TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI UYGULAMA ESASLARI PROSEDÜRÜ BİRİNCİ BÖLÜM

TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI UYGULAMA ESASLARI PROSEDÜRÜ BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar

Amaç

MADDE 1-

(1) Bu Prosedür’ün amacı, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. nezdinde faaliyet gösteren ve Takasbank’ın Merkezi Karşı Taraf olarak hizmet verdiği Ödünç Pay Piyasası’nın işleyiş ve uygulamalarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2-

(1) Takasbank Ödünç Pay Piyasası işlemleri bu Prosedür kapsamındadır. Bu Prosedür’de düzenlenmeyen hususlarda, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği ile Takasbank Ödünç Pay Piyasası Yönergesi hükümleri uygulanır.

Dayanak

MADDE 3-

(1) Bu Prosedür, 14/08/2013 tarih ve 28735 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği ile 14/08/2013 tarih ve 257 sayılı Yönetim Kurulunda onaylanarak Kurul’un 15/08/2013 Tarih, 28 sayılı toplantısında alınan onayı takiben 02/09/2013 tarihinde yürürlüğe giren Takasbank Ödünç Pay Piyasası Yönergesi’ne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

MADDE 4-

(1) Bu Prosedür’de geçen;

a) Açık teklif yöntemi: Takasbank’ın bir işlemin eşleştiği anda ÖPP katılımcıları arasına girerek alıcıya karşı satıcı ve satıcıya karşı ise alıcı konumuna geçmesini,

b) Borsa: Borsa İstanbul Anonim Şirketi’ni,

c) Genel Müdür: Takasbank Genel Müdürü’nü,

ç) İşlem komisyonu: ÖPP’de gerçekleşen işlemler nedeniyle, ödünç veren üyeye ödenmesi, ödünç alan üyeden ise tahsil edilmesi gereken ve Prosedürde belirlenen usul çerçevesinde hesaplanan tutarı,

d) Kanun: 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nu,

e) Kurul: Sermaye Piyasası Kurulu’nu,

f) MKK: Merkezi Kayıt Kuruluşu Anonim Şirketi’ni,

g) MKT Yönetmeliği: 14/08/2013 tarih ve 28735 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği’ni,

ğ) MTK Yönetmeliği: 18/07/2013 tarih ve 28711 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Takas Yönetmeliği’ni,

h) Müşteri: Sermaye piyasası mevzuatı uyarınca ödünç işlemi gerçekleştiren üyelerin, gerçek ve tüzel kişi müşterileri ile yatırım fonlarını,

ı) Ödünce (İşleme) Konu Kıymet: Borsa Pazarları’nda işlem gören A ve B grubu paylar ve borsa yatırım fonu katılma belgelerini,

i) Ödünç Pay Piyasası (ÖPP - Piyasa): Xxxxxxxxx tarafından belirlenen tür, miktar ve dönemlerde teminat göstererek ödünce konu kıymet ödünç almak veya vermek isteyen Aracı kurum ve bankalar ile bunların müşterilerinin talepleri ile tekliflerinin karşılaşmasını sağlayan, Takasbank tarafından kurulan ve işletilen piyasayı,

j) Serbest hesap: Aracı Kurum ve Bankaların Takasbank nezdindeki 11-1 serbest cari hesaplarını,

k) Takasbank: İstanbul Takas ve Saklama Bankası Anonim Şirketi’ni,

l) TCMB: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nı,

m) Tebliğ: Kurul’un bu Prosedür kapsamındaki ödünç alma ve verme işlemlerini düzenleyen ilgili Tebliğ’ini,

n) Temsilci: Aracı kurum ve bankaların ÖPP’de işlem yapmak üzere yetkilendirdikleri kişileri,

o) Prosedür: ÖPP Yönergesi esas alınarak hazırlanan; ÖPP’nin işleyiş ve uygulamalarına ilişkin, usul ve esasları içeren ve Genel Müdür tarafından onaylanan iş bu “Ödünç Pay Piyasası Uygulama Esasları Prosedürü”nü,

ö) Üye: ÖPP’de işlem yapmak üzere Takasbank tarafından yetkilendirilen aracı kurum ve bankaları,

p) Yönerge: 14/08/2013 tarih, 257 sayılı Yönetim Kurulunda onaylanarak Kurul’un 15/08/2013 tarih, 28 sayılı toplantısında alınan onayı takiben 02/09/2013 tarihinde yürürlüğe giren Takasbank Ödünç Pay Piyasası Yönergesi’ni

r) Yönetim Kurulu: Takasbank Yönetim Kurulu’nu ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Üyeliğe İlişkin Esaslar

Üyelik

MADDE 5-

(1) Bu Prosedür’ün 6 ncı maddesinde belirlenen şartları sağlayan kuruluşlar, Takasbank tarafından yetkilendirilmeleri koşuluyla ÖPP üyesi olabilirler.

(2) ÖPP’ye üye olma hakkını haiz olanlar MKT Yönetmeliğinin 8 inci maddesi birinci fıkrası uyarınca doğrudan takas üyesi olarak addolunurlar.

Üyelik şartları

MADDE 6-

(1) Üyelik için MKT Yönetmeliği’nin 7 inci maddesindeki şartlara ilaveten aşağıdaki koşulların da sağlanmış olması gerekir:

a) İlgili mevzuat uyarınca ödünç işlemi yapmaya imkan veren sermaye piyasası faaliyeti izni alınmış olması,

b) Üyenin özkaynaklarının 10.000.000.-TL. sından az olmaması,

c) Piyasadan ödünç almak isteyen üyelerin Yönetim Kurullarınca; bilgi işlem, risk yönetimi, iç kontrol ve iç denetim sistemleri ile ilgili Takasbank tarafından belirlenen örneğe uygun beyannameyi onaylayarak ibraz etmiş olmaları,

(2) Takasbank, ÖPP işlemleri ile ilgili olarak üyenin bilgi işlem, risk yönetimi, iç kontrol ve iç denetim sistemlerinde arayacağı asgari kriterleri çıkaracağı bir prosedürle belirlemeye, aranan kriterleri karşılayamayan kuruluşlara uyum için süre vermeye, taahhüt almaya ve kriterlerin sağlanıp sağlanmadığını incelemeye yetkilidir.

Üyelerin yükümlülükleri

MADDE 7-

(1) Üyeler MKT Yönetmeliği’nin 12 nci maddesindeki yükümlülüklere ek olarak;

a) Xxxxxxxxx tarafından bu Prosedür ile ÖPP işlemleri için belirlenmiş ilke ve kurallara uygun hareket etmek,

b) Ödünce konu kıymeti teslim etmek, işlem komisyonu ve Takasbank komisyonu ödemek,

c) Temsilcilerini ve bunlarla ilgili güncellemeleri Takasbank’a iletmek, Takasbank tarafından istenen bilgi ve belgeleri süresi içinde bildirmek ve/veya göndermek,

zorundadırlar.

Üye işlem faaliyetlerinin kısıtlanması

MADDE 8-

(1) Üyelerin ÖPP faaliyetleri aşağıdaki durumlarda, Takasbank tarafından kısıtlanabilir.

a) MTK Yönetmeliğinin 13 üncü maddesi uyarınca, takas hizmeti verilen piyasa veya sermaye piyasası araçlarında faaliyetlerinin durdurulması veya üyelikten çıkarılması,

b) MKT Yönetmeliğinin 14 üncü maddesi ikinci fıkrası uyarınca, merkezi karşı taraf hizmeti verilen sermaye piyasası aracında veya piyasalarda faaliyetlerinin kısıtlanması,

c) Yönerge, bu Prosedür ve Ödünç Pay Piyasası Sözleşmesi’nde belirlenen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi,

ç) Üye ile ilgili; protesto, haciz, ihtiyati tedbir gibi olumsuzluklar tespit edilmesi, faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulması, ilgili faaliyet yetki belgesinin iptali, herhangi bir nedenle sermaye piyasası araçları ile ilgili işlem yapmasının yasaklanması, haklarında tedrici tasfiye ya da iflas kararı verilmiş olması veya olumsuz istihbarat alınması,

d) Xxxxxxxxx tarafından periyodik olarak yapılan; istihbarat, mali tahlil ve/veya derecelendirme çalışması sonucu üyenin kredi değerliliğinin olmadığının veya azaldığının tespit edilmesi,

(2) Üyeler portföy veya müşterilerinin;

a) ÖPP’de kıymet temerrüdünde veya teminat tamamlama çağrısı durumunda olmaları,

b) Haklarında işlem yasağı ve benzeri kısıtlamaların bulunması, durumlarında bahse konu hesaplar adına ÖPP’de işlem yapamazlar.

(3) Bu maddede yazılı durumlardan birinin ortaya çıkması halinde Takasbank, üyenin ÖPP’ye olan mevcut yükümlülüklerinin kısmen veya tamamen tasfiye edilmesini kararlaştırabilir. Takasbank tarafından bu doğrultuda karar verilmesi halinde üyenin yükümlülükleri, bu Prosedür’ün 45inci maddesi çerçevesinde muaccel hale gelir ve aynı madde çerçevesinde tasfiye edilir.

(4) Üyenin faaliyetlerinin bu maddenin birinci fıkrasının; (a), (b), (ç) ve (d) bendlerinde yer alan hususlar nedeniyle kısıtlanması halinde durum, ertesi iş günü Kurul’a bildirilir. Üyenin faaliyetlerinin bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında kısıtlanması durumunda ise, kısıtlamanın bir iş gününü aşması halinde Kurul’a Takasbank tarafından bildirimde bulunulur.

Üyeliğin sona ermesi

MADDE 9-

(1) MKT Yönetmeliğinin 15 inci maddesi hükümleri doğrultusunda üyelik sona erdirilebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ÖPP’nin Çalışma Esasları

Takasbank’ın konumu

MADDE 10-

(1) Takasbank;

a) ÖPP’yi işleten kurumdur.

b) ÖPP işlemlerinde açık teklif yöntemi ile merkezi karşı taraftır. Ödünç verene karşı ödünç alan, ödünç alana karşı ödünç veren konumundadır.

(2) Üyelerin müşterileri için yaptıkları ödünç alma ve verme işlemleri nedeniyle oluşan yükümlülüklerin yerine getirilmesinde Takasbank’ın muhatabı üyedir. Üyelerin müşterilerine karşı olan yükümlülüklerinden Takasbank sorumlu tutulamaz.

(3) Açık teklif yönteminde Takasbank’ın işlemin taraflarına karşı olan yükümlülüğü, üyelerinden gelen ödünç alma ve verme emirlerinin eşleştiği anda başlayıp, yükümlülüklerin tasfiyesiyle son bulur.

(4) Takasbank, ödünç işleminin vadesinde, ödünç işlemine konu kıymetleri ödünç verene iade etmek ve iade tarihine kadar geçecek süre için işlem komisyonu ödemekle yükümlüdür. Menkul kıymetin iadesinin mümkün olamaması halinde, bu Prosedür’de belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde hesaplanan nakit karşılığı üyeye ödenir.

(5) Ödünç alan üyenin Takasbank’a karşı yükümlülüğü ise işlemin vadesinde menkul kıymeti geri vermek ve vade tarihine kadar geçecek süre için işlem komisyonunu ödemektir. Takasbank, ödünç alan üyenin yükümlülüğünü bu fıkra çerçevesinde yerine getirmesi halinde, işlem konusu teminatları üye ile imzalamış olduğu sözleşme hükümleri çerçevesinde ve üyenin talebi doğrultusunda iade eder.

(6) Bu Prosedürün 23 üncü maddesinin beşinci fıkrasına istinaden iptal edilen işlemlerde, Takasbank MKT sıfatıyla herhangi bir taahhüt altına girmemiş sayılır ve ayrıca bir işleme gerek kalmaksızın emir eşleşmesi anından itibaren MKT pozisyonundan otomatikman düşer.

ÖPP Sözleşmesi

MADDE 11-

(1) Üye’nin ÖPP’de işlem yapabilmek için şekli ve kapsamı Takasbank tarafından saptanmış olan “Ödünç Pay Piyasası Sözleşmesi”ni imzalaması gerekmektedir.

Üye temsilcilerine ilişkin esaslar

MADDE 12-

(1) ÖPP’de işlemler temsilciler aracılığıyla verilen emirler ile yapılır.

(2) Temsilciler; üye ve müşterileri adına ÖPP’de; emir verebilir, verilmiş emirleri iyileştirebilir, bu Prosedür’de belirtilen koşullar dahilinde emirleri değiştirebilir, iptal edebilir ve vadesi gelen işlemleri kapatabilirler.

(3) Üyelerin işlem yapabilecek temsilci sayısı 8’i (sekiz) geçemez.

(4) Üyeler yazılı olarak bildirerek temsilcileri değiştirebilirler.

(5) Üyeler yetkilendirme taleplerinde; temsilcilerin X.X. xxxxxx numaralarını, T.C. vatandaşı olmamaları halinde vergi kimlik numaralarını ve pasaport fotokopilerini bildirmelidir.

(6) Temsilcilere Takasbank tarafından gizli birer şifre ve temsilci numarası verilir. Takasbank tarafından verilen şifre ile ilk kez "Temsilci Şifre Giriş Ekranı’na giriş yapıldığında zorunlu olarak şifre değiştirme işlemi yapılması gerekmektedir. Temsilci şifreleri ile ÖPP’ye iletilen emirlerin sorumluluğu üyeye aittir.

(7) Temsilciler kişiye özel gizli şifrelerini Takasbank uygulamaları vasıtası ile Takasbank’ın belirlediği esaslar çerçevesinde değiştirebilirler.

İşleme konu kıymetler ve piyasa değeri

MADDE 13-

(1) ÖPP’de işlemlere konu olabilecek kıymetler, Borsa Pazarlarında işlem gören A ve B grubu paylar ve borsa yatırım fonu katılma belgeleridir.

(2) İşleme konu kıymet piyasa değeri; bu Prosedürün 31 inci maddesinde belirlenen fiyat ile işleme konu kıymet adedinin çarpımı sonucu elde edilir.

Limitler ve işlem sınırları

MADDE 14-

(1) Takasbank, üyelere “ÖPP limiti” tahsis eder. Söz konusu limit Takasbank’ın taahhüdü değildir.

(2) Xxxxxxxxx tarafından belirlenen “ÖPP limiti”, ilgili üyelere gizli ve yazılı olarak duyurulur. Takasbank, üyelere tahsis edilen ÖPP limitinde gerekli gördüğü durumlarda değişiklik yapma hakkına sahiptir.

(3) Ödünç talep eden üye; kendi portföyü ve müşterileri için değerlenmiş teminatları ve Takasbank’ça belirlenen limitler dahilinde ödünç alabilir.

(4) Emir girişi sırasında üyenin yaptığı tüm ödünç alma işlemlerinin piyasa değeri toplamı belirlenen ÖPP limitini aşamaz. Fiyat değişiklikleri risk tutarının limiti aşmasına sebep olabilir.

(5) Ödünç verenler için limit şartı yoktur.

(6) Kredili işlem ve açığa satışa konu edilebilecek kıymetler arasından çıkarılan pay ve borsa yatırım fonu katılma belgeleri, açığa satış ve kredili menkul kıymet işlemlerine konu edildikleri son tarihin takas süresi sonundan itibaren Ödünce Konu Kıymetler içerisinden çıkartılır.

(7) Her bir emrin maksimum piyasa değeri, Borsa spot piyasada belirlenen maksimum işlem değeridir.

(8) Kıymet bazında üç farklı tür sınırlama uygulanır. Buna göre ödünce konu her bir payın; ÖPP’de

a) açık işlemlerinin toplamı, halka xxxx xxxxx toplamının % 20’sini

b) üye bazında açık işlemlerinin toplamı, halka xxxx xxxxx toplamının % 5’ini

c) Tek bir sicil bazında açık işlemlerinin toplamı, halka xxxx xxxxx toplamının % 3’ünü

geçemez.

Ayrıştırma ve taşıma

MADDE 15-

(1) Ayrıştırma ve pozisyon ile teminatların taşımasına ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir:

a) Ayrıştırma

MKT Yönetmeliği’nin 5 inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca üyenin portföy, müşteri, yatırım fon ve ortaklıkları kodu ile ileterek yapmış olduğu işlemler üyenin Takasbank nezdindeki hesaplarında ayrı ayrı izlenir.

ÖPP’de müşteri pozisyon ve teminatları, üyeye bağlı olarak her bir müşteri adına münhasıran açılan tekil pozisyon ve teminat hesaplarında ve üyenin kendi portföy ve teminatlarından ayrı şekilde izlenir. Takasbank tarafından merkezi karşı taraf kapsamında gerçekleştirilen işlemlerde tekil müşteri pozisyonları ile ilişkilendirilen teminat hesaplarındaki teminatların müşterilere ait olduğu kabul edilir.

Üyelerin kendi portföylerine ait pozisyon ve teminatlar, münhasıran üyeler için açılacak tekil pozisyon hesapları ve ilişkili teminat hesaplarında izlenir.

b) Taşıma

Tekil hesaplarda izlenen pozisyon ve ilişkili teminatların taşımasında MKT Yönetmeliğinin 26 ıncı maddesindeki usul ve esaslar uygulanır.

Diğer yandan MKT Yönetmeliği’nin “MKT üyelerinin genel yükümlülükleri” başlıklı 12 xx.xx maddesinin (c) bendinde, Takasbank nezdinde hesapların taşınmasının gerektiği durumlarda, eğer önceden devralacak başka bir MKT üyesi belirlenmiş ise, müşteriler ile imzalanacak çerçeve sözleşmelerde bahse konu hususa ait bilgilere yer verilmesi gerektiği hükmü bulunmaktadır.

Taşıma işlemi gerçekleştirilirken önce ilgili hesapta yer alan tüm sözleşmeler Takasbank kullanıcıları aracılığıyla devralacak üyeye taşınır ardından, ilgili hesaba ait tüm teminatlar, ilişkili teminat hesabına aktarılır. Taşımanın gerçekleştirilebilmesi için devralan üyenin limitinin yeterli olması gerekmektedir.

i. Faaliyetleri kısıtlanmamış üyelerin müşterilerine ait ödünç pozisyonları ve teminatları, müşterilerin üyeye yapacakları münferit veya müşterek yazılı talep üzerine devredecek üyenin onay beyanı, devralacak üyenin ise kabulü halinde Xxxxxxxxx tarafından devralacak üye tarafından açtırılacak

hesaplara taşınır. Taşıma için, hem müşterilerin üyeye yaptıkları devir taleplerinin, hem de devralacak üye kabulünün yazılı bir şekilde Takasbank’a ibrazı gerekir. Devreden ve devralacak üyelerin beyan ve kabulünün müşteriler itibarıyla teminat ve pozisyon ayrımını içermesi gerekir.

ii. Temerrüt ve sair sebeplerle faaliyetleri kısıtlanan veya üyeliğinin sona erdirilmesine karar verilen bir üyeye bağlı izlenen pozisyonlar ile bu pozisyonlarla ilişkili teminatların, faaliyetleri kısıtlanmamış başka bir üyeye taşınabilmesi; ilgili üye ile Takasbank arasında imzalanmış olan sözleşmede devralacak üyeye ilişkin önceden bir belirleme yapılmış olması halinde sözleşmede yer alan hükümler çerçevesinde, herhangi bir belirleme yapılmamış olması halinde ise; müşterilerin kendi bulacakları devralacak üyelerin, Takasbank’a hesap sahiplerinin taşımaya ilişkin onaylarını içerir belgelerle birlikte devir için başvurması ya da, üyeler ile Takasbank arasında yazılı bir anlaşma sağlanması halinde gerçekleştirilebilir.

Devralan üyenin hesaplarda mevcut teminatları çekme yetkisi, devredilen hesaba ilişkin faaliyetleri kısıtlanan üye nezdindeki kayıtlarla Takasbank kayıtları arasında mutabakat sağlanana kadar kaldırabilir.

Faaliyetleri kısıtlanan veya üyeliğinin sona erdirilmesine karar verilen bir üyeye bağlı izlenen pozisyonlar ile bu pozisyonlarla ilişkili teminatlar bir başka üyeye teminat açığı sebebiyle taşınamaz veya pozisyonların tasfiyesi sonrasında teminat açığı oluşur ise bu hesaplar Prosedür’ün Sekizinci Bölümü’ndeki esaslar dahilinde tasfiyeye tabi tutulabilir. Devralacak bir üye bulunamaması sebebiyle taşınamayan hesaplardaki pozisyonların tasfiyesi sonrasında kalabilecek teminatlar MKT Yönetmeliği’nin 27 nci maddesi çerçevesinde iade olunur.

MKT Yönetmeliği’nin 14 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası uyarınca MKT üyeliğinin üç ayı aşmamak üzere askıya alınması durumunda, ilgili üyeye bağlı hesaplardaki pozisyon ve teminatlar MKT Yönetmeliği’nin 26 ncı maddesi çerçevesinde taşınabilir.

Seanslar ve seans saatleri

MADDE 16-

(1) İşlemler saat 09:30-12:00 ve 13:30-16:45 olmak üzere 2 seansta yapılır.

(2) Takasbank; teknik nedenler, doğal afetler, yoğun hatalı işlemler vb. hallerin ortaya çıkması durumunda seans ve ilgili diğer saat ve sürelerde değişiklik yapma hakkını haizdir. Söz konusu değişiklikler sistem aracılığı ile üyelere duyurulur.

Valör ve vadeler

MADDE 17-

(1) ÖPP’de işlemler aynı gün veya ileri valörlüdür.

(2) Yapılan işlemlerin valörü;

a) Aynı gün

b) 1 iş günü veya

c) 2 iş günü

olabilir.

(3) Yapılan işlemler vadesiz veya

a) 1 haftaya kadar her gün,

b) 1, 2 ve 3 hafta,

c) 1, 2, 3, 6, 9 ve 12 ay

vadeli olabilir.

(4) Vadesiz işlemler, ödünç alana erken kapama ödünç verene ise geri çağırma hakkını verir. Vadesiz emirler de, diğer vade türleri gibi; “seanslık”, “günlük”, “kalanı iptal et” ve “blok eşleşmezse iptal et” olarak

verilebilir ve yalnızca vadesiz emirler ile eşleşebilir. Bu vade türünde işlem oluştuktan sonra ödünç alan veya veren tarafın herhangi birinden işlem kapatma talebi gelmedikçe işlem maksimum bir yıla kadar devam eder. Sistemde işlemin vadesi belli olana kadar gün sayısı 365 gün, vade tarihi bir yıl olarak tutulur. Vadesiz emirleri geri çağırma/erken kapama işlemi, gün içinde saat 18:00’e kadar yapılabilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Xxxxxxx ve Eşleşme

Emrin Unsurları

MADDE 18-

(1) Temsilciler, temsilci numaralarını ve şifrelerini sisteme tanımladıktan sonra emrin aşağıda belirtilen zorunlu alanlarını doldurmak zorundadırlar:

a) Xxxx Xxxx: “Talep” veya “Teklif” olabilir.

b) Emir Türü: “Seanslık”, “Günlük”, “Kalanı İptal Et” veya “Blok Eşleşmezse İptal Et” olabilir.

c) Müşteri Tipi: “Portföy”, “Müşteri” veya “Fon/YO” (Yatırım Fonu/Yatırım Ortaklığı) olabilir. Yatırım fonu veya yatırım ortaklığı adına emir verildiğinde ilgili fon veya ortaklığın kodu belirtilir. Müşteri ve Xxxxxxx adına emir verildiğinde MKK nezdinde bulunan hesap numarası girilmelidir.

ç) Kıymet Grubu: “Eski” (E ) kodlu paylar ile “Borsa Yatırım Fonu” (BF) kodu girilebilir.

d) Kıymet Kodu: Borsa Pazarları’nda payların ve borsa yatırım fonlarının işlem gördüğü kodlardır.

e) Adet: Talep veya teklif edilen ödünce konu kıymetin miktarıdır.

f) Valör: Bu Prosedürün 17 nci maddesinde sayılan valör türleridir.

g) Vade Tür: Bu Prosedürün 17 nci maddesinde sayılan vade türleridir.

ğ) Komisyon Oranı: Yapılan işlemlerin komisyon oranları taraflarca serbestçe belirlenir. Emir komisyon adımları % 0.05 (onbinde beş) ve katları olacak şekilde uygulanır. Komisyon hesaplanırken, 1 yıl = 365 gün olarak alınır.

Emirlerin İletilmesi

MADDE 19-

(1) Üye temsilcileri Takasbank uygulamaları vasıtası ile emirlerini iletirler.

(2) ÖPP’de ödünç alma ve verme emirleri üye tarafından portföy, müşteri, yatırım fon ve yatırım ortaklığı bazında verilir.

(3) Üyenin, gerçekleştireceği ödünç alma ve verme emirlerini girmeden önce, ilk defa işlem yapacak olan müşteri, portföy ya da yatırım fon/ortaklıkların bir defaya mahsus olmak üzere MKK sicil numarasını Takasbank sistemine tanımlaması gerekmektedir. Emir girişlerinin, her bir sicil bazında halka açıklık oranları kontrol edilerek gerçekleştirilmesi sağlanır.

(4) Xxxxxxxxxxx tarafından iletilen emirlere ÖPP sistemince bir “Emir Numarası” verilir. Temsilciler, emir ile ilgili yapacakları işlemleri emir numarasını kullanarak gerçekleştirirler.

(5) Emirler temsilciler tarafından ÖPP sistemine tek tek girilebileceği gibi toplu olarak da girilebilir.

(6) Talep veya teklif emri verilebilmesi için üyenin garanti fonu katkı payı yükümlülüğü yerine getirilmiş olmalıdır. Üyeler Garanti Fonu katkı payı tamamlama süresi içerisinde işlem yapmaya devam edebilirler.

(7) Teklif verilebilmesi için, teklifi veren üye veya müşterilerinin MKK nezdindeki Serbest Alt Hesabında ödünce konu kıymetlerin mevcut bulunması gerekmektedir. Xxxx xxxx kıymet adedi, ödünç teklifi verildiği anda, müşterilerin MKK nezdindeki Serbest Alt Hesabından, ÖPP Alt Hesabına virmanlanır. Teklifin sisteme girilebilmesi için bu virman şarttır.

(8) Ödünç talebinin sisteme girilebilmesi için ise, emrin verildiği üyenin yeterli limiti, üye veya müşterisinin ise yeterli teminatı bulunmalıdır.

(9) Üyenin sistem veya hat problemleri gibi nedenler ile Takasbank sistemine bağlanamamaları durumunda, seans saatleri içerisinde, yazılı talimat vermek sureti ile Takasbank tarafından da emirler sisteme girilebilir. Bu durumda emir giriş zamanı Xxxxxxxxx’xx emri ÖPP sistemine girdiği saattir.

Emir türleri

MADDE 20-

(1) ÖPP’ de verilebilecek emir türleri aşağıdadır:

a) Seanslık Emir: Girildiği seans içinde geçerli olan ancak girildiği seansın sonunda sistem tarafından gerçekleşmeyen kısmının otomatik olarak iptal edildiği emir türüdür. Emir girildiği anda kısmen veya tamamen gerçekleşmezse, gerçekleşmeyen kısım ekranda pasif olarak görünür.

b) Günlük Emir: Seanslık emirden farklı olarak, birinci seans bittiğinde silinmeyip, ikinci seans sonunda gerçekleşmeyen kısmının otomatik olarak iptal edildiği emir türüdür. Emir girildiği anda kısmen veya tamamen gerçekleşmezse, gerçekleşmeyen kısım ekranda pasif olarak görünür. Sadece ilk seansta girilebilir.

c) “Kalanı İptal Et” Emri (KİE):Girildiği anda işlem olmazsa tamamının, kısmen işlem gördüğü durumda ise gerçekleşmeyen kısmının pasife yazılmadığı ve sistem tarafından otomatik olarak iptal edildiği emir türüdür.

ç) “Blok Eşleşmezse İptal Et” Emri (BEİE):Girildiği anda tamamen gerçekleşmiyorsa sistem tarafından otomatik olarak iptal edilen emir türüdür.

(2) Emirler, birden fazla işleme bölünerek gerçekleşebilirler.

(3) Özel Emir: Ödünç alan ve veren üyelerin önce kendi aralarında anlaşıp daha sonra ÖPP’nin teminat ve limit sınırlamaları içerisinde kalmak şartıyla işlemlerini ÖPP’den geçirebildikleri emir türüdür. Özel Emir sisteme girilirken aynı anda emri karşılayacak üyenin kodu da sisteme girilir ve ilgili karşı üyenin ÖPP ekranlarına cevap alınmak üzere düşer. Üye karşı üyesi kendisi olacak şekilde emir girebilir.

Emirlerin değiştirilmesi

MADDE 21-

(1) Emirler temsilciler tarafından aşağıda belirlenen koşullar çerçevesinde seans içerisinde değiştirilebilir. Özel emirlerde ise değişiklik yapılamaz.

(2) Değiştirilen emirler yeni emir numarası ve zamanı alırlar. Ancak emir türü değişikliğinde öncelik ve emir numarası değişmez.

(3) Emirlerde aşağıda belirtilen değişiklikler yapılabilir:

a) Komisyon oranı: Seans içinde, komisyon oranı yukarı ve aşağı olmak üzere her iki yönde de değiştirilerek pasif emirlerde değişiklik yapılabilir. Komisyon oranı emrin eşleşebilecek kısmı ya da emrin tamamı için değiştirilebilir.

b) Emir türü: Emir türlerinde yalnızca birinci seans içinde değişiklik yapılabilir. “Seanslık” olan emirler “Günlük” emir; “Günlük” olan emirler ise “Seanslık” emir olarak değiştirilebilir.

c) Valör ve vade türü: Emrin valör/vade türü, eşleşme sağladığı takdirde değiştirilebilir. Valör/Vade türü değişikliği sonucunda, emir kısmi eşleşiyorsa, değişiklik sadece eşleşen kısma yansıtılır ve pasifte kalan kısmının valör/vade türü değişmez.

Emirlerin iptal edilmesi

MADDE 22-

(1) Verilen talep ve teklif emirlerinin pasifte bekleyen kısımları seans içinde iptal edilebilir. Özel emirler hem giren hem de muhatap tarafından iptal edilebilir. Xxxxx sonunda halen gerçekleşmemiş ödünç talep veya teklifleri sistem tarafından iptal edilir ve aynı anda teklif emirleri sonucu MKK nezdindeki ÖPP Alt Hesaplarına aktarılmış kıymetler ödünç verenlerin Serbest Alt Hesaplarına virmanlanır.

(2) Borsa’da sırası kapatılan kıymetler için, sıranın kapatılmasını takiben emir girilemez ve var olan pasif emirler iptal edilir. Sıranın açılmasını takiben, bahse konu kıymetler için yeni emirler sisteme girilebilir.

(3) Hakkında işlem yasağı uygulanan müşterilerin pasif emirleri, emri veren üyenin işlem yasağı uygulandığını bildirmesini takiben, Takasbank tarafından iptal edilir.

(4) Faaliyetleri geçici veya sürekli olarak durdurulan üyenin pasifte bekleyen tüm emirleri Xxxxxxxxx tarafından iptal edilir.

Emirlerin Eşleşmesi

MADDE 23-

(1) Emirler, talepte en yüksek, teklifte en düşük komisyon oranlı emirlere öncelik verilerek eşleşir.

(2) Komisyon oranının aynı olduğu emirlerde, zaman önceliği geçerlidir.

(3) Var olan talepten daha düşük oranlı bir teklif geldiğinde talebin oranı üzerinden, var olan tekliften daha yüksek oranlı talep geldiğinde teklifin oranı üzerinden işlem gerçekleşir.

(4) Eşleşmede her iki taraf, müşterilerinin (hesap numaralarının veya kodlarının) farklı olması şartıyla, aynı üye olabilir.

(5) İşlemlerin iptali mümkün değildir. Ancak, ileri valörlü işlemlerde işlem günü ile valör günü arasında 8 inci maddenin birinci fıkrasının (a) ve (ç) bentleri ile ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen durumların ortaya çıkması halinde Takasbank işlemi, takası gerçekleşmeden iptal etme hakkına sahiptir.

(6) İleri valörlü emrin gerçekleşmesi durumunda, ödünç veren üye veya müşterilerinin MKK nezdindeki ÖPP Alt Hesabı'nda işlem günü bloke edilmiş olan kıymet, valör günü bu hesaptan çıkarılarak, ödünç alan üye veya müşterilerinin yine MKK nezdindeki Serbest Alt Hesabına ve/veya Ödünç Kapama Blokaj Hesabına aktarılır.

(7) İşlemler adet ve katları bazında gerçekleşir.

(8) Üye veya müşterilerinin henüz kapanmamış işleminin vadesine eşit olan valör ile tekrar aynı kıymetten ödünç alması halinde, yeni işlemden elde edilen kıymetler, valör günü MKK nezdindeki Ödünç Kapama Blokaj Hesabına alınır. Eğer yeni kıymetlerin adedi henüz kapanmamış işlemlerin adedinden küçükse, yeni kıymetlerin adedi kadar, eğer yeni kıymetlerin adedi henüz kapanmamış işlemlerin adedinden büyükse, kapanacak kıymetin adedi kadar Ödünç Kapama Blokaj Hesabına virmanlanır. Kalan kısım ödünç alanın MKK nezdindeki Serbest Alt Hesabına aktarılır. Ödünç Kapama Blokaj Hesabına alınacak kıymetler için emir girişi sırasında ilave teminat verilmesine gerek yoktur. Ödünç Kapama Blokaj hesabında bakiye olması durumunda kapama işlemi mevcut bakiye kadar sistem tarafından eşleşme işlemini takiben otomatik olarak gerçekleştirilir. İleri valörlü işlemlerde ise valör günü kıymet aktarıldıktan sonra eğer Ödünç Kapama Blokaj hesabında bakiye var ise yine kıymet aktarımını takiben kapama işlemi otomatik olarak gerçekleştirilir.

(9) Özel Emirler sisteme girilirken aynı anda emri karşılayacak üyenin kodu da sisteme girilir ve ilgili karşı üyenin ÖPP ekranlarına cevap alınmak üzere düşer. Karşı üye onayladığı takdirde işlem gerçekleşir. Üye karşı üyesi kendisi olacak şekilde emir girebilir.

Emirlerin yayınlanması

MADDE 24-

(1) ÖPP bilgilerine, bilgi dağıtım ekranları vasıtası ya da ÖPP menüsü içinde yer alan Piyasa Takip Ekranı altında farklı sekmelerde “En İyi Talepler/Teklifler Raporu”, “Veri Yayın Derinlik Raporu” ve “İşlem Ortalamaları Raporu” ekranları vasıtası ile erişilir.

(2) Yukarıda bahsedilen ÖPP veri ekranlarında, ÖPP’ye iletilen emirlerden, taleplerde en yüksek oranlı, tekliflerde ise en düşük oranlı olanları duyurulur.

(3) En iyi teklif ve taleplerden işlem yapılması halinde bir sonra bekleyen en iyi teklif ya da talep bilgileri veri ekranlarında görüntülenir.

(4) Aynı oranlı talep ve teklif emirleri ise veri ekranlarında toplam olarak görüntülenir.

(5) Veri ekranlarının derinlik sayfalarında, en iyi teklif ve talep bilgileri beş kademede, izlenebilir.

(6) Vadesiz emir girildiğinde veri yayın kuruluşları ekranlarında gün sayısı ve vade tarihi bilgileri boş olarak görüntülenirken Takasbank Piyasa Takip Ekranında gün sayısı 365 vade ise 1 yıl sonrası olarak görüntülenir.

(7) Özel emirler ve bu emirler ile oluşan işlemler ÖPP veri ekranlarına yansıtılmaz.

(8) Bilgi dağıtım şirketlerinin ÖPP’ye sağlamış olduğu sayfa kodları aşağıdadır:

BİLGİ DAĞITIM EKRANLARI ÖPP SAYFA KODLARI
YAYIN KURULUŞLA RI	ANA SAYFA	EN İYİ TALEP TEKLİF	ÖZET BİLGİLER	DERİNLİK BİLGİLERİ
REUTERS	XXXXX.XX	ANA SAYFADA HİSSE KODU ÜZERİNE ÇİFT TIKLANARAK GÖRÜLEBİLİR	ANA SAYFADA HİSSE KODU ÜZERİNE ÇİFT TIKLANARAK GÖRÜLEBİLİR	ENİYİ TALEP TEKLİF SAYFASINDA ÇİFT TIKLAMA
FOREKS	TAKASBAN K ÖDÜNÇ PAY PİYASASI ANA SAYFA	TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI EN İYİ TALEP TEKLİF SENET/VADE BAZINDA	TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI ÖZET SAYFASI	EN İYİ TALEP TEKLİF YA DA ÖZET SAYFASINDA İLGİLİ VADE ÜZERİNDE ÇİFT TIKLAMA
MATRIKS	ÖDÜNÇ PAY PİYASASI ANA SAYFA	ÖDÜNÇ PAY PİYASASI EN İYİ TALEP TEKLİF SAYFASI	ÖDÜNÇ PAY PİYASASI ÖZET SAYFASI	EN İYİ TALEP TEKLİF SAYFASINDA İLGİLİ VADE ÜZERİNDE ÇİFT TIKLAMA
I-DEAL	TAKASBAN K ÖDÜNÇ PAY PİYASASI ANA SAYFA	TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI EN İYİ TALEP TEKLİF(SENET)/(V ADE)	TAKASBANK ÖDÜNÇ PAY PİYASASI ÖZET	EN İYİ TALEP TEKLİF YA DA ÖZET SAYFASINDA İLGİLİ VADE ÜZERİNDE ÇİFT TIKLAMA

İşlemlerin Bildirimi

MADDE 25-

(1) Üyeler gerçekleşen işlemlerine ait bilgileri Takasbank uygulamalarından takip ederler. Raporlar ile ilgili detaylı bilgilere Takasbank web sitesinden “Takas Web Giriş” başlığı altında bulunan “Özel İşlemler/Kullanıcı Kılavuzları” bölümünden ulaşılabilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Teminata İlişkin Esaslar

Teminatlara ilişkin genel hükümler

MADDE 26-

(1) Üyenin temerrüdü nedeniyle ya da ilgili mevzuat veya sözleşme hükümlerinde öngörülen nedenlerle teminatlardan Takasbank’ın alacaklarının karşılanması söz konusu olduğunda Takasbank, herhangi bir ihbar veya ihtarda bulunma, süre verme, adli veya idari merciden izin ya da onay alma, teminatın açık artırma ya da başka bir yol ile nakde çevrilmesi gibi herhangi bir ön şartı yerine getirme yükümlülüğü olmaksızın,

teminat konusu mal varlığını, Borsa veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda kote ise bu piyasadaki değerinden aşağı olmamak üzere satarak satım bedelinden alacağını karşılama hakkına sahiptir. Takasbank, teminatların mülkiyetini devralmış olması şartıyla, teminat konusu sermaye piyasası araçlarının değerini borçlunun yükümlülüklerinden mahsup etme hakkına da sahiptir.

(2) ÖPP’de brüt teminatlandırma yöntemi uygulanır.

(3) Tekil müşteri pozisyonları ile ilişkili hesaplarda izlenen teminatlar, üyenin kendi portföyüne ait hesaplardan veya diğer müşteri hesaplarından kaynaklanan teminat açıklarının kapatılmasında veya temerrüdün sonlandırılmasında kullanılamaz.

(4) Kanun’un 79 uncu maddesi uyarınca Takasbank’ın, merkezi karşı taraf olarak yerine getirdiği ÖPP işlemleri nedeniyle teminat olarak aldığı mal varlığı değerleri üzerindeki hak ve yetkisi hiçbir şekilde sınırlandırılamaz. Teminat konusu mal varlığı değerleri üzerinde, üyenin herhangi bir sebeple tasarruf yetkisinin bulunmaması Takasbank’ın ayni hak iktisabına engel olmaz. Teminat konusu mal varlığı değerleri üzerinde üçüncü kişilerin istihkak ya da sınırlı ayni hak iddiaları Takasbank’a karşı ileri sürülemez.

(5) Teminat veren hakkında konkordato mühleti tanınması, konkordatosunun tasdiki, iflastan sonra konkordato mühleti tanınması, mal varlığının terki suretiyle konkordato süreci içine girmesi, uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması, iflası, iflasın ertelenmesi veya 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu çerçevesindeki takip prosedürleri ya da Kanunun tedrici tasfiye ile ilgili hükümleri Takasbank’ın teminatlar üzerindeki hak ve yetkisini hiçbir şekilde sınırlandıramaz.

ÖPP Teminat türleri

MADDE 27-

(1) ÖPP’de kabul edilebilecek teminat türleri aşağıda belirtilmiştir:

a) Nakit (TL, ABD doları ve Euro)

b) Devlet İç Borçlanma Senedi

c) Borsalarda işlem gören standartta Altın

ç) Borsalarda işlem gören Takasbank tarafından belirlenen paylar

(2) Üyelerin kendilerinin ve/veya dahil oldukları sermaye grubuna bağlı banka ve şirketlerin garantileri ve ihraç etmiş oldukları menkul kıymetler (Hazine Müsteşarlığı’nca ihraç edilen menkul kıymetler ile sermayesinin çoğunluğu Hazine Müsteşarlığı’na ait olan diğer bankaların garanti ve menkul kıymetleri hariç), üye tarafından Takasbank’a teminat olarak verilemez.

(3) Herhangi ihraççı veya banka tarafından veya bu ihraççı veya banka ile aynı sermaye grubuna dahil diğer ihraççı ve bankalar tarafından ihraç edilmiş veya verilmiş, Xxxxxxxxx tarafından teminat olarak kabul edilen, menkul kıymetler ile kabul edilmiş garantiler toplamının (Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen kıymetler ile sermayesinin çoğunluğu Hazine Müsteşarlığı’na ait olan diğer bankaların garanti ve menkul kıymetleri hariç), Xxxxxxxxx tarafından bu piyasa için kabul edilmiş teminatlar içindeki payı %25’i geçemez. Yapılan dönemsel kontrollerde %25 sınırını aşan teminatlarda öncelik sıralaması dikkate alınır, sınır aşımına sebep olan son yatırılan teminat sahibi üyeler elektronik posta ile uyarılır. Teminatı değiştirmesi talep edilir.

Teminat yatırma ve çekme

MADDE 28-

(1) “Nakit, Kıymet, Teminat ve Şartlı Virman Taahhütnamesi”ni imzalayan üyeler Takasbank uygulamaları vasıtası ile teminat verebilir ve geri alabilirler.

(2) Tüm teminatlar sisteme portföy ve müşteri detayı ile tanımlanır.

(3) Risk/Teminat kontrolü, portföy ve müşteri bazında yapılır.

(4) Üyelerin; teminat giriş ve çıkış işlemleri kural olarak Takasbank uygulamaları vasıtasıyla üyeler tarafından yapılır. Ancak teminat giriş ve çıkış işlemleri bilgisayarlar vasıtasıyla yapılamadığı takdirde üyeler yazılı talimatlar ile de işlemlerini gerçekleştirebilirler.

(5) Nakit teminatlarda üyeler tarafından teker teker giriş ve çıkış yapılabileceği gibi, toplu bir şekilde de dosya okutularak giriş ve çıkış yapılması mümkündür.

(6) Üyeler teminat giriş ve çıkışlarını saat 17:15’e kadar yapabilirler.

(7) Üyeler veya müşterileri, kıymet borcu kapandıktan sonra ya da kıymet borcunun işlem komisyon tutarından küçük olduğu durumlarda, işlem komisyon borçlarının kapanmayan tutarı kadar teminatı çıkamazlar.

(8) Nakdin teminat olarak verilmek istenmesi durumunda;

a) Nakit teminat; TL, ABD Doları veya Euro cinsinden olabilir.

b) Nemalandırılacak tutarın içinde yer almayan nakit TL teminatlar saat 17:05’e kadar çıkılabilir.

(9) Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarının teminata verilmek istenmesi durumunda; eğer bunlar müşteri adına kayıtlı ise MKK nezdindeki hesaplar üzerinden, portföy ve fon hesapları adına kayıtlı ise Takasbank nezdindeki 501 numaralı serbest depo hesabından teminata verilir.

(10) Payların teminata alınması durumunda, teminata alınabilecek kıymetler, BIST-30 endeksi dahilindeki paylar ile sınırlıdır. Takasbank belirtilen senetlerin her biri için teminata kabul edilebilmenin üst sınırını belirler. Teminata alınacak kıymetler adet ve katları şeklindedir.

(11) Borsa’da sırası kapatılan Paylar teminat olma özelliklerini kaybederler ve teminat değerlemesine alınmazlar.

(12) Altın’ın teminata verilmesi durumunda bu altınlar;

a) Borsa Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası’nda işlem gören külçe altınlardan 100 gram ve katları şeklinde oluşmalıdır.

b) Üyeler teminata altın vermek istemeleri durumunda öncelikle mesai saatleri içerisinde altını, Borsa Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası nezdindeki, Takasbank’ın saklama hesabına bir Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası üyesi üzerinden virman yolu ile yatırmalıdırlar. Yatırdıkları altınların Takasbank tarafından teminata tanımlanabilmesi için, Xxx tarafından bahse konu altın teminatın hangi portföy veya müşteri için tanımlanacağını belirten talimatın Takasbank’a gönderilmesi gerekmektedir.

İşlem teminatlarının nemalandırılması

MADDE 29-

(1) TL cinsi nakit teminatlar, Takasbank Fon Yönetimi tarafından en iyi gayret gösterilerek nemalandırılır. Nemalandırma, Takasbank Fon Yönetimi limitleri dahilinde yapılır ve günün piyasa koşullarına göre nakit teminatların değerlendirilememesi durumunda nema ödenmez.

(2) Nemalandırma işlemi saat 15:45’deki teminat bakiyesi üzerinden yapılır. Üyeler bu saate kadar nemalandırma yapılmasını istemedikleri Portföy veya Müşterileri için kısmi veya tüm bakiyeyi seçerek nema muafiyet kaydı yaratabilirler. Tutar belirtilerek oluşturulan muafiyet kayıtlarının hergün yenilenmesi gerekirken, tutar belirtmeden kayıt değişikliği yapıldığında portföy veya Müşterinin tamamen nemalandırmadan muaf tutulması durumunda, bu kayıtlar yenisi girilene kadar sabit kalır. Saat 15:45’de nemalandırılacak tutar içine alınan TL nakit teminatın, bu saatten sonra çıkışına izin verilmez. Saat 15:45’den sonra teminat hesaplarına aktarılan nakit tutarlar ise nemalandırılacak tutara ilave edilmez.

(3) Nakit teminatların zorunlu karşılık tutarı düşüldükten sonra kalan tutarının nemalandırılmasından elde edilen brüt nema tutarlarından BSMV ve benzeri yasal maliyetler ile brüt nema tutarının % 3’ü kadar “Takasbank Teminat Takip ve Nemalandırma Ücreti” düşüldükten sonra elde edilen nema geliri ilgili hesaplara bir sonraki iş günü eklenir.

Teminat değerleme katsayıları

MADDE 30-

(1) Teminat değerlemesinde kullanılacak katsayılar aşağıda belirtilmiştir:

Teminat Türleri Değerleme Katsayıları

• Nakit

▪ TL 1,00

▪ USD 0,92

▪ EURO 0,93

• Hazine Bonosu / Devlet Tahvili 0,91

• Pay 0,76

• Altın 0,83

Teminat ve risk değerleme yöntemi

MADDE 31-

(1) Takasbank her gün sonunda teminatların ve risklerin değerlemesini yapar. Payların ve Borsa Yatırım Fonlarının gün içinde tekrar değerlemesi yapılır.

(2) Gün sonu ve gün içi teminat ve risk değerlemesinde kullanılan yöntem aşağıdadır:

a) Paylar ve Borsa Yatırım Fonları; değerlemenin yapıldığı güne ait Borsada seans sonunda oluşan ağırlıklı ortalama fiyat, gün içi değerlemede ise Borsada saat 12:30’da oluşan ağırlıklı ortalama fiyatlar ile değerlenir. Eğer Borsada işlem gerçekleşmemişse, son seansa ait en iyi alış ve en iyi satış emirlerinin aritmetik ortalaması, en iyi alış veya en iyi satış emirlerinden birinin olmaması halinde işlem gördüğü en son seans ağırlıklı ortalama fiyatı kullanılır.

b) Devlet Tahvili ve Hazine Bonoları; değerlemenin yapıldığı gün, “Takasbank verim eğrisi kullanılarak belirlenen teorik fiyat” ile, bu fiyatlara ulaşılamadığında ise TCMB’ce belirlenen Devlet İç Borçlanma Senetlerinin gösterge niteliğindeki günlük değerleri kullanılarak değerlenir.

c) YP Nakit Tutarlar, değerlemenin yapıldığı gün ertesi gün için belirlenen TCMB döviz alış kurları ile değerlenir.

d) Altın; değerlemenin yapıldığı güne ait Borsa Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası son seansında T+0 valörlü işlemler için oluşan usd/ons ağırlıklı ortalama fiyatından, TCMB döviz alış kuru kullanılarak hesaplanan fiyat ile değerlenir. Eğer işlem gerçekleşmemişse, teorik fiyat yada bir önceki seansta oluşan ağırlıklı ortalama fiyat kullanılır.

(3) Teminat olarak kabul edilmekte olan varlıkların değerlemesinde kullanılabilecek teorik fiyatlama formülleri ve yöntemleri Takasbank internet sitesinde yayınlanır.

Teminat oranları

MADDE 32-

(1) Teminat oranları, değerlenmiş teminat üzerinden hesaplanır. Değerlenmiş teminat tutarı, teminatların piyasa değerlerinin, değerleme katsayıları ile çarpımı sonucu elde edilir. Başlangıç ve asgari teminat oranları aşağıdadır:

a) Başlangıç Teminat Oranı:

✓ BIST-30 kapsamında bulunan paylardan ödünç talebi girilebilmesi için ödünce konu kıymetin piyasa değerinin % 115’i kadar değerlenmiş teminat olmalıdır.

✓ Borsa yatırım fonu katılma belgeleri ve BIST-30 kapsamı dışındaki paylardan ödünç talebi girilebilmesi için ödünce konu kıymetin piyasa değerinin % 120’si kadar değerlenmiş teminat olmalıdır.

✓ Nakit teminatlar toplam değerlenmiş teminatın %30’undan az olamaz.

✓ Pay teminatları, toplam değerlenmiş teminatın %60’ından fazla olamaz.

✓ Teminata alınacak tek bir payın piyasa değeri, hesaplanan azami toplam değerlenmiş pay senedi tutarının %35’ini geçemez.

✓ Ödünç verilmesi durumunda teminat şartı aranmaz.

b) Asgari Teminat Oranı, toplam ödünç borcunun (piyasa değerinin) % 110’udur.

Teminat tamamlama çağrısı

MADDE 33-

(1) Değerlenmiş teminat, %110 olan asgari teminat oranının altına düştüğünde ya da, nakit teminatlar toplam değerlenmiş teminatın %30’unun altına düştüğünde Takasbank tarafından üyeye teminat tamamlama çağrısı yapılır ve ilgili üye veya müşterisinin teminatının başlangıç teminat oranına tamamlanması istenir.

(2) Teminat tamamlama çağrısı, Takasbank tarafından sağlanan üye ekranlarına mesaj ve raporlama yoluyla yapılır. Teminat tamamlama çağrısının sistem aracılığı ile gönderilmesi durumunda başkaca bir ihbar ve bildirime gerek kalmaksızın üyenin çağrıyı aldığı kabul edilir. Üyenin sorumluluğu, Takasbank tarafından yapılan teminat tamamlama çağrısının üyeye ulaştığı anda başlar.

(3) Teminat tamamlama çağrısına muhatap üye veya müşterilerinin, ÖPP’de yeni işlem yapmasına izin verilmez. Teminat tamamlama çağrısının yapıldığı gün, gün sonuna kadar, istenen ek teminatın yatırılması gerekmektedir.

(4) Payların ve borsa yatırım fonlarının gün içi değerlemesi sonucu oluşan risk değerleri 13:00’a kadar güncellenir. Üyeler, teminat tamamlama çağrısı ile ilgili bilgileri Teminat Tamamlama Çağrısı İzleme Ekranı’ndan takip etmekle yükümlüdürler. Gün içi değerleme sonrasında teminat tamamlama çağrısı yapılan üyeye saat 13:25’e kadar ilgili hesabın teminatını tamamlaması için süre tanınır. 13:25’e kadar teminatlarını başlangıç teminat tutarına tamamlamayanların varsa pasifte bekleyen talep emirleri, son girilenden ilk girilene doğru, teminat tamamlama çağrısından çıkıncaya kadar iptal edilir. Pasif talep emirlerinin tümü iptal olmasına rağmen üyenin ilgili hesabının teminat tamamlama çağrısı halen devam ediyor ise varsa pasif teklif emirlerinin tamamı da iptal edilir.

(5) Teminat tamamlama çağrısına uyulmaması durumunda, çağrıya muhatap üyenin ilgili hesabına ilişkin teminatları nakde dönüştürülüp kıymet alınarak vadesi en yakın olan ödünç borcundan başlanarak teminat oranı yeniden başlangıç oranına ulaşılıncaya kadar ödünç borçları tasfiye edilir. Vade kırılarak kapatılan ödünçler için vade sonuna kadar tahakkuk edecek olan komisyon tutarı ödünç veren üyeye ödenir. Bahse konu komisyon tutarını ödünç alan üye Takasbank’a ödemekle yükümlüdür.

(6) İleri valörlü işlemlerde; işlem günü ile valör günü arasında teminat tamamlama çağrısı yapılır ise; çağrının yapıldığı günün sonuna kadar ilgili hesabın teminatının başlangıç teminat oranına tamamlanması istenir. Teminat tamamlama çağrısına uyulmaması durumunda, valör günü takas yapılmaz ve o gün 15:30’a kadar teminatının başlangıç teminat oranına tamamlanması gerekir.

(7) Valör günü teminat tamamlama çağrısı yapılır ise; kıymet takası valör günü teminat tamamlama çağrısında olan hesap için yapılmaz ve valör günü 15:30’a kadar teminatının başlangıç teminat oranına tamamlanması gerekir.

(8) Teminatın tamamlanması durumunda kıymet takası gerçekleşir. Ancak 15:30’a kadar teminat tamamlanmadığı takdirde Takasbank ödünç verene ödünç verdiği kıymeti iade etmek yetkisini haiz olduğu gibi, işlemin vadesine kadar işleyecek olan komisyonları da ödemekle yükümlüdür. Diğer yandan teminat tamamlama çağrısına uymayarak temerrüde düşen üyeye ödünç aldığı kıymet teslim edilmez. Temerrüde düşen üye hesaplanacak işlem komisyonu tutarını ve temerrüt faizini de ödemekle yükümlüdür.

Teminatlardan xxxxx xxxxxx

MADDE 34-

(1) Teminatta bulunan kıymetlerden xxxxx xxxxxx, teminatı verene aittir. Ancak, Takasbank ile teminat veren arasında yapılan sözleşme ile Kanun’un 47 nci maddesi çerçevesinde teminatların mülkiyetinin Takasbank’a devri kararlaştırılmışsa, teminattan xxxxx xxxxxx Takasbank’a ait olur. Takasbank, yükümlülüklerin yerine getirilmesi şartıyla, vade sonunda teminatları hakları ile birlikte MKT Yönetmeliği’nin 27 nci maddesi hükümleri çerçevesinde ve üye talebi doğrultusunda iade eder.

(2) Üyelerin kendi veya Müşterileri adına teminat olarak vermiş oldukları payların bedelsiz sermaye artırımı sonucu elde edilen payları ve temettü tutarları Üye adına Takasbank tarafından kullanılarak, işlemler sonucu elde edilen yeni paylar ve nakit tutarlar ilgili teminat hesaplarına aktarılır. Sermaye artırımı bedelli ise; Üye, teminatta oluşan rüçhan hakkı (kupon) adetini serbest alt hesaba virmanladıktan (teminat çıkışı yaptıktan) sonra bedelini yatırmak suretiyle kullanabilir.

(3) İtfa tarihinde teminat hesabında bulunan devlet tahvili ve hazine bonolarının (döviz ödemeliler hariç olmak üzere) itfa işlemleri teminat hesabında gerçekleştirilir ve itfa bedelleri üye veya müşterilerinin teminat hesabına aktarılır. Teminatta bulunan devlet tahvili ve hazine bonolarının kupon ödemeleri de yine üye veya müşterilerinin teminat hesabına aktarılır.

ALTINCI BÖLÜM

Garanti Fonuna İlişkin Esaslar

Garanti Fonu

MADDE 35-

(1) Garanti fonu, üyelerin temerrüde düşmesi halinde oluşabilecek zararların ilgili üyelerin teminatlarını aşan kısmı için kullanılmak üzere üyelerden alınan katkı payları ile oluşur.

(2) Xxxxxx tarafından garanti fonuna yatırılacak katkı payları, kendi mülkiyetlerindeki varlıklardan karşılanmalıdır.

Garanti fonuna ilişkin genel esaslar

MADDE 36-

(1) Tüm Üyelerin Garanti Fonuna katkıda bulunmaları zorunludur. Ödünç riski olmayan, sadece ödünç veren üyelerin de katkı payı tutarını yatırmaları gerekmektedir. Garanti fonu katkı payı yükümlülüğünü süresi içinde tamamlamayan üyeler Piyasa’da işlem yapamaz.

(2) MKT üyelerinin garanti fonu/fonları katkı payları, yatırılmış ve talep edilmesi halinde yatırılacak ilave garanti fonu katkı paylarından oluşur. Garanti Fonunun MKT Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde kullanılması durumunda, MKT üyelerinden bir yıl içinde en fazla dört kez ilave katkı yapmaları istenebilir. İlave katkı payı talepleri dilimler halinde yapılabilir. İlave garanti fonu katkı payı, her bir üye için, ilgili temerrüt tarihinde yatırılmış olması gereken garanti fonu katkı payını aşamaz.

(3) Temerrüde düşen üyenin teminatları, garanti fonu katkısı ve Xxxxxxxxx tarafından ÖPP’deki karşılanmış riskler için yapılan sermaye tahsisi yetersiz kalmadıkça, diğer üyelerin garanti fonu katkılarına başvurulmaz.

(4) ÖPP üyeliği sonlanan üyelerin garanti fonu katkı payının geri ödeme esasları hakkında MKT Yönetmeliği 33 üncü madde hükümleri uygulanır.

(5) XXX xxxxxxx xxxx, Takasbank tarafından temsil ve idare edilir.

(6) Garanti fonundaki varlıklar amacı dışında kullanılamaz.

Garanti fonundaki nakit katkı paylarının nemalandırılması

MADDE 37-

(1) Takasbank üyeler tarafından tesis edilen nakit Türk Lirası garanti fonu katkı paylarını; kredi riski, likidite koşulları dikkate alınarak Takasbank tarafından belirlenen limitler çerçevesinde mümkün olan en iyi koşullarla nemalandırır.

(2) Nakit katkı paylarının zorunlu karşılık tutarı düşüldükten sonra kalan tutarının nemalandırılmasından elde edilen brüt nema tutarlarından, vergi ve diğer yasal yükümlülükler ile %4 oranında Takasbank komisyonu düşülür.

(3) Nemalandırma işlemine konu olacak Garanti fonundaki TL nakit katkı payı tutarları, saat 15:45’de Takasbank ÖPP Garanti Fonu Katkı Payı hesabında bulunması halinde nemalandırmaya konu olur. Üyeler bu saate kadar, nemalandırma yapılmasını istemedikleri garanti fonu katkı payı nakit tutarları için kısmi veya tüm bakiyeyi kapsayan nema muafiyet kaydı yaratabilirler. Tutar belirtilerek oluşturulan muafiyet kayıtlarının her gün yenilenmesi gerekirken, tutar belirtmeden kayıt değişikliği yapıldığında bu kayıtlar yenisi girilene kadar sabit kalır. Nemalandırılan garanti fonundaki katkı payı tutarlarının çıkışına izin verilmez.

Garanti fonunun büyüklüğü ve üyelerce yapılacak katkı payı miktarı

MADDE 38-

(1) Garanti fonunun büyüklüğü en fazla ödünç borcu olan üye veya ikinci ve üçüncü en fazla ödünç borcu olan üyenin birlikte temerrüdü halinde ortaya çıkacak kaynak ihtiyacından büyük olanından az olmamak üzere piyasa koşulları göz önünde bulundurularak belirlenir. Kaynak ihtiyacı üyelerin risklerinin belli bir güven düzeyinde teminatlar ile karşılanamayan bölümünden oluşur. Söz konusu risk, ödünç verilen kıymetlere ilişkin hesaplanan riske maruz değer oranı ile teminatların %100’ünü aşan kısmı arasındaki farkın üyelerin açık pozisyonları ile çarpılması suretiyle bulunan tutar kadardır. Ödünce konu kıymetlere ilişkin riske maruz değer hesaplamalarında kullanılacak asgari güven düzeyi %99,5’den, elde tutma süresi de 2 iş gününden az olamaz.

(2) Üyelerin garanti fonuna yapacakları katkı payları sabit ve taşımış oldukları riskleri ile orantılı olarak hesaplanan değişken katkı paylarından oluşur. Değişken katkı payları alt ve üst sınırlara sahip, birbirini izleyen dilimlerden oluşur. Sabit katkı payı ise olması gereken garanti fonu büyüklüğünün üye sayısına bölümü suretiyle bulunacak ortalama tutarı geçmeyecek bir seviyede belirlenir.

(3) Her bir üyenin yatırması gereken toplam garanti fonu katkı payının elde edilmesinde üyelere ait toplam ödünç borçlarının, belirlenecek bir risk katsayısı ile çarpılması suretiyle hesaplanan garanti fonu risk değeri kullanılır.

(4) Garanti fonunun asgari büyüklüğünün elde edilmesinde, mevcut olması halinde, geçmiş bir yıla ait üye bazında gerçekleşmiş olan günlük ödünç borcu (açık pozisyon) verileri kullanılır. Garanti fonunun asgari büyüklüğü ve bu büyüklüğün sağlanmasında kullanılacak risk katsayısı Mart, Haziran, Eylül ve Aralık dönemlerinde geçmiş bir yıllık veri kullanılmak suretiyle yeniden hesaplanır. Üçer aylık dönemlerde uygulanacak risk katsayısı Takasbank internet sitesinde duyurulur.

(5) Her bir üyenin yatırması gereken garanti fonu katkı payının belirlenmesinde kullanılacak garanti fonu risk değeri, risk katsayısının ilgili üyenin son 1 ay içindeki ortalama ödünç borcu ile çarpılması suretiyle hesaplanır. Her bir üyeye ait garanti fonu katkı payı o üye için hesaplanmış garanti fonu risk değeri, garanti fonu sabit katkı payının altında ise sabit katkı payı kadar, değilse ilgili tutarın denk geldiği dilimin üst sınırı kadar olur. Garanti fonu sabit katkı payı 5,000 TL’dir. Bu tutar yılda en az bir kez, Piyasa, ulusal veya uluslararası ekonomide yaşanan gelişmeler dikkate alınarak gözden geçirilir ve gerekli görülmesi durumunda Takasbank tarafından değiştirilebilir. Garanti fonuna konu risk değerlerine ait dilimler ve bunlara karşılık gelen garanti fonu katkı payı tutarları aşağıda verilmiştir.

Hesaplama Aralığı	Garanti Fonuna Konu Risk Değeri (TL)	Toplam Katkı Payı (TL)
1. Aralık	0- 5 Bin	5 Bin
2. Aralık	5- 8 Bin	5 Bin + (2-1) x 3 Bin
3. Aralık	8-11 Bin	5 Bin + (3-1) x 3 Bin
4. Aralık	11-14 Bin	5 Bin + (4-1) x 3 Bin
n. Aralık	Önceki Aralık + 3 Bin	5 Bin + (n-1) x 3 Bin

n: Garanti Fonuna konu risk değerinin karşılık geldiği aralık

(6) Üyelerin bir sonraki aya ilişkin garanti fonu yükümlülükleri her ayın son işgünü itibariyle hesaplanır ve takip eden ayın ilk işgünü üyelere duyurulur.

Garanti fonu katkı payı olarak kabul edilebilecek kıymetler

MADDE 39-

(1) Garanti Fonu katkı payı olarak kabul edilecek kıymetler ile değerleme katsayıları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.

Katkı Payı Türleri Değerleme Katsayıları

• Nakit

▪ TL 1,00

▪ USD 0,92

▪ EURO 0,93

• Hazine Bonosu / Devlet Tahvili 0,91

• Borsalarda işlem gören standartta altın 0,83

(2) Garanti Fonuna yatırılmış olan kıymetler Üyenin talebi doğrultusunda günlük olarak değiştirilebilir. Katkı payı fazlaları günlük olarak çekilebilir.

(3) Üyeler katkı payı giriş ve çıkışlarını bu Prosedürün 28 inci maddesinde belirlenen saatler paralelinde yapabilirler.

(4) Garanti fonu katkı payları sisteme tek bir portföy hesabından verilir.

(5) Üyelerin; katkı payı giriş ve çıkış işlemleri kural olarak Takasbank uygulamaları vasıtasıyla üyeler tarafından yapılır. Ancak işlemlerin bilgisayarlar vasıtasıyla yapılamadığı takdirde üyeler yazılı talimatlar ile de işlemlerini gerçekleştirebilirler.

(6) Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarının garanti fonuna verilmek istenmesi durumunda; Takasbank nezdindeki 501 numaralı serbest depo hesabından verilir.

(7) Takasbank her gün sonunda garanti fonuna verilen kıymetlerin değerlemesini yapar. Değerlemede bu prosedürün 31inci Maddesindeki fiyatlar kullanılır

(8) Garanti fonu katkı payı olarak yatırılacak altın türü katkı payları için bu Prosedürün 28 inci maddesinde belirlenen kurallar geçerlidir.

Garanti fonu tamamlama çağrısı

MADDE 40-

(1) Üyelerin garanti fonu katkı paylarının yatırmaları gereken tutarın %90’ının altına düştüğünde Takasbank tarafından ilgili üyelere Garanti Fonu Katkı Payı tamamlama çağrısı yapılır. Garanti Fonu Katkı Payı tamamlama çağrısı, Takasbank tarafından sağlanan üye ekranlarına mesaj ve raporlama yoluyla yapılır.

Garanti Fonu Katkı Payı tamamlama çağrısının sistem aracılığı ile gönderilmesi durumunda, başkaca bir ihbar ve bildirime gerek kalmaksızın üyenin çağrıyı aldığı kabul edilir. Üyenin sorumluluğu, Takasbank tarafından yapılan Garanti Fonu Katkı Payı tamamlama çağrısının üyeye ulaştığı anda başlar. Tamamlama çağrısının yerine getirilme süresi 3 iş günüdür. İlgili çağrı süresi içinde yerine getirilmez ise üye temerrüde düşmüş sayılır.

Garanti fonu katkı paylarının iadesi

MADDE 41-

(1) Üyeliği bu Prosedürün 9 uncu maddesi çerçevesinde sona eren kuruluşların garanti fonundaki sabit garanti fonu katkı payı dışındaki katkı payları ve bunlara ilişkin tüm getiri ve haklar; söz konusu kuruluşa, ÖPP’de gerçekleştirmiş olduğu işlemlerden doğan yükümlülükleri ile Üyeliğinin sona erdirilmesine ilişkin Yönetim Kurulu kararı tarihinden sona erme işlemlerinin tamamlandığı tarihe kadar geçen sürede meydana gelebilecek temerrütlerden dolayı Xxxxxxxxx’xx karşı karşıya kalabileceği ödeme yükümlülükleri göz önünde bulundurularak, ödenmesi gereken vergi ve diğer yasal yükümlülükler indirilmek suretiyle iade edilir.

(2) Üyeliği sona eren kuruluşun sabit garanti fonu katkı payları, piyasadaki tüm açık pozisyonların vadesi göz önünde bulundurularak Yönetim Kurulu tarafından belirlenecek süre sonunda iade edilir.

(3) Üyeliği sona eren kuruluşun garanti fonu katkı payları mislen iade edilir. Mislen iade olunamayan katkı payları eşdeğerleri üzerinden iade olunur. Eşdeğer iadede katkı paylarının Takasbank tarafından nakde çevrildiği tarihteki fiyatlar kullanılır.

(4) Üyeliği sona eren kuruluşun garanti fonu katkı payı/payları içerisinde nakit bulunması halinde, nakdin iadesinde nemalandırılan tutardan ödenmesi gereken vergi ve diğer yasal yükümlülükler indirilerek iade işlemi gerçekleştirilir.

Garanti fonu katkı paylarına kabul edilen kıymetlerden xxxxx xxxxxx

MADDE 42-

(1) İtfa tarihinde garanti fonu hesabında bulunan devlet tahvili ve hazine bonolarının (döviz ödemeliler hariç olmak üzere) itfa işlemleri garanti fonu hesabında gerçekleştirilir ve itfa bedelleri üyenin garanti fonu hesabına aktarılır. Garanti fonunda bulunan devlet tahvili ve hazine bonolarının kupon ödemeleri de yine üyenin garanti fonu hesabına aktarılır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Takas ve Ödemeler

Takas ve ödemeler

MADDE 43-

(1) Takas ve ödemelere ilişkin esaslar aşağıda belirtilmiştir;

a) Ödünce konu kıymetin takası

İşleme konu kıymetin takası, aynı gün valörlü işlemlerde ödünç işleminin gerçekleştiği anda, ileri valörlü işlemlerde ise valör günü yapılır.

Kıymet virmanı; ödünç verenin MKK nezdindeki ÖPP Alt hesabından alınarak, ödünç alanın; o gün aynı kıymetten borcu var ise borcu kadar olan kısmı MKK nezdindeki Ödünç Kapama Blokaj Hesabına, kalan kısmı veya borcu yok ise tamamı Serbest Alt hesabına aktarım suretiyle yapılır.

b) Ödünç kapama

Vadesi gelen ödünç borçlarının son borç kapama saati 17:00’dir. Ödünç borcu kısmen ya da tamamen Takasbank uygulamaları vasıtası ile kapatılır. Üye veya müşterilerinin kapatılmak istenen ödünç borcunun

konu olduğu kıymetten MKK nezdindeki Serbest Alt hesabında bakiye olması durumunda Takasbank tarafından da kapama yapılabilir.

Kapama sonrası iade edilen kıymetler ödünç veren üye veya müşterilerinin MKK nezdindeki Serbest Alt Hesaplarına iade edilir.

Kapatılmak istenen ödünç borcunun konu olduğu kıymetten Ödünç Kapama Blokaj Hesabında bakiye olması durumunda, kapama işlemi serbest hesaptan yapılamaz. Ödünç kapamanın mevcut bakiye kadar sistem tarafından otomatik ya da manuel olarak gerçekleştirilmesine üye karar verir. Ancak bunun için önceden “Otomatik Kapama Muafiyet Ekranı”ndan tanımlama yapması gerekir. Üyeler, bu ekranı kullanarak, xxxxxx kapama yapılması istenen her bir müşteri/portföy/fon için tanımlama yaparlar. Muafiyet girişi yapılmayan müşterilerin sözleşmeleri Ödünç Kapama Blokaj Hesabından otomatik olarak gerçekleştirilmeye devam eder. Xxxxxx kapama seçilmesi halinde ödünç kapama son saatinden 10 dakika öncesine kadar Ödünç Kapama Blokaj Hesabından kapaması yapılmayan müşterilerin sözleşmeleri sistem tarafından otomatik olarak kapatılır.

c) Sözleşme temditi

Ödünç alan ve ödünç veren üyelerin her ikisinin de kabulu durumunda vadesi gelen sözleşmelerin kapama işlemi yapılmadan sözleşme temdit işlemi (sözleşme vade uzatımı) gerçekleştirilebilir. Temdit işleminde hem vade hem de komisyon oranında değişiklik yapılabilir.

d) Vadesiz emirlerden oluşan işlemlerin geri çağırma/erken kapama işlemleri

Vadesiz emirler ile oluşan işlemlerin “geri çağrılma/erken kapama” bildirimi üye tarafından ya da Takasbank tarafından Takasbank uygulamaları vasıtası ile yapılır. Ödünç alan veya veren üye işlem için “geri çağırma/erken kapama” bildirimi girdiğinde, ÖPP Mail Sistemi aracılığı ile karşı üyeye ilgili işlemin “geri çağrılma/kapama” bildirimine dair mail gönderilir. Geri çağırma ve erken kapama bildirim ve sürelerinde ödünç alan ve verenler için aşağıdaki hususlar geçerlidir:

Ödünç verenin geri çağırması: Ödünç veren kıymetin “geri çağırma” bildirimini, Takasbank uygulamalarıkullanarak, işlemin valörü ile azami vadesi olan 1 yıllık sürenin 3 iş günü öncesi arasındaki herhangi bir günde yapabilir. Ödünç veren eğer saat 12:00’a kadar “geri çağırma” bildirimi yapmışsa ödünç alan taraf T+2’de, bildirimi saat 12:00’dan sonra yapmışsa karşı taraf T+3’de ödünce konu kıymeti iade etmelidir.

Ödünç alanın erken kapaması: Ödünç alanın en erken kapama yapabileceği tarih işlemin valörünü takip eden üçüncü iş günüdür. Ödünç alan, kıymeti iade etmek istediği günden asgari iki işgünü önce Takasbank uygulamalarını kullanarak “erken kapama” bildirimini sisteme girmelidir.

e) Komisyon ödemeleri

İşlem komisyonu

İşlem komisyonu, vadesi 1 ay ve daha kısa olan işlemlerde vade sonunda saat 17:00’da, ödünç alan üyenin Serbest Hesabından tahsil edilir. Takasbank sözkonusu komisyonu ödünç veren üyenin Serbest hesabına aktarır.

İşlemin vadesinin bir aydan uzun olması veya vadesiz olması durumunda ise işlem komisyonu, ay sonları itibarıyla tahakkuk ettirilir ve saat 17:00’da, ödünç alan üyenin Serbest Hesabından tahsil edilir. Takasbank sözkonusu komisyonu ödünç veren üyenin Serbest hesabına aktarır.

İşlem komisyonu; bir aydan uzun vadeli işlemlerde her ayın son günü, 1 ay ve daha kısa vadeli işlemlerde ise vade günü içerisinde kısmen ya da tamamen Takasbank uygulamaları vasıtası ile de kapatılabilir. Talep edilmesi durumunda Xxxxxxxxx tarafından da gün içinde komisyon tahsilatı yapılabilir.

İşlem komisyonu her gün için işleme konu kıymetin piyasa değeri üzerinden hesaplanarak bir önceki günün komisyon tutarına ilave edilir.

İşlem komisyonu aşağıdaki formülle hesaplanır:

İşlemin Piyasa Değerii*İşlem Komisyon Oranı n:vade

İşlem Komisyonu =∑

i:1

-

36.500

İleri valörlü işlemlerde işlem komisyonuna esas gün sayısı, valör ve vade arasındaki gün sayısıdır.

İleri valörlü işlemlerde, bu Prosedürün 23 üncü maddesinin beşinci fıkrasına istinaden, işlem günü ile valör günü arasında (valör günü dahil) takası gerçekleşmeden iptal edilmesi halinde, iptalin;

✓ Ödünç alan tarafından kaynaklanması durumunda, işlem günü ile valör günü arasındaki gün sayısı ile hesaplanan işlem komisyonu ödünç alan üye tarafından Takasbank’a ödenmek zorundadır. Takasbank sözkonusu döneme ilişkin komisyonu ödünç veren üyeye öder.

✓ Ödünç veren tarafından kaynaklanması durumunda, ödünç alan üyeden işlem komisyonu tahsil edilmez.

Takasbank Komisyonu:

Takasbank komisyonu, Yönetim Kurulu kararı ve Kurul’un onayı ile yürürlüğe girer ve Takasbank’ın web sitesinde yayınlanır.

Takasbank Komisyonu + BSMV, her iki taraftan da işlem günü saat 17:00’da tahsil edilir.

İleri valörlü işlemlerde, Takasbank Komisyonu işlemin gerçekleştiği gün, işlemin vade türüne karşılık gelen komisyon oranı üzerinden tahsil edilir.

Takasbank Komisyonunun ödenmemesi durumunda üyenin işlem yetkisi komisyon ödenene kadar kaldırılır.

Vadesiz emirlerde, vade sonunda işlemin açık kaldığı gün sayısı üzerinden hesaplanarak, mevcut vade türü komisyon oranlarına göre 17:00’da tahsil edilir. Vadesiz emir ile gerçekleşen işlemlerde, işlemin valörünü takip eden ayın son işgününde, 1 aylık Takasbank komisyonu + BSMV tahakkuk ettirilir ve ödünç alan ve veren üyelerden saat 17:00 itibariyle tahsil edilir. Bu tür işlemlerin vadesinde kalan Takasbank komisyonu tahsil edilir. Hesaplanan gün sayısı iki vade türü arasında ise, en yakın vade türü baz alınır.

Özel Emirler sonucu oluşacak sözleşmelerden alınacak Takasbank Komisyonu vade türüne karşılık gelen mevcut Takasbank komisyon tarifesinin % 50’si oranında tahsil edilir.

Ödünce konu kıymetten xxxxx xxxxxx

MADDE 44-

(1) Paylardan doğan mali haklar (bedelli, bedelsiz sermaye arttırımı ve kar payı) ödünç verene aittir. Ancak, ödünç veren, ödünce konu paylara ilişkin yönetsel haklarını (oy hakkı) kaybeder. Sermaye azaltımı, ödüncün valör ile vadesi arasındaki bir tarihe rastlaması durumunda, sermaye azaltımı yapılan payın konu olduğu ödünç işlemlerinin adetleri, sermaye azaltımı oranında güncellenir.

(2) Eğer sermaye artırımı sonucu ihraççı kuruluş makbuz verirse, ödünç alanın artan borç adedinin vadesini, makbuzun senede dönüşüm tarihinden bir iş günü sonraya kadar uzatabilme hakkı bulunmaktadır. Ödünç alanın bu talebini sistem üzerinden Takasbank’a bildirmesinin ardından Takasbank ödünç verenleri bilgilendirir.

(3) Eğer sermaye artırımı sonucu ihraççı kuruluş makbuz verirse, ödünç alanın artan borç adedini isterse pay ile kapatma hakkı bulunmaktadır.

(4) İşlemin vadesi bedelli sermaye artırım başlangıç tarihi ile aynı gün ise; ödünç veren üye veya müşterilerinin sermaye arttırımından yararlanabilmesi için ödünç alan, bedelli sermaye artırım son saatine kadar işlemi kapatamaz.

(5) Valör günü gelmemiş veya valör gününde sermaye artırım işlemi olan ödünce konu kıymetlerin hakları ödünç veren tarafından kullanılır.

a) Kar payı

Ödünce konu kıymetlerin vadesi içerisinde kar payı ödemesi varsa, ödünç alan üye veya müşterileri, MKK tarafından ödünç verenin mükellefiyet bilgisine istinaden net veya brüt olarak Takasbank sistemine iletilen

tutarı, Xxxxxxxxx’x kar dağıtımın olduğu gün saat 17:00’a kadar yatırmak zorundadır. Takasbank bu tutarı ödünç alanın serbest hesabından tahsil eder ve aynı anda ödünç verenin serbest hesabına aktarır. Eğer ödünç alan üye veya müşterileri yükümlülüğünü yerine getiremezse ilgili tutar Takasbank tarafından ödünç verene aktarılır ve ödünç alana temerrüt faizi uygulanır. Temerrüt faiz oranı, aynı gün Borsa tarafından oluşturulan, kamu menkul kıymetlerinin işlem gördüğü repo-ters repo pazarlarında, TCMB Bankalararası Para Piyasası’nda veya Takasbank Para Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanının %50 fazlası kadardır.

b) Bedelsiz sermaye artırımı

Ödünce konu kıymetin vadesi içerisinde bedelsiz sermaye artırımı var ise, bedelsiz sermaye artırımının yapıldığı gün ödünç alanın kıymet borcu, işlem adedinin bedelsiz sermaye artırım oranı ile çarpımı sonucu bulunacak adet kadar artırılır. Ödünç alan, işlemin vade sonunda başlangıçta aldığı adede ilave olarak bedelsiz sermaye artırımı sonucu artan adedi de getirmekle yükümlüdür.

c) Bedelli sermaye artırımı

Ödünce konu payın işlemin vadesi içerisinde bedelli sermaye artırımı var ise, Bedelli sermaye artırım başlangıç tarihinde, işleme konu kıymet adedi karşılığı kadar R (Rüçhan) kodlu işlem sistem tarafından otomatik olarak oluşturulur. Dolayısıyla, ödünç verenin bedelli sermaye artırım hakları, ödünç alan tarafından rüçhan hakkı olarak iade edilir. “R” kodlu işlemler, bedelli sermaye artırım başlangıç tarihini takip eden üçüncü iş günü sonunda ödünç alan tarafından iade edilmelidir.

Ödünç veren bedelli sermaye arttırımına katılma hakkını, katılacağını beyan etmek şartıyla Takasbank üzerinden de kullanabilir. Son beyan tarihi bedelli sermaye artırım başlangıç tarihidir. Beyan son saati 16:00, bedelli sermaye artırım son saati ise 16:15’dir. Ödünç veren üye veya müşterileri, sermaye artırımına katılacağını beyan eder ancak, 16:15’e kadar artırımı gerçekleştirmezse, “R” kodlu işlemler rüçhan iptal saatinde (16:20) iptal olur ve haklarını kaybeder.

Beyan ve artırım işlemleri kısmi yapılamaz.

Takasbank, ödünç verenin bedelli sermaye artırımına katılması halinde, serbest hesabından tahsil ettiği rüçhan hakkı tutarını aynı anda ödünç alanın serbest hesabına aktarır. Nakit aktarımının ardından ödünç alanın pay borcu, ödünç verenin ödediği katılım payı oranında artar. Ödünç alan, işlemin vadesi bedelli sermaye arttırım tarihi+2 iş gününe eşit veya daha uzun ise işlemin vade sonunda başlangıçta aldığı adede ilave olarak sermaye artırımı sonucu artan adedi de getirmekle yükümlüdür. İşlemin vadesinin bedelli sermaye arttırım tarihi+2 iş gününden daha kısa olması durumunda ise, artan payların vadesi, bedelli sermaye artırım tarihi + ikinci iş günü olur.

Bedelli sermaye artırımı başlangıç tarihi ve kar payı tarihi aynı gün ise otomatik mahsup işlemi yapılır. Üye ilgili hesap için otomatik mahsup işlemine katılmak istemiyorsa, kar payı ve bedelli sermaye artırımı başlangıç tarihinden bir gün önce, Takasbank uygulamaları üzerinden bildirmelidir. Aksi talep edilmedikçe otomatik mahsup işlemi aşağıdaki şekillerde gerçekleştirilir:

1) Kar Payı Oranı = Bedelli Sermaye Artırım Oranı

Ödünç alanın pay borcu, işlem adedinin bedelli sermaye artırım oranı ile çarpımı sonucu bulunacak adet kadar artar.

2) Kar Payı Oranı > Bedelli Sermaye Artırım Oranı

Ödünç alanın pay borcu, işlem adedinin bedelli sermaye artırım oranı ile çarpımı sonucu bulunacak adet kadar artırılır.

Ödünç alan, kar payı ile bedelli sermaye artırımı arasındaki tutarı Takasbank’a kar dağıtımın olduğu gün saat 17:00’a kadar yatırmak zorundadır. Takasbank bu tutarı ödünç alanın serbest hesabından tahsil eder ve aynı anda ödünç verenin serbest hesabına aktarır. Eğer ödünç alan üye veya müşterileri yükümlülüğünü yerine getiremezse ilgili tutar Takasbank tarafından ödünç verene aktarılır ve ödünç alana temerrüt faizi uygulanır. Temerrüt faiz oranı, aynı gün Borsa tarafından oluşturulan, kamu menkul kıymetlerinin işlem gördüğü repo-ters repo pazarlarında, TCMB Bankalararası Para

Piyasası’nda veya Takasbank Para Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanının %50 fazlası kadardır.

3) Kar Payı Oranı < Bedelli Sermaye Artırım Oranı

Ödünç alanın pay borcu, işlem adedinin kar payı oranı ile çarpımı sonucu bulunacak adet kadar artırılır. Ödünç veren sermaye artırımı oranı ile kar payı oranı arasında kalan tutar için, bedelli sermaye artırımına katılıp katılmayacağını ve eğer katılıyorsa katılma oranını en geç 16:15’e kadar Takasbank uygulamaları üzerinden Takasbank’a bildirmeli ve rüçhan hakkı ödemesini yapmalıdır. Eğer ilgili tutar için herhangi bir bildirimde bulunmazsa ödünç verenin bedelli sermaye artırım hakları, ödünç alan tarafından rüçhan hakkı kuponu olarak iade edilir. “R” kodlu işlemler, “bedelli sermaye artırım başlangıç tarihi + 3 iş günü” sonunda ödünç alan tarafından iade edilmelidir.

Takasbank ödünç verenin bedelli sermaye artırımına katılması halinde, serbest hesabından tahsil ettiği rüçhan hakkı tutarını aynı anda ödünç alanın serbest hesabına aktarır. Nakit aktarımının ardından ödünç alanın pay borcu, ödünç verenin ödediği katılım payı oranında artar.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Muacceliyet ve Temerrüt Hükümleri

Ödünç işlemlerinin muacceliyeti

MADDE 45-

(1) Vade içermeyen ödünç işlemleri dışında ödünç alanın vadeden önce, ödünç aldığı kıymeti teslim ederek ödünç işlemini sona erdirmeyi talep etme hakkı yoktur.

(2) Ödünç işlemlerinden doğan borçlar aşağıdaki durumlarda muaccel hale gelir:

a) Vadenin gelmesi,

b) Üyenin teminat tamamlama ve garanti fonu katkı payı yükümlülüğünü bu Prosedür’de belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yerine getirmemesi,

c) Bu Prosedür’ün 8 inci maddesi çerçevesinde üyenin mevcut yükümlülüklerinin Takasbank tarafından tasfiye edilmesinin kararlaştırılması,

ç) Ödünce konu kıymetin Tebliğ hükümleri çerçevesinde oluşturulan, kredili alım ve açığa satışa konu olabilecek kıymetler listesinden çıkarılması,

(3) Borcun muaccel hale geldiği tarihte, aşağıda belirlenen sürelerde ve usul ve esaslara uygun olarak yükümlülüklerin yerine getirilmediği işlemler için ayrıca bir bildirimde bulunulmaksızın temerrüt hükümleri uygulanır.

(4) Bu maddenin ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen durumun ortaya çıkması halinde, bu Prosedürün 33 üncü, 36 nci ve 40 ıncı madde hükümleri uygulanır.

(5) Bu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen durumlardan birinin ortaya çıkması halinde, ödünç alan veya verenlerin vade tarihini geçmemek kaydıyla en geç üç iş günü içinde yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekir.

(6) Ödünç işleminin ikinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde yazılı durumlarda vadeden önce muaccel hale gelmesi durumunda, ödünç veren üyeye vade sonuna kadar tahakkuk edecek olan ve bu Prosedür’de belirlenen şekilde hesaplanan komisyon tutarı ödenir. Bu durumda, ödünç alan üye de, bahse konu komisyon tutarını Takasbank’a ödemekle yükümlüdür.

(7) Bu maddenin ikinci fıkrasının (ç) bendinde belirtilen durumun ortaya çıkması halinde, ödünç işleminin tasfiyesi, Tebliğ’de belirlenen süreler dikkate alınarak gerçekleştirilir. Ödünç alan üyenin yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde temerrüt hükümleri uygulanır ve yükümlülükler bu Prosedürün 46ncı madde hükümleri çerçevesinde tasfiye edilir. Bu durumda ödünç veren üyeye, ödünce konu kıymetlerin iade tarihine

kadar geçecek süre için komisyon ödemesi yapılır. Bu durumda da ödünç alan üye yine bahse konu komisyon tutarını ödemekle yükümlüdür.

(8) Muaccel hale gelen borcun, son kapama saatinde kapanmaması durumunda Takasbank tarafından bu Prosedürün 46 ncı maddesinde belirlenen temerrüt faiz oranı üzerinden hesaplanan temerrüt faizi ilgili üye hesabına tahakkuk ettirilir.

Temerrüt hükümleri

MADDE 46-

(1) Takasbank’ın mali sorumluluğuna ilişkin MKT Yönetmeliği’nin 36 ncı maddesi ile belirlenen sınırlar saklı kalmak kaydıyla ödünç işlemlerinde ödünç verene karşı sorumluluğu; işlem komisyonu, ödünce konu kıymeti vade tarihinde teslim, vade tarihinde teslim edilememesi halinde aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde piyasadan temin edilerek iade, iadenin de mümkün olamaması halinde ise yine aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde hesaplanan nakit karşılığı ve ödemenin yapılacağı güne kadar hesaplanacak olan işlem komisyonu ile sınırlıdır. Söz konusu işlem komisyonu oranı, temerrüt döneminde Xxxxxxxxx tarafından ödünç alandan alınacak temerrüt faiz oranını geçemez.

(2) Temerrüt durumunda, teminatlarla ilgili her türlü tasarruf hakkı Takasbank’a aittir. Takasbank’ın, teminat olarak aldığı mal varlığı değerleri üzerindeki hak ve yetkisi hiçbir şekilde sınırlandırılamaz. Üyenin herhangi bir sebeple tasarruf yetkisinin bulunmaması Takasbank’ın ayni hak iktisabına engel olmaz. Teminat konusu mal varlığı değerleri üzerinde üçüncü kişilerin istihkak ya da sınırlı ayni hak iddiaları Takasbank’a karşı ileri sürülemez. Takasbank, herhangi bir ihbar veya ihtarda bulunma, ilave süre verme, adli veya idari mercilerden izin ya da onay alma, teminatın açık artırma ya da başka bir yol ile nakde çevrilmesi gibi herhangi bir ön şartı yerine getirme yükümlülüğü olmaksızın ödünç işleminin teminatı olan kıymetleri, Borsa veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda kote ise bu piyasalardaki değerinden aşağı olmamak üzere satarak satım bedelinden alacağını karşılama hakkına sahiptir.

(3) Takasbank kendi nezdindeki, mütemerrit MKT üyesine ait varlıklar ile diğer hak ve alacaklar üzerinde takas, mahsup ve hapis hakkına sahiptir. Teminatların üyenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde yetersiz kalması halinde teminatı aşan tutar üyeden tahsil edilir.

(4) Üyeler portföy hesapları ve müşterileri adına yaptıkları ödünç alma işlemleri nedeniyle oluşan yükümlülükleri zamanında yerine getirmek zorundadırlar.

(5) Temerrüt durumunda menkul kıymetin iadesi esastır. Ödünç alanın ilgili kıymeti zamanında iade etmemesi sebebiyle Xxxxxxxxx tarafından vade tarihinde kıymet teslim edilemediği takdirde ödünç verenin kıymetin bedelini talep hakkı saklıdır. Takasbank tarafından ödünce konu kıymet vade tarihini takip eden iş günü ödüncü alandan, piyasadan veya temerrüt sırasından temin edilmeye çalışılır. Bu amaçla ödünç alana vade gününü takip eden iş günü saat 11:30’a kadar temerrüt hükümleri saklı kalmak üzere borçlu olduğu kıymeti teslim için süre verilebilir. Kıymet kısmen veya tamamen temin edildiği takdirde en geç iki iş günü içerisinde ödünç verene iade edilir. Kıymetin temerrüde düşen üyeden, piyasadan veya temerrüt sırasından temin edilemediği veya kısmen temin edildiği durumda, ödünç veren tarafından kıymetin piyasa bedelinin vade gününde veya ertesi iş günü saat 16:00’a kadar yazılı olarak talep edilmiş olması şartıyla vade tarihini takip eden gün saat 16:30’da ödünç verenin hesabına teslim edilemeyen miktarın bedeli kadar ödeme yapılır. Ödenecek tutarın hesaplamasında vade günü sonunda ilgili kıymet için hesaplanan piyasa değeri esas alınır.

(6) Vade tarihinde kıymetin Xxxxxxxxx tarafından ödünç verene iade edilemediği durumda ödünç verence nakit bedel talep edilmez ise Takasbank en iyi gayreti göstererek ilgili kıymeti piyasalardan veya temerrüt sırasından vade tarihini takip eden üç iş günü içinde temin etmeye çalışır. Söz konusu süre içerisinde kıymet temin edilemez ise, ödünce konu kıymetin temin edilemeyen kısmının, vade günü ile takip eden üçüncü iş günü sonuna kadar geçecek günlerde oluşan en yüksek ağırlıklı ortalama fiyattan hesaplanan piyasa değeri, ödünç verenin hesabına alacak kaydedilerek ödünç işlemi sonlandırılır.

(7) Kıymet borcu kapanana kadar, ödünç verene temerrüt tutarı üzerinden, işlemin komisyon oranı ile hesaplanacak komisyon ödemesi yapılır. Söz konusu işlem komisyonu oranı, temerrüt döneminde Xxxxxxxxx tarafından ödünç alandan alınacak temerrüt faiz oranını geçemez.

(8) Ödünç verenin alacağının Takasbank tarafından nakit olarak ödenmesi halinde ödünç alanın borcu da nakde dönüşmüş olur. Ödünç borcu nakde dönüştükten sonra ödünç alan söz konusu nakdi 13 üncü fıkra hükmü çerçevesinde hesaplanacak olan temerrüt faizi ile birlikte ödemekle yükümlüdür. Ödünç alanın, borcun nakde dönüşme tarihine kadar geçecek süre için ödenmesi gereken temerrüt faizi ile işlem komisyonuna ilişkin bu Prosedür’de belirlenen yükümlülükleri saklıdır.

(9) İlgili üye veya müşterilerinin temerrüt durumu ortadan kalkıncaya kadar ileri valörlü işlemlerinin takası gerçekleşmez. Saat 15:30’a kadar temerrüt kapanmazsa Takasbank ödünç verene ödünç verdiği kıymeti vadesinden önce iade etmek yetkisini haiz olduğu gibi, işlemin vadesine kadar işleyecek olan komisyonları da ödemekle yükümlüdür. Diğer yandan temerrüde düşen üyeye ödünç aldığı kıymet teslim edilmez. Temerrüde düşen üye hesaplanacak işlem komisyonu tutarını ve temerrüt faizini ödemekle yükümlüdür.

(10) Takasbank, borcun kısmen veya tamamen ifa edilmemesinden dolayı temerrüt faizini aşan bir zarara uğramışsa, bu zarar üye tarafından tazmin edilir. Temerrüt süresince işlem komisyonu ödemesine devam edilir.

(11) Temerrüt süresince, üye temerrüde neden olan hesapları için ÖPP’de işlem yapamaz. Üyenin temerrüde neden olan hesaplara ait teminatlarına bloke konulur ve bu hesaplardan teminat çıkışına izin verilmez. Takasbank gerekli gördüğü durumda temerrüdün niteliğini dikkate alarak üyenin kendi adına veya diğer müşterileri adına risk artırıcı işlem yapmasını ve/veya üyenin kendi hesaplarında bulunan teminat fazlalarının çekilmesine de izin vermeyebilir.

(12) Temerrüde düşen üye, aşağıda belirlenen esaslar çerçevesinde temerrüt faizi ödemekle yükümlüdür:

a) Vadesi gelen ödünç borçlarının son kapama saati 17:00 olup bu saat itibariyle halen borç bakiyesi bulunan üye, temerrüde düşer. Temerrüde düşülen gün ödünç borcu 17:30’a kadar kapatılırsa, temerrüt faiz oranı, aynı gün Borsa tarafından oluşturulan, kamu menkul kıymetlerinin işlem gördüğü repo-ters repo pazarlarında, TCMB Bankalararası Para Piyasası’nda veya Takasbank Para Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanının %50 si kadar olup, temerrüt faiz tutarı, temerrüde konu borcun piyasa değeri üzerinden 1 günlük hesaplanarak tahakkuk ettirilir.

b) Ödünç borcu, temerrüde düşülen gün saat 17:30’dan sonra kapatılırsa, temerrüt faiz oranı, aynı gün Borsa tarafından oluşturulan, kamu menkul kıymetlerinin işlem gördüğü repo-ters repo pazarlarında, TCMB Bankalararası Para Piyasası’nda veya Takasbank Para Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından en yüksek olanının iki katı kadar olup, temerrüt faiz tutarı, temerrüde konu borcun piyasa değeri üzerinden temerrüt süresi boyunca geçen gün sayısı kadar hesaplanarak tahakkuk ettirilir.

(13) Temerrüdün kapatıldığı günden sonraki günün tatil olması durumunda, tatil günleri için de faiz alınır.

(14) Xxxxxxxxx tarafından temerrüde düşen üye hakkında MKT Yönetmeliğinin Beşinci Bölümü ile Prosedürün temerrüt hükümlerinin tatbiki sonrasında oluşan ve temerrüde düşen Üyeye ait teminat ve garanti fonu katkı paylarıyla karşılanamayan açıklar Takasbank ve diğer Üyelerin zararı olarak tanımlanır ve MKT Yönetmeliği’nin 36 ıncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan sıra ile üstlenilir.

(15) Mütemerrit Üyeye ait teminat ve garanti fonu katkı paylarından varsa henüz kullanılmamış bölümler ile söz konusu üyenin takibinden sağlanacak kaynaklar öncelikle, eğer varsa Üyenin yükümlülüklerinin tasfiyesi için temin edilen borçların kapatılmasında ve kullanılmışsa MKT Yönetmeliği’nin 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca taahhüt edilen sermayenin ikamesinde kullanılır. Kalan bakiyeden ilk önce temerrüde düşmemiş olan Üyelerden alınan ilave garanti fonu katkı payları, sonra da temerrüde düşmemiş Üyelerin yatırılmış garanti fonu katkı payları iade edilir. İade oransal olarak yapılır. Takasbank sermayesinden karşılanan bölüm de dâhil olmak

üzere temerrütten kaynaklanan tüm asli ve fer’i yükümlülükler tasfiye olmadan, Takasbank tarafından mütemerride herhangi bir ödeme veya iade yapılamaz.

(16) Takasbank, MKT Yönetmeliğinin 36 ncı maddesi çerçevesinde karşılanmış risklere tahsis edilen sermayenin temerrüt nedeniyle kullanılması durumunda eksilen miktarı, bir ay içinde tamamlar. Bir yıllık sürede bu şekilde tamamlanacak tahsis edilen sermaye miktarı dönem başında belirlenen miktarı aşamaz. Eksilen sermayenin tamamlanmasına kadar geçecek bir aylık sürede tekrar temerrüt yaşanması halinde varsa tahsis edilen sermayeden arta kalan kısım kullanılır. Yetersiz kalan bölüm için temerrüde düşmemiş Üyelerin garanti fonuna başvurulur. Sermayenin yeniden tamamlanması, kullanılmış garanti fonu katkı paylarının iadesini gerektirmez.

Garanti fonu kullanım esasları

MADDE 47-

(1) Temerrüt yönetiminde, Takasbank MKT Yönetmeliği’nin 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine kadar kullanılabilecek kaynakların yetersiz kalması ve nakit yatırılan garanti fonu katkı paylarının yetersiz kalacağı anlaşıldığında, garanti fonundaki temerrüde düşmemiş üyelere ait nakit dışı katkı payları nakde tahvil edilmeye başlanır.

(2) Garanti fonuna, ilgili temerrüdün vukuundan sonra katılan üyelerce yatırılan veya mevcut üyelerin temerrüdün vukuundan sonra aldıkları risklere karşılık yatırdıkları katkı payları, kullanılmaz.

(3) Garanti fonuna başvurulmasını gerektiren hallerde, temerrüt nedeniyle oluşan zararın kapatılmasına kadar geçecek süre içinde garanti fonundan katkı payı çekilmesine izin verilmez.

(4) Katkı paylarına başvurulmasında en likit varlıktan başlayarak, nakde çevrilme kabiliyetinin yüksekliği esas alınır. Garanti fonundaki nakit dışı teminatlardan nakde çevrilen ancak kullanılmayan nakit tutarlar, nakit dışı teminatları kullanılan üyelere oransal olarak iade edilir.

(5) Garanti fonuna maledilecek zararın temerrüde düşmemiş üyelere dağıtımında, üyelerin garanti fonu içindeki payları esas alınır.

(6) Üyeler temerrüt yönetimi çerçevesinde kullanılmış olan garanti fonu katkı payı tutarlarını, 3 iş günü içerisinde tekrar yatırmakla yükümlüdürler.

(7) Garanti fonuna maledilecek zararın fon büyüklüğünün %50’sini aşması muhtemel görüldüğünde, üyelerden taahhüt ettikleri ilave katkı paylarını yatırmaları talep edilir. Üyeler ilave katkı paylarını talepten sonra 5 işgünü içinde yatırmakla yükümlüdür. İlave katkı payı talepleri dilimler halinde de yapılabilir. İlgili temerrüdün kapatılmasında kısmen veya hiç kullanılmayan ilave katkı payları iade edilir. Talep edildiği halde temerrüdün kapatılmasında kullanılmadan tamamen iade halinde, ilave garanti fonu katkı talebinde bulunulmamış sayılır.

(8) Her yılın Nisan ayından başlayarak bir sonraki yılın Mart ayı sonuna kadar geçecek dönemde üyeden diğer üyelerin temerrüdü nedeniyle maksimum dört aylık yatırılmış ve ilave garanti fonu katkı payı talep edilebilir. Aynı ay içinde Üyeden diğer üyelerin temerrüdü nedeniyle talep edilebilecek katkı payı toplamı Üyenin ilgili ay için hesaplanan yatırılmış garanti fonu katkı payı yükümlülüğü ile talep edilmesi halinde ilave garanti fonu katkı payı yükümlülüğü toplamını aşamaz. Bir ay içerisinde talep edilebilecek ilave garanti fonu katkı payı tutarı üyenin aynı ay için yatırılmış garanti fonu katkı payı tutarını aşamaz.

(9) Temerrüt nedeniyle üyelerden talep edilen ilave garanti fonu katkı paylarının kısmen veya tamamen kullanılması halinde üyelerden garanti fonu yükümlülüklerini MKT Yönetmeliğinin 36 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca hesaplanan miktara tamamlamaları istenir. Ancak aynı ay veya dönem içerisinde Üyenin diğer üyelerin temerrüdü halinde katlanacağı maksimum zarar sınırını aşan garanti fonu katkı payları ilgili ayın veya dönemin sonuna kadar sadece kendi temerrütleri için kullanılır.

İşlem komisyonu temerrüdü ve mali cezalar

MADDE 48-

(1) Vade günü veya bir aydan uzun vadeli işlemler ile vadesiz işlemlerde ay sonu itibariyle tahakkuk ettirilen işlem komisyonu, tahakkuk günü saat 17:00 itibariyle ödenmez ise komisyonun ödenmeyen kısmı için komisyon alacaklısı olan üyeye Takasbank tarafından ödeme yapılır ve temerrüt faizi işletilmeye ve temerrüt hükümleri uygulanmaya başlanır.

(2) İşlem komisyonunun 17:00 itibariyle ödenmemesi durumunda üye, bu Prosedürün 46 ncı maddesinin 13 üncü fıkrasında belirlenen esaslar çerçevesinde temerrüt faizi ödemekle yükümlüdür.

(3) İşlem Komisyonu temerrüdü süresince, üye kendisi ve müşterileri hesaplarına ÖPP’de işlem yapamaz. İlgili üye ve müşterilerinin temerrüt durumu ortadan kalkıncaya kadar ileri valörlü işlemlerinin takası gerçekleşmez. Saat 15:30’a kadar temerrüt kapanmazsa, Takasbank ödünç verene ödünç verdiği kıymeti vadesinden önce iade etmek yetkisini haiz olduğu gibi, işlemin vadesine kadar işleyecek olan komisyonları da ödemekle yükümlüdür. Diğer yandan işlem komisyonu temerrüdünü kapamayan üyeye ödünç aldığı kıymet teslim edilmez. Temerrüde düşen üye hesaplanacak işlem komisyonu tutarını ve temerrüt faizini de ödemekle yükümlüdür.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler Olağanüstü durumlarda alınacak tedbirler

MADDE 49-

(1) Takasbank, ÖPP’nin işlerliği ve güvenilirliğinin olumsuz etkileneceğini öngördüğü olağanüstü durumların varlığı halinde alınacak önlemleri belirlemeye ve bu önlemleri uygulamaya yetkilidir. Söz konusu durumlarda MKT Yönetmeliği’nin 48 inci maddesi ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan tedbirlerden uygun olanlarının yanı sıra işlem saatlerinin değiştirilmesi, emir iletiminin durdurulması, işlemlerin iptali, vadelerin değiştirilmesi ve diğer her türlü tedbiri almaya yetkilidir.

Disiplin hükümleri

MADDE 50-

(1) Bu Prosedür’de belirlenen yükümlülüklere uymayan üyeler hakkında MTK Yönetmeliği’nin yedinci bölümünde yer alan disiplin hükümleri uygulanır.

Yürürlükten kaldırılan prosedür

MADDE 51-

(0) 00.00.0000 tarihinde yürürlüğe giren Takasbank Ödünç Pay Piyasası Uygulama Esasları Prosedürü 02.07.2018 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmıştır.

(2) tarihinde yürürlüğe giren Takasbank Ödünç Pay Piyasası Uygulama Esasları Prosedürü 12.03.2018 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 52-

(1) Bu Prosedür 02.07.2018 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 53-

(1) Bu Prosedür hükümlerini Genel Müdür yürütür.