya çağırır ve çalışan, işveren ve Bakanlık temsilcilerinden oluşan bir Uzlaştırma Kurulu oluşturur. Taraflar, bu toplantıya gelmek ve temsilci göndermek zorundadırlar. Bu toplantıya Bakanlık temsilcisi Başkanlık eder. Toplantılarda taraflar en çok üçer kişi ile temsil edilebilir.
(2) Uzlaştırma toplantısı en çok yedi işgünü sürer. Bu süre, tarafların anlaşması veya Bakanlıkça uygun görüldüğü hallerde en çok beş işgünü uzatılabilir.
(3) Uzlaştırma Kurulu toplantısı sonucu anlaşma sağlanırsa, bu Yasanın 13'üncü maddesi kuralları uyarınca hazırlanan Toplu İş Sözleşmesi taraflarca imzalanır ve bir nüshası Bakanlığa verilir.
(4) Taraflardan biri uzlaştırma toplantısına gelmemişse veya temsilci göndermemişse veya uzlaştırma toplantısının süresi anlaşmaya varılmadan sona ermişse, durum Bakanlık temsilcisi tarafından bir tutanakla belgelenir. Bu tutanağın birer sureti taraflara verilir.
Tutanaklar ve Sicil
22. Bakanlık Toplu İş Sözleşmeleri ve tutanaklar için bir sicil tutar. Toplu İş Sözleşmesinin ve tutanağın metni üzerinde anlaşmazlık veya tereddüt çıktığı takdirde, esas alınacak metin bu sicilde saklanan metindir. Bu metinlerin bir sureti taraflardan birinin başvurusu halinde, başvurunun alındığı tarihten başlayarak en geç on işgünü içerisinde imza karşılığında kendilerine verilir.
Hakem Kurulunun oluşumu ve görevleri
23. (1) Bu Yasanın 21'inci maddesi uyarınca oluşturulan Uzlaştırma Kurulu toplantısına rağmen bir anlaşma sağlanmaması halinde, taraflardan herhangi birisinin yazılı başvurusu ve diğer tarafın mutabakatı ile Bakanlıkça bir Hakem Kurulu oluşturulması yönüne gidilir. Bu durumda taraflar Bakanlıkça yapılacak çağrıya uymak zorundadır.
(2) Hakem Kurulu, tarafların seçeceği tarafsız bir kişinin başkanlığında, tarafların birer temsilcisinden olmak üzere üç kişiden oluşur. Bakanlık temsilcisi Kurulun raportörüdür.
(3) Hakem Kurulu, oluşumunu izleyen beş işgünü içerisinde toplanarak kararını verir.
(4) Hakem Kurulu, toplantılarına üyelerden sadece birinin gelmemesi, toplantı yeter sayısına engel olmaz.
(5) Hakem Kurulu, iş uyuşmazlığına konu olan meseleler hakkında her türlü bilgiyi almak için gerekli gördüğü kimselere başvurabilir.
(6) Hakem Kurulu, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır.
(7) Hakem Kurulu kararları tarafları bağlar ve Toplu İş Sözleşmesi, Hakem Kurulu kararına göre Başkanca hazırlanarak taraflara ve Bakanlığa birer adet gönderilir.
(8) Hakem Kurulu Başkanına ve bilgisine başvurulan kimselere verilecek ödenek ve bu ödeneğin taraflar arasında karşılanmasına ilişkin usul ve esaslar, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak bir tüzükle saptanır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Ceza Kuralları
Suç ve Cezalar
24. (1) (A) Bu Yasanın 6'nci maddesinin (1)'inci fıkrasına aykırı hareket ederek, gerek hizmet akitlerinin, gerekse Toplu İş Sözleşmesinin çalışanın lehine olan kurallarını uygulamayan işveren bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde asgari ücretin sekiz katına kadar para cezasına çarptırılabilir.
(B) Bu Yasanın 6'nci maddesinin (3)'üncü fıkrasına aykırı hareket ederek, greve giden çalışanın işlerini başkasına yaptıran veya greve gidilen veya gidilecek işyerine başka personel alan işveren bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde, aldığı her yeni personel için asgari ücretin dört katına kadar para cezasına çarptırılabilir.
(2) Bu Yasanın 9'uncu maddesi kuralları uyarınca Toplu İş Sözleşmesinin uygulandığı işyerlerinde taraf olan sendikanın feshedilmesi veya işverenin değişmesi sonucu, Toplu İş Sözleşmesini uygulamayan işveren bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde asgari ücretin sekiz katına kadar para cezasına çarptırılabilir.
(3) Bu Yasanın 11'inci maddesi kuralları uyarınca yapılan toplu görüşme çağrısına uymayan sendika veya işveren veya yetkili işveren sendikası , bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde , asgari ücretin dört katına kadar para cezasına çarptırılabilir.
(4) Bu Yasanın l3'üncü maddesi kuralları uyarınca Toplu İş Sözleşmesi ve Toplu İş Sözleşmesine katılma hakkındaki hukuksal belgeleri, Bakanlığa süresi içinde göndermeyen işveren , sendika veya işveren sendikasının buna neden olan Başkan ve Yönetim Kurulu üyeleri, bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde asgari ücretin dört katına kadar para cezasına çarptırılabilirler.
(5) Bu Yasanın 16'ncı maddesinin (1)'inci ve (2)'inci fıkralarına aykırı hareket ederek, grev kararı veren çalışanlar veya ilgili sendika , federasyon veya konfederasyon greve başlamadan dört gün önce Bakanlığa ve ilgili işverene yazılı bildirimde bulunmazlarsa veya grevi sona erdirme kararını en geç yirmi dört saat içerisinde Bakanlığa ve ilgili işverene bildirmezlerse, bir suç işlemiş olurlar ve mahkumiyetleri halinde asgari ücretin iki katına kadar para cezasına çarptırılabilirler.
(6) Bu Yasanın 18'inci maddesine aykırı hareket ederek çalışanların bu Yasa kuralları çerçevesinde Toplu Sözleşme ve Grev haklarını engelleyen veya çalışanın çalıştırılmasını, bir sendikaya girmesi veya sendikadan çıkması veya grev eylemine katılması ve katılmaması koşuluna
bağlayan veya çalışanın yasal faaliyetlerine engel olan işveren, bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde asgari ücretin dört katına kadar para cezasına çarptırılabilir.
(7) Bu Yasanın 21'nci maddesi kuralları uyarınca Bakanlıkça yapılan Uzlaştırma Kurulu toplantısı çağrısına makul mazereti olmadan uymayan ve toplantıya gelmeyen taraf sendika veya işveren bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde asgari ücretin dört katına kadar para cezasına çarptırılabilir.
(8) Bu Yasanın 23'üncü maddesinin (1)'inci fıkrası kuralları uyarınca oluşturulan Hakem Kurulu toplantı çağrısına makul mazereti olmadan uymayan ve toplantıya gelmeyen taraf sendika veya işveren bir suç işlemiş olur ve mahkumiyeti halinde asgari ücretin dört katına kadar para cezasına çarptırılabilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Son Kurallar
Tüzük Yapma Yetkisi
25. Bu Yasa kurallarının daha iyi uygulanmasını sağlamak amacıyla, Uyuşmazlık Kurulu ve Hakem Kurulunun toplanma ve çalışma esaslarıyla, Bakanlığa yapılacak başvuruların şekil ve usulüne ilişkin konular, Bakanlıkça hazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir tüzükle saptanır.
Yürürlük- ten kaldırma. Bölüm 187
26. Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak İş Uyuşmazlıları (Uzlaştırma, Tahkim ve Soruşturma) Yasası ve bu Yasa uyarınca yapılan Tüzük ve Emirnameler bunlar altında yapılan işlemlere halel gelmeksizin yürürlükten kaldırılır.
Yürütme Yetkisi Yürürlüğe Giriş
27. Bu Yasayı, Bakanlar Kurulu adına Çalışma İşleriyle Görevli Bakanlık yürütür.
28. Bu Yasa, Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer.
- - -