HAZİNE ve MALİYE BAKANLIĞI
T.C.
HAZİNE ve MALİYE BAKANLIĞI
Mali Suçları
Araştırma Kurulu Başkanlığı
ŞÜPHELİ İŞLEM BİLDİRİM REHBERİ
(Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar)
Sürüm 1.0
Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi (Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar) MSK-RHB-ŞİB-010-1.0
1
SÜRÜM TABLOSU
Sürüm | Tarih | Değişiklikler |
1.0 | 18.04.2022 | İlk sürüm |
İÇİNDEKİLER
1. Giriş 5
1.4 Yürürlük 5
2.1 Erteleme Talepli Şüpheli İşlem Bildirimleri 6
3. Şüpheli İşlem Bildirimine Dair Esas ve Usuller 8
3.1 Kâğıt Ortamında Gönderim 8
3.2 Elektronik Ortamda Gönderim 8
3.2.1 XXXX.XXXXXX Erişimi 9
4. Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Düzenlenmesi 9
4.1 Formun Düzenlenmesine Dair Genel Hususlar 9
4.2 Şüpheli İşlem Bildirim Formu 10
4.2.1. (A) Formu Düzenleyen Yükümlü Bilgileri 10
4.2.2. (B) Bildirime İlişkin Bilgiler 10
4.2.3. (C) Şüpheli İşlem ile İlgili Gerçek Kişi Bilgileri 12
4.2.4. (D) Şüpheli İşlem ile İlgili Tüzel Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküllere Dair Bilgiler 13
4.2.5. (E) Şüpheli İşlem Bilgileri 15
4.2.6. (F) Hesap Bilgileri 17
4.2.7. (G) Suça İlişkin Şüphe Kategorisi 18
4.2.8. (H) Açıklama 18
5. Referans Değer Tabloları 19
5.1 Suça İlişkin Şüphe Kategorileri 19
5.3 Şüphe Kategorileri Referans Tablosu 25
5.5 İşlem Kanalı Tablosu 31
TABLO LİSTESİ
Tablo 1 - Formu Düzenleyen Bilgileri Bölümü Bilgi Alanları Tablosu 10
Tablo 2 - Bildirime İlişkin Bilgiler Bilgi Alanları Tablosu 10
Tablo 3 - Gerçek Kişiler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu 12
Tablo 4 - Tüzel Kişiler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu 14
Tablo 5 - Şüpheli İşlemler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu 15
Tablo 6- Hesap Bilgileri Bölümü Bilgi Alanları Tablosu 17
Tablo 7 - Suça İlişkin Şüphe Kategorileri Tablosu 19
Tablo 8 -Şüpheli İşlem Tipleri Tablosu 20
Tablo 9 -Şüphe Kategorileri Referans Tablosu 25
Tablo 10 - İşlem Türü Tablosu 31
Tablo 11 - İşlem Kanalı Tablosu 31
1. Giriş
1.1 Amaç
13 Sıra Numaralı MASAK Genel Tebliğinin 6 ncı maddesinde, Başkanlığın elektronik ve kağıt ortamındaki şüpheli işlemlerin bildirimlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere yükümlüler için genel ve sektörel mahiyette şüpheli işlem bildirim rehberleri yayımlayabileceği düzenlenmiştir.
Bu rehber, kripto varlık hizmet sağlayıcılar için şüpheli işlemlerin bildirimine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amacı ile hazırlanmıştır.
Rehber içerisinde öncelikle şüpheli işlem bildirimlerinin kâğıt ortamında ve elektronik ortamda gönderimine dair süreçler anlatılmış, daha sonra şüpheli işlem bildirim formlarının nasıl düzenleneceğine dair detaylı bilgilere yer verilmiştir.
1.2 Kapsam
Bu rehber, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (ü) bendinde sayılan kripto varlık hizmet sağlayıcıları kapsamaktadır.
1.3 Tanım ve Kısaltmalar
Başkanlık: Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı
Kanun: 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun MASAK: Mali Suçları Araştırma Kurulu
Sistem: XXXX.XXXXXX Sistemi (eski adı XXXXX.XXXXXX) ŞİB: Şüpheli işlem bildirimi
Tebliğ: MASAK 13 Sıra Numaralı Genel Tebliği
Tedbirler Yönetmeliği: Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik
Uyum Yönetmeliği: Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmelik
1.4 Yürürlük
Kripto varlık hizmet sağlayıcılar, 18/04/2022 tarihinden itibaren şüpheli işlem bildirimlerini bu rehberde belirtilen esas ve usuller çerçevesinde göndereceklerdir.
2. Genel Açıklama
Şüpheli işlem bildirimine ilişkin düzenlemeler, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinde, Tedbirler Yönetmeliğinin Dördüncü Bölümünde (27 ila 30 uncu maddeler) ve MASAK 13 Sıra Numaralı Genel Tebliğinde yapılmıştır.
Kanun’un “Şüpheli işlem bildirimi” başlıklı 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrası gereğince, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu mal varlığının yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması hâlinde bu işlemlerin, yükümlüler tarafından Başkanlığa bildirilmesi zorunludur.
Tedbirler Yönetmeliğinin 27 ve 28 inci maddelerine göre, yükümlüler tarafından, şüpheli bir işlemle karşılaşıldığında, işlem hakkında yetki ve imkânlar ölçüsünde araştırma yapıldıktan sonra, edinilen bilgi ve bulgular çerçevesinde, ŞİB formu doldurulmak suretiyle Başkanlığa şüpheli işlem bildiriminde bulunulur. Şüpheli işlemler, herhangi bir parasal sınır gözetmeksizin Başkanlığa bildirilir. Şüpheli işlem kavramında geçen işlem ifadesi tek bir işlem ile sınırlı olmayıp, birden çok işlemi kapsayabilir. Birden çok işlem bir arada ele alınarak değerlendirildiğinde şüphe arz eden işlemler için tek bir ŞİB formu düzenlenir.
Şüpheli işlemler yükümlüler tarafından; işleme ilişkin şüphenin oluştuğu tarihten itibaren en geç on iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal Başkanlığa bildirilir. Elektronik olarak bildirilen şüpheli işlemlerde bildirim tarihi olarak, bildirimin Başkanlık kayıtlarına girdiği tarih esas alınır. Şüpheli işlemlerin devamlı bilgi verme kapsamında bildirilmiş olması şüpheli işlem bildirim yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Bildirimde bulunulan işlemle ilgili olarak daha sonra yeni bilgi ve bulgular elde edildiği takdirde, tekrar Şüpheli İşlem Bildirim Formu doldurulur ve daha önce yapılan bildirime ek olduğu belirtilerek gecikmeksizin Başkanlığa gönderilir.
Tedbirler Yönetmeliği’nin 28’inci maddesinin 4’üncü fıkrasında Hazine ve Maliye Bakanlığının şüpheli işlem bildirim formlarının düzenlenmesine ve bildirimine ilişkin usul ve esasları yükümlüler bazında ayrı ayrı belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
MASAK 13 Sıra Xx.xx Genel Tebliği’nin 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında; “Başkanlık, elektronik ve kâğıt ortamındaki şüpheli işlemlerin bildirimlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere yükümlüler için genel ve sektörel mahiyette şüpheli işlem bildirim rehberleri yayımlayabilir.” hükmü yer almaktadır. Maddenin 2’nci fıkrasında ise “Rehberler Başkanlığın resmî internet sitesi ve/veya XXXX.XXXXXX aracılığı ile duyurulur. Yükümlüler tarafından yapılacak bildirimler, bu rehberlerde belirtilen usul ve esaslara uygun şekilde yapılır.” ifadesi bulunmaktadır.
Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcılar, şüpheli işlem bildirimlerini bu Rehberde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde gönderecektir.
2.1 Erteleme Talepli Şüpheli İşlem Bildirimleri
Kanun’un “İşlemlerin ertelenmesi” başlıklı 19/A maddesine dayanılarak hazırlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Kapsamında İşlemlerin Ertelenmesine Dair Yönetmelik’in 4’üncü maddesinde şüpheli işlem bildirimlerine istinaden işlemin ertelenmesine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.
Şüpheli işlem bildiriminde bulunulmasına ilişkin usul ve esaslar iş bu rehberin konusunu teşkil etmekle birlikte, işlemin ertelenmesi talebiyle şüpheli işlem bildiriminde bulunulması ayrıca söz konusu yönetmelikte belirlenen unsurları da kapsamaktadır.
Buna göre;
• Erteleme talepli şüpheli işlem bildirimlerinin, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılmaya teşebbüs edilen ya da hâlihazırda devam eden işleme konu mal varlığının aklama veya terörizmin finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair salt şüpheden öte şüpheyi destekleyen belge veya ciddi emare bulunması durumunda
gerekçeleri ile birlikte gönderilmesi,
• İşleme konu mal varlığının aklama veya terörizmin finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair şüpheyi destekleyen belge veya ciddi emare kapsamında;
- Erteleme talepli şüpheli işlem bildirimine konu işlemin, olağandışı nitelikli olması,
- Çeşitli veri tabanlarından ya da diğer kaynaklardan yapılan kontroller sonucunda işlemi yapan kişi ya da kişilerin suçla ilgili olduğunun veya olabileceğinin anlaşılması,
- İşlemin tamamlanmasının terörizmin finansmanı ile ilgili olduğu düşünülen fonlara ya da suçtan elde edilen gelirlere el koymayı engelleyeceğine veya zorlaştıracağına ilişkin tehlikeli bir hâlin bulunması,
gibi göstergeleri haiz olması,
• Erteleme talepli şüpheli işlem bildirimlerinin, yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılmaya teşebbüs edilen ya da halihazırda devam eden işlemlere ilişkin olarak gönderilmesi, bu kapsamda örneğin stok hâlde bulunan mal varlığı değerlerine ilişkin şüpheli işlem bildirimlerinin “işlemin ertelenmesi” talebi ile gönderilmemesi,
• Şüpheli işlem bildirimini işlemin ertelenmesi talebi ile Başkanlığa gönderen yükümlülerin, işlem hakkında Xxxxx tarafından verilecek karar Başkanlıkça kendilerine tebliğ edilinceye kadar işlemi gerçekleştirmekten imtina etmeleri,
gerekmektedir.
İşlemlerin ertelenmesi, yükümlü tarafından şüpheli işlem bildiriminde bulunulan tarihten itibaren yedi iş gününü geçemez. İşlem hakkındaki kararın söz konusu süre içerisinde tebliğ edilmemesi durumunda erteleme talebine konu işlem gerçekleştirilebilir.
Bu kapsamdaki şüpheli işlem bildirimleri, Rehberin “4.2.2 (B) Bildirime İlişkin Bilgiler” bölümünde de açıklandığı üzere bildirimin aciliyeti kısmında “İşlemin Ertelenmesi Talepli” seçeneği işaretlenerek gönderilir. Ayrıca erteleme talepli bildirimin konusunu teşkil eden işlemlere ilişkin olarak başta şüpheli işlem bildirim formunun ilgili bölümlerinde yer alan işlemi yapmak isteyen yahut adına işlem yapılan kişi ve kişilere, işleme ve varsa hesaba ilişkin bilgiler olmak üzere, bildirim formunda yer alan tüm detaylar eksiksiz şekilde doldurulur ve gerekçesine açık ve ayrıntılı şekilde yer verilir.
Bu kapsamda, erteleme talebiyle gönderilecek şüpheli işlem bildiriminde belirtilen hususların dikkate alınması uygulamanın sağlıklı işleyişi ve etkinliği bakımından önem arz etmektedir.
3. Şüpheli İşlem Bildirimine Dair Esas ve Usuller
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarda şüpheli işlem bildirimi; gerçek kişi yükümlünün bizzat kendisi, tüzel kişi yükümlünün kanuni temsilcileri tarafından yerine getirilir.
Şüpheli işlem bildirimi, bu Rehber ekinde yer alan ŞİB formu kullanılarak yapılır. ŞİB formu Başkanlığa elden teslim edilebilir veya taahhütlü posta veya faks yolu gönderilebilir veya Başkanlıkça kendilerine izin verilenler tarafından elektronik ortamda gönderilebilir.
Hem kağıt ortamında hem de elektronik ortamda bildirim yapılırken, ŞİB formu işbu rehberin “Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Düzenlenmesi” başlıklı bölümünde belirtilen esaslar çerçevesinde düzenlenecektir.
3.1 Kâğıt Ortamında Gönderim
Şüpheli işlem bildirimlerinin kâğıt ortamında gönderilmesi için işbu rehber ekinde yer alan “Şüpheli İşlem Bildirim Formu (MSK-FRM-ŞİB-010-1.0)” kullanılacaktır. Formun nasıl doldurulacağına ilişkin esas ve usuller, bu Rehber içerisinde açıklanmıştır. Düzenlenen form ilgili mevzuat hükümleri uyarınca formu düzenleyen kişi tarafından ıslak imza ile imzalanacaktır.
ŞİB formu, elden teslim edilebileceği gibi taahhütlü posta veya faks yolu ile de Başkanlığa gönderilebilir. Taahhütlü posta veya faks yolu ile Başkanlığa yapılacak bildirimler Başkanlığın resmi internet sitesinde yer alan posta adresine ve faks numarasına yapılır. Faksla gönderilen ŞİB formunun aslı, taahhütlü posta yoluyla ya da elden Başkanlığa intikal ettirilir.
Kağıt ortamında gönderilecek şüpheli işlem bildirimlerinin yükümlü tarafından mutlaka bir örneğinin alınması ve fiziken muhafaza edilmesi gerekmektedir. Söz konusu şüpheli işlem bildirim formları ve ekleri, Kanunun 8 inci maddesi kapsamında “Muhafaza ve ibraz” yükümlülüğü kapsamında olup, 8 yıl süreyle muhafaza edilmemesi ve Başkanlığa ve/veya denetim ile görevlendirilen denetim elemanlarına ibraz edilmemesi anılan Kanunun 14 üncü maddesi kapsamında adli ceza gerektirmektedir.
3.2 Elektronik Ortamda Gönderim
Elektronik ortamda şüpheli işlem bildiriminde bulunmak isteyen ve Başkanlıkça uygun görülen yükümlüler elektronik ortamda şüpheli işlem bildiriminde bulunabilirler. Kendilerine elektronik ortamda ŞİB formu düzenleme imkanı verilen yükümlüler izin tarihinden itibaren şüpheli işlem bildirimlerini elektronik olarak XXXX.XXXXXX (xxxxx://xxxxxx.xxxxx.xxx.xx) üzerinden yapmak zorundadırlar. Söz konusu yükümlüler bu tarihten sonra kağıt ortamında bildirimde bulunamazlar. XXXX.XXXXXX sisteminin kullanımına dair bilgiler “XXXX.XXXXXX Kullanım Kılavuzu” içerisinde yer almaktadır.
Elektronik yoldan bildirimin teknik nedenlerle yapılamaması halinde bildirim, elektronik ortamda gönderilememe nedeni belirtilmek suretiyle ilgili rehber ekinde yer alan form kullanılarak Başkanlığa elden, posta yolu veya faks ile yapılır. Bu şekilde gönderilen ŞİB formu, sistem işler duruma geldiğinde elektronik ortamda derhal gönderilir.
Elektronik ortamda gönderilecek şüpheli işlem bildirimlerinde, form Başkanlığa gönderilmeden önce yükümlü tarafından mutlaka formun elektronik bir görüntüsünün (pdf) alınması ve elektronik ortamda muhafaza edilmesi gerekmektedir. Söz konusu
şüpheli işlem bildirim formları ve ekleri, Kanunun 8 inci maddesi kapsamında “Muhafaza ve ibraz” yükümlülüğü kapsamında olup, 8 yıl süreyle muhafaza edilmemesi ve Başkanlığa ve/veya denetim ile görevlendirilen denetim elemanlarına ibraz edilmemesi anılan Kanunun 14 üncü maddesi kapsamında adli ceza gerektirmektedir.
3.2.1 XXXX.XXXXXX Erişimi
XXXX.XXXXXX sistemine erişim yapılabilmesi için kripto varlık hizmet sağlayıcılarda gerçek kişi yükümlünün bizzat kendisi, tüzel kişi yükümlünün kanuni temsilcileri tarafından işbu rehberin ekinde yer alan “Elektronik Ortamda Şüpheli İşlem Bildirimi Taahhüt Formu” düzenlenerek ıslak imzalı olarak Başkanlığa iletilecektir. Ayrıca, yükümlüye ve kendisine sisteme erişim yetkisi verilecek kanuni temsilciye ilişkin söz konusu formda belirtilen belgelerin mutlaka formlara eklenmesi gerekmektedir.
Taahhüt formu ve eklerinin Başkanlığa iletilmesini müteakip Başkanlık tarafından başvurusu uygun görülen yükümlü için XXXX.XXXXXX sistemi içerisinde bir kullanıcı hesabı açılacak ve bu hesaba ilk defa erişim için gerekli şifre ilgili kişinin tanımlaması yapıldıktan sonra, sistem tarafından bahsi geçen kişinin kurum uzantılı e-posta adresine otomatik olarak gönderilecektir. Bahsi geçen kişi, kendisine iletilen şifre ile XXXX.XXXXXX sistemine ilk erişiminde şifresini zorunlu olarak değiştirecektir.
Yükümlülerin elektronik ortamda ŞİB iletebilmeleri için kendisine şifre verilen kişinin değişmesi hâlinde yükümlü tarafından “Elektronik Ortamda Şüpheli İşlem Bildirimi Taahhüt Formu yeniden düzenlenerek ıslak imzalı olarak Başkanlığa gönderilecektir.
4. Şüpheli İşlem Bildirim Formunun Düzenlenmesi
ŞİB Formu içerisinde yer alan alanlar (hem elektronik hem de kâğıt ortamında bildirimde) bu başlık altında belirtilmiş olan açıklamalar dikkate alınarak düzenlenecektir.
Başkanlık bünyesinde suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele kapsamında yürütülen faaliyetlerin en önemli girdisini oluşturan şüpheli işlem bildirimlerinin kalitesi söz konusu süreçlerin başarısını doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle, yükümlüler tarafından gönderilen şüpheli işlem bildirimlerinin Başkanlık tarafından belirlenen esas ve usullere uygun olarak ve yükümlü tarafından sahip olunan tüm bilgileri içerecek şekilde düzenlenmesi yapılan bildirimin suç gelirinin aklanması ve terörizmin finansmanı ile mücadele süreçlerine olan katkısını artıracaktır. Şüpheli işlem bildirimi yapılmasının yanı sıra gönderilen bildirimin kalitesinin artırılması ve dolayısıyla katma değerinin azami düzeye çekilmesi için bu rehber içerisinde verilen açıklamalara uygun olarak bildirim yapılması yüksek önem taşımaktadır.
4.1 Formun Düzenlenmesine Dair Genel Hususlar
Aynı konuyla ilgili birden çok gerçek ve/veya tüzel kişi hakkında tek bir ŞİB Formu düzenlenir. Burada dikkat edilecek husus aynı şüpheli eylem ile ilgili olduğundan şüphe duyulan her bir şahıs veya firma için ayrı ayrı bildirim yapılmaması; her bir şahıs ve firma için formun ilgili bölümlerinin doldurulması ve hepsinin aynı formda gönderilmesidir.
Bir şüpheli eylem ile ilgili, daha önce gönderilen şüpheli işlem bildiriminin devamı veya şüpheyi destekleyici mahiyette yeni işlemlerin tespit edilmesi hâlinde yeni bir şüpheli işlem bildirimi düzenlenerek bu rehberde belirtilen usuller çerçevesinde önceki bildirime ek olarak gönderilir.
4.2 Şüpheli İşlem Bildirim Formu
4.2.1. (A) Formu Düzenleyen Yükümlü Bilgileri
Xxxx Xxx | Açıklama |
Ad/Unvan | Formu düzenleyen yükümlünün adı/unvanı herhangi bir kısaltma yapılmaksızın açık bir şekilde belirtilecektir. Gerçek kişi yükümlüler bu alanda ad ve soyadı bilgisini verecektir. Tüzel kişi yükümlülerde bu alanda firmanın ticari unvanı firma nev’ini (anonim şirket, Ltd. şirket vs.) içerecek şekilde belirtilecektir. |
Vergi Kimlik Numarası | Formu düzenleyen yükümlünün vergi kimlik numarası belirtilecektir. |
T.C. Kimlik Numarası | Gerçek kişi yükümlülerde formu düzenleyen yükümlünün X.X. xxxxxx numarası belirtilecektir. Tüzel kişi yükümlülerde, formu düzenleyen ve tüzel kişi adına imzalayan kanuni temsilcinin T.C. kimlik numarası belirtilecektir. |
Tablo 1 - Formu Düzenleyen Bilgileri Bölümü Bilgi Alanları Tablosu
4.2.2. (B) Bildirime İlişkin Bilgiler
Xxxx Xxx | Açıklama |
Referans No. | Bildirimlerin takibi için gönderilen her bir bildirime yükümlü tarafından tekrarlamayacak şekilde bir referans numarası verilecektir. Bildirimler, bu numara ile takip edilebilir ve sorgulanabilir. İki ayrı şüpheli işlem bildirimine aynı referans numarası verilmemelidir. Referans numarasına ilişkin özel bir format, Başkanlıkça tanımlanmamış olup yükümlünün kendi işleyişine göre belirlenecek bir numara verilebilecektir. |
Yeni veya Ek | Şüpheli işlem bildirimi yeni bir bildirim olabileceği gibi daha önceden gönderilmiş bir bildirimin eki mahiyetinde olabilir. Girilen bildirim daha önceki bir bildirimin eki ise “Ek” seçeneği işaretlenecektir. Ek seçeneğinin işaretlenmesi hâlinde önceki bildirime ilişkin yükümlü tarafından verilmiş olan referans numarası belirtilecektir. |
Xxxx Xxx | Açıklama |
Ek İse Önceki Bildirim Referans No. | Bu alanda ek bildirimler için önceki bildirime yükümlü tarafından verilmiş referans numarası belirtilecektir. Ek bildirimler için önceki bildirimin referans numarasının belirtilmesi zorunludur. Aynı şüpheli eyleme ilişkin olarak birden fazla sayıda ek bildirim gönderilecek ise her bir bildirimde ilk gönderilen şüpheli işlem bildirimine ait referans numarası belirtilmelidir (Örneğin farklı tarihlerde düzenlenen 2 ve 3 referans numaralı bildirimler 1 numaralı bildirimin eki ise; her iki bildirimde önceki referans numarası “1” olarak belirtilmelidir. Bir diğer deyişle her bildirimin bir önceki bildirime ek yapılması sureti ile zincirleme bir referans ağı oluşturulmamalıdır.). |
Bildirimin Aciliyeti | Bildirimin mahiyetine göre aciliyet durumu belirtilecektir. Yükümlüler tarafından Başkanlığa gönderilen tüm şüpheli işlem bildirimleri doğrulama süreçlerine tabi tutularak Başkanlık bilgi sistemlerine kaydedilmekte ve her bir şüpheli işlem bildirimi için bir risk skoru belirlenmektedir. Başkanlığa intikal eden tüm şüpheli işlem bildirimleri değerlendirmeye tabi tutulmakta olmasına karşın yüksek risk arz eden bildirimlere öncelik verilmektedir. Bu kapsamda “ivedi”, “çok ivedi” ve “işlemin ertelenmesi talepli” olarak işaretlenmiş olan şüpheli işlem bildirimleri daha yüksek riskli olarak değerlendirilmektedir. Bu bilgiler ışığında bir bildirimin aciliyet kodunu belirlerken, bildirimde yer alan eylemin Başkanlık tarafından ivedi olarak değerlendirilmesi gerektiği kanaati oluşmuşsa, gerçekleştirilen/teşebbüs edilen eylemin risk durumuna göre “Çok İvedi” veya “İvedi” kodlarından birisi, işleme konu malvarlığının aklama veya terörizmin finansmanı suçu ile ilişkili olduğuna dair şüpheyi destekleyen belge veya ciddi emare bulunması durumunda ise “İşlemin Ertelenmesi Talepli” seçeneği işaretlenmelidir. Aksi durumlarda aciliyet kodunun “Normal” olarak belirlenmesi gerekmektedir. Gerekmediği hâlde ivedi olarak bildirimler, gerçekte daha yüksek risk arz eden başka bir vakanın değerlendirilmesi sürecinin ertelenmesine yol açabileceği için sadece gerekli hallerde “İvedi”, “Çok İvedi” ve “İşlemin Ertelenmesi Talepli” kodlar kullanılmalıdır. |
Bildirim Kategorisi | Şüpheli işlem bildiriminde belirtilen eylem veya eylemlerin doğrudan suç gelirinin aklanması ve/veya terörün finansmanı şüphesini oluşturduğu değerlendiriliyorsa bu alandaki seçenekler işaretlenmelidir. Bu alanda “suç gelirlerinin aklanması” ya da “terörizmin finansmanı” seçeneklerinden en az bir tanesinin işaretlenmesi zorunludur. Terörizmin finansmanı suçu için yeterli düzeyde şüphenin olmadığı hallerde sadece “suç gelirlerinin aklanması” işaretlenmelidir. |
Tablo 2 - Bildirime İlişkin Bilgiler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu
4.2.3. (C) Şüpheli İşlem ile İlgili Gerçek Kişi Bilgileri
Bu bölümde şüpheli işlem ile ilgili gerçek kişilere ilişkin bilgilere yer verilecektir. Şüpheli işlem ile ilgili gerçek kişiler birden fazla ise formun bu kısmı her bir farklı kişi için yinelenecektir.
Şüpheli işlem ile ilgili gerçek kişileri belirtirken, temsilci veya vekil aracılığı ile gerçekleştirilen işlemlerde hem işlemi yapanın hem de adına işlemi yapılan kişinin bilgilerine ayrı ayrı yer verilmelidir. Ancak sadece şüpheli işlemi gerçekleştiren veya adına işlem gerçekleştirilen kişilerin verilmesi yeterli değildir. Bu alanda şüpheli eylem veya şüpheli eylemi gerçekleştiren kişiler ile dolaylı olarak ilişkili olan diğer gerçek kişilere dair bilgilere de yer verilmelidir. Şüpheli işlem bildirim formunun açıklama alanında adı geçen (şüpheli işlemi yapan ve adına işlem yapılan kişi olmasa dahi) tüm gerçek kişilere dair sahip olunan bilgiler bu alanda belirtilecektir.
Xxxx Xxx | Açıklama |
İşlem İle Olan Bağlantısı | Bilgileri verilen gerçek kişinin şüpheli eylem ile olan bağlantısı bu alanda belirtilecektir. • Bilgileri verilen gerçek kişi şüpheli işlemi fiilen gerçekleştiren kişi ise “İşlemi Yapan” seçeneği işaretlenecektir. • Temsil veya vekâlet ilişkileri kapsamında gerçekleştirilen işlemlerde adına işlem yapılan kişinin bilgileri belirtilirken “Adına İşlem Yapılan” kişi seçeneği işaretlenecektir. • Şüpheli işlemdeki eylem ve/veya kişiler ile dolaylı olarak ilgili olan diğer kişiler için “Dolaylı Olarak İlgili” seçeneğini belirtiniz ve ilişkinin mahiyetini açıklayınız. |
Kimliği Sahte mi? | Bilgileri sağlanan gerçek kişinin ibraz etmiş olduğu kimlik belgesinin veya beyan ettiği bilgilerin sahte olduğu tespit edilmişse bu seçenek işaretlenecektir. |
Adı | Gerçek kişinin adı herhangi bir kısaltma olmadan yazılacaktır. Birden fazla isimli kişiler için her iki isim kısaltmadan bu alanda belirtilecektir. |
Soyadı | Gerçek kişinin soyadı herhangi bir kısaltma olmadan yazılacaktır. |
Cinsiyet | Biliniyorsa gerçek kişinin cinsiyeti belirtilecektir. Kişinin cinsiyeti bilinmiyorsa “Bilinmiyor” seçeneği işaretlenecektir. |
T.C. Kimlik No. | Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan gerçek kişiler için 11 haneli T.C. Kimlik Numarası (TCKN), Türkiye’de ikamet iznine sahip yabancı uyruklu kişiler için Yabancı Kimlik Numarası (YKN) belirtilecektir. |
Vergi Kimlik No. | Türkiye’de vergi mükellefi olan gerçek kişiler için 10 haneli vergi kimlik numarası belirtilecektir. |
Uyruğu | Yabancı uyruklu kişiler gerçek kişiler için biliniyorsa kişinin uyruğu (herhangi bir kısaltma yapılmaksızın) belirtilecektir. |
Xxxx Xxx | Xxxx adı herhangi bir kısaltma olmadan belirtilecektir. Birden fazla isim olması hâlinde tüm isimler açık olarak belirtilecektir. |
Xxxx Xxx | Açıklama |
Baba Adı | Baba adı herhangi bir kısaltma olmadan belirtilecektir. Birden fazla isim olması hâlinde tüm isimler açık olarak belirtilecektir. |
Adres | Gerçek kişinin ev ve iş adresi bilgileri belirtilecektir. Adres belirtirken sahip olunan tüm bilgilerin (ilçe-il-posta kodu) açıkça belirtilmesi gerekmektedir. |
Doğum Tarihi | Doğum tarihi “gg.aa.yyyy” (“01.01.1970” gibi) formatında belirtilecektir. Doğum tarihinin gün ve ayı bilinmiyorsa 1 Xxxx olarak belirtilmesi yeterlidir. |
Doğum Yeri | Doğum yeri bilgisi herhangi bir kısaltma olmadan belirtilecektir. Doğum yeri bilgisi belirlenirken (il-ilçe) formatında verilmelidir. Yabancı ülkelerde doğan kişiler için doğum yeri alanında ülkenin de belirtilmesi gerekmektedir. |
Kimlik Belge No | Gerçek kişiye dair sahip olunan kimlik belgesinin (nüfus cüzdanı, ehliyet, pasaport, ikamet tezkeresi) seri ve numarası belirtilecektir. |
Telefon Numarası | Kişinin telefon numarası/numaraları ülke telefon kodu içerecek şekilde belirtilecektir. |
Elektronik Posta Adresi | Kişinin elektronik posta adresi e-posta unsurlarını (kullanıcı, ileti işareti@, .com vb) içerecek şekilde belirtilecektir. |
İş ve Meslek | Gerçek kişinin iştigal ettiği faaliyet alanı veya mesleği belirtilecektir. Kişinin bilinen birden fazla mesleği/faaliyet alanı varsa her bir meslek/faaliyet bilgisi virgül ile ayrılarak ayrı ayrı belirtilecektir. |
Varsa Ek Bilgi | Bilgileri verilen gerçek kişiye ve kişinin şüpheli eylem ile alakasına dair bilinen ek bilgiler (çalıştığı yer, lakabı, mahlas isimleri, aile ve soy bilgileri, nam ve şöhret durumu, ekonomik durumu vs.) biliniyorsa bu alanda belirtilecektir. |
Tablo 3 - Gerçek Kişiler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu
4.2.4. (D) Şüpheli İşlem ile İlgili Tüzel Kişiler ve Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküllere Dair Bilgiler
Şüpheli işlemi gerçekleştiren gerçek kişi işlemi bir veya birden fazla tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkül adına gerçekleştirmişse adına işlem yapılan tüzel kişi ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllere (tüzel kişiler) dair bilgiler bu alanda belirtilecektir.
Bu alanda sadece adına işlem yapılan kuruluşlar değil, şüpheli işlemdeki eylem ile dolaylı olarak ilgili olduğu değerlendirilen tüm kuruluşların bilgisine yer verilmelidir. Şüpheli işlem bildirim formunun açıklama alanında adı geçen tüm tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekküllere dair bilgiler ayrı ayrı belirtilmelidir.
Birden fazla tüzel kişiye dair bilginin belirtilmesi için formun D Bölümü bilgisi verilecek tüzel kişi adedince tekrarlanacaktır.
Xxxx Adı | Açıklama |
İşlem İle Olan Bağlantısı | Bilgisi verilen tüzel kişinin şüpheli eylem ile olan bağlantısı bu alanda verilecektir. • Bilgileri verilen tüzel kişi temsil veya vekâlet ilişkisi kapsamında adına işlem yapılan kişi ise “Adına İşlem Yapılıyor” seçeneği belirtilmelidir. • İşlem veya işlemlerle doğrudan bağlantısı olmamakla birlikte karşılaşılan şüpheli durumla dolaylı olarak alakalı olduğu düşünülen kuruluşlar için “Dolaylı Olarak İlgili” seçeneği belirtilmelidir. |
Xxxxxxx Xxxx Belge Sahte mi? | Bilgileri sağlanan tüzel kişiye dair beyan edilen bilgilerin sahte olduğu tespit edilmişse bu seçenek işaretlenecektir. |
Kuruluş Nev’i | Bilgileri belirtilen tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülün nev’i belirtilecektir. |
Unvan | Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için firmanın ticaret unvanı; dernek, vakıf, sendika, konfederasyon, tüzel kişiliği olmayan teşekküller için bunların adı belirtilecektir. Tüzel kişiliklerin unvanı belirtilirken tüm ticari firma unvan firma nev’ini de içerecek şekilde açık olarak belirtilmelidir (Örnek: Öztürkler Gıda İthalat İhracat Sanayi Ltd. Şti. gibi). |
İşletme Adı | Firmanın ticari unvanı haricinde piyasada yaygın olarak bilinen bir işletme adı, marka adı vs. varsa bu alanda belirtilecektir (Örnek: XXX Gıda İthalat İhracat Sanayi Ltd. Şti.’ne ait Taksim’deki restoranın adının “ABC” olması gibi). |
Vergi Kimlik No. | Türkiye’de vergi mükellefi olan kuruluşlar için 10 haneli vergi kimlik numarası belirtilecektir. |
Sicil Numarası | Ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için ticaret sicil numarası belirtilecektir. |
Bulunduğu Ülke | Tüzel kişiliğin bulunduğu/faaliyet gösterdiği/kurulduğu ülke bilgisi belirtilecektir. Birden fazla ülkede faaliyet gösteren kuruluşlar için merkezinin yer aldığı veya firmanın kurulduğu ülke verilecektir |
Kuruluş Tarihi | Tüzel kişiliğin kuruluş tarihi belirtilecektir. |
Bulunduğu Yer | Tüzel kişiliğin bulunduğu yer (il - ilçe) bilgisi yazılacaktır. Birden fazla yerde faaliyet gösteren/şubeleri bulunan kuruluşlar için merkezinin yer aldığı veya firmanın kurulduğu il ve ilçe bilgisi verilecektir. |
Adresi | Tüzel kişiliğin adresi belirtilecektir. Hem merkez hem şube adresleri bilinen tüzel kişiler için merkez adresinin belirtilmesi yeterlidir. |
Faaliyet konusu | Tüzel kişiliğin faaliyet konusu bu alanda belirtilecektir. Bilinen birden fazla faaliyet alanı varsa her bir faaliyet bilgisi ayrı ayrı belirtilecektir. |
Xxxx Adı | Açıklama |
Telefon Numarası | Tüzel kişiliğin telefon numarası belirtilecektir. Tüzel kişiliğe ait birden fazla telefon numarası biliniyorsa tüm numaralar bu alanda belirtilmelidir. |
Faks Numarası | Tüzel kişiliğin faks numarası belirtilecektir. |
Elektronik Posta Adresi | Tüzel kişiliğe ait elektronik posta adresi belirtilecektir. |
Web Sitesi | Tüzel kişiliğe ait web sitesi adresi biliniyorsa belirtilecektir. |
Varsa Ek Bilgi | Tüzel kişiliğe dair sahip olunan diğer bilgiler belirtilecektir. |
Tablo 4 - Tüzel Kişiler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu
4.2.5. (E) Şüpheli İşlem Bilgileri
Bu başlık altında şüpheli işlem bildirimine konu olan ve parasal değer içeren şüpheli işlem veya işlemlere dair bilgiler verilecektir. Parasal değer içermeyen ve şüpheli işlem bildirimine gerekçe olan hususlar formun açıklama (H) bölümünde belirtilmeli; şüpheli işlem bilgileri alanı boş bırakılmalıdır.
Şüpheli işlem bildirimine neden olan şüpheli işlem, tek bir işlem olabileceği gibi belli bir tarih aralığında gerçekleştirilmiş birden fazla sayıda işlem de olabilmektedir. Şüphe duyulan işlemin belli bir tarihte gerçekleşmiş veya teşebbüs aşamasında kalmış tek bir işlem olması hâlinde formun (E) bölümünde tarih tipi “Tek İşlemde” seçilerek beyan edilebilir. Birden fazla sayıda gerçekleşmiş işlemden şüphe duyulması hâlinde şüpheli işlem bilgileri raporlanırken kişilerin adına veya hesabına belli bir tarih aralığında gerçekleştirilen ve şüpheye konu olan işlemlere dair toplam tutar tarih aralığı belirtmek sureti ile tek bir seferde çoklu işlem şeklinde raporlanmalıdır.
Bir şüpheli işlem bildirimi kapsamında şüphe duyulan işlemlerin farklı mahiyette olması nedeni ile (örneğin işlemlerin farklı kanallarda, şubelerde, türlerde yoğunlaşması durumunun ayrı ayrı belirtilmek istenmesi) ayrı ayrı bildirilmesi gerekiyorsa her bir tekli veya çoklu şüpheli işlem için formun “E” bölümü tekrarlanabilir.
Alan Adı | Açıklama |
İşlem Durumu | İşlemin teşebbüs aşamasında veya gerçekleşmiş bir işlem olup olmadığı belirtilecektir. |
İşlem Tarihi | Bu alanda şüphe duyulan işlem tek bir işlem ise işlemin gerçekleştirildiği tarih, çoklu işlemler belirtiliyorsa şüpheli işlemlerin başladığı tarih ile bittiği tarih belirtilecektir. |
İşlemin Hesaba Bağlılığı | Şüpheli işlem belli hesaba/hesaplara bağlı olarak gerçekleştirilmişse bu alan işaretlenecek ve işleme konu olan hesap bilgileri bir sonraki bölümde belirtilecektir. |
Varlık Adı | İşleme/Transfere konu varlığın tam ismi ve kısaltılması yazılmalıdır. (Örnek: Bitcoin (BTC); Türk Lirası (TRY)) |
Alan Adı | Açıklama |
Varlık Tutarı | İşleme/Transfere konu varlığın miktarı/tutarı yazılmalıdır. (Örnek: 1,00050184 BTC; 5.000TRY) |
Varlık Tutarı (TP) | İşlem tutarının Türk Lirası cinsinden değeri bu alanda belirtilecektir. Şüphe duyulan işlem/işlemler yabancı para cinsinden işlemler ise, toplam tutar şüpheli işlem bildiriminin düzenlendiği gün için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından ilan edilen gişe alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilerek belirtilecektir. |
İşlem Sonrası Bakiye Tutarı | Müşterinin hizmet sağlayıcı nezdinde sahip olduğu tüm varlıkların belirtilen para birimi(TRY/USD) cinsinden son işlem tarihindeki karşılığı belirtilecektir. |
İşlem Sonrası Bakiye Tutarı Para Birimi | “İşlem Sonrası Bakiye Tutarı”nın TRY veya USD para birimi belirtilecektir. |
İşlem Türü | Bu alanda raporlanan işlemin türü belirtilecektir. İşlem türleri, nakit/kripto varlık yatırma çekme, alım/satım ve diğer işlem türleri olabilir. |
İşlem Kanalı | Şüpheli işlemin gerçekleştiği işlem platformu belirtilecektir.(Örnek: Web, Mobil Uygulama) |
İşlemin Yapıldığı Yer | Raporlanan işlem tek işlem ise işlemin gerçekleştirildiği yer bilgisi belirtilecektir. Çoklu işlemler raporlanırxxx xxxxx edilen tarihler arasında gerçekleştirilen işlemlerin yoğun olarak gerçekleştirildiği yerler virgülle ayrılarak belirtilecektir. Çoklu işlemlerde toplam tutarı oluşturan tüm işlemlerin gerçekleştirildiği yerlerin ayrı ayrı belirtilmesine gerek yoktur. Sadece yoğun olarak işlem gerçekleştirilen yerlerin ifade edilmesi yeterlidir. İşlemin yeri belirtilirken işlemin fiziksel olarak gerçekleştirildiği coğrafi konum (ülke, il, ilçe) bilgisine yer verilmelidir. Bu alanda sadece işlemlerin gerçekleştirildiği alt yerleşim birimine yer verilmesi (“Haznedar ilçesi” gibi) uygun değildir. Muhakkak surette işlemin gerçekleştiği coğrafi konum (ülke, il, ilçe) bilgisine yer verilmelidir. Yabancı ülke menşeli işlemlerde sadece il adının verilmesi uygun değildir, mutlaka ülke ismine de yer verilmelidir. |
İşlem Transfer Kodu (Transaction ID) | Kripto varlık transferleri gerçekleştiğinde oluşturulan, işlemlerin blokzinciri ağında takip edilmesine imkân veren benzersiz kod kümesine yer verilmelidir. |
Gönderici Cüzdan Adresi/IBAN | İşlem türü kripto varlık transferi ise kripto varlığın gönderim emrini veren / kripto varlığın çıktığı cüzdan adresine yer verilmelidir. İşlem türü nakit transferi ise gönderen IBAN bilgisine yer verilmelidir. |
Alıcı Cüzdan Adresi/IBAN | İşlem türü kripto varlık transferi ise transfere konu kripto varlığın ulaşması hedeflenen / ulaştığı cüzdan adresine yer verilmelidir. |
Xxxx Xxx | Açıklama |
İşlem türü nakit transferi ise gönderen IBAN bilgisine yer verilmelidir. | |
İşlem Açıklaması | Kullanıcı tarafından işlem talebi platforma iletilirken belirtilen işlemin mahiyetine ilişkin ifadelere yer verilecektir. |
Tablo 5 - Şüpheli İşlemler Bölümü Bilgi Alanları Tablosu
4.2.6. (F) Hesap Bilgileri
Şüpheli işlem bildirimine konu olan işlemler bir veya daha fazla banka hesabı aracılığı ile gerçekleştirilmiş ise, bu alanda bu banka hesaplarına dair bilgiler verilecektir. Şüpheli işleme konu olan birden fazla hesap olması durumunda bu bölüm her bir hesap için tekrarlanacaktır.
Xxxx Xxx | Açıklama |
Hesap Türü | Hesabın türü açılan listeden seçilerek belirtilir. |
Hesabın Bulunduğu Kuruluş | Hesabın yer aldığı banka adı belirtilecektir. PTT A.Ş. nezdinde bir hesaptan işlem yapılmışsa bu alanda “PTT” ifadesi yer alacaktır. |
Hesabın Bulunduğu Şube | Hesabın bulunduğu şubenin adı belirtilecektir. Şube adı belirtilirken şubenin bulunduğu coğrafi konum (ülke/il/ilçe) bilgisi de belirtilmelidir. |
Hesap No. | Hesap numarası yazılacaktır. |
XXXX | Xxxxxx dair IBAN belirtilecektir. |
Hesabın Açılış Tarihi | Hesabın açıldığı tarih gün-ay-yıl (Örneğin 10.10.2010) olarak belirtilecektir. |
Hesabın Kapanış Tarihi | Hesap kapalı ise kapanış tarihi gün-ay-yıl (Örneğin 10.10.2010) olarak belirtilecektir. |
Hesabın Son İşlem Tarihi | Hesap üzerinde gerçekleştirilen son işlemin tarihi gün-ay-yıl (Örneğin 10.10.2010) olarak belirtilecektir. |
Bakiye | Hesabın sahip olduğu para birimi cinsinden son işlem tarihindeki bakiyesi belirtilecektir. |
Bakiye (TP) | Hesabın son işlem tarihindeki bakiyesi Türk Lirası cinsinden yazılacaktır. Yabancı para birimine sahip hesaplar için hesaba dair bakiye, şüpheli işlem bildiriminin yapıldığı tarih için T.C. Merkez Bankası tarafından ilan edilen gişe alış kuru üzerinden Türk parasına çevrilecek ve bu alanda belirtilecektir. |
Hesabın Para Birimi | Hesabın para birimi belirtilecektir. |
Hesap Üzerinde Yasal Kısıtlama | Hesap üzerinde yasal bir kısıtlama varsa (icrai işlem, tedbir, BMGK kararı nedeni ile dondurma vs.) bu alan işaretlenecek ve biliniyorsa yasal kısıtlamanın mahiyeti bir sonraki alanda açıklanacaktır. |
Yasal Kısıtlamanın Nedeni | Hesap üzerindeki yasal kısıtlamanın nedeni belirtilecektir. |
Xxxx Xxx | Açıklama |
Hesap Sahipleri | Bu alanda hesabın sahibine/sahiplerine ilişkin bilgiler verilecektir. Ortak hesaplar için tüm hesap sahiplerine dair bilgiler ayrı ayrı belirtilmelidir. Hesap sahipleri belirtilirken vakıf olunan tüm bilgilerin (T.C. Kimlik Numarası, Vergi Kimlik Numarası, Ad, Ticari Unvan) açık olarak belirtilmesi gerekmektedir. |
Tablo 6 - Hesap Bilgileri Bölümü Bilgi Alanları Tablosu
4.2.7. (G) Suça İlişkin Şüphe Kategorisi
Şüpheli işlem bildirimine konu olan mali unsurların elde edilişinde ve şüpheli işlem ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgili olan kişilerin faaliyetlerinde yasadışı unsurlar olduğu veya olabileceğine dair herhangi bir bilgi, bulgu veya şüpheye sahip olunması hâlinde ilgili yasadışı faaliyetler bu alanda belirtilecektir.
Bu alanda bir seçim yapılması şüpheli işlemde belirtilen kişilerin kesin olarak bir suçu işlediği noktasında bir hüküm verilmesi anlamını taşımamaktadır. Suça ilişkin şüphe kategorisi bilgisinin amacı kişilerin veya grupların herhangi bir yasadışı eylem ile ilişkili olabileceğine dair yükümlü tarafından herhangi bir şekilde vakıf olunan ve çoğu zaman açıklama alanında ifade edilmekte olan bilgilerin yapısal olarak elde edilmesidir.
Suça ilişkin şüphe kategorileri “5.1 Suça İlişkin Şüphe Kategorileri Tablosu “ içerisinde yer alan değerlerden seçilerek belirtilmelidir. Herhangi bir şüphe kategorisinin varlığına dair bir bilgi yoksa bu alan boş bırakılacaktır.
Şüphe kategorilerinin belirlenmesine dair (hangi durumlarda hangi şüphe kategorilerinin belirtilebileceğine dair) kılavuz mahiyetindeki açıklayıcı bilgilere “5.3 Şüphe Kategorileri Referans Tablosu” içerisinde yer verilmiştir.
4.2.8. (H) Açıklama
Bu alanda şüpheli işlem bildirimi kapsamında şüphe duyulan eylem veya eylemlere ilişkin detaylı açıklama yapılacaktır. Başkanlık bünyesinde şüpheli işlemlerin analiz ve değerlendirme süreçlerinin etkin olarak yürütülebilmesi için açıklama alanının tüm detayları içerecek şekilde açık olarak ifade edilmesi yüksek önem taşımaktadır. Şüpheli işleme dair yükümlü nezdinde yapılan araştırma ve incelemeler sonucunda elde edilen tüm bulguların bu alan içerisinde belirtilmesi gerekmektedir.
Şüpheli işleme dair açıklamalar ayrıca oluşturulacak ek bir doküman içerisinde raporlanmamalı; doğrudan formun açıklama alanında gönderilmelidir. Aksi durumda şüpheli işlem bildirimlerinin BT destekli olarak analiz ve değerlendirmesine dair süreçler olumsuz olarak etkilenmektedir
Açıklama alanını raporlarken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus, formun açıklama alanında şüpheli işlemdeki eylemler ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi nedeni ile bilgilerine yer verilen gerçek kişiler, tüzel kişiler, banka hesapları ile parasal tutar içeren işlemlere dair bilgilerin formun ilgili bölümlerinde yapısal olarak belirtilmesidir. Açıklama alanında serbest metin olarak ifade edilerek formun ilgili bölümlerinde yer verilmeyen bilgiler (örneğin şüpheli eylem ile ilgili bir şahsa dair bilgilerin sadece açıklama alanında verilerek “Gerçek Kişiler”
bölümünde yer verilmemesi) şüpheli işlem bildirimlerinin niteliğini olumsuz olarak etkilemektedir.
Şüpheli işlemdeki eylemler ile ilgili olan gerçek ve tüzel kişilerin bilgilerini sadece açıklama alanında belirtmek yerine ilgili bilgileri formun ilgili bölümlerinde yapısal olarak belirtiniz.
5. Referans Değer Tabloları
5.1 Suça İlişkin Şüphe Kategorileri
Kod | Açıklama |
SK-01 | Tefecilik |
SK-02 | POS tefeciliği |
SK-03 | Fuhuş |
SK-04 | Göçmen kaçakçılığı / insan ticareti |
SK-05 | Uyuşturucu kaçakçılığı |
SK-06 | Silah kaçakçılığı |
SK-07 | Tarihi eser kaçakçılığı |
XX-00 | Xxxxxx xxxxxxxxxxx/xxxxxx xxxxxxx |
XX-00 | Kıymetli maden kaçakçılığı |
SK-10 | Bilişim suçları |
SK-11 | Vergi kaçakçılığı |
SK-12 | Sermaye piyasalarına ilişkin suçlar |
SK-13 | Yolsuzluk (rüşvet, irtikâp, zimmet, kamu görevlisinin haksız mal edinmesi ve diğer yolsuzluk türleri) |
SK-14 | Resmî / özel evrakta sahtecilik |
SK-15 | Para ve kıymetli evrak dolandırıcılığı / sahteciliği |
SK-16 | Basit dolandırıcılık |
SK-17 | Nitelikli dolandırıcılık |
SK-18 | Organ/doku ticareti |
SK-19 | Tehdit / şantaj / cebir ve adam kaçırma |
SK-20 | Mal varlığına karşı suçlar (hırsızlık, yağma vs.) |
SK-21 | Hileli iflas |
SK-22 | Xxxxx/yasa dışı bahis |
SK-23 | Terörizmin finansmanı |
SK-24 | İhaleye fesat karıştırma |
SK-25 | Sosyal güvenlik mevzuatına aykırılıklar |
SK-26 | Bankacılık mevzuatına ilişkin suçlar |
SK-27 | Akaryakıt kaçakçılığı |
SK-28 | Yasa dışı fatura ödeme merkezi |
SK-29 | Başkası hesabına işlem yapıldığının beyan edilmemesi |
SK-30 | Sigara, alkol ve tütün kaçakçılığı |
SK-31 | Piramit satış sistemleri (saadet zincirleri) |
SK-32 | Sivil toplum kuruluşlarının suistimali |
SK-33 | Finansal sektöre ilişkin suçlar (bankacılık, sermaye piyasası kuruluşları sektörleri hariç) |
Tablo 7 - Suça İlişkin Şüphe Kategorileri Tablosu
5.2 Şüpheli İşlem Tipleri
Yükümlülerin suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanında araç olarak kullanılmaları riskine karşı ortak bir tutum, anlayış ve işbirliği içinde olmalarının sağlanması ve şüpheli işlemlerin tespitinde yükümlülere yardımcı olunması amacıyla şüpheli işlem tipleri belirlenmiştir.
Belirlenen şüpheli işlem tipleri rehber mahiyetinde olup form üzerinde beyan edilmeyecektir. Şüphe veya şüpheyi gerektirecek makul bir sebebin olup olmadığının değerlendirilmesinde yükümlülere yardımcı olması amacı ile yayınlanmaktadır. Bu nedenle yükümlülerin, şüpheli işlemlerin tespitinde kendilerini bu Rehber ile belirlenen şüpheli işlem tipleri ile sınırlandırmamaları; şüphe doğuran işlem, sayılan tiplerden herhangi birine uymasa dahi şüpheli işlem bildiriminde bulunmaları gerekmektedir.
MÜŞTERİ PROFİLİNE İLİŞKİN TİPLER | |
T-010-1.1 | Müşterilerin yükümlülere başvurularında; ibrazı ya da tevdii gereken belgelerin yetersiz bilgiler içermesi, verdikleri bilgilerin birbiriyle çelişkili olması veya bilgilerin verilmesinde isteksiz davranılması. |
T-010-1.2 | İşlem yapılması için para veya çeşitli hediyeler teklif edilmesi ya da müşteri hakkında suç gelirlerinin aklanması veya terörün finanse edilmesiyle ilgili olarak medyada menfi haberler çıkmış olması gibi şüphe duyulmasını gerektiren somut bir durumun varlığı. |
T-010-1.3 | Müşterinin, genel müşteri davranış modellerinin dışına çıkması örneğin hakkında şüpheli işlem bildiriminde bulunulmasını engellemek amacıyla bazen çok yakın, bazen tehditkâr tavır takınmaları. |
T-010-1.4 | Müşterilerin işi/mesleği, mali durumu ile işlemleri arasında makul bir orantı bulunmaması. |
T-010-1.5 | Müşterilerin, riskli kişi veya kuruluşlar ile ticari ya da başkaca bir ilişkisinin bulunması. |
T-010-1.6 | Şirketlerin, faaliyet gösterilen sektördeki diğer kuruluşlara veya genel olarak T- şirket yapılanmalarına nazaran mutat olmayan sermaye, ortaklık, yönetim ve istihdam yapısına sahip olması. |
GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLERE İLİŞKİN TİPLER | |
T-010-2.1 | Ticari faaliyet gösteren kişi veya kuruluşların faaliyetleri kapsamında olağan olarak tekrarı gereken işlemlerin münferit işlem olarak kalması ya da aksine olağan ticari hayatta sık yapılmayan işlemlerin sürekli olarak tekrarlanması. |
T-010-2.2 | Mutat uygulamalarda toplu yapılması gereken mali işlemlerin, tespit ve bildirimlerden kaçınmak amacıyla, mantıklı bir gerekçesi olmaksızın bölünmesi. |
T-010-2.3 | Yapılan ya da yapılmak istenen işlemin mutat ve makul hukuki veya ekonomik bir gerekçesi ya da mantığının olmaması. |
T-010-2.4 | Müşterinin küçük kupürler ile yüksek tutarda nakit ödeme yapması veya sık kullanılmayan bir döviz ile ödeme yapmak istemesi gibi ödeme araçlarının alışılmışın dışında kullanılması. |
İŞLEMLER İLE İLGİLİ GENEL TİPLER | |
T-010-3.1 | Müşterinin işlem yapmadan önce, kimlik tespiti ve şüpheli işlem bildirim zorunluluğu, işlem limitleri, yükümlünün aklama ile mücadelede kontrol yöntemleri hakkında bilgi edinmeye çalışması ve bu yönde sorular sorması. |
T-010-3.2 | Müşteriden faaliyeti, mesleği ya da kimlik, adres ve telefon gibi kişisel bilgilerinin alınmasında zorluklarla karşılaşılması. |
T-010-3.3 | Müşterinin işlemin amacı ya da işleme konu fonun kaynağı hakkında açıklama yapmakta zorlanması veya bilgi vermekten kaçınması. |
T-010-3.4 | Müşterinin yasal veya idari olarak ibrazı veya doldurulması gereken bir belgeyi ibraz etmemek veya doldurmamak için yükümlü görevlisini ikna etmeye çalışması. |
T-010-3.5 | Müşterinin sahip olduğu ve alımı/satımı şüpheli görülen mal varlığı ile ilgili yeterli derecede bilgiye sahip olmaması |
T-010-3.6 | Görünürde birbirinden bağımsız hareket eden müşterilerin dikkat çekici düzeyde; aynı adres, telefon ve benzeri iletişim bilgilerini vermesi, aynı kişiler ile alım satım ilişkisi içerisinde olması veya aynı kişilere kefalet/vekâlet ilişkisi içerisinde olması |
T-010-3.7 | Tüzel kişi müşterilerin ortakları veya yöneticileri olarak görünen gerçek veya tüzel kişilerin, firmanın gerçek ortak veya yöneticisi olmadığının anlaşılması; firmanın sermayesi ve idaresinin, kötü bir ünü olan ya da resmî makamlarca haklarında dava açılmış veya soruşturma yapıldığı bilinen üçüncü şahısların kontrolünde olduğuna dair bilgi veya şüpheyi gerektirecek bir durum bulunması. |
T-010-3.8 | Tüzel kişi müşterilerin, hâkim yeni ortak ve/veya ortaklarının; kişisel ve ticari geçmişleri hakkında bilgi vermekten kaçınmaları, daha önce firmanın faaliyet gösterdiği alanda herhangi bir ilgisi, eğitimi ve iş tecrübesine sahip olmadıklarına dair emareler olması. |
T-010-3.9 | Müşterinin kimlik ibraz etmeksizin veya geçerli kimlik belgesi olmaksızın sahte- hayali olduğundan şüphe duyulan isimle işlem yapmaya veya başkaları adına işlem yaptırmaya teşebbüs etmesi. |
T-010-3.10 | Müşteri tarafından şüpheli işlem bildiriminde bulunulmaması konusunda yükümlü çalışanlarına teklif, baskı veya tehditte bulunulması. |
KRİPTO VARLIK HİZMET SAĞLAYICILARA İLİŞKİN TİPLER | |
T-010-4.1 | Yeni açılmış bir hesapta kısa aralıklarla yüksek montanlı işlemlerin gerçekleştirilmesi |
T-010-4.2 | Tutar sınırlarına takılmamak için parçalama yönteminin kullanılması |
T-010-4.3 | Satın alınan kripto varlıkların derhal başka bir borsaya –özellikle AML/CFT düzenlemesinin zayıf olduğu başka bir yargı alanında faaliyet gösteren- aktarılması |
T-010-4.4 | Kripto varlıkların bir borsaya yatırıldıktan kısa süre sonra geri çekilmesi (işlem ücretlerine rağmen) |
T-010-4.5 | Kripto varlıkların bir borsaya yatırıldıktan kısa süre sonra - portföy çeşitlendirmesi gibi mantıklı bir açıklaması yoksa- birden fazla kripto varlığa dönüştürülmesi |
T-010-4.6 | Kripto varlıkların bir borsaya yatırıldıktan kısa süre sonra özel bir cüzdana çekilmesi |
T-010-4.7 | Benzer işlemlerin kısa süre içerisinde aynı IP üzerinden gerçekleştirilmesi |
T-010-4.8 | Aynı IP adresinden çok sayıda hesaba erişim sağlanması |
T-010-4.9 | Aynı IP adresinden çok sayıda hesap açılması |
T-010-4.10 | Yabancı borsadaki tek bir cüzdana birden fazla kişi tarafından transfer yapılması |
T-010-4.11 | Bir hesaptan yabancı borsalardaki çok sayıda cüzdana transfer yapılması |
T-010-4.12 | Yabancı borsalardaki farklı hesaplardan tek bir cüzdana transfer yapılması |
T-010-4.13 | Yeni hesap açan kişinin ilk yatırımının mali profili ile uyumsuz şekilde çok yüksek tutarda olması |
T-010-4.14 | Yüksek tutarda yatırım yapan kişinin aynı gün yüksek tutarda satış yapması veya aynı gün tüm parayı çekmesi |
T-010-4.15 | Birden fazla cüzdandan tek bir cüzdana gelen paranın oradan da başka bir cüzdana aktarılması |
T-010-4.16 | Bilindik bir kripto varlığın merkezi bir borsaya taşınması ve daha sonra derhal daha az bilindik bir kripto varlıklara çevrilmesi. |
T-010-4.17 | Kripto varlıkların, kumar, illegal bahis, darkweb vb. yasadışı faaliyetler amacıyla kullanıldığı bilinen veya forumlarda bu amaçla paylaşılan cüzdanlara gönderilmesi |
T-010-4.18 | Yeni açılmış bir hesapta hiçbir trade işlemi olmaksızın yalnızca başka cüzdandan gelen paraların nakit olarak çekilmesi |
T-010-4.19 | Daha önce şüpheli işlem bildirimine konu olmuş bir IP’den yeni bir hesap açılması |
T-010-4.20 | Daha önce şüpheli işlem bildirimine konu olmuş bir kişinin transfer ettiği cüzdana farklı kişiler tarafından da transfer yapılması |
T-010-4.21 | Platform kullanıcılarının yaş ortalamasının oldukça üzerinde yer alan ve kripto varlıklara ilişkin teknolojilere aşina görünmeyen kişiler tarafından işlemler gerçekleştirilmesi, |
T-010-4.22 | Müşteriye ait telefon, e-posta, IP adresi gibi bilgilerinin sıklıkla değiştirilmesi |
T-010-4.23 | Aynı gün içinde ve kısa zaman aralıklarında aynı hesaba farklı IP’lerden giriş kaydı bulunması |
T-010-4.24 | İşlem açıklamasında yasadışı ibarelerin yer alması |
T-010-4.25 | Kripto varlık nakte çevrilirken çok sayıda banka hesabına bölünerek çıkartılması |
TERÖR ÖRGÜTLERİ İLE BAĞLANTISINDAN ŞÜPHELENİLEN KİŞİLER veya RİSKLİ ÜLKELERLE GERÇEKLEŞTİRİLEN İŞLEMLERE İLİŞKİN TİPLER | |
T -010-5.1 | Bir terör örgütü ile bağlantılı olduğu bilinen gerçek ve tüzel kişiler adına yükümlü nezdinde işlem gerçekleştirilmesi yahut hesap açılması, hesapla bağlantılı elektronik fon transferleri yapılması. |
T-010-5.2 | Riskli ülkelerde açılan ticari bir hesaba, hiçbir ticari açıklaması ve ekonomik amacı olmayan tutarlarda paranın elektronik olarak transfer edilmesi ve/veya bu paraların hesaptan çekilmesi. |
T -010-5.3 | Riskli ülkelere ve/veya bu ülkelerden fonların gönderilmesi ya da alınması, bu ülkelerde bulunan mali kurumlarda hesap açılması veya bu ülkelerdeki bankaların çıkardığı kredi kartlarının kullanılması. |
T-010-5.4 | Üçüncü kişilerce döviz değişimi yapılarak, terörizm ve kaçakçılığın yoğun olarak görüldüğü veya vergi cenneti olarak bilinen ve müşteriyle açık iş bağlantısı olmayan ülkelere müşteri adına fon transfer edilmesi. |
T -010-5.5 | Riskli ülkelerden veya riskli ülkeler üzerinden yapılan transfer işlemleri neticesinde kısa süre içerisinde oluşan mevduatların üçüncü şahıslara aktarılması. |
T -010-5.6 | Özellikle riskli ülkelerden veya bu ülkelere, bireysel ve ticari çok sayıda hesap kullanılarak fonların toplanması ve bu fonların az sayıda lehdara yönlendirilmesi. |
T -010-5.7 | Riskli ülkelerden ya da riskli ülkelere yapılan fon transferlerinde, işlemi makul kılacak ticari bir amaç olmaksızın, ticari nitelikli finansal işlemlerin kullanılması. |
KÂR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLARA İLİŞKİN TİPLER | |
T -010-6.1 | Kâr amacı gütmeyen kuruluşların beyan edilen amacı, faaliyetleri ve görünen kaynakları ile mali işlemlerin niteliği, büyüklüğü ve toplanan ya da aktarılan fon tutarları arasında uyumsuzluklar olması. |
T-010-6.2 | Kuruluşun banka hesabı ile ilgili mali işlemlerin sıklığı ve tutarlarında ani artışlar ortaya çıkması. |
T-010-6.3 | Kuruluşun hesabında fonların çok uzun süre bekletilmesi. |
T-010-6.4 | Kuruluşun sadece yurt dışından bağış alması veya bağışların önemli bir kısmının yurtdışı kaynaklı olması |
T-010-6.5 | Kuruluşun yöneticilerinin yabancı uyruklu olması, özellikle yabancı yöneticilerin ülkeleriyle yapılan büyük tutarlı işlemlerin varlığı ve paranın gönderildiği yerin de riskli ülke olması. |
T-010-6.6 | Kuruluşun izah edilemeyen bağlantılarının bulunması; örneğin birkaç kuruluşun birbirlerine para transferi yapması ya da aynı adresi, aynı idareciyi veya personeli paylaşması |
T-010-6.7 | Yeterli personeli, uygun bir işyeri ya da telefon numaraları bulunmayan kuruluşların, yoğun faaliyette bulundukları izlenimi yaratan hesap hareketleri bulunması. |
T-010-6.8 | Çok sayıda bireysel ve ticari hesabın ya da kuruluş hesaplarının kullanılmasıyla fonların teslim alınması ve bu fonların kısa sürede yabancı lehdarlara transfer edilmesi. |
Tablo 8 - Şüpheli İşlem Tipleri Tablosu
5.3 Şüphe Kategorileri Referans Tablosu
KOD | AD | AÇIKLAMA | İLGİLİ YASAL DÜZENLEME(LER) |
SK-01 | Tefecilik | Kazanç elde etmek amacıyla başkasına ödünç para veren kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 241 |
SK-02 | POS tefeciliği | Tefecilik suçunun POS vasıtasıyla işlenmesi ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 241 |
SK-03 | Fuhuş | Bir kimseye fuhuş için aracılık eden veya yer temin eden kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 227 |
SK-04 | Göçmen kaçakçılığı / İnsan ticareti | Maddi menfaat elde etmek maksadıyla yasal olmayan yollardan bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkân sağlayan, Türk vatandaşı ya da yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlayan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 79,80 |
SK-05 | Uyuşturucu kaçakçılığı | Uyuşturucu ve psikotrop maddenin yasal olmayan yollardan üretimi, dağıtımı, sevkiyle uğraşan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 188 |
SK-06 | Silah kaçakçılığı | Ateşli silahlar ve bunların mermilerinin yasal olmayan yollardan üretimi, dağıtımı ve sevkiyle uğraşan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 6136 sayılı Kanun, Madde 12 |
SK-07 | Tarihi eser kaçakçılığı | Yurt içinde korunması gereken taşınır kültür ve tabiat varlıklarının yurt dışına çıkarılmasıyla uğraşan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 2863 sayılı Kanun, Madde 32 |
SK-08 | Gümrük Kaçakçılığı/hayali ihracat | Teşvik, sübvansiyon veya parasal iadelerden yararlanmak amacıyla ihracat gerçekleşmediği halde gerçekleşmiş gibi gösteren ya da gerçekleştirilen ihracata konu malın cins, miktar, evsaf veya fiyatını değişik gösteren kişi/kişilerle ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5607 sayılı Kanun, Madde 3 |
SK-09 | Kıymetli maden kaçakçılığı | Standart işlenmemiş kıymetli madenlerin yetkili kişi/kurum/kuruluşlarca yapılmaması ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar |
KOD | AD | AÇIKLAMA | İLGİLİ YASAL DÜZENLEME(LER) |
SK-10 | Bilişim suçları | Bilişim sistemine girme, Sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, Banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, Yasak cihaz veya programlar ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 243, 244, 245, 245/A |
SK-11 | Vergi kaçakçılığı | Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapılmak suretiyle ve Vergi Usul Kanunu (VUK) 359’uncu maddesinde belirtilen diğer eylemlerin yapılması suretiyle vergi kaçakçılığı suçlarını işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, Madde 359 |
SK-12 | Sermaye piyasalarına ilişkin suçlar | Sermaye piyasalarında gerçekleştirilen işlemlerde; - Bilgi suiistimali - Piyasa dolandırıcılığı - Usulsüz halka arz ve izinsiz sermaye piyasası faaliyetleri - Güveni kötüye kullanma ve sahtecilik - Bilgi ve belge vermeme, denetimin engellenmesi - Yasal raporlarda, muhasebe kayıtlarında sahtecilik - Sır saklama yükümlülüğünü ihlal, Suçlarını işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ilgili maddeleri |
SK-13 | Yolsuzluk (rüşvet, irtikâp, zimmet, kamu görevlisinin haksız mal edinmesi ve diğer yolsuzluk türleri) | Görevinin ifasıyla ilgili bir işi yapması veya yapmaması için, doğrudan veya aracılar vasıtasıyla, bir kamu görevlisine veya göstereceği bir başka kişiye menfaat sağlayan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 157, 204, 247, 250, 252, 255, 257 3628 sayılı Kanun, Madde 4, 13 |
KOD | AD | AÇIKLAMA | İLGİLİ YASAL DÜZENLEME(LER) |
SK-14 | Resmî / özel evrakta sahtecilik | Bir resmî belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir resmî belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmî belgeyi kullanan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 204, 207 |
SK-15 | Para ve kıymetli evrak dolandırıcılığı / sahteciliği | Kanunen tedavülde bulunan parayı veya paraya eşit olan değerleri, sahte olarak üreten, ülkeye sokan, nakleden, muhafaza eden veya tedavüle koyan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 197 |
SK-16 | Basit dolandırıcılık | Sigorta bedelini almak için işlenen dolandırıcılık suçları ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 158 |
SK-17 | Nitelikli dolandırıcılık | Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 157, 158 |
SK-18 | Organ/doku ticareti | Hukuken geçerli rızaya dayalı olmaksızın kişiden organ alan kimseler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 91 |
SK-19 | Tehdit / şantaj / cebir ve adam kaçırma | Tehdit / şantaj / cebir ve adam kaçırma gibi eylemlerde bulunan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 106, 107, 108, 109 |
SK-20 | Mal varlığına karşı suçlar (hırsızlık, yağma vs.) | Hırsızlık, yağma, hakkı olmayan yere tecavüz, güveni kötüye kullanma, gibi suçlar ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 141, 142, 148, 149 |
SK-21 | Hileli iflas | Mal varlığını eksiltmeye yönelik hileli tasarruflarda bulunan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 161 |
SK-22 | Xxxxx/yasa dışı bahis | - Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama eylemini gerçekleştiren, - 7258 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye dayalı olmaksızın bahis oynatan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 228, 7258 Sayılı Kanun, Madde 5 |
KOD | AD | AÇIKLAMA | İLGİLİ YASAL DÜZENLEME(LER) |
SK-23 | Terörizmin finansmanı | a) Bir halkı korkutmak veya sindirmek ya da bir hükûmeti veya uluslararası kuruluşu herhangi bir eylemi gerçekleştirmeye veya gerçekleştirmekten kaçınmaya zorlamak amacıyla kasten öldürme veya ağır yaralama fiilleri, b) 12.04.1991 tarih ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında terör suçu olarak kabul edilen fiiller, c) Türkiye’nin taraf olduğu terörizme dair 9 adet uluslararası sözleşmenin, gerçekleştirilmesinde tümüyle veya kısmen kullanılması amacıyla veya kullanılacağını bilerek ve isteyerek belli bir fiille ilişkilendirilmeden dahi bir teröriste veya terör örgütlerine fon sağlanması veya toplanmasıyla ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 6415 sayılı Kanun, Madde 3, 4 |
SK-24 | İhaleye fesat karıştırma | Kamu kurumu veya kuruluşları adına yapılan mal veya hizmet alım veya satımlarına ya da kiralamalara ilişkin ihaleler ile yapım ihalelerine fesat karıştıran kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 235 |
SK-25 | Sosyal güvenlik mevzuatına aykırılıklar | Sosyal Güvenlik Kurumundan haksız menfaat elde etme, sahte sigortalı bildirme ve durum değişikliği bildirmeme suçunu işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5237 Sayılı Kanun, Madde 204, 206, 207 |
KOD | AD | AÇIKLAMA | İLGİLİ YASAL DÜZENLEME(LER) |
SK-26 | Bankacılık mevzuatına ilişkin suçlar | İzinsiz faaliyette bulunmak, Mevduat ve katılım fonu sahiplerinin haklarını engellemek, Düzeltici, iyileştirici ve kısıtlayıcı önlemleri almamak, Yetkili merciler ile denetim görevlilerince istenen bilgi ve belgeleri vermemek ve görevlerini yapmalarını engellemek, Belgelerin saklanması yükümlülüğüne aykırı davranmak, Gerçeğe aykırı beyanda bulunmak, İşlemlerin kayıt dışı bırakılması ve gerçeğe aykırı muhasebeleştirme, itibarın zedelenmesi, Sırların açıklanması, zimmet suçlarını işleyen kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5411 sayılı Kanun Madde 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 158, 159, 160 |
SK-27 | Akaryakıt kaçakçılığı | Akaryakıt ürünlerinin gümrük işlemlerine tabi kılınmaksızın ülke içine intikalini sağlayan kişi/kişiler ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5607 sayılı Kanun, Madde 3 |
SK-28 | Yasa dışı fatura ödeme merkezi | Bankaların kendileri ile herhangi bir anlaşma olmadan fatura tahsili işlemlerini meslek edinen kuruluşlar ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | Bankalar Birliği 1016 sayılı Tebliği |
SK-29 | Başkası hesabına işlem yapıldığının beyan edilmemesi | Yükümlüler nezdinde veya aracılığıyla yapılacak kimlik tespitini gerektiren işlemlerde kendi adına ve fakat başkası hesabına hareket eden kimse, bu işlemleri yapmadan önce kimin hesabına hareket ettiğini yükümlülere yazılı olarak bildirmemesi ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5549 sayılı Kanun, Madde 15 |
SK-30 | Sigara, alkol ve tütün mamulleri kaçakçılığı | Gümrük işlemlerine tabi tutulmaksızın sigara, alkol ve tütün mamullerinin ülke içine sokulması ve ülkeden çıkarılması ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5607 sayılı Kanun Madde 3, 4 |
SK-31 | Piramit satış sistemleri (saadet zincirleri) | Katılımcılara bir miktar para veya mal varlığı ortaya koymak karşılığında sisteme aynı şartlar altında başka katılıcılar bulma koşuluyla bir para veya mal varlığı kazancı olanağı ümidi veren ve mal varlığı kazancının elde edilmesini tamamen veya kısmen diğer katılımcıların da koşullara uygun davranmasına bağlı kılan, gerçekçi olmayan veya gerçekleşmesi güç olan kazanç | 6502 sayılı Kanun, Madde 77, 80, 5237 sayılı Kanun 157, 158, 159 |
KOD | AD | AÇIKLAMA | İLGİLİ YASAL DÜZENLEME(LER) |
beklentisine dayanan piramit satış sistemi ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | |||
SK-32 | Sivil toplum kuruluşlarının suiistimali | Hukukun emredici hükümlerine aykırı olarak faaliyetlerde bulunan ya da bulundurulan sivil toplum kuruluşları ile ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 5253 sayılı Kanun, Madde 30, 32, 5737 sayılı Kanun, Madde 10 |
SK-33 | Finansal sektöre ilişkin suçlar (bankacılık, sermaye piyasası kuruluşları sektörleri hariç) | Tedbirler Yönetmeliği’nin 3/1 maddesinin (f) bendinde belirtilmiş finansal kuruluşlar tanımı kapsamında söz konusu yönetmeliğin 4/1 maddesinin (a) ila (h) bentleri ile bankacılık faaliyetleriyle sınırlı olmak üzere PTT A.Ş. nezdinde işlenen suçlarla ilgili şüpheli işlem bildirimlerinde | 6493 sayılı Kanun Madde 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36 5684 sayılı Kanun Madde 35 6361 sayılı Kanun Madde 46, 47, 48 6102 sayılı Kanun Madde 62, 562 |
Tablo 9 - Şüphe Kategorileri Referans Tablosu
Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi (Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılar) MSK-RHB-ŞİB-010-1.0
5.4 İşlem Türü Tablosu
İŞLEM KODU | İŞLEM ADI | İŞLEM GRUBU |
010-1201 | Varlık alım satım | Varlık Alım/ Satım İşlemleri |
010-1202 | Varlık yatırma/çekme | Varlık Yatırma/Çekme İşlemleri |
010-1203 | Diğer | Diğer işlemler |
5.5 İşlem Kanalı Tablosu
Tablo 10 - İşlem Türü Tablosu
KANAL KODU | KANAL ADI | KANAL AÇIKLAMASI |
010-01 | Web | Web sitesi üzerinden yapılan işlemlerdir |
010-02 | Mobil | Mobil uygulama üzerinden yapılan işlemlerdir |
Tablo 11 - İşlem Kanalı Tablosu