ANA SÖZLEŞME
ANA SÖZLEŞME
BİRİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ, TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ UNVAN, MERKEZ VE ŞUBELER, SÜRE, AMAÇ VE ÇALIŞMA
KONULARI
KURULUŞ:
Madde 1- Bu anasözleşme isimleri, uyrukları, ikametgâh adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kimseler tarafından 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir İşletme Kooperatifi kurulmuştur.
TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ:
Madde 2- Kooperatif Ticaret Siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar. Ana sözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir.
UNVAN:
Madde 3- Kooperatifin unvanı Sınırlı Sorumlu Eczacılar İlaç Sağlık ve Eczane Gereçleri Atıklarını Değerlendirme Çevre Koruma ve İşletme Kooperatifi’dir. Kısa adı ÇEKOOP ’dur
MERKEZ:
Madde 4- Kooperatifin merkezi İzmir İli’dir.
Kooperatif gerekli gördüğü takdirde memleket içinde ve dışında şubeler açabilir. Şubeler merkezin sicil kaydına atıf yapılmak suretiyle bulundukları yer ticaret siciline tescil olunur.
SÜRE:
Madde 5- Kooperatif süresizdir.
AMAÇ VE ÇALIŞMA KONULARI:
Madde 6-Kooperatifin amacı; Ortaklarının mesleki faaliyetleri sırasında oluşan ilaç, sağlık ve eczane gereçleri fazlaları ile atıklarının değerlendirilmesini sağlayarak ortaklarına ekonomik ve sosyal fayda sağlamak, bu atıkların yanlış değerlendirilmesi veya yok edilmesindeki bilgi ve tesis yetersizliği nedeniyle oluşacak çevre sorunlarını önlemek amacıyla faaliyetlerde bulunmak, ekonomik, sosyal ve kültürel girişimleri teşvik etmek ve desteklemek, yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanmalarını sağlamaktır.
Kooperatif bu amaçları gerçekleştirmek üzere aşağıdaki çalışmaları yapar:
1. Ortakların mesleki faaliyetleri sırasında karşılaşacakları depolama, dağıtım, paketleme vb. problemlerin çözümüne yardımcı olur.
2. Bu süreç içerisinde çevre sorunları oluşmaması için gerekli malzeme ve ekipmanları temin eder, konusu ile ilgili işletmeler kurar, işletir ya da işletilmesini sağlar.
3.Ortaklarının, ilaç kullanıcılarının ve halkın bilinçlenmesi için gerekli her türlü çalışmaları yapar.
4. Ortaklarının ve toplumun temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşamalarını sağlamak adına her türlü sosyal sorumluluk ve çevre projelerini gerçekleştirmek ve bu konudaki diğer projelere katkıda bulunmak için çalışmalar yapar, gerektiğinde bu kapsamda tesisler kurar veya kurulmasına yönelik girişimlere destek olur, işbirliği yapar.
5. Ortaklarının eczacılık ve kooperatifçilikle ile ilgili kültür düzeyini artırmak için her türlü kültürel etkinlikler organize eder; topluma yönelik kütüphane, okuma odası, her türlü beyin jimnastiği, beşeri ve sosyal etkinlikler, pedagojik etkinlikler, sosyal aktiviteye dayalı oyunlar düzenler, usul ve esasları genel kurulca karara bağlanmak kaydıyla, ihtiyaç sahibi olduğu tespit edilen öğrencilere burs verir, bağış yapar, spor salonları, sanat galerisi, sinema, tiyatro vb. üniteler kurar, kiraya verir, kiralar, işlettirir veya işletir.
6. Ortakları ile beraber sosyal sorumluluk projeleri yürütür. Halk sağlığını korumak üzere, obezite, bebek beslenmesi, üreme sağlığı ve benzer konularda projeler hazırlar ve uygulamasına yönelik girişimlerde bulunur. İhtiyaç duyulursa ortaklarının faaliyet alanına giren ürün ve droglarla ilgili üretim faaliyetinde bulunur.
7. Kooperatifin kredi ihtiyaçlarını karşılamak üzere ilgili finans kuruluşlarına başvurur, uygun koşullarda kredi bulur, gerekli yatırımlara girer, sağlanan kredilerin amaca uygun ve zamanında kullanılmasını sağlayıcı tedbirler alır.
8. Çalışma konuları ile ilgili diğer kooperatifler ile işbirliği yapar, ortaklıklar kurar.
9. Ortakları ve personeli için meslek ve sağlıkları ile ilgili her türlü teşebbüse girişir, yardım fonları oluşturur, avans ve kredi verir.
10. Konuları ile ilgili araştırma, eğitim, yayın ve benzeri faaliyetlerde bulunur, resmi, özel, bilimsel ve mesleki kuruşlar ile irtibat kurar, kooperatif kültürünün yayılmasına yardımcı olur.
11. Amaçlarını gerçekleştirebilmek için, ihtiyaç duyulan her türlü menkul ve gayrimenkulü satın alır, kiralar, yaptırır, ferağını alır, ferağını verir, kiraya verir, rehneder, ipotek alır, ipotek verir, alınmış ipotekleri kaldırır, gerekirse ihtiyacı fazlasını satar.
12. Ortaklarının faaliyetlerine yönelik fuar, seminer, konferans, eğitim, seyahat, tatil, dinlenme gibi mesleki, sosyal ve kültürel gereksinmelerini karşılamak üzere toplantı ve organizasyonlar tertip eder ya da tertip ettirir, toplantı ve organizasyonlara katılır, bu alanda her türlü teşebbüse girişir, gerektiğinde bayilik, temsilcilik veya acentelik alır.
13. Ortaklarının faaliyetleri kapsamında gereksinim duyduğu her türlü ürün veya hizmetin pazarlanmasına yönelik her türlü danışmanlık hizmetlerini yürütür, yaptırır, bu konularda her türlü teşebbüse girişir, gerektiğinde bayilik, temsilcilik veya acentelik alır.
14. Ortaklarının faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duydukları her türlü emtia ve hizmet sunumu ile ilgili işletmeler kurar, işletir veya işlettirir, kurulmuş olan işletmelere iştirak eder, acentelik kurar, franchising alır.
15. Amaç ve faaliyet konularıyla ilgili şirketler kurar, kurulmuş şirketlere pay devri veya pay satın alınması suretiyle ortak olur.
16. Ortakları arasında dayanışma ruhunu geliştirmek amacıyla sosyal ve kültürel nitelikte toplantı, panel, piknik, gezi, sempozyum, kurultay, film, dia gösterimi, müzik, tiyatro, spor etkinlikleri, seminer, söyleşi, konferans, yemek, kutlama, tören, düğün törenleri vb. faaliyetler organize eder ve düzenler.
17. Ortaklarının mesleklerini sürdürürken karşılaştıkları sorunlara çözüm üretmek, mesleki gelişmelerini sağlamak, meslek içi eğitimlerinin sürekliliğini temin için bu konuda yurt dışındaki meslektaşları ile bilgi alışverişini sağlayacak çalışmalar yürütür. Meslek içi eğitim ve sertifikasyon çalışmaları yapar.
18. Günün teknolojik gelişmelerini takip ederek, ortaklarının bu hususta bilgilenmesini temin için gerekli eğitim ünitelerini kurar ve işletmesini sağlar.
19. Ortaklarının sorunlarına yardımcı olacak teknik veya sosyal hizmet danışmanlığı için uzmanlar
istihdam eder.
20. Faaliyetleri uygulamak için mal ve hizmet kiralaması yapar.
21. Bütün kamu ve özel kurum ve kuruluşlarla yakın ilişkiler kurmaya ve işbirliği yapmaya çalışır, üniversiteler, bakanlıklar, özel idare, belediyeler, muhtarlıklar, benzer amaçlı kooperatifler, vakıflar, dernekler, meslek odaları, ticaret odaları ile özel iş çevreleriyle yakın işbirliği içinde çalışma, onların maddi ve manevi desteğini sağlama yönünde girişimlerde bulunur.
22. Kooperatif amaçlarını gerçekleştirmek üzere tüm faaliyetlerde, ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşların işbirliği ve desteğini sağlamaya çalışır ve çalışmalarında kullanılmak üzere, ulusal ve
uluslararası yardım destek kuruluşlarının fonlarından, araştırma ve uyarlama bütçelerinden nakdi, ayni ve kurumsal bağışları kabul eder, kredilerden yararlanır ve bu destekleri sağlamak için gerekli araştırma ve başvuruları yapar ya da yaptırır.
23. Amacı ve faaliyet konuları ile ilgili kooperatif üst kuruluşlarına katılır.
24. Kooperatif, benzer amaçlı kooperatiflerin kuruluşunda öncülük eder ve onlara destek sağlar.
25. Kooperatif çalışmalarını yürütebilmek için çeşitli çalışma grupları oluşturabilir
26. Ortaklarının yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanmalarını sağlamak amacıyla çalışmalar yapar, projeler üretir, hibe desteklerinden yararlanır
İKİNCİ BÖLÜM
SERMAYE VE PAYLAR
SERMAYE:
Madde 7- Kooperatifin sermayesi, ortakların taahhüt ettikleri payların toplam tutarlarından ibaret olup değişkendir. Ancak sermayenin en az haddi 700.-TL’dir. Kuruluşta bu sermayenin tamamının taahhüt edilmesi ve 1/4'ünün peşin ödenmesi zorunludur.
Ortaklar aynı sermaye koyabilir. Kooperatif mevcut bir işletme veya ayınları devrabilir. Ayın nevinden sermaye konulması halinde 1163 sayılı Kooperatifler Kanunun 21 ve 22. maddelerine göre hareket olunur.
PAYLAR:
Madde 8- Bir ortaklık payının değeri 100.- TL’dir. Ortaklar en çok 5000 pay taahhüt edebilirler.
Ancak her ortağın en az 1 pay taahhüt etmesi zorunludur.
Ortaklık payları, bu ana sözleşmenin 19'uncu maddesine göre düzenlenen ortaklık senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 100.-TL üzerinden itibar olunur.
PAYLARIN ÖDENMESİ:
Madde 9-Ortakların taahhüt ettikleri pay bedellerinin en az 1/ 4’ü peşin, geri kalanı ise yönetim kurulunca belli edilecek aylık eşit taksitler halinde ve en fazla bir yıl içinde ödenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ORTAKLIK İŞLEMLERİ
ORTAKLIK ŞARTLARI:
Madde 10- Kooperatife ortak olabilmek için; Eczacı odasına kayıtlı eczacı ya da kooperatifin amacına uygun faaliyet konusu bulunan kamu veya özel hukuk tüzel kişilerinden olmak gerekir.
ORTAKLIĞA KABUL
Madde 11- Gerekli şartları taşıyanlar, kooperatife ortak olmak için yazılı olarak yönetim kuruluna başvururlar. Bu başvuruda, anasözleşmenin tüm hükümlerinin ve getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir.
Ortaklığa kabul yönetim kurulunun kararı ile gerçekleşir.
Yönetim kurulu, ortaklar ile ortak olmak için başvuranların 10.uncu maddede gösterilen şartları taşıyıp taşımadığını araştırmak zorundadır.
Ortaklığa kabul veya ret kararı, ilgiliye 15 gün içinde yazı ile bildirilir. İstekli, ortaklığa alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten itibaren bir ay içinde sermaye taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksiti ile diğer ortakların her birinin o tarihe kadar ödemiş oldukları paralara eşit meblağı bir defada öder.
17. madde uyarınca devir yolu ile ortaklığa alınanılar hariç olmak üzere daha sonra ortaklığa kabul edileceklerden, yukarıdaki fıkrada belirtilen meblağın üzerinde para talep edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür.
Yedek üye ve benzeri şekilde ortak kaydı yapılamaz. Bu amaçla para tahsil edilemez.
ORTAK SAYISI:
Madde 12 - Kooperatifin ortak sayısı en az 7 kişidir.
ORTAKLIKTAN ÇIKMA:
Madde 13 - Her ortak hesap senesi sonundan en az bir ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren bir ay içinde kabulden kaçınırsa ortak, çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.
Ancak, yukarıdaki fıkrada belirtilen çıkma hakkı ortaklığa kabul tarihinden itibaren BEŞ yıldan önce kullanılamaz.
ORTAKLIKTAN ÇIKARMA:
Madde 14- Durumları aşağıda gösterilen hallere uyanlar genel kurula itiraz hakkı saklı kalmak kaydıyla yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır.
1- 10.uncu maddede yazılı ortaklık şartlarını kaybedenler.
2- Parasal yükümlülüklerini ödeme gününden itibaren 30 gün geciktirmeleri üzerine yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden 10 gün içerisinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden bir ay içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenler.
3- Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkûm olanlar.
Çıkarma kararı gerekçeli olarak yönetim kurulu karar defteri ile ortaklar defterine kaydedilir. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere 30 gün içinde notere tevdi edilir. Ortak, çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine iptal davası açılamaz. İtiraz üzerine kurulca verilecek karara karşı iptal davası hakkı saklıdır.
Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarma kararları kesinleşir.
Ortaklar, bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılmazlar.
Haklarındaki çıkarma karan kesinleşmeyen ortakların ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA:
Madde 15-Devir, dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, o yılın bilânçosuna göre hesaplanarak, bilânçonun genel kurulca onay tarihinden itibaren bir ay içinde geri verilir.
Ayrılan ortaklar kooperatifin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemezler.
Ortaklığı sona erenlerin alacak ve hakları, bunları isteyebilecekleri günden itibaren beş yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.
ÖLEN ORTAĞIN DURUMU:
Madde 16- Ölüm ile kooperatif ortaklığı sona erer. Ölen ortağın kanuni mirasçılarının 10. maddede yazılı ortaklık şartlarını taşımaları halinde, ölüm tarihinden itibaren üç ay içinde ortaklığın devam etmesini talep etmeleri şartı ile ortaklık ölenin mirasçısına geçerek devam eder. Ölen ortağın birden fazla mirasçısının bulunması halinde, bu mirasçıların bir temsilci tayin ederek, ortaklığın devamı taleplerini üç ay içinde yönetim kuruluna iletmeleri gerekir.
Mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya ortaklığa devam etmek istememeleri halinde ölen ortağın alacak ve borçları 15.madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
ORTAKLIĞIN DEVRİ:
Madde 17- Ortaklık, yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek suretiyle 10. maddede yazılı ortaklık şartlarını taşıyan kimselere devredilebilir. Yönetim kurulu bu şekilde ortaklığı devralan kişiyi ortaklığa kabulden kaçınamaz.
Devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülükleri yeni ortağa geçer, kooperatifçe bu devir sebebiyle taraflardan ayrıca bir ödemede bulunmaları istenemez.
ORTAKLIĞA YENİDEN GİRME:
Madde 18- Ortaklığı sona erenler, ayrılma nedenlerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilebilirler. Bu ana sözleşmenin 14. maddesinin 3.bendi gereğince çıkarılanlar kooperatife tekrar alınamazlar.
ORTAKLIK SENEDİ:
Madde 19 – Her ortağın ortaklık haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır. Bu senede kooperatifin unvanı, sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı
tarihler yazılır. Bu hususlar senet sahibi ile kooperatifi temsile yetkili kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırası ile kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkûr senet anasözleşmeyi ihtiva etmek şartı ile ortaklık cüzdanı şeklinde de düzenlenebilir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp sadece ispat vesikası hükmündedir.
ORTAKLARIN ŞAHSİ SORUMLULUKLARI:
Madde 20- Her ortak kooperatifin borçlarına karşı taahhüt ettiği pay tutarı kadar sorumludur.
Kooperatiften ilişkisi kesilen ortağın sorumluluğu ayrıldığı tarihten itibaren 2 yıl devam eder.
Kooperatife giren her ortak girişinden önce doğmuş olan kooperatif borçlarından dolayı diğer
ortaklar gibi sorumlu olur.
Yönetim kurulu üyeleri ile denetçiler hakkındaki sorumluluk hükümleri saklıdır.
ORTAKLIK PAYI DIŞINDAKİ ÖDEMELER:
Madde 21- Ortaklar taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatifin amaçlarını gerçekleştirmesini sağlamak üzere genel kurulca belirlenecek ödemeleri de yapmak zorundadır. Bu kararların alınmasında xxx sözleşmenin 33. maddesinin 2. fıkrasında gösterilen nisap aranır.
Bilanço açıklarını kapatmada kullanılmak üzere ortaklardan ek ödeme istenebilir. Ek ödemelere
genel kurulca karar verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KOOPERATİFİN ORGANLARI VE YÖNETİMİ
KOOPERATİFİN ORGANLARI:
Madde 22- Kooperatifin organları şunlardır:
1- Genel Kurul,
2- Yönetim Kurulu,
3- Denetim Kurulu.
GENEL KURUL
GÖREV VE YETKİLERİ:
Madde 23 – En yetkili organ olan genel kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
1- Bilanço, bilanço hesaplarının dökümü, gelir – gider farkı hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek; gelir gider farkının dağıtımı konusunu karara bağlamak,
2- Yönetim ve denetim kurulu üyelerini seçmek, ibra etmek veya sorumluluklarına karar vermek ve gerektiğinde azletmek,
3- Yönetim ve denetim kuruluna verilecek aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk miktarını ve bütçeyi görüşerek karara bağlamak,
4- Yönetim Kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak,
5- Kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceğini karara bağlamak,
6- Bilanço açıklarını kapatmak üzere ortaklardan tahsil edilecek ek ödeme miktarlarını belirlemek ve tahsiline karar vermek,
7- Üst kuruluşa girme kararı vermek ve bu kuruluşta görevlendirilecek temsilcileri seçmek,
8- Anasözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar vermek,
9- Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını belirlemek,
10- İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini kararlaştırmak,
11- Kooperatifin dağılması hakkında karar vermek ve tasfiye kurulunu seçmek,
12- Ortaklardan tahsil edilecek taksit miktar ve ödeme şartları ile gecikme halinde uygulanacak esaslarla ilgili yönetim kuruluna yetki vermek
13- Kooperatifin amaçları doğrultusunda yapılacak tesisleri tespit etmek, bu amaçla gayrimenkul
almak,
14- Şube açılmasına karar vermek,
15- Kanun ve anasözleşmede öngörülen kooperatifin amaçları ve faaliyet konuları hakkında karar
vermek.
16- Kooperatif tesislerinden yararlanmaya ilişkin olarak yönetim kurulunca hazırlanan yönetmeliği
onaylamak veya yönetmelik değişikliklerini karara bağlamak.
Genel kurul yukarıdaki görev ve yetkilerini devir ve terk edemez.
OY HAKKI VE TEMSİL:
Madde 24 – Toplantı tarihinden itibaren 3 ay önce ortak olmayanlar hariç bütün ortaklar genel kurula katılma hakkına sahiptir. Her ortak yalnız bir oy hakkına sahip olup, yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağı oyunu kullanmak üzere temsilci tayin edebilir.
Ortak sayısı 1000’i geçtiğinde her ortak en çok 9 olmak üzere birden fazla ortağı temsil edebilir.
Eş ve birinci derece akrabalar için (ortağın; çocuğu, xxxx – babası, eşinin xxxx – babası) temsili için de temsilde ortaklık şartı aranmaz.
Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifi temsile yetkixx xxxınan kimseler vekâleten oy
kullanamazlar.
Kooperatifin işlerinin görülmesine herhangi bir biçimde katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hüküm denetçiler hakkında uygulanmaz.
Hiç bir ortak kendisi, eşi veya usul füruğu ile kooperatif arasındaki ortaklık ilişkileri dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.
TOPLANTI ŞEKİLLERİ VE ZAMANI:
Madde 25 – Genel kurul, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır. Olağan genel kurul toplantısının her yılın ilk altı ayı içerisinde yapılması zorunludur.
Olağanüstü genel kurul kooperatif işlerinin ve ana sözleşme hükümlerinin gerektirdiği zaman ve şekilde toplanır.
TOPLANTI YERİ:
Madde 26 – Genel kurul kooperatif merkezinin bulunduğu yerde toplanır.
ÇAĞRIYA YETKİLİ ORGANLAR:
Madde 27 – Genel kurul, yönetim kurulunca toplantıya çağırılır.
Gerekli hallerde denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ve tasfiye memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler.
Genel kurul yukarıda yazılı şekillerde toplanamadığı takdirde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca toplantıya çağırılabilir.
Ayrıca dört ortaktan az olmamak kaydı ile toplam ortak sayısının 1/10’nunun talebi halinde genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır.
Bu başvurunun müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir.
Yönetim Kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmemesi ve sırasıyla denetim kurulu, kooperatifin üyesi bulunduğu üst birlik ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na aynı şekilde yapılan başvurulardan da bir sonuç alınamaması durumunda, istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.
ÇAĞRININ ŞEKLİ:
Madde 28- Olağan ve olağanüstü toplantılara çağrı; elektronik posta (e-mail) yolu ile, ayrıca gerektiğinde gazete ile gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve adete göre ilan yoluyla yapılır. Çağrının sadece yazılı olarak imza karşılığında yapılması da mümkündür
Çağrının toplantı gününden en az 30 gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması, toplantının gün
ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur.
Çağrıda birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak olan sonraki toplantıların tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında en az 7, en fazla 30 gün süre bulunması gerekir.
Sürelerin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz.
Ana sözleşmenin değiştirilmesi söz konusu ise, yapılacak duyuruda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
BÜTÜN ORTAKLARIN HAZIR BULUNMASI:
Madde 29 – Kooperatifin bütün ortaklarının veya temsilcilerinin hazır bulunması ve itirazın olmaması halinde, genel kurul toplantılarına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak kaydıyla, toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi karar alınabilir. Ancak alınan kararların muteber olabilmesi için toplantıda Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda gerekli işlemlerin yapılmış olması şarttır.
Yukarıdaki fıkraya göre alınan kararlar, tüm ortaklar veya ortakların toplantıda oybirliği ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanacak bir tutanağa bağlanır.
BAKANLIĞA MÜRACAAT VE GÖNDERİLECEK BELGELER:
Madde 30 – Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce, Kooperatif
merkezinin bulunduğu yerdeki Valiliğe (İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü) yazılı olarak bildirilir.
Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen miktardaki temsilci ücretinin ilgili maliye veznesine yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurulması talep edilir.
GÜNDEM:
Madde 31- Olağan genel kurul gündemine aşağıdaki hususlar yazılır:
1- Yönetim ve denetim kurulu raporlarının okunması,
2- Bilanço, envanter, gelir – gider farkı hesaplarının incelenmesi, onanması veya reddi,
3- Yönetim Kurulu ile denetim kurulu üyelerinin ibrası,
4- Süresi biten yönetim ve denetim kurulu üyelerinin yerine yenisinin seçilmesi,
5- Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülüp, karara bağlanması,
6- Gerekli görülen diğer hususlar.
Olağanüstü genel kurul gündemi çağrının amacına göre tayin ve tespit olunur.
Dörtten az olmamak üzere ortakların en az 1/10’u tarafından genel kurul toplantı tarihinden en az 20 gün önce müştereken ve noter tebligatı ile bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur.
Gündemde olmayan hususlar görüşülemez. Ancak kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10’unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde, hesap tetkik komisyonun seçilmesi, bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan ve çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir toplantıya çağrılması ve kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü halinde gündeme alınır.
ORTAKLAR CETVELİ:
Madde 32- Yönetim kurulu; her genel kurul toplantısından önce, tüm ortakların ortak numaraları, isim ve ikametgâhları ile asaleten ve vekaleten imzalanacak yerleri gösteren yönetim kurulunca imzalı bir ortaklar cetveli hazırlamakla yükümlüdür.
Bu cetvel, toplantıya katılanlar ile genel kurul başkan ve bakanlık temsilcileri tarafından isim yazılarak ayrıca imzalanır.
GÖRÜŞME VE KARAR NİSABI:
Madde 33- Genel kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuları görüşebilmesi için, kooperatife kayıtlı ortaklardan genel kurula katılma hakkına sahip olanların en az 1/4’ünün şahsen veya temsilen
toplantıda hazır bulunması gerekir. İlk toplantıda nisap temin edilmediği takdirde ikinci toplantıda nisap
aranmaz.
Genel kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunanların yarıdan fazlasının oyu ile alınır. Ancak kooperatifin dağılması, diğer kooperatifle birleşmesi veya ana sözleşmede değişiklik yapılması ile ilgili kararlar ortaklar cetvelinde imzası bulunanların 2/3 çoğunluğu ile verilir.
Sorumluluk hükümlerinin değiştirilmesine ilişkin genel kurul kararlarında 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 52. Maddesine göre işlem yapılır.
TOPLANTININ AÇILMASI VE BAŞKANLIK DİVANI:
Madde 34- Genel kurul toplantısı; Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda usulüne uygun başvurunun ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun değişik 87. maddesine göre işlem yapıldığının tespiti ile toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrıyı yapan organca yetkili kılınan kimseler tarafından açılır. Müteakiben bir genel kurul başkanı ile kararlaştırılacak sayıda sekreter üye ve gerektiğinde oy toplayıcı üye seçilir. Bu seçimde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır.
Genel kurul başkan ve üyelerinin, ortaklardan veya kooperatifin üst kuruluşlarının temsilcileri arasından seçilmesi şarttır.
OY KULLANMANIN ŞEKLİ:
Madde 35- Oylamalar el kaldırmak suretiyle yapılır. Ancak genel kurula katılanların yarıdan fazlasının kararıyla gizli oya başvurulur. Yönetim kurulu ve denetim kurulu seçimlerinde oylama her halükarda gizli oyla yapılır.
BİLANÇONUN TASDİKİ VE İBRA:
Madde 36- Bilançonun tasdikine dair olan genel kurul kararı yönetim kurulu ile denetim kurulunun ibrasını da kapsar. Ancak, bilançoda bazı hususlar gösterilmemiş veya bilanço yanlış olarak düzenlenmiş ise bilançonun tasdiki ile bu organlar ibra edilmiş olmazlar.
Denetim kurulu raporunun okunmasından önce bilanço ile hesapların kabulü hakkında verilen karar geçerli değildir.
İbra edilmeyen yönetim ve denetim kurulu üyeleri, bu organlara aynı genel kurulda tekrar seçilemezler.
İbra edilmeyen yönetim kurulu aleyhine tazminat davası açılabilmesi için, bu konuda genel kurulca karar verilmiş olması gerekir. Kooperatif denetçileri genel kurul karar tarihinden itibaren bir ay içinde dava açmaya mecburdur. Bu müddetin geçirilmesiyle dava hakkı düşmez. Davanın reddi halinde yönetim kurulu üyeleri tazminat talebinde bulunamazlar.
KARARLARIN TESİRİ:
Madde 37- Kanun ve anasözleşmeye uygun surette toplanmış genel kurulda alınan kararlar, toplantıda bulunmayanlar veya aleyhte oy kullananlar hakkında da geçerli ve bağlayıcıdır.
KARARLARIN İPTALİ:
Madde 38- Aşağıda yazılı kimseler kanuna, anasözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiası ile genel kurul kararları aleyhine, toplantıyı izleyen günden başlamak üzere bir ay içinde kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilir.
1- Toplantıda hazır bulunup da kararlara muhalif kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut da genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri;
2- Yönetim Kurulu;
3- Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri.
Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün, yönetim kurulu tarafından usulen ilan
olunur.
Bir kararın bozulması, bütün ortaklar için hüküm ifade eder. Bozma kararının kesinleşmesi halinde,
bu husustaki ilam tescil ve ilan ettirilir.
GENEL KURUL TUTANAĞI:
Madde 39- Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar tarafından yapılan beyanlar ile muhalif kalanların muhalefet sebeplerini yapılan seçimler ile verilen kararları içeren bir tutanak düzenlenir. Bu tutanakta, toplantıya asaleten ve vekâleten katılanların sayısı ile kullanılan oy sayısı ayrıca gösterilir.
Genel kurul tutanağının altı, genel kurul başkan ve üyeleri ile bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır.
GENEL KURUL KARARLARININ TESCİL VE İLANI:
Madde 40- Toplantıya çağrının usulüne uygun yapıldığını gösteren belgeler ile ortaklar cetveli ve genel kurul tutanağı toplantı tarihinden itibaren 15 gün içinde Ticaret Sicil Memurluğuna verilmekle birlikte gerekli tescil ve ilan işlemi yaptırılır.
BAKANLIĞA GÖNDERİLECEK BELGELER:
Madde 41- Toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde, yönetim ve denetim kurulları raporları ile bilanço ve gelir–gider cetvelleri, genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar cetvelinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği, kooperatifin ticaret siciline tescil edildiği yerdeki İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğüne tevdi edilir.
YÖNETİM KURULU SEÇİMİ VE SÜRESİ:
Madde 42- Yönetim kurulu, genel kurulca en az bir, en çok 4 yıl için seçilir ve en az 5 üyeden oluşur. Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır.
Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir.
Yönetim kurulunun asıl ve yedek üyeleri, genel kuruldan en çok oy alanlar arasından oy sırası ile belirlenir. Oylarda eşitlik halinde kuraya başvurulur.
Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu üyelerini her zaman değiştirebilir.
SEÇİLME ŞARTLARI:
Madde 43- Yönetim Kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
1- T.C. vatandaşı olmak,
2- Kooperatif ortağı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
3- Aynı türde başka bir kooperatifte yönetim kurulu üyesi olmamak,
4- Kooperatif denetçileri ile üçüncü derece dahil (kendisinin ve eşinin xxxx, xxxx, çocuk, büyükanne, xxxxxxxxx, torun, amca, hala, dayı, teyze, kardeş, kardeş çocuğu) akraba olmamak veya aralarında iş ortağı bulunmamak. Aynı türde başka bir Kooperatifte pay sahibi olanlar veya yönetici olanlar hariç olmak üzere özel depo sahibi ve hissedarı yada yöneticisi olmamak,
5- Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre mahkûm olmamak,
6- Aynı zamanda kooperatifte denetçi olmamak.
Yönetim kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, yukarıdaki şartları taşıyan gerçek kişiler tarafından
temsil edilir.
Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.
Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur.
GÖREV VE YETKİLERİ:
Madde 44 – Yönetim kurulu, kanun ve ana sözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetlerini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
Yönetim kurulunun başlıca görevleri şunlardır:
1- Ortakların sosyal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kooperatifin amaç
ve faaliyetlerini düzenleyen 6.maddede sayılı işlerin organize edilmesi ve yürütülmesini sağlamak,
2- Yıllık bilanço, gelir – gider hesabı ile bütçenin hazırlanmasını sağlamak,
3- Ortaklar ile ortak olmak için başvuranların anasözleşmede yazılı şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak, ortaklığa kabul ve çıkarma kararlarını almak,
4- Genel Kurulu kanun ve anasözleşmede belirtilen süreler ve usullere uygun olarak toplantıya çağırmak,
5- Kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesinde kullanılmak üzere ilgili kuruluşlardan borç ve kredi almak, kamu kaynaklı kredi alımında teminat olarak kooperatif mülkiyetindeki menkul ve gayrimenkuller üzerinde rehin ve ipotek tesis etmek,
6- Kredi alma işlerinde, kooperatife kredi açacak müesseselere olan taahhüt ve vecibelerden
ortakları haberdar etmek,
7- Kooperatife yapılan bağışları ve kooperatifin gelirlerini kooperatifin amacına uygun işlerde
kullanmak,
8- Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek,
9- Kooperatifi resmi dairelerde, mahkemelerde 3. kişilere karşı temsil etmek,
10- Dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek,
11- Genel kuruldan karar almak şartı ile kooperatifin taşınmaz mallarını satmak ve rehine koymak,
12- Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olmak üzere, kendi ortakları arasından veya hariçten bir veya bir kaç kişiyi kooperatifi ilzam edecek tasarruflarda bulunmaya veya
13- Muayyen işlerde kooperatifi temsil etmeye yetkili kılmak,
14- Kanun ve Xxx sözleşme ile yönetim kuruluna verilen diğer görevleri yerine getirmek,
15- Kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesi için gerekli tedbir ve kararları almak.
16- Kooperatife ait tesislerden yararlanma usul ve esaslarını belirten yönetmelik hazırlayıp genel
kurula sunmak.
GÖREV BÖLÜMÜ VE TOPLANTILAR:
Madde 45 – Yönetim Kurulu üyeleri; seçimi takiben yapacakları ilk toplantıda aralarından bir başkan, bir ikinci başkan, gereğine göre de birer katip ve muhasip üye seçerek görev bölümü yaparlar.
Yönetim kurulu başkanının bulunmadığı zamanda ikinci başkanın çağrısı ile toplanılır. Toplantı en az ayda bir defa ve en az yarıdan bir fazla üyenin katılması ile yapılır. Kararlar toplantıda bulunanların çoğunluğu ile verilir. Oyların eşitliği halinde görüşme gelecek toplantıya bırakılır. Onda da eşitlik halinde söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.
Toplantıda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılamaz. Üyeler şahsi menfaatlerini ilgilendiren hususların görüşülmesi sırasında toplantıya katılamazlar.
Özürsüz olarak üst üste üç toplantıya katılmayan üye çekilmiş sayılır.
Toplantılar kooperatif merkezinde yapılır. Ancak, üyelerin çoğunluğunun tasvibi ile başka herhangi bir yerde de yapılabilir.
Alınan kararlar tarih ve numara sırası ile yönetim kurulu karar defterine işlenir. Tüm üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak imzalanır.
Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma ya da çekimser kalma sebeplerini kararın altına yazarak imzalarlar.
KOOPERATİFİN TEMSİL VE İLZAMI:
Madde 46- Kooperatif adına düzenlenecek olan evrakın muteber olması veya kooperatifi ilzamı için, kooperatif unvanı altında kooperatifi temsile yetkili olanlardan iki kişinin imzası gereklidir.
Yönetim kurulu, kooperatifi temsil ve kooperatif adına imza atmaya yetkili şahısları kararla tespit eder ve kararın noterlikçe onaylanmış bir sureti, imzalarla birlikte tescil edilmek üzere Ticaret Sicil Memurluğuna verilir.
Gerektiğinde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip kimseler
değiştirilebilir.
ÜYELİĞİN BOŞALMASI:
Madde 47- Yönetim kurulu üyeleri, istifa etmek suretiyle her zaman çekilebilirler.
Herhangi bir sebeple yönetim kurulu üyeliğinin boşalması halinde, yönetim kurulunca aldıkları oy sırasına göre yedek üyeler çağrılır. Eşit oy alanlar arasında kur’a çekilir.
Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu tarafından geciktirilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır. Yedek üyelerle de yönetim kurulunun tamamlanamaması halinde, eğer yönetim kurulu toplantı nisabını kaybetmemişse, Türk Ticaret kanunun 315.maddesinin birinci fıkrasına göre hareket olunur. Yönetim kurulu toplantı nisabının altına düşmüşse, denetim kurulu tarafından seçimler yapılmak üzere derhal genel kurul toplantıya çağrılır.
SORUMLULUK VE XXXXX XXXXXXXXXX:
Madde 48- Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
Üyeler, yönetim kurulundaki faaliyetleri sırasında öğrendikleri ticaret veya işletme sırlarını saklamakla yükümlüdürler.
Yönetim kurulu, gerekli defter ve belgeler ile genel kurul evraklarının ve ortak listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup, saklanmasından ve gelir-gider hesabı ile yıllık bilançonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp incelenmek üzere denetçilere verilmesinden sorumludur.
Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.
Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar genel kurulun devredemeyeceği yetkileri
kullanamaz.
Yönetim kurulu üyeleri, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan müteselsilen sorumlu olup, kooperatife tazmin etmekle yükümlüdürler.
Kusurlu olmadığını ispat eden üyeler ile karara muhalif kalıp durumu hemen denetim kuruluna yazılı olarak bildiren veya özrü nedeniyle toplantıda hazır bulunmayan üyeler sorumluluktan kurtulur.
Görevi sona eren üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu ayrılış tarihinden itibaren 5 yıl devam
eder.
YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETLERİ:
Madde 49- Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile murahhas üyelere bu sıfatla yapacakları hizmet için aylık ücret veya katılacakları yönetim kurulu toplantıları için huzur hakkı ve yapacakları görev seyahatleri için yolluk ödenir. Ödemenin miktarı ve şekli genel kurulca kararlaştırılır.
Yönetim kurulu üyelerine, genel kurulca kararlaştırılan yukarıdaki nev’i ve miktarın dışında hiç bir ödeme yapılamaz.
MURAHHAS ÜYE:
Madde 50- Yönetim kurulu kararı ile üyelerden bir veya birkaçı kooperatifi temsil yetkisine haiz murahhas üye seçilebilir.
Murahhas üyelerin seçilmesi ve değiştirilmesi ticaret siciline tescil ettirilir.
MÜDÜR VE DİĞER PERSONEL:
Madde 51- Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idari işlerini yürütmek üzere kendi arasından veya hariçten bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli istihdam edebilir. Bunlar kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludur.
İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir. Bütçede belirtmek şartı ile bu personele yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.
DENETİM KURULU SEÇİMİ VE SÜRESİ:
Madde 52- Genel kurulca, en az 1 yıl için ortaklar arasından veya dışarıdan en az 2 denetim kurulu üyesi ile bir o kadar da yedeği seçilir. Genel kurulca süre tespiti yapılmaması halinde 1 yıl için seçilmiş sayılır. Süreleri biten üyeler tekrar seçilebilir. Bu ana sözleşmenin 42. maddesinin 3. ve
4. fıkraları hükümleri denetim kuruluna üye seçiminde de uygulanır.
SEÇİLME ŞARTLARI:
Madde 53- Denetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
1- T.C. vatandaşı olmak
2- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak
3- Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre mahkûm olmamak,
4- Aynı zamanda kooperatifte yönetim kurulu üyesi, kooperatif personeli veya yönetim kurulu üyeleri ile üçüncü derece dahil kan ve sıhri hısım olmamak, yönetim kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak. Aynı türde başka bir Kooperatifte pay sahibi olanlar veya yönetici olanlar hariç olmak üzere özel depo sahibi ve hissedarı yada yöneticisi olmamak,
GÖREV VE YETKİLERİ:
Madde 54- Denetim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
1- Yıllık bilanço ve sonuç hesaplarını inceleyerek bu husustaki görüşlerini birlikte veya tek başına genel kurula bir rapor ile bildirmek
2- Kooperatif işlemlerinden bilgi edinmek ve gerekli kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak amacıyla en az üç ayda bir defa kooperatifin defterlerini incelemek
3- En az üç ayda bir defa kooperatifin nakit mevcudu ile menkul değerlerini kontrol etmek
4- Bütçe, bilanço ve gelir – gider cetvelini denetlemek
5- Yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek
6- Yönetim Kurulu üyelerinin kanun ve ana sözleşme hükümleri ile iyi niyet esaslarına uygun davranmalarına nezaret etmek
7- Yönetim Kurulu üyelerinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak, toplantı nisabının kaybedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere geciktirmeksizin yeteri kadar yedek üye çağırmak
8- Kooperatif ortaklarının, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki şikâyetlerini incelemek ve inceleme sonucunu yıllık raporunda açıklamak
9- Uygun gördükleri teklifleri yönetim kurulu ve genel kurul toplantıları gündemine koydurmakla yükümlüdürler
Denetim kurulu üyeleri görevleri çerçevesinde işlerinin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun ve ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdür.
Denetim kurulu üyeleri kendilerine kanun ve ana sözleşme ile verilen görev ve yetkileri, gerektiğinde tek başlarına da kullanabilirler. Denetim kurulu üyeleri, yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar, ancak yönetim kurulu toplantılarında oy kullanamazlar.
SORUMLULUK:
Madde 55- Denetim kurulu üyeleri, kanun ve ana sözleşme ile kendilerine yükletilen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı kusursuz oldukları ispat edilmedikçe müteselsilen sorumludurlar.
Bunlar görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklanmasında kooperatif ve ortaklar için zarar umulan hususları açıklayamazlar.
DENETİM KURULU ÜYELİĞİNİN BOŞALMASI:
Madde 56- Denetim kurulu üyeleri istifa etmek suretiyle her zaman görevlerinden çekilebilirler.
Kanun ve ana sözleşmede belirtilen şartları taşımadıkları veya sonradan kaybettikleri anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erer.
Üyeliğin herhangi bir nedenle boşalması halinde yerlerine en çok oy alan yedekleri geçer. Yedeklerle beraber üye sayısı genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere yerine birisini seçerler. Yedeklerde dahil toptan boşalma olursa, Türk Ticaret Kanunun 351. Maddesinin son cümlesine göre hareket edilir.
DENETİM KURULU ÜYELERİNİN ÜCRETLERİ:
Madde 57- Denetim kurulu üyelerine verilecek ücretin miktarı ve ödeme şekli bütçeye konulmak suretiyle genel kurul tarafından tespit olunur.
BEŞİNCİ BÖLÜM KOOPERATİFİN HESAPLARI VE DEFTERLERİ
HESAPLAR
HESAP DÖNEMİ, BİLANÇO VE NETİCE HESAPLARI:
Madde 58– Kooperatifin hesap dönemi takvim yılıdır. İlk faaliyete geçtiği yıldaki hesap dönemi kooperatifin kurulduğu tarihten başlar ve aynı yılın 31 Aralık tarihinde sona erer.
Yönetim kurulu her yıl 31 Aralık tarihi itibariyle envanter yapar, bilançoyu ve gelir – gider hesaplarını hazırlayıp genel kurul toplantısından en az bir ay önce denetim kurulu üyelerine verir. Denetim kurulu üyeleri bunları en çok on gün içinde inceleyerek müştereken düzenleyecekleri raporla birlikte yönetim kuruluna iade ederler. Bilanço ve netice hesapları genel kurul toplantısından en az 15 gün önce kooperatif merkezinde ortakların incelemesine sunulur ve isteyenlere birer sureti verilir.
MUHASEBE USULÜ:
Madde 59 - Kooperatifin hesapları, genel kabul görmüş muhasebe prensip ve usullerine uygun olarak tutulur ve mali durum tabloları buna uygun şekilde hazırlanır.
GELİR – GİDER FARKI VE DAĞITIMI:
Madde 60- Gelir-gider farkı genel kurulca onaylanan yıllık bilançoya göre belirlenir.
Müspet gelir-gider farkının %25’i yedek akçe olarak ayrıldıktan sonra, genel kurul geri kalan farkın tamamının veya bir kısmının kooperatifin gelişmesine yönelik çalışmalar ve yatırımlar için kullanılmasına karar verebileceği gibi yedek akçe, özel fon ve ortaklar ve personel için yardım fonu arasında bölüştürülmesine de karar verebilir.
Gelir-gider farkı menfi olduğu takdirde ortaya çıkan açık yedek akçelerden bunun yetmemesi halinde ortak sermaye paylarından ve 61. maddeye göre oluşturulan özel fondan karşılanır. Menfi neticeler ortadan kaldırılmadıkça gelir gider farkı dağıtımı yapılamaz. Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz. Sermaye üzerinden kazanç dağıtılamaz faiz verilemez. Yönetim ve denetim kurulu üyelerine gelir-gider farkından pay verilemez. Kooperatif yalnız ortakları ile iş yapar.
ÖZEL FON İLE ORTAKLAR VE PERSONEL İÇİN YARDIM FONU:
Madde 61 – 60. maddenin 2. fıkrasına göre kararlaştırılacak miktarlar, kooperatifin gelişmesine yarayacak işlerde kullanılmak üzere özel bir fon hesabı ile ortaklar ve personel için yardım fonu hesaplarında toplanır.
Bu fonlardan toplanan hâsılanın kullanımına ilişkin esaslar genel kurulca belirlenir.
BORÇ SENETLERİNİN TAKİBİ:
Madde 62 – Kooperatifçe, borç taksitleri veya ara ödemeleri karşılığında ortaklardan alınan borç senetleri için, ortaklara, bunların ödeme tarihi ve tutarlarını gösteren imzalı ve mühürlü bir alındı belgesi verilir. Bu senetler, muhasebe kayıtlarına geçirilir. Senetlerin ciro edilmesinde basiretli bir tacir gibi davranılır.
DEVİR TESLİM TUTANAĞI:
Madde 63 – Yönetim Kurulu üyeleri ve memurları, görev devir ve teslimleri sırasında, sorumlulukları altındaki para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını bir tutanakla yeni görevlilere teslim etmekle yükümlüdürler.
AVANSLAR VE ÖDEMELER:
Madde 64 – Kooperatifin amaç ve işleri dışında avans verilemez ve ödeme yapılamaz. Her türlü ödemenin geçerli belgelere dayandırılması şarttır.
Verilecek avansın sebebi, miktarı, süresi, geri alma şartları, kapatılma şekli ile kasada günlük olarak bulundurulacak azami para miktarı ve kooperatif parasının amaçlara uygun şekilde değerlendirilmesi usulü yönetim kurulu tarafından belirlenir.
KOOPERATİFİN ACZİ HALİNDE YAPILACAK İŞLER:
Madde 65 – Kooperatifin aciz halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise, yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilançosu tanzim eder. Son yılın bilançosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilançosu veyahut da yukarıda sözü geçen ara bilanço kooperatif mevcudunun artık borçlarını karşılayamayacağını gösteriyorsa yönetim kurulu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na durumu bildirerek genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır. Son yılın bilançosunda kooperatif varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkeme ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na da bilgi verir.
Mali durumunun düzeltilmesinin mümkün görülmesi halinde, yönetim kurulunun veya alacaklılardan birinin isteği üzerine mahkeme iflasın açılmasını erteleyebilir. Bu takdirde mahkeme mevcutlar defterinin tutulması, yönetim memuru (yeddi emin) atanması gibi kooperatif varlığının korunmasına ve devamına yarayan tedbirleri alır.
DEFTERLER
TUTULACAK DEFTERLER:
Madde 66 – Kooperatifte aşağıdaki defterlerin tutulması zorunludur:
1- Yevmiye Defteri
2- Defteri Kebir
3- Envanter Defteri
4- Karar Defteri
5- Ortaklar Defteri
Kooperatifte bu defterlerden başka, kasa defteri ile işin mahiyet ve öneminin gerektirdiği diğer
defterler de tutulur.
YEVMİYE DEFTERİ:
Madde 67 – Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin belgelerden çıkarılarak tarih sırasıyla ve madde halinde düzenli olarak yazılmasına mahsus defterdir.
Yevmiye maddelerinin en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır
1- Madde sıra numarası (Makine ile tutulan muhasebelerde zorunlu değildir)
2- Tarih
3- Borçlu hesap
4- Alacaklı hesap
5- Meblağ (Yardımcı hesaplara taksim edilenlerin, izahat sütununda gösterilmesi şarttır.)
6- Her kaydın dayandığı belgenin türü, tarih ve numarası
Yevmiye defterlerine girilecek kayıtlar haklı sebep olmaksızın 10 günden fazla geciktirilemez. Yevmiye defterinin yeni senenin en geç Xxxx ayı sonuna kadar notere ibraz edilip, son kaydın altına noterce “görülmüştür” kaydı yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmesi şarttır.
DEFTERİ KEBİR:
Madde 68 – Defteri kebir, yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri buradan alarak sistemli bir surette hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir.
Defteri kebirdeki kayıtların en az aşağıdaki kayıtları ihtiva etmesi gerekir:
1- Tarih,
2- Yevmiye defteri madde numarası,
3- Meblağ,
4- Toplu hesaplardan yardımcı nihai hesapların isimleri.
ENVANTER DEFTERİ:
Madde 69 – Envanter defterine, kooperatifin açılış tarihinde ve müteakiben her hesap dönemi sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolunur.
Kanunda aksine hüküm olmadıkça hesap dönemi sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların, ertesi hesap döneminin ilk üç ayı içerisinde tamamlanmış olması gerekir. Envanter defterine geçirilen envanter ve bilanço yönetim kurulunca imzalanır ve notere ibraz olunur. Noterce son kaydın altına “görülmüştür” kaydı yazılarak mühür ve imza ile tasdik edilmesi şarttır.
KARAR DEFTERİ:
Madde 70 – Karar defterine genel kurul ve yönetim kurulu tarafından görüşmeler sonucunda verilen kararlar yazılır. Yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul karar defteri olarak ayrı ayrı tutulur.
Genel kurul karar defterine yönetim kurulunca aslına uygunluğu tasdik edilmiş olarak genel kurul tutanakları yazılır ve yapıştırılır.
ORTAKLAR DEFTERİ:
Madde 71 – Ortaklar defterine, her ortağın adı soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife giriş ve çıkış tarihleri ile yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırası ile yazılır.
Çıkarılan ortaklarla ilgili çıkarma kararının gerekçeli olarak bu deftere yazılması ve çıkarma işleminin kesinleştiği tarihin gösterilmesi gerekir.
DEFTERLERİ TASDİK ETTİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ:
Madde 72 – Kooperatifin tutmak zorunda olduğu yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ve her iki karar defteri kullanılmaya başlamadan önce notere ibraz olunur. Noter bu defterleri mühür ve imzası ile tasdik eder.
DEFTER VE BELGELERİN SAKLANMASI:
Madde 73 – Kooperatif ile ilgili yazı, mektup, telgraf, fatura, cetvel, senet, makbuz, tutanak, şartname, proje, hak ediş, fiş gibi belgelerle ödemeleri gösteren belgeler, mukavele, taahhüt, kefalet, sair teminat senetleri ve mahkeme ilamları gibi belgeler muntazam bir şekilde dosya halinde muhafaza edilir.
Bu belgelerle defterler son kayıt tarihinden on yıl geçinceye kadar saklanır. Kooperatifin sona ermesi halinde ilgili belgeler saklanmak üzere T. Ticaret Kanunun 68. maddesine göre notere veya ortaklardan birine tevdi olunur.
ALTINCI BÖLÜM DAĞILMA VE TASFİYE
BİRLİĞE GİRME, BİRLEŞME VE DEVİR:
Birliğe Girme
Madde 74 : Taahhuk olunacak birlik sermayesi, temsilcilik, denetleme.
Kooperatif genel kurulu kararı ile aynı amaçlı Kooperatifler Birliğine girebilir. Birliğe girilmişse taahhüt olunacak birlik sermayesi ve fonlar ile ödeme şekilleri ortaklara bildirilir; kooperatif birliğe girmekle ortaklarına bu anasözleşmedeki yükümlülüklerinden fazlası yüklenemez. Kooperatif kendi faaliyet, işlem ve hesaplarının mensubu olduğu birliğin denetleyebileceğini kabul eder.
Kooperatif, birlik genel kurullarında temsil edilmek üzere, birlik anasözleşmesinde belirtilen sayıda temsilcilerini kendi genel kurullarında seçer.
Birleşme ve Devir
Genel kurul, kooperatifin konu ve amaçları ile ilgili diğer bir kooperatifle birleşmesine veya bir kamu tüzel kişisine ya da herhangi bir derneğe devredilmesine karar verebilir. Bu hallerde 1163 sayılı Kanunun 84 ve 85. maddelerine göre işlem yapılır.
DAĞILMA SEBEPLERİ:
Madde 75 – Kooperatif:
1- Ortak sayısının 7’den aşağıya düşmesi halinde 2- Genel kurul kararıyla,
3- İflasın açılmasıyla,
4- Kanunlarda öngörülen diğer hallerde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın mahkemeden alacağı karar üzerine,
5- Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle,
6- Üç yıl olağan genel kurul toplantısını yapmaması halinde,
7- Amacına ulaşma imkânının kalmadığının Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tespiti halinde
mahkemeden alacağı kararla dağılır.
TASFİYE KURULU:
Madde 76 – Tasfiye kurulu genel kurul tarafından seçilecek en az iki kişiden oluşur. Genel kurul bu hususta yönetim kurulunu da görevlendirebilir. Genel kurulca tasfiye kurulu için bir seçim veya görevlendirme yapılmadığı takdirde, tasfiye işlerini yönetim kurulu yürütür. Bunlar genel kurulca her zaman azledilebilirler ve yerlerine yenileri tayin olunabilir.
Tasfiye kurulunun yukarıdaki fıkraya göre oluşturulmasına imkân bulunmaması halinde, ortaklardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tasfiye memurları atanabileceği gibi, ortağın talebine istinaden, tasfiyeye memur kişilerin haklı sebepler dolayısıyla azli ile yerlerine yenilerinin atanmasına da karar verilebilir.
1163 sayılı Kanunun değişik 56.maddesinin 1.fıkrasının 3.bendi ile 62.maddesi hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında uygulanır. Tasfiye kurulu üyelerine, tayin eden merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.
Yönetim kurulu, tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirir.
TASFİYE KURULUNUN GÖREVLERİ VE TASFİYENİN YÜRÜTÜLMESİ:
Madde 77 – Tasfiye kurulu, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla yükümlü olup, tasfiye işlemlerine ilişkin görevlerini aşağıdaki şekilde yürütür:
1- Dağılma, tasfiye kurulunca ticaret siciline tescil ettirilir ve Ticaret Sicili gazetesi ile mahalli bir gazetede, birer hafta arayla üç defa yaptırılacak ilanla alacaklılar tasfiyeden haberdar edilerek bir yıl içinde alacaklarını beyana davet edilir.
2- Tasfiye süresince kooperatif unvanı “Tasfiye Halinde” ibaresi ilave edilerek kullanılır.
3- Kooperatif genel kurulu aksine karar vermiş olmadıkça tasfiye memurları menkul malları pazarlık veya açık artırma suretiyle satabilir. Gayrimenkullerin satılma şekli genel kurul kararı ile belirlenir.
4- Tasfiye memurları, göreve başladıkları zaman, kooperatifin dağılma kararının verildiği tarihteki durumunu inceleyerek varlıkları, alacakları, borçları gösterir bir envanter defteri ile açılış bilançosu hazırlar, ayrıca kooperatifin mevcut ortakları ile bunların alacak ve borç durumlarını gösterir bir cetvel tanzim edilir.
5- Kooperatifin önceden başlamış olup da henüz bitirilmemiş işlerinden tamamlanması mümkün olanlar tamamlanır, taahhütler yerine getirilir, alacaklar ve gerektiğinde ödenmemiş sermayeler tahsil edilir.
6- Kooperatif borçlarının mevcutlarından fazla olması halinde tasfiye memurları durumu
mahkemeye bildirir.
7- Tasfiye sırasında tasfiye kurulu kararlarının yer alacağı bir tasfiye defteri tutulur. Tasfiyenin yönetim kurulunca yürütülmesi halinde yönetim kurulu karar defteri tasfiye defteri olarak kullanılır.
8- Tasfiyenin uzun sürmesi halinde her yılsonu için ara bilançolar ile tasfiye sonunda kesin bilanço hazırlanır ve genel kurula sunulur.
9- Tasfiye süresince yapılacak genel kurul toplantılarında aranacak toplantı nisabı hakkında 33.maddenin 1.fıkrası hükmü uygulanır.
10- Kooperatiften alacaklı oldukları bilinenlerin alacak tutarları ile muaccel ve tartışmalı olan borçlara karşılık düşen meblağ notere tevdi olunur.
11- Kooperatifin borçlarının ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktar, dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında ödenmiş sermayeleri ile orantılı olarak dağıtılır.
12- Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatif unvanının sicilden silinmesi, tasfiye memurlarınca sicil memurluğundan talep edilir.
YEDİNCİ BÖLÜM ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
BAKANLIK İLE DİĞER KURUM VE KURULUŞLARIN DENETİMİ:
Madde 78 – Kooperatif, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın denetimine tabidir. Bakanlık kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müesseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını kooperatifi denetlemekle görevlendirebilir.
Kooperatif görevlileri; kooperatife ait mal, para ve para hükmündeki kâğıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerine ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelemesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdür.
SİYASİ FAALİYET YASAĞI:
Madde 79- Kooperatif, siyasi maksatlı veya genel güvenlik, asayiş ve kamu düzenini bozmaya yönelik faaliyet gösteremez ve kooperatif faaliyetleri bu maksatlara alet edilemez.
Kooperatif siyasi partilerden ve teşekküllerden veya birinci fıkrada belirtilen faaliyetlerde bulunan kişi ve teşekküllerden herhangi bir surette maddi yardım kabul edemez, bunlara maddi yardımda bulunamaz. Kooperatifin yönetim ve denetim kurulları, kooperatifi temsilen siyasi partilerin yapacakları her türlü toplantılara katılamazlar.
KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI:
Madde 80 – Bu anasözleşmede açıklık olmayan hallerde 1163 sayılı kooperatifler kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun Anonim Şirketlere ait hükümleri uygulanır.
İLK YÖNETİM KURULU ÜYELERİ:
Madde 81- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere, aşağıdaki kurucu ortaklar yönetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.
1- XXXX XXXXXXXXXXX
2- XXXXX XXXXX
3- XXXXX XXXXX
4- İLDENİZ XXXXXX XXXXX
5- DEVRİM BALI
İLK DENETİM KURULU ÜYELERİ:
Madde 82- İlk Genel Kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere aşağıdaki kimseler Denetim Kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.
1- XXXXXX XXXXXXXX
2- KEMALETTİN XXXXX XXXXXXX
KURUCULAR:
Madde 83- Aşağıda isimleri, tabiiyetleri, adresleri, taahhüt ve tediye ettikleri sermaye payları ile imzaları bulunan:
1-Kurucu ortaklar, bu ana sözleşmenin 10. maddesinde belirtilen ortaklık şartlarını taşıdıklarını,
2- İlk yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyeleri bu sözleşmenin 43. ve 53. maddelerinde belirtilen seçilme şartlarını taşıdıklarını beyan ederler.