TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

27 Ağustos 1995 tarih ve 22387 sayılı Resmi Gazete

BİRİNCİ BÖLÜM - Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar, İlkeler İKİNCİ BÖLÜM - Görev, Yetki ve Sorumluluklar

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM - Atıkların Taşınması ile İlgili Hükümler DÖRDÜNCÜ BÖLÜM - Atıkların Bertarafına İlişkin Hükümler

BEŞİNCİ BÖLÜM - Ara Depolama ve Arıtma Tesisleri ile İlgili Hükümler ALTINCI BÖLÜM - Bertaraf Tesislerine Lisans Verilmesi ile İlgili Hükümler YEDİNCİ BÖLÜM - Düzenli Depo Tesisleri İnşaatı ve İşletilmesi SEKİZİNCİ BÖLÜM - Atıkların Sınırlarötesi Taşınımı

DOKUZUNCU BÖLÜM - Diğer Hükümler

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (25 Aralık 1996 tarih ve 22858 sayılı Resmi Gazete’de)

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına

Dair Yönetmelik (15 Haziran 1997 tarih ve 23020 sayılı Resmi Gazete’de)

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (25 Eylül 1999 tarih ve 23827 sayılı Resmi Gazete’de)

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına

Dair Yönetmelik (10 Temmuz 2001 tarih ve 24458 sayılı Resmi Gazete’de)

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak, Tanımlar, İlkeler

Amaç

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, tehlikeli atıkların, üretiminden nihai bertarafına kadar;

a. İnsan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine,

b. üretiminin ve taşınmasının kontrolünün sağlanmasına,

c. İthalinin yasaklanmasına ve ihracatının kontrolüne,

d. Yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların sağlanmasına,

e. Üretiminin kaynağında en aza indirilmesine,

f. Üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda, üretildiği yere en yakın mesafede bertaraf edilmesine,

g. Yeterli bertaraf tesisi kurulması ve bu tesislerin çevresel bakımdan sağlıklı bir

şekilde kontrolüne,

h. Çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanmasına

Yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve teknik esasları düzenlemektedir.

Kapsam

Madde 2- Bu Yönetmelik, Ek-5 ve Ek-6 kapsamında yer alan veya bu kapsamda yer almasa dahi Ek- 7’de belirtilen tehlikeli özelliklerden herhangi birini taşıyan atıkların üretimi, toplanması, geçici olarak depolanması, taşınması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, ithali ve ihracatına ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki ve cezai sorumlulukları düzenler.

Hukuki Dayanak

Madde 3- Bu Yönetmelik 09.08.1983 tarih ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8, 11 ve 12 nci maddesi ile 15.05.1994 tarih ve 21935 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi’nin 3 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen terimlerden;

Bakanlık: Çevre Bakanlığını,

Kanun: 2872 sayılı Çevre Kanununu,

Tehlikeli Atık: Ek-1’e göre atık kapsamında olan ve Ek-5 ve Ek-6’ da yer alan ve/veya Ek-7’de belirtilen tehlikeli özelliklerden bir veya birkaçını taşıyan atıklar ile bu atıklarla kirlenmiş olan maddeleri, (Bu Yönetmelikte tehlikeli atık, atık olarak ifade edilecektir.)

Bertaraf: Ek-2’de yer alan işlemlerden herhangi birini veya birkaçını,

Bertaraf Tesisi: Ek-2’de yer alan işlemlerden bir veya birkaçını yapmak üzere kurulmuş tesisi,

Atık Yönetimi: Atığın kaynağında özelliğine göre ayrılması, toplanması, geçici depolanması, geri kazanılması, taşınması, bertarafı ve bertaraf işlemleri sonrası kontrolü ve benzeri işlemleri,

Atık Yönetim Planı: Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak üzere Bakanlıkça belirlenecek kısa ve uzun vadeli program ve politikaları,

Acil Durum Planı: Tesiste olabilecek kazayı sonuçlarıyla birlikte değerlendirerek kaza oluşumunda tesiste ve civarında yapılacak işlemleri ayrıntılı olarak belirleyen planı,

Üretici: Ek-3’de yer alan faaliyetler sırasında tehlikeli atık üreten gerçek ve tüzel kişiler, atığı üretenin bilinmemesi durumunda ise bu atıkları zilyetinde veya mülkiyetinde bulunduran gerçek ve tüzel kişileri,

Xxxxxxxx Xxxx: Atıkların bertaraf işlemini yapan veya yaptıran gerçek ve tüzel kişileri,

İhracatçı: İhracatçı devletin yetkisi altında atıkların ihracatını yürüten gerçek ve tüzel kişileri,

İthalatçı: İthalatçı devletin yetkisi altında atıkların ithalatını yürüten gerçek ve tüzel kişileri,

Transit Devlet: Atıkların sınırötesi hareketi sırasında transit geçtiği veya geçmesinin planlandığı devleti,

Yasadışı Trafik: Atıkların 44 üncü maddede belirtildiği şekilde sınırlarötesi hareketini,

Taşıyıcı: Yurtiçi ve yurtdışında atıkların taşınması işleminin tümünü veya bir bölümünü gerçekleştiren gerçek ve tüzel kişileri,

Atıkların Sınırlarötesi Hareketi: İhracatçı, ithalatçı ve transit devletlerden en az birinde tehlikeli olarak görülen atıkların bir devletten başka bir devlete sevk edilmesini,

Bildirim: Atıkların sınırötesi hareketinde Ek-10’da yer alan bilgi, beyan ve formu kullanarak yapılan başvuruyu,

Atık Taşıma Formu: Üretici ve taşıyıcı tarafından ortak doldurulacak, üretim noktasından atık bertaraf tesisine kadar kayıt ve beyanları içeren, Ek-9A-B’de yer alan formları,

Xxxx Xxxxx Formu: Ek-8’de yer alan formu,

Dpr(Proktor): Mineral sızdırmazlık tabakasında ince taneli zemin sıklığını,

Lisans: Bu Yönetmelik gereğince atık taşımacılığı yapmak isteyenlerin valilikten, atık bertaraf tesisi kurmak isteyenlerin Bakanlıktan almaları gereken konu ile ilgili yeterli uzman ve teknolojik imkanlara sahip olduğunu belirten belgeyi ifade eder.

İlkeler

Madde 5- Atıkların Yönetimine ilişkin ilkeler şunlardır:

a. Her türlü atığın ithali, bu Yönetmeliğin 38 inci maddesinde belirtilen hükümler saklı kalmak kaydıyla yasaktır.

b. Atıkların kaynağında en aza indirilmesi esastır.

c. Atık yönetiminin her safhasında sorumlu kişiler, çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek tedbirleri alırlar.

d. Atıkların yarattığı çevresel kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı atık üreticileri, taşıyıcıları, bertaraf edicileri kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar.

Yukarıda belirtilen sorumluların, meydana gelen zararlardan ötürü genel hükümlere göre de tazminat sorumluluğu saklıdır.

e. Atıkların yönetiminden kaynaklanan her türlü çevresel zararın giderilmesi için yapılan harcamalar “Kirleten Öder” prensibine göre atıkların yönetiminden sorumlu olan gerçek ve tüzel kişiler tarafından karşılanır. Atıkların yönetiminden sorumlu kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan gerekli harcamalar 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Hususunda Kanun hükümlerine göre atıkların yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir.

İKİNCİ BÖLÜM

Görev, Yetki ve Sorumluluklar

Bakanlığın Görev ve Yetkileri Madde 6- Bakanlık;

a. Kanun gereğince atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlayan program ve politikaları saptamak, bu yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, valiliklerden bölgesel yıllık rapor, izin, tesis kapatma onayı gibi her türlü bildirimi almak ve değerlendirmekle ve gerekli denetimleri yapmakla,

b. Bölgesel boyutta atık yönetim planı yapmakla,

c. Atıkların sınırlarötesi taşınımı ve bertarafına ilişkin uluslararası çalışmaları yürütmek, ilgili bildirim ve taşımacılık belgelerini değerlendirmek, atık ihracatına ilişkin faaliyetleri onaylamak, uluslararası bilgi değişimini sağlamak, herhangi bir kaza durumunda diğer ülkeleri haberdar etmek,

d. Ek-5 ve Ek-6’da yer alan, ancak tehlikeli atık olmadığı iddia edilen atıkların tehlikeli özelliklerden bir ya da birkaçını içerip içermediğinin tespitini sağlamakla,

e. (15 Haziran 1997 tarih ve 23020 sayılı RG ile yürürlükten kaldırılmıştır.) Her yıl ilgili kurum ve kuruluşlarla atık kategorilerine, atık bertaraf yer ve yöntemlerine göre atık üreticisi tarafından bertaraf edene ödenecek atık bedelinin tespit edilmesini sağlamakla,

f. Bertaraf tesisleri yer seçimini onaylamak, bu tesislere ön lisans ve lisans vermek, bu faaliyetleri denetlemek, bu tesislerde tutulan rapor ve edinilen bilgilere dayanarak ilgili yönetmeliklere aykırılık halinde gerekli cezanın uygulanmasını sağlamak ve lisansı iptal etmekle,

g. Bertaraf tesislerine ilave tesislerin tasarlanması halinde, bertaraf tesisisini denetlemek ve izin vermekle,

h. Atık bertaraf tesisleri için acil önlem planlarının hazırlanmasında genel ilke ve prensipleri belirlemekle,

ı. Kapatılan bertaraf tesislerinin 20 yıl boyunca denetlenmesini sağlamakla,

i. Atık Yönetimi Komisyonunu kurmak, komisyon başkanlığını yapmak ve sekretarya işlerini yürütmekle,

j. Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimine ilişkin teknoloji ve yönetim sistemlerinin kurulmasında ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamakla,

k. Özel işleme tabi atıklar sınıfında yer alan atıklarla ilgili yönetim usullerini belirlemekle

görevli ve yetkilidir.

Valiliklerin Görev ve Yetkileri

Madde 7- Valilikler;

a. İl sınırlarında atık yönetim planlarının Mahalli Çevre Kurullarınca uygulanmasını sağlamakla,

b. Kurulacak bertaraf tesislerinin yer seçimiyle ilgili başvuruları Mahalli Çevre Kurulunun görüşünü alarak Bakanlığa iletmekle,

c. Atık üreticisinin atıklarını nihai bertarafa kadar kendi alanlarında geçici depolamasına izin vermekle ve faaliyetleri denetlemekle, her yıl üreticilerin atık bildirim formunu değerlendirerek Bakanlığa göndermekle,

d. Atık taşıma formları ile ilgili olarak bu yönetmelikle belirlenen işlemleri ifa etmekle,

e. İl sınırları içinde faaliyette bulunan ve bu yönetmelik kapsamına giren tesisleri tespit ederek Bakanlığa bildirmekle,

f. İl sınırları içinde atık taşınması ile ilgili faaliyet gösteren firmalara ve araçlara taşıma lisansı vermek, bu lisansı kontrol etmek, iptal etmek veya yenilemekle,

g. İl sınırları içinde atık taşıması sırasında meydana gelebilecek kazalarda her türlü acil önlemi almak ve gerekli koordinasyonu sağlamakla

görevli ve yetkilidir.

Belediyelerin Görev ve Yetkileri

Madde 8- Belediyeler, Büyükşehirlerde ise Büyükşehir Belediyeleri;

a. Atık yönetimine ilişkin plan ve programlarını hazırlamakla ve kurulacak sistemi öneri halinde Mahalli Çevre Kuruluna sunmakla,

b. Atık üreticileri ve bertarafçıları ile beraber veya ayrı olarak atık bertaraf tesislerini kurmak veya kurdurmakla,

c. Atıkların bertarafına ilişkin tesisler ile ilgili plan ve projeler hakkında valiliğin uygun görüşü ile birlikte Bakanlığın onayını almakla,

d. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde faaliyette bulunan atık bertaraf tesislerinin inşaası ve işletilmesinde bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülük çerçevesinde gerekli önlemleri almak ve aldırmakla,

e. Atıkların taşınması ve bertarafı konusunda izin almış kişi ve kuruluşlar ile yapacakları sözleşmelerde bulunduğu ilin valiliğinin uygun görüşünü almak, yapılan faaliyetin söz konusu sözleşmelere uygunluğunu denetlemek ve bu konuda Bakanlığa bilgi vermek üzere bağlı olduğu valiliğe rapor vermekle

görevli ve yetkilidir.

Atık Üreticisinin Yükümlülükler

Madde 9- Atık üreticisi;

a. Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,

b. Atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamakla,

c. Bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak, atıklarını tesislerinde geçici olarak depolaması durumunda izin almakla,

d. Ürettiği atıklarla ilgili kayıt tutmakla, uluslararası kabul görmüş standartlara uygun ambalajlama ve etiketleme yapmakla,

e. Ek-5 ve Ek-6’da yer alıp Ek-7’de belirtilen özellikleri içermediği öne sürülen atıklar için bu atıkların tehlikeli olmadığını Bakanlığa ispat etmekle,

f. Atığın niteliğinin belirlenmesi için yapılan harcamaları karşılamakla,

g. Ek-8’de yer alan atık beyan formunu her yıl doldurmak, Bakanlığa göndermek ve Bakanlığın vereceği atık tanımlama kodunu kullanmakla,

h. Atık yönetimi ile ilgili faaliyette bulunmak için Bakanlıktan atık tanımlama kodu almakla,

ı. Atık depolanması veya bertarafının tesis dışında yapılması durumunda; Ek-9A-B’ deki bilgileri içeren taşıma formunu doldurmak ve öngörülen prosedüre uymakla,

i. Atık taşımacılığında mevcut uluslararası standartlara uymakla,

j. Atığı bertaraf tesisinin kabul etmemesi durumunda taşıyıcıyı başka bir tesise göndermekle veya taşıyıcının atığı geri getirmesini ve bertarafını sağlamakla,

k. Atıklarını bu Yönetmelikteki esaslara uygun olarak kendi imkanları ile veya kurulmuş atık bertaraf tesisinde gerekli harcamaları karşılayarak veya belediyelerle yada gerçek ve tüzel kişilerle kurulacak ortak atık bertaraf tesislerinde bertaraf etmek veya ettirmekle,

l. Atıklarını fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton saha üzerine yerleştirilmiş uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynerler içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynerlerin üzerinde “tehlikeli atık” ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama tarihini konteynerler üzerinde belirtmekle, konteynerlerin hasar görmesi durumunda atıkları, aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynere aktarmakla, konteynerlerin devamlı kapalı kalmasını sağlamakla,

m. Ayda 1000 kg’a kadar atık üreten üretici biriktirilen atık miktarı 6000 kg’ı geçmemek kaydı ile Valilikten izin almaksızın atıklarını arazisinde en fazla 180 gün geçici depolamakla, bu durumda herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için en az bir kişiyi görevlendirmekle ve bu kişinin adını, telefonunu valiliğe bildirmekle

yükümlüdür.

Xxxxxxxx Xxxxxx Yükümlülükleri Madde 10- Bertaraf eden;

a. Bertaraf tesislerini bu Yönetmelikle belirlenen standartlara uygun olarak teşkil etmekle ve proje halinde iken ön lisans almakla,

b. Projeye uygun olarak kurulan tesisi işletmek ve kapandıktan sonra kontrollerini yapmak için lisans almakla,

c. Bakanlığın plan değişikliği talep etmesi ya da şartlı izin vermesi durumunda bu şartlara uymakla,

d. Personel eğitimini yapmak, acil önlem planlarını hazırlamak, atık yönetimi ile ilgili işletme kayıtlarını tutmak ve bu kayıtları 5 yıl süre ile tesiste bulundurmakla,

e. (15 Haziran 1997 tarih ve 23020 sayılı RG’ye göre değişik) İşletme planını her yıl Bakanlığa sunmakla,

f. Atığın tesise girişinde bertaraf işleminden önce atığın fiziksel ve kimyasal analizini yapmakla, atığın taşıma formunda belirtilen atık tanımına uygunluğunu tespit etmekle,

g. Tesisin işletilmesi ile ilgili her bölümün işlete planını yaparak uygulamakla,

h. Tesisin risk taşıyan bölümlerinde çalışan personelin her türlü güvenliğini sağlamak, 6 ayda bir sağlık kontrollerini yaptırmak ve bu bölümlere izinsiz olarak ve yetkili kişilerin dışında girişleri önlemekle,

ı. Acil önlemlerle ilgili eğitimli personel bulundurmak ve acil durum söz konusu olduğu zaman Bakanlığa bilgi vermekle,

i. Kabul ettiği atığın taşıma formunu imzalamak ve 30 gün içinde üreticiye göndermekle,

j. Atık taşıma formu ile ilgili olarak üretici ile arasında uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse 15 gün içinde, uyuşmazlığı Bakanlığa bildirmekle,

k. Taşıma formu olmaksızın atık kabul etmesi halinde Bakanlığa bilgi vermekle,

l. Tesisin işletilmesi ile ilgili Bakanlığın öngördüğü işleri yapmakla,

m. Tesisin kapatılması için kapatma planı yaparak 180 gün önceden Bakanlığa bildirmekle,

n. Tesisin kapatılmasından sonra 37inci maddede öngörülen işleri yapmakla

o. (15 Haziran 1997 tarih ve 23020 sayılı RG’ye göre ek) Atık üreticisi tarafından bertaraf tesislerine ödenecek atık bedelini, atık kategorileri ve bertaraf yöntemlerine göre, bertaraf tesisinin bulunduğu bölgede yer alan illerin Sanayi Odaları temsilcileri, Sanayi Odaları’nın bulunmadığı illerde Ticaret ve Sanayi Odaları temsilcileri ile birlikte belirlemekle

yükümlüdür.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Taşıma ile İlgili Hükümler

Atıkların Taşınması

Madde 11- Atıkların taşınması bu iş için lisans almış kişi ve kuruluşlarca taşınan atığın özelliğine uygun araçlarla yapılır. Aynı araçta aynı kap içinde taşınacak atığın katalog (kod) numarası aynı olmak zorundadır.

Araçlarda Taşıma Formu Bulundurma Zorunluluğu

Madde 12- Taşıma işlemi yapılacak araçlarda atık taşıma formu bulundurulması zorunludur. Ek-9 A- B4’de yeralan atık taşıma formlarından A formu mavi, B formu pembe, C formu beyaz, D formu sarı renktedir. Atık üreticisi taşıyıcı tarafından ülke içi taşımada A, B, C formları, uluslararası taşımada A, B, C, D formları doldurulur ve valiliğe başvurulur.

Bu formlardan;

a. C formu taşıma başlamadan önce, atık üreticisinde kalır.

b. A, B, D formları taşıma esnasında bulundurulmak kaydı ile taşıyıcıya verilir.

c. D formu uluslararası taşımada, taşıyıcı tarafından gümrük çıkışında Bakanlığa gönderilmek üzere gümrük memuruna teslim edilir.

d. A ve B formu taşıyıcı tarafından atık bertaraf tesisi sorumlusuna imzalatılarak atıkla birlikte teslim edilir.

e. A formu atık bertarafından sorumlu kişi veya kuruluş tarafından imzalanarak alınır. B formu atığın alındığını belgelemek üzere taşıyıcıya geri verilir.

f. B formu taşıyıcı tarafından üreticiye geri getirilir. Bu formun bir kopyası Bakanlığa gönderilir.

Gönderilen ve alınan tüm taşıma formları 3 yıl süre ile saklanmak ve denetimle yetkili idarelerce istendiğinde hazır bulundurulmak zorundadır.

Atık Taşıyıcılarının Lisans Xxxx Xxxxxxxluğu

Madde 13- Atık taşımak isteyen gerçek ve tüzel kişiler taşımak istedikleri atığın çeşidini, hangi özellikte ve ne miktarda olduğunu, ne çeşit bir araçla taşıyacaklarını belgelemek ve nakil işleminde kullanılan aracın bu işe uygunluğunu bilimsel kuruluşlar veya valiliğin uygun göreceği diğer kuruluşlardan aldığı belge ve dökümanlarla birlikte, valiliğe başvurmak zorundadır. Xxxxxx, başvuran firmaya ve araca verilir. Lisans alan firma Ek-4’de yeralan tehlikeli atık işaretlerini araçlarında kullanmak zorundadır. Bu hükümler her türlü taşıt (kara, deniz, hava ve demiryolu) için geçerlidir. Bu lisans devredilemez. 3 yıl için geçerlidir ve bu süre sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan ancak taşımacılıkta öngörülen standartlara uymayan firmaların lisansları valilikçe iptal edilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Atıkların Bertarafına İlişkin Hükümler

Genel Esaslar

Madde 14- Atıkların geri kazanılması ve tekrar kullanılması esastır. Atıkların geri kazanılmasının ve tekrar kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda atıklar, çevre ve insan sağlığına zarar vermeden bertaraf edilir. Bertaraf sistemleri EK-7’deki atık özelliklerine ve uygun teknolojilere gere seçilir.

Fiziksel Kimyasal ve Biyolojik Ön İşlemler

Madde 15- Atıklar, değerlendirilmesi veya çevreye olan zararlarının en aza indirilmesi için fiziksel, kimyasal ve biyolojik işlemleri tabi tutulurlar. Depo tesisine gidecek olan atıkların %60’dan fazla su içermesi yasaktır. Ek-11A’da belirtilen çeşitli parametrelerin sınır değerlerinin sağlanmaması halinde atıklar, fiziksel, kimyasal veya biyolojik işlemlere tabi tutulduktan ve Ek-11 A’da belirtilen değerlere sağlandıktan sonra düzenli depo tesisinde depolanır.

Yakma

Madde 16- (25 Eylül 1999 tarih ve 23827 sayılı RG Değişik) (EK-6)’da yer alan atıkların yakılması sırasında uyulması gereken esaslar ve limit değerler şunlardır.

a) Tesislerde yanma odasına bağlı bir son yanma bölümünün bulunması, yakma fırınındaki ilk bölme sıcaklığının en az 900 °C de tutulması, sıcaklığın sürekli kaydedilerek kontrol edilmesi, son yanma bölümünde ek bir brülörün bulunması, sıcaklık alt sınırın altına düşünce brülörün otomatik olarak devreye girmesi, bu bölümde en düşük yakma sıcaklığının 1200 °C ve alıkoyma süresinin en az 2 saniye olması zorunludur. Bu brülörler, yakıcının çalışmaya başlatılması veya durdurulması sırasında yakıcı sıcaklığının düşmesinin neden olacağı tam olmayan yanmayı önlemek amacıyla kullanılır.

Yakma tesisinde ;

1- Sistemin işletmeye alınmasında gerekli minimum yakıcı odası sıcaklığına erişinceye kadar,

2- İstenen minimum yakıcı sıcaklığı elde edilinceye kadar,

3- Yakıcıdan çıkan emisyonların, emisyon limit değerleri altında tutulması için kullanılan ekipmanlarda bir arıza meydana geldiği zaman,

tehlikeli atık beslemesini durdurmak için bir sistemin olması zorunludur.

Tehlikeli atıkların yakıldığı tesisler, mümkün olduğunca tam yanmanın sağlanabileceği şekilde işletilmelidir. Bunu sağlamak için bazen uygun tekniklerle atık ön işlemlerinin uygulanması gerekebilir. Yakma tesislerinden oluşan ısı mümkün olduğunca geri kazanılmalıdır.

b) Yakma tesisinde işletme sırasında yanma gazındaki CO için aşağıda verilen limit değerler aşılmaz.

1- Yanma gazında günlük ortalama değer olarak; 50 mg/m³ ,

2- Yanma gazında 10 dakikalık ortalama değerler olarak alınan tüm ölçümlerin en az % 95’inde;

150 mg/m³ ,

3- Yanma gazında herhangi bir 24 saat zaman aralığı içinde yarım saatlik ortalama değerler olarak alınan tüm ölçümlerde; 100 mg/m³

c) Yakma tesisleri, baca gazlarında aşağıdaki emisyon limitlerini geçmeyecek şekilde tasarlanır, donatılır ve işletilir. Yanma gazları kontrollü bir şekilde baca yardımıyla atmosfere atılır. Tesisin baca yüksekliği, 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğine göre tasarlanır ve uygulanır. Yakma tesisleri baca gazlarında aşağıdaki emisyon limit değerleri aşılmaz.

1- Günlük ortalama değerler:

- Toplam toz

mg/m3

- Toplam organik karbon olarak ifade edilen

gaz ve buhar halinde organik maddeler

mg/m3

- Hidrojen Klorür (HCL)

mg/m3

- Xxxxxxxx Xxxxxx (HF)

mg/m3

- Kükürt dioksit (SO2) 50

mg/m3

- Azot monoksit ve azot dioksit (NO2) olarak 200

mg/m3

2) Yarım saatlik ortalama değerler:

- Toplam toz 30

mg/m3

- Toplam organik karbon olarak ifade edilen gaz ve buhar halinde organik maddeler

mg/m3

- Hidrojen Klorür (HCL) 60

mg/m3

- Xxxxxxxx Xxxxxx (HF) 4

mg/m3

- Kükürt dioksit (SO2 olarak) 200

mg/m3

- Azot monoksit ve azot dioksit (NO2 olarak) 400

mg/m3

3) Minumum yarım saatlik ve maksimum sekiz saatlik bir örnekleme sürecinde tüm ortalama değerler:

-Kadmiyum ve bileşikleri (Cd olarak)

-Talyum ve bileşikleri (Tl olarak) Toplam

0.05 mg/m³

-Civa ve bileşikleri (Hg olarak) Toplam

0.05 mg/m³

-Antimon ve bileşikleri (Sb olarak)

-Arsenik ve bileşikleri (As olarak)

-Kurşun ve bileşikleri (Pb olarak)

-Krom ve bileşikleri (Cr olarak)

-Kobalt ve bileşikleri (Co olarak)

-Bakır ve bileşikleri (Cu olarak)

-Mangan ve bileşikleri (Mn olarak)

-Nikel ve bileşikleri (Ni olarak)

-Vanadyum ve bileşikleri (V olarak)

-Kalay ve bileşikleri (Sn olarak)

Toplam

0.5 mg/m³

Bu ortalama değerler, ilgili ağır metal emisyonlarının gaz ve buhar şeklinde olanlarıyla beraber metal bileşiklerini de kapsamaktadır. Ölçümlerle ilgili teknikler (EK-16)’da verilmektedir.

d) Xxxxxxx ve furan emisyonları en ileri tekniklerle azaltılır. Minimum altı saat ve maksimum sekiz saatlik örnekleme süresinde ölçülen tüm ortalama değerler 0.1 ng/m³ limit değerini aşmamalıdır.

Bu limit değer dioksin ve furan izomerleri konsantrasyonlarının toplamı olarak tarif edilir ve bu toplam (EK-17)’de belirtildiği şekilde hesaplanır.

Baca gazı ölçümlerinin 16 ncı maddenin (b), (c) ve (d) bentlerindeki emisyon limit değerlerine uygunluğunu karşılaştırmak için ölçüm sonuçları, sıcaklık 273 ° K, basınç 101,3 kPa, % 11 oksijen ve kuru gaza göre standartlaştırılır.

Deneme Yakması

Madde 17- 25.09.1999 tarih ve 23827 sayılı RG ile değişik) Bir atık yakma tesisinin işleticisi lisans almadan önce, tesiste yakılacak atığı analiz etmek ve atık besleme hızına bağlı olarak ortaya çıkacak

emisyonların ve atıksuların ilgili standartları sağladığını ispat etmek amacıyla deneme yakması yapmakla yükümlüdür.

Tesis işleticisi deneme yakmasına başlamadan önce, deneme yakması planını hazırlar ve Bakanlık onayına sunar. Deneme yakması, deneme yakması planı Bakanlıkça onaylanmadan başlatılamaz.

Bakanlıkça onaylanan deneme yakması planı doğrultusunda ilgili yönetmeliklerde yer alan standartlar ve esaslara uyulduğunun ispatı amacıyla yapılan deneme yakması sonunda bir rapor hazırlanarak onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilir. Farklı özelliklerdeki atıkların bertarafının yapılacağı ticari yakma tesisleri için deneme yakmasında, yüksek klor bileşeni, yüksek kül bileşeni, en düşük yanma ısısı gibi en olumsuz koşullar esas alınır.

(10.07.2001 tarih ve 24458 sayılı RG ile ekleme) Deneme yakması planı ve raporu Atık Yönetim Komisyonu’nda değerlendirilir. Ancak Çevre Bakanlığı tarafından uygun kriterlere sahip olduğu tespit edilen atıkların, ticari atık yakma tesisleri dışında, gereken yakma sıcaklığına haiz tesislerde ek yakıt ya da alternatif yakıt olarak kullanılması telep edilir ise, bu tesisler için hazırlanacak deneme yakması planları ve deneme yakması raporları Tehlikeli Atık Komisyonu’na girmeden Bakanlık tarafından değerlendirilir. Bu tesislerde atıkların alternatif veya ek yakıt olarak kullanılmalarına ilişkin teknik ve idari hususlar Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.

Yakma tesislerinde kapasite arttırılması veya izin alınan atıkların haricinde atık yakılması sözkonusu olduğunda yeni bir deneme yakması yapılması ve deneme yakması raporunun hazırlanarak Bakanlık onayına sunulması zorunludur

Düzenli Depo Tesisleri

Madde 18- Depolama işlemi sırasında alınan önlemlerin yeterli olduğu veya atığın özelliği sebebi ile depolama işleminde çevrenin olumsuz yönde etkilenmeyeceğinin ispat edilmesi hallerinde, atıklar depolanabilir veya bu amaçla depo tesisi kurulmasına izin verilebilir. Bu durumda da Ek-11A'da belirtilen sınır değerler aşılamaz.

Atıkların evsel katı atıklardan ayrı olarak işleme tabi tutulması ve depolanması esastır. Ek-13'de belirtilen çeşit ve miktarlardaki atıklar evsel katı atık depo tesislerine depolanamaz. Ancak Ek-12'de yer alan konsantrasyon limitlerini aşmamak ve Bakanlıktan izin almak kaydı ile evsel katı atık depo sahalarına depolanabilir.

Tek Tür Atık Depo Tesisleri

Madde 19- Ön işleme rağmen Ek-11A'da belirtilen kriterleri sağlamayan tek bir atık türü veya birbirine yakın özellikteki atıklar özel depo tesisinde depolanabilir. Bu durumda, atığın çeşidine bağlı olarak, Bakanlık, depo tesisleri için istenen asgari şartların yanında başka şartlar istemeye yetkilidir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Ara Depolama ve Arıtma Tesisleri ile İlgili Hükümler

Ara Depolama Tesisleri

Madde 20- (25.09.1999 tarih ve 23827 sayılı RG ile değişik)Atıkların nihai bertarafı için uygun yer bulunamaması veya depolamadan önce bazı fiziksel, kimyasal işlemlerin yapılıyor olması sebebi ile atıklar ara depolarda geçici olarak depolanabilir. Bu depolarda bekletme süresi 1 yılı aşamaz. Bu süre zorunlu hallerde Bakanlık izni ile uzatılabilir. Arıtım ve bertaraf tesislerinin içinde bulunan ara depolama tesisleri hariç, ayrı alanlarda kurulan ara depolama tesisleri için Bakanlıktan ön lisans ve lisans alınması zorunludur.

Ara depolama ve işleme tesislerinde;

a. Giriş, depolama ve çalışma kısımları,

b. Yangın söndürme sistemleri,

c. Boruların, hazne ve kapların temizlenmesi için temizleme sistemleri,

d. Taşan ve dökülen atıkların toplanması için yeterli absorban, nötralizan bulunur.

Herhangi bir kaza halinde derhal müdahale edilebilmesi için atık taşıyan borular ile depolama konteynerlerinin yer üstüne tesisi zorunludur. Kirli su kaçağının mümkün olduğu tesis bölgelerinde, kirli suyun yer altına sızmaması ve etrafındaki toprakları kirletmemesi için gerekli sızdırmazlık tedbirleri alınır.

Bölgeden atılan yıkama ve benzeri atık sular ayrı olarak toplanır ve 4/9/1988 tarih ve 19919 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde yer alan sınır değerlere uygun şekilde arıtılır. Bu tür arıtma tesislerinde üretilen arıtma katıları ve çamurları bu Yönetmelik kapsamında bertaraf edilir.

Atıkların Tesis İçinde Taşınması

Madde 21- Katı veya sıvı haldeki atıklar için atığın ve işletmenin özelliğine göre uygun konteyner ve taşıma şekilleri işletmeler tarafından belirlenir.

Kapların üzerine atığın çeşidi, kaynağı, miktarı ve depolama tarihi ile ilgili bilgiler açık olarak yazılır.

Tesis İçinde Alınacak Güvenlik Önlemleri

Madde 22- İşleme tabi tutulacak veya geçici olarak depolanacak atıklar, özel yerlerde kap veya hazneler içinde; uygulanacak fiziksel, kimyasal, biyolojik işlemler ve yakma işlemlerine göre ayrı ayrı ve birbiri ile kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde atık kod numarasına göre depolanır.

Ara depo veya işleme tesislerinin bekletme haznelerinin çürümelere ve aşınmalara dayanıklı olması ve gerekli emniyet ve kontrol sistemlerini ihtiva etmesi zorunludur.

ALTINCI BÖLÜM

Bertaraf Tesislerine Xxxxxx Verilmesi ile İlgili Hükümler

Bertaraf Tesislerine Ön Lisans Verilmesi

Madde 23- Atık bertaraf tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, kuracakları tesisle ilgili her türlü plan, proje,rapor, teknik veri, açıklamalar ve diğer dökümanlarla birlikte Bakanlığa başvurur.

Bu başvurularda;

a. Çevresel Etki Değerlendirmesi olumlu belgesi,

b. Tesisin kanun, yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde istenen şartları

yerine getirebileceğini gösterir mühendislik ve yapılabilirlik raporu,

c. Planlanan tesise ait uygulama ölçeğinde her türlü mühendislik proje ve raporları,

d. Ek-15'de belirtilen bilgi ve belgelerin bulunması zorunludur.

Bakanlık projeleri inceler, uygun gördüğü takdirde, tesise ön lisans verir.

Bertaraf Tesislerine Xxxxxx Verilmesi

Madde 24- Atık bertaraf tesisi kurmak, işletmek ve kontrolünü yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadırlar.

Bertaraf tesisinde, birden fazla ünitenin olması halinde, farklı birimler için ayrı ayrı lisans alınır. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan kompleks tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır.

Ön lisans verilen tesisin, projesi ve şartnamesine uygun olarak yapıldığının ve işletme planının değerlendirilip uygunluğunun saptanması halinde Bakanlıkça tesise lisans verilir. Bu lisans 3 yıl süre ile geçerlidir, gerekli durumlarda uzatılabilir veya şartlı verilir. Lisans hiçbir şekilde üçüncü kişilere devredilemez.

Xxxxxx Xxxxxx

Madde 25- Bakanlıkça yapılan denetimlerde, tesisin lisansa uygun olarak çalıştırılmadığının, mevzuatta istenen şartların sağlanmadığının, tesisle ilgili ölçümlerin düzenli olarak yapılmadığının veya kaydedilmediğinin tespit edilmesi halinde, işletmeciye, tespit edilen aksaklıkların düzeltilmesi için aksaklığın önemine ve kaynağına göre bir ay ile bir yıl arasında süre verilir. Bu süre sonunda yapılan kontrollerde aksaklığın devam ettiği tespit edilirse tesisin faaliyeti geçici olarak durdurulur veya lisansı iptal edilir.

Bertaraf Tesislerine İnşaat Ruhsatı Verilmesi

Madde 26- Atık bertaraf tesislerine inşaat ruhsatı vermeye;

a. Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları dışında kalan yerlerde mahallin en büyük xxxxx xxxxx,

b. Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları içindeki yerlerde belediyeler, büyükşehir belediyesi olan yerlerde büyükşehir belediyeleri yetkilidir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Düzenli Depo Tesisleri İnşaatı ve İşletilmesi

Yer Seçimi

Madde 27- (25.12.1996 tarih ve 22858 sayılı RG ile değişik) Düzenli depo tesisleri, karstik bölgelerde, içme, kullanma ve sulama suyu temin edilen veya edilecek olan yeraltı suları koruma bölgelerinde, taşkın riskinin yüksek olduğu bölgelerde kurulmaz, kurulmasına ve işletilmesine izin verilmez.

Depo tesislerinin yer seçiminde, seçilecek yerin jeolojik, hidrolojik, jeoteknik özellikleri, yeraltı su seviyesi ve yeraltı suyu akış yönleri, mevcut ve planlanan meskun bölge ile diğer yapılaşmalar, akaryakıt, gaz ve içme-kullanma suyu naklinde kullanılan boru hatları, deprem kuşakları ve tektonik koruma bölgeleri ile diğer zemin hareketleri, toprak özellikleri ve kullanım durumu, hakim rüzgar yönü, trafik durumu dikkate alınır. Depo alanında gerilim hatları bulunamaz. Depo tesislerinin en yakın meskun bölgeye mesafesi 3000 metreden az olamaz. Bu mesafenin sağlanamaması durumunda kısaltılması, Mahalli Çevre Kurulunun uygun görüşü ve Bakanlığın onayı ile 1000m’den az olmamak koşulu ile mümkündür..

Depo Zemini

Madde 28- Depo tesisinin oturacağı zemin doğal olarak sıkışmış ve kalınlığı en az 3 metre ve kompresibilitesi (Dpr) %95’ den büyük olmak zorundadır.

Depo tesisi tabanının, maksimum yeraltı su seviyesine mesafesi 2 metreden az olamaz.

Uzun Süreli Çevre Emniyeti

Madde 29- Depo tesislerinin bulunduğu alanlar en az 50 yıl süre ile iskana açılamaz ve 20 yıl süre ile denetlenir.

Depo Tabanının Teşkili

Madde 30- (25.12.1996 tarih ve 22858 sayılı RG ile değişik) Depo tabanı, sızıntı suyunun yeraltı suyuna karışmasını önleyecek şekilde düzenlenir. Bunun için mineral sızdırmazlık tabakası (kil) ile plastik geçirimsizlik tabakası birlikte kullanılır. Bu malzemelerle eşit düzeyde geçirimsizliği sağlayacak diğer malzemeler de bu amaçla kullanılabilir. Teşkil edilecek taban Ek-14A’da şematik kesiti yer alan değerleri sağlamalıdır. Tabii zemin üzerine yerleştirilen malzeme kil ise sızdırmazlık tabakasının kalınlığı en az 0.9 m. dir. Bu tabanın geçirimlilik katsayısı (permeabilitesi) k= 1x10-9 m/s’den büyük olamaz. Bu tabaka en fazla 0.3 m’lik üç tabaka halinde sıkıştırılarak döşenir. Bu tabakanın üstüne serilen plastik geçirimsizlik tabaka kalınlığı (HDPE) en az 0.25 cm. dir. Plastik tabakanın korunması ince kumlarla sağlanır. Bu koruyucu tabakanın kalınlığı en az 0.10 m. dir. Depo tabanına balık sırtı şeklinde bir form verilir ve tabanın boyuna eğimi % 3’ den, enine eğimi de %1’den küçük olamaz.

Dren Sistemi Teşkili

Madde 31- Atık deposunda oluşan sızıntı suları, geçirimsiz tabaka üzerine döşenen çift drenaj sistemi ile uzaklaştırılır. Dren borularının da içinde bulunduğu bu tabakaların her birinin kalınlığı 0,30 m’dir. Nihai geçirimlilik katsayısı k=1x10-4 m/s’den küçük olamaz. Depo tabanında yeteri kadar dren borusu, ana toplayıcılar ve bacalar bulunur.

Toplanan sızıntı suyu, 4/9/1988 tarih ve 19919 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Su Kontrol Yönetmeliğinde öngörülen deşarj limitlerini sağlayacak şekilde arıtılır.

Depo Tesislerinde Dolgu Yapılması

Madde 32- (25.12.1996 tarih ve 22858 sayılı RG ile değişik) Depo gövdesinde depolanacak atıkların ve çıkan sızıntı sularının birbiri ile çevreye ve ortama zarar verecek reaksiyon meydana getirmemesi ve dolguların bunu temin edecek şekilde yapılması esastır. Bunun için bazik ve asidik reaksiyon gösteren atıkların ayrı hücrelere depolanması ve sızıntı sularının ayrı ayrı toplanması zorunludur.

Atık hücrelerinin üzeri bir çatı ile kaplanır, dolgu süresince girebilecek yağmur suyu miktarını azaltacak önlemler alınır ve depo sahasının yağmur suyu ile dolması önlenir. Hücre, atık ile ilk seferde dolmaz ise , ara örtü olarak kil ve plastik örtü ile örtülerek, benzer türden atıklarla depolanacak şekilde hazırlanır. Organik atıklar için gaz drenaj boruları yerleştirilir.

Dolgu çalışmaları sırasında, şev stabilitesini ve araçlarla makinelerin kolayca manevra yapabilmelerini sağlamak için atığın oluşturduğu eğim 1/3 olacak şekilde yapılır. Atığı getiren araçların geçişleri drenaj sistemine zarar vermeyecek şekilde planlanır.

Atık kalınlığı en az 1metreye ulaşana kadar dolgu sahasında sıkıştırma yapılmaz. Gövde, atıklar sıkıştırılarak doldurulur ve boşluk bırakılmaz.

Koku ve toz çıkaran atıkların çevreyi olumsuz yönde etkilemesini önleyecek şekilde önlemler alınır.

Depo tesisi işletmecileri, depo tabanının işlevini yapıp yapmadığını , yüzey ve sızıntı suyunun miktar ve özelliklerindeki değişimleri, depo gövdesi içindeki sıcaklık değişimlerini ve gövdedeki oturmayı devamlı olarak ölçer. Bu konuda hangi kriterlerin hangi aralıkla ölçüleceği ve ölçüm yöntemleri belirlenerek Bakanlığa lisans başvurusu sırasında sunulur. Bakanlık lisans değerlendirmesi sırasında projede bu yönde değişiklik yapabilir, kabul edebilir veya kısmen kaldırabilir.

Yıllık işletme raporlarında bu ölçümler ayrıntılı olarak bulunmak ve istendiğinde işletmeciler tarafından Bakanlığa sunulmak zorundadır.

Depo Tesisi Üst Örtüsünün Teşkili

Madde 33- Ek-14B’de yeralan şartlara uygun olarak depo tesisine dolgu işlemi tamamlandıktan sonra , dolgu üst depo gövdesi yüzeysel su girmeyecek şekilde sızdırmaz hale getirilir. Ek-14B’de yeralan tabakaların özellikleri aşağıda belirtilmiştir.

a. Atık üstündeki ilk örtü tabakası homojen ve kohezyonsuz zeminden teşkil edilir ve tabaka kalınlığı 0,5 metreden az olamaz,

b. Depo gövdesinden gaz çıkışı sözkonusu ise gaz dren sistemleri yerleştirilir,

c. Sızdırmazlık temini için kullanılan mineral tabakanın kalınlığı 0,6 m’den küçük, geçirimlilik katsayısı k=1x10-9 m/s’den büyük olamaz,

d. Plastik tabakanın kalınlığının en az 0,25 cm olması zorunludur,

e. Drenaj tabakası 0,30 m’den az ve geçirimlilik katsayısı k=1x10-4 m/s’den küçük olamaz,

f. Depo üst yüzeyinin nihai eğiminin en az %5 ve eğer plastik tabaka üzerinde sürtünmeyi arttırıcı ilave özellikte maddeler yoksa en fazla %15 olması zorunludur,

g. Sızdırmaz tabaka üstüne serilen tarım toprağı bitki çeşidine bağlı olarak değişmekle birlikte, kalınlığı 1 m’den az olamaz,

h. Tarım toprağında erozyonu önlemek için gerekli önlemler alınır,

i. Kapatılan sahanın civarında yeterli sayıda açılan izleme kuyuları ile gaz ve sızıntı suyu ölçümleri periyodik olarak yapılır. Kayıtlar muhafaza edilir.

Atık Kabulü

Madde 34- Depo tesisinde uygun bir kayıt tutma , laboratuvar, veri toplama, işletme ünitesi bulunur. Sahaya atık getiren bütün araçların taşıma formları ve atıklarının analiz sertifikaları , gerektiğinde yeniden analiz yapılarak atık kod numaralarına göre kontrol edilir. Hangi atığın hangi hücreye depolanacağı atık taşıma formlarının üzerine yazılır. Kayıt belgelerine atık niteliği de işlenir.

Atıkların Evsel Atıklarla Birlikte Depolanması

Madde 35- Evsel atıklarla birlikte depolanması öngörülen atık karışım oranı Ek-12’de yeralan değerleri aşamaz. Bu durumda evsel atığın tampon oluşturma ve kendi kendine biyolojik ayrışmaya uğrama kapasitesini aşmaması esastır.

Düzenli Depo Tesislerinin İşletilmesi

Madde 36- Depo tesislerine gelen atıkların kontrolünde;

a. Atıkların depo tesislerinde depolanabilmesi için Ek-11A’da belirtilen şartlar aranır. Bu sınır değerleri aşan atıklar ön işleme tabi tutulduktan sonra depolanır. Ön işleme rağmen bu değerleri sağlayamayan atıklar tek tür atık depo tesisinde depolanır.

Bu atıkların analizi Ek-11B’de yer alan DIN ve ISO standartlarına göre yapılır. Depolama tesisinin işletmesi, bertarafçı tarafından hazırlanan işletme planına göre yürütülür. Atık bertarafçısı , tesisteki her bir ünite için ilgili işletme planını, tesisin işletmeye geçebilmesi için Bakanlığa sunar ve uygun görüldüğü taktirde lisans verilir. İşletme planında önerilen bir değişiklik uygulanmadan önce Bakanlığın onayına sunulur.

b. İşletme planında aşağıdaki hususlar yer alır.

1. Tesiste işletme planının uygulanmasından sorumlu personelin adı, soyadı, görevi, ünvanı,

2. Tesise kabul edilecek atıkların türü ve bertaraf kapasitesi,

3. Atıklara uygulanacak ön işlemler ve bertaraf metotları,

4. Atık taşıyan araçların park edileceği , yükleneceği ve boşaltılacağı sahalar ile ilgili bilgiler,

5. Acil durum planları, ilgili sorumlu personel,

6. Tesisin çalışma saatleri,

c. Atık depo alanında aşağıdaki hususlara uyulur:

1. Çalışanlar baret ve tabanı takviyeli ayakkabı giyer,

2. Tesis çalışırken her ay, kapandıktan sonra 6 ayda bir izleme kuyularından ölçüm yapılır,

3. Depo sahasındaki araçların tekerlekleri, yıkama banyosundan geçirilir.

Bertaraf Tesisinin Kapatılması

Madde 37- Bertaraf eden, tesisin kapatılmasından en az 180 gün önce;

a. Tesisin kapatılması ile ilgili fizibilite etüdünü,

b. Atıkların, sızıntı sularının yağmur sularına ve yeraltı sularına ve/veya atmosfere olası karışımını kontrol eden ölçüm izleme sistemine ilişkin planını,

c. Tesiste yeralan ünitelerin her birinin ne şekilde kapanacağı ile ilgili planını,

d. Tesisin aktif olduğu süre boyunca saha içinde bulunan atıkların envanterini,

e. Tesiste kalan atıkların, analiz, taşıma ve bertaraflarına ilişkin tüm metodların ve kapatmada kullanılacak yöntemlerin ayrıntılı tanımı ve uygulanabilir planlarını,

f. Araç ve malzemenin temizlenmesi, topraktan alınan numuneler ve test metodlarına ilişkin raporları,

g. Atıklarla kirlenmiş malzemelerin bertaraflarına yönelik planları, Bakanlığa sunar.

Bertaraf eden, Bakanlıktan kapatma planı onayı almadan ve kapatma sonrası gereken çevre koruma işlemlerini gerçekleştireceğine dair taahhütname vermeden tesisi kapatamaz. Kapatma işleminden sonra bertaraf edenin sorumluluğu devam eder, ölçüm izlemeye ilişkin raporlarını 20 yıl süreyle her yıl sonunda Bakanlığa iletir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Atıkların Sınırlarötesi Taşınımı

Atıkların İthali

Madde 38- Atıkların Türkiye’nin yetkisi altında bulunan sahalara ve serbest bölgelere ithali yasaktır. Ancak, Yönetmelik yayımlandığı tarihe kadar sektör itibarı ile ekonomik değeri haiz atıkları sağlık, araştırma, yakıt ve benzeri amaçlarla kullandığını belgeleyenlere ithal izinleri, uygun görülecek süre ve şartlarda yayımlanacak tebliğler doğrultusunda Bakanlıkça verilir.

Bu durumda ihracatçı devletin yetkili otoritesi atıkların sınırlarötesi taşınımı için Bakanlığa yazılı bildirimde bulunur. Bu bildirim EK-10’da yeralan bilgi ve beyanları içerir.

Atıkların İhracı

Madde 39- Atıklar;

a. Ülkemizde atıkların bertarafı için gerekli teknik kapasiteye sahip tesislerin bulunmaması halinde,

b. Sözkonusu atıkları ithalatçı devletin yetkili otoritesinin kabul etmesi durumunda,ihraç edilebilir.

Bu durumda, atıkların sınırlarötesi taşınımına izin verilmeden önce transit devletlerin ve atığı ithal edecek devletin yazılı onayları Bakanlıkça alınır.

Bilgi Verme Yükümlülüğü

Madde 40- İhraç edilecek atıklar için EK-10’da yeralan bildirin formu ihracatçı tarafından doldurularak Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça, bildirim formunun ithalatçı devletin ve transit devletlerin yetkili makamlarına gönderildiği tarihten itibaren 60 gün içinde yazılı onay verilmezse ihracat işlemi başlatılamaz.

Transit Devlete Bildirim Yükümlülüğü

Madde 41- Ülkemizin transit devlet olması halinde, Bakanlığa EK-10’da belirtilen şekilde taşımanın planlandığı tarihten en az 60 gün önce bildirimde bulunulması zorunludur. Bakanlık sözkonusu transit taşıma işlemine şartlı veya şartsız izin verebilir, izin vermeyi reddedebilir veya en geç 60 gün içinde bildirimde bulunan taraftan bilgi isteyerek yazılı cevabını bildirir. Bakanlığın izni alınmadan transit geçiş yapılmaz, ulusal yetki alanımız içinde atık yükü limbo yapılamaz ve aktarılamaz.

Atıkların Uluslararası Taşınımında Uygulanacak Usul ve Esaslar

Madde 42- Atıkların uluslararası taşınımında uygulanacak usul ve esaslar şunlardır:

a. Taşıyıcı, EK-9B’de belirtildiği gibi doldurulan taşıma belgesini, atıkların taşınımına başladığı andan itibaren nihai bertaraf yerine kadar, taşıma süresince yanında bulundurmak ve bu belgeyi istendiğinde güvenlik ve taşıma ile ilgili makamların incelemesine sunmak zorundadır.

b. Atıkların sınırlarötesi taşınımından sorumlu şahıslar, sözkonusu atıkların teslim edilmesi veya teslim alınması sırasında taşıma belgesini imzalamakla yükümlüdür.

c. Bertaraf eden, sözkonusu atıkları teslim almış olduğunu ve işlemin bildirimde belirtildiği şekilde tamamlandığını gösteren belgeyi ihracatçıya ve Bakanlığa iletmekle yükümlüdür. İhracatçı bu belgeyi alamadığı takdirde Bakanlık kanalıyla bu durumu ithalatçı devlete bildirir.

d. Atıkların sınırlarötesi taşınımında uluslararası paketleme, etiketleme ve taşıma standartlarına uyulur.

e. Atıkların sınırlarötesi taşınımının Yönetmeliğe göre tamamlanamadığı durumlarda, ihracatçı devlet, ithalatçı devletin bilgi verdiği tarihten itibaren 90 gün içinde veya ilgili devletlerin mutabık kalacakları başka bir süre içinde geri almayı temin eder.

Genel Bildirim

Madde 43- İhracatçının bir yıllık süre için genel bir bildirimde bulunmasına izin verilebilmesi için;

a. Sevk edilecek atıkların cinsi, kesin miktarı veya periyodik listesi gibi Bakanlığın isteyeceği billgilerin bulunması,

b. Atıkların aynı fiziksel ve kimyasal özellikleri taşıması,

c. İhracatçı devletin aynı gümrük giriş-çıkış kapısını kullanması,

d. Atıkların aynı bertaraf tesisine sevk edilmesi, zorunludur.

Yasadışı Trafik

Madde 44- Aşağıdaki durumlarda atıkların taşınımı yasadışı trafiktir.

a. Bu Yönetmelik gereğince yapılması gereken bildirimlerde bulunulmaması

b. Yetkili otoritenin bu Yönetmelik ile belirtilen izninin bulunmaması,

c. Yetkili otoritenin iznini hileli veya yalan beyan sonucu elde edilmesi,

d. Belgelerin içeriğine tümüyle veya kısmen uymadan ülke yetki alanına girilmesi,

e. Uluslararası sözleşmelere ve bu Yönetmeliğe aykırı olarak atıkların bertaraf, boşaltım ve/veya nakil aracıyla birlikte terk edilmesi.

İhracatçı, kendisine yasadışı trafik hakkında bilgi verildiği tarihten itibaren 30 gün içinde veya ilgili devletlerin mutabık kalacağı başka bir süre içinde, atıkların ihracatçı veya üretici ya da ihracatçı devletin kendisi tarafından ülkesine iadesini temin edecektir.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Diğer Hükümler

Atık Yönetimi Komisyonu

Madde 45- Atık Yönetimi Komisyonu, Çevre Bakanlığı' dan bir yetkilinin başkanlığında Bakanlık makamının Oluru ile kurulur. Çalışma usul ve esasları Komisyonca belirlenir.

Komisyon Bakanlığının talebi üzerine en az 13 üye ile toplanır. Toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğu ile karar alır. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu iki oy sayılır. Lüzum görüldüğünde ait komisyonlar teşkil edilerek çalışma sürdürülebilir.

Komisyonun Oluşumu

Madde 46- Atık yönetimi Komisyonu Başkanlığın ilgili birimlerinden 4, Sanayi ve Ticaret Bakanlığından 1, Sağlık Bakanlığından 1, Dış Ticaret Müsteşarlığından 1, Gümrük Müsteşarlığından 1, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından 1, Bakanlıkça belirlenecek sanayi kuruluşlarından 3 ve ilgili meslek odasından 2, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği ve ilgili belediyeden 1’ er kişi ve Yüksek Öğretim Kurulunca belirlenecek ilgili bilim dalından 2 öğretim üyesi, Xxxxx Xxxxxxcileri Derneğinden 1 olmak üzere 19 kişiden oluşur.

Komisyonun Görevleri

Madde 47- Komisyonun görevleri şunlardır:

a. (15 Haziran 1997 tarih ve 23020 sayı RG ile yürülükten kaldırılmıştır) Atık kategorilerini ve alınacak ücretleri belirlemek,

b. Bu Yönetmelik hükümlerine işlerlik kazandırmak,

c. Ulusal ve uluslararası bilgi değişimini sağlayarak gerekli gördüğü hükümleri güncelleştirmek ve eksikliklerini gidermek için görüş bildirmek,

d. Gerekli durumlarda danışman olarak görev yapmak,

e. Atıklardan kaynaklanan kazalarla ilgili gerekli çalışmaları yapmak.

Komisyon kararları Çevre Bakanı' nın onayı ile yürürlüğe girer.

Yönetmeliğe Aykırılık

Madde 48- Bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık halinde 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili cezai hükümleri uygulanır.

Düzenleme Yetkisi

Madde 49- Aksine hüküm bulunmadığı hallerde Bakanlık, bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak üzere her türlü düzenlemeyi yapmakla yetkilidir.

“Ek Madde 1- Kullanılmış lastiklerin taşınmasında 11, 12, ve 13 üncü madde hükümleri uygulanmaz .

Geçici Madde 1- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce inşaasına ve işletilmesine başlanan mevcut atık bertaraf tesisi ile atık bertaraf tesisi için başvuran fabrikalar ve belediyeler Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra 6 ay içinde tesislerin yeri, kapasite ve teknik özellikleri ile ilgili bilgi ve dökümanlarla izin almak için Bakanlığa başvurmak zorundadır.

Geçici Madde 2- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, mevcut atık yakma tesisleri;

a. 1 yıl içerisinde 17 ve 18 nci maddede yeralan şartları yerine getirmekle,

b. 6 ay içinde Ek-15’ de yeralan bilgileri sağlamakla,

c. 1,5 yıl içinde lisans almakla yükümlüdürler.

Geçici Madde 3- Atık üreticileri ve belediyeler atık bertarafına ilişkin plan ve projelerini Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1,5 yıl içinde hazırlayarak Bakanlığa sunmak ve 3 yıl içinde bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır.

Geçici Madde 4- Atık üreticileri Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 4 ay içinde atık beyan formunu doldurmak ve Bakanlığa göndermek zorundadır.

Geçici Madde 5- (25.12.1996 tarih ve 22858 sayılı RG ile ekleme) Mevcut atık yakma tesisleri 25.12.1996 tarihinden itibaren 3 ay içinde bu Yönetmeliğin 16 ncı, 17 nci maddelerinde yer alan şartları yerine getirmekle yükümlüdürler

Geçici Madde 6- (25.09.1999 tarih ve 23827 sayılı RG ile ekleme) 27/8/1995 tarihinden önce inşaatı tamamlanmış tehlikeli atık düzenli depolama tesislerinin lisans alabilmeleri için, işletmecilerin Bakanlığa 1999 yılı sonuna kadar müracaat etmeleri gereklidir. Bu durumda tesiste ilk jeomembran tabakadan itibaren bu Yönetmelikteki tüm kriter ve esasları sağlayacak şekilde proje revizyonu yapılarak, Bakanlık onayına sunulur. Onaylanan proje doğrultusunda inşaat revizyonu yapılır.

Yürürlük

Madde 50- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 51- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre Bakanı yürütür.

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik-I

RESMİ GAZETE : 25 Aralık 1996 tarih ve 22858 sayı

Madde 1- 27 Ağustos 1995 tarih ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 16 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ek 6’da yer alan atıkların yakılması sırasında uyulması gereken esaslar ve limit değerler şunlardır:

a) Tesislerde yanma odasına bağlı bir son yanma bölümünün bulunması, yakma fırınındaki ilk bölme sıcaklığının en az 900 °C de tutulması, sıcaklığın sürekli kaydedilerek kontrol edilmesi, son yanma bölümünde ek bir brülörün bulunması, sıcaklık alt sınırın altına düşünce brülörün otomatik olarak devreye girmesi, bu bölümde en düşük yakma sıcaklığının 1200°C ve alıkoyma süresinin en az 2 saniye olması zorunludur.

b) Yakma tesisinde işletme sırasında yanma gazındaki CO için aşağıda verilen limit değerler aşılmaz.

1. Günlük ortalama değer olarak yanma gazında, 50 mg/ m³ ,

1) Tüm ölçümlerin en az %95’inin 10 dakikalık periyotlarda belirlendiği yanma gazında, 150 mg/ m³ veya her hangi 24 saat zaman periyodunda tüm ölçümlerin en az % 95’ inin yarım saatlik ortalama değerler olarak belirlendiği yanma gazında, 100 mg/ m³.

c) Yakma tesisleri, baca gazlarında aşağıdaki emisyon limit değerlerini geçmeyecek biçimde tasarlanır, donatılır ve işletilir.

1) Günlük ortalama değerler:

Toplam toz

10 mg/m³

Toplam organik karbonla ifade edilen gaz ve buharlı organik maddeler

10 mg/m³ Hidrojen Klorür

10 mg/m³

Xxxxxxxx Xxxxxx

1 mg/m³

Kükürt dioksit

50 mg/m³

2) Yarım saatlik ortalama değerler:

Toplam toz

30 mg/m³

Toplam organik karbonla ifade edilen gaz ve buharlı organik maddeler

20 mg/m³

Hidrojen Klorür(HCl)

60 mg/m³

Xxxxxxxx Xxxxxx (HF)

4 mg/m³

Kükürt dioksit SO2

200 mg/m³

3) Minimum yarım saatlik ve maksimum sekiz saatlik bir örnekleme sürecinde tüm ortalama değerler:

Toplam

Kadmiyum (Cd) ve bileşiklerindeki Cd olarak	0.05	mg/m³
Talyum (Tl) ve bileşiklerindeki TI olarak	0.05	mg/m³
Civa (Hg) ve bileşiklerindeki Hg olarak	0.05	mg/m³
Antimon (Sb) ve bileşiklerindeki Sb olarak	0.5	mg/m³
Arsenik (As) ve bileşiklerindeki As olarak	0.5	mg/m³
Kurşun (Pb) ve bileşiklerindeki Pb olarak	0.5	mg/m³
Krom (Cr) ve bileşiklerindeki Cr olarak	0.5	mg/m³
Kobalt (Co) ve bileşiklerindeki Co olarak	0.5	mg/m³

Bakır (Cu) ve bileşiklerindeki Cu olarak	0.5	mg/ m³
Manganez (Mn) ve bileşiklerindeki Mn olarak	0.5	mg/m³
Nikel (Ni) ve bileşiklerindeki Ni olarak	0.5	mg/m³
Vanadyum (V) ve bileşiklerindeki V olarak	0.5	mg/m³
Kalay (Sn) ve bileşiklerindeki Sn olarak	0.5	mg/m³

Bu değerler bileşikler gibi ilgili ağır metal emisyonlarının gaz ve buhar şekillerini de kapsamaktadır.

d) Xxxxxxx ve furan emisyonları en ileri tekniklerle azaltılır. Minimum altı saat ve maksimum sekiz saatlik örnekleme süresinde tüm ortalama değerler 0.1 ng/m³ limit değerini aşamaz.

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin ikinci ve dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Deneme yakması sonunda bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinde belirtilen emisyon değerlerine uyulduğuna ilişkin rapor hazırlanarak Bakanlığa gönderilir.”

“Yakma tesislerinde kapasite artırılması veya izin alınan atıkların haricinde atık yakılması sözkonusu olduğunda, yeni bir deneme yakması yapılması zorunludur. Bu durumda da bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesinde belirlenen standartlara uyulduğuna ilişkin rapor hazırlanarak Bakanlığa gönderilir.”

MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 27 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:

“Depo tesislerinin yer seçiminde, seçilecek yerin jeolojik, hidrolojik, jeoteknik özellikleri, yeraltı su seviyesi ve yeraltı suyu akış yönleri, mevcut ve planlanan meskun bölge ile diğer yapılaşmalar, akaryakıt, gaz ve içme-kullanma suyu naklinde kullanılan boru hatları, deprem kuşakları ve tektonik koruma bölgeleri ile diğer zemin hareketleri, toprak özellikleri ve kullanım durumu, hakim rüzgar yönü, trafik durumu dikkate alınır. Depo alanında gerilim hatları bulunamaz. Depo tesislerinin en yakın meskun bölgeye mesafesi 3000 metreden az olamaz. Bu mesafenin sağlanamaması durumunda kısaltılması, Mahalli Çevre Kurulunun uygun görüşü ve Bakanlığın onayı ile 1000m’den az olmamak koşulu ile mümkündür.”

MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 30 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 30- Depo tabanı, sızıntı suyunun yeraltı suyuna karışmasını önleyecek şekilde düzenlenir. Bunun için mineral sızdırmazlık tabakası (kil) ile plastik geçirimsizlik tabakası birlikte kullanılır. Bu malzemelerle eşit düzeyde geçirimsizliği sağlayacak diğer malzemeler de bu amaçla kullanılabilir. Teşkil edilecek taban Ek-14A’da şematik kesiti yer alan değerleri sağlamalıdır. Tabii zemin üzerine yerleştirilen malzeme kil ise sızdırmazlık tabakasının kalınlığı en az 0.9 m. dir. Bu tabanın geçirimlilik katsayısı (permeabilitesi) k= 1x10-9 m/s’den büyük olamaz. Bu tabaka en fazla 0.3 m’lik üç tabaka halinde sıkıştırılarak döşenir. Bu tabakanın üstüne serilen plastik geçirimsizlik tabaka kalınlığı (HDPE) en az 0.25 cm. dir. Plastik tabakanın korunması ince kumlarla sağlanır. Bu koruyucu tabakanın kalınlığı en az 0.10 m. dir. Depo tabanına balık sırtı şeklinde bir form verilir ve tabanın boyuna eğimi

% 3’ den, enine eğimi de %1’den küçük olamaz.”

MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 32 nci maddesinin birinci ve altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Depo gövdesinde depolanacak atıkların ve çıkan sızıntı sularının birbiri ile çevreye ve ortama zarar verecek reaksiyon meydana getirmemesi ve dolguların bunu temin edecek şekilde yapılması esastır. Bunun için bazik ve asidik reaksiyon gösteren atıkların ayrı hücrelere depolanması ve sızıntı sularının ayrı ayrı toplanması zorunludur.”

“Koku ve toz çıkaran atıkların çevreyi olumsuz yönde etkilemesini önleyecek şekilde önlemler alınır.”

MADDE 6- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici 5 nci madde ilave edilmiştir.

“Geçici Madde 5- Mevcut atık yakma tesisleri 25.12.1996 tarihinden itibaren 3 ay içinde bu Yönetmeliğin 16 ncı, 17 nci maddelerinde yer alan şartları yerine getirmekle yükümlüdürler.”

MADDE 7- Aynı Yönetmeliğin 5, 6, 11B ve 15 nolu eklerinde aşağıdaki değişiklikler yapılmış; 8 nolu eki ekteki şekilde değiştirilmiştir.

a) Yönetmeliğin “Tehlikeli Atık Listesi Genel Atık Kategorileri” başlıklı 5 nolu ekinin “Aşağıda belirtilen metalleri içeren atıklar” bölümüne “Y46 Evlerden Toplanan Tehlikeli Atıklar” ibaresi eklenmiştir.

b) Ek-6’da yer alan “Evlerden Toplanan Tehlikeli Atıklar” Y46 tablosunun Kontrol Edilecek Atıklar kolonunda bulunan “T-Y4608 Çocuk Bezleri ve T-Y4610 Hayvan Pisliği” ibareleri kaldırılmıştır.

c) Ek-11B tablosunun altında yer alan (2) nolu açıklama “1/l eluat yaptıktan sonra” olarak değiştirilmiştir.

d) Ek-15’in, 4.1.2- Kurulacak Depo Tesisi ile İlgili Teknik Bilgi ve Projeler kısmı “Deponun çevreyi olumsuz etkilememesi için, ilgili kanun ve yönetmelikler çerçevesinde alınması gereken tedbirler ile depo tekniğine ilişkin teknik rapor ve uygulama ölçeğinde projeler verilecektir.” olarak değiştirilmiştir.”

MADDE 8- Aynı Yönetmeliğin 11A nolu eki başlığı ile birlikte ekteki şekilde değiştirilmiş ve 16 nolu eki (Ek-16) yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 9- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 10- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre Bakanı yürütür.

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik-II

RESMİ GAZETE : 15 Haziran 1997 tarih ve 23020 sayı

Madde 1- 27 Ağustos 1995 Tarih ve 22387 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin 6 ncı maddesinin (e) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

Madde 2- Aynı Yönetmeliğin 10 ncu maddesinin (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki (o) bendi eklenmiştir.

“e) İşletme planını her yıl Bakanlığa sunmakla,”

“o) Atık üreticisi tarafından bertaraf tesislerine ödenecek atık bedelini, atık kategorileri ve bertaraf yöntemlerine göre,bertaraf tesisinin bulunduğu bölgede yer alan illerin Sanayi Odaları temsilcileri, Sanayi Odalarının bulunmadığı illerde Ticaret ve Sanayi Odaları temsilcileri ile birlikte belirlemekle,”

Madde 3-Aynı Yönetmeliğin, 25 Aralık 1996 tarih ve 22858 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle değişik 16 ncı maddesinin (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“d) Xxxxxxx ve furan emisyonları en ileri tekniklerle azaltılır.Minimum altı saat ve maksimum sekiz saatlik örnekleme süresinde tüm ortalama değerler 0.1 ng/m3 limit değerini aşamaz.”

Madde 4- Aynı Yönetmeliğin 47 nci maddesinin (a) bendi yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük

Madde 5- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme

Madde 6- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre Bakanı yürütür.

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik-III

RESMİ GAZETE : 25 Eylül 1999 tarih ve 23827 sayı

Madde 1- 27/8/1995 tarihli ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 25/12/1996 tarihli ve 22858 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile değişik 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 16 - (EK-6)’da yer alan atıkların yakılması sırasında uyulması gereken esaslar ve limit değerler şunlardır.

a) Tesislerde yanma odasına bağlı bir son yanma bölümünün bulunması, yakma fırınındaki ilk bölme sıcaklığının en az 9000 C de tutulması, sıcaklığın sürekli kaydedilerek kontrol edilmesi, son yanma bölümünde ek bir brülörün bulunması, sıcaklık alt sınırın altına düşünce brülörün otomatik olarak devreye girmesi, bu bölümde en düşük yakma sıcaklığının 12000 C ve alıkoyma süresinin en az 2 saniye olması zorunludur. Bu brülörler, yakıcının çalışmaya başlatılması veya durdurulması sırasında yakıcı sıcaklığının düşmesinin neden olacağı tam olmayan yanmayı önlemek amacıyla kullanılır.

Yakma tesisinde ;

1- Sistemin işletmeye alınmasında gerekli minimum yakıcı odası sıcaklığına erişinceye kadar,

2- İstenen minimum yakıcı sıcaklığı elde edilinceye kadar,

3- Yakıcıdan çıkan emisyonların, emisyon limit değerleri altında tutulması için kullanılan ekipmanlarda bir arıza meydana geldiği zaman,

tehlikeli atık beslemesini durdurmak için bir sistemin olması zorunludur.

b) Yakma tesisinde işletme sırasında yanma gazındaki CO için aşağıda verilen limit değerler aşılmaz.

1- Yanma gazında günlük ortalama değer olarak; 50 mg/m³ ,

1. Yanma gazında 10 dakikalık ortalama değerler olarak alınan tüm ölçümlerin en az % 95’inde;

150 mg/m³ ,

3- Yanma gazında herhangi bir 24 saat zaman aralığı içinde yarım saatlik ortalama değerler olarak alınan tüm ölçümlerde; 100 mg/m³ .

1- Günlük ortalama değerler:

- Toplam toz

mg/m3

- Toplam organik karbon olarak ifade edilen gaz ve buhar halinde organik maddeler

mg/m3

- Hidrojen Klorür (HCL)

mg/m3

- Xxxxxxxx Xxxxxx (HF)

mg/m3

- Kükürt dioksit (SO2) 50

mg/m3

- Azot monoksit ve azot dioksit (NO2) olarak 200

mg/m3

2) Yarım saatlik ortalama değerler:

- Toplam toz 30

mg/m3

- Toplam organik karbon olarak ifade edilen gaz ve buhar halinde organik maddeler

mg/m3

- Hidrojen Klorür (HCL) 60

mg/m3

- Xxxxxxxx Xxxxxx (HF) 4

mg/m3

- Kükürt dioksit (SO2 olarak) 200

mg/m3

- Azot monoksit ve azot dioksit (NO2 olarak) 400

mg/m3

1. Minumum yarım saatlik ve maksimum sekiz saatlik bir örnekleme sürecinde tüm ortalama değerler:

-Kadmiyum ve bileşikleri (Cd olarak) Toplam

-Talyum ve bileşikleri (Tl olarak) 0.05 mg/m³

-Civa ve bileşikleri (Hg olarak) Toplam 0.05 mg/m³

-Antimon ve bileşikleri (Sb olarak)

-Arsenik ve bileşikleri (As olarak)

-Kurşun ve bileşikleri (Pb olarak)

-Krom ve bileşikleri (Cr olarak)

-Kobalt ve bileşikleri (Co olarak) Toplam

-Bakır ve bileşikleri (Cu olarak) 0.5 mg/m³

-Mangan ve bileşikleri (Mn olarak)

-Nikel ve bileşikleri (Ni olarak)

-Vanadyum ve bileşikleri (V olarak)

-Kalay ve bileşikleri (Sn olarak)

Bu limit değer dioksin ve furan izomerleri konsantrasyonlarının toplamı olarak tarif edilir ve bu toplam (EK-17)’de belirtildiği şekilde hesaplanır.

Baca gazı ölçümlerinin 16 ncı maddenin (b), (c) ve (d) bentlerindeki emisyon limit değerlerine uygunluğunu karşılaştırmak için ölçüm sonuçları, sıcaklık 2730 K, basınç 101,3 kPa, % 11 oksijen ve kuru gaza göre standartlaştırılır.”

Madde 2- Aynı Yönetmeliğin değişik 17 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 17 - Bir atık yakma tesisinin işleticisi lisans almadan önce, tesiste yakılacak atığı analiz etmek ve atık besleme hızına bağlı olarak ortaya çıkacak emisyonların ve atıksuların ilgili standartları sağladığını ispat etmek amacıyla deneme yakması yapmakla yükümlüdür.

Deneme yakması planı ve raporu Tehlikeli Atık Komisyonunda değerlendirilir. Deneme yakması planını ve raporunu değerlendirmek üzere Komisyonda görev almak amacıyla Komisyonca üniversitelerden iki öğretim üyesi belirlenir.

Madde 3- Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Atıkların nihai bertarafı için uygun yer bulunamaması veya depolamadan önce bazı fiziksel, kimyasal işlemlerin yapılıyor olması sebebi ile atıklar ara depolarda geçici olarak depolanabilir. Bu depolarda bekleme süresi 1 yılı aşamaz. Bu süre zorunlu hallerde Bakanlık izni ile uzatılabilir. Arıtım ve bertaraf tesislerinin içinde bulunan ara depolama tesisleri hariç, ayrı alanlarda kurulan ara depolama tesisleri için Bakanlıktan ön lisans ve lisans alınması zorunludur”.

Madde 4- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici 6 ncı madde ilave edilmiştir.

“Geçici Madde 6- 27/8/1995 tarihinden önce inşaatı tamamlanmış tehlikeli atık düzenli depolama tesislerinin lisans alabilmeleri için, işletmecilerin Bakanlığa 1999 yılı sonuna kadar müracaat etmeleri gereklidir. Bu durumda tesiste ilk jeomembran tabakadan itibaren bu Yönetmelikteki tüm kriter ve esasları sağlayacak şekilde proje revizyonu yapılarak, Bakanlık onayına sunulur. Onaylanan proje doğrultusunda inşaat revizyonu yapılır.”

Madde 5- Aynı Yönetmeliğin Eki (EK-5)’deki listenin sonunda yer alan “* %65 ve üzerinde metal ihtiva ediyorsa atık kapsamına girmez” ifadesi ve bu doğrultuda listedeki

-Y22 Bakır Bileşikleri *

-Y23 Çinko Bileşikleri *

yanında yer alan (*) ifadeleri kaldırılmıştır.

Madde 6- Aynı Yönetmeliğin 11B nolu EK’inde yer alan (2) ve (3) no’lu açıklamalar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“ 2) 1 litre eluat ekstraksiyonundan sonra,

3) Bunun için 250 ml eluat (kloroform ekstrakt) gereklidir. Sonuçlar “Buharlaşma kalıntısı” mg/lt olarak belirlenir.”

Madde 7- Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki (EK-16) ve (EK-17) no’lu ekler ilave edilmiştir.

EK-16

ÖLÇÜM TEKNİKLERİ

1-Baca gazındaki hava kirletici maddelerin konsantrasyonlarının tayini için yapılan ölçümler bütünü temsil edecek şekilde yapılmalıdır.

2-Dioksinler ve furanlar da dahil olmak üzere tüm kirleticilerin örnekleme ve analiz işlemleri ile otomatik ölçüm sistemlerini kalibre etmek için kullanılan referans ölçme yöntemleri öncelikle CEN (Avrupa Birliği Standartları), bunun mümkün olmaması durumunda diğer uluslararası kabul görmüş standartlar ya da ulusal standartlar doğrultusunda yapılır.

3-Dioksin ve furanların ölçüm prosedürü ancak (EK-17)’de verilen dioksin ve furanların konsantrasyonları, örnek alma ve analizlerde ölçülebilme limitlerinin altında ise ve bulunan konsantrasyonlardan toksisite eşdeğeri olarak anlamlı bir sonuç çıkarılamıyorsa kullanılır.

4-Emisyon limit değerlerinde tayin edilen %95’lik güven aralığı değerleri, emisyon limit değerlerinin aşağıda verilen yüzdelerini aşmayacaktır.

Karbonmonoksit (50 mg/m³) % 10

Kükürtdioksit (50 mg/m³) % 20

Toplam toz (10 mg/m³) % 30

Toplam organik karbon (10 mg/m³) % 30 Hidrojen klorür (10 mg/m³) % 40

EK-17

DİOKSİNLER VE DİBENZOFURANLAR İÇİN TOKSİSİTE EŞDEĞERLİK FAKTÖRLERİ

16’ncı maddenin (d) bendinde verilen dioksin ve dibenzofuranların toplam konsantrasyonlarını hesaplamak için, aşağıda verilen dioksin ve furanların herbiri için bulunan kütle konsantrasyonları önce aşağıda verilen “toksisite eşdeğerlik faktörü” ile çarpılır ve sonra bu çarpımlar toplanarak toplam konsantrasyon bulunur.

Toksisite eşdeğerlik faktörü

2,3,7,8

-Tetraklorodibenzodioksin (TCDD)

1,2,3,7,8

-Pentaklorodibenzodioksin (PeCDD) 0.5

1,2,3,4,7,8

-Heksaklorodibenzodioksin (HxCDD) 0.1

1,2,3,7,8,9

-Heksaklorodibenzodioksin (HxCDD) 0.1

1,2,3,6,7,8

-Heksaklorodibenzodioksin (HxCDD) 0.1

1,2,3,4,6,7,8

-Heptaklorodibenzodioksin (HpCDD)

-Oktaklorodibenzodioksin (OCDD) 0.01

0.001

2,3,7,8

-Tetraklorodibenzofuran (TCDF) 0.1

2,3,4,7,8

-Pentaklorodibenzofuran(PeCDF) 0.5

1,2,3,7,8

-Pentaklorodibenzofuran(PeCDF) 0.05

1,2,3,4,7,8

-Heksaklorodibenzofuran (HxCDF) 0.1

1,2,3,7,8,9

-Heksaklorodibenzofuran (HxCDF) 0.1

1,2,3,6,7,8

-Heksaklorodibenzofuran (HxCDF) 0.1

2,3,4,6,7,8

-Heksaklorodibenzofuran (HxCDF) 0.1

1,2,3,4,6,7,8

-Heptaklorodibenzofuran (HpCDF) 0.01

1,2,3,4,7,8,9

-Heptaklorodibenzofuran (HpCDF)

-Oktaklorodibenzofuran (OCDF) 0.01

0.001

Madde 8- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde 9- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre Bakanı yürütür.

EK-18

YAKMA TESISI ATIK GAZININ ARITIMINDAN GELEN ATIKSU DEŞARJ LİMİT DEĞERLERİ

Kirletici Maddeler

Kütle Konsantrasyonu Olarak Sınır Değerleri

1.Toplam Askıdaki katı madde

2.Civa (Hg) olarak tanımlanan civa ve civa bileşikleri 20 mg/lt.

0.02 mg/lt

3.Kadmiyum ve kadmiyum bileşikleri (Cd olarak)

4.Talyum ve talyum bileşikleri (Tl olarak) 0.05mg/lt

5.Antimon ve antimon bileşikleri (Sb olarak) 6.Arsenik (As)

0.Xxxxxx (Xx) 0.Xxxx (Xx) 0.Xxxxxx (Xx) 00.Xxxxx (Xx) 00.Xxxxxx (Xx) 00.Xxxxx (Xx) 00.Xxxxxxxx (X)

5 mg/lt

14.Xxxxxxx ve furanların toplamı olarak tanımlanan “Dioksinler ve furanlar”

0.5 mg/lt

GENEL GEREKÇE

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 27 Ağustos 1995 tarih ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin bugüne kadarki uygulamalarında bazı aksaklık ve darboğazlarla karşılaşılmıştır. Ayrıca Avrupa Topluluğu mevzuatına uyum çalışmaları doğrultusunda Yönetmeliğin bazı maddelerindeki esasların ve sınır değerlerin Topluluk direktiflerinde yer alan değerlere uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

Bu doğrultuda, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde uygulamada çıkan aksaklıkları gidermek, Avrupa Topluluğu mevzuatına uyum sağlamak, Yönetmeliğin yazımı ve basımı esnasında yapılmış olan hataları gidermek amacıyla aşağıda verilen değişikliklerin yapılması zaruret arzetmektedir.

XXXXX XXXXXXXXXXX

Madde 1ve 2- Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde atıkların yakılmasına ilişkin esaslar ve baca gazı emisyon limitleri Avrupa Topluluğuna uyum sağlamak amacıyla ilgili direktifler doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir.

Madde 3- Atıklara herhangi bir ön işlem veya geri kazanım işlemi yapmadan hammadde olarak yeniden kullanan tesisler (Atık yağ veya solventin herhangi bir işleme tabi tutulmadan aynı ya da başka bir amaçla hammadde olarak kullanılması. Ör: Makinaların yağlanması amacıyla atık yağ kullanılması v.b.) için Yönetmeliğin 24 üncü maddesi uygulanmayacaktır. Böylece, ilgili maddeye ilişkin yanlış anlamalar ortadan kalkmış olacak ve zaten yaygın olarak atıkların geri kazanım işlemine tabi tutulmadan, bir tesiste kullanılan hammadde ile aynı amaç için yeniden kullanımı işlemi kısıtlanmamış olacaktır. Ancak, bu tür tesislerin kontrolü amacıyla Bakanlığa belegeleme yükümlülüğü getirilmiştir.

Madde 4- Sözkonusu listedeki metal hurdalarının ithali, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği esas alınarak Bakanlığımızca hazırlanan ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından, Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi kapsamında yayımlanan Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Madde ve Atıklara İlişkin Tebliğ kapsamında, Bakanlığımızın kontrolüne tabidir. Ekonomik değere haiz olan ve ülkemizden yeterli miktarlarda mevcut olmayan bazı hurda türlerinin ithalinde belirli kriterler aranmaktadır. Bu doğrultuda, 1 Şubat 1996 tarihinde başlayan ithalatın kontrolü uygulamalarında metal hurdalar için %65 metal ihtiva etmesi şartı getirilmiştir.

Ancak, bugüne kadarki Tebliğ uygulamaları ve talepler dikkate alındığında, zaten saflık derecesi % 95 olarak işlem gören metal hurdaların, yeni Tebliğ uygulamalarında da % 85 olarak uygulanması ve tebliğin hukuki dayanağını oluşturan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’yle uyumlu olması açısından, belirtilen maddedeki değişikliğinin yapılması gerekmektedir.

Madde 5- Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce inşaatı tamamlanmış olan İzmit Entegre Çevre Projesi kapsamında yeralan düzenli depolama tesisinin inşaat revizyonu ilgili yönetmelikteki esas ve

kriterleri sağlayacak şekilde yapılması için Bakanlığımız koordinasyonunda çalışmalar sürdürülmektedir. Ancak, taban teşkilinde tesisin mevcut zemin yapısına zarar vermemek için toplam inşaat maliyetinin % 30’nu teşkil eden birinci jeomembranın üzerinin, koruyucu tabakasından itibaren sıyırma işlemi yapılabilecek, bunun üstünde tüm kriterlere aynen uyulacaktır. Bu nedenle, kil tabaka kalınlığı 75 cm olarak kalmakta olup, söz konusu tabaka Yönetmelikte 90 cm’dir. Tesisin, Yönetmelik tarihinden önce inşaatına başlanmış olması ve doğal zemin yapısının kil olması ile yeraltı su seviyisine açılan kuyular ile ulaşılamaması nedenleri gözönünde bulundurularak sözkonusu değişikliğin yapılması gereklidir.

Madde 6- Yürürlükteki yönetmelikte yer alan tercüme ve kelime hatalarını düzeltmek amacıyla yapılmıştır.

Madde 7- Bu madde yürürlük maddesidir.

Madde 8- Bu madde yürütme hükmüdür.

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik IV

RESMİ GAZETE : 10 Temmuz 2001 tarih ve 24458 sayı

Madde 1- 27.08.1995 tarih ve 22387 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetemliği’nin 17 nci maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Deneme yakması planı ve raporu Atık Yönetim Komisyonu’nda değerlendirilir. Ancak Çevre Bakanlığı tarafından uygun kriterlere sahip olduğu tespit edilen atıkların, ticari atık yakma tesisleri dışında, gereken yakma sıcaklığına haiz tesislerde ek yakıt ya da alternatif yakıt olarak kullanılması telep edilir ise, bu tesisler için hazırlanacak deneme yakması planları ve deneme yakması raporları Tehlikeli Atık Komisyonu’na girmeden Bakanlık tarafından değerlendirilir. Bu tesislerde atıkların alternatif veya ek yakıt olarak kullanılmalarına ilişkin teknik ve idari hususlar Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.”

Madde 2- Aynı Yönetmeliğe 49 uncu maddeden sonre gelmek üzere aşağıdaki Ek madde eklenmiştir.

“Ek Madde 1- Kullanılmış lastiklerin taşınmasında 11, 12, ve 13 üncü madde hükümleri uygulanmaz.”

Madde 3- Aynı Yönetmeliğin “Ulusal Tehlikeli Atık Listesi” başlıklı Ek-6’sının “Sınai Atıkların Bertarafı İşlemlerinden Kaynaklanan Atıklar Y18” isimli alt listesine “T-Y1822 Tarama Çamurları” ibaresi eklenmiş; ve aynı alt listedeki “T-Y1822 Diğer atıklar” ibaresi “T-Y1823 Diğer Atıklar” şeklinde değiştirilmiştir.

Madde 4- Aynı Yönetmeliğin “Ulusal Tehlikeli Atık Listesi” başlıklı Ek-6’sının “Özel İşleme Tabi Atıklar” isimli alt listesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir.

“ÖZEL İŞLEME TABİ ATIKLAR*

- Kullanılmış Pil ve Xxxxxx

- Mezbahane Atıkları

- Tıbbi Atıklar

- Atık Yağlar

- Cips Atıkları ve Çeşitli Yakma Fırınlarından Kaynaklanan Küller

- Kullanılmış lastikler

- Maden Atıkları

*Bu atıkların toplanması, taşınması, işlenmesi ve bertarafına ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir.”

Yürürlük

Madde 5- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 6- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre Bakanı yürütür.

XXXXX XXXXXXXXXXX

Madde 1- Ülkemizde motorlu araç sayısındaki artışa bağlı olarak kullanılmış lastiklerin miktarında önemli bir artış gözlemlenmiştir. Yüksek kalorifik değere sahip olan bu atıklar genellikle evsel ısınmada ve ilkel kireç ocaklarında yakıt olarak kullanılmaktadır. Ayrıca oto bakım atölyeleri veya akaryakıt istasyonları çevresinde lastiklerin açıkta yakılarak bertaraf edildikleri de bilinmektedir.

Kontrolsüz yakılmaları sonucu insan ve çevre sağlığına son derece zararlı emisyonlar yayan bu atıkların neden oldukları çevre sorunlarının önlenmesi için, gelişmiş ülkelerdeki uygulamalara benzer olarak yüksek sıcaklığa haiz çimento fabrikalarında bu atıkların ek veya alternatif yakıt olarak kullanılmalarının yaygınlaştırılması planlanmaktadır. Bunun yanı sıra öncelikle lastik kaplama gibi geri kazanıma yönelik teknik standartların belirlenerek ihtiyaç duyulan tesislerin kurulması gereklidir.

Ayrıca Avrupa Birliği Mevzuatına uyumun sağlanması için kullanılmış lastiklerin yönetiminde ayrı yönetim esaslarının belirlenmesi de diğer bir konudur. Söz konusu bu düzenleme yürürlüğe girene kadar, lastiklerin fiziksel ve kimyasal özellikleri nedeniyle taşımada özel tedbirlerin alınmasına gerek olmadığı için, “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin atık taşımasına ilişkin hükümlerinin kullanılmış lastik taşımacılığında uygulanması gerekmemektedir.

Madde 2- Avrupa Birliği Mevzuatına uyum çalışması kapsamında “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” kapsamında yer alan özel atık listesi yeniden oluşturulmuştur. Tarama çamurları tehlikeli özellik taşıdığından mevcut Yönetmelikteki esas ve kriterler doğrultusunda bertaraf edilmeleri gerekli olup, ayrı bir mevzuat hazırlanması gerekmemektedir. Tarama çamurlarının anılan Yönetmelik kapsamında atığın özellikleri dikkate alınarak “Ulusal Tehlikeli Atık Listesi”nde yer alması gereken en uygun liste “Sınai Atıkların Bertarafı İşleminden Kaynaklanan Atıklar Y18” olarak belirlenmiş ve tarama çamurları T-Y1822 kodu ile bu listeye eklenmiştir.

Madde 3- Avrupa Birliği Mevzuatına uyum çalışmaları kapsamında ayrı yönetim esaslarının uygulanması gereken özel işleme tabi atıklar yeniden belirlenmiş, bu konuda ilgili mevzuatın yayımlanmasına imkan verecek “Özel İşleme Tabi Atık Listesi” güncelleştirilmiştir.

EKLER

Organizasyon Şeması Bakanlığa Ulaşım Telefon Rehberi

Ana Hizmet Birimleri Danışma ve Denetim Birimleri Yardımcı Hizmet Birimleri Bağlı ve İlgili Kuruluşlar

İl Müdürlükleri

Çevre Kirliliğini Önleme ve Kontrol Genel Müdürlüğü Çevre Koruma Genel Müdürlüğü

Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı

Finansman Dairesi Başkanlığı

Çevre Eğitimi ve Yayın Dairesi Başkanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı

Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Hukuk Müşavirliği

Bakanlık Müşavirliği

Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Personel Dairesi Başkanlığı

İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı Savunma Sekreterliği

Özel Kalem Müdürlüğü

Çevre Bilgi Sistemleri Merkezi Çevre Referans Laboratuvarı Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü

Özel Çevre Koruma Koruma Kurumu Başkanlığı Görev Tanımları

Adres ve Telefonlar

Ulusal Çevre Stratejisi ve Çevre Planı (UÇEP) Ulusal Gündem 21

Türkiye'de Bitki Genetik Çeşitliliğinin Yerinde Korunması İçin Ulusal Plan

8. Beş Yıllık Kalkınma Planında Çevre Çölleşme İle Mücadele Ulusal Eylem Programı Çevre Şurası Sonuç Raporları

Sürdürülebilir Kalkınma Dünya Zirvesi (RİO +10) Anayasa

Çevre Kanunu

Çevre Bakanlığı'nın Kuruluş ve Görevleri Hakkında K.H.K (443) Yönetmelikler

Bakanlar Kurulu Kararları Tebliğ ve Genelgeler

Uluslararası Sözleşme ve Protokoller

Document Metadata

Table of Contents

TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

Document Metadata