HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI SİGORTA DENETLEME KURULU


T.C. BAŞBAKANLIK

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI SİGORTA DENETLEME KURULU


Sigorta Denetleme Kurulu, 1963 yılında Sigorta Murakabe Kurulu adıyla 7397 Sayılı Sigorta Murakabe Kanunu ile diğer kanunların özel sigortacılıkla ilgili hükümlerine dayanarak, sigortacılık alanında faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerin her türlü sigortacılık iş ve işlemlerinin denetimini gerçekleştirmek; sigorta şirketlerinin varlıkları, alacakları, özkaynakları, borçları ile kar ve zarar hesapları arasındaki ilgi ve dengelerin ve mali bünyelerini etkileyen diğer tüm unsurlar ile ilgili olarak ülke genelinde inceleme, araştırma, tespit ve tahlil yapmak ve bu suretle sigortacılıktan beklenen faydalara ulaşılması için sistemin güvenli ve istikrarlı bir şekilde devamlılığının korunması ile ekonomik kalkınmanın gereklerine göre sigortacılığın daha etkin rol almasını sağlamak amacıyla kurulmuştur.


Sigorta Denetleme Kurulu, 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile diğer kanunlarda öngörülen görevleri yerine getiren bir merkez denetim birimi olup, 41 yıllık bilgi birikimi ve tecrübesiyle sigortacılık sektörünün güven içinde çalışması, sigortalıların hak ve menfaatlerinin korunması ve ülke ekonomisine katkı sağlanması için görevini en iyi şekilde yerine getirmektedir.


Kurul, bir başkan ile yeterli sayıda sigorta denetleme uzmanı, aktüer, sigorta denetleme uzman yardımcısı ile aktüer yardımcısından oluşur. Kurul, Bakan adına hareket eden Xxxxxxxx’x doğrudan bağlıdır. Kurul Başkanlığı Ankara’dadır. İstanbul’da bir Grup Başkanlığı bulunmaktadır. Kurulun çalışma esas ve usulleri “Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu Çalışma Yönetmeliği” ile belirlenmiştir.


Buna göre Sigorta Denetleme Kurulu, Bakan veya Xxxxxxxx’xx talimat ya da onayı üzerine;


Xxxxxxx Xxxxxxxx Kanunu ve sigortacılıkla ilgili diğer mevzuat ile Kurul denetim elemanlarına verilen görevlerin yürütülmesi ve sonuçlandırılması,


Sigortacılık ve diğer mali piyasalar ile ilgili alınacak kararların oluşumuna katkıda bulunmak üzere, yurtiçi ve yurtdışında meydana gelen gelişmeleri de incelemek ve gözönünde bulundurmak suretiyle sigortacılık ve diğer mali piyasalar hakkında konsolide raporlar düzenlemek, öneriler sunmak,


Sigortacılık ve diğer mali piyasalar hakkındaki çalışmalara katılmak ve mütalaa vermek, istenilen ek çalışmaları yapmak,


Derlenen ve kendisine tevdi edilen bilgi, belge ve dökümanlar ile denetim, inceleme ve izlemelerden elde edilen sonuçların inceleme ve değerlendirmesini yapmak,


xxxx://xxx/XXX0000/xxx.xxx 09.02.2007


Uygulamalar ve alınacak önlemler konusunda Müsteşara öneriler hazırlamak ve sunmak,

Kanunların verdiği görev ve yetkiler çerçevesinde Müsteşarın Kurul tarafından yürütülmesini uygun gördüğü sigortacılık, mali piyasalar ve kurumlarla ilgili diğer inceleme ve denetleme faaliyetlerinde bulunmak,


Kurulun görev ve yetki alanına giren konularda mevzuat ve uygulama ile ilgili her türlü araştırma ve diğer çalışmaları yapmak, yürütmek, görüş bildirmek ve tekliflerde bulunmak,


üzere yetkilidir.


Kurul tarafından gerçekleştirilen denetimler ve denetime tabi kişi ve kuruluşlar aşağıda belirtilmiştir.


YAPILAN DENETİMİN KONUSU DENETİME TABİ KİŞİ VE KURULUŞLAR

1. Kuruluş ve Ruhsat Denetimi Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şir

Sigorta ve Reasürans Brokerları

Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şir

2. İnceleme ve Soruşturmalar

Aracılar, Sigorta Eksperleri, Aktüerler, Sigortacılıkla Mesleki Kurum ve Kuruluşlar, Diğer Kişi ve Kur (Sadece Sigortacılık İşlemleri)

3. Teminat Denetimi Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri

4. Bilanço ve Gelir Tablosu Hesapları Denetimi


Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şirketl

5. Mali Bünye Denetimi Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şirketl

6. Mevzuat Denetimi Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şirketl

7. Reasürans İşlemleri Denetimi Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri, Hayat ve Em

Şirketleri

8. Hasar İş ve İşlemleri Denetimi Sigorta Şirketleri

9. Xxxxx Xxxx İş ve İşlemleri Denetimi

10. Sermaye Artırım İşlemleri Denetimi


Hayat Sigorta Şirketleri, Hayat ve Emeklilik Şirketleri


Sigorta Şirketleri, Reasürans Şirketleri, Emeklilik Şirketl

11. Aracılık Faaliyetleri Denetimi Aracılar (Sigorta Acenteleri, Sigorta ve Reasürans Brok

Prodüktörler, Bireysel Emeklilik Aracıları)


Sigorta Denetleme Kurulu’nda halen bir başkan, 33 sigorta denetleme uzmanı, 17 aktüer, 3 sigorta denetleme uzman yardımcısı ve 1 aktüer yardımcısı olmak üzere toplam 55


xxxx://xxx/XXX0000/xxx.xxx 09.02.2007

denetim elemanı görev yapmaktadır.


SİGORTA DENETLEME KURULU

Insurance Supervisory Board


Başkan / President

Xxxxxxx XXXXXXX*


İstanbul Grup Başkanı / President of Istanbul Group Xxx XXXXXXXXX


Denetim Grupları / Supervisory Groups

ANKARA GRUBU İSTANBUL GRUBU

Ankara Group İstanbul Group

PYARDIM ULUSOY ER

n SARAÇ ÜTÜK

et CESUR RDOĞAN SLAN DURAK

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

Aktüer S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

Aktüer

X.Xxxxx XXXXXXX Xxxx XXXXXXX

Xxxxx XXXXX Xxxxxx XXXXX Xxx XXXXXXX

Xxxxx XXXXXXXXX

Xxxxxx XXXXXXXXX

Xxxxx XXXX

Xxxxxxxxx XXXXXXXXXX X.Xxxxx XXXXX

Xxxxx XXXXXXX Xxxxx XXXXXXXXX

Xxxxxxx XXXXXXXX X.Xxxxx Xxxx

Xxxxx XXXXX Xxxxxxx XXXXX X.Xxx XXXXXX

Xxxxxx XXXXXXX Xxxxxx XXXXXXXX Xxxxx XXXXXXXXXX Xxxxx XXXXXXXXX

Aktüer S.D.U S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

Aktüer Aktüer Aktüer S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

S.D.U.

Xxxxxx XXXXX Xxxxx XXXXXXX Sibel PİDECİ Xxxxxx XXXXX

G. Xxxxx XXXX

F. Xxxxx Xxxx Xxxxx XXXXX Xxxxx XXXXX Xxxxxx XXXX Xxxxx XXXXXX

Xxxxx Xxxxxx XXXXXXX Xxxxxx X. SANCAK Xxxxxxx XXXXXX

Xxxxx XXXXXXX

H. Xxxxx XXXXX Xxxxx XXXXX KURUM Xxxxxx XXXXXX Xxxxxx XXXXXXX Xxxxx XXXX

Xxxx XXXXX


ANKARA BÜROSU İSTANBUL BÜROSU

Ankara Office Istanbul Group Office

Xxxxx XXXXX Xxxxx XXXXX Xxxxx XXXXXXX

Şube Müdürü

Xxxxxx XXXXX Xxxxx XXXX Xxxxx XXXXX

Şef Şef

Xxxxx Xxxxxxxxxxxx

Xxxxxx Xxxxx Xxxxx Xxxxx


Xxxxx XXXXX

Sevim BÜYÜK Xxxxxxxx XXXXX


Xxxxx Xxxxxx


Xxxxx XXXXXXX


Xxxxxxxx Xxxx


Xxx XXXXX

Xxxxx XXXXXXX

Xxxxxxxxxx XXXXXXX



S.D.U.; Sigorta Denetleme Uzmanı / Insurance Supervisor; Aktüer / Actuary


xxxx://xxx/XXX0000/xxx.xxx 09.02.2007

18.05.2004 Tarihi İtibariyle / As at May.18.2004

* 16.04.2004 tarihine kadar Xxxxxx Xxxxxxx tarafından yürütülen başkanlık görevine vekaleten atanmıştır. He has been appointed as President of the Board that had been executed by Xxxxxx Xxxxxxx untill 04.16.2004.


xxxx://xxx/XXX0000/xxx.xxx 09.02.2007

SUNUŞ


“Türkiye’de Sigorta Faaliyetleri Hakkında Rapor” Kurulumuzca 1963 yılından bugüne kadar her yıl düzenlenmekte ve Türk Sigorta Sektörü hakkında ayrıntılı ve güvenilir verileri içeren temel bir kaynak özelliği taşımaktadır.


Türk sigorta sektöründe faaliyette bulunan tüm sigorta ve reasürans şirketlerinin yıllık faaliyet sonuçlarını içeren “Türkiye’de Sigorta Faaliyetleri Hakkında Rapor”, bu yıl emeklilik şirketlerinin faaliyetlerini de kapsayacak şekilde düzenlendiğinden “Türkiye’de Sigorta ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Rapor” adıyla 41. kez yayımlanmaktadır.


Rapor hazırlanırken, faaliyetlerine 7397 sayılı Yasa çerçevesinde son verilen ya da çeşitli nedenlerle faaliyetleri durdurulan şirketler ile kendi kendini tasfiye ederek sektörden çekilme kararı alan şirketlerin de teknik ve mali hesapları ile diğer verileri rapora dahil edilmiş bulunmaktadır.


Raporun “2003 Yılında Türkiye’de Sigorta Sektörü” başlığını taşıyan I.Bölümünde, Ülke ekonomisi ile doğrudan etkileşim içinde olan sigorta sektörünün 2003 yılı faaliyet sonuçlarının genel ekonomi içinde değerlendirilebilmesini teminen, “Büyüme, Enflasyon, Bütçe Dengesi, Dış Ticaret ve Döviz Kuru” gibi bazı ekonomik göstergelere yer verilmiş olup, sonrasında sigortacılık alanında faaliyet gösteren sigorta ve reasürans şirketlerinin her türlü teknik ve mali sonuçlarının analizine yönelik genel bir değerlendirme yapılmıştır.


Bu bağlamda; sektörde faaliyet gösteren şirketler ve faaliyet dalları, prim üretimi, faaliyet dallarındaki prim üretim artışları, faaliyet dallarının toplam direkt prim içerisindeki payları, ABD Doları bazında prim üretimi, prim üretiminin GSYİH’ya oranı, kişi başına düşen prim üretimi, hasar-prim oranı, teknik karlılık, aktif ve özkaynak karlılığı, sigortalılar ve aracılardan olan alacakların aktife ve yazılan direkt prime oranı, özkaynakların aktife oranı gibi bazı göstergeler ışığında sigorta şirketlerinin faaliyetleri, sektörün boyutları ve büyüme performansı; tablolar, grafikler yardımıyla ortaya konularak irdelenmiştir.


Raporun “Tablolar” başlıklı II. Bölümünde ise;


Sigorta ve reasürans şirketlerinin düzenledikleri tip bilanço ve gelir-gider tablolarına, mali sonuçlarına, kar dağıtım tablolarına, prim ve hasarların sigorta dalları itibariyle riziko türlerine göre dağılımına, sigorta dalları bazında düzenlenmiş poliçe adetlerine, devredilen primlerine, prim üretiminde merkez, acente, banka ve brokerlerin paylarına; hasar-prim (brüt ve net) ve teknik kar-prim oranlarına; hayat şirketlerinin bilanço ve kar zarar tablolarına ilaveten portföy hareketleri tablolarına; kar payı dağıtımına ilişkin özet bilgilerine, sektörde istihdam edilen personel sayısı ve personelin eğitim düzeyine, sigorta şirketlerinin banka dışı acenteleri ve banka acente sayılarına, sigorta ve reasürans şirketlerinin üst düzey yöneticilerine ve şirketlerin sermaye dağılımını gösteren tablolarına yer verilmiş bulunmaktadır.


Bu yıl rapora aşağıda açıklanan yeni bölümler ve bilgiler ilave edilmiştir.


1. Raporda, bireysel emeklilik sistemine ilişkin bir bölüm oluşturulmuş, bireysel emeklilik şirketlerinin verileri tablolar halinde rapora ilave edilmiş, ayrıca bir bütün olarak emeklilik sektörünün rakamsal sonuçları grafikler yardımıyla değerlendirilmiştir.


2. Taşıdıkları önem dolayısıyla kasko ve trafik sigortalarının teknik sonuçları, kaza branşı toplam sonuçları dışında ayrıca gösterilmiştir.


3. Terör, deprem, sel-seylap ek teminatlarına ilişkin prim ve hasar bilgilerini içeren ayrıntılı bir tablo hazırlanmıştır.


4. Şirketlerin reasürans primlerinin trete türlerine göre ayrıştırıldığı ve reasürans brokeri kullanan şirketlerin belirtildiği bir tablo oluşturulmuştur.


5. Mevcut hasar prim ve teknik karlılık oranları tablolarına ilaveten özkaynak/aktif toplamı, teknik kar/bilanço karı, bilanço karı/aktif toplamı, genel gider/alınan prim ve tazminat tediye oranlarını kapsayan önceki yılla karşılaştırmalı yeni bir oran tablosu rapora dahil edilmiştir.


6. Önceki yıllarda sadece istatistiki verileri yayınlanan Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun bilanço ve kar zarar tabloları da DASK bölümüne ilave edilmiştir.


7. Hayat sigortalarının Yıllık Hayat Sigortası, Bir Yıldan Uzun Süreli Hayat Sigortası, Gelir Sigortası ve Birikimli Hayat Sigortası türlerine ilişkin poliçe sayılarını ve prim tutarlarını kapsayan bir tablo hazırlanmıştır.


2003 yılına ait “Türkiye’de Sigorta Faaliyetleri Hakkında Rapor” Hazine Müsteşarlığı internet adresinde (xxx.xxxxxx.xxx.xx/xxxxxxxxxxxx.xxx), 2001 ve 2002 yıllarına ait raporlar da xxxx://xxx.xxxxxx.xxx.xx/xxxx/xxxxxxxx.xxx#xxx adresinde bulunmaktadır.


Xxxxx, görüşler ve öneriler doğrultusunda sigorta sektörüne azami fayda sağlayacak şekilde geliştirilmeye devam edilecektir.


Sigortacılığın en kısa zamanda sorunlarını çözüp sigortalılara karşı yükümlülüklerini eksiksiz ve zamanında yerine getiren, ülke ekonomisinde hak ettiği konuma yükselmiş, ekonomiye azami fayda sağlayan bir sektör olması temennisiyle Raporun sigorta sektörünün ilgililerine, araştırmacılara ve yatırımcılara yararlı olmasını dilerim.


Xxxxxxx XXXXXXX

Sigorta Denetleme Kurulu Başkan V.

2003 YILI

TÜRKİYE’DE SİGORTA VE BİREYSEL EMEKLİLİK FAALİYETLERİ HAKKINDA RAPOR


I. 2003 YILINDA TÜRKİYE EKONOMİSİ


Ülke ekonomisi ile doğrudan etkileşim içinde olan sigorta sektörünün 2003 yılı faaliyet sonuçlarının genel ekonomi çerçevesinde değerlendirilebilmesi için gerek duyulacak bazı makro göstergeler aşağıda verilmiştir.


Büyüme, Enflasyon ve Dış Ticaret verileri Devlet İstatistik Enstitüsü’nden, Kamu Maliyesi verileri Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı’ndan, Kur verileri ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan temin edilmiştir.


I. Büyüme


A. Xxxxx Xxxx Milli Hasıla


2003 yılı Gayri Safi Milli Hasıla değeri cari fiyatlarla 356.680.888 Milyar TL (256 Milyar ABD Doları), 1987 yılı fiyatlarıyla 123.165 Milyar TL, büyüme hızları ise cari fiyatlarla

% 29,7; 1987 yılı fiyatlarıyla % 5,9 olarak hesaplanmıştır.


Grafik I.I.1 Yıllar itibariyle GSMH ve GSYİH değerleri


GSMH ve GSYİH Değerleri


















































1998

1999

2000

2001

2002

2003

GSYİH (GDP)

52.224.945

77.415.272

124.583.458

181.408.563

276.002.988

359.762.925

GSMH (GNP)

53.518.332

78.282.967

125.596.129

179.480.078

273.463.169

356.680.888

400.000.000

Milyar TL (Billion TRL)

350.000.000

300.000.000

250.000.000

200.000.000

150.000.000

100.000.000

50.000.000

0





2003 yılında Kişi Başına Gayri Safi Milli Hasıla değeri cari fiyatlarla bir önceki yıla göre % 27,7’lik artışla 5.044.135.199.- TL, Dolar bazında % 30,2’lik artışla 3.383 ABD Doları olarak gerçekleşmiştir.

B. Sektörler


2003 yılında tarım, inşaat, mali kuruluşlar, kar amacı olmayan kuruluşlar dışındaki sektörlerde reel büyüme meydana gelmiştir. En yüksek büyüme oranları ithalat (%22,6), ulaştırma-haberleşme (% 8,4) ve ticaret (%8,1) sektörlerinde gerçekleşmiştir. 2002 yılında % 9,4 büyüyen sanayi üretimi 2003 yılında da büyümesini % 7,8 oranında sürdürmüştür. 2002 yılında büyüme oranları % - 4,9 olan inşaat sektörü ile % - 7,1 olan mali sektör kurumları 2003 yılında da negatif büyüme göstermişlerdir. İnşaat sektörü % - 9,0; mali kurumlar ise % - 6,3 oranlarında küçülmüşlerdir.


2003 yılı cari ve sabit fiyatlarla sektörel büyüme oranlarına ilişkin tablo aşağıda verilmiştir.


Tablo I.I.2 Sektörel büyüme oranları (%)


Cari Fiyatlarla (At Current Prices)

Sabit Fiyatlarla (At Constant Prices)

Tarım (Agriculture)

31,2

-2,5

Sanayi (Industry)

26,8

7,8

İnşaat (Construction)

11,1

-9,0

Ticaret (Trade)

27,5

8,1

Ulaştırma ve Haberleşme (Transportation

and Comunication)

28,8

8,4

Mali Kuruluşlar (Financial Institutions)

38,2

-6,3

Konut Sahipliği (Ownership of Dwelling)

25,9

1,4

Serbest Meslek ve Hizmetler (Business and

Personel Services)

27,4

5,2

Devlet Hizmetleri (Government Services)

31,3

0,8

Kar Amacı Olmayan Kuruluşlar (Private

Non-Profit Institutions)

117,0

-1,0

İthalat Vergisi (Import Duties)

30,7

22,6

Xxxxx Xxxx Xxxx Xxx Xxxxxx (GDP)

29,6

5,8

Xxxxx Xxxx Xxxxx Xxxxxx (GNP)

29,7

5,9


II.Enflasyon

A.Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)

2002 ve 2003 yılları itibariyle TÜFE’deki değişim oranları aşağıda verilmiştir.

Tablo I.II.1 TÜFE oranları



Aralık 2002

(December 2001)

Aralık 2003

(December 2002)

Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (%) (Rate of change on December of the previous year base)


29,7


18,4

(01.01.2002-31.12.2002)-(01.01.2003-31.12.2003)

12 aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)

(Rate of change on averages of the twelve months base)


45,0


25,3


2003 yılında, 1994=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Genel İndeksi’nde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %18,4 ve on iki aylık ortalamalara göre % 25,3 artış gerçekleşmiştir.

2002 yılı Aralık ayında ise 1994=100 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Genel İndeksi’nde, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 29,7 ve on iki aylık ortalamalara göre % 45,0 artış gerçekleşmişti.


B. Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)


2002 ve 2003 yılları itibariyle TEFE’de meydana gelen değişim oranları tablosu aşağıdadır.


Tablo I.II.2 TEFE oranları



Aralık 2002

(December 2001)

Aralık 2003

(December 2002)

Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (%) (Rate of change on December of the previous year base)


30,8


13,9

(01.01.2002-31.12.2002)-(01.01.2003-31.12.2003)

12 aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)

(Rate of change on averages of the twelve months base)


50,1


25,6


1994=100 Temel Yıllı Toptan Eşya Fiyatları Genel İndeksi’nde, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 13,9 ve on iki aylık ortalamalara göre % 25,6 artış gerçekleşmiştir.

2002 yılı Aralık ayında ise 1994=100 Temel Yıllı Toptan Eşya Fiyatları Genel İndeksi’nde, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 30,8 ve on iki aylık ortalamalara göre % 50,1 artış gerçekleşmişti.


III. Kamu Maliyesi

2003 yılı itibariyle konsolide bütçe gelirleri 100.238 Trilyon TL, harcamaları ise

140.054 Trilyon TL olarak gerçekleşmiştir. Faiz dışı fazla 18.8 Katrilyon TL, konsolide bütçe açığı ise 39.8 Katrilyon TL’dir. Konsolide Bütçe Xxxxxxx’xx ait gerçekleşmeler 2002 yılı ile karşılaştırmalı olarak aşağıda verilmiştir.

Tablo I.III.1 Konsolide Bütçe Dengesi (Trilyon TL)

Trilyon TL

2002

2003

Değişim

Harcamalar

115.486

140.054

21,30

Faiz Hariç Harcamalar

63.615

81.445

28,00

I. Personel

23.160

30.201

30,40

II. Diğer Cari

7.889

8.218

4,20

III. Yatırım

6.888

7.165

4,00

IV. Transfer

77.548

94.470

21,80

1. Borç Faizi

51.871

58.609

13,00

2. Diğerleri

25.678

35.861

39,70

Gelirler

76.400

100.238

31,20

I. Xxxxx Xxxxxxxxx

59.634

84.334

41,40

II. Vergi Dışı Nor. Gel.

10.877

10.242

- 5,80

III. Özel Gel.+ Fonlar

4.791

3.919

- 18,20

IV. Katma Bütçeli Gelirler

1.098

1.472

58,60

Xxxxx Xxxxxxx

(39.085)

(39.816)

1,90

Faiz Dışı Denge

12.785

18.793

4,70


2003 yılı Aralık ayı itibariyle Hazine ihalelerinde yıllık ortalama bileşik faiz oranı % 27,9’a gerilemiş, borçlanmanın ortalama vadesi 294 gün olarak gerçekleşmiştir. 2003 yılı Hazine borçlanma faiz oranı ortalama % 46, ortalama vadesi ise 295 gün olmuştur. 2002 için bu değerler sırasıyla % 62,7 ve 201 gün olarak gerçekleşmişti.

2003 yılında Devlet İç Borçlanma Senetlerinin alıcıları incelendiğinde senetlerin % 46,3’ünün bankalar, % 33,1’inin banka dışı kesim, % 13,7’sinin TCMB ve % 6,8’inin Çalışanları Tasarrufa Teşvik Hesabı portföylerinde bulunduğu görülmektedir.


IV. Dış Ticaret


2003 Xxxx-Aralık döneminde; 2002 yılına göre ihracat % 30 artarak 46,878 Milyon ABD Doları, ithalat ise % 33,3 oranında artarak 68.734 Milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. 2002 yılında 15.495 Milyon ABD Doları olan dış ticaret açığı, 2003 yılında % 41,1 oranında artarak 21.856 Milyon ABD Dolarına yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise 2002 yılında % 69,9 iken 2003 yılında % 68,2’ye gerilemiştir.


Tablo I.IV.1 2003 Yılı İthalat, İhracat Sonuçları



2002

2003

Değişim (%)

İhracat ( 000 $)

36.059.089

46.877.598

30,0

İthalat ( 000 $ )

51.553.797

68.734.070

33,3

Dış Ticaret Açığı (000 $)

-15.494.708

-21856.472

41,1

Karşılama Oranı

69,9

68,2


V. Kur


Türk Lirasının son 6 yıl itibariyle ABD Doları karşısındaki TCMB Döviz Alış ve yıllık ortalama değerlerine ilişkin tablo aşağıdadır.


Tablo I.V.1 ABD Doları yıl sonu ve yıllık ortalama değerleri

Yıllar

(Years)

Yıl Sonu TCMB Döviz Alış

(End of year Exchange Rate – Buying)

Yıllık Ortalama

(Annual Average)

1998

313.707

261.045

1999

540.098

420.126

2000

671.765

623.704

2001

1.446.638

1.225.412

2002

1.639.745

1.513.869

2003

1.393.278

1.493.000


2003 Aralık sonu itibariyle Türk Lirasının yabancı paralar karşısındaki TCMB Döviz Alış-Satış Değerleri tablosu aşağıda verilmiştir.


Tablo I.V.2 31.12.2003 TCMB döviz alış ve satış değerleri


TCMB Döviz Alış

(CBT Exchange Rates – Buying)

TCMB Döviz Satış

(CBT Exchange Rates – Selling)

ABD DOLARI -USD

1.393.278

1.399.998

EURO- EUR

1.757.480

1.765.957

İNGİLİZ STERLİNİ–GBP

2.485.862

2.498.856

İSVİCRE FRANGI –CHF

1.125.526

1.132.776

JAPON YENİ -JPY

13.005

13.091


TCMB tarafından hesaplanan reel kur endekslerine göre 2003 yılında TL reel olarak TEFE bazında yıllık ortalama % 8,8; TÜFE bazında % 8,9 oranında değer kazanmıştır. Yıl sonları itibariyle karşılaştırıldığında ise TL reel olarak TÜFE bazlı endekste % 12,1; TEFE bazlı endekste % 7,8 oranında değer kazanmıştır.


Grafik I.V.1 GSYİH, TÜFE ve Toplam Prim Üretimi Artış Oranlarının Karşılaştırmalı Seyri

GSYİH, TÜFE ve Toplam Prim Üretimi Artış Oranları










1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Toplam Prim Üretimi

101,04

123,01

93,47

77,68

82,51

41,06

45,03

36,73

GSYİH

90,30

95,20

81,11

48,23

60,93

45,61

52,14

30,35

TÜFE

79,76

99,09

69,73

68,79

39,03

68,53

29,75

18,36

140


120


100


80


60


40


20


-





II. 2003 YILINDA TÜRKİYE’DE SİGORTA VE BİREYSEL EMEKLİLİK SEKTÖRÜ


2003 yılında, Türk sigorta sektöründe 59’u sigorta ve emeklilik, 3’ü reasürans şirketi olmak üzere 62 şirket faaliyet göstermiştir. Emeklilik alanında faaliyet gösteren 11 şirketin 10’u hayat sigortası şirketinden emeklilik şirketine dönüşen şirketlerdir; 1 şirket ise salt emeklilik şirketi olup hayat branşında faaliyet göstermemektedir.


7397 sayılı Yasa çerçevesinde faaliyetlerine son verilen ya da çeşitli nedenlerle faaliyetleri durdurulan şirketler ile kendi kendini tasfiye ederek sektörden çekilme kararı alan şirketlerden bazılarının teknik ve mali hesapları ile diğer verileri de bu sayıya dahil edilmiş bulunmaktadır.


I. Sigorta Şirketlerinin Faaliyet Branşlarına Göre Ayırımı


Aşağıdaki tabloda, Türkiye’de faaliyet gösteren ve rapora dahil edilen sigorta

şirketlerinin 2003 yılında faaliyette bulundukları branşlar gösterilmiştir.


Tablo II.I.1 Türkiye’de faaliyet gösteren sigorta şirketleri



Şirket Sayısı Number of Companies

Sigorta Branşları - Insurance Branches

Yangın

Fire

Nakliyat

Transport

Kaza

Casualty

Makine

Montaj

Engineering

Ziraat

Agriculture

Kredi

Credit

Sağlık

Health

Hayat

Life

Bireysel

Emeklilik

Pension

59

33

33

44

33

17

8

44

30

11


II. Prim Üretimi


Türkiye’de faaliyette bulunan sigorta şirketlerinin 2002 ve 2003 yıllarında üretmiş oldukları yurt içi direkt primler karşılaştırmalı olarak aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.II.1 Yurt içi direkt prim üretimi


(Milyar TL)



Sigorta Branşları

Insurance Branches

Yurt içi Direkt Primler

Domestic Direct Premiums


Artış (%)

2002

2003

Xxxxxx

Xxxx (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Yangın-Fire

650.026

17,90

820.635

16,51

26,25

Nakliyat-Transport

158.690

4,37

193.908

3,90

22,19

Kaza-Casualty

1.547.975

42,63

2.190.804

44,07

41,53

Xxxxxx-Xxxxxx-Engineering

182.262

5,02

206.553

4,16

13,33

Ziraat-Agriculture

15.292

0,42

20.301

0,41

32,76

Sağlık-Health

408.755

11,26

512.077

10,30

25,28

Hayat-Life

668.350

18,41

1.026.876

20,66

53,64

Toplam-Total

3.631.350

100,00

4.971.154

100,00

36,90


Bireysel emeklilik sektöründe 31.12.2003 tarihine kadar toplanan katkı payının tutarı 5.866.764.467.723.-TL, yatırıma yönlendirilen tutar ise 5.692.555.881.842.-TL’dir.

Tablo II.II.1’de görüldüğü üzere, 2003 yılında yurt içi direkt prim üretimi önceki yıla göre %36,90 oranında artmıştır. DİE Tüketici Fiyatları Endeksindeki %18,4 oranındaki artış dikkate alındığında, prim üretimindeki artışın enflasyonun üstünde gerçekleştiği görülmektedir. Bunun yanında, 2003 yılındaki artış oranı 2002 yılı artış oranının (%45,03) altındadır.


En yüksek prim artışı % 53,64 ile hayat ve % 41,53 ile kaza branşlarında; en düşük artış ise % 13,33 ile makine-montaj branşında meydana gelmiştir.


Grafik II.II.1 Yıllar itibariyle yurt içi direkt prim üretimi nominal ve reel artış oranları


Yurt İçi Direkt Prim Üretimi Artış Oranları










1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Nominal

98,65

101,1

121,9

94,29

77,67

82,55

41,06

45,03

36,73

Reel

12,84

11,87

11,48

14,48

5,26

31,30

-16,30

11,78

15,52

150,00


120,00


Nominal

Reel

90,00


60,00

30,00


0,00


-30,00





Grafik II.II.1’de (1994 yılı, reel artış oranları hesabında baz yıl alınmıştır) görüleceği üzere 1995 yılından beri 2001 yılı hariç her yıl yurt içi direkt prim üretimi reel olarak artmıştır. 2003 yılında ise % 18,36 olarak hesaplanan TÜFE (DİE 1994=100) dikkate alındığında, yurt içi direkt prim üretimi 2002 yılına göre reel olarak 15,52 artmıştır. 2002 yılında bu oran %11,78 olarak gerçekleşmişti.


Yurt içi direkt prim üretiminin son beş yıl itibariyle seyri, yıl sonu TCMB döviz alış kuru esas alınarak ABD Doları bazında aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.


Grafik II.II.2 Yıllar itibariyle yurt içi direkt prim üretimi

Yurt İçi Direkt Prim Üretimi (Domestic Direct Premiums)


3.568

2.642

2.215

1.801

1.731

Milyon $ (Million USD)

4.000

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

0

1999 2000 2001 2002 2003

Grafikten görüleceği üzere 2003 yılında yurt içi direkt prim üretimi %61,11’lik bir artış göstererek 3.568 Milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu artışta 2003 yılında ABD Doları karşısında Türk Lirasında meydana gelen değer artışının payı büyüktür.


2002 yılında yurt içi direkt prim üretiminin Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya oranı %1,31 iken, 2003 yılında (2003 yılı Cari Alıcı Fiyatlarıyla GSYİH 359.762. 925. 944 Milyon TL) bu oran %1,38’e yükselmiştir.


Alınan yurt içi direkt prim karşılığı verilen teminatların toplamı, Cari Alıcı Fiyatlarıyla GSYİH değerinin yaklaşık 11 katıdır.


2002 yılında kişi başına düşen prim 51.575.128.- TL iken, 2003 yılında bu tutar 69.438.569.- TL’ye yükselmiştir. Yıllara göre ABD Doları bazında kişi başı prim üretiminin seyri aşağıdaki grafikte gösterilmiştir. Grafikten görüleceği üzere, kişi başı prim üretimi ABD Doları bazında %58,22 artışla 49,84.- ABD Doları seviyesine yükselmiştir. Dolar bazındaki yükselişte, Türk Lirasının 2003 yılında dolar karşısında değerlenmiş olmasının payı büyüktür.


Grafik II.II.3 Kişi başına düşen prim üretimi


Kişi Başına Prim Üretimi (Direct Premiums Per Capita)


49,84

40,42

31,50

27,49

25,05

60,00


50,00


40,00


USD

30,00


20,00


10,00


0,00


1999


2000


2001


2002


2003


Branşların son beş yıla ilişkin yurt içi direkt prim üretimi içindeki payları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo II.II.2 Branşların yıllar itibariyle prim üretimi içindeki payları


Sigorta Branşları

Insurance Branches


1999


2000


2001


2002


2003

Yangın - Fire

16,06

14,41

17,59

17,90

16,51

Nakliyat - Transport

4,48

3,96

4,29

4,37

3,90

Kaza - Casualty

46,17

48,46

43,77

42,63

44,07

Xxxxxx X.- Engineering

3,88

3,78

4,82

5,02

4,16

Ziraat - Agriculture

0,40

0,36

0,34

0,42

0,41

Sağlık - Health

11,05

10,64

10,85

11,26

10,30

Hayat - Life

17,96

18,38

18,35

18,41

20,66

Toplam - Total

100,00

100,00

100,00

100,00

100,00

*Kredi sigortaları kaza branşı içinde gösterilmiştir.

Tablo II.II.2’de görüldüğü üzere kaza branşının toplam içindeki payı % 44,07’ye yükselmiştir. Hayat ve kaza branşları haricinde diğer tüm branşların toplam içindeki paylarında düşüş meydana gelmiştir; lakin portföy toplamı içerisinde branşların ağırlıklarında önemli değişiklikler olmamıştır. Hayat branşının portföy içerisindeki payında yükseliş süreklilik arz etmektedir.


Grafik II.II.4 Branşların yıllar itibariyle prim üretimi içindeki payları

Branşların Yıllar İtibariyle Prim Üretimi İçindeki Payları


Yangın - Fire Nakliyat - Transport Kaza - Casualty

Xxxxxx X.- Engineering

Ziraat - Agriculture Sağlık - Health Hayat - Life

60

Pay - Share (%)

50

40

30


20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


.

Grafik II.II.5 Hayat ve Hayat Dışı Toplam Prim Üretimi Artış Oranları


Hayat ve Hayat Dışı Prim Üretimi Artış Oranları








1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

Hayat Dışı Reel

11,80

9,45

10,70

12,64

3,79

30,63

-16,27

11,58

12,28

Hayat Reel

20,31

27,85

19,52

21,20

12,55

34,17

-16,08

12,17

29,84

Hayat Dışı Nominal

96,82

96,75

120,41

91,18

75,20

81,62

41,11

44,77

32,89

Hayat Nominal

111,80

129,82

137,97

105,71

89,97

86,54

41,43

45,54

53,67

160,00


120,00


80,00


40,00


0,00


-40,00





1995 yılından itibaren incelenen dokuz yıllık süreçte hayat branşı prim üretim artış oranlarının hayat dışı branşlar prim üretim artış oranlarından daha yüksek olduğu görülmektedir. 2003 yılında hayat dışı branşlardaki prim üretimi artışı % 32,89, hayat branşı prim üretimi artışı ise % 53,67’dir.


Prim üretiminin sigorta aracılarına göre dağılımını gösteren grafik aşağıda verilmiştir


Grafik II.II.6 Prim üretimi içindeki sigorta aracılarının payları


Prim Üretiminde Sigorta Aracılarının Payları


Merkez (Direct)

Acenteler (Agencies)


Banka Acenteler (Banks)

Brokerler (Brokers)

70

Pay - Share (%)

60

50

40

30

20

10

0

2000 2001 2002 2003


2003 yılında merkez, acenteler ve banka acentelerinin direkt prim üretimi içindeki payları 2002 yılı seviyesinde gerçekleşmiştir.


Son beş yıl itibariyle düzenlenmiş poliçe sayılarına ilişkin grafik aşağıda verilmiştir.


Grafik II.II.7 Yıllar itibariyle düzenlenen poliçe sayıları

Yıllar İtibariyle Düzenlenen Poliçe Sayıları


Xxxxx Xxxx (Non-Life) Hayat (Life)


16.000

Bin Adet (Thousand)

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0


11.941


4.512


12.652


2.330


12.818


4.534


12.246


4.339


14.470


4.981

1999 2000 2001 2002 2003


2003 yılında hayat branşında 4.981.345 adet, hayat dışı branşlarda ise 14.470.066 adet poliçe düzenlenmiştir. 2003 yılında düzenlenen poliçe sayısının hayat branşında %14,79 hayat dışı branşlarda ise %18,16 oranında arttığı görülmektedir. Poliçe sayısındaki artış hayat dışı branşlarda daha yüksek olmasına rağmen prim üretimindeki artış hayat branşında daha yüksektir.

III. Ödenen Tazminatlar


2002 ve 2003 yıllarına ilişkin olarak yurt içi direkt işlere ait ödenen tazminat tutarları branşlar itibariyle aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.III.1 Yurt içi direkt işlere ait ödenen tazminatlar



Sigorta Branşları

Insurance Branches

Yurt içi Direkt İşlere Ait Ödenen Tazminatlar

Paid Losses in Domestic Direct Businesses


Artış (%)

2002

2003

Xxxxxx

Xxxx (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Yangın-Fire

252.855

11,47

251.336

9,47

(0,60)

Nakliyat-Transport

57.964

2,63

88.473

3,33

52,63

Kaza-Casualty

869.896

39,45

1.192.917

44,95

37,13

Xxxxxx-Xxxxxx-Engineering

224.393

10,17

128.485

4,84

(42,74)

Ziraat-Agriculture

6.432

0,29

11.556

0,44

79,66

Sağlık-Health

257.786

11,69

352.358

13,28

36,69

Hayat-Life

536.013

24,31

628.485

23,68

17,25

Toplam-Total

2.205.339

100,00

2.653.610

100,00

20,33


Bir yıl öncesine göre ödenen tazminatlarda % 20,33 oranında artış gerçekleşmiştir. Prim üretimindeki artışa (% 36,9) nazaran ödenen tazminatlardaki artış daha düşük gerçekleşmiştir.


Grafik II.III.1 Yurt içi direkt işlere ait tazminatların branşlar itibariyle dağılımı


Yurt İçi Direkt İşlere Ait Tazminatların Branşlar İtibariyle Dağılımı

50

45

40

35

30

25

20

15

10

5

0

Yangın - Fire Nakliyat - Transport Kaza - Casualty

Xxxxxx X.- Engineering

Ziraat - Agriculture

Sağlık - Health Hayat - Life

1999 2000 2001 2002 2003

Pay - Share (%)

2003 yılında kaza, nakliyat, ziraat, sağlık ve hayat branşlarının ödenen tazminat toplamındaki payları artış gösterirken, makine-montaj branşının payı düşüş göstermiştir. Yangın branşının payında önemli bir değişiklik olmamıştır.

IV. Sigorta, Emeklilik ve Reasürans Şirketlerinin Bilançoları


Sigorta, emeklilik ve reasürans şirketlerinin bilanço kalemleri Tablo 3/A ve Tablo 3/B’de ayrıntılı olarak gösterilmiştir.


2002 yılında 5.841.515 Milyar TL olan aktif toplamı 2003 yılında % 39 oranında artarak 8.123.181 Milyar TL’ye yükselmiştir. Bununla birlikte sektörün aktif toplamı 2002 yılına göre ABD Doları bazında % 63,7 oranında büyümüştür. Aktif büyüklüğünün yıllara göre değişimini gösteren grafik aşağıda verilmiştir.


Grafik II.IV.1 Yıllar itibariyle sektörün aktif büyüklüğü



Aktif Büyüklüğü (Total Assets)


5.830

4.243

3.719

3.562

3.026

Milyon USD (Million USD)

7.000

6.000

5.000

4.000


3.000

2.000

1.000

0

1999 2000 2001 2002 2003


2003 yılında sigorta şirketlerinin 24’ü bilançolarını zararla kapatmıştır. Söz konusu durumun en önemli sebeplerinden biri 2003 yılında cari rizikolar karşılığının gün esasına göre hesaplanmasına başlanmasıdır.


Bir önceki yıla göre aktif kârlılığı (bilanço kârı/toplam aktif) % 5,27’den % 3,69’a; özkaynak kârlılığı (bilanço kârı/özkaynak) ise %24,46’dan % 16,99 seviyesine gerilemiştir. Aşağıdaki tablolardan görüleceği üzere şirketlerin aktif ve özkaynak kârlılıklarındaki düşüş eğilimi devam etmektedir.


Grafik II.IV.2 ve II.IV.3 Aktif ve özkaynak kârlılık grafikleri


Aktif Karlılığı (Return on Average Assets)


Özkaynak Karlılığı (Return on Average Equity)


10

9,37

Oran - Rate (%)

8


6


4


2


0


8,11


7,20


5,27

70

62,63

46,48

40,90

24,46

16,99

60

Oran - Rate (%)

50

40

3,69 30

20

10

1999 2000 2001 2002 2003

0

1999 2000 2001 2002 2003

2002 yılında % 51,06 olan menkul kıymetlerin aktife oranı 2003 yılında % 54,16’ya yükselmiştir. 2003 yılında şirketlerin menkul değerlerinin % 91,76’sı Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarından, % 0,62’si ise Hisse Senetlerinden oluşmuştur (Bkz: Tablo 4-Sigorta ve Reasürans Şirketlerindeki Menkul Değerler, Sayfa 126)


Şirketlerin portföylerinde bulunan Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarının 2003 yılı Aralık ayı itibariyle kamu iç borç stokuna oranı % 2,08’dir.


Sigortalılardan ve aracılardan olan alacakların aktife oranı 2002’de % 16,38 iken bu oran 2003’te % 14,95’e, söz konusu alacakların yurt içi direkt prime oranı ise % 26,35’ten % 24,43’e düşmüştür.


Sigorta ve reasürans şirketlerinin özkaynakları toplamının aktif toplamına oranında 2002 yılına göre önemli bir değişiklik olmamıştır. Söz konusu oran 2002 yılında %21,52 iken 2003 yılında % 21,70 olmuştur.


V. Sigorta Branşları İtibariyle Prim Üretimi ve Hasar Sonuçları A- Yangın Branşı

Bu branşta faaliyet gösteren 33 sigorta şirketinin yurt içi ve yurt dışı direkt prim üretimleri 2002 ve 2003 yılları itibariyle karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo II.V.1 Yangın branşı yurt içi direkt prim üretimi


(Milyar TL)



Hesaplar

Accounts

Yangın Branşı Direkt Prim Üretimi Fire

Branch Direct Premium Production

2002

2003

Artış

Xxxxxx Xxxx (%)




Yurt İçi Direkt-Domestic Yurt Dışı Direkt-Abroad


650.026

765


820.635

1.318


170.609

553


26,25

72,32

Toplam-Total

650.791

821.953

171.162

26,30


Bu branşta üretilen direkt primlerin yurt içi ve yurt dışı reasürörlere devredilen ve

şirketler üzerinde kalan miktarları aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.V.2 Yangın branşında reasürörlere devredilen primler


(Milyar TL)


Alınan Direkt Primler

Premiums Received

Devredilen Primler

Premiums Ceded

Şirkete Kalan

Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

821.953

237.404

415.049

169.500

20,62


Üretilen primin % 50,5’i yurt dışı reasürörlere, % 28,9’u yurt içi reasürörlere devredilmiş ve %20,62’si şirketlerin üzerinde kalmıştır.


Tablo II.V.3 Yangın branşında ödenen tazminatlar


(Milyar TL)


Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Reasürörler Payı

Reinsurers' Share

Şirketler Payına Düşen

Companies' Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

252.292

81.180

89.705

81.408

32,27


Görüldüğü üzere ödenen tazminatların % 67,73’ü reasürörlerce, %32,27’si ise

şirketlerce karşılanmıştır.


Yangın branşında alınan yurt içi direkt primlerin rizikolara göre dağılımı 2002 ve 2003 yılları itibariyle aşağıda gösterilmiştir (Bkz. Tablo 18- Yangın Branşı Yurt İçi Direkt Primlerinin Ve Hasarlarının Rizikolar İtibariyle Dağılımı, Sayfa 169).

Tablo II.V.4 Yurt içi direkt prim üretiminin riziko türleri itibariyle dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt içi Direkt Prim - Domestic Direct Premiums


Artış

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Sivil-Civil

Ticari-Industrials Sınai-Commercials

107.718

511.827

30.220

16,58

78,77

4,65

121.852

464.767

234.016

14,85

56,64

28,52

14.134

(47.060)

203.796

13,12

(9,19)

674,37

Toplam-Total

649.765

100,00

820.635

100,00

170.870

26,30


Bu dağılımın yıllar itibariyle seyri ise aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.1 Yurt içi direkt prim üretiminin rizikolar itibariyle dağılımı


Yangın Branşında Yurt İçi Direkt Prim Üretiminin Rizikolar İtibariyle Dağılımı


78,77

67,62

64,26

74,96

56,64

28,87

32,76

22,17

16,58

28,52

14,85

3,51

2,98

2,87

4,65

90

80


Sivil (Civil)


Ticari (Commercial)


Sınai (Industrial)

Pay - Share (%)

70

60

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


Yukarıdaki grafikte prim üretiminin rizikolar itibariyle dağılımında meydana gelen büyük oranlı değişiklik önceki yıllarda ticari ve sınai rizikolara ait primlerin bir arada gösterilmesinden kaynaklanmaktadır. 2003 yılından itibaren ticari ve sınai rizikolara ait sonuçlar tablolarda ve grafiklerde ayrı ayrı gösterilecektir.


Yangın branşı primlerine ait ödenen tazminatların dağılımı da aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.V.5 Yurt içi direkt işlere ait ödenen tazminatların riziko türleri itibariyle dağılımı


(Milyar TL)


Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt içi Direkt İşlere Ait Ödenen Hasar-

Paid Domestic Losses


Artış

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Sivil-Civil

Ticari-Industrials Sınai-Commercials

39.050

209.562

4.043

15,46

82,94

1,60

42.907

118.844

89.563

17,07

47,29

35,64

3.857

(90.718)

85.520

9,88

(43,29)

2.115,25

Toplam-Total

252.655

100,00

251.314

100,00

(1.341)

(0,53)

Ödenen tazminatların yıllar itibariyle grafiği ise aşağıdaki gibidir.


Grafik II.V.2Yurt içi direkt işlere ait ödenen tazminatların riziko türleri itibariyle dağılımı


Yangın Branşında Xxxx Xxx Direkt İşlere Ait Ödenen Hasarların Rizikolar İtibariyle Dağılımı


82,94

72,10

83,79

57,09

47,29

24,43

38,62

35,64

15,46

17,07

3,46

4,30

11,17


5,04

1,60

90

80

Sivil (Civil)


Ticari (Commercial)


Sınai (Industrial)

Pay - Share (%)

70

60

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


Grafikte sınai rizikolara ilişkin 2002 yılı ve öncesinde görülen değerler hususi fiyatlı rizikolara aittir. 2002 yılı ve öncesinde ticari ve sınai rizikoların ödenen tazminatlar içindeki payları bir arada gösterilmekteydi.


Yangın branşında son beş yılda yurt içi direkt işlere ait prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyonlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.


Tablo II.V.6 Prim üretimi, ödenen tazminat, hasar ve ödenen komisyon sonuçları


(Milyar TL)



Yıllar

Yurt içi Direkt Primler Domestic Direct Premiums

Yurt içi Direkt İşler Tazminatı Paid Losses in Domestic Direct Business

Muallak Hasarlar Outstanding Losses

Ödenen Komisyonlar Commissions Paid

1999

156.128

164.311

177.062

25.124

2000

255.843

145.525

119.600

38.477

2001

440.326

168.270

221.229

52.003

2002

650.026

252.855

232.583

85.118

2003

820.635

251.336

286.574

108.808


Yangın branşı hasar/prim ve teknik kâr/prim oranlarını yıllar itibariyle gösteren grafik aşağıda verilmiştir.

Grafik II.V.3 ve II.V.4 Yıllar itibariyle hasar/prim ve teknik kâr/prim oranları


Hasar-Prim Oranı (Yangın) The Loss Ratio (Fire)


Teknik Kar-Prim Oranı (Yangın) Technical Prof it/Direct Premiums (Fire)


70

60

Oran - Rate (%)

50

40 39,60

30

20

10

0


65,97

18

17,10

8,65

4,70

4,87

16

Oran - Rate (%)

14

12

42,16 38,30 10

8

6

4

2

0

2000 2001 2002 2003 2000 2001 2002 2003


2002 yılında % 42,16 düzeyinde gerçekleşen hasar-prim oranı 2003 yılında % 38,30 seviyesine inmiştir.


Sektörün teknik kârlılığında 2003 yılında büyük bir düşüş meydana gelmiş; teknik kârlılık % 8,65’ten % 4,87’ye gerilemiştir. Karlılığın düşmesindeki nedenlerden biri daha önce de belirtilmiş olduğu üzere cari rizikolar karşılığının ayrılmasında uygulanan yöntem değişikliğidir.


Yıllar itibariyle yangın branşında düzenlenen poliçe adetlerine ilişkin grafik aşağıda verilmiştir.


Grafik II.V.5 Yangın branşında yıllar itibariyle düzenlenmiş poliçe sayıları


Yangın (Fire)


1.595

1.460

1.459

1.400

1.381

1.650

Bin Adet (Thousand)

1.600

1.550

1.500

1.450

1.400

1.350

1.300

1.250

1999 2000 2001 2002 2003


2003 yılında yangın branşında düzenlenen poliçe sayısı 2002 yılına göre % 1,35 azalarak 1.381 bin adet olarak gerçekleşmiştir.


Yangın branşında düzenlenen poliçelerin riziko türlerine göre dağılım grafiği aşağıda verilmiştir.

Grafik II.V.6 Poliçe sayılarının riziko türlerine göre dağılımı


Yangın Branşında Düzenlenen Poliçelerin Riziko Türlerine Göre Dağılımı


59,00

66,48

62,30 63,39

61,30

35,55

33,00

36,56

32,08

34,97

5,46

5,62

3,74

0,52 0,05

70

60

Sivil (Civil)


Ticari (Commercial)


Sınai (Industrial)

Pay - Share (%)

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


Grafikte görüleceği üzere, yangın branşı içinde sivil rizikolarda ve ticari rizikolarda düzenlenen poliçelerin payında 2002 yılına göre küçük bir düşüş olmuştur. Sivil rizikolara ait poliçelerin oranı %61,30’a, ticari rizikolara ait poliçelerin oranı ise % 34,97’e inmiştir. Buna karşılık sınai rizikoların payı % 0,05’ten % 3,74’e yükselmiştir.

B- Nakliyat Branşı


Bu branşta faaliyet gösteren 33 sigorta şirketinin 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin yurt içi ve yurt dışı direkt prim üretimleri aşağıda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.


Tablo: II.V.7 Nakliyat branşı direkt prim üretimi


(Milyar TL)



Hesaplar

Accounts

Nakliyat Branşı Direkt Prim Üretimi

Transport Branch Direct Premium Production

2002

2003

Artış

Xxxxxx Xxxx (%)



Xxxx Xxx Direkt-Domestic

Yurt Dışı Direkt-Abroad

158.690

377

193.908

533

35.218

156

22,19

41,51

Toplam-Total

159.067

194.441

35.374

22,24


Direkt primlerin yurt içi ve yurt dışı reasürörlere devredilen ve şirketler üzerinde kalan miktarları aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.V.8 Nakliyat branşında devredilen primler


(Milyar TL)


Alınan Direkt Primler

Premiums Received

Devredilen Primler

Premiums Ceded

Şirkete Kalan

Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

194.441

32.422

60.173

101.846

52,38


Direkt primlerin % 16,67’si yurt içi reasürörlere, % 30,95’i yurt dışı reasürörlere devredilmiş ve % 52,38’i de şirketlerin üzerinde kalmıştır.


2003 yılı direkt primlerine ait (yurt içi + yurt dışı) ödenen tazminatların şirketler ve reasürörler üzerinde kalan tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo II.V.9 Nakliyat branşı ödenen tazminatlar


(Milyar TL)


Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Reasürörler Payı

Reinsurers' Share

Şirketler Payına Düşen

Companies' Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

88.822

25.313

38.237

25.272

28,45


Tablodan da görüldüğü üzere, ödenen tazminatların % 71,55’i reasürörlerce, % 28,45’i ise şirketlerce karşılanmıştır.


Yurt içi direkt primlerin riziko türlerine göre dağılımı 2002 ve 2003 yılları itibariyle aşağıda gösterilmiştir.

Tablo II.V.10 Yurt içi direkt primlerin riziko türlerine göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt içi Direkt Prim - Domestic Direct Premiums


Artış

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Emtea-Cargo

Kıymet-Specie Tekne-Hull

116.815

1.481

40.395

73,61

0,93

25,46

154.707

1.372

37.828

79,78

0,71

19,51

37.892

(109)

(2.567)

32,44

(7,34)

(6,35)

Toplam-Total

158.691

100,00

193.908

100,00

35.217

22,19


Bu dağılımın yıllar itibariyle seyri ise aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.7 Yurt içi direkt primlerin riziko türlerine göre dağılımı


Nakliyat Branşında Yurt İçi Direkt Prim Üretimlerinin Riziko Türlerine Göre Dağılımı


75,09

77,48

71,27

73,61

79,78

23,40

21,19

27,58

25,46

19,51

1,51

1,33

1,14

0,93

0,71

100

Emtea (Cargo) Kıymet (Specie)

Tekne (Hull)

Pay - Share (%)

80

60

40

20

0

1999 2000 2001 2002 2003



Nakliyat branşı primlerine ait ödenen hasarların, rizikolar itibariyle dağılımı da aşağıdaki tablo ve grafikte gösterilmiştir.


Tablo II.V.11 Ödenen tazminatların riziko türlerine göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt İçi Direkt İşlere Ait Ödenen Hasar-

Paid Domestic Losses


Artış

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Emtea-Cargo

Kıymet-Specie Tekne-Hull

38.014

13

19.938

65,58

0,02

34,40

55.553

45

32.875

62,79

0,05

37,16

17.539

32

12.937

46,14

246,15

64,89

Toplam-Total

57.965

100,00

88.473

100,00

30.508

52,63

Grafik II.V.8 Ödenen tazminatların yıllar itibariyle riziko türlerine göre dağılımı


Nakliyat Branşında Ödenen Tazminatların Riziko Türlerine Göre Dağılımı


62,56

56,98

63,24

65,58

62,79

36,71

34,40

37,16

42,85

37,41

0,17

0,03

0,05

0,02

0,05

70

Pay - Share (%)

60

Emtea (Cargo)

Kıymet (Specie)

Tekne (Hull)

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003



Son beş yıldaki yurt içi direkt işlere ait prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyonlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.


Tablo II.V.12 Prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyon sonuçları

(Milyar TL)


Yıllar

Yurt içi Direkt Primler Domestic Direct Premiums

Yurt içi Direkt İşler

Tazminatı Paid Losses in Domestic Direct

Business

Muallak Hasarlar Outstanding Losses

Ödenen Komisyonlar Commissions Paid

1999

43.531

19.235

16.461

7.482

2000

70.346

30.098

22.342

12.470

2001

107.488

38.242

50.973

16.351

2002

158.767

57.928

70.245

26.819

2003

193.908

88.473

72.505

35.880


Yıllar itibariyle hasar/prim ve teknik kar/prim oranları aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.9 ve II.V.10 Hasar-prim ve teknik kâr-prim oranları


Hasar-Prim Oranı (Nakliyat) The Loss Ratio (Transportation)


Teknik Kar-Prim Oranı (Nakliyat) Technical Profit/Direct Premiums (Transportation)


66,81

56,62

51,93

47,46

80 31

70 31

Oran - Rate (%)

Oran - Rate (%)

30

60 30

50 29

40 29

30 28

28

20 27

10 27

0 26


28,16


27,68


28,84


30,41

2000 2001 2002 2003 2000 2001 2002 2003

2002 yılında %51,93 olan hasar/prim oranı, 2003 yılında %47,46’ya düşmüş; buna karşılık %28,84 olan teknik kar/prim oranı %30,41’e yükselmiştir.


Poliçe sayıları yıllar itibariye aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.11 Nakliyat branşında yıllar itibariyle düzenlenmiş poliçe sayıları


Nakliyat (Transportation)


1.037

1.073

925

859

851

1.200


Bin Adet (Thousand)

1.000


800


600


400


200


0

1999


2000


2001


2002


2003


Nakliyat branşında 2003 yılında düzenlenmiş olan poliçelerin % 98,90’ını emtia poliçeleri oluşturmaktadır.

C- Kaza Branşı


Bu branşta faaliyet gösteren 44 sigorta şirketinin 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin yurt içi ve yurt dışı direkt prim üretimleri aşağıda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.


Tablo: II.V.13 Kaza branşı prim üretimi


(Milyar TL)



Hesaplar

Accounts

Kaza Branşı Direkt Prim Üretimi

Casualty Branch Direct Premium Production

2002

2003

Artış

Xxxxxx Xxxx (%)



Xxxx Xxx Direkt-Domestic Yurt Dışı Direkt-Abroad

1.547.975

2.999

2.190.804

5.523

642.829

2.524

41,53

84,17

Toplam-Total

1.550.974

2.196.327

645.353

41,61


Direkt primlerin yurt içi ve yurt dışı reasürörlere devredilen ve şirketler üzerinde kalan miktarları aşağıda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.14 Kaza branşı devredilen primler


(Milyar TL)

Alınan Direkt Primler

Premiums Received

Devredilen Primler

Premiums Ceded

Şirkete Kalan

Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

2.196.327

292.529

322.240

1.581.558

72,01


Direkt primlerin %13,31’i yurt içi reasürörlere, %14,68’i yurt dışı reasürörlere devredilmiş ve %72,01’i de şirketlerin üzerinde kalmıştır.


2003 yılı direkt primlerine ait (yurt içi + yurt dışı) ödenen tazminatların şirketler ve reasürörler üzerinde kalan tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.15 Kaza branşı ödenen tazminatlar


(Milyar TL)


Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Reasürörler Payı

Reinsurers' Share

Şirketler Payına Düşen

Companies' Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

1.194.995

155.760

143.920

895.315

74,92


Tablodan da görüldüğü üzere ödenen tazminatların % 25,08’i reasürörlerce, %74,92’si ise şirketlerce karşılanmıştır.


Yurt içi direkt primlerin rizikolara göre dağılımı 2002 ve 2003 yılları itibariyle aşağıda gösterilmiştir.

Tablo: II.V.16 Kaza branşı yurt içi direkt primlerin riziko türlerine göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt İçi Direkt Prim

Domestic Direct Premiums

Artış

Increase

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Trafik-Motor Third Party Liability

404.120

26,11

570.379

26,04

166.259

41,14

İhtiyari M.M.-Facultative Liability

42.937

2,77

64.692

2,95

21.755

50,67

Kasko-Motor Own Damage

831.938

53,74

1.230.111

56,15

398.173

47,86

Zorunlu Koltuk-Comp. Pers. Acc for Busses

7.585

0,49

9.790

0,45

2.205

29,07

Xxxxx Xxxx-Individual Casualty

76.242

4,93

106.766

4,87

30.524

40,04

İşveren M.M.-Employer's Liability

13.080

0,84

16.308

0,74

3.228

24,68

Diğer M.M.-Other Liability

34.870

2,25

52.875

2,41

18.005

51,64

Cam Kırılması-Plate Glass

7.831

0,51

10.294

0,47

2.463

31,45

Hırsızlık-Burglary

44.217

2,86

54.706

2,50

10.489

23,72

Tüpgaz Sorum-Liability for LPG's

1.426

0,09

4.024

0,18

2.598

182,22

Tehlikeli Madde-Liability for Haz Subst

1.201

0,08

3.368

0,15

2.167

180,42

Uçak Tekne-Aviation Hull

64.952

4,20

52.131

2,38

(12.821)

(19,74)

Muhtelif-Miscellaneous

17.576

1,14

15.359

0,70

(2.217)

(12,61)

Toplam -Total

1.547.975

100,00

2.190.804

100,00

642.829

41,53


Tablodan da görüleceği üzere kaza branşı prim üretiminde birinci sırayı kasko alt branşı, ikinci sırayı ise trafik zorunlu mali mesuliyet sigortası alt branşı almaktadır. Kasko alt branşının, 2002 yılında %53,74 olan kaza branşı prim üretimi içindeki payı, 2003 yılında

%56,15’e yükselmiş; trafik sigortası alt branşının payı ise %26,11’den %26,04’e düşmüştür.


Son 5 yıl itibariyle prim üretiminin rizikolara göre dağılımı aşağıda grafik olarak gösterilmiştir.


Grafik II.V.12 Kaza branşı yurt içi direkt prim üretiminin riziko türlerine göre dağılımı


Kaza Branşında Yurt İçi Direkt Prim Üretiminin Riziko Türlerine Göre Dağılımı


62,30

68,37

59,81

53,74

56,15

22,93

22,53

26,11

26,04

11,05

17,68

9,69

4,26

13,03

15,22 12,94

4,93

3,72

4,63

4,87

Kasko (Motor Own Damage)

Trafik (MTPL)


Xxxxx Xxxx (Personal

Casualty) Diğer (Others)

80

70

60

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


Yurt içi direkt işlere ait ödenen tazminatların alt branşlar itibariyle dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Tablo II.V.17 Ödenen tazminatların alt branşlara göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt İçi Direkt İşlere Ait Ödenen Hasar

Paid Domestic Losses

Artış

Increase

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Trafik-Motor Third Party Liability

203.835

23,43

288.012

24,14

84.177

41,30

İhtiyari M.M.-Facultative Liability

13.565

1,56

19.857

1,66

6.292

46,39

Kasko-Motor Own Damage

611.443

70,29

810.359

67,93

198.917

32,53

Zorunlu Koltuk-Comp. Pers. Acc for Bu

2.977

0,34

5.503

0,46

2.527

84,89

Xxxxx Xxxx-Individual Casualty

8.992

1,03

15.706

1,32

6.714

74,67

İşveren M.M.-Employer's Liability

2.891

0,33

4.347

0,36

1.456

50,35

Diğer M.M.-Other Liability

5.263

0,60

8.282

0,69

3.019

57,37

Cam Kırılması-Plate Glass

1.892

0,22

2.757

0,23

865

45,71

Hırsızlık-Burglary

17.919

2,06

27.248

2,28

9.329

52,06

Tüpgaz Sorum-Liability for LPG's

544

0,06

5.060

0,42

4.516

830,22

Tehlikeli Madde-Liability for Haz Subst

84

0,01

233

0,02

149

178,62

Uçak Tekne-Aviation Hull

371

0,04

4.646

0,39

4.275

1.152,29

Muhtelif-Miscellaneous

122

0,01

907

0,08

785

643,25

Toplam -Total

869.896

100,00

1.192.917

100,00

323.021

37,13


2003 yılında kasko ve trafik alt branşlarının toplam kaza branşı hasarları içerisindeki payı %92,07 seviyesindedir. Diğer alt branşların hasar ödemelerinde bir önceki döneme göre oransal olarak önemli değişiklikler görülmekle birlikte toplam hasar ödemeleri içerisindeki paylarında önemli bir değişiklik olmamıştır.


Son 5 yıl itibariyle Kaza branşında ödenen tazminatların alt branşlar arasındaki dağılımı aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.13 Yıllar itibariyle ödenen tazminatların alt branşlar itibariyle dağılımı


Kaza Branşında Ödenen Tazminatların Alt Branşlar

İtibariyle Dağılımı


73,37

71,16

72,10

70,29

67,93

23,44

24,14

20,95

22,54

21,70

4,93

0,74

5,53

5,23

5,24

6,61

0,78

0,97

1,03

1,32

Kasko (Motor Own

Damage) Trafik

(MTPL)


Xxxxx Xxxx (Personal

Casualty) Diğer

(Others)

80

70

60

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


Kaza branşına ilişkin son beş yıldaki yurt içi direkt işlere ait prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyonlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.

Tablo:II.V.18 Prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyon sonuçları

(Milyar TL)


Yıllar

Yurt içi Direkt Primler Domestic Direct Premiums

Yurt içi Direkt İşler

Tazminatı Paid Losses in Domestic Direct

Business

Muallak Hasarlar Outstanding Losses

Ödenen Komisyonlar Commissions Paid

1999

448914,7689

267064,1171

100906,814

61490,14202

2000

860.205

424.602

151.628

121.414

2001

1.095.882

612.522

242.897

143.810

2002

1.547.975

869.896

300.809

217.626

2003

2.190.804

1.192.917

457.130

302.275


Kaza branşı hasar-prim oranı ve teknik kâr-prim oranı yıllar itibariyle aşağıda grafik olarak gösterilmiştir.


Grafik II.V.14 ve II.V.15 Kaza branşı hasar/prim ve teknik kâr/prim oranları


Hasar-Prim Oranı (Kaza) The Loss Ratio (Casualty)


Teknik Kar-Prim Oranı (Kaza) Technical Prof it/Direct Premiums (Casualty)


77,92

71,13

68,14

66,95

80

78

Oran - Rate (%)

76

74

72

70

68

66

64

62

60

2000 2001 2002 2003

14

12,33

9,26

7,29

1,46

Oran - Rate (%)

12

10

8

6

4

2

0


2000 2001 2002 2003


Yukarıdaki grafiklerden görüleceği üzere, 2002 yılında hasar-prim oranı %77,92’ye, teknik kâr-prim oranı %1,46’ya düşmüştür. Rasyolardaki bozulmada başlıca etmenler cari rizikolar karşılığının hesaplanmasındaki yöntem değişikliği ve şirketler arasında yaşanan fiyat rekabetidir.


Kaza branşında düzenlenen poliçe sayıları ve poliçelerin alt branşlara göre dağılımı aşağıda yıllar itibariyle grafik olarak verilmiştir.

Grafik II.V.16 Kaza branşında yıllar itibariyle düzenlenmiş poliçe sayıları


Kaza (Casualty)


11.568

9.357

9.642

10.149

9.589

14.000

Bin Adet (Thousand)

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

0

1999 2000 2001 2002 2003


Grafik II.V.17 Poliçelerin alt branşlar itibariyle dağılımı


Kaza Branşında Düzenlenen Poliçelerin Alt Branşlar

İtibariyle Dağılımı


54,40

56,71

59,48

56,78

57,35

14,94

18,65

16,19

17,68

17,72

17,99

17,35

10,93

10,76

13,55

11,41

11,10

14,47

10,71

11,83

Kasko (Motor Own Damage)

Trafik (MTPL) Diğer (Others)

Xxxxx Xxxx (Personal Casualty)

70

60

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


Grafikten görüleceği üzere kaza branşı poliçelerinin alt branşlara göre dağılımında son 5 yıl itibariyle önemli bir değişiklik meydana gelmemiştir.

D- Makine-Montaj Branşı


Bu branşta faaliyet gösteren 33 sigorta şirketinin 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin yurt içi ve yurt dışı direkt prim üretimleri aşağıda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.


Tablo: II.V.19 Yurt içi direkt prim üretimi


(Milyar TL)



Hesaplar

Accounts

Makine-Montaj Branşı Direkt Prim Üretimi

Engineering Branch Direct Premium Production

2002

2003

Artış

Xxxxxx

Xxxx (%)

Xxxx Xxx Direkt-Domestic

Yurt Dışı Direkt-Abroad

182.262

32

206.553

108

24.291

76

13,33

237,75

Toplam-Total

182.294

206.661

24.367

13,37


Bu branşta üretilen direkt primin yurt içi ve yurt dışı reasürörlere devredilen ve şirket üzerinde kalan miktarları aşağıda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.20 Makine-montaj branşında reasürörlere devredilen primler


(Milyar TL)


Alınan Direkt Primler

Premiums Received

Devredilen Primler

Premiums Ceded

Şirkete Kalan

Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

206.661

56.109

128.159

22.393

10,84


Direkt primlerin %27,15’i yurt içi reasürörlere, %62,01’i yurt dışı reasürörlere devredilmiş ve %10,84’ü şirketlerin üzerinde kalmıştır.


2003 yılı direkt primlerine ait (yurt içi + yurt dışı) ödenen tazminatların şirketler ve reasürörler üzerinde kalan tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.21 Makine-montaj branşında ödenen tazminatlar


(Milyar TL)


Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Reasürörler Payı

Reinsurers' Share

Şirketler Payına Düşen

Companies' Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

128.559

33.742

75.585

19.232

14,96


Tablodan da görüldüğü üzere, ödenen tazminatların %85,04’ü reasürörlerce, %14,96’sı ise şirketlerce karşılanmıştır.


2002 ve 2003 yıllarında makine-montaj branşında üretilen yurt içi direkt primlerin çeşitli rizikolar itibariyle dağılımı aşağıda gösterilmiştir.

Tablo: II.V.22 Yurt içi direkt primlerin riziko türlerine göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt İçi Direkt Prim

Domestic Direct Premiums


Artış

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Makine Kırılması-Mach.

Makine Montaj-E.A.R.

İnşaat-C.A.R.

Elekt Cihaz-Elect. Equip.

72.163

32.239

32.606

45.253

39,59

17,69

17,89

24,83

78.572

34.717

41.748

51.515

38,04

16,81

20,21

24,94

6.409

2.478

9.142

6.262

8,88

7,69

28,04

13,84

Toplam-Total

182.261

100,00

206.553

100,00

24.292

13,33


Makine-montaj branşı prim üretiminin riziko türlerine göre dağılımı yıllar itibariyle aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.18 Prim üretiminin yıllar itibariyle riziko türlerine göre dağılımı


Makine-Montaj Branşında Prim Üretiminin Riziko Türlerine Göre Dağılımı

36,14

39,59

34,58

32,47

38,04

28,17 26,25

25,68

25,65

25,28

20,05

24,83

17,89

24,94

20,21

18,54

15,63

17,69

16,81

11,57

Makine Kırılması (Machinery Breakdown) Xxxxxx Xxxxxx (E.A.R.)


İnşaat (C.A.R.)


Elektronik Cihaz (Electronic Equipment)

45

40

Pay - Share (%)

35

30

25

20

15

10

5

0

1999 2000 2001 2002 2003


Yurt içi direkt primlere ait ödenen hasarların dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.23 Ödenen hasarların riziko türlerine göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt İçi Direkt İşlere Ait Ödenen Hasar

Paid Domestic Losses


Artış

Increase

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Makine Kırılması-Mach.

Makine Montaj-E.A.R.

İnşaat-C.A.R.

Elekt Cihaz-Elect. Equip.

32.967

7.846

153.392

30.188

14,69

3,50

68,36

13,45

49.074

34.851

18.813

25.747

38,19

27,12

14,64

20,04

16.107

27.005

(134.579)

(4.441)

48,86

344,19

(87,74)

(14,71)

Toplam-Total

224.393

100,00

128.485

100,00

(95.908)

(42,74)


2002 yılında bir sigorta şirketi tarafından Bolu Tüneli İnşaatı için T.C. Karayolları Genel Müdürlüğüne ödenen 99.500.000.- ABD Doları sigorta tazminatı makine-montaj (inşaat) branşında ödenen tazminatları 2001 yılına göre %315,00 oranında arttırmıştı. Bu sebeple, 2003 yılında ödenen tazminatlar 2002 yılına göre %42,74 oranında düşüş göstermiştir.


Makine-montaj branşında ödenen tazminatların riziko türlerine göre dağılımı yıllar itibariyle aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.19 Ödenen tazminatların yıllar itibariyle riziko türlerine göre dağılımı


Makine-Montaj Branşında Ödenen Tazminatların Riziko Türlerine Göre Dağılımı

68,36

52,81

39,36

42,27

38,19

32,17

27,12

30,91

17,78

15,31

14,10

14,69

20,04

22,59

17,35

13,45

14,64

5,89

9,46

3,50

Makine Kırılması (Machinery

Breakdown) Xxxxxx

Xxxxxx (E.A.R.)

İnşaat (C.A.R.)


Elektronik Cihaz (Electronic Equipment)

80

70

Pay - Share (%)

60

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003


Makine-montaj branşına ilişkin son beş yıldaki yurt içi direkt işlere ait prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyonlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.


Tablo: II.V.24 Prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyon sonuçları

(Milyar TL)


Yıllar

Yurt içi Direkt Primler Domestic Direct Premiums

Yurt içi Direkt İşler

Tazminatı Paid Losses in Domestic Direct

Business

Muallak Hasarlar Outstanding Losses

Ödenen Komisyonlar Commissions Paid

1999

37.744

17.825

31.336

4.376

2000

67.128

35.130

36.047

7.460

2001

120.573

54.072

198.109

12.558

2002

182.262

224.393

89.081

20.269

2003

206.553

128.485

70.372

23.522


Makine-montaj branşı hasar/prim ve teknik kâr/prim oranları yıllar itibariyle aşağıda grafik olarak verilmiştir.

Grafik II.V.20 ve II.V.21 Makine-montaj branşı hasar/prim ve teknik kâr/prim oranları


Hasar-Prim Oranı (Xxxxxx-Xxxxxx) The Loss Ratio (Engineering)


Teknik Kar-Prim Oranı (Makine-Montaj) Technical Profit/Direct Premiums (Engineering)


250


Oran - Rate (%)

200


150


100


206,60

25


20,67

14,88

10,24

9,50

Oran - Rate (%)

20


15


10

66,32

50 69,05 60,38

0

2000 2001 2002 2003

5


0


2000 2001 2002 2003


Grafiklerden görüleceği üzere, hasar/prim oranı % 60,38’e düşmüş, teknik kâr/prim oranı da %10,24’e yükselmiştir. Reasürör payı indirildikten sonra bulunan (net) hasar/prim oranı ise %93,22’dir.


Yıllar itibariyle makine-montaj branşı poliçe sayıları ile poliçe sayılarının alt branşlar itibariyle dağılımı aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.22 Makine-montaj branşında yıllar itibariyle düzenlenmiş poliçe sayıları


Xxxxxx Xxxxxx (Engineering)


93

98

78

78

82

120


Bin Adet (Thousand)

100


80


60


40


20


0

1999


2000


2001


2002


2003


Grafik II.V.23 Poliçe sayılarının alt branşlar itibariyle dağılımı

Makine-Montaj Branşında Düzenlenen Poliçelerin Alt Branşlar İtibariyle Dağılımı

55,27

56,89

47,92

47,30

50,90

31,40

39,63

32,95

35,23 35,07

12,76

7,70

8,03

7,22

7,71

4,01

5,84

5,23

4,87

4,07

Makine Kırılması (Machinery Breakdown)

Xxxxxx Xxxxxx (E.A.R.)


İnşaat (C.A.R.)


Elektronik Cihaz (Electronic Equipment)

60


Pay - Share (%)

50


40


30

20


10


0

1999 2000 2001 2002 2003


E- Ziraat Branşı


Bu branşta faaliyet gösteren 17 sigorta şirketinin 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin yurt içi ve yurt dışı direkt prim üretimleri aşağıda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.


Tablo: II.V.25 Yurt içi direkt prim üretimi


(Milyar TL)



Hesaplar

Accounts

Ziraat Branşı Direkt Prim Üretimi

Agriculture Branch Direct Premium Production

2002

2003

Artış

Xxxxxx Xxxx (%)



Xxxx Xxx Direkt-Domestic

Yurt Dışı Direkt-Abroad

15.292

0

20.301

0

5.009

0

32,76

-

Toplam-Total

15.292

20.301

5.009

32,76


Ziraat branşında reasürörlere devredilen primlere ilişkin tablo aşağıdadır.


Tablo: II.V.26 Ziraat branşında reasürörlere devredilen primler


(Milyar TL)


Alınan Direkt Primler

Premiums Received

Devredilen Primler

Premiums Ceded

Şirkete Kalan

Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

20.301

3.369

10.082

6.851

33,75


Tablodan görüleceği üzere direkt primlerin %16,59’u yurt içi reasürörlere, %49,66’sı yurt dışı reasürörlere devredilmiş ve %33,75’i ise şirketlerin üzerinde kalmıştır.


2003 yılı direkt primlerine ait (yurt içi + yurt dışı) ödenen tazminatların şirketler ve reasürörler payına düşen tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.27 Ziraat branşında ödenen tazminatlar


(Milyar TL)


Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Reasürörler Payı

Şirketler Payına Düşen

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

11.556

583

7.651

3.323

28,75


Görüldüğü üzere, ödenen tazminatların %71,25’i reasürörlerce, %28,75’i ise şirketlerce karşılanmıştır.


Ziraat branşında üretilen yurt içi direkt primlerin rizikolara göre dağılımı 2002 ve 2003 yılları itibariyle aşağıda gösterilmiştir.

Tablo: II.V.28 Yurt içi direkt prim üretiminin riziko türlerine göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt İçi Direkt Prim

Domestic Direct Premiums


Artış

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Dolu-Hailstorm

Xxxxxx Xxxxx-Livestock

11.594

3.698

75,82

24,18

11.650

8.652

57,38

42,62

56

4.954

0,48

133,95

Toplam-Total

15.292

100,00

20.301

100,00

5.009

32,76


Yurt içi direkt primlere ait ödenen tazminatların dağılımı da aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.29 Ödenen tazminatların riziko türlerine göre dağılımı


(Milyar TL)



Riziko Türleri

Type of Risks

Yurt İçi Direkt İşlere Ait Ödenen Hasar

Paid Domestic Losses


Artış

2002

2003

Miktar

Oran (%)

Xxxxxx

Xxxx (%)

Miktar

Oran (%)

Dolu-Hailstorm

Xxxxxx Xxxxx-Livestock

4.532

1.900

70,46

29,54

4.471

7.085

38,69

61,31

(61)

5.185

(1,35)

272,89

Toplam-Total

6.432

100,00

11.556

100,00

5.124

79,66


Ziraat branşına ilişkin son beş yıldaki yurt içi direkt işlere ait prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyonlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.


Tablo: II.V.30 Prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyon sonuçları

(Milyar TL)


Yıllar

Yurt içi Direkt Primler Domestic Direct Premiums

Yurt içi Direkt İşler

Tazminatı Paid Losses in Domestic Direct

Business

Muallak Hasarlar Outstanding Losses

Ödenen Komisyonlar Commissions Paid

1999

2.965

2.728

374

466

2000

3.905

2.434

916

594

2001

6.456

2.434

916

933

2002

8.564

3.311

882

1.014

2003

20.301

11.556

12.931

2.947


Ziraat branşı hasar-prim ve teknik kâr-prim oranları yıllar itibariyle aşağıda grafik olarak verilmiştir.

Grafik II.V.24 ve II.V.25 Ziraat branşı hasar/prim ve teknik kâr/prim oranları


Hasar-Prim Oranı (Ziraat) The Loss Ratio (Agriculture)

Teknik Kar-Prim Oranı (Ziraat) Technical Prof it/Direct Premiums (Agriculture)


120

Oran - Rate (%)

100

80

60

40

20

0


113,10

50,03

60,09

36,00

2000 2001 2002 2003

25


20,68

11,94

9,74

7,78

Oran - Rate (%)

20


15


10


5


0

2000 2001 2002 2003



2002 yılında %60,09 olan hasar/prim oranı 2003 yılında %113,10’a yükselmiştir. Teknik karlılık ise % 11,94’ten %9,74’e düşmüştür. Hasar/prim oranında meydana gelen ani yükselişin sebebi hayvan hayat alt branşında meydana gelen yüksek meblağlı iki tazminat ödemesidir.


Yıllar itibariyle ziraat branşında düzenlenen poliçe adetleri aşağıda grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.26 Ziraat branşında yıllar itibariyle düzenlenmiş poliçe sayıları



Ziraat (Agriculture)


98

86

71

86

59

120


Bin Adet (Thousand)

100


80


60


40


20


0

1999


2000


2001


2002


2003


Ziraat branşında düzenlenen poliçe sayısı 2002 yılına göre önemli bir azalış göstermiştir. 2002 yılında 97.687 olan poliçe sayısı 2003 yılında 86.246’ya düşmüştür.

F- Sağlık Branşı


Bu branşta faaliyet gösteren 44 sigorta şirketinin 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin yurt içi ve yurt dışı direkt prim üretimleri aşağıda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.


Tablo: II.V.31 Yurt içi direkt prim üretimi


(Milyar TL)



Hesaplar

Accounts

Sağlık Branşı Direkt Prim Üretimi

Health Branch Direct Premium Production

2002

2003

Artış

Xxxxxx Xxxx (%)



Xxxx Xxx Direkt-Domestic

Yurt Dışı Direkt-Abroad

408.755

211

512.077

318

103.322

107

25,28

50,62

Toplam-Total

408.966

512.395

103.429

25,29


Yurt içi direkt primlerin yurt içi ve yurt dışı reasürörlere devredilen ve şirket üzerinde kalan miktarları aşağıda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.32 Sağlık branşında reasürörlere devredilen primler


(Milyar TL)


Alınan Direkt Primler

Premiums Received

Devredilen Primler

Premiums Ceded

Şirkete Kalan

Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

512.395

69.054

66.099

377.242

73,62


Direkt primlerin %13,47’si yurt içi reasürörlere, %12,90’ı yurt dışı reasürörlere devredilmiş ve %73,62’si şirketlerin üzerinde kalmıştır.


2002 yılı direkt primlerine ait ödenen tazminatların (yurt içi + yurt dışı) şirketler ve reasürörler üzerinde kalan tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.33 Sağlık Branşında Ödenen Tazminatlar


(Milyar TL)

Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Reasürörler Payı

Reinsurers' Share

Şirketler Payına Düşen

Companies' Retention

Xxxx Xxx

Xxxx Dışı

Xxxxxx

Xxxx (%)

352.574

43.578

59.700

249.296

70,71


Görüldüğü üzere ödenen tazminatların %29,29’u reasürörlerce, %70,71’i ise şirketlerce karşılanmıştır.


Sağlık branşına ilişkin son beş yıldaki yurt içi direkt işlere ait prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyonlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.

Tablo: II.V.34 Prim üretimi, ödenen tazminat, muallak hasar ve ödenen komisyon sonuçları

(Milyar TL)


Yıllar

Yurt içi Direkt Primler Domestic Direct Premiums

Yurt içi Direkt İşler Tazminatı

Paid Losses in Domestic Direct Business

Muallak Hasarlar Outstanding Losses

Ödenen Komisyonlar Commissions Paid

1999

107.437

72.573

5.982

8.953

2000

188.776

121.535

8.201

15.410

2001

271.622

180.455

16.202

26.829

2002

408.755

257.786

25.763

42.944

2003

512.077

352.358

38.593

54.217


Sağlık branşına ilişkin hasar/prim ve teknik kâr/prim oranları aşağıda yıllar itibariyle grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.V.27 ve II.V.28 Sağlık branşı hasar/prim ve teknik kâr/prim oranları


Hasar-Prim Oranı (Sağlık) The Loss Ratio (Health)


80,98

76,66

76,04

74,75

82


Oran - Rate (%)

80


78


76


74


72


70

2000 2001 2002 2003

Teknik Kar-Prim Oranı (Sağlık) Technical Profit/Direct Premiums (Health)


12,33

10,28

10,19

5,27

14

Oran - Rate (%)

12

10

8

6

4

2

0


2000 2001 2002 2003


Rasyolardaki olumsuzluğun başlıca nedenleri cari rizikolar karşılığının hesaplanmasında gün esasına geçilmesi ve sektörde yaşanan fiyat rekabetidir.


Sağlık branşında düzenlenen poliçe adetleri yıllar itibariyle grafik olarak aşağıda verilmiştir.


Grafik II.V.29 Sağlık branşında yıllar itibariyle düzenlenmiş poliçe sayıları


Sağlık (Health)


227

265

173

199

204

300


Bin Adet (Thousand)

250


200


150


100


50


0

1999


2000


2001


2002


2003

G- Hayat Branşı


Bu branşta faaliyet gösteren 30 sigorta şirketinin 2002 ve 2003 yıllarına ilişkin yurt içi ve yurt dışı direkt prim üretimleri aşağıda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.


Tablo: II.V.35 Direkt prim üretimi


(Milyar TL)



Hesaplar

Accounts

Hayat Branşı Direkt Prim Üretimi

Direct Premium Production

2002

2003

Artış-Increase

Xxxxxx

Xxxxxx

Xxxx (%)

Rate (%)



Xxxx Xxx Direkt-Domestic Direct

671.440

1.029.920

358.480

53,39


Direkt primlerin yurt içi ve yurt dışı reasürörlere devredilen ve şirketler üzerinde kalan miktarları aşağıda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.36 Hayat branşında reasüröre devredilen primler


(Milyar TL)



Alınan Toplam Primler

Premiums Received

Devredilen Primler

Premiums Ceded

Şirkete Kalan

Companies' Retention

Yurt İçi

Domestic

Yurt Dışı

Abroad

Xxxxxx

Xxxxxx

Xxxx (%)

Rate

1.029.920

8.851

15.252

1.005.818

97,66


Tablodan görüleceği üzere hayat branşında üretilen primlerin %97,66’sı şirketlerin üzerinde kalmıştır.


Bu branşta yapılan tazminat ödemeleri ve tazminatlara ilişkin reasürör payları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.37 Ödenen tazminat, tazminattaki şirket ve reasürörler payları


(Milyar TL)


Yapılan Ödemeler

Ödenen Tazminat Paid Losses

Reasürörler

Payı

Reinsurers' Share

Şirketler Payına Düşen

Companies' Retention

Xxxxxx

Xxxxxx

Xxxx (%)

Rate

Ölüm ve Maluliyet-Death and Disability

34.547

5.147

29.400

85,10

Vade Gelimi ve İrat-Maturity and Annuity

83.271

261

83.010

99,69

İştira Ödemeleri-Surrenders

185.249

17

185.232

99,99

Kar payı Ödemeleri-Profit Share Payments

325.421

171

325.250

99,95

Toplam-Total

628.488

5.596

622.891

99,11


Hayat branşına ilişkin son beş yıldaki yurt içi direkt işlere ait prim üretimi, ödenen tazminat, muallak tazminat ve ödenen komisyonlar aşağıda tablo halinde gösterilmiştir.

Tablo: II.V.38 Prim üretimi, ödenen tazminat, muallak tazminat ve ödenen komisyon sonuçları

(Milyar TL)


Yıllar

Years

Yurt İçi Direkt

Primler

Domestic Direct Premiums

Yurt İçi Direkt

İşler Tazminatı

Paid Losses in Domestic Direct Business

Muallak

Tazminatlar

Outstanding Losses

Ödenen

Komisyonlar

Commisissions Paid

1999

174.869

100.184

7.232

17.615

2000

326.197

237.168

9.973

30.191

2001

461.349

449.415

23.606

41.288

2002

671.440

536.013

16.588

57.833

2003

1.029.920

628.485

34.568

75.389


2002 ve 2003 yılları itibariyle Ferdi ve Grup Hayat Sigortaları portföyü aşağıda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.39 Yıl sonu sigortalı sayısı ve sigorta kapitali


(Milyar TL)



Sigorta Türü

Type of Policies

Yıl Sonu Sigortalı Sayısı

Number of Assured

Yıl Sonu Kapital Toplamı

Sum Assured At The End of The Year

2002

2003

Fark (%)

Difference

2002

2003

Fark (%)

Difference

Xxxxx Xxxxxxxxxx-Individual Policies

Grup Sigortalılar-Group Policies

2.399.430

2.163.039

2.733.524

2.477.891

13,92

14,56

9.548.142

8.307.453

12.398.302

10.100.554

29,85

21,58

Toplam-Total

4.562.469

5.211.415

14,00

00.000.000

00.000.000

26,00


2003 yılında hayat portföyündeki azalışlar poliçe sayısı ve kapital olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo: II.V.40 2003 xxxx xxxxx portföy azalışları



Azalış Nedeni

Reason of Decrease

Portföy Azalışları - Decreases Portfolio

Xxxxx Xxxxxxxxxx - Individual Policies

Grup Sigortaları - Group Policies

Sigortalı Adedi Number of Policies

Sigortalı Kapitali Sum Assured

Yıl Başındaki

Portföye Oranı Proportionto The Portfolio as at Xxx.1

(%)

Sigortalı Adedi Number of Policies

Sigortalı Kapitali Sum Assured

Yıl Başındaki

Portföye Oranı Proportionto The Portfolio as 1 at Xxx

(%)

Ölüm - Death

2.658

12.167

0,13

7.976

16.582

0,20

Vade Gelimi - Maturity

599.265

1.861.052

19,68

1.754.130

6.614.587

80,56

İştira - Surrender

187.753

567.348

6,00

66.147

44.617

0,54

Kapitali İndirilen

43.332

377.308

3,99

1.146

55.389

0,67

Tenzil - Paid Up

26.955

90.467

0,96

1.717

4.752

0,06

Fesih-İptal - Lapse

86.039

671.589

7,10

358.556

3.926.325

47,82

Toplam - Total

946.002

3.579.931

37,85

2.189.672

10.662.253

129,85


Yıl xxxx xxxxx sigorta portföyü itibariyle ortalama sigortalı kapitalinin son beş yılık seyri aşağıda gösterilmiştir.

Tablo II.V.41 Yıllar itibariyle ortalama sigorta kapitali


Sigorta Türü Types of Policies

Ortalama Sigorta Kapitali (TL) Average Sum Assured (TL)

1999

2000

2001

2002

2003

Xxxxx Xxxxxxxxxx - Individual Policies

Grup Sigortaları - Group Policies

2.099.068.597

1.066.640.675

3.504.433.232

1.718.788.354

5.128.704.300

2.905.437.628

3.979.337.563

3.840.639.454

4.535.647.927

4.076.270.330


Hayat branşında kişi başına düşen kapital tutarı 2002 yılında 253.971.537.- TL iken 2003 yılında %23,74 artarak 314.270.739.- TL’ye yükselmiştir.


2002 yılında %6,47 olan toplam sigorta kapitalinin cari alıcı fiyatlarıyla GSYİH’ye oranı 2003 yılında %6,25’e yükselmiştir.

VI- Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Sonuçları


7.4.2001 tarih ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile kurulan bireysel emeklilik sistemi 27 Ekim 2003 tarihinde faaliyete geçmiştir. Sektörde 11 emeklilik şirketi faaliyet göstermektedir. Emeklilik şirketlerinden 10’u hayat ve bireysel emeklilik alanlarında faaliyet gösterirken sadece 1’i salt emeklilik alanında faaliyet göstermektedir.


31 Aralık 2003 tarihi itibariyle bireysel emeklilik sistemini katılımcı sayısı 20.351’e, sözleşme sayısı ise 20.534’e ulaşmıştır. Bazı katılımcılar birden çok emeklilik sözleşmesi satın almıştır.


31.12.2003 tarihi itibariyle katılımcıların ödedikleri katkı payı tutarı 5.866.764.467.723 TL, yatırıma yönlendirilen tutar ise 5.692.555.881.842.-TL’dir.


Bireysel emeklilik sisteminin 31.12.2003 tarihi itibariyle genel yapısı aşağıda gösterilmiştir.


Grafik II.VI.1 Emeklilik Sözleşmelerinin Grup ve Ferdi Olarak Ayrımı

Sözleşmelerin Ferdi/Grup Dağılımı



11,17%

Ferdi

Grup

88,83%


Katılımcıların %88,83’ü (18.241) bireysel katılımcılardır; grup sözleşmelerinin oranı ise

%11,17’de (2.293 ) kalmıştır.


Sözleşmelerin yaşa göre dağılımı incelendiğinde toplam 20.534 sözleşmenin % 35,74’ünün ( 7.899 adet) 25-34 yaş grubundan, % 33,67’sinin (6.614 adet) 35-44 yaş grubundan oluştuğu görülmektedir.


Grafik II.VI.2 Emeklilik Sözleşmelerinin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı

25 yaş altı

25-34 yaş

35-44 yaş

45-55 yaş

56 yaş ve üzeri

Sözleşmelerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı


18,38% 2,05%

8,89%



38,47%

32,21%



Katılımcı sayısı (20.351 kişi) üzerinden yaş gruplarına göre ayrıma gidildiğinde ise aşağıdaki grafiğe ulaşılmaktadır.


Grafik II.VI.3 Katılımcıların Yaş Gruplarına Göre Dağılımı

Katılımcıların Yaş Gruplarına Göre Dağılımı



18,37% 2,02%


25 yaş altı

25-34

35-44

45-54

55 yaş üstü

8,94%



38,57%

32,10%


Para birimine göre sözleşmeler incelendiğinde katılımcıların ödemelerini Türk Lirası cinsinden yapmayı tercih ettiği görülmektedir.


Grafik II.VI.4 Sözleşmelerin katkı payının ödendiği kur üzerinden ayrımı

Sözleşmelerin Para Birimine Göre Dağılımı


71,79%

22,00%



TRL

EUR USD

6,21%


Sözleşmelerin % 72’si (12.070 adet ) Türk Lirası, % 22’si (3.698 adet) ABD Doları,

% 6 ‘sı (1.044 adet) ise EUR cinsinden ödeme planı içermektedir.


Ödenen katkı payları ödeme periyodlarına göre incelendiğinde katılımcıların

%89,38’inin aylık, %6,02’sinin üç aylık ödeme planlarını tercih ettiği görülmektedir.


Grafik II.VI.5 Sözleşmelerin Ödeme Periyoduna Göre Dağılımı

Sözleşmelerin Ödeme Periyoduna Göre Dağılımı


90,45%

1 AYLIK

3 AYLIK

6 AYLIK YILLIK


2,94%

1,19%5,43%


18.572 sözleşmede aylık, 1.114 sözleşmede 3 aylık, 244 sözleşmede 6 aylık, 604 sözleşmede ise yıllık katkı payı ödemesi yapılmaktadır.


Emeklilik sözleşmelerinin yarısından fazlasında (11.898 sözleşme) katılımcılar 100 Milyon TL’ye kadar katkı payı ödemesinde bulunmayı tercih etmişlerdir. Sözleşmelerin % 28,92’sinde (5.939 adet) katılımcıların tercihi 100-200 Milyon TL arası, % 13,13’ünde (2697 adet) 200 Milyon TL üzeri katkı payı ödemesinde bulunma olmuştur.


Grafik II.VI.6 Sözleşmelerin Katkı Payı Tutarına Göre Dağılımı

Sözleşmelerin Katkı Payı Tutarına Göre Dağılımı


100 Milyon TL Altı

100-200 Milyon TL Arası

200 Milyon TL Üstü

13,13%



28,92%

57,94%



9632 bireysel emeklilik aracılarının % 71’i (6.900) üniversite, % 29’u (2.752) lise mezunudur.


Grafik II.VI.7 Eğitim Durumuna Göre Aracı Sayısı

Eğitim Durumuna Göre Aracı Dağılımı


LİSE

ÜNİVERSİTE VE ÜZERİ EĞİTİM

28,51%


71,49%

VII- Sigorta Şirketlerinin Teknik ve Mali Sonuçları


Son beş yıl içinde teknik kâr/zararın branşlar itibariyle (hayat branşı hariç) dağılımı aşağıda gösterilmiştir:


Tablo II.VII.1 Teknik Kâr/Zarar tutarları


(Milyar TL)


Sigorta Branşları

Insurance Branches


1999


2000


2001


2002


2003

Yangın-Fire

28.850

44.793

21.134

59.610

42.166

Nakliyat-Transport

11.624

20.128

30.331

46.894

61.246

Kaza-Casualty

11.778

106.902

103.566

120.865

32.512

Makine-Mon.-Engineering

8.068

14.169

18.240

19.159

22.672

Ziraat-Agriculture

190

1.357

672

1.842

2.005

Sağlık-Health

8.294

23.321

27.750

51.493

27.275

Toplam-Total

68.804

210.670

201.693

299.863

187.877


Sektör 2003 yılında 187.877 Milyar TL teknik kâr elde etmiştir. Bir önceki yıla göre teknik karlarda önemli düşüşler meydana gelmiştir. Bunun başlıca nedenleri cari rizikolar karşılığının hesaplanmasında yapılan yöntem değişikliği ve sektörde yaşanan fiyat rekabetidir.


Yıllar itibariyle genel hasar/prim oranı ve teknik kâr/prim oranı grafikleri aşağıda verilmiştir:


Grafik II.VII.1 ve II.VII.2 Hasar prim ve teknik kâr-prim oranı grafikleri



Hasar-Prim Oranı (Hayat Dışı) The Loss Ratio (Non life)


Teknik Kar-Prim Oranı (Hayat Dışı) Technical Prof it/Direct Premiums (Non-Lif e)


77,92

66,38

62,23

61,86

90

80

Oran - Rate (%)

70

60

50

40

30

20

10

0

2000 2001 2002 2003

16

14,39

9,70

9,30

4,63

14

Oran - Rate (%)

12

10

8

6

4

2

0

2000 2001 2002 2003


Grafikten görüleceği üzere 2003 yılı hasar/prim oranı bir önceki yıla göre artış göstererek %61,86’dan %66,38’e yükselmiştir. Reasürör payları düşüldükten sonra kalan net tutarlar göz önüne alındığında ise sektörün 2003 yılı hasar/prim oranı %71,77’dir. Teknik kâr/ prim oranı ise %4,63 seviyelerine gerilemiştir.

Genel giderlerin prim üretimine oranı son beş yıl itibariyle aşağıda gösterilmiştir.


Grafik II.VII.3 Genel giderlerin prim üretimine oranı (hayat dışı)


Genel Giderlerin Prim Üretimine Oranı


18,87

14,93

15,49

15,48

12,32

20


18


16


14


12


10

1999 2000 2001 2002 2003


Genel giderlerin prim üretimine oranı %15,48’den %12,32’ye gerilemiştir.


Sigorta ve reasürans şirketlerinde çalışan personel sayısı ve bu personelin eğitim durumlarına göre dağılımı aşağıda yıllar itibariyle grafik olarak verilmiştir.


Grafik II.VII.4 ve II.VII.5 Personel sayısı ve personelin eğitim durumu


12.000


11.500


11.000


10.500


10.000


9.500


9.000


Personel Sayısı


11.426

10.750

10.302

9.973

10.168

1999 2000 2001 2002 2003

Personelin Eğitim Durumu


66,48

69,74

56,47

61,40

63,27

37,67 33,51

28,82 26,33

22,59

0,00

0,00

3,64 3,38

4,33

İlkokul Ortaokul Xxxx Xxxxxxxxxx

Yüksek Lisans

80

70

60

50

40

30

20

10

0

1999 2000 2001 2002 2003



2003 yılında sigorta sektöründe istihdam edilen personel sayısı 11.426’dir. Toplam istihdamın %69,84’ü üniversite ve/veya yüksek lisans mezunudur.


Sektörde doğrudan satış elemanı olarak şirketler bünyesinde 3.596 kişi çalışmakta olup, bunların 1.025’i tek bir şirketin personelidir.

Sigorta sektörünün 2003 yılında vergi hasılatına katkısı 393.281 Milyar TL olmuştur.

Söz konusu tutarın vergi türlerine göre dağılımı Tablo II.VI.2’de verilmiştir.


Tablo II.VII.2 2003 yılında tahakkuk eden vergi miktarları


(Milyar TL)


Vergi - Tax

Hayat Dışı Branşlar Non-life


Hayat Branşı

Life

Reasürans Şirketleri Reinsurance

Companies


Genel Toplam

Total

KurumlarVergisi

72.418

68.314

13.038

153.770

BSMV

67.052

5.404

1.161

73.618

Yangın Sigorta Vergisi

6.562

-

-

6.562

Xxxxxx Xxxxxxxxxx Geliştirme Fonu

24.559

5

-

24.564

Garanti Fonu - Sigortalı Payı

10.201

-

-

10.201

Garanti Fonu - Şirket Payı

5.432

-

-

5.432

SSDF

3.008

776

3

3.787

Xxxxxxx Xxxxxxxx Fonu

3.790

518

-

4.308

Gelir Vergisi

24.975

18.734

2.319

46.028

Diğer

38.874

26.025

113

65.012

Toplam

256.872

119.776

16.634

393.281

VIII- Yurt Dışında Yapılan Direkt İşler


2003 yılında yurt dışında ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yapılan sigortalara ait primler ve ödenen tazminatlar branşlar bazında aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.VIII.1 Yurt dışı direkt primler ve ödenen tazminatlar


(Milyar TL)



Sigorta Branşları

Insurance Branches

Alınan Primler

Premiums Received

Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Yurtdışı Direkt

Primler

Abroad Premiums

Kıbrıs Primleri

Premiums From

Cyprus

Yurtdışı Direkt

Ödenen Tazminat

Abroad Losses

Kıbrıs Ödenen

Tazminat

Losses From Cyprus

Yangın-Fire

1.318

1.318

957

145

Nakliyat-Transport

533

533

349

53

Kaza-Casualty

5.523

5.557

2.078

1.906

Makine-Mon.-Engineering

108

80

74

19

Ziraat-Agriculture

0

0

0

0

Sağlık-Health

318

318

216

132

Toplam-Total

7.801

7.807

3.673

2.255


Yurt dışı primlerinin % 50,01’i Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden alınmaktadır. Söz konusu primlerin ve hasarların şirketlere göre dağılımı ise aşağıdadır.


Tablo II.VIII.2 Yurt dışı primlerinin ve hasarlarının şirketler bazında dağılımı


(Milyar TL)



Sigorta Şirketleri

Insurance Company

Alınan Primler

Premiums Received

Ödenen Tazminatlar

Paid Losses

Yurtdışı Direkt

Primler

Abroad Premiums

Kıbrıs Primleri

Premiums From Cyprus

Yurtdışı Direkt

Ödenen Tazminat

Abroad Losses

Kıbrıs Ödenen

Tazminat

Losses From Cyprus

AIG

0

0

347

0

AXA OYAK

1.131

1.171

878

0

BAŞAK

1.260

1.260

356

356

GÜNEŞ

2.844

2.844

1.327

1.318

GÜVEN

403

381

95

95

İSVİÇRE

360

360

142

142

KOÇ ALLIANZ

662

662

71

0

RAY

323

323

182

182

SANKO

0

0

29

0

ŞEKER

000

000

000

24

TEB

235

235

7

7

ANADOLU H. EMEKLİLİK

276

276

131

131

BAŞAK EMEKLİLİK

0

0

2

0

KOÇ ALLIANZ H. E.

6

6

0

0

TOPLAM-TOTAL

2003

7.801

7.807

3.673

2.255

IX- Zorunlu Deprem Sigortası


Zorunlu deprem sigortasının düzenlenmesi, 4452 sayılı Kanun’un verdiği yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu’nca 25.11.1999 tarihinde kararlaştırılmış, sözkonusu sigortaya ilişkin Genel Şartlar ve Tarife ve Talimatlar da 8 Eylül 2000 tarih ve 24164 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 27 Eylül 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir.


587 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca deprem sigortası yapmak ve bu kararname ile kendisine verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere, Bakanlık nezdinde kamu tüzel kişiliğini haiz “Doğal Afet Sigortaları Kurumu” (D.A.S.K.) kurulmuştur.


587 sayılı X.X.X.’xxx 0. Xxxxxxx uyarınca, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı ile Milli Reasürans T.A.Ş. arasında yapılan bir sözleşme ile DASK’ın teknik işlerinin yürütülmesi, 8 Ağustos 2000 tarihinden itibaren 5 yıllık bir süre için Milli Reasürans T.A.Ş.’ne verilmiştir.


Zorunlu Deprem Sigortası, Doğal Afet Sigortaları Kurumu nam ve hesabına sözleşme yapmaya yetkili sigorta şirketleri ve bu şirketlerin acenteleri ve brokerler tarafından yapılmaktadır.


DASK tarafından 2003 yılında yapılan prim üretimi, verilen komisyonlar ve verilen teminatlara ilişkin tablo aşağıda görülmektedir.


Tablo II.IX.1 DASK prim üretimi



TOPLAM

Yürürlükteki Poliçe Adedi

2.022.502

Verilen Teminat (TL)

54.940.442.000.000.000

Verilen Teminat (USD)

00.000.000.000

Xxxxxxxx Xxxx Xxxx (01.01.2003-31.12.2003)

85.689.278.000.000

Ortalama Teminat (TL)

27.165.000.000

Ödenen Komisyon (TL)

13.097.315.000.000

Net Prim (TL)

72.591.963.000.000

Kaynak: DASK Koordinatörlüğü, Milli Reasürans T.A.Ş.


Tablo II.IX.2 Son yıllarda meydana gelen depremler ve ödenen tazminatlar



Depremin Oluş Yılı

Year of Earthquake

Deprem Sayısı Number of Earthquakes


Dosya Sayısı

Occured Loss


Ödenen Toplam Tazminat (TL)

Total Paid Losses (TRL)

2000 YILI TOPLAM

1

6

23.022.000.000

2001 YILI TOPLAM

17

338

127.496.600.000

2002 YILI TOPLAM

21

1558

2.278.478.804.489

2003 YILI TOPLAM

20

2498

5.150.764.960.854

GENEL TOPLAM

59

4400

7.579.762.365.343


2003 yılında DASK tarafından ödenen tazminatlar aşağıda tablo olarak verilmiştir:


Tablo II.IX.3 DASK ödenen tazminatları


Depremin Oluş

Tarihi

Depremin Oluş Yeri

Büyüklük


Dosya Sayısı

Ödenen Toplam

Tazminat (TL)

27.01.2003

Tunceli / Pülümür

6,5

168

291.355.000.000

21.02.2003

Xxxxx / Xxxxxx

0,0

00

0.000.000.000

00.00.0000

Xxxxxx / Xxxxxxxxx

4

3

941.000.000

16.03.2003

Hakkari / Şemdinli

4,8

8

44.588.000.000

04.09.2003

Antalya / Merkez

4,8

1

154.675.000

10.04.2003

İzmir / Urla

5,6

1.728

1.871.384.023.024

18.04.2003

İzmir / Urla

4,8

39

48.006.170.000

01.05.2003

Bingöl / Merkez

6,4

467

2.826.377.655.330

04.05.2003

İzmir / Urla

4,4

2

2.871.100.000

21.05.2003

Bingöl / Genç

4,5

2

8.350.000.000

09.06.2003

Balıkesir / Bandırma

5,1

1

1.156.000.000

06.07.2003

Çanakkale / Gelibolu

5,3

13

10.338.500.000

13.07.2003

Malatya / Pötürge

5,7

1

184.200.000

26.07.2003

Denizli / Buldan

5,6

25

21.606.850.000

31.07.2003

00.00.0000

Xxxxx / Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxx / Merkez

4,4

4,2

2

10

1.352.500.000

8.103.900.000

19.11.2003

Osmaniye / Merkez

4

2

385.000.000

24.11.2003

İzmir / Merkez

3,5

3

1.473.900.000

16.12.2003

İzmir / Dikili

4,6

4

1.975.000.000

23.12.2003

Bursa / Keles

4,8

1

970.000.000




TOPLAM

5.150.764.960.854

Kaynak: DASK Koordinatörlüğü, Milli Reasürans T.A.Ş.


DASK fonlarının plase edilen yatırım araçlarına göre dağılımı aşağıda bir tablo halinde verilmiştir:


Tablo II.IX.4 DASK fonlarının dağılımı


Vadesiz TL Mevduat

59.625.001

Vadeli TL Mevduat

10.839.707.077.414

Repo

7.547.308.488.265

Hazine Bonosu / Devlet Tahvili

42.903.489.395.140

Dövizli Tahvil Eurobond

740.326.684.020

Yatırım Fonları (B Tipi Değişken)

37.630.276

Vadeli Döviz Mevduat (USD)

1.567.270.838.016

Kaynak: DASK Koordinatörlüğü, Milli Reasürans T.A.Ş.


İller bazında konut sayısı, düzenlenmiş DASK poliçeleri ve bu poliçeler karşılığında verilen teminatlar aşağıda tablo olarak verilmiştir.


Tablo II.IX.5 İller bazında sigortalanma oranı


İL

POLİÇE SAYISI

TEMİNAT (Bin TL)

KONUT SAYISI

ORAN


İL

POLİÇE SAYISI

TEMİNAT (Bin TL)

KONUT SAYISI

XXXX

XXXXX

00.000

888.529.027

375.351

7,38


İZMİR

155.654

4.232.687.334

912.585

17,06

ADIYAMAN

2.394

53.013.465

60.552

3,95

K.MARAŞ

2.684

51.886.756

133.354

2,01

XXXXX

00.000

382.698.703

137.210

11,67

KARABÜK

3.431

91.184.857

45.380

7,56

AĞRI

851

14.755.428

32.921

2,58

KARAMAN

1.806

50.751.161

44.706

4,04

AKSARAY

3.453

98.890.162

65.232

5,29

KARS

778

18.096.033

23.646

3,29

AMASYA

5.916

152.135.795

60.760

9,74

KASTAMONU

5.319

148.097.708

55.919

9,51

ANKARA

226.949

6.354.842.239

902.900

25,14

KAYSERİ

19.594

585.552.405

218.896

8,95

XXXXXXX

00.000

950.177.590

365.097

9,42

KİLİS

415

6.670.350

16.318

2,54

ARDAHAN

295

6.561.806

6.463

4,56

KIRIKKALE

1.480

38.309.934

66.542

2,22

ARTVİN

842

22.277.952

24.152

3,49

KIRKLARELİ

12.269

332.590.567

66.520

18,44

AYDIN

26.366

649.058.582

219.408

12,02

KIRŞEHİR

3.047

74.805.740

44.458

6,85

BALIKESİR

45.377

1.081.050.830

272.600

16,65

KOCAELİ

51.756

1.404.713.319

281.663

18,38

BARTIN

2.049

49.199.924

23.942

8,56

XXXXX

00.000

707.740.029

375.915

7,03

BATMAN

1199

33.951.343

44.462

2,7

KÜTAHYA

7.920

201.514.626

123.450

6,42

BAYBURT

353

9.116.350

9.095

3,88

MALATYA

4.345

109.082.191

123.573

3,52

BİLECİK

3.404

92.062.611

34.937

9,74

MANİSA

15.214

363.846.386

243.854

6,24

BİNGÖL

1394

38.406.972

22.458

6,21

MARDİN

1200

34.187.493

70.134

1,71

BİTLİS

782

16.710.650

28.919

2,7

MUĞLA

34.198

827.077.582

155.696

21,96

BOLU

13.243

367.566.584

38.918

34,03

MUŞ

632

16.234.014

28.815

2,19

BURDUR

4.953

131.370.064

52.018

9,52

NEVŞEHİR

3.308

70.595.020

60.670

5,45

BURSA

76.253

2.038.358.362

512.153

14,89

NİĞDE

2.599

64.175.937

63.806

4,07

ÇANAKKALE

15.453

391.947.406

90.302

17,11

ORDU

6.198

182.670.502

130.823

4,74

ÇANKIRI

3.067

76.884.156

34.893

8,79

OSMANİYE

3.316

83.413.872

68.586

4,83

ÇORUM

6.830

191.317.309

91.639

7,45

RİZE

1.846

54.023.716

60.778

3,04

DENİZLİ

24.605

739.438.584

187.334

13,13

SAKARYA

27.192

706.919.242

125.109

21,73

DİYARBAKIR

4.804

117.126.437

160.281

3

SAMSUN

10.908

288.714.585

204.034

5,35

DÜZCE

5.428

142.235.933

29.758

18,24

SİİRT

427

9.217.482

24.195

1,76

EDİRNE

14.453

386.814.605

75.983

19,02

SİNOP

2.432

65.443.018

32.290

7,53

ELAZIĞ

3.921

114.187.627

87.783

4,47

SİVAS

5.075

134.771.369

93.719

5,42

ERZİNCAN

6.646

162.434.188

41.437

16,04

ŞANLIURFA

3.441

71.429.580

126.916

2,71

ERZURUM

6.393

192.610.520

94.248

6,78

ŞIRNAK

205

5.639.252

30.547

0,67

ESKİŞEHİR

42.408

1.080.730.106

166.174

25,52

TEKİRDAĞ

51.130

1.417.001.363

178.113

28,71

GAZİANTEP

10.033

274.606.403

223.694

4,49

TOKAT

6.240

157.018.794

106.952

5,83

GİRESUN

4.261

116.045.908

76.527

5,57

TRABZON

7.832

222.869.591

156.089

5,02

GÜMÜŞHANE

488

12.021.571

20.782

2,35

TUNCELİ

1130

30.312.748

10.344

10,92

HAKKARİ

228

5.436.252

16.314

1,4

UŞAK

4.974

136.129.058

66.125

7,52

HATAY

10.591

282.304.804

218.635

4,84

VAN

1.861

44.209.131

64.081

2,9

İÇEL

28.733

805.265.958

352.147

8,16

YALOVA

21.811

531.221.385

64.227

33,96

IĞDIR

472

13.083.915

16.553

2,85

YOZGAT

2.974

72.620.848

89.145

3,34

ISPARTA

8.121

207.466.970

97.938

8,29

ZONGULDAK

8.147

226.088.338

114.260

7,13

İSTANBUL

810.170

00.000.000.000

0.000.000

29,85

Toplam

2.022.502

00.000.000.000

00.000.000

15,57

Kaynak: DASK Koordinatörlüğü, Milli Reasürans T.A.Ş.


Tablodan da görüleceği üzere sigortalanma oranı çok düşük seviyelerde kalmıştır. Deprem riskinin en yoğun olduğu illerden biri olan İstanbul’da dahi sigortalanma oranı % 30’u aşamamıştır.


DOĞAL AFET SİGORTALARI KURUMU 31.12.2003 TARİHLİ BİLANÇOSU

TURKISH CATASTROPHIC INSURANCE POOL BALANCE SHEET AS AT 12.31.2003



AKTİF - ASSETS

Cari Dönem

Current Period

Önceki Dönem

Previous Period



63.373.633.246.576


A-HAZIR DEĞERLER - CASH AND BANKS

70.079.665.040.865




B-MENKUL DEĞERLER - SECURITIES

52.652.119.790.996

27.251.804.911.002




C-ALACAKLAR - RECEIVABLES

6.843.969.827.685

3.193.574.757.019




D-DİĞER BORÇLU HESAPLAR - OTHER DEBTOR ACCOUNTS

139.186.298.533

127.929.398.866




E-MADDİ DURAN VARLIKLAR - TANGIBLE FIXED ASSETS

3.049.955.860.020

3.107.245.314.895




AKTİF TOPLAMI - TOTAL ASSETS

126.058.865.023.810

103.760.219.422.647





PASİF - LIABILITIES

Cari Dönem

Current Period

Önceki Dönem

Previous Period




A-MALİ BORÇLAR - BANK CREDITS

53.882.333.941.205

63.095.372.095.723




B-TEKNİK KARŞILIKLAR - TECHNICAL PROVISIONS

29.015.290.885.134

22.002.708.546.280




C-DİĞER BORÇLAR - OTHER CREDITS

3.076.627.068.051

4.613.030.332.373




D-ALINAN AVANSLAR - ADVANCES RECEIVED

0

0




E-ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜK. - TAX AND OTHER OBLIGATIONS

4.751.708.365

704.849.519




F-DİĞER ALACAKLI HESAPLAR - OTHER CREDITOR ACCOUNTS

0

0




G-BİRİKEN FON - ACCUMULATED FUND

40.079.861.421.055

14.048.403.598.752




PASİF TOPLAMI - TOTAL LIABILITIES

126.058.865.023.810

103.760.219.422.647

DOĞAL AFET SİGORTALARI KURUMU 01.01.2003-31.12.2003 DÖNEMİ GELİR GİDER TABLOSU

TURKISH CATASTROPHIC INSURANCE POOL INCOME STATEMENT FOR THE PERIOD 01.01.2003-12.31.2003



Cari Dönem

Current Period

Önceki Dönem

Previous Period

A-FAALİYET GELİRLERİ-OPERATING INCOME

108.308.054.472.053


83.775.689.749.046

1- Alınan Primler-Premiums Received

86.305.345.925.773


65.605.100.138.150

2- Devreden Cari Rizikolar Karşılığı

21.977.708.546.280


18.170.589.610.896

Unearned Premiums Reserves Brought Forward




3- Ödenen Tazminatta Reasürörler Payı

-


-

Reinsurers' Share in Paid Claims




4- Devreden Muallak Hasar Karşılıkları

25.000.000.000


-

Outstanding Loss Reserves Brought Forward




5- Muallak Hasar Karşılıklarında Reasürörler Payı

-


-

Reinsurers' Share in Outstanding Loss Reserves




6- Xxxxxxx Xxınan Avanslar-Advances Received From Government

-


-

7- Diğer Faaliyet Gelirleri-Other Operating Income

-


-


-



B-FAALİYET GİDERLERİ (-)-OPRERATING EXPENDITURES

- 105.668.803.364.997

-

101.365.803.954.722

1- Bilimsel Çalışma, Araş., Danış. Hiz., Xxxxxx Xxxx. ve Tanıtım Gid.(-)

- 4.366.598.151.844

-

3.583.079.255.866

Consulting and Advertising Expenditures




2- Reasürans ve Benzeri Piyasalardan Alınan Koruma Giderleri (-)

- 49.392.521.992.425

-

60.630.947.229.910

Reinsurance Protection Expenditures




3- Genel Yönetim Giderleri (-)-General Administration Expenditures

- 803.385.747.965

-

250.379.305.461

4- Kurum Yöneticisine ve Sig. Şirk. Öd. Kom. (-)

- 16.337.137.692.042

-

12.375.586.841.783

Commissions Paid to TCIP Manager and Insurance Companies




5- Devreden Muallak Hasar Karş. Reas. Payı (-)

-



Reinsurers' Share in Outstanding Loss Reserves Brought Forward




6- Ödenen Tazminatlar (-)-Paid Losses

- 5.146.479.253.650

-

2.265.854.304.489

7- Hasar Tespit Ödemeleri (-)-Loss Adjustment Expenditures

- 600.006.134.044

-

252.595.836.000

8- Muallak Hasar Karşılıkları (-)-Outstanding Loss Reserves

- 103.000.000.000

-

25.000.000.000

9- Xxxxxxx Xxınan Avansların Xxxx Xxxxxxxxx (-)-Repaid Advances



-

10- Ödenen Vergi, Resim ve Fonlar (-)-Paid Taxes and Other Obligations

- 631.863.580

-

240.708.940

11- Diğer Faaliyet Giderleri (-)-Other Operating Expenditures

- 6.751.644.313

-

4.411.925.993

12- Ayrılan Cari Rizikolar Karşılığı (-)-Unearned Premiums Reserves

- 28.912.290.885.134

-

21.977.708.546.280


-



FAALİYET HASILATI-OPERATING PROCEEDS

2.639.251.107.056

-

17.590.114.205.676


C-DİĞER FAALİYETLERDEN GELİRLER VE KARLAR-OTHER INCOME

1- Faiz Gelirleri-Interest Income

2- Komisyon Gelirleri-Commission Income

3- Konusu Kalmayan Karşılıklar-Expired Reserves

4- Menkul Değer Satış Karları-Profits on Sale of Securities

5- Kambiyo Karları-Foreign Exchange Profits

6- Diğer Olağan Faaliyetlerden Gelirler ve Karlar-Others


D-DİĞER FAALİYETLERDEN GİDERLER VE ZARARLAR (-)

OTHER EXPENDITURES

1- Faiz Giderleri (-)-Interest Expenditures

2- Karşılık Giderleri (-)-Provision Expenditures

3- Menkul Değer Satış Zararları (-)-Loss on Sale of Securities

4- Kambiyo Zararları (-)-Foreign Exchange Loss

5- Diğer Olağan Gider ve Zararlar (-)-Others

6- Amortisman Giderleri (-)-Depreciation Expenditures


E-OLAĞANÜSTÜ GELİRLER VE KARLAR-EXTRAORDINARY INCOME

1- Önceki Dönem Gelir ve Karları-Income From Previous Period

2- Diğer Olağandışı Gelirler ve Karlar-Others


F-OLAĞANÜSTÜ GİDERLER VE ZARARLAR (-)-EXTRAORDINARY INCOME

1- Önceki Dönem Gider ve Zararları (-)-Income From Previous Period

2- Diğer Olağandışı Giderler ve Zararları (-)-Others


-




32.038.629.116.069


25.794.620.683.282


22.873.522.020.640


14.986.678.234.611


-




-




3.032.598.651.259


1.641.978.175.843


6.129.244.406.670


9.161.764.272.828


3.264.037.500


4.200.000.000


-



-

9.531.987.315.567

-

11.194.518.794.639

-

00.000.000.000

-

000.000.000.000

-

000.000.000.000


-


-


-

-

2.999.210.997.776

-

8.716.462.795.527

-

5.314.021.413.733

-

1.506.205.740.000

-

1.017.201.277.247

-

780.024.821.573


-




-


-


-


-


-


-


-




-


-


-


-


-


-


NET DÖNEM BİRİKEN FONU-NET ACCUMULATED FUND

-

25.145.892.907.558


-


2.990.012.317.033

X- Reasürans Şirketleri


Türkiye’de 3 reasürans şirketi faaliyet göstermektedir. Reasürans şirketlerinin teknik ve mali sonuçları Tablo 46 ve Tablo 47’de ayrıntılı olarak gösterilmiştir.


2003 yılında faaliyet gösteren reasürans şirketlerinin kabul ettikleri reasürans ve retrosesyon miktarları branşlar bazında aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo II.X.1 Reasürans şirketlerinin branşlar itibariyle aldıkları primler


(Milyar TL)



Şirket Adı Company Name

Sigorta Branşları

Insurance Branches


Yangın

Fıre


Nakliyat

Transport


Kaza

Casualty


Makine Montaj

Engineering


Ziraat

Agriculture


Sağlık

Health


Hayat

Life


Toplam

Total

Destek Reasürans

34.878

6.134

32.340

7.390

130

1.064

48

81.984

Halk Reasürans

1

0

4

6

0

0

0

11

Milli Reasürans

164.631

23.735

198.473

35.544

1.132

49.613

4.286

477.414

TOPLAM-TOTAL 2003

199.510

29.869

230.817

42.940

1.262

50.677

4.334

559.409

2002

147.953

23.770

135.308

30.754

1.021

44.385

2.830

386.021

2001

101.811

18.087

136.850

23.637

1.185

22.678

2.066

306.314

2000

49.798

10.740

113.553

13.789

1.009

16.847

2.023

207.760

1999

31.809

7.023

64.474

8.693

630

10.619

1.215

124.466


Alınan primlerden reasürans şirketlerinin devrettikleri ve üzerlerinde tuttukları miktarlar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo II.X.2 Alınan reasürans ve devredilen retrosesyon primleri


(Milyar TL)



Şirket Adı

Companies

Alınan Reasürans Primleri

Premiums Received

Devredilen Retrosesyon

Primleri

Premiums Retroceded

Şirkete Kalan

Companies Retention

Xxxx Xxx

Domestic

Yurtdışı

Abroad

Toplam

Total

Yurt İçi

Domestic

Yurtdışı

Abroad

Toplam

Total

Miktar

Amount

Oran (%)

Rate

Destek Reasürans

80.049

1.935

81.984

0

10.998

10.998

70.986

86,59

Halk Reasürans

11

0

11

0

6

6

5

45,45

Milli Reasürans

474.702

2.712

477.414

46.087

19.319

65.406

412.008

86,30

TOPLAM-TOTAL 2003

554.762

4.647

559.409

46.087

30.323

76.410

482.999

86,34

2002

382.203

3.818

386.021

35.186

27.862

63.048

322.973

83,67

2001

304.446

1.868

306.314

25.954

21.973

47.918

258.396

84,36

2000

206.895

865

207.760

12.825

16.979

29.804

177.955

85,65

1999

123.726

740

124.466

6.685

11.570

18.255

106.211

85,33


Reasürans şirketleri primlerin %99,17’sini yurt içinden, %0,83’ünü ise yurt dışından almışlardır.


Reasürans şirketleri almış oldukları toplam primlerin %13,66’sını devretmiş,

%86,34’ünü üzerlerinde tutmuşlardır.


Alınan primler karşılığında ödenen komisyonlar ile devredilen primler karşılığında alınan komisyon tutarları aşağıdadır.


Tablo II.X.3 Alınan ve verilen komisyonlar


(Milyar TL)



Şirket Adı

Company Name

Alınan Komisyonlar

Commissions Received

Devredilen Komisyonlar

Commissions Paid


Fark

Difference

Xxxx Xxx

Domestic

Yurtdışı

Abroad

Toplam

Total

Yurt İçi

Domestic

Yurtdışı

Abroad

Toplam

Total

Destek Reasürans

0

3.078

3.078

20.694

616

21.310

(18.232)

Halk Reasürans

0

0

0

3

0

3

(3)

Milli Reasürans

9.232

501

9.733

117.177

768

117.945

(108.212)

TOPLAM-TOTAL 2003

9.232

3.579

12.811

137.874

1.384

139.258

(126.447)

2002

2001

2000

7.434

5.412

3.178

3.290

4.517

3.948

10.724

9.929

7.126

92.902

73.949

53.643

1.246

746

369

94.148

74.695

54.012

(83.424)

(64.766)

(46.886)

1999

1.950

2.768

4.718

31.210

267

31.477

(26.759)


Reasürans şirketleri 2003 yılında almış oldukları primlerin %24,89’u oranında komisyon ödemiş ve devretmiş oldukları primlerin %16,76’sı oranında komisyon almışlardır.


2003 yılında ödenen hasarlara ilişkin sonuçlar ise aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.X.4 Ödenen tazminatlar ve retrosesyon payları


(Milyar TL)



Şirket Adı

Company Name

Ödenen Hasar

Losses Paid

Retrosesyonerler Payı

Retrocessionaries' Share

Şirkete Kalan

Companies' Retention

Xxxx Xxx

Domestic

Yurtdışı

Abroad

Toplam

Total

Yurt İçi

Domestic

Yurtdışı

Abroad

Toplam

Total

Miktar

Amount

Oran (%)

Rate

Destek Reasürans

43.434

929

44.363

0

6.392

6.392

37.971

85,59

Halk Reasürans

123

0

123

0

21

21

102

82,93

Milli Reasürans

262.891

1.831

264.722

19.660

5.423

25.083

239.639

90,52

TOPLAM-TOTAL 2003

306.448

2.760

309.208

19.660

11.836

31.496

277.712

89,81

2002

219.370

201.467

120.712

104.039

3.303

2.041

1.220

820

222.673

203.508

121.932

104.859

17.090

9.528

10.414

11.376

19.851

47.177

18.853

30.398

36.941

56.705

29.267

41.774

185.732

146.803

92.666

63.085

83,41

72,14

76,00

60,16

2001

2000

1999


Bir yıl öncesine göre primdeki %44,91 oranındaki artışa karşılık, ödenen hasarlardaki artış %38,86 oranında gerçekleşmiştir.


Ödenen hasarlarda retrosesyonerlerin payı %10,19, reasürans şirketlerinin payı ise

%89,81’dir.

Reasürans şirketlerinin branşlar itibariyle teknik kâr/zarar durumu aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.


Tablo II.X.5 Reasürans şirketlerinin branşlar itibariyle teknik sonuçları


(Milyar TL)



Şirket Adı

Company Name

Branşların Teknik Sonuçları

Technical Results of The Various Branches


Yangın

Fıre


Nakliyat

Transport


Kaza

Casualty


Makine Montaj

Engineering


Ziraat

Agriculture


Sağlık

Health


Hayat

Life


Toplam

Total

Destek Reasürans

(76)

(494)

(1.700)

(1.423)

28

(3)

28

(3.640)

Halk Reasürans

(117)

3

(61)

(43)

(1)

0

0

(219)

Milli Reasürans

(3.112)

(780)

(18.017)

(5.654)

16

(5.334)

844

(32.037)

TOPLAM-TOTAL 2003

(3.305)

(1.271)

(19.778)

(7.120)

43

(5.337)

872

(35.896)

2002

(850)

(3.658)

20.919

(1.572)

249

(3.112)

298

12.274

2001

(9.409)

(4.719)

12.003

(2.788)

135

142

(142)

(4.778)

2000

(3.898)

(1.677)

8.573

819

207

(1.011)

157

3.170

1999

(1.626)

(1.169)

(157)

(2.952)

(82)

(1.525)

2

(7.509)


2002 yılında 12.274 Milyar TL teknik kar eden reasürans şirketleri 2003 yılında 35.896 Milyar TL teknik zarar etmişlerdir.


Şirketlerin mali gelir ve giderleri ile dönem sonu kâr/zarar durumları aşağıda gösterilmiştir.


Tablo II.X.6 Reasürans şirketlerinin dönem sonu konsolide kâr/zararı


(Milyar TL)



Şirket Adı

Company Name

Teknik

Sonuçlar Toplamı

Total

Technical Result


Mali Sonuçlar

Financial Results


Dönem Sonu Kar/Zararı

Balance Sheet

Gelirler

Incomes

Giderler

Expense

Destek Reasürans

(3.640)

10.632

6.627

365

Halk Reasürans

(219)

343

174

(50)

Milli Reasürans

(32.037)

81.918

46.976

2.905

TOPLAM-TOTAL 2003

(35.896)

92.893

53.777

3.220

2002

12.274

62.249

53.057

21.466

2001

(4.778)

69.224

37.623

26.823

2000

3.171

19.715

16.085

6.801

1999

(7.588)

23.395

10.168

5.639


Tablodan görüldüğü üzere, 2003 yılında reasürans şirketlerinin dönem kârı/zararı önceki yıla göre %84,99 oranında azalmıştır. 2002 yılında 21.466 Milyar TL olan teknik kar 2003 yılında 3.220 Milyar TL’ye düşmüştür.


III. SİGORTACILIK VE BİREYSEL EMEKLİLİK MEVZUATINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER


Sigortacılığın geliştirilmesini, güven içinde yürütülmesini, sigorta sektöründe yer alan kişi ve kuruluşların mesleki kurallar içerisinde faaliyet göstermelerini ve özellikle sigorta sözleşmelerinden doğan hak ve alacakların daha iyi güvence altına alınmasını sağlamak üzere sigortacılıkla ilgili 1 Xxxx 2003’ten 31 Mart 2004’e değin yapılmış düzenlemeler aşağıda verilmiştir.


I. SİGORTACILIKLA İLGİLİ KANUNLARDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER


I.I 7397 Sayılı Xxxxxxx Xxxxxxxx Kanununa İlişkin Değişiklikler


539 sayılı X.X.X. ile değişik 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu’nun “Kuruluş ve Faaliyet İzni” başlıklı 2. maddesinin 7. fıkrasında yer alan “Bakanlık bu maddede yazılı asgari sermaye tutarını Devlet İstatistik Enstitüsü Toptan Eşya Fiyatları Endeksi artış oranını aşmamak kaydıyla arttırmaya yetkilidir” hükmü uyarınca, 10.05.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 8 sayılı Müsteşarlık Tebliği ile Türkiye’de kurulacak sigorta ve reasürans şirketlerinin asgari sermayeleri 10,3 trilyon Liraya yükseltilmiştir.


Diğer taraftan, aynı Kanunun “Teminatın Kullanılması” başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasına ise, “Teminat, sigortalıların alacaklarına karşılık teşkil eder ve sigorta şirketlerinin” cümlesinden sonra gelmek üzere, 24.06.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4896 sayılı Kanun ile “mali bünye zafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi hali ile” ibaresi eklenmiştir.


I.II Karayolu Taşıma Kanununun Sorumluluk ve Sigortaya İlişkin Maddeleri


19.07.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun “Sorumluluk” başlıklı 17. maddesi ile “Şehirlerarası ve uluslararası yolcu taşımacıları; duraklamalar dahil olmak üzere yolcunun kalkış noktasından, varış noktasına kadar geçecek süre içinde meydana gelecek bir kaza nedeniyle yolcunun ölümü, yaralanması ya da zarara uğramasından dolayı sorumlu olacağı” hükmü sevk edilmiş; bu bağlamda “Zorunlu Karayolu Taşımacılık Mali Sorumluluk Sigortası” başlığı altında yer alan 18. maddesi ile de “Taşımacıların”, yolcuya gelebilecek bedeni zararlar için Kanunun 17. maddesinden doğan sorumluluklarını sigorta ettirmeleri” mecburiyeti getirilmiştir


I.III 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununda Yapılan Değişiklik


2918 Sayılı Karayolları Xxxxxx Xxxxxx’xxx “Karayolları Xxxxxx Xxxxxxxxx Hesabı” başlıklı 108. maddesinin Karayolları Trafik Garanti Sigortası Hesabına hangi hallerde başvurulacağını düzenleyen ilgili fıkrasının c bendine “mali bünye zafiyeti nedeniyle

sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da” ibaresi 24.6.2003 Resmi Gazete tarihli 4896 sayılı Kanun ile eklenmiştir.


II. YÖNETMELİKLERDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER


- 26.12.1994 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliğinin “Teminatların Kullanılması” başlıklı 22. maddesinin 1. fıkrasına, 23.08.2003 tarihli Resmi Gazete yayımlanan Yönetmelik ile “ Teminat, sigortalıların alacaklarına karşılık teşkil eder ve sigorta şirketlerinin mali bünye zafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi hali ile tasfiyesi veya iflası halinde öncelikle tesis edildiği sigorta branşlarındaki sigortalıların alacaklarının ödenmesine tahsis edilir; artan kısım, diğer branşlara ait bulunan teminatlara eklenir” cümlesi ilave edilmiştir.


- 27.1.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile, Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliğinin


- Cari rizikolar karşılığı başlıklı 23. maddesi,

- Muallak hasar ve tazminat karşılığı başlıklı 25. maddesi,

- Mali bünye zafiyeti ve kaynak kullanım oranları başlıklı 29. maddesi, değiştirilmiş ve de söz konusu maddelere yeni ilaveler yapılmıştır.

- Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin Bağımsız Dış Denetim Kuruluşlarınca Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik ile Bağımsız Dış Denetim İlkelerine İlişkin Yönetmelik; 08.09.2003 tarih ve 25223 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.


- Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına yönelik Trafik Sigortası Bilgi Merkezinin kurulmasına, işleyişine ve sigorta şirketlerinin yükümlülüklerine ilişkin esasları düzenleyen Trafik Sigortası Bilgi Merkezi Yönetmeliği 16.12.2003 tarih ve 25318 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.


III. BİREYSEL EMEKLİLİK TASARRUF VE YATIRIM SİSTEMİ’NE İLİŞKİN DÜZENLEMELER


Sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak düşünülen 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile ilgili yönetmeliklerden “Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmeliğin” “Emeklilik Sözleşme Ekleri” başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi; 13.05.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile “Grup emeklilik sözleşmelerinde şirket, katılımcıların nam ve hesabına sözleşme akdeden kişiye grup emeklilik sözleşmesi metnini ve gruba dahil olan katılımcıya bu maddede belirtilen bilgi, belge ve formlar ile emeklilik sözleşmesi özet metnini katkı payı veya giriş aidatının bir kısmının veya tamamının şirket hesaplarına intikalini takip eden onbeş iş günü içinde gönderir.

Şirket, emeklilik sözleşmesi ve ekleri kapsamında yer alan bilgi, belge ve formları Müsteşarlıkça belirlenen standart ile ilan ve reklamlara ilişkin mevzuata uygun olarak hazırlamak zorundadır”.


Anılan Yönetmeliğin “Emeklilik Planı Değişikliği” başlıklı 21. maddesinin 1. fıkrası; 13.05.2003 Resmi Gazete tarihli Yönetmelik ile “Katılımcı, emeklilik sözleşmesinde belirtilen esaslara göre dahil olduğu emeklilik planını yolda azami dört kez değiştirebilir. Emeklilik planı değişikliğine ilişkin bildirim değişiklik tarihinden en az beş iş günü önce şirketlere yazılı olarak yapılır. Değişiklik talebi uygun bulunan katılımcının değişiklik tarihi itibariyle yeni emeklilik planına geçişi yapılır. Şirket, katılımcıya değişiklik tarihini takip eden beş iş günü içinde yeni emeklilik sözleşme metnini gönderir. Katılımcının, bir yıl içinde emeklilik planı ve Yönetmeliğin 20. maddesi uyarınca katkı payı dağılım oranları veya tutarlarında değişiklik yapma haklarını kullanmaları ise toplamda azami dört kez ile sınırlandırılmıştır”.


Keza yine aynı Yönetmeliğin başlıklı 27. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendi; 13.05.2003 Resmi Gazete tarihli Yönetmelik ile “Katılımcının katkı paylarını farklı ödeme araçları ile yapması nedeniyle ortaya çıkan giderlerin katılımcılara yansıtılmamasını teminen söz konusu giderlerin karşılanmasına yönelik piyasa rayiçlerini aşmayacak tutar veya oranda katkı payına ek olarak tahsil edilecek yönetim kesintisi, yapılabilir”


şeklinde değiştirilmiştir


Bunların yanı sıra, Yukarıda Resmi Gazete tarihi ve sayısı belirtilen Yönetmelik ile 24681 sayılı Bireysel Emeklilik Aracıları Hakkında Yönetmeliğin “Uyarı, Faaliyetin Geçici Olarak Durdurulması ve Sicilden Silinme” başlıklı 16 maddesi yeniden düzenlenmiş bulunmaktadır.

Document Metadata

Filed: February 9th, 2007