BİRİNCİ BÖLÜM
SINIRLI SORUMLU ANKARA ZEYTİNDALI KADIN ÇEVRE KÜLTÜR VE
İŞLETME KOOPERATİFİ ANA SÖZLEŞMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ, TÜZEL ΚİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANA SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ UNVAN, MERKEZ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI
Kuruluş
Madde 1- Bu ana sözleşmede isimleri, tabiiyetleri, ikametgah adresleri ve taahhüt ettikleri sermaye payları gösterilen kimseler tarafından Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre değişir sermayeli, değişir ortaklı ve sınırlı sorumlu bir ANKARA ZEYTİNDALI KADIN ÇEVRE KÜLTÜR VE İŞLETME Kooperatifi kurulmuştur.
Tüzel Kişiliğin Kazanılması ve Xxx Sözleşme Değişikliği
Madde 2- Kooperatif Ticaret Siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce Kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar. Ana sözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki esasa tabidir.
Kooperatifin Ünvanı
Madde 3- Kooperatifin ünvanı Sınırlı Sorumlu ANKARA ZEYTİNDALI Kadın Çevre Kültür Ve
İşletme Kooperatifi'dir.
Kooperatifin Merkezi
Madde 4- Kooperatifin merkezi, Ankara ' dır.
Kooperatifin Süresi
Madde 5- Kooperatif süresizdir.
Amaç ve Faaliyet Konuları
Madde 6- Kooperatifin amacı, ortaklarının ve onların yakınlarının sosyal, kültürel ve ekonomik faaliyetleri ile ilgili ihtiyaçlarını karşılamak, sağlıklı ve güvenilir bir çevrede yaşamalarını sağlamaktır.
Kooperatif bu amaçları gerçekleştirmek üzere aşağıdaki çalışmaları yapar:
1- Ortakların ürettiği mal ve hizmetlerin yurt içinde ve dışında pazarlama, tanıtım ve satışına aracılık eder, gerekli ithalat ve ihracat işlemlerini bizzat yapar ya da yaptırır.
2- Ortaklarının ve ortağı olmayan diğer kadınlar için üretime yönelik beceri kursları ile yaşam kalitelerini iyileştirecek çeşitli eğitim programları düzenler, uygulama atölyeleri açar, her türlü el ürünlerini satın alır, pazarlar.
3- Ortaklarına hizmet, imalat ve ticaret sektörlerinde kendi işlerini kurmaları ve geliştirmeleri amacıyla danışmanlık ve eğitim hizmetleri sağlar ve ürettikleri ürünleri pazarlar.
4- Ortaklarına ekonomik, sosyal, kültürel ihtiyaçlarını karşılamak üzere diğer kurum ve kuruluşlardan verilecek krediye aracı olur, ortakları ve personel için yardım fonu oluşturur, ortaklarının özel sigorta ihtiyaçlarına aracı olur.
5- Kooperatifin amaç ve konusunun gerektirdiği işletmeler, imalathaneler, atölyeler, sosyal tesisler, misafirhane, öğrenci yurdu, kamp ve benzeri tesisler kurar ve işletir.
6- Kooperatif amaçları doğrultusunda taşınır taşınmaz mallar edinir, bina /arsa alır, satar, kiralar ya da yaptırır, satar, benzeri tasarruflarda bulunur, aynı haklar tesis eder, işletme devralır, kooperatif yatırımları için gerekli tesislerin yapılmasına karar verir.
7- Faaliyetlerini sürdürmek için gelir getirici konusuyla ilgili ticari faaliyetlerde bulunur, ticari işletmelere iştirak eder, kurar, işletir.
8- Ortaklarının sosyal, kültürel, ekonomik faaliyetlerinin tanıtımı, sergilenmesi ve pazarlanması amacıyla yurt içi ve yurt dışında fuar, şenlik, sergi, kermes vb. faaliyetler düzenler; bu amaçla düzenlenmiş faaliyetlere katılır veya ortaklarının katılmasına aracılık eder.
9- Konusu ile ilgili eğitim, dergi ve kitap gibi yazılı ve görsel yayın, araştırma gibi faaliyetlerde bulunur.
10- Ortaklar ve yakınları arasında tanışıklığı artırmak, dayanışma ruhunu geliştirmek amacıyla sosyal, kültürel nitelikli toplantı, söyleşi, konferans, yemek, kutlama, tören vb. faaliyetleri düzenler, kültür ve boş zamanlarını değerlendirme ihtiyacını karşılamak üniteler kurar.
11- Ortaklarının ve onların yakınlarının ihtiyacı olan mal ve hizmetlerin üretimini yapar ve/veya alım, satımına aracı olur.
12- Ortaklarının 0-6 yaş çocuklarının bakımı ve eğitimi için mahalle yuvaları, oyun odaları açar, işletir. Çocukların sağlığı, gelişimi ve bakımı için sağlık üniteleri, oyun ve spor alanları, kültür sanat üniteleri kurar işletir. Çocuklara yönelik ilgi her çeşit araç, gereç, besin maddeleri ve diğer ihtiyaçlarını giderir. Bunlarla ilgili satış yerleri açar, tanıtır, ihracat ve ithalatını yapar, yaptırır.
13- Çocukların bakım ve ihtiyaçları konusunda genel bir duyarlılık oluşturmaya yönelik çalışmalar yapar, anneleri ve aileleri bilgilendirir.
14- Ortaklarının ve onların yakınlarının sağlığı için gerekli sağlık üniteleri kurar, sağlık taraması, ilaç yardımı gibi çalışmalar yapar.
15- Kooperatif amaçları doğrultusunda tüm kamu ve özel kurumlarla, yerel yönetim birimleri, meslek kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapar.
16- Her türlü ulusal ve uluslar arası kuruluşlardan, şahıs ve kurumlardan aynı ve nakdi yardım, bağış ve kredi sağlar, bunları kooperatif amaçları doğrultusunda kullanır, ortaklarını bu olanaklardan yararlandırır.
17- Amaçlarını gerçekleştirmek için yardım kampanyası, yemek ve benzeri faaliyetler düzenler.
18- Şubeler açar, aynı amaca hizmet eden diğer kooperatiflerle işbirliği yapar, amacına uygun kurulmuş ya da kurulacak olan üst birlik kuruluşlarına katılır.
19- Kooperatif, ortaklarının sağlıklı bir çevre de gelişebilmeleri için yerleşim alanlarındaki temel hizmetler ve altyapı hizmetlerinin iyileştirilmesi için çalışmalar yapar, yerel kamu yöneticileriyle bu amaçla işbirliği yapar.
20- Çevre düzenleme, temizlik ve yeşillendirme, su, kanalizasyon, çevre kirliliği, ortak alanların düzenlenmesi vb. ortak sorunlara yönelik çalışmalar yapar.
21- Kooperatifin çalışmalarını yürütebilmek için çalışma grupları kurar.
22- Ortaklarının ve onların yakınlarının ihtiyaç duyacağı danışmanlık (sosyal, hukuki, teknolojik, üretimin geliştirilmesi, vs.) hizmetlerini organize eder ve bunun için gerekli personeli istihdam eder.
23- Kooperatifçe belirlenecek olan pilot bölgelerde kırsal kalkınmayı hedefleyen istihdam ve eğitim amaçlı tarımsal faaliyetlerde bulunur.
24- Soyut kültür değerlerimizin ortaya çıkartılması ve tescillenmesi doğrultusunda çalışmalar yapar. İlgili kuruluşlardan izin almak kaydıyla Somut kültür değerlerimizin korunması, tanıtılması ve sergilenmesi doğrultusunda çalışmalar yürütür,Müzeler ve Kültür Evleri kurar veya kurulmasına aracılık eder.
İKİNCİ BÖLÜM SERMAYE VE PAYLAR
Sermaye
Madde 7- Kooperatifin sermayesi ortaklarının taahhüt ettikleri payların toplam tutarından ibaret olup, değişkendir. Sermayenin en az haddi - 7.000.000 - TL dir. Kuruluşta bu sermayenin tamamının taahhüt edilmesi ve ¼'ünün peşin ödenmesi zorunludur. Sermaye nakit veya ayın olarak konulabilir. Aynı sermaye konulması halinde Kooperatifler Kanununun 21 ve 22. maddelerine göre hareket edilir.
Paylar
Madde 8 - Bir ortaklık payının değeri 100.000 TL. dir. Ortaklar en çok 5.000 pay taahhüt edebilirler. Ancak her ortağın en az 1 pay taahhüt etmesi zorunludur.
Ortaklık payları bu ana sözleşmenin 19. Maddesine göre düzenlenen ortaklık senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 100.000 TL üzerinden itibar olunur.
Payların Ödenmesi
Madde 9 - Ortakların taahhüt ettikleri pay bedellerinin en az ¼'ü peşin, geri kalanı ise yönetim kurulunca belirlenecek eşit aylık taksitler halinde ve en fazla bir yıl içinde ödenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ORTAKLIK İŞLEMLERİ
Ortaklık Şartları
Madde 10 - Kooperatife ortak olmak için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı gerekir.
1- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi veya 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun
9. Maddesi'nde sayılan tüzel kişilerden olmak. 2- Kadın olmak.
Ortaklığa Kabul
Madde 11 - Gerekli şartları taşıyıp da, kooperatife ortak olmak isteyenler yazılı olarak yönetim kuruluna başvururlar. Bu başvuruda ana sözleşmenin tüm hükümlerinin ve getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir.
Ortaklığa kabul yönetim kurulunun kararı ile gerçekleşir. Yönetim kurulu, ortaklar ile ortak olmak için başvuranların 10. Maddede gösterilen şartları taşıyıp taşımadığını araştırmak zorundadır.
Ortaklığa kabul veya red kararı, ilgiye 15 gün içinde yazı ile bildirilir. İstekli ortaklığa alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten itibaren bir ay içinde sermaye taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksiti ile diğer ortakların her birinin o tarihe kadar ödemiş oldukları paralara eşit miktarı bir defada öder.
17. madde uyarınca devir yoluyla ortaklığa alınanlar hariç olmak üzere daha sonra ortaklığa kabul edilenlerden yukarıdaki fıkrada belirtilen miktarın üzerinde para talep edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür.
Ortak Sayısı
Madde 12 - Kooperatifin ortak sayısı en az yedi kişidir.
Ortaklıktan Çıkma
Madde 13 - Her ortak, hesap senesinin sonundan en az bir ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurma suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak yapılacak isteğe rağmen yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişten itibaren bir ay içinde kabulden kaçınırsa, ortak, çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.
Ortaklıktan Çıkarma
Madde 14 - Durumları aşağıdaki hallere uyanlar yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılırlar: 1- 10. Maddede yazılı ortaklık şartlarını kaybedenler.
2- Parasal, yükümlülüklerini 30 gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden 10 gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden bir ay içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenler.
3- Kooperatifin para, mal ve belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkum olanlar
Çıkarma kararı gerekçeli olarak yönetim kurulu karar defteri ile ortaklar defterine kaydedilir. Kararın onaylı örneği çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere on gün içinde notere tevdi edilir. Ortak, çıkarılma kararının tebliğden itibaren üç içinde kararın iptali talebi ile dava açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığıyla tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine iptal davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı iptal davası hakkı saklıdır.
Üç aylık süre içinde genel kurula ya da mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarma kararı kesinleşir.
Ortaklar bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar. Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların ortaklık hak ve yükümlülükleri çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.
Ortaklığı Sona Erenlerle Hesaplaşma
Madde 15 -Devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içersinde geri verilir.
Ayrılan ortaklar, kooperatifin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemez.
Ortaklığı sona erenlerin alacak ve hakları, bunları isteyecekleri günden itibaren 5 yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Ölen Ortağın Durumu
Madde 16 - Ölüm ile kooperatif ortaklığı sona erer. Ölen ortağın kanuni mirasçılarının 10. Maddede yazılı ortaklık şartlarını taşımaları halinde, ölüm tarihinden itibaren üç ay içinde ortaklığın devam etmesini talep etmeleri şartı ile ortaklık ölenin mirasçısına geçerek devam eder. Ölen ortağın birden fazla mirasçısının bulunması halinde, bu mirasçıların bir temsilci tayin ederek, ortaklığın devamı taleplerini üç ay içinde yönetim kuruluna iletmeleri gerekir. Mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya ortaklığa devam etmek istememeleri halinde, ölen ortağın alacak ve borçları 15. Madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
Ortaklığın Devri
Madde 17 - Ortaklık, yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek suretiyle 10. Maddede yazılı ortaklık şartlarını taşıyan kimselere devredilebilir. Yönetim Kurulu bu şekilde ortaklığı devralan kişiyi ortaklığa kabulden kaçınamaz.
Devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülükleri yeni ortağa geçer, kooperatifçe bu devir sebebiyle taraflardan ayrıca bir ödemede bulunmaları istenemez.
Ortaklığa Yeniden Girme
Madde 18 - Ortaklığı sona erenler, ayrılma nedenlerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilebilirler. Bu ana sözleşmenin 14. Maddesinin 3. Bendi gerğince çıkarılanlar kooperatife tekrar alınamazlar.
Ortaklık Senedi
Madde 19 - Her ortağın üyelik haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil olunması şarttır. Bu senede kooperatifin ünvanı, sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler yazılır. Bu hususlar senet sahibi ile kooperatifi temsile yetkili kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırası ile kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkur senet ana sözleşmeyi ihtiva etmek şartı ile ortaklık cüzdanı şeklinde de düzenlenebilir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp sadece ispat vesikası hükmündedir.
Ortakların Şahsi Sorumlulukları
Madde 20 - Her ortak Kooperatifin borçlarına karşı taahhüt ettiği par tutarı kadar sorumludur. Kooperatiften ilişkisi kesilen ortağın sorumluluğu ayrıldığı tarihten itibaren 2 yıl devam eder.
Kooperatife giren her ortak girişinden önce doğmuş olan kooperatif borçlarından dolayı diğer ortaklar gibi sorumlu olur.
Yönetim kurulu üyeleri ile denetçiler hakkındaki sorumluluk hükümleri saklıdır.
Ortaklık Payı Dışındaki Ödemeler
Madde 21 - Ortaklar taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatifin amaçlarını gerçekleştirilmesini sağlamak üzere genel kurulca belirlenecek ödemeleri de yapmak zorundadır. Bu kararların alınmasında xxx sözleşmenin 33. Maddesinin 2 fıkrasında gösterilen nisap aranır.
Bilanço açıklarını kapatmada kullanılmak üzere ortaklardan ek ödeme istenebilir. Ek ödemelere genel kurulca karar verilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KOOPERATİFİN ORGANLARI VE YÖNETİMİ
Kooperatifin Organları
Madde 22 - Kooperatifin organları şunlardır:
1- Genel Kurul
2- Yönetim Kurulu
3- Denetim Kurulu
GENEL KURUL
Görev ve Yetkileri
Madde 23 - En yetkili organ olan genel kurulun görev ve yetkileri şunlardır:
1- Bilanço, bilanço hesaplarının dökümü, gelir-gider farkı hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek; gelir gider farkının dağıtımı konusunu karara bağlamak;
2- Yönetim ve denetim kurulu üyelerini seçmek, ibra etmek veya sorumluluklarına karar vermek ve gerektiğinde azletmek;
3- Yönetim ve denetim kuruluna verilecek aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk miktarını ve bütçeyi görüşerek karara bağlamak;
4- Yönetim kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına yapılan itirazları inceleyip karara bağlamak;
5- Kanun, ana sözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceğini karara bağlamak;
6- Bilanço açıklarını kapatmak üzere ortaklardan tahsil edilecek ek ödeme miktarlarını belirlemek ve tahsiline karar vermek;
7- Üst kuruluşa girme kararı vermek ve bu kuruluşta görevlendirilecek temsilcileri seçmek;
8- Ana sözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar vermek;
9- Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulun niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulun asgari fiyatını belirlemek;
10- İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yönetimini kararlaştırmak;
11- Kooperatifin dağılması hakkında karar vermek ve tasfiye kurulunu seçmek;
12- Sermaye artırımı ve ortaklardan tahsil edilecek ödemelerin taksitlerini ve ödeme esaslarını tespit etmek;
13- Kooperatifin amaçları doğrultusunda yapılacak tesisleri tespit etmek, bu amaçla gayrimenkul almak, kiralamak;
14- Şube açılmasına karar vermek;
15- Kanun ve ana sözleşmede öngörülen kooperatifin amaçları ve faaliyet konuları hakkında karar vermek;
Genel kurul yukarıdaki görev ve yetkilerini devir ve terk edemez.
Oy hakkı ve temsil
Madde 24 - Toplantı tarihinden itibaren 3 ay önce ortak olmayanlar hariç bütün ortaklar genel kurula katılma hakkına sahiptir. Her ortak yalnız bir oy hakkına sahip olup, yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağı oyunu kullanmak üzere temsilci tayin edebilir.
Ortak sayısı 1000'i geçtiğinde her ortak en çok 9 olmak üzere birden fazla ortağı temsil edebilir.
Eş ve birinci derece akrabaların (ortağın; çocuğu, xxxx-babası, eşinin xxxx-babası) temsili için de temsilde ortaklık şartı aranmaz.
Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifi temsile yetkixx xxxınan kimseler vekaleten oy kullanamazlar.
Kooperatifin işlerinin görülmesine herhangi bir biçimde katılmış olanlar, yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu hüküm denetçileri hakkında uygulanmaz.
Hiçbir ortak kendisi, eşi veya usul furuğu ile kooperatif arasındaki ortaklık işleri dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.
Toplantı Şekilleri ve Zamanı
Madde 25 - Genel kurul, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır.
Olağan genel kurulun toplantısının her yılın ilk altı ayı içerisinde yapılması zorunludur. Olağanüstü genel kurul kooperatif işlerinin ve ana sözleşmenin hükümlerinin gerektirdiği zaman ve şekilde toplanır.
Toplantı Yeri
Madde 26 - Genel kurul kooperatif merkezinin bulunduğu yerde toplanır.
Çağrıya Yetkili Organlar
Madde 27 - Genel Kurul, yönetim kurulunca toplantıya çağrılır.
Gerekli hallerde denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ve tasfiye memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler.
Genel kurul yukarıda yazılı şekillerde toplanamadığı takdirde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca toplantıya çağrılabilir.
Ayrıca dört ortaktan az olmamak kaydı ile toplam ortak sayısının 1/10'nunun talebi ile de genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır. Bu durumda başvurunun müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir.
Yönetim Kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmemesi ve sırasıyla denetim kurulu, kooperatifin üyesi bulunduğu üst birlik ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na aynı şekilde yapılan başvurulardan da bir sonuç alınamaması durumunda, istek sahipleri mahalli mahkemeye başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.
Çağrının Şekli
Madde 28- Olağan ve olağanüstü toplantılara çağrı; taahhütlü mektupla, ayrıca gerektiğinde gazete ile gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve adete göre ilan yoluyla yapılır. Çağrının sadece yazılı olarak imza karşılığında yapılması da mümkündür.
Çağrının toplantı gününden en az 30 gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması, toplantının gün ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur.
Çağrıda birinci toplantı da çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak olan sonraki toplantıların tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında en az 7, en fazla 30 gün süre bulunması gerekir.
Sürelerin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz.
Ana sözleşmenin değiştirilmesi söz konusu ise, yapılacak duyuruda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.
Bütün Ortakların Hazır Bulunması
Madde 29- Kooperatifin bütün ortaklarının veya temsilcilerinin hazır bulunması ve itirazın olmaması halinde, genel kurul toplantılarına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak kaydı ile, toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa dahi karar alınabilir. Ancak alınan kararların muteber olabilmesi için toplantı da Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda gerekli işlemlerin yapılmış olması şarttır.
Yukarıdaki fıkraya göre alınan kararlar, tüm ortaklar veya ortakların toplantı da oy birliği ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanacak bir tutanağa bağlanır.
Bakanlığa Müracaat ve Gönderilecek Belgeler
Madde 30- Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce, Ankara'da Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü), diğer illerde ise Kooperatif Merkezinin bulunduğu yerdeki Valiliğe (İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü) yazılı olarak bildirilir.
Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen miktardaki temsilci ücretinin ilgili maliye veznesine yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurulması talep edilir.
Gündem
Madde 31- Olağan genel kurul gündemine aşağıdaki hususlar yazılır:
1- Yönetim ve denetim kurulu raporlarının okunması
2- Bilanço, envanter, gelir-gider farkı hesaplarının incelenmesi, onanması veya reddi
3- Yönetim kurulu ile denetim kurulu üyelerinin ibrası
4- Süresi biten yönetim ve denetim kurulu üyelerinin yerine yenisinin seçilmesi 5- Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülüp, karara bağlanması 6- Gerekli görülen diğer hususlar
Olağanüstü genel kurul gündemi çağrının amacına göre tayin ve tespit olunur.
Dörtten az olmamak üzere ortaklarının en 1/10'u tarafından genel kurul toplantı tarihinden en az 20 gün önce müştereken ve noter tebligatı ile bildirilecek hususların gündeme konulması zorunludur.
Gündem de olmayan hususlar görüşülemez. Ancak kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/10'unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları halinde, hesap tetkik komisyonun seçilmesi, bilanço incelemesinin ve ibranın geriye bırakılması, çıkan ve çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanlar yarıdan bir fazlasının kabulü halinde gündeme alınır.
Ortaklar Cetveli
Madde 32- Yönetim kurulu; her genel kurul toplantısından önce, tüm ortakların ortak numaraları, isim ve ikametgahları ile, asaleten ve vekaleten imzalanacak yerleri gösteren yönetim kurulunca imzalı bir ortaklar cetveli hazırlamakla yükümlüdür.
Bu cetvel, toplantıya katılanlar ile genel kurul başkan ve bakanlık temsilcileri tarafından isim yazılarak ayrıca imzalanır.
Görüşme ve Karar Nisabı
Madde 33- Genel Kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuları görüşebilmesi için kooperatife kayıtlı ortaklardan genel kurula katılma hakkına sahip olanların en az ½'sinin şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması gerekir. İlk toplantı da nisap temin edilmediği takdirde ikinci toplantı da nisap aranmaz.
Genel kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunanların yarıdan fazlasının oyu ile alınır. Ancak kooperatifin dağılması, diğer kooperatifle birleşmesi veya ana sözleşmede değişiklik yapılması ile ilgili kararlar ortaklar cetvelinde imzası bulananların 2/3 çoğunluğu ile verilir.
Sorumluluk hükümlerinin değiştirilmesine ilişkin genel kurul kararlarında 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 52. Maddesine göre işlem yapılır.
Toplantının Açılması ve Başkanlık Divanı
Madde 34- Genel kurul toplantısı; Bakanlık temsilcisi bulundurulması hususunda usulüne uygun başvurunun ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun değişik 87. Maddesine göre işlem yapıldığının tespiti ile toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrıyı yapan organca yetkili kılınan kimseler tarafından açılır. Müteakiben bir genel kurul başkanı ile kararlaştırılacak sayıda sekreter üye ve gerektiğinde oy toplayıcı üye seçilir. Bu seçimde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır.
Genel kurul başkan ve üyelerinin, ortaklardan veya kooperatifin üst kuruluşlarının temsilcileri arasından seçilmesi şarttır.
Oy Kullanmanın Şekli
Madde 35- Oylamalar el kaldırmak suretiyle yapılır. Ancak genel kurula katılanların yarıdan fazlasının kararıyla gizli oya başvurulur. Yönetim kurulu ve denetim kurulu seçimlerinde oylama her halükarda gizli oyla yapılır.
Bilançonun Tasdiki ve İbra
Madde 36- Bilançonun tasdikine dair olan genel kurul kararı yönetim kurulu ile denetim kurulunun ibrasını da kapsar. Ancak, bilançoda bazı hususlar gösterilmemiş veya bilanço yanlış olarak düzenlenmiş ise bilançonun tasdiki ile bu organlar ibra edilmiş olamazlar.
Denetim kurulu raporunun okunmasından önce bilanço ile hesapların kabulü hakkında verilen karar geçerli değildir.
İbra edilmeyen yönetim kurulu üyeleri, bu organlara aynı genel kurulda tekrar seçilemezler.
İbra edilmeyen yönetim kurulu aleyhine tazminat davası açılabilmesi için, bu konuda genel kurulca karar verilmiş olması gerekir. Kooperatif denetçileri genel kurul karar tarihinden itibaren bir ay
içinde dava açmaya mecburdur. Bu müddetin geçirilmesiyle dava hakkı düşmez. Davanın reddi halinde yönetim kurulu üyeleri tazminat talebinde bulunmazlar.
Kararların Tesiri
Madde 37- Kanun ve ana sözleşmeye uygun surette toplanmış genel kurulda alınan kararlar, toplantıda bulunmayanların veya aleyhte oy kullananların hakkında da geçerli ve bağlayıcıdır.
Kararların İptali
Madde 38- Aşağıda yazılı kimseler kanuna, ana sözleşme hükümlerine ve iyi niyet esaslarına aykırı olduğu iddiası ile genel kurul kararları aleyhine, toplantıyı izleyen günden başlamak üzere bir ay içinde kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye başvurabilir.
1. Toplantıda hazır bulunup da kararlara muhalif kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü dairesinde yapılmadığını veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut da genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını iddia eden pay sahipleri;
2. Yönetim kurulu;
3. Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri.
Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün, yönetim kurulu tarafından usulen ilan olunur. Bir kararın bozulması, bütün ortaklar için hüküm ifade eder. Bozma kararının kesinleşmesi halinde, bu husustaki ilam tescil ve ilan ettirilir.
Genel Kurul Tutanağı
Madde 39- Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar tarafından yapılan beyanlar ile muhalif kalanların muhalefet sebeplerinin yapılan seçimler ile verilen kararları içeren bir tutanak düzenlenir. Bu tutanakta, toplantıya asaleten ve vekaleten katılanların sayısı ile oy sayısı ayrıca gösterilir.
Genel kurul tutanağının altı, genel kurul başkan ve üyeleri ile bakanlık temsilcisi tarafından imzalanır.
Genel Kurul Kararlarının Tescil ve İlanı
Madde 40- Toplantıya çağıranın usulüne uygun yapıldığını gösteren belgeler ile ortaklar cetveli ve genel kurul tutanağı toplantı tarihinden itibaren 15 gün içinde Ticaret Sicil Memurluğuna verilmekle birlikte gerekli tescil ve ilan işlemi yaptırılır.
Madde 41- Toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde, yönetim ve denetim kurulları raporları ile bilanço ve gelir-gider cetvelleri, genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar cetvelinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği, kooperatifin ticaret siciline tescil edildiği yerdeki İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğüne tevdi edilir.
YÖNETİM KURULU
Seçimi ve Süresi
Madde 42- Yönetim kurulu, genel kurulca en az bir, en çok 4 yıl için seçilir ve en az 3 üyeden oluşur. Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır.
Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir.
Yönetim kurulunun asıl ve yedek üyeleri, genel kuruldan en çok oy alanlar arasından oy sırası ile belirlenir. Oylarda eşitlik halinde kuraya başvurulur.
Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu üyelerini her zaman değiştirilebilir.
Seçilme Şartları
Madde 43- Yönetim Kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
1. T.C. vatandaşı olmak
2. Kooperatif ortağı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak
3. Aynı türde başka bir kooperatifte yönetim kurulu üyesi olmamak
4. Türk Ceza kanununun zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, görevi kötüye kullanmak, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümleri ile 1163 sayılı Kooperatif Kanununa göre mahkum olmamak
5. Aynı zamanda kooperatifte denetçi olmamak
Yönetim kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, yukarıdaki şartları taşıyan gerçek kişiler tarafından temsil edilir.
Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.
Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk genel kurul gündemine madde konulur.
Görev ve Yetkileri
Madde 44- Yönetim kurulu, kanun ve ana sözleşme hükümleri içinde kooperatifin faaliyetlerini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.
Yönetim kurulunun başlıca görevleri şunlardır:
1. Ortakların sosyal, kültürel ve ekonomik ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla kooperatifin amaç ve faaliyetlerini düzenleyen 6. maddede sayılı işlerin organize edilmesi ve yürütülmesini sağlamak;
2. Yıllık bilanço, gelir-gider hesabı ile bütçenin hazırlanmasını sağlamak;
3. Ortaklar ile ortak olmak için başvuranların ana sözleşmede yazılı şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak, ortaklığa kabul ve çıkarma kararlarını almak;
4. Genel kurulu kanun ve ana sözleşmede belirtilen süreler ve usullere uygun olarak toplantıya çağırmak;
5. Kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesinde kullanılmak üzere ilgili kuruluşlardan borç ve kredi almak, kamu kaynaklı kredi alımında teminat olarak kooperatif mülkiyetindeki menkul ve gayrimenkuller üzerinde rehin ve ipotek tesis etmek;
6. Kredi alma işlerinde, kooperatife kredi açacak müesseselere olan taahhüt ve vecibelerden ortakları haberdar etmek;
7. Kooperatife yapılan bağışları ve kooperatifin gelirlerini kooperatifin amacına uygun işlerde kullanmak;
8. Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek;
9. Kooperatifi resmi dairelerde, mahkemelerde 3. Kişilere karşı temsil etmek
10. Dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek;
11. Genel kuruldan karar almak şartı ile kooperatifin taşınır ve taşınmaz mallarını satmak ve rehine koymak;
12. Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olma üzere, kendi ortakları arasından veya hariçten bir veya birkaç kişiyi kooperatifi ilzam edecek tasarruflarda bulunmaya veya muayyen işlerde kooperatifi temsil etmeye yetkili kılmak;
13. Kanun ve Xxx sözleşme ile yönetim kuruluna verilen diğer görevleri yerine getirmek;
14. Kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesi için gerekli tedbir ve kararları almak;
Görev Bölümü ve Toplantılar
Madde 45- Yönetim Kurulu üyeleri; seçimi takiben yapacakları ilk toplantıda aralarından bir başkan, bir ikinci başkan, gereğine göre de birer katip ve muhasip üye seçerek görev bölümü yaparlar.
Yönetim kurulu başkanının bulunmadığı zamanda ikinci başkanın çağrısı ile toplanır. Toplantı en az ayda bir defa ve en az yarıdan bir fazla üyenin katılması ile yapılır. Onda da eşitlik halinde söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.
Toplantıda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılamaz. Üyeler şahsi menfaatlerini ilgilendiren hususların görüşülmesi sırasında toplantıya katılamazlar.
Özürsüz olarak üst üste üç toplantıya katılmayan üye çekilmiş sayılır.
Toplantılar kooperatif merkezinde yapılır. Ancak, üyelerin çoğunluğunun tasvibi ile başka herhangi bir yerde de yapılabilir.
Alınan kararlar tarih ve numara sırası ile yönetim kurulu karar defterine işlenir. Tüm üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak imzalanır.
Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma ya da çekimser kalma sebeplerini kararın altına yazarak imzalarlar.
Kooperatifin Temsil ve İlzamı
Madde 46- kooperatif adına düzenlenecek olan evrakın muteber olması veya kooperatifi ilzamı için kooperatif unvanı altında kooperatifi temsile yetkili olanlardan iki kişinin imzası gereklidir.
Yönetim kurulu, kooperatifi temsil ve kooperatif adına imza atmaya yetkili şahısları kararla tespit eder ve noterlikçe onaylanmış bir sureti, imzalarla birlikte tescil edilmek üzere Ticaret Sicil Memurluğuna verilir.
Gerektiğinde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip kimseler değiştirilebilir.
Üyeliğin Boşalması
Madde 47- Yönetim kurulu üyeleri, istifa etmek suretiyle her zaman çekilebilirler.
Herhangi bir sebeple yönetim kurulu üyeliğinin boşalması halinde, yönetim kurulunca aldıkları oy sırasına göre yedek üyeler çağrılır. Eşit oy alanlar arasında kur'a çekilir.
Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine denetim kurulu tarafından geciktirilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır. Yedek üyelerle de yönetim kurulunun tamamlanamaması halinde, eğer yönetim kurulu toplantı nisabını kaybetmemişse, Türk Ticaret kanununun 315.maddesinin birinci fıkrasına göre hareket olunur. Yönetim kurulu toplantı nisabının altına düşmüşse, denetim kurulu tarafından seçimler yapılmak üzere derhal genel kurul toplantıya çağrılır.
Sorumluluk ve Yasak Muameleler
Madde 48- Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.
Üyeler, yönetim kurulundaki faaliyetleri sırasında öğrendikleri ticaret ve işletme sırlarını saklamakla yükümlüdürler.
Yönetim kurulu, gerekli defter ve belgeler ile genel kurul evraklarının ve ortak listelerinin muntaz hazırlanıp, tutulup, saklanmasından ve gelir-gider hesabı ile yıllık bilançonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp incelenmek üzere denetçilere verilmesinden sorumludur.
Yönetim üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.
Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar genel kurulun devredemeyeceği yetkileri kullanamaz.
Yönetim kurulu üyeleri, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan müteselsilen sorumlu olup, kooperatife tazmin etmekle yükümlüdürler.
Kusurlu olmadığını ispat eden üyeler ile, karara muhalif kalıp durumu hemen denetim kuruluna yazılı olarak bildiren veya özrü nedeniyle toplantıda hazır bulunmaya üyeler sorumluluktan kurtulur.
Görevi sona eren üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu ayrılış tarihinden itibaren 5 yıl devam eder.
Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri
Madde 49- Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile murahhas üyelere bu sıfatla yapacakları hizmet için aylık ücret veya katılacakları yönetim kurulu toplantıları için huzur hakkı ve yapacakları görev seyahatleri için yolluk ödenir. Ödemenin miktarı ve şekli genel kurulca kararlaştırılır.
Yönetim kurulu üyelerine, genel kurulca kararlaştırılan yukarıdaki nev'i ve miktarın dışında hiçbir ödeme yapılamaz.
Murahhas Üye
Madde 50- Yönetim kurulu kararı ile, üyelerden bir veya birkaçı kooperatifi temsil yetkisine haiz murahhas üye seçilebilir.
Murahhas üyelerin seçilmesi ve değiştirilmesi ticaret siciline tescil ettirilir.
Müdür ve Diğer Personel
Madde 51- Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idari işlerini yürütmek üzere kendi arasından veya hariçten bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli istihdam edebilir. Bunlar kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludur.
İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir. Bütçede belirtmek şartı ile bu personele yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.
DENETİM KURULU
Seçimi ve Süresi
Madde 52- Genel kurulca, en az 1 yıl için ortaklar arasından en az 2 denetim kurulu üyesi ile bir o kadar da yedeği seçilir. Genel kurulca süre tespiti yapılmaması halinde 1 yıl için seçilmiş sayılır. Süreleri biten üyeler tekrar seçilebilir. Bu ana sözleşmenin 42. Maddesinin 3. Ve 4. Fıkraları hükümleri denetim kuruluna üye seçiminde de uygulanır.
Seçilme Şartları
Madde 53- Denetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:
1- T.C. vatandaşı olmak
2- Kooperatif ortağı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak
3- Türk Ceza kanununun zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, görevi kötüye kullanmak, sahtekarlık, hırsızlık, dolandırıcılık, hileli iflas, emniyeti suiistimal ve devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlara ilişkin hükümleri ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre mahkum olmamak
4- Aynı zamanda kooperatifte yönetim kurulu üyesi, kooperatif personeli veya yönetim kurulu üyeleri ile üçüncü derece dahil kan ve sihri hısım (kendisinin ve eşinin; xxxx, xxxx, çocuk, büyükanne, xxxxxxxxx, torun, amca, hala, dayı, teyze, kardeş, kardeş çocuğu), akraba olmamak, yönetim kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak.
Görev ve Yetkileri
Madde 54- Denetim kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
1- Yıllık bilanço ve sonuç hesaplarını inceleyerek bu husustaki görüşlerini birlikte veya tek başına genel kurula bir rapor ile bildirmek,
2- Kooperatif işlemlerinden bilgi edinmek ve gerekli kayıtların düzenli olarak tutulmasını sağlamak amacıyla en az üç ayda bit defa kooperatifin defterlerini incelemek
3- En az üç ayda bir defa kooperatifin nakit mevcudu ile menkul değerlerini kontrol etmek.
4- Bütçe, bilanço ve gelir-gider cetvelini denetlemek
5- Yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya davet etmek
6- Yönetim kurulu üyelerinin kanun ve ana sözleşme hükümleri ile iyi niyet esaslarına uygun davranmalarına nezaret temek
7- Yönetim kurulu üyelerinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak, toplantı nisabının kaydedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere geciktirmeksizin yeteri kadar yedek üye çağırmak
8- Kooperatif ortaklarının, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki
şikayetlerini incelemek ve inceleme sonucunu yıllık raporunda açıklamak
9- Uygun gördükleri teklifleri yönetim kurulu ve genel kurul toplantıları gündemine koydurmak
Denetim kurulu üyeleri görevleri çerçevesinde işlerinin yürütülmesinde gördükleri noksanlıkları, kanun ve ana sözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanların bağlı bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle yükümlüdür.
Denetim kurulu üyeleri kendilerine kanun ve ana sözleşme ile verilen görev ve yetkileri, gerektiğinde tek başına da kullanabilir. Denetim kurulu üyeleri, yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar, ancak yönetim kurulu toplantılarına oy kullanamazlar.
Sorumluluk
Madde 55- Denetim kurulu üyeleri kanun ve ana sözleşme ile kendilerine yükletilen görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı kusursuz oldukları ispat edilmedikçe müteselsilen sorumludurlar.
Bunlar görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklamasında kooperatif ve ortaklar için zarar umulan hususları açıklayamazlar.
Denetim Kurulu Üyeliğinin Boşalması
Madde 56- Denetim kurulu üyeleri istifa etmek suretiyle her zaman görevden çekilebilirler.
Kanun ve ana sözleşmede belirtilen şartları taşımadıkları veya sonradan kaybettikleri anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erer.
Üyeliğin herhangi bir nedenle boşalması halinde yerine en çok oy alan yedekleri geçer. Yedeklerle beraber üye sayısı genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere yerine birisini seçerler. Yedekler de dahil toptan boşalma olursa, Türk Ticaret Kanunu'nun 351. maddesinin son cümlesine göre hareket edilir.
Denetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri
Madde 57- Denetim kurulu üyelerine verilecek ücretin miktarı ve ödeme şekli genel kurul tarafından tespit olunur.
BEŞİNCİ BÖLÜM KOOPERATİFİN HESAPLARI VE DEFTERLERİ
HESAPLAR
Hesap Dönemi, Bilanço ve Netice Hesapları
Madde 59- Kooperatifin hesapları, genel kabul görmüş muhasebe prensip ve usullerine uygun olarak tutulur ve mali durum tabloları buna uygun şekilde hazırlanır.
Gelir-Gider Farkı ve Dağıtımı
Madde 60- Gelir-gider farkı genel kurulca onaylanan yıllık bilançoya göre tespit edilir. Müspet gelir- gider farkının %20'si yedek akçe ve %1'i tanıtma ve eğitim fonu olarak ayrıldıktan sonra, geri kalan müspet fark genel kurulca alınacak karara göre özel fon ile ortaklar ve personel için yardım fonu arasında bölüştürülür.
Yukarıdaki fıkraya göre ayrılan %1 oranındaki fon, bilançonun genel kurulca onaylanmasından itibaren bir ay içinde 1163 sayılı kanunun 94. maddesi uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı emrindeki tanıtma ve eğitim hizmetleri fonu hesabına yatırılır.
Gelir-gider farkı menfi olduğu takdirde ortaya çıkan açık yedek akçelerden, bunların yetmemesi halinde 61. maddeye göre oluşturulan özel fon ile ortak sermaye paylarından karşılanır. Menfi neticeler ortadan kaldırılmadıkça gelir-gider farkı dağıtımı yapılamaz. Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz.
Yönetim ve denetim kurulu üyelerine kazanç üzerinden pay verilemez. Kooperatif yalnız ortakları ile iş yapar.
Xxxx Xxx ile Ortaklar ve Personel İçin Yardım Fonu
Madde 61- 60. maddenin 2. Fıkrasına göre kararlaştırılacak miktarlar, kooperatifin gelişmesine yarayacak işlerde kullanılmak üzere özel bir fon hesabı ile ortaklar ve personel için yardım fonu hesaplarından toplanır.
Bu fonlardan toplana hasılanın kullanımına ilişkin esaslar genel kurulca belirlenir.
Borç Senetlerinin Takibi
Madde 62- Kooperatifçe, borç taksitleri veya ara ödemeleri karşılığında ortaklardan alınan borç senetleri için, ortaklara, bunların ödeme tarihi ve tutarlarını gösteren imzalı ve mühürlü bir alındı belgesi verilir. Bu senetler, muhasebe kayıtlarına geçirilir. Senetlerin ciro edilmesinde basiretli bir tacir gibi davranılır.
Devir Teslim Tutanağı
Madde 63- Yönetim kurulu üyeleri ve memurları, görev devir ve teslimleri sırasında, sorumlulukları altındaki para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını bir tutanakla yeni görevlilere teslim etmekle yükümlüdürler.
Avanslar ve Ödemeler
Madde 64- Kooperatifin amaç ve işleri dışında avans verilemez ve ödeme yapılamaz. Her türlü ödemenin geçerli belgelere dayandırılması şarttır.
Verilecek avansın sebebi, miktarı, süresi, geri alma şartları, kapatılma şekli ile kasada günlük olarak bulundurulacak azami para miktarı ve kooperatif parasının amaçlara uygun şekilde değerlendirilmesi usulü yönetim kurulu tarafından belirlenir.
Kooperatifin Aczi Halinde Yapılacak İşler
Madde 65- Kooperatifin aciz halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler mevcut ise, yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilançosu tanzim eder. Son
yılın bilançosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilançosu veyahut da yukarıda sözü geçen ara bilanço kooperatif mevcudunun artık borçlarını karşılayamayacağını gösteriyorsa yönetim kurulu Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na durumu bildirerek genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır. Son yılın bilançosunda kooperatif varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkeme ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na da bilgi verir.
Mali durumunun düzeltilmesinin mümkün görülmesi halinde, yönetim kurulunun veya alacaklılardan birinin isteği üzerine mahkeme iflasın açılmasını erteleyebilir. Bu takdirde mahkeme mevcutlar defterinin tutulması, yönetim memuru (yeddi emin) atanması gibi kooperatif varlığının korunmasına ve devamına yarayan tedbirleri alır.
DEFTERLER
Tutulacak Defterler
Madde 66- Kooperatifte aşağıdaki defterlerin tutulması zorunludur:
1- Yevmiye Defteri
2- Defteri Kebir
3- Envanter Defteri
4- Karar Defteri
5- Ortaklar Defteri
Kooperatifte bu defterlerden başka, kasa defteri ile işin mahiyet ve öneminin gerektirdiği diğer defterler de tutulur.
Yevmiye Defteri
Madde 67- Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin gereken belgelerden çıkarılarak tarih sırasıyla ve madde halinde düzenli olarak yazılmasına mahsus defterdir.
Yevmiye maddelerinin en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır:
a. Madde sıra numarası (Xxxxxx ile tutulan muhasebelerde zorunlu değildir.)
b. Tarih
c. Borçlu hesap
d. Alacaklı hesap
e. Meblağ (Yardımcı hesaplara taksim edilenlerin, izahat sütununda gösterilmesi şarttır.)
f. Her kaydın dayandığı belgenin türü, tarih ve numarası
Yevmiye defterlerine girilecek kayıtlar haklı sebep olmaksızın 10 günden fazla geciktirilemez. Yevmiye defterinin yeni senenin en geç xxxx ayı sonuna kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce "görüşülmüştür" kaydı yazılarak mühür ve imza ile tasdik ettirilmesi şarttır.
Defteri Kebir
Madde 68- Defteri kebir, yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri buradan alarak sistemli bir surette hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir.
Defteri kebirdeki kayıtların en az aşağıdaki kayıtları ihtiva etmesi gerekir.
a. Tarih
b. Yevmiye defteri madde numarası
c. Meblağ
d. Toplu hesaplardan yardımcı nihai isimleri
Envanter Defteri
Madde 69- Envanter defterine, kooperatifin açılış tarihinde ve müteakiben her hesap dönemi sonunda çıkarılan envanterler ve bilançolar kaydolunur.
Kanununda aksine hüküm olmadıkça hesap dönemi sonu için çıkarılacak envanter ve bilançoların, ertesi hesap döneminin ilk üç ayı içerisinde tamamlanmış olması gerekir. Envanter defterine geçirilen envanter ve bilanço yönetim kurulunca imzalanır ve notere ibraz olunur. Noterce son kaydın altına "görülmüştür" kaydı yazılarak mühür ve imza ile tasdik edilmesi şarttır.
Karar Defteri
Madde 70- Karar defterine genel kurul ve yönetim kurulu tarafından görüşmeler sonucunda verilen kararlar yazılır. Yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul karar defteri olarak ayrı ayrı tutulur.
Genel kurul karar defterine yönetim kurulunca aslına uygunluğu tasdik edilmiş olarak genel kurul tutanakları yazılır ve yapıştırılır.
Ortaklar Defteri
Madde 71- Ortaklar defterine, her ortağın adı soyadı, iş ve konut adresi, kooperatife giriş ve çıkış tarihleri ile yatırdığı veya çektiği paralar tarih sırası ile yazılır.
Çıkarılan ortaklarla ilgili çıkarma kararının gerekçeli olarak bu deftere yazılması ve çıkarma işleminin kesinleştiği tarihin gösterilmesi gerekir.
Defterleri Tasdik Ettirme Yükümlülüğü
Madde 72- Kooperatifin tutmak zorunda olduğu yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ve her iki karar defteri kullanılmaya başlamadan önce notere ibraz olunur. Noter bu defterleri mühür ve imzası ile tasdik eder.
Defter ve Belgelerin Saklanması
Madde 73- Kooperatif ile ilgili yazı, mektup, telgraf, fatura, cetvel, senet, makbuz, tutanak, şartname, proje, hak ediş, fiş gibi belgelerle ödemeleri gösteren belgeler, mukavele, taahhüt, kefalet, sair teminat senetleri ve mahkeme ilamları gibi belgeler muntazam bir şekilde dosya halinde muhafaza edilir.
Bu belgelerle defterler son kayıt tarihinden on yıl geçinceye kadar saklanır. Kooperatifin sona ermesi halinde ilgili belgeler saklanmak üzere T. Ticaret Kanununun 68. Maddesine göre notere veya ortaklardan birine tevdi olunur.
ALTINCI BÖLÜM DAĞILMA VE TASVİYE
Birleşme ve Devir
Madde 74- Genel kurul, kooperatifin konu ve amaçları ile ilgili diğer bir kooperatifle birleşmesine veya bir kamu tüzel kişisine ya da herhangi bir derneğe devredilmesine karar verebilir. bU hallerde 1163 sayılı kanunun 84 ve 85. Maddelerine göre işlem yapılır.
Dağılma Sebepleri Madde 75- Kooperatif:
1. Ortak sayısının 7'den aşağıya düşmesi halinde
2. Genel kurul kararıyla,
3. İflasın açılmasıyla,
4. Kanunlarda öngörülen diğer hallerde, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın mahkemeden alacağı karar üzerine,
5. Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle,
6. Üç yıl olağan genel kurul toplantısı yapmaması halinde,
7. Amacına ulaşma imkanının kalmadığının Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tespiti halinde mahkemeden alacağı kararla dağılır.
Tasfiye Kurulu
Madde 76- Tasfiye kurulu genel kurul tarafından seçilecek en az iki kişiden oluşur. Genel kurul bu hususta yönetim kurulunu da görevlendirebilir. Genel kurulca tasfiye kurulu için bir seçim veya görevlendirme yapılmadığı takdirde, tasfiye işlerini yönetim kurulu yürütür. Bunlar genel kurulca her zaman azledilebilirler ve yerlerine yenileri tayin olunabilir.
Tasfiye kurulunun yukarıdaki fıkraya göre oluşturulmasına imkan bulunmaması halinde, ortaklardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tasfiye memurları atanabileceği gibi, ortağın talebine istinaden, tasfiyeye memur kişilerin haklı sebepler dolayısıyla azli ile yerlerine yenilerinin atanmasına da karar verilebilir.
1136 sayılı kanunun değişik 56. maddesinin 1. fırkasının 3. bendi ile 62. maddesi hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında uygulanır. Tasfiye kurulu üyelerine, tayin eden merci tarafından tespit edilecek miktarda ücret ödenir.
Yönetim kurulu, tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirir.
Tasfiye Kurulunun Görevleri ve Tasfiyenin Yürütülmesi
Madde 77- Tasfiye kurulu, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla yükümlü olup tasfiye işlemlerine ilişkin görevlerini aşağıdaki şekilde yürütür:
1. Dağılma, tasfiye kurulunca ticaret siciline tescil ettirilir ve Ticaret Sicili gazetesi ile mahalli bir gazetede, birer hafta arayla üç defa yaptırılacak ilanla alacaklılar tasfiyeden haberdar edilecek bir yıl içinde alacaklarını beyana davet edilir.
2. Tasfiye süresince kooperatif unvanı "Tasfiye Halinde" ibaresi ilave edilerek kullanılır.
3. Kooperatif genel kurulu aksine karar vermiş olmadıkça tasfiye memurları menkul malları pazarlık veya açık artırma suretiyle satabilir. Gayrimenkullerin satılma şekli genel kurul kararı ile belirlenir.
4. Tasfiye memurları, göreve başladıkları zaman, kooperatifin dağılma kararının verildiği tarihteki durumunu inceleyerek varlıkları, alacakları, borçları gösterir bir envanter defteri ile açılış bilançosu hazırlar, ayrıca kooperatifin mevcut ortakları ile bunların alacak ve borç durumlarını gösterir bir cetvel tanzim edilir.
5. Kooperatifin önceden başlamış olup da henüz bitirilmemiş işlerinden tamamlanması mümkün olanlar tamamlanır, taahhütler yerine getirilir, alacaklar ve gerektiğinde ödenmemiş sermayeler tahsil edilir.
6. Kooperatif borçlarının mevcutlarından fazla olması halinde tasfiye memurları durumu mahkemeye bildirir.
7. Tasfiye sırasında tasfiye kurulu kararlarının yer alacağı bir tasfiye defteri tutulur. Tasfiyenin yönetim kurulunca yürütülmesi halinde yönetim kurulu karar defteri tasfiye defteri olarak kullanılır.
8. Tasfiyenin uzun sürmesi halinde her yıl sonu için ara bilançolar ile tasfiye sonunda kesin bilanço hazırlanır ve genel kurula sunulur.
9. Tasfiye süresince yapılacak genel kurul toplantılarında aranacak toplantı nisabı hakkında 33. maddenin 1. fıkrası hükmü uygulanır.
10. Kooperatiften alacaklı oldukları bilinenlerin alacak tutarları ile muaccel ve tartışmalı olan borçlara karşılık düşen meblağ notere tevdi olunur.
11. Kooperatifin borçlarını ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktar, dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında ödenmiş sermayeleriyle orantılı olarak dağıtılır.
12. Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatif ünvanının sicilden silinmesi, tasfiye memurlarınca sicil memurluğundan talep edilir.
YEDİNCİ BÖLÜM ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Bakanlık ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Denetimi
Madde 78- Kooperatif, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın denetimine tabiidir. Bakanlık kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müesseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını kooperatifi denetlemekle görevlendirebilir.
Kooperatif görevlileri; kooperatife ait mal, para ve para hükmündeki kağıtları ve gizli de olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, kooperatif kontrolörlerine ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelenmesine yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru beyanda bulunmakla yükümlüdür.
Kanun Hükümlerinin Uygulanması
Madde 79- Bu ana sözleşmede açıklık olmayan hallerde 1163 sayılı kooperatifler kanunu ile Türk Ticaret Kanununun Anonim Şirketlere ait hükümleri uygulanır.
İlk Yönetim Kurulu Üyeleri
Madde 80- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere aşağıdaki kurucu ortaklar yönetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir:
1. XXXXXXX XXXXXXXXXX
2. MENŞURE XXXX XXXXXXXXX
3. Z. XXXXXX XXXXXXXX
4. MİNE BAĞCI
5. XXXXXX XXXXXXXX
İlk Denetim Kurulu Üyeleri
Madde 81- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere aşağıdaki kurucu ortaklar denetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.
1. F. XXXX XXXXXXXX
2. XXXX XXXXXXXX 3. ............
Kurucular
Madde 82- Aşağıda isimleri, tâbiiyetleri, adresleri, taahhüt ve tediye ettikleri sermaye payları ile imzaları bulunan:
1. Kurucu ortaklar, bu ana sözleşmenin 10. Maddesinde belirtilen ortaklık şartlarını
taşıdıklarını,
2. İlk yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyeleri bu ana sözleşmenin 43. ve 53. maddelerinde belirtilen seçilme şartlarını taşıdıklarını beyan ederler.