ŞİRKET KURULUŞ SÖZLEŞMELERİNİN TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜKLERİNDE İMZALANMASI
ŞİRKET KURULUŞ SÖZLEŞMELERİNİN TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜKLERİNDE İMZALANMASI
Dr. Xxxxx XXXXX
I. GİRİŞ
Yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla, müteşebbisin önündeki engel ve maliyetlerin azaltılması çabaları gündemde. Bu kapsamda atılan adımlardan birisi de şirket kuruluşlarının daha az maliyetli ve kolay hale getirilmesi.
Türk Ticaret Kanununun 40 ıncı maddesi uyarınca şirket kuruluş sözleşmelerinin imzalanması sadece noter huzurunda yapılabilmekte idi. 6728 sayılı Kanunla birlikte, şirket sözleşmelerinin noter huzurunda imzalanması tek alternatif olmaktan çıkarılmış; daha az maliyetli ve pratik bir uygulama olarak şirket kuruluş sözleşmelerinin ilgili Ticaret Sicil Müdürlüklerinde de imzalanmasına imkan tanıyan düzenleme yapılmıştır. Bu düzenleme ile birlikte şirket kuruluş sözleşmelerinin sadece noterlerde imzalanması zorunluluğu kalkmıştır.
Söz konusu düzenleme, konuya ilişkin Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğ1 ile birlikte ete kemiğe bürünmüştür.
Aşağıda müteşebbislere kolaylık ve maliyet azatlımı sağlayan şirket kuruluş sözleşmelerine ilişkin söz konusu düzenleme ve uygulama ana hatları ile sunulmaktadır.
II. TÜRK TİCARET KANUNUNDA SÖZLEŞMELERİN NOTER ŞARTI ARANMAKSIZIN TİCARET SİCİLİ MÜDÜR VEYA YARDIMCISI HUZURUNDA İMZALANMASINA İLİŞKİN DEĞİŞİKLİK
6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun2 66 ncı maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 40 ıncı maddesinin ikinci fıkrasına eklenen cümle ile şirketlerin kuruluş sözleşmelerinin noter yanında ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda imzalanmak suretiyle de onaylanması imkanı getirilmiştir.
Bu değişiklik sonrası Türk Ticaret Kanununun "Tescil" başlıklı 40 ncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde olmuştur. Koyu yazılan cümle yeni 6278 sayılı Kanunla eklenmiş cümleyi ifade etmektedir.
"(2) Her tacir kullanacağı ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı notere onaylattırdıktan sonra sicil müdürlüğüne verir. Tacir tüzel kişi ise, xxxxxxx birlikte onun adına imzaya yetkili kimselerin imzaları da notere onaylattırılarak sicil müdürlüğüne verilir. (Ek cümle: 15/7/2016-6728/66 md.) Gerçek kişi tacir ile tüzel kişi tacir adına imza atmaya yetkili kişi, ticaret unvanını ve bunun altına atacağı imzayı, noter onayı şartı aranmaksızın
1 06.12.2016 tarih ve 29910 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
2 09.08.2017 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
ticaret sicili müdürü yahut yardımcısı huzurunda yazılı beyanda bulunmak suretiyle de verebilir."
III. ŞİRKET KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİN TİCARET SİCİLİ MÜDÜRLÜĞÜNDE İMZALANMASI HAKKINDA TEBLİĞ DÜZENLEMESİ
6 Aralık 2016 tarihinde 29910 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğ düzenlemesi öncesinde, MERSİS üzerinde hazırlanan şirket sözleşmeleri kurucular ya da temsilcileri tarafından imzalandıktan sonra noterden onaylanmış suretleri ilgili ticaret sicili müdürlüğüne iletilmekteydi.
Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğin yayımı ile birlikte, şirket kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin MERSİS üzerinden hazırlanan kuruluş sözleşmelerini şirketin kurulacağı yer Ticaret Sicil Müdürlüklerinde bizzat veya temsilcileri tarafından imzalanması usulü de uygulamaya girmiştir.
Tebliğ düzenlemesi ile birlikte şirket kuruluş sözleşmelerinin imzalanması konusunda şirket kurmak isteyenlerin önündeki tek şık noterler olmaktan çıkmıştır. Böylece daha düşük maliyetli olan yeni bir usul hayata geçirilerek, yatırım ortamının iyileştirilmesi yönünde adım atılmıştır.
IV. ŞİRKET KURULUŞ SÖZLEŞMESİNİN TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜĞÜNDE İMZALANMA SÜRECİ
IV.1. Birinci Adım: Sözleşmenin Hazırlanması
Tebliğe göre; şirket sözleşmesi MERSİS’te hazırlanacaktır.
IV.2. İkinci Adım: Şirket Kuruluş Sözleşmesini İmzalayacakların İbraz Edeceği Belgeler ve Doğrulanması
Kurucular, sözleşmenin imzalanması için şirketin kurulacağı yer Ticaret Sicil müdürlüğünde hazır bulunacaktır.
Kurucusu gerçek kişi veya tüzel kişi olan şirketlerin sözleşmesi müdürlükte bizzat kendileri veya temsilcileri tarafından imzalanacaktır.
Kurucu veya temsilcinin, okur-yazar olmaması, Türkçe bilmemesi, işitme, konuşma veya görme engelli olması halinde sözleşmeler noter huzurunda imzalanması gerekmektedir.
On sekiz yaşından küçük kişilerin şirkette kurucu ortak olabilmesi için şirket sözleşmesinin velileri tarafından imzalanması gerekir. Velinin tek kişi olması halinde, nüfus kayıt örneğinin ibraz edilmesi zorunludur. On sekiz yaşından küçük kişinin velisiyle birlikte şirket kurucusu olması halinde, vasi veya kayyım kararı müdürlüğe ibraz edilir.
Kurucu Türk vatandaşı ise geçerli kimlik kartı, pasaport veya sürücü belgesi ibraz edilecektir. Kurucunun doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişi olması durumunda mavi kart ibraz edilmesi gerekmektedir. Kurucu yabancı uyruklu ise başvuruda geçerli pasaport ibraz edilecektir.
Kurucu adına imza atacak temsilciler, sıfat ve yetkileri ile işlemi yapmaya izinli olduklarını gösterir belge ibraz etmekle yükümlüdür. Ayrıca bu kişiler, geçerli kimlik belgelerini ibraz edecektir. Kurucu adına imza atacak kişinin vekil olması halinde vekâletname düzenlemeye yetkili makam veya noterlerce onanmış vekâletnamenin aslı ibraz edilecektir. Kurucu adına imza atacak kişinin vasi veya kayyım olması halinde konuya ilişkin mahkeme kararının aslı veya onaylı sureti ibraz edilecektir.
İbraz edilen belgelerin birer örneği tarih kaşesi ile mühürlenerek dosyasında saklanacaktır. Ticaret sicil müdürlüğü yukarıda ibraz edilen belgelerin doğrulmasını yapacaktır.
IV.3. Üçüncü Adım: Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicil Müdürlüğünde
İmzalanması
Ticaret sicil müdürlüğünde yapılan kimlik ve diğer doğrulama işlemlerinin ardından, sözleşmenin müdürlük tarafından MERSİS’ten alınacak nüshası kurucular veya temsilciler tarafından Ticaret Sicil Müdürü huzurunda imzalanacaktır.
İmzalanan sözleşme nüshalarının her sayfası, müdür tarafından imzalanarak mühürlenir. Ayrıca nüshaların son sayfasına işlem tarihi de yazılır veya tarih kaşesi basılır. İmza onay belgesi hazırlanarak müdür tarafından imzalanır. Söz konusu belge mühürlenir ve sözleşmenin arkasına eklenir.
Müdür tarafından yapılan bu onay, imzaların kuruculara veya temsilcilere ait olduğunun tasdikidir ve Kanunun 32 nci maddesinde yer alan inceleme görevinin yerine getirilmesi sonucunu doğurmamaktadır.
Sicil müdürü, Tebliğde düzenlenen işlemlerin yerine getirilmesi için sicil müdür yardımcılarını görevlendirebilir. Bu takdirde, bu Tebliğde müdür tarafından yapılacak işlemler görevlendirilen müdür yardımcısı tarafından yerine getirilir. Müdür tarafından gerekli görülmesi halinde birden fazla müdür yardımcısı da görevlendirilebilir.
IV.4. Dördüncü Adım: Sözleşmenin Saklanması ve Teslimi
İmzalanan ve mühürlenen sözleşmenin bir nüshası ilgili Ticaret Sicil Müdürlüğünce alınır ve şirketin tescil başvurusu ile birleştirilerek dosyasında saklanır.
Kalan sözleşme nüshaları ilgililere teslim edilir.
V. DİĞER HUSUSLAR
Tebliğ ile Şirket Kuruluş Sözleşmelerinin imzalanması sürecine ilişkin diğer bazı kolaylıklar da öngörülmüştür. Bunları aşağıda özetle sunuyoruz:
V.1. Kuruluş İçin Sicil Müdürlüğüne Başvuru Süresine İlişkin Değişiklik
Daha önce noter onaylı kuruluş sözleşmeleri ile kuruluş için ilgili müdürlüğe bir ay içerisinde başvuru yapılması gerekmekte idi. Bir aylık süre içinde başvuru yapılmaması durumunda, noter işleminin yenilenmesi gibi maliyetli bir süreç söz konusu idi. Tebliğ ile bu konuda da kolaylaştırıcı önlemler getirilmiştir. Anılan Tebliğin 11 inci maddesi uyarınca, Ticaret Sicil Müdürlüğünde imzalanan onaylı kuruluş sözleşmelerinin onay tarihinden itibaren üç ay içinde
tescili için başvuruda bulunulmaması halinde sözleşmede imzası bulunanların şirket kurma iradelerinin devam ettiğine dair bir beyanda bulunması yeterli olacak, aynı sürecin tekrarı gerekmeyecektir.
V.2. İmza Beyannamesinin Ticaret Sicil Müdürlüğünce Düzenlenebilmesi
Tebliğ ile şirket kuruluş işlemlerinde ilgili ticaret sicil müdürlüğüne ibrazı zorunlu olan imza beyannamelerinin ticaret sicil müdürlüğünce düzenlenmesine imkân tanınmıştır.
V.3. Şirket Kuruluş Sözleşmesinin İmzalanması Şirket Kuruluşunun Tescili Değildir.
Yukarıda zikredilen düzenleme, şirket kuruluş sözleşmelerinin daha az maliyetle ve daha hızlı bir şekilde imzalanması sürecine ilişkindir. Bu sürecin ticaret sicil müdürlüğünde gerçekleştirilmesi şirket kuruluşun tescili anlamına gelmez. İlgililerin şirket kuruluşu için gerekli belgelerle birlikte ve belirlenmiş süreleri dikkate alarak tescil işlemi için başvurmaları gerekir.
VI. TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜKLERİ ONAY İŞLEMİ İÇİN ÜCRET TALEP EDECEK Mİ?
Ticaret sicili müdürlükleri şirket kuruluş sözleşmelerinin onaylanması işlemi için ücret talep edebilecektir. Tebliğ’de talep edilebilecek ücret için bir sınır konulmuştur (md. 16). Tebliğe göre alınacak hizmet bedeli asgari ücretin yüzde onu ile sınırlandırmıştır.
VII. SONUÇ
Yatırım ortamının iyileştirilmesi kapsamında, şirket kuruluş sözleşmelerinin imzalanması işleminin noterlere ilaveten ticaret sicil müdürlüklerince de onaylanması, şirket kuracaklara zaman ve maliyet avantajı sağlayan bir uygulamadır. En azından şirket kurmaya adım atanların önünde birden fazla alternatif oluşmuştur. Müteşebbisler, zaman, parasal maliyet ve diğer hususları dikkate alarak bir tercihte bulunabilecektir.
24.07.2017
Not: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve xxxxx://xxxxxxxxxxxx.xxx/0000/00/00/xxxxxx- kurulus-sozlesmelerinin-noter-yerine-ticaret-sicil-mudurluklerinde-imzalanmasi/ linki kaynak gösterilmek şartıyla alıntı yapılabilir. AYNEN YAYIMLANAMAZ.