www.dunyaningnuri.com
باتىك سەددەقۇم
ەتپەلسەد
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ
1
ەتپەلسەد ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ
ەدھەئ انوك - باتىك سەددەقۇم
)رەلرەبمەغيەپ ەۋ رۇبەز ،تارۋەت( مىسىق-1
ڭىن»ṿاتىك سەددەقۇم« ىكىدىلىي-1950 ناماز ىقرىزاھ ىسىمىجرەت ەچرۇغيۇئ ىدلىترەگزۆئ اغىلىت رۇغيۇئ
2013
اخسۇن ىكپەلسەد
ەتپەلسەد ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ
1
ىشىتىراي ىنرەي نەلىب نامسائ ڭىنادۇخ
.ىتتاراي ىنرەي نەلىب نامسائ ەتپەلسەد ادۇخ اممەئ .ىدىئ قۇلۇغڭاراق ەدىتسۈئ ڭىنۇس رۇقڭوچ ،پۇرۇت يىلاخ راكىب اسلوب رەي 2
.ىتتلاىق تەكىرەھ ەدىزۈي ڭىنرلاۇس ىھور ڭىنادۇخ
ىزۆئ ادۇخ 4 .ىدلوب قۇلقۇروي ،استيېئ پەد »نۇسلوب قۇلقۇروي« :پۇريۇب ادۇخ 3 ادۇخ ،پىريائ 5 .ىدىريائ نىتقۇلۇغڭاراق ىنقۇلقۇروي پۈرۆك ىنىنىغلوب ىشخاي ڭىنقۇلقۇروي نەلىب ماشخائ ەدىقىرەت ۇب .ىدىتائ پەد ەچېك ىنقۇلۇغڭاراق ،پاتائ پەد زۈدنۈك ىنقۇلقۇروي
.ىتتۈپ نۈك ىقلاۋۋائ پۇلوب ىنىگىتەئ
لىساپ رىب ادىسىرۇتتوئ ڭىنرلاۇس نۈچۈئ قامىريائ نىدرلاۇس ىنرلاۇس« :پىلىق زۆس ادۇخ 6 ىكىدىتسائ ڭىنكۆك ،پىتىراي ىنىزىبمۈگ ڭىنكۆك ادۇخ پەد ىنۇش 7 .ىتتيېئ پەد »نۇسلوب ىنىزىبمۈگ ڭىنكۆك ادۇخ ادىنىغلوب پىريائ 8 .ىدىريائ نىدرلاۇس ىكىدىتسۈئ ڭىنكۆك ىنرلاۇس
.ىتتۈپ نۈك ىچنىككىئ ،پۇلوب ىنىگىتەئ نەلىب ماشخائ نەلىب ڭىنۇب .ىدىتائ پەد »نامسائ«
ەگرەي رىب رلاۇس ىكىدىتسائ ڭىننامسائ ،پەد نۇسنۈرۆك رەي قۇرۇق« :پىلىق زۆس ادۇخ 9
ناغلىغىي ،پاتائ پەد رەي ىنقۇلقۇرۇق ىزۆئ ادۇخ 10 .ىدلوب قادنۇش ،ەسېد »نۇسلىغىي
.ىدرۆك ىنىنىغلوب ىشخاي ڭىنۇب ادۇخ ،پىلىق قادنۇش .ىدىتائ پەد زىڭېد ىنىزۆئ ڭىنرلاۇس ىقۇرۇئ ەۋ نۇسرۈدنۈئ ىنشايتوئ ناغىديلاقۇرۇئ نەلىب توئ اسلوب رەي« :پىلىق زۆس ەنەي ادۇخ 11
»نۇسنۈئ ەدرەي رەلخەرەد كىلىۋېم ناغىدىرۈتلەك ەۋېم قىپاۋۇم ەگىرۈت زۆئ ،پۇلوب ەدىچىئ ىنرلاشايتوئ ناغىديلاقۇرۇئ قىپاۋۇم ەگىرۈت زۆئ نەلىب توئ ىزۆئ رەي 12 ،پۇلوب قادنۇش ،ەسېد ادۇخ .ىدراقىچ ىنرەلخەرەد كىلىۋېم ناغلوب ەدىچىئ ىقۇرۇئ قىپاۋۇم اغىسنىج زۆئ ،پۈرۈدنۈئ ىچنىچۈئ ،پۇلوب ىنىگىتەئ نەلىب ماشخائ ەدىقىرەت ۇب 13 .ىدرۆك ىنىنىغلوب ىشخاي ڭىنۇب
.ىتتۈپ نۈك
قرەپ ىنرلالىي ەۋ نۈك نەلىب تىقاۋ ،پىريائ نىدىچېك ىنزۈدنۈك« :پىلىق زۆس ادۇخ 14
ڭىننامسائ 15 ،پۇلوب ىرىلغارىچ رۇن ەدىزىبمۈگ ڭىننامسائ اقشۇلوب رەلىگلەب ناغىدىتېئ
.ىدلوب قادنۇش ،ەسېد »نۇسلوب رۇن ناغىدىرېب قۇلقۇروي ەگىزۈي رەي ،پۇرۇت ەدىزىبمۈگ
4 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
،پىلىق تەنەتلەس ەگزۈدنۈك ىنىقارڭوچ ،پىتىراي ىنغارىچ ڭوچ ىككىئ ادۇخ ىكنۈچ 16
.ىدلىق اديەپ ۇمىنرلازۇتلۇي اقشاب نىدڭىنۇب ،پۇيوق ىلىغلىق تەنەتلەس ەگىچېك ىنىكەركىچىك زۈدنۈك 18 ،پىرېب قۇلقۇروي ەگرەي ،پۇيوق ەدىزىبمۈگ ڭىننامسائ ىنىزۆئ ڭىنرلاۇب ادۇخ 17 پىتىتخوت ،پەد نۇسىريائ نىتقۇلۇغڭاراق ىنقۇلقۇروي ،پىلىق تەنەتلەس ەگىچېك نەلىب
،پۇلوب ىنىگىتەئ نەلىب ماشخائ ەدىقىرەت ۇب 19 .ىدرۆك ىنىنىغلوب ىشخاي ڭىنۇب ادۇخ .ىديوق
.ىتتۈپ نۈك ىچنىتۆت
،پىرىقىچ نۇغرۇن ىنرلاراۋىناج كىرىت ناغىديلارىدىم اسلوب رلاۇس« :پىلىق زۆس ادۇخ 20
-ڭوچ ادۇخ ،پەد ىنۇش 21 .ىتتيېئ پەد »نۇسچۇئ اداۋاھ ەدىتسۈئ ڭىنرەي رلاتاناقراچۇئ ىنرلاراۋىناج نۇغرۇن ناغىدىرۈي پلارىدىم پۇلوب ادۇس ،پىلىق اديەپ ىنىرىلقۇلخەم ۇس ڭوچ ڭىنرلاۇئ ىنرلاتاناقراچۇئ قىلتاناق لىخ رەھ ،پىلىق ەدىرىپائ قىپاۋۇم اغىرىلسنىج زۆئ نىيېك نىدنائ 22 .ىدرۆك ىنىنىغلوب ىشخاي ڭىنۇب ادۇخ .ىتتاراي قىپاۋۇم اغىرىلسنىج
،رلاڭۇرۇدلوت ىنىرىلۇس ڭىنرلازىڭېد پۇۋائ پلاقۇرۇئ رەلىس« :پەلتەكىرەب ىنرلاۇئ ادۇخ ىنىگىتەئ نەلىب ماشخائ ەدىقىرەت ۇب 23 .ىتتيېئ پەد »نۇسۇۋائ ەدىزۈي رەي ۇمرلاتاناقراچۇئ
.ىتتۈپ نۈك ىچنىشەب ،پۇلوب
اۋراچ ،پىرىقىچ قىپاۋۇم اغىرىلسنىج زۆئ ىنرلاراۋىناج كىرىت اسلوب رەي« :پىلىق زۆس ادۇخ 24
،ەسېد »نۇسلىق اديەپ قىپاۋۇم اغىرىلسنىج زۆئ رلاناۋياھ اۋاي ەۋ راۋىناج ناغىديەلىمۆئ نەلىب لام اديەپ قىپاۋۇم اغىرىلسنىج زۆئ ڭىنرلاۇئ ىنىرىلناۋياھ اۋاي ڭىنرەي ادۇخ ىكنۈچ 25 .ىدلوب قادنۇش ناغىديەلىمۆئ ەدرەي ،پىلىق ەدىرىپائ قىپاۋۇم اغىرىلسنىج زۆئ ڭىنرلاۇئ ىنىرىللام اۋراچ ،پىلىق
.ىدرۆك ىنىنىغلوب ىشخاي ڭىنۇب ادۇخ .ىتتاراي قىپاۋۇم اغىرىلسنىج زۆئ ڭىنرلاۇئ ۇمىنرلاراۋىناج رلاۇئ !ىلياتىراي ەدزىمىتىرۈس زۆئ ىنمەدائ ،پەد نۇسىشخوئ ەگزىب« :پىلىق زۆس ەنەي ادۇخ 26 نەلىب لام اۋراچ ،پىلىق قىلىچرادىگىئ اغرلاتاناقراچۇئ ىكىداۋاھ نەلىب قىلېب ىكىدايرەد اسلوب
»نۇسلىق قىلىجوخ اغرلاراۋىناج ەممەھ ناغىديەلىمۆئ ىكىدڭىنۇئ ەۋ ىزۆئ ڭىنىزۈي رەي نۈتۈپ ەدىزۆئ ڭىنىتىرۈس ڭىنادۇخ ىنۇئ ،پىلىق اديەپ ەدىتىرۈس زۆئ ىنمەدائ ادۇخ ،پەد ىنۇش 27 .ىدېد
:پەلتەكىرەب ىنرلاۇئ ادۇخ ،پىتىراي 28 .ىتتاراي نۇتوخ ەۋ رەئ ىنىزۆئ ڭىنرلاۇئ ،پاساي پىلىق قىلېب ىكىدزىڭېد ،پۇرۇدنۇسيوب ىنۇئ پۇرۇدلوت ىنرەي ،پۇلوب لاوت پلاقۇرۇئ ،رلاڭاسلوب رەلىس« اغرلاراۋىناج ەممەھ ناغىديلارىدىم ەدرەي ،پىلىق قىلىچرادىگىئ اغرلاتاناقراچۇئ ىكىداۋاھ نەلىب نەم انام« :پىلىق زۆس ەنەي ادۇخ نىدنائ 29 .ىتتيېئ اغرلاۇئ ادۇخ پەد »رلاڭىلىق قىلىجوخ كىلىۋېم ناغلوب ەدىچىئ ىقۇرۇئ نەلىب شايتوئ قۇلقۇرۇئ ىكىدىزۈي رەي نۈتۈپ ماسلوب ىرىلراۋىناج ەممەھ ڭىنرەي 30 .نەمىرېب ەگرەلىس ،پەد نۇسلوب مائات ىنىسىممەھ ڭىنرەلخەرەد ازىغ اغرلاراۋىناج كىرىت قىلراب ناغىديەلىمۆئ ەدرەي ەۋ ىرىلتاناقراچۇئ ەممەھ ڭىناۋاھ نەلىب
.ىدلوب قادنۇش ،استيېئ پەد »نەمىلىق اتائ اغرلاۇئ ىنرلاھايىگ كۆك ەچراب ،پەد نۇسلوب
.ىدرۆك ىنىنىغلوب ىشخاي لاوت ڭىنۇب انام ،اسقاب پىلېسپەس اغىنىغلىق ەممەھ ىزۆئ ادۇخ 31
.ىتتۈپ نۈك ىچنىتلائ ،پۇلوب ىنىگىتەئ نەلىب ماشخائ ەدىقىرەت ۇب
2
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 5
پىلىتىراي پۇلۇشوق نەلىب ىرىلتادۇجۋەم ەچراب ىزۆئ ڭىنرەي نەلىب نامسائ نەلىب ڭىنۇب 1
نىدىشىئ ەچراب ناغلىق ،پىلىق مامات ىنۈك ىچنىتتەي ىنىشىئ ناغلىق اسلوب ادۇخ 2 .ىتتۈپ
،پەلكەرابۇم ىنىنۈك ىچنىتتەي ادۇخ نۈچۈئ ڭىنۇب 3 .ىدلىق تەھار ەدىزۆئ ڭىننۈك ىچنىتتەي
.ىدلىق سەددەقۇم ىنۇئ ،چاغلائ تەھار ىنۈك ۇئ نىدىرىلشىئ شىتىراي ەچراب ناغلىق
ىشىلىتىراي ڭىنىنائ اۋاھ ەۋ اتائ مەدائ
ڭىنرەلىسرەن ناغلىتىراي ەدرەي نەلىب نامسائ ،ادىتقاۋ ناقتاراي ىنرەي نەلىب نامسائ ادۇخ بەر 4
ەگىزۈي رەي ىزۆئ ڭىنادۇخ بەر ،ياملوب خەرەد چېھ ىخېت ەدنىمېز تىقاۋ ۇئ 5 .رۇدۇش ىناياب
.ىدىنەگىمنۈئ ھايىگ چېھ ەدرەي ،چاغىملوب ۇممەدائ ىلىگىلشىئ ەگرەي ،يامرۇدغاي نىغېي
.ىدراغۇس ىنىزۈي رەي نۈتۈپ ،پىقىچ روھ نىدرەي اممەئ 6
اغىنرۇب ڭىنۇئ ىنىسىپەن تاياھ ،پاساي نىدىقىرپۇت ڭىنرەي ىنمەدائ ىزۆئ ادۇخ بەر نىدنائ 7
.ىدلوب ناج كىرىت مەدائ ،ەسىلۋۈپ .ىدىلۋۈپ ادنائ ىنمەدائ ناغىساي ،پىلىق غاب رىب ەدنەدېئ ەدىپىرەت قرەش ادۇخ بەر نىيېك نىدنائ 8 ناغلوب ىشخاي ەكشىيېي پۇلوب قىليارىچ ىشۈنۈرۆك ەدىزۆئ ڭىنرەي اسلوب ادۇخ بەر 9 .ىديوق
-ىشخاي نەلىب ىخىرەد ڭىنكىلكىرىت ادىسىرۇتتوئ ڭىنغاب ،پۈرۈدنۈئ ىنرەلخەرەد لىخ رەھ
.ىدىناغراقىچ پۈرۈدنۈئ ىنىخىرەد ڭىنمىلىئ ناغىدىرۈدلىب ىنقىلناماي
.ىدلوب شىريائ تۆت پۈنۈلۆب نىدنائ ،پىقىچ ايرەد رىب نىدنەدېئ نۈچۈئ قامراغۇس ىنغاب 10 پىنىليائ ىنىترۇي لاىۋاخ نۈتۈپ ناغىدىقىچ نۇتلائ ،پۇلوب نوشىپ ىمسىئ ڭىنىسىقلاۋۋائ 11 ۇمقىقېھ نەلىب تىياۋرەم ادنائ ،پۇلوب ىشخاي ىتىياھان اسلوب ىنۇتلائ ڭىنترۇي ۇب 12 .ۇدىقائ پىنىليائ ىنىترۇي شۇك نۈتۈپ ،پۇلوب نوخىگ ىمسىئ ڭىنايرەد ىچنىككىئ 13 .ۇدىلىپېت
.ۇدىقائ ەكپەرەت قرەش ڭىنرۇسسائ پۇلوب ەلجىد ىمسىئ ڭىنايرەد ىچنىچۈئ 14 .ۇدىقائ
.ىدىئ تارىف ىمسىئ ڭىنايرەد ىچنىتۆت ادىغېب نەدېئ ،پەد نۇسلىق شىۋرەپ پەلشىئ اغڭىنۇئ ،پىلېئ ىنمەدائ ىزۆئ ادۇخ بەر 15 ىنڭىنىغىلاخ نىدرەلخەرەد ەممەھ ىكىدغاب« :پىلىق رمەئ ەگمەدائ ادۇخ بەر 16 .ىديوق پۇيوق ىكنۈچ ،نىگىمېي نىدىخىرەد مىلىئ ناغىدىرۈدلىب ىنقىلناماي-ىشخاي اممەئ 17 .نەسيەگېي
.ىدېد »نەسىلۆئ نەمزەج ەدڭۈنۈك نەگېي نىدڭىنۇئ نەم .سەمەئ ىشخاي ىقىملوب زۇغلاي ڭىنمەدائ« :پىلىق زۆس ەنەي ادۇخ بەر نىيېك نىدنائ 18
.ىدېد »يەرېب پىلىق اديەپ اغڭىنۇئ ىنىچۈگرەب مەدراي رىب شاشخوئ ەگىزۆئ ڭىنۇئ ىنىرىلتاناقراچۇئ ەممەھ ڭىناۋاھ نەلىب ىزۆئ ڭىنىرىلراۋىناج ڭىنارھەس ادۇخ بەر اممەئ 19 اغىشېق ڭىنۇئ ىنرلاۇئ ،پەد ۇدىيوق تائ ەمېن اغرلاۇئ مەدائ ،نىيېك نىدناغىساي نىتقارپۇت پۇلوب ۇش ىتېئ ڭىنۇئ ،اسلوب ناغيوق تائ ەمېن اغراۋىناج كىرىت رەھ ىزۆئ مەدائ .ىدرۈتلەك ڭىنارھەس ەۋ ىرىلتاناقراچۇئ ڭىناۋاھ نەلىب لام اۋراچ ەممەھ مەدائ نەلىب ڭىنۇب 20 .ىدلاق مەدراي رىبچېھ شاشخوئ ەگىزۆئ ڭىنۇئ نۈچۈئ مەدائ اممەئ .ىديوق تائ اغىرىلراۋىناج ەممەھ
.ىدىئ قوي ىسىچۈگرەب
6 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ڭىنۇئ ۇئ ،اسلاق پلاخۇئ ىزۆئ ۇئ .ىدلاس ۇقيۇئ رىغېئ رىب ەگمەدائ ادۇخ بەر تىقاۋ ۇئ 21 ادۇخ بەر نىدنائ 22 .ىدرۇدلوت نەلىب تەئ ىنىنروئ ،پىلېۋىرىقىچ ىنىرىب نىدىرىلىغرۇۋوق مەدائ 23 .ىدرۈتلەك اغىشېق ڭىنمەدائ ىنۇئ ،پاساي ىننۇتوخ رىب نىدىغرۇۋوق ناغلائ نىدمەدائ لايائ چاغلوب تەئ نىدمىتېئ ،پۇلوب كەڭۆس نىدمىرىلكەڭۆس ىدمەئ ۇب« :پىلىق زۆس ىزۆئ
-اتائ زۆئ مەدائ رىب نۈچۈئ ڭىنۇب 24 .ىدېد »رۇدناغنىلېئ نىدمەدائ ىكنۈچ ،نۇسلاتائ پەد اممەئ 25 .نۇسلوب نەدەب رىب ىسىلىككىئ ،پۇلوب رىب نەلىب ىنۇتوخ زۆئ ،پۇيوق ىنىسىنائ
.ىتتيامتايۇئ ،پۇرۇت پۇلوب چاڭىلاي ىسىلىككىئ اسلوب ىنۇتوخ نەلىب مەدائ
3
ھانۇگ ىچنىرىب
نىدىسىممەھ ڭىنرلاراۋىناج ناقتاراي ادۇخ بەر ەدىزۈي رەي ىزۆئ ڭىننلاىي اممەئ 1 ڭىنرەلخەرەد ىكىدغاب ‹ :ادۇخ ،لانىتتسار« :ىكىتتيېئ اغنۇتوخ ،پۇلوب كەررەگىليىھ ىكىدغاب« :پىرېب باۋاج اغنلاىي نۇتوخ 2 ؟ۇمىدېد ›رلاڭەمېي نىدىسىۋېم ڭىنىسىسياقچېھ ىسىۋېم ڭىنخەرەد ىكىدىسىرۇتتوئ ڭىنغاب اممەئ 3 .زىميەي نىدىسىۋېم ڭىنرەلخەرەد پۈلۆئ اسىملوب ،رلاڭەمزۈكگەت ۇملوق ،رلاڭەمېي نىدڭىنۇب ‹ :پىلىق زۆس ادۇخ ادىسىرغوت ىكلەب 5 .رەلىسيەملۆئ زىگرەھ« :پىلىق زۆس اغنۇتوخ نلاىي 4 .ىدېد »ىتتيېئ پەد ›رەلىسىلاق كەدادۇخ ەتشىلىب ىنقىلناماي-ىشخاي ،پىلىچېئ رلاڭىرىلزۆك ،رلاڭەسېي نىدڭىنۇب نۈك ىسياق
.ىدېد »ۇدىلىب ىزۆئ ادۇخ ىنرلاڭىشىلېق ،پۇلوب
،پۈنۈرۆك قىليارىچ ەگزۆك ،پۇلوب ىشخاي ڭىنىسىۋېم ڭىنخەرەد ىزۆئ نۇتوخ ،پلاڭائ ىنۇب 6
،پەي پىلېئ نىدىسىۋېم ،پىلىب ىنىكىلنەكىئ خەرەد نادبوئ نىدىتىھەج ناغىدىرېب لىقەئ
،پىلىچېئ ىرىلزۆك ڭىنىسىلىككىئ ،پەي 7 .ىدېي مەھ ۇئ ،ەسرەب ۇمىگىرېئ نىدڭىنۇئ پىلىق چۇقپاي ەگىرىلزۆئ نىدىرىلقارپاي رۈجنەئ ،پىلېق پىلىب ىنىكىلنەكىئ چاڭىلاي ڭىنىزۆئ
،پىلېق پلاڭائ ىنىسىپەش ناغڭام ادغاب ڭىنادۇخ بەر رلاۇئ ادىنىغلوب نىقلاس نۈك 8 .ىتترات ادىسىرائ ڭىنرەلخەرەد ىكىدغاب ،پىچېق نىدىرۇزۇھ ڭىنادۇخ بەر نەلىب ىنۇتوخ مەدائ
.ىدلاۋۇنۇرۇشوي ۇئ 10 .ىتتيېئ پەد »؟نەسىدرەي ەن« :اغڭىنۇئ پىلىق باتىخ ەگمەدائ ادۇخ بەر اممەئ 9
،پىتېك پۇقروق نۈچۈئ مىنىغرۇت چاڭىلاي ،پلاڭائ ىنڭەپەش ادغاب نەم« :پىرېب باۋاج
؟ىدرۈدلىب مىك اڭاس ىنڭىكىلنەكىئ چاڭىلاي« :پاروس ادۇخ 11 .ىدېد »مىدلاۋۇنۇرۇشوي
.ىدېد »؟ۇمڭىدېي نىدىسىۋېم ڭىنخەرەد ناغلىق رمەئ ،پەد نىگىمېي اڭاس نەم لانىتتسار نىدىسىۋېم ڭىنخەرەد نۇتوخ نەگرەب ىلىغلوب ھارمەھ اڭام نەس« :پىرېب باۋاج مەدائ 12 نۇتوخ .ىدېد »؟رۇدىمېن ڭىنىغلىق ۇب« :اغنۇتوخ ادۇخ بەر 13 .ىدېد »مىدېي نەم ،ىدرەب اڭام
.ىدېد »مىدېي نەم ،ىدرۇدزائ ىنېم نلاىي« :پىرېب باۋاج
:ىكىتتيېئ اغنلاىي ادۇخ بەر 14
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 7
نەلىب لام اۋراچ ەممەھ نۈچۈئ ڭىنىغلىق ىنۇب نەس«
،پۇلوب نۇئلەم ادىسىرائ ڭىنىرىلراۋىناج قىلراب ڭىنارھەس
،پۈرۈي نەلىب ڭىقىسروق
.نەسيەي قارپۇت ەدىرىلنۈك ەممەھ ڭىنڭۈرمۆئ
،اغىسىرائ ڭىننۇتوخ نەلىب نەس نەم 15
.نەمىلاس كىلنەمشۈد اغىسىرائ ڭىنىلسەن ڭىننۇتوخ نەلىب ڭىلسەن ڭىنېس
،ڭاسلوب نەس .ۇديىجناي پىلىق ەدنەسپەد ىنڭىشېب ڭىنېس ىزۆئ ۇئ
»نەسىقاچ ىنىنىپات ڭىنۇئ
.ىدېد
:ىكىتتيېئ اغنۇتوخ نىيېك نىدنائ 16
.نەمىلىق ەدايىز ىتىياھان ىنىتىققەشۇم ڭىنڭىقىلرادىلىماھ«
.نەسيلاغاب قايىتشىئ ەگڭىرېئ ىخېت ،پۇغۇت لااب نەلىب درەد ڭاسلوب نەس
»ۇدىلىق قىلىجوخ نىدڭۈتسۈئ اسلوب ۇئ
.ىدېد
:ىكىتتيېئ ەگمەدائ نىيېك نىدنائ 17
،پىلېس قلاۇق ەگىزۆس ڭىنڭۇنۇتوخ ،ڭاسلوب نەس«
،پەد نىگىمېي نىدڭىنۇئ اڭاس نەم
،نىيېك نىدنەگېي نىتخەرەد ناغلىق رمەئ
،پۇلوب نۇئلەم نۈچۈئ نەس رەي
.نەسيەي نىدڭىنۇئ پىكېچ تەققەشۇم ەدىرىلنۈك ەممەھ ڭىنڭۈرمۆئ
ۇدىرۈدنۈئ قاتناي نەلىب نەكىت اڭاس ۇئ 18
،پەي ىنىرىلھايىگ ڭىنرەي نەس ەۋ
،نەسيەي نان نەلىب ىرەت ڭىنڭۈزۈي كىلىچۇغناي ەگرەي 19
»نەسىناي اققارپۇت ەنەي ،چاغلوب قارپۇت ڭىلسەئ ،پىنىلېئ نىدرەي نەس ىكنۈچ
.ىدېد
.ىديوق تائ پەد اۋاھ نۈچۈئ ىنىغىدىلوب ىسىنائ ڭىنكىرىت ەچراب اغىنۇتوخ ىزۆئ مەدائ 20
8 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
پۈرۈديىك ىنرلاۇئ ،پىلىق نىگېئ نىدىرېت اغىنۇتوخ ڭىنۇئ نەلىب مەدائ اسلوب ادۇخ بەر 21 ڭىنزىب ەتشىلىب ىنقىلناماي-ىشخاي اسلوب مەدائ ،انام« :پىلىق زۆس ادۇخ بەر 22 .ىديوق ەچىكدەبەئ ،پىلېۋەي نىدىخىرەد ڭىنكىلكىرىت ،پىتىزۇئ ىنىلوق ىدمەئ .ىدلاق پۇلوب كەدزىمىرىب
.ىتتەۋىرىقىچ نىدىغېب نەدېئ ىنۇئ ىزۆئ ادۇخ بەر نۈچۈئ ڭىنۇئ 23 .ىدېد »نۇسىملاق كىرىت ڭىنكىلكىرىت ،پۇلوب پىرىقىچ ىنمەدائ 24 .ىديوق پىلىق ناغىديەلشىئ اققارپۇت ناغنىلېئ ىزۆئ ىزۆئ ڭىنرلابۇرېك ەدىپىرەت قرەش ڭىنىغېب نەدېئ ،نۈچۈئ قامسوت ىنلوي ناغىدىرېب ەگىخىرەد
.ىديوق پۇيوق ىنچىلىق رىب قۇلنۇقلاي ناغىدىرۇت پىنېي ەكپەرەت رەھ نەلىب
4
لىباھ نەلىب نىياق
ڭىنىدنەۋادۇخ« :پۇغۇت ىننىياق پۇلوب رادىلىماھ ۇئ ،اسلىق قىلنىقېي اغاۋاھ ىنۇتوخ زۆئ مەدائ 1
ناغلوب ىسىنىئ ڭىننىياق نىيېك نىدنائ 2 .ىتتيېئ پەد »مىتپات مەدائ رىب نەلىب ىمىدراي
.ىدىئ ناقھېد ىزۆئ نىياق اممەئ ،ىدىئ ىچۇققاب يوق اسلوب لىباھ .ىدغۇت ىنلىباھ ەگىدنەۋادۇخ نىدىلۇسوھ ڭىنرەي نىياق ،ىكىدلوب ەقەۋ نىيېك نىتتىقاۋ ەچچەنرىب 3 نىدىغېي ڭىنرلاۇئ نەلىب ىزۆئ ڭىنىرىلىجنۇت ڭىنىرىليوق ۇملىباھ 4 .ىدرۈتلەك ەيىدەھ لۇبوق ىنىسەيىدەھ ڭىنۇئ نەلىب ىزۆئ ڭىنلىباھ ەدنەۋادۇخ ،ەسرۈتلەك .ىدرۈتلەك ەيىدەھ ڭىننىياق نۈچۈئ ڭىنۇب .ىدىملىق لۇبوق ىنىسەيىدەھ ڭىنۇئ نەلىب نىياق اممەئ 5 .ىدلىق اقشىمېن« :پەلزۆس اغنىياق ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 6 .ىدلۇزۇب ىيارىچ ،پىلېك ىقىچچائ لاوت
،اسلوب ىشخاي ڭۈلڭۆك رەگەئ 7 ؟ىدلاق پۇلۇزۇب ڭىيارىچ نۈچۈئ ەمېن ؟نەسىنىلقىچچائ
،پۇرۇت ەتكىشىئ ھانۇگ انام ،اسلوب ناغلۇزۇب ڭۈلڭۆك رەگەئ نىكېل .ىتتەنۈرۆك قۇچوئ ڭۈزۈي نىياق 8 .ىدېد »كەرېك ڭىقىملوب بىلاغ اغڭىنۇئ ڭىنېس اممەئ .ۇديلاغاب قايىتشىئ اڭاس پۇپوق تىز اغلىباھ نىياق ،ىكىدلوب ەقەۋ ادىنىغلوب ادارھەس ،پىلىق پەگ نەلىب ىسىنىئ
.ىدرۈتلۆئ ىنۇئ
.ىدىروس پەد »؟رۇدىدرەي ەن لىباھ ڭىنىئ« :پىلىق زۆس اغنىياق ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 9
:ىكىتتيېئ ادۇخ 10 .ىدېد »؟ۇمىسىچۇققاب ڭىنمىنىئ نەم .نەميەملىب« :پىرېب باۋاج ۇئ نىدڭۇلوق ىدمەئ 11 .ۇدىلىق دايرەپ اڭام نىدرەي ىنېق ڭىنڭىنىئ ،انام ؟ڭىدلىق ەمېن نەس«
.نەسىلوب نۇئلەم ،پىنىلغوق نەس نىدرەي ناقچائ ىنىزغائ ىلىغلىق لۇبوق ىنىنېق ڭىنڭىنىئ ەدىزۈي رەي ،پىلېۋۇرۇت يەمرەب ىنىتىۋۋۇق اڭاس نىيېك نىدنۇم ۇئ ،ۇمڭەسىلشىئ ەگرەي نەس 12
:پىلىق زرەئ ەگىدنەۋادۇخ نىياق پلاڭائ ىنۇب 13 .ىدېد »نەسىرۇي پۇلوب نادرەگرەس-ناسرەس نىدىزۈي رەي ىنېم نەس نۈك ۇب انام 14 .رۇدرىغېئ كەدۈگىملەرۈتۆك اسلوب مىيازاج ڭىنېم« پۇلوب نادرەگرەس-ناسرەس ەدىزۈي رەي ،پۇنۇرۇشوي نىدڭۈزۈي ڭىنېس ىدمەئ نەم .ڭىدىلغوق اغڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ 15 .ىدېد »ۇدىتېۋۈرۈتلۆئ ،اسپات ىنېم مىك ،ىكۇدىلوب قادنۇش .نەمىرۇي ماقىتنىئ ەسسەھ ەتتەي نىدڭىنۇئ ،ەسرۈتلۆئ ىننىياق ىكمىك ىكلەب ،قاي« :پىرېب باۋاج ىنۇئ ىرىبچېھ ڭىنىشىك ناقشارچۇئ اغنىياق ىزۆئ ەدنەۋادۇخ ،پەد ىنۇش .ىدېد »ۇدىنىلېئ
.ىدرەب پىلىق ەگلەب رىب اغڭىنۇئ ،پەد نۇسىمتەۋۈرۈتلۆئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 9
ىرىلدلاۋەئ ڭىننىياق
ىكىدىپىرەت قرەش ڭىننەدېئ ،پىتېك پىقىچ نىدىرۇزۇھ ڭىنىدنەۋادۇخ نىياق نىيېك نىدنائ 16 رادىلىماھ ۇئ ،اسلىق قىلنىقېي اغىنۇتوخ زۆئ نىياق 17 .ىدلاق پۇرۇتلوئ اتترۇي نەگېد دون ڭىنرەھەش ادىمسىئ ڭىنىلغوئ ،پىلىق انىب رەھەش رىب نىياق تىقاۋ ۇئ .ىدغۇت ىنقوناخ ،پۇلوب
.ىدلەرۆت لەئايۇخەم نىددارىئ .ىدلەرۆت دارىئ نىدىزۆئ ڭىنقوناخ 18 .ىديوق كوناخ ىنىتېئ ەگىزۆئ اسلوب كەملا 19 .ىدلەرۆت كەملا نىدلەئاشۇتەم .ىدلەرۆت لەئاشۇتەم نىدلەئايۇخەم ىزۆئ ڭىنادائ 20 .ىدىئ ەللىز ىمسىئ ڭىنىرىب ەنەي ،ادائ ىمسىئ ڭىنىرىب .ىدلائ نۇتوخ ىككىئ
.ىدلوب ىسىۋوب ڭىنرلاىچۇققاب لام نەلىب رلاىچۇغرۇتلوئ ادرىدېچ ىزۆئ ۇب .ىدغۇت ىنلاباي
.ىدلوب ىسىۋوب ڭىنرلاىچۇغلاچ يەن ەۋ ڭاچ ىزۆئ ۇب .ىدىئ لابۇي ىمسىئ ڭىنىسىنىئ ڭىنۇئ 21
رەھ ناغىدىسېك رۈمۆت سىم ىزۆئ ۇب .ىدغۇت ىنلۇغوئ رىب نەگېد نىياق-لابۇت اسلوب ەللىز 22
.ىدىئ راب ىسىرىشمەھ رىب پەد امەئان ڭىننىياق لابۇت .ىدلوب ىچۇققوس ىنرلاباۋسەئ لىخ يەئ !رلاڭلاڭائ ىنمۈزۆس ،ەللىز نەلىب ادائ يەئ« :پىلىق زۆس اغىرىلنۇتوخ كەملا اممەئ 23 ىنمەدائ رىب نۈچۈئ مىمخەز رىبرەھ !رلاڭىلېس قلاۇق ەگمىپېگ ،ىرىلنۇتوخ ڭىنكەملا ىسازاج ڭىننىياق رەگەئ 24 .مىدلىق قىللىتاق ىنتىگىي رىب نۈچۈئ ماراي رىبرەھ ،پۈرۈتلۆئ
.ىدېد »ۇدىلوب ەسسەھ ەتتەي شىمتەي ڭىنكەملا ەتتەۋلەئ ،اسلوب ناغلوب ەسسەھ ەتتەي
ىشۇلۇغۇت ڭىنتېش
اغڭىنۇئ ،پۇغۇت لۇغوئ رىب ىزۆئ ڭىننۇتوخ .ىدلىق قىلنىقېي ەنەي اغىنۇتوخ زۆئ اسلوب مەدائ 25
»ىدرەب ىنىلاب رىب اقشاب اڭام ادۇخ اغىنروئ ڭىنلىباھ نەگرۈتلۆئ نىياق« :پۇيوق تائ پەد تېش پەد شونېئ اغڭىنۇئ ۇئ ،اسلۇغۇت .ىدلۇغۇت لۇغوئ رىب مەھ ەگىزۆئ ڭىنتېش 26 .ىتتيېئ پەد
.ىدرۇت ىلىغلىق ائۇد اغىمسىئ ڭىنىدنەۋادۇخ رلاۇئ ،پىترات نىتتىقاۋ ۇئ .ىديوق تائ
5
ىرىلدلاۋەئ ڭىنىتائ مەدائ
ىنۇئ ەدنۈك ناقتاراي ىنمەدائ ادۇخ .رۇدىسىمانبەسەن ڭىنىرىلدلاۋەئ ڭىنمەدائ ىزۆئ ۇب 1
ىنىزۆئ ڭىنرلاۇئ ،پىتىراي نۇتوخ ەۋ رەئ ىنرلاۇئ اسلوب ۇئ 2 .ىدلىق ەدىتىرۈس ڭىنادۇخ
.ىدىتائ پەد »مەدائ« ىنرلاۇئ ەدىنۈك ناغلىتىراي ،پەلتەكىرەب كەدىتىرۈس زۆئ ،پۇلوب شاشخوئ اغڭىنۇئ نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي زۇتتوئ زۈي رىب ىزۆئ مەدائ 3
،نىيېك نىدناغلۇغۇت تېش 4 .ىديوق تائ پەد تېش اغڭىنۇئ ۇئ .ىدلەرۆت لۇغوئ رىب ناغلوب زۇققوت اسلوب مەدائ 5 .ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۈي زىككەس مەدائ
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي زۇتتوئ زۈي نىدناغلۇغۇت شونېئ 7 .ىدلەرۆت شونېئ نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي شەب زۈي رىب ىزۆئ تېش 6 تېش 8 .ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي ەتتەي زۈي زىككەس تېش ،نىيېك
10 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي ىككىئ نوئ زۈي زۇققوت اسلوب نىدناغلۇغۇت نانېق 10 .ىدلەرۆت نانېق نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي ناسقوت ىزۆئ شونېئ 9
.ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي شەب نوئ زۈي زىككەس شونېئ ،نىيېك
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي شەب زۈي زۇققوت اسلوب شونېئ 11 لەئلالااھام 13 .ىدلەرۆت لەئلالااھام نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي شىمتەي ىزۆئ نانېق 12 رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي قىرىق زۈي زىككەس نانېق ،نىيېك نىدناغلۇغۇت
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي نوئ زۈي زۇققوت اسلوب نانېق 14 .ىدلەرۆت نىدناغلۇغۇت دەراي 16 .ىدلەرۆت دەراي نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي شەب شىمتائ ىزۆئ لەئلالااھام 15
.ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۇتتوئ زۈي زىككەس لەئلالااھام ،نىيېك
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي شەب ناسقوت زۈي زىككەس اسلوب لەئلالااھام 17
قوناخ 19 .ىدلەرۆت قوناخ نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي ىككىئ شىمتائ زۈي رىب ىزۆئ دەراي 18
.ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۈي زىككەس دەراي ،نىيېك نىدناغلۇغۇت
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي ىككىئ شىمتائ زۈي زۇققوت اسلوب دەراي 20
ھلاەشۇتەم 22 .ىدلەرۆت ھلاەشۇتەم نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي شەب شىمتائ ىزۆئ قوناخ 21
-لۇغوئ ،پاشاي پۈرۈي ادلوي رىب نەلىب ادۇخ ەچىغلىي زۈي چۈئ قوناخ ،نىيېك نىدناغلاغۇت قوناخ 24 .ىدىئ لىي شەب شىمتائ زۈي چۈئ اسلوب ىرمۆئ نۈتۈپ ڭىنقوناخ 23 .ىتپات رلازىق
.ىتتەك پۇلوب بىياغ ،چەكتەك پىلېئ ىنۇئ ادۇخ ،پاشاي پۈرۈي ادلوي رىب نەلىب ادۇخ ىزۆئ
.ىدلەرۆت كەملا نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي ەتتەي نەسكەس زۈي رىب ىزۆئ ھلاەشۇتەم 25
،پۈرۆك رۈمۆئ لىي ىككىئ نەسكەس زۈي ەتتەي ھلاەشۇتەم ،نىيېك نىدناغلۇغۇت كەملا 26
نۈتۈپ لىي زۇققوت شىمتائ زۈي زۇققوت اسلوب ھلاەشۇتەم 27 .ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ ىنىتېئ ڭىنۇئ 29 ،پىپېت لۇغوئ رىب ەدنەگرىك اقشاي ىككىئ نەسكەس زۈي رىب ىزۆئ كەملا 28 ڭىنزىمىرىللوق ،ڭەسىلشىئ ەدرەي ناغلىق نۇئلەم ىزۆئ ادۇخ اسلوب ۇب« :پاتائ پەد ھۇن شەب كەملا ،نىيېك نىدناغلۇغۇت ھۇن 30 .ىتتيېئ پەد »ۇدىرېب ىللەسەت ەگزىب ەدىتىققەشۇم ەتتەي اسلوب كەملا 31 .ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي شەب ناسقوت زۈي
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي ەتتەي شىمتەي زۈي
.ىدلەرۆت تەپاي ەۋ ماخ نەلىب مېش نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي زۈي شەب ىزۆئ ھۇن 32
6
ىقىلناماي ڭىنرلاناسنىئ
2 ،ادناغلوب اديەپ ىرىلزىق ڭىنرلاۇئ ،پۇرۇت ىلىغىدلوغ ەدىزۈي رەي رەلمەدائ اممەئ 1
نىدرلاۇئ ،پۈرۆك ىنىكىلنەكىئ قىليارىچ ڭىنىرىلزىق ڭىنرەلمەدائ ىرىللۇغوئ ڭىنادۇخ تەئ اسلوب رلاناسنىئ« :پىلىق زۆس ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 3 .ىدلائ رلانۇتوخ ەچىنىغىلاخ ىزۆئ رىب نارائ ىرمۆئ ڭىنرلاۇئ ىدمەئ .ۇدياملاق ەدىچىئ ڭىنرلاۇئ ەشىمەھ مۇھور ڭىنېم ،چاغلوب
.ىدېد »ۇدىتېي ەچىقشاي ەمرىگىي زۈي
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 11
،پىرېب اغىنېي ڭىنرلازىق ڭىنرەلمەدائ ىرىللۇغوئ ڭىنادۇخ ەدرەلنۈك ىكنىيېك نەلىب تىقاۋ ۇئ 4 ڭىنتىقاۋ ىكمىدەق اسلوب رلاۇب .ىدلوب اديەپ ەدىزۈي رەي رلامىلاز كەدىۋېد ادىنىقپات رلاىلاب نىدرلاۇئ پىيىڭوچ ىقىلناماي ڭىنناسنىئ ەدىزۈي رەي اسلوب ەدنەۋادۇخ 5 .ىدىئ ىرىلناۋلاپ ناغنلاڭاد كۈلچۈك ەدنەۋادۇخ ،پۈرۆك ىنۇش 6 .ىدرۆك ىنىنىغلوب ناماي ەگنۈك-نىدنۈك ىرىللايىخ ڭىنىلڭۆك ،پىتېك نۈچۈئ ڭىنۇب 7 .ىدنلاسۇسپەئ ەدىلڭۆك ،پۇلوب نامياشۇپ اغىنىغلىق اديەپ مەدائ ەدىزۈي رەي ىزۆئ ىنناسنىئ ناقتاراي مۈزۆئ ،چاغلوب نامياشۇپ اغمىنىقتاراي ىنرلاۇئ مۈزۆئ نەم« :پەلزۆس ەدنەۋادۇخ نىدىزۈي رەي ەچىغرلاتاناقراچۇئ ىكىداۋاھ ،پۇشوق اغرلاراۋىناج ناغىديەلىمۆئ نەلىب لام اۋراچ
.ىدىناقپات تاپىتلىئ ەدىرىزەن ڭىنىدنەۋادۇخ اسلوب ھۇن نىكېل 8 .ىتتيېئ پەد »ياتىقوي
ىسلااب ناپوت ەۋ رەبمەغيەپ ھۇن
ادىناماز زۆئ ،پۈرۈي ادلوي رىب نەلىب ادۇخ ھۇن .رۇدۇش اسلوب ىسىمان لىسەن ڭىنھۇن 9
.ىدلەرۆت لۇغوئ چۈئ نەگېد تەپاي ەۋ ماھ ،مېش نىتھۇن 10 .ىدىئ ىشىك رىب ارغوت ەۋ لىدائ پۇلوت نىدمۇلۇز ىزۆئ رەي ،پىتېك پۇلۇزۇب ادىدلائ ڭىنادۇخ اسلوب اينۇد نىكېل 11
،ىدىناغلاق پۇلۇزۇب ىزۆئ رەي انام ،اسىراق پىلېس رەزەن ەگىزۈي رەي ادۇخ 12 .ىدىناغلاق
.ىدىناغزۇب ىنىلوي زۆئ ەدىزۈي رەي ناج كىرىت رەھ ىكنۈچ
،مىدلىق راراق پەد ىدلەك ىرىخائ ڭىنىرىلناج كىرىت ەممەھ ،انام« :ىكىتتيېئ اقھۇن ادۇخ 13 كلااھ ،پۇشوق نەلىب رەي ىنرلاۇئ نەم انام .ىتتەك پۇلوت نىدىمۇلۇز ڭىنرلاۇئ اينۇد ىكنۈچ ەدىچىئ ڭىنىمېك ،پاساي ىنىمېك رىب نىدىچىغاي رەفوگ ەگڭۈزۆئ نەس ىدمەئ 14 .نەمىلىق
،ىكنەسياغلىق قادنۇش ىنۇئ نەس 15 .نىگىكرۈس موم اغىترىس-ىچىئ ،پىلىق رلاىرجۇھ ەگىمېك 16 .نۇسلوب زەگ زۇتتوئ ىكىلزىگېئ ەۋ زەگ كىللەئ ىكىلڭەك ،زەگ زۈي چۈئ ىقۇلنۇزۇئ ناي ڭىنىمېك ەۋ نىگزۈكتۈپ پىلىق زىگېئ زەگ رىب نىدىزگۆئ ىنۇئ ،پاساي ۇمىرىجنەپ رىب ىتىۋەق ىچنىچۈئ ەۋ ىچنىككىئ ،نەۋۆت ڭىنۇئ ىنىزۆئ ڭىنىمېك .نىغيوق كىشىئ ەگىپىرەت قىلتاياھ ىكىدىتسائ ڭىننامسائ مۈزۆئ نەم انام ىكنۈچ 17 .نىغىساي ەدىقىرەت كەدۇغلوب نەلىب ڭىنۇب .نەمىرۈتلەك ەگىزۈي رەي ىنناپوت ناغىدىلىق كلااھ ىنمىسىج لىخ رەھ راب ىسىپەن
،ڭاسلوب نەس .نەمىزۈت ىنمەدھەئ نەلىب نەس اممەئ 18 .ۇدىلاق پۈلۆئ ىسىممەھ ەدىزۈي رەي ەگىمېك ،پىلېئ ىنىرىلنۇتوخ ڭىنڭىرىللۇغوئ ەۋ ڭۇنۇتوخ نەلىب ىزۆئ ڭىنڭىرىللۇغوئ
،پىلېئ نىدىسىممەھ ڭىنرلارادناج راب ىنېج نۈچۈئ ىقىملاق كىرىت نەلىب ڭۈزۆئ 19 ،پىرىك ىرىلسنىج ڭىنرلاتاناقراچۇئ 20 .نىگزۈگرىك ىنىشىچ-كەكرەئ پۈج رىب نىتسنىج رەھ ڭىنرلاراۋىناج ەممەھ ناغىديەلىمۆئ ەدرەي اي ،نۇسلوب ىرىلسنىج ڭىنلام اۋراچ اي ەۋ نۇسلوب
.نۇسرىك اغڭىشېق پۈج رىب نىتسنىج رىبرەھ نۈچۈئ ىقىملاق كىرىت ،نۇسلوب ىرىلسنىج اغڭىنېي ،پىلېئ نىتقۇزوئ لىخ رەھ ناغىديەي نۈچۈئ ىكۈلۈگېي ڭىنرلاۇئ نەلىب ڭۈزۆئ 21 ڭىنناغۇريۇب ەگىزۆئ ڭىنۇئ ادۇخ ،پىلىق قادنۇش اسلوب ھۇن 22 .ىدېد »نىغيوق پىغىي
.ىدرۈتلەك اجەب ىنىسىممەھ
7
12 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ىكنۈچ ،نىگرىك ەگىمېك نەلىب ڭىتيەب ىلھەئ ەممەھ نەس« :ىكىتتيېئ اقھۇن ادۇخ 1 ىشىچ-كەكرەئ نىدرلاناۋياھ للااھ ەممەھ 2 .مۈدرۆك لىدائ ادمىدلائ ەدرۋەد ۇب ىنېس مەھ قادنۇش 3 ،پىلېئ نىتپۈج رىب ىشىچ-كەكرەئ نىدرلاناۋياھ ماراھ ،نىتپۈج ەتتەي ىنىقۇرۇئ ەدىزۈي رەي نۈتۈپ ،پىلېئ نىتپۈج ەتتەي ىشىچ-كەكرەئ نىدرلاتاناقراچۇئ ىكىداۋاھ قىرىق نىيېك نىدنۈك ەتتەي ىكنۈچ 4 .نىغلائ نەلىب ڭۈزۆئ نۈچۈئ قامىلقاس كىرىت نىدىزۈي رەي ىنرادناج ەممەھ ناغلىق مۈزۆئ ،پۇرۇدغاي رۇغماي ەگىزۈي رەي ەچىگزۈدنۈك-ەچېك ىنىسىممەھ ڭىنناغۇريۇب اغڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ ىزۆئ ھۇن ،پلاڭائ ىنۇش 5 .ىدېد »نەمىتىقوي
.ىدرۈتلەك ەجەب نەلىب ىرىللۇغوئ ىزۆئ ھۇن تىقاۋ ۇئ 7 .ىدىئ اتشاي زۈي ەتلائ ھۇن ەدىنىگلەك ناپوت ەگرەي 6 ەگىمېك نۈچۈئ قاملۇتۇق نىدىيۇس ناپوت ،پىلېئ ىنىرىلنۇتوخ ڭىنىرىللۇغوئ ەۋ ىنىنۇتوخ ناغىديەلىمۆئ ەدرەي نەلىب تاناقراچۇئ ،نۇسلوب رلاناۋياھ ماراھ نەلىب ناۋياھ للااھ 8 .ىدرىك اقھۇن ىزۆئ ادۇخ ،پۇلوب ىشىچ-كەكرەئ نىدىككىئ نىدىككىئ 9 ،نۇسلوب رادناج لىخ رەھ ڭىنناپوت ەگىزۈي رەي نىيېك نىدنۈك ەتتەي 10 .ىدرىك اغىشېق ڭىنھۇن ەگىمېك كەدناغۇريۇب ڭىنيائ ادىيائ ىچنىككىئ ىلىي ىچنىزۈي ەتلائ ڭىنىرمۆئ ڭىنھۇن 11 .ىدىلشاب ىلىگلەك ىيۇس ىرىلىرىجنەپ ڭىننامسائ ،پىلىشېت ىرىلقلاۇب ڭىنرلارۇقڭوچ ڭوچ ،ىنۈك ىچنىتتەي نوئ ناپوت 13 .ىدرۇت پىغېي رۇغماي ەگىزۈي رەي ەچىگزۈدنۈك-ەچېك قىرىق 12 ،پىتېك پىلىچېئ ىرىللۇغوئ نەگېد تەپاي ەۋ ماخ ،مېش ڭىنھۇن نەلىب ىزۆئ ڭىنھۇن ەدىزۆئ ڭىننۈك ناغىلشاب ناۋياھ اۋاي لىخ رەھ 14 .ىدرىك ەگىمېك ىنۇتوخ چۈئ ڭىنىرىللۇغوئ نەلىب ىنۇتوخ ڭىنھۇن ەۋ لىخ رەھ نەلىب راۋىناج ناغىديەلىمۆئ ەدرەي لىخ رەھ ،نۇسلوب لام اۋراچ لىخ رەھ نەلىب نىدىسىممەھ ڭىنرلارادناج راب ىنېج 15 ،نۇسلوب تاناقراچۇئ لىخ رەھ ەۋ راۋىناج قىلتاناق ڭىنادۇخ اسلوب رەلنەگرىك 16 .ىدرىك اغىشېق ڭىنھۇن ەگىمېك ،پۇلوب نىدىككىئ-نىدىككىئ ىنكىشىئ ىزۆئ ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ .ىدرىك پۈج-پۈج نىدرادناج لىخ رەھ كەدىنىغۇريۇب
،ەسرۈتۆك ىنىمېك ،پىتېك پۇلوت ۇس ،پىلېك ناپوت ەگىزۈي رەي ەچىگنۈك قىرىق 17 .ىديوق پاقات ڭىنۇس ەمېك ،ادىنىغلوب لاوت ەدىزۈي رەي ،پىتېك پەلرۆئ ۇس 18 .ىدلاق پەليەل پۈلۈرۈتۆك نىدرەي ىكىدىگېت ڭىننامسائ نىدىنىكتەك پەلرۆئ لاوت ڭىنۇس ەدىزۈي رەي 19 .ىدلاق پەليەل ەدىزۈي پىقىچ زىگېئ ىخېت زەگ شەب نوئ اسلوب رلاۇس 20 .ىدلاق يەمنۈرۆك ىسىممەھ ڭىنرلاغات زىگېئ رادناج ەممەھ ناغىدىلىق تەكىرەھ ەدىزۈي رەي نەلىب ڭىنۇب 21 .ىتتەك پلاپاق ىنرلاغات ،پىتېك ەدرەي ىھاخ ،نۇسلوب ناۋياھ اۋاي ىھاخ ،نۇسلوب لام اۋراچ ىھاخ ،نۇسلوب تاناقراچۇئ ىھاخ پۈلۆئ ىسىممەھ ،نۇسلوب رەلمەدائ ەممەھ ىھاخ ،نۇسلوب زۇغڭوق-ترۇق ەممەھ ناغىديەلىمۆئ
.ىتتەك پۈلۆئ ىسىممەھ ڭىنرلاناغلوب راب ىسىپەن قىلتاياھ ادىنرۇب پۈرۈي اتقۇلقۇرۇق 22 .ىتتەك لام اۋراچ ىھاخ ناسنىئ ىھاخ ،ىسىممەھ ڭىنرلاناغلوب راب ىنېج ىكىدىزۈي رەي ،ىكقادنۇش 23 كلااھ ىسىممەھ ،نۇسلوب رلاتاناقراچۇئ ىكىداۋاھ ىھاخ راۋىناج ناغىديەلىمۆئ ىھاخ ،نۇسلوب پۇلۇتۇق ىزۆئ ڭىنرلاناغرۇت نەلىب ڭىنۇئ ەدىمېك ەۋ ھۇن زۇغلاي .ىتتەك پۇلوب قوي نىدرەي پۇلوب
.ىدىناغرۇت پەلرۆئ ەچىگنۈك كىللەئ زۈي رىب ەدىزۈي رەي اسلوب ۇس 24 .ىدلاق
8
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 13
نەلىب راۋىناج ەممەھ ناغلوب ەدىمېك نەلىب ڭىنۇئ ،پىلىق داي ىنھۇن ادۇخ نىيېك نىدنائ 1
،اسراقىچ لاماش ەگىزۈي رەي ادۇخ ،پىلىق قادنۇش .ىدرۈتلەك اغىسىرىتاخ ىنلام اۋراچ ەچراب اسلوب ىرىلىرىجنەپ ڭىننامسائ نەلىب ىرىلقلاۇب ڭىنرۇقڭوچ 2 .ىدرۇت ىلىكتەك پىلىترات رلاۇس زۈي رىب ،پىنېي نىدىزۈي رەي رلاۇس ىرېسناغراب 3 ،پىلېق پاتخوت ىرۇغماي ڭىننامسائ ،پىلىتېئ ىچنىتتەي نوئ ڭىنيائ ىچنىتتەي 4 .ىدرۇت ىلىغلاق پىيىمېك نىيېك نىدنەكتۆئ نۈك كىللەئ
،پۇرۇت پەلسەپ ەچىغيائ ىچنىنوئ اسلوب ۇس 5 .ىدلاق پۈشۈچ اغىرىلغات تارارائ ەمېك ،ىنۈك
.ىدىلشاب ىلىگنۈرۆك ىرىلىققوچ ڭىنرلاغات ىنۈك ىقلاۋۋائ ڭىنيائ ىچنىنوئ ىننۇغزۇق رىب 7 ،پىچېئ ىنىرىجنەپ ناغيوق ەگىمېك ىزۆئ ھۇن نىيېك نىدنۈك قىرىق 6 نىدنائ 8 .ىدرۈي پۇچۇئ ،كىلىچۇغىملىترات ۇس نىدىزۈي رەي ،پىقىچ ۇئ .ىتتەۋەئ پىرىقىچ
.ىتتەۋەئ پىرىقىچ ىنرەتپەك رىب پەد »يەرۆك ،ۇمىدلىترات نىدىزۈي رەي ۇس« :ىزۆئ ۇئ نىيېك ڭىنۇئ ،ياملاپات رەي ىلىغيوق ىنىتۇپ ،چاغلوب ۇس ەدىزۈي رەي نۈتۈپ اسلوب رەتپەك اممەئ 9 اغىشېق ،پۇتۇت ىنۇئ ،پۇنۇس ىنىلوق زۆئ ۇئ ،ەسلەك پىنېي .ىدلەك پىنېي ەگىمېك اغىشېق
.ىتتەۋەئ پىرىقىچ ەنەي نىدىمېك ىنرەتپەك ۇب ،پاتخوت نۈك ەتتەي 10 .ىديوق ەدىمېك ،پىلېئ ناغلاۋۈزۈئ ڭىننۇتيەز ادىقۇشمۇت انام ،ەدىنىگلەك پىنېي اغڭىنۇئ ادماشخائ رەتپەك ،ەستەۋەئ 11 ەتتەي ىخېت 12 .ىدلىب ىنىنىغلىترات ڭىنۇس ەدرەي ىزۆئ ھۇن ،پۈرۆك ىنۇب .ىدىئ راب ىقىرپاي رىب
.ىدىملەك پىنېي اغڭىنۇئ تەۋۆن ۇب اممەئ ،ىتتەۋەئ پىرىقىچ ەنەي ىنرەتپەك ۇب ،پاتخوت نۈك
.ىدىناغۇرۇق نىدرەي ۇس ،ەدىنۈك ىچنىرىب ڭىنيائ ،ىيائ ىقلاۋۋائ ،ىلىي ىچنىرىب زۈي ەتلائ 13
ىچنىككىئ 14 .ىدرۆك ىنىنىغۇرۇق ڭىنرەي ،پاراق ،پىچېئ ىنىتسۈئ ڭىنىمېك ھۇن تىقاۋ ۇئ
.ىدىناغۇرۇق نەمامات رەي ،ىنۈك ىچنىتتەي ەمرىگىي ڭىنيائ ،ىيائ ەۋ ڭىرىللۇغوئ نەلىب ڭۇنۇتوخ ،ڭاسلوب نەس« 16 :پىلىق زۆس اقھۇن ادۇخ تىقاۋ ۇئ 15 ىنېج ناغلوب ەللىب نەلىب ڭۈزۆئ 17 ،پىقىچ نىدىمېك ،پىلېئ ىنىرىلنۇتوخ ڭىنڭىرىللۇغوئ ەدرەي ىھاخ ،نۇسلوب لام اۋراچ ىھاخ ،نۇسلوب تاناقراچۇئ ىھاخ ،ىنرلارادناج لىخ رەھ راب
.نىغراقىچ نىدىمېك ،پۇشوق نەلىب ڭۈزۆئ ىنىسىممەھ ،نۇسلوب زۇغڭوق-ترۇق ناغىديەلىمۆئ ىزۆئ ھۇن ،پلاڭائ ىنۇب 18 .ىدېد »نۇسۇۋائ ەدنىمېز ،پلاقۇرۇئ پىلىيېي ەدرەي اسلوب رلاۇئ ىرىقشات پۇلۇشوق ەللىب نەلىب ىرىلنۇتوخ ڭىنىرىللۇغوئ ەۋ ىرىللۇغوئ نەلىب ىنۇتوخ زۆئ تاناقراچۇئ ىھاخ ،نۇسلوب رادناج ناغىديەلىمۆئ ىھاخ ،ىزۆئ ڭىنرلاراۋىناج ەممەھ 19 .ىتقىچ
.ىتقىچ نىدىمېك ىسىممەھ ،نۇسلوب ىسىسياقرەھ ڭىنناغىديلارىدىم ەدرەي ىھاخ ،نۇسلوب رەھ نەلىب راۋىناج للااھ لىخ رەھ ،پاساي ىنھاگنابرۇق رىب ەگىدنەۋادۇخ ھۇن تىقاۋ ۇئ 20
.ىدزۈكتۆئ پىلىق قىلنابرۇق ەمرۈديۆك ەدىتسۈئ ڭىنھاگنابرۇق ،پىلېئ نىتتاناقراچۇئ لىخ ڭىنمەدائ« :ىكىتتيېئ ەدىلڭۆك ەدنەۋادۇخ پارۇپ .ىدىرۇپ ىنيۇب شۇخ ەدنەۋادۇخ ،ەسزۈكتۆئ 21 نۈچۈئ مەدائ نەم ،ۇمىسلوب ناغلوب ناماي ،پىترات نىدىكىلكىچىك اسلوب ىتىيىن ڭىنىلڭۆك
.نەميەمتەۋۈرۈتلۆئ ىنرادناج ەممەھ كەدمىنىغلىق ىدمەئ ەۋ نەمياملىق تەنەل ەنەي ەگرەي
،قىسسىئ نەلىب قۇغوس ،شۇروئ امروئ نەلىب شىرېت مىرېت كىلىچۇغرۇت تۇجۋەم رەي ىكلەب 22
.ىدېد »ۇدياملاق پاتخوت ەچېك نەلىب زۈدنۈك ،شىق نەلىب زاي
14 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
9
ىشۈزۈت ەدھەئ نەلىب ھۇن ڭىنادۇخ
رەلىس« :ىكىتتيېئ اغرلاۇئ ،پەلتەكىرەب ىنىرىللۇغوئ ڭىنۇئ نەلىب ھۇن ادۇخ 1 نەلىب راۋىناج ەممەھ ىكىدرەي 2 .رلاڭۇرۇدلوت ىنرەي ،پۇلوب لاوت پلاقۇرۇئ ،رلاڭاسلوب ەدرەي نەلىب رلاۇب .نۇسشۈچ رلاڭەمىھەۋ ەۋ ڭۇچنۇقروق ەگىتسۈئ ڭىنتاناقراچۇئ ىكىداۋاھ
.رۇدناغلۇرۇشپات اغرلاڭىرىللوق ،پۇلۇشوق اغرلاقىلېب ەچراب ىكىدۇس ىسىممەھ ڭىنناغىديلارىدىم ىنھايىگ نەگرەكۆك ەگرەلىس نەم .نۇسلوب مائات ەگرەلىس ىنرادناج ناغىديلارىدىم رەھ 3 ىنشۆگ راب ىنېق ىنەي ،ىنېج اممەئ 4 .مىدرەب ەگرەلىس ىنىسىممەھ ڭىنۇب ىدمەئ ،كەدنەگرەب ىنۇئ نىدىكلىئ ڭىنناۋياھ رەھ ،پىلىق پەلەت ىنناق ىكىدرلاڭىنېج ،ماسلوب نەم 5 .رلاڭەمېي ىنىنېق مەدائ ىكمىك 6 .نەمىلىق پەلەت ىنىنېق ڭىنمەدائ رىب ەنەي ۇمنىدمەدائ رىب ،پەتسىئ
.رۇدناغلىق ەدىتىرۈس زۆئ ىنمەدائ ادۇخ ىكنۈچ .ۇدىلۈكۆت نىدىلوق مەدائ ۇمىنېق ڭىنۇئ ،ەسكۆت
.ىدېد »رلاڭۇرۇت پادلوغ پۇۋائ ەدرەي ،پۇلوب لاوت پلاقۇرۇئ ،رلاڭاسلوب رەلىس ىدمەئ 7 نىدرەلىس ەۋ رەلىس انام« 9 :ىكىتتيېئ پىلىق زۆس اغىرىللۇغوئ ڭىنۇئ نەلىب ھۇن ادۇخ نىدنائ 8 اي ەۋ راۋىناج كىرىت رەھ ناغلوب نەلىب رەلىس 10 ،نۇسلوب رلاڭىرىلدلاۋەئ ناغىدىلېك نىيېك نىدىمېك رادناج ىسياقرەھ .نۇسلوب ناۋياھ اۋاي رەھ اي ەۋ لام اۋراچ ،نۇسلوب تاناقراچۇئ
.نەميلاغاب ىنمەدھەئ زۆئ نەم نەلىب رلاڭەممەھ ،ياميوق ىنناۋياھ رىبچېھ ەدىزۈي رەي ،اسقىچ ىنرەي ،پىلېك ناپوت اي ەۋ ۇدياملىتىقوي نەلىب ىيۇس ڭىنناپوت ەنەي رادناج ەممەھ ،ىكقادنۇش 11 مۈزۆئ نەم« :ىكىتتيېئ ادۇخ 12 .»نەميلاقاس ىنمەدھەئ نەلىب رەلىس ،پەد ۇدياملىق باراخ نۈچۈئ مەدھەئ يىدەبەئ ناغىديلاغاب اغرلاراۋىناج كىرىت ەممەھ ىكىدرلاڭىشېق نەلىب رەلىس
،پەد نۇسلوب تەملاائ رىب ادىسىرۇتتوئ ڭىنرەي نەلىب مۈزۆئ ڭىنېم 13 ،پىتىتخوت ەگلەب رىب تۇلۇب ەگىتسۈئ ڭىنرەي نەم ىكناچاق 14 .نەمىيوق پۇيوق ادرلاتۇلۇب ىنمىنىسۈھ-نەسەھ اغرلارادناج ەممەھ راب ىنېج نەلىب رەلىس مۈزۆئ 15 ،ەسنۈرۆك مىنىسۈھ-نەسەھ ،پىرىقىچ ىنرلارادناج ەممەھ ،پىلېك ىچنىككىئ ناپوت نەلىب ڭىنۇب .نەمىلىق داي ىنمەدھەئ ناغلىق نەلىب ادۇخ نەم ،مەسرۆك ىننەسۈھ-نەسەھ ەدىزۆئ ڭىنتۇلۇب ناچاقرەھ 16 .ۇدياملىق كلااھ
.ىدېد »يلاىق داي ىنىدھەئ يىدەبەئ نەگزۈت نەلىب رلارادناج ەممەھ راب ىنېج ىكىدىزۈي رەي رلارادناج قىلراب ىكىدىزۈي رەي نەلىب مۈزۆئ نەم اسلوب ۇب« :پەلزۆس اقھۇن ادۇخ ،پەد ىنۇش 17
.ىدېد »نۇسلوب ىسىگلەب رىب ڭىنمەدھەئ نەگزۈت نەلىب
ىرىللۇغوئ ڭىنھۇن
ڭىننائاناق ىزۆئ ماخ .ىدىئ تەپاي ەۋ ماخ ،مېش اسلوب ىرىللۇغوئ ناققىچ نىدىمېك ڭىنھۇن 18
نۈتۈپ نىدىلسەن ڭىنرلاۇب ،پۇلوب ىرىللۇغوئ ڭىنھۇن نەليەچۈئ رۇكزەم 19 .ىدلوب ىسىتائ
،پىلىق غاب قىلرازمۈزۈئ ،پلاشاب ىلىغلىق قىلىچناقھېد اسلوب ھۇن 20 .ىدلوب تاۋائ ىزۈي رەي
،اسلاق پىتېي 22 .ىدلاق پىتېي چاڭىلاي ادىرىدېچ زۆئ ،پۇلوب تسەم پىچىئ باراش 21
،پىقىچ ىرىقشات ،پۈرۆك ىنىتىرۋەئ ڭىنىسىتائ ،پىلېك ماخ ناغلوب ىسىتائ ڭىننائاناق
،پىلېئ ىنىچنىپېي رىب ،پۇپوق تەپاي نەلىب مېش تىقاۋ ۇئ 23 .ىدرەب رەۋەخ ەگىرىدارۇب ىككىئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 15
.ىديوق پىپېي ىنىتىرۋەئ ڭىنىسىتائ ،پىرىك پىڭېم ەچىرىلىقرائ ،پىشىلېس ەگىرىلىنشۆئ نىدىكىلتسەم ڭىنباراش ھۇن 24 .ىدىمرۆك ىنىتىرۋەئ ڭىنىسىتائ ، پۇلوب اغىقرائ ىزۈي ڭىنرلاۇئ نۇئلەم نائاناق« 25 ،پۇيوق پىلىب ىنىنىغلىق ەمېن اغڭىنۇئ ڭىنىلغوئ كىچىك ،اسناغيوئ
:پەلزۆس ەنەي نىيېك نىدنائ 26 .ىدىغراق پەد »نۇسلوب ىلۇق ڭىنىلۇق ڭىنىرىلرەدارۇب ،پۇلوب
.نۇسلوب ىلۇق ڭىنمېش نائاناق ەممەئ ،نۇسلوب اناسۇدمەھ ەگىدنەۋادۇخ ىسىرڭەت ڭىنمېش« ڭىنرلاۇئ اسلوب نائاناق اممەئ ،نۇستۇت ناكام ادىرىدېچ ڭىنمېش ۇئ ،پۇتۇۋائ ىنتەپاي ادۇخ 27 ۇب 29 .ىدرۆك رۈمۆئ لىي كىللەئ زۈي چۈئ نىيېك نىدناپوت اسلوب ھۇن 28 .ىدېد »نۇسلوب ىلۇق
.ىتپات تاپاۋ ،پۈرۆك رۈمۆئ نۈتۈپ لىي كىللەئ زۈي زۇققوت ىزۆئ ھۇن ەدىقىرەت
10
ىرىلدلاۋەئ ڭىنتەپاي ەۋ ماھ ،مېش
نەگلەرۆت نىيېك نىدناپوت ڭىنتەپاي ەۋ ماخ ،مېش ناغلوب ىرىللۇغوئ ڭىنھۇن 1
.رۇدۇش ىناياب ڭىنىلسەن
ڭىنرەموگ 3 .ىدىئ سارىت ەۋ كەشەم ،لابۇت ،ناۋاي ،يادام ،گوگام ،رەموگ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنتەپاي 2 نەلىب اشىلېئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنناۋاي 4 .ىدىئ امراگوت ەۋ تافىر ،زانىكشائ اسلوب ىرىللۇغوئ پىلىقرات نىدرلاۇب اسلوب ىقلەخ ڭىنرلالارائ ڭىنرەلىپىئات 5 .ىدىئ مىنادود نەلىب مىتتىك ،شىشرات
.ىدلاق پۇلوب مۋوق اقشاب-اقشاب پاراق ەگىرىلىلىبەق نەلىب ىناۋۇز زۆئ ادىترۇي زۆئ ىسياقرەھ ،پىقىچ ڭىنشۇك 7 .ىدىئ نائاناق نەلىب تۇپ ،رىسىم نەلىب شۇك اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنماخ 6 ابېش اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنامائار .ىدىئ اكىتباس ەۋ امائار ،اتباس ،لاىۋاخ ،ابېس اسلوب ىرىللۇغوئ ىنكىلرىگناھاج ەدىزۈي رەي ىزۆئ ۇب .ىدلەرۆت دورمىن نىدىزۆئ ڭىنشۇك 8 .ىدىئ نادېد نەلىب ادىدلائ ڭىنىدنەۋادۇخ ىشىك نلااپ« ،چاغلوب ىچراكىش ڭوچ ادىدلائ ڭىنىدنەۋادۇخ 9 ،پلاشاب ڭىنىتىنەتلەس ڭىنۇئ 10 .ىدلاق پىقىچ لىسمەت ناغىديەد »نەكىئ ىچراكىش ڭوچ كەتدورمىن
،پلاشاب نىدرلاياج نەگېد ەنلاك نەلىب داككائ ،كەرېئ نەلىب لىباب ىكىدىترۇي رانىش ىسادىتپىئ ڭوچ 12 ،پاساي ىنھلااك ەۋ رىئ-توبوخەر ،ەۋەنىن ،پىقىچ اغرۇسسائ نىتترۇي ۇب ىزۆئ ۇئ 11 ڭىنرىسىم 13 .ىدلىق انىب ۇمىنىرىھەش نەسېر ادىسىرائ ڭىنھلااك نەلىب ەۋەنىن نەگېد رەھەش نەلىب ىزۆئ ڭىنرلايىسورتاپ 14 ،رلايىھۇتفان نەلىب يىباھېل ،رلايىمانائ نەلىب يىدۇل نىدىزۆئ ڭىننائاناق 15 .ىدلوب اديەپ رلايىروتفاك ەۋ يىھۇلساك ناغلوب ىرىلىۋوب-اتائ ڭىنرەليىنىتسىلىف يىرومائ ،يىسۇبەي 16 ،تىخ نەلىب ىزۆئ ڭىننودىس ناغلوب ىلغوئ ىجنۇت ڭىنۇئ نىدىزۆئ اديەپ رلايىتاماخ ەۋ يىرامېز ،يىداۋرائ 18 ،رلايىنىس ەۋ رلايىقرائ ،رلايىۋىخ 17 ،رلايىشاگرىگ ەۋ اسلوب ىترۇي ڭىنرلايىنائاناق 19 .ىدرۇت ىلىغلىيېي ىرىلىلىبەق ڭىننائاناق ەدىقىرەت ۇش .ىدلوب مىيوبىز نەلىب امدائ ،ارروموگ نەلىب مودوس ،پىقىچ ەچىغازاگ ،پىترات نىدنودىس ىپىرەت رارەگ ىرىلىلىبەق زۆئ ،پۇلوب ىرىللۇغوئ ڭىنماخ اسلوب رلارۇكزەم 20 .ىدراب پىتېي ەچىغاشلا ىپىرەت
.ىتشلاناكام ادىرىلترۇي زۆئ ،پۇلوب مۋوق-مۋوق قىپاۋۇم اغىرىلناۋۇز نەلىب
16 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ۇمىگىزۆئ ڭىنمېش ناغلوب ىسىۋوب-اتائ ڭىنرەبەئ-ىنەب ەممەھ ،پۇلوب ىسىكائ ڭىنتەپاي 21
ماررائ ەۋ دۇل ،داشخاپرائ ،رۇسسائ ،ملاېئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنمېش 22 .ىدلۇغۇت رلالۇغوئ
.ىدىئ شام نەلىب رەتەگ ،لۇھ نەلىب زۇئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنماررائ اممەئ 23 .ىدىئ نىدرەبەئ نىكېل 25 .ىدلەرۆت رەبەئ نىتھلااش .ىدلەرۆت ھلااش نىدڭىنۇئ اسلوب داشخاپرائ 24 ىزۆئ رەي اتتىقاۋ ڭىنۇئ ىكنۈچ ،ىدىئ گەلەپ ىتېئ ڭىنىرىب ،پۇلوب اديەپ لۇغوئ ىككىئ دادوملائ نىدىزۆئ ڭىنناتقوي 26 .ىدلاتائ پەد ناتقوي اسلوب ىرىدارۇب ڭىنۇئ .ىدنىلىق مىسقەت
،لەئامىبائ نەلىب لابوئ 28 ،لاقىد ەۋ لازۇئ ،ماروداھ 27 ،ھارېي نەلىب تەۋامرازاخ ،فەلەش نەلىب ىرىللۇغوئ ڭىنناتقوي ىسىممەھ ڭىنرلاۇب 29 .ىدلەرۆت بابوي نەلىب لاىۋاخ ،رىفوئ نەلىب ابېش ىكىتشىقىچ نۈك ىپىرەت رافېس ،پىترات نىداشېم اسلوب ىرىلياج ناغرۇتلوئ ڭىنرلاۇئ 30 .ىدىئ ىرىلىلىبەق زۆئ ،پۇلوب ىرىللۇغوئ ڭىنمېش اسلوب رلارۇكزەم 31 .ىتشاتۇت پىتېي ەچىقغات
.ىتشلاناكام ادىرىلترۇي زۆئ ،پۇلوب مۋوق-مۋوق قىپاۋۇم اغىرىلناۋۇز نەلىب ىرىللىسەن ڭىنىرىللۇغوئ ڭىنھۇن قىپاۋۇم ەگىرىلىلىبەق نەلىب نادىناخ زۆئ ىزۆئ ڭىنرلاۇب 32
.ىدلاقرات ەدرەي ،پىقىچ نىدىزۆئ ڭىنرلاۇب رەلقلەخ ىكنىيېك نىدناپوت .ىدىئ
11
ىرانۇم ڭىنلىباب
قرەش رلاۇئ نىكېل 2 .ىدىئ رىب ىزۆس نەلىب ىلىت ڭىنىزۈي رەي نۈتۈپ ادناماز ۇئ 1
ادنائ ،پىپېت ىنكىلڭەلزۈت رىب ادىترۇي رانىش ،ەسرۈي پىلىق رەپەس ەگىپىرەت
»ىليارۇشىپ اتتوئ ،پۇيۇق كەسېك زىب ،رلاڭىلېك« :پەلزۆس ەگىرىب-رىب 3 .ىدلاق پۇرۇتلوئ ەنەي رلاۇئ 4 .ىتتەلشىئ يامىراق اغىنروئ يلا ،شىخ اغىنروئ شات رلاۇئ ،پىلىق قادنۇش .ىدېد كەدۇقشاقات اغنامسائ ىچۇئ ،پىلىق انىب رەھەش رىب ەگزىمىزۆئ ىدمەئ ،رلاڭىلېك« :پىشىلزۆس پىتېك پاقرات ەگىزۈي رەي نۈتۈپ ،اسىملوب .ىليارىقىچ ىنزىمىمان زۆئ ادنۇم ،پاساي ىنرانۇم رىب ناغرۇت پىلىق انىب ڭىنىرىلىلاب مەدائ ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 5 .ىتشىيېد »نىكىمزىمرلااق اسلوب رلاۇب انام« :ىكىتتيېئ ەدنەۋادۇخ ،پۈرۆك 6 .ىتشۈچ ىلىگرۆك ىنىرانۇم نەلىب رەھەش
.رۇدۇش ىشىئ ناغلىق ڭىنرلاۇئ ىلېھ ؟ۇمسەمەئ رىب ۇمىلىت ڭىنىسىممەھ پۇلوب قلەخ رىب
7 .ىديەملەك نىكمۈمان اغرلاۇئ ،اسلىق تەيىن ىلىغلىق ىنىمېنرەھ نىيېك نىدنۇم نىكېل ڭىنرلاۇئ ،پەد نۇسىملاقۇئ ىنلىت ڭىنىرىب-رىب رلاۇئ ،پۈشۈچ ەگنەۋۆت زىب نۈچۈئ ڭىنۇب رەي نۈتۈپ نىدياج ۇئ ىنرلاۇئ ەدنەۋادۇخ ،پەد ىنۇش 8 .ىدېد »ىليلاىق اقشاب-اقشاب ىنىرىللىت ەدنەۋادۇخ 9 .ىدلاق پاتخوت نىتشاساي ىنرەھەش ىزۆئ رلاۇئ ەدىقىرەت ۇب .ىتتەۋىتىرات ەگىزۈي
.ىدلاتائ پەد لىباب ىمسىئ ڭىنياج ۇئ ،چەكتەۋىلىق اقشاب-اقشاب ىنىلىت ڭىنىزۈي رەي ادنائ
.ىتتەۋىتىرات ەگىزۈي رەي نۈتۈپ ىنرلاۇئ ەدنەۋادۇخ نىيېك نىدنائ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 17
ىرىلدلاۋەئ ڭىنمېش
ىككىئ پۈتۆئ ناپوت ،ەدنەگرىك اقشاي زۈي ىزۆئ مېش .رۇدۇش اسلوب ىسىمانبەسەن ڭىنمېش 10
ىزۆئ مېش ،نىيېك نىدناغلۇغۇت داشخاپرائ 11 .ىدلەرۆت داشخاپرائ نىدڭىنۇئ ،نىيېك نىدلىي
.ىدلەرۆت رلازىق لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۈي شەب نىدناغلۇغۇت ھلااش 13 .ىدلەرۆت ھلااش نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي شەب زۇتتوئ داشخاپر ائ 12
.ىدلەرۆت رلازىق لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي چۈئ زۈي تۆت داشخاپرائ ،نىيېك ھلااش ،نىيېك نىدناغلۇغۇت رەبەئ 15 .ىدلەرۆت رەبەئ نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي زۇتتوئ ھلااش 14
.ىدلەرۆت رلازىق لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي چۈئ زۈي تۆت
،نىيېك نىدناغلۇغۇت گەلەپ 17 .ىدلەرۆت گەلەپ نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي تۆت زۇتتوئ رەبەئ 16
.ىدلەرۆت رلازىق لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۇتتوئ زۈي تۆت رەبەئ گەلەپ ،نىيېك نىدناغلۇغۇت ۇئار 19 .ىدلەرۆت ۇئار نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي زۇتتوئ گەلەپ 18
.ىدلەرۆت رلازىق-لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۇققوت زۈي ىككىئ نىدناغلۇغۇت خۇرېس 21 .ىدلەرۆت خۇرېس نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي ىككىئ زۇتتوئ ۇئار 20
.ىدلەرۆت رلازىق لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي ەتتەي زۈي ىككىئ ۇئار ،نىيېك
،نىيېك نىدناغلۇغۇت روھان 23 .ىدلەرۆت روھان نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي زۇتتوئ خۇرېس 22
.ىدلەرۆت رلازىق لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۈي ىككىئ خۇرېس نىدناغلۇغۇت ھارەت 25 .ىدلەرۆت ھارەت نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي زۇققوت ەمرىگىي روھان 24
.ىدلەرۆت رلازىق لۇغوئ نىدڭىنۇئ ،پۈرۆك رۈمۆئ لىي زۇققوت نوئ زۈي رىب روھان ،نىيېك
.ىدلەرۆت ناراھ ەۋ روھان ،ماربائ نىدڭىنۇئ ،ەدنەگرىك اقشاي شىمتەي ھارەت 26
.ىدلەرۆت ناراھ ەۋ روھان ،ماربائ نىدىزۆئ ڭىنھارەت .رۇدۇش اسلوب ىسىمانبەسەن ڭىنھارەت 27 ڭىنرلايىنادلاك ناغلوب ىنىتەۋ زۆئ اسلوب ناراھ نىكېل 28 .ىدلەرۆت تول نىدىزۆئ ڭىنناراھ اممەئ نۇتوخ ەگىرىلزۆئ اسلوب روھان نەلىب ماربائ 29 .ىدلۆئ ادىدلائ ڭىنھارەت ىسىتائ ادرۇئ ىكىدىنىمېز پۇلوب ىزىق ڭىنناراھ اسلوب ىنۇتوخ ڭىنروھان ،پىلىتائ پەد ھاراس ىنۇتوخ ڭىنماربائ .ىدلائ سامغۇت ھاراس نىكېل 30 .ىدىئ ىسىتائ ڭىنھاكسىينەلىب اكلىم ىزۆئ ناراھ .ىدلاتائ پەد اكلىم ڭىنناراھ ىلغوئ رىب ەنەي ،ىنماربائ ىلغوئ اسلوب ھارەت اممەئ 31 .ىدىئ قوي ىسىلاب چېھ ،چاغلوب
،پىلېئ ىنھاراس ىنىلېك زۆئ ناغلوب ىنۇتوخ ڭىنماربائ ىلغوئ ەۋ ىنتول ىسىرۋەن ناغلوب ىسىلاب
.ىتتەك پىقىچ نىدرۇئ ىكىدىنىمېز ڭىنرلايىنادلاك نەلىب رلاۇئ ،نۈچۈئ قامراب اغىترۇي نائاناق ىرمۆئ ڭىنھارەت 32 .ىدلاق پۇرۇتلوئ ادنائ ،ەدنەكتەي پىرېب اغياج نەگېد ناراھ رلاۇئ اممەئ
.ىتپات تاپاۋ ادناراھ ىزۆئ ھارەت ،ەدنەكتەي اقشاي شەب زۈي ىككىئ
18 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
12
ۇدىرىقاچ ىنماربائ ادۇخ
نەلىب ڭۇترۇي زۆئ ،ڭاسلوب نەس« :ىكىدىئ ناقتيېئ اغماربائ ەدنەۋادۇخ اممەئ 1
اقترۇي ناغىدىتىسرۆك اڭاس نەم ،پىقىچ نىدىيۆئ ڭىنڭاتائ ،پلاشات ىنڭىنادىناخ ىنڭىمسىئ ،پىرېب تەكىرەب اڭاس ،پىلىق مۋوق رىب ڭوچ ىنېس نەم ،ڭاسلىق قادنۇئ 2 .نىغراب
،ەسىلكەرابۇم ىنېس ىكمىك 3 .نەسىلوب بەۋەس ەكتەكىرەب نەس ،ىكقادنۇش .نەمىلىق غۇلۇئ
.نەمىلىق تەنەل اغڭىنۇئ نەم ،اسۇقوئ تەنەل اڭاس ىكمىك .نەميەلكەرابۇم ىنىزۆئ ڭىنۇئ نەم
.ىدېد »ۇدىپات تەكىرەب-تخەب رەلىلىبەق ەممەھ ىكىداينۇد نەلىب ڭەتىساۋ ڭىنېس نەلىب ڭىنۇئ ۇمتول ،ەستەك پۇپوق ،كەدناقتيېئ اغڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ ىزۆئ ماربائ تىقاۋ ۇئ 4 اسلوب ماربائ 5 .ىدىئ اتشاي شەب شىمتەي ادىنىققىچ نىدناراھ ىزۆئ ماربائ .ىدلوب باۋار ەللىب ەچراب ناقغىي ڭىنرلاۇئ ،پىلېئ ىنتول ىلغوئ ڭىنىنىقغۇت رىب زۆئ نەلىب ھاراس ىنۇتوخ زۆئ نۈچۈئ قامراب اغىترۇي نائاناق ،پىتېق ەللىب ىنرەلمەدائ ناقپات ادناراھ ،پۇشوق ىنىرىللام مەكەش ،پىزېك ىنترۇي ۇب اسلوب ماربائ 6 .ىدلەك پىتېي اغىترۇي نائاناق ،پىقىچ اغلوي رلايىنائاناق ەدىچىئ ترۇي تىقاۋ ۇئ .ىدراب پىتېي ەگىخىرەد بۇد ڭىنھەروم ىكىدياج نەگېد ىنترۇي ۇب نەم« :ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،پۈنۈرۆك اغماربائ ەدنەۋادۇخ اممەئ 7 .ىدىئ قىلقارۇتلوئ ەگىدنەۋادۇخ نەگنۈرۆك ەگىزۆئ ىزۆئ ۇئ تىقاۋ ۇئ .ىدېد »نەمىرېب اغڭىدلاۋەئ-قۇرۇئ ڭىنېس
.ىدلاس ىنھاگنابرۇق رىب
.ىدراب ەكپەرەت غات ىكىدىپىرەت قرەش ڭىنلەتيەب ،پىلىكتۆي نىدرەي ۇب ۇئ نىيېك نىدنائ 8
،پىكىت ىنىرىدېچ ،پىلېئ ەگىپىرەت قرەش ىنياج نەگېد ياھ ،پىلېئ ەگىپىرەت برەغ ىنلەتيەب
.ىدلىق ائۇد پاتائ ىنىمسىئ ڭىنىدنەۋادۇخ ،پاساي ىنھاگنابرۇق رىب ەگىدنەۋادۇخ ادنائ
.ىدڭام ەگىپىرەت بۇنەج ،پۈرۈي پۈچۆك ،پۇپوق ماربائ نىيېك نىدنائ 9
ىشۈشۈچ اغرىسىم ڭىنماربائ
پۈشۈچ اغرىسىم ،پەد يارۇتلوئ ادنائ ىزۆئ ماربائ ،چاغلاق پۈشۈچ قىلىچراچائ اقترۇي نىكېل 10
ىلىقشلانىقېي اغرىسىم ىزۆئ ۇئ اممەئ 11 .ىدىئ قىتتاق قىلىچراچائ ەدىزۆئ ڭىنترۇي ىكنۈچ .ىدڭام
.نەمىلىب ىنڭىكىلنەكىئ قىليارىچ ڭىنېس نەم انام« :پەلزۆس اقھاراس ىنۇتوخ زۆئ ادىنىغرۇت رلاۇئ ،اسلاق پىلىب ،پەد نەكىئ ىنۇتوخ ڭىنۇئ ۇب ،پىلېق پۈرۆك ىنېس رلاقىلرىسىم ىكناچاق 12
:پەلزۆس نەس نۈچۈئ ڭىنۇئ 13 .ۇدىلوب ىچقاملاق پىلېئ كىرىت ىنېس ،پىتېۋۈرۈتلۆئ ىنېم نىدڭىبەۋەس ڭىنېس نەم ،ڭاسلىق قادنۇش .نىقتيېئ پەد ›نەمرۇدىسىرىشمەھ ڭىنۇئ نەم ‹
.ىدېد »نەمىلاق كىرىت نەلىب ڭەتىساۋ ڭىنېس ،پىپېت قىلىشخاي
.ىدرۆك ىنىكىلنەكىئ قىليارىچ لاوت ڭىننۇتوخ رلاقىلرىسىم ەدنەگرىك اغرىسىم ماربائ 14 ڭىننۋەرىف ىزۆئ نۇتوخ ،اسلىق پىرەت ەگنۋەرىف ،پۈرۆك ىنۇئ ۇمىرىلرىمەئ ڭىننۋەرىف 15 ىزۆئ ۇب ،چاغلىق تاپىتلىئ اغماربائ نىدىبەۋەس ڭىنۇئ اسلوب نۋەرىف 16 .ىدلۈرۈتلەك ەگىيۆئ ەگرەلىگۆت نەلىب كەشېئ ادام ،رەلكەدېد نەلىب لۇق ،پىپېت ىنرەلكەشېئ اگڭاھ ەۋ اقۇب ،يوق ڭىنھاراس ىنۇتوخ ڭىنماربائ ىنىيۆئ ڭىنۇئ نەلىب نۋەرىف ەدنەۋادۇخ اممەئ 17 .ىدلوب ەگىئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 19
اغڭىنۇئ ،پىرىقچىق ىنماربائ نۋەرىف تىقاۋ ۇئ 18 .ىدلىق لاىتپۇم اغرلالااب ڭوچ نىدىبەۋەس
؟ڭىدىمتيېئ اڭام ىنىكىلنەكىئ ڭۇنۇتوخ زۆئ اقشىمېن ؟رۇدڭىنىغلىق ەمېن ۇب اڭام« :ىكىتتيېئ انام ؟ڭۇدلوب بەۋەس ىلىغلائ اققۇلنۇتوخ ىنۇئ اڭام ،پەد ›رۇدمەرىشمەھ ڭىنېم ۇئ ‹ اقشىمېن 19 رمەئ ادىسىرغوت ڭىنۇئ ەگىرىلمەدائ زۆئ نۋەرىف 20 .ىدېد »!نىكتەك پىلېئ ىنڭۇنۇتوخ ىدمەئ
.ىدلاس اغلوي ،پۇشوق ىنىقىلراب نۈتۈپ نەلىب ىنۇتوخ ەگىزۆئ ڭىنۇئ رلاۇب ،نىيېك نىدناغلىق
13
ىشىتېك پىلىريائ ڭىنتول نەلىب ماربا
نەلىب تول ،پىلېئ ىنىقىلراب نۈتۈپ نەلىب ىنۇتوخ ،پىقىچ نىدرىسىم اسلوب ماربائ 1
لاوت ەكشۈمۈك-نۇتلائ نەلىب لام اۋراچ ىزۆئ ماربائ 2 .ىدڭام اغىترۇي بۇنەج ەللىب ڭىنياھ نەلىب لەتيەب ،پىتېي ەگلەتيەب نىدىترۇي بۇنەج ،پۈرۈي پۈچۆك ىزۆئ ۇئ 3 .ىدىئ ياب
ماربائ ،پىلېك .ىدلەك اغياج ناغىساي ھاگنابرۇق 4 ،پىكىت رىدېچ ىرىگلىئ ىزۆئ ادىسىرۇتتوئ ۇمڭىنتول ناغڭام نەلىب ماربائ نىكېل 5 .ىدلىق ائۇد پاتائ ىنىمسىئ ڭىنىدنەۋادۇخ ادنائ ىزۆئ
،ىدىملارۇتلوئ ەللىب رلاۇئ ،چاغلىق قىلرات ىزۆئ ترۇي 6 .ىدىئ راب ىرىلرىدېچ ەۋ لااك ،يوق ڭىنماربائ نىتبەۋەس ۇب 7 .ىدىملارۇت پۇلۇشوق ەللىب نىدىقىلىلوت ڭىنىرىللام ىكنۈچ ەدىزۆئ ڭىنترۇي تىقاۋ ۇئ .ىتقىچ لەدېج ادىسىرائ ڭىنىرىلىچىداپ ڭىنتول نەلىب ىرىلىچىداپ
،قاسلوب زىب« :پەلزۆس اقتول اسلوب ماربائ 8 .ىدىئ قىلقارۇتلوئ رەليىززىرەپ نەلىب يىنائاناق ڭىنڭىرىلىچىداپ ڭىنېس نەلىب مىرىلىچىداپ ڭىنېم ،ادمارائ ڭىنېم نەلىب نەس ،چاغلوب ناقغۇت نەس ىدمەئ ؟ۇمسەمەئ ادڭىدلائ ڭىنېس ترۇي نۈتۈپ ،انام 9 .نۇسىمقىچ لەدېج ادىسىرائ ڭوئ نەس رەگەئ .ياراب ەكپەرەت ڭوئ نەم ،ڭاسراب ەكپەرەت پەچ نەس رەگەئ .نىغلىريائ نىدنەم
.ىدېد »ياراب ەكپەرەت پەچ نەم ،ڭاسراب ەكپەرەت قۇلۇس ىسىممەھ ڭىنىسارھەس نادروئىئ ەچراب انام ،اسىراق پىلېس رەزەن تول تىقاۋ ۇئ 10 ڭىنىدنەۋادۇخ ىرىگلىئ نىتساملىق باراخ ىنارروموگ نەلىب مودوس ەدنەۋادۇخ ىزۆئ ،پۇلوب
،پۈرۆك ىنۇش 11 .ىدىئ كەدىترۇي رىسىم كىلىچۈكتەي اغياج نەگېد رائوز ،پاشخوئ ەگىتىننەج ەگىپىرەت قرەش ىزۆئ تول نىدنائ .ىدلاۋىغلىئ ىنىكىلڭەلزۈت نادروئىئ نۈتۈپ ەگىزۆئ تول
.ىتتەك پىلىريائ نىدىرىب-رىب رلاۇئ ،چاغراب پۈچۆك ەدرەلرەھەش ىكىتكىلڭەلزۈت اسلوب تول .ىدلاق پۇرۇتلوئ ادىترۇي نائاناق ىزۆئ ماربائ 12 ڭىنىدنەۋادۇخ ىقلەخ ڭىنمودوس اممەئ 13 .ىتكىت ىنىرىلرىدېچ ەچىغمودوس ،پۇرۇتلوئ ەدنەۋادۇخ ،نىيېك نىدنەكتەك پىلىريائ تول 14 .ىدىئ راكھانۇگ ،پۇلوب ناماي لاوت ەدىرىزەن نەلىب لامىش ،پىترات نىدياج ناغرۇت ڭۈزۆئ ،پىچېئ ىنڭىرىلزۆك نەس« :پەلزۆس اغماربائ نەس ماسلوب نەم ىكنۈچ 15 .نىغىراق پىلېس رەزەن ەگىپىرەت برەغ نەلىب قرەش بۇنەج ڭىنېس 16 ،پىرېب ەچىكدەبەئ ەگڭىلسەن نەلىب نەس ىنىسىممەھ ڭىنترۇي ۇب نەگرۆك ىدمەئ ىنقارپۇت ىكىدرەي ىشىك رىب رەگەئ ،ىكقادنۇش .نەمىتۇۋائ كەتقارپۇت ىكىدرەي ىنڭىلسەن ۇب ،پۇپوق ىدمەئ نەس 17 .ۇدىلوب نىكمۈم ىشىلىناس ۇمڭىنڭىلسەن ڭىنېس ،اسىلايىناس ماربائ تىقاۋ ۇئ 18 .ىدېد »نەمىرېب اڭاس ىنۇئ نەم ىكنۈچ ،نىگزەك ىنىسىرغوت-يوب ڭىنترۇي
20 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
،پىرېب ەگىكىلخەرەد بۇد ڭىنەرمام ىكىدىنېي ڭىننوربېخ ،پۈرۈتۆك پىغىي ىنىرىلرىدېچ
.ىدىساي ىنھاگنابرۇق رىب ەگىدنەۋادۇخ ادنائ ،پۇرۇتلوئ
14
ىشىشىرچۇئ نەلىب قىداسىكلەم ەۋ ىشۇزۇقتۇق ىنتول ڭىنماربائ
ڭىنملاېئ ەۋ كويرائ ىھاشىداپ ڭىنراسلالەئ نەلىب لەفارمائ ىھاشىداپ ڭىنرانىش 1
ەقەۋ ەدىرىلنۈك ڭىنلادىت ىھاشىداپ ڭىنمىيوگ نەلىب رەموئلارودېك ىھاشىداپ
ەۋ اشرىب ىھاشىداپ ڭىنارروموگ نەلىب ارېب ىھاشىداپ ڭىنمودوس اسلوب رلاۇب 2 ،ىكىدلوب ڭىنرائوز ناغلاتائ پەد لاېب ەۋ رەبېمەش ىھاشىداپ ڭىنمىيوبىز نەلىب بانىش ىھاشىداپ ڭىنامدائ ىزىڭېد زۇت ىسىممەھ ڭىنرلاۇب 3 .ىدىلشاب ڭەج ەگىتسۈئ ڭىنرلاۇئ ،پۇپوق ىشراق اغىھاشىداپ ەگرەموئلارودېك ەچىغلىي ىككىئ نوئ اسلوب رلاۇب 4 .ىدلىغىي ادىسىداۋ مىددىس ناغلاق پۇلوب ىچنىتۆت نوئ 5 .ىدىناغيوق پىترات شاب ەگىتسۈئ ڭىنۇئ ىلىي ىچنىچۈئ نوئ ،پۇرۇت پۇلوب ەۋەت ىنرلايىئافېر ،پىلېك رلاھاشىداپ ناغلوب ەللىب نەلىب ڭىنۇئ نەلىب ىزۆئ ڭىنرەموئلارودېك ىلىي رامرات ادمىياتايرىق-ھەۋاش ىنرلايىمېئ ،پۇقوس ادماھ ىنرلايىزۇز ،پۇرۇئ ادمىيانراق-توراتشائ ەچىغناراپ-لەئ ىكىدىنېي ڭىنلۆچ ادرىئېس ناغلوب ىغېت ڭىنىزۆئ مەھ ىنرلايىروخ 6 .ىدلىق ناغلاتائ پەد تاپشىم-نېئ ،پىنېي رلاۇئ نىيېك نىدنائ 7 .ىدلىق پۇلغەم ،پىرېب پۈرۈس قىلقارۇتلوئ ادرامات-نوزازاخ ،پىسېب ىنىترۇي ەممەھ ڭىنرەليىكەلامائ ،پىلېك اقشېداق
.ىدلىق رامرات ىنرلايىرومائ نەلىب ىھاشىداپ ڭىنامدائ ەۋ ىھاشىداپ ڭىنارروموگ نەلىب ىھاشىداپ ڭىنمودوس تىقاۋ ۇئ 8 مىددىس ،پىلېك پىقىچ ىھاشىداپ ڭىنرائوز ناغلاتائ پەد لاېب ەۋ ىھاشىداپ ڭىنمىيوبىز نەلىب رەموئلارودېك ىھاشىداپ ڭىنملاېئ 9 ،پىزىت پەس ىلىغلىق ڭەج ىشراق اغرلاۇئ ادىسىداۋ ىھاشىداپ ڭىنراسلالەئ نەلىب لەفارمائ ىھاشىداپ ڭىنرانىش ،لادىت ىھاشىداپ ڭىنمىيوگ ھاشىداپ شەب ،پۇلوب پەرەت رىب ھاشىداپ تۆت ،ىكقادنۇش .ىدلىزىت ىشراق ەگرەلنەگېد كويرائ ۇب .ىدىئ راب ىرىلىروئ ڭىنيامىراق لاوت ادىسىداۋ مىددىس نىكېل 10 .ىدىئ پەرەت رىب ەنەي پۈشۈچ ادنائ ادىنىغراب پىتېك پىچېق ىرىلھاشىداپ ڭىنارروموگ نەلىب مودوس نىتبەۋەس مودوس ىزۆئ ڭىنرەلنەگلەك بىلاغ 11 .ىتتەك پىچېق اقغات اسلوب رلاناغلاق اممەئ .ىتتەك ڭىنماربائ 12 ،پىتېك پىلېئ ىنىرىلناقلات-قۇزوئ ەچراب نەلىب ىلېم ەممەھ ڭىنارروموگ نەلىب پۇشوق نەلىب ىرىللام ۇمىنتول ناغلاق پۇرۇتلوئ ادمودوس ،پۇلوب ىلغوئ ڭىنىنىقغۇترىب
.ىتتەك پىلېئ ناغلوب ىرىدارۇب ڭىنرەنائ نەلىب لوكشەئ ىنۇب ،پىرېب ىشىك رىب ناغلاق پۇلۇتۇق نىكېل 13
.ىدرەب رەۋەخ اغماربائ ناغلوب يىناربىئ ،پىلېق پۇرۇتلوئ ەدىكىلخەرەد بۇد ڭىنەرمام يىرومائ رىسەئ ڭىنىنىقغۇت ىزۆئ ماربائ اممەئ 14 .ىدىناقشلاغاب ەدھەئ نەلىب ماربائ اسلوب رەلىشىك ۇب چۈئ نىدىرىللۇق كىلچنەشىئ نىدىممەھ ناغلۇغۇت ەدىيۆئ زۆئ ،ادناغىلڭائ ىنىنىكتەك پۇلوب
،پىرېب 15 .ىدراب پلاغوق ەچىغناد ىنرەلنەمشۈد ،پىقىچ پىلېئ ىنمەدائ زىككەس نوئ زۈي
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 21
،پىڭېي پىلىق مۇجۇھ اغرلاۇئ ،پۈلۆب پوت-پوت ىرىلمەدائ نەلىب ىزۆئ ڭىنۇئ ىسىچېك ىنلام ەممەھ 16 ،پىرېب پۈرۈس ەچىغياج نەگېد ابوھ ىكىدىپىرەت لامىش ڭىنقشەمەد ىنرلاۇئ ىنىرىلمەدائ ەۋ ىنرلانۇتوخ نەلىب ىلېم ڭىنۇئ ،پۇزۇقتۇق ۇمىنتول ىنىقغۇت زۆئ ،پىلېۋىترات
.ىدلەك پۇرۇدناي پىنېي پىلىق پۇلغەم ىنرلاھاشىداپ ناغلوب ەللىب نەلىب ڭىنۇئ ەۋ رەموئلارودېك ىزۆئ ۇئ 17 ەچىغىسىداۋ ھاشىداپ ناغلاتائ پەد ىسىداۋ ھەۋاش ىزۆئ ىھاشىداپ ڭىنمودوس ادىنىقتاۋىلېك
.ىدراقىچ باراش نەلىب نان اسلوب قىداسىكلەم ىھاشىداپ ڭىنمىلاس 18 .ىتقىچ اغىدلائ ڭىنۇئ اسلوب ماربائ« :پىلىق ريەخىيائۇد ەدىققەھ ڭىنۇئ 19 ،چاغلوب ىنىھاك ڭىنلاائاتادۇخ ىزۆئ ۇب ىنڭىرىلنەمشۈد 20 !نۇسنەلكەرابۇم نىدىپىرەت ڭىنلاائاتلالائ ناقتاراي ىنرەي نەلىب نامسائ اغڭىنۇئ ىزۆئ ماربائ تىقاۋ ۇئ .ىتتيېئ پەد »نۇسلوب اناسۇدمەھ اغلاائاتلالائ نەگرەب اغڭۇلوق
.ىدرەب ىنىشۈلۈئ رىب نىدنوئ ڭىنىسرەن ەممەھ ڭۈزۆئ ىنلام اممەئ ،نىگرەب اڭام ىنقلەخ« :پەلزۆس اغماربائ ىھاشىداپ ڭىنمودوس اممەئ 21 نامسائ ،ماسلوب نەم« :پىرېب باۋاج اغىھاشىداپ ڭىنمودوس ماربائ نىكېل 22 .ىدېد »نىغلائ ماسلوب نەم 23 ،ىكنەمىلىق مەسەق پۈرۈتۆك لوق اغلاائاتلالائ ەدنەۋادۇخ ناقتاراي ىنرەي نەلىب نەس ،اسىملوب .نەمياملائ ىنڭەسرەن اقشاب اي ەۋ ىنىچۇقغوب رىب ڭىنقۇروچ اي پىي رىب نىدنەس ڭىنرەلتىگىي نۈچۈئ ڭىنۇب 24 .نىكىمنەسىتيېئ پەد ›مۇديوق پىلىق ياب ىنماربائ نەم ‹ :ڭۈزۆئ رىب اقشاب نىدىسىسسەھ ڭىنەرمام ەۋ لوكشەئ نەلىب رەنائ ناغلوب ھارمەھ اڭام نەلىب ىنىگېي
.ىدېد »نۇسلائ ىنىكىلشىگېت زۆئ اسلوب رلاۇئ .نەمياملائ ىنىمېن
15
ىشۈزۈت ەدھەئ نەلىب ماربائ ڭىنادۇخ
يەئ« :پىلېك اغماربائ ىزۆس ڭىنىدنەۋادۇخ ەتشۈنۈرۆك يىھور نىيېك نىدرەلەقەۋ ۇب 1
ڭوچ ىتىياھان اسلوب ڭىمائنىئ .نەمىلوب ڭىرىپىس مۈزۆئ نەم ،نىغىمقروق ماربائ
نەم انام ؟نەسىرېب ەمېن اڭام ،ەدنەۋادۇخ بەر يەئ« :پىلىق زۆس ماربائ 2 .ىدېد »ۇدىلوب
3 .ىدېد »ۇدىلوب ەگىئ ەگمۈيۆئ ىزۆئ رەزەيىلېئ قىلقشەمەد ،پىلېق پۇلوب زىسىلاب ماسلوب سىراۋ اڭام ىرىب ڭىنرەلىكىدمۈيۆئ ،انام .ڭىدىمرەب دلاۋەئ اڭام نەس« :پىلىق زۆس ەنەي ماربائ سىراۋ اڭاس اسلوب ىشىك ۇب« :پىلېك اغڭىنۇئ ىزۆس ڭىنىدنەۋادۇخ ناماھ ۇئ 4 .ىدېد »ۇدىلوب
،پەد ىنۇش 5 .ىدېد »ۇدىلوب سىراۋ اڭاس ىزۆئ ڭىنناغىدىلېك نىدڭۇتشۇپ زۆئ ىكلەب ،ياملوب ىنرلاۇئ ،ڭاسىلايىناس ىنرلازۇتلۇي ،پاراق اغنامسائ ىدمەئ« :پىقىچ پىلېئ ىرىقشات ىنۇئ ۇئ
.ىتتيېئ پەد »ۇدىلوب قادنۇش ۇمڭىلسەن ڭىنېس« :اغڭىنۇئ نىيېك نىدنائ .ىدېد »نىغىناس
،پاناس تەلادائ ەدىققەھ ڭىنۇئ ىنۇب ەدنەۋادۇخ .ىدنەشىئ ەگىدنەۋادۇخ اسلوب ماربائ 6 ڭىنرلايىنادلاك ىنېس ،پەد يەرېب اڭاس نۈچۈئ قاملوب ڭىسارىم ىنترۇي ۇب« :اغڭىنۇئ 7 ماربائ ،ەسېد ىنۇش 8 .ىدېد »نەمرۇدمۈزۆئ ەدنەۋادۇخ نەگلەك پىرىقىچ نىدرۇئ ىكىدىنىمېز
:اغڭىنۇئ ۇئ 9 .ىدېد »؟نەمىلىب نىدىمېن ىنمىقىملائ ىنۇئ نەم ،ەدنەۋادۇخ بەر يەئ« :پەلزۆس
22 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
،راقچوق رىب قىلشاي چۈئ ،ەكچۆئ رىب قىلشاي چۈئ ،نىجىنۇغ رىب قىلشاي چۈئ نۈچۈئ نەم«
،پىلېئ ىنىسىممەھ ڭىنرلاۇب ىزۆئ ۇئ 10 .ىدېد »نىگلەك پىلېئ ىنىكچاب رىب ەۋ كەتخاپ رىب
،ىديوق پۇيوق ادىرۇتتۇئ ڭىنىسىچراپ رىب ەنەي ىنىچراپ رىبرەھ ،پىلىق ەچراپ ىككىئ نىدىرۇتتوئ
،اسىلشاب ىلىكشۈچ ەگرەلتەسەج ۇب ،پىلېك رلاشۇق 11 .ىدىمىلىچراپ ىنرلاتاناقراچۇئ اممەئ ۇقيۇئ رىب رىغېئ اغماربائ اتتىقاۋ ناقتاپ نۈك نىكېل 12 .ىدرۇت ىلىكتەۋۈتۈكرۈئ ىنرلاۇئ ماربائ ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 13 .ىتشۈچ قۇلۇغڭاراق ڭوچ قۇلچنۇقروق ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،انام ەۋ ىدلەك اتترۇي ناغىملوب ىكڭىنىزۆئ ىزۆئ ڭىلسەن ڭىنېس ،ىكنەسيەگلىب زىسكەش« :پەلزۆس اغماربائ ەچىغلىي زۈي تۆت اغرلاۇئ ىزۆئ قلەخ ۇب ،پىلېق پۇلوب لۇق ەگىقلەخ ڭىنۇئ ،پۇلوب رىپاسۇم نىدنائ .نەمىلىق مۈكۆھ مەھ ەگىپىئات ناغىدىلىق تەمزىخ رلاۇئ نەم نىكېل 14 .ۇدىلاس مۇلۇز اغڭىرىلىۋوب-اتائ نەلىب قىلنامائ ،ڭاسلوب نەس اممەئ 15 .ۇدىقىچ چاغلائ لام لاوت رلاۇئ نىيېك
،پۈتۆئ دلاۋەئ تۆت ڭىلسەن نىكېل 16 .نەسىنىلىق ەنپەد ادىلاماك ڭىنڭىقىلىرېق ،پۇلۇشوق
.ىدېد »ناغىملوت ىخېت ىمىچلۆئ ڭىنىھانۇگ ڭىنرلايىرومائ ىكنۈچ .ۇدىلېك پىنېي ەگرەي ۇب توئ قۇلنۇقلاي ،پۈنۈرۆك رۇنوت ناغرۇت پىقىچ نۈتۈت ،ادناغلوب ۇغڭاراق نەمامات پىتېپ نۈك 17 ەدھەئ نەلىب ماربائ ەدنەۋادۇخ ەدىزۆئ ڭىننۈك ۇئ 18 .ىتتەك پۈتۆئ نىدىسىرائ ڭىنرلاىچراپ ۇب تارىف پىترات نىدىسايرەد ڭىنرىسىم ،ىنترۇي ۇب ەگڭىلسەن ڭىنېس نەم« :ىكىتتيېئ پىلىق يىزىرەپ ،يىتتىخ 20 ،ىنىكڭىنرلايىنومداق ەۋ يىزىنېق ،يىنېق 19 ،پىرېب ەچىغايرەد ڭوچ نەگېد ڭىنرلايىسۇبەي نەلىب يىشاگرىگ ،ىنىكڭىنرلايىنائاناق نەلىب يىرومائ 21 ،ىنىكڭىنرلايىئافېر ەۋ
.»نەمىلىق اتائ ىنىترۇي
16
لىئامسىئ xxxxx xxxxx
ڭىنھاراس نىكېل .ىدىمغۇت لااب چېھ اغڭىنۇئ ھاراس ىنۇتوخ ڭىنماربائ اممەئ 1
،انام« :پەلزۆس اغماربائ ىزۆئ ۇئ 2 .ىدىئ راب ىكىدېد رىب قىلرىسىم نەگېد راگاھ
.نىگرىك اغىشېق ڭىنمىكىدېد ڭىنېم نەس ىدمەئ .ناغيوق پىلىق سامغۇت ىنېم ەدنەۋادۇخ ماربائ 3 .ىدىنۇئ ەگىزۆس ڭىنھاراس اسلوب ماربائ .ىدېد »كەرېك اسلوب مىدلاۋەئ نەلىب ڭىنۇب قىلرىسىم ھاراس ىنۇتوخ ڭىنماربائ نىيېك نىدناغرۇتلوئ لىي نوئ ادىترۇي نائاناق ىزۆئ ىزۆئ ۇئ ،ەدنەگرەب 4 .ىدرەب اققۇلنۇتوخ اغماربائ ىرېئ زۆئ ىنۇئ ،پىلېئ ىنراگاھ ىكىدېد ىنىنىغلوب رادىلىماھ ڭىنىزۆئ ۇئ اممەئ .ىدلوب رادىلىماھ ىزۆئ ۇئ ،پىرىك اغىشېق ڭىنراگاھ مۇلۇز ناغلوب اڭام« :پەلزۆس اغماربائ ھاراس تىقاۋ ۇئ 5 .ىدرۆك راخ ىنىمىناخ زۆئ ،ەدنەگرۆك ىدمەئ .مىدرەب پىلېس اغڭىقىچۇق ىنمىكىدېد زۆئ ،ماسلوب نەم .ۇدىلوب ەگڭىنىدەگ ڭىنېس ەدنەۋادۇخ .مۈدنۈرۆك راخ ەدىرىزەن ڭىنۇئ نەم ،ەدنەگرۆك ىنىنىغلوب رادىلىماھ ڭىنىزۆئ ۇئ انام« :اقھاراس ىزۆئ ماربائ اممەئ 6 .ىدېد »نۇسلىق مۈكۆخ ادمارائ ڭىنېم نەلىب نەس ىزۆئ
،پلاڭائ ىنۇب .ىدېد »نىغلىق اغڭىنۇئ ،ڭاسىلاخ ىنىمېن .رۇدىدڭۇلوق زۆئ اسلوب ڭىكىدېد
.ىتتەك پىچېق نىدىشېق ڭىنۇئ ۇئ ،اسرۇت ىلىغلىق قىلقىتتاق اغڭىنۇئ ھاراس
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 23
رۇش ،پارچۇئ ادىنېي ڭىنقۇدۇق ىكىدلۆچ اغڭىنۇئ ىسىتشىرەپ ڭىنىدنەۋادۇخ امم ەئ 7
،راگاھ ناغلوب ىكىدېد ڭىنھاراس يەئ« 8 ،پۇقۇلوي ەدىزۆئ ڭىنقلاۇب ىكىدىتسۈئ ڭىنىلوي
،ماسلوب نەم« :پىرېب باۋاج ۇئ ،اسىروس پەد »؟نەسىراب ەگرەي ەن ،ڭىدلەك نىدرەي ەن ىسىتشىرەپ ڭىنىدنەۋادۇخ 9 .ىدېد »مىدلەك پىچېق نىدىشېق ڭىنھاراس مىمىناخ زۆئ
.ىدېد »نىغنۇس نۇيوب ادىتسائ ڭىنىلوق ،پىرېب پىنېي اغىشېق ڭىنڭىمىناخ« :اغڭىنۇئ
،ىكنەمىتۇۋائ قادنۇش ىنڭىلسەن ڭىنېس« :پەلزۆس ەنەي اغڭىنۇئ ىسىتشىرەپ ڭىنىدنەۋادۇخ 10
:اغڭىنۇئ ىسىتشىرەپ ڭىنىدنەۋادۇخ نىدنائ 11 .ىدېد »ۇدياملوب ىلىغىناس ىنۇئ نىدىقىلىلوت تائ پەد لىئامسىئ اغڭىنۇئ ،پۇغۇت لۇغوئ رىب ىدمەئ ،ڭۇدلوب رادىلىماھ نەس ،انام« كەتكەشېئ اۋاي ىزۆئ لۇغوئ ۇب 12 .ىدىلڭائ ىنڭىياپاج ڭىنېس ەدنەۋادۇخ ىكنۈچ .نەسىيوق ىشراق اغڭىنۇئ ۇمىلوق ڭىنىشىك رەھ ،ۇمىسلىتىزۇئ ىشراق ەگىشىك رەھ ىلوق ڭىنۇئ ،پۇلوب ىزۆئ ڭىنۇئ اسلوب راگاھ 13 .ىدېد »ۇدىرۇتلوئ ادىرۇتتۇئ ڭىنىرىلرەدارۇب ەممەھ ىزۆئ .ۇدىلوب
،پاتائ پەد »نەسرۇدادۇخ ىچۈگرۆك ىنېم نەس« :پۇيوق تائ ەگىدنەۋادۇخ نەكشەلزۆس نەلىب ۇئ نىتبەۋەس ۇب 14 .ىدېد »مۈدرۆك ىنىنىكتەك پۈتۆئ ڭىنىچۈگرۆك ىنېم ۇمادنۇم نەم« ادىسىرۇتتوئ ڭىندەرەب نەلىب شېداق ىزۆئ ۇب .ىدلۇيوق تائ پەد يورياھلارەب ەگىزۆئ ڭىنقۇدۇق پۇغۇت اغڭىنۇئ راگاھ ىزۆئ ماربائ .ىدرەب پۇغۇت لۇغوئ رىب اغماربائ اسلوب راگاھ 15 .ىدىئ
،ەدىنىگرەب پۇغۇت ىنلىئامسىئ اغماربائ راگاھ 16 .ىديوق تائ پەد لىئامسىئ اغىلغوئ نەگرەب
.ىدىئ اتشاي ەتلائ نەسكەس ىزۆئ ماربائ
17
ەنتەخ – ىسىگلەب ەدھەئ
پۈنۈرۆك ەگىزۆئ ڭىنماربائ ەدنەۋادۇخ ،ەدنەگرىك اقشاي زۇققوت ناسقوت ماربائ 1
لىماك پۈرۈي ادمىدلائ ڭىنېم نەس .نەمرۇدادۇخ رىداق مۈزۆئ نەم« :ىكىتتيېئ ىتىياھان ىنېس ،پلاغاب ىنمەدھەئ ادڭارائ ڭىنېس نەلىب مۈزۆئ ،ماسلوب نەم 2 .نىغلوب پىلىق زۆس ەنەي اغڭىنۇئ ادۇخ .ىدلىقىي نەۋۆت زۈي ماربائ تىقاۋ ۇئ 3 .ىدېد »نەمىتىدلوغ لاوت ،ڭاسلوب نەس ،ىكرۇدۇش مەدھەئ ناغىدىلىق نەلىب نەس ڭىنېم ،انام« 4 :ىكىتتيېئ ىكلەب ،ياملاتائ پەد ماربائ نىيېك نىدنۇم نەس نۈچۈئ ڭىنۇئ 5 .نەسىلوب اتائ اغرلامۋوق نەم 6 .مىدىلكىت پىلىق اتائ اغرلامۋوق لاوت ىنېس نەم ىكنۈچ .ۇدىلوب مىھاربىئ ڭىمسىئ نىدڭۇتشۇپ ،پۇلوب اديەپ رلامۋوق لاوت نىدنەس ،ىكقادنۇش .نەمىتىدلوغ ىتىياھان ىنېس ناغىدىلېك نىيېك نىدنەس نەلىب ڭۈزۆئ ڭىنېس ،ماسلوب نەم 7 .ۇدىقىچ رلاھاشىداپ ناغىدىلېك نىيېك نىدنەس ەۋ ڭىنېس نەلىب مۈزۆئ ،پەد يلاوب ىسىرڭەت ڭىنڭىلسەن نەس 8 .نەميلاغاب ىنمەدھەئ زۆئ ،نۈچۈئ قاملوب ەدھەئ يىدەبەئ رىب ادىسىرائ ڭىنڭىلسەن اتائ ىنترۇي ناغرۇت پۇلوب رىپاسۇم ڭۈزۆئ ەگڭىلسەن ناغىدىلېك نىيېك نىدنەس نەلىب ىسىرڭەت ڭىنرلاۇئ ،پىرېب پىلىق كۈلۈم يىدەبەئ ىنىزۆئ ڭىنىترۇي نائاناق ەممەھ ،پىلىق نەس« :ىكىتتيېئ پىلىق زۆس ەنەي اغمىھاربىئ ادۇخ نىيېك نىدنائ 9 .ىدېد »نەمىلوب نىتتشۇپ ۇمڭىلسەن ناغىدىلېك نىيېك نىدنەس ،نىغىلقاس ىنمەدھەئ ڭىنېم ،ڭاسلوب
24 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ڭىنڭىلسەن ناغىدىلېك نىيېك نىدنەس ەۋ ڭىنرەلىس نەلىب نەم 10 .نۇسىلقاس ىنۇب اقتشۇپ
.نۇسنىلىق ەنتەخ كەكرەئ رەھ ىكىدرلاڭارائ ،ىكۇش مەدھەئ ناغىدىنىلقاس ادىسىرائ ڭىنرەلىس نەلىب نەم ىزۆئ ۇب .رەلىسيەكسەك ىنرلاڭىرىلتەئ كىلىنتەخ ،ىكقادنۇش 11 ىسياقرەھ ادرلاڭارائ ەگلىسەن نىدلىسەن 12 .نۇسلوب ىسىگلەب ڭىنىدھەئ ىكىدرلاڭارائ
،نۇسلوب ناغلۇغۇت ەديۆئ ىھاخ ىزۆئ ڭىنكەكرەئ رىبرەھ اسلوب لۇغوئ كۈلنۈك زىككەس
.نۇسنىلىق ەنتەخ ،نۇسلوب لااب ناغنىلېئ اغلۇپ نىدرلاتاي ،ياملوب نىدڭىدلاۋەئ ىھاخ
.نۇسنىلىق ەنتەخ رۈرۆز ىسىلىككىئ ڭىنناغنىلېئ اغلۇپ نەلىب ناغلۇغۇت ەدڭ»ۈيۆئ 13 كىلىنتەخ نىكېل 14 .نۇسلوب ەدھەئ رىب يىدەبەئ ادرلاڭىنىدەب مەدھەئ ڭىنېم ەدىقىرەت ۇب ىنمەدھەئ ڭىنېم اسلوب كەكرەئ رىبرەھ زىسىنتەخ ناغىمنىلىق ەنتەخ پۇلوب ىتېئ
.ىدېد »نۇسلىسېك نىدمىمۋوق زۆئ ،چاغرۇدنۇس
ەدەۋ ىكىدىسىرغوت ىشۇلۇغۇت ڭىنقاھسى
پەد ھاراس ىنۇئ اسلوب ھاراس ڭۇنۇتوخ« :ىكىتتيېئ پىلىق زۆس ەنەي اغمىھاربىئ ادۇخ 15 اڭاس ۇمنىدڭىنۇئ ،پىرېب تەكىرەب اغڭىنۇئ نەم 16 .نىغىتائ پەد ەراس ىنىمسىئ ىكلەب ،يامىتائ ڭىنرلامۋوق ىزۆئ ۇئ ،ىكقادنۇش .نەمىرېب تەكىرەب اغڭىنۇئ نەم ەقەۋرەد .نەمىرېب لۇغوئ رىب مىھاربىئ تىقاۋ ۇئ 17 .ىدېد »ۇدىقىچ نىدڭىنۇئ ىرىلھاشىداپ ڭىنرەلقلەخ ،پۇلوب ىسىنائ ناسقوت ،پۇلوب ىسىلاب ڭىنمەدائ نەگرىك اقشاي زۈي لانىتتسار« :پۈلۈك پىلىقىي نەۋۆت زۈي ىكشاك« :اغادۇخ مىھاربىئ 18 .ىتتيېئ ەدىلڭۆك زۆئ پەد »؟ۇمۇدىغۇت لااب ەراس نەگرىك اقشاي
:پىلىق زۆس ادۇخ تىقاۋ ۇئ 19 .ىتتيېئ پەد »ىدىئ اسىشاي ادڭىدلائ ڭىنېس لىئامسىئ تائ پەد قاھسىئ اغڭىنۇئ نەس .ۇدىرېب پۇغۇت لۇغوئ رىب اڭاس ەراس ڭۇنۇتوخ زىسكەش« ىنمەدھەئ ەگلىسەن ناغىدىلېك نىيېك نىدڭىنۇئ نەلىب ىزۆئ ڭىنۇئ ،ماسلوب نەم .نىغيوق
.مىدىلڭائ ىنڭىيائۇد ۇمىدىسىرغوت لىئامسىئ اممەئ 20 .ۇدىلوب ەدھەئ رىب يىدەبەئ ۇب .نەميلاغاب نوئ نىدىتشۇپ ڭىنۇئ .نەمىتۇۋائ ىتىياھان پىلىق قۇلقۇرۇئ ،پەلتەكىرەب ىنۇئ نەم انام ەراس ىنىزۆئ ڭىنمەدھەئ اممەئ 21 .نەمىلىق مۋوق رىب ڭوچ ىنۇئ نەم .ۇديلاارۇت رىمەئ ىككىئ ادۇخ 22 .ىدېد »نەميلاغاب نەلىب قاھسىئ ناغىدىرېب پۇغۇت اڭاس اتتىقاۋ ۇب لىي ناغىدىلېك
.ىتتەك پىقىچ ىرىقۇي نىدىنېي ڭىنۇئ ،پۇلوب پىلىق زۆس اغمىھاربىئ ەۋ ىنىسىممەھ ڭىنناغلۇغۇت ەدىيۆئ نەلىب لىئامسىئ ىلغوئ زۆئ مىھاربىئ نىيېك نىدنائ 23 ڭىنۇئ ادۇخ ،ياميوق ىنىشىك رەئ چېھ ىكىدىيۆئ زۆئ پىلېئ ىنىسىممەھ ڭىنرلاناغلائ اغلۇپ مىھاربىئ 24 .ىدلىق ەنتەخ پىسېك ىنىكىلىنتەخ ڭىنرلاۇئ ىنۈك ۇئ كەدناغۇريۇب ەگىزۆئ
.ىدىنەگرىك اقشاي زۇققوت ناسقوت ،ادىنىغنىلىق ەنتەخ پىلىسېك ىكىلىنتەخ ڭىنۇئ اسلوب اتشاي چۈئ نوئ ىزۆئ ۇب ،ادىنىغنىلىق ەنتەخ ىتېئ كىلىنتەخ ڭىنلىئامسىئ ىلغوئ ڭىنۇئ 25 ەنتەخ ەدىزۆئ ڭىننۈك رىب ۇش اسلوب لىئامسىئ ىلغوئ ڭىنۇئ نەلىب مىھاربىئ 26 .ىدىئ اي ەۋ ناغلۇغۇت ەدىيۆئ نەلىب ىشىك رەئ ەممەھ ىكىدىيۆئ ڭىنۇئ مەھ قادنۇش 27 .ىدنىلىق
.ىدنىلىق ەنتەخ ەللىب نەلىب ڭىنۇئ ىسىممەھ اسلوب رلاناغنىلېئ اغلۇپ نىتتاي
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 25
18
ۇديلاراركەت ەدەۋ ىكىدىسىرغوت قاھسىئ ادۇخ
،اسرۇتلوئ ەدىكىشىئ ڭىنىرىدېچ زۆئ ادىتقاۋ قىسسىئ ڭىننۈك ىزۆئ مىھاربىئ 1
پىچېئ ىنىرىلزۆك زۆئ ۇئ 2 .ىدنۈرۆك اغڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ ەدىكىلخەرەد بۇد ەرمام
،پۇپوق نىدىكىشىئ ڭىنىرىدېچ ،ەدنەگرۆك ىنرلاۇئ .ۇتپۇرۇت ىشىك چۈئ ادىدلائ انام ،اسىراق نەم رەگەئ ،ماجوخ يەئ« 3 :پىلىق مىزەت كەدۈگگەت ەگرەي ،پۈرۈگۈي اغىدلائ ڭىنرلاۇئ پۈتۆئ نىدىشېق ڭىنڭۇلۇق ،ىكنەمىلىق سامىتلىئ ،ماسلوب ناقپات تاپىتلىئ ەدڭىرىزەن ەدىگېت ڭىنخەرەد ،پۇيۇي ىنرلاڭىرىلتۇپ رەلىس .نۇسلۈرۈتلەك ۇس انىغزائ 4 .نىگىمتەك نان زام-زائ مۈزۆئ نەم ،چەكتۆئ نىدىنېي ڭىنرلاڭۇلۇق زۆئ ،رلاڭاسلوب رەلىس 5 .رلاڭىلېئ تەھار
»رەلىسيەكتەك پۈتۆئ نىيېك نىدنائ ،پۇرۇتپات مارائ ىنرلاڭىرىللۈڭۆك رەلىس .يەلېك پىلېئ
،ەسېد »نىغلىق كەدڭىنىقتيېئ« :پىرېب باۋاج رلاۇئ .ىدېد نۇئ ناغىقسات ەرۈك چۈئ« :اغڭىنۇئ ،پىرېب پۈرۈگۈي اغىشېق ڭىنەراس اغىرىدېچ مىھاربىئ 6 پۈرۈگۈي اغىداپ مىھاربىئ ،پەد ىنۇش 7 .ىدېد »نىكتەئ چاقوت ،پۇرۇغۇي كىتتىئ ،پىلېئ
.ىدلىق راييەت مادلىئ ىنۇئ ىزۆئ ۇب ،ەسرەب اغلۇق ،پىلېئ ىنيازوم زىمېس نادبوئ رىب ،پىرېب پىلېئ ەللىب نەلىب ىتېئ ڭىنيازوم ،پىلىق راييەت ىنتۈس نەلىب يامقىرېس مىھاربىئ نىدنائ 8 رلاۇئ ،اسرۇت ەرۆئ ادىدلائ ڭىنرلاۇئ ەدىگېت ڭىنخەرەد ىزۆئ ،پۇيوق ادىدلائ ڭىنرلاۇئ ،پىلېك باۋاج ۇئ ،اسىروس پەد »؟رۇدىدرەيەق ەراس ڭۇنۇتوخ« :نىدڭىنۇئ رلاۇئ 9 .ىدرۇت ىلىگېي اتتىقاۋ ۇب لىي ناغىدىلېك زىسكەش« :پەلزۆس تاز ۇئ 10 .ىدېد »رۇدىدرىدېچ ،انام« :پىرېب
.ىدېد »ۇدىلوب ىلغوئ رىب ڭىنەراس ڭۇنۇتوخ تىقاۋ ۇئ انام .نەمىلېك پىنېي اغڭىشېق نەم مىھاربىئ 11 .ىدلاق پلاڭائ ،پۇرۇت ەدىكىشىئ ڭىنرىدېچ ىكىدىنيەك ڭىنۇئ ىنۇب ەراس اممەئ ڭىنىشىك نۇتوخ نىدىزۆئ ڭىنەراس ،چەكتەك پىرېق پىنىشاي ىسىلىككىئ اسلوب ەراس نەلىب لانىتتسار« :پۈلۈك ەدىچىئ زۆئ ەراس نۈچۈئ ڭىنۇئ 12 .ىدىناغلاق پاتخوت ىشۈرۆك تەدائ پىرېق مەھ ۇئ اسلوب مىنىياجوخ ؟ۇمنەمىپات تەززەل ،نىيېك نىدنەكتەك پىرېق قادنۇم نەم ەراس« :پەلزۆس اغمىھاربىئ ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 13 .ىدلىق لايىخ پەد »؟ۇمسەمەئ ىتتەك لانىتتسار 14 ؟ىدلۈك اقشىمېن پەد ›؟ۇمنەمىغۇت لااب لانىتتسار ادناغلاق پىرېق نەم ‹ :اسلوب ۇئ .نەمىلېك پىنېي نەلىب تىقاۋ ۇب لىي ناغىدىلېك ؟ۇدمەلېك سەت شىئ رىب ەگىدنەۋادۇخ
»مىدىملۈك« :چەكتەك پۇقروق ىزۆئ ەراس اممەئ 15 .ىدېد »ۇدىلوب ىلغوئ رىب ڭىنەراس تىقاۋ
.ىدېد »ڭۈدلۈك زىسكەش« :ىزۆئ ۇئ نىكېل .ىدلىق راكنىئ پەد
ۇدىرۇۋلاي نۈچۈئ مودوس اغادۇخ مىھاربىئ
ىنرلاۇئ ۇممىھاربىئ .ىدنەلزۈي اغمودوس ،پۇپوق نىدياج ۇئ رەلىشىك ۇب نىيېك نىدنائ 16 ىنمىشىئ ناغىدىلىق لانىتتسار« :ىكىتتيېئ ەدنەۋادۇخ 17 .ىدڭام ەللىب نەلىب رلاۇئ ىلىقتازۇئ رەي ،پىقىچ مۋوق رىب كىلتەۋۋۇق ڭوچ نىدمىھاربىئ 18 ؟ۇمياتۇت ناھنىپ نىدمىھاربىئ ىكنۈچ 19 ؟ۇمسەمەئ ۇدىپات كىلكەرابۇم نەلىب ىسىتىساۋ ڭىنۇئ رەللىسەن ەچراب ىكىدىزۈي نەلىب تەلادائ ،پۇتۇت ىنىلوي ڭىنىدنەۋادۇخ ەگىرىلدلاۋەئ نەلىب ىرىللۇغوئ زۆئ ،ىنۇئ ،نەم
26 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ەدنەۋادۇخ نەم نەلىب ڭىنۇب .مىدىغلىئ ،پەد نۇستەگۆئ ىنشۈرۈتلەك ەگلەمەئ ىنقىلتسار زۆس ەدنەۋادۇخ نىيېك نىدنائ 20 .ىدېد »نەمىرۈتلەك اجەب ىنمەدەۋ ناغلىق اغمىھاربىئ
،نۈچۈئ ىنىقشلارىغېئ ىرىلھانۇگ ،پۇلوب لاوت ىدايرەپ ڭىنارروموگ نەلىب مودوس« :پىلىق
،پەد ۇمقوي ىكاي ۇمقىپاۋۇم اغىدايرەپ نەكتەي اڭام ىرىلشىئ ناغلىق ،پۈشۈچ ىدمەئ نەم 21 ىلىغڭام پاراق اغمودوس ،پىلىغزوق نىدرەي ۇئ رەلىشىك ۇب ناماھ ۇئ 22 .ىدېد »يەلىب پۈرۆك ىزۆئ مىھاربىئ تىقاۋ ۇئ 23 .ىدلاۋۇرۇت ادىدلائ ڭىنىدنەۋادۇخ اسلوب مىھاربىئ اممەئ .ىدرۇت
؟ۇمنەسىلىق كلااھ پۇشوق نەلىب ناماي ىنلىدائ نەس لانىتتسار« :ىكىتتيېئ ،پىرېب قارنىقېي ڭىنىشىك كىللەئ ىكادنائ ىنياج ۇئ لانىتتسار ،اسلوب راب ىشىك لىدائ كىللەئ ەدرەھەش 24 ەگىشىك ناماي ىنلىدائ !زىگرەھ قاي 25 ؟ۇمنەسىلىق باراخ ىنۇئ ،يامىلقاس نىدىسىرىتاخ
.زxxxxx xxx .ۇديامشاراي اڭاس شۈرۆك ڭەت نەلىب ىشىك ناماي ىنلىدائ ،پىلىق كلااھ پۇشوق ەدنەۋادۇخ 26 .ىدېد »؟ۇدملاوب اسىملىق تەلادائ ىزۆئ ڭىنتاز ناغلوب ىمىكاھ ڭىنناھاج نۈتۈپ ىسىرىتاخ ڭىنرلاۇئ ،ماسپات ىنلىدائ كىللەئ ەدىرىھەش مودوس نەم رەگەئ« :پىرېب باۋاج انام« :پىرېب باۋاج مىھاربىئ تىقاۋ ۇئ 27 .ىدېد »نەمىلاق پلاقاس ىنياج نۈتۈپ نۈچۈئ ادابۇم 28 .مىدلىق تەئرۈج ىلىكشەلزۆس نەلىب ەدنەۋادۇخ ،ماسلوب كەدلۈك نەلىب قارپۇت نەم نۈچۈئ ىنىغلوب مەك ڭىنىشىك شەب ۇب نەس لانىتتسار ،اسلوب مەك ىشىك شەب نىدلىدائ كىللەئ
،ۇمماسپات ىنشەب قىرىق ادنائ نەم رەگەئ« :پەلزۆس ۇئ .ىدېد »؟ۇمنەسىتىقوي ىنرەھەش نۈتۈپ ىشىك قىرىق ادنائ ادابۇم« :پىلىق زۆس ەنەي اغڭىنۇئ ۇئ 29 .ىدېد »نەمياملىق باراخ ىنۇئ
»نەمياملىق باراخ ىنۇئ نىدىسىرىتاخ ڭىنقىرىق ۇب« :پەلزۆس ەدنەۋادۇخ ،ەسېد »؟ۇچىسلىپېت ادنائ ادابۇم .يلاىق زرەئ رىب نەم ،اسىملوب اپاخ ەدنەۋادۇخ« :پىلىق زۆس ەنەي ۇئ 30 .ىدېد باراخ ىنۇئ ،ۇمماسپات ىنزۇتتوئ ادنائ نەم رەگەئ« :پەلزۆس ۇئ .ىدېد »؟ۇچىسلىپېت ىزۇتتوئ ىلىكشەلزۆس نەلىب ەدنەۋادۇخ نەم ىدمەئ انام« :پىلىق زۆس ەنەي ۇئ 31 .ىدېد »نەمياملىق ۇب« :پىلىق زۆس ەدنەۋادۇخ .ىدېد »؟ۇچىسلىپېت ىسىمرىگىي ادنائ ادابۇم .مىدلىق تەئرۈج اپاخ ەدنەۋادۇخ« :پەلزۆس ۇئ 32 .ىدېد »نەمياملىق باراخ ىنۇئ نىدىسىرىتاخ ڭىنىمرىگىي باۋاج ۇئ ،ەسېد »؟ۇچىسلىپېت ىنوئ ادنائ ادابۇم .يلاىق زرەئ مىتېق رىب ەنەي تەقەپ ،اسىملوب مىھاربىئ ەدنەۋادۇخ 33 .ىدېد »نەمياملىق باراخ ىنۇئ نىدىسىرىتاخ ڭىننوئ نەم« :پىرېب
.ىدناي اغىياج زۆئ اسلوب مىھاربىئ .ىدلوب ناۋار اغىلوي ،نىيېك نىدناغلوب پىشىلزۆس نەلىب
19
ىشۇلۇزۇقتۇق ادىتقاۋ ناغنىلىق پاراخ مودوس ڭىنتول
ڭىنمودوس تول ،ەسلەك پىتېي اغمودوس ادماشخائ ىزۆئ ڭىنىتشىرەپ ىككىئ 1
،پىقىچ اغىدلائ ،پۇپوق ەدىنىگرۆك ىنرلاۇئ ىزۆئ ڭىنتول .ىدىناغرۇتلوئ ادىسىزاۋرەد پۈشۈچ ەگىيۆئ ڭىنرلاڭۇلۇق ،مىرىلىجوخ يەئ انام« 2 :پىلىق مىزەت كەدۈكگەت ەگرەي ىزۈي
:پەلزۆس رلاۇب ،ەسېد »رلاڭىتېك اغرلاڭۇلوي پۇپوق رەھەس نىدنائ ،پۇيۇي ىنرلاڭىرىلتۇپ ،پۇنوق ڭىنۇئ رلاۇئ ،اسىلروز لاوت ىنرلاۇئ ۇئ اممەئ 3 .ىدېد »زىميەلچەك ادىچوك ،قاسلوب زىب ،قاي«
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 27
،ەسرەب پىتېئ نان رىتېپ ،پىلىق راييەت مائات اغرلاۇئ ىزۆئ ۇئ .ىدرىك ەگىيۆئ پىرېب نەلىب
.ىدرۇت ىلىگېي رلاۇئ ىسياقرەھ ىزۆئ ىرىلمەدائ ڭىنمودوس ىرىلىشىك ڭىنرەھەش ،اتسامتاي رلاۇئ اممەئ 4 ىنتول 5 ،پىلېۋىشروق ىنيۆئ ىسىممەھ ،نۇسلوب ىرېق ىكاي شاي ،اسلوب ىقلەخ ڭىنىللەھەم ىنرلاۇئ ؟رۇدىدرەي ەن رەلىشىك نەگرىك ەگىكڭىنېس ەدىچېك ۇب« :ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،پىرىقچىق
،اغىزاۋرەد تول تىقاۋ ۇئ 6 .ىدېد »ىليلاىق قىلنىقېي اغرلاۇئ زىب .نىگرەب پىرىقىچ ەگزىب
،مىرىلرەدارۇب يەئ« :ىكىتتيېئ 7 ،پاقات ىنكىشىئ نىدىنيەك ،پىقىچ اغىشېق ڭىنرلاۇئ ىنرلاۇئ .راب مىزىق ىككىئ ناغىمتاي نەلىب رەئ چېھ ىخېت انام 8 .رلاڭاملىق ىنقىلناماي قادنۇم ڭىنمەزگۆئ رەلمەدائ ۇب اممەئ .رلاڭىلىق ىنرلاڭىنىغىلاخ نەلىب رلاۇئ .يەرېب پىرىقىچ ەگرەلىس
:پىرېب باۋاج رلاۇئ نىكېل 9 .ىدېد »رلاڭاملىق ەسرەن چېھ اغرلاۇئ ،چەگرىك اغىتسائ ىسىياس اڭاس ىدمەئ .ۇديلااخ ىلىغلوب مىكاھ ىزۆئ رىپاسۇم ۇب نەگلەك ىلىغرۇت ادنۇم !رۇت ىرېن نەس« نىقېي ىلىغرۇدنۇس ىنكىشىئ ،پاتسىق ىتىياھان ىنتول پەد »ىليلاىق شىئ قارناماي نىدرلاۇئ اغىشېق زۆئ ەگيۆئ ىنتول ،پىتىزۇئ ىنىرىللوق ىزۆئ ڭىنىشىك ىككىئ ۇئ اممەئ 10 .ىدلەك پىترات نىدىكىچىك ،ىنرەلمەدائ ىكىدىدلائ ڭىنىكىشىئ يۆئ 11 ،پاقات ىنكىشىئ ،پىلېۋىترات پىرېھ پەدزىئ-پەدزىئ ىنكىشىئ رلاۇب ،ىكقادنۇش .ىدلىق لاىتپۇم اققۇلروك ەچىغىڭوچ
؟ۇمراب ڭىمىك رەرىب ادنۇم« :ىكىتتيېئ اقتول ىشىك ىككىئ ۇئ نىيېك نىدنائ 12 .ىتتەك پىلېئ نىدرەي ۇب ىنرلاۇئ اسلوب ڭىرىلمىك اقشاب ەدرەھەش ەۋ ڭىرىلزىق-لۇغوئ ،ڭۇلغوئيۈك ڭىنىدنەۋادۇخ ىدايرەپ ڭىنرلاۇئ .زىمىلىق باراخ ىنرەي ۇب زىب ىكنۈچ 13 .نىكتەك پىقىچ
.ىتتيېئ پەد »ىتتەۋەئ ىلىغلىق باراخ ىنۇئ ىنزىب ەدنەۋادۇخ ،چاغلوب ڭوچ ادىدلائ اغىشېق ڭىنىرىللۇغوئيۈك ناغىدىلائ ىنرلازىق پىقىچ اغىرىقشات ىزۆئ ڭىنتول تىقاۋ ۇئ 14 ۇب ەدنەۋادۇخ ىكنۈچ ،رلاڭىتېك پىقىچ نىدرەي ۇب ،پۇپوق ىدمەئ« :پىلىق زۆس پىرېب لىزەھ اغىرىللۇغوئيۈك ىزۆئ ڭىنۇئ اممەئ .ىدېد »ىدلوب ىچقاملىق باراخ ىنرەھەش زۆئ ،پۇپوق ىدمەئ« :پىتىرىدلائ ىنتول رەلىتشىرەپ ادناقتائ ڭات 15 .ىدنۈرۆك كەدناغىدىلىق ىقىلىچقۇزۇب ڭىنرەھەش اسىملوب .نىغلائ ىنڭىزىق ىككىئ ىكىدڭىشېق نەلىب ڭۇنۇتوخ نەلىب ىلوق ڭىنتول ىشىك ىككىئ ۇئ ،اسلىق لاياھ ۇئ اممەئ 16 .ىدېد »نەسىلوب كلااھ نەلىب ىلىغىيائ ىنتول ەدنەۋادۇخ ،پۇتۇت ىنىرىللوق ڭىنىزىق ىككىئ ەۋ ىلوق ڭىنىنۇتوخ ڭىنۇئ
،نىيېك نىدناغراقىچ ىنرلاۇئ 17 .ىديوق پۇيوق ادىترىس ڭىنرەھەش پىرىقىچ ىنۇئ ،چاغىلاخ ەگڭىنيەك ،پەد نەمياغىملوب كلااھ ،پىچېق نۈچۈئ ڭىنېج نەس« :ىسىرىب ڭىنرەلىشىك
،ۇسقوي« :ىكىتتيېئ اغرلاۇئ تول 18 .ىدېد »نىقچاق اقغات ،يامىتخوت ۇمىدرەي چېھ ،يامىراق ىنمىنېج ،پىپېت تاپىتلىئ ەدڭىرىلزۆك اسلوب ڭۇلۇق انام 19 .نۇسىملوب قادنۇئ ،ماجوخ يەئ اڭام ادابۇم .نەمياملاچاق اقغات ماسلوب نەم اممەئ .ڭىدلىق تەمەھرەم ڭوچ اڭام ،پۇزۇقتۇق ۇمىزۆئ .نىقېي اقشىچېق اسلوب رەھەش ۇب انام 20 .نىكىمنەمرەتېك پۈلۆئ ،پىتېي قىلناماي مىنېج ادنائ ؟ۇمسەمەئ كىچىك ۇئ .يەتېك پىچېق ادنائ ،ڭەسرەب تەزاجىئ ،چاغلوب كىچىك مەھ ادىسىرغوت ۇب ،ريەخ« :پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ ەتشىرەپ 21 .ىدېد »؟ۇدماملاق پۇلۇتۇق ەگرەي ۇئ ىدمەئ 22 .يايوق يامتاقوي ىنرەھەش ناقتيېئ نەس ،پىلىق ىنڭەرىتاخ ڭىنېس نەم
28 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
شىئ چېھ كىلىچۇغىملوب پىتېي ادنائ نەس ماسلوب نەم ىكنۈچ ،نىكتەك پىچېق مادلىئ نۈك ەگىزۈي رەي 23 .ىدلوب رائوز ىمسىئ ڭىنرەھەش ۇئ نۈچۈئ ڭىنۇئ .ىدېد »نەميامللاىق
.ىدرىك اغرائوز تول ادناغلىچېچ ترۈگڭۈگ ەگىتسۈئ ڭىنارروموگ نەلىب مودوس نىدنامسائ نىدىپىرەت زۆئ ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 24 ڭىنرەلرەھەش ،پىلىق باراخ ىنكىلڭەلزۈت نۈتۈپ نەلىب رەلرەھەش ۇب 25 ،پۇرۇدغاي توئ نەلىب ڭىنتول نىكېل 26 .ىتتەۋىتىقوي پۇشوق نەلىب ىرىلىسرەن نەگنۈئ نىدرەي ىنىرىلىچۇغرۇتلوئ
.ىدلاق پۇلوب ىكۈرۋۈت زۇت ،پاراق ەگىنيەك ىزۆئ ىنۇتوخ ناغڭام نىدىسىقرائ
.ىتقىچ اغياج ناغرۇت ىرىگلىئ ادىدلائ ڭىنىدنەۋادۇخ ،پۇپوق مىھاربىئ رەھەس ىسىتەئ 27 انام ،اسىراق ەگىرېي نۈتۈپ ڭىنكىلڭەلزۈت ،پىلېس رەزەن ەگىپىرەت ڭىنارروموگ نەلىب مودوس 28 ۇئ ادۇخ اممەئ 29 .ىدرۆك ىنىنىغرۇت پىقىچ ڭىننۈتۈت رىب كەدىنۈتۈت ڭىننادمۇخ نىدرەي تول ،پۈزۈكتەي اغىداي ىنمىھاربىئ ىزۆئ ادۇخ ،ادىنىغلىق باراخ ىنىرىلرەھەش ڭىنكىلڭەلزۈت
.ىدزۇقتۇق نىدىچىئ ڭىنلااب ۇب ىنتول ادىتقاۋ ناغلىق باراخ ىنرەلرەھەش ناغرۇتلوئ
ىرىلزىق ڭىنۇئ ەۋ تول
،پىقىچ اقغات پىتېك نىدىزۆئ ڭىنرائوز ،چاققروق ىلىغرۇتلوئ ادرائوز اسلوب تول اممەئ 30 پۇرۇتلوئ ادراغ رىب ىزىق ىككىئ نەلىب ىزۆئ ،پىشىلناكام ادنائ نەلىب ىزىق ىككىئ نۈتۈپ .ىتتەك پىرېق اسلوب زىمىتائ« :پىلىق زۆس ەگىكىچىك ىزىق ڭوچ 31 .ىدلاق
.ۇدىملاق ىشىك رەئ چېھ اتترۇي ىلىگرىك اغزىمىشېق ڭىنزىب قىپاۋۇم ەگىمسەر ڭىناينۇد ڭىنۇئ ،پۈرۈچىئ باراش اغزىمىتائ ،پەد ىلياپات قۇرۇئ نىدزىمىتائ ىدمەئ زىب ،نىگلەك 32
،پۇيوق پۈرۈچىئ باراش اغىسىتائ ەدىچېك ۇئ رلاۇئ ،پەد ىنۇش 33 .ىدېد »ىلياتاي نەلىب ناچاق ،پىتېي پىرىك ناچاق ڭىنۇئ اسلوب تول نىكېل .ىتتاي نەلىب ىسىتائ پىرىك ىڭوچ نەكتۆئ ،ماسلوب نەم« :پەلزۆس ەگىكىچىك ىڭوچ ىسىتەئ 34 .ىدىملىب ىنىنىكتەك پۇپوق نىدزىمىتائ ،پۇيوق پۈرۈچىئ باراش ەنەي اغڭىنۇئ ۇمىچېك ۇب .مىتتاي نەلىب ماتائ ەچېك ۇئ رلاۇئ ،پەد ىنۇش 35 .ىدېد »نىقتاي نەلىب ڭىنۇئ پىرىك نەس ،پەد ىلياپات قۇرۇئ تول اممەئ .ىتتاي نەلىب ڭىنۇئ ،پۇپوق ىكىچىك ،پۈرۈچىئ باراش اغىسىتائ ۇمىدىچېك ەدىقىرەت ۇب 36 .ىدىملىب ىنىنىكتەك پۇپوق ناچاق ،پىتېي پىلېك ناچاق ڭىنۇئ اسلوب لۇغوئ رىب اسلوب ىڭوچ 37 .ىدلاق پۇلوب رادىلىماھ نىدىسىتائ زۆئ ىزىق لاىككىئ ڭىنتول پەد ىسىتائ ڭىنرلايىبائوم ەچىگنۈك ۇب ىزۆئ ۇب .ىديوق بائوم ىنىتېئ ڭىنۇئ ،پۇغۇت ۇب ىزۆئ ۇب .ىديوق ىممائ-نەب ىنىتېئ ڭىنۇئ ،پۇغۇت لۇغوئ رىب ۇمىكىچىك 38 اتقاملاتائ
اتقاملاتائ پەد ىسىتائ ڭىننوممائ-ىنەب ەچىگنۈك
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 29
20
كىلامىبائ ىھاشىداپ ڭىنرارەگ نەلىب مىھاربىئ
ادىسىرائ ڭىنرۇش نەلىب شېداق ،پۈچۆك اقبۇنەج ،پۇپوق نىدرەي ۇئ مىھاربىئ اممەئ 1
ىنۇتوخ زۆئ مىھاربىئ تىقاۋ ۇئ 2 .ىدلاق پۇرۇت ادرارەگ ۇمىچىقتىقاۋ رىب ،پۇرۇتلوئ
ىھاشىداپ ڭىنرارەگ نۈچۈئ ڭىنۇئ .ىدىنەگېد »ۇدىلوب مەرىشمەھ ىزۆئ ۇئ« :ادىسىرغوت ەراس ەگىزۆئ ڭىنكىلامىبائ ادۇخ ىسىچېك نىكېل 3 .ىدلاۋىلېئ ىنەراس ،پىتەۋەئ ىشىك كىلامىبائ ىكنۈچ ،نەسىلۆئ نىدىبەۋەس ڭىننۇتوخ ناغلاۋىلېئ ڭۈزۆئ نەس انام« :اغڭىنۇئ ،پىلېك ەدىشۈچ ۇئ .ىدىناغىملىق قىلنىقېي اغڭىنۇئ ىخېت كىلامىبائ اممەئ 4 .ىدېد »رۇدنۇتوخ كىلرەئ اسلوب ۇئ
:اڭام ۇمىزۆئ ۇئ لانىتتسار 5 ؟نەسملاىق كلااھ ىنقلەخ لىدائ ،ەدنەۋادۇخ يەئ« :پىلىق زۆس ىزۆئ
›رۇدماكائ ڭىنېم ‹ ىنۇئ ،مەھ اسلوب نۇتوخ ۇب ؟ۇمىدىمتيېئ پەد ›مەرىشمەھ ڭىنېم ىزۆئ ۇب ‹
»مىدلىق ىنۇب نىدىقىلزىكاپ ڭىنمۇلوق ،نەلىب ىقىلپاس ڭىنمۈلڭۆك ،ماسلوب نەم .ىدىناقتيېئ پەد
.نەمىلىب ىنڭىنىغلىق نەلىب ىقىلپاس ڭىنڭۈلڭۆك ىنۇب« :ىكىتتيېئ اغڭىنۇئ ەدىشۈچ ادۇخ 6 .ىدېد
.مىدىميوق ىلىگلەك نىقېي اغڭىنۇئ ىنېس ،پۇسوت نىتشىلىق ھانۇگ اڭام ىنېس نەم نۈچۈئ ڭىنۇب ڭىنېس ،چاغلوب رەبمەغيەپ رىب ۇئ ىكنۈچ .نىگرەب پۇرۇدناي ىنىنۇتوخ ەگمەدائ ۇئ نەس ىدمەئ 7 نەس زىسكەش ،ىكنىگلىب ،ڭەسىمرەب پۇرۇدناي ىنۇئ رەگەئ .نەسىلاق كىرىت ،اسلىق ائۇد ەدڭىققەھ
،پۇپوق رەھەس نەگىتەئ كىلامىبائ 8 .ىدېد »نەسىلۆئ پۇلۇشوق ەگىرىلىشىك ەممەھ ڭىنڭۈزۆئ ىتىياھان ىرىلمەدائ ،اسلاس اغىرىلقلاۇق ڭىنرلاۇئ ىنىسىممەھ ڭىنۇب ،پىرىقچىق ىنىرىللۇق ەممەھ ەمېن ۇب ەگزىب« :پەلزۆس اغڭىنۇئ ،پىتراقچىق ىنمىھاربىئ كىلامىبائ نىيېك نىدنائ 9 .ىتتەك پۇقروق ڭوچ ەگىتسۈئ ڭىنمىتىكىلمەم نەلىب نەم ،ڭاسلوب نەس ؟مىدلىق ھانۇگ ەمېن اڭاس نەم ؟ڭىنىغلىق اغمىھاربىئ كىلامىبائ 10 .ىدېد »؟ۇمسەمەئ ڭىدلىق ىنشىئ قۇلۇغىملىق اڭام ،پۈرۈتلەك ىنھانۇگ مىھاربىئ 11 .ىدېد »؟ڭىدىئ ناغلىق ىنشىئ ۇب نەلىب لايىخ ەمېن ،ڭاسلوب نەس« :پەلزۆس ەنەي ڭىنمۇنۇتوخ ىنېم رلاۇئ ،نەكىديامقروق نىدادۇخ مىكچېھ ەدرەي ۇب ،ماسلوب نەم« :پىرېب باۋاج ىنىغىملوب ىزىق ڭىنمانائ اسلوب ۇئ 12 .مىدلىق لايىخ ،پەد نىكىمۇدىتېۋۈرۈتلۆئ نىدىبەۋەس مۇنۇتوخ ڭىنېم نىيېك ،پۇلوب مەرىشمەھ ڭىنېم تسار نۈچۈئ ىنىغلوب ىزىق ڭىنماتائ ،نەلىب اغمۇنۇتوخ نەم ادىنىغراقىچ اققىلرىپاسۇم نىدىيۆئ ڭىنماتائ ىنېم ادۇخ نىكېل 13 .ىدىناغلوب ماكائ ڭىنېم ۇب« :قۇلۇرغوت نەم ،پىلىق قىلنابىرھېم اڭام نەس ،قاسراب ەگرەيەق زىب ‹ :پەلزۆس اغمىھاربىئ كىلامىبائ تىقاۋ ۇئ 14 .ىدېد »مىدىئ ناغيوق پىتيېئ پەد ›نىقتيېئ پەد »ۇدىلوب نىدنائ 15 .ىدرەب پۇرۇدناي اغڭىنۇئ ۇمىنەراس ىنۇتوخ ،پىرېب رەلكەدېد نەلىب لۇق ،لااك نەلىب يوق نەگنۈرۆك شۇخ ەگڭۈزۆك .ۇتپۇرۇت ادڭىدلائ اسلوب مۇترۇي ڭىنېم انام« :پىلىق زۆس كىلامىبائ ىزۆئ ۇب .مىدرەب شۈمۈك ەچراپ ڭىم اغڭاكائ نەم انام« :ەگەراس 16 ،پىتيېئ پەد »نىغرۇتلوئ ەدرەي ادىدلائ ڭىنىسىممەھ ،پۇلوب قىلىرائ نۈچۈئ نەس ادىدلائ ڭىنقلەخ ەممەھ ىكىدڭەرۆچ ڭىنېس اپىش ەككىلامىبائ ادۇخ ،اسلىق ائۇد اغادۇخ ىزۆئ مىھاربىئ 17 .ىدېد »نۇسلوب ناغنلاقائ نېس ەدنەۋادۇخ ىكنۈچ 18 .ىدغۇت لااب ەنەي رلاۇئ ،چاغلىق مىرىجېب ىنىرىلكەزىنېك نەلىب ىنۇتوخ ،پىرېب ڭىنرلانۇتوخ ەممەھ ىكىدىيۆئ ڭىنكىلامىبائ نىدىبەۋەس ڭىنەراس ىنۇتوخ ڭىنمىھاربىئ اسلوب
.ىدىناغيوق پىتېئ ىنىقىسروق
30 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
21
ىشۇلۇغۇت ڭىنقاھسىئ
ەگەراس ىزۆئ ەدنەۋادۇخ .ىدىلقوي ىنەراس كەدىنىغلىق ەدەۋ ىزۆئ ەدنەۋادۇخ ىدمەئ 1
ڭىنادۇخ ،ادىقىلىرېق اغمىھاربىئ ،پۇلوب رادىلىماھ اسلوب ەراس 2 .ىدلىق كەدىنىگېد
پىپېت ىزۆئ اسلوب مىھاربىئ 3 .ىدرەب پۇغۇت لۇغوئ رىب ،ادىتقاۋ نىيات نەگرەب پەد اغڭىنۇئ
،ىزۆئ مىھاربىئ نىدنائ 4 .ىديوق قاھسىئ ىنىمسىئ ڭىنىلغوئ نەگرەب پۇغۇت اغڭىنۇئ ەراس ەنتەخ ادىنىغلوب كۈلنۈك زىككەس ىنقاھسىئ ىلغوئ زۆئ ،كەدىنىغۇريۇب اغڭىنۇئ ادۇخ ىزۆئ ڭىنەراس اممەئ 6 .ىدىئ اتشاي زۈي ادناغلۇغۇت قاھسىئ اسلوب مىھاربىئ 5 .ىدلىق نەلىب نەم ،اسىلڭائ ىنۇب مىكرەھ .ىدرۈتلەك ىنمەكلۈك ڭىنېم ادۇخ زىسكەش« :پەلزۆس اغمىھاربىئ ،پەد ۇدىلوب ناغىدىتىمېئ لااب ىزۆئ ەراس« :پەلزۆس ەنەي ۇئ 7 .ىدېد »ۇدىشۈلۈك
.ىدېد »مىدرەب پۇغۇت لۇغوئ رىب اغڭىنۇئ ادناغىرېق ۇئ ،ۇمىسلوب قادنۇش .ىتتيلااتيېئ مىك
ىشىلىديەھ ڭىنلىئامسىئ نەلىب راگاھ
ەدىزۆئ ڭىننۈك ناغلىريائ نىتكەچمەئ قاھسىئ .ىدلىريائ نىتكەچمەئ پانىغوي ىزۆئ لااب ۇب 8
اغمىھاربىئ ڭىنراگاھ قىلرىسىم ىزۆئ ەراس اممەئ 9 .ىدلىق تەپايىز رىب ڭوچ ىزۆئ مىھاربىئ
:پەلزۆس اغمىھاربىئ ۇئ 10 ،ەدنەگرۆك ىنىنىغلىق قىلزاۋىرىخسەم ڭىنلۇغوئ نەگرەب پۇغۇت ڭىنېم اسلوب ىلغوئ ڭىنكەدېد ۇب ىكنۈچ ،نىكتەۋىديەھ ىنىلغوئ نەلىب ىزۆئ ڭىنكەدېد ۇب« نىدىبەۋەس ڭىنىلغوئ اسلوب زۆس ۇب اممەئ 11 .ىدېد »نۇسىملوب سىراۋ نەلىب قاھسىئ مۇلغوئ ڭۇلغوئ اسلوب زۆس ۇب« :پەلزۆس اغمىھاربىئ ادۇخ نىكېل 12 .ىدلەك رىغېئ لاوت اغمىھاربىئ قلاۇق اغڭىنۇئ ،ەسېد ەمېنرەھ اڭاس ەراس .نۇسىملەك رىغېئ ادىسىرغوت ڭىكىدېد نەلىب مەھ نىدىلغوئ ڭىنكەدېد نىكېل 13 .ۇدىقىچ نىتقاھسىئ ڭىلسەن ڭىنېس ىكنۈچ .نىغلاس رەھەس مىھاربىئ ىسىتەئ 14 .ىدېد »نەمىلىق اديەپ مۋوق رىب ،نۈچۈئ ىنىغلوب ڭىلسەن ڭىنېس ىنۇئ ،پۇيوق پىسېئ ەگىسىنشۆئ ،پىرېب اغراگاھ ،پىلېئ ىنۇس مۇلۇت رىب نەلىب نان ،پۇپوق پاقڭاق ەدىلۆچ ڭىنابېشرەب ،پىتېك پىقىچ ۇئ ەدىقىرەت ۇب .ىدلاس اغلوي نەلىب ىسىلاب ەدىگېت ڭىنخەرەد رىب ىنىلاب ىزۆئ ۇئ ،ەدنەكتەك پەگۈت ۇس ىكىدمۇلۇت اممەئ 15 .ىتتەرۈي
،پىرېب ەگرەي قارىي ەچمىتېئ قوئ رىب ،پەد يەمرۆك ىنىمۈلۆئ ڭىنىلاب 16 ،پۇيوق پلاشات ادۇخ اممەئ 17 .ىدرۇت ىلىغىلغىي پىلىق دايرەپ ،پۇرۇتلوئ ادىرۇتتۇئ ڭىنۇئ .ىدرۇتلوئ ادىرۇتتۇئ ىنراگاھ نىدىپىرەت نامسائ ىسىتشىرەپ ڭىنادۇخ ،ىكقادنۇش .ىدلاس قلاۇق اغىزاۋائ ڭىنلۇغوئ ىنىزاۋائ ڭىنلۇغوئ ادۇخ ىكنۈچ ،نىغىمقروق ؟ىدلوب ەمېن اڭاس ،راگاھ يەئ« :پىرىقچىق
،نىگىلۆي ىنۇئ نەلىب ڭۇلوق ،پىلېئ ىنلۇغوئ ،پۇپوق ىدمەئ 18 .ۇدىلڭائ نىدىرېي ناقتاي ىنىرىلزۆك ڭىنۇئ ادۇخ نىيېك نىدنائ 19 .ىدېد »نەمىلىق مۋوق رىب ڭوچ ىنۇئ نەم ىكنۈچ
.ىدرۈچىئ اغلۇغوئ ،پۇرۇدلوت ۇس اغمۇلۇت ،پىرېب پۇپوق ،پۈرۆك ىنقلاۇب رىب ۇئ ،اسچائ ناراپ 21 ،پىلېق پۇلوب نەگرەم ،پۇرۇت ەدلۆچ ،پۈسۆئ ىزۆئ ۇئ .ىدىئ راي اغلۇغوئ ۇئ ادۇخ 20
.ىدرەب پىلېئ نۇتوخ رىب اغڭىنۇئ نىدىترۇي رىسىم اسلوب ىسىنائ .ىدرۇتلوئ ەدىزۆئ ڭىنىلۆچ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 31
ىشىلىق ەدھەئ نەلىب كىلامىبائ ڭىنمىھاربىئ
اغمىھاربىئ ،پىلېك لوكىف ناغلوب ىشېبرەكشەل ڭىنۇئ نەلىب كىلامىبائ ەدىزۆئ ڭىنتىقاۋ ۇئ 22 اغملااب ەن ،اڭام ەن ادنۇم نەس ىدمەئ 23 .راي اڭاس ادۇخ ،ڭاسلىق ەمېنرەھ نەس« :پىلىق زۆس اڭاس نەم .نىگرەب پىلىق مەسەق نەلىب ادۇخ ،نۈچۈئ ڭىقىلساملىق تەنايىخ ەگمەرۋەن ەن ەۋ
»نەسياغلىق قىلىشخاي اقترۇي ناغرۇتلوئ رىزاھ نەس نەلىب مۈزۆئ ڭىنېم ۇمنەس ،كەدناغلىق ىرىللۇق ڭىنكىلامىبائ مىھاربىئ نىدنائ 25 .ىدېد »يلاىق مەسەق« :ىزۆئ مىھاربىئ 24 .ىدېد باۋاج كىلامىبائ 26 .ىدۇريۇب ەكبىيەئ ىنىزۆئ ڭىنكىلامىبائ ادىسىرغوت قۇدۇق رىب ناغلاۋىترات ۇب نەم .ڭىدىمرەب رەۋەخ ۇمىڭام ،ڭاسلوب نەس .نەميەملىب ىنىشىك ناغلىق ىنشىئ ۇب« :پىرېب ەككىلامىبائ ،پىلېئ لااك نەلىب يوق مىھاربىئ تىقاۋ ۇئ 27 .ىدېد »مىدىمىلڭائ ىنۇب ەچىگنۈك ىنىزوق ىشىچ ەتتەي نىدىداپ مىھاربىئ اممەئ 28 .ىتشىلىق ەدھەئ ىزۆئ ڭىنىسىلىككىئ ،پىرېب ەمېن ازوق ىشىچ ەتتەي ۇب ناغيوق پىريائ نەس« :نىدمىھاربىئ كىلامىبائ 29 .ىديوق پىريائ قىلھاۋۇگ اغمىنىغىلوك ىنقۇدۇق ۇب ڭىنېم« :پىرېب باۋاج ۇئ 30 ،اسىروس پەد »؟رۇدنۈچۈئ مەسەق ادنائ ىسىلىككىئ ۇب 31 .ىدېد »نەسياغلائ نىدمۇلوق ىنىزوق ىشىچ ەتتەي ۇب اغىشۇلوب نىدناقشىلىق ەدھەئ ادابېشرەب رلاۇئ پىلىق قادنۇش 32 .ىدلاتائ پەد ابېشرەب ياج ۇئ ،چاغلىق ڭىنرەليىنىتسىلىف ،پۇپوق لوكىف ناغلوب ىشېبرەكشەل ڭىنۇئ نەلىب كىلامىبائ ،نىيېك يىدەبەئ ادنائ ،پىلېس ىننۇغلۇي ۋۈت رىب ادابېشرەب مىھاربىئ اممەئ 33 .ىتتەك پىنېي اغىترۇي ەچىقتىقاۋ نۇزۇئ اسلوب مىھاربىئ 34 .ىدلىق ائۇد پاتائ ىنىمسىئ ڭىنىدنەۋادۇخ ناغلوب ىرڭەت
.ىدلاق پۇرۇتلوئ ادىترۇي ڭىنرەليىنىتسىلىف
22
ىشىنىس ىنمىھاربىئ ڭىنادۇخ
پەد »مىھاربىئ يەئ« :ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،پانىس ىنمىھاربىئ ادۇخ نىيېك نىدرەلەقەۋ ۇب 1
ڭىنېس ىدمەئ نەس« :پەلزۆس ۇئ 2 ،ەسرەب باۋاج پەد »نەم انام« :ىزۆئ ۇئ .ىتتيېئ پىتيېئ اڭاس نەم ادنائ .نىغراب اغىترۇي ايىروم ،پىلېئ ىنقاھسىئ ڭۇلغوئ زۇغلاي قارمائ
.ىدېد »نىگزۈكتۆئ پىلىق قىلنابرۇق ەمرۈديۆك ىنۇئ ەدىتسۈئ ڭىنىرىب ڭىنرلاغات ناغىدىرېب ەللىب ىنقاھسىئ نەلىب تىگىي ىككىئ ،پۇقوت ىنىكىشېئ ،پۇپوق رەھەس مىھاربىئ ىسىتەئ 3
.ىدڭام ەگرەي ناقتيېئ اغڭىنۇئ ادۇخ ،پىرېي نۇتوئ نۈچۈئ قىلنابرۇق ناغىدىرۈديۆك ،پىلېئ ۇئ 5 .ىدرۆك ىنرەي ۇئ نىتقارىي ،اسىراق پۈرۈتۆك ىنىزۆك مىھاربىئ ىنۈك ىچنىچۈئ 4 ۇب مۈزۆئ نەم .رلاڭۇرۇت ادنۇم نەلىب كەشېئ رەلىس« :پەلزۆس ەگىرىلتىگىي مىھاربىئ تىقاۋ
.ىدېد »ىليەلېك پىنېي اغرلاڭىشېق نىيېك ،پىلىق ەدجەس ،پىرېب ەگرەي ۇئ نەلىب لۇغوئ اققاھسىئ ىلغوئ ،پىلېئ ىنىنۇتوئ ڭىنقىلنابرۇق ەمرۈديۆك ىزۆئ مىھاربىئ ،پەد ىنۇش 6 اسلوب قاھسىئ 7 .ىدرۈي ەللىب ىسىلىككىئ ،پىلېئ اغىلوق زۆئ ىنقاچىپ نەلىب توئ ،پۈترۈتۆك
»مۇلغوئ ەھ« :پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ ۇئ ،ەسېد »ماتائ يەئ« :پەلزۆس اغمىھاربىئ ىسىتائ ناغىدىلوب قىلنابرۇق ەمرۈديۆك اممەئ ،راب ۇغنۇتوئ نەلىب توئ انام« :نىدڭىنۇئ ۇئ .ىدېد
32 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ڭىنىزۆئ ىزۆئ ادۇخ ،مۇلغوئ يەئ« :پىرېب باۋاج مىھاربىئ 8 ،اسىروس پەد »؟ىنېق ازوق
.ىدڭام يامىتخوت ىسىلىككىئ ،پىتيېئ پەد »ۇديلاياج ىنىزوق نۈچۈئ ىقىلنابرۇق ەمرۈديۆك
،پاساي ىنھاگنابرۇق رىب ىزۆئ ۇئ ،ەدىنىكتەي اغياج نەگرەب پەد اغمىھاربىئ ادۇخ ىزۆئ رلاۇئ 9 ىكىتھاگنابرۇق ىنۇئ ،پلاغاب ىنقاھسىئ ىلغوئ نىدنائ ،پۇيوق پىزىت ىننۇتوئ ەدىتسۈئ ىلىغىلزۇغوب ىنىلغوئ ،پىتىزۇئ ىنىلوق مىھاربىئ ،پۇيوق 10 .ىديوق ەدىتسۈئ ڭىننۇتوئ يەئ« :پىرىقچىق نىدىپىرەت نامسائ ىسىتشىرەپ ڭىنىدنەۋادۇخ امم ەئ 11 .ىدلائ ىنقاچىپ نەس« :پىلىق زۆس ۇئ 12 ،ەسېد »نەم انام« :ىزۆئ ۇئ .ىتتيېئ پەد »مىھاربىئ يەئ ،مىھاربىئ نەم ىكنۈچ .نىغىملىق ەمېن رىب اغڭىنۇئ ىھاخ ،نىگىمزۈكگەت لوق ىھاخ اغلۇغوئ ،ڭاسلوب
»مىدلىب ىنڭىنىغىمىيائ نىدنەم ىنڭۇلغوئ زۇغلاي زۆئ ،پۇقروق نىدادۇخ ڭىنېس ماسلوب ناغلاق پىشىمرىچ اقخاش ىرىلزۈگڭۈم انام ،اسىراق پۈرۈتۆك ىنىرىلزۆك مىھاربىئ 13 .ىدېد
،پىلېئ ىنراقچوق ،پىرېب مىھاربىئ تىقاۋ ۇئ .ىدرۆك ىنىنىغرۇت ادىسىقرائ ىنراقچوق رىب ڭىنياج ۇب مىھاربىئ اممەئ 14 .ىدنۇس پىلىق قىلنابرۇق ەمرۈديۆك ادىنروئ ڭىنىلغوئ ىنۇئ رىب نەگېد ›ۇديلاياج ادغات ەدنەۋادۇخ ‹ :نۈچۈئ ڭىنۇئ .ىديوق تائ پەد ھەرىي-ھەۋھاي ەگىزۆئ نىدىپىرەت نامسائ ىسىتشىرەپ ڭىنىدنەۋادۇخ نىكېل 15 .اتقاملىتيېئ ەچىگنۈك ۇب لىسمەت
،يامىيائ ىنڭۇلغوئ زۇغلاي زۆئ نەس« :ىكىتتيېئ ەدنەۋادۇخ 16 ،پىرىقچىق ەنەي ىنمىھاربىئ لاوت ىنېس نەم 17 ،ىكمىدلىق مەسەق نەلىب مىتاز زۆئ نەم ،نىيېك نىدناغلىق ىنشىئ ۇب ىكىدىلىھاس ڭىنزىڭېد ،پىلىق نۇغرۇن كەدرلازۇتلۇي ىكىدنامسائ ىنڭىلسەن ،پەلتەكىرەب نەس 18 .ۇدىلوب ەگىئ اغىرىلىزاۋرەد ڭىنىرىلنەمشۈد اسلوب ڭىدلاۋەئ .نەمىتىدلوغ كەدمۇق ەچراب ىكىدىزۈي رەي نەلىب ىسىتىساۋ ڭىنڭىلسەن ،نۈچۈئ ڭىنىغلاس قلاۇق اغمىزاۋائ ڭىنېم اغىشېق ڭىنرەلتىگىي مىھاربىئ نىيېك نىدنائ 19 .ىدېد »ۇدىپات تەكىرەب-تخەب رەلقلەخ پۇرۇتلوئ ادابېشرەب اسلوب مىھاربىئ .ىدراب اغابېشرەب پۇلۇشوق ىسىممەھ ،پىرېب پىنېي ڭىنىقغۇترىب ڭىنېس ىزۆئ اكلىم انام« :ەگىزۆئ ڭىنمىھاربىئ نىيېك نىدرەلەقەۋ ۇب 20 .ىدلاق
،زۇئ ىسىجنۇت ڭىنۇئ اسلوب رلاىلاب ۇب 21 .ىتتەي رەۋەخ نەگېد »ۇتپىرېب پۇغۇت رلالۇغوئ اغروھان
،دەسەك اقشاب نىدرلاۇب 22 ،پۇلوب لەئۇمەك ناغلاتائ ىسىتائ ڭىنماررائ ەۋ زۇب ىسىكۇئ ڭىنۇئ اقبىر نىدىزۆئ ڭىنلەئۇتېب 23 .ىدىئ راب ۇمىرىللۇغوئ نەگېد لەئۇتېب ەۋ فلادىي ،شادلىپ ،وزاخ ىنىقغۇترىب ڭىنمىھاربىئ ىزۆئ ڭىناكلىم ىنرلاۇئ اسلوب نەليەزىككەس رۇكزەم ۇب .ىدلەرۆت
،ماھاگ ،ھابېت ۇمنىدىكىزىنېك نەگېد امۇئەر ناغلائ ەگىتسۈئ ڭىنۇئ 24 .ىدرەب پۇغۇت اغروھان
.ىدلۇغۇت رەلنەگېد اكائام ەۋ شاھات
23
ىشىنىلىق ەنپەد ەۋ ىتاپاۋ ڭىنەراس
ڭىنىرىللىي ڭىنىرمۆئ ڭىنەراس .ىتتەي اقشاي ەتتەي ەمرىگىي زۈي رىب اسلوب ەراس 1
ناغلاتائ پەد نوربېخ ىكىدىترۇي ڭىننائاناق 2 .ىدىئ كىلىچنۇش ىزۆئ
پۇتۇت مەتام نۈچۈئ ەراس اسلوب مىھاربىئ .ىتپات تاپاۋ ەراس ەدىزۆئ ڭىنابرائ-تايرىق
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 33
اقتىخ-ىنەب ،پۇپوق نىدىنېي ڭىنكۈلۆئ ىزۆئ مىھاربىئ 3 .ىدراب ادنائ ىلىغىلغىي ىدمەئ رەلىس .نەمرۇدنامھېم پۇلوب رىپاسۇم ادرلاڭارائ ،ماسلوب نەم« 4 :پىلىق زۆس پىلېئ نىدمىرىزەن ىنكۈلۆئ ۇب نەم .رلاڭىرېب رەي قىلناتسىرۆگ رىب اڭام ادرلاڭارائ
:اغڭىنۇئ پىرېب باۋاج اغمىھاربىئ تىخ-ىنەب تىقاۋ ۇئ 5 .ىدېد »يلاىق ەنپەد ،پىرېب
.نەسرۇدرىمەئ رىب نىدىپىرەت ادۇخ ادزىمىرائ ،ڭاسلوب نەس .نىغىلڭائ نىدزىب ،ماجوخ يەئ« 6
.نىغلىق ەنپەد ىنڭۈكۈلۆئ ەدرەي ۇش ،پلالات ىنىرىب نىدرەلرەي كىلىربەق لەزۋەئ ىكىدزىمىرائ
»ۇديامىيائ نىدنەس ىنىرېي كىلىربەق زۆئ زىمىسياقچېھ ،نۈچۈئ قاملىق ەنپەد ىنڭۈكۈلۆئ ادىدلائ ڭىنتىخ-ىنەب ناغلوب ىقلەخ ڭىنترۇي ۇئ ،پۇپوق مىھاربىئ ،ەسېد ىنۇش 7 .ىدېد ەنپەد ،پىرېب پىلېئ نىدمىرىزەن ىنمۈكۈلۆئ رەگەئ« :پىشىلپەگ نەلىب رلاۇئ 8 ،پىلىق مىزەت سامىتلىئ اغنورفەئ ىلغوئ ڭىنراخوز نۈچۈئ نەم ،پلاڭائ ىنمۈزۆس ،رلاڭەسرۆك اۋار ىنمىشىلىق ەتخرەن نۈتۈپ ىنراغ نەگېد لاېپكام ناغلوب ىكڭىنىزۆئ ادىنېي ڭىنىزىتېئ ڭىنۇئ 9 ،پىلىق ىنۇش 10 .ىدېد »نۇسلوب مىناتسىرۆگ ڭىنېم ادرلاڭارائ ڭىنرەلىس ىزۆئ ۇب .رلاڭۈزۈگرەب اڭام ناغلوب يىتتىخ تىقاۋ ۇئ .ىدىناغرۇتلوئ ادىسىرائ ڭىنتىخ-ىنەب ىزۆئ نورفەئ ەدنەگېد ورىبور ەگرەلىچۈگرىك نىدىسىزاۋرەد ڭىنىرىھەش ادىدلائ ڭىنتىخ-ىنەب ىزۆئ ڭىننورفەئ ۇب ،ماسلوب نەم .نىغىلڭائ نىدنەم ،ماجوخ يەئ ۇسقوي« 11 :پىرېب باۋاج اغمىھاربىئ ،پۇرۇت ىنېس ادىدلائ ڭىنىقلەخ ڭىنمىمۋوق زۆئ ىنۇئ ،پىرېب اڭاس ىنراغ ىكادنائ نەلىب قىلزىتېئ مىھاربىئ تىقاۋ ۇئ 12 .ىدېد »مىدرەب پىلىق ەدنەشخەب ،پەد نۇسلىق ەنپەد ىنىكۈلۆئ زۆئ
:پەلزۆس ادىدلائ ڭىنىقلەخ ترۇي نەلىب نورفەئ 13 ،پىلىق مىزەت ەگىقلەخ ڭىنترۇي ،پۇپوق ىنىساھاب ڭىنرەي نەم .نىغلاس قلاۇق اغمىسامىتلىئ ،ڭاسلوب ىچقاملىق قادنۇش رەگەئ«
»يلاىق ەنپەد ادنائ ىنمۈكۈلۆئ ،ڭاسلىق قادنۇئ .نىغلىق لۇبوق نىدنەم ىنۇئ يەرېب اڭاس قلاۇق اڭام ،ماجوخ يەئ« 15 :اغڭىنۇئ پىرېب باۋاج اغمىھاربىئ ىزۆئ نورفەئ 14 .ىدېد ڭىنېم نەلىب نەس ىزۆئ ۇب .ۇدىلوب شۈمۈك لەقېش زۈي تۆت اسلوب ىساھاب ڭىنرەي .نىغلاس ىنىزۆس ڭىننورفەئ مىھاربىئ 16 .ىدېد »نىغلىق ەنپەد ىنڭۈكۈلۆئ نەس ؟رۇدىمېن ادمارائ ناغىدىتۆئ ادىدوس ،پۇرۇشپات ىنشۈمۈك ەگىزۆئ ڭىننورفەئ ادىدلائ ڭىنتىخ-ىنەب پلاڭائ ىكىدىرۇتتۇئ ڭىنەرمام ەدىقىرەت ۇب 17 .ىدرەب پىترات ىنىزۆئ ڭىنشۈمۈك لەقېش زۈي تۆت ىزۆئ ڭىنقىلزىتېئ ىھاخ ،اسلوب قىلزىتېئ ناغلوب ىكڭىننورفەئ پۇلوب ادىنېي ڭىنلاېپكام رەلخەرەد ىكىدىپارتەئ ڭىنۇئ ەۋ ىكىتقىلزىتېئ ىھاخ نۇسلوب راغ ىكادنائ ىھاخ نۇسلوب ڭىننورفەئ ،پۇلۇرۇشپات اغمىھاربىئ ادىدلائ زۆك ڭىنتىخ-ىنەب ىسىممەھ 18 ،نۇسلوب نىدنۇم 19 .ىدنىلىق ىكلۈم ڭىنۇئ ادىدلائ ڭىنرەلىچۈگرىك نىدىسىزاۋرەد ڭىنىرىھەش ڭىنەرمام ناغلاتائ پەد نوربېخ ،پۇلوب ادىترۇي نائاناق ىنەراس ىنۇتوخ مىھاربىئ نىيېك قىلزىتېئ ۇئ ەدىقىرەت ۇب 20 .ىدلىق ەنپەد ادراغ ىكىدىقىلزىتېئ ڭىنلاېپكام ىكىدىرۇتتۇئ
،پەد نۇسلوب ناتسىرۆگ اغمىھاربىئ نىدىپىرەت تىخ-ىنەب ىزۆئ ڭىنراغ ىكادنائ نەلىب
.ىدنىلىق نىيات
34 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
24
اقبىر نەلىب كاھسىئ
ەممەھ اغمىھاربىئ ەدنەۋادۇخ اممەئ .ىدناشاي پىتېك پىرېق اسلوب مىھاربىئ 1 ەدىتسۈئ ڭىنىكلۈم نەلىب لام ەممەھ ىزۆئ مىھاربىئ 2 .ىدىنەگرەب تەكىرەب ەدىسرەن اغىتسائ ڭىنماتوي ىنڭۇلوق نەس« :پىلىق زۆس اغىلۇق ناغناشاي نىدىممەھ ىكىدىيۆئ ناغرۇت نەلىب ەدنەۋادۇخ ناغلوب ىسىرڭەت ڭىنرەي نەلىب ىسىرڭەت ڭىننامسائ ىنېس نەم 3 .نىغيوق نىدىرىلزىق ڭىنرلايىنائاناق ناغرۇتلوئ ادىسىرائ نەم ڭۈزۆئ نەس ،ىكنەمىرۇدلىق مەسەق
،پىرېب اغىشېق ڭىنمىرىلناقغۇت زۆئ اغمۇترۇي ىكلەب 4 ،يەمرەب پىلېئ نۇتوخ اغمۇلغوئ نۇتوخ ۇئ ادابۇم« :اغڭىنۇئ ىزۆئ لۇق 5 .ىدېد »نەسيەگرەب پىلېئ نۇتوخ اققاھسىئ مۇلغوئ پۇرۇدناي ىنڭۇلغوئ اقترۇي نەگلەك پىقىچ نەس ،اسىمىنۇئ ىلىگلەك اقترۇي ۇب نەلىب نەم پۇرۇدناي ادنائ زىگرەھ ىنمۇلغوئ« :پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ مىھاربىئ 6 .ىدېد »؟ۇمياراب زۆس اڭام پىلېك پىرىقىچ نىدمۇترۇي ناغلۇغۇت نەلىب ىيۆئ ڭىنماتائ ىنېم 7 .نىغىمراب ڭىننامسائ نەگرەب پىلىق مەسەق اڭام ،پەد ›نەمىرېب ىنترۇي ۇب اغڭىدلاۋەئ ڭىنېس ‹ :پىلىق اغمۇلغوئ نەس نەلىب ڭىنۇب .ۇدىتەۋەئ ادڭىدلائ ىنىسىتشىرەپ زۆئ ىزۆئ ەدنەۋادۇخ ىسىرڭەت ىلىگلەك ەگرەي ۇب نەلىب نەس نۇتوخ رەگەئ 8 .نەسيەگىلەرېب پىلېك پىلېئ نۇتوخ نىدرەي ۇئ ىنمۇلغوئ اممەئ .نەسىلاق پۇلۇتۇق نىدمىمىسەق ناغرۇدلىق ۇب ڭىنېم نەس ،اسىمىنۇئ ىسىجوخ ىنىلوق زۆئ ىزۆئ لۇق تىقاۋ ۇئ 9 .ىدېد »نىغىمراب پۇرۇدناي زىگرەھ ەگرەي ۇئ
.ىدرەب پىلىق مەسەق اغڭىنۇئ ادىرغوت ۇب ،پۇرۇت پۇيوق اغىتسائ ڭىنىسىتوي ڭىنمىھاربىئ ڭىنىسىجوخ ،چاغلوب ىلېم ەممەھ ڭىنىسىجوخ ادىلوق ڭىنىزۆئ لۇق نىيېك نىدنائ 10 ەگىرىھەش ڭىنروھان ىكىدمىياراھان-ماررائ پىقىچ اغلوي ،پىلېئ ىنىگۆت نوئ نىدىرىلىگۆت رىب ادىرىقشات ڭىنرەھەش ادىغېچ ناغىدىلېك ىلىقترات ۇس ڭىنرلازىق ادىتقاۋ ماش 11 ،پىرېب ڭىنمىھاربىئ ،ماجوخ يەئ« :ىزۆئ ۇئ پۈرۈتكۆچ 12 .ىدرۈتكۆچ ىنىرىلىگۆت ادىنېي ڭىنقۇدۇق اغمىھاربىئ ماجوخ پلاىرغوت ىنمىشىئ نۈك ۇب ،ىكنەمىرۇۋلاي ەدنەۋادۇخ ناغلوب ىسىرڭەت ڭىنىقلەخ رەھەش .نەمىرۇت ادىشېب ڭىنقلاۇب ادنۇم ماسلوب نەم انام 13 .نىغلىق تاپىتلىئ
‹ :اغزىق ىسياق نەم ،ىكنۇسلوب قادنۇش ىدمەئ 14 .ۇدىلېك ىلىقترات ۇس ەگرەي ۇب ىرىلزىق نەم .نىكچىئ انام ‹ :پىرېب باۋاج ۇئ ،ماستيېئ پەد ›يەچىئ ۇس نەم .نىگرۈشۈچ ىنڭازوك پىسېن اققاھسىئ ڭەدنەب نەس ىزۆئ ڭىنزىق ۇئ ،استيېئ پەد ›يايوق پىرىغۇس ۇمىنڭىرىلىگۆت ىنڭىنىغلىق تەمەھرەم ڭىنېس اغمىھاربىئ ماجوخ نەلىب ڭىنۇب .نۇسلوب ىزۆئ ڭىنڭىنىغلىق
.ىدېد »يەلىب نىداكلىم ىنۇتوخ ڭىنروھان ىنىقغۇترىب ڭىنمىھاربىئ انام ،ەتسەمتەگۈت ىنىزۆس ىخېت ۇئ 15 پىقىچ ،پۈرۈتۆك ەدىسىرۈم ىنىسىزوك ىزۆئ اقبىر ىزىق ڭىنلەئۇتېب ىلغوئ ناغلۇغۇت نەگىملىب ىنىشىك رەئ چېھ ،پۇلوب قىليارىچ لاوت ەكشۈنۈرۆك ىزۆئ ڭىنزىق ۇب 16 .ىدلەك اغىدلائ لۇق 17 ،اسقىچ پۇرۇدلوت ىنىسىزوك ،پۈشۈچ اغىيوب ڭىنقلاۇب ىزۆئ ۇئ .ىدىئ زىق كاپ
،ەسېد ىنۇش 18 .ىدېد »نىغيوق پۈرۈچىئ ۇس انىغزائ اڭام نىدڭازوك« :پىرېب پۈرۈگۈي اغڭىنۇئ ،پىلېئ مادلىئ اغىلوق ىنىسىزوك پەد »ماجوخ يەئ ،نىكچىئ« :پىرېب باۋاج ۇئ ۇمىگڭىرىلىگۆت« :پىلىق زۆس ادىنىغلوب پۈرۈچىئ ۇس اغڭىنۇئ ۇئ 19 .ىديوق پۈرۈچىئ ۇس
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 35
ۇس اققلاۇب ەنەي ،پلاراكىب اغرۇقوئ ىنىسىزوك لاھرەد 20 ،پەد »يايوق پۈرۈچىئ ۇس كەدۇغيوت ۇئ اممەئ 21 .ىديوق پىترات ۇس نۈچۈئ ىرىلىگۆت ەممەھ ڭىنۇئ ،پۈشۈچ پۈرۈگۈي ىلىقترات
.ىدلەك ىسۈگلىب ،پەد ۇمىدىملىق ،ۇمىدلىق قائ ىنمۇلوي ەدنەۋادۇخ :پۇرۇت تىجمىج مەدائ نەلىب اقلاھ نۇتلائ رىب ناغلوب لەقېش مىرېي ىنزەۋ ىشىك ۇب ادناغلوب پىچىئ ۇس رەلىگۆت 22 ىزىق ڭىنمىك نەس« 23 :پىرىقىچ ىنكۈزەلىب نۇتلائ ىككىئ ناغلوب لەقېش نوئ ىنزەۋ
»؟ۇمراب ياج ىلىغنوق ەگزىب ەدىيۆئ ڭىنڭاتائ .نىگرەب پەد اڭام ،پىلىق تاپىتلىئ ؟نەسىلوب ىلغوئ نەگرەب پۇغۇت اغروھان ىزۆئ ڭىناكلىم ،ماسلوب نەم« :اغڭىنۇئ ۇئ 24 .ىدىروس پەد ناماس ەدىكڭىنزىب« :پەلزۆس ەنەي اغڭىنۇئ ،پەد ىنۇش 25 .ىدېد »نەمىلوب ىزىق ڭىنلەئۇتېب پىشىڭېئ مەدائ ۇب تىقاۋ ۇئ 26 .ىدېد »راب ۇمياج ىلىغنوق اڭاس ،پۇلوب ىرڭەك زۇغوب نەلىب
،يامىيائ ىنىقىلراداپاۋ نەلىب ىتىمەھرەم زۆئ نىدماجوخ« 27 :پىلىق ەدجەس ەگىدنەۋادۇخ
،ماسلوب نەم !نۇسلوب اناسۇدمەھ ەگىدنەۋادۇخ ناغلوب ىسىرڭەت ڭىنمىھاربىئ ماجوخ
.ىدېد »ىدراب پلاشاب ەگىيۆئ ڭىنىرىلناقغۇت ڭىنماجوخ ادلوي ىنېم ەدنەۋادۇخ
.ىدرەب پەد ىنىسىممەھ ڭىنۇب ەدىيۆئ ڭىنىسىنائ ،پىرېب پۈرۈگۈي ىزۆئ ڭىنزىق اممەئ 28 ڭىنمەدائ ۇئ اققلاۇب ىزۆئ نابلا ۇب .ىدىئ راب ىنىقغۇترىب رىب نەگېد نابلا ڭىناقبىر نىكېل 29 ىكىدىرىللوق ڭىنىسىرىشمەھ نەلىب اقلاھ ىزۆئ ۇئ ىكنۈچ 30 .ىتقىچ پۈرۈگۈي اغىشېق ىنىزۆس ناقتيېئ پەد ›ىدېد قادنۇش اڭام مەدائ ۇب ‹ ڭىنىسىرىشمەھ ،پۈرۆك ىنكۈزەلىب ادىشېق ڭىنرەلىگۆت ادىنېي ڭىنقلاۇب ىزۆئ ۇب انام ،اسراب اغىشېق ڭىنمەدائ ۇئ .ىدىناغىلڭائ
،مەدائ ناغنىلىق اتائ ىتىكىرەب-تخەب ڭىنىدنەۋادۇخ يەئ« :پىلىق زۆس نابلا 31 .ىدىناغرۇت ياج ۇمىگرەلىگۆت ،پىلىق راييەت ىنيۆئ نەم ؟نەسىرۇت ىرىقشات قادنۇم اقشىمېن .نىگرىك
،پۈرۈشۈچ ىنكۈي نىدرەلىگۆت اسلوب نابلا .ىدرىك ەگيۆئ مەدائ ۇئ 32 ،ەسېد »مىدىلتسار ىنىرىلتۇپ ڭىنرەلنەگلەك ەللىب نەلىب ىشىك ۇئ ،پىرېب زۇغوب نەلىب ناماس ەگىزۆئ ڭىنرەلىگۆت
:ىزۆئ ۇئ اممەئ .ىديوق مائات اغىدلائ ڭىنرلاۇئ نىيېك نىدنائ 33 .ىدلەك پىلېئ ۇس ىلىغۇي
.ىدېد »نىقتيېئ« :پىرېب باۋاج نابلا .ىدېد »نەميەمېي مائات ەچۇغىمتيېئ ىنمىزرەئ نەم« لاوت اغماجوخ ىزۆئ ەدنەۋادۇخ 35 .نەمرۇدىلۇق ڭىنمىھاربىئ ،ماسلوب نەم« :ىكىتتيېئ ۇئ 34
-شۈمۈك ،لااك-يوق ەگىزۆئ ڭىنۇئ ۇئ .ىدلاق پۇلوب ىشىك رىب ڭوچ ىزۆئ ۇئ ،چەگرەب تەكىرەب ادىقىلىرېق اسلوب ەراس ىنۇتوخ ڭىنماجوخ 36 .ىدرەب رەلكەشېئ ەۋ ەگۆت ،كەدېد-لۇق ،نۇتلائ ماجوخ 37 .ىدرەب ىنىقىلراب نۈتۈپ ماجوخ ەگىزۆئ ڭىنۇب .ىدىنەگرەب پۇغۇت لۇغوئ رىب اغماجوخ ڭىنرلايىنائاناق ناغرۇتلوئ ادىترۇي ڭىنرلاۇئ نەم ڭۈزۆئ نەس ‹ :پۇرۇدلىق مەسەق ىنېم ىزۆئ ڭىنمىرىلناقغۇت زۆئ ەگىيۆئ ڭىنماتائ ىكلەب 38 ،يەمرەب پىلېئ نۇتوخ اغمۇلغوئ نىدىرىلزىق نەم تىقاۋ ۇئ 39 .ىدېد ›نەسيەگرەب پىلېك پىلېئ نۇتوخ اققاھسىئ مۇلغوئ ،پىرېب اغىشېق اڭام ۇئ 40 ،مەسېد ›نىكىمسامىنۇئ ىلىگلەك نەلىب نەم نۇتوخ ۇئ ‹ :پىلىق زۆس اغماجوخ نەلىب نەس ىنىسىتشىرەپ زۆئ ىزۆئ ەدنەۋادۇخ نەگرۈي ادىرۇزۇھ ڭىنۇئ نەم ‹ :پىرېب باۋاج ڭىنمىرىلناقغۇت ناغلوب نىدىيۆئ ڭىنماتائ نەس ەدىقىرەت ۇب .ۇدىلىق قائ ىنڭۇلوي ،پىتەۋەئ پىتېي اغىشېق ڭىنمىرىلناقغۇت پىلىق قادنۇش 41 .نىگرەب پىلېئ نۇتوخ اغمۇلغوئ نىدىچىئ
،ۇمىسىمرەب ىنۇئ اڭاس رلاۇئ ،پۇلوب دازائ نىدمەسەق ناغرۇدلىق ىنېس نەم ،ادڭىنىغراب
36 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
اغىشېق ڭىنقلاۇب ۇب نۈك ۇب نەم نۈچۈئ ڭىنۇب 42 .ىدىنەگېد ›نەسىلاق پۇلۇتۇق نىدمەسەق ۇب نەس رەگەئ ،ەدنەۋادۇخ ناغلوب ىسىرڭەت ڭىنمىھاربىئ ماجوخ ڭىنېم يەئ ‹ :پىلېك ادمىنىغرۇت ادىنېي ڭىنقلاۇب نەم انام 43 ،ڭاسلوب ناغىلاخ ىلىغلىق قۇللوي قائ ىنمىرىپەس
،مەسېد ›نىغيوق پۈرۈچىئ ۇس انىغزائ اڭام نىدڭازوك ‹ :اغزىق رىب نەگلەك ىلىقترات ۇس ڭىنزىق ۇب ،ەسرەب باۋاج پەد ›يايوق پىترات ۇس ۇمىگڭىرىلىگۆت نىكچىئ نەس ‹ :اڭام ۇئ 44 ناقتيېئ پەد ›نۇسلوب نۇتوخ ناغىغلىئ نۈچۈئ ىلغوئ ڭىنماجوخ زۆئ ەدنەۋادۇخ ىزۆئ
،پىقىچ پۈرۈتۆك ەدىسىرۈم ىنىسىزوك اقبىر انام ،ماسرۇت پەد ىنۇش ەدمۈلڭۆك نەم 45 .مىدىئ
›نىگرۈچىئ ۇس اڭام پىلىق تاپىتلىئ ‹ :اغڭىنۇئ نەم .ىتترات ۇس ،پىرېب اغىيوب ڭىنقلاۇب پىرىغۇس ۇمىنڭىرىلىگۆت .نىكچىئ ‹ :پۈرۈشۈچ نىدىسىرۈم ىنىسىزوك لاھرەد ۇئ 46 ،مەسېد نىدنائ 47 .ىديوق پىرىغۇس ۇمىنمىرىلىگۆت ۇئ .مىتچىئ نەم ،ەسېد ىنۇش .ىدېد ›يايوق ڭىنروھان ،ماسلوب نەم ‹ :پىرېب باۋاج ۇئ ،ماسىروس پەد ›؟نەسىلوب ىزىق ڭىنمىك ‹ :نەم اغىنرۇب ڭىنۇئ نەم تىقاۋ ۇئ .ىدېد ›نەمىلوب ىزىق ڭىنلەئۇتېب ىلغوئ ناغلۇغۇت نىداكلىم ڭىنماجوخ ،پىلىق ەدجەس ەگىدنەۋادۇخ پىشىڭېئ 48 ،پۇيوق پىلېس كۈزەلىب اغىرىللوق ،ەرىز
،پلاشاب اغلوي تسار ىنېم ىلىكتەك پىلېئ نۈچۈئ ىلغوئ ڭىنۇئ ىنىزىق ڭىنىنىقغۇت اغماجوخ رەلىس ىدمەئ 49 .مىتتيېئ اناسۇدمەھ ەگىدنەۋادۇخ ناغلوب ىسىرڭەت ڭىنماجوخ
،اسىملوب .رلاڭىرېب پەد اڭام ىنۇب ،رلاڭاسلوب ىچكەمتەسرۆك تاپىتلىئ ،پىلىق تەمەھرەم
،پلاڭائ ىنۇش 50 .ىدېد »رلاڭىرېب رۇچۇئ رىب نۈچۈئ مىكىمتەك ەكپەرەت پەچ ىكاي ڭوئ ڭىنېم ىشخاي اڭاس ،چاغلوب نىدىپىرەت ەدنەۋادۇخ ىزۆئ شىئ ۇب« :پىرېب باۋاج لەئۇتېب نەلىب نابلا ىزۆئ ۇب .نىكتەك پىلېئ ىنۇئ .ۇتپۇرۇت ادڭىدلائ اسلوب اقبىر انام 51 .زىمياملاتيېئ پەد ناماي
.ىدېد »نۇسلوب نۇتوخ اغىلغوئ ڭىنڭاجوخ زۆئ قىپاۋۇم ەگىزۆس ڭىنىدنەۋادۇخ ەدجەس ەگىدنەۋادۇخ پىشىڭېئ ەگرەي ادناغىلڭائ ىنىزۆس ڭىنرلاۇئ ىلۇق ڭىنمىھاربىئ 52 ىنرەلنىگېئ پىلېئ ىنىرىلقۇدباج شۈمۈك نەلىب نۇتلائ ىزۆئ لۇق نىيېك نىدنائ 53 .ىدلىق رەلەيىدەھ اھاب تەممىق ۇمىغىسىنائ نەلىب ىنىقغۇترىب ڭىنۇئ ،پىرېب اغاقبىر ،پىرىقىچ رەھەس ىسىتەئ ،پۇنوق ادنائ ،پىچىئ-پەي ەللىب نەلىب ىرىلھارمەھ ىزۆئ ۇئ نىدنائ 54 .ىدرەب ىنىقغۇترىب ڭىنزىق 55 ،ەسېد »رلاڭىلېس اغلوي اغىشېق ڭىنماجوخ ىنېم« :اغرلاۇئ ىزۆئ ،پۇپوق نىيېك ،پۇرۇت ادزىمىشېق ەچنۈك نوئ ىنەي ،تىقاۋ زائ رىب ىزۆئ زىق« :اغڭىنۇئ ىسىنائ نەلىب ىنېم ،چاغلىق قۇللوي قائ ىنمىرىپەس ڭىنېم ەدنەۋادۇخ« :اغرلاۇئ ۇئ اممەئ 56 .ىدېد »نۇسراب رلاۇئ 57 .ىدېد »رلاڭىرېب تەسخۇر اڭام نۈچۈئ مىقىمراب اغىشېق ڭىنماجوخ ،ياملىق لاياھ ىناقبىر 58 ،پەد »زىمياروس نىدىزۆئ ڭىنۇئ ،پىرىقچىق ىنىزۆئ ڭىنزىق ،قاسلوب زىب« :اغڭىنۇئ باۋاج پەد »نەمىراب« :ىزۆئ ۇئ ،اسىروس پەد »؟نەسماراب نەلىب مەدائ ۇب« :نىدڭىنۇئ پىرىقچىق ىلۇق ڭىنمىھاربىئ پۇشوق اغىسىنائكىنىئ ڭىنۇئ ىناقبىر ىسىرىشمەھ رلاۇئ تىقاۋ ۇئ 59 .ىدرەب يەئ« :پۇقوئ ريەخىيائۇد اغاقبىر رلاۇئ ناماھ ۇئ 60 .ىدلاس اغلوي ىنىرىلمەدائ ڭىنۇئ نەلىب ڭىنىرىلنەمشۈد ىزۆئ ڭىلسەن ،پۇلوب ىسىنائ ڭىنرلاڭىمنەمۈت ،ڭاسلوب نەس ،زىمىرىشمەھ ەگرەلىگۆت ،پۇپوق ىرىلكەدېد ڭىنۇئ نەلىب اقبىر تىقاۋ ۇئ 61 .ىدېد »نۇسلوب ەگىئ اغىرىلىزاۋرەد
.ىدرۈي اغلوي پىلېئ ىناقبىر ىزۆئ لۇق ۇب ،اسلوب ناۋار نەلىب ىشىك ۇئ ،پىنىم
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 37
.ىدىناقتاۋىلېك نىدياج نەگېد يورياھلارەب چاغرۇتلوئ ادىترۇي يىبۇنەج اسلوب قاھسىئ 62 ىنىرىلزۆك ،پىرېب اغارھەس ادىتقاۋ ماشخائ پۈرۈي پىنىللايىخ قاھسىئ ،پىتېۋىلېك 63 ەدنەگرۆك ىنقاھسىئ ،پۈرۈتۆك ىنىرىلزۆك اقبىر 64 .ۇدىتاۋىلېك رەلىگۆت انام ،اسىراق پۈرۈتۆك ناقتاۋىلېك اغزىمىدلائ ڭىنزىب ادارھەس ادنائ« :نىدىزۆئ ڭىنلۇق 65 ،پۈشۈچ نىدىگۆت لاھرەد قائ لاھرەد اقبىر ،ەسېد »رۇدماجوخ ىزۆئ ۇب« :ىزۆئ لۇق .ىدىروس پەد »؟نەكىئ مىك ىنىشىئ ناغلىق ەممەھ اققاھسىئ ىزۆئ ڭىنلۇق اممەئ 66 .ىتپاي ىنىزۆئ پىلېئ ىنىجنەرەپ پلاشاب .ىدرىك پلاشاب اغىرىدېچ ڭىنەراس ىسىنائ ىناقبىر قاھسىئ تىقاۋ ۇئ 67 .ىدرەب پەد ڭىنىسىنائ قاھسىئ ەدىقىرەت ۇب .ىدلوب قارمائ اغڭىنۇئ ،پىلېۋىلىق نۇتوخ ىنۇئ ،پىرىك
.ىتپات ىللەسەت ەگىزۆئ ادىسىرغوت ىتاپاۋ
25
ىرىلدلاۋەئ اقشاب ڭىنمىھاربىئ
اغڭىنۇئ ىزۆئ ۇب 2 .ىدلائ ەگىزۆئ ىننۇتوخ رىب ەنەي نەگېد ارۇتېق اسلوب مىھاربىئ 1 ڭىنناشقوي 3 .ىدرەب پۇغۇت ىنھائۇش ەۋ قابشىئ ،نايىدىم ،نادېم ،ناشقوي ،نارمىز يىشۇتېل ،يىرۇسسائ اسلوب ىرىلدلاۋەئ ڭىننادېد اممەئ .ىدلەرۆت نادېد نەلىب ابېش نىدىزۆئ ھائادلەئ ەۋ ادىبائ ،قوناخ ،رەفېئ ،افېئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىننايىدىم 4 .ىدىئ رلايىممۇئېل ەۋ اققاھسىئ ىنىقىلراب نۈتۈپ مىھاربىئ اممەئ 5 .ىدىئ ىرىلدلاۋەئ ڭىنارۇتېق ىسىممەھ ۇب .ىدىئ تاياھ ىخېت ىزۆئ ،پىرېب رەلەيىدەھ مىھاربىئ اغىرىللۇغوئ ڭىنىرىلكەزىنېك نىكېل 6 .ىدرەب اغنىمېز يىقرەش ،ەكپەرەت شىقىچ نۈك ،پىريائ نىتقاھسىئ ىلغوئ ىنرلاۇئ ەدىكىلنەكىئ ۇب 8 .ىدىئ لىي شىمتەي زۈي رىب اسلوب ىرىلنۈك ڭىنىرمۆئ ناغىشاي ڭىنمىھاربىئ 7 .ىتتەۋەئ
،پۇلوب تاپاۋ پىترات ىنىسىپەن ىقرىخائ ،پۇشوت ىرىلنۈك ،پىنىشاي لاوت مىھاربىئ ەدىقىرەت ڭىنەرمام ىنۇئ لىئامسىئ نەلىب قاھسىئ ىرىللۇغوئ ڭىنۇئ 9 .ىدلۇشوق پىرېب ەگىقلەخ زۆئ نەگېد لاېپكام ناغلوب ادىقىلزىتېئ ڭىننورفەئ ىلغوئ ڭىنراخوز يىتتىخ پۇلوب ادىرۇتتۇئ
.ىدىناغلاۋىتېس نىتتىخ-ىنەب ىنۇئ ىزۆئ مىھاربىئ اسلوب قىلزىتېئ ۇب 10 .ىدلىق ەنپەد اغراغ
.ىدنىلىق ەنپەد ەراس ىنۇتوخ ڭىنۇئ نەلىب مىھاربىئ ەدىزۆئ ڭىنۇئ قاھسىئ .ىدىلتەكىرەب ىنقاھسىئ ىلغوئ ڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ ،نىيېك نىدناقپات تاپاۋ مىھاربىئ 11
.ىدىئ قىلقارۇتلوئ ادىنېي ڭىنيورياھلارەب اسلوب
ىلغوئ ڭىنمىھاربىئ پۇلۇغۇت اغمىھاربىئ نىدراگاھ ىكىدېد قىلرىسىم ڭىنەراس نىكېل 12 اسلوب ىرىلمىسىئ ڭىنىرىللۇغوئ ڭىنلىئامسىئ 13 :رۇدۇب ىرىلدلاۋەئ ڭىنلىئامسىئ ناغلوب تويابەن ىلغوئ ىجنۇت ڭىنلىئامسىئ ىنەي ،ۇش قىپاۋۇم ەگىرىلىلىبەق نەلىب ىسىمانبەسەن زۆئ
،xxxxx 15 ،اسسام ەۋ امۇد ،امشىم 14 ،ماسبىم ،لەئەبدائ ،رادېق اقشاب نىدڭىنۇب ،پۇلوب رۇكزەم ،پۇلوب ىرىللۇغوئ ڭىنلىئامسىئ ىزۆئ ڭىنرلاۇب 16 .ىدىئ امەدېق ەۋ شىفان ،رۇتېي،امېت ىككىئ نوئ قىپاۋۇم ەگىرىلىلىبەق ادىرىلھاگرىدېچ نەلىب تنەك زۆئ ،پىلىتائ نەلىب رلامىسىئ
38 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ىزۆئ ،پۇلوب لىي ەتتەي زۇتتوئ زۈي رىب اسلوب ىرىللىي ڭىنىرمۆئ ڭىنلىئامسىئ 17 .ىدىئ رىمەئ ىرىلدلاۋەئ ڭىنۇئ 18 .ىدلۇشوق پىرېب ەگىقلەخ زۆئ ،پىپېت تاپاۋ پىترات ىنىسىپەن ىقرىخائ
،پۇلوب قىلقارۇتلوئ ەدرەلرەي ناغلوب ادىرۇتتۇئ ڭىنرىسىم ەچىغرۇش پىترات نىدلاىۋاخ اسلوب
.ىدلاۋۈشۈچ اغىرۇتتۇئ ڭىنىرىلرەدارۇب ىزۆئ
ۋاسەئ ەۋ بۇقاي
قاھسىئ نىدمىھاربىئ :رۇدۇش اسلوب ىناياب ڭىنىلسەن ڭىنقاھسىئ ىلغوئ ڭىنمىھاربىئ 19
يىماررائ قىلقارۇتلوئ ادمارائ-ناداپ ەدىنىگرىك اقشاي قىرىق ىزۆئ قاھسىئ 20 .ىدلەرۆت
.ىدلائ اققۇلنۇتوخ ىناقبىر ناغلوب ىسىرىشمەھ ڭىننابلا يىماررائ پۇلوب ىزىق ڭىنلەئۇتېب ائۇد ەگىدنەۋادۇخ نۈچۈئ ىنۇتوخ ىزۆئ قاھسىئ ،چاغلوب سامغۇت اسلوب اقبىر اممەئ 21 رادىلىماھ اقبىر ىنۇتوخ ڭىنۇئ ،ىكقادنۇش .ىدىلڭائ ىنىسائۇد ڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ ،اسلىق ۇئ .ىدرۇت ىلىقشىلېئ نەلىب ىرىب-رىب لااب ىككىئ ىكىدىقىسروق ڭىنۇئ اممەئ 22 .ىدلوب ىلىغىروس نىدىدنەۋادۇخ پەد »؟نەميلاارۇت كىرىت قادناق نەم ،اسلوب قادنۇم« :اقبىر تىقاۋ نىدڭىچىئ .راب مۋوق ىككىئ ادڭىقىسروق ڭىنېس« :پەلزۆس اغڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ 23 .ىدراب بىلاغ ەگىلىبەق رىب ەنەي ىزۆئ ڭىنىلىبەق رىب پۇلوب اقشاب-اقشاب ،پىقىچ ەلىبەق ىككىئ
،ادناقشلانىقېي ىرىلنۈك تۇغۇت ڭىنۇئ 24 .ىدېد »ۇدىلىق تەمزىخ ەگىكىچىك ىڭوچ ،پىلېك نۈتۈپ ،پۇلوب لىزىق ىنىغلۇغۇت لاۋۋائ 25 .ىدىئ راب لااب كەزېكشوق ادىقىسروق ڭىنۇئ انام ىسىنىئ نىيېك نىدنائ 26 .ىديوق ۋاسەئ ىنىمسىئ ڭىنۇئ رلاۇئ .ىدىئ كەدىۋۇج كۈلكۈت ىنىدەب ىمسىئ ڭىنۇئ نىتبەۋەس ۇب .ىدلۇغۇت نىدىنيەك قۇلقۇتۇت ىنىنىپات ڭىنۋاسەئ نەلىب ىلوق زۆئ
.ىدىئ اتشاي شىمتائ قاھسىئ ادناغلۇغۇت رلاۇئ .ىدلۇيوق بۇقاي
بۇقاي نەلىب ۋاسەئ
ىلىگرۈي ادلاگڭاج ،پۇلوب نەگرەم اتسۇئ ىزۆئ ڭىنۋاسەئ ەدنەكسۆئ پانىغوي رلاىلاب ۇب 27 اسلوب قاھسىئ 28 .ىتتارۇتلوئ ادرىدېچ ،پۇلوب ىشىك رىب ادداس اسلوب بۇقاي نىكېل .ىدرۇت ڭىناقبىر نىكېل .ىدىئ قارمائ اغڭىنۇئ ،چاغرۇت پەي نىدىشۆگ راكىش ناغلىق ڭىنۋاسەئ نىدارھەس ۋاسەئ ،ادناغرۇشىپ مائات رىب بۇقاي ەۋىترەم رىب 29 .ىدىئ قارمائ اقبۇقاي ىزۆئ ڭەسرەب ىلىگېي اڭام نىتشائ لىزىق ۇب« :پەلزۆس اقبۇقاي ۋاسەئ 30 .ىدلەك پاقرىچېئ پىرېھ
.ىدلوب مودېئ ىتېئ ڭىنۇئ نىتبەۋەس ۇب .ىدېد »مىتتەك پاقرىچېئ پىرېھ نەم ىكنۈچ .ۇدىلوب پىتېس اڭام ىنڭىققەھ قىلىجنۇت ىدمەئ نەس ،اسلوب قادنۇئ« :پىرېب باۋاج بۇقاي نىكېل 31 ڭىنمىققەھ قىلىجنۇت ۇب ،ماسرۇت ىلىگلۆئ نەم انام« :پىلىق زۆس ۋاسەئ 32 .ىدېد »نىگرەب اغڭىنۇئ ۇئ ،ەسېد »نىغلىق مەسەق اڭام ىدمەئ« :ىزۆئ بۇقاي 33 .ىدېد »؟راب ىسىدياپ ەمېن اڭام نان اغۋاسەئ بۇقاي تىقاۋ ۇئ 34 .ىدرەب پىتېس اقبۇقاي ىنىققەھ قىلىجنۇت ،پىلىق مەسەق
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 39
قىلىجنۇت زۆئ اسلوب ۋاسەئ .ىتتەك پۇپوق ،پىچىئ-پەي ىزۆئ ۇب .ىدرەب ىنىمائات شام نەلىب
.ىدىنەگرۆك راخ ەچنۇش ىنىققەھ
26
ىشۇرۇت ادرارەگ ڭىنقاھسىئ
رىب اقشاب نىتقىلىچراچائ ىقلاۋۋائ ىكىدىتقاۋ ڭىنمىھاربىئ ەدىزۆئ ڭىنترۇي 1
ىھاشىداپ ڭىنرەليىنىتسىلىف اغرارەگ ىزۆئ قاھسىئ ،ادناغلوب قىلىچراچائ
نەس« :ىكىتتيېئ پۈنۈرۆك اغڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 2 .ىدراب اغىشېق ڭىنكىلامىبائ ەدىزۆئ ڭىنترۇي ۇب 3 .نىغرۇت اتترۇي ناغىدىرېب پەد اڭاس نەم ىكلەب ،يەمشۈچ اغرىسىم نەلىب نەس ىكنۈچ ،نەمىرېب تەكىرەب اڭاس ،پۇلوب راي اڭاس نەم ،ڭاسرۇتلوئ پۇلوب رىپاسۇم ىنمىمىسەق نەگرەب پىلىق اغمىھاربىئ ڭاتائ ،پىرېب ىنىسىممەھ ڭىنرلاترۇي ۇب اغڭىدلاۋەئ ۇب ەگىزۆئ ڭىنڭىلسەن ،پىلىق لاوت كەدرلازۇتلۇي ىكىدنامسائ ىنڭىدلاۋەئ 4 ،پۈزۈكتۈپ ڭىنڭىلسەن ڭىنېس اسلوب رەللىسەن ەممەھ ىكىدىزۈي رەي .نەمىرېب ىنىسىممەھ ڭىنرلاترۇي قلاۇق اغمىزاۋائ ڭىنېم اسلوب مىھاربىئ ىكنۈچ 5 .ۇدىپات تەكىرەب-تخەب نەلىب ىسىتىساۋ
»ىدرۈتلەك اجەب ىنمىرىلنامرەپ-نۇناق ،پلاقاس ىنمىرىلماكھەئ پۇتۇت ىنمۇقۇريۇب ،پىلېس
.ىدلاق پۇرۇت ادرارەگ ىزۆئ قاھسىئ نۈچۈئ ڭىنۇب 6 .ىدېد ۇب« :ىزۆئ ۇئ ،اسىروس نىدڭىنۇئ ادىسىرغوت ىنۇتوخ ڭىنۇئ ىرىلمەدائ ڭىنترۇي ۇئ اممەئ 7 قاھسىئ ،چاغلوب قىليارىچ ەكشۈنۈرۆك اقبىر ىكنۈچ .ىتتيېئ پەد »ۇدىلوب مەرىشمەھ ڭىنېم نىدىبەۋەس ڭىناقبىر ىرىلمەدائ ڭىنترۇي ۇب ،مەسېد ۇدىلوب مۇنۇتوخ ڭىنېم ۇب« :ىزۆئ
،نىيېك نىدناغرۇتلوئ تىقاۋ نۇزۇئ ەدرەي ۇئ نىكېل 8 .ىتقروق پەد »نىكىمرەرۈتلۆئ ىنېم اقبىر ىنۇتوخ زۆئ قاھسىئ انام ،اسىراق نىدىرىجنەپ كىلامىبائ ىھاشىداپ ڭىنرەليىنىتسىلىف زىسكەش ىزۆئ ۇب انام« :پىرىقچىق ىنقاھسىئ كىلامىبائ تىقاۋ ۇئ 9 .ۇدىرۇت پىشىنيوئ نەلىب
.ىدېد »ڭىتتيېئ پەد ›رۇدمەرىشمەھ ۇئ ‹ :نەس نۈچۈئ ەمېن .نەكىئ ڭۇنۇتوخ ڭىنېس
.ىدېد »مىدىئ نەگېد قادنۇش ،پەد نەميەگىملۈرۈتلۆئ نىدىبەۋەس ڭىنۇئ« :اغڭىنۇئ قاھسىئ نىدىچىئ ڭىنقلەخ ىخېت نەلىب ڭىنۇب ؟رۇدڭىنىغلىق ەمېن ۇب ەگزىب« :پىلىق زۆس كىلامىبائ 10 ڭىتتەرۈشۈچ اقھانۇگ ىنزىب ەدىقىرەت ۇب ؟ىدىمساملاق سات ىلىغلاۋىتېي نەلىب ڭۇنۇتوخ مىكرىب ڭىنىشىك ۇب ىكمىك« :پۇريۇب ەققلەخ ەممەھ ىزۆئ كىلامىبائ نىيېك نىدنائ 11 .ىدېد »؟ۇمسەمەئ
.ىدرەب مۈكۆھ پەد »نۇسلۈرۈتلۆئ مۇقوچ ،ەسگەت اغىنۇتوخ ىكاي ەگىزۆئ ۇئ ،چەگىلتەكىرەب ىنۇئ ەدنەۋادۇخ .ىدرۇت ىلىغلىق قىلىچناقھېد اتترۇي ۇئ اسلوب قاھسىئ 12 ىرېسناغراب ،پۈرۈتۆك شاب ىشىك ۇب ەدىقىرەت ۇب 13 .ىدلائ لۇسوھ ەسسەھ زۈي ەگرىب ىلىي چەكتەك پۇلوب لاوت ىرىللۇق ەۋ لااك نەلىب يوق ڭىنۇئ 14 .ىتتەك پۇلوب ڭوچ لاوت ،پىپېت جاۋار ڭىنمىھاربىئ ىسىتائ ڭىنۇئ نىتبەۋەس ۇب 15 .ىدرۇت ىلىغلىق تەسەھ اغڭىنۇئ رەليىنىتسىلىف ىزۆئ ڭىنرەليىنىتسىلىف ىنىسىممەھ ڭىنرلاقۇدۇق ناغىلوك ىرىللۇق ڭىنىسىتائ ادىتقاۋ ەدايىز نىدزىب نەس« :اققاھسىئ اسلوب كىلامىبائ 16 .ىتتەۋۇرۇدلوت نەلىب اپوت پۇرۇدنىت
40 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
نىدرەي ۇئ قاھسىئ تىقاۋ ۇئ 17 .ىدېد »نىكتەك نىدزىب ىدمەئ ،چەكتەك پىنىلچۈك ىزۆئ قاھسىئ نىدنائ 18 .ىدلاق پۇرۇتلوئ ادنائ ،پىكىت رىدېچ ادىسىداۋ رارەگ ،پىتېك ىزۆئ ڭىنرەليىنىتسىلىف نىيېك نىدنەگلۆئ ىسىتائ پىنىلوك ادىتقاۋ ڭىنمىھاربىئ ىسىتائ ىنىرىلمىسىئ ناغيوق پۇيوق ىرىگلىئ ىسىتائ اغرلاۇئ ،پىتىلوك ەنەي ىنرلاقۇدۇق نەكتەۋۇرۇدنىت نىقېئ رىب ەدىنىگرۈي پلاوك-پلاوك ادىداۋ اسلوب ىرىللۇق ڭىنقاھسىئ 19 .ىديوق پۇيوق ەنەي ىرىلىچىداپ ڭىنقاھسىئ ىرىلىچىداپ ڭىنرارەگ نىكېل 20 .ىدلاۋىپېت ىنىقۇدۇق ڭىنقلاۇب ادىسىرغوت ڭىنۇب رلاۇئ .ىتتيېئ پەد »رۇدىكڭىنزىب اسلوب ۇس ۇب« :پىلېق پىشىلات نەلىب ىنقۇدۇق رىب اقشاب ەنەي رلاۇب 21 .ىدىتائ پەد كەسېئ ىنقۇدۇق ۇب ىزۆئ قاھسىئ ،چاقشۇقوس ىنىمسىئ ڭىنۇب قاھسىئ نۈچۈئ ڭىنۇئ .ىدلاق پىشىلات ۇمىدىسىرغوت ڭىنۇب رلاۇئ ،اسىلوك رىب ۇمادنائ ،پىرېب ەگرەي اقشاب ،پىتېك نىدرەي ۇئ نىيېك نىدنائ 22 .ىدىتائ پەد انتىس ڭىنۇئ ۇئ نىتبەۋەس ۇب .ىدىمشىلىق شلاات ادىسىرغوت ڭىنۇب نىكېل ،ىدىلوك ىنقۇدۇق قۇلقۇرۇئ اتترۇي ۇب ،نىيېك نىدنەگرەب ياج ەگزىب ەدنەۋادۇخ ىدمەئ« :پۇيوق توبوخەر ىنىتېئ
،ادناغراب اغابېشرەب پىتېك نىدنائ ۇئ اممەئ 23 .ىدېد »زىميلالاوب ڭىنمىھاربىئ ڭاتائ ،ماسلوب نەم« :ەگىزۆئ ڭىنۇئ پۈنۈرۆك اغڭىنۇئ ىسىچېك ۇئ ەدنەۋادۇخ 24
،پىرېب تەكىرەب اڭاس ،پۇلوب راي اڭاس نەم ىكنۈچ ،نىغىمقروق نەس .نەمرۇدىسىرڭەت ىنھاگنابرۇق رىب ادنائ ۇئ تىقاۋ ۇئ 25 .ىدېد »نەمىلىق لاوت نۈچۈئ مىھاربىئ مەدنەب ىنڭىدلاۋەئ نىدنائ .ىتكىت ىنىرىدېچ ەدىزۆئ ڭىنرەي ۇئ ،پىلىق ائۇد اغىمسىئ ڭىنىدنەۋادۇخ ،پاساي زۆئ كىلامىبائ اممەئ 26 .ىديوق پلاوك ىنقۇدۇق رىب ەدرەي ۇئ ىرىللۇق ڭىنقاھسىئ نىيېك ڭىنۇئ ،پىتېك نىدرارەگ ،پۇشوق ەگىزۆئ ىنلوكىف ىشېبرەكشەل نەلىب تاززۇخائ ىسىنىغائ نىدنەكتەۋىلغوق نىدرلاڭارائ ،پۈرۆك ناماي ىنېم« :اغرلاۇئ قاھسىئ نىكېل 27 .ىدراب اغىشېق
،قاسلوب زىب« :پىلىق زۆس رلاۇئ 28 .ىدېد »؟رلاڭىدلەك اغمىشېق ڭىنېم نۈچۈئ ەمېن ،نىيېك زىب ەۋ اسلوب ۇئ ‹ :قۇلۇرغوت نەس ،پۈرۆك نىيات ىنىنىغلوب نەلىب نەس ڭىنىدنەۋادۇخ لوق اغڭىنۇئ زىب ،پىشىلىق ەدھەئ نەلىب ڭىنۇئ ،پىرېب مەسەق ەگزىمىرىب-رىب ،قاسلوب نەسېئ-نامائ ىنۇئ ،ياملىق ىنىمېن رىب اقشاب نىتقىلىشخاي ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،پۇرۇت يەمزۈكگەت ىكنۈچ .قۇدلىق لايىخ پەد ›ىلياتىتخوت پەد نۇسىملىق رەرەز ەگزىب ۇمۇئ 29 ،كەدنەگزۈكتەك ۇئ 30 .ىدېد »نەسرۇدمەدائ ناغنىلىق اتائ ىتىكىرەب-تخەب ڭىنىدنەۋادۇخ ،ڭاسلوب نەس ىسىتەئ 31 ،پىچىئ-پەي اسلوب رلاۇئ .ىدرەب پىلىق تەپايىز رىب ەگىزۆئ ڭىنرلاۇئ ۇئ تىقاۋ ڭىنۇئ رلاۇئ ،اسلاس اغلوي ىنرلاۇئ قاھسىئ ،نىيېك نىدناغلوب پىشىلىق مەسەق ،پۇپوق رەھەس
.ىتتەك نامائ-چنىت نىدىشېق
:پىرېب رەۋەخ نىدىسىرغوت قۇدۇق ناغىلوك رلاۇئ ،پىلېك ىرىللۇق ڭىنقاھسىئ ىنۈك ۇئ 32 ۇب .ىديوق ابېش ىنىمسىئ ڭىنۇئ ۇئ نىدنائ 33 .ىتتيېئ اغڭىنۇئ پەد »قۇتپات ۇس زىب« اتقاملاتائ پەد ابېشرەب ەچىگنۈك ۇب ىمسىئ ڭىنرەھەش ۇب نىتبەۋەس
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 41
ىرىلنۇتوخ ڭىنۋاسەئ
يىتتىخ نەلىب تىدۇھەي ىزىق ڭىنىرەئەب ناغلوب يىتتىخ ەدنەگرىك اقشاي قىرىق ۋاسەئ 34
نەلىب قاھسىئ اسلوب رلاۇب اممەئ 35 .ىدلائ اققۇلنۇتوخ ىنتامىساب ىزىق ڭىننولېئ ناغلوب
.ىدلوب بەۋەس اغىقىلىپاخ لۈڭۆك ڭىناقبىر
27
ىشىدلائ ىنىسىتائ ڭىنبۇقاي
ىلغوئ ڭوچ ىزۆئ ۇئ .ىدلاق يەمرۆك ىرىلزۆك پىتېك پىرېق اسلوب قاھسىئ 1
:پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ ۇئ .ىتتيېئ پەد »مۇلغوئ يەئ« :اغڭىنۇئ ،پىرىقچىق ىنۋاسەئ ناغىدىلۆئ اممەئ ،مىتتەك پىرېق ىدمەئ نەم انام« :پەلزۆس اغڭىنۇئ ۇئ 2 .ىدېد »نەم انام« ىنڭىياي نەلىب قاداس ،پىلېئ ىنڭىرىلقۇدباج غاراي ڭاسلوب نەس 3 .نەميەملىب ىنمۈنۈك ىشخاي كەدۈگنۈيۆس نەم 4 ،پىلېك پلاۋۇئ ۋۇئ رىب نۈچۈئ نەم ،پىقىچ اغلاگڭاج پۈرۈتۆك نەلىب مۈلڭۆك ىرىگلىئ نىتسەملۆئ ،پەي ىنۇئ نەم .نىگرۈتلەك اڭام ،پۇرۇشىپ ىنمائات رىب ناقتيېئ اغۋاسەئ ىلغوئ زۆئ ڭىنقاھسىئ ىزۆئ اقبىر نىكېل 5 .ىدېد »يلاىق ريەخىيائۇد اڭاس تىقاۋ ۇئ 6 .ىتتەك پىقىچ اغلاگڭاج ىلىگلەك پلاۋۇئ ۋۇئ اسلوب ۋاسەئ .ىدلاق پلاڭائ ىنىزۆس
7 :ەگىزۆئ ڭىنۋاسەئ ڭاكائ ڭىنڭاتائ ماسلوب نەم انام« :پىلىق زۆس اقبۇقاي ىلغوئ ىزۆئ اقبىر ىرىگلىئ نىتسەملۆئ ،پەي ىنۇئ نەم .نىكتەئ ىنمائات رىب كىلىززەم ،پىلېك پىلېئ ۋۇئ اڭام ‹ نەس ىدمەئ 8 .مىدلاق پلاڭائ ىنىنىقتيېئ پەد ›يلاىق ريەخىيائۇد اڭاس ادىدلائ ڭىنىدنەۋادۇخ
،پىرېب اغىداپ لاھرەد نەس 9 .نىغلىق ىنمىنىغىديۇريۇب ،پىلېس قلاۇق ەگمۈزۆس ،مۇلغوئ يەئ
،پىلېئ ىنرلاۇئ نەم .نىگلەك پىلېئ اڭام ىنقلاغوئ ىككىئ ىشخاي نىدىچىئ ڭىنرەلىكچۆئ ڭىنڭاتائ ىنۇئ نەس 10 .يلاىق راييەت نۈچۈئ ڭىنۇئ ىنمائات رىب كىلىززەم ناغىدىنۈيۆس ڭاتائ ۇئ 11 .ىدېد »ياغلىق ريەخىيائۇد اڭاس ىرىگلىئ نىتسەملۆئ ،پەي ۇئ .نىگرىك پىلېئ اغىدلائ نەم ،پۇلوب ىشىك رىب كۈلكۈت اسلوب ۋاسەئ ماكائ انام« :پەلزۆس اغاقبىر ىسىنائ بۇقاي تىقاۋ ىچمادلائ ەدىرىزەن ڭىنۇئ نەم ،اسقاب پۇتۇت ىنېم ماتائ 12 ؟ۇمسەمەئ ىشىك زىسكۈت مۈزۆئ يەئ« :پەلزۆس اغڭىنۇئ ىسىنائ 13 .ىدېد »؟نىكىمنەمراپات تەنەل اغىنروئ تەكىرەب ،پۇلوب پىرېب ،پىلېس قلاۇق ەگمۈزۆس نەس اممەئ .نۇسگەت اڭام تەنەل ناغىدىگېت اڭاس مۇلغوئ
.ىدېد »نىگرۈتلەك اڭام ىنرلاقلاغوئ ىسىتائ ڭىنۇئ ىسىنائ ،ەسرەب اغىسىنائ پىلېك پىلېئ ىنرلاۇئ ،پىرېب ۇئ تىقاۋ ۇئ 14 ىلغوئ ىجنۇت ىزۆئ اقبىر نىيېك نىدنائ 15 .ىدلىق راييەت ىنمائات رىب كىلىززەم كەدۈگنۈيۆس كىچىك ،پىلېئ ىنىرىلنىگېئ ىشخاي ڭەئ راب ادىنېي ڭىنۇئ ەدىيۆئ ،پۇلوب ىكڭىنۋاسەئ زىسكۈت ڭىنىنيوب نەلىب ىرىللوق ڭىنۇئ ىنىسىرېت ڭىنرلاقلاغوئ 16 ،پۈرۈديىك اقبۇقاي ىلغوئ
.ىدرەب اغىلوق ڭىنبۇقاي ىلغوئ ىننان نەلىب مائات كىلىززەم نەكتەئ ىزۆئ 17 ،پلاپاچ اغىرىلياج
،نەم انام« :پىلىق زۆس ۇئ .ىدېد »ماتائ يەئ« :پىرىك اغىشېق ڭىنىسىتائ ىزۆئ ۇئ ،ەسرەب 18
ڭۇلغوئ ڭوچ نەم« :پىرېب باۋاج اغىسىتائ بۇقاي 19 ،ەسېد »مۇلغوئ يەئ ،نەسرۇدمىك نەس
42 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
،پەي نىدىشۆگ ڭىنمۇۋۇئ ،پۇرۇتلوئ پۇپوق ىدمەئ .مىدلىق كەدڭىنىقتيېئ اڭام .نەمرۇدۋاسەئ
،مۇلغوئ يەئ« :اقبۇقاي قاھسىئ تىقاۋ ۇئ 20 .ىدېد »نىغلىق ريەخىيائۇد اڭام نەلىب ڭۈلڭۆك ەدنەۋادۇخ ڭىرڭەت« :پىرېب باۋاج ۇئ ،ەسېد »؟ڭىتپات مادلىئ ەچنۇش ىنۇئ پۇلوب قادناق قارنىقېي ،مۇلغوئ يەئ« :پەلزۆس اقبۇقاي قاھسىئ نىدنائ 21 .ىدېد »ىدلىق ناسائ ىنمىشىئ
،ەسېد ىنۇش 22 .ىدېد »ياقاب پلاىس ،پەد ۇمسەمەئ ،ۇمۋاسەئ مۇلغوئ تسار ىنېس نەم .نىگلەك ڭىنۋاسەئ اسلوب لوق« :پىقېب پلاىس ىنۇئ ۇئ .ىدراب نىقېي اغىشېق ڭىنقاھسىئ ىسىتائ بۇقاي ىرىللوق ڭىنۇئ 23 ،پىتيېئ پەد »رۇدىزاۋائ ڭىنبۇقاي ىزۆئ زاۋائ نەلىب ىنىغلوب كەدىلوق
،پىلېق ياملايۇنوت ىنۇئ نۈچۈئ ىنىغلوب كۈلكۈت كەدىرىللوق ڭىنۋاسەئ ىسىكائ اسلوب
»؟نەسۇمۋاسەئ مۇلغوئ تسار نەس« :ىزۆئ ۇئ اممەئ 24 .ىديوق پىلىق ريەخىيائۇد اغڭىنۇئ پىلېئ ىنمائات« :پىلىق زۆس ۇئ 25 .ىدېد »نەمرۇدنەم« :پىرېب باۋاج ۇئ .ىدىروس پەد
»يلاىق ريەخىيائۇد اڭاس نەلىب مۈلڭۆك ،پەي نىدىشۆگ ڭىنىۋۇئ ڭىنمۇلغوئ نەم .نىگلەك نىدنائ 26 .ىتچىئ ۇئ ،ەسرۈتلەك ۇمىنباراش ،پەي ۇئ ،ەسرۈتلەك اغڭىنۇئ ىنۇب بۇقاي .ىدېد ڭىنۇئ ۇئ 27 ،ەسېد »نىگيۆس ىنېم ،پىلېك ىدمەئ ،مۇلغوئ يەئ« :اغڭىنۇئ قاھسىئ ىسىتائ ريەخىيائۇد اغڭىنۇئ ،پارۇپ ىنىقىرۇپ ڭىنىنىگېئ ڭىنۇئ ىسىتائ .ىديۆس ىنۇئ پىرېب اغىشېق ڭىنارھەس نەگىلتەكىرەب ەدنەۋادۇخ اسلوب ىقىرۇپ ڭىنمۇلغوئ انام« :ىكىتتيېئ پىلىق اتائ نىدىكىلزىمېس ڭىنرەي نەلىب ىمىنبەش ڭىننامسائ اڭاس ادۇخ 28 .رۇتشاشخوئ اغىقىرۇپ اڭاس رەلىپىئات ،پىلىق تەمزىخ اڭاس رلامۋوق 29 .يەگرەب لاوت ىنباراش نەلىب قىلشائ ،پىلىق اڭاس ىزۆئ ڭىنىرىللۇغوئ ڭىنڭانائ .نەسياغلوب اجوخ ەگڭىرىلرەدارۇب زۆئ نەس .نۇسلىگېئ رلاناغلىق ريەخىيائۇد اڭاس ،پۇلوب نۇئلەم ىرىبرەھ ڭىنرلاناغۇقوئ تەنەل اڭاس ،نۇسلىگېئ
.ىدېد »نۇسلوب كەرابۇم نىدىشېق ڭىنقاھسىئ ىسىتائ ىزۆئ بۇقاي ،پۇلوب پىلىق ريەخىيائۇد اقبۇقاي قاھسىئ اممەئ 30 ىنمائات رىب كىلىززەم ۇمۇئ 31 .ىدلەك پىنېي نىدۋۇئ ۋاسەئ ىسىكائ ناماھ ناغلوب پىقىچ ڭىنىلغوئ زۆئ ،پۇپوق ماتائ« :ەگىزۆئ ڭىنىسىتائ ،پىرىك پىلېئ اغىشېق ڭىنىسىتائ ،پىتېئ قاھسىئ ىسىتائ 32 .ىدېد »نۇسلىق ريەخىيائۇد اڭام نەلىب ىلڭۆك زۆئ ،پەي نىدىشۆگ ڭىنىۋۇئ
»نەمرۇدۋاسەئ ڭۇلغوئ ڭوچ نەم« :پىرېب باۋاج ۇئ .ىدېد »؟نەسرۇدمىك نەس« :اغڭىنۇئ پىلېئ ،پلاۋۇئ ۋۇئ ىرىگلىئ ،اسلوب قادنۇئ« :پىتېك پەرتىت ىتىياھان قاھسىئ 33 ،ەسېد ريەخىيائۇد اغڭىنۇئ ،پەي نىدىسىممەھ نەم ەتسەملەك نەس ؟ىدىئ مىك ىزۆئ ڭىننەگلەك ڭىنىسىتائ ۋاسەئ 34 .ىتتيېئ پەد »ۇدىپات تەكىرەب-تخەب ىزۆئ ۇئ ،اسلوب قادناقرەھ .مىدلىق اڭام ،ماتائ يەئ« :اغىسىتائ پىلىق دايرەپ نەلىب ناغىپ قىچچائ كۈلنۈئ ادناغىلڭائ ىنىزۆس اڭاس نەلىب ەليىھ ڭاكۇئ ڭىنېس« :پىلىق زۆس ىزۆئ ۇئ 35 .ىدېد »نىغلىق ريەخىيائۇد مەھ ىتېئ ڭىنۇئ تسار« :ىكىتتيېئ ۇئ 36 .ىدېد »ۇتپىتېك پىلېئ ىنڭىريەخىيائۇد ناغىدىگېت قىلىجنۇت لاۋۋائ .ناقترات نىدمىقىچاپ ەۋىترەم ىككىئ ىنېم ۇئ ىدمەئ ؟ۇمسەمەئ بۇقاي پەد »ۇتپىتېك پىلېئ ۇمىنمىريەخىيائۇد ناغىدىگېت اڭام ىدمەئ انام .ىدلاۋىلېئ ىنمىققەھ اغۋاسەئ ،پىرېب باۋاج قاھسىئ 37 .ىدېد »؟ۇمىدىملاق ڭىريەخىيائۇد نۈچۈئ نەم« :پىتيېئ لۇق ەگىزۆئ ڭىنۇئ ىنىرىلرەدارۇب ەممەھ ،پىلىق اجوخ اڭاس ىنۇئ نەم انام« :ىكىتتيېئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 43
xxxx ،مۇلغوئ يەئ ىدمەئ .مۈدرۈدنەلتەۋۋۇق ىنۇئ نەلىب باراش ەۋ قىلشائ ،پىرېب پىلىق ڭىريەخىيائۇد رىب زۇغلاي ،ماتائ يەئ« :پىلىق زۆس اغىسىتائ ۋاسەئ 38 .ىدېد »؟يلاىق ەمېن زاۋائ كۈلنۈئ ۋاسەئ ،پەد ىنۇش .ىدېد »نىغلىق ريەخىيائۇد مەھ اڭام ،ماتائ يەئ ؟ۇمىدىئ راب ڭىياج قارۇتلوئ ،انام« :ىكىتتيېئ پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ قاھسىئ ىسىتائ 39 .ىدىلغىي نەلىب
.نۇسلوب قارىي نىدىمىنبەش ڭىننامسائ ىكىدىتسۈئ ،پۇلوب ىرېن نىدىكىلزىمېس ڭىنرەي چۈك نىكېل .نەسىلىق تەمزىخ اغڭاكۇئ پىلىق تەقوئ نەلىب ڭىچىلىق ،ڭاسلوب نەس 40
.ىدېد »نەسىرۇدنۇس پىلېئ نىدڭۇنيوب ىنىقۇرۇتنۇيوب ڭىنۇئ ادڭىنىقپات تەۋادائ اقبۇقاي نىدىبەۋەس ڭىنريەخىيائۇد ناغلىق اغڭىنۇئ ىسىتائ اسلوب ۋاسەئ اممەئ 41 پىشىلنىقېي ىرىلنۈك مەتام ڭىنماتائ« :ەدىلڭۆك زۆئ ۋاسەئ ،ىكقادنۇش .ىدلوب ناغىدىلىق اغاقبىر نىكېل 42 .ىدلىق لايىخ پەد »نەمىتېۋۈرۈتلۆئ ىنبۇقاي ماكۇئ نەم نىيېك .ىدلاق ىنبۇقاي ىلغوئ كىچىك ىزۆئ ۇئ ،ەدىنىكتەي ىرىۋەخ ڭىنىرىلزۆس ۇب ڭىنۋاسەئ ىلغوئ ڭوچ ەگىزۆئ نەلىب ىتىيىن ڭىنشۈرۈتلۆئ ىنېس ۋاسەئ ڭاكائ انام« :ىكىتتيېئ اغڭىنۇئ ،پىتراقچىق اغناراھ پۇپوق ،پىلېس قلاۇق ەگمۈزۆس ،مۇلغوئ يەئ ىدمەئ 43 .ۇدىرۇت پىرېب ىللەسەت ڭىنۇئ كىلىچۇغلىسېب ىپىزەغ ڭىنڭاكائ 44 ،پىتېك پىچېق اغىشېق ڭىننابلا مىنىقغۇترىب كىلىچۇغۇتنۇئ ىنڭىنىغلىق ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،پىنېي نىدىقىچچائ ڭاكائ 45 ،پۇرۇت ادىشېق نىدرەي ۇئ ىنېس ،پىتەۋەئ ىشىك نەم نىيېك نىدنائ .نىغرۇت پۇرۇت ادنائ نۈك ەچچەنرىب اممەئ 46 .ىدېد »يلااق مۇرھەم نىدرلاڭەلىككىئ ەدنۈك رىب نۈچۈئ ەمېن .نەمىلېك پۇرۇدلائ نىدمىنېج نىدىبەۋەس ڭىنرلازىق ناغلوب يىتتىخ ،ماسلوب نەم« :پەلزۆس اققاھسىئ ىزۆئ اقبىر ىننۇتوخ رىب كەدرلازىق ۇش ىكىتترۇي ۇب نىدىرىلزىق ڭىنرلايىتتىخ بۇقاي رەگەئ .مىتتەك پۇيوت
.ىدېد »راب ىسىدياپ ەمېن ڭىنمىكىلكىرىت ،اسلائ
28
ىشىچېق ڭىنبۇقاي
ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،پىلىق ريەخىيائۇد اغڭىنۇئ ،پىرىقچىق ىنبۇقاي قاھسىئ تىقاۋ ۇئ 1
پۇپوق ىكلەب 2 ،ياملائ نۇتوخ نىدىرىلزىق ڭىنرلايىنائاناق ڭاسلوب نەس« :پەلىكېج ىنىقغۇترىب ڭىنڭانائ نىدرەي ۇئ ،پىرېب ەگىيۆئ ڭىنلەئۇتېب ىسىتائ ڭىنڭانائ اغمارائ-ناداپ ىنېس ،پىرېب تەكىرەب اڭاس ىزۆئ ادۇخ قەلتۇم-رىداق 3 .نىغلائ نۇتوخ نىدىرىلزىق ڭىننابلا ەۋ اڭاس ىنىتىكىرەب ڭىنمىھاربىئ 4 ،پىتىدلوغ ىنېس كەدۇققىچ نىدنەس مۋوق لاوت ،پۇتۇۋائ پۇلوب رىپاسۇم ڭۈزۆئ ،پىرېب اغمىھاربىئ ادۇخ ،ىكقادنۇش .يەگرەب ەگڭىلسەن نەلىب نەس
،اسلاس اغلوي ىنبۇقاي قاھسىئ ،پەد ىنۇش 5 .ىدېد »نەسياغلائ سارىم ىنترۇي ۇب ناغرۇت ڭىنۋاسەئ نەلىب بۇقاي ،پۇلوب ىلغوئ ڭىنلەئۇتېب يىماررائ ،پىڭېم اغمارائ-ناداپ ىزۆئ ۇب
.ىدراب اغىشېق ڭىننابلا ناغلوب ىنىقغۇترىب ڭىناقبىر ىسىنائ نۇتوخ اغمارائ-ناداپ ىنۇئ ،پىلىق ريەخىيائۇد اقبۇقاي ڭىنقاھسىئ ىزۆئ ڭىنۋاسەئ نىكېل 6 ڭىنرلايىنائاناق نەس« :پەلىكېج ادىنىغلىق ريەخىيائۇد اغڭىنۇئ ،پىتەۋەئ نۈچۈئ قاملائ
44 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
اغىسىنائ-اتائ زۆئ ۇمڭىنبۇقاي 7 ،پىلېق پۇقۇئ ىنىنىقتيېئ پەد »نىغىملائ نۇتوخ نىدىرىلزىق ڭىنرلايىنائاناق« :ىزۆئ ۋاسەئ 8 ،ەدىنىگرۆك ىنىنىكتەك اغمارائ-ناداپ ،پىلىق تەئاتىئ ڭىنلىئامسىئ 9 ،پىلېق پىلىب پەد »نەكىئ رەنۈرۆك ناماي ەدىرىزەن ڭىنماتائ اسلوب ىرىلزىق
،پۇلوب ىزىق ڭىنلىئامسىئ ىلغوئ ڭىنمىھاربىئ ەگىتسۈئ ڭىنىرىلنۇتوخ راب ،پىرېب اغىشېق
.ىدلائ اققۇلنۇتوخ ىنتلااھام ناغلوب ىسىرىشمەھ ڭىنتويابەن پىتېپ نۈك ،پىتېي ەگرەي رىب 11 ،پىڭېم ەكپەرەت ناراھ ،پىقىچ نىدابېشرەب اسلوب بۇقاي 10 اغىتسائ ڭىنىشېب ،پىلېئ ىنشات رىب نىدرلاشات ىكىدرەي ۇش ،پۇلوب ىچقامنوق ادنائ چەكتەك رىب نەكتەي اغنامسائ ىچۇئ انام ،ەسرۆك ەدىشۈچ ىزۆئ ۇئ 12 .ىتتاي ىلىغىلخۇئ ادنائ ،پۇيوق انام 13 .ىتتارۇت پۈشۈچ-پىقىچ نىدڭىنۇئ ىرىلىتشىرەپ ڭىنادۇخ ،پىنىلكىت ەدرەي اتوش ىسىرڭەت ڭىنمىھاربىئ ڭاتائ ،ماسلوب نەم« :پىلىق زۆس ،پۇرۇت ەدىسىپۆت ڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ نەس ىنترۇي ۇب ناقتاي نەس مۈزۆئ نەم .نەمرۇدىدنەۋادۇخ ناغلوب ىسىرڭەت ڭىنقاھسىئ نەلىب ڭۈزۆئ نەس ،پۇلوب لاوت كەدىقىرپۇت ڭىنرەي اسلوب ڭىلسەن 14 .نەمىرېب اغڭىدلاۋەئ نەلىب ىسىتىساۋ ڭىنڭىلسەن نەلىب نەس ،پىلىيېي اقبۇنەج نەلىب لامىش ،ەققرەش نەلىب برەغ
،پۇلوب نەلىب نەس نەم انام 15 .ۇدىپات تەكىرەب-تخەب رەلىلىبەق ەچراب ىكىدرەي نەلىب ىنمۈزۆس ناقتيېئ اڭاس ،پىلېك پۇرۇدناي ىنېس اقترۇي ۇب ،پلاقاس ىنېس ،ڭاسراب ەگرەيەق
:پىنىغيوئ بۇقاي نىدنائ 16 .نەكىئ ناغرۇت پەد »نەميامىلشات ىنېس كىلىچۈگىمزۈكتۈپ
:پىتېك پۇقروق 17 ،پەد »نەمنەكىئ نەگىملىب نەم نىكېل ،رۇدىدرەي ۇب ەدنەۋادۇخ زىسكەش« نىدىسىزاۋرەد ڭىننامسائ نەلىب ىتيەب ڭىنادۇخ ىزۆئ ۇب !نەكىئ رەي رىب سەددەقۇم قادناق ۇب«
.ىتتيېئ پەد »رۇتسەمەئ ەمېن رىب اقشاب نۇسلوب ەگلەب ،پىلېئ ىنشات ناغيوق اغىتسائ ڭىنىشېب ،پۇپوق رەھەس ەدنەگىتەئ بۇقاي 18 اممەئ .ىدىتائ پەد لەتيەب ىنىمسىئ ڭىنياج ۇئ 19 ،پۇيوق پۇيۇق غاي ەگىتسۈئ ،پەلكىت ،پەد ڭىنېم ادۇخ رەگەئ« :پىلىق ەدەۋ رىب بۇقاي نىدنائ 20 .ىدىئ زۇل ىتېئ ڭىنياج ۇئ ىرىگلىئ نەم 21 ،پۇرۇت پىرېب نىگېئ ىلىگيىك ،نان ىلىگېي ،پلاقاس ىنېم ەدمىرىپەس ۇب ،پۇلوب نەلىب ەگلەب نەم 22 ،پۇلوب مىرڭەت ڭىنېم ەدنەۋادۇخ ،ماسراب پىنېي نەسېئ-نامائ ەگىيۆئ ڭىنماتائ ناغىدىرېب اڭام نەس .نۇسلوب ىتيەب ڭىنادۇخ ىزۆئ ڭىنشات ۇب ناغيوق پەلكىت ،پەد نۇسلوب
.ىدېد »نەمىرۇت پىرېب اڭاس ىنىشۈلۈئ رىب نىدنوئ ڭىنرەلىسرەن
29
ىشۇرۇق ەلىئائ ەۋ ىشۇرۇت نەلىب نابلا ڭىنبۇقاي
xxx xxxxxxx xxxx ،اسىراق ۇئ 2 .ىتتەي اغىترۇي قرەش پۈرۈي ،پىتېك بۇقاي نىدنائ 1
ڭىنقۇدۇق ۇب قلەخ ىكنۈچ ،ۇدىرۇت يوق پوت چۈئ ادىنېي ڭىنۇئ ،پۇلوب قۇدۇق
3 ،پۇلوب قۇلقۇيوق شات رىب ڭوچ اغىزغائ ڭىنقۇدۇق .ىتتارىغۇس ىنىرىلىداپ نىدىزۆئ ڭىنشات ىكىدىزغائ ڭىنقۇدۇق رەلىشىك ،اسلىغىي ەگرەي ۇئ ىسىممەھ ڭىنرلاىداپ ناچاقرەھ اغىنروئ زۆئ اغىزغائ ڭىنقۇدۇق ەنەي ىنشات نىدنائ ،پىرىغۇس ىنرلايوق ،پىتېۋىتىلىمۇي ىنىزۆئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 45
»؟رەلىسنەكىئ كىلرەي ەن ،مىرىلرەدارۇب يەئ« :پىلىق زۆس ەگرەلمەدائ بۇقاي 4 .ىتتايوق ڭىنروھان رەلىس« :نىدرلاۇئ ۇئ 5 .ىتتيېئ پەد »زىمرۇتقىلناراھ زىب« :ىزۆئ ڭىنرلاۇئ .ىدېد ۇئ« :نىدرلاۇئ ۇئ 6 .ىدېد »زىميۇنوت« :رلاۇئ .ىدىروس پەد »؟رەلىسمۇنوت ىننابلا ىلغوئ ەلىھار ىزىق انام .ۇدىتاۋۇرۇت تەملااس« :پىرېب باۋاج رلاۇئ ،اسىروس پەد »؟ۇمتەملااس ىزۆئ لام ،پۇلوب زىگېئ ىخېت نۈك انام« :ىزۆئ ۇئ 7 .ىدېد »ۇدىتاۋىلېك نەلىب ىرىليوق ڭىنۇئ باۋاج رلاۇئ 8 .ىدېد »رلاڭىقېب پىرېب ،پىرىغۇس ىنرلايوق .ىدىملوب ىخېت تىقاۋ ناغىدىلىغىي نىدىزغائ ڭىنقۇدۇق ىنشات ،پىغىي ىنرلاىداپ ەممەھ لاۋۋائ .زىمياملىق قادنۇم ،قاي« :پىرېب
.ىدېد »زىمىرىغۇس ىنرلايوق نىيېك ،پىتېۋىتىلىمۇي پىتېي نەلىب ىرىليوق ڭىنىسىتائ ىزۆئ ەلىھار ،ادىنىغرۇت پىشىلپەگ نەلىب رلاۇئ ىخېت ۇئ 9 ىزىق ڭىننابلا ىنىقغۇترىب ڭىنىسىنائ بۇقاي 10 .ىتتاقاب ىنرلاۇئ اسلوب ۇئ ىكنۈچ .ىدلەك ىزۆئ ۇئ ،ەدنەگرۆك ىنىرىليوق ڭىننابلا ىنىقغۇترىب ڭىنىسىنائ نەلىب ىزۆئ ڭىنەلىھار ڭىننابلا ىنىقغۇترىب ڭىنىسىنائ ،پىتېۋىتىلىمۇي ىنشات نىدىزغائ ڭىنقۇدۇق ،پىرېب پۇپوق
.ىدرۇت ىلىغىلغىي نەلىب زاۋائ كۈلنۈئ ،پۈيۆس ىنەلىھار بۇقاي نىدنائ 11 .ىدراغۇس ىنىرىليوق
»نەمىلوب ىلغوئ ڭىناقبىر ،پۇلوب ىنىقغۇت ڭىنڭاتائ ،ماسلوب نەم« :ەگەلىھار ىزۆئ بۇقاي 12
.ىدرەب رەۋەخ اغىسىتائ ،پىرېب پۈرۈگۈي ۇئ ،ەسېد اغىدلائ ڭىنۇئ ،ادناغىلڭائ ىنىرىۋەخ ڭىنبۇقاي ىلغوئ ڭىنىسىرىشمەھ زۆئ نابلا 13 اغنابلا ىزۆئ بۇقاي نىدنائ .ىدلەك پلاشاب ەگىيۆئ ،پۈيۆس پلاقاچۇق ىنۇئ ،پىرېب پۈرۈگۈي نەلىب كەڭۆس ڭىنېم ،ڭاسلوب نەس« :اغڭىنۇئ نابلا 14 ،ەسرەب پەد ىنىرىلەقەۋ نەكتۆئ نىدنائ 15 .ىدلاق پاتخوت ەچيائ رىب ادىشېق ڭىنۇئ ۇئ نەلىب ڭىنۇب .ىدېد »نەسرۇدمۈشۆگ تەمزىخ اغراكىب اڭام ،چاغلوب مىنىقغۇت ڭىنېم ،ڭاسلوب نەس« :پەلزۆس اقبۇقاي نابلا ڭىننابلا ىدمەئ 16 .ىدېد »نىگرەب پەد اڭام ىنڭىشىلېئ ىققەھ شىئ ەمېن ىدمەئ ؟ۇمنەسىلىق ڭىنايېل نىكېل 17 .ىدىئ ەلىھار ىتېئ ڭىنىكىچىك ،ايېل ىتېئ ڭىنىڭوچ ،پۇلوب ىزىق ىككىئ ڭىنبۇقاي 18 .ىدىئ نەكشىلېك ەۋ قىليارىچ اسلوب ەلىھار ،ىدىئ قارسۇس ىگڭەر ڭىنىرىلزۆك ەتتەي اڭاس نۈچۈئ ەلىھار ڭىزىق كىچىك ڭىنېس نەم« :اغنابلا ،چاغلوب قىشائ ەگەلىھار ىزۆئ اڭاس نىدمىنىگرەب ەگىشىك اقشاب ىنۇئ« :پىرېب باۋاج نابلا 19 .ىدېد »يلاىق تەمزىخ لىي
.ىدېد »نىغرۇت ەدىكڭىنېم ىدمەئ .ۇدىلوب ىشخاي مىنىگرەب
،چەگرۆك ىشخاي لاوت ىنۇئ ۇئ اممەئ .ىدلىق تەمزىخ لىي ەتتەي نۈچۈئ ەلىھار اسلوب بۇقاي 20 مىرىلنۈك انام« :پەلزۆس اغنابلا بۇقاي نىدنائ 21 .ىدنۈرۆك كەدنۈك ەچچەنرىب اغڭىنۇئ رلالىي ۇب نابلا 22 ،ەسېد »يەرىك اغىشېق ڭىنۇئ نەم .نىگرەب اڭام ىنمۇنۇتوخ ىدمەئ .ىتتۈپ اسلوب ڭوچ ىزۆئ ۇئ ادناغلوب ماشخائ نىكېل 23 .ىدلىق تەپايىز ،پىغىي ىنرەلمەدائ ەممەھ ىكىتترۇي نابلا 24 .ىدرىك اغىشېق ڭىنۇئ ۇئ ،ەسرۈتلەك .ىدرۈتلەك اقبۇقاي ،پىلېك پىلېئ ىنايېل ىزىق پىلېس رەزەن بۇقاي ىسىتەئ نىكېل 25 .ىدرەب پىلىق كەدېد اغايېل ىزىق ىناپلىز ىكىدېد ىزۆئ نەم ابەجەئ ؟ڭىنىغلىق ەمېن اڭام ۇب« :پىلىق زۆس اغنابلا ىزۆئ ۇئ !ۇدىرۇت ايېل انام ،اسىراق نابلا 26 .ىدېد »؟ڭىدىدلائ قادنۇش اقشىمېن ىنېم ؟ۇممىدىملىق تەمزىخ اڭاس نۈچۈئ ەلىھار ىدمەئ 27 .سەمەئ مىسەر شىرېب ىرىگلىئ نىدىڭوچ ىنىكىچىك ادزىمىترۇي ڭىنزىب« :ىزۆئ
46 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ەتتەي ەنەي اممەئ .ىليەرېب اڭاس ۇمىنىرىب ەنەي نىيېك .نىغلىق مامات ىنىسىتپەھ ڭىنۇب نەس ڭىنايېل ،پۇلوب لۇقام اسلوب بۇقاي 28 .ىدېد »ۇدىلوب مىزلا ڭىقىملىق تەمزىخ اڭام لىي نابلا تىقاۋ ۇئ 29 .ىدرەب اققۇلنۇتوخ اغڭىنۇئ ۇمىنەلىھار ىزىق زۆئ نابلا ،ادناغلىق ىنىسىتپەھ ڭىنەلىھار بۇقاي ەدىقىرەت ۇب 30 .ىدرەب پىلىق كەدېد ەگەلىھار ىزىق ىناھلىب ىكىدېد زۆئ ىزۆئ ۇئ نىيېك نىدنائ .ىدرۆك ىشخاي ەدايىز نىدايېل ىنىزۆئ ڭىنەلىھار ،پىرىك ۇمىغىشېق
.ىدلىق تەمزىخ اغنابلا لىي ەتتەي ەنەي
ىرىلىلاب ڭىنبۇقاي
نىكېل .ىديوق پىلىق قىلتۇغۇت ىنۇئ ،پۈرۆك ىنىنىگنۈرۆك راخ ڭىنايېل ەدنەۋادۇخ اممەئ 31
ىنىمسىئ ڭىنۇئ ،پۇغۇت لۇغوئ رىب ،پۇلوب رادىلىماھ ايېل 32 .ىدىئ سامغۇت ىزۆئ ڭىنەلىھار
.ىتتيېئ پەد »ۇدىلوب قارمائ اڭام مىرېئ ىدمەئ .ىدرۆك ىنمىتىمخەز ەدنەۋادۇخ« :پۇيوق نەبۇر
،پلاڭائ ىنمىنىگنۈرۆك راخ ڭىنېم ەدنەۋادۇخ« :پۇغۇت لۇغوئ رىب ،پۇلوب رادىلىماھ ەنەي ۇئ 33 رىب ،پۇلوب رادىلىماھ ەنەي ۇئ 34 .ىديوق نومىش ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »ىدرەب اڭام مەھ ىنۇب لۇغوئ چۈئ اغڭىنۇئ نەم ىكنۈچ ،ۇدىشىلپاچ اڭام مىرېئ ەۋىترەم ۇب ىدمەئ« :پۇغۇت لۇغوئ رىب ،پۇلوب رادىلىماھ ەنەي ۇئ 35 .ىديوق يىۋلا ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »؟ۇمسەمەئ مىدرەب پۇغۇت پۇيوق ادۇھەي ىنىمسىئ ڭىنۇئ ،پەد ياتيېئ دمەھ ەگىدنەۋادۇخ نەم ىدمەئ« :پۇغۇت لۇغوئ
.ىدلاق پاتخوت نىتتۇغۇت ۇئ نىيېك نىدنائ .ىديوق
30
ىزۆئ ەلىھار ،ەدنەگرۆك ىنىنىگىملەرېب پۇغۇت لااب اقبۇقاي ڭىنىزۆئ ەلىھار اممەئ 1
.ىدېد »نەمىلۆئ اسىملوب ،نىگرەب لااب اڭام« :اقبۇقاي ،پىلىق تەسەھ ەگىسىرىشمەھ
پۇلوب ادىنروئ ڭىنادۇخ ،ماسلوب نەم« :پىشىتۇت ەگەلىھار ىقىچچائ ڭىنبۇقاي تىقاۋ ۇئ 2 اھلىب مىكىدېد انام« :پەلزۆس ەلىھار 3 .ىدېد »؟ۇممۇديوق پۇسوت ىنىقۇرۇئ ڭىنڭىقىسروق نەلىب ىسىلاب ڭىنۇئ .نۇسغۇت اغمىقىچۇق ڭىنېم ۇئ .نىگرىك اغىشېق ڭىنۇئ نەس .رۇدرىزاھ نۇتوخ اغڭىنۇئ ىناھلىب ىكىدېد ىزۆئ ۇئ پەد ىنۇش 4 .ىدېد »يلااق پۇلوب قىلدلاۋەئ نەم پۇغۇت لۇغوئ رىب اقبۇقاي ،پۇلوب رادىلىماھ اھلىب 5 .ىدرىك اغىشېق ڭىنۇئ ۇئ ،ەسرەب پىلىق اڭام ،پلاڭائ ىنمىدايرەپ ،پىرىقىچ مۈكۆھ ادمارغوت ڭىنېم ادۇخ« :پەلزۆس ەلىھار 6 ،ەسرەب ەنەي اھلىب ىكىدېد ڭىنەلىھار 7 .ىديوق پۇيوق ناد ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »ىدرەب لۇغوئ رىب
،ماسلوب نەم« :پەلزۆس ەلىھار 8 ،ەسرەب پۇغۇت ىنلۇغوئ ىچنىككىئ اقبۇقاي ،پۇلوب رادىلىماھ پۇيوق ىلاتفان ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »مۇدلوب بىلاغ ،پىلىق شىلېچ-شەرۈك نەلىب ماچائ
.ىديوق اقبۇقاي ىناپلىز ىكىدېد زۆئ ،ەدىنىگرۆك ىنىنىغلاق پاتخوت نىتتۇغۇت ڭىنىزۆئ ىزۆئ ايېل 9 ايېل 11 ،ەسرەب پۇغۇت لۇغوئ رىب اقبۇقاي اپلىز ىكىدېد ڭىنايېل 10 .ىدرەب پىلىق نۇتوخ ىكىدېد ڭىنايېل 12 .ىديوق پۇيوق داگ ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »ىدلىچېئ مىتخەب« :پەلزۆس
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 47
.نەمرۇدلاشۇخ نەم« :پەلزۆس ايېل 13 ،ەسرەب پۇغۇت ىنلۇغوئ ىچنىككىئ اقبۇقاي ىزۆئ اپلىز امروئ 14 .ىديوق پۇيوق رەشائ ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »ۇدىتيېئ پەد لاشۇخ ىنېم رلازىق ەقەۋرەد ىسىنائ ىنۇب ،پىلېۋىپېت ىنىسىۋېم يادۇد ادلاگڭاج ،اسراب اققىلزىتېئ پىقىچ نەبۇر ادىتقاۋ نىدىسىۋېم يادۇد ڭىنڭۇلغوئ ،پىلىق تاپىتلىئ« :اغايېل ەلىھار ،ەسرۈتلەك اغىشېق ڭىنايېل ڭىنىغلاۋىلېئ ىنمىرېئ« :پەلزۆس اغڭىنۇئ ۇئ ،ەسېد ىنۇش 15 .ىدېد »نىگرەب اڭام ىنىچچەنرىب ەلىھار .ىدېد »؟نەسملااخ ىلىغلاۋىلېئ مەھ نىدىسىۋېم يادۇد ڭىنمۇلغوئ ىدمەئ ؟ۇدمەمتەي نەس ەچېك نۈگۇب نۈچۈئ ىسىۋېم يادۇد ڭىنڭۇلغوئ ىزۆئ ۇئ ،اسلوب قادنۇئ« :پىرېب باۋاج
:پىقىچ اغىدلائ ڭىنۇئ ايېل ،ەسلەك نىدارھەس بۇقاي ىمىشخائ 16 .ىدېد »نۇستاي نەلىب ەگىراجىئ ىنېس ،پىرېب ىنىسىۋېم يادۇد ڭىنمۇلغوئ نەم ىكنۈچ ،نىگرىك اغمىشېق ڭىنېم« ىنىسائۇد ڭىنايېل ادۇخ اممەئ 17 .ىتتاي نەلىب ڭىنۇئ ەچېك ۇب ۇئ ،ەسېد ىنۇش .ىدېد »مىدلائ تىقاۋ ۇئ 18 .ىدرەب پۇغۇت ىنلۇغوئ ىچنىشەب اقبۇقاي ،پۇلوب رادىلىماھ ىزۆئ ۇب ،چاغىلڭائ پەد »ىدرەب ىنمىققەھ ڭىنېم ادۇخ نۈچۈئ مىنىگرەب ەگمىرېئ ىنمىكىدېد« :پىلىق زۆس ايېل ىچنىتلائ اقبۇقاي ،پۇلوب رادىلىماھ ەنەي ايېل 19 .ىديوق پۇيوق راكاسسىئ ىنىمسىئ ڭىنۇئ ىدمەئ .ىدرەب ەيىدەھ ىشخاي اڭام ادۇخ« :پەلزۆس ايېل تىقاۋ ۇئ 20 .ىدرەب پۇغۇت ىنلۇغوئ پەد »مىدرەب پۇغۇت ىنلۇغوئ ەتلائ اغڭىنۇئ نەم ىكنۈچ ،ۇدىلوب ىچقامرۇت نەلىب نەم مىرېئ ىنىمسىئ ڭىنۇئ ،پۇغۇت زىق رىب ۇئ نىيېك نىدنائ 21 .ىديوق پۇيوق نۇلۇبەز ىنىمسىئ ڭىنۇئ
.ىديوق انىد ۇئ 23 ،چاغلىق قىلتۇغۇت ىنۇئ پلاڭائ ىنىسائۇد ىزۆئ ،پىلىق داي ىنەلىھار ادۇخ اممەئ 22
،پىتيېئ پەد »ىدزۈكتەك ىنمىتىراقاھ ڭىنېم ادۇخ« :پۇغۇت لۇغوئ رىب پۇلوب رادىلىماھ
.ىديوق پۇيوق پۈسۈي ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »نۇسرەب لااب رىب ەنەي اڭام ەدنەۋادۇخ« 24
مىشىلېك ىكىدىسىرائ ڭىننابلا نەلىب بۇقاي
ەگمۈيۆئ ىكىدمىنىتەۋ زۆئ ىنېم« :پەلزۆس اغنابلا بۇقاي ،نىيېك نىدناقغۇت ىنپۈسۈي ەلىھار 25
ىنمىرىلىلاب نەلىب مىرىلنۇتوخ ناغلىق تەمزىخ اڭاس نۈچۈئ رلاۇئ نەم 26 .نىغيوق ىلىغناي
.ىدېد »نەسىلىب ڭۈزۆئ ىنمىتىمزىخ ناغلىق اڭاس ىكنۈچ ،يەتېك نەم .نىگرەب اڭام
،ماسلوب نەم .ۇدىلوب نادبوئ ،ماسپات تاپىتلىئ ەدڭىرىلزۆك« :پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ نابلا 27 پەد »مىدلاق پىلىب پانىس ىنىنىگرەب تەكىرەب اڭام نىدڭەرىتاخ ڭىنېس ڭىنىدنەۋادۇخ اغڭىنۇئ ۇئ 29 .ىدېد »يارۇت پىرېب اڭاس نەم .نىقتاتخوت ىنڭىققەھ شىئ اڭام« 28 :پىتيېئ قادناق ڭىنڭىرىللام ادمىتقاۋ ڭىنېم ،پىلىق تەمزىخ قادناق اڭاس نەم« :پىرېب باۋاج ىتىياھان ىدمەئ ،ىدىئ زائ ڭىلېم ەتسەملەك نەم ىكنۈچ 30 .نەسىلىب ڭۈزۆئ ىنىنىغرۇت ىدمەئ .ىدرەب تەكىرەب اڭاس ەدنەۋادۇخ ،ەستەي مىمىدەق ڭىنېم ەگرەيەق .ىدلاق پۇلوب لاوت ەمېن اڭاس نەم« :پىرېب باۋاج ۇئ 31 .ىدېد »نەميەمىلشىئ نۈچۈئ مۈيۆئ زۆئ ەچىغناچاق نەم ىنشىئ رىب زۇغلاي اڭام نىكېل .نىگىمرەب ەمېنچېھ اڭام نەس« :پەلزۆس بۇقاي ،ەسېد »يلاىق ەممەھ نۈگۈب نەم 32 .يلاائ رەۋەخ نىدرلاۇئ پىقېب ىنڭىرىليوق ڭىنېس ەنەي نەم ،ڭاسلىق
48 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ىنرلاۇئ اسلوب يوق اراق ىكاي لاائ ،راچ ەچناق نىدىچىئ ڭىنۇئ ،پۈرۈچەك نىدزۆك ىنڭىلېم شىئ ڭىنېم ىزۆئ رلاۇب .يايوق پىريائ ىنىسىلائ نەلىب راچ ۇمنىدىچىئ ڭىنرەلىكچۆئ ،پىريائ ىلىغىلراچ نەلىب ڭۈزۆك زۆئ ىنمىققەھ شىئ ەدرەلنۈك ناغىدىلېك نەس 33 .نۇسلوب مىققەھ ىكاي ەكچۆئ ەممەھ ناغىملوب لاائ نەلىب راچ ىكىدنەم ،پۇلوب ھاۋۇگ اڭام مىقىلتسار ،ڭەسلەك
:نابلا تىقاۋ ۇئ 34 .ىدېد »نۇسلاناس يوق ناغنلاىرغوئ ىسىممەھ ڭىنرلايوق ناغىملوب اراق
.ىدېد »نۇسلوب كەدڭىنىگېد ،لۇقام« ىنرەلىكچۆئ لاائ نەلىب ەكچۆئ راچ ەممەھ ،ىنرەلىكېت لاائ نەلىب ەكېت لىغات ىزۆئ ۇئ ىنۈك ۇئ 35 زۆئ ،پىقىچ پىريائ ۇمىنرلايوق اراق ەممەھ نەلىب لام ەممەھ راب ىقائ زام-زائ ،پىريائ كۈلنۈك چۈئ ادىسىرۇتتوئ ڭىنبۇقاي نەلىب ىزۆئ ۇئ 36 .ىدرەب پۇرۇشپات اغىلوق ڭىنىرىللۇغوئ ىنىرىلىداپ ناغلاق ڭىننابلا ىزۆئ بۇقاي ەدىقىرەت ۇب .ىديوق پىتىتخوت پىلىق لىساپ ىنرەي
.ىدلوب ناغىدىقاب ىنرلاۇئ ،پىلېئ ىنرلاقايات كۆك نىدىرىلخەرەد رانىچ ەۋ ماداب ،كەرېت اسلوب بۇقاي نىكېل 37 رون ناغىدىچىئ ۇس لام ىنرلاۇئ 38 ،پۇيوق پىترات ىنرلاقىجىج قائ پۇنوي پىلىق قۇللوي لام 39 ،ەسشەلپۈج پىلېك ىلىكچىئ ۇس رلاۇئ .ىديوق ادىدلائ ڭىنلام پلاشات اغرلارۇقوئ نەلىب ىلىغىلىزوق ىنرلاىزوق لاائ ەۋ راچ ،لىغات ادناغلوب زۇغوب ادىدلائ ڭىنرلاقايات لاائ ۇب ىزۆئ ۇب ىنىرىلزۈي ڭىنىسىداپ ڭىننابلا ،پۇيوق پىريائ ىنرلاىزوق بۇقاي نىيېك نىدنائ 40 .ىدرۇت اغىلېم ڭىننابلا ىنىلېم زۆئ ،پۇيوق پىلىق ەگىپىرەت ڭىنرلاىزوق اراق نەلىب لىغات ەممەھ ادىدلائ ڭىنرلاقايات ،اسلوب ىچكەمشەلپۈج لام كەركۈلچۈك ناچاق 41 .ىتتايوق كەلۆب ،يامشوق قارزىجائ نىكېل 42 .ىتتايوق ادرلارۇقوئ ادىدلائ ڭىنلام ىنرلاقايات بۇقاي ،پەد نۇسلوب زۇغوب
،پۇلوب ىكڭىننابلا ىرىلزىجائ ەدىقىرەت ۇب .ىتتياميوق ىنرلاقايات ،اسلوب ىچكەمشەلپۈج لام ياب لاوت ىتىياھان ىشىك ۇب نەلىب ڭىنۇب 43 .ىدلاق پۇلوب ىكڭىنبۇقاي ىرىلكەركۈلچۈك
.ىدلوب لاوت ىرىلكەشېئ ەۋ ىسىگۆت ،ىرىللۇق ،ىكىدېد ،ىلېم ،پۇلوب
31
ىشىچېق نىدىنېي ڭىننابلا ڭىنبۇقاي
ىنىقىلراب نۈتۈپ ڭىنزىمىتائ اسلوب بۇقاي« :ڭىنىرىللۇغوئ ڭىننابلا ىزۆئ ۇئ اممەئ 1
ىنىنىقتيېئ پەد »ىتپات ىنتەلۆد ەممەھ ۇب نىدىقۇللەئەت ڭىنزىمىتائ ،چاغلاۋىلېئ
سەمەئ كەدىكنۈكشۈلۈئ نۈگۈنۈت ۇمۇئ ،اسىراق ۇمىغىيارىچ ڭىننابلا بۇقاي 2 .ىدلاق پلاڭائ
،پىنىلزۈي اغىترۇي ڭىنڭىرىلىۋوب-اتائ ڭاسلوب نەس« :اقبۇقاي ەدنەۋادۇخ تىقاۋ ۇئ 3 .ىدىئ بۇقاي نۈچۈئ ڭىنۇئ 4 .ىدېد »نەمىلوب راي اڭاس نەم .نىكتەك پىنېي اغىشېق ڭىنڭىرىلناقغۇت اغرلاۇئ 5 ،پۈرۈتلەك پىتراقچىق اغارھەس ناغرۇت ىسىداپ ىنايېل نەلىب ەلىھار ،پىتەۋەئ ىشىك
.ۇديەمنۈرۆك كەدىكنۈكشۈلۈئ نۈگۈنۈت اڭام ،ماسىراق اغىيارىچ ڭىنرلاڭاتائ نەم انام« :پەلزۆس اغرلاڭاتائ ەچىشىتېي ڭىنمۈچۈك ،رلاڭاسلوب رەلىس 6 .ىدلوب راي اڭام ىسىرڭەت ڭىنماتائ اممەئ شىئ ەۋىترەم نوئ بلالوگ ىنېم اسلوب رلاڭاتائ اممەئ 7 .رەلىسىلىب ىنمىتىمزىخ ناغلىق
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 49
:ىزۆئ ۇئ 8 .ىدىميوق ىلىگزۈكتەي نايىز اڭام ىنۇئ ادۇخ نىكېل .ىدىلشۈگڭەي ىنمىققەھ
:ىزۆئ ۇئ .ىدرۇت ىلىغىلىزوق ازوق لاائ لام ەممەھ ،ەسېد ›نۇسلوب ڭىققەھ شىئ رلاىزوق لاائ ‹ ۇب 9 .ىدرۇت ىلىغىلىزوق ازوق لىغات لام ەممەھ ،ەسېد ›نۇسلوب ڭىققەھ شىئ رلاىزوق لىغات ‹ شۈچ ادىتقاۋ ناغلوب زۇغوب رلالام 10 .ىدرەب اڭام ،پىلېئ ىنىلېم ڭىنرلاڭاتائ ادۇخ ەدىقىرەت راپىچ ەۋ لاائ ،لىغات ىسىممەھ ڭىنرەلىكېت-راقچوق ناغرۇت پارچاچ اغرلالام انام ،مەسرۆك
:پىرېب باۋاج نەم ،ەسېد ›بۇقاي يەئ ‹ :اڭام ەدمۈشۈچ ىسىتشىرەپ ڭىنادۇخ 11 .نەكىئ اغرلالام انام .نىغىراق پۈرۈتۆك ىنڭىرىلزۆك ىدمەئ ‹ :پەلزۆس ۇئ 12 .مىدېد ›نەم انام ‹ ماسلوب نەم ىكنۈچ ،رۇدراپىچ ەۋ لاائ ،لىغات ىسىممەھ ڭىنرەلىكېت-راقچوق ناغرۇت پارچاچ
.نەمرۇدادۇخ نەگنۈرۆك اڭاس ەدلەتيەب مۈزۆئ نەم 13 .مۈدرۆك ىنىنىغلىق ەممەھ اڭاس ڭىننابلا نەس ىدمەئ ؟ۇمسەمەئ ڭىدلىق ەدەۋ رىب اڭام ،پلاغاي ىنشات ناغيوق پەلكىت رىب ادنائ نەس نەلىب ەلىھار تىقاۋ ۇئ 14 .ىتتيېئ پەد »ىدېد ›نىغناي ەگڭىنىتەۋ ،پىقىچ نىتترۇي ۇب ،پۇپوق ەۋىسېن كىلشىگېت ەگزىب ەدىيۆئ ڭىنزىمىتائ ىخېت« :پەلزۆس اغڭىنۇئ پىرېب باۋاج ايېل ىنزىب ۇئ ىكنۈچ ؟ۇمقۇدىمنۈرۆك كەدىناگىب اغڭىنۇئ ،قاسلوب زىب 15 ؟ۇمىدلاق سارىم ىكاي ناغلائ نىدزىمىتائ ادۇخ نىيېك نىدناغلوب قادنۇش 16 ؟ۇمسەمەئ ىتتەك پەي ۇمىنلۇپ ،پىتېس ڭىنادۇخ نەس ىدمەئ .نۇسلوب ىكڭىنزىمىرىلىلاب نەلىب ىكڭىنزىب ىسىممەھ ڭىنتەلۆد ۇب
.ىتشىيېد »نىغلىق كەدىنىقتيېئ اڭاس ىلېم ەممەھ 18 ،پۈرۈدنىم ەگرەلىگۆت ىنىرىلنۇتوخ نەلىب ىرىلىلاب ،پۇپوق بۇقاي تىقاۋ ۇئ 17 اغىترۇي ڭىنقاھسىئ ىسىتائ ىنىرىللام قۇللەئەت ناقپات ادمارائ-ناداپ ،پىلېئ ىنىقوي راب نەلىب ىلىقتىقرىق ىنىرىليوق ىزۆئ نابلا 19 .ىدڭام پەديەھ اغىترۇي نائاناق نۈچۈئ قامراب پىلېئ يىماررائ اسلوب بۇقاي 20 .ىدىناغلاۋىلىرغوئ ىنىرىلتۇب ڭىنىسىتائ زۆئ ەلىھار ەدىنىكتەك ىنىقىلراب نۈتۈپ 21 ،يامرۇتقۇئ ىنىشىچېق ڭىنىزۆئ پىتېك ەچقىلىرغوئ نىدىشېق ڭىننابلا
.ىدىنەگنەلزۈي ەكپەرەت ىغېت دايىلىگ ،پۈتۆئ نىدايرەد ،پىچېق پۇپوق ،پىلېئ ىزۆئ تىقاۋ ۇئ 23 .ىتتەي رەۋەخ ادىسىرغوت ىنىقچاق ڭىنبۇقاي اغنابلا ىنۈك ىچنىچۈئ اممەئ 22 ادىغېت دايىلىگ ،پىرېب پلاغوق نىدىنيەك ەچىغلوي كۈلنۈك ەتتەي ،پىلېئ ەللىب ىنىرىلناقغۇت
:پەلزۆس اغڭىنۇئ ،پىرىك ەگىشۈچ ڭىننابلا يىماررائ ادۇخ ىسىچېك نىكېل 24 .ىتپات ىنۇئ نابلا 25 .ىدېد »نىغلىق تايىتھېئ نىتشىلىق پەگ ناماي-ىشخاي اقبۇقاي ،ڭاسلوب نەس« ۇمنابلا .ىدىنەككىت ەدىتسۈئ ڭىنغات ىنىرىدېچ زۆئ بۇقاي ،اسراب پىتېي اغىشېق ڭىنبۇقاي
:پەلزۆس اقبۇقاي نابلا تىقاۋ ۇئ 26 .ىتكىت رىدېچ ەدىتسۈئ ڭىنىغېت دايىلىگ نەلىب ىرىلناقغۇت چىلىق ىنمىرىلزىق ،پىتېك ەچقىلىرغوئ نىدنەم ،ڭاسلوب نەس ؟ڭىنىغلىق ەمېن ىزۆئ ۇب« ەچقىلىرغوئ نىدنەم ،پىچېق ادناھنىپ اقشىمېن 27 .ڭىتتەك پىلېئ قەدرەلرىسەئ ناغلائ نەلىب ڭاچ نەلىب پاد ،پۇقوئ لەزەغ ،پىلىق قۇلشۇخ نەم ،اسىملوب ؟ڭىدىمرەب رەۋەخ اڭام ،پىتېك ۇمىلىگيۆس ىنمىرىلزىق نەلىب مىرىلىلاب زۆئ ىنېم 28 ؟ۇمسەمەئ مىتتلااس اغلوي ىنېس ،پىلېچ
،راب ىچۈك ڭىنمۇلوق ىلىغلىق قىلناماي ەگرەلىس 29 .ڭىدلىق قىلقەمخەئ اتشىئ ۇب .ڭىدىميوق اقبۇقاي ،ڭاسلوب نەس ‹ :پەلزۆس اڭام ەدمۈشۈچ ىسىرڭەت ڭىنڭاتائ ەچېك نۈگۈنۈت نىكېل لاوت ىنىيۆئ ڭىنڭاتائ نەس ىدمەئ 30 .ىدېد ›نىغلىق تايىتھېئ نىتشىلىق پەگ ناماي-ىشخاي
50 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
.ىدېد »؟ڭىدلەك پلاىرغوئ ىنمىرىلتۇب ڭىنېم اقشىمېن ،ڭاسلوب ناغىلاخ ىلىكتەك چاغنىغېس نىكىمۇدىلاۋىترات نىدنەم ىنىرىلزىق ىنېس نەم« :اغنابلا ،پىرېب باۋاج بۇقاي تىقاۋ ۇئ 31 ۇئ ،اسلىپېت ڭىرىلتۇب ڭىنېس ادىشېق ڭىنمىك ىدمەئ 32 .مىدىئ ناققروق پىلىق لايىخ پەد
»نىغلاۋۇنوت ىنۇب ادىدلائ ڭىنڭىرىلناقغۇت اسلوب ڭەمېنرەھ ەدنەم .نۇسىملاق كىرىت ىزۆئ
.ىدىئ سەمەئ مۇلەم اقبۇقاي ىنىگلەك پلاىرغوئ ىنرلاتۇب ۇب ڭىنەلىھار ىكنۈچ .ىدېد ىككىئ ،پۇلوب لىخاد اغىرىدېچ ڭىنايېل ،پىرىك اغىرىدېچ ڭىنبۇقاي نابلا تىقاۋ ۇئ 33 ڭىنەلىھار ،پىقىچ نىدىرىدېچ ڭىنايېل ،ياملاپات ەمېنچېھ ،پۇرۇتخائ ۇمىنىرىدېچ ڭىنىكىدېد ەگىچىئ ڭىنىموچ ڭىنىگۆت ىنرلاۇب ،پىلېئ ىنرلاتۇب اسلوب ەلىھار اممەئ 34 .ىدرىك اغىرىدېچ ەمېنچېھ ،پۇرۇتخائ ىنىرىدېچ نۈتۈپ ىزۆئ نابلا .ىدىناغلاۋۇرۇتلوئ ەدىتسۈئ ،پۇيوق پىلېس نۈچۈئ مىنىغىملاپوق ادڭىدلائ ،ماجوخ يەئ« :پەلزۆس اغىسىتائ ەلىھار تىقاۋ ۇئ 35 .ىدىملاپات
.ىدېد »نەمنەكىئ ەدىتىلاھ ناغىدىرۆك يائ ڭىنرلانۇتوخ ماسلوب نەم ىكنۈچ .نىغىملوب اپاخ اغنابلا ،پلاقىچچائ بۇقاي ناماھ ۇئ 36 .ىدىملاپات ىنرلاتۇب ،ۇمىسىدزىئ ەچناق ۇئ ەدىقىرەت ۇب قىتتاق ەچنۇم نىدمىنيەك ىنېم نەس« :ىكىتتيېئ پىلىق زۆس اغنابلا بۇقاي .ىدرۇت ىلىغىلۋوت
-لام ەممەھ ىدمەئ نەس 37 ؟رۇدراب مىھانۇگ ەمېن ،پۇلوب ماتاخ ەمېن ڭىنېم ىلىگلەك پلاغوق ەمېن رىب رەگەئ ؟ۇمڭىتپات ەمېن رىب نىدڭىرىلقۇدباج يۆئ ادڭىنىققاب پۇرۇتخائ ىنمىرىلقۇدباج اسلوب رلاۇئ .نىغيوق ىنۇئ ادىدلائ ڭىنڭىرىلناقغۇت ڭىنېس نەلىب مىرىلناقغۇت ڭىنېم ،اسلوب
.مۇدرۇت ادڭىشېق لىي ەمرىگىي ،ماسلوب نەم 38 .نۇسلىق مۈكۆھ ادىسىرائ ڭىنزىمىلىككىئ زىب ىنىرىلراقچوق ڭىنڭىلېم اي ەۋ ىدىمتەۋىلشات لااب ڭىرىلىكچۆئ نەلىب يوق ناچاقچېھ ،ماسرۇت ىسىچېك .مىدىلۆت مۈزۆئ ىنۇئ ،يەملەك پىلېئ اغڭىشېق اسلوب ىرىلناغلىترىي 39 .مىدىمتەك پەي
،ماسلوب نەم 40 .ڭىدلاۋىتىلۆت نىدنەم نەس ىنۇئ اسلوب لام ناغلائ ىرغوئ ىزۈدنۈك ىكاي
.ىدىنەكتەك پىچېق ۇقيۇئ نىدمۈزۆك ،پىلىنيىق نىتقۇغوس ىسىچېك ،نىتقىسسىئ ىزۈدنۈك ڭىزىق ىككىئ لىي تۆت نوئ ،پۇرۇت ەدڭۈيۆئ ڭىنېس ەچىغلىي ەمرىگىي نەم ەدىقىرەت ۇب 41 ەۋىترەم نوئ اممەئ .مىدلىق تەمزىخ اڭاس نۈچۈئ ڭىلېم لىي ەتلائ ،پىلىق تەمزىخ نۈچۈئ ىيادۇخ ڭىنمىھاربىئ پۇلوب ىسىرڭەت ڭىنماتائ ادابۇم 42 .ڭىتتەۋىلشۈگڭەي ىنمىققەھ شىئ نەس ەتتەۋلەئ ،ىدىئ اسىملوب نەلىب نەم ىزۆئ ڭىنناغلوب ىسىچنۇقروق ڭىنقاھسىئ ،پىلىتائ ڭىنمىرىللوق نەلىب مىتىمخەز ڭىنېم ىزۆئ ادۇخ اممەئ .ڭىتتارۇدناي پىلىق لوق قۇرۇق ىنېم
.ىتتيېئ پەد »؟ۇمسەمەئ ىديوق پۇتۇقروق ىنېس ەچېك نۈگۈنۈت ،پۈرۆك ىنىتىققەشۇم رلاىلاب ۇب ،مىرىلزىق ڭىنېم اسلوب رلازىق ۇب« :پەلزۆس اقبۇقاي پىرېب باۋاج نابلا تىقاۋ ۇئ 43 ىسىممەھ ڭىننەگنۈرۆك اڭاس ،پۇلوب مىرىللام ڭىنېم اسلوب رلالام ۇب ،مىرىلىلاب ڭىنېم اسلوب شىئ ەمېن اغىرىلىلاب ناقغۇت ڭىنرلاۇئ ەۋ اغمىرىلزىق زۆئ نۈك ۇب نەم ىدمەئ .رۇدىكڭىنېم رىب ادڭارۇتتوئ ڭىنېس نەلىب نەم ىزۆئ ۇب .ىلياشىلغاب ەدھەئ ،نىگلەك ىدمەئ 44 ؟يلاىق
،پۇيوق پەلكىت 46 .ىدىلكىت پىلېئ ىنشات رىب بۇقاي تىقاۋ ۇئ 45 .ىدېد »نۇسلوب ھاۋۇگ
،پۇيوق پەلىۋۆد ،پىلېك پىلېئ ىنرلاشات رلاۇئ ،ەسېد »رلاڭىغىي شات« :اغىرىلناقغۇت بۇقاي پەد اتۇداخاس-راگېي ىنىزۆئ ڭىنياج ۇب نابلا 47 .ىتشىيېي مائات ەدىتسۈئ ڭىنىۋۆد ۇب ادنائ نۈك ۇب اسلوب ەۋۆد ۇب« :پەلزۆس نابلا 48 .ىديوق تائ پەد دېئ-لاگ اغڭىنۇئ بۇقاي .ىدىتائ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 51
.ىدلۇيوق دېئ-لاگ ىتېئ ڭىنۇئ نىتبەۋەس ۇب .ىدېد »نۇسلوب ھاۋۇگ ادمارائ ڭىنېم نەلىب نەس زىب« :پەلزۆس نابلا ىكنۈچ ،ىدلاتائ مەھ پەد ھاپسىم ىزۆئ ياج ۇب اقشاب نىدنۇم نىكېل 49 ىچلۇۋاراق ادمارۇتتوئ ڭىنېم نەلىب نەس ەدنەۋادۇخ ،ادزىمىنىغىملوب ادىشېق ڭىنزىمىرىب-رىب اقشاب ەگىتسۈئ ڭىنمىرىلزىق ،پىلېس قىلىپاخ اغمىرىلزىق نەس رەگەئ 50 .نۇسرۇت پۇلوب ھاۋۇگ ڭىنادۇخ ادڭارائ ڭىنېس نەلىب نەم ،ۇمىسىملوب رىزاھ ىشىك رىب ،ڭاسلائ نۇتوخ ەگىۋۆد ۇب انام« :پەلزۆس ەنەي اقبۇقاي نابلا 51 ،نىيېك نىدناقتيېئ پەد »نىگلىب ىنىنىغلوب ۇمىگىزۆئ ڭىنكۈرۋۈت شات ۇب ناغيوق پەلكىت ادزىمىرۇتتوئ ڭىنزىمىككىئ مۈزۆئ نەم پاراق نەم ىھاخ .نۇسلوب ھاۋۇگ ۇمكۈرۋۈت ۇب ،پۇلوب ھاۋۇگ ىزۆئ ڭىنىۋۆد ۇب 52 .نىغلاس رەزەن
،ۇمڭاسلوب نەس ىھاخ ،نەميەگىمتۆئ ەكپەرەت نەس نىدىۋۆد ۇب نەلىب تەيىن ناماي ماسلوب
.نەسيەگىمتۆئ ەكپەرەت نەم اغىنېي ۇب ڭىنكۈرۋۈت ۇب ،پىشېئ نىدىۋۆد ۇب پىلىق تەيىن ناماي
،ۇمىغىسىتائ ڭىنىسىلىككىئ ۇب پىلىتائ ىسىرڭەت ڭىنروھان پۇلوب ىيادۇخ ڭىنمىھاربىئ 53 ىسىتائ ڭىنۇئ اسلوب بۇقاي .ىدىنەگېد »نۇسلوب مىكاھ ادزىمىرائ ىزۆئ ڭىنناغلوب ىرڭەت ڭىنغات بۇقاي نىيېك نىدنائ 54 .ىدلىق مەسەق نەلىب تاز ناغلوب ىسىچنۇقروق ڭىنقاھسىئ ىنىرىلناقغۇت زۆئ پەد »رلاڭەي مائات نەلىب نەم« :پۈزۈكتۆئ قىلنابرۇق مۇيوس ەدىتسۈئ
.ىدنوق ادغات ىسىچېك ،پەي مائات رلاۇئ ،اسراقچىق
32
ىشۈلۈرۈتشەلپەئ نەلىب ۋاسەئ ڭىنبۇقاي
ىنرلاۇئ ،پۈيۆس ىنىرىلزىق نەلىب ىرىلىرۋەن ،پۇپوق رەھەس نابلا ىسىتەئ نىكېل 1
پىتېك اغىلوي زۆئ بۇقاي اممەئ 2 .ىدناي ەگىيۆئ زۆئ پۇلوب ناۋار ،پۇيوق پەلكەرابۇم
اسلوب رلاۇب« :ەدنەگرۆك ىنرلاۇئ بۇقاي 3 .ىدىرچۇئ اغڭىنۇئ ىرىلىتشىرەپ ڭىنادۇخ ،اسراب ادىدلائ زۆئ بۇقاي 4 .ىديوق مىئاناخام ىنىتېئ ڭىنياج ۇب پەد »نەكىئ ىنۇشوق ڭىنادۇخ اغرلاۇئ 5 ،پىتەۋەئ رەلىچرەۋەخ اغىشېق ڭىنۋاسەئ ىسىكائ اغىترۇي رىئېس ىكىدىتىيلاىۋ مودېئ ڭىننابلا مۈزۆئ نەم« :اسلوب بۇقاي ڭۇلۇق ‹ :پىلىق زۆس اغۋاسەئ ماجوخ رەلىس« :پەلىكېج ەۋ كەشېئ ،لااك ڭىنېم ىدمەئ 6 .مىدىئ ناغرۇت ادنائ ەچىگمەد ۇب ،پۇلوب رىپاسۇم ادىشېق نىكىمنەمراپات تاپىتلىئ ەدىرىلزۆك ڭىنۇئ نەم .راب ۇممىرىلكەدېد نەلىب لۇق ،پۇلوب مىرىليوق
.ىدېد »رلاڭەد ›ىتتيېئ پەد »مىدىلاخ ىلىكتەۋەئ رەۋەخ اغىشېق ڭىنماجوخ ،پەد اغىشېق ڭىنۋاسەئ ڭاكائ ،قاسلوب زىب« :پىلېك پىنېي اغىشېق ڭىنبۇقاي اسلوب رەلىچرەۋەخ 7 ۇئ 8 .ىتتيېئ پەد »ۇدىتاۋىلېك اغڭىدلائ ڭىنېس ،پىلېئ ىنىشىك زۈي تۆت ىزۆئ ۇئ .قۇدراب ەۋ لااك ،يوق ىنىرىلمەدائ زۆئ ،پىلېق پۇلوب مارائىب ،پىتېك پۇقروق ىتىياھان بۇقاي تىقاۋ
،ۇمىسرۇئ ىنپوت رىب ،پىلېك ۋاسەئ رەگەئ« 9 :پۇيوق پۈلۆب اقپوت ىككىئ ،پۇشوق ەگىرىلىگۆت
،نەس يەئ« :پەلزۆس بۇقاي نىدنائ 10 .ىدلىق لايىخ پەد »ۇدىلاق پۇلۇتۇق پوت رىب ەنەي نەس ‹ :پەلزۆس اڭام ،پۇلوب ىسىرڭەت ڭىنقاھسىئ ماتائ نەلىب ىسىرڭەت ڭىنمىھاربىئ ماتائ پەد ›نەمىلىق قىلىشخاي اڭاس نەم .نىكتەك پىنېي اغىشېق ڭىنڭىرىلناقغۇت اغڭۇترۇي زۆئ
52 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
تەمەھرەم ەممەھ نەكتەسرۆك ەگڭەدنەب زۆئ ڭىنېس ،ماسلوب نەم 11 !ەدنەۋادۇخ ناقتيېئ نىدنادروئىئ ۇب ماسلوب نەم ىكنۈچ .نەمسەمەئ ەمېنچېھ ادىدلائ ڭىنڭىقىلراداپاۋ ەچراب نەلىب اڭاس نەم 12 .مۇدلوب پوت ىككىئ نەم ىدمەئ .ىدىئ راب مىقىيات رىب زۇغلاي ەدمىنىكتۆئ نەم ،پىلېك ۇئ ىكنۈچ ،نەسياغزۇقتۇق نىدىلوق ڭىنۋاسەئ ماكائ ىنېم نەس ،ىكنەمىرۇۋلاي نەم زىسكەش ‹ :ڭاسلوب نەس 13 .نەمىقروق پەد نىكىمرارۇئ ىنماقاچ-لااب نۇتوخ نەلىب كەدىمۇق ايرەد ناغىدياملايىناس نىدىقىلىلوت ىنڭىلسەن ڭىنېس ،پىلىق قىلىشخاي لاوت اڭاس
.ىدېد »؟ۇمسەمەئ ڭىدىئ ناقتيېئ پەد ›نەمىلىق اغۋاسەئ ىسىكائ ،پىلېئ نىدرلالام ىكىدىكلىئ لوق ،پۇنوق ادنائ ىسىچېك ۇئ ىزۆئ ۇئ 14
،راقچوق ەمرىگىي ،قىلغاس زۈي ىككىئ ،ەكېت ەمرىگىي ،ەكچۆئ زۈي ىككىئ 15 ،پلاتسار اغۋوس
،كەشېئ ادام ەمرىگىي ،اقۇب نوئ ،كەنىئ قىرىق ،ەگۆت نىغېس زۇتتوئ پۇشوق نەلىب ىرىلقلايات 16
اغىرىلراكتەمزىخ ،پىلىق پوت اقشاب-اقشاب ىنرلاۇب 17 ،پلاياج ىنىزۆئ ڭىنكەشېئ اگڭاھ نوئ
-اقشاب ىنپوت رەھ ،پىڭېم ىرىگلىئ نىدنەم ،رلاڭاسلوب رەلىس« :پەلىكېج اغرلاۇئ پۇرۇشپات ىنپوت ىدلائ ۇئ 18 .ىتتيېئ پەد »رلاڭەديەھ پۇيوق قىلىرائ نىدنۇزۇئ-نۇزۇئ پىلىق اقشاب ەگرەيەق ؟نەسىكڭىنمىك ‹ :نىدنەس پارچۇئ اڭاس ۋاسەئ ماكائ« :پىلىق مۈكۆھ ەگىچۈگىديەھ ىزۆئ رلاۇب ‹ :پىرېب باۋاج نەس 19 ،اسىروس پەد ›؟رۇدڭىنمىك راۋىناج ىكىدڭىدلائ ؟نەسىراب نىدزىمىنيەك ۇمىزۆئ ۇئ انام .رۇدىغۋوس نەگلىتەۋەئ اغۋاسەئ ماجوخ ،پۇلوب ىكڭىنبۇقاي ڭۇلۇق ەۋ ىسىچنىچۈئ نەلىب ىسىچنىككىئ ىزۆئ ۇئ ەدىقىرەت ۇب 20 .ىدېد »نىقتيېئ پەد ›ۇدىتاۋىلېك ۇمرەلىس ،اسىرچۇئ ەگرەلىس ۋاسەئ« :پىرېب مۈكۆھ ۇمىگرەلىچۈگىديەھ ىنرلاپوت ناغلاق ەچراب
»رلاڭەد ›ۇدىتاۋىلېك نىدزىمىقرائ ۇمىزۆئ بۇقاي ڭۇلۇق انام ‹ 21 :پىتيېئ پەد قادنۇش اغڭىنۇئ ىنىزۈي نىيېك ،پىتىشمۇي ىنۇئ نەلىب اغۋوس ناغراب ادمىدلائ نەم« :ىزۆئ ۇئ ىكنۈچ .ىدېد
.ىدىناغلىق لايىخ پەد »نىكىمرلاىق ەرىتاخ-زۈي اڭام ،مەسرۆك ىسىچېك ۇئ ىزۆئ اممەئ .ىتتەك پىڭېم ىرىگلىئ نىدڭىنۇئ رلاىغۋوس نۈچۈئ ڭىنۇب 22
.ىدلاق پۇنوق ادياج نەكشۈچ
،پىلېئ ىنىلغوئ رىب نوئ ەۋ ىكىدېد ىككىئ ،ىنۇتوخ ىككىئ ،پۇپوق ىسىچېك ۇش ۇئ نىكېل 23
ۇمىنىقۇللەئەت ەممەھ ،پۈزۈكتۆئ نىدنىقېئ ىنرلاۇئ ۇئ 24 .ىتتەك پۈتۆئ نىدىكىچېك قوبباي
.ىديوق پۈزۈكتۆئ ،پىلېئ اقتاق ۇئ ڭات نەلىب ڭىنۇئ ادنائ ،پىلېك ىشىك رىب ،اسلاق زۇغلاي ىزۆئ بۇقاي اتتاق ۇب اممەئ 25 ڭىنۇئ ەدنەگرۆك ىنىنىغىديامللاوب بىلاغ اغڭىنۇئ ىشىك ۇب نىكېل 26 .ىتشىلېچ كىلىچۇقتائ نىدىنروئ ىسىتوي ڭىنبۇقاي ادىنىغرۇت پىشىلېچ نەلىب ڭىنۇئ ،ىكقادنۇش .ىتتۇت ىنىشىپناي
»ىدىلشاب ىلىقتائ ڭات ىكنۈچ ،نىگرەب پۇيوق ىنېم« :پەلزۆس ىشىك ۇئ 27 .ىتتەك پىقىچ
.ىدېد »نەميەمرەب پۇيوق ىنېس ەچۈگىمىلتەكىرەب ىنېم نەس« :پىرېب باۋاج ىزۆئ ۇئ ،ەسېد
:پىلىق زۆس ۇئ 29 .ىدېد »بۇقاي مىتېئ« :ۇئ ،اسىروس پەد »؟رۇدىمېن ڭىتېئ« :نىدڭىنۇئ ۇئ 28
ادۇخ ،ڭاسلوب نەس ىكنۈچ .نەسىلىتائ پەد لىئارسىئ ىكلەب ،ياملاتائ پەد بۇقاي ەنەي نەس«
:پۇرۇۋلاي اغڭىنۇئ بۇقاي تىقاۋ ۇئ 30 .ىدېد »ڭۇدلوب بىلاغ ،پىشىلېچ نەلىب ناسنىئ ەۋ ىنۇئ پەد »؟نەسياروس ىنمىمسىئ ڭىنېم اقشىمېن« :ۇئ ،ەسېد »نىگرەب پەد اڭام ىنڭىتېئ«
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 53
پۇلۇتۇق مىنېج ،پۈرۆك زۈيۇمزۈي ىنادۇخ« :بۇقاي نىكېل 31 .ىديوق پەلكەرابۇم ەدرەي ۇئ ەدىنىكتەك پۈتۆئ نىدلەيىنېپ ىزۆئ ۇئ 32 .ىديوق لەيىنېپ ىنىتېئ ڭىنياج ۇئ پەد »ىدلاق ەچىگنۈك ۇب لىئارسىئ-ىنەب نىتبەۋەس ۇب 33 .ىدىئ قاسقائ ىسىتوي ڭىنۇئ اممەئ .ىتقىچ نۈك
33
.ىدىناغىغلوت ىنيەپ ىكىدىشىپناي ڭىنبۇقاي تاز رۇكزەم ىكنۈچ ،ۇديەمېي ىنيەپ ىكىتشاپناي
.ىتتاتاۋىلېك نەلىب ىشىك زۈي تۆت ۋاسەئ انام ،اسىراق پۈرۈتۆك ىنىرىلزۆك بۇقاي 1
ۇئ 2 .ىدرەب پۈلۆب ەگىكىدېد ىككىئ ەۋ ەلىھار ،ايېل ىنىرىلىلاب ىزۆئ ۇئ لاھرەد
نەلىب ايېل نىدنائ ،پۇزۇغرۇت ىرىگلىئ نىدىممەھ ىنىرىلىلاب ڭىنرلاۇئ نەلىب كەدېد ىككىئ ىنىممەھ ،پۇزۇغرۇت ىنپۈسۈي نەلىب ەلىھار نىيېك نىدىممەھ ،پۇزۇغرۇت ىنىرىلىلاب ڭىنۇئ
،ادناغرۇت ىلىكتەي اغىشېق ڭىنىسىكائ پۈرۈي پۈتۆئ اغىدلائ ڭىنرلاۇئ ىزۆئ 3 ،پۇرۇدڭام پلاقاچۇق ىنۇئ ،پۈرۈگۈي اغىدلائ ڭىنۇئ ۋاسەئ 4 .ىدلىق مىزەت كەدۈكگەت ەگرەي ەۋىترەم ەتتەي ىنىرىلزۆك ۋاسەئ نىدنائ 5 .ىدرۇت ىلىقشلاغىي ىسىلىككىئ پۈيۆس ىنۇئ ،پىلېس ەرىگ اغىنيوب ۇئ ،اسىروس پەد »؟رۇدڭەمېن ڭىنېس رلاۇب« :پۈرۆك ىنرلاىلاب نەلىب رلانۇتوخ ،پاراق پۈرۈتۆك ۇئ 6 .ىدېد »رۇدرلاىلاب نەگرەب اغڭۇلۇق پىلىق تەمەھرەم ادۇخ اسلوب رلاۇب« :پىرېب باۋاج نەلىب ايېل نىدنائ 7 ،ىدلىق مىزەت اغڭىنۇئ ،پىرېب نىقېي ىرىلىلاب نەلىب كەدېد ىككىئ تىقاۋ
،پىرېب نىقېي ەلىھار نەلىب پۈسۈي ادىرىخائ .ىدلىق مىزەت ،پىرېب نىقېي ىرىلىلاب ڭىنۇئ ۇئ ،ەسېد »؟رۇدنۈچۈئ ەمېن رلاپوت ەممەھ ۇب ناغىرچۇئ اڭام« :پىلىق زۆس ۋاسەئ 8 .ىدلىق مىزەت تىقاۋ ۇئ 9 .ىدېد »رۇدنۈچۈئ مىقىمپات تاپىتلىئ ادىدلائ ڭىنماجوخ ىزۆئ ۇب« :پىرېب باۋاج اممەئ 10 .ىدېد »نۇسلوب ەگڭۈزۆئ ىكڭىنېس .راب كەدۈكتەي ەدنەم ،مىرىدارۇب يەئ« :ۋاسەئ ىنمەيىدەھ ،ماسلوب ناقپات تاپىتلىئ ەدڭىرىلزۆك نەم رەگەئ ،ۇسقوي« :پەلزۆس بۇقاي ڭىنادۇخ ،ەدمىنىگرۆك ىنڭۈزۈي ،پۇلوب ىزار نىدنەم نەس ىكنۈچ .نىغلىق لۇبوق نىدمۇلوق پىلىق لۇبوق ىنمەيىدەھ نەگرۈتلەك اڭاس ڭىنېم ىدمەئ 11 .مۇدلوب كەدنەگرۆك ىنىزۈي ۇئ ،اسىلروز ىنۇئ پەد »رۇدراب مىرىلىسرەن ەممەھ ،چاغلىق تەمەھرەم اڭام ادۇخ .نىغلائ
.ىدلىق لۇبوق
،ەسېد »ياڭام ادڭىدلائ نەم .ىليەرۈي پىلىغزوق زىب ىدمەئ« :پىلىق زۆس ۋاسەئ نىدنائ 12 ادمىشېق ،پۇلوب كىچىك ڭىنرلاىلاب اسلوب ماجوخ ڭىنېم« :پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ ۇئ 13 ەدايىز نۈك رىب ىنرلاۇب نەم رەگەئ .ۇدىلىب ىنىقىلراب ڭىنرلاىلاك نەلىب يوق ناغىدىتىمېئ
.نۇستەك ىرىگلىئ نىدىلۇق زۆئ ماجوخ نۈچۈئ ڭىنۇب 14 .ۇدىتېك پۈلۆئ اداپ نۈتۈپ ،مەسىديەھ زۆئ ،پىڭېم اتسائ-اتسائ پاراق اغىشىڭېم ڭىنرلاىلاب نەلىب اداپ ىكىدمىدلائ ،ماسلوب نەم قادنۇئ« :پەلزۆس ۋاسەئ تىقاۋ ۇئ 15 .ىدېد »ياراب پىتېي اغرىئېس اغىشېق ڭىنماجوخ
.ىدېد »يەتېك پۇيوق ادڭىشېق ىنىچچەنرىب نىدرەلىشىك نەگلەك نەلىب مۈزۆئ نەم ،اسلوب
،ماسپات تاپىتلىئ ەدىرىلزۆك ڭىنماجوخ زۇغلاي .ۇديەملەك مىزلا ۇب« :پىرېب باۋاج ۇئ نىكېل
.ىتتەك پىنېي اغرىئېس ۋاسەئ ىنۈك ۇئ 16 ،ەسېد »ۇدىتېي اڭام ىرىللام پاساي ىنيۆئ رىب ەگىزۆئ پىلېك اغياج نەگېد توككۇس ،پىلىق رەپەس بۇقاي اممەئ 17 نىدمارائ-ناداپ ىزۆئ بۇقاي 18 .ىدىتائ پەد توككۇس ىنرەي ۇب پىلىق نەۋىياس نۈچۈئ رىدېچ ادىدلائ ڭىنرەھەش ۇئ .ىدلەك نامائ-چنىت ەگرەھەش نەگېد مەكەش ىكىدىترۇي نائاناق
54 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ڭىنروماخ ناغلوب ىسىتائ ڭىنمەكەش ىنىسىچراپ رىب ڭىنرەي نەككىت رىدېچ ىزۆئ 19 ،پىكىت
-لەئ ىنىتېئ ،پاساي ىنھاگنابرۇق رىب ادنائ 20 .ىدلاۋىتېس ەگىگڭەت شۈمۈك زۈي نىدىرىلىلاب
.ىديوق پۇيوق لىئارسىئ-يىھولەئ
34
ىشىگېت اغىسۇمون ڭىنانىد ڭىنمەكەش
ىلىكشۈرۆك نەلىب ىرىلزىق ڭىنترۇي انىد ىزىق نەگرەب پۇغۇت اقبۇقاي ڭىنايېل اممەئ 1
پۈرۆك ىنۇئ مەكەش ىلغوئ ڭىنروماخ يىۋۋىخ ناغلوب ىرىمەئ ڭىنترۇي ۇئ 2 ،اسقىچ ڭىنبۇقاي ىلڭۆك ڭىنۇئ 3 .ىدزۈكتەك ىنىيۇربائ ڭىنۇئ ،پىتېي نەلىب ڭىنۇئ ،پىلېۋۇتۇت ،پىلېق ڭىنۇئ 4 .ىدرۇت ىلىغلىق زۆس كىلتەببەھۇم اغڭىنۇئ ،پۈرۆك ىشخاي ىنۇئ ،پۈشۈچ اغانىد ىزىق
.ىدېد »نىگرەب پىلېئ اققۇلنۇتوخ اڭام ىنزىق ۇب« :پىلىق پەگ اغروماخ ىسىتائ زۆئ مەكەش نۈچۈئ ڭىنىرىللۇغوئ اممەئ .ىدلاق پلاڭائ ىنىنىغنىلىق زىسيوربائ ڭىنانىد ىزىق زۆئ اسلوب بۇقاي 5 تىقاۋ ۇئ 6 .ىدرۇت پۇرۇت كۈش كىلىچۈگلەك رلاۇئ بۇقاي ،چاغلوب ادارھەس نەلىب ىرىللام ىزۆئ ڭىنبۇقاي 7 .ىتقىچ ىلىكشەلزۆس نەلىب ڭىنۇئ اغىدلائ ڭىنبۇقاي روماخ ىسىتائ ڭىنمەكەش ىزىق ڭىنبۇقاي ىزۆئ ڭىنمەكەش اسلوب رلاۇئ .ىدلەك نىدارھەس ادناغىلڭائ ىنۇب ىرىللۇغوئ ىنىغيوق پىلىق ىنشىئ ناماي رىب ناغلوب قۇلۇغىملىق ەدىچىئ لىئارسىئ ،پىتېي نەلىب مۇلغوئ« :پەلزۆس اغرلاۇئ ىزۆئ روماخ 8 .ىدىناغنلاقىچچائ ىتىياھان ،پۇلوب ەدىجنەر نۈچۈئ اققۇلنۇتوخ اغڭىنۇئ ىنۇئ ،پىلىق تاپىتلىئ .ۇديلاغاب قايىتشىئ اغرلاڭىزىق اسلوب مەكەش ىنزىمىرىلزىق ڭىنزىب ،پىرېب ەگزىب ىنرلاڭىرىلزىق ،پۇلوب اجاب-ادۇق نەلىب زىب 9 ،پىرېب تەقوئ ،پۇتۇت ناكام اتترۇي ۇب ناغلوب ادرلاڭىدلائ ،پۇرۇتلوئ نەلىب زىب 10 ،پىلېئ رەلىس ەگىرىلرەدارۇب نەلىب ىسىتائ ڭىنزىق اسلوب مەكەش 11 .ىدېد »رلاڭىلېئ قاتوئ-ياج ،پىلىق نىدنەم ەقەۋرەد 12 .يەرېب ىنۇئ ،رلاڭەسېد ەمېن اڭام ،ماسپات تاپىتلىئ ادرلاڭىرىلزۆك« :پەلزۆس ۇب نىكېل .يەرېب ەچرلاڭىنىقتيېئ اڭام ،رلاڭاسىروس رەلەيىدەھ نەلىب قۇليوت قىج ەچناق مەكەش اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنبۇقاي تىقاۋ ۇئ 13 .ىدېد »رلاڭىرېب اققۇلنۇتوخ اڭام ىنزىق نەلىب ەليىھ اغىسىتائ نەلىب ىزۆئ ڭىنۇئ ،چاغلىق زىسيوربائ ىنانىد ىسىرىشمەھ ڭىنرلاۇئ ەگىشىك رىب زىسىنتەخ ىنزىمىرىشمەھ ،قاسلوب زىب« :پەلزۆس اغرلاۇئ 14 ،پىرېب باۋاج كەدزىب ۇمرەلىس نىكېل 15 .ۇدىلوب بىيەئ ەگزىب ۇب ىكنۈچ ،زىميەملەيېد لۇقام ىلىگرەب
،پۇلوب لۇقام زىب نەلىب ترەش ۇب ،اسنىلىق ەنتەخ ىشىك رەئ رىبرەھ ىكىدرلاڭارائ ،پۇلوب
،پۇرۇتلوئ ادرلاڭارائ ،پىلېئ زىب ىنرلاڭىرىلزىق ڭىنرەلىس ،پىرېب ەگرەلىس ىنزىمىرىلزىق 16 پىلېئ ىنزىمىزىق زىب ،رلاڭاسىمىنۇئ اقشىنىلىق ەنتەخ رەگەئ اممەئ 17 .زىمىلاق پۇلوب مۋوق رىب شۇخ ەگمەكەش ىلغوئ ڭىنۇئ نەلىب ىزۆئ ڭىنروماخ ىرىلزۆس ڭىنرلاۇئ 18 .ىدېد »زىمىتېك ڭىنبۇقاي اسلوب ۇئ ىكنۈچ ،ىدىملىق لاياھ ىلىغلىق قادنۇم ىزۆئ ڭىنتىگىي ۇب 19 .ىدلەك
.ىدىئ ىكەرزىزەئ نىدىممەھ ەدىيۆئ ڭىنىسىتائ زۆئ ،پۇلوب قىلقايىتشىئ اغىزىق
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 55
ڭىنرەھەش ،پىرېب اغىسىزاۋرەد ڭىنرەھەش نەلىب مەكەش ىلغوئ ىزۆئ ڭىنروماخ تىقاۋ ۇئ 20 ڭىنۇئ .رۇدىتقىلچنىت نەلىب زىب اسلوب رەلمەدائ ۇب« 21 :ىكىتتيېئ پىشىلپەگ نەلىب ىرىلىشىك كەدۈكتەي اغرلاۇئ ىزۆئ ترۇي انام .نۇسرۇت پىلىق تەقوئ ادنائ ،پۇرۇتلوئ اتترۇي رلاۇئ نۈچۈئ ىنزىمىرىلزىق ڭىنزىب ،پىلېئ اققۇلنۇتوخ ىنىرىلزىق ڭىنرلاۇئ ،قاسلوب زىب .رۇدىرڭەك كەدناغنىلىق ەنتەخ رلاۇئ ىنكەكرەئ ەممەھ ىكىدزىمىرائ تەقەپ نىكېل 22 .ىليەرېب اغرلاۇئ
.نېكىديانۇئ ىلىغلوب قلەخ رىب نەلىب زىب ،پۇرۇتلوئ ادزىمىرائ رەلمەدائ ۇئ ،قاسلىق ەنتەخ زىب ؟ۇدماملوب ىكڭىنزىب ىرىللام اۋراچ ەممەھ نەلىب ىقۇللەئەت لام ڭىنرلاۇئ ەدىقىرەت ۇب 23 نىدىسىزاۋرەد رەھەش تىقاۋ ۇئ 24 .ىدېد »ۇدىرۇتلوئ ادزىمىرائ رلاۇئ ،كەسېد لۇقام زۇغلاي اغرلاۇئ
،پىلېس قلاۇق ەگىزۆس ڭىنمەكەش ىلغوئ نەلىب روماخ ىسىممەھ ڭىنرلاناغىدىقىچ پىرىك اممەئ 25 .ىدنىلىق ەنتەخ ىسىممەھ ڭىنرلاناغىدىقىچ پىرىك نىدىسىزاۋرەد ڭىنرەھەش نەلىب نومىش ڭىنبۇقاي پۇلوب ىرىلىكائ ڭىنانىد ،ادىنىقتاي قىرغائ رلاۇئ ىنۈك ىچنىچۈئ ىنرەھەش نەلىب تەريەغ پىلېئ ىنچىلىق نىدرىب ىسىسياقرەھ ڭىنىلغوئ ىككىئ نەگېد يىۋلا ڭىنچىلىق ۇمىنمەكەش ىلغوئ ڭىنۇئ نەلىب روماخ 26 ،پۈرۈتلۆئ ىنكەكرەئ ەممەھ ،پىسېب ىرىللۇغوئ ڭىنبۇقاي 27 .ىتتەك پىلېئ نىدىيۆئ ڭىنمەكەش ىنانىد ،پۈرۈتلۆئ نەلىب ىسىب ىنرەھەش پىلېك ەگىتسۈئ ڭىنرەلنەگلۈرۈتلۆئ ،پەد ىدلىق زىسيوربائ ىنزىمىرىشمەھ اسلوب نۈتۈپ ىكىتقىلزىتېئ نەلىب رەھەش ،پىلېۋىترات ىنىرىلكەشېئ ەۋ لااك ،يوق ڭىنرلاۇئ 28 ،پلاۇب ۇمىنىرىلىقاچ-لااب نۇتوخ ،پلاات پلاۇب ىنىتىلۆد نۈتۈپ ڭىنرلاۇئ 29 ،پىلېۋىلېئ ىنىقىلراب نومىش ىزۆئ بۇقاي نىكېل 30 .ىتتەك پىلېئ پۇشوق نەلىب رەلىسرەن ەچراب ىكىدىچىئ يۆئ ناغلوب ىقلەخ ڭىنترۇي ىنېم ،پىقىت اغلااب ىنېم ،رلاڭاسلوب رەلىس« :پەلزۆس اغيىۋلا نەلىب
.رۇدزائ مىقلەخ ،ماسلوب نەم .رلاڭىدلىق چنىگرىي ادىدلائ ڭىنرەليىززىرەپ نەلىب يىنائاناق مىنادىناخ مۈزۆئ نەم ەدىقىرەت ۇب .ۇدىرۈتلۆئ ىنېم ،پىلېك پىلىغىي ەگمۈتسۈئ رلاۇئ ىدمەئ رىب ىنزىمىرىشمەھ ،ابەجەئ« :پىرېب باۋاج رلاۇئ اممەئ 31 .ىدېد »نەمىتېك پۇلوب قوي نەلىب
.ىدېد »؟ۇدملاوب اسيوق پىلىق پلااج
35
ىشىرېب ەگلەتيەب ڭىنبۇقاي
ادنائ ،پىقىچ ەگلەتيەب ،پۇپوق نەس« :پىلىق زۆس اقبۇقاي ادۇخ نىيېك نىدنائ 1
اغادۇخ نەگنۈرۆك اڭاس ادڭىنىغراب پىتېك پىچېق نىدۋاسەئ ڭاكائ ڭۈزۆئ ،پۇرۇتلوئ
ىزۆئ نەلىب ىزۆئ ڭىنرەلىكىدىيۆئ زۆئ بۇقاي تىقاۋ ۇئ 2 .ىدېد »نىغلاس ىنھاگنابرۇق رىب
،پىتېۋىرىقىچ ىنرەلىرڭەت تاي ىكىدرلاڭارائ ،رلاڭاسلوب رەلىس« :پەلزۆس اغرلاناغلوب ەللىب نەم .ىلياقىچ ەگلەتيەب زىب ،پۇپوق نىدنائ 3 .رلاڭەلشۈگڭەي ىنرلاڭىرىلنىگېئ پىنىلزىكاپ اغادۇخ ناغلوب نەلىب نەم ادمۇلوي نەگرۈي ،پىلىق لۇبوق ىنمىيائۇد ادمىتقاۋ كىلڭەت ادنائ نەلىب ىرڭەت تاي ەممەھ ىكىدىرىللوق رلاۇئ ،ەسېد ىنۇش 4 .ىدېد »يلااس ىنھاگنابرۇق رىب ڭىنىخىرەد بۇد ىكىدمەكەش ىنرلاۇب بۇقاي .ىدرەب اقبۇقاي ،پىرىقىچ ىنىرىلىرىز ىكىدىرىلقلاۇق
56 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ەگرەلرەھەش ىكىدىسىرۆچ اممەئ .ىدڭام پۈچۆك رلاۇئ نىيېك نىدنائ 5 .ىديوق پۈمۆك ەگىۋۈت ەدىقىرەت ۇب 6 .ىدىمىلغوق ىنىرىللۇغوئ ڭىنبۇقاي رلاۇئ ،چەگلەك چنۇقروق رىب نىدىپىرەت ادۇخ زۇل ناغلاتائ پەد لەتيەب ىكىدىترۇي نائاناق نەلىب قلەخ ناغلوب ەللىب ىزۆئ اسلوب بۇقاي پىچېق نىدىسىكائ ىزۆئ ۇئ ،پىلېس ىنھاگنابرۇق رىب ادنائ 7 ،پىلېك پىتېي اغياج نەگېد
.ىديوق لەتيەب-لەئ ىنىمسىئ ڭىنياج ۇب چەگنۈرۆك اغڭىنۇئ ادنائ ادۇخ ،ادىنىغراب پىتېك ڭىنىخىرەد بۇد رىب ەدىنىۋۆت ڭىنلەتيەب ،پىتېك پۈلۆئ اروبېد ىسىنائكىنىئ ڭىناقبىر اممەئ 8 بۇقاي نىكېل 9 .ىدلۇيوق تائ پەد ىبۇد ڭىنىغىي اغڭىنۇئ نىتبەۋەس ۇب .ىدنىلىق ەنپەد ەدىۋۈت
.ىدىلكەرابۇم ىنۇئ پۈنۈرۆك ەنەي اغڭىنۇئ ادۇخ ،ەدىنىگلەك پىنېي نىدماررائ-ناداپ ىزۆئ بۇقاي نەس نىيېك نىدنۇم اممەئ .رۇتبۇقاي ڭىتېئ ڭىنېس« :پىلىق زۆس اغڭىنۇئ ادۇخ 10 پۇيوق لىئارسىئ ىنىمسىئ ڭىنۇئ پەد »ۇدىلوب لىئارسىئ ڭىتېئ ىكلەب ،ياملاتائ پەد قۇلقۇرۇئ نەس .نەمرۇدادۇخ رىداق مۈزۆئ نەم« :پەلزۆس اغڭىنۇئ ادۇخ نىدنائ 11 .ىديوق ڭىنېس رلاھاشىداپ ،پۇلوب اديەپ نىدنەس رلامۋوق نۇغرۇن ىكلەب ،مۋوق رىب .نىغۇۋائ پۇلوب
،پىرېب اڭاس ىنترۇي ۇب نەگرەب اققاھسىئ نەلىب مىھاربىئ نەم 12 .ۇدىقىچ نىدڭۇتشۇپ نەلىب ڭىنۇئ ادۇخ ،پەد ىنۇش 13 .ىدېد »نەمىرېب ىنترۇي ۇب ۇمىگڭىلسەن ىكنىيېك نىدنەس بۇقاي تىقاۋ ۇئ 14 .ىتتەك پىقىچ اغىرىقۇي نىدىدلائ ڭىنۇئ ەدىزۆئ ڭىنياج نەكشەلپەگ ەگىتسۈئ ،پەلكىت پىلىق شات ەرىتاخ ،ىنكۈرۋۈت شات رىب ادياج نەكشەلپەگ نەلىب ڭىنۇئ ىزۆئ بۇقاي ،پۇلوب پىلىق ىنۇش 15 .ىديوق پۇيۇق غاي ەگىتسۈئ پۈكۆت ىقىلنابرۇق كۈلۈكچىئ
.ىديوق پۇيوق لەتيەب ىنىتېئ ڭىنياج نەكشەلپەگ نەلىب ڭىنۇئ ادۇخ
ىشىتېك پۈلۆئ اتتۇغۇت ڭىنەلىھار
ادىنىغلاق لوي انىغزائ ىلىكتەي اغاتارفەئ ،پىتېك پىڭېم نىدلەتيەب رلاۇئ نىيېك نىدنائ 16
ىتىياھان ىدرەد اممەئ 17 .ىدلاق پۇلوب قىتتاق ىدرەد ،پىلېق پۇتۇت قاغلوت ىنەلىھار
»ڭۇدغۇت لۇغوئ رىب ەنەي تەۋۆن ۇب .نىغىمقروق« :اغڭىنۇئ ىسىنائ تۇغۇت ،ادىنىقشلاقىتتاق پەد ىنوئ-نەب اغڭىنۇئ ،ادىنىغرۇت ىلىگلۆئ پىتېي ەگىسىپەن ىقرىخائ ەلىھار نىكېل 18 .ىدېد ەلىھار ەدىقىرەت ۇب 19 .ىدىتائ پەد نىماينەب ىنۇئ ىسىتائ ڭىنۇئ اممەئ ،ىديوق پۇيوق تائ ڭىنۇئ بۇقاي 20 .ىدنىلىق ەنپەد ادىلوي ڭىناتارفەئ ناغلاتائ پەد مەھەلتيەب ،پۇلوب تاپاۋ ڭىنىسىربەق ڭىنەلىھار« ەچىگنۈك ۇب ىزۆئ ۇب .ىديوق پەلكىت كۈرۋۈت شات رىب ەگىسىربەق
.اتقاملاتائ پەد »ىكۈرۋۈت شات
ىرىللۇغوئ ڭىنبۇقاي
نىكېل 22 .ىتكىت ىنىرىدېچ ەدىپىرەت ۇئ ڭىنىرانۇم رادېئ پۈچۆك لىئارسىئ نىدنائ 21
نەلىب اھلىب ىكىزىنېك ڭىنىسىتائ زۆئ پىرېب نەبۇر ،ادىنىغرۇت پۇرۇتلوئ اتترۇي ۇئ لىئارسىئ
.ىدىئ راب ىلغوئ ىككىئ نوئ ڭىنبۇقاي تىقاۋ ۇئ .ىدلاق پلاڭائ ىنۇب لىئارسىئ ەۋ ىتتاي
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 57
ىتاپاۋ ڭىنقاھسىئ – ىرىللۇغوئ ڭىنبۇقاي
،ادۇھەي ،يىۋلا ،نومىش ،نەبۇر ىلغوئ ىجنۇت ڭىنبۇقاي اسلوب ىرىللۇغوئ ناغلۇغۇت نىدايېل 23
.ىدىئ نىماينەب نەلىب پۈسۈي ىرىللۇغوئ ناغلۇغۇت نىدەلىھار 24 .ىدىئ نۇلۇبەز ەۋ راكاسسىئ ڭىنايېل 26 .ىدىئ ىلاتفان نەلىب ناد ىرىللۇغوئ ناغلۇغۇت نىداھلىب ىكىدېد ڭىنەلىھار 25 ەگىزۆئ ڭىنبۇقاي اسلوب رلاۇب .ىدىئ رەشائ نەلىب داگ ىرىللۇغوئ ناغلۇغۇت نىداپلىز ىكىدېد
.ىدىئ ىرىللۇغوئ ناغلۇغۇت ادمارائ-ناداپ
ىشۈتۆئ نىدمەلائ ڭىنقاھسىئ
پۇلوب رىپاسۇم قاھسىئ نەلىب مىھاربىئ ،پىرېب اغىشېق ڭىنقاھسىئ ىسىتائ ىزۆئ بۇقاي 27 ىرمۆئ ڭىنقاھسىئ 28 .ىدلەك ەگىزۆئ ڭىنەرمام ىكىدنوربېخ ىنەي ،ابرائ-تايرىك ناغرۇتلوئ ىرىلنۈك ادىقىلىرېق ىزۆئ ڭىنقاھسىئ ەدىقىرەت ۇب 29 .ىدىئ لىي نەسكەس زۈي رىب اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنۇئ .ىدلۇشوق ەگىقلەخ زۆئ پۇلوب تاپاۋ ،پىترات ىنىسىپەن ىقرىخائ ،پۇشوت
.ىدلىق ەنپەد ىنۇئ بۇقاي نەلىب ۋاسەئ
36
ىرىلدلاۋائ ڭىنۋاسەئ
زۆئ اسلوب ۋاسەئ 2 .رۇدىناياب ڭىنىلسەن ڭىنۋاسەئ ناغلاتائ پەد مودېئ ىزۆئ ۇب 1
ادائ ىزىق ڭىننولېئ ناغلوب يىتتىخ ،پىپېت نىدىرىلزىق ڭىنرلايىنائاناق ىنىرىلنۇتوخ
.ىدلائ امابىلوھوئ ناغلوب ىزىق ڭىنھانائ پۇلوب ىسىرۋەن ڭىننوبىز ناغلوب يىۋۋىخ نەلىب ۇمىنتامىساب ناغلوب ىسىرىشمەھ ڭىنتويابەن ،پۇلوب ىزىق ڭىنلىئامسىئ اقشاب نىدنۇم 3
5 .ىدغۇت ىنلەئۇھېر اسلوب تامىساب .ىدلۇغۇت زافىلېئ اغۋاسەئ نىدىزۆئ ڭىنادائ 4 .ىدىناغلائ ڭىنۋاسەئ ادىترۇي نائاناق اسلوب رلاۇب .ىدغۇت ىنھاروق ەۋ ملااي ،شۇئەي ىزۆئ ڭىنامابىلوھوئ
.ىدىئ رلالۇغوئ ناغلۇغۇت ەگىزۆئ پۇشوق ەگىرىلىشىك ەممەھ ىكىدىيۆئ ىنىرىلزىق لۇغوئ نەلىب ىرىلنۇتوخ زۆئ اسلوب ۋاسەئ 6
،پىلېئ ىنىقۇللەئەت ەچراب ناقپات ادىترۇي نائاناق ،پىتېق ىنىرىلغلاۇئ قىلراب نەلىب لام اۋراچ لاوت ىرىلقۇللەئەت ڭىنرلاۇئ ىكنۈچ 7 .ىتتەك اقترۇي رىب اقشاب پىلىريائ نىتبۇقاي ىسىكۇئ ىياج قىلقارۇتلوئ ڭىنرلاۇئ نىدىقىلىلوت ڭىنىرىلىداپ لام ،ياملارۇتلوئ ەدرەي رىب ،چاغلوب پىرېب اغىغېت رىئېس ىزۆئ ڭىنۋاسەئ ناغلاتائ پەد مودېئ نۈچۈئ ڭىنۇب 8 .ىدلىق كىلىچڭەت
.ىدلاق پۇرۇتلوئ
.رۇدۇش ىناياب ڭىنىلسەن ڭىنۋاسەئ ناغلوب ىسىۋوب-اتائ ڭىنرلايىمودېئ ىكىدىغېت رىئېس 9
،پىلىتائ پەد زافىلېئ ىلغوئ ڭىنادائ ىنۇتوخ ڭىنۋاسەئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنۋاسەئ 10
.ىدلاتائ پەد لەئۇھېر ىلغوئ ڭىنتامىساب ىنۇتوخ ڭىنۋاسەئ
58 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
.ىدىئ زانېق ەۋ ماتاگ ،وفېز ،راموئ ،نامېت اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنزافىلېئ 11
رلاۇب .ىدرەب پۇغۇت ىنكەلامائ اغزافىلېئ ىزۆئ انمىت ىكىزىنېك ڭىنزافىلېئ ىلغوئ ڭىنۋاسەئ 12
.ىدىئ ىرىلدلاۋەئ ڭىنادائ ىنۇتوخ ڭىنۋاسەئ اسلوب ڭىنۋاسەئ ىزۆئ ڭىنرلاۇب .ىدىئ اززىم ەۋ امماش ،ھارېز ،تاھان اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنلەئۇھېر 13
.ىدىئ ىرىلدلاۋەئ ڭىنتامىساب ىنۇتوخ ناغلوب ىنۇتوخ ڭىنۋاسەئ پۇلوب ىزىق ڭىنىلغوئ نەگېد ھانائ ڭىننوبىز ىزۆئ نىكېل 14
.ىدىئ ھاروق ەۋ ملااي ،شۇئەي اسلوب ىرىللۇغوئ نەگرەب پۇغۇت اغۋاسەئ ڭىنامابىلوھوئ
،ۇش اسلوب رەلرىمەئ ناققىچ نىدىچىئ ڭىنىرىللۇغوئ ڭىنۋاسەئ 15 رىمەئ ،راموئ رىمەئ ،نامېت رىمەئ ناغلوب ىرىللۇغوئ ڭىنزافىلېئ ىلغوئ ىجنۇت ڭىنۋاسەئ ىنەي مودېئ ىزۆئ رلاۇب .ىدىئ كەلامائ رىمەئ ەۋ ماتاگ رىمەئ ،ھاروق رىمەئ 16 ،زانېق رىمەئ ،وفېز
.ىدىئ ىرىلدلاۋەئ ڭىنادائ ،پۇلوب رەلرىمەئ ناغلوب اديەپ نىدزافىلېئ ىكىدىترۇي ەۋ امماش رىمەئ ،ھارېز رىمەئ ،تاھان رىمەئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنلەئۇھېر ىلغوئ ڭىنۋاسەئ 17 ىنۇتوخ ڭىنۋاسەئ پۇلوب اديەپ نىدلەئۇھېر ىكىدىترۇي مودېئ ىزۆئ رلاۇب .ىدىئ اززىم رىمەئ
.ىدىئ ىرىلدلاۋەئ ڭىنتامىساب رىمەئ ەۋ ملااي رىمەئ ،شۇئەي رىمەئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنامابىلوھوئ ىنۇتوخ ڭىنۋاسەئ 18 اديەپ نىدامابىلوھوئ ناغلوب ىنۇتوخ ڭىنۋاسەئ پۇلوب ىزىق ڭىنھانائ ىزۆئ .ىدىئ ھاروق ىرىلدلاۋەئ ڭىنۋاسەئ ناغلاتائ پەد مودېئ اسلوب رلارۇكزەم 19 .ىدىئ رلاۇب رەلرىمەئ ناغلوب
.ىدىئ ىرىلرىمەئ ڭىنرلايىمودېئ پۇلوب
،نوبىز ،لابوش ،ناتول اسلوب ىرىللۇغوئ قىلقارۇتلوئ اتترۇي ڭىنرىئېس ناغلوب يىروخ 20 ىكىدىترۇي مودېئ ،پۇلوب رەلرىمەئ يىروخ ىزۆئ رلاۇب 21 .ىدىئ ناشىد ەۋ رەزەئ ،نوشىد ،ھانائ اسلوب انمىت .ىدىئ مامېھ نەلىب ىروخ ىرىللۇغوئ ڭىنناتول 22 .ىدىئ ىرىللۇغوئ ڭىنرىئېس وفېش ،لابېئ ،تاھانام ،ناۋلائ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنلابوش 23 .ىدىئ ىسىرىشمەھ ڭىنناتول ىسىتائ اسلوب ۇب .ىدىئ ھانائ نەلىب ھايائ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىننوبىز 24 .ىدىئ مانوئ ەۋ ھانائ ناغلاۋىپېت ىنرلاقلاۇب قىسسىئ ەدلۆچ ،ادىنىغرۇت پىقېب ىنىرىلكەشېئ ڭىننوبىز ڭىنھانائ امابىلوھوئ ،پۇلوب ىلغوئ ڭىنھانائ اسلوب نوشىد 25 .ىدىئ ۇش ىزۆئ ڭىننەگېد
.ىدىئ نارەك ەۋ نارتىي ،نابشەئ ،نادمەخ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىننوشىد 26 .ىدىئ ىزىق اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنناشىد 28 .ىدىئ ناقائ ەۋ ناۋائاز ،ناھلىب اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنرەزەئ 27
.ىدىئ ناررائ نەلىب زۇئ
،ھانائ رىمەئ ەۋ نوبىز رىمەئ ،لابوش رىمەئ ،ناتول رىمەئ اسلوب ىرىلرىمەئ ڭىنرلايىروخ 29
رىئېس ،پۇلوب رەلرىمەئ يىروخ اسلوب رلاۇب .ىدىئ ناشىد رىمەئ ەۋ رەزەئ رىمەئ ،نوشىد رىمەئ 30
.ىدرۇت ەدىكىلرىمەئ زۆئ ادىترۇي
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 59
ادىترۇي مودېئ ،اتساملىق تەنەتلەس ىخېت ھاشىداپ چېھ ەگىتسۈئ ڭىنلىئارسىئ-ىنەب 31 ادمودېئ ىزۆئ ڭىنلاېب ىلغوئ ڭىنروئېب 32 :ىنەي ،ۇش اسلوب رلاھاشىداپ ناغلىق تەنەتلەس نىدارزوب ەدنەگلۆئ لاېب 33 .ىدىناغلاتائ پەد اباھنىد ىمسىئ ڭىنىرىھەش پىلىق تەنەتلەس ڭىنرلايىنامېت ەدنەگلۆئ بابوي 34 .ىدلوب ھاشىداپ ادىنروئ ڭىنۇئ بابوي ىلغوئ ڭىنھارېز نەگلەك ڭىندادېب ەدنەگلۆئ ماشۇخ 35 .ىدلوب ھاشىداپ ادىنروئ ڭىنۇئ ماشۇخ نەگلەك نىدىترۇي رامرات ىنرلايىنايىدىم ادىترۇي ڭىنبائوم ىزۆئ ۇب .ىدلوب ھاشىداپ ادىنروئ ڭىنۇئ داداھ ىلغوئ نەگلەك نىتقرەش ەدنەگلۆئ داداھ 36 .ىدلاتائ پەد تىۋائ ىزۆئ ڭىنىرىھەش ڭىنۇئ .ىدىناغلىق نىتتوبوخەر ىكىدىيوب ڭىنايرەد ەدنەگلۆئ لاماس 37 .ىدلوب ھاشىداپ ادىنروئ ڭىنۇئ لاماس
-لائاب ىلغوئ ڭىنروبكائ ەدنەگلۆئ لۇئاش 38 .ىدلوب ھاشىداپ ادىنروئ ڭىنۇئ لۇئاش نەگلەك ڭىنۇئ راداھ ەدنەگلۆئ ناناخ-لائاب ىلغوئ ڭىنروبكائ 39 .ىدلوب ھاشىداپ ادىنروئ ڭىنۇئ ناناخ پەد لەباتېھەم ىنۇتوخ ،پۇلوب ۇئاپ ىمسىئ ڭىنىرىھەش ڭىنۇئ .ىدلوب ھاشىداپ ادىنروئ
.ىدىئ ىزىق ڭىندەرتام ناغلوب ىزىق ڭىنباھازېم ،پىلىتائ اغىرىلياج نەلىب ىنادىناخ ڭىنرلاۇئ اسلوب ىرىلمىسىئ-تائ ڭىنرەلرىمەئ ناغلىيېي نىدۋاسەئ 40
،لاېئ رىمەئ ،امابىلوھوئ رىمەئ 41 ،تەتەي رىمەئ ەۋ اۋلائ رىمەئ ،انمىت رىمەئ ىنەي ،ۇش قىپاۋۇم مارىئ رىمەئ ەۋ لەيىدگام رىمەئ 43 ،راسبىم رىمائ ،نامېت رىمەئ ،زانېق رىمەئ 42 ،نونىپ رىمەئ رەلرىمەئ ناغلوب ادمودېئ ،پاراق اغىرىلياج ناغرۇتلوئ ادىترۇي ناغنىلېق اسلوب رلاۇب .ىدىئ
.ىدىئ ىسىۋوب-اتائ ڭىنرلايىمودېئ ىزۆئ ڭىنۋاسەئ رۇكزەم .ىدىئ
37
ىشىلىتېس اغرىسىم ڭىنپۈسۈي
پۇرۇتلوئ ەدرەي ناغرۇت پۇلوب رىپاسۇم ىسىتائ ادىترۇي نائاناق ىزۆئ ڭىنبۇقاي نىكېل 1
.ىدلاق ىرىلرەدارۇب ،ەدنەگرىك اقشاي ەتتەي نوئ ىزۆئ پۈسۈي .رۇدۇش ىناياب ڭىنىلسەن ڭىنبۇقاي 2 نەگېد اپلىز نەلىب اھلىب ڭىنىسىتائ ەدىكىلتىگىي ،پۈرۈي پىقېب ىنرلايوق پۇلۇشوق نەلىب ناماي ڭىنرلاۇئ پۈسۈي ،پۇرۇت ەللىب .ىتتارۇت ەللىب نەلىب ىرىللۇغوئ ڭىنىرىلنۇتوخ ناقپات ادىقىلىرېق ىنپۈسۈي اسلوب لىئارسىئ 3 .ىتتارۇت بىرېب رەۋەخ اغىسىتائ ىنىرىلشىئ ەگىزۆئ ڭىنۇئ ۇئ ،ىكقادنۇش .ىتتەرۆك ىشخاي نىدىرىللۇغوئ ەممەھ اقشاب ،چاغلوب ىسىلاب نىدىرىلرەدارۇب ەممەھ ىنۇئ ڭىنىسىتائ ىرىلرەدارۇب اممەئ 4 .ىدرەب پۈرۈتكىت ىننوت لاائ رىب
.ىتتياملىق پەگ قىلىس اغڭىنۇئ ،پىلېق پۈرۆك ناماي ىنۇئ ،ەدىنىگلىب ىنىنىگرۆك ىشخاي ىخېت ىنۇئ رلاۇئ ،ەسرەب پەد ەگىرىلرەدارۇب ىنۇئ ،پۈرۆك شۈچ رىب پۈسۈي ەگىتسۈئ ڭىنۇب 5
»رلاڭلاڭائ ىنمۈشۈچ نەگرۆك ڭىنېم« :پىلىق زۆس اغرلاۇئ پۈسۈي 6 .ىدرۇت ىلىگرۆك ناماي ڭىنېم ،ماسىراق .زىمنەكىئ ناقتاۋلاغاب ەچنۆئ ،پۇرۇت اتقىلزىتېئ قاسلوب زىب انام 7 .ىدېد ڭىنېم ،پۇرۇت ەدىسىرۆچ رلاڭىرىلىچنۆئ ڭىنرەلىس ،اسرۇت ەرۆئ .ىدرۇت ەرۆئ ،پۇپوق مەچنۆئ نەس ،ابەجەئ« :پەلزۆس اغڭىنۇئ ىرىلرەدارۇب تىقاۋ ۇئ 8 .ىدېد »ىدلىق مىزەت ەگمەچنۆئ
60 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
نەلىب شۈچ ڭىنۇئ ،پەد »؟نەسملاوب اجوخ ەگزىمىتسۈئ ،پىلىق تەنەتلەس ەگزىب لانىتتسار زۆئ ،پۈرۆك شۈچ رىب ەنەي ۇئ نىدنائ 9 .ىدرۇت ىلىگرۆك ناماي ىخېت ىنۇئ نۈچۈئ ىرىلزۆس رىب نوئ ەۋ يائ ،نۈك ،ماسىراق .مۈدرۆك ىنشۈچ رىب ەنەي نەم انام« :پىرېب پەد ەگىرىلرەدارۇب ىسىتائ ،ەسرەب پەد ەگىرىلرەدارۇب نەلىب ىسىتائ ىنۇب ۇئ 10 .ىدېد »ىدلىق مىزەت اڭام زۇتلۇي ڭىرىلرەدارۇب ەۋ ڭانائ ،نەم ،ابەجەئ ؟رۇتشۈچ ەمېن ڭىنىگرۆك ۇب« :پىرېب ھىبنەت اغڭىنۇئ اسلوب ىرىلرەدارۇب 11 .ىدېد »؟ۇمزىمىلىق مىزەت كەدۈكگەت ەگرەي اڭاس پىلېك ،قاسلوب
.ىدىلقاس ادىداي ىنزۆس ۇش ىسىتائ اممەئ .ىدرۇت پىلىق تەسەھ اغڭىنۇئ لىئارسىئ 13 ،ەدنەكتەك ەگمەكەش ىلىققاب ىنىرىليوق ڭىنىسىتائ ىرىلرەدارۇب ڭىنپۈسۈي 12 ىنېس نەم ،نىگلەك ؟ۇمسەمەئ ۇدىقاب اداپ ەدمەكەش ڭىرىلرەدارۇب« :پەلزۆس ەكپۈسۈي
:اغڭىنۇئ ۇئ 14 .ىتتيېئ پەد »راييەت نەم« :اغڭىنۇئ ۇئ ،ەسېد »يەتەۋەئ اغىشېق ڭىنرلاۇئ اڭام ،پۈرۆك ىنىقىلچنىت ڭىنرلايوق نەلىب ىقىلنامائ ڭىنڭىرىلرەدارۇب ،پىرېب نەس ىدمەئ« ۇئ 15 .ىدراب ەگمەكەش ۇئ ،ەستەۋەئ نىدىسىداۋ نوربېخ ىنۇئ پەد »نىگلەك پىلېئ ىنىرىۋەخ
»؟نەسيەدزىئ ەمېن« :نىدڭىنۇئ مەدائ ۇب ،پۈرۆك ىنۇئ مەدائ رىب ،ەسرۈي پاقڭاق ادارھەس ىزۆئ اداپ ەدرەيەق ڭىنرلاۇئ .نەميەدزىئ ىنمىرىلرەدارۇب ،ماسلوب نەم« :اغڭىنۇئ ۇئ 16 ،اسىروس پەد
.ىتتەك نىدرەي ۇب اسلوب رلاۇئ« :پىرېب باۋاج مەدائ ۇئ 17 .ىدېد »نىگرەب پەد اڭام ىنىشىقېب
،ەسېد »مىدىئ ناغىلڭائ ىنىنىقتيېئ پەد ›ىليەتېك اغناتود نىدنۇم رلاڭۈرۈي ‹ :ڭىنرلاۇئ نەم
.ىتپات ادناتود ىنرلاۇئ ،پىرېب نىدىسىقرائ ڭىنىرىلرەدارۇب ىزۆئ پۈسۈي ىلىگرۈتلۆئ ىنۇئ رلاۇئ ەتسەملەك اغىشېق ڭىنرلاۇئ ىخېت ،پۈرۆك نىتقارىي ىنۇئ رلاۇئ 18 ىزۆئ ڭىنىچۈگرۆك شۈچ انام« :پىشىدلۇسۇك ەگىرىب-رىب 19 ،پىشىلىق تەھىلسەم يىشھەۋ ‹ :پىتېۋىلشات اققۇدۇق رىب ،پۈرۈتلۆئ ىنۇئ زىب ىدمەئ ،رلاڭىلېك 20 .ۇدىتاۋىلېك ىنىشۇلوب ەمېن ڭىنىرىلشۈچ ڭىنۇئ ،پۇيوق پىتيېئ پەد ›ۇتپىتېك پەي ىنۇئ ناۋياھ رىب
:پلااخ ىلىغزۇقتۇق نىدىرىللوق ڭىنرلاۇئ ىنۇئ ،پلاڭائ ىنۇب نەبۇر اممەئ 21 .ىدېد »ىليەرۆك ناق ،رلاڭاسلوب رەلىس« :پەلزۆس ەنەي اغرلاۇئ نەبۇر 22 .ىتتيېئ پەد »ىليەمرۈتلۆئ ىنۇئ« ىنۇئ پەد »رلاڭەمزۈكگەت لوق اغڭىنۇئ ،پىتېۋىلشات اققۇدۇق ۇب ىكىدلۆچ ىنۇئ ،يەمكۆت
.ىدىلاخ ىلىگزۈكتەي تەملااس اغىشېق ڭىنىسىتائ پۇزۇقتۇق نىدىلوق ڭىنرلاۇئ ىنىنوت لاائ كىلكىيىك ڭىنۇئ رلاۇئ ،ەدنەگلەك پىتېي اغىشېق ڭىنىرىلرەدارۇب ىزۆئ پۈسۈي 23 يىلاخ ىزۆئ قۇدۇق نىكېل .ىتتەۋىلشات ەگىچىئ ڭىنقۇدۇق ،پۇتۇت ىنپۈسۈي 24 ،پىلېۋۇرۇدلاس ىنىرىلزۆك ادىنىغرۇتلوئ .ىدرۇتلوئ ىلىگېي مائات رلاۇئ نىيېك نىدنائ 25 .ىدىئ قوي ىيۇس ،پۇلوب رلاۇئ ،پىتېۋىلېك نىتپەرەت دايىلىگ ىنىۋراك پوت رىب ڭىنرلايىلىئامسىئ انام ،اسىراق پۈرۈتۆك
.ۇدىراب پىتېك ەكپەرەت رىسىم پەلكۈي ىككەمرۇم ەۋ غاي قارۇپشۇخ ،كەمرەد-ارود ەگىرىلىگۆت ىنىنېق ،پۈرۈتلۆئ ىنزىمىكۇئ زۆئ ەگزىب« :پەلزۆس ەگىرىلرەدارۇب زۆئ ادۇھەي تىقاۋ ۇئ 26 ڭىنزىب ىزۆئ ۇئ .ىلياتاس اغرلايىلىئامسىئ ىنۇئ ،رلاڭىلېك 27 ؟راب ىسىدياپ ەمېن ڭىنناغرۇشوي
،پانۇئ اغڭىنۇب ىرىلرەدارۇب ،ەسېد »ىليەمرۈتۆك لوق اغڭىنۇئ ،چاغلوب زىمىشۆگ نەلىب زىمىكۇئ
،پىلېۋىترات نىتقۇدۇق ىنپۈسۈي رلاۇئ ،اسراب پىتېك پۈتۆئ نىدنائ رەلرەگىدوس قىلنايىدىم 28
.ىتتەك پىلېئ اغرىسىم ىنپۈسۈي اسلوب رلاۇب .ىتتاس ەكشۈمۈك لەقېش ەمرىگىي اغرلاۇئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 61
ىنىرىلنىگېئ زۆئ ،پۈرۆك ىنىنىغىملوب اتقۇدۇق پۈسۈي ،ەسلەك پىنېي اققۇدۇق نەبۇر 29
»؟ياراب ەگرەيەق نەم ىدمەئ .رۇتقوي لااب« :پىلېك پىنېي اغىشېق ڭىنىرىلرەدارۇب 30 ،پىترىي ىنىزۆئ ڭىننوت ،پلازۇغوب ىنىكېت رىب ،پىلېئ ىنىنوت ڭىنپۈسۈي اسلوب رلاۇئ اممەئ 31 .ىدېد زىب ىنۇب« :پىرېب پىلېئ اغىشېق ڭىنىسىتائ ،پىتەۋەئ ىننوت لاائ ۇب 32 ،پلاىچۇپ اغناق ىنۇئ ۇئ 33 .ىدېد »نىققاب پۈرۆك ڭۈزۆئ ؟ۇمسەمەئ ۇمىنوت ڭىنڭۇلغوئ ىزۆئ ۇب .قۇدلاۋىپېت ەگنەكتەك پەي ىنۇئ ناۋياھ يىشھەۋ رىب .نەكىئ ىنوت ڭىنمۇلغوئ ىزۆئ ۇب« :پىلېق پۇنوت
،پىترىي ىنىرىلنىگېئ زۆئ بۇقاي نىدنائ 34 .ىدېد »ۇتپىلىترىي پۈسۈي زىسكەش .ۇدياشخوئ لۇغوئ ەممەھ ڭىنۇئ 35 .ىتتۇت مەتام نۈچۈئ ىلغوئ ەچىگنۈك ەچچەن ،پلاغاب سلااپ ەگىلېب
،ماسلوب نەم« :يامىنۇئ ىلىقپات ىللەسەت ۇئ ،اسپوق ىلىگرەب ىللەسەت اغڭىنۇئ ىرىلزىق نەلىب ەچنۇش اغڭىنۇئ ىسىتائ .ىدېد »نەمىراب اغىشېق ڭىنمۇلغوئ ،پۈشۈچ ەگرۆگ پۇتۇت مەتام
.ىتتۇت مەتام ڭىنۇئ ،پۇلوب ىمىرھەم ڭىننۋەرىف ،پىرېب پىلېئ اغرىسىم ىنپۈسۈي رلايىنايىدىم اممەئ 36
.ىتتاس اغرافىتوپ ناغرۇت ەدىتسۈئ ڭىنىرىلنابىساپ ساخ
38
xxxxx xxxxx xxxxxx
نەگېد ارىخ ىكىدملالۇدائ ،پىتېك نىدىشېق ڭىنىرىلرەدارۇب زۆئ ادۇھەي تىقاۋ ۇئ 1
ڭىنمەدائ يىنائاناق رىب قىلمىسىئ ائۇش ادۇھەي ادنائ 2 .ىتشۈچ ەدىكڭىنىشىك رىب
لۇغوئ رىب ،پۇلوب رادىلىماھ ۇئ 3 ،ەسرىك اغىشېق پىلېئ اققۇلنۇتوخ ىنۇئ پۈرۆك ىنىزىق نانوئ اغڭىنۇئ پۇغۇت لۇغوئ رىب ،پۇلوب رادىلىماھ ەنەي ۇئ 4 .ىديوق تائ رېئ اغڭىنۇئ پۇغۇت ۇئ .ىديوق تائ لاېش اغڭىنۇئ پۇغۇت لۇغوئ رىب پۇلوب رادىلىماھ ەنەي نىدنائ 5 .ىديوق تائ ىننۇتوخ رىب نەگېد رامات اغرېئ ىلغوئ ىجنۇت زۆئ ادۇھەي 6 .ىدىئ اتبىزېك ادۇھەي ادناغلۇغۇت ناماي ەدىزۆك ڭىنىدنەۋادۇخ اسلوب رېئ ىلغوئ ىجنۇت ڭىنادۇھەي نىكېل 7 .ىدرەب پىلېئ زۆئ ،ڭاسلوب نەس« :پەلزۆس اغنانوئ ادۇھەي تىقاۋ ۇئ 8 .ىدرۈتلۆئ ىنۇئ ەدنەۋادۇخ ،چاغلوب اديەپ لىسەن نۈچۈئ ڭاكائ ،پىلېئ اققۇلنۇتوخ ىنۇئ ،پىرىك اغىشېق ڭىنىنۇتوخ ڭىنڭاكائ اغماكائ ،پىلىب پەد نەكىئ ساملوب ىكڭىنېم لىسەن ۇب :اسلوب نانوئ اممەئ 9 .ىدېد »نىغلىق ڭىنىزۆئ ،ەسرىك اغىشېق ڭىنىنۇتوخ ڭىنىسىكائ ناچاقرەھ ،پەد يەمرەب پىپېت لىسەن ناماي ەدىزۆك ڭىنىدنەۋادۇخ ىشىئ ناغلىق ۇب ڭىنۇئ نىكېل 10 .ىتتەكۆت ەگرەي ىنىسيىنەم
.ىدرۈتلۆئ ۇمىنۇئ ،چەگنۈرۆك ڭىنڭاتائ نەس كىلىچۇغلوب ڭوچ لاېش مۇلغوئ« :پەلزۆس اغرامات ىنىلېك ادۇھەي تىقاۋ ۇئ 11 پۈلۆئ شاشخوئ اغىرىلىكائ ۇمۇب :ىزۆئ ۇئ ىكنۈچ .ىدېد »نىغرۇت پۇرۇتلوئ لۇت ەدىيۆئ
.ىدلاق پۇرۇت ەدىيۆئ ڭىنىسىتائ پىرېب رامات ،ەسېد ىنۇش .ىتقروق پەد نىكىمرەتېك
.ىدلۆئ نىيېك نىتتىقاۋ نۇزۇئ اسلوب نۇتوخ نەكگەت اغادۇھەي پۇلوب ىزىق ڭىنائۇش 12
ڭىنىرىليوق ەللىب نەلىب ارىخ ىتسود ناغلوب يىملالۇدائ ،نىيېك نىدناقپات ىللەسەت ادۇھەي
62 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ىنىرىليوق ڭاتانيېق« :اغرامات 13 .ىتقىچ اقھانمىت نۈچۈئ قامراب اغىشېق ڭىنىرىلىچۇغىقرىق ىنىرىلنىگېئ قۇللۇت ىزۆئ ۇئ 14 .ىتتەي رەۋەخ پەد »ىدلوب ىچقامقىچ اقھانمىت ىلىغىقرىق پىرېب اغىسىزاۋرەد مىئانەئ ەدىتسۈئ ڭىنىلوي ھانمىت ،پىنىگۆي پىيىك ەجنەرەپ ،پىتېۋىلېس پەد »مىدىملىرېب پىلېئ اغڭىنۇئ نەم ،ۇمىسلوب ڭوچ لاېش« :ىزۆئ ۇئ ىكنۈچ .ىدرۇتلوئ
،پىلىق لايىخ پەد نەكىئ پلااج رىب ۇب ،پۈرۆك قىلقىپېي ىزۈي ىنۇئ ادۇھەي 15 .ىدىنەگرۆك نەم نىگلەك« :يەملىب ىنىكىلنەكىئ ىنىلېك زۆئ ،پىرېب ەگىپىرەت ڭىنۇئ پىلىرياق نىدلوي 16 ەمېن اڭام ،ڭاسلىق قىلىچنىقېي اڭام« :پىرېب باۋاج ۇئ .ىدېد »يلاىق قىلىچنىقېي اڭاس
»يەرېب پىتەۋەئ اڭاس ىنقلاغوئ رىب نىدىچىئ ڭىنماداپ« :اغڭىنۇئ ۇئ 17 .ىدېد »؟نەسىرېب
،اسىروس پەد »؟ۇمنەسىرېب ۈرۆگ رىب اڭام كىلىچۈكتەۋەئ ىنۇئ نەس« :ىزۆئ نۇتوخ .ىدېد ىنڭىراننۇز نەلىب ڭۈرۈھۆم زۆئ« :پەلزۆس نۇتوخ .ىدېد »يەرېب ۈرۆگ ەمېن اڭاس« :ىزۆئ ۇئ 18 قىلىچنىقېي اغڭىنۇئ ،پىرېب ىنۇب ۇئ ،ەسېد »نىگرەب ۈرۆگ ،پۇشوق اغڭاساھ ىكىدڭۇلوق ىنىجنەرەپ ،پىتېك پۇپوق ۇئ نىدنائ 19 .ىدلاق پۇلوب رادىلىماھ نىدڭىنۇئ نۇتوخ ،اسلىق
.ىدلاۋىيىك ىنىگېئ قۇللۇت ،پىتېۋىلېس يىملالۇدائ ڭىنىزۆئ ،پەد نۇسلەك پۇرۇدناي ىنۈرۆگ ىكىدىلوق ڭىننۇتوخ ،اسلوب ادۇھەي 20 ىكىدياج ۇئ 21 ،ياملاپات ىنىزۆئ ڭىنۇئ ۇئ اممەئ .ىتتەۋەئ ىنقلاغوئ نىدىتسود ناغلوب
،اسىروس پەد »؟رۇدىدرەيەق پلااج ناغىدىرۇتلوئ ادىنېي ڭىنىلوي مىئانەئ« :نىدرەلمەدائ ۇئ نۈچۈئ ڭىنۇب 22 .ىدرەب باۋاج پەد »ىدىئ قوي پلااج رىبچېھ ەدرەي ۇب« :ىزۆئ ڭىنرلاۇئ ەدرەي ۇب ‹ :ۇمقلەخ ىكىدياج ۇئ .مىدىملاپات ىنۇئ نەم« :پىرېب پىنېي اغىشېق ڭىنادۇھەي ىزۆئ
.نۇستۇت ۇئ ىنۇب ،ريەخ« :پەلزۆس ادۇھەي 23 .ىتتيېئ پەد »ىدېد ›ىدىئ قوي پلااج رىبچېھ ۇئ نەس نىكېل .مىتتەۋەئ ۇغىنقلاغوئ نەم ،اسلوب قادناقرەھ .ىلياملوب تەلاجىخ ،قاسلوب زىب
.ىدېد »؟ۇمسەمەئ ڭىدىملاپات ىننۇتوخ ەگىتسۈئ ڭىنۇب ،پىلىق انىز رامات ڭىنىلېك ڭىنېس« :اغادۇھەي نىيېك نىدنەكتۆئ ەچيائ چۈئ 24 پىلېئ ىنۇئ« :ادۇھەي تىقاۋ ۇئ .ىتتەي رەۋەخ نەگېد »ۇتپىلېق پۇلوب ۇمرادىلىماھ نىدانىز رەۋەخ اغىسىتانيېق زۆئ ،ادىنىغلىرىقىچ ۇئ نىكېل 25 .ىدېد »نۇسلۈرۈديۆك ،رلاڭىقىچ رادىلىماھ نىدمەدائ ناغلوب ىسىگىئ ڭىنرەلىسرەن ۇش ،ماسلوب نەم« :پۇزۇقتيېئ پىتەۋەئ ڭىنمىك ىزۆئ ڭىنىساھ ەۋ راننۇز ،رۈھۆم ۇب ،پىلىق شىتپەت نەس ىدمەئ .مىدلاق پۇلوب نەم« :پىلېق پۇنوت ىنرەلىسرەن ۇب اسلوب ادۇھەي 26 .ىدېد »نىققاب پۈرۆك ىنىكىلنەكىئ
.ىتتيېئ پەد »رۇتقارلىدائ نەتەبسىن اڭام ۇئ ،چەگىمرەب پىلېئ اغلاېش مۇلغوئ ىنۇئ ،ماسلوب
.ىدىملىق قىلىچنىقېي ەنەي اغڭىنۇئ ۇئ نىيېك نىدنۇم اممەئ ادىتقاۋ ناغىدىغۇت 28 .ىدىئ كەزېكشوق ادىقىسروق انام ەدنەگلەك ىتقاۋ ناغىدىغۇت ڭىنۇئ 27 پىگىچ اغىلوق ڭىنۇئ ،پىلېئ ىنپىي قوت رىب لاھرەد ىسىنائ تۇغۇت ،اسراقىچ ىنىلوق ىسىرىب انام ،اسلاۋىقىت ەگىچىئ ەنەي ىنىلوق ۇئ نىكېل 29 .ىتتيېئ پەد »ىتقىچ لاۋۋائ ۇب« :پۇيوق پاتسىق پىلىق قادناق نەس« :پەلزۆس ىسىنائ تۇغۇت تىقاۋ ۇئ .ىدلۇغۇت ىنىقغۇترىب ڭىنۇئ اغىلوق نىيېك نىدنائ .ىدلاتائ پەد زەرەپ ىمسىئ ڭىنۇئ نۈچۈئ ڭىنۇب 30 .ىدېد »؟ڭىتقىچ
.ىدلاتائ پەد ھارېز ىمسىئ ڭىنۇئ .ىدلۇغۇت ىنىقغۇترىب نەگلىگىچ پىي لىزىق قوت
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 63
39
ەدىيۆئ ڭىنرافىتوپ پۈسۈي
ساخ ڭىنۇئ ،پۇلوب ىمىرھەم ڭىننۋەرىف ،ەدىنىگلۈرۈتلەك اغرىسىم پۈسۈي 1
نەگلەك پىلېئ ىنۇئ ادنائ ىزۆئ رافىتوپ ناغرۇت ەدىتسۈئ ڭىنىرىلنابىساپ
ىزۆئ ۇئ ،چاغلوب نەلىب پۈسۈي ەدنەۋادۇخ نىكېل 2 .ىدلائ نىدىلوق ڭىنرلايىلىئامسىئ ڭىنۇئ 3 .ىدلاق پۇرۇت ەدىيۆئ ڭىنىسىجوخ قىلرىسىم ڭىنىزۆئ ،پۇلوب ىشىك قىلجاۋار ڭىنۇئ ڭىنىدنەۋادۇخ ،اسلىق شىئ ەمېن ىزۆئ ،پۇلوب نەلىب ڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ اسلوب ىسىجوخ
.ىدرۆك ىنىنىگرەب پۈرۈتلەك قانور اغىلوق
.ىتتلاىق ىنىتىمزىخ ڭىنۇئ ،پىپېت تاپىتلىئ ەدىرىلزۆك ڭىنۇئ پۈسۈي نۈچۈئ ڭىنۇئ 4 اغىلوق ڭىنۇئ ىنىقۇللەئەت ەچراب ،پۇيوق پىتىتخوت ەگىتسۈئ ڭىنىيۆئ زۆئ ىنۇئ ىسىجوخ ەدنەۋادۇخ ،پىترات نىدناغيوق ەگىتسۈئ ڭىنىقۇللەئەت ەچراب نەلىب ىيۆئ ىنۇئ ۇئ 5 .ىدرۇشپات ىتىكىرەب ڭىنىدنەۋادۇخ ،چەگرەب تەكىرەب نىدىبەۋەس ڭىنپۈسۈي ەگىيۆئ ڭىنقىلرىسىم ۇب نۈتۈپ ىزۆئ ۇئ نۈچۈئ ڭىنۇئ 6 .ىدرۇت ىلىگلەك اغىقىلراب نۈتۈپ ىكىدارھەس نەلىب ىكىدىيۆئ نەلىب ەسرەن اقشاب نىدىنېن ناغىديەي ىزۆئ ،پۇيوق پۇرۇشپات اغىلوق ڭىنپۈسۈي ىنىقىلراب
.ىدىئ قىليارىچ ەكشۈنۈرۆك پۇلوب نەكشىلېك اسلوب پۈسۈي نىكېل .ىدىئ قوي ىراك نەم« :پىلېس زۆك ەكپۈسۈي ىنۇتوخ ڭىنىسىجوخ ڭىنۇئ نىيېك نىدنەكتۆئ تىقاۋ ەچچەنرىب 7 ماجوخ انام« :پىلىق زۆس اغىنۇتوخ ڭىنىسىجوخ ،يامىنۇئ ۇئ اممەئ 8 .ىدېد »نىقتاي نەلىب ىنىقىلراب نۈتۈپ ىزۆئ ۇئ .قوي ىراك نەلىب رەلىسرەن ناغلوب ادمۇلوق ڭىنېم ىكىديۆئ اسلوب رىبچېھ اقشاب نىدنەس .قوي ىشىك ڭوچ نىدنەم ەديۆئ ۇب 9 .ىديوق پۇرۇشپات اغمۇلوق ڭىنېم ۇمقادناق نەم ،اسلوب قادنۇئ .نەسرۇدىنۇتوخ ڭىنۇئ نەس ىكنۈچ ،ىدىمىيائ نىدنەم ىنىسرەن پەگ ەكپۈسۈي ىنۈك رەھ ۇئ اممەئ 10 .ىدېد »؟يلاىق ھانۇگ اغادۇخ ،پىلىق ىنقىلناماي قادنۇش
.ىتتيامىنۇئ ەكپەگ ناغىدىلىق قىلىچنىقېي اغڭىنۇئ ،پىتېي نەلىب ڭىنۇئ ۇئ ،ۇمىسلىق ىشىئ زۆئ پۈسۈي ،ادىتقاۋ قوي مىكچېھ ادنائ نىدرەلىكىدىچىئ يۆئ نۈك رىب ەدرەلنۈك 11
»نىقتاي نەلىب نەم« :پىلېۋۇتۇت ىنىسىچنىپېي ڭىنۇئ نۇتوخ ۇب 12 ،ەسرىك ەگيۆئ نۈچۈئ پىقىچ اغىرىقشات ،پىچېق پلاشات ادىلوق ڭىنۇئ ىنىسىچنىپېي زۆئ ۇئ تىقاۋ ۇئ .ىتتيېئ پەد پىچېق اغىرىقشات ،پلاشات ادمۇلوق ڭىنېم ىنىسىچنىپېي زۆئ ۇئ اسلوب نۇتوخ 13 .ىتتەك اسلوب مىرېئ ،رلاڭاراق« :اغرلاۇئ پىرىقچىق ىنىقلەخ ىكىدىيۆئ 14 ،ەدنەگرۆك پەد ىتتەك مەدائ ۇب ؟ۇمىدلەك پىلېئ ەگزىب ،پەد نۇسىنيوئ نەلىب زىب ىنمەدائ رىب ناغلوب يىناربىئ ۇئ 15 .مۇدرۇت ىلىغىرىقرىچ نەلىب زاۋائ كۈلنۈئ ،ادناقپوق ىلىقتاي نەلىب نەم ،پىرىك اغمىشېق
،پۇيوق ادمۇلوق ىنىسىچنىپېي زۆئ ەدنەگرۆك ىنمىنىغىرىقرىچ نەلىب زاۋائ كۈلنۈئ ڭىنېم ەگىيۆئ ىسىجوخ ىنىسىچنىپېي ڭىنۇئ ۇئ 16 .ىتتيېئ پەد »ىتتەك پىقىچ اغىرىقشات پىچېق پىلېئ نەس« :پىلىق پەگ قادنۇش ۇمىغڭىنۇئ 17 ،پۇيوق پلاقاس ادىنېي كىلىچۈگلەك پىنېي نەم نىكېل 18 .ىدرىك اغمىشېق ىلىقشانيوئ نەلىب نەم ىزۆئ ڭىنملاۇغ يىناربىئ نەگلەك پىچېق اغىرىقشات ،پلاشات ادمىشېق ىنىسىچنىپېي زۆئ ۇئ ،ماسىرىقرىچ نەلىب زاۋائ كۈلنۈئ
-قادنۇئ اڭام اسلوب ڭۇلۇق ڭىنېس« :نىدىنۇتوخ زۆئ ىسىجوخ ڭىنۇئ 19 .ىدېد »ىتتەك
64 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
نۈچۈئ ڭىنۇب 20 .ىتشاتۇت كەتتوئ ىقىچچائ ،ادىنىغىلڭائ ىنزۆس نەگېد »ىدلىق قادنۇم پلاوس اغىياج ناغنلاوس ڭىنرەلنەكشۈچ اغىسىدنۇگ ڭىنھاشىداپ ،پۇتۇت ىنپۈسۈي ىسىجوخ
.ىدلاق پىتېي اتقلاوس ادنائ ۇئ نەلىب ڭىنۇب .ىديوق
ىشىتېي اتقلاوس ڭىنپۈسۈي
ەدىرىزەن ڭىنياپىدنۇگ ،پىلىق مىھەر اغڭىنۇئ ،پۇلوب نەلىب پۈسۈي ەدنەۋادۇخ نىكېل 21 ڭىنرەلنەكشۈچ اغىدنۇگ ىكىدىناخىدنۇگ ىزۆئ ڭىنياپىدنۇگ ،ىكقادنۇش 22 .ىدرۇتپات تاپىتلىئ ىسىتىساۋ ڭىنۇئ ،اسلوب ىچقامنىلىق ەمېنرەھ ادنائ .ىدرەب اغىلوق ڭىنپۈسۈي ىنىسىممەھ ىكنۈچ ،ىتتاملىق ەشىدنەئ نىتشىئ چېھ ىكىدىلوق ڭىنۇئ اسلوب ياپىدنۇگ 23 .ىدنىلىق نەلىب
.ىتتلاىق قۇلشۇڭوئ ىنۇئ ەدنەۋادۇخ ،اسلىق شىئ رەھ ،چاغلوب نەلىب ڭىنۇئ ەدنەۋادۇخ
40
ۇدىرېب ىنىرىبەت ڭىنرەلشۈچ ىككىئ پۈسۈي ىسىجوخ زۆئ ىيىۋان نەلىب ىيىقاس ڭىنىھاشىداپ رىسىم نىيېك نىتتىقاۋ رىب 1 ڭىنرلايىقاس ىزۆئ ڭىننۋەرىف نىتبەۋەس ۇب 2 .ىدلىق ھانۇگ اغىھاشىداپ رىسىم ناغلوب
ساخ ىنرلاۇئ 3 ،پىنىلپەزەغ اغىرادپەسنەم ىككىئ ۇب ناغلوب ىڭوچ ڭىنرلاياۋان نەلىب ىڭوچ ۇئ 4 .ىديوق پلاوس اغىناخىدنۇگ ناغرۇت قىلقلاوس پۈسۈي ،ەدىيۆئ ڭىنىرادرەس ڭىنرلانابىساپ رلاۇئ .ىديوق پەلنىيەت ىلىغلىق تەمزىخ اغرلاۇئ ىنپۈسۈي ىزۆئ ىرادرەس ڭىنرلانابىساپ تىقاۋ ڭىنىيىۋان نەلىب ىيىقاس ڭىنىھاشىداپ رىسىم 5 .ىدلاق پىتېي اتقلاوس ەچىقتىقاۋ رىب اسلوب اشىراي ەگىزۆئ ىرىبرەھ ەدىچېك رىب ىسىلىككىئ ،ادىنىغرۇت قىلقلاوس ادىناخىدنۇگ ىزۆئ
.ىدرۆك شۈچ نىدرىب-نىدرىب راب ىرىبەت ىزۆئ 7 ،پۈرۆك ىنىنىغرۇتلوئ نىكمەغ ڭىنرلاۇئ ،ەسرىك اغىشېق ڭىنرلاۇئ پۈسۈي ىنىگىتەئ 6 ۇب ناغلوب ىرىلرادپەسنەم ڭىننۋەرىف ،پۇرۇت قىلقلاوس ەدىيۆئ ڭىنىسىجوخ ەللىب نەلىب باۋاج اغڭىنۇئ رلاۇئ 8 .ىدىروس پەد »؟نۈرۆس رلاڭىيارىچ اقشىمېن نۈگۈب« :نىدنەليىككىئ ىشىك ناغىدىرېب پىتيېئ ىنىرىبەت ڭىنۇئ اممەئ ،قۇدرۆك شۈچ رىب قاسلوب زىب« :پىرېب اڭام ىنشۈچ ؟ۇمقوي ىتىردۇق ڭىنادۇخ ەكشىرېب رىبەت« :اغرلاۇئ پۈسۈي .ىدېد »رۇتقوي
.ىدېد »رلاڭىتيېئ
،مەسرۆك ەدمۈشۈچ« :پىرېب پىتيېئ ىنىشۈچ زۆئ ەكپۈسۈي ىڭوچ ڭىنرلايىقاس تىقاۋ ۇئ 9
انام .نەكىئ راب ىخېش چۈئ ڭىنىلېت مۈزۈئ ۇب 10 .نەكىئ ناغرۇت ىلېت مۈزۈئ رىب ادمىدلائ
.نەكىئ ناغرۇت پلاىگڭاس پىشىپ مۈزۈئ ادىرىلقاپاس ،پەلكەچېچ پەلكۆك ،پىقىچ ىزۆئ ۇب ىنماج ۇب ،پىقىس اغىماج ڭىننۋەرىف پىلېئ ىنرەلمۈزۈئ ،پۇتۇت ادمۇلوق ىنىماج ڭىننۋەرىف 11 ۇب :ىكرۇدۇب ىرىبەت ڭىنشۈچ« :پىلىق زۆس اغڭىنۇئ پۈسۈي 12 .ىدېد »مىدرەب اغىلوق ڭىنۇئ زۆئ ،پىرېب تەززىئ اڭاس نۋەرىف ەدىچىئ نۈك چۈئ 13 .رۇدنۈك چۈئ ىزۆئ اسلوب خاش چۈئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 65
،كەدناغلوب يىقاس اغڭىنۇئ رۇدلاب ،نەس نەلىب ڭىنۇب .ۇدىيوق پۇيوق ىنېس ەدڭىپىسنەم ىنېم ،ەدنەكتەي قىلىشخاي اڭاس نىكېل 14 .نەسىلوب ناغىدىرېب ىنماج اغىلوق ڭىننۋەرىف
،پىلىق پەگ قۇلۇرغوت نەم ادىدلائ ڭىننۋەرىف .نىغلىق قىلىشخاي اڭام پۈزۈكتەي اغڭىداي ەدىقىرەت قەھان نىدىترۇي ڭىنرلايىناربىئ ماسلوب نەم ىكنۈچ 15 .نىقتراقىچ نىديۆئ ۇب ىنېم
.ىدېد »مىدىملىق شىئ رىب كەدۇغلاس اغنادنىز ىنېم ادنۇم .مۈدلۈرۈتلەك
:پەلزۆس اغڭىنۇئ ،پۈرۆك ىنىنىگرەب رىبەت ىشخاي ڭىنپۈسۈي اسلوب ىڭوچ ڭىنرلاياۋان 16 ىكىدنۈتسۈئ 17 .نەكىئ راب ڭاۋەت چۈئ راب نان قائ ادمىشېب ،انام .مۈدرۆك ىنشۈچ رىب ۇمنەم« ىنرلاۇئ نىدڭاۋەت ىكىدمىشېب رلاتاناقراچۇئ نىكېل .نەكىئ راب رلانان ناغىديەي نۋەرىف ادڭاۋەت چۈئ ۇب :ىكرۇدۇب ىرىبەت ڭىنشۈچ« :پىلىق زۆس پۈسۈي تىقاۋ ۇئ 18 .ىدېد »نەكىئ رەي ىنېس ،پىسېك ىنڭىشېب ڭىنېس نۋەرىف ەدىچىئ نۈك چۈئ 19 .رۇدنۈك چۈئ ىزۆئ اسلوب ڭاۋەت
.ىدېد »ۇدىلوب ناغىديەي ىنڭۈشۆگ ،پىلېك رلاتاناقراچۇئ تىقاۋ ۇئ .ۇدىسائ اقچاغاي نۈچۈئ ىرىلراكتەمزىخ ەممەھ ىزۆئ ۇئ ،چاغلوب ىنۈك ناغلۇغۇت ڭىننۋەرىف ىنۈك ىچنىچۈئ 20 ڭىنرلاياۋان نەلىب ىڭوچ ڭىنرلايىقاس ادىسىرائ ڭىنىرىلراكتەمزىخ زۆئ ،پىلىق تەپايىز رىب
،ىكقادنۇش .ىديوق پۇيوق ەگىپىسنەم زۆئ ەنەي ىنىڭوچ ڭىنرلايىقاس 21 ،پىلىق داي ىنىڭوچ ىنىڭوچ ڭىنرلاياۋان نىكېل 22 .ىدلوب ناغىدىرېب ەنەي اغىلوق ڭىننۋەرىف ىنماج ىزۆئ داي ىنپۈسۈي اسلوب ىڭوچ ڭىنرلايىقاس اممەئ 23 .ىتتەۋىسېئ كەدنەگرەب رىبەت ىزۆئ ڭىنپۈسۈي
.ىدلاق پۇتنۇئ ىنۇئ ،ياملىق
41
ىشۈچ ڭىننۋەرىف
ڭىنايرەد ىزۆئ ۇئ انام .ىدرۆك شۈچ رىب نۋەرىف ادناغلوب پۈتۆئ لىي ىككىئ نۈتۈپ 1
،پىقىچ لااك زىمېس قىليارىچ ەتتەي نىدايرەد ،اسىراق 2 .نەكىئ ناغرۇت ادىيوب
لااك قۇروئ ەۋ تەس ەتتەي اقشاب نىيېك نىدنائ 3 .نەكىئ ناغرۇت ىلىغىلتوئ اتقۇلشۇموق تەس ۇب 4 .نەكىئ ناغرۇت ادىيوب ڭىنايرەد ادىنېي ڭىنرلاىلاك ىكىرىگلىئ ،پىقىچ نىدايرەد نۋەرىف تىقاۋ ۇئ .ۇتپىتېك پەي ىنىلاك زىمېس قىليارىچ ەتتەي ۇئ اسلوب رلاىلاك قۇروئ ەۋ
.ىتتەك پىنىغيوئ ەۋ قۇلوت ەتتەي نىتشىغېب رىب ،ەسرۆك .ىدرۆك شۈچ ەۋىترەم ىچنىككىئ ،پلاخۇئ ەنەي 5 ەتتەي ناغلاق پىشىلوس نەلىب ىلىماش ڭىنقرەش نىيېك نىدنائ 6 .ۇتپىقىچ شاب قىليارىچ ىنشاب قۇلوت زىمېس ەتتەي ۇئ اسلوب رلاشاب قۇروئ ۇب 7 .ۇتپىقىچ شاب تەس ەۋ قۇروئ ەناد
.ىدىئ شۈچ ىزۆئ ۇب انام ،ەسرۆك پىنىغيوئ نۋەرىف نىدنائ .ۇتپىتېك پۇتۇي ەچراب نەلىب رەگۇداج ەممەھ ىكىدرىسىم ،پۇلوب مارائىب ىلڭۆك ڭىنۇئ ىنىگىتەئ 8 مىكچېھ ،ەسرەب پىتيېئ اغرلاۇئ ىنىشۈچ زۆئ نۋەرىف .ىدرۈتلەك پىرىقچىق ىنرەلنەمشىناد ۇب« :پەلزۆس ەگنۋەرىف ىڭوچ ڭىنرلايىقاس تىقاۋ ۇئ 9 .ىدىملەرېب پىتيېئ ىنىرىبەت ەگنۋەرىف ڭىنياۋان نەلىب نەم ،پىنىلقىچچائ اغىرىللۇق زۆئ نۋەرىف 10 .ىدلەك اغمىداي مىرىلاتاخ نۈك
66 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
نەم نەلىب ڭىنۇئ 11 ،ادناغيوق پۇرۇدلاس اققلاوس ەدىيۆئ ڭىنىرادرەس ڭىنرلانابىساپ ىنىڭوچ ىرىبەت ڭىنشۈچ نەگرۆك زىمىسياقرەھ اممەئ ،قۇدرۆك شۈچ نىدرىب-نىدرىب ەدىچېك رىب يىناربىئ ناغلوب ىلۇق ڭىنىرادرەس ڭىنرلانابىساپ ەللىب نەلىب زىب ادنائ 12 .ىدىئ اقشاب-اقشاب ىنىرىبەت ڭىنزىمىرىلشۈچ ڭىنزىب ۇئ ،قاستيېئ ىنزىمىرىلشۈچ اغڭىنۇئ .ىدىئ راب تىگىي رىب نەگرەب ڭىنۇئ 13 .ىدىنەگرەب رىبەت پاراق ەگىشۈچ نەگرۆك ڭىنزىمىرىبرەھ ،پىلىق ناياب ىزۆئ ڭىنىسىقشاب پۇلۇرۇدناي ەگمىپىسنەم زۆئ ماسلوب نەم پىقىچ كەدىنىقتيېئ ىرىبەت
.ىدېد »ىدلىسېئ اغراد
ۇدىرېب ىنىرىبەت ڭىنىشۈچ ڭىننۋەرىف پۈسۈي
نىدىناخىدنۇگ ىنۇئ لاھرەد رلاۇئ ،استراقچىق ىنپۈسۈي ،پىتەۋەئ ىشىك نۋەرىف تىقاۋ ۇئ 14 ڭىننۋەرىف ،پەلشۈگڭەي نىگېئ ،پۈرۈشۈچ ىنىرىللاقاس-چاچ پۈسۈي ناماھ ۇئ .ىدراقىچ مىكچېھ اممەئ ،مۈدرۆك شۈچ ،ماسلوب نەم« :پەلزۆس ەكپۈسۈي نۋەرىف 15 .ىدرىك اغىدلائ ىنىرىبەت ،اسىلڭائ ىنشۈچ رىب ‹ :قۇلۇرغوت نەس .ىدىملەرېب پىتيېئ ىنىرىبەت ڭىنۇئ
،قوي مىتىردۇق ڭىنېم« :پىرېب باۋاج ەگنۋەرىف پۈسۈي 16 .ىدېد »مىدىلڭائ پەد ›ۇديەلەرېب
:پەلزۆس ەكپۈسۈي نۋەرىف تىقاۋ ۇئ 17 .ىدېد »ۇدىرېب باۋاج ىشخاي ەگنۋەرىف ادۇخ نىكېل زىمېس ەتتەي نىدايرەد ،ماسىراق 18 .نەمنەكىئ ناغرۇت ەدىۋېل ڭىنايرەد ەدمۈشۈچ ،ماسلوب نەم« زىجائ ەتتەي اقشاب نىدرلاۇئ انام 19 .نەكىئ نەگرۈي پلاتوئ اتقۇلشۇموق ،پىقىچ لااك قىليارىچ نەگرۆك لااك تەس قادنۇئ ادىترۇي رىسىم ،ماسلوب نەم .ۇتپىقىچ لااك قۇروئ تەس ەۋ لاوت
.ۇتپىتەك پەي ىنىلاك زىمېس ەتتەي ىقلاۋۋائ اسلوب رلاىلاك تەس ەۋ قۇروئ ۇب 20 .نەمسەمەئ كەدىقرۇدلاب ىكلەب ،ياملوب مۇلەم كەدنەگرىك ەمېن رىب اغىقىسروق ،ۇمىسلوب پەي ىنرلاۇئ 21 رىب انام ،مەسرۆك شۈچ ەنەي 22 ،پىتېك پىنىغيوئ نەم نىدنائ .نەكىئ ناغرۇت ادىلاھ تەس نەلىب ىلىماش ڭىنقرەش نىيېك نىدنائ 23 .ۇتپىقىچ شاب قىليارىچ ەۋ قۇلوت ەتتەي نىتشىغېب ەتتەي ىزۆئ ڭىنرلاشاب قۇروئ ۇب 24 ،پىقىچ شاب قۇروئ ەناد ەتتەي نەكتەك پۇرۇق پىشىلوس ىنىرىبەت اڭام ،مەسرەب پەد ەگرەلرەگۇداج ىنۇب مۈزۆئ نەم .ۇتپىتېك پەي ىنشاب قىليارىچ
.ىدېد »ىدىمقىچ ىشىك چېھ ناغىدىرېب پىتيېئ ىزۆئ ادۇخ .رۇدرىب ىسىنەم ڭىنىرىلشۈچ ڭىننۋەرىف« :ىكىتتيېئ اغنۋەرىف پۈسۈي 25
،پۇلوب لىي ەتتەي ىزۆئ اسلوب لااك ىشخاي ەتتەي ۇب 26 .ۇتپۈرۈدلىب ەگنۋەرىف ىنىنىغىدىلىق نىدرلاۇئ 27 .رۇتشۈچ رىب شاشخوئ ىزۆئ ڭىنۇب .ۇدىلوب لىي ەتتەي ۇمشاب ىشخاي ەتتەي ۇب نەلىب ىلىماش ڭىنقرەش ،پۇلوب لىي ەتتەي اسلوب لااك تەس ەۋ قۇروئ ەتتەي ناققىچ نىيېك نەم 28 .رۇدىلىي ەتتەي ڭىنقىلىچراچائ ،پۇلوب قادنۇش ۇمشاب قۇروئ ەتتەي ناغلاق پىشىلوس ىسىنەم ڭىنمۈزۆس نەگېد ›ۇتپۈرۈدلىب ەگنۋەرىف ىنىنىغىدىلىق ىزۆئ ادۇخ ‹ :ەگنۋەرىف نىيېك نىدنائ 30 .ۇدىلوب قىلىچقوت ەچىغلىي لاوت ەتتەي ادىترۇي رىسىم نۈتۈپ انام 29 .رۇدۇش پۇلۇتنۇئ نەمامات قىلىچقوت ادىترۇي رىسىم ،ىكقادنۇش .ۇدىلوب قىلىچراچائ ەچىغلىي ەتتەي ڭىنقىلىچراچائ ناغىدىلېك 31 .ۇدىلوب ناغىدىلىق باراخ ىنترۇي ىزۆئ ڭىنقىلىچراچائ ،پىتېك
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 67
قىتتاق لاوت اسلوب قىلىچراچائ ىكنۈچ ،ۇديامنىلىق داي قىلىچقوت نەكتۆئ اتترۇي نىدىبەۋەس ىسىنەم ڭىننەگنۈرۆك ەۋىترەم ىككىئ ەگنۋەرىف ،پۇلۇرۇدناي ىزۆئ ڭىنشۈچ نىكېل 32 .ۇدىلوب
.ۇدىرۈتلەك تاپ مەھ ىنۇئ ادۇخ ،پۇلوب ناغلىتىتخوت نىدىپىرەت ادۇخ اسلوب شىئ ۇب :ىكۇش
.نۇسيوق ەگىتسۈئ ڭىنىترۇي رىسىم ،پىپېت ىنىشىك اناد قىللىقەئ رىب ىزۆئ نۋەرىف ىدمەئ 33 ڭىنىقىلشائ ڭىنىترۇي رىسىم ەدىچىئ لىي ەتتەي قىلىچقوت ،ىكنۇسلىق قادنۇم نۋەرىف 34 ۇئ اسلوب رلاۇب 35 .نۇسيوق رەلىچتەرازان اقترۇي ،پەد نۇسلائ پىلېۋىغىي ىنىرىب نىتشەب ڭىننۋەرىف ىنيادغۇب ەدرەھەش-رەھەش ،پىغىي ىنقىلشائ ەممەھ ادرلالىي ىشخاي ناغىدىلېك اسلوب قىلشائ ۇب 36 .نۇسيوق پلاقاس ،پەد نۇسلوب كىلكەمېي ،پىلىق مەج اغىتسائ لوق ەتتەي ناغىدىلېك اغىترۇي رىسىم ،پەد نۇسىمتەك پۇلوب كلااھ نىتقىلىچراچائ ىزۆئ ڭىنترۇي
.ىدېد »نۇسنەلىۋۆد نۈچۈئ قىلىچراچائ قىللىي
.ىدلەك شۇخ اغىرىلراكتەمزىخ ڭىنۇئ نەلىب نۋەرىف اسلوب زۆس ۇب 37
ىشىنىلىق رىزەۋ شاب ەگىتسۈئ رىسىم ڭىنپۈسۈي
ڭىنادۇخ ەدىچىئ كەدىشىك ۇب ابەجەئ« :پەلزۆس اغىرىلراكتەمزىخ زۆئ نۋەرىف نۈچۈئ ڭىنۇب 38 اڭاس ادۇخ« :پەلزۆس ەكپۈسۈي نۋەرىف نىدنائ 39 .ىدېد »؟ۇدملاىپېت ەگزىب ىشىك راب ىھور ڭىنېم نەس ىدمەئ 40 .ۇدياملوب اناد قىللىقەئ كەدنەس مىكچېھ ،چەگرۈدلىب ىنىسىممەھ ڭىنۇب زۇغلاي نەم .نۇسىراق اغڭىزغائ ڭىنېس اسلوب مىقلەخ نۈتۈپ ،پىلىتىتخوت ەگىتسۈئ ڭىنمۈيۆئ ەكپۈسۈي نۋەرىف ،پەد ىنۇش 41 .ىدېد »يلاوب قارڭوچ نىدنەس ،چاغلوب ىسىگىئ ڭىنتخەت ۇئ 42 .ىدېد »مۇديوق پۇيوق ەگىتسۈئ ڭىنىترۇي رىسىم نۈتۈپ ىنېس نەم« :پەلزۆس ەنەي اغڭىنۇئ ،پىلېس اغىلوق ڭىنپۈسۈي ،پىرىقىچ ىنىكۈزۈئ رۈھۆم نىدىلوق زۆئ نۋەرىف تىقاۋ ڭىنىزۆئ ىنۇئ 43 ،پىسېئ ىنراننۇز نۇتلائ رىب اغىنيوب ،پۈرۈديىك ىنسابىل قىلپاناك سىپەن اسلوب نۋەرىف !رلاڭۈكۈپ زىت« :پىتىرىقراج ادىدلائ ڭىنۇئ ،پۈرۈدنىم اغىسىۋراھ ىچنىككىئ نۋەرىف نىدنائ 44 .ىدزۇقتيېئ پەد »ىديوق پەلكىت ەگىتسۈئ ڭىنىترۇي رىسىم نۈتۈپ ىنۇئ زىسباۋاج نىدنەس ادىترۇي رىسىم نۈتۈپ .نەمرۇدمۈزۆئ نەم نەگېد نۋەرىف« :پەلزۆس ەكپۈسۈي پەد ھايىنائاپ-تانفاز ەكپۈسۈي اسلوب نۋەرىف 45 .ىدېد »نۇسىمتلارىدىم ىنىتۇپ لوق ىشىك اققۇلنۇتوخ اغڭىنۇئ ىنتانىسائ ىزىق ڭىنارېفىتوپ ناغلوب ىنىھاك ڭىننوئ ،پۇيوق پۇيوق تائ پۈسۈي 46 .ىدرۇت ىلىغىلىرائ ىنىترۇي رىسىم ىزۆئ پۈسۈي ،پىترات نىتتىقاۋ ۇئ .ىدرەب پىلېئ اممەئ .ىدىئ اتشاي زۇتتوئ ادىنىغلوب ارغوت اغىدلائ ڭىننۋەرىف ىھاشىداپ ڭىنرىسىم ىزۆئ
،پلاىرائ ىنىترۇي رىسىم نۈتۈپ پىقىچ نىدىشېق ڭىننۋەرىف اسلوب پۈسۈي
ادىترۇي رىسىم ەدىچىئ لىي ەتتەي ۇب ىزۆئ ۇئ 48 ،چاغلوب لاوت قىلشائ ەدىچىئ لىي ەتتەي قىلىچقوت 47 ىنقىلشائ ىكىدىپارتەئ ڭىنرەھەش رەھ ،پىغىي ەگرەھەش-رەھەش ىنكۈلۈگېي لىخ رەھ ناغلوب اديەپ ىتىياھان كەدىمۇق ڭىنزىڭېد ىزۆئ پۈسۈي ەدىقىرەت ۇب 49 .ىتتەك پۇيوق پلاغۇج ەگىزۆئ ڭىنرەھەش ۇئ
.ىدىلشات ىنشىلىق باسېھ ،چاغلوب باسېھىب پىغىي ىنقىلشائ لاوت
68 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ىسىلىئائ ڭىنپۈسۈي
ڭىنرلاۇب .ىدلۇغۇت لۇغوئ ىككىئ ەكپۈسۈي ،ىرىگلىئ نىتسەملەك رلالىي قىلىچراچائ 50 ادۇخ« 51 .ىدرەب پۇغۇت اغڭىنۇئ تانىسائ ىزىق ڭىنارېفىتوپ ناغلوب ىنىھاك ڭىننوئ ىنىزۆئ ىجنۇت زۆئ پۈسۈي پەد »ىدرۇدلۇتنۇئ ىنىيۆئ نۈتۈپ ڭىنماتائ نەلىب مىتىققەشۇم ەممەھ اڭام پەد »ىدلىق قۇلقۇرۇئ ىنېم ادۇخ ادىترۇي ڭىنمىتىققەشۇم« 52 ،پۇيوق تائ ەسسانام اغىلغوئ
.ىديوق تائ مىئارفەئ ەگىسىچنىككىئ
ىشىنىلشاب ڭىنقىلىچراچائ
.ىتتەك پۈتۆئ لىي قىلىچقوت ەتتەي ۇب ناغلوب ادىترۇي رىسىم اممەئ 53
ۇدىساب ىنرىسىم قىلىچراچائ
تىقاۋ ۇئ .ىدنلاشاب ىلىي ەتتەي ڭىنقىلىچراچائ ،كەدىنىقتيېئ ڭىنپۈسۈي نىيېك نىدنائ 54
.ىدىئ راب نان ەدرەي رەھ ادىترۇي ڭىنرىسىم نىكېل ،ىدلوب قىلىچراچائ ادرلاترۇي ەممەھ دايرەپ ەگنۋەرىف نۈچۈئ نان ىزۆئ ڭىنقلەخ ،پىترات قىلچائ ىسىممەھ ڭىنىترۇي رىسىم 55
،ەسېد ەمېن ەگرەلىس ۇئ ،پىرېب اغىشېق ڭىنپۈسۈي« :اغرلاقىلرىسىم ەممەھ نۋەرىف ،اسلىق ىنرلاڭاس ەممەھ پۈسۈي ،ادناغلوب قىلىچراچائ ەدىزۈي رەي نۈتۈپ 56 .ىدېد »رلاڭىلىق ىنۇئ قىتتاق قىلىچراچائ ىكىدىترۇي رىسىم نىكېل .ىتتاتاس قىلشائ اغرلاقىلرىسىم ،پىچېئ ڭىنپۈسۈي اغرىسىم ،پەد ىليلاائ قىلشائ ،قلەخ ۇمنىدرلاترۇي ەممەھ اقشاب 57 .ىدرۇت ىلىغلوب
.ىدىناغرۇت ىلىغلوب قىتتاق ادرلاترۇي ەممەھ اسلوب قىلىچراچائ ىكنۈچ ،ىتتەلېك اغىشېق
42
ىشىرېب مىتېق ىچنىرىب اغرىسىم ڭىنىرىلرەدارۇب ڭىنپۈسۈي
-رىب اقشىمېن« :اغىرىللۇغوئ ىزۆئ ۇئ ،ەدىنىگلىب ىنىقىلراب قىلشائ ادرىسىم بۇقاي 1
،ماسىلڭائ انام« :پەلزۆس ەنەي نىدنائ 2 .ىدېد »؟رەلىسىرۇت پىشىراق اغرلاڭىرىب
ڭىنۇب .رلاڭىلېك پىلېئ قىلشائ ەگزىب نىدنائ ،پىرېب ەگرەي ۇئ .شىمىئ راب قىلشائ ادرىسىم قىلشائ ىرىدارۇب نوئ ڭىنپۈسۈي تىقاۋ ۇئ 3 .ىدېد »ىليلااق كىرىت ،يەمتەك پۈلۆئ نەلىب رىب ەگىزۆئ ڭىنۇئ ىننىماينەب ىسىكۇئ ڭىنپۈسۈي بۇقاي اممەئ 4 .ىدراب اغرىسىم ىلىغلائ ادىترۇي نائاناق ەدىقىرەت ۇب 5 .ىدىمتەۋەئ ەللىب نەلىب ىرىلىكائ ،پەد نۇسىملوب تەپائىيلااب
.ىدلەك ۇمىرىللۇغوئ ڭىنلىئارسىئ ،ەسلەك ىلىغلائ قىلشائ رلاىقشاب ،چاغلاق پۇلوب قىلىچراچائ پىتېس قىلشائ ەگىسىممەھ ڭىنقلەخ ،پۇلوب ىسيىلاۋ ڭىنترۇي ىزۆئ پۈسۈي تىقاۋ ۇئ 6 كەدۈكگەت ەگرەي ىرىلزۈي ادىدلائ ڭىنۇئ پىلېك اسلوب ىرىلرەدارۇب ڭىنپۈسۈي .ىدىناغرۇت اغرلاۇئ ،يەمرەب قۇلشۇنوت اممەئ ،ىدۇنوت ىنرلاۇئ پۈرۆك ىنرەلرەدارۇب پۈسۈي 7 .ىدلىق مىزەت
:پىرېب باۋاج رلاۇئ .ىدىروس پەد »؟رلاڭىدلەك نىدرەي ەن« :پىلىق پەگ نەلىب قىلقىتتاق
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 69
رلاۇئ ،ۇمىسۇنوت ىنىرىلرەدارۇب پۈسۈي 8 .ىدېد »قۇدلەك ىلىغلائ قىلشائ نىدىترۇي نائاناق«
،پۈزۈكتەي اغىداي ىنىرىلشۈچ نەگرۆك ادىسىرغوت رلاۇئ ىزۆئ اسلوب پۈسۈي 9 .ىدىمۇنوت ىنۇئ
.ىدېد »رلاڭىدلەك ىلىگرۆك ىنىرىلرەي قۇچوئ ڭىنترۇي ،پۇلوب سۇساج رەلىس« :اغرلاۇئ ىلىغلائ قىلشائ ڭىرىللۇق ىكلەب ،ماجوخ يەئ ،ۇسقوي« :پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ رلاۇئ اممەئ 10 اسلوب ڭىرىللۇق .زىمرۇدرەلمەدائ ارغوت ،پۇلوب ىرىللۇغوئ ڭىنىشىك رىب زىمىممەھ 11 .ىدلەك ڭىنترۇي ىكلەب ،سەمەئ قادنۇئ« :پىلىق زۆس اغرلاۇئ ۇئ نىكېل 12 .ىدېد »رۇتسەمەئ سۇساج نوئ اسلوب ڭىرىللۇق« :پىرېب باۋاج رلاۇئ 13 .ىدېد »رلاڭىدلەك ىلىگرۆك ىنىرىلرەي قۇچوئ ڭىنىكىچىك نىكېل .رۇدىرىللۇغوئ ڭىنمەدائ رىب ىكىدىترۇي نائاناق ،پۇلوب رەدارۇب ىككىئ اممەئ 14 .ىدېد »ىتتەك پۇلوب قوي ىسىرىب ەنەي ،پىلېق ادىشېق ڭىنزىمىتائ ىدمەئ ىزۆئ ڭىنۇب نىكېل 15 .رەلىسرۇتسۇساج كەدمىنىقتيېئ ەگرەلىس« :پىلىق زۆس اغرلاۇئ پۈسۈي ۇب رلاڭاكۇئ كىچىك ،ىكنەمىلىق مەسەق نەلىب ىتاياھ ڭىننۋەرىف :ياقاب پانىس ىنرەلىس نەلىب ىلىگلەك پىلېئ ىنرلاڭاكۇئ 16 .رەلىسيەمتەك پىقىچ نىدرەي ۇب رەلىس كىلىچۈگىملەك ەگرەي رلاڭىنىقتيېئ نەلىب ڭىنۇب .رەلىسىرۇت قىلقلاوس ،رلاڭاسلوب رەلىس .رلاڭىتەۋەئ ىنرلاڭىرىب زىسكەش ،ىكنەمىلىق مەسەق نەلىب ىتاياھ ڭىننۋەرىف اسىملوب ،ياقاب پانىس پەد ۇمتسار
.ىديوق پلاوس ەچىگنۈك چۈئ ىنىسىممەھ 17 ،پەد »رەلىسنەكىئ سۇساج كىرىت .نەمىقروق نىدادۇخ ،ماسلوب نەم« :پىلىق زۆس اغرلاۇئ پۈسۈي ىنۈك ىچنىچۈئ 18
،رلاڭاسلوب رەلمەدائ ارغوت رەگەئ 19 .رلاڭىلىق ىنشىئ رىب زۇغلاي نۈچۈئ رلاڭىقىملاق اسلوب رلاڭىرىلناغلاق .نۇسرۇت قىلقلاوس ەديۆئ ناغنلاوس رەلىس ىرىب نىدرلاڭىرىلرەدارۇب اغمىشېق ىنرلاڭاكۇئ كىچىك 20 ،پىتېك پىلېئ قىلشائ نۈچۈئ ىقىلىچراچائ ڭىنرلاڭىرىليۆئ قادنۇش رلاۇئ ،ەسېد »رەلىسىلاق يەملۆئ ،اسقىچ تسار رلاڭىرىلزۆس رەگەئ .رلاڭىلېك پىلېئ ەگزىمىرىدارۇب ،قاسلوب زىب زىسكەش« :پىشىلزۆس ەگىرىب-رىب رلاۇئ 21 .ىدلوب ناغىدىلىق ىنىكىلڭەت ڭىنۇئ ،ۇمىسرۇۋلاي ەگزىب ىزۆئ ۇئ .قۇدلاق پۇلوب راكھانۇگ نەلىب زىمىشىئ ناغلىق ەگزىمىتسۈئ كىلڭەت ۇب نۈچۈئ ڭىنۇب .قۇدىئ ناغىملاس قلاۇق اغڭىنۇئ ،پۇرۇت پۈرۆك
›رلاڭاملىق مۇلۇز اغىلاب ۇب ‹ :ەگرەلىس نەم« :پەلزۆس نەبۇر تىقاۋ ۇئ 22 .ىتشىيېد »ىتشۈچ اممەئ 23 .ىدېد »ۇدىنىلىق پەلەت ىنېق ڭىنۇئ ىدمەئ انام ؟ۇمسەمەئ رلاڭىدىمىنۇئ ،ەدمىنىگېد
.ىدىملىب ىنىنىغرۇت پۇقۇئ ىنپەگ ڭىنپۈسۈي رلاۇئ ،چاغلىق پەگ نەلىب نامىجرەت اغرلاۇئ پۈسۈي
،پىلېك پىنېي اغىشېق ڭىنرلاۇئ نىيېك .ىدىلغىي پىترات اغىقاي ىنىزۆئ نىدرلاۇئ اسلوب ۇئ 24
.ىديوق پلاغاب ادىدلائ زۆك ڭىنرلاۇئ ىنۇئ ،پۇتۇت ىننومىش نىدىسىرائ ڭىنرلاۇئ ،پەلزۆس اغرلاۇئ پۇرۇدناي ىنىلۇپ ڭىنىرىبرەھ ،پۇرۇدلوت قىلشائ اغىرىلراغات ڭىنرلاۇئ« :پۈسۈي نىيېك نىدنائ 25 رلاۇئ 26 .ىدنىلىق قادنۇش اغرلاۇئ ،اسۇريۇب پەد »نۇسرەب ۇمقۇزوئ اغلوي ،پۇيوق پىلېس اغىرىغات
.ىتتەك نىدنائ ،پەلكۈي ەگىرىلكەشېئ ىنقىلشائ اسلوب
،اسچائ ىنىرىغات ىلىگرەب زۇغوب ەگىكىشېئ ىرىب ڭىنرلاۇئ ،ەدىنىكشۈچ ەگلىزنەم اممەئ 27
،انام .ۇتپۇلۇرۇدناي مۇلۇپ ڭىنېم« :ەگىرىلرەدارۇب زۆئ 28 ،پۈرۆك ىنىلۇپ ادىزغائ ڭىنىرىغات پىشىرتىت ،پىتېك پۇچۇئ ىشوھ ڭىنرلاۇئ ،ەسېد ىنۇش .ىدېد »ۇدىرۇت ادمىرىغات ىزۆئ ۇب اسلوب رلاۇئ 29 .ىتشىتيېئ پەد »؟رۇدىنىغلىق ەمېن ۇب ەگزىب ڭىنادۇخ« :ەگىرىب-رىب
70 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
:پىرېب پەد اغڭىنۇئ ىنىرىلەقەۋ ەممەھ ،پىلېك اغىشېق ڭىنبۇقاي ىسىتائ ،اغىترۇي نائاناق سۇساج نەگلەك اقترۇي ىنزىب ،پىلىق پەگ قىتتاق ەگزىب ىشىك ناغلوب ىسىجوخ ڭىنترۇي« 30
.زىمسەمەئ سۇساج ،پۇلوب رەلمەدائ ارغوت ،قاسلوب زىب ‹ :اغڭىنۇئ زىب اممەئ 31 .ىدلىق لايىخ
،پىتېك پۇلوب قوي زىمىرىب .زىمرۇدىرىللۇغوئ ڭىنىتائ رىب ،پۇلوب رەدارۇب ىككىئ نوئ زىب 32
ڭىنترۇي ۇئ 33 ،كەسېد ›ىدلاق ادىشېق ڭىنزىمىتائ ادىترۇي نائاناق ىلېھ اسلوب زىمىكىچىك
،ىكيەلىب نىدڭىنۇش ىنرلاڭىكىلنەكىئ ارغوت ‹ :پەلزۆس ەگزىب ىشىك ناغلوب ىسىجوخ قىلشائ نۈچۈئ ىقىلىچراچائ ڭىنرلاڭۈيۆئ ،پۇيوق ادمىشېق ڭىنېم ىنىرىب ڭىنرلاڭىرىلرەدارۇب ڭىنرەلىس نەم ،رلاڭەسلەك پىلېئ اغمىشېق ىنرلاڭاكۇئ كىچىك نىدنائ 34 ،پىتېك پىلېئ
.يەرېب پۇرۇدناي ەگرەلىس ىنرلاڭىرىدارۇب ،پىلىب ىنرلاڭىكىلنەكىئ ارغوت ،ياملوب سۇساج ىنىرىلراغات رلاۇئ اممەئ 35 .ىدېد »ىتتيېئ پەد ›ۇدىلوب رلاڭاسلىق تەقوئ اتترۇي نىيېك نىدنائ نەلىب ىزۆئ ڭىنرلاۇئ .ىدىئ راب ادىرىغات ىلۇپ كىلكىگىچ ڭىنىرىبرەھ انام ،ادىنىقتاشوب
.ىتتەك پۇقروق ەدنەگرۆك ىنرلالۇپ كىلكىگىچ ىسىتائ
،قوي ۇمنومىش ،ىدلوب قوي اسلوب پۈسۈي .رلاڭىدلىق زىسىلاب ىنېم« :اغرلاۇئ بۇقاي ىسىتائ 36 ەگمۈتسۈئ ىسىممەھ ڭىنرلاشىئ ۇب انام ؟ۇمرلاڭۇدلوب ىچكەمتەك پىلېئ ۇمىننىماينەب ىدمەئ اغڭىشېق ىنۇئ نەم رەگەئ« :پىلىق زۆس اغىسىتائ زۆئ نەبۇر تىقاۋ ۇئ 37 .ىدېد »ىدلەك ڭىنېم ىنۇئ ىدمەئ .نىكتەۋۈرۈتلۆئ ىنمۇلغوئ ىككىئ ڭىنېم ،مەسىملەك پىلېۋۇرۇدناي
:پىرېب باۋاج ۇئ 38 ،ەسېد »يەلېك پىلېۋۇرۇدناي اغڭىشېق ىنۇئ نەم .نىغرۇشپات اغمۇلوق ىزۆئ ۇب ،پىتېك پۈلۆئ ىسىكائ ڭىنۇئ ىكنۈچ ،نۇسىمراب نەلىب رەلىس ىزۆئ ڭىنمۇلغوئ« قائ ڭىنېم ،ەستەي تەپائىيلااب رىب اغڭىنۇئ ادرلاڭىنىغراب پىتېك ادلوي ادابۇم .ىدلاق زۇغلاي
.ىدېد »رەلىسىزۈكتەي ەگرۆگ نەلىب مەغ ىنمىرىلچاچ
43
ىشىرېب مىتېق ىچنىككىئ اغرىسىم ڭىنىرىلرەدارۇب ڭىنپۈسۈي
پىلېئ نىدرىسىم رلاۇئ نىتبەۋەس ۇب 2 .ىدىئ قىتتاق قىلىچراچائ اتترۇي اممەئ 1
قىلشائ انىغزائ ەگزىب ،پىرېب ەنەي« :اغرلاۇئ ىسىتائ ،ادناغلوب پەي ىنقىلشائ نەگلەك
ەگزىب اسلوب ىشىك ۇئ« :پىرېب باۋاج اغڭىنۇئ ادۇھەي نىكېل 3 .ىدېد »رلاڭىلېك پىلېئ
4 .ىدىناقتيېئ پەد ›رەلىسيەملەرۆك ىنمۈزۈي ،اسىملوب نەلىب رەلىس رلاڭاكۇئ ‹ :پەلتىكەت اممەئ 5 .زىمىلېك پىلېئ قىلشائ اڭاس ،پىرېب زىب ،ڭەستەۋەئ نەلىب زىب ىنزىمىكۇئ رەگەئ نەلىب رەلىس رلاڭاكۇئ ‹ :ىزۆئ ىشىك ۇئ ىكنۈچ .زىميامراب زىب ،ڭاسىمىنۇئ ىلىكتەۋەئ ىنۇئ
:پەلزۆس لىئارسىئ تىقاۋ ۇئ 6 .ىدېد »ىدىناقتيېئ پەد ›رەلىسيەملەرۆك ىنمۈزۈي ،اسىملوب
»؟رلاڭىتتيېئ پەد ›راب ۇمزىمىكۇئ رىب ەنەي ‹ :ەگىشىك ۇئ ،پىلىق قىلناماي اڭام نۈچۈئ ەمېن« پلاوك ىنىلاۋھەئ ڭىنزىمىنادىناخ نەلىب زىب ىزۆئ ڭىنىشىك ۇئ« :پىرېب باۋاج رلاۇئ 7 .ىدېد اغىلائوس ڭىنۇئ زىب ،اسىروس پەد ›؟ۇمراب رلاڭىرىدارۇب ۇمىنەي ؟ۇمتاياھ رىزاھ رلاڭاتائ ‹ :پاروس
›رلاڭىلېك پىلېئ ىنرلاڭاكۇئ ‹ :ەگزىب ڭىنۇئ ،قاسلوب زىب زىسكەش .قۇدرەب باۋاج قىپاۋۇم
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 71
ىنلۇغوئ« :پىلىق زۆس اغلىئارسىئ ىسىتائ ادۇھەي 8 .ىدېد »؟قۇتتەلىب قادناق ىنىنىغىديەد نەس ىھاخ ،قاسلوب زىب ىھاخ نەلىب ڭىنۇب .زىمىراب پۇپوق زىب ،ڭەستەۋەئ نەلىب نەم
.نەمىلوب لىپېك اغڭىنۇئ نەم 9 .زىمىلاق كىرىت يەملۆئ اسلوب زىمىرىلىلاب ىھاخ ،ڭاسلوب پىلېۋۇرۇدناي اغڭىشېق ڭىنېس ىنۇئ نەم رەگەئ ،نىغلىق پەلەت نىدمۇلوق ڭىنېم ىنۇئ نەس رەگەئ ىكنۈچ 10 .يلاوب راكھانۇگ ەدمۈرمۆئ نۈتۈپ .ماسىميوق پۇزۇغرۇت ادڭىدلائ ،پىلېك
.ىدېد »قۇتتەلېك پىنېي ەۋىترەم ىچنىككىئ ەچىغىلېھ ،قاسلوب ناغىملوب لاياھ ۇئ ،ىكرلاڭىلىق قادنۇم ،اسلوب قادنۇئ« :پەلزۆس اغرلاۇئ لىئارسىئ ىسىتائ ڭىنرلاۇئ تىقاۋ ۇئ 11
،پىلېئ نىدىرىلىۋېم ىشخاي نىدىممەھ ڭىنترۇي ۇب اغرلاڭىرىلراغات ،پەد نۇسلوب اغۋوس ەگىشىك ماداب نەلىب ەتسىپ ،ىككەمرۇم نەلىب كەمرەد-ارود ،لەسەھ زام-زائ نەلىب غاي قارۇپشۇخ انىغزائ ۇمىنلۇپ ناغلۇرۇدناي ىكىدىزغائ ڭىنرلاڭىرىلراغات ،پىلېئ ىنلۇپ ەسسەھ ىككىئ ادرلاڭۇلوق 12 ،پلاياج ەللىب ۇمىنرلاڭاكۇئ 13 .كەرېك اسلوب ناغلوب نەلىب كىلنەۋەس شىئ ۇب ،ىكلامىتھېئ .رلاڭىرېب چاغلائ ادىدلائ ڭىنىشىك ۇئ ەگرەلىس ىزۆئ ادۇخ رىداق 14 .رلاڭىرېب ەنەي اغىشېق ڭىنىشىك ۇئ ،پۇپوق پىلېئ پۇشوق ەگرەلىس ىننىماينەب نەلىب رلاڭىرىدارۇب رىب ەنەي ىزۆئ ۇئ نەلىب ڭىنۇب .نۇسرۇتپات تەمەھرەم
.ىدېد »ناغلوب مىنىغلوب زىسىلاب اسىملوب .نىكىمرەتەۋەئ پۇرۇدناي
،پلاياج ىنلۇپ ەسسەھ ىككىئ اغىرىللوق ،پىلېئ ىنىغۋوس رۇكزەم رەلىشىك ۇب تىقاۋ ۇئ 15 ڭىنپۈسۈي 16 .ىدلوب رىزاھ اغىدلائ ڭىنپۈسۈي ،پىرېب اغرىسىم ،پۇپوق پىلېئ ىننىماينەب ۇب« :پۇريۇب اغىسىچۇغرۇقشاب يۆئ زۆئ ،ەدىنىگرۆك ەللىب نەلىب رلاۇئ ىننىماينەب ىزۆئ رەلىشىك ۇب ىكنۈچ ،نىغلىق راييەت مائات پۇيوس لام ،پىرىك پلاشاب ەگمۈيۆئ ىنرەلمەدائ ىنىنىغۇريۇب ڭىنپۈسۈي ىزۆئ ىشىك ۇئ 17 .ىدېد »نۇسېي نەلىب نەم ىنشائ كۈلشۈچ اسلوب ەگىيۆئ ڭىنپۈسۈي اسلوب رلاۇئ 18 .ىدرىك پلاشاب ەگىيۆئ ڭىنپۈسۈي ىنرەلمەدائ ۇب ،پىلىق ادزىمىرىلراغات ەۋىترەم ىقلاۋۋائ« :پىشىلزۆس ،پىتېك پۇشۇقروق ەدنەگلۈزۈگرىك
،پىلىق مۇجۇھ ەگرەلزىب ۇئ ىدمەئ .قۇدلۈزۈگرىك ەگيۆئ زىب نىدىبەۋەس ڭىنلۇپ ناغلۇرۇدناي پەد »ۇدياشخوئ اغناغىدىلاۋىترات ىنزىمىرىلكەشېئ ،پىلىق لۇق ىنزىب ،پۈشۈچ ەگزىمىتسۈئ ادىسىزاۋرەد ڭىنيۆئ ،پىرېب اغىشېق ڭىنىسىچۇغرۇقشاب يۆئ ڭىنپۈسۈي رلاۇئ 19 .ىتشىتيېئ نەگلەك ىلىغلائ شائ ادنۇم ۇمىرىگلىئ ،قاسلوب زىب ماجوخ يەئ« :پەلزۆس اغڭىنۇئ 20 ،پۇرۇت زۆئ ىلۇپ ڭىنىشىك رەھ انام ،قاسچائ ىنزىمىرىلراغات زۆئ ،پىلېك ەگلىزنەم زىب 21 .قۇدىئ
،نۈچۈئ شۇرۇدناي ىنۇب زىب .ىدىئ ەچىنىغلىترات ىزۆئ ڭىنزىمىلۇپ ،پىپېت ادىزغائ ڭىنىرىغات اممەئ ،قۇدلەك پىلېئ ۇملۇپ اقشاب ادزىمىلوق ىلىغلائ قىلشائ 22 .قۇدلەك پىلېئ ادزىمىلوق مەجرىتاخ« :اغرلاۇئ ۇئ 23 .ىدېد »قۇدىملىب ىنىنىغيوق پىلېس ڭىنمىك ىنلۇپ اغزىمىرىلراغات ڭىنناغلوب ىسىرڭەت ڭىنرلاڭىرىلىۋوب-اتائ ،پۇلوب رلاڭىيادۇخ ڭىنرەلىس .رلاڭامقروق پۇلوب نىيېك .ىدېد »ىدگەت اڭام رلاڭۇلۇپ .ۇدياشخوئ ەگنەگرەب ەنىزەخ ەگرەلىس ادرلاڭىرىلراغات ىزۆئ ەگىيۆئ ڭىنپۈسۈي ىنرلاۇئ اسلوب ىشىك ۇئ 24 .ىتقىچ پىلېئ اغىشېق ڭىنرلاۇئ ىننومىش نىدنائ 25 .ىدرەب زۇغوب ەگىرىلكەشېئ ،پىرېب ۇس ىلىغۇي ىنىرىلتۇپ اغرلاۇئ ،پىرىك پلاشاب ڭىنىزۆئ رلاۇئ ىكنۈچ ،ىديوق پلاتسار ىنرلاىغۋوس كىلىچۈگلەك ادىتقاۋ شۈچ پۈسۈي رلاۇئ
.ىدىناغىلڭائ ىنىنىغىديەي نان ادنائ
72 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
پىلېئ اغىدلائ ڭىنۇئ ،ەگيۆئ ىنرلاىغۋوس ىكىدىرىللوق رلاۇئ ،ەدنەگلەك ەگيۆئ پۈسۈي 26
:پاروس قىلچنىت نىدرلاۇئ اسلوب ۇئ 27 .ىدلىق مىزەت اغڭىنۇئ كەدۈكگەت ەگرەي ىشېب ،پىرىك رلاۇئ 28 .ىتتيېئ پەد »؟ۇمتاياھ رىزاھ ۇئ ؟ۇمتەملااس رلاڭاتائ ىرېق ناغلىق ىنىپېگ رەلىس« مىزەت پىلىگېئ پەد »رۇتتاياھ رىزاھ ،پۇرۇت تەملااس اسلوب زىمىتائ ڭۇلۇق« :پىرېب باۋاج
:پۈرۆك ىننىماينەب ىسىكۇئ زۆئ ناغلوب نىدىنائ رىب ،پۈرۈتۆك ىنىرىلزۆك ۇئ نىدنائ 29 .ىدلىق اڭاس ادۇخ ،مۇلغوئ يەئ« :پاروس پەد »؟ۇمۇش رلاڭاكۇئ كىچىك ناغلىق ىنىپېگ اڭام رەلىس« ەكتەۋلىخ ،چەكتەك پىشېت ىلڭۆك اغىسىكۇئ زۆئ ،پەد ىنۇش 30 .ىدېد »نۇسلىق تەمەھرەم نىدنائ 31 .ىدرۇت ىلىغىلغىي ادنائ ،پىرىك ەگيۆئ ىكرىكچىئ پارىدلائ پۈسۈي ،پەد يلاغىي پىرېب ڭىنۇئ رلاراكتەمزىخ 32 ،استيېئ پەد »رلاڭىزىت مائات« :پىتىتخوت ىنىزۆئ پىقىچ پۇيۇي ىنىزۈي ادياج اقشاب-اقشاب ۇمىغرلاقىلرىسىم ناغلوب نەلىب ڭىنۇئ ،پۇيوق اقشاب-اقشاب اغرلاۇئ نەلىب ىزۆئ
،چەگرۆك كىلچنىگرىي ىنكەمېي مائات نەلىب رلايىناربىئ اسلوب رلاقىلرىسىم ىكنۈچ .ىديوق مائات اغىقىلىجنۇت ىسىجنۇت ادىرۇتتۇئ ڭىنۇئ اسلوب ىرىلرەدارۇب ڭىنپۈسۈي 33 .ىتتيەمېي نەلىب رلاۇئ
-رىب پىشىلېق ناريەھ ىزۆئ ڭىنرلاۇب ،چاغلۇزۇغرۇتلوئ اشىراي ەگىكىلكىچىك ىكىچىك اشىراي ىلىگرەب پۈرۈتشەلۈئ ،پىلېئ نىدمائات ىكىدىدلائ ىزۆئ ۇئ نىيېك نىدنائ 34 .ىتشاراق ەگىرىب ەسسەھ شەب نىدىكڭىنىرىبرەھ ڭىنرلاىقشاب اسلوب ىسىسسەھ ڭىننىماينەب اممەئ .ىدرۇت
.ىدلىق قۇلشۇخ نەلىب ڭىنۇئ پىچىئ باراش اسلوب رلاۇئ .ىدىئ قۇشوئ
44
ۇديانىس ىنىرىلرەدارۇب پۈسۈي
اغىرىلراغات ڭىنرەلىشىك ۇب« :پۇريۇب اغىسىچۇغرۇقشاب يۆئ ىزۆئ ۇئ نىيېك نىدنائ 1
پىلېس اغىزغائ ڭىنىرىغات ىنىلۇپ ڭىنمەدائ رەھ ،پۇرۇدلوت قىلشائ ەچىشىلەرۈتۆك ڭىنىكىچىك ەللىب نەلىب ىلۇپ ڭىنقىلشائ ىنماج شۈمۈك ناغلوب مىماج ڭىنېم 2 ،پۇيوق
.ىدلىق كەدىنىگېد ڭىنپۈسۈي ىزۆئ ۇئ ،ەسېد ىنۇش .ىدېد »نىغيوق پىقىت اغىزغائ ڭىنىرىغات
،پىقىچ نىدرەھەش رلاۇئ نىكېل 4 .ىدڭام پىلېئ ىنىرىلكەشېئ رەلىشىك ۇب ادناغۇروي ىسىتەئ 3
نىدىنيەك ڭىنرەلمەدائ ۇب ،پۇپوق نەس« :اغىسىچۇغرۇقشاب يۆئ زۆئ پۈسۈي ،ادناغڭام انىغزائ
5 ؟رلاڭىدلىق قىلناماي اغىنروئ ڭىنقىلىشخاي اقشىمېن ‹ :اغرلاۇئ ،پىرېب پىتېي ،پلاغوق قادنۇم ؟ۇمسەمەئ ماج ناغىدىقاب لاپ مەھ ،پىچىئ باراش ماجوخ ادڭىنۇئ اسلوب ۇب ابەجەئ
.ىدېد »نىقتيېئ پەد ›رلاڭىدلىق شىئ ناماي نەلىب رلاڭىنىغلىق باۋاج اغڭىنۇئ رلاۇئ 7 ،ادىنىغلىق ىنزۆس ۇب اغرلاۇئ ،پىتېي نىدىنيەك ڭىنرلاۇئ ىشىك ۇب 6 ىنشىئ قادنۇم اسلوب ڭىرىللۇق ؟ۇدىلىق پەگ قادنۇم اقشىمېن اسلوب زىمىجوخ« :پىرېب نائاناق ۇمىنلۇپ ناغىرچۇئ ىكىدىزغائ ڭىنزىمىرىلراغات ،قاسلوب زىب انام 8 .ۇدياملىق زىگرەھ نىدىيۆئ ڭىنڭاجوخ قادناق ،اسلوب قادنۇئ .قۇدلەك پۇرۇدناي اغڭىشېق ڭىنېس نىدىترۇي ۇئ ،اسلىپېت ماج ۇب ەدمىك نىدىچىئ ڭىنڭىرىللۇق 9 ؟زىميلاىرغوئ نۇتلائ اي ەۋ شۈمۈك
:پىرېب باۋاج ىشىك ۇئ 10 .ىدېد »ىليلاوب لۇق نۈچۈئ زىمىجوخ ۇمزىب ،پۈلۈرۈتلۆئ ىزۆئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 73
مۇلۇق ىشىك ۇئ ،اسلاق پىقىچ ادىشېق ڭىنمىك ىزۆئ ۇب ،پۇلوب كەدرلاڭىنىقتيېئ زىسكەش« ىرىبرەھ پارىدلائ رلاۇئ ،ەسېد ىنۇش 11 .ىدېد »نۇسلوب ھانۇگىب رلاڭىرىلناغلاق ،پىلېق پۇلوب ىزۆئ ۇئ 12 .ىدرەب پىچېئ ىنىرىغات ىزۆئ ڭىنىشىك رەھ ،پۈرۈشۈچ ەگرەي ىنىرىغات زۆئ نىدىرىغات ڭىننىماينەب ىزۆئ ڭىنماج ،اسرۇتخائ ەچىگىكىچىك پلاشاب نىدىكڭىنىڭوچ
.ىدلاق پىقىچ ەكپەرەت رەھەش ،پىترائ ىنكۈي ەگىكىشېئ ىرىبرەھ ،پىترىي ىنىرىلنىگېئ زۆئ رلاۇئ تىقاۋ ۇئ 13 رلاۇئ .ىدىئ ادنائ ىخېت ۇئ ،ەسلەك ەگىيۆئ ڭىنپۈسۈي ىرىلرەدارۇب نەلىب ادۇھەي 14 .ىدناي ڭىنرەلىس« :پىلىق زۆس اغرلاۇئ پۈسۈي 15 .ىدىلشات ەگرەي ىنىزۆئ-زۆئ پىلېك اغىدلائ ڭىنۇئ
،ەسېد »؟ۇمرلاڭىدىملىب ىنمىنىغىديلااچائ لاپ تسار ىشىك كەدڭىنېم ؟رلاڭىنىغلىق ەمېن ۇب
،پىلىق پەگ ەمېن ،پەلزۆس ەمېن-ەمېن اغزىمىجوخ ،قاسلوب زىب« :پىرېب باۋاج ادۇھەي 16
زىب انام .ىدلىق اراكشائ ىنىھانۇگ ڭىنڭىرىللۇق ىزۆئ ادۇخ ؟ىليلاىق قائ ىنزىمىزۆئ قادناق
.ىدېد »ىليلاوب لۇق اغزىمىجوخ پۇلۇشوق زىمىممەھ ،ىزۆئ ڭىنناغلىپېت ماج نىدىلوق نەلىب ناغلىپېت ادىلوق ڭىنمىك ماج ىكلەب ،نەمياملىق قادنۇم زىگرەھ« :پىلىق زۆس ۇئ نىكېل 17 ڭىنرلاڭاتائ نەسېئ-نامائ رلاڭىرىلناغلاق .نۇسلوب مۇلۇق ڭىنېم ىشىك ۇب زۇغلاي ،اسلوب
.ىدېد »رلاڭىتېك اغىشېق
،پىلېس قلاۇق اڭام ،ماجوخ يەئ« :ىكىتتيېئ ،پىرېب نىقېي اغڭىنۇئ ادۇھەي تىقاۋ ۇئ 18
ەگىتسۈئ ڭىنڭۇلۇق اسلوب ڭىپىزەغ .نىگرەب تەزاجىئ ىلىغلىق پەگ رىب اغىقىلۇق ڭىنماجوخ
:نىدىرىللۇق زۆئ ماجوخ انام 19 .نەسرۇتكەدىزۆئ ڭىننۋەرىف ،ڭاسلوب نەس ىكنۈچ ،نۇسىمشاتۇت رىب ڭىنزىب ‹ :پىرېب باۋاج اغزىمىجوخ زىب 20 ،ادىنىغىروس پەد ›؟ۇمراب رلاڭاكۇئ ىكاي رلاڭاتائ ‹ پۈلۆئ ىسىكائ ڭىنىلاب ۇب .راب ۇمىسىلاب شاي رىب ناقپات ادىقىلىرېق ىزۆئ ۇئ .راب زىمىتائ ىرېق
.قاستيېئ پەد ›ۇدىرۆك ىشخاي لاوت ىنۇئ ىسىتائ ،چاغلاق زۇغلاي نىدىنائ رىب ىزۆئ ،پىتېك
.ڭىدېد ›يەرۆك ىنۇئ نەم .رلاڭىلېك پىلېئ اغمىشېق ىنىزۆئ ڭىنۇئ ‹ :اغڭىرىللۇق زۆئ نەس 21 نىدىسىتائ رەگەئ .ۇديامللاىريائ نىدىسىتائ اسلوب لۇغوئ ‹ :پىرېب باۋاج اغزىمىجوخ زىب 22 كىچىك رەگەئ ‹ :پەلزۆس اغڭىرىللۇق زۆئ نەس 23 ،كەسېد ›ۇدىتېك پۈلۆئ ىسىتائ ،اسلىريائ ەقەۋ 24 .ڭىدىئ نەگېد ›رەلىسيەملەرۆك ىنمۈزۈي ەنەي ،ەسىملەك ەللىب نەلىب رەلىس رلاڭاكۇئ اغڭىنۇئ ىنىرىلزۆس ڭىنماجوخ ،ادناغراب اغىشېق ڭىنزىمىتائ ناغلوب ڭۇلۇق زىب ،ىكىدلوب
›رلاڭىلېك پىلېئ قىلشائ زام-زائ ەگزىب ،پىرېب ەنەي ‹ :اسلوب زىمىتائ 25 .قۇدرەب پىتيېئ
،اسلوب نەلىب زىب زىمىكۇئ كىچىك رەگەئ .زىمياملاراب زىب ‹ :پىرېب باۋاج زىب 26 ،ەدنەگېد
›زىميەملەرۆك ىنىزۈي ڭىنىشىك ۇئ ،اسىملوب نەلىب زىب زىمىكۇئ كىچىك ىكنۈچ .زىميلااراب
،ىكرەلىسىلىب رەلىس ‹ :پەلزۆس ەگزىب زىمىتائ ناغلوب ڭۇلۇق ڭىنېس 27 ،قاستيېئ پەد نەم .ىتتەك پۇلوب قوي نىدنەم ىرىب 28 .ىدىنەگرەب پۇغۇت لۇغوئ ىككىئ اڭام مۇنۇتوخ ىدمەئ 29 .مىدىمرۆك ەنەي ىنۇئ ،پىلىق لايىخ پەد رۇدنەگلىتېئ پىراي ۇئ زىسكەش ،ماسلوب
،اسلاق پىتېي تەپائىيلااب رىب اغڭىنۇئ ،پىتېك پىلېئ نىدمىشېق ڭىنېم ۇمىنۇب رەلىس
.ىدىناقتيېئ پەد ›رەلىسىلوب ناغىدىزۈكتەي ەگرۆگ نەلىب مەغ ىنمىرىلچاچ قائ ڭىنېم رەلىس
،اسىملوب نەلىب زىب لۇغوئ ،ادناغراب اغىشېق ڭىنماتائ ناغلوب ڭۇلۇق مۈزۆئ نەم ىدمەئ 30
74 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
،ەدنەگرۆك ىنىقۇلقوي ڭىنلۇغوئ ىزۆئ ۇئ 31 ،چاغلوب ناغنلاغاب اغىنېج ڭىنلۇغوئ ىنېج ڭىنۇئ مەغ ىنىرىلچاچ قائ ڭىنزىمىتائ ناغلوب ڭۇلۇق اسلوب ڭىرىللۇق ،پىتېك پۈلۆئ زىسكەش لۇغوئ اغماتائ زۆئ ،ماسلوب ڭۇلۇق نەم اقشاب نىدنۇم 32 .ۇدىلوب ناغىدىزۈكتەي ەگرۆگ نەلىب ەدمۈرمۆئ نۈتۈپ ،مەسىملەك پىلېۋۇرۇدناي اغڭىشېق ىنۇئ نەم رەگەئ ‹ :پۇلوب لىپېك نۈچۈئ
،ىكنەمىلىق سامىتلىئ نۈچۈئ ڭىنۇئ 33 .مىدىئ ناقتيېئ ›يلاوب راكھانۇگ ادىدلائ ڭىنماتائ ىزۆئ لۇغوئ نىكېل .يارۇت پۇلوب لۇق ادىشېق ڭىنماجوخ ادىنروئ ڭىنلۇغوئ ۇب ڭۇلۇق نەم ڭىنماتائ قادناق نەم ،اسىمراب نەلىب نەم لۇغوئ ىكنۈچ 34 .نۇستەك ەللىب نەلىب ىرىلرەدارۇب
.ىدېد »نەمىلوب ناغىدىرۆك مۈزۆئ ىنقىلىپاج ناغىدىلېك اغماتائ ،اسىملوب ؟نەميلااراب اغىشېق
45
ۇديلاىراكشائ ەگىرىلرەدارۇب ىنىزۆئ پۈسۈي
:ياملاتىتخوت ىنىزۆئ ادىدلائ ڭىنرلاناغرۇت رىزاھ ەممەھ پۈسۈي تىقاۋ ۇئ 1
ەگىرىلرەدارۇب ىنىزۆئ-زۆئ پۈسۈي .ىدراقچىق پەد »نىغراقىچ نىدمىدلائ ىنىسىممەھ«
ىزۆئ ڭىنرلاقىلرىسىم اسلوب ۇئ 2 .ىدىمرۇت ادىشېق ڭىنۇئ مىكچېھ ،ادىنىغلىق اراكشائ پۈسۈي 3 .ىدرۇت ىلىغىلغىي نەلىب زاۋائ كۈلنۈئ قەدۇغىلڭائ ىقلەخ يۆئ ڭىننۋەرىف نەلىب اممەئ .ىتتيېئ پەد »؟ۇxxxxxx xxxxx xxxxx .نەمىلوب پۈسۈي مۈزۆئ نەم« :ەگىرىلرەدارۇب زۆئ زۆئ پۈسۈي نىكېل 4 .ىدلاق يەملەرېب باۋاج چېھ اغڭىنۇئ ،چاققروق نىدڭىنۇئ ىرىلرەدارۇب
،ماسلوب نەم« :پىلىق زۆس ۇئ ،ەسلەك نىقېي رلاۇئ .ىدېد »رلاڭىلېك نىقېي اڭام« :ەگىرىلرەدارۇب ىنېم ،رلاڭاسلوب رەلىس 5 .نەمىلوب پۈسۈي رلاڭىرىدارۇب نەكتەۋەئ اغرىسىم پىتېس ىنۇئ رەلىس ىكنۈچ .رلاڭامشىترات قىلناشىرەپ ،پۇشۇلوب نىكمەغ ىدمەئ اغرلاڭىنىكتەۋەئ ەگرەي ۇب پىتېس
6 .نەكتەۋەئ ەگرەي ۇب ىرىگلىئ نىدرەلىس ىنېم ،نۈچۈئ قامزۇقتۇق ىنرلاڭىرىلناج ىزۆئ ادۇخ ۇمىمروئ ،ۇدياملوب ۇممىرېت چېھ لىي شەب ىخېت ،ىدلوب قىلىچراچائ لىي ىككىئ اتترۇي ىلېھ كىرىت ىنرەلىس ،پىرېب تاجىن ڭوچ پلاقاس اداينۇد ىنرلاڭىلسەن ڭىنرەلىس 7 .ۇدياملۇروئ
،نىيېك نىدناغلوب قادنۇئ 8 .ىتتەۋەئ ەگرەي ۇب ىرىگلىئ نىدرەلىس ىنېم ادۇخ ،نۈچۈئ قاميوق
،پىلىق اتائ ەگنۋەرىف ىنېم ىزۆئ ۇئ .رۇدادۇخ ىزۆئ ڭىننەكتەۋەئ ىنېم ىكلەب ،سەمەئ رەلىس مادلىئ رەلىس ىدمەئ 9 .ىديوق پىلىق رىمەئ اغىترۇي نۈتۈپ ،پەلكىت اجوخ ەگىيۆئ نۈتۈپ ڭىنۇئ ىنېم ادۇخ ،ىكۇدىتيېئ قادنۇم پۈسۈي ڭۇلغوئ ‹ :ەگىزۆئ ڭىنۇئ ،پىرېب اغىشېق ڭىنماتائ
،پىلېك اغمىشېق ڭىنېم ياملىق لاياھ ،ڭاسلوب نەس .ىديوق پىلىق رىمەئ اغرىسىم نۈتۈپ پىلېئ ىنڭىرىللام ەممەھ ەۋ لااك-يوق ،ىنڭىرىلىرۋەن-لااب ،پۇرۇتلوئ ادىترۇي نەشوگ 10 قىلىچرىقېپ ىنڭىقۇللەئەت ەممەھ ەۋ ڭىچىئ يۆئ ،ڭۈزۆئ 11 .نىغرۇت نىقېي اڭام ،پىلېك قىلىچراچائ لىي شەب ىخېت ىكنۈچ ،يلاىق شىۋرەپ ادنائ ىنېس نەم ،پەد نۇسىملاۋىسېب اسلوب ىرىلزۆك ڭىننىماينەب ماكۇئ نەلىب رلاڭىرىلزۆك زۆئ ڭىنرەلىس انام 12 .رلاڭەد ›رۇدراب ادرىسىم ۇب ڭىنېم اغماتائ ،رلاڭاسلوب رەلىس 13 .ىدرۆك ىنمىزغائ ناغرۇت پىلىق پەگ ەگرەلىس ەگرەي ۇب مادلىئ ىنماتائ ،پىرېب پىتيېئ ىنرلاڭىنىگرۆك ەچراب نەلىب مىپىرەش ەممەھ ناقپات
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 75
پىلېس ەرىگ اغىنيوب ڭىننىماينەب ىسىكۇئ ىزۆئ ۇئ ،پەد ىنۇش 14 .ىدېد »رلاڭىلېك پىلېئ ىنىرىلرەدارۇب ەممەھ پۈسۈي نىدنائ 15 .ىدىلغىي پىنىلۆي اغىنيوب ڭىنۇئ ۇمنىماينەب ،اسىلغىي
.ىدىلشاب ىلىغلىق پەگ اغڭىنۇئ ىرىلرەدارۇب ،اسىلغىي پىشىلقاچۇق نەلىب رلاۇئ ،پۈيۆس ڭىننۋەرىف ەدىنىكتەي اغىسىدروئ ڭىننۋەرىف رەۋەخ نەگېد ،ىدلەك ىرىلرەدارۇب ڭىنپۈسۈي 16 نەس« :پەلزۆس ەكپۈسۈي ىزۆئ ڭىننۋەرىف 17 .ىدلوب شۇخ ىرىلراكتەمزىخ نەلىب ىزۆئ اغرلاڭىرىلغلاۇئ ىدمەئ رەلىس ‹ :اغرلاۇئ ،پۇريۇب ىلىغلىق قادنۇم ەگڭىرىلرەدارۇب ،ڭاسلوب اغمىشېق ڭىنېم ،پىلېئ ىنرلاڭىنادىناخ نەلىب رلاڭاتائ 18 ،پىرېب اغىترۇي نائاناق ،پىترائ كۈي ىشخاي ڭىنترۇي ۇب رەلىس .يەرېب ەگرەلىس ىنياج ىشخاي نىدىممەھ ىكىدىترۇي رىسىم .رلاڭىلېك
‹ :اغرلاۇئ ،پەلىكېج ىلىغلىق قادنۇم ەگىزۆئ ڭىنرلاۇئ 19 .ڭىتتيېئ پەد ›رلاڭەي نىدىرىلىسرەن
،پىرېب پىلېئ رلاىۋراھ نىدىترۇي رىسىم ۇب نۈچۈئ رلاڭىرىلنۇتوخ نەلىب ىزۆئ ڭىنرلاڭىرىلىلاب ىكڭىنرەلىس ىسىشخاي ڭىنىترۇي رىسىم ەچراب 20 .رلاڭىلېك پۈزۈكتەي ەگرەي ۇب ىنرلاڭاتائ
.ىدېد »نەسياغۇريۇب پەد ›رلاڭاملىق ەشىدنەئ ادىسىرغوت رلاڭىرىلقۇدباج-لام ،چاغلوب ڭىننۋەرىف اسلوب پۈسۈي .ىدلوب ناغىدىلىق قادنۇش ىرىللۇغوئ ڭىنلىئارسىئ تىقاۋ ۇئ 21 ەگىرىبرەھ ڭىنرلاۇئ 22 ،پىرېب قۇزوئ نۈچۈئ ىلوي ،پۇرۇشپات رلاىۋراھ اغرلاۇئ ،پاراق اغىقۇريۇب نەلىب شۈمۈك ەچراپ زۈي چۈئ ەگىزۆئ ڭىننىماينەب نىكېل .ىدلىق مائنىئ نىگېئ ىڭېي نىدرىب ىشخاي ڭىنرىسىم ،پىتەۋەئ رەلەيىدەھ ۇمىغىسىتائ ىزۆئ ۇئ 23 .ىدرەب نىگېئ ىڭېي شەب نۈچۈئ لوي اغىسىتائ ەۋ نان نەلىب قىلشائ ،پىتەۋەئ ىنكەشېئ نوئ ناغلىترائ ىرىلىسرەن
،اسڭام رلاۇئ .ىدلاس اغلوي ىنىرىلرەدارۇب 24 ،پىتەۋەئ ۇمىنكەشېئ ادام نوئ ناغلىترائ قۇزوئ اغىترۇي نائاناق ،پىقىچ نىدرىسىم رلاۇئ 25 .ىتتيېئ پەد »رلاڭامشلاات پەگ ادلوي« :اغرلاۇئ ۇئ
،پۇلوب تاياھ رىزاھ اسلوب پۈسۈي« :پىلىق پەگ اغڭىنۇئ 26 ،پىرېب اغىشېق ڭىنبۇقاي ىسىتائ پىتېق ىكىرۈي ،چەگىمنەشىئ اغرلاۇئ ۇئ اممەئ .ىدېد »نەكىئ رىمەئ اغىترۇي رىسىم نۈتۈپ اغڭىنۇئ ىنىسىممەھ ڭىنىزۆس ناقتيېئ ەگىزۆئ ڭىنرلاۇئ ڭىنپۈسۈي رلاۇئ نىكېل 27 .ىدلاق ۇمىنرلاىۋراھ نەكتەۋەئ نۈچۈئ كەملەك پىلېئ ىنىزۆئ ڭىنۇئ ڭىنپۈسۈي ىزۆئ ۇئ ،پىرېب پەد
:ىزۆئ ڭىنلىئارسىئ تىقاۋ ۇئ 28 .ىدرىك ناج اغىنېج ڭىنبۇقاي ىسىتائ ڭىنرلاۇئ ،ەدنەگرۆك
.ىدېد »يەرۆك ىنۇئ ،پىرېب ەتسەملۆئ نەم .رۇتتاياھ رىزاھ پۈسۈي مۇلغوئ !ىدلوب ىدمەئ«
46
ىشىرېب اغرىسىم نەلىب ىسىلىئائ نۈتۈپ بۇقاي
ىسىتائ ،پىلېك اغابېشرەب پۈچۆك ،پىلېئ ىنىقۇللەئەت ەممەھ لىئارسىئ تىقاۋ ۇئ 1
يىھور اغلىئارسىئ ادۇخ ىسىچېك 2 .ىدزۈكتۆئ رلاقىلنابرۇق اغىيادۇخ ڭىنقاھسىئ
.ىدېد »نەم انام« :پىرېب باۋاج ۇئ ،ەسېد »بۇقاي يەئ ،بۇقاي يەئ« :پەلزۆس ەتشۈنۈرۆك اغرىسىم ،ڭاسلوب نەس .نەمرۇدنەم ادۇخ ناغلوب ىسىرڭەت ڭىنڭاتائ« :پىلىق زۆس ۇئ 3 نەس نەم ەقەۋرەد 4 .نەمىلىق مۋوق رىب ڭوچ ادنائ ىنېس نەم ىكنۈچ ،نىغىمقروق نىتشىرېب ڭىنېس نەلىب ىلوق زۆئ اسلوب پۈسۈي .نەمىلېك پۇرۇدناي ىنېس ەنەي ،پىرېب اغرىسىم نەلىب
.ىدېد »ۇدىرۇدمۇي ىنڭۈزۆك
76 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
ڭىنۇئ نەلىب بۇقاي ىسىتائ زۆئ ىرىللۇغوئ ڭىنلىئارسىئ ،ەسچۆك نىدابېشرەب بۇقاي نىدنائ 5
،پۇزۇغرۇتلوئ اغرلاىۋراھ نەكتەۋەئ نۈچۈئ كەملەك پىلېئ ىنۇئ نۋەرىف ىنىرىلىقاچ-لااب بۇقاي ەدىقىرەت ۇب .ىدڭام پىلېئ ىنىقۇللەئەت ناقپات ادىترۇي نائاناق نەلىب ىلېم اۋراچ 6 ەۋ ىنىرىلىرۋەن لۇغوئ نەلىب ىرىللۇغوئ ىزۆئ ۇئ 7 .ىدلەك اغرىسىم ىرىلدلاۋەئ ەممەھ نەلىب اغرىسىم ،پىلېئ ەللىب نەلىب ىزۆئ ىنىدلاۋەئ ەممەھ ،پىغىي ىنىرىلىرۋەن زىق نەلىب ىرىلزىق
.ىدلەك
ىرىلدلاۋەئ ڭىنبۇقاي
:رۇدۇب ىرىلمىسىئ ڭىنرلايىلىئارسىئ ۇب نەگلەك اغرىسىم ،پۇلوب ىرىلدلاۋەئ ڭىنبۇقاي 8
.ىدىئ نەبۇر ىلغوئ ىجنۇت ڭىنبۇقاي
.ىدىئ ىمراك ەۋ نورزەخ ،ۇللاپ ،قوناخ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىننەبۇر 9
نىدنۇتوخ قىلنائاناق ەۋ راخوز ،نىكاي ،داھوئ ،نىماي ،لەئۇمېي اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىننومىش 10
.ىدىئ لۇئاش ناغلوب
.ىدىئ ىرارەم ەۋ تاھېق ،نوشرەگ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنيىۋلا 11 نانوئ نەلىب رېئ اممەئ .ىدىئ ھارېز ەۋ زەرەپ ،لاېش ،نانوئ ،رېئ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنادۇھەي 12 لۇماخ نەلىب نورزەخ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنسەرەپ .ىدىنەكتەك پۈلۆئ ادىترۇي نائاناق اسلوب
.ىدىئ
.ىدىئ نورمىش ەۋ بۇشاي ،اۋۇپ ، ھلاوت اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنراكاسسىئ 13
.ىدىئ لەيىلھاي ەۋ نولېئ ،دەرېس اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىننۇلۇبەز 14
نەلىب لۇغوئ .ىدىئ ىرىللۇغوئ نەگرەب پۇغۇت ادمارائ-ناداپ اقبۇقاي ڭىنايېل ىزۆئ ڭىنرلاۇب 15
.ىدىئ ناج چۈئ زۇتتوئ ىمەج نەلىب انىد ىزىق ،رلازىق
.ىدىئ ىلېرائ ەۋ ىدورا،ىرېئ ،نوبزەئ ،يىنۇش ،ىگگاخ ،نويفىز اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنداگ 16
ڭىنىسىرىشمەھ ڭىنرلاۇئ .ىدىئ ايىرەب ەۋ ىۋشىي ،اۋشىي ،انمىي اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنرەشائ 17
.ىدىئ لەيىكلام نەلىب رەبېخ اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنايىرەب .ىدلاتائ پەد خارېس ىزۆئ نەگرەب پۇغۇت اقبۇقاي ڭىناپلىز نەگرەب پىلىق كەدېد اغايېل ىزىق زۆئ نابلا ىزۆئ ڭىنرلاۇب 18
.ىدىئ ناج ەتلائ نوئ ىمەج ،پۇلوب ىرىللۇغوئ
.ىدىئ نىماينەب نەلىب پۈسۈي اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنەلىھار ىنۇتوخ ڭىنبۇقاي 19
.ىدىئ مىئارفەئ نەلىب ەسسانام اسلوب ىرىللۇغوئ ناغلۇغۇت ەگىزۆئ ڭىنپۈسۈي ادىترۇي رىسىم 20
.ىدرەب پۇغۇت اغڭىنۇئ تانىسائ ىزىق ڭىنارېفىتوپ ناغلوب ىنىھاك ڭىننوئ ىنىزۆئ ڭىنرلاۇب
،مىپپۇم ،شور ،ىخېئ ،نامائان ،ارېگ ،لەبشائ ،رەكېب ،لاېب اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىننىماينەب 21
.ىدىئ درائ ەۋ مىپپۇخ ناج تۆت نوئ ىمەج ،پۇلوب ىرىللۇغوئ نەگرەب پۇغۇت اقبۇقاي ڭىنەلىھار ىزۆئ ڭىنرلاۇب 22
.ىدىئ
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 77
.ىدىئ مىشۇخ ىلغوئ ڭىنناد 23
.ىدىئ مەللىش ەۋ رەسېي ،ىنۇگ ،لەيىسخاي اسلوب ىرىللۇغوئ ڭىنىلاتفان 24
پۇغۇت اقبۇقاي ڭىناھلىب نەگرەب پىلىق كەدېد ەگەلىھار ىزىق زۆئ نابلا ىزۆئ ڭىنرلاۇب 25
.ىدىئ ناج ەتتەي ىمەج ،پۇلوب ىرىللۇغوئ نەگرەب
نىدىرىلنىلېك ڭىنبۇقاي ىمەج رەلنەگلەك اغرىسىم نەلىب ڭىنۇئ ،پىقىچ نىدىتشۇپ ڭىنبۇقاي 26
.ىدىئ ىككىئ ىرىللۇغوئ ناغلۇغۇت ادرىسىم ڭىنپۈسۈي 27 .ىدىئ ناج ەتلائ شىمتائ اقشاب
.ىدىئ ناج شىمتەي ىمەج رەلنەگلەك اغرىسىم پۇلوب نىدىنادىناخ ڭىنبۇقاي
ىشىلېك پىتېي اغرىسىم ڭىنبۇقاي
اغىشېق ڭىنپۈسۈي ىنادۇھەي ادىدلائ زۆئ ،پەد نۇسراب پلاشاب ەگنەشوگ ىنۇئ اسلوب بۇقاي 28 زۆئ پۈسۈي تىقاۋ ۇئ 29 .ىتشۈچ پىلېك اغىترۇي نەشوگ رلاۇئ نىيېك نىدنائ .ىتتەۋەئ پىتېي اغىشېق ڭىنۇئ ،پىقىچ ەگنەشوگ اغىدلائ ڭىنلىئارسىئ ىسىتائ ،پۇشوق ىنىسىۋراھ تىقاۋ ۇئ 30 .ىدىلغىي ەچىغنۇزۇئ ،پۇرۇت پلاقاچۇق پىلېس ەرىگ اغىنيوب ڭىنۇئ ،ەدنەگلەك ىدمەئ ،نىيېك نىدنەگرۆك ىنڭۈزۈي ،پىپېت كىرىت ىنېس نەم« :پەلزۆس ەكپۈسۈي لىئارسىئ ىزۆئ ڭىنىرىلرەدارۇب زۆئ پۈسۈي نىيېك نىدنائ 31 .ىدېد »قوي پەگ چېھ ۇمماسلاق پۈلۆئ
:پىرېب رەۋەخ ەگنۋەرىف پىرېب رىزاھ ،ماسلوب نەم« :پەلزۆس ەگىقلەخ يۆئ ڭىنىسىتائ نەلىب اغمىشېق ىقلەخ يۆئ ڭىنماتائ نەلىب ىزۆئ ڭىنمىرىلرەدارۇب قىلقارۇتلوئ ادىترۇي نائاناق ‹ ىرىلىلاك-يوق ،چەگلەك پىقېب لام نىدىرىگلىئ پۇلوب ىچىداپ اسلوب رەلىشىك ۇب 32 .ىدلەك پىرىقچىق ىنرەلىس نۋەرىف ىدمەئ 33 .ياتيېئ پەد ›ىدلەك پىلېئ ىنىرىللام ەممەھ نەلىب ڭىرىللۇق زىب ‹ :پىرېب باۋاج رەلىس 34 ،اسىروس پەد ›؟راب رلاڭىتىقوئ ەمېن ‹ :نىدرەلىس نەگلەك پىقېب اداپ شاشخوئ اغزىمىرىلىۋوب-اتائ پىترات نىدزىمىكىلكىچىك ،قاسلوب رلاىچىداپ ىكنۈچ .رەلىسىلاق پۇرۇتلوئ ادىترۇي نەشوگ ،رلاڭەسېد قادنۇش .رلاڭەد ›زىمنەكىئ
.ىدېد »ۇدىنۈرۆك كىلچنىگرىي اغرلاقىلرىسىم اسلوب
47
ىشۇرۇتلوئ ادىترۇي نەشوگ ڭىنبۇقاي
-يوق ىزۆئ مىرىلرەدارۇب نەلىب ماتائ« :پىلېك اغىشېق ڭىننۋەرىف اسلوب پۈسۈي 1
رىزاھ ،پىلېك نىدىترۇي نائاناق ،پىلېئ ەللىب ىنىرىللام ەممەھ نەلىب ىرىلىلاك
پىلېئ ىنىشىك شەب نىدىچىئ ڭىنىرىلرەدارۇب 2 ،پىرېب رەۋەخ پەد »ىتشۈچ اغىترۇي نەشوگ رلاڭىتىقوئ ەمېن« :نىدىرىلرەدارۇب ڭىنۇئ نۋەرىف 3 .ىدلىق رىزاھ اغىدلائ ڭىننۋەرىف ،پىرېب نىدزىمىكىلكىچىك ،قاسلوب ڭىرىللۇق زىب« :پىرېب باۋاج ەگنۋەرىف رلاۇئ ،اسىروس پەد »؟راب رلاۇئ نىدنائ 4 .ىدېد »زىمنەكىئ نەگلەك پىقېب اداپ شاشخوئ اغزىمىرىلىۋوب-اتائ پىترات
78 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
.قۇدلەك ىلىغرۇتلوئ پۇلوب رىپاسۇم اتترۇي ۇب ،قاسلوب زىب« :پىلىق سامىتلىئ ەگنۋەرىف
.ۇدياملىپېت قلاياي اغىرىلىداپ ڭىنڭىرىللۇق ،چاغلاق پۇلوب قىلىچراچائ قىتتاق ادىترۇي نائاناق نۋەرىف تىقاۋ ۇئ 5 .ىدېد »نىغيوق ىلىغرۇتلوئ ادىترۇي نەشوگ ىنڭىرىللۇق نۈچۈئ ڭىنۇب انام 6 ،اسلوب نەگلەك اغڭىشېق ڭىنېس ڭىرىلرەدارۇب نەلىب ڭاتائ« :پەلزۆس ەكپۈسۈي ەدىرېي ىشخاي ڭىنترۇي ىنڭىرىلرەدارۇب نەلىب ڭاتائ .ۇتپۇرۇت ادڭىدلائ ڭىنېس ىترۇي رىسىم لىباق ادىسىرائ ڭىنرلاۇئ نەس رەگەئ .نۇسرۇتلوئ ادىترۇي نەشوگ اسلوب رلاۇئ .نىغزۇغرۇتلوئ نىدنائ 7 .ىدېد »نىغيوق پۇيوق ەگىتسۈئ ڭىنمىرىلىداپ ڭىنېم ىنرلاۇب ،ڭەسلىب ىنرەلىشىك ەگنۋەرىف بۇقاي ،اسلىق رىزاھ اغىدلائ ڭىننۋەرىف ،پىرىك پىلېئ ىنبۇقاي ىسىتائ پۈسۈي
،اسىروس پەد »؟ىتتەي ەگىچچەن ىرىللىي ڭىنڭۈرمۆئ« :نىتبۇقاي نۋەرىف 8 .ىدلىق ريەخىيائۇد اغلىي زۇتتوئ زۈي رىب اسلوب ىرىللىي ڭىنمىقىلرىپاسۇم« :پىرېب باۋاج ەگنۋەرىف بۇقاي 9 قىلرىپاسۇم ڭىنمىرىلىۋوب-اتائ ،پۈتۆئ نەلىب كىلڭەت ىزۆئ ىرىللىي ڭىنمۈرمۆئ ،پىتېي
،پۇقوئ ريەخىيائۇد ەگنۋەرىف بۇقاي ،پەد ىنۇش 10 .ىدېد »ىدىمتەي ىخېت اغىرىللىي ڭىنىرمۆئ
.ىتتەك پىقىچ نىدىشېق ىشخاي ڭىنترۇي ،پىرېب ياج ادىترۇي رىسىم ەگىرىلرەدارۇب نەلىب ىسىتائ اسلوب پۈسۈي 11 ىزۆئ پۈسۈي 12 .ىديوق پۇزۇغرۇتلوئ ادياج نەگېد سەسمار ،كەدىنىغۇريۇب ڭىننۋەرىف ،ەدىرېي ڭىنىرىلىقاچ-لااب ڭىنرلاۇئ ىنىقلەخ يۆئ ەممەھ ڭىنىسىتائ ەۋ ىنىرىلرەدارۇب نەلىب ىسىتائ
.ىتتازۇققاب پۈزۈكتەي قىلشائ پاراق اغىناس
ىرىلرىبدەت ناخگلائ ىكىتتىقاۋ قىلىچراچائ ڭىنپۈسۈي
ىترۇي رىسىم ،ياملىپېت نان ەدىرېي چېھ ڭىنترۇي ،چاغلوب قىتتاق لاوت قىلىچراچائ ىدمەئ 13
،پىتېس قىلشائ اسلوب پۈسۈي 14 .ىدىناغلوب باراخ نىتقىلىچراچائ ىترۇي نائاناق نەلىب ۇب پۈسۈي نىدنائ .ىدلاۋىغىي ىنىسىممەھ ڭىنلۇپ راب ىكىدىترۇي نائاناق نەلىب ىترۇي رىسىم ىلۇپ ڭىنىترۇي نائاناق نەلىب ىترۇي رىسىم 15 .ىدرەب پۈزۈكتەي اغىسىدروئ ڭىننۋەرىف ىنلۇپ
.نىگرەب نان ەگزىب« :پىلېك اغىدلائ ڭىنپۈسۈي ىسىممەھ ڭىنرلاقىلرىسىم ،ەدنەكتەك پەگۈت لۇپ« :پىرېب باۋاج پۈسۈي 16 .ىدېد »؟زىمىلۆئ ادڭىدلائ ڭىنېس اقشىمېن .ىتتەك پەگۈت لۇپ نان ەگرەلىس اغىنروئ ڭىنرلاڭىرىللام نەم ،رلاڭىرېب ىنرلاڭىرىللام اۋراچ ،اسلوب ناغىملاق ىلىگرۈتلەك اغىشېق ڭىنپۈسۈي ىنىرىللام اۋراچ زۆئ رلاۇئ نەلىب ڭىنۇب 17 .ىدېد »نەمىرېب
،پۇرۇت ىلىگرەب نان اغىنروئ ڭىنىرىلكەشېئ ەۋ لااك ،يوق ،تائ ڭىنرلاۇئ اسلوب پۈسۈي .ىدرۇت
.ىتقاب پىرېب نان اغرلاۇئ اغىنروئ ڭىنىرىللام ىلىي ۇئ اغڭىنۇئ ،پىلېك اغىشېق ڭىنۇئ رلاۇئ ىلىي ىچنىككىئ ،نىيېك نىدناغلوب مامات لىي ۇئ 18 اۋراچ .ىدىگۈت اسلوب زىمىلۇپ .زىميامرۇشوي ىنىمېنچېھ نىدزىمىجوخ ،قاسلوب زىب« :پەلزۆس نەلىب زىمىرىلنەدەب ادىدلائ ڭىنزىمىجوخ ىدمەئ .ىدلوب ىكڭىنزىمىجوخ اسلوب زىمىرىللام
،پىتېك پۈلۆئ ادىدلائ ڭىنڭۈزۆك زىب اقشىمېن 19 .ىدىملاق ەسرەن چېھ اقشاب نىدزىمىرېي زىمىزۆئ .نىغلاۋىتېس اغنان ىنزىمىرېي نەلىب زىمىزۆئ نەس ىدمەئ .نۇسلوب راكىب زىمىرېي
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 79
،پۇرۇت كىرىت ،يەمتەك پۈلۆئ زىب .ىليلاوب لۇق اغڭىنۇئ ،پۇلوب ىكڭىننۋەرىف زىمىرېي نەلىب
.ىدېد »نىگرەب قۇرۇئ ەگزىب ،نۈچۈئ ىقىلساملوب ناريەۋ ۇمزىمىرېي ىكنۈچ .ىدلاۋىتېس نۈچۈئ نۋەرىف ىنىرېي نۈتۈپ ڭىنرىسىم پۈسۈي ەدىقىرەت ۇب 20 ىنىگرەب پىتېس ىنىرېي زۆئ ،چاغلوب قىتتاق اغرلاۇئ قىلىچراچائ ىرىبرەھ ڭىنرلاقىلرىسىم ەنەي نىدىتېچ رىب ڭىنرىسىم اسلوب قلەخ 21 .ىدلاق پۇلوب ىكڭىننۋەرىف ىزۆئ رەي نەلىب اسلوب ىرېي ڭىنرلانىھاك نىكېل 22 .ىدلوب ناغىدىلۈرۈچۆك ەگرەلرەھەش ەچىگىتېچ رىب نۋەرىف ىزۆئ رلاۇئ ،چاغرۇت پىگېت رىجەئ نىيات نىدىپىرەت نۋەرىف اغرلانىھاك .ىدىملائ ىنۇئ تىقاۋ ۇئ 23 .ىدىناغىمتاس ىنىرىلرەي زۆئ ،پۇرۇت پەي ىنىكىلشىگېت زۆئ نەگلىرېب نىدىپىرەت نۋەرىف ىنرلاڭىرىلرەي نەلىب رلاڭۈزۆئ نۈك ۇب ماسلوب نەم انام« :پەلزۆس ەققلەخ پۈسۈي نىدلۇسوھ ناققىچ اممەئ 24 .رلاڭىلىق مىرېت ىدمەئ !قۇرۇئ ەگرەلىس ،انام .مىدلاۋىتېس نۈچۈئ قۇلقۇرۇئ ەگرەي ،پىلېق اغرلاڭۈزۆئ ىسىسسەھ تۆت ناغلاق ،پىرېب ەگنۋەرىف ىنىرىب نىتشەب رلاۇئ 25 .ىدېد »نۇسلوب كۈلۈگېي اغرلاڭىرىلىلاب ،پىنىلىق مائات ەگرەلىكىدرلاڭۈزۆئ ،پۇلوب ىرىللۇق ڭىننۋەرىف .نۇسلوب ىزار زىمىجوخ .ڭۇدزۇقتۇق ىنزىمىنېج نەس« :پىرېب باۋاج ەچىگنۈك ۇب ،پەد نۇسلىرېب ەگنۋەرىف ىنىرىب ڭىنشەب اسلوب پۈسۈي 26 .ىدېد »ىليارۇت پۇلوب ەنىگىرېي ڭىنرلانىھاك زۇغلاي .ىدىناغيوق پۈزۈگرۈي ادىترۇي ڭىنرىسىم ىننۇناق ۇب نەگلەك
.ىدلاق ياملوب ىكڭىننۋەرىف
ىرىللىي ىقرىخائ ڭىنبۇقاي
كىلرەي ادنائ رلاۇئ .ىدلاق پۇرۇتلوئ ەدىسىكلۆئ نەشوگ ادىترۇي رىسىم اسلوب لىئارسىئ 27
.ىدرۆك رۈمۆئ لىي ەتتەي نوئ ادىترۇي رىسىم ىزۆئ بۇقاي 28 .ىتتەك پۇلوب لاوت پۇۋائ ،پۇلوب ىتاپاۋ ڭىنلىئارسىئ 29 .ىدىنەكتەي اغلىي ەتتەي قىرىق زۈي رىب ىرمۆئ ڭىنبۇقاي نەلىب ڭىنۇب تاپىتلىئ ەدڭىرىزەن رەگەئ« :پەلىكېج اغڭىنۇئ پىتراقچىق ىنپۈسۈي ىلغوئ ىزۆئ ،ادناقشلانىقېي
،پىتىسرۆك قىلتسار نەلىب تاپىتلىئ اڭام ،پۇيوق اغىتسائ ڭىنماتوي ىنڭۇلوق ،ماسلوب ناقپات نىدرىسىم ىنېم ،پەد نۇستاي نەلىب ىرىلىۋوب-اتائ ،ىنېم ىكلەب 30 ،ياملىق ەنپەد ىنېم ادرىسىم كەدڭىنىقتيېئ« :پىرېب باۋاج ۇئ ،ەسېد »نىغلىق ەنپەد اغىناتسىرۆگ ڭىنرلاۇئ ،پىتېك پىلېئ پىلىق مەسەق اغڭىنۇئ ۇئ ،ەسېد »نىگرەب پىلىق مەسەق اڭام« :اغڭىنۇئ ۇئ 31 .ىدېد »يلاىق
.ىديوق شاب ەگىدجەس ەدىپىرەت شاب ڭىنىنروئ ناقتاي لىئارسىئ نىيېك نىدنائ .ىدرەب
48
ۇديۇقوئ ريەخىيائۇد اغىرىللۇغوئ ڭىنپۈسۈي بۇقاي
زۆئ ۇئ ،ەستەي رەۋەخ پەد »نەكىئ لەسېك ڭاتائ انام« :ەكپۈسۈي نىيېك نىتتىقاۋ رىب 1
ڭۇلغوئ انام« 2 .ىدراب پىلېئ نەلىب ىزۆئ ىنمىئارفەئ نەلىب ەسسانام ىلغوئ ىككىئ
ناقتاي ،پىغىي ىنىچۈك ىزۆئ لىئارسىئ ،ەسلىرېب رەۋەخ اقبۇقاي پەد »ىدلەك اغڭىشېق پۈسۈي
80 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
نائاناق اڭام ادۇخ رىداق« :پىلىق زۆس ەكپۈسۈي ىزۆئ بۇقاي 3 .ىدرۇتلوئ پۇپوق ادىنروئ ىنېس نەم انام ‹ :پەلزۆس اڭام 4 ،پەلتەكىرەب ىنېم ،پۈنۈرۆك ادياج نەگېد زۇل ىكىدىترۇي ىكنىيېك نىدنەس ىنترۇي ۇب ،پىرىقىچ قلەخ لاوت نىدنەس ،پىتىدلوغ پىلىق قۇلقۇرۇئ اغرىسىم نەم ىدمەئ 5 .ىدىناقتيېئ پەد ›نەمىرېب پىلىق سارىم يىدەبەئ اغڭىرىلدلاۋەئ اسلوب ەسسانام نەلىب مىئارفەئ ڭۇلغوئ ىككىئ ڭىنېس ناغلۇغۇت ادىترۇي رىسىم ،ەتسەملەك نىدرلاۇئ نىكېل 6 .نۇسلوب مىرىللۇغوئ ڭىنېم ىسىلىككىئ شاشخوئ اغنومىش نەلىب نەبۇر ڭىنرلاۇئ ،پىرىك اغىسارىم ڭىنىرىلرەدارۇب پۇلوب ىكڭىنڭۈزۆئ اسلوب ڭىرىلىلاب ناقپات نىيېك ادىترۇي نائاناق ىزۆئ ەلىھار ،ادمىنىقتاۋىلېك نىدناداپ مۈزۆئ نەم 7 .نۇسرۈتۆك ىنىمسىئ
،ادنائ ىنۇئ نەم .ىتتەك پۈلۆئ ،پۇيوق ىنېم ،ادناغلاق انىغزائ ىلىكتەي اغاتارفەئ ەدىزۆئ ڭىنلوي لىئارسىئ نىيېك نىدنائ 8 .ىدېد »مىدىئ ناغلىق ەنپەد ،ادىلوي ڭىناتارفەئ ناغلاتائ پەد مەھەلتيەب
:پىرېب باۋاج اغىسىتائ پۈسۈي 9 ،اسىروس پەد »؟رۇدمىك رلاۇب« :پۈرۆك ىنىرىللۇغوئ ڭىنپۈسۈي اغمىشېق ىنرلاۇئ« :پىلىق زۆس ۇئ .ىدېد »رۇدمىرىللۇغوئ نەگرەب ەدرەي ۇب اڭام ادۇخ اسلوب رلاۇب« اسلوب ىرىلزۆك ڭىنلىئارسىئ اممەئ 10 .ىدېد »يلاىق ريەخىيائۇد اغرلاۇئ نەم .نىگرۈتلەك نىقېي
،ەسرۈتلەك نىقېي اغىشېق ڭىنۇئ ىنرلاۇئ پۈسۈي .ىتتيەملەرۆك ،پىلېق پىشىلاۋۇغ نىدىقىلىرېق ىنڭۈزۈي ڭىنېس نەم« :پەلزۆس ەكپۈسۈي لىئارسىئ نىدنائ 11 .ىدىلقاچۇق پۈيۆس ىنرلاۇئ ۇئ
»ىتتەسرۆك اڭام ۇمىنڭىرىلىلاب ڭىنېس ىزۆئ ڭىنادۇخ نىكېل ،مىدىئ ناغىمىليوئ ،پەد نەمىرۆك ەگرەي ىزۈي ،پىرىقىچ پىلېئ نىدىقىلىرائ ڭىنىزىت ڭىنۇئ ىنرلاۇئ پۈسۈي تىقاۋ ۇئ 12 .ىدېد ىلوق ڭوئ ىنمىئارفەئ ،پىلېئ ىننەليەككىئ ۇب پۈسۈي نىدنائ 13 .ىدلىق مىزەت كەدۈكگەت نەلىب ىلوق پەچ ىنەسسانام ،پۇزۇغرۇت ادىرۇتتۇئ ڭىنىلوق پەچ ڭىنلىئارسىئ ،پۇتۇت نەلىب
14 ،ەسرۈتلەك نىقېي اغڭىنۇئ ىنرلاۇئ ،پۇزۇغرۇت ادىرۇتتۇئ ڭىنىلوق ڭوئ ڭىنلىئارسىئ ،پۇتۇت لوس ،پۇيوق اغىشېب ڭىنمىئارفەئ ناغلوب ىكىچىك ،پىتىزۇئ ىنىلوق ڭوئ ىزۆئ لىئارسىئ نەتسەق ىنىرىللوق ىزۆئ ۇئ ،ۇمىسلوب ىسىجنۇت ەسسانام .ىديوق اغىشېب ڭىنەسسانام ىنىلوق قاھسىئ نەلىب مىھاربىئ مىرىلىتائ« :پۇقوئ ريەخىيائۇد ەكپۈسۈي ىزۆئ ۇئ 15 .ىدىناغيوق قادنۇش اسلوب ادۇخ ناغلىق شىۋرەپ ەچىگنۈك ۇب ەدمۈرمۆئ نۈتۈپ ىنېم ،پۈرۈي ادىدلائ ،پىلىب ادۇخ ىنۇئ رلاۇئ .نۇسىلتەكىرەب ىنلۇغوئ ىككىئ ۇب اسلوب ەتشىرەپ ناغزۇقتۇق ىنېم نىتقىلناماي ەممەھ 16
،پۈرۈتۆك ىنىرىلمىسىئ ڭىنقاھسىئ ەۋ مىھاربىئ ناغلوب مىرىلىتائ نەلىب مىمسىئ ڭىنېم اسلوب
.ىدېد »يەكتەك پۇۋائ لاوت ەدىزۈي رەي پۇلوب اپاخ ،پۈرۆك ىنىنىغيوق اغىشېب ڭىنمىئارفەئ ىنىلوق ڭوئ ڭىنىسىتائ اسلوب پۈسۈي 17 پەكتۆي اغىشېب ڭىنەسسانام ،پىلېئ نىدىشېب ڭىنمىئارفەئ ،پۇتۇت ىنىلوق ڭىنىسىتائ ىسىجنۇت انام .نىغىملىق قادنۇم ،ماتائ يەئ« :پەلزۆس اغىسىتائ پۈسۈي 18 .ىدلوب ىچقاميوق
،مۇلغوئ يەئ !مۇلەم« :يامىنۇئ ىسىتائ 19 ،ەسېد »نىغيوق ەگىتسۈئ ڭىنۇب ىنڭۇلوق ڭوئ .رۇدۇب ڭىنۇئ اممەئ .ۇدىلوب ڭوچ ۇمىزۆئ ۇب ،پىقىچ مۋوق رىب ۇمنىدڭىنۇب .مۇلەم ەگمۈزۆئ ڭىنېم پەد »ۇدىلوب اديەپ قلەخ لاوت نىدىلسەن ،پۇلوب قارڭوچ ىخېت نىدڭىنۇئ اسلوب ىكىچىك رلايىلىئارسىئ« :پۇقوئ ريەخىيائۇد ىنۈك ۇئ ەگىسىلىككىئ ۇب ىزۆئ ۇئ ،پەد ىنۇش 20 .ىتتيېئ پەد ›نۇسلىق كەدەسسانام نەلىب مىئارفەئ ىنېس ادۇخ ‹ :ادىنىغۇقوئ ريەخىيائۇد اسلوب
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 81
.ىديوق ادىسىرىقۇي ڭىنەسسانام ىنمىئارفەئ ىزۆئ ۇئ ەدىقىرەت ۇب .ىدېد »ۇدىلوب ناغىدىتيېئ نىكېل ،نەمىراب پىتېك پۈلۆئ مۈزۆئ نەم« :پەلزۆس ەكپۈسۈي لىئارسىئ نىيېك نىدنائ 21 نەم 22 .ۇدىراب پۇرۇدناي اغىترۇي ڭىنرلاڭىرىلىۋوب-اتائ ىنرەلىس ،پۇلوب نەلىب رەلىس ىزۆئ ادۇخ
،پىتىلشىئ ىنمىياي نەلىب چىلىق مۈزۆئ ،پۇلوب ەدايىز نىدىكڭىنڭىرىلرەدارۇب ىزۆئ ،ماسلوب
.ىدېد »مىدرەب اڭاس ىنرەي ىكىتكىلزىگېئ ناغلاۋىترات نىدىلوق ڭىنرلايىرومائ
49
ۇديۇقوئ ريەخىيائۇد اغىرىللۇغوئ بۇقاي
نەم .رلاڭۇلوب مەج« :ىكىتتيېئ پىرىقچىق ىنىرىللۇغوئ زۆئ بۇقاي نىيېك نىدنائ 1
يەئ 2 .يەرېب پىتيېئ اغرلاڭۈزۆئ ىنرەلەقەۋ ناغىدىلوب ەدرەلنۈك ىكنىيېك ەگرەلىس
.رلاڭىلېس قلاۇق اغلىئارسىئ رلاڭاتائ ،پلاڭائ پىلېك پىلىغىي ىرىللۇغوئ ڭىنبۇقاي ىسىۋېم ىچنىرىب ڭىنمىتىۋۋۇق نەلىب مۈچۈك ،پۇلوب مۇلغوئ ىجنۇت ڭىنېم نەس ،نەبۇر يەئ 3 پۇلوب كەدۇس نەكتەك پىشېت پانياق 4 ،ۇمڭاسلوب لەزۋەئ ەتتەردۇق نەلىب ەبەدبەد ،چاغلوب ڭىدلىق انىكساپ ىنۇئ ،پىقىچ اغىنروئ ڭىنڭاتائ نەس ىكنۈچ .نەسيامللاوب ىچنىرىب ،پۇرۇت
.ىتقىچ اغمۇنروئ ڭىنېم اسلوب ۇئ ؟ۇمسەمەئ ڭىنمۇلۇز ىرىلچىلىق ڭىنرلاۇئ اسلوب اكۇئ-اكائ ىككىئ ۇب ،يىۋلا نەلىب نومىش 5 ڭىنرلاۇئ ،مىتىززىئ يەئ !نىگىمرىك ەگىتەھىلسەم ڭىنرلاۇئ ،مىنېج يەئ 6 .رۇدىرىلباۋسەئ زۆئ ،پۈرۈتلۆئ ىنرەلمەدائ ادىقىچچائ زۆئ اسلوب رلاۇئ ىكنۈچ !نىغىملۇشوق ەگىسىلجەم قىتتاق نەلىب ىقىچچائ كىتتىئ ڭىنرلاۇئ 7 ؟ۇمسەمەئ ىتسەك ىنىيەپ ڭىنرلاىقۇب ادىقىلناغوي ەدىچىئ ڭىنلىئارسىئ ،پىتېۋىتىقرات ەدىچىئ ڭىنبۇقاي ىنرلاۇئ نەم .نۇسلوب نۇئلەم ىپىزەغ
.نەمرلاىق ەدنەكاراپ
،پۇلوب ەدىسىگجەگ ڭىنڭىرىلنەمشۈد اسلوب ڭۇلوق ،پاتخام ىنېس ڭىرىلرەدارۇب ،ادۇھەي يەئ 8
نەس ،مۇلغوئ يەئ .رۇتكەدرىش شاي رىب اسلوب ادۇھەي 9 .رلاىق مىزەت اڭاس ىرىللۇغوئ ڭىنڭاتائ
،اسلاۋىتېي پارام كەدرىش ىشىچ رىب ىكلەب ،كەدرىش ىزۆئ ۇئ ەقەۋرەد .ڭىتقىچ پىلىق راكىش ڭىنۇئ ،ياملاق پىتېك تەمۈكۆھ نىدادۇھەي كىلىچۈگىملەك ھولىش 10 ؟ۇديلاايىغزوق ىنۇئ مىك ۇئ 11 .رلاىق تەئاتىئ ەگىزۆئ ڭىنۇئ قلەخ ،پۇرۇت ياملوب قوي ىسىساھ تەنەتلەس نىدىلسەن پلاغاب اغىلېت مۈزۈئ لىخرەس ىنىيىخەت ڭىنكەشېئ ادام ،پلاغاب اغىلېت مۈزۈئ ىنكەشېئ ادام ىزۆئ ىرىلزۆك ڭىنۇئ 12 .رايۇي ادىيۇس مۈزۈئ ىنىرىلنىگېئ زۆئ ،پۇيۇي اتباراش ىنىسابىل ىزۆئ ۇئ .رايوق
.رارۇت قائپائ نىدىبەۋەس ڭىنتۈس ىزۆئ ڭىنىرىلشىچ ،پىتېك پىرىزىق نىتباراش ىسىرگېچ ،پۇلوب ىتروپ ڭىنرەلىمېك ،پۇرۇتلوئ ادىراناك ڭىنزىڭېد اسلوب نۇلۇبەز 13
.رەتەي ەچىغنودىس
،پۇلوب كەتكەشېئ رىب كۈلچۈك ناغىدىتاي ادىسىرائ ڭىنرلاناتوق اسلوب راكاسسىئ 14
كەمرۈتۆك كۈي ،پۈرۆك ىنىقىلنادبوئ ڭىنترۇي ،پاراق ەگىكىلنەكىئ ىشخاي ڭىنھاگمارائ 15
.ىدلاق پۇلوب لۇق ەدىگېت ڭىنناۋلائ ،پىگېئ ىنىسىرۈم نۈچۈئ
82 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
.رلاىق مۈكۆھ ەگىقلەخ زۆئ ،پۇرۇت پۇلوب ىرىب ڭىنىرىلىلىبەق ڭىنلىئارسىئ اسلوب ناد 16
ىنىقىچاپ ڭىنتائ ،پۇرۇت ەدىتسۈئ لوي رىغىچ ،پۇلوب نلاىي ىكىدىتسۈئ لوي اسلوب ناد 17
،ەدنەۋادۇخ يەئ 18 .رۇدنلاىي كىلرەھەز ناغىدىزۇقتائ قلالوم اغىسىقرائ ىنىچۈگنىم ،پىقېچ
.نەمىكىت زۆك اغڭىتاجىن ماسلوب نەم نىدىسىقرائ ڭىنۇئ ىزۆئ ۇئ نىكېل ،رلاىق مۇجۇھ نۇشوق رىب ەگىزۆئ ڭىنۇئ اسلوب داگ 19
.رلاىق مۇجۇھ
. رەلنىمەت ىنرلامائات كىلتەززەل قىلھاشىداپ ىزۆئ ،پۇلوب قىلغاي ىنېن اسلوب رەشائ 20
.رۇتكەتكىيىك ناغلۇيوق شوب ىزۆئ ،پىلىق ىنرەلپەگ قىليارىچ اسلوب ىلاتفان 21
ىرىلخاش ،پىلىيېي ەدىۋېل ڭىنىقىلۇب ۇس ىزۆئ ،پۇلوب كەتخەرەد كىلىۋېم اسلوب پۈسۈي 22
،پىتىجنەر ىنۇئ ىزۆئ ڭىنرلاىچۇقتائ اي 23 .رۇتكەتقاتۇپ كىلىۋېم نەكتەك پىشىلپاچ اغمات ڭىنىرىللوق ،پۇرۇت مەكھەتسۇم ىساي ڭىنۇئ 24 ،ۇمىسلىق مارائىب پىتېئ قوئ اغڭىنۇئ ناغلاتائ ىشېت ماروق ڭىنلىئارسىئ ،پۇلوب ىيادۇخ قەلتۇم-رىداق ڭىنبۇقاي اسلوب ىرىلكەلىب ڭىنڭاتائ ،پۇرۇت پىرېب مەدراي اڭاس ،ڭاسلوب نەس 25 .رانىلىق مەكھەم نەلىب ىلوق ڭىنىچىداپ ڭىنرۇقڭوچ ەدنەۋۆت ،پىرېب ىنىرىلتەكىرەب ڭىننامسائ اڭاس نىدىرىقۇي ،پۇلوب ىسىرڭەت
-رىداق ناغلوب ىچۈگرەب ىنىتىكىرەب ڭىنقاسروق نەلىب كەچمەئ ،پىلىق اتائ ىنىرىلتەكىرەب
-اتائ اسلوب ىتىكىرەب ڭىنڭاتائ ڭىنېس 26 .نەسرەنىلتەۋۋۇق نەلىب ىمىدراي ڭىنادۇخ قەلتۇم ۇب .راشىقات ەچىگىتېچ ڭىنرەلكۈلڭۆد يىدەبەئ ،پۇلوب ەدايىز نىدىتىكىرەب ڭىنمىرىلىۋوب اغىسىققوچ ڭىنناغلىريائ نىدىرىلرەدارۇب زۆئ ،پىلېك اغىشېب ڭىنپۈسۈي ىزۆئ ڭىنتەكىرەب
.نۇسلوب لىزان مىسقەت ىنىجلوئ ادماشخائ ،پەي ىنراكىش ەدنەگىتەئ ،پۇلوب ەرۆب ىچۇقترىي اسلوب نىماينەب 27
.ىدېد »رلاىق اسلوب رەلزۆس رۇكزەم ،پۇلوب ىسىلىبەق ىككىئ نوئ ڭىنلىئارسىئ ىسىممەھ ڭىنرلاۇب 28 ەگىرىبرەھ ڭىنرلاۇئ ىزۆئ ۇئ .رۇدىرىلزۆس ناقتيېئ ادىنىغلىق ريەخىيائۇد اغرلاۇئ ڭىنىسىتائ اغرلاۇئ ۇئ نىيېك نىدنائ 29 .ىدىناغلىق ريەخىيائۇد اغرلاۇئ نەلىب تەكىرەب رىب ناغلوب ساخ ڭىنمىرىلىۋوب-اتائ ىنېم رەلىس .نەمىلۇشوق ەگمىقلەخ ىدمەئ ،ماسلوب نەم« :ىكىدۇريۇب ۇئ 30 .رلاڭىلىق ەنپەد ەدىزۆئ ڭىنراغ ىكىدىقىلزىتېئ ڭىننورفەئ ناغلوب يىتتىخ ،ادىنېي
.نەكىئ راب ادىقىلزىتېئ ڭىنلاېپكام ىكىدىرۇتتۇئ ڭىنەرمام ادىترۇي نائاناق ىزۆئ ڭىنراغ نىدنورفەئ ناغلوب يىتتىخ ىنىزۆئ ڭىنقىلزىتېئ ۇب ،پەد يلاىق ناتسىرۆگ ىنۇئ اسلوب مىھاربىئ نەلىب قاھسىئ ادنائ ،پىنىلىق ەنپەد ەراس ىنۇتوخ نەلىب مىھاربىئ ادنائ 31 .ىدىناغلاۋىتېس قىلزىتېئ ۇب 32 .مىدلىق ەنپەد ىنايېل ادنائ ماسلوب نەم نىدنائ .ىدنىلىق ەنپەد ۇماقبىر ىنۇتوخ
.ىدېد »ىدىناغنىلېۋىتېس نىدىدلاۋەئ ڭىنتىخ اسلوب راغ نەلىب
،پىغىي ىنىرىلتۇپ ادىنروئ ،ادناغلوب پىلىق مامات ىنتەيىسەۋ ۇب اغىرىللۇغوئ ىزۆئ بۇقاي 33
.ىدلۇشوق ەگىقلەخ زۆئ ،پۈزۈئ سەپەن
ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد 83
50
ىشىنىلىق ەنپەد ڭىنبۇقاي
2 .ىديۆس ىنۇئ ،پلاغىي اغڭىنۇئ ،پىلىپېي ەگىزۈي ڭىنىسىتائ پۈسۈي تىقاۋ ۇئ 1
رلاپىۋېت ،اسۇريۇب ىلىغىلايموم ىنىسىتائ اغرلاپىۋېت ىكىدىتىمزىخ زۆئ پۈسۈي نىدنائ
اقشلاايموم ىكنۈچ ،ىتتەك نۈك قىرىق اقشىلىق ىنۇب 3 .ىدىلايموم ىنىزۆئ ڭىنلىئارسىئ اغڭىنۇئ 4 .ىتتۇت مەتام ەچىگنۈك شىمتەي اغڭىنۇئ اسلوب رلاقىلرىسىم .ىتتەتېك نۈك ەچنۇش نەم رەگەئ« :پەلزۆس ەگىقلەخ يۆئ ڭىننۋەرىف پۈسۈي ،ادناغلوب پۈتۆئ رەلنۈك ناغىديلاغىي
:قىلىرگوت نەم 5 ،پىلىق سامىتلىئ ەگنۋەرىف رەلىس ،ماسلوب ناقپات تاپىتلىئ ادرلاڭىرىزەن مۈزۆئ نەم ىنېم نەس .نەمىراب پىتېك پۈلۆئ انام ‹ :پىرېب مەسەق اڭام ماتائ« :ىزۆئ ۇئ ‹ اڭام ىدمەئ .ىدىنەگېد ›نىغلىق ەنپەد ەدرۆگ ناغيوق پلاوك نۈچۈئ مۈزۆئ ادىترۇي نائاناق
»رلاڭەد ›ۇدىتيېئ پەد »يەلېك پىنېي پىلىق ەنپەد ىنماتائ پىرېب نەم ،ەسلىرېب تەزاجىئ
»نىغلىق ەنپەد ىنۇئ كەدنەگرەب مەسەق ڭاتائ ،پىرېب نەس« :پىرېب باۋاج نۋەرىف 6 .ىدېد
.ىدېد ڭىننۋەرىف ەللىب نەلىب ڭىنۇئ ،اسڭام .ىدڭام ىلىغلىق ەنپەد ىنىسىتائ پۈسۈي تىقاۋ ۇئ 7 ەممەھ ڭىنىترۇي رىسىم ەۋ ىرىللاقاسقائ ڭىنىدروئ نەلىب ىرىلراكتەمزىخ ەممەھ يۆئ ڭىنىسىتائ ەۋ ىرىلرەدارۇب ڭىنۇئ نەلىب ىقلەخ يۆئ ەممەھ ڭىنپۈسۈي 8 ،ىرىللاقاسقائ نەشوگ ىنىرىلىلاك يوق نەلىب ىزۆئ ڭىنىرىلىلاب كىچىك رلاۇئ اممەئ .ىدڭام پىشىگەئ ىقلەخ پىڭېم ەللىب نەلىب ڭىنۇئ ۇمرلاۇب اسلوب رلاقىلتائ نەلىب رلاىۋراھ 9 .ىتتەك پۇيوق ادىترۇي ىكىدىپىرەت ۇئ ڭىننادروئىئ پۈرۈي رلاۇئ 10 .ىدىئ لاوت ىتىياھان ىزۆئ ڭىننۇشوق نەكشەگەئ پۈسۈي .ىتشلاغىي پىلىق دايرەپ قىتتاق نەلىب زاۋائ كۈلنۈئ ادنائ ،ەدنەكتەي اغىنىماخ ڭىنداتائ ناغلوب ىرىلىچۇغرۇتلوئ ڭىنترۇي ۇئ 11 .ىتتۇت مەتام نۈچۈئ ىسىتائ ەچىگنۈك ەتتەي اسلوب ڭىنرلاقىلرىسىم« :ەدنەگرۆك ىنمەتام ۇب ناغلوب ادىنىماخ ڭىنداتائ ىزۆئ ڭىنرلايىنائاناق
-لەبائ ىتېئ ڭىنياج ۇئ نىتبەۋەس ۇب .ىدىنەكشىيېد »نەكىئ قىتتاق ىمىتام ناقتۇت ۇب ىرىللۇغوئ ڭىنبۇقاي 12 .رۇدىدىپىرەت ۇئ ڭىننادروئىئ ىزۆئ ياج ۇب .ىدلاتائ پەد مىيارزىم ىنۇئ ىرىللۇغوئ ڭىنۇئ ،ىكقادنۇش 13 .ىدلىق كەدىنىغۇريۇب اغرلاۇئ ىزۆئ ڭىنۇئ ىنۇئ اسلوب
،پەد يلاىق ناتسىربەق ىنۇئ ،پۇلوب ادىرۇتتۇئ ڭىنەرمام ىزۆئ ،پىرېب پىلېئ اغىترۇي نائاناق ادىقىلزىتېئ ىكىدلاېپكام ناغلاۋىتېس نىدنورفەئ ناغلوب يىتتىخ ىنۇئ ىزۆئ ڭىنمىھاربىئ ىنىسىتائ ،نىيېك نىدناغلىق ەنپەد ىنىسىتائ پۈسۈي ەدىقىرەت ۇب 14 .ىدلىق ەنپەد ادراغ ناغلوب
،پىلېئ ىنقلەخ ەچراب نەلىب ىرىلرەدارۇب ناققىچ ەللىب نەلىب ڭىنۇئ نۈچۈئ قاملىق ەنپەد
.ىدلەك پىنېي اغرىسىم پۈسۈي ىدمەئ« :ەدنەگرۆك ىنىنىكتەك پۈلۆئ ڭىنىسىتائ ىرىلرەدارۇب ڭىنپۈسۈي اممەئ 15 ەگزىمىتسۈئ ىنزىمىقىلناماي ەممەھ ناغلىق اغڭىنۇئ ڭىنزىب ،پۇلوب نەمشۈد ەگزىب اسلوب ڭاتائ« :پىتەۋەئ ىشىك اغىشېق ڭىنپۈسۈي 16 ،پىشىلىق لايىخ پەد »؟نىكىمرارۇدناي زۆئ ىدمەئ نەس« :پەلزۆس ەكپۈسۈي رەلىس ‹ 17 :پىلىق تەيىسەۋ ەگزىب ىرىگلىئ نىتسەملۆئ ىنرلاۇئ ،ۇمىسلوب ناغلىق قىلناماي اڭاس رلاۇئ ،پۈتۆئ نىدىھانۇگ نەلىب اتاخ ڭىنڭىرىلىكائ ڭىنىسىرڭەت ڭىنڭاتائ نەس ىدمەئ نۈچۈئ ڭىنۇئ .ىدىنەگېد ›رلاڭىتيېئ پەد »نىگرۈچەك
84 ىشىلىتىراي ڭىنمەلائ - ەتپەلسەد
پلاڭائ پۈسۈي ،اسزۇقتيېئ اغڭىنۇئ ىنۇب .ىدزۇقتيېئ پەد »نىكتۆئ نىدىھانۇگ ڭىنىرىللۇق
،قاسلوب زىب« :پىلىقىي اغىدلائ ،پىلېك ىزۆئ ۇمىرىلرەدارۇب ڭىنۇئ 18 .ىدىلشاب ىلىغىلغىي كەدادۇخ ىنېم !رلاڭامقروق« :اغرلاۇئ پۈسۈي 19 ،استيېئ پەد »زىمرۇدڭىرىللۇق ڭىنېس ىدمەئ ىزۆئ ادۇخ نىكېل ،رلاڭىدىئ نەگىلتسەق ىنقىلناماي اڭام رەلىس 20 ؟ۇمرەلىسياناس
.ىدرۇدنلايائ اققىلىشخاي ىنشىئ ۇب ،نۈچۈئ قامزۇقتۇق ىنىنېج ڭىنقلەخ لاوت كەدناغلوب اغرلاۇئ پەد »نەمىرۇت پىقېب ىنرلاڭاقاچ-لااب ،ماسلوب نەم .رلاڭامقروق نۈچۈئ ڭىنۇب 21
.ىدلىق شۇخ ىنىلڭۆك ڭىنرلاۇئ ،پىلىق پەگ قاشمۇي زۈي رىب اسلوب پۈسۈي .ىدلاق پۇرۇت ادرىسىم نەلىب ىقلەخ يۆئ زۆئ ڭىنىسىتائ پۈسۈي 22
،پۈرۆك ىنىلسەن ىچنىچۈئ ڭىنمىئارفەئ پۈسۈي ەدىقىرەت ۇب 23 .ىدرۆك رۈمۆئ ەچىغلىي نوئ
.ىتپات پىسېن ىلىغلائ اغىقىچۇق زۆئ ۇمىنىرىلىلاب ڭىنرىكام ىلغوئ ڭىنەسسانام
ىتاپاۋ ڭىنپۈسۈي
نىكېل .نەمىراب پىتېك پۈلۆئ ،ماسلوب نەم« :پىلىق زۆس ەگىرىلرەدارۇب زۆئ پۈسۈي اممەئ 24
مەسەق اقبۇقاي ەۋ قاھسىئ ،مىھاربىئ ،پىرىقىچ نىتترۇي ۇب ىنرەلىس ،پىلىق داي ىنرەلىس ادۇخ
-ىنەب پۈسۈي نىدنائ 25 .ىدېد »ۇدىزۈكتەي ەگىزۆئ ڭىنترۇي ناغلىق ەدەۋ ىلىگرەب پىلىق مىرىلكەڭۆس ڭىنېم نىدرەي ۇب ،ادناغىلقوي ىنرەلىس ادۇخ« :پۇرۇدلىق مەسەق اغلىئارسىئ رلاۇئ .ىتپات تاپاۋ پىرىك اقشاي نوئ زۈي رىب اسلوب پۈسۈي 26 .ىدېد »رلاڭىتېك پىقىچ پىلېئ
.ىديوق پىلېس اققۇدناس رىب ادرىسىم ،پلاايموم ىنۇئ