GENEL MUHASEBE

Kamu, özel kurum ve kuruluşlarda oluşan mali nitelikli işlem ve olayların para ile ifade edilmiş şekilde kaydetme, sınıflandırma, özetleme, rapor etme ve sonuçları yorumlama işlevini yerine getiren bilim, metot ve sanattan oluşan bilgi sistemidir.

Basit anlamla muhasebe bir hesap tutma. gelir ve giderleri takip etme olarak anlamlandırılır. Toplumun temel yapısını oluşturan gerçek kişinin hayatını idame ettirebilmesi için bir gelir kaynağına ihtiyacı vardır. Bu gelir kişinin sahip olduğu öz değerleri veya dışardan sağlanan maddi kaynaklar ile kişinin doğuştan sahip olduğu ve sonradan kazandığı maddi olmayan değerler toplamı kadar toplumda yer edinir ve kabul görür. Kişinin muhasebesi yapılırken varlıkları, kaynakları ve toplumun kendine verdiği manevi değerleri dikkate alınarak değer yargısına varılır. Ticari hayatın yapısını oluşturan kurum ve kuruluşlarda aynen gerçek kişi gibi varlıklara, kaynaklara ve değerlendirme pozisyonunda olan kişi ve kurumların yüklediği maddi olmayan değerler ile anlamlandırılır. Bu sonuçla gerçek veya tüzel her kişinin muhakeme edilecek bir yönü varsa muhasebesi de mümkündür. Bu nedenle muhasebe gerçek ve tüzel kişi hayatının değişmez parçası olup, gerçek kişide doğuşla, tüzel kişide kuruluşla başlayıp ölüm ve kapanışla sona erer. Xxxxxxx’x dinlerde muhasebe ölümden sonrada devam etmektedir. Konumuzu oluşturan tüzel kişilerde muhasebe işlemlerinden söz edilebilmesi için temel kural bir işletmenin varlığı, o işletmede oluşan mali nitelikli işlem (alım-satım-ödeme – tahsil – borçlanma – karşılık ayırma vb.)ve olay (bozulma

– yanma – yenileme – yıpranma vb)olması bu işlem ve olayların Türk Lirası ile ifade edilebilir olması gerekir. Bu işlem ve olayların muhasebe kuralları ile anlamlandırılması muhasebenin fonksiyonlarını oluşturmaktadır. Muhasebenin konusunu sadece kâr amacı güden işletmeler değil kâr amacı gütmeyen işletmelerde oluşturacağı için temel olarak mali nitelikli işlem ve olaylar muhasebenin konusunu oluşturur. Muhasebe açısından İşletmede 1TL nin kaybolması, işletme yöneticisinin ölmesinden çok önemlidir. O halde muhasebe işlevlerini yerine getirirken belirli bilimsel kurallar ve yöntemler uygulanır.

Muhasebe kişinin mali nitelikli işlem ve olaylarıyla ilgilenmesi için ilgili kişinin tacir sıfatını kazanması gerekir.

TACİR: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa göre “I - Gerçek kişiler MADDE 12- (1) Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir.”

2- Tüzel kişiler “MADDE 16- (1) Ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sayılırlar. Türk Ticaret Kanununda kişiliklerine göre sınıflandırılan tacirler, Vergi Usul Kanununda defter tutma yükümlülüğüne göre 1. Sınıf Tacir ve 2. Sınıf Tacir olarak sınıflandırılmıştır. Birinci sınıf tacirler Bilanço Esasına göre Günlük (Yevmiye) defteri, Büyük (Defter-i Kebir) defter ve Envanter (Mevcudat ve muazene) defteri, ikinci sınıf tacirler İşletme Hesabı Esasına göre İşletme defteri tutarlar.”

Ülkemizde birinci sınıf tacirler muhasebe kayıtlarını Tek Düzen Muhasebe Sisteminde bilanço esasına göre çift taraflı kayıt yöntemi ve İtalyan usulüne göre tutmaktadırlar. Muhasebe kayıtlarında bir bütünlük ve uygunluk sağlanması amacıyla anlamlandırılmış kurallar konulmuştur. Bu kuralların bütünü muhasebenin fonksiyonlarını oluşturur

1.2. MUHASEBENİN FONKSİYONLARI

1.2.1. Kaydetme Fonksiyonu: Mali nitelikli işlem ve olayların belgeye dayanarak Günlük (Yevmiye) deftere işlem ve olayın ortaya çıkış tarih sırasına göre kayıt edilmesi aşamasıdır. Geçerli belgeye dayanmayan hiçbir işlem ve olay ticari defterlere kayıt edilemez. Kayıt etme muhasebenin temel fonksiyonu olduğundan doğru ve güvenilir kayıtlarla diğer fonksiyonlar anlam kazanır.

1.2.2. Sınıflandırma Fonksiyonu: Mali nitelikli işlem ve olayların tarih sırasına göre günlük deftere kayıt edilmesinden sonra yevmiye maddelerinde karışık olan mali nitelikli işlemlerin hesap bazında sınıflandırılarak muhasebe sistemi dahilinde niteliklerine göre büyük defter (Defter-i Kebir)e kayıt edilmesidir. Bilgisayarla yapılan muhasebe kayıtlarında bu işlem otomatik olarak yapılmaktadır.

1.2.3. Özetleme Fonksiyonu: Günlük deftere kayıt edilen, büyük defterde sınıflandırılan yüzlerce işlem hesap bazında borç alacak tutarı olarak özet gösterilmesidir. Muhasebe sistemimizde özetleme fonksiyonu mizan aracılığı ile yerine getirilir. Bu fonksiyonla kullanılan hesapların sonuçları çok kolay ve hızlı görülmesinin yanında muhasebe sistemine aykırı olarak yapılmış hatalar varsa kolayca görülür. Yöneticilerin hızlı karar almalarını sağlayan fonksiyondur.

1.2.4. Raporlama Fonksiyonu: Kayıt edilen, sınıflandırılan ve özetlenen işlemler bilanço ve gelir tablosu gibi mali tablolar aracılığı ile sonuç aşamasına getirilir. Raporlama muhasebenin en son ve önemli fonksiyonu olup, rapor olarak mali tablolar aracılığı ile sunulan bilgiler işletme ile ilgisi olan (Devlet- ortaklar – rakipler – yatırımcılar – müşteriler – satıcılar – kredi kurumları) kişilerin bilgisine herkesin anlayacağı evrensel kurallardan oluşan bir dille sunulmasıdır. Rapor kısmındaki bilgilere göre ilgili taraflar yorum yaparak karar verirler.

1.3. MUHASEBENİN BÖLÜMLERİ

1.3.1. Genel (Finansal) Muhasebe: Muhasebenin temeli olup, ticaret işletmelerinde mali nitelikli işlem ve olayların belgeye dayanarak işlemlerin ortaya çıkış tarih sırasına göre kayıt edilerek izlendiği muhasebe türüdür. Tüm alım satım ve ticari faaliyetler genel muhasebe temelinde izlenir. İhtisas muhasebesi olan Banka muhasebesi, Şirketler Muhasebesi, Konaklama muhasebesi, İnşaat Muhasebesi gibi muhasebeler genel muhasebenin üzerine inşa edilir

1.3.2. Maliyet Muhasebesi: Üretim işletmelerinde hammadde tedarikinden üretim maliyetine ve birim maliyeti tespit etmeye kadar genel muhasebe temelinde kullanılan muhasebedir. Mamul maliyetlerinin belirlenmesi giderlerin sınıflandırılması ve analizi yapılarak toplam ve birim maliyetler hesaplanıp belirli bir kâr marjı uygulanarak satış fiyatının belirlenmesi, satış , tedarik yatırım, üretim politikalarının geliştirilmesinde maliyet muhasebesi verilerinden de faydalanılır.

1.3.3. Yönetim Muhasebesi: İşletmede meydana gelen mali nitelikli işlem ve olayların finansal muhasebe kurallarına göre kayıt edildikten sonra evrensel bir dille mali tablolara aktarılıp rapor şekline dönüşen bilgilerin yöneticilere alacakları kararlarda yardımcı olmasını sağlayan muhasebe dalıdır.

1. 4. MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI

1. Sosyal Sorumluluk Kavramı,

2. Kişilik Kavramı,

3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı,

4. Dönemsellik Kavramı,

5. Parayla Ölçülme Kavramı,

6. Maliyet Esası Kavramı,

7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı,

8. Tutarlılık Kavramı,

9. Tam Açıklama Kavramı,

10. İhtiyatlılık Kavramı,

11. Önemlilik Kavramı,

12. Özün Önceliği Kavramı.

1. Sosyal Sorumluluk Kavramı : Bu kavram, muhasebenin işlevini yerine getirme hususundaki sorumluluğunu belirtmekte ve muhasebenin kapsamını, anlamını, yerini ve amacını göstermektedir. Sosyal sorumluluk kavramı; muhasebenin organizasyonunda, muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde ve mali tabloların düzenlenmesi ve sunulmasında; belli kişi veya grupların değil, tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve dolayısıyla bilgi üretiminde gerçeğe uygun, tarafsız ve dürüst davranılması gereğini ifade eder.

2. Kişilik Kavramı : Bu kavram; işletmenin sahip veya sahiplerinden, yöneticilerinden, personelinden ve diğer ilgililerden ayrı bir kişiliğe sahip olduğunu ve o işletmenin muhasebe işlemlerinin sadece bu kişilik adına yürütülmesi gerektiğini öngörür.

3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı: Bu kavram, işletmelerin faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın sürdüreceğini ifade eder. Bu nedenle işletme sahiplerinin ya da hissedarlarının yaşam süreleriyle bağlı değildir. İşletmenin sürekliliği kavramı maliyet esasının temelini oluşturur. Bu kavramın, işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kalktığı durumlarda ise, bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.

4. Dönemsellik Kavramı : Dönemsellik kavramı; işletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün, belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve kârların aynı döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması bu kavramın gereğidir. Bu kavramın, işletmeler açısından geçerliliğinin bulunmadığı veya ortadan kalktığı durumlarda ise, bu husus mali tabloların dipnotlarında açıklanır.

5. Parayla Ölçülme Kavramı : Parayla ölçülme kavramı, parayla ölçülebilen iktisadi olay ve işlemlerin muhasebeye ortak bir ölçü olarak para birimiyle yansıtılmasını ifade eder. Muhasebe işlemleri ulusal para birimine göre yapılır.

6. Maliyet Esası Kavramı : Maliyet esası kavramı; para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan diğer kalemler hariç, işletme tarafından edinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde, bunların elde edilme maliyetlerinin esas alınması gereğini ifade eder.

7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı : Bu kavram, muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması ve muhasebe kayıtlarına esas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve ön yargısız davranılması gereğini ifade eder.

8. Tutarlılık Kavramı : Tutarlılık kavramı; muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur. Tutarlılık kavramı, benzer olay ve işlemlerde, kayıt düzenleri ile değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tek düzeni öngörür. Geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda, işletmeler, uyguladıkları muhasebe politikalarını değiştirebilirler. Ancak bu değişikliklerin ve bunların parasal etkilerinin mali tabloların dipnotlarında açıklanması zorunludur.

9. Tam Açıklama Kavramı : Tam açıklama kavramı; mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder. Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması yanında, mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek, gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavramın gereğidir.

10. İhtiyatlılık Kavramı: Bu kavram, muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin göz önüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak, işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar. Ancak bu kavram gizli yedekler veya gereğinden fazla karşılıklar ayrılmasına gerekçe oluşturamaz.

11. Önemlilik Kavramı : Önemlilik kavramı, bir hesap kalemi veya mâli bir olayın nispî ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder. Önemli hesap kalemleri, finansal olaylar ve diğer hususların mali tablolarda yer alması zorunludur.

12. Özün Önceliği Kavramı : Özün Önceliği kavramı, işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder. Genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte, bazı durumlarda farklılıklar ortaya çıkabilir. Bu takdirde, özün biçime önceliği esastır.

1.5. TEMEL VE EK MALİ (FİNANSAL) TABLOLAR

a) Temel Mali Tablolar

1. Bilanço

2. Gelir Tablosu

b) Ek Mali Tablolar

1. Nakit Akım Tablosu

2. Fon Akım Tablosu

3. Özkaynak Değişim Tablosu

4. Satışların Maliyeti Tablosu

5. Kâr Dağıtım Tablosu

1.5.1 BİLANÇO

Bilanço, bir işletmenin belli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağladığı kaynakları gösteren temel mali tablodur.

1. 5.2 BİLANÇO DÜZENLEME KURALLARI :

Bilançonun aktifinde yer alan varlıklar, paraya dönüşme hızlarına göre en çok likitten en az likit değere doğru, pasifinde yer alan kaynaklar ise en kısa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynağa doğru sıralanırlar. Pratik olarak Tek Düzen Muhasebe Sistemindeki hesaplar numara sırasına göre küçükten büyüğe doğru sıralanır numarası 1 ve 2 ile başlayanlar aktif, 3 – 4 – 5 ile başlayanlar pasif tarafa yazılır. Bilanço toplamı alınırken eksi işaretli olan hesapların tutarı artı işaretli olanlardan çıkarılır.

1. 5.3 BİLANÇONUN BİÇİMSEL YAPISI

Muhasebe kayıtları bilgisayar aracılığı ile muhasebe paket programları kullanılarak düzenlenmekte olup, bu programlarda tek düzen muhasebe sistemi ve finansal tabloların standart biçimi kullanıldığından yapılan muhasebe kayıtlarının sonucuna göre bilançolar sistem tarafından düzenlenmektedir. Bilançolar standart forum şeklinde ayrıntılı ve özet bilanço olarak düzenlenmektedir.

Bilanço iki kısımdan oluşur.

AKTİF: İşletmenin sahip olduğu mevcut varlıklar ile alacaklarının yer aldığı taraftır.

Varlıklar işletmede mevcut ve alacak şeklinde olabilir. Varlıkların bir kısmı nakit veya bir yıl içinde nakde çevrilebilme özelliği gösterdiği için dönen varlık (Kasa – Banka – Hisse Senedi

– Vadesi bir yıldan az olan senetli ve senetsiz alacaklar – Ticari Mallar gibi), işletmenin uzun süre faydalanacağı ve bir yıldan uzun zamanda nakde çevrilme özelliği taşıyanlar ise duran varlık (Bina – Makine – Taşıt – Demirbaş – Vadesi bir yıldan uzun senetli ve senetsiz alacaklar gibi) olarak izlenmektedirler.

PASİF: İşletmenin sahip olduğu tüm varlıkların nereden elde edildiğini gösteren kaynakların izlendiği kısımdır. Bir işletmenin sahip olduğu varlıkların kaynağı ya kendi öz varlığı yada dışardan borç olarak alınan yabancı kaynaklardır. Öz kaynak sermaye grubu olarak nitelendirilmesine rağmen dışardan borç olarak temin edilen kaynaklar yabancı kaynak olarak sınıflandırılır. Yabancı kaynaklarda vadelerine göre kısa vadeli ve uzun vadeli yabancı kaynak olarak sınıflandırılır. Buna bilanço eşitliği denilmektedir. Bu eşitlik aşağıdaki şekilde yazılabilir.

Kelime anlamı terazi olan bilanço da aktif ve pasif tarafın bir birine eşit olması temel kuraldır. Buna bilanço eşitliği denir.

1.5.6. BİLANÇO EŞİTLİĞİ : Bilançonun aktif ve Pasif tarafının eşit olması temel kuraldır.

AKTİF = PASİF

AKTİF = VARLIKLAR (DÖNEN VARLIKLAR + DURAN VARLIKLAR)

PASİF = KAYNAKLAR(KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR + UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR + ÖZ KAYNAKLAR

VARLIKLAR (DÖNEN VARLIKLAR + DURAN VARLIKLAR) = KAYNAKLAR(KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR + UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR + ÖZ KAYNAKLAR

İşletmenin sahip olduğu varlıklar ya işletmede mevcuttur yada alacak şeklindedir. Kısaca varlıklar mevcutlar ve alacaklardan oluşur.

MEVCUT VARLIKLAR + ALACAKLAR = BORÇLAR + SERMAYE SERMAYE = MEVCUTLAR + ALACAKLAR - BORÇLAR BORÇLAR= MEVCUTLAR + ALACAKLAR – SERMAYE MEVCUTLAR = BORÇLAR + SERMAYE – ALACAKLAR ALACAKLAR = BORÇLAR + SERMAYE - MEVCUTLAR

Bilançolar biçimsel olarak hesap tipi ve rapor tipi olarak iki şekildedir. Muhasebe kayıtlarının bilgisayar aracılığı ile yapılması ve finansal tabloların raporlama sistemine uygun olarak tek tip olarak düzenlenmesi nedeniyle ticari hayatta ve finans piyasasında rapor tipi bilanço düzenlenmektedir.

1.5.5 Bilanço Düzenleme

Tek Düzen Hesap Planına göre hesap numarası 1 ile başlayanlar Dönen Varlıklar, 2 ile başlayanlar Duran Varlıklar olup aktifi oluşturur. Numarası 3 ile başlayanlar Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar, 4 ile başlayanlar Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar, 5 ile başlayanlar Öz Kaynaklar olup Pasifi oluştururlar. O halde Bilanço hesapları numarası 1- 2 -3 -4 -5 ile

başlayan hesaplar olup, bunlardan 1 ve 2 ile başlayanlar Aktif Hesaplar, 3 -4 – 5 ile başlayanlar Pasif hesaplar. Bilanço düzenlenirken hesap numarası yazılmaz.

İşletme ilk kurulduğunda düzenlenen bilanço Kuruluş Bilançosu işletmenin kapanıp ticari faaliyetine son verilmesi durumunda düzenlenen bilanço Kapanış Bilançosu, bunların dışında normal faaliyet döneminde düzenlenen bilançolardan 01 – 01 tarihinde düzenlenen Dönem Başı Bilançosu 31 – 12 tarihinde düzenlenen Dönem Sonu Bilançosu, yıl içerisinde üçer aylık dönemlerde düzenlenenler ise Ara Bilanço olarak isimlendirilir.

Hesap Tipi Bilanço Yapısı

………….İŞLETMESİ ………….TARİHLİ BİLANÇOSU

AKTİF PASİF

I. DÖNEN VARLIKLAR.

Hesap Numarası 100 den 199”a kadar olan hesaplar küçükten büyüğe doğru yazılır.

II. XXXXX VARLIKLAR

Hesap Numarası 200 den 299”a kadar olan hesaplar küçükten büyüğe doğru yazılır.

Paraya dönüşme hızlarına göre en çok likitten en az likit değere doğru

III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

Hesap Numarası 300 den 399”a kadar olan hesaplar küçükten büyüğe doğru yazılır.

IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

Hesap numarası 400 den 499”a kadar olan he saplar küçükten büyüğe doğru yazılır

V.ÖZ KAYNAKLAR

Hesap numarası 500 den 599”a kadar olan hesaplar küçükten büyüğe doğru sıralanır.

En kısa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynağa doğru sıralanırlar.

AKTİF TOPLAM

PASİF TOPLAM

AYRINTILI BİLANÇO ÖRNEĞİ

AKTİF

.................İŞLETMESİ TARİHLİ BİLANÇOSU

PASİF

1. DÖNEN VARLIKLAR

100. Kasa

101. Alınan Çekler

102. Bankalar

103. Verilen Çekler Ve Ödeme Emirleri(-)

108. Diğer Hazır Değerler

110. Hissesenetleri

111. Özel Kesim Tahvil Senet Ve Bonoları

112. Kamu Xxxxxx Xxxxxx, Senet Ve Bonoları

3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

300. Banka Kredileri

303. Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri Ve Faizleri

304. Tahvil Anapara Borç, Taksit Ve Faizleri

305. Çıkarılan Bonolar Ve Senetler

306. Çıkarılmış Diğer Menkil Kıymetler

308. Menkul Kıymetler Xxxxx Xxxxx(-)

309. Diğer Mali Borçlar

320. Satıcılar

118. Diğer Hazır Değerler

120. Alıcılar

121. Alacak Senetleri

122. Alacak Senetleri Reeskontu(-)

126. Verilen Depozito Ve Teminatlar

127. Diğer Ticari Alacaklar

128. Şüpheli Ticari Alacaklar

129. Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı(-)

131. Ortaklardan Alacaklar

132. İştiraklerden Alacaklar

133. Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar

135. Personelden Alacaklar

136. Diğer Çeşitli Alacaklar

137. Diğer Alacak Senetleri Reeskontu(-)

138. Şüpheli Diğer Alacaklar

139. Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı(-)

150. İlk Madde Malzeme

151. Yarımamuller

152. Mamuller

153. Ticari Mallar

157. Diğer Stoklar

158. Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı(-

159. Verilen Sipariş Avansları

170. Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Maliyetleri

179. Taşeronlara Verilen Avanslar

180. Gelecek Aylara Ait Giderler

181. Gelir Tahakkukları

190. Devreden Kdv

191. İndirilecek Kdv

192. Diğer Kdv

193. Peşin Ödenen Vergiler Ve Fonlar

195. İş Avansları

196. Personel Avansları

197. Sayım Ve Tesellüm Noksanları

198. Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar

199. Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı(-)

2. DURAN VARLIKLAR

220. Alıcılar

221. Alacak Senetleri

222. Alacak Senetleri Reeskontu(-)

226. Verilen Depozito Ve Teminatlar

229. Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı(-)

231. Ortaklardan Alacaklar

232. İştiraklerden Alacaklar

321. Borç Senetleri

322. Borç Senetleri Reeskontu(-)

326. Alınan Depozito Ve Teminatlar

329. Diğer Ticari Borçlar

331. Ortaklara Borçlar

332. İştiraklere Borçlar

333. Bağlı Ortaklıklara Borçlar

335. Personele Borçlar

336. Diğer Çeşitli Borçlar

337. Diğer Borç Senetleri Reeskontu(-)

340. Alınan Sipariş Avansları

349. Alınan Diğer Avanslar

350,358 Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Hakedişleri Bedelleri

360. Ödenecek Vergi Ve Fonlar

361. Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri

368. Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş Veya Taksitlendirilmiş Vergi Ve Diğer Yükümlülükler

369. Ödenecek Diğer Yükümlülükler

370. Dönem Kârı Vergi Ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları

371. Dönem Kârının Peşin Ödenen Vergi Ve Diğer Yükümlülükleri(-

)

372. Kıdem Tazminatı Karşılığı

373. Maliyet Giderleri Karşılığı

379. Diğer Borç Ve Gider Karşılıkları

380. Gelecek Aylara Ait Gelirler

381. Gider Tahakkukları

391. Hesaplanan Kdv

392. Diğer Kdv

393. Merkez Ve Şubeler Cari Hesabı

397. Sayım Ve Tesellüm Fazlaları

399. Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar

4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

400. Banka Kredileri

405. Çıkarılmış Tahviller

407. Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler

408. Menkul Kıymetler Xxxxx Xxxxx(-)

409. Diğer Mali Borçlar

420. Satıcılar

421. Borç Senetleri

422. Borç Senetleri Reeskontu(-)

426. Alınan Depozito Ve Teminatlar

429. Diğer Ticari Borçlar

431. Ortaklara Borçlar

432. İştiraklere Borçlar

233. Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar

235. Personelden Alacaklar

236. Diğer Çeşitli Alacaklar

237. Diğer Alacak Senetleri Reeskontu

239. Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı(-)

240. Bağlı Menkul Kıymetler

241. Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı(-)

242. İştirakler

243. İştiraklere Sermaye Taahhütleri(-)

244. İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı(-)

245. Bağlı Ortaklıklar

246. Bağlı Ortaklıklara Sermaye Taahhütleri(-)

247. Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı(-)

248. Diğer Mali Duran Varlıklar

249. Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı(-)

250. Arazi Ve Arsalar

251. Yeraltı Ve Yer Üstü Düzenleri

252. Binalar

253. Tesis, Makine Ve Cihazlar

254. Taşıtlar

255. Demirbaşlar

256. Diğer Maddi Duran Varlıklar

257. Birikmiş Amortismanlar(-)

258. Yapılmakta Olan Yatırımlar

259. Verilen Avanslar

260. Haklar

261. Şerefiye

262. Kuruluş Ve Örgütlenme Giderleri

263. Araştırma Ve Geliştirme Giderleri

264. Xxxx Xxxxxxxxxx

000. Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar

268. Birikmiş Amortismanlar(-)

269. Verilen Avanslar

271. Arama Giderleri

272. Hazırlık Ve Geliştirme Giderleri

277. Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

278. Birikmiş Tükenme Payları(-)

279. Verilen Avanslar

280. Gelecek Yıllara Ait Giderler

281. Gelir Tahakkukları

291. Gelecek Yıllarda İndirilecek Kdv

292. Diğer Kdv

293. Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar

433. Bağlı Ortaklıklara Borçlar

436. Diğer Çeşitli Borçlar

437. Diğer Borç Senetleri Reeskontu(-)

438. Kamuya Olan Ertelenmiş Veya Taksitlendirilmiş Borçlar

440. Alınan Sipariş Avansları

449. Alınan Diğer Avanslar

472. Kıdem Tazminatı Karşılığı

479. Diğer Borç Ve Gider Karşılıkları

480. Gelecek Yıllara Ait Gelirler

481. Gider Tahakkukları

492. Gelecek Yıllara Ertelenmiş Veya Terkin Edilecek Kdv

493. Tesise Katılma Payları

499. Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

5. ÖZ KAYNAKLAR

500. Sermaye

501. Ödenmemiş Sermaye(-)

520. Hisse Senetleri İhraç Primleri

521. Hisse Senedi İptal Kârları

522. Maddi Duran Varlık Yeniden Değerleme Artışları

523. İştirakler Yeniden Değerleme Artışları

524. Maliyet Artışları Fonu

529. Diğer Sermaye Yedekleri

540. Yasal Yedekler

541. Statü Yedekleri

542. Olağanüstü Yedekler

548. Diğer Kâr Yedekleri

549. Özel Fonlar

570. Geçmiş Yıllar Kârları

580. Geçmiş Yıllar Zararları(-)

590. Dönem Net Kârı

591. Dönem Net Zararı(-)

294. Elden Çıkarılacak Stoklar Ve Maddi Duran Varlıklar

295. Peşin Ödenen Vergi Ve Fonlar

297. Diğer Çeşitli Duran Varlıklar

298. Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı(-)

299. birikmiş Amortismanlar(-)

AKTİF TOPLAM

PASİF TOPLAM

1.6. GELİR TABLOSU

1.6.1 Gelir Tablosunun Tanımı: Gelir tablosu, işletmenin belli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ve katlandığı bütün giderleri gösterip, gelir ve gider sonucuna göre işletmenin elde ettiği dönem net kârı veya zararını gösteren bir tablodur.

Gelir tablosu mali tablolar ilkelerine uygun tek düzen formlar şeklinde hazırlanır. İşletmeler karşılaştırmalarda kolaylık sağlayacak ve anlam birliği oluşturacak şekilde gelir tablolarını düzenlemek zorundadır. Gelir tablosu finansal analize elverişli olarak rapor tipinde ya da hesap tipi olarak düzenlenebilir.

Süreklilik gösteren ve göstermeyen gelir ve giderler; olağan gelir ve kârlar, olağan gider ve zararlar; olağan dışı gelir ve kârlar ve olağan dışı gider ve zararlar olarak ayrı gruplar şeklinde gösterilmiştir. Finansman giderleri ayrı bir gruptur. Gelir tablosunda yer alan kalemler arasında mahsup yapılamaz. Tutarı olmayan kalemler gelir tablosunda yer almaz.

Gelir tablosunun bölümleri incelendiğinde, bir tüzel kişiliğin belirli bir döneme ait faaliyetleri ile ilgili detaylı bilgi edinmek ve hangi aşamada kâr veya zararda olduğunu tespit etmek mümkün olacaktır. Bu incelemelerde, şirketin faaliyette bulunduğu iş alanının kârlı olup olmadığı, borç yükünün miktarı, geçmişten gelen başka yükümlülükleri olup olmadığını anlamak mümkün olabilecektir.

1.6.2 Gelir Tablosu İlkeleri: Gelir tablosunun düzenlenmesinde Mali tablolar ilkeleri esas alınır. Bu tablonun düzenlenmesinde esas faaliyetlerden sağlanan gelir ile süreklilik gösteren diğer olağan faaliyetlerden sağlanan gelirler ve süreklilik göstermeyen olağan dışı gelirler ayrı ayrı gösterilir. Buna göre, esas faaliyetler için yapılan giderler ile süreklilik gösteren diğer olağan faaliyet giderleri ve süreklilik göstermeyen olağan dışı giderler ayrı ayrı gösterilir.

İşletmenin yıl içerisinde elde ettiği gelirler; 6 ile başlayan gelir hesaplarının alacağına, giderler ise 7 ile başlayan gider hesaplarının borcuna yazılır.

Gelir tablosunu düzenleyebilmemiz için dönem sonlarında:

- Dönem sonu envanter işlemlerini tamamlarız. Sattığımız malların maliyet kaydını yaparız.

- Gider hesapları, yansıtma hesapları kullanılarak 6 ile başlayan gelir tablosundaki ilgili gider hesaplarına aktarılarak kapatılır

Tüm gelir ve gider hesapları 6 ile başlayan gelir tablosu hesaplarında toplandığında Gelir tablomuzu düzenleyebiliriz ya da bilgisayarda alabiliriz. Daha sonra da 6 ile başlayan tüm gelir ve gider hesapları 690- Dönem Kâr ve Zararına devredilerek kapatılır.

Gelir tablosu ilkelerinin amacı: satışların, gelirlerin, satışlar maliyetinin, giderlerin, kâr ve zararlara ait hesapların ve belli dönemlere ait işletme faaliyeti sonuçlarının sınıflandırılmış ve gerçeğe uygun olarak gösterilmesini sağlamaktır. Bütün satışlar, gelir ve kârlar ile maliyet, gider ve zararlar brüt tutarları üzerinden gösterilir ve hiçbir satış, gelir ve kâr kalemi bir maliyet, gider ve zarar kalemi ile tamamen veya kısmen karşılaştırılmak suretiyle gelir tablosu kapsamından çıkarılamaz.

Bu amaç doğrultusunda benimsenen gelir tablosu ilkeleri aşağıda belirtilmiştir:

- Gerçekleşmemiş satışlar, gelir ve kârlar; gerçekleşmiş gibi veya gerçekleşenler gerçek tutarından fazla veya az gösterilmemelidir. Belli bir dönem veya dönemlerin gerçeğe uygun

faaliyet sonuçlarını göstermek için, dönem veya dönemlerin başında ve sonunda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.

- Belli bir dönemin satışları ve gelirleri bunları elde etmek için yapılan satışların maliyeti ve giderleri ile karşılaştırılmalıdır. Belli bir dönem veya dönemlerin başında ve sonunda maliyet ve giderleri gerçeğe uygun olarak gösterebilmek için stoklarda, alacak ve borçlarda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır.

- Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklar için uygun amortisman ve tükenme payı ayrılmalıdır.

- Maliyetler: maddi duran varlıklar, stoklar, onarım ve bakım ve diğer gider grupları arasında uygun bir şekilde dağıtılmalıdır. Bunlardan direkt olanları doğrudan doğruya, birden fazla faaliyeti ilgilendirenleri zaman ve kullanma faktörü dikkate alınarak tahakkuk ettirilip, dağıtılmalıdır.

- Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip kâr ve zararlar meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli, fakat normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilmelidir.

- Bütün kâr ve zararlardan, önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını gerektirecek büyüklük ve niteliktekiler dışında kalanlar, dönemin gelir tablosunda gösterilmelidir.

- Karşılıklar, işletmenin kârını keyfi bir şekilde azaltmak veya bir döneme ait kârı diğer döneme aktarmak amacıyla kullanılmamalıdır.

- Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça belirtilmelidir.

- Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir veya birkaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden, şarta bağlı olaylardan kaynaklanan, makul bir şekilde gerçeğe yakın olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar, tahakkuk ettirilerek gelir tablosuna yansıtılır. Şarta bağlı gelir ve kârlar için ise gerçekleşme ihtimali yüksek de olsa herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz; dipnotlarda açıklama yapılır.

GELİR TABLOSU

ÖNCEKİ DÖNEM

CARİ DÖNEM

A-BRÜT SATIŞLAR

1-Yurt içi Satışlar 2-Yurt dışı Satışlar 3-Diğer Gelirler

B-SATIŞ İNDİRİMLERİ(-)

1-Satıştan İadeler(-) 2-Satış İskontoları(-) 3-Diğer İndirimler(-) C-NET SATIŞLAR

D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-)

1-Satılan Mamuller Maliyeti(-) 2-Satılan Ticari Mallar Maliyeti 3-Satılan Hizmet Maliyeti(-)

4-Diğer Satışların Maliyeti(-)

BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI E-FAALİYET GİDERLERİ(-)

1-Araştırma ve Geliştirme Giderleri(-)

2-Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri(-) 3-Genel Yönetim Giderleri(-) FAALİYET KÂRI VEYA ZARARI

F-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR

1-İştiraklerdan Temettü Gelirleri

2-Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri 3-Faiz Gelirleri

4-Komisyon Gelirleri

5-Konusu Kalmayan Karşılıklar 6-Menkul Kıymet Satış Kârı

7-Kambiyo Kârları

8-Reeskont Faiz Gelirleri

9-Diğer Olağan Gelir ve Kârlar

G-DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR(-)

1-Komisyon Giderleri(-) 2-Karşılık Giderleri(-)

3-Menkul Kıymet Satış Zararı(-) 4-Kambiyo Zararları(-)

5-Reeskont Faiz Giderleri(-)

6-Diğer Olağan Gider ve Zararlar(-)

H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-)

1-Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri(-) 2-Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri(-) OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR

I-OLAĞAN DIŞI GELİR VE KÂRLAR

1-Önceki Dönem Gelir ve Kârları

2-Diğer Olağan Dışı Gelir ve Kârlar

J-OLAĞAN DIŞI GİDER VE ZARARLAR(-)

1-Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları(-) 2-Önceki Dönem Gider ve Zararları(-)

3-Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar(-)

DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI

K-DÖNEM KÂRI VERGİ VE DİĞER YASAL YÜKÜMLÜLÜK KARŞILIKLARI(-) DÖNEM NET KÂRI VEYA ZARARI

1.7. EK MALİ TABLOLAR

Satışların Maliyeti Tablosu Tanımı: Satışların Maliyeti Tablosu işletmelerin dönem içindeki stok hareketlerini, üretim maliyetlerini, satılan mamul maliyetlerini, satılan hizmet maliyetlerini gösteren ek mali tablodur.

Fon Akım Tablosu : İşletmenin belirli bir dönemde elde ettiği finansal kaynaklar ve bu kaynakların kullanıldığı yerleri gösteren ek mali tablodur.

NAKİT AKIM TABLOSU: İşletmede bir faaliyet dönemi içerisinde oluşan nakit giriş ve çıkışlarını açıklayan ek mali tablodur. Nakit akım tablosu aracılığı ile dönem içerisinde nakit kaynakları ve kullanım yerleri nakit giriş ve çıkışları izlenir.

Kâr Dağıtım Tablosu : İşletmenin ilgili döneminde vergiden önceki kârını hesaplayarak dönem kârının dağıtımını gösteren tablodur. Bu tablo yardımıyla sermaye şirketlerinde Hisse Başına Kâr ile Hisse Başına Temettü tutarının hesaplanması, ödenecek verginin ve ayrılan yedeklerin ne kadar olduğu açıkça görülür. Anonim Şirketin hisse senedi sahiplerine ödeyeceği kar payı dönem net karı üzerinden hesaplanır. Bu kardan vergi ve diğer giderler düşüldükten sonra kalan kısmın en az %20”si kadar yatırımcıya ödenecek kısım ise temettü dağıtımıdır.

Özkaynak Değişim Tablosu: ilgili dönemde özkaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları gösteren tablodur.

1. 8. HESAP KAVRAMI

1.8.1 Hesap Kavramı ve Tanımı: Aynı nitelikteki işlemlerin artış ve azalışlarının izlendiği çizelgelere hesap denir. Bu çizelgeler muhasebe sistemine göre numaralandırılmış ve isimlendirilmiştir. Çift taraflı kayıt yöntemi gereği Günlük Defterde hesapların aynı yevmiye maddesinde birlikte kullanılması, büyük defterde ise ayrı ayrı kullanılması zorunludur.

Mali Nitelikli İşlem ve Xxxx	Xxxxx No	Hesap Adı
Kasaya Para giriş- çıkış	100	KASA HESABI
Bankaya para yatırma - çekme	102	BANKALAR HESABI
Çek Alındı	101	ALINAN ÇEKLER HESABI
Senet Alındı	121	ALACAK SENETLERİ HESABI
Senet İmzalandı	321	BORÇ SENETLERİ HESABI
Müşteriye Kredili Satış	120	ALICILAR HESABI
Satıcıdan Kredili Alış	320	SATICILAR HESABI
Çek Verildi	103	VERİLEN ÇEKLER HESABI
İşletme Binası	252	BİNALAR HESABI
Makineler	253	MAKİNELER HESABI
Taşıtalar	254	TAŞITLAR HESABI
Sermaye	500	SERMAYE HESABI gibi.

1.8.2 HESAPLARIN İŞLETİLMESİ: Aynı nitelikteki işlemlerin artış ve azalışlarının ait olduğu numaralı hesap ve çizelgeler aracılığı ile bir kural çerçevesinde işletilir.

Muhasebede temel kural alan hesap borçlu, veren hesap alacaklı olur. Muhasebe öğreniminde karşımıza çıkan her soruda kendimize şu soruyu soracağız kim aldı, kim verdi. Xxx, Xxxx den kalemini ödünç aldı ise Xxx aldığı için borçlu, Xxxx verdiği için alacaklı olur. Çift taraflı kayıt yönteminde bir muhasebe işleminde bir hesap veya birden çok hesap borçlu, bir veya birden çok hesap aynı değerde alacaklı olur. Aynı olayda yani muhasebe kayıt maddesinde borçlu hesap veya hesapların toplamı ile alacaklı hesap veya hesapların toplamı eşit olmak zorundadır.

Örnek: Kasaya sermaye olarak 50.000TL konuldu. KASA aldığı için Kasayı temsil eden 100KASA HESABI borçlu olur.

BORÇ 100 KASA HESABI ALACAK
TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR	TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR
01-10-2018	SERMAYE	50.000

1.8.3 Hesap Açma: Bir hesabın borç ya da alacak tarafına ilk kez kayıt yapılmasıdır.

Örnek: 15.000TL” lık Ticari mal peşin alındı.

Bu mali nitelikli olayda mal aldığı için malları muhasebede temsil eden 153 TİCARİ MALLAR HESABI borçlu olur. Alınan bu malların bedeli para olarak ödendiği için kasa parayı veriyor o halde kasa verdiği için muhasebede kasayı temsil eden 100 KASA HESABI alacaklı olur.

BORÇ 153 TİCARİ MALLAR HESABI ALACAK
TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR	TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR
01-10-2018	45 NOLU FATURA İLE ALIŞ	15.000

BORÇ 100 KASA HESABI ALACAK
TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR	TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR
01-10-2018			01-10-2018	45 NOLU FATURA İLE ALIŞ	15.000

Peşin mal alındığı için işletmeye mal girdi. İşletme kasasından para çıktı. Muhasebede her ticari işlem, olay, varlık bir hesapla temsil edildiği için burada alınan mal 153 TİCARİ MALLAR HESABINDA, para ise 100 KASA HESABINDA izlenmektedir. Muhasebenin kuralı ALAN HESAP BORÇLU VEREN HESAP ALACAKLI (Giren borçlu, Çıkan alcaklı) olur. Yukarıdaki örnekte mal alındığı için işletmeye mal girdi. O halde mal aldığı için onu temsil eden hesap 153 Ticari mallar Hesabı Borçlu, mal bedeli olan para kasadan çıkarılıp ödendiği için kasa verdi yani işletmeden para çıktığı için parayı temsil eden hesap 100KASA hesabı verdiği için alacaklı olur.

1. 8.4 Hesabın Borçlandırılması: Hesabın borç tarafına işlem yapılmasıdır.

Örnek: Bankadaki hesaba 5.000TL yatırıldı.

BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK
TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR	TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR
10-10-2018	HESABA YATAN	5.000

1.8.5 Hesabın Alacaklandırılması: Hesabın alacak tarafına işlem yapılmasıdır.

Örnek: Bankadaki hesaba 5.000TL yatırıldı.

BORÇ 100 KASA HESABI ALACAK
TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR	TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR
			10-10-2018	YATAN	5.000

Yukarıdaki örneklerde kasadan 5.000TL alınıp Bankaya yatırıldı. Bu durumda banka aldığı

için onu temsil eden 102 BANTKALAR HESABI borçlu, kasa verdiği için onu temsil eden 100 KASA HESABI alacaklı oldu.

1.8.6 Hesap Kalanı: Bir hesabın borç ve alacak taraflarının toplamları arasındaki farka hesabın kalanı veya bakiye denir. Hesaplar borç kalanı verir, alacak kalanı verir veya hiç kalan vermez yani borç ve alacak tarafının toplamı eşittir.

Örnek: Banka hesabında daha önceden olan 5.000TL 17-10-2018 tarihinde çekildi.

BORÇ 102 BANKALAR HESABI ALACAK
TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR	TARİH	AÇIKLAMA	TUTAR
10-10-2018	YATAN	5.000	17-10-2018	ÇEKİLEN	5.000

Yukarıdaki işlemde bankada olan 5.000TL çekildi bankada hiç para kalmadı. Borç tarafı ve alacak tarafı eşit olduğu için 102 BANKALAR HESABI için kalan sız denir.

20.000

30.000

B A B A B A

40.000

10.000

60.000 60.000

BORÇ KALANI ALACAK KALANI KALANSIZ

1.9. TEK DÜZEN MUHASEBE SİSTEMİ

Tek Düzen Muhasebe sistemi çerçevesi; hesap sınıfı, hesap grubu ve hesaplardan oluşmaktadır. Onluk kodlama sistemine göre yapılan düzenlemede aşağıdaki gibidir.

I – 9 HESAP SINIFI

10 – 99 HESAP GRUBU

000 – 000 HESAP ADI

Örnek:

I- DÖNEN VARLIKLAR ( HESAP SINIFI) 10- HAZIR DEĞERLER (HESAP GRUBU)

100 KASA HESABI ( HESAP )

101 ALINAN ÇEKLER (HESAP)

1.9-1 HESAP SINIFLARI: Tek düzen hesap palanında hesap sınıfları 9 grup altında incelenmiştir

1 DÖNEN VARLIKLAR

2 DURAN VARLIKLAR

3 KISA VADELİ YABANCI VARLIKLAR

4 UZUN VADELİ YABANCI VARLIKLAR

5 ÖZKAYNAKLAR

6 GELİR TABLOSU HESAPLARI

7 MALİYET HESAPLARI

8 SERBEST

9 NAZIM HESAPLAR

1.9-2 HESAP GRUPLARI: Tek Düzen Hesap Planında hesap sınıfları altında gruplanmış olup 10 – 90 kod aralığında numaralanmıştır. Birler basamağındaki sayı ait olduğu sınıf, onlar basamağındaki sayı grup kodunu gösterir.

Örnek:

10 HAZIR DEĞERLER

Grup Kodu Sınıf Kodu

10 HAZIR DEĞERLER

11 MENKUL KIYMETLER

12 TİCARİ ALACAKLAR

15 STOKLAR

22 TİCARI ALACAKLAR

24 MALİ DURAN VARLIKLAR

25 MADDİ DURAN VARLIKLAR

32 TİCARİ BORÇLAR

42 TİCARİ BORÇLAR

50 ÖDENMİŞ SERMAYE

61 SATIŞ İNDİRİMLERİ (-)

72 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ

73 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ

74 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ

77 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ

78 FİNANSMAN GİDERLERİ

8 (SERBEST)

9 NAZIM HESAPLAR

10. HESAPLAR ARACILIĞI İLE GÜNLÜK DEFTER (YEVMİYE DEFTERİ) VE BÜYÜK DEFTERE (DEFTER-İ KEBİR) MUHASEBE KAYITLARININ YAPILMASI

10.1 GÜNLÜK DEFTER: Muhasebenin kayıt etme fonksiyonu gereği mali nitelikli işlem ve olayların tarih sırasına göre yazıldığı, çift taraflı kayıt yöntemine göre bilanço usulünde birinci sınıf tacirlerin tutmakla yükümlü olduğu defterdir.

AÇIKLAMA

BORÇ

ALACAK

---------------- tarih-----------------

BORÇLU HESAP ADI

ALACAKLI HS. ADI

Açıklama

------------------ tarih ---------------

Takip eden maddeler.

XXXX

XXX

Yevmiye Maddesi : İki tarih çizgisi arasında açıklanan muhasebe işlemine yevmiye maddesi denir.

Bir yevmiye maddesinde bir veya daha fazla hesap borçlu, karşılığında bir veya daha fazla hesap alacaklı olur. Bir maddede borçlu hesap veya hesapları ile alacaklı hesap veya hesaplarının toplamı bir birine eşit olur.

10.2. Büyük Defter:

DEFTERİ KEBİR YAZILACAK

İKİNCİ BÖLÜM

HESAP PLANI AÇIKLAMALARI – HESAPLARIN İŞLEYİŞİ VE MUHASEBE KAYITLARI

AKTİF HESAPLAR: Bilançonun aktifinde yer alan hesap numarası 1 ve 2 ile başlayan hesaplardır.

Özellikleri:

a- Bilançonun aktifinde yer alırlar

b- Numarası 1 ve 2 ile başlar. 1 ile başlayanlar dönen varlık hesapları, 2 ile başlayanlar duran varlık hesaplarıdır.

c- İlk işlem hesabın borcuna yazılır. Hesaplar borçlu olarak açılırlar.

d- Artışlar hesabın borcuna , azalışlar alacağına yazılır.

e- Borç kalanı verirler veya hiç kalan vermezler.

f- Aktifte eksi işaretli olan hesaplar aktifi düzenleyici hesap olup, pasif karakterlidirler yani aktifin tersi çalışırlar.

I- DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER

100 KASA HESABI

101 ALINAN ÇEKLER

102 BANKALAR

103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-)

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER

Bu ana hesap grubu; nakit olarak elde ve bankada tutulan varlıklar ile normal koşullarda en fazla bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülen varlık unsurlarını kapsar.

Dönen Varlıklar; hazır değerler menkul kıymetler, ticari alacaklar, diğer kısa vadeli alacaklar, stoklar, gelecek döneme ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer dönen varlıklar şeklinde bölümlenir.

10- HAZIR DEĞERLER

Bu grup, nakit olarak elde veya bankada bulunan varlıklar ile istenildiği zaman değer kaybına uğramadan paraya çevirme imkânı bulunan varlıkları (Menkul kıymetler hariç) kapsar. Bu grup aşağıdaki hesaplardan oluşur.

Muhasebe öğretiminde temel kural olarak ALAN HESAP BORÇLU, VEREN HESAP ALACAKLI VEYA GİREN BORÇLU, ÇIKAN ALACAKLI olur. Muhasebe gerçek hayatta olan fiillerin sembolleştirilerek takibi olduğu için her olay ve işlemde ALAN HESAP VE VEREN HESAP sorgusu yapılır ise öğrenme daha kolay olur. Muhasebe öğretiminde bu kural ile mantık ezberin önüne geçmiş olur.

100. KASA

Bu hesap, işletmenin elinde bulunan ulusal ve yabancı paraların TL. karşılığının izlenmesi için kullanılır.

İşleyişi :

Tahsil olunan para tutarları borç, ödemeler ve bankaya yatırılan para tutarları alacak kaydedilir. Hesap daima borç bakiyesi verir veya sıfır olur. Hiçbir şekilde alacak bakiyesi vermez.

Örnek:

1- İşletme sahibi sermaye olarak kasaya 30.000TL koydu.

2- Kasadan 20.000TL alınarak Ziraat Bankasında işletme adına açılan hesaba yatırıldı. 3- Bankadaki hesaptan 10.000TL çekilerek kasaya konuldu.

4- İş yeri kirası 2.000TL ödendi.

5- %18 KDV dahil 11.800TL değerinde mal peşin alındı. 6- %18 KDV dahil 4.720TL değerinde mal peşin satıldı.

7- İşletme çalışanına 3.000TL ücret ödendi.

Xxxx Xxxxx Borçlu Veren Hesap Alacaklı olurHer Muhasebe sorusunun içinde cevap vardır. Soru içerisinde geçen hesaplardan başka hesap kullanılmaz.

------------------- / --------------------------

100 KASA HES.

500 SERMAYE HES.

Sermaye olarak konulan

102 BANKALAR HS.

100 KASA HS.

Banka hesabına yatırılan

100 KASA HS

102 BANKALAR HS.

Banka hesabından çekilen

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS

100 KASA HS

İş yeri kirası ödendi.

/ 153 TİCARİ MALLAR HS

191 İNDİRİLECEK KDV

BORÇ 30.000

20.000

10.000

2.000

10.000

1.800

ALACAK 30.000

20.000

10.000

2.000

100 KASA HS.

..Nolu fatura ile mal alındı

100 KASA HS

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS

391 HESAPLANAN KDV

…Nolu fatura ile mal satıldı

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS

100 KASA HS

Personele ücret ödendi

4.720

3.000

11.800

4.000

720

3.000

İşletmeye ait yabancı paralarda işletme kasasında ve muhasebe kayıtlarında kasa hesabının alt hesabında izlenir. Türkiye de kayıtların Türkçe tutulması ve Türk Lirası cinsinden kayıt edilmesi zorunlu olduğu için kasaya giren çıkan paralar ilgili tarihteki cari kur ile işlem görür.

Örnek: 1 -3.000 dolar alındı. Cari Kur 1 dolar = 5TL

2 – İşletme kasasında bulunan 1.000 dolar bozdurularak TL alındı. Cari kur 1 dolar = 4.5TL

Onluk desimal sisteme göre muhasebe hesap planında alt hesap açılarak yabancı paralar cari kur ile kayıt ve takip edilir.

100 KASA HS

000 -00 Xxx. Paralar Kasası

100 -02 – 01 Dolar Kasası

100 KASA HS.

100- 01 TL Kasası

000-00-00 Merkez Kasa

100 KASA HS

100 -01 TL Kasası

BORÇ 15.000

4.500

ALACAK

15.000

100-01-01 Merkez Kasa

100 KASA HS

100 -02 Yab. Paralar Kasası

100 -02 – 01 Dolar Kasası

4.500

101. ALINAN ÇEKLER

Bu hesap gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletmeye verilmiş olup, henüz tahsil için bankaya verilmemiş veya ciro edilmemiş olan çeklerin izlenmesini sağlar.

İşleyişi :Alınan çeklerin yazılı değerleri ile borç, bankadan tahsil veya ciro edildiğinde alacak kaydedilir.

Örnek::

1- %18KDV dahil 7.080TL lık mal satılarak karşılığında çek alındı. 2- Aldığımız çek bedeli ilgili bankadan tahsil edildi.

3- %18KDV dahil 23.600TL lık mal satılarak karşılığında 13.600TL nakit kalan 10.000TL için çek alındı.

4- %18KDV dahil 14.160TL değerinde mal alınarak karşılığında 4.160TL nakit ödendi.

10.000TL değerinde elimizdeki çek ciro edildi.

101 ALINAN ÇEKLER

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS

391 HESAPLANAN KDV HS

100 KASA HS

101 ALINAN ÇEKLER HS

Çek bedeli tahsil edildi.

100 KASA

101 ALINAN ÇEKLER

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS

391 HESAPLANAN KDV HS

153 TİCARİ MALLAR

191 İNDİRİLECEK KDV

100 KASA

101 ALINAN ÇEKLER

7.080

13.600

10.000

12.000

2.160

6.000

1.080

7.080

20.000

3.600

4.160

12.000

102. BANKALAR

Bu hesap, işletmece yurt içi ve yurt dışı banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan ve çekilen paraların izlenmesini kapsar.

İşleyişi :

Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç, çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir.

Örnek:

1- Kasadaki paradan alınarak bankada işletme adına açılan hesaba 30.000TL yatırıldı. 2- Bankadaki hesaptan 15.000TL çekilerek kasa ya konuldu.

3- %18KDV dahil 5.900TL lık mal alınarak bedeli banka hesabımızdan ödendi.

4- %18KDV dahil 21.240TL değerinde mal alınarak bedeli için 11.240TL nakit ödendi,

4.000 değerinde elimizdeki çek ciro edildi, 6.000TL banka hesabımızdan ödendi.

5- %18 KDV dahil 29.500TL lık mal satılarak bedeli için 9.500TL nakit alındı, 8.000TL değerinde çek alındı, alıcı 12.000TL banka hesabımıza ödedi.

6- Satıcıya olan borca mahsuben banka hesabından 5.000TL EFT yapıldı. 7- Müşteri bize olan borcuna mahsuben banka hesabımıza 10.000TL ödedi. 8- Kasada bulunan 10.000 dolar bankaya yatırıldı. Cari kur 1 dolar=4TL

9- Bankadan 5.000 dolar çekildi. Cari kur 1 dolar= 5TL

10- Kasada bulunan 5.000 dolar serbest piyasada bozdurularak TL’ye çevrildi. Cari Kur 1 dolar= 5.50TL

11- Bankadaki ticari mevduat hesabına 3.000TL faiz tahakkuk etti banka 450TL gelir vergisi stopajı kestikten sonra kalanı hesabımıza işlediğini bildirdi.

/ 102 BANKALAR HS

100 KASA HS

….Nolu hesaba yatırılan

100 KASA HS

102 BANKALAR HS

…Nolu hesaptan çekilen

/ 153 TİCARİ MALLAR

191 İNDİRİLECEK KDV

102 BANKALAR HS

153 TİCARİ MALLAR

191 İNDİRİLECEK KDV

100 KASA HS

101 ALINAN ÇEKLER

102 BANKALAR HS

100 KASA HS

101 ALINAN ÇEKLER

102 BANKALAR HS

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS

391 HESAPLANAN KDV HS

320 SATICILAR HS

102 BANKALAR HS

120 ALICILAR

30.000

15.000

5.000

900

18.000

3.240

9.500

8.000

12.000

5.000

10.000

30.000

15.000

5.900

11.240

4.000

6.000

25.000

4.500

5.000

10.000

102 BANKALAR HS

102.02 Yabancı Para

102.02.01 Dolar 100 KASA HS

100 -02 Yab. Paralar Kasası

100 -02 – 01 Dolar Kasası 10.000dolar x 4TL bankaya yatırıldı.

100 KASA HS

100 -02 Yab. Paralar Kasası

100 -02 – 01 Dolar Kasası

102 BANKALAR HS

102.02 Yabancı Para

102.02.01 Dolar

5.000 dolar x 5TL çekildi

100 KASA HS

100-01 TL Kasası

000-00-00 merkez Kasa

100 KASA HS

100 -02 Yab. Paralar Kasası

100 -02 – 01 Dolar Kasası

1.000 dolar x 5.50TL bozduruldu

/ 102 BANKALAR HS

193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR

642 FAİZ GELİRLERİ

40.000

25.000

5.500

2.550

450

40.000

25.000

5.500

3.000

103. VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-)

İşletmenin üçüncü kişilere bankalardan çekle veya ödeme emri ile yapacağı ödemeler bu hesapta izlenir.

İşleyişi :

Kişilere çek ve ödeme emri verildiğinde hesaba alacak; çek ve ödeme emirlerinin bankadan tahsil edildiği anlaşıldığında bu hesaba borç, bankalar hesabına alacak kaydedilir. Aktifi düzenleyici hesap olduğu için pasif karakterli hesaplar gibi çalışır.

Örnek:

1-%18KDV dahil 18.880 TL lık mal alınarak karşılığında çek verildi

.2- Verdiğimiz çekin bedeli banka hesabımızdan ödendiği banka tarafından bize bildirildi. 3 - Satıcıya olan borcumuza mahsuben 10.000TL lık çek verildi.

153 TİCARİ MALLAR

191 İNDİRİLECEK KDV

103 VERİLEN ÇEKLER

/ 103 VERİLEN ÇEKLER

102 BANKALAR

320 SATICILAR

103 VERİLEN ÇEKLER

16.000

2.880

18.880

10.000

18.880

10.000

108. DİĞER HAZIR DEĞERLER

Nitelikleri itibarıyla hazır değer kredi kartı ile yapılan satıştan doğan alacaklar, pullar, vadesi gelmiş kuponlar, tahsil edilecek banka ve posta havaleleri (yoldaki paralar gibi) değerleri kapsar.

İşleyişi :

Bu değerler elde edildiğinde hesabın borcuna, elden çıkarıldığında da hesabın alacağına kaydedilir.

Kredi kartıyla yapılan satışlarda satış tutarı bankadan aynı gün alınabiliyor ise 108- DİĞER HAZIR DEĞERLER Hesabında, belirli bir süre sonra alınıyorsa ise 127- DİĞER TİCARİ ALACAKLAR Hesabında izlenir.

Örnek:

1-%18 KDV Hariç 1.000 TL mal satılarak kredi kartından tahsil edildi.

2-Kredi kartıyla yapılan satışların bedeli olarak bankadan 600 TL çekildi.

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS.

108 -01 Kredi Kartı

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Mal satışı

100 KASA HS.

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS.

Kredi kartıyla yapılan satış bedelinin çekilmesi

1.180

600

1.000

180

600

Örnek:

1-İşletmede kullanılmak amacıyla 100 TL Posta pulu, 150 TL Damga pulu satın alındı.

2-75 TL Posta pulu kullanıldı.

3- 100 TL Damga Pulu Kullanıldı.

Posta pulları işletme için bir haberleşme gideridir. Kullanıldıklarında 7/A seçeneğinde 770- GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS. 7/B seçeneğinde 793- DIŞARIDAN SAĞLANAN FAYDA

VE HİZMETLER HS. da izlenir.

Damga pulu vergi niteliğinde olduğundan 795-VERGİ RESİM VE HARÇLAR Hesabında 7/A seçeneğinde ise 770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ Hesabında izlenir.

1 /

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HESABI

108 – 03 posta pulu: 100

108- 04 damga pulu:150

100 KASA HS.

2 /

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS.(7/A)

770- 10 Haberleşme gideri

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS.

250

3 /

793 DIŞARDAN SAĞ. FAYDA VE HİZMETLER HS (7/B)

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS

4 /

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS. (7/A)

108 DİĞER HAZİR DEĞERLER HS.

5 /

795 VERGİ RESİM ve HARÇLER HS.

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS.

100

Örnek:1-Müşteri Xxxxxx XXXXXXXX ’a 2000 TL mal %18 KDV Hariç veresiye satıldı.

2-Müşteri borcunu posta havalesi ile bize gönderildiğini ispatlayan havale dekontu işletmeye geldi.

3-Havale bedeli P.T.T. den alındı

120 ALICILAR HS

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS

391 HESAPLANAN KDV HS

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS.

120 ALICILAR HS.

100 KASA HS.

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS.

2.360

2.000

360

2.360

Örnek: 1- İşletmenin iştiraki olduğu şirkete ait hisse senetlerine 20.000TL temettü tahakkuk ettirildiği iştirak şirket tarafından bildirildi.

2- İştirak şirket hesaplanan temettüyü banka hesabımıza ödedi.

1 /

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER

640 İŞTİRAK. TEMETTÜ GELİRLERİ 2--

/ 102

BANKALAR

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER

20.000

11. MENKUL KIYMETLER

110. HİSSE SENETLERİ

111. ÖZEL KESİM TAHVİL SENET VE BONOLARI 112 . KAMU KESİMİ TAHVİL SENET VE BONOLARI

118. DİĞER MENKUL KIYMETLER

119. MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIGI (-)

Bu grup, faiz geliri veya kâr payı sağlamak veya fiyat değişmelerinden yararlanarak kârlar elde etmek amacı ile geçici bir süre elde tutulmak üzere alınan hisse senedi, tahvil, hazine bonosu, finansman bonosu, yatırım fonu katılma belgesi, kâr-zarar ortaklığı belgesi, gelir ortaklığı senedi gibi, menkul kıymetler ile bunlara ait değer azalma karşılıklarının izlenmesi amacıyla kullanılır. Bu grup aşağıdaki hesaplardan oluşur.

Menkul Kıymetler Hesaplarının İşleyişi:

Menkul kıymetler edinildiğinde alış bedeli üzerinden yukarıdaki hesaplara borç, elden çıkartıldığında ise, aynı bedel ile alacak kaydedilir.

Menkul kıymetlerin satınalma giderleri "65. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider Ve Zararlar" grubundaki ilgili gider hesabında izlenir. Menkul kıymetlerin satışından doğan zararlar "Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar" grubundaki ilgili hesapta; kârlar ise "64. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar" grubundaki ilgili hesapta izlenir.

110. HİSSE SENETLERİ

Geçici olarak, elde tutulan hisse senetleri bu hesapta izlenir.

İşleyişi:

Hisse senetleri satın alındığında hesap borçlu, satıldığında hesap alacaklı olur. Hisse senetleri hangi fiyatla işletmeye girmiş ise satışta aynı fiyattan çıkar. Alış ve satış fiyatları arasında fark var ise bu fark kârlı satışlarda 645-MENKUL KIYMET SATIŞ KÂRLARI HS, zararlı satışlarda 655-MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARLARI HS’ın da izlenir. Hisse

senetleri banka aracılığı ile satın alındığında ve satıldığında bankanın kestiği komisyon 653- KOMİSYON GİDERLERİ HS’ın da izlenir.

Örnek:

1-Nominal değeri (üzerinde yazılı değer) 2 TL olan hisse senetlerinden 2.000 adet banka aracılığı ile satın alındı. Banka %1 komisyonunu hesabımızdan almıştır.

2-Hisse sentlerinden 1.000 adet tanesi 1.75 TL den banka aracılığı ile satılarak 5 TL komisyon kesip kalanını hesabımıza işlemiştir.

3-Hisse senetlerinden 1.000 adeti tanesi 2.25 TL den banka aracılığı ile satılarak 10 TL komisyon kesip kalanı hesaba işlemiştir.

1 /

110 HİSSE SENEDİ HS.

2.000 X 2

653 KOMİSYON GİDERLERİ HS.

102 BANKALAR HS.

2 x 2000 hisse senedi alışı

2 /

102 BANKALAR HS.

655 MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARLARI HS.

653 KOMİSYON GİDERLERİ HS

110 HİSSE SENETLERİ HS

1000 x .75 TL hisse satışı

3 /

102 BANKALAR HS

110 HİSSE SENEDİ HS

2000 X 2.25

653 KOMİSYON GİDERLERİ HS .

645 MENKUL KIYMET SATIŞ KÂRLARI HS

1000 x 2.25 TL hisse satışı

4.000

1745

250

2240

4040

2000

230

111. ÖZEL KESİM TAHVİL, SENET VE BONOLARI

Özel sektörün çıkartmış bulunduğu tahvil, senet ve bonolar bu hesapta izlenir.

İşleyişi:

Xxxxxx, senet ve bonolar satın alındığında hesap borçlu, elden çıkartıldığında hesap alacaklı olur. Tahvil senet ve bononun satılması durumunda alış değeri ve satış gününe kadar olan ödenmemiş faizi hesaplanarak satış tutarı ile karşılaştırılır aradaki fark olumlu ise 645 Menkul Kıymet Satış Karları Hesabında, olumsuz ise 655 Menkul Kıymet Satış Zararları Hesabında izlenir.

Örnek: 1-Nominal değeri 100.000 TL olan Yıldız A.Ş.’ne ait tahviller satın alındı.

2-Vadesi gelen tahvillerin anaparası ve 10.000 TL faiz %12 vergi kesildikten sonra tahsil edildi.

1 /

111 ÖZEL KESİM TAHVİL, SENET VE BONOLARI HS.

100 KASA HS.

Tahvil alındı

2 /

100 KASA HS.

193 PEŞİN ÖDENEN VERGİ VE FONLAR

111 ÖZ. KES. TAHVİL SEN. VE BONO. HS.

642 FAİZ GELİRLERİ HS

Anapara ev faiz tahsil edildi

100.000

108.800

1200

100.000

10.000

Örnek a)- 01 -01 -2019 tarihinde X A:Ş nin çıkardığı %20 faizli 70.000TL değerindeki tahvillerden satın alındı.

b) Elimizdeki tahviller 31 – 03 – 2019 tarihinde 74.000TL”na satıldı. Tahvilin faizi hesaplanır.

Faiz = 70.000 x 0.20 x 90/365 = 3.452TL bu sonuca göre tahvilin satıldığı günde ulaştığı değer 70.000 + 3.452 =73.452 TL olduğu için aradaki fark menkul kıymet satış kârı olur.

1 /

111 ÖZEL KESİM TAHVİL, SENET VE BONOLARI HS.

100 KASA HS.

2 /

100 KASA HS.

111 ÖZEL KES. TAHVİL SEN. BONOLARI HS.

642 FAİZ GELİRLERİ HS

645 MENKUL KIY. SATIŞ KARI

70.000

74.000

70.000

3.452

548

C) Daha önce alınan Y A.Ş ne ait 40.000TL değerindeki tahviller bu gün 41.000TL ye satıldı. Tahvillerin satış gününe kadar işlenmiş faizi 3.000TL Bu durumda tahviller değerinin altında satıldığı için aradaki fark zarar olup, 655 Menkul kıymet zararları hesabında izlenir.

100 KASA HS.

655 MENKUL KIYMET SATIŞ ZARARLARI

111 ÖZEL KES.TAH.SENET VE BONOLARI HS.

642 FAİZ GELİRLERİ HS

41.000

2.000

40.000

3.000

112. KAMU KESİMİ TAHVİL, SENET VE BONOLARI

Kamu tarafından çıkartılmış bulunan tahvil, senet ve bonolar bu hesapta izlenir.

İşleyişi:

Tahvil, senet ve bono satın alındığında alış değeri ile hesap borçlu vade sonunda işletmeden çıktığında veya satıldığında alış değeri ile alacaklı olur.

Örnek:

1-İşletmemiz 20.000 TL değerinde hazine bonosu satın almıştır

2-Vadesi gelen hazine bonoları teslim edilerek ana para ve 30.00 TL faiz tahsil edildi.

112 K K TAHVİL, SENET VE BONOLŞARU HS.

100 KASA HS

hazine bonosu alışı

20.000

100 KASA HS

112 K. K. TAHVİL SENET VE BON.

642 FAİZ GELİRLERİ

hazine bonosu anapara ve faiz tahsili

23.000

20.000

3.000

118. DİĞER MENKUL KIYMETLER

Hisse senetleri, kamu ve özel sektör tarafından çıkarılmış bulunan tahvil, bono ve senetlerin dışındaki diğer menkul kıymetlerin takip edildiği hesaptır. ( A veya B tipi yatırım fonu, kâr - zarar ortaklığı belgesi, yatırım fonu katılma belgesi, altın ve diğer değerli madenler gibi)

Örnek: İşletme banka aracılığı ile nominal değeri 40.000TL olan kâr zarar ortaklığı belgesini alarak 200TL banka komisyonu ile bedelini bankadaki vadesiz ticari mevduat hesabından ödemiştir.

118 DİĞER MENKUL KIYMETLER

653 KOMİSYON GİDERLERİ

102 BANKALAR

Kâr zarar ortaklık belgesi alındı

40.000

200

40.200

119. MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIGI (-)

Menkul kıymetlerin borsa veya piyasa değerlerinde önemli ölçüde ya da sürekli olarak değer azalması olduğu tespit edildiğinde ortaya çıkacak zararların karşılanması amacı ile ayrılması gereken karşılıkların izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Değer azalışları için azalışın tamamını karşılayacak olan tutar bu hesaba alacak "65. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar" grubunda yer alan "654. Karşılık Giderleri" hesabına borç kaydedilir. Kendisine karşılık ayrılmış olan menkul kıymet elden çıkarıldığında veya değer düşüklüğünün gerçekleşmemesi halinde bu hesaba borç kaydedilerek, karşılık tutarı "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

Muhasebenin ihtiyatlılık prensibi gereği hisse senetlerinin değerinde %10 veya daha fazla düşüş olmuş ve değer azalmasının sürekli olması durumunda dönem sonunda karşılık ayrılır.

Örnek: 1- İşletmenin daha önce satın aldığı portföyündeki 30.000TL değerindeki hisse senetlerinin dönem sonu borsa değeri 20.000TL olduğu için işletme değer düşüklüğü için 10.000TL karşılık ayrılmasına kara vermiştir.

2- İşletme elinde bulundurduğu nominal değeri 30.000TL olan bu hisse senetlerini banka aracılığı ile 31.000TL na satmış. Banka 200TL komisyonunu kestikten sonra kalan kısmı işletmenin bankadaki hesabına işlemiştir.

1 /

654 KARŞILIK GİDERLERİ

119 M.K.DEĞER DÜŞ.KARŞ.

Karşılık ayrılması

2 /

102 BANKALAR

653 KOMİSYON GİDERİ

119 M.K.DEĞER DÜŞ.KARŞ.

110 HİSSE SENETLERİ

645 MEN.KIYMET SATIŞ KARI

644 KONUSU KALMAYAN KARŞ.

Hisse senedinin satışı ve karşılığın iptal edilmesi

10.000

30.800

200

10.000

30.000

1.000

10.000

12. TİCARİ ALACAKLAR

120. ALICILAR

121. ALACAK SENETLERİ

122. ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-)

124. KAZANILMAMIŞ FİNANSAL KİRALAMA FAİZ GELİRLERİ (-)

126. VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR

127. DİĞER TİCARİ ALACAKLAR

128. ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR

129. ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI

Bir yıl içinde paraya dönüşmesi öngörülen ve işletmenin ticari ilişkisi nedeniyle ortaya çıkan senetli ve senetsiz alacaklar bu hesap grubunda gösterilir. Ticari ilişkilerden dolayı ana kuruluş, iştirak ve bağlı ortaklıklardan olan alacaklar varsa, bu grupda ki ilgili hesapların ayrıntılarında açıkça gösterilir. Bu grupta aşağıdaki hesaplar yer alır.

120. ALICILAR: Bu hesap, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacaklarının izlenmesi için kullanılır.

İşleyişi : Senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç, tahsil edilmesi halinde (ödemeler, aktarmalar ve hesaben mahsuplar dahil) alacak kaydedilir.

Örnek: 1-

1-%18 KDV hariç 1.000 TL mal kredili (veresiye) satıldı

2-Müşteri belirlenen vadede borcunu ödedi.

120 ALICILAR HS

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV. HS.

100 KASA HS

120 ALICILAR HS.

1.180

1.000

180

1.180

Örnek:

1-%18 KDV hariç 2.360 TL mal veresiye – kredili satıldı

2-Müşteri borcunu vadesinde ödemediği için 200 TL faiz tahakkuk ettirilerek vade uzatıldı.

3- Müşteri tüm borcuna karşılık çek verdi

4-Çek bedeli bankadan tahsil edildi.

120 ALICILAR HS.

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV.HS

120 ALICILAR HS.

642 FAİZ GELİRLERİ HS

101 ALINAN ÇEKLER HS.

120 ALICILAR HS

100 KASA HS.

101 ALINAN ÇEKLER HS

2.360

200

2.560

2.000

360

200

2.560

Örnek: %18 KDV hariç 12.000 TL mal satılarak karşılığında 2.000 TL nakit, 3.000 TL çek alındı. 1.500 TL kredi kartından çekildi. Müşteri 5.000 TL banka hesabımıza havale etti, kalan kısım veresiyedir.

100 KASA HS.

101 ALINAN ÇEKLER HS.

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER HS.

102 BANKALAR HS.

120 ALICILAR.HS.

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

2.000

3.000

1.500

5.000

2.660

12.000

2.160

Açıklama: Kredili satışların vadesi 1 yıldan fazla ise 220-ALICILAR HS’ın da izlenir.

Örnek:

1-%18 KDV HARİÇ 40.000 TL mal 13 ay vadeli olarak veresiye satıldı.

2-Ödeme süresi bir yılın altına indi.

3-Müşteri borcunu ödedi

220 ALICILAR HS.

600 YURT İÇİ SATILAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

120 ALICILAR HS.

220 ALICILAR HS.

100 KASA HS.

120 ALICILAR HS.

47.200

40.000

7.200

47.200

121. ALACAK SENETLERİ

Bu hesap, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senede bağlanmış alacaklarını kapsar.

İşleyişi : Alınan senet tutarları bu hesaba borç, tahsilinde ise alacak kaydedilir.

Senedin vadesi bir yılı aşar ise 221-ALACAK SENETLERİ HS’ın da izlenir.

Senet alındığının hesap borçlu, tahsil edildiğinde yada işletmeden çıktığında alcaklı olur. Alacak senetleri hesabının alt hesapları kullanıldığında aşağıdaki gibi olur.

121-ALACAKLAR SENETLERİ HS.

121-01 Cüzdandaki senetleri Senet işletmeden çıktığında

Tahsile gönderildiğinde 121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-02 Tahsildeki senetler Teminat olarak verildiğinde 121 ALACAK SENETLERİ HS

121-03 Teminattaki senetler

Örnek:

1-%18 KDV dahil 35.400 TL mal satılarak karşılığında 61 gün vadeli senet alındı.

2-Senedin bedeli borçlusu tarafından ödendi.

/ 121 ALACAK SENETLERİ HS.

120-01 Cüzdandaki

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

100 KASA HS.

121 ALACAK SENETLERİ HS.

120-01 Cüzdandaki

35.400

30.000

5.400

35.400

Senetlerde Vadenin Bir Yılın Altına İnmesi:

Örnek:

1-%18 KDV hariç 20.000 TL satılarak karşılığında 15 ay vadeli senet alındı

2-Alacak senedinin vadesi bir yılın altına indi.

3-Senet borçlusu borcunu ödedi.

/ 221 ALACAK SENETELERİ HS

221-01 cüzdandaki

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

15 ay vadeli senetli mal satışı

/ 121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-01 Cüzdandaki

221 ALACAK SENETLERİ HS

221-01 cüzdandaki senet vadesinin bir yılın altına inmesi

100 KASA HS.

121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-01 Cüzdandaki

Senedin tahsili

23.600

20.000

3.600

23.600

Alacak Senedinin Tahsile Gönderilmesi

Örnek:

1-%18 KDV Dahil 59.000 TL mal satılarak karşılığında 90 gün vadeli senet alındı

2-Senet tahsil için Ziraat Bankasına gönderildi.

3-Senedin vadesinde borçlusuna senet bedelini bankaya ödemiş, banka 100 TL tahsil komisyonu keserek kalanı hesabımıza işlemiştir.

Açıklama: Komisyon 653 KOMİSYON GİDERLERİ HS’ın da izlenir.

121 ALACAK SENETLERİ HS

121 -01 cüzdandaki

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS.

. 391 HESAPLANAN KDV HS.

121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-02 Tahsildeki

121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-01 Cüzdandaki

Senedin tahsile gönderilmesi

102 BANKALAR HS

653 KOMİSYON GİDERLERİ

121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-02 Tahsildeki Senet tahsili hesabımıza yattı

59.000

58.900

100

50.000

9.000

59.000

Alacak Senedinin Teminat Olarak Verilmesi

Örnek:

1-İşletmede bulunan 30.000 TL alacak senedi teminat için bankaya verildi.

/ 121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-03 Teminattaki

121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-01 Cüzdandaki Alacak senedinin teminata gönderilmesi

30.000

ALACAK SENEDİNİN YENİLENMESİ: Senedin borçlusu belirlenen vadede senet bedelini ödeyemeyeceğini bildirerek vadenin uzatılmasını talep eder. Bu talep kabul edilir ise vade farkı konularak yeni senet düzenlenir eski senet iptal edilir. Vade farkı 642 Faiz Gelirleri Hesabında izlenir.

Örnek: 1- %18KDV dahil 11.800TL’lık mal satılarak bedeli için 90 gün vadeli senet

alındı.

2- Senet borçlusu belirlenen vadede senet bedelini ödeyemeyeceğini belirterek

vadenin uzatılmasını talep etti. Kabul edilerek 13.000TL’lık yeni bir senet düzenlenerek vade 30 gün uzatıldı eski senet iptal edildi.

1 /

121 ALACAK SENETLERİ HS

121 -01 cüzdandaki

600YURT İÇİ SATIŞLAR

391 HESAPLANAN KDV

2 /

121 ALACAK SENETLERİ HS

121 -01 cüzdandaki Yenilenen

121 ALACAK SENETLERİ HS

121 -01 cüzdandaki

11.800

13.000

10.000

1.800

13.000

ALACAK SENEDİNİN İSKONTO ETTİRİLMESİ: İşletme finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla portföyünde bulunan alacak senetlerini vadesinden önce bankaya ıskonto ettirerek nakit ihtiyacını karşılayabilir. Bu durumda alacak senedi bankaya ciro edilir. Banka senedi

şekil yönünden inceler. Vadeye kadar olan gün sayısı esas alınarak faiz hesaplanır. Hesaplanan faiz senet değerinden düşülerek kalan ödenir. Finansman ihtiyacını karşılamak için katlanılan bu faiz işletme için finansman gideri olduğundan 780 veya 797 FİNANSMAN GİDERLERİ HESABI nda izlenir.

Örnek:

1- %18KDV dahil 23.600TL lık mal satılarak 60 gün vadeli senet alındı.

2- Elimizdeki 23.600TL değerindeki senet vadesinden önce bankaya ıskonto ettirilerek ( kırdırılarak) 22.000TL alındı.

1 /

121 ALACAK SENETLERİ HS

121 -01 cüzdandaki

600YURT İÇİ SATIŞLAR

391 HESAPLANAN KDV

2 /

100 KASA HS

780 FİNANSMAN GİDERİ

121 ALACAK SENETLERİ HS

121 -01 cüzdandaki

23.600

22.000

1.600

20.000

3.600

23.600

Hatır Bonosu: Gerçek olmayan, bir ticari olay veya işlem sonucu oluşmayan sadece karşılıklı güvene dayanan para temini için imzalanan senetlerdir

Örnek:

1-İşletmemiz Xxxxx XXXXXX’xxx 20.000 TL değerinde hatır bonosu alıyor.

2-Hatır bonosu bankaya ıskonto ettirerek 2.000 TL ıskonto gideri kesilip kalan tahsil ediliyor.

/ 121 ALACAK SENETELERİ HS.

121-10 Cüzdandaki hatır bonosu

336 DİĞER ÇEŞİTLİ BORÇLAR HS.

Hatır bonosu alışı

100 KASA HS.

780 FİNANSMAN GİDERLERİ HS.

121 ALACAK SENETLERİ HS.

121-10 Cüzdandaki hatır bonosu Hatır bonosunun tahsili

20.000

18.000

2.000

20.000

122. ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-)

Bilanço gününde, senetli alacakların tasarruf değeri ile değerlenmesini sağlamak üzere alacak senetleri için ayrılan reeskont tutarlarının izlenmesinde kullanılır.

Bilanço tarihi itibariyle işletmenin elinde bulunan ve vadesi bir sonraki döneme sarkan alacak senetlerinin bilanço tarihinden vadenin bitimine kadarki süreye isabet eden faizin hesaplanarak izlendiği hesaptır. Dönemler yıllık olduğunda bilanço tarihi 31 -12 dönemlik olduğunda XXXX – ŞUBAT – MART birinci dönem diğerleri takip eden 3”er aylık dönemlerdir.

İşleyişi: Hesaplanan faiz 657-REESKONT FAİZ GİDERLERİ HS’nın borcuna, bu hesabın alacağına kayıt yapılır. Dönem sonunda 657-REESKONT FAİZ GİDERLERİ HS 690- DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI HS’na devredilerek kapatılır. Yeni dönemde 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU HESABI borçlu 647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ HESABI

alacaklı olur. Vergi Usul Kanuna göre reeskont hesaplama zorunlu değildir. SPK na tabi şirketlerin reeskont hesaplaması zorunludur. Alacak senetleri için reeskont hesaplayan işletmeler, borç senetleri içinde hesaplamak zorundadır.

Reeskont faizi şu şekilde hesaplanır

A = Senedin Nominal Değeri (ana para)

n = Zaman( Bilanço tarihinden vadeye kadar olan gün sayısı) t = Faiz Oranı (Reeskont faiz oranı

Rf = Reeskont Faizi

A x n x t

Rf =

---------------------

36.000 + (n x t)

Örnek: 31/12 tarihi itibariyle işletmenin elinde bulunan vadesinin bitimine 20 gün kalan 73.240TL değerindeki alacak senedi %6 dan reeskonta tabii tutulacaktır.

İstenilen:

1-Reeskont faizini hesaplayınız.

2-Reeskont kaydını yapınız.

3-Reeskont faizleri giderini dönem kârı veya zararı hesabına devrediniz. (Dönem sonu kaydını yapınız)

4-Yeni dönem kaydını yapınız.

Çözüm

A x n x t 73.240 x 20 x 6 73.240 x 120

Rf= = =

36.000 + (n x t) 36.500 + (20 x 6) 36.500 + 120

Rf= 240

657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ HS.

122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU HS.

Reeskont faizi kaydı

240

690 DÖNEM KÂRI VEYA ZARARI HS.

657 REESKONT FAİZ GİDERLERİ HS.

Dönem sonu kaydı

240

122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU HS.

647 REESKONT FAİZ GELİRLERİ HS

yeni dönem kaydı

12.000

124- KAZANILMAMIŞ FİNANSAL KİRALAMA FAİZ GELİRLERİ (-)

Bu hesap finansal kiralamanın yapıldığı tarihte kiralama işlemlerinden doğan alacaklar ile kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki farkı gösteren henüz kazanılmamış finansal kiralama faiz gelirlerinin izlendiği hesaptır. Bu gelirlerin hesaplanmasına ilişkin bilgiler bilanço dipnotlarında yer alır.

İşleyişi: Finansal kiralama sözleşme tutarı ile finansal kiralamayla ilgili kira ödemelerinin bugünkü değeri arasındaki fark “Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri” olarak bu hesaba alacak kaydedilir.Her dönem sonunda gerçekleşmiş olan faiz gelirleri tutarları bu hesaba borç “60- Brüt Satışlar” hesap gurubunda ilgili satış geliri hesabına alacak kaydedilir. Ancak, esas faaliyet konusu finansal kiralama olmayan işletmelerce yapılan finansal kiralama işlemiyle ilgili gerçekleşmiş faiz gelirleri, “64- Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir ve Kârlar” hesap gurubunda faiz geliri hesabına alacak olarak kaydedilir.

126. VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR

İşletmece üçüncü kişilere karşı bir işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin karşılığı olarak geri alınmak üzere verilen depozito ve teminat niteliğindeki değerlerin izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Verilen depozito ve teminatlar bu hesabın borcuna, geri alınanlar veya hesaba sayılanlar alacağına kaydedilir.

Örnek:

1-İşletmemiz Pasinler Belediyesinin açmış olduğu ihaleye katılabilmek için 3.000 TL geçici teminat ödedi.

2-İhaleyi kazanamadığımız için teminat bize iade edildi.

126 VERİELEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HS.

126 -01 Teminat

100 KASA HS.

3.000

100 KASA HS.

126 VERİELEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HS.

3.000

Örnek:

İşletmenin elektrik aboneliği için 200 TL depozito TEDAŞ’ a ödendi

Açıklama: Verilen depozito ve teminatlar bir yıldan daha uzun süre sonra geriye dönecek ise 226-VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HS’In da izlenir.

226 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HS.

100 KASA HS

200

Örnek:

1-Pasinler Kaymakamlığının açmış olduğu ihale için 1.000 TL geçici teminat yatırıldı.

2-İhale sonucu ihaleyi bizim firmamızın kazandığı açıklandı. Fakat biz bu işi yapmaktan vazgeçtiğimizi bildirdik dolayısıyla verilen teminat yandı.

Açıklama: Yanan teminat 653-DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR HS’ın da

izlenir.

126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HS.

Teminat

100 KASA HS

Teminat verildi

1.000

653 DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR HS

126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR HS..

Teminat yandı

1.000

127. Diğer Ticari Alacaklar Hesabı: İşletmenin ticari faaliyeti sonucu ortaya çıkan ve 000-000-000 nolu hesaplarda izlenmeyen (tahsili gecikmiş alacaklar, ileri tarihli çekler, kredi kartlarından alacaklar, komisyoncudan alacaklar) alacakların izlendiği hesaptır.

İşleyişi:

Alacaklar ortaya çıktığında hesap borçlu, tahsil edildiğinde hesap alacaklı olur.

Örnek:

1-%18 KDV Hariç 1.000 TL mal satılarak bedeli kredi kartından tahsil edildi.

2-% 18 KDV Hariç 5.000 TL mal satılarak 2.000 TL için çek alındı (düzenlenme tarihi bugün) kalan kısım için bir ay vadeli çek alındı.

3-Kredi kartı bedeli bankadan tahsil edildi.

4-Elimizdeki çekler ciro edilerek karşılığında aynı değerde mal alındı.

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HS

127 - 01 kredi kartı

600YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391-HESAPLANAN KDV HS. .

kredi kartı ile mal satışı

1.180

1.000

180

101 ALINAN ÇEKLER HS.

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HS.

127- 02 İleri tarihli çek

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Mal satışından çek alındı

2.000

3.900

5.000

900

100 KASA HS.

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HS.

127- 01 Kredi kartı

Kredi kartı bedeli

1.180

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLENECEK KDV HS.

101 ALINAN ÇEKLER HS.

127 DİĞER TİCARİ ALCAKLAR HS.

127 -02 İleri tarihli çekler

5.000

900

2.000

3.900

Örnek: 1 – Daha önce komisyoncuya gönderdiğimiz malları komisyoncu %18KDV dahil 59.000TL’ na sattığını bize bildirdi.

2- Komisyoncu sattığı mal bedelinden 30.000TL bizim banka hesabımıza ödedi.

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HS

127 -05 Komisyoncudan alacak

600YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391-HESAPLANAN KDV HS. .

59.000

50.000

9.000

102 BANKALAR

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR HS

127- 05 Komisyoncudan alacak Komisyoncudan alacağın tahsili

30.000

128. ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR

Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz alacakları kapsar.

İşleyişi :

Tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacaklar ilgili hesapların alacağı karşılığında bu hesaba borç yazılarak bu durumdaki alacaklar normal alacaklardan çıkarılır. Alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak kaydedilir.

alındı.

Örnek: 1-%18 KDV Hariç 3000TL mal satılarak karşılığında 30 gün vadeli senet

2-Senet vadesinde ödenmediğinden mahkeme intikal etti.

121 ALACAK SENETLERİ HS.

121- 01Cüzdandaki

600 YURTİÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Senet karşılığı mal satışı

128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKALR HS.

121ALACAK SENETLERİ HS.

. 121 -01 Cüzdandaki

Alacağın şüpheli duruma düşmesi

3540

3.540

3.000

540

3.540

Örnek:

1-%18 KDV Hariç 2.000 TL mal veresiye satıldı.

2-Müşteri borcunu zamanında ödemediğinden noter kanalıyla protesto edildi.

120 ALICILAR HS.

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Veresiye mal satışı

128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKALR HS.

120 ALICILAR HS.

Alacağın şüpheli duruma düşmesi

2.360

2.000

360

2.360

129. ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

"128. Şüpheli Ticari Alacaklar" için ayrılacak karşılıklarla, perakende satış yöntemi kullanarak bilanço gününden önceki iki hesap döneminde vadesinde tahsil edilemeyen alacakların ilgili dönemlerdeki toplam vadeli satışlara oranlarının ortalamasının değerleme

dönemindeki vadeli satışlara uygulanması suretiyle bulunacak şüpheli alacaklar için ayrılan karşılıkları kapsar. Teminatlı alacaklarda karşılık teminatı aşan kısım için ayrılır.

Bu hesap amaca uygun olarak bölümlenebilir.

İşleyişi :

Hesaplanan karşılık tutarı bu hesaba alacak, "654. Karşılık Giderleri" hesabına borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsiline bağlı olarak, tahmin olunan zararın kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi halinde, gerçekleşmeyen kısım "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı" alacağına devredilerek bu hesaba borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsilinin imkansız olduğu kesinleştiği takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir. Gerçekleşen zararın ayrılan karşılıklardan fazla olması halinde, ayrılan karşılık kadar bu hesaba borç, zarar fazlası ise "681. Önceki Dönem Gider ve Zararları" hesabına borç, tahsil edilemeyen tutar, ilgili alacak hesabına alacak kaydolunur.

Perakende satış yönteminin uygulanması sonucunda bulunan, dönemin karşılık tutarının o tarihteki şüpheli alacaklar karşılığı tutarından az olması durumunda, aradaki fark "644.

Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na aktarılmak üzere bu hesaba borç yazılır.

Daha önce alacaklardan düşülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacakların tahsili söz konusu olduğu takdirde, oluşlarına göre "671. Önceki Dönem Gelir ve Kârlar" hesabına alınır.

Örnek:

1-%18 KDV Dahil 47.200 TL mal satılarak karşılığında 30.000 TL senet alındı kalan kısım veresiyedir.

2-Müşteri senetli ve senetsiz borcunu zamanında ödemediği için protesto edildi.

3-Senetli ve senetsiz şüpheli alacaklar için %100 karşılık ayrılır.

4-Mahkeme sonucuna göre senetli alacak 2.000 TL faizi ile birlikte tahsil edildi.

5-Senetsiz alacağın tahsili imkansız hale gelmiştir.

/ 121 ALACAK SENETLERİ HS.

120 ALICILAR HS.

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KSV HS.

Mal satışı

128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HS.

121 ALACAK SENETLERİ HS.

120 ALICILAR HS

alacağın şüpheli duruma düşmesi

/ 654 KARŞILIK GİDERLERİ HS.

129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KSRŞILIĞI HS

şüpheli ticari alacağa karşılık ayrıldı

100 KASA HS.

128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HS.

642 FAİZ GELİRLERİ HS.

Şüpheli ticari alacakları bir kısmı tahsil edildi

129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KSRŞILIĞI HS

644 KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR HS.

Ayrılan karşılık iptal edildi

129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI HS

128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR HS

şüpheli alacak tahsil edilemedi.

30.000

17.200

47.200

32.000

30.000

17.200

40.000

7.200

30.000

17.200

47.200

30.000

2.000

30.000

17.200

13. DİĞER ALACAKLAR

131. ORTAKLARDAN ALACAKLAR

132. İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR

133. BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR

135. PERSONELDEN ALACAKLAR

136. DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR

137. DİĞER ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-)

138. ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR

139. ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

Bu hesap grubu; herhangi bir ticari nedene dayanmadan meydana gelmiş ve en çok bir yıl içinde tahsil edilmesi düşünülen senetli, senetsiz alacaklar ile bu gruba ait şüpheli alacak ve şüpheli alacak karşılığının izlenmesini sağlar. Bu grup aşağıdaki hesaplardan oluşur.

131. ORTAKLARDAN ALACAKLAR

İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarların izlendiği hesaptır.

İşleyişi : Alacağın doğması halinde hesaba borç, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.

Örnek:

1-Ortak Xxxxx XXXXXX’e 1 ay sonra ödemek şartıyla 1.000 TL borç verildi.

2-Ortak borcunu ödedi.

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.

100KASAHS

ortağa borç verildi

100 KASA HS.

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.

Ortak borcunu ödedi

1.000

Örnek:

1-İşletmenin malzeme stokunda bulunan ve maliyetleri %18 KDV Hariç 1.000 TL olan otomobil lastiklerin den 2 tanesi ortak Xxx XXXXX’e verildi.

2- Ortak borcunu ödedi.

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.

150 İLK XXXXX XXXXXXXXXX HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Ortağa lastik verildi

101 ALINAN ÇEKLER HS.

131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.

Ortak borcunu ödedi

2.360

2.000

360

2.360

132. İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR

İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) iştiraklerinden olan alacaklarını kapsar.

İşletmenin iştiraki olduğu (Sermayesinin %50 sinden azına sahip olan) şirketlerden olan ve hiçbir ticari işlem dolayısıyla ortaya çıkmayan alacakların izlendiği hesaptır.

İşleyişi:

Alacak doğduğunda hesap borçlu tahsil edildiğinde hesap alacaklı olur.

Örnek:

1-İşletmenin iştiraki olan Yıldız A.Ş. dönem sonu kâr dağıtımında şirketimize ait hisseler için 2.000 TL temettü (kâr payı) hesaplanmış bunun 500 TL banka hesabımıza yatırılmış kalan daha sonra ödenecektir.

2-iştirak şirketten olan temettü alacağı tahsil edildi

Açıklama: Temettü gelirleri 640- İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ HS’ın da izlenir.

102 BANKALAR HS.

132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR HS.

640 İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ HS

temettü geliri

100 KASA HS.

132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR HS.

Temettü alacağının tahsili

500

1.500

2.000

1.500

133. BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR

İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısı ile (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) bağlı ortaklıklardan olan alacaklarını içerir.

İşleyişi :

Bu hesaba; alacağın doğması halinde borç, tahsili halinde ise alacak kaydedilir.

Örnek:

1-Bağlı ortağa 5.000 TL borç verildi.

2-Bağlı ortaklık dan olan alacak tahsil edildi.

133 BAĞLI ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.

100 KASA HS.

100 KASA HS

133 BAĞLI ORTAKLARDAN ALACAKLAR HS.

5.000

135. PERSONELDEN ALACAKLAR

İşletmeye dahil personel ve işçinin işletmeye olan çeşitli borçlarını kapsar.

İşleyişi :

Bu hesaba, alacağın doğması halinde borç; tahsili halinde ise alacak kaydedilir.

Örnek:

1-İşletme personeli 10 gün sonra ödenmesi şartıyla 1.000 TL borç aldı.

2-İşletme personeli borcunu ödedi.

135 PERSONELDEN ALACAKLAR HS

100 KASA HS

personele borç verildi

100 KASA HS

135 PERSONELDEN ALACAKLAR HS

personel borcunu ödedi

1.000

136. DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR

Ticari olmayıp yukarıda sayılan hesaplardan herhangi birine dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

İşletme lehine doğan alacaklar bu hesaba borç; tahsilatlar alacak kaydedilir.

Örnek: 1- İşletmede kayıtlı değeri 40.000TL birikmiş amortismanı 35.000TL olan kamyonet 18KDV dahil 11.800TL na 1 ay vadeli kredili satmıştır. 2- Satış bedeli tahsil edildi.

136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HS

257 BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR

254 TAŞITLAR

391 HESAPLANAN KDV

679 DİĞER OLĞ. DIŞI GELİR VE KÂR.

Kamyonetin satışı

11.800

35.000

40.000

1.800

5.000

100 KASA HS

136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HS

Alacağın tahsili

11.800

137. DİĞER ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-)

Bilanço gününde, bu grupta belirtilen senetli alacakların tasarruf değeri ile değerlenmesini sağlamak üzere alacak senetleri için ayrılan reeskont tutarları bu hesapta izlenir.

İşleyişi :

Hesaplanan reeskont tutarları bu hesaba alacak, "652. Reeskont Faiz Giderleri Hesabı"na gider yazılır. İzleyen dönemde bu hesap "642. Faiz Gelirleri Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

138. ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR

Ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz diğer alacakları kapsar.

İşleyişi :

Tahsili şüpheli hale gelen diğer alacaklar ilgili hesapların alacağı karşılığında bu hesaba borç yazılarak, sağlam alacaklardan çıkarılması sağlanır. Alacağın tahsili veya tahsil edilemeyeceğinin kesinleşmesi durumunda bu hesaba alacak kaydedilir.

139. ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

Senetli ve senetsiz şüpheli diğer alacakların tahsil edilememe ihtimalinin kuvvetlenmiş olması halinde, bu tür risklerin giderilmesini sağlamak üzere ayrılan karşılıkları kapsar. Teminatlı alacaklarda karşılık, teminatı aşan kısım için kullanılır.

İşleyişi :

Hesaplanan karşılık tutarı bu hesaba alacak, "654. Karşılık Giderleri Hesabı"na borç kaydedilir. Şüpheli alacağın tahsiline bağlı olarak, tahmin olunan zararın kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi halinde; gerçekleşmeyen kısım "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na alacak kaydolunarak bu hesaba borç yazılır. Şüpheli alacağın tahsilinin imkansız olduğu kesinleştiği takdirde bu hesaba borç, ilgili hesaba da alacak kaydedilir.

Gerçekleşen zararın ayrılan karşılıklardan fazla olması halinde, ayrılan karşılık kadar bu hesaba, zarar fazlası ise "681. Önceki Dönem Gider ve Zararları Hesabı"na borç yazılır. Tahsil edilemeyen tutar ise ilgili alacak hesabına alacak kaydolunur.

Daha önce alacaklardan düşülen ve bu hesaba borç kaydedilen alacakların tahsili söz konusu olduğu takdirde, oluşlarına göre "671. Önceki Dönem Gelir ve Kârları Hesabı’na alınır.

15. STOKLAR

150. İLK MADDE VE MALZEME

151. YARI MAMULLER-ÜRETİM

152. MAMULLER

153. TİCARİ MALLAR

157. DİĞER STOKLAR

158. STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)

159. VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI

Bu grup, işletmenin satmak, üretimde kullanmak veya tüketmek amacıyla edindiği, ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, yan ürün, artık ve hurda gibi bir yıldan az bir sürede kullanılacak olan veya bir yıl içerisinde nakde çevrilebileceği düşünülen varlıklardan oluşur. Faturası gelmemiş stoklar ilgili bulundukları kalemin içinde gösterilir. Bu grupta yer alan hesaplar aşağıdaki gibidir.

150. İLK MADDE VE MALZEME

Üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere işletmede bulundurulan hammadde, yardımcı madde, işletme malzemesi, ambalaj malzemesi ve diğer malzemelerin izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Satın alındıkları ya da üretildikleri maliyet bedelleri ile bu hesabın borcuna, üretime verildiğinde, tüketildiğinde, satıldığında veya devredildiğinde ise hesabın alacağına kaydedilir.

151. YARI MAMULLER-ÜRETİM

Henüz tam mamul haline gelmemiş ancak direkt ilk madde ve malzeme ile direkt işçilik ve genel üretim giderlerinden belli oranlarda pay almış üretim aşamasındaki mamullerin izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Maliyet dönemi sonunda direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderleri tutarları kadar bu hesap borçlandırılır. Üretimi tamamlananların maliyet tutarı bu hesabın alacağı karşılığında ilgili stok hesaplarına aktarılır.

152. MAMULLER

Üretim çalışmaları sonunda elde edilen ve satışa hazır hale gelmiş bulunan mamullerin izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Bu hesap, üretimi tamamlanan mamullerin ambarlara alınmasıyla borçlandırılır. Satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesi ile alacaklandırılır.

İlk Madde: Üzerinde değişim işlemleri uygulanan ve üretilen şeyin bünyesini oluşturmakla birlikte üretilmesine katkıda buluna maddedir.

Örnek: Kumaş üretiminde iplik

Yardımcı Madde: Üretilen şeyin ana bünyesini oluşturmayan ancak onun daha kullanışlı hale getirilmesi için harcanan maddelerdir.

Örnek: Kumaş üretiminde boya

İşletme Malzemesi: Mal veya hizmetin üretim faaliyeti sırasında tüketilen maddedir.

Örnek: Üretim makinalarına konulan yağ

Ambalaj Malzemesi: Ürünün muhafaza edilmesi ve müşteriye ulaştırılması için kullanılan alıcıdan geri alınmayan maddelerdir.

Örnek: Peynir üretiminde teneke.

Diğer Maddeler: İşletmede çalışmaları sırasında tüketilen ve yukarıda sayılanların dışındaki maddelerdir.

Örnek: Kırtasiye, temizlik ampul

Örnek:

%18 KDV Hariç 100.000 TL ilk madde ve malzeme , 50.000 TL yardımcı malzeme 20.000 TL işletme malzemesi 10.000 TL ambalaj malzemesi 10.000 TL diğer malzeme satın alınarak karşılığında 20.000 TL nakit, 30.000 TL çek, 40.000 TL senet imzalandı. 10.000 senet imzalandı. 10.000 TL elimizdeki çek ciro edildi, vadesinin bitimine 20 gün kalan 5.000 TL alacak senedi ciro edildi, kalan kısım banka hesabımızdan ödendi.

/ 150 İLK MADDE MALZEME HS.

150-01 İlk madde malzeme 100.000

150-02 Yardımcı malzeme 50.000

150- 03 İşletme malzemesi 20.000

150 -04 Ambalaj malzemesi 10.000

150-05 Diğer malzeme 10.000

191 İNDİRELECEK KSV HS.

100 KASA HS.

103 VERİLEN ÇEKLER HS.

321 BORÇ SENETLERİ HS

101 ALINAN ÇEKLER HS

121 ALACAK SENETLERİ HS.

102 BANKALAR HS.

İlk madde malzeme alış

190.000

34.200

20.000

30.000

40.000

10.000

5.000

119.200

İlk Madde Malzemenin Depodan Üretim ünitesine Gönderilmesi

Depodan üretim ünitesine gönderilen ilk madde ve malzemenin üretimdeki özelliğine göre muhasebe hesapları kullanılır.

Gönderilen malzeme mamulün ana bünyesini oluşturan direkt ilk madde ve malzemeler ise 710-DİREKT İLK MADDE MALZEME HS’ın da izlenir. Yardımcı madde, ambalaj malzemesi, işletme malzemesi ve diğer malzeme ise 730-GENEL ÜRETİM GİDERLERİ HS’ın da izlenir.

Örnek:

1-Yıldız konfeksiyon fabrikası 18/11/2018 tarihinde %18 KDV Hariç 27.000 Tl değerinde kumaş ve yardımcı malzeme alarak çek verdi.

2- Depodan üretim ünitesine 20.000TL değerinde direkt malzeme, 7.000TL değerinde yardımcı malzeme gönderildi.

150 İLK MADDE MALZEME HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

103 VERİLEN ÇEKLER HS.

İlk madde malzeme alışı

710 DİREKT İLK MADDE MALZEME HS.

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ HS.

150 İLKMADDE MALZEME HS.

Direkt ve yardımcı malzeme üretime gönderildi.

27.000

4.860

20.000

7.000

31.860

27.000

Örnek:

1-X üretim işletmesinin ayakkabı üretimi için %18 KDV Hariç 30.000 TL deri, 2.000 TL boya, 1.000 TL bağ, 1.000 TL ambalaj malzemesi peşin alındı.

2-Direkt ve yardımcı malzemenin tamamı üretime gönderildi.

3-Direkt işçilere 5.000 TL yardımcı işçilere 2.500 TL ücret ödendi.

4-Üretim dönemi sonunda malzemelerin tamamı kullanılmıştır.

5-1.000 çift ayakkabı üretimi tamamlandı.

6-Üretilen ayakkabıların tamamı %30 kârla %18 KDV Hariç peşin satıldı.

150 İLK MADDE MALZEME HS

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA HS.

İlk madde malzeme alışı

710 DİREKT İLK MADDE MALZEME GİDERLERİ HS

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ HS.

150 İLK MADDE MALZEME HS.

İlk madde malzeme üretime gönderildi

720 DİREKT İŞÇİLİK HS.

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ HS.

100 KASA HS.

İşçilere ücret ödendi

151 YARI MAMÜLLER ÜRETİM HS.

711 DİREKT X.X.X GİDERLERİ YANSITMA HS

721 DİREKT İŞÇİLİK YANSITMA HS.

731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YANSITMA HS

Giderlerin yansıtılması

711 DİREKT İ.M.M GİDERLERİ YANSITMA HS

721 DİREKT İŞÇİLİK YANSITMA HS.

731 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ YANSITMA HS

34.000

6.120

30.000

4.000

5.000

2.500

41.500

30.000

5.000

6.500

40.120

34.000

2.500

30.000

5.000

6.500

710 DİREKT İ.M.M GİDERLERİHS

720 DİREKT İŞÇİLİKHS.

730 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ HS

Yansıtma hesapları kapatıldı

152 MAMÜLLE HS

151 YARI MAMÜLLER ÜRETİM HS.

Üretimin tamamlanması

100 KASA HS.

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Mal satışı

620 SATILAN MAMÜL MALİYETİ HS

152 MAMÜLLER HS

Satılan mamulün maliyet kaydı

690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HS.

621SATILAN TİCARİ MALIN MALİYETİ HS

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

690 DÖNEM KARI VEYA ZARARI HS

41.500

63.661

41.500

53.950

30.000

5.000

6.500

41.500

53.950

9.711

41.500

53.950

Toplam maliyet	=	41.500 TL
Birim maliyet	=	41.500 /1.000 = 41.5 TL bir çift ayakkabı maliyeti

Toplam Satış Fiyatı = (41.500 x 0,30)+ 41.500 ) = 53.950

153. TİCARİ MALLAR

Herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile işletmeye alınan ticari mallar (emtia) ve benzeri kalemler bu hesapta yer alır.

İşleyişi :

Satın alınan ticari mallar (emtia) maliyet bedeli ile bu hesaba borç, satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise maliyet bedeli ile alacak kaydedilir.

Sürekli Envanter Yöntemi:

Her satış işleminden sonra satılan malın maliyeti hesaplanarak kayıt edildiği yöntemdir. İşletmede bir iki çeşit mal satışı yapılıyor ise bu yöntemin uygulanması uygun olur. Yöntemin avantajı her an için maldan yapılan kâr veya zarar ile stok miktarı kolayca görülür.

Aralıklı Envanter Yöntemi:

Bir dönem boyunca normal satış işlemleri yapılır. Dönem sonunda envanter (saymak,tartmak,ölçmek) yapılarak satılan malın maliyetinin tespit edilip tüm satışlar için tek bir maliyet kaydının yapıldığı yöntemdir.

Satılan mal çeşidinin çok olduğu işletmeler için kullanılır. Satış kârı veya zararını görebilmek için stok sayımının yapılması gerekir.

Örnek:

1-%18 KDV Hariç 5.000 TL mal peşin alındı

2-Bu mallar %18 KDV Hariç 6.000 TL peşin satıldı.

İstenilen:

1-Sürekli envanter yöntemine göre

2-aralıklı envanter yöntemine göre kaydını yapınız.

Sürekli Envanter Yöntemine göre;

Maliyet fiyatı 5.000 TL olan mallar 6.000 TL ye satıldı

/ 153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS

100 KASA HS

mal alışı

24/11/2019

100 KASA HS.

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Mal satışı

/ 24/11/2019

621 SATILAN TİCARİ MALIN MALIYETİ HS.

153 TİCARİ MALLAR HS.

Maliyet kaydı

5.000

900

7.080

5.000

5.900

6.000

1.080

5.000

Aralıklı Envanter Yöntemine Göre;

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA HS.

Mal alışı

/ 25/11/2019

100 KASA HS

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

391 HESAPLANAN KDV HS.

Mal satışı

31/12/2019

621 SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ HS

153 TİCARİ MALLAR HS.

Maliyet kaydı

5.000

900

7.080

5.000

5.900

6.000

1,080

5.000

Satılan malın Maliyetinin Bulunması

1-153 Ticari Mallar Hesabının borç kalanı alınır.

2-Sayım yapılarak dönem sonu mal mevcudu bulunur.

3-Ticari malların borç kalanından dönem sonu mal mevcudu çıkarılır. Sonuç. Malın maliyetidir.

4-Bu rakam kadar 621-Satılan Ticari malın Maliyeti Hesabı borçlu 153-Ticari Mallar Hesabı alacaklı olur.

5-621- Satılan Ticari malın Maliyeti Hesabı ve 600-Yurt İçi Satışlar Hesabı 690-Dönem Kârı veya Hesabına devredilir.

6-690-Dönem Kârı veya Zararı Hesabının borç tarafı büyükse mal satış zararı, alacak tarafı büyükse mal satış kârını ifade eder.

Örnek:

İşletmenin 153-Ticari Mallar Hesabı ile ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir.

153 TİCARİ MALLAR 600 YURT İÇİ SATIŞLAR

10,000

8.000

Yapılan envanter sonucu dönem sonu mal mevcudunun 4,000 TL olduğu tespit edilmiştir.

İstenilen:

a-Satılan malın maliyetini bulunuz.

b-Satılan malın maliyet kaydını yapınız.

c-Dönem sonu kayıtlarını yaparak mal satış kâr veya zararını tespit ediniz Satılan malın maliyeti = 10,000 – 4,000 = 6,000 TL

621 SATILAN TİCARİ MALLIN MALİYETİ HS.

153 TİCARİ MALLAR HS.

Satılan malın maliyeti kaydı

/ 600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS.

690 DÖNEM KÂR VEYA ZARARI HS.

Dönem sonu kaydı

690 DÖNEM KÂR VEYA ZARARI HS.

621 SATILAN TİCARİ MALLIN MALİYETİ HS.

Dönem sonu kaydı

6,000

8.000

6.000

6,000

8.000

6.000

Ticari Mal Alış Örnek: %18 KDV dahil 88.500TL değerinde mal alınarak, karşılığında 18.500TL nakit, 10.000TL değerinde çek, 12.000TL değerinde 30 gün vadeli senet imzalandı, 13 ay vadeli 5.000TL değerinde senet imzalandı, banka hesabımızdan satıcı hesabına 13.000TL havale edildi, elimizdeki vadesinin bitimine 20 gün kalan 3.000TL değerindeki alacak senedi ciro edildi, elimizde bulunan vadesinin bitimine 15 ay kalmış 7.000TL değerinde alacak senedi ciro edildi, kalan kısım kredili (veresi) olup, yarısı 4 ay sonra, yarısı ise 14 ay sonra ödenecektir.

Muhasebe soruları iki kısımdan oluşur. Her muhasebe sorusunun içerisinde de o sorunun cevabı olan hesaplar mevcuttur. Mal alış sorusunda alındı kelimesine kadar olan kısım borçlu hesap olan 153 TİCARİ MALLAR HS ve 191 İNDİRİLECEK KDV Hesabının borcuna yazılır. Bu alış karşılığında neler verilmiş ise sırasıyla adı geçen hesapların alacağına yazılır.

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA HS.

103 VER. ÇEKLER VE ÖD.

321 BORÇ SENETLERİ

421 BORÇ SENETLERİ

102 BANKALAR

121 ALACAK SENETLERİ

221 ALACAK SENETLERİ

320 SATICILAR

420 SATICILAR

Mal alındı

75.000

13.500

18.500

10.000

12.000

5.000

13.000

3.000

7.000

10.000

Ticari Mal Satış

Sorulan muhasebe sorusunda mal satıldı kısmına kadar olan miktar üzerinden kdv hesaplanıp, 600 YURT İÇİ SATIŞLAR HESABI ve 391 HESAPLANAN KDV hesabının alacağına yazılır. Karşılığında ne alınmış ise adı geçen hesapların borcuna yazılır.

Örnek: %18KDV dahil 70.800TL değerinde mal satıldı, Satılan mal bedeli için 5.800TL nakit, 6.000TL değerinde çek, 90 gün vadeli 14.000TL değerinde senet, 15 ay vadeli 5.000TL değerinde senet alındı, 3.000TL kredi kartından çekildi, müşteri banka hesabımıza 7.000TL EFT yaptı, kalan kısım kredili (veresiye) olup yarısı 6 ay sonra, yarısı ise 16 ay sonra xxxxxxx tarafından ödenecek.

100 KASA

101 ALINAN ÇEKLER

121 ALACAK SENETLERİ

221 ALACAK SENETLERİ

108 DİĞER HAZIR DEĞERLER

102 BANKALAR

120 ALICILAR

220 ALICILAR

600 YURT İÇİ SATIŞLAR

391 HESAPLANAN KDV

Mal satıldı

5.800

6.000

14.000

5.000

3.000

7.000

60.000

10.800

Mal Alış Giderleri : Satın alınan mallarla ilgili olarak malın alışından işletmeye girinceye kadar yapılan tüm giderler malın maliyetine eklenir. Bu nedenle yapılan gider ne olursa olsun aynen mal gibi 153 Ticari Mallar Hesabının borcuna kayıt edilir.

Örnek: 1 - %18KDV dahil 23.600TL değerinde mal alınarak bedeli için çek verildi. 2 - Malların nakliyesi için %18KDV dahil 1.180TL nakit ödendi.

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

103 VERİLEN ÇEKLER.

/ 153 TİCARİ MALLAR HS.

Nakliye

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA

Nakliye gideri ödendi

20.000

3.600

1.000

180

23.600

1.180

Mal alış iadesi: Satın alınan mallar çeşitli nedenlerle satıcıya iade edildiğinde alış değeri üzerinden 153 Ticari Mallar Hesabı ve 391 Hesaplanan Katma Değer Vergisi hesabı alacaklı olur.

Örnek: 1- %18KDV dahil 59.000TL değerinde mal kredili alındı.

2- Alınan mallardan %18KDV dahil 11.800TL lık kısmı istenilen özelliklere sahip olmadığı için satıcıya iade edildi.

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

320 SATICILAR

153 TİCARİ MALLAR

391 HESAPLANAN KDV

Malların iadesi

50.000

9.000

11.800

59.000

10.000

1.800

Mal Alış Iskontosu: Malın kredili satın alınıp, fatura kesildikten sonra erken ödeme veya diğer nedenlerle satıcı firmanın işletme lehine yapmış olduğu ıskonto alış ıskontosu olarak nitelendirilir. Mal satın alınırken pazarlık sonucu yapılan indirim ve ıskontolar bir fiyat belirleme işi olup, ıskonto olarak nitelendirilmez.

Örnek: 1 - %18KDV dahil 35.400TL değerinde mal 3 ay vadeli kredili alındı.

2- Satıcıya olan borç erken ödendiği için satıcı firma %10 ıskonto yaptı

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

320 SATICILAR

153 TİCARİ MALLAR

391 HESAPLANAN KDV

100 KASA

30.000

5.400

35.400

3.000

540

31.860

01 – 01 – 2019 tarihinden itibaren ticari işletmeler naylon poşetleri asgari 25krş bedel karşılığında müşteriye satarak alınan ücretin 15krş’luk kısmını satışı takip eden ayın 1 – 15 arasında beyan, beyanı takip eden ikinci ayın sonuna kadar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Merkez Saymanlık Hesabına ödemek zorundadırlar.

Örnek: a) İşletmemiz 01 – 02 – 2019 tarihinde %18KDV hariç tanesi 2 kuruştan 200.000adet plastik poşeti peşin aldı.

b) Poşetlerin tamamı malla birlikte müşteriye satılarak bedeli kredi kartından tahsil edildi.

c) Bakanlık payı banka hesabından ödendi.

01 -02- 2019

153 TİCARİ MALLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA

Şubat 2019 108 DİĞER HAZIR DEĞERLER

602 DİĞER GELİRLER

391 HES. KDV

0.25krş x 200.000adet

28 – 02 - 2019

621S.T.M.M

153 TİCARİ MALLAR

------------------------- 15 – 03 – 2019 ------------------------- 770 GENEL YÖNETİM GİDERİ

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR

15krş x 200.000 adet

30 – 05 – 2019

360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR

102 BANKALAR

4.000

720

50.000

4.000

30.000

4.720

42.373

7.627

4.000

30.000

157. DİĞER STOKLAR

Yukarıdaki stok kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi kalemler bu hesap grubunda yer alır.

İşleyişi :

Elde edilen bu stoklar maliyet bedeli ile hesaba borç, satıldığında, devredildiğinde veya kullanıldığında alacak kaydedilir.

DEĞERİ DÜŞEN STOKLAR

Ekonomik veya fiziki nedenlerle değer düşüklüğüne uğramış stoklar ait oldukları stok hesabından çıkarılarak değeri düşen stoklar grubuna alınır. Değeri düşen bu stoklar için kullanılan hesap 157-Diğer Stoklar Hesabıdır.

Stok Değer Düşüklüğünün Kesin Olması

Örnek:10.000 TL değerindeki ticari malların modası geçmesi nedeni ile değeri 8.000 TL’ye inmiştir.

Not: Değer düşüklüğünden dolayı meydana gelen zarar 659.DİĞER OLAĞAN GİDER ve ZARARLAR HS. İzlenir

157 DİĞER STOKLAR HS.

Değeri düşen stok

659 DİĞER OLAĞAN GİDER ve ZARAR HS.

153 TİCARİ MALLAR

8.000

2.000

10.000

Not: Stok değer düşüklüğünün kesin olmaması durumunda değer düşüklüğü kadar karşılık ayrılır. Karşılık ayırmada 654. KARŞILIK GİDERLERİ HS. Borçlu 158. STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI HS. Alacaklı olur.

KOMİSYONCUDAKİ MALLAR

İşletme adına satılmak üzere komisyoncuya gönderilen malların maliki işletme olduğu için komisyoncuya gönderilen mallar 157 DİĞER STOKLAR hesabında izlenir.

Komisyoncuya gönderilen mallar maliyet değeri ile bu hesabın borcuna yazılır. Komisyoncuya ödenen satış komisyonu pazarlama satış faaliyeti olduğu için 760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERLERİ hesabında izlenir. Komisyoncunun mal satışından itibaren satılan mal bedeli 127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR hesabında izlenir.

Örnek:

1- İşletme adına satılmak üzere komisyoncuya 80.000TL lık mal gönderildi. 2- Malların nakliyesi için %18KDV dahil 3.540TL ödendi.

3- Komisyoncu malların tamamını %18KDV dahil 118.000TL’na sattığını bildiriyor.

4- Komisyoncu sattığı mal bedelinden 4.000TL komisyonunu keserek kalanı banka hesabımıza havale ettiğini bildirdi.

1 /

157 DİĞER STOKLAR HS.

153 TİCARİ MALLAR

2 /

157 DİĞER STOKLAR HS

191 İNDİRİLECEK KDV

100 KASA HS

3 /

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR

600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS

391 HESAPLANAN KDV

4 /

102 BANKALAR

760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM GİDERİ

127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR

80.000

3.000

540

118.000

114.000

4.000

80.000

3.540

100.000

18.000

118.000

YOLDAKİ MALLAR

Hukuken işletmenin olup, henüz işletmeye girmemiş Ticari Mal, hammadde, yarı mamul gibi stokların nakliye firmasına tesliminden işletmeye girinceye kadar izlendiği hesaptır. Yoldaki mallar işletmeye girinceye kadar maliyet değeri ile bu hesapta izlenir. Stoklar işletmeye girdiğinde ilgili stok hesabına devredilerek kapatılır.

Örnek: 1- Satıcı firma %18KDV dahil 141.600TL’lık hammadde bizim adımıza DDY’na taşınmak amacıyla teslim edildiği bildirilerek mal bedili banka hesabımızdan havale edildi.

2- Hammaddenin nakliyesi için DDY”na %18KDV dahil 2.360TL ödendi. 3- Hammadde işletme deposuna girdi.

1 /

157 DİĞER STOKLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV

102 BANKALAR

Malların işletme adına DDY verilmesi 2 /

157 DİĞER STOKLAR HS

191 İNDİRİLECEK KDV

100 KASA HS

Nakliye giderinin ödenmesi 3 /

150 İLK MADDE MALZEME HS

157 DİĞER STOKLAR

Hammaddenin işletmeye girmesi

120.000

21.600

2.000

360

122.000

141.600

2.360

122.000

158. STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)

Bu hesap, yangın, deprem, su basması gibi doğal afetler ve bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak, teknolojik gelişmeler ve moda değişiklikleri nedenleriyle stokların fiziki ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıkması veya bunların dışında diğer nedenlerle stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin meydana gelmesi dolayısıyla, kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Stok değer düşüklüğü tespit edildiğinde "654. Karşılık Giderleri Hesabı"nın borcu karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir. Karşılık ayrılan stok kaleminin işletme içinde kullanılması ya da satılması halinde; ilgili stok hesabının alacağı ile karşılaştırılarak daha önce ayrılan karşılık "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

1- İşletmede bulunan 80.000TL değerindeki ticari mallarda moda değişmesi nedeniyle oluşan değer düşüklüğü nedeniyle %30 karşılık ayrılmasına karar verildi.

2- Malların tamamı takip eden dönemde %18KDV dahil 60.000TL”na peşin satılıyor. 3-

1 /

654 KARŞILIK GİDERLERİ

158 STOK DEĞ. DÜŞÜK. KARŞ.

2 /

100 KASA HS

600 YURTİÇİ SATIŞLAR

391 HESAPLANAN KDV

3 /

621 SATILAN TİCARİ MALIN MALİYETİ

153 TİCARİ MALLAR

4 /

158 STOK DEĞ. DÜŞÜK. KARŞ

644 KONUSU KAL. KARŞ

24.000

70.800

80.000

24.000

60.000

10.800

80.000

24.000

159. VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI

Yurt içinden ya da yurt dışından satın alınmak üzere siparişe bağlanan stoklarla ilgili olarak yapılan avans ödemelerinin izlendiği hesaptır.

İşleyişi :

Yapılan ödemeler bu hesaba borç, malın teslimi üzerine alacak kaydedilir.

Örnek: 1)İstanbul’daki bir firmaya mal sipariş edilerek (ilk madde ve malzeme) 10.000 TL avans banka hesabımızdan ödendi.

2)Mallar bugün faturası ile teslim alındı. Fatura bedeli %18 KDV dahil 47.200 TL olup avans düşüldükten sonra kalan kısım için çek verildi.

159 VERİLEN ŞİPARİŞ AVANSLARI HS.

102BANKALAR HS

Avans gönderildi.

150 İLK MADDE ve MALZEME HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS.

103 VERİLEN ÇEK. ve ÖDEME EM. HS.

Mal teslim edildi.

10.000

40.000

7.200

10.000

37.200

Örnek: İşletme ithal edeceği 30,000 $ tutarındaki mal için aşağıdaki işlemleri yapmıştır.

1)Kur 1 $ = 5 TL

2)Ziraat Bankası ile yapılan anlaşma sonucu akreditif bedelinin %40’ı kadar karşılık yatırmamız isteniyor. Bu karşılık bankadaki ticari mevduat hesabımızdan ödeniyor.

3)Akreditif gideri olarak bankaya 1.000 TL nakden ödeniyor.

4)Akreditif tutarının kalanı ile 2.000 TL faiz bankaya ödenerek mal ile ilgili belgeler teslim alınıyor.

5)Bu mallarla ilgili olarak 500 TL kur farkı, 2.500 TL gümrük resmi, 27.000TL KDV ödenerek mallar gümrükten çıkarılıyor.

6)Taşıma ücreti olarak %18 KDV hariç 1.000 TL nakden ödenerek mallar stoka alınıyor.

İstenilen:

a)Akreditifin açılış kaydını.

b)Akreditifin giderinin ödenme kaydını.

c)Bankaya olan kredi borcu ve faizinin ödenerek belgelerin ödeniş kaydını.

d)Malların gümrükten çekilme kaydını.

e)Xxxxxxx giderinin ödenme kaydını.

f)Malların stoka alınma kaydını.

159 VERİLEN ŞİPARİŞ AVANSLARI HS.

30,000 x 5

300 BANKA KREDİLERİ HS. 102BANKALAR HS.

150,000

60,000

90.000

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI HS.

100 KASA HS.

Akreditif giderinin ödenmesi

157 DİĞER STOKLAR HS.

159 VERİLEN SİPARİŞ AVANS. HS

Malların gümrüğe gelişi.

300 BANKA KREDİLERİ HS.

157 DİĞER STOKLAR HS.

100 KASA HS.

Kredi anapara ve faiz ödenerek evraklar alındı

157 DİĞER STOKLAR HS.

Kur farkı 500

Gümrük resmi 2.500 191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA HS.

Malların gümrükten çıkması.

157 DİĞER STOKLAR HS.

191 İNDİRİLECEK KDV HS.

100 KASA HS.

153 TİCARİ MALLAR HS.

157 DİĞER STOKLAR HS.

1.000

150.000

90,000

2.000

3.000

27.000

1.000

180

156.000

1.000

150.000

92.000

30.000

1.180

156.000

17. YILARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİNE İLİŞKİN HESAPLAR

170 – 178 YILARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ

178 . YILLARA YAYGIN İNŞAAT ENFLASYON DÜZELTME HESABI

179 .TAŞERONLARA VERİLEN AVANSLAR

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri yapan işletmelerin, bu işleri dolayısıyla yaptıkları harcamaların izlendiği hesap grubudur.

170 – 178 YILARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ

İşletmenin üstlendiği yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinin maliyetlerinin oluşturduğu hesaplardır. Bu hesaplar proje bazında bölünür.

İşleyişi: İşletmenin üstlendiği inşaat ve onarım işleri ile ilgili giderleri dönem içerisinde 740 Hizmet Üretim Maliyeti hesabının borcuna yazılır. Dönem sonunda oluşan tüm giderlerin toplamı kadar 741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANSITMA HESABI alacaklı 170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİYETLERİ HESABI borçlu olur. Takip

eden kayıtla 741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANSITMA HESABI borçlu, 740 Hizmet Üretim Maliyeti hesabı alacaklı yapılır.

Örnek: 1-şletme yapımını üstlendiği okul projesi için %18KDV dahil 23.600TL temel kazı işlemi yaptırarak bedelini çekle ödedi.

2- %18KDV dahil 118.000Tl değerinde inşaat malzemesi alarak çek verdi.

4- İnşaat dönemi sona erdi.

1 /

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ

Temel kazı

191 İNDİRİLECEK KDV

103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖD. EM

Kazı bedeli ödendi..

2 /

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ

İnşaat malzemesi

191 İNDİRİLECEK KDV

103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖD. EM

İnşaat malzemesi alındı

3 31 – 12

170 YILLARA YAYGIN İNŞAAT VE ONARIM MALİY.

741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANS

Giderlerin yansıtılması

20.000

3.600

100.000

18.000

120.000

23.600

118.000

120.000

4 /

741 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ YANSITMA HS

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ

120.000

178- YILLARA YAYGIN İNŞAAT ENFLASYON DÜZELTME HESABI

Bu hesap, "697- Yıllara Yaygın inşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı"nın borç kalanının aktarılarak proje bazında açılacak tali hesaplar düzeyinde izlendiği hesaptır.

İşleyişi:

"697- Yıllara Yaygın inşaat Enflasyon Düzeltme Hesabı"nın borç kalanı dönem sonlarında söz konusu hesabın alacağına karşılık bu hesabın borcuna alınarak geçici kabule kadar bu hesapta bekletilir. Geçici kabul yapıldığında o projeye ilişkin tutar bu hesaptan "658- Enflasyon Düzeltmesi Zararları" hesabına aktarılır.

179 –TAŞERONLARA VERİLEN AVANSLAR

Yıllara yaygın inşaat ve onarım faaliyetinde bulunan işletmeler tarafından taahhüt konusu inşaat ve onarım işinin bir kısmının veya tamamının taşeronlara yaptırılması durumunda, taşeronlara verilen avansların proje bazında izlendiği hesaptır.

İşleyişi: Taşerona avans verildiğinde bu hesaba borç, mahsup edildiğinde alacak kaydedilir.

Örnek: 1 - İşletmenin yapmakla yükümlü olduğu projenin dış cephe kaplama kısmının yapımı için taşeron firmaya 80.000TL avans %09.48 damga vergisi kesilerek banka hesabından ödeniyor.

2-Taşeron firma işi teslim ederek %18KDV hariç 250.000TL lık faturayı işletmemize sundu. 3- Taşerona olan borç çekle ödendi.

1 /

179 TAŞERONLARA VERİLEN AVANSLAR

100 KASA

360 ÖD. VERGİ VE FON.

Damga vergisi

Avans ödendi.

80.000

79.242

758

2 /

740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ

Dış cephe kaplama

191 İNDİRİLECEK KDV

179 TAŞERONLARA VERİLEN AVANSLAR

327 DİĞER TİCARİ BORÇLAR

Taşeron

250.000

45.000

80.000

215.000

3 /

327 DİĞER TİCARİ BORÇLAR

103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ

215.000

18. GELECEK AYLARA AİT GİDERLER

180. GELECEK AYLARA AİT GİDERLER

181. GELİR TAHAKKUKLARI

Bu grup, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan, ancak gelecek dönemlere ait olan giderler ile faaliyet dönemine ait olup da kesin borç kaydı hesap döneminden sonra yapılacak gelirlerden oluşur. Bu grup hesapları aşağıdaki gibidir.

180. GELECEK AYLARA AİT GİDERLER

Bu hesap, peşin ödenen ve cari dönem içinde ilgili gider hesaplarına kaydedilmemesi gereken, gelecek döneme ait giderleri izlemek için kullanılır.

İşleyişi :

Gelecek aylarda ilgili gider ve maliyet hesaplarına borç kaydedilecek peşin olarak ödenen giderler, bu hesabın borcuna kaydedilir. Gelecek aylarda bu hesaba alacak verilmek suretiyle ilgili gider hesabına aktarılır.

Bilanço dönemi yıllık olan işletmelerde izleyen yılın ayları ile bilanço dönemi aylık olan işletmelerde ise izleyen aylarla ilgili olarak ödenen giderlerin ilgili aylarda gider hesaplarına alınıncaya kadar izlendiği hesaptır. İzleyen aylarla ilgili gider yapıldığında hesap borçlu olur. Xxxxxx ay geldiğinde alacaklı yapılarak karşılığında gider hesabı borçlu olur. İçinde bulunulan dönemin gideri 7/A seçeneğinde 750 ARAŞTIRMA GELİŞTİRME – 760 PAZARLAMA SATIŞ DAĞITIM - 770-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ hesaplarından ilgili olana gelecek aylara ait giderler ise 180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER HS’ da gelecek yıllara ait giderler 280-GELECEK YILLARA AİT GİDERLER HS’ da izlenir.

Örnek: İşletme 1 Ekim 2018 tarihinden itibaren aylığı 1.000 TL’den 1 yıllığına bir iş yerini yönetim bürosu olarak kiralayarak kira bedelini peşin ödemiştir.

İstenilen:

a)2018 yılı kayıtlarını. b)2019 yılı kayıtlarını yapınız. Giderler aylık olarak işleniyorsa

- /

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS.

Ekim 2018 kirası

180 GELECEK AYLARA AİT GİD. HS.

Xxxxx, Aralık 2018 kirası

280 GELECEK YILLARA AİT GİDER HS.

. 2019 kirası.

100 KASA HS.

Bir yıllık işyeri kirası ödendi.

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS.

Kasım 2018 kirası

180 GELECEK AYLARA AİT GİD. HS. .

Kasım, Aralık 2018 kirası Kasım ayının kirası ödendi.

180 GELECEK AYLARA AİT GİD. HS.

2019 yılı kirası

280 GELECEK YILLARA AİT GİD. HS

2019 kirası

2019 yılı kirası

770 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ HS.

Xxxx 2019 kirası

180 GELECEK AYLARA AİT GİD. HS. . Xxxx 2019 kirası gider kaydı

1.000

2.000

9.000

100

900

100

12.000

100

900

100

Document Metadata

Table of Contents

GENEL MUHASEBE

Document Metadata