DESTEKLEYEN KURUMLAR PLATI˙N SPONSORLAR ALTIN SPONSORLAR
KONGREMI˙ZI˙
DESTEKLEYEN SPONSORLARIMIZA
TES¸EKKU¨ RLERI˙MI˙ZI˙
SUNARIZ
DESTEKLEYEN KURUMLAR
PLATI˙N SPONSORLAR
ALTIN SPONSORLAR
DESTEK SPONSORLARI
Degerli Meslekta¸sımız,
U¨lkemizde Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi camiası i¸cin de˘gerli bir marka olan Y¨oneylem Ara¸stırması ve Endu¨stri Mu¨hendislig˘i Ulusal Kongresi, kısaca YA/EM’in 41.sini, Yo¨neylem Ara¸stırması Derne˘gi ile birlikte 26-28 Ekim 2022 tarihlerinde Pamukkale U¨niversitesi Kongre ve Ku¨ltu¨r Merkezi’nde ba¸sarı ile gercekle¸stirdik.
U¨¸c gu¨n boyunca 58 farklı u¨niversiteden birbirinden de˘gerli 165 ara¸stırma ¸calı¸smasını, d¨ort o¨zel oturumu,
biri
o¨g˘renci biri uygulama olmak
u¨zere iki yarı¸smayı, gu¨ncel konuları barındıran d¨ort dersi ve kongre
kapsamındaki sosyal etkinlikleri deneyimledik.
“De˘gi¸sen Du¨nyada Yo¨neylem Ara¸stırması ve Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi” ana teması ile ger¸cekle¸stirdi˘gimiz 41. YA/EM’in tatlı yorgunlu˘gunun ardından kongremizin ger¸cekle¸smesinde eme˘gi ge¸cen ve ismini sayamay- acagım kadar ¸cok kıymetli akademisyenlere, degerli vakitlerini ayıran yarı¸sma ju¨rilerine, u¨niversite y¨onetici ve ¸calı¸sanlarımıza, muhte¸sem o¨g˘rencilerimize, bilimsel etkinliklerin de˘gerini bilen sponsorlarımıza ve her bir oturuma dinleyici olarak katılan katılımcılarımıza verdikleri katkılar i¸cin te¸sekku¨r ediyoruz.
Bu bildiri kitap¸cıgında, kongre bilimsel programında yer alan ve sunulan 165 bildiri o¨zeti ba¸slı˘gına g¨ore alfabetik sırada yer almaktadır.
Sizlerin katkı ve katılımlarıyla anlamını bulacak olan, Cumhuriyetimizin kurulu¸sunun 100. yılında Xxxxxxxxx’xx xxxxxxxxxxxxx 00. XX/XX’de bulu¸smak dile˘giyle hepinize yu¨rekten sevgiler ve saygılar.
Prof. Dr. A¸skıner GU¨NGO¨ R Kongre Ba¸skanı
I˙c¸indekiler
1 Kurullar 7
Kongre Onursal Ba¸skanları 7
Kongre Ba¸skanı 7
Kongre Du¨zenleme Kurulu 7
KDK Danı¸sma Kurulu 7
Kongre Sekreteryası 7
Kongre Bilim Kurulu 8
2 Davetli Konu¸smacılar, Xxxxxxx 10
Davetli Konu¸smacılar 10
Dersler 12
3 Kongre Programı 14
4 Bildiriler 18
53. A Comprehensive Dynamic Model Of Cyclic Neutropenia 18
26. A Decision Support System For The Panelist Assignment Problem: The Case Of Tu¨bitak 20
84. A Finished-Goods Inventory Management Process For Brisa 21
38. A General-Purpose Computational Tool For Simulation Metamodel Calibration 22
12. A Menu Optimization Algorithm For Catering Companies Based On Diner Preferences 23
70. A Meta-Heuristic Approach For Multiple Item Economic Lot Sizing Problem With Inventory Dependent Demand 24
17. A New Mathematical Model Based Approach To Multi-Criteria Stock Selection Problem 25
134. A New Selective Location Routing Problem: Educational Services For Refugees 26
220. A New Solution Approach For The Three-Dimensional Loading Capacitated Vehicle Routing Problem 27
88. A Novel Picking Process For Arvato Scs Warehouses 28
73. A Robust Optimization Approach For Dairy Production Under Demand Uncertainty 29
183. A Stochastic Programming Approach To Chemotherapy Scheduling Considering Fairness 30
65. Afet O¨ ncesi Diyaliz Merkezleri Arası I˙ttifak A˘gı Tasarımı Ve Hastalara Yedek Merkez Atama Problemi 31
132. Afet Sonrası Hasar Tahmini Ve Arama Kurtarma A˘gı Tasarım Problemleri Ve C¸ ¨ozu¨m Y¨ontemleri 32
133. Afet Sonrası Mu¨dahale D¨oneminde Ba˘gı¸sların C¸ adırkentlere Adil Da˘gıtımı 33
48. Ah¸sap Ham Maddelerde Yu¨zey Hatasını Belirlemek ˙I¸cin Goru¨ntu¨ ˙I¸sleme Tabanlı Kalite Kontrol Sistemi 34
139. Ajan-tabanlı Simu¨lasyon Modeli I˙le G¨o¸c Yolları Tahmini 35
54. Akci˘ger Grafilerinin Sınıflandırılması ˙I¸cin Derin O¨ ˘grenme A˘gları 36
98. Akıllı B¨olge Isıtma Sistemlerinde Termal Talep Optimizasyonu 37
195. Akıllı S¸ehir Bile¸senlerinde Siber Gu¨venli˘ge Y¨onelik Saldırıların Risk De˘gerlendirmesi 38
127. An Integrated Approach For Sustainable Supply Chains 39
113. An Optimization Approach For Placement Of Drone Base Stations After Disaster 40
182. Analysis Of Cooperation In Scheduling With Outsourcing 41
198. Arıma Ve Lstm Modelleri Kullanarak Hisse Senedi Fiyat Tahmini 42
217. At¨olye Tipi C¸ izelgelemede Kullanılan Darbo˘gazı Xxxdırma Sezgiselinde C¸ evrim Olu¸sması U¨ zerine 43
69. Beklenen ˙Istanbul Depreminin ˙Istanbul Ekonomisi U¨ zerindeki Etkilerinin ˙Incelenmesi: Bir Sistem Dinami˘gi Modeli 44
75. Beklenen I˙stanbul Depreminin ˙Istanbul Ekonomisine Etkilerinin Analizi: Bir Girdi C¸ ıktı Analizi 45
93. Bilgi Teknolojileri Yatırımlarını Etkileyen Kriterlerin Subjektif A˘gırlıklandırma Y¨ontemleri ˙Ile Analizi: BWM- FUCOM Uygulaması 46
162. Bir Emniyet Kemer Montaj Hattının ˙Iyile¸stirme C¸ xxx¸sması 48
110. Bir Fizik Tedavi Merkezinde Hasta ˙Izleme Ve Randevu Planlama ˙I¸cin Karar Destek Sistemi 49
205. Bir Gıda ˙I¸sletmesinde C¸ izelgeleme C¸ xxx¸sması 50
234. Bir Kablo Firması ˙I¸cin Bulanık Crıtıc Ve Bulanık Maırca ˙Ile Ekstru¨der Hattı Se¸cimi 51
149. Bir Otomotiv Firmasında Uygulanan Kanban Sisteminin Ayrık Zamanlı Simu¨lasyon Y¨ontemiyle ˙Iyile¸stirilmesi: Otokar 52
92. Bir Tekstil Firması’nda Sipari¸s Bu¨yu¨klu¨˘gu¨ Ve Zamanının Belirlenmesi Uygulaması 53
229. Bir Tekstil ˙I¸sletmesinde Konfeksiyon Tesis Yerle¸siminin Simu¨lasyon I˙le Analizi 54
107. Bir Tekstil ˙I¸sletmesinde U¨ retim C¸ izelgeleme Problemi 55
79. Bireylerin O¨ deyece˘gi Sa˘glık Sigortası Prim U¨ cretlerinin Tahmin Edilmesi: Amerika Birle¸sik Devletleri Uygula-
ması 56
67. Bisiklet Payla¸sım Sistemlerinde ˙Istasyon Yer Sec¸imi I¸cin C¸ ok Kriterli Karar Modeli Ve ˙Istanbul, Kadık¨oy ˙I¸cin
Cbs Destekli Uygulama 57
124. Bulanık Mantık Y¨ontemiyle Ege B¨olgesi Meyve U¨ retimi Ataması 58
101. Bulanık Q-rof Topsıs Ve Q-rof Cocoso Y¨ontemleriyle Petrol ˙Istasyon Yer Sec¸imi 59
222. Bursiyer Se¸ciminde Saw Ve Topsıs Y¨ontemlerinin Uygulanması Ve Kar¸sıla¸stırması 60
43. Coal Phase-Out In The Turkish Power Sector Towards Net-Zero Emission Targets: An Integrated Assessment
Of Energy-Economy-Environment Modeling 62
232. C¸ ok Kompartımanlı Heterojen Filolu Zaman Pencereli Ara¸c Rotalama Problemi i¸cin Sezgisel Algoritmalar 63
121. C¸ ok Kriterli Karar Verme Problemlerinde Objektif A˘gırlıklandırma Y¨ontemlerinin Bilgisayar Se¸ciminde Kul- lanımına I˙li¸skin Bir Uygulama 64
223. C¸ ok U¨ ru¨nlu¨ C¸ ok Depolu Ara¸c Rotalama Problemi: Askeri I˙la¸c Fabrikası O¨ rne˘gi 65
78. C¸ okd¨onemli Do˘gal Gaz Depolama Eniyilemesi Problemi ˙I¸cin Dı¸sbu¨key Gev¸setmeler 66
153. Coordinating Efforts For Product Development & Sales 68
156. Cost Estimation And Sizing Of Ai-Enabled Software Systems 69
61. Covıd-19 A¸sılama Su¨recinde Gercekle¸sen A¸sı I˙srafının Yanal Aktarma I˙le O¨ nlenmesi 70
128. Covıd-19 A¸sısı C¸ izelgeleme Problemi: Termal Nakliye Konteynerleri Uygulaması 71
104. Covid-19 Pandemi Su¨recinde A¸sı Da˘gıtım A˘gı Tasarım Modeli Optimizasyonu 72
150. Covid-19 Pandemisinde Kullanılmı¸s Yu¨z Maskelerinin Toplanması Ve Da˘gıtımı ˙I¸cin Ara¸c Rotalama Problemi 73
224. Covid-19 Te¸shisinde Topluluk O¨ ˘grenme Modellerinin Performansı 74
169. Covıd-19 Test Kitlerinin Da˘gıtım Ve Toplanması I˙¸cin Minimum Maliyetli Rotaların Belirlenmesi 75
41. Customer Satisfaction In Online Grocery Shopping: A Case Study In Istanbul 77
72. Da˘gıtık U¨ retim ˙I¸ceren Elektrik Da˘gıtım S¸ebekesi Geni¸sleme Tasarımı 78
226. De˘gi¸sken Kom¸suluk Arama Algoritması ile Zaman Pencereli ve E¸s Zamanlı Topla-Da˘gıt Kısıtlarını ˙I¸ceren
Elektrikli Ara¸c Rotalama Probleminin C¸ ¨ozu¨mu¨ 79
103. Endu¨stri 4.0 Ve Dijital Sigortacılıkta Beklentiler 92
181. Endu¨striyel Simbiyoz A˘glarında Atık U¨ retici Ve Atık Alıcı ˙I¸sletmeler Arasındaki Sinerjiyi Etkileyen Kriterlerin De˘gerlendirilmesi 93
31. Eskiyen Bir Sistem ˙I¸cin Durum Bazlı Bakım Politikaları U¨ zerine 94
57. Evaluation Of Different Raw Materials For Paper Industry With Multimoora Mcdm Method 95
47. Evde Sa˘glık Hizmetlerinin Rotalama Ve C¸ izelgelemesinde Hizmet Sa˘glayıcılarının Yardımla¸sması 96
51. Farklı Performans Kriterleri Altında Paralel Makine C¸ izelgeleme 97
42. FUCOM Ve WEDBA Y¨ontemleri ˙Ile Bulut Hizmet Sa˘glayıcısı Se¸cimi 98
138. Graph Algorithms In Cancer Driver Gene Module Identification 99
186. Gu¨nlu¨k Planlı Bakım Ve Onarım Planlaması ˙I¸cin Arac¸ Rotalama Problemi 100
177. Hasat Optimizasyonu: C¸ ay Hasatı C¸ izelgeleme O¨ rne˘gi 101
155. Hastane Tedarik Zinciri Y¨onetiminde Anahtar Performans G¨ostergesi Belirlenmesine Y¨onelik Bir C¸ xxx¸sma . 102
151. Havayolu Filo Atama Problemine U¸cu¸s A˘gı Katkısı ˙Ile Geni¸sletilmi¸s Esnek Kapasite Planlama Metodolojisi
O¨ nerisi 103
86. Hem¸sire C¸ izelgeleme Problemi Ve Optimzasyonları 104
142. Hotels’ Website Evaluation Using Interval Type-2 Fuzzy Ahp And Hesitant Fuzzy Topsis: A Case Study . 105
122. ˙Iki Seviyeli Do˘grusal Olmayan Bir Model ˙Ile Endu¨striyel Simbiyoz A˘glarında Su¨rdu¨ru¨lebilirli˘gin ˙Incelenmesi 106
228. ˙Ili¸skisiz Paralel Makine C¸ izelgeleme Probleminin C¸ ¨ozu¨mu¨nde De˘gi¸sken Kom¸suluk ˙Ini¸s Algoritmasına Farklı Yakla¸sımlar 107
25. Impact Of European Union Carbon Border Adjustment Mechanism On Turkish Economy 108
148. Kan Merkezi Yer Se¸cimi Problemi I¸cin C¸ ok Ama¸clı Bir Matematiksel Model O¨ nerisi 109
100. Karesel C¸ oklu Sırt C¸ antası Problemi ˙I¸cin Bir Melez Sezgisel Algoritma 110
106. Kargo Otomatı A˘g Tasarımı ˙I¸cin Bir Matematiksel Model 111
80. Kargo U¸cakları I˙¸cin Palet Yerle¸simi Optimizasyonu 112
171. Kayıp Tedarik¸ci Tahmini Modellemesi 113
187. Kı¸s Turizmi Sekt¨oru¨nde Faaliyet G¨osteren Bir ˙I¸sletmede Mu¨¸steri Memnuniyet Analizi Ve Uygulaması 114
175. Konfeksiyonda Verimlilik Analizi Ve Anlık Takip Sisteminin Veri Madencili˘gi Y¨ontemiyle Olu¸sturulması 115
115. Literature Review On Customer Channel Migration And Forecasting In Retail Sector 116
135. Logistics Of Temporary Testing Centers For Coronavirus Disease 117
44. Machine Learning Based Allocation In A Lot Sizing Game 118
36. Makine O¨ ˘grenmesi Ve Metasezgisel Algoritmalar Kullanılarak Mu¨zik Enstru¨manları ˙I¸cin Risk Seviyesi Belir- lenmesi 119
60. Marmara Denizi’nde Goru¨len Mu¨silajın Ortadan Kaldırılmasına Y¨onelik Politikaların Sistem Dinami˘gi ˙Ile I˙ncelenmesi 120
236. Modeling and Solving A Harvest And Production Planning Problem in the Agri-Food Industry 121
81. Montaj Hatlarındaki Operat¨orler ˙I¸cin Geli¸stirilen Tavlama Sezgiseli I˙le Ergonomik I˙¸s Rotasyonu C¸ izelgelemesi 122
211. Monte Xxxxx Simu¨lasyonu ˙Ile Portf¨oy Optimizasyonu: Borsa ˙Istanbul Uygulaması 123
189. Nesnelerin ˙Interneti Tabanlı Kaa Uygulamalarında Gecikmeye Duyarlı, Ba˘glantılılık Ve A-kapsama ˙I¸cin A˘g
O¨ mru¨ Enbu¨yu¨klemesi 124
193. Nitelik Se¸cimi Tabanlı Bulanık Mantık Y¨ontemine G¨ore C¸ evirimi¸ci Mu¨¸steri Davranı¸slarının Belirlenmesi 125
8. Oecd U¨ lkelerinin Tarımsal Ticaret Performansının De˘gerlendirilmesi: C¸ ok A¸samalı Ve Dinamik Bir Model O¨ nerisi 126
77. O¨ mru¨nu¨ Tamamlamı¸s Ru¨zgar Tu¨rbinleri I˙¸cin Xxxxxxx Xxxxxxx A˘gı O¨ nerisi 127
158. On Graphs All Of Whose Total Dominating Sequences Have The Same Length 128
201. On The Reliability Of Folded Twisted Crossed Cubes 129
9. O¨ ncelikli Hizmete Sahip Elektrikli Ara¸c Ekspres S¸arj I˙stasyonları I˙¸cin Derin Peki¸stirmeli (takviyeli) O¨ ˘grenme Tabanlı Kaynak Y¨onetimi Modeli 130
140. Optimal Control Of A Hybrid Production System Using Orbit Information 131
37. Optimal Resection Problem In Human Brain Connectivity Network 132
161. Orbit Size Estimation Of A Product To Be Remanufactured Using Partial Information 133
196. Orman Yangını Risk De˘gerlendirmesine Bulanık Bir Yakla¸sım: Ege B¨olgesi O¨ rne˘gi 134
176. O¨ zelle¸smi¸s Hibrit Akı¸s Tipi C¸ izelgeleme Probleminin C¸ ¨ozu¨mu¨ ˙I¸cin Karma Tamsayılı Do˘grusal Programlama
Ve Kısıt Programlama Temelli Yakla¸sımlar 135
152. O¨ znitelik Se¸cimi Ve Genetik Algoritma Yakla¸sımı Ile Tu¨rkiye’nin Ku¨resel ˙Inovasyon Endeksi Puanlarını Tahminleme 136
68. Pandemi Su¨recinde Verimli, Zamanında Ve Adil A¸sı Da˘gıtımı 137
39. Perakendede ˙Ikame Etkisi ˙Ile C¸ e¸sit Optimizasyonu 138
85. Potansiyel Gu¨ne¸s Enerji Santrali Alanlarını Belirlemek I˙¸cin Bwm-cbs Tabanlı Bir Yakla¸sım 139
147. Prediction Bike Sharing Demand With Gradient Boosting Methods 140
59. Rastsal Orman Sınıflandırma Modellerinden Kural C¸ ıkarmada Ku¨me Kapsama Ve Ku¨me B¨olu¨ntu¨leme Formu¨lasyonlarının Kar¸sıla¸stırmalı Analizi 141
102. Resilient Biomass Supply Chain Network Design Under Uncertainty 142
227. Resim ˙I¸sleme ile Kripto Paranın Gelecekteki Fiyat Hareketinin Tahmin Edilmesi 143
166. Riskten Ka¸cınmalı Antibiyotik Zaman Makinesi Problemi 144
15. Sac Malzeme Satın Alma Su¨re¸clerinde Veri Madencili˘gi Ve Makine O¨ ˘grenmesi Uygulamaları 145
216. Sanayi 3.0 Ve Sanayi 4.0’ın ˙Imalat Hu¨crelerindeki Verimlili˘ge Etkilerinin ˙Incelenmesi 146
66. Satı¸s Tahmini ˙I¸cin Derin O¨ ˘grenme Y¨ontemlerinin Kar¸sıla¸stırılması 147
168. S¸ebekeden Ba˘gımsız Hibrit Yenilenebilir Enerji Sistemlerinin Belirsizlik Altında Boyutlandırılması ˙I¸cin Bir Optimizasyon Modeli O¨ nerisi 148
10. Secure Container Loading Under Axle Weight And Multi-Drop Restrictions: A Branch-And-Cut Framework 149
190. Short Term System Marginal Electricity Price Forecasting Using Deep Neural Networks And A Hybrid Model 150
235. Sıra Ba˘gımlı Stokastik Hazırlık Su¨reli C¸ ok Kademeli C¸ izelgeleme Problemi ˙I¸cin Bir C¸ ¨ozu¨m Yakla¸sımı 151
95. Sla Tipi 3 Boyutlu Yazıcılarda ˙Ideal Parametre Se¸cimi 152
83. Socio-Economic Clustering And Assessment Of Customer Behavior Profiles For Small Area Urban Communities
In Turkey: A Machine Learning Approach 153
6. STACKED ENSEMBLE MODELING WITH PERSONALIZED WEIGHTS BASED ON CLUSTERING 154
2. Stokastik Montaj Hattı Dengeleme Ve ˙I¸s¸ci Atama Problemi 155
28. Stokastik Ta¸sıma Su¨resi Ve Talep Altında Zaman Pencereli Ara¸c Rotalama Modeli: Sezgisel Y¨ontemlerle Kar¸sıla¸stırmalı Bir C¸ xxx¸sma 156
20. Stratejik Bakı¸s A¸cısı ˙Ile Su¨rdu¨ru¨lebilirlik Y¨onetim Modeli Ve Modelin Bir Tekstil ˙I¸sletmesindeki Uygulaması 157
62. Su¨rdu¨ru¨lebilir I˙ki A¸samalı E¸s Zamanlı Topla-da˘gıt Ara¸c Rotalama Problemi 158
179. Su¨rdu¨ru¨lebilir Kentsel Lojistik Performans O¨ l¸cu¨mu¨ne Y¨onelik C¸ ok Kriterli Bir Model O¨ nerisi Ve Uygulaması 159
218. Su¨rdu¨ru¨lebilir Kentsel Ula¸sımda Kullanılan Ara¸c Filosu Elektrifikasyonunun Optimizasyonu 160
3. Su¨rdu¨ru¨lebilir Tedarik Zincirleri: Endu¨stri 4.0 Teknolojileri Ve Koordinasyonun Etkileri 161
45. Tarihi Eser Restorasyonu Planlaması ˙I¸cin Bir Optimizasyon Yakla¸sımı 162
11. Tarım Arazilerini Uzaktan Kontrol Eden Karma Nesnelerin ˙Interneti A˘gında Ajan Yerle¸stirme, Takvimleme
Ve Veri Rotalama ˙I¸cin Bir Eniyileme Y¨ontemi 163
191. Tarımda Su Tasarrufu Sa˘glayan Sulama Aparatının Geli¸stirilmesi 164
29. Ta¸sıma Araclarının Gu¨nlu¨k Rotalara Atama Problemi I˙¸cin Tam Sayılı Karar Modeli 165
24. Ta¸sıma Maliyeti Ve Toplam ˙Istenmeyen Etkiyi Gozeten Yarı-istenen Tesis Yer Se¸cimi Problemi ˙I¸cin Sezgisel
Bir Yakla¸sım 166
21. Ta¸sıt Payla¸sım Sistemleri I¸cin Potansiyel Karar Problemlerine Genel Bir Bakı¸s 167
145. The Analysis Of Bullwhip Effect In A Capacitated Multi-Echelon Closed-Loop Supply Chain Using Orbit
Size Information 168
52. The El Farol Bar Problem: A Comparative Analysis Of Expectation Models Used In Decision Making 169
174. Toplu Ta¸sıma A˘gı Tasarımı Ve Frekans Ayarlama Problemi I˙¸cin C¸ ok Ama¸clı Bir Matematiksel Model 170
130. Toplu Teslimat ˙Ile Hibrit Akı¸s Tipi C¸ izelgeleme Problemi ˙I¸cin Bir Matematiksel Model Geli¸stirilmesi 171
82. Traffic Analysis Of Tabriz Metropolitan Area By Dynamic Social Networks Analysis 172
125. Tu¨rk Yu¨ksek O¨ ˘gretimde Risk Kavramının De˘gerlendirmesi: Mu¨hendislik E˘gitimi C¸ er¸cevesinde Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi E˘gitimi 173
91. Tu¨rkiye’de Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi’nin Bibliyometrik Analizi 174
63. Tu¨rkiye’nin Dijital D¨onu¨¸su¨m Endeksi I˙¸cin Alternatif Bir Yakla¸sım: Bayesian Bwm 175
74. Yakıt Hu¨creli Ara¸clar I˙¸cin Dolum I˙stasyonu Konumu Se¸cimi 176
90. Yapay Sinir A˘gları Yakla¸sımıyla Zaman Etu¨du¨ Tahminlemesi: Denim Konfeksiyonu Yapan Bir ˙I¸sletmede Uygulama 177
225. Yapay Zeka Teknolojisi ˙Ile Ma˘gazalardaki Meyve Sebze U¨ ru¨nlerinin Tanınması 178
114. Yapay Zeka Y¨ontemleri ˙Ile Ders Materyali Kullanılarak Soru O¨ neri Sistemi Geli¸stirilmesi 179
50. Yardım Malzemelerinin Ayrı¸stırılması Ve Kapalı D¨ongu¨ Stratejisi: ˙Istanbul Depremi ˙I¸cin Bir Vaka C¸ xxx¸sması 180
180. Ya¸s Meyve Sebze Tedarik Zincirinde Yer Xxxx Xxxxlı Du¨zeydeki Tedarik¸cilerin Se¸cim Kriterlerinin Kar¸sıla¸stırılması 181
58. Yoldaki Mu¨lteciler ˙I¸cin Yardım Hizmeti (relief Aid For En Route Refugees - Ra4er): Mobil Talepler ˙I¸cin C¸ ok D¨onemli Kapasiteli Mobil Tesis Yerle¸sim Problemi 182
30. Zaman Pencereli Simetrik Gezgin Satıcı Problemi ˙I¸cin Yeni Bir Karar Modeli 183
76. Zamanlı Petri A˘gları ˙Ile Bir Esnek ˙Imalat Hu¨cresinin Modellenmesi Ve Performans Analizi 184
5 Bildiriler Listesi 185
1
Kurullar
Kongre Onursal Ba¸skanları
Xxxxx Xxxxxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi Rekt¨oru¨
Xxxxx Xxxxxxxxxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi Mu¨hendislik Faku¨ltesi Dekanı
Kongre Ba¸skanı
A¸skıner Gu¨ng¨or, Pamukkale U¨ niversitesi
Kongre Du¨zenleme Kurulu
Xxxxx Xxxx Xxxxxxxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi A¸skıner Gu¨ng¨or, Pamukkale U¨ niversitesi Bahar Yeti¸s Kara, Bilkent U¨ niversitesi
Xxx Xxxx Kalaycı, Pamukkale U¨ niversitesi
Hacer Gu¨ner G¨oren, Pamukkale U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi Xxxx Xx xxxxx, Xxxxxxxxx U¨ niversitesi O¨ zcan Mutlu, Pamukkale U¨ niversitesi Semih Co¸skun, Pamukkale U¨ niversitesi
KDK Danı¸sma Kurulu
Caner Ta¸skın, Bo˘gazi¸ci U¨ niversitesi Xxxxxxx Xxxxxxxxx, Bo˘gazi¸ci U¨ niversitesi Xxxxx Xx¨llu¨, Bo˘gazi¸ci U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxx, Bo˘gazi¸ci U¨ niversitesi
Kongre Sekreteryası
Xxxxx Xxx Xxxxxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxx, Pamukkale U¨ niversitesi Zeynep O¨ zsu¨t Bo˘gar, Pamukkale U¨ niversitesi
Kongre Bilim Kurulu
Xxxx Xxxxxxxxxxx, Dokuz Eylu¨l U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxxxxxxxx, Toros U¨ niversitesi Xxxxx Xxx, ˙Istanbul Rumeli U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxx Xxxxxxxxx, Kadir Has U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxx Xxxxxxx, ˙Izmir Ekonomi U¨ niversitesi Xxx Xxxxxxxxx, C¸ ukurova U¨ niversitesi
Alp U¨ stu¨nda˘g, ˙Istanbul Teknik U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxxxxxxx, Eski¸sehir Osmangazi U¨ niversitesi Xxxxx O¨ zgu¨r Toy, Ya¸sar U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxxxx, Tekirda˘g Xxxxx Xxxxx U¨ niversitesi Ay¸se Tu¨lin Aktin, ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨ niversitesi Ayta¸c Yıldız, Bursa Teknik U¨ niversitesi
Xxxxxxx Xxxxxxxxx, Marmara U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxxxxxxx, Marmara U¨ niversitesi
Bahar Yeti¸s Kara, Ihsan Do˘gramacı Bilkent U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxxx, Ba¸skent U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxx¨olen, Kırıkkale U¨ niversitesi Xxxxx C¸ elik, Atatu¨rk U¨ niversitesi
Canser Bilir, ˙Istanbul Xxxxxxxxxx Xxxx U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxx Yenigu¨n, ˙Istanbul Bilgi U¨ niversitesi C¸ a˘glar Aksezer, I¸sık U¨ niversitesi
C¸ i˘gdem Sıcakyu¨z, Ankara Bilim U¨ niversitesi Deniz Tu¨rsel Eliiyi, ˙Izmir Bakır¸cay U¨ niversitesi
Durdu Xxxxx Xxxx, Tu¨rk Hava Kurumu U¨ niversitesi
Duygu Ta¸s, Xxxxxxx U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxx, O¨ zye˘gin U¨ niversitesi
Xxxx Xx xxxxxxx Bu¨yu¨ksel¸cuk, Fenerbah¸ce U¨ niversitesi Xxxxxxxx Xxxxxxx, Karadeniz Teknik U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxx, Hitit U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxxxx, Altınba¸s U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxx, Bursa Uluda˘g U¨ niversitesi Erkan K¨ose, Nuh Xxxx Xxxxxx U¨ niversitesi
Xxxx Xxxxxxxxx, Orta Do˘gu Teknik U¨ niversitesi Fadime U¨ ney Yu¨ksektepe, Istanbul Ku¨ltu¨r U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxxxxxx, Ko¸c U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxxxxxx Bayko¸c, Gazi U¨ niversitesi
Gu¨l¸cin Bu¨yu¨k¨ozkan Feyzio˘glu, Galatasaray U¨ niversitesi Gu¨ltekin O¨ zdemir, Su¨xxxxxx Xxxxxxx U¨ niversitesi Gu¨rkan O¨ ztu¨rk, Eski¸sehir Teknik U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxx, ˙Istanbul Medipol U¨ niversitesi
˙Xxxxxxx Xxxx¨n, Xxxxxxxx Xx¨l U¨ niversitesi
˙Xxxxxxx Xxxxx Gu¨ler, Karabu¨k U¨ niversitesi Xxxxxxx Xxxxcu¨kko¸c, Balıkesir U¨ niversitesi
˙Xxxxx Xxxxxxxx˘glu, Xxxxxxxx Xxxx U¨ niversitesi
˙Xxxxx Xxxxx, ˙Istanbul Teknik U¨ niversitesi Kıvan¸c Onan, Do˘gu¸s U¨ niversitesi
Lale O¨ zbakır, Erciyes U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxxxxxxx, Ya¸sar U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxxxx, Xxxxxxxxx Xxxxxxx U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxxx Xxxxx U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxxxx Xxxxxxx, Ya¸sar U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxx, ˙Istanbul Medeniyet U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxx Xxxxxxxx U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxxx Xxxxxxx, ˙Istanbul U¨ niversitesi-Cerrahpa¸sa Xxxxxx Xxxxxx, U¨ sku¨dar U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxxxxx, Orta Do˘gu Teknik U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxx C¸ odur, Erzurum Teknik U¨ niversitesi Xxxx Xx¨ndo˘gan, Ankara Xxxxxxxx Xxxxxxx U¨ niversitesi
Metin Tu¨rkay, Ko¸c U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxx Xxxxxx, Hacettepe U¨ niversitesi
Xxxxxxx Xxxxxxxxxx, Gaziantep ˙Islam Bilim ve Teknoloji U¨ niversitesi Mu¨jgan Sa˘gır, Eski¸sehir Osmangazi U¨ niversitesi
Xxxx Xxxxxx Xxxxx, ˙Istinye U¨ niversitesi
Ne¸se Yal¸cın, Adana Xxxxxxxxx Tu¨rke¸s Bilim ve Teknoloji U¨ niversitesi Okan O¨ rsan O¨ zener, O¨ zye˘gin U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxxxxx, C¸ ankaya U¨ niversitesi O¨ nder Tombu¸s, Maltepe U¨ niversitesi
O¨ zalp Vayvay, Istanbul Sa˘glık ve Teknoloji U¨ niversitesi
Xxxxxxx Xxxxx, ˙Istanbul Atlas U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxxxxxxxx, Eski¸sehir Teknik U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxx, C¸ ukurova U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxxxxxxx, Girne Amerikan U¨ niversitesi
Semail U¨ lgen, Antalya Bilim U¨ niversitesi Semih Yal¸cında˘g, Yeditepe U¨ niversitesi Semra A˘gralı, MEF U¨ niversitesi
Seniye U¨ mit Fırat, Gedik U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxx, Tarsus U¨ niversitesi
Xxxxx Xxxxxx Xxxxxxxxx, Gaziantep U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxxxxxx, Atılım U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxxx, Gazi U¨ niversitesi
Sibkat Ka¸ctıo˘glu, ˙Istanbul Ticaret U¨ niversitesi Su¨leyman Ers¨oz, Kırıkkale U¨ niversitesi
S¸ule Eryu¨ru¨k, KTO Karatay U¨ niversitesi
Xxxxx Hanalio˘glu, TOBB Ekonomi Ve Teknoloji U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxxx, Bo˘gazi¸ci U¨ niversitesi
Xxxxx C¸ akar, ˙Istanbul Geli¸sim U¨ niversitesi Temel O¨ ncan, Galatasaray U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxx Xxxxx, Atılım U¨ niversitesi
Xxxxx Xx xxx Xxxxxxxxx, Bah¸ce¸sehir U¨ niversitesi
Xxxxxxx Xxxxx, Orta Do˘gu Teknik U¨ niversitesi Xxxxx Xxxxxx xXxx, Ba¸skent U¨ niversitesi
Zeki Aya˘g, Kadir Has U¨ niversitesi Xxxxxx Xxxxx˘g, Kocaeli U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxxxxx Xx il, ˙Izmir Demokrasi U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxxxxx, Samsun U¨ niversitesi
Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx U¨ niversitesi
2
Davetli Konu¸smacılar, Xxxxxxx
Davetli Konu¸smacılar
Prof. Dr.
Xxxxxx XXXXXXXXXxXX, XXX Xxxxxxxxxxxxx
”De˘gi¸sen Du¨nyada Endu¨stri Mu¨hendisligi”
TU¨RKiYE’DE ENDU¨STRI MU¨HENDiSLIGiNE BiR BAKIS: GEC¸ MiSI, BUGU¨NU¨ VE XXXXXXXxxX
xXxxxx XXXXXXXXXxXX, Xxxxx XXXXxXX
O¨ ZET
Ama¸c: Bu yazıda mevcut verilere dayalı olarak Endu¨stri Mu¨hendisligi (EM’nin Tu¨rkiye’deki tarihsel geli¸simi, bugu¨nku¨ durumu ve gelece˘giyle ilgili bir degerlendirme yapmak, gelecekte yapılacak farklı de˘gerlendirme
¸calı¸smaları i¸cin bir temel olu¸sturmak ama¸clanmı¸stır. Yo¨ntem: Literatu¨r taraması yapılmı¸s, mevcut istatis- tiklerin de˘gerlendirilerek yazarların alanla ilgili deneyim ve bilgi birikimine dayalı o¨neriler geli¸stirilmi¸stir.
Bulgular: Bu yazıda ”EM’nin Tu¨rkiye’de en ¸cok tercih edilen ve geni¸s bir yelpazede uygulama alanı bulan meslekler” arasında oldu˘gu istatistiklere dayalı olarak ortaya konmu¸stur. Gu¨nu¨mu¨zde ya¸sanan hızlı de˘gi¸sime uygun olarak EM’nin bu konumunun su¨rdu¨ru¨lebilirliginin nasıl saglanaca˘gı incelenmi¸stir.
˙Iyile¸stirmeye a¸cık alanlara, ¨ornegin; U¨niversite-Sanayi i¸sbirli˘gi, EM’nin dijitalle¸sme alanında yerini alması,
Z-ku¸sa˘gı’nın dikkate alınarak e˘gitim ve o¨˘gretim programlarının yenilenmesi, hizmet sekt¨oru¨ne do˘gru kayan egilimin imalat sekt¨oru¨ne d¨ondu¨ru¨lmesi gibi konulara dikkat ¸cekilmi¸stir. Bunlara ek olarak ku¨resel problem- lerin o¨rne˘gin a¸clık, saglık, e˘gitim, giri¸simcilik-yenilik¸cilik (inovasyon), su¨rdu¨ru¨lebilirlik, barı¸s ve demokrasi, ekonomik kalkınma vb. ayırdında olan Endu¨stri mu¨hendislerinin nasıl yeti¸stirilebilece˘gi tartı¸sılmı¸stır.
O¨ zgu¨nlu¨k: Tu¨rkiye’de EM’nin tarihsel geli¸simi ba¸slangı¸ctan gu¨nu¨mu¨ze dek bu boyutta ilk kez ele alınmı¸s ve bu de˘gerlendirme ¸calı¸sması hazırlanmı¸stır.
Xxxxxxx Xxxxxxxxx: Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi, Ku¨reselle¸sme, Dijitalle¸sme, Endu¨stri 4.0, Z-Ku¸sa˘gı. JEL Kodlari: 121, 129.
Prof. Dr. I˙lhan OR, Bo˘gazic¸i U¨niversitesi
“De˘gi¸sen Du¨nya’da Rassallı˘gın ve Verinin O¨ nemini Anlamak”
Hemen hemen bu¨tu¨n Endu¨stri / ˙I¸sletme Mu¨hendisli˘gi / Y¨oneylem Ara¸stırması o¨˘grencileri ile YAEM uz- manları, rassallıkla, olasılıkla ve istatistikle ilgili bir¸cok ders alırlar, projelere katılırlar, uygulamalar yaparlar. Bu faaliyetler sırasında “veri” konusuna da muhakkak de˘ginilir.
Dolayısı ile, o¨˘grenciler mezuniyet a¸samasına geldiklerinde, uzmanlar tecru¨be kazandıklarında, olasılık ve
istatistik teorisi, modelleri, formu¨lleri, varsayımları, veri gereksinimleri ve ¸c¨ozu¨m y¨ontemleri hakkında geni¸s bilgi ve beceri sahibi olurlar.
O¨ te yandan, bir¸cok ger¸cek hayat problemindeki rassallık boyutları ve veri gereksinimleri, uygulamalarda hala ciddi sorunlar yaratmaktadır. Zira, i) ¸calı¸sma ortamlarındaki bircok karar verici ve uzman rassallık, olasılık
ve veri gereksinimleri konularında malesef yeterli teknik altyapıya sahip de˘gildir; ii) rassallık ve olasılık konularını algılamanın davranı¸ssal ve ki¸sisel y¨onleri ¸cok fazladır; iii) insanların rassal ortamlarda sebep/sonu¸c ili¸skisi arama e˘gilimleri ve, dolayısı ile, yanılgıya kapılma potansiyelleri yu¨ksektir; iv) tecru¨beli uzmanların
bile, rassallık ve olasılık konularındaki model, sonuc¸ ve yorumlarını ba¸skalarına (ve ¨ozellikle karar vericilere)
iletmesinde ¨onemli teknik, organizasyonel ve davranı¸ssal zorluklar vardır; v) sonu¸cta, ba¸skalarının, rassallık, olasılık ve veri gereksinimleri ile ilgili yanlı¸s algılamalarına dayalı, kararlarının sonu¸clarına katlanılması ciddi sıkıntılara ve istenmeyen sonu¸clara yol a¸cmaktadır.
Bu bildiride yukarıdaki sorunlara ger¸cek hayattan o¨rnekler verilecek ve tartı¸sılacaktır. Bu ba˘glamda,
i) “Bayes Kuramı”nın bir sa˘glık problemine uygulanması; ii) Yetersiz ¨ornekleme sorunları ve insanların kozal du¨¸su¨nme egilimleri; iii) ˙Insanların olmayan yerde o¨ru¨ntu¨ g¨orme e˘gilimleri; iv) “Ortalamaya tandans kavramı” ve insanların kozal du¨¸su¨nme e˘gilimleri; v) ˙Istatistiki analizlerde “Tip 1 / Tip 2 Hata” ikilemi;
vi) Risk y¨onetiminde, Bireysel ve Toplumsal Xxxxxxx’xx farkının o¨nemi; vii) ˙Istatistiki analizlerde “Yanlı
Veri”nin yarattı˘gı sorunlar; viii) “Arz Zinciri” sorunları; ix) ˙Istatistiki analizlerde “Yetersiz Veri” sorunları, o¨rneklenecektir.
Prof. Dr. I˙mdat KARA, Ba¸skent U¨niversitesi
”Bili¸sim/˙Ileti¸sim Devrimi: E˘gitim O¨ g˘retime Yansımalar”
˙Insanoglunun Bilim ve Teknolojide ger¸cekle¸stirmi¸s oldu˘gu devrimsel geli¸smeler,” Xxxxx Xxxxxxx”, “Xxxxxx Xxxxxxx” ve “ Bili¸sim-˙Ileti¸sim” devrimi ba¸slıklarında ele alınabilir. Her bir teknolojik devrim, insan ya¸samını tu¨mu¨yle etkileyip, birey ve toplumu, deger o¨l¸cu¨leri, u¨retim, ticaret, toplumsal yapı, e˘gitim-¨o˘gretim, yeni
mesleklerin olu¸sumu ve benzeri y¨onleriyle su¨rekli yeniden ¸sekillendirmektedir.
TARIM DEVR˙IM˙I, demirin ısıtılarak ona istenen ¸seklin verilebilmesi, ¨ozellikle sabanın yapılması olarak tanımlanır. ˙Insano˘glu, sabanı yaparak topra˘gı i¸slemeye ba¸slayıp yerle¸sik hayat du¨zenine ge¸cmi¸s, b¨oylece dogayı ve yakın ¸cevresini kontrol altına alıp, tu¨m ya¸sam tarzını yeniden ¸sekillendirmi¸stir. Tarım toplumunda,
insanlar kendi aralarında makro i¸sb¨olu¨mu¨ ile meslekleri olu¸sturmu¸s, kapalı ekonomi gibi algılansa da, ticaret de ba¸slamı¸stır. Buharla ¸calı¸san makinanın icadını buharlı lokomotiflerin yapımı izlemi¸s, bu geli¸sme bu¨yu¨k bir teknolojik sı¸cramayı beraberinde getirerek, SANAY˙I DEVR˙IM˙I olarak isimlendirilen yeni bir d¨onem
ba¸slamı¸stır. Sanayi devrimiyle, u¨retimin temel girdisi olan enerji, istenilen yerde istenilen zamanda, is-
tenildi˘gi kadar temin edilir duruma gelmi¸stir. Enerjide sa˘glanan bu olanak bu¨yu¨k u¨retim tesislerinin ku- rulmasına imkan vererek, seri u¨retim yapan fabrikaların kurulması, kentle¸sme ve i¸s¸ci sınıfının olu¸sumunu
beraberinde getirmi¸stir. U¨retimin ¸ce¸sitlenmesi, uluslararası ticaretin yaygınla¸sması, bir dizi bilimsel disiplin
ve mesleklerin olu¸sması izlemi¸stir. Sanayi devrimiyle birlikte, tarım toplumu ya¸sam tarzı, insanların de˘ger o¨l¸cu¨leri, aile bi¸cimleri ve o¨zellikle meslek edinme su¨recleri, tu¨mu¨yle de˘gi¸smi¸s veya bu¨yu¨k oranda de˘gi¸sime ugramı¸stır.
1950’lerle birlikte olu¸san yeni bilim dallarının tetiklemesiyle, bilim insanları, veri-bilgi-ses ve g¨oru¨ntu¨yu¨ ¨once sayısalla¸stırıp, sonra tekrar o¨nceki ¸sekline d¨onu¨¸stu¨rmeyi ba¸sarmı¸stır. Bu geli¸sme, daha o¨nce tarım ve sanayi devrimlerinde oldu˘gu gibi, ¸cok hızlı bir ¸sekilde tu¨m ya¸santımızı etkilemi¸s ve her ¸seyi yeniden bi¸cimlendirmeye
ba¸slamı¸stır. Son d¨onem geli¸smeleriyle ilgili olarak, ¸cok farklı a¸cıklama ve isimlendirmeler olmakla birlikte, bu konu¸smada, teknolojideki bu geli¸sim, “B˙IL˙IS¸˙IM-˙ILET˙IS¸˙IM” devrimi olarak isimlendirilecektir. Endu¨stri 4.0, yeni devrimsel olu¸sumda imalat sekt¨oru¨ndeki sı¸cramalar olarak de˘gerlendirilmektedir. Xxxxxxx, Bili¸sim-
˙Ileti¸sim devriminin, ya¸samımızın hangi yonlerini nasıl bi¸cimlendirmekte oldu˘guna de˘ginilip, yeni toplumsal
olu¸sumda meslek edinme ve okulla¸sma su¨reci ele alınarak, nasıl bir u¨niversite yapılanması olabilece˘gine
ili¸skin goru¨¸s ve du¨¸su¨ncelere yer verilecektir. Daha sonra da, genelde tu¨m dersler ve Ara¸stırması derslerinin yu¨ru¨tu¨lmesine ili¸skin o¨nerilere yer alacaktır..
Prof. Dr. Xxxxxx XXXX, Gazi U¨niversitesi
”Saglık Sistemleri Y¨onetiminde Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi”
o¨zelde Yo¨neylem
Gu¨nu¨mu¨zde neredeyse bu¨tu¨n geli¸smi¸s u¨lkelerde ya¸slanan popu¨lasyonun artması ve do˘gum oranlarının
du¨¸smesi, hastanelerde verilen hizmetin yetersiz kalması, acil durumdaki hastaların zamanında hastanelere
ula¸stırılamaması gibi daha bir¸cok konunun birbirleriyle ili¸skili hale gelmesiyle sa˘glık alanındaki problemler son yıllarda dikkat ¸cekici boyuta ula¸smı¸stır. Aynı zamanda, ya¸sam su¨relerinin uzaması, ya¸sam kalitesinin du¨¸smesi gibi durumlar kar¸sısında su¨rekli artan sa˘glık harcamaları du¨nyamızın temel problemlerinden biri haline gelmekte ve bu durum, toplumların sa˘glık harcamaları konusunda daha fazla inceleme yapmasını gerekli kılmaktadır.
Sa˘glık hizmeti elle tutulamayan,
o¨nceden biriktirilemeyen, ki¸siye
o¨zel geli¸sen, hizmete ihtiya¸c oldu˘gu
anda ertelenemez karakterde olan, sebep-sonu¸c ili¸skileri ile kalite ve memnuniyet durumlarının da a¸cık¸ca
g¨oru¨ldu¨˘gu¨ bir ortamdır. Saglık Sistemi Yo¨netimi, ¸cok sayıda birbirine ge¸cmi¸s sistemi, sınırsız istek ve
ihtiya¸cları, eldeki sınırlı kaynaklarla kar¸sılama ve memnuniyet olu¸sturmaya y¨onelik idari ve kavramsal bir hizmet sunmadır. Bir arada i¸sleyen ¸cok sayıdaki i¸s kolu, c¸ok sayıda ¸calı¸sanın ve hizmet alanın bir arada
oldugu bu¨yu¨k kurum ve kurulu¸slar, bu¨yu¨k bu¨t¸xxxxxxx xxxxxxxxxxx xxxx yapı ve insan sa˘glı˘gı gibi kalite ve
hatasızlı˘gın ¸cok o¨nemli oldu˘gu bir hizmet alanında yonetim olduk¸ca zordur. Aslında ortaya ¸cıkan y¨onetim hizmeti zihinsel bir aktivite ile yapılan bilgi y¨onetimidir.
Bu c¸xxx¸smada, bir hizmet sekt¨oru¨ olarak sa˘glık sekt¨oru¨nu¨n ¨ozellikle son yıllarda geli¸sim ve de˘gi¸sim
konusunda iyice hızlandıgı, de˘gi¸simler sonucunda gu¨nu¨mu¨zde bir endu¨stri haline geldigine vurgu yapılmı¸s, gerek insan hayatı u¨zerindeki ¨onemi gerek bu sekt¨oru¨n finansal c¸ıkarları a¸cısından her gu¨n yeni iyile¸stirme
¸calı¸smalarına ihtiya¸c duydu˘gu belirtilmi¸stir. Bu amacla, son on be¸s yılda sa˘glık sistemlerindeki problem- lere uygulanmı¸s olan ¸calı¸smalar, dikkate alınan konuları a¸cısından incelenmi¸s ve yapılan ¸calı¸smalar temel o¨zelliklerine g¨ore sınıflandırılarak tartı¸sılmı¸stır.
Sa˘glık sistemlerinde de kaynakların verimli kullanımı ve verimlili˘gi arttırma ihtiyacı, sistem yakla¸sımı ile karma¸sık yapı i¸cerisinde ¸cok disiplinli ¸calı¸sma ortamı gerekliligi, su¨rekli iyile¸stirme ihtiyacı, tıbbi hata ve
hasta gu¨venli˘gi, o¨zel sa˘glık sekt¨oru¨nde artan yatırımlar ve sag˘lık y¨oneticilerine olan ihtiya¸c konularının
tu¨mu¨ a¸cısından bakıldı˘gında sa˘glık sistemleri y¨onetiminde hem sistem kurma ve y¨onetme, hem de sis-
tem optimizasyonu konularında endu¨stri mu¨hendislerine ihtiya¸c oldu˘gu belirtilmi¸stir. Son olarak, Endu¨stri Mu¨hendislig˘i programlarında gerekli du¨zenlemeler yapılırken, ku¨resel sorunlardan biri olan sa˘glık sistemleri y¨onetimi i¸cin de gerekli analiz ve c¸¨ozu¨m yo¨ntemleri geli¸stirebilecek bilgi ve beceri sahibiolmalarının dikkate alınması tartı¸smaya a¸cılacaktır
Dersler
I˙nsani Yardım Lojistiktiklerinde Yer Se¸cimi ve A˘g tasarımı
Bahar Yeti¸s Kara, Bilkent U¨niversitesi
Zaman kısıtlamalarını, sınırlı kaynakları ve yu¨ksek belirsizli˘gi y¨onetme konusunda ba¸sarılı olunması gerekti˘gi, son yıllarda ortaya c¸ıkan insani krizler ile birlikte kanıtlanmı¸stır. On yılı a¸skın su¨redir devam eden Suriyeli mu¨lteci krizi, insani lojistigin temel o¨zelliklerinden biri olan “secicili˘gi” g¨ostermektedir. Sınırlı olan ve zor bulanan kaynakların y¨onetimi, her daim talebin tamamının kar¸sılanmasına imkan vermeyebilir. Yerle¸sim kararlarının dinamikleri ve se¸cicilik ¨ozellikleri, insani yardım lojisti˘ginde ag˘ tasarımının temel o¨nemini vur- gulamaktadır.
Son yıllarda ortaya ¸cıkmı¸s olan COVID-19 pandemisi ile beraber insani krizlere hızlı yanıt verilmesi gerekildigi g¨oru¨lmu¨¸stu¨r. Maskelerin, PCR testlerinin ve a¸sıların hızlı da˘gıtım sorunları ile birlikte insani krizlerin, yeni ihtiya¸cların ve soruların devamlı ortaya ¸cıktı˘gı, ivedi ¸sekilde de˘gi¸sen durumlar oldukları g¨oru¨lmektedir. Acele mu¨dahale gerektiren krizlerde zaman ve tedariklerin kısıtlı olması, kar¸sılanabilecek
talebin de se¸cilmesini mecbur kılmaktadır. Ukrayna’daki mevcut durum, ne yazık ki du¨nyada her za- man insani krizlerin ortaya ¸cıkabilece˘gini ve ˙Insani Lojistikte Ag˘ Tasarımının o¨nu¨mu¨zdeki yıllarda kritik bir ara¸stırma konusu olmaya devam edece˘gini g¨ostermektedir.
Bu konu¸smada, insani yardım uygulamalarında a˘g tasarımı i¸cin genel bir ¸cer¸ceve sunulacak ve farklı tatbik-
lerden o¨rnekler tartı¸sılacaktır. O¨ rneklerde Tu¨rkiye’nin on yıldan uzun su¨redir edindi˘gi deneyimler ve almı¸s
oldu˘gu dersler, gelecekte olması muhtemel benzer durumlarda yol g¨ostermesi adına analiz edilmektedir.
Enerji Sistemlerinde Y¨oneylem Ara¸stırması Yakla¸sımları
Ay¸se Selin Kocaman, Bilkent U¨niversitesi
Fosil yakıtların enerji u¨retimindeki payını azaltmak i¸cin yenilenebilir enerji kaynakları kullanan sistemlere ihtiya¸c duyulmaktadır. Ancak, gu¨ne¸s ve ru¨zgˆar gibi enerji kaynaklarının du¨zenli ve su¨rekli olmayı¸sı, u¨retilen enerji u¨zerinde ancak sınırlı bir denetime ve tahmin yapılmasına neden olur. Bu sebeple gu¨¸c sistemlerinde, yenilenebilir kaynaklarla u¨retilen elektri˘gin kontrol edilebilir hale gelmesini sa˘glayan enerji depolama sis- temlerinin yeri giderek artmaktadır. Enerji depolama ve benzer kontrol mekanizmaları yu¨zu¨nden gittik¸ce karma¸sık hale gelen enerji sistemlerinin tasarımında ve i¸sletiminde, do˘gru ve sistematik karar vermeyi destekleyecek eniyileme problemlerine olan ihtiya¸c oldukca a¸cıktır. Bu ders, mu¨hendislik, ekonomi, sosyal bilimler gibi bir¸cok disiplinin ilgisini ¸cekebilen su¨rdu¨ru¨lebilir enerji problemlerinin ger¸cek¸ci ve do˘gru ¸sekilde ele alınmasını ama¸clayan Yo¨neylem Ara¸stırması yakla¸sımlarını o¨rneklendirmektedir.
Bu¨yu¨k Boyutlu Optimizasyon Problemlerinde Ayrı¸stırma (Decomposition) Yakla¸sımları
Xxxxx Xxxxxxxx, Bilkent U¨niversitesi
Bilgisayarların hesaplama gu¨cu¨ndeki o¨nemli ilerlemelere rag˘men, bir¸cok bu¨yu¨k boyutlu tamsayı program- lama problemlerinin ¸c¨ozu¨mu¨ hala ciddi bir zorluk te¸skil etmektedir. Gercek hayatta uygulanabilecek boyut-
taki
c¸o˘gu problem
o¨rnekleri, Gurobi/CPLEX/SAS gibi hazır optimizasyon yazılımları tarafından makul
bir zaman i¸cerisinde ¸c¨ozu¨lememektedir. Bunun yanında, bazı problem tiplerinin ise, sahip oldukları o¨zel yapılar sayesinde, daha ku¨¸cu¨k alt problemlere ayrı¸stırılarak etkili bir ¸sekilde ¸c¨ozu¨lebildi˘gi bilinmektedir. Bu yapıların en o¨nemlilerinden bir tanesi de bordu¨rlu¨ blok-diyagonal (BBD) yapıdır. Kısıt matrislerinde BBD yapısına sahip olan problemlerin Xxxxxxxxxx relaxation/decomposition, Xxxxxxx-Xxxxx decomposi- tion (branch-andprice) ve Bender’s decomposition gibi hesaplamalı yakla¸sımlar kullanılarak ¸c¨ozu¨lebildi˘gi bilinmektedir. Bu oturumda, o¨ncelikle BBD yapısını tanımlayıp, kısıt matrisi bu yapıda olan problem tip- lerinden o¨rnekleri inceleyecek; daha sonra ise bu problemlerin yukarıda bahsedilen hesaplamalı optimizasyon y¨ontemleri ile nasıl etkili bir bi¸cimde c¸¨ozu¨lebilecegini i¸sleyece˘giz. Son olarak, kısıt matrisi karı¸sık olarak verilen (yani BBD yapısında olup olmadı˘gı bilinmeyen) problemler i¸cin BBD yapısını otomatik olarak tespit xxxx XXX algoritmasını g¨orece˘giz.
Avrupa Ye¸sil Mutabakatında Y¨oneylem Ara¸stırmasının Rolu¨
Eren O¨ zceylan, Gaziantep U¨niversitesi
Aralık 2019’da, Avrupa Komisyonu, Avrupa Birli˘gi ekonomisini daha su¨rdu¨ru¨lebilir ve daha ye¸sil bir seviyeye
¸cıkarmayı ama¸clayan iddialı bir politika paketi olan Avrupa Ye¸sil Mutabakatını tanıtmı¸stır.
Avrupa Ye¸sil Mutabakatı, AB’nin 2050’ye kadar net xxxx xxxx emisyonlarının sıfırlanması ve ekonomik bu¨yu¨menin kaynak kullanımına ba˘glılıgının sona ermesi gibi temel hedefleri i¸ceren yeni bu¨yu¨me stratejisidir. Avrupa Ye¸sil Mutabakatına uyum ¸cer¸cevesinde, karbon salımı ve xxxx xxxx emisyonlarının du¨zenlenmesi amacına katkı sunacak ¸calı¸smalar; temiz ve d¨ongu¨sel ekonomi; temiz, eri¸silebilir ve gu¨venli enerji arzı; tarladan sofraya su¨rdu¨ru¨lebilir tarım; su¨rdu¨ru¨lebilir akıllı ula¸sım ve sınırda karbon mekanizması gibi konular kapsanmaktadır.
Yukarıda bahsedilen her bir konu aslında belirli kısıtların oldu˘gu ve belirli bir amaca y¨onelik en uygun
¸cozu¨mu¨n arandı˘gı
c¸xxx¸sma alanları gibi du¨¸su¨nu¨lebilir. C¸ u¨nku¨
su¨rdu¨ru¨lebilirlik i¸cin do˘gru ve sistematik
karar vermeyi destekleyecek eniyileme problemlerine ihtiya¸c vardır. Bu ders kapsamında o¨ncelikle Avrupa Ye¸sil Mutabakatı alt unsurları ile birlikte a¸cıklanacak daha sonrasında ise dongu¨sel ekonomi, su¨rdu¨ru¨lebilir gıda tedarik zinciri, sınırda karbon mekanizması, akıllı ula¸sım vb. alanlarda y¨oneylem ara¸stırmasının rolu¨ irdelenecektir.
41. YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI VE ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ULUSAL KONGRESİ GENEL PROGRAM | ||||||
Saat \ Gün | 26 EKİM 2022 | 27 EKİM 2022 | 28 EKİM 2022 | |||
8:30 - 8:45 | KAYIT | |||||
8:45 - 9:00 | ||||||
9:00 - 9:15 | AÇILIŞ KONUŞMALARI | |||||
9:15 - 9:30 9:30 - 9:45 9:45 - 10:00 10:00 - 10:15 | NAVLUNGO ÖZEL OTURUMU | PARALEL OTURUMLAR | BÖLÜM BAŞKANLARI TOPLANTISI | PARALEL OTURUMLAR | ||
ÖZEL OTURUM (XXXXX XXXX) | ||||||
10:15 - 10:30 | ||||||
10:30 - 10:45 | KAHVE MOLASI | |||||
10:45 - 11:00 | ||||||
11:00 - 11:15 11:15 - 11:30 11:30 - 11:45 | ÖZEL OTURUM (İLHAN OR) | ÖZEL OTURUM (XXXXX XXXXXXXXXXX) | PARALEL OTURUMLAR | |||
11:45 - 12:00 | ||||||
12:00 - 12:15 | ||||||
12:15 - 12:30 12:30 - 12:45 | ÖĞLE ARASI | |||||
12:45 - 13:00 | ||||||
13:00 - 13:15 | ||||||
13:15 - 13:30 | ||||||
13:30 - 13:45 | ÖĞRENCİ PROJE | PARALEL | YAD UYGULAMA | PARALEL | ||
13:45 - 14:00 | YARIŞMASI | OTURUMLAR | YARIŞMASI | OTURUMLAR | ||
14:00 - 14:15 | ||||||
14:15 - 14:30 | ||||||
14:30 - 14:45 | KAHVE MOLASI | |||||
14:45 - 15:00 | DERS | |||||
15:00 - 15:15 | ÖĞRENCİ PROJE | PARALEL | (XXXXX XXXXX | |||
15:15 - 15:30 | YARIŞMASI | OTURUMLAR | KARA) | PARALEL | ||
15:30 - 15:45 | DERS | OTURUMLAR | ||||
15:45 - 16:00 | XXXXX XXXXXX | (XXXX XXXXXXXX) | ||||
16:00 - 16:15 | ||||||
16:15 - 16:30 16:30 - 16:45 16:45 - 17:00 17:00 - 17:15 17:15 - 17:30 17:30 - 17:45 | ÖZEL OTURUM (XXXXXX XXXX) | KAHVE MOLASI | ||||
DERS (AYŞE SELİN KOCAMAN) | PARALEL OTURUMLAR | |||||
KAHVE MOLASI | ||||||
17:45 - 18:00 | DERS | PARALEL | ||||
18:00 - 18:15 | (XXXXX XXXXXXXX) | OTURUMLAR | ||||
18:15 - 18:30 | ||||||
18:30 - 18:45 | ||||||
18:45 - 19:00 19:00 - 19:15 | AÇILIŞ KOKTEYLİ | |||||
19:15 - 19:30 | ||||||
19:30 - 19:45 | ||||||
19:45 - 20:00 | ||||||
20:00 - 20:15 | ÖĞRENCİ PROJE YARIŞMASI SONUÇLARININ | |||||
20:15 - 20:30 | AÇIKLANMASI | KONGRE YEMEĞİ | ||||
20:30 - 20:45 | ||||||
20:45 - 21:00 | KONSER | YAD UYGULAMA ÖDÜL TÖRENİ | ||||
21:00 - 21:15 | ||||||
21:15 - 21:30 | ||||||
21:30 - 21:45 | ||||||
21:45 - 22:00 | ||||||
22:00 - 22:15 | ||||||
22:15 - 22:30 | ||||||
GÜN 1: 26 Ekim 2022 Çarşamba | |||||||
08:30 -16:00 | KAYIT (KONGRE KÜLTÜR MERKEZİ-KKM GİRİŞ KATI FUAYE ALANI) | ||||||
09:00 - 09:30 | AÇILIŞ KONUŞMALARI | ||||||
9:30-10:30 | ÖZEL OTURUM (ANA SALON) BİLİŞİM/İLETİŞİM DEVRİMİ: EĞİTİM ÖĞRETİME YANSIMALAR XXXXX XXXX | ||||||
10:30 10:45 | KAHVE MOLASI | ||||||
10:45-12:00 | ÖZEL OTURUM DEĞİŞEN DÜNYA'DA RASSALLIĞIN VE VERİNİN ÖNEMİNİ ANLAMAK İLHAN OR | ||||||
12:00-13:00 | ÖĞLE ARASI | ||||||
YER | PAMUKKALE (ANA SALON) : KONGRE KÜLTÜR MERKEZİ | LAODİKYA (EO-Z-2: MTF STUDIO 1) | HİERAPOLİS (EO-Z-8: MTF STUDIO 2) | AFRODİSİAS (EO-Z-9: MTF STUDIO 3) | TABEA (EA-Z-6) | TRİPOLİS (EA-Z-7) | COLOSSAE (EA-K1-16) |
OTURUM TEMASI | YARIŞMA | ENDÜSTRİ 4.0 | NESNELERİN İNTERNETİ / KABLOSUZ AĞLAR | TESİS PLANLAMA | AĞLARDA OPTİMİZASYON VE ÇİZGE KURAMI | İNSANİ YARDIM LOJİSTİKLERİ-1 | KAPALI ÇEVRİM TEDARİK ZİNCİRLERİNDE BELİRSİZLİĞİN MODELLENMESİ |
OTURUM BAŞKANI | İRFAN XXXXXXXX | XXXXX XXXXXXXX | XXXXX XXXXX | DİDEM GÖZÜPEK (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | XXXXX XXXXX KARA (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | XXXXX XXXXXXX (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | |
13:00-14:30 | ÖĞRENCİ PROJE YARIŞMASI | Sürdürülebilir Tedarik Zincirleri: Endüstri 4.0 Teknolojileri Ve Koordinasyonun Etkileri (Xxxxx Xxxxxx Palut) Coordinating Efforts For Product Development & Sales (Ece Xxxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxx) Endüstri 4.0 Ve Dijital Sigortacılıkta Beklentiler (Xxxxx Xxxxxxxxxx) Sanayi 3.0 Ve Sanayi 4.0'ın İmalat Hücrelerindeki Verimliliğe Etkilerinin İncelenmesi (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxxx Xxxxx) | Nesnelerin İnterneti Tabanlı Kaa Uygulamalarında Gecikmeye Duyarlı, Bağlantılılık Ve A-kapsama İçin Ağ Ömrü Enbüyüklemesi (Xxxx Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxxxx Xxxxx Kayhan) Kablosuz Algılayıcı Ağlarda Periyodik Rol Atama İle Ağ Ömrü Enbüyüklemesi (Xxxx Xxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxxx Xxxxx Kayhan) Kablosuz Algılayıcı Ağlarda Çoklu Mobil Sensör ile Kapsama Deliklerinin Giderilmesi Probleminin Çok Amaçlı Eniyileme ile Ele Alınması (Doğuş Xxxx Xxxxx, Xxxxxxx Xxxxx Kayhan) Optimal Resection Problem In Human Brain Connectivity Network (Xxxxx Xxxxxxxx) | Taşıma Maliyeti Ve Toplam İstenmeyen Etkiyi Gözeten Yarı-istenen Tesis Yer Seçimi Problemi İçin Sezgisel Bir Yaklaşım (Xxxxx Xxxxx Duran, Xxxxxxxx Xxxxxxxx Öztürk) Bir Tekstil İşletmesinde Konfeksiyon Tesis Yerleşiminin Simülasyon İle Analizi (Xxxxx Xxxxx Xxxxxx, Xxxx Xxxxxxxx, Xxxxxx Xxxx, Xxxxxx Xxxx Xxxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxx) Bulanık Q-rof Topsıs Ve Q-rof Cocoso Yöntemleriyle Petrol İstasyon Yer Seçimi (Xxxxxx Xxxx Xxxxxxxxx) | Graph Algorithms In Cancer Driver Gene Module Identification (Xxxxx Xxxxx) On Graphs All Of Whose Total Dominating Sequences Have The Same Length (Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx, Xxxx Xxxxx) On The Reliability Of Folded Twisted Crossed Cubes (Xxxxxx Xxxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxx) | Yoldaki Mülteciler İçin Yardım Hizmeti (relief Aid For En Route Refugees - Ra4er): Mobil Talepler İçin Çok Dönemli Kapasiteli Mobil Tesis Yerleşim Problemi (Xxx Xxxxx, Xxxxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx Danış, Xxxxx Xxxxxx) Pandemi Sürecinde Verimli, Zamanında Ve Adil Aşı Dağıtımı (Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxx, Parinaz Kiavash, Xxxxx Xxxxxx, Xxx Xxxxx) A New Selective Location Routing Problem: Educational Services For Refugees (Xxxxxx Xxxxxxx Xxxxx, Bahar Y. Kara, Feyza Guliz Sahinyazan) Logistics Of Temporary Testing Centers For Coronavirus Disease (Xxxxx Xxxxxxxxxx, Xxxxx X. Kara) | Optimal Control Of A Hybrid Production System Using Orbit Information (Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx) The Analysis Of Bullwhip Effect In A Capacitated Multi-Echelon Closed-Loop Supply Chain Using Orbit Size Information (Xxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxxx Xxxxx) Estimating The Number Of Products Remaining In Use Following Decommissioning (Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxx Xxxxxxxx) Orbit Size Estimation Of A Product To Be Remanufactured Using Partial Information (Xxxxx Xxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx) |
14:30-14:45 | KAHVE MOLASI | ||||||
OTURUM TEMASI | YARIŞMA | TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ - 1 | MONTAJ HATLARI | ÇEŞİTLİ UYGULAMALAR - 1 | OPTİMİZASYON YÖNTEMLERİ VE UYGULAMALARI | İNSANİ YARDIM LOJİSTİKLERİ-2 | SÜRDÜRÜLEBİLİR TEDARİK ZİNCİRİ AĞ TASARIMI |
OTURUM BAŞKANI | MUALLA XXXXX XXXX | HACER XXXXX XXXXX | XXX XXXXX | XXXXX XXXXXX | XXXXX XXXXXXXX (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | XXXX XXXXXXXX (DAVETLİ XXXXXX XXX.) | |
Kargo Otomatı Ağ Tasarımı İçin Bir Matematiksel Model (Mualla Xxxxx Xxxx, Xxxxx Xxx Karabulut, Metehan Kerem Seyret) | Stokastik Montaj Hattı Dengeleme Ve İşçi Atama Problemi (Xxxx Xxxxxx, Tusan Derya) | A Menu Optimization Algorithm For Catering Companies Based On Diner Preferences (Xxxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx Aksu, Xxxxx Xxxxxxx) | Prediction Bike Sharing Demand With Gradient Boosting Methods (Banu İçmen Erdem, Xxxxxx Xxxxx Xxxxx, Zeynep İdil Erzurum Çiçek) | Covıd-19 Aşılama Sürecinde Gerçekleşen Aşı İsrafının Yanal Aktarma İle Önlenmesi (Xxxxx Xxxxxxx, Burcu Balçık) | Toplu Teslimat İle Hibrit Akış Tipi Çizelgeleme Problemi İçin Bir Matematiksel Model Geliştirilmesi (Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxx Kaçar, Xxxxx Xxxxxxx, Zeynel Xxxxxx Xxx) | ||
14:45-15:45 | ÖĞRENCİ PROJE YARIŞMASI | Resilient Biomass Supply Chain Network Design Under Uncertainty (Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxx) Modeling and Solving a Harvest and Production Planning Problem in the Agri-Food Industry (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx) | Montaj Hatlarındaki Operatörler İçin Geliştirilen Tavlama Sezgiseli İle Ergonomik İş Rotasyonu Çizelgelemesi (Xxxxx Xxxx, Xxxx Xxxxxx, Ayyüce Xxxxxxx Xxxxxxx) Bir Emniyet Kemer Montaj Hattının İyileştirme Çalışması (Xxxxxxx Xxxxxxx Filiz, Xxxxxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxx) | Türkiye’de Endüstri Mühendisliği’nin Bibliyometrik Analizi (Xxxx Xxxxxxx, Xxxxxxx Xxxxxxxx) Tarihi Eser Restorasyonu Planlaması İçin Bir Optimizasyon Yaklaşımı (Xxxxxxx Xxxxx) | Secure Container Loading Under Axle Weight And Multi-Drop Restrictions: A Branch- And-Cut Framework (Xxxxxx Xxxxx, Xxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxx Xxxxxx) A New Perspective And An Exact Solution Methodology For Hub Network Design Problems (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxxx) | Afet Öncesi Diyaliz Merkezleri Arası İttifak Ağı Tasarımı Ve Hastalara Yedek Merkez Atama Problemi (Sırma Karakaya, Burcu Balçık, Evrim Xxxxx Xxxxx) Covıd-19 Aşısı Çizelgeleme Problemi: Termal Nakliye Konteynerleri Uygulaması (Xxxxx Xxxxx) | Covid-19 Pandemisinde Kullanılmış Yüz Maskelerinin Toplanması Ve Dağıtımı İçin Araç Rotalama Problemi (Xxxx Xxxxxxx, Bahar Asiye Tokum, Nevra Ölçer, Buse Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxx Xxxxxx) Ömrünü Tamamlamış Rüzgar Türbinleri İçin Xxxxxxx Xxxxxxx Ağı Önerisi (Xxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxx Xxxxxxxx) |
15:45 -16:00 | KAHVE MOLASI | ||||||
16:00-17:15 | ÖZEL OTURUM SAĞLIK SİSTEMLERİ YÖNETİMİNDE ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ XXXXXX XXXX | ||||||
17:15 -17:30 | KAHVE MOLASI | ||||||
OTURUM TEMASI | DERS | TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ - 2 | HAVACILIK UYGULAMALARI | ÇEŞİTLİ UYGULAMALAR - 2 | DEPO YÖNETİMİ | İNSANİ YARDIM LOJİSTİKLERİ-3 | ŞEHİR LOJİSTİĞİ |
OTURUM BAŞKANI | XXXXXXX XXXX | XXXXX EŞ YÜREK | XXXXX XXX | XXXXX XXXX | XXXXX XXXXXX (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | BANU İÇMEN ERDEM | |
Covid-19 Pandemi Sürecinde Aşı Dağıtım Ağı Tasarım Modeli Optimizasyonu (Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx Öksüz) | Havayolu Filo Atama Problemine Uçuş Ağı Katkısı İle Genişletilmiş Esnek Kapasite Planlama Metodolojisi Önerisi (Xxxxx Xxxx, Xxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxx, Xxxxxxxx Xxxx Çiftçi) | Riskten Kaçınmalı Antibiyotik Zaman Makinesi Problemi (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxx) | A Finished-Goods Inventory Management Process For Brisa (Xxxxx Xxxx, Xxxxxxx Xxxxx Xxxx) | Yardım Malzemelerinin Ayrıştırılması Ve Kapalı Döngü Stratejisi: İstanbul Depremi İçin Bir Vaka Çalışması (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxx Xxxxxx, Müge Acar) | Traffic Analysis Of Tabriz Metropolitan Area By Dynamic Social Networks Analysis (Xxxx Xxxxxxxxx) | ||
17:30-18:30 | XXXXX XXXXXXXX BİLKENT ÜNİVERSİTESİ (BÜYÜK BOYUTLU OPTİMİZASYON PROBLEMLERİNDE AYRIŞTIRMA (DECOMPOSITION) YAKLAŞIMLARI) | Hastane Tedarik Zinciri Yönetiminde Anahtar Performans Göstergesi Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma (Xxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx) Karesel Çoklu Sırt Çantası Problemi İçin Bir Melez Sezgisel Algoritma (Xxxxxxx Xxxx) | Operasyonel Uçak Bakım Rotalama Problemi İçin İki-aşamalı Bir Çözüm Yaklaşımı (Xxxxx Eş Yürek) Kargo Uçakları İçin Palet Yerleşimi Optimizasyonu (Xxx Xxxxx, Xxxx Xxxxx, Evrim Çağılcı) | Eskiyen Bir Sistem İçin Durum Bazlı Bakım Politikaları Üzerine (Nazlıcan Harput, Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx) Xxxxx Xxxxxxxçi Modellemesi (Xxxxxx Xxxx Xxxxx, Xxxx Xxxxx) | A Novel Picking Process For Arvato Scs Warehouses (Xxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxxxxx, Serdar Metin, Xxxxxxx Xxxxxxxx, Xxxxxx Xxxx, Mert Köktener) Bir Tekstil Firması’nda Sipariş Büyüklüğü Ve Zamanının Belirlenmesi Uygulaması (Tuğra Delibudak, Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxx Dalkıran, Xxxxx Xxxxxxx, Duygun Xxxxx Xxxxxxx) | Afet Sonrası Müdahale Döneminde Bağışların Çadırkentlere Adil Dağıtımı (Zehranaz Dönmez, Bahar Y. Kara, Xxxxx Xxxxx, Xxxxxxxxx Xxxxxxxx-Xx-Xxxx) Ajan-tabanlı Simülasyon Modeli İle Göç Yolları Tahmini (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxx Danış, Xxxxx Xxxxxx, Xxx Xxxxx) | Toplu Taşıma Ağı Tasarımı Ve Frekans Ayarlama Problemi İçin Çok Amaçlı Bir Matematiksel Model (Xxxxxxxxxx Xxxxx, Xxxxxxx Xxxxx) |
Türkiye’deki Mobil Temassız Ödeme Sistemleri Kullanımının Gri Tahmin Modeliyle Tahmin Edilmesi (Xxxxx Xxx) | |||||||
18:30-19:30 | AÇILIŞ KOKTEYLİ | ||||||
19:30-21:30 | ÖĞRENCİ PROJE YARIŞMASI SONUÇLARININ AÇIKLANMASI - KONSER | ||||||
YA/EM 2022
41. Xxxxxxxx Xxxxxxırması / Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi Kongresi
00-00 Xxxx 0000, Xxxxxxx
15 / 197
GÜN 2: 27 Ekim 2022 Perşembe | |||||||
08:30 | -16:00 | KAYIT (KONGRE KÜLTÜR MERKEZİ-KKM GİRİŞ KATI FUAYE ALANI) | |||||
YER | PAMUKKALE (ANA SALON) : KONGRE KÜLTÜR MERKEZİ | LAODİKYA (EO-Z-2: MTF STUDIO 1) | HİERAPOLİS (EO-Z-8: MTF STUDIO 2) | AFRODİSİAS (EO-Z-9: MTF STUDIO 3) | TABEA (EA-Z-6) | TRİPOLİS (EA-Z-7) | COLOSSAE (EA-K1-16) |
OTURUM TEMASI | SPONSOR SUNUMLARI | ÇİZELGELEME - 1 | ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME - 1 | ENERJİ YÖNETİMİ - 1 | SAĞLIK SİSTEMLERİNDE LOJİSTİK UYGULAMALARI | MAKİNE ÖĞRENMESİ - 1 | ÜRETİM PLANLAMA |
OTURUM BAŞKANI | XXXXX XXXXXXX | XXXX XXXXXXX | XXXXX XXXXX | XXXXXX XXXX (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | XXXXXX XXXX XXXXXXXXXXX | XXXXXX XXXX (XXXXXXX XXXXXX XXX.) | |
Hemşire Çizelgeleme Problemi Ve Optimzasyonları | Bisiklet Paylaşım Sistemlerinde İstasyon Yer Seçimi İçin Çok Kriterli Karar Modeli Ve | Natural Gas Purchase Commitment For Free Consumers Under Uncertainty | Kan Merkezi Yer Seçimi Problemi İçin Çok Amaçlı Bir Matematiksel Model Önerisi | Yapay Zeka Yöntemleri İle Ders Materyali Kullanılarak Soru Öneri Sistemi | A Meta-Heuristic Approach For Multiple Item Economic Lot Sizing Problem With | ||
(Xxxxxxxx Xxxxx, Xxx Xxxxx Xxxxx, Semail Ülgen) | İstanbul, Kadıköy İçin Cbs Destekli Uygulama | (Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxx Xxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxx Xxxxx) | (Xxxxx Xxxxxxxxx, Gül Xxxxx Xxxxx Sir) | Geliştirilmesi | Inventory Dependent Demand | ||
(Xxxx Xxxxx, Xxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxx) | (Xxxxx Xxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxli) | (Xxxx Xxxxxxxxlı) | |||||
9:00-09:45 | Evde Sağlık Hizmetlerinin Rotalama Ve Çizelgelemesinde Hizmet Sağlayıcılarının | Evaluation Of Different Raw Materials For Paper Industry With Multimoora Mcdm | Coal Phase-Out In The Turkish Power Sector Towards Net-Zero Emission Targets: | Design A Decision Support System For Home Vaccine Service | Makine Öğrenmesi Ve Metasezgisel Algoritmalar Kullanılarak Müzik Enstrümanları | A Robust Optimization Approach For Dairy Production Under Demand Uncertainty | |
Yardımlaşması | Method | An Integrated Assessment Of Energy-Economy-Environment Modeling | (Xxxx Xxxx Xxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx) | İçin Risk Seviyesi Belirlenmesi | (Xxxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxxx) | ||
(Xxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxx) | (Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxx Xxx Xxxx, Xxxxxx Xxxxxx) | (Xxxx Xxx, Xxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx Xxx, Xxxx Xxxxxxx, | (Xxx Xxxxxx Xxxx, Xxxxxxxx Xxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxx | ||||
XXXXXXXX ÖZEL OTURUMU: TEDARİK | Alp Xxxxx Xxxxxx) | Şen) | |||||
ZİNCİRİNDE DİJİTALLEŞME XXX XXXXXXX | A Stochastic Programming Approach To Chemotherapy Scheduling Considering | Sürdürülebilir Kentsel Lojistik Performans Ölçümüne Yönelik Çok Kriterli Bir Model | Çokdönemli Doğal Gaz Depolama Eniyilemesi Problemi İçin Dışbükey Gevşetmeler | Covıd-19 Test Kitlerinin Dağıtım Ve Toplanması İçin Minimum Maliyetli Rotaların | Metasezgisel Algoritmaların Parametre Seçimine Makine Öğrenmesi Yaklaşımı | Akıllı Bölge Isıtma Sistemlerinde Termal Talep Optimizasyonu | |
Fairness | Önerisi Ve Uygulaması | ( Bahar Cennet Okumuşoğlu, Xxxxx Xxxxx ) | Belirlenmesi | (Muhammet Xxxxx Xxxx, Xxxxxx Xxxxxx İşleyen) | (Xxxxxx Xxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx) | ||
(Xxxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxx) | (Xxxxx Xxxx Xxxxxx, Xxxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxx) | (Xxxxx Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxx Dağıstanlı) | |||||
09:45-10:30 | Bir Tekstil İşletmesinde Üretim Çizelgeleme Problemi | Çok Kriterli Karar Verme Problemlerinde Objektif Ağırlıklandırma Yöntemlerinin | Yakıt Hücreli Araçlar İçin Dolum İstasyonu Konumu Seçimi | Çok Ürünlü Çok Depolu Araç Rotalama Problemi: Askeri İlaç Fabrikası Örneği | An Optimization Approach For Placement Of Drone Base Stations After Disaster | ||
(Xxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxx Xxxxx) | Bilgisayar Seçiminde Kullanımına İlişkin Bir Uygulama | ( Xxxxxx Xxxxx Xxxxxx, Xxxx Xxxici, Xxxxxx Xxxxx Xxxxx ) | (Xxxxx Xxxxx Dağıstanlı) | (Xxxxxx Xxx) | |||
(Xxxxx Xxxxx) | |||||||
10:30-10:45 | KAHVE MOLASI | ||||||
ÖZEL OTURUM DEĞİŞEN DÜNYADA ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ XXXXX XXXXXXXXXXX | |||||||
12:00 | - | 13:00 | ÖĞLE ARASI | ||||
OTURUM TEMASI | YARIŞMA | ÇİZELGELEME - 2 | SİSTEM DİNAMİKLERİ / DİNAMİK KARAR VERME | ENERJİ YÖNETİMİ - 2 | VERİ MADENCİLİĞİ/ANALİTİĞİ | MAKİNE ÖĞRENMESİ - 2 | AFET YÖNETİMİ-1 |
OTURUM BAŞKANI | XXXXXXX XXXXXXXX | XXXXX XXXXXXXX (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | AYŞE SELİN KOCAMAN | XXXXX XXXXXXXXX ÖZKURT | XXXXXX KUNDAKCI | DUYGUN XXXXX XXXXXXX | |
13:00-14:30 | YAD UYGULAMA YARIŞMASI | Optimizing And Automating Scheduling In Barilla (Xxxxxxxx Xxxx Xxxxxxxxxxx, Xxxx Xxxxxxx, Xxxx Xxxxxxxx, Xxx Xxxxxx, Xxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx Xxxxxxxx) Hasat Optimizasyonu: Çay Hasatı Çizelgeleme Örneği (Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx, Xxxx Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxx) Bir Gıda İşletmesinde Çizelgeleme Çalışması (Xxxxxx Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx) Atölye Tipi Çizelgelemede Kullanılan Darboğazı Kaydırma Sezgiselinde Çevrim Oluşması Üzerine (Xxxxx Xxxxxx) | Sistem Dinamikleri Yaklaşımı İle Atak Emeklilik Yatırım Fonlarının Performans Analizi (Xxxxxxxx Xxxx) The El Farol Bar Problem: A Comparative Analysis Of Expectation Models Used In Decision Making (Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx) A Comprehensive Dynamic Model Of Cyclic Neutropenia (Xxxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxxxxx) Beklenen İstanbul Depreminin İstanbul Ekonomisi Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi: Bir Sistem Dinamiği Modeli (Xxxxx Xxxxxxxxx, Müjgan Xxxxx Xxxx, Melis Almula Karadayı, Xxxx Xxxxx, Duygun Xxxxx Xxxxxxx, Eylül Damla Xxxxx Xxxxx) Marmara Denizi'nde Görülen Müsilajın Ortadan Kaldırılmasına Yönelik Politikaların Sistem Dinamiği İle İncelenmesi (Duygun Xxxxx Xxxxxxx, Eylül Damla Xxxxx Xxxxx) | Dağıtık Üretim İçeren Elektrik Dağıtım Şebekesi Genişleme Tasarımı ( Xxxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxx Erdener ) Short Term System Marginal Electricity Price Forecasting Using Deep Neural Networks And A Hybrid Model ( Kübra Xxx Xxxxx ) A Cross-Country Dynamic Panel Data Analysis For Turkey’S Future Electricity Demand And Linear Programming Models For Generating Pathways Under Various Objectives ( Özge Önenli, Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxxx, Bora Kat ) | Customer E-Commerce Purchase Behavior Prediction For An Apparel Company Via Data Classification (Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx, Sislen Avcu, Xxxxxx Xxxx, Xxxx Xxxx, Fadime Üney- yüksektepe) Konfeksiyonda Verimlilik Analizi Ve Anlık Takip Sisteminin Veri Madenciliği Yöntemiyle Oluşturulması (Xxxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Güngör Durur) Kısmi Doğrusal Olmayan Modellerin Spline Tabanlı Seyreklik Ve Pürüzsüzlüğü İçin Konik Kaynaşmış Lasso Yaklaşımı (Xxxxx Xxxxxxxxx Özkurt, Xxxxxx Xxxxxx, Müjgan Tez) Literature Review On Customer Channel Migration And Forecasting In Retail Sector (Xxxxx Xxxxxxxx) | Stacked Ensemble Modelling With Personalized Weights (Xxxxxx Xxxxx Xxxxxxx) A General-Purpose Computational Tool For Simulation Metamodel Calibration (Xxxx Xxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxxxxx) Akciğer Grafilerinin Sınıflandırılması İçin Derin Öğrenme Ağları (Büşra Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxx, Xxxxxxx Xxxx, Xxxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx Ağıldere) Covid-19 Teşhisinde Topluluk Öğrenme Modellerinin Performansı (Merhad Ay, Xxxx Xxxxxxx) | Doğal Afet Ardından Etkili Bir Planlama Yöntemi İçin Yol Temizleme Ve Yardım Araçlarının Eşzamanlı Rotalanması Problemi (Xxxxx Xxxxx, Xxxxxxx Xxxxx, Xxx Xxxxx Xxxxxxxxxxxxxx) Beklenen İstanbul Depreminin İstanbul Ekonomisine Etkilerinin Analizi: Bir Girdi Çıktı Analizi (Müjgan Xxxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx, Duygun Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxx Xxxxx Xxxxx, Melis Almula Karadayı, Xxxx Xxxxx) Afet Sonrası Hasar Tahmini Ve Arama Kurtarma Ağı Tasarım Problemleri Ve Çözüm Yöntemleri (Xxxxxx Xxxx Farajkhah, Xxxxx Xxxxx) Kentsel Arama Kurtarma Ekiplerinin Çizelgelenmesi: Örnek Bir Deprem Senaryosu (Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxx) Orman Yangını Risk Değerlendirmesine Bulanık Bir Yaklaşım: Ege Bölgesi Örneği (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxx Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxx) |
14:30-14:45 | KAHVE MOLASI | ||||||
OTURUM TEMASI | DERS | ÇİZELGELEME - 3 | DİJİTAL TEKNOLOJİLER | YENİLENEBİLİR ENERJİ | VERİ ANALİTİĞİ | MAKİNE ÖĞRENMESİ - 3 | E-TİCARET |
OTURUM BAŞKANI | ARZU ORGAN | RABİA YUMUŞAK | XXXXX XXXXX | XXXX XXXXX (DAVETLİ OTURUM BŞK.) | XXXXXX XXXXX XXXXXXX | XXXXX XXXX AKYOL | |
14:45 -15:30 | XXXXX XXXXX XXXX XXXXXXX ÜNİVERSİTESİ (İNSANİ YARDIM LOJİSTİKLERİNDE YER SEÇİMİ VE AĞ TASARIMI) | Sıra Bağımlı Stokastik Hazırlık Süreli Çok Kademeli Çizelgeleme Problemi için Bir Çözüm Yaklaşımı (Xxxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxx) İlişkisiz Paralel Makine Çizelgeleme Probleminin Çözümünde Değişken Komşuluk İniş Algoritmasına Farklı Yaklaşımlar (Xxxxx XXXXX, Arzu ORGAN) | Türkiye’nin Dijital Dönüşüm Endeksi İçin Alternatif Bir Yaklaşım: Bayesian Bwm (Xxxxxxx Xxx, Xxxxx Xxxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxx, Xxxxxxxx Xxxxx, Xxxx Xxxxx Xxxxx) Fucom Ve Wedba Yöntemleri İle Bulut Hizmet Sağlayıcısı Seçimi (Xxxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxx) | Güneş Pv Enerji Santrali Yer Seçimi İçin Cbs’ye Dayalı Hibrit Bir Yaklaşım ( Xxxx Xxxxx ) Potansiyel Güneş Enerji Santrali Alanlarını Belirlemek İçin Bwm-cbs Tabanlı Bir Yaklaşım (Xxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxxx ) | Rastsal Orman Sınıflandırma Modellerinden Kural Çıkarmada Küme Kapsama Ve Küme Bölüntüleme Formülasyonlarının Karşılaştırmalı Analizi (Mert Edalı) Satış Tahmini İçin Derin Öğrenme Yöntemlerinin Karşılaştırılması (Xxxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxxx) | Dinamik Tesis Yerleşimi Problemi İçin Yapay Öğrenme İle Yeniden Tesis Yerleşim Zamanlarının Tahminlenmesi (Xxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxxxli) Hub Konum Problemlerinde Makine Öğrenmesi Yaklaşımı (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Gülfem Tuzkaya) | Servqual Modeli İle Erp Hizmet Kalitesini Ölçmeye Yönelik Bir Uygulama (Ezgi Kartal) Customer Satisfaction In Online Grocery Shopping: A Case Study In Istanbul (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxxxx Xxxx, Yiğit Topoyan, Xxxxxx Xxxx) |
15:30-16:15 | XXXX XXXXXXXX XXXXXXXXX ÜNİVERSİTESİ (AVRUPA YEŞİL MUTABAKATINDA YÖNEYLEM ARAŞTIRMASININ ROLÜ) | Farklı Performans Kriterleri Altında Paralel Makine Çizelgeleme (Hilmiye Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxx Xxxxx, Xxxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx Xxxxxx, Feyzagül Osmanlı, Ayça Xxxx Xxxx, Ece Sürücü, Xxxxx Xxxxxxx) | Bilgi Teknolojileri Yatırımlarını Etkileyen Kriterlerin Subjektif Ağırlıklandırma Yöntemleri İle Analizi: BWM-FUCOM Uygulaması (Xxxx Xxxx, Xxxxxx Xxxx) Akıllı Şehir Bileşenlerinde Siber Güvenliğe Yönelik Saldırıların Risk Değerlendirmesi (Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxx Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxx) | Design Of Wind Farm Layout Using A Genetic Algorithm (Hasibe Xxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx Xxxxx) Şebekeden Bağımsız Hibrit Yenilenebilir Enerji Sistemlerinin Belirsizlik Altında Boyutlandırılması İçin Bir Optimizasyon Modeli Önerisi (Ozan Çapraz, Xxxxx Xxxxx, Xxxxxxx Xxxxxx) | Bireylerin Ödeyeceği Sağlık Sigortası Prim Ücretlerinin Tahmin Edilmesi: Amerika Birleşik Devletleri Uygulaması (Ebru Geçici, Selin Xxxxx Xxxx) Xxxxxx Ağı Nft Projelerinin Analizi (Beste Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxxx Xxx) | Ahşap Ham Maddelerde Yüzey Hatasını Belirlemek İçin Görüntü İşleme Tabanlı Kalite Kontrol Sistemi (Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxx) Sac Malzeme Satın Alma Süreçlerinde Veri Madenciliği Ve Makine Öğrenmesi Uygulamaları (Seray Mirasçı, Xxxx Xxxxx) | Hotels' Website Evaluation Using Interval Type-2 Fuzzy Ahp And Hesitant Fuzzy Topsis: A Case Study (Xxxxx Xxxxxxx, Xxxx Xxxxx) E-ticaret Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir İşletmede Müşteri Segment Analizi Ve Uygulaması (Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx) |
16:15-16:30 | KAHVE MOLASI | ||||||
OTURUM TEMASI | DERS | ÇİZELGELEME - 4 | TARIMSAL ARAŞTIRMALAR | PAZARLAMA | SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK | MAKİNE ÖĞRENMESİ - 4 | KARAR DESTEK SİSTEMLERİ |
OTURUM BAŞKANI | XXXXXX XXXXX | BANU KABAKULAK | XXXXX XXX | GÜLESİN SENA DAŞ | XXXXXXX XXXXX | BORA KAT | |
16:30 -18:00 | AYŞE SELİN KOCAMAN BİLKENT ÜNİVERSİTESİ (ENERJİ SİSTEMLERİNDE YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI YAKLAŞIMLARI) | Özelleşmiş Hibrit Akış Tipi Çizelgeleme Probleminin Çözümü İçin Karma Tamsayılı Doğrusal Programlama Ve Kısıt Programlama Temelli Yaklaşımlar (Xxxxxx Xxxxx, Ozan Çapraz, Xxxxx Xxxxx) Analysis Of Cooperation In Scheduling With Outsourcing (Mutlu İpek Tanıl) Değişken Makine Hız Kısıtı Altında Enerji-etkin Esnek Atölye Tipi Çizelgeleme (Xxxxx Xxxxx Özer, Xxxxx Xxxxxxxx Takan) | Tarım Arazilerini Uzaktan Kontrol Eden Karma Nesnelerin İnterneti Ağında Ajan Yerleştirme, Takvimleme Ve Veri Rotalama İçin Bir Eniyileme Yöntemi (Banu Kabakulak) Yaş Meyve Sebze Tedarik Zincirinde Yer Xxxx Xxxxlı Düzeydeki Tedarikçilerin Seçim Kriterlerinin Karşılaştırılması (Xxxxx Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx, Bahattin Alan) Tarımda Su Tasarrufu Sağlayan Sulama Aparatının Geliştirilmesi (Semail Ülgen, Xxxxxx Xxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Ümmiye Aktaş, Xxxxxx Xxxxx, Eşe Nur Ödemiş) | Perakendede İkame Etkisi İle Çeşit Optimizasyonu (Burcu Xxxxx Xxxx, Xxxxx Xxxxx) Changes In Supermarket Shopping Habits During Covid-19 And Their Future Implications: A Case Study In Turkey (Eda Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx, Burc Ülengin, Xxxx Xxxxxx) Digital Marketing For A Hospital Transfusion Center Minimizing Waiting Times And Disposal Rates (Xxxxx Xxx) | Stratejik Bakış Açısı İle Sürdürülebilirlik Yönetim Modeli Ve Modelin Bir Tekstil İşletmesindeki Uygulaması (Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxx) İki Seviyeli Doğrusal Olmayan Bir Model İle Endüstriyel Simbiyoz Ağlarında Sürdürülebilirliğin İncelenmesi (Gülesin Sena Daş, Xxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxx) An Integrated Approach For Sustainable Supply Chains (Xxxxx Xxxxxxx Kurt, Xxxxx Xxxx Akyol) Endüstriyel Simbiyoz Ağlarında Atık Üretici Ve Atık Alıcı İşletmeler Arasındaki Sinerjiyi Etkileyen Kriterlerin Değerlendirilmesi (Xxxx Xxxxxx, Xxxx Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxx) | Socio-Economic Clustering And Assessment Of Customer Behavior Profiles For Small Area Urban Communities In Turkey: A Machine Learning Approach (Xxxxxxxx Xxxxx Oğul, Xxxx Xxxxxx, Ulaş Yelkanat) Kış Turizmi Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir İşletmede Müşteri Memnuniyet Analizi Ve Uygulaması (Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx) Xxxxx Xxxx Teknolojisi İle Mağazalardaki Meyve Sebze Ürünlerinin Tanınması (Xxxx Xxxx, Gözde Genç, Xxxx Xxxxxxxx) Machine Learning Based Allocation In A Lot Sizing Game (Xxxx Xxxxxx Xxxxxxxx, Xxxx Xxxxx Özener) | Bir Fizik Tedavi Merkezinde Hasta İzleme Ve Randevu Planlama İçin Karar Destek Sistemi (Xxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx) Taşıt Paylaşım Sistemleri İçin Potansiyel Karar Problemlerine Genel Bir Bakış (Xxxx Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx İç) A Decision Support System For The Panelist Assignment Problem: The Case Of Tübitak (Bora Kat) |
19:00-22:30 | KONGRE YEMEĞİ - YAD UYGULAMA ÖDÜL TÖRENİ KINIKLI YERLEŞKESİ HAVUZBAŞI RESTORAN | ||||||
YA/EM 2022
41. Xxxxxxxx Xxxxxxırması / Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi Kongresi
00-00 Xxxx 0000, Xxxxxxx
16 / 197
GÜN 3: 28 Ekim 2022 Cuma | |||||||
YER | PAMUKKALE (ANA SALON) : KONGRE KÜLTÜR MERKEZİ | LAODİKYA (EO-Z-2: MTF STUDIO 1) | HİERAPOLİS (EO-Z-8: MTF STUDIO 2) | AFRODİSİAS (EO-Z-9: MTF STUDIO 3) | TABEA (EA-Z-6) | TRİPOLİS (EA-Z-7) | COLOSSAE (EA-K1-16) |
OTURUM TEMASI | TOPLANTI | EKONOMİ UYGULAMALARI - 1 | EĞİTİM ARAŞTIRMALARI | ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME - 2 | TAHMİN YÖNTEMLERİ -1 | ARAÇ ROTALAMA - 1 | ELEKTRİKLİ ARAÇLAR - 1 |
OTURUM BAŞKANI | ESRA XXXXX XXXXX | ERKAN XXXXXXXXXXX XXXXXXX | AYŞEGÜL TUŞ | XXXXX XXXXXX ÇODUR | ECE ARZU XXXXXX | XXXX XXXX XXXXXXX | |
A New Mathematical Model Based Approach To Multi-Criteria Stock Selection | Türk Yüksek Öğretimde Risk Kavramının Değerlendirmesi: Mühendislik Eğitimi | Circular Intuitionistic Fuzzy Ahp: A Study On Ecological Aspects Of The Seaports | Öznitelik Seçimi Ve Genetik Algoritma Yaklaşımı İle Türkiye'nin Küresel İnovasyon | Heterojen Eş Zamanlı Topla Dağıt Araç Rotalama Problemi: Gerçek Hayat | Öncelikli Hizmete Sahip Elektrikli Araç Ekspres Şarj İstasyonları İçin Derin | ||
Problem | Çerçevesinde Endüstri Mühendisliği Eğitimi | (Xxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxx Xxx) | Endeksi Puanlarını Tahminleme | Uygulaması | Pekiştirmeli (takviyeli) Öğrenme Tabanlı Kaynak Yönetimi Modeli | ||
(Xxxx Xxxx, Bilge Türkün Kaya, Xxxxxx Xxxxxxxx) | (Xxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxx) | (Xxxxx Xxxxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx) | (Xxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxx) | (Xxxxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx-ünver) | |||
Resim İşleme ile Kripto Paranın Gelecekteki Fiyat Hareketinin Tahmin Edilmesi | Online Akademik Ve Kariyer Mentorluk Sistemi | A fuzzy Inference System for Environment Infection Risk with UAV Image | Türkiye’deki Otomobil Sahipliğinin Genetik Algoritma Tabanlı Gri Tahmin Yöntemi İle | Çok Kompartımanlı Heterojen Filolu Zaman Pencereli Araç Rotalama Problemi için | Çoklu Şarj Teknolojisine Dayalı Kısmi Şarj Politikalı Karma Filolu Araç Rotalama | ||
(Xxxxx Xxxxx) | (Ertekin Özturgut, Xxxxxx Xxxx-yüksektepe) | (Xxxx Xxxxx, Furkan Erdi) | İncelenmesi | Sezgisel Algoritmalar | Problemi: Matematiksel Model Ve Uyarlamalı Geniş Komşu Arama | ||
(Xxxxx Xxxxxx Çodur) | (Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxx Xxxx Kalaycı) | (Xxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxx, Xxxxx Xxxxxxxxxx) | |||||
09:00-10:30 | Arıma Ve Lstm Modelleri Kullanarak Hisse Senedi Fiyat Tahmini | Bursiyer Seçiminde Saw Ve Topsıs Yöntemlerinin Uygulanması Ve Karşılaştırması | A Two-Stage Demand Forecasting Method In The Presence Of Substitute Products | Sürdürülebilir İki Aşamalı Eş Zamanlı Topla-dağıt Araç Rotalama Problemi | Elektrikli Araç Şarj Davranışlarının Ajan Tabanlı Benzetim Modeli Kullanılarak | ||
(Xxxxx Xxxxx, X. Xxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx) | (Xxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxx, Xxxx Xxxxxxx Xxxxx) | And Promotion Fatigue | (Xxx Xxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxxx) | İncelenmesi | |||
(Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxx Xxxx) | (Xxxxxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, Xxxxxx | ||||||
Xxxxxxx Moğulkoç) | |||||||
Descriptive And Predictive Analysis Of Nft Market Using Database Marketing Tools | Dirençli Kentsel Lojistiğin Stratejik Değerlendirmesi | Günlük Planlı Bakım Ve Onarım Planlaması İçin Araç Rotalama Problemi | Sürdürülebilir Kentsel Ulaşımda Kullanılan Araç Filosu Elektrifikasyonunun | ||||
(Xxxx Xxx Çabuk) | (Xxxxxx Xxxxxxxxxx, Öykü Ilıcak) | (Xxxxxx Xxxxxx, Elif Toru) | Optimizasyonu | ||||
(Zahide Özden Ceylan, Şule Itır Satoğlu) | |||||||
10:30 -10:45 | KAHVE MOLASI | ||||||
OTURUM TEMASI | BÖLÜM BAŞKANLARI TOPLANTISI | EKONOMİ UYGULAMALARI - 2 | EKLEMELİ ÜRETİM (3D BASKI) - 1 | BENZETİM | BULANIK MANTIK | ARAÇ ROTALAMA - 2 | ELEKTRİKLİ ARAÇLAR - 2 |
OTURUM BAŞKANI | HASAN AKYER | ZÜLAL DİRİ KENGER | SELAMİ BAĞRIYANIK | ALİYE AYÇA SUPÇİLLER | GÖRKEM YILMAZ | SEMİH COŞKUN | |
Oecd Ülkelerinin Tarımsal Ticaret Performansının Değerlendirilmesi: Çok Aşamalı | Üç Boyutlu Baskı Teknolojisinin Tedarik Zinciri Yönetimine Çevresel Etkileri | Zamanlı Petri Ağları İle Bir Esnek İmalat Hücresinin Modellenmesi Ve Performans | Bir Kablo Firması için Bulanık CRITIC ve Bulanık MAIRCA ile Ekstrüder Hattı Seçimi | Stokastik Taşıma Süresi Ve Talep Altında Zaman Pencereli Araç Rotalama Modeli: | Elektrikli Araç Rotalama Problemleri Üzerine Bir Literatür İncelemesi | ||
Ve Dinamik Bir Model Önerisi | (Gökçen Bayram, Beytullah Gültekin Çetiner) | Analizi | (Aliye Ayça Supçiller, Tuğba Öktem) | Sezgisel Yöntemlerle Karşılaştırmalı Bir Çalışma | (Yusuf Yılmaz, Can Berk Kalaycı) | ||
(Melis Almula Karadayı, Umut Aydın, Füsun Ulengin, Gizem Kaya, Burc Ülengin) | (Fatıma Büşra Bulca, Yusuf Tansel İç, Mustafa Yurdakul) | (Ece İrem Çora, Salih Tekin, Göknur Arzu Akyüz) | |||||
Impact Of European Union Carbon Border Adjustment Mechanism On Turkish | Sla Tipi 3 Boyutlu Yazıcılarda İdeal Parametre Seçimi | Bir Otomotiv Firmasında Uygulanan Kanban Sisteminin Ayrık Zamanlı Simülasyon | Nitelik Seçimi Tabanlı Bulanık Mantık Yöntemine Göre Çevirimiçi Müşteri | A New Solution Approach For The Three-Dimensional Loading Capacitated Vehicle | Değişken Komşuluk Arama Algoritması ile Zaman Pencereli ve Eş Zamanlı Topla- | ||
Economy | (Bora İşlier, Özay Özaydın) | Yöntemiyle İyileştirilmesi: Otokar | Davranışlarının Belirlenmesi | Routing Problem | Dağıt Kısıtlarını İçeren Elektrikli Araç Rotalama Probleminin Çözümü | ||
(Ayşegül Kılınç, Ebru Voyvoda, Bora Kat) | (Okay Isık, Ayşe Paksoy, Melisa Erdoğan, Melike Kansız, Ezgi Özarın) | (Büşra Tümay, Esra Saraç Eşsiz, Cansu Dagsuyu) | (Mustafa Küçük, Şeyda Topaloğlu Yıldız) | (Yusuf Yılmaz, Olcay Polat, Can Berk Kalaycı) | |||
10:45-12:30 | Monte Carlo Simülasyonu İle Portföy Optimizasyonu: Borsa İstanbul Uygulaması | Eklemeli Üretim Teknolojisinin Tedarik Zincirine Etkileri Üzerine Bir Derleme | Çeşitli Weıbull Yüzdelikleri İçin Güven Aralıkları Ve Alt Sınırlarının Tahmini | Yapay Sinir Ağları Yaklaşımıyla Zaman Etüdü Tahminlemesi: Denim Konfeksiyonu | Taşıma Araçlarının Günlük Rotalara Atama Problemi İçin Tam Sayılı Karar Modeli | Electric Vehicle Routing Problem With On-Demand Charging System | |
(Hasan Akyer) | (Zülal Diri Kenger, Beyza Nur Duman, Mislina Şahin) | (Burak Birgören, Meryem Yalçınkaya) | Yapan Bir İşletmede Uygulama | (İmdat Kara, Gözde Önder Uzun, Nureddin Kırkavak) | (Mir Ehsan Hesam Sadati, Bülent Çatay) | ||
(Zeynep Gökçen Üner, Yusuf Kuvvetli, Ebru Çalışkan, Hasan Eştürk) | |||||||
Bulanık Mantık Yöntemiyle Ege Bölgesi Meyve Üretimi Ataması | Cost Estimation And Sizing Of Ai-Enabled Software Systems | Zaman Pencereli Simetrik Gezgin Satıcı Problemi İçin Yeni Bir Karar Modeli | Elektrikli Araçlar İçin Şarj İstasyonu Rotalaması | ||||
(Hasan Akyer) | (Selami Bağrıyanık, Mehmet Hamdi Özçelik) | (İmdat Kara, Gözde Önder Uzun) | (Sümeyye Çınar, Saliha Büşra Gündüz, Mehmet Güray Güler) | ||||
YA/EM 2022
41. Yoneylem Ara¸stırması / Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi Kongresi
26-28 Ekim 2022, Denizli
17 / 197
4
Bildiriler
53. A Comprehensive Dynamic Model Of Cyclic Neutropenia
Yusuf I¸sık isiky@itu.edu.tr Bo˘gazi¸ci U¨niversitesi
Hakan Ya¸sarcan yasarcanh@yahoo.com Bo˘gazi¸ci U¨niversitesi
Neutropenia is a hematological disorder that is defined as having a low level of neutrophils in the blood- stream. Low levels of absolute neutrophil counts (ANC) leave the body defenseless against and vulnerable to infections. Cyclic Neutropenia (CN) is a type of neutropenia that is described as the oscillations observed in the ANC levels. According to the relevant literature, these oscillations have a period of ap- proximately 21 days. The disorder is mostly treated with G-CSF cytokine (granulocyte colony-stimulating factor). Cytokines, which are small proteins, are mainly responsible for signaling among cells and they are produced by the immune and endothelial cells. The administration of G-CSF needs delicate scheduling because it is a costly treatment procedure. Modeling is necessary because treatment experiments on actual patients require frequent sampling from bone marrow and blood, which is inconvenient as this kind of sampling is a painful process. Human physiology in general is rich in accumulation processes, feed- back loops, delays, and non-linearities. We aim to construct a problem-focused and physiologically sound systemic-feedback-model by following the steps of the system dynamics methodology. Consequently, we will conduct numerous administration scenarios of G-CSF by altering injection doses, periods, and dura- tions. Thus, we would like to contribute to the literature by finding ways to decrease the severity of the disease for the patients; we aim to make suggestions to decrease the amplitude of the cycles and elevate the levels of the neutrophils.
118. A Cross-Country Dynamic Panel Data Analysis For Turkey’S Future Electricity Demand And Linear Programming Models For Generating Pathways Under Various Objectives
O¨ zge O¨ nenli ozge.onenli@gmail.com None
Hakan Ercan hercan@metu.edu.tr ODTU¨ Iktisat B¨olu¨mu¨
S¸enay A¸cıkg¨oz senay.acikgoz@gmail.com Department of Economics and Finance of Adelphi University
Bora Kat borakat@gmail.com TU¨B˙ITAK
This paper studies whether Turkey can meet its growing electricity demand by relying more on renewables, instead of increasing the use of its local coal resources. Our quantitative analysis proceeds in two stages. In the first stage, we provide projections for the future electricity demand of Turkey through 2040 by using a dynamic balanced panel data model of 41 countries. In the second stage, we develop linear programming models to study realistic and reasonable scenarios representing three probable future pathways to meet the econometrically estimated electricity demand. The scenarios we run in this study are business-as-usual (BAU), minimize GHGs (minGHG), and maximize local resources (MaxLocal) simulations. A nuclear power program is included in BAU while the latter scenarios omit the possible completion of the nuclear power plant in the next ten to twelve years. The scenarios are compared in terms of investment requirements. The model results of minGHG and MaxLocal both show that the share of renewable generation should reach around two thirds of total generation to satisfy the projected demand by 2040. Moreover, annual investment requirement under minGHG is cheaper than of BAU, which corresponds to a 21-year cumulative difference of around 4 billion in current US dollars. Therefore, a secure low-carbon pathway with a lower investment requirement is possible for Turkey without nuclear power or new coal plants, while also retiring most of the existing coal plants.
26. A Decision Support System For The Panelist Assignment Problem: The Case Of Tu¨bitak
Bora Kat borakat@gmail.com TU¨B˙ITAK
Evaluation of project proposals in a proper manner and by the most appropriate experts is crucial not only for the efficient deployment of resources but also for the credibility of the funding organizations. In this study, an algorithm and a decision support system (PaneLIST) are developed to provide a dynamic list of potential panelists from which the most appropriate set of panelists will be selected. PaneLIST, an in-house software, has been validated by using the data of TU¨ B˙ITAK, the primary organization responsible for research funding in Turkey and conducting comprehensive peer review activities for a long time. The results showed that the PaneLIST satisfies the required criteria to a great extent. Moreover, PaneLIST’s performance was compared with the results of the two integer programming models having the objectives of maximizing the sum of relevance scores (EBSkT) and minimizing the total deviation among the evaluation levels of the proposals (EKSp) as well as a third model (EBSkT-5) which couples the two. The numerical experiments showed that PaneLIST attains a high sum of relevance scores with a balanced distribution in terms of evaluation levels of proposals, thus showing regard to objectives of both EBSkT and EKSp at the same time; moreover, the results are so close (less than 1%) to the results of EBSkT-5 in which sum of relevance scores is maximized under a 5% constraint on the total deviation among the evaluation levels of the proposals.
84. A Finished-Goods Inventory Management Process For Brisa
Murat Kaya mkaya@sabanciuniv.edu Sabancı U¨niversitesi
Hu¨seyin Ender Sarı sari@sabanciuniv.edu Sabancı U¨niversitesi
In this study, we develop a novel process to determine the finished goods inventory levels for Brisa, which is a global tire manufacturer located in Turkey. We determine how much, if any, tire inventory to keep as cycle stock, safety stock, or pre-build stock for the more than 1800 tire SKUs that the company produces. To reflect the nonstationary and seasonal demand patterns, the target inventory levels are determined as weekly-cover values rather than quantity values. We consider the different business needs of the company’s sales channels including the export channel, automobile OEM channel, and the local tire- replacement channel. We use scoring-based and machine-learning-based classification approaches based on product characteristics that span the production, inventory management, sales, and finance functions of the firm. In addition to using conventional SKU segmentation dimensions such as the profit margin and sales volume, we also develop new metrics to address novel dimensions including the seasonality of demand, and production capacity adequacy.
38. A General-Purpose Computational Tool For Simulation Metamodel Cali- bration
Elif Sena I¸sık sena.isik@ug.bilkent.edu.tr Bilkent Universitesi
Taghi Khaniyev taghi.khaniyev@bilkent.edu.tr Bilkent Universitesi
Due to the complexity and inherent uncertainty of many real-world systems, exact mathematical methods cannot be used to determine optimal system configurations that would lead to a desirable outcome. Simulation is a simplified reproduction of a real-world system to retrieve results transferable to reality. Calibration refers to the configuration process of the model’s parameters to improve the agreement between model output and the observed historical data. This process usually includes searching for parameter value combinations that cause the model to produce data similar to that collected from the real-world system under investigation. For most realistic simulation models, this calibration process can be quite computationally expensive, as it requires running a simulation model for each parameter combination repeatedly. Simulation metamodels offer a trade-off between accuracy and efficiency needed for extensive simulative analysis with highly complex parameter space to alleviate this problem. Simulation metamodels try to predict the input-output relations of a simulation model through another functional model, such as artificial neural networks, to provide robust and fast decision support. In this study, exploiting the structure of neural networks, an efficient general-purpose computational tool for simulation metamodel calibration that any simulation-based study with computational challenges can tremendously benefit from is developed.
12. A Menu Optimization Algorithm For Catering Companies Based On Diner Preferences
Bahadır Durak bahadir durak@yahoo.com Obase Bilgisayar ve Danı¸smanlık Hizm. Tic. A. S¸.
Dilek Tu¨zu¨n Aksu dtuzun@yeditepe.edu.tr Yeditepe U¨niversitesi
Didem Civelek didem.civelek@obase.com Obase Bilgisayar ve Danı¸smanlık Hizm. Tic. A. S¸.
In this study, we focus on a menu planning problem which is encountered in catering companies. These companies design daily menus for their customers within a predefined period, generally monthly. Require- ments of the menu to be served such as the number of daily recipes, customer-specific expectations and nutritional value are defined in a contract signed between the caterer and its customer. The main objective is to create a menu plan that satisfies contract conditions and achieves high customer satisfaction at a minimum cost. However, menu planning process is difficult due to the large number of available recipes and complex customer requirements. Moreover, elective items create an uncertainty since the consump- tion of served recipes highly depends on individuals’ preferences. Popular choices may run out early, which results in customer dissatisfaction. On the other hand, portions of less popular dishes may be leftover and lead to undesired food waste. Therefore, estimation of consumption rates is critical to improve service quality and avoid food waste. We propose a two-stage system to automate the menu planning process for catering companies. In the first stage, a machine learning algorithm is used to estimate the preference rates of the customers based on historical data. In the second stage, these preference rate estimates are input into an integer programming model, which creates minimum-cost menus that meet all customer requirements. This system not only minimizes the cost of the menus served, but also reduces food waste and improves customer satisfaction.
70. A Meta-Heuristic Approach For Multiple Item Economic Lot Sizing Prob- lem With Inventory Dependent Demand
Duru Balpınarlı duru.balpinarli@ozu.edu.tr O¨ zye˘gin U¨niversitesi
We consider a multiple item economic lot sizing problem where the demand is a piece-wise linear function of the amount of available inventory, with assuming that there are production capacities. In the literature, a polynomial time algorithm for the single item incapacitated version of this ELS problem is proposed. However, in there, when there are production capacities, the single item problem becomes NP-Hard problem. Since, the capacitated version of the problem is NP-Hard, we are going to build a metaheuristic algorithm that can effectively solve the multiple item economic lot sizing problem with inventory dependent demand. Heuristic methods are helping to produce a feasible solution that is good enough to quickly solve a particular problem and achieve immediate goal. Main advantages of using heuristics are offering quick solution mean of time efficacy and practical. To solve this problem more efficiently, local and guided- search algorithms, such as the Tabu Search (TS), have shown efficacy in a number of lot-sizing problems in the literature, particularly with multi-item structures, among the various heuristic techniques. Tabu search is a metaheuristic local search based algorithm and search procedure to iteratively move from one potential solution to an improved solution, always improving itself to reach best solution. For this reason, we chose to apply Tabu Search algorithm with taking initial solutions from constructive algorithm, then later improved with iterative small moves. In the problem, tabu method has to give decision about which period it will make a production and algorithm has to find which production plan is the better solution. To make this, we use relocation, one-flip, interchange and swapping moves to enhance our solution. The search is continuing by long-term and short-term memory structures within intensification and diversification stages. For now, with different alternatives, Tabu Search has better performance results when compared to constructive algorithm results. For accelerating this algorithm, lagrangian relaxation is applied to the dynamic programming. Lagrangian relaxation is a relaxation method that approximates a difficult constrained optimization problem with a less difficult problem. A relaxed problem solution is a close approximation of the original problem that can help us to reach better solution with less time using dynamic programming. The method uses a Lagrange multiplier which can found by using sub gradient methods, to penalize objective function for violating of inequality requirements by imposing a cost on violations. Then, this relaxed problem is frequently easier to solve than the original problem. Applying Lagrange relaxation to the dynamic programming, help us to get better results and increase time efficacy in Tabu method.
17. A New Mathematical Model Based Approach To Multi-Criteria Stock Selection Problem
Atıl Kurt atil.kurt@alanya.edu.tr Alanya Alladdin Keykubat University
Bilge Tu¨rku¨n Kaya bilgeturkun@gmail.com Mu˘gla Sıtkı Kocman U¨niversitesi
Gu¨l¸sah Karakaya kgulsah@metu.edu.tr Orta Do˘gu Teknik U¨niversitesi
Selecting the optimum stocks to invest in is a critical issue for decision makers. Since there are many factors to evaluate, multi-criteria decision making approaches are often used in these problems. This study proposes a stock selection model that guides the decision maker (investor) by integrating multiple financial evaluation criteria into linear programming. We aim to achieve the most coherent sequence of alternatives (stocks, portfolios, companies) with a decision maker’s rank by maximizing the Kendall’s Tau score. We assume an underlying value function representing the preferences of a decision maker. We then develop two mixed-integer linear programming models; the first model assumes an underlying linear value function, while the second one assumes a Tchebycheff value function. We conduct experiments on stocks traded on the ˙Istanbul Stock Exchange (Borsa ˙Istanbul – BIST) market. We compare our models with benchmark algorithms from the literature on different performance measures. The results show that our models perform well.
134. A New Selective Location Routing Problem: Educational Services For Refugees
S¸ebnem Manolya Demir manolyademir@yahoo.com.tr Bilkent Universitesi
Bahar Y. Kara bkara@bilkent.edu.tr Bilkent Universitesi
Feyza Guliz Sahinyazan feyza sahinyazan@sfu.ca Beedie School of Business, Simon Fraser University
Suriye Sava¸sı 5.5 milyon Suriyeli insanı sı˘gınma aramaya zorladı. Tu¨rkiye % 47’si ¸cocuk olmak u¨zere 3.7 mi- lyon Suriyeli mu¨lteciye ev sahipli˘gi yapıyor. Suriyeli mu¨lteci c¸ocukların okulla¸sma oranı istikrarlı bir ¸sekilde yu¨kselse de mevcut durumda 400 binden fazla e˘gitimden uzak ¸cocuk var. Tu¨rkiye’nin ba¸slangı¸ctaki planları on yıldan uzun su¨recek bir mu¨lteci krizini hesaba katmamı¸stı. Bu ¸calı¸smada, ilk olarak u¨lkenin mu¨ltecileri ulusal e˘gitim sistemine entegre etme ama¸clı mevcut planlarının yarattı˘gı mevcudiyet ve eri¸silebilirlik zor- luklarını belirliyoruz. Sonrasında, Tu¨rkiye’deki mu¨lteci ¸cocukların e˘gitime eri¸simini gu¨¸clendirmek i¸cin, yerel y¨onetmeliklere uygun bir planlama stratejisi geli¸stiriyoruz. Ev sahibi u¨lkenin mevcut altyapısını yor- madan Suriyeli mu¨lteci ¸cocukların okulla¸sma oranını arttırmak i¸cin Heterojenlik Kısıtlı-Kapasiteli Maksi- mum Kaplama Problemi (HK-KMKP) ve iki uzantısını formu¨le ediyoruz: Tu¨rkiye’deki mevcut durumu iyile¸stirmek i¸cin Kooperatif HK-KMKP (KHK-KMKP) ve gelecekteki bir kriz durumunda erken planlama rehberi sa˘glamak i¸cin Modu¨ler KHK-KMKP. Okula eri¸sim eksiklig˘i, okula devam oranlarını engelleyen o¨nemli zorluklardan biri olarak tanımlandı˘gı i¸cin, rotalama kararlarını dahil ediyor ve c¸ocukların ula¸sımını ko- layla¸stırma amacıyla Se¸cici Yer Se¸cimi Rotalama Problemini (SYSRP) o¨neriyoruz. Bilgimize g¨ore, SYSRP yer se¸cimi kararlarının rotalama probleminin se¸cici tabiatını etkiledi˘gi orijinal bir formu¨lasyona denk gelmek- tedir. Kaynakların daha da kıt oldu˘gu durumlar i¸cin Katılıma dayalı SYSRP’yi (K- SYSRP) tanıtıyoruz ve
¸cocukların devam etme davranı¸slarını mesafenin kademeli azalan bir fonksiyonu olarak temsil ediyoruz. Bu
iki karma¸sık problemin ¸c¨ozu¨mu¨ i¸cin K- SYSRP i¸cin optimal ¸c¨ozu¨mler u¨reten 2 A¸samalı C¸ ¨ozu¨m Yakla¸sımı sunuyoruz. Tu¨rkiye’nin en yo˘gun mu¨lteci nu¨fusuna sahip ilinin gercek hayat verileriyle ger¸cekle¸stirdi˘gimiz hesaplamalı analizin sonu¸cları ¸sunu g¨ostermektedir: KHK-KMKP ve Modu¨ler KHK-KMKP, mevcut du- ruma kıyasla okulla¸sma oranlarını ve kapasite kullanımlarını iyile¸stiriyor. Ayrıca, SYSRP ve K- SYSRP, kıyaslama formu¨lasyonuyla kar¸sıla¸stırıldı˘gında, yakla¸sık iki kat daha fazla ¸cocu˘gun e˘gitime devam etmesini sa˘glıyor. Genel olarak, bu ¸calı¸sma gelecekteki olası ve benzer durumlar i¸cin y¨oneylem ara¸stırması metod- larını i¸ceren bir yol haritası sa˘glamak u¨zere Tu¨rkiye’nin on yıldan uzun su¨redir edindi˘gi deneyimleri ve alınan dersleri analiz etmektedir.
220. A New Solution Approach For The Three-Dimensional Loading Capaci- tated Vehicle Routing Problem
Mustafa Ku¨c¸u¨k mustafa.kucuk218@ogr.deu.edu.tr Graduate School of Natural and Applied Sciences, Dokuz Eylu¨l University, ˙Izmir, Tu¨rkiye
S¸eyda Topalo˘glu Yıldız seyda.topaloglu@deu.edu.tr Department of Industrial Engineering, Dokuz Eylu¨l University
A NEW SOLUTION APPROACH FOR THE THREE-DIMENSIONAL LOADING CAPACITATED VEHI-
CLE ROUTING PROBLEM This study focuses on the Three-Dimensional Loading Capacitated Vehicle Routing Problem (3L-CVRP). The problem is of practical relevance in the distribution of goods because of its numerous real-world transport applications. The 3L-CVRP is one of the variants of the CVRP in which the goods to be shipped to customers are rectangular boxes of a certain size and loaded into the same rectangular loading spaces of the vehicles with three-dimensional loading space and weight capacity. Therefore, the problem solution includes a set of routes and a loading plan for each vehicle. Moreover, each loading plan has to meet some constraints; All the goods a customer needs must be placed in the same vehicle. The total weight of the items loaded in the vehicle must not exceed the vehicle weight capacity and satisfy the specific loading constraints before it is shipped. Despite its practical relevance in freight distribution, the literature on this problem is limited due to its high combinatorial complexity. The 3L-CVRP generalizes two of the best-known problems in combinatorial optimization, the Vehicle Routing Problem, and the Three-Dimensional Bin Packing Problem. In this study, we have proposed a new solution approach based on the Evolutionary Algorithm using a new variable elitist strategy based on strength in the form of a sine wave. The algorithm combines two different heuristic information measures, routing and loading. In the computational study, all publicly available test instances have been solved. According to the computational results, the proposed approach has been found effective and has been observed to improve most of the best solutions that have already been reported.
88. A Novel Picking Process For Arvato Scs Warehouses
Utku O¨ ztu¨rk utku.ozturk@arvato-scs.com Arvato SCS
Murat Kaya mkaya@sabanciuniv.edu Sabancı U¨niversitesi
Yasin Kılı¸ckap yasin.kilickap@arvato-scs.com Arvato SCS
Serdar Metin serdar.metin@arvato-scs.com Arvato SCS
Batuhan U¨stu¨nda˘g batuhan.ustundag@arvato-scs.com Arvato SCS
I˙lknur Tepe ilknur.tepe@arvato-scs.com Arvato SCS
Mert K¨oktener mert.koktener@arvato-scs.com ARVATO LOJ˙ISTIK DIS¸ T˙ICARET VE E T˙IC. H˙IZM. A.S¸.
Arvato Supply Chain Solutions (SCS) is a global supply chain solutions provider. The firm provides warehousing services to a number of large retail customers in Turkey. In this study, we develop a novel process to increase the efficiency of the picking operations in Arvato warehouses. This is important as picking is a labor-intensive process that accounts for around 60% of the work done in a warehouse. In a typical Arvato warehouse, consumer orders with multiple product lines (items) accumulate in the system. At certain points in time, a “picking wave” is initiated in which one or more picker employees batch-collect items from their warehouse addresses by walking along the warehouse corridors. To address the problem, we first developed a regression-based tool to estimate the picking duration of a given “picking list” (a list of items, specific addresses, and quantities) that is assigned to a picker. Next, we developed a process to determine when to initiate a picking wave, and the set of items to be picked in the wave. Then, we created a seed algorithm that produces a picking list for every picker in each wave. Each item can be stored in multiple addresses throughout the warehouse, which complicates the decision process. The algorithm chooses the addresses in close proximity to each other so as to minimize the walking distance of the picker; thus, improving picking efficiency. While doing so, the algorithm also aims to equate the estimated picking durations of pickers to each other such that the picking wave can be finished in a short time. Our flexible approach allows consideration of other objectives (such as increasing the number of empty addresses in the warehouse), as well as certain customer or warehouse-dependent operational constraints.
73. A Robust Optimization Approach For Dairy Production Under Demand Uncertainty
Farzad Avishan farzad.avishan@ozu.edu.tr Industrial engineering Ihsan Yanıkoglu Ihsan.yanikoglu@ozyegin.edu.tr Ozyegin university Mehmet Soysal mehmetsoysal@hacettepe.edu.tr Hacettepe University
The low profit margin of the dairy industry and a high environmental cost of manufacturing make com- prehensive production and distribution planning of dairy products essential. There are many challenging factors to consider during planning in the dairy industry, including perishability, temperature tracking of products, sequence-dependent facility setup costs, and uncertain demand. In this paper, a robust dairy distribution and production planning problem is examined within an optimization framework that com- bines the factors mentioned above. To address demand uncertainty, we propose an adjustable robust optimization method. Using this method, a resilient production and distribution management plan can be generated against demand uncertainty, and flexibility in the optimization approach allows users to adjust some decisions based on real-time demand. A case study and extensive simulation experiments are used to assess the efficiency of the model. In comparison with the static robust approach, the adjustable approach improved the objective function value by 5-10%. According to numerical results, the adjustable robust approach is always resilient to uncertainty, while the deterministic plan can lead to as many as 15% unmet demand. This work was supported by the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBITAK) with Project ID: 120M825. Bu proje kapsamında yapılan ¸calı¸smalar, Tu¨rkiye Bilimsel ve Teknolojik Ara¸stırma Kurumu ( TU¨B˙ITAK) tarafından 120M825 No’lu proje ile desteklenmi¸stir.
183. A Stochastic Programming Approach To Chemotherapy Scheduling Con- sidering Fairness
Batuhan C¸ elik batuhan.celik@bilkent.edu.tr ihsan do˘gramacı bilkent u¨niversitesi O¨ zlem Karsu ozlemkarsu@bilkent.edu.tr ihsan do˘gramacı bilkent u¨niversitesi Serhat Gu¨l serhat.gul@tedu.edu.tr TED U¨niversitesi
Chemotherapy scheduling is hard to manage under uncertainty in infusion durations, and optimization approaches focusing on expected values of the outcomes may lead to undesired consequences (outcomes) for some patients. Our purpose in this study is to generate a daily appointment schedule for patients, considering a fair environment regarding patient waiting times. We formulate the problem as a two-stage stochastic mixed-integer programming model that maximizes fairness across patients, using a performance metric inspired by CVaR for fairness. Due to the non-linearity of the model, we determine the optimal fairness level with a bi-partition search, which employs a scenario-grouping based decomposition algorithm that checks feasibility of a given fairness level by iteratively augmenting the scenario set. We compare our solution approach with a non-linear solver and classical application of bi-partition search from the literature. We use real data obtained from a major oncology hospital to demonstrate our approach. After finding the solution ensuring maximum fairness, we analyze its performance with respect to other relevant criteria such as nurse overtime and total waiting time, to generate insight about the inherent trade-offs.
65. Afet
O¨ ncesi Diyaliz Merkezleri Arası
I˙ttifak A˘gı Tasarımı Ve Hastalara
Yedek Merkez Atama Problemi
Sırma Karakaya sirma.karakaya@ozu.edu.tr O¨ zye˘gin U¨niversitesi
Burcu Bal¸cık burcu.balcik@ozyegin.edu.tr O¨ zye˘gin U¨niversitesi
Evrim Didem Gu¨ne¸s EGUNES@ku.edu.tr Ko¸c U¨niversitesi
Yıkıcı etkilere sahip herhangi bir afet sonrası du¨zenli tedavi g¨ormesi gereken kronik hastalar i¸cin tedavi
su¨re¸clerinin sekteye u˘graması hayati tehlikeler do˘gurabilmektedir.
O¨ rne˘gin, b¨obrek yetmezli˘gi nedeniyle
du¨zenli aralıklarla diyaliz tedavisi g¨oren hastaların tedavilerinin su¨reklili˘gi, afetlerin c¸e¸sitli etkilerine ba˘glı olarak diyaliz merkezlerinin kapasitelerinin azalması sebebiyle mu¨mku¨n olmayabilir. Bu ¸calı¸smada, diyaliz hastalarının afet sonrasında tedavilerinin du¨zenli devamlılı˘gını sa˘glamak amacıyla afet o¨ncesi hazırlık kap- samına odaklanılmaktadır. Diyaliz hizmeti veren saglık kurulu¸sları arasında afet sonrasında aktif hale
getirilmek u¨zere hasta ve bilgi payla¸sımına dayanan bir ittifak a˘gı kurulumu ve ittifak a˘gı kapsamında
hastalara afet sonrasında tedavilerine do˘grudan devam edebilecekleri yedek merkez ataması problemi ele alınmaktadır. ˙Ittifak a˘gı tasarımı ve yedek merkez atamaları yapılırken afetin etkilerine ba˘glı olarak afet o¨ncesi kapasiteleri ve hasta sayıları bilinen diyaliz merkezlerinin kapasitelerinin ne kadar azalaca˘gına dair belirsizlikleri ele alan c¸e¸sitli senaryolar du¨¸su¨nu¨lmektedir. Afetin ¸siddeti, ana merkezi ve diyaliz merkezinin bina ko¸sulları afet sonrası kapasitesinin ne kadar etkilenece˘gini belirleyen fakt¨orlerdendir. Problem iki a¸samalı rassal programlama modeliyle ele alınmakta ve afet sonrası hasta transferlerinin maliyetleri en aza indirgenmeye ¸calı¸sılmaktadır. Afet sonrasında hastaların transferiyle ilgili protokoller ¸su ¸sekildedir; (i) her merkez, ittifak i¸cinde oldu˘gu tu¨m merkezlere hasta transferi yapabilir ancak hastaların afet o¨ncesi tedavi g¨ordu¨g˘u¨ merkezin dı¸sında yedek merkezde tedavi g¨ormesi daha maliyetlidir, (ii) merkezler hastalarını kendi ittifakları dı¸sındaki ba¸ska ittifaklara g¨onderebilir ancak hastaları ittifak dı¸sına g¨ondermenin maliyeti ittifak i¸ci transfere g¨ore yu¨ksektir, (iii) hastalar ittifaklar a˘gı dı¸sına (¨ornegin, ¸sehir dı¸sına) transfer edilebilir ancak bu se¸cenek di˘gerlerine gore daha maliyetlidir. C¸ alı¸sma kapsamında ¸ce¸sitli ittifak bu¨yu¨klu¨kleri ve topolo- jileri, atanacak yedek merkez sayısı gibi etkenler du¨¸su¨nu¨lmekte ve ˙Istanbul Anadolu yakasındaki diyaliz merkezlerinin verisi kullanılarak hangi ko¸sullarda hangi ittifak a˘gı tasarımlarının daha etkili olabilece˘gi incelenmektedir.
132. Afet Sonrası Hasar Tahmini Ve Arama Kurtarma A˘gı Tasarım Problemleri Ve C¸ ¨ozu¨m Y¨ontemleri
Seyyed Kian Farajkhah kian.farajkhan@ozu.edu.tr Ozyegin university
Elvin C¸ oban elvin.coban@ozyegin.edu.tr ozyegin universitesi
Deprem, tsunami ve kasırga gibi do˘gal afetler her yıl ¸cok bu¨yu¨k zararlara neden olmaktadır. Mu¨dahale a¸samasında can ve ekonomik kayıplarını azaltmak i¸cin kurtarma birimleri etkin bir ¸sekilde tahsis edilmeli ve programlanmalıdır. Hangi kaynagın nereye, ne zaman g¨onderilmesi gerektigine karar verebilmek i¸cin mevcut afet sonrası ko¸sulları hızlı bir ¸sekilde de˘gerlendirmek gerekiyor. Do˘gal afetlerin ¸siddetine ba˘glı olarak bir- den fazla alan aynı anda etkilenebilmektedir. Afet durumlardaki farklılık nedeniyle, her afet b¨olgesine o¨zel
belirli bir kurtarma su¨resi gereksinimi vardir.
O¨ te yandan, arama kurtarma ekiplerinin g¨orevlendirmesinde
her ekibin farklı profesyonel beceri ve ¨oznel tercihlerini g¨oz o¨nu¨nde bulundurmak gerekmektedir. Yukarıda konusu ge¸cen durumların acil mu¨dahaledeki kilit sorunları olu¸sturdu˘gundan, bu ¸calı¸sma, arama ve kur- tarma ekipleri (AKE) i¸cin iki a¸samalı bir karar destek modeli geli¸stirmeyi hedeflemektedir. C¸ alı¸smanın ilk a¸samasında, hasarlı alanın etkin o¨zellikleri, alana verilen hasarı tahmin etmek i¸cin kullanılacak ve daha sonra, ikinci a¸samada, AKE i¸sletim maliyetlerini ve kar¸sılanmayan talebi en aza indirmek i¸cin ˙Istasyon a˘gı tasarımı ve ekiplerin tahsisi ve atanması i¸cin matematiksel bir model ¨onerilecektir. Bu proje kapsamında yapılan ¸calı¸smalar, Tu¨rkiye Bilimsel ve Teknolojik Ara¸stırma Kurumu ( TU¨ B˙ITAK) tarafından 121M857 No’lu proje ile desteklenmi¸stir.
133. Afet Sonrası Mu¨dahale D¨oneminde Ba˘gı¸sların C¸ adırkentlere Adil Da˘gıtımı
Zehranaz D¨onmez zehranaz.donmez@bilkent.edu.tr ihsan do˘gramacı bilkent u¨niversitesi
Bahar Y. Kara bkara@bilkent.edu.tr Bilkent Universitesi
O¨ zlem Karsu ozlemkarsu@bilkent.edu.tr ihsan do˘gramacı bilkent u¨niversitesi
Francisco Saldanha-Da-Gama faconceicao@fc.ul.pt University of Lisbon
Mu¨dahale a¸saması, afetlerden sonra kaos ve belirsizli˘gin en c¸ok kar¸sıla¸sıldıg˘ı a¸sama olup bu a¸samada
hızlı karar alarak afetzedelerin g¨ordu¨˘gu¨ zararın en aza indirgenmesi ama¸clanmaktadır. Bu do˘grultuda,
afetzedelerin ihtiya¸clarının ivedilikle, verimli ve adil bir ¸sekilde kar¸sılanması oldukca o¨nemlidir. ˙Insani yardım tedarik zincirinde talep afetzedelerin ivedi ihtiya¸cları iken, arz ise ¸co˘gunlukla ba˘gı¸slardan olu¸smaktadır. Bu ¸calı¸smada; mu¨dahale a¸samasında, bag˘ı¸sların afetzedelerin konakladı˘gı ¸cadırkentlere adil bir ¸sekilde dagıtılması problemine odaklanılmı¸stır. Bu ba˘gı¸s da˘gıtımı problemi c¸ok periyotlu ¸cok ama¸clı bir ¸sekilde modellenmi¸stir. Ama¸c fonksiyonları afet sonrası d¨onem pratiklerine uygun olarak verimlilik ve adillik olarak belirlenmi¸stir. Bu kapsamda bu ama¸c fonksiyonları arasındaki o¨du¨nle¸smeler incelenmi¸stir. Adilli˘gin do˘gru o¨l¸cu¨mu¨ amacı do˘grultusunda, hem dagıtım zamanları hem de da˘gıtılan miktarları g¨ozeten bir fonksiyon, literatu¨rdeki adıyla yoksunluk maliyeti, da˘gıtım i¸cin kat edilen mesafeyi girdi olarak alan bir ama¸c fonksiyonu ile beraber kullanılmı¸stır. Olu¸sturulan bu modeller, ger¸cek veri setleri kullanılarak test edilmi¸s, epsilon kısıt y¨ontemiyle Pareto e˘grileri elde edilmi¸stir. Pareto e˘grileri u¨zerindeki noktalara denk gelen ¸c¨ozu¨mler incelenmi¸s ve sonrasında bu ¸c¨ozu¨mlerdeki da˘gıtım stratejileri analiz edilmi¸stir.
48. Ah¸sap Ham Maddelerde Yu¨zey Hatasını Belirlemek Tabanlı Kalite Kontrol Sistemi
Yaren C¸ elik yarencelik1996@gmail.com BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I Berna Dengiz bdengiz@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I Selda Gu¨ney seldaguney@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I
I˙c¸in G¨oru¨ntu¨
I˙¸sleme
Ah¸sap hammaddeler gu¨nu¨mu¨zde bir¸cok endu¨stride yaygın olarak kullanılmaktadır. Ah¸sap hammadde u¨zerinde olan ve g¨ozden ka¸can istenmeyen g¨oru¨ntu¨ler elde edilen u¨ru¨nu¨ g¨orsel ve dayanıklılık a¸cısından negatif etkilemekte, satı¸sını engellemektedir. Bu nedenle bu tu¨r hammaddelerin u¨retim su¨recine girmeden
belirlenmesi veya u¨retim hattına kurulacak bir otomasyon sistemi ile hatalı hammaddelerin belirlenerek
u¨retim dı¸sında bırakılması istenir. Kusurlu hammaddenin elle ve gozle kontrolu¨ zor ve yanıltıcıdır. Su¨rekli geli¸sen dijital teknoloji ve sistemler sayesinde bu tu¨r kontroller i¸cin otomasyon sistemleri geli¸stirilmektedir.
Son yıllarda ara¸stırmacılar g¨oru¨ntu¨ i¸sleme tabanlı denetim sistemlerini kullanarak kalite kontrol uygula-
maları geli¸stirmektedirler. Bu teknolojiler sayesinde hammadde
u¨zerinde olan kusurlar
u¨retimin erken
a¸samalarında fark edilerek olu¸sacak son u¨ru¨nu¨n kusurlu veya hatalı olması engellenebilir. Boylece i¸sgu¨cu¨ ve malzeme kayıpları ¨onlenerek maliyetler azaltılabilmektedir. Bu sistemlerin kullanımı ile o¨zellikle son- radan du¨zeltilmesi mu¨mku¨n olmayan kusurlu u¨ru¨nlerin u¨retildi˘gi firmalarda hem zaman hem de maliyet kazanımları elde edilmi¸s olur. Bu ¸calı¸smada, u¨retim hattı u¨zerinde kurulacak o¨zel bir kamera sistemi ile elde edilen g¨oru¨ntu¨ler u¨zerindeki kusurları belirleyecek model derin o¨g˘renme y¨ontemleri ile elde edilmi¸s ve kusurlu kusursuz ayrımı yapan sistem ¨onerisi geli¸stirilmi¸stir. Kusurların tespiti i¸cin g¨oru¨ntu¨ i¸slemede ayrım tabanlı bir y¨ontem olan Evri¸simsel Sinir A˘gı (CNN), en uygun y¨ontemlerden biri olması nedeniyle tercih edilmi¸stir. Ayrıca ShuffleNet, AlexNet, GoogleNet gibi farklı CNN mimarileri de denenerek probleme en uygun olan mimari belirlenmeye ¸calı¸sılmı¸stır. Dikkate alınan CNN y¨onteminde, MobileNet, DenseNet ve Inception mimarileri ah¸sap u¨ru¨nlerinde normal ve anormal ayrımı yapan kalite kontrol sistemleri i¸cin umut verici sonu¸clar vermektedir.
139. Ajan-tabanlı Simu¨lasyon Modeli
I˙le G¨oc¸
Yolları Tahmini
O¨ zlem Gu¨ng¨or ozlemgungor15@ku.edu.tr Ko¸c U¨niversitesi
Dilek Gu¨nne¸c Danı¸s dilek.gunnec@ozyegin.edu.tr O¨ zye˘gin U¨niversitesi
Sibel Salman ssalman@ku.edu.tr Ko¸c U¨niversitesi
Eda Yu¨cel e.yucel@etu.edu.tr TOBB Ekonomi ve Teknoloji U¨niversitesi
2011 yılında ba¸slayan Suriye i¸c sava¸sı, Ortado˘gu’da bu¨yu¨k bir zorunlu g¨o¸c dalgasına neden olmu¸stur. Suriyeli mu¨lteciler i¸cin en ¨onemli varı¸s noktalarından biri de Tu¨rkiye’dir. Bu c¸alı¸smanın amacı, bir kriz anında Suriye’deki ¸catı¸sma b¨olgelerinden ayrılan mu¨lteci gruplarının Tu¨rkiye’de bulunan mu¨lteci kam- plarına ula¸sma gu¨zergahlarını tahmin etmektir. C¸ alı¸sma, belirsiz bir ortamda mu¨ltecilerin karar mekaniz- malarını simu¨le etmek i¸cin ajan-tabanlı bir model ¨onermektedir. Modelde, mu¨lteci gruplarının risk alma o¨zelliklerini ve ba¸slangı¸c konumlarını dikkate alan bir A algoritması kullanılarak mevcut tu¨m mu¨lteci kam- plarının farklı mu¨lteci grupları i¸cin maliyetleri hesaplanır. Mu¨lteci grupları varı¸s noktası olarak en az maliyetli kampı se¸cerler. Vaka c¸alı¸sması kapsamında, Gu¨ney ˙Idlib bombardımanı (Aralık 2019’dan Ocak 2020’ye kadar) olarak adlandırılan bir kriz simu¨le edilmi¸stir. Simu¨lasyon, Aralık 2019 tarihli gazetelerden ve diger ¸ce¸sitli kaynaklardan toplanan gercek veriler ile olu¸sturulan farklı senaryolar altında ¸calı¸stırılmı¸stır. Simu¨lasyon sonu¸cları, Suriyeli mu¨lteci gruplarının ana ula¸sım gu¨zergahlarını g¨ostermekte ve gerekli kamp
kapasiteleri hakkında i¸cg¨oru¨ler vermektedir. Sonu¸clar, verilerle kar¸sıla¸stırılmı¸stır.
o¨nerilen modeli do˘grulamak i¸cin toplanan ikincil
54. Akci˘ger Grafilerinin Sınıflandırılması
I˙c¸in Derin
O¨ ˘grenme A˘gları
Bu¨¸sra Ku¨bra Karaca kbkaraca@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨NI˙VERSI˙TESI˙
Burcu Oltu boltu@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I
O˘guzcan U¨nal oguzcanu@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I G¨okhan Kahraman gokhank@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I Selda Gu¨ney seldaguney@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I Berna Dengiz bdengiz@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I
Ahmet Muhte¸sem A˘gıldere muhtesem@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I
Du¨nya Sa˘glık
O¨ rgu¨tu¨
(World Health Organization (WHO)) tarafından, du¨nya ¸capında en sık g¨oru¨len
halk saglıgı problemlerinden biri olarak ifade edilen akci˘ger hastalıkları, akci˘gerlerin du¨zgu¨n ¸calı¸smasını engelleyen tıbbi durumu ifade etmektedir. Her yıl du¨nya c¸apında binlerce insan akci˘ger hastalıkları ne- deniyle hayatını kaybetmektedir. Akci˘ger hastalıkları ¨olu¨mcu¨l olmasına ra˘gmen bu hastalıkların erken ve do˘gru te¸shisi, hastalıgın daha fazla ilerlemesi ve yol a¸caca˘gı komplikasyonların o¨nlenmesi i¸cin bu¨yu¨k o¨nem arz etmektedir. Erken te¸shis sayesinde etkili bir tedavi planlanarak akci˘ger hastalıklarının yol a¸ctı˘gı o¨lu¨mler azaltılabilmektedir. Klinikte akci˘ger hastalıklarının tespiti i¸cin bilgisayarlı tomografi (BT), pozitron emisyon tomografisi (PET) ve manyetik rezonans g¨oru¨ntu¨leme (MRI) gibi ¸ce¸sitli goru¨ntu¨leme y¨ontemleri kullanılmaktadır. Her ne kadar bu y¨ontemler hastalıkların tespiti i¸cin ba¸sarılı olsa da yu¨ksek maliyetli olmaları nedeniyle ku¨resel olarak eri¸silebilirlikleri du¨¸su¨ktu¨r. Bununla birlikte akci˘ger grafileri;
¸cekim kolaylı˘gı, ekonomik uygunlu˘gu, bulunabilirlig˘i ve du¨¸su¨k radyasyon seviyesi sayesinde du¨nya ¸capında akci˘ger hastalıklarının tanısı i¸cin en yaygın olarak kullanılan g¨oru¨ntu¨leme y¨ontemidir. Bununla birlikte,
akci˘ger grafilerinin yorumlanması projeksiyon y¨onu¨
boyunca
u¨st
u¨ste binen yo˘gun ve biti¸sik anatomik
yapılar arasında doku kontrastının olmaması nedeniyle zorlu bir i¸slemdir. Dolayısıyla bu yorumlama i¸slemi yu¨ksek derecede beceri, deneyim ve konsantrasyon gerektirir. Bu zorlukların yanında her gu¨n ¸cekilen c¸ok sayıdaki akci˘ger grafilerinin de˘gerlendirilmesi, radyologların i¸s yu¨ku¨nde artı¸sa neden olmakta ve hatalı yo- rumlanabilmesine yol a¸cmaktadır. Bu nedenle o¨znel tanı hatalarına e˘gilimli ve zaman alıcı bir i¸slem olan akci˘ger grafilerinin yorumlanması su¨recinde radyologlara yardımcı bir bilgisayar destekli tanı (BDT) sistem- ine ihtiya¸c giderek artmaktadır. Son yıllarda, yapay zekˆa ve derin o¨˘grenme y¨ontemlerinin o¨zellikle evri¸simsel sinir a˘glarının (Convolutional Neural Network (CNN)) ortaya c¸ıkı¸sıyla tıbbi g¨oru¨ntu¨leme alanında, bu¨yu¨k ba¸sarılar elde edilmi¸stir. Bu ¸calı¸smada akci˘ger grafilerinde hastalıklı (patolojik) ve sa˘glıklı g¨oru¨ntu¨lerin sınıflandırılmasını sa˘glayacak derin ¨o˘grenme modeli ¨onerilmi¸s ve yu¨ksek performans elde edilmi¸stir. C¸ alı¸sma sonunda sınıflandırma i¸cin umut verici sonu¸clar sunan derin o¨˘grenme tabanlı BDT sistemi geli¸stirilmi¸stir.
98. Akıllı B¨olge Isıtma Sistemlerinde Termal Talep Optimizasyonu
Mehmet Berk Karasu berk.karasu@ozu.edu.tr O¨ zye˘gin U¨niversitesi
Ihsan Yanıkoglu Ihsan.yanikoglu@ozyegin.edu.tr Ozyegin university
Endu¨stri 4.0 sonrasında hayatımıza giren Nesnelerin ˙Interneti sayesinde geli¸sen akıllı ev teknolojileri; gu¨nu¨mu¨zde, kullanıcılara oda sıcaklıgı taleplerini konutlarında bulunmadan belirtmelerini sa˘glamı¸stır. Bu ba˘glamda, akıllı vana bulunduran konutlardaki ısınma talepleri, merkezi sistem tarafından
y¨onetilebilmektedir.
U¨lkemizde mahalli bazda kullanımı yaygın olmasa da, ¸sirketler, kamu binaları ve has-
tanelerde merkezi ısıtma y¨onetim sistemi kullanılmaktadır. Isınma taleplerinin merkezi sistem tarafından y¨onetilebilmesi, talep o¨ngoru¨lerine dayanan ısınma takvimleri olu¸sturulmasına yardımcı olmaktadır. Isınma takvimlerinin uzmanlar tarafından yapılmasıyla pratik ve olurlu sonuclar elde edilse de, sonu¸c kalitesinin dogrulanamaz olu¸su, ısınma takvimi olu¸sturmak i¸cin bir enerji u¨retimi planlama optimizasyonunun o¨nu¨nu¨
a¸cmaktadır. Bu sebeple, akıllı b¨olge sistemlerinde termal talep optimizasyonu o¨nerilmi¸stir. Bu prob-
lem dahilinde, her bir konutun gu¨nlu¨k sıcaklık taleplerini g¨oz ¨onu¨nde bulundurarak radyat¨orlere ula¸san sıcak su miktarını akıllı vanalar vasıtasıyla eniyileyerek toplam enerji tu¨ketim giderinin azaltılması plan- lanmı¸stır. Uzmanlar tarafından olu¸sturulan ısınma takvimlerinin aksine, gerilim azaltımına (peak shaving) sebep olacak o¨nısıtma takvimleri olu¸sturarak konutların termal enerji depolama potansiyeli kullanılmaktadır. Problemin matematik modeli ticari ¸c¨ozu¨cu¨ler tarafından ¸c¨ozu¨lebilse de, bahsedilen ¸c¨ozu¨cu¨ yazılımlarının
¸sirketler tarafından kullanımının yaygın olmamasından dolayı farklı algoritmalarla kalite testleri uygula-
narak sonuc¸lar kar¸sıla¸stırılmı¸stır. Bu proje kapsamında yapılan ¸calı¸smalar, Tu¨rkiye Bilimsel ve Teknolojik Ara¸stırma Kurumu ( TU¨ B˙ITAK) tarafından 120M825 No’lu proje ile desteklenmi¸stir.
195. Akıllı S¸ehir Bile¸senlerinde Siber Gu¨venli˘ge Y¨onelik Saldırıların Risk De˘gerlendirmesi
Rabia Yumu¸sak rabia.yumusak@kapadokya.edu.tr Kapadokya U¨niversitesi
Mehmet Pınarba¸sı mehmetpinarbasi71@hotmail.com Kırıkkale U¨niversitesi
Hacı Mehmet Alaka¸s hmalagas@gmail.com
kırıkkale u¨niversitesi
Tamer Eren tamereren@gmail.com
kırıkkale u¨niversitesi
Akıllı ¸sehirler, kentsel yı˘gılmalarda kalkınma ve refahın arttırılması i¸cin insan ve teknolojik sermayenin kolektif kullanımına dayanan bir kentsel geli¸sim modelini temsil etmektedir. Nu¨fusun giderek artması ve teknolojinin geli¸smesiyle birlikte akıllı ¸sehir uygulamalarına olan talep artmaktadır. Akıllı ¸sehirlerin
enerji, c¸evre, ula¸sım, e˘gitim, sa˘glık ve gu¨venlik gibi bir¸cok alanda uygulamaları bulunmaktadır. Akıllı
¸sehir uygulama alanlarının geni¸s olması ve su¨rekli veri alı¸sveri¸si yapan bir sistem olması beraberinde siber gu¨venlik problemlerini ortaya ¸cıkarmı¸stır. Bu problemin kritiklig˘i g¨oz ¨onu¨ne alınarak bu c¸alı¸smada akıllı
¸sehir bile¸senlerinin bilgi gu¨venli˘gi a¸cısından olu¸sabilecek tehdit unsurlarının risk de˘gerlendirilmesi yapılmı¸stır. Yapılan de˘gerlendirmede akıllı ¸sehir sistemlerinin akıllı ¸sebekeler, bina otomasyon sistemleri, insansız hava
ara¸cları, akıllı ara¸clar, nesnelerin interneti ve bulut bili¸sim uygulamaları ele alınmı¸stır. ˙Incelenen akıllı ¸sehir
uygulamalarında bilgi gu¨venligi tehditlerinin risk degerlendirilmesi yapılmı¸stır. Yapılan de˘gerlendirmede in- celenen akıllı ¸sehir uygulamalarından risk fakt¨oru¨ en yu¨ksek olan ve siber gu¨venlik o¨nlemlerinin arttırılması gereken alt sistemlerin tespit edilmesi ama¸clanmı¸stır. Bu kapsamda bu ¸calı¸smada akıllı ¸sebekeler i¸cin be¸s, bina otomasyon sistemleri icin d¨ort, insansız hava ara¸cları i¸cin u¨¸c, akıllı ara¸clar i¸cin d¨ort, nesnelerin interneti i¸cin altı ve bulut bili¸sim i¸cin yedi gu¨venlik tehdidi incelenmi¸stir. Yapılan incelemede fakt¨orler
arasındaki ba˘gımlılıkları modele yansıtabilmesi yetene˘gi ile ¨one ¸cıkan Analitik Ag˘ Prosesi y¨ontemi kul-
lanılmı¸stır. Uygulama sonucunda akıllı ¸sehir bile¸senleri arasında akıllı ¸sebekelerin risk de˘gerinin en yu¨ksek oldu˘gu tespit edilmi¸stir. Akıllı ¸sebekelerin ardından bulut bili¸sim yerini almaktadır. Ayrıca bu ¸calı¸sma ele alınan uygulama alanı ve kullanılan y¨ontem a¸cısından literatu¨re katkı sa˘glar niteliktedir.
127. An Integrated Approach For Sustainable Supply Chains
Tu˘g¸ce Dabanlı Kurt tugce.dabanli@gmail.com Dokuz Eylu¨l U¨niversitesi
Derya Eren Akyol derya.eren@deu.edu.tr Dokuz Eylu¨l U¨niversitesi
Today, companies frequently resort to outsourcing in order to maintain their position in the market and to gain competitive advantage. Therefore, the number of stakeholders in the supply chain, such as suppliers and subcontractors, are considerably increasing. Meeting the expectations of the internal and external stakeholders of the company reciprocally constitutes the cornerstone requirement in ensuring sustainabil- ity. At the same time, companies need to have a strong communication bond with their stakeholders and manage these relations effectively for the implementation of sustainability in all processes. For this reason, the selection of sustainable partner stands out as a vital decision that should be considered carefully to ensure sustainable supply chain network structure. In this study, we propose an overall decision-making framework for sustainable supply chain which includes sustainable subcontractor selection and order allo- cation decisions by meeting the demands and expectations of the internal and external stakeholders. In the proposed supply chain model, we consider the stakeholders such as employees, shareholders, govern- ment, customers, subcontractors (suppliers and third party reverse logistics providers (3PRLP)) in order to obtain a holistic perspective. For the solution of the identified sustainable supply chain problems, an integrated multi-objective solution methodology that enables decision-making at strategic and tactical levels is determined.
113. An Optimization Approach For Placement Of Drone Base Stations After Disaster
Melike C¸ ap melike.cap@ozu.edu.tr O¨ zye˘gin U¨niversitesi
In natural disasters or unexpected situations, communication systems are interrupted due to the sudden and temporary increase in communication demand. In the event of such a natural disaster, interruptions in communication are of great importance for the continuation of search and rescue operations or for people to deliver information to authorized personnel, such as status information or location. Providing information exchange between the people in the disaster area and the personnel can make a significant contribution and speed up the search and rescue operations. The purpose of the study is to provide communication to the disaster area via drones in case of a possible disaster. We aim to determine the optimal 3D placement of drones as base stations after disaster occurrence to establish an efficient communication system among wounded people and rescue teams to exchange information. In the proposed solution, charging drones are used to charge drones, and the routing of these drones is also decided. Hence, an optimization problem is formulated to maximize drone coverage, service quality, and the efficiency of the route. After some interventions, the developed nonlinear model was transformed into a linear mathematical model. Since it is crucial to produce a quick and effective solution during natural disasters, a clustering-based heuristic algorithm has also been developed. Data sets of different sizes and varieties were created and compared to test the mathematical model and the heuristic algorithm.
182. Analysis Of Cooperation In Scheduling With Outsourcing
Mutlu I˙pek Tanıl ipektanil@gmail.com
Sabancı Universitesi
Selin O¨ zpeynirci selin.ozpeynirci@yaem2022.org
Burak G¨okgu¨r burakgokgur@yaem2022.org
The need for outsourcing may increase with the enhanced product ranges. Outsourcing decision of the producers results in more complex problem of job scheduling especially for a system with high setup times. In this study, a cooperative scheduling for the outsourced capacity is proposed for maximizing the profit which is affected by the processing yield and tardiness. The aim of the cooperation on scheduling is to minimize setup requirements and therefore processing jobs earlier with higher processing yield and lower tardiness. The cooperation is designed to be performed by the companies that would outsource a part of their processes on a shared capacity. With the cooperative schedule, companies may process their identical jobs consecutively without setup and increase the utilization of the outsourced capacity. In order to demonstrate the proposed approach, an illustrative example from the leaf tobacco processing sector is introduced. For evaluating the effectiveness of the cooperative scheduling, a mathematical model is constructed and solved for both non-cooperative and cooperative scheduling with outsourcing approaches. In addition, Stackelberg Game and Nash Equilibrium are used for analysing the decisions of companies as non-cooperative games for both non-cooperative and cooperative outsourcing schedules. Results showed that the cooperative scheduling provides higher profit due to the minimization of setup times.
198. Arıma Ve Lstm Modelleri Kullanarak Hisse Senedi Fiyat Tahmini
Bu¨¸sra Aksel busraaksel@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
H. Hasan O¨ rkcu¨
hhorkcu@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
Re¸sat Kasap rkasap@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
Finansal piyasalar
u¨lkelerin ekonomileri i¸cin bu¨yu¨k
o¨l¸cu¨de
o¨neme sahiptir. Finansal piyasalar i¸cerisinde
hisse senetleri ¸ce¸sitli u¨lkelerin ekonomik geli¸siminde o¨nemli bir rol oynar. Hisse senetlerinin fiyatlarındaki hareketlilik ara¸stırmacılar i¸cinde ilgi ¸cekici bir alan olmu¸stur. Hisse senedi fiyatının de˘gi¸simi do˘grusal ve dura˘gan olmadı˘gından dolayı do˘gru bir ¸sekilde tahmin etmek olduk¸ca zordur. Finansal verilerin fiyat tah- mini i¸cin farklı tahmin teknikleri geli¸stirilmi¸stir. Zaman serisi modellemesi ve tahmini, finansal veri analizi su¨recinde o¨nemli bir rol oynar. Finansal verilerin zaman serisi analizi ve tahmininde Box-Jenkins model- lerinden olan ARIMA (Autoregressive Integrated Moving Average) ve gu¨nu¨mu¨zde teknolojinin geli¸simiyle birlikte ortaya c¸ıkan derin ¨o˘grenme algoritmalarından biri olan LSTM (Long Short Term Memory) sık¸ca kullanılmaktadır. Bu ¸calı¸smada ele alınan Tesla hisse senedi u¨zerinden fiyat hareketlerini tahmin etmede ARIMA ve LSTM modelleri kullanılmı¸stır. C¸ alı¸smada kullanılan veri seti Yahoo Finance sitesinden elde edilmi¸stir ve Tesla hisse senedinin kapanı¸s fiyat de˘gerleri kullanılmı¸stır. Veri seti 29 Haziran 2010’dan 30 Aralık 2020’ye kadar 2646 veri i¸cermektedir. Tesla hisse senedi u¨zerinden elde edilen ARIMA ve LSTM modellerinin tahminleri performans de˘gerlendirme metrikleriyle ¨ol¸cu¨lmu¨¸stu¨r ve kullanılan modellerin per- formansları kar¸sıla¸stırılmı¸stır.
217. At¨olye Tipi C¸ izelgelemede Kullanılan Darbo˘gazı Kaydırma Sezgiselinde
C¸ evrim Olu¸sması
U¨ zerine
Murat Gu¨ng¨or murat.gungor@medeniyet.edu.tr ˙Istanbul Medeniyet U¨niversitesi
Atolye tipi ¸cizelgeleme i¸cin verimli bir algoritma olan darbo˘gazı kaydırma (shifting bottleneck) sezgiseli, makineleri teker teker ¸cizelgeleme fikrine dayanır. Henu¨z ¸cizelgelenmemi¸s her makine i¸cin gev¸setilmi¸s bir
alt problem c¸¨ozu¨lu¨r ve azami tamamlanma zamanını (makespan) en bu¨yu¨ten makine darbo˘gaz olarak
de˘gerlendirilerek ¸cizelgelenir. Bu tek makineli problemlerin ¸c¨ozu¨mleri, ¨onceden ¸cizelgelenmi¸s makinelerin ortaya ¸cıkardı˘gı ilave kısıtlar dikkate alınmazsa, problemi tanımlayan ¸cizgede ¸cevrimler olu¸sturarak olursuz
¸cozu¨mler do˘gurabilir. Ne var ki bu ¸cok seyrek g¨oru¨len bir durumdur. Biz bu ¸calı¸smamızda, Michael Pinedo’nun me¸shur ”Scheduling: Theory, Algorithms, and Systems” ¸cizelgeleme kitabında yer alan yanlı¸s
bir o¨rnekten hareketle (2016 baskısı, O¨ rnek 7.2.3, s. 199), darbo˘gazı kaydırma sezgiselinde ¸cevrim olu¸sması
durumunu teorik olarak inceliyoruz.
O¨ ncelikle tek makineli kafa-g¨ovde-kuyruk ¸cizelgeleme problemine dair
bir o¨nerme ispatlıyoruz. B¨oylece g¨osterebiliyoruz ki darbo˘gazı kaydırma sezgiselindeki tek makineli alt
problemlerde iki i¸slemli makineler, o¨nceleme kısıtları olmasa bile, ¸cevrim olu¸sturmaz. Bu bilgi ı¸sı˘gında
Pinedo’nun kitabındaki yanlı¸s olabiliriz.
o¨rne˘gin i¸c yu¨zu¨ne ve nasıl du¨zeltilebilece˘gine dair sa˘glam bir fikre sahip
69. Beklenen
I˙stanbul Depreminin
I˙stanbul Ekonomisi
U¨ zerindeki Etkilerinin
I˙ncelenmesi: Bir Sistem Dinami˘gi Modeli
C¸ a˘gla Alparslan cagla.alparslan@yeditepe.edu.tr Yeditepe U¨niversitesi Mu¨jgan Bilge Eri¸s mujganbilge.eris@std.yeditepe.edu.tr Yeditepe U¨niversitesi Melis Almula Karadayı makaradayi@medipol.edu.tr Medipol U¨niversitesi Ayla Alkan aylaalkan@beykent.edu.tr Beykent U¨niversitesi
Duygun Fatih Demirel d.demirel@iku.edu.tr ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi
Eylu¨l Damla G¨onu¨l Sezer eylul.sezer@yeditepe.edu.tr Yeditepe U¨niversitesi
Bilindi˘gi
u¨zere ˙Istanbul;
u¨retim, hizmet, finans, lojistik, turizm ba¸sta olmak
u¨zere bir¸cok farklı sekt¨or
i¸cin merkezi bir konumdadır ve bu¨yu¨k bir i¸s gu¨cu¨ potansiyeline sahiptir. Ayrıca Tu¨rkiye’nin gayri safi
yurti¸ci hasılasına yu¨zde olarak en bu¨yu¨k katkıyı saglayan ¸sehri olmasıyla Tu¨rkiye ekonomisi i¸cin kritik dere- cede ¨onem te¸skil etmektedir. Ancak u¨lkemizin lokomotif gu¨cu¨ konumunda olan ˙Istanbul, jeolojik yapısı du¨¸su¨nu¨ldu¨˘gu¨nde fay hatlarına yakın olması sebebiyle depremler i¸cin riskli bir b¨olge durumundadır. Bu sebeple uzmanlara g¨ore ¸siddetli bir depremin hem kısa vadede hem de uzun vadede ekonomik anlamda ciddi zararları olabilece˘gi tahmin edilmekle birlikte bu alanda yapılan tahminler uzman g¨oru¨¸su¨nu¨n dı¸sında genel olarak bilimsel modellere dayanmamaktadır. Bu¨tu¨n bunlar g¨oz ¨onu¨nde bulundurularak bu ¸calı¸smada
¸calı¸smada beklenen ˙Istanbul depreminin ˙Istanbul ili ve yakın ¸cevresi u¨zerinde olu¸sturaca˘gı dinamik etkiler bir sistem dinami˘gi simu¨lasyon modeli ile incelenmektedir. O¨ nerilen simu¨lasyon modeliyle depremin olum- suz etkilerini azaltmak icin dikkate alınabilecek aksiyon ve politikaların etkinlik seviyeleri ve dinamik olarak nelere sebep olabileceklerinin degerlendirilmesi ama¸clanmaktadır. Problemin modellenmesinde hane halkı, imalat, devlet, ihracat, ithalat ve firmalar gibi bazı kilit bile¸senler tanımlanmakta ve bu bile¸senler arası karma¸sık c¸ok y¨onlu¨ ili¸skiler nedensel d¨ongu¨ diyagramları ile a¸cıklanmaktadır. Modele bir ¸sok etkisi olarak deprem olayının ve depremin olumsuz ekonomik etkilerini azaltmaya y¨onelik aksiyonların da eklenmesiyle
depremin b¨olge u¨zerindeki uzun ve kısa vadeli ekonomik etkileri incelenerek en uygun aksiyonun belir-
lenmesi mu¨mku¨n kılınmaktadır. Bu c¸alı¸sma 121K925 numaralı proje kapsamında TU¨ B˙ITAK tarafından desteklenmektedir.
75. Beklenen
I˙stanbul Depreminin
I˙stanbul Ekonomisine Etkilerinin Analizi:
Bir Girdi C¸ ıktı Analizi
Mu¨jgan Bilge Eri¸s mujganbilge.eris@std.yeditepe.edu.tr Yeditepe U¨niversitesi C¸ a˘gla Alparslan cagla.alparslan@yeditepe.edu.tr Yeditepe U¨niversitesi Duygun Fatih Demirel d.demirel@iku.edu.tr ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Eylu¨l Damla G¨onu¨l Sezer eylul.sezer@yeditepe.edu.tr Yeditepe U¨niversitesi Melis Almula Karadayı makaradayi@medipol.edu.tr Medipol U¨niversitesi Ayla Alkan aylaalkan@beykent.edu.tr Beykent U¨niversitesi
U¨lkemizde ve du¨nyada depremlerin ekonomik olarak kısa ve uzun vadeli sorunlara yol a¸ctı˘gı bilinmektedir. Bu ¸calı¸smada, ˙Istanbul’da meydana gelebilecek olası bir depremin kentte ve kentin do˘grudan ili¸skide oldu˘gu Tekirda˘g ve Kocaeli illerindeki kısa ve uzun vadeli ekonomik etkileri, girdi-¸cıktı modeli kullanılarak sekt¨orel du¨zeyde tahmin edilecektir. Buna ek olarak olu¸sturulan ¸ce¸sitli senaryolar ile depremin ekonomi u¨zerinde yarataca˘gı zararları azaltmaya y¨onelik politikalar kısa ve uzun vadede incelenecektir. Girdi-C¸ ıktı modelleri sekt¨orler arası kar¸sılıklı ili¸skilerin incelenmesini sa˘glayan ekonomik verilerden olu¸smaktadır. Bu modellerin temel faaliyet birimi sekt¨or ya da endu¨stridir. Temel girdi olarak emek, sermaye gibi u¨retime dair fakt¨orler ve ara girdiler ele alınırken c¸ıktılar sektorde u¨retilen mal ve hizmetleri kapsar. Girdi-cıktı tabloları, sekt¨orlere ait hesapların bir tablo ¸seklinde du¨zenlenmesiyle elde edilir. Bu sayede belirli bir sekt¨oru¨n nihai tu¨ketiminde
ya da u¨retim fakt¨orleri girdisinde dı¸ssal olarak meydana getirilen bir de˘gi¸sikli˘gin, o sekt¨ordeki ve di˘ger
sekt¨orlerdeki ekonomik etkilerini ¨ol¸cebilmektedir. Afetlerden kaynaklı ekonomik kayıpların b¨olgesel ya da ulusal du¨zeyde etkilerinin incelendigi bir¸cok ¸calı¸smada girdi-¸cıktı modelinin kullanıldı˘gı g¨oru¨lmektedir.
Tu¨rkiye’nin en bu¨yu¨k sanayi b¨olgesini olu¸sturan ˙Istanbul ve
c¸evresi i¸cin yapılmı¸s bir girdi-¸cıktı tablosu
bulunmamaktadır. Bu ¸calı¸sma ile bolgeselle¸stirme y¨ontemi kullanılarak ulusal verilerden ˙Istanbul ve ¸cevresi i¸cin girdi-¸cıktı tablosu ilk defa olu¸sturulacaktır. Bu sayede, ˙Istanbul ve ¸cevre illerinin ekonomisinin mevcut durumunun sekt¨orel du¨zeyde analiz edilmesi, sekt¨orler arası ili¸skilerin ortaya konması ve olası sekt¨orel talep ve u¨retim de˘gi¸simlerinin bu illerin ekonomisi u¨zerindeki potansiyel etkilerinin belirlenebilmesi ama¸clanmı¸stır.
˙Istanbul, tedarik zinciri, sosyoekonomik ve lojistik a¸cıdan da yo˘gun etkile¸simde oldugu sınır kom¸susu Kocaeli ve Tekirda˘g illeri ile bir bu¨tu¨n olarak ¸calı¸sılacaktır. Bu ama¸cla ¨oncelikle Tu¨rkiye i¸cin 2015 yılına ait arz ve kullanım tablosu, geleneksel girdi-¸cıktı tablosuna d¨onu¨¸stu¨ru¨lecektir. Elde edilen ulusal girdi-¸cıktı tablosuna bir anket dı¸sı b¨olgeselle¸stirme y¨ontemi olan CHARM (Cross-Hauling Adjusted Regionalization Method) metodunun iki b¨olgeli tablo olu¸sturmak i¸cin geli¸stirilmi¸s versiyonu olan MCHARM metodu uygulanacaktır.
Anket dı¸sı bir y¨ontem olan MCHARM ile kilit sekt¨orler i¸cin toplanan u¨stu¨n verinin beraber kullanımı
sayesinde hibrit bir b¨olgeselle¸stirme y¨ontemi uygulanmı¸s olacaktır. Bu sayede ˙Istanbul-Tekirdag˘-Kocaeli bolgesi ve Tu¨rkiye’nin geri kalanı di˘ger b¨olge olacak ¸sekilde iki b¨olgeli bir girdi-cıktı tablosu olu¸sturulacaktır. Olu¸sturulan iki b¨olgeli girdi-¸cıktı tablosu her iki bolge i¸cindeki ekonomiyi ve aralarındaki ticari etkile¸simi g¨osterecek, olası talep ve arz ¸soklarının sonu¸clarını verecektir. B¨oylece ˙Istanbul’ da ¸siddetli bir depremin meydana gelmesi durumunda zamana ba˘glı ekonomik de˘gi¸sikliklerin girdi-¸cıktı modeline tekrar veri olarak girilmesiyle olası deprem ¸soklarının etkileri incelenebilecek ve bu ¸sokların u¨lkenin geri kalanına olan etkisi de girdi-¸cıktı tablosundan hesaplanabilecektir. Bu ¸calı¸sma 121K925 numaralı proje kapsamında TU¨ B˙ITAK tarafından desteklenmektedir.
93. Bilgi Teknolojileri Yatırımlarını Etkileyen Kriterlerin Subjektif
A˘gırlıklandırma Y¨ontemleri
I˙le Analizi: BWM-FUCOM Uygulaması
Emre Ekin emrenike@hotmail.com Marmara U¨niversitesi
Selcan Usta ustaseli@gmail.com Karadeniz Teknik U¨niversitesi
Emre EK˙IN1, Selcan USTA2 1 Dr.,Marmara U¨niversitesi Yo¨neylem Ara¸stırması Bilim Dalı em-
renike@hotmail.com 2 Yu¨ksek Lisans O¨ g˘rencisi, Karadeniz Teknik U¨niversitesi Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi ABD, ustaseli@gmail.com ˙I¸cerisinde ya¸samı¸s oldugumuz teknoloji ¸ca˘gında bilgi sınırsızdır ve i¸sletmeler a¸cısından bilginin elde edilmesi, i¸slenmesi, depolanması ve belirlenmi¸s ama¸clar i¸cin kullanımı son derece o¨nemli hale gelmi¸stir. Bilgi Teknolojileri, bilginin toplanıp, i¸slenip, depolanması ve ¸ce¸sitli a˘glar aracılı˘gıyla bir yerden bir yere iletiminin sa˘glanarak kullanıcıların hizmetine sunulan ileti¸sim ve bilgisayarlar dahil tu¨m teknoloji- leri kapsamaktadır. BT gu¨nu¨mu¨zde i¸sletmeler tarafından verilerin depolanması, elde edilmesi, i¸slenmesi,
iletilmesi ve bilgi u¨retilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Globalle¸sen du¨nyada bilgiye daha hızlı ve kolay
ula¸smak ve verileri i¸sleyip onlardan anlamlı bilgiler u¨retmek hedeflenmektedir. Teknoloji ¸ca˘gında artık
BT kullanımı zaruri hale gelmi¸stir. BT kullanımı; i¸sletmelerin su¨reklili˘gi, sekt¨orde di˘ger firmalarla rek- abet edebilme kabiliyeti, teknolojiye ayak uydurma, karlılık, mu¨¸steri istek ve ihtiya¸clarının kar¸sılanması, maliyetlerin minimize edilmesi gibi ama¸cların gercekle¸smesini sa˘glamaktadır. Gu¨nu¨mu¨zde i¸sletmelerin bil- gisayar teknolojisinden uzak kalmaları ve ¸ce¸sitli yazılım programlarını aktif kullanmamaları imkˆansızdır. BT, ¸cok sayıda farklı alanda kullanılmaktadır. Bunlar; i¸sletme, finans, e˘gitim, sa˘glık, i¸sletme, gu¨venlik, perakende, enerji vb. sektorlerdir. ˙I¸sletmeler; farklı birimler arasında koordinasyonu sa˘glamak, mu¨¸sterilerin davranı¸slarını analiz etmek ve i¸sletme faaliyetlerini raporlamak maksadıyla bilgi teknolojilerini kullanırlar.
E˘gitim sekt¨oru¨nde, o¨zellikle pandemi ile birlikte dijital donu¨¸su¨m su¨recine girilmi¸s ve bilgi teknolojileri
egitimde daha aktif kullanılmı¸stır. Finans sekt¨oru¨nde bankalar; mu¨¸steri verilerinin saklanması, i¸slenmesi konusunda bilgi teknolojilerinden yararlanmaktadır. Sa˘glık sekt¨oru¨nde, BT kullanımı ile doktorlar hasta bilgi ve belgelerine daha hızlı ula¸smakta, hasta takibi optimum du¨zeyde yapılmaktadır. Sonu¸c itibariyle; BT kullanımı her sekt¨orde i¸sletmeler ve payda¸sların etkin ve verimli ¸sekilde c¸alı¸smasını sa˘glamaktadır. Bu¨tu¨n bunlar; bilgi i¸slem teknolojilerindeki geli¸sim ile ekonomik verimlilik arasında pozitif bir ili¸ski oldu˘gunu g¨ostermektedir. BT sektoru¨ndeki sermaye artı¸sı, BT yatırımlarıyla artı¸s g¨ostermektedir. BT yatırımlarının; rekabet gu¨cu¨ne, u¨retim, istihdam ve gelir artı¸sına etkileri bulunmaktadır. ˙I¸ste i¸sletmeler tarafından BT ve
¸ce¸sitli yazılımların tercih edilip kullanılması kritik bir ¨oneme sahiptir. ˙I¸sletmelerin BT’ye ili¸skin yatırım kararı almalarında etkili olan kriterlerin o¨nem a˘gırlıklarının incelenmesi i¸sletmenin var olabilmesi a¸cısından karar alma birimlerinin g¨oz ¨onu¨nde bulundurması gereken o¨nemli bir konudur. Bu sebeple i¸sletme fonksiyonlarının
tu¨mu¨nu¨ ilgilendiren Bilgi Teknolojileri yatırımı se¸ciminde etkili olan kriterlerin, subjektif a˘gırlıklandırma
y¨ontemleri olan BWM ve FUCOM y¨ontemleri ile analiz edilmesi ve iki farklı y¨ontemin mukayese edilmesi ama¸clanmı¸stır. Literatu¨rde bu iki y¨ontemin kullanımına ili¸skin bu alanda ba¸ska bir ¸calı¸smanın olmaması ve uygulanan y¨ontemlerin kıyaslanması bakımından ¸calı¸smanın literatu¨re katkı sunaca˘gı degerlendirilmektedir. Gu¨nu¨mu¨zde Bilgi Teknolojileri departmanı, yazılım ve destek birimi olmak u¨zere ikiye ayrılmı¸stır. Yazılım yani ERP b¨olu¨mu¨, firmanın ihtiyacı olan programların belirlenmesi ve dı¸sarıdan veya i¸c kaynaklar ile program temin edilmesini sa˘glamaktadır. Her bir program yatırım olarak g¨oru¨lmekle birlikte bir¸cok kriter ele alınıp
planlama su¨recinden ge¸ctikten sonra u¨st y¨onetime sunularak uygun g¨oru¨len yazılımın ¸sirketin menfaat-
leri do˘grultusunda satın alınması sa˘glanmaktadır. Bu ¸calı¸smada Bilgi Teknolojileri i¸cin yatırım yapılaca˘gı zaman kriterlerin ag˘ırlıklandırmasında BWM ve FUCOM y¨ontemleri kullanılmı¸stır. C¸ alı¸smada kullanılan kriterler literatu¨r taraması ve ¸sirkette (Information Technology) IT departmanında g¨orevli y¨onetici ve uz-
man g¨oru¨¸sleri dikkate alınarak belirlenmi¸stir. Yapılan uygulama sonucunda, Bilgi Teknolojilerine ili¸skin yapılacak olan yatırımda etkisi olan kriterlerin a˘gırlıkları her iki y¨onteme g¨ore belirlenip mukayese edilmi¸s ve kriter a˘gırlıkları subjektif bakı¸s a¸cısına g¨ore yorumlanmı¸stır.
162. Bir Emniyet Kemer Montaj Hattının
I˙yile¸stirme C¸ alı¸sması
Yasemin Gu¨vendi Filiz 2000006731@stu.iku.edu.tr Istanbul kultur university Muhammed Sayan sayanmehmet36@gmail.com Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Aleyna Karata¸s aleynakaratas93@gmail.com ˙ISTANBUL KU¨LTU¨R U¨N˙IVERS˙ITES˙I
Talha Satır 1700004115@stu.iku.edu.tr I˙STANBUL KU¨LTU¨R U¨N˙IVERS˙ITES˙I
Ilayda Ulku i.karabulut@iku.edu.tr T.C. Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi
Otomotiv sektoru¨nde faaliyet g¨osteren firmalar, ku¨resel pazardaki rakipleriyle maliyet, kapasite, kalite, mu¨¸steri taleplerine uyum, zamanında teslim gibi kriterler a¸cısından mu¨cadele etmektedir. Bu nedenle u¨retim planlama, ¸cizelgeleme ve sıralama, imalat ¸sirketlerinin performansının o¨zu¨nu¨ olu¸sturur. Envanter y¨onetimini ba¸sarılı organize edebilmek i¸cin APP, ERP ve Planlama akı¸sından yararlanmak ka¸cınılmazdır. ArkPres Emniyet Kemeri A.S¸. 1973 yılında Kocaeli merkez il¸cede kurulmu¸stur. ArkPres firması emniyet
kemeri ve yedek par¸ca u¨retimi, ithalat ve ihracatını yapmaktadır. %100 Tu¨rk sermayeli bu aile ¸sirketi
150 ki¸siye istihdam sa˘glamakta ve yıllık 810.000 adet Emniyet Kemeri u¨retim kapasitesine sahiptir. Ticari ara¸c sekt¨oru¨ne emniyet kemeri ve yedek par¸ca u¨retimi yapan ArkPres firmasının mu¨¸sterileri Otokar, Ford Otosan, Bmc, Karsan, Anadolu Isuzu, Mercedes, Man, Temsa, Tu¨rk Trakt¨or gibi bu¨yu¨k firmalardır. Ayrıca firmanın u¨retim kabiliyeti Pres, Plastik Enjeksiyon ve Montaj Hatlarından olu¸smaktadır. Bu ¸calı¸smada,
¸sirketin u¨retim su¨recini iyile¸stirmek i¸cin montaj hatlarında sıralama ve ¸cizelgeleme ele alınmı¸stır. C¸ alı¸smanın amacı bitmeyen i¸sleri en aza indirmektir. Firmada 3 adet emniyet kemeri montaj hattı bulunmaktadır. Bu hatlarda 2PointAR3, 2PointALR, 2PointELR, 3PointH57, 3PointAR2 ve 3PointALLAGE adlı 6 adet
emniyet kemerinin montajı yapılmaktadır. ˙Ilgili
u¨ru¨nlerin etkin planlama yapabilmek i¸cin ilgili ¸sirketten
kurulum zamanı, i¸slem su¨resi, makine sayısı ve teslim tarihi verileri alınmı¸stır. Yapılan ¸calı¸smada firmanın bitmeyen i¸sleri en aza indirmek i¸cin, En Kısa ˙I¸slem Su¨resi (Shortest Processing Time: SPT), Erken Teslim Tarihi (Earliest Due Date: EDD), ˙Ilk Gelen ˙Ilk Servis (First Come First Serve; FCFS), En Uzun ˙I¸slem Su¨resi (Longest Process Time: LPT) gibi g¨orev dagıtım o¨nceli˘gi (Priority Dispatching Rule) kurallarından yararlanılmı¸stır. Mu¨mku¨n olan en kısa su¨reyi belirleyebilmek i¸cin ise matematiksel bir model geli¸stirilmi¸s ve modeli ¸cozmek i¸cin GAMS yazılımı kullanılmı¸stır. C¸ alı¸smanın sonucunda geli¸stirilen matematiksel modelde bulunan bitmeyen i¸sler ile senaryolarda bulunan bitmeyen i¸slerin su¨resi kıyaslanmı¸s, geli¸stirdi˘gimiz mod- elin senaryolardan daha verimli bir sonu¸c elde etti˘gi g¨ozlenlenmi¸stir. Bu verilerle birlikte ¸sirkete o¨neride bulunulmu¸stur. Montaj hattının u¨retim d¨ongu¨su¨nu¨ ve yarım kalan i¸slerin su¨resini gosteren Gantt Grafig˘i
¸ciziminden, ¸sirketteki 3 montaj hattı i¸cin dar-bo˘gaz durumu ile ilgili tahmin yapılmı¸stır. ˙I¸slenen tu¨m is- tasyonlardan ge¸ci¸s su¨releri; 174, 183, 170 saniyede g¨ozlemlenmi¸stir. Senaryo analizinde; Hat 1 i¸cin en verimli y¨ontem; FCFS 6.5 saniye/ortalama u¨ru¨n u¨retimi, kapasite verimli˘gi %30.20, sistemde tamamlanan i¸s sayısı ortalama 3.2 u¨ru¨n ve geciken i¸s sayısı ortalaması 0.41 u¨ru¨n ile FCFS metodu tercih edilmektedir. Hat 2 i¸cin en verimli y¨ontem; EDD 12.5 saniye/ortalama u¨ru¨n u¨retimi, kapasite verimli˘gi %38.67, sistemde tamamlanan i¸s sayısı ortalama 2.58 u¨ru¨n ve geciken i¸s sayısı ortalaması 4.5 u¨ru¨n ile EDD metodu tercih
edilmektedir. Hat 3 i¸cin en verimli y¨ontem: SPT 16 saniye/ortalama
u¨ru¨n
u¨retimi, kapasite verimli˘gi
%37, sistemde tamamlanan i¸s sayısı ortalama 2.67 ve geciken i¸s sayısı ortalaması 7.5 u¨ru¨n ile SPT metodu
edilmektedir. Firmanın mevcut u¨retim planı ile kıyaslandı˘gında yakla¸sık 15% iyile¸stirme sa˘glanmı¸stır.
Geli¸stirilen matematiksel model firmaya ¨onerilmi¸stir.
110. Bir Fizik Tedavi Merkezinde Hasta Karar Destek Sistemi
Elif Altınba¸s altnbaselif@gmail.com Ba¸skent U¨niversitesi
Berna Dengiz bdengiz@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I
I˙zleme Ve Randevu Planlama
I˙c¸in
Orhan Dengiz odengiz@nny.edu.tr Nuh Naci Yazgan U¨niversitesi
I˙smail Karao˘glan ikaraoglan@ktun.edu.tr Konya Teknik U¨niversitesi
B˙IR F˙IZ˙IK TEDAV˙I MERKEZ˙INDE HASTA ˙IZLEME VE RANDEVU PLANLAMA ˙IC¸ ˙IN KARAR DESTEK
S˙ISTEM˙I Elif Altınba¸s1, Orhan Dengiz2 , ˙Ismail Karao˘glan3, Berna Dengiz1 1 Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi Bolu¨mu¨, Ba¸skent U¨ niversitesi, Ankara 2 Endu¨stri Mu¨hendisli˘gi B¨olu¨mu¨, Nuh Naci Yazgan U¨ niversitesi, Kayseri DVM Teknoloji A.S¸. 3 Endu¨stri Mu¨hendisligi B¨olu¨mu¨, Konya Teknik U¨ niversitesi, Konya Fizik
tedavi ve rehabilitasyon merkezleri sa˘glık alanında o¨nemli bir yer kaplamaktadır. Bu birimlerde artan
talebe kar¸sın kısıtlı kaynaklar nedeniyle tedavi almak i¸cin bekleyen hastaların sayısı gu¨n ge¸ctik¸ce artmak- tadır. ˙I¸sletmeler bu gibi problemlere kalıcı ¸c¨ozu¨mler sa˘glamak i¸cin su¨rekli iyile¸stirmelere ihtiya¸c duy- maktadırlar. Yalın felsefenin temelinde maliyetleri du¨¸su¨rme, gereksiz ve bo¸s gecen zamanları azaltma dolayısıyla su¨rekli iyile¸stirme anlayı¸sı vardır. Son yıllarda sa˘glık kurum ve kurulu¸sları bu felsefeye odak-
lanmı¸stır. Fizik tedavi birimlerinde SGK o¨demeleri hastalık tu¨rlerine g¨ore y¨onetmelikte belirli kurallar
uyarınca yapılmaktadır. Ayrıca fizik tedavi birimleri kendi stratejik kararlarını uygulayarak hasta mem- nuniyetini sa˘glamak isterler. Bu tu¨r i¸sletmelerde kar¸sıla¸sılan problemlerden biri de randevu c¸izelgelemesinin sistematik bir yakla¸sım ile ile yapılmıyor olmasıdır. Ayrıca, randevuların bu ¸sekilde planlanmasında, hasta- ların yo˘gunlu˘gu dolayısıyla ya¸sanılan karı¸sıklıklar ciddi mali kayıplara da yol a¸cmaktadır. Bu nedenlerle SGK y¨onetmelik-y¨onergelerindeki esaslar ve fizik tedavi sisteminde yapılan g¨ozlem sonucu belirlenen prob- lemler dikkate alınarak randevu planlarının etkili bir ¸sekilde yapılabilece˘gi sistematik bir yakla¸sıma ihtiya¸c duyulmaktadır. Bu ¸calı¸smada, ˙Istanbul’da hizmet veren bir fizik tedavi merkezi i¸cin, yeni ba¸svuran, te- davisi devam eden ve tedavisi tamamlanmadan ayrılan hastaların durumunun olu¸sturdugu dinamik yapı, birimin kapasitesi, SGK y¨onetmelik ve y¨onergesine g¨ore tanımlanmı¸s kurallar ve o¨deme ko¸sulları, i¸sletmenin stratejik kararları ve bazı ¨ozel kısıtlar dikkate alınarak randevu ¸cizelgeleme problemi i¸cin hasta sayısının en bu¨yu¨klenmesini sa˘glayan tam sayılı dogrusal programlama modeli o¨nerilmi¸stir. B¨oylece daha ¸cok hastaya hizmet verilerek, randevu i¸cin bekleyen hastaların bekleme su¨releri azaltılması hedeflenmektedir. Haftalık olarak planlanan randevular ortaya ¸cıkan herhangi bir de˘gi¸siklik sonucu bu model ile gu¨ncellenmekte ve bu gu¨ncellemeler sırasında mevcut hastaların randevuları korunmaktadır. Buna ek olarak yine bu ¸calı¸smada geli¸stirilen bir Karar Destek Sistemi (KDS), randevu ¸cizelgelemesini ve hasta takibini yapmak u¨zere matem- atiksel model, veri deposu ve bir arayu¨zden meydana gelmi¸stir. Yukarıdaki ama¸c do˘grultusunda kurulan modelin ve yalın felsefenin kullanıldı˘gı su¨rekli iyile¸stirmeye hizmet etmek u¨zere geli¸stirilen KDS ile fizik
tedavi biriminde etkin bir randevu planlaması ve hasta takibi yapılabilmi¸stir.
O¨ nerilen matematiksel model
de˘gi¸sik boyutlardaki test problemleri g¨osterilmi¸stir.
u¨zerinde denenmi¸s ve ¸cok kısa su¨relerde ¸c¨ozu¨mlerin elde edildi˘gi
205. Bir Gıda
I˙¸sletmesinde C¸ izelgeleme C¸ alı¸sması
Gu¨l¸sen Aydın Keskin gulsen.keskin@balikesir.edu.tr
I˙brahim Ku¨c¸u¨kko¸c ikucukkoc@balikesir.edu.tr
Balıkesir U¨niversitesi
Aslan Deniz Karao˘glan deniz@balikesir.edu.tr Balıkesir U¨niversitesi
Sevgi Karadag sevgi.karadag@hastavuk.com Ar-Ge Departmanı, HasTavuk Gıda Tarım Hayvancılık San. ve Tic. A.S¸.
C¸ izelgeleme, kritik kaynakların etkin kullanımı ve darbogazların giderilmesi konusunda yarar sa˘glayan bir
¸calı¸smadır. U¨retimde yapılan ¸cizelgeleme ¸calı¸smalarında, belirli bir amacı en iyilemek i¸cin ger¸cekle¸stirilmesi gereken bir grup i¸sin hangi kaynak veya kaynaklarda ne zaman ba¸slayıp ne zaman bitirilece˘ginin belirlen- mesi problemi ele alınmaktadır. Bu ama¸c; yayılma zamanı, toplam/maksimum gecikme veya akı¸s zamanı gibi tek bir amacın veya bunların a˘gırlıklı kombinasyonunun en ku¨c¸u¨klenmesi olabilmektedir. Dikkate alınması gereken kısıtlar ilgili u¨retim sisteminin ve ele alınan problemin niteli˘gine g¨ore de˘gi¸smekte ve prob- lemin ¸c¨ozu¨lebilirli˘gi ile ilgili belirleyici rol oynamaktadır. Bu ¸calı¸smada, bir gıda i¸sleme firmasında kritik kaynak olarak nitelendirilen ve birden fazla u¨ru¨ne aynı anda i¸slem uygulayan bir prosesin ¸cizelgelenmesi problemi ele alınmı¸stır. ˙Ilgili proseste birden fazla o¨zde¸s i¸sleme u¨nitesi bulunmakta olup birbirine paralel olarak yerle¸stirilmi¸slerdir. Ama¸c yayılma zamanını minimize etmektir ve buna y¨onelik olarak bir matem- atiksel model ¨onerilmi¸stir. O¨ nerilen modelin ge¸cerlili˘gi ve ku¨c¸u¨k veri setleri i¸cin u¨retti˘gi optimum ¸c¨ozu¨mler sunularak de˘gerlendirilmi¸stir. Analitik y¨ontemlerin ger¸cek hayat boyutunda veri barındıran problemler kar¸sısında ya¸sadı˘gı zorluk dikkate alınarak bir de sezgisel model o¨nerilmi¸s ve performansı de˘gerlendirilmi¸stir. O¨ nerilen metodoloji, benzer sisteme sahip firmalar tarafından uygulanabilir ve sistemin kapasitesinin artırılması konusunda yarar sa˘glayabilir.
234. Bir Kablo Firması Hattı Sec¸imi
I˙c¸in Bulanık Crıtıc Ve Bulanık Maırca
I˙le Ekstru¨der
Aliye Ay¸ca Sup¸ciller asupciller@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
Tu˘gba O¨ ktem toktem21@posta.pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
U¨retim i¸sletmelerinde, i¸sletmenin su¨reklili˘gini ve karlılı˘gını arttırmak adına uygun
u¨retim tezgˆahı se¸cimi
olduk¸ca ¨onemlidir. Se¸cim kriterlerinin karma¸sıklı˘gı, birbirleriyle ¸celi¸smesi ve belirsizliklerin olması karar vermeyi olduk¸ca zorla¸stırmaktadır. Bu nedenle bu tezgˆah secimi, ¸cok kriterli karar verme problemi olarak degerlendirilmektedir. Bu ¸calı¸smada, kablo u¨retim sektoru¨nde faaliyet g¨osteren bir i¸sletme i¸cin ekstru¨der hattı se¸cimi yapılmı¸stır. U¨retim y¨oneticilerinden olu¸san bir karar verici ekibiyle ger¸cekle¸stirilen toplantılarda kullanılması planlanan hammadde tipi i¸cin mevcut makine parkurunda yer alan kullanılabilir d¨ort ekstru¨der hat alternatifi i¸cin yedi se¸cim kriteri belirlenmi¸stir. Kriterler, Pisagor bulanık sayılar kullanılarak bulanık CRITIC y¨ontemiyle a˘gırlıklandırılmı¸stır. Tu¨m alternatifler, kriterlere ba˘glı olarak karar vericiler tarafından
de˘gerlendirilmi¸stir. De˘gerlendirme sırasında kullanılan dilsel ifadeler, u¨¸cgen bulanık sayılar aracılı˘gı ile
sayısalla¸stırılmı¸s ve ¸cok kriterli karar verme yontemlerinden bulanık MAIRCA ve bulanık TOPSIS y¨ontemleri uygulanarak alternatiflerin sıralamaları elde edilmi¸stir. Kriter a˘gırlıklarında meydana gelen de˘gi¸simlerin sıralamaya etkisini g¨orebilmek i¸cin kriter ag˘ırlıkları de˘gi¸stirilerek duyarlılık analizi gercekle¸stirilmi¸stir. Ayrıca y¨ontemlerin sonucunda ortaya ¸cıkan sıralama karar verici gurubu ile de payla¸sılarak onaylatılmı¸stır.
149. Bir Otomotiv Firmasında Uygulanan Kanban Sisteminin Ayrık Zamanlı
Simu¨lasyon Y¨ontemiyle
I˙yile¸stirilmesi: Otokar
Okay Isık o.isik@iku.edu.tr T.C. Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi
Ay¸se Paksoy 1600001531@stu.iku.edu.tr T.C. Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Melisa Erdo˘gan 1700002198@stu.iku.edu.tr T.C. ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Melike Kansız 1700003593@stu.iku.edu.tr T.C. ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Ezgi O¨ zarın 1700002653@stu.iku.edu.tr T.C. Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi
Ku¨resel rekabet ortamında gu¨cu¨nu¨ artırmak isteyen firmalar i¸cin stok y¨onetimi ¨onemli bir konu haline
gelmi¸stir. Gu¨nu¨mu¨zde firmalar faaliyetlerini su¨rdu¨rmek, rekabet gu¨c¸lerini artırmak ve en o¨nemlisi mu¨¸steri talep ve gereksinimlerini kar¸sılamak i¸cin istenilen malı istenen zamanda hazır bulundurmak ve bunu en
ekonomik bi¸cimde ger¸cekle¸stirmeye odaklanmaktadır. Bu nedenle
u¨ru¨nlerin
u¨retiminin ba¸slangıcından
son ¸seklini alana kadar istenilen zamanda, istenilen miktarda, istenilen yerde, istenilen kalitede olması son derece ¨onemlidir. Bu ¸calı¸smada, Otokar’ın Sakarya fabrikasındaki depolama sisteminin iyile¸stirilmesi konusu ele alınmı¸stır. Mevcut durumda montaj hattında sıklıkla kullanılan 700’e yakın par¸ca i¸cin 2-kutulu Kanban sistemi uygulanmaktadır. Firma bu¨nyesinde belirli bir par¸caya y¨onelik ana depo stok miktarı, Kanban kutu sayıları ve kutu i¸ci par¸ca sayıları belirlenirken, iyi tanımlanmı¸s bir su¨re¸c bulunmamaktadır. Bu durum genellikle a¸sırı stoklamanın getirece˘gi maliyet artı¸slarına neden olmaktadır. Aynı ¸sekilde montaj hattındaki Kanban kutularının ne sıklıkla kontrol edilece˘gine y¨onelik bir politika bulunmamaktadır. Prob- lemin stokastik yapısı gere˘gi, su¨re¸c iyile¸stirme i¸cin simu¨lasyon y¨onteminin kullanılmasına karar verilmi¸stir. Otokar firmasından elde edilen verilerin analizi ile, kullanım sıklı˘gı, termin su¨resi minimum ve maksimum stok seviyesi birbirinden farklı 3 par¸ca i¸cin mevcut akı¸s Rockwell Arena Simu¨lasyon Yazılımı ile ayrık za- manlı modellenerek do˘grulanmı¸stır. Daha sonra Kanban kutu hacmi, kritik stok seviyesi, maksimum stok seviyesi, Kanban kontrol sıklı˘gı de˘gi¸skenlerinin farklı de˘gerleri i¸cin deneyler yapılarak, montaj su¨recini ak- satmaksızın WIP (work-in-process) du¨zeyini minimize eden de˘gerler elde edilmi¸stir. O¨ nerilen su¨re¸c, Otokar firması i¸cin tam ¨ol¸cekli olarak modellendi˘ginde, stok maliyetini bu¨yu¨k o¨l¸cekte iyile¸stirecek bir karar destek sistemi olarak kullanılabilir.
92. Bir Tekstil Firması’nda Sipari¸s Bu¨yu¨klu¨˘gu¨ Uygulaması
Tu˘gra Delibudak tugradelibudak@gmail.com ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Hasan Ayabakan ayabakanhasan@gmail.com Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Halid Bu˘gra Dalkıran 1700002000@stu.iku.edu.tr ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Fahad G˘arbiye fahad 31@hotmail.com Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi
Duygun Fatih Demirel d.demirel@iku.edu.tr ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi
Ve Zamanının Belirlenmesi
Gu¨nu¨mu¨zde rekabet¸ci ko¸sulların giderek artması, mu¨¸sterilerin kalite standartlarının yu¨kselmesi, teknolojik geli¸smelere ayak uydurma gereklili˘gi her sekt¨orde oldugu gibi tekstil sektoru¨nde de yeni maliyetlerin or- taya ¸cıkmasına yol a¸cmı¸stır. Bu maliyetlerin kar¸sılanması adına farklı firmalar tarafından piyasaya sunulan benzer o¨zellikteki u¨ru¨nlerin satı¸s fiyatları u¨zerinde artı¸s yapmak ise rekabet¸ci pazar ¸sartları gere˘gi genel- likle mu¨mku¨n olmamaktadır. Bu sebeple firmalar artan maliyetleri kar¸sılamak i¸cin bircok farklı y¨onteme ba¸svurmaktadır. Bahsi ge¸cen y¨ontemlerden biri de en Uygun sipari¸s bu¨yu¨klu¨˘gu¨ ve zamanının belirlenerek
maliyetlerin enku¨¸cu¨klenmesidir. Bu¨tu¨n bunlar goz o¨nu¨nde bulundurularak bu ¸calı¸smada bir tekstil fir-
masının ˙Istanbul’da en yu¨ksek ciroya sahip magazasında satılmakta olan en yu¨ksek satı¸s hacmine sahip u¨ru¨n grubu i¸cin bir yıllık sipari¸s bu¨yu¨klu¨kleri ve bu sipari¸slerin ne zaman yapılaca˘gına karar veren bir parti bu¨yu¨klu¨˘gu¨ belirleme modeli kurulmu¸s, kurulan model Wagner-Whitin Algoritması ile ¸c¨ozu¨lmu¨¸stu¨r. Uygulanan y¨ontemle ge¸cmi¸s verilere dayalı talep miktarlarından yola ¸cıkılarak sipari¸sten kaynaklı sabit ve de˘gi¸sken maliyetler ile envanter tutma maliyetleri enku¨c¸u¨klenerek en uygun aylık sipari¸s bu¨yu¨klu¨klerine karar verilmi¸stir. Ayrıca duyarlılık analizleri ger¸cekle¸stirilerek model parametrelerindeki olası de˘gi¸simlerin sipari¸s bu¨yu¨klu¨k ve zamanı kararlarını nasıl etkiledi˘gi incelenmi¸stir.
229. Bir Tekstil Analizi
I˙¸sletmesinde Konfeksiyon Tesis Yerle¸siminin Simu¨lasyon
I˙le
Sevgi Melis Cengiz scengiz@kucuker.com Ku¨¸cu¨ker Tekstil Ufuk Yıldırım uyildirim@kucuker.com Ku¨¸cu¨ker Tekstil Mehmet Ural mural@kucuker.com Ku¨¸cu¨ker Tekstil
Mehmet Ula¸s Koyuncuo˘glu ulas@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
O¨ zcan Mutlu mutlu@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
Gu¨nu¨mu¨z i¸s du¨nyasında ku¨resel rekabet sonucu u¨ru¨n ¸ce¸sitli˘gi giderek artarken sipari¸s miktarları ise azal- maktadır. Aynı zamanda artan u¨retim maliyetleri u¨retimde daha ¸cok teknolojik makineleri kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir. Tekstil sekt¨oru¨ bu geli¸smelerden en fazla etkilenen sekt¨orlerin ba¸sında gelmek- tedir. Geleneksel olarak emek yo˘gun bir yapıya sahip olan tekstil sekt¨oru¨nde otomasyon du¨zeyi giderek artmaya ba¸slamı¸stır. Bu ¸calı¸smada, Denizli’de bir tekstil i¸sletmesinin konfeksiyon bolu¨mu¨nu¨n otomasyon
¸calı¸smaları kapsamında ortaya ¸cıkan yerle¸sim gereksinimleri simu¨lasyon y¨ontemi ile analiz edilerek yeni bir yerle¸sim planı o¨nerilmi¸stir. Kapsamlı bir ¸calı¸sma yapılarak tu¨m u¨retim su¨re¸cleri i¸cin simu¨lasyon mod- elleri olu¸sturulmu¸stur. Farklı yerle¸sim planlarını ve personel sayılarını i¸ceren senaryolar ic¸in simu¨lasyon modelleri geli¸stirilmi¸s, darbo˘gaz olu¸sturan i¸slemler, ara stok alanları, ta¸sıma arabalarının sayıları, gerekli
personel sayısı bu senaryolar do˘grultusunda belirlenmi¸stir. ˙I¸sletmenin belirledi˘gi u¨retim hedefleri dikkate
alınarak ta¸sımları azaltan ve mevcut alanı daha verimli kullanan yerle¸sim planı belirlenerek uygulamaya konulmu¸stur. Bu ¸calı¸sma ile olası sorunlar o¨nceden tespit edilmi¸s, tesis yerle¸simindeki du¨zenlemeler u¨retim su¨reci aksamadan ger¸cekle¸stirilmi¸stir.
107. Bir Tekstil
I˙¸sletmesinde
U¨ retim C¸ izelgeleme Problemi
Sinan S¸ahin sahinsinan2018@gmail.com Yıldız Teknik U¨niversitesi
Mehmet Gu¨ray Gu¨ler mgguler@yildiz.edu.tr Yıldız Teknik U¨niversitesi
C¸ alı¸sma, ˙Istanbul merkezli ve 2021 yılında ¸corap sekt¨oru¨nde “˙Ihracat Lideri” unvanı kazanan ¸corap u¨reticisi konumundaki bir i¸sletmenin C¸ ankırı fabrikasında ger¸cekle¸stirilmi¸stir. ˙I¸sletme %100 ihracat odaklı
¸calı¸smaktadır. C¸ ankırı fabrikasının uluslararası bir spor ekipmanları satan firma ile yaptı˘gı ortaklık anla¸sması gere˘gi, fabrikanın kapasitesinde 2025 yılına kadar iki katlık bir kapasite bu¨yu¨mesi planlanmaktadır. U¨retim
miktarının artacak olması,
u¨retim verimlili˘gi ve fire oranlarının kontrolu¨nu¨
ilgilendirdi˘gi gibi, gelecek
donemlerde
u¨retilecek ¸corapların
u¨retim su¨re¸clerinin teknik olarak daha zor olaca˘gı bilindi˘ginden hangi
¸corapların hangi makinelerde
u¨retilece˘gi konusu
o¨nem kazanmı¸stır. C¸ orap
u¨retim kapasitesini artırmak
isteyen firma bir taraftan yeni ekipman yatırımlarını hızlı bir ¸sekilde yu¨ru¨tu¨rken di˘ger taraftan da mevcut i¸sletme i¸cindeki su¨re¸cleri maksimum verimlilikle yu¨ru¨tu¨p aynı zamanda fire oranlarını du¨¸su¨rmek istemekte- dir. Mevcut durumda, i¸sletmede kullanılan ERP sisteminde hangi ¸corabın u¨retiminin durdurulması gerekti˘gi ve hangisinin u¨retimine ba¸slanaca˘gına karar verilmesi ¨orgu¨ planlama mu¨hendisinin manuel takibi sayesinde belirlenmektedir. Firmada ¸corapların u¨retildi˘gi makinelerin 24 tanesinin olu¸sturdu gruba sıra adı verilmek- tedir. Sıralar arasında olu¸san dengesizlik u¨retim sahasında istenmemektedir ve bir sırada u¨retimi di˘gerlerine g¨ore daha zor ¸coraplar toplanırsa, sahadaki usta ve ustaba¸sıları manuel yer de˘gi¸stirme i¸slemi yaparak sıraları dengelemeye c¸alı¸smaktadır. Sorumluluk alanı c¸ok daha katma de˘gerli i¸slerden olu¸san personeli bu i¸slemde kullanmak, i¸s¸cilik ve zaman kaybına yol a¸cmaktadır. Bu ¸calı¸smada bahsedilen bu problemin ¸c¨ozu¨mu¨ i¸cin
¸corap modellerinin ge¸cmi¸s verileri incelenerek zorluk puanları belirlenmi¸s ve bu puanlara g¨ore modeller sıralara e¸sit a˘gırlıkta olacak ¸sekilde da˘gıtacak bir karma tamsayılı model geli¸stirilmi¸stir. Modelin kullanımı ile her makine operat¨oru¨ne dengeli yu¨k du¨¸smektedir. B¨oylece makine operat¨orlerinin hataya ortalama mu¨dahale su¨resinin azalması beklenmekte, makinenin tespit edemedi˘gi hataları da kontrol edebilecek ve makinenin fireli u¨retim yapmasını da engelleyebilecek duruma gelebilecekleri de˘gerlendirilmektedir.
79. Bireylerin
O¨ deyece˘gi Sa˘glık Sigortası Prim
U¨ cretlerinin Tahmin Edilmesi:
Amerika Birle¸sik Devletleri Uygulaması
Ebru Ge¸cici geciciebru@gmail.com Yıldız Teknik U¨niversitesi
Selin Soner Kara ssoner@yildiz.edu.tr Yıldız Teknik U¨niversitesi
Sa˘glık hizmetleri; insanların, hastalık, yaralanma gibi fiziksel ya da zihinsel rahatsızlıklarda tedavi yoluyla
sa˘glı˘gının korunması ve iyile¸stirilmesini kapsamaktadır. C¸ o˘gu geli¸smi¸s u¨lkede sa˘glık hizmetleri devlet
tarafından sa˘glanıyor olmasına ra˘gmen Amerika Birle¸sik Devletleri’nde bu hizmetler di˘ger u¨lkelerden farklı
olarak yu¨ru¨tu¨lmektedir. Genel sa˘glık sigortası hizmetlerinin olmadı˘gı u¨lkede kamu ¸calı¸sanları dahil ol-
mak u¨zere tu¨m bireyler sa˘glık hizmetlerine eri¸sebilmek i¸cin i¸sverenleri tarafından yapılan sigortalar kul-
lanmak ya da o¨zel sigorta ¸sirketlerinden kendilerine uygun olan sigorta paketlerini almaktadırlar. En
temel sa˘glık hizmetlerini kapsayacak ¸sekilde temel ihtiya¸cları kar¸sılayan sa˘glık hizmetlerini i¸ceren paketler belirli u¨cretlere yapılmaktadır. Temel sag˘lık hizmetlerinden ba¸slayarak olu¸sturulan paketler i¸cin farklı fiyat- landırmalar yapılmaktadır. Bu ¸calı¸sma kapsamında ¸cevrimi¸ci platform olan Kaggle’da yayınlanan “Amerika Birle¸sik Devletleri Saglık Sigortası” veri seti kullanılarak bireylerin sa˘glık sigortalarına ¨odeyecekleri prim u¨creti, makine o¨˘grenmesi y¨ontemleri kullanılarak tahmin edilmi¸stir. Bu do˘grultuda gozetimli ve g¨ozetimsiz o¨˘grenme olmak u¨zere ikiye ayrılan makine ¨ogrenmesi tekniklerinden g¨ozetimli ¨o˘grenme yontemleri i¸cinde yer alan ¸coklu do˘grusal regresyon, karar a˘ga¸cları ve rassal orman y¨ontemleri kullanılmı¸stır. C¸ oklu do˘grusal regresyon, do˘grusal modellerin olu¸sturulması i¸cin kullanılıyorken rassal orman ve karar a˘gacları do˘grusal olmayan modellerin olu¸sturulmasında tercih edilmektedir. C¸ oklu do˘grusal regresyon, birden fazla de˘gi¸sken kullanılarak su¨rekli yapıya sahip olan tek bagımlı de˘gi¸skenin tahmin edilmesi i¸cin kullanılmaktadır. Karar aga¸cları ise bir a˘gac¸ yapısı ¸seklinde regresyon modellerinin olu¸sturulması i¸cin kullanılmaktadır. Bu y¨ontemde veri seti giderek daha ku¨¸cu¨k alt ku¨melere ayrılmakta ve e¸s zamanlı olarak karar a˘gacı olu¸sturulmaktadır. Rassal orman y¨ontemi ise verinin e˘gitilmesi a¸samasında ¸cok sayıda karar a˘gacı olu¸sturarak regresyon mod- elinin olu¸sturulmasına dayanmaktadır. Do˘grusal ya da do˘grusal olmayan olarak tanımlanan bu y¨ontemlerde kullanılan algoritmalar benzer c¸alı¸sma yapısına sahiptir. E˘gitim veri seti (train data set) kullanılarak model kurulmakta sonrasında test veri seti kullanılarak modelin dogrulu˘gu belirli performans g¨ostergeleri sayesinde test edilmektedir. Farklılık ise tanımlarından da anla¸sılaca˘gı gibi model kurulmasında ortaya ¸cıkmaktadır. Sonu¸cta ise mevcut veriler ile su¨rekli yapıya sahip olan ba˘gımlı de˘gi¸skeni tahmin etmek i¸cin en uygun model elde edilmektedir. Yapılan bu ¸calı¸smada olu¸sturulan modellerde bireylerin ¨odeyece˘gi prim u¨cretlerinin tah- min edilmesinde bireylerin sa˘glık ge¸cmi¸sleri, aile yapıları ve mevcut hastalıkları gibi fakt¨orlerin etkili oldu˘gu varsayılmı¸stır. Ya¸s, cinsiyet, vu¨cut-ku¨tle indeksi, bireylerin sahip oldugu ¸cocuk sayısı, sigara i¸cip i¸cmeme durumu gibi farklı ba˘gımsız de˘gi¸skenler kullanılarak olu¸sturulan modeller R2 ve ortalama hata karesi gibi farklı performans ¨ol¸cu¨tlerine g¨ore kar¸sıla¸stırılmı¸stır. Olu¸san modellerin benzer de˘gi¸skenleri i¸cerdi˘gi ancak
performans ¨ol¸cu¨tlerine g¨ore
g¨ozlemlenmi¸stir.
c¸ıkan sonuclarda en iyi sonucun
c¸oklu do˘grusal regresyon ile elde edildi˘gi
67. Bisiklet Payla¸sım Sistemlerinde I˙stasyon Yer Sec¸imi I˙c¸in C¸ ok Kriterli Karar
Modeli Ve
I˙stanbul, Kadık¨oy
I˙c¸in Cbs Destekli Uygulama
I˙zel Vi¸sne visne16@itu.edu.tr Istanbul Teknik U¨niversitesi
O¨ zay O¨ zaydın oozaydin@dogus.edu.tr Do˘gu¸s U¨niversitesi
I˙lker Topcu ilker.topcu@itu.edu.tr ˙Istanbul Teknik U¨niversitesi
Bisikletler, hem sa˘glık, hem ekonomik, hem de ¸cevresel olumlu etkileri nedeniyle bir ¸cok u¨lkede sadece hobi, spor de˘gil yaygın bir ula¸sım aracı olarak da kullanılmaktadırlar. Bisiklet yolları ba¸sta olmak u¨zere bir¸cok alt yapı deste˘gi sayesinde bisiklet kullanımı da ku¨resel o¨l¸cekte oldukca artmı¸stır. 2010’ların ba¸sından bu yana, payla¸sım ekonomisi geli¸smi¸s u¨lkelerde giderek yaygınla¸san bir olgu haline gelmi¸stir. Bu ekonomi modeli, genellikle ¸cevrimi¸ci ya da mobil bir uygulama aracılı˘gı ile kaynakların payla¸sılarak verimlili˘gin arttırılması prensibine dayanır. Payla¸sım ekonomisinin popu¨ler ¨orneklerinin ba¸sında bisiklet payla¸sım sistemleri gelmek- tedir. Du¨nyada bir¸cok u¨lkede uygulamaları bulunan bu sistemler, genellikle ¸sehir geneline da˘gılmı¸s olan istasyonlarda kenetlenmi¸s bisikletleri kullanıcıların istedikleri/ihtiya¸c duydukları su¨relerde kullanılabilmesine izin verir. Kullanıcılar ihtiya¸cları sona erdi˘ginde ise payla¸sım a˘gındaki diledikleri istasyona tekrar kenetleyip su¨reci sonlandırabilirler. Bu sistemler, ¸sehirlerde trafi˘gin, hava kirlili˘ginin azaltılması y¨onu¨nde daha sık¸ca kullanılmaktadır, ayrıca bisiklet sahibi olmayanların da uygun ve hesaplı bir ula¸sım se¸cene˘gine sahip ol- malarını sag˘lar. Faydalarının yanı sıra, bisiklet payla¸sım sistemleri ¸ce¸sitli zorluklarla da kar¸sıla¸smaktadır. Bir yandan artan talep, di˘ger yandan talebin degi¸skenlik g¨ostermesi, bazı istasyonlarda bisiklet eksikli˘gine, bazı istasyonlarda ise bo¸s kenetleme u¨nitesi eksikli˘gine neden olmaktadır. Bu durum da sistemin bu¨tu¨nu¨nu¨n ver- imlili˘gine olumsuz etki etmektedir. Bu ¸calı¸smada, Cog˘rafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve ¸cok kriterli karar verme y¨ontemlerini bu¨tu¨nle¸sik olarak kullanıp bisiklet payla¸sım sistemine eklenecek yeni istasyonların konumlarını belirleyen bir model o¨nerilmektedir. Bu modelde o¨ncelikle olurlu b¨olgeler CBS uygulaması deste˘gi ile belir- lenmi¸stir. CBS girdileri, IBB’den temin edilen verilerin yanı sıra a¸cık kaynak veri bankalarından derlenmi¸stir. Bu kaynaklar ayrıca temel haritaların olu¸sturulmasında da kullanılmı¸stır. Olurlu b¨olgelerin belirlenmesinde ayrıca Analitik Hiyerar¸si Su¨reci kullanılarak kriter a˘gırlıkları belirlenmi¸s, belirlenen bu a˘gırlıklar i¸cin ısı har- itaları olu¸sturulmu¸stur. Uzmanlar, politika yapıcılar ve bisiklet kullanıcılarının olu¸sturdu˘gu bir karar verici grubuna daha sonra se¸cenekler arasından en uygunu TOPSIS y¨ontemi ile belirlemek i¸cin ba¸svurulmu¸stur. O¨ nerilen bu hibrit y¨ontem varolan bisiklet istasyonlarını da dikkate alıp, yeni istasyonların en uygun yerlere kurulmasını ama¸clamakta ve sistemin her bir yeni istasyonla birlikte etkinli˘gi ve verimlili˘gini arttırmayı hedeflemektedir.
124. Bulanık Mantık Y¨ontemiyle Ege B¨olgesi Meyve
U¨ retimi Ataması
Hasan Akyer hakyer@pau.edu.tr pamukkale u¨niversitesi mu¨hendislik faku¨ltesi endu¨stri mu¨hendisli˘gi b¨olu¨mu¨
Tu¨rkiye’nin Ege B¨olgesi, iklim ko¸sulları ve toprak ¨ozelli˘gi sayesinde meyve ve sebze u¨retimine ¸cok elveri¸sli bir b¨olgedir. Ege B¨olgesindeki meyve ve sebze u¨retimi yapılan tarım arazileri b¨olgenin %73 u¨nu¨ olu¸sturur.
Meyvecilik sekt¨oru¨
Tu¨rkiye’nin tarım ekonomisi a¸cısından olduk¸ca
o¨nemli bir yere sahiptir. Bulanık
mantık yontemi, bir ger¸cekli˘gin yakla¸sık olarak bulunmasıdır. Sayısal veriler yerine s¨ozel veriler kul- lanılır; bulanık mantık bu sozel verileri sayısal verilere d¨onu¨¸stu¨ru¨r. C¸ alı¸smanın amacı Ege B¨olgesindeki
dengesiz meyve
u¨retiminin, bulanık mantık yontemi kullanılarak,
o¨nu¨ne gecilerek daha verimli meyve
yeti¸stiricili˘gi sa˘glamaktır. Ger¸cekle¸stirilen ¸calı¸smada, farklı ko¸sullarda yeti¸sen meyveleri Ege b¨olgesindeki
farklı ¨ozelliklere sahip illerde dengeli bir ¸sekilde u¨retiminin yapılaca˘gı bir atama ama¸clanmı¸s ve sonuca
ula¸sılmı¸stır. C¸ alı¸sma yapılırken ege b¨olgesindeki ¸sehirlerin ko¸sulları ve meyvelerin yeti¸sme ko¸sulları g¨oz o¨nu¨ne alınmı¸stır. Bu ko¸sullar rakım, sıcaklık, toprak niteligi, iklim, nem, i¸sgu¨cu¨ ve sulamadır. C¸ alı¸smada bulanık mantık y¨ontemi MATLAB fuzzy logic arac¸ kutusu programı kullanılarak uygulanmı¸stır. Yapılan
¸calı¸sma u¨lke genelinde her b¨olgede bu ¸sekilde meyve ve sebze atamasının yapılarak dengesiz u¨retimin o¨nu¨ne ge¸cilebilece˘gini g¨ostermi¸stir. C¸ alı¸sma sayesinde u¨lkemizde ve du¨nyada dengesiz ve plansız yapılan meyve ve sebze u¨reticili˘gin o¨nu¨ne ge¸cilebilecektir ve elde edilen kar ¸cok daha fazla olacaktır. Dolayısıyla tarımsal ekonomi kalkınacaktır.
101. Bulanık Q-rof Topsıs Ve Q-rof Cocoso Y¨ontemleriyle Petrol I˙stasyon Yer Sec¸imi
Birsen I˙rem Selamo˘glu b.iremselamoglu@gmail.com Osmaniye Korkut Ata U¨niversitesi, ˙I˙IBF
Du¨nya ekonomisi i¸cin petrol ve petrol u¨ru¨nleri ¸cok o¨nemli bir yere sahiptir. Petrol istasyonlarının sayısı da bu ihtiya¸cları gidermek do˘grultusunda artmaktadır. Bu ¸calı¸smada, bir petrol istasyonu ic¸in tesis yer se¸cimi problemi incelenmi¸stir. Tesis yer secim problemlerinin ¸c¨ozu¨mu¨ i¸cin sıklıkla kullanılan yakla¸sımlar C¸ ok Kriterli Karar Verme (C¸ KKV) y¨ontemleridir. Bu baglamda, istasyon tesis yer se¸cim problemi i¸cin
¸cevresel, ekonomik ve su¨rdu¨ru¨lebilirlik kriterleri belirlenerek, iki farklı C¸ KKV yontemi kullanılarak ¸c¨ozu¨m aranmı¸stır. Literatu¨rde yapılan ¸calı¸smalar incelendi˘ginde, karar vericilerin, karar vermeleri a¸samasında do˘gal olarak meydana gelen belirsizlig˘i ¸calı¸smaya yansıtırken, klasik C¸ KKV metotlarının yetersiz kaldı˘gı sonucuna varılmı¸stır. Bunu a¸smak adına, literatu¨rde bulanık ku¨me temelli y¨ontemler kullanılmaya ba¸slanmı¸stır. Bu nedenle, bu ¸calı¸smada petrol istasyonu tesis yeri secimi problemi i¸cin q seviyeli bulanık ku¨me temelli karar verme yakla¸sımı i¸ceren y¨ontemler kullanılmı¸stır. C¸ alı¸smada, problemin ¸c¨ozu¨mu¨ i¸cin q-rung orthopair fuzzy Technique for Order Preference by Similarity to an Ideal Solution (Q-ROF TOPSIS) ve q-rung orthopair fuzzy Combined Compromise Solution (Q-ROF CoCoSo) y¨ontemleri kullanılmı¸s ve sonrasında duyarlılık analizi yapılarak c¸alı¸sma tamamlanmı¸stır.
222. Bursiyer Sec¸iminde Saw Ve Topsıs Y¨ontemlerinin Uygulanması Ve Kar¸sıla¸stırması
Okan Arslanta¸s okanarslantas@sabanciuniv.edu
Sabancı Universitesi
Mehmet Gu¨mu¨¸s mehmet.gumus@alanya.edu.tr
Emir Hu¨seyin O¨ zder emir.ozder@ankarabilim.edu.tr Ankara Bilim U¨niversitesi
U¨niversite
o¨˘grencileri e˘gitim hayatları boyunca ihtiya¸clarını kar¸sılamak i¸cin ¸ce¸sitli kaynaklardan finansal
deste˘ge ihtiya¸c duymaktadır.
O¨ g˘renciler bu finansal ihtiyaclarını devlet kurumlarının yanı sıra kˆar amacı
gu¨tmeyen vakıf ve kurulu¸sların verdi˘gi burslardan da kar¸sılamaktadır. Tu¨m bu kurum ve vakıfların belirledi˘gi bursiyerler, ¸ce¸sitli kriterler g¨oz ¨onu¨ne alınarak belirli bir ba¸svuru havuzundan se¸cilmektedir. Bu c¸alı¸sma,
burs ba¸svurusunda bulunan yu¨ksek¨o˘gretim o¨˘grencileri arasından en uygun adayların se¸cilmesine y¨onelik
bir Multi Criteria Decision Making (MCDM) modeli geli¸stirmektedir. Geli¸stirilen modelin amacı, finansal deste˘ge en uygun bursiyerleri belirlemek ile birlikte , bursiyerlerin zaman a¸cısından daha verimli ve objektif bir ¸sekilde se¸cilmesini sa˘glamaktır. Modelin olu¸sturulmasında literatu¨r taraması ve uzman g¨oru¨¸su¨ne dayalı olarak toplam sekiz se¸cim kriteri belirlenmi¸stir. Se¸cim kriterlerinin a˘gırlıkları analitik hiyerar¸si prosesi (AHP) ile belirlendikten sonra adayların sıralaması Simple Additive Weighting Method (SAW) ve The Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS) y¨ontemleri kullanarak yapılmı¸stır. Bu iki y¨ontemden elde edilen sonu¸clar kar¸sıla¸stırılarak bursiyer sıralaması ve ¨onerileri ger¸cekle¸stirilmi¸stir.
19. Changes In Supermarket Shopping Habits During Covid-19 And Their Future Implications: A Case Study In Turkey
Eda Helin Gu¨nde¸s hgundes@sabanciuniv.edu
Sabancı Universitesi
Fu¨sun Ulengin fulengin@sabanciuniv.edu
Sabancı Universitesi
Burc U¨lengin ulenginbur@itu.edu.tr Istanbul Teknik U¨niversitesi
O¨ mer Zeybek omerze@migros.com.tr Migros Ticaret AS¸
By the start of 2020 and the end of 2019, the daily and business world as we know it had to go through a radical change with the widespread of the pandemic known as Covid-19. Many people had to replace their daily purchase medium to meet the enforced restrictions, and local businesses had to adjust their operations in order to accommodate for the negative impacts brought upon by the disease’s rapid spread. Until late 2020, the pandemic had already affected most of the global demand and supply chain connections and heavily burdened the retail sector. Groceries and FMCG sub-sectors of the retail industry were forced to get adapted to consumers’ stockpiling and panic buying behaviors and it made it harder to meet the increasing demand in supermarkets with the known supply-chain plans. The changes in shopping behaviors and consumer habits induced by the COVID-19 motivated us to examine the extent to which the retail industry was impacted by the pandemic. To achieve this, we studied the impact of similar purchase attitudes for various product groups during the COVID-19 and probed the differences between sales of online and physical markets. To conduct this research, we adopt the CRISP-DM methodology and use the data from one of the largest supermarket chains in Turkey. The first phase of this research follows a cluster analysis that identifies which product groups were affected by similar shopping behaviors during the pandemic. For the second phase, the impact of the number of COVID cases on sales levels was measured, and three different regression modeling approaches—stepwise, lasso, and the best subset model were applied. Among these three models, the Best Subset Model performed the best for all clusters both in the physical and online market. All the models were applied to both physical and online market datasets to reveal the transition between the two platforms. The results showed a significant shift from the physical to the online markets during the pandemic. Our findings indicate that due to the number of COVID-19 cases and the curfews imposed by the government, sales levels increased in the online market and decreased in the physical market for all product groups. The highest increase was for the daily needs category in the online market, and the decrease was for all other three categories besides daily needs in the physical market. These results can provide an important guideline to the retail managers in revising their strategy to better adapt to the new world.
43. Coal Phase-Out In The Turkish Power Sector Towards Net-Zero Emission Targets: An Integrated Assessment Of Energy-Economy-Environment Model- ing
Bora Kat borakat@gmail.com TU¨B˙ITAK
U¨mit S¸ahin umit.sahin@sabanciuniv.edu Istanbul Policy Center (IPC), ˙Istanbul, Turkey
Saeed Teimourzadeh saeed@epra.com.tr EPRA Elektrik Enerji Osman Bu¨lent T¨or osman.tor@epra.com.tr EPRA Elektrik Enerji Ebru Voyvoda voyvoda@metu.edu.tr Orta Do˘gu Teknik U¨niversitesi Alp Erin¸c Yeldan erinc.yeldan@khas.edu.tr Kadir Has University
Power sector plays a crucial role towards decarbonization of the economies in line with the net-zero targets to limit global warming by 1.5 ◦C. The technical constraints intrinsic to the sector, penetration of new technologies, investment and operational costs as well as its links with the rest of the economy make the power sector a complex system to analyze. Although there are numerous studies to integrate bottom-up power sector technology models and top-down macroeconomic models; this study is the first attempt to couple three separate models within a single framework: an electricity market simulation model, a generation expansion planning model and a macroeconomic applied general equilibrium model. Thus, the paradigms of power engineering, operations research, and economics of general equilibrium are holistically represented in the proposed framework in a way that combines the long-term dynamics consistently with the short term hourly analysis. The proposed framework is implemented to analyze alternative scenarios aiming at successful phasing-out of coal-fired power plants in Turkey by year 2035. Our results suggest that, given the existing capacity and future potential of renewables, Turkey can achieve her coal-phase out by early 2030s, with 2035 at the latest. We also find that under the coal phase-out scenario, while real GDP and electricity demand increases by over 50%, installed capacity and generation of coal-fired power plants reduces by 62% and 70% respectively between 2018 and 2030, and is reduced practically to zero in 2035. Consequently, the CO2 emissions from power sector are reduced by 50% in 2030 compared to their 2018 level.
232. C¸ ok Kompartımanlı Heterojen Filolu Zaman Pencereli Arac¸ Problemi i¸cin Sezgisel Algoritmalar
Duygu Topalo˘glu dtopaloglu@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
Olcay Polat opolat@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
Can Berk Kalaycı cbkalayci@pau.edu.tr
Rotalama
Ara¸c rotalama problemleri optimizasyon problemleri arasında olduk¸ca sık c¸alı¸sılan bir konu olmasına
ragmen, c¸ok kompartımanlı ara¸c rotalama problemleri son yıllarda daha ¸cok ¸calı¸sılan bir konu haline
gelmi¸stir. Ger¸cek hayat ihtiya¸clarının g¨oz ¨onu¨ne alındı˘gı ¸cok kompartımanlı ara¸c rotalama problem- lerinde ¨oncelikli hedef u¨ru¨nlerin ayrı kompartımanlarda birbirlerine karı¸stırılmadan ta¸sınabilmesidir. C¸ ok
kompartımanlı ara¸c rotalama problemlerinin ele alındı˘gı ilk
c¸alı¸smalar petrol
u¨ru¨nlerinin da˘gıtımı ile il-
gili olmu¸stur. Bu ¸calı¸smaların akabinde ¸cok kompartımanlı ara¸c rotalama problemleri atık toplama, su¨t toplama, market u¨ru¨nleri da˘gıtımı, canlı hayvan dagıtımı problemlerinde de ele alınarak giderek daha yaygın
¸calı¸sılan bir ara¸c rotalama problemi varyantı haline gelmi¸stir. Bu ¸calı¸smada ¸cok kompartımanlı ara¸c rota- lama problemi, b¨olu¨nebilir talebin belirli zaman penceresi altında farklı kapasite ve kompartıman sayılarına sahip araclar ile toplanması kısıtlarını i¸cerecek ¸sekilde ele alınmaktadır. C¸ alı¸smada ele alınan problemin varyantı heterojen filolu ¸cok kompartımanlı zaman pencereli ara¸c rotalama problemi (HFC¸ KZPARP) olarak tanımlanmaktadır. Bu c¸alı¸smada literatu¨rde bulunan ¸cok kompartımanlı ara¸c rotalama problemlerinden
farklı olarak b¨olu¨nebilir talep, u¨ru¨n sayısının ve kompartıman sayısının birbirinden ba˘gımsız ele alınması
kısıtlarını zaman penceresi, zaman limiti ¸sartları altında ele alınmı¸stır. Problemin c¸¨ozu¨mu¨ i¸cin c¸alı¸smada De˘gi¸sken Kom¸suluk Arama algoritması (DKA) ve Yapay Arı Koloni algoritması (YAK) geli¸stirilmi¸stir. Za- man pencereli ara¸c rotalama problemi i¸cin literatu¨rde olduk¸ca yaygın olarak kullanılan Solomon veri seti problem yapısına uyarlanmı¸s ve olu¸sturulan algoritmaların performansları test edilmi¸stir. Kar¸sıla¸stırmalı sonu¸clar geli¸stirilen algoritmaların olu¸sturulan veri setlerini efektif bir ¸sekilde c¸¨ozdu¨g˘u¨nu¨ ortaya koymak- tadır.
121. C¸ ok Kriterli Karar Verme Problemlerinde Objektif A˘gırlıklandırma
Y¨ontemlerinin Bilgisayar Sec¸iminde Kullanımına
I˙li¸skin Bir Uygulama
Sinem Sarul lasinem@istanbul.edu.tr ˙Istanbul U¨niversitesi
C¸ ok kriterli karar verme problemlerinde, ¸cok sayıda alternatif arasından belirli kriterlere dayanarak op-
timum ¸c¨ozu¨mu¨ elde etmek ama¸clanmaktadır. De˘gerlendirilen kriterlerin ¨onem derecesi karar vericinin
taleplerine ve ¨onceliklerine g¨ore de˘gi¸smektedir. Bu nedenle karar vericinin ihtiya¸c ve taleplerini kar¸sılayacak do˘gru se¸cimlerin yapılmasında kriterler a˘gırlıklarının belirlenmesi o¨nemli bir konudur. Kriter agırlıklandırma y¨ontemleri olarak literatu¨rde uzman de˘gerlendirmelerine dayanan subjektif y¨ontemler ve karar vericinin de˘gerlendirmelerine dayanmayan objektif y¨ontemler bulunmaktadır. Objektif y¨ontemler, subjektif y¨ontemlerde olası yanlı karar verme ihtimalini en aza indirmesi bakımından o¨nem ta¸sımaktadır. Bu ¸calı¸smada literatu¨rde ¸co˘gunlukla kar¸sıla¸sılan objektif y¨ontemlerden TOPSIS (Technique For Order Preference By Similarity To An Ideal Solution) ve Entropi y¨ontemleri ile literatu¨rde az sayıda ¸calı¸smanın bulundu˘gu CRITIC (Criteria Importance Through Intercritera Correlation), SD(Standard Deviation) gibi
diger objektif y¨ontemlerin online satı¸s yapan bir web sitesi u¨zerinden tesadu¨fi olarak secilen on farklı
bilgisayar modeli i¸cin uygulanarak kriter a˘gırlıklandırılması yapılması ve en iyi alternatifin se¸cilmesi hede- flenmektedir. Elde edilen sonu¸clar web sitesinde yer alan kullanıcı puanlamaları dikkate alınarak yapılan de˘gerlendirmelerle kar¸sıla¸stırılarak objektif yontemlerin etkinli˘gi de˘gerlendirilecektir.
223. C¸ ok O¨ rne˘gi
U¨ ru¨nlu¨
C¸ ok Depolu Arac¸
Rotalama Problemi: Askeri
I˙la¸c Fabrikası
Hakan Ayhan Da˘gıstanlı rdagistanli@kho.msu.edu.tr Milli Savunma U¨niversitesi Kara Harp Okulu Dekanlı˘gı
Ara¸c Rotalama Problemleri (ARP) bir depodan ¸cıkan ve depoya giden minimum maliyetli ara¸c rotalarını takip ederek talepleri bilinen bir dizi mu¨¸steriye mal teslim etmeyi ama¸clamaktadır. Ancak, problem i¸cin yapılan bu tanım zaman i¸cerisinde ger¸cek hayatın talepleri do˘grultusunda farklıla¸sarak ARP’nin alt dallarını ortaya ¸cıkarmı¸stır. Mu¨¸steri taleplerinin yalnızca bir u¨ru¨n tipi ile sınırlı kalmayıp ¸ce¸sitli u¨ru¨n gruplarının kon- solide edilmesini gerektirdi˘gi ve benzer ¸sekilde tek deponun mu¨¸steri taleplerini kar¸sılamaya yetersiz kaldı˘gı
durumlardan kaynaklı ortaya ¸cıkan ¸cok u¨ru¨nlu¨ ¸cok depolu ARP (C¸ U¨
C¸ D ARP) bu dallardan bir tanesidir.
C¸ U¨
C¸ D ARP’nin zaman ve maliyet anlamında getirdi˘gi tasarruf ve mu¨¸sterilerin ¸ce¸sitli u¨ru¨n gruplarına ait
aynı anda duydu˘gu ihtiya¸clara cevap verebilmesi sebebiyle ¸cok farklı sekt¨orlerde uygulaması mevcuttur.
Bu ¸calı¸smada, askeri birliklerin talepleri do˘grultusunda Askeri ˙Ila¸c Fabrikası’nda
u¨retilen 5 farklı
u¨ru¨n
grubunun birden fazla depo yardımıyla birliklere ula¸stırılması problemi ele alınmı¸stır. Askeri birliklerde, birinci basamak muayene merkezleri, revir, hastane vb. kurulu¸slar ile birlik sınırları i¸cerisinde bulunan per- sonele sa˘glık hizmeti verilmektedir. C¸ alı¸smada birliklerde g¨orev yapan personel ve gu¨nlu¨k sa˘glık muayenesi kayıtlarından yola c¸ıkarak ila¸c fabrikalarında u¨retilen u¨ru¨n gruplarına ait talepler belirlenmi¸stir. Birliklerin Askeri ˙Ila¸c Fabrikası’ndan u¨ru¨n talebi son kullanma tarihleri du¨¸su¨nu¨lerek yıllık olarak ger¸cekle¸stirilmektedir. Ta¸sıma i¸cin kullanılan ara¸clara ait yu¨kleme hacimleri ile u¨ru¨n gruplarına ait hacimler kullanılarak ara¸c kapa- siteleri hesaplanmı¸stır. Birlik taleplerini kar¸sılamak i¸cin, mevcut ara¸c filosu ve depo merkezlerini kullanarak olu¸san rotalar ve kat edilen mesafeler ortaya konmu¸stur. Depo sayıları ile kullanılan ara¸c filosu de˘gi¸simleri i¸cin maliyetlere dair duyarlılık analizi ¸calı¸sması yapılmı¸stır. Sonu¸c olarak, Askeri ˙Ila¸c Fabrikası’nın birlik- lerin taleplerini kar¸sılaması i¸cin ula¸stırma maliyetlerine ayırması gereken bu¨t¸ce hesaplanmı¸s ve duyarlılık analizleri yardımıyla farklı alternatifler incelenmi¸stir.
78. C¸ okd¨onemli Do˘gal Gaz Depolama Eniyilemesi Problemi Gev¸setmeler
I˙c¸in Dı¸sbu¨key
Bahar Cennet Okumu¸so˘glu okumusoglu@sabanciuniv.edu
Sabancı Universitesi
Burak Kocuk burakkocuk@sabanciuniv.edu
Sabancı Universitesi
Gu¨¸c sistemlerinde do˘gal gaz, temiz yanan ve g¨orece ucuz bir enerji kayna˘gı olması ve ayrıca yenilenebilir enerji kaynaklarına kıyasla daha bu¨yu¨k miktarlarda gu¨venli ve daha verimli bir ¸sekilde depolanabilmesi ne- deniyle di˘ger yenilenemeyen enerji kaynaklarına gore belirli avantajlara sahiptir. O¨ zellikle, elektrikten gaza
teknolojilerindeki son geli¸smeler, arz ve talebi dengelemek icin do˘gal gaz depolamayı daha o¨nemli hale
getirmi¸stir. C¸ alı¸smamızda, kompres¨orler ve vanalar gibi aktif elemanların anahtarlama kararlarını ve boru- lardaki gaz naklini y¨oneten dı¸sbu¨key olmayan Weymouth denklemlerini i¸ceren ¸cok d¨onemli bir do˘gal gaz depolama eniyileme problemine odaklanıyoruz. Bu problem i¸cin kararlı durum ko¸sulları altında, dı¸sbu¨key olmayan karma tamsayılı do˘grusal olmayan programlama gosterimi o¨neriyoruz. Yardımcı de˘gi¸skenler ekley- erek ve gaz ¸sebekesinin neden oldugu dı¸sbu¨key olmayan kısıtlamalardan mutlak degerleri ¸cıkararak ortaya
¸cıkan problemin alternatif bir g¨osterimini de sunuyoruz. Bu dı¸sbu¨key olmayan kısıtların dı¸sbu¨key o¨rtu¨su¨nu¨n ikinci dereceden konik g¨osterimini kullanarak, bu¨yu¨k ¨olcekli o¨rnekler i¸cin yu¨ksek nitelikli olurlu c¸¨ozu¨mler veya ku¨resel eniyi ¸c¨ozu¨mler elde etmek i¸cin problemimizin karma tamsayılı ikinci dereceden konik pro- gramlama gev¸setmesini elde ediyoruz. Literatu¨rden alınan ku¨¸cu¨k ve bu¨yu¨k ¨olcekli GasLib test o¨rnekleri u¨zerinde bir hesaplama ¸calı¸sması tasarlıyoruz ve yakla¸sımımızın hesaplama verimlili˘gini g¨ostermek i¸cin bu
g¨osterimleri kar¸sıla¸stırıyoruz. Elde etti˘gimiz sonu¸clar, ¨onerdigimiz yakla¸sımın ku¨resel ¸c¨ozu¨cu¨ g¨ore daha gu¨venilir ¸c¨ozu¨mleri ¸cok daha kısa surece elde edebildi˘gimizi g¨ostermektedir.
BARON’a
40. C¸ oklu S¸arj Teknolojisine Dayalı Kısmi S¸arj Politikalı Karma Filolu Ara¸c Rotalama Problemi: Matematiksel Model Ve Uyarlamalı Geni¸s Kom¸su Arama
Sercan D¨onmez 22.s.donmez@gmail.com GAZ˙I U¨N˙IVERS˙ITES˙I
C¸ a˘grı Koc¸ cagri.koc@asbu.edu.tr ANKARA SOSYAL B˙IL˙IMLER U¨N˙IVERS˙ITES˙I
Fulya Altıparmak fulyaal@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
Bu c¸alı¸smada C¸ oklu S¸arj Teknolojisine Dayalı Kısmi S¸arj Politikalı Karma Filolu Elektrikli Ara¸c Rotalama Problemi (KF-E-ARP) ele alınmı¸stır. Karma filo, elektrikli ara¸cları ve konvansiyonel ara¸cları i¸cermektedir. O¨ nerilen problem literatu¨rde bulunan bir c¸ok o¨zelli˘gi tek bir model i¸cerisinde toplamı¸stır. Konvansiyonel ara¸cların emisyon fonksiyonu ve elektrikli ara¸cların ¸sarj tu¨ketim fonksiyonu i¸cerisinde katedilen mesafe ile birlikte ara¸cta ta¸sınan yu¨k miktarı da dikkate alınmı¸stır. Ayrıca ¸sarj istasyonunda ¸coklu ¸sarj kon- figu¨rasyonlarından birinin se¸cilmesi, karma filolu problemlerde ilk defa ele alınmı¸stır. S¸arj istasyonlarında kısmi ¸sarj politikası uygulanmaktadır. Problem, mu¨¸steri da˘gıtım taleplerini tanımlı zaman pencereleri i¸cerisinde kar¸sılarken toplam maliyeti enazlayan ara¸c rotalarının elde edilmesi olarak tanımlanabilir. Kon- vansiyonel ara¸clar tarafından salınan emisyon miktarı da u¨st limit ile sınırlandırılmı¸stır. KF-E-ARP i¸cin o¨ncelikle karma tamsayılı matematiksel model geli¸stirilmi¸stir. Problem NP-zor oldu˘gundan dolayı, orta ve bu¨yu¨k boyutlu problemlere makul su¨relerde ¸c¨ozu¨m elde edebilmek amacıyla uyarlamalı geni¸s kom¸su aramasına dayalı bir algoritma ¨onerilmi¸stir. Algoritma i¸cerisinde problemin karma¸sık kısıtları ile ba¸s ede- bilecek geli¸smi¸s kom¸suluk mekanizmaları tanımlanmı¸stır. Ayrıca yeni komu¸suluk puanlama politikası, ¸sarja ili¸skin kararları du¨zenleyen iyile¸stirme prosedu¨ru¨, ¸ce¸sitlendirme etkisini artıran yeni yakla¸sımlar o¨nerilmi¸stir. Deneysel analizlerde, ¨onerilen algoritmanın matematiksel modele kıyasla ¸c¨ozu¨m kalitesi ve c¸¨ozu¨m zamanı a¸cısından daha avantajlı oldu˘gu g¨ozlemlenmi¸stir.
153. Coordinating Efforts For Product Development & Sales
Ece Zeliha Demirci ece.demirci@tedu.edu.tr TED U¨niversitesi
Nesim Erkip nesim@bilkent.edu.tr
This study considers a firm’s budget allocation problem while developing and introducing a product to a potential customer pool. We explore the case where a firm develops and manufactures an existing product with new characteristics in terms of features, functionality or performance. The technology of the product evolves depending on the firm’s development effort, which can be interpreted as the investment made in research and development. We capture the technology evolution via its influence on the demand pool. Once the firm launches the product, its availability in the market can be controlled by incentives registered to the distributor. At a bilevel programming setting, we model the firm’s budget allocation strategy among R&D investment and incentives with the goal of maximizing sales volume. After specifying the demand model, we show the optimality of a threshold policy in terms of two key model parameters. We introduce a metric expected excess budget required that assess the applicability of the model. Also, we analyze the impact of the coordination of efforts on the expected profit of the distributor.
156. Cost Estimation And Sizing Of Ai-Enabled Software Systems
Selami Ba˘grıyanık selamibagriyanik@topkapi.edu.tr Topkapı U¨niversitesi
Mehmet Hamdi O¨ zcelik hamdiozcelik@marun.edu.tr Marmara U¨niversitesi
Functional size measurement of the traditional software is an established area of research addressed by second generation functional sizing methods like Cosmic Function Point (CFP) and already adopted in the industry successfully. CFP is also a very strong indicator for the cost estimation of software development. However, cost estimation and sizing for the emerging area of Artificial Intelligence-Enabled Software is a recent phenomenon and hasn’t been addressed adequately in the Software Measurement literature yet. This problem becomes an important gap since software which uses AI components is now growing at a large pace in several sectors nowadays. In this study we discovered existing literature by using the Systematic Literature Review method and we present an early stage high level solution architecture for the aforementioned problem. We observed there’s a moderate interaction between cost estimation, sizing and AI disciplines. However the majority of the relevant interdisciplinary studies we have identified during the SLR have been the studies concerning software cost estimation using AI. There is a dramatic lack of studies regarding cost estimation and sizing of AI-enabled software.
61. Covıd-19 A¸sılama Su¨recinde Ger¸cekle¸sen A¸sı O¨ nlenmesi
I˙srafının Yanal Aktarma
I˙le
C¸ a˘grı O¨ zmemi¸s cagri.ozmemis@ozu.edu.tr
O¨ zye˘gin U¨niversitesi
Burcu Bal¸cık burcu.balcik@ozyegin.edu.tr O¨ zye˘gin U¨niversitesi
COVID-19 pandemisine kar¸sı ba˘gı¸sıklık kazandıran a¸sıların ke¸sfi ve u¨retimi ardından tu¨m du¨nyada kitle
a¸sılama su¨re¸cleri ba¸slatılmı¸stır. COVID-19 a¸sılama su¨recinde kar¸sıla¸sılan en o¨nemli sorunlardan biri ise
a¸sı israfıdır. Aile sa˘glı˘gı merkezlerinde ¸calı¸san saglık personelleri ile ger¸cekle¸stirilen g¨ozleme dayalı ¨on
¸calı¸smada israfa yol a¸can fakt¨orlerden birinin ¸cok dozlu flakonların kullanılması oldu˘gu tespit edilmi¸stir. C¸ ok dozlu flakonlarda saklanan COVID-19 a¸sıları, flakonların a¸cılmasının ardından ortalama altı saatlik bir raf ¨omru¨ne sahiptir ve bu su¨re¸c i¸cerisinde kullanılmazlarsa a¸sı israfı ortaya ¸cıkmaktadır. Bu ¸calı¸smada, a¸sı israfını azaltmak i¸cin merkezler arasında ger¸cekle¸sen a¸cılmı¸s flakonların ta¸sındı˘gı yanal aktarma strate- jileri analiz edilmi¸stir. Problemde a¸sılama su¨recini temsil eden gu¨nlu¨k operasyonel kararlar verilmi¸s ve a¸sı rezervasyonuna katılım g¨ostermeme durumundan dolayı talep belirsizli˘gi durumu ele alınmı¸stır. Prob- lem iki a¸samalı olasılıksal programlama kullanılarak modellenmi¸stir ve ¸c¨ozu¨m i¸cin merkez a˘gının analitik y¨ontemlerle gruplara ayrıldı˘gı ve iki a¸samalı olasılıksal programlama modelinin ikinci a¸samasının kullanıldı˘gı bir sezgisel y¨ontem geli¸stirilmi¸stir. ˙Istanbul’un Tuzla il¸cesinde yer alan aile sa˘glıg˘ı merkezlerinin yer aldı˘gı bir vaka c¸alı¸sması ile ¸calı¸smanın ge¸cerlili˘gi test edilmi¸stir.
128. Covıd-19 A¸sısı C¸ izelgeleme Problemi: Termal Nakliye Konteynerleri Uygulaması
Elvin C¸ oban elvin.coban@ozyegin.edu.tr ozyegin universitesi
Yeni Koronaviru¨s Hastalı˘gı 2019’da ilk kez g¨ozlemlenmi¸s olup, Du¨nya Sa˘glık O¨ rgu¨tu¨ tarafından pandemi olarak tanımlanmı¸stır. Tu¨m u¨lkeler viru¨su¨n yayılmasını hafifletmek i¸cin yo˘gun ¸caba sarf etmektedir. En o¨nemli ¸cabalardan biri de geli¸stirilmi¸s olan a¸sıların hızlıca a¸sı olacaklara yapılmasıdır. Ancak a¸sılamanın planlanması a¸sı merkezlerinin kapasiteleri dı¸sında ayrıca a¸sıların gerektirdi˘gi saklama ko¸sulları nedeni ile
de zorla¸smaktadır. Bu ¸calı¸smada a¸sılardan en c¸ok kullanılanlardan biri olan Pfizer-Biontech a¸sısı ele
alınmı¸stır. Bu a¸sının gerektirdi˘gi so˘guk zincir nedeni ile a¸sılama problemi daha da zorla¸smaktadır. Hem bozulan hem de kullanılamayan a¸sı maliyetleri hem de 2 dozdan az a¸sı olan ki¸silerin eksik olan doz ba¸sına
hesaplanan maliyetlerin toplamı en aza indirgenmesi hedeflenerek a¸sı c¸izelgeleme i¸cin bir matematiksel
model geli¸stirilmi¸stir. Geli¸stirilen modelde ultra so˘guk depolama u¨nitesi almadan, a¸sıların ta¸sındı˘gı termal nakliye konteynerleri ile a¸sıların korundu˘gu bir ortam ele alınmaktadır. Yaratılan veri setleri ile elde edilen
¸cozu¨mlere g¨ore, bir ya da iki a¸sı merkezi ele alındı˘gında kolaylıkla matematiksel model en iyi sonucu hesaplamakta ve envanter dengesini sa˘glayarak a¸sının so˘guk zincir gereksinimlerini de yerine getirmektedir.
104. Covid-19 Pandemi Su¨recinde A¸sı Da˘gıtım A˘gı Tasarım Modeli Optimiza- syonu
Betu¨l Alsancak betul.alsancak@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
Ye¸sim Kalender O¨ ksu¨z fyesim@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
2019 yılının sonlarında ortaya ¸cıkan ve tu¨m du¨nyaya yayılan Covid-19 viru¨su¨ bir pandemi meydana ge-
tirmi¸stir. Bu pandemiden korunmanın en etkili y¨ontemlerinden birisi insanların hastalı˘ga kar¸sı a¸sılanmasıdır.
Yapılan bu a¸sı c¸alı¸smaları, beraberinde bu¨yu¨k bir lojistik problemi de getirmektedir. Bu ¸calı¸smada,
Covid-19 a¸sılarının bir yıllık planlama su¨resi i¸cerisinde ana depodan il depolarına da˘gıtımı hedeflenmi¸stir. Su¨re¸c i¸cerisinde a¸sılanacak gruplar arasında bir o¨nceliklendirme bulunmaktadır. O¨ nceliklendirme sıralaması i¸cin Tu¨rkiye Cumhuriyeti Sa˘glık Bakanlı˘gı tarafından belirlenen kriterler kullanılmı¸stır. Ayrıca a¸sıların bile¸siminden dolayı ta¸sınması ve saklanması i¸cin soguk zincir sistemlerine ihtiya¸c duyulmaktadır. So˘guk zincir sistemi i¸cerisinde kullanılan ara¸cların ve depoların belirli bir kapasitesi bulunmaktadır. Yukarıda bahsedilen kısıtlara ek olarak bu¨t¸ce kısıtı ve su¨re¸c i¸cerisinde ta¸sıma ve saklama ko¸sullarında meydana gelebilecek de˘gi¸sikliklerden dolayı olu¸san fire kısıtı da problem modellemesinde dikkate alınmı¸stır. C¸ alı¸sma
kapsamında ele alınan problem i¸cin tek
u¨ru¨nlu¨
c¸ok d¨onemli bir karma tamsayılı programlama modeli
o¨nerilmi¸stir. Sunulan model GAMS programı ile ¸c¨ozu¨lmu¨¸stu¨r. Modelin c¸¨ozu¨mu¨ sonucunda her ile ve her o¨ncelik grubuna, a¸sı dozu tahsis edilmi¸stir.
150. Covid-19 Pandemisinde Kullanılmı¸s Yu¨z Maskelerinin Toplanması Ve
Da˘gıtımı
I˙c¸in Ara¸c Rotalama Problemi
Ebru Ba¸stu¨rk ebru.basturk@std.hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi
Bahar Asiye Tokum basiye.tokum@std.hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi
Nevra O¨ l¸cer nevra.olcer@std.hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi
Buse Fato¸s Topalkara bfatos.topalkara@std.hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi
Zu¨lal Diri Kenger zulal.kenger@hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi
Covid-19 salgını ile beraber Covid-19 ile mu¨cadeleye y¨onelik tedbirlerin ba¸sında gelen maskelerin kullanım oranları olduk¸ca artmı¸stır. Bu maskelerin birco˘gu plastik ve plastik tu¨revlerinden olu¸smakta, maske kul- lanımının artı¸sı da c¸evreye plastik atı˘gı olarak geri d¨onmektedir. Bu atıklar ¸cevre kirlilig˘ine yol a¸cmakta ve insan sa˘glı˘gına dolaylı yoldan zarar vermektedir. Covid-19 pandemisi ile ortaya ¸cıkan maske atık soru- nunun ¸c¨ozu¨lmesinin ve geri d¨onu¨¸su¨mu¨n su¨rdu¨ru¨lebilir bir du¨nya i¸cin yadsınamaz derecede gerekli oldug˘u du¨¸su¨nu¨ldu¨˘gu¨nde, bu ¸calı¸sma konusunun da olduk¸ca ¨onemli oldu˘gu anla¸sılmaktadır. Plastik malzemelerin su¨rdu¨ru¨lebilirli˘gini sa˘glamak amacıyla bu ¸calı¸smada kullanılmı¸s maskelerin belli noktalardan (atık toplama merkezi, hastane, okul vb.) gu¨venli bir ¸sekilde toplanması, geri d¨onu¨¸su¨m merkezlerine getirilmesi, geri donu¨¸su¨m merkezinde i¸slendikten sonra ortaya ¸cıkan bile¸senlerin talep merkezlerine da˘gıtılması problemi ele alınacaktır. Maskelerin toplanması ve geri d¨onu¨¸su¨m merkezinde i¸slendikten sonra talep merkezler- ine ula¸stırılması a¸samasında ara¸c rotalama probleminden (ARP) yararlanılacaktır. C¸ alı¸sma kapsamında hem kullanılan maskelerin ¸cevreye verdi˘gi zararın en aza indirilmesi hem de maskelerin toplanması ve geri donu¨¸stu¨ru¨ldu¨kten sonra talep merkezlerine da˘gıtılmasında en kısa mesafenin belirlenerek maliyet tasarrufu sa˘glanması ama¸clanmaktadır.
224. Covid-19 Te¸shisinde Topluluk
O¨ ˘grenme Modellerinin Performansı
Merhad Ay merhaday@erciyes.edu.tr Erciyes U¨niversitesi
Lale O¨ zbakır lozbakir@erciyes.edu.tr
Bu ¸calı¸smada, Covid-19 viru¨su¨
bula¸san ki¸silerin makine
o¨g˘renimindeki topluluk modelleri ile tespiti ele
alınmı¸stır. A¸cık kaynak olarak bulunan Albert Einstein Hastanesindeki 5644 ki¸siden 558’inin pozitif oldugu veri seti u¨zerinden yapılan ¸calı¸smada; eksik, aykırı verilerin olu¸su ve veri setinin dengesiz olması pozitif olan ki¸silerin tespit edilmesini gu¨¸cle¸stirmektedir. Bu ¸calı¸smada ilk olarak eksik verilerin giderilmesinde k-en yakın kom¸su algoritması ile eksik degerlerin tahminine dayalı KNNImputer ve zincir denklemlerle
¸coklu imputasyon yakla¸sımı olan MICE algoritmalarının performans u¨zerindeki etkisi analiz edilmi¸stir.
˙Ikinci a¸samada aykırı verilerin tespiti i¸cin ise ¸ceyrekler arası aralık (IQR) ve izolasyon ormanı (iForest) y¨ontemleri kullanılmı¸s ve yapılan analizler sonucunda, iForest y¨onteminin daha iyi performansa sahip oldu˘gu tespit edilmi¸stir. Veri setindeki dengesizli˘gi gidermek i¸cin rastgele ¨orneklem se¸cen ROS, azınlık sınıfındaki o¨rneklemlerin kom¸sularına bakarak sentetik o¨rneklem u¨reten SMOTE ve benzer yapıya sahip olan ancak uyarlamalı a˘gırlıklandırma ile otomatik o¨rneklem sayısına karar veren ADASYN algoritmaları kullanılmı¸s, kıyaslamalı sonu¸clar sonrası ROS y¨ontemi tercih edilmi¸stir. Lojistik Regresyon, Rastgele Or- man, Destek Vekt¨or Makineleri ve Ekstra Ag˘a¸clar algoritmaları ile birinci seviye sınıflandırma ¸calı¸sması ger¸cekle¸stirilmi¸stir. Bu algoritmalar tek ba¸sına ¸calı¸stırıldıklarında performans sonucu kabul edilebilir du¨zeyde olabilmektedir, fakat topluluk o¨˘grenme modeli olarak birinci seviyede kullanılmaları sonunda ikinci seviyenin girdilerini olu¸sturmalarıyla performansta ¸cok daha fazla artı¸s olmaktadır. Bu yu¨zden birinci seviye sınıflandırma ¸calı¸smaları, birden fazla modelin ortalamasıyla hatalı tahminlemeyi minimuma indiren A¸sırı Gradyan Arttırma (XGBoost), Gradyan Arttırma (Gradient Boosting) ve Adaptif Arttırma (Adaboost)
algoritmalarına girdi sa˘glayarak ikinci seviye sınıflandırma c¸alı¸sması ger¸cekle¸stirilmi¸stir. Sonu¸clar ince-
lendi˘ginde %99,1 do˘gruluk, %99,6 o¨zgu¨llu¨k, %98,6 duyarlılık ve %99,7 AUC de˘gerleri ile XGBoost ve
Gradient Boosting algoritmaları en iyi sonu¸cları vermi¸stir. Elde edilen sonu¸cların daha iyi yorumlanabilmesi i¸cin temelinde Shapley de˘geri kullanan ve g¨orselle¸stirme aracı olan SHAP kullanılarak ¨ozniteliklerin mod- ele katkıları analiz edilmi¸stir. Sonu¸c olarak bu ¸calı¸sma ile yeni nesil veri ¨on i¸sleme ve topluluk o¨g˘renme yakla¸sımlarının eksik ve aykırı de˘gerlere sahip dengesiz ger¸cek hayat verisi u¨zerinde bu¨tu¨nle¸sik kullanımının performansa olan etkileri incelenmi¸s ve yu¨ksek performansa yol acan bu¨tu¨nle¸sik yakla¸sım bile¸senleri MICE, iForest, ROS ve XGBoost olarak belirlenmi¸stir.
169. Covıd-19 Test Kitlerinin Da˘gıtım Ve Toplanması I˙c¸in Minimum Maliyetli Rotaların Belirlenmesi
Kemal Gu¨rol Kurtay kkurtay@kho.msu.edu.tr Milli Savunma U¨niversitesi Kara Harp Okulu Dekanlı˘gı
Serpil Erol serpiler@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
Aygu¨n Altunda¸s aaltundas@kho.msu.edu.tr Milli Savunma U¨niversitesi Kara Harp Okulu Dekanlı˘gı
Hakan Ayhan Da˘gıstanlı rdagistanli@kho.msu.edu.tr Milli Savunma U¨niversitesi Kara Harp Okulu Dekanlı˘gı
˙Insanlık tarihinin her d¨oneminde yerel veya ku¨resel ortaya ¸cıkan bir¸cok salgın hastalık meydana gelmi¸stir. Yayıldı˘gı yerlerde nu¨fusun bu¨yu¨k bir kısmının hastalanmasına ve devletlerin bu¨yu¨k bir ekonomik buhrana girmesine neden olan salgınlar, tarihte toplumların ku¨ltu¨rel, sosyoekonomik, siyasal ve askeri yapılarını de˘gi¸stirmi¸s ve devletlerin yıkılması, sınırların de˘gi¸smesi gibi ekonomik, sosyal, siyasal ve demografik sonu¸clar dogurmu¸stur. Gu¨nu¨mu¨zde de 2019 yılında C¸ in’in Wuhan kentinde ba¸slayarak tu¨m du¨nyaya yayılan, Du¨nya Sa˘glık O¨ rgu¨tu¨ tarafından 2020 yılında pandemi olarak nitelendirilen COVID-19 salgın hastalı˘gı ile beraber tu¨m devletler halkın sa˘glı˘gını korumak ve salgınla hızlı bir ¸sekilde ba¸s edebilmek i¸cin bu¨tu¨n imkˆanlarını se- ferber etmi¸slerdir. COVID-19, solunum yoluyla bula¸san ve yayılma hızı c¸ok yu¨ksek olan bir salgın hastalık
olması dolayısıyla salgınla mu¨cadele etmenin en o¨nemli unsurlarından biri de bu viru¨sle enfekte olmu¸s
ki¸silerin hemen belirlenerek karantina su¨recine alınmasıdır. Bu uygulamanın hızlı, etkin ve verimli bir ¸sekilde ger¸cekle¸smesi salgının o¨nu¨ne ge¸cilebilmesi a¸cısından bu¨yu¨k ¨onem ta¸sımaktadır. Hastalı˘gı te¸shis etmek icin kullanılan COVID-19 test kitlerinin do˘gru yerde, do˘gru zamanda talep edildi˘gi miktarda bulundurulması ve bunun yanında yapılan testlerin hızlı bir ¸sekilde sonu¸clarının elde edilmesi salgının yayılmasını o¨nlemek a¸cısından gerekmektedir. Salgının ba¸slangıcında test kitlerinin sayıca yetersizli˘gi nedeniyle sorunlar ya¸sansa da piyasaya su¨ru¨len test kiti miktarlarının artmasıyla birlikte bu sorunlar o¨nemli oranda giderilmi¸stir. Fakat bu seferde devletler testlerin yapılaca˘gı hastanelerin se¸cimi, bu hastanelere g¨onderilecek test miktarlarının belirlenmesi, test da˘gıtım ve toplama yollarının olu¸sturulması ile bunları sa˘glarken toplam maliyetlerin azaltılması gibi karma¸sık ve ¸cozu¨mu¨ zor olan problemlerle kar¸sıla¸smı¸slardır. Bu problemlerden bir tanesi de testlerin ana merkezden hastanelere da˘gıtımının yapılaca˘gı ve hastanelerden ana merkeze toplamasının ger¸cekle¸stirilece˘gi minimum maliyetli rotaların belirlenmesidir. Arac¸ rotalama probleminin bir tu¨ru¨ olan E¸s Zamanlı Topla-Dagıt Ara¸c Rotalama Problemi bir merkezden mu¨¸sterilere yapılacak da˘gıtım faaliyeti ile mu¨¸sterilerden merkezi birime ta¸sınacak toplama faaliyetlerinin aynı ara¸clarla yapıldı˘gı problem tu¨ru¨du¨r. Atıkların toplanarak katma de˘geri olan u¨ru¨nlere donu¨¸stu¨ru¨lmesi, mu¨¸steri geri d¨onu¨¸sleri sonrasında satın alınan u¨ru¨nlerin iadeleri, stok ayarlamaları, yeniden i¸sleme vb. gibi alanlarda sık¸ca uygulamalarına rast-
ladıgımız bu problem tu¨ru¨ gu¨nu¨mu¨zde de bircok alana ba¸sarılı bir ¸sekilde uygulanmı¸stır. Bu bildiride
E¸s Zamanlı Topla-Da˘gıt Ara¸c Rotalama Probleminin matematiksel modeli geli¸stirilerek gu¨nu¨mu¨zu¨n en o¨nemli probleminden biri olan covid-19 viru¨su¨nu¨n erken te¸shis edilebilmesini sa˘glamak maksadıyla sa˘glık alanında yapılan bir uygulama sunulmu¸stur. Bu ¸calı¸smada, testlerin bulundu˘gu ana merkezden Ankara ilinde bulunan hastanelere test kiti da˘gıtımının ve aynı zamanda burada sonuc¸landırılmak i¸cin bekleyen
test kitlerinin toplanmasının ger¸cekle¸stirilmesi i¸cin matematiksel model kurulmu¸stur.
O¨ nerilen matem-
atiksel model ile Ankara ilinde yer alan bir sa˘glık te¸skilatı ana merkez olarak belirlenmi¸s ve buradan
¸sehirde bulunan devlet, vakıf ve u¨niversite hastanelerine minimum maliyetli da˘gıtım ve toplama rotaları olu¸sturulmu¸stur. Geli¸stirilen matematiksel modelde ara¸cların kullanımından do˘gan sabit maliyet ve rota uzunlu˘gundan kaynaklanan de˘gi¸sken maliyeti en ku¨¸cu¨kleyecek ¸sekilde ama¸c fonksiyonu olu¸sturulmu¸stur. Problemin kendisine ait kısıtların yanında uygulamaya o¨zgu¨ kısıtlarda modele dˆahil edilerek test kiti da˘gıtım ve toplama a˘gı optimizasyonu yapılmı¸stır. Problemdeki parametrelerin de˘gi¸simi ile sonu¸clardaki de˘gi¸sim
incelenerek duyarlılık analizi ger¸cekle¸stirilmi¸s ve elde edilen sonu¸clar yorumlanmı¸stır. ˙Ilerleyen zamanlarda yapılabilecek ¸calı¸smalara y¨onelik teklifler sunulmu¸stur.
41. Customer Satisfaction In Online Grocery Shopping: A Case Study In Istanbul
Sonya Javadi sonya.javadi@isikun.edu.tr I¸sık U¨niversitesi Yaren Baliktay YAREN.BALIKTAY@isik.edu.tr I¸sık U¨niversitesi Ber¸cin I¸sık bercin.isik@isik.edu.tr I¸sık U¨niversitesi
Yi˘git Topoyan yigit.topoyan@isik.edu.tr I¸sık U¨niversitesi
Berkay Oluc berkay.oluc@isik.edu.tr I¸sık U¨niversitesi
The online grocery market has gotten remarkable attention in recent years epically during the COVID- 19 pandemic period from customers around the world. This attention has increased not because online shopping is a relatively convenient shopping platform, but also it offers an amazing variety of goods and services to a wide range of customers. While the customer is the key part of any supply chain, the role of the customer in any online retailing, especially grocery retaining to achieve the desired success is extremely important and should be considered by the companies. The behavior of consumers when they prefer online or offline shopping, obviously shows two different directions. While for offline shopping, the price, variety, and quality of goods are some of the important factors, for online shopping, consumers are satisfied more by the short delivery time, high-qualified delivery service, packaging, and some new factors which are not very usual in offline. Hence, for e-commence retailing identifying new factors which measure customer satisfaction is essential. In this study, since the grocery online market has a noticeable part of the online market in Turkey, we considered the problem of customer satisfaction in the online grocery market in Istanbul. To understand which factors indeed are related to customer satisfaction when the customer prefers a specific online grocery retailing, according to the literature, we selected three factors for our study namely the delivery time, inventory stock, and packaging as the most important ones. In this case, customer satisfaction was the dependent variable, while these factors were independent variables. To get an idea of how there are related, we conducted a survey and asked some questions related to when they are more satisfied with their shopping and how three factors affect their online shopping in Istanbul. By applying the result of the survey to the SPSS software, some dependency and regression analyses have been done. According to the numerical analysis, there is a statistically significant relationship between customer satisfaction and the discussed factors in the online grocery market in Istanbul. In summary, the online grocery retailing who are providing such services in Istanbul should consider these factors if they would like to keep or increase their customer satisfaction in advance.
72. Da˘gıtık
U¨ retim
I˙c¸eren Elektrik Da˘gıtım S¸ebekesi Geni¸sleme Tasarımı
Ay¸senur Yurtsever aysenur@baskent.edu.tr Ba¸skent U¨niversitesi Berna Dengiz bdengiz@baskent.edu.tr BAS¸KENT U¨N˙IVERS˙ITES˙I I˙smail Karao˘glan ikaraoglan@ktun.edu.tr Konya Teknik U¨niversitesi Bur¸cin C¸ akır Erdener bcakir@baskent.edu.tr Ba¸skent U¨niversitesi
Elektrik da˘gıtım ¸sebekelerinde gu¨venilirlik, mu¨¸steriye kesintisiz hizmet verebilme yetene˘gi olarak tanımlanmakta olup su¨rdu¨ru¨lebilir hizmetin saglanması i¸cin o¨nemlidir. Mu¨¸steriler, kesintisiz olarak enerjiye ula¸smak, da˘gıtım ¸sirketleri ise hem mu¨¸steri memnuniyetini sa˘glamak hem de ceza maliyetine katlanmamak i¸cin gu¨venilir bir ¸sebekeye ihtiya¸c duyarlar. Elektrik kesintileri kısa su¨reli dahi olsa ekonomik ve sosyal a¸cıdan ¨onemli sonu¸clar do˘gurmaktadır. Bu nedenle artan elektrik talebini kar¸sılamak i¸cin ¸sebeke geni¸sleme planlamalarında gu¨venilir ¸sebekeler tasarlamak olduk¸ca o¨nemlidir. Kesinti maliyetleri ve kesintinin etkisi
du¨¸su¨nu¨ldu¨˘gu¨nde tu¨ketici o¨zelinde farklı gu¨venilirlik du¨zeylerinin dikkate alınması gerekmektedir.
O¨ rne˘gin
sanayi b¨olgesi i¸ceren bir b¨olgeye hizmet veren trafonun gu¨venilirli˘ginin sadece yerle¸sim b¨olgesine hizmet veren bir trafoya g¨ore daha yu¨ksek olması, di˘ger bir ifadeyle su¨rdu¨ru¨lebilir hizmetin sa˘glanması beklen- mektedir. Bu ¸calı¸smada, her bir tu¨keticinin istenilen gu¨venilirlik du¨zeyinde hizmet almasını garanti eden ve da˘gıtık u¨retimi dikkate alan minimum maliyetli ¸sebeke geni¸sleme problemi ele alınmı¸s ve uygun ¸sebeke planının bulunması amacıyla karma tamsayılı bir matematiksel model ¨onerilmi¸stir. Bu model farklı test problemleri u¨zerinde uygulanmı¸s ve sonu¸clar analiz edilmi¸stir.
226. De˘gi¸sken Kom¸suluk Arama Algoritması ile Zaman Pencereli ve E¸s
Zamanlı Topla-Da˘gıt Kısıtlarını C¸ ¨ozu¨mu¨
I˙c¸eren Elektrikli Arac¸
Rotalama Probleminin
Yusuf Yılmaz yusufyilmaz@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
Olcay Polat opolat@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
Can Berk Kalaycı canberkkalayci@gmail.com Pamukkale U¨niversitesi
Mevcut lojistik ve ta¸sıma (L&T) sistemlerinde yaygın olarak kullanılan i¸cten yanmalı motorlu ara¸cların yanı sıra ”ye¸sil” teknolojileri kullanan ¸sarj edilebilir hibrit elektrikli ara¸clar (S¸HEA) ve elektrikli ara¸clar (EA) gibi ara¸c tu¨rleri de kullanılmaktadır. EA’ların L&T faaliyetlerinde kullanılması, stratejik, planlama
ve operasyonel perspektiflerden bazı ek zorlukları da beraberinde getirmektedir.
O¨ rne˘gin, akıllı ¸sehirlerde
¸sarj istasyonlarının sayısı ve konumlarının belirlenmesi, EA’ların hem mu¨¸steri taleplerini kar¸sılayacak ¸sekilde rotalanması, hem de i¸sletmeler i¸cin maliyetlerin minimize edilecek ¸sekilde ¸sarj ¸cizelgelerinin olu¸sturulması gerekmektedir. Bu ¸calı¸smada, zaman penceresi ve e¸s zamanlı topla-da˘gıt kısıtlarını i¸ceren elektrikli ara¸c rotalama problemi (EARP-ZP-EZTD) ele alınmı¸stır. Literatu¨rde bu problem i¸cin kullanılan veri setleri olmadı˘gı i¸cin ku¨¸cu¨k ve bu¨yu¨k boyutlu veri setleri olu¸sturulmu¸stur. Ku¨¸cu¨k boyutlu veri setlerinin kesin
¸cozu¨mlerini almak i¸cin tam sayılı do˘grusal bir matematiksel model geli¸stirilmi¸s ve CPLEX ile ¸c¨ozu¨lmu¨¸stu¨r. Bu¨yu¨k boyutlu veri setlerinin ¸c¨ozu¨mu¨ i¸cin ise Clarke & Wright’ın tasarruf algoritması kullanılarak uygun bir ba¸slangı¸c ¸c¨ozu¨mu¨ bulunmu¸s, farklı degi¸sken kom¸suluk arama (DKA) algoritmaları tasarlanarak MATLAB’te kodlanmı¸s ve sayısal deneyler yapılmı¸stır. Yapılan deney sonu¸clarına g¨ore geli¸stirilen DKA varyantlarının
¸cozu¨m kalitesi ve ¸cozu¨m zamanı a¸cısından etkinli˘gi de˘gerlendirilmi¸stir. Geli¸stirilen ¸c¨ozu¨m y¨ontemi ile ku¨c¸u¨k boyutlu problemler kapsamında CPLEX ile elde edilen kesin ¸c¨ozu¨mlere ula¸sılmı¸s, bu¨yu¨k boyutlu problemler i¸cin ise makul su¨relerde bulunan ¸c¨ozu¨mler raporlanmı¸stır.
146. De˘gi¸sken Makine Hız Kısıtı Altında Enerji-etkin Esnek At¨olye Tipi C¸ izelgeleme
Emine Akyol O¨ zer emineakyol@eskisehir.edu.tr Eski¸sehir Teknik U¨niversitesi
Melis Alpaslan Takan melisalpaslantakan@gmail.com Bilecik S¸eyh Edebali U¨niversitesi
Klasik makine ¸cizelgeleme problemlerinde, u¨retim verimlili˘gi, maliyet ve kalite gibi o¨l¸cu¨tlerin en iyilenmesi ama¸clamaktadır. Son yıllarda ise, su¨rdu¨ru¨lebilir u¨retim su¨re¸clerinin ¨onem kazanmasıyla bunlara ek olarak, ”enerji verimli ¸cizelgeleme” modelleri gu¨ndeme gelmi¸stir. Bu ¸calı¸smada, ¸co˘gu klasik ¸cizelgeleme prob- lemlerinden farklı olarak, de˘gi¸sken makine hızlarının, hazırlık su¨relerinin ve makine uygunluk ko¸sullarının
oldu˘gu parti tipi
u¨retim yapan esnek atolye tipi
u¨retim
c¸izelgeleme problemi ele alınmı¸stır. Problemin
¸cozu¨mu¨ i¸cin iki ama¸clı karma tamsayılı do˘grusal bir matematiksel model geli¸stirilmi¸stir. Modelin ama¸c fonksiyonu, de˘gi¸sken hızlara ba˘glı olarak hesaplanan enerji tu¨ketimini ve son i¸sin tamamlanma zamanını en ku¨c¸u¨klemektir. Daha du¨¸su¨k makine hızları enerji tu¨ketimini azaltsa da i¸slerin i¸slem su¨resi artacag˘ından,
son i¸sin tamamlanma zamanı da artmaktadır.
O¨ nerilen c¸¨ozu¨m y¨onteminin performansını de˘gerlendirmek
i¸cin ku¨¸cu¨k ve bu¨yu¨k ¨ol¸cekli test problemleri tu¨retilmi¸s ve GAMS yazılımı Cplex ¸c¨ozu¨cu¨su¨ kullanılarak prob-
lemlere en iyi ¸c¨ozu¨m aranmı¸stır. Elde edilen sonu¸clar ile, de˘gi¸sken u¨retim hızı seviyelerinin ve makine
uygunluk kısıtlarının enerji tu¨ketimi ve makine verimlili˘gi u¨zerindeki etkisi tartı¸sılmı¸stır.
230. Descriptive And Predictive Analysis Of Nft Market Using Database Marketing Tools
Onur Can C¸ abuk onurcancabuk01@gmail.com O¨ zye˘gin U¨niversitesi
Non fungible tokens (NFTs) are cryptographic assets on a blockchain with unique identification codes and metadata that distinguish them from each other. Unlike cryptocurrencies, they cannot be traded or exchanged at equivalency. This differs from fungible tokens like cryptocurrencies, which are identical to each other and, therefore, can serve as a medium for commercial transactions. The global non-fungible token (NFT) market size is expected to grow by USD 147.24 billion from 2021 to 2026 at a CAGR of 35.27% as per the latest market report by Technavio. In our work, we first reveal the growth rate of the NFT market, then approach each wallet as a customer and try to shed some light on market dynamics and customer behaviors by using traditional marketing techniques. Finally, with the help of predictive modelling techniques, we try to predict the probability of customers leaving the NFT market and understand the behaviors that lead to it.
157. Design A Decision Support System For Home Vaccine Service
Zeki Umut Cindilo˘glu umutcindiloglu@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
Bahar O¨ zy¨oru¨k bahar@gazi.edu.tr Gazi U¨niversitesi
Recently, especially with the global spread of the Covid-19 virus, the demand for home health care has been increasing with each passing day. The most important reason for this increase is that the number of people who applied to hospitals for treatment and caught the virus is quite high. This situation makes home vaccination services more advantageous. For this reason, many people do not prefer to apply to the hospital for the Covid-19 vaccine and prefer to receive vaccination service at home. When the demand for vaccination at home is high, this demand cannot be met by the deadline and there are service delays. In this paper, a decision support system has been designed to ensure that the service to be provided is carried out at the desired time and minimizes transportation costs. The main purpose of the decision support system is to determine the ideal vehicle route that satisfies the constraints at the beginning of each shift in a short time. A mathematical model and a simulated annealing algorithm were developed, then the model and algorithm were integrated into the decision support system. The mathematical model aims to minimize the total distance to be covered between the health center and the locations to be served. The decision support system was run with different instances on a personal computer and the solutions have been obtained. All results are presented comparatively.
163. Design Of Wind Farm Layout Using A Genetic Algorithm
Hasibe Nur Gu¨ler hasibe.guler12@gmail.com ˙Izmir Ekonomi U¨niversitesi
Hamdi Giray Re¸sat giray.resat@izmirekonomi.edu.tr ˙Izmir Ekonomi U¨niversitesi
The usage of renewable energy gets much more importance in current energy management systems when sustainability issues are considered. This conversion trend leads to increasing implementation of wind farm projects throughout Europe. Therefore, while optimizing such systems, getting a threshold between different objective functions (like total produced power capacities; total investment costs; production efficiencies; etc.) plays a significant role for restricted application areas. In this study, it is aimed to minimize the total investment cost per unit of power by optimizing the wind farm layout in a certain area. By comparing obtained solution sets with the other two benchmark studies in the literature, some important outcomes are shared to be used in the decision support systems of stakeholders. The efficiency of obtaining a solution set by using a genetic algorithm and the advantages of using the coordinate method are investigated in detail. Based on the obtained results, the cost per unit of power is reduced up to 13,74% and the placement of 40 turbines is successfully satisfied with the flexible layout provided by using the coordinate method.
131. Digital Marketing For A Hospital Transfusion Center Minimizing Waiting Times And Disposal Rates
Burak Pa¸c burakpac@gtu.edu.tr Gebze Teknik U¨niversitesi
SMS is the main channel of marketing for blood and blood product donation, announcing shortages of stocks and promoting the practice. Shortage of blood supply can cause delays in scheduled operations, however, more severe shortages imply serious health related risks. Excessive marketing, on the other hand, increases number of perishing blood products, wasting a donation where the donor is restricted to donate again for the coming months. We forecast the arrival of demand for blood products by an autoregressive model and arrival of donations to the blood transfusiton center of a hospital along with the effect of digital marketing by an autoregressive model with exogenous variables. A dicrete event simulation model is used to estimate flows and disposals of blood products. Based on the simulation model we obtain the pareto optimal region for minimal blood product demand waiting times and perishing rates by an application of multi-objective particle swarm optimization.
117. Dinamik Tesis Yerle¸simi Problemi I˙c¸in Yapay O¨ ˘grenme I˙le Yeniden Tesis Yerle¸sim Zamanlarının Tahminlenmesi
Adem Erik ademerik@tarsus.edu.tr TARSUS U¨N˙IVERS˙ITES˙I
Yusuf Kuvvetli ykuvvetli@cu.edu.tr C¸ukurova U¨niversitesi
Dinamik tesis yerle¸sim problemi, zaman i¸cerisinde tesis planında yapılacak de˘gi¸simlerin dikkate alındı˘gı tesis yerle¸sim problemi tu¨ru¨du¨r. Buna g¨ore, periyotlar boyunca optimal tesis yerle¸simin elde edilmesi
sa˘glanabilir. Literatu¨rde dinamik yerle¸sim problemlerinin ¸c¨ozu¨mu¨ i¸cin sıklıkla matematiksel ve sezgisel
yakla¸sımların kullanıldıg˘ı bilinmektedir. Ancak genel olarak bu problemlerde tesis yerle¸sim periyotları sabit olarak kabul edilmektedir. Uygulamada ise, tesis yerle¸sim kararlarının g¨ozden ge¸cirilece˘gi talebe ba˘glı de˘gi¸simlerin tespit edilmesi gereklidir. Bu ¸calı¸smada, tesis yerle¸sim planının g¨ozden ge¸cirilmesi i¸cin anlık olarak sistemi izleyebilecek ve yeniden de˘gi¸sim noktasını tespit edebilecek bir derin o¨g˘renme algoritması o¨nerilmi¸stir. Algoritmanın girdileri, anlık u¨retim bilgileri, maliyetler ve talep tahminleri olurken ¸cıktısı tesis yerle¸siminin gu¨ncellenmesi kararlarıdır. Buna g¨ore, dinamik tesis planlama problemlerinin farklı periyot uzunluklarında ¸calı¸sabilir olması sa˘glanmı¸stır. O¨ nerilen yapay ¨o˘grenme yakla¸sımında ise zamana ba˘glı derin aglar LSTM ve geri yayılımlı ileri beslemeli yapay sinir a˘gı modelleri denenmi¸stir. Buna g¨ore, optimizasyon modellerine girdi olarak periyot uzunluklarını besleyebilecek ve yeniden tesis du¨zenleme kararı verecek bir yakla¸sım ortaya konulmu¸stur.
197. Diren¸cli Kentsel Lojisti˘gin Stratejik De˘gerlendirmesi
Gu¨l¸cin Bu¨yu¨k¨ozkan gulcin.buyukozkan@gmail.com Galatasaray U¨niversitesi
O¨ yku¨ Ilıcak oykuilicak12@gmail.com Galatasaray U¨niversitesi
Gu¨nu¨mu¨zde giderek daha fazla insanın inovasyon ve istihdam merkezleri olan ¸sehirlerde yo˘gunla¸sması, kentsel nu¨fusu artırmakta ve bu da kentlerde yeni riskleri beraberinde getirmektedir. Kentsel diren¸clilik, kentlerin iklim de˘gi¸sikli˘ginden kaynaklanan afetlere ve beklenmedik olaylara kar¸sı hazırlıklı olmalarını sa˘glayan ve bu konuda ¸c¨ozu¨m ve modeller geli¸stiren ¨onemli bir kavramdır. Kentsel diren¸clili˘gi sa˘glamak i¸cin kentlerin sahip oldu˘gu o¨nemli altyapı ve sistemler gu¨¸clendirilmelidir. En o¨nemlilerinden biri kentsel lo- jistiktir. O¨ zellikle son d¨onemde ya¸sanan korona viru¨s pandemisi, kentsel lojistik faaliyetlerinin beklenmedik olaylara kar¸sı hazırlıklı olması gerekti˘ginin ¨onemini bizlere g¨ostermi¸stir. Diren¸cli kentsel lojistik, ¸sehirlerin daha dayanıklı yerler haline gelmesine katkıda bulunacaktır. Bunun i¸cin ¨oncelikle kentsel lojisti˘gin mevcut durumu analiz edilmeli, ardından diren¸clili˘gi saglayacak stratejiler geli¸stirilmelidir. Bu ¸calı¸smada, ˙Istanbul ili i¸cin kentsel lojistik SWOT analizi olu¸sturularak gu¨¸clu¨, zayıf y¨onleri ile fırsat ve tehditlerinin saptanmasını sa˘glanmı¸stır. SWOT kriterleri, kriterlerin birbirleriyle olan ili¸skilerini belirleyen Karar Verme Deneme ve De˘gerlendirme Laboratuarı (DEMATEL) y¨ontemi kullanılarak de˘gerlendirilmi¸stir. DEMATEL y¨onteminde
¸coklu tercih ili¸skileri teknigi (MPR) kullanılarak uzman g¨oru¨¸sleri yardımıyla etki matrisi olu¸sturulmu¸s ve kriterlerin o¨nem dereceleri belirlenmi¸stir. MPR tekni˘ginin kullanılması ile uzman g¨oru¨¸slerinin tek bir grup altında toplanması, karar su¨re¸clerindeki belirsizliklerin azaltılması ve daha do˘gru ve sa˘glıklı sonu¸clara ula¸sılması ama¸clanmı¸stır. Ardından diren¸cli kentsel lojistik stratejileri belirlenmi¸s ve stratejiler arasındaki kar¸sılıklı ili¸skiyi ve hiyerar¸sik yapıyı kurmak i¸cin Yorumlayıcı Yapısal Modelleme (ISM) y¨ontemi uygu- lanarak elde edilen sonu¸clar yorumlanmı¸stır. Bu ¸calı¸smadan elde edilen sonu¸clar do˘grultusunda, gerek ara¸stırmacılar gerek y¨oneticiler, kentsel lojistik i¸cin diren¸clilik stratejilerinin geli¸stirilmesini ve kullanılmasını sa˘glayabileceklerdir.
188. E-ticaret Sekt¨oru¨nde Faaliyet G¨osteren Bir Analizi Ve Uygulaması
I˙¸sletmede Mu¨¸steri Segment
Beyza Ganio˘glu beyzaganioglu@gmail.com
kırıkkale u¨niversitesi
Adnan Aktepe aaktepe@kku.edu.tr Kırıkkale U¨niversitesi
Su¨leyman Ers¨oz sersoz40@hotmail.com
kırıkkale u¨niversitesi
Semra Tebrizcik semra.tebrizcik@kku.edu.tr Kırıkkale U¨niversitesi
Gu¨nu¨mu¨z ko¸sullarında teknolojinin hızlı geli¸simiyle artan rekabet ortamında firmalar, ait oldukları sekt¨orde fark olu¸sturabilmek adına mu¨¸steri isteklerini do˘gru analiz ederek mu¨¸steri memnuniyetini ve mu¨¸steri baglılı˘gını artırmak istemektedir. Bankacılık, telekomu¨nikasyon, giyim, e˘gitim, sa˘glık ve teknoloji gibi bir¸cok sekt¨orde i¸sletmelerin memnun ve sadık mu¨¸sterilerinin yanı sıra kaybetmek u¨zere oldukları ve kaybet- tikleri mu¨¸steri grupları da bulunmaktadır. Bu mu¨¸steri gruplarını maliyet a¸cısından de˘gerlendirecek olursak mevcut mu¨¸steriyi elde tutmak yeni mu¨¸steriyi kazanmaktan daha az maliyetlidir. Bu nedenle firmalar mevcut mu¨¸sterilerini kaybetmek istememekte ve c¸e¸sitli faaliyetlerde bulunmaktadır. Bu ¸calı¸smada, uygu- lama e-ticaret sekt¨oru¨nde faaliyet g¨osteren bir firmada ger¸cekle¸stirilmi¸stir. C¸ alı¸smada elde edilen veriler
¸cer¸cevesinde mu¨¸steriler sınıflara ayrılmı¸stır ve firmanın mu¨¸sterilerini tanımasını saglanmı¸stır. Olu¸sturulan sınıflandırma sonucunda mu¨¸sterilere do˘gru stratejileri uygulayarak mu¨¸steri memnuniyetini ve ba˘glılı˘gını artırılması hedeflenmi¸stir. C¸ alı¸smada yapay zeka y¨ontemleri kullanılarak mu¨¸sterilerini sınıflandırması ama¸clanmı¸stır. Mu¨¸steriler, ba˘glılık ve memnuniyet ekseninde ayrılma alanı saptanarak ¸ce¸sitli sınıflara
ayrılmı¸stır. C¸ alı¸sma sonucunda her sınıfa o¨zel ko¸sullar dikkate alınarak mu¨¸steriler ile ilgili stratejiler
geli¸stirilmi¸stir. Firma, mu¨¸steri gruplarına o¨zel olarak geli¸stirilen stratejileri uygulaması sonucunda rakipleri kar¸sısında avantaj sa˘glamı¸stır.
159. Eklemeli Derleme
U¨ retim Teknolojisinin Tedarik Zincirine Etkileri
U¨ zerine Bir
Zu¨lal Diri Kenger zulal.kenger@hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi Beyza Nur Duman bnur.duman@std.hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi Mislina S¸ahin mislina.sahin@std.hku.edu.tr Hasan Kalyoncu U¨niversitesi
Geli¸sen teknoloji ile beraber u¨retim ¸sekilleri de de˘gi¸smektedir. Geleneksel u¨retimin yanında eklemeli u¨retim teknolojisinin kullanımının faydaları g¨oz ardı edilemeyecek kadar fazladır. Yeni geli¸smekte olan eklemeli u¨retim teknolojisi, gelecekte daha ¸cok hayatımızda rol alması beklenen son derece ¨onemli bir teknolo-
jidir. Aynı zamanda katmanlı u¨retim veya 3 boyutlu yazıcı teknolojisi olarak da kabul edilen eklemeli
u¨retim teknolojisi, mevcut tedarik zinciri trendlerinden biridir. Eklemeli u¨retim y¨ontemi geleneksel u¨retim y¨ontemlerinden farklı olarak, 3 boyutlu bilgisayar destekli tasarım yardımıyla katmanların birbiri u¨zerine dizilmesi ile istenen u¨ru¨nu¨n u¨retilmesi y¨ontemidir. Eklemeli u¨retim, havacılık, otomotiv, tıp, di¸s hekimli˘gi, elektronik ve beyaz e¸sya gibi ¸ce¸sitli endu¨strilerde ¸cok geni¸s bir uygulama alanına sahiptir. General Elektrik, Ford, Airbus, Siemens eklemeli u¨retim teknolojisine yatırım yapan firmalar arasındadır. Bu teknoloji, nihai u¨ru¨n imalatında yaygın bir y¨ontem olarak geli¸stik¸ce, bu teknolojiyle ilgili daha fazla ara¸stırma gerekli hale gelmi¸stir. Bu ¸calı¸smanın amacı, eklemeli u¨retim teknolojisinin tedarik zinciri y¨onetimi u¨zerindeki etkilerini ara¸stıran yayınların taranarak bu ¸calı¸smalardan anlamlı sonu¸clar ¸cıkarmaktır. Ayrıca, bu ¸calı¸smaların a˘gırlıklı olarak hangi yayın kaynaklarında yayınlandıgı ve yazarların bu konuda etkinli˘gi de ara¸stırma kapsamında de˘gerlendirilecektir. Bunun yanında eklemeli u¨retim teknolojisinin geleneksel u¨retime g¨ore avantajları ve dezavantajları da tartı¸sılacaktır.
233. Elektrikli Ara¸c Rotalama Problemleri
U¨ zerine Bir Literatu¨r
I˙ncelemesi
Can Berk Kalaycı cbkalayci@pau.edu.tr
Yusuf Yılmaz yusufyilmaz@pau.edu.tr Pamukkale U¨niversitesi
Elektrikli Ara¸c Rotalama Problemi (EARP), i¸cten yanmalı motorlu ara¸clar yerine elektrikli ara¸cların (EA) kullanıldı˘gı iyi bilinen ARP’nin bir uzantısıdır. Elektrikli ara¸cların batarya kapasitesi olması nedeniyle sınırlı bir su¨ru¨¸s menzili vardır ve rotasını tamamlamak i¸cin yeniden ¸sarj edilmesi gerekir. S¸arj, herhangi bir batarya seviyesinde yapılabilir ve batarya kapasitesine kadar herhangi bir miktarda olabilir. Ayrıca ¸sarj hızı da ¸sarj istasyonunun teknik altyapısına ba˘glı olarak de˘gi¸sebilmektedir. Bazı ger¸cek hayat uygulamalarında,
¸sarj istasyonlarının yanı sıra batarya de˘gi¸sim istasyonlarının da kullanıldıg˘ı durumlar s¨oz konusudur. Bu
¸calı¸smada, EARP ile farklı kısıtlar ve varsayımlar i¸ceren tu¨revlerine ili¸skin kapsamlı bir de˘gerlendirme sunul- maktadır. C¸ alı¸sma kapsamında sadece lojistik faaliyetlerinde kullanılan ve rota u¨zerinde ¸sarj edilen veya batarya de˘gi¸simi yapılan ¸calı¸smalar dikkate alınmı¸stır. O¨ ncelikle EARP tanıtılmı¸s, ARP ile ba¸slayan su¨recin EARP’ye evrimi a¸cıklanmı¸stır. EARP i¸cin bir matematiksel model sunulmu¸stur. EARP literatu¨ru¨ veriler ve g¨orsellerle o¨zetlenmi¸s, farklı ¨ozelliklere g¨ore sınıflandırılmı¸stır. Sınıflar kapsamındaki ¸calı¸smaların o¨n plana
¸cıkan y¨onlerine ve ¸c¨ozu¨m yakla¸sımlarına odaklanılmı¸stır. Son olarak ise, gelecekteki ara¸stırma fırsatları o¨zetlenmi¸stir.
97. Elektrikli Ara¸c S¸arj Davranı¸slarının Ajan Tabanlı Benzetim Modeli Kul-
lanılarak
I˙ncelenmesi
Abdullah Kayacan abdullah.kayacan@boun.edu.tr Bo˘gazi¸ci U¨niversitesi
Engin C¸ i¸cek engincicek@marun.edu.tr Marmara U¨niversitesi
Mehmet Yasin Uluku¸s ulukus@itu.edu.tr ˙Istanbul Teknik U¨niversitesi
Murat Bilsel murat.bilsel@marmara.edu.tr Marmara U¨niversitesi
Hatice Tekiner Mo˘gulkoc¸ hatice.tekiner@marmara.edu.tr Marmara U¨niversitesi
Du¨nyada elektrikli ara¸clara olan talep her ge¸cen gu¨n artmaktadır.
U¨lkemizde de ilerleyen yıllarda bu tip
ara¸cların kullanımının artaca˘gı o¨ng¨oru¨lmektedir. Bu durumun elektrik ¸sebekesi u¨zerindeki etkisinin ger¸cek¸ci bir ¸sekilde incelenmesi gerekmektedir. Bu ama¸cla olu¸sturulan ajan tabanlı benzetim modeli, uygun parame- trelerle ¸ce¸sitli senaryolar altında c¸alı¸stırılarak sonuclar analiz edilmi¸stir. Benzetim modeli, bir¸cok farklı du- rumu kapsayabilecek ¸sekilde zaman bazlı olarak tasarlanmı¸stır. Elektrikli ara¸c kullanıcıları, benzetim mod- elinin temel ajanlarıdır. Ajanlar gu¨nlu¨k aktivitelerini ger¸cekle¸stirmek u¨zere ¸sarj seviyelerini azaltan yolculuk-
lar yapmaktadır.
O¨ nceki aktivitelerini tamamlayan ajanlar yeni aktiviteleri i¸cin gerekli yolculuklarını plan-
lamaktadır. Aktiviteler i¸cin ba¸slangı¸c ve biti¸s su¨releri, aktivite konumu, aktivitenin zorunlu olup olmaması gibi o¨zellikler mevcuttur. Her iterasyonda ajanlar “Dura˘gan”, “Yolda”, “S¸arjda”, “S¸arj i¸cin beklemede”, ve “S¸arj kararını uygulamak u¨zere beklemede” durumlarından birine sahiptir. Ajanlar fayda fonksiyonlarını
optimize edecek ¸sekilde ¸sarj kararlarını almaktadırlar. Her aktivite ba¸slangıc¸ ve biti¸sinde farklı ¸sarj alter-
natifleri, belirlenen fayda fonksiyonu u¨zerinden fiyat ve ¸sarj seviyesine g¨ore de˘gerlendirilmektedir. Her ¸sarj
kararı verilecek adımda, uygun ¸sarj noktaları, ¸sarj birimi tipleri, ¸sarj ba¸slangıc¸ zamanları, ve ¸sarj su¨releri i¸cin
fayda fonksiyon de˘geri hesaplanmaktadır. Ajanlar bulundugu konumda, gidece˘gi konumda, ya da yakın mesafedeki kamusal alanlarda bulunan ve gelecek aktivitesine yeti¸smesini engellemeyecek ¸sarj noktalarını de˘gerlendirerek ¸sarj kararlarını vermektedir. Farklı penetrasyon seviyeleri ve su¨ru¨cu¨ profillerinin talebe etk- isini analiz edebilmek i¸cin farklı ajan tipleri tanımlanmı¸stır. Her ajanın ara¸c o¨zellikleri (batarya kapasitesi, enerjiden mesafeye ¸cevrim oranı, vb.), fayda fonksiyonu ve parametreleri, konum bilgileri, ve gu¨nlu¨k ak- tivite rutini gibi nitelikleri bulunmaktadır. Ayrıca benzetim modelinde ajanların belirli olasılıklarla gu¨nlu¨k
rutinlerinin dı¸sına
c¸ıkmasına da izin verilmektedir. ˙Istanbul’daki merkez noktalar baz alınarak konum
ku¨meleri olu¸sturulmu¸s ve ev, i¸s yeri, ve kamusal alan da˘gılımı bu ku¨melere g¨ore belirlenmi¸stir. Penetrasyon seviyeleri, kullanıcı profili da˘gılımları, ve ¸sarj birimlerimlerinin tanımlanan konumlardaki da˘gılımları kul- lanılarak ¸ce¸sitli senaryolar u¨retilmi¸stir. Olu¸sturulan benzetim modeli bu senaryolar altında farklı fiyatlama stratejilerinin elektrik talebine olan etkilerini incelemek u¨zere kullanılmı¸s ve sonu¸clar analiz edilmi¸stir. Bu
¸calı¸sma TU¨B˙ITAK 1001 Programı kapsamındaki 221M111 nolu proje ile desteklenmi¸stir.
94. Elektrikli Ara¸clar
I˙c¸in S¸arj
I˙stasyonu Rotalaması
Su¨meyye C¸ ınar smeyyecinar@gmail.com Yıldız Teknik U¨niversitesi
Saliha Bu¨¸sra Gu¨ndu¨z saliha8g@gmail.com Yıldız Teknik U¨niversitesi & Altınba¸s U¨niversitesi
Mehmet Gu¨ray Gu¨ler mgguler@yildiz.edu.tr Yıldız Teknik U¨niversitesi
Gu¨nu¨mu¨zde petrole ba˘gımlılı˘gın azaltılmasında yardımcı olan, gu¨ru¨ltu¨ ve karbon emisyonunu azaltan ve ula¸sımda verimlili˘gi arttıran elektrikli ara¸clar bu¨yu¨k ¨onem ta¸sımaktadır. Ancak elektrikli ara¸clar i¸cin ¸sarj alt yapısının yetersizli˘gi, elektrikli ara¸c endu¨strisinin geli¸simini bu¨yu¨k o¨l¸cu¨de etkilemektedir. Mevcut ¸sarj istasyonlarının sayısı artan elektrikli ara¸c talebi ve satı¸s oranlarını kar¸sılayacak du¨zeyde de˘gildir. S¸arj istasyon yerinin optimum se¸cimi elektrikli ara¸clar menzil kaygısını ortadan kaldırıp uzun mesafeli yolculuklara olanak sa˘glamaktadır. Tu¨rkiye’nin yerli u¨retimi olan TOGG’ un da yakın zamanda yollara ¸cıkacagı g¨oz o¨nu¨ne alındı˘gında, elektrikli ara¸clar i¸cin elektrik ¸sarj istasyonlarını do˘gru noktalara konumlandırmanın bu ara¸cların yaygınla¸smasında o¨nemli oldu˘gu soylenebilir. Bu problemin c¸¨ozu¨mu¨ i¸cin devlet hibe mekanizmaları da kurulmu¸s ve elektrik ¸sarj istasyonu kuracak ki¸silere ciddi miktarda hibe olanakları sunulmu¸stur. Bu
¸calı¸smada Tu¨rkiye’de Marmara B¨olgesi’ndeki elektrikli ara¸clar i¸cin ¸sarj istasyon yerlerinin tespit edilmesi ama¸clanmaktadır. S¸arj istasyon yeri problemi i¸cin akı¸s yakıt doldurma konum modeli kullanılmı¸stır. Ara¸clar i¸cin belirli ba¸slangı¸c biti¸s noktaları ve bu noktalar arasındaki ara¸c akı¸sları olu¸sturulmu¸s ve bu akı¸sların belirli menzil kısıtları altında ger¸cekle¸stirilebilmesi i¸cin hangi noktalara istasyon kurulması gerekti˘gi incelenmi¸stir. Modelin Tu¨rkiye genelinde kullanılabilmesi i¸cin gerekenler analiz edilmi¸stir.
103. Endu¨stri 4.0 Ve Dijital Sigortacılıkta Beklentiler
Adnan Mazmano˘glu adnan.mazmanoglu@toros.edu.tr toros u¨niversitesi
Bu ¸calı¸smanın ana ama¸c Endu¨stri 4.0 i¸cinde
u¨retimi
o¨nemli bi¸cimde daha du¨¸su¨k giderlerle arttırma
temel amacıyla sayısalla¸stırılmı¸s u¨retim i¸cin e¸sanlamlı olarak kullanıldıg˘ı ve Dijital sigortacılıkta, sigorta sektoru¨ndeki ¸sirketlerin mu¨¸steri beklentilerini kar¸sılaması, rekabet avantajı yakalamaları i¸cin de˘gi¸sime ayak uydurması gereklili˘gi yanında bunun nasıl ger¸cekle¸smesi gerekti˘ginin y¨ontemlerinin ara¸stırılmasıdır. C¸ alı¸smamızın evreleri hakkında kısa bir a¸cıklamada bulunalım. Giri¸s Endu¨stri 4.0 u¨ru¨n geli¸simi, u¨retim, lojistik ve mu¨¸sterilerin akıllı bir a˘g olu¸sturmasını g¨ostermektedir. Otonom, kendi kendini kontrol eden, kendi kendini yapılandıran, bilgi temelli, senso¨r destekli, uzaysal olarak da˘gılımlı u¨ru¨n kaynaklarının (u¨ru¨n makineleri, robotlar, konvey¨or ve saklama sistemleri ve i¸sletme sistemleri) bunların planlama ve kontrol sistemlerini i¸ceren bir a˘gını a¸cıklamaktadır. Peki “Dijital Sigortacılık” ne demektir? Buna a¸cıklık getirelim. Dijitalle¸sme su¨reci, sigortada bilgi ve ileti¸sim teolojilerinin kullanımı ile yakından ilgili olup, sigortanın diji- talle¸smesi olarak tanımlanan bu kavram o¨ncelikle (hatta tamamen) fiziksel veya analog olan ve donu¨¸stu¨ren su¨re¸cleri, iceri˘gi veya nesneleri dijital duruma getirmek ¸seklinde tanımlamaktır. Peki bu nasıl yapılacak sigorta ¸sirketleri ne yapmalı? 1. Sigorta ¸sirketleri, o¨ncelikle geli¸smi¸s bilgi sistemlerini kullanıp dijital alanda yatırım yaparak dijital atılım ger¸cekle¸stirmelidir. Dijitalle¸sme de tu¨m sigorta zincirini etkileyen yeni veri odaklı i¸s modellerinin geli¸stirilmesini saglayacaktır. Bu da gelecekte verilere eri¸sim ve riskleri modelleme yetene˘gi o¨nemli olaca˘gından teknoloji, sigortanın kapsamını ve kullanılabilirli˘gini geni¸sleterek devam eden artan endu¨stri de˘gi¸simini te¸svik edecektir. 2. Peki sigorta sekt¨oru¨ mu¨¸steriler, pazarlar, rakip firmalar ve i¸sletme ¸cevresi hakkındaki i¸slenmemi¸s ham verileri bilgiye d¨onu¨¸stu¨rme ¨ozelligi ile tamamen ¨one ¸cıkan bir sekt¨or oldu˘guna g¨ore, modern sigortacılıkta riskin maliyetini arttıran asimetrik bilgiyi azaltmak i¸cin ham veriyi bilgiye d¨onu¨¸stu¨rmek gereklili˘ginden s¨oz etmeliyiz. Bu da sigorta ¸sirketlerinin riskin olasılı˘gı hakkında yeni bilgiler aramak i¸cin istatistik modellemelere gitmesi gere˘gine dikkat edilmesi gereklili˘ginden s¨oz edile-
cektir. 3.
O¨ rne˘gin, Sigorta ¸sirketleri trafik, hava durumu ve di˘ger fakt¨orleri birle¸stirerek, bir su¨ru¨cu¨nu¨n
zamanın ¸co˘gunu daha yu¨ksek riskli yollarda ge¸cirdi˘gini belirleyebilir, g¨ozlemlenen davranı¸slara dayanarak
mu¨¸sterilerinin ara¸clarını daha iyi kullanmalarına ve kazaları
o¨nlemelerine yardımcı olabilir.
O¨ rneklerle
a¸cıklayaca˘gız. 4. Du¨¸su¨ncemize gore bunun i¸cin Dijital veri kaynakları ¨once dijital teknolojileri entegre etmeli, yani “bir tu¨r bilgi ve ileti¸sim teknolojiler olan yazılımların bilgi ve ileti¸sim teknolojisi bilgisayar, elektronik bile¸senler ve teleminikasyon ekipmanları kullanılması detayları u¨zerinde durulacaktır. 5. Son olarak Endu¨stri 4.0 ortamında geli¸sen finansal teknolojiler sigorta sekt¨oru¨nde yaygın kullanılması sonu- cunda Insurtech adı verilen sigorta teknolojilerinin nasıl kullanılması gerekti˘gine ve di˘ger ¨onemli bir kavram olan Blockchain (¸sifrelenmi¸s veritabanıb˜ig data) veya di˘ger bir deyimle dijital hesap defterinin kullanımı u¨zerine detaylı bir ¸calı¸sma sunmak. Ayrıca bu ¸calı¸smada “Dijital etkile¸simler”, “Veri Odaklı Sigortaclık”da bu¨yu¨k veri kullanımı yoluyla dijitalle¸sme , yapay zeka kullanımı, bili¸ssel hesaplama, tahmine dayalı mod- elleme (olasılık teorisi), giyilebilir cihazlar, telematik uygulamalar vb. modern sigortacılıkta mu¨¸sterilerin ve/veya sigortalıların dijital sigortacılıktan beklentilerinin en yo˘gun olarak yo˘gunla¸stı˘gı fakt¨orlerin saptan-
ması
u¨zerine hazırlanan anketimizin verilerinden ¸cıkan sonu¸clara da
c¸alı¸smamızda yer verece˘giz. hatta
¸cok o¨nemli bir boyut olan siber sistemlerinde “senso¨r” lerin nasıl kullanıldıg˘ına dair nitelikli ¨ornekler de verilecektir.
181. Endu¨striyel Simbiyoz A˘glarında Atık
U¨ retici Ve Atık Alıcı
I˙¸sletmeler
Arasındaki Sinerjiyi Etkileyen Kriterlerin De˘gerlendirilmesi
Emre Yazıcı emreyazici92@hotmail.com Kırıkkale U¨niversitesi
Hacı Mehmet Alaka¸s hmalagas@gmail.com
kırıkkale u¨niversitesi
Mehmet Pınarba¸sı mehmetpinarbasi71@hotmail.com Kırıkkale U¨niversitesi
Tamer Eren tamereren@gmail.com
kırıkkale u¨niversitesi
Endu¨striyel simbiyoz i¸sletmelerin ¸cevresel ve ekonomik ¸cıkarlar elde etmek amacıyla malzeme ve enerji degi¸simi i¸cin olu¸sturdu˘gu i¸sbirli˘gi a˘gıdır. Endu¨striyel faaliyetlerde kaynak verimlili˘gi i¸cin uygulanan ¨onemli bir stratejik yakla¸sım olarak bilinmektedir. Endu¨striyel simbiyoz a˘glarının ortaya ¸cıkmasında farklı uygu-
lamalar mevcuttur. Bunlardan biriside bir u¨st yonetim tarafından organize edilen simbiyoz a˘glarıdır.
U¨st
y¨onetim tarafından organize edilen simbiyoz a˘gları genellikle endu¨striyel park adı verilen b¨olgelerde or- taya ¸cıkmaktadır. Endu¨striyel faaliyet su¨rdu¨ren i¸sletmelerin bulundu˘gu bolgeler endu¨striyel park olarak tanımlanmaktadır. Bu b¨olgelerde endu¨striyel simbiyoz uygulamaları i¸cin kamusal ve tu¨zel ki¸si otoriteleri tarafından simbiyoz a˘gının kurulmasına y¨onelik faaliyetler yu¨ru¨tu¨lmektedir. Endu¨striyel parkların endu¨striyel simbiyoz a˘gı kurularak bir sinerji olu¸sturuldu˘gu b¨olgelere ise Eko-endu¨striyel park adı verilmektedir. Endu¨striyel parkların, eko-endu¨striyel parklara d¨onu¨¸stu¨ru¨lmesi i¸cin endu¨striyel park y¨oneticilerinin kuru- lum, uygulama ve su¨rdu¨ru¨lebilirlik su¨recine y¨onelik kar¸sıla¸stı˘gı karar problemleri vardır. Bu problemlerden birisi de endu¨striyel simbiyoz a˘gının olu¸sturulaca˘gı sektorlerde ortaya ¸cıkan atı˘gı alacak i¸sletmeler belir- lenerek atık u¨retici i¸sletme ile atık alıcı i¸sletme arasındaki sinerjinin olu¸sturulmasıdır. ˙I¸sletmeler arasında bu sinerjinin olu¸sması i¸cin hem atık u¨retici hem de atık alıcı i¸sletme bu i¸sbirliginin her iki taraf i¸cin finansal ve ¸cevresel a¸cıdan faydalı olması gerekmektedir. Bu ¸calı¸smada atıkların de˘gerlendirilmesini hem ekonomik hem de ¸cevresel a¸cıdan karlı kılacak fakt¨orlerin belirlenmi¸stir. Ardından bir sekt¨orde ortaya ¸cıkan atı˘gı alacak en uygun sekt¨oru¨n belirlenmesinde etkili olan kriterlerin a˘gırlıkları hesaplanmı¸stır. Kriterlerin be- lirlenmesinde endu¨striyel simbiyoz ve atık de˘gi¸sim su¨re¸clerinde tecru¨be sahibi olan uzmanlardan g¨oru¨¸sler alınarak ¸cok kriterli karar verme (C¸ KKV) yontemleri ile kriter a˘gırlıkları hesaplanmı¸stır.
31. Eskiyen Bir Sistem
I˙c¸in Durum Bazlı Bakım Politikaları
U¨ zerine
Nazlıcan Harput nazlicanharput@gmail.com TOBB ETU¨
Salih Tekin stekin@etu.edu.tr TOBB U¨N˙IVERS˙ITES˙I
Tahir Khanıyev tahirkhaniyev@etu.edu.tr TOBB Ekonomi ve Teknoloji U¨niversitesi
Geli¸sen teknoloji, AR-GE ¸calı¸smaları ve u¨lkemizde savunma sanayiine verilen bu¨yu¨k destek sayesinde
savunma sanayii sekt¨oru¨
daha da ileri gitmekte olup, her ge¸cen gu¨n yerli ve milli yeni
u¨ru¨nler
geli¸stirilmektedir. Yeni
u¨ru¨nlerin tasarlanması ve
u¨retilmesi kadar mu¨¸steriye teslim edilen
u¨ru¨nlerin
desteklenebilmesi ve hazır bulunabilirlik oranının yu¨ksek olması da ¸cok o¨nemlidir. Bu sebeple u¨ru¨nlerin bile¸senlerini, sorun ¸cıkarmadan ¨once durum izleme yoluyla arıza ¸cıkarma ihtimallerini de˘gerlendirmek ve o¨nlem almak, sahadaki sistemlerin gu¨venilirliginin ve hazır bulunabilirlik oranının arttırılmasına yardımcı ola- caktır. Bu ¸calı¸sma kapsamında sahada aktif olarak kullanılan karma¸sık yapıdaki askeri sistemlerde bulunan kritik bir malzemenin bozulma davranı¸sının modellenmesi ve en uygun bakım politikalarının geli¸stirilmesi hedeflenmi¸stir. S¨oz konusu kritik malzemenin ¸calı¸sma saatlerine g¨ore kontrol gerektiren bazı durumlar be- lirlenmi¸stir. Bu do˘grultuda malzemenin bulundu˘gu durumlara g¨ore; literatu¨rde belirlenen kriterler, uzman g¨oru¨¸sleri ve ¸ce¸sitli analiz yontemleri kullanılarak bakım politikaları olu¸sturulmu¸stur. Arıza olu¸sumunu en- gelleyen kestirimci bakım uygulaması ile hazır bulunabilirlik oranının en bu¨yu¨klenmesinin yanında mu¨¸steri memnuniyetinin sa˘glanması, ileride olu¸sabilecek bu¨yu¨k arızaların o¨nu¨ne gecerek bakım maliyetlerinin en ku¨¸cu¨klenmesi ve gereksiz stokların o¨nu¨ne ge¸cilmesi de beklenmektedir.
57. Evaluation Of Different Raw Materials For Paper Industry With Multi- moora Mcdm Method
Eylu¨l Kızılkaya 1700004263@stu.iku.edu.tr Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Bahar Erdal 1700002755@stu.iku.edu.tr ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Sinem Devli 1700003784@stu.iku.edu.tr ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Ata Can Kara 1700002737@stu.iku.edu.tr Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi Zeynep Gergin z.gergin@iku.edu.tr ˙Istanbul Ku¨ltu¨r U¨niversitesi
Turkey ranks 16th in global paper consumption with an annual paper consumption of approximately 6 million tons, but the country is highly dependent on others. Turkey’s paper production capacity has reached 3.8 million tons. However, since the production amount cannot meet consumption needs, the country spends around 3 billion dollars on imports. Moreover, considering all types of paper such as cardboard, packages, and cigarette paper, statistics show that paper demand will double before 2030. Currently, the prevalent raw material in paper production is cellulose obtained from wood. The research shows that there are also other alternatives other than cellulose for paper production like industrial hemp and sugar cane, which are also more environmentally friendly. Those alternatives are used in Europe and some parts of the USA. There are some attempts in Turkey also, but these attempts are not enough to industrialize the production of the paper from different raw materials. With this motivation, this study is initiated to evaluate the raw material alternatives for paper production in Turkey by using one of the Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods, MULTIMOORA. Sugar cane, hemp, and wood are selected as appropriate raw materials, and 11 decision criteria have been determined considering technical and environmental factors. The results show that hemp is the most useful raw material, wood comes second and the last useful one is the sugar cane.
47. Evde Sa˘glık Hizmetlerinin Rotalama Ve C¸ izelgelemesinde Hizmet Sa˘glayıcılarının Yardımla¸sması
Mert Par¸cao˘glu mparcaoglu20@ku.edu.tr Ko¸c U¨niversitesi
Sibel Salman ssalman@ku.edu.tr Ko¸c U¨niversitesi
O¨ zgu¨r Araz oaraz2@unl.edu University of Nebraska-Lincoln
Evde sa˘glık sistemlerinde ziyaret edilecek hastalar hizmet sa˘glayıcılarına (HS) b¨olge bazlı olarak atanır. Hastalara yapılacak olan planlı ziyaretlerin yanında acil hasta istekleri de gelmektedir. Yeni gelen hasta
ziyaret isteklerinin; ziyaretlerin o¨nceliklerini, planlı programdaki de˘gi¸sikliklerin olumsuz etkilerini, fazla
mesaiyi ve gu¨n icindeki toplam harcanan su¨reyi g¨oz o¨nu¨nde bulundurarak sisteme dahil edilmesi gerek- mektedir. Optimizasyon yaparken acil olarak gelen isteklerin belirli bir su¨re i¸cerisinde ziyaret edilmesi ve
planlı hastalardan o¨nceli˘gi en yu¨ksek olanların planlamanın dı¸sına itilmemesi gereklili˘gi gibi ko¸sullar da
dikkate alınmalıdır. Bunların yanında ˙Istanbul gibi metropol ¸sehirlerde trafi˘gin ula¸sım su¨relerine olan etk- isi de g¨oz ardı edilmemelidir. Bu ¸calı¸smada, gu¨nu¨n ba¸sında HS’ler kendi b¨olgelerine g¨ore rotalanırken, gu¨n i¸cindeki dinamik olarak gelen acil istekler hizmet sa˘glayıcılarının kendi aralarında yardımla¸sması ile ele alınmaktadır. Acil istekler geldi˘ginde her HS’nin rotasında izlenen ilk ziyaret “sabit d¨onem” olarak adlandırılır ve de˘gi¸smez, geri kalan ziyaretler HS-hasta ¨onceliklendirmeleri g¨oz ¨onu¨nde bulundurularak yeniden optimize edilir. Bu ¸calı¸smada, rotalama ve ¸cizelgemele probleminin gu¨nu¨n ba¸sında atamada kullanılan “statik” ve gu¨n i¸cindeki yeniden optimize edilmede kullanılan “dinamik” kısımları i¸cin hem bir matematiksel model hem de sezgisel algoritma geli¸stirilmi¸stir. Geli¸stirilen modeller s¨ozlu¨ksel (lexicographic) hedef programlama (goal programming) ile ¸c¨ozdu¨ru¨lmu¨¸stu¨r. Dinamik kısım i¸cin model ile sezgiselin hibrit olarak kullanıldıg˘ı bir ¸c¨ozu¨m metodu geli¸stirilmi¸stir. Kullanılan metotlardaki parametrelerin hassaslık anal- izi yapılmı¸stır ve uygun de˘gerler belirlenmi¸stir. Gu¨n i¸cindeki dinamik isteklerin yo˘gunluklarına g¨ore farklı bu¨yu¨klu¨kteki veri setleri ile metotların analizi yapılmı¸stır.
51. Farklı Performans Kriterleri Altında Paralel Makine C¸ izelgeleme
Hilmiye Betu¨l Dikmen betuldikmen47@hotmail.com ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi
Fatih Balcı fatih balci @xxxxxxx.xxx ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi Ecem C¸ etin ecemcetin99@gmail.com ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi Yasemin Ilgın yaseinilgin@outlook.com ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi Hakan Kayar iehakankayar@gmail.com ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi
Yusuf Baran Kartal yusufbarankartal@outlook.com.tr ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi Feyzagu¨l Osmanlı feyzagulosmanli@outlook.com ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi Ay¸ca Mine O¨ zen ayca.mine@gmail.com ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi
Ece Su¨ru¨cu¨ ecesurucu35@gmail.com ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi
Damla Kızılay damla.kizilay@idu.edu.tr ˙Izmir Demokrasi U¨niversitesi
U¨retim planlama faaliyetleri arasında olduk¸ca o¨nemli bir yere sahip olan paralel makine ¸cizelgeleme prob- lemi, i¸slerin hangi kaynaklar kullanılarak u¨retilece˘ginin ve hangi makineye hangi sırada atanacag˘ının belirlen- mesidir. U¨retimin oldu˘gu ¸calı¸sma alanlarında kaynakların aktif kullanımı ve mu¨¸steri memnuniyetini sa˘glama gibi ama¸cları ger¸cekle¸stirmek, i¸slerin ¸cizelgelenmesinin iyi bir ¸sekilde yapılıp yapılmaması ile ilgili olmasının yanı sıra ama¸c fonksiyonu se¸cimi ile de do˘grudan ili¸skilidir. Bu ¸calı¸smada ele alınan ¸cizelgeleme proble- minde o¨zde¸s olmayan paralel makineler, makine ve i¸slerin hazırlık zamanları ile i¸sler arasındaki sıra ba˘gımlı ayar zamanları du¨¸su¨nu¨lmu¨¸stu¨r. C¸ alı¸sma kapsamında, literatu¨rde sık¸ca yer alan ve firmalar/ara¸stırmacılar tarafından optimize edilmeye ¸calı¸sılan ama¸c fonksiyonlarının birbirlerini nasıl etkiledi˘gi ve ¸ce¸sitli kısıtlardan nasıl etkilendi˘gi analiz edilerek hem literatu¨re hem de bu ama¸c fonksiyonlarını kullanan firmalardaki plan- lama departmanlarına katkı sa˘glanması hedeflenmi¸stir. Bahsi ge¸cen ama¸c fonksiyonları; en bu¨yu¨k tamam- lanma zamanını, en bu¨yu¨k gecikme miktarını, toplam tamamlanma zamanını, toplam geciken i¸s sayısını ve toplam gecikmeyi minimize etme olarak belirlenmi¸stir. C¸ alı¸smanın ¸c¨ozu¨m y¨ontemi olarak karma tam sayılı programlama modeli kurulmu¸s, elde edilen sonu¸clar ic¸in basit bir ara yu¨z olu¸sturularak duyarlılık analiz- leri yapılmı¸stır. Ancak matematiksel model ile sadece ku¨c¸u¨k boyutlu veri setleri i¸cin optimal c¸¨ozu¨m elde edilmi¸stir. Problemde i¸s ve makine sayısı arttık¸ca modelin de karma¸sıklı˘gı artmaktadır. Ele alınan prob- lemin NP-zor sınıfında bulunması sebebiyle, bu¨yu¨k boyutlu olan ger¸cek hayat problemlerinin kabul edilebilir su¨relerde olurlu bir sonu¸c elde ederek analizlerin ger¸cekle¸stirilebilmesi i¸cin kom¸suluk arama sezgisellerinden faydalanılmı¸stır. Bu kapsamda altı farklı kom¸suluk arama sezgiseli kullanılmı¸s, bu sezgisel y¨ontemlerin sonu¸cları tu¨m ama¸c fonksiyonları i¸cin kar¸sıla¸stırılmı¸s olup, hangi kom¸suluk arama sezgiselinin hangi ama¸c fonksiyonu i¸cin daha iyi ¸calı¸stı˘gı analiz edilmi¸stir. Ayrıca tu¨m kom¸suluk arama sezgisellerinin bir arada
¸calı¸stı˘gı hibrit bir algoritma da problem ¸cozu¨mu¨ i¸cin uygulanmı¸stır. Geli¸stirilen algoritmanın performansı degerlendirilmi¸s ve elde edilen olurlu ¸cozu¨mlerin incelenmesiyle ama¸c fonksiyonlarının duyarlılık analizleri ger¸cekle¸stirilmi¸stir. C¸ alı¸smanın sonunda planlama su¨recinin daha etkin y¨onetilebilmesi adına firmaların ama¸c fonksiyonu se¸cimlerinde fikir edinebilmelerinin yanı sıra elde edilen sonucların ¸ce¸sitli lisansu¨stu¨ tez- lerinin i¸ceri˘gine alınması ve literatu¨re katkı sa˘glaması hedeflenmektedir.