ULUSAL VE ULUSLARARASI MEVZUAT
ULUSAL VE ULUSLARARASI MEVZUAT
Prof. Dr. Xxxxxx XXXXX
ULUSAL VE ULUSLARARASI MEVZUAT
1) Ulusal Mevzuat (Patent, Marka, Tasarım ... mevzuatının kısa tanımı)
2) Uluslararası Anlaşmalar (Türkiye’nin Taraf Olduğu uluslararası
Anlaşmalar) kısa tanımı
• Genel Nitelikli Anlaşmalar (WIPO Sözleşmesi, WTO – TRIPS Anlaşması, Paris Sözleşmesi)
• Uygulama Birliğine Yönelik Anlaşmalar (Nis Anlaşması, Viyana Anlaşması, Lokarno Anlaşması, Budapeşte Anlaşması, TLT)
• Uluslararası Tescile ilişkin Anlaşmalar (Patent İşbirliği Antlaşması –
PCT, Avrupa Patent Sözleşmesi – EPC, Madrid Protokolü ve
Anlaşması, Lahey Anlaşması, Topluluk Markası (CTM) –Topluluk Tasarımı (CD)
3) Fikri Haklara İlişkin Anlaşmalar (Bern Sözleşmesi, Roma Sözleşmesi)
SINAİ MÜLKİYET HAKLARININ KORUNMASINDA ULUSAL MEVZUAT
ULUSAL MEVZUAT’ın yürürlükteki metinlerine xxx.xxx.xxx.xx
internet adresinden ulaşılabilir
ULUSLARARASI ANLAŞMALARIN GRUPLANDIRILMASI
Koruma Türüne Göre Uygulama Biçimine Göre
1. GENEL NİTELİKLİ
ANLAŞMALAR
2. PATENT İLE İLGİLİ ANLAŞMALAR
3. MARKA İLE İLGİLİ ANLAŞMALAR
4. TASARIM İLE İLGİLİ ANLAŞMALAR
1. GENEL NİTELİKLİ ANLAŞMALAR
2. ULUSLARARASI TESCİLE İLİŞKİN ANLAŞMALAR
3. UYGULAMA BİRLİĞİNE İLİŞKİN ANLAŞMALAR
NİS Anl.
VİYANA Anl. MADRID Prot.
TLT (Xxxxx Xxxxxx Antlaşması)
PCT STRAZBURG Anl. BUDAPEŞTE Anl.
Avrupa Patent Sözl.
LOCARNO Anl.
Lahey Anl.
Genel Nitelikli Anlaşmalar
▪ WIPO Sözleşmesi,
▪ Paris Sözleşmesi,
▪ WTO – TRIPS Anlaşması
WIPO
World Dünya
Intellectual Property Organization
Fikri
Mülkiyet Teşkilatı
Birleşmiş Milletlerin 16 Uzman Kuruluşundan Biri
ÜYE SAYISI : 184
PARİS SÖZLEŞMESİ
ÜYE SAYISI : 172
Sınai Mülkiyetin Uluslararası Korunması Hakkında 1883 Tarihli
PARİS SÖZLEŞMESİNİN TEMEL İLKELERİ
1. Korumanın Asgari Koşulları
2. Milli Muamele (Sınırsal Etki)
3. Eşitlik (Ayrımcılık Yapmama)
4. Rüçhan Hakkı
1995 YILINDA YÜRÜRLÜĞE GİREN TRIPS ANLAŞMASI İLE AYNI İLKELER KORUNMUŞ, ASGARİ KOŞULLAR DAHA DA GELİŞTİRİLMİŞ VE YAPTIRIMLAR EKLENMİŞTİR.
DÜNYA PATENTİ, DÜNYA MARKASI, DÜNYA TASARIMI, BİR PATENTİN
TÜM DÜNYADA GEÇERLİLİĞİ
deyimleri
AVRUPA PATENTİ (36+3 ÜLKE) - EPO
AVRUPA MARKASI (27 ÜLKE) – CTM
AVRUPA MARKASI (27 ÜLKE) - CD
AVRASYA PATENTİ (9 ÜLKE) - EAPO
Sözleşmeye taraf her ülke, sınai mülkiyet hakları ile ilgili olarak tüm işlemlerde kendi vatandaşlarına uyguladığı işlemlerin ve
tanıdığı hakların aynısını, ayırım
gözetmeksizin diğer üye ülke vatandaşlarına da eşit olarak uygulamak zorundadır.
4- Rüçhan Hakkı
Herhangi bir sınai hakkın birden fazla ülkede korunması istenirse, Sözleşmeye taraf herhangi bir ülkede ilk başvurunun yapıldığı tarihten itibaren;
◆ patentler için 12 ay,
◆ markalar için 6 ay,
◆ endüstriyel tasarımlar için 6 ay
içinde aynı hak için başka bir ülkede aynı başvuruyu yapma olanağı vardır.
Başvuru 2
Başvuru 1 Başvuru 3
RÜÇHAN HAKKI :
İlk Başvurudan itibaren Patent için 12 ay
Xxxxx için 6 ay Tasarım için 6 ay
Başvuru 2
Başvuru 3
Başvuru 1
RÜÇHAN HAKKI :
İlk Başvurudan itibaren Patent için 12 ay Marka için 6 ay Tasarım için 6 ay
NİS Anl.
VİYANA Anl. MADRID Prot.
TLT (Xxxxx Xxxxxx Antlaşması)
PCT STRAZBURG Anl. BUDAPEŞTE Anl.
Avrupa Patent Sözl.
LOCARNO Anl.
Lahey Anl.
Gümrük Tarifeleri Genel Anlaşması Dünya Ticaret Örgütü Anlaşması (DTÖ)
Ticaretle Bağlantılı Fikri ve Sınai Haklar Anlaşması (TBFSH)
WTO - GATT - TRIPS
WTO GATT & TRIPS
WTO : World Trade Organization
GATT : General Agreement onTariffs & Trade TRIPS : Trade Related aspects of
Intellectual Property rightS
ÜYE SAYISI : 151
TRIPS ANLAŞMASI
Ticaretle Bağlantılı Fikri Sınai Haklar (TBFSH) Anlaşması
TRIPS
Genel olarak Fikri ve Sınai Hakları, Özel olarak da;
• patentler,
• telif hakları,
• endüstriyel tasarımlar,
• markalar,
• coğrafi işaretler,
• bilgisayar programları,
• ticari sırlar ve gizli bilgileri
kapsamaktadır.
GATT-TRIPS ANLAŞMASI
(Ticaretle Bağlantılı Fikri Sınai Haklar Anlaşması)
ANLAŞMANIN AMACI
• ULUSLARARASI TİCARET ENGELLERİNİ AZALTMAK
• FİKRİ VE SINAİ HAKLARIN ETKİN BİÇİMDE KORUNMASINI SAĞLAMAK
• KORUMAYI SAĞLAYICI TEDBİR VE USULLERİN TİCARETE ENGEL OLUŞTURMASINI ÖNLEMEK
TRIPS ANLAŞMASI
Uluslararası ticaretteki engelleri ve bozuklukları azaltmak isteğiyle fikri mülkiyet haklarının korunmasında yeterlilik ve etkinliği artırma ihtiyacını göz önüne alarak, fikri mülkiyet haklarının uygulanmasına ilişkin usul ve önlemlerin bizzat yasal ticaret için bir engel oluşturmamasını sağlamak amacıyla,
1) Taklit malların uluslararası ticaretine ilişkin ilke, kural ve
disiplinleri kapsayan çok taraflı bir çerçeveye ihtiyaç olduğunu,
2) Fikri mülkiyet haklarının özel haklar olduğunu,
Kabul ederek 127 ülke tarafından 14 Nisan 1994 tarihinde Marakeş’te imzalanmıştır. 2009 yılı itibariyle üye sayısı 153 dür.
TRIPS ANLAŞMASININ GENEL İLKELERİ
1- Uluslararası Fikri Mülkiyet Anlaşmalarının uygulanabilirliği
2- Fikri Mülkiyet Haklarının Korunmasına ilişkin yeterli standart ve ilkelerin sağlanması
3- Fikri Mülkiyet Haklarının uygulanması için etkin ve uygun araçların sağlanması
4) İhtilafların çözümlenmesi için etkin ve süratli usullerin oluşturulması
5) Geçici düzenlemelerin tam katılımla yapılması
Uygulama Birliğine Yönelik Anlaşmalar
• Nis Anlaşması,
• Viyana Anlaşması,
• TLT,
• Strazburg (IPC) Anlaşması,
• Budapeşte Anlaşması,
• Lokarno Anlaşması,
NİS ANLAŞMASI
Markaların Mal ve Hizmetlerinin Uluslararası Sınıflandırılmasına ilişkin
NİS (NICE) ANLAŞMASI
NİS Anlaşmasının Amacı
Markaların tescil başvurularının yapılması, incelenmesi, yayını, tescili ve tescil sonrası aşamalarda, markanın kapsadığı malların ve hizmetlerle ilgili olarak;
⮚ karışıklıkların giderilmesini, ve
⮚ uluslararası boyutta standart bir sınıflandırma sistemi uygulanmasını,
sağlamaktır.
VİYANA ANLAŞMASI
MARKALARIN Şekilli (Figüratif) Elemanlarının Uluslararası Sınıflandırılmasına ilişkin
VİYANA (VIENNA) ANLAŞMASI
MARKALARIN Şekilli (Figüratif) Elemanlarının Uluslararası Sınıflandırılmasına ilişkin
VİYANA ANLAŞMASI
• Türkiye Cumhuriyeti 12.07.1995 tarih ve 95/7094 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla VİYANA ANLAŞMASI’na taraf olmuştur.
• Anlaşma Türkiye’de 1 Xxxx 1996 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
• 2009 yılı itibariyle üye sayısı 27’dir.
VİYANA Anlaşmasının Amacı
Şekil içeren markaların başvuru öncesinde ve/veya tescil başvurusu işlemleri aşamalarında benzerlerinin araştırılabilmesi ile ilgili olarak;
⮚ karışıklıkların giderilmesini, ve
⮚ uluslararası boyutta standart bir şekil kodlaması sistemi uygulanmasını,
sağlamaktır.
10.3.4 Açık şemsiyeler
19.7.1 Şişe şekilleri
02.7 İnsan grupları
18.1 Kara Taşıtları
VİYANA ANLAŞMASI
Markaların Şekilli elemanlarının Sınıflandırılması (Kodlanması) ilk kez 1967 yılında gündeme gelmiş ve Uluslararası Büro (WIPO) tarafından 1967
yılında başlatılan çalışmalar 12 Haziran 1973 tarihindeki Viyana Diplomatik Konferansında imzaya açılmıştır.
2009 yılı itibariyle üye ülke sayısı : 27
xxxx://xxx.xxxx.xxx/xxxxxxxxxxxxxxx/xxxxxx/xxxxxx/xxxxx.xxx?xxxxxXX
VİYANA Anlaşmasının Yararları
• Markaların şekil (figüratif) unsurları alfanümerik olarak kodlananabilmektedir.
• Böylece şekil olarak araştırma ve benzer markalara ulaşım kolaylaşmaktadır.
• Ulusal ve Uluslararası Ofisler, şekil (figuratif) unsurlar içeren markaların benzerliklerini güvenli ve hızlı biçimde yapabilmektedirler,
• Marka başvuruları öncesinde başvuru sahipleri ve vekiller şekil açısından benzer markalara kolayca ulaşabilmektedir.
• Nis sınıflandırmasında olduğu gibi, değişik Ülkelerde aynı
şekil sınıflandırması uygulanmaktadır.
VİYANA Anlaşmasının Yararları
• Marka tescil başvurusu aşamasında başvuru sahipleri ve Vekillerin, tescil ettirilecek markanın Viyana sınıflandırması çerçevesinde
sınıflandırmasını yapmaları zorunlu değildir.
• Şekil unsurları ilgili ofis (TPE) uzmanları tarafından yapılır.
• Viyana sınıflandırmasının çok teknik ve ayrıntılı olması, sınıflandırmayı yapacak kişinin bakışına göre değişmesi nedeniyle, bu kodlama bu konuda özel eğitim görmüş uzmanlar tarafından yapılır.
TLT
Trademark Law Treaty Marka Hukuku Antlaşması Xxxxx Xxxxxx Xxxxxxxxxx
Antlaşma Türkiye’de 1 Xxxx 2005 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir
2009 Yılı İtibariyle ÜYE SAYISI : 43
xxxx://xxx.xxxx.xxx/xxxxxxxx/xx/xx/xxx/
Tasarımların Sınıflandırılmasına İlişkin LOCARNO Anlaşması
• İLK KEZ 1968 YILINDA UYGULAMAYA KOYULMUŞTUR.
• SON DEĞİŞİKLİK 1979 YILINDA YAPILMIŞTIR.
• TÜRKİYE 30 Kasım 1998 tarihinde katılmıştır.
2009 yılı itibariyle ÜYE SAYISI : 51
STRAZBURG ANLAŞMASI (IPC)
PATENTLERİN Uluslararası Sınıflandırılmasına ilişkin
STRAZBURG (IPC) ANLAŞMASI
2009 Yılı itibariyle ÜYE SAYISI : 61
xxxx://xxx.xxxx.xxx/xxxxxxxx/xx/xxxxxxxxxxxxxx/xxxxxxxxxx/
STRAZBURG ANLAŞMASI (IPC)
• Anlaşma patent konusu olabilecek buluşların konularını yaklaşık olarak 70,000 ayrı kod ile kodlamıştır.
• Anlaşma patent araştırmalarında aynı konudaki patentlerin kolayca tesbit edilmesini amaçlamaktadır.
• Anlaşma ilk kez 1971 yılında kabul edilmiş ve 1979
yılında
• Revize edilmiştir.
• Anlaşmanın eki olan kodlama listesi en son 1 Xxxx 2006
yılında değiştirilmiştir.
PATENTLERİN ULUSLARARASI
SINIFLANDIRILMASI ANLAŞMASI (IPC)
PATENT KONULARI 8 ANA SINIF’A AYRILMIŞTIR
A- İnsan İhtiyaçları
B- Değişik Sanayi Teknikleri ve Taşıma
C- Kimya ve Metalurji
D- Tekstil ve Kağıt
E- Sabit Yapılar ve İnşaat
F- Mekanik Mühendisliği; Aydınlatma;
Isıtma; Silahlar; Donanım G- Fizik
H- Elektrik
BUDAPEŞTE ANLAŞMASI
PATENT İŞLEMLERİ İÇİN MİKRO-ORGANİZMALARIN ULUSLARARASI SAKLANMASINA İLİŞKİN ANLAŞMA
TÜRKİYE 30 Kasım 1998 tarihinde katılmıştır.
xxxx://xxx.xxxx.xxx/xxxxxxxx/xx/xxxxxxxxxxxx/xxxxxxxx/
BUDAPEŞTE ANLAŞMASI
MİKRO-ORGANİZMALARLA İLGİLİ PATENT BAŞVURULARINDA TARİFNAMEDE MİKRO-ORGANİZMANIN ANLATILMASININ ZORLUĞU NEDENİYLE, MİKRO-ORGANİZMANIN ÖRNEĞİNİN ULUSLARARASI BİR OTORİTEDE SAKLANMASINA İLİŞKİNDİR.
1 Mart 2006 itibaryle dünyada kabul edilmiş 37 saklama otoritesi vardır.
• İngiltere’de 7 adet ,
• Rusya ve Xxxx’xx 0‘xx xxxx,
• Xxx, Xxxxxx, Xxxxxxx, Xxxxxxx, Xxxxxxx ve XXX’xx 0’xxx xxxx,
• Xxxxxxxxxx, Xxxxxxx, Bulgaristan, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Almanya, Macaristan, Latviya, Hindistan, Hollanda ve Slovakya’da 1’er adet
Uluslararası Tescile İlişkin Anlaşmalar
• Madrid Protokolü,
• PCT Antlaşması (Patent İşbirliği Antlaşması),
• Lahey Anlaşması,
BÖLGESEL SİSTEMLER
• BENELUX (Belçika, Hollanda ve Lüksemburg)
• Topluluk Markası (Community Trademark - CTM)
• EPC (Avrupa Patent Sistemi) (EPO)
• Topluluk Tasarımı (Community Design - RCD)
• XXXX, XXXXX, OAPI
TÜRKİYE’DE veya
YURTDIŞINDA TESCİL BAŞVURUSU YOLLARI
• DOĞRUDAN BAŞVURU
• ULUSLARARASI ANLAŞMALAR YOLU
YURTDIŞINDAN TÜRKİYE’YE
DOĞRUDAN TESCİL BAŞVURUSU
TÜRKİYE’YE DOĞRUDAN TESCİL BAŞVURUSU
TÜRKİYE’DEN BAŞKA ÜLKELERE TESCİL BAŞVURUSU
(DOĞRUDAN ULUSAL BAŞVURU)
TÜRKİYE’DEN YURTDIŞINA ULUSLARARASI ANLAŞMALAR YOLU İLE TESCİL BAŞVURUSU
WIPO
MADRİD PROTOKOLÜ YOLU
WIPO
18 AY İÇİNDE RED KARARI ALINMAZSA BAŞVURU TESCİL EDİLMİŞ SAYILIR
MADRİD PROTOKOLÜ
Protokol Türkiye’de 1 Xxxx 1999 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir
İlk İmza Tarihi : 27 Haziran 1989
Yürürlüğe Giriş Tarihi : 1 Nisan 1996
2009 Yılı itibariyle Üye Sayısı : 78
PCT YOLU
WIPO
İlk Başvurudan (Rüçhan tarihinden) itibaren 30 + 3 ay sonra Türkiye
ÜYE SAYISI : 141
PCT YOLU
WIPO
İlk Başvurudan (Rüçhan tarihinden) itibaren 30 ay
Patent İşbirliği Antlaşması - Patent Cooperation Treaty PCT
• Patent verilmesi sitemi değildir.
• Patent başvurusu sistemidir.
• PCT’ye taraf her ülke tabietindeki ya da o ülkede yerleşik kişiler PCT başvurusu yapabilir.
• Başvuru, başvuru sahibinin tabiyetinde ya da yerleşik olduğu ülke ofisine yapılabilir.
• WIPO’ya yapılabilir,
• Başvuru sahibinin ülkesi taraf ise EPO veya EAPO (Avrasya Patent Ofisi) veya ARIPO (Afrika Sınai Mülkşyet
Organizasyonu veya OAPI (Afrika Sınai Mülkiet rganizasyonu) yapılabilir.
• Başvuru yapıldıktan sonra Antlaşmaya taraf tüm ülkelerde etkili olur, bu etki ulusal ofise doğrudan yapılmış başvuru ile aynı etkiye sahiptir.
PCT
• PCT başvurusu sonrasında, Uluslararası otorite olan kuruluşlardan biri tarafından, Araştırma Raporu ve Yazılı Görüş hazırlanır ve başvuru sahibine gönderilir.
• Başvuru Xxxxxx, Araştırma raporuna, karşı görüşlerini belirtip, gerekiyor ise istemlerinde değiiklik yaparak Uluslararası Ön İnceleme Raporu düzenlenmesini talep edebilir.
Uluslararası Araştırma Otoritesi olan Patent Ofisleri
Avustralya, Avusturya, Kanada, Çin, Finlandiya, Japonya,
Kore Cumhuriyeti (Güney Kore), Rusya Federasyonu,
İspanya, İsveç, ABD, ve
Avrupa Patent Ofisi (EPO)
PCT
• Uluslararası Ön İnceleme Raporu Uluslararası otorite olan kuruluşlardan
biri tarafından hazırlanır. Rapor başvuru sahibine gönderilir.
• Başvuru Sahibi, PCT başvuru tarihi veya varsa rüçhan tarihinden itibaren
30. ayın sonuna kadar PCT başvurusunu ulusal veya bölgesel faza geçirerek PCT’Ye taraf olan istediği ülkede patent verilmesi talebinde bulunabilir.
Uluslararası İnceleme Otoritesi olan Patent Ofisleri
Avustralya, Avusturya, Kanada, Çin, Finlandiya, Japonya,
Kore Cumhuriyeti (Güney Kore), Rusya Federasyonu,
İsveç, ABD, ve
Avrupa Patent Ofisi (EPO)
İspanya, (Araştırma otoritesi olmasına rağmen incleme otoritesi değildir
PCT BAŞVURUSUNUN AVANTAJLARI
Başvuru sahibi,
A) buluşunun korunması için PCT’ye taraf ülkelere ulusal ya da bölgesel faz başvurusunu ilk başvurudan itibaren 30 aya çıkarabilir) (Rüçhan süresi + 18 ay). Böylece buluşun ekonomik değerini belirleme, ülke seçimi, maliyet tahminleri, tercüme vs için ek süre kazanır.
B) Ülkelere yapılacak ulusal/bölgesel başvuruların şekli açıdan reddedilmeyeceğini bilir,
C) araştırma raporu ve yazılı görüş sayesinde buluşunun patentlenebilme ihtimalini belirleyebilir,
D) isterse istemlerini değiştirerek ulsulararası ön inceleme raporu talep eder ve patentlenebilme konusunda daha ayrıntılı bir rapor alarak kararını verebilir,
PCT BAŞVURUSUNUN AVANTAJLARI
E) Araştırma Raporu, Yazılı Görüş, İnceleme Raporu (hazırlanmış
ise uluslararası patantlenebilme ön raporu) var olduğu için
ulusal/bölgesel ofislerde ücretlerde önemli bir azalma sözkonu olur,
F) Uluslararası başvuru ve Araştırma Raporu yayınlandığı için
başvuru sahibinin buluşu tüm dünyaya açıklanmış olur, böylece tanıtım gerçekleşmiş olur ve potansiyel lisans talepleri için zemin oluşturulmş olur
FİKRİ HAKLARA İLİŞKİN ANLAŞMALAR
• Bern Sözleşmesi (BERN Convention)
• Roma Sözleşmesi (ROMA Convention)
• WIPO Telif Hakları Antlaşması (WIPO Copyright Treaty)
BERN Sözleşmesi
• Eser haklarını koruyan en temel uluslararası düzenleme Bern Sözleşmesi’dir.
• Bern Sözleşmesi, eserler, eser üzerindeki korunacak haklar ve koruma süreleri gibi asgarî koruma koşullarının belirlendiği 1886 yılında
yürürlüğe girmiş olan uluslararası bir
düzenlemedir.
• Sözleşme, eser haklarının, sözleşmeye taraf ülkelerde korunmasını sağlamak için belirli standartlar ortaya koyar.
2009 Yılı itibariyle ÜYE SAYISI : 164
ROMA SÖZLEŞMESİ
Rome Convention for the Protection of Performers, Producers of Phonograms and Broadcasting Organisations (1961)
İcracı Sanatçılar, Fonogram Üreticileri ve Yayıncı Kuruluşların Haklarının Korunması için Roma Sözleşmesi (1961)
2009 Yılı İtibariyle ÜYE SAYISI : 88
ROMA SÖZLEŞMESİ
• Uluslararası alanda İcracı Sanatçılar, Fonogram Üreticileri ve Yayıncı Kuruluşların hakları (bağlantılı haklarla) ilgili minimum koruma koşullarını içeren ilk sözleşmedir.
• Sözleşmede bağlantılı hak sahiplerinin tanımı yapılmış, haklar ve bunların kullanım koşulları ayrıntılı olarak belirtilmiştir.
• Sözleşmede ayrıca hakların koruma süreleri, uygulama
koşulları gibi konular tespit edilmiştir.
Türkiye 1995 yılında, 4116 sayılı kanun ile Roma
Sözleşmesi'ni kabul etmiştir.
• Xxxxx Xxxx X. XXXXXXXX’xx sunumlarından alınmıştır.
Teşekkürler…..