İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER
2. BASKIYA ÖNSÖZ V
BİRİNCİ BASKININ ÖNSÖZÜ VII
İÇİNDEKİLER IX
GİRİŞ 1
I. YASAL MAL REJİMİ - EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİ 3
II. SEÇİMLİK MAL REJİMİ 3
A) Genel Olarak 3
B) Seçimlik Mal Rejimi Sözleşmesinin Kurulması ve Sona Ermesi 4
III. OLAĞANÜSTÜ MAL REJİMİ 6
A) Talep Üzerine Hakim Kararı İle Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 6
1. Haklı Sebeplerin Varlığı Halinde Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 6
2. Alacaklının Talebi İle Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 7
B) Kanun Gereği Kendiliğinden Olağanüstü Mal Rejimine Geçiş 8
I. GENEL OLARAK 9
II. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN BAŞLANGICI 9
A) 4721 s. TMK’dan Önceki Evliliklerde 9
B) TMK’dan Sonraki Evliliklerde 11
III. EDİNİLMİŞ MALLARA KATILMA REJİMİNİN SONA ERME HALLERİ 11
A) Eşlerden Birinin Ölümü İle Mal Rejiminin Sona Ermesi 11
B) Başka Bir Mal Rejimi Sözleşmesiyle Mal Rejiminin Sona Ermesi 12
C) Boşanma veya Evliliğin İptali Nedeniyle Mal Rejiminin Sona Ermesi 13
D) Mahkeme Kararıyla Mal Ayrılığına Geçilmesi İle Mal Rejiminin Sona Ermesi 14
I. EDİNİLMİŞ MAL KAVRAMI 15
II. EDİNİLMİŞ MALLARA DAHİL OLAN DEĞERLER 16
A) Çalışmanın Karşılığı Olan Edinimler (m. 219/1.bent) 18
B) Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacı İle Kurulan Sandık Ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler (m.219/2.bent) 21
C) Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar
(m.219/3.bent) 27
D) Kişisel Malların Gelirleri (m.219/4.bent) 27
III. EDİNİLMİŞ MALLARLA İLGİLİ YARGITAY UYGULAMASI 37
I. GENEL OLARAK 81
II. KANUN GEREĞİNCE KİŞİSEL MALLAR 81
A) Kişisel Kullanım Eşyası (m. 220/1. bent) 81
B) Mal Rejiminin Başlangıcında Eşlerden Birine Ait Bulunan veya Bir Eşin
Sonradan Miras Yoluyla ya da Herhangi Bir Şekilde Karşılıksız
Kazanma Yoluyla Elde Ettiği Malvarlığı Değerleri (m. 220/2. bent) 83
1. Mal Rejiminin Başlangıcında Eşlerden Birine Ait Olan Mallar 83
2. Miras Yoluyla Kazanılan Mallar 83
3. Karşılıksız Kazanma Yoluyla Edinilen Mallar 83
C) Manevi Tazminat Alacakları (m. 220/3. bent) 88
D) Kişisel Malların Yerine Geçen Değerler (m. 220/4. bent) 89
E) Sosyal Güvenlik ve Yardım Kurumlarınca ya da Çalışma Gücü Kaybı Nedeniyle Ödenen Toptan Ödeme veya Tazminatların Hak Sahibinin Kalan Yaşam Süresini Karşılayacak Olan Miktarı (m. 22/8) 93
III. SÖZLEŞME GEREĞİNCE KİŞİSEL MALLAR 96
I. GENEL İSPAT KURALI 99
II. PAYLI MÜLKİYET KARİNESİ 99
III. EDİNİLMİŞ MAL KARİNESİ 102
I. KURAL 109
II. PAYLI MÜLKİYET PAYI ÜZERİNDE TASARRUF 109
I. GENEL OLARAK 111
II. TASFİYE DAVASI 112
A) Tasfiye Aşamaları 112
1. Eşlerin Her Birinin Malvarlığının Belirlenmesi 113
a) Genel Olarak 113
b) Eşlerin Birbirlerinde Bulunan Mallarının Geri Verilmesi 113
c) Eşlerin Paylı Mülkiyetindeki Bir Malın Eşlerden Birisine Tahsisi 114
c) Borçlara İlişkin Düzenlemeler 114
2. Değer Artış Payı (Katkı) Alacağı 114
a) Kavram 114
b) Şartları 116
aa) Diğer Eşe Ait Bir Malvarlığı Değerine Katkıda
Bulunulması Gerekir 116
bb) Mal Rejiminin Tasfiyesi Anında Bir Değer Artışının Bulunması Gerekir 123
cc) Katkı, Kısmen veya Tamamen Karşılık Alınmadan
Yapılmış Olmalıdır 123
dd) Değer Artış Payı Almaktan Vazgeçilmemiş Olmalıdır 124
ee) Eşler Arasında Resmi Bir Evlilik Bulunması Gerekir 124
ff) Mal Rejiminin Tasfiye Edilmesi Talep Edilmelidir 124
c) Hesaplanması 125
aa) Hesaplamaya Hakim Olan Kurallar 125
bb) Çeşitli İhtimaller Dahilinde Değer Artış Payı
Alacağının Hesaplanması 127
aaa) Malın Tasfiye Sırasında Değer Kazanmış Olması 127
bbb) Malın Tasfiye Sırasında Değer Kaybetmiş Olması.127 ccc) Malın Tasfiye Sırasında Elden Çıkmış Olması 129
ddd) Bir Mala Birden Fazla Sayıda Katkıda Bulunulması 130
eee) Farklı Mallara Katkıda Bulunulması 130
cc) Sürüm Değerinin Esas Alınacağı Tarih 130
aaa) 01/01/2002 Tarihinden Önce Yapılan Katkılarda .130 bbb) 01/01/2002 Tarihinden Sonra Yapılan Katkılarda 132 ccc) 01/01/2002 Tarihinden Önce Başlayıp Bu
Tarihten Sonraya Sarkan Katkılarda 133
dd) Değer Artış Payının Hesaplanmasında Araştırma Yöntemi 138
d) Değer Artış Payı Alacağının Artık Değere (Dolayısıyla
Katılma Alacağına) Etkisi 142
e) Değer Artış Payı Alacağının Ödenmesi 144
f) Değer Artış Payı Alacağının Muaccel Hale Gelmesi 146
g) Faiz 146
h) Çeşitli Hususlar 147
3. Eklenecek Değerlerin Tespiti 151
4. Denkleştirme Alacağı 157
a) Kavram 157
b) Amacı 158
c) Denkleştirmenin İstenebileceği Zaman 158
d) Denkleştirme Alacağının Türleri 158
aa) Klasik Denkleştirme Alacağı 158
bb) Aynı Eşin Mal Grupları Arasındaki Değişken
Denkleştirme Alacağı 159
e) Denkleştirmenin Şartları 159
5. Artık Değer 160
a) Kavram 160
b) Artık Değerin Belirlenmesi 160
aa) Sürüm Değeri 160
bb) Gelir Değeri 176
c) Değerlendirme Anı 177
d) Aktif ve Pasifler Bağlamında Artık Değerin Hesaplama Şekli 178 6. Katılma Alacağı 179
a) Kavram 179
b) Kanuna Göre Katılma Alacağı 179
c) Sözleşmeye Göre Katılma Alacağı 185
d) Mal Rejiminin Ölüm Dışındaki Bir Sebeple Sona Ermesi
Halinde Katılma Alacağı 185
e) Katılma Alacağının Ödenmesi, Ertelenmesi, Muacceliyet ve Faiz 186
aa) Katılma Alacağının Ödenmesi 186
bb) Katılma Alacağının Ertelenmesi 189
cc) Katılma Alacağının Muacceliyeti 189
dd) Katılma Alacağına Faiz Uygulaması 189
f) Aile Konutu ve Ev Eşyası Üzerinde Sağ Kalan Eşin Talep Hakkı 193
aa) Yasal Dayanak 193
bb) Sağ Kalan Eşe Tanınan Haklar 196
cc) Yasal Alım Hakkının Koşulları 197
B) Tasfiye Davasında Zamanaşımı 200
1. Genel Olarak 200
2. Süresi 201
3. Zamanaşımının Başlangıcı 202
C) Tasfiye Davasında Taraflar 203
1. Genel Olarak 203
2. Üçüncü Kişilere Karşı Dava Hakkı 206
a) Yasal Dayanak 206
b) Koşulları 207
3. Tasfiye Davasında Üçüncü Kişiye Devir ve Kazandırmalarda
Üçüncü Kişinin Hukuki Durumu 207
D) Katılma Alacağı ve Tasfiyede Esasa Dair Hususlarda Yargıtay Uygulaması 210
E) Usul Kuralları ve Sıklıkla Yapılan Hatalara Dair Uyarılar 304
1. Görevli Mahkeme 304
2. Yetkili Mahkeme 329
3. Talebin Açıklattırılması 334
4. Harç 335
5. Yargılama Gideri ve Vekalet Ücreti 337
6. Kısmi Dava ve Belirsiz Alacak Davası 340
a) Kısmi Dava 340
b) Belirsiz Alacak Davası 342
7. Islah 344
8. Tebligat 348
9. Usuli Kazanılmış Hak 353
10. Bekletici Mesele 356
11. İspat Yükü 358
12. İhtiyati Tedbir 361
13. Yemin Delili 361
14. Tanık Dinletme 363
15. Yargılama Usulü ve Ön İnceleme 364
16. Hukuki Dinlenilme Hakkı 370
17. Teminat Yatırma Zorunluluğu 376
a) Genel Olarak 376
b) Teminat Gösterme Zorunluluğu Bulunan Haller 376
aa) Türkiye’de Mutad Meskeni Bulunmayan Türk Vatandaşının Dava Açması 376
bb) Türkiye’de Mutad Meskeni Bulunmayan Türk Vatandaşının Davaya Müdahil Olması 377
cc) Türkiye’de Mutad Meskeni Bulunmayan Türk Vatandaşının Takip Yapması 377
dd) Davacının Daha Önce İflasına Karar Verilmiş, Hakkında Konkordato veya Uzlaşma Suretiyle Yeniden Yapılandırma İşlemlerinin Başlatılmış
Bulunması 378
c) Dava Esnasında Teminat Gerektiren Bir Durumun Ortaya Çıkması 378
d) Mecburi Dava Arkadaşlığının Bulunması Hali 379
e) Teminat Yatırılmasının Dava Şartı Olması 379
18. Karşı Dava 389
19. Hakimin Davayı Xxxxxlatma Yükümlülüğü 383
20. Feragat 385
21. Sulh 387
22. Hüküm ve Gerekçesi 388
a) Mahkemece Hangi Alacak Kalemi İçin Ne Xxxxxx Xxxxxxx
Kabul Edildiğinin Açıkça Yazılması Gerekir 388
b) Talepten Fazlasına veya Başka Bir Şeye Karar Verilemez 389
c) Tüm Talepler Olumlu ve Olumsuz Hükümde Karşılanmalıdır 393
d) Kısa Kararla Gerekçeli Kararın Hüküm Fıkrası Çelişmemelidir 394
e) Hüküm Fıkrasının Taşıması Gereken Özellikler 395
f) Hüküm ile Gerekçe Çelişik Olmamalıdır 396
g) Eksik Araştırma İle Hüküm Kurulmamalıdır 397
h) Hükmün Gerekçesi Usul ve Yasaya Uygun Olmalıdır 400
23. Kanun Yolları 403
a) İstinaf 403
aa) İstinafa Tabi Kararlar 403
bb) İstinaf Sebepleri 404
cc) İstinafa Başvuru Süresi 404
dd) Elektronik Ortamda İstinaf Başvurusu 404
ee) İstinaf Dilekçesi 405
b) Temyiz 406
aa) Temyiz Edilebilen Kararlar 406
bb) Temyiz Edilemeyen Kararlar 407
cc) Temyiz Dilekçesinin Verilmesi 407
dd) Temyiz Süresi 408
ee) Temyiz İsteminde Bulunma Hakkı 409
ff) Temyizin İcraya Etkisi 409
24. Hükmün Tashihi-Tavzihi 410
İçindekiler
SEKİZİNCİ BÖLÜM
DİĞER MAL REJİMLERİ
I. MAL AYRILIĞI REJİMİ 411
II. PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİ 411
III. MAL ORTAKLIĞI REJİMİ 415
DOKUZUNCU BÖLÜM
HUKUK GENEL KURULU KARARLARI
(Sayfa 421)
ONUNCU BÖLÜM DİLEKÇE ve ONANMIŞ YEREL MAHKEME KARARI ÖRNEKLERİ
I. DİLEKÇE ÖRNEĞİ 529
II. ONANMIŞ YEREL MAHKEME KARAR ÖRNEKLERİ 531
1) Katkı Payı 531
2) Katılma Alacağı 535
3) Katılma Alacağı 538
4) Alacak (Değer Artış Payı ve Ziynet Eşyası Alacağı) 546
5) Katkı Payı-Katılma Alacağı 550
6) Katılma Alacağı 555
7) Katılma Alacağı 559
8) Eşya Alacağı 563
9) Boşanmadan Sonra Açılan Katkı Payı 566
10) Mal Ayrılığına Dönüştürme Davası 573
11) Katılma Alacağı 578
12) Katılma Alacağı 581
BİLİRKİŞİ RAPORU ÖRNEKLERİ 587
KAVRAM İNDEKSİ 601
TÜRK MEDENİ KANUNU MADDE İNDEKSİ 611
KAYNAKÇA 615
743 sayılı Türk Kanunu Medenisi döneminde eşler arasında geçerli olan mal rejimi mal ayrılığı rejimi idi. Bu durum, evde büyük bir zorlukla çocukların yetiştirilmesi ile uğraşan, evin temizlik, yemek gibi önemli yü- künü kaldıran ev hanımları için adaletsiz bir durum oluşturmaktaydı. Zira, ev hanımları evin işleriyle iştigal ederken, erkek ise para kazanma yoluyla ailenin ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Eşler arasında evlilik sona erdiğinde, erkeğin birikimi ile alınıp erkeğin üzerine kaydedilen mallarda kadının bir hakkı olmamaktaydı. Görüldüğü üzere bu durum büyük bir adaletsizlik oluşturmaktadır.
Kanun koyucu bu adaletsizliği gidermek için, 01/01/2002 tarihinde yü- rürlüğe giren 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu açısından yasal mal rejimi olarak “edinilmiş mallara katılma rejimini” benimsemiştir. Bunun sonucu olarak, eşler evlenirken aralarında bir mal rejimi sözleşmesiyle aksini ka- rarlaştırmamış iseler, haklarında edinilmiş mallara katılma rejimi uygula- nacaktır.
Ülkemizde istisnalar hariç olmak üzere eşler evlenirken genellikle mal rejimi sözleşmesi yapmazlar. Bu nedenle, evliliklerin çoğu açısından yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanmaktadır. Edinil- miş mallara katılma rejiminin asli ve yasal mal rejimi olmasından dolayı 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 202 vd. maddelerinde tüm detayla- rıyla ele alınıp incelenmiş; aradan geçen uzun süre zarfında da Yargıtay kararları büyük ölçüde kökleşmiş ve uygulama bu yönüyle yerleşmiştir.
Mal rejimleri konusu, aile hukukunun ve dolayısı aile mahkemesinin en karışık ve sıkıntılı konularından birini oluşturmaktadır. Bu yönüyle mal rejimleri konusunun hem detaylı, hem de sade bir şekilde anlatılması, oku- yucu ve uygulayıcılar açısından büyük önem taşımaktadır.
Elinizdeki kitapta, mal rejimi konusu gereksiz detaylara girilmeden, özellikle uygulayıcılara katkı sağlaması açısından sade bir üslupla ele alınmış ve kitabın çerçevesi Yargıtay uygulamalarına dayandırılmıştır.
KAYNAKÇA
• Xxxxx Xxxxxxxxx, Katkı-Katılma Alacağı, Turhan Kitabevi, Ankara 2011 (Katkı)
• Xxxxx X. Xxxxxxxxx, Xxxx Xxxxxx, 3. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2017 (Aile)
• Xxxxx Xxxxxxxxxx, Katkı-Değer Artış Payı, Katılma Alacağı Davaları, 5. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2019
• Xxxxx Xxxxxxxxxx/Xxxx Xxxxxx/Xxxxxxxx Xxxxxx, Medeni Usul Hukuku, 12. Bası,
Yetkin Yayınevi, Ankara 2011
• Xxxxxxx Xxxxx/Xxxxx Xxxx/Xxxxxxx Xxxxx Xxxxx, Türk Xxxx Xxxxxx, X.XXX, Ai- le Hukuku, 13. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2018
• Xxxx Xxxx Xxxxxxx, Türk Medeni Kanunu Yorumu, 2. Cilt, Yetkin Yayınları,
Ankara 2015
• Xxxx Xxxx, Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma
Rejimi, Beşir Kitabevi, İstanbul 2007
• Xxxxxx Xxxxx/Xxxx Xxxxxxx, Eşler Arasındaki Malvarlığı Davaları, Onikilevha
yayınları, 2. Bası, İstanbul 2017
• Xxxxxx Xxxxxxxx/Xxxxx Xxxx, Aile Hukuku, İkinci Cilt, (20. Basım), İstanbul: Be- ta Yayınevi.
• Türk Medeni Kanunu’nda Düzenlenen Mal Rejimleri, El Kitapları Serisi 2, TBB Yayın-
ları, Eylül 2019
• Zafer Zeytin, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, 2. Xxxxx, Seçkin Ya- yınevi, Ankara 2008.
• xxxxx://xxxxxxxxxx.xxxxxxxx.xxx.xx/XxxxxxxxXxxxxXxxxxxxXxxxxxxXxx/
• xxxx://xxx.xxxxxxxxxxxxxx.xxx/xxxxxxxx/0-xxx-0000-xxxxx-xxxxxxx.xxx