FIRAT ÜNİVERSİTESİ

FIRAT ÜNİVERSİTESİ

İDARİ ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ VE KURUMSAL ETİK KURULU YÖNERGESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Başlangıç Hükümleri

Amaç ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu yönergenin amacı; Fırat Üniversitesinde etik ilke ve temel değerleri yerleştirmek, personelin görevlerini ve hizmeti yürütürken uymaları gereken idari etik davranış ilkelerini belirlemek, eğitim ve öğretimde, birimler ve bireyler arası ilişkilerde etik ilkelere uyulmasını sağlamak, mevcut ilke ve kurallar doğrultusunda görüş bildirmek, gerektiğinde yenilerini oluşturmak, Fırat Üniversitesi’nde idari etik ilkeler konusunda farkındalığı artırmak ve bunların uygulamalarına ait ilkeleri saptamak amacıyla kurulan Kurul’un yapısı, görevleri ile çalışma usul ve esaslarını belirlemektir.

(2) Bu yönerge, Üniversite personelinin görev ve hizmetleri sırasında uymaları gereken idari etik davranış ilkelerine ve oluşturulacak Kurumsal Etik Kurulu hakkında hükümleri kapsar.

(3) Üniversite öğretim elemanlarınca yapılacak bilimsel araştırmalar, yayınlar, insanlar ve hayvanlar üzerindeki deneyler bu Yönergenin kapsamı dışındadır.

Dayanak

MADDE 2- (1) Bu Yönerge, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 14 üncü maddesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 29 uncu maddesi, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu ile 26 Aralık 2007 tarih ve 26738 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği, Yükseköğretim Kurumları Etik Davranış İlkeleri’ne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3- (1) Bu Yönergede geçen;

a) Başkan: Fırat Üniversitesi Kurumsal Etik Kurulu Başkanını,

b) Birim: Fırat Üniversitesine bağlı bütün akademik ve idari birimleri,

c) Genel Sekreter: Fırat Üniversitesi Genel Sekreterini, ç) Kurul: Fırat Üniversitesi Kurumsal Etik Kurulunu,

d) Öğrenci: Fırat Üniversitesi öğrencilerini,

e) Personel: Fırat Üniversitesinde görev yapan personeli,

f) Rektör: Fırat Üniversitesi Rektörünü,

g) Senato: Fırat Üniversitesi Senatosunu, ğ) Üniversite: Fırat Üniversitesini,

h) Üye: Fırat Üniversitesi Kurumsal Etik Kurulu üyesini,

ı) Yönerge: Fırat Üniversitesi İdari Etik Davranış İlkeleri ve Kurumsal Etik Kurulu Yönergesini,

i) Yönetici: Rektör, Dekan, Enstitü, Yüksekokul, Meslek Yüksekokulu Müdürleri, Başhekim, Genel Sekreter, Daire Başkanı ve bunların yardımcılarını, Hukuk Müşaviri, İç Denetim Birimi Başkanı ile Sendika Yöneticisini,

j) Yönetim Kurulu: Fırat Üniversitesi Yönetim Kurulunu ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Genel İdari Etik İlkeleri Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci

MADDE 4- (1) Üniversite çalışanlarının kurumsal faaliyetlerinde Yönergede bulunan idari

etik ilkelere ve yükümlülüklere uyması beklenir.

(2) Üniversite personeli, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; sürekli gelişimi, katılımcılığı, saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını gözetmeyi, hesap verebilirliği, öngörülebilirliği, hizmette yerindeliği ve beyana güveni esas alır.

Hizmet bilinci

MADDE 5- (1) Üniversite personeli, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; halkın günlük yaşamını kolaylaştırmayı, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamayı, hizmet kalitesini yükseltmeyi, halkın memnuniyetini artırmayı, hizmetten yararlananların ihtiyacına ve hizmetlerin sonucuna odaklı olmayı hedefler.

Hizmet standartlarına uyma

MADDE 6- (1) Üniversite yöneticileri ve diğer personel, kamu hizmetlerini belirlenen standartlara ve süreçlere uygun şekilde yürütürler ve hizmetten yararlananlara iş ve işlemlerle ilgili gerekli açıklayıcı bilgileri vererek onları hizmet süreci boyunca aydınlatırlar.

Amaç ve misyona bağlılık

MADDE 7- (1) Üniversite personeli, Üniversitenin amaçlarına ve misyonuna uygun davranır.

Ülkenin çıkarları, toplumun refahı ve Üniversitenin hizmet idealleri doğrultusunda hareket eder.

Dürüstlük ve tarafsızlık

MADDE 8- (1) Üniversite personeli; tüm eylem ve işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket eder, görevlerini yerine getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle ayrım yapamaz, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda bulunamaz.

(2) Üniversite personeli takdir yetkilerini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda, her türlü keyfilikten uzak, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine uygun olarak kullanır.

(3) Üniversite personeli, gerçek veya tüzel kişilere öncelikli, ayrıcalıklı, taraflı ve eşitlik ilkesine aykırı muamele ve uygulama yapamaz, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta bulunamaz, kamu makamlarının mevzuata uygun politikalarını, kararlarını ve eylemlerini engelleyemez.

Saygınlık ve güven:

MADDE 9- (1) Üniversite personeli, kamu yönetimine güveni sağlayacak şekilde davranır ve görevin gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını davranışlarıyla gösterir. Halkın kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar veren davranışlarda bulunmaktan kaçınır.

(2) Üniversite personeli, halka hizmetin kişisel veya özel her türlü menfaatin üzerinde bir görev olduğu bilinciyle hizmet gereklerine uygun hareket eder, hizmetten yararlananlara kötü davranamaz, işi savsaklayamaz, çifte standart uygulayamaz ve taraf tutamaz.

(3) Üniversitede yönetici veya denetleyici konumunda bulunan personel, keyfi davranışlarda, baskı, hakaret ve tehdit edici uygulamalarda bulunamaz, açık ve kesin kanıtlara dayanmayan rapor düzenleyemez, mevzuata aykırı olarak kendileri için hizmet, imkan veya benzeri çıkarlar talep edemez ve talep olmasa dahi sunulanı kabul edemez.

Nezaket ve saygı ilkesi:

MADDE 10- (1) Üniversite personeli; üstleri, meslektaşları, astları, diğer personel ile hizmetten yararlananlara karşı nazik ve saygılı davranır ve gerekli ilgiyi gösterir. Konu yetkilerinin dışındaysa ilgili birime veya yetkiliye yönlendirir.

Yetkili makamlara bildirim ilkesi

MADDE 11- (1) Üniversite personeli, bu yönergede belirlenen idari etik davranış ilkeleriyle bağdaşmayan veya yasadışı iş ve eylemlerde bulunmasının talep edilmesi halinde veya hizmetlerini yürütürken bu tür bir eylem veya işlemden haberdar olduğunda ya da gördüğünde durumu yetkili makamlara bildirir.

(2) Birim amirleri, ihbarda bulunan kamu görevlilerinin kimliğini gizli tutar ve kendilerine herhangi bir zarar gelmemesi için gerekli tedbirleri alır.

Çıkar çatışmasından kaçınma ilkesi

MADDE 12- (1) Çıkar çalışması; Üniversite personelinin görevlerini tarafsız ve objektif şekilde icra etmesini etkileyen ya da etkiliyormuş gibi görünen ve kendisine, yakınlarına, arkadaşlarına ya da ilişkide bulunduğu kişi ya da kuruluşlara sağlanan her türlü menfaati ve onlarla ilgili mali ya da diğer yükümlülükleri ve benzeri şahsi çıkarlara sahip olması halini ifade eder.

(2) Personel, çıkar çatışmasında şahsi sorumluluğa sahiptir ve çıkar çatışmasının doğabileceği durumu genellikle şahsen bilen kişi olduğu için, herhangi bir potansiyel ya da gerçek çıkar çatışması konusunda dikkatli davranır, çıkar çatışmasından kaçınmak için gerekli adımları atar. Çıkar çatışmasının farkına varır varmaz durumu üstlerine bildirir ve çıkar çatışması kapsamına giren menfaatlerden kendisini uzak tutar.

Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması

MADDE 13- (1) Üniversite personeli; görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlayamaz ve aracılıkta bulunamaz, akraba, eş, dost ve hemşehri kayırmacılığı, siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık veya kayırmacılık yapamaz.

(2) Üniversite personeli, görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendilerinin veya başkalarının kitap, dergi, kaset, cd ve benzeri ürünlerinin satışını ve dağıtımını yaptıramaz; herhangi bir kurum, vakıf, dernek veya spor kulübüne yardım, bağış ve benzeri nitelikte menfaat sağlayamaz.

(3) Üniversite personeli, görevlerinin ifası sırasında ya da bu görevlerin sonucu olarak elde ettikleri resmi veya gizli nitelikteki bilgileri, kendilerine, yakınlarına veya üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak ekonomik, siyasal veya sosyal nitelikte bir menfaat elde etmek için kullanamazlar, görevdeyken ve görevden ayrıldıktan sonra yetkili makamlar dışında hiçbir kurum, kuruluş veya kişiye açıklayamazlar.

(4) Üniversite personeli, seçim kampanyalarında görev yaptığı kurumun kaynaklarını doğrudan veya dolaylı olarak kullanamaz ve kullandıramazlar.

Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı

MADDE 14- (1) Üniversite personelinin tarafsızlığını, performansını, kararını veya görevini yapmasını etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan, ekonomik değeri olan ya da olmayan, doğrudan ya da dolaylı olarak kabul edilen her türlü eşya ve menfaat hediye kapsamındadır.

(2) Üniversite personelinin hediye almaması, personele hediye verilmemesi ve görev sebebiyle çıkar sağlanmaması temel ilkedir.

(3) Üniversite personeli, yürüttüğü görevle ilgili bir iş, hizmet veya menfaat ilişkisi olan gerçek veya tüzel kişilerden kendisi, yakınları veya üçüncü kişi veya kuruluşlar için doğrudan doğruya veya aracı eliyle herhangi bir hediye alamaz ve menfaat sağlayamaz.

(4) Üniversite personeli, kamu kaynaklarını kullanarak hediye veremez, resmi gün, tören ve bayramlar dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya çiçek gönderemez; görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları veremez.

(5) Uluslararası ilişkilerde nezaket ve protokol kuralları gereğince, yabancı kişi ve kuruluşlar tarafından verilen hediyelerden, 3628 sayılı Kanunun 3. maddesi hükümleri saklı kalmakla birlikte, söz konusu maddede belirtilen sınırın altında kalanlar da beyan edilir.

(6) Aşağıda belirtilenler hediye alma yasağı kapsamı dışındadır:

a) Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer hediyeler hariç) ile kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar,

b) Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna benzer nitelikte olanlar,

c) Halka açık yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler, ç) Herkese açık konferans, sempozyum, forum, panel, yemek, resepsiyon veya buna benzer

etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler,

d) Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri,

e) Finans kurumlarından piyasa koşullarına göre alınan krediler.

(7) Aşağıda belirtilenler ise hediye alma yasağı kapsamındadır:

a) Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye çekleri,

b) Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler,

c) Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler, ç) Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler.

Kamu malları ve kaynaklarının kullanımı

MADDE 15- (1) Üniversite personeli, kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanamaz ve kullandıramazlar, bunları korur ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri alırlar.

Savurganlıktan kaçınma

MADDE 16- (1) Üniversite personeli, kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve savurganlıktan kaçınır; mesai süresini, kamu mallarını, kaynaklarını, işgücünü ve imkânlarını kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranır.

Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan

MADDE 17- (1) Üniversite personeli, görevlerini yerine getirirken yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumlarını bağlayıcı açıklama, taahhüt, vaat veya girişimlerde bulunamaz, aldatıcı ve gerçek dışı beyanat veremez.

Bilgi verme, saydamlık ve katılımcılık

MADDE 18- (1) Üniversite personeli, halkın bilgi edinme hakkını kullanmasına yardımcı olur. Gerçek ve tüzel kişilerin talep etmesi halinde istenen bilgi veya belgeleri, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununda belirlenen istisnalar dışında, usulüne uygun olarak verir.

(2) Üst yöneticiler, ilgili kanunların izin verdiği çerçevede, kurumlarının ihale süreçlerini, faaliyet ve denetim raporlarını uygun araçlarla kamuoyunun bilgisine sunar.

(3) Üniversite personeli, kamu hizmetleri ile ilgili temel kararların hazırlanması, olgunlaştırılması, alınması ve bu kararların uygulanması aşamalarından birine, bir kaçına veya tamamına, aksine yasal bir hüküm olmadıkça, o karardan doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenecek olanların katkıda bulunmasını sağlamaya dikkat eder.

Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu

MADDE 19- (1) Üniversite personeli, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi sırasında sorumlulukları ve yükümlülükleri konusunda hesap verebilir ve kamusal değerlendirme ve denetime her zaman açık ve hazır olur.

(2) Üniversite yöneticileri, kurumlarının amaç ve politikalarına uygun olmayan işlem veya eylemleri engellemek için görev ve yetkilerinin gerektirdiği önlemleri zamanında alırlar.

(3) Yönetici kamu görevlileri, yetkisi içindeki personelin yolsuzluk yapmasını önlemek için gerekli tedbirleri alırlar. Bu tedbirler; yasal ve idari düzenlemeleri uygulamayı, eğitim ve bilgilendirme konusunda uygun çalışmalar yapmayı, personelinin karşı karşıya kaldığı mali ve diğer zorluklar konusunda dikkatli davranmayı ve kişisel davranışlarıyla personeline örnek olmayı kapsar.

(4) Yönetici kamu görevlileri, personeline idari etik davranış ilkeleri konusunda uygun eğitimi sağlamak, bu ilkelere uyulup uyulmadığını gözetlemek, geliriyle bağdaşmayan yaşantısını izlemek ve etik davranış konusunda rehberlik etmekle yükümlüdür.

Eski kamu görevlileriyle ilişkiler

MADDE 20- (1) Üniversite personeli, eski kamu görevlilerini kamu hizmetlerinden ayrıcalıklı bir şekilde faydalandıramaz, onlara imtiyazlı muamelede bulunamaz.

(2) Kamu görevlerinden ayrılan kişilere, ilgili kanunlardaki hükümler ve süreler saklı kalmak kaydıyla, daha önce görev yaptıkları kurum veya kuruluştan, doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir yüklenicilik, komisyonculuk, temsilcilik, bilirkişilik, aracılık veya benzeri görev ve iş verilemez.

Mal bildiriminde bulunma

MADDE 21- (1) Kamu görevlileri, kendileriyle eşlerine ve velayeti altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmazları, alacak ve borçları hakkında, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu uyarınca, yetkili makama mal bildiriminde bulunurlar.

(2) Kurul, gerek gördüğü takdirde mal bildirimlerini inceleme yetkisine sahiptir. Mal bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri, en geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Öğretim Elemanlarının Yükümlülükleri Öğretim elemanlarının meslektaşlarına karşı yükümlülükleri

MADDE 22- (1) Öğretim elemanlarının meslektaşlarına karşı, bilimsel bir topluluğun üyeleri

olmalarından kaynaklanan yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülükler şunlardır:

a) İster akademik ister idari sıfatla olsun, meslektaşlarına karşı adil ve saygılı davranır.

b) Meslektaşlarının akademik hak ve özgürlüklerini savunur.

c) Meslektaşlarının çalışmaları hakkındaki profesyonel görüşlerini veya değerlendirmelerini sunarken adil, yansız ve tarafsız olur. Meslektaşları hakkında, bilerek, yanlış ve art niyetli açıklamalarda bulunmaz.

ç) Yasal zorunluluk olmadıkça meslektaşları hakkında edindiği gizli veya kişisel bilgileri açıklamaz.

d) Meslektaşlarının mesleki gelişimine yardımcı olur.

e) Meslektaşlarına karşı ırk, dil, din, yaş, cinsiyet, etnik köken, engellilik gibi sebepler ya da siyasi, keyfi ve kişisel nedenlerle ayrımcılık yapmaz.

f) Meslektaşlarının mesleki hak ve yetkilerini kullanmalarını ve görevlerini yerine getirmelerini keyfi olarak engellemez.

g) Meslektaşlarının mesleki kararlarını etkilemek için baskı ya da zorlamalarda bulunmaz.

Öğretim elemanlarının kendi bilim alanlarına karşı yükümlülükleri

MADDE 23- (1) Öğretim elemanları kendilerini bilimsel yetkinliklerinin gelişmesine adarlar.

Bu bağlamda, öğretim elemanlarının yükümlülükleri aşağıda sıralanmıştır:

a) Akademik alanında kendini sürekli geliştirir.

b) Tüm bilimsel çabalarında akademik dürüstlüğünü korur.

c) Diğer bilim alanlarını karalamaz, küçümsemez.

ç) Mesleki görevlere başvurularda yanıltıcı açıklamalarda ve mesleki nitelikleri ile ilgili yanlış bildirimlerde bulunmaz ya da yeterliliği ve niteliğiyle ilgili gerçekleri kasıtlı olarak gizlemez.

d) Mesleki kararını ve davranışını değiştirebilecek ya da etkileyebilecek herhangi bir ödülü, hediyeyi veya bağışı kabul etmez.

e) Uzmanlık alanına girmeyen konularda hakemlik, proje araştırmacılığı, bilirkişilik; sınav, tez, atama veya yükseltme jürisi üyeliği yapmaz.

f) Kendisiyle çıkar ilişkisi veya çıkar çatışması bulunan kişilerle ilgili atama, yükseltme ve değerlendirme jürilerinde görev almaz, hakemlik yapmaz, bilirkişilik görevi üstlenmez.

Öğretim elemanlarının üniversiteye karşı yükümlülükleri

MADDE 24- (1) Öğretim elemanlarının Üniversiteye karşı yükümlülükleri şunlardır:

a) Akademik bir kuruluşun üyeleri olarak, her şeyden önce etkin bir öğretici ve bilim insanı olmak için çaba gösterirler.

b) Üniversite içinde çeşitli düzeydeki komite, komisyon, çalışma grubu, kurul veya görevlendirmelerde yönetişim faaliyetlerine katılır.

c) Kurum dışında, üniversitedeki görev ve sorumluluklarıyla bağdaşmayan profesyonel etkinliklerle meşgul olmaz.

ç) Yükseköğretim kurumları mensuplarına karşı saygıyla ve hakkaniyetle davranır, onları kişisel kazanç ve özel işleri için kullanmaz, sözlü veya fiziksel olarak taciz etmez.

d) Üniversitenin mali kaynaklarını dürüstçe ve amacına uygun kullanır.

e) Kurumsal ve mesleki konumunu kişisel çıkar sağlamak için kullanmaz.

Öğretim elemanlarının çevreye ve topluma karşı yükümlülükleri

MADDE 25- (1) Öğretim elemanlarının çevreye ve topluma olan yükümlülükleri şunlardır:

a) Toplumun ekonomik, sosyal, kültürel ve entelektüel kapasitesinin geliştirilmesinde, topluma hizmette etkin bir rol oynamak için çaba harcar.

b) Topluma yönelik açıklamalarında bilimsel bulgular ile kişisel görüşlerini ayırt eder.

c) Herhangi bir idari konu ile ilgili beyanda bulunduğunda, kendi görüşleri ile üniversitenin kurumsal görüşleri arasında ayrım yapmada dikkatli davranır.

ç) Ülkenin bilimsel, kültürel, sosyal ve ekonomik yönlerden ilerlemesini ve gelişmesini ilgilendiren sorunlarını öğretim ve araştırma konusu yapar, sonuçlarını toplumun yararına sunar, düşünce ve önerilerini toplumla paylaşır.

Öğretim elemanlarının eğitim-öğretim sürecindeki sorumlulukları

MADDE 26- (1) Öğretim elemanlarının eğitim-öğretim sürecinde uymakla yükümlü oldukları etik değer ve ilkeler vardır. Bu çerçevede öğretim elemanı;

a) Xxxxxxxxxx, yetkili kurulların onayladığı program içeriğine uygun olarak verir.

b) Öğrencilerin derslerden aldıkları değerlendirme ve notlarını, mahkeme kararı ve öğrencinin yazılı izni olmadıkça üçüncü kişilere açıklamaz.

c) İlke olarak ders programında belirlenen yer ve zamanda dersinde bulunur, mecburi durumlar dışında derslerini bir başkasına yaptırmaz.

ç) Verdiği tüm dersler için yazılı bir ders planı hazırlar ve bu ders planını her öğrencinin erişimine açar.

d) Engelli öğrencilere ilgili yasaların gerektirdiği destek ve yardımı sağlar.

Öğretim Elemanlarının Öğrencilere Karşı Yükümlülükleri

MADDE 27- (1) Öğretim elemanları, öğrencilere saygı duyar; entelektüel bir yol gösterici ve danışman olarak bu rollerine tam bir bağlılık gösterir. Bu çerçevede öğretim elemanları;

a) Öğrencileri araştırma, sorgulama ve öğrenmeye teşvik edici ve cesaretlendirici ortam sunar.

b) Öğrencileri mesleğin ya da disiplinin temel değer ve ilkelerini öğrenmeye, fikirlerini serbestçe ifade etmeye ve bağımsız düşünmeye teşvik eder.

c) Öğrencilerin çalışmalarını ve performanslarını adil, tarafsız ve dürüst olarak değerlendirir, değerlendirmeleriyle öğrencilerin öğrenmelerine katkı sağlar, zamanında ve yapıcı bildirimler verir.

ç) Öğrencilerin çalışmalarını ve sınavlarını zamanında değerlendirir ve duyurur.

d) Öğrencilerin öğrenme özgürlüklerini korur, öğrenme haklarına zararlı uygulamalar yapmaz.

e) Öğrencilerin derslerle ilgili değerlendirmelerini dikkate alır.

f) Yasal olarak açıklanması gerekenler dışında, öğrencilerin özel-kişisel bilgilerine saygı gösterir, bu bilgileri gizli tutar.

g) Kişisel çıkarları için öğrencileri istismar etmez.

ğ) Öğrencilere referans verirken adil ve nesnel davranır.

h) Öğrencilerle arasında profesyonellik sınırlarını aşacak ölçüde kişisel yakınlık ve ilişkilere izin vermez, tüm öğrencilere eşit davranır.

ı) Her türlü tacizi, istismar ve şiddeti, baskıcı, aşağılayıcı, rahatsız edici davranışları hiçbir biçimde tasvip etmez, görmezden gelmez ve buna göre davranır.

i) Öğretim verdiği alanda, öğrencilerin güncel ve kaliteli eğitim alabilmesi için araştırmalar yaparak uzmanlığını sürekli geliştirir.

j) Öğrencilerin farklı yeteneklere ve özelliklere sahip olduklarını kabul eder ve her bir öğrencinin entelektüel ve kişisel gelişimine katkıda bulunmaya çalışır.

k) Öğrencilerin yüksek mesleki etik değerlerle yetişmeleri ve çok yönlü gelişmeleri için davranışlarıyla örnek olur.

l) Öğrencilerin birbirlerine ve öğretim elemanlarına karşı saygı duymalarını teşvik eder.

m)Öğrencileri, öğrenmelerine engel ya da sağlıklarına ve güvenliklerine zararlı olacak ortamlardan korumaya özen gösterir.

n) Öğrencilerden herhangi bir hediyeyi kabul etmez.

o) Kendi kitabını ya da benzeri yazılı veya görsel çalışmasını satın almaya zorlamaz; tezi, notu veya puanı baskı aracı olarak kullanmaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Personelin Uyacağı Etik Değer ve İlkeler Personel için genel etik değer ve ilkeler

MADDE 28- (1) Kurum mensupları topluma hizmet kapsamındaki eylem ve işlemlerinde;

a) Hukuka saygı, yasallık, adalet, eşitlik, dürüstlük, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerince hareket eder, görevini yerine getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din, dünya görüşü, siyasi düşünce, ırk, yaş, cinsiyet ve benzeri sebeplerle ayrım yapmaz, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda bulunmaz.

b) Toplumsal konulara (çevre, sağlık, eğitim, adalet vb.) duyarlılık göstererek insanlığın yararını gözetir.

c) Üniversite dışındaki herhangi bir etkinliğe ya da çalışmaya katılmak için üniversiteye karşı yükümlülüğünü aksatmaz.

ç) Üniversite dışında yürüttüğü gelir getirici nitelikteki işleri, yasal düzenlemelere ve dürüstlük ilkesine uygun olarak yapar.

d) Ticari reklam aracı olmaktan uzak durur.

e) Kurum dışı etkinliklerde mesleğinin toplum içindeki yerini ve saygınlığını korur.

f) Dürüstlük ve tarafsızlığı tehlikeye düşürecek etkinliklerden uzak durur.

g) Kamu hizmetlerini belirlenen standartlara ve süreçlere uygun şekilde yürütür, hizmetten yararlananlara iş ve işlemlerle ilgili gerekli açıklamaları yaparak onları hizmet süresince aydınlatır.

ğ) Keyfi davranışlarda, baskı, hakaret ve tehdit edici uygulamalarda bulunmaz, açık ve kesin kanıtlara dayanmayan rapor düzenlemez, mevzuata aykırı olarak kendileri için hizmet, imkan vb. çıkarlar talep etmez.

h) Etik ilkelerle bağdaşmayan veya yasa dışı iş ve eylemlerde bulunmasının talep edilmesi halinde veya hizmetlerini yürütürken bu tür bir eylem veya işlemden haberdar olduğunda ya da gördüğünde durumu yetkili makamlara bildirir.

ı) Çıkar ilişkisi ve çıkar çatışması konusunda dikkatli davranır.

i) Görev, unvan ve yetkisini kullanarak kendisi, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlayacak davranışlardan kaçınır.

j) Görevinin ifası sırasında ya da bu görevin sonucu olarak elde ettiği gizli ve özel bilgileri görevdeyken ve görevden ayrıldıktan sonra yetkili makamlar dışında hiçbir kurum, kuruluş veya kişiye açıklamaz; kendisine, yakınlarına veya üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir menfaat elde etmek için kullanmaz.

k) Yürüttüğü görevle ilgili bir iş yapan, hizmet veren veya çıkar ilişkisi olan gerçek veya tüzel kişilerden kendisi, yakınları, üçüncü kişi veya kuruluşlar için doğrudan veya aracı eliyle herhangi bir hediye almaz ve çıkar sağlamaz.

l) Kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve savurganlıktan kaçınır; mesai süresini, kaynaklarını, işgücünü ve imkanlarını kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranır.

Yöneticilerin Uyacağı Etik Değer ve İlkeler

MADDE 29- (1) Kurum yöneticilerinin uyacağı etik değer ve ilkeler şunlardır:

a) Üniversite mensuplarının kişisel onurunu ve mesleki saygınlığını gözetir.

b) Üniversite mensupları arasında dil, ırk, renk, cinsiyet, dış görünüm, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri nedenlerle ayrım yapmaz.

c) Akademik özerkliğin gerçekleşmesi için çalışır; akademik özgürlüğü, farklı düşünce ve görüşlerin bir arada yaşayabilmesini üniversite yaşamının temel değeri olarak görür.

ç) Öğretim elemanlarının atama ve yükseltme başvurularının değerlendirilmesinde, üniversite senatosunca kabul görmüş akademik performans ölçütlerini esas alır; üniversiteye eleman alımında, yükseltme ve atamalarda bilimsel standartların dışına çıkmaz; akademik kadro ilanlarında aranan özel nitelik tariflerinde liyakat kuralının ihlal edilmemesine özen gösterir.

d) Xxxxx, bezdirme ve yıldırma gibi etik dışı davranışların akademik yaşamın dışında kalması amacıyla her türlü eğitim, bilinçlendirme, bilgilendirme için gerekli tedbirleri alır; bu türden davranışlara maruz kalanların haklarını korur.

e) Öğretim elemanlarının yurtiçi veya yurtdışı bilimsel faaliyetlere katılımlarında ve desteklenmelerinde adalet ve liyakat ilkelerine göre davranır.

f) Kişilerin özlük haklarını kısıtlayıcı, kariyerlerine zarar verici engellemelerden uzak durur.

g) Öğretim elemanlarının bilim, sanat, araştırma ve yayınlarından doğan yasal haklarının korunmasını gözetir.

ğ) Öğretim elemanlarının ders yüklerinin uzmanlık alan ve yetkinlikleri göz önünde bulundurarak hakkaniyet çerçevesinde dağıtılmasını sağlar, bunu yaparken kamu yararını gözetir.

h) Üniversite kaynaklarının kullanımında ve işlerinin yürütülmesinde şeffaf ve hesap verebilir şekilde davranır.

ı) Üniversiteyle iş yapan kişi, kurum veya kuruluşlar ile kişisel çıkar amaçlı ilişki kurmaz.

i) Etik kurulların bağımsız çalışması için uygun koşulları sağlar, kurul kararlarını hakkaniyetle hayata geçirir, etik dışı tutum ve davranışlara sessiz kalmaz.

j) Siyasi kurum ve diğer sivil toplum kuruluşlarıyla ilişkilerinde tarafsızlık ilkesine uyar.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Kurumsal Etik Kurulunun Oluşumu, Çalışma Esasları ve Başvuru Biçimleri Kurulun oluşumu

MADDE 30- (1) Xxxx Xxxxx, Üniversitenin daha önce disiplin cezası almamış, hakkında etik

ihlali kararı bulunmayan, yöneticilik görevi bulunmayan çoğunluğu akademik personelden oluşmak üzere akademik ve idari personel arasından, Üniversite Senatosunca seçilen en az beş üyeden oluşur. Ayrıca Rektör tarafından, Hukuk Müşavirliği’nden görevlendirilen bir avukat da hukuki destek vermek üzere, oy hakkı ve imza yetkisi olmaksızın Kurul toplantılarına katılır. Bunun dışında taraflardan birinin idari personel olduğu başvuruların görüşüldüğü toplantılara katılmak üzere, en az lisans mezunu olan ve en az on yıl Üniversitede görev yapan bir idari personel temsilcisi seçilir.

(2) Kurul üyelikleri ve idari personel temsilciliği için adaylar, Rektörlükçe adaylık duyurusunun yapılmasından itibaren beş iş günü içerisinde başvurularını Rektörlüğe yaparlar ve başvuru işlemlerinin bitiminden sonraki ilk Senato toplantısında adaylar arasından seçim yapılır. Boş üyelik için yeterli sayıda aday başvurusu olmadığında ilgili üyeler, her bir boş kalan üyelik için Rektör tarafından gösterilen birden fazla aday arasından ilk Senato toplantısında seçilir. Seçilen üyeler ve temsilci Rektör tarafından görevlendirilir.

(3) Üyelerin görev süresi üç yıldır. Süresi dolan üyeler aynı yöntemle en çok bir kez yeniden seçilebilir. İlk toplantıda kendi aralarından bir başkan, bir başkan yardımcısı ve bir raportör xxxxx. Başkanın profesör unvanlı olması zorunludur. Başkan görev süresi sona erdiğinde en çok bir kez yeniden başkan seçilebilir.

(4) Kurul üyelerinden birinin üyeliğinin sona ermesini gerektiren herhangi bir durumun ortaya çıkması halinde, Başkan durumu Rektörlüğe bildirir.

(5) Herhangi bir nedenle üyelik veya temsilciliğin sona ermesi halinde yukarıda belirtilen yöntemle yeni bir üye/temsilci seçilir.

Kurul üyeliğini sona erdiren haller

MADDE 31- (1) Aşağıdaki hallerin gerçekleşmesi durumunda kurul üyeliği sona erer:

a) Bir takvim yılı içinde, izinsiz veya mazeretsiz olarak üç toplantıya katılmama,

b) Adli ve/veya idari soruşturma neticesinde etik davranış ilkelerine aykırı davrandığı tespit edilen üyenin kurul üyeliğinin Yönetim Kurulu kararı ile sonlandırılması,

c) Görev süresinin tamamlanması,

ç) İstifa veya emeklilik gibi nedenlerle üniversiteden ayrılma,

d) Yasal bir nedenle (altı ay ve daha fazla yurt dışında bulunması, raporlu olması gibi) altı aydan fazla Kurul toplantılarına katılmama,

e) Yöneticilik görevi üstlenilmesi.

Kurulun görev ve sorumlukları

MADDE 32- (1) Üniversitenin akademik ve idari birimlerinde eğitim-öğretim ve hizmet faaliyetlerinin yanı sıra Üniversitenin Üniversite dışı etkinliklerinde ortaya çıkan etik ilkelere

aykırılık iddiası ile yapılan başvurularda, etik ilkeler ve değerler doğrultusunda değerlendirme yapar ve ilgili makamlara gerekçeli görüş bildirir.

(2) Üniversite’de etik duyarlılık kazanılması, etik değerler ve ilkelere ilişkin farkındalığın oluşturulması için etkinlikler düzenleyebilir.

Kurulun çalışma biçimi

MADDE 33- (1) Kurul, Başkanın çağrısı üzerine gündemi görüşmek üzere 6 ayda bir salt çoğunluk ile toplanır. Gerektiğinde Başkanın çağrısı üzerine olağanüstü toplanabilir. Başkanın bulunmadığı oturumlarda kurulun başkanlığını Başkan Yardımcısı yapar.

(2) Kurula yapılan başvurularda taraflardan birisinin idari personel olması durumunda Başkanın daveti üzerine idari personel temsilcisi toplantıya katılır.

(3) Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır. Üyeler çekimser oy kullanamaz. Oy eşitliği halinde Başkanın oyu yönünde karar verilir.

(4) Kurulda görüşülen tüm konularda gizlilik esastır. Kurula sunulan dosyalardaki bilgi ve belgelerin gizliliği ve güvenliğinin korunmasından Kurul ve Sekretaryası sorumludur.

(5) Kurul üyeleri, kendileri, eşleri ve 3. derece dâhil kan ve sıhri (evlilikten dolayı) akrabaları ile kendi birimlerini ilgilendiren dosyaların görüşülmesi sırasında toplantıya katılamaz.

(6) Kurulun kararları, ilgili taraflara bildirilmek üzere Rektörlük Makamına, Başkan tarafından yazı ile bildirilir.

(7) Kurul inceleme ve değerlendirme sırasında başka kurum ve kuruluşlarla yapması gereken yazışmaları Rektörlük aracılığı ile yapar. Gerektiğinde Kurulun görev ve sorumlulukları dahilinde alt komisyonlar oluşturmak üzere Rektörlüğe öneride bulunur.

(8) Kurula gönderilmiş tüm belgeler ve dosyalar ile değerlendirme sürecindeki tüm yazışmaların birer örneği ilgili mevzuatın öngördüğü sürece saklanır.

Kurul sekretaryası

MADDE 34- (1) Kurulun sekretarya hizmetlerini yerine getirmek üzere gerekli personel, araç ve gereç Rektörlük tarafından sağlanır. Kurulun sekretaryası Genel Sekreterlik tarafından yürütülür.

Başvuru usulü

MADDE 35- (1) Xxxxx tarafından incelenecek konular ve değerlendirilecek başvurular, Rektör tarafından Kurula havale edilir. Başvurunun Kurul kayıtlarına geçtiği tarih, başvuru tarihidir.

(2) Başvurular, şikâyete konu olan taraflardan birisi tarafından şahsen ya da posta yoluyla Rektörlük Makamına yazılı olarak yapılır. Başvurularda elektronik başvuru formu kullanılır.

(3) Tebligat adresi, isim ve imza bulunmayan veya sahte bilgiler ile yapılan başvuru formları işleme alınmaz. Eksik başvuru formları tamamlanması için ilgiliye iade edilir.

(4) Yargı organlarınca incelenmekte olan veya karara bağlanmış bulunan uyuşmazlıklar ile disiplin ve ceza soruşturması devam eden ya da sonuçlanmış olan uyuşmazlıklar hakkında Kurula başvuru yapılamaz. Kurula başvuru yapıldıktan sonra, yargı organlarına veya disiplin soruşturması yapmaya yetkili birime intikal eden olaylar hakkında görüş bildirilmez.

(5) İlgili yargı organı veya disiplin soruşturması yapmaya yetkili birim tarafından, meselenin kendi görev alanlarına girmediği tespit edilen konular Kurul tarafından değerlendirilir. Kurul tarafından incelenmekte olan uyuşmazlığın yargıya intikal ettirilmesi halinde, taraflar bu durumu derhal Kurul’a bildirmekle yükümlüdür. Daha önce Kurul tarafından incelenmiş ve karara bağlanmış olan şikâyet konusu, yeni kanıtlar olması durumunda yeniden değerlendirilir.

(6) Etik ihlali yapıldığı iddia edilen olayın üzerinden şikâyet tarihi itibariyle iki yıl geçmiş olan şikâyetler incelenmez.

Başvuruların değerlendirilmesi

MADDE 36- (1) Kurul ilk incelemesini şekil yönünden yapar. Başvuru dosyasında eksiklik varsa Kurul, belirleyeceği süre içerisinde başvuru sahibinden dosyanın tamamlanmasını ister. İlgili taraflar gerekçe göstererek süre uzatma talebinde bulunabilir. Verilen sürede tamamlanmayan dosyalar işlemden kaldırılır.

(2) Kurul, değerlendirmelerini dosya üzerinden yapar; gerektiğinde ilgililerden yazılı ya da sözlü bilgi alır. Hakkında etik ihlal başvurusu bulunan personele savunma yapma hakkı tanınır. Meşru

mazeret bildirmeden, tebligattan sonra 15 gün içerisinde savunma yapılmadığı takdirde, savunma hakkından vazgeçildiği kabul edilir. Bu durumda Kurul eldeki mevcut bilgi ve kanıtlara dayalı olarak bir değerlendirme yapar ve görüş bildirir.

(3) Başkan, Kurulun inceleme ve değerlendirmesine sunulan her dosya için üyelerin görüşleri doğrultusunda, üyeler arasından raportör ya da raportörler görevlendirebilir. Kurul gerektiğinde, konu ile ilgili uzmanları görüşlerine başvurmak üzere davet edebilir ya da uzmanlardan oluşan bir alt kurul oluşturabilir. Bu uzmanlar ya da alt kurullar, hazırladıkları raporları belirlenen süre içinde tamamlayarak Kurula sunarlar.

(4) İnceleme sırasında başvuru konusu olay hakkında yargı yoluna gidildiği ya da disiplin ve/veya ceza soruşturması açıldığı anlaşılırsa incelemeye bulunduğu aşamada son verilir.

(5) Kurul, incelemesini en geç üç aylık süre içinde tamamlar. Üç aylık süre, başvurunun Kurula ulaştığı tarihte başlar. Kurul gerekli gördüğü durumlarda bu süreyi uzatabilir.

(6) Başvuru dosyası hakkındaki raportör görüşü ve/veya diğer uzman ya da alt kurul raporları Kurul toplantısında değerlendirilir. Değerlendirme sonucunda üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alınır. Alınan karar etik yargıların gerekçeleri ile birlikte, sonuç raporu halinde düzenlenerek, toplantıya katılan üyelerin tamamı tarafından imzalanır. Karara karşı oy kullanan üyeler karşı oy gerekçelerini sonuç raporuna eklerler.

(7) Kararlarda, başvuranın adı, soyadı ile şikâyet edilen üniversite personelinin adı, soyadı, görevi, karar tarih ve sayısı ile kararın dayandığı belge ve bilgiler, savunma ve inceleme sonucu ile karara katılan Başkan ve üyelerin ad ve imzaları, varsa gerekçeli karşı oy yazısı/yazıları yer alır.

(8) Kurul raporunu Rektörlüğe yazılı olarak bildirir. Kurulun doğrudan cezai yaptırım yetkisi yoktur. Aldığı kararlar Rektörlük Makamına tavsiye niteliğindedir.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler İdari etik davranış ilkelerine uyma

MADDE 37- (1) Fırat Üniversitesi personeli görevlerini ve hizmetlerini yürütürken Fırat

Üniversitesi İdari Etik Davranış İlkelerine uymakla yükümlüdür. Bu ilkeler personelin istihdamını düzenleyen mevzuat hükümlerinin bir parçasını oluşturur.

(2) Bu ilkelere aykırı harekette bulunanlar hakkında mevzuat gereğince işlem yapılır.

(3) Üniversite’deki her personel göreve başlarxxx bu Yönergenin ekindeki (Ek-1) Etik Sözleşmesini imzalamakla yükümlüdür. Bu belge, personelin özlük dosyasına konur.

Sorumluluk

MADDE 38- (1) Kurul üyeleri, vermiş olduğu kararlardan dolayı herhangi bir cezai ya da hukuki sorumluluk altına girmez.

Kurumsal farkındalık ve yaygınlaştırma

MADDE 39- (1) Kurumsal etik değerler ve ilkelerin kurumsal düzeyde sahiplenilmesi ve farkındalığın sağlanması için her türlü tedbir yöneticiler tarafından alınır. Yönergeye uygun olarak hazırlanan diğer bilgi, belge ve tanıtıcı materyaller Üniversite web sayfasından duyurulur.

Yürürlük

MADDE 40- (1) Bu yönerge, Senato tarafından kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer.

(0) 00.00.0000 tarih ve 2017-2018/8.5 sayılı Senato kararı ile yürürlüğe konulan “Fırat Üniversitesi Etik Davranış İlkeleri Yönergesi” yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürütme

MADDE 41- (1) Bu yönerge hükümlerini Fırat Üniversitesi Rektörü yürütür.

Yönergenin Kabul Edildiği Senato Kararının Tarih ve Sayısı
Tarih	Sayı
12.12.2022	2022-2023/4.7/D

Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi*

EK-1

Kamu hizmetinin her türlü özel çıkarın üzerinde olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde bulunduğu bilinç ve anlayışıyla;

A. Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak, hizmet kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini artırmak için çalışmayı,

B. Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi,

C. Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet gereklerine uygun davranmayı,

D. Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve manevi fayda veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan, herhangi bir özel menfaat beklentisi içinde olmadan yerine getirmeyi,

E. Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi,

F. Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikâyet ve dava açma haklarına saygılı davranmayı, hizmetten yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı hareket etmeyi,

G. Kamu Görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmelikler ile Üniversitemiz tarafından hazırlanan “Kurumsal Etik Davranış İlkeleri ve Kurumsal Etik Kurul Yönergesi”nde belirlenen etik davranış ilke ve değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet sunmayı taahhüt ederim.

Onaylayan Personel

Adı ve Soyadı:

Sicil Numarası:

T.C. Kimlik Numarası:

Çalıştığı Birim:

   /    / 20  

İmza

(*) 5176 sayılı Kanun kapsamındaki kamu görevlileri, "Etik Sözleşme" belgesini imzalamakla yükümlüdürler.