102 NOLU SÖZLEŞME
SOSYAL GÜVENLİĞİN ASGARİ NORMLARI
HAKKINDA SÖZLEŞME
Türkiye, Sözleşmenin 2. maddesinin (b) fıkrasında öngörülen
yetkiye dayanarak, sadece hastalık ödeneklerine ilişkin
III'ncü, ihtiyarlık yardımlarına ilişkin V nci, iş
kazalarıyla meslek hastalıkları halinde yapılacak yardımlara
ilişkin VI ncı, malüliyet yardımlarına ilişkin IX uncu ve
ölüm yardımlarına ilişkin X ncu bölümlerine ait
mükellefiyetlerin kabulü, sağlık yardımlarına ilişkin II
nci ve analık yardımlarına ilişkin VIII inci bölümlere ait
mükellefiyetlerin ise sözleşmenin 3. maddesinde öngörülen
yetkiye dayanılarak 9. maddesinin (d) fıkrası ile 48. maddenin
(c) fıkrasındaki geçici istisna hükümlerinden yararlanmak
suretiyle kabulü kaydıyla onaylamıştır.
ILO Kabul Tarihi: 28 Haziran 1952
Kanun Tarih ve Sayısı: 29 Temmuz 1971 / 1451
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 10 Ağustos 1971 /
13922
Bakanlar Kurulu Kararı Tarih ve Sayısı: 1 Nisan 1974 /
7-7964
Resmi Gazete Yayım Tarihi ve Sayısı: 15 Ekim 1974 /
15037
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Genel Konferansı,
Milletlerarası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu tarafından
Cenevre'de toplantıya davet olunarak, 4 Haziran 1952 tarihinde
yaptığı 35 inci toplantısında,
Toplantı gündeminin 5 inci maddesini teşkil eden sosyal
güvenliğin asgari normları konusundaki muhtelif teklifleri
kabule karar vererek,
Bu tekliflerin bir Milletlerarası Sözleşme şeklini alması
gerektiğini tesbit ederek,
Yirmi sekiz Haziran bin dokuz yüz elli iki tarihinde "1952
Sosyal Güvenlik (Asgari Normlar) Sözleşmesi" olarak
isimlendirilecek olan aşağıdaki Sözleşmeyi kabul etmiştir.
BÖLÜM I
GENEL HÜKÜMLER
MADDE 1
"Mevzuatla tayin olunan" tabiri, milli mevzuatla veya
milli mevzuat gereğince tayin olunan demektir.
"İkamet" tabiri, mutad olarak Üye Devletin, ülkesi
üzerinde ikameti, "Mukim" tabiri de, mutad olarak
Üye Devletin ülkesi üzerinde ikamet eden kimseyi ifade eder.
"Karı" tabiri, geçimi koca tarafından sağlanan
karı demektir.
"Dul Kadın" tabiri, kocasının ölümü tarihinde
geçimi kocası tarafından sağlanan kadın demektir.
"Çocuk" tabiri, mevzuatla tayin edilen şekle göre,
tahsil mecburiyetinin sona erdiği yaşın altındaki bir çocuk
veya 15 yaşını doldurmamış bir çocuk demektir.
"Staj Devresi" tabiri, mevzuatla tayin edilen şekle
göre, bir prim ödeme devresi, bir çalışma devresi, bir
ikamet devresi veya bunların herhangi bir şekildeki terkibi
demektir
10, 34 ve 49 uncu maddelerin tatbikatında, "yardım"
tabiri, ya ilgiliye doğrudan doğruya sağlanan sağlık
yardımları veya ilgilinin yaptığı masrafların kendisine
ödenmesi şeklindeki bilvasıta yardımlar manasına gelir
MADDE 2
İşbu Sözleşmeyi tatbik eden her üye,
I) 1. bölümü
II) IV. V. VI. IX ve X. bölümlerden en az
birisi dahil olmak şartıyla II. III. IV. VI. VII. VIII. IX ve
X. bölümlerden en az üçünü;
III) XI. XII. XIII. bölümlerin bunlarla
ilgili hükümlerini,
IV) XIV. bölümü tatbik etmeye,
Sözleşmenin II - X. bölümlerinde yazılı mükellefiyetlerden
hangilerini kabul ettiğini, tasdik vesikasında belirtmeye
mecburdur.
MADDE 3
Ekonomisi ve tedavi imkanları yeter derecede
gelişmemiş olan bir Üye, yetkili makam dilerse ve bu makamın
lüzum gördüğü müddetçe, tasdik vesikasına ekleyeceği
bir beyanla aşağıda yazılı maddelerde derpiş olunan
muvakkat istisnalardan faydalanma hakkını mahfuz tutabilir:
9 d); 12 (2); l5 d); 18 (2); 21c); 27
d); 33 b); 34 (3); 41 d); 48 c); 55 d) ve 61 d).
Bu maddenin 1. paragrafına göre bir beyanda bulunan her Üye
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Ana Statüsünün 22 nci
maddesine göre vermeye mecbur olduğu, bu Sözleşmenin
tatbikatı hakkındaki yıllık raporunda, faydalanma hakkını
mahfuz tuttuğu istisnalardan her birisi için,
Bu istisnanın dayandığı sebeplerin devam ettiğini;
Veya, bahis konusu istisnadan faydalanma hakkından belirli bir
tarihten itibaren vazgeçtiğini, bildirir.
MADDE 4
İşbu Sözleşmeyi tasdik etmiş olan her üye, II - X.
bölümlerden tasdik vesikasında evvelce belirtilmemiş
olanların bir veya bir kaçının tahmil ettiği
mükellefiyetleri kabul ettiğini Milletlerarası Çalışma
Bürosu Genel Müdürüne sonradan bildirebilir
Bu maddenin 1. paragrafında derpiş edilen taahhütler tasdik
vesikasının ayrılmaz cüzü olarak kabul edilir ve bildirme
tarihinden itibaren aynı kuvveti haiz olur
MADDE 5
Bir Üyenin, tasdik vesikasında yer alan II - X. bölümlerden
herhangi birinin tatbikatı bakımından işçi ve hizmetlilerin
veya mukimlerin muayyen bir yüzde nispetinden yukarı sayıda
işçi ve hizmetli veya mukimlerin muayyen bir yüzde nispetinden
yukarı sayıda işçi ve hizmetli veya mukim kategorilerini
korumakla mükellef olması halinde, Üye mezkur bölümün
tatbikini taahhüt etmeden önce, istenilen nisbete ulaşılmış
olduğundan emin bulunması lazımdır.
MADDE 6
Bu sözleşmenin II, III, IV, V, VIII (Sağlık yardımlarına
taallük eden hususlarda), IX ve X. bölümlerinin tatbikatı
bakımından, bir Üye milli mevzuata göre mecburi olmayan
sigortalarla sağlanan himayeyi de hesaba katabilir.
Amme mercileri tarafından mürakabe edilmesi veya mevzuatla
tayin edilen esaslara uygun olarak, işverenlerle çalışanlar
tarafından müştereken idare olunması;
Kazançları, kalifiye bir erkek işçinin kazancını aşmayan
kimselerin mühim bir kısmını şumülüne alması;
İcabında, diğer himaye şekilleriyle birlikte, Sözleşmenin
ilgili hükümlerine uygun bulunması; lazımdır.
BÖLÜM II
SAĞLIK YARDIMLARI
İSTİSNA HÜKMÜNE GÖRE
MADDE 7
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her Üye, korunan
kimselere sağlık durumları gerektirdiği zaman, bu bölümün
aşağıdaki maddelerine uygun olarak, koruyucu mahiyette veya
tedavi şeklinde sağlık yardımları yapılmasını teminat
altına alır
MADDE 8
Yardım yapılacak hal, sebebi ne olursa olsun hastalık hali ile
gebelik, doğum ve bunların doğurduğu neticelerdir.
MADDE 9
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin edilen işçi ve hizmetli
kategorileriyle bunların kan ve çocukları;
Veya, bütün mukimlerin yüzde yirmisinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin edilen faal nüfus kategorileriyle bunların
karı ve çocukları;
Veya, bütün mukimlerin yüzde ellisinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin olunan mukim kategorileri
Veya, 3 üncü maddeye göre bir beyanın
yapılmış olması halinde, en az 20 kişi çalıştıran sınai
işyerlerindeki işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az
olmamak üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli
kategorileriyle bunların karı ve çocukları; teşkil eder.
MADDE 10
I) Evde yapılacak muayeneler dahil, pratisyen hekimler
tarafından yapılacak muayene ve tedaviler;
II) Mütehassıs hekimler tarafından, hastanelerde yatarak veya
ayakta yapılacak muayene ve tedavilerle hastane dışında
sağlanabilecek tedaviler
III) Hekim reçetesiyle lüzum gösterilen ilaçların temini;
IV) Lüzumu halinde, hastaneye yatırma;
Gebelik, doğum ve bunlardan ileri gelen hastalık ve
arızalarda;
I) Doğumdan evvel, doğum esnasında ve doğumdan sonra, bir
hekim veya diplomalı ebe tarafından yapılacak muayene ve
tedaviler;
II) Lüzumu halinde, hastaneye yatırma.
Yardımdan faydalananlar veya bunların aile
reisleri, hastalık halinde yapılacak sağlık yardımı
masraflarına iştirak ettirilebilir. Bu iştirake
taallük eden esaslar ilgiliye ağır bir yük teşkil etmeyecek
şekilde tesbit edilmelidir.
Bu madde gereğince yapılacak yardımlar, korunan kimsenin
sağlığını korumaya, çalışma gücünü iadeye ve şahsi
ihtiyaçlarını karşılayabilme kabiliyetini artırmaya
matuftur
Sağlık yardımlarının ifasiyla görevli Devlet daireleri
veya müesseseler, korunan kimseleri, amme idareleri tarafından
veya bu idarelerce yetkili kabul edilmiş diğer teşekküller
tarafından, kendi hizmetlerine arz edilen umumi sağlık
müesseselerine müracaat etmeye, uygun görülebilecek her
türlü vasıtalarla, teşvik ederler.
MADDE 11
10 uncu madde de belirtilen yardımlar, suistimali önlemek için,
lüzumlu sayılabilecek asgari bir staj süresinin tamamlamış
olan sigortalılara ve bunların hak sahibi kimselerine temin
olunur.
MADDE 12
10 uncu maddede belirtilen yardımlar vak’anın devamı
süresince sağlanır; ancak, hastalık halinde her yaka için
yardım süresi 26 hafta olarak tahdit edilebilir; Şu kadar ki,
hastalık ödeneği verilmesine devam olunduğu sürece, sağlık
yardımları durdurulamaz ve uzun tedaviyi gerektirdiği milli
mevzuatla kabul edilen hastalıklarda yukarıda yazılı sürenin
uzatılması için hükümler vaz olunur.
3. maddeye göre bir beyanın yapılmış olması halinde,
yardım süresi vak’a başına 13 hafta olarak tahdit
edilebilir.
BÖLÜM III
HASTALIK ÖDENEKLERİ
MADDE 13
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her üye, korunan
kimselere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak
hastalık ödeneği verilmesini teminat altına alır
MADDE 14
Yardım yapılacak hal, hastalıktan ileri gelen ve milli
mevzuatta belirtildiği şekilde, kazancın muvakkaten durmasını
mucip olan iş göremezlik halidir
MADDE 15
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri;
Veya, bütün mukimlerin yüzde yirmisinden
az olmamak üzere, mevzuatla tayin olunan faal nüfus
kategorileri;
Veya, olay esnasındaki geçim kaynakları 67 nci madde
hükümlerine uygun bir şekilde mevzuatla tayin olunan hadleri
aşmayan bütün mukimler;
Veya, 3 üncü maddeye göre bir beyanın yapılmış olması
halinde, en az 20 kişi çalıştıran sınai işyerlerindeki
işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri; teşkil
eder
MADDE 16
Korunan kimselerin işçi ve hizmetli veya faal nüfus
kategorilerinden müteşekkil olması halinde, yardım, 65 veya
66 ncı maddeler hükümlerine uygun olarak hesaplanan bir
periyodik ödeme şeklinde olur.
Olay esnasındaki geçim kaynakları muayyen hadleri aşmayan
bütün mukimlerin korunmuş olması halinde, yardım 67 nci
madde hükümlerine uygun olarak hesaplanan bir periyodik ödeme
şeklinde olur.
MADDE 17
16 ncı maddede belirtilen yardım, en az suistimali önlemek
için lüzumlu sayılabilecek bir staj süresini tamamlamış
olan kimselere temin edilir.
MADDE 18
16 ncı maddede belirtilen yardım, vakanın devamı süresince
sağlanır Ancak bu yardım her hastalık yakası için 26 hafta
olarak tahdit edilebilir ve ilk üç gün içinde ödenek
verilmeyebilir.
3 üncü madde gereğince bir beyanın yapılmış olması
halinde, yardım süresi,
Bir yıl içinde hastalık ödeneği verilen günler toplamı
aynı yıl içinde korunan şahıslar sayısı ortalamasının
on katından daha az olmamak üzere tesbit edilecek bir süre;
Veya, her yaka için 13 hafta (İlk üç gün ödenek
verilmeyebilir);
olarak tahdit edilebilir
BÖLÜM IV
İŞSİZLİK YARDIMLARI
MADDE 19
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her Üye korunan
kimselere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak
işsizlik yardımları yapılmasını teminat altına alır
MADDE 20
Yardım yapılacak hal, çalışmaya muktedir ve İş alamaya
hazır bulunan bir kimsenin, uygun bir iş bulma imkansızlığı
sebebiyle ve milli mevzuatta tarif olunduğu şekilde, kazancın
muvakkaten durması halidir.
MADDE 21
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, milli mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli
kategorileri;
Veya, olay esnasındaki geçim kaynakları 67 nci madde
hükümlerine uygun olarak mevzuatla tayin edilen hadleri
aşmayan bütün mukimler;
Veya, 3 üncü madde gereğince bir beyan yapılmış olması
halinde en az 20 kişi çalıştıran sınai işyerlerindeki
işçi ve hizmetlilerin %50 sinden az olmamak üzere, mevzuatla
tayin edilen işçi ve hizmetli kategorileri; teşkil eder.
MADDE 22
Korunan kimselerin işçi ve hizmetli kategorilerinden
müteşekkil olması halinde, yardım, 65 veya 66 ncı maddeler
hükümlerine uygun olarak hesaplanan bir periyodik ödeme
şeklinde olur.
Olay esnasındaki geçim kaynakları muayyen hadleri aşmayan
bütün mukimlerin korunmuş olması halinde, yardım 67 nci
madde hükümlerine uygun olarak hesaplanan bir periyodik ödeme
şeklinde olur.
MADDE 23
22 nci maddede belirtilen yardım, en az su istimali önlemek
için lüzumlu sayılabilecek bir staj süresini tamamlamış
olan korunan kimselere temin edilir.
MADDE 24
İşçi ve hizmetli kategorilerinin korunmuş olması
halinde,12 aylık bir devre içinde 13 hafta;
Olay esnasındaki geçim kaynakları kanunla tayin edilmiş
hadleri aşmayan bütün mukimlerin korunmuş olması halinde,
12 aylık bir devre içinde 26 hafta; olarak tahdit edilebilir.
Milli mevzuat gereğince, yardım süresinin prim ödeme
süresine veya muayyen bir süre içinde daha önce alınmış
olan yardımlara göre, kademelendirilmiş olması halinde,
oniki aylık devre içinde ortalama yardım süresi 13 haftayı
bulduğu takdirde, birinci paragrafın (a) bendi hükmü yerine
getirilmiş sayılır.
Her işsizlik yakasında ilk 7 gün için yardım
yapılmayabilir, şu kadar ki, mevzuatla tayin olunan bir süreyi
aşmayan muvakkat çalışma günlerinden önceki ve sonraki
işsizlik günleri aynı vakanın devamı sayılır.
Mevsimlik işlerde çalışanlar için yardım süresi ve yardım
yapılmayacak olan ilk günler sayısı iş şartlarına
uydurulabilir.
BÖLÜM V
İHTİYARLIK YARDIMLARI
MADDE 25
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her Üye, korunan
kimselere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak
ihtiyarlık yardımları yapılmasını teminat altına alır.
MADDE 26
Yardım yapılacak hal, mevzuatla tayin olunan bir yaşın
üstündeki ihtiyarlık halidir
Mevzuatla tayin olunan yaş haddi 65'den yukarı olmamalıdır
Bununla beraber, memleketteki yaşlı kimselerin çalışma
güçleri gözönünde bulundurulmak suretiyle, selahiyetli
merciler tarafından daha yüksek bir yaş haddi de tesbit
olunabilir.
Milli mevzuat, yardıma hak kazanan kimsenin mevzuatla
belirtilen ücretli işlerde çalışması halinde yardımın
durdurulacağına dair hükümleri ihtiva edebilir; veya primli
sosyal güvenlik sistemlerinde, hak sahibinin kazancının
mevzuatla tayin edilen bir haddi aşması halinde, primsiz
sosyal güvenlik sistemlerinde ise, hak sahibinin kazancının
veya diğer geçim kaynaklarının veya bunların toplamının
mevzuatla belirtilen bir haddi aşması halinde, yardımlardan
indirim yapılabilir.
MADDE 27
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri;
Veya, bütün mukimlerin yüzde yirmisinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin olunan faal nüfus kategorileri;
Veya, ihtiyarlık devresindeki geçim kaynakları 67 nci madde
hükümlerine uygun olanak mevzuatla tayin edilen hadleri
aşmayan bütün mukimler;
Veya, 3 üncü maddeye göre bir beyanın yapılmış olması
halinde en az 20 kişi çalıştıran sınai işyerlerindeki
bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri;
teşkil eder.
MADDE 28
Yardım,
Korunan kimselerin işçi ve hizmetli veya faal nüfus
kategorilerinden müteşekkil olması halinde, 65 veya 66 ncı
maddeler hükümlerine uygun olarak;
İhtiyarlık devresindeki geçim kaynakları mevzuatla tayin
edilen hadleri aşmayan bütün mukimlerin korunmuş olması
halinde, yardım 67 nci madde hükümlerine uygun olarak;
hesaplanan bir periyodik ödeme şeklinde olur.
MADDE 29
30 senelik bir prim ödeme veya çalışma süresi veya 20
senelik ikamet süresi şeklinde tesbit edilebilecek bir staj
süresini tamamlayan kimseler;
Prensip olarak bütün çalışanların korunması halinde,
mevzuat ile tayin olunan bir prim ödeme süresini tamamlayan
ve çalışma devresi zarfında kendi adına, yıllık ortalama
olarak mevzuatla tayin olunan gün sayısı kadar prim ödemiş
olan kimseler
Birinci paragrafta yazılı yardımın yapılması asgari bir
prim ödeme veya çalışma süresinin tamamlanmış olması
şartına bağlı olduğu takdirde, en az, aşağıda yazılı
şartları haiz olan korunan kimselere de indirimli bir yardım
yapılması teminat altına alınır:
Mevzuatla tayin olunan esaslara uygun olarak 15 yıllık bir
prim ödeme veya çalışma süresini tamamlamış olan
kimseler;
Prensip olarak bütün çalışanların korunması halinde,
mevzuatla tayin olunan bir prim ödeme süresini tamamlayan ve
çalışma devresi zarfında kendi adına her yıl ortalama
olarak bu maddenin birinci paragrafının (b) fıkrasında
derpiş olunan ortalamanın yarısı kadar gün prim ödemiş
olan kimseler;
Mevzuatla tayin olunan esaslara uygun olarak 10 senelik bir prim
ödeme veya 5 senelik bir ikamet süresini tamamlamış olan
korunan kimselere, XI. bölüm hükümlerine uygun ve fakat
mezkur bölüme ekli cetvelde gösterilen örnek sigortalı veya
hak sahibi kimseler için bu cetvelde yazılı nispetten % 10
daha eksik bir yardım teminat altına alınmış ise, bu
maddenin birinci paragrafı hükmü yerine getirilmiş sayılır.
Staj süresinin 10 senelik prim ödeme veya çalışma
süresinden fazla fakat 30 senelik prim ödeme veya çalışma
süresinden az olması halinde, XI. bölüme ekli cetvelde
gösterilen nispetlerden orantılı bir indirme yapılabilir
Mezkur staj süresi 15 seneden fazla olduğu takdirde, işbu
maddenin ikinci paragrafı hükümlerine uygun indirimli yardım
yapılır.
Bu maddenin 1, 3 veya 4 üncü paragraflarında yazılı
yardımların yapılması asgari bir prim ödeme veya çalışma
süresi şartına bağlı olduğu takdirde, münhasıran,
Sözleşmenin işbu bölümünün tatbiki ile ilgili hükümlerin
yürürlüğe girdiği tarihte ileri yaşlara ulaşmış
bulunmaları sebebiyle, bu maddenin ikinci paragrafına uygun
olarak mevzuatla tayin olunmuş şartları yerine getiremeyen
korunan kimselere, bu gibi kimseler için normal yaşın daha
üstündeki bir yaşta bu maddenin 1, 3 ve 4 üncü paragrafları
hükümlerine uygun yardımlar sağlanmamış olmak kaydıyla,
indirimli bir yardımın temin olunması şarttır.
MADDE 30
28 - 29 uncu maddelerde belirtilen yardımlar ihtiyarlık halinin
devamı süresince sağlanır.
BÖLÜM VI
İŞ KAZALARIYLA MESLEK HASTALIKLARI
HALİNDE YAPILACAK YARDIMLAR
MADDE 31
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her Üye, korunan
kimselere, iş kazaları ve meslek hastalıkları halinde, bu
bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak, yardımlar
yapılmasını teminat altına alır
MADDE 32
Hastalık hali;
Hastalıktan ileri gelen ve milli mevzuatta tarif edildiği
şekilde, kazancın muvakkaten durmasını mucip olan iş
göremezlik hali;
Kazanma gücünün tamamının veya mevzuatla tayin olunan bir
derecenin üstünde olmak üzere bin kısmının muhtemelen
devamlı olarak kaybı veya bu kayba tekabül eden bir beden
noksanlığı meydana gelmesi;
Xxxx reisinin ölümü sebebiyle dul kadının ve çocukların
geçim imkanlarının kayıp olması; dul kadının yardıma
hak kazanması, kendi geçimini temine muktedir olamayacağının
milli mevzuat hükümlerine göre kabul edilmesi şartına
bağlanabilir.
MADDE 33
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri
ve aile reisinin ölümü ile hak kazanılan yardımlar için,
bu kategorilere dahil işçi ve hizmetlilerin karı ve
çocukları;
Veya, 3 üncü madde gereğince bir beyanın yapılmış olması
halinde, en az 20 kişi çalıştıran sınai işyerlerindeki
işçi ve hizmetlilerin %50 sinden az olmamak üzere, mevzuatla
tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri ve aile reisinin
ölümü ile hak kazanılan yardımlar için, bu kategorilere
dahil işçi ve hizmetlilerin karı ve çocukları; teşkil
eder.
MADDE 34
MADDE 35
Sağlık yardımlarını ifa ile görevli
Devlet daireleri veya müesseseler, uygun görülen hallerde,
çalışma güçleri azalmış kimselerin yeniden uygun bir işe
alıştırmaları maksadıyla, mesleki rehabilitasyon
müesseseleriyle işbirliği yaparlar.
Mezkür daire ve müesseseler, çalışma güçleri azalmış
kimselerin mesleki rehabilitasyona tabi tutulmaları hususunda
tedbirler almaya milli mevzuatla yetkili kılınabilir.
MADDE 36
Geçici iş göremezlik, kazanma gücünün tamamının daimi
olarak kaybedilmesi veya bu kayba tekabül eden bir beden
noksanlığı meydana gelmesi veyahut aile reisinin ölümü
hallerinde yapılacak yardımlar 65 veya 66 ncı madde
hükümlerine uygun olarak hesaplanacak periyodik ödemeler
şeklindedir.
Kazanma gücünün bir kısmının daimi olarak kaybedilmesi
veya bu kayba tekabül eden bir beden noksanlığı meydana
gelmesi halinde yapılacak yardım, yardım yapılması
gerekiyorsa, çalışma gücünün tamamının kaybı veya buna
tekabül xxxx xxxxx noksanlığı hali için derpiş olunan
miktarın uygun bir nispeti üzerinden tesbit edilecek periyodik
ödemeler şeklindedir.
Periyodik ödemeler,
iş göremezlik derecesinin cüz'i olması;
Veya yetkili mercilerin, sermayenin iyi kullanılacağından
emin bulunmaları; halinde sermayeye çevrilerek toptan
ödenebilir
MADDE 37
34 veya 36 ncı maddelerde belirtilen yardımlar, en az, kaza
anında veya hastalığın meydana geldiği sırada üyenin
ülkesinde işçi veya hizmetli olarak çalıştırılmakta olan
korunan kimseler için, aile reisinin ölümü sebebiyle
yapılacak periyodik ödemelerde de ve bu gibi kimselerin dul
karıları ve çocukları için, teminat altına alınır.
MADDE 38
34 veya 36 ncı maddelerde belirtilen yardımlar, yardımı
gerektiren halin devamı süresince sağlanır. Şu kadar ki,
geçici iş göremezlik ödeneği, her iş göremezlik vak’asında
ilk üç gün için verilmeyebilir
BÖLÜM VII
AİLE YARDIMLARI
MADDE 39
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her üye, korunan
kimselere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak,
aile yardımları yapılmasını teminat altına alır
MADDE 40
Yardım yapılacak hal, mevzuatla tayin olunacağı şekilde,
çocukların geçimini sağlama mükellefiyetidir.
MADDE 41
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri;
Veya, bütün mukimlerin yüzde yirmisinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin olunan faal nüfus kategorileri;
Veya, çocuk geçindirmekle mükellef olduğu süre içinde
geçim kaynakları mevzuatla tayin olunan hadleri aşmayan bütün
mukimler;
Veya, 3 üncü maddeye göre bir beyanın yapılmış olması
halinde en az 20 kişi çalıştıran sınai işyerlerindeki
bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri;
teşkil eder.
MADDE 42
Yapılacak yardımlar;
Mevzuatla tayin edilmiş bir staj süresini tamamlayan her
korunan kimseye periyodik ödemeler yapılması;
Veya, çocuklara yiyecek, giyecek, mesken, tatil geçirme
yerleri veya ev idaresinde yardım sağlanması;
Yahut, (a) ve (b) fıkralarında yazılı yardımların
mezcedilerek temini; şeklindedir.
MADDE 43
42 nci maddede belirtilen yardımlar en az mevzuatla tayin edilen
şekle göre, muayyen bir süre içinde 3 aylık prim ödeme veya
çalışma, yahut bir senelik ikamet şartlarından birini yerine
getiren korunan kimseler için teminat altına alınır.
MADDE 44
42 nci maddeye göre yapılacak yardımların tutarı,
66 ncı maddede belirtilen esaslara uygun olarak tesbit edilecek
bir erkek işçinin ücretinin % 3 ü ile korunan kimselerin
çocukları sayısının çarpımına;
Veya bu ücretin % 1.5 u ile bütün mukimlerin çocukları
sayısının çarpımına; eşit olmalıdır.
MADDE 45
Periyodik ödemeler şeklinde yapılacak yardımlar, yardımı
gerektiren halin devamı süresince sağlanır
BÖLÜM VIII
ANALIK YARDIMLARI
MADDE 46
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her üye, korunan
kimselere bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak,
analık yardımları yapılmasını teminat altına alır.
MADDE 47
Yardım yapılacak hal, gebelik, doğum ve bunların doğurduğu
neticelerle, mevzuatta belirtildiği şekilde, bu sebeplerden
dolayı kazancın muvakkaten durması halleridir.
MADDE 48
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak
üzere, mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorileri
içindeki kadınlarla, analık sağlık yardımlarına taallük
eden hususlarda, bu kategorilere dahil erkeklerin karıları;
Veya, bütün mukimlerin %20 sinden az olmamak üzere, mevzuatla
tayin olunan faal nüfus kategorileri içindeki kadınlarla,
analık sağlık yardımlarına taallük eden hususlarda, bu
kategorilere dahil erkeklerin karıları;
Veya, 3 üncü maddeye göre bir beyanın yapılmış olması
halinde en az 20 kişi çalıştıran sınai işyerlerindeki
işçi ve hizmetlilerin yüzde ellisinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorilerine dahil
kadınlar ile, analık sağlık yardımlarına taallük eden
hususlarda, bu kategorilere dahil erkeklerin karıları; teşkil
eder.
MADDE 49
Doğumdan önce ve doğum esnasında ve
doğumdan sonra hekim veya diplomalı ebe tarafından yapılan
muayene ve tedaviler;
Gereken hallerde bir hastaneye yatırma,
Bu maddenin ikinci paragrafında belirtilen
sağlık yardımları, korunan kadının sağlığını, çalışma
gücünü ve şahsi ihtiyaçlarını görebilme kabiliyetini
korumaya, iadeye veya artırmaya matuftur.
Analık sağlık yardımlarını ifa ile görevli Devlet
daireleri veya müesseseler, korunan kadınları, amme idareleri
tarafından veya yetkileri bu idarelerce kabul edilmiş diğer
teşekküller tarafından kendi hizmetlerine arz olunan umumi
sağlık servislerine müracaat etmeye, uygun görülebilecek
her türlü vasıtalarla teşvik ederler.
MADDE 50
Gebelik, doğum ve bunlardan ileri gelen hastalık ve arızalar
sonucu iş göremezlik hallerinde yapılacak yardım, 65 veya 66
ncı maddeler hükümlerine uygun olarak hesaplanacak periyodik
ödemeler şeklindedir. Periyodik ödemelerin miktarı vak’anın
devam ettiği süre içinde değişebilir; şu kadar ki, ortalama
yardım miktarının yukarıda yazılı hükümlere göre
hesaplanan miktara uygun olması şarttır
MADDE 51
49 ve 50 nci maddelerde belirtilen yardımlar, en az, korunan
kimseler kategorisine dahil olup suistimali önlemek maksadıyla,
lüzumlu sayılabilecek bir staj süresini tamamlamış bulunan
kadınlar için, 49. maddede belirtilen yardımlar bu
kategorilere dahil ve muayyen staj süresini tamamlamış
erkeklerin karıları için de teminat altına alınmalıdır.
MADDE 52
49 ve 50 nci maddelerde belirtilen yardımlar, yardımı
gerektiren vakanın devamı süresince sağlanır. Ancak,
periyodik ödemeler 12 hafta olarak tahdit olunabilir. Şu kadar
ki, milli mevzuatta, işten kalma halinin, daha uzun müddet
devam etmesi lazım geleceği veya devam edebileceğine dair bir
hüküm bulunduğu takdirde periyodik ödemeler süresi bu
müddetten daha kısa olamaz.
BÖLÜM IX
MALÜLİYET YARDIMLARI TÜMÜ
MADDE 53
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her üye, korunan
kimselere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak
maluliyet yardımları yapılmasını teminat altına alır.
MADDE 54
Yardım yapılacak hal, mesleki bir faaliyet icra edebilme
gücünün, mevzuatla tayin olunan bir derecede ve muhtemelen
daimi olarak kaybedilmesi veya hastalık ödeneğinin kesildiği
tarihte iş göremezliğin devam etmesi halleridir.
MADDE 55
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin %50 sinden az olmamak üzere
mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmeti kategorileri;
Veya, bütün mukimlerin %20 sinden az
olmamak üzere, mevzuatla tayin edilen faal nüfus kategorileri;
Veya maluliyet devresindeki geçim kaynakları
67 nci madde hükümlerine uygun olarak mevzuatla tayin edilen
hadleri aşmayan bütün mukimler;
Veya, 3 üncü maddeye göre bir beyanın yapılmış olması
halinde, en az 20 kişi çalıştıran sınai iş yerlerindeki
bütün işçi ve hizmetlilerin %50 sinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin edilen işçi ve hizmetlileri; teşkil eder.
MADDE 56
Yapılacak yardım,
İşçi ve hizmetli kategorilerinin yahut faal nüfus
kategorilerinin korunmuş olması halinde, 65 veya 66 ncı
maddeler hükümlerine göre;
Malululiyet devresindeki geçim kaynakları muayyen hadleri
aşmıyan, bütün mukimlerin korunmuş olması halinde, 67 nci
madde hükümlerine göre; hesaplanacak periyodik ödemeler
şeklindedir
MADDE 57
15 yıllık bir prim ödeme veya çalışma
süresi veyahut 10 senelik ikamet süresi şeklinde tesbit
edilebilecek bir staj süresini tamamlayan kimseleri;
Prensip olarak bütün çalışanların
korunması halinde, üç yıllık prim ödeme süresini
tamamlayan ve çalışma devresi zarfında, kendi adına yıllık
ortalama olarak, mevzuatla tayin olunan gün sayısı kadar
prim ödemiş olan kimseler;
Birinci paragrafta yazılı yardımın yapılması asgari bir
prim ödeme veya çalışma süresinin tamamlanmış olması
şartına bağlı olduğu takdirde, en az, aşağıda yazılı
korunan kimselere indirimli yardım yapılması teminat altına
alınır:
Mevzuatla tayin olunan esaslara uygun olarak 5 yıllık bir
prim ödeme veya çalışma süresini tamamlamış olan
kimseler;
Prensip olarak bütün çalışanların korunması halinde, üç
yıllık bir prim ödeme süresini tamamlayan ve çalışma
devresi zarfında kendi adına her yıl için ortalama olarak,
bu maddenin birinci paragrafının (b) fıkrasında derpiş
olunan ortalamanın yarısı kadar gün prim ödemiş olan
kimseler;
Mevzuatla tayin olunan esaslara uygun olarak, 5 yıllık bir
prim ödeme veya çalışma veyahut ikamet süresini tamamlamış
olan korunan kimselere XI. bölüm hükümlerine uygun fakat
mezkur bölüme ekli cetvelde gösterilen örnek sigortalı veya
hak sahibi kimseler için bu cetvelde yazılı nispetten % 10
daha eksik bir yardım yapılması teminat altına alınmış
ise, bu maddenin birinci paragrafı hükmü yerine gelmiş
sayılır.
Staj süresinin 5 yıllık prim ödeme veya çalışma
süresinden fazla fakat 15 senelik prim ödeme veya çalışma
süresinden az olması halinde, XI. bölüme ekli cetvelde
gösterilen nispetlerden orantılı bir indirme yapılabilir. İş
bu maddenin ikinci paragrafına uygun olarak indirimli yardım
yapılır.
MADDE 58
56 ve 57 inci maddelerde belirtilen yardımlar malüliyet halinin
devamı süresince veya bu yardımın yerine ihtiyarlık yardımı
kaim oluncaya kadar ödenir.
BÖLÜM X
ÖLÜM YARDIMLARI
MADDE 59
Sözleşmenin bu bölümünü tatbik eden her üye, korunan
kimselere, bu bölümün aşağıdaki maddelerine uygun olarak
ölüm yardımı yapılmasını teminat altına alır.
MADDE 60
Yardım yapılacak hal, aile reisinin ölümü ile dul kadının
veya çocuklarının geçinme imkanlarının kaybolması
halidir. Dul kadının yardıma hak kazanması, milli mevzuat
hükümlerine göre kendi geçimini temine muktedir
olmayacağının kabul edilmesi şartına bağlanabilir.
Milli mevzuat, yardıma hak kazanan kimsenin mevzuatla
belirtilen ücretli işlerde çalışması halinde yardımın
durdurulacağına dair hükümleri ihtiva edebilir veya, primli
sosyal güvenlik sistemlerinde, hak sahibinin kazancının
mevzuatla tayin edilen bir haddi aşması halinde, primsiz
sosyal güvenlik sistemlerinde ise, hak sahibinin kazancının
veya diğer geçim kaynaklarının veya bunların toplamının
mevzuatla tayin edilen bir haddi aşması halinde, yardımlardan
indirim yapılabilir.
MADDE 61
Korunan kimseleri,
Bütün işçi ve hizmetlilerin % 50 sinden az olmamak üzere,
mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorilerine dahil
aile reislerinin karıları ve çocukları;
Veya, bütün mukimlerin %20 sinden az olmamak üzere, mevzuatla
tayin olunan faal nüfus kategorilerine dahil aile reislerinin
karıları ve çocukları;
Veya aile reislerini kaybeden ve yardım yapılacak devredeki
geçim kaynakları 67 nci madde hükümlerine uygun olarak
mevzuatla tayin edilmiş hadleri aşmayan ve mukim vasfını
haiz bulunan bütün dul kadınlar ile çocuklar;
Veya, 3 üncü maddeye göre bir beyanın yapılmış olması
halinde, en az 20 kişi çalıştıran sınai işyerlerindeki
bütün işçi ve hizmetlilerin %50 sinden az olmamak üzere
mevzuatla tayin olunan işçi ve hizmetli kategorilerine mensup
aile reislerinin karıları ve çocukları; teşkil eder.
MADDE 62
Yapılacak yardım,
İşçi ve hizmetli kategorilerinin yahut faal nüfus
kategorilerinin korunması halinde, 65 veya 66 ncı maddeler
hükümlerine uygun olarak;
Yardım yapılacak devredeki gelirleri muayyen hadleri aşmayan
bütün mukimlerin korunması halinde, 67 nci madde hükümlerine
uygun olarak; hesaplanacak periyodik ödemeler şeklindedir.
MADDE 63
Aile reisleri tarafından, mevzuatla tayin olunan esaslar
dahilinde 5 yıllık bir prim ödeme veya çalışma süresi
tamamlamış olan korunan kimseler;
Bütün çalışanların karı ve çocuklarının korunması
halinde, aile reisleri tarafından üç yıllık bir prim ödeme
süresini tamamlamış olan ve çalıştığı devre zarfında
bu aile reisi adına her yıl için ortalama olarak, bu
maddenin birinci paragrafının (b) fıkrasında derpiş olunan
ortalamanın yarısı kadar gün için prim ödenmiş olan
korunan kimseler;
Xxxx xxxxx tarafından, mevzuatla tayin olunan esaslara uygun
olarak 5 yıllık bir prim ödeme veya çalışma veyahut ikamet
süresi tamamlanmış olan korunan kimselere, XI. bölüm
hükümlerine uygun ve fakat mezkur bölüme ekli cetvelde
gösterilen örnek - sigortalı veya hak sahibi kimseler için
bu cetvelde yazılı nisbetten % 10 eksik bir yardım yapılması
teminat altına alınmış ise bu maddenin birinci paragrafı
hükmü yerine getirilmiş sayılır.
Staj süresinin 5 yıllık prim ödeme veya çalışma
süresinden fazla, fakat 15 senelik prim ödeme veya çalışma
süresinden az olması halinde, XI. bölüme ekli cetvelde
gösterilen nisbetlerden orantılı bir indirme yapılabilir, iş
bu maddenin ikinci paragrafına uygun olarak indirimli yardım
yapılır.
Çocuksuz ve kendi geçimini sağlamağa muktedir olmadığı
kabul edilen bir dul kadının ölüm yardımına hak
kazanabilmesi için asgari bir evlilik süresinin geçmiş
olmasına lüzum görülebilir.
MADDE 64
62 ve 63 üncü maddelerde belirtilen yardımlar, yardımı
gerektiren halin devamı süresince sağlanır.
BÖLÜM XI
PERİYODİK ÖDEMELERDE UYGULANACAK NORMLAR
MADDE 65
Bu madde gereğince yapılacak periyodik ödemenin miktarı ile
bu ödemenin yapılmasını gerektiren halin devamı süresince
verilecek aile yardımlarının toplamı, kendisine veya hak
sahibi kimselerine periyodik ödeme yapılan sigortalının eski
kazancı ile örnek sigortalı veya hak sahibi kimseler gibi
aynı aile mesuliyetini haiz korunan bir kimseye ödenen aile
yardımı toplamının bu bölüme bağlı cetvelde gösterilen
yüzdesinden az olamaz.
Sigortalının eski kazancı mevzuatla tayin olunan usullere
göre hesaplanır; korunan kimselerin veya aile reislerinin
kazançlarına göre sınıflara ayrılmış olması halinde,
eski kazançları, bu kimselerin evvelce dahil bulundukları
sınıfların esas kazançlarına göre hesaplanabilir.
Yardım tutarları veya yardımın hesabına esas tutulan
kazançlar için mevzuatla azami bir had tayin olunabilir Ancak,
azami had öyle tesbit olmalıdır ki; sigortalının eski
kazancının kalifiye bir erkek işçinin kazancına eşit veya
bundan az olması halinde, bu maddenin 1 inci paragrafı
hükümleri yerine gelmiş olsun.
Sigortalının eski kazancı, kalifiye erkek işçinin ücreti,
yardım tutarı ve aile yardımları aynı zaman esasına göre
hesaplanır.
Diğer sigortalı veya hak sahiplerine yapılacak yardımlar,
örnek sigortalı veya hak sahibi kimselere ait yardıma nazaran
makul bir nispet dahilinde tesbit edilir.
Bu maddenin tatbikinde, kalifiye erkek işçi;
Elektrik makinelerinden gayri makine sanayiinde çalışan bir
tesviyeci veya tornacı;
Veya, aşağıdaki paragraf hükümlerine göre, tayin olunan
bir örnek kalifiye işçi;
Veya, mevzuatla tayin olunacak şekle göre, yıllık veya daha
kısa bir devre esasına göre tesbit edilen kazancı, bütün
korunan kimselerin % 75 inin kazancından yüksek veya buna
eşit olan bir kimse;
Veya, kazancı bütün korunan kimselerin ortalama kazancının
%125 ine eşit olan bir kimsedir;
Yukarıdaki paragrafın (b) fıkrasının tatbikinde, örnek
kalifiye işçi, bahis konusu yardım koluna tabi olarak en çok
sayıda erkek işçinin veya aile reisinin çalıştırıldığı
ekonomik faaliyet bölümü içinde yine en çok sayıda korunan
kimsenin veya aile reisinin çalıştırıldığı iş kolları
grubundan seçilir; bu maksatla, Birleşmiş Milletler Ekonomik
Sosyal Konseyinin 27 Ağustos 1948 tarihindeki 7 nci
toplantısında kabul edilen ve işbu sözleşmeye eklenen
"Bütün Ekonomik Faaliyetlerinin Milletlerarası Standart
Tasnifi" kullanılır; bu tasnifte ileride yapılacak bütün
tadillerde nazara alınır.
Yardım miktarlarının bölgeden bölgeye değişmesi halinde,
kalifiye, erkek işçi, bu maddenin 6 ve 7 nci paragrafları
hükümlerine uygun olarak her bölge için ayrı ayrı tesbit
edilebilir.
Kalifiye erkek işçinin ücreti, kollektif mukavelelerle veya,
uygulanması mümkün olan yerlerde, Milli mevzuatla veya örf
ve adetlere göre tesbit olunan ve normal çalışma saati
karşılığı olarak ödenen ücret esası üzerinden, varsa,
hayat pahalılığı zamları da nazara alınarak tespit olunur.
Bu şekilde tesbit olunan bölgeden bölgeye değişmesi ve 8
inci paragrafın tatbik olunmaması halinde medyan ücret esas
alınır.
1İhtiyarlık, İş kazaları ve meslek hastalıkları (Geçici
işgöremezlikleri ödenekleri hariç) malüliyet veya aile
reisinin ölümü sebebiyle yapılmakta olan periyodik ödemeler
hayat pahalılığındaki esaslı değişiklikler yüzünden
ücretlerin umumi seviyesinde vukua gelen önemli değişmelere
göre ayarlanır.
MADDE 66
Bu madde gereğince yapılacak periyodik ödemenin miktarı ile
bu ödemenin yapılmasını gerektiren halin devamı süresince
verilecek aile yardımlarının toplamı, alelade bir erkek
işçinin kazancı ile örnek sigortalı veya hak sahibi
kimseler gibi aynı aile mesuliyetini haiz korunan bir kimseye
ödenen aile yardımı toplamının bu bölüme bağlı cetvelde
gösterilen yüzdesinden az olamaz.
Kahil erkek işçinin ücreti, yardım ve aile yardımları,
aynı zaman esasına göre hesaplanır.
Diğer sigortalı veya hak sahibi kimselere yapılacak
yardımlar, örnek -sigortalı veya hak sahibi kimselere ait
yardıma nazaran makul bir nisbet dahilinde tesbit edilir.
Bu maddenin tatbikinde, kahil erkek işçi;
Elektrik makinelerinden gayri makine sanayiinde çalışan bir
örnek işçi;
Veya, aşağıdaki paragraf hükümlerine göre tayin edilecek
bir örnek işçidir.
Yukarıdaki paragrafın (b) fıkrasının tatbikinde, örnek
işçi, bahis konusu yardım koluna tabi olarak en çok sayıda
erkek işçinin veya aile reisinin çalıştırıldığı
ekonomik faaliyet bölümü içinde yine en çok sayıda korunan
kimsenin veya aile reisinin çalıştırıldığı iş kolları
grubundan seçilir; bu maksatla, Birleşmiş Milletler Ekonomik
Sosyal Konseyinin 27 Ağustos 1948 tarihindeki 7 nci
toplantısında kabul edilen ve işbu sözleşmeye eklenen
"Bütün Ekonomik Faaliyetlerinin Milletlerarası Standart
Tasnifi" kullanılır; bu tasnifte ileride yapılacak bütün
tadiller de nazara alınır.
Yardım miktarlarının bölgeden bölgeye değişmesi halinde,
kahil erkek işçi, bu maddenin 4 ve 5 inci paragrafları
hükümlerine uygun olarak, her bölge için ayrı ayrı tesbit
edilebilir.
Kahil erkek işçinin ücreti kollektif mukavelelerle veya,
uygulanması mümkün olan yerlerde, milli mevzuatla veya örf
ve adetlere göre tesbit olunan ve normal çalışma saati
karşılığı olarak ödenen ücret esası üzerinde ve varsa,
hayat pahalılığı zamları da nazara alınarak tesbit olunur.
Bu şekilde tesbit olunan ücretlerin bölgeden bölgeye
değişmesi ve 6 ncı paragrafın tatbik olunması halinde
medyan ücret esas alınır.
İhtiyarlık, İş kazası ve meslek hastalıkları (Geçici
işgöremezlik ödenekleri hariç), malüliyet veya aile
reisinin ölümü sebebiyle yapılmakta olan periyodik ödemeler,
hayat pahalılığındaki esaslı değişiklikler yüzünden
ücretlerin umumi seviyesinde vukua gelen önemli değişmelere
göre ayarlanır.
MADDE 67
Bu madde gereğince yapılacak periyodik ödemelerde;
Yardım tutarı, mevzuatla tayin edilen bir bareme göre veya,
mevzuatla tayin olunmuş esaslar dahilinde, selahiyetli amme
mercileri tarafından hazırlanan bir bareme göre tesbit
olunur;
Bu yardım miktarında, ancak, sigortalı veya hak sahibinin
ailesinin diğer geçim kaynakları mevzuatla tayin olunan,
veya, mevzuatla tayin olunmuş esaslar dahilinde, selahiyetli
amme mercileri tarafından tesbit olunan miktarları aştığı
ölçüde indirim yapılabilir;
Yardım ve diğer geçim kaynaklarının toplamından yukarıdaki
(b) fıkrasında derpiş olunan indirimler yapıldıktan sonra
kalan miktar, sigortalının veya hak sahibinin ailesinin sağlık
ve diğer bakımlardan uygun şartlar içinde yaşamasına
yetecek kadar olmalı ve 66 ncı madde hükümlerine göre
hesaplanacak miktardan daha az olmamalıdır;
Bahis konusu bölüm mucibince ödenen
yardımlar toplamının tutarı, 66 ncı madde hükümlerini ve;
I) III. Bölüm için 15 inci maddenin b)
fıkrası
II) V. Bölüm için 27 nci maddenin b)
fıkrası
III) IX. Bölüm için 55 inci maddenin b)
fıkrası
IV) X. Bölüm için 61 inci maddenin b) fıkrası;
hükümlerini tatbik etmekle elde olunacak yardımlar toplamını
en az %30 nisbetinde aştığı takdirde, yukarıdaki c) fıkrası
hükümleri yerine gelmiş sayılır.
(XI. BÖLÜME EKLİ) CETVEL
ÖRNEK - SİGORTALI VEYA HAK SAHİBİ KİMSELERE AİT
PERİYODİK YARDIMLAR
Bölüm
|
Yardım Gerektiren Hal
|
Örnek Sigortalı veya Hak Sahibi Kimseler
|
% Nisbeti
|
III
|
Hastalık
|
Evli ve iki çocuklu erkek
|
45
|
IV
|
İşsizlik
|
Evli ve iki çocuklu erkek
|
45
|
V
|
İhtiyarlık
|
İhtiyarlık aylığı bağlanacak yaşta bir karısı olan
erkek
|
--
|
VI
|
İş kazaları ve meslek hastalıkları
|
|
|
|
Geçici iş göremezlik
|
Evli ve iki çocuklu erkek
|
50
|
|
Maluliyet
|
Evli ve iki çocuklu erkek
|
50
|
|
Ölüm
|
İki çocuklu dul kadın
|
40
|
VIII
|
Analık
|
Kadın
|
45
|
IX
|
Maluliyet
|
Evli ve iki çocuklu erkek
|
40
|
X
|
Ölüm
|
İki çocuklu dul kadın
|
40
|
BÖLÜM XII
YABANCILARA EŞİT MUAMELE
MADDE 68
Yabancı uyruklu mukimler vatandaşlarla aynı haklara sahip
olurlar. Şu kadar ki, mevzuat, tamamı veya mühim bir kısmı
amme fonlarından karşılanan yardımlar veyahut yardım
kısımlarına taallük eden hususlarla geçici devre
yardımlarına taallük eden hususlarda, yabancılarla memleket
uyruğunda olmakla beraber üyenin ülkesi dışında doğmuş
olanlar hakkında, hususi hükümleri ihtiva edebilir.
İşçi ve hizmetlilere tatbik olunan primli sosyal güvenlik
sistemlerinde, Sözleşmenin ilgili bölümündeki
mükellefiyetleri kabul etmiş bulunan diğer bir üye Devletin
uyruğunda olan korunan kimseler, mezkur bölüm tatbikatında
vatandaşlarla ayni haklara sahip olurlar. Şu kadar ki, bu
paragrafın tatbikatı, mütekabiliyet esasını derpiş eden
iki veya çok taraflı anlaşmaların yapılmış olması
şartına bağlanabilir.
BÖLÜM XIII
MÜŞTEREK HÜKÜMLER
MADDE 69
İş bu sözleşmenin II-X uncu bölümlerinden herhangi birine
göre korunan bir kimsenin hak kazandığı bir yardım,
aşağıdaki hallerde ve mevzuatla tayin olunabilecek bir ölçüde
durdurulabilir.
İlgili Üye Devletin Ülkesi üzerinde bulunmadığı sürece;
ilgili şahsın geçim masraflarının amme fonlarından veya
bir sosyal güvenlik servisi veya kurumu tarafından
karşılandığı sürece, şu kadar ki, yardım miktarı
karşılanan masraflardan daha fazla ise aradaki fark
sigortalının veya hak sahibinin geçindirmekle mükellef
olduğu kimselerine verilir;
ilgilinin, aile yardımları hariç, diğer bir sosyal güvenlik
kolundan nakdi yardım aldığı sürece ve aynı olay
dolayısıyla üçüncü bir tarafın kendisine ödenek vermeye
devam ettiği devre zarfında; şu kadar ki; yardımın
durdurulan kısmı, üçüncü taraflarca ödenen yardım
miktarından daha fazla olamaz;
İlgilinin hile yoluyla bir yardım elde etmeye teşebbüs
etmesi halinde;
Yardımı gerektiren halin ilgili tarafından işlenen bir suç
neticesi olarak meydana gelmesi halinde
Yardımı gerektiren halin, ilgilinin kasıtlı bir kusuru
neticesi olarak meydana gelmesi halinde;
İcabında ilgilinin, faydalanmasına arz olunan sağlık veya
readaptasyon servislerinden faydalanmayı ihmal etmesi veya
yardımı gerektiren halin mevcut olup olmadığının tevsiki
yahut sigortalının veya hak sahiplerinin durumlarının
tesbiti için mevzuatla tayin edilmiş olan usullere riayet
etmesi hallerinde;
İşsizlik yardımı bahis konusu olduğundan ilgilinin,
hizmetine arz olunan iş bulma servislerinden faydalanmakta
kusur etmesi halinde;
İşsizlik yardımı bahis konusu olduğunda, ilgilinin, bir
mesleki ihtilaf neticesi olarak işin durması yüzünden işini
kaybetmesi veya meşru bir mazeret olmaksızın ihtiyari olarak
işi terketmesi hallerinde;
Ölüm yardımları söz konusu olduğunda, dul kadının başka
bir erkekle karı-koca gibi yaşadığı sürece.
MADDE 70
Yardımın talebinin reddolunması veya yapılan yardımın
miktarı ve mahiyeti üzerinde ihtilafa düşülmesi halinde,
hak iddia eden kimse, mahkemeye müracaat hakkına sahiptir.
İşbu Sözleşmenin tatbikatında, sağlık yardımlarının
ifası işinin parlamentoya karşı mes’ul bir devlet
dairesine tevdi edilmiş olması halinde, 1 inci paragrafta
derpiş olunan mahkemeye müracaat hakkı yerine, yardımın
yapılmadığı veya yapılan yardımın miktar ve mahiyeti
hakkındaki şikayetlerin yetkili merci tarafından tetkik
ettirilmesi hakkı tanınabilir.
Hak iddialarının, sosyal güvenlik meseleleriyle meşgul olmak
üzere kurulmuş ve korunan kimselerin de temsil edildiği
hususi mahkemelerce karara bağlanması halinde, itiraz hakkı
tanınmayabilir.
MADDE 71
İşbu Sözleşme gereğince sağlanan
yardımlarla bu yardımların ifası için gerekli idare
giderleri, dar gelirli kimseleri ağır bir yük altında
bırakmayacak şekilde ve Üye Devletin ve korunan kimseler
kategorilerinin ekonomik durumları da nazara alınmak
suretiyle, prim veya vergi ile veyahut bu yolların her ikisini
mezceden bir usulle kollektif olarak finanse edilir.
Korunan işçi hizmetlerinden alınacak
sigorta primleri işçi ve hizmetlilerle bunların karı ve
çocuklarına yapılacak yardımlara tahsis olunan kaynakların
yüzde ellisini aşamaz. Bu şartın yerine getirilmiş olup
olmadığının tayininde, aile yardımlarıyla, şayet ayrı
bir branş olarak tatbik edilmekte ise, iş kazaları ve meslek
hastalıkları yardımları hariç olmak üzere, sözleşme
gereğince sağlanacak bilcümle yardımlar bütün olarak
nazara alınır.
Üye, işbu Sözleşme gereğince sağlanacak yardımların
ifrasından genel olarak sorumludur. Ve bu maksada ulaşmak için
gerekli bütün tedbirleri alır. Üye gerekirse, mali muvazene
ile ilgili aktuaryel tetkik ve hesapların periyodik olarak
yapılmasını ve yardımlarla sigorta prim nispetlerinde veya
bu yardımları karşılamağa tahsis olunan vergilerde herhangi
bir değişiklik yapılmadan önce bu hesap ve tetkiklerin
behemehal yapılmış olmasını temin eder.
MADDE 72
Yardımların idaresi, parlamentoya karşı mes’ul bir Devlet
dairesine veya usul ve nizamları amme mercileri tarafından
tesbit olunmuş bir müesseseye tevdi edilmediği takdirde,
korunan kimselerin temsilcileri, doğrudan doğruya idareye
iştirak edebilecekleri gibi mevzuatla tayin olunan şartlar
dahilinde istişari bir selahiyetle de idareye katılabilirler.
İşverenlerle amme mercileri temsilcilerinin idareye
katılmaları da milli mevzuatta derpiş edilebilir.
Üye, bu Sözleşmenin tatbikatı ile ilgili hizmetlerle
kurumların hüsnü idaresinden genel olarak sorumludur.
BÖLÜM XIV
MÜTEFERRİK HÜKÜMLER
MADDE 73
Bu Sözleşme;
Bahis konusu bölümün ilgili Üye için yürürlüğe
girmesinden önce vukua gelen olaylara,
Bahis konusu bölümün ilgili üye için yürürlüğe
girmesinden sonra vukua gelen olaylarda da yürürlük
tarihinden önceki süreler dolayısıyla hak kazanılan
yardımlara; uygulanmaz.
MADDE 74
İşbu sözleşme, mevcut Sözleşmelerden herhangi birinin
tadili mahiyetinde telakki olunamaz.
MADDE 75
İşbu Sözleşmede yer alan hususlardan bir veya birkaçı
hakkında Çalışma Genel Konferansınca sonradan kabul edilecek
bir Sözleşmede eski Sözleşme hükümlerinin tatbik
edilmeyeceğine dair bir hüküm bulunduğu takdirde, işbu
Sözleşmenin yeni Sözleşmede belirtilecek olan hükümleri,
yeni Sözleşmeyi tasdik eden her üye için, mezkür Sözleşmenin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren uygulanmaz.
MADDE 76
İşbu Sözleşmeyi tasdik eden her üye, Milletlerarası
Çalışma Teşkilatı Ana Statüsünün 22 nci maddesi
gereğince vermekle mükellef olduğu, Sözleşmenin tatbikatı
hakkında yıllık rapora aşağıdaki hususları derceder:
Sözleşme hükümlerinin tatbikini sağlayan mevzuat hakkında
tam bilgi;
Aşağıda yazılı maddelerde derpiş edilen ihsai şartların
yerine getirilmiş olduğunu gösteren deliller;
Korunan kimseler sayısı hakkındaki
aşağıda yazılı maddeler;
9 a), b), c) veya d); 15 a), b) veya d); 21 a) veya c); 27 a), b)
veya d); 33 a), veya b); 41 a), b) veya d); 43 a) b) veya c); 55
a), b) veya d); 61 a), b) veya d).
Yardım miktarları hakkındaki 44, 65, 66 veya 67 nci
maddeler;
Hastalık ödenekleri süresi hakkındaki 18 inci maddenin
ikinci paragrafının (a) fıkrası;
İşsizlik yardımları süresi hakkındaki 24 üncü maddenin
2 nci paragrafı;
Korunan işçi ve hizmetlilerce ödenen sigorta primlerinin
bütün mali kaynaklar toplamının nisbeti hakkındaki 71
inci maddenin 2 nci paragrafı,
Yeknesaklık temini maksadıyla, bu bilgi ve
deliller, şekil bakımından, mümkün mertebe Milletlerarası
Çalışma Bürosu İdare Heyetinin tavsiye ve telkinlerine
uygun olarak hazırlanır.
İşbu sözleşmeyi imzalayan her Üye, Milletlerarası Çalışma
Bürosu Genel Müdürüne, idare heyetince kararlaştırılan
fasılalarla vereceği raporlarda Sözleşmenin II - X uncu
bölümlerinden tasdik vesikasında veya 4 üncü madde
gereğince sonradan gönderilen bildirilerde belirtilmemiş olan
bölümlerle ilgili mevzuat ve tatbikatı hakkında bilgi verir.
MADDE 77
İşbu Sözleşme denizcilerle deniz balıkçıları hakkında
tatbik edilmez. Denizciler ve deniz balıkçılarının
korunması hakkındaki hükümler Çalışma Teşkilatı Genel
Konferansınca kabul edilen "Denizcilerin Sosyal Güvenliği
Hakkında 1946 Sözleşmesi" ile "Denizcilerin
ihtiyarlık aylıkları hakkında 1946 Sözleşmesi"nde yer
almıştır.
Üye, Sözleşmesinin II - X uncu bölümlerinden tasdik edilmiş
olanların tatbikatında, korunan işçi ve hizmetlilerinin veya
mukimlerin nisbetini hesaplarken, denizcilerle deniz
balıkçılarının sayılarını işçi ve hizmetliler veya
faal nüfus veya mukimler sayısından hariç tutulabilir.
BÖLÜM XV
Bu Sözleşmenin Fransızca ve İngilizce metinlerinin her
ikisi muteber olacaktır.
SON HÜKÜMLER
MADDE 78
İşbu Sözleşmenin resmi tasdik vesikaları Milletlerarası
Çalışma Bürosu Genel Müdürüne tevdi ve Genel Müdür
tarafından tescil olunur.
MADDE 79
İşbu Sözleşme yalnız tasdik vesikası Umum Müdürlükçe
tescil edilmiş olan Milletlerarası Çalışma Teşkilatı
Üyeleri için bir mükellefiyet teşkil eder.
Sözleşme, İki Üyenin tasdik vesikasının Genel Müdür
tarafından tescil edildiği tarihinden on iki ay sonra
yürürlüğe girer.
Bunu takiben Sözleşme her üye için kendi tasdik vesikasının
tercihi tarihinden on iki ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 80
İlgili üyenin Sözleşmeyi veya Sözleşmenin, bazı
bölümlerini aynen uygulamayı taahhüt ettiği ülkeler;
Üyenin Sözleşmeyi veya bazı bölümlerini tadilen
uygulamayı taahhüt ettiği ülkeler ve bu tadillerin nelerden
ibaret bulunduğu;
Sözleşmenin tatbikinin mümkün olmadığı ülkeler ve bu
takdirde tatbik edilmemesi sebepleri;
Xxxxxx daha etraflı olarak tetkik ettikten sonra karara varma
hakkını mahfuz tuttuğu ülkeler; belirtilir.
Bu maddenin 1 inci paragrafının a) ve b) fıkralarında derpiş
olunan taahhütler tasdikin ayrılmaz cüz’i sayılır ve aynı
kuvvete haiz olur.
Her üye, bu maddenin 1 nci paragrafının b), c) ve d)
fıkraları gereğince göndermiş olduğu bildirilerde yazılı
kayıtların tamamından veya bir kısmından, bilahare yapacağı
yeni bir bildiri ile vazgeçebilir.
Her üye 82 nci madde gereğince bu Sözleşmenin tatbikten
kaldırılabileceği süreler zarfında, Genel Müdüre, daha
evvelki bildirilerde yazılı şartları herhangi bakımlardan
değiştiren ve muayyen ülkelerdeki durumu belirten yeni bir
bildiri gönderebilir.
MADDE 81
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Ana Statüsünün 35 inci
maddesinin 4 ve 5 inci paragrafları gereğince Milletlerarası
Çalışma Bürosu Genel Müdürüne gönderilen bildirilerde
Sözleşmenin tamamının veya bildirinin taallük ettiği
bölümler hükümlerinin, ülkede, aynen veya tadilen
uygulanacağı belirtilir. Sözleşmenin veya bazı bölümlerinin
tadilen uygulanacağı bildirildiği takdirde bu değişikliklerin
nelerden ibaret olduğu tasrih edilir.
İlgili Üye veya Üyeler veya Milletlerarası merci, muahhar
bir bildiri ile evvelce yapılmış bir bildiri de yazılı
değişikliklerden faydalanma hakkından tamamen veya kısmen
vazgeçebilirler.
İlgili Üye veya Üyeler veyahut Milletlerarası merci 82 nci
madde hükümlerine göre bu Sözleşmenin, tatbikten
kaldırılabileceği süreler zarfında, Genel Müdüre, evvelce
gönderilmiş bir bildiride yazılı şartları herhangi bir
bakımdan değiştiren ve Sözleşmenin uygulanması bakımından
durumu belirten yeni bir bildiri gönderebilirler.
MADDE 82
Bu Sözleşmeyi tasdik eden her Üye, Sözleşmenin ilk olarak
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 10 yıllık bir sürenin
sonunda Milletlerarası Çalışma Bürosu Genel Müdürüne
gönderilecek ve Genel Müdür tarafından tescil edilecek bir
tebliğ ile, Sözleşmenin tamamının veya II - X uncu
bölümlerden bir veya bir kaçının tatbikten kaldırılacağını
bildirebilir. Tatbikten kaldırma keyfiyeti tescil tarihinden
bir yıl sonra muteber olur.
Bu Sözleşmeyi tasdik etmiş olup da yukarıdaki paragrafta
yazılı 10 yıllık devrenin sonundan itibaren bir yıl
zarfında bu madde de derpiş edilen tatbikten kaldırma hakkını
kullanmayan her üye, yeniden 10 yıllık bir süre için
bağlanmış olur. Ve bundan sonra Sözleşmeyi veya II - X uncu
bölümlerde bir veya birkaçını her on yıllık devrenin
sonunda bu maddede derpiş edilen şartlarla tatbikten
kaldırabilir.
MADDE 83
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı üyeleri tarafından
kendisine gönderilerek tescil olunan bütün tasdik
vesikalarını, bildirileri ve yürürlükten kaldırma
tebliğlerini Milletlerarası Çalışma Teşkilatının bütün
üyelerine bildirir.
Milletlerarası Çalışma Teşkilatı Genel Müdürü,
Sözleşmenin ikinci tasdik vesikasının tescil olunduğunu
teşkilat üyelerine bildirirken, Sözleşmenin yürürlüğe
gireceği tarih üzerine üyelerin dikkatini çeker.
MADDE 84
Milletlerarası Çalışma Bürosu Genel Müdürü, yukarıdaki
maddeler hükümlerine göre tescil edeceği bütün tasdik
vesikaları, bildiriler ve yürürlükten kaldırma tebliğleri
hakkında, Birleşmiş Milletler Antlaşmasının 102 nci maddesi
gereğince, tescil olunmak üzere, Birleşmiş Milletler Genel
Sekreterine tam bilgi verir.
MADDE 85
Milletlerarası Çalışma Bürosu Yönetim Kurulu, lüzum
göreceği zamanlarda Çalışma Genel Konferansına bu
Sözleşmenin tatbikatı hakkında bir rapor verir ve Sözleşmenin
tamamen veya kısmen değiştirilmesi konusunun konferans
gündemine alınmasına lüzum olup olmadığını tetkik eder.
MADDE 86
MADDE 87
Bu sözleşmenin Fransızca ve İngilizce metinleri aynı şekilde
muteberdir.
(EK)
BÜTÜN EKONOMİK FAALİYETLERİN, SANAYİ KOLLARI İTİBARİYLE,
MİLLETLERARASI STANDART TASNİFİ
(BÖLÜM VE BÜYÜK GRUPLARIN LİSTESİ)
Bölüm 0. Ziraat, Ormancılık, Avcılık ve balıkçılık,
01- Ziraat ve Hayvan yetiştirme,
02- Ormancılık ve tomrukçuluk,
03- Avcılık, tuzakla avlama, av hayvanlarının üretilmesi,
04- Balıkçılık,
Bölüm 1. Madencilik ve Taşocakları
11- Kömür madenciliği,
12- Metal madenciliği,
13- Ham petrol ve tabii gaz,
14- Taş, kil ve kum ocaklarının işletilmesi.
19- Başka tarafta tasnif olunmayan ve metalden gayri maddelerin
istihracı.
Bölüm 2. ve 3. İmalat Sanayi
20- Gıda maddeleri sanayii (İçki sanayii hariç)
21- İçki sanayii,
22- Tütün sanayii,
23- Dokuma sanayii,
24- Kundura giyecek eşyası ve hazır dokuma eşya imalatı.
25- Ağaç ve mantar sanayii (Mobilya sanayii hariç)
26- Mobilya ve mefruşat sanayii
27- Kağıt sanayii ve kağıttan eşya imalatı,
28- Matbaacılık, neşriyatçılık ve bunlarla ilgili sanayii,
29- Deri Sanayii ve deriden eşya imalatı (Kundura hariç)
30- Kauçuk sanayii,
31- Xxxxx ve kimyevi mamuller sanayii,
32- Petrol ve kömür müştakları sanayii,
33- Başka tarafta tasnif edilmeyen, metalden gayri madeni
mamuller sanayii (Petrol ve kömür müştakları hariç)
34- Metallere müteallik esas endüstriler,
35- Madeni eşya imalatı (Makine ve taşıt malzemesi hariç)
36- Makine imalatı, (Elektrik makineleri hariç)
37- Elektrik makine, cihaz malzemeleri imalatı,
38- Taşıt malzemeleri imalatı,
39- Çeşitli imalat sanayii,
Bölüm 4. İnşaat
40- İnşaat,
Bölüm 5. Elektrik, gaz, su ve sıhhi hizmetler
51- Elektrik, gaz ve buhar
52- Su ve sıhhi hizmetler,
Bölüm 6. Ticaret, banka, sigorta ve gayri menkul işleri
61- Toptan ve parekende ticaret,
62- Bankalar ve diğer mali müesseseler,
63- Sigortalar,
64- Gayri menkul işleri,
Bölüm 7. Nakliyat, Ardiyecilik ve Ulaştırma
71- Nakliyat,
72- Ardiye ve antrepoculuk,
73- Ulaştırma,
Bölüm 8. Hizmetler
81- Devlet hizmetleri
82- Belediye ve ticaret hizmetleri,
83- Eğlence hizmetleri,
84- Şahsi hizmetler,
Bölüm 9. İyi Tarif Edilmemiş Faaliyetler
90- İyi tarif edilmemiş faaliyetler.
|