İFLASIN ERTELENMESİNİN FİNANSAL KİRALAMA (LEASİNG) SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNE ETKİLERİ
İFLASIN ERTELENMESİNİN FİNANSAL KİRALAMA (LEASİNG) SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNE ETKİLERİ
Arş. Gör. Aynaz UĞUR∗
I. GİRİŞ
İflasın ertelenmesi, ticaret mahkemesine, borca batık durumda olan bir sermaye şirketi ya da kooperatif hakkında iflas kararı vermekten, belli koşul- larla geçici olarak sarfınazar etme imkanını veren ve iflasın önlenmesine hizmet eden bir kurumdur1. İflasın ertelenmesinin amacı, ticari xxxxx xxxx- mından büyük önem taşıyan sermaye şirketleri ile kooperatiflerin, alacaklıla- rının durumunu iflasa nazaran ağırlaştırmamak kaydıyla, faaliyetlerini yü- rütmek suretiyle ticari hayatın içinde tutulmasıdır2. İflasın ertelenmesinde hem borçlu şirketin hem de alacaklılarının menfaati olduğuna göre, iflasın ertelenmesine karar verilirken sadece şirket alacaklılarının menfaatinin de- ğerlendirilmesiyle yetinilmemelidir3.
∗ Xxxxx Xxxxxx Xxxxxx Vakıf Üniversitesi Hukuk Fakültesi Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı
1 Pekcanıtez Hakan / Xxxxxx Xxxx / Xxxxxxxxxxx Xxxxx Xxxxx / Özekes Muhammet, İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2011, s. 521; Muşul Timuçin, İcra ve İf- las Hukuku X.XX, Adalet Yayınevi, Ankara 2013, s. 1198, (İcra ve İflas); Deliduman Se- yithan, İflasın Ertelenmesinin Etkileri, Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxxxx 0000, s. 5; Xxxxxx Xxxx, Borca Batıklık ve İflasın Ertelenmesi, Güncel Yayınevi, İzmir 2007, s. 65, (Kitap); Muşul Timuçin, İflasın Ertelenmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010, s. 19, (İflasın Ertelenmesi); Yargıtay bir kararında iflasın ertelenmesini şöyle tanımlamıştır: “… borca batık durumda olan bir sermaye şirketi ve kooperatifin mali durumunun iyileş- tirilmesinin mümkün olması halinde iflası önleyen bir kurumdur. İflasın ertelenmesinde amaç, sermaye şirketi ve kooperatifin ekonomi içinde kalarak faaliyetine devamını sağ- lamak ve alacaklıları iflasa bağlı olumsuz sonuçlardan etkilenmesinden korumak…”, Yarg. 19. HD., T. 7.4.2005, E. 2005/448, K. 2005/3753, (Xxxxxx Xxxxxx, İflas İflasın Ertelenmesi Konkordato Yargılama Usulü, Adalet Yayınevi, Ankara 2012, s. 707).
2 Deliduman, s. 19.
3 Muşul, İcra ve İflas, s. 1200, 1201; Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 30, 31; Öztek Selçuk, İflasın Ertelenmesi, Arıkan Yayınevi, İstanbul 2007, s. 22, 23, (Kitap); Özekes Muham- met, “İflasın Ertelenmesi”, LHD, C. III, S. 33, 2005, s. 3251; Pekcanıtez Hakan, “İflasın Ertelenmesi”, İBD, C. 79, S. 2, 2005, s. 323, 324; Xxxxxx’xx bu husustaki görüşü biraz daha şirket menfaatinden yanadır: “Bu durum gösteriyor ki, iflasın ertelenmesi ile önce-
270
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
İflasın ertelenmesinin hukuki niteliği doktrinde tartışmalı bir husustur.
Bir görüşe göre iflasın ertelenmesi, iflasa engel olan ve ilgili tarafların men- faatlerini koruyan bir adli tedbir niteliğindedir4. İflasın ertelenmesini bağım- sız bir dava olarak kabul eden görüşe göre ise; iflasın ertelenmesi ilk talep edildiği anda çekişmesiz yargı işi olup, erteleme talebine ilgililer tarafından itiraz edilmesi üzerine çekişmeli yargı niteliği kazanmaktadır5. Bu görüş, iflasın ertelenmesi talebinin incelenmesi temeldeki iflas yargılamasından ayrı olarak düşünülemeyeceği için eleştirilmiştir6. Başka bir görüşe göre iflasın ertelenmesi iflas davası prosedürünün içinde bir ön sorun teşkil eder, iflasa karar verilmeden önce incelenmeli ve sonuçlandırılmalıdır, ayrı bir dava niteliğinde olmadığından bekletici sorun sayılması söz konusu olmaz7. Bu görüş de iflasın ertelenmesinin iflas talebi hakkında karar verilebilmesi için önceden çözülmesi gereken bir sorun olmaması, tek koşul vakıanın bor- ca batıklık olması sebebiyle eleştirilmiştir8. Doktrindeki baskın görüşe göre iflasın ertelenmesi, şirketler hukuku ve iflas hukukunun iç içe geçmiş özel- liklerini bünyesinde barındıran, kendine özgü bir geçici hukuki koruma ted- biri hükmündedir9.
İflasın ertelenmesinin yakından ilgili olduğu sözleşmelerden birisi de fi- nansal kiralama sözleşmesidir. Sermaye şirketleri sahip oldukları makine ve teçhizatı büyük ölçüde finansal kiralama yolu ile elde ettiklerinden, iflasın ertelenmesinin bu sözleşmeyi nasıl etkileyeceğinin belirlenmesi büyük önem taşımaktadır.
likle sermaye şirketinin faaliyetine devamını sağlamak amaçlanmıştır. Bunu yanı sıra alacaklılar da korunmuş ve daha iyi konuma gelmiş olacaklardır.” Bkz., Xxxxxx, Kitap, s. 66, 67.
4 Öztek, s. 23, 24; Xxxxx Xxxxxx, “İflasın Ertelenmesi”, Bankacılar Dergisi, S. 53, 2005, s. 30, xxxx://xxx.xxx.xxx.xx/Xxxxxxxx/Xxxxxxxx/Xxxxxxxxxx/00.xxx, E.T. 15.04.2013.
5 Balcı Şakir, İflasın Ertelenmesinin Usul ve Esasları, İzmir 2007, s. 285, (Xxxxxxxxx, s. 23’ten naklen).
6 Muşul, İcra ve İflas, s. 1199; Xxxxxx, Xxxxx, s. 69; Xxxxxx, s. 3255, Xxxxx Xxxxx, “İfla- sın Ertelenmesi Hakkındaki Yeni Hükümlerin Yeniden Yapılandırma Kurumları Üzerin- deki Olumsuz Etkisi ve Çözüm Yolları”, Prof. Dr. Xxxxx Xxxxxxx’x Xxxxxxx, Xxxxx Xx- xxxxxxxx, Xxxxxxxx 0000, s. 629, 630.
7 Pekcanıtez, s. 340.
8 Atalay, Kitap, s. 71; Muşul, İcra ve İflas, s. 1199; Xxxxxxxxx, s. 25.
9 Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 27; Xxxxxxxxx, s. 30; Xxxxxx, s. 3256; İflasın ertelenmesi şirketler hukukuna özgü bir geçici hukuki koruma tedbiridir. Bkz., Xxxxxx, Kitap, s. 73; “Esasen iflasın ertelenmesi şirketler hukukuna özgü bir geçici hukuki koruma olduğuna göre…”, Yarg. 12. HD., T. 17.02.2006, E. 13446, K. 19586, (Pekcanıtez / Atalay / Xxxxxxxxxxx Xxxxx / Xxxxxx, s. 521).
İflasın Ertelenmesinin Finansal Kiralama… 271
6331 sayılı yeni Finansal Kiralama Kanunu10 düzenlemesinin finansal kiralama sözleşmesinin tanımına ilişkin m. 18 hükmü uyarınca; “Finansal kiralama sözleşmesi; kiralayanın, kiracının talebi ve seçimi üzerine üçüncü bir kişiden veya bizzat kiracıdan satın aldığı veya başka suretle temin ettiği veya daha önce mülkiyetine geçirmiş bulunduğu bir malın zilyetliğini, her türlü faydayı sağlamak üzere kira bedeli karşılığında, kiracıya bırakmasını öngören sözleşmedir.”. Tanımdan da anlaşıldığı üzere, kiralayan finansal kiralama konusu malın mülkiyetine sahip olmak zorundadır. Bu şart 3226 sayılı eski FKK m. 9 ve m. 17/f.I hükümleri uyarınca da geçerliydi11.
Finansal kiralama sözleşmesinin hukuki niteliği hususunda da farklı gö- rüşler mevcuttur. Bir görüşe göre bu sözleşme Borçlar Kanunu açısından atipik bir sözleşmedir12. Başka bir görüş 3226 sayılı FKK düzenlemesinin lafzını dikkate alarak, bu sözleşmenin bir tür kira sözleşmesi olarak ele alın- dığını ifade etmektedir13. Diğer bir görüşe göre ise, finansal kiralama söz- leşmesi 3226 sayılı Kanun ile sui generis bir sözleşme olduğu görüşüne yer vermeyecek şekilde, tipik bir sözleşme olarak, bu finansman tekniğinin kö- tüye kullanılmasını önleyecek şekilde emredici hükümlerle düzenlenmiştir14.
Buraya kadar iflasın ertelenmesi kurumunu ile finansal kiralama sözleş- mesini ana hatlarıyla anlatmaya çalıştık ve iki kurum arasındaki ilişkinin önemine değindik. Çalışmamızın konusunu iflasın ertelenmesinin finansal kiralama sözleşmesine etkisi oluşturmaktadır. Bu bağlamda, iflasın ertelen- mesi kararının finansal kiralama sözleşmesinin sona ermesine etkisi ve fi- nansal kiralama sözleşmesinin sona ermesinin sonuçları ana başlıkları altın-
10 Bundan böyle yalnız “FKK” olarak anılacaktır.
11 Xxxxx Xxxxxx, Özellikle Taşınır Yatırım Mallarına İlişkin Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1990, s. 147; Reisoğ- lu Seza, “Finansal Xxxxxxxx Sözleşmeleri ve Uygulama Sorunları”, Bankacılar Dergisi,
S. 48, 2004, s. 50, xxxx://xxx.xxx.xxx.xx/Xxxxxxxx/Xxxxxxxx/Xxxxxxxxxx/00.xxx, E.T. 20.04.2013; Xxxxx’x göre kiralayanın malik olmasına gerek olmayıp, mal üzerinde tasar- rufa yetkili olması yeterlidir. Bkz., Xxxxx Xxxxxx, “3226 Sayılı Kanunla Düzenlenen Fi- nansal Kiralama Sözleşmesinin Tanımı, Unsurları ve Özellikleri”, Prof. Dr. Xxxxx Xxxxxx’xx Hatırasına Armağan, Ankara 1986, s. 729, 730, 743; Bkz., Xxxxx Xxxxxx / Xxxx Xxxxx / Özen Burak, Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, Beta Yayınevi, İs- tanbul 2012, s. 376.
12 Kuntalp Erden, Finansal Kiralama Kanununa Göre Finansal Kiralama (Leasing) Tanımı ve Hükümleri, Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, Ankara 1988, s. 69.
13 Köteli Argun, Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunda Finansal Kiralama (Leasing Sözleşmeleri), Xxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxxxx 0000, s. 147.
14 Xxxxx / Acar / Özen, s. 368; Xxxxx, s. 742; Altop, s. 109.
272
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
da; özellikle iflasın ertelenmesinin kiralayana fesih hakkı verip vermediği sorunu, kiralayanın finansal kiralama sözleşmesini iflasın ertelenmesi sebe- biyle feshetmesinin kabulü halinde kiracıya yönelik takiplerin durumu ve iflasın ertelenmesi kapsamında verilen ihtiyati tedbir kararının kira konusu malları kapsayıp kapsamadığı sorunu ele alınacaktır.
II. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN İFLASIN ERTELENMESİ KARARI NEDENİYLE SONA ERMESİ
A. Genel Olarak Sona Erme Sebepleri
FKK ile düzenlenmiş olan sona erme sebepleri şöyledir: FKK m. 30 hükmü uyarınca; “(1) Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, sözleşme süre- sinin dolması, kiracının iflası, ölümü veya fiil ehliyetini kaybetmesi hâllerin- de kendiliğinden sona erer. (2) Kiracının tasfiye sürecine girmesi veya tasfi- yeye girmeksizin finansal kiralama konusu malın tahsis edildiği işletmesini tasfiye etmesi hâlinde kiracının talebi üzerine sözleşmede aksine hüküm yok- sa sözleşme, süresinden önce feshedilebilir.”. Sözleşmenin ihlali halinde sona ermesi ise, FKK m. 31 hükmünde şöyle düzenlenmiştir: “(1) Kirala- yan, finansal kiralama bedelini ödemede temerrüde düşen kiracıya verdiği otuz günlük süre içinde de bu bedelin ödenmemesi hâlinde, sözleşmeyi fes- hedebilir. Ancak, sözleşmede, süre sonunda mülkiyetin kiracıya geçeceği kararlaştırılmış ise, bu süre altmış günden az olamaz. Bir yıl içinde sözleş- mede yer alan kira bedellerinden üçünü veya üst üste ikisini zamanında ödememesi nedeniyle ihtara muhatap olan kiracılarla yapılan sözleşmeler kiralayan tarafından feshedilebilir. (2) Taraflardan birinin sözleşmeye aykırı harekette bulunduğu hâllerde, bu aykırılık nedeniyle diğer tarafın sözleşmeyi devam ettirmesinin beklenemeyeceği durumlarda sözleşme feshedilebilir.”.
FKK, 3226 sayılı eski FKK düzenlemesinden farklı olarak; “… şirketin sona ermesi, tüzel kişiliğin hitamı, kiracının aleyhine yapılan bir icra takibi- nin semeresiz kalması…” (3226 sayılı FKK m. 22) hallerini, açıkça sona erme hali olarak düzenlememiştir. Ancak sözleşmenin ihlali nedeniyle sona ermeye ilişkin m. 23 hükmü yeni düzenlemeyle neredeyse aynıdır.
FKK m. 5/f.I/b.(a) uyarınca kiralayan sıfatının ancak anonim şirket kim- liğindeki bir tüzel kişiye ait olabileceği emredici şekilde düzenlenmiştir. Bu durumda şirketin ya da tüzel kişiliğin sona ermesinin, finansal kiralama söz- leşmesini sona erdirip erdirmeyeceği önemli bir sorundur. 3226 sayılı FKK
m. 22 uyarınca tarafların sözleşme ile bu hallerin finansal kiralama sözleş- mesini kendiliğinden sona erdirmeyeceğini kararlaştırmaları mümkündü. Aynı Kanun’un m. 7 hükmü yeni FKK düzenlemesinden farklı olarak finan-
İflasın Ertelenmesinin Finansal Kiralama… 273
xxx xxxxxxxx sözleşmesinin dört yıl süre ile feshedilemeyeceğini düzenliyor- du. İşte kanun koyucunun, finansal kiralama şirketinin sona ermesi ya da tüzel kişiliğinin sona ermesi halinde finansal kiralama sözleşmesinin sona ermeyeceğine yönelik bir hükmün sözleşmede yer almasına” izin vermesinin altında yatan amacın; feshin mümkün olmadığı bu dört yıllık süre içinde kiracının menfaatlerini korumak olduğu savunuluyordu15. Diğer taraftan finansal kiralama şirketinin sona ermesine veya tüzel kişiliğini yitirmesine rağmen, sözleşmenin uzun süre devamını sağlamanın zor olması sebebiyle; finansal kiralama sözleşmesine konacak bir hüküm ile sona eren şirketin tasfiyesinin en geç bitecek sözleşmenin sonuna kadar uzayacağını ya da bu çok masraflı olacaksa, finansal kiralama konusu malın tasfiye sırasında an- cak bir başka finansal kiralama şirketine satılabileceğini ve onun da feshin mümkün olmadığı ana süre sonuna kadar sözleşme ile bağlı kalacağını kabul etmek suretiyle, kiracının sözleşmeye devam edebilmesinin sağlanması öne- riliyordu. Kanun koyucu yeni FKK düzenlemesinde bu yorum ve önerileri göz önünde tutmuş olabilir. Xxxxxxx, taraflar şirketin sona ermesi ya da tüzel kişiliğini yitirmesi halini bir sona erme sebebi olarak sözleşmede kararlaştı- rabilirler16.
Kiracının aleyhine yapılan bir icra takibinin semeresiz kalması da yeni Kanun’a alınmayan kendiliğinden sona erme sebepleri arasındadır. Kirala- yanı korumaya yönelik olan bu hüküm, finansal kiralama işleminin finans- man amacına yönelik bulunmasından ve kiralayanı asıl ilgilendirenin malın bizzat kendisinin değil, bunun sağlanması amacıyla özgülediği fonun finan- sal kiralama bedelleri ile kendisine geri dönüşü olmasından ileri geliyordu17. 3226 sayılı FKK döneminde de bu hükmün pek uygulama alanı bulamaya- cağı, zira sözleşmelere aksine düzenlemelerin konulacağı savunulmaktaydı. Yasal düzenleme bulunmayan ülkelerde sözleşmeye konulan bir hüküm ile kiracının ekonomik durumunun finansal kiralama bedellerini ödemesini teh- likeye düşürecek ölçüde kötüleşmesi halinde; kiralayana sözleşmeyi feshet- me veya muacceliyet klozlarına başvurma hakkı tanınmaktaydı ve gerçekten önemli bir kötüleşmenin var olduğunu kiralayan ortaya koymak zorunday- dı18. Kanun koyucunun bu durumu göz önüne alarak ve söz konusu durumu sözleşmenin kendiliğinden sona ermesi sebebi olmaktan çıkararak, sözleş-
15 Altop, s.260, 261; Xxxxli, s. 254.
16 Altop, s.261; Köteli, s. 254.
17 Kuntalp, s. 92.
18 Altop, s.256.
274
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
menin devamını sağlamak suretiyle kiracıyı korumak istemiş olabileceği düşünülebilir.
Kiracının iflası ise FKK düzenlemesinde de sözleşmeyi kendiliğinden sona erdiren haller arasında sayılmıştır. Halbuki bunun da uygulama alanı bulamayacağı ve sözleşmeye konacak bir hüküm ile; adi kira sözleşmesinde kiracının iflasını düzenleyen 818 sayılı BK m. 261 (TBK m. 332) hükmü doğrultusunda, kiralayana birikmiş ve işleyecek finansal kiralama bedelleri için uygun bir süre içerisinde kiracı veya iflas idaresi tarafından yeterli temi- nat verilmemesi durumunda sözleşmeyi feshetme hakkının tanınması yoluna gidileceği savunulmaktaydı19. Kanun koyucu burada kiracının iflasını söz- leşmeyi kendiliğinden sona erdiren bir sebep olarak koruyarak, kiracıyı kira- layanın sözleşmeyi derhal feshinin olumsuz sonuçlarından korumak istemiş olabilir. Ancak taraflar bunun aksini kararlaştırıp, kiracının iflasının kirala- yana fesih hakkı veren bir durum olarak da düzenleyebilirler20.
B. İflasın Ertelenmesi Kararının Kiralayana Fesih Hakkı Verip Vermediği Sorunu
Kanunda iflasın ertelenmesi kararının finansal kiralama sözleşmesinin sona ermesi üzerindeki etkisi hususunda bir düzenleme bulunmamaktadır. İflasın ertelenmesi kararının sözleşmelere doğrudan bir etkisi bulunmadığın- dan, sözleşme ilişkisinin devam edeceği; ancak sözleşmenin iyileştirme pro- jesi ile bağdaşmaması durumunda mahkemenin erteleme talebini reddederek iflasa karar vermesi gerektiği doktrinde savunulmaktadır21.
Mahkemenin iflasın ertelenmesine karar vermesinin ardından borçlu hakkında takip yapılamayacağından, kiralayanın TBK m. 98 hükmüne daya- narak sözleşmeyi feshedip edemeyeceği hususu tartışmalıdır. Bir görüşe göre erteleme talebinde bulunan şirket borca batık olduğu, bu durum kiralayanın alacağını tehlikeye düşürdüğü ve iflasın ertelenmesi bu tehlikeyi kural olarak
19 Altop, s.255, 256.
20 Kuntalp, kiracının iflasının sözleşmenin kendiliğinden sona ermesi nedeni olmasını şöyle açıklamaktadır: Bunun nedeni, bu durumların ortaya çıkması halinde, kiralayanın alacağı için bir teminat oluşturan malın kendisine hemen geri dönmesini sağlamak olabilir. Bkz., Xxxxxxx, s. 95.
21 Xxxx Xxxxx, Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Hukuki Sonuçları (TTK m. 324), Nobel Yayınları, Ankara 1999, s. 343; Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 206; Öztek, Kitap, s. 15; Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 65; Xxxxxx, Kitap, s. 175; Xxxxxx Xxxx, “İflasın Ertelenmesi”, Türkiye Barolar Birliği 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Xxxx Xxxx Armağanı, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2004, s. 91, (Armağan); Deli- duman, s. 159; Xxxxxx, s. 3282; Bilgen, s. 987.
İflasın Ertelenmesinin Finansal Kiralama… 275
ortadan kaldırmadığı için; mali durumun iyileştirildiğinin kesinlik kazandığı istisnai haller dışında, kiralayan kiracının ifada güçsüzlüğe düşmüş olduğunu ileri sürerek, uygun bir sürede istediği güvence verilmezse sözleşmeyi fes- hedebilmelidir22. Diğer görüşe göre ise; iflasın ertelenmesinin hükümde fesih sebepleri arasında sayılmamış olması, ayrıca iflasın ertelenmesinin amacının yalnız tarafların menfaatlerinin korunması değil, şirketin ayakta kalmasını sağlayarak üçüncü kişilerin de menfaatlerinin ve neticede ülke ekonomisinin korunması olması sebebiyle, kiralayanın TBK m. 98 uyarınca sözleşmeyi feshedebilmesi mümkün değildir23.
Yargıtay ise bir kararında, “… özellikle iflasın ertelenmesi kararının fi- nansal kiralama sözleşmesine aykırılık nedeniyle ihtar çekilerek öngörülen süreden sonra dava açılmasında bir isabetsizlik bulunmadığından davalının temyiz itirazının reddiyle hükmün onanması gerekmiştir…” şeklinde hüküm kurarak; iflasın ertelenmesi kararının, kira bedelinin ödenmemesi halinde kiralayanın temerrüt olgusuna dayanarak sözleşmeyi feshetmesine engel teşkil etmeyeceği yönünde karar vermiştir24.
Biz de kiralayanın TBK m. 98 hükmüne dayanarak sözleşmeyi feshede- bilmesinin, iflasın ertelenmesi müessesesinin amacıyla bağdaşmayacağı yönündeki görüşlere katılmakla birlikte; tarafların sözleşmeye bu doğrultuda bir hüküm koyabilecekleri kanaatindeyiz. Zira 3226 sayılı FKK m. 7 hükmü ile getirilmiş olan, sözleşmenin en az dört yıl süreyle feshedilemeyeceğine ilişkin düzenleme, yeni FKK düzenlemesinde yer almamaktadır25.
Doktrinde iflasın ertelenmesinin FKK m. 31/f.II uyarınca sözleşmenin feshi için bir haklı sebep teşkil etmeyeceği de savunulmaktadır26. Haklı se- bebin varlığı için taraflardan birinin sözleşmeye aykırı hareketlerde bulun- ması ve bu hareketler nedeniyle sözleşmenin diğer tarafından sözleşme iliş-
22 Türk, s. 345; Xxxxxx, Kitap, s. 176, 177.
23 Öztek, Kitap, s. 15; Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 27; Xxxxxxxxx, s. 160. 24 Yarg. 19. HD., T. 8.3.2007, E. 2006/9006, K. 2007/2187, (Bilgen, s. 989).
25 Tarafların sözleşme yapılırken iflasın ertelenmesini sözleşmenin feshi sebebi olarak öngörmelerinin, sözleşmenin en az dört yıl süreyle feshedilemeyeceği yönündeki emredi- ci FKK m. 7 düzenlemesi karşısında bir geçerliliği olmayacaktır. Bkz., Xxxxxxxxx, s. 160.
26 Deliduman, 3226 sayılı FKK m. 7 hükmü nedeniyle sözleşmeye iflasın ertelenmesinin fesih sebebi olduğu şeklinde bir hüküm koyamayacaklarını savunmaktadır. Bu durumda sözleşme ile iflasın ertelenmesini kararlaştırmalarının haklı bir gerekçesi olmadığından, böyle bir şartın bulunmadığı halde iflasın ertelenmesini haklı sebep olarak yorumlamak evleviyetle mümkün olmamalıdır. Bkz., Xxxxxxxxx, s. 160.
276
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
kisine devam etmesinin beklenememesi gerekir. Özel bir yasal düzenlemenin bulunmadığı Almanya ve İsviçre’de, uygulamada sözleşmeye konan bir hü- küm ile sadece kiracının sözleşmeden doğan, finansal kiralama bedellerini ödemek dışındaki, herhangi bir yükümlülüğünü hiç veya gereği gibi ifa et- memesi durumunda, kiralayana fesih ya da muacceliyet klozuna başvurma imkanı tanınmaktadır27. Kiracının malın sigorta primlerini ödememesi, malı bir başkasına kullandırtması ya da onun eskimesine sebep olması gibi borca aykırı davranışları ve bu aykırılık nedeniyle kiralayanın sözleşmeyi devam ettirmesinin beklenemeyeceği durumlarda sözleşme feshedilebilir28. Görül- düğü üzere iflasın ertelenmesinin haklı sebep olarak yorumlanması mümkün görünmemektedir.
İİK m. 179/a uyarınca iflasın ertelenmesine karar veren mahkeme, şirke- tin malvarlığının korunması için gerekli her türlü tedbiri, iyileştirme projesi- ni de göz önünde tutarak alır29. Şirketin kullandığı makine, araç ve demir- başların tamamı veya önemli bir kısmı finansal kiralama sözleşmesi ile elde edilmişse, bunların kiralayana teslimi iyileştirme projesinin uygulanamaması veya beklenenin gerçekleşmemesi sonucunu doğuracağından; iflasın erte- lenmesi sebebiyle fesih hakkının kabulü halinde dahi, mahkemenin feshin engellenmesi yönünde bir tedbir kararı verebileceği savunulmaktadır30.
III. FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI
A. Genel Olarak
Finansal kiralama sözleşmesinin sona ermesinin sonuçları; “sözleşmenin sona ermesinin sonuçları” (FKK m. 32) ve “sözleşmenin feshinin sonuçları” (FKK m. 33) şeklinde iki ayrı madde altında düzenlenmiştir. FKK m. 32 hükmüne göre; “Sözleşme sona erdiğinde, sözleşmeden doğan satın alma hakkını kullanmayan veya bu hakkı bulunmayan kiracı finansal kiralama konusu malı derhâl geri vermekle mükelleftir.”. Aynı düzenleme 3226 sayılı FKK m. 24 hükmünde de yer alıyordu. Doktrinde eski Kanun’daki düzenle- menin, sözleşmenin yalnızca süresinin dolması sebebiyle sona ermesinin sonuçlarını düzenlediği, diğer sona erme sebeplerinin hükmün kapsamının
27 Altop, s. 273.
28 Köteli, s. 258.
29 Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 57; Xxxxx, Kitap, s. 116; Xxxxxxxxx, s. 160.
30 Deliduman, s. 160, 161.
İflasın Ertelenmesinin Finansal Kiralama… 277
dışında olduğu, bu nedenle kiracının ancak sözleşmeden doğan tüm yüküm- lülüklerini yerine getirmiş olması halinde, sözleşme ile kendisine tanınmış olan alım hakkından yararlanabileceği savunulmaktaydı31.
Her iki hükümde de sadece finansal kiralama konusu malın geri verilme- si sorununa değinilmiş, kiralama bedelleri üzerinde durulmamıştır. Bu du- rum eski Kanun döneminde eleştiri konusu olmasına rağmen, yeni Kanun’da bir farklılığa gidilmemiştir. Halbuki sözleşmenin sürenin dolması dışındaki nedenlerle sona ermesi halinde, henüz muaccel olmamış kira bedellerinin akibeti sorunu gündeme gelmektedir. Doktrinde bir görüş bu konunun finan- sal kiralama sözleşmesinin hukuki niteliğine bağlı olarak çözülebileceği yönündedir. Buna göre finansal kiralama sözleşmesinin adi kira ilişkisi kur- duğu kabul edilirse, henüz muaccel olmamış kira bedellerinin talep edilebil- mesi mümkün değildir; fakat sözleşmenin finansman sağlama yönüne ağırlık verildiğinde, kiralayanın tatmini ancak bu işe tahsis ettiği fonun masraf ve karı ile birlikte kendisine geri dönmesinin sağlanmasına bağlı bulunmakta- dır32. Bu nedenle malın satılarak ya da yeniden kiraya verilerek değerlendi- rilmesi, neticede elde edilen bedelin, sözleşme normal şekilde sona erseydi elde edilecek olandan fazla olması halinde fazlanın kiracıya ödenmesi, daha az olması halinde ise, sözleşmenin erken sona ermesinde kiracının bir kusuru yoksa buna kiralayanın katlanması öneriliyordu33. Kiracının iflası ile söz- leşmenin kendiliğinden sona ermesi haline ilişkin olarak; 3226 sayılı FKK
m. 24 hükmü kira bedelleri hakkında bir düzenleme getirmediğinden; kirala- yanın iflasın açılmasından sonraki kira bedellerini talep edemeyeceği, iflasın açılması tarihine kadar olan ödenmemiş kira borcu varsa bu alacağın iflas alacağı olarak ödenmesinin istenebileceği kabul edilmekteydi34.
“Sözleşmenin feshinin sonuçları” başlıklı FKK m. 33 hükmü ise şöyle- dir: “(1) Sözleşmenin kiralayan tarafından feshi ile 30 uncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca kiracı tarafından feshi hâllerinde, kiracı malı iade ile yü- kümlüdür. İade edilen malın üçüncü kişilere satılması hâlinde sözleşmede aksi bir değer kararlaştırılmadıkça satış bedelinin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararı toplamından dü- şük olması durumunda aradaki fark kiracı tarafından kiralayana ödenir. Sözleşmede aksi bir değer kararlaştırılmadıkça iade edilen malın satış bede-
31 Altop, s. 262, 263; Xxxxxxx, s. 97, 98; Xxxxxx Xxxxx, İflasın Sözleşmelere Etkisi, Adil Yayınevi, Ankara 1996, s. 284.
32 Kuntalp, s. 96.
33 Kuntalp, s. 96, 97.
34 Köteli, s. 256; Altop, s. 233; Bilgen, s. 429, 430; Tercan, s. 283.
278
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
linin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararı toplamından yüksek olması durumunda aradaki fark kiralayan tarafından kiracıya ödenir. İade alınan malın üçüncü kişilere finansal kira- lama yöntemiyle kiralanması hâlinde de aynı esaslar uygulanır. (2) Sözleşme kiracı tarafından feshedilirse kiracı malı geri vermekle beraber uğradığı zararın tazminini, kiralayandan talep edebilir. …”.
Görüldüğü üzere yeni Kanun’da öncelikle kiracının malı iade yükümlü- lüğü düzenlenmiştir. Ardından malın satılmak suretiyle değerlendirilmesin- den elde edilecek bedelin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararı toplamından düşük olması halinde aradaki farkın kiracı tarafından ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Aksi durumda da elde ettiği fazlayı kiralayan kiracıya ödeyecektir. Ancak sözleşmede satış bedelinden farklı bir değer kararlaştırılmış olabilir. Malın satış yerine yeni- den kiraya verilmek suretiyle değerlendirilmesi halinde de aynı esaslar uygu- lanacaktır.
3226 sayılı eski FKK m. 25 düzenlemesine göre ise; “Sözleşmenin kiralayan tarafından feshi halinde kiracı malı iade ile birlikte vadesi gelmemiş finansal kiralama bedellerini ödemek yükümlülüğü altında olduğu gibi kiralayanın bunu aşan zararından da sorumludur. Sözleşme kiracı tarafından feshedilirse kiracı malı geri vermekle beraber uğradığı zararın tazminini kiralayandan talep edebilir.”. Burada kanun koyucu iade yükümlülüğünü aynı şekilde düzenlemiş olmakla birlikte; finansal kiralama konusu malın değerlendirilmesi suretiyle kiralayanın tatmini yolunu öngörmemiş, kiracıyı doğrudan vadesi gelmemiş finansal kiralama bedellerini ödemek yükümlülüğü altına sokmuştur. Her iki düzenlemede finansal kiralama sözleşmesinin bir adi kira ilişkisi kurmadığının ve finansman sağlama fonksiyonunun35 bir göstergesi olsa da, her halde yeni kanunun öngördüğü düzenleme kiralayan bakımından daha adildir. Neticede kanun koyucu vadesi gelmemiş alacakların akibetini sözleşmenin feshi hali bakımından her iki kanunda da düzenlemiş (FKK m. 33 ve 3226 sayılı FKK
m. 25); ancak sözleşmenin süresinden önce diğer nedenlerle sona ermesi hali
için düzenlememiştir.
35 Kuntalp, s. 98; Xxxxxxxx, s. 49.
İflasın Ertelenmesinin Finansal Kiralama… 279
B. Xxxxlayanın Xxxxxxxx Kiralama Sözleşmesini İflasın Ertelenmesi Sebebiyle Feshedebileceğinin Kabulü Halinde Kiracıya Yönelik Takiplerin Durumu
İİK m. 179/b hükmü, iflasın ertelenmesi kararı üzerine borçlu aleyhine takip yapılamayacağı hususunu, iki istisnası ile birlikte çok açık şekilde dü- zenlemiştir36. Hükme göre; “Erteleme kararı üzerine borçlu aleyhine 6183 sayılı Kanuna göre yapılan takipler de dahil olmak üzere hiçbir takip yapı- lamaz ve evvelce başlamış takipler durur; bir takip muamelesi ile kesilebilen zamanaşımı ve hak düşürücü müddetler işlemez. Erteleme sırasında taşınır, taşınmaz veya ticari işletme rehniyle temin edilmiş alacaklar nedeniyle reh- nin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatılabilir veya başlamış olan takiple- re devam edilebilir; ancak bu takip nedeniyle muhafaza tedbirleri alınamaz ve rehinli malın satışı gerçekleştirilemez. Bu durumda erteleme süresince işleyecek olup mevcut rehinle karşılanamayacak faizler teminatlandırılmak zorundadır. 206 ncı maddenin birinci sırasında yazılı alacaklar için haciz yoluyla takip yapılabilir.”.
Görüldüğü üzere hükmün ilk fıkrasında takip yasağından bahsedilmiş, ikinci ve üçüncü fıkrada ise bunun istisnaları düzenlenmiştir. Hükümde ilamlı-ilamsız takip ya da haciz yolu ile-iflas yolu ile takip ayrımı yapılma- mış37 ve ayrıca yalnızca borçlu şirketin bizzat kendisine (müteselsil borçlu- lar ya da kefiller hükme dahil değildir) yönelik olan takipler38 kastedilmiştir. Burada kiralayan alacaklarını iflasın ertelenmesi süresi içinde takip yapama- yacağından tahsil edemeyeceği gibi, finansal kiralama konusu malı da kira- cının iradi olarak iade etmemesi halinde geri alamayacaktır39.
Doktrinde ve uygulamada henüz iflasın ertelenmesi kararı verilmeden ih- tiyati tedbir yoluyla takiplerin durdurulmasına karar verilebileceği kabul
36 Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 51; Xxxxx, Kitap, s. 90; Xxxxxxxxx, s. 161; Temyize konu olan ilk derece mahkemesi kararında, iflasın ertelenmesine karar verilen şirket hakkında finansal kiralama sözleşmesine konu olan mallar da dahil olmak üzere ihtiyati tedbir ve- rilmesinden sonra takip yapılamayacağı ifade edilmiştir. Yarg. 19.HD., T. 12.11.2004, E. 2004/7679, K. 2004/11354, xxxx://xxx.xxxxxxx.xxx, E.T. 21.04.2013.
37 Muşul, İflasın ertelenmesi, s. 219; Muşul, İcra ve İflas, s. 1253; Xxxxxxxxx, s. 162.
38 Atalay, Kitap, s. 157; Xxxxx, Kitap, s. 122; Pekcanıtez, s. 353; “İflasın ertelenmesi talebinin kabulü halinde, kefilleri kapsayacak şekilde tedbire karar verilemez. SSK ve Vergi Dairesi yönünden takip yapma imkanının tanınması usul ve yasaya aykırıdır.”, Yarg. 19. HD., T. 17.3.2005, E. 2004/11750, K. 2005/2789, (Günel Mete, İflas Davaları ve İflasın Ertelenmesi, Yetkin Yayınları, Ankara 2006, s. 234).
39 Xxxxxxxxx, s. 161, 162.
280
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
edilmektedir40. Kanun başlamış takiplerin duracağını düzenlemiş olmakla birlikte, doktrinde, bu takipler çerçevesinde başlamış mevcut hacizlerin kal- dırılmasına karar verilemeyeceği savunulmaktadır41. Ayrıca, iflasın ertelen- mesine karar verilmeden önce, borçluya ait mallar haczedilip paraya çevril- mişse, mahcuz mallar bedelinin alacaklıya ödenmesine İİK m. 179b/f.I hük- münün engel teşkil etmeyeceği savunulmaktadır42.
Alacaklılar arasında eşitlik kuralının bozulmaması adına; doktrinde, erte- leme kararından sonra doğmuş olan alacaklar için, şirketin erteleme kararı- nın verildiği sıradaki malvarlığından ödemede bulunulduğu takdirde, eski alacaklıların, iflasın ertelenmesi kararının verildiği tarihtekinden daha kötü duruma düşürülmüş olacakları, bu sebeple yeni alacaklılara sadece şirkete erteleme kararından sonra girmiş olan nakitten ödeme yapılabileceği görüşü savunulmuştur43. Yani takip yapma yasağı, erteleme kararından sonra doğ- muş olan alacaklar bakımından da geçerlidir44. Bu görüşün temelinde, erte- leme süresince şirket aktiflerinin alacaklılar menfaatine muhafaza edilmesi ilkesi yatmaktadır45. Ayrıca doktrinde işletmeye hammadde sağlayan alacak- lılar gibi bazı alacaklılara, şirketin erteleme kararı sırasındaki mevcut aktifle-
40 Yarg. 19. HD., T. 31.3.2005, E. 2005/338, K. 2005/3430, (Öztek, Bankacılar Dergisi, s.
51); Xxxxx, Kitap, s. 91.
41 Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 220, 221; Muşul, İcra ve İflas, s. 1254; Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 51; Xxxxx, Kitap, s. 94; Pekcanıtez, s. 353; Xxxxxx, Kitap, s. 153; “İİK.nun 179/b maddesinin birinci fıkrasına göre erteleme talepleri üzerine borçlu aleyhine … hiç- bir takip yapılamaz ve evvelce başlamış takipler durur. Takiplerin durması takibin bulun- duğu aşamada kalması anlamında olup hacizlerin ve bloke kayıtların kaldırılması usul yasaya aykırıdır.”, Yarg. 19. HD., T. 7.4.2005, E. 2005/448, K. 2005/3753, (Xxxxx, s. 228); Benzer yöndeki kararlardır. Bkz., Yarg. 19. HD., T. 17.3.2005, E. 2004/10326, K. 2005/2788, (Günel, s. 235); Yarg. 19. HD., T. 10.3.2005, E. 2004/11763, K. 2005/2432, (Xxxxx, s. 238); Yarg. 23. HD., T. 6.3.2012, E. 2011/4686, K. 2012/1701, xxxx://xxx.xxxxxxx.xxx, E.T. 21.04.2013; Yazar aksi görüştedir. Malvarlığının bir kıs- mının hacizli kalması da olumsuz sonuçlar doğurabilir. İşletmenin bazı malvarlığı değer- lerinin el değiştirmesi zorunluluğu bulunması halinde, hacizli olan mal ve haklar üzerin- de tasarrufta bulunmak mümkün olmayacaktır. Bkz., Xxxxxx, s. 3280.
42 Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 224; Yazar değeri süratle düşen ve muhafazası masraflı olan mallar bakımından, satışa icra müdürü tarafından iflasın ertelenmesi süresi içinde dahi karar verilebileceği ve bedelin alacaklıya ödenebileceği yönündeki görüşe katılma- maktadır. Satışın yapılarak bu paranın bloke edilmesinin iflasın ertelenmesi kurumuna hakim olan ilkelere daha uygun olduğu görüşündedir. Bkz., Xxxxx, Kitap, s. 101.
43 Atalay, Kitap, s. 169, Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 55, 56; Xxxxx, Kitap, s. 113, 114;
Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 215.
44 Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 214; Pekcanıtez, s. 355.
45 Atalay, Kitap, s. 169.
İflasın Ertelenmesinin Finansal Kiralama… 281
rinin paraya çevrilmesi yoluyla ödeme yapılması, şirket malvarlığının ko- runması kuralına ve alacaklılar arasında eşitlik ilkesine aykırı düşeceğinden, bu şirket hakkındaki iflasın ertelenmesi kararının kaldırılabileceği ve şirketin iflasına karar verilebileceği savunulmaktadır46. Ancak şirketin faaliyetlerini sürdürebilmesi için zorunlu olan mal ve hizmetin temini için gerekirse bu yola başvurulabileceğini savunan, aksi yönde bir görüş de mevcuttur47.
İflasın ertelenmesi kararının alacakları muaccel hale getirmek ya da faiz işlemesini durdurmak gibi bir etkisi yoktur48. Erteleme kararıyla birlikte takiplerin durması ve yeni takip yapılamaması kuralına aykırılık halinde, eğer iflası ertelenen şirkete İİK m.179/b/f.I hükmüne aykırı olarak bir tebli- gat yapılmışsa, bu tebligat hükümlerini ancak erteleme süresinin sona erme- sini takip eden günden itibaren doğuracaktır; buna mukabil yasağa aykırı olarak yapılan işlem daha önemli ise ve sonuçları erteleme süresinin sonuna ertelenemiyorsa, bu işlemin (süresiz) şikayet yoluyla iptal ettirilmesi müm- kün olmalıdır49.
Neticede faaliyetlerini önemli ölçüde finansal kiralama konusu mallarla yürüten şirketlerde, bu malların iflasın ertelenmesi kararından sonra şirketin elinden alınması, tek başına iyileştirme projesinin gerçekleştirilebilmesini engellemekle kalmayıp, şirketin faaliyetlerinin büyük oranda durmasına sebep olacağı gibi alacaklıların durumunu da tehlikeye düşüreceğinden; fes- hin kabulü halinde dahi, iyileştirme projesinin gerçekleştirilebilmesi bakı- mından şirket için vazgeçilmez olan malların kiracının elinden alınmaması gerekmektedir50.
IV. SONUÇ
İflasın ertelenmesi, borca batık durumda olan bir şirketin sunduğu iyileş- tirme projesine dayanılarak iflastan kurtulabilmesi için ticaret mahkemesi tarafından belirli şartlara bağlı olarak tanınan bir imkandır. Özellikle büyük işletmelerde makine ve teçhizatın finansal kiralama yolu ile temin edildiği
46 Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 59; Xxxxx, Kitap, s. 123.
47 Pekcanıtez, s. 352; Xxxxxx, Kitap, s. 170.
48 Öztek, Bankacılar Dergisi, s. 57; Xxxxx, Kitap, s. 116.
49 Muşul, İflasın Ertelenmesi, s. 217; Muşul, İcra ve İflas, s. 1250, 1251; Öztek, Bankacı- lar Dergisi, s. 55; Xxxxx, Kitap, s. 112; “… iflasın ertelenmesi kararından sonra alacaklı- nın … takip yapmasına yasal imkan bulunmadığından, bu takibin iptaline karar vermek gerekirken, durdurulmasına karar verilmesi isabetsizdir.”, Yarg. 12. HD., T. 28.5.2004, E. 2004/8556, K. 2004/13661, xxxx://xxx.xxxxxxx.xxx, E.T. 20.04.2013.
50 Deliduman, s. 162.
282
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
düşünüldüğünde, bunların iflasının finansal kiralama ilişkisi üzerindeki etki- si önemli olmaktadır.
FKK incelendiğinde, öncelikle 3226 sayılı FKK düzenlemesine göre çok daha ayrıntılı hükümler içerdiği göze çarpmaktadır. Kuruluş ve faaliyet izin- leri, ana sözleşmeye ilişkin hükümler, birleşme-devir-bölünme-tasfiye, ku- rumsal yönetim, finansal raporlama, başlıklı bölümler yeni kanun ile getiril- miş ve yeni düzenlemeler içermektedir. Söz konusu düzenlemeler incelendi- ğinde kanun koyucunun finansman işi yapan şirketlerde denetime ve şeffaf- lığa büyük önem verdiği ve neticede bu kuruluşların toplum gözündeki gü- venilirliğini arttırmayı hedeflediği görülmektedir.
İflasın ertelenmesinin finansal kiralama sözleşmesi üzerindeki etkisi, er- teleme kararının kiralayana sözleşmeyi derhal fesih imkanı verip vermediği noktasında toplanmaktadır. FKK düzenlemesinde sözleşmenin sona ermesi- ne ve feshinin sonuçlarına ilişkin eski Kanun’a nazaran farlılıklar öngörülse de, her hangi bir açıklık getirilmemiştir. Bu konu yazımızda açıkladığımız üzere doktrinde tartışmalıdır. Ancak biz iflasın ertelenmesi kurumunun ama- cını ve işlevini göz önünde tutarak fesih hakkının doğmayacağını savunan görüşlere katılıyoruz. Ancak iflasın ertelenmesi kararının TBK m. 98 uyarın- ca kiralayana fesih imkanı verdiği kabul edilse bile, doktrinde de haklı ola- rak savunulduğu üzere, ticaret mahkemesi, İİK m. 179/a uyarınca şirketin malvarlığının korunması için gerekli önlemleri alabilecek; bu doğrultuda vereceği ihtiyati tedbir kararı ile feshin sonuçlarını erteleyebilecek ve finan- sal kiralama konusu mallar da tedbir kararı kapsamında ertelenme süresince kiracıda kalmaya devam edecektir. İİK m. 179/b hükmü uyarınca iflasın ertelenmesi kararı üzerine kiracı aleyhine takip yapılabilmesi ya da daha önce başlamış olan takiplere devam edilebilmesi de mümkün değildir.
Neticede iflasın ertelenmesi kararının verilmesinde amaç, iyileşme ümidi olan bir şirketi yeniden ekonomik hayata kazandırmak olduğundan, gerek TBK gerekse FKK hükümlerinin bu amaç doğrultusunda yorumlanması gerektiği kanaatindeyiz.
İflasın Ertelenmesinin Finansal Kiralama… 283
KAYNAKÇA
Xxxxx Xxxxx, “İflasın Ertelenmesi Hakkındaki Yeni Hükümlerin Yeniden Yapılandırma Kurumları Üzerindeki Olumsuz Etkisi ve Çözüm Yolları”, Prof. Dr. Xxxxx Xxxxxxx’a Armağan, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2004, s. 625-658.
Xxxxx Xxxxxx, Özellikle Taşınır Yatırım Mallarına İlişkin Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Anka- ra 1990.
Xxxxxx Xxxx, Borca Batıklık ve İflasın Ertelenmesi, Güncel Yayınevi, İzmir 2007, (Kitap).
Xxxxxx Xxxx, “İflasın Ertelenmesi”, Türkiye Barolar Birliği 75. Yaş Günü İçin Prof. Dr. Xxxx Xxxx Armağanı, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Anka- ra 2004, s. 49-99, (Armağan).
Xxxxxx Xxxxxx, İflas İflasın Ertelenmesi Konkordato Yargılama Usulü, Adalet Yayınevi, Ankara 2012.
Deliduman Xxxxxxxx, İflasın Ertelenmesinin Etkileri, Kocaeli Üniversitesi Yayını, Kocaeli 2008.
Günel Mete, İflas Davaları ve İflasın Ertelenmesi, Yetkin Yayınları, Ankara 2006.
Köteli M. Argun, Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunda Xxxxxxxx Xxxx- xxxx (Leasing Sözleşmeleri), Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1991.
Xxxxxxx Xxxxx, Finansal Kiralama Kanununa Göre Finansal Xxxxxxxx (Lea- sing) Tanımı ve Türleri, Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, Ankara 1988.
Muşul Timuçin, İcra ve İflas Hukuku X.XX, Adalet Yayınevi, Ankara 2013, (İcra ve İflas).
Muşul Timuçin, İflasın Ertelenmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2010, (İflasın Ertelenmesi).
Xxxxxx Xxxxxxxx, “İflasın Ertelenmesi”, LHD, C. III, S. 33, 2005, s. 3249- 3283.
Öztek Selçuk, İflasın Ertelenmesi, Arıkan Yayınevi, İstanbul 2007, (Kitap).
Pekcanıtez Hakan / Xxxxxx Xxxx / Xxxxxxxxxxx Xxxxx Xxxxx / Özekes
Muhammet, İcra ve İflas Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2011.
Pekcanıtez Hakan, “İflasın Ertelenmesi”, İBD, C. 79, S. 2, 2005, s. 323-358.
Xxxxxx Xxxxx, İflasın Sözleşmelere Etkisi, Adil Yayınevi, Ankara 1996.
284
Aynaz UĞUR EÜHFD, C. XVII, S. 1–2 (2013)
Xxxx Xxxxx, Anonim Ortaklıkta Sermaye Kaybı ve Borca Batıklığın Huku- ki Sonuçları (TTK m. 324), Nobel Yayınları, Ankara 1999.
Xxxxx Xxxxxx / Acar Xxxxx / Özen Burak, Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, Beta Yayınevi, İstanbul 2012.
Xxxxx Xxxxxx, “3226 Sayılı Kanunla Düzenlenen Finansal Kiralama Söz- leşmesinin Tanımı, Unsurları ve Özellikleri”, Prof. Dr. Xxxxx Xxxxxx’xx Hatı- rasına Armağan, Ankara 1986, s. 723-744.
Elektronik Kaynaklar
Kazancı İçtihat Bilgi Bankası: xxxx://xxx.xxxxxxx.xxx